Corporate Social Responsibility and Firm Value: The

Social Capital Management http://jscm.ut.ac.ir

Vol. 7, No. 1, Spring 2020 Print ISSN: 2423-6071

Manuscript Type: Research Article Online ISSN: 2423-608X

DOI: 10.22059/jscm.2019.276161.1792

Corporate Social Responsibility and Firm Value: The

Mediating Role of Earnings Management

Omid Faraji1, Fatemeh Jannati Daryakenari2, Kefsan Mansouri3, Fatemeh Younesi Moti4

1. Assistant Professor, Faculty of Management and Accounting, College of Farabi, University of Tehran, Qom,

Iran 2. MSc of Accounting, Faculty of Industrial Engineering, Department of Management and Accounting, Shahab

Danesh University, Qom, Iran

3. MSc of Accounting, Faculty Economics of and Social Sciences, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran 4. MSc of Accounting, Faculty of Management and Accounting, University of Qom, Qom, Iran

(Received: February 16, 2019; Accepted: June 22, 2019)

Abstract According to the agency theory, the company manager may use his discretion to maximize

his personal welfare. Thus, on the one hand, he manages earnings and on the other hand –

based on the entrenchment strategy – uses his discretion to conceal the negative effect of

earnings management on the firm value by performing and disclosing real social

responsibility activities or by formally disclosing such activities (where both will have a

positive effect on the company reputation and stakeholders’ support). The main purpose of

this paper is to examine the effect of earnings management on the relationship between

social responsibility and the firm value. To this end, a sample of 150 companies listed in

the Tehran Stock Exchange during the period 2011-2016 has been used to test the research

hypotheses. The research findings obtained through regression analysis showed that

carrying out social responsibility activities increases the value of the company in the stock

market, but earnings management cannot affect the relationship between social

responsibility and stock market value of the company. It seems that on the one hand, due to

the novelty of the social responsibility discussion in Iran, both in its performing and

disclosing, managers are not aware of the enveloping effect of the disclosure of social

activities on the abuse of their discretion. On the other hand, because of the deficiencies in

Iran's capital market, investors do not get aware of the lowered quality of social

responsibility.

Keywords Corporate social responsibility, Managerial discretion, Entrenchment strategy.

Corresponding Author, Email: [email protected]

http://jscm.ut.ac.ir/

http://dx.doi.org/10.22059/jscm.2019.276161.1792

مدیریت‏‏گرنقش‏تعدیل‏:پذیری‏اجتماعی‏و‏ارزش‏شرکت‏مسئولیت

سود

4مطیع ، فاطمه یونسی3کفسان منصوری ،2فاطمه جنتی دریاکناری ،1امید فرجی

مدیریت و حسابداری، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران ةدانشکداستادیار حسابداری، .1

مهندسی صنایع، مدیریت و حسابداری، دانشگاه شهاب دانش، قم، ایران ةدانشکدارشد حسابداری، کارشناس .2 سینا، همدان، ایران علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی ةدانشکدارشد حسابداری، کارشناس. 3

مدیریت و حسابداری، دانشگاه قم، قم، ایران ةدانشکدارشد حسابداری، کارشناس. 4

(01/04/1398 تاریخ پذیرش: ـ 27/11/1397)تاریخ دریافت:

چکیدهترتیب، از یک جهت حداکثر کردن رفاه شخصی بهره ببرد. بدین ز اختیارات خودممکن است ا طبق تئوری نمایندگی، مدیریت شرکت

تواند آثار منفی مدیریت سود می ،بخشی، با استفاده از اختیار خود سو به مدیریت سود پرداخته و از سوی دیگر، بر اساس استراتژی تحکیمکه بر ،ها گونه فعالیت افشای صوری این اًیا صرف آنو افشای اجتماعیپذیری های مسئولیت فعالیت با پرداختن بهبر ارزش شرکت را

بین ةرابطمدیریت سود بر تأثیر این پژوهش بررسی از هدف ، مخفی کند.گذارد میمثبت تأثیرنفعان شهرت شرکت و حمایت ذی درشده در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شرکت 150ای شامل بدین منظور نمونه .بودپذیری اجتماعی و ارزش شرکت مسئولیت

نشان بر اساس تحلیل رگرسیونی های پژوهش . یافتههای پژوهش مورد استفاده قرار گرفت برای آزمون فرضیه 1395تا 1390های سالپذیری مسئولیت رابطةتواند اما مدیریت سود نمی .دهد پذیری اجتماعی ارزش بازار سهام شرکت را افزایش می های مسئولیت فعالیت داد

پذیری اجتماعی در توجه به نو بودن موضوع مسئولیت با رسد نظر می قرار دهد. به تأثیرشرکت را تحت سهام اجتماعی و ارزش بازار فاده از های اجتماعی بر سوءاست مدیران به اثر پوششی افشای فعالیتاز یک طرف هم در بعد افشا، فعالیت ایران، هم در بعد انجام

ةشد گذاران به کیفیت مخدوش بازار سرمایه در ایران، سرمایه کارآییبه دلیل نقص در از طرف دیگر، اختیاراتشان واقف نیستند و نخواهند برد.پی پذیری اجتماعی مسئولیت

کلیدواژگان .پذیری اجتماعی مسئولیت، بخشی اختیار مدیریتی، استراتژی تحکیم

[email protected] رایانامة نویسندة مسئول:

مدیریت سرمایة اجتماعی

1399 بهار، 1، شمارة 7دورة

)پژوهشی( 25ـ 58صفحات

Print ISSN: 2423-6071

Online ISSN: 2423-608X

http://jscm.ut.ac.ir

http://jscm.ut.ac.ir/

1399 بهار، 1، شمارة 7دورة مدیریت سرمایة اجتماعی، ‏26

مقدمه

گذاري گذاران است. ارزش ریزي براي مدیران و سرمایه ضروریات برنامهها از گذاري شرکت ارزش

هاست. ارزش استراتژي و ساختار مالی بر ارزش بازار سهام شرکت تأثیرچگونگی دهندة نشان

نفعان شرکت در و سایر ذي ،گذاران، مدیران، اعتباردهندگان شرکت براي سهامداران، سرمایه

گذاري و قیمت سهام مایهآن در برآورد ریسک و بازدهی سر تأثیرشرکت و ةآیندها از ارزیابی آن

هاي متعدد پژوهش در(. موضوع ارزش شرکت 1392د )پورزمانی و خریدار سزایی دار اهمیت به

شهمکاران، گروسی و مثلاً. (Chang & Hong 2019; Cline et al 2018بوده است )مورد توجه

از پذیري و با استفاده مسئولیت ةرتببدون آگاهی از ،گذاران ایهرآورد سرم( نشان دادند ب1397)

زمانی که عملکرد مسئولیت اجتماعی منفی )مثبت( ،از ارزش بنیادي شرکت ،مالی سنتی صورت

ردداپذیري اجتماعی بار اطلاعاتی نتیجه، اطلاعات مسئولیت بیشتر )کمتر( از واقع است. درباشد،

د.شو گذاران محسوب می گیري سرمایه تصمیمو جزء اطلاعات مربوط در

جهت مخفی کردن ،توانند دهند می می هاي مرتبط با پایداري را رواج مدیرانی که فعالیت

، از اند بدان پرداختهاقدامات اختیاري که با هدف حداکثرسازي منافع و رفاه شخصی خود

(. بر این اساس، Barnett 2007یک استراتژي استفاده کنند ) مثابة پذیري اجتماعی به مسئولیت

پذیري اجتماعی این پژوهش بررسی وجود اختیار مدیریتی در استفاده از مسئولیت اصلیهدف

)استراتژي بودنامی و شهرت شرکت نفع و حفظ خوش هاي ذي براي کسب حمایت گروه

بخشی موقعیت مدیریت(. تحکیم

آیا مدیران »گذاران براي شناسایی اینکه ( نشان دادند توانایی سرمایه2017) شهمکارانو فررو

حداقل کردن ریسک جهتبخشی یک استراتژي تحکیم منزلة پذیري اجتماعی به از مسئولیت

گذار ارتباط به سطح حمایت از سرمایه «؟کنند یا خیر اخراج مرتبط با اختیار مدیریتی استفاده می

هاي مرتبط با گذار، عملکرد فعالیت مایهبا حمایت قوي از سر در کشورهاي ،گذاران دارد. سرمایه

براي گیري تصمیم هنگاموتحلیل خود بخشی از تجزیهبه مثابة پذیري اجتماعی را مسئولیت

هایی با طلبانه در محیط گونه رفتارهاي منفعت که این دهند. زمانی نظر قرار می گذاري مد سرمایه

ها را از به شناسایی آن خواهد بود و شرکتدهد بازار قادر گذار رخ می حمایت قوي از سرمایه

‏ 27 نقش تعدیلگر مدیریت سود: پذیری اجتماعی و ارزش شرکت مسئولیت

تري را براي شرکت عملکرد مالی ضعیف این وضعیت کند و گذاري کمتر جریمه می طریق ارزش

در کشورهاي با حمایت ضعیف از سهامدار، مدیران ،رسد به نظر می ،دنبال دارد. بنابراین به

دهند و از آنجا یاري خود گسترش میپذیري اجتماعی را براي پنهان کردن تصمیمات اخت مسئولیت

هاي بازار دچار گذاران قابل درک نیست، ارزش که اهداف مدیران در این کشورها براي سرمایه

شوند. تحریف بیشتري می

گذاران در ( در پژوهش خود وضعیت ایران را در حمایت از سرمایه1394ندري و حسینی )

طور کشورهاي عضو سازمان طقه و همینشاخص متفاوت در مقایسه با کشورهاي من چهار

اقتصادي نشان دادند. طبق نتایج این پژوهش، ایران در هر چهار شاخص ةتوسعهمکاري و

،)شاخص افشاي اطلاعات، شاخص مسئولیت مدیران، شاخص سهولت شکایت توسط سهامداران

، نیز دارد. گذاران ان خرد( وضعیت نامطلوبی در حمایت از سرمایهسهامدارشاخص حمایت از

بازار کارآییفرض پذیري اجتماعی بر ارزش شرکت بر پیش هاي مسئولیت اثرگذاري فعالیت

بازار کارآیینقص دهندة ( نشان1385اصل و ناطقی ) اما پژوهش قالیباف مبتنی است.سرمایه

.سرمایه در ایران است

و ،(1394حسینی )(، ندري و 2017) شهمکارانو فررو بنابراین با توجه به پژوهش

زمینةمدیریت از اختیاراتش در ةسوءاستفاد به واسطة (1385اصل و ناطقی ) قالیباف

طلبانه و از سوي دیگر عدم شناسایی پذیري اجتماعی براي پوشش رفتارهاي منفعت مسئولیت

حمایت ضعیف از دلیل به توسط بازار سرمایه در ایران ها گونه فعالیت اهداف مدیریت از این

رود که ارزش سهام بیم آن می بازار سرمایه در ایران کارآیی نقص در طور و همینگذار سرمایه

مدیریت از ةسوءاستفادان را در درازمدت متضرر سازد. اثر سهامدارو شودشرکت دچار تحریف

شده دهموآزهاي پیشین اختیاراتش مبنی بر مدیریت سود بر ارزش بازار سهام شرکت در پژوهش

با توجه به آثار مثبت ،(. از سوي دیگر1390 همکارانو ؛ دموري1389 همکاراناست )تقوي و

و افشاي هاي مسئولیت اجتماعی فعالیت پذیري اجتماعی بر ارزش شرکت، بارها به انجام مسئولیت

پیرو اما،(. 1397؛ صفري گرایلی 1397 همکارانطلاعات آن اشاره شده است )گروسی و ا

وشاندن آثار منفی مدیریت سود با بخشی توسط مدیریت و پ کارگیري احتمالی استراتژي تحکیم به


پذیري اجتماعی رسد کاهش کیفیت مسئولیت پذیري اجتماعی، به نظر می مسئولیت استفاده از

اثرتواند بر ارزش سهام شرکت و اعتبار بازار سرمایه شود می واقعی در قیاس با آنچه گزارش می

عدم حمایت از واسطة ایران، به ةسرمایدر بازار شود بینی می پیش ،وارد کند. بنابراین مخرب

گذاران اي اغلب سرمایه بازار و رفتار رمه کارآیی نقص در و گذار در سطح مطلوب سرمایه

نقص ،انجامد بازار سرمایه می کارآییکه خود به تشدید کاهش ،(1398)محمدرضایی و فرجی

محیط در احتمال دارد ،رو ازین .ماعی توسط بازار شناسایی نشودپذیري اجت سئولیتکیفیت م

پذیري اجتماعی و ارزش شرکت را تعدیل مسئولیت ةرابطتواند مدیریت سود نپژوهشی ایران،

تعدیلگري مدیریت سود بر ارتباط بین ةرابطاز آنجا که شواهد متفاوت و دلیل بهاما، کند.

ال ؤسپذیري اجتماعی و ارزش شرکت تاکنون در ایران مورد پژوهش قرار نگرفته است، مسئولیت

پذیري بین مسئولیت ةرابطاصلی این پژوهش بدین صورت قابل طرح است که آیا مدیریت سود

کند؟ اجتماعی و ارزش شرکت را تعدیل می

نماید یفا میمطالعه پیش رو نقش خود را در گسترش ادبیات حسابداري به طرق مختلف ا

پذیري اجتماعی، این پژوهش نشان داد نخست، در تضاد با باور عمومی در مورد مزایاي مسئولیت:

پذیري هاي مسئولیت شیوهتوانند ند میبخش موقعیت خود را تحکیمدارند مدیرانی که قصد

هایشان و شایستگی زمینةان در سهامدارراهبردي در جهت متقاعد کردن مثابة به ،رااجتماعی

رو، تصور . ازینگیرندبه کار ،بنابراین کاهش ریسک فسخ قرارداد و افزایش اختیار مدیریتی

یک سپر راهبردي در مقابل پیامدهاي اختیار مثابة هاي پایداري ممکن است به شود شیوه می

رفتار پذیري اجتماعی و مسئولیت پژوهشی راجع به ، این پژوهش ادبیاتپس. به کار روندمدیریتی

گذار، بازار سرمایه هایی با حمایت قوي از سرمایه مدیریتی را گسترش داده است. دوم، در محیط

که از مصادره شدن توسط مدیران پیشگیري و از داردتري و قوانین قوي یابد میتوسعه بیشتر

،گذاران گذاران و قانون رو، توصیه شده است سیاست کند. ازین ان اقلیت حمایت میسهامدارحقوق

گیري، به بهبود تصمیمیند افردر جهت محدود کردن اختیار مدیریتی در ،با معرفی الزامات جدید

گذار کمک کنند. شفافیت در بازار و حمایت از سرمایه

ها، به روش پژوهش اشاره و پس از پرداختن به مبانی نظري و تدوین فرضیه ،ادامهدر


هاي حاصل از . در بخش دوم نیز یافتهشوند می هاي مرتبط معرفی و متغیرها توصیف مدل

در بخش شود. میفی بیان هاي اضا و آزمون ،استنباطی و اعم از آمار توصیفی ،هاي آماري آزمون

هايپیشنهادو شود پرداخته میهاي پژوهش یافته زمینةگیري در به بحث و نتیجه نیز پایانی

.شود کاربردي و پژوهشی مبتنی بر نتایج عرضه می

ها مبانی نظری و تدوین فرضیه

هاي و مباحثی از این قبیل باعث شد مسئولیت ،هاي محیطی افزایش جمعیت، کمیابی منابع، آلودگی

(. مسئولیت اجتماعی شرکت به 1390 همکاران و )صنوبر بیابندبالایی ها اهمیت اجتماعی شرکت

شود که هاي اجتماعی اطلاق می ي از خواستها و مجموعهاقدامات مربوط به تعهدات اجتماعی

Font et alجامعه صورت گیرد ) ها در شرکت ةوجهممکن است به اشکال مختلف براي بهبود

بوده است تا ریاخ يها در سال زیبرانگ تیحساس یها موضوع شرکت یاجتماع تیمسئول (.2016

نهیزم نیرا در ا ییاستانداردهااروپا، ةیاتحادمانند سازمان ملل و ،یالملل نیب يها سازمان آنجا که

یتعال يدر الگو ،اروپاست ةیاتحادوابسته به يادیکه بن ،اروپا تیفیک تیریمد ادیبن. اند ارائه کرده

یخود معرف ةهشتگان يها از ارزش یکیها را شرکت یاجتماع تیمسئول، ها سازمان يخود برا

و یطیمح ستیز آثاراز یگزارش کامل که شوند یم یبورس ییها در فرانسه شرکت .کرده است

که در قبال مسئولیت هایی شرکت سهام متیق بیترت نیارائه دهند و بد يو اقتصاد یاجتماع

ها فراتر شرکت یاجتماع تیمسئول (.1394 همکارانو لو وانیکیابد ) افزایش می اجتماعی متعهدند

و یاجتماع تید. موضوع مسئولناست که در آن قرار دار یرفتن از چارچوب حداقل الزامات قانون

یاعتراض يها جنبش ،یردولتیغ يها با توجه به رشد سازمان ریها در چند سال اخ شرکت یندگیپا

يها و شرکت هیسرما يبازارها ةتوسع ،یاجتماع یآگاه شیافزا ،يتصاداق يها قدرت بنگاه هیعل

ةحوزمناسب و غالب در يبزرگ، به الگو يها سازمان یو اخلاق یمال يها ییو رسوا ،عام یسهام

.(1394یگانه و برزگر )حساس شده است لیتبد یو صنعت يتجار يوکارها کسب

طور اجتماعی در سطح جهان به ةمسئولانها به نیاز براي رفتار نفعان آن ها و ذي آگاهی سازمان

پذیري اجتماعی را بخشی از مسئولیت( 2005، هیل )زمینهدر این در حال رشد است. فزاینده

بین اهداف اجتماعی و در طلب سود بودن تعریف استراتژي شرکت در واکنش به ناسازگاري


پذیري اجتماعی را یک مدل مدیریتی نوظهور معرفی ( استراتژي مسئولیت2002آدامز ) کند. می

بلکه با ،ن مالکان و مدیراننه فقط بی گیرد در نظر می اي از روابط کند و شرکت را مجموعه می

کنندگان مواد اولیه، رقبا، از قبیل کارکنان، مشتریان، عرضه ؛نفع در رشد شرکت هاي ذي گروه

طور کل. و جامعه به ،محیط

هاي حفاظت از ها و سیاست سیستم ةتوسعپذیري اجتماعی، از طریق بدین ترتیب، مسئولیت

کنندگان، به منظور بهره بردن هم یان و عرضهمحیط زیست و گسترش روابط با جامعه، مشتر

شرکت قرار دارند تأثیرگذارند یا تحت که بر شرکت اثر می ،نفعان گوناگون شرکت هم ذي

(Adams 2002; Waddock 2003به یک ابزار سه ،) محیطی زیست ،اجتماعی، اقتصادي ـ وجهی

(Adams & Zutshi 2004) مزایاي اقدام مسئولانه و لحاظ کردن ( 2002آدامز ) شود. تبدیل می ـ

گیري داخلی، نفعان گوناگون را شامل افزایش استخدام، حفظ کارکنان، بهبود تصمیم منافع ذي

طور بهبود و همین ،نامی ها، بهبود تصویر شرکت، افزایش شهرت و خوش جویی در هزینه صرفه

هاي پذیري اجتماعی، فعالیت یتعنوان دستاورد نهایی مسئول به داند. نفعان می روابط با ذي

نامی شرکت، اثر مثبت و مستقیم بر سودآوري و سایر مثبت بر خوش تأثیرمسئولانه، به مانند

میلادي، مطابق گزارش 2011در سال (.Ingley 2008) گذارد میاري و مالی معیارهاي حسابد

KPMG (مشاوره در از جمله ؛داردهاي متفاوتی فعالیت که ،در جهان رو شیپ يها از شرکت یکی

جویی در ها عبارت است از: صرفه (، دو منبع ارزش مالی شرکتپذیري اجتماعی مسئولیت ةحوز

تیمسئول يگزارشگر قیدر بازار از طر ياعتبار و شهرت واحد تجارهاي مستقیم و افزایش هزینه

داردها ارزش مالی پذیري آن تیمسئول يگزارشگر دهند یها نشان م اکثر شرکت ،نیبنابرا .یاجتماع

پذیري اجتماعی بر با توجه به اثر مسئولیت (.Dagiliene 2013شود ) و باعث ایجاد نوآوري می

پذیري اجتماعی و عملکرد عملکرد شرکت، دو تئوري از وجود اثر دوطرفه و مثبت بین مسئولیت

و تئوري منابع (Waddock & Graves 1997)اجتماعی تأثیرتئوري کنند: شرکت دفاع می

(.Preston & O’Bannon 1997وکتاب ) حساب بی

اجتماعی و و نفعان ناشی از اقدامات اقتصادي کند رضایت ذي بیان می اجتماعی تأثیرتئوري

بیشتر و بنابراین عملکرد بهتر نامی اجتماعی به خوشپذیري محیطی حاصل از مسئولیت زیست


در ضمن، تئوري مدیریت خوب واداک و گریوز (.Stevens et al 2005شود ) میمنجر شرکت

از نظر ایشان،کند. پذیري اجتماعی و عملکرد دفاع می مثبت بین مسئولیت ةرابط( از 1997)

نفعان توسعه کنند روابطشان را با ذي هایی که تمرکز بر مسائل اجتماعی را انتخاب می شرکت

(، 2010) شهمکارانوبر و مطابق مطالعة عملکرد بهتري را به دنبال دارد. به طور کلی دهند که می

بخشی از عملکرد مالی، ارتباط مثبت دارد و منزلة پذیري اجتماعی با اعتبار، به مسئولیت ةتوسع

عملکرد شرکت مورد استفاده قرار گیرد و در واقع یکی از عوامل ندةکن بینی پیش مثابة تواند به می

عملکرد و ارزش شرکت است. دةکنن تعیین

وکتاب، دسترسی به منابع فراوان حاصل از سودهاي پیشین، حساب مطابق تئوري منابع بی

تأثیر دهد ها و اهداف مدیریت، بر سطح خدماتی که شرکت به جامعه می درست به مانند ارزش

کند که ها گسیل می در واقع سطوح بالاتر عملکرد مالی منابع زیادي را به سمت شرکت گذارد. می

محیطی بهره ببرند. اجتماعی و زیست و هاي اقتصادي توانند از این منابع براي ارتقاي فعالیت می

یاجتماع مسئولیتو ین ارزش شرکتارتباط مثبت ب هیتوج يدو عامل برا اًعمدتبنابراین،

دارد و عامل دوم شهیر يور بهره یکل شیدر سود در افزا شیافزا گوید میعامل اول وجود دارد.

هاي مسئولیت با توجه به مؤلفه ،جامعه شرکت در ریبهبود تصو قیاز طر يسودآور شیافزا بر

يبرا يابزار شرکت منحصراً یاجتماع تی، مسئولرپورت دگاهیدر د .کند میاشاره ،اجتماعی

)صنوبر و است یرقابت تیکسب مز يبرا يو ابزار شده گرفتهر ارزش شرکت در نظ يحداکثرساز

(.1390حیدریان

ست. ا ارانگذ سرمایهو انمدیر ايبر يیزر برنامه تیاورضراز ها شرکت يگذار ارزش

مسها زارباارزش بر مالی رساختاو يتژاسترا ثیرتأ چگونگی دهندة نشان اريگذ ارزش

سایرو ،نهندگاد رعتباا ان،مدیر اران،گذ سرمایه اران،سهامد ايبر شرکت. ارزش هاست شرکت

هیزدباو یسکر آوردبر برآن ثیرتأو شرکت ةیندآاز ها آن یابیدر ارز شرکت نفعان يذ

حائز ةنکت. بنابراین، (1392)پورزمانی و خریدار دارد ییابسز همیتا مسها قیمتو يگذار هیسرما

ارزش تعیین یند افرکه در کنندها یا عواملى توجه رمتغیبه اهمیت این است که مدیران بتوانند

و به اهمیت ارزش شرکت با توجه گیرند. گذاران قرار مى سرمایه توجه رداوراق بهادار مو


تأثیر موضوعاتاقداماتی که بر این ،اي شرکتبر بق نفعان ذي ةکلیسودآوري و رعایت حقوق

.بررسی شوندباید گذارند می

شدید براي جلب اعتماد عمومی و حفظ فشار تحتهاي گوناگون ها در زمینه امروزه سازمان

هاي ان و نیز سعی در ارتقاي ارزشسهامدارهاي ند. پاسخگویی به خواستها رقابت در بازار جهانی

ي مختلف با آن درگیرند ها نهیزمهاي تجاري متعهد در ي است که سازمانا دهیچیپاجتماعی تناقض

(Jamali 2007.) را ییها نهیهز یدبا نفعان يذ در قبال همةد خو فیوظا دادن انجام يها برا شرکت

اند بر آنو شوند یرا متحمل م ها نهیهز نیا نفعان يذدر مناسب تیذهن جادیا يبرا رانیبپردازند. مد

. بخشد یو عملکرد آن را بهبود م شود میجامعه باعث رغبت جامعه به شرکت تیجلب رضا که

شیافزا قیکارکنان را از طر يور بهره تواند یکه دارد م يشرکت بر اساس ابعاد یاجتماع تیمسئول

کارکنان احساس ارزشمند بودن که يطور ؛ دهد شیها افزا در آن تیحس مسئول جادیها و ا آن ةعلاق

.شدکارکنان خواهد دیکارکرد مف شیباعث افزا نیانجام دهند که ا یدرست محوله را به يو کارها کنند

و یمال ـ تیحما کنند یجامعه عمل م در قبالخود يها تیکه به مسئول ییها معمولاً دولت از شرکت

که منافع جامعه را ییها شرکت. ردیگ یها در نظر م شرکت نای يبرا هایی قیتشوو کند یم ـ یرمالیغ

شرکت یرقابت ریتصو تواند یم یمردم يها تیحما خواهند بود.مردم تیحما مورد رندیگ یدر نظر م

که يشرکت بر اساس سود یعملکرد مال .دهد قرار تأثیررا تحت یرا بهبود بخشد و عملکرد مال

بر اساس اعتماد جامعه به شرکت تواند یسود م شی. افزاشود یم دهیشرکت به دست آورده سنج

باعث نیو ا کنند می تیحما ردیگ ینظر م رها را د که منافع آن یمردم و دولت از شرکت حاصل شود.

. ارزش شرکت در ابدی یم شیتبع آن ارزش شرکت افزا و به شود یشرکت م یبهبود عملکرد مال

(.Chieh-Tse Hou 2019کند ) ان را حداکثر میسهامداراست و رفاه لیسهام دخ متیق شیافزا

بازده شیشود و افزا منجر شرکت گاهیبه بهبود جا تواند یم یاجتماع تیمسئول یکارکرد درون

(.1391 و برزگر گانهی )حساس را در پی داشته باشدبلندمدت آنان يو سرانجام بقا يو سودآور

عملکرد يریگ اندازه ها در شرکت یاجتماع تیمسئول اعلام کردند (2018) شهمکارانحسن و

یآگاه زانیکه م ییها ارزش شرکت، در شرکت با یاجتماع يریپذ تی. مسئولگذارد یم تأثیر یمال

مثبت دارد و ةرابطباشد، شتریب دهد یکه شرکت انجام م یغاتیتبل قیعموم مردم از طر ای انیمشتر


ضعیف یا رابطه نیاست ا نییپا ها از فعالیت آن عموم مردم ای انیمشتر یکه آگاه ییها شرکت يبرا

دین اول ب ةفرضیپژوهش، نةپیشی بنابراین، پیرو (.Servaes & Tamayo 2013) استمنفی

صورت تدوین شده است:

.گذارد می مثبت تأثیرر ارزش شرکت پذیری اجتماعی ب مسئولیت. اولفرضیة

ها، به دلیل نامشخص بودن پذیري اجتماعی در شرکت هاي مسئولیت ، رشد روشاین با وجود

ها، فضاي شک و تردید بین بسیاري از تمایلات بسیاري از مدیران براي استفاده از این روش

گونه پذیري اجتماعی را هر برخی پژوهشگران مسئولیت باعث شدهنفعان ایجاد کرده است که ذي

شود انجام می مدیر بردن رفاه شخصی فعالیت اختیاري شرکت تعریف کنند که با هدف بالا

(Barnett 2007.) ( مدیران می1999مطابق پژوهش هندلمن و آرنولد ،) هاي توانند روش

ابزار خودارتقایی و با هدف افزایش ثروت شخصی مورد مثابة عی را بهپذیري اجتما مسئولیت

دربارةان سهامداردن کرمدیران براي متقاعد رامسئولیت اجتماعی استفاده قرار دهند.

بخشی، تحکیم طبق استراتژي ،بنابراین. (Ferrero et al 2017) برند هاي خود به کار می شایستگی

یک استراتژي مثابة بهاجتماعی ةمسئولاندر اجراي رفتارهاي مدیران از اختیار خود رسد نظر می به

برند. حفظ منافع شخصی در جهت افزایش پاداش و حفظ شغل خود بهره می

نمایندگی در ةتواند هزین ، میاست تفکیک مالکیت از کنترلنتیجة که ،اقدامات اختیاري مدیریت

بر اساس منافع شخصی، ،توانند ها می زیرا مدیران شرکت(. Davidson et al 2004ر گرفته شود )نظ

بلکه علیه منافع باشدان سهامدارتنها علیه منافع که نه بگیرنداي گذاري غیربهینه تصمیمات سرمایه

;et al AlmahrogCespa & Cestone 2007 ;2018) بسیاري باشد. پژوهشگران نیز نفعان سایر ذي

Moratis & Egmond 2018) به ،پذیري اجتماعی مسئولیت در زمینةها اند که سازمان نشان داده

،ها ترتیب، سازمان بدین کنند. می، اقدامات متعددي مدیریت مدیران ابزار مخفی کردن سوءمنزلة

Bansalها ) در رسانه هاي مخرب هاي شدید و کمپین اجتماعی، از تحریمپذیري مسئولیت وسیلة به

نفعان براي ان و سایر ذيسهامدارکه ممکن است توسط ،( و همچنین جبران خسارت مالی2005

(.Zahra et al 2005کنند ) می اند تقاضا شود، جلوگیري هایی که متحمل شده زیان

هاي دادند، مدیران اغلب براي اجتناب از واکنش( نشان 2007) که سسپا و سستون طور همان

https://www.emeraldinsight.com/author/Almahrog%2C+Yousf


رفتارهاي اختیاري مدیر تأثیرنفعانی که ممکن است تحت هاي بعدي توسط ذي منفی و نظارت

پذیري مسئولیت .گزینند یک اقدام تدافعی برمی مثابة پذیري اجتماعی را به مسئولیت قرار گیرند

شدن در ریدرگ، حاصل (یمنافع خصوصاز )و حفاظت یشغل تیابزار امن منزلة بهاجتماعی،

ستیز طیمحو فعالان شرکت نفعان يروابط با ذ ةتوسعست که به ها تیمنظم از فعال اي مجموعه

همچون وارد ییها تیشامل فعال و انجامد می ها گروه نیاز ا تیحما افتیبه در وکند کمک می

به رسیدنو یمنابع انسان یترق يها و اتخاذ برنامه دیتول ندیافربه محصول و یاجتماع ةجنبکردن

در شرفتیپ ای یو کاهش آلودگ افتیباز قیاز طر ،ستیز طیروابط دوستانه با مح از يبالاتر ةدرج

احتمال تواند یم ییها تیفعال نیچن(. McWilliams et al 2006) است ،سازمان یاجتماع اهداف

. در کنددر مقابل شرکت ممانعت يگر یبودن محصولات شرکت را کاهش دهد و از لاب میتحر

تصور مثبت و کیو برجسته کردن نفعان يذ يخشنود قیباور دارد که از طر ریمد کیاصل

توسط شیقرار گرفتن خو یبررس احتمال مورد تواند یم یطیمح ستیز يها یو آگاه ها ینگران

کمک به ،ریرا کاهش دهد. مد ،سود تیریعدم وقوع مد ایوقوع بررسی هدف با ،نفعان يذ

مناسب و به پوشش یابیاز دست یبه دنبال اهداف متفاوت پذیري اجتماعی، ي مسئولیتها تیفعال

و گذاران هیکمتر سرما يها یو بررس ،مساعد نیقوان در جامعه، تی، مقبولها رسانه در مطلوب خبري

سرپوش نهادن يبراپذیري اجتماعی، ي مسئولیتها تیدر فعال استمکن م رانیمد. کارمندان است

(.Kim et al 2012درگیر شوند ) ،هاي بزرگ ي شرکترفتارها سوء یاثر منف بر

در خصوص تیفعال قیدارند از طر لیتما ورزند یسود مبادرت م تیریکه به مد یرانیمد

McWilliams et al) دست آورندبه را نفعان يجامعه و ذ تیحماپذیري اجتماعی مسئولیت

،بخشد یرا بهبود م نفعان يذ تیتنها رضا نه یاجتماع تیمسئول يها تیشدن در فعال ریدرگ (.2006

ها را شرکت یاجتماع يها تیپرداختن به فعال ،رو نی. ازگذارد میبلکه بر شهرت شرکت اثر مثبت

مدیران (.Chieh-Tse Hou 2019) کند میتوانمندتر نفع يذ يها از انواع گروه تیحما افتیدر در

Ferrero et al) گذاران پنهان کنند افزایش پاداش، از سرمایه هدف با ،مدیریت سود خود را اند مایل

2017).


ها در شرکت (یده حساب)جهت پاسخگویی است ی و اجتماعی ابزاري طیمح ستیزگزارش

نفعان اجازه دهد از که به ذي آورندطرفانه فراهم بی یها باید اطلاعات قبال عملکرد خویش. گزارش

و جوري مران) به دست آورند نانیاطم قابل يبرآوردی و اجتماعی سازمان طیمح ستیزعملکرد

ةهممنافع سازي سو پذیري اجتماعی هم هاي مسئولیت مقصود اساسی روش (.1393 خانی علی

از سازمان است.پذیر تأثیرگذار بر سازمان و تأثیرهاي متنوع گروه

پذیري هاي مسئولیت ( نشان دادند ترویج روش2004( و اشنپر و گیلن )2000رولی و برمن )

منظور به ،بخشی استراتژي تحکیم منزلة تواند توسط مدیر به می ها آن اعتنایی به یا بی اجتماعی

تأثیرها که توان آنویژه نفعان متفاوت، به يدر پاسخ به تقاضاي ذ ،و منافع شخصی تثبیت جایگاه

کند بینی می با این حال، تئوري نمایندگی پیش دارند، مورد استفاده قرار گیرد. بر تصویر مدیران را

که اگر مدیران اختیار خود را براي رسیدن به اهداف شخصی به کار گیرند، اختیار مدیریتی و

عات متعددي از مفهوم عملکرد مطال منفی دارند. ت ناشی از آن با ارزش شرکت رابطةتثبیت موقعی

Bebchuk et al 2009; Berger et al 1997; Palmerاند ) منفی اختیار مدیریتی پشتیبانی کرده

1973; Williamson 1963.) شهمکاران( و پرایر و 2008ترایبو ) بر اساس مطالعات سوروکا و

ةادامت این استراتژي و (، مدیرانی که به دنبال حفظ موقعیت خود هستند، اگر قصد تقوی2008)

نفعان را توانند ذي داشته باشند میرا ،کاهش ارزش شرکت بدون ،منافع شخصی ةپایفعالیت بر

طور محیطی مدیران اگر به اجتماعی و زیست و بنابراین، اقدامات اقتصادي .قرار دهند تأثیرتحت

(.Sundaramurthy 2000)گذارد میبر ارزش سهام شرکت اثر منفی احتمالاًاختیاري انجام شود

براي حفظ ،بخشی استراتژي تحکیم منزلة پذیري اجتماعی را به هاي مسئولیت مدیرانی که شیوه

پذیري اجتماعی را با هدف اجتناب از واکنش و برند مسئولیت به کار می ،منافع خود و افزایش

مخرب بر عملکرد و در ياثر گیرند که این موضوع نفعان به کار می کنترل محتمل توسط برخی ذي

هاي با اختیارات به نسبت شرکت ،ها از آنجا که این شرکت و گذارد میشرکت واقع ارزش

پذیري تواند انعطاف پذیري اجتماعی می مدیریتی کمتر، وضعیت نامطلوبی دارند، اقدامات مسئولیت

.(Ferrero et al 2017) سازمان را کاهش دهد


پذیري اجتماعی مدیریت از اقدامات مسئولیت ةسوءاستفادرسد تشخیص با این حال، به نظر می

ها براي این طور جریمه کردن شرکت در شناسایی آن و همین گذاران و بازار به توانایی سرمایه

سطوح مختلف مختلف يکشورها در يحسابدار ياستانداردها دارد.بستگی رفتار اختیاري

.دهند را نشان می ي اجتماعیها تیفعال قانونی داشتناجبار و گذار هیاز سرما مایتح

ي آن دستکار جهت ییبالا ةزیانگها شرکت رانیان به ارقام سود، مدسهامدار دیکأبا توجه به ت

ممکن ت،یریمقاصد و اهداف مختلف مد بر اساس. دارند خودها و اهداف تأمین سیاست به منظور

در سود بدگمان يدستکار نفعان يکه ذ یهموار شود. زمان ای ابدیکاهش ای شیاست سود افزا

تیحما و (Cline et al 2018) کند میشرکت در بازار سقوط ارزش سهام بلافاصله شوند یم

يهااربزاز ا اند مایلمدیران ،بنابراین یابد. می شیافزا ها آنو اقدامات رود میاز دست نفعان يذ

یش اعتبار افزا هدف با، مدیریت سوددن کرپنهان جهت يتژاسترا یک مثابة به جتماعیا مسئولیت

در ان سهامداردن کربراي متقاعد ،کنند. مسئولیت اجتماعی توسط مدیراناستفاده ،و پاداش خود

طتباار سیربر به پژوهشیدر ( 2011) نسرندو ا هنگ رود. به کار می ،هاي خود شایستگی زمینة

که ییها شرکت داد ننشاها ن آ نتایج. ختندداپر دسو مدیریتو شرکت جتماعیا مسئولیت بین

دسو مدیریتو ندرداربرخو يبالاتر يتعهد مقلاا کیفیتاز نددار يبیشتر جتماعیا مسئولیت

.کنند اعمال می يکمتر

کیفیت بر شرکت جتماعیا مسئولیت تأثیر» انعنو با هشیوپژدر ( 2014لچ )و زو سالوسکی

انمیز د،سو مدیریت انمیزو شرکت جتماعیا مسئولیت بین بطةرا سیربر به «مالی يشگرارگز

مالی يشگرارگز کیفیت رمعیا سه منزلة به يتعهد مقلاا کیفیتو ،اريحسابد يکار محافظه

شده استفاده دهگسترطور به جتماعیا مسئولیت ايبر رولکا تعریفاز هشوپژ ین. در اختندداپر

،قانونی مسئولیت دآور،سو ديقتصاا مسئولیت بعد رچها شامل شرکت جتماعیا مسئولیتو ستا

. مسئولیت 1 :داد ننشاها آن پژوهش نتایج. است ستانهدوبشر مسئولیت ، وخلاقیا مسئولیت

انمیز با جتماعی شرکتا . مسئولیت2مثبت دارد و ةرابطبا مدیریت سود اجتماعی شرکت

دارد لحتماا بیشتر جتماعی بالاترا مسئولیت انمیز با ها شرکت یعنیدارد. منفی بطةرا يکار محافظه

مدل مفهومی پژوهش کنند. ارشگزموقع به کمتررا بد يهارخب نیزو نددازبپر دسو مدیریت به که


شکل دین بدوم پژوهش ةفرضیشده، یادراین، بر اساس مبانی بنابارائه شده است. 1در شکل

شده است:تدوین

کند. می ارزش شرکت را تعدیل یری اجتماعی وپذ مسئولیترابطة مدیریت سود. دومفرضیة

مدل مفهومی پژوهش .1شکل

روش پژوهش ها های گردآوری داده و روش ،آماری، ابزارها ةنمونجامعه و

شده در بورس اوراق بهادار تهران تشکیل هاي پذیرفته شرکت ةکلیآماري این پژوهش را ةجامع

شرکت 150شامل ،ها پس از اعمال محدودیت ،ها مورد استفاده براي آزمون فرضیه ةنمون. ندداد

دلیل تفاوت در به ،هاي مالی بود. شرکت 1395تا 1390هاي شرکت( طی سالـ سال 900)

آماري ةجامعهاي غیرمالی، از صاحبان سهام و عدم قابلیت مقایسه با شرکت هاي حقوق ویژگی

با ،در این پژوهش، بخشی از اطلاعات متغیرها(. La Porta et al 2002ند )پژوهش حذف شد

افزارهاي موجود و شامل نرم ،متعدد ةدادهاي دوم و از طریق پایگاه هاي دست استفاده از داده

اطلاعات لازم مثلاً ـ گردآوري شد و بخش دیگر ،ورس اوراق بهادار تهرانتارنماهاي مرتبط با ب

ةمدیر صورت دستی از گزارش هیئت به ـ پذیري اجتماعی گیري متغیر مسئولیت براي اندازه

مشاهدات .1 عبارت بود از: شده براي انتخاب نمونه هاي اعمال ها استخراج شد. محدودیت شرکت

.3پژوهش؛ ةدورشده از بورس طی هاي خارج شرکت .2با متغیرها؛ بدون اطلاعات کافی مرتبط

متغیر مستقل

پذیری اجتماعیمسئولیت

متغیر وابسته

ارزش شرکت

متغیر تعدیلگر

مدیریت سود


پژوهش ةدورطی هایی که شرکت .4 ؛هندش تغییر سال مالی دپژوه ةدورهایی که طی شرکت

د.نفعالیت مستمر نداشته باش

ها و متغیرهای آن آزمون فرضیه مدل

پذیري اجتماعی بر ارزش شرکت، مبنی بر اثر مسئولیت ،نخست پژوهش ةفرضیمنظور آزمون به

:( مورد استفاده قرار گرفت2017) شهمکارانشابه پژوهش فررو و م( 1) ةرابط

(1) it 0 1 it 2 it 3 it 4 it 5

it 6 it 7 it 8 it 9 it 10 it

11 it j it k it it

FV β β CSR β Size β Debt β Risk β Working

capital β Subs β Loss β Busy β Age +β ROA

β Gro β IndustryDum β YearDum ε

بین ةرابط بر مدیریت سود مبنی بر اثر تعدیلگري ،دوم پژوهش ةفرضیمنظور آزمون به

( 2017) شهمکارانفررو و مشابه پژوهش (2) ةرابطو ارزش شرکت، پذیري اجتماعی مسئولیت

:مورد استفاده قرار گرفت

(2) it 0 1 it 2 it 3 it 4 it 5 it

6 it 7 capitalit 8 it 9 it 10 it 11 it

12 it 13 it j it k it it

FV β β CSR β DEM β CSR*DEM β Size β Debt

β Risk β Working β Subs β Loss β Busy β Age

β ROA β Gro β IndustryDum β YearDum ε

متغیر وابسته

، در شود ( استفاده میFVمیان معیارهاي متعددي که براي ارزیابی ارزش شرکت ) (:FVارزش شرکت )

ضرب تعداد لگاریتم حاصلصورت شرکت بهره برده شده است که بهاین پژوهش، از ارزش بازار

( 2001هیلمن و کایم ) شود. گیري می قیمت سهام در همین تاریخ اندازه و در پایان سالشرکت سهام

کردند پژوهشگران اعلاماند. این گیري ارزش شرکت مد نظر قرار داده بازار را براي اندازهاندازة

توانند موضوع احتمال مرکزند و میشرکت متگذشتة معیارهاي حسابداري، از آنجا که بر عملکرد

داشتن ارزش شرکت در بلندمدت نیستند و به نسبت بر دستکاري توسط مدیر قرار بگیرند، قادر به در

موفقیت کمتري دارند. علاوه بر این، معیارهاي مبتنی بر ،در نشان دادن ارزش شرکتمعیارهاي بازار،

پذیري مدیریت از مسئولیتاستفادة قادر به شناساییگذاران اینکه آیا سرمایهمشاهدة بازار، براي

ارزش بازار یک تابع خطی از ادغام ترند. هستند یا خیر، مناسب منظور تحکیم موقعیت خود اجتماعی به

کارگیري ارزش بازار دو معیار ارزش دفتري حقوق صاحبان سهام و سود خالص عملیاتی است. با به


موجب که به ،در ارزش بازار هاي محتمل داشت و از تفاوت ارزش شرکت قابلیت مقایسه خواهد

شود. این سازه، همانند سایر معیارهاي شود، جلوگیري می هاي مورد مطالعه حاصل می شرکت اندازة

به ـ فقط در حال حاضر، بلکه در گذشته و آینده نه ـ نفعان اعتمادي است که ذي کنندة بازار، منعکس

تري در بر د داشت. این متغیر ارزش جریانات سود آتی را به شکل مناسبو خواهن اند شرکت داشته

Chen et al( و در چندین مطالعه مورد استفاده قرار گرفته است )Hillman & Keim 2001گیرد ) می

2005; Luo & Bhattacharya 2006; Lourenco et al 2012.)

متغیر مستقل

زانیشامل چهار بعد م پذیري اجتماعی شرکت مسئولیت (:CSRپذیري اجتماعی شرکت ) مسئولیت

به مشارکت مربوط اطلاعات يافشا زانی(، مEMPDاطلاعات مربوط به روابط کارکنان ) يافشا

اطلاعات يافشا زانیو م ،(PRODاطلاعات مربوط به تولید ) يافشا زانی(، مCOMD) یاجتماع

متناز جملات در محتوا لیوتحل هیتجزبراي .است (ENVD) ستیز طیمربوط به مح

یاجتماع تیمسئول يافشا ی. ارزش کلشود یم استفاده یمال يها وست صورتیپ يها ادداشتی

به کمک و دیآ یها به دست م شرکت یاجتماع تیمسئول ی ابعادها از جمع ارزش جزئ شرکت

(:saleh et al 2010محاسبه است ) قابل 3رابطة

(3) CSR EMPD COMD PROD ENVD

:ها شرکت اجتماعی پذیري کل افشاي مسئولیت ةنمرjn

iji 1j

j

XCSR

n

: تعداد موارد برآوردشده براي nj ؛j ،افشاي مسئولیت اجتماعی شرکت ةنمر: CSRj که در آن

از یصورت اعداد شرح مفصل آن به اتیو جزئ یصورت کمّ موارد افشا به : اگرXij؛ j ،شرکت

اگر اطلاعات به ،3افشا ةنمر باشد، جداول و نمودارها و ریو در صورت امکان تصاو تیفعال

صورت ا بهشاگر موارد اف ،2افشا ةنمر باشد، صورت شرح بند به حاتیو توض یکمریصورت غ

افشا نشود، ديورماگر و .است 1افشا ةنمر باشد، پاراگراف یاصورت جمله به حاتیو توض یفیک

است.افشا صفر ةنمر


متغیر تعدیلگر

متحمل شدن از قبیل ،اختیار مدیریتی فرصت پرداختن به اهداف شخصی (:DEM) مدیریت سود

( یا حداکثرسازي فروش Williamson 1963تر ) کسب پاداش مدیریتی بزرگ و مخارج کارکنان

(Baumol 1959)، دهد. به مدیر میرا ،اختیاري ةاستفادبه منظور افزایش وجوه در دسترس براي

هرچند ؛کنند بخش سود ایجاد می هایی براي رسیدن به سطوح رضایت ها محدودیت این فعالیت

سو با تعهداتی در از یک ،عملکرد بر مدیر خواهند شد. در واقع هبوجب کاهش فشارهاي مربوط م

احتمال ( و از سوي دیگر با کاهش Jensen 1986جهت خرج کردن مقادیر زیادي وجه نقد )

آور زیانرغم بهاین رفتارهاي اختیاري، (. Stulz 1988) تصاحب در صنعت همراه خواهند بود

به منظور سنجش د. ند تابع مطلوبیت شخصی مدیر را حداکثر کننتوان بودن براي ارزش شرکت، می

.( استفاده شد Dechow et al 1995 شده ) مدیریت سود از مدل جونز تعدیل

صنعتی با -مقطع زیر به صورت ةرابط(، 1991پایة مدل استاندارد جونز ) در گام نخست، بر

شود: برآورد می OLSاستفاده از رگرسیون

(4) it it it1 2 3 t

it 1 it 1 it 1 it 1

TAA Sales PPE1α α α ε

A A A A

آلات ماشین و : اموالPPE ،: تغییر در فروشSales ،ها : مجموع داراییA که در آن، «4» ةرابط

.است و تجهیزات

شود: محاسبه می (5) ةصورت رابطه بکل اقلام تعهدي

(5) it it it it it itTAA CA CASH CL RLTP DA

تغییر در وجوه نقد : CASH ،هاي جاري : تغییر در داراییCA که در آن، «5» ةرابط

: RLTP ،هاي جاري : تغییر در بدهیCL ،مدت هاي مالی کوتاه گذاري شده و سرمایه نگهداري

.است هاي مشهود و نامشهود : استهلاک داراییDA و ،هاي بلندمدت بندي بدهی تغییر در طبقه

ةدر رابط اقلام تعهدي اختیاري (،1991جونز ) ةپایمدل ده از ضرایب برآوردشده از با استفا

:شود شود، محاسبه می نامیده می (EM) مدیریت سود که ،(6)

(6) it it

it 1,t 2,t 3,t

i,t 1 i,t 1 i,t 1

Sales A*R PPE1EM TAA α α α

A Aˆ ˆ ˆ

A


دریافتنی است.هاي حساب دهندة نشان A*R (5) ةرابطدر

متغیرهای کنترل

ها را بر اثر آن که جانبدارانه، چندین متغیر کنترل وارد مدل شده استاز نتایج براي پیشگیري

( لحاظ EMو نقش مدیریت سود ) ،(FP(، عملکرد مالی )CSRپذیري اجتماعی ) مسئولیت

Prior et al 2008; Surrocaو صنعت ) ،شرکت، اهرم، ریسک، نقدینگی عملیاتی کنیم: اندازة می

et al 2010.)

هاي شرکت. مجموع دارایی طبیعی لگاریتم .(Sizeشرکت ) ةانداز

نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام. .(Debt) اهرم

شود و بیانگر میزان حساسیت بازده ریسک سیستماتیک که با بتا محاسبه می .(Riskریسک )

.استشرکت نسبت به بازده بازار

هاي جاري و تفاوت بین دارایی .در گردش ةسرمای( یا Working_capitalنقدینگی )

هاي جاري. بدهی

براي ،(1395) پور همانند پژوهش محمدرضایی و مهربان .(AudTopحسابرسی ) ةسسؤمنوع

و براي 1شوند، اول حسابرسان معتمد بورس محسوب می ةطبقکه جزء ،هاي باکیفیت سسهؤم

لحاظ شده است.ها صفر سسهؤمسایر

و در 1زیـان گزارش کرده باشد عدد شرکتساختگی است کـه اگـر يمتغیر .(Lossزیان )

.گیرد صفر می عددغیر این صورت

1اسفند باشد عدد 29ها هایی که پایان سال مالی آن براي شرکت .(Busyمطابق سال مالی )

(.1397 همکارانسرلک و ) شود یابـد و در غیر این صورت صفر لحاظ می اختصاص مـی

آن.سیس أتلگاریتم طبیعی سن شرکت از تاریخ .(Ageسن شرکت )

ها. نسبت سود خالص قبل از بهره و مالیات بر کل دارایی (.ROAها ) بازده دارایی

.تغییرات در فروش طی سالدرصد (.Groرشد فروش )درصد


های پژوهش یافته های توصیفی آماره

.ارائه شـده اسـت ي پیوستهمفاهیم آمار توصیفی متغیرها ،1 جدولاول در بخش

. آمار توصیفی متغیرهای پژوهش1جدول

پنل متغیرهای پیوسته. بخش اول

انحراف معیار حداقل حداکثر میانه میانگین متغیرهای پژوهش

FV 458/8 ارزش شرکت 331/8 217/10 903/6 937/0

CSR اجتماعی پذیري مسئولیت 478/0 517/0 683/0 200/0 152/0

EM 046/0 مدیریت سود 054/0 367/0 352/0- 183/0

Age 598/3 سن شرکت 761/3 989/3 708/2 372/0

Risk 565/0 ریسک 453/0 224/2 829/0- 803/0

Debt 633/0 اهرم 541/0 088/1 232/0 223/0

ROA ها بازده دارایی 087/0 072/0 348/0 160/0- 126/0

WC گردش در ةسرمای 093/0 191/0 671/0 057/1- 431/0

Size شرکت ةانداز 078/14 010/14 646/16 829/11 228/1

Gro 094/0 تغییرات فروش 080/0 536/0 320/0- 216/0

متغیرهای گسسته. بخش دوم گروه یک گروه صفر

AudTop 390/53 نوع حسابرس

510/82

530/19

610/46

Loss دهی شرکت زیان 190/17

Busy 470/80 تطابق پایان سال مالی

هاي پژوهش منبع: یافته

شرکت اجتماعی پذیري مسئولیت میانگین مقدار ،شود می مشاهده 1 جدول در که طور همان

صالح و نتایج طبق ها پذیري اجتماعی شرکت افشاي مسئولیت که نمرةبا توجه به این .است 48/0

گویاي ضعف شدید در اجرا و افشاي 48/0میانگین ،است 3بین صفر و (2010) شهمکاران

فشا. هم در تعداد مواردي که افشا شده هم در کیفیت ا ست؛ها هاي اجتماعی شرکت مسئولیت

کم بین حداکثر و حداقلفاصلة .است گرفته 2/0 و حداقل آن نمرة 683/0حداکثر افشا نمرة

در حد تقریباً ،هاي نمونه شرکت در همة را پذیري اجتماعی اهمیت دادن به موضوع مسئولیت


.استها نیز گویاي این موضوع که البته میزان انحراف معیار دادهدهد مینشان ،نزدیک به هم

پژوهش با ستسو هم که است 458/8 بازار شرکت ارزشلگاریتم میانگین مقدار ،همچنین

پژوهش اندکی کمتر از که است 046/0 سود مدیریت میانگین(. 1393) شهمکاران و معبادي

رسد نظر می ( است و به1397) شهمکارانپور و و کاشانی( 1396) سهمکاران و محمدرضایی

برخی متغیرهاي پژوهش از نوع تري برخوردارند. این پژوهش از سود باکیفیت هاي نمونة شرکت

علاوه، هها شده است. ب ند که این موضوع موجب همگنی خوبی بین دادها نسبت و لگاریتم

شده توسط محمدرضایی و که با مباحث مطرح درصد است 63حدود میانگین نسبت بدهی

هاي ایرانی مالی شرکتتأمین نوع بارة( در1397) شهمکارانو و سرلک (2016) صالح محد

مطابقت دارد.

دهد ها در متن مقاله ارائه نشده است( نشان می نشده )نتایجی که جداول آن هاي گزارش آزمون

درصد بیشتر نیست و البته عامل تورم 80یک از متغیرهاي پژوهش از هیچ يهمبستگی دو به دو

خطی توان گفت هم بیشتر نیست. بنابراین، می 10اي نیز از حد آستانه شود واریانس که ارائه می

درصد و 1هاي پژوهش در (. همچنین، داده1386راتی )گج یستاي در این پژوهش ن مشکل عمده

اند. درصد وینزوري شده 99

ها نتایج آزمون فرضیه

بستگی خطاها، رگرسیون به روش خطاي براي رفع مشکلاتی از قبیل ناهمسانی واریانس و خودهم

نخست پژوهش در ةفرضیآزمون (. نتایجPetersen 2009)استاندارد مقاوم انجـام شده است

که استپذیري اجتماعی و ارزش شرکت ارتباط مستقیم و معنادار مسئولیت دهندة نشان 2 جدول

که بدان معنا ؛است مطابق هاي موجود با تئوري و دهد نشان میرا نخست پژوهش ةفرضیعدم رد

رو هگذاران با افزایش تقاضاي سهام روب هاي اجتماعی توسط سرمایه هاي متعهد به مسئولیت شرکت

هاي یابد. در واقع بازار پاداش شرکت ها افزایش می صورت ارزش سهام آن و بدین شوند می

نتیجه مطابق پژوهش زهرا و این دهد. ها می پذیر اجتماعی را با افزایش تقاضاي سهام آن مسئولیت

هاي هاي پایدار نسبت به شرکت گذاري بالاتر بازار براي شرکت بنی بر ارزش( م2005) شهمکاران

ناپایدار است.


راهبرد مثابة به ،پذیري اجتماعی مبنی بر استفاده از مسئولیت ،دوم ةفرضیتایج مربوط به ن

ةاستفادارائه شده است. 2 نیز در جدول ،و اثر آن بر ارزش شرکت تحکیم موقعیت مدیریت

: )ضریب گذارد اثر مخرب میمدیریت از اختیارات خود در مورد اقلام تعهدي بر ارزش شرکت

ان سهامدارتوسط علیه شرکت زیرا باعث از دست دادن حمایت و ایجاد کنش اجتماعی .(-174/0

مهرانی پژوهش با از بعد جهت رابطه صرفاً شود. البته که این رابطه معنادار نیست و نفعان می و ذي

است.مطابق (2013و تانگجیتپرم ) (1394) و نوروزي

پذیري مدیریت از مسئولیت ةاستفاد دهندة که نشان ،دوم ةفرضیتعاملی مدل مربوط به متغیر

از سوءاستفاده بخش براي اجتناب از پیامدهاي منفی یک راهبرد تحکیم منزلة اجتماعی به

جهت ،دوم است ةفرضیاختیاراتش بر ارزش شرکت است، هرچند معنادار نیست و گویاي رد

نشان حاصل شده است،پذیري اجتماعی زمان با جهت مثبت متغیر مسئولیت که هم ،مثبت آن

به منظور جبران ،پذیري اجتماعی گیري مدیریت از مسئولیت گذاران بهره دهد بازار و سرمایه می

گذاري ها را با ارزش بنابراین، شرکت کنند. مینرا شناسایی ،نفعان در مقابل ذي اقدامات اختیاري

گذار در که حمایت از سرمایه ،اناین موضوع، با توجه به محیط پژوهشی ایر .کنند کمتر جریمه نمی

افزایش بازده بینی بود. بازار وجود دارد، قابل پیش کارآییخوبی انجام نشده و نقص در آن به

کهشود موجب افزایش ارزش بازار هر سهم می ،شرکت، مطابق انتظار نقدینگی و اندازة و ها دارایی

مهرانی و و (1390رضایی و پیري ) و (1394انی )دارابی و داودخ هاي به ترتیب مشابه پژوهش

افزایش ریسک و نسبت بدهی نیز کاهش ارزش بازار هر سهم را به دنبال است. (1394نوروزي )

پورزمانی و خریدار ( و 1389) شهمکارانهاي زنجیردار و ترتیب مشابه پژوهش دارد که به

مالی با پایان اسفند ممکن است . منفی و معنادار بودن ضریب متغیر تطابق پایان سال است( 1392)

به شرکت تر حسابرسی کیفیت ضعیف لةبه منز این تطابق انسهامداراز سوي به این دلیل باشد که

و اثر معکوس بر ارزش شرکت شود میحسابرسی قلمداد ةپرمشغلعلت قرارگیري در فصل

است.درصد بررسی شده 95معناداري ضرایب متغیرها در سطح اطمینان . گذارد می


ها نتایج آزمون فرضیه .2 جدول

متغیرهای پژوهشنتایج آزمون

اولفرضیة

نتایج آزمون

دومفرضیة

t VIF ةآمار ضریب t VIF ةآمار ضریب اجتماعی پذیري مسئولیت 576/0 43/3* 130/1 478/0 * 02/2 250/2

- مدیریت سود 174/0 - 080/1 790/1

اجتماعی*مدیریت سود پذیري مسئولیت 195/0 600/0 130/3

077/0 سن شرکت 140/1 110/1 079/0 150/1 150/1

- ریسک 071/0 *- 21/2 030/1 - 071/0 *- 24/2 030/1

809/1- اهرم *- 28/8 750/2 - 807/1 *- 24/8 760/2

ها بازده دارایی 380/6 * 84/16 220/3 454/6 * 97/16 280/3

در گردشسرمایة 290/0 * 45/3 880/1 289/0 * 42/3 900/1

شرکتاندازة 056/0 * 6/2 220/1 058/0 * 65/2 240/1

102/0 تغییرات در فروش 760/0 390/1 103/0 770/0 390/1

048/0 نوع حسابرس 950/0 130/1 051/0 000/1 130/1

دهی شرکت زیان - 140/0 590/1 870/1 - 142/0 - 620/1 870/1

سال مالی با پایان اسفندتطابق پایان - 119/0 - 790/1 090/1 - 122/0 *- 83/1 090/1

221/7 عدد ثابت * 48/16 --- 316/7 * 64/16 ---

کنترل شد کنترل شد متغیرهاي ساختگی صنعت

کنترل شد کنترل شد متغیرهاي ساختگی سال

شده ضریب تعیین تعدیل 513/0 515/0

F 16/34 66/31آمارة

آمارة احتمال F 000/0 000/0

های اضافی آزمون

هـاي اند که استفاده از مدل با اثرهاي ثابت براي تخمین مدل تأیید کرده( 2012) شهمکارانل و با

که در طول زمان نامعتبرند، کنترل ،خاص شرکت را ةشد تواند اثر عوامل حذف رگرسـیونی می

ةفرضیبا توجه به رد ،دهد. بنابراین شدت کاهش می را بهاما قدرت برآوردکننـدگی مـدل .کند

شده )کلاستر پنل( بندي دوم، در یک عمل جایگزین، مدل دوم پژوهش با خطاي اسـتاندارد خوشه


است. بـدین ترتیـب نتـایج آزمون حساسیت آمده 3 جدولنیز برازش شد که نتایج آن در

.کند مینتایج اصلی را پشتیبانی هاي اضافی( )آزمون

های اضافی نتایج آزمون .3 جدول

متغیرهای پژوهشنتایج آزمون

اولفرضیة

نتایج آزمون

دومفرضیة

t VIF ةآمار ضریب t VIF ةآمار ضریب اجتماعی پذیري مسئولیت 576/0 55/2* 130/1 478/0 56/1 250/2

- مدیریت سود 174/0 - 05/1 790/1

اجتماعی*مدیریت سود پذیري مسئولیت 195/0 55/0 130/3

077/0 سن شرکت 76/0 110/1 079/0 77/0 150/1

- ریسک 071/0 *- 21/2 030/1 - 071/0 *- 24/2 030/1

809/1- اهرم *- 28/6 750/2 - 807/1 *- 26/6 760/2

ها بازده دارایی 380/6 * 38/13 220/3 454/6 * 55/13 280/3

در گردشسرمایة 290/0 * 69/2 880/1 289/0 * 63/2 900/1

شرکتاندازة 056/0 * 69/1 220/1 058/0 74/1 240/1

102/0 تغییرات در فروش 73/0 390/1 103/0 74/0 390/1

048/0 نوع حسابرس 69/0 130/1 051/0 73/0- 130/1

دهی شرکت زیان - 140/0 43/1- 870/1 - 142/0 - 46/1 870/1

پایان اسفندتطابق پایان سال مالی با - 119/0 - 14/1 090/1 - 122/0 *- 16/1 090/1

221/7 عدد ثابت * 57/10 --- 316/7 * 71/10 ---

کنترل شد کنترل شد متغیرهاي ساختگی صنعت

کنترل شد کنترل شد متغیرهاي ساختگی سال

شده ضریب تعیین تعدیل 514/0 515/0

F 33/21 99/19آمارة

آمارة احتمال F 000/0 000/0

نتیجهبحث و ،پذیري اجتماعی هاي مسئولیت مدیریت، تحت پوشش فعالیت بخشی، بر اساس استراتژي تحکیم

زیرا .سوءاستفاده از اختیاراتش جبران کند نفعان را به واسطة کند غرامت ذي تلاش می


پذیري اجتماعی را فقط یک هدف و گذاران قادر به درک این استراتژي نیستند و مسئولیت سرمایه

ان و سهامدارگذار انجام گیرد، ، اگر حمایت قوي از سرمایهاین پندارند. با وجود تعهد اخلاقی می

هایی را که درگیر این و شرکت خواهند داشتبازار توان شناخت این استراتژي غیراخلاقی را

هایی شرکت دبایان سهامداررو، د. ازینکنن گذاري کمتر جریمه می اند از طریق ارزش استراتژي شده

آن دهند با دقت زیاد مورد توجه قرار دهند که پذیري اجتماعی گزارش می مسئولیت زمینةکه در را

ان از مدیریت سودي که توسط مدیریت انجام شده است سهامدار قصد گمراه کردنبه گزارش

بخشی با استفاده از اثر استراتژي تحکیمسازي باشد. بنابراین، هدف این پژوهش شفاف ارائه نشده

بر ارزش شرکت یترفتار اختیاري مدیر تأثیرکه با نیت مخفی کردن بودپذیري اجتماعی مسئولیت

طور ویژه بر ارزش بازار انجام شده است. و به

پذیري اجتماعی و ارزش بازار نخست پژوهش نشان داد بین مسئولیت ةفرضینتایج مرتبط با

دارد. تطابق ( 1397با پژوهش نمازي و مقیمی ) مثبت و معنادار وجود دارد. این یافته ةطرابشرکت

ها نیز پذیري اجتماعی عملکرد شرکت افزایش مسئولیت( نشان دادند با 1397نمازي و مقیمی )

هایی که به مشارکت در مسئولیت اجتماعی پایبندند و خود را ملزم به رعایت شرکت .یابد بهبود می

به دهند. عملکرد مالی بهتري بروز می ،کنند، در بلندمدت هاي مسئولیت اجتماعی می صشاخ

.هایی شوند ها ممکن است متحمل هزینه همسوسازي اهداف شرکت با منافع جامعه، شرکت منظور

وري و کارایی شرکت هاي آن شود، عملکرد مالی و بهره اما اگر منافع حاصل از آن بیشتر از هزینه

،(1393ها و سرافراز ) طور مستقیم و غیرمستقیم با نتایج حاجی یابد. نتایج این فرضیه به میبهبود

شهمکارانو لی(، 2014) شهمکارانو استیفانیوس ،(2016مرسدس ) ،(1395فلاح و کرمی )

.بودسو هم( 2017و وانگ و سارکیس ) ،(2017)

پذیري بین مسئولیت ةرابطیریت سود که مد بوددوم پژوهش گویاي آن ةفرضینتایج مرتبط با

مبانی بینی دهد برخلاف پیش کند. این نتیجه نشان می اجتماعی و ارزش شرکت را تعدیل نمی

پذیري اجتماعی در استراتژي مدیریت از مسئولیت ةاستفادمبتنی بر ،پژوهش ةنظري و پیشین

نقشی و ارزش شرکت پذیري اجتماعی مسئولیت در تعدیل رابطة بخشی، مدیریت سود تحکیم

پذیري مسئولیت هاي عدم درک کیفیت گزارش دوم ناشی از ةفرضیرد رسد نظر می ندارد. به


اصل و ناطقی، ایران )قالیباف ةسرمایبازار کارآیینقص دلیل ه سرمایه باجتماعی توسط بازار

و در ایران آن يو افشا پذیري اجتماعی مسئولیتهاي انجام فعالیت نو بودن همچنین( و 1385

هایشان تصمیمات دستکاري سود و فعالیتهاي اجتماعی بر افشاي فعالیت حفاظتیمدیران به اثر

دهد که پیش از اقدام گذاران قرار می این موضوع، فرصت مناسبی در اختیار قانون واقف نیستند.

تماعی و اثر پذیري اج مدیریت براي سوءاستفاده از اختیارات خود در جهت افشاي مسئولیت

گونه آور، مانعی در مقابل این نامطلوب بر ارزش بازار شرکت، با ایجاد سازوکارهاي الزام

طلبانه ایجاد کنند. هاي منفعت برداري بهره

با معرفی الزامات دبایگذاران گذاران و قانون هاي پژوهش بیانگر آن است که سیاست یافته

و گیري، به بهبود شفافیت در بازار تصمیمیند افردر جدید در جهت محدود کردن اختیار مدیریتی

اجتماعی ةمسئولانگذاران در زمان ارزیابی اقدامات سرمایه کمک کنند.گذار حمایت از سرمایه

کیفیت دبایپذیري اجتماعی هاي مسئولیت ها و مالکان در زمان ارزیابی اثربخشی فعالیت شرکت

هاي مرتبط با مثبت فعالیت تأثیرنظر قرار دهند. از سوي دیگر، به دلیل این اقدامات را مد

هاي پذیري اجتماعی بر شهرت و ارزش شرکت، بهتر است مدیران خود را به فعالیت مسئولیت

بپردازند. و افشاي درست آن هاي مسئولیت اجتماعی فعالیت انجاماجتماعی متعهد بدانند و به

کلی آزموده است. طور یري اجتماعی را بر ارزش شرکت بهپذ این پژوهش اثر مسئولیت

پذیري اجتماعی را به ابعاد آن تفکیک و اثر هر بعد را بر توانند مسئولیت هاي آتی می پژوهش

اجتماعی در ةمسئولانتوانند به بررسی رفتارهاي هاي آتی می . پژوهشبررسی کنندارزش شرکت

هاي آتی هاي دولتی و غیردولتی بپردازند. در پژوهش شرکتطور به تفکیک صنایع مختلف و همین

،مدیرعامل ةوظیفحسابرسی، دوگانگی ةکمیتاز قبیل وجود ـ هاي شرکت توان از سایر ویژگی می

پذیري اجتماعی مسئولیت ةرابط کنندة متغیر تعدیل منزلة به ـ ها به عنوان مالک وجود دولت و بانک

طور که قابل مشاهده است، این پژوهش فضاي گسترده و جذابی و ارزش شرکت بهره برد. همان

وجود آورده است.ه براي مطالعات بعدي ب

هایی وجود دارد، نتایج این پژوهش باید با دقت تفسیر شود با این حال، از آنجا که محدودیت

ازمانتی است که سلاعاهاي پژوهش مشروط به صحت اط صحت داده و مورد استفاده قرار گیرد.


ها در مورد برخی از شرکت .اند دهکرمنتشر ها تارنماهاي مرتبط با شرکتبورس و اوراق بهادار و

متغیرهاي پژوهش و عدم افشاي کامل اطلاعات ةمحاسبهاي مورد نیاز و قابل اتکا براي نبود داده

پذیري مسئولیتویژه در مورد متغیر به ،توضیحی آنهاي هاي مالی و یادداشت مورد نیاز در صورت

هایی را براي تعمیم نتایج این پژوهش ایجاد محدودیت، نظر این پژوهش مد دورة دراجتماعی

گذاري تأثیرزمانی این پژوهش و دلیل افزایش شرایط تحریمی طی دورةبه ،کرده است. در ضمن

در تفسیر دایباین پژوهش از ارزش بازار سهام، ةاستفادمستقیم آن بر متغیرهاي کلان اقتصادي و

نظر قرار داد. را مد یادشدهنتایج موارد


منابع دانـش ،«شـرکت ارزش بر عمده نهادي مالکان تأثیر»(. 1392) ریدارخ رضا احسان ؛زهرا پورزمانی، .1

.89ـ 79 صص ،(20)6 ،بهادار اوراق تحلیل مالی

بهادار اوراق بورس بر غرب مالی بحران اثر»(. 1389) غیبی یاسر سید ؛غفاري فرهاد مهدي؛ تقوي، .2

.160ـ 137 صص ،(1)3 ،(مالی مطالعات) بهادار اوراق تحلیل مالی دانش ،«تهران

و هـا شـرکت اجتمـاعی پذیري مسئولیت بین ةرابط بررسی»(. 1393) سرافراز بهمن ؛زهره حاجیها، .3

،«تهـران بهـادار اوراق بـورس در شـده پذیرفتـه هـاي شـرکت در ســهام صـاحبان حقـوق ةهزینـ

.123ـ 105صص ، (14)2 ،حسابداري تجربی هاي پژوهش

و مفاهیم تکامل سیر ها، شرکت اجتماعی مسئولیت»(. 1391) برزگر الله قدرت؛ یحیی یگانه، حساس .4

.31ـ 22 صص ،(29)17 ،رسمی حسابدار ،«تعاریف

پایندگی و اجتماعی مسئولیت افشاي براي مدلی»(. 1394) ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ .5

بـورس ،«ایـران بهادار اوراق بورس در شده پذیرفته هاي شرکت در آن موجود وضعیت و ها شرکت

.110ـ 91 صص ،(29)8 ،بهادار اوراق

،«شـرکت ارزش بـر وابسـته اشخاص با معاملات تأثیر»(. 1394) داوودخانی محمود ؛یاؤر دارابی، .6

.152ـ 131 صص ،(28)7 ،حسابرسی و مالی حسابداري هاي پژوهش

هموارسـازي بین ةرابط بررسی»(. 1390) موصلو عباسی خلیل ؛منش عارف زهره داریوش؛ دموري، .7

،«تهـران بهـادار اوراق بـورس در شـده پذیرفته هاي شرکت در شرکت ارزش و ،سود کیفیت سود،

.54ـ 39 صص ،(1)3 ،مالی حسابداري هاي پژوهش

ارزش بر نقدینگی و ،سرمایه ساختار مالکیت، ساختار تأثیر»(. 1390) پیري عبدالله ؛فرزین رضایی، .8

.174ـ 155 صص ،(11)3 ،حسابرسی و مالی حسابداري ،«ها شرکت بازار

ریسـک متغیرهـاي کفایت ارزیابی»(. 1389) سجادي مصطفی سید ؛معتمد اشرف مجید؛ زنجیردار، .9

نسـبت درآمـد، بـه قیمـت نسبت شرکت، ةانداز بازار، ارزش به دفتري ارزش نسبت سیستماتیک،

سـهام واقعـی بازده تبیین در بازار ریسک صرف و ریسک بدون بازده بازار، بازده قیمت، به درآمد

صص ،(11)5 ،اسلامی آزاد دانشگاه انسانی علوم ةدانشکد صنعتی مدیریت ،«ایران ةسرمای بازار در

.151ـ 137


مـدیران اعتمادي بیش»(. 1397) چگنی جودکی زهرا ؛ایزدپور مصطفی ؛فرجی امید نرگس؛ سرلک، .10

و حسـابداري هاي بررسی ،«حسابرسی کیفیت ةکنند تعدیل نقش بر تأکید بـا نقـد وجه داشت نگه و .214ـ 199 صص ،(2)25 ،حسابرسی

وجـه داشت نگه از بازار گذاري ارزش و اجتماعی پذیري مسئولیت»(. 1397) مهدي گرایلی، صفري .11

.183ـ 163 صص ،(20)6 ،مالی مدیریت راهبرد ،«شرکت نقد

اجتمـاعی مسئولیت بر مؤثر عوامل بندي اولویت و شناسایی»(. 1390) حیدریان بهنام ؛ناصر صنوبر، .12

.89ـ 71 صص ،(1)1 ،توسعه و اقتصادي شناسی جامعه ،«ایران در ها شرکت

بـا اجتماعی پذیري مسئولیت بین رابطة بررسی»(. 1390) ثقفیان حامد ؛خلیلی محمد ناصر؛ صنوبر، .13

.52ـ 28 صص ،(4)2 ،بازرگانی مدیریت هاي کاوش ،«ها شرکت مالی عملکرد

غیرمـالی و مـالی عملکـرد بـا اجتمـاعی مسئولیت ةرابط بررسی»(. 1395) کرمی سینا ؛علی فلاح، .14

المللـی بـین کنفـرانس پنجمـین ،(«گلسـتان اسـتان صـنعتی هـاي شـرکت: موردي ةمطالع) شرکت .باز هاي نوآوري و کارآفرینی کنفرانس دومین و مدیریت و حسابداري

اوراق بـورس در ضـعیف سـطح در کـارآیی بررسی»(. 1385) ناطقی محبوبه ؛حسن اصل، قالیباف .15

.66ـ 47 صص ،(22) 8 ،مالی تحقیقات ،«(بازار هاي زیربخش بررسی) تهران بهادار

کیفیـت بـین ةرابط ـ بررسـی »(. 1397) رحمـانی محمـد ؛جنـدقی رضـا غـلام ؛محمـد پور، کاشانی .16

بهـادار اوراق بـورس در شـده پذیرفتـه هـاي شـرکت پایداري اطلاعات افشاي با مالی گزارشگري

.31ـ 11 صص ،(1)8 ،حسابداري تجربی هاي پژوهش ،«تهران

عملکـرد و اجتمـاعی مسئولیت بین ةرابط»(. 1394) بابایی محمد ؛بابایی رضا علی احسان؛ لو، کیوان .17

.91ـ 89 صص ،128 ،بورس ،«تهران بهادار اوراق بورس در شده پذیرفته هاي شرکت در مالی

دانشـگاه انتشـارات ،تهران ابریشمی، حمید: مترجم ،اقتصادسنجی مبانی(. 1386) دامودار گجراتی، .18

.تهران

بر اجتماعی پذیري مسئولیت ةرتب تأثیر»(. 1397) دستگیر محسن ؛نیا ایزدي ناصر الله؛ حبیب گروسی، .19

.30ـ 17صص ،33 ،تحول و توسعه مدیریت ،«شرکت بنیادي ارزش از گذاران سرمایه برآورد


هـاي پـژوهش در حسابرسی کیفیت سنجش معماي»(. 1398) فرجی امید ؛فخرالدین محمدرضایی، .20

،حسابرسی و حسابداري هاي بررسی ،«ایران پژوهشی فضاي براي پیشنهادات ةارائ و نقد: آرشیوي

.122ـ 87صص ،(1)26

بـر تـورمی رکـود اثـر بررسی»(. 1396) عباسی اسماعیل ؛منطقی خسرو فخرالدین؛ محمدرضایی، .21

.138ـ 123 ، صص(33)10 مدیریت، حسابداري ،«تعهدي و واقعی سود مدیریت

حسابرسـی، بندهاي تعداد و گزارش نوع»(. 1395) پور مهربان محمدرضا ؛فخرالدین محمدرضایی، .22

حسابرسی و حسابداري دانش ،«بهادار اوراق و بورس سازمان معتمد حسابرسی مؤسسات ةرتب اثر .77ـ 65 صص ،(17)5 مدیریت،

،«شرکتی يهبررا و جتماعیا مسئولیت يفشاا»(. 1393) خـانی علـی راضـیه ؛مهـدي جـوري، مران .23

.348ـ 329صص ،(3)21 ،حسابرسی و حسابداري هاي بررسی

ارتبـاط پیرامـون تحقیقـی »(. 1393) دارایی محسن ؛عبدلی محمدرضا ؛دهدار فرهاد مجید؛ معبادي، .24

شـرایط در تهـران بهادر اوراق بورس در شده پذیرفته هاي شرکت ارزش و نقدینگی داشت نگه بین

.174 ـ151صص ،(55)14 ،حسابرسی دانش ،«اطلاعاتی تقارن عدم

شـرکت ارزش بین ارتباط بر شرکتی حاکمیت اثر بررسی»(. 1394) نوروزي سونا؛ ساسان مهرانی، .25

.122ـ 105 صص ،(3)2 ،مالی حسابداري دانش ،«سود مدیریت و

بر خرد انسهامدار مالکیت حقوق از حمایت تأثیر»(. 1394) حسینی محمدرضا سید ؛کامران ندري، .26

و قـوانین بـراي هـایی توصـیه دیتـا، پانل روش از استفاده با منتخب کشورهاي ةسرمای بازار ارزش

.186ـ 159 صص ،(2)4 ،اسلامی مالی تحقیقات ،«ایران ةسرمای بازار مقررات

بـر اجتمـاعی پذیري مسئولیت تعدیلی نقش و نوآوري تأثیر»(. 1397) مقیمی فاطمه ؛محمد نمازي، .27

صـص ،(2)25 ،حسابرسی و حسابداري هاي بررسی ،«مختلف صنایع در هـا شـرکت مالی عملکرد

.310ـ 289

References

1. Adams, C. & Zutshi, A. (2004). Corporate social responsibility: Why business should

act responsibly and be accountable. Australian Accounting Review, 14(34), pp. 31–39.

2. Adams, C. A. (2002). Internal organisational factors influencing corporate social and

ethical reporting: beyond current theorising. Accounting, Auditing & Accountability

Journal, 15(2), pp. 23–50.


3. Almaharog, Y., Aribi, Z. A., Arun, T. (2018). Earnings management and corporate

social responsibility: UK evidence. Journal of Financial Reporting and Accounting,

16(2), pp. 311-332.

4. Ball, R., Jayaraman, S., Shivakumar, L. (2012). Audited financial reporting and

voluntary disclosure as complements: a test of the confirmation hypothesis. Journal of

accounting and economics, 53(2), pp. 136-166.

5. Bansal, P. (2005). Evolving sustainably: A longitudinal study of corporate sustainable

development. Strategic Management Journal, 26(3), pp. 197–218.

6. Barnett, M. L. (2007). Stakeholder influence capacity and the variability of financial

returns to corporate social responsibility, Academy of Management Review, 32(3), pp.

794–816.

7. Baumol, W. J. (1959). Business behavior, value and growth, Macmillan, New York.

8. Bebchuk, L. A., Cohen, A., Ferrell, A. (2009). What matters in corporate governance?.

Review of Financial Studies, 22, pp. 783–827.

9. Berger, P. G., Ofek, E., Yermack, D. L. (1997). Managerial entrenchment and capital

structure decisions. The Journal of Finance, 52 (4), pp. 11–38.

10. Cespa, G. & Cestone, G. (2007). Corporate social responsibility and managerial

entrenchment. Journal of Economics & Management Strategy, 16(3), pp. 41–71.

11. Chang, B. & Hong, H. (2019). Selection versus talent effects on firm value. Journal of

Financial Economics, 133(3), pp. 751-763.

12. Chen, M. C., Cheng, S. J., Hwang, Y. (2005). An empirical investigation of the

relationship between intellectual capital and firms’market value and financial

performance. Journal of Intellectual Capital, 6(2), pp. 59–76.

13. Chieh-Tse Hou, T. (2019). The relationship between corporate social responsibility and

sustainable financial performance: firm-level evidence from Taiwan. Corporate Social

Responsibility and Environmental Management, 26(1), pp. 19-28.

14. Cline, B. N., Walkling, R. A., Yore, A. S. (2018). The consequences of managerial

indiscretions: Sex, lies, and firm value, Journal of Financial Economics, 127, pp. 389-

415.

15. Dagiliene, L. (2013). The influence of corporate social reporting to companys value in a

developing economy. Procedia Economics and Finance. 5, pp. 212-221.

16. Damoori, D., Arefmanesh, Z., Abasi Muselo, KH. (2011). Investigating the relation

between income smoothing, earnings quality and firm value. Financial Accounting

Researches, 3(1), pp. 39-54. (in Persian)

17. Darabi, R. & Davoodkhani, M. (2016). The effect of transactions with related parties on

firm's value. The Financial Accounting and Auditing Researches, 7(28), pp. 131-152.

(in Persian).

18. Davidson, W. N., Xie, B., Xu, W. (2004). Market reaction to voluntary announcements

of audit committee appointments: The effect of financial expertise. Journal of

Accounting and Public Policy, 23(4), pp. 79–93.

19. Dechow, P. M., Sloan, G. R., Sweeney, A. P. (1995). Detecting earnings management.

Accounting Review, 70(2), pp. 193–225.

20. Fallah, A. & Karami, S. (2017). Investigating the Relationship between Corporate

Responsibility and Corporate Financial & Non-financial Performance. Case Study:

https://www.emeraldinsight.com/author/Ali+Aribi%2C+Zakaria

https://www.emeraldinsight.com/author/Arun%2C+Thankom


Industrial Companies of Golestan Province, 5th International Conference on

Accounting & Management & the Second International Conference on

Entrepreneurship and Open Innovation. (in Persian)

21. Ferrero, J. M., Peramato, O. V., Sanchez, I. M. G. (2017). Can investors identify

managerial discretion in corporate social responsibility practices? The moderate role of

investor protection. Australian Accounting Review, 27(1), pp. 4-16.

22. Font, X., Guix, M., Bonilla-Priego, M. J. (2016). Corporate social responsibility in

cruising: using materiality analysis to create shared value. Tourism Management, 53,

pp. 175-186.

23. Garousi, H., Izadinia, N., Dastgir, M. (2018). Impact Rating of Social Responsibility on

Investors’ Estimates of Company Fundamental Value. Journal of Development

Evolution Management, 33, pp. 17-30. (in Persian)

24. Ghalibaf Asl, H. & Nateghi, M. (2006). studying efficiency in weak level in Tehrans’

securities exchange. Financial |Researche Journal, 8(22), pp. 47-66. (in Persian)

25. Gujarati, D. (2007). Fundamentals of Econometrics. Translated by: Hamid Abrishami,

Tehran: Tehran University Press. (in Persian)

26. Hajiha, Z. & Sarfaraz, B. (2015). The Relation between Corporate Social Responsibility

and Cost of Equity Capital of Firms Listed in Tehran Stock Exchange. Journal of

Empirical Research In Accounting, 2(14), pp. 105-123. (in Persian)

27. Handelman, J. M. & Arnold, S. J. (1999). The role of marketing actions with a social

dimension: Appeals to the institutional environment. Journal of Marketing, 63(3), pp.

33–48.

28. Hasan, I., Kobeissi, N., Liu, l., Wang, H. (2018). Corporate social responsibility and

firm financial performance: The moderating role of productivity. Journal of Business

Ethics, 149(3), pp. 671-688.

29. Hassas-Yegane, Y. & Barzegar, GH. (2015). A model for social responsibility

disclosure and lasting of companies and its current situation on those listed in Tehran

Stock Exchange. Journal of Securities Exchange, 8(29), pp. 91-110. (in Persian)

30. ------------------------------------------ (2012). Corporate Social Responsibility:

Development of Concepts and Definitions. Official Accountant, 17(29), pp. 22-31. (in

Persian)

31. Heal, G. (2005). Corporate social responsibility: an economic and financial framework.

The Geneva Papers on Risk and Insurance – Issues and Practice, 30(3), pp. 387–409.

32. Hillman, A. J. & Keim, G. D. (2001). Shareholder value, stakeholder management, and

social issues: What’s the Bottom Line?. Strategic Management Journal, 22(2), pp. 25–

39.

33. Hong, Y. & Andersen, M. L. (2011). the relationship between corporate social

responsibility and earnings management: An explanatory study. Journal of Business

Ethics, 104, pp. 461-471.

34. Ingley, C. B. (2008). Company growth and board attitudes to corporate social

responsibility. International Journal of Business Governance and Ethics, 4(1), pp. 17–

39.

35. Jamali, D. (2007). The case for strategic corporate social responsibility in developing

countries. Business and Society Review, 112, pp. 1-27.


36. Jensen, M. C. (1986). Agency costs of free cash flow, corporate finance, and takeovers.

The American Economic Review, 76(2), pp. 23–29.

37. Jones, J. J. (1991). Earnings management during import relief investigations. Journal of

Accounting Research, 29(2), pp. 193–228.

38. Kashanipour, M., Jandaghi, Gh., Rahmani, M. (2018). Financial Reporting Quality and

Sustainability Information Disclosure. Journal of Empirical Research In Accounting,

8(1), pp. 11-31. (in Persian)

39. Keivan Loo, E., Babaei, A., Babaei, M. (2016). The Relationship between Social

Responsibility and Financial Performance in Companies Listed in Tehran Stock

Exchange. Bourse Magazine, 128, pp. 89-91. (in Persian)

40. Kim, Y., Park, M. S., Wier, B. (2012). Is earnings quality associated with corporate

social responsibility?. Accounting Review. Available at SSRN:

http://ssrn.com/abstract=1899071, accessed 7 March 2016.

41. La Porta, R., Lopez-de-Silanes, F., Shleifer, A., Vishny, R.W. (2002). Investor

protection and corporate valuation. Journal of Finance, 57, pp. 47–71.

42. Lara, G. J. M., Osma, G. B., Penalva, F. (2012). Accounting conservatism and the limits

to earnings management. Working Papers Series, pp. 1-55.

43. Li, D., Cao, C., Zhang, L., Chen, X., Ren, Sh., Zhao, Y. (2017). Effects of corporate

environmental responsibility on financial performance: The moderating role of

government regulation and organizational slack. Journal of Cleaner Production. 166(8),

pp. 1323-1334.

44. Lourenco, I. C., Castelo, M., Curto, J., Eugenio, T. (2012). How does the market value

corporate sustainability performance?. Journal of Business Ethics, 108(4), pp. 17–28.

45. Luo, X. & Bhattacharya, C. B. (2006). Corporate social responsibility, customer

satisfaction, and market value. Journal of Marketing, 70(4), pp. 1–18.

46. Maabadi, M., Dehdar, F., Abdoli, M. R., Daraei, M. (2014). Investigating the

Relationship between Liquidity Holdings and the Value of Companies Listed in Tehran

Stock Exchange under Information Asymmetry. Journal of Audit Science, 14(55), pp.

151-174. (in Persian)

47. Maranjory, M. & Alikhani, R. (2014). Social Responsibility Disclosure and Corporate

Governance. Accounting and Auditing Review, 3(21), pp. 329-348. (in Persian)

48. McWilliams, A., Siegel, D. S., Wright, P. M. (2006). Corporate social responsibility:

Strategic implications. Journal of Management Studies, 43(1), pp. 1-18.

49. Mehrani, S. & Noruzi, S. (2015). Examining the effect of corporate governance on the

relationship between firm value and earnings management. The Journal of Financial

Accounting Knowledge, 2(3), pp. 105-122. (in Persian)

50. Mercedes, R. (2016). Social responsibility and financial performance: The role of good

corporate governance. BRQ Business Research Quarterly, 19(2), pp. 137-151.

51. Mohammad Rezaei, F. & Mohd-Saleh, N. (2016). Audit report lag: the role of auditor

type and increased competition in the audit market, Accounting and Finance, Accepted

manuscript, doi: 10.1111/acfi.12237.

52. Mohammadrezaei, F. & Faraji, O. (2019). The Dilemma of Audit Quality Measuring in

Archival Studies: Critiques and Suggestions for Iran’s Research Setting. Accounting

and Auditing Review, 26(1), pp. 87-122. (in Persian)


53. Mohammadrezaei, F. & Mehrabanpour, M. (2016). Audit Firms Ranking and Audit

Opinions: Evidence from Iran. Journal of Accounting Knowledge and Management

Auditing, 5(17), pp. 65-77. (in Persian)

54. Mohammadrezaei, F., Manteghi, Kh., Abbasi, E. (2017). The Effects of Stagflation on

Real and Accrual-based Earnings Management. Management Accounting. 10(33), pp.

123-138. (in Persian)

55. Moratis, L. & Egmond, M. V. (2018). Concealing social responsibility? Investigating

the relationship between CSR, earnings management and the effect of the Industry

through quantitative analysis. International journal of corporate social responsibility,

3(8), https://doi.org/10.1186/s40991-018-0030-7.

56. Nadri, K, & Hosseini, S. M. (2015). The Effect of Protecting Minority Investors on the

Capital Market Value in Selected Countries by Using Panel Data Analysis; Corrective

Recommendations for Iran's Laws and Regulations. Islamic Finance Researches, 2(4),

pp. 159-186. (in Persian)

57. Namazi, M. & Moghimi, F. (2018). Effects of Innovations and Moderating Role of

Corporate Social Responsibility on the Financial Performance of the Firms Listed on

the Tehran Stock Exchange in Different Industries. Accounting and Auditing Review,

25(2), pp. 289-310. (in Persian)

58. Palmer, J. (1973). The profit–performance effects of the separation of ownership from

control in large US industrial corporations. The Bell Journal of Economics and

Management Science, 4(spring), pp. 293–303.

59. Petersen, M. A. (2009). Estimating standard errors in finance panel data sets: comparing

approaches. The Review of Financial Studies, 22(1), pp. 435-480.

60. Poorzamani, Z. & Kharidar, E. (2014). The effect of institutional owners on value of

company. Journal of Financial Knowledge of Security Analysis, 6(20), pp. 79-89. (in

Persian)

61. Preston, L. E. & O’Bannon, D. P. (1997). The corporate social–financial performance

relationship. Business and Society, 36(4), pp. 19–29.

62. Prior, D., Surroca, J., Tribo, J. A. (2008). Are socially responsible managers really

ethical? Exploring the relationship between earnings management and corporate social

responsibility. Corporate Governance: An International Review, 16(3), pp. 60–77.

63. Rezaei, F. & Piri, A. (2011). The influence of ownership structure, capital structure and

cash holding on firm's market value. The Financial Accounting and Auditing

Researches, 3(11), pp. 155-174. (in Persian)

64. Rowley, T. & Berman, S. (2000). A brand new brand of corporate social performance.

Business & Society, 39(4), pp. 397–418.

65. Safari Gerayeli, M. (2018). Corporate Social Responsibility and Market Value of

Corporate Cash Holdings. Journal of Financial Management Strategy, 6(20), pp. 163-

183. (in Persian)

66. Saleh, M., Zulkifli, N., Muhamad, R. (2010). Corporate social responsibility disclosure

and its relation on institutional ownership: Evidence from public listed companies in

Malaysia. Managerial Auditing Journal, 25(6), pp. 591-613.

https://www.emeraldinsight.com/author/Zulkifli%2C+Norhayah

https://www.emeraldinsight.com/author/Muhamad%2C+Rusnah


67. Salewski, M. & Zulch, H. (2014). The association between corporate social

responsibility (CSR) and earnings quality-Evidence from European blue chips. HHL

Working paper series, 112.

68. Sarlak, N., Faraji, O., Ezadpour, M., Joudaki Chegeni, Z. (2018). CEO Over-confidence

and Corporate Cash Holdings: Emphasizing the Moderating Role of Audit Quality.

Accounting and Auditing Review, 25(2), pp. 199-214. (in Persian)

69. Schneper, W. D. & Guillen, M. F. (2004). Stakeholder rights and corporate governance:

A cross-national study of hostile takeovers. Administrative Science Quarterly, 49(2), pp.

63–95.

70. Senobar. N. & Heydariyan, B. (2012). Identifying and Prioritizing Factors Affecting

Corporate Social Responsibility in Iran. Quarterly Journal of Economic Sociology and

Development, 1(1), pp. 71-89. (in Persian)

71. Senobar. N., Khalili, M., Saghafiyan, H. (2012). Investigating relationship between

social responsibility and financial performance of companies, Quarterly scientific

research of exploring business management, 2(4), pp. 28-52. (in Persian)

72. Servaes, H. & Tamayo, A. (2013). The impact of corporate social responsibility on firm

value: The role of customer avareness. Management Science, 59(5), pp. 1045-1061.

73. Stephanus, R. W., Michelle, D. W., Toto, R. (2014). CSR and financial performance

analysis: Evidence from top ASEAN listed companies. Procedia Social and Behavioral

Sciences, 164(2), pp. 493-500.

74. Stevens, J. M., Steensma, H. K., Harrison, D. A., Cochran, P. L. (2005). Symbolic or

substantive document? The influence of ethics codes on financial executives’decisions.

Strategic Management Journal, 26(2), pp. 81–95.

75. Stulz, R. (1988). Managerial control of voting rights: Financing policies and the market

for corporate control. Journal of Financial Economics, 20, pp. 25–54.

76. Sundaramurthy, C. (2000). Antitakeover provisions and shareholder value implications:

A review and a contingency framework. Journal of Management, 26(5), pp. 5–30.

77. Surroca, J. & Tribo, J. A. (2008). Managerial entrenchment and corporate social

performance. Journal of Business Finance & Accounting, 35(5–6), pp. 48–89.

78. Surroca, J., Tribo, J. A., Waddock, S. (2010). Corporate responsibility and financial

performance: The role of intangible resources. Strategic Management Journal, 31(5),

pp. 63– 90.

79. Taghavi, M., Ghaffari, F., Gheybi, Y. (2010). The Impact of the Western Financial

Crisis on Tehran Stock Exchange. Journal of Financial Knowledge of Security

Analysis, 3(1), pp. 137-160. (in Persian)

80. Tangjitprom, N. (2013). The role of corporate governance in reducing the negative

effect of earnings management. International Journal of Economics and Finanace, 5(3),

pp. 213-220.

81. Waddock, S. (2003). Stakeholder performance implications of corporate responsibility.

International Journal of Business Performance Management, 5(2), pp. 14–24.

82. Waddock, S. A. & Graves, S. B. (1997). Corporate social performance–financial

performance link. Strategic Management Journal, 18(4), pp. 3–19.

83. Wang, Zh. & Sarkis, J. (2017). Corporate social responsibility governance, outcomes,

and financial performance. Journal of Cleaner Production, 162(3), pp. 1607-1616.


84. Weber, O., Scholz, R. W., Michalik, G. G. (2010). Incorporating sustainability criteria

into credit risk management. Business Strategy and the Environment, 19(1), pp. 39–50.

85. Williamson, O. E. (1963). Managerial discretion and business behavior. The American

Economic Review, 53(5), pp. 32–57.

86. Zahra, S. A., Priem, R. L., Rasheed, A. A. (2005). The antecedents and consequences of

top management fraud. Journal of Management, 31(6), pp. 3–28.

87. Zanjirdar, M., Motamed, A., Sajjadi, S. M. (2010). Evaluating the sufficiency of

variables systematic risk, book-to-market ratio of equity, company size, price-to-

earnings ratio, earnings-to-price ratio, market rate of return, non-risk return, and risk

premium to determine the actual return of stock in iran stock exchange. Journal of

Industrial Management. 5(11), pp. 151-137. (in Persian)

Documents

Corporate Social Responsibility and Firm Value: The