Istraživanje o korišćenju i stavovima prema

e-uslugama u Crnoj Gori

Ministarstvo javne uprave

Ipsos Strategic Marketing

Istraživanje je sprovela kompanija IPSOS u okviru projekta “Podrška uspostavljanju transparentne i

efikasne javne uprave na usluzi građanima” koji finansira Evropska unija, a sprovodi Program

Ujedinjenih nacija za razvoj (UNDP) u partnerstvu sa Ministarstvom javne uprave

METODOLOGIJA ISTRAŽIVANJA

Građani Preduzeća

Realizacija 03.07.2019-17.07.2019 27.06.2019-11.07.2019

Uzorački okvirPopulacija Crne Gore 18+

Privatna preduzeća sa 10 i više

zaposlenih iz Crne Gore

Veličina uzorka 1023 ispitanika 102 ispitanika

Tip uzorka Troetapni stratifikovani slučajni

Jedinica prve etape: Teritorija biračkih

mjesta

Jedinica druge etape: Domaćinstva

Jedinica treće etape: Ispitanici u okviru

domaćinstva

Kvotni uzorak, definisan prema:

regionu, broju zaposlenih i djelatnosti

(prema podacima CRPSa iz 2018)

Tip istraživanja Omnibus – dužina upitnika oko 20

minuta

Ad hoc – upitnik dužine oko 20

minuta

Poststratifikacija Po polu, uzrastu, regionu, tipu naselja i

obrazovanju

Po regionu, broju zaposlenih i

djelatnosti

Metodologija istraživanja

Građani

kao potencijalni korisnici e-usluga?

Demografska struktura

25% građana ima preko 55 godina*

*Popis stanovništva iz 2011. godine

19.2

55.8

25

0

10

20

30

40

50

60

0-14 godina 14-55 godina 55+ godina

Korišćenje interneta od strane građana

22% domaćinstava nema pristup internetu

78% 59%

79%86%

Do 300 eur Od 301 do 600 eur Više od 601 eur

Učestalost i vještine korišćenja interneta

Blizu jedne četvrtine punoljetnih građana navodi da nikada ne koristi internet

23%

4%9%16%

47%

NikadRijetko -

nekoliko puta

godišnje

Povremeno -

nekoliko puta

mjesečno

Često –

nekoliko puta

nedjeljno

Svakodnevno

16%

10%

26%

32%

42%

25%

17%

1 - Samo osnovni nivo

2

Osnovni nivo (1+2)

Srednji nivo (3)

Visok nivo (4+5)

4

5 - Veoma visok nivo

Učestalost korišćenja internetaSamoprocjena vještina pri korišćenju interneta

Uređaji i svrhe u koje građani koriste internet

Pametni telefon je uređaj koji građani najčešće koriste da bi pristupili internetu

Uređaji koji građani koriste da bi pristupili internetu Svrhe u koje građani koriste internet

77%

16%7%

93%

35%

18%

Smartfon/Pametni

telefon

Laptop i/ili

desktop računar

Tablet

Prvi odgovor

Svi odgovori

35%

54%

4%

2%

4%

1%

1%

77%

72%

41%

22%

15%

7%

5%

Društvene mreže (npr.

Facebook, Instagram, Twitter,…

Pretraga

informacija/informisanje

Gledanje ili skidanje videa,

muzike, filmove, serije, igara

Slanje i primanje e-mail-ova

Onlajn kupovina

Provjera ili upotreba bankovnog

računa (e-banking), plaćanje…

Obavljanje elektronskih usluga

(e-usluga) javne administracije

Prvi odgovor

Svi odgovori

Informisanost o dostupnosti i korišćenje e-usluga

Preko tri četvrtine građana Crne Gore nije informisano o eUslugama javne

administracije

33%

45%

19%

3%

Ne, nikad

nijesam čuo/la

za elektronske

usluge

Da, čuo/la sam

za elektronske

usluge, ali ne

znam gotovo

ništa o njima

Da, uglavnom

sam upoznat/a

sa elektronskim

uslugama

Da, u

potpunosti sam

upoznat/a sa

elektronskim

uslugama

40%

33%

10%

7%

9%

Informišem se preko članova

porodice, prijatelja, kolega

Koristim Internet pretraživače

(Google Chrome, Mozilla

Firefox, Internet Explorer, itd.)

Idem na web sajtove

institucija koje pružaju ove e-

usluge

Idem direktno na Portal

eUprave Crne Gore

Ne informišem se

Preduzeća

kao potencijalni korisnici e-usluga?

-

Korišćenje interneta u preduzećima

U većini preduzeća internet koristi 50% ili manje zaposlenih.

86%

12%

2%

Do 50%

Preko 50%

Ne znam

Svrhe u koje preduzeća koriste internet

Više od trećine preduzeća navodi da internet primarno koristi kao

sredstvo komunikacije sa partnerima, klijentima i korisnicima

17%

17%

32%

45%

54%

56%

61%

77%

87%

6%

7%

6%

3%

11%

2%

13%

17%

36%

Online prodaja i pružanje usluga

Edukacija i profesionalno usavršavanje

zaposlenih

Upotreba specijalizovanih programa za

obavljanje djelatnosti preduzeća ili interne…

E-banking (provjera ili upotreba bankovnog

računa, plaćanje računa)

Komunikacija zapolenih u preduzeću

Obavljanje elektronskih usluga (e-usluga)

javne administracije

Oglašavanje, reklamiranje

Pretraga informacija/informisanje

Komunikacija sa poslovnim

partnerima/klijentima/korisnicima

Prvi odgovor

Svi odgovori

Informisanost o dostupnosti i korišćenje e-usluga

Blizu 90% privrednika ocjenjuje da je njihovo preduzeće uglavnom ili

u potpunosti informisano o eUslugama namenjenim privredi

4%

9%

13%

87%

57%

30%

Veoma malo smo

informisani

Uglavnom nijesmo

informisani

Nijesmo

informisani (1+2)

Informisani smo

(3+4)

Uglavnom smo

informisani

U potpunosti smo

informisani 4%

7%

19%

27%

43%

Ne informišem se o e-

uslugama

Informišem se preko kolega,

članova porodice, prijatelja

Koristim Internet pretraživače

(Google Chrome, Mozilla

Firefox, Internet Explorer, itd.)

Idem direktno na Portal

eUprave Crne Gore

Idem na web sajtove

institucija u čijoj su nadležnosti

te usluge

PREDUZEĆA IMAJU BOLJE USLOVE, INFORMACIJE I

SPREMNOST ZA KORIŠĆENJE E-USLUGA

5%

56%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

Građani Preduzeća

Obavljanje e-usluga javne

administracije*

Građani i preduzeća koja koriste internet

Šta to građani koriste od e-usluga i koliko su

zadovoljni?

Korišćenje e-usluga

Preko polovine građana koji su čuli za eUsluge javne administracije nije ih

koristilo ni jednom u prethodne dvije godine

59%22%

16%3%

Nijednom Rijetko Povremeno Često

69%

10%

5%

3%3% 10%

Nisam imao potrebu Nije mi jasno čemu služe

Nemam dovoljno teh.znanja Nemam povjerenja

Više mi odgovora šalter Ostalo

Zadovoljstvo korišćenjem e-uslugama

Oko tri četvrtine građana ističe da je uglavnom ili u potpunosti

zadovoljno korišćenjem eUsluga javne administracije.

2%

25%

27%

73%

58%

15%

U potpunosti nezadovoljan/na

Uglavnom nezadovoljan/na

Nezadovoljan/na (1+2)

Zadovoljan/na (3+4)

Uglavnom zadovoljan/na

U potpunosti zadovoljan/na

85%

Uglavnom ili

potpuno zadovoljno

portalom e-uprave

Preference za budući kontaktManje od 10% građana je izjavilo da bi u budućnosti koristilo e-usluge

Lično Mail e-usluga Mob

Zakazivanje pregleda kod ljekara 49 % 3% 1 % 9%

Registracija vozila 70 % 5% 7 % 11%

Traženje posla 72 % 12% 6 % 4%

Izdavanje nove lične karte ili produženje roka važenja 70 % 7% 7 % 3%

Upis djece u osnovnu ili srednju školu, upis na fakultet ili

drugu visokoobrazovnu ustanovu77 % 6% 9 % 2%

Zaposlenje 82 % 5% 4 % 2%

Podnošenje zahtjeva za vozačku dozvolu (ili obnavljanje

postojeće dozvole)61 % 11% 10 % 12%

Kupovina, izgradnja ili renoviranje kuće 72 % 13% 5 % 3%

Upis djece u vrtić 73 % 8% 6 % 1%

Vađenje ili obnavljanje pasoša za potrebe putovanja u

neku drugu 62 % 10% 10 % 6%

Smrt bliskog srodnika i/ili pokretanje postupka nasljeđivanja 83 % 5% 4 % 7%

Šta to preduzeća koriste od e-usluga i koliko su

zadovoljni?

Učestalost korišćenja e-usluga koje nisu obavezne

Preko 90% preduzeća je u prethodne dvije godine koristilo neku od ostalih

eUsluge javne administracije

1%

10%

54%

27%

8%

Nijednom Rijetko Povremeno

Često Nisam siguran

81%

68%

59%

Koristio/la sam portal eUprave

Komunicirao sam

online/putem e-mail-a sa

službenicima javnih institucija

Koristio/la sam druge internet

portale/sajtove poput

ePrijava, CRPS, portal javnih

nabavki, ERP – elektronsko

podnošenje carinskih …

Zadovoljstvo preduzeća e-uslugama

Preduzeća su gotovo potuno zadovoljna e-uslugama

96%

zadovoljnih

Kao razloge nezadovoljstva, tek

nekoliko preduzeća navodi nedobijanje

odgovora na podnijet upit/zahtjev, ili

pak dobijanje odgovora, ali kasnije od

najavljenog roka.

Tek jedno preduzeće kao razloge svog

nezadovoljstva navelo je sporost

portala, te da on nije bio u funkciji.

Preference za budući kontaktLično Mail e-usluga Mob

Prijava/odjava radnika 31% 5% 41% 11%

Podnošenje mjesečne prijave i uplata PDV 12% 11% 51% 12%

Podnošenje prijave i uplata poreza na zarade i doprinosa za obavezno

socijalno osiguranje14% 8% 56% 11%

Pribavljanje različitih potvrda 15% 11% 51% 18%

Zahtjevi za razne opštinske dozvole 24% 14% 25% 17%

Dobijanje ili produženje biznis licenci 19% 4% 47% 17%

Upis u poslovni registar 61% 11% 9%

Zahtjev za izdavanje odobrenja za obavljanje ugostiteljske djelatnosti u

ugostiteljskom objektu42% 18% 13% 5%

Zahtjev za radne dozvole za strance 30% 6% 27% 12%

Zahtjev za odlaganje ili plaćanje poreske obaveze u ratama 4% 14% 48%

Prijava kojom privredno društvo ili preduzetnik prijavljuje obavljanje

trgovinske djelatnosti23% 16% 13% 17%

Zahtjev za određivanje kategorije ugostiteljskog objekta 31% 10% 18% 10%

Zahtjev za izdavanje građevinske dozvole 31% 18% 9% 14%

PREDUZEĆA VIŠE KORISTE E-USLUGE, ZADOVOLJSTVO JE VEĆE I ZNAJU ŠTA ŽELE OD E-USLUGA

Građani i preduzeća koja koriste e-usluge

73%

96%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

120%

Građani Preduzeća

•Navike u korišćenju inteneta

•Nedovoljna svijest o

benefitima e-usluga kod

građana

• Povećano zadovoljstvo

tradicionalnim uslugama

•Demografska struktura

• Socijalna struktura

• 1/4 građana nezadovoljno

•Građani nemaju jasnu sliku o

e-uslugama

• Preduzeća jasno percipiraju

svoje potrebe

• 3/4 građana zadovoljno

•Veliki stepen korišćenja

mobilnih telefona

• Postoji politička volja za

razvoj e-uprave

• Prepoznati su svi izazovi

• Postoje strateški planovi za

unapređenjuSNAGA SLABOSTI

PRIJETNJEPRILIKE

Šta su izazovi i kako ih prevazići

Dalje promovisati e-licence i obezbijediti

redovno ažuriranje

Realizovati e-

uslugu Registracija preduzeća

Inegrisati portal e-upave sa

sistemima e-plaćanja i eID

Uključiti ICT sektor u planiranje

budućih aktivnosti

Održati inhouse obuke za

visokorukovodni kadar

Kreirati posebne kampanjeza e-

usluge namijenjene

privredi

Hvala na pažnji!