95
Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de rheumatismo articulari acuto variisque ejus curandi methodis http://hdl.handle.net/1874/313272

Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

Dissertatio medica inauguralis continens quaedam derheumatismo articulari acuto variisque ejus curandi methodis

http://hdl.handle.net/1874/313272

Page 2: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? iMAE .AI K.MORI AIO OPTIMI PATIIIS NACItlM.

Page 3: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

?

Page 4: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? DISSEKTATIO INATJC.UllAIJS DE miEUMATTSMO AllTTCULAIll ACUTOVAKTISQUE EJÜS CURANDIMF/niODIS.

Page 5: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? ji^Ta.v^__ __ ' • - -^Äi^F'i^l,____ ?îK rù

Page 6: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? DISSERTATIO MEDICA INAUGUllALISCONTINENS QUAEDAM DE ItllElMTISllO ARTICl'LAItl ACLHOVAIIIISÖUE EJUS CURAJIDIJIETIIOIIIS, Of AM , ANNUENTE SUMMO NUMINK, EX AUCTORITATE RECTOUIS MAGMl'ICI HENRICI EGBERTI VINKE, TUIOL. DOCT. KT PBOr. OK«.,NEC AMPI.ISSIM1 SENATUS ACADEMlC.lET ^0U1LISS1M.^E I'AC-ll-TATI^ MEDICAK DIXUKK., SIMMISyVE IN MKDICIKA IIOOUIIJUS AC IMIIVILEGIIS IN ACADEMIA IIIIENO-TIIAJECTINA KITE ET LEGITIME CONSEÜLI'.NDIS, EUUmiOKUM EXAMINI SUUMITTIT CORNELIUS JAC015US PHILIPPUS WINKLEll,^irtncnsis. A. I». XXVIII M. .Iiiiin, aiinl MIX « TI.IV , liora VIANAE,Ai'ui) (J. S. A. STUART. .MDCCCIilV.

Page 7: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? kmu L PM^ iiih îwh ^ I mi M MX,

Page 8: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? INTRODLXrnO. Non clubito fore quin plcrique, ratione habita eo-rum, quae recentiori imprimis tempore a Viris ma-xime habendis de rheumatismo scripta sunt, disser-tationem de rheumatismo articulari acute superfluamdijudicent. Quaenam imo nova facta ille, cui rarooccasio hujus morbi observandi data fuit, afferret,quaenam de natura, causis, diagnosi, aliisque quaenon ab aliis jam dicta sunt? Denegandum tamcnnon est, minimam etiam observationem magni inte-resse in morbo saepe male dignoto, vel saepius mi-noris momenti habito, cujus autem eventus tam tris-tes esse possunt. Si igitur novitius in lato rheumatism! articularis

Page 9: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? t-ainpo non multa invenit, de ([uibus illi lilari licet,pars taiueu remauct, quod attinet ad curationem quaea plurimis scriptoribus milii nimis neglecta videtur,pars me judice maximi momenti. Saepius mihi jam antea, de rheumatismo articu-lari legenti, quaestioncm proposueram quaenam es-set causa, quod in morbo adeo frequenti methodicurandi tam variae sint ac tantopcre a se invicemdiscrepent? An variae illae curandi methodi omnesutiles sunt? Plurcsque alias quaestiones de hac ma-terie movi. Talem methodorum dilTercntiam explicare conabarex constitutione epidemica pro tempore observatio-num dillerente, vel ex propria aegrorum constitu-tione, sed omnibus bene perpensis brevi patebat,haeccc quidem momenta aliquid interesse in eli-genda cura illamque posse modificare , non autemcausas haberi posse methodorum ita inter se dif-ferentium, ideoquc res mihi obscura

remanebat. Quumautem quaerens materiem, de qua dissertationem con-jscribciem, mihi proponeretur, ut dc rheumatismo arti-culari acute agcrem, pars maximi momenti mihi in ani-mum venit: » Dis(iuisitio varinrum curandi methodo-rum,quot; ut forsitnn causam discriminis cx illis exponercm. In sequentibus igitur varias proponam methodes,illarunKiue efliciam comparationem additis conclusi-onibus ex illis deductis, quantumpote historiis mor-borum illustratis.

Page 10: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? (iuuin autem igriota inorbi natura et variae de illaopiniones praeeipua causa haberi possint methodorumdifTerentiae, neecsse est ut primum agam de natura mor-bi et rectam, si possit, afferam definitionem de rhcuma-te et rheumatismo articulari acuto ; tum etiam in eademparte investigationem mihi proposui, num varii Auc-tores varios morbos sub nomine Rheuma conjunxerint.Dein de variis agam curandi methodis, cum historiismorborum hue pertinentibus. Tertio tandem con-clusiones quasdam therapeuticas afferre conabor.

Page 11: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? PAUS PATllOLOGICA. § 1. DK RHEUMATISMO IN GENEKE. In scholis vetenim rlieuinatismiis ct catnrrlms tam-quam morbi maxime afluies propoucbantur et materiamorbosa commutiis (acrimonia rbcumatica) alterutrisubcssc credebatur; scdem materia ista morbosababebat iu cerebro, unde ad orgaiia inferius positasese transferebat, variasque illic allcctiones mnr\)os:»selliciebat. Ilac de causa jubet rcgimcn Salernita-num: »Silluat ad pectus dicatur Uheuma catarrlms,»si ad fauces Bronchas, si ad narcs csto Coryza.quot;llinc forsitan nomen Jluxiones (Germ. FiUsse, 13elg.Zinkings), quo hodierno etiam tempore pro rheuma-lismo et catarrho utimur, originem petit.

Page 12: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? — u Non solum autem coufusio adfuit rlieumatismuminter et catarrhum, sed imprimis cum artliritide rlieu-matismus saepe confundebatur. Cullenius primus dis-tinctionem inter Ultimos morbos streime et accurateostendit; recentiores practici miims naturam morbi,magis sedem investigarant. öcliola pliysiologico-historica ante duo fere decen-nia de natura hujus morbi plura agebat et hinc tlie-oria electrica, cujus Scuonlein et Eisenm.vnn auctoressunt, originem ducit. Majoris momenti investigationes Gallo-Franci in-stituerunt, et imprimis Bouillauü multa, morbumillustrare valentia, attulit atcjue nisus invcstigationi-bus suis pathologico-anatomicis coexistentiam morbo-rum cordis cum rheumatismo articulari acuto probareconatus est. Ex hac fonte anatomico-pathologicononnulli etiam rheuinatismum alfectionem medullaespinalis ejusque membranarum existimant. Nonobstantibus omnibus illis

conaminibus ad ve-ram rheumatismi naturam explicandam, hodiernoetiam tempore maxima hac de rc; confusio rognât.Dolores enira, sede et natura inter se magnopercdiflerentes, inaccurate saepe rheumatismi nomine in-signiuntur; sic rheumatici dolores a multis omnesnominantur illi, qui vel articules vel artus occupant,neque conjuncti adveniuut cum aliis inflammationissymptomatibus ; saepe etiam eo nomine salutanturdolores vagi in organis ititernis. Plurimae autem il-

Page 13: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? — () — lae afTectioncs, rheumatismi nomine insignitae, po-tius ad neuralgias sunt referendae, ut plurimum exailcctione medullae sj)inalis originem ducentes. De-negari quidem necjuit nexum eausalem adesse interrlieumatismum et aüeetiones illas spinales; quoad rheu-matismum artieularem autem hic forsitam xar' esoxv.»rheumatismi nomine insigniri meretur. Alii lioc tempore rlieumatismum existimant inllam-mationem vel legitimam, vel dyscrasia ortam; aliicontra morbura specificum sui generis habent ; aliitandem docent rlieumatismum nunc eharaeterem in- duere inllammatorium, nunc sine inflammatione de-currerc. Jn praesenti scientiae conditione opinioncm edereaudax esset; hoc autem jure statui posse videtur,conditionem dyscraticam rlieumatismo subesse. Se-quentia sunt hujus opinionis argumenta : i'roductioncs morbosae rkeumaticae variis locis veleodem tempore vel

successive advenientes. Magna convenientia cum arthritide, morbisquescorbuticis ac pyaemicis, in musculis vel articulissedem habentibus. Jleactio acida secretorum, sudoris et urinae.Cachexia pcdissequa et actio therapeutica multo-rum medicaminum antirheumaticorum. — Pro sede morbi imprimis distinguuntur llheum. mus-cularis et llheum. articularis. Ilia sedem habet in telaconjunctiva musculos circumdante et inter lasciculos

Page 14: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? musculares penetrante; de lllieum. articular! acutoin sequentibus paragrapbis sermo erit. § 2. DE IlUEUMATXSMO AUTICUL.VRI ACUTO. Ilaec rheumatismi species omnium maxime cognitaest, studioque dignissima ; multum coiivenit cumarthritide ; hac de causa plurium antiquioris temporisAuctorum confusie in horum morborum diagnosi. —a. Morbi actiologia. — llhcumatismi uti omniummorborum praedispositio constat; absente illa mor-bus non aut raro saltem evolvitur, solaque illa prae-dispositio in nonimllis casibus, nulla causa occasio-nali accedente ad morbuin producendum suflicerevidetur. Modificatur aetate , sexu , temperamento,climate, tempestatibus, vitae genere, aliisque. Aetas infantilis a morbo immunis esse videtur et raroetiam in pueris aetate provectioribus obvenit; saepis-sime supcrvenit adultis, imprimis inter annum 20quot;quot;'et öOquot;quot;; post GO«quot;» annum rarius

observatur, mul-tumque decrescit praedispositio. Sexus aliquam non autem notabilem partem haberevidetur in illa praedispositione modificanda ; numerusaegrorum sexus masculini plcrumque major quamfeminini est ; causa autem verosimiliter quaerenda inpotentiis nocivis, quibus sexus masculinus magis

Page 15: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? — R _ (liiaiii sequior sexus ohnoxius est. JJoct. iMacario (1)contiarium conteiidit et in 81 aegris 20 feininasJi vires observavit, quod convenit cum opinione alloFFMANNo édita, leminas plus quam vires rheumatismocorripi. In omni casu, ex ejus opinione illa obser-vatio multum valeret ad naturam seroso-lymphati-cam rheumatismi probandam. Tcmptiramcntum inter clficaciorcs causas pertinet;sanguineum praedisponere affirmat Clar. Cuomel (2)ex septuagint-x rheumatismi, quae observavit,cxemplis, quinquaginta (juatuor aegros temperamentosanguineo fuisse praeditos narrans; Iîouillaud insupcrhomines temperamenti sanguineo-lymphatici cum cutealba, pellucida jiraedispositos habet. In genere illi,(jui antea optima fructi sunt sanitate, vehementiuscorripiunter, forsan quia potentiis nocivis magis seseexponunt. Acutae hujus morbi formae frequentius occurruntin pauperibus (juam in

ditioribus, procul dubio quiacausae occasionales frequentius et vehementius in il-los agunt. Ex observationibusüoct. Macakio (8) constat tempushyemale et autumnale maxime esse jiroprium ad pro-vocandum rlieumatismum articularem acutum. Men-sibus Nov. et Dec. plurimos observavit casus, quod (1)nbsp;Ann. mc.1. du la Flandre oooid. 2'quot;« Année. Du rlicumatismc. (2)nbsp;lissai sur le lUiuniatisinr. l'aris 1S37, j'. ICO. (3; 1.

Page 16: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? — O — convenit cura observatione antea jam facta frigusImmidum fontem esse uberrimum affectionum rbeu-maticarum. Sic praesertim corripiuntur illi, qui(lomos novas habitant, vel positas in locis dcclivi-bus, humidis, i)aludosis. Quod attinet ad causas occasionales, inter frequen-tissimas reccnseri meretur frigus humidum, subita-neum corporis calentis et sudantis rcfrigcrium ; binesubitus morbi ortus a subitis tem])eraturae mutationi-bus, vcl si vestes sudore madefactae ad corjjus ro-tin entur, vel refrigerio corporis in hcrba humida ja-centis, multiscjue aliis potentiis nocentibus. Bouillaud autem frigoris vim pluris , quam par est,fecisse aliasque causas nimis neglexisse videtur ; nulloenim jure alias a diversis Auctoribus relatas causasprorsus dencgare licet, uti sunt: mensium, liaemor-rhoidum aliarumque hacmorrhagiarum habitualiumsuppressie, exanthema rotropulsum, subita

cujusdamsecretionis cessatio, manuum pedumve sudoris ha-bitualis suppressie, aliacque. — b. Symptomatologia. — Praenuntiatur plerumquerheumatismus articularis acutus symptomatibus gene-ralibus, febrilibus, quae saepe per ahquot dies sjmp-toraatibus localibus in articulis praecedunt: nonnum-quam symptomata localia et generalia eodem temporeadveniunt; raris tandem casibus afiectiones locales febrialiisriue reactionis signis ]n-accedunt. -Modilicatur morbi vrhcmriitia pro numero articu-

Page 17: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? latioimra affectarura ; sic morbus nunc sine febre de-currit , nunc cum veliementissimis reactionis signis,quae tristissimara ac dolorificam morbi eifigierapraebent. Dolor aegrum maxime excruciat; quamvis gradudifterat, semper vehementissimus est noctuquevehementior quam de die; locum saepe mutatvariasque articulationes successive afficit ; nuncpulsans est aut gravativus, nunc pungens autlancinans, nonnumquam remitlit, brevi nova ve-hementia rediturus. Quies solamen alfert, minimusarticulorum alfectorum motus dolorem excitât etacerbat. Praeter dolorem semper praesentem, tumor plerum-que adest , productum tum sanguine majori copiain partem alTectam allluente et exsudato vulgo seroso,interdum magis plastico, tribuendo processui inllamma-torio (vcl primario, vel secundario) , tum abnormimembranae synovialis secretioni. In genu articulatione imprimis observatur

hocphaenomenon, quo tamen nec aliae articulationesimmunes sunt; si vero articulatio profundius sita estmultisqne partibus mollibus circumdata, seri elfusipraesentia saepe difficilius dignoscenda. Decrescentibus congestionis symptomatibus tumorantea résistons et clasticus mollis evadit et oedema-tosus, cutis articulum tegens mollis fit, nitescensatque transparens, ita ut vcnas coerulesccntea visu os-

Page 18: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? tciulat. Uno codemque gradu cum dolore ac tumorecalor procedit in articule. Rubor raro observatur, et ubi obvenit roseusest uti in erythemate; unde nonnulli dermatologiroscolam rheumaticam illum nuncuparunt. Digitoprementi cedit, immediate revenit pressione sublata. Symptomata generalia primum incipiunt ab liorri-pilatonibus ac febri (febri rheumatica). Haec intensiorvulgo est pro numero articulationum affectarum ettypum eifert irregulärem remittcntem vel ut pluri-mum intermittentem ; ejus exacerbationes tempore defi-nite non adveniunt, neque vespertinae vulgo sunt ne-que remissiones matutinae; utraque absque régulaaggrediuntur (Wunderlicu). Secuiidum i)lurimos Auc-tores pulsus fortis est, plenus et frequens, 80—100ictus plerumque nuraerat, sed etiam ad 120 adscen-dere potest. (1) Cutis plerumque calida est et sudore tecta maleolente ct acido, saepe exanthema, miliarium vel

su-daminum formam prae se ferens, erumpit. Decres-cunt febris aliaque reactionis symptomata una cumaliis symptomatibus localibus, nonnumquam autem,doloribus rheumatieia cessantibus, perdurat febris.Secundum Bouillaud hoc symptoma cordis affectio-nem dénotât, sive endocardii, sive pericardii, seu (I) Macahio aatcm Je 31 quos observavit casibus in snx pulsumilivenit ^larv^lln et dpbilciu, iii (juatuor lardum extra modum , quaravisall* «vmiitomata fcbr.lia valde cvoliita ciseiit.

Page 19: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? utriusque ])hlogosin. Cephalalgia et delirium saepe ad-suut, noil autem sunt symptomata uecessaria, quodetiam de gastrica allectione valet. Sitis intensaest, ciborum appetitus deletus, urina parca, turbida,sedimentum (juidem deponit, non autem arenosumuti artliriticorum. Magnus casuum numerus retjuiritur ut efficiaturquaenam articulationes saepius, quaenam minus fre-quenter primarie alliciantur. Secundum multos ob-servatores morbus fre(iuentissime primus obvenit ingenu articulatione; dein coxae, cubiti et humeriarticulationes infestât. Articulationes vero vertébra-les, claviculares, manus et pedis raro ailiciuntur.IVIoNNEiiET vero ex numero 93 casuum rheumatismiarticularis acuti effecit rlieumatismum primum genuet pedis articulos allicere, et ultimum remancre inmanus et genu articulationibus. Sedes alFectionis partim habetur membrana syno-vialis articuli, partim tela

conjunctiva, ligamen-tum capsularc aliaque articulationis ligamenta cir-cumdans. c. J)uralio. — llheumatismi articularis acuti duratiovalde diversa est et uti plurimorum morborum nunquamfortasse certo definiri poterit, ob magnum rerum su-pervenientium numerum, ab adhibita curatione, mor-bi vchementia, aliorum organorum aifectionibus simulvel deinceps orti aliisque pendentium ; statui autempotest morbi durationem 11. dierum ad tres menses

Page 20: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? — J3 — esse, ([uainvis in ultimo casu morbus chronicam jamiiiduerit ibrmam. Bouiixaud durationem pentlere a curatiouc adbibita ,suaque mcthodo, venaesectiotiibus repetitis sci-licet (formule des saignées coup sur coup) morbidurationem ad 7 — 14 dies reduci opinatur.CiioMEi. morbi durationem 21 dierum statuit, alii lon-gius alii brevius temporis spatiiun ponunt. Brevis-simum temporis intervallum a practicis allatum de3 ad 4 die^i est. JIacauio casum refert intra nycbtbymerum curatum,alium intra biduum, alii intra triduum rcstitutum,dum idem observavit casus soli natunc rclictos saepi-us per tres pluresve menses protrabi. d. Complicationes et metastases. — Hes maximi mo-menti est complicatie rheumatismi acuti articulariscum morbis cordis phlogisticis ; quam vero complica-cationem a metastasi probe distinguendam vix estquod moncamus. Antiquiores Scriptores illam nonfecerant

distinctionem et solum de metastasi locuti sunt. Complicationes vocantur morbi intercurrentes, quirheumatismo superveniunt, vel, ut aliis verbis utar,extensie airectionis rheumaticae ad aliud quoddamorganon antea sanum. IVIetastasis e contra vcl retro-ecssio vocatur subita symptomatum rheumaticorumcessatio, alio morbo interne vehementissime apparen-te. Metastasis ergo vera est revulsio morbosa, dumcomplicatie nihil aliud est quam morbi primarii cx-

Page 21: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? — Il — tensio ad orgaiia interna, vel novi morbi ortus, jamexsistcnti superveniens. llbeumatismi articularis acuti coincidentia cum en*doearditide vel pericarditide vel cndo-pericarditide re-centiori tempore magnas egit partes. Quum cessa-verint dolores rheumatici, pergente niliilominus febre,ex Bouillaudii opinione certi esse possumus de en-docarditide, vel pericarditide, vel endo-pericarditide;insuper docet Vir ille celeberrimus illam coincidentiamesse regulam, non vero exceptionem, quod probaresludetll4 rheum. art. acut, casibus, accurate admodumobservatis, quorum 74 graviores et 40 leviores. De71' gravioribus in 61' simul cum articulorum all'ec-tione endocarditis vel endo-])ericarditis aderat, intribus dubia illa visa est; de 40 levioribus autemin uno tantum de morbi cordis exsistentia constabat. Ut opinionem suam magis adhuc probarct, idemAuctor narrat, accurato institute examini

satis patuis-se, cx trecentis aegris, organico cordis vitio, endo-carditidi vel endo-pericarditidi insecuto, laborantibus,plus quam dimidiam partem antea per brevius longi-usve temporis spatium rheumatismo articulari acutofuisse corrcptam. Aliae vero, a Chomel, IIostan, aliisquc factaeobservationes, cum illis non conveniunt, et quam-vis non sit denegandum complicationem cum morbiscordis nonnumquam, quin non raro, obviam esse,hacc tamcn non pro régula habcri potest, cum sta-

Page 22: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? tisticis insuper tabulis probatum videtur, illam com-plicationem apud septimam tantum aegrogantium par-tem observari. Memoranda sunt quae Canstatt (1)de hac lege dicit: »Iliemit stimmt meine Eriah-»rung nicht überein, und ich muss annehmen,»dass dort wo Peri- und Endocarditis so haü-»lig in Begleitung des Rheumatismus acutus»angetroHerj werden, entweder besondere, ende-»mische Verhältnisse mit im Spiele sind, oder»dass die tlierapeutische Methode nicht ohne An-»theil an dieser nicht allerwürts beobachteten Coïn-»cidenz sei.quot; Unde vero opiniones ita discrepantes? Quo fit,ut Bouillaud illam complicationem fere semper inve-nerit, dum alii, etsi assidue illam quaerentes, camraro tantum observaverint? An forte Bouillaud, uti tam saepe fit, saepius vi-derit ea, quae videre cupiebat? An revera ab illo commendatae sanguinis detrac-tiones repetitac, anaemiam ac hydraemiam

producen-tcs, abnormitatis cordis sonorum atque persistentispulsuum' frequentiac causa fuerunt? Cum multis inultimam sententiam inclinarem. Fieri quidem potest, cos qui sanguinis detractio-nes non aut raro adhibeant in aegris rheumatismoarticulari acuto laborantibus, ea de causa tam raro (1) ilaiiilliuoli der mtJicinisclieii Klinik, II. 2tc Abth. jiag. 03'J.

Page 23: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? — it; — morbos cordis obscrvarc. Cum Iiis observatione«a multis lactae con veniunt, unde patet in aegrisrheumatismo acuto articulorum laborantibus nonnum-quam strepitus folliculares in corde et in maguis col-li vasis observari; cadaverum autoi)sii\_^nullam cordiscompaginis mutationem morbosam monstrante. Cessante morbo strepitus illi folliculares etiam pergercpossunt et martialibus adliibitis plerum(iue evancscunt. Nihilominus illa cum morbis cordis conplicatio nonraro exsistit et omnium frequcntissima est. Praeter eacomplicari potest rlieumatismus cum pleuritide aliarum-(jue membranarum serosarum inllammatione, peritonaei,meningum, etiam tunicae vaginalis communis testis. (iuod autem attinet ad metastasin rlieumaticam,quamvis aliquando obvenit, multi tamen illam num-(luam observavcre. Canstaït 1. c. jure sese opponit an-tea receptae opinioni nominatas

inÜainmationes meta-staticae esse naturae, quum minime semper post eva-nescentiam articulorum alTectionis acutae oriantur, po-tius autem una cum illa sese evolvant, quin illi prae-cedcre possint. § 3. de natura mollul. Tllicumatismi articularis acuti natura magnis adhucobnubilatur tenebris, (juas indefcssa multorum mag-

Page 24: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? ni notninis mcdicorum couainiiia nonduin illustrarcpotuerunt. Quum tamen quaestio maximi momentisit in eligenda cura, non alienum erit eam paulloaccuratius perscrutare. Naturam morbi inllammatoriam plurimi defendunt,eam jam Syuenhamus et Stollius suspieati sunt, veraautem morbi sedes illis non elara fuit. Pinellius etEiciiat, ulterius progressi, morbum inüammatio-nem sjstematis fibrosi articulorum putant, ita ut abboe tempore rheumatismus fibrosus rheumatismomusculari vel systematis muscularis inllammationiopponeretur. Neque hodierna doctrina de inllammatoria morbinatura multa nos docuit. Bouillaud, aliique l^iious-saisiüm secuti, rheumatismi articularis naturam unameandemque habent atque aliarum inllammationum acu-tarum, dum alii articulari rheumatismo inllammatio-nem sui generis subcsse crcdant. Ex diametro illi opposita est nonnullorum opinio,rheumatismum articularcm

acutum minime naturaeinllammatoriae habentium , et inllammationem neelementum quidem morbi, sed complicationcmtantum putantium. Deciiilly banc doctrinampropugnans, rheumatismum articularcm acutumacque minus artieulationum inllammationem ha-beri licere opinatur ac variolas et morbillos cutisphlogoscs, ac febrem typhoideam tractus intestinalisinllammationem. In variis illis casibus imllammatio 2

Page 25: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? ergo nihil üliuil esset (luain nianifesiatio symptoma-tica causae morbilicae in organismo exsistentis. Nonnullis rheumatismus analogiam habet cum ar-thridite. Cuomel, qui etiam hujus opinionis est, rlieu-matismum in ordine morborum plilogislicorum subluie ponit ct inunediate ante hacmorrhagias. Exejus opinione rheumaticac aüeetiones aequc bene fa-miliam naturalem constituunt ac febres intermittentes,magnamfjuc cum movbis ncrvosis habent analogiam. Memorandum adhuc llulclandum morbum allectio-nem serosam habuisse. Quatuor ergo, summatim , in scicntia valent sen-tentiae dc vera vheumaiismi articularis acuti natura:Lquot; Multis est niera inHammatio vel specificat^altem ; 2quot; nonnullis aQ'ectio serosa :;3quot; aliis neurosis vel neuralgia ; dum4quot; tandem alii morbo uti artliritidi dyscrasiam su-besse lithiasicam sustentant. Accurati examini varias has sententias ex

ordine sub-jiciamus, ut ex illis optimam quantumpote eligcremus. Sustentant propugnatores inilammatoriae morbi na-turae symptomata rheumatismi articularis acuti eademesse atque aliorum morborum phlogisticorum, utrius-que alFectionis curam antiphlogisticam optimos edereellcctus. Symptomata , üjunt, localia. uti sunt dolor , ru-bor, calor, tumor, eadem sunt, quae a quovis me-

Page 26: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? — lÜ — dico cuivis inllaminatioiii tribuuntur. Febris inllam-matoria adoit vcliementissima, et in nulla plilogosisanguinis crusta phlogistica crassior est. Post mortem in articulis maxime indubiae inveni-untur inliammationis sequelae, imprimis puris autpurulentae synoviae accumulatio, interdum membra-nae spuriae. Princeps morbi causa, sic pergunt, frigus scilicetImmidum, eadem est, quae inllammationes maxime ge-nuinas producit, pneumoniam, pleuritidem, similia. Quum tandem ex IIippocuatis o])inione naturammorbi ostendat curatio, venaesectiones saepius bre-vibusque intervallis repetitae (saignées coup surcoup) morbi indolem inilammatoriam probant, quo-rum argumentorum pretium priusquam quantumpoteperlustrare conemur, pernecesse videtur ut videamusquid novissima experimenta nos doceant de sanguiniscrasi n hoe morbo et de mutationibus in telis ar-ticulationum. Ilecentiorcs

quidem chemicae sanguinis analyses,prouti anteriores, in morbo nostro, uti in plurimisaliis morbis inllammatoriis, librinum tantum copiaauctum (sic dictam hyperinosin), globulosque sangui-nis copia absolute imminutos (Ilcnle) demonstravere.Memoranda tamen sunt quae Canstatt (1) hac de rc dicit:» Indessen sind keineswegs alle rheumatischen Krankhei-ten vonVermeiirung desPaserstolles im Blute begleitet,(Ij I. o. II •gt;. (J1-. O*

Page 27: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? es ist nicht erwiesen, dass die Bhitkrasis der Entstehungdes llheumatismus vorhergehe, sie kann ebensowohlFolge, Symptom, als Ursache der Krankheit sein undman kann billig fragen, Avesshalb nicht in allen Eällcn,wo der Easerstoil' in vermehrter Proportion im ]gt;lutosich findet, wie bei Pneumonie, Pleuritis, Ptliisisauch Symptome rheumatischer Airectionen sich zei-gen. Erwägt man, dass in allen Eiillen von ausge-breiteter Stase die EascrstoHmenge im Blute zu-nimmt, so bietet sich von selbst die Erklärung, wieim acuten Gelenkrheumatismus ein Gleiches stattfin-den müsse, oline dass man seine Zullucht zur will-kürlichen Annahme einer specifischen rheumatischenBlutkrasis nehmen müsste. Was noch insbesonderegegen eine primäre fibrinöse Abweichung der Blut-mischung spricht, ist die gewöhnlich seröse undschleimige, nicht fibrinöse Beschairenheit des Exsudatsin

rheumatischen und catarrhalischen Entzündungen;eine ursprünglich fibrinöse Blutkrasis müsste auchfibrinöse Exsudate liefern ; hingegen kann die Aus-scheidung von Serum aus dem Blute in rheumati-schen Kraiikhciten gerade die relative Zunahme desEibrnis im Blute begünstigen. J\Ian wird mir denEinwurf machen, dass die Ablagerungen in derEndocarditis rheumatica an den Herzklappen aus Ei-brin bestehen: diess ist aber kein Exsudat, sondernein Niederschlag aus dem Blute, durch die llerz-bowcgungcn vermittelt.quot;

Page 28: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? Ex hiscè crustae plilogisticae frequentia in rlicumatisino articulari acuto satis explicari potest. Dum-modo autem in supra-dicta opinione Imereamus exsu-dationem esse primariam, hyperinosin vero secunda-riam, restât tamen, secundum IIenle , ut expliceturabsoluta globulorum sanguinis imminutio, quorumnumerus, rebus ita perpensis, relative augeri debe-ret. Sanguinis detractiones illum globulorum san-guinis defectum, cui in reconvalescentia difficultersuppletur, augere valent, ita ut non raro, modera-ta etiam rheumatismi articulorum acuti cura anti-phlogistica instituta, chlorosi non dissimilis conditiosuperstes sit, Eieri igitur potest ut in hoc morbocrusta phlogistica ex sanguinis globulorum imminu-tione oriatur, eadem ratione qua illam saepe insanguine chloroticarum invenimus. Engel sanguinem saepe in venit spissum , nigrican-tem , dilHcultcr aut non coeuntem, rare, iis tantumexceptis

casibus , qui cum endo- vel pericarditide com-plicati erant, crusta i)hlogistica muni tum ; centranervorum reperit pallida, anaemica atque dura. liucusque de sanguine. Quod autem ad inventa iuipsis articulis attinet, scquentia alFeruntur. Nuncmembrana synovialis inllammata invenitur, cavumquearticuli exsudatis repletum aquosis, turbidis, puru-lentis, fibrinosis, nonnunquam haemorrhagicis ; nuncpartes molles, ossa et cartilagines suppuratione autmaceratione destructae reperiuntur , vcl etiam inllam-

Page 29: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? inationis productis aut exsudatis sanguinolentis iiilil-tratae, In aliis casibus partes tantum molles articu-lum circumdantes liquore aquoso sunt iniiltratae, quitamen etiam turbidus ac purulentus fieri potest. Kussmaul (1) duos refert casus rlieumatismi articularisacuti, in quibus insignes sanguinis cxtravasationes subossium diapliysium periosteo reperiebantur, alteram cumexilu in necrosi. Wunderlicu (2)duas refert autopsiarumbistorias, in quarum altera condylus internus ossis fe-moris sinistri, in circumferentia duorum pollicum carieerat destructus , ossis inferior apophysis prorsus exsu-dato ichoroso intiltrata et a diaphysi ita dissoluta, utgenu llexione facile disjungeretur ; a loco condyliinterni carie aifccto longus sinus sursus sese extende-bat per duas tertias ossis femoris partes ; sinusichore erat repletum quo etiam musculi circumjacen-tcs macerati erant. Similia observabantur in

supe-rior! parte ossis femoris dextri et in inferiori apophy-si ossis humeri dextri. In ipsis articulorum cavisnulla structurae mutatio morbosa obvia erat, synoviatantum turbida ac viscida. A nonnullis morbi exi-tus in suppurationem in controversiam vocatus estet rcvera minime negari potest tali in casu confusio-nem cum pyaemia, synovitidc traumatica aliisvcconditionibus saepissime cxsistere. Ilium tamen, quamvis rariorem exitum negare non (1(. Ariliif fiir l.lgt;^s. Moilk. XI. i. 1852. (2). llamlliurli ilcr 1'alli. uiül Tlioraiiie II. ji. 977.

Page 30: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? licet et hujus rei casus non dubitandi a nonnullisobservatoribus cum publico communicati sunt. Andral-lius enim in femina, quae, acuto rlieumatismo arti-culorum correpta, in initio secundae hebdomadis mor-tua est, sanguinem in corde et in vasis majoribusnormalen invenit, nusquam phlebitidis vestigium,in utraque tamen humeri articulatione ])us verumtotamque membranam synovialem minorum vasoruminjectione intense rubcntem. Bursae mucosae, ar-ticulum cingentes, pus itidem continebant et cumarticuli cavis commuiiicabant. Partes molles circum-jacentes normales erant et in cubiti articulationeparvam liquoris turbidi copia reperiebatur. In prioria WuNDEULiciiio (1) relata autopsiae historia in articula-tione femorali tres circiter uncias puris reperiebatspissi, uniformis, vini depositi colorem referentis ,membranam synovialem inspissatam, superficiem ejus in-ternam rubram ac inacqualem ,

cartilagines tamen arti-cularcs intégras ; e caeteris autem durante vita alfectisarticulis in sinistra genu articulatione parva tantumligamentorum capsularium aderat rubescentia ; in sinis-tra cubiti articulatione vix normalis synoviae copia,membranae synovialis vero rubor intensus et puncta-tus , in sinistrae manus articulatione rubescentia ad-huc intensior cum oedematis subcutanei vestisio. ALemorati casus inter vehementiores recenseri qui-rl). I. c. ].. 077.

Page 31: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? clem increntur multumciue valent ad probanduin,exitum in suppurationem obtinere posse, Plurimi tamcnobservatores in eo consentiunt mutationes morbosasin articulis non esse congruos cum symptomatumveliementia, et saepissime plane deficere. Ex bisceigitur patet exitum in suppurationem aliquando obve-nire, non autem intei inventa necessaria pertinere. His praemissis, alia ad morbi naturam perti-nentia examini submittamus. Symptomata rheumatismi articularis acuti non jiror-sus eadem sunt ac morborum phlogisticorum. Rareenim in his illa observatur mobilitas, subita illainvasie, magna illa rapiditas ([ua morbus ad suumculmcn pervcnit, illa subito cessandi vel locum mu-tandi proclivitas, quae in rheumatismo articulariacuto sese ostendunt. Disparet febris in decremento morborum phlogisti-corum, in rheumatismo autem perdurat postquam doloresarticulares jam evanuerunt.

Tumor insuper in rheu-matismo elasticus est ac fugax, in meris infllamma-tionibus et in arthritide non ita. Magno jure ergosimplicem hunc congestionem habere et quando verainilammatio oriatur , cui Andhallio docente lo-cus datur, hanc uti complicationem considerare pos-sumus. Quod tandem ad argumentum attinet ex morbicura anthiphlogistiea deductum, hoc loco sufliciat utcommemoremus , (um anterioris , lum rccentioris tem-

Page 32: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? poris practicos, postquam de incommodo iis persuasumesset, profusis sanguinis depletionibus allato, metlio-dum mutavisse pro cura magis naturae morbi accom-modata. Ex bisce omnibus sequitur rheumatismum articula-rcm acutum minime meram esse phlogosin, illi spe-cificam quidem subesse posse inllammationem , inllam-mationem vero si cxsistit aeque bene complicationcmhaberi posse. iîreviori nunc examini submittamus sententiamlIuFELANDi, rheumatismum nempe tamquam irritatio-nem considerantis, in membranis serosis, non veroin vasis sanguiferis sedem liabentem , morbum mini-me veram phlogosin, sed tantummodo irritationemad banc accedentem opinantis. Secundum banc opi-nionem morbus ad hydropes esset referendus et codcmmode ac hydrocele similesque considerandus. Negari quidem non potest in rheumatismo arti-culari acuto abundantcm et abnormen

synoviae se-cretionem semper adesse, sed nequaquam cum IIu-FELANDO ejus sccrctionis causam quaerere possumusin materie peculiari morbosa retenta (acrimonia rbcu-matica). Secundum nostram hodiernam doctrinamsuppressa cutis perspiratione aequilibrium turbari po-test inter vasorum absorbcntium et sccernentium ac-tionem, qua litiuoris scrosi copia quantitative augeripotest; hac quidem ratione processus in genere lo-

Page 33: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? — 2(1 — calis, uti liydroccle, iii (juibusdain casibus explicaripotest, minime vero morbus universalis, uti rheuma-tismus articularis acutus; in lioc acrimonia quaedamrheumatica, iijpotlietica, (juae sanguine veliitur, ne-cessarie in auxilium erat vocanda. Eorum, qui morbum neurosin habent, opinio niti-tur dolore, in rheumatismo articulari acuto velie-mcntissimo vulgo et numquam deficiente, porro mo-bilitatc symptomatum, nervoso quem morbus aliquandoinduit charactcre vel nervosa quadam complicatione,salutari in ijuibusdam casibus actione opii, aconiti,veratrini aliorumve narcoticorum atque chinini im-primis sulpliurici probata. Ulteriorem horum argumentorum explicationemsilentio praetereundam mihi videtur, eo majus quumin altero capite narcoticorum eirectus accurato exa-mini submittere volumus. Ilevera autem non conveniunt cum nervosa mor-bi natura structurae mutationes in

articulis atlec-tis (1), morbi decursus aliquando acutissimus atquepliaenomena critica, (juibus saepe cessât. CuoMEL acutum articulorun rheumatismum ana-logiam cum neurosi habere })robate studet, -»par (1) Viginli iluo a lioiiiLLtvD allati inorlxinim casus, ut cunrirmitiiliasoe structurae mutationes Ictlialcm cvcntuni scniigt;rr comitari, scvcrunijuilidum uiiuimc ferre jiossunt.

Page 34: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? » Vidmince de toulv lésion organique dans les parties»quit affecte,quot; At vero liae in re sane plus quam par est statuit,sed etiamsi ejus monitum veritati omiiino oppugnat,nervosa tamen morbi natura esse potest. Quaevisenim neurosis post aliquod tempus eongestioni,inllammationi Imjusque sequelis, structurae mutationi-bus, ansam dare potest. Nonne dolores obtusi, vagiin articulis saepius proprie dicto rheumatismo articu-lorum acuto diu praecedunt? Nonne sani ab omniparte homines rare a morbo corripiuntur, nisi causaoccasionalis (frigus humidum in corpus sudans agens)eam(iue secuta medullae spinalis irritatio vehemen-tiorcs sint? Alllciuntur plerumque rhcumatici, velii qui jam antea rheumatismo articulari acuto labo-raverunt, eadem quidem forma, sed leviori, quin le-vissimo gradu prodeunte,; ita ut medici auxiliuminvocare non necessc putavcrint. Argumenta igitur, quae nervosae

morbi naturaeopponuntur, non plane admittenda sunt, sed prae-terea talis rheumatismi natura verisimilior lieri vide-tur, si ad phjsiologicam medullae actionem respicimus. Omnia enim irritamenta in nervos peri])hericosagentia in medulla per rellexionein ct sympathiamsymptomata proferunt, quae plerumqne in systematecapillari unius pluriumve partium stasi, in nervissensitivis neuralgia, in nervis motoriis vel iu i)ar-tibus ab iis curatis spasmo sese manifestant. Quodsj

Page 35: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? ergo totum systema cutaneum vel magna ejus parssubito frigoris stimulo afliiciatur, abnormis reactioin eo majorem organorum numerum extenditur, quomajor numerus sit fibrillarum nervearum ex medullaoriginem ducentium, quae stimulum acceperint: tumsequi potest rheumatismus artieularis universalis velfebris rheumatica vel paralysis rheumatica. Quum vero illa a medulla spinali repetenda stasisin quadam tela seroso-fd)rosa sese manifestet, tumsymptomata nobis alferuntur rheumatismi articularisacuti, uti sunt decursus lentus, organicae mutatio-nes vel déficientes vel exiguae, hyperaemia, tumorac dolores vehementes, telae affectae exigua extcnsi-bilitate, vicinarumque partium compressione incres-centes. Illa insuper fugacitas atque mobilitas, rheumatis-mo articulari acuto propriae, optime explicari pos-sunt ex partibus quas medulla spinalis in hoc morboproducendo agit, eo

majus si animo reputemus hu-jus centri nervorum irritationem morbosam primariam,stasi in quadam articulatioue producta , non facileexstingui, mutuam vero reaetionem perpctuo persis-tcrc, qua fit ut aliae articulationes eodem mode cor-ripiantur.nbsp;, Multa igitur aflcrri possunt argumenta pro nervo-sa morbi natura. Minus autem cum illis consentio, qui morbum, uti

Page 36: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? — — artliritidem, ex cliathesi litliiasica explicare conantur.Ill utraque allectione, ita contendunt, acidumuricum copia abundat ct rheumatici, uti arthritici,calculis et arena urinaria saepe excruciantur, con-crctiones insuper morbosae in articulis rlieumaticorumeandem ostcndunt cliemicam compositiotiem (ex ura-tibus scilicet parvaque phospliatum quantitate constan-tes) ac artiiriticorum. In rheumatismo symptomatalocalia cadem sunt (juae in arthritide: tumor, rubor,dolores lancinantes, suppuratio in articulis rarissima.Chronicus articulorum rheumatismus , perinde ac ar-thritis , iiitumescentiae subinilammatoriac ac dcfor-mitati allectarurn articulationum ansam dat. Compli-cationes cum morbis cujusdam organi interni caedemsaepe in utroque morbo observantur. Tandem pro sua sententia etiam alFerunt turbae'gas-tricae, in utraque alFcctione obviae. Non est denegandum inter utrumque morbum,

sta-dio provectiori scilicet, magnam dari convenienti-am, et diagnosin, postquam morbus chronicum induitcharacteiem, nisi adjuvante anamnesi, non facilemesse; (sic vulgo dolores illi pertinaces in musculis,tendinibus, articulis aliisvc rémanentes, in rheumati-ticis rheumatici dolores vocantur, in arthriticis ar-thritici). Haec autem non sufliciunt ut altermorbus cum altero confundatur, alterique similis ha-beatur. On^inem trahit arthritis ex conditionibus morI)0- O

Page 37: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? — ;}() — sis organoniin liacmatosi in abdomiiie iiiservientiuni ;vivos niagis (juam feminas aggreclitur ; ejusque paro-xysini ])eriotiice absque ulla causa evterna redeunt,priinaeque aggressioni per longurn temporis spatiumturbae abdoiiinales praeccdant. lllieumatismus e con-tra aeris injuriis producitur, nullis plerumque prodro-mis praenuntiatus insultus alios non semper sequitur. In arthritide insuper minores articulationes potiuscorripiunter, v. c. primum plerumque hallucis articula-tio ; a rheumatismo articulari acuto majores saepissimeailiciuntur; et in hoc fixae concretiones raro ob-servatae sunt. Urinae sedimentum in rheumatismo articulari acu-to magis a febre pendet. llaereditas est régula in arthritide, exceptio inrheumatismo. Ex hisce facile intelligitur nullo jure rheumatis-mum artieularem acutum et arthritidem unum mor-bum haberi. — Opinionibus de vera rheumatismi articularis

acutinatura ita inter sc distantibus, variarum curandi me-thodorum eventus aptam nobis forsitan praebebit oc-casionem e variis sententiis optimam eligendi, qua-rum expositio in altera i)artc seciuetur.

Page 38: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? J'AUS TIlKllAPEUTICA. § SANGUINIS UETUACTIONES. a. Univcrsülds. — Vcteres de arte medica Seriptorcsceleberriini jam sanguinis detractiones universalesin rheumatismo articulari acuto commendavere, (juodnon mirum videri potest ih morbo, signa sic dictapatliognomonica inliammationis tali gradu ostcndenteet lehre intense stipato. Ex illis celeberrimus Sy-DENUAMUs de universalibus sanguinis depletionibusse(iuentia dicit : » Ut primum accersor, statim san-»guinis uncias decern e brachio lateris afiecti mitti»jubeo. Die sequenti, sanguinis tantumdem detrahere» praecipio ; atque intercalate die uno alterove, pro» aegri viribus tertio; dein, interjecto trium quatuorve» dierum intervalle (i)r(mt aegri vires, constitutie,» aliae(iuc circumstanciae suadoit raonent(iue), (juarto»attiue ultimo ut jilurimum, venaesectioncm repeto ;» raro enim usu vcnit, ut ultra (luartam vicem venam

Page 39: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? — — » iiicidamus, nisi vel regimen justo ciilidius praeees-»serit, vel medieamina ealidiora aegro praeter ne-»eessitatem fuerint ingesta.quot; Ilaec metliodus tamen Svdeniiamo uon semperplacuisse videtur, quum postea declarat bis terveinstituta venaesectione melius esse ab ea abstinercet cathartica administrare. Summi momenti mihividetur haec sententia Sydenuami, qui accuratissimusmorborum interpres aegrotantium salutem pertinacicujusdam methodi applicationi anteposuit. Stollius(quoque se interdum Sydenham! methodum seeutamesse, allirmat. » Verum vim medicationis ait (1) » hu-jus mali diuturnitas non raro elusit vircsque aegrorumcitius quam morbum fregimus.quot; Postea methodum re-linquisse videtur. Imprimis Tissotus et Roche inter phlcbotomiae lauda-torcs nominari merentur. » Si le mal ne diminue pas con-sidérablement,quot; ita in libro suo Tissotus ad

populum ver-ba facit, » apres la première saignée , il faut la réitérerau bout de quatre heures. J'en ai fait faire quatredans les deux premiers jours et (luelques jours aprèsune cinquième.quot; CuoxiELLius e contra unam vcl duas tantum venae-sectiones commendat, febris tantum moderandae causa,llecentiori autem tempore universales sanguinis de-tractiones saepius brevibusque intervallis rcpctitac a (1) Balio inc.lciidi. Toni. I. p. 57.

Page 40: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? Cl. Bocillaui) tiinquiim uiiica vera methodus the-rajjeutiea laudatae sunt. Methoduin istam (For m uh-.dus saignées coup sur conp) in sc(iuentil)u.s hreviterexponamus. Quo die recipitur aeger, duinmodo fortis sit et me-diae aetatis, venaesectio tit uiiciaruin xvi, sequentidie duas , utraque unc. x - xii, ct spatio intcrmediodepletiones topicae, vel per hirudines, vel per Cu-curbitas cruentas, quas hirudinibus praefert Bouillauü,quo modo x - xv sanguinis unciae adhuc evacuan-tur. Cucurbitae vel in vicinitate partis aifectae ad-plicantur, vel in cordis regione, siciuando hoc viscusimprimis affectum est. Tertio die iterum jubeturvenaesectio et ap])onuntur Cucurbitae, ad evacuandassanguinis uncias. ix - xn umjuc. Quarto die fe-bris, dolor et tunior, verbo omnia symptomata sicdicta iiiflammatoria imminuta sunt, ct nulla ulteriorfit sanguinis evacuatio. (iuinto die morbus in con-valescentiam transit. In

vehementioribus tantumexemplis febris nunc etiam perdurarc solet, quo incasu ad novam dcplctionem vel generalem vel topi-cam refugitur. A sexto ad nonum diem reconva-lescentia manifeste prodit, aegroqiu; cibus niagis nu-triens jam concedi potest. Alorbo recidivo, in casugraviori novae jubeuLur venaescctiones, in minusgravi diaeta, balnea, opiata, similia suflicere pote-runt. Adjuvantia sunt diaeta, potus diluentcs, vcsicato-ria, pressio partium externarum , partis cum ungnoiito 3

Page 41: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? — u — liydrargyri illinitac involulio, cataplasmata emollientîa ,balnea, opium, partim intus, partim endermatice ad-hibitum. Sanguinis evacuati quantitas in hominibusbene nutritis, rheumatismo articulari acuto laboran-tibus, seciuidum methodum cl. Bouillaud, plerum-(jue est librarum iv - v, in casu velicmentori uslt;iuead libras vi - vu, quin viii; in leviori vero tan-tum librae ii vcl m detrahuntur. llacce adhibita methodo Bouillaud morbi dura-tionem, alioquin G - 8 hebdomadum, ad 7 - 14 diesvel magis adhuc reduci opinatur; hac praeterearatione morbus numquam lethalis necjue chroni-cus fieret. Ilaec a Viro clarissimo e ])raxi dcducta magni mo-menti videntur, imprimis (pium non minus quam du-centis conlirmcntur obsf-rvationibus. An autum verita-ti pliuie congrua sunt? Nc(pia(piam nobis credere licetBouit-LAUDUM (!X industria res veritati ojjpositas retu-lisse, scd 1quot; methodum suam

jam diu bono cumcvcntu ai)plicaverat in jilcuritide, pneumonia , aliisquemorl)is plilogisticis acutis, a ])riori ergo methodo cap-tus habendus est. 2quot; (Juandociuidem Bouillaudubique endocarditis obscrvabat vcl cxsistere certe pu-tabat, suam methodum etiam in iis adhibuit casibus ,(pii verosimiliter sola cura diaetetica sanitati resti-tuerontnr, dum insujjcr inter leviores ducento-rum ab illo momoratorum casuum, tales refert ,in quibus levior cnjusdam avticuli rheumatica afFectio

Page 42: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? cum morbo cordis organico erat complicata. Tumquoque adhuc memorandum divisionem casuutn obi^er-vatorum in gröviores, leviores et lèves quamvis adspeciem aptissima sit, nihil fere ad rem facere, ([uia illiimprimis subest morbi cum cordis aflectionibus compli-catio, quae uti jam vidimus in morbo régula non est.H« Quum complicatio morbi cum endocarditide, etsinon frequens sit, tamen occurrat, quumque talesimprimis casus morte terminari soleant, ileri quidemposset ut Bouillaud largis depletionibus endocardi-tidem vel praecaverit vel sustulerit, atcjuc ut bancob causam nullus casus lethalis fuerit. Ultimum argumentum pro metliodo stricte an-tiphlogistica, quam Bouillaud instituit, militariomnino videtur. at vero de iis tantum casibus valetin quibus rheumatismus articularis acutus cumendo- vel ])ericarditide comjilicatur. Veritati consentanea esse non possunt, quae con-tendit Vir Clar. de

l)revi morbi duratione adhibitasua methodo. Protractam enim reconvalescentiam,magnam aegrorum debilitatem non commémorât; dum-niodo dolor disparuerit, sanatus est aeger. Demonstravit nempe imprimis Ciiomel rlieuma-tismum acutum articularem ab una j)arte non tamdiu durare quam contendit Bouillaud, sed [)lerum-(lue non ultra duas aut tres hebdomades, et ab al-tera parte ex triginta tribus cxemplis, a Bouillauuoallatis, non nisi sex ante linitam alteram liebdoma-

Page 43: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? — — ilein fuisse sanatii, nulla adhue habita ratione, tem-poris, inter morbi i)rimum aggressum et aegri recep-tiouem in nosocomium intermedii, Alii Auctores e plurimis allatis morborum liistoriisdeducere se posse opinantur bouillaudum sua captummetbodo, aegrotautes justo citius reconvalescentcs ha-bere, cum rcmissiones 21 — 48 horarum in isto morbosaepe obviae sifit. Cum igitur accurato institute ex-amine probatiun videatur lîouiu.atinn elîatis non pla-nam lidem esse habcndam, eins metbodo ab alteraparte jure op])oni videtur, quod alicpiando fortassenon raro nocivos edideril ellcctus. Ita vires aegrotantium illam frangerc ct cordis af-fcctionibus ita motuendis, ac conditionibus morbosis sicdietis chlorotieis longae durationis ansam darc benennilti jure contendunt. (iuod refutare conatus est Bouillaud, contendcnsnon sanguii\is detractiones rejjetitas sed longam morbidurationem esse

causam remanenlis debilitatis, quiasanguinis jactura mox rcstituitur. Ad rem illustrandamfortasse iuvabit aliorum, banc methodum sine praeju-dicata opinione expertorum, experientiam cxponere.]\I()nnkket (I) (piatuor refert casus in nosocomio Pari-siensi (la Charité) hac metbodo curates. In ])rimo et (piarto casu endocarditis aderat, in (|uar-to ])raoterea exanthema miliare, sudore coi)ioso sti-patuin. (I) Oaz. .les llAp. ii Scpl. isi-J.

Page 44: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? — ar-ia tribus prioribus casibus intra biduum quinquiesveria secabatur, inultacque applicabantur Cucurbitae cru-entae; in omnibus rlieumatismus articularis acutusquarto vel quinto ab instituta cura die evanuit, pul-susc^ue tardior evasit (cpiod a Monneuetio bonum ha-betur signum). In primo autem strepitus abnorinisin corde remanens prognosin minus iaustam reddebat. Primus aegrotans et tertius in stadio roconvalescen-tiae anaemia laborabant (levis strepitus intermittens inarteria carotide). Quartus vero die decimo ([uarto abinstituta cura (juoad morbum melior sese liabebat, sedcordis conditio periculi plena erat habenda et de per-fecta sanitatis restitutionc minine adhuc sermo essepoterat. Profitetur porro Monneret rnorbi vimmetliodo frangi (quidem posse, aegrotantes vero mor-bis secundariis semper labdrare, (piod ut methodumcommendaretur non aptum videtur. A llosTANio ([uinque

observationes in nosocomioParisiensi (llotel-Dieu) factae cum ])ublico commu-nicantur (1), in (juibus sanguinis detractiones licet mo-deratiores institutae sunt, (juarum brevis conspectus hicsequitur. Obs. 1. Femina mipta, 23 annorum, ITjquot; m. Jan.prima vice morbo correpta, nosocomium 18quot; h. m. (1) Caz. a™ Ui^j.. 7 F6vr. 18f)l. l'o.itca (Caz. ilos IIo]). 28 Fcvr. 1851) (piatiior ailhiic rcferuntur obser-vationes bono cvuntii mo.lcrata antii liloposi curatau, tomiiore autoni cuni-uHiiiicalioiiis iii nosoi'omiigt; ailliui- vrrsanli.«.

Page 45: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? — ;is — intravit, 7 - S articuli grailatini alliciuntur, dumprimo sono levissimus aderat strepitus. IJis vena se-catur. Incipit stadium reconvalcscentiae Jan., re-linquit nosocomium 4-'' Febr. Obs. 11. Femina nupta, 23 annorum, antea nun-([uam rlieum. art. ac. passa. Incipit morbus 12quot;Jan., quator diebus post in nosocomium recipitur.Una tantum instituitur venaesectio. Incijnt convales-ccntia circa 25quot; vel 20quot; b. m. Nullus aderat stre-pitus. (Jbs. 111. Juvenis, 30 annos natus, tertia vicemorbo correptus, 20quot; m. Jan. (prima vice anno decimo([uinto, secumla duodevicesimo). Bis vena secatur.Fere sanatus 4quot; Febr. Nullus obvenit strepitus. Obs. IV. Juvenis, 20 annorum, tertia corripi-tur vice 14quot; m. Jan. (primus obvenit insultus announdecnno, secundus anno duodevicesimo); post lianecontinuo palpitationibus laborat. In clinicum reci-pitur 10quot; li. m. Primum sonum

strepitus comitatur. Duabus institutis venaesectionibus convalescentia20quot; Jan. incipit. Obs. V. Juvenis, 17 annos natus, secunda vicemorbo corriptur 4quot; m. Jan. (prima anno decimo (ertio),nosocomium 9quot; Jan. intravit. Strepitus levis;duaeinsti-tuunturvenae-sectiones; incipit stadium convalesccntiae13quot; m. Jan., sanatusdemittitur Februarii. — Prae-termitlentibus conclusiones ab Auctorc e.\. illisdeductas,licet nobis ca exciiu-ro, ijuae not^tra scopo respondeanl.

Page 46: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? Morbi duratione pro nostro scopo ab incepta curausque ad ineuntem reconvalescentiam statuentc (quodmihi incertum videtur), liquet morbi durationem in pri-mo casu fuisse 4-5, in secundo 9-10 dierum.;in tertio non mentio fit de tempore quo cura inceperit,neque de reconvalescentiae initio; a morbi invasioneusque ad sanationem duratio 14 dierum erat. Casusquartus et (juintus siiiguli (juatuor dierum spatium per-currebant. Doleiidum quod in his virium conditio acstrepitus perduratio (([ui ter obvius eral) non memora-tae sunt. Sanguinis tamen detracti copia non itamagna erat, ut ex illa debilitatem vel strepitum ex-spectari licerct. Moderations ergo hujus antiphlogoseoseffectus praecedcnti multo meliores videntur. Apud nostrates moderata antiphlogosis, aliis sic dic-tis remediis antiphlogisticis'adjuvantibus, hodie etiamusurpatur, multiqnc bonos haue edere ellectus ail'ir-mant, licet

reconvalescentiae stadium non tali ])rcvitempore intret (jualis in casibus a Hostanio memo-ratis; multique insuper post illam saepissime sta-tum observavere anaemicum ac chloroticum , innostro morbo, docente Canstattio, post unam plures-ve sanguinis detractiones citissime aliquando nas-centem. Magis magisque relinquitur Bouillaudii methodus,quin moderata etiam antiphlogosis ab artis peritis indies limitatur; solum enim hodie administrari soletin individuis plethoricis, ubi vehemens adost reactio

Page 47: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? at simul morbus inllammatione partium internarumnobiliorum complieatur. In morbi initio praecipue cum antipblogosi cautemercandum , (juia postea endo- vel pericarditidis for-tuita complicatie largas sanguinis detractiones rcqui-rit ; nc(iue a dolorum articularium vebementia indi-cationem magnae sanguinis copiae detrabendae peta-mus, (jua rheumatismus articularis lixus vagus lieriposset ct rcconvalescentiae stadium protraherctur.Methodus ergo prae aliis non commendari meretur,urgente autem indieatione moderata antiphlogosisutilis esse ])otest. Nostris autem temporibus anaemi-cis ])arcae sint sanguinis detractiones ; quid mirumigitur (juod nostro tempore varia adhibita sint remé-dia , s})ecifica ut ajunt virtute ad morbum debellan-dum ])racditae? b. Topicae. — Opinantibus alVectionem articulorumlocalem tantum morbi universalis esse manifestationem,dare ])atet depletiones

topicas tunc tantum utiles esseposse, quando una mode articulatio allecta sit, neque inaliam migret morbus, sitpie loco allccto vehemensadmodum dolor sit, aut in ])hlegmonosam et fixaminllammationem degenerare minatur articuli morbus,llirudinum vel cucurbitarum crucntarum apjilicationedcbellari quidem ])ossunt partis allectac tumor ac do-lores; hi tnmen alibi plerumque exsurgunt ct aegro-tanti ideo iiocere possunt (|imm morbus, a )gt;erii)beria

Page 48: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? retropulsus, partes centrales aileetet, ita ut brevelevamen exitus funestus insequi posset. § 2 sa mn a. a. Nilrnm. — Jam superior! saeculo magnae hu-jus remedii doses (8-—10 dr. intra njclitlienieram)in veliiculo demulcente adversus rlieumatismum arti-cularem acutum a medico Anglicano Bkocley propo-sitae sunt, qui post alicpot dies remedium levamenaflerre, copioso erumpente sudore, alfirmat. Nostraaetate Gendkin imprimis inter ejus laudatores re-censer! meretur, doses unc. ß — iß intra nyctheme-rum magna licjuoris (juantitate solutas adhibens. Plurimi remedium simul cum aliis administravere,pauci vero omnibus aliis sepositis, (piorum experien-tiam in sequentibus breviter exponere conabimur. Uoct. Akan (1) duodecim rlieumatismi articularis acu-ti casus refert, (juorum tres endocarditide vel pericar-ditidc erant complicati ; in omnibus hisce casibus , adhi-bito nitro, media morbi duratio

erat unius hebdoma-dis post morbi invasionem. Intra nyclithemerum un-cia in magna liquid! copia, durante morbo libra cir-citer administrabatur. (I) .lourii, ilck- ('niiiiaiiiiiaiiroii mùtl. aoiil,

Page 49: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? — là — T;\lcs, aflirmat doct. Au.vn , magnas doses vene-ïiatos imm(iuam edidisse eliectus, vulgo sudorcs copi-osos, nonnum(piam diarrhoeas, raro ahundantem uri-nae seeretionem produxisse. Sub usu remedii mox de-crevit pulsuum frc(pientia et durities, cordis impetusimminuebatur. ITacc circulationis mutatio atque abun-dans trans])iratio apud plurimos aegros observatur. lîennet Gkxukini mctliodum secutus iu acutamorbi specie remedium magnos edidisse elFectus, inchronica autem jjarum elliccre, aflirmat. In initiovoniituritiones ac vomitus oriri, protracto autem re-medii usu mox cessantes, declarat. Primis vel30 horis nulla observabatur mutatio, tum autemvel serius adhuc i)ulsus tardior ac dobilior fichât,cjuod cliam ab Auaxio observatum fuit, abstjueulla jam nunc notabili aegrotantis conditionis mutati-one. Saepe diuresis ac diaphoresis auctae observabau-tur et in ultimo casu

pulsus eo citius decrevit Exejus opinione hujus salis virtus sedans principatumtenet et cessantibus reactionis generalis symptomatibusevanescit infîlammatio localis, tumor sensim decrcscitac non amplius ah uno ad alterum articulum migrât;5quot;, G» aut 7° die aeger reconvalescentiae stadium in-trat ct die 10° vel 12° sanatus haberi potest. Du-rante medicaminis administratione lingua semper albaobservabatur. Bennet, quamvis nitrum princeps adversus morbumhabeat remedium , non semper tamen eliectus edidisse

Page 50: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? poàtca coniitetur, aliamqüe institui solet curam, dum-modo inter (juatuor vel (juinque dierum spatiumconditio morbosa non emendata sit. Cordis allectio-nes durante cura se numquam observasse déclarât. Minus faustos obtinuit eventus, certe quoad mor-bi durationem doct. Basuaji (i) ; 79 aegrotantibusnitrum administravit, quorum sexus virilis 58 (de(luil)us decern cordis allectione erant correpti et duosuccubuere) et feminini 21 (quarum octo corde labo-rabunt et una tantum succubuit) ; 50 sanatorum mor-bi media duratio 31, viginti sanatarum autem 31dierum erat. Quo(iue doct. Macauio (2) nitrum optimos edereellectus contendit; 3, 4 ad 5 drachmas de die ad-ministrât, raro et tantummodo iu casibus acutissi-niis ad unciam adscendit. Modifîcatur liaeccc curapro aegrotantis conditione et pro complicatione; subista cura, inquit Macauio, mox evanescit febris ces-santque dolores, sudoribus ac

urina abundanter simulprorumpentibus. E quindecim ab illo observatis morborum casibus,duodecim refert in quibus nitrum, licet non unicumremedium esset, in cura tamen principatum tenuissedici poterat. Brevitcr memorabiliores exponamus : In tertio casu intra nychthemerum plane sanatur (h ^l'd. ciiir Trans.nbsp;M. I«i9. 'i)' Aun. lufilic. (le la Flan'lro OrciJ.nbsp;— 1853. 5e livr.

Page 51: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? aegnv, îidliibitis quatuor circiter uitri drachniis. luoctava observatione de aegra agitur , ([uae intra die-rum liebdomadem nitri ope sanitati restituitur ; cae-teri intra duodecim vel (luindecim dierum spatiunipristinam récupérant sanitatem, (juod faustus omninoeventus vocari licet; liquet enim e quarta observati-one morbum sibi relictum, ut sanctur, duas vel tresmenses posse exigere, vel cbronicam iiiduere cliarac-terem. Ex observatione tertia decima et décimaquarta concludendum esset, nitrum minus bonosedere eirectus in articulorum rheumatismo apyretico,licet multae allectae essent articulatioiies , dolores(pievehementissime ac in magna extensione saevirent.Constat ex septima observatione tam magnas nitridoses impune administrare non semjjcr licere, quia hoccasu contnme vomitus ciebant. Metuendac iliac cor-dis allectiones nullo memoratorum casuum obviaeerant. In nostra

quoque patria multi inveniuntur hujusremedii laudatores, (^ui phlogisticam morbi naturamamplcctentes , simul cum sanguinis detractionibus tumunivcrsalibus tum topicis eo utuntur. Aliquoties ejusadministrationem observare mihi contigit, medicocum eventu, morbi tamen duratio ab eo non brevierfacta niiln' visa est. Ex diversis allatis statucndum tantum videtur ni-trum morbi durationem breviorem lacere, febrem acdoleies mitigare pulsuuin(pii' fVccpuMitiam ac duritiem

Page 52: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? innninuere. llisce tarnen ejus virtus therapeutica non-dum explicala est; an Eisknmannio docente haec po-tassae tribuenda? vel remedium tantummodo antiplilo-gisticum habendum, quod fibrino solvendo agit?lioc senyu venaesectionum adjumentum utilissimumestic potest. Nitruin ergo jiotius temperante virtute gaudere vi-detur, quam specilica antirheumatica ab aliis in hoemorbo illi tributa. Dentur tamcii inagnae rcmcdiidoses in magna vehiculi demulcentis copia, ut aver-tentur molesta ac nonnumquam periculosa gastricasymptomata. Non semj)er etiam datur medicamini»administrandi, omnibus aliis sepositis, occasio. Cui-nam illa semper datur remedio, specificis imo? h. Alcalina. — Horum remediorum in nostromorbo laudatores pro sua opinione afferunt : 1quot; illa sanguini alcalinam rcddere naturam, quiasaejnssime omnes fere secretiones, speciatim perspi-ratie, in hoe morbo acidae

observantur; 2quot; fibrinum quantitate auctum solvere; 3quot; virtute tandem temperante et diuretica illagaudere, qua sanguis eo citius purgetur. Acida haec sanguinis conditio vim etiam noccn-tem in endocardium cxerceret, hujus phlogosin achypertrophiam eificeret, dum majori fibrini copia, de-])ositionibus in valvularum jjartiumque circumjacen-tium interstitiis, circulationem turbantibus, ansa da-

Page 53: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? — 1.(1 — rftur. Doct. FuuNiVAi,L(i) alcalia, spcciatiiti auloiuliq. l-ali carh. magna dosi adhibcbat, donccevaiiuisset diathesis acida, vel non amplius ab ae-gris remedium ferrctur; qua sub cura de quinqua-ginta casibus ne semel (juidem cordis allectio eratobvia. Saepe etiam alcalia cum colchico aliisque specili-cis antirheumaticis praescripsit, (pio non ccrtiorafiunt expérimenta. Non plane tamen adhuc demonstratum est alcaliacodem modo in sanguinem agere in organismo quamextra cum, quod si lierit nulla fortasse remédia ra-tioni plus essent consentanea, quibus si cordis aflec-tiones praeverterentur, jam hac ratione administrati-one essent dignissima. c. Phosphas ammaniac. —Nuper Buckler et Edwardshoc remedium commendavere. Ponunt viri illi doctissi-mi rheumatismo uti arthritidi dyscrasiam subesseuvicam, de qua in altera parte fusius tractavi-mus. Hujus ergo salis actio in eo

consisteret,([uod acidum uricum et uras sodae in salia mutaren-tur solubilia, in uratem ammoniae et phosphatemsodae, quae magna copia exccrnuntur; exstanti phos-phati sodae, testante Liebigio , proprium est majoremacidi urici quantitatem aqua solubilem reddere. Quofacto acidum uricum sive liberum sive conjunctumin organismo secretioni ])er rencs proprium ficrit. (1) Th.' lamvt No. 11. 18ii.

Page 54: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? Adininistravcre rcmcdii iü—2ü_^grana; ter dc dieea dosi notabilia tioii observabantui phaeiiornena pliy-siolügica, jnodo nausea et jn rosis (ininori autem gra-du) , modo (stragulis aegro impositis calidis) sudorvel urinae excretie audaucta. In urinis eorum, quo-rum sanguis magnam acidi urici quantitatem conti-net, sedimentum copiosum ex uratibus constansi'ormatur. Quamvis ailirmet doet. Edwauus pliospliatcm am-moniae in arthritide et rheumatismo chronico optimusedidisse eflectus , ejus tamen usum quoque in rlieiuna-tismo articulari acuto laudat. Morbi in alios articu-les migrandi proclivitatem immiimere videbatur etin .15 casibus com^jlicatio cum cordis morbo nunquamobservata est. Exitum in rlieumatismum chronicumarticularem hoc remedie etiam praevertisse Edwardsopinatur. § Metallica. a. Taüurus cmeticus. — Variarum rheumatismiarticularis acuti curandi methodorum illa

speciatimnotari meretur, (piae a multis medicis adhuc usurjja-tiir et consistit in tartari emetici magna dosi admi-nistratione. SroLL, Laennec et Dance hoc mediciimentum

Page 55: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? bono cum evcntu se administrasse alllrmant ct ulteri-ores a Scuoenllinio, Anurallio aliisque factae obser-vatioues hoc remedie rheumatismi articularis acutidecursum moderari conlirmant, potissimum quum symp-tomata gastrica vcl biliosa simul obvia sint. Ita enor-mes remedii adhibuere doses medici Americani, utaegros non intoxicatione esse morluos mirum sit.Plcrumque instituta venaesectione administrandi me-thodum Pescuieiu (8 — 12 grana in solutione intranychthemerum) sequuutur, uti in pneumonia. In initioplerumipie materies sursum ct deorsum expellitur.tandem autem 1er tur remedium. Qua demum agatratione vcl uti revulsivum aut tamscuam constrasti-mulans incitando excretiones, vel systemate ner-vöse deprimendo ; vcl sanguinem alterando vcl augen-do cutis functionem non certo elïïci potest. Celebcrrimus Scuoenlein inter remedii laudatores re-censeri meretur; ut

juvet, ait, largis per vomitumnon autem per alvum, ejectionibus opus est, netjuesecundaria in cutem actio exspectetur. Veliementivomitus reactione articulorum atrocissimos doloressubito cedere saepe vidit. Laennec , tartari emetici maximus antea propug-nator in 17 ab ipso observatis casibus nullum cx-pertus est ellectum et ab eo tempore ab usu abstinuit. Dance etiam in 20 casibus magnas tartari eme-tici doses contra rheumatismum articularcm acutumparum valere observavit. Tam magnae igitur remedii

Page 56: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? doses in universum reprobandae videntur; symptoma-tibus tamen gastricis vel biliosis simul obviis, tarta-rus emeticus egregios edere potest efleetus. Moveri denique jiosset (juaestio an magnae istae(loses morbi decursum non ita turbare valeant,ut facile ad cor aliasve jjartes internas metasta-ses oriantur, quod IIevfelder saepius se vidissedicit. b. Mercunalia. Horum praecii)uc mercuriim didcc.m.uscjue ad salivationem in hoc morbo adhibuere, nonautem uti sp(;cificum antirheumaticum scd proptervirtutem ejus antiphlogisticam et secretiones incitan-tem. Ab Anglis inprimis summopere laudatur calo-melanos cum opio ronnubium. (Jt methodi anti-])hlogisticae adjuvans certe prodesse maxime calomeljjotest. Mercurius suhlimaluft corroninun secundum nonnul-los rlieumatismi acuti decursum brcviorem rcd-dere valet; alfectione ad unam tantum articulatio-nem limitata, ^ — ^ grani pars bis tervc

dcdie admistrata a])ud adultos bonos edidit ellec-tus in casibus, aliis remediis pertinaciter rosis-tcntibus. Gastricis afrectionibus intercurrentibus remedii usumvetari vix est quod moneamus. Ejus usum inrheumatismo chronico cxpcrientia jamdiu com-])robavit.

Page 57: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? 1. Narcotica. Narcoticorum adininistratio attcntione dignissimaest; si enim in mcmoriam revocaiuus quae in prioricaj)ite inveniuntur, rheumatismo articuh\ri acuto ve-rosimiliter suhesse irritationem sjnnalem, narcotieo-rum administratio iudicata videtur ct rationi congrua;eorum etenim virtute peculiari systematis nervosiiunctiones , lellexiones morhosas eHicientes eo usquescdari possent, ut adversus stiuuilos allatos aliquam-diu minorem reaetionem ostendant. Sola fortasse ac-tione anodyna maxime i)rodesse possunt ; dolor enimin nostro morbo non solum habendum est symptoma,scd magno irritabilitatis gradu jam i)er se })ermancnscausa morbi fieri potest. ]mo quum ponamus rheu-matismo articulari acuto inllammationem subessc, vc-ri non dissimile est opium virtute sua narcotica ct vimnerveam imminuente inllammationem moderare, quod co])robabilius fit experimento a Cl.

SciiiioEnEu van uerKOLK institute, quidissectis nervia inllammationi minuslacilc locum dari observavit: nonne ergo eo magis il-lis, (jui rlieumatismum articulorum acutum c medullalantum petciulum existimcnt? Varia morbo opposita sunt narcotica, (luorum prae-ripua suilt: opium et mori)hinum, aconitum, vera-

Page 58: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? triimin, cicuta , hclladonna, strychiiiuum , stramouiumalia(iue ; (juoruin iic Itmgiorcs simus usitatiora tan-tum examiiu' subjicicmus. u. Opium. — CoiiRiG.vn (1) primus hoc rcmediun)in iioatro morbo proposuit ; suis ductus obscrvatio-iiibus sequentia statuit: hirga dosi propinandumest opium ; (jui autem granum urium ter quatervede die administrai, plus nocere {[uam auxilium af-Icrre illi videtur. Eo usque augeantur doses, ut aegri, licet non dor-miant, dolore tamen sint immunes ac bene sese senti-ant. Refractae doses irritant atijue crethismum nerveumprovocant, dolores autem non mitigare videntur. Me-morandum insuper magnas tales doses alvum cojjio-sam , adstringentia fortissima requirentem, produxisse. (iua sub cura morbi media duratio 17 , post opiiautem administrationcm 'J dierum erat. Curac man-dati numquam debilitati erant et minor erat morbiad rcdcundum proclivitas. Nuntjuam

Coiuugan jure metuendas cordis afFectio-nes , a Bouillaud non obstante cura sua antiphlogisticatam frequenter obscrvatas, vidit et funestum hunccxitum opium avertere posse existimat. Liquet porrocx relatis casibus dolores lioc remedio revcra immi-nui ct mirabile dictu sine narcoseos symptomatibus. Ilaec cura ejus quo(|ue de morbo opinioni, cui (1, Diil.liii lounul, i7, Vol. \VI.

Page 59: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? iu initio turhatain subesse iiuiervatiouem contendit,consenlanea videtur. Postea dcnuo opium eclcbratum invenio a doet.klusten (1), qui gradatim auctas remedii doses (gr.^ — 3 omni trihorio) adhibet. Ultima aliquamdiu ad-miuistrata dosi, seiisim sensimque doses imminuuntur. Sua nititur metbodus quinquaginta per longum tem-poris spatium observatis casibus et petit indicationemex dolore perstantc et ex conditione eretbica tam uni-versali quam locali ; ab opio autem abstinendum simul-ac adsit peri- aut endocarditis; quo in casu illudadbibiît Coriuoan, complicationem avertere contendcns.Doet. Keusten vero, non uti Cohkigan , opii admi-nistratione endo- vel pericarditidcm avertere possecredit, in conditionibus hyperstbenicis mimquam opi-um se administrasse ailirmans. llae adbibita metbo-do ad curam perliciendam decem aut quatuordecimdies recpiirebantur. Ex liiscc ergo tantum

esset concludendum : opi-um citius quam methodum antiphlogisticam salutemalTerre; allectionum cordis nutem i'rcqucntiam hac mé-thode secuta minorem esse, ronjici quidem potest,conlirmationis tamen indigct. Licet tandem cura opiata tamquam methodus non com-mendanda videatur, minime tamen negandum, opi-um maxime i)rodesse hominibus ercthicis rhcumatis- (1,1 I)i'ul.;i-lir Klinik, ISjd, ^(l. 2 ct 2(gt;.

Page 60: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? ino articulari acuto uüectis; his certe levameii et sorn-iiuin placidura afl'ert, duminodo satis magnae adminis-trentur doses; parcae enim et relractac doses exci-tante magis gaudent virtute, quibus aegrotantes insomnolentiam inquietam incidunt, ex (pia post brevetemporis intervallum exsultant, ita ut levem somnumatrocissimi saepe secjuantur dolores. h. ÄcouUu/ii. — Hoc in rheumatismo articulari chro-nico saepius quam in acuto adhibetur, et quidemideo (juod sanguinis circuitum incit^ire dicatur ; sunttamen, (pii vim illam incitanteni negantes aconitimagiias doses in acuta naorbi specie etiam adminis-tra verint (Stokkk). Lombaudus inter alia extractum aconiti alcoholi-cum (gr. VI - dr ß intra nyclithemerum) uti specifi-cum remedium in acuto articulorum rheumatismocommendavit. Casus mihi innotuit in (juo quinquegranorum extr. aeon, singulis diebus administratio-nem in rheumatismo chronico

vertigines, ccphaleavehemeus et nervi ojjtici irritatio insecpiebantur,dum trium granorum de die usus protractus sen-sim sanationem afFerebat; ([Uod licet parum ad remlaciat, (juandociuidem aeger inter irritabiliores eratrecensendus, miror tamen (juod dosin ad drachmamdimidiam augere et graiia sex minimam dosin sta-tuere ausi sint. (ÀVNSTATT aconitum remedium incertum habet, (luiamaxiHiae dosc.s innocue ferunlur, quod tamen modi-

Page 61: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? rarniilis pracpiirationi vel aegri constitulioiii maxiinaiiipartem tribueiulum videtur; ex memorato eerte casuremedium non semjier ita imiocuum esse constat. Aliquoties ejus administrationem in rheumatismoarticulari acuto vidi, sed morbi durationcm brevioremlactam aut symptomata molestissima cito imminutasub usu remedii numciuam mihi observare contigit. Magnas quidem aconiti doses celerem allerre condi-tionis morbosae emendationem semel mihi adspicerclicuit, non tarnen sine notabilis intoxicatioin's symjjto-matibus. In chronico vero articulorum rheumatismomeritis celebratur encomiis. c. Veratrhmm. — Multum ante aliquot annos com-mendatus fuit externus hujus alcaloidei usus tam inacuto quam in chronico articulorum rheumatis-mo (1); nuper autem in rheumatismi articularis acuticurationc summopere celebratus est, atcjue internaejus administratio paucis diebus morbum

sanare fertur.PiÉDAGNEL remedium in rheumatismo articulari (1) Dp linjus modicaininis in noslrt) in0rl)0 usu mcntioncm jam factaminvenimus in cgrepia dissertatione doet. C. C. Ko'cll: dc vcratrino ejus-que usu medico, obscrralionibus clinicis iiireilhjato, 1837 p. 86. Quinque vir cloot.oum j)ul)lico commuuicavit obscrvatioiics ji. 37 —43.Uni rheumatismo allrctorum remedium salutcm attulit, canteris non ita. ScuDAMOBE cl Tl?K^BV?LL icquc ac doct. Rol'll vcratrinum unguenti for-ma administraverp. Doct. IUrdslby in niorl)is rlioumaticis nnicJio in-terne usus est, non autom bono cum cvcntu. (Conf. .!. PuRtin*; ilcbclt;jins?lcn der Mut. .^Icd. en der Therap- dorr Dr. Kuru, dl. IIp. 11(1).

Page 62: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? o;) — acuto primus iiitus administrasse videtur, pilu.arumforma, (juarum singulae veratrini 0,005 grm. (duodc-cimam circiter grani partem) continebant; mane,meridie et vespere uiiam tantum adhibet et sensimdosis ad decem pilulas, ideoque ad 0,05 grm. vel ad tgrani partem circiter de die , auget. Quando non ferturremedium, vel narcoseos symptomata provocat ,vel trac-tus intestinalis irritationem, uti sunt faucium et ventri-culi ardores, vomitus, diarrlioea ceteraque, pro temporeab illo abstinetur : hoe temporis intervalle balnea deaquae vaporibus aegrotanti administrantur. Num-quam in hoc morbo venaesectionc utitur Tikdagnel.Uuos tantum cum publico communicat casus, mirabi-li cum eventu veratrini ope curatos. In primo, ubiomnes fere allecti erant articuli, et febris ac ceplialal-gia vehementes erant, cufae die 28 m. Aug. 1850inceptae 1 Sept. (post sex igitur dies) finem impone-bat ; dolor ac

tumor subsederant et die 14 m. Se})t.aeger plane sanatus Nosocomium reliquit. In altero ,5 Sept. 1850 sex administrantur pilulae; abstinen-dum autem a remedio erat propter intoxicationis sympto-mata (narcosin ct tractus intestinalis irritationem),(juibus cessantibus melior sese habet aeger pristinam-(jue sensim récupérât sanitatem et post leviorem mor-bi regressum, 23 Sept. curatus dimittitur. Ilisce pluribusque aliis bono cum eventu peractis,PiÉDAGNEi. morbum intra dierum liebdomadem perveratrinum sanari statuit.

Page 63: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? Ex eo inde tempore multi experti sunt remediutn;laudatur ab bis, eulpatur ab illis. Pulehriori adlmccum eventu se illud adbiliere perbibet Trous-seau (in nosocomio Parisiensi Hotel-J)ieii). Adminis-trandi rationem a Piédagnel propositam paucistantum mutatis sequitur ; primo scilicet die unam])ilulam (0,005 grm) adbibct, secundo duas, tertiotres ; rare dosis ad septem pilulas de die augetur.Cessantibus morbi symptbmatibus, ((uod plcrunniue(juarto, (luinto aut sexto post inceptam curam evenitdie, in dosi superioris diei consistit et pergcnte re-.convalescentia ratione inversa dosin imminuit. ])umirritationis gastro-intestinalis symptomata sese olie-runt , tum remedium tali adbibeter dosi, quali sinenoxa ab aegris fertur. Quatuor refert casus Trous-seau (1) veratrini administratione felicitcr sanatos;quos breviter enarrare hoc loco cupimus. Casus primus. 18 Eebr. Omnes ferc

articulationcs,tum extremitatum superiorum tum inferiorum neeminus colli vertebrarum dolent, ru bent atque tument. Primum cordis sonum strepitus comitatur, impri-mis propc valvulas semilunarcs aortae, in trun-cum hujus arteriae sese extendens quod secundum'J'rousseau raro sese ollert, afiectionc plcrumque pro- (1) Kntari mcrclur linrum rasmim cunim in nosocomio Holcl-Uicurtiam ohscrvatam esse a modicis iioslralibus, doct. Fauics üI Kkkkii, quo-rum illc liacH! do vcratriiio observata rolulit in nostro Kriicrlorio (OJ®jaargaiii; 18M).

Page 64: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? ])C orilicium, vel saepius adhuc prope valvulasmitrales obvia. Pulsus lot ictuum, lingua rubra, sitis intensa,ciborum appctitus deletus , non autem nausea nequevomitus, constipatio. Praescriptio: una pilula, veratrini0,005 grm. continens, clysma et diaeta. 19nbsp;Febr. Aeger paulo melius sese habet; plane1ère disparuere sinistri genu , ac(iue ac utr-uscpu: ar-ticulationis tibio-tarsalis intumescentia, cetcri articuliut heri, idem strepitus, lingua rubens, sitis vehe-mens, cephalalgia, nulla vomcndi conamina, duaeadministrantur pilulae , eademque jubetur diaeta. 20nbsp;Fcbr. Pedum ac genuum articulationes a dolorelibcrae ; doloris, ruboris ac tumoris decrementum inceteris articulis atlectis; idem cordis strepitus, pulsus80 ictuum. Trcs adhibcntur pilulae. 21nbsp;Febr. Articulorum sanatorum allectio non rediit,manus vero sinisttae,' cubiti ct humeri articulationespaulisper adhuc sunt correptae. Sonus

cordis nor-malis factus; pulsus 00 ictuum. IJic superiori vo-mituritio, dolores colici et diarrhoea, tres ergo ad-ministrantur pilulae et duo ita dicti r,potages gras.quot; 22nbsp;Febr. Manus dextrae, cubiti et humeri articu-li sanati, evanuit tumor, rubor et dolor. Levis denuostrepitus; 42 ictuum jmlsus. Diebus insequentibus bona perstat valetudo ; mor-bos! nihil in articulis supercst, cordis primus sonuspeiletentiin clurior lit. linnunuilur veratrini dosis,

Page 65: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? tlum (lie 1 Marl. remedium seponitur. Per 14 deincepsdies reconvalescens in nosocomio retinctur, ut bonaevaletudinis perduratio coniirmaretur. (mus secuiif/ns. Aeger per quiiuiue jam dies mor-bum passus, die 13 mensis ^lartii fsejrio a morhiewmó'irwe^ curae mandatur: plurimi aüeeti sunt articu-li, nullus strepitus, pulsus 108. Una praescribiturveratrini pilula et diaeta. Usque ad 17quot;quot;' ejusdem mensis in eadem condi-tione permanet aeger; pilularum numerus ad qua-tuor augetur, pulsu sensim ad 81. imminuente:liacc pulsuum frequentiaeimminutio universalis conditi-onis emendatione stipata, animadvertcnte Trousseaubonum signum est habendum , (juandoquidem emenda-tionem in articulis praecedere solcat. Ilaecce 18 Mart.etiam sese ostendit, quo die quinque adhibentur jjilulae. 19 Marlii, Jam fere sanatum aeger se putat;pulsus 05, denuo quinque adhibentur pilulae,

quasirritationis gastro-intestinalis symptomata, veratriniusum protractum vetantia, insequuntur; quo facto28 Afart. denuo quidam corripiuntur articuli, qua-tuor pilularum administrationcm postulantes. 21. Mart. IMultum denuo emendata est conditio,alvus ali(iuantulum liquida est; quatuor adhibenturpilulae. Diebus inscquentibus bona pergit valétudo;27 Mart. oninia alfectionis articularis vestigia evaini-cre. Veratrini dosis lente inuninuitur,

Page 66: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? — r,n — (hsiM lerliiis. Die 21 m. Martii 1853 eurae sub-jicitur aeger; die post primam dosin assuinptamjnulto melius sese habet et die 21quot; plane a doloreliberatus est. Sub usu remedii protracto semperpergit bona valetudo. Casus quartus. Aeger die 22 mensis Martii curaemandatur: multae correptae sunt articulationes, pri-mus cordis sonus strepitu stipatur. Pulsus 102ictuum est. 23 Martii et diebus insequentibus lenta conditi-onis emendatie, licet nenn ulla obvia sint irritationisgastro-intestinalis symptomata; jmlsus (50. 27nbsp;Martii. Quaedam tantum superest digiti imli-cis et pollicis sinistri intumescentia ; quinque admi-nistrantur pilulae. 28nbsp;et 29 Martii. Cordis articulorum([uc aflectioplane evanuit. Veratrini dosis sensim imminuitur. llelati casus maximi profecto momenti habendi suntpro(iue remedii efficacitate omnino militari videntur.Primae observatiom's aeger, jam jjost tres dies,

sta-dium reconvalescentiae intravit, (juod itidem in tertiaet quarta observatione obtinuit. In secunda, reme-dio per sex dierum spatium administrate, fere plenariasecuta est sanatio ; in hac quo(pie notandum morbumsubito resurgere, (junm propter symjitomata veratriniusu protracto excitata ab ejus administratione desisli

Page 67: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? dclicrct. rulclicr proiecto cllcctus diccndus, quodad luorbi durationem attinet ! ^lemorandum porro pulsum gradatim et eenstantersub usu remedii deerevisse. Cordis tandem alleetioiies haec eiirandi ratio mini-me promoveve videtur, potius contrarium obtinuit ;in duobus enim e (quatuor relatis casibus corib's allec-tio ante institutam curam cxsistebat ct una cum mor-bo evanuit. Doet. BouciifT decimam grani partem opiojuuctam dedie administrât et ad uuum, si opus est, granum dosinaucret; morbo decrescente seiisim etiam illam imminuit.Secumdo jam die notabile febris decrementum obser-vavit deerevitque alitpiando pulsus ab 120 ad ü l,brevi ])ost sensim ccsscre dolores. Saepe post largamveratrini administrationem orta vomitus ac diarrbocaremedii doses imminuere jubent. Secundum eum cu-tis secretionem veratrinum pcrciuam promovet. Doet. Aii.vn exiguam tantum veratrino

tribuit ac-tionem. Duos enarrat casus (1), in quorum altero,veratrino incassuin administrate, sulpbatis cbininiusus sanationem mox attulit. Egregie suadet autemsi bonos non edat eiïectus remedium , nunuiuam ultra3—4 dies ejus usum protrabcre. Quamvis e paucis quae retulimus non, (piod vera-trinum valeat, satis constet, prudenter tamen (reme- (1) Itull. «In Tliéraji. ^ov. 1853.

Page 68: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? — ()l — (Iii enim ([uaita grani pars secundum Turnhuu- jamhomini nocere jmtcst) et cum judicio pcriculum cumeo iaciendum esse existimo. Pulsuum fre(pientiae atcpe caloris animalis decre-mo:.tum attcntionc omnino digna sunt, (pialis vis ma-gis adhuc probatur casu in clinico IIostanii observa-to ; in hoe scilicet remedii dosin sensim augendo(i - 2 ctgrm), die (|uinto pulsuum freciuontia su-bito est imminuta a 80 ictibus ad -10 atcpie ad oc-tavum uscjue diem immutata permansit. Ex virtuteista deprimente veratrini actionem in rheumatismo ar-ticulari acuto repetivere, (juarc in aliis (luocjue mor-bis fcbrilibus in pneumonia v. c. aliiscjue Aran illudcommendat. tu omni casu ca vend um ne vitae nerveae depres-sio sive directa illa, sivc profusarum evacuatioiuima veratrino provocatarum set^uela, graves complica-tiones suscitet, in hoe morbo uticjue metuendas. § 5. Col-cuici M. Nullum antirheumaticum

quod vocant laudes majoresnactum est quam colchicum autumnale et ejus ])raepa-rata, si(iue ellectus spectemus, quos peritissimi, maxi-maeiiue i'idei in Anglia et Germania medici ab illoviderint, jirolecto hujus modicaminis celebratas vires

Page 69: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? in aegrolis poriclitari animus ferret. Anticjuis jamnomine llerniodaclijU notum erat. Avicenn.v verosi-militer propter vim rheumati aüjue arthritidi oppositamAuintam arliadurum illud vocavit. Dein vero invi-tis eneomiis Weuelii, 8toerkii atque Ehumannii,etsi IloMii auctoritate in pharmaeopaeam Londinen-sem receptum fuerit, prorsus fere obsolevit, donee adoct. Williams in lucem iterum revocatum, magnasde novo apud Anglos laudcs assecutum sit. Neque minori cum eventu Scudamoiie , Sciioenleinet Eislnmann eo usi esse videntur. llic nempe inOjiere suo laudatissimo (Hie Krankheitsfamilie lîhen-ma) inter alia memoratu dignissima vini seminum col-chici cum opio connuhii luculenter virtutem demon-stravit. Secundum cum, cujusvis sive organi sive telaerheumaticac affectioni validissimc mcdetur colchicumalterante virtute pracditum. Virtutis medicatricis ra-tione habita in corpus sanum

vim toxicam habere ne-mo mirabitur. Antiqui jam venenum acre et narco-ticum habuere, cujus modo una, modo altera virtusin lucem prodit, (luod e loci diversitatc, ex arnii([uo colligitur tempore, nec minori ut mihi videturprobabilitate cx aegri constitutione repetiverunt. (iuoad virtutem acrem majori dosi mucosamgastro-intestinalem irritât , diarrhoeam, alvum quo-([ue sanguinolcntam, ventris tormina, nauseam,vomitum producit, quibus aucta systematis uropo-ietici actio accedcrc solet, id, quod i\on omnes as-

Page 70: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? scntiunt; um taiulem atquc acidi urici in urinacopiam adaugct , iiquc cum scilla communis estj)ulsuum mmierunj imminuendi virtus. Narcoticamvim in cerebrum habet, excitationem mentalem,agryjjuiam, statum quasi crapulosum, delirium miteaut ferox oculis splendentibus et rubeseentilms, pro-ducit. Tu cam neinpe cerebri partem, e qua nerviojjtici originem ducunt, agere videtur; multi enimvisionis turbas transeuntes, imprimis oxyojnam cuminse(iuentc amblyopia post Colchicum assumptum ob-servavere. ScuoKNwuN mentis alienatmnes exinde ortas saepiusvidit cas(iue frecpicntiores, (pm in traetum intestina^lem minus conspicua actio fuerit. Casum aflert juvem's20 annorum ((uem rheumatismo acuto affectum, post-(juam per ((uatriduum vinum seminum colchici modicadosi assumpserat, delirium ferocissimum absque velminimo febris vestigio aggrediebatur. Se])osito col-cliico per 48 horas

symptomata perstiterunt, donec opi-um propinatum somtuim attulerit, e quo sanus evi-gilabat. Ex hoc liquet caute cum illo medicamincesse mercandum. Semina, ut videtur, tutissime adhibentur, cummelius maturescant atcjue facilius asscrvcntur; ])rae-cipua ejus principia sunt: colchicimm., cui in])rimis,ut ajunt, medicaminis actio dehetur, at(|ue verain-num, ([uod jjerpcram cum priore Pellktieh et C.vven-Tou id.üiticum liabiierunt. Hoc principium fortasse

Page 71: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? — Cl. — vcralvini (luu talis iu nostro morbo administrationisnnper causa fuit. Praeparatum nobis usitatissimumvinum liorum seminum est: Eisknmann tincturamopii addendam ducit, se(iuentem formulam prae-scribcre solet: 11. Vin sem. colcb. dr. iii,Tinct. opii crocat. dr. ß. M. d. s. Omni hora 3quot; vel -t» gutt. 10 — 30.Assevetat Eisenmann actionem colchici nocivamopio praeverti, mucosae nempe irritationem atque ce-rebri narcosin; ideo scilicet maximi hocce csnnubiummomenti esse, quod colchicum, diarrhoeam susci-tans rheumati non amplius medctur; cum opii con-juncti tutior majorum dosium administratio, imo ip-sius medicaminis virtus augeri quoque videtur. Apparet actio secundum Eisenmann jam vel 3quot;hora post primam vel secundam assumptam dosin,si(iue intra 12 horarum spatium' levamen non attule-rit vel nimis jjaucam dosin vel conditionem organismimcdicamini

minus aptam accusat. Colchici tandemcum aliis (^uoque connubio loens dari potest. (1) (iuod multis in casibus parum vel nihil juveritct idco specificum antirheumaticum dici nequeat, col-chici laudatoribus plures objeccrunt. At quaestio (1) Soliniiilt's .lalirl). 1813. Bd. 37. ItpilrSgo zur l.clirr ilcr allcri-reiiden o.li-r iimslimiiicii.lcn llcilnicllxulc.

Page 72: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? hic oritur nonuc rheuma cum artliritidc confuderint,in quam profecto colchicum parum valet. Ipsius de-Jiiquc plantae pro loco , proque aniii tempore diversavirtus est (veruali cnim tempore major quam autum-nali esse videtur), Inepta tandem, atque parciorumdosium oh metum intoxicationis, quam tamen praever-tere nonpotuère, administratie hisce forsitan accessit. Multi i)orro Eisenmannii eHato colchicum nempetune quum diarrhoeam suscitet, vim suam antirhcu-maticam amitterc sese opponunt et pro sua alferuntopinione optimos remedium edidisse effectus, quumabundantcm diuresin aut alvum copiosam et liquidamproduxisset. Colchicum deni(jue metastasibus in coraliacjue organa interna favere pcrperam nobis assump-tum esse videtur. Si colchicum adhibcre volumus imprimis quaestiosese nobis offert utrum in febrili morbi specie, aufebre demum anti])hlogosi debellata eo uti

liccat.Quam plurimi, Angli imprimis, non neccsse duxe-runt antiphlogosin , Germanorum multi non omittendamesse censuerunt. Eisen'mann plerumque statim colchi-cum propinat in pleuritide quoque rbcumatica aliisque.Cauta tamen therapia non ad methodum sed ad In-dividuum potius medendi consilium adaptat, quarcin homine ])lethorico ac robuste cum antiphlogisticacura ordiamur, quae in casu colchici actionemadjuvat, minus autem in dcbihbus, exsanguibus. Casus in quibus colchici actionen in rhenmatis-

Page 73: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? — G() — mum articulorum observare mihi contigit, numeropauciores sunt atque minoris momenti; quare, nelongus sim, a singulis enumerandis abstincbo. Exiis tamen nec minus ex Virorum in patria nostra ma-xime de medicina meritorum experientia, haec sal-tem concludere mihi liceat: 1° Colchicum esse ellicacissimum antirheumati-cum, nec tamen (quod de quovis medicamine valet)novos morbi insultus praevcrtere. Caute cum co mercandum esse in morbo fe-bre stipato. 8° Opii cum colchico connubium tutius atquecerti us agerc quam solum colchicum. Opium vim colchici nocivam in tractum in-testinalem praevcrtere, saltem imminuerc. n» Colchicum solum vulgo molestias provocare ,quod tamem maximam partem pendet ab aegriconstitutione. 0° Colchicum tandem, si diarrhoeam suscitet,non amplius in rheuma agere, et in tali casu ab coesse abstincndum. § (i. cnininum

sulpiiuuicum. (iuum jam antea medici Anglici, IIaygartu im-primis , corticem Peruvianum tamquam antirhcumati.

Page 74: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? cum specificum valdopere commendavere, ultimi» tempo-ribus cliininum sulphuricum plurimos fautores habuit.Enormes hujus remedii doses Gallo-Eranci dare solent,quibus scilicet intra aliquot dierum spatium morbomederetur. Guerard in rheumatismo articulari acuto,imo quidem cum endocarditide complicato, nullumaliud remedium praeter chininum ])raescribit addrachmam dimidiam de die. Sex casus refert, quo-rum intra 4 ad 8 dies comjileta abscjuc ullis secjue-lis nocivis, et sine ullo alio medicaminc porrecto,sanatio secuta est. Bruiuet majori adhuc cliinini copia citius sana-tionem obtinuisse contendit ; grana 40 — 00 dedie interdum administrai, ita ut intra biduum vel(luatriduum morbum se superasse iierhibeat. Casumaflert (1) rheumatismi articularis acuti hoc remediocurati , memorabilem illum, ([uia in hoc de homi-ne agitur, inde a juventute tres jam morbi aggres-sus passe post sexennii

intervalla redientes : jirimumcorripiebatur aetatis anno 17°, dein 23°, postea 29quot;.Primus morbi insultus, in quo exspectativa fuerat cura,per sex menses duraverat ; secundus et tertius, largisvenaesectionibus debellati, singuli per mensem suastadia abseiverant. Quartus tandem morbi insultus,Bhuiuetii curae mandatus et per mensem jam durans,licet vehementissimus, intra quatriduum tamen sola (I) Ann. de Tlierap. Dcc. 18JG. Slt;-biu. Jalirli. 1817. IM 55.

Page 75: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? — OS — chinini adininistralione frangebatur ; rcconvalesccu-tiae stadium ad iionum usque curae diem protralie-batur. Primo quatriduo usus est aeger remedii gra-ins 82, in altero gr. 04, summa gr. 1G4, (in genereigitur gr. 18 de die) absque aurium tinnitu , cepha-lalgia aliisve affectionis cerebralis symptomatibus. O Pulsuum frcquentia sub usu remedii ex ordinedecrcvit ab 126 ad 108, 90, 80, 70, GOictus ct illo scposito ad norman (74) reducta in-venta est. Ex quo constare videtur chininum vi gaudere tem-perante in cordis arteriarumque actionem. Accommo-danda est dosis, secundum IkmuET, acgrotantis con.stitutioni; et meningum inflammatio, aliquando obvia,fortuitum tantum habendum esset symptoma, chininisulphurici ergo administratione non productum! Tnccrebro caeterum primum vim excitantem, deindepri-mentem cxerceret remedium. Spirituosis dediti illud optime fcrunt.

Memorandumetiam minorem esse ipsius efficaciam in rheumatismo,unum tantum articulum infestante ; rheumaticae nempeaffectiones universales, acutae, febriles ab ipso optimosanantur. Legroux minores doses administrât, seil. gr. IG —24, numquam tamen 32 gr. dosin intra nychthc-merum superat, numquam intoxicatimicm inde ortamse observasse asseverat, pulsuum frequentiam e con-ra minorem lieri, imo minorem quam normae par

Page 76: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? est. Cutis ealor, congestioues et dolor subsederuutpaucisque diebus sauatio est secuta. Mcinorat (1) vigiuti quatuor casus in nosocomioIlotel-Dieu observâtes, bono cum eventu per cbini-num sulpburicum curatos, quorum ne longus sim,praecipuum tantum enumerabo. In primo nempe casu aeger magnis cliininidosibus intra dierum liebdomadem sanatus est.In secundo ancilla 24. annorum, antea sana (cuiob amenorrlieam 20 Nov. cum levamine vena secataerat) 25 Nov. curae traditur. Magnae chinini dosespulsum parvum ac depressum reddunt aliaquc chini-no projiria producunt symptomata, simul autem mor-bum emendant. Levis cordis allectio sese ollert. Die29 Nov. plane liberae sunt articulationcs (immi-nuta erat remedii dosis), pulsus autem parvus adhucet strepitus a pericarditide repetendus etiamnunc aderat.Seponitur chininum ob conditionem aegri emcndatam.Curae non tribuit

Legroux pericarditidcm, quip-pe quam raro observavit, sed diathesi rheumaticae.Pericarditidis cura per vesicatoria usque ad 24 Dec.protrahebatur. Chininum ergo per (piinque tantumdierum spatium bono cum eventu administrabatur,dum totius morbi duratio 19 dierum erat. Verboin plurimis casibus, secundum cum Auctorem, mor-bus paucis diebus chinino cedit. (1) Journ. dc Mel. .lauv. ct Fcvr. 1815.

Page 77: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? In quibusdam una pluresve institutae sunt vcnae-sectioncs, ut sanguinis per chininum mutatio eruere-tur. In casu nempe vicesimo quarto ter vena seca-ta est, ut sanguis indagationi chemicae submittere-tur, ex qua fibrini abundantia ante curam institutamprodibat, quae intra 48 horarum spatium adhuc au-gebatur, post quatuor vero dierum curam ad tertiamusque partem imminuebatur. Globuli sanguinis econtra durante cura increscerc videbantur. In hisasibus curae per chininum duratio in genere 7 , to-tius vero morbi 17—18 dierum erat. De 24 aegris quinque tantum morbi leviores regres-sus passi sunt, septem cordis alFectione, quorum autemsex jam ante institutam curam , corripiebantur ; meliorigitur haec ratio cpam cura antiphlogistica secuta. Ex hisce tandem Leoroux inter alia sequentia de-ducit: 1» agcrc chininum in praecipuam diathesisrheumaticac causam, iibrini nempe in

sanguine abun-dantiam; 2quot; vi circulationem temperante maxime gaudc-re ; 8quot; cfTicax esse remedium adversus rheumatismumartieularem acutum, ([UO symptomata mitigantur , bre-vior lit duratio cordisque allcctiones saepius (juamaliis remediis praevertuntur. Minus autem chinini laudem confirmant duodecimrheumatismi articularis casus, quos doct. Salmoncum publico communicavit (1), (juorum brevis con-spectus in sequentibus : (1) Gaz. dps Hop. Dc:. 10, 2i, 29, 1812.

Page 78: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? In primo casu articulorum rheumatica affectiovehemens, primum cordis sonum strepitus comitatur ;chinini sulphurici dr. i, dein gr. xlv , tandem dr. j3adhihetur. Post sex dierum spatium sanatio obtinuit. In secundo casu multi correpti erant articuli,aderant cordis strepitus, dolor in regione cordis etdyspnoea. Articulorum, non autem cordis aflectiochinino emendabatur. Morbus regressum faciebat,chinino ac cataplasmatibus cum laudano denuo ce-dentem. Aeger 9 Nov. receptus 6 Dec. nosocomiumrelinquebat. In tertio casu morbus in initio chinino emendatusest, dolores autem iterum redeuntes remedio non ccde-bant, quod itidem in quarto casu. In quinto chini-num sanationem non attulit, iu sexto conditionisemendationem, non autem sanationem; in septimocasu et in octavo eundem quam in tertio habuit ef-fectum ; in none dolores cito mitigati mox redeunt ;in decimo subitam sanationem aeque

subitus mor-bi regressus insequitur ; in undecimo symptomata phy-siologica maxime intensa observantur cum dolorum de-cremento, postea autem morbus regreditur; in duo-decimo tandem casu nulla omnino per remedium emen-datie, in pejus e contra malum ruit. Ex hisce patet medicamen illud magna dosi propi-natum non tanta vi gaudere; plurimos novos acces-sus morbi durationcm protraxisse ; in uno tantum casupost sex dies sanationem obtinuisse, semel etiam ma-

Page 79: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? luin in pejus misse. Tandem vero Salmon .opinaturchininum, postquam incepcrat reconvalescentia, nimiscito fuisse sepositum. Doct. Casanova (1) optimo cum successu bis chi-ninum adhibuit a scr. i — dr. i, in aliis vero (quos(juidem non hujus loci esse existimo, cum ad rheu-matismum muscularem pertineant) auctum malum est,acccdcntibus symptomatibus cerebralibus. Patet itaque.quod et alii jam sunt professi, chinini sulphuricimajorem esse virtutem in rheumatismo articulorumdebellando , quam in eo qui musculos tenet. Geo. L. Upsuuk, medicus Americanus, duodecimcasus cum publico communicavit (2), quorum sex bonocum cventu chinini sulphurici ope tractavit; cum tamenalia simul remédia adhibuerit, haud scio an cxinde morbiduratio, quod ad sanationem attinet chinino allatam, ingenere sit efficicnda? Initium tandem reconvalescentiaea primis inde melioris conditionis

signis computat.Morbi rcmediis suis laudatis tractati durationemquinque dierum et dimidii in genere esse ponit;longissimam durationem 14, brevissimam autem du-orum dierum. Sedans utique illud habet, ideoque instadio febrili quoque adhibendum. Post venaesecti-onem pro re nata institutam, vel catharsi fortioriproducta olei crotonis ope, cui spccificam ferc iu hoc (I) Solimidt's Jalirl). 1815. IW. iC. (2; Rovuo nu'dico- cliirurf;. Je 1'aris, I'évr. 1852.

Page 80: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? morbo virtutem vindicat, optimos de eo succcssus ob-tinuit. Adultis grana 10, ter quaterve de die ad-ministrât, minores autem doses plus nocere quamprodesse credit. Imprimis secundum eum indicaturubi sudor copiosus erumpit. An ex paucis bisce datis dc remedie rejiciendo velcommendando judicium ferre liceat dubito. Scopumquamvis nonnumquam fcfellcrit, si relatis fides lia-benda interdum quoque profuit et itaque tentarimeretur. llationi congruum neu esse vix dieere ausim, ple-rumque enim afTectiones rheumaticae acutae decursumquodammodo typicum habent, cum remissione et ex-acerbatione, qualibus chininum opponi seiet. Dosium enormitas forsitan causa fuit, (juare neusaepius a nostratibus adhibitum sit, qui remediumminori dosi propinantcs, cum nullo salutari eflcctuillud praescripserint. Dosin ad aegri constitutionemaccommodatam commendarem, plcthorici autem et (jui-bus

ad congestionem cerebralem est proclivitas cautehuic curae submittantur. nc cerebri allcctiones orian-tur in inflammationcm abeuntes (1) Maxime convenict in lymphaticis, anaemicis, de-bilibus apud nospeniuam frequentibus. Si vero tan-ta requiritur chinini dosis ut vera intoxicatie (1) MciiiiigltiJcni cx assumiihJ cliinino pauci orlam viilcrc, imo uiultiplane nogant.

Page 81: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? oriatur sique adeo tamquam narcoticum solummodoprodest, quaeritur nonue aliis narcoticis minus noci-vis et vilioris pretii, quorum in nostro morbo uti-litatem experientia comprobavit, commode possetcxcipi. § 7. VeSICANTIA AilliULANTIA. Ilaec curandi methodus a doct. Dechilly in actisAcademiae Parisiensis valdopere commendata est;haue methodum prac omnibus aliis adhibendam censet,quatuordeeim nitens observationibus, quarum ampliusquafuor refert. (l) Pro re nata vena prius secanda est, dein ordinequo ailiciuntur articulationes vesicantibus plane obte-guntur , quo facto die insequenti jam tumorem col-lapsum, dolorem insigniter imminutumesse, calorem cu-tis in plcris(iue casibus subsedisse observabat. Vesi-cans tamen per aliquod tempus applicatum fuisse opor-tet, ut bulla permagna ibrmetur, quae deinceps exsic-cetur. Articulationes plane vesicantibus obiegi

necessepraeterea judicat, quum symptomata ex ipsius experien-tia iis locis praecipue perstent, qui vesicantibus nontecti sint. (1) Bull. (Ic 1'AcaJ. Tome XV. Nquot; 15—19. 1830.

Page 82: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? »Systemati uro-genitali tioii iiocebaiit vesicantia, inuno casu e contra proderant, simulac cutis irritatiosese manifestare ineeperat. Per quatuordecim in genere dies sub illa medica-tione morbus perstabat. Incognitum mihi num experimenta cum illis vesi-cantibus (illisquc solis) continuaverint vel ab aliis il-la repetita sint : conclusiones igitur a posteriori , hoccasu maxime valeiites, deducere dillicillimum ; mi-hi tamcn a priori videtur, morbum nimis et minusrecte processum localem esse habitum ; vehementiareactionis symptomata, saepe observata, vesicantibuscerte quidem non cedent. Instituta venaesectione velfracta vi morbi illa valde prodesse posse exjierientiadocuit. Tdem judicium de chloridi formyli applicatione, adoct. Aran commendata (1), ferendum. Aqua tepidamadefactum linteum articulationibus applicat, cuichloridi formyli tres drachmas inspergit. Madida illalintea siccis obteguntur et

omnia una fascia conjun-guntur. Ilaec methodus nihil aliud enicere potestquam localem simulque momentaneam anaesthesiam.Dc cactcrorum medicaminum topicorum in nostromorbo administratione, cadem fortasse valent quaeantea de depletionibus localibus, in hocce morbo ad-hibitis , dicta sunt. (I) Hull. Kaller. Je Thtr. 15 igt;nv. 1850.

Page 83: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? § 8. IIydrotuekavia. Aiiuu frigidu inter ellicacissinia proiecto recenserinierctur agentia, quae cutis fuuctionein excitent,quare jniruin vidcri non potest, et universalem etlocalem applicationem multos adhibuisse in morbo,cujus inter causas praecipuas cutis functio leasa habe-tur. Hactenus plurics, idque optimo ut videtur cumsuccessu, eam applicucre in rheumatismo musculariimprimis chronico, quam in rlieumatismo articulari.Aquam tamen in rheumatismo quoque articulorum pro-desse possc, casus probat quem doct. ^YlL^TnERUE.vDmemorat (1). Juvenis, 23 annorum, die 15 Aprilis ejus curaemandabatur, rlieumatismum patiens articulorum gene-ralem, adeo vehementem ut nullum attactum ferret.Ante IG menses similem accessum erat passus, quibrevi cor aggressus erat, quemque dcpletionibus in re-gione cordis, fonticulo per 13 septimanas suppurante,mcrcurialibus tandem ad

ptyalismum usque porrec-tis morbique durationem ideo protrahentibus, trac-taverunt. Aegrum visit jam per octo dies morbo (1) Mod. Times. 240. I8ii.

Page 84: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? afflictum. Dato cathartico, articulis duobus cpitbe-inata de acj^ua frigida imponebantur, pannis de laua exac-te superimpositis, quae cuinlevameu afferrcnt, caeteris(pioque articulis applicari jussit. Dcnique tertia qua-(pie hora remedium tcmpcraiis aeger assumpsit. Et([uidom epitbematum actie ex ipsius aegri dictistalis erat, ut scilicet alge rem, per duas tresveminutas praesentem, caloris sensus sequerctur, nisudorem profusum, ab articulis in rcliquum corpusdispersum, abiens. Post semiboram insigni levamine,post triduum autem omni ferc dolorc sublato aegerquot;audebat. Urina crassa erat et turbida, quare carbonas O sodae (dr. i ad aquae unc. viii) ei administrabatur,pergebat interea in epitbematibus frigidis applicandis.Vicesimo secundo mensis A^mlis die, i. e. septimanampost curam inceptam atque diias septimanas post morbiaggressum, sanitas restituta erat, leviori genu dolorcexcepto.

Hanccc methodum si eum cura superioris morbiinsultus conferimus, utra praefcrcnda sit, non du-bium erit. (ïeneralem tandem aquae frigidae applicationcm se-cundum l'aiESNiTzii methodum tentaverc , (lua, utiferunt, intra biduum triduumve morbum sanaverint.Doet. PiUTTi duos casus, hue spectantes, refert. Uberior tantum observatie, cui in (povis nosoco-nn'o bene instauralo locus datur, baliieorum, et ge-

Page 85: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? ncraliuin et loealiuin, viirios tiindem pro vario appli-catioiiis modo eilectus monstrabit. Neque ratioiiiimjjugDare uietliodus diei potest; acjuae tamen fri-gidae in cutem actio secundaria cum epispastico-rum atque revellentium agendi ratione quodammodosit aequanda; addendum quoque bahiea tepida, do-cente experientia, longe j)lus prodesse in rheumatis-mo musculari acuto quam in articulari, in quo, siintensa febre stipatur, non raro plus nocent quamprosunt; mitigatis vero symptomatibus balnea egre-gium adjuvans elliciunt. amp; 9. Alia remedia in nostro morbo commendata. Bene multa alia remedia ab artis peritis in nostromorbo commendata sunt. Videamus de nonnullis. Diaphoretica. — Ratione habita causae occasionalisomnium frequentissimae, non mirum est, effectus maxi-me salutares ab usu remediorum diaphorcsni promoven-tium semper exspectatos fuissc. In provectiori

morbistadio utilia esse poterunt ; in priori vero ca non adhiben-da videntur, (luandotpiidem hoe tempore ut plurimumprofuse sudent aegrotantes , absque ullo levamine et cumnotabili aliquando symptomatum incremento; hac quidemratione morbi duratio prolongari posset; ne dicamde exanthemate miliari saepe observato et alitpiando

Page 86: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? funcsto ct dc cutis atonia plerumciue diapliorctico-rum adhibitioncm secuta. Fiirgantia. — Haec remedia in genere minus com-mendanda videntur, et tune tantum iudicata esse,([uum gastrica adsit complicatio. Abhorrens ab remediorum cognitonun cnumeratio-ne, huic fmem inponerem , nisi brevis mentio faci-enda mihi videretur de succo citri (dr. /3 - i ter dedie administrato cum saccharo ad libitum) nuper mul-tum commendato, cujus actionem explicare couatisunt uratum oxydatione in sanguine retentorum. § 10. CONCLUSIO. Hanc nostram (lualemcunque variarum, (luibus mor-bum debellare solent, methodorum expositionem si quisaccurate perlegerit, haud sane mirabitur, nos in ulti-ma hujus speciminis parte, therapeuticas nonnullasconclusiones exhibente, conscribenda esse breviores. Et vero scripta, ciuibus in parte therapeutica ela-boranda usus sum, perlustrans, verum

sequensC.vNsT.vTTii ellatum mihi visum est: » ITas die Thc-raiiiu helriffl, so hut die Erfahrung, auf die sich einJeder berufen zu können glaubt, noch zu sehr den

Page 87: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? Charakter einer Lustdirne, die Jedem zu gefallen sucht,uml hat sich noch nicht xmhedingten Glaubens undVertrauens lo'ürdig gezeigt'' Quos enim legi casusmorbi ostendebant quidem plerique felices methodialicujus aut remedii eilectus, quum morbus remedioadhibito cessaret; sed licet vis illa medica acrioricoutradictioui numquam fuerit obnoxia, clfectus tamennumquam efiicere potuit ut de sanationis causanullum dubium superesset; quum contra saepius remmale imtellectam esse constet. Quam exigua autem hac in re Bouillaudii metho-do auctoritas sit tribuenda, non est quod hoc locorepetemus. Salhia et metallica raro omnibus aliissepositis, plerumque tamquam adjuvantia methodiantiphlogisticae adhibita sunt; dum magnae tartariemetici doses saepius exiguos ediderint eifectus. Inter omnia quae mihi de cura narcotica innotucruntremedia, imprimis reccnscndum est

veratrinum, nostristcmporibus maxime pervulgatum, quod vim omnino salu.tarem habere morbumquc brcviorem facere vulgo dici-tur; sed ut omittam periculum, cui aeger , hoc remediosumto, exponitur, unice tantum a medieis Gallo-Pranciscommcndatum est, quorum temperamentum sanguineumin communicandis observationibus therapeuticis ut pluri-mum ali(iuid elliccre solet. Opium ]Vim a priori, quippcremedium symptomaticum, sine dubio commendan-dum mihi videtur. Quum vero, si salutarcm editu-rum sit ellectum, majori dosi adhibendum sit re-

Page 88: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? medium, practici haud pauci ab eo abstinebuntur. Acouilum, invito magno laudatorum numero,universe minus satisfecit, Colc/ncum, si tamquamremedium empiricum et sub quadam conditione ad-liibeatur (vide pag. G6), magis commendandum videtur. CAiuini virtutem specilicam multae aecurataequeobservationcs conlirmant, aliae contra denegaut.Quaestio autem, quateims rheumatismus articularisacutus typicam interdum referat indolem hoc locosponte oritur. Sententias igitur de rcmediorum eircctibus in hocmorbo cernimus sibi invicem o])positas, quarum the-rapia (licet universe tristissimum ollerat adspectum)pauca tantum exempla praebet ; quae repugnantia non 'speetat diversam tantum rationem adhibendorum quo-rundam parvi momenti remediôrum, verum etiam adapplicationcm sese cxtendit rcmediorum, maxime he-roicorum horrendaque dosi administratorum. Et tarnen omnes illae

methodi adeo discrepantes,fundamento rationali infirmissimo nixae, calculis pro-bantur et miracula fecisse perhibentur! Eilum igituriuvenirc, (juo se expédiât cx hoc labyrinthe, diillcil-limum est novitio, cui propria deest cxperioitia.Therapeuticis tamen conclusionibus promissis, quan-tumvis imperfectis, alleretidis huic spceimini linemimponendam censui. Mclhodicus usus uarcoticorum , vel j)otius universecorum antirheumalicorum, quae magis directe in sys- Ü

Page 89: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? — tcina iici vosuin viui suaiu exercent, praelercndus milii videtur methodo stricte antiphlogisticae vel alteranti.Bonos eorum eilcctus non tantum multi casus morbi pro-bant (morbum enim breviorem reddcre videntur), ve-rum quaecumque eorum pertinent ad narcotica stric-te sic dicta , eo praeterea commodo gaudent, quod dolo-re dimnuiendo, inde orta rellcxionis phaenomcna si nonproliibent saltem multum levant, llivtioiuüe insuper argu-mentum petimus c sententia rlieumatismum artieularemacutum originem suam duxisse ex medullae spinalis irri-tatione, suppressae cutis pcrspirationis sequela , ([uaesententia tlienugt;eutica etiam ratione contirmaretur. (Quodsi igitur in morbo curaiido heroicum quod-dam adhibcre vellem, e classe potissimum iiarcotico-rum illud sumercm; quod tamen ita accipi nolim,(luasi vcram curandi rationem in mcthodico hujus illi-usve heroici remedii usu

quacrcndam esse censcam.Noster enim morbus ad cos pcrtinere videtur, (pidclinitum habent dccursum, (luem naiuc sistere necbreviorem reddere possumus , (lui decursus varius estpro varia indole et vehementia febris et ailectionislocalis; illa si iiimia nou est, neque organon internumalVcctum est, in casibus nempe levioribus, methodumfxspectativam adhibendam esse q.onte apparet; sinacutior est morbus, allectum organon nobilius, symp-tomata vehemcntiora , heroicis vulgo remediis {Saig-nées coup sur coup, veratnuo, aliisque) processumniorbosiim vepnmere conantur. «luorum remediorunx

Page 90: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? vis ill illum dccursum ignoratur, uti quoque facultasabrumpendi incerta, quae tamen organisme maxime no-cere posse extra omife dubium est. Ilaec autem agen-di ratio me judice valde improbanda est. Eorum potius sententiae subscriberem, (jui etiamin casibus gravioribus morbi decursum non repriinen-dum , symptomata impugnanda iis remediis, quae tlie-rapia generalis offert, complicationes praesertim cumcordis ct cerebri aifectionibus pro indole cum ivspyjiatractandas censent. Quae exspectativo-symptomaticaagendi ratio mihi quidem in ea, quae hodie thcra-peuticae scientiae est conditio, sola esse videtur,quam merite rationalem appellare possimus. G*

Page 91: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? T II E S E S. I. Quae praxis iii uosocomiis docet non ejusdem ap-plicationis suiit in praxin civilem. TT. Afetliodus nuinerica in medicina in genere ftülax. m. Cldoruretum sodii ex more potius quam ex ra-tione nutrimentis addimus. IV. Saccharum in excretionibus diabeticorum ex solisamylaceis originem non trahit. V. llheumatismi naturam ad neurosin accedere vero-simile est. VI-. Egregia medicaminum divisio a Cl. ,1. Clarus

Page 92: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? — s.-) _ proposita in medieamina organisme propria et alie-na (Ersatzmittel des Organismus und Ilülfsmittel derorganischen Plastik). Vir. Phosphas calcis in quibusdam morbis lacte exci-pi nequit. VJII. Mulla remédia adversus taein'am eonunendata elli-caciora esseiit, si apta cura praeparatoria instituta esset. TX. 1'ancreatis morbi imllis functionis laesae symptoma-tibus dignosci jmssunt. X. Non lacio cum Cotton examen microscopicum inphthisi pulmonali imllius fere pretii habente. XI. Delirium tremens hydrati oxydi amyli (foescl-oli,;)potius quam alcoholi tribuendum videtur. XII. Diaeta parca in multis icteri chronici casibus re-])robanda. XTFI. In intoxicatione per acidum arsenicosum hydrasmagnesicus saepe praestat hydrati bi-ferrico. xrv. Ceux (jui, h l'aide de, medicaments, pretendentfaire cesser unc attacpu; d'éclampsie, ressemblent àceux qui secouent un sablier pour hater la marche

Page 93: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? _ sr. — invariable et réglée de la poussière qu'il renferme. BoucnvT. XV. Peritonitis puerperalis ex utero originem trahit. XVI. Abscessus per descensum, si ossis laesi minima sus-picio, non aperiendi. XVII. Ut ixartus praeraaturus i)rovocetur mammarum ir-ritatio tutissima. XVIII. Membranarum durante partu dilaeeratio saepepericulosa.

Page 94: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? AAN MIJN VRIEND C. J. W WINK LEK, HU ZIJNE liEVOltDEllINO TOT MEÜICINAE DOCTOU. riczcgcnd zij dccs dag, die U met roem ziet kroonen : —O, had uw eedle Vader 'tuur beleefd, Dat U , den jongsten zijnet zonen,Den schedel met die lauweren omgeeft,AVaarop uw beide broeders kuinien bogen. En die hij zelf te Lcijden heeft geplukt.Wat zaligheid had dan zijn ziel bewogen.Wat vreugd zijn hart verrukt! Hij leeft niet meer in 't midden van de zijnen. De moede pelgrim eindigde den togt; —Het vrijheidslicht, dat hij hier schaars zag schijnen. Het heilig regt, waarnaar hij rustloos zocht.De wetenschap, zijn steun, zijn lust, zijn leven. Het reinst genot, dat voor den brave vliet,Dat alles streelt hem thans in hooger dreven.Van waar hij zceg'uer.d op U ziet.

Page 95: Dissertatio medica inauguralis continens quaedam de

? — SS — Die zegen is een kraelit oni uwe ziel te gordenBij 't opgaan van den weg, die naar den teinjiel leidt,Waar 't broos geslacht, welks priester gij zult worden , Genezing door uw hand verbeidt.Zoo is dees dag een feestdag voor ons allen.Die 't licht der hope schenkt aan t' groen der lauwerblaên,Eu onze beê mag als een loflied schallen:»Vind heil en zegen op uw baan!quot; De rustelooze tijd voert op zijn vlugge vlerken ])ees feestdag eerlang mcê; —aanvaard den wandelstaf; U roept uw pligt tot worstelen en werken...... j\laar eerst ter beevaart naar uw Vaders graf; Diii'ir zegge een zucht, uit 's harten grond gerezen:»]\Iijn Vader! ik beloof in 't plegtigst oogenblik,»Ik wil, als gij , de vreugd der mentchheid wezen»Tot aan mijn' jongsten snik!quot; a. winkler l'rixs.

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)