Dobro upravljanje u lokalnim samoupravama u Crnoj Gori · je cilj bio uspostavljanje institucionalnog oblika saradnje lokalnih samouprava i nevladinih organizacija u Crnoj Gori i

Dobro upravljanje u lokalnim samoupravama

u Crnoj Gori

Izvještaj o ispunjenosti principa dobrog upravljanja u

jedinicama lokalne samouprave u Crnoj Gori

OSCE Misija u Crnoj Gori

Izvještaj o ispunjenosti principa dobrog upravljanja u jedinicama lokalne samouprave u Crnoj Gori Page 2

Sadržaj:

UVOD

Kontekst…………………………………………………………………………………………5

Ciljevi projekta…………………………………………………………………………………..9

Ciljevi

istraživanja………………………………………………………………………………….......10

Metodologija istraživanja i

uzorak...........................................................................................................................................10

REZIME.......................................................................................................................................14

NALAZI ISTRAŽIVANJA PO OPŠTINAMA

GLAVNI GRAD

PODGORICA................................................................................................................................24

PRIJESTONICA

CETINJE........................................................................................................................................27

OPŠTINA ANDRIJEVICA............................................................................................................32

OPŠTINA BAR..............................................................................................................................37

OPŠTINA BERANE......................................................................................................................42

OPŠTINA BIJELO POLJE.............................................................................................................49



OPŠTINA BUDVA........................................................................................................................55

OPŠTINA DANILOVGRAD........................................................................................................61

OPŠTINA HERCEG NOVI...........................................................................................................67

OPŠTINA KOLAŠIN.....................................................................................................................72

OPŠTINA KOTOR........................................................................................................................74

OPŠTINA MOJKOVAC................................................................................................................81

OPŠTINA NIKŠIĆ........................................................................................................................85

OPŠTINA PLAV...........................................................................................................................89

OPŠTINA PLJEVLJA....................................................................................................................94

OPŠTINA PLUŽINE.....................................................................................................................97

OPŠTINA

ROŽAJE.......................................................................................................................................101

OPŠTINA

TIVAT..........................................................................................................................................104

OPŠTINA ULCINJ......................................................................................................................109

OPŠTINA

ŠAVNIK......................................................................................................................................112

OPŠTINA

ŽABLJAK....................................................................................................................................116

ZAKLJUČCI I PREPORUKE

Zaključci istraživanja i preporuke..............................................................................................119



ANEKSI

ZAHTJEVI ZA SLOBODAN PRISTUP

INFORMACIJAMA..............................................................................................................124

1. GRAĐANSKA PATICIPACIJA................................................................................124

2. SARADNJA LOKALNE SAMOUPRAVE I NVO....................................................129

3. TRANSPARENTNOST I ODGOVORNOST LOKALNE SAMOUPRAVE.............133

VODIČ ZA FOKUS GRUPU………………………………………………………………..139

1. VODIČ ZA FOKUS GRUPU NVO……………………………………………….....139

2. VODIČ ZA FOKUS GRUPU LOKALNA

SAMOUPRAVA……………………………....................................................................142



UVOD

Kontekst

Centar za razvoj nevladinih organizacija (CRNVO) je prije deset godina počeo kampanju čiji

je cilj bio uspostavljanje institucionalnog oblika saradnje lokalnih samouprava i nevladinih

organizacija u Crnoj Gori i unapređenje učešća građanki i građana u procesu donošenja

odluka na lokalnom nivou.

Početkom 2003. godine, CRNVO je kao odgovor na potrebu stvaranja institucionalnog okvira

saradnje lokalne samouprave i NVO, ponudio nevladinim organizacijama i lokalnim

samoupravama prijedlog Deklaracije o principima i prioritetima saradnje lokalne

samouprave i nevladinih organizacija koja je sadržala segmente koji se tiču zajedničkih

vrijednosti i principa koje u svom radu trebaju poštovati nevladine organizacije i lokalna

uprava. Dokumentom su bile predložene i obaveze lokalnih uprava, Skupština opština i

nevladinih organizacija.



Promjene na nivou opština u Crnoj Gori bile su neophodne, u kontekstu donošenja svih

neophodnih dokumenata koji uređuju učešće građana i nevladinih organizacija u procese

odlučivanja na lokalnom nivou. Takođe, bilo je neophodno istraživati i pratiti rezultate

saradnje NVO i organa lokalne uprave u svim opštinama. Prije deset godina, situacija u

crnogorskim opštinama, u pogledu učešća građana i NVO u procesima donošenja odluka i u

pogledu transparentnosti rada bila je na vrlo nezadovoljavajućem nivou. Građani, kao i NVO,

nijesu imali dovoljno informacija o svim mogućnostima njihovog uključivanja u ove procese,

tako da ih nijesu ni koristili. Nedostatak informacija rezultirao je time da građani nijesu

pokazivali dovoljno interesovanja da se uključe u process donošenja odluka. Sve važnije

odluke, koje se direktno tiču kreiranja uslova za život građana u njihovim lokalnim

zajednicama, donosile su se bez njihove aktivne participacije. Službenici lokalne uprave

nijesu imali razvijenu svijest o potrebi saradnje sa nevladinim organizacijama i uključivanju

građana u njihov rad. Inicijalni problem neinformisanosti, otvarao je druge prepreke za ovu

saradnju. Lokalna samouprava nije prepoznavala značaj rada nevladinih organizacija, pa su i

izvori finansiranja na lokalnom nivou, koje su opštine opredjeljivale za rad NVO, bili

oskudni. Ovakva situacija je bila nepovoljna za finansijsku održivost nevladinog sektora. Tako

su i potrebe i interesi građana, zastupljeni u radu nevladinih udruženja, imali malo prostora

za afirmaciju.

Nakon donošenja Zakona o lokalnoj samoupravi 2003. godine, fokus kampanje CRNVO-a bio

je usmjeren na usvajanje akata koje je trebalo donijeti na osnovu Zakona: Statut opštine,

Odluka o učešću stanovništva u vršenju javnih poslova, Odluka o kriterijumima, načinu i

postupku raspodjele sredstava nevladinim organizacijama, Poslovnik o radu Skupštine

opštine, Odluka o savjetu za razvoj i zaštitu lokalne samouprave, Odluka o mjesnim

zajednicama. Upravo je donošenje svih ovih akata predstavljalo prvi korak ka demokratizaciji

procesa donošenja odluka na lokalnom nivou. Proces implementacije Zakona i donošenja

svih ovih akata nije bio jednostavan.



Izvod iz Zakona o lokalnoj samoupravi

ODNOSI ORGANA LOKALNE SAMOUPRAVE I NEVLADINIH ORGANIZACIJA

Član 116

U cilju afirmisanja otvorenog i demokratskog društva, organi lokalne samouprave saradjuju

sa nevladinim organizacijama.

Saradnja iz stava 1 ovog člana, ostvaruje se naročito:

1) informisanjem o svim pitanjima značajnim za nevladin sektor;

2) konsultovanjem nevladinog sektora o programima razvoja lokalne samouprave i

nacrtima opštih akata koje donosi Skupština;

3) omogućavanjem ušešća u radu radnih grupa za pripremu normativnih akata ili izradu

projekata i programa;

4) organizovanjem zajedničkih javnih rasprava, okruglih stolova, seminara i sl.;

5) finansiranjem projekata nevladinih organizacija od interesa za lokalno stanovništvo, pod

uslovima i po postupku, propisanim opštim aktom opštine;

6) obezbjedjivanjem uslova za rad nevladinih organizacija, u skladu sa mogućnostima

lokalne samouprave i

7) na drugi način propisan Statutom opštine.”

Činjenica da danas sve opštine u Crnoj Gori imaju usvojena sva dokumenta koja dodatno

uređuju učešće građana i nevladinih organizacija u procese kreiranja odluka na loklanom

nivou nije samo kvantitativni domet kampanje. Ova situacija ukazuje na jednu mnogo

značajniju promjenu a to je svijest crnogorskog društva o potrebi razvoja i afirmacije civilnog

društva. Višegodišnja kampanja je proizvela značajan efekat u smislu razvijanja svijesti

rukovodećih struktura na lokalnom nivou o potrebi saradnje sa nevladinim organizacijama i

njihvog uključivanja u rad tih organa. Danas, zahvaljujući napornom trudu i stalnoj afirmaciji

svog rada, nevladine organzacije u značajnoj (ali još uvijek nedovoljnoj) mjeri učestvuju u

radnim grupama koje formiraju organi lokalne uprave radi donošenja lokalnih akata. Takođe,

organi lokalne uprave pozivaju nevladine organizacije i građane na učešće u javnim

raspravama oko nacrta lokalnih dokumenata. Odziv i učešće civilnog društva se iz godine u

godinu povećava, pa i prihvatanje njihovih sugestija i prijedloga na razna dokumenta bilježi

progres.



U periodu od 2005. do 2009. godine CRNVO je, koristeći adekvatnu metodologiju, uradio 4

godišnja izvještaja o saradnji lokalnih samouprava i NVO na osnovu kojih se kontinuirano

unapređivao normativni okvir kao i funkcionalnost odnosa lokalnih samouprava i NVO.

Danas u Crnoj Gori postoje opštine koje služe kao primjer dobre prakse za saradnju sa

nevladinim organizacijama. Dugogodišnja incijativa na ovom polju dovela je i do toga da

jedna crnogorska opština (Tivat), nakon usvajanja svih sugestija od strane nevladinog sektora

ima usvojena sva dokumenta koja uređuju saradnju sa NVO onako kako su predložile

nevladine organizacije, a na isti način razrađen i institut “prazne stolice”. Iskustva ove

opštine, kao dobra praksa, predstavljaju se zemljama regiona u pitanjima saradnju sa NVO

sektorom i participacijom građana u odlučivanju.

Lokalne samouprave i nevladine organizacije iz godine u godinu pokazuju zrelost u svom

radu i međusobnim odnosima. Ipak, bez obzira na sve pomake koji su uočljivi za ovih

nekoliko godina rada i dalje postoji prostor za progres u ovim oblastima. Zato je neophodno

stalno pratiti i pospješivati ove oblike saradnje, stvarati kvalitetne normativne okvire i

mehanizme za uključivanje civilnog društva u sve procese odlučivanja. CRNVO će i dalje

aktivno raditi na demokratizaciji lokalnih uprava u Crnoj Gori i stvaranju uslova za efikasno i

efektivno učešće civilnog društva na ovim nivoima odlučivanja.

Svi napori civilnog društva na unapređenju demokratskih načela na lokalnom nivou urađeni

su uz veliku stručnu i logističku podršku Zajednice opština Crne Gore.

Zajednica opština Crne Gore u saradnji sa Ministarstvom unutrašnjih poslova i Centrom za

razvoj nevladinih organizacija (CRNVO) uradila je Modele akata kojima se uređuju odnosi

lokalnih samouprava i nevladinih organizacija i to: Sporazum o saradnji skupštine opštine i

nevladinih organizacija; Odluku o Savjetu za saradnju lokalne samouprave i nevladinih

organizacija; Odluku o načinu i postupku učešća lokalnog stanovništva u vršenju javnih

poslova; Odluku o kriterijumima, načinu i postupku raspodjele sredstava nevladinim

organizacijama. Takođe, usvojen je i Model Poslovnika o radu skupštine opštine.



Upravni odbor Zajednice opština prihvatio je ove Modele na sjednici održanoj 5. oktobra

2011. godine i uputio preporuku svim jedinicama lokalne samouprave da usvoje ove

dokumente i daju doprinos daljem unapređenju odnosa lokalnih samouprava i NVO.

Transparentnost rada jedinica lokalne samouprave se unaprijeđivala iz godine u godinu pa i

ovom segmentu postoje primjeri dobre prakse u pogledu e-uprave i dostupnosti važnih

informacija i akata na internet prezentaciji opština.

Odnosi građana i NVO kao i transparentnost rada jedinica lokalne samouprave potrebno je

kontinuirano unapređivati u cilju poboljšanja uslova života građana koji obezbjeđuju

odgovorne i efikasne lokalne samouprave. Praćenje napretka u ovim oblastima je preduslov u

kreiranju novih rješenja od kojih će koristi imati građani.

Ciljevi projekta

Ciljevi projekta “Jačanje demokratije u Crnoj Gori“ koji realizuje Centar za razvoj nevladinih

organizacija (CRNVO) uz podršku OSCE misije u Crnoj Gori su unaprijeđenje rada lokalne

samouprave u polju saradnje sa nevladinim organizacijama kao i dalje uspostavljanje principa

dobrog upravljanja i praćenja implementacije istih u radu lokalne samouprave.

Monitoring implementacije regulative kojom se uređuje učešće građana na lokalnom nivou

praćenju saradnje između nevladinih organizacija i lokalnih samouprava i transparentnost

rada i odgovornost lokalnih samouprava realizovan je u svim crnogorskim opštinama

Specifični ciljevi projekta su:

- Unaprijeđenje učešća nevladinih organizacija u radu lokalne samouprave

- Veći nivo znanja i uključenosti nevladinih organizacija u rad lokalne samouprave

- Veći stepen informisanosti predstavnika lokalne samouprave i nevladinih organizacija

o regulativama koje uređuju saradnju nevladinih organizacija i lokalne samouprave.

- Identifikovanje postojećih problema u komunikaciji i odnosu prema nevladinim

organizacijama od strane lokalne samouprave i obratno.

- Obezbjeđivanje jasnih smjernica u cilju poboljšanja trenutačne situacije u vidu

preporuka i zaključaka.



Ciljevi istraživanja

Ciljevi istraživanja su dobijanje informacija od strane lokalne samouprave vezano za

građansku participaciju na lokalnom nivou, stepen usvajanja Odluka na osnovu preporuka

odnosno modela donijetih od strane Zajednice opština Crne Gore, saradnju između lokalne

samouprave i nevladinih organizacija na osnovu člana 116. Zakona o lokalnoj samoupravi,

kao i za dobijanje informacija koje se tiču transparentnosti i odgovornosti u radu lokalne

samouprave, putem Zahtjeva za slobodan pristup informacijama i Fokus grupa.

Cilj istraživanja predstavlja i analiza problema koji su prisutni u saradnji lokalne samouprave

i nevladinih organizacija kao i u samom radu lokalne samouprave i pronalaženje jasnih i

direktnih načina za prevazilaženje postojećih problema.

Metodologija istraživanja i uzorak

Metodologija istraživanja obuhvatila je zahtjeve za slobodan pristup informacijama u posjedu

organa lokalne samouprave i fokus grupe organizovane sa predstavnicima nevladinih

organizacija i lokanih samouprava.

Zahtjev za slobodan pristup informacijama

Pravo na pristup informacijama u posjedu organa vlasti ostvaruje se na način i po postupku

propisanim Zakonom o slobodnom pristupu informacijama („Službeni list Crne Gore”, br.

44/12) po kome svako domaće i strano fizičko i pravno lice ima pravo na pristup

informacijama, bez obaveze da navodi razloge i objašnjava interes traženja informacija.

CRNVO je tokom istraživanja uputio ukupno 6 Zahtjeva za slobodan pristup informacijama

svim opštinama u Crnoj Gori. Zahtjevi su podijeljeni u tri grupe shodno oblastima koje smo

nadgledali u okviru projekta i to:

Građanska participacija na lokalnom nivou;

Saradnja između lokalne samouprave i NVO;



Transparentnost i odgovornost lokalne samouprave.

Prvom grupom zahtjeva iz oblasti građanske participacije na lokalnom nivou pratili smo

sprovođenje Zakona o lokalnoj samoupravi („Službeni list Crne Gore”, br. 38/12) u dijelu koji

uređuju članovi 99-116, Statuta opština (u dijelu u kom se odnose na predmetnu oblast) i

Odluke o učešću lokalnog stanovništva u vršenju javnih poslova. Po jedan zahtjev iz ove

oblasti je upućen skupštinama i glavnim administratorima svih opština u Crnoj Gori 26.

marta 2013. godine.

U okviru dijela koji se tiče saradnje između lokalne samouprave i nevladinih organizacija,

vršili smo monitoring Zakona o lokalnoj samoupravi (član 116) kao i stepena usklađenosti

sledećih dokumenata: Odluke o kriterijumima, načinu i postupku raspodjele sredstava NVO,

Odluke o Sporazumu o saradnji Skupštine opštine i nevladinih organizacija, Odluke o Savjetu

za saradnju lokalne samouprave sa nevladinim organizacijama, Odluke o načinu i postupku

učešća lokalnog stanovništva u vršenju javnih poslova, Poslovnika Skupštine opštine, na

osnovu Modela koje je predložila Zajednica opština Crne Gore. Zahtjevi iz ove oblasti su

upućeni skupštinama i glavnim administratorima svih opština u Crnoj Gori 02. i 05. aprila

2013. godine.

Trećim dijelom zahtjeva koje smo takođe podijelili u dvije grupe tražili smo informacije iz

oblasti transparentnost i odgovornost lokalne samouprave koji su utvrđeni Zakonom o

lokalnoj samoupravi (član 138). Po jedan zahtjev iz ove oblasti je upućen skupštinama i

glavnim administratorima svih opština u Crnoj Gori 15. i 22. aprila 2013. godine.

Fokus grupa

Fokus grupa je metoda koja je zahvalna za prikupljanje kvalitativnih podataka o

uspješnosti/rezultaitma aktivnosti. U odnosu na intervju, njome se brže i jeftinije prikupljaju

podaci. Grupa učesnika je sastavljena od 6 do 12 osoba, a učesnici daju odgovor na 5 do 8

pitanja. Uobičajeno trajanje fokus grupe je od 90 do 120 minuta. U izvođenju fokus grupe,

potrebno je učešće jednog facilitatora i asistenta (note taker). Facilitator usmjerava rad grupe

u skladu sa već unaprijed pripremljenim vodičem.

U okviru projekta održano je 14 fokus grupa i to 7 sa predstavnicima lokalne samouprave i 7

sa predstavnicima nevladinih organizacija. Fokus grupama smo obuhvatili sve gradove u

Crnoj Gori po sledećem rasporedu:



Podgorica, 10. 05. 2013. godine, gradovi obuhvaćeni fokus grupama: Podgorica,

Cetinje i Danilovgrad;

Bar, 15. 05. 2013. godine, gradovi obuhvaćeni fokus grupama: Bar i Budva;

Nikšić, 16. 05. 2013. godine, gradovi obuhvaćeni fokus grupama: Nikšić, Šavnik,

Plužine i Žabljak;

Kolašin, 17. 05. 2013. godine, gradovi obuhvaćeni fokus grupama: Bijelo Polje,

Kolašin, Mojkovac i Pljevlja;

Berane, 23. 05. 2013. godine, gradovi obuhvaćeni fokus grupama: Berane, Andrijevica,

Rožaje i Plav;

Ulcinj, 24. 05. 2013. godine;

Herceg Novi, 27. 05. 2013. godine, gradovi obuhvaćeni fokus grupama: Herceg Novi,

Tivat, Kotor.

U fokus grupama je učestvovalo 60 predstavnika nevladinih organizacija i 40 činovnika

lokalnih uprava.

Pregled učešća ispitanika po gradovima

Opština Fokus grupa

NVO Lokalna samouprava

Andrijevica 2

Bar 7 2

Berane 7 2

Bijelo Polje 3

Budva 2

Cetinje 1 4

Danilovgrad 2 3

Herceg Novi 9 3

Kolašin 1 1

Kotor 1 3

Mojkovac 3 2

Nikšić 5 2

Plav 1 2

Plužine 2

Pljevlja



Podgorica 5 3

Rožaje 3

Tivat 2

Ulcinj 12 3

Šavnik

Žabljak 2

UKUPNO 60 40

S obzirom da tokom realizacije istraživanja nisu dostavljeni svi neophodni odgovori, a vođeni

namjerom da damo svima priliku da u direktnoj komunikaciji dobijemo nedostajuće

odgovore i eventualna pojašnjenja koja će ovaj Izvještaj učiniti kvalitenijim, organizovan je

sastanak sa predstavnicima lokalnih samouprava 28. juna 2013. godine. Nakon ovog sastanka,

uz dopune koje su dostavljene od strane loklanih samouprava, urađena je finalna verzija

Izvještaja.



REZIME

Ovaj dokument sadrži podatke u vezi sa Istraživanjem o ispunjenosti principa dobrog

upravljanja u jedinicama lokalne samouprave u Crnoj Gori u 2012. godini. Istraživanje je

sprovedeno u svim crnogorskim opštinama u periodu od februara do jula 2013.g.

Istraživanjem su obuhvaćeni predstavnici struktura lokalnih organa vlasti i predstavnici

lokalnih nevladinih organizacija.

Istraživanje sadrži informacije o stavovima predstavnika nevladinih organizacija i

predstavnika lokalnih samouprava koji se tiču saradnje na relaciji lokalna samouprava-NVO.

Rezultati dobijeni upotrebom metoda fokus grupe i zahtjeva za slobodan pristup

informacijama u posjedu jedinice lokalne samouprave odslikavaju trenutni stepen ostvarene

saradnje na lokalnom nivou, posmatran kroz primjenu odredbi Zakona o lokalnoj

samoupravi. Takođe, Izvještajem su obuhvaćene informacije o implementaciji regulative

kojom se uređuje učešće građana na lokalnom nivou i transparentnost rada i odgovornost

lokalnih samouprava posmatrana kroz primjenu odredbi statuta i odluka o načinu i postupku

učešća lokalnog stanovništva u vršenju javnih poslova, Zakona o slobodnom pristupu

informacijama.

Takođe, istraživanje nudi i preporuke za unapređenje saradnje lokalne samouprave i

nevladinih organizacija, transparentnosti rada i učešća građana u donošenju odluka na

loklanom nivou za svaku opštinu ponaosob, kao i generalne preporuke i zaključke koji su

zajednički za sve opštine u Crnoj Gori.

Ovaj dokument nudi i pregled usvojenih dokumenata u skladu sa modelima Zajednice

opština Crne Gore kojima se unapređuje saradnja sa NVO i učešće građana u odlučivanju.

Obaveze se tiču usvajanja sljedećih dokumenata na lokalnom nivou:



Sporazum o saradnji Skupštine opštine i nevladinih organizacija

Odluka o Savjetu za saradnju lokalne samouprave i nevladinih organizacija

Odluka o načinu i postupku učešća lokalnog stanovništva u vršenju javnih poslova

Odluka o kriterijumima, načinu i postupku raspodjele sredstava nevladinim

organizacijama Poslovnik Skupštine opštine

U istraživanju je učestvovalo 60 predstavnika nevladinih organizacija i 40 predstavnika

lokalne samouprave.

Rezultati istraživanja grupisani su prema obavezama lokalnih samouprava u oblastima:

Građanske participacije

Ostvarivanja saradnje sa nevladinim organizacijama

Transparentnosti i odgovornost lokalnih samouprava

Ključni nalazi istraživanja:

Građanska participacija

Participacija građana je veoma ograničenog dometa. I pored zakonskih

mehanizama za učešće građana u procesu donošenja odluka, veoma rijetko se

koriste mogućnosti. Građani su veoma neinformisani o mehanizmima učešća u

odlučivanju a nemaju neophodnu logističku i stručnu pomoć u pripremi akata

kojima se pokreću pojedini mehanizmi učešća.

U 2012. godini skoro da nije bilo incijativa podnijetih od strane građana

nadležnim organima lokalne samouprave; U 2012. godini podnesene su svega 2

građanske inicijative. Zborovi građana su održani u svega 9 opština. Mjesni i

opštinski referendumi su raspisani samo u dvije opštine. Građanske žalbe,

peticije i predlozi nisu podnijeti u 2012. u nijednoj od opština.



Obaveza donošenja Plana učešća građana u donošenju odluka se tumači na

različite načine i ne postoji u nijednoj opštini kao cjelovit dokument koji daje

zbirni pregled svih dokumenata koji će tokom kalendarske godine biti predmet

javne rasprave.

U izradi akata od zajedničkog interesa u 2012 godini nije se u nijednoj opštini

primjenila obaveza prethodnog konsultovanja građana (konsultovanje u

pripremnom postupku izrade akata kako bi se utvrdili problemi u primjeni

akta i utvrdile potrebe građana).

Javne rasprave se uglavnom sprovode u skladu sa propisanim pravilima ali se

ne poštuje u svim situacijama obaveza izrade izvještaja sa javne rasprave.

Takođe, izvještaji sa javne rasprave se ne objavljuju na internet prezentaciji

opština.

Pregled građanske participacije po opštinama

Opština Broj

održanih

Zborova

građana

Broj

održanih

Javnih

rasprava

Broj

građanskih

inicijativa

Broj

inicijativa

Broj

mjesnih/

opštinskih

referendu

ma

Broj žalbi,

peticija i

predloga

Cetinje 3 12 0 11 0 0

Podgorica / / 0 / / /

Andrijevica / 1 0 0 0 0

Bar / 16 / 0 0 0

Berane 4 12 0 87 1 /

Bijelo Polje 5 4 0 10 0 /



Budva 2 3 1 3 0 /

Danilovgrad / 4 0 14 0 0

Herceg Novi / 14 0 / 0 /

Kolašin / 4 0 0 0 0

Kotor 1 17 / 0 0 /

Mojkovac 3 3 0 0 0 0

Nikšić / 2 0 / / /

Plav / 4 0 0 1 0

Pljevlja 1 3 / / / /

Plužine / 2 0 0 0 0

Rožaje / 4 0 0 0 0

Tivat 1 18 / 0 0 0

Ulcinj 4 / 0 / / /

Šavnik / 3 0 0 0 0

Žabljak / / 1 0 0 0

Ukupno 24 126 2 125 2 0

Ostvarivanja saradnje sa nevladinim organizacijama

Organi lokalne samouprave su, na osnovu člana 116 Zakona o lokalnoj

samoupravi, vršili informisanje nevladinih informacija o pitanjima vezanim za

nevladin sektor. Mehanizmi informisanja koji su primijenjeni su mediji,



internet prezentacija opštine, učešće na sastancima i različitim formama

skupova.

Na osnovu člana 116 Zakona o lokalnoj samoupravi, vršeno je konsultovanje

nevladinih organizacija o programima razvoja lokalne samouprave i nacrtima

opštih akata koje donosi skupština. Obično je konsultovanje vršeno u procesu

izrade planskih dokumenata, budžeta opštine itd. U Prijestonici Cetinje je

formiran Forum za učešće javnosti kao mehanizam za direktnog povezivanja sa

građanima.

Na osnovu člana 116 Zakona o lokalnoj samoupravi omogućeno je učešće

nevladinih organizacija u radu radnih grupa za pripremu normativnih akata ili

izradu projekata i programa. Uključivanje NVO zavisilo je od kapaciteta

organizacija a vidna je rezervisanost službenika lokalne uprave prema

potencijalima NVO u nekim sektorskim oblastima. Učešće predstavnika NVO

u radnim grupama nije prepoznato i kao mogućnost za dodatno usavršavanje

predstavnika NVO.

Na osnovu člana 116 Zakona o lokalnoj samoupravi nije bilo organizovanja

zajedničkih javnih rasprava. Okrugli stolovi u saradnji sa nevladinim

organizacijama organizovani su veoma rijetko u 2012 godini.

Finansiranje projekata nevladinih organizacija od interesa za lokalno

stanovništvo na osnovu člana 116 Zakona o lokalnoj samoupravi, realizovano

je sa raličitim stepenom uspjeha. U nekim opštinama nije bilo raspisanih

konkursa, u nekim opštinama i pored potpisanih ugovora nije došlo do isplate

sredstava. Proces raspodjele su pratili sporadični prigovori dijela nevladinih

organizacija u odnosu na proces odlučivanja i transparentnost u donošenju

odluka, konflikt interesa. Kao najveći problem prepoznat je drastično

smanjenje sredstava za ovu namjenu u najvećem broju opština.

Opštine su u manjem broju slučajeva doprinijele obezbjeđivanju prostornih

uslova za rad nevladinih organizacijama dajući im na korištenje kancelarije za

rad. Ovaj proces pratili su prigovori da se bez jasnih kriterijuma dodjeljuje

prostor za rad.



Osim pomenutih, bilo je još nekih vidova saradnje lokalne samouprave i

nevladinih organizacija, koji se uglavnom odnose na ustupanje opštinskih sala

za održavanje skupova NVO.

Pregled broja usvojenih Odluka na osnovu Modela odluka koje je preporučila Zajednica

opština Crne Gore

Model Odluke Broj opština u kojim

je usvojen

Broj opština u

kojim nije usvojen

Nema

informacija

Sporazum o saradnji

Skupštine opštine i

nevladinih organizacija

2 16 3

Odluka o Savjetu za

saradnju lokalne

samouprave i nevladinih

organizacija

4 13 4

Odluka o načinu i

postupku učešća lokalnog

stanovništva u vršenju

javnih poslova

8 8 5

Odluka o kriterijumima,

načinu i postupku

raspodjele sredstava

nevladinim organizacijama

5 13 3

Poslovnik Skupštine

opštine

10 7 4




Na internet stranici opština objavljeni su statuti opštine i poslovnici o radu

skupštine opštine. Na internet stranicama najvećeg broja opština objavljene su

odluke koje je donijela skupština opštine u 2012. godini.

Zanemarljiv broj građana je pratio rad sjednica skupština opštine u 2012.

godini.

Sjednice skupštine opštine su najavljivane putem internet stranice opštine u

toku 2012. godine. Putem internet stranice u opštinama su u toku 2012. godine

bile dostupne informacije o dnevnom redu sjednice skupštine opštine. Putem

internet stranice u opštinama u toku 2012. godine nisu bili dostupni materijali

za tačke koje su bile na dnevnom redu sjednica skupština opštine.

Na internet stranicama opština uglavnom nisu objavljeni akti (odluke,

uputstva, pravilnici, rješenja, zakljuci) koje donosi predsjednik opštine.

Na internet stranicama opština objavljeni su budžeti opština za 2012. godinu.

Polugodišnji izvještaji o izvršenju budžeta i investicione politike za 2012.

godinu objavljeni su u manjem broju opština na internet prezentaciji. Završni

račun za 2012. godinu uglavnom su objavile sve opštine na svojim internet

prezentacijama.

Na internet stranicama opština u 2012. godini objavljeni su planski

dokumenti, program uređenja prostora, program razvoja jedinice lokalne

samouprave.

Izvještaji o radu javnih službi čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave nisu

objavljivani na internet stranici opštine u 2012. godini.



Na internet stranici opštine u 2012. godini objavljene su u manjem broju

slučajeva odluke o dodjeli poslova i usluga i zaključeni ugovori sa pravnim i

fizičkim licima, kao i pojedinačne odluke i drugi akti i ugovori zaključeni u

postupku raspolaganja imovinom opštine.

Na internet stranicama opština u 2012. godini nije objavljena evidencija o

neposrednom uvidu građana u akte na osnovu Zakona o slobodnom pristupu

informacijama.

Na internet stranicama opština u 2012. godini u veoma malom broju opština

objavljena su imena članova organa upravljanja, nadzornih odbora i organa

rukovođenja u javnim službama čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave.

Na internet stranicama opština u 2012. godini nije objavljen akt kojim se

uređuje broj i struktura zaposlenih u javnim službama koje se finansiraju iz

budžeta jedinice lokalne samouprave.

Na internet stranicama opština u 2012. godini nije bila dostupna evidencija i

sadržaj propisanih oblika učešća građana u izjašnjavanju i odlučivanju

(incijativa, građanska incijativa, zbor građana, referendum (mjesni i opštinski),

i drugi oblici utvrđeni statutom). Takođe, na internet stranicama opština u

2012. godini nisu objavljeni odgovori nadležnih organa povodom pokrenutih

oblika učešća građana u izjašnjavanju i odlučivanju (incijativa, građanska

incijativa, zbor građana, referendum (mjesni i opštinski), i drugi oblici

utvrđeni statutom).

U 2012 godini samo u manjem broju slučajeva su održani sastanci predsjednika

opštine sa predstavnicima lokalnih nevladinih organizacija.

Informacioni centar u takvom ili sličnom obliku funkcioniše u većem broju

opština.

Na internet stranicama opština u 2012. godini nije bio dostupan obrazac za

podnošenje zahtjeva za slobodan pristup informacijama. Takođe, uglavnom

nisu bili dostupni podaci o kontakt osobi za postupanje po zahtjevu za



slobodan pristup informacijama kao ni podaci o vrstama informacija u posjedu

opštine.

Savjet za razvoj i zaštitu lokalne samouprave još uvijek u najvećem broju

opština ne ostvaruje svoju funkciju na optimalan način. Savjet nema svoj

budžet a na internet stranici opštine ne objavljuju svoje preporuke, zahtjeve,

incijative itd.

Pregled broja sjednica, budžeta i objavljivanja preporuka Savjeta za razvoj lokalne

samouprave po crnogorskim opštinama

Opština Broj sjednica

koje je održao

Savjet za razvoj

lokalne

samouprave

Da li Savjet ima

sopstveni

budžet

Da li Savjet

objavljuje

preporuke,zahtjeve,

inicijative na

internet stranici

Podgorica 6 Ne Ne

Cetinje 1 Ne Ne

Andrijevica 0 Ne Ne

Bar 2 Ne Ne

Berane 2 Ne Da

Bijelo Polje / / /

Budva / / /

Danilovgrad / / /

Herceg Novi 0 Ne Ne

Kolašin / / /



Kotor 0 Ne Ne

Mojkovac / / /

Nikšić 5 Ne Da

Plav 9 Ne Ne

Pljevlja 5 Ne Da

Plužine 1 Ne Da

Rožaje / / /

Tivat 7 Ne Ne

Ulcinj Savjet nije

funkcionalan

Ne Ne

Šavnik / Ne Ne

Žabljak / / /



NALAZI ISTRAŽIVANJA PO OPŠTINAMA

GLAVNI GRAD PODGORICA

1. Građanska participacija na lokalnom nivou

Nije bilo podnijetih građanskih inicijativa.

U skladu sa Odlukom o učešću lokalnog stanovništva u vršenju javnih poslova, Sekretarijat za

lokalnu samoupravu uputio je građanima obavještenje o pristupanju izradi Strateškog plana

razvoja Glavnog grada za period 2012-2017. godine, Javni poziv za konsultovanje sa

građanima u vezi izrade Akcionog plana za borbu protiv korupcije u Glavnom gradu,

Obavještenje da je u toku izrada nove Odluke o mjesnim zajednicama (postupak

konsultovanja građana sprovodi se u pisanoj i elektronskoj formi za područje Glavnog grada i

gradskih opština Tuzi i Golubovci), Javni poziv za konsultovanje sa građanima a prvenstveno

mladima od 15 do 30 godina života u vezi izrade Lokalnog plana akcije za mlade u Glavnom

gradu (2012-2014).

Ovaj Sekretarijat je objavio Program javne rasprave i iste održao za: Nacrt Strateškog plana

razvoja Glavnog grada 2012-2017. godine, Nacrt Odluke o naseljima i granicama naselja na

teritoriji Glavnog grada – Podgorica, Nacrt Odluke o mjesnim zajednicama i Nacrt Odluke o

dopuni Statuta Glavnog grada – Podgorica. Nacrti navedenih akata dostavljeni su CRNVO - u

zajedno sa programom javne rasprave.

2. Saradnja nevladinih organizacija i lokalne samouprave



2.1. Nalazi sa fokus grupe

2.1.1. Nevladine organizacije

Internet stranica Glavnog grada je transparentna ali bi trebalo poboljšati neformalnu

komunikaciju. Stanje je nezadovoljavajuće što se tiče odgovaranja na zahtjeve za slobodan

pristup informacijama, rokovi se gotovo nikada ne poštuju. Prilikom učešća u radnim

grupama, postoji pasivnost kod samih NVO, a kada je u pitanju korišćenje instituta „prazna

stolica”, trebalo bi ustanoviti praksu rotiranja predstavnika NVO i ovaj institut dodatno

urediti pravnim regulativama. Stvaranje jednog tijela koje bi koordiniralo rad nevladinih

organizacija bio bi korak ka unapređenju saradnje. Kada je u pitanju organizovanje

zajedničkih javnih rasprava, okruglih stolova, seminara i slično, u značajnoj mjeri postoji

pasivnost nevladinih organizacija (mada treba praviti razliku između aktivnih NVO i onih

koje samo formalno postoje) ali i ukoliko se organizuje neka zajednička aktivnost, to je

najčešće na inicijativu nevladinog sektora a ne lokalne samouprave. Predstavnici Udruženja

mladih sa hendikepom najčešće ne posjećuju zajedničke događaje i kada dobiju poziv, a jedini

razlog je nepristupačnost prostorija osobama sa hendikepom. Što se tiče obezbjeđivanja

uslova za rad nevladinim organizacijama, postoje određene olakšice za osobe sa invaliditetom

prilikom iznajmljivanja prostorija. Jedan od glavnih konkretnih predloga sa fokus grupe je

formiranje posebne asocijacije – grupe NVO koja bi nastupala kao predstavnik svih NVO

prema lokalnoj samoupravi.

2.1.2. Lokalna samouprava

Saradnja između NVO i lokalne samouprave se sprovodi na osnovu Odluke o učešću lokalnog

stanovništva. Povratne informacije od građana ( pa tako i od NVO) dobijaju se putem anketa i

upitnika kroz razvijen sistem mjesnih zajednica kao i elektronskim putem, putem sajta i e-

maila. Primijećeno je da je interakcija sa stanovništvom putem internet stranice na niskom

nivou, kao dokaz uzimajući mali broj anketa koje su popunjene na sajtu od strane posjetioca

istog, rješenje je promocija i popularizacija sajta, što u ovom trenutku nije moguće zbog

nedostatka finansijskih sredstava.



Navedeno je da je lokalna samouprava raspoložena da uključi predstavnike NVO u rad radnih

grupa ali da vide problem u nedostatku kvalitetnog registra NVO i da velikom broju

predstavnika NVO nedostaju kvalifikacije i ekspertiza kako bi kvalitetno učestvovali u radu

radnih grupa. Takođe kao prepreku vide nedostupnost kvalifikacija i obrazovnih profila

predstavnika NVO koje bi oni pozivali u radne grupe. Od CRNVO očekuju da se angažuje na

tom polju.

U Podgorici, Opština je ustupila prostor Sigurnoj ženskoj kući ( SŽK) i takođe postoji Odluka

o zakupu poslovnih prostora koji se nalaze u vlasništvu Glavnog grada gdje postoje određene

olakšice za NVO pri zakupu poslovnih prostora koji su u vlasništvu Glavnog grada

Izražena je potreba za donošenjem Sporazuma o saradnji NVO i Glavnog grada, koji treba da

bude institucionalno jak i za koji treba pronaći najbolji način implementacije i regulacije.

2.2. Saradnja između lokalne samouprave i nevladinih organizacija na osnovu člana 116.

Zakona o lokalnoj samoupravi

CRNVO nije dobio informacije od Glavnog grada koji se tiče Saradnje lokalne samouprave i


2.3. Monitoring usvajanja Odluka na osnovu Modela predloženih od strane Zajednice

Sporazum o saradnji Skupštine opštine i


Odluka o Savjetu za saradnju lokalne

samouprave i nevladinih organizacija

Odluka o načinu i postupku učešća lokalnog

stanovništva u vršenju javnih poslova

Odluka o kriterijumima, načinu i postupku

raspodjele sredstava nevladinim

organizacijama

Poslovnik Skupštine opštine.



3. Transparentnost i odgovornost lokalne samouprave

Preporuke

Neophodno je generalno učiniti rad lokalne samouprave transparentim u polju

informisanja NVO i poštovanja Zakona o slobodnom pristupu informacijama

Potrebno je usvojiti Odluku o Savjetu za saradnju lokalne samouprave i NVO

kao i Odluku o kriterijumima, načinu i postupku raspodjele sredstava

nevladinim organizacijama u skladu sa Modelima odluka preporučenim od

strane Zajednice opština.

Popularizovati internet stranicu opštine, staviti u funkciju bazu podataka NVO

koja postoji u lokalnoj upravi i kreirati mailing listu čiji bi članovi bile NVO iz

Podgorice i predstavnici lokalne samouprave

Oformiti Kancelariju NVO koja bi bila spona između NVO i lokalne

samouprave

PRIJESTONICA CETINJE




U Prijestonici Cetinje podneseno je 11 zahtjeva građana Sekretarijatu za planiranje i uređenje

prostora i zaštitu životne sredine i to tokom izrade Prostorno urbanističkog plana i Strateške

procjene uticaja- zainteresovani korisnici su dostavljali inicijative. Nije bilo inicijativa

podnesenih od strane građana Sekretarijatu za socijalnu politiku i mlade i Sekekretarijatu za

finansije i razvoj preduzetništva.

U Prijestonici Cetinje nije raspisivan opštinski ili mjesni referendum i nije podnesena nijedna

građanska žalba, peticija ili predlog.

U toku 2012.godine su održani sljedeći zborovi građana na teritoriji Prijestonici Cetinje:

25.09.2012.godine na Trešnjevu, 28.10.2012.godine u Gornjem Ceklinu i 11.11.2012.godine

na Njegušima.

U postupku izrade akata od zajedničkog interesa tokom 2012. godine nije primjenjivan

postupak prethodnog konsultovanja, a održano je 12 javnih rasprava. Za šest javnih rasprava

je dostavljeno Obavještenje/ Poziv za javnu raspravu, Program/Plan javne rasprave kao i

Izvještaj/Zaključak o rezultatima javne rasprave. Za javne rasprave u svrhu davanja

saglasnosti na elaborate za šest projekata dostavljeni su za svaki Obavještenje o javnom uvidu

i poziv na javnu raspravu kao i Zapisnik sa javne rasprave.

Službi Skupštine tokom 2012. godine nije podnesena nijedna građanska inicijativa.

Plan učešća građana (Patricipativni pristup javnosti) utvrđen je u procesu izrade Prostorno

urbanističkog plana. Ovakav pristup podrazumijeva dobijanje različitih mišljenja raznih

pripadnika javnosti odnosno različitih kategorija korisnika prostora i različitih socijalnih

grupacija pri čemu je formiran Forum za pristup javnosti kao i radne grupe u okviru Foruma

za pristup javnosti.






Iskustvo prilikom korišćenja instituta „prazna stolica“ nije zadovoljavajuće. Predloženo je da

lokalna samouprava bude medijator obzirom da ne postoji nikakav pravni osnov na lokalnom

nivou za saradnju sa NVO, ali ni volja od strane Skupštine opštine da se nešto više postigne na

ovom planu. Sastanci sa Predsjednikom skupštine koji su zakonom predviđeni, nijesu na

pravi način organizovani, predstavljaju formalnost, ne utvrđuje se dnevni red, pa samim tim

nema bitnijih zaključaka. Što se tiče finansiranja projekata nevladinih organizacija kao

konkretan problem na Cetinju je konstatovana raspodjela po kojoj svaka organizacija dobija

jednak iznos sredstava bez obzira na kvalitet projekta. Trebalo bi organizovati dane otvorenih

vrata i spriječiti centralizovan sistem kakav za sada postoji u Prijestonici Cetinje. Problem

koji je konstatovan je i neorganizovanost samog NVO sektora. Što se tiče obezbjeđivanja

uslova za rad nevladinim organizacijama navedeno je da lokalna samouprava uvijek izlazi u

susret kada je potrebno korišćenje sale za sastanke. Pored toga, korisno bi bilo napraviti jednu

mejling listu za obavještenja NVO, jer i u slučajevima kada su sajtovi transparentni, dio koji

se odnosi na NVO najčešće nije redovno ažuriran. Taj vid lokalnog organizovanja NVO bi

omogućio i da organizacije između sebe razmjenjuju znanja i iskustva, narocito prilikom

pisanja projekata i pronalaska sredstava za finansiranje. Konkretan predlog je formiranje

Kancelarije ili Savjeta za saradnju sa NVO sektorom na lokalnom nivou po uzoru na onaj koji

postoji na nacionalnom nivou.


Što se tiče finansiranja projekata nevladinih organizacija kao konkretan problem na Cetinju

je konstatovana raspodjela po kojoj svaka organizacija dobija jednak iznos sredstava bez

obzira na kvalitet. Što se tiče obezbjedjivanja uslova za rad nevladinih organizacija iz Cetinja

je navedeno da se nevladinim organizacijama izlazi u susret kada je u pitanju korišćenje sale

za sastanke, ali što se tiče konkretno obezbjeđenja nekih prostorija na duže korišćenje,

nemaju takav primjer. Pored toga, korisno bi bilo kreirati mejling listu za obavještenja NVO

jer i u slučajevima kada su sajtovi transparentni, dio koji se odnosi na NVO najčešće nije

redovno ažuriran. Taj vid lokalnog organizovanja NVO bi omogućio i da organizacije između

sebe razmjenjuju znanja i iskustva, narocito prilikom pisanja projekata i pronalaska sredstava

za finansiranje. Predlog je bio i formiranje Kancelarije ili Savjeta za saradnju sa NVO

sektorom na lokalnom nivou po uzoru na onaj koji postoji na nacionalnom nivou.





NVO sektor je informisan o svim pitanjima značajnim za njihov rad, i to: učešćem u radu

Skupštine kroz institut „slobodna stolica“, učešćem NVO sektora u javnim raspravama i

radionicama, te informisanjem istih putem medija, sajta Prijestonice, itd.

NVO sektor je konsultovan prilikom izrade nacrta opštih akata koje donosi Skupština

Prijestonice, i u izradi Prostorno-urbanističkog plana (u daljem tekstu: PUP) i drugih opštih

akata.

U cilju uključivanja javnosti, odnosno direktnog povezivanja sa građanima, u Prijestonici je

formiran Forum za učešće javnosti-kao tim koji će osmisliti i voditi strategiju uključivanja

građana. Forum se sastoji od: predstavnika Prijestonice, obrađivača PUP-a, prestavnika NVO,

stručnjaka iz Odbora za planiranje i uređenje prostora i komunalno stambenu djelatnost,

predstavnika biznisa i istaknutih građana.

U okviru Foruma formirane su radne grupe za učešće javnosti u postupku izrade PUP-a

Prijestonice, i to: Radna grupa za infrastrukturu, Radna grupa za socio-društvene aktivnosti,

Radna grupa za zaštitu životne sredine i Radna grupa za ekonomiju. Navedene radne grupe

obezbjeđuju kontakt sa obrađivačem, informišu, edukuju, organizuju radionice u saradnji sa

NVO i drugim organizacijama i udruženjima, te organizuju učešće javnosti kroz: otvorene

kuće, neposredne susrete sa građanima, info punktove, rtv emisije, itd.

U toku 2012.godine potpisani su ugovori o finansiranju 19 projekata NVO od interesa za

lokalno stanovništvo, pod uslovima i u postupku propisanim Odlukom o kriterijumima,

načinu i postupku raspodjele sredstava nevladinim organizacijama.


opština











organizacijama



U 2012. godini u Prijestonici Cetinje održana je jedna sjednica Savjeta za razvoj i zaštitu

lokalne samouprave. Savjet za razvoj i zaštitu lokalne samouprave nema sopstveni budžet i ne

objavljuje na internet stranciji opštine svoje preporuke, zahtjeve, incijative itd.

Informacioni centar Prijestonice Cetinje osnovan je donošenjem Odluke o organizaciji i

načinu rada lokalne uprave od strane Predsjednika Prijestonice Cetinje.

Služba glavnog administratora je tokom 2012. godine dobila ukupno pet zahtjeva za slobodan

pristup informacijama od kojih su četiri poslata drugim organima lokalne uprave da kao

nadležni organi postupe po istim, a za postupanje po jednom zahtjevu za slobodan pristup

informacijama je bila nadležna služba glavnog administratora. Služba za zajedničke poslove

je tokom 2012. godine dobila ukupno pet zahtjeva za slobodan pristup informacijama i na isti

broj zahtjeva odgovorila. Služba skupštine je u 2012. godini primila 11 zahtjeva za slobodan

pristup informacijama i odgovorila na 10 zahtjeva. U 2012. godini Direkcija za imovinu

primila je dva zahtjeva za slobodan pristup informacijama i na oba zahtjeva odgovorila.

Sekretarijatu za finansije i razvoj preduzetništva u 2012. godini podneseno je 23 zahtjeva za

slobodan pristup informacijama. Na sve zahtjeve je odgovoreno u roku na način što je

doneseno 15 rješenja kojima se dozvoljava pristup informaciji, 10 rješenja o odbijanju

zahtjeva za pristup informaciji i četiri obavještenja da je informacija javno objavljena.

Sekretarijat za lokalnu samoupravu je imao ukupno 104 primljena zahtjeva za slobodan

pristup informacijama i isto toliko odgovora. Sekretarijat za planiranje i uređenje prostora i

zaštite životne sredine je imao jedan zahtjev za slobodan pristup informacijama koji je



odbijen, a Služba za zajedničke poslove pet zahtjeva za slobodan pristup informacijama i isto

toliko odgovora. Uprava lokalnih javnih prihoda, Sekretarijat za sport kulturu i medije i

Komunalna policija, nijesu imali zajhtjeva za slobodan pristup informacijama .

U toku 2012. godine nije bilo zahtjeva od strane građana za praćenje rada sjednice Skupštine

Prijestonice Cetinje. Putem internet stranice nijesu bili dostupni informativno analitički

materijali osim zaključaka o njihovom prihvatanju.

Preporuke

Uvesti praksu prethodnog konsultovanja u postupku izrade akata od zajedničkog

interesa

Unaprijediti Institut slobodne stolice – uspostaviti model rotiranja predstavnika NVO

i dodatno animirati iste za učešće na sjednicama Skupštine

Kreirati jedinstvenu mailing listu za NVO koje su aktivne na Cetinju, i putem iste

informisati NVO o pitanjima važnim za sektor.

Unaprijediti način finansiranja – uspostaviti model vrednovanja projekata i

opredijeljivanja sredstava na osnovu valjanih kriterijuma. Izbjeći praksu jednake

raspodjele sredstava svim NVO koje su se prijavile na Konkurs.

Potrebno je usvojiti Sporazum o saradnji Skupštine opštine i nevladinih organizacija,

Odluku o Savjetu za saradnju lokalne samouprave i nevladinih organizacija, Odluku o

načinu i postupku učešća lokalnog stanovništva u vršenju javnih poslova i Poslovnik

SO u skladu sa Modelima preporučenim od strane Zajednice opština.

OPŠTINA ANDRIJEVICA




U Opštini Andrijevica tokom 2012. godine nije bilo inicijativa podnesenih od strane građana

nadležnom organu, nijesu održavani zborovi građana, nije raspisivan opštinski ili mjesni

referendum, nije podnesena nijedna građanska žalba, peticija ili predlog.

U toku 2012. godine prilikom donošenja programa razvoja opštine, prostornih i urbanističkih

planova, budžeta i opštih akata kojima se utvrđuju prava i obaveze građana, nije utvrđivan

plan učešća građana u donošenju odluka i određivan organ koji će sprovesti javnu raspravu.

U postupku izrade akata od zajedničkog interesa u 2012. godini nije primjenjivan postupak

prethodnog konsultovanja, a sprovedena je javna rasprava za Nacrt odluke o utvrđivanju

budžeta opštine za 2012. godinu. Dostavljen nam je Javni poziv na javnu raspravu i Izvještaj

sa javne rasprave.





Na fokus grupi nijesu učestovovali predstavnici nevladinih organizacija iz Andrijevice.


U svrhu informisanja NVO od strane lokalne samouprave, koristi se lokalni radio i oglasna

tabla, zvanična internet stranica na kojoj su dostupne sve informacije o radu lokalne

samouprave i koja se u poslednje vrijeme redovno ažurira. Pored toga, u Sekretarijatu za

lokalnu upravu radi lice zaduženo da pruža informacije NVO, kutija za pritužbe gradjana, a

formiran je i građanski biro. Potrebno je edukovati službenike o procedurama i postupku

pružanja informacija ali i postupanja po zahtjevima NVO, a sa druge strane edukovati NVO



sektor o istom kao i o načinu korišćenja instituta „prazna stolica“ i pokretanja građanskih

inicijativa. Ne postoji izgrađen odnos lokalnih NVO i organa lokalne uprave u procesu

konsultovanja o programima razvoja, nacrtima akata, javnih rasprava i dr. Nije bilo

zajedničkog organizovanja okruglih stolova a da je inicijator lokalna uprava ili NVO.

Predstavnici NVO sektora nisu zainteresovani za učešće u radu radnih grupa ako nije

predviđena finansijska nadoknada. Slab kapacitet većine NVO stvara veliko nepovjerenje u

njihov doprinos izradi akata i dokumenata. U Opštini Andrijevica postoji Odluka o

finansiranju projekata NVO. Za pojedine organizacije je ovo jedini oblik saradnje i

komunikacije sa lokalnom upravom. NVO sektor nije edukovan u pisanju prijedloga

projekata. Potrebno je finansirati organizacije koje svojim projektima doprinose ostvarenju

lokalnih politika i akcionih planova i dati prioritet u finansiranju onih projekata u kojima

NVO stručno učestvuju u realizaciji donesenih dokumenata na lokalnom nivou. Zbog

ograničenog prostornog kapaciteta objekta u kojem se nalaze organi lokalne uprave, nije

moguće ustupiti prostorije za rad NVO ali je opština spremna da ponudi prostor za

održavanje sastanaka, seminara, radionica itd.




opština



?



?



?



organizacijama

Poslovnik Skupštine opštine. ?




Na internet stranici Opštine Andrijevica nisu objavljeni Statut i Poslovnik Skupštine opštine.

Na internet stranici opštine u poslednjih šest mjeseci objavljene su sve odluke koje je donijela

Skupština opštine, a sve odluke iz 2012. godine su objavljene u Službenom listu Crne Gore -

Opštinski propisi. Sjednice SO Andrijevica se prvo najavljuju a onda i prenose preko lokalnog

javnog emitera( radio Andrijevica), dok na internet stranici dosad nijesu najavljivane

sjednice, niti je istican dnevni red i materijal za tačke koje su bile na dnevnom redu sjednice

Skupštine opštine Andrijevica.

U 2012. godini nije održana nijedna sjednica Savjeta za razvoj i zaštitu lokalne samouprave.

Savjet za razvoj i zaštitu lokalne samouprave nema sopstveni budžet i ne objavljuje na

internet stranici opštine svoje preporuke, zahtjeve, incijative itd.

U poslednja 4 mjeseca su na internet stranici opštine objavljeni akti (odluke, uputstva,

pravilnici, rješenja, zakljuci) koje donosi Predsjednik opštine.

Na internet stranici opštine je objavljen budžet za 2012. godinu, međutim nijesu objavljeni:

polugodišnji izvještaj o izvršenju budžeta i investicione politike za 2012. godinu, završni

račun za 2012. godinu, planski dokumenti, program uređenja prostora, program razvoja

jedinice lokalne samouprave. Izvještaj o radu javnih službi čiji je osnivač jedinica lokalne

samouprave je na dnevnom redu za Skupštinsko zasjedanje.

Na internet stranici opštine objavljen je samo dio ugovora koji se odnosi na javne nabavke.

Na internet stranici opštine u 2012. godini nije objavljena evidencija o neposrednom uvidu

građana u akte na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama, kao ni imena članova

organa upravljanja, nadzornih odbora i organa rukovođenja u javnim službama čiji je osnivač

jedinica lokalne samouprave (samo u Službenom listu Crne Gore-opštinski propisi). Takođe,

nije objavljen akt kojim se uređuje broj i struktura zaposlenih u javnim službama koje se

finansiraju iz budžeta jedinice lokalne samouprave.

U toku 2012. godine nije bilo inicijativa i drugih oblika učešća građana u izjašnjavanju i

odlučivanju, te stoga nije bilo objavljivanja na internet stranici.



U 2012. godini održan je sastanak Predsjednika opštine sa predsjednicima klubova odbornika

i predstavnicima lokalnih nevladinih organizacija. Opština Andijevica ima formiran

Informacioni centar.

Na internet stranici opštine u 2012. godini nije bio dostupan obrazac za podnošenje zahtjeva

za slobodan pristup informacijama, niti podaci o kontakt osobi za postupanje po zahtjevu za

slobodan pristup informacijama. Na internet stranici opštine u 2012. godini bio je dostupan

dio podataka o vrstama informacija u posjedu opštine.

Opština Andrijevica je dobila 12 zahtjeva za slobodan pristup informacijama u 2012 godini,

odgovorila na 12 zahtjeva i to osam po rješenju i četiri na drugi način.

Napomenuto je da u 2012. godini rad lokalne uprave i Skupštine se uglavnom svodio na

održavanje sjednica koje su bile zakazivane po presudi Upravnog suda Crne Gore a odnose se

na poništavanje odluka o izboru Predsjednika skupštine i opštine. Zbog tih dešavanja i

bojkota rada Skupštine od strane opozicije rad iste je bio blokiran skoro godinu dana. S

obzirom da su u martu mjesecu održani vanredni izbori u toku je konstituisanje lokalne

samouprave i još nije urađena sistematizacija radnih mjesta. Pošto je u toku izbor novog

Sekretara lokalne uprave, definitivna sistematizacija se očekuje. Novom sistematizacijom

obuhvatiće se i obaveze opštine a koje se tiču i saradnje sa NVO sektorom i stalnim

ažuriranjem internet stranice.

Preporuke

Primijeniti u postupku izrade akata od zajedničkog interesa postupak prethodnog

konsultovanja.

Uspostaviti bolju saradnju sa NVO sektorom, posebno u polju informisanja NVO i

poštovanja Zakona o slobodnom pristupu informacijama.

Unaprijediti informacione kapacitete opštine i obezbijediti poštovanje Zakona o

lokalnoj samoupravi i Zakona o slobodnom pristupu informacijama u dijelu

transparentnosti rada opštine.

Unaprijediti kapacitete lokalnih NVO za pisanje projekata



OPŠTINA BAR


U Opštini Bar tokom 2012. godine nije bilo inicijativa podnesenih od strane građana Službi za

skupštinske poslove.

Nije podnijet nijedan zahtjev za održavanje zborova građana, nijedna žalba, peticija ili

predlog Službi za skupštinske poslove. Nije raspisivan skupštinski ili mjesni referendum

preko Službe za skupštinske poslove.

Preko Službe skupštine je organizovano 12 javnih rasprava a navedeno je da su Obavještenja,

Programi i Izvještaji objavljeni na sajtu opštine.

U okviru Sekretarijata za uređenje prostora, komunalno-stambene poslove i zaštitu životne

sredine organizovane su četiri javne rasprave koje se odnose na lokalna planska dokumenta

kao i dva okrugla stola u vezi istih a za iste su dostavljeni Program javne rasprave kao i

Izvještaj sa javne rasprave. Održane su četiri javne rasprave koje se odnose na opštinske

propise za koje su dostavljeni Izvještaji. U okviru ovog sekretarijata su podnijete i dvije

inicijative koje se odnose na izmjenu opštinskih propisa, 186 inicijativa za izradu, donošenje,

izmjene i dopune lokalnog planskog dokumenta. Kod izrade lokalnih planskih dokumenata

obavljaju se prethodne konsultacije u fazi pripreme, pribavljaju potrebne saglasnosti,

mišljenja i ovlašćenja nadležnih subjekata i poslovi sprovođenja javne rasprave. Konsultacije

se obavezno obavljaju u pripremi propisa iz nadležnosti lokalne samouprave kod uključivanje

građanja, interesnih gupa i drugih subjekata.






Predstavnici nevladinih organizacija su istakli da sajt opštine nije veoma funkcionalan ali da

na njemu ima informacija koje su bitne za NVO. Takođe su istakli da nije česta praksa da

lokalna samouprava obavještava predstavnike nevladinih organizacija pojedinačno o bitnim

pitanjima za nevladin sektor, a i kada to radi, radi selektivno. Oni smatraju da treba

popularizovati sajt, jer lično kontaktiranje i telefonski pozivi često zavise od lokalnih

poznanstava što nije veoma transparentan način rada. Na javnim raspravama ne učestvuje

veliki broj NVO, nema ni bilo kakvih povratnih informacija o rezultatima ili izvještajima sa

javnih rasprava. Istaknuto je da je institute prazne stolice odličan način da se NVO uključi u

rad Skupštine opštine ali i da treba pronaći način rotiranja NVO kako bi se spriječilo da samo

jedna NVO uvijek zauzima prazno mjesto i zloupotrebljava ovaj institut.

NVO iz Bara su učestvovale u izradi sljedećih dokumenata :, Lokalnog plana za borbu protiv

korupcije, Lokalnog plana za Socijalnu uključenost i članovi su savjeta i radnih tijela vezanih

za ove planove. Napomenuto je da od strane NVO postoji volja da se uključe u rad lokalne

samouprave.

Što se tice finansiranja, predstavnici NVO smatraju da ono nije dovoljno transparentno, u

Baru konkursa nema već tri godine i nema jasnih kriterijuma za ocjenu projekata.




Mišljenje predstavnika lokalne samouprave iz Bara je da su nevladine organizacije dobro

obavještene od strane iste preko sajta opštine, mailing listom, preko radio emitera, i kroz

institut Javne rasprave. Izražena je potreba za kancelarijom za nevladine organizacije gdje bi

bila zaposlena osoba koja bi posredovala izmedju nevladinih organizacija i lokalne

samouprave. Predstavnici lokalne samouprave vide ovaj model kao najbolji za rješavanje

nesuglasica izmedju lokalne samouprave i nevladinih organizacija ali i kao model koji bi

pomogao nevladinim organizacijama u ispoljavanju svojih potreba i interesa, koristeći

kancelariju čiji bi zaposleni imali dovoljno kapaciteta za rješavanje problema u komunikaciji

sa lokalnom samoupravom i NVO.

Ulogu NVO sektora predstavnici lokalne samouprave vide kroz institut prazne stolice, koji

po mišljenju lokalne samouprave uvijek ili u većini slučajeva koristi jedna nevladina

organizacija koja ovaj institut zloupotrebljava. Institut prazna stolica je uveden prvi u Baru i

salje se poziv NVO za učešće u istoj i postoji procedura odabira NVO.



CRNVO nije dobio informacije od opštine Bar koje se tiču saradnje između lokalne

samouprave i nevladinih organizacija.


opština









organizacijama





Na zvaničnoj internet stranici Opštine Bar objavljen je Statut Opštine Bar, Poslovnik o radu

Skupštine opštine kao i sve odluke koje je usvojila Skupštine opštine Bar u 2012. godini.

Putem zvaničnog sajta opštine blagovremeno su najavljivane sjednice Skupštine uz

objavljivanje saziva sa dnevnim redom i uz dostupnost predloženih akata po tačkama

dnevnog reda. U toku 2012. godine nije bilo zahtjeva građana za prisutsvo na sjednicama

Skupštine opštine. Svi akti koje je usvojila Skupština opštine Bar objavljeni su na zvaničnom

sajtu Opštine Bar, osim Programa rada JP Komunalne djelatnosti koji zbog obimnosti iz

tehničkih razloga nije mogao biti objavljen.

Savjet za razvoj i zaštitu lokalne samouprave održao je dvije sjednice u 2012. godini. Savjet

nema sopstveni budžet. Odluke sa održanih sjednica Savjeta za razvoj i zaštitu lokalne

samouprave u 2012. godini nijesu objavljene na sajtu Opštine Bar.

Na internet stranici Opštine Bar je objavljena Odluka o organizaciji i načinu rada lokalne

uprave koju je donio Predsjednik opštine kao i akta koja se tiču realizacije odluka i ugovora o

raspolaganju opštinskom imovinom. Na internet stranici opštine objavljen je Budžet Opštine

Bar za 2012. godinu. Polugodišnji izvještaj o izvršenju budžeta i investicione politike nije

rađen u 2012.godini, a Završni račun za 2012. godinu biće na dnevnom redu skupštinskog

zasijedanja u 2013. god.

Na internet stranici opštine u 2012. godini objavljeni su planski dokumenti (Odluke o

donošenju DUP-a i LSL-a) kao i Program uređenja prostora za 2012. godinu.

Izvještaji o radu javnih službi čiji je osnivač Opština Bar objavljeni su na internet stranici kao

i odluke o dodjeli poslova i usluga i zaključeni ugovori sa pravnim i fizičkim licima, u

postupku realizacije skupštinskih odluka u raspolaganju imovinom opštine.

Evidencija o neposrednom uvidu građana u akte na osnovu Zakona o slobodnom pristupu

informacijama nije objavljena na internet stranici opštine kao ni akti kojim se uređuje broj i

struktura zaposlenih u javnim službama koje se finansiraju iz Budžeta Opštine Bar.



U 2012. godini nije bilo neposrednog učešća učešća građana u izjašnjavanju i odlučivanju

(incijativa, građanska incijativa, zbor građana, referendum itd. pa samim tim nije bilo ni

odgovora nadležnih organa.

Sastanci predsjednika opštine sa predsjednicima klubova odbornika su redovni uoči

skupštinskog zasijedanja kao i pojedinačni sa predstavnicima lokalnih nevladinih organizacija

dva do tri puta nedeljno.

U Opštini Bar je uveden Informacioni centar Elektronska Opština Bar.

Na internet stranici opštine je dostupan obrazac za podnošenje zahtjeva za slobodan pristup

informacijama, a kontakt osoba za postupanje po zahtjevu za slobodan pristup informacijama

je lice koje se određuje u zavisnosti od djelokruga posla. Na sajtu opštine su objavljene

nadležnosti i djelokrug poslova svakog organa, kao i odluke o razrješenju i imenovanju

upravnih odbora i Odluka o razrješenju člana Odbora za međuopštinsku i međunarodnu

saradnju i Savjeta za zaštitu životne sredine.

Broj primljenih zahtjeva za slobodan pristup informacijama u toku 2012. godine je sledeći:

Sekretarijat za ekonomiju i finansije - 13 zahtjeva, Sekretarijat za uređenje prostora,

stambeno komunalne djelatnosti i zaštitu životne sredine - 69 zahtjeva, Sekretarijat za opštu

upravu i društvene djelatnosti - pet zahtjeva, Agencija za investicije i imovinu - 44 zahtjeva,

Služba komunalne policije - jedan zahtjev, Služba glavnog administratora - tri zahtjeva i

Služba za skupštinske poslove 11 zahtjeva. Po svim zahtjevima je postupano i odgovoreno u

skladu sa Zakonom.

Preporuke

Uspostaviti jednak sistem informisanja za sve NVO putem zajedničke mailing liste

kako bi se izbjeglo selektivno informisanje.

Uspostaviti Kancelariju NVO koja bi bila spona između NVO i lokalne samouprave u

cilju povećanja stepena zajedničke saradnje.

Treba uspostaviti model rotiranja pri korišćenju Instituta slobodne stolice na osnovu

polja djelovanja NVO.



Usvojiti Odluku o kriterijumima, načinu i postupku raspodjele sredstava nevladinim

organizacijama i Sporazum o saradnji Skupštine opštine i nevladinih organizacija na

osnovu Modela preporučenih od strane Zajednice opština i učiniti Savjet za saradnju

lokalne samouprave i NVO funkcionalnim.

Unaprijediti kapacitete Savjeta za razvoj i zaštitu lokalne samouprave, uspsotaviti

budžet Savjeta i redovno objavljivati odluke koje je Savjet donio na internet stranici

opštine.

Riješiti problem finansiranja NVO od posebnog značaja i prostora koje je opština

ustupila NVO na korišćenje – uspostaviti kriterijume na donošenje ovakvih odluka,

regulisati dokumentaciju koja je potrebna i donijeti odluku o (ne)plaćanju komunalija

na dat prostor.

OPŠTINA BERANE


U Opštini Berane podneseno je ukupno 87 inicijativa. I to:

- 1 inicijativa Sekretarijatu za opštu upravu i društvene djelatnosti;

- 13 zahtjeva Agenciji za investicije i razvoj;

- 4 inicijative Službi predsjednika;

- 25 zahtjeva Komunalnoj policiji;

- 44 inicijative Sekretarijatu za inspekcijske poslove.

U toku 2012. godine održana su 4 zbora građana na inicijativu nadležnog organa u 4 mjesne

zajednice.

Opštinski referendum je održan 4. avgusta 2012. godine. Predlog za izmjenu i dopunu

Zakona o teritorijalnoj organizaciji kao i studiju o osnivanju Opštine Petnjica podnijela su tri

poslanika. Na referendumu većina je glasala za osnivanje nove Opštine Petnjica.




postupak prethodnog konsultovanja, a održano je 12 javnih rasprava. Od toga, za devet javnih

rasprava je dostavljeno Obavještenje/ Poziv za javnu raspravu, Program/Plan javne rasprave

kao i Izvještaj/Zaključak o rezultatima javne rasprave. Za jednu javnu raspravu nije dostavljen

Izvještaj, i za dvije javne rasprave nije dostavljen Program/Plan javne rasprave.

Službi skupštine tokom 2012. godine nije podnesena nijedna građanska inicijativa.




NVO su slabo zainteresovane za javne rasprave, korišćenje instituta „prazna stolica“ i učešće

u izradi odluka važnih za ovu zajednicu. Dodjela kancelarijskog prostora se ne vrši

transparentno i po prioritetima. Isti je slučaj i sa raspodjelom sredstava i implementacijom

projekata (bez podnošenja narativnog i finansijskog izvještaja u većini slučajeva). Neophodno

je da lokalna samouprava prati kako se sredstva troše za projekte koji su odobreni. Inicijativa

za formiranje Kancelarije za saradnju NVO i lokalne samouprave nije podržana. Postoje

skupštinska tijela i komisije gdje su uključeni predstavnici NVO ali su slabi rezultati obzirom

da se sastanci ne održavaju. Ne postoji adekvatna saradnja sa lokalnom samoupravom te je u

tom smislu neophodna kancelarija i službenik za saradnju sa civilnim sektorom, pored toga

trebalo bi napraviti bazu podataka NVO koje djeluju na lokalnom nivou sa svim podacima,

imenovati kordinatora za sve NVO koji bi radio na okupljanju predstavnika NVO, informisao

ih i davao instrukcije u vezi implementacije lokalnih planova i konkursa koji su u toku.

Obzirom da su smanjena finansijska sredstva namijenjena projektima NVO treba staviti

akcenat na projekte koje su od prioriteta za lokalnu zajednicu. Takođe, potrebno je edukovati



kontakt osobe za saradnju sa NVO, uspostaviti jasne kriterijume na osnovu kojih NVO mogu

dobiti na korišćenje kancelarijski prostor i formirati mrežu NVO na lokalnom nivou.


Sve informacije od značaja za NVO sektor objavljuju se na zvaničnom sajtu gdje je i poseban

dio posvećen nevladinim organizacijama. Kao sredstva infromisanja koriste se i oglasna tabla i

lokalni radio „Berane“, a pored toga postoji kutija za pritužbe i prigovore kao i opštinski

uslužni centar. Održavaju se redovni sastanci sa predstavnicima lokalnih NVO. Pri

Sekretarijatu za opštu upravu i društvene djelatnosti radi lice zaduženo za saradnju i rad sa

NVO. Redovno se koristi institut „prazna stolica“ a formiran je i Savjet za saradnju sa NVO u

kojem se pored odbornika nalaze i predstavnici NVO sektora. Redovno se upućuje poziv

NVO sektoru da kandiduje ili imenuje svoje predstavnike u radne grupe i timove, međutim

postoji slaba zainteresovanost i slab kapacitet organizacija u tom smislu. Dobar primjer

organizovanosti je uspostavljena koalicija NVO osoba sa invaliditetom. Kada je riječ o

finasiranju NVO, Odluka o raspodjeli sredstava se primjenjuje od 2004. godine, a 2008.

godine je izvršena izmjena i dopuna u saradnji sa CRNVO. Komisiju za raspodjelu sredstava

NVO sačinjavaju predstavnici lokalne uprave - tri predstavnika, dva predstavnika NVO

sektora i dva predstavnika građana. Sredstva koja Komisija opredijeli za realizaciju programa i

projekata se ne uplaćuju se na vrijeme i u potpunosti. Naime, usljed slabijeg „punjenja“

budžeta sredstva se uplaćuju fazno bez mogućnosti finansiranja aktivnosti, tako da komisija

nije u mogućnosti da prati realizaciju projekata. NVO su dužne da dostave narativni i

finansijski izvještaj o realizaciji projekta ili gube pravo da učestvuju u sledećoj raspodjeli. U

toku je potpuno usaglašavanje Odluke o raspodjeli sredstava sa modelom Zajednice opština

CG. Lokalna samouprava je obezbijedila prostorije za više lokalnih NVO a ostalima je na

raspolaganju Mala sala SO Berane koja se daje na korišćenje svim organizacijama koje dostave

zahtjev za održavanje sastanaka, seminara, radionica itd. Nevladinim organizacijama se daje

besplatno i tehnička podrška (laptop, projektor, projektno platno, razglas) uz asistenciju

radnika Informacionog biroa.





Organi lokalne samouprave su ostvarili saradnju sa nevladinim organizacijaama i održani su

redovni sastanci organa lokalne samouprave sa nevladinim organizacijama i to: Predsjednik

Skupštine opštine je održao jedan (1) sastanak sa predstavnicima nevladinih organizacija,

Predsjednik opštine jedan (1), Sekretarijat za opštu upravu ( savjetnik za rad sa NVO) tri (3)

sastanka gdje su sumirani rezultati saradnje nevladinih organizacija i organa lokalne

samouprave.

Informisanje nevladinih organizacija se vrši putem redovnog dostavljanja materijala sjednice

Skupštine opštine, postavljanjem informacija na oglasnoj tabli, obavještenjima na internet

stranici, upućivanjem javnog poziva, putem lokalnog radio emitera, distribucijom štampanog

materijala ( Odluke, nacrte, radni materijal, nacrte Lokalnih planova itd.) Distribucijom

brošura organima i subjektima u čijoj je nadležnosti realizacija aktivnosti definisana lokalnim

akcionim planovima i programima u 2012. godini.

U 2012. godini nije bilo konsultovanja nevladinih organizacija o nacrtima opštih akata koje je

predložio Sekretarijat za opštu upravu i društvene djelatnosti a donijela Skupština.

Omogućeno je učešće nevladinim organizacijama u radu radnih grupa : Radna grupa za

izradu Lokalnog plana za integraciju Roma i Egipćana u opštini Berane ( U radu radne grupe

su učestvovale dvije nevladine organizacije koje se bave ovom tematikom, Vijeće Egipćana i

Roma Berane i NVO Korak ka uspjehu.)

Nevladine organizacije se nisu odazvale pozivu Sekretarijata za učešće u javnoj raspravi u vezi

nacrta Odluke o načinu i postupku učešća lokalnog stanovništva u vršenju javnih poslova.

Lokalna samouprava je nevladinim organizacijama stavila na raspolaganje Malu salu opštine

koju nevladine organizacije mogu koristiti bez nadoknade. Tokom 2012. godine ova sala je

bila ustupljena nevladinim organizacijama za realizaciju svojih aktivnosti ukupno 74 dana.

Organizacijama koje ne posjeduju tehnička sredstva ( laptop, projektor, projekciono platno,

fotoaparat) bila su data na korišćenje uz asistenciju tehnbičkog lica iz Informacionog biroa.

Takođe je prepoznato da je formiranjem Kancelarije za prevenciju narkomanije pri

Sekretarijatu za opštu upravu uspostavljena je saradnja sa Fondacijom za prevenciju bolesti



zavisnosti čije se aktivnosti realizuju u opštini Berane a svoju aktivnost ostvaruje u oblasti

zdravih stilova života i prevenciji bolesti zavisnosti.

Služba menadžera je u toku 2012. godine, tokom izrade Strateškog plana razvoja opštine

Berane u rad radne grupe uključila predstavnike sljedećih nevladinih organizacija : Fondacija

Caritas Luxembourg, Regionalna razvojna agencija Bjelasica, Komovi i Prokletije i Centar za

razvoj turizma, Petnjica.


opština



1







organizacijama



1 Skupština opština Berane je usvojila Deklaraciju o principima i prioritetima saradnje Skupštine opštine Berane i




Savjet za razvoj i zaštitu lokalne samouprave je u 2012. godini održao dvije (2) sjednice,

Savjet nema sopstveni budžet. Savjet na internet stranici Opštine objavljuje svoje zaključke i

preporuke.

U 2012. godini na internet stranici Opštine nisu objavljena imena članova organa upravljanja,

nadzornih odbora i organa rukovođenja javnim službama čiji je osnivač jedinica lokalne

samouprave.

U 2012. godini je sproveden opštinski ( konsultativni) referendum i na internet stranici

Opštine je bila dostupna Odluka o raspisivanju referenduma.

Na internet stranici opštine objavljen je Statut opštine, kao i Poslovnik o radu i sve odluke

koje je Skupština opštine donijela u 2012. godini. Takođe na internet stranici Opštine u toku

2012. godine najavljivane su sjednice Skupštine opštine i bile dostupne informacije o

dnevnom redu Skupštine opštine. Materijali koji su bili na dnevnom redu sjednice Skupštine

opštine nijesu bili dostupni putem internet stranice opštine. U 2012. godini rad sjednica je

pratilo šest (6) građana/ki

Na internet stranici Opštine u 2012. godini bio je dostupan Vodič za pristup informacijama u

posjedu Službe skupštine opštine Berane, u kojem je navedena i kontakt osoba za postupanje

po zahtjevima za slobodan pristup informacijama. Podaci o vrstama informacija u posjedu

Skupštine opštine bili su dostupni kroz Vodič o slobodnom pristupu informacijama u posjedu

Službe skupštine opštine Berane. Skupština opštine Berane je u 2012. godini dobila tri (3)

zahtjeva za slobodan pristup informacijama, i odgovorila na tri (3) zahtjeva za slobodan

pristup informacijama. – Izvor : Služba Skupštine opštine Berane.

Na internet stranici opštine su objavljeni akti ( odluke, uputstva, pravilnici, rješenja,

zaključci) koje donosi Predsjednik, kao i budžet opštine za 2012. godinu.

Na internet stranici nije objavljen polugodišnji izvještaj o izvršenju budžeta i investicione

politike za 2012. godinu. Završni budžet za 2012. godinu nije objavljen na internet stranici

opštine.

Na internet stranici opštine u 2012. godini su objavljeni planski dokumenti i program

jedinice lokalne samouprave.



Na internet stranici objavljeni su izvještaji o radu javnih službi čiji je osnivač jedinica lokalne

samouprave kao i imena članova organa upravljanja, nadzornih odbora i organa rukovođenja

u javnim službama čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave.

Obrazac za podnošenje zahtijeva za slobodan pristup informacijama kao i podaci o kontakt

osobi za postupanje po zahtjevu za slobodan pristup informacijama nisu bili dostupni na

internet stranici opštine dok su podaci o vrstama informacija u posjedu opštine bili dostupni

u okviru Vodiča za slobodan pristup informacijama. Izvor: Informacioni centar opštine

Berane

Na internet stranici opštine je objavljena Odluka o usvajanju Izvještaja o radu javnog

preduzeća Sportski centar Berane dok Izvještaj o radu javnog preduzeća Sportski centar

Berane nije objavljen. - Izvor: Javno preduzeće Sportski centar Berane

Na internet stranici opštine Berane objavljena je Odluka o usvajanju Izvještaja o radu Javne

ustanove Polimski muzej koju je donijela Skupština opštine Berane, dok Izvještaj o radu Javne

ustanove Polimski muzej Berane nije objavljen – Izvor: Javna ustanova Polimski muzej

Direkcija za imovinu opštine Berane u 2012. godini nije donosila Odluke vezane za dodjelu

poslova i usluga trećim licima, niti je zaključivala ugovore sa pravnim i fizičkim licima u

pogledu raspolaganja opštinskom imovinom, stoga nije bilo objavljivanja ove vrste

informacija na internet stranici opštine – Izvor: Direkcija za imovinu opštine Berane

Na internet stranici opštine Berane je objavljena Odluka o usvajanju Izvještaja o radu

Turističke organizacije Berane, dok Izvještaj o radu Turističke organizacije Berane nije

objavljen – Izvor: Turistička organizacija Berane

Na internet stranici opštine Berane nije objavljen Izvještaj o radu Javne ustanove Centar za

kulturu Berane za 2012. godinu. – Izvor: Centar za kulturu Berane

Predsjednik opštine Berane u 2012. godini nije održao sastanak sa predsjednicima klubova

odbornika. U skladu sa Statutom Opštine Berane Predsjednik opštine jednom godišnje

organizuje radni sastanak sa predstavnicima nevladinih organizacija u cilju razmatranja

dostignutog stepena i unaprijeđenja dalje saradnje. U 2012. godini sastanak je održan



3.2.2012. i istom je prisustvovalo oko 30 nevladinih organizacija – Izvor: Služba predsjednika

opštine Berane

Sekretarijat za uređenje prostora i zaštitu životne sredine je na internet stranici opštine

Berane u 2012. godini objavio sljedece planske dokumente : Prostorno urbanistički plan

opštine Berane (nacrt), DUP „Stadion i škola Vuk Karadžić“, DUP „Školski centar Vukadin

Vukadinović“, DUP „Stari grad“, DUP „Izgradnja“, DUP „Gimnazija i autobuska stanica“,

DUP „Lijeva obala Lima“, DUP „Centar“, DUP „Obalsko naselje“, DUP „Medicinski centar“,

DUP „Komunalno“, DUP „Šaćina bara“, DUP „Rasadnik“, DUP „Jasikovac“, DUP

„Agropolimlje“. Na internet stranici nije objavljen Program za uređenje prostora za 2012.

godinu.

Na internet stranici opštine nije objavljena evidencija o neposrednom uvidu građana u akta

na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Pravilnici o unutrašnjoj organizaciji

i sistematizaciji radnih mjesta javnih službi koje se finansiraju iz budžeta lokalne samouprave

nijesu objavljeni na internet stranici. Sadržaj propisanih oblika učešća građana u izjašnjavanju

i odlučivanju (inicijativa, građanska inicijativa, referendum-mjesni, referendum-opštinski)

nije bio objavljen na internet stranici osim informacije o održavanju konsultativnog

referenduma. Izvor – Sekretarijat za opštu upravu i društvene djelatnosti.

Sekretarijat za finansije i ekonomski razvoj je primio 26 zahtjeva za slobodan pristup

informacijama i odgovorio na 26 zahtjeva za slobodan pristup informacijama.

Služba za zajedničke poslove evidentirala je 35 zahtjeva za slobodan pristup informacijama u

2012. godini i 33 odgovora na zahtjeve.

Preporuke

Primijeniti postupak prethodnog konsultovanja u postupku izrade akata od

zajedničkog interesa i uspostaviti praksu dostavljanja Izvještaja i Plana/Programa

Javne rasprave i objavljivanja istih.

Neophodno je obavljati konsultovanja nevladinih organizacija o nacrtima opštih akata koje

donosi Skupština.



Unaprijediti kapacitete Kontakt osoba sa NVO i omogućiti bolje i transparentnije

kanale komunikacije između predstavnika lokalne samouprave i NVO.

Uskladiti Odluku o kriterijumima, načinu i postupku raspodjele sredstava nevladinim

organizacijama sa Modelom predloženim od strane Zajednice opština

Obezbijediti objavljivanje materijala za koji su određeni za rad na sjednici Skupštine kao I

objaviti Izvještaje rada javnih preduzeća koji se finansiraju iz budžeta jedinice lokalne

samouprave.

OPŠTINA BIJELO POLJE


U Opštini Bijelo Polje tokom 2012. godine održano je pet zborova građana. Na zborovima su

razmatrana pitanja izbora članova savjeta mjesnih zajednica, izbor članova nadzornog

odbora, presjedavajućeg, zapisničara i druga tekuća pitanja. U ovoj opštini tokom 2012.

godine nije raspisivan opštinski a ni mjesni referendum.

Sekretarijatu za uređenje prostora i održivi razvoj, u toku 2012. godine podneseno je 10

inicijativa koje su se odnosile na izradu Prostorno urbanističkog plana Opštine Bijelo Polje. U

ovom Sekretarijatu nije bilo građanskih žalbi, peticija i predloga, a održane su javne rasprave

prilikom usvajanja izmjena i dopuna GUP-a Bijelo Polje, Prostorno urbanističkog plana

opštine kao i Programa uređenja prostora za 2012. godinu. Jedna javna rasprava je održana i u

okviru Sekretarijata za finansije.

U toku 2012. godine utvrđivan je plan učešća građana u donošenju odluka, a posebno je

naveden plan učešća građana za izmjene i dopune GUP-a koji je utvrdio Predsjednik Opštine

Bijelo Polje.

Nije bilo podnijetih građanskih inicijativa Skupštini opštine.






Što se tiče ocjene informisanja nevladinih organizacija od strane lokalne samouprave o svim

pitanjima značajnim za nevladin sektor, sajt opštine nije transparentan niti se redovno

ažurira, međutim, što se tiče objavljivanja javnih poziva transparentnost je na višem nivou u

odnosu na raniji period. Nevladine organizacije treba da budu aktivnije i da se same

informišu. Vrši se selektivno informisanje odnosno neki učesnici fokus grupe su i lično bili

pozvani da učestvuju u javnoj raspravi, dok su drugi smatrali da se javne rasprave samo

formalno organizuju, nikada nijesu dobili poziv za učešće na javnoj raspravi. Izvještaji sa

javne rasprave i u slučajevima kada su učestvovali predstavnici nevladinih organizacija nijesu

bili dostavljeni. Postoji selektivan pristup slanju informacija i često je komunikacija svedena

na lične kontakte i poznanstva, tako da bi jedinstvena mejling lista za sve NVO na lokalnom

nivou bila značajna kako bi se postigla objektivnost i uspostavio jednak tretman prema svim

NVO. Što se tiče finansiranja projekata nevladinih organizacija, postoji nezadovoljstvo

iznosom sredstava koja se opredjeljuju NVO. Pravilo po kome se 80% od projekta finansira se

ne poštuje.


Na fokus grupi nijesu učestovovali predstavnici lokalne samouprave iz Bijelog Polja.



Organi lokalne samouprave ostvarivali su saradnju sa NVO i održavani su redovni sastanci

organa lokalne samouprave sa nevladinim organizacijama i to : predsjednik Opštine i

predsjednik Skupštine kao i zapošljeni u Sekretarijatu za opšte upravne poslove i društvene

djelatnosti (savjetnik za nevladine organizacije).



Informisanje nevladinih organizacija vrši se postavljanjem informacija na oglasnoj tabli

internet stranici Opštine, putem sredstava javnog informisanja odnosno lokalniih medija ,

upućivanjem javnih poziva putem istih, kao i putem e-maila.

U toku 2012 godine bilo je konsultovanja nevladinih organizacija u postupcima izrade nacrta

opštih akata i programa razvoja koji su predlagani od strane organa lokalne uprave odnosno

lokalne samouprave I to na način što su predstavnici NVO bili uključeni u rad radnih grupa,

komisija i slično.

Takođe, predstavnici NVO bili su uključeni u rad stalnih radnih tijela Skupštine i to : Savjet

za hendikepirana i invalidna lica, Savjet za rodnu ravnopravnost kao i Savjet za zaštitu

životne sredine. Predstavnik NVO Bjelopoljski demokratski centar bio je član radne grupe

za izradu Strateškog plana razvoja opštine Bijelo Polje 2012-2016 godina.

NVO „Razvojni centar“, „Eko pokret“, „Bjelopoljski demokratski centar’’učestvovale su na

sledećim javnim raspravama odnosno okruglim stolovima : ‘’Javno zastupanje i lobiranje’’,

‘’Mehanizmi i procesi donošenja odluka na lokalnom nivou’’, ‘’Učešće NVO , lokalne uprave I

državnih organa u borbi protiv korupcije na lokalnom nivou’’.

Opština Bijelo Polje je participirala u obezbjeđivanju prostora za rad 6 NVO :’’Udruženje

oboljelih od multiplekskleroze’’, ‘’Udruženje paraplegičara’’, ‘’Udruženje gluvih i nagluvih’’,’’

Savez slijepih i slabovidih lica za Bijelo Polje i Mojkovac’’, ‘’Udruženje roditelja I djece sa

smetnjama u razvoju ‘’Oaza’’ ‘i ‘’Udruženje hendikepiranih lica’’ .

Takođe, Opština Bijelo Polje je NVO stavila na raspolaganje skupštinsku salu koje iste

koriste u cilju realizacije svojih aktivnosti bez nadoknade uz mogućnost korišćenja tehničke

opreme I asistenciju zaposlenih iz Centru za informacioni system.

Sekretarijat za opšte upravne poslove i društvene djelatnosti Opštine Bijelo Polje je u saradnji

sa drugim Opštinama i to: Berane , Andrijevica, Rožaje, Plav i NVO ‘’Žene za bolje sjutra ‘’ iz

Bijelog Polja zaključio Memorandum o saradnji u okviru Projekta ‘’Promocija rodne

ravnopravnosti na sjevero-istoku Crne Gore ‘’.



NVO ‘’Udruženje paraplegičara ‘’ iz Bijelog Polja i Opština Bijelo Polje su zaključili sporazum

o partnerstvu u realizaciji projekata iz oblasti dječije i socijalne zaštite , kao i iz oblasti

zapošljavanja.


opština



*2







organizacijama



Na internet stranici opštine su objavljeni akti koje donosi predsjednik opštine u dijelu

prezentacije Predsjednik opštine. Na dijelu prezentacije pod nazivom Skupština gdje su

objavljeni svi akti koje donosi Predsjednik opštine a potvrđuje Skupština opštine. Na internet

stranici postoji takođe i arhiva glavnih aktivnosti Predsjednika opštine.

2 2.Skupština Opštine Bijelo Polje je usvojila Model Sporazuma o saradnji SO I nevladinih organizacija. SO je uputila

javni poziv za zaključivanje predmetnog Sporazuma svim NVO , a na koji poziv se nije odazvala nijedna nevladina organizacija, te isti nije ni zaključen



Na internet stranici opštine je objavljen Statut opštine, Poslovnik o radu skupštine. Takođe

sjednice Skupštine opštine su najavljivane putem internet stranice i na njoj su bile dostupne

informacije o dnevnom redu sjednica Skupštine.

Na internet stranici opštine je objavljen budžet za 2012. godinu dok polugodišnji izvještaj o

izvršenju budžeta i investicione politike za 2012. godinu i Završni račun za 2012. godinu nisu

objavljeni.

Pod stavkom Projekti na naslovnoj strani je objavljen Plan razvoja opštine, strategije i svi

lokalni akcioni planovi, pod stavkom Urbanizam se nalaze svi urbanistički planovi izuzev

Prostornog urbanističkog plana koji još uvijek nije usvojen.

Na internet stranici opštine su objavljeni izvještaji o radu javnih službi čiji je osnivač lokalna

samouprava, kao i odluke o dodjeli poslova i usluga, zaključeni ugovori sa pravnim i fizičkim

licima, kao i pojedinačne odluke i drugi akti i ugovori zaključeni u postupku raspolaganja

imovinom opštine ( stavka Lokalna uprava-Ugovori i odluke)

Nije objavljena evidencija o neposrednom uvidu građana u akte na osnovu Zakona o

slobodnom pristupu informacijama kao ni akt kojim se uređuje broj i struktura zaposlenih u

javnim službama koje se finansiraju iz budžeta jedinice lokalne samouprave.

Objavljena su imena članova organa upravljanja, nadzornih odbora i organa rukovođenja u

javnim službama. Evidencija i sadržaj propisanih oblika učešća građana u izjašnjavanju i

odlučivanju su bili dostupni na internet stranici opštine dok odgovori nadležnih organa

povodom pokrenutih oblika učešća građana u izjašnjivanju i odlučivanju nisu bili objavljeni.

Od 2008. godine postoji formirana Služba – Centar za informacione tehnologije dok je

istovremeno postojala Javna ustanova Informativni centar, koja sada radi pod nazivom Radio

Bijelo Polje. Obim poslova Centra za informacione tehnologije se u većem dijelu svodi na

funkcionisanje i održavanje informacionog sistema, a transparentnost rada organa Opštine se

obezbjeđuje preko internet stranice www.bijelopolje.co.me dok radio Bijelo Polje online

prenosti sjednice Skupštine Opštine i bavi se informativnom djelatnošću. Centar u svojoj

organizacionoj strukturi ima i službenika koji se bavi odnosima sa medijima.

http://www.bijelopolje.co.me/




informacijama pod stavkom Vodič za pristup informacijama dok informacije o kontakt osobi

za postupanje po zahtjevu za slobodan pristup informacijama nisu bili dostupni.

Preporuke

Uspostaviti bolju komunikaciju i unaprijediti informisanje NVO – putem internet

stranice opštine i mailing liste kreirane za komunikaciju sa predstavnicima NVO.

Objaviti evidenciju o neposrednom uvidu građana u akte na osnovu Zakona o

slobodnom pristupu informacijama kao i akt kojim se uređuje broj i struktura

zaposlenih u javnim službama koje se finansiraju iz budžeta jedinice lokalne

samouprave.

Uložiti dodatne napore u animiranju građanstva i predstavnika NVO za učešće u

Javnim raspravama, informacije o javnim raspravama distribuirati svim mogućim

komunikacionim kanalima kao i dostavljati Izvještaj sa Javne rasprave svim prisutnim

stranama.

Unaprijediti saradnju sa NVO kreiranjem Kancelarije NVO i njene administrativne i

resursne kapacitete obezbijediti van projektnih finansiranja – Osigurati njenu

održivost.

Osigurati transparentnost finansiranja NVO, omogućiti organizovanje dana Otvorenih

vrata, uspostaviti jasne kriterijume i osigurati stručnost članova Komisije za raspodjelu

sredstava nevladinim organizacijama.

OPŠTINA BUDVA




U Opštini Budva tokom 2012. godine nije raspisivan opštinski ili mjesni referendum.

Sekretarijatu za lokalnu samoupravu podnesene su dvije inicijative od strane građana za

samoorganizovanje mjesnih zajednica. Iz inicijativa su proizišli zborovi građana i to dva

nakon čega su osnovane mjesne zajednice u skladu sa važećim propisima, a odluke o

osnivanju potvrdjene na zasjedanju Skupštine Opštine u 2012. godini. Sekretarijatu za

prostorno planiranje i održivi razvoj podnošeni su pojedinačni zahtjeva koji su se odnosili na

izmjenu planske dokumentacije/konkretnih parcela. Ovaj tip zahtjeva se upotrebljava kao

jedna vrsta ankete kod pripremanja planskog planiranja, programa jednogodišnjih obaveza

koji su zakonom predviđeni i takvih zahtjeva je bilo 10-ak. Sekretarijat za investicije nije

imao inicijativa od strane građana osim pojedinačnih zahtjeva za postupanje u okviru

djelatnosti sekretarijata. Sekretarijatu za gradsku infrastrukturu i ambijent u 2012. godini je

podnesena jedna građanska inicijativa – MZ “Stari grad” u vezi sa organizacijom taxi prevoza.

Po istoj je postupljeno. Proizvod je Odluka koja je usvojena na zasjedanju Skupštine Opštine

u 2013. godini, povodom koje je sproveden postupak pretkonsultacije i javne rasprave.

Postupak prethodnog konsultovanja u toku 2012. godine primjenjivan je prilikom izrade

Lokalnog akcionog plana za postizanje rodne ravnopravnosti u Opštini Budva za period

2013/2014. Dostavjen nam je Javni poziv za prethodno konsultovanje i Izvještaj sa prethodne

konsultacije. Takođe, postupak prethodnog konsultovanja je vršen i prilikom izrade Programa

investicionih aktivnosti Opštine Budva za 2013. god. i Programa uređenja prostora opštine za

2013. god. za šta je i dostavljen Izvještaj o prikupljenim prijedlozima. Organizovane su javne

rasprave za tri dokumenta pri čemu su nam dostavljeni Javni poziv za javnu raspravu,

Program održavanja javne rasprave kao i Izvještaj sa javne rasprave. U okviru Sekretarijata za

prostorno planiranje i održivi razvoj su održane i javne rasprave za šest nacrta lokalnih

studija pojedinih lokacija.

Službi skupštine je podnijeta građanska inicijativa mjesne zajednice Stari grad Budva kojom

se tražila djelimična izmjena člana 5 Odluke o radnom vremenu na teritoriji Opštine Budva

koja bi se odnosila samo na Stari grad, donošenje odluke o kucnom redu u stambenim

zgradama i posebne odluke o komunalnom redu u zoni Starog grada i zahtjev da se prilikom

određivanja akustičnih zona Stari grad proglasi za tihu zonu u aglomeraciji. Nadležni organi

su dostavili neophodna mišljenja i donesen je Zaključak o neprihvatanju date građanske

inicijative. Osim ove, u 2012. godini nije bilo više građanskih inicijativa ili peticija.





Sekretarijat za lokalnu samoupravu je u okviru Memoranduma o saradnji sa NVO Green.me (

Ozeleni.me) relizovao projekat “Jačanje sradnje organizacija civilnog društva i lokalnih vlasti”

iz kojeg je proistekla mailing lista odnosno google grupa [email protected].

Preko ove grupe u 2012. godini su dostavljane informacije nevladinim organizacijama (

tačnije vezano za organizaciju 3 okrugla stola na sljedeće teme : Jačanje saradnje organizacija

civilnog društva i Opštine Budva, Budžetsko planiranje Opštine Budva i učešće OCD u tom

procesu, Učešće OCD u skupštinskim odborima/savjetima i u upravnim odborima/savjetima

javnih preduzeća i ustanova, dok je treći okrugli sto imao više tema : Prezentacija rezultata

projekata, Saradnja lokalnih vlasti u Opštini Budva sa OCD u 2012., Uporedno iskustvo

CRNVO u ovoj oblasti, Predlozi i zaključci učesnika.

Sekretarijat je koristio ovu grupu da obavijesti NVO o javnim raspravama, konkursima,

potrebe da se NVO preregistruju i konsultacijama. Sekretarijat je sva obavještenja objavljivao

na internet adresi www.budva.me i preko lokalnih javnih emitera TV Budva i Radio Budva.

Takođe, sporazum o saradnji sa NVO Green.me potpisao je Sekretarijat za investicije u oblasti

energetske efikasnosti, a Sekretarijat za društvene djelatnosti sa NVO LOGOS Centar za

kreativnu komunikaciju u oblasti unaprijeđenja obrazovanja i saznajnih kapaciteta djece i

omladine u opštini Budva od 20.01.2012. godine.

Kabinet predsjednika je u saradnji sa Sekretarijatom za lokalnu samoupravu 2012. godini

zaokružio projekat “Evropa u mom gradu” po Sporazumu o saradnji sa NVO Centar za

građansko obrazovanje iz 2011. godine.

Sekretarijat za lokalnu samoupravu je konsultovao NVO po pitanju Akcionog plana za

postizanje rodne ravnopravnosti. Objavio je javni poziv za prethodno konsultovanje, objavio

Izvještaj sa prethodnih konsultacija, objavio Javni poziv za javnu raspravu, Program

održavanja javne rasprave i kasnije Izvještaj sa javne rasprave u vezi izrade Akcionog plana za

postizanje rodne ravnopravnosti. Za potrebe izrade ovog akta imenovana je radna grupa

Rješenjem Predsjednika opštine (objavljeno na www.budva.me ) koja je brojila 15

http://www.budva.me/



članova/ica, od kojih je jedna članica bila predstavnica NVO „Organizacija žena Budve“ – po

mišljenju Sekretarijata jedina organizacija ovog tipa u Budvi.

Opština Budva je u cilju obezbjeđivanja sredstava za rad NVO, otvorila radni prostor u

prizemlju zgrade opštine za Mjesne zajednice i nevladine organizacije sa namjenom da

omogući predstavnicima NVO i MZ sa sjedištem u Budvi da obavljaju svoje administrativno –

tehničke poslove, internet komunikaciju i štampanje na ustupljenom računaru. Radni prostor

raspolaže računarom, štampačem i internet konekcijom. Istaknuto je da je tokom saradnje sa

NVO Green.me i to na drugom okruglom stolu koji je organizovan u saradnji sa NVO

sektorom, nastala ideja o otvaranju Radnog prostora za NVO i mjesne zajednice.

Sekretarijat za društvene djelatnosti Opštine Budva u 2012. godini nije organizovao javne

rasprave s obzirom da nije donosio akte koji podrazumijevaju ovu aktivnost u svom

donošenju. Ovaj sekretarijat je u saradnji sa nevladinim organizacijama NVO „RE Budva“,

Crveni krst opštine Budva sproveo istraživanje o položaju RE ( Romi, Egipćani) populacije

koja živi u Budvi, čiji je cilj bio da se utvrdi broj odraslih lica i djece RE populacije kao i

stepen obrazovanja, zaposlenosti i životnim uslovima u kojima se nalaze.

Ovaj sekretarijat je takođe sproveo istraživanje o potrebama mladih sa invaliditetom sa

teritorije opštine Budva i pokrenuo je inicijativu za obezbjeđivanje prostorija u kojima bi se

okupljale osobe sa invaliditetom, ovo istraživanje je odrađeno u saradnji sa NVO

„Organizacija slijepih za opštine Kotor, Tivat, Herceg Novi i Budva“ , NVO „Organizacija

gluvih i nagluvih Budva“ i NVO „Udruženje paraplegičara Budva“.



Fokus grupi nisu prisustvovali predstavnici nevladinih organizacija.




U Budvi obaveze lokalne samouprave prema nevladinim organizacijama se obavljaju u skladu

sa lokalnim regulativama, od juna 2011. uvedeno je novo pravilo u Opštini Budva, na osnovu

kojeg svi službenici imaju obavezu da saradjuju sa nevladinim organizacijama. Istaknuto je

da postoji potreba za formiranjem baze podataka na lokalnom nivou

Prošle godine opština Budva nije objavila konkurs za raspodjelu sredstava nevladninim

organizacijama. Ove godine će biti konkursa, i na javnoj raspravi na temu Odluke o raspodjeli

sredstava bilo je prisutno 47 predstavnika nevladinih organizacija.

Smatra se da je potreban dodatan trud da bi se ukljucile NVO u rad lokalne samouprave. Što

se tiče kancelarije i administrativne podrške nevladinim organizacijama u opštini Budva

nevladine organizacije imaju na raspolaganju jednu opremljenu kancelariju koja im je uvijek

dostupna. Opština Budva ima salu opremljenu sa svim tehnickim pomagalima i uslovima koje

mogu koristiti sve nevladine organizacije i mjesne zajednice.

U Budvi se trenutno radi na kreiranju mailing liste radi bolje obavještenosti nevladinih

organizacija, jer lokalna samouprava trenutno nije zadovoljna saradnjom sa nevladinim

sektorom i smatra da nema dovoljno zainteresovanosti od strane sektora da se uključi u rad

lokalne samouprave, te da nevladine organizacije treba animirati i konstantno obavještavati o

temama koje su bitne za njih.


opština









organizacijama





Na interenet stranici Opštine Budva u 2012. godini nijesu objavljeni izvještaji o radu javnih

službi čiji je osnivač Opština Budva iz nadležnosti rada Sekretarijata za društvene djelatnosti i

biće objavljeni nakon prve sljedeće sjednice Skupštine opštine Budva, a objavljeni su

zaključci o prihvatanju Izvještaja o radu navedenih javnih službi čiji je osnivač opština.


javnim službama čiji je osnivač Opština Budva. Na internet stranici opštine u okviru Vodiča

za slobodan pristup informacijama dostupan je obrazac za podnošenje zahtjeva za slobodan

pristup informacijama, podaci o kontakt osobi za postupanje po zahtjevu za slobodan pristup

informacijama, kao i podaci o vrstama informacija u posjedu opštine.

Na www.budva.me objavljen je Budžet Opštine Budva za 2012. godinu i Izvještaj o realizaciji

Budžeta Opštine Budva za 2011. godinu, s obzirom da je ovaj akt u predmetnom periodu bio

usvojen na skupštinskom zasijedanju.

Na internet stranici nije objavljen akt kojim se uređuje broj i struktura zaposlenih i lokalnih

funkcionera u 2012. godine, s obzirom da ovo nije bila eksplicitna zakonska obaveza u

predmetnom periodu. Takođe, nije objavljen ni polugodišnji izvještaj o realizaciji Budžeta iz

istog razloga.

U Opštini Budva je formiran Informacioni centar. Na web adresi Opštine www.budva.me

dostupni su podaci o vrstama informacija u posijedu Opštine, a takođe, instalirana je i on line

aplikacija – Pitajte Opštinu (pri čemu svaki sekretar/načelinik/direktor ima svoju rubriku)

http://www.budva.me/mne/pitajte-opstinu

Sekretarijat za društvene djelatnosti u 2012. godini nije dobio nijedan zahtjev za slobodan

pristup informacijama.

Na internet stranici Skupštine opštine Budva je objavljen Statut Opštine, Poslovnik o radu

Skupštine kao i sve odluke koje je Skupština donijela, pa i odluke donijete u 2012. godini.

Sazivi sjednica Skupštine sa predloženim dnevnim redom i materijalom za predložene tačke

dnevnog reda, dostupni su na internet stranici opštine Budva. Sjednice se najavljuju i redovno

prenose putem lokalnog javnog servisa Radio Budva.



Svi planski dokumenti donijeti od 2006. godine do sada objavljeni su na internet stranici

www.budva.me.

Na internet stranici opštine u odjeljku Slobodan pristup informacijama objavljen je obrazac

za podnošenje zahtjeva za Slobodan pristup informacijama i Vodič za pristup informacijama,

on sadrži i podatke o kontakt osobama za postupanje po zahtjevu za slobodan pristup

informacijama.

Glavnom administratoru podnijeto je 8 zahtjeva za slobodan pristup informacijama,

postapajući po istim donijeto je: 1 rješenje kojim je dozvoljen pristup traženoj informaciji jer

se ista nalazi u posjedu ovog organa, a 7 zahtjeva, zbog nenadležnosti Glavnog administratora

za postupanje, dostavljeno je nadležnim organima lokalne uprave.

Iz oblasti slobodnog pristupa informacijama izjavljeno je 10 žalbi i to: 3 žalbe izjavljene su na

rješenja prvostepenog organa, a 7 žalbi je izjavljeno zbog “ćutanje uprave”. Donijeta su 2

rješenja kojima je žalba odbijena, 1 rješenje kojim je poništeno prvostepeno rješenje i predmet

vraćen na ponovni postupak i odlučivanje, 3 rješenja kojima je naloženo prvostepenom

organu da u zakonskom roku odluči po zahtjevu (ćutanje uprave) i 4 rješenja o odbijanju

žalbe iz razloga što je prvostepeni organ odlučio o zahtjevu i donio rješenja (nema ćutanja

uprave).

Sekretarijatu za prostorno planiranje i održivi razvoj je dostavljeno 12 zahtijeva za Slobodan

pristup informacijama. Na sve zahtijeve je odgovoreno u skladu sa zakonom.

Opština Budva je primila 269 zahtjeva za slobodan pristup infomacijama. Na sve je

odgovoreno u prvostepenom ili drugostepenom upravnom postupku.

Preporuke

Animirati nevladine organizacije da se aktivnije uključe u rad lokalne samouprave

Upoznati nevladine organizacije sa radom lokalne samouprave i regulativama koje

propisuju taj rad.

OPŠTINA DANILOVGRAD




U Opštini Danilovgrad podneseno je ukupno 14 zahtjeva građana Komunalnoj policiji i tri

zahtjeva Sekretarijatu za urbanizam, komunalno stambene poslove i zaštitu životne sredine

kome su takođe podnošene kako usmene tako i pismene inicijative i predlozi na sastancima

foruma i radnih grupa prilikom izrade Prostorno-urbanističkog plana u cilju predviđanja

određenih lokacija za građenje objekata.

U toku 2012. godine nijesu održavani zborovi građana, nije raspisivan opštinski ili mjesni

referendum, nije podnesena nijedna građanska zalba, peticija ili predlog. Odluka o učešću

lokalnog stanovništva u vršenju javnih poslova donijeta je 2005 godine, a plan učešća građana

u procesu donošenja odluka nije utvrđivan.


postupak prethodnog konsultovanja, a održane su četiri javne rasprave. Za sve javne rasprave

dostavljen je Program javne rasprave kao i Izvještaj sa javne rasprave.

Službi skupštine tokom 2012. godine nije podnesena nijedna građanska inicijativa.




Informisanje nije na zadovoljavajućem nivou naročito kada su u pitanju pozivi za učešće u

radnim tijelima, informacije se ne objavljuju na sajtu opštine tako da bi trebalo da bude i više

neformalnih kontakata. Lokalna samouprava je u prethodnom periodu inicirala dva do tri

puta godišnje sastanke sa NVO. Postojalo je 27 registrovanih NVO koje su bile pasivne osim u

slučaju kada je bila u toku raspodjela sredstava. Trenutno nekoliko NVO radi na inicijativi da



se osnuje jedno koordinaciono tijelo u okviru NVO sektora koje bi usaglašavalo mišljenja a

zatim istupalo pred lokalnom samoupravom. Jedan od planova je i da se uputi inicijativa za

potpisivanje memoranduma o saradnji kakav već postoji u Opštini Bar. Rapodjela finansijskih

sredstava treba da bude transparentija, a organi koji učestvuju u samom procesu treba da

budu otvoreniji za pojašnjenja načina raspodjele sredstava. Kvalitet projekta je uslov koji

mora biti najvažniji prilikom raspodjele i neophodno je ustanoviti minimum sredstava koji se

mora dodijeliti za određeni projekat ukoliko je sam projekat odobren. Trebalo bi i

organizovati dane otvorenih vrata i spriječiti centralizovan sistem kakav sada postoji u

Danilovgradu. Što se tiče obezbjeđivanja uslova za rad NVO kao dobar primjer navedeno je

da je opština plesnoj grupi ustupila prostor Centra za kulturu koja se koristi za svakodnevne

probe.


Predstavnici lokalne samouprave iz Danilovgrada su naglasili da se po važećim zakonskim

regulativama nevladine organizacije mogu informisati preko sajta, jer opštine imaju obavezu

da veliki broj informacija objavljuju na sajtu.

Naglašen je kao pozitivan primjer učešće predstavnika NVO u izradi programa za borbu

protiv korupcije ( 2009 -2012 )što je regulisano rješenjem Predsjednika opštine, ali i u tijelu

koje je pratilo implementaciju.

Predstavnici iz Danilovgrada, istakli su potrebu za osnivanjem lokalne kancelarije koja bi

predstavljala NVO i komunicirala sa lok. samoupravom. Ta vrsta kancelarije bi bila spona

između dva sektora i predstavnici lokalne samouprave očekuju da CRNVO učestvuje u

pokretanju ovakve inicijative. Predstavnici lokalne samouprave su napomenuli da bi bilo

praktičnije kada bi se lokalne nevladine organizacije na neki način udružile i da bi im se tada

brže i jednostavnije omogućio prostor koji bi mogle zajedno da koriste.





U opštini Danilovgrad nije vršeno informisanje nevladinih organizacija po pitanjima vezanim

za nevladin sektor. Nije vršeno konsultovanje nevladinih organizacija o programima razvoja

lokalne samouprave i nacrtima opštih akata koje donosi Skupština opštine.Nije omogućeno

učešće nevladinih organizacija u radu raznih radnih grupa za pripremu normativnih akata ili

izradu projekata i programa. Nije bilo organizovanja zajedničkih rasprava, okruglih stolova i

slične saradnje sa nevladinim organizacijama .

Na osnovu informacije koju je dostavio Sekretarijat za opštu upravu i društvenu djelatnost

svi normativni akti prolaze kroz javnu raspravu na koju bivaju pozvani i predstavnici NVO.

Opština Danilovgrad je u cilju obezbjeđivanja sredstava za rad NVO obezbijedila prostorije

udruženju „Rastimo zajedno“ za potrebe Dnevnog centra za djecu sa teškoćama u razvoju.

NVO "Rastimo zajedno" se obratila Opštini Danilovgrad radi obezbjeđivanja adekvatnog

prostora za rad za djecu sa teškoćama u razvoju. S obzirom da Opština Danilovgrad nije imala

odgovarajući prostor za tu vrstu namjene, ona je u saradnji sa gore pomenutom NVO našla

adekvatne prostorije za koje je preuzela obavezu plaćanja mjesečnog zakupa u iznosu od 300

eura.


opština









organizacijama





Na internet stranici opštine je objavljena Informacija o izvršenju budžeta opštine Danilovgrad

za period od 01.01-30.06.2012 godine Na internet stranici opštine nije objavljen Završni

račun budžeta Opštine Danilovgrad za 2012. godinu. On će biti dostupan nakon razmatranja i

usvajanja na prvoj narednoj sjednici SO Danilovgrad.

Predsjednik opštine je prisustvovao sastancima u pripremi sjednice SO Predsjednika

Skupštine opštine sa predsjednicima klubova odbornika i održao više sastanaka sa

predstavnicima NVO.

Informacioni centar nije formiran, poslove koji spadaju pod nadležnost istog obavlja Služba

za zajedničke poslove.

Na internet stranici opštine je objavljen Vodič za pristup informacijama u posjedu

Sekreterijata za privredu i finansije opštine Danilovgrad i on definiše lica koja su zadužena za

vođenje postupka po zahtjevu za pristup informaciji. Služba Predsjednika opštine je dobila tri

(3) zahtjeva za slobodan pristup informacijama u 2012. godini, i služba Predsjednika opštine

je odgovorila na sva tri zahtjeva. Služba Glavnog administratora je dobila tri (3) zahtjeva za

slobodan pristup informacijama u 2012. godini i odgovorila na sva tri zahtjeva. Služba za

zajedničke poslove je u 2012. godini dobila 2 zahtjeva za slobodan pristup informacijama i na

oba zahtijeva odgovorila u zakonskom roku. Sekretarijat za privredu i finansije je u 2012.

godini dobio 28 zahtjeva za slobodan pristup informacijama i odgovorio na sve dostavljene

zahtjeve.

Na internet stranici Opštine Danilovgrad objavljeni su Statut opštine, Poslovnik o radu, kao i

sve odluke koje je Skupština donijela u 2012. Takođe se na internet stranici objavljuje i



skupštinski materijal.

U toku 2012. godine nije bilo zahtjeva građana da prisustvuju zasijedanju Skupštine Opštine,

ali je građanima omogućeno da putem lokalnog radioservisa (Radio Danilovgrad) uživo prate

rad sa svakog skupštinskog zasijedanja u 2012. godini. U sklopu lokalnog parlamenta postoji i

Institut slobodna stolica koji je na svakom skupštinskom zasijedanju zauzet od strane

predstavnika NVO sektora.

Na zvaničnoj internet prezentaciji Opštine Danilovgrad (www.danilovgrad.me) objavljeni su:

- svi akti koje je donio predsjednik opštine u 2012. godini;

- svi planski dokumenti i program uređenja prostora;

- izvještaji o radu javnih službi čiji je osnivač opština objavljuju

se nakon sprovedene skupštinske procedure;

- ugovori u vezi raspolaganja imovinom objavljuju se se nakon sprovedene

skupštinske procedure,dok se ugovori zaključeni sa pravnim licima

objavljuju na sajtu Uprave za javne nabavke (www.ujn.gov.me)

- po završenoj skupštinskoj proceduri objavljuju se imena svih članova

organa upravljanja u javnim službama;

- Odluka o učešću lokalnog stanovništva u vršenju javnih poslova

("Sl. list - opštinski propisi", broj 12/05 od 08.04.2005. godine),

objavljena je prije 2012. godine na sajtu opštine;

Opština do sada nije imala praksu da objavljuje evidenciju o neposrednom uvidu

građana u akte.. Na internet stranici Opštine u 2012. godini nije objavljivana struktura

zaposlenih, ali jesu Odluke o osnivanju i organizaciji rada lokalnih javnih

službi. U 2012. godini nijesu objavljivani na sajtu odgovori nadležnih organa

povodom pokrenutih oblika učešća građana, jer takvih zahtjeva nije bilo

u 2012. godini.

PREPORUKE

Kreirati plan učešća građana u procesu donošenja odluka.

http://www.danilovgrad.me/

http://www.ujn.gov.me/



U postupku izrade akata od zajedničkog interesa primijeniti postupak prethodnog

konsultovanja

Neophodno je unaprijediti informisanje NVO o pitanjima važnim za sektor,

unaprijediti kapacitete internet stranice i pristupiti kreiranju mailing liste i registra

lokalnih NVO.

Uspostaviti Koordinaciono tijelo lokalnih NVO ( Kancelarija NVO) koje bi rješavalo

nastale probleme i u saradnji sa lokalnom samoupravom unaprijedilo saradnju sa

NVO.

Potrebno je usvojiti Sporazum o saradnji Skupštine opštine i nevladinih organizacija,

Odluku o Savjetu za saradnju lokalne samouprave i nevladinih organizacija, Odluku o

načinu i postupku učešća lokalnog stanovništva u vršenju javnih poslova, Odluku o

kriterijumima, načinu i postupku raspodjele sredstava nevladinim organizacijama u

skladu sa Modelima predloženim od strane Zajednice opština.

OPŠTINA HERCEG NOVI


Tokom 2012. godine u Opštini Herceg Novi nije održan nijedan mjesni referendum. Nije bilo

podnijetih građanskih inicijativa Skupštini opštine.

Tokom 2012. godine u Opštini Herceg Novi održano je 14 javnih rasprava. Šest javnih

rasprava održano je u vezi donošenja prostornih i urbanističkih planova, četiri javne rasprave

u vezi budžeta i četiri javne rasprave u vezi programa rada Skupštine opštine. U okviru svake

pojedinačne teme održavaju se tri javne rasprave u relevantnim mesnim zajednicama i jedna

centralna u Sali Skupštine opštine.

U postupku utvrđivanja predloga tekstova opštih akata građani imaju mogućnost direktnog

učešća putem upućivanja predloga direktno ili preko nadležnog organa lokalne uprave.

Prilikom izrade nacrta i programa, bilo kog planskog dokumenta i opšteg akta, organ koji



priprema skupštinske materijale utvrđuje plan učešća građana, plan održavanja javnih

rasprava i određuje organ koji će sprovesti javne rasprave. Isti postupak sprovodi se i

prilikom izrade i usvajanja budžeta, urbanističkih planova, programa rada Skupštine i drugih

opštih akata.




Što se tiče informisanja NVO od strane lokalne samouprave o svim pitanjima značajnim za

nevladin sektor stanje je nezadovoljavajuće, iako je Opština Herceg Novi jos 2002. godine

prva prepoznala značaj učešća NVO u radu lokalne samouprave, od tada ništa nije

napredovalo. Na sajtu ne postoje informacije u vezi nevladinog sektora. Dobra praksa

organizovanja građanskih tribina je prekinuta. Problem nastaje usled promijene struktura u

službi opštine pa su često zaposleni neupućeni u svoje obaveze prema NVO sektoru. Kada se

govori o učešću u radnim grupama, zajedničkim javnim raspravama, okruglim stolovima,

seminarima i slično, veliki broj ljudi iz vlasti izbjegava sve akcije koje uključuju nevladin

sektor. Korišćenje instituta „prazna stolica“ nije funkcionalno jer se prijedlozi ne prihvataju i

ne ulaze u zaključke sastanka Skupštine. Što se tiče finansiranja projekata nevladinih

organizacija, stanje je nezadovoljavajuće, ne vodi se računa o opravdanosti projekata, ciljnim

grupama niti kriterijuma. Dobija se rješenje za raspodjelu sredstava, ali se sredstva ne

uplaćuju. Ne zna se ni ko su članovi Komisije za raspodjelu sredstava NVO. Potrebno je

uvesti praksu obavještavanja o dinamici uplate sredstava. Za funkcionisanje NVO sektora je

problem i prekomjerna birokratija i zbog toga budžet ne može da zadovolji sve potrebe.

Potrebno je državne standarde u pogledu finansiranja i organizacije uvesti i na lokalnom

nivou i zahtijevati decentralizaciju finansiranja, jer se velika sredstva netransparentno ubiraju

preko morskog dobra. U lokalnoj samoupravi su preko Savjeta i upoznati sa interesima NVO

ali birokratija je vrlo spora i nefunkcionalna. Savjet je bio ispolitizovan i napredak jeste

donekle ostvaren ali ipak ništa se ne može postići ukoliko nema sredstava.




Osnivački akti velikog broja nevladinih organizacija prilično neprecizni, da nevladinim

organizacijama nedostaje stručnost i da su do sada samo četiri (4) nevladine organizacije

dostavile opštini potrebnu dokumentaciju kako bi učestovale u radu Skupštine opštine.

Po mišljenju predstavnika lokalne samouprave potrebna je i edukacija za nevladin sektor, kao

i za građane o radu lokalne samouprave. Potrebno je pomoći NVO da pronađu neke druge

fondove mimo lokalnih. U Opštini Herceg Novi su razmišljali o organizaciji nekog vida

edukativnih procesa i da bi se to moglo uraditi sa većim organizacijama kao što je CRNVO.

U opštini Herceg Novi smatraju da se često projekti koje opština finansira ne realizuju kako je

bilo po planu, da se sredstva često ne troše namjenski i da je potreban veći stepen kontrole od

strane opštine.

Po pitanju Javnih rasprava, predstavnici lokalne samouprave su saglasni da je situacija ista kao

i u ostalim poljima i saradnji sa lokalnom samoupravom, da je odziv građanstva i predstavnika

nevladinih organizacija veoma nizak.



SO Herceg Novi usvojila je 7.04.2006. Odluku o načinu i kriterijumima raspodjele sredstava

NVO. Cjelokupan tekst ove odluke može se naći na internet sajtu Opštine Herceg Novi.



Trenutno je u izradi nacrt nove Odluke o načinu i kriterijumima raspodjele sredstava NVO,

kao i Odluka o savjetu za saradnju lokalne samouprave i NVO, Odluka o načinu i postupku

učešća građana u vršenju javnih poslova koje su usklađene sa modelom koji je izradila

Zajednica opština i važećom zakonskom regulativom. Ovi nacrti odluka planirani su da budu

stavljeni najpre na javnu raspravu, a zatim i na dnevni red SO Herceg Novi, te bi proces

njihovog usvajanja trebalo da bude okončan do kraja 2013. godine.

Sekretarijat za društvene djelatnosti održava konsultativni javni sastanak sa svim

zainteresovanim NVO najmanje jedanput godišnje. NVO imaju mogućnost direktnog

kontakta i konsultovanja sa resornim sekretarom i referentom.


opština









organizacijama



Na zvaničnoj internet prezentaciji Opštine Herceg Novi, u okviru odrednice svakog organa

lokalne uprave, postoji spisak imena i prezimena službenika i namještenika tog organa

lokalne uprave sa radnim pozicijama i kontaktima ukoliko postoje (broj telefona, e-mail). Na

internet stranici opštine postoji posebna grupa odrednica za Skupštinu opštine: Nadležnosti

SO sa vijestima iz SO, Predsjednica SO, sekretar SO, Odbornici- spisak imena odbornika po

pripadnosti partijama, Opštinska izborna komisija - spisak članova, kontakt, informacije,



Radna tijela SO sa spiskom članova tijela, sjednice SO - gdje se nalaze kompletni radni

materijali za svaku do sada održanu sjednicu SO i po postojećem sazivu SO i po prethodnom

sazivu iz 2008.

Savjet za razvoj i zaštitu lokalne samopurave nije se sastajao u 2012. godini. Savjet za razvoj i

zaštitu lokalne samouprave nema svoj budžet i nije objavljivao svoje preporuke, zahtjeve i

inicijative na internet stranici opštine. Na internet stranici opštine su objavljeni akti (odluke,

uputstva, pravilnici, rješenja, zaključci) koje donosi Predsjednik opštine, kao i budžet za 2012.

godinu. Na internet stranici opštine nije objavljen polugodišnji izvještaj o izvršenju budžeta i

investicione politike za 2012. godinu, dok završni račun za 2012. još nije usvojen te stoga nije

ni objavljen.

Na internet stranici opštine su objavljeni planski dokumenti, program uređenja prostora i sl.,

takođe i izvještaji o radu javnih službi čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave i sve odluke

i sva prateća dokumentacija, koji se mogu se preuzeti sa internet stranice opštine. Na internet

stranici opštine u 2012. godini nije objavljena evidencija o neposrednom uvidu građana u

akte kao ni imena članova organa upravljanja, nadzornih odbora i organa rukovođenja u

javnim službama čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave. Na sajtu su objavljeni spiskovi

organa rukovođenja ali ne i članstvo.

Na internet stranici opštine navedena su imena zaposlenih sa pozicijama u organima uprave i

kontakti. Takođe, u 2012. godini bila je dostupna evidencija i sadržaj propisanih oblika učešća

građana u izjašnjavanju i odlučivanju ali nijesu objavljeni odgovori nadležnih organa

povodom pokrenutih oblika učešća građana u izjašnjavanju i odlučivanju (incijativa,

građanska incijativa, zbor građana, referendum (mjesni i opštinski), i drugi oblici utvrđeni

statutom.

Na internet stranici opštine u 2012. godini bio je dostupan obrazac za podnošenje zahtjeva za

slobodan pristup informacijama, podaci o kontakt osobi za postupanje po zahtjevu za

slobodan pristup informacijama kao i podaci o vrstama informacija u posjedu opštine.

U 2012. godini održan je sastanak predsjednika opštine sa predsjednicima klubova odbornika

i predstavnicima lokalnih nevladinih organizacija. Informacioni centar, koji je postojao kao



posebna služba Opštine od 2004. godine, radi u sklopu Sekretarijata za informacine sisteme i

zajedničke poslove pod nazivom Služba informatike od 2012. godine.

U 2012. godini dobijeno je ukupno 135 zahtjeva za slobodan pristup informacijama, od čega

je 84 riješeno u predviđenom periodu, a 48 je u postupku obrade.

Preporuke

Usvojiti Sporazum o saradnji Skupštine opštine i nevladinih organizacija, Odluku o

Savjetu za saradnju lokalne samouprave i nevladinih organizacija, Odluku o načinu i

postupku učešća lokalnog stanovništva u vršenju javnih poslova, Odlukau o

kriterijumima, načinu i postupku raspodjele sredstava nevladinim organizacijama u

skladu sa Modelima odluka koje je predložila Zajednica opština Crne Gore.

Generalno učiniti proces raspodjele sredstava transparentnijim, organizovati dane

Otvorenih vrata, objaviti imena članova Komisije, informisati NVO o objavi

Konkursa.

Uspostaviti kontrolne mehanizme provjere trošenja raspodijeljenih sredstava

Edukovati NVO za pisanje projekata

OPŠTINA KOLAŠIN


U Opštini Kolašin tokom 2012. godine nije bilo inicijativa podnesenih od strane građana



U toku 2012. godine održane su četiri javne rasprave. Za javne rasprave dostavljen je Program

javne rasprave kao i Izvještaj sa javne rasprave.







Što se tiče ocjene informisanja nevladinih organizacija od strane lokalne samouprave,

zvanična internet prezentacija opštine redovno se ažurira, postoji dobra komunikacija sa

predstavnicima lokalne samouprave, međutim takvom stanju su doprinijeli uglavnom lični

kontakti. Otvoren je one stop shop odnosno građanski biro, pa će to umnogome unaprijediti

dostupnost informacija kako građanima tako i NVO. Za pozive za učešće u javnoj raspravi

najčešće se saznaje putem sajta, međutim, zapisnici sa javnih rasprava se ne dostavljaju.

Predloženo je da se javna rasprava sprovodi i prije donošenja samih planova razvoja, kako bi

građani mogli da daju prijedloge i prije nego što je sam dokument uobličen. NVO treba same

da rade na animiranju ostalih građana da učestvuju na javnim raspravama i time daju svoj

doprinos razvoju zajednice. Što se tiče finansiranja projekata nevladinih organizacija, u

Opštini Kolašin nije raspisivn konkurs za raspodjelu sredstava, ali postoji finansijska podrška

nekim NVO, kako putem pojedinačnih zahtjeva za finansiranje, tako i u smislu dostupnosti

prostorija Centra za kulturu za organizovanje pojedinih događaja, proba i sl. Kada se govori o

učešću u radnim grupama, istaknuta je pasivnost kod samih NVO. Navedeno je da se institut

“prazna stolica” nikada ne koristi, ali kada postoji kvalitetna inicijativa i van toga, ona bude

podržana od strane opštine.


Opština Kolašin je smanjila iznos kojim se finansiraju NVO sa 10,000 eura na 5,000 eura. U

opštini Kolašin ne postoji osoba koja je Kontakt osoba za saradnju sa nevladinim

organizacijama.



Institut prazne stolice se ne koristi dovoljno. Postoji potreba za daljom edukacijom NVO za

pisanje projekata, kako bi se fokusirali i na druge fondove a ne samo na lokalne.

Opština često pomaže NVO drugim načinima, koji ne uključuju direktno finansiranje, kao što

su iznajmljivanje prostora, pomoć oko prevoza, administrativna pomoć, kancelarijski

materijal itd. U Kolašinu Amatersko pozorište često koristi prostor i salu Kulturnog centra.



CRNVO nije dobio informacije od opštine Kolašin


opština




Preporuke

Animirati predstavnike NVO da koriste Institut slobodne stolice u Skupštini opštine.

Povećati finansiranje nevladinih organizacija

Imenovati Kontakt osobu za saradnju sa nevladinim organizacijama.

OPŠTINA KOTOR




U Opštini Kotor tokom 2012.god, nije bilo inicijativa podnesenih od strane građana,

međutim, rađeno je na inicijativi za podjelu MZ Dobrota I, osnivanje MZ Dobrota II, koja je

podnijeta u 2011.god, a realizovana u 2012.god. Naime, Skupština Opštine Kotor na sjednici

održanoj 31.07.2012.god, donijela je Odluku o davanju saglasnosti na Odluku o podjeli MZ

Dobrota I, osnivanju MZ Dobrota II.

U toku 2012.god, održan je zbor građana u novoformiranoj MZ Dobrota II, radi izbora

Savjeta mjesne zajednice.

Tokom 2012. godine, nijesu održavani opštinski ili mjesni referendum, a takođe nije ni bilo

zahtjeva za njihovo održavanje.

Tokom 2012. godine, održano je 17 javnih rasprava. Izvještaji sa javnih rasprava, se

dostavljaju Skupštini opštine prilikom razmatranja, odnosno donošenja Predloga Odluke

(Budžet, završni račun, prostorno planski dokumenti i sl.).

Tokom 2012. godine, Predsjednici Opštine, neposredno je upućeno 3.090 zahtjeva, a

potpredsjednicima i Menadžeru Opštine 445 eksternih i internih zahtjeva i drugih

podnesaka, koji su, prosljeđivani resornim organima, lokalnim javnim službama, odnosno

državnim organima i javnim službama. U upravnom postupku, zahtjeva stranaka bilo je

1.744, dok je po službenoj dužnosti preko Građanskog biroa zavedeno 30.609 predmeta.

Po Zakonu o slobodnom pristupu informacijama bilo je 179 zahtjeva, koji su blagovremeno, u

skladu sa Zakonom, riješeni.






Na fokus grupi sa predstavnicima NVO iz Kotora bila je prisutna predstavnica jedne

nevladine organizacije koja je istakla da postoji dobra saradnja sa opštinom. Finansiranje se

vrši na osnovu konkursa na koji NVO mogu da apliciraju. Pored toga, iz lokalne samouprave

se uvijek izlazi u susret kada je u pitanju organizacija nekog događaja od strane NVO ali i sve

druge aktivnosti.


Predstavnici lokalne samouprave iz Kotora su istakli da je u Kotoru donijeta odluka o Učešću

lokalnog stanovništva u radu lokalne samouprave.U Kotoru nevladine organizacije učestvuju

u radu svih radnih grupa ali je očito da nisu dovoljno aktivne i da ne pokazuju dovoljno

interesovanja za rad lokalne samouprave.

U Kotoru se samo jednom desilo da predstavnik nevladine organizacije uzme učešće u radu

Skupštine opštine, to učešće je normativno uređeno ali nema dovoljno interesovanja.

U Kotoru tri tradicionalne nevladine organizacije se nalaze na budžetu opštine. Istaknut je

problem da NVO koje pokrivaju više opština mogu da crpe fondove iz nekoliko opština što ne

predstavlja fer model.



U cilju unaprijeđenja saradnje članom 100 Statuta Opštine Kotor, omogućeno je predstavniku

NVO učešće u radu Skupštine po određenom pitanju za koje NVO iskaže interes, bez prava

odlučivanja (prazna stolica). Dogovoreno je tokom 2006.godine sa tri NVO (Anima, Eco

Centar »DELFIN« i Expeditio) da organizuju sastanke sa predstavnicima ostalih NVO,

preciziraju kriterijume i izvrše selekciju zaintersovanih NVO, koje bi učestvovale u radu

Skupštine.

Na nivou opštine nevladine organizacije su uključene u rad Savjeta za mlade, takođe u

Komisiji za raspodjelu sredstava NVO, u Radnoj grupi za izradu strateškog plana razvoja

opštine Kotor i u Radnoj grupi za izradu i praćenje realizacije programa borbe protiv

korupcije i akcionog plana za borbu protiv korupcije opštine Kotor. Predstavnici NVO su bili

uključeni i u izradi lokalnog plana akcije za mlade, za djecu i za rodnu ravnopravnost.



Lokalni plan akcije za mlade radjen je u saradnji sa NVO Forum MNE, a učestvovala je u

izradi i NVO Kompas. Lokalni plan akcije za rodnu ravnopravnost radjen je u saradnji sa

NVO Anima, a u izradi Lokalnog plan akcije za djeci učestvovala je NVO Ambros.

U Komsiji za raspodjelu sredstava nevladinim organizacijama su 2 člana ispred nevladinih

organizacija i to ispred NVO Eko centar Delfin i ispred NVO Jedriličarski klub Lahor. U

radnoj grupi za izradu strateškog plana razvoja opštine Kotor učestvovale su NVO Eko centar

Delfin i NVO Expeditio. U Savjetu za mlade opštine Kotor u 2012. godini je od nevladinih

organizaciji bio predstavnik NVO Kompas.

Od 2003. godine u Opštini Kotor se raspisuju Konkursi za raspodjelu sredstava NVO. U

periodu od 2003. do 2012. godine putem Konkursa nevladinim organizacijama je

raspodjeljeno 355.976,5 eura.

Opština Kotor svake godine propisuje Dan otvorenih vrata tokom kojeg se zainteresovani

NVO informišu o svim pitanjima od značaja za učešće na Konkursu.

U 2012. godini, Dan otvorenih vrata je održan je u srijedu 28.03.2012. godine u trajanju od

10 do 12 časova u sali za vjenčanja u Opštini Kotor. Prisustvovalo je 4 nevladine organizacije

sa područja opštine Kotor. Interesovanje su pokazali predstavnici iz Udruženja paraplegičara i

Udruženja slijepih, Folklornog ansambla “Nikola Đurković” i Kinološkog društva Kotor

Opština Kotor takođe i doprinosi obezbjeđivanju uslova za rad nevladinim organizacijama.

Opština Kotor je dala 12 poslovnih prostora nevladinim organizacijama na korišćenje, a

takođe im je uvijek dostupna skupštinska sala Bizanti ili opštinska sala prilikom

organizovanja seminara, okruglih stolova, treninga.

Skupština opštine Kotor na sjednici održanoj 02.02.2006. godine, donijela Odluku o učešću

lokalnog stanovništva u vršenju javnih poslova ("Sl. list Opštine Kotor", br. 01/06 od

03.02.2006) i Odluku o kriterijumima i načinu raspodjele sredstava namijenjenih finansiranju

nevladinih organizacija i tradicionalnih NVO u Opštini Kotor ("Sl. list Opštine Kotor", br.

01/06 od 03.02.2006).

Takođe Skupština opštine Kotor, na sjednici održanoj 05.05.2010. godine, donijela je Odluku

o izmjenama i dopunama Odluke o kriterijumima i načinu raspodjele sredstava namijenjenih



finansiranju nevladinih organizacija i tradicionalnih NVO u Opštini Kotor ("Sl. list Crne

Gore - opštinski propisi", br. 18/10 od 18.05.2010).

Planirano je da se navedene odluke izmjene u skladu sa modelom koji su pripremili

Ministarstvo unutrašnjih poslova Crne Gore u saradnji sa Zajednicom opština Crne Gore,

Organizacijom za evropsku bezbjednost i saradnju i Centrom za razvoj nevladinih

organizacija.

Uporedjen je model Odluke o kriterijumima, načinu i postupku raspodjele sredstava

nevladinim organizacijama sa Odlukom koja je važeća u Opštini Kotor. Odluka o

kriterijumima, načinu i postupku raspodjele sredstava nevladinim organizacijama Opštine

Kotor se razlikuje od modela u sljedećem:

- Odlukom Opštine Kotor je propisano da Komisija ima predsjednika i četiri člana i

jednog člana u slučaju konflikta interesa (predsjednik i 5 članova), a u modelu je navedeno da

Komisija treba da ima predsjednika i 6 članova;

-Mandat Komisije po Odluci Opštine Kotor traje četiri godine, dok je po modelu 2

godine;

- Po Odluci o kriterijumima, načinu i postupku raspodjele sredstava nevladinim

organizacijama Opštine Kotor Odluka se donosi nakon 15 dana od dana zatvaranja Konkursa,

a po modelu se donosi u roku od 30 dana;

- Model navodi da se ugovori između NVO i Opštine moraju potpisati u roku od 10

dana, a po Odluci Opštine Kotor rok je 15 dana.

Pored navedenih Odluka takođe je planirano da se usvoji i Sporazum o saradnji skupštine i



opština











organizacijama



Savjet za razvoj i zaštitu lokalne samouprave nije održao nijednu sjednicu, Savjet nema

sopstveni budžet i svoje preporuke i inicijative ne objavljuju na internet stranici. Savjetu za

razvoj i zaštitu lokalne samouprave mandat ističe u junu mjesecu, nakon čega će biti

imenovan novi.

Na internet stranici opštine su objavljeni akti koje je donio predsjednik opštine kao i budžet

za 2012. godinu ali nije polugodišnji izvještaj o izvršenju budžeta i investicione politike.

Objavljen je završni račun za 2012. godinu.

Planski dokumenti, program uređenja prostora i program razvoja jedinica lokalne

samouprave su objavljeni u dijelu internet stranice Dokumenta i prostorno planska

dokumentacija.

Na internet stranici su objavljeni izvještaji o radu javnih službi čiji je osnivač lokalna

samouprava a koji su usvojeni od strane Skupštine opštine. Na internet stranici su objavljene i

odluke o dodjeli poslova i usluga i zaključeni ugovori sa pravnim i fizičkim licima, kao i

pojedinačne odluke i drugi akti i ugovori zaključeni u postupku raspolaganja imovinom

opštine.

Na internet stranici opštinje nije objavljena evidencija o neposrednom uvidu građana u akte

na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Na internet stranici su objavljena

imena članova organa upravljanja, nadzornih odbora i rukovođenja javnim službama.



Određen broj Sekretarijata je objavio akte kojim se uređuje broj i struktura zaposlenih,

odnosno objavio sistematizaciju na internet stranici opštine.

Sadržaj i evidencija propisanih oblika učešća građana u izjašnjavanju i odlučivanju kao što su

inicijative, građanske inicijative, zbor građana, referendum i sl. su bili dostupni na internet

stranici opštine kao i odgovori nadležnih organa povodom pokrenutih oblika učešća građana.

U opštini Kotor 2006. godine je formiran Informacioni centar.


informacijama, kao i podaci o kontakt osobi za postupanje po zahtjevu za slobodan pristup

informacijama. Takođe na internet stranici je objavljen Vodič za pristup informacijama u

kojem se nalaze podaci o vrstama informacija u posjedu opštine.

Osim temeljnih dokumenata kao što su Statut Opštine i Poslovnik o radu Skupštine opštine

Kotor, objavljuju se i svi materijali vezani za sjednice Skupštine opštine, kao i sve odluke koje

je ona donijela. Svi ovi dokumenti i izvještaji su na sajtu pregledno i logički organizovani i

kao takvi postali javni i transparentni za sve građane.

U vezi transparentnosti u radu lokalne samouprave, važno je još istaći da se na sajtu

objavljuju sva dokumenta vezana za proces realizacije Javnih nabavki, od trenutka

raspisivanja do trenutka zaključenja, odnosno izbora najpovoljnijeg kandidata. Takođe, na

sajtu se objavljuju budžet Opštine i završni račun za odgovarajuću godinu.

Na internet stranici Opštine Kotor takođe je dostupan i obrazac za podnošenje zahtjeva za

slobodan pristup informacijama, kao i podaci o kontakt osobi za postupanje po ovim

zahtjevima. Poštujući obavezujuće principe o zaštiti tajnosti podataka građana, vrši se zaštita

svih takvih podataka, uključujući matični broj građana, adresu i slično.

Inače, Informacioni centar u Opštini Kotor je formiran 2006.godine, i stručno je osposobljen

da odgovori svim zahtjevima koje pred njega postavi lokalna samouprava.

Na web sajtu Opštine Kotor, Završni račun Budžeta Opštine Kotor za 2012. godinu, nije

mogao biti objavljen iz razloga što se na osnovu člana 56. Zakona o finansiranju lokalne

samouprave, Predlog Završnog računa Budžeta utvrđuje do kraja maja, tekuće godine za



prethodnu godinu. Da bi isti mogao biti objavljen na web sajtu Opštine, potrebno je da

Predlog Završnog računa Budžeta, prođe proceduru eksterne revizije i kroz redovnu

skupštinku proceduru, bude usvojen na sjednici Skupštine opštine, što se očekuje u julu ove

godine.

PREPORUKE



konsultovanja

Staviti u funkciju i unaprijediti rad Savjeta za razvoj i zaštitu lokalne samouprave

Potrebno je uvesti praksu objavljivanja evidencije o neposrednom uvidu građana u

akte na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama;

Potrebno je usaglasiti postojeće i donijeti nove odluke u skladu sa modelima Zajednice

opština Crne Gore kojima se unapređuje saradnja sa NVO u i učešće građana u

odlučivanju;

OPŠTINA MOJKOVAC


U Opštini Mojkovac tokom 2012. godine nije bilo inicijativa podnesenih od strane građana

nadležnom organu, nije raspisivan opštinski ili mjesni referendum, nije podnesena nijedna



građanska žalba, peticija ili predlog. Održana su tri zbora građana prilikom izbora organa u tri

mjesne zajednice.

U postupku izrade akata od zajedničkog interesa u 2012. nije primjenjivan postupak

prethodnog konsultovanja, a odžane su tri javne rasprave. Za dvije javne rasprave postoje

Obavještenje i Izvještaj sa javne rasprave, a za jednu javnu raspravu postoji Program

odrzavanja javne rasprave i Zaključak o utvrrđivanju nacrta.





Na fokus grupi sa predstavnicima nevladinih organizacija iz Mojkovca rečeno je da što se tiče

ocjene informisanja nevladinih organizacija od strane lokalne samouprave o svim pitanjima

značajnim za nevladin sektor u poslednje vrijeme se može konstatovati značajan pomak kada

je u pitanju transparentnost zvanične internet stranice. Objavljuju se pozivi nevladinim

organizacijama redovno, ali u jednom dijelu postoji tehnički problem da neka dokumenta

objavljena na sajtu ne mogu da budu preuzeta. Što se tiče učešća na javnim raspravama, iz

Mojkovca su naveli da kako NVO tako ni građani nijesu zainteresovani za javne rasprave, a

iskustvo predstavnika NVO koji su učestvovali na javnim raspravama je bilo da je nakon

javne rasprave dostavljen izvještaj sa iste. Kada se govori o učešću u radnim grupama,

istaknuta je pasivnost kod samih NVO, i konstatovano da NVO treba da budu zastupljenije u

radnim grupama.




Predstavnici lokalne samouprave iz Mojkovca su istakli da je u opštini Mojkovac svaka

organizaciona jedinica u okviru svoje oblasti rada regulisala saradnju sa nevladinim

organizacijama ali da oni u svojoj opštini nemaju kontakt osobu za NVO.

Istaknuto je da lokalnoj samoupravi predstavlja problem to što još uvijek ne znaju koje su se

nevladine organizacije usaglasile statute sa Zakonom o NVO, jer MUP Crne Gore još uvijek

nema dopunjen registar nevladinih organizacija koji je javan i dostupan svima. Prije procesa

usaglašavanja statute sa Zakonom o NVO u Mojkovcu je su posotjale 44 nevladine

organizacije, uglavnom u polju zaštite životne sredine.

Opština često pomaže NVO drugim načinima, koji ne uključuju direktno finansiranje, kao što

su iznajmljivanje prostora, pomoć oko prevoza, administrativna pomoć, kancelarijski

materijal. U Mojkovcu NVO Srce je dobila prostor za rad i opština Mojkovac plaća sve

komunalije za ovaj prostor



CRNVO nije dobio informacije od opštine Mojkovac.


opština







?



organizacijama

?





Na internet stranici Opštine Mojkovac objavljen je Statut opštine kao i Poslovnik o radu

Skupštine opštine. Takođe su objavljene i sve odluke koje je donijela Skupština opštine u

2012. godini.

U toku 2012. godine građani nijesu tražili da prisustvuju sjednicana SO. Sjednice Skupštine

opštine su najavljene na internet stranici, gdje su bile i dostupne informacije o dnevnom redu

sjednice. Na internet stranici opštine u toku 2012. godine nijesu bili dostupni materijali za

tačke koje su bile na dnevnom redu sjednice Skupštine opštine.

Sledeće infomacije su javno objavljene na internet stranici Opštine Mojkovac: akti (odluke,

uputstva, pravilnici, rješenja, zaključci) koje donosi Predsjednik opštine, Budžet za 2012.

godinu, polugodišnji Izvještaji o izvršenju budžeta i investicione politike za 2012. godinu,

Prostorno urbanistički plan Opštine Mojkovac (planski dokumenti) kao i odluke o dodjeli

poslova i usluga i zaključeni ugovori sa pravnim i fizičkim licima, kao i pojedinačne odluke i

drugi akti i ugovori zaključeni u postupku raspolaganja imovinom opštine. U toku je izrada

završnog računa za 2012. godinu te stoga još uvijek nije objavljen. Na internet stranici opštine

nijesu objavljeni izvještaji o radu javnih službi čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave,

već samo odluke o usvajanju navedenih izvještaja donijete na sjednici Skupštine opštine.

Kada je u pitanju evidencija o neposrednom uvidu građana u akte na osnovu Zakona o

slobodnom pristupu informacijama, evidencija i sadržaj propisanih oblika učešća građana u

izjašnjavanju i odlučivanju (incijativa, građanska incijativa, zbor građana, referendum i drugi

oblici utvrđeni statutom kao i odgovori nadležnih organa povodom pojedinih oblika učešća

građana u izjašnjavanju i odlučivanju, to nije objavljivano jer takvih zahtjeva u Opštini

Mojkovac nije bilo.

Na internet stranici Opštine Mojkovac nijesu objavljeni: akt kojim se uređuje broj i struktura

zaposlenih u javnim službama koje se finansiraju iz budžeta jedinice lokalne samouprave kao

ni imena članova organa upravljanja, nadzornih odbora i organa rukovođenja u javnim

službama čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave. Na internet stranici Opštine Mojkovac

takođe nijesu objavljeni obrazac za podnošenje zahtjeva za slobodan pristup informacijama,

podaci o kontakt osobi za postupanje po zahtjevu za slobodan pristup informacijama kao ni



podaci o vrstama informacija u posjedu opštine ali su dostupni na oglasnoj tabli i pisarnici

opštine.

PREPORUKE

Izvještaje sa javnih rasprava treba sačinjavati u svim propisanim situacijama i učiniti

ih dostupnim javnosti;



konsultovanja

Potrebno je na internet stranici opštine obezbijediti dostupnost materijala za tačke

koje se razmatraju na sjednicama Skupštine opštine;

Potrebno je na internet stranici opštine objaviti izvještaje o radu javnih službi čiji je

osnivač jedinica lokalne samouprave;

Na intrenet stranici opštine potrebno je objaviti:

akt kojim se uređuje broj i struktura zaposlenih u javnim službama koje se

finansiraju iz budžeta jedinice lokalne samouprave,

imena članova organa upravljanja, nadzornih odbora i organa rukovođenja u

javnim službama čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave.

obrazac za podnošenje zahtjeva za slobodan pristup informacijama, podatke o

kontakt osobi za postupanje po zahtjevu za slobodan pristup informacijama kao

i podatke o vrstama informacija u posjedu opštine

Potrebno je uvesti praksu objavljivanja evidencije o neposrednom uvidu građana u

akte na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama;



odlučivanju;



OPŠTINA NIKŠIĆ


Nije bilo podnijetih građanskih inicijativa Skupštini opštine.

U toku 2012.godine sprovedena je javna rasprava za Nacrt lokalne studije lokacije Podbožur i

postoji poziv za istu kao i Izvještaj sa javne rasprave. Takođe Sekretarijat za uređenje prostora

i stambene poslove organizovao je javnu rasprava na temu Izvještaja o strateškoj procjeni

uticaja na životnu sredinu Lokalne studije lokacije Podbožur i u tom smislu je dostavljen

Poziv na javnu raspravu kao i Izvještaj sa javne rasprave.




Predstavnici nevladinih organizacija iz Nikšića smatraju da rad lokalne samouprave nije

transparentan. Veoma malo ljudi je upućeno u postojanje sajta Opštine. Sve nevladine

organizacije uredno pozivaju predstavnike Opštine na manifestacije, koje one organizuju, ali

se rijetko kada pojavi neki predstavnik. Predstavnici nevladinih organizacija nisu u dovoljnoj

mjeri upoznati sa postojanjem koordinatora za komunikaciju sa Skupštinom opštine.

Predstavnici nevladinih organizacija smatraju da lokalna samouprava nije upoznata sa

radom njihovih organizacija. Njihov predlog je da se Opština uputi u rad, pa tek onda

organizuje javne rasprave, sastanke, seminare i sl. Mada, prisutni su naglasili da ima

organizacija koje ne rade posao kako treba, pa otuda i nepovjerenje od strane lokalne

samouprave, ali i apeluju da se stvara generalno loša slika o NVO sektoru u Nikšiću na

osnovu par „neozbiljnih“ organizacija.




Na fokus grupi održanoj u Nikšiću prisustvovale su dvije predstavnice Skupštine opštine

Nikšić. One su saopštile u Nikšiću da postoji 9 koordinatora iz NVO sa kojima predstavnici

Opštine komuniciraju i obavještavaju ih o važnim pitanjima, dostavljaju im materijal iz

oblasti djelovanja koji oni kasnije prenose ostalim nevladinim organizacijama, oni su izabrani

na osnovu djelatnosti odnosno polja koje pokrivaju.

U prošloj godini nije bilo finansiranja odnosno raspodjele sredstava nevladinim

organizacijama, zbog teške finansijske situacije u Opštini. Finansiranje se vrši na osnovu

odluke o finansiranju. NVO učestvuju u komisiji za za raspodjelu. Komisija se sastoji od 5

članova, od kojih su 2 člana predstavnici NVO sektora.Nevladine organizacije čiji su

predstavnici u komisiji ne mogu da konkurišu za raspodjelu sredstava.


opština









organizacijama



Savjet za razvoj i zaštitu lokalne samouprave opštine Nikšić je u 2012. godini održao pet (5)

sjednica, Savjet nema sopstveni budžet već su u Budžetu Opštine, u skladu sa Odlukom o

obrazovanju Savjeta, predviđena sredstva za naknadu članovima Savjeta ali ne i za druge

aktivnosti. Savjet na sajtu opštine objavljuje godišnji izvještaj o radu i nakon svake održane

sjednice objavljuje saopštenje.



Na internet stranici Opštine Nikšić je objavljen je Statut opštine Nikšić kao i Poslovnik o radu

Skupštine opštine.

U Opštini Nikšić nije formiran Informacioni centar kao organ lokalne uprave.

Služba za skupštinske poslove odluke koje su iz domena njene nadležnosti objavljuje na

internet stranici Opštine Nikšić

U 2012. godini nije bilo zahtjeva zainteresovanih građana za učešće u radu sjednice Skupštine

opštine Nikšić, a putem instituta „prazna stolica“ tokom 2012. godine učestvovale su dvije

NVO: SOS telefon za žene i djecu žrtve nasilja i Humanitarac.

Javni poziv na sjednicu skupštine se objavljuje na sajtu opštine, na taj način zainteresovani

građani mogu da se prijave za učešće u radu sjednice skupštine, da preuzmu materijal

elektronskim putem, ili lično u Službi za skupštinske poslove.

PREPORUKE

Potrebno je promovisati internet prezentaciju opštine i učiniti je pristupačnom za sve

kategorije stanovništva;

Službenici lokalne uprave treba da daju doprinos radu NVO i učestvuju na skupovima

koje organizuju NVO;

Potrebno je uspostaviti praksu periodičnih sastanaka službenika lokalne uprave i

sektorskih NVO;

Potrebno je održavati periodične sastanke predsjednika opštine i predsjednika

Skupštine sa predstavnicima NVO;

Proces finansiranja projekata NVO treba unaprijediti kroz poštovanje zakonskih

rokova, poštovanje ugovora, praćenje realizacije podržanih projekata;

Potrebno je formirati Informacioni centar u cilju boljeg informisanja javnosti i NVO

radu lokalne uprave;





odlučivanju;

OPŠTINA PLAV


U Opštini Plav tokom 2012. godine nije bilo inicijativa podnesenih od strane građana

nadležnom organu, nijesu održavani zborovi građana, nije podnesena nijedna građanska

žalba, peticija ili predlog. Skupština Opštine Plav donijela je Odluku o raspisivanju opštinskog

referenduma radi prethodnog izjašnjavanja građana o osnivanju Opštine Gusinje.

U postupku izrade akata od zajedničkog interesa u 2012. nije primjenjivan postupak

prethodnog konsultovanja, a održane su četiri javne rasprave. Za jednu javnu raspravu

dostavljeni su: Obavještenje o javnoj raspravi i Izvještaj o sprovedenoj javnoj raspravi, za dvije

javne rasprave Zapisnik sa javne rasprave i za jednu javnu raspravu samo Obavještenje o

javnoj raspravi.







Postoji saradnja između NVO i lokalne samouprave, ali je izražena pasivnost NVO, prije

svega zbog nedovoljnih finansijskih sredstava koje NVO mogu dobiti preko lokalnog budžeta.

Glavni problem raspodjele sredstava van konkursa je što to u isti mah znači i favorizovanje

nekih organizacija u pogledu projekata, ali je isti slučaj kada su u pitanju prostorije koje se

dodjeljuju na korišćenje. Potrebno je edukovati nevladin sektor u oblasti pisanja projekata

kako bi obezbijedili svoju održivost i smanjili zavisnost od sredstava koji se raspodjeljuju iz

opštinskog budžeta. Konstatovana je slaba informisanost NVO o tome koja su njihova prava

prema lokalnoj samoupravi, a lokalne samouprave koje su njihove obaveze prema NVO

sektoru, te je i u tom smislu potrebna edukacija. Pored toga, potrebno je edukovati kontakt

osobe za saradnju sa NVO, kako bi bile bliže potrebama samih nevladinih organizacija, zatim

uspostaviti jasne kriterijume na osnovu kojih NVO mogu dobiti na korišćenje kancelarijski

prostor (npr. neki od kriterijuma bi bili koliko dugo NVO postoje i aktivno djeluju, koliko

projekata su realizovale i sl.) Takođe, poželjno bi bilo formirati mrežu NVO (kako bi se se

grupisale i zajednički djelovale).


Opština Plav ima svoju zvaničnu internet prezentaciju, a što se tiče zahtjeva za slobodan

pristup informacijama, više zahtjeva dolazi od organizacija civilnog društva iz drugih opština,

nego od lokalnih NVO i većinom su to zahtjevi organizacija civilnog društva iz Podgorice.

Informisanje se svodi na razmjenu informacija posredstvom ličnog poznanstva i povremeno

direktnu komunikaciju kada predstavnici NVO sektora dođu u opštinu i sami se interesuju za

raspisivanje konkursa za raspodjelu sredstava. Lokalne NVO ne koriste institut “prazna

stolica” kao ni građansku inicijativu. Treba na neki način vršiti kontrolu osnivanja NVO u

opštini. Svi pozivi koji su upućeni NVO da budu dio tima ili radne grupe ostaju nerealizovani

ili se slabo realizuju zbog pasivnosti nevladinih organizacija. Radne grupe se najčešće

popunjavaju istim licima iz dvije do tri organizacije koje su aktivne. Što se tiče finansiranja

NVO, u Opštini Plav postoji Odluka o raspodjeli sredstava koja podrazumijeva i rad Komisije

za raspodjelu sredstava NVO. Sredstva se poslednjih godina raspodjeljuju na osnovu Konkursa

i priloženih programa NVO. Slaba je vidljivost realizacije tako da se sredstva često

zloupotrebljavaju. Treba raditi na edukaciji službenika lokalne samouprave o svim pitanjima

vezanim za saradnju sa NVO, a sa druge strane, potrebna je edukacija NVO sektora o načinu



korišćenja instituta „prazna stolica“ i pokretanja građanskih inicijativa, a naročito pisanju

projekata.



Shodno članu 116. Zakona o lokalnoj samoupravi organi lokalne samouprave redovno

informišu nevladine organizacije o pitanjima vezanim za nevladin sektor putem

obavještavanja o danu održavanja javne rasprave zatim dostavljanjem oglasa za raspodjelu

sredstava nevladinim organizacijama zatim dostavljanjem rješenja o formiranju randih grupa

gdje su i nevladine organizacije članice istih odnosno njihovi predstavnici.

Što se tiče konsultacija nevladinih organizacija o programima razvoja lokalne samouprave

kao i nacrtima opštih akata koje donosi Skupština obavezno se vrši konsultovanje

dostavljanjem poziva za konsultacije odnosno dostavljanjem kompletnog dnevnog reda

Skupštine opštine na razmatranje i iskorišćavanje instituta prazne stolice

U radu konsultativne grupe za izradu Strateškog plana razvoja opštine Plav učestvovao je i

predstavnik nevladinog sektora..

Opština Plav je prilikom organizovanja javnih rasprava pozivala nevladine organizacije da

uzmu aktivno učešće u raspravi. Neke od tema javnih rasprava su bile : Budžet, Strateški plan

zaštite i očuvanja prirode.

Što se tiče drugih vidova saradnje između lokalne samouprave i nevladinih organizacija a koji

su predviđeni Statutom na jednoj od narednih sjednica Skupštine opštine Plav biće

imenovana dva (2) predstavnika nevladinih organizacija u Savjetu za saradnju lokalne

samouprave i nevladinih informacija.




opština









organizacijama



Savjet za razvoj i zaštitu lokalne samouprave održao je u 2012. godini devet sjednica. Savjet

nema sopstveni budžet već se naknade za rad ovog budžeta planiraju Budžetom opštine.

Savjet za razvoj i zaštitu lokalne samouprave u svom postupanju i aktivnostima donosi

preporuke, zahtjeve, incijative, ali obzirom da je sajt Opštine Plav aktiviran u januaru 2013.

godine, nijedna njihova odluka nije objavljena na sajtu opštine.

Napominjemo da je sajt Opštine Plav pokrenut početkom 2013. godine, te stoga dokumenta

koja se odnose na 2012. godinu nijesu objavljivana na taj način obzirom da opština u tom

periodu nije posjedovala službenu internet stranicu.

U 2012. godini Predsjednik opštine je redovno održavao sastanke sa predsjednicima klubova

odbornika a naročito prilikom utvrđivanja dnevnog reda za Skupštinu kao i o svim

problemima vezanim za funkcionisanje lokalne uprave. U svim ovim aktivnostima bili su

uključeni i predstavnici lokalnih nevladinih organizacija.

U Opštini Plav nije formiran Informacioni centar.



Na oglasnoj tabli je istaknut vodič za slobodan pristup informacijama. U Opštini Plav je

određena kontakt osoba za postupanje po zahtjevu za slobodan pristup informacijama, ali na

internet stranici nijesu bili dostupni podaci o kontakt osobi.

U 2012. godini, opština Plav je dobila 25 zahtjeva za slobodan pristup informacijama i na sve

zahtjeve je odovoreno u zakonskom roku.

Na stranici opštine Plav nije objavljen Statut opštine kao ni Poslovnik o radu Skupštine niti

su objavljene odluke koje su usvojene u 2012. godini.

Građani nisu pratili rad Skupštine a dnevni red i materijali za sjednicu Skupštine opštine nisu

objavljeni na internet stranici zbog tehničkih razloga.

PREPORUKE

U postupku izrade akata od zajedničkog interesa potrebno je primijeniti postupak

prethodnog konsultovanja;

Potrebno je promovisati mehanizme učešća građana u procesu donošenja odluka;

Raspodjela sredstava za projekte NVO treba da se obavlja isključivo putem konkursa;

Potrebno je edukovati nevladine organizacije u oblasti pisanja prijedloga projekata

kako bi se poboljšala njihova finansijska održivost;

Neophodno je unaprijediti informisanost NVO o njihovim pravima u odnosu sa

lokalnom samoupravom („prana stolica“, pokretanje građanskih incijativa i ostali

mehanizmi) kao i službenike loklane uprave o njihovim obavezama u odnosu na

NVO;

Potrebno je edukovati kontakt osobe za saradnju sa NVO o mehanizmima

komunikacije i potrebama NVO;

Potrebno je uspostaviti jasne kriterijume na osnovu kojih se dodjeljuje na korišenje

kancelarijski prostor opštine za rad NVO;

Potrebno je unaprijediti proces praćenja realizacije projekata NVO i njihovu

vidljivost;



Potrebno je na internet stranici objavljivati zaključke, incijative i preporuke Savjeta za

razvoj i zaštitu lokalne samouprave;

Potrebno je formirati Informacioni centar radi bolje komuniacije sa građanima i NVO;

Potrebno je na intrenet stranici opštine obezbijediti dostupnost materijala za tačke



Statut opštine, Poslovnik o radu Skupštine kao i odluke usvojene u

prethodnom periodu;

Obrazac za podnošenje zahtjeva za slobodan pristup informacijama, podatke o



OPŠTINA PLJEVLJA


Prema podacima Sekretarijata za opštu upravu opštine Pljevlja u 2012 godini održan je jedan

zbor gradjana i to: Zbor gradjana mjesne zajednice Šula (14.06.2012.godine)

- Prema podracima Sekretarijata za finansije opštine Pljevlja, prilikom donošenja budžeta

opštine Pljevlja donijet je program javne rasprave , kojim je utvrdjen organ koji će sprovesti

javnu raspravu i plan učešća gradjana u donošenju odluke.

- Prema podacima Sekretarijata za komunalno – stambene poslove, saobraćaj i vode donijet je

program i sprovedena javna rasprava, prilikom donošenja odluke o naknadi za korišćenje

opštinskih i nekategorisanih puteva i putnog zemljišta na teritoriji opštine Pljevlja.

- Prema podacima Sekretarijata za uredjenje prostora opštine Pljevlja sprovedene su dvije

javne rasprave prilikom donošenja odluka iz nadležnosti ovog Sekretarijata. Održana je javna



rasprava prema donijeotm programu u vezi sa Izmjenama i dopunama DUP-a „Varoš“ (8

primjedbi i sugestija) i javna rasprava o Odluci o naknadi za komunalno opremanje zemljišta.

Saradnja nevladinih organizacija i lokalne samouprave



Na fokus grupi nijesu učestovovali predstavnici nevladinih organizacija iz Pljevalja iako su

uredno pozvani.


Na fokus grupi nijesu učestovovali predstavnici lokalne samouprave iz Pljevalja iako su

uredno pozvani.



Sekretarijat za društvene djelatnosti opštine Pljevlja je u 2012. godini informisao nevladine

organizacije o svim pitanjima vezanim za nevladin sektor putem internet stranice opštine i

lokalnih novina.

U toku 2012. godine Sekretarijat za društvene djelatnosti u partnerstvu sa NVO Viva Vita

realizovao je projekat – Upostavljanje mehanizama učešća mladih na lokalnom nivou.

Sekretarijat je u saradnji sa Mensa Crne Gore izvršio testiranje 50 učenika srednjih škola sa

područja opštine Pljevlja.

Sekretarijat za društvene djelatnosti je u toku 2012. godine obezbijedio sredstva za rad –

zakup poslovnog prostora sljedećim organizacijama : NVO Nefro, Organizacija slijepih za

Pljevlja i Žabljak, Organizacija boraca 1991-1992, dok je nevladinoj organizaciji Udruženje



paraplegičara Pljevlja, Sekretarijat pokrio troškove komunalija a Organizaciji boraca NOR-a

1941 – 1945 god. finansirao osnovne aktivnosti iz Programa rada.

U toku 2012. godine Sekretarijat je besplatno ustupao nevladinim organizacijama na

korišćenje salu Kluba Vojske Crne Gore u Pljevljima.


opština





?



?



organizacijama



Savjet za razvoj i zaštitu lokalne samouprave održao je pet sjednica. O svom radu sa sjednica

Savjet je podnosio izvještaje Skupštini opštine. Savjet nema sopstveni budžet.

Savjet za razvoj i zaštitu lokalne samouprave objavljuje na internet stranciji opštine svoje

preporuke, zahtjeve, incijative.

Na internet stranici opštine objavljeni su zaključci o prihvatanju izvještaja o radu javnih

službi čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave kao i imena članova organa upravljanja,

nadzornih odbora i organa rukovođenja u javnim službama čiji je osnivač opština. Na internet

stranici opštine je objavljen Budžet opštine Pljevlja za 2012. god. a nije objavljen polugodišnji

izvještaj o izvršenju Budžeta i investicione politike za 2012. godinu. Planski dokumenti nijesu

objavljeni na internet stranici Opštine Pljevlja, a za 2013. godinu nije usvojen Program

uređenja prostora.



U navedenom periodu u Sekretarijatu za uređenje prostora bilo je osam zahtjeva za slobodan

pristup informacijama po kojima su donijeta rješenja. Obavještenja o javnim raspravama o

planskim dokumentima objavljivana su na sajtu Opštine Pljevlja i sredstvima informisanja.

Broj primljenih zaahtjeva i odgovora na zahtjeve za slobodan pristup informacijama u Službi

skupštine u 2012. godini je jedan.

Sve sjednice Skupštine opštine Pljevlja prenosi javni emiter RTV Pljevlja.

Zbog tehničkih problema materijali sa sjednica Skupštine opštine nijesu dostupni na internet

stranici.

PREPORUKE


Potrebno je na internet stranici objaviti polugodišnji i izvještaj o izvršenju Budžeta i

investicione politike za 2012 godinu kao i planske dokumente;



OPŠTINA PLUŽINE


U Opštini Plužine tokom 2012. godine nije bilo inicijativa podnesenih od strane građana



U toku 2012. godine održane su dvije javne rasprave. Za svaku javnu raspravu postoji Poziv

za javnu raspravu i Izvještaj sa javne rasprave.



Službi Skupštine tokom 2012. godine nije podnesena nijedna građanska inicijativa




Na fokus grupi nisu učestvovale nevladine organizacije iz Plužina


Potrebno je više uključivati nevladin sektor u proces donošenja odluka. U Plužinama je čest

slučaj da u izvještaju sa javne rasprave stoji da niko nije prisustvovao istoj. Tvrdi se da je

nevladin sektor pasivan. Mada, i sa strane Opštine ne postoji zainteresovanost za aktivnosti




Organi lokalne samouprave su vršili informisanje nevladinih organizacija putem dopisa,

obavještenja na oglasnoj tabli opštine, sredstvima javnog informisanja i obavještenjima i

pozivima na sajtu opštine.

Konsultovanje nevladinih organizacija o programima razvoja lokalne samouprave i nacrtima

opštih akata koje donosi Skupština opštine nije vršeno, ali je nastavljena praksa iz prethodnih

godina kada je u pitanju uključivanje nevladinih organizacija u rad radnih grupa za pripremu

i izradu projekata, programa i planova. Nevladine organizacije su takođe imale priliku da

aktivno učestvuju u javnim raspravama koje su organizovane prilikom donošenja opštih

akata, planova i programa.


opština











organizacijama



U 2012. godini Savjet za razvoj i zaštitu lokalne samouprave je održao jednu sjednicu. Savjet

nema sopstveni budžet i na internet stranici opštine objavljuje preporuke, zahtjeve, incijative

itd.

Na internet stranici opštine nijesu objavljeni: akti koje donosi predsjednik opštine, planski

dokumenti, izvještaji o radu javnih službi čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave,

evidencija o neposrednom uvidu građana u akte na osnovu Zakona o slobodnom pristupu

informacijama, imena članova organa upravljanja, nadzornih odbora i organa rukovođenja u

javnim službama čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave, akt kojim se uređuje broj i

struktura zaposlenih u javnim službama koje se finansiraju iz budžeta jedinice lokalne

samouprave, odgovori nadležnih organa povodom pokrenutih oblika učešća građana u

izjašnjavanju i odlučivanju, polugodišnji izvještaj o izvršenju budžeta i investicione politike

za 2012. godinu, završni račun za 2012. godinu.

Na internet stranici opštine je objavljen Budžet za 2012. godinu, odluke o dodjeli poslova i

usluga i zaključeni ugovori sa pravnim i fizičkim licima.

U 2012. godini nije održan sastanak Predsjednika opštine sa predsjednicima klubova

odbornika a sa predstavnicima lokalnih nevladinih organizacija je održan sastanak.

U Opštini Plužine je formiran Informacioni centar.



Na internet stranici opštine u 2012. godini nije bio dostupan obrazac za podnošenje zahtjeva

za slobodan pristup informacijama, kao ni evidencija i sadržaj propisanih oblika učešća

građana u izjašnjavanju i odlučivanju.

Na internet stranici su bili dostupni podaci o kontakt osobi za postupanje po zahtjevu za

slobodan pristup informacijama kao i podaci o vrstama informacija u posjedu opštine.

Na internet stranici su objavljeni Statut opštine, Poslovnik o radu Skupštine opštine kao i sve

odluke koje je donijela Skupština opštine ( www.pluzine.me)

U toku 2012. godine građani nisu pratili sjednice Skupštine opštine, od decembra mjeseca

2012. godine putem internet stranice se najavljuju sjednice Skupštine opštine a takođe su

dostupne informacije o dnevnom redu sjednica Skupštine opštine.

Na internet stranici nisu bili dostupni materijali za tačke koje su bile na dnevnom redu

sjednica Skupštine opštine.

PREPORUKE





NVO;

Potrebno je unparijediti rad Savjeta za razvoj i zaštitu lokalne samouprave;

Potrebno je poštovati obavezu održavanja periodičnih sastanaka predsjednika opštine

sa predstavnicima NVO;





odlučivanju;

http://www.pluzine.me/




akte koje donosi predsjednik opštine,

planske dokumente,

izvještaje o radu javnih službi čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave,

evidenciju o neposrednom uvidu građana u akte na osnovu Zakona o

slobodnom pristupu informacijama,


javnim službama čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave,



odgovore nadležnih organa povodom pokrenutih oblika učešća građana u

izjašnjavanju i odlučivanju,

polugodišnji izvještaj o izvršenju budžeta i investicione politike za 2012.

godinu,

završni račun za 2012. godinu.




OPŠTINA ROŽAJE




U Opštini Rožaje tokom 2012. godine nije bilo inicijativa podnesenih od strane građana



U toku 2012. godine održane su četiri javne rasprave. Za svaku javnu raspravu nam je

dostavljen Poziv za javnu raspravu, Program održavanja javne rasprave i Izvještaj sa javne

rasprave.





Postoji saradnja između NVO i lokalne samouprave, ali su same NVO pasivne u Rožajama,

tako da sa njihove strane ne postoji interesovanje za bilo kakvo djelovanje u smislu

poboljšanja saradnje sa lokalnom samoupravom. Mali iznos sredstava koji se opredjeljuje iz

budžeta opštine za finansiranje projekata nevladinih organizacija je takođe uzrok te

pasivnosti, jer i u slučajevima kada bi NVO sektor aktivno djelovao, ne postoji mogućnost

značajnijeg uključivanja ukoliko to iziskuje određena materijalna sredstva. Ono što je

neophodno u opštinama koje nemaju dovoljno sredstava za raspodjelu nevladinim

organizacijama, kao što je Opština Rožaje jeste edukovati nevladin sektor za pisanje

projekata kako bi obezbijedili svoju održivost i smanjili zavisnost od sredstava koji se

raspodjeljuju iz opštinskog budžeta. Pored toga, konstatovana je slaba informisanost NVO o

tome koja su njihova prava prema lokalnoj samoupravi, a lokalne samouprave koje su njihove

obaveze prema NVO sektoru.




Na fokus grupi nijesu učestovovali predstavnici lokalne samouprave iz Rožaja.



Opština Rožaje informiše nevladine organizacije o pitanjima bitnim za nevladin sektor putem

internet stranice opštine, pismenim obavještenjima i putem javnog radio emitera.

Prilikom izrade Lokalnog plana akcije za djecu organizovana je javna rasprava, u okviru koje

su učestvovale i nevladine organizacije. U okviru izrade Lokalnog plana akcije za djecu,

članovi međusektorskog tipa za izradu ovog akta su bili I predstavnici NVO „Olakšajmo život

djeci sa posebnim potrebama“, NVO „Eho“ i NVO „Bambi“.

U opštini Rožaje je bio organizovan Dan otvorenih vrata u toku trajanja Konkursa za

raspodjelu sredstava za 2012. godinu.


opština











organizacijama

Poslovnik Skupštine opštine. ?


Opština Rožaje nije dostavila CRNVO-u odgovore na Upitnik koji je proslijeđen Glavnom

administratoru.

PREPORUKE


Potrebno je edukovati nevladine organizacije u oblasti pisanja prijedloga projekata

kako bi se poboljšala njihova finansijska održivost;




NVO;



odlučivanju;

OPŠTINA TIVAT


U Opštini Tivat tokom 2012. godine nije bilo inicijativa podnesenih od strane građana

nadležnom organu, nije raspisivan opštinski ili mjesni referendum, nije podnesena nijedna

građanska žalba, peticija ili predlog, održan je jedan zbor građana na zahtjev nadležnog

organa – Predsjednika savjeta mjesne zajednice zbog isteka mandata Predsjedniku i

članovima Savjeta mjesne zajednice.



Tokom 2012. godine održano je 18 javnih rasprava. Za 13 javnih rasprava postoji:

Obavještenje o javnoj raspravi, Program javne rasprave i Izvještaj o javnoj raspravi, a za ostale

javne rasprave Zaključci sa javnih rasprava.


Tokom 2012. godine utvrđen je Plan ucesca gradjana u postupku donosenja Strateškog plana

razvoja Opštine 2012-2016.




Na fokus grupi nijesu učestovovali predstavnici nevladinih organizacija iz Tivta.



U Sekretarijatu za upravu i društvene djelatnosti Opštine Tivat, postoji kontakt osoba za

nevladin sektor, sve odluke, lokalne politike, konkurse, javni pozive , potrebni podaci

redovno se objavljuju na internet stranici opštine i dostupni su svim korisnicima. Na javne

rasprave ciljano se pozivaju predstavnici NVO sektora.

Stalni članovi radnih grupa koje se formiraju za izradu lokalnih politika/akcionih planova,

planova razvoja , su predstavnici NVO. Predstavnici NVO sektora su bili članovi radnih

grupa za izradu Strateškog plana razvoja opštine, imenovani su i u radnu grupu/tim za

evaulaciju i monitoring Strateškog plana razvoja; Radne grupe za izradu Akcionog plana za

borbu protiv korupcije, Lokalnog plana za mlade , Lokalnog plana za rodnu ravnopravnost.



Opština Tivat je zajedno sa jednom lokalnom NVO Napredak Gornja Lastva i sa NVO

Expeditio iz Kotora aplicirala i nakon odobravanja projekta kroz IPA program zajedno sa

ovim NVO realizuje projekat „ Baština pokretač razvoja“.

Opština Tivat opredjeljuje Godišnjim budžetima sredstva za finansiranje projekata

nevladinih organizacija Tako npr. za 2012 godinu ukupno je raspodijeljeno 53.500 eura a za

2013 godinu ukupno planirani iznos ovih sredstava je 55.000.

Redovno se vrši monitornig trošenja odobrenih i prenesenih sredstava NVO, kroz izvještaj

o realizaciji projekta sa finansijskim izvještajem.Odluka o raspodjeli sredstava objavljuje se na

internet stranici. Dva člana Komisije za raspodjelu su predstavnici NVO.

Opština Tivat je velikom broju nevladinih organizacija omogućila uslove za rad , kroz

obezbjeđenje prostorija za njihov rad,opremanjem istih, pomoći u nekim troškovima koji

nastanu u realizaciji projekata NVO i mimo odobrenih sredstava kada su oni nužni i

opravdani i slično. Predstavnici NVO redovno uzimaju učešća u radu skupštine kroz institut

slobodne stolice.


opština









organizacijama

Poslovnik Skupštine opštine. 3

3 Sporazum o saradnji Skupštine opštine i nevladinih organizacija nije usvojen ali je kao i Odluka o savjetu za

saradnju lokalne samouprave i nevladinih organizacija je u procesu usvajanja dok za Poslovnik Skupštine Opštine




Savjet za razvoj i zaštitu lokalne samouprave tokom 2012. godine održao je sedam sjednica.

Savjet nema sopstveni budžet i ne objavljuje na internet stranciji opštine svoje preporuke,

zahtjeve, incijative itd.

U 2012. godini nije održan sastanak Predsjednika opštine sa predsjednicima klubova

odbornika, a sa predstavnicima lokalnih nevladinih organizacija Predsjednik opštine je

održao sastanak.

Na internet stranici opštine objavljeni su akti koje donosi predsjednik opštine, kao i budžet za

2012. godinu. Nije objavljen polugodišnji izvještaj o izvršenju budžeta i investicione politike

za 2012. godinu kao ni Završni račun za 2012. godinu jer još uvijek nije usvojen.

Na internet stranici su objavljeni planski dokumenti i program uređenja prostora.

Objavljeni su svi ugovori zaključeni u postupku raspolaganja opštinskom imovinom od

septembra 2012. go kraja 2012. godine, od kada je stupila na snagu obaveza objavljivanja istih

promjenom Zakona o lokalnoj samoupravi.

Nije objavljena evidencija o neposrednom uvidu građana u akte na osnovu Zakona o

slobodnom pristupu informacijama.


javnim službama čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave u vidu skupštinskih odluka

kojima su članovi imenovani.

Na internet stranici nije objavljen akt kojim se uređuje broj i struktura zaposlenih u javnim

službama koje se finansiraju iz jedinice lokalne samouprave. Bila je dostupna evidencija i

sadržaj propisanih odluka učešća građana u izjašnjavanju i odlučivanju u 2012. godini.

ne postoji potreba da se mijenja, uzimajući u obzir da se Zajednica opština pri kreiranju svojih Modela koristila

iskustvima i odlukama Opštine Tivat.



U opštini je u 2012. godini formiran Sekretarijat za informacione sisteme i zajedničke poslove

u okviru kojeg se obavljaju poslovi Informacionog centra.

Na internet stranici opštine je bio dostupan obrazac za podnošenje zahtjeva za slobodan

pristup informacijama, kao i podaci o kontakt osobama za postupanje po zahtjevu za slobodan

pristup informacijama i podaci o vrstama informacija u posjedu opštine, kroz Vodiče organa.

Na internet stranici opštine uspostavljena je rubrika Pitajte Predsjednika i pitajte Upravu

Opština je u 2012. godini dobila 116 zahtjeva za slobodan pristup informacijama na koje je

uredno odgovoreno.

Na internet stranici opštine Tivat objavljeni su Statut opštine, Poslovnik o radu Skupštine

opštine, sve odluke koje je Skupština opštine donijela u 2012. godini.

Rad sjednice Skupštine opštine u 2012. godini je pratilo pet građana.

Na internet stranici opštine Tivat tokom 2012. godine najavljivane su sve sjednice Skupštine

opštine, bili su dostupne informacije o dnevnom redu, ali nisu materijali za tačke koje su na

dnevnom redu sjednice. Iz ovog razloga u 2013. godini uvedena je praksa da se materijali

zajedno sa dnevnim redom sjednice Skupštine opštine objavljuju na internet stranici opštine

Tivat sedam dana prije održavanja sjednica Skupštine opštine.

PREPORUKE

Potrebno je unparijediti rad Savjeta za razvoj i zaštitu lokalne samouprave kroz

opredjeljivanje posebnih budžetskih sredstava za njegov rad;

Potrebno je donijeti nove odluke u skladu sa modelima Zajednice opština Crne Gore

kojima se unapređuje saradnja sa NVO u i učešće građana u odlučivanju;

Na internet stranici opštine potrebno je objaviti akt kojim se uređuje broj i struktura

zaposlenih u javnim službama koje se finansiraju iz budžeta jedinice lokalne

samouprave,



OPŠTINA ULCINJ


U Opštini Ulcinj u toku 2012. godine održana su četiri zbora građana prilikom izbora organa

u četiri mjesne zajednice. Sekretarijatu za društvene djelatnosti upućena su dva zahtjeva za

formiranje nove mjesne zajednice.





Obaveze koje lokalna samouprava ima prema NVO su sledeće: finansiranje projekata NVO-

pri čemu je raspodjela sredstava politički obojena, učešće u parlamentarnim debatama - što bi

trebalo regulisati posebnim memorandumom o saradnji, sastanci sa predsjednikom Skupštine

- koji nijesu nikada održavani, korišćenje instituta slobodna stolica - nekoliko puta korišćen i

to je dalo značajne rezultate. Ne postoji osjećaj kod odbornika u Skupštini za predstavnike

NVO i njihove predloge, a i nemogućnost replike svodi ovaj institut na puku formalnost. Sajt



opštine nije uvijek u funkciji. Postojala je dobra praksa informisanja od strane skupštinske

službe a naročito dostavljanje obavještenja prilikom odredjivanja članova Komisije za

raspodjelu sredstava NVO, međutim dobra praksa je prekinuta, mada je ocijenjeno i da je

unutrašnja komunikacija u samoj opštini na veoma niskom nivou. Rad lokalne samuprave je

politizovan, ali i civilnom sektoru nedostaje kapaciteta. Kada se govori o učešću u radnim

grupama, organizovanju zajedničkih javnih rasprava, okruglih stolova i slično, NVO nijesu

kompaktne i aktivne. Javne rasprave su potpuno obesmišljene, predstavnici NVO sektora su

godinama bili jedini učesnici javnih rasprava, međutim, nikada nijedan predlog nije

prihvaćen, tako da je u poslednje vrijeme značajno smanjeno prisustvo na javnim raspravama.

Prijedlog je da se prije same javne rasprave vrše konsultacije ili fokus grupe, jer je to jedini

način da se utiče na neku odluku, a ne da se NVO uključuju pred svršen čin. Što se tiče

finansiranja projekata NVO, raspodjela treba da bude transparentija, a organi koji učestvuju u

samom procesu treba da budu otvoreni za pojašnjenja načina raspodjele.


Opština nije raspisala konkurs za dodjelu sredstava u 2012. godini, postoje indicije da će on

biti objavljen u 2013. godini jer je već otvoren poziv za formiranje Komisije. Predstavnici

opštine smatraju da zbog broja nevladinih organizacija i njihove razuđenosti treba da postoji

Kancelarija za nevladine organizacije koja će biti spona između lokalne samouprave i


Po pitanju Javnih rasprava, nevladine organizacije učestvuju u njima a pozivi se vrše preko

sajta, oglasne table, lokalne TV i radio stanice. Po ovom pitanju ali i drugim pitanjima

istaknuto je da opština Ulcinj ima veliki broj aktivnih pojedinaca ali ne aktivnih organizacija

i da nevladine organizacije često upućuju žalbe na rad lokalne samouprave ali da ne predlažu

konkretne mjere ili predloge.

Opština odgovara na sve zahtjeve za slobodan pristup informacijama, do sada nije bilo ćutanja

administracije.





Informacije, rješenje i odgovori koji se tiču ove oblasti nisu dostavljeni CRNVO-u.


opština



?



?



?



organizacijama

?

Poslovnik Skupštine opštine. ? 4


Skupština opštine Ulcinj je donijela Odluku o osnivanju Savjeta za razvoj i zaštitu lokalne

samouprave ali zbog nedovoljnog broja prijavljenih kandidata Savjet ne funkcioniše.

Savjet nema sopstveni budžet i na stranici opštine nema prezentacije Savjeta.

PREPORUKE


Potrebna je edukacija nevladinih organizacija u oblasti sektorskih politika i

organizacionom razvoju;

4 CRNVO nije dobio odgovore na postavljena pitanja koja se tiču Odluka






NVO;

Struktura lokalne uprave treba da u značajnijem obimu prihvata konkretne i precizne

incijative i sugestije koje dolaze iz nevladinih organizacija;

Potrebno je uvođenje Kancelarije za nevladine organizacije u strukturu lokalne

uprave;

Potrebno je unparijediti rad Savjeta za razvoj i zaštitu lokalne samouprave i staviti ovo

tijelo u funkciju;

Potrebno je poštovati obavezu održavanja periodičnih sastanaka predsjednika opštine

sa predstavnicima NVO;



odlučivanju;

OPŠTINA ŠAVNIK


U Opštini Šavnik tokom 2012. godine nije bilo inicijativa podnesenih od strane građana



U postupku izrade akata od zajedničkog interesa u 2012. godini nije primjenjivan postupak

prethodnog konsultovanja a održane su tri javne rasprave. Za javne rasprave postoje Poziv na

javnu raspravu i Izvještaj sa javne rasprave.







Fokus grupi nisu prisustvovali predstavnici nevladinih organizacija iz Šavnika


Fokus grupi nisu prisustvovali predstavnici lokalne samouprave iz Šavnika



Informacije, rješenje i odgovori koji se tiču ove oblasti nisu dostavljeni CRNVO-u.


opština









organizacijama





Savjet za razvoj i zaštitu lokalne samouprave nema sopstveni budžet, ne objavljuje svoje

preporuke, zahtjeve i inicijative na internet stranici opštine.

Na internet stranici opštine objavljen je budžet za 2012. godinu ali nije objavljen polugodišnji

izvještaj o izvršenju budžeta i investicione politike za 2012. godinu kao ni Izvještaj o

ostvarenim prihodima i rashodima.

Na internet stranici opštine nisu objavljene odluke o dodjeli poslova i usluga kao ni

zaključeni ugovori sa pravnim i fizičkim licima kao i pojedinačne odluke i drugi akti

zaključeni u postupku raspolaganja imovinom opštine.

Na internet stranici nije objavljena evidencija o neposrednom uvidu građana u akte na

osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.

Na internet stranici objavljena su imena Predsjednika opštine, Potpredsjednika opštine,

Predsjednika skupštine, Glavnog administratora i odbornika

Nije objavljen akt kojim se uređuje struktura zaposlenih u javnim službama koje se

finansiraju iz budžeta jedinica lokalne samouprave.

Na internet stranici nije bila dostupna evidencija i sadržaj propisanih oblika učešća građana u

izjašnjivanju i odlučivanju.

U opštini nije formiran Informacioni centar već se poslovi iz nadležnosti Centra obavljaju u

okviru referata Samostalnog savjetnika za informatiku i informacioni sistem.

Na internet stranici nije bio dostupan obrazac za podnošenje zahtjeva za Slobodan pristup

informacijama.

Na internet stranici nisu bili dostupni podaci o kontakt osobi za postupanje po zahtjevima za

Slobodan pristup informacijama. Na internet stranici opštine nisu bili dostupni podaci o

vrstama informacija u posjedu opštine.



Sekretarijat za finansije, ekonomski razvoj, upravu i društvene djelatnosti je primio 14

zahtjeva za Slobodan pristup informacijama iodgovorio na 14 Zahtjeva.

Poslovnik o radu kao i sve odluke koje je Skupština opštine donijela 2012. godine kao i

dnevni red i skupštinski materijale, nije bilo moguće objaviti iz razloga što je internet stranica

opštine kreirana prije nekoliko mjeseci.

U 2012. godini rad Skupštine opštine nije praćen od strane građana.

PREPORUKE

U postupku izrade akata od zajedničkog interesa potrebno je primjeniti postupak

prethodnog konsultovanja;


Potrebno je unparijediti rad Savjeta za razvoj i zaštitu lokalne samouprave

objavljivanjem preporuka, incijativa i zaključaka na internet stranici opštine;





odlučivanju;


odluke o dodjeli poslova i usluga kao ni zaključeni ugovori sa pravnim i

fizičkim licima kao i pojedinačne odluke i drugi akti zaključeni u postupku

raspolaganja imovinom opštine;







javnim službama čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave,



polugodišnji izvještaj o izvršenju budžeta i investicione politike za 2012.

godinu,

završni račun za 2012. godinu.




OPŠTINA ŽABLJAK


Službi Skupštine tokom 2012. godine podnesena građanska inicijativa u obliku koja se odnosi

na iznalaženje lokacije za izgradnju privremenih štalskih objekata odnosno donošenje Odluke

o odobrenju lokacije za izgradnju privremenih štalskih objekata, kao i jedan pojedinačni

zahtjev.

U Opštini Žabljak tokom 2012. godine nije bilo inicijativa podnesenih od strane građana



Tokom 2012. godine Sekretarijat za upravu i društvene djelatnosti Opštine Žabljak nije

donosio akte od zajedničkog interesa pa prema tome nije primjenjivan postupak prethodnog

konsultovanja niti je održavana javna rasprava.






Fokus grupi nisu prisustvovali predstavnici nevladinih organizacija.


Predstavnici Opštine Žabljak su saopštili da ne postoji saradnja između Lokalne samouprave i

nevladinog sektora. Ukoliko se nevladine organizacije jave na javne konkurse,u tom polju i

vremenskom okviru postoji saradnja, mimo tog polja saradnje nema. .Međutim, ni Opština ne

animira prijavljivanje nevladine organizacije da se prijave na konkurse ili učestvuju u radu

lokalne samouprave na javne konkurse. Postavlja se pitanje da li postoji krivac u Lokalnoj

samoupravi zbog loše saradnje sa NVO sektorom? Predstavnici Opštine Žabljak tvrde da

njihove NVO žele isključivo da rade samostalno, pogotovu NVO za zaštitu životne sredine.

U Opštini Žabljak predsjednik raspisuje konkurs za finansiranje NVO. Komisija se sastoji od

6 članova. Poslije raspisanog konkursa Komisija donosi odluku o finansiranju i objavljuje

rezultate.



Sekretarijat za upravu i društvene djelatnosti opštine Žabljak u 2012. godini nije vršio

informisanje nevladinih organizacija i pitanjima vezanim za nevladin sektor. U okviru ovog

sekretarijata u 2012. godini nevladine organizacije nijesu učestvovale u radu radnih grupa za

primjenu normativnih akata ili izradu projekata i programa. Sekretarijat nije organizovao



zajedničke javne rasprave, okrugle stolove ili slične događaje u saradnji sa nevladinim

organizacijama.

Sekretarijat za upravu i društvene djelatnosti je u saradnji sa NVO Nova nada u 2012. godini

realizovao projekat "Nastavimo zajedno smo jači". Sekratarijat za upravu i drustvene

djelatnosti organizovao je javnu raspravu koja se ticala Odluke o mjesnim zajednicama na

kojoj su bili prisutni i predstavnici nevladinih organizacija.

Sekretarijat za uredjenje prostora, zaštitu životne sredine i komunalno stambenih poslova u

2012. godini odgovorio je na 30 zahtjeva o slobodnom pristupu informacijama koje su poslale

nevladine organizacije.

Sekretarijat za finansije i ekonomski razvoj u 2012. godini odgovorio je na 21 zahtjev upućen

od strane nevladinih organizacija i organizovao javne rasprave o budžetu Opstine i o porezu

na nepokretnosti.


opština









organizacijama


Transparentnost i odgovornost lokalne samouprave

Na internet stranici Skupštine opštine Žabljak je objavljen Statut opštine, Poslovnik o radu

Skupštine i druge odluke koje je donijela Skupština opštine.



U 2012. godini rad sjednice Skupštine pratili su predstavnici grupa građana, po dva člana na

tri sjednice Skupštine.

Opština Žabljak putem internet stranice ne najavljuje niti objavljuje dnevni red sjednica

Skupštije, niti objavljuje materijal predložen za dnevni red.

PREPORUKE


Potrebno je unaprijediti komunikaciju službenika lokalne uprave i NVO kroz

preduzimanje konkretnih zajedničkih aktivnosti;

Potrebno je povećati iznos sredstava koje opština izdvaja za finansiranje projekata

NVO;





odlučivanju;

ZAKLJUČCI I PREPORUKE

Zaključci istraživanja i preporuke dati su u odnosu na tri ključna segmenta istrživanja:

Građansku participaciju, Ostvarivanja saradnje lokalne samouprave sa nevladinim

organizacijama i Transparentnosti i odgovornost lokalnih samouprava.

Građanska participacija



Potrebno je promovisati mehanizme učešća građana u procesu donošenja

odluka koristeći mehanizme kao što su informatori, medijske prezentacije,

sastanci itd; Potrebno je obezbijediti neophodnu logističku i stručnu pomoć u

pripremi akata kojima se pokreću pojedini mehanizmi učešća (građanske

kancelarije ili povjeriti ovaj posao profesionalnoj NVO sa kapacitetima u ovoj

oblasti). Potrebno je budžetom opštine planirati sredstva za ovu namjenu.

Neophodno je pojasniti mehanizam „Plana učešća građana u donošenju

odluka“ kroz odluke o učešću stanovništva u vršenju javnih poslova kako bi u

svim opštinama ovaj dokumet sadržao zbirni pregled svih dokumenata koji će

tokom kalendarske godine biti predmet javne rasprave u jednoj opštini.

U izradi akata od zajedničkog interesa mora se primjeniti obaveza prethodnog

konsultovanja građana (konsultovanje u pripremnom postupku izrade akata

kako bi se utvrdili problemi u primjeni akta i utvrdile potrebe građana).

Izvještaji sa javnih rasprava se moraju objavljivati na internet prezentaciji

opština.

Ostvarivanja saradnje lokalne samouprave sa nevladinim organizacijama

Informisanje nevladinih organizacija o pitanjima vezanim za nevladin sektor, u

okviru opštine treba unaprijediti. Mehanizmi informisanja koji su primijenjeni

kao što su mediji, internet prezentacija opštine, učešće na sastancima I

različitim formama skupova treba dalje koristiti. Potrebno je uspostaviti jednak

sistem informisanja za sve NVO putem zajedničke mailing liste kako bi se

izbjeglo selektivno informisanje. Potrebno je kreirati baze podataka lokalnih

NVO radi boljeg pregleda realizovanih aktivnosti, efektivnijeg finansiranja

NVO, uvida u druge relavantne podatke loklanih organizacija. Potrebno je

uspostaviti Kancelariju za NVO koja bi bila spona između NVO i lokalne

samouprave u cilju povećanja stepena zajedničke saradnje. Neophodno je

unaprijediti informisanost NVO o njihovim pravima u odnosu sa lokalnom

samoupravom („prazna stolica“, pokretanje građanskih incijativa i ostali

mehanizmi) kao i službenike loklane uprave o njihovim obavezama u odnosu



na NVO; Potrebno je budžetom opštine planirati sredstva za ovu namjenu ili

finansirati ove aktvnosti iz sredstava namijenjenih za projekte NVO.

Konsultovanje nevladinih organizacija o programima razvoja lokalne

samouprave i nacrtima opštih akata koje donosi skupština treba dalje

unapređivati u skladu sa jasnim planom. Potrebno je uvoditi nove mehanizame

konslutovanja u sistem funkcionisanja organa lokalne uprave.

Učešće nevladinih organizacija u radu radnih grupa za pripremu normativnih

akata ili izradu projekata i programa potrebno je dodatno regulisati odlukom za

učešće stanovništva u vršenju javnih poslova. Kao primjer za normativno

uređenje učešća predstavnika NVO u radnim grupama može poslužiti vladina

Uredba o načinu i postupku ostvarivanja saradnje organa državne uprave i


Opštine treba da uvedu praksu organizovanja okruglih stolova i javnih rasprava

u saradnji sa nevladinim organizacijama. To može doprinijeti povećanju

međusobnog povjerenja ali I boljem cjelokupnom utisku u javnosti koja će biti

dodatno motivisana da se uključi u javne rasprave povodom razvojnih pitanja.

Finansiranje projekata nevladinih organizacija od interesa za lokalno

stanovništvo treba unaprijediti. Potrebno je riješiti problem finansiranja NVO

od posebnog značaja u pojedinim opštinama. Sredstva koja se planiraju za

finansiranje projekata NVO treba da budu značajno uvećana i korišćena za

finnasiranje realizacije javnih politika donijetih na nivou opštine a u skladu sa

prioritetima koje zajedno odrede opština i NVO (mehanizam: Savjet za

saradnju lokalne samouprave I NVO).

Opštine treba da nastave sa dobrom praksom obezbjeđivanja prostornih uslova

za rad nevladinih organizacijama dajući im na korištenje kancelarije za rad.

Ovaj process treba normirati I uvesti jasne kriterijume po kojima se dodjeljuje

prostor za rad kako bi se izbjegle nesuglasice među samim NVO I na relaciji

opština –NVO.

Opštine treba da nastave sa dobrom praksom ustupanja opštinskih sala za

održavanje skupova NVO.



Potrebno je usaglasiti postojeće i donijeti nove odluke u skladu sa modelima

Zajednice opština Crne Gore kojima se unapređuje saradnja sa NVO u i učešće

građana u odlučivanju;


Na internet stranici opština potrebno je objaviti sve akte kojima se uređuju

prava i obaveze građana a obavezno statut opštine i poslovnik o radu skupštine

opštine. Na internet stranicama treba objaviti sve odluke koje donosi skupština

opštine.

Potrebno je nastaviti dobru praksu najavljivanja sjednica skupštine opštine

putem internet stranice opštine, medija itd. Putem internet stranice opštine

treba obezbijediti dostupnost informacija o dnevnom redu sjednice skupštine

opštine i učiniti dostupnim materijale za tačke koje će biti na dnevnom redu

sjednice skupštine opštine.


akte koje donosi predsjednik opštine,

planske dokumente,




imena članova organa upravljanja, nadzornih odbora i organa rukovođenja

u javnim službama čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave,





odgovore nadležnih organa povodom pokrenutih oblika učešća građana u

izjašnjavanju i odlučivanju,

polugodišnji izvještaj o izvršenju budžeta i investicione politike za tekuću

godinu,

završni račun za prethodnu godinu.

obrazac za podnošenje zahtjeva za slobodan pristup informacijama, podatke

o kontakt osobi za postupanje po zahtjevu za slobodan pristup

informacijama kao i podatke o vrstama informacija u posjedu opštine

Potrebno je poštovati zakonsku obavezu objavljivanja odluka o dodjeli poslova

i usluga i zaključene ugovore sa pravnim i fizičkim licima, kao i pojedinačne

odluke i druge akte i ugovore zaključene u postupku raspolaganja imovinom

opštine.

Potrebno je poštovati zakonsku obavezu održavanja sastanaka predsjednika

opštine sa predstavnicima lokalnih nevladinih organizacija.

Informacioni centar mora biti uspostavljen u opštinama u kojima ne postoji a

njegova funkcija treba da bude stalno unapređivana.

Na internet stranicama opština mora biti dostupan obrazac za podnošenje

zahtjeva za slobodan pristup informacijama. Takođe, moraju biti dostupni

podaci o kontakt osobi za postupanje po zahtjevu za slobodan pristup

informacijama kao i podaci o vrstama informacija u posjedu opštine.

Savjet za razvoj i zaštitu lokalne samouprave mora postati funkcionalno tijelo.

Savjet treba da ima svoj budžet a na internet stranici opštine treba da

objavljuju svoje preporuke, zahtjeve, incijative itd..



ANEKSI

ZAHTJEVI ZA SLOBODAN PRISTUP INFORMACIJAMA

1. GRAĐANSKA PATICIPACIJA

Opština______________________________

n/r Glavnom administratoru________________________________

Predmet: Zahtjev za pristup informaciji

1. Na osnovu člana 1, člana 3 i člana 18 Zakona o slobodnom pristupu informacijama

(„Službeni list Crne Gore”, br. 44/12), tražimo pristup sljedećim informacijama:

1. Da li je u 2012. godini u Vašoj opštini bilo inicijativa podnesenih od strane građana

nadleznom organu?

Ukoliko jeste, molimo Vas obrazložite – navedite: koliko inicijativa je podnijeto, šta je

bio predmet inicijative, da li je nadležni organ zauzeo stav i u predviđenom roku o

tome obavijestio podnosioca inicijative?

Da li je bilo inicijativa koje nijesu prihvaćene?

Ukoliko jeste, molimo Vas obrazložite - koliko je bilo takvih inicijativa, šta je bio

predmet inicijative i razlog za njihovo neprihvatanje?



Molimo Vas da nam dostavite kopije svih inicijativa podnesenih od strane građana

nadleznom organu u 2012. godini kao i odluke/rješenja donesena po datim inicijativama.

2. Da li su u 2012. godini održavani zborovi građana?

Ukoliko jesu, molimo Vas obrazložite - navedite da li je dati zbor sazvan po inicijativi

nadležnog organa ili na predlog građana, broj održanih zborova, temu, odnosno

pitanje koje je na zboru razmatrano.

Molimo Vas da nam dostavite kopije sledećih akata: Zahtjeva za zbor građana, Poziva na zbor

građana kao i Izvještaj (zapisnik) sa zbora građana, za zborove građana održane u 2012.

godini.

3. Da li je u 2012. godini u Vašoj opštini raspisivan opštinski ili mjesni referendum?

Ukoliko jeste, molimo Vas da obrazložite odgovor-navedite ko je podnio predlog za

raspisivanje referenduma, svrhu i ishod opštinskog/mjesnog referenduma.

Molimo Vas da nam dostavite kopije Zahtjeva za održavanje opštinskog/mjesnog

referenduma.

4. Koliko je u 2012. godini podneseno građanskih žalbi, peticija i predloga? (Molimo Vas

da navedete šta je bio predmet građanske žalbe/peticije/predloga?)

Molimo Vas da nam dostavite kopije žalbi, peticija i predloga podnesenih u 2012. godini, kao

i kopije rješenja/odluka donesenih po istim.

5. Da li je u Vašoj opštini u toku 2012. godine prilikom donošenja programa razvoja

opštine, prostornih i urbanističkih planova, budžeta i opštih akata kojima se utvrđuju

prava i obaveze građana, utvrđivan plan učešća građana u donošenju odluka i

određivan organ koji će sprovesti javnu raspravu.



Ukoliko je odgovor potvrdan, molim Vas navedite tačne nazive akata za koje je

utvrđen plan učešća građana u donošenju odluka i određen organ koji će sprovesti

javnu raspravu.

Molimo Vas da nam za svaki akt za koji je u 2012. godini utvrđen plan učešća građana u

donošenju odluka i određen organ koji će sprovesti javnu raspravu dostavite kopije datih

planova učešća građana u donošenju odluka.

6. Da li je u postupku izrade akata od zajedničkog interesa u 2012. godini primjenjivan

postupak prethodnog konsultovanja (konsultovanje u pripremnom postupku izrade

akta od zajedničkog interesa)?

Ukoliko jeste, molimo Vas navedite tačne nazive akata za koje je sproveden postupak

prethodnog konsultovanja i mehanizme koji su primjenjivani u postupku, kao i da li je

sačinjen Izvještaj o rezultatima prethodnog konsultovanja?

Molimo Vas da nam dostavite kopije sledeći akata: Obavještenje o pokretanju postupka za

donošenje akta od zajedničkog interesa, Izvještaj o rezultatima prethodnog konsultovanja, za

sve akte od zajedničkog interesa u 2012. godini za koje je sproveden postupak prethodnog

konsultovanja.

7. Da li je prilikom izrade akata od zajedničkog interesa u toku 2012. godine raspisivana

javna rasprava?

Ukoliko jeste, molimo Vas navedite tačne nazive akata za koje je raspisivana javna

rasprava, kao i da li je sačinjen Izvještaj o rezultatima javne rasprave?

Molimo Vas da nam dostavite kopije sledećih akata: Obavještenje o javnoj raspravi, Program

javne rasprave kao i Izvještaj o rezultatima javne rasprave za sve akte u 2012. godini za koje

je organizovana javna rasprava.

2. Pristup predmetnim informacijama tražimo u cjelosti.



3. Pristup predmetnim informacijama želimo ostvariti dostavom traženih informacija u

zakonskom roku, elektronskim putem-e-mail-om na adresu: [email protected] ili na

adresu Dalmatinska 78, 20 000 Podgorica.

Podnosilac zahtjeva

Centar za razvoj nevladinih organizacija

Dalmatinska 78, 20 000 Podgorica

Ana Novaković, izvršna direktorka

Kontakt informacije: tel/fax:020/219 120

e-mail: [email protected]

web site:www.crnvo.me

Opština __________________

Skupštini Opštine _________________




1. Da li je u 2012. godini bilo građanskih inicijativa podnesenih nadleznom organu?

mailto:[email protected]



Ukoliko jeste, molimo Vas obrazložite - navedite koliko inicijativa je podnijeto, šta je

bio predmet građanske inicijative, da li je nadležni organ zauzeo stav i u

predviđenom roku o tome obavijestio podnosioca inicijative?

Molimo Vas da nam dostavite kopije svih građanskih inicijativa podnesenih nadleznom

organu u 2012. godini.

Da li je bilo građanskih inicijativa koje nijesu prihvaćene?

Ukoliko jeste, molimo Vas obrazložite - koliko je bilo takvih građanskih inicijativa, šta

je bio predmet inicijative i koji su razlozi neprihvatanja?

Molimo Vas da nam dostavite kopije zaključaka kojima se prihvata ili ne prihvata građanska

inicijativa.

2. Pristup predmetnim informacijama tražimo u cjelosti




Podnosilac zahtjeva










2. SARADNJA IZMEĐU LOKALNE SAMOUPRAVE I NVO

Opština _______________________

n/r Glavnom administratoru

______________________________________


Na osnovu člana 1, člana 3 i člana 18 Zakona o slobodnom pristupu informacijama


NAPOMENA: Sve tražene informacije se odnose na 2012. godinu

1. Da li su organi lokalne samouprave na osnovu člana 116 Zakona o lokalnoj samoupravi

vršili informisanje nevladinih informacija o pitanjima vezanim za nevladin sektor, u okviru

Vaše opštine. Ako jesu, koji mehanizmi informisanja su primijenjeni?

2. Da li je na osnovu člana 116 Zakona o lokalnoj samoupravi, izvršeno konsultovanje

nevladinih organizacija o programima razvoja lokalne samouprave i nacrtima opštih akata

koje donosi skupština? Ako jeste, molimo Vas navedite u vezi kojih programa razvoja lokalne

samouprave odnosno opštih akata su nevladine organizacije konsultovane, imena nevladinih



organizacija koje su učestvovale u konsultacijama, i primijenjene mehanizme konsultovanja.

Molimo da nam dostavite primjer poziva na konsultacije za nevladine organizacije.

3. Da li je na osnovu člana 116 Zakona o lokalnoj samoupravi omogućeno učešće nevladinih

organizacija u radu radnih grupa za pripremu normativnih akata ili izradu projekata i

programa? Ako jeste, molimo Vas navedite u kojim radnim grupama za izradu kojih

normativnih akata odnosno projekata i programa. Takođe Vas molimo da navedete imena

organizacija koje su učestvovale u radu radnih grupa.

Molimo Vas da nam dostavite kopije rješenja o imenovanju članova/ica radne grupe.

4. Da li je na osnovu člana 116 Zakona o lokalnoj samoupravi bilo organizovanja zajedničkih

javnih rasprava, okruglih stolova i sl. u saradnji sa nevladinim organizacijama? Ako jeste

molimo Vas da navedete, teme javnih rasprava, okruglih stolova i sličnih događaja koji su

organizovani, i u saradnji sa kojim nevladinim organizacijama?

5. Da li je opština doprinijela obezbjeđivanju uslova za rad nevladinih organizacijama? Ako

jeste, na koji način je to urađeno, i u saradnji sa kojim nevladinim organizacijama?

6. Da li je na osnovu člana 116 Zakona o lokalnoj samoupravi bilo još nekih vidova saradnje

Lokalne samouprave i nevladinih organizacija, koji su propisani Statutom opštine? Ako jeste,

navedite koje.





Podnosilac zahtjeva









website:www.crnvo.me

Opština _______________________

n/r Glavnom administrator___________________________


Na osnovu člana 1, člana 3 i člana 18 Zakona o slobodnom pristupu informacijama


1. Da li je u skladu sa preporukama Zajednice opština sadržanim u Modelu o Sporazumu o

saradnji Skupštine opštine i nevladinih organizacija, potpisan Sporazum o saradnji Skupštine

opštine i nevladinih organizacija? Ako jeste, molimo da navedete sa kojim nevladinim

organizacijama.

Molimo Vas da nam dostavite kopije Sporazuma o saradnji između Skupštine opštine i


2. Da li je u skladu sa preporukama Zajednice opština sadržanim u Modelu Odluke o Savjetu

za saradnju lokalne samouprave i nevladinih organizacije osnovan Savjet za saradnju lokalne

samouprave i nevladinih organizacija?

Ako jeste molimo Vas da nam dostavite kopiju Odluke o osnivanju Savjeta.

3. Da li je u skladu sa preporukama Zajednice opština sadržanim u Modelu Poslovnika

skupštine opštine usvojen Poslovnik skupštine opštine?



4. Da li je u skladu sa preporukama Zajednice opština sadržanim u Modelu Odluke o načinu i

postupku učešća lokalnog stanovništva u vršenju javnih poslova, donijeta Odluka o načinu i

postupku učešća lokalnog stanovništva u vršenju javnih poslova ?

5. Da li je u skladu sa preporukama Zajednice opština sadržanim u Modelu Odluke o

kriterijumima, načinu i postupku raspodjele sredstava nevladinim organizacijama donijeta

Odluka o kriterijumima, načinu i postupku raspodjele sredstava nevladinim organizacijama?





Podnosilac zahtjeva










3. TRANSPARENTNOST I ODGOVORNOST LOKALNE SAMOUPRAVE

Opština______________________________

n/r Sekretaru skupštine




1. Da li je na internet stranici opštine objavljen Statut opštine?

2. Da li je na internet stranici opštine objavljen Poslovnik o radu Skupštine opštine?

3. Da li su na internet stranici opštine objavljene sve odluke koje je donijela Skupština

opštine u 2012. godini?

Molimo Vas da nam dostavite kopije svih odluka koje je donijela Skupština opštine u 2012.

godini.

4. Koliko je građana pratilo rad sjednica Skupštine opštine u 2012. godini?



5. Da li su putem internet stranice u Vašoj opštini u toku 2012. godine najavljene

sjednice Skupštine opštine?

6. Da li su putem internet stranice u Vašoj opštini u toku 2012. godine bile dostupne

informacije o dnevnom redu sjednice Skupštine opštine?

7. Da li su putem internet stranice u Vašoj opštini u toku 2012. godine bili dostupni

materijali za tačke koje su bile na dnevnom redu sjednice Skupštine opštine?





Podnosilac zahtjeva









web site: www.crnvo.me

Opština ________________________

n/r Glavnom administratoru




1. Koliko sjednica je u 2012. godini u Vašoj opštini održao Savjet za razvoj i zaštitu

lokalne samouprave?

2. Da li Savjet za razvoj i zaštitu lokalne samouprave ima sopstveni budžet?

3. Da li Savjet za razvoj i zaštitu lokalne samouprave objavljuje na internet stranciji

opštine svoje preporuke, zahtjeve, incijative itd..?

4. Da li su na internet stranici opštine objavljeni akti (odluke, uputstva, pravilnici,

rješenja, zakljuci) koje donosi predsjednik opštine?

5. Da li je na internet stranici opštine objavljen budžet za 2012. godinu?


http://www.crnvo.me/



6. Da li je na internet stranici opštine objavljen polugodišnji izvještaj o izvršenju budžeta

i investicione politike za 2012. godinu?

7. Da li je na internet stranici opštine objavljen završni račun za 2012. godinu?

8. Da li su na internet stranici opštine u 2012. godini objavljeni planski dokumenti,

program uređenja prostora, prohgram razvoja jedinice lokalne samouprave?

Molimo Vas da navedete spisak planskih dokumenata.

9. Da li su na internet stranici opštine u 2012. godini objavljeni izvještaji o radu javnih

službi čiji je osnivač jedinica lokalne samouprave?

Molimo Vas da nam dostavite kopije svih izvještaji o radu javnih službi čiji je osnivač

jedinica lokalne samouprave.

10. Da li su na internet stranici opštine u 2012. godini objavljene odluke o dodjeli poslova

i usluga i zaključeni ugovori sa pravnim i fizičkim licima, kao i pojedinačne odluke i

drugi akti i ugovori zaključeni u postupku raspolaganja imovinom opštine?

Molimo Vas da nam dostavite kopije svih odluka o dodjeli poslova i usluga i

zaključene ugovore sa pravnim i fizičkim licima, kao i pojedinačne odluke i druge

akte i ugovore zaključene u postupku raspolaganja imovinom opštine.

11. Da li je na internet stranici opštine u 2012. godini objavljena evidencija o

neposrednom uvidu građana u akte na osnovu Zakona o slobodnom pristupu

informacijama?

12. Da li su na internet stranici opštine u 2012. godini objavljena imena članova organa

upravljanja, nadzornih odbora i organa rukovođenja u javnim službama čiji je osnivač

jedinica lokalne samouprave?



13. Da li je na internet stranici opštine u 2012. godini objavljen akt kojim se uređuje broj

i struktura zaposlenih u javnim službama koje se finansiraju iz budžeta jedinice

lokalne samouprave?

14. Da li je na internet stranici opštine u 2012. godini bila dostupna evidencija i sadržaj

propisanih oblika učešća građana u izjašnjavanju i odlučivanju (incijativa, građanska

incijativa, zbor građana, referendum (mjesni i opštinski), i drugi oblici utvrđeni

statutom)?

15. Da li su na internet stranici opštine u 2012. godini objavljeni odgovori nadležnih

organa povodom pokrenutih oblika učešća građana u izjašnjavanju i odlučivanju

(incijativa, građanska incijativa, zbor građana, referendum (mjesni i opštinski), i drugi

oblici utvrđeni statutom)?

16. Da li je u 2012. godini održan sastanak predsjednika opštine sa predsjednicima

klubova odbornika i predstavnicima lokalnih nevladinih organizacija?

17. Da li je u Vašoj opštini formiran Informacioni centar?

18. Da li su na internet stranici opštine u 2012. godini bio dostupan obrazac za

podnošenje zahtjeva za slobodan pristup informacijama?

19. Da li su na internet stranici opštine u 2012. godini bili dostupni podaci o kontakt

osobi za postupanje po zahtjevu za slobodan pristup informacijama?

20. Da li su na internet stranici opštine u 2012. godini bili dostupni podaci o vrstama

informacija u posjedu opštine?

21. Koliko je Vaša opštiina dobila zahtjeva za slobodan pristup informacijama u 2012

godini?



22. Na koliko zahtjeva za slobodan pristup informacijama u 2012 godini je Vaša opštiina

odgovorila?





Podnosilac zahtjeva






web site: www.crnvo.me



http://www.crnvo.me/



VODIČ ZA FOKUS GRUPU

1. VODIČ ZA FOKUS GRUPU NVO

Voditelj i zapisničar na fokus grupi:

________________________________________________________________________

Datum i mjesto održavanja fokus grupe

________________________________________________________________________

Trajanje fokus grupe:

________________________________________________________________________

Učestovovali (ime i funkcija):

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

Cilj fokus grupe: dobiti odgovore na pitanja koja su vezana za saradnju NVO i lokalne

uprave na osnovu Zakona o lokalnoj samoupravi

Opšte uputstvo za vodjenje razgovora u grupi :



Zahvaliti učesnicima na učešću i izraziti zadovoljstvo zbog njihove odluke da

učestvuju u u razgovoru. Objasniti učesnicima da će razgovr koji će voditi u grupi

pomoći da se bolje sagleda saranja NVO i lokalnih uprava i pomogne unaprijeđenju

iste.

Dati informacije učesnicima fokus grupe o cijelom istraživanju (upitnici, fokus

grupe i ostale informacije vezano za projekat)

Moderator upoznaje učesnike sa ciljem sastanka.

Moderator se drži osnovnih pravila grupne komunikacije i podržava ih u

svakoj situaciji, obezbijediti ravnomjerno uključenje svih učesnika.

Pitanja za učesnike:

1. Navedite obaveze koje lokalna samouprava ima prema NVO na osnovu:

Zakona o lokalnoj samoupravi , Statuta, odluka....?

2. Kako ocjenjujete informisanje nevladinih organizacija od strane lokalne

samouprave o svim pitanjima značajnim za nevladin sektor?

Trenutno stanje - šta je dobro, šta nije dobro.

Buduće stanje - šta još treba uraditi da bude bolje?

3. Kako ocenjujete proces konsultovanja nevladinog sektora o programima

razvoja lokalne samouprave i nacrtima opštih akata koje donosi skupština - javna

rasprava i dr. oblici koji podrazumijavaju davanje povratnih informacija?

Trenutno stanje - u kojoj mjeri postoji, kako se sprovodi, šta je dobro, šta nije

dobro.

Zašto je stanje takvo-uzroci.

Buduće stanje-šta još treba uraditi da bude bolje?



4. U kojoj mjeri je po vašem mišljenju omogućeno ušešće nevladinim organizacijama u

radu radnih grupa za pripremu normativnih akata ili izradu projekata i programa

lokalne uprave ?

Trenutno stanje- u kojoj mjeri postoji (navedite primjere), šta je dobro, šta nije

dobro.



5. Koliko ste upoznati sa organizovanjem zajedničkih javnih rasprava, okruglih

stolova, seminara i sl. (navedite primjere koje znate, u kojoj mjeri postoji, šta je dobro,

šta nije dobro, šta još treba uraditi da bude boje)?

Trenutno stanje- u kojoj mjeri postoji (navedite primjere kopje znate, šta je

dobro, šta nije dobro.


Buduće stanje-šta još treba uraditi da bude bolje.

6. Kako ocjenjujete finansiranje projekata nevladinih organizacija od interesa za

lokalno stanovništvo, pod uslovima i, po postupku, propisanim opštim aktom opštine ?

Trenutno stanje- da li postoji posebna Odluka SO o finasiranju, šta je dobro u

proceduri, što nije dobro.

Zašto je stanje takvo-uzroci




7. U kojoj mjeri lokalna samouprava pomaže rad NVO obezbjedjivanjem uslova

za rad nevladinih organizacija, u skladu sa mogućnostima lokalne samouprave ?

Trenutno stanje- u kojoj mjeri postoji (navedite primjere koje znate, šta je



Buduće stanje-šta još treba uraditi da bude boje?

2. VODIČ ZA FOKUS GRUPU LOKALNA SAMOUPRAVA

Voditelj i zapisničar na fokus grupi:

________________________________________________________________________

Datum i mjesto održavanja fokus grupe

________________________________________________________________________

Trajanje fokus grupe:

________________________________________________________________________

Učestovovali (ime i funkcija):

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________

Cilj fokus grupe: dobiti odgovore na pitanja koja su vezana za saradnju NVO i lokalne

uprave na osnovu Zakona o lokalnoj samoupravi

Opšte uputstvo za vodjenje razgovora u grupi :



Zahvaliti učesnicima na učešću i izraziti zadovoljstvo zbog njihove odluke da

učestvuju u u razgovoru. Objasniti učesnicima da će razgovr koji će voditi u grupi

pomoći da se bolje sagleda saranja NVO i lokalnih uprava i pomogne unaprijeđenju

iste.

Dati informacije učesnicima fokus grupe o cijelom istraživanju (upitnici, fokus

grupe i ostale informacije vezano za projekat)

Moderator upoznaje učesnike sa ciljem sastanka.

Moderator se drži osnovnih pravila grupne komunikacije i podržava ih u

svakoj situaciji, obezbijediti ravnomjerno uključenje svih učesnika.

Pitanja za učesnike:

2. Navedite obaveze koje lokalna samouprava ima prema NVO na osnovu:

Zakona o lokalnoj samoupravi , Statuta, odluka....?

2. Kako ocjenjujete informisanje nevladinih organizacija od strane lokalne

samouprave o svim pitanjima značajnim za nevladin sektor?

Trenutno stanje - šta je dobro, šta nije dobro.

Buduće stanje - šta još treba uraditi da bude bolje?

3. Kako ocenjujete proces konsultovanja nevladinog sektora o programima

razvoja lokalne samouprave i nacrtima opštih akata koje donosi skupština - javna

rasprava i dr. oblici koji podrazumijavaju davanje povratnih informacija?

Trenutno stanje - u kojoj mjeri postoji, kako se sprovodi, šta je dobro, šta nije

dobro.





5. U kojoj mjeri je po vašem mišljenju omogućeno ušešće nevladinim organizacijama u

radu radnih grupa za pripremu normativnih akata ili izradu projekata i programa

lokalne uprave ?

Trenutno stanje- u kojoj mjeri postoji (navedite primjere), šta je dobro, šta nije

dobro.



5. Koliko ste upoznati sa organizovanjem zajedničkih javnih rasprava, okruglih

stolova, seminara i sl. (navedite primjere koje znate, u kojoj mjeri postoji, šta je dobro,

šta nije dobro, šta još treba uraditi da bude boje)?

Trenutno stanje- u kojoj mjeri postoji (navedite primjere kopje znate, šta je



Buduće stanje-šta još treba uraditi da bude bolje.

6. Kako ocjenjujete finansiranje projekata nevladinih organizacija od interesa za

lokalno stanovništvo, pod uslovima i, po postupku, propisanim opštim aktom opštine ?

Trenutno stanje- da li postoji posebna Odluka SO o finasiranju, šta je dobro u

proceduri, što nije dobro.

Zašto je stanje takvo-uzroci




7. U kojoj mjeri lokalna samouprava pomaže rad NVO obezbjedjivanjem uslova

za rad nevladinih organizacija, u skladu sa mogućnostima lokalne samouprave ?

Trenutno stanje- u kojoj mjeri postoji (navedite primjere koje znate, šta je



Buduće stanje-šta još treba uraditi da bude boje?

Documents

Dobro upravljanje u lokalnim samoupravama u Crnoj Gori · je cilj bio uspostavljanje institucionalnog oblika saradnje lokalnih samouprava i nevladinih organizacija u Crnoj Gori i