Dinamika Motornih Vozila - Predavanje

7/27/2019 Dinamika Motornih Vozila - Predavanje

1/38

Dinamika motornih vozila

II predavanje

Kotrljanje toka automobila


2/38

29.09.2008.

Toak, osnovni pojmovi

Toak automobila je sklop od naplatkai pneumatika.

ETRTO European Tyre nad RimTechnical Organization

ECE R 30, EG direktiva 92/23/EWG


3/38

29.09.2008.

Kako odrediti nazivne veliine

pneumatika i toka ?


4/38

29.09.2008.

Osnovne veliine toka

Nominalni (nezavisni poluprenik) rn

- d - prenik oboda naplatka i- h - visina profila spoljne gume

hd

nr 2


5/38

29.09.2008.

Slobodni poluprenik (ro)

2

Oro

- Omaksimalni obim toka na koji ne dejstvuju sile ikoji se ne obre

Toak je nepokretan i neoptereen silama


6/38

29.09.2008.

Statiki poluprenik (rs)

)1(

2

Hd

rs

- - koeficijent radijalne deformacije pneumatikapod optereenjem u odnosu na nominalnu visinuprofila gume

Toak je nepokretan i optereen radijalnom silom


7/38

29.09.2008.

Dinamiki poluprenik (rd)je rastojanje

od ose toka do podloge kad se istikotrlja. Na toak djeluju sve sile: bona,

vertikalna i radijalna.


8/38

29.09.2008.

Poluprenik kotrljanja (rf)

T

fn

Sr

2

,

T

f

vr

Teorijski poluprenik toak koji ima istuobimnu i translatornu brzinu kotrljanja.


9/38

29.09.2008.

Statiki ugib toka (fs)

, srorsf


10/38

29.09.2008.

Obiljeavanje pneumatika

185 / 60 R 14 82 V

- 185 - irina pneumatika u mm- 60 - odnosH/B u %- R - Radijalni tip pneumatika

- 14 - Prenik naplatka - 82 - Oznaka optereenja - Indeks nosivosti

- V - Maksimalna brzina


11/38

29.09.2008.

1 - B - irina pneumatika u [mm] (B=185 [mm]),

2 - H visina pneumatika u [mm] (H/B u %=60, H=111 [mm]),

3 - R tip pneumatika (R radijalni ili D dijagonalni)

4 - dprenik naplatka u [], (d=14*25.4=355.6 [mm]),

5 - IN indeks nosivosti (IN=82, nosivost je 475 [kg], pri pritisku od 2.5 [bar]),6 - SB simbol brzine (SB=V, maksimalna brzina je v=240 [km/h] ),

7 - MXV 3A tip pneumatika,

8 Michelinproizvoa pneumatika,

9 tubeless pneumatik bez unutranje gume,


12/38

29.02.2008. Motorna vozila I


13/38

29.09.2008.

Datum proizvodnje pneumatika

DOT datumproizvodnje

Do 2000. Godine

Npr 039 03. Nedelja

9 - 1999. godina

Poslije 2000. godine

Npr. 0905 09 nedelja

05 - 2005. godina


14/38

29.09.2008.

Konstrukcija

pneumatika

a) Dijagonalni

b) Radijalni


15/38

29.09.2008.

Konstrukcija pneumatika

a) Dijagonalni - bias ply tyre

b) Radijalni radial tyre


16/38

29.09.2008.


17/38

29.09.2008.

Presjek radijalnog pneumatika


18/38

29.09.2008.

Obiljeavanje naplatka5,00 S - 20

irina naplatka Tip profila naplatka (ravan)

Nazivni prenik naplatka

4 JX 15irina naplatka Izvoenje ruba naplatkaTip profila naplatka (oluast)

Nazivni prenik naplatka

Oluasti naplatci malog ruba J, K, L i M (primjenjuju se kodputnikih vozila)Oluasti naplatci obinog ruba A, B, C, D, E, E, F, G i H


19/38

29.09.2008.


20/38

29.09.2008.


21/38

29.09.2008.

Primjer

Odrediti razliku dinamikih obima tokaautomobila 175/65 R 14 82 H pri 60

[km/h] i 200 [km/h].


22/38

29.09.2008.

Za brzine kretanja vee od 60 [km/h] dinamiki obim toka (Od) se menja pozakonitosti:

)*1.01(vd

kOO ,

gde je

- kv brzinski faktor, koji se odreuje prema tabeli 1.

Tabela 1. Zavisnost brzinskog faktora kvod brzine kretanja

v[km/h]

60 90 120 150 180 210 240

kv [%] 0 +0.1 +0.2 +0.4 +0.7 +1.1 +1.6


23/38

29.09.2008.

Tablica za rjeavanje primera


24/38

29.09.2008.

Kotrljanje toka teorijske

osnove


25/38

29.09.2008.

a) prednji tokovi pogonskib) zadnji tokovi pogonski


26/38

29.09.2008.

Opti sluaj kotrljanja toka

- GT vertikalno

optereenje toka,- M

T obrtni moment koji

deluje na toak,- Z

T

vertikalna reakcijatla,

- XT

- horizontalna reakcija

tla,

- RT horizontalna reakcija

od osovine

- - inercijalna sila usled

ubrzanog translatornogkretanja toka,- R

v sila otpora vazduha,

- Mv moment otpora

vazduha,

- - inercioni moment otpora

ubrzanom obrtanju toka.

dtdvmR Ti /

dtdJM TTi /


27/38

29.09.2008.

Specijalni sluajevi

.

,

,

vidTTT

viTT

TT

MMrXaZM

RRRX

GZ

a) 0 TTT XiaZM - toak je pogonski, slika a,

b) 0 TTT XiaZM - toak je slobodan,

c) 00 TTTT XfZiaZM toak je neutralan,

d) TTT fZXiM 0 - toak je gonjeni, slika b,

e) 0TM - toak je koeni.

a)

b)


28/38

29.10.2008.

II dio predavanja


29/38

29.10.2008.

Koeficijent otpora kotrljanju

Koeficijent otpora kotrljanju je:

dr

af .

Na osnovu eksperimentalnih rezultata u primeni je empirijskaformula:

)1( 200 vaff ,

gdje su:

- f0 - koeficijent otpora kotrljanju pri brzinama kretanja niim od 60[km/h], i zavisi od podloge,

- a0konstanta koja iznosi (45)10-5 u [h2/km2] i

- v brzina kretanja u [km/h].


30/38

29.10.2008.

Koeficijent otpora kotrljanju


31/38

29.10.2008.

Zavisnost koeficijenta otpora

kotrljanju od pritiska u

pneumaticima


32/38

29.10.2008.

Koeficijent prijanjanja

XT tangencijalna

(poduna) reakcija tla, YT bona reakcijatla i

ZT - vertikalna(radijalna) reakcija tla.


33/38

29.10.2008.

Koeficijent prijanjanjaRezultujua reakcija u ravni tla je intenziteta:

22T

YT

XR .

Maksimalna mogua reakcija u ravni tla ograniena je uslovomprijanjanja ZT:

max22

T

YT

XTZ .

Koeficijent prijanjanja se definie kao odnos izmeu rezultujuemaksimalne reakcije pri kojoj poinje klizanje i vertikalne reakcijetla:

TZ

TY

TX

max22

.


34/38

29.10.2008.

Klizanje

Klizanje je pojava odstupanja translatorne brzine (v) centra toka od obimne brzine (u).Koeficijent klizanja je relativan odnos klizanja i brzine i razlikuje se kod koenog (sk) ipogonskog toka (sp)

fT

dTfTk

r

rr

v

uvs

,

dT

TdTp

r

rfr

u

vus

.


35/38

29.10.2008.

Koeficijent prijanjanja u

funkciji od klizanja


36/38

29.10.2008.

v=u vu

isto kotrljanjeDeliminoproklizavanje

istoproklizavanje

Deliminoklizanje

isto klizanje

Pogonski toakToak kojiproklizava

Koen toak Blokiran toakBez klizanja

Klizanje pogonskog toka Klizanje koenog toka

0

0

k

p

s

s

u

vusp

1ps

v

uvsk

1ks

Specijalni sluajevi- M trenutni pol brzina

- P taka kontakta toka sa

tlom


37/38

29.10.2008.

Zavisnost koeficijenta prijanjanja od

koeficijenta klizanja


38/38

29 10 2008

Krug prijanjanja

Documents

Dinamika Motornih Vozila - Predavanje