Embed Size (px)
Citation preview
DİRENÇ KAYNAĞI
ELİF İLKNUR NACAR 2010238031BAHAR DOĞAN 2010238018
Direnç Kaynağı Nedir?Elektrik direnç kaynağı, metal parçalardan geçirilen
elektrik akımına karşı, bu parçaların gösterdiği dirençten
oluşan ısı yardımıyla yapılan birleştirmedir. Parçalar kısm
olarak ergitilerek kaynak için gerekli kaynak banyosu
oluşturulur. Kaynak banyosunun oluşumundan itibaren
elektrik akımı kesilerek iş parçalarına basınç uygulanır ve
bu basınç altında soğuma gerçekleştirilerek sökülemeyen
türden bir birleşim sağlanmış olur. Buna elektrik direnç
kaynağı olarak denir.
Elektrik Direnç Kaynağının Endüstrideki Yeri ve Önemi
Otomotiv sektörü, uzay ve uçak teknolojileri, çelik yapılar,
çelik eşya imalatı, hassas cihazların imalatı, elektroteknik, makine
sektörü gibi pek çok alanda kullanılan ince kesitli metal malzemelerin
kaynağında yaşanan sorunlar, farklı kaynak türlerinin gelişimini
sağlamıştır. İnce kesitli malzemeler yüksek ısı altında kaldıklarında
kalıcı şekil bozukluklarına neden olur. Bu nedenle kaynaklama
İşleminin asgari ısıda ve en kısa sürede gerçekleştirme zorunluluğu
ortaya çıkmaktadır.
Kaynaklı bağlantıların hızlı bir şekilde en az deformasyonla
gerçekleştirilmesi, ekonomik ve kaynak mukavemetinin yüksek
olması istenilen yerlerde, elektrik direnç kaynağı ilk seçim
olarak karşımıza çıkmaktadır.
Elektrik Direnç Kaynağı Çeşitleri
Elektrik direnç kaynağı yapılış şekillerine ve
sektörlerde en fazla kullanım alanlarına
göre aşağıdaki gibi sınıflandırılır.
I. Nokta (punta) kaynağı
II. Kabartılı nokta kaynağı
III. Dikiş kaynağı
IV. Direnç alın kaynağı
NOKTA (PUNTA) DİRENÇ KAYNAĞI YÖNTEMİ
Nokta kaynağı, direnç
kaynağı türleri içerisinde en
çok kullanılan türdür.
Kaynatılacak parçalar iki
bakır elektrot arasına alınır
ve belirli bir baskı
uygulanmasıyla elektrik
akımının geçişi sağlanır. Şekil
1.1’de, nokta kaynak makinesi
temel bileşenlerini ve kaynak
Bölgesi kesiti verilmiştir.
İki metal üzerinden geçen yüksek akım iki metal arasında sıcaklık yığını oluşturarak yüksek amper (Kilo amper) üreterek metalle üzerinden geçiren bir transformatördür. Bu yüksek kaynak akımı sayesinde elektrotlar piston baskısı altındaki malzemeleri çok kısa bir sürede kaynak yapabilir.
Kaynak işlemi bittikten sonra metaller hala baskı altındayken su sirkülasyonu elektrodların içinden geçerek, hem elektrodları hemde kaynatılan malzemeyi soğutur ve kaynak işlemini bitirirek piston baskısı kalkar.
KABARTILI NOKTA KAYNAĞI YÖNTEMİ
Kabartılı nokta kaynağı, yöntemolarak nokta kaynağına benzer.Nokta kaynağında kaynatılacaksac malzemeler üst üste bindirilip,elektrodlar arasında sıkıştırılıyorve elektrik akımı geçiriliyordu. Buyöntemle elektrot başlıklarınınboyut ve şekilleri geçen akımı sınırlandırırken kabartılı noktakaynağında akım kaynatılacakmalzemelerin en az birindebulunan kabartılarla sınırlıdır.
Dikiş Direnç Kaynağı Yöntemi Dikiş direnç kaynağı, yapım tekniği bakımından
nokta kaynağına benzer.Nokta kaynağında ardışık
olarak noktaların sıralanması dikiş direnç kaynağını
oluşturur.
Dikiş kaynağı,nokta kaynağındaki gibi birbiri
üzerine bindirilen saç parçaların,temas yüzeylerinden
geçen elektrik akımına gösterdiği direnç ile ergiyerek
basınç altında birleştirilmesidir .
DİRENÇ ALIN KAYNAĞI YÖNTEMİ
Direnç alın kaynağı yönteminde, kaynağı yapılacakiş parçaları hareketli olan bakır alaşımlı çeneleresıkıca bağlanır.
Kaynak işlem başlangıcında elektrik akım devresiaçılarak, hareketli çeneler ile iş parçaları yüzeyleriarasında küçük bir boşluk kalıncaya kadar birbirineyaklaştırılır. Düzgün olmayan yüzeydeki birkaç çıkıntıdan
işparçalarının birbirine teması sağlanır. Temas eden bunoktalardan şiddetli akım geçerek temas noktalarında
ergime vekısmen buharlaşma meydana gelir.
DİRENÇ KAYNAĞINDA SIK RASTLANAN HATALAR VE NEDENLERİ
Avantajları 1- Enerji Verimliliği Direnç kaynak makinası enerjiyi son derece
verimlikullanır. İki metali birleştirmek için çok fazla
güce ihtiyaçduymaz.
Az enerji ile fazla ısıtmadan metalleri birbirinesabitler.
2-Çalışma Kolaylığı
Direnç kaynak makinasını kullanmak çokta zor
değildir. Makinayı kullanmak özel bir beceri
gerektirmez. Ayrıca, operatörün becerisi kaynak
kalitesine etki etmez.
3-Otomasyon
Kaynak makinası kullanımı için yetenekli bir
operatöre gerek olmadığından kaynak işlemi son
derece otomatik hale getirilebilir. Örneğin bir
çok otomobil fabrikası robot sistemli punta
makinaları ile hızlı ve kolay şekilde punta kaynak
yapıyor.
Diğer AvantajlarıAra malzeme kullanmadan (lehim, kaynak
çubuğu vb.) kaynak yapabilmeÇok kısa sürede kaynağı bitirirKopmaya engel şekilde kaynak yaparKullanıcı için elektrik çarpma riski yokturKaynak yapılan parçada deforme yaşanmazGöz önünde bulunan ürünler için
vazgeçilmezdir
DezavantajlarıTemas dirençleri; yüzey pürüzlülüğü, temizliği,
oksitlenmesi, kaplaması vb. yüzey özelliklerinden etkilenir.
Punta kaynağında, kaynak yapan elektrotların direnci kaynatılacak malzemeden daha fazla olmalıdır.
Parçaların, elektrotların ve bunların yüzeylerinin kütle ve temas direnci değerleri, üretilen ısının miktarını etkiler.
ELEKTRİK DİRENÇ KAYNAĞINDA İŞ GÜVENLİĞİ1)Elektrikle İlgili Olası Tehlikeler ve Önleme
YollarıMakinenin normal çalışma sırasında hiçbir
elektrik çarpma tehlikesi yoktur. Ancak bu makineler,genellikle 380 V gerilimle çalıştıklarından dolayı tehlike yaratabilir. Makinenin bağlantı kablolarına vebağlantı kumanda kablolarına dikkat etmek gerekir.
Bakımesnasında kesinlikle makineye gelen enerjiyi kesmekgerekir.
2)Yanıklarla İlgili Tehlikeler ve Önleme Yolları
Kaynak yapımı sırasında çoğu zaman kaynakbölgesinde ısınma olduğuna dairbelirtiler görünmeyebilir ve iş parçasının soğukolduğu düşünülebilir. Bunun sonucunda da bunoktalara dokunulduğunda yanıklar oluşabilir. Bunuönlemenin yolu ise eldiven giyilmesidir. Bazı durumlarda iş parçaları pense,kıskaç gibi aletlerle de tutularak yanıklara karşıönlem alınabilir. Kaynak elektrotları sıcakolacağından çıplak elle dokunulmaması gerekir.
3)Kesilme, Ezilme Sonucunda Yaralanmalar ve Önleme YollarıElektrik direnç kaynak makinelerinde,
elektrodları hareket ettiren mekanizma aynızamanda bir pres gibi iş parçalarına baskıuygular. Parmak veya elin elektrodlar arasındakalması ciddi ezilmelere neden olur. Buyüzden parmak veya elin elektrodlar arasındakalmamasına çok dikkat gösterilmelidir.
4)Sıcak Metal Sıçraması ile Oluşabilecek Kazalar ve Önleme Yolları
Kaynak sırasında sıçramalar olabileceğinden vebu sıçramaların kaynakçının gözlerinezarar vereceğini bildiğimizden beyaz camlı gözlükkullanmak gerekir. Sıçrayabilecek metalparçacıkları çevrede kolay yanabilen malzemeler için de tehdit oluşturur. Bu tip malzemelerkaynak alanından çıkarılmalıdır ve oluşabilecekbir yangın için de tedbirler alınmış olmalıdır.
5)Zehirlenmeyle Oluşabilecek Kazalar ve Önleme Yolları
İş parçası üzerinde yağ tabakası, plastik, boya,çinko vb. yabancı maddeler var ise kaynaksırasında duman oluşur. Büyük vehavalandırması iyi bir atölye için bu durum
sorunolmamakla beraber, küçük ve havalanamayanatölyelerde sorun teşkil eder. Böyle atölyeler
içinözel havalandırma tertibatlarına ihtiyaç duyulur
Çeşitli Direnç Kaynağı Makineleri
BİZİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN
TEŞEKKÜRLER
