Chi Thi Moi Truong

5/20/2018 Chi Thi Moi Truong

1/35

CHNG 1 SINH VT CH TH

Y tng dung sinh vt lam ch th cho tnh cht mi trng sng cuachung phbin hin nay, vatindicator hoc indicator species cothsdung va

c hiu theo nhiu cach khac nhau.Th dumt sloai c bit laconhu cu ring bit vi ham lng cht dinhdng hoc vi mc oxy hoa tan trong thuyvc khac nhau. iu nay khi cxac nh ro shin din cua cac loai ring bit trong mi trng chung sng sephan anh iu kin xac nh hoc cac thng svmi trng trong khoang giihan chu ng cua chung. Khai nim vt ch th nay co th phat trin hn nakhng phai ch lasghi nhn n gian vshin din hoc vng mt cua loai.

Mt vai sinh vt ch th tip tuc tn tai trong mi trng b nhim nhngphai chu ng nhng stress v vt ly lam cho t l tng trng giam, khanngsinh san kem hoc tp quan sng sethay i. y chnh lamt sxet nghim sinhhoc cua s nhim mi trng vacho phep chung ta kham phara sthay i vacothc lng cng cua no, vt ch th setrthanh vt cam quan sinh hoccho snhim bn nay hoc c goi lastressor.

Khai nim khac vi tbiological indicator lakhai nim sinh vt tch luy vtcht trong m cua chung theo cach nh thnao ophan ng vi cac cht nhim.Luc nay vt ch th c thu vaqua phn tch m cua chung vmt hoa hoc th coth c lng nng mi trng tn tai. Nh sinh vt c goi la bio-accumulators cuacac cht nay vachung thng coli ring bit khi cac cht nay comc rt thp trong mi trng.

Trong cac thuyvc nc ngot, trc y cach tip cn phbin nht thngdung olatindicator bng scam quan cua giy quy sinh hoc (giy nhum quydung thxem mt dung dch laacid hoc kim). Mt snhanghin cu as

dung phn tch hoa hoc tbao m xem nh layngha anh giamc nhimmi trng trong nc ngot.

I. CH TH

Ch th loai bao gm cac loai mn cam vi iu kin sinh lyvasinh hoa. Noichung lashin din vathay i slng cac loai ch th s nhim vaxao trn

cua mi trng. Vai loai a y c bit nh laloai ch th smn cam vi nhim

1


2/35

SO2. Vic sdung cac loai cy nay nh lach th sinh vt cua s nhim khngkh cung ac bit cach y 130 nm.Cung nh tng cathloai phan ng nh lavt ch th mi trng, vai nhom cy,con cung lavt ch th cho mt siu kin mi trng nao o. c tnh cua cacnhom thc vt phat trin trn t serpentine conng calcium thp vamagne

cao trong mi trng lamt th duin hnh cua nhom cy ch th mi trng. TaiBc My, t serpentine thng ch cocac nhom cy phat trin ri rac va lun laQuercus durata va cupressus sargentii. Vai loai cy khng thnao chng chu csxao trn vacoth lacac cy ch th cho tui cua rng cy. Tai Anh quc, Hibao tn rng quc gia phat trin mt phng phap thu thp dliu vaxp nhomcac giatr cua cac loai cy gqui him tai pha nam Anh quc.Cac ch th sinh hoc co th c s dung trong anh gia sinh thai, c bit latrng hp cua nhom qun thch th iu kin khu vc cn thit phai c baotn. Ch th loai cung c dung trong iu kin anh giami trng va trongvic sdung lam ban vsmn cam i vi mi trng.Cac ch th sinh vt mi trng khac nhau cothxp thanh nhom theo nhng tiusau:1.Tnh cht mn cam (Sentinels) : cac loai mn cam c trng cho cac iu kinkhng in hnh nh lacac cng cudoan mi trng2.Cac cng cuthm do(Detector) : nhng loai xut hin tnhin trong mi trng

co th dung o ac s phan ng va thch nghi i vi s thay i cua mitrng (thay i tui, nhom loai, giam kch thc qun th, tp quan sng..). thoang hoa (heathland) thng c trng cua t ngheo cac cht dinh dng vavailoai cy cothc sdung lam cac ch th cho kiu t rng.3. Cac cng cukhai thac (Exploiter): Cac loai cothch th cho sxao trn hay nhim mi trng th ducac tp quan cua cac loai thuy sinh vt, shin din cuacac loai giun vacac loai giun och th s nhim cua mi trng.

4.Cac cng cu tch luy sinh hoc (Accumulator): cac loai tch luy sinh hoc bao gmhoa cht trong m cua chung th ducac loai a y.5.Cac sinh vt thnghim (Bioassay): Cac sinh vt chon loc i khi cothc sdung nh la cac cht trong phong th nghim xac nh s hin din hoc vanng cac cht nhim.

II.CH S

2


3/35

Conhiu thnghim lythunhm tho ac tnh cht cua mi trng. Cacthnghim nay thng c thc hin da trn anh hng cua s nhim mitrng vabng sphn huy mi trng. Tai USA, ktnm 1970 aconhiu tinbvakt qua vtnh trang mi trng. Th du Uy Ban VCht Lng Mi TrngvaHip Hi Bao VCac Loai Hoang DaQuc Gia (NWF) axut ban mt bao cao

vykin cua cng chung vcac vn lin quan n mi trng. olamc utin cua thnghim nhm khao sat tnh cht cua mi trng. Sau omt chngtrnh c thc hin bi NWF cung c thc hin phi hp vi NWF (NationalWildlife Federation).Cac anh giasinh thai ac thc hin nghin cu vsmn cam cua mtkhu vc khao sat nao oi vi vai sthay i mi trng vaanh hng n mtvai vung ln cn cua hsinh thai. Slan rng cothlam nhim vagy thit haic din at di ch smi trng hay ch ssinh hoc.Cac th duv ch ssinh hoc bao gm cacac ch sdung quan trc cht lngnc trn c scac loai ch th vamc mn cam cua cac loai ch th i vi snhim cua mi trng. Th duvao nm 1964, Woodiwiss m tamt ch th sinhhoc, rt ddang tnh toan, da vao cac ch th loai vacn trong lng cua chungda trn snhom loai nao atrong mi quan hgia smn cam cua chung ivi s nhim hu c. Slng nhom sinh vt vi shin din hoc vng mt cuavai ch th loai c dung tnh toan ch s. Ch snay, ngay nay c bit nh la

ch ssinh hoc, cocac tr sxp loai t0 (b nhim nng cht hu c) va15 (hoantoan khng b nhim). Ddang sdung vacohiu qua, loai ch snay c sdung phbin tai Anh quc.

III.CHON LA VT CH TH

cothchon sinh vt ch th chung ta trc ht cn xac nh lavn ch

th cho iu g ?Hu ht bt cloai nao cung cothlavt ch th nhng do kin thc hiu bitcua chung ta nghin cu v Autoecology cua a s cac loai th con han ch(autoecology: nghin cu sinh thai cath, nghin cu mt loai sinh vt trong mtmi trng).

Hin nay vic xac nh quan lycht lng nc anh giatai nguyn chocung cp nc ung, quan lyvakim soat ngun nc thai (effluent discharges) va

bao vnghnui trng thuysan c quan tm nhiu valavn kha phbin.

3


4/35

Mi y, vic quan lyvmt sinh hoc trnn quan trong hn Vng quc anh,vakhng nghi ngg na, cng tac nay phugiup cho vic bao tn thin nhin.

Trong cac sinh vt ch th chon loc cho vic bao vmi trng, cac thuc tnhsau y cothphuhp ring bit.

D nhin sinh vt ch th cothch ra mt cach rorang do shin din cua

chung trong iu kin mi trng xac nh bi cac thng sgii han. Nhng sinhvt ch th cho mi trng thng c cp bi nhng tnh cht sau:a.Vt ch th ddang nh loai (readily indentified)b.Dthu mu : khng cn thit nhiu thao tac hoc thit b tn kem vacothnhlng (quantitative)c.Cophn btoan cu (cosmopoltan distribution)d.Kt hp vi cac dn liu t sinh thai hoc phong phu (abundant autoecologydata), y las trgiup ang k trong kt quaiu tra phn tch vaphat hin nhim.e.Cotm kinh tquan trong nh latai nguyn hoc vt gy hai : loai cogiatr kinhtquan trong (ca) hoc lavt cohai (mt sloai rong)..f.Cokhanng tch trcht nhim, c bit laphan anh mc mi trng v sphn bcua chung lin quan ti mc nhim mi trng.g.D dang nui cy trong phong th nghim, cung nh c nghin cu thnghim vtnh thch ng cua chung i vi cht nhim vami trng quan sat.

h.Cotnh bin d thp, vmt di truyn cung nh vai trocua chung trong qun xasinh vt (qun xalatp hp cua cac qun thcua cac loai sng trong mt vung alynht nh) .Cac nhom sinh vt ch th chnh :1.Bacteria

Mt svi chun c nghin cu v slin quan cua chung trong vn sckhoe cng ng vaslan truyn qua ng nc.

Th du: cothphat hin mt con Escherichia coli trong 100ml (Evison, 1979).2.ProtozoaGing nh Bacteria, protozoa tng i d thu mu va s thch nghi cua

chung i vi mi trng giau cht hu c.3.Algae (tao)

Tao c xem nh lasinh vt ch th v chung coquan hvi nghin cu vsph dng (eutrophication. Schu ng i vi nhim vt cht hu c cua

cac loai nay ac nghin cu rt nhiu (Patrick, 1954, Fjerdingstad, 1964, 1965,Palmer, 1969), nhng chung khng phu hp cho sinh vt ch th mi trng

4


5/35

nhim do thuc trsu hoc mi trng b nhim kim loai nng, mc dung lamt trng hp ngoai l.i vi Bacteria th khophn bit gia tbao sng vatbao acht.4.Macroinvertebrates

Macroinvertebrates tao nn mt tp hp ng vt khng ng nht.

Thu mu nh tnh cua Benthic macroinvertebrates (nhom ng vt khngxng sng nn ay) th tng i d,phng phap lun tin bvatrang thit bu t khng nhiu. Cac khoa phn loai th phuhp cho hu ht cac nhom mc dumt scon gp khokhn trong nh loai, ang k lau trung mui Chironomid,mt su trung Trichoptera vagiun t t (Oligochaeta).

Thu mu nh lng th khodo sphn brai rac trong cht nn ay do vycn phai thu mt s lng ln mu co thc lng hp lycua mt qunth.

Nhom nay vi nhiu c im thun li laconhiu phng phap phn tchsliu, bao gm cac ch s nhim (pollution indice) vach sa dang

IV. CAC THNG SSINH VT CH TH

c im sinh hoc cua ngun nc tnhin

1.TaoLa loai thc vt cokhanng quang hp, co loai n bao, co loai nhanh dai. Taothuc loai thc vt phudu phytoplankton. Tao laloai sinh vt tdng, chung sdung carbonic hoc carbonat lam ngun carbon vasdung cac cht dinh dng vc nh phosphate vanit phat trin

ECO2+ PO43- + phat trin tbao mi + O2

Trong quatrnh phat trin cua tao costham gia cua mt snguyn tvi lngnh magne, bo,coban va canxi. Mt s tao lam, luc cokhanng cnh nit khimui nit v c khng u. Tao comau xanh lado cht dip luc chlorophyll ongvai troquan trong trong quatrnh quang hp.Tao phat trin manh trong ngun nc m, cha nhiu cht dinh dng nh nit,phospho t nc thai sinh hoat, cng nghip thc phm va phn bon. Do vynhiu loai tao cothc sdung lach th sinh hoc anh ga cht lng nctnhin.

5


6/35

2.Thc vt lnTrong ngun nc con co cac loai thc vt ln macrophyte nh cac loai beo, lausy. Chung cung phat trin manh vung nc tu ham cha nhiu cht dinhdng. Do vy cung vi tao, rong, beo lacac thc vt ch th cho hin tng phudng hoa eutrophication

3.ng vt n baong vt n bao protozoa lacac loai ng vt trong nc ch co1 tbao vacungc sinh san theo c ch phn bao. Chung s dung cht hu c rn lam thcphm. Protozoa ong vai troquan trong trong dy chuyn thc phm.4.Ca.Calang vt mau lanh. Conhiu loai cakhac nhau cung tn tai trong mt thuyvc vi cac c im khac nhau vhnh th, ngun thc n, ni sinh san phat trinvakhanng thch nghi vi mi trng. Chnh v vy nhiu loai cacothc sdung nh ch th sinh hoc xac nh lng nc va nhim ngun nc.Cac nguyn sinh ng vt, ng vt a bao, cac loai nhuyn th va tm, ca lathanh phn ng vt thng comt trong ngun nc tnhin. Sphat trin vchung loai vas lng ca thcua ng vt trong nc phuthuc rort vao chtlng nc vamc nhim nc. Do vy nhiu loai thuyng vt ch th choc im cht lng nc. Th dungun nc b nhim do cac cht hu c dnn sgiam trc ht schung loai vascathcac loai ng vt sng tng nc

trn sau on cac loai ng vt sng ay. Vic acid hoa ngun nc n pH4,5-5 lam suy gam lng trng cavacac loai tm canhoso vi ngun nc copHtrung tnh. pH gam di 4 hu ht cac loai can ni b bin mt.Vic thay i mn cua ngun nc cung c ddang anh giaqua vic xacnh stn tai vaphat trin cac thuyng vt. Ch th sphn bsinh vt theo mn thhin nh sau :

6


7/35

mn (ppt) Phn loai vmt sinh thai cac loai thuysinh phn btheomn

30 (eurohaline)

Loai nc ngot

Loai nc nhat Loai sng c cac mn

Loai nc l Loai di tru

Loai nc mn

5.Vi sinh vt ch th nhim phn

Co3 nhom vi sinh vt ch th nhim phn:Nhom coliform c trng laEscherichia coli (E.coli)Nhom Streptococci c trng laStreptococcus faecalisNhom Clostridia khsulphite c trng laClostridium perfringentsS co mt cua cac vi sinh nay ch tnh trang nc b nhim phn, nh vy co

ngha lacothcovi trung gy bnh vangc lai nu khng cocac vi sinh ch thphn congha lacothkhng covi trung gy bnh do phn.Trong 3 nhom vi sinh ch th trn nhom coliform thng c phn tch v:-chung lanhom vi sinh quan trong nht trong vic anh ga vsinh ngun nc vacoy ucac tiu chun cua loai vi sinh ch th lytng.-chung cothc xac nh trong iu kin thc a.-Vic xac nh coliforms ddang hn xac nh cac vi sinh khac. Chng han cac qui

trnh xac nh streptococci cn thi gian n nhit lu con vic xac nh clostridiacn phai tin hanh 80oC valn men hai ln nn trong iu kin thc a khoxacnh hai loai vi sinh ch th nay.

Trong nhom coliform comt sloai cokhanng ln men lactose khi nui cy35oC hoc tao ra acid, aldehid vakh trong vong 48g. Comt sloai cokhanngln men lactose 44oC hoc 44,5oC (nhom coliform chu nhit) . Thuc loai nay coE.Coli.

7


8/35

6.Cac thng sthuysinh

anh giamc nhim nc do cht thai sinh hoat, ngoai cac thng shoa,ly, ta cn quan trc cac vi sinh ch th : Feacal coliform, tng coliform vacac sinhvt gy bnh.

Trong trng hp anh ga tac ng cua nhim n hsinh thai nc ta cn quantrc bsung vcac thng sthuysinh sau y :6.1.ng vt ay khng xng sngng vt ay (c, hn,ngu,so..) c sdung lam ch th sinh hoc trong quan trc nhim nc v :-Tng i cnh tai ay sng, hchiuanh hng cua sthay i lin tuc chtlng nc vachthuyvn trong ngay.-Thi gian phat trin khalu (vai tun n vai thang).-Dthu mu, dphn loai.ng vt ay khng xng sng c sdung nh ch th sinh hoc anh giacht lng nc do cac nguyn nhn sau: nhim hu c vi ssuy giam oxy hoa tan. nhim do cac cht dinh dng. nhim do kim loai nng vahoacht BVTV. nhim do cac tac nhn nay selam thay i qun thng vt ay. Ngoai ra vic

nhim do kim loai nng, hoa cht BVTV con c phat hin ddang qua vic xacnh tn lu cac cht nay trong ng vt ay. nhiu quc gia chu u, ch s quan trc sinh hoc BMWP (BiologicalMonitoring Working Party) c sdung anh gia cht lng nc. Hthngch sBMWP chnh lada vao sxac nh s loai vaphn bcua ng vt aykhng xng sng phn loai mc nhim nc.6.2.Phiu sinh thc vt (phytoplankton)

Mt sphiu sinh thc vt cokhanng ch th nhim ngun nc do :- nhim cht hu c (gy kit oxy hoa tan).-Phudng hoa.- nhim do hoa cht c (kim loai nng, hoa cht BVTV, hydrate a vong)- nhim do du m.6.3.Phiu sinh ng vt (zooplankton)ng vt phudu lamt mc xch trong chui thc n tnhin. y laloai thc n

giau cht dinh dng vanng lng cho nhiu loai cagiai oan u trung. Ngoaira y lacac sinh vt ch th nc bn.

8


9/35

CHNG 2 : CAC THIN CH TRONG MI TRNG

I.Vai trocuathin ch trong hsinh thai vatrong mi trngThin ch lacac cn trung co li trong tnhin gm nhiu loai khac nhau,

thhin sa dang sinh hoc trong mi trng tnhin. Shin din vi thanhphn a dang vaphong phuc trng cho mi trng khng hoc t b nhim dosthay i mi trng vnhiu khiacanh khac nhau. Thanh phn vaslng cuathin ch cung cho thy vai trort quan trong trong scn bng sinh thai. Cac cntrung coli cosn trong tnhin segiup kim soat cac dch hai, cn trung bt licho hthng canh tac.

Tai ng bng sng Cu Long, din tch canh tac nng nghip, c bit lacy trng rt ln. Ngoai ra, do ap lc gia tng dn s, din tch t nng nghipngay cang thu hep, cac h thng canh tac thm canh s dung nhiu phn bon,thuc trsu ap dung rt phbin. Bn canh o, vic canh tac nhiu vutrong nm,nhiu ni canh tac 7vutrong 2 nm, lng hoacht c sdung rt ln. Nhngbin phap kythut canh tac nay agy nhim mi trng v anh hng trc tip

n cac thin ch, lam giam mt s,giam thanh phn loai. S nhim cung lamanh hng cac thuysinh ng thc vt trong nc vacac hng vt trong t vac bit la chui thc n cua nhiu ng vt bc cao. Thin ch la nhng cntrung d dang nhn din trong cac h thng canh tac nh ong,kin,nhn,rui,boxt, borua. Nhng loai thin ch nay rt ddang b tiu dit bng hoacht trongmi trng thm canh do ochung lacac ch th mi trng rt tt.

Ngay nay, vi nhng thanh tu trong cng ngh sinh hoc ngi ta ang

dung hiu quacuacac sinh vt coli san xut cng nghcac sinh vt nay hngloat, a vao mi trng nhm muc ch kim soat hu hiu vacokinh thncac cn trung gy hai cho san xut. Cung trong chiu hng phat trin cng kyngh, cac nhakhoa hoc akhuyn cao chng trnh phong trtng hp dch haiIPM (intergrated pest management), nhm han chvic sdung thuc trsu, gyanh hng n tp oan cn trung coch trong mi trng.Cac thin ch la cac sinh vt ch th mi trng rt ro. S phat hin cac thanh

phn loai khac nhau va mt cua chung, c bit nhng vung nng nghip

9


10/35

thm canh cosdung nhiu phn bon thuc trsu, segiup chung ta anh gia,dbao vaquan lymi trng hu hiu

II.Thin ch cua cac loai su hai lua quan trong

Trong thin nhin cac loai su hai lua lun b mt s ke thu gy hai chochung, c goi lathin ch . Noi chung thin ch cua cn trung bao gm :

-Yu tthi tit nh : nng , gio, ma, bao, nhit , m . Cac yu tnay anhhng trc tip n cn trung lam chung giam mt scung nh khanng sinh san.-ng vt coxng sng nh : ch nhai chim ca...Cac loai nm, vi khun gy bnh cho cn trung. Chung cokhanng sng tngi lu trn qun thkychuhay mi trng, cokhanng ly lan theo ngun nchoc khng kh. Mc dukhanng tiu dit cn trung khng cao lm nhng chunggop phn ang ktrong vic giam mt scn trung trn ng rung.-Cn trung kysinh. Lanhom cn trung kysinh thng thuc cac bong varui.Khanng kysinh cua chung tng i hep v ch cogiai oan u trung cua chungmi gy hai cho con mi . Con giai oan thanh trung chung sng bng mt hoa.c im cua nhom cn trung kysinh la:Kch thc c thnhohn con mi.

Kychucua cac loai kysinh khng rng.Cn trung hoc sinh vt n tht. Nhom nay gm cac loai nhn, cn trung thuc cacbcanh cng, canh na cng, chun chun. c im cua nhom nay la:Kch thc c ththng to hn con mi.Mt cathcothn nhiu con mi trong mt ngay.Chung hoc n cacon mi hoc chch hut cht dch cua c thcon mi.Cathanh trung vau trung u tn cng c con mi.

III. Thin ch cua cac loai ry

1. Cac loai n tht :a) Cac loai nhn :

Nhn coch trn rung lua gm hai nhom :Nhom chng li cokhanng sn mi kem v i con mi rt trung li hoc baytrung li mi bt n.

10


11/35

Nhom khng chng li cokhanng bt mi nhiu hn nhom trn v chung cothsn ui con mi. Phbin trong nhom nay vaxut hin nhiu trn rung lua laloai lycosapseudoannulta ( Boesenberg- Strand ), thuc hoLycosidae, bAraneae.Loai nay di chuyn rt nhanh van nh c nhanh chong trn rung lua khi cocac loai su ry xut hin. Chung coi sng tng i dai vakhanng sinh san

cao. Mt con nhn cai co th sng n 3-4 thang va e 300-400 trng.Loai naythng sng gc cy lua; ngoai cac loai ry, nhn trng thanh con co th nnhiu loai cn trung khac, kcabm su uc thn. Mt con nhn cothtiu thu5-15 con mi trong mt ngay.

b) Cac loai borua thuc hoCoccinellidae, bcanh cng ( Coleoptera ).Bo rua lanhng cn trung cokhanng n mi cao . u trung loai Coccinellaseptempunctata trong sut thi gian phat trin cothtiu thun 665 ry nu vau trung tui ln trong mt ngay m cothn 60-150 ry nu. Borua n crt nhiu loai cn trung, cothn 38 loai su ry khac nhau. Nhom borua cochtai vit nam co thn 165 loai phn btheo tng vung a lykhac nhau. Trongiu kin kh hu nc ta, borua coch hu nh phat trin quanh nm. Mt con borua cai co the150-200 trng mau vang lt hoc vang cam khi mi e, chuynthanh mau xam khi sp n. u trung borua rt linh hoat vacokhanng tn cngcac loai ry manh hn thanh trung. Mt u trung bo rua co thn 5-10 u trunghoc thanh trung trong mt ngay.

c) Cac loai kin ba khoang :Trn rung lua cohai loai kin ba khoang phbin la:

Peaderus fuscipes ( Curtis ) thuc hocanh ngn ( Staphylinidae ).Ophionea indica ( Schmit- Goebel ) thuc hochn chay ( Carabidae ).

Hai loai trn thuc loai canh cng ( Coleoptera ).Cac loai trn c goi lakin ba khoang v c thcocac soc ngang mau xanhdng m xen kevi mau nu o. Loai P. fuscipes ( Curtis ) cokch thc c th

nho; canh ngn , mau xanh dng m, ch dai n phn na thn mnh, v c thnhonn loai nay rt nhanh nhen, sn bt con mi ddang, v vy khanng n minhiu; hn na chung con co th li trong nc, va co kha nng n bng phnlua,y lagiai oan cy lua thu hut nhin loai cn trung nn khanng tiu dit suhai cua chung tng i cao. Trong khi oloai O. indica Schmit - Goebel cokchthc c thto hn loai trn, canh che phucathn, nhng khanng sn mi kemhn v di chuyn chm va ch hoat ng manh vao ban m va chung ch sng

c trn rung lua conc t .d) Boxt muxanh:

11


12/35

Tn khoa hoc : Cyrtorhinus lividipennis ReuterHo: MiridaeB: Canh na cng ( Hemiptera )Boxt cochu kysinh trng 20-25 ngay. Mi con cai e10-15 trng vao bn trongbe la lua. y la loai tn cng trng ry quan trong.Ca u trung va thanh trung

dung voi chch vao trng ry hut ht cht dch bn trong lam trng b rng >Thanh trung con tn cng cau trung vathanh trung cac loai ry. Mi ngay mtcon boxt cothtiu thu7-10 trng ry hay 1-5 con ry.

e) Boxt nc :Tn khoa hoc : Microvelia atrolineata bergrothHo: VeliidaeB: Canh na cng ( Hemiptera )Boxt cochu kysinh trng 25-30 ngay vacothsng n 1-2 thang. Mt con caico the20-30 trng vao thn cy lua , gn mt nc. Khanng n mi cua loainay tng i hep v chung ch tn cng c nhng con mi rt xung nc. Cathanh trung vau trung u sng trn mt ncva tn cng con mi bng cachchch vao c thcon mi cht c lam con mi t lit vasau ohut ht cht dchbn trong > mt con boxt nc cothtiu thu4-7 con ry trong mt ngay. Chungch sng c trong nhng rung unc.

g) Boxt nc :

Tn khoa hoc : Mesovelia sp.Ho: MesoveliidaeB: Canh na cng ( Hemiptera)Loai nay thng sng trong rung counc , con trng thanh comau xanh lt,to hn loai Microvelia atrolineata nhng slng t hn . u trung vathanh trungboxt nay chuyu cung n cac loai su ry rt xung nc.

h) chun chun kim :

Tn khoa hoc : Agriocnemis spp.( Coenagrionidae )B: chun chun ( Odonata )y laloai chun chun nhocanh hep, con c comau sc ep hn con cai. Chunchun kim non sng di nc vacothtreo ln thn cy lua tm ry cam. Contrng thanh thng bay lalatrn tan lalua tm cac cn trung bay cung nh caccon ry u trn cy.

2. Cac loai kysinh :

12


13/35

i vi cac loai ry, trng cua chung thng b ky sinh nhiu hn utrung vathanh trung, t lcothn 30%. Thanh trung cai cua kysinh dung ruu dotm trng ry bn trong behay gn chnh cua lavaetrng vao bn trongtrng ry . Trng ry b kysinh thng thay i mau scvacohnh dang khngbnh thng. u trung kysinh phat trin va lam nhng bn trong trng ry. Cac

loai kysinh trng ry quan trong la:a) Ong Anagrus spp.Ho: Mymaridae.B: Canh mang ( Hymenoptera ).

Ong cai tm trng kychubng cach ly ru u govao thn cy lua . Khi aphat hin c trng chung dung bphn etrng choc vao tng trng mt vaetrng vao bn trong. Trng b kysinh sechuyn sang mau cam sm trong khitrng bnh thng mau trng. Giai oan phat trin cua ong t trng n trngthanh la60-10 ngay. Ong ln sng 2-6 ngay vamt con ong cothkysinh 15-30trng ry mi ngay.

b) Ong Oligosita sp.Ho: Trichogrammatidae.B: Canh mang ( Hymenoptera 0.Tp quan tm mi vakysinh cua loai nay tng t loai trn , nhng trng b kysinh comau vang chanh.

Ttrng n trng thanh vua loai ong nay mt khoang 11-15 ngay. Con cai sng2-5 ngay, mi ngay mt ong kysinh 2-8 trng ry.

c) Ong Gonatocerus spp.Ho: Mymaridae.B: Canh mang ( Hymenoptera ).Ong cai dung ru u tm trng ky chu va evao mi trng ry mt trng. Ttrng n trng thanh cua loai ong nay mt khoang 6-7 ngay. Mt ong cai kysinh

trung bnh mi ngay 8 trng ry.d) Ong Pseudogonatopus sp.Ho: Dryinidae.B: Canh mang.

Cokhoang 5 loai thuc honay lakysinh phbin cua cac loai ry nht larynu. Ngoai hnh loai nay rt ging con kin. Con cai thng khng co canh, ica trc ging nh cai km dung gi con mi. Con c co canh. Chung tn

cng ry bng cach chch vao thn con mi vae trng vao bn trong thn. Mtcon cai co th sng 6-7 ngay va ky sinh 4-6 con ry bng cach e mt hoc hai

13


14/35

trng vao bn trong c thry.Khi ln , mi ong kysinh non c boc bng mttui mau enn xam lt nh ra khoi bung kysinh chu. Sau 7-10 ngay tui bung ravaong non mau trng sa chui ra ngoai, sau oong keo ken hnh bu duc valamnhng trn la lua. Thng thng loai nay xn nhp vao rung lua lado ry numang cac tui trn lng bay vao hn lado thanh trung cua chung bay vao.

e) Loai Elenchus sp.Ho: Elenchidae.B: Canh cun . ( Strepsiptera ).

Ry nu b kysinh mang u trung vathanh trung kysinh , ang sng trongc thchung, vao rung lua. u trung cai phattrin va lam nhng ngay trong cthry, nhn bn ngoai ch thy mt mau nu mtrn bung ry. Thanh trung cainra khng cocanh, cung sng bn trong c thry, nhng ch cou nh ra khoibung ry vacothsng 2-3 thang. utrung c cung phat trin bn trong c thry nhng khi lam nhng th chui ra ngoai vagn trn bung ry. Thanh trung ccocanh trc codang nh hnh dui cui, canh sau mong vato ging nh hnh caiquat, sau khi nchung bay ti bt cp vi cac thanh trung cai khacv thanh trungcai khng bay uc. i sng cua thanh trung c khoang 2-5 ngay. Mt con cai cothsinh 500-2000 con non, khi ht thc n chung bora khoi c thry acht vatm con ry mi tn cng. Ry b loai nay kysinh con sng c mt thi giandai va co th gy hai cho cy lua nhung khng trm trong v a yu va cung

khng sinh san c. Loai kysinh nay vao rung lua uc cung do ry nu mangvao.

g) Rui hoPipunculidae.Nhiu loai rui thuc loai nay ch kysinh ry xanh.Rui cai etrng vao bn

trong c thu trung ry. u trung ry b kysinh cothsng thm mt thi gianngn nhng sau ocht khi kysinh chui ra khoi c th. Ch mt rui sng trongmt thn rui xanh. Doi lam nhng trong t hay gn gc lua, mt con rui coth

kysinh 2-3 con ry xanh trong mt ngay.

IV. Thin ch cua su uc thn

Trong sut chu kyphat trin cua su uc thn, trng lagiai oan db hainht v chung uc gn trn lalua, phi ra ngoai; trong khi cac giai oan khac th bn trong thn cy lua. Mc trng b ky sinh n 100%.

1. Kysinh giai oan trng :a) Ong Trichogramma

14


15/35

Ho: Trichogrammatidae.B: Canh Mang ( Hymenoptera )

Loai ong nay con uc goi la ong mt o. Thanh trung coi sng trungbnh 7 ngay, trong thi gian naymt con cai ekhoang 40 trng. Thanh trung etng trngvao bn trong trng cua ky chu, u trung va nhng ky sinhu phat

trin bn trong c thkychu.b) Ong Telenomus sp.Ho: Scelionidae.B: Canh Mang ( Hymenoptera ).

Loai nay comau en, nho , tn cng trng su uc thn hai chm vatrngcac loai su soc nu. Thi kyphat trin ttrng n trng thanh mt 10-14 ngay.Loai ong nay coc im la ong cai tm bm cai vabaam vaaao lng bung kychu, nh vy bm su uc thn mang lun caong n ni chung tm etrngvaetrng vao trng su uc thn va c exong, cha kp phulng. Mt ongcai cothkysinh 20-40 trng vasng 2-4 ngay hoc lu hn nu comt hoa nhiu

c) Ong Tretastichus sp.Ho: Eulophidae.B: Canh Mang ( Hymenoptera ).

Loai nay co mau xanh luc lam kim loai, kho nhn thy bng mt thng,nhng chung conhiu rung lua nccung nh lua can. Mi ong cai co the

10-16 trng. Trng c evao trng su uc thn, sau 1 -2 ngay ong non kysinhntrong trng su uc thn. Khi trng kychuab n ht, ong non chuyn sangn trng khac hoc coth tn cng su non con bn ngoai, chachui vao bntrong thn cy lua. Mi ong cn t nht ba trng su uc thncho sut thi giansinh sng cua chung. T trng n ong trng thanh mt 10-12 ngay. Loai nayc ghi nhn lathch tn cngtrng su uc thn mau vang, thnh thoang mi kysinh trng su uc thn soc nu, khanng kysinh cua loai nay tng i cao v

chung kysinh vao tt cacac trng cua trng, ngay cau trung va mi nra.2. Kysinh u trung vanhng :Conhiu loai cn trung kysinh u trung vanhng su uc thn nhng t l

khng cao (5-10 % )v chung nm bn trong thn cy lua. u trung vanhng lucmi b kysinhtrng rt bnh thngnhng cang vsau chung comau m dn.

a) Ong Apanteles sp.Ho: Ong Ken nho( Braconidae ).

B: Canh Mang ( Hymenoptera ).

15


16/35

y la loai comau en, thng xut hin rung lua nc, thng kysinhsu uc thn vai khi casu o. Ong cai e1-20 trng trong mt con su kychu,ong non nra n ht cac bphn bn trong c thkychu. Chung thng nhakentrng bao vtrc khi chung hoan toan thoat khoi kychu, i sng cua ong 5-7ngay, mt ong cai cothen 60 trng. Thi gian ttrng n thanh trung 15-20

ngay. b) Ong Ltopiectis narangae ( Ashmead )Ho: Ong C.B: Canh Mang (Hymenoptera ).

Loai nay cokch thc va. Ru u , chn vabung mau cam vang; u ngcvacui bung en.Chung chuyu tm mi rung lua nc nhng thng sng tan lalua. Ong cai dung ru u dotm trnghoc nhng su uc thn vaetrngvao bn trong c thsu nhng sau cung ch con mt ong non sng n trngthanh. Thanh trung cothsng 4-6 tun, e200-400 trng.

c) Ong Xanthopimpia sp.Ho: Ong C( Ichneumonidae ).B: Canh Mang ( Hymenoptera ).

Toan thn ong comau vang cam. Loai nay kysinh su uc thn carungt vakh. Ong cai sng 4-9 tun vae5-14 trng. Ong cai dung bphn etrngchoc thung thn cy lua va mt trng vao bn trong mt nhng. u trung phat

trin valam nhng ngay trong nhng cua kychu.

V. Thin ch cua su cun lanhoa) Ong Trichomma sp.

Ho: Ong c( Ichneumonidae ).B: Canh Mang ( Hymenoptera ).

y la loai ong to, dai mau en vang. Bnh thng coth nhn thy chung

bay trn la lua tm su cun la. Chung thch n loai su ln, ong thng chuivao nhng laab cun vaevao mi su mt trng. Ong non vaphat trin nthi kynhng trong c thkychu, npha u nhng su cun la. Ong non vaphat trin n thi kynhng trong c thkychu, npha u nhng su cun la.

b) Ong Temelucha philippinensis ( Ashmead ).Ho: Ong C( Ichneumonidae ).B: Canh Mang ( hymenoptera ).

Ong comau vang nu. Chung sng c ttcacac rung lua, thng snmi vao ban ngay, khi su uc thn di chuyn t chi nay sang chi khac vae

16


17/35

trng vao mnh su trc khi su chui vao bn trong thn cy lua. Loai nay cungchui cavao bn trong bao lakysinh su cun la. Khi ln su ri kychuva lamken mau nu lt trong lcua su uc thn, hoc trong lab cun lai. Ong trngthanh sng 7-9 ngay.

c) Ong Brachymeria spp.

Ho: Ong en ui to ( Chalcididae ).B: Canh Mang ( Hymenoptera ).Loai nay thch ky sinh u trung tui ln cac loai su cun la nho, cun la

ln... Ong evao su non hoc trung cua ky chumt trng, u trung n ra sinhsng valam nhng bn trong cthkychu. Ong trng thanh chui ra phn ucua nhng ky chuvasng c 3-5 ngay.

VI.MI QUAN HGIA HOA CHT NNG NGHIP VASBUNG PHAT DCH

HAI

Cac cht gy nhim mi trng trong phn ln trng hp anh hng ntng tac thc vt-cn trung. Khi mi trng b nhim th tng tnh mn cam cuacy i vi su hai. Tai Indonesia, vao u nm 1970 ry nu bt u xut hin. nhng canh ng nao nng dn sdung thuc trsu chng su bnh, mt ry nu tng ln gp 10 ln. Khi mt ry nu cang tng cao, nng dn cang s

dung nhiu thuc trsu. Thin ch ab tiu dit do omt sry nu tng cao.Kt quacung tng ti vi qun thry nu trn cac canh ng lua cuaTha lan. Din tch ry b su hai tng ln tng ng vi lng thuc trsu.

Vao u mi vucanh tac, nng dn dung cac loai thuc bao vthc vt phong trcac1 loai su n lavabnh hai lua, nn cac1 thin ch b tiu dit ngayt u vu ma khng co kha nng phuc hi nhanh chong s lng. Khi ry nubung phat dch trong svng mt cuathin ch tnhin th mc bung phatdch rt cao vathng xuyn.

Bng phng phap iu tra trn rung luaktsau khi cyvi cac chbon phn khac1 nhua cho thy rng vic sdung thuc tr su khng hp ly languyn nhn cuasbung phat dch hai. nhng rung sdung nhiu phn bonmakhng sdung thuc bao v thc vt th ry nu comt s cao va cac thinch cung cao. rung sdung thuc bao vthc vt th cac thin ch tnhinkhng khng chc lng ry nu ln. Cac loai nhn n tht cung b tiu dit do

thuc trsu. Vao luc thu hoach khi angng sdung thuc trsu th mt scuacac thin ch mi bt u tng cao trlai.

17


18/35

CHNG 3: CAC MI QUAN HVACAC YU TANH HNG

N CH TH SINH VT MI TRNG

I.S TAC NG CUA CAC YU T LN SINH VT VA S THCHNG

1. Yu tsinh thaia.nh ngha: Yu t sinh thai la yu tngoai canh coanh hng trc tip

hay gian tip n sinh vt.b.Cac yu tsinh thai: Co2 loai yu tv sinh vahu sinh.

-Yu tv sinh bao gm anh sang, nhit , m, mui, pH,cac cht khnh CO

2, O

2,N

2..

-Yu thu sinh bao gm cac mi quan htrong qun th, trong loai, trong qunxa.

II.CAC QUI LUT SINH THAI

a.Qui lut tac ng ng thi-Cac yu tsinh thai tac ng ng thi ln cac sinh vt.b.Qui lut tac ng qua lai-S tac ng cua cac yu tsinh thai ln sinh vt vasphan ng tr lai cua sinhvt lamt quatrnh qua lai.-Cng tac ng, thi gian tac ng, cach tac ng khac nhau dn n nhngphan ng khac nhau cua sinh vt.Cac nh lut vschng chu cua Shelford,1913+Cac sinh vt cothcopham vi chng chu rng i vi mt yu tnay nhng laicopham vi chng chu hep i vi yu tkia.+Cac sinh vt copham vi chng chu ln i vi tt camoi yu tthng phn brng.+Nu comt yu tsinh thai khng ti u cho loai , th pham vi chng chu i vicac yu tsinh thai khac cothb thu hep (th duluc thiu am lua chu han kemhn).

Stac ng cua cac yu tv sinh ln sinh vt1.Anh sang

18


19/35

-Cng vathi gian tac ng coanh hng n quang hp. Khi cng anhsang khng t hn cng anh sang chiu thng 5%, hoc anh sang tng s1%th qua trnh quang hp xay ra. Tao silic cokhanng quang hp khi anh sang ngng ti thiu.-Sinh vt chia ra lam hai nhom a sang vaa ti:

+a sang: phi lao, b, thuc la, cart, hoathao nh lua,bp..+a ti: cac dc,hanh, dng x,ru.-Tao silic bin nhit i cothxung su 400m. Tao ocothxung su 200m.Anh sang quamanh vathi gian chiu sang quadai labt li cho sinh trng.-Cac tao silic, mt s loai tao lam nh Symploca, mt s loai Oscillatoria co tnhhng quang dng, chung chuyn ng vpha coanh sang.Mt sloai tao lamkhac nh Oscillatoria amphibia, Oscillatoria splendidalai cotnh hng quang m.mt stao o(Rhodaphyta) vatao lam (Cyanophyta) khi chiu sang lam ,tao comau o; nu chiu sang otao comau luc. Sthay i mau sc cua tao lam cungco thgy ra bi cac yu tkhac, chuyu lasthiu hut am trong mi trng.Tao mt (Euglenophyta) thay i t lsc thng ngay. Bui sang comau luc, buichiu lai co mau o. Hng hai co tn bin o la do tao lam Trichodesmiumerythraeumthng xuyn nhoa gy ra mau o.

2.Nhit

Khi nhit cao cy tch ng va mui, co kha nng gi nc,lam cho chtnguyn sinh khng kt tua, ng thi s thoat hi nc manh lam cho thc vtkhng cht v nong. Cy coap sut thm thu cao chu nong tt. Ru, xng rngchu c trn 60oC. Tao lam vavi khun ln n +90oC. Ngc lai khi nhit hathp th quatrnh h hp b anh hng. Cy non thng chu lanh tt hn cy ga.Khi nhit tng dn ti gii han th tc phat trin cua ng vt cung tng ln.

ng vt phan ng vi nhit bng nhiu hnh thc khac nhau. Khi nong nocothtoa nhit, dn nhit,bc hi, gian cac mach mau ngoai vi. Khi lanh no co mach,hnh thanh lp lng day, mdi da, hoc noco th tng san nhit do tng quatrnh chuyn hoahoc run.

3.NcCy a m : Moc cac brung, ao, t ly rung lua.

Cy chu han:Cy mong nc nh xng rng,hu

19


20/35

Cy lacng nh hohoathao, coi,thu du.Cac ng vt cung chia lam loai a m vaa kh.ng vt conhiu khanng chng mt nc :+Cu tao voda khng sat, chim ,thuthm nc nh bo+Xut hin c quan h hp bn trong. Mang mt i thay bng kh quan cn

trung, nhom conhiu chn, bng phi ng vt cochn.

III.ANH HNG CUA NHIM MI TRNGN CAC QUN THCN TRUNG

Trong nhng nm gn y, ngi ta achuynhiu n s nhim cac hsinh thai trn can do tac ng cua con ngi. Cac cht gy nhim mi trnggm mt loat cac hoacht vakim loai nng, chung xm nhp vao hsinh thai didang phn tkh vat hoc lng ong thkh vaphat huy tac ng kch thchhoc km ham tuytheo thanh phn vat lpha trn cuachung trong hsinh thai.

S nhim mi trng co th anh hng trc tip cung nh gian tip ncu truc qun th, n v tr cualoai trong qun xa, n sphong phucualoai, nbin ng slng vabung phat dch cuamt sloai su hai. Qui trnh cng nghlac hu khng co cac thit b x ly cac cht thai a mc nhim cao anh

hng n ca cac sinh vt trong mi trng. Vic t rng, pharng cung angtac ng manh n cac hsinh thai tnhin vaa dang sinh hoc. Quatrnh thmcanh tng nng sut trong nng nghip vi vic sdung mt lng ln thuc trsu vaphn hoahoc cung ang lam xu i cht lng mi trng nng nghip vac bit thanh phn cac cn trung coli.

IV. NHIM MI TRNG VASBUNG PHAT DCH CN TRUNG

Cac cht gy nhim mi trng gm mt loat cac hoa cht va kim loainng, chung xm nhp vao h sinh thai di dang phn t kh vat vaphathuy tac ng kch thch hoc km ham tuy theo thanh phn vat lpha trn tronghsinh thai.

20


21/35

A B C

Ngun nhim

Hnh : Cac kiu bung phat dch hai theo gradient phat thai cac cht gy nhim

Kiu thnht: phbin nhng ni b nhim cao, phuthuc vao nhng loai suhai coschng chu tt vi nhim hay covong i tranh c tac ng trc tipcuacac cht gy nhim. Sbung phat dch cuacac loai su hai nay co ledo sgiam mt scua thin ch.

Kiu thhai: xut hin nhng vung b nhim va n thp, kiu nay lin quann loai cotp tnh sng mn cam vi cac cht gy nhim. Sgia tng slngcuachung cothlado s nhim khng kh gy hai cac cn trung canh tranh vichung.Kiu thba:Kiu bc phat nay lin quan n loai su hai xa vung b nhim.

Tt ca kim loai nng u c mc nht nh va tao thanh mtphn chnh cuatt cacac cht gy nhim mi trng c cho ngi vasinh vt.

Tuy nhin yngha mi trng cua nhim bn kim loai nng khng ch phuthucvao tnh c hai cuano, sdi chuyn vakhanng tch luy sinh hoc trong hsinhthai.

Cn trung lanhng sinh vt ch th sinh hoc quan trong cho vic xac nh nhim bi kim loai nng v sphn brng cua chung, sinh khi ln, vav vai tromt xch quan trong trong chui thc n. Cac kim loai nng khng ngng chuchuyn trong h sinh thai, di chuyn gia nhng phn v sinh va hu sinh, t

khng kh ti a,t,ti thc vt, cn trung n thc vt vati cac vt n tht vaky

21


22/35

sinh cn trung. Kim loai nng c tch luydoc theo chui thc n cuang vtkhng xng sng vac chu chuyn n cac bc dinh dng cao hn.

Anh hng cua thc n b nhim kim loai nng ln kch thc, tim nngsinh san, lng trng sinh san vavai ng vt khng xng sng ac nghincu nhiu.

V.ANH HNG CUAKIM LOAI NNG LN CN TRUNG

St (Fe), ng (Cu),kem (Zn) vaCadmium(Cd) lanhng kim loai quan trongtrong cac qua trnh sinh hoc. ng vakem la cac ng nhn cua enzyme, vanh vy chung lanhng kim loai cn thit trong trao i cht cuang va thcvt. Tuy nhin anh hng sinh hoc cuasd tha ng trong chui thc n trncan th cha c bit nhiu.

St cn cho duy tr sc khoe cuang vt. Gn nh tt cacac tbao cn stcho cac quatrnh nh tng hp DNA,RNA, h hp cuatbao vatrao i oxy. Tuynhin d tha st sephahuycac qua trnh cuatbao, con khi mi trng thiu stth cothnguy him cho tbao.

Kem vacadmium latrong scac kim loai hoa tan nht trong nc ngm, vahoan lai d dang cho thc vt. Cac kt quakim loai nng cn trung cho thyham lng cua kem, st,ng vamangan thng cao hn cac cn trung trng

thanh.Trai vi st, ng, vakem, th cho n nay cha cobng chng nao chng

minh vai trosinh lycuacadmium i vi cn trung vang thc vt khac. Tmquan trong cua no ch no cc kyc va cokhanng tch luy trong cac dinhdng cuachui thc n trn can.

Cadmium thng c tm thy trong cac lin kt vi kem cua votrai t vac giai phong ra nh lacht nhim khng kh trong cac hoat ng luyn va

tinh chkem. Ngoai ra cadmium con c giai phong ra do cac phng tin giaothng c gii vavic t rng vat cac nhin liu phthai. Ham lng cadmiumlach tiu xac nh mc nhim mi trng cuatng hsinh thai. mt snc Bc u, mt scn trung nh nhn, bocanh cng b nhim cadmium nng thcothe doa n tnh mang con ngi.

Ch la kim loai c, cung vi cadmium la cac nhn t gy nhim mitrng. Mt lng ln ch c thai ra bi khoi cuacac phng tin giao thng c

gii. Nh vy a s ch co ngun gc do nhim khng kh. Thc vt hai bnng quc l cha ham lng ch cao hn i chng vaskhac nhau lin quan

22


23/35

nmt xe c gii (Beyer vaMoore). Price vacng sphat hin thy ch tn taiham lng cao cn trung gn ng quc lgiao thng chnh, vach c tchluykhi novn chuyn tcn trung n tht coli vachim n cn trung vacac ngvt khac mc dinh dng cao hn trong hsinh thai.

Thuyngn lakim loai c cho ngi, ng vt, thc vt vacn trung. Cung

vi ch, cadmium, thuyngn phan anh mc nhim chung cua tng h sinhthai. Ngun gy nhim chnh lado cac nha may san xut acid cloric, cac hoatng khai thac vang vamt phn phng tin giao thng.

VI.HOACHT BAO VTHC VT VA CAC ANH HNG

Khi s dung hoa cht bao v thc vt phong tr su bnh trn ngrung, trong kho tang bao v cy trng vanng thc phm, hoa cht bao vthc vt khng ch tac ng n nhng loai thuc i tng phong trmacon anhhng n cac loai khng phai lacac muc tiu phong tr, nh chim, cn trung thuphn cho cy. Th dunh sdung thuc Bassa 50ND trry nu trn lua atacng n hang loat cn trung gy hai vacacac thin ch, cac loai ng vt n tht,cac ng vt ky sinh..Va cac sinh vt khac trong hsinh thai rung luanh cua,ch, ca.. Cac kt quaphn tch vic phun thc trsu dang long, dang bt trn

ng rung, trong cac vn cy n trai cho thy ch cokhoang 10-20% lng thucdang bt va20-50% dang long bam c trn cy, lng thuc trsu thc sxm nhp, tac ng n su hai ch chim di 1%.

23


24/35

CHNG 4 : SBIN I VATHCH NGHI CUA SINH VT CH TH MITRNG

I.PHAN NG CUA SINH VT LN TAC NG CUA CAC NHN T

MI TRNGSinh vt phan ng ln tac ng cua iu kin mi trng xay ra bng hai

phng thc, hoc chay trn tranh nhng tac ng tai hoa cuami trng ngoai(phng thc nay chuyu ng vt), hoc latao khanng thch nghi. Thch nghila strng cuacac hsinh thai. Cac c thsng phan anh hp ly ln nhng tacng thay i cuacac nhn tmi trng bn ngoai tn tai vaphat trin.

Sthch nghi cua cac c thsinh vt n tac ng cua cac nhn tmi trngcothcohai khanng : thch nghi hnh thai vathch nghi di truyn.

1.Thch nghi hnh thai:

Phan ng thch nghi xay ra sut thi gian sng cua c thsinh vt di tacng thay i cua cac nhn t mi trng nh anh sang, nhit . V du, s dichuyn cua luc lap trong tbao thc vt n thanh t bao khi co tac ng chiusang manh, hay tng qua trnh thoat hi nc bng cach tng s lng va hoat

ng cua cac lkh di tac ng cuanhit cao. Ca thn bn comau sc bnngoai nh mau sc cuat chchung c tru, t trng, chung comau trng, sangcht lm m bi nhng hon acui en chung comau sc tao thanh lm m.Sthay i mau da lamt phan ng phan ng phan xaphc tap bt u bng thgiac cuacavasau cung laphn blai cac hat mau trong cac tbao men da. Nhngcon cathn bn mukhng cokhanng nay. Nhng thch nghi trn y goi lasthch nghi hnh thai.Nh vy thch nghi hnh thai xay ra do stac ng cuacac yu

tma cac sinh vt phai phan ng thch nghi mt cach nhanh chong ln cac hoatng o. Bin dao ng coth tuy thuc vao mc dao ng cua iu kinmi trng tac ng vac gii han bi mc phan ng vatnh cht di truynnht nh cua sinh vt san sinh ra trong quatrnh chon loc tnhin.

2.Thch nghi di truynSthch nghi di truyn, ngc lai c xut hin trong quatrnh phat trin

cathcuacac c thkhng phuthuc vao scomt hay vng mt cuacac trang

thai mi trng matrong mi trng ocothcoch cho chung. Nhng thch nghioc cung cbi cac1 yu tdi truyn, v thgoi lathch nghi di truyn. Mau

24


25/35

sc cuang vt cnh, khng phuthuc vao thay i mi trng chung quanh.Chung thch hp trong trng hp khi mau sc ni phuhp vi mau sc cuabanthn vacothtranh c sphat hin cuakech.

Tnh mm deo sinh ly, sinh hoacuasinh vt c xut hin trong sthay ithch nghi thanh phn hoahoc, cng cua cac quatrnh sinh lyvabn vng

cua chung. Nhng thch nghi thay i nay lam tng kha nng sinh san v tnhmanh. Thay i thch nghi oc thhin qua nhng thay i hoc vhnh thai(hnh dang hoa,hat,bao t), hoc v sinh ly (cng quang hp, trao i cht).Hiu ng thch nghi lakhanng khc phuc iu kin khng thun li bng cachnng cao hstac ng coch cuacac quatrnh hoat ng sng sinh vt.

II.BIN NG S LNGQua trnh bin i xay ra do tac ng ngu nhin cuacac yu tgiao ng

mi trng chuyu lado cac yu tthi tit vakh hu. Cac yu tbin i cothanh hng ln slng cung nh cht lng cathhoc qun thbng cach trctip hay gian tip qua sthay i trang thai sinh lycuacy, thc n, qua hoat tnhcuathin ch,v..v..

Hin nay conhiu c chiu chnh slng sinh vt, trong ococayu tcanh tranh.loai. Khi ngun d tr thc n tr nn thiu thn th s canh tranhtrong loai xut hin. cn trung kysinh khi canh tranh thc n th cac cathc

uiu kin chin thng, v phat trin chung oi hoi mt lng thc n thn so vi cac cathcai. Trai lai cac cathcai chu ap lc nng vacht trc luctrng thanh. Kt qualatrong mi trng thiu thc n th t lcathc trongqun thsegia tng, con cathcai lai giam.

25


26/35

CHNG 5: DIN THCUAHSINH THAI ANH HNG NSINH VT CH TH MI TRNG

Tt cacac hoat ng kinh tlin quan trc tip hay gian tip n hsinh thailun lun chu anh hng cuaquatrnh din thsinh thai. Tt cahin tng sinhthai rng u do hin tng din thsinh thai, thay thtmt hsinh thai rng cosc san xut cao bng mt tham rng cosc san xut thp hn, hay ng cocogiatr chn nui cao thay thbng mt tham coconhiu coc lam kem giatr chnnui. Nhng thay i khng thch hp cho shoat ng cuacac vi sinh vt trongt, nhng thay thcohai cho cac tham thc vt thuysinh...u do nguyn nhndin th.

I.NHNG NGUYN NHN XAY RA DIN TH

1.Nguyn nhn bn trong

Nhng nguyn nhn bn trong nm trong tnh cht cuachnh hsinh thai, ssinh san vacanh tranh sinh tn. Khanng sinh san cuasinh vt mc nao o

phu thuc vao iu kin sinh tn vakhanng thch nghi, c tnh sinh hoc cuachung. Loai thch nghi hn vi iu kin sinh tn th chim din tch ln hn vamc cao hn. Con loai thch nghi t hn th chim din tch nhohn. u tranhgianh ni , thc n languyn nhn a n din th.

Trong h sinh thai s canh tranh trong iu kin sinh tn nh anh sang,nc, cac cht dinh dng din ra khng ngng gia cac thanh phn cua h.Ging, loai nao thch nghi hn hp thuc nhiu cht dinh dng hn th cos

lng nhiu hn vaphat trin nhanh. Ngc lai loai nao t thch nghi hn th phattrin kem hoc b tan lui.Sdi c do xm nhp cualoai bn ngoai vao. Nu cac loai di c t nhiu thch

nghi vi iu kin trong h sinh thai th chung sephat trin va tr thanh thanhvin cuah. Chung sinh san vathay i thanh phn sinh vt, cu truc hsinh thaivadn n din th.

Toan bsinh vt anh hng ln mi trng t vakh quyn ni chung phattrin. Khi hnh thanh hsinh thai nhng thay i ocothcoch cho hsinh thai.

26


27/35

Nhngvsau rt cothmi trng osecohai cho chnh novalai thch hp choloa khac. Tolam thay i thanh phn loai vacu truc sinh thai.mi trng

2.Nguyn nhn bn ngoai

Cac nguyn nhn bn ngoai bao gm cac1 yu tbn ngoai tac ng ln hsinh thai lam thay i nonh : kh hu, thnhng, vt ly, sinh vt vatac ngcuacon ngi.

II.PHN LOAI DIN TH

1.Din thnguyn sinh (tp thphat sinh sygenetic )

Hin tng nay co th hiu ro qua trng hp ao nui la KrakatauIndonesia. Nm 1984, ao nay lamt hoang mac, khng cosinh vt nao phat trin.Nhng vai nm sau trn ao abt u xut hin mt sthc vt bc thp nhnm, tao, a y, quyt, sau oc thay thbng cac thc vt thn covacui cunglacac thc vt thn gxut hin. Cac sinh vt u tin phat trin tp trung lacacvi khun, tao lam vi s lng ln. Chung ong vai troquan trong trong cng

nit vaquatrnh hnh thanh t. Trn mt cuanham thach a y phat trin thanhtng am cokhanng chiuc kh han. Nhng cht acid hu c do chung titra hnh thanh mt lp t mong. Trn lp nay cac a y hnh lamoc ln, khi chungcht vi khun phn huylam thanh lp t dy tch luy thm nhiu thc n, nctao iu kin cho cac thc vt bc cao xut hin.

Tip sau ongi ta thy cocac thc vt thn coa sang chim u th, olacac loai colau, tranh,sy. Gia am coaxut hin cac cy gvacac cy nay dn

dn toa rng, tiu dit cac loai a sang vadi tan xut hin cac loai coa bong.

2. Thay thsinh thai phat sinh trong (endoecogenetic)

Thay thphat sinh trong coyngh a lathay i cac iu kin sinh thai ni bi chnh hoat ng cua hsinh thai.Thay ththoai hoa: Trong qun xarng non, lp m c tch luy dn, kh hu

trong qun xatrnn mm mai hn. iu kin t ai thch hp cho cac cy conphat trin.

27


28/35

Tuy nhin qua mt thi gian anh hng cua cy rng lam cho iu kinthun li tr thanh bt li. La rung nhiu. m khng kh vam t cangngay cang tng. Lp m trnn dy, thiu khng kh, t ai trnn nhy nhao,gy khokhn cho stai sinh. Cy gtrnn tha dn, chanh sang thay ibt u cohai cho cy g. Mi trng bt u b ly ung vatham thc vt rng

thay i cho tham thc vt m ly hay co.

Thay thtai sinh (din ththsinh) : Thng do tac ng cuacon ngi, hoc doanh hng phahoai cuacac nhn ttnhin khac. Cac qun xathc vt thc vtthay th cho nhau trong qua trnh tai sinh lam thanh mt qun xa tai sinh. Khingi ta di c n vung nao thng hay khai thac ba bai, cht rng, t mnglam ry

3.Thay thsinh tha phat sinh ngoai ( exoecogenetic)

a.Thay thkh huKh hu thay i lam cho hsinh vt thay i. Cac loa mi phat sinh thch

nghi vi kh hu mi. Thay thkh hu thng din ra rt lu, con go lathay ththky. V vy thay thkh hu thng da vao dn liu c, lch s.b.Thay tha mao

Thay tha mao do sthay i hianh dang bmt trai t a n thay iiu kin kh hu, nc, nc ngm.Loai nay thng bao trum mt lanh thrngln th dumt t b nng ln. Quatrnh naydin ra rt lu nh iu kin kh hu.Cung conhng thay i rt nhanh nh sthay i din thcac tham thc vt trncac bai sng, bin. Tai cac bai sng ni nc sng chaychm, cac m ly hncngot t khng ngng c bi p vanng ln. Cung vi quatrnh bi t thamthc vt cung c thay i. Thc vt y lai tao ra trlc lam giam schuyn

ng cuanc, nc chay chm lai thuc y quatrnh lng tu.Mi trng nc tng i ng nht trn tt cacac vung khac nhau cuatrait, nn quatrnh din thxay ra tng tnh nhau.

Giai oan u tin laqun xagm nhng thc vt sng tri ni hoc chmtrong nc, nh cac loai beo ong, rong ly, beo cai,beo Nht ban, rong ui cho.

Khi nc trnn nng hn, qun xathc vt c thay thgm cac loai co rbam xung ay, lani trn mt nc nh sen, sung. Sau olacac loai co phn

ln chi nhanh nm trong khng kh nh lau,sy. Tip theo lacac qun xacy buihay qun xarng thp.

28


29/35

c.Thay ththnhngCht ai thay i co thdn n din th tham thc vt. Khoang va

cac cht trong t dn dn thay i bi v quatrnh phong hoa khng ngng dinra mang i cac cht dinh dng ra khoi gii han phn bcuahthng r. Cac dongdung dch st trong t lun lun languyn nhn tao thanh cac lp kt von, t b

nen cht khng cho phep cac dong nc thm qua, t b kh. Cac dong ncngm i ln cha mui dhoa tan lam cho t mn vaa n sthay ththamthc vt. Mc nc ngm hathp lam thay i chnc cua t b kh. Ngclai cac bhcha nc, mc nc ngm dng cao lam cho tham thc vt rnghay ng co thay i thanh m ly. Nh vy cothnoi lathay th thnhngnm trong thay i kh hu hay a mao. Do kh hy thay i hay do thay i hnhthai votrai t dn n thay i iu kin t ai vatodn n thay i thamthc vt .d.Thay thng vt

Mt trong cac loai din thdo ng vt lathay thdi anh hng cac giasuc. Thay thnay con go lathay thdi anh hng cuagia suc. Thay thnay congo la thoa hoado chn tha. Vn la khng t chc hp lyvic chn tha lunphin trn ng co. Cothlaslng an gia suc tng ln qualn trn mt n vdin tch, thi gian chn thaqua dai, tham thc vt b dm ap quanhiu cangngay cang b thoai hoa, t b nen cht lam thay i tmt tham thc vt conng

sut cao thanh mt tham thc vt ngheo nan.Mt loai thay thlado cn trung. Cn trung cothn hai lacua camt tham

rng. Tham lab n ht cho cy mt khanng quang hp. Chanh sang trnrng thay i vatosehnh thanh qun xathc vt khac a sang hn. Cac loaigm nh, kin,mi cung cothlam thay i qun xa. Sphat trin nhanh chongcua mt sloai ng vt nh d,thorng cung gy nn din ththam thc vt dosn phaquamc cuachung.

4.S th hoaNhng tac ng tiu cc:Trong qua trnh th hoa nhiu h san xut (production systems) trong sinhquyn b tac ng khamanh vaaa n khng t hu quanghim trong:Lam suy thoai hsan xut rng:Rng ang b suy thoai do tac ng cuacon ngi; trong ocovic phuc vunhucu san xut, xy dng, du lch..Cac th hng nm phai khai thac t rng

29


30/35

khoang 40 triu m3xy dng va lam cht t. Cung vi nhiu hnh thc khaithac rng khac nhau cng vi chin tranh vasgia tng dn squamc , din tchrng che phukhng ngng giam xung. Sgiam din tch rng bao ham s giami ngun tai nguyn ng thc vt vahsinh vt.t canh tac nng nghip ngay cang giam sut tr thanh t phi nng nghip,

din tch san xut nng nghip ngay cang cochiu hng bin i thanh t thhoc danh cho cac cng trnh cng cng, lam bin mt dn cac hsinh vt phn btrong mi trng conhng hcanh tac khac nhau.S nhim nc ngay nay cang trnn nghim trong khi tc gia tng dn sngay cang cao theo chiu hng th hoa. Cac ch th sinh vt nhim nc segia tng mt sthay dn cho cac sinh vt ch th nc sach.

III. ANH HNG CUA NHIM MI TRNG

N CAC QUN THCN TRUNG

Trong nhng nm gn y, ngi ta a chuyn s nhim cac hsinhthai trn can do tac ng cua con ngi. S nhim mi trng do mt lng ln

cac cht v c vahu c do sphat trin nhanh chong cua cng nghip vanngnghip. Cac cht gy nhim mi trng gm mt loat cac hoa cht vakim loainng, chung xm nhp vao hsinh thai di dang phn tkh vat hoc lngong thkh vaphat huy tac ng kch thch hoc km ham tuy theo thanh phnvat lpha trn cua chung trong hsinh thai (Fuhler,1985).

S nhim mi trng co th anh hng trc tip cung nh gian tip ncu truc qun th, n v tr cua loai trong qun xa, n sphong phucua loai, nbin ng slng vasbung phat dch cua mt sloai su hai.

nhim mi trng ang la mi e doa Vit Nam, do qua trinh cngnghip hoa, do quatrnh cng nghip hoa, nn kinh tang chuyn sang c chthtrng vi nhiu thanh phn. Qui trnh cng ngh cac nhamay cng nghip thlac hu khng cocac thit b xlycht thai amc nhim cao.

Vic t rng, pharng cung ang tac ng manh n cac hsinh thai tnhin vaa dang sinh hoc.

Quatrnh thm canh tng nng sut trong nng nghip vi vic sdung mt

lng thuc trsu vaphn hoa hoc cung ang lam xu i cht lng mi trngnng nghip. V vy hiu bit su cc nguyn nhn va tac ng cua cac nhn t

30


31/35

gy nhim ln mi trng, sc khoe con ngi vami lin hgia nhim vithc vt vacn trung cn c lam sang to lam c scho thit lp chin lclu dai cho bao vmi trng, phat trin bn vng vaa dang sinh hoc.

CHNG 6: QUAN LYMI TRNG THNG QUACAC SINH VT CH TH

Cn nm bt nguyn nhn cua hin trang mi trng thng qua cacsinh vt chth. Mt cach tng quat, cac yu tcn c quan lyng b. Cac yu tcn thitquan lybao gm-Quan ly t-Quan lync-Quan lysinh vt-Quan lymi trng kinh tvaxahi.

I.TRNG HP QUAN LY NC, THUY SINH VT VA CA KHU BAOTN TRAM CHIM

1.Cht lng nc:pH nc la mt trong nhng ch tiu quan trong anh gia cht lng

nc. Tram chim nm trong vung t phen tim tang ng thap mi. n muakh phen bc ln trn mt t vathm vao nc knh, nn pH nc t2,5-4. Khibt u muama, phen bc hi ln mt t c hoa tan vao nc, nn thi gianu mua ma nc b nhim phen cang nghim trong; cui mua ma nhnc lu

tran vvanc ma tai chara nc phen do oanng pH cua nc ln 6,5-7,5. Sbin ng nay cuanc phen tai khu Tram Chim cotnh cht chu kyhngnm.

2.Thuysinh vt:Thuysinh vt Tram Chim khaphong phuvthanh phn loai vasinh vt

lng. Co174 loai thc vt ni,110 loai ng vt ni va26 loai ng vt ay. Sbin ng vthanh phn loai vasinh vt lng cuathuysinh vt cotnh chu ky.

S phong phu cua chung vao thi ky cui mua ma u mua kh hng nm,

31


32/35

nhng n cui kh u muama th trnn ngheo nan. Sbin ng nay phuhp vi bin i pH vamang tnh chu ky.

3.Khu hca:Khu bao vTram Chim co55 loai cac nh danh. Cn cvao c tnh

sinh thai cothchia ca y lam 2 nhom: nhom caa nc tnh, thng congun

gc tai ch, chung thng a nc chua phen vaham lng oxy thp, t di c. Scon lai thuc nhom a nc chay, chung congun gc tsng di c vao khu Tramchim sinh san vabt mi vao muama.

S thay i cht lng nc vaquan lykhai thac anh hng ro rt n sbin ng caTram Chim. Thang 11/91 co 20 loai canhng sau t khai thactrit vado nc b nhim phen ch phat hin c co4 loai ca. Cui mua manm 1991 san lng ca trong khu Tram chim c 10kg/ha nhng sau thi giannay ch con 4kg/ha.

Sau mi t nc b nhim phen cui mua kh, u mua ma th s khiphuc vthanh phn loai vasinh vt lng cuathuysinh vt vacacodu hiu nmsau thp hn nm trc. Nguyn nhn lado nhim phen khng kim soat c,hthng cng quat khng thao phen c kp thi.

Do oquan lyngun nc vacht lng nc laquan trong hang u. Thigian ong vamca cng phai phuhp cho vic ra phen vabsung thuysinhvt vaca.

Cn thit phai tao ni ctrucho cang.Cn tao ra nhiu chtrung nh nao vet lung, bao ia, knh tao nc mua

kh, t5ao sinh canh conhiu sen sung vat b phen catrun qua mua kh.Khi quan lyngun nc tt th ph nc coc tng ln, cai thin cht lng

nc t3,5-6,59.Slng loai cuaphiu sinh ng vathc vt cophong phuvat bin ng,

sinh vt lng tng ln rort.

II.QUAN LYMI TRNG THNG QUA CAC SINH VT CH TH TAI SNCHIM BAC LIU

Cac loai chim nc lamt thanh phn c trng cuah sinh thai t ngpnc ng bng sng Cu Long. Cac vung t ngp nc: rng ngp mn, rngtram, cac vung trung ni ng, cac canh ng lua nc cua vung ng bng Nam

B lani kim n, c tru, lam t, sinh san cuanhiu loai chim nc. Nhiu khurng ng bng ven bin coiu kin thun li, nhiu loai chim nc tulai vi

32


33/35

s lng ln, lam t sinh san tp oan trong mua sinh san, hnh thanh cac snchim, vn chim. Sn chim c coi labiu tng cua veep thin nhin, cuastruphu, cuami trng trong lanh cuamt vung lanh th. Cac loai chim hin dinvi sphong phucua nhiu loai vanhiu by an lanhng ch th sinh vt mitrng khng b xao trn, khng b nhim, conhiu ngun thc n, chui thc n

phong phuvakhng b e doa.Tuy nhin, trong nhng thp kyqua, ng bng sng Cu Long ang cu t khai thac, phat trin kinh t: nng-lm-ng, cng nghip, dch vu: khai thaccac vung t hoang phat trin nui trng thuysan ven bin, mmang cac vungdn c, dn stng nhanh, mi trng thin nhin cua ng bng sng Cu Longang bin i su sc. Bn canh nhng thanh tu to ln cua sphat trin nngnghip,san xut mt khi lng lng thc, khai thac nui trng thuysan at sanlng cao, nhiu ngun li ang b e doa, rng ngp mn, rng tram b khai thacquamc ang thu hep din tch, ngun li thuysan ven bvani a giam sut.Khu h loai chim nc ng bng sng Cu Long cung ang chu nhng binng su sc. Nhiu sn chim b tac ng agiam slng. Cac sn chim con laitrong tnh trang bao ng.Trng hp sn chim Bac liu:

1.Mi trng nc:

Nc trong knh rach sn chim lanc bin, mua ma coc bsung thm ncma. Nc ra vao cac knh, ao trong sn chim c iu tit nui thuy sanbng mt cng. mn thay i t5-18%o, thuc loai nc l, pH thuc loaikim t7,49-7,78. trong t20-25cm. dinh dng coam t1,16-6,31ppm.am nit congun gc tphn chim vaphn huycua lacy, chng to s thoatnc trong ac1 knh nay rt kho. Du hiu nhim nc bt u xut hin bngcht l lng.

2.Mi trng t :Ham lng am kha cao t 0,17-0,13%. Ln tng s t0,074-0,174%. Kali t0,6-,72%. Cac thanh phn dinh dng trong t cao chng to co lin quan mt thitn quatrnh phn giai phn chim va lacy ri xung. t vung nay t nhiu bnhim phen st Fe t4,17-4,5%.Thc vt phiu sinhCo39 loai bao gm

-Tao silic (Bacillariophyta) 26 loai-Tao vang (Xanthophyta) 1 loai

33


34/35

-Tao mt (Euglenophyta) 3 loai-Tao luc (Chlorophyta) 3 loai-Tao lam (Cyanophyta) 6 loaiTrong thanh phn loai thc vt phiu sinh hin din nhiu loai tiu biu cho mitrng giau dinh dng, coxu hng nhim bn nh cac loai Oscillatoria, Euglena

sangvinea, Trachelomonas volvocina,3.ng vt phiu sinh: Tm thy cac loai giap xac chn cheo nh Acartia clausi, Limnoithona sinensis,

loai tep cam Mesopodopsis slabberi va loai trung banh xe Brachionus plicatilisc xem lacac loai nc lin hnh vathch ng tt vi mi trng giau dinhdng.

Trong iu kin b nhim bn cac loai ng thc vt phiu sinh ab tac ngtiu cc.

Loai tep cam Mesopodopsis slabberi phat trinmanh cac thuy vc sn chimBac liu valamt trong nhng loai u th.

4.ng vt ay:aphat hin c 11 loai, trong otep cam cocatrong ng vt phiu sinh. Cungnh ng vt phiu sinh, tt cacac loai ng vt ay lacac loai nc lin hnh.S lng ng vt ay kha cao bao gm cac loai co gia tr lam thc n chotm,ca,chim.

Thanh phn cac loai cacac thuyvc sn chim Bac liu vacac vung nc phucn.Cac lanhom ng vt thuysinh c cac loai chim nc sdung nh langunthc n chuyu.

5.Khu hcac loai ng vt coxng sng can sn chim Bac liu.

Tai sn chim co7 loai ch nhai, 8 loai bosat. Nhiu loai ch nhai langunthc n cua nhiu loai chim nc. Tai y con co10 loai thunho, trong ocohailoai cy vameo rng.

6.Khu hthc vt vatham thc vt sn chimThanh phn thc vt va cu truc tham thc vt lamt trong nhng yu t

sinh thai cotm quan trong quyt nh shnh thanh sn chim. Thc tcho thynhiu ni codin tch mt nc thun li khaphong phuvthc n, nhng khng

34


35/35

co cac qun th thc vt thch hp va thun li cho vic c tru, sinh san, sinhtrng va phat trin cho an chim th cung khng thhnh thanh cac sn chim.Vic nghin cu mi trng thc vt noi ring v cung cn thit, v no lin quann nhng hiu bit vcac tp tnh sng, cac hoat ng thch nghi cuacathvaqun thvi cac mi tng tac cua thc vt vacac yu tsinh tha khac.

Tai sn chim cy tra b , thuc ho Bng vai(Malvacae) co thn g, tan la ln,hoc cy Lm vthuc hoDu tm . Cac loa nay c Dic lam tvac truv cotan larm rap thch hp cho chim lam t. Chim thng chon nhng ngon canh xacogiavng chc hn.Loai gia chu phen va mn (Excoecaria agallocha) c cac loai co Qum en,Qum trng trunguvalam t.Cac loai chalalani c trutt cua cac loai covavac n xy t.Schon la cua cac loai tuytheo hthc vt. Tai ni khac cac loai colai chon cyMm vac.

Tom lai sinh vt ch th mi trng lin quan mt thit n hin trang mi trngsng. Nm bt c c im tp quan , cac yu tsinh hoahoc colin quan giacac sinh vt ch th vami trng segiup chung ta anh giac iu kin cuami trng sng hin tai,d oan c nhng i thay cua mi trng trong

tng lai va do o se co cac bin phap bao vmi trng hu hiu hn va lamgiam bt i phn nao cac nhim hay nhng i thay bt li cua mi trng.

Tai liu tham khao

Gino J. Marco, Robert M.Hollingworth and William Duham. 1987. Silent springrevisitedGlenn W.Stuter. 1993. Ecological risk assessment.Ian P.Spellerberg. 1992. Evaluation and assessment for conservation.Khao sat hin trang mi trng vatnh a dang sinh hoc t ngp nc sn chimBac liu, tnh Bac liu. 1997.SKHCNMT tnh Bac liu.Paul Colinvaux.1930. EcologyRaven, Berg and Johnson. 1993.Environment.

35

Documents

Chi Thi Moi Truong