Dziecko z wadą wzroku w szkole ogólnodostępnej

Opracowanie mgr Alicja Dygoń-Wróbel

Prezentacja zawiera:

• charakterystykę poszczególnych wad wzroku i ich wpływu na naukę

• sposoby dopasowania warunków nauczania do potrzeb dziecka słabowidzącego

• głębokie niedowidzenie

• zez zbieżny oka prawego

• nadwzroczność oka lewego

• astygmatyzm

• zez skośny obu oczu

zez

• Zaburzone czynności motoryczne gałek ocznych: nieprawidłowe ustawienie gałek ocznych co powoduje, że obrazy obu oczu nie nakładają się na siebie lecz powstają dwa oddzielne obrazy

astygmatyzm

• Obrazy przedmiotów są zniekształcone z powodu nierównomiernego załamywania się promieni świetlnych przez rogówkę lub soczewkę

Dzieci słabowidzące to dzieci stanowiące grupę pośrednią pomiędzy dziećmi normalnie

widzącymi a dziećmi ociemniałymi. Pomimo uszkodzenia wzroku, nadal odgrywa on

dominująca rolę w poznawaniu, działaniu praktycznym, aczkolwiek jest ona znacznie

ograniczona i mniej skuteczna.

Wzrasta natomiast rola pozostałych zmysłów: słuchu i dotyku, które należy maksymalnie

wykorzystywać dla wyrównania i uzupełniania informacji uzyskanych przez źle

funkcjonujący wzrok.

Charakterystyka uczenia się przez dziecko słabowidzące

• Spostrzeganie wzrokowe jest wolniejsze, dlatego dzieci te potrzebują więcej czasu, aby dany przedmiot rozpoznać, zakwalifikować do odpowiedniej kategorii

• Uczenie się głównie metodą wzrokową

• Trudności w uczeniu się matematyki,trudności ze zrozumieniem zadań z treścią,trudności w uczeniu się geometrii.

• Duże trudności dzieciom słabowidzącym sprawia czytanie i pisanie. Trudności te dotyczą:

* dokładnego spostrzegania liter, zwłaszcza małych (dzieci krótkowzroczne)

* orientacji w całości czytanego tekstu tzn. rozłożenia tekstu na stronicy

* nieprawidłowej techniki czytania (głoskowanie, sylabizowanie, nieprawidłowa synteza czytanych elementów)

* mylenie liter o podobnych kształtach e-ę, m-n, l-t, b-d, p-g

* mylenie wyrazów o podobnej strukturze np. lis-las, Ola-Ala, ma-na

* odczytywanie przedrostków i przyrostków, np. odjazd-podjazd przyjazd-przejazd chłopcom-chłopców

* przestawianie liter w wyrazie, np. kot - kto od - do

* słabe rozumienie czytanego tekstu

* mylenie, opuszczanie liter

* błędy ortograficzne

* trudności z dokładnym, płynnym i skoordynowanym wykonywaniem ruchów rąk występujących przy pisaniu (spowodowane zaburzoną koordynacją wzrokowo -

ruchową)

* Niski poziom graficzny pisma:

litery niekształtne, zbyt duża wielkość liter, różna wielkość przerw między literami i wyrazamitrudności z rozplanowaniem i rozmieszczeniem tekstu, rysunków, zadań matematycznych na kartce, np. nie zachowywanie odpowiednich marginesów i

odległości

Dopasowanie uczniowi warunków nauki

* odpowiednie usadowienie ucznia (jak najbliżej tablicy i okna, aby światło dobiegało z lewej strony - gdy uczeń jest praworęczny)

* dodatkowe oświetlenie, możliwość używania powiększającej lupy

* stosowanie powiększonego druku (najlepsza wielkość druku dla dzieci słabowidzących to 18, 20, 24) – ksero, używanie powiększalnika telewizyjnego

* stosowanie powiększonych wykresów, tabel, diagramów itd.

* stosowanie pogrubionych liter i odpowiedniego kontrastu barwnego pomiędzy barwą druku a barwą papieru (najlepszy kontrast daje papier nie błyszczący i nie przebijający druku na drugą stronę)

* Poprawę kontrastu może powodować podłożenie arkusza czarnego papieru pod przebijającą stronicę

druku albo stosowanie specjalnych kolorowych folii ( dla jednych dzieci dobry efekt uzyska się przy

czytaniu przez folię żółtą , a dla innych przez zieloną

lub różową)

* podczas pisania na tablicy używanie kredy/flamastra najbardziej kontrastującego z kolorem tablicy

* pisanie literami o odpowiedniej wielkości * możliwość pisania w zeszycie A4 z wyraźnie zaznaczoną na czarno jedną linią

* możliwość pisania notatek na komputerze

* upewnianie się przez nauczyciela podczas dyktowania czy uczeń wszystko zapisał

* możliwość korzystania z tzw. książek mówionych (lektury)

* podczas demonstracji, obserwacji, eksperymentów uczeń wymaga udostępnienia demonstrowanego obiektu do indywidualnej obserwacjiukierunkowania uwagi na części i elementy, które są trudniejsze do wzrokowego spostrzeżenia, dodatkowego słownego opisania bardzo małych części czy elementów, których spostrzec nie potrafi.

* zachęcania do dotykowego zapoznania się z tymi częściami, które są dla ucznia wzrokowo niedostępne

*dłuższego czasu do obserwowania i zapoznania się z demonstrowanym obiektem

* przy demonstracji plansz, tablic z rysunkami, schematami, tabelami nauczyciel powinien zwrócić

uwagę na ich czytelność dla ucznia słabowidzącego

* ocenianie prac pisemnych i rysunków dziecka głównie za treść, a nie za formę graficzną

Dziękuję za uwagę!!!

Bibliografia:

Tadeusz Majewski, Poradnik metodyczny dla nauczycieli pracujących z dziećmi z uszkodzonym wzrokiem w systemie integracyjnym, Warszawa 1997