NỘI DUNG TUYÊN TRUYỀN PCCC XĂNG DẦUMỤC LỤC

NỘI DUNG TRANGI. TÍNH CHẤT NGUY HIỂM CHÁY NỔ CỦA CỬA HÀNG XĂNG DẦU

1

1. Sơ lược về xăng dầu, khái niệm cửa hàng xăng dầu 12. Đặc điểm, tính nguy hiểm cháy, nổ của xăng, dầu3. Tính chất nguy hiểm cháy, nổ tại cửa hàng xăng dầu

1

II. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC PCCC ĐỐI VỚI CÁC CỬA HÀNG XĂNG DẦU

4

1. Phân loại nguy hiểm cháy, nổ2. Tình hình cháy, nổ, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ tại các cửa hàng xăng dầu3. Thực trạng công tác PCCC tại các cửa hàng xăng dầuIII. NHỮNG NGUY CƠ CÓ THỂ DẪN TỚI CHÁY, NỔ TẠI CÁC CỬA HÀNG XĂNG DẦU1. Nguy cơ do con người2. Nguy cơ do thiên nhiên

7

IV. NHỮNG BIỆN PHÁP PHÒNG CHÁY TẠI CÁC CỬA HÀNG XĂNG DẦU

7

1. Trong công tác đầu tư xây dựng2. Trong quá trình hoạt độngV. BIỆN PHÁP CHỮA CHÁY, CỨU NẠN, CỨU HỘ1. Biện pháp chữa cháy theo mặt lửa2. Biện pháp chữa cháy theo chu vi3. Biện pháp chữa cháy theo diện tích

15

VII. NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN LƯU Ý 171. Hình thức tuyên truyền 2. Nội dung tuyên truyền, hướng dẫn3. Thời gian, thời lượng tuyên truyền4. Phụ lục

I. Tính chất nguy hiểm cháy nổ của cửa hàng xăng, dầu.

1.1. Sơ lược về xăng dầu, khái niệm cửa hàng xăng dầu.

1.1.1. Giới thiệu chung về xăng dầu.

Hàng năm trên thế giới sử dụng một lượng nhiên liệu rất lớn: hơn 3 tỷ tấn

dầu và hơn 2 tỷ tấn khí. Cho đến nay với công nghệ khai thác và chế biến dầu ngày

càng phát triển, con người tiếp tục tìm ra những mỏ dầu mới và sử dụng nhiều hơn

nguồn nhiên liệu dầu mỏ và sản phẩm dầu mỏ. Ở Việt Nam dầu mỏ bắt đầu được

khai thác từ năm 1986 cho tới nay.

Từ dầu mỏ, bằng các quá trình chế biến hóa học có thể tạo ra hàng loạt các

sản phẩm như:

- Các sản phẩm năng lượng: Những sản phẩm này được sử dụng để làm chất

đốt và nhiên liệu động cơ như Xăng, dầu hỏa, dầu diezel, dầu FO.

- Các sản phẩm phi năng lượng: Những sản phẩm này không sử dụng như

một dạng năng lượng mà được sử dụng vào các mục đích khác như dầu nhờn, mỡ

bôi trơn, nhựa đường.

- Các sản phẩm hóa học: Những bán thành phẩm thuộc loại các hóa chất

trung gian như axit, rượu, aldehit, xeton và các sản phẩm hóa học cung cấp cho sản

xuất hoặc tiêu dùng, như các loại chất dẻo, cao su, sợi hóa học, phân bón, các chất

động bề mặt, thuốc nhuộm…

1.1.2. Khái niệm cửa hàng xăng dầu: Công trình xây dựng phục vụ việc mua/bán xăng, diezel, dầu hỏa, các loại

dầu mỡ nhờn và khí dầu mỏ hóa lỏng đóng trong chai (LPG) v.v…1.2. Đặc điểm, tính nguy hiểm cháy, nổ của xăng, dầu.

1.2.1. Tính chất vật lý liên quan đến cháy, nổ.

- Xăng dầu là chất lỏng dễ bay hơi. Hơi xăng, dầu nhẹ hơn không khí do đó

hơi xăng dầu thoát ra khỏi thiết bị chứa (đường ống, bể chứa v.v), khuyếch tán

trong không khí kết hợp với không khí ở một tỷ lệ nhất định tạo thành hỗn hợp

nguy hiểm cháy, nổ.

- Hơi xăng, dầu bắt cháy ở nhiệt độ thấp. Xăng các loại bắt cháy ở nhiệt độ

dưới 00C, (ví dụ như xăng ôtô A92 có nhiệt độ bắt cháy là -360C). Do vậy ở bất kỳ

điều kiện khí hậu nào ở nước ta, xăng dầu đều bay hơi và có khả năng tạo thành

hỗn hợp nguy hiểm cháy, nổ.

- Xăng dầu không tan trong nước và có tỷ trọng nhẹ hơn nước (tỷ trọng của

xăng dầu từ 0,7 đến 0,9), vì vậy khi thoát ra xăng dầu có thể nổi trên mặt nước, dễ

dàng chảy loang nhanh ra xung quanh.

- Xăng dầu cháy toả ra nhiều nhiệt, do vậy khi cháy khó tiếp cận khu vực

cháy. Thực nghiệm cho thấy 1kg xăng dầu cháy toả ra một nhiệt lượng là 10450 -

11250 kcal, trong khi đó 1kg gỗ nếu cháy hết chỉ toả ra 2400 đến 2500 Kcal. Xăng

dầu có khả năng phát sinh tĩnh điện. Xăng dầu là một loại chất lỏng hầu như không

dẫn điện (điện trở suất rất lớn 1012 đến 1017 .m).

- Trong quá trình bơm rót, xuất nhập, vận chuyển, xăng dầu dễ bị va đập

mạnh, ma sát với nhau và với thành các đường ống, thiết bị bể chứa sinh ra các

điện tích. Các điện tích này tích tụ lại đến một thế hiệu đủ lớn sẽ gây ra hiện tượng

phóng tia lửa điện (thế hiệu đạt tới 200.000 V).

Nguyên nhân cơ bản dẫn đến hiện tượng trên là do các phương tiện, dụng cụ

dùng để bảo quản, vận chuyển, xuất nhập xăng dầu không có bộ phận tiếp đất hoặc

có nhưng không đảm bảo theo đúng yêu cầu kỹ thuật.

Khả năng nhiễm điện ở xăng dầu phụ thuộc vào nhiều yếu tố: Độ tinh khiết

của xăng dầu, trạng thái bề mặt bên trong của thiết bị chứa xăng dầu, đặc tính của

xăng dầu khi cháy ở các thiết bị chứa dẫn đến hiện tượng sôi trào.

- Tốc độ cháy lan của xăng dầu: Tốc độ cháy lan trên bề mặt đạt từ 20 -30

m/phút, vận tốc cháy khối lượng 195 kg/m2.h. Đặc điểm này là nguyên nhân tạo

thành các đám cháy xăng dầu lớn.

1.2.2. Tính chất hóa học liên quan đến cháy, nổ.

- Trong thành phần của xăng dầu chứa hàm lượng nhất định hợp chất lưu

huỳnh ở dạng hòa tan. Khi sử dụng bể thép để bảo quản xăng dầu, sunfua sắt được

tạo thành theo phản ứng sau:

2Fe(OH)3 + 3H2S = Fe2S3 + 6H2O

Sunfua sắt Fe2S3 tạo thành, lắng đọng ở đáy bể và bám vào thành bể tiếp xúc

với ôxy tạo phản ứng ôxy hóa và tỏa nhiệt và gây cháy, nổ thiết bị chứa.

Fe2S3 + 3O2 = 2Fe2O3 + 6S + Q

- Xăng dầu có khả năng tạo thành các sunphua sắt: Trong xăng dầu luôn có

một hàm lượng nhất định nguyên tố lưu huỳnh (S), lưu huỳnh trong xăng dầu

thường tồn tại dưới dạng hợp chất H2S hoà tan hay bay hơi. Do vậy các thiết bị,

đường ống, bể chứa ..... bằng thép dễ bị ăn mòn bởi lưu huỳnh tác dụng với thành

bể, tạo thành các sunphua sắt tác dụng với ôxy của không khí, quá trình phản ứng toả

nhiệt (nhiệt độ ở vùng ôxy hoá đạt tới 6000C) có thể gây cháy, nổ hỗn hợp tạo thành.

- Xăng dầu có tính độc hại, nhất là loại xăng có pha chì, do đó nếu tiếp xúc

với xăng dầu mà không có các thiết bị bảo hộ lao động sẽ dễ bị ngộ độc, có khi dẫn

đến tử vong hoặc mắc các bệnh về phổi.

1.3. Tính chất nguy hiểm cháy, nổ tại cửa hàng xăng dầu.

1.3.1. Khả năng tạo thành môi trường nguy hiểm cháy, nổ.

Trong cửa hàng xăng dầu có nhiều vị trí luôn tồn tại môi trường nguy hiểm

cháy, nổ do có hơi xăng dầu kết hợp với không khí tạo thành hỗn hợp nguy hiểm

cháy, nổ như:

+ Vị trí xuất, nhập xăng dầu tại khu bồn chứa.+ Vị trí bơm rót xăng dầu cho phương tiện giao thông (Khu vực cột bơm)+ Vị trí vòi bơm tiếp xúc với miệng bình xăng phương tiện giao thông

(Trong phạm vi 1,5 m cách súng tra nạp xăng dầu cho các phương tiện giao thông và cột bơm xăng dầu)

1.3.2. Nguồn nhiệt.Tại cửa hàng xăng dầu nguồn nhiệt có thể phát sinh do vi phạm của nhân

viên, khách hàng, do ma sát (như chân chống của xe máy với nền cửa hàng), do sử dụng hệ thống điện không đảm bảo an toàn, do sét đánh, do sử dụng điện thoại di động, do tai nạn giao thông.II. Thực trạng công tác PCCC đối với cửa hàng xăng dầu:2.1. Phân loại nguy hiểm cháy, nổ. 2.1.1. Đối với xăng dầu:Dựa vào mức độ nguy hiểm cháy (nhiệt độ chớp cháy), xăng dầu được chia làm 3

loại:

- Xăng dầu loại 1: Gồm các loại xăng dầu có nhiệt độ chớp cháy nhỏ hơn 280C.

- Xăng dầu loại 2: Gồm các loại xăng dầu có nhiệt độ chớp cháy từ 280C đến 610C.

- Xăng dầu loại 3: Gồm các loại xăng dầu có nhiệt độ chớp cháy lớn hơn 610C.

2.1.2. Đối với cửa hàng xăng dầu:

- Cửa hàng xăng dầu được phân cấp theo tổng dung tích chứa xăng dầu như sau:

Cấp cửa hàng Tổng dung tích (m3)

1 Từ 151 đến 210

2 Từ 101 đến 150

3 Nhỏ hơn hoặc bằng 100

- Cửa hàng xăng dầu được phân loại theo quyết định số 4213/QĐ-C11-C23 ngày

27/8/2009 của Tổng cục trưởng tổng cục Cảnh sát, quy định mức độ nguy hiểm

của cửa hàng xăng dầu theo số lượng cột bơm như sau:

+ Có từ 04 cột xuất xăng dầu trở lên (Loại I) (Mức độ nguy hiểm cao)

+ Có từ 2 đến 3 cột xuất xăng dầu (Loại II) (Mức độ nguy hiểm trung bình)

+ Có 01 cột xăng dầu hoặc bán lẻ bằng phương tiện đong rót (Loại III) (Mức

nguy hiểm cháy thấp)

2.2. Tình hình cháy, nổ, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ tại các cửa hàng xăng dầu

(lấy số liệu tại thời điểm hiện tại)

2.3. Thực trạng công tác PCCC tại các cửa hàng xăng dầu:

2.3.1. Giao thông, khoảng cách PCCC:- Nhiều của hàng xăng dầu nằm trong khu vực nội thành: mật độ giao thông

đông dẫn đến xe chữa cháy khó tiếp cận khi có sự cố cháy, nổ. Giao thông nội bộ không đảm bảo do diện tích không đảm bảo (theo tiêu chuẩn cửa hàng xăng dầu trong nội thành phải có diện tích tối thiểu 300m2), hiện tại đa số các cửa hàng xăng dầu đã tồn tại từ lâu xen kẽ trong các khu dân cư không đảm bảo diện tích, khoảng cách PCCC, giao thông nội bộ (nhiều trường hợp xe xuất, nhập xăng dầu phải đỗ trên đường phố).

- Hầu hết cửa hàng xăng dầu trong khu vực nội thành không đảm bảo khoảng cách PCCC đến đường dây điện, cáp thông tin, nhà dân ...

- Cửa hàng xăng dầu ở khu vực ngoại thành thường nằm bên đường quốc lộ, liện tỉnh, huyện, xã đa số đảm bảo về khoảng cách PCCC, giao thông thuận tiện tuy nhiên có bất cấp là cách xa các đơn vị chữa cháy chuyên nghiệp. Một số cửa hàng không đảm bảo khoảng cách PCCC đến đường dây điện cao thế chạy dọc theo đường quốc lộ, liên tỉnh, liên huyện, xã ...

- Hiện nay các cửa hàng xăng dầu xây dựng mới được thẩm duyệt về PCCC đưa vào hoạt động là đảm bảo theo quy định, tuy nhiên nhiều cửa hàng sau nhiều năm hoạt động không đảm bảo khoảng cách an toàn do các công trình khác xung quanh được xây dựng thêm.2.3.2. Nguồn nước, trang thiết bị phục vụ chữa cháy.

- Các cửa hàng xăng dầu chỉ được thiết kế các bể nước tịa chỗ với khối tích nhỏ, phương tiện chữa cháy tại chỗ thường chỉ có bình chữa cháy xe đẩy, bình chữa cháy xách tay, bể cát, chăn chiên ... không đáp ứng được yêu cầu chữa cháy. Các phương tiện này chỉ có thể sử dụng khi đám cháy mới phát sinh diện tích đám cháy nhỏ. (hiện tại hệ thống các tiêu chuẩn chưa quy định về việc trang bị các hệ thống, phương tiện chữa cháy hiện đại tại các cửa hàng xăng dầu)2.3.3. Hệ thống điện tại cửa hàng xăng dầu.

- Theo quy định, hệ thống điện tại cửa hàng xăng dầu phải là hệ thống điện phòng nổ, tuy nhiên trên thực tế nhiều cửa hàng trong quá trình hoạt động tự ý trang bị thêm các thiết bị không phải là loại phòng nổ như lắp thêm bóng đén chiếu sáng, quạt, máy điều hòa, thiết bị nghe nhạc ...

- Nhiều cửa hàng xăng dầu hoạt động lâu năm, hệ thống điện, chống sét xuống cấp, đường dây dẫn bị hư hỏng lớp cách điện. Nhiều cửa hàng, hệ thống điện quá tải do đấu nối thêm thiết bị điện.2.3.4. Chấp hành các quy định an toàn PCCC.

- Nhiều chủ cửa hàng chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm của người đứng đầu cơ sở trong công tác PCCC:

+ Chưa tổ chức công tác tự kiểm tra an toàn PCCC, chưa chủ động trong tuyên truyền về PCCC cho nhân viên làm việc tại cửa hàng. Hàng năm chưa tổ chức huấn luyện nghiệp vụ PCCC cho nhân viên cửa hàng theo quy định. + Thực hiện chưa nghiêm chỉnh, tuyệt đối các quy định đảm bảo an toàn PCCC khi  xuất, nhập xăng, dầu.

+ Chưa thường xuyên kiểm tra việc sử dụng điện tại cửa hàng, dây dẫn điện chưa đặt trong ống bảo vệ, chưa có thiết bị bảo vệ tự động, độ chính xác cao. Thiết bị điện không phải là loại đề phòng nổ, đề phòng chập mạch, quá tải xảy ra.

+ Chưa niêm yết đầy đủ các biển báo cấm lửa, cấm hút thuốc, cấm sử dụng điện thoại di động và niêm yết nội quy PCCC rõ ràng, nơi dễ thấy để mọi người đọc được và chưa thường xuyên nhắc nhở khách hàng thực hiện nghiêm.

+ Chưa tổ chức tiến hành đo điện trở nối đất của hệ thống chống sét, đo điện trở nối đất chống tĩnh điện định kỳ hàng năm.

+ Chưa chủ động phối hợp thực tập phương án chữa cháy tại các cửa hàng xăng dầu, thực hiện tốt các yêu cầu khác của Phòng Cảnh sát PC&CC khi được kiểm tra định kỳ hàng năm.

+ Chưa mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc theo Nghị định 130/2006/NĐ- CP ngày 8-11-2006 của Chính phủ quy định chế độ bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc.

- Nhân viên cửa hàng: Đun nấu trong khu vực cửa hàng.- Khách hàng vào mua xăng dầu chấp hành không đảm bảo các quy định an

toàn PCCC: hút thuốc, sử dụng điện thoai di động, không tắt máy xe trong quá trình bơm rót.III. Những nguy cơ có thể gây cháy, nổ tại các cửa hàng xăng, dầu.3.1. Nguy cơ do con người.

- Trong công tác đầu tư xây dựng: + Không đảm bảo khoảng cách an toàn PCCC (Trong các khu dân cư luôn

tiềm ẩn nguy hiểm cháy: yếu tố bên ngoài tác động, do sự bất cẩn của khách hàng, sự cháy lan của các cơ sở xung quanh...)

+ Không thực hiện quy định thẩm duyệt, nghiệm thu về PCCC trước khi xây dựng, trước khi đưa cửa hàng xăng dầu vào hoạt động; không khắc phục các tồn tại về PCCC theo kiến nghị của Cơ quan chức năng.

- Trong quá trình hoạt động:+ Không chấp hành, chấp hành không đầy đủ các quy định của Pháp luật về

PCCC trong quản lý, bảo quản chất cháy, nguồn lửa, nguồn nhiệt.+ Không thực hiện các giải pháp an toàn PCCC.+ Nguy cơ tiềm ẩn cháy tại các cây xăng còn do sự bất cẩn của CBCNV tại

cửa hàng do không nắm bắt được các nội quy, quy định tại cửa hàng như hút thuốc, nghe điện thoại...

+ Nguy cơ cháy còn do sự xuống cấp của các cửa hàng do xây dựng quá lâu luôn rình rập nguy cơ cháy nổ cao do sự cố kỹ thuật...

+ Thực hiện không đúng quy trình xuất, nạp xăng dầu từ xe xitec vào các téc xăng dầu, quy trình bơm rót xăng dầu cho khách hàng.

+ Không thực hiện chế độ kiểm tra, kiểm định, đo đếm định kỳ (Kiểm dịnh đường ống, chống sét, tiếp địa ...)3.2. Nguy cơ do thiên nhiên:

- Sét đánh.- Động đất.- Lũ lụt, núi lửa ...

IV. Biện pháp phòng cháy tại cửa hàng xăng dầu:4.1. Trong công tác đầu tư xây dựng:

Phải chấp hành nghiêm quy định về PCCC trong lĩnh vực đầu tư xây dựng: Ngay từ khi lập dự án xây dựng cửa hàng phải nghiên cứu đảm bảo về vị trí, khoảng cách, giao thông:

a. Vị trí xây dựng cửa hàng xăng dầu phải phù hợp với quy hoạch, đảm bảo yêu cầu an toàn giao thông, an toàn phòng cháy chữa cháy và vệ sinh môi trường. Kiến trúc cửa hàng xăng dầu phải phù hợp với yêu cầu kiến trúc đô thị.

b. Đường và bãi đỗ xe dành cho xe ra vào mua hàng và nhập hàng phải đảm bảo các yêu cầu sau:

+ Chiều rộng một làn xe đi trong bãi đỗ xe không nhỏ hơn 3,5m. Đường hai làn xe đi không nhỏ hơn 6,5 m.

+ Bãi đỗ xe để xuất, nhập xăng dầu không được phủ bằng vật liệu có nhựa đường.

c. Cửa hàng xăng dầu tiếp giáp với công trình xây dựng khác phải có tường bao kín có chiều cao không nhỏ hơn 2,2 m bằng vật liệu không cháy. Đối với các hạng mục công trình dân dụng và các công trình xây dựng khác ngoài cửa hàng (không bao gồm nơi sản xuất có phát lửa hoặc tia lửa và công trình công cộng) có bậc chịu lửa I, II, trường hợp mặt tường về phía cửa hàng xăng dầu là tường ngăn cháy thì không yêu cầu khoảng cách an toàn từ hạng mục đó đến tường rào cửa hàng xăng dầu nhưng phải tuân thủ các quy định về xây dựng hiện hành.

d. Kết cấu và vật liệu cho khu bán hàng và các hạng mục xây dựng khác phải có bậc chịu lửa I, II theo quy định tại QCVN 06:2010/BXD Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn cháy cho nhà và công trình.

e. Khu vực đặt cột bơm xăng dầu nếu có mái che bán hàng thì kết cấu và vật liệu mái che phải có bậc chịu lửa I, II theo quy đ ịnh tại QCVN 06:2010/BXD Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn cháy cho nhà và công trình. Chiều cao của mái che bán hàng không nhỏ hơn 4,75 m.

f. Nếu có gian bán khí dầu mỏ hóa lỏng đóng chai trong khu vực cửa hàng, phải tuân thủ quy định về yêu cầu an toàn tại TCVN 6223:2011 Cửa hàng khí dầu mỏ hóa lỏng (LPG) – Yêu cầu chung về an toàn.

g. Khoảng cách giữa các hạng mục xây dựng trong cửa hàng xăng dầu không nhỏ hơn quy định sau:

Khoảng cách tối thiểu giữa các hạng mục xây dựng trong cửa hàngĐơn vị tính bằng mét

Hạng mục Bể chứa đặt ngầm Cột bơm Gian bán hàng

1. Bể chứa đặt ngầm 0,5 Không quy định 22. Họng nhập kín Không quy định Không quy định 33. Cột bơm Không quy định Không quy định Không quy

định4. Các hạng mục xây dựng khác

2 2 2

h. Cột bơm xăng dầu

- Vị trí lắp đặt cột bơm xăng dầu trong cửa hàng xăng dầu phải phù hợp các yêu cầu sau:

+ Cột bơm phải được đặt tại các vị trí thông thoáng. Nếu cột bơm đặt trong nhà, phải đặt trong gian riêng biệt, có biện pháp thông gió và có cánh cửa mở quay ra ngoài.

+ Đảm bảo các phương tiện có thể dừng đỗ dễ dàng dọc theo cột bơm và không làm cản trở các phương tiện giao thông khác ra, vào cửa hàng.

- Cột bơm phải được đặt trên đảo bơm. Đảo bơm phải được thiết kế phù hợp với các yêu cầu sau:

+ Cao độ phải cao hơn mặt bằng bãi đỗ xe ít nhất 0,2 m.+ Chiều rộng không được nhỏ hơn 1,0 m.+ Đầu đảo bơm phải cách mép cột đỡ mái che bán hàng hoặc cột bơm ít nhất

0,5m.- Khoảng cách an toàn từ cột bơm đến các công trình bên ngoài cửa hàng

được quy định sau:Khoảng cách an toàn từ bể chứa và cột bơm đến công trình bên ngoài cửa hàng

Đơn vị tính bằng métHạng mục xây dựng Khoảng cách an toàn

{không nhỏ hơn (2), (3)}Cửa hàng

cấp 1Cửa hàng

cấp 2Cửa hàng

cấp 3Nơi sản xuất có phát lửa hoặc tia lửa 18 18 18Công trình công cộng (4) 50 50 50Công trình dân dụng và các công trình xây dựng khác ngoài cửa hàng (5)

Bậc chịu lửa (1)

I, II 5 5 5III 15 12 10IV; V

20 14 14

Đường cáp điện Đường cáp viễn thông

- Theo quy định hiện hành về hành lang an toàn lưới điện.- Theo quy định hiện hành của ngành viễn thông.

Chú thích:1) Bậc chịu lửa của công trình theo QCVN 06:2010/BXD Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn cháy cho nhà và công trình .2) Khoảng cách đối với bể tính từ mép bể.3) Khoảng cách đối với cột bơm tính từ tâm cột bơm.4) Khoảng cách đối với công trình công cộng tính đến ranh giới công trình.Công trình công cộng bao gồm: trường học, bệnh viện, triển lãm quốc gia và

trung tâm thương mại.5) Khoảng cách đối với công trình dân dụng tính đến chân công trình.

+ Khoảng cách an toàn nêu trên được phép giảm 30 % khi cửa hàng có lắp hệ thống thu hồi hơi xăng dầu.

+ Khoảng cách an toàn từ bể chứa và cột bơm đến công trình công cộng được giảm xuống còn 25 mét (17 mét nếu có hệ thống thu hồi hơi xăng dầu) nếu cửa hàng xăng dầu được trang bị hệ thống chữa cháy cố định hoặc bán cố định.

i. Đường ống công nghệ- Đường ống công nghệ trong cửa hàng xăng dầu phải được chế tạo từ vật

liệu chịu xăng dầu và không cháy. Đường kính trong của ống ít nhất phải bằng 32 mm. Đối với đường ống thép phải có biện pháp bảo vệ chống ăn mòn. Đối với đường ống bằng vật liệu không dẫn điện phải tính đến biện pháp triệt tiêu tĩnh điện trong quá trình xuất, nhập xăng dầu.

- Các mối liên kết trên đường ống công nghệ phải đảm bảo kín, bền cơ học và hóa học.

- Đường ống công nghệ trong cửa hàng phải đặt ngầm trực tiếp trong đất hoặc đặt trong rãnh có nắp, xung quanh ống phải chèn chặt bằng cát. Chiều dày lớp chèn ít nhất bằng 15 cm. Cho phép đặt nổi đường ống công nghệ tại các vị trí không bị tác động bởi người và phương tiện qua lại.Đường ống công nghệ trong các khu vực ô tô qua lại, phải đặt trong ống lồng đặt ngầm hoặc trong rãnh chèn cát có nắp. Hai đầu ống lồng phải được xảm kín. Độ sâu chôn ống phải đảm bảo không ảnh hưởng tới độ bền của toàn bộ hệ thống đường ống.

- Các đường ống công nghệ đi song song với nhau phải đặt cách nhau ít nhất bằng một lần đường kính ống. Đối với ống có kiên kết bằng mặt bích đặt song song, khoảng cách giữa các ống ít nhất bằng đường kính mặt bích cộng thêm 3 cm.

- Đối với bể chôn ngầm, đường ống công nghệ phải dốc về phía bể chứa, độ dốc không được nhỏ hơn 1%.

- Khoảnh cách từ điểm thấp nhất của đường ống xuất xăng dầu trong bể chứa để xuất xăng dầu cho cột bơm phải cách đáy bể ít nhất 15 cm.

Đối với công nghệ bơm hút, khi một bể chứa cùng cấp xăng dầu cho nhiều cột bơm thì mỗi cột bơm phải có đường ống xuất riêng biệt, ống xuất trong bể chứa đặt ngầm phải có van một chiều.

- Nhập xăng dầu vào bể chứa phải sử dụng phương pháp nhập kín. Đường ống nhập xăng dầu vào từng bể phải kéo dài xuống đáy bể và cách đáy bể không quá 20 cm.

- Tất cả các bể chứa xăng dầu đều phải lắp đặt van thở. Cho phép lắp đặt chung một van thở đối với các bể chứa cùng nhóm nhiên liệu.

- Van thở phải đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật sau:

+ Thông số kỹ thuật phù hợp với kết cấu, dung tích và điều kiện vận hành bể chứa. Miệng xả của van thở phải hướng sang ngang hoặc hướng lên phía trên.

+ Đường kính trong của ống nối từ bể tới van thở không được nhỏ hơn 50 mm.

+ Van thở phải cách mặt đất ít nhất 3 m.- Trường hợp ống nối van thở lắp dọc theo tường bao của cửa hàng xăng

dầu: cho phép điều chỉnh ống nối van thở chếch 45o theo phương thẳng đứng, đảm bảo khoảng cách từ van thở đến mép trong bờ tường về phía cửa hàng xăng dầu không nhỏ hơn 2 m. Khoảnh cách này được giảm còn 0,5 m nếu cửa hàng có lắp đặt hệ thống thu hồi hơi xăng dầu.

- Trường hợp ống nối van thở lắp dọc theo tường, cột của các hạng mục xây dựng thì miệng xả của van thở phải cao hơn nóc hoặc mái nhà ít nhất 1 m và cách các loại cửa không ít hơn 3,5 m.

- Van thở của cửa hàng xăng dầu phải có hệ thống chống sét đánh thẳng riêng hoặc phải nằm trong vùng bảo vệ của hệ thống chống sét đánh thẳng chung của cửa hàng xăng dầu.

j. Hệ thống điện:-  Các yêu cầu về an toàn trong thiết kế, lắp đặt và sử dụng trang thiết bị điện

cho cửa hàng xăng dầu phải phù hợp với TCVN 5334:2007 Thiết bị điện kho dầu mỏ và sản phẩm dầu mỏ – Yêu cầu an toàn trong thiết kế, lắp đặt và sử dụng.

-  Trường hợp sử dụng máy phát điện trong khu vực cửa hàng xăng dầu thì vị trí đặt máy nằm ngoài vùng nguy hiểm cháy nổ. Ống khói của máy phát điện phải có bộ dập lửa và bọc cách nhiệt.

- Dây dẫn và cáp điện lắp đặt trong cửa hàng xăng dầu phải đáp ứng các yêu cầu sau:

+ Dây dẫn và cáp điện sử dụng loại ruột đồng, cách điện bằng nhựa tổng hợp.

+ Cáp điện đặt ngầm trực tiếp trong đất phải dùng loại cáp ruột đồng, cách điện bằng nhựa tổng hợp chịu xăng dầu và có vỏ thép bảo vệ.

+ Trường hợp cáp điện không có vỏ thép bảo vệ khi đặt ngầm dưới đất phải luồn trong ống thép (nơi đường bãi có ôtô, xe máy đi qua) hoặc luồn trong ống nhựa (nơi không có phương tiện ô tô, xe máy đi qua) hoặc đặt trong hào riêng được phủ cát kín và có nắp đậy.Cấm đặt cáp điện chung trong hào đặt ống dẫn xăng dầu.

+ Tất cả các đường cáp điện đặt ngầm khi: vượt qua đường ô tô, các hạng mục xây dựng và giao nhau với đường ống dẫn xăng dầu, thì cáp phải được luồn trong ống thép bảo vệ, đầu ống luồn cáp phải nhô ra ngoài mép của công trình, chiều dài đoạn nhô ra về mỗi phía là 0,5 m.

+ Trong một ống lồng để luồn cáp, không được luồn cáp điện động lực và cáp chiếu sáng chung với các loại cáp điều khi ển, cáp thông tin, cáp tín hiệu.

+ Các ống lồng để luồn cáp được nối với nhau bằng ren. Khi nối hoặc chia nhánh dây dẫn, dây cáp phải dùng hộp nối dây và hộp chia dây phòng nổ.

- Các đường dây cáp sử dụng cho thiết bị tự động hóa, thông tin tín hiệu.- Thiết bị lắp đặt tại các vị trí nguy hiểm cháy nổ cấp Z0 và Z1 phải là loại phòng nổ.-  Phải có hệ thống chống sét đánh thẳng cho các hạng mục xây dựng trong

cửa hàng. Hệ thống nối đất chống sét đánh thẳng có trị số điện trở nối đất không vượt quá 10 Ω. Chiều cao của kim thu sét phải đảm bảo cho van thở nằm hoàn toàn trong vùng bảo vệ của kim thu sét. Trường hợp các van thở đặt cao mà không nằm trong vùng bảo vệ chống sét của các công trình cao xung quanh thì phải chống sét đánh thẳng cho van thở bằng các cột thu sét được nối đẳng thế. Đầu kim thu sét phải cách van thở ít nhất là 5 m.

-  Để chống sét cảm ứng và chống tĩnh điện, yêu cầu các bể chứa bằng thép phải hàn nối ít nhất mỗi bể hai dây kim loại với hệ thống nối đất chống sét cảm ứng và chống tĩnh điện. Điện trở nối đất của hệ thống này không vượt quá 10 Ω.

- Tại các vị trí nhập xăng dầu phải có thiết bị nối đất chống tĩnh điện dùng để tiếp địa cho phương tiện khi nhập xăng dầu vào bể chứa.

-  Hệ thống nối đất an toàn phải có trị số điện trở nối đất không vượt quá 4 Ω. Tất cả các phần kim loại không mang điện của các thiết bị điện và cột bơm đều phải nối đất an toàn.

+ Hệ thống nối đất này cần phải cách hệ thống nối đất chống sét đánh thẳng là 5 m (khoảng cách trong đất).

+ Khi nối chung hệ thống nối đất an toàn với hệ thống nối đất chống sét đánh thẳng yêu cầu trị số điện trở nối đất không vượt quá 1 Ω.

- Thiết kế chống sét và nối đất cho cửa hàng xăng dầu phải phù hợp với quy định hiện hành về thiết kế thi công bảo vệ chống sét cho kho xăng dầu.

k. Trang thiết bị phòng cháy chữa cháy- Tại cửa hàng xăng dầu phải niêm yết nội quy phòng cháy chữa cháy ở các

vị trí dễ thấy, có biển cấm lửa và hiệu lệnh báo cháy.- Cửa hàng xăng dầu phải được trang bị đủ số lượng phương tiện chữa cháy

ban đầu phù hợp để chữa cháy theo quy định tại TCVN 3890:2009 Phương tiện phòng cháy và chữa cháy cho nhà và công trình - Trang bị, bố trí, kiểm tra và bảo dưỡng và theo quy định tại quy chuẩn này.

- Căn cứ vào tính chất nguy hiểm cháy của các chất, vật liệu trong từng hạng mục của cửa hàng xăng dầu để bố trí phương tiện chữa cháy phù hợp.

- Phải trang bị và bố trí phương tiện, chữa cháy ban đầu tại các vị trí sau đây của cửa hàng:

+ Cột bơm xăng dầu.+ Vị trí nhập xăng dầu vào bể.+ Gian bán dầu nhờn và các sản phẩm khác.+ Nơi rửa xe, bảo dưỡng xe.+ Phòng giao dịch bán hàng, trực bảo vệ.+ Máy phát điện, trạm biến áp.- Tại gian hàng bán khí dầu mỏ hóa lỏng của cửa hàng xăng dầu phải trang

bị phương tiện, dụng cụ chữa cháy theo quy định trong TCVN 6223:2011 Cửa hàng khí dầu mỏ hóa lỏng (LPG) – Yêu cầu chung về an toàn.

- Số lượng phương tiện, dụng cụ chữa cháy ban đầu được quy định:Tên hạng mục cửa hàng Bình bột

(cái)Chăn sợi

(cái)≥ 25 kg ≥ 4 kg

1. Cụm bể chứa cửa hàng cấp 1, 2 2 2 42. Cụm bể chứa cửa hàng cấp 3 1 2 23. Cột bơm xăng dầu và vị trí nhập xăng dầu vào bể chứa

- 2 1

4. Nơi rửa xe, bảo dưỡng xe - 1 (1) -5. Nơi bán dầu nhờn và sản phẩm khác - 1 (1) 16. Phòng giao dịch bán hàng - 1 (1) -7. Phòng bảo vệ - 1 (1) -8. Máy phát điện, trạm biến áp 1 2 -

+ Tùy điều kiện cụ thể của cửa hàng mà có thể thay thế bình bột chữa cháy bằng bình bọt, khí CO2 có tính năng chữa cháy tương đương.

+ Số lượng bình chữa cháy trong ngoặc đơn ( ) là số lượng bình dự trữ. Bình dự trữ được bố trí thành một cụm riêng bên trong cửa hàng.

+ Tại cửa hàng phải bố trí phương tiện chứa nước phù hợp để thấm ướt chăn sợi chữa cháy khi dùng.

-  Bố trí phương tiện dụng cụ chữa cháy phải đảm bảo:+ Dễ thấy.+ Dễ lấy sử dụng.+ Không cản trở lối thoát nạn, lối đi và các hoạt động khác.+ Tránh mưa, nắng và sự phá hủy môi trường.- Chỉ được phép bố trí các phương tiện, dụng cụ chữa cháy đảm bảo chất lượng.- Các bình chữa cháy được treo trên tường, cột hoặc đặt trên nền, sàn nhà…

Trường hợp các bình chữa cháy được treo trên tường, cột thì khoảng cách từ mặt nền, sàn đến tay cầm của bình không lớn hơn 1,25 m.

- Trường hợp đặt trên nền và sàn nhà, các bình chữa cháy phải được để nơi khô ráovà có thể có giá đỡ chiều cao của giá đỡ không lớn hơn 2/3 chiều cao của

bình. Trường hợp để bình chữa cháy gần cửa ra vào thì bình phải được treo hoặc Trong phạm vi cửa hàng được phép bố trí phương tiện, dụng cụ chứa cháy rải rác theo từng vị trí hoặc nếu có thể bố trí theo từng cụm tùy thuộc mức độ nguy hiểm cháy, nổ và diện tích mặt bằng cần bảo vệ, nếu bố trí theo từng cụm thì phải bố trí ít nhất 2 cụm.

l. Hệ thống cấp thoát nước và vệ sinh môi trường- Nước sinh hoạt, nước chữa cháy tại cửa hàng xăng dầu được lấy từ nguồn

nước công cộng, nước ngầm hoặc nước mặt.- Có thể kết hợp đường ống cung cấp nước sinh hoạt và nước chữa cháy cho

cửa hàng.- Nước thải nhiễm dầu của cửa hàng phải được thu gom theo hệ thống rãnh

thoát riêng có nắp đậy bằng tấm đan bê tông cốt thép có lỗ thoát khí hoặc tấm đan nan thép để tránh tích tụ hơi xăng dầu.Phải bố trí hố bịt trước khi đấu nối hệ thống rãnh thoát nước thải nhiễm dầu vào hệ thống thoát nước chung.

- Nước thải nhiễm dầu của cửa hàng phải được xử lý đáp ứng các quy định tại QCVN 29:2010/BTNMT Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải của kho và cửa hàng xăng dầu trước khi xả ra môi trường bên ngoài.

m. Hệ thống thu hồi hơi xăng dầu- Sơ đồ và nguyên lý của một hệ thống thu hồi hơi xăng dầu điển hình được

mô tả trong Phụ lục II ban hành kèm theo Quy chuẩn này.- Hệ thống thu hồi hơi phải đảm bảo toàn bộ hơi xăng dầu sinh ra trong quá

trình nhập hàng phải được hoàn lưu về xitéc của ô tô.- Các thiết bị sử dụng trong hệ thống thu hồi hơi phải làm bằng vật liệu chịu

xăng dầu và không cháy.- Yêu cầu chung đối với hệ thống thu hồi hơi:+ Hệ thống van thở của các bể chứa phải đáp ứng các quy định tại khoản 9 Điều

10.+ Họng chờ thu hồi hơi của cửa hàng được lắp đặt độc lập tương ứng với hệ

thống van thở của bể chứa.+ Các khớp nối nhanh phải đảm bảo yêu cầu chất lượng và độ kín: gioăng

cao su phải là loại chịu dầu, đầu đực và đầu cái của các khớp nối nhanh tại cửa hàng xăng dầu và trên ôtô xitéc phải đồng bộ.

+ Sau khi lắp đặt hệ thống phải tiến hành thử nghiệm độ kín và kiểm tra chất lượng của các chi tiết van thở, van chặn, khớp nối nhanh,... của toàn bộ hệ thống.4.2. Trong quá trình hoạt động.

- Thường xuyên tự kiểm tra các phương tiện chữa cháy được trang bị. Phân công nhiệm vụ cụ thể cho nhân viên thường trực chữa cháy. Chủ động trong tuyên

truyền về PCCC cho nhân viên làm việc tại cửa hàng. Hàng năm, tổ chức huấn luyện nghiệp vụ PCCC cho nhân viên cửa hàng theo quy định.

- Thực hiện nghiêm chỉnh, tuyệt đối các quy định đảm bảo an toàn PCCC khi xuất, nhập xăng, dầu.

- Thường xuyên kiểm tra việc sử dụng điện tại cửa hàng, dây dẫn điện phải đặt trong ống bảo vệ, có thiết bị bảo vệ tự động, độ chính xác cao. Thiết bị điện phải là loại đề phòng nổ, đề phòng chập mạch, quá tải xảy ra.

- Niêm yết đầy đủ các biển báo cấm lửa, cấm hút thuốc, cấm sử dụng điện thoại di động và niêm yết nội quy PCCC rõ ràng, nơi dễ thấy để mọi người đọc được và phải thường xuyên nhắc nhở khách hàng thực hiện nghiêm.

- Tiến hành đo điện trở nối đất của hệ thống chống sét, đo điện trở nối đất chống tĩnh điện định kỳ hàng năm.

- Phối hợp thực tập phương án chữa cháy tại các cửa hàng xăng dầu, thực hiện tốt các yêu cầu khác của Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH khi được kiểm tra định kỳ hàng năm.

- Tổ chức mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc theo Nghị định 130/2006/NĐ- CP ngày 8-11-2006 của Chính phủ quy định chế độ bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc.

Thực hiện nghiêm công tác an toàn PCCC tại các cửa hàng xăng dầu, phòng ngừa tốt cháy, nổ xảy ra là góp phần đảm bảo an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh nhà.

- Tăng cường công tác kiểm tra quản lý của cơ quan quản lý nhà nước và thực hiện tốt việc sử lý các hành vi vi phạm trong lĩnh vực PCCC.

- Tăng cường vai trò lãnh đạo của thủ trưởng đơn vị.- Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động CBCN tại cửa hàng làm tôt

công tác PCCC. - Phải đảm bảo tuyệt đối thực hiện nghiêm túc các yêu cầu về kỹ thuật trong

vận hành, xuất nhập xăng dầu và các quy đinh về an toàn trong quá trình bảo quản xăng dầu.

- Tăng cường quản lý giám sát chặt chẽ các nguồn nhiệt trực tiếp và gián tiếp gây ra cháy trong kho xăng dầu.

- Đảm bảo tôt công tác thường trực sẵn sàng chữa cháy, tổ chức lực lượng PCCC cơ sở, trang bị dầy đủ phương tiện, thường xuyên bổ xung và thực tập phương án chữa cháy, kết hợp chặt chẽ với lực lượng CSPCCC xử lý kịp thời các tình huống khi có cháy xảy ra.

- Khi tiến hành sửa chữa phải đảm bảo tốt các phương án bảo vệ và được cơ quan PCCC quản lý phê duyệt.

V. Biện pháp chữa cháy, cứu nạn cứu hộ:5.1. Biện pháp chữa cháy theo mặt lửa.

Được áp dụng trong trong những trường hợp cần thiết phải khống chế không cho đám cháy tiếp tục phát triển. Trường hợp này bố trí lực lượng, phương tiện ở những phần chu vi đám cháy mà ở đó diễn ra quá trình cháy lan. Tiến hành dập tắt từng phần diện tích đám cháy, dần dần tiến tới dập tắt hoàn toàn đám cháy. Có trường hợp chữa cháy theo mặt lửa trùng với chữa cháy theo chu vi. Biện pháp này thường áp dụng với đám cháy có 2 – 3 hướng bị chặn do cấu kiện xây dựng như tường, vách => Chữa cháy theo hướng lửa lan chuyền để chặn cháy lan, dập tắt đám cháy. Các chất chứa cháy sử dụng hiệu quả: Cát để ngăn chặn xăng dầu chảy tràn, nước làm mát, bọt, bột để chữa cháy.5.2. Biện pháp chữa cháy theo chu vi.

Được áp dụng khi lực lượng và phương tiện chữa cháy đến đám cháy đủ khả năng và điều kiện bố trí dập cháy trên toàn bộ diện tích của đám cháy, hoặc trường hợp đám cháy đang phát triển theo tất cả các hướng và mức độ đe doạ của đám cháy tới các hướng đó ngang nhau. Nếu không dập tắt cháy ở tất cả các hướng thì đám cháy sẽ phát triển lớn và gây hậu quả nghiêm trọng. Trong trường hợp này đòi hỏi phải huy động số lượng lực lượng và phương tiện đủ lớn để có thể dập cháy ở tấy cả chu vi của đám cháy.5.3. Biện pháp chữa cháy theo diện tích.

Được áp dụng khi lực lượng chữa cháy có đủ khả năng và điều kiện phun chất chữa cháy trên toàn bộ diện tích đám cháy.

Việc áp dụng biện pháp chữa cháy theo mặt lửa, chu vi hoặc diện tích còn phụ thuộc vào đặc điểm của đám cháy cũng như khả năng của lực lượng, phương tiện chữa cháy. Chẳng hạn, với đám cháy xăng dầu (chất lỏng cháy) ta chỉ có thể áp dụng biện pháp chữa cháy theo diện tích mới đạt hiệu quả;

* Các biện pháp kỹ thuật an toànĐể đảm bảo an toàn cho cán bộ chiến sỹ và phương tiện chiến đấu, quá trình

chữa cháy cửa hàng xăng dầu:- Phun mưa làm mát cho các người trực tiếp cầm lăng, bảo vệ bể cháy, các

bể lân cận bằng các lăng B.- Khi bố trí lực lượng và phương tiện chiến đấu tập trung triển khai chủ yếu

về đầu, ngang chiều gió, cần tránh cuối chiều gió vì sẽ bị ảnh hởng, tác động lớn của dòng nhiệt bức xạ, tiếng ồn đến sức khoẻ, tâm lý chiến đấu người trực tiếp chữa cháy. - Chỉ quyết định phun chất chữa cháy (nước) khi biết chắc là trong khu vực cháy không còn điện.

- Người trực tiếp chữa cháy phải được trang bị các đồ dùng dụng cụ bảo hiểm như: Quần áo chống cháy, đội mũ đi ủng, đeo mặt nạ phòng độc, thắt dây an toàn....

- Khi tiến hành các hoạt động chữa cháy phải đề phòng hiện tượng sụp đổ cấu kiện xây dựng.

- Thực hiện các biện pháp thoát khói tránh gây ngạt và cản trở tầm nhìn.

- Triển khai đội hình chữa cháy phải xác định hướng gió, quá trình chiến đấu không được để lửa bao vây.

- Thời gian chữa cháy diễn ra lâu dài, các yếu tố từ đám cháy tác động mạnh, phải có chiến dịch chuẩn bị hậu cần như: Nước uống, thuốc y tế.... để phục vụ cán bộ chiến sĩ và người bị nạn những lúc cần thiết trong quá trình cứu chữa.VI. Những vấn đề cần lưu ý khi tuyên truyền, hướng dẫn về công tác phòng cháy và chữa cháy.

- Phải giúp cho người nghe hiểu được tính chất nguy hiểm cháy, nổ tại cửa hàng kinh doanh xăng dầu. - Biết được các nguy cơ có thể gây lên cháy, nổ tại cửa hàng và các biện pháp tự kiểm tra điều kiện an toàn phòng cháy và chữa cháy tại cửa hàng. - Giúp cho mọi người hiểu được tầm quan trọng của công tác phòng cháy ban đầu từ đó nâng cao ý thức tự giác trong nhân dân về công tác phòng cháy và chữa cháy. - Giúp người nghe tìm được các giải pháp xử lý khi gặp sự cố cháy, nổ tại cửa hàng kinh doanh xăng dầu.