Đề cương lịch sử quan hệ quốc tế II

7/30/2019 cng lch s quan h quc t II

1/26

cng lch s quan h quc t

Phm Trn Hi CK3- DAV

Cu 1: Tc ng ca Cch mng cng nghip(CMCN) ti isng quc t thi cn i ?

- Tin CMCN ra i : S bnh trng h thng thuca v cuc cch mng rung t Anh trong th k XVII XVIII m rng th trng trong v ngoi nc i hi mtkhi lng sn phm cng nghip ln m nn sn xut cngtrng th cng khng th p ng ni . Khi tin iukin cho s ra i ca ch ngha t bn cng dn hnh thnh :t bn c hnh thnh bng cch bc lt nng dn v nhndn thuc a , sc lao ng di do nh vic tc otrung t v ui hng ngn dn cy ca h . Xut pht tnhng yu cu khch quan ca x hi v t nhng iu kinsn c , noc Anh boc vo giai on CMCN nh du skhi u ca CMCN nhiu quc gia trn th gii.

Tc ng ca CMCN ti i sng quc t thi cn i :

*)Ph v tnh bit lp ca hnh thi KT quc gia dn tcv hnh thnh nn kinh t th gi m tham gia vo l huht cc quc gia trn hnh tinh . Do s lng ch th tngcn vi s chnh lch ln v trnh pht trin lm choQHQT tr nn ht sc phc tp v linh hot

*) Trong giai on pht trin ca ch ngha quc quy

lut pht trin khng ng u mang tnh nhy vt: VDgia on 1871-1900 sn xut gang thp Anh tng 1/3 ln ,c tng 5,5 ln M 8 ln . Tnh n trc chin tranh(1913)nn cng nghip Anh t v tr dn u tt xung v trth 3 sau M v c ; Php tt sau Anh xung hng th t .Tnh trng khng ng u ny cng r nt sau cc cuckhng hong ln vo nhng nm 1873-1879 , 1882-1886 ,


2/26

1900-1903 . Ch ngha quc ra i tc dng mnh ntng quan lc lng th gii

*)Mt s quc gia m rng nh hng ra bn ngoi bng

cch y mnh xm lc cc quc gia khc nhm tm kimth trng , ti nguyn , lao ng nhm phc v nn kinht trong nc v tranh ginh phm vi nh hng trn toncu :

Nc Anh l nc u tin tin hnh CMCN v nhanhchng tr thnh cng quc cng nghip s mt th gii( 1715-1789) . Cch mng cng nghip to c s ncAnh nng cao tm nh hng ra bn ngoi . cng c vth ca mnh trn trng quc t , gii cm quyn t sn Anhtip tc y mnh chnh sch bnh trng ra bn ngoi nhmtm kim th trng, ti nguyn v nhn lc phc v cho nnkinh t ang pht trin chnh quc . Thuc a ca Anh trirng t Ty sang ng bn cu v giai on ny ngi tathng v nc Anh vi hnh nh : Mt tri khng bao gln trn t nc Anh. Php , Nga v c do p dng ccthnh tu ca CMCN trong nhiu lnh vc c bit nh quns nn pht trin nhanh v tr thnh cc quc gia lnmnh trn th gii . Cc quc gia k trn u tm cch to

sc nh hong trn bnh din th gii bng vic tin hnhchin tranh xm lc cc quc gia cc chu lc khc.

*)CN quc y nhng mu thun gia cc nc quc , gia cc nuc quc vi thuc a ln n nhim , t hnh thc cnh tranh , khng hong dn ti xungt theo cc co khc nhau . Ch ngha quc lnguyn nhn chnh dn n chin tranh th gii

CMCN to ra cho cc quc gia s lng hng ho khngl vt xa nhu cu trong nc . V vy h buc phi tm chomnh th trng tiu th sn phm do mnh lm ra mt mt tch lu li nhun mt khc tm kim ng minh va l tm kim bn hng kinh t va l c thm sc mnh nhmcnh tranh trong vic to nh hng ca mnh trn bnh din


3/26

th gii . iu ny lm ny sinh mu thun gia cc congquc t bn thuc a ni l th trng tiu th sn phmv tm kim ngun lao ng phc v nn cng nghip trongnc . V vy mt s cc cuc chin tranh gia cc nc t

bn n ra cc thuc a nh mt tt yu khch quan nhchin tranh M - TBN ( 1898) , chin tranh Nga Nht( 1904-1905) . Bn cnh , cc nc t bn cng linminh vi nhau va l tm kim bn hng kinh t va lcng c v nng cao thm sc mnh qun s chun bcho qu trnh phn chia li th gii .

CMCN to ra s lng my mc ln buc giai cp t snphi y mnh bc lt nhn dn lao ng trong nc tn

dng trit s my mc nu trn ng thi huy ng vkhai thc ti a sc lao ng ca h . Nhn dn lao ng thuc a b bc lt sc lao ng thm t to ra li nhunti a cho nh t bn . H phi lm vic trong nhng iukin thiu thn , ti tn , b vt kit sc lc nhm to ta linhun ti a cho nh TB . Chnh iu ny lm ny sinhmu thun v cng gay gt gia giai cp t sn v v sn dnn cc cuc u tranh i quyn li ca nhn dn lao ng .Mu thun t sn v sn c y ln cao do tc ng tiucc ca CMCN v y chnh l mu thun tn ti trn th

gii cho ti tn sau ny .

Cu 2 : So snh chnh sch i ngoi ca nh nc t sn vphong kin


4/26

T sn Phong kin

Chtrng

Binphp

Quan h vi c ccnc trong v ngoikhu vc .

i vi cc nctrong khu vc giquan h i tc trnlnh vc thngthng l chnh .i vi cc ncngoi khu vc tmcch xm nhc

bng cch truyn b

vn ho ( o thincha , ch vit )hoc em qun xmlc phc v mcch tm th trng ,xut khu t bn , ,tm kim ngunnhn cng r mtcng nh ti nguyn

nhm chun b chochin tranh quc

Hn ch quan h vicc quc gia bnngoi . Ch trng voquan h i ngoi vicc quc gia trongkhu vc

Hn ch tip xc vicc on ngoi giao ngoi khu vc mnhnh gy nh hng .i vi mt s qucgia trong khu vctin hnh gy xungt , xm lc nhm

bnh trng lnhth , tm kim v

bun bn n l

Ktqu

T sn cng c vnng cao c scmnh nh hngca mnh trn phmvi ton cu . ychnh l hi chungco chung cho s li

tn ca ch phong kin

Do ng li ngoigiao thiu sng sutv i ngc li quynli nhn dn , giaicp phong kin tng bc t c lpmnh . S suy tn ca

ch phong kin lkt qu tt yu xut

pht t s km nhybn trong c chnhsch i ni v ingoi


5/26

Cu 3 : Tc ng ca cc cuc cch mng t sn thi cn i tiQHQT

- Lt ch phong kin v thit lp h thng cc ncTBCN trn phm vi ton th gii

- L tin quan trng tin hnh CMCN

- M rng quy m QHQT

- Cc quc gia tin hnh CMTS dn d ginh c u thtrong QHQT , tr thnh trung tm quyn lc chi phi cchot ng chnh tr quc t

( Xem thm lch s th gii cn i cc bn c th Downloadbng ebook ti a ch ny( http://vietlion.com/ebk/download-ebook-lich-su-the-gioi-can-dai.html) chng I , IV , VII )

Cu 4 : Nguyn nhn dn n s sp ca h thng phong kin Chu u

- Giai cp phong kin phong kin Chu u ra sc bc ltgiai cp nng dn v tranh ginh quyn li vi giai cp t sntrong vn chim t ca nng dn bn cnh cc vngtriu phong kin Chu u i ngc li quyn li cunhn dn lao ng , ca giai cp t sn dn n vic nhndn cng giai cp t sn vng ln u tranh mnh m :
http://vietlion.com/ebk/download-ebook-lich-su-the-gioi-can-dai.htmlhttp://vietlion.com/ebk/download-ebook-lich-su-the-gioi-can-dai.htmlhttp://vietlion.com/ebk/download-ebook-lich-su-the-gioi-can-dai.htmlhttp://vietlion.com/ebk/download-ebook-lich-su-the-gioi-can-dai.html


6/26

Anh , Jm I ( 1566 -1625) v sau l Sc l I( 1600-1649) khng m xa n quyn li ca c giaicp t sn v nhn dn lao dng . Rung t l ti sn caqu tc a ch . Nng dn cy cy rung t phi np tcho a ch thoe k hn hoc theo mc quy ng vnh vin .

Nng dn khng c t bn hoc trao i phn t camnh m ch truyn li cho con chu sau khi np t thutha v c a ch cho php Bt chp kht vng ca

giai cp t sn mun t do kinh doanh , triu nh t do thihnh ch c quyn trong sn xut , ngoi thng v mt

phn ni thng ; t ra nhng quy ch rt cht ch kimsot ngnh cng nghip ; n p v trc xut tn Thanhgio ; kt thn vi triu nh Ty Ban Nha l k cnh tranhnguy him ca giai cp t sn Anh tin hnh chin tranh

m mu vi nhn dn Scotland . Trc nhng hnh ng , ng o qun chng nhn dn ng dy u tranh .Cuc khi ngha ln nht din ra vo nm 1607 nhngvng trung tm nc Anh , li cun ti 8000 tham gia .

Trong khi cuc u tranh gay gt gia nh vua vgiai cp t sn mi ch din ra trong ngh vin , xoay quanhvn ti chnh . Cn tin chi tiu cho nhng cuc chintranh n cp Scotland , Ailen v cho vic phung ph trong

triu nh , nh vua nhiu ln triu tp ngh vin nghthng qua lut tng thu v ban hnh thu mi . Nhng miln ngh vin hp l mt ln qu tc mi v giai cp t sncng kch nh vua , t chi khng ng thu . Bn ikhng ngh do ngh vin tho thng 11-1641 vch ra204 iu phm ti ca nh vua , ln n nhng chnh schhn ch cng thng nghip .

Php vua Lui XVI ( 1754 1793) vn tip tc tngcng cch cai tr c on v cuc sng lng ph ca cci vua trc . Nh vua sng trong cung in Vecxai vi mtm qun thn ng c ti gn 2 vn ngi chuyn vic

phc v cho hong gia v sng da vo bng lc . Bn thnvua cng l mt con ngi ph nn , li bing v bt ti ,tt c thi gian u dng vo vic sn bn . Ngi c nh


7/26

hng ln lao i vi cng vic cai tr li l hong hu MariAntoannet , cng cha nc o , mt ngi n b c nhansc , hch dch v hoang ph. Cuc sng xa x ca vua vtriu nh hng nm tiu ph 1/12 ngn sch quc gia .

l mt gnh nng ln i vi nhn dn , khin cho cngi phi ku ln rng triu nh l m chn ca quc

gia .

Tng lp nng dn Php khng c quyn s hurung t v iu kin. Nhng ngi nng dn lnh canh btri buc vo rung t v quyn t php ca lnh cha ( t1/3 -1/2 thu hoch) v chu nhiu th t khc di hnh thc

siu kinh t . Nng dn vnh vin cng khng phi l nhngngi chim hu rung t v iu kin m ngoi thu

xng np 1/6 ( c khi n 1/4 hoc 1/2 )s la thu hochv phi phc tng mi quyn lc ca vua cha

Trong nhng nm 70, 80 ca th k XVIII , gi c bst lm cho cha t b l vn nng n . b vo ch hng h thc hin cc chnh sch phn ng nh tng thu ,khi phc li mt s o lut nhm bn rt hn na ca cica nng dn . Cc lnh cha cng bt u kim rung tca cng x . Mc cp ot ph bin l chim 1/3

nhng cng c khi chim ti , 2/3 v c khi chim lunton b cng in

(Trch lch s th gii cn i trang 16,17,61,62 V DngNinh ,

Nguyn Vn Hng ch bin NXB GD)

- Cc tp on phong kin chu u khng c s linminh li nhm chng li giai cp t sn v t c lp mnh khikhng c hnh ng quyt lit chng li giai cp t sn


8/26

- Giai cp t sn Chu u huy ng c i b phnnhn dn ng v pha mnh bng mt lot bin php bom quyn li cho nhn dn sau khi cp c chnh quynt tay phong kin : chia li rung t cho dn cy hay npdi chiu bi dn ch t do bnh ng bc i ( tuynhin thc t sau khi ginh c chnh quyn cc chnh schkhng h c thc thi nh nhng g giai cp t sn hatroc khi lt chnh quyn phong kin )

Cu 5 : S thay i trong so snh lc lng v tp hp lc lngtrong nhng nm cui th k XIX u th k XX.

*) S thay i trong tng quan lc lng giai on sauchin tranh Php Ph ( Xem trang 19 Ti liu tham khoLSQHQT thi cn i (1640-1917) TS Sn Hi )

*) S tp hp lc lng mi Chu u giai on trcchin tranh th gii I :

Xem phn 1-Nhng va chm u tin chia li th giiv 2- hnh thnh cc khi chun b cho chin tranh ca phn

II Tnh hnh quan h quc t trang 21 Ti liu tham khoLSQHQT thi cn i (1640-1917) TS Sn Hi )

Cu 6: Nguyn nhn dn n chin tranh th gii I v tnh chtca n

- Nguyn nhn : Xem phn 3.1 v 3.3 phn a trang 26 Tiliu tham kho LSQHQT thi cn i ( 1640-1917 ) TS

Sn Hi

- Tnh cht : CTTG 1 l cuc chun mang tnh phi ngha ,ch ring i vi Serbia , cuc chin tranh chng o Hungl cuc chin tranh chng xm lc do mang tnh chnhngha gii phng


9/26

Cu 7 : Tc ng quc t ca cch mng thng 10 Nga( hnh thnh nh nc XHCN u tin trn th gii )

- Thc y phong tro u tranh ca giai cp lao ng vgiai cp cng nhn i chnh ph rt khi chin tranh lanrng ra hu ht cc nc quc

- Cc nc quc buc phi chm dt chin tranh rnhtay n p chnh quyn X Vit non tr

- Thng li ca cch mng v s ra i ca Nh ncXHCN X Vit lm cho ch ngha t bn khng cn lmt h thng hon chnh bao trm th gii . Th gii phnchia thnh hai h thng x hi i lp h thng x hi t

bn ch ngha v h thng x hi x hi ch ngha

- Cch mng thng Mi c v mnh m phong tro cchmng ca giai cp cng nhn cc nc , ch ra cho hc conng i ti thng li trong cuc u tranh chng ch ngha

t bn . Ngay sau thng li ca Cch mng thng Mi , mtcao tro cch mng v sn dy ln si ni Chu utrong nhng nm 1918-1923 , lm chn ng d di nnthng tr ca giai cp t sn c quyn nhiu nc

Ch tch H Ch Minh ni : Ging nh mt tri chili , Cch mng thng Mi chiu sng khp nm chu ,thc tnh hng triu hng triu ngi b p bc , bc lt trntri t . Trong lch s loi ngi cha tng c cch mng

no c ngha to ln v su xa nh th ( Trch trang 40 ,Lch s th gii hin i - Nguyn Anh Thi ch bin )

Cu 8 : nh gi kt qu hi ngh ho bnh Paris ( 1919-1921)


10/26

- Khi qut v hi ngh ( hai phn u trong phn 1.1 trang20 Ti liu tham kho LSQHQT cn i (1640-1917) TS Sn Hi )

- nh gi kt qu hi ngh

+ Nhng ho c m cc nc thng trn buc cc noc bitrn k kt ti hi ngh u mang tnh n dch . Lnin bnhlun :y l mt th ho c k qui , mt th ho c ncp , n y hng chc triu con ngi , trong c cnhng con ngi vn minh nht , ri vo tnh cnh b ndch . y khng phi l mt bn ho c , l nhng iukin m bn n cp tay cm dao , buc nn nhn khng c

g t v phi chp nhn

+ Hi ngh kt thc nhng cng khng gii quyt c muthun c bn gia cc nc quc v cng lm cho muthun ny thm su sc hn , lm n ra chin tranh th gii( bi nc c qun phit vn c cc quc Anh , Mnui dng bng vin tr v u t ) , v th nguyn nhndn n chin tranh th gii mi do c gy ra vn cn tnti

+ H thng ho c Vecxai cng khng tho mn cc

quc thng trn v cng phn chia ni b phe quc thnhnhng nc bt mn cng nhng nc tho mn vi hthng ny

+ Tm li h thng ho c Vecxai khng m bo ho bnhcho cc dn tc , tri li lm su sc thm nhng mu thunca ch ngha quc . Nguyn soi Phc , nguyn tng tlnh qun i ng minh Chu u d ni y khng

phi l ho bnh . y l cuc hu chin trong 20 nm .Uyliam Bulit . cng tc vin c lc ca Uynsown , khngnh rng : Hi ngh ho bnh ch lm c mt vic lchun b nhng xung t quc t trong tng lai ( Trchtrang 72 , Lch s th gii hin i Nguyn Anh Thi ch

bin )


11/26

Cu 9 : nh gi kt qu hi ngh ho bnh Washington (1921-1922)

- Khi qut v hi ngh ( trang 20 ,21 Lch s QHQT cni (1640-1917) TS Sn Hi

- nh gi kt qu hi ngh :

Hi ngh Washington hon ton c li cho M . Trc p lcca M , Nht phi t b mt phn kh ln u th ginhc trong chin tranh th gii th nht Trung Quc . Anh

phi nhng b M , nhn quyn bnh ng v hi qun vhu b lin minh Anh Nht ( nhm chng li M) . Nh thl M nm c th trng Vin ng v Trung Quc nngcao a v Hi qun ca mnh ln hng u th gii troc s

li boc tm thi ca cc quc khc , nht l Nht , Mgi c vai tr lnh o Hi ngh Washingotn l do ktqu trc tip ca s thay i so snh lc lng c li cho Mtrong chin tranh th gii I . Vi h thng hip ocWashington , M gii quyt quyn li ca mnh khng phitrong khun kh ca h thng ho c Vecxai m bng cchlp thm mt khun kh mi do M chi phi . Khun khmi ny , mt mt chng li khun kh c ca h thng hoc Vecxai ( m quc hi M khng tha nhn ) , lm chotc dng thc tin ca n b suy yu i , nhng mt khc li

b sung vo hkun kh c hnh thnh nn mt hkun khmi v t chc li th gii mt cch hon chnh hn sauchin tranh . l h thng Vecxai- Washington ( Trang 75-Lch s th gii hin i Nguyn Anh Thi ch bin )

Cu 10 : Nguyn nhn gip noc Nga X Vit tn ti trong vngvy ca cc nc quc

- ng Bnsvich v Nh nc X vit c nhng giiphp c th, kin quyt mang tnh chin lc v tm nhn ludi . y ban cch mng c thnh lp tr thnh b tngtham mu u no ca nh nc cch mng qua tphp uc sc mnh tng lc nhm chng li th trong gic ngoi . Thng 6-1919 cc n cng ho X VIt Nga, Ucraina , Blarus , Litva , Latvia v Extonia k kt lin


12/26

minh qun s , thnh lp b ch huy qun s thng nht , tptrung thng nht mi iu hnh v ti chnh , cng nghip vgiao thng vn ti

- Qun i Hng qun c xy dng cng c khn trng

kp thi vi qun s 3 ngi nh , t mt i qun ch gnna triu ngi vo trc ma h 1918 n thng 9-1919Hng qun c 3 triu ri chin s v cui nm 1920 ln ti 5 triu 300 nghn ngi . Trong vic xy dng lclng , Hng qun c bit coi trng cht lng chnh tr ,nguyn tc giai cp v k lut nghim minh .

- Trong hon cnh t nc b bao vy , t ma h 1919 ,nc Nga X Vit quyt nh chuyn sang thc hin Chnhshc cng sn thi chin . Ni dung ch yu ca Chnh sch

cng sn thi chin l :

+ Nh nc c quyn la m , cm t nhn bun bn la m. T thng 1-1919 , ban hnh ch trng thu lng thctha i vi nng dn theo nguyn tc : Khng thu mtcht g ca nng dn ngho , thu ca trung nng vi mc va phi v thu nhiu ca ph nng . Nm 1920 , ch ny c p dng vi c vic trng thu khoai ty , rauu v nhiu nng phm khc .

+ Nh nc kim sot ton b nn cng nghip . Thng 11-1920 , tin hnh quc hu ho khng nhng i vi i cngnghipm c cng nghiphng va v nh . Hi ng kinh tquc dn ti cao ( thnh lp u thng 12-1917) l c quantp trung vic qun l , iu hnh sn xut cng nghip cngnh nn kinh t quc dn .

+ Thi hnh ch lao ng cng bc i vi ton dn .Mi cng dn t 16 n 50 tui u c ngha v phi tham

gia lao ng cng ch cho x hi . Nm 1918 , ch nyc p dng i vi cc giai cp bc lt , nm 1920 ivi ton dn v da trn nguyn tc : Ai khng lm thkhng hng

+ Trong hon cnh chin tranh , ng tin b mt gi nhanhchng , khp ni trn t nc tin hnh vic tr lng


13/26

bng hin vt v ph bin l da theo nguyn tc bnh qun .Ch n ung khng mt tin c p dng i vi trem , cng nhn cng nghip , ng st v giao thng .Chnh sch cng sn thi chin nhm huy ng ti a v sdng hp l i ngun ca ci ca t nc , cung cpnhng nhu cu thit yu cho qun i , nhn dn thnh thv nng thn , phc v cho cuc chin u chng th trong

gic ngoi .

Va chin u va xy dng , Hng qun v nhn dn XVit vt qua c nhng th thch cc k him ngho ,tng bc y li cc cuc tn cng ca k th . Trong nanm sau nm 1918 , Hng qun nh tan qun on Tip

Khc v bn bch v , y li chng v bn kia dy Uran .

mt trn pha nam , Hng qun cng ginh c nhngthng li quan trng , nh tan qun on sng ng catong Craxnp . hu phng , cc cuc bo lon ca bn

phn cch mng u b trn p ( Phn in nghing ny ch ctnh tham kho )

+ Nguyn nhn c tnh cht quyt nh lm cho nc NgaX Vit nh bi th trong gic ngoi l s lnh o cang Bnsvich , do Lnin v i ng u . L ngi t

chc v lnh o cuc chin u , ng Cng sn ngvin , li cun v t chc giai cp cng nhn , nng dn laong v nhn dn cc dn tc thiu s ng ln u tranh vik th . ng c ng li lnh o ng u , khia thc v

pht huy cao nht mi sc mnh , mi ngun ca ci canhn dn v t nc ginh chin thng

( Trch trang 35,36,39 Lch s th gii hin i NguynAnh Thi ch bin)

Cu 11 : Nhng thay i trong so snh lc lng v tp hp lclng trong giai on 1933-1936


14/26

Sau cuc khng hong kinh t 1929-1933 , nn cng nghipca cc noc t bn ch ngha c tin trin i cht nhngkhng tr li thi k phn thnh nh troc y vn thy . nnm 1937 cuc khng hong kinh t mi li n ra Mtrc ri lan n Anh , Php . Sn lng cng nghip canc ny gim xung trong lc cha kp hn gn nhng vtthng do cuc khng hong kinh t th gii gy ra

Nm 1936 c chim hng th hai trong sn xut cngnghip ca th gii sau M , v ng hng u Chu u .

Ngoi c v Nht ra , cng phc hi v i phi cn b nhng thit thi trong cuc phn chia chin li phmsau chin tranh th gii ln th nht bng cch bnh trngra vng a Trung Hi

Nh vy cuc khng hong kinh t thc y hn na cucu tranh ginh th trng gia cc nc quc trn c sthay i so snh lc lng sau 2 cuc khng hong kinh t .Sau cuc khng hong ny , chnh quyn phn ng pht xtc thit lp , Nht c. Ba l la chin tranh chnh thnh Chu u . Th gii li tip tc b e do trcnguy c mt cuc chin tranh th gii mi sp xy ra.

Cc nc pht xt c , , Nht ln lt rt khi hi quclin v trng trn vi phm cc iu khon c k kt tronghip c Vecxai bng vic ti v trang qun i vt mccho php v xua qun i xm lc cc quc gia lng gingtrong khu vc ( Nht chim Mn Chu , Trung Quc nm1931 , Italia xm lc tipi nm 1935 , c v Italia cnga qun can thip vo cuc ni chin Ty Ban Nha nm1936 ) . Ngy 25/10/1936 c , , Nht k hip nh thnhlp trc Bclin- Rma- Tky . Phe trc chnh thc hnh

thnh .

Giai on ny Php , Anh v M vn ng ngoi cuc ( thcra khi quc Anh Php M cng mu thun rt gay gtvi phe trc tuy nhin c hai u c k th chung l Lin X


15/26

nn Anh , Php M u mun y phe trc cha mi di tncng v pha Lin X)

ng trc nguy c b tn cng Lin X cng c nhng

ng thi khn trng , tch cc nhm vch trn b mt thtca Anh Php M cng nh m mu ca phe trc ngthi ra sc ng h phong tro ho bnh th gii . Lin X gp ting ni ca mnh trong phin to xt x imitrp( ng vin ng cng sn Hungari b pht xt c vu khng

bt giam sau v t ton nh quc hi c nm 1933). LinX k kt cc hip c vi cc nc lng ging trong ccc quc gia l ng minh ca Anh- Php v chnh nhngquc gia c m mu chng li mnh nh Anh , Php . Lin

X cng tranh th s ng h ca quc t bng cch t chchi ngh Quc t cng sn nm 1935 ti Matxcva . Sau mt cao tro dn ch c pht ng nhiu quc gia trnth gii ngn chn ng k s pht trin ca ch ngha

pht xt trn ton Chu u .

Nh vy giai on 1933-1936 nh du s thit lp ca phetrc vi m mu tin hnh chin tranh chia li th gii . Thik ny cng nh du nhng n lc bc u ca cc Lin

X v cc lc lng tin b dn ch nhm ngn chin tranhxy ra . Bn cnh khi quc Anh- Php M cng thhin mu chng ph nh nc XHCN bng cch nhng

b , dung tng tho hip vi phe trc .

Cu 12: Nguyn nhn hnh thnh cc l la chin tranh ( Xemtrang 23, 24 , Lich s thi cn i ( 1640-1917) , TS Sn Hi)

Cu 13 : Chnh sch Munich ca Anh Php

-Bn cht: Chnh sch Munich chnh l chnh sch tho hip , dung tng , nui dung ch ngha pht xt caAnh , Php


16/26

- ng c: Anh Php v phe trc u c k th chung lLin X

- Mc ch :

+ Anh-Php mun thc hin chin lc ngo snquan h u - y phe trc tn cng Lin X nhm tiudit c hai k th ln ca Anh- Php l ch ngha pht xt vch ngha cng sn ng thi hng li cho khi hai phe sc tn , lc kit . Khi c tn cng Lin X vo ngy22/6/1941 th tng Anh Churchill tuyn b :

Nc Anh ca chng ta thot him . Trong 25 nm qua ,cha c ai trc sau nh mt lun lun chng ch nghacng sn nh ti

+ Anh Php cng o tong rng nu ch ngha cngsn b nh bi th phe trc s bt tay m phn vi mnhtrong vn chia li th gii sau khi chin tranh kt thc .

- Bin php thc thi :

T ngay sau chin tranh th gii I , Anh Php cch trng dung tng , tho hip , nui dng nhm phchi ch ngha qun phit c qua mn tay quc

c hng tiu dit nh nc XHCN Lin X . nh caoca chnh sch ny chnh l hi ngh Munich thng 9-1938 -Anh Php tng bc nhng b c chim trnTip Khc . Anh v Php hi vng rng sau khi chem cTip Khc , pht xt c s em qun tin nh Lin X .Tip theo , ti cuc m phn Anh Php X khi LinX yu cu : ba nc cam kt s gip nhau v mi mt


17/26

( k c v qun s ) v cng gip nh vy i vi ccnc ng u vng bin gia Ban tch v Bin en gipvi Lin X trong trng hp cc nc b xm lc .

Nhng chnh ph Anh bc b li ngh ca Lin X . AnhPhp khng m bo nn c lp ca ba nc vng binBan Tch , ngha l cho c c th xm chim ba nc ny ,t c s xm lc Lin X

Thng 6-1939 , chnh ph Anh ch ng b mt mcuc m phn b mt vi cc i biu c k mt bnhip c ton din gia Anh v c . C th Anh v c tho lun vn k hip c khng tn cng nhau , vn

phn chia th trng v khu vc nh hng , loi b cnh

tranh v vn cng s dng lc lng Trung Quc vNga tc l vn hp tc Anh c chng Lin X , TrungQuc v chia s t ai ca Lin X , Trung Quc . Tronggiai on cui cng trc khi chin tranh bng n , chnh

ph Anh cn ngh k kt vi c k hoch Buxton , theo th c khng can thip vo lnh th quc ca Anh ,ng thi Anh cam kt tn trng nhng vng nh hng cac pha ng v ng Nam chu u ; Anh s bc bnhng cam kt vi cc nc trong vng nh hong ca c ;Anh s c gng vn ng Php bi b hip c tng tr

Php X v hn na Anh s chm dt m phn giaAnh v Lin X

Vin ng , cc nc phng Ty cng thi hnh mtchnh sch i vi Nht tng t nh i vi c Chu u. H dung tng nhng hnh ng xm lc ca Nht nhmy Nht nh Lin X , do y Lin X vo ci th btn cng trn hai mt trn ng v Ty , phi chng li hai

tn pht xt hung hn nht . V vy mc d vic Nht nhchim i quy m Trung Quc l mt n rt nng nh voa v ca quc Anh v M Trung Quc , nhng h vnc tnh lm ng , hi vng mn tay bn qun phit Nht tiudit lc lng cng sn Trung Quc v tn cng Lin X


18/26

Sau Anh thnh cng trong vic k kt mt hipc Munich phng ng thc s : l hip nh Anh-

Nht nhc nh , thng gi l Hip nh Arita Crygi k ngy 23-7-1939 . Hip nh ny giao Trung Quc cho

Nht i ly cuc chin tranh ca Nht chng Lin X( Trch lch s th gii hin i Nguyn Anh Thi ch

bin )

Kt qu : Chnh sch Munich ca Anh Php b phsn hon ton v :

+ Lin X b mt k kt hip c khng xmphm ln nhau vi c ngy 23/08/1939 . iu ny ph v

m mu y c tn cng Lin X ca Anh Php . ngthi o su mu thun ni b trong lng ch ngha quc

+ Mu ca c , , Nht l mun chia li cth gii . V th Anh Php hon ton c th tr thnh mctiu xm lc ca phe Trc v thc t din ra ng nhvy , c m chin dch xm lc Php vo thng 6/1940v sau 7/1940 pht ng chin dch nh ph Anh bngkhng qun

+ c nhn thy tim lc qun s ca mnh cn yucha sc nh bi Lin X trong ngy mt ngy hai nnmun li chin dch xm lc Lin X trong thi gian ngn tch lu vt lc kh ti nhm nh qu Lin X bngmt cuc chin tranh chp nhong

+ Chnh sch Munich phng ng ca Anh Mnhm tho hip , thao tng , nui dng ch ngha qun

phit Nht Bn nhm chng li Lin X nhng m mu nycng b ph sn bi Nht Bn nhn thy c sc mnhqun s to ln ca Lin X ( Nht tng tht bi nng ntrong trn Khankhim Gn nm 1939 chin dch tin cngLin X t hong Mng C ) . Bn cnh ch trng ca

Nht cng ch l gy nh hng trong khu vc Chu - Thi


19/26

Bnh Dng m khng phi l em qun tham chin cngc v ti khu vc Chu u .

Cu 14 : Hip c khng tn cng ln nhau X c 1939

Bi cnh : Chin tranh th gii sp sa din ra , c vng minh ang ro rit chun b cho cuc chin xm lcBa Lan . Lin X ang thc hin k hoch 5 nm ln th 3( 1937-1942) nhm phc hi li nn kinh t t nc

Mc ch :

Pha Lin X :

- Ph v chnh sch Munich ca Anh- Php nhm baovy , c lp v tiu dit nh nc XHCN Lin X

- Lin X bit troc sau g c cng tn cngmnh song nhn dn Lin X li ang trong qu trnh thc

hin k hoch 5 nm ln 3- phc hi nn kinh t , i mi tnc v vy Lin X mun c thm thi gian tch lu vtlc kh ti sn sng nh bi qun xm lc trong trng hpchin tranh xy ra

Pha c :

- Nhn thy vic tin Cng Lin X vo thi im

nm 1939 l nm chc tht bi : Lc lng c lc ny cha ng v tinh nhu c c th nh bi Lin X bng Chin tranh chp nhong v th c cn chim Chu utrc thc lu c kinh nghim tham chin trn chintrng trc khi xm lc Lin X . Mt khc c cngnhn thy c tim lc qun s ca Lin X sau chin


20/26

thng Khankhim Gn nm 1939 trc pht xt Nht nn bucphi nghi binh trong thi gian 2 nm

Kt qu : Hip c khng xm phm ln nhau c k

kt gia ngoi trng Nga Molotov v ngoi trng cRibbentrop ti th Matxcva ngy 23/08/1939 . Hip cny c hiu lc trong 10 nm . y l thng li ngoi giaoquan trng ca Lin X ph th bao vy , c lp ca AnhPhp ng thi to thi gian Lin X c th thc lusc ngi v ca chun b cho chin tranh . Song n cng to thi gian ng k c pht xt tch lu lc lng 5,5triu qun cng vt lc v kh ti cho chin dch Barbarossaxm lc Lin X vo thng 6-1941

Cu 15 : Nguyn nhn dn n chin tranh th gii th IIv tnh cht ca n

Nguyn nhn : Xem 1- phn I Bi 2 : QHQT trong thigian chin tranh th gii II trang 20 ( Lch s QHQT thicn i ( 1640-1917) TS Sn Hi)

Tch cht : Khc CTTG I, CTTG II l cuc chinmang y hai tnh cht : phi ngha v chnh ngha . Cucchin xt v pha cc quc gia pht ng phe trc c , . Nht v cc ng minh l cuc chin phi ngha . Cncuc chin bo v t quc chng li k th xm lc do LinX v cc nc b xm lc tin hnh l cuc chin tranhchnh ngha .

Cu 16 : Lin minh chng pht xt trong Th chin II

Xem phn 2 trang 26 QHQT trong thi gian chintranh th gii II ( Lch s QHQT thi cn i ( 1640-1917)TS Sn Hi)


21/26

Cu 17 : Vn m mt trn th II trong CTTG II

( Xem Vn mt trn th hai Chu u trang 68- Lch sQuan h quc t ( 1870- 1964 ) o Duy ngc ch bin )

*)Bi cnh : Sau chin thng Matxcva ca Hngqun Lin X trc o qun xm lc 5,5 triu ngi caHitle , cc din chin tranh c t nhiu thay i . V thca Lin X trn trng quc t c nng cao v nhn dnth gii i hi phi lin minh vi Lin X . Trong khi M cng khng th gi mi lp trng trung lp camnh sau s kin Trn Tru Cng s kin c tng thngRoosevelt v nh tht bi nhc nh nht trong lch s hi

qun M . V phn Anh- Php chnh sch Munich cahai noc quc trn ph sn hon ton . nc Anh bkhng qun c nh ph c ngy ln m trong thi giannm 1940. Song iu kin quan trng hn c l d lun trongv ngoi nc ln ting ng h m trn th hai nn Anh- M phi ngi li m phn vi Lin X v vn ny .

*) Mc ch :

+ Pha Lin X :- y c Anh- M vo cuc nhm san s bt gnh nng

trn chin trng cho qun i mnh ( V lc ny tuy pht xtc tht bi nng n sau trn Matxcva nhng lc lngqun i ca Hitle v ch hu trin khai trn mt trn LinX vn cn kh mnh , kh nng ten hnh tn cngMatxcva ln 2) ng thi p tan hon ton ch trng dnho ca phe quc ( Anh , Php , M ) vi c quc x

- Tranh th s ng h ca th gii qua gp phn yli v tiu dit ch ngha qun phit k th nguy him nhtlc by gi ca chnh quyn X Vit non tr

+ Pha M :

- Nhn c hi c iu qun t mt trn Bc Phisang chin trng Lin X sang tham chin M s


22/26

qun ln Bc Phi ( bi M mun chim nhng ngundu ho Cn ng v ht cng Anh , Php y ) .Do vy F. Rudven d nh b ln Bc Phi

+ Pha Anh :

- D gii cm quyn Anh vn o tong v vic iu nh vi c nhm thc hin cho c m mutiu dit ch XHCN Lin X tuy nhin trc ca ngi M mun chim thuc a Anh nhm hngli t ngun du m ca khu vc Trung ng , ncAnh khng th khoanh tay ng ngoi cuc . Vicm mt trn th hai tuy s t nhiu suy gim nh hngca Anh trn thuc a nhng n s h bt s bt bnh

ang ln rt cao ca cng lun trong nc v nht ltrong khi c hon ton c th tip tc duy tr nh phanh bng khng qun . iu ny cng li ng v trongthi gian cui chin tranh 1944-1945 c lin tc

phng sang Anh bom bay V1 V2 tn ph cc c sdn s v qun s ca Anh .

* ) Tin trnh m phn m mt trn th hai :

- Vn m mt trn th hai c pha LinX xut vo thng 5 nm 1942 khi ngoi trng LinX Molotov sang London tm kim ng minh . PhaLin X xut vi chnh ph Anh v vic k kt iuc Lin X m mt trn th hai . Tuy nhin vn caMolotov cp , m mt trn th hai trn chin trngchu u khng c Churchill tr li mt cch c th ,Molotov nhn mnh vi Churchill :

o Mt trn th hai trc tin l mt vn chnh tr ,k mi t gc qun s m suy xt . N chngnhng quan trng i vi Lin X m Anh v Mcng phi c mt s quan tm cao

Ngoi trng Molotov cng bay qua i Ty Dnggp tng thng Roosevelt tranh th s ng h ca M .


23/26

Trong khi pha M nhit tnh ng h th ngui Anh li cm mu ring : Churchill mun chn ch trong vic mmt trn th hai vi mc ch : cch sng xem chy chi cho nc c v Lin X qun nhau cho ti khi c haicng thit hi , ng nhin s khng nguy hi cho ccnc Chu u . Vn m mt trn Chu u v th phitm tr hon . Thng 6-1943 Churchill v Roevelt do plc ngoi giao ca Lin X cng nh do s i hi canhn dn trong nc pht biu mt bn tuyn b v viclin qun Anh v M s m cuc tn cng pha Bc ncPhp vo ma xun nm 1944 h cn km theo mt s iukin bo lu . Nhng nhng ngha v c vit vongh nh th , vy khng th ni khng phi l sthng li v i v mt ngoi giao ca Molotov .

Thng 11-1943 , ba nh lnh o ca ba nc Lin X ,Anh , M nhm hp ti Tehran , Iran tip tc bn tho vvn ny . Ln ny ba nc i thng nht v vic mmt trn th hai Chu u . Ba bn thng nht s mchin dch B vng b vo t Php , m mt trnth hai .

*) Kt qu :Ngy 6/6/1944 qun i ng minh mchin dch b ln b bin Normandy thuc Php , mttrn th hai chnh thc c thit lp trn chin trngChu u .

*) nh gi :

Vic qun i M Anh m mt trn th hai Ty u tuy mun nhng cng gp phn thc y nhanh stht bi ca pht xt c . Ln u tin k t ngy bt u

chin tranh , nc c mi b p gia hai mt trn ng Ty . ( Tham kho Lch s th gii hin i NguynAnh Thi ch bin trang 207 -208 v i Tr Tu - Du n36 v nhn ng T trang 806-809 )


24/26

Cu 18 : C s dn n m phn M - Anh Lin X trongthi gian Th Chin II

( Xem trang 66 -67 Lch s quan h quc t ( 1870 1964)

o Duy Ngc )

Cu 19 : Hnh thnh Lin hp quc

( Xem trang 75- Hi ngh San Phran xt xc Lch s quanh quc t ( 1870-1964) o Duy Ngc )

Cu 20 : nh gi nhung kt qu t c ti hi ngh Yalta2/1945

( Xem trang 73-74 Hi ngh Crim ( Ianta ) Lch s quanh quc t ( 1870-1964 ) o Duy Ngc )


25/26


26/26

Documents

Đề cương lịch sử quan hệ quốc tế II