แบบจําลองการสื่อสารของเวสเลยและแมคลีนWestley Bruce and Malcolm MacLean

เวสเลยและแมคลีน

ไดรับอิทธิพลจากแนวคิดในแบบจําลอง ABX ของนิวคอมบ ซึ่งเปน

อาจารยในมหาวิทยาลัยมิชิแกน แตแตกตางกันที่

- เวสเลยและแมคลีนเพิ่มองคประกอบ C (ชองสาร) เขาไป

- องคประกอบผูรับสาร ผูสงสาร สื่อ หรือเหตุการณ อาจหมายถึงบุคคล เรื่องราว

วัตถุสิ่งเดียว หรือหลายกลุม หลายเหตุการณก็ได

- ปฏิกิริยาในการสื่อสารอาจไมมีจุดมุงหมายที่จะมีอิทธิพลเหนืออีกฝายหนึ่งก็ได

แบบจาํลองของเวสเลยและแมคลนี - การรับขาวสารขั้นพื้นฐาน

คิดแบบจําลองนี้เพื่อใชอธิบายกระบวนการสื่อสารมวลชนได โดยเริ่มจาก

- เพิ่มจํานวนเหตุการณ (x) อาจหมายถึงคน ความคิด วัตถุ เหตุการณ

- เพิ่มบทบาทของ (c) หมายถึงชองสาร หรือผูสื่อสาร ซึ่งมีบทบาทคือ

- เปนผูเลือกเหตุการณจากหลายๆเหตุการณ ใหกับ B ซึ่งเปนผูชม

- เขารหัสของสาร X ใหมีความหมายที่ B สามารถเขาใจ และรวมรับรูได

- ทําหนาที่เปนสื่อถายทอดสัญลักษณดังกลาวมายัง B

BX1

X2

X3X3m

X1

X2

X3

X4

แบบจาํลองของเวสเลยและแมคลนี - การรับขาวสารขั้นพื้นฐาน

- B รับรูเหตุการณ X1 – X4 ไดโดยตรงโดยไมผานองคประกอบใดๆเลย

- B ทําการเลอกรับไวเฉพาะบางเหตุการณ และเหตุการณที่ B เลือกคอื X3m

- การเลือกรับรูของ B จะขึ้นอยูกับปญหาที่ B ประสบอยูจึงตองการขอมูลมาชวยแกไข

BX1

X2

X3X3m

X1

X2

X3

X4

- B รับรูเหตุการณ X1 – X4 ไดโดยตรงโดยไมผานองคประกอบใดๆเลย

- B ทําการเลอกรับไวเฉพาะบางเหตุการณ และเหตุการณที่ B เลือกคอื X3m

- การเลือกรับรูของ B จะขึ้นอยูกับปญหาที่ B ประสบอยูจึงตองการขอมูลมาชวยแกไข

โจอี้กําลังจะไปเลนดนตรี ขณะเดินทางไดมองออกไปนอกกระจกรถ แลวเห็น

ควันไฟพุงคละเคลาไปในอากาศ ซึ่งหมายความวาเกิดไฟไหม และโจอี้เห็น

ซานติกาถูกไฟไหม

แบบจาํลองของเวสเลยและแมคลนี - รับสารโดยผานผูสงสาร

X”

เหตุการณ x1 – X จะถกู A กลั่นกรองกอนเพื่อที่จะสงไปยัง B

X” คือเหตุการณที่ A เลือกสงใหB ซึ่งในขณะนั้น Bอาจรับรูเหตุการณตรงอยู(X1b)

หรืออาจยังไมรูเรื่องอะไรเลยกไ็ด เมื่อB รับรูขาวสารจาก A ก็จะเกิดการตอบกลับ

(FBA) ไปยังA อาจดวยตั้งใจหรือไมก็ได

∞

A BX1

X2

X3

X1b

X1a

FBA

X2a

X3a

เด็กชายโกโก กําลังกนิขนมโอริโออยางเอร็ดอรอยอยูในซอย เมื่อเจอเด็กชายเอก็

ชูขนมขึ้นมาอวด หลอกลอใหอยากแตไมแบงใหกิน เด็กชายเอรูสึกโกรธมากจึง

โตตอบกลับดวยแยงขนมไป และถีบเด็กชายโกโกลม

เด็กชายโกโก เด็กชายเอ

ถีบเด็กชายโกโก

A BX1

X2

X3

X1b

X1a

FBA

X2a

X3a

แบบจาํลองของเวสเลยและแมคลนี - รับสารโดยผานผูสงสาร

C B

X1

X2

X3

X4

X∞

X1

X2

X3

FBC

X3m

X1

จากที่สถานีโทรทัศนชอง 7 ไดเผยแพรภาพการรนไฟเด็กทารกเพื่อทําน้ํามันพราย

ผูชมทางบานตางสง sms และโทรศัพทเขามาสอบถามวาเปนเรื่องจริงหรือเปนฉาก

การแสดง พรอมกับแสดงความคิดเห็นในมุมมองที่หลากหลาย

สถานีโทรทัศนชอง 7 ผูชมทําน้ํามันพราย

สง sms และโทรศัพท

แบบจาํลองของเวสเลยและแมคลนี – รับสงสารโดยผานสื่อ (การ

สื่อสารมวลชน)

A C B

X1

X2

X3

X4

X∞

X1

X2

X3

FBA

FCA

X1 X11

FBCX3C

X4

แบบจาํลองของเวสเลยและแมคลนี – รับสงสารโดยผานสื่อ (การ

สื่อสารมวลชน)

แบบจําลองการสื่อสารมวลชน

X3

X4

X∞

Aนักขาว

ผูที่แจงขาวสาร

Cบรรณาธกิารขาว โตะขาว

หนังสือพิมพ วิทยุ ทีวี

Bผูชม ผูอาน ผูฟง

X1

X2

X1

X2

X3

FBA

FCA

X1 X11

FBCX3C

X4

นางสาวชัญยาแจงกับหนังสือพิมพหัวเขียววา ตนถูกนักแสดงหนุมตัวอักษรยอ ฟ. หนาตาดีชื่อดังตามจีบ

ขณะไปกินหมูกะทะคนืวาน กรณีนี้กลายเปนขาวดังจนหลายรายการใหความสนใจ ดานรายการวูดดี้เกิดมา

คุยไดติดตามขาวนี้และเชิญนางสาวชัญยา มาสัมภาษณและอภิปรายในรายการ ดานนักแสดงดังกําลังดู

รายการพอดีไดตอสายโทรศัพทเขาไปเพื่อพูดปฏิเสธนางสาวชัญยาพรอมกับยืนยันวาตนไมเคยรูจักผูหญิง

คนนี้มากอนพรอมกับบอกวาตนถูกใสราย ซึ่งกรณีนี้จะตองดําเนินคดีตามกฏหมายตอไป

ลวนลาม

ไปกินหมูกะทะ

ดาราหนุมโทรเขามาคุยเพื่อปฏิเสธ

รายการติดตอเชิญสมัภาษณ

CX3

X4

X∞

A B

X1

X2

X3 X1 X11

FBCX3C

X4

FCA

FBA

ดาราหนุมหรือประชาชนหนังสือพิมพ รายการทีวีนางสาวชัญยา

sms จากประชาชน

David K. Berlo

แบบจําลองการสื่อสารของเบอรโล

เบอรโล

ชองสาร เปรียบเหมือนรางกายมนุษย ที่รับเอาสิ่งเราหรือเนื้อหา

ขาวสาร ทําใหเกิดการถอดรหัส (รับรูในสิ่งเรา) เมื่อรับรูแลวก็เกิด

การตีความแลวทําการเขารหัส (เกิดปฏิกริิยาสนองตอสิ่งเรา) แลว

แสดงกิริยาปอนกลับตอผูสงสาร (ตอบสนองตอสิ่งเรา)

-อธิบายวา กระบวนการสื่อสารของมนุษย มีองคประกอบคือ

- แหลงสาร

ผูเขารหัสสาร

เนื้อหาขาวสาร

ชองสาร

ผูถอดรหัสสาร

ผูรับสาร

แบบจําลองการสื่อสารของเบอรโล

COMM SKILLS

ATTITUDES

KNOWLEDGE

SOC. SYSTEM

CULTURE

COMM SKILLS

ATTITUDES

KNOWLEDGE

SOC. SYSTEM

CULTURE

ELEMENTS STRUCTURE

CODE

CONTENT

TREA

T

TNE

M

SEEING

HEARING

TOUCHING

SMELLING

TASTING

SEEING

HEARING

TOUCHING

SMELLING

TASTING

SSource

MMessage

CChannel

RReceiver

แบบจําลองการสื่อสารของเบอรโล

COMM SKILLS

ATTITUDES

KNOWLEDGE

SOC. SYSTEM

CULTURE

COMM SKILLS

ATTITUDES

KNOWLEDGE

SOC. SYSTEM

CULTURE

SSource

RReceiver

สิ่งที่สืบทอดปฏิบัติและสืบทอด วิถีชีวิต แนวความคิด

อิทธิพลจากสังคม บทบาททางสังคม ตําแหนงทางสังคม

มีอิทธิพลตอผูสงสารและผูรับสาร

ความรูเกี่ยวกับขาวสาร ความรูเกี่ยวกับชองทางการสือ่สาร

การเขารหัส(การพูด การเขียน) การถอดรหัส (การฟง การอาน)

ความคิดตอตนเอง ความคิดตอเรื่องที่จะพูด ความคิดตอผูฟง

แบบจําลองการสื่อสารของเบอรโล

ELEMENTS STRUCTURE

CODE

CONTENT

TREA

T

TNE

M

MMessage

Code

หรือเนื้อหาสาระของขาวสาร

Treatment หรือการเรียบเรียงเนื้อหาสาระให

มีความตอเนื่อง นาสนใจ เขาใจ

งาย ใชภาษาที่เหมาะสม

Content

หรือรหัสไดแก ภาษา สัญลักษณ

ทาทาง รูปภาพ

แบบจําลองการสื่อสารของเบอรโล

SEEING

HEARING

TOUCHING

SMELLING

TASTING

CChannel

เปรียบเสมือนยานพาหนะรับสงขาวสาร

เชน อากาศ คลื่นแสง คลื่นเสียง

รวมถึงชองทางรับขาวสารผาน

ประสาทสัมผัส ทั้ง 5 ของมนุษย

แบรด พิทกําลงัโอบกอดและจูบแองเจลนิา โจลีอ่ยางดดูดื่มที่ชายหาดแหงหนึ่ง

แบบจําลองการสื่อสารของเบอรโล

SEEING

HEARING

TOUCHING

SMELLING

TASTING

CChannel

ทหารอริกัพรอมใจกนัยกธงขาวตอหนาทหารอเมรกินัที่กําลงัจะทิ้งระเบิดใจกลางเมือง

เมื่อไดยินเพลงชาติตอนแปดโมงเชา สมชายตองยนืตรงทุกครั้ง

เนสกาแฟจัดกิจกรรมออกบธูใหวยัรุนไดเลนเกมสชิงรางวลัโดยใหลิ้มลองกาแฟแลว

ทายวาเปนกาแฟชื่อใดบาง

น้ําหอม Estee จัดทําสื่อโฆษณาสิ่งพิมพโดยใสกลิน้น้ําหอมรุนใหมลาสุดลงบนกระดาษ

แบบจําลองของเดอ เฟลอรMelvin De Fleur

เดอ เฟลอร

เพิ่มเติมคําอธิบายถึงปฏิกิริยาปอนกลับ วาเปนชองทางที่ทําให

ขาวสารถูกสงกลบัมายังแหลงสาร เพื่อใหแหลงสารไดมีโอกาส

ปรับปรุงวิธีสื่อสารใหมีประสิทธิภาพ

มาจากการปรับปรุงแบบจําลองของแชนนันและวี

เวอร ใหสมบูรณยิ่งขึ้น

แบบจําลองของเดอ เฟลอร

source transmitter channel

noise

channel

feedback device

destination receiver transmitter source

receiver destination

mass medium device

แบบจําลองของเดอ เฟลอร เนนความสําคัญของปฏิกิริยาปอนกลับ

เครื่องมือสื่อสาร

แหลงสาร เครื่องสง เครื่องรับสาร ผูรับสาร

อุปสรรค

เครื่องมือสงปฏิกิริยาสะทอนกลับ

ชองทางsource transmitter channel

noise

channel

feedback device

destination receiver transmitter source

receiver destination

mass medium device

source transmitter channel

noise

channel

feedback device

destination receiver transmitter source

receiver destination

mass medium device

แบบจําลองของเดอ เฟลอร

source transmitter channel

noise

channel

feedback device

destination receiver transmitter source

receiver destination

mass medium device

ตัวอยาง

เครื่องมือสื่อสาร

แหลงสาร เครื่องสง เครื่องรับสาร ผูรับสาร

อุปสรรค

เครื่องมือสงปฏิกิริยาสะทอนกลับ

ชองทางsource transmitter channel

noise

channel

feedback device

destination receiver transmitter source

receiver destination

mass medium device

source transmitter channel

noise

channel

feedback device

destination receiver transmitter source

receiver destination

mass medium device

แบบจําลองของแฟรงค ดานซFrank Dance

ของแฟรงค ดานซ

พัฒนาจากแบบจําลองวงกลมของออสกูดและชแรมม

“วงกลมทีจ่รดกันที่จุดตั้งตนนั้น ผิดหลกั

ความจริงของการสื่อสาร”

ความสามารถทางการสื่อสารจะแตกตางกันตามสถานการณ หรือเมื่อ

สื่อกับบุคคลที่ตางกัน ความสามารถจะเพิ่มขึ้นเพียงใดขึ้นอยูกับ

ความรูเดิม ถาพื้นความรูแคบ การสื่อสารจะขยายไดในวงจํากัด

แบบจําลองของแฟรงค ดานซ

• พัฒนาจากแบบจําลอง ออสกูดและชแรมม

• เปรียบเทียบกระบวนการสื่อสารคลายขดลวด เพราะกระบวนการสื่อสาร

จะเคลื่อนไปขางหนา (ไมใชวงกลม)

แบบจําลองของแฟรงค ดานซ

ลักษณะการขยายตัวของทกัษะความรู คลายขดลวดปลายกวาง:ขดลวดคือการสื่อสารขนาดตางๆในสถานการณที่ตางกัน หรือ

เมื่อทําการสื่อสารกับบุคคลที่ตางกัน ขดลวดแหงการสื่อสารจะ

ขยายกวางขึ้น ขึ้นอยูกับพื้นความรูเดมิที่มีอยู

จุดเริ่มตน จุดเริ่มตน

แบบจําลองของแฟรงค ดานซ

วิชาหลักการสื่อสาร ประกอบดวยอาจารยผูบรรยายหลายคน อาจารยคน

ตอๆไปมักจะเตรียมการบรรยายใหลึกซึ้งหรือยากยิ่งขึ้น เนื่องจากนักศึกษามีความรูพื้นฐานมาจากอาจารยผูบรรยายคนกอนๆแลว

จุดเริ่มตน การเตรียมสอนนักศึกษา

ในชั่วโมงแรก

การเตรียมสอนนักศึกษาใน

ชั่วโมงสุดทาย

McLeod, J.M. and S.H. Chaffeeแบบจําลองของแม็คเลิด และแชฟฟ

แม็คเลิด และแชฟฟ

คนเราจะแสวงหาขอมูลในเรื่องที่เปนประเด็นปญหาจาก

ผูเชี่ยวชาญในดานนั้นๆ หากยังไมสามารถขจัดความขัดแยงได ก็

จะหาขอมูลใหมจากแหลงอื่น เชน สื่อตางๆ หรือผูถายทอด

ขาวสาร เพื่อใหเกิดความลงรอยกัน

ตอเติมมาจากแบบจําลอง ABX ของนิวคอมบ

แบบจําลองของแม็คเลดิ และแชฟฟ

• อธิบายการสื่อสารระหวางบุคคล และการสื่อสารในกลุมเล็กๆ

• กระบวนการสื่อสารลักษณะเหมือนโครงวาว ประกอบดวย แหลงสาร ผู

สื่อสาร และผูรับสาร

แบบจําลองของแม็คเลดิ และแชฟฟ

A B

C

X

X

X

X

A B

X

แบบจําลองโครงวาว เปรียบเทียบกับแบบจําลอง ABX ของนิวคอมบ

ผูสงสาร ผูรับสาร

ชองสาร

ประเด็นปญหา

Ex) เมย อั้ม เข็ม

แบบจําลองของแม็คเลิด และแชฟฟ

ประชาชนแสวงหาขาวสารเรื่องการเมือง จากแหลงสาร(เสื้อเหลือง –แดง)

หรือจากผูเชี่ยวชาญ (นักวิชาการ นักการเมือง) หรือจากชองสารตางๆ (สื่อ

ตางๆ) สภาพเชนนี้กระตุนใหเกิดการสื่อสารเพื่อหาจุดรวมที่ลงรอยกัน

ผูสงสาร ผูเชี่ยวชาญ ผูรับสาร

หัวหนาเสื้อเหลือง - แดง ประชาชน

ปญหาปญหาการเมือง

ชองสารสื่อตางๆ

นักวิชาการ นักการเมือง

แบบจําลองของจอรจ เกริบเนอรGeorge Gerbner

จอรจ เกริบเนอรกระบวนการสื่อสาร มดีังนี้

• บุคคล

• รับรูเหตุการณ

• ภายใตสถานการณอยางหนึ่ง

• ผานชองทางหนึ่ง

• เพื่อทําใหเกิดสิ่งตางๆ

• ในรูปแบบใดแบบหนึ่ง

• ในสภาวะแวดลอมหรือบรรยากาศ

• ที่สงเนื้อหาขาวสาร

• ซึ่งทําใหเกิดผล

แบบจําลองของจอรจ เกิรบเนอร แบบที่ 1

SelectionContext

AvailabilityEvent

Man/ Machine

Form Content

Channel

Media

Control

E1 E

M

S E

แบบที่ 1 การสื่อสารโดยทั่วไป

E เหตุการณที่พบเห็น

E1 เหตุการณที่รับรูโดยคนๆหนึ่ง

M คนที่กําลังสื่อสาร หรืออุปกรณทางการสื่อสาร

SE รูปแบบของขอความและเนื้อหาขาวสาร

หรือผลผลิตทางการสื่อสาร

(เพื่อบอกตอใหผูอื่น)

แบบจําลองของจอรจ เกิรบเนอร แบบที่ 1

SelectionContext

Availabilityพลอยกับมารคเลนผีผาหม

Man/ Machine

Form Content

Channel

Media

Control

E1 E

M

S E

แมงมุมตองการไปบอกโดม ที่เหน็พลอยกับมารค

เลนผีผาหมกนั แมงมุมตองคิดขอความเกี่ยวกับ

เหตุการณ (SE) โดยอาศัยชองทางการสื่อสารโทรศัพทไปบอกโดม

แมงมุมเห็น

โทรศัพทหาโดม

“พี่โดมหนเูห็นพลอยกับมารคเลนผีผาหมกันที่กองถาย...เห็นกับตาเลย”

เหตุการณ

แบบจําลองของจอรจ เกิรบเนอร แบบที่ 2

เหตุการณ

S E

E1 E

M

ชองสาร

แหลงสาร

ผูรับสาร

เหตุการณทีร่บัรู

ขอคว

ามที่รบั

รู

SE1

M2

ภาษาที่สือ่สาร

พูด/เขียน เนื้อหาของสาร

เสยีง

M กาํลังเหน็เหตุการณ

แบบที่ 2 การถายทอดเหตุการณ

E เหตุการณที่พบเห็น

E1 เหตุการณที่รับรูโดยคนๆหนึ่ง

M คนที่กําลังสื่อสาร /อุปกรณสื่อสาร

SE รูปแบบของขอความและเนื้อหา

สารหรือผลผลิตทางการสื่อสาร

(เพื่อบอกตอใหผูอื่น)

SE1 ผลผลิตทางการสื่อสารที่ M2 รับรู

M2 ผูรับสารคนที่ 2

แบบจําลองของจอรจ เกิรบเนอร แบบที่ 2

เตากระโดดตอยโกตา

S E

E1

E

M

ชองสาร

แหลงสาร

ผูรับสาร

เหตุการณทีร่บัรู

ขอคว

ามที่รบั

รู

SE1

M2

เตารัวกําปน

ใสโกตา

แมคาขายกวยเตี๋ยวเห็น

“นองนัท...รูไหม ปาเห็นเตากระโดเขาไปตอยอาโกที่

เบาตา แตปรากฏวาโกตาไมเปนอะไรเลย เตาออนมาก

เลย ...ดีแลวนะที่หนูเลิกไปซะ”

นัท

โทรศัพท

แบบจําลองของจอรจ เกิรบเนอร

• สิ่งที่คนรับรูเหตุการณ จะเปนอยางไร ขึ้นอยูกับพื้นฐานความคิด และ

ประสบการณของคนนั้น ซึ่งอาจเหมือนหรือไมเหมือนเหตุการณจริงอัน

นั้นก็ได

• เมื่อผูรับรูเหตุการณตองถายทอดไปยังคนอื่น เนื้อหาขาวสารที่คนอื่นรับ

จะตองผานกระบวนการรับรูเชนเดียวกับผูที่ตองการถายทอด

• ในการถายทอดเหตุการณ ผูถายทอดตองอาศัยชองทางการสื่อสารที่เขา

ควบคุมได

END