De leefbaarheid van het moderne plattelandFrans Thissen

Afdeling Geografie, Planologie en Internationale Ontwikkelingsstudies

Een dorp: Nisse 1955

De leefbaarheid van het moderne platteland

2

Een dorp: Nisse 1979

De leefbaarheid van het moderne platteland

3

De leefbaarheid van het moderne platteland

4

Veranderingen in dorpen Het ‘Autochtone’ dorp :

Bloei van het autochtone dorp tijdens de Wederopbouw: 1950-1970

Nieuwe welvaart bleef in het dorp Het autonome dorp als ‘machtig beeld’

De opkomst van het Woondorp : Verplaatste consumptie (mobiliteit) Schaalvergroting (sociale en

economische domein) Schaalverkleining (culturele en politieke

domein)

De leefbaarheid van het moderne platteland

5

Verschillen tussen bewoners en dorpenAutonome dorp

Je bent er geboren of opgegroeid, je komt ‘van het dorp’

Je werkt er en je doet er je boodschappen: je woont ‘op het dorp’

Woondorp

Je bent er gaan wonen om de mooie woning en aangename woonomgeving

Voor je sociale contacten en voorzieningen ben je niet afhankelijk van het dorp

Leefbaarheid, een lastig begrip

De veronderstelde en de ervaren leefbaarheid Een passende omgeving (person-environment fit) Heeft betrekking op meerdere en een veranderende

verzameling kenmerken van de omgeving (attributie) Leefbaarheid als probleem: zaken die belangrijk

worden gevonden en negatief worden beoordeeld De betekenis van verschillende referentiekaders Eenzijdige benadering van de relatie mens -

omgeving: bewoners als consument / slachtoffer

De leefbaarheid van het moderne platteland

6

De leefbaarheid van het moderne platteland

7

Verschillende beoordeling van de leefbaarheid

Autonome dorp

Oordeel over de voorzieningen in het dorp is belangrijk

“We hebben nog een kleine supermarkt en we hebben nog een bakker … Want als je dat niet meer hebt op een dorp … en dat zouden we misschien meer moeten gaan beseffen met z’n allen”

Woondorp Oordeel over de eigen

woning en de woonomgeving is belangrijk

“Eigenlijk hebben we heel doelbewust voor dit dorpje gekozen want het is … de Parel van de Zak. En die Zak sprak ons vreselijk aan … Het landschap trok ons ontzettend”

De leefbaarheid van het moderne platteland

8

Leefbaarheid in het autonome dorp

Ontwikkeling aantal inwoners

Ontwikkeling aantal

voorzieningenOntwikkeling Leefbaarheid

Relatie wordt steeds losser:1. Schaalvergroting van veel

voorzieningen is autonoom2. Gedrag van bewoners

regionaliseert

Bewoners baseren hun oordeel steeds vaker op kwaliteit woonfunctie

Aantal inwoners neemt vooral af door kleinere huishoudens

8

De leefbaarheid van het moderne platteland

9

Leefbaarheid in het woondorp

Ontwikkeling Leefbaarheid

Ontwikkeling gemeenschaps-

initiatieven(voorzieningen)

Ontwikkeling woonfunctie binnen de

streek

Regiovorming

9

Voorzieningen als resultaat van leefbaarheid

Krimp heeft pas effect als woonfunctie wordt aangetast

De sociale staat van het platteland (SCP) Thuis op het Platteland:

Leefsituatie op het Nederlandse platteland is gunstig:

Gunstige woonsituatie Grotere betrokkenheid bewoners Toegenomen mobiliteit

Overgebleven Dorpsleven: Leefbaarheid op het platteland is

beter, ook dankzij de bevolkingssamenstelling

Sociale vitaliteit Traditionele, verbindende

sociale vitaliteit Vernieuwende sociale vitaliteit

10De leefbaarheid van het moderne platteland

Veranderende lokale betrokkenheidVrouwen op het Friese platteland 1993 – 2007 Door toegenomen arbeidsparticipatie

hebben vrouwen minder tijd voor omvangrijke inzet in het traditionele vrijwilligerswerk

Door toegenomen arbeidsparticipatie beschikken vrouwen over meer vaardigheden en grotere netwerken waardoor zij actiever zijn in modernere vormen van vrijwilligerswerk en in belangenverenigingen

De leefbaarheid van het moderne platteland

11

De betekenis van ontmoetingsplaatsen

Ontmoetingsplaatsen als voorwaarde voor leefbaarheid

Ontmoetingsplaatsen als resultaat van leefbaarheid

Het belang van bewoners met een groot sociaal netwerk

De leefbaarheid van het moderne platteland

12

Een dorp: Nisse 2012

De leefbaarheid van het moderne platteland

13

De leefbaarheid van het moderne plattelandFrans Thissen

Afdeling Geografie, Planologie en Internationale Ontwikkelingsstudies

Deze presentatie kunt uw downloaden vanaf: http://thissen.net/rural/KNAG/