Deniz ticareti hukuku 3 (30.10.2012)

Deniz Ticareti HukukuDeniz Ticareti Hukuku

30/10 – 5/11/201230/10 – 5/11/2012

..

Hukuksal Nitelik - 1Hukuksal Nitelik - 1

III. Tür ve Hukuksal NitelikIII. Tür ve Hukuksal Nitelik

A) Hukuksal NitelikA) Hukuksal Nitelik

[RK/EÇ/EY, Temel Bilgiler, s. 35-37][RK/EÇ/EY, Temel Bilgiler, s. 35-37]

SorunSorun: 2004 sayılı İİK m. 23 f. 2(4) → Sebep:?: 2004 sayılı İİK m. 23 f. 2(4) → Sebep:?

ÇözümÇözüm: TTK m. 936, 937, İİK m. 23 f. 2 c. 1: TTK m. 936, 937, İİK m. 23 f. 2 c. 1

Kural: Gemi = taşınır!Kural: Gemi = taşınır!

İstisna: Taşınmazlara ilişkin bazı hükümler İstisna: Taşınmazlara ilişkin bazı hükümler istisna olarak gemilere de uygulanabilir.istisna olarak gemilere de uygulanabilir.

Hukuksal Nitelik - 2Hukuksal Nitelik - 2

Ayrıntılar:Ayrıntılar:

SorunSorun: KA, Gemilerin İhtiyati Haczinde, : KA, Gemilerin İhtiyati Haczinde, Seferden Men Önleminin Uygulanması, Seferden Men Önleminin Uygulanması, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 1997, Cilt: LV, Sayı: 3 (Prof. Dr. Mecmuası 1997, Cilt: LV, Sayı: 3 (Prof. Dr. Türkân Rado’ya Armağan Sayısı), s. 279Türkân Rado’ya Armağan Sayısı), s. 279

ÇözümÇözüm: KA, Cebrî İcra, s. 94-99.: KA, Cebrî İcra, s. 94-99.

Uygulama Alanı - 1Uygulama Alanı - 1

B) Hükümlerin Uygulama AlanıB) Hükümlerin Uygulama Alanı

1. Kural1. Kural (TTK m. 935 f. 1) (TTK m. 935 f. 1)

→ → bu Kanun’un deniz ticaretiyle ilgili bu Kanun’un deniz ticaretiyle ilgili hükümlerihükümleri

→ → ticaretticaret (TTK m. 931 f. 2) (TTK m. 931 f. 2) gemilerigemileri (TTK (TTK m. 931 f. 1)m. 931 f. 1)

hakkında uygulanır!hakkında uygulanır!


2. İstisnalar2. İstisnalar

a) Genişletmea) Genişletme

aa) Kullanım amacı bakımından:aa) Kullanım amacı bakımından:

→ → gezinti-bilim gemileri (TTK m. 935 f. 2 b. gezinti-bilim gemileri (TTK m. 935 f. 2 b. [a])[a])

bb) Malik bakımından:bb) Malik bakımından:

→ → devlet-donanma gemileri (TTK m. 935 f. devlet-donanma gemileri (TTK m. 935 f. 2 b. [b])2 b. [b])


cc) “Yapı”lar (TTK m. 1054) bakımından:cc) “Yapı”lar (TTK m. 1054) bakımından:

→ → yabancı adına inşa (TTK m. 935 f. 2 b. yabancı adına inşa (TTK m. 935 f. 2 b. [c])[c])

çç) Türk bayrağını çekme yükümlülüğü çç) Türk bayrağını çekme yükümlülüğü bakımından:bakımından:

→ “→ “her Türk gemisi” (TTK m. 940 f. 1)her Türk gemisi” (TTK m. 940 f. 1)


b) Daraltmab) Daraltma

Aynî haklar bakımından:Aynî haklar bakımından:

→ → sicile kayıtlı Türk gemileri ve yapıları sicile kayıtlı Türk gemileri ve yapıları (TTK m. 996 f. 1).(TTK m. 996 f. 1).

Kanunlar İhtilâfı KurallarıKanunlar İhtilâfı Kuralları

C) Kanunlar İhtilâfı KurallarıC) Kanunlar İhtilâfı Kuralları

5718 sayılı MÖHUK hükümleriyle 5718 sayılı MÖHUK hükümleriyle kesişme/çelişki?kesişme/çelişki?

Hayır! TTK m. 935 f. 1: “ticaret gemileri Hayır! TTK m. 935 f. 1: “ticaret gemileri hakkında uygulanır”hakkında uygulanır”

““Türk” nitelendirmesi yok → yalnızca Türk” nitelendirmesi yok → yalnızca maddi hukuk kuralı.maddi hukuk kuralı.

Kanunlar İhtilâfı Kuralları = MÖHUK!Kanunlar İhtilâfı Kuralları = MÖHUK!

Gemiler Üzerinde AynîGemiler Üzerinde Aynî HaklarHaklar

I. Kanunlar İhtilafı HükümleriI. Kanunlar İhtilafı Hükümleri

A. Milletlerarası Sözleşmeler (“MS”)A. Milletlerarası Sözleşmeler (“MS”)

1. Dayanak (MÖHUK m. 1)1. Dayanak (MÖHUK m. 1)

““Yabancılık unsuru” taşıyan özel hukuka (= Yabancılık unsuru” taşıyan özel hukuka (= Deniz Ticareti) ilişkin işlem ve ilişkilerde (f. 1),Deniz Ticareti) ilişkin işlem ve ilişkilerde (f. 1),

TC’nin taraf olduğu MS hükümleri saklıdır (f. .2).TC’nin taraf olduğu MS hükümleri saklıdır (f. .2).

= Şartları yerine gelmişse, doğrudan uygulanır.= Şartları yerine gelmişse, doğrudan uygulanır.

MÖHUK m. 2 f. 1: “re’sen uygulanır”.MÖHUK m. 2 f. 1: “re’sen uygulanır”.

Milletlerarası SözleşmelerMilletlerarası Sözleşmeler

2. Sözleşmeler2. SözleşmelerYürürlükte:Yürürlükte:Gemiler Üzerindeki İmtiyazlar ve İpotekler Gemiler Üzerindeki İmtiyazlar ve İpotekler Hakkında Milletlerarası Sözleşme, Hakkında Milletlerarası Sözleşme, 10/4/1926, Brüksel (“1926 RehinMS”)10/4/1926, Brüksel (“1926 RehinMS”)Yeni:Yeni:Gemiler Üzerindeki İmtiyazlar ve İpotekler Gemiler Üzerindeki İmtiyazlar ve İpotekler Hakkında Milletlerarası Sözleşme, Hakkında Milletlerarası Sözleşme, 6/5/1993, Cenevre (“1993 RehinMS”)6/5/1993, Cenevre (“1993 RehinMS”)

Kanunlar İhtilafı KuralıKanunlar İhtilafı Kuralı

B. Kanunlar İhtilafı KuralıB. Kanunlar İhtilafı Kuralı

Yeni kural: MÖHUK m. 22Yeni kural: MÖHUK m. 22

(1) Sicile (Kütüğe) kayıtlı: (1) Sicile (Kütüğe) kayıtlı: sicil (kütük)sicil (kütük) yeri yeri hukukuhukuku

= Aynî hakların tescil edildiği sicil/kütük.= Aynî hakların tescil edildiği sicil/kütük.

(2) Sicile kayıtlı değil(2) Sicile kayıtlı değil

= = Bağlama limanBağlama limanı yeri hukuku.ı yeri hukuku.

MülkiyetMülkiyet

II. MülkiyetII. Mülkiyet

Uygulanacak özel hükümlerUygulanacak özel hükümler

(a) MGS/TUGS: Y-TTK m. 998-1011 ve m. (a) MGS/TUGS: Y-TTK m. 998-1011 ve m. 996 → “yapı”lar hakkında yeni hüküm996 → “yapı”lar hakkında yeni hüküm

(b) BLK: TTK m. 997 f. 1: TMK “taşınır” (b) BLK: TTK m. 997 f. 1: TMK “taşınır” hükümleri (Dikkat: Ek Madde 12’de ve hükümleri (Dikkat: Ek Madde 12’de ve YÖN’de özel hükümler!)YÖN’de özel hükümler!)

Sınırlı Aynî Haklar - 1Sınırlı Aynî Haklar - 1

III. Gemiler Üzerinde Sınırlı Aynî HaklarIII. Gemiler Üzerinde Sınırlı Aynî Haklar

A. Yararlanma (irtifak) haklarıA. Yararlanma (irtifak) hakları

İntifa (TTK m. 1059-1060)İntifa (TTK m. 1059-1060)

MGS/TUGS gemileri; BLK?MGS/TUGS gemileri; BLK?

Önceki: sınırlı uygulama alanıÖnceki: sınırlı uygulama alanı

Yeni: serbestYeni: serbest

TMK hükümleri uygulanır.TMK hükümleri uygulanır.


B. Teminat (Rehin) HaklarıB. Teminat (Rehin) Hakları1. Kanundan doğan rehin hakları1. Kanundan doğan rehin haklarıa) Tersanecinin kanuni ipoteğia) Tersanecinin kanuni ipoteği (TTK m. 1013 (TTK m. 1013 ve TMK m. 895-897)ve TMK m. 895-897)MGS/TUGS gemileriMGS/TUGS gemileri““Tersane sahibi” (karş. TMK m. 893 f. 1 b. 3)Tersane sahibi” (karş. TMK m. 893 f. 1 b. 3)““Alacak” gemi maliki tarafından kabul edilmiş Alacak” gemi maliki tarafından kabul edilmiş veya mahkeme kararına bağlanmış olacak (TMK veya mahkeme kararına bağlanmış olacak (TMK m. 895 f. 3)m. 895 f. 3)Süre: 3 ay / “iş bitiminden” (TMK m. 895 f. 2).Süre: 3 ay / “iş bitiminden” (TMK m. 895 f. 2).


b) Hapis hakkıb) Hapis hakkı (TMK m. 950): (TMK m. 950):

BLK gemileri ve “yabancı bayraklı gemiler” BLK gemileri ve “yabancı bayraklı gemiler” (?)(?)

c) Gemi alacaklısı(nın rehin) hakkı c) Gemi alacaklısı(nın rehin) hakkı (TTK (TTK m. 1320):m. 1320):

MGS/TUGS/BLK gemileri ve Türkiye’de MGS/TUGS/BLK gemileri ve Türkiye’de yargıya konu olan yabancı gemiler.yargıya konu olan yabancı gemiler.


2. Sözleşmeyle kurulan (akdî) rehin 2. Sözleşmeyle kurulan (akdî) rehin haklarıhakları

a) Deniz ödüncüa) Deniz ödüncü alacaklısının rehin hakkı alacaklısının rehin hakkı (E-TTK’da vardı; TTK’da yok) → yabancı (E-TTK’da vardı; TTK’da yok) → yabancı bayraklı gemiler: MÖHUK m. 22!bayraklı gemiler: MÖHUK m. 22!

b) Taşınır rehnib) Taşınır rehni (TMK m. 939) → BLK (TMK m. 939) → BLK gemileri (YÖN m. 10)gemileri (YÖN m. 10)


c) Gemi ipoteğic) Gemi ipoteği (TTK m. 1014-1053) → (TTK m. 1014-1053) → MGS/TUGS gemileri (yabancı bayraklı MGS/TUGS gemileri (yabancı bayraklı gemiler: 1926/1993 RehinMS ve MÖHUK gemiler: 1926/1993 RehinMS ve MÖHUK m. 22)m. 22)DahilDahil: Yapı ipoteği (TTK m. 1054-1058) → : Yapı ipoteği (TTK m. 1054-1058) → Yapı siciline (TTK m. 986-992) kayıtlı Yapı siciline (TTK m. 986-992) kayıtlı yapılar = gemi ipoteği hükümleri.yapılar = gemi ipoteği hükümleri.Ayrıntılar: KA, Gemi ve Uçak İpoteğinin Ayrıntılar: KA, Gemi ve Uçak İpoteğinin Hukuksal Temelleri, İstanbul 2012.Hukuksal Temelleri, İstanbul 2012.

Gemi Alacaklısı HakkıGemi Alacaklısı Hakkı

I. GirişI. Giriş::

Deniz Ticareti Hukuku’na özgü bir rehin Deniz Ticareti Hukuku’na özgü bir rehin hakkıhakkı

““Kanun”dan doğuyorKanun”dan doğuyor

Dikkat: tescil yok (= gizli rehin)Dikkat: tescil yok (= gizli rehin)

Son 30 yılın en tartışmalı konusu.Son 30 yılın en tartışmalı konusu.

II. Tarihsel Kaynak ve AmaçII. Tarihsel Kaynak ve Amaç

A) A) Versio in remVersio in rem ilkesi ilkesi

D. 20, 4, 5 ve 6 (D. 20, 4, 5 ve 6 (UlpianusUlpianus, 3. yüzyılın başları), 3. yüzyılın başları)

D. 42, 5, 26 (D. 42, 5, 26 (PaulusPaulus, 3. yüzyılın başları), 3. yüzyılın başları)

D. 42, 5, 34 (D. 42, 5, 34 (MarcianusMarcianus, 3. yüzyılın ortasına , 3. yüzyılın ortasına doğru)doğru)

C. 8, 17[18], 7 (C. 8, 17[18], 7 (DiokletianusDiokletianus ve ve MaximianusMaximianus arası dönem, 286 ve 305 yılları arasında)arası dönem, 286 ve 305 yılları arasında)

Nov. 97, 3 (Jüstinyen dönemi, 539 yılı)Nov. 97, 3 (Jüstinyen dönemi, 539 yılı)

Versio in remVersio in rem Gerekçesi Gerekçesi

D. 20, 4, 5.D. 20, 4, 5. Bazı hâllerde, daha yeni tarihli Bazı hâllerde, daha yeni tarihli (rehin-)alacaklısı, daha önce kurulmuş olanlara (rehin-)alacaklısı, daha önce kurulmuş olanlara göre (sırada) öncelik elde eder; örneğin, yeni göre (sırada) öncelik elde eder; örneğin, yeni alacaklının verdiği ödünç, üzerinde rehin kurulan alacaklının verdiği ödünç, üzerinde rehin kurulan eşyanın muhafazası için kullanılmışsa, sözgelimi eşyanın muhafazası için kullanılmışsa, sözgelimi bir gemi rehinli ise ve ben o geminin donatılması bir gemi rehinli ise ve ben o geminin donatılması veya tamiri için ödünç verirsem;veya tamiri için ödünç verirsem;D. 20, 4, 6.D. 20, 4, 6. - çünkü yeni tarihli alacaklının verdiği - çünkü yeni tarihli alacaklının verdiği para, bu hâlde bütün (alacaklıların yararına para, bu hâlde bütün (alacaklıların yararına olacak şekilde) rehin konusu eşyanın olacak şekilde) rehin konusu eşyanın muhafazasına yaramıştır (…)muhafazasına yaramıştır (…)

Temel AlacakTemel Alacak

İki boyutlu:İki boyutlu:

(A)(A) Temeldeki borç ilişkisinden doğan Temeldeki borç ilişkisinden doğan “alacak” (TTK m. 1320), örn.:“alacak” (TTK m. 1320), örn.:

Donatan ile gemi adamı arasındaki iş Donatan ile gemi adamı arasındaki iş sözleşmesi uyarınca ücretsözleşmesi uyarınca ücret

Geminin kıyıdaki tesise çarparak verdiği Geminin kıyıdaki tesise çarparak verdiği (haksız fiilden kaynaklanan) zararın (haksız fiilden kaynaklanan) zararın giderilmesi için tazminatgiderilmesi için tazminat

Rehin GüvencesiRehin Güvencesi

(B)(B) “Gemi alacağı”nı güvence altına alan “Gemi alacağı”nı güvence altına alan ve kanundan doğan rehin hakkı (TTK m. ve kanundan doğan rehin hakkı (TTK m. 1321)1321)Alacak doğduğu anda, Kanundan ötürü Alacak doğduğu anda, Kanundan ötürü rehin eklenir.rehin eklenir.Tescil yokTescil yok3. kişiye karşı takip hakkı3. kişiye karşı takip hakkıMutlak öncelik (bir istisna dışında)Mutlak öncelik (bir istisna dışında)Temeldeki alacağa mutlak bağlılık.Temeldeki alacağa mutlak bağlılık.

III. Milletlerarası SözleşmeIII. Milletlerarası Sözleşme

Yürürlükte:Yürürlükte:

Gemiler Üzerindeki İmtiyazlar ve İpotekler Gemiler Üzerindeki İmtiyazlar ve İpotekler Hakkında Milletlerarası Sözleşme, Hakkında Milletlerarası Sözleşme, 10/4/1926, Brüksel (“1926 RehinMS”)10/4/1926, Brüksel (“1926 RehinMS”)

Yeni:Yeni:

Gemiler Üzerindeki İmtiyazlar ve İpotekler Gemiler Üzerindeki İmtiyazlar ve İpotekler Hakkında Milletlerarası Sözleşme, Hakkında Milletlerarası Sözleşme, 6/5/1993, Cenevre (“1993 RehinMS”)6/5/1993, Cenevre (“1993 RehinMS”)

1993 RehinMS1993 RehinMS

Hükümleri Y-TTK’ya aktarıldı.Hükümleri Y-TTK’ya aktarıldı.

Ayrıca: 1993 RehinMS m. 12 f. 1 = Ayrıca: 1993 RehinMS m. 12 f. 1 = lex forilex fori uygulama = “Türkiye’de yargı yolu → uygulama = “Türkiye’de yargı yolu → TürkH olarak uygulanır”TürkH olarak uygulanır”

→ → TC taraf olunca: Y-TTK’daki aykırı veya TC taraf olunca: Y-TTK’daki aykırı veya uyumsuz hükümlerin bir önemi yokuyumsuz hükümlerin bir önemi yok

1993 RehinMS hükümleri doğrudan 1993 RehinMS hükümleri doğrudan uygulanacak.uygulanacak.

IV. Kanunlar İhtilâfı KuralıIV. Kanunlar İhtilâfı Kuralı

Tartışma:Tartışma: çok! çok!

Çözüm:Çözüm: TBMM Genel Kurul Önergesi TBMM Genel Kurul Önergesi (Tutanak, 13/1/2011, s. 95-96):(Tutanak, 13/1/2011, s. 95-96):

TTK m. 1320’ye eklenen yeni f. 3:TTK m. 1320’ye eklenen yeni f. 3:

Türkiye’de yargı yolu → TürkH uygulanırTürkiye’de yargı yolu → TürkH uygulanır

== lex fori lex fori = Yargıtay’ın istikrarlı (ama = Yargıtay’ın istikrarlı (ama gerekçesi yanlış olan) içtihadı.gerekçesi yanlış olan) içtihadı.

V. TerimlerV. Terimler

TTK m. 1320-1327TTK m. 1320-1327

Bir borç ilişkisinden doğan ve “gemi Bir borç ilişkisinden doğan ve “gemi alacaklısı hakkı” kazandıran alacaklaralacaklısı hakkı” kazandıran alacaklar

Alacak = “gemi alacağı” (karş. “yapı Alacak = “gemi alacağı” (karş. “yapı alacağı”, TMK m. 895 Gerekçe)alacağı”, TMK m. 895 Gerekçe)

Alacaklısı = gemi alacaklısıAlacaklısı = gemi alacaklısı

Güvence = gemi alacaklısının kanundan Güvence = gemi alacaklısının kanundan doğan rehin hakkı.doğan rehin hakkı.

Sınırlı Sorumluluk GerekçesiSınırlı Sorumluluk Gerekçesi

Sınırlı SorumlulukSınırlı Sorumluluk

Mülga: TTK m. 948 f. 1Mülga: TTK m. 948 f. 1

Yürürlükte: 1976/1996 LLMCYürürlükte: 1976/1996 LLMC

Alacaklı, tazminatın yalnızca bir kısmını Alacaklı, tazminatın yalnızca bir kısmını elde edebiliyor →elde edebiliyor →

DengeDenge: “gemi alacaklısının rehin hakkı” →: “gemi alacaklısının rehin hakkı” →

Diğer tüm alacaklara göre öncelik!Diğer tüm alacaklara göre öncelik!

VI. Gemi Alacakları – 1VI. Gemi Alacakları – 1

1993 RehinMS m. 4 f. 1 = Y-TTK m. 1320 1993 RehinMS m. 4 f. 1 = Y-TTK m. 1320 f. 1 = “sınırlı sayı” ilkesi:f. 1 = “sınırlı sayı” ilkesi:

a) “gemi adamı alacakları”a) “gemi adamı alacakları”

b) “kişi zararı” (sözleşme veya haksız fiil, b) “kişi zararı” (sözleşme veya haksız fiil, karada veya denizde)karada veya denizde)

c) (yalnızca) “kurtarma ücreti”c) (yalnızca) “kurtarma ücreti”

d) “seyrüsefer resimleri”d) “seyrüsefer resimleri”

e) “haksız fiile dayanan eşya zararı”.e) “haksız fiile dayanan eşya zararı”.

Gemi Alacakları – 2Gemi Alacakları – 2

Tümü E-TTK m. 1235’te de var; o Tümü E-TTK m. 1235’te de var; o hükümde ayrıca beş alacak türü daha var: hükümde ayrıca beş alacak türü daha var: yeni düzenlemede mülga!yeni düzenlemede mülga!

1993 RehinMS m. 4 f. 2 = Y-TTK m. 1320 1993 RehinMS m. 4 f. 2 = Y-TTK m. 1320 f. 2 uyarınca istisnalar:f. 2 uyarınca istisnalar:

(a) “Deniz kirliliği” istemleri: eğer kusursuz (a) “Deniz kirliliği” istemleri: eğer kusursuz sorumluluk ve zorunlu sigorta varsa;sorumluluk ve zorunlu sigorta varsa;

(b) “Radyoaktif zarar”.(b) “Radyoaktif zarar”.

VII. BorçluVII. Borçlu

Y-TTK m. 1320 f. 1: malik, kiracı, işleten (= Y-TTK m. 1320 f. 1: malik, kiracı, işleten (= kiracı dışında kalan zilyet), yönetici (= kiracı dışında kalan zilyet), yönetici (= malik, kiracı veya işleten temsilcisi), malik, kiracı veya işleten temsilcisi),

Borçlunun malik olması gerekmez (TTK m. Borçlunun malik olması gerekmez (TTK m. 1061 f. 2 c. 2)1061 f. 2 c. 2)

Örn. Finansal kiralama sözleşmesi: gemi Örn. Finansal kiralama sözleşmesi: gemi adamları kiracı tarafından işe alınmış, adamları kiracı tarafından işe alınmış, maaş borçlusu kiracı.maaş borçlusu kiracı.

VIII. Rehin Hakkı – 1VIII. Rehin Hakkı – 1

A) Kanundan Doğan Güvence:A) Kanundan Doğan Güvence:

TTK m. 1321 f. 1TTK m. 1321 f. 1

= Kanundan doğan rehin hakkı= Kanundan doğan rehin hakkı

TTK m. 1320’de sayılan alacaklarından biri TTK m. 1320’de sayılan alacaklarından biri doğduğunda:doğduğunda:

TTK m. 1321 uyarınca rehin hakkı eklenir.TTK m. 1321 uyarınca rehin hakkı eklenir.

Rehin Hakkı – 2Rehin Hakkı – 2

Başka bir kurucu işlem veya şart yok:Başka bir kurucu işlem veya şart yok:

Tescil edilmezTescil edilmez

Zilyetlik devri gerektirmezZilyetlik devri gerektirmez

= “Gizli rehin” (aleniyetten yoksun).= “Gizli rehin” (aleniyetten yoksun).

Temeldeki alacağa mutlak bağlılıkTemeldeki alacağa mutlak bağlılık

= 1320’de sayılan alacaklarından biri = 1320’de sayılan alacaklarından biri yoksa, rehin hakkı da yok; sona ermişse, yoksa, rehin hakkı da yok; sona ermişse, rehin de sona erer.rehin de sona erer.


B) KapsamB) Kapsam

Rehnin kapsamına dahil (Y-TTK m. 1321):Rehnin kapsamına dahil (Y-TTK m. 1321):

Gemi, bütünleyici parçalar, eklentilerGemi, bütünleyici parçalar, eklentiler

3. kişilere karşı tazminat istemi (örn. 3. kişilere karşı tazminat istemi (örn. çatmada karşı gemiden tazminat alacağı)çatmada karşı gemiden tazminat alacağı)

Müşterek avarya garame payıMüşterek avarya garame payı

DEĞİL:DEĞİL: Sigorta tazminatı. Sigorta tazminatı.


C) HükümleriC) Hükümleri

1. Öncelik1. Öncelik (TTK m. 1323 f. 1) (TTK m. 1323 f. 1)

Tarihe bakılmaksızın,Tarihe bakılmaksızın,

Tescil aranmaksızın,Tescil aranmaksızın,

Diğer alacakların niteliğine ve güvencesine Diğer alacakların niteliğine ve güvencesine (örn. ipotek) bakılmaksızın,(örn. ipotek) bakılmaksızın,

Bütün alacaklıların önüne geçer!Bütün alacaklıların önüne geçer!


2. Üçüncü Kişiye Karşı Takip2. Üçüncü Kişiye Karşı Takip (TTK m. (TTK m. 1321 f. 5)1321 f. 5)Geminin mülkiyeti (örn. satış) veya Geminin mülkiyeti (örn. satış) veya zilyetliği (örn. kira)zilyetliği (örn. kira)3. kişiye geçse bile3. kişiye geçse bileRehin hakkı devam eder.Rehin hakkı devam eder.Dikkat: gemi satış sözleşmesiDikkat: gemi satış sözleşmesiAynı: “Başkasının borcu için taşınmaz Aynı: “Başkasının borcu için taşınmaz ipoteği” (TMK m. 881 f. 2 ve m. 884).ipoteği” (TMK m. 881 f. 2 ve m. 884).


3. Devir ve Geçiş (3. Devir ve Geçiş (TTK m. 1325):TTK m. 1325):

GeçerGeçer

4. Sıra4. Sıra (TTK m. 1324) (TTK m. 1324)

Genel ilke: en yeni, en üst sıradaGenel ilke: en yeni, en üst sırada

Kurtarma: daima ilk sıradaKurtarma: daima ilk sırada

Diğerleri: 1320’de sayılan sırada.Diğerleri: 1320’de sayılan sırada.


5. Hak Düşürücü Süre ve Zamanaşımı5. Hak Düşürücü Süre ve Zamanaşımı

TTK m. 1326-1327TTK m. 1326-1327

Kural: gemi alacaklısının Kural: gemi alacaklısının rehinden rehinden yararlanmayararlanma (rehinli takip) hakkı: 1 yıl (rehinli takip) hakkı: 1 yıl

Dikkat: hak düşürücü süre!Dikkat: hak düşürücü süre!

Temel alacak: farklı kural yoksa aynı süre.Temel alacak: farklı kural yoksa aynı süre.


6. İleri Sürülmesi6. İleri Sürülmesi

Son 30 yılın en tartışmalı konusuSon 30 yılın en tartışmalı konusu

Ayrıntılı bilgi: kaynakçaAyrıntılı bilgi: kaynakça

Yargıtay: Rehin hakkı tek başına dava Yargıtay: Rehin hakkı tek başına dava edilebilir (??? !!! ??? !!!)edilebilir (??? !!! ??? !!!)

Çözüm: TTK m. 1353 f. 2, m. 1377, m. Çözüm: TTK m. 1353 f. 2, m. 1377, m. 1380, m. 1392 = ayrı bir cebrî icra düzeni1380, m. 1392 = ayrı bir cebrî icra düzeni

2. dönemin sonunda ele alınacak.2. dönemin sonunda ele alınacak.

IX. Müşterek AvaryaIX. Müşterek AvaryaGarame PayıGarame Payı

1993 RehinMS görüşmelerinde çoğunluk: 1993 RehinMS görüşmelerinde çoğunluk: artık gerek yokartık gerek yokAncak ısrar üzerine kabul: m. 6:Ancak ısrar üzerine kabul: m. 6:Devletler iç hukukta “rehinlerden sonra Devletler iç hukukta “rehinlerden sonra gelecek” GAH kabul edebilirgelecek” GAH kabul edebilir= TTK m. 1320 f. 1 b. (f)= TTK m. 1320 f. 1 b. (f)Sıra: TTK m. 1323 f. 2: “bütün rehinlerden Sıra: TTK m. 1323 f. 2: “bütün rehinlerden sonra gelir” (= m. 1395)sonra gelir” (= m. 1395)Süre: 6 ay (TTK m. 1326 f. 2).Süre: 6 ay (TTK m. 1326 f. 2).

X. Enkaz KaldırmaX. Enkaz Kaldırma

Enkaz kaldırma = GAH?Enkaz kaldırma = GAH?

1993 RehinMS hazırlıkları: tartışma1993 RehinMS hazırlıkları: tartışma

Sonuç:1993 RehinMS m. 12 f. 3 = TTK m. Sonuç:1993 RehinMS m. 12 f. 3 = TTK m. 1323 f. 3: cebrî icrada öncelik (= m. 1391)1323 f. 3: cebrî icrada öncelik (= m. 1391)

Şartlar:Şartlar:

(i) yalnızca “kamu kurumları”(i) yalnızca “kamu kurumları”

(ii) “seyrüsefer güvenliği veya deniz (ii) “seyrüsefer güvenliği veya deniz çevresinin korunması amacı” ile sınırlı.çevresinin korunması amacı” ile sınırlı.

Kaynakça - 1Kaynakça - 1

Cüneyt Süzel, 1993 Tarihli Cenevre Sözleşmesi ve Yeni Cüneyt Süzel, 1993 Tarihli Cenevre Sözleşmesi ve Yeni TTK, İstanbul (Ekim) 2012TTK, İstanbul (Ekim) 2012KA, Türk Ticaret Kanunu Tasarısına göre Deniz KA, Türk Ticaret Kanunu Tasarısına göre Deniz Hukukunda Cebrî İcra, İstanbul 2006, § 7Hukukunda Cebrî İcra, İstanbul 2006, § 7KA, Yargıtay Kararları Işığında Deniz Ticareti ve Deniz KA, Yargıtay Kararları Işığında Deniz Ticareti ve Deniz Sigortası Hukukunda Güncel Sorunlar ve Gelişmeler, Sigortası Hukukunda Güncel Sorunlar ve Gelişmeler, XXIII. Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları XXIII. Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu (12/6/2009), Ankara 2009, s. 237 (Bölüm: Sempozyumu (12/6/2009), Ankara 2009, s. 237 (Bölüm: IX) IX) KA, Gemilerde Aynî Haklara ve Cebrî İcraya KA, Gemilerde Aynî Haklara ve Cebrî İcraya Uygulanacak Hukuk, Deniz Hukuku Dergisi 2001-2002 Uygulanacak Hukuk, Deniz Hukuku Dergisi 2001-2002 (Basım Tarihi: Haziran 2004), Yıl: 6-7, Sayı: 1-4, s. 75(Basım Tarihi: Haziran 2004), Yıl: 6-7, Sayı: 1-4, s. 75

Kaynakça - 2Kaynakça - 2

KA, MÖHUK Reformu Hakkında, Milletlerarası Hukuk ve KA, MÖHUK Reformu Hakkında, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni 2003, Yıl: 23, Sayı: 1-2 (Prof. Dr. Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni 2003, Yıl: 23, Sayı: 1-2 (Prof. Dr. Gülören Tekinalp’e Armağan), s. 96Gülören Tekinalp’e Armağan), s. 96KA, Gemi ve Yük Alacaklısı Haklarının Kullanılmasında Yargılama KA, Gemi ve Yük Alacaklısı Haklarının Kullanılmasında Yargılama Usulü ve İcra, XIV. Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Usulü ve İcra, XIV. Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu (4-5/4/1997), Ankara 1997, s. 205Sempozyumu (4-5/4/1997), Ankara 1997, s. 205SÜZEL, Cüneyt, 1993 Cenevre Sözleşmesinin Türk Ticaret Kanunu SÜZEL, Cüneyt, 1993 Cenevre Sözleşmesinin Türk Ticaret Kanunu Tasarısına Yansıması, Uğur Alacakaptan’a Armağan, Cilt: 2, Tasarısına Yansıması, Uğur Alacakaptan’a Armağan, Cilt: 2, İstanbul 2008, s. 597İstanbul 2008, s. 597KALPSÜZ, Turgut, Milletlerarası Sözleşmelerde Kullanıldıkları KALPSÜZ, Turgut, Milletlerarası Sözleşmelerde Kullanıldıkları Manada Gemi Alacağı ve Deniz Alacağı Kavramları, Prof. Dr. Tuğrul Manada Gemi Alacağı ve Deniz Alacağı Kavramları, Prof. Dr. Tuğrul Ansay’a Armağan, Ankara 2006, s. 63Ansay’a Armağan, Ankara 2006, s. 63GÜNAY, Barış, Türk ve Anglo-Amerikan Hukukunda Gemi GÜNAY, Barış, Türk ve Anglo-Amerikan Hukukunda Gemi Alacaklısı Hakkı, Ankara 2009Alacaklısı Hakkı, Ankara 2009

Documents

Deniz ticareti hukuku 3 (30.10.2012)