ƯU ĐIỂM NỔI BẬTcủa

CHỮ QUỐC NGỮ CẢI TIẾN

(Bộ chữ quốc ngữ cải tiến đã thành công và có thể dùng)

1. Khoa học : đạt đúng yêu cầu của loại chữ ghi âm (tượng thanh): “Một âm vị - một chữ cái, Một chữ cái – một âm vị”.2. Đơn giản : loại trừ hết cả 10 cụm 2, 3 phụ âm trong toàn bộ các âm tiết : ch, gh, gi, kh, ng, ngh, nh, ph, th, tr.3. Hợp lí : loại bỏ tất cả các chữ cái cùng ghi một âm vị : C = ch, tr; G = g, gh; K = c, k, q; W = ng, ngh; Z = d, gi, r.4. Dễ học, dễ nhớ, dễ dùng, không có lỗi chính tả : không có trùng lặp, không có lựa chọn các chữ cái (kí tự).5. Tiết kiệm : thời gian, công sức, tiền bạc, vật tư, tài nguyên số: Đây là đòi hỏi cấp bách và điều kiện bắt buộc của cuộc cách mạng 4.0.

HIỆU QUẢCó thể tăng khoảng 13% năng suất lao động của toàn ngành giáo dục, xuất bản,

hành chính, thông tin kĩ thuật số.

1

NGUYỄN DU

WUYỄN ZU

KIỀU

TOÀN VĂN BẰNG CHỮ QUỐC NGỮvà

CỮ KUỐK WỮ KẢI TIẾN

HÀ NỘI – 2018

2

Toàn bảng chữ cái (âm vị) tiếng Việt (Thủ đô Hà Nội) gồm 33 đơn vị :

Chữcái

Âm vị(đọc)

Ví dụ Tương Tương đương cách viết chữ cũ

A a a (a) an, kua, kuan A a : an, qua, quanĂ ă ă (á) ăn, tăm, tăy Ă ă : ăn, tăm, tăy (tay)Â â â (ớ) ân, tân, kất Ơ ơ : ân, tân, cấtB b b (bờ) ba, ban B b : ba, banC c c (chờ) ca, câu CH ch, TR tr : cha - tra, châu -

trâuD d d (đờ) da da Đ đ : đa đaE e e (e) em, té E e : em, téÊ ê ê êm, mê, tiê Ê ê : êm, mê, tiaF f f (phờ) fa, fim PH ph : pha, phimG g g (gờ) ga, ge, gi G g, Gh gh : ga, ghe, ghiH h h (hờ) hà, hòm H h : hà, hòmI i i (i ngắn im, tim I i : im, timJ j j (jờ) jip, ja-ket, jun J j, Gi gi : jip, gip, ja-ket, gia-ket,

junK k k (cờ) ka kao, ka-li,

kôk, kuôkC c, K k, Q q: ka kao, ca cao, ka-li, ca-li, cốc, cuốc, quốc

L l l (lờ) la, lên L l : la, lênM m m (mờ) ma, làm M m : ma, làmN n n (nờ) na, nan N n : na, nanŃń ń (nhờ) ńà, ńan, ńań NH nh : nhà, nhan, nhanh O o o (o) no, nom O o : no, nomÔ ô ô (ô) ô, nô, kuô, duô Ô ô : ô, nô, cua, đuaƠ ơ ơ (ơ) ơn, cơm, kươ Ơ ơ : ơn, cơm, cưaP p p (pờ) pin, cáp P p : pin, cápQ q q (thờ) qa, qìn, qươ TH th : tha, thìn, thưaR r r (rờ rung) ra-da, u-rê R r : ra-da, u-rêS s s (sờ) sa, su, sươ S s, X x : sa, xa, su, xu, sưa, xưaT t t (tờ) tờ, tát, tốp T t : tờ, tát, tốpU u u (u) um tùm, vun U u : um tùm, vunƯ ư ư (ư) tư, bướm, ưw Ư ư : tư, bướm, ưngV v v (vờ) va, vào, vô, vật V v : va, vào, vô, vật W w w (ngờ) wa, wỗw, winh NG ng: nga, ngỗng, nghinh X x x (khờ) xô, xoan KH kh : khô, khoanY y y (y dài) y, yên, ty, tuy Y y : y, yên, ty, tuyZ z zờ (dờ) za, zời, zun D d, Gi gi, R r : da, gia, ra, dời,

giời, rời, dun, giun, run

Chú ý: Những chữ in đậm là đã đổi sang cách phát âm theo các âm vị tương ứng mới của chữ cải tiến.

3

Chỉ cần 10-15 phút học thuộc các chữ cái mới

của 10 âm vị sau là có thể đọc được truyện Kiều mới:(Để đọc được chữ quốc ngữ hiện tại thì phải học một năm vỡ lòng !)

ch, tr = Cc /chờ/ ; đ = Dd /đờ/; ph = Ff /phờ/ ; c,k,q = Kk /cờ/ ; nh = Ńń /nhờ/;

th = Qq /thờ/ ; s, x = Ss /sờ/ ; ng, ngh = Ww /ngờ/ ; kh = Xx /khờ/ ; d, gi, r = Zz /dờ/

Để đảm bảo tuân thủ triệt để nguyên tắc của loại chữ tượng thanh là chỉ được ghi “MỘT ÂM VỊ - MỘT KÍ TỰ” và ngược lại “MỘT KÍ TỰ - MỘT ÂM VỊ” trong bảng chữ quốc ngữ cải tiến đã dùng chữ Ń ń thay cho NH nh mà trước đây được tạm dùng để biểu đạt âm vị /nhờ/. Phiên bản Truyện KIỀU này đã dùng kí tự Ń ń. Xin giới thiệu cùng các Bạn để kiểm tra tính khả thi của phương án Cải tiến chữ quốc ngữ của chúng tôi đối với một tác phẩm văn học kinh điển.

Sau khi chuyển nốt NH nh sang dùng một kí tự mới Ń ń để chép lại truyện KIỀU thì máy tính đếm lượng kí tự đã sử dụng trong 2 bản truyện Kiều và cho ra kết quả như sau:

Tổng: 158.567 kí tự = Kiều cũ 84.852 kí tự + Kiều mới 73.715 kí tự

Giảm: 11.137 kí tự = hơn 13% (11.137/84.852)

Bị chú Các chữ Ń ń có thể cài đặt vào bàn phím máy vi tính hiện tại mà không cần tạo thêm vị trí mới riêng trên bàn phím theo các bước thao tác như sau:

1. Gõ insert trên thanh công cụ trong trang word2. Gõ vào symbol để mở ra các bảng chữ cái La tinh3. Kéo thanh lăn xuống tìm bảng chữ Latin extended-A4. Ấn vào chữ cái Ń trong bảng chữ5. Ấn vào Shortcut Key để xuất hiện bảng keyboard6. Ấn phím Ctrl và gõ vào một trong 10 con số tuỳ chọn (thí dụ số 7) để hiển thị trên bảng7. Ấn vào assign dưới góc trái sẽ chuyển con số trên sang khuông bên trái, rồi ấn tiếp assign

lần nữa để xuất hiện số đó trở lại ở bên phải8. Cuối cùng ấn vào insert ở góc dưới bên phải trên bảng để tạo kí tự Ń trên bàn phím.9. Ấn phím Ctrl và gõ vào con số đã định để in chữ Ń trên trang word như mọi kí tự khác.

Bằng cách này lại tạo tiếp kí tự ń ở một vị trí số mới (thí dụ số 8) trên bàn phím. Như vậy là từ nay cứ ấn giữ Ctrl và gõ vào hai con số đó là có ngay các kí tự Ń ń trên trang word bình thường như gõ các kí tự khác.

4

Truyện Kiều - Nguyễn Du Cuyện Kiều –Wuyễn Zu

(1766-1820) (1766-1820)

Thơ Lục Bát, 3254 Câu Qơ lụk bát, 3254 kâu        

1.   Kiều thăm mộ Đạm Tiên (1-244) 1. Kiều qăm mộ Dạm Tiên (1-244)

 

1.Trăm năm trong cõi người ta, 1. Căm năm cow kõi wười ta,

Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau. Cữ tài cữ mệń xéo là gét ńau.

Trải qua một cuộc bể dâu, Cải kua một kuộk bể zâu,

Những điều trông thấy mà đau đớn lòng. Ńữw diều côw qấy mà dau dớn lòw.

5.Lạ gì bỉ sắc tư phong, 5. Lạ zì bỉ sắk tư fow,

Trời xanh quen thói má hồng đánh ghen. Cời sań kuen qói má hồw dáń gen.

Cảo thơm lần giở trước đèn, Kảo qơm lần zở cướk dèn,

Phong tình cổ lục còn truyền sử xanh. Fow tìń kổ lụk kòn cuyền sử sań.

Rằng năm Gia Tĩnh triều Minh, Zằw năm Za Tĩń ciều Miń,

10.Bốn phương phẳng lặng, hai kinh vững vàng. 10. Bốn fươw fẳw lặw, hai kiń vữw vàw.

Có nhà viên ngoại họ Vương, Kó ńà viên woại họ Vươw,

Gia tư nghĩ cũng thường thường bực trung. Za tư wĩ kũw qườw qườw bậk cuw.

Một trai con thứ rốt lòng, Một cai kon qứ zốt lòw,

Vương Quan là chữ, nối dòng nho gia. Vươw Kuan là cữ, nối zòw ńo za.

15.Đầu lòng hai ả tố nga, 15. Dầu lòw hai ả tố wa,

Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân. Quý Kiều là cị, em là Quý Vân.

Mai cốt cách, tuyết tinh thần, Mai kốt kác, tuyết tiń qần,

Mỗi người một vẻ, mười phân vẹn mười. Mỗi wười một vẻ mười fân vẹn mười.

Vân xem trang trọng khác vời, Vân sem caw cọw xák vời,

20.Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang. 20. Xuôn căw dầy dặn, nét wài nở naw.

Hoa cười ngọc thốt đoan trang, Hoa kười wọk qốt doan caw,

Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da. Mây quô nướk tók, tuyết ńườw màu za.

Kiều càng sắc sảo, mặn mà, Kiều kàw sắk sảo, mặn mà,

So bề tài, sắc, lại là phần hơn. So bề tài, sắk, lại là fần hơn.

25.Làn thu thủy, nét xuân sơn, 25. Làn qu quỷ, nét suân sơn,

Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh. Hoa gen dua qắm, liễu hờn kém sań.

Một, hai nghiêng nước nghiêng thành, Một hai wiêw nướk wiêw qàń,

Sắc đành đòi một, tài đành họa hai. Sắk dàń dòi một, tài dàń hoạ hai.

5

Thông minh vốn sẵn tư trời, Qôw miń vốn sẵn tư cời

30.Pha nghề thi họa, đủ mùi ca ngâm. 30. Fa wề qi hoạ, dủ mùi ka wâm.

Cung thương làu bậc ngũ âm, Kuw qươw làu bậk wũ âm,

Nghề riêng ăn đứt Hồ cầm một trương. Wề ziêw ăn dứt Hồ kầm một cươw.

Khúc nhà tay lựa nên chương, Xúk nhà tay lượ nên cươw,

Một thiên bạc mệnh, lại càng não nhân. Một qiên bạk mệń, lại kàw não ńân.

35.Phong lưu rất mực hồng quần, 35. Fow lưu zất mựk hồw kuần,

Xuân xanh sấp xỉ tới tuần cập kê Suân sań sấp sỉ tới tuần kập kê.

Êm đềm trướng rủ màn che, Êm dềm cướw zủ màn ce,

Tường đông ong bướm đi về mặc ai. Tườw dôw ow bướm di về mặk ai.

Ngày xuân con én đưa thoi, Wày suân kon én dươ qoi,

40.Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi. 40. Qiều kuaw cín cụk dã woài sáu mươi.

Cỏ non xanh tận chân trời, Kỏ non sań tận cân cời,

Cành lê trắng điểm một vài bông hoa. Kành lê cắw diểm một vài bôw hoa.

Thanh minh trong tiết tháng ba, Qań miń cow tiết qáw ba,

Lễ là tảo mộ, hội là đạp Thanh. Lễ là tảo mộ, hội là dạp Qań.

45.Gần xa nô nức yến anh, 45. Gần sa nô nứk yến ań,

Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân. Cị em sắm sưở bộ hàń cơi suân.

Dập dìu tài tử, giai nhân, Zập zìu tài tử zai ńân,

Ngựa xe như nước áo quần như nêm. Wượ se ńư nướk, áo kuần ńư nêm.

Ngổn ngang gò đống kéo lên, Wổn waw gò dốw kéo lên,

50.Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay. 50. Qoi vàw vó zắk, co tiền zấy bay

Tà tà bóng ngả về tây, Tà tà bów wả về tây,

Chị em thơ thẩn dan tay ra về. Cị em qơ qẩn zan tay za về.

Bước dần theo ngọn tiểu khê, Bướk zần qeo wọn tiểu xê,

Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh. Lần sem fow kảń kó bề qań qań.

55.Nao nao dòng nước uốn quanh, 55. Nao nao zòw nướk uốn kuań,

Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang. Ńịp kầu ńo ńỏ kuối gềń bắk waw.

Sè sè nấm đất bên đàng, Sè sè nấm dất bên dàw,

Dàu dàu ngọn cỏ nửa vàng nửa xanh. Zàu zàu wọn kỏ nưở vàw nưở sań.

Rằng: Sao trong tiết thanh minh, Zằw : Sao cow tiết Qań miń,

60.Mà đây hương khói vắng tanh thế mà? 60. Mà dây hươw xói vắw tań qế mà ?

Vương Quan mới dẫn gần xa: Vươw Kuan mới zẫn gần sa :

Đạm Tiên nàng ấy xưa là ca nhi. Dạm Tiên nàw ấy sươ là ka ńi.

Nổi danh tài sắc một thì, Nổi zań tài sắk một qì,

Xôn xao ngoài cửa hiếm gì yến anh. Sôn sao woài kưở hiếm zì yến ań

6

65.Kiếp hồng nhan có mong manh, 65. Kiếp hồw ńan kó mow mań,

Nửa chừng xuân thoắt gãy cành thiên hương. Nưở cừw suân qoắt gãy kàń qiên hươw.

Có người khách ở viễn phương, Kó wười xác ở viễn fươw,

Xa nghe cũng nức tiếng nàng tìm chơi. Sa we kũw nứk tiếw nàw tìm cơi.

Thuyền tình vừa ghé tới nơi, Quyền tìń vườ gé tới nơi,

70.Thì đà trâm gẫy bình rơi bao giờ. 70. Qì dà câm gẫy bìń zơi bao zờ.

Buồng không lạnh ngắt như tờ, Buồw xôw lạń wắt ńư tờ,

Dấu xe ngựa đã rêu lờ mờ xanh. Zấu se wượ dã zêu lờ mờ sań.

Khóc than khôn xiết sự tình, Xók qan xôn siết tự tìń

Khéo vô duyên ấy là mình với ta. Xéo vô zuyên ấy là mìń với ta.

75.Đã không duyên trước chăng mà, 75. Dã xôw zuyên cướk căw mà,

Thì chi chút ước gọi là duyên sau. Qì ci cút ướk gọi là zuyên sau.

Sắm xanh nếp tử xe châu, Sắm sań nếp tử se câu,

Vùi nông một nấm mặc dầu cỏ hoa. Vùi nôw một nấm mặk zầu kỏ hoa.

Trải bao thỏ lặn ác tà, Cải bao qỏ lặn ák tà,

80.Ấy mồ vô chủ, ai mà viếng thăm! 80. Ấy mồ vô củ, ai mà viếw qăm !

Lòng đâu sẵn mối thương tâm, Lòw dâu sẵn mối qươw tâm,

Thoắt nghe Kiều đã đầm đầm châu sa. Qoắt we Kiều dã dầm dầm câu sa.

Đau đớn thay phận đàn bà! Dau dớn qay fận dàn bà,

Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung. Lời zằw bạk mệń kũw là lời cuw.

85.Phũ phàng chi bấy hoá công, 85. Fũ fàw ci mấy hoá kôw,

Ngày xanh mòn mỏi má hồng phôi pha. Waỳ sań mòn mỏi má hồw fôi fa.

Sống làm vợ khắp người ta, Sốw làm vợ xắp wười ta,

Khéo thay thác xuống làm ma không chồng. Xéo qay qák suốw làm ma xôw cồw.

Nào người phượng chạ loan chung, Nào wười fượw cạ loan cuw,

90.Nào người tích lục tham hồng là ai? 90. Nào wười tíc lụk qam hồw là ai ?

Đã không kẻ đoái người hoài, Dã xôw kẻ doái wười hoài,

Sẵn đây ta kiếm một vài nén hương. Sẵn dây ta kiếm một vài nén hươw.

Gọi là gặp gỡ giữa đường, Gọi là gặp gỡ zưỡ dườw,

Họa là người dưới suối vàng biết cho. Hoạ là wười zưới suối vàw biết co.

95.Lầm rầm khấn khứa nhỏ to, 95. Lầm zầm xấn xướ ńỏ to,

Sụp ngồi vài gật trước mồ bước ra. Sụp wồi vài gật cướk mồ bướk za.

Một vùng cỏ áy bóng tà, Một vùw kỏ áy bów tà,

Gió hiu hiu thổi một vài bông lau. Zó hiu hiu qổi một vài bôw lau.

Rút trâm sẵn giắt mái đầu, Zút câm sẵn zắt mái dầu

100.Vạch da cây vịnh bốn câu ba vần. 100. Vạc za kâu vịń bốn kâu ba vần.

7

Lại càng mê mẩn tâm thần Lại kàw mê mẩn tâm qần,

Lại càng đứng lặng tần ngần chẳng ra. Lại kàw dứw lặw tần wần cẳw za.

Lại càng ủ dột nét hoa, Lại kàw ủ zột nét hoa,

Sầu tuôn đứt nối, châu sa vắn dài. Sầu tuôn dứt nối, câu sa vắn zài.

105.Vân rằng: Chị cũng nực cười, 105. Vân zằw : Cị kũw nựk kười,

Khéo dư nước mắt khóc người đời xưa. Xéo zư nướk mắt xók wười dời sươ.

Rằng: Hồng nhan tự thuở xưa, Zằw : Hồw ńan tự quở sưa,

Cái điều bạc mệnh có chừa ai đâu? Kái diều bạk mệń kó cườ ai dâu ?

Nỗi niềm tưởng đến mà đau, Nỗi niềm tưởw dến mà dau,

110.Thấy người nằm đó biết sau thế nào? 110. Qấy wười nằm dó biết sau qế nào ?

Quan rằng: Chị nói hay sao, Kuan zằw : Cị nói hay sao,

Một lời là một vận vào khó nghe. Một lời là một vận vào xó we.

Ở đây âm khí nặng nề, Ở dây âm xí nặw nề,

Bóng chiều đã ngả dậm về còn xa. Bów ciều dã wả, zậm về kòn sa.

115.Kiều rằng: Những đấng tài hoa, 115. Kiều zằw : Ńữw dấw tài hoa,

Thác là thể phách, còn là tinh anh, Qák là qể fác, kòn là tiń ań.

Dễ hay tình lại gặp tình, Zễ hay tìń lại gặp tìń,

Chờ xem ắt thấy hiển linh bây giờ. Cờ sem ắt qấy hiển liń bây zờ.

Một lời nói chửa kịp thưa, Một lời nói cưở kịp qươ,

120.Phút đâu trận gió cuốn cờ đến ngay. 120. Fút dâu cận zó kuốn kờ dến way.

Ào ào đổ lộc rung cây, Ào ào dổ lộk zuw kây,

Ở trong dường có hương bay ít nhiều. Ở cow zườw kó hươw bay ít ńiều.

Đè chừng ngọn gió lần theo, Dè cừw wọn zó lần qeo,

Dấu giày từng bước in rêu rành rành. Zấu zày từw bướk in zêu zàń zàń.

125.Mắt nhìn ai nấy đều kinh, 125. Mắt ńìn ai nấy dều kiń,

Nàng rằng: Này thực tinh thành chẳng xa. Nàw zằw : Này qựk tiń qàń cẳw sa

Hữu tình ta lại gặp ta, Hữu tìń ta lại gặp ta,

Chớ nề u hiển mới là chị em. Cớ nề u hiển mới là cị em.

Đã lòng hiển hiện cho xem, Dã lòw hiển hiện co sem,

Tạ lòng nàng lại nối thêm vài lời. Tạ lòw nàw lại nói qêm vài lời.

130.Lòng thơ lai láng bồi hồi, 130. Lòw qơ lai láw bồi hồi,

Gốc cây lại vạch một bài cổ thi. Gốk kây lại vạc một bài kổ qi.

Dùng dằng nửa ở nửa về, Zùw zằw nưở ở nưở về,

Nhạc vàng đâu đã tiếng nghe gần gần. Ńạk vàw dâu dã tiếw we gần gần

135.Trông chừng thấy một văn nhân, 135. Côw cừw qấy một văn ńân,

Lỏng buông tay khấu bước lần dặm băng. Lỏw buôw tay xấn bướk lần zặm băw.

8

Đề huề lưng túi gió trăng, Dề huề lưw túi zó căw,

Sau chân theo một vài thằng con con. Sau cân qeo một vài qằw kon kon.

Tuyết in sắc ngựa câu giòn, Tuyết in sắk wượ kâu zòn,

140.Cỏ pha màu áo nhuộm non da trời. 140. Kỏ fa màu áo ńuộm non za cời.

Nẻo xa mới tỏ mặt người, Nẻo sa mới tỏ mặt wười,

Khách đà xuống ngựa tới nơi tự tình. Xác dà suốw wượ tới nơi tự tìń.

Hài văn lần bước dặm xanh, Hai văn lần bướk zặm sań,

Một vùng như thể cây quỳnh cành dao. Một vùw ńư qể kây kuỳń kàń zao.

145.Chàng Vương quen mặt ra chào, 145. Càw Vươw kuen mặt za cào,

Hai Kiều e lệ nép vào dưới hoa. Hai Kiều e lệ ép vào zưới hoa.

Nguyên người quanh quất đâu xa, Wuyên wười kuań kuất dâu sa,

Họ Kim tên Trọng vốn nhà trâm anh. Họ Kim tên Cọw vốn ńà câm ań

Nền phú hậu, bậc tài danh, Nền fú hậu, bậk tài zań

150.Văn chương nết đất, thông minh tính trời. 150. Văn cươw nết dất, qôw miń tíń cời.

Phong tư tài mạo tót vời, Fow tư tài mạo tót vời,

Vào trong phong nhã, ra ngoài hào hoa. Vào cow fow ńã, za woài hào hoa.

Chung quanh vẫn đất nước nhà, Cuw kuań vẫn dất nướk ńà,

Với Vương Quan trước vẫn là đồng thân. Với Vươw Kuan cướk vẫn là dồw qân.

155.Vẫn nghe thơm nức hương lân, 155. Vẫn we qơm nứk hươw lân,

Một nền đồng Tước khoá xuân hai Kiều. Một nền dồw Tướk xoá suân hai Kiều.

Nước non cách mấy buồng thêu, Nướk non kác mấy buồw qêu,

Những là trộm nhớ thầm yêu chốc mòng. Ńữw là cộm ńớ qầm yêu cốk mòw.

May thay giải cấu tương phùng, May qay zải kấu tươw fùw,

160.Gặp tuần đố lá thoả lòng tìm hoa. 160. Gặp tuần dố lá qoả lòw tìm hoa.

Bóng hồng nhác thấy nẻo xa, Bów hồw nhák qấy nẻo sa,

Xuân lan thu cúc mặn mà cả hai. Suân lan qu kúk mặn mà kả hai.

Người quốc sắc, kẻ thiên tài, Wười kuốk sắk, kẻ qiên tài.

Tình trong như đã, mặt ngoài còn e. Tìń cow ńư dã, mặt woài kòn e.

165.Chập chờn cơn tỉnh cơn mê. 165. Cập cờn kơn tỉń kơn mê,

Rốn ngồi chẳng tiện, dứt về chỉn khôn. Zốn wồi cẳw tiện, zứt về cỉn xôn.

Bóng tà như giục cơn buồn, Bów tà ńư zụk kơn buồn,

Khách đà lên ngựa, người còn nghé theo. Xác dà lên wượ, wười kòn wé qeo

Dưới cầu nước chảy trong veo, Zưới kầu nướk cảy cow veo,

170.Bên cầu tơ liễu bóng chiều thướt tha. 170. Bên kầu tơ liễu bów ciều qướt qa.

Kiều từ trở gót trướng hoa, Kiều từ cở gót cướw hoa,

Mặt trời gác núi chiêng đà thu không. Mặt cời gák núi ciêw dà qu xôw.

9

Mảnh trăng chênh chếch dòm song, Mảń căw cêń cếk zòm sow,

Vàng gieo ngấn nước, cây lồng bóng sân. Vàw zeo wấn nướk, kây lồw bów sân.

175.Hải đường lả ngọn đông lân, 175. Hải dườw là wọn dôw lân,

Giọt sương gieo nặng cành xuân la đà. Zọt sươw zeo nặw kàń suân la dà.

Một mình lặng ngắm bóng nga, Một mìń lặw wắm bów wa,

Rộn đường gần với nỗi xa bời bời: Zộn dườw gần với nỗi sa bời bời:

Người mà đến thế thì thôi, Wười mà dến qế qì qôi,

180.Đời phồn hoa cũng là đời bỏ đi! 180. Dời fồn hoa kũw là dời bỏ di.

Người đâu gặp gỡ làm chi, Wười dâu gặp gỡ làm ci,

Trăm năm biết có duyên gì hay không? Căm năm biết kó zuyên zì hay xôw ?

Ngổn ngang trăm mối bên lòng, Wổn waw căm nỗi bên lòw,

Nên câu tuyệt diệu ngụ trong tính tình. Nên kâu tuyệt ziệu wụ cow tíń tìń.

185.Chênh chênh bóng nguyệt xế mành, 185. Cênh cênh bów wuyệt sế màń,

Tựa nương bên triện một mình thiu thiu. Tượ nươw bên ciện một mìń qiu qiu.

Thoắt đâu thấy một tiểu kiều, Qoắt dâu qấy một tiểu kiều,

Có chiều thanh vận, có chiều thanh tân. Kó ciều qań vận, kó ciều qań tân.

Sương in mặt, tuyết pha thân, Sươw in mặt, tuyết fa qân,

190.Sen vàng lãng đãng như gần như xa. 190. Sen vàw lãw dãw ńư gần ńư sa.

Chào mừng đón hỏi dò la: Cào mừw dón hỏi zò la:

Đào nguyên lạc lối đâu mà đến đây? Dào wuyên lạk lối dâu mà dến dây ?

Thưa rằng: Thanh khí xưa nay, Qươ zằw: Qań xí sươ nay,

Mới cùng nhau lúc ban ngày đã quên. Mới kùw ńau lúk ban wày dã kuên.

195.Hàn gia ở mé tây thiên, 195. Hàn za ở mé tây qiên,

Dưới dòng nước chảy bên trên có cầu. Zưới zòw nướk cảy bên cên kó kầu.

Mấy lòng hạ cố đến nhau, Mấy lòw hạ kố dến ńau,

Mấy lời hạ tứ ném châu gieo vàng. Mấy lời hạ tứ ném câu zeo vàw.

Vâng trình hội chủ xem tường, Vâw cìń hội củ sem tườw,

200.Mà sao trong sổ đoạn trường có tên. 200. Mà sao cow số doạn cườw kó tên.

Âu đành quả kiếp nhân duyên, Âu dàń kuả kiếp ńân zuyên,

Cùng người một hội, một thuyền đâu xa! Kùng wười một hội, một quyền dâu sa!

Này mười bài mới mới ra, Này mười bài mới mới za,

Câu thần lại mượn bút hoa vẽ vời. Kâu qần lại mượn bút hoa vẽ vời.

205.Kiều vâng lĩnh ý đề bài, 205. Kiều vâw lĩń ý dề bài,

Tay tiên một vẫy đủ mười khúc ngâm. Tay tiên một vẫy dủ mười xúk wâm.

Xem thơ nức nở khen thầm: Sem qơ nứk nở xen qầm:

Giá đành tú khẩu cẩm tâm khác thường Zá dàń tú xẩu kẩm tâm xák qườw.

10

Ví đem vào tập Đoạn Trường Ví dem vào tập Doạn cườw

210.Thì treo giải nhất chi nhường cho ai. 210. Qì ceo zải nhất ci ńườw co ai.

Thềm hoa khách đã trở hài, Qềm hoa xác dã cở hài,

Nàng còn cầm lại một hai tự tình. Nàw kòn kầm lại một hai tự tìń.

Gió đâu xịch bức mành mành, Zó dâu sịc bứk màń màń,

Tỉnh ra mới biết rằng mình chiêm bao. Tỉń za mới biết zằw mìń ciêm bao.

215.Trông theo nào thấy đâu nào 215. Côw qeo nào qấy dâu nào

Hương thừa dường hãy ra vào đâu đây. Hươw qườ zườw hãy za vào dâu dây.

Một mình lưỡng lự canh chầy, Một mìń lưỡw lự kań cầy,

Đường xa nghĩ nỗi sau này mà kinh. Dườw sa wĩ nỗi sau này mà kiń.

Hoa trôi bèo dạt đã đành, Hoa côi bèo zạt dã dàń,

220.Biết duyên mình, biết phận mình thế thôi!220.Biết zuyên mìń, biết fận mìń qế qôi.

Nỗi riêng lớp lớp sóng dồi, Nỗi ziêw lớp lớp sów zồi,

Nghĩ đòi cơn lại sụt sùi đòi cơn. Wĩ dòi kơn lại sụt sùi dòi kơn.

Giọng Kiều rền rĩ trướng loan, Zọw Kiều zền zĩ cướw loan,

Nhà Huyên chợt tỉnh hỏi: Cơn cớ gì? Ńà Huyên cợt tỉń hỏi: Kơn kớ zì ?

225.Cớ sao trằn trọc canh khuya, 225. Kớ sao cằn cọk kań xuyê,

Màu hoa lê hãy dầm dề giọt mưa? Màu hoa lê hãy zầm zề zọt mươ ?

Thưa rằng: Chút phận ngây thơ, Qươ zằw : Cút fận wây qơ,

Dưỡng sinh đôi nợ tóc tơ chưa đền. Zưỡw siń dôi nợ tók tơ cươ dền.

Buổi ngày chơi mả Đạm Tiên, Buổi wày cơi mả Dạm Tiên,

230.Nhắp đi thoắt thấy ứng liền chiêm bao. 230. Ńắp di qoắt qấy ứw liền ciêm bao.

Đoạn trường là số thế nào, Doạn cườw là số qế nào,

Bài ra thế ấy, vịnh vào thế kia. Bài za qế ấy, vịń vào qế kiê.

Cứ trong mộng triệu mà suy, Kứ cow mộw ciệu mà suy,

Phận con thôi có ra gì mai sau! Fận kon qôi kó za zì mai sau !

235.Dạy rằng: Mộng triệu cớ đâu, 235. Zạy zằw : mộw ciệu kớ dâu,

Bỗng không mua não chuốc sầu nghĩ nao. Bỗw xôw muô não cuốk sầu wĩ nao.

Vâng lời khuyên giải thấp cao, Vâw lời xuyên zải qấp kao,

Chưa xong điều nghĩ đã dào mạch Tương. Cưa sow diều wĩ dã zào mạc Tươw.

Ngoài song thỏ thẻ oanh vàng, Woài sow qỏ qẻ oań vàw,

240.Nách tường bông liễu bay ngang trước mành.40.Nác tườw bôw liễu bay waw cướk màń.

Hiên tà gác bóng chênh chênh, Hiên tà gák bów cêń cêń,

Nỗi riêng, riêng trạnh tấc riêng một mình. Nỗi ziêw, ziêw cạń tấc ziêw một mìń.

Cho hay là thói hữu tình, Co hay là qói hữu tìń,

Đố ai gỡ mối tơ mành cho xong. Dố ai gỡ mối tơ màń co sow.

11

2. Kiều gặp Kim Trọng ( 245-572) 2. Kiều gặp Kim Cọw (243-572)

 

245.Chàng Kim từ lại thư song, 245. Càw Kim từ lại qư sow,

Nỗi nàng canh cánh bên lòng biếng khuây. Nỗi nàw kań káń bên lòw biếw xuây.

Sầu đong càng lắc càng đầy, Sầu dow kàw lắk kàw dầy,

Ba thu dồn lại một ngày dài ghê. Ba qu zồn lại một wày zài gê.

Mây Tần khóa kín song the, Mây Tần xoá kín sow qe,

250.Bụi hồng lẽo đẽo đi về chiêm bao. 250. Bụi hồw lẽo dẽo di về ciêm bao.

Tuần trăng khuyết, đĩa dầu hao, Tuần căw xuyết, dĩa zầu hao,

Mặt mơ tưởng mặt, lòng ngao ngán lòng. Mặt mơ tưởw mặt, lòw wao wán lòw.

Buồng văn hơi giá như đồng, Buồw văn hơi zá ńư dồw,

Trúc se ngọn thỏ, tơ chùng phím loan. Cúk se wọn qỏ, tơ cùw fím loan.

255.Mành Tương phất phất gió đàn, 255. Màń Tươw fất fất zó dàn,

Hương gây mùi nhớ, trà khan giọng tình. Hươw gây mùi nhớ, cà xan zọw tìń.

Vì chăng duyên nợ ba sinh, Vì căw zuyên nợ ba siń,

Thì chi đem thói khuynh thành trêu ngươi. Qì ci dem qói xuyń qàń cêu wươi.

Bâng khuâng nhớ cảnh, nhớ người, Bâw xuâw ńớ kảń, ńớ wười,

260.Nhớ nơi kỳ ngộ vội dời chân đi. 260. Ńớ nơi kì wộ vội zời cân di.

Một vùng cỏ mọc xanh rì, Một vùw kỏ mọk sań zì,

Nước ngâm trong vắt, thấy gì nữa đâu! Nướk wâm cow vắt, qấy zì nưỡ dâu.

Gió chiều như gợi cơn sầu, Zó ciều ńư gợi kơn sầu,

Vi lô hiu hắt như màu khảy trêu. Vi lô hiu hắt ńư màu xảy cêu.

265.Nghề riêng nhớ ít tưởng nhiều, 265. Wề ziêw ńớ ít tưởw ńiều,

Xăm xăm đè nẻo Lam Kiều lần sang. Săm săm dè nẻo Lam Kiều lần saw.

Thâm nghiêm kín cổng cao tường, Qâm wiêm kín kổw kao tườw,

Cạn dòng lá thắm dứt đường chim xanh. Kạn dườw lá qắm, zứt dườw cim sań.

Lơ thơ tơ liễu buông mành, Lơ qơ tơ liễu buôw màń,

270.Con oanh học nói trên cành mỉa mai. 270. Kon oanh họk nói cên kàń miể mai.

Mấy lần cửa đóng then cài, Mấy lần kưở dów qen kài,

Đầy thềm hoa rụng, biết người ở đâu? Dầy qềm hoa zụw, biết wười ở dâu ?

Tần ngần đứng suốt giờ lâu, Tần wần dứw suốt zờ lâu,

Dạo quanh chợt thấy mái sau có nhà. Zạo kuań cợt qấy mái sau kó ńà.

275.Là nhà Ngô Việt thương gia, 275. Là ńà Wô Việt qươw za,

Buồng không để đó người xa chưa về. Buồw xôw dể dó wười sa cươ về.

Lấy điều du học hỏi thuê, Lấy diều zu họk hỏi quê,

12

Túi đàn cặp sách đề huề dọn sang. Túi dàn kặp sác dề huề zọn saw.

Có cây, có đá sẵn sàng, Kó kây, kó dá sẵn sàw,

280.Có hiên Lãm thúy, nét vàng chưa phai. 289. Kó hiên Lãm quý, nét vàw cươ fai.

Mừng thầm chốn ấy chữ bài, Mừw qầm cốn ấy cữ bài,

Ba sinh âu hẳn duyên trời chi đây. Ba siń âu hẳn zuyên cời ci dây.

Song hồ nửa khép cánh mây, Sow hồ nưở xép káń mây,

Tường đông ghé mắt ngày ngày hằng trông. Tườw dôw gé mắt wày wày hằw côw.

285.Tấc gang đồng tỏa nguyên phong, 285. Tấk gaw dồw toả wuyên fow,

Tuyệt mù nào thấy bóng hồng vào ra. Tuyệt mù nào qấy bów hồw vào za.

Nhẫn từ quán khách lân la, Ńẫn từ kuán xác lân la,

Tuần trăng thấm thoắt nay đà thèm hai. Tuần căw qấm qoắt nay dà qèm hai.

Cách tường phải buổi êm trời, Kác tườw fải buổi êm cời,

290.Dưới đào dường có bóng người thướt tha. 290. Zưới dào zườw kó bów wười qướt qa.

Buông cầm xốc áo vội ra, Buôw kầm sốk áo vội za,

Hương còn thơm nức, người đà vắng tanh. Hươw kòn qơm nứk, wười dà vắw tań.

Lần theo tường gấm dạo quanh, Lần qeo tườw gấm zạo kuań,

Trên đào nhác thấy một cành kim thoa. Cên dào ńák qấy một kàń kim qoa.

295.Giơ tay với lấy về nhà: 295. Zơ tay với lấy về ńà:

Này trong khuê các đâu mà đến đây? Này cow xuê kák dâu mà dến dây ?

Ngẫm âu người ấy báu này, Wẫm âu wười ấy báu này,

Chẳng duyên chưa dễ vào tay ai cầm! Cẳw zuyên cươ zễ vào tay ai kầm !

Liền tay ngắm nghía biếng nằm, Liền tay wắm wiế biếw nằm,

300.Hãy còn thoang thoảng hương trầm chưa phai.300. Hãy kòn qoaw qoảw hươw cầm cươ fai.

Tan sương đã thấy bóng người, Tan sươw dã qấy bów wười,

Quanh tường ra ý tìm tòi ngẩn ngơ. Kuań tườw za ý tìm tòi wẩn wơ.

Sinh đà có ý đợi chờ, Siń dà kó ý dợi cờ,

Cách tường lên tiếng xa đưa ướm lòng: Kác tườw lên tiếw sa dươ ướm lòw.

305.Thoa này bắt được hư không, 305.Qoa này bắt dượk hư xôw,

Biết đâu Hợp Phố mà mong châu về? Biết dâu Hợp Fố mà mow câu về?

Tiếng Kiều nghe lọt bên kia: Tiếw Kiều we lọt bên kiê:

Ơn lòng quân tử sá gì của rơi. Ơn lòw kuân tử sá zì kuổ zơi.

Chiếc thoa nào của mấy mươi, Ciếk qoa nào kuổ mấy mươi.

310.Mà lòng trọng nghĩa khinh tài xiết bao! 310. Mà lòw cọw wiễ xiń tài siết bao !

Sinh rằng: Lân lý ra vào, Siń zằw : Lân lí za vào,

Gần đây nào phải người nào xa xôi. Gần dây nào fải wười nào sa sôi.

Được rày nhờ chút thơm rơi, Dượk zày ńờ cút qơm zơi,

13

Kể đà thiểu não lòng người bấy nay! Kẻ dà qiểu não lòw wười bấy nay !

315.Bấy lâu mới được một ngày, 315. Bấy lâu mới dượk một wày,

Dừng chân gạn chút niềm tây gọi là. Zừw cân gạn cút niềm tây gọi là.

Vội về thêm lấy của nhà, Vội về qêm lấy kuổ ńà,

Xuyến vàng đôi chiếc khăn là một vuông. Suyến vàw dôi ciếk, xăn là một vuôw.

Bậc mây rón bước ngọn tường, Bậk mây zón bướk wọn tườw.

320.Phải người hôm nọ rõ ràng chẳng nhe? 320. Fải wười hôm nọ zõ zàw cẳw nhe ?

Sượng sùng giữ ý rụt rè, Sượw sùw zữ ý zụt zè,

Kẻ nhìn rõ mặt người e cúi đầu. Kẻ ńìn kúi mặt, wười e kúi dầu.

Rằng: Từ ngẫu nhĩ gặp nhau. Zằw : Từ wẫu ńĩ gặp ńau,

Thầm trông trộm nhớ bấy lâu đã chồn. Qầm côw cộm ńớ bấy lâu dã cồn.

325.Xương mai tính đã rũ mòn, 325. Sươw mai tíń dã zũ mòn,

Lần lừa ai biết hãy còn hôm nay! Lần lườ ai biết kòn wày hôm nay !

Tháng tròn như gởi cung mây, Qáw còn ńư gửi kuw mây,

Trần trần một phận ấp cây đã liều! Cần cần một fận ấp kây dã liều !

Tiện đây xin một hai điều, Tiện dây sin một hai diều,

330.Đài gương soi đến dấu bèo cho chăng? 330. Dài gươw soi dến zấu bèo co căw ?

Ngần ngừ nàng mới thưa rằng: Wần wừ nàw mới qươ zằw :

Thói nhà băng tuyết chất hằng phỉ phong, Qôi ńà băw tuyết cất hằw fỉ fow,

Dù khi lá thắm chỉ hồng, Zù xi lá qắm cỉ hồw,

Nên chăng thì cũng tại lòng mẹ cha. Nên căw qì kũw tại lòw mẹ ca.

335.Nặng lò xót liễu vì hoa, 335. Nặw lò sót liễu vì hoa,

Trẻ thơ đã biết đâu mà dám thưa! Cẻ qơ dã biết dâu mà zám qươ !

Sinh rằng: Rày gió mai mưa, Siń zằw : zày zó mai mươ,

Ngày xuân đã dễ tình cờ mấy khi! Wày suân dã zễ tìń kờ mấy xi !

Dù chăng xét tấm tình si, Zù căw sét tấm tìń si,

340.Thiệt đây mà có ích gì đến ai? 340. Qiệt dây mà kó íc zì dến ai ?

Chút chi gắn bó một hai,. Cút ci gắn bó một hai,

Cho đành rồi sẽ liệu bài mối manh. Co dàń zồi sẽ liệu bài mối mań.

Khuôn thiêng dù phụ tấc thành, Xuôn qiêw zù fụ tấk qàń,

Cũng liều bỏ quá xuân xanh một đời. Kũw liều bỏ kuá suân sań một dời.

345.Lượng xuân dù quyết hẹp hòi, 345. Lượw suân zù kuyết hẹp hòi,

Công đeo đuổi chẳng thiệt thòi lắm ru! Kôw deo duổi cẳw qiệt qòi lắm zu !

Lặng nghe lời nói như ru, Lặw we lời nói ńư zu,

Chiều xuân dễ khiến nét thu ngại ngùng. Ciều suân zễ xiến nét qu wại wùw

Rằng: Trong buổi mới lạ lùng, Zằw : Cow buổi mới lạ lùw,

14

350.Nể lòng có lẽ cầm lòng cho đang! 350. Nể lòw kó lẽ kầm lòw co daw !

Đã lòng quân tử đa mang, Dã lòw kuân tử da maw,

Một lời vàng tạc đá vàng thủy chung. Một lời vàw tạk dá vàw quỷ cuw.

Được lời như cởi tấm lòng, Dượk lời ńư kởi tấm lòw,

Giờ kim hoàn với khăn hồng trao tay. Zờ kim hoàn với xăn hồw cao tay.

355.Rằng: Trăm năm cũng từ đây, 355. Zằw : Căm năm kũw từ dây,

Của tin gọi một chút này làm ghi. Kuổ tin gọi một cút này làm tin.

Sẵn tay khăn gấm quạt quỳ, Sẵn tay xăn gấm kuạt kuỳ,

Với cành thoa ấy tức thì đổi trao. Với kàń qoa ấy tứk qì dổi cao.

Một lời vừa gắn tất giao, Một lời ńư gắn tất zao,

360.Mái sau dường có xôn xao tiếng người. 360. Mái sau zườw kó sôn sao tiếw wười.

Vội vàng lá rụng hoa rơi, Vội vàw lá zụw hoa zơi,

Chàng về viện sách nàng dời lầu trang. Càw về viện sác, nàw zời lầu caw. 

Từ phen đá biết tuổi vàng, Từ fen dá biết tuổi vàw,

Tình càng thấm thía dạ càng ngẩn ngơ. Tìń kàw qấm qiế zạ kàw wẩn wơ.

365.Sông Tương một dải nông sờ, 365. Sôw Tươw một zải nôw sờ,

Bên trông đầu nọ bên chờ suối kia. Bên côw dầu nọ, bên cờ suối kiê.

Một tường tuyết trở sương che. Một tườw tuyết cở sươw ce.

Tin xuân đâu dễ đi về cho năng. Tin suân dâu zễ di về co năw.

Lần lần ngày gió đêm trăng, Lần lần wày zó dêm căw,

370.Thưa hồng rậm lục đã chừng xuân qua. 370. Qươ hồw zậm lụk dã cừw suân kua.

Ngày vừa sinh nhật ngoại gia, Wày vườ siń ńật woại za,

Trên hai đường dưới nữa là hai em. Cên hai dườw zưới nưỡ là hai em.

Tưng bừng sắm sửa áo xiêm, Tưw bừw sắm sưở áo siêm,

Biện dâng một lễ xa đem tấc thành. Biện zâw một lễ sa dem tấk qàń.

375.Nhà lan thanh vắng một mình, 375. Ńà lan qań vắw một mìń,

Ngẫm cơ hội ngộ đã dành hôm nay. Wẫm kơ hội wộ dã dàń hôm nay.

Thời trân thức thức sẵn bày, Qời cân qứk qứk sẵn bày,

Gót sen thoăn thoắt dạo ngay mái tường. Gót sen qoăn qoắt zạo way mái tườw.

Cách hoa sẽ dặng tiếng vàng, Kác hoa sẽ zặw tiếw vàw,

380.Dưới hoa đã thấy có chàng đứng trông: 380. Zưới hoa dã qấy kó càw dứw côw.

Trách lòng hờ hững với lòng, Các lòw hờ hữw với lòw,

Lửa hương chốc để lạnh lùng bấy lâu. Lưở hươw cốk dể lạń lùw bấy lâu.

Những là đắp nhớ đổi sầu, Ńữw là dắp ńớ dổi sầu,

Tuyết sương nhuốm nửa mái đầu hoa râm. Tuyết sươw ńuốm nưở mái dầu hoa zâm.

385.Nàng rằng: Gió bắt mưa cầm, 385. Nàw zằw : Zó bắt mươ kầm,

15

Đã cam tệ với tri âm bấy chầy. Dã kam tệ với ci âm bấy cầy.

Vắng nhà được buổi hôm nay, Vắw ńà dượk buổi hôm nay,

Lấy lòng gọi chút ra đây tạ lòng! Lấy lòw gọi cút za dây tạ lòw !

Lần theo núi giả đi vòng, Lần qeo núi zả di vòw,

390.Cuối tường dường có nẻo thông mới rào. 390. Kuối tườw zườw kó nẻo qôw mới zào

Xắn tay mở khóa động đào, Sắn tay mở xoá dộw dào,

Rẽ mây trông tỏ lối vào Thiên-thai. Zẽ mây côw tỏ lối vào Qiên Qai.

Mặt nhìn mặt càng thêm tươi, Mặt ńìn mặt kàw qêm tươi,

Bên lời vạn phúc bên lời hàn huyên. Bên lời vạn fúk bên lời hàn huyên.

395.Sánh vai về chốn thư hiên, 395. Sáń vai về cốn qư hiên,

Góp lời phong nguyệt nặng nguyền non sông. Góp lời fow wuyệt nặw wuyền non sôw.

Trên yên bút giá thi đồng, Cên yên bút zá qi dồw,

Đạm thanh một bức tranh tùng treo trên. Dạm qań một bứk cań tùw ceo lên,

Phong sương được vẻ thiên nhiên, Fow sươw dượk vẻ qiên ńiên,

400.Mặt khen nét bút càng nhìn càng tươi. 400. Mặt xen nét bút kàw ńìn kàw tươi.

Sinh rằng: Phác họa vừa rồi, Siń zằw : Fák hoạ vườ zồi,

Phẩm đề xin một vài lời thêm hoa. Fẩm dề sin một vài lời qêm hoa.

Tay tiên gió táp mưa sa, Tay tiên zó táp mươ sa,

Khoảng trên dừng bút thảo và bốn câu. Xoảw cên zừw bút qảo và bốn kâu.

405.Khen: Tài nhả ngọc phun châu, 405. Xen : Tài ńả wọk fun câu,

Nàng Ban ả Tạ cũng đâu thế này! Nàw Ban, ả Tạ kũw dâu qế này !

Kiếp tu xưa ví chưa dày, Kiếp tu sươ ví cươ zày,

Phúc nào nhắc được giá này cho ngang! Fúk nào ńắk dượk zá này co waw !

Nàng rằng: Trộm liếc dung quang, Nàw zằw : Cộm liếk zuw kuaw,

410.Chẳng sân bội ngọc cũng phường kim môn. 410. Cẳw sân bội wọk kũw fườw kim môn.

Nghĩ mình phận mỏng cánh chuồn, Wĩ mìń fận mỏw káń cuồn,

Khuôn xanh biết có vuông tròn mà hay? Xuôn sań biết kó vuôw còn mà hay ?

Nhớ từ năm hãy thơ ngây, Ńớ từ năm hãy qơ wây,

Có người tướng sĩ đoán ngay một lời: Kó wười tướw sĩ doán way một lời:

415.Anh hoa phát tiết ra ngoài, 415. Anh hoa fát tiết za woài,

Nghìn thu bạc mệnh một đời tài hoa. Wìn qu bạk mệń một dời tài hoa.

Trông người lại ngẫm đến ta, Côw wười lại wĩ dến ta,

Một dầy một mỏng biết là có nên? Một zầy một mỏw biết là kó nên.

Sinh rằng: Giải cấu là duyên, Siń zằw : Zải kấu là zuyên,

420.Xưa nay nhân định thắng thiên cũng nhiều. 430. Sươ nay ńân dịń qắw qiên kũw ńiều.

Ví dù giải kết đến điều, Ví zù zải kết dến diều,

16

Thì đem vàng đá mà liều với thân! Qì dem vàw dá mà liều với qân !

Đủ điều trung khúc ân cần, Dủ diều cuw xúk ân kần,,

Lòng xuân phơi phới chén xuân tàng tàng. Lòw suân fơi fói, cén suân tàw tàw.

425.Ngày vui ngắn chẳng đầy gang, 425. Wày vui wắn cẳw tày gaw,

Trông ra ác đã ngậm gương non đoài. Côw za ák dã wậm gươw non doài.

Vắng nhà chẳng tiện ngồi dai, Vắw ńà cẳw tiện wồi zai,

Giã chàng nàng mới kíp dời song sa. Zã càw nàw mới kíp zời sow sa.

Đến nhà vừa thấy tin nhà, Dến ńà vườ qấy tin ńà,

430.Hai thân còn dở tiệc hoa chưa về. 430. Hai qân kòn zở việk hoa cươ về.

Cửa ngoài vội rủ rèm the, Kưở woài vội zủ màn qe,

Xăm xăm băng lối vườn khuya một mình. Săm săm băw lối vườn xuyê một mìń.

Nhặt thưa gương giọi đầu cành, Ńặt qươ gươw zọi dầu kàń,

Ngọn đèn trông lọt trướng huỳnh hắt hiu. Wọn dèn côw lọt cướw huỳń hắt hiu.

435.Sinh vừa tựa án thiu thiu, 435. Siń vườ tượ án qiu qiu,

Dở chiều như tỉnh dở chiều như mê. Zở ciều ńư tỉń, zở ciều ńư mê.

Tiếng sen sẽ động giấc hòe, Tiếw sen sẽ dộw zấk hoè,

Bóng trăng đã xế hoa lê lại gần. Bów căw dã sế hoa lê lại gần.

Bâng khuâng đỉnh Giáp non Thần, Bâw xuâw dỉń Záp non Qần,

440.Còn ngờ giấc mộng đêm xuân mơ màng. 440. Kòn wờ zấk mộw dêm suân mơ màw.

Nàng rằng: Khoảng vắng đêm trường, Nàw zằw : Xoảw vắw dêm cườw,

Vì hoa nên phải đánh đường tìm hoa. Vì hoa nên fải dáń dườw tìm hoa.

Bây giờ rõ mặt đôi ta, Bây zờ zõ mặt dôi ta,

Biết đâu rồi nữa chẳng là chiêm bao? Biết dâu rồi nưỡ cẳw là ciêm bao ?

445.Vội mừng làm lễ rước vào, 445. Vội mừw làm lễ zướk vào,

Đài sen nối sáp song đào thêm hương. Dài sen nối sáp, sow dào qêm hươw.

Tiên thề cùng thảo một chương, Tiên qề kùw qảo một cươw,

Tóc mây một món dao vàng chia đôi. Tók mây một món zao vàw ciê dôi.

Vầng trăng vằng vặc giữa trời, Vầw căw vằw vặk zưỡ cời,

450.Đinh ninh hai mặt một lời song song. 450. Diń niń hai mặt một lời sow sow.

Tóc tơ căn vặn tấc lòng, Tók tơ kăn vặn tấk lòw,

Trăm năm tạc một chữ đồng đến xương. Căm năm tạk một cữ dồw dến sươw.

Chén hà sánh giọng quỳnh tương, Cén hà sáń zọw kuỳń tươw ,

Dải là hương lộn bình gương bóng lồng. Zải là hươw lộn bìń gươw bów lồw.

455.Sinh rằng: Gió mát trăng trong, 455. Siń zằw : zó mát căw cow,

Bấy lâu nay một chút lòng chưa cam. Bấy lâu nay một cút lòw cươ kam.

Chày sương chưa nện cầu Lam, Cày sươw cươ nện kầu Lam,

17

Sợ lần khân quá ra sàm sỡ chăng? Sợ lần xân kuá za sàm sỡ căw ?

Nàng rằng: Hồng diệp xích thằng, Nàw zằw : Hồw ziệp síc qằw,

460.Một lời cũng đã tiếng rằng tương tri. 460. Một lơì kũw dã tiếw zằw tươw ci.

Đừng điều nguyệt nọ hoa kia. Dừw diều wuyệt nọ hoa kiê.

Ngoài ra ai lại tiếc gì với ai. Woài za ai lại tiếk zì với ai.

Rằng: Nghe nổi tiếng cầm đài, Zằw : We nổi tiếw kầm dài,

Nước non luống những lắng tai Chung Kỳ. Nướk non luốw ńữw lắw tai Cuw Kì.

465.Thưa rằng: Tiện kỹ sá chi, 465. Qươ zằw : Tiện kĩ sá ci,

Đã lòng dạy đến dạy thì phải vâng. Dã lòw zạy dến, zạy qì fải vâw.

Hiên sau treo sẵn cầm trăng, Hiên sau ceo sẵn kầm căw,

Vội vàng Sinh đã tay nâng ngang mày. Vội vàw Siń dã tay nâw waw mày.

Nàng rằng: Nghề mọn riêng tay, Nàw zằw: Wề mọn ziêw tay,

470.Làm chi cho bận lòng này lắm thân! 470. Làm ci co bận lòw này lắm qân!

So dần dây vũ dây văn, So zần zây vũ zây văn,

Bốn dây to nhỏ theo vần cung thương. Bốn zây to ńỏ qeo vần kuw qươw.

Khúc đâu Hán Sở chiến trường, Xúk dâu Hán Sở ciến cườw,

Nghe ra tiếng sắt tiếng vàng chen nhau. We za tiếw sắt tiếw vàw cen ńau.

475.Khúc đâu Tư mã Phượng cầu, 475. Xúk dâu Tư mã Fượw kầu,

Nghe ra như oán như sầu phải chăng! We za ńư oán ńư sầu fải căw !

Kê Khang này khúc Quảng lăng, Kê Xaw này xúk Kuảw lăw,

Một rằng lưu thủy hai rằng hành vân. Một zằw lưu quỷ hai zằw hàń vân.

Qua quan này khúc Chiêu Quân, Kua kuan này xúk Ciêu Kuân,

480.Nửa phần luyến chúa nửa phần tư gia. 480. Nưở fần luyến cuố, nưở fần tư za.

Trong như tiếng hạc bay qua, Cow ńư tiếw hạk bay kua,

Đục như tiếng suối mới sa nửa vời. Dụk ńư tiếw suối mới sa nưở vời.

Tiếng khoan như gió thoảng ngoài, Tiếw xoan ńư zó qoảw woài,

Tiếng mau sầm sập như trời đổ mưa. Tiếw mau sầm sập ńư cời dổ mươ.

485.Ngọn đèn khi tỏ khi mờ, 465. Wọn dèn xi tỏ xi mờ,

Khiến người ngồi đó cũng ngơ ngẩn sầu. Xiến wười wồi dó kũw wơ wẩn sầu.

Khi tựa gối khi cúi đầu, Xi tượ gối, xi kúi dầu,

Khi vò chín khúc khi chau đôi mày. Xi vò cín xúk, xi cau dôi mày.

Rằng: Hay thì thật là hay, Zằw : Hay qì qật là hay,

490.Nghe ra ngậm đắng nuốt cay thế nào! 490. We za wậm dắw nuốt kay qế nào !

Lựa chi những bậc tiêu tao, Lượ ci ńữw bậk tiêu tao,

Dột lòng mình cũng nao nao lòng người? Zột lòw mìń kũw nao nao lòw wười ?

Rằng: Quen mất nết đi rồi, Zằw : Kuen mất nết di zồi

18

Tẻ vui thôi cũng tính trời biết sao! Tẻ vui qôi kũw tíń cời biết sao!

495.Lời vàng âm lĩnh ý cao, 495. Lời vàw âm lĩń ý kao,

Họa dần dần bớt chút nào được không. Hoạ zần zần bớt cút nào dượk xôw.

Hoa hương càng tỏ thức hồng, Hoa hươw kàw tỏ qứk hồw,

Đầu mày cuối mắt càng nồng tấm yêu. Dầu mày kuối mắt kàw nồw tấm yêu.

Sóng tình dường đã xiêu xiêu, Sów tìń zườw dã siêu siêu,

500.Xem trong âu yếm có chiều lả lơi. 500. Sem cow âu yếm kó ciều lả lơi.

Thưa rằng: đừng lấy làm chơi, Qươ zằw : Dừw lấy làm cơi,

Dẽ cho thưa hết một lời đã nao! Dể co qươ hết một lời dã nao !

Vẻ chi một đóa yêu đào, Vẻ ci một doá yêu dào,

Vườn hồng chi dám ngăn rào chim xanh. Vườn hồw ci zám wăn zào cim sań.

505.Đã cho vào bậc bố kinh, 505. Dã co vào bậk bố kiń,

Đạo tòng phu lấy chữ trinh làm đầu Dạo tòw fu lấy cữ ciń làm dầu.

Ra tuồng trên Bộc trong dâu, Za tuồw cên Bộk cow zâu,

Thì con người ấy ai cầu làm chi! Qì kon wười ấy ai kầu làm ci !

Phải điều ăn xổi ở thì, Fải điều ăn sổi ở qì,

510.Tiết trăm năm nỡ bỏ đi một ngày! 510. Tiết căm năm nỡ bỏ di một wày !

Ngẫm duyên kỳ ngộ xưa nay, Wẫm zuyên kì wộ sươ nay,

Lứa đôi ai đẹp lại tày Thôi Trương. Lướ dôi ai dẹp lại tày Qôi Cươw.

Mây mưa đánh đổ đá vàng, Mây mươ dáń dổ dá vàw

Quá chiều nên đã chán chường yến anh. Kuá ciều nên dã cán cườw yến ań.

515.Trong khi chắp cánh liền cành, 515. Cow xi cắp káń liền kàń,

Mà lòng rẻ rúng đã dành một bên. Mà lòw zẻ zúw dã zàń một bên.

Mái tây để lạnh hương nguyền, Mái tây dể lạń hươw wuyền,

Cho duyên đằm thắm ra duyên bẽ bàng. Co zuyên dằm qắm za zuyên bẽ bàw.

Gieo thoi trước chẳng giữ giàng, Zeo qoi cướk cẳw zữ zàw,

520.Để sau nên thẹn cùng chàng bởi ai? 520. Dể sau nên qẹn kùw càw bởi ai ?

Vội chi liễu ép hoa nài, Vội ci liễu ép hoa nài,

Còn thân ắt lại đền bồi có khi! Kòn qân ắt lại dền bồi kó xi !

Thấy lời đoan chính dễ nghe, Qấy lời doan cíń zễ we,

Chàng càng thêm nể thêm vì mười phân. Càw kàw qêm nể qêm vì mười fân.

525.Bóng tàu vừa lạt vẻ ngân, 525. Bów tàu vườ lạt vẻ wân,

Tin đâu đã thấy cửa ngăn gọi vào. Tin dâu dã qấy kưở wăn gọi vào.

Nàng thì vội trở buồng thêu, Nàw qì vội cở buồw qêu,

Sinh thì dạo gót sân đào bước ra. Siń qì zạo gót sân dào bướk za.

Cửa sài vừa ngỏ then hoa, Kưở sài kưở wỏ qen hoa,

19

530.Gia đồng vào gởi thư nhà mới sang. 530. Za dồw vào gửi qư nhà mới saw.

Đem tin thúc phụ từ đường, Dem tin qúk fụ từ dườw,

Bơ vơ lữ thấn tha hương đề huề. Bơ vơ lữ qấn qa hươw dề huề.

Liêu dương cách trở sơn khê, Liêu Zươw kác cở sơn xê,

Xuân đường kíp gọi sinh về hộ tang. Suân dườw kíp gọi siń về hộ taw.

535.Mảng tin xiết nỗi kinh hoàng, 535. Mảw tin siết nỗi kiń hoàw,

Băng mình lẻn trước đài trang tự tình. Băw mìń lên cướk dài caw tự tìń.

Gót đầu mọi nỗi đinh ninh, Gót dầu mọi nỗi diń niń,

Nỗi nhà tang tóc nỗi mình xa xôi: Nỗi ńà taw tók, nỗi mìń sa sôi:

Sự đâu chưa kịp đôi hồi, Sự dâu cươ kịp dôi hồi,

540.Duyên đâu chưa kịp một lời trao tơ, 540. Zuyên dâu cươ kịp một lời cao tơ.

Trăng thề còn đó trơ trơ, Căw qề kòn dó cơ cơ,

Dám xa xôi mặt mà thưa thớt lòng. Zám sa sôi mặt mà qươ qớt lòw.

Ngoài nghìn dặm chốc ba đông, Woài wìn zặm cốk ba dôw,

Mối sầu khi gỡ cho xong còn chầy! Mối sầu xi gỡ co sow kòn cầy !

545.Gìn vàng giữ ngọc cho hay, 545. Zìn vàw zữ wọk co hay,

Cho đành lòng kẻ chân mây cuối trời. Co dàń lòw kẻ cân mây kuối cời.

Tai nghe ruột rối bời bời, Tai we zuột zối bời bời,

Ngập ngừng nàng mới giãi lời trước sau: Wập wừw nàw mới zãi lời cướk sau :

Ông tơ ghét bỏ chi nhau, Ôw tơ gét bỏ ci ńau,

550.Chưa vui sum họp đã sầu chia phôi! 550. Cươ vui sum họp dã sầu ciê fôi !

Cùng nhau trót đã nặng lời, Kùw ńau cót dã nặw lời,

Dẫu thay mái tóc dám dời lòng tơ! Zẫu qay mái tók zám zời lòw tơ !

Quản bao tháng đợi năm chờ, Kuản bao qáw dợi năm cờ,

Nghĩ người ăn gió nằm mưa xót thầm. Wĩ wười ăn zó nằm mươ sót qầm.

555.Đã nguyền hai chữ đồng tâm, 555. Dã wuyền hai cữ dồw tâm,

Trăm năm thề chẳng ôm cầm thuyền ai. Căm năm qề cẳw ôm kầm quyền ai.

Còn non còn nước còn dài, Kòn non kòn nướk kòn zài,

Còn về còn nhớ đến người hôm nay! Kòn về kòn ńớ dến wười hôm nay.!

Dùng dằng chưa nỡ rời tay, Zùw zằw cươ nỡ zời tay,

560.Vầng đông trông đã đứng ngay nóc nhà. 560. Vầw dôw côw dã dứw way nók nhà.

Ngại ngùng một bước một xa, Wại wùw một bướk một sa,

Một lời trân trọng châu sa mấy hàng. Một lời cân cọw câu sa mấy hàw.

Buộc yên quảy gánh vội vàng, Buộk yên kuảy gáń vội vàw

Mối sầu xẻ nửa bước đường chia hai. Mối sầu sẻ nưở bướk dườw ciê hai.

565.Buồn trông phong cảnh quê người, 565. Buồn côw fow kảń kuê wười,

20

Đầu cành quyên nhặt cuối trời nhạn thưa. Dầu kàń kuyên ńặt, kuối cời ńạn qươ.

Não người cữ gió tuần mưa, Nào wười kữ zó tuần mươ,

Một ngày nặng gánh tương tư một ngày. Một wày nặw gáń tươw tư một wày.

Nàng còn đứng tựa hiên tây, Nàw kòn dứw tượ hiên tây,

570.Chín hồi vấn vít như vầy mối tơ. 570. Cín hồi vấn vít ńư vầy mối tơ.

Trông chừng khói ngất song thưa, Côw cừw xói wất sow qươ,

Hoa trôi trác thắm, liễu xơ xác vàng. Hoa côi cák qắm, liễu sơ sák vàw.

 

3. Kiều bán mình chuộc cha (573-804) Kiều bán mìń cuộk ca (573-804)

 

Tần ngần dạo gót lầu trang, Tần wần zạo gót lầu caw,

Một đoàn mừng thọ ngoại hương mới về, Một doàn mừw qọ woại hươw mới về.

575.Hàn huyên chưa kịp giãi dề, 575. Hàn huyên cươ kịp zãi zề,

Sai nha bỗng thấy bốn bề xôn xao. Sai ńa dã qấy bốn bề sôn sao.

Người nách thước, kẻ tay đao; Wười nác qướk, kẻ tay dao;

Đầu trâu mặt ngựa ào ào như sôi. Dầu câu mặt wượ ào ào ńư sôi.

Già giang một lão một trai, Zà zaw một lão một cai,

580.Một dây vô lại buộc hai thâm tình. 580. Một zây vô lại buộk hai qâm tìń.

Đầy nhà vang tiếng ruồi xanh, Dầy ńà vaw tiếw zuồi sań,

Rụng rời khung dệt, tan tành gói may. Zụw zời xuw zệt, tan tàń gói may.

Đồ tế nhuyễn, của riêng tây, Dồ tế ńuyễn, kuổ ziêw tây,

Sạch sành sanh vét cho đầy túi tham. Sạc sàń sań vét co dầy túi qam.

585.Điều đâu bay buộc ai làm? 585. Diều dâu bay buộk ai làm ?

Này ai dan dậm, giật giàm bỗng dưng? Này ai zan zậm, zật zàm bỗw zưw?

Hỏi ra sau mới biết rằng: Hỏi za sau mới biết zằw :

Phải tên xưng xuất là thằng bán tơ. Fải tên sưw suất là qằw bán tơ.

Một nhà hoảng hốt ngẩn ngơ, Một ńà hoảw hốt wẩn wơ,

590.Tiếng oan dậy đất, án ngờ lòa mây. 590. Tiếw oan zậy dất, án wờ loà mây.

Hạ từ van lạy suốt ngày, Hạ từ van lậy suốt wày,

Điếc tai lân tuất, phũ tay tồi tàn. Diếk tai lân tuất, fũ tay tồi tàn.

Rường cao rút ngược dây oan, Zườw kao zút wượk zây oan,

Dẫu là đá cũng nát gan, lọ người. Zẫu là dá kũw nát gan, lọ wười.

595.Mặt trông đau đớn rụng rời, 595. Mặt côw dau dớn zụw zời,

Oan này còn một kêu trời, nhưng xa. Oan này kòn một kêu cời, ńưw sa.

Một ngày lạ thói sai nha, Một wày lạ qói sai nha,

Làm cho khốc hại chẳng qua vì tiền. Làm co xốk hại cẳw kua vì tiền.

21

Sao cho cốt nhục vẹn tuyền, Sao co kốt ńụk vẹn tuyền,

600.Trong khi ngộ biến tòng quyền biết sao? 600. Cow xi wộ biến tòw kuyền biết sao ?

Duyên hội ngộ, đức cù lao, Zuyên hội wộ, dứk kù lao,

Bên tình bên hiếu, bên nào nặng hơn? Bên tìń bên hiếu, bên nào nặw hơn ?

Để lời thệ hải minh sơn, Dể lời qệ hải miń sơn,

Làm con trước phải đền ơn sinh thành. Làm kon cướk fải dền ơn siń qàń.

605.Quyết tình nàng mới hạ tình: 605. Kuyết tìń nàw mới hạ tìń,

Dẽ cho để thiếp bán mình chuộc cha! Zẽ co dể qiếp bán mìń cuộk ca!

Họ Chung có kẻ lại già, Họ Cuw kó kẻ lại zà,

Cũng trong nha dịch lại là từ tâm. Kùw cow ńa zịc lại là từ tâm.

Thấy nàng hiếu trọng tình thâm, Qấy nàw hiếu cọw tìń qâm,

610.Vì nàng nghĩ cũng thương thầm xót vay. 619. Vì nàw wĩ kũw qươw qầm sót vay.

Tính bài lót đó luồn đây, Tíń bài lót dó luồn dây,

Có ba trăm lạng việc này mới xuôi. Kó ba căm lạw việk này mới suôi.

Hãy về tạm phó giam ngoài, Hãy về tạm fó zam woài,

Dặn nàng qui liệu trong đôi ba ngày. Zặn nàw kuy liệu cow dôi ba wày.

615.Thương tình con trẻ thơ ngây, 615. Qươw tìń kon cẻ qơ wây,

Gặp cơn vạ gió tai bay bất kỳ! Gặp kơn vạ zó tai bay bất kì !

Đau lòng tử biệt sinh ly, Đau lòw tử biệt siń li,

Thân còn chẳng tiếc, tiếc gì đến duyên! Qân kòn cẳw tiếk, tiếk zì dến zuyên !

Hạt mưa sá nghĩ phận hèn, Hạt mươ sá wĩ fận hèn,

620.Liều đem tấc cỏ quyết đền ba xuân. 620. Liều dem tấk kỏ kuyết dền ba suân.

Sự lòng ngỏ với băng nhân, Sự lòw wỏ với băw ńân,

Tin sương đồn đại xa gần xôn xao. Tin sươw dồn dại sa gần sôn sao.

Gần miền có một mụ nào, Gần miền kó một mụ nào,

Đưa người viễn khách tìm vào vấn danh. Dươ wười viễn xác tìm vào vấn zań.

625.Hỏi tên rằng: Mã Giám sinh. 625. Hỏi tên zằw Mã Zám sinh.

Hỏi quê, rằng: Huyện Lâm Thanh cũng gần. Hỏi kuê zằw : Huyện Lâm Qań kũw gần.

Quá niên trạc ngoại tứ tuần, Kuá niên cạk woại tứ tuần,

Mày râu nhẵn nhụi, áo quần bảnh bao. Mày zâu ńẵn ńụi, áo kuần bảń bao.

Trước thầy sau tớ lao xao Cướk qầy sau tớ lao sao,

630.Nhà băng đưa mối rước vào lầu trang. 630. Ńà băw dươ mối zướk vào lầu caw.

Ghế trên ngồi tót sỗ sàng, Gế cên wồi tót sỗ sàw,

Buồng trong mối đã giục nàng kíp ra. Buồw cow mối dã zụk nàw bướk za.

Nỗi mình thêm tức nỗi nhà, Nỗi mìń qêm tứk nỗi ńà,

Thềm hoa một bước, lệ hoa mấy hàng! Qềm hoa một bướk, lệ hoa mấy hàw !

22

635.Ngại ngùng giợn gió e sương, 635. Wại wùw zợn zó e sươw,

Nhìn hoa bóng thẹn, trông gương mặt dày. Ńìn hoa bów qẹn, côw gươw mặt zày.

Mối càng vén tóc bắt tay, Mối kàw vén tók bắt tay,

Nét buồn như cúc, điệu gầy như mai. Nét buồn ńư kúk, diệu gầy ńư mai.

Đắn đo cân sắc cân tài, Dắn do kân sắk, kân tài,

640.Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ. 640. Ép kuw kầm wuyệt, qử bài kuạt qơ.

Mặn nồng một vẻ một ưa, Mặn nồw một vẻ một ươ,

Bằng lòng khách mới tùy cơ dặt dìu. Bằw lòw xác mới tuỳ kơ zạt zìu.

Rằng: Mua ngọc đến Lam Kiều, Zằw: Muô wọk dến Lam Kiều,

Sính nghi xin dạy bao nhiêu cho tường? Síń wi sin zạy bao ńiêu co tườw ?

645.Mối rằng: đáng giá nghìn vàng, 645. Mối zằw : dáw zá wàn vàw,

Gấp nhà nhờ lượng người thương dám nài. Gấp ńà ńờ lượw wười qươw zám nài.

Cò kè bớt một thêm hai, Kò kè bớt một qêm hai,

Giờ lâu ngã giá vàng ngoài bốn trăm. Zờ lâu wã zá vàw woài bốn căm.

Một lời thuyền đã êm dằm Một lời quyền dã êm zằm,

650.Hãy đưa canh thiếp trước cầm làm ghi. 650. Hãy dươ kań qiếp cướk kầm là gi.

Định ngày nạp thái vu qui, Dịń wày nạp qái vu kuy,

Tiền lưng đã sẵn việc gì chẳng xong! Tiền lưw dã sẵn việk zì cẳw sow !

Một lời cậy với Chung công, Một lời kậy với Cuw kôw,

Khất từ tạm lĩnh Vương ông về nhà. Xất từ tạm lĩń Vươw ôw về ńà.

655.Thương tình con trẻ cha già, 655. Qươw tìń kon cẻ ca zà,

Nhìn nàng ông những máu sa ruột dàu: Ńìn nàw ôw ńữw máu sa zuột zàu :

Nuôi con những ước về sau, Nuôi kon ńữw ướk về sau,

Trao tơ phải lứa, gieo cầu đáng nơi. Cao tơ fải lướ, zeo kầu dáw nơi.

Trời làm chi cực bấy trời, Cời làm ci kựk bấy cời,

660.Này ai vu thác cho người hợp tan! 660. Này ai vu qák co wười hợp tan !

Búa rìu bao quản thân tàn, Buố zìu bao kuản qân tàn,

Nỡ đầy đọa trẻ, càng oan khốc già. Nỡ dầy doạ cẻ, kàw oan xốk zà.

Một lần sau trước cũng là, Một lần sau cướk kũw là,

Thôi thì mặt khuất chẳng thà lòng đau! Qôi qì mặt xuất cẳw qà lòw dau.

665.Theo lời càng chảy dòng châu, 665. Qeo lời kàw cảy zòw câu,

Liều mình ông rắp gieo đầu tường vôi. Liều mìń ôw zắp zeo dầu tườw vôi.

Vội vàng kẻ giữ người coi, Vội vàw kẻ zữ wười koi,

Nhỏ to nàng lại tìm lời khuyên can: Nỏ to nàw lại tìm lời xuyên kan :

Vẻ chi một mảnh hồng nhan, Vẻ ci một mảń hồw ńan,

670.Tóc tơ chưa chút đền ơn sinh thành. 670. Tók tơ cươ cút dền ơn siń qàń.

23

Dâng thư đã thẹn nàng Oanh, Zâw qư dã qẹn nàw Oań,

Lại thua ả Lý bán mình hay sao? Lại quô ả Lí bán mìń hay sao ?

Cỗi xuân tuổi hạc càng cao, Kỗi suân tuổi hạk kàw kao,

Một cây gánh vác biết bao nhiêu cành. Một kây gáń vák biết bao ńiêu kàń.

675.Lòng tơ dù chẳng dứt tình, 675. Lòw tơ zù cẳw zứt tìń,

Gió mưa âu hẳn tan tành nưóc non. Zó mươ âu hẳn tan tàń nướk non.

Thà rằng liều một thân con, Qà zằw liều một qân kon,

Hoa dù rã cánh, lá còn xanh cây. Hoa zù zã káń, lá kòn sań kây.

Phận sao đành vậy cũng vầy, Fận sao dàń vậy kũw vầy,

680.Cầm như chẳng đậu những ngày còn xanh. 689. Kầm ńư cẳw dậu ńữw wày kòn sań.

Cũng đừng tính quẩn lo quanh, Kũw dừw tíń kuẩn lo kuań,

Tan nhà là một thiệt mình là hai. Tan ńà là một, qiệt mìń là hai.

Phải lời ông cũng êm tai, Fải lời ôw kũw êm tai,

Nhìn nhau giọt vắn giọt dài ngổn ngang. Ńìn ńau zọt vắn zọt zài wổn waw.

685.Mái ngoài họ Mã vừa sang, 685. Mái woài họ Mã vườ saw,

Tờ hoa đã ký, cân vàng mới trao. Tờ hoa dã kí, kân vàw mới cao.

Trăng già độc địa làm sao? Căw zà dộk diệ làm sao ?

Cầm dây chẳng lựa buộc vào tự nhiên. Kầm zây cẳw lượ buộk vào tự ńiên.

Trong tay đã sẵn đồng tiền, Cow tay dã sẵn dồw tiền,

690.Dầu lòng đổi trắng thay đen khó gì! 680. Zầu lòw dổi cắw qay den xó zì !

Họ Chung ra sức giúp vì, Họ Cuw za sứk zúp vì,

Lễ tâm đã đặt, tụng kỳ cũng xong. Lễ tâm dã dặt, tụw kì kũw sow.

Việc nhà đã tạm thong dong, Việk ńà dã tạm qow zow,

Tinh kỳ giục giã đã mong độ về. Tiń kì zụk zã dã mow dộ về.

695.Một mình nàng ngọn đèn khuya, 695. Một mìń nàw wọn dèn xuyê,

Áo dầm giọt lệ, tóc xe mối sầu. Áo zầm zọt lệ, tók se mối sầu.

Phận dầu, dầu vậy cũng dầu, Fận zầu, zầu vậy kũw zầu.

Xót lòng đeo đẳng bấy lâu một lời! Sót lòw deo dẳw bấy lâu một lời !

Công trình kể biết mấy mươi. Kôw cìń kể biết mấy mươi.

700.Vì ta khăng khít, cho người dở dang. 700. Vì ta xăw xít co wười zở zaw.

Thề hoa chưa ráo chén vàng, Qề hoa cươ záo cén vàw,

Lỗi thề thôi đã phụ phàng với hoa. Lỗi qề qôi dã fụ fàw với hoa.

Trời Liêu non nước bao xa. Cời Liêu non nướk bao sa,

Nghĩ đâu rẽ cửa chia nhà tự tôi. Wĩ dâu zẽ kưở ciê ńà tự tôi.

705.Biết bao duyên nợ thề bồi. 705. Biết bao zuyên nợ qề bồi.

Kiếp này thôi thế thì thôi còn gì. Kiếp này qôi qế qì qôi kòn zì.

24

Tái sinh chưa dứt hương thề. Tái siń cươ zứt hươw qề.

Làm thân trâu ngựa đền nghì trúc mai. Làm qân câu wượ dền bù cúk mai.

Nợ tình chưa trả cho ai, Nợ tìń cươ cả co ai,

710.Khối tình mang xuống tuyền đài chưa tan. 710. Xối tìń maw suốw tuyền dài cươ tan.

Nỗi riêng riêng những bàng hoàng, Nỗi ziêw ziêw ńữw bàw hoàw,

Dầu chong trắng đĩa lệ tràn thấm khăn. Zầu cow cắw diễ, lệ càn qấm xăn.

Thúy Vân chợt tỉnh giấc xuân, Quý Vân cợt tỉń zấk suân,

Dưới đèn ghé đến ân cần hỏi han: Zưới dèn gé dến ân kần hỏi han:

715.Cơ trời dâu bể đa đoan, 715. Kơ cời zâu bể da doan

Một nhà để chị riêng oan một mình, Một ńà dể cị ziêw oan một mìń,

Cớ chi ngồi nhẫn tàn canh? Kớ ci wồi ńẫn tàn kań ?

Nỗi riêng còn mắc mối tình chi đây? Nỗi ziêw kòn mắk mối tìń ci dây ?

Rằng: Lòng đương thổn thức đầy, Zằw : Lòw dươw qổn qứk dầy,

720.Tơ duyên còn vướng mối này chưa xong. 720. Tơ zuyên kòn vướw mối này cươ sow.

Hở môi ra cũng thẹn thùng, Hở môi za kũw qẹn qùw,

Để lòng thì phụ tấm lòng với ai. Dể lòw qì fụ tấm lòw với ai.

Cậy em, em có chịu lời, Kậy em, em kó cịu lời,

Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa. Wồi lên co cị lạy zồi sẽ qươ.

725.Giữa đường đứt gánh tương tư, 725. Zưỡ dườw dứt gáń tươw tư,

Loan giao chắp mối tơ thừa mặc em. Loan zao cắp mối tơ qườ mặk em.

Kể từ khi gặp chàng Kim, Kể từ xi gặp càw Kim,

Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề. Xi wày kuạt ướk, xi dêm cén qề.

Sự đâu sóng gió bất kỳ, Sự dâu sów zó bất kì,

730.Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai! 730. Hiếu tìń xôn lẽ hai bề vẹn hai.

Ngày xuân em hãy còn dài, Wày suân em hãy kòn zài,

Xót tình máu mủ, thay lời nước non. Sót tìń máu mủ, qay lời nướk non.

Chị dù thịt nát xương mòn, Cị zù qịt nát sươw mòn,

Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây. Wậm kười cín suối hãy kòn qơm lây.

735.Chiếc thoa với bức tờ mây, 736. Ciếk qoa với bứk qơ mây,

Duyên này thì giữ vật này của chung. Zuyên này qì zữ vật này kuổ cuw.

Dù em nên vợ nên chồng, Zù em nên vợ nên cồw,

Xót người mệnh bạc, ắt lòng chẳng quên. Sót wười bạk mệń, ắt lòw cẳw kuên.

Mất người còn chút của tin, Mất wười kòn cút kuổ tin,

740.Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa. 740. Fím dàn với mảń hươw wuyền wày sươ.

Mai sao dầu có bao giờ. Mai sau zù kó bao zờ,

Đốt lò hương ấy, so tơ phím này. Dốt lò hươw ấy, so tơ fím này.

25

Trông ra ngọn cỏ lá cây, Côw za wọn kỏ lá kây,

Thấy hiu hiu gió thì hay chị về. Qấy hiu hiu zó qì hay cị về.

745.Hồn còn mang nặng lời thề, 745. Hồn kòn maw nặw lời qề,

Nát thân bồ liễu, đền nghì trúc mai; Nát qân bồ liễu, dền bù cúk mai.

Dạ đài cách mặt khuất lời, Zạ dài kác mặt xuất lời,

Rẩy xin chén nước cho người thác oan. Zẩy sin cén nướk co wười qák oan.

Bây giờ trâm gẫy bình tan, Bây zờ câm gẫy bìń tan,

750.Kể làm sao xiết muôn vàn ái ân. 750. Kể làm sao siết muôn vàn ái ân.

Trăm nghìn gửi lại tình quân, Căm wìn gửi lại tìń kuân,

Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi. Tơ zuyên wắn wủi kó wần ấy qôi.

Phận sao phận bạc như vôi, Fận sao fận bạk như vôi,

Đã đành nước chẩy hoa trôi lỡ làng. Dã dàń nướk cẩy hoa côi lỡ làw.

755.Ôi Kim lang! Hỡi Kim lang! 755. Ôi Kim law ! Ôi Kim law !

Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây! Qôi qôi qiếp dã fụ càw từ dây !

Cạn lời hồn ngất máu say, Kạn lời hồn wất máu say,

Một hơi lặng ngắt đôi tay giá đồng. Một hơi lặw wắt dôi tay zá dồw. 

Xuân Huyên chợt tỉnh giấc nồng, Suân huyên cợt tỉń zấk nồw,

760.Một nhà tấp nập, kẻ trong người ngoài. 760. Một ńà tấp nập, kẻ cow wười woài.

Kẻ thang người thuốc bời bời, Kẻ qaw wười quốk bời bời,

Mới dằn cơn vựng, chưa phai giọt hồng. Mới zằn kơn vựw, cươ fai zọt hồw.

Hỏi: Sao ra sự lạ lùng? Hỏi : Sao za sự lạ lùw ?

Kiều càng nức nở mở không ra lời. Kiều kàw nứk nở mở xôw za lời.

765.Nỗi nàng Vân mới rỉ tai, 765. Nỗi nàw Vân mới zỉ tai,

Chiếc thoa này với tờ bồi ở đây. Ciếk qoa này với tờ bồi ở dây.

Này cha làm lỗi duyên mày, Này ca làm lỗi zuyên mày,

Thôi thì nỗi ấy sau này đã em. Qôi qì nỗi ấy sau này dã em.

Vì ai rụng cải rơi kim, Vì ai zụw kải zơi kim,

770.Để con bèo nổi mây chìm vì ai. 770. Dể kon bèo nổi mây cìm vì ai.

Lời con dặn lại một hai, Lời kon zặn lại một hai,

Dẫu mòn bia đá, dám sai tấc vàng. Zẫu mòn biê dá, zám sai tấk vàw.

Lậy thôi, nàng lại thưa chiềng, Lậy qôi, nàw lại qươ ciềw,

Nhờ cha trả được nghĩa chàng cho xuôi. Ńờ ca cả dượk, wiễ càw co suôi.

775.Sá chi thân phận tôi đòi, 775. Sá ci qân fận tôi dòi,

Dẫu rằng xương trắng quê người quản đâu. Zẫu zằw sươw cắw kuê wười kuản dâu.

Xiết bao kể nỗi thảm sầu! Siết bao kể nỗi qảm sầu !

Khắc canh đã giục nam lâu mấy hồi. Xắk kań dã zụk nam lâu mấy hồi.

26

Kiệu hoa đâu đã đến ngoài, Kiệu hoa dâu dã dến woài,

780.Quản huyền đâu đã giục người sinh ly. 780. Kuản huyền dâu dã zụk wười siń li.

Đau lòng kẻ ở người đi, Dau lòw kẻ ở wười di,

Lệ rơi thấm đá tơ chia rũ tằm. Lệ zơi qấm dá, tơ ciê zũ tằm.

Trời hôm mây kéo tối rầm, Cời hôm mây kéo tối zầm,

Rầu rầu ngọn cỏ đầm đầm cành sương. Zầu zầu wọn kỏ, dầm dầm kàń sươw.

785.Rước nàng về đến trú phường, 785. Zướk nàw về dến cú fườw,

Bốn bề xuân khóa một nàng ở trong. Bốn bề suân xoá một nàw ở cow.

Ngập ngừng thẹn lục e hồng, Wập wừw qẹn lụk e hồw,

Nghĩ lòng lại xót xa lòng đòi phen. Wĩ lòw lại sót sa lòw dòi fen.

Phẩm tiên rơi đến tay hèn, Fẩm tiên zơi dến tay hèn,

790.Hoài công nắng giữ mưa gìn với ai: 780. Hoài kôw nắw zữ mươ zìn với ai :

Biết thân đến bước lạc loài, Biết qân dến bướk lạk loài,

Nhị đào thà bẻ cho người tình chung. ńị dào qà bẻ co wười tìń cuw.

Vì ai ngăn đón gió đông, Vì ai wăn dón zó dôw,

Thiệt lòng khi ở đau lòng khi đi. Qiệt lòw xi ở, dau lòw xi di.

795.Trùng phùng dầu họa có khi, 795. Cùw fùw zầu hoạ kó xi,

Thân này thôi có còn gì mà mong. Qân này qôi kó kòn zì mà mow.

Đã sinh ra số long đong, Dã siń za số low dow,

Còn mang lấy kiếp má hồng được sao? Kòn maw lấy kiếp má hồw dượk nao.

Trên yên sẵn có con dao, Cên yên sẵn kó kon zao,

800.Giấu cầm nàng đã gói vào chéo khăn: 800. Zấu kầm nàw dã gói vào céo xăn:

Phòng khi nước đã đến chân, Fòw xi nướk dã dến cân,

Dao này thì liệu với thân sau này. Zao này qì liệu với qân sau này.

Đêm thu một khắc một chầy, Dêm qu một xắk một cầy,

Bâng khuâng như tỉnh như say một mình. Bâw xuâw ńư tỉń ńư say một mìń.

 

4. Kiều rơi vào tay Tú Bà & Mã Giám Sinh Kiều zơi vào tay Tú Bà và Mã Zám Siń

(805-1056) (805 -1056)

805.Chẳng ngờ gã Mã Giám Sinh, 805. Cẳw wờ gã Mã Zám Siń,

Vẫn là một đứa phong tình đã quen. Vẫn là một dướ fow tìń dã kuen.

Quá chơi lại gặp hồi đen, Kuá cơi lại gặp hồi den,

Quen mùi lại kiếm ăn miền nguyệt hoa. Kuen mùi lại kiếm ăn miền wuyệt hoa.

Lầu xanh có mụ Tú Bà, Lầu sań kó mụ Tú Bà,

27

810.Làng chơi đã trở về già hết duyên. 810. Làw cơi dã cở về zà hết zuyên.

Tình cờ chẳng hẹn mà nên, Tìń kờ cẳw hẹn mà nên,

Mạt cưa mướp đắng đôi bên một phường. Mạt kươ mướp dắw dôi bên một fườw.

Chung lưng mở một ngôi hàng, Cuw lưw mở một wôi hàw,

Quanh năm buôn phấn bán hương đã lề. Kuań năm buôn fấn bán hươw dã lề.

815.Dạo tìm khắp chợ thì quê, 815. Zạo tìm xắp cợ qì kuê,

Giả danh hầu hạ dạy nghề ăn chơi. Zả zań hầu hạ zạy wề ăn cơi.

Rủi may âu cũng tại trời, Zủi may âu kũw tại cời,

Đoạn trường lại chọn mặt người vô duyên. Doạn cườw lại cọn một wười vô zuyên.

Xót nàng chút phận thuyền quyên, Sót nàw cút fận quyền kuyên,

820.Cành hoa đem bán vào thuyền lái buôn. 820. Kàń hoa dem bán vào quyền lái buôn.

Mẹo lừa đã mắc vào khuôn, Mẹo lườ dã mắk vào xuôn,

Sính nghi rẻ giá nghênh hôn sẵn ngày. Síń wi zẻ zá wêń hôn sẵn wày.

Mừng thầm: Cờ đã đến tay! Mừw qầm : Kờ dã dến tay,

Càng nhìn vẻ ngọc càng say khúc vàng. Kàw ńìn vẻ wọk kàw say xúk vàw.

825.Đã nên quốc sắc thiên hương, 825. Dã nên kuốk sắk qiên hươw,

Một cười này hẳn nghìn vàng chẳng ngoa. Một kười này hẳn wìn vàw cẳw woa.

Về đây nước trước bẻ hoa, Về dây nướk cướk bẻ hoa,

Vương tôn quý khách ắt là đua nhau. Vươw tôn kuý xác ắt là duô ńau.

Hẳn ba trăm lạng kém đâu, Hẳn ba căm lạw kém dâu,

830.Cũng đà vừa vốn còn sau thì lời, 839. Kũw dà vườ vốn, kòn sau qì lời.

Miếng ngon kề đến tận nơi, Miếw won kề dến tận nơi,

Vốn nhà cũng tiếc của trời cũng tham. Vốn ńà kũw tiếk, kuổ cời kũw qam.

Đào tiên đã bén tay phàm, Dào tiên dã bén tay fàm,

Thì vin cành quít cho cam sự đời! Qì vin kàń kuýt co kam sự dời.

835.Dưới trần mấy mặt làng chơi, 835. Zưới cần mấy mặt làw cơi,

Chơi hoa đã dễ mấy người biết hoa. Cơi hoa dã zễ mấy wười biết hoa.

Nước vỏ lựu máu mào gà, Nướk vỏ lựu, máu mào gà,

Mượn màu chiêu tập lại là còn nguyên. Muợn màu ciêu tập lại là kòn wuyên.

Mập mờ đánh lận con đen, Mập mờ dáń lận kon den,

840.Bao nhiêu cũng bấy nhiêu tiền mất chi? 840. Bao ńiêu kũw bấy ńiêu tiền mất ci ?

Mụ già hoặc có điều gì, Mụ zà hoặk kó diều zì,

Liều công mất một buổi quỳ mà thôi. Liều kôw mất một buổi kuỳ mà qôi.

Vả đây đường xá xa xôi, Vả dây dườw sá sa sôi,

Mà ta bất động nữa người sinh nghi. Mà ta bất dộw nưỡ wười siń wi.

845.Tiếc thay một đóa trà mi, 845. Tiếk qay một doá cà mi,

28

Con ong đã tỏ đường đi lối về. Kon ow dã tỏ dườw di lối về.

Một cơn mưa gió nặng nề, Một kơn mươ zó nặw nề,

Thương gì đến ngọc tiếc gì đến hương. Qươw zì dến wọk, tiếk zì dến hươw.

Đêm xuân một giấc mơ màng, Dêm suân một zấk mơ màw,

850.Đuốc hoa để đó, mặc nàng nằm trơ. 850. Duốk hoa dể dó, mặk nàw nằm cơ.

Giọt riêng tầm tã tuôn mưa, Zọt ziêw tầm tã tuôn mươ,

Phần căm nỗi khách phần dơ nỗi mình: Fần kăm nỗi xác, fần zơ nỗi mìń.

Tuồng chi là giống hôi tanh, Tuồw ci là zốw hôi tań,

Thân nghìn vàng để ô danh má hồng. Qân wìn vàw dể ô zań má hồw.

855.Thôi còn chi nữa mà mong? 855. Qôi kòn ci nưỡ mà mow ?

Đời người thôi thế là xong một đời. Dời wười qôi qế là sow một dời.

Giận duyên tủi phận bời bời, Zận zuyên tủi fận bời bời,

Cầm dao nàng đã toan bài quyên sinh. Kầm zao nàw dã toan bài kuyên siń.

Nghĩ đi nghĩ lại một mình: Wĩ di wĩ lại một mìń :

860.Một mình thì chớ hai tình thì sao? 860. Một mìń qì cớ, hai mìń qì sao ?

Sao dầu sinh sự thế nào, Sao zầu siń sự qế nào,

Truy nguyên chẳng kẻo lụy vào song thân. Cuy wuyên cẳw kẻo luỵ vào sow qân.

Nỗi mình âu cũng giãn dần, Nỗi mìń âu kũw zãn zần,

Kíp chầy thôi cũng một lần mà thôi. Kíp cầy qôi kũw một lần mà qôi.

865.Những là đo đắn ngược xuôi, 865. Ńữw là do dắn wượk suôi,

Tiếng gà nghe đã gáy sôi mái tường. Tiếw gà we dã gáy sôi mái tường.

Lầu mai vừa rúc còi sương, Lầu mai vườ zúk kòi sươw,

Mã Sinh giục giã vội vàng ra đi. Mã Siń zụk zã vội vàw za di.

Đoạn trường thay lúc phân kỳ! Doạn cườw qay lúk fân kỳ !

870.Vó câu khấp khểnh bóng xe gập ghềnh. 870. Vó kâu xấp xểń bów se gập gềń.

Bề ngoài mười dặm trường đình, Bề woài mười zặm cườw dìń,

Vương ông mở tiệc tiễn hành đưa theo. Vươw ôw mở tiệk tiễn hàń dươ qeo.

Ngoài thì chủ khách dập dìu, Woài qì củ xác zập zìu,

Một nhà huyên với một Kiều ở trong. Một ńà huyên với một Kiều ở cow.

875.Nhìn càng lã chã giọt hồng, 875. Ńìn kàw lã cã zọt hồw,

Rỉ tai nàng mới giãi lòng thấp cao: Zỉ tai nàw mới zãi lòw qấp kao :

Hổ sinh ra phận thơ đào, Hổ siń za fận qơ dào,

Công cha nghĩa mẹ kiếp nào trả xong? Kôw ca wiễ mẹ kiếp nào cả sow.

Lỡ làng nước đục bụi trong, Lỡ làw nướk dụk bụi cow,

880.Trăm năm để một tấm lòng từ đây. 880. Căm năm dể một tấm lòw từ dây.

Xem gương trong bấy nhiêu ngày, Sem gươw cow bấy ńiêu wày,

29

Thân con chẳng kẻo mắc tay bợm già! Qân kon cẳw kẻo mắk tay bợm zà!

Khi về bỏ vắng trong nhà, Xi về bỏ vắw cow ńà,

Khi vào dùng dắng khi ra vội vàng. Xi vào zùw zắw, xi za vội vàw.

885.Khi ăn khi nói lỡ làng, 885. Xi ăn xi nói lỡ làw,

Khi thầy khi tớ xem thường xem khinh. Xi qầy xi tớ sem qườw sem xiń.

Khác màu kẻ quý người thanh, Xák màu kẻ kuý wười qań,

Ngẫm ra cho kỹ như hình con buôn. Wẫm za co kĩ ńư hìń kon buôn.

Thôi con còn nói chi con? Qôi kon kòn nói ci kon ?

890.Sống nhờ đất khách thác chôn quê người! 890. Sốw ńờ dất xác, qák côn kuê wười !

Vương bà nghe bấy nhiêu lời, Vươw bà we bấy ńiêu lời,

Tiếng oan đã muốn vạch trời kêu lên. Tiếw oan dã muốn vạc cời kêu lên.

Vài tuần chưa cạn chén khuyên. Vài tuần cươ kạn cén xuyên.

Mái ngoài nghỉ đã giục liền ruổi xe. Mái woài wỉ dã zụk liền zuổi se.

895.Xót con lòng nặng trì trì, 895. Sót kon lòw nặw cì cì,

Trước yên ông đã nằn nì thấp cao: Cướk yên ôw dã nằn nì qấp kao :

Chút thân yếu liễu tơ đào, Cút qân yếu liễu tơ dào,

Rớp nhà đến nỗi giấn vào tôi ngươi. Zớp ńà dến nỗi zấn vào tôi wươi.

Từ đây góc bể bên trời, Từ dây gók bể cân cời,

900.Nắng mưa thui thủi quê người một thân. 900. Nắw mươ qui qủi kuê wười một qân.

Nghìn tầm nhờ bóng tùng quân, Wìn tầm ńờ bów tùw kuân,

Tuyết sương che chở cho thân cát đằng. Tuyết sươw ce cở co qân kát dằw.

Cạn lời khách mới thưa rằng: Kạn lời xác mới qươ zằw :

Buộc chân thôi cũng xích thằng nhiệm trao. Buộk cân qôi kũw síc qằw ńiệm cao.

905.Mai sau dầu đến thế nào, 905. Mai sau zầu dến qế nào,

Kìa gương nhật nguyệt nọ dao quỉ thần! Kiề gươw ńật wuyệt, nọ zao kuỷ qần.

Đùng đùng gió giục mây vần, Dùw dùw zó zụk mây vần,

Một xe trong cõi hồng trần như bay. Một se cow kõi hồw cần ńư bay.

Trông vời gạt lệ chia tay, Côw vời gạt lệ ciê tay,

910.Góc trời thăm thẳm đêm ngày đăm đăm. 910. Gók cời qăm qẳm, dêm wày dăm dăm.

Nàng thì dặm khách xa xăm, Nàw qì zặm xác sa săm,

Bạc phau cầu giá đen rầm ngàn mây. Bạk fau kầu zá, den zầm wàn mây.

Vi lô san sát hơi may, Vi lô san sát hơi may,

Một trời thu để riêng ai một người. Một cời qu dể ziêw ai một wười.

915.Dặm khuya ngất tạnh mù khơi, 915. Zặm xuyê wất tạń mù xơi,

Thấy trăng mà thẹn những lời non sông. Qấy căw mà qẹn ńữw lời non sôw.

Rừng thu từng biếc xen hồng, Zừw qu từw biếk sen hồw,

30

Nghe chim như nhắc tấm lòng thần hôn. We cim ńư ńắk tấm lòw qần hôn.

Những là lạ nước lạ non, Ńữw là lạ nướk lạ non,

920.Lâm Truy vừa một tháng tròn tới nơi. 920. Lâm Cuy vườ một qáw còn tới nơi.

Xe châu dừng bánh cửa ngoài, Se câu zừw báń kưở woài,

Rèm trong đã thấy một người bước ra. Zèm cow dã qấy một wười bướk za.

Thoắt trông nhờn nhợt màu da, Qoắt côw ńờn ńợt màu za,

Ăn gì cao lớn đẫy đà làm sao! Ăn zì kao lớn dẫy dà làm sao !

925.Trước xe lơi lả han chào, 925. Cướk se lơi lả han cào,

Vâng lời nàng mới bước vào tận nơi. Vâw lời nàw mới bướk vào tận nơi.

Bên thì mấy ả mày ngài, Bên qì mấy ả mày wài,

Bên thì ngồi bốn năm người làng chơi. Bên qì wồi bốn năm wười làw cơi.

Giữa thì hương án hẳn hoi, Zữa qì hươw án hẳn hoi,

930.Trên treo một tượng trắng đôi lông mày. 930. Cên ceo một tượw cắw dôi lôw mày.

Lầu xanh quen lối xưa nay, Lầu sań kuen qói sươ nay,

Nghề này thì lấy ông này tiên sư, Wề này qì lấy ôw này tiên sư,

Hương hôm hoa sớm phụng thờ. Hươw hôm hoa sớm fụw qờ.

Cô nào xấu vía có thưa mối hàng, Kô nào sấu viế kó qươ mối hàw,

935.Cởi xiêm lột áo sỗ sàng, 935. Kởi siêm lột áo sỗ sàw,

Trước thần sẽ nguyện mảnh hương lầm rầm. Cướk qần sẽ wuyện mảń hươw lầm zầm.

Đổi hoa lót xuống chiếu nằm, Dổi hoa lót suốw ciếu nằm,

Bướm hoa bay lại ầm ầm tứ vi! Bướm hoa bay lại ầm ầm tứ vi !

Kiều còn ngơ ngẩn biết gì, Kiều kòn wơ wẩn biết zì,

940.Cứ lời lạy xuống mụ thì khấn ngay: 940. Kứ lời lạy suốw mụ qì xấn way:

Cửa hàng buôn bán cho may, Kưở hàw buôn bán co may,

Đêm đêm Hàn thực ngày ngày Nguyên tiêu. Dêm dêm Hàn qựk, wày wày Wuyên tiêu.

Muôn nghìn người thấy cũng yêu, Muôn wìn wười qấy kũw yêu,

Xôn xao oanh yến rập rìu trúc mai. Sôn sao oań yến, zập zìu cúk mai.

945.Tin nhạn vẩn lá thư bài, 945. Tin ńạn vẩn lá qư bài,

Đưa người cửa trước rước người cửa sau. Dươ wười kưở cướk, zướk wười kưở sau.

Lạ tai nghe chửa biết đâu, Lạ tai we cưở biết dâu,

Xem tình ra cũng những màu dở dang. Sem tìń za kũw ńữw màu zở zaw.

Lễ xong hương hỏa gia đường, Lễ sow hươw hoả za dườw,

950.Tú Bà vắt nóc lên giường ngồi ngay. 950. Tú Bà vắt nók lên zườw wồi way.

Dạy rằng: Con lạy mẹ đây, Zạy zằw : Kon lạy mẹ dây,

Lạy rồi sang lạy cậu mày bên kia. Lạy zồi saw lạy kậu mày bên kiê.

Nàng rằng: Phải bước lưu ly, Nàw zằw : Fải bướk lưu ly,

31

Phận hèn vâng đã cam bề tiểu tinh. Fận hèn vâw dã kam bề tiểu tiń.

955.Điều đâu lấy yến làm oanh, 955. Diều dâu lấy yến làm oań,

Ngây thơ chẳng biết là danh phận gì? Wây qơ cẳw biết là zań fận zì ?

Đủ điều nạp thái vu qui, Dủ diều nạp qái vu kuy,

Đã khi chung chạ lại khi đứng ngồi. Dã xi cuw cạ lại xi dứw wồi.

Giờ ra thay mặt đổi ngôi, Zờ za qay mặt dổi wôi,

960.Dám xin gửi lại một lời cho minh. 960. Zám sin gửi lại một lời co miń.

Mụ nghe nàng nói hay tình, Mụ we nàw nói hay tìń,

Bấy giờ mới nổi tam bành mụ lên: Bấy zờ mới nổi tam bàń mụ lên :

Này này sự đã quả nhiên, Này nầy sự dã kuả ńiên,

Thôi đà cướp sống chồng min đi rồi. Qôi dà kướp sốw cồw min di zồi.

965.Bảo rằng đi dạo lấy người, 965. Bảo zằw di zạo lấy wười,

Đem về rước khách kiếm lời mà ăn. Dem về zướk xác kiếm lời mà ăn.

Tuồng vô nghĩa ở bất nhân, Tuồw vô wiễ ở bất ńân,

Buồn mình trước đã tần mần thử chơi. Buồn mìń cướk dã tần mần qử cơi.

Màu hồ đã mất đi rồi, Màu hồ dã mất di zồi,

970.Thôi thôi vốn liếng đi đời nhà ma! 970. Qôi qôi vốn liếw di dời ńà ma.

Con kia đã bán cho ta, Kon kiê dã bán co ta,

Nhập ra phải cứ phép nhà tao đây. Ńập za fải kứ fép ńà tao dây.

Lão kia có giở bài bây, Lão kiê kó zở bài bây,

Chẳng văng vào mặt mà mày lại nghe. Cẳw văw vào mặt mà mày lại we.

975.Cớ sao chịu tốt một bề, 975. Kớ sao cịu tốt một bề,

Gái tơ mà đã ngứa nghề sớm sao? Gái tơ mã dã wướ wề lắm sao ?

Phải làm cho biết phép tao! Fải làm co biết fép tao,

Chập bì tiên rắp sấn vào ra tay. Cập bì tiên zắp sấn vào za tay.

Nàng rằng: Trời thẳm đất dày! Nàw zằw: Cời qẳm dất zày !

980.Thân này đã bỏ những ngày ra đi. 980. Qân này dã bỏ ńữw wày za di.

Thôi thì thôi có tiếc gì! Qôi qì qôi kó tiếk zì !

Sẵn dao tay áo tức thì giở ra. Sẵn zao tay áo tứk qì zở za.

Sợ gan nát ngọc liều hoa! Sợ gan nát wọk liều hoa !

Mụ còn trông mặt nàng đà quá tay. Mụ kòn côw mặt nàw dà kuá tay.

985.Thương ôi tài sắc bậc này, 985. Qươw ôi tài sắk bậk này,

Một dao oan nghiệt đứt dây phong trần. Một zao oan wiệt dứt zây fow cần.

Nỗi oan vỡ lở xa gần, Nỗi oan vỡ lở gần sa,

Trong nhà người chật một lần như nêm. Cow ńà wười cật một lần ńư nêm.

Nàng thì bằn bặt giấc tiên, Nàw qì bằn bặt zấk tiên,

32

990.Mụ thì cầm cập mặt nhìn hồn bay. 990. Mụ qì kầm kập mặt ńìn hồn bay.

Vực nàng vào chốn hiên tây, Vựk nàw vào cốn hiên tây,

Cắt người coi sóc chạy thầy thuốc thang. Kắt wười koi sók cạy qầy quốk qaw.

Nào hay chưa hết trần duyên, Nào hay cươ hết cần zuyên,

Trong mê dường đã đứng bên một nàng. Cow mê zườw dã dứw bên một nàw.

995.Rỉ rằng: Nhân quả dở dang, 995. Zỉ zằw : Ńân kuả zở zaw,

Đã toan trốn nợ đoạn trường được sao? Dã toan cốn nợ doạn cườw dượk sao ?

Số còn nặng nợ má đào, Số kòn nặw nợ má dào,

Người dầu muốn quyết trời nào đã cho. Wười zầu muốn kuyết, cời nào dã co.

Hãy xin hết kiếp liễu bồ, Hãy sin hết kiếp liễu bồ,

1000.Sông Tiền đường sẽ hẹn hò về sau. 1000. Sôw Tiền Dườw sẽ hẹn hò về sau.

Thuốc thang suốt một ngày thâu, Quốk qaw suốt một wày qâu,

Giấc mê nghe đã dàu dàu vừa tan. Zấk mê we dã zàu zàu vườ tan

Tú bà chực sẵn bên màn, Tú Bà cựk sẵn bên màn,

Lựa lời khuyên giải mơn man gỡ dần: Lượ lời xuyên zải mơn man gỡ zần :

1005.Một người dễ có mấy thân! 1005. Một wười zễ kó mấy qân !

Hoa xuân đương nhụy, ngày xuân còn dài. Hoa suân dươw ńuỵ, wày suân kòn zài.

Cũng là lỡ một lầm hai, Kũw là lỡ một lầm hai,

Đá vàng sao nỡ ép nài mưa mây! Dá vàw sao nỡ ép nài mươ mây !

Lỡ chân trót đã vào đây, Lỡ cân cót dã vào dây,

1010.Khóa buồng xuân để đợi ngày đào non. 1010. Xoá buồw suân dể dợi wày dào non.

Người còn thì của hãy còn, Wười kòn qì kuổ hãy kòn,

Tìm nơi xứng đáng là con cái nhà. Tìm nơi sứw dáw là kon kái nhà.

Làm chi tội báo oán gia, Làm ci tội báo oan za,

Thiệt mình mà hại đến ta hay gì? Qiệt mìń mà hại dến ta hay zì ?

1015.Kề tai mấy mỗi nằn nì, 1015. Kề tai mấy mỗi nằn nì,

Nàng nghe dường cũng thị phi rạch ròi. Nàw we zườw kũw qị fi zạc zòi.

Vả suy thần mộng mấy lời, Vả suy qần mộw mấy lời,

Túc nhân âu cũng có trời ở trong. Túk ńân âu kũw kó cời ở cow.

Kiếp này nợ trả chưa xong, Kiếp này nợ cả cươ sow,

1020.Làm chi thêm một nợ chồng kiếp sau! 1020. Làm ci qêm một nợ cồw kiếp sau !

Lặng nghe, thấm thía gót đầu, Lắw we, qấm qiế gật dầu,

Thưa rằng: Ai có muốn đâu thế này? Qươ zằw : Ai kó muốn dâu qế này ?

Được như lời, thế là may, Dượk ńư lời, qế là may,

Hẳn rằng mai có như rày cho chăng! Hẳn zằw mai kó ńư zày co căw !

1025.Sợ khi ong bướm đãi đằng, 1025. Sợ xi ow bướm dãi dằw,

33

Đến điều sống đục, sao bằng thác trong! Dến diều sốw dụk, sao bằw qák cow !

Mụ rằng: Con hãy thong dong, Mụ zằw : Kon hãy qow zow,

Phải điều lòng lại dối lòng mà chơi! Fải diều lòw lại zối lòw mà cơi !

Mai sau ở chẳng như lời, Mai sau ở cẳw ńư lời,

1030.Trên đầu có bóng mặt trời rạng soi. 1030. Cên dầu kó bów mặt cời zạw soi.

Thấy lời quyết đoán hẳn hoi, Qấy lời kuyết doán hẳn hoi,

Đành lòng, nàng cũng sẽ nguôi nguôi dần. Dàń lòw, nàw kũw sẽ wuôi wuôi zần.

Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân, Cướk lầu Wưw Bík xoá suân,

Vẻ non xa, tấm trăng gần, ở chung. Vẻ non sa, tấm căw gần ở cuw.

1035.Bốn bề bát ngát xa trông, 1035. Bốn bề bát wát sa côw,

Cát vàng cồn nọ, bụi hồng dặm kia. Kát vàw kồn nọ, bụi hồw zặm kiê.

Bẽ bàng mây sớm đèn khuya, Bẽ bàw mây sớm dèn xuyê,

Nửa tình, nửa cảnh như chia tấm lòng. Nưở tìń, nưở kảń ńư ciê tấm lòw.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng, Tưởw wười zưới wuyệt cén dồw,

1040.Tin sương luống những rày trông mai chờ. 1040. Tin sươw luốw ńữw zày côw mai cờ.

Bên trời góc bể bơ vơ, Bên cời gók bể bơ vơ,

Tấm son gột rửa bao giờ cho phai. Tấm son gột zưở bao zờ co fai.

Xót người tựa cửa hôm mai, Sót wuời tượ kưở hôm mai,

Quạt nồng ấp lạnh, những ai đó giờ? Kuạt nồw áp lạń, ńữw ai dó zờ ?

1045.Sân Lai cách mấy nắng mưa, 1045. Sân Lai kác mấy nắw mươ,

Có khi gốc tử đã vừa người ôm? Kó xi gốk tử dã vườ wười ôm ?

Buồn trông cửa bể chiều hôm, Buồn côw kưở bể ciều hôm,

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa? Quyền ai qấp qoáw káń buồm sa sa ?

Buồn trông ngọn nước mới sa, Buồn côw wọn nướk mới sa,

1050.Hoa trôi man mác, biết là về đâu? 1050. Hoa côi man mák, biết là về dâu ?

Buồn trông nội cỏ dàu dàu, Buồn côw nội kỏ zàu zàu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh. Cân mây mặt dất một màu sań sań.

Buồn trông gió cuốn mặt ghềnh Buồn côw zó kuốn mặt gềń,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồị Ầm ầm tiếw sów kêu kuań gế wồi.

1055.Chung quanh những nước non người, 1055. Cuw kuań ńữw nướk non wười,

Đau lòng lưu lạc, nên vài bốn câu. Dau lòw lưu lạk, nên vài bốn kâu. 

5. Kiều mắc lừa Sở Khanh (1057-1274) 5. Kiều mắk lườ Sỏ Xań (1057- 1274)

 

Ngậm ngùi rủ bước rèm châu, Wậm wùi zủ bướk zèm câu,

Cách tường, nghe có tiếng đâu họa vần. Kác tườw we kó tiếw dâu hoạ vần.

34

Một chàng vừa trạc thanh xuân, Một càw vườ cạk qań suân,

1060.Hình dong chải chuốt, áo khăn dịu dàng. 1060. Hìń zow cải cuốt, áo xăn zịu zàw.

Nghĩ rằng cũng mạch thư hương, We zằw kũw mạc qư hươw,

Hỏi ra mới biết rằng chàng Sở Khanh. Hỏi za mới biết zằw càw Sở Xań.

Bóng Nga thấp thoáng dưới mành, Bów Wa qấp qoáw zưới màń,

Trông nàng, chàng cũng ra tình đeo đai. Côw nàw, càw kũw za tìń deo dai.

1065.Than ôi! sắc nước hương trời, 1065. Qan ôi ! sắk nướk hươw cời,

Tiếc cho đâu bỗng lạc loài đến đây? Tiếk co dâu bỗw lạk loài dến dây ?

Giá đành trong nguyệt trên mây, Zá dàń cow wuyệt cên mây,

Hoa sao, hoa khéo đọa đày bấy hoa? Hoa sao, hoa xéo doạ dày bấy hoa ?

Tức gan riêng giận trời già, Tứk gan ziêw zận cời zà,

1070.Lòng này ai tỏ cho ta, hỡi lòng? 1070. Lòw ta ai tỏ co ta hỡi lòw ?

Thuyền quyên ví biết anh hùng, Quyền kuyên ví biết ań hùw,

Ra tay tháo cũi, sổ lồng như chơi! Za tay qáo kũi sổ lồw ńư cơi !

Song thu đã khép cánh ngoài, Sow qu dã xép káń woài,

Tai còn đồng vọng mấy lời sắt đanh. Tài kòn dồw vọw mấy lời sắt dań.

1075.Nghĩ người thôi lại nghĩ mình, 1075. Wĩ wười qôi lại wĩ mìń,

Cám lòng chua xót, nhạt tình chơ vơ. Kám lòw cuô sót, ńạt tìń cơ vơ.

Những là lần lữa nắng mưa, Ńữw là lần lưỡ nắw mươ,

Kiếp phong trần biết bao giờ mới thôi? Kiếp fow cần biết bao zờ mới qôi ?

Đánh liều nhắn một hai lời, Dáń liều ńắn một hai lời,

1080.Nhờ tay tế độ vớt người trầm luân. 1080. Ńờ tay tế dộ với wười cầm luân.

Mảnh tiên kể hết xa gần, Mảń tiên kể hết sa gần,

Nỗi nhà báo đáp, nỗi thân lạc loài. Nỗi ńà báo dáp, nỗi qân lạk loài.

Tan sương vừa rạng ngày mai, Tan sươw vườ zạw wày mai,

Tiện hồng nàng mới nhắn lời gửi sang. Tiện hồw nàw mới ńắn lời gửi saw.

1085.Trời tây lãng đãng bóng vàng, 1085. Cời tây lãw dãw bów vàw,

Phúc thư đã thấy tin chàng đến nơi. Fúk qư dã qấy tin càw dến nơi.

Mở xem một bức tiên mai, Mở sem một bứk tiên mai,

Rành rành tích việt có hai chữ đề. Zàń zàń tíc việt kó hai cữ dề.

Lấy trong ý tứ mà suy: Lấy cow ý tứ mà suy :

1090.Ngày hai mươi mốt, tuất thì phải chăng? 1090. Wày hai mươi mốt, tuất qì fải căw ?

Chim hôm thoi thót về rừng, Cim hôm qoi qóp về zừw,

Đóa trà mi đã ngậm trăng nửa vành. Doá cà mi dã wậm căw nưở vàń.

Tường đông lay động bóng cành, Tườw dôw lay dộw bów kàń,

Rẽ song, đã thấy Sở Khanh lẻn vào. Zẽ sow dã qấy Sở Xań lẻn vào.

35

1095.Sượng sùng đánh dạn ra chào, 1095. Sượw sùw dáń zạn za cào,

Lạy thôi, nàng mới rỉ tai ân cần. Lậy qôi, nàw mới zỉ tai ân kần.

Rằng: Tôi bèo bọt chút thân, Zằw tôi bèo bọt cút qân,

Lạc đàn mang lấy nợ nần yến anh. Lạk dàn maw lấy nợ nần yến ań.

Dám nhờ cốt nhục tử sinh, Zám ńờ kốt ńụk tử sinh,

1100.Còn nhiều kết cỏ ngậm vành về sau! 1100. Kòn ńiều kết kỏ wậm vàń về sau!

Lặng nghe, lẩm nhẩm gật đầu: Lắw we, lẩm bẩm gật dầu :

Ta đây phải mượn ai đâu mà rằng! Ta dây fải mượn ai dâu mà zằw !

Nàng đà biết đến ta chăng, Nàw dà biết dến ta căw,

Bể trầm luân, lấp cho bằng mới thôi! Bể cầm luân, lấp co bằw mới qôi !

1105.Nàng rằng: Muôn sự ơn người, 1105. Nàw zằw : muôn sự ơn wười,

Thế nào xin quyết một bài cho xong. Qế nào sin kuyết một bài co sow.

Rằng: Ta có ngựa truy phong, Zằw : Ta kó wượ cuy fow,

Có tên dưới trướng, vốn dòng kiện nhi. Kó tên zưới cướw, vốn zòw kiện ńi.

Thừa cơ lẻn bước ra đi, Qườ kơ lén bướk za di,

1110.Ba mươi sáu chước, chước gì là hơn. 1110. Ba mươi sáu cướk, cướk zì là hơn.

Dù khi gió kép, mưa đơn, Zù xi zó kép, mươ dơn,

Có ta đây cũng chẳng cơn cớ gì! Kó ta dây kũw cẳw kơn kớ zì !

Nghe lời nàng đã sinh nghi, We lời nàw dã siń wi,

Song đà quá đỗi, quản gì được thân. Sow dà kuá dỗi, kuản zì dượk qân.

1115.Cũng liều nhắm mắt đưa chân, 1115. Kũw liều ńắm mắt dươ cân,

Mà xem con Tạo xoay vần đến đâu! Mà sem kon Tạo soay vần dến dâu !

Cùng nhau lẻn bước xuống lầu, Kùw ńau lẻn bướk suốw lầu,

Song song ngựa trước, ngựa sau một đoàn. Sow sow wượ cướk, wượ sau một doàn.

Đêm thâu khắc lậu canh tàn, Dêm qâu xắk lậu kań tàn.

1120.Gió cây trút lá, trăng ngàn ngậm gương. 1120. Zó kây cút lá, căw wàn wậm gươw.

Lối mòn cỏ nhợt mù sương, Lối mòn kỏ ńợt mù sươw,

Lòng quê đi một bước đường, một đau. Lòw kuê di một bướk dườw một dau.

Tiếng gà xao xác gáy mau, Tiếw gà sao sák gáy mau,

Tiếng người đâu đã mái sau dậy dàng. Tiếw wười dâu dã mái sau zậy zàw.

Nàng càng thổn thức gan vàng, Nàw kàw qổn qứk gan vàw,

Sở Khanh đã rẽ dây cương lối nào! Sở Xań dã zẽ zây kươw lối nào !

Một mình khôn biết làm sao, Một mìń xôn biết làm sao,

Dặm rừng bước thấp, bước cao hãi hùng. Zặm zừw bướk qấp, bướk kao hãi hùw.

Hóa nhi thật có nỡ lòng, Hoá ńi qật kó nỡ lòw,

1130.Làm chi dày tía, vò hồng, lắm nau! 1130. Làm ci zày tiế, vò hồw, lắm nao !

36

Một đoàn đổ đến trước sau, Một doàn dổ dến cướk sau,

Vuốt đâu xuống đất, cánh đâu lên trời. Vuốt dâu suốw dất, káń dâu lên cời.

Tú bà tốc thẳng đến nơi, Tú Bà tốk qẳw dến nơi,

Hầm hầm áp điệu một hơi lại nhà. Hầm hầm áp diệu một hơi lại ńà.

1135.Hung hăng chẳng nói chẳng tra, 1135. Huw hăw cẳw nói cẳw ca,

Đang tay vùi liễu, giập hoa tơi bời. Daw tay zập liễu vùi hoa tơi bời.

Thịt da ai cũng là người, Qịt za ai kũw là wười,

Lòng nào hồng rụng, thắm rời chẳng đau. Lòw nào hồw zụw, qắm zời cẳw dau.

Hết lời thú phục, khẩn cầu, Hết lời qú fụk, xẩn kầu,

1140.Uốn lưng thịt đổ, cất đầu máu sa. 1140. Uốn lưw qịt dổ, kất dầu máu sa.

Rằng: Tôi chút phận đàn bà, Zằw : Tôi cút fận dàn bà,

Nước non lìa cửa, lìa nhà, đến đây. Nướk non liề kưở liề ńà dến dây.

Bây giờ sống chết ở tay, Bây zờ sốw cết ở tay,

Thân này đã đến thế này thì thôi! Qân này dã dến qế này qì qôi !

1145.Nhưng tôi có sá chi tôi, 1145. Ńưw tôi kó sá ci tôi,

Phận tôi đành vậy, vốn người để đâu? Fận tôi dàń vậy, vốn wười dể dâu ?

Thân lươn bao quản lấm đầu, Qân lươn bao kuản lấm dầu,

Chút lòng trinh bạch từ sau xin chừa! Cút lòw ciń bạc từ sau sin cườ!

Được lời mụ mới tùy cơ, Dượk lời mụ mới tuỳ kơ,

1150.Bắt người bảo lĩnh làm tờ cung chiêu. 1150. Bắt wười bảo lĩń làm tờ kuw ciêu.

Bày vai có ả Mã Kiều, Bày vai kó ả Mã Kiều,

Xót nàng, ra mới đánh liều chịu đoan. Sót nàw, za mới dáń liều cịu doan.

Mụ càng kể nhặt, kể khoan, Mụ kàw kể ńặt, kể xoan,

Gạn gùng đến mực, nồng nàn mới tha. Gạn gùw dến mựk nồw nàn mới qa.

1155.Vực nàng vào nghỉ trong nhà, 1155.Vựk nàw vào wỉ cow ńà,

Mã Kiều lại ngỏ ý ra dặn lời: Mã Kiều lại wỏ ý za zặn lời :

Thôi đà mắc lận thì thôi! Qôi dà mắk lận qì qôi !

Đi đâu chẳng biết con người Sở Khanh? Di dâu cẳw biết kon wười Sở Xań ?

Bạc tình, nổi tiếng lầu xanh, Bạk tìń nổi tiếw lầu sań,

1160.Một tay chôn biết mấy cành phù dung! 1160. Một tay côn biết mấy kàń fù zuw!

Đà đao lập sẵn chước dùng, Dà dao lập sẵn cướk zùw,

Lạ gì một cốt một đồng xưa nay! Lạ zì một kốt một dồw sươ nay !

Có ba mươi lạng trao tay, Kó ba mươi lạw cao tay,

Không dưng chi có chuyện này, trò kia! Xôw zưw ci kó cuyện này, cò kiê !

1165.Rồi ra trở mặt tức thì, 1165. Zồi za cở mặt tứk qì,

Bớt lời, liệu chớ sân si, thiệt đời! Bớt lời, liệu cớ sân si, qiệt qòi !

37

Nàng rằng: Thề thốt nặng lời, Nàw zằw : Qề qốt nặw lời,

Có đâu mà lại ra người hiểm sâu! Kó dâu mà lại za wười hiểm sâu !

Còn đương suy trước, nghĩ sau, Kòn dươw suy cướk, wĩ sau,

1170.Mặt mo đã thấy ở đâu dẫn vào. 1179. Mặt mo dã qấy ở dâu zẫn vào.

Sở Khanh lên tiếng rêu rao: Sở Xań lên tiếw zêu zao :

Rằng nghe mới có con nào ở đây. Zằw we mới kó kon nào ở dây.

Phao cho quyến gió rủ mây, Fao co kuyến zó zủ mây,

Hãy xem có biết mặt này là ai Hãy sem kó biết mặt này là ai.

1175.Nàng rằng: Thôi thế thì thôi! 1175. Nàw zằw : Qôi qế qì qôi !

Rằng không, thì cũng vâng lời là không! Zằw xôw, qì kũw vâw lời là xôw !

Sở Khanh quát mắng đùng đùng, Sở Xań kúat qáo dùw dùw,

Sấn vào, vừa rắp thị hùng ra tay, Sấn vào, vườ zắp qị hùw za tay.

Nàng rằng: Trời nhé có hay! Nàw zằw : Cời ńé kó hay !

1180.Quyến anh, rủ yến, sự này tại ai? 1180. Kuyến oań, zủ yến, sự này tại ai ?

Đem người giẩy xuống giếng khơi, Dem wười zẩy suốw ziếw xơi,

Nói rồi, rồi lại ăn lời được ngay! Nói zồi, zồi lại ăn lời dượk way !

Còn tiên tích việt ở tay, Kòn tiên tíc việt ở tay,

Rõ ràng mặt ấy, mặt này chứ ai? Zõ zàw mặt ấy, mặt này cứ ai ?

1185.Lời ngay, đông mặt trong ngoài, 1165. Lời way, dôw mặt cow woài,

Kẻ chê bất nghĩa, người cười vô lương! Kẻ cê bất wiễ, wười kười vô lươw !

Phụ tình án đã rõ ràng, Fụ tìń án dã zõ zàw,

Dơ tuồng, nghỉ mới kiếm đường tháo lui. Zơ tuồw , wỉ mới tìm dườw qáo lui.

Buồng riêng, riêng những sụt sùi: Buồw ziêw, ziêw ńữw sụt sùi,

1190.Nghĩ thân, mà lại ngậm ngùi cho thân. 1190. Wĩ qân, mà lại wậm wùi co qân.

Tiếc thay trong giá trắng ngần, Tiếk qay cow zá cắw wần,

Đến phong trần, cũng phong trần như ai! Dến fow cần, kũw fow cần ńư ai !

Tẻ vui cũng một kiếp người, Té za kũw một kiếp wười,

Hồng nhan phải giống ở đời mãi ru! Hồw ńan fải zốw ở dời mãi zu !

1195.Kiếp xưa đã vụng đường tu, 1195. Kiếp sươ dã vụw dườw tu,

Kiếp này chẳng kẻo đền bù mới xuôi! Kiếp này cẳw kẻo dền bù mới suôi !

Dù sao bình đã vỡ rồi, Zù sao bìń dã vỡ zồi,

Lấy thân mà trả nợ đời cho xong! Lấy qân mà cả nợ dời co song !

Vừa tuần nguyệt sáng, gương trong, Vườ tuần wuyệt sáw, gươw cow,

1200.Tú bà ghé lại thong dong dặn dò: 1200. Tú Bà gé lại qow zow zặn zò :

Nghề chơi cũng lắm công phu, Wề cơi kũw lắm kôw fu,

Làng chơi ta phải biết cho đủ điều. Làw cơi ta fải biết co dủ diều.

38

Nàng rằng: Mưa gió dập dìu, Nàw zằw: Mươ zó zập zìu,

Liều thân, thì cũng phải liều thế thôi! Liều qân qì kũw fải liều qế qôi !

1205.Mụ rằng: Ai cũng như ai, 1205. Mụ zằw : Ai kũw ńư ai,

Người ta ai mất tiền hoài đến đây? Wười ta ai mất tiền hoài dến dây ?

Ở trong còn lắm điều hay, Ở cow kòn lắm diều hay,

Nỗi đêm khép mở, nỗi ngày riêng chung. Nỗi dêm xép mở, nỗi wày ziêw cuw.

Này con thuộc lấy nằm lòng, Này kon quộk lấy nằm lòw,

1210.Vành ngoài bảy chữ, vành trong tám nghề. 1210. Vàń woài bảy cữ, vàń cow tám wề.

Chơi cho liễu chán, hoa chê, Cơi co liễu cán, hoa cê,

Cho lăn lóc đá, cho mê mẩn đời. Co lăn lók dá, co mê mẩn dời.

Khi khóe hạnh, khi nét ngài, Xi xoé hạń, xi nét wài,

Khi ngâm ngợi nguyệt, khi cười cợt hoa. Xi wâm wợi wuyệt, xi kười kợt hoa.

1215.Đều là nghề nghiệp trong nhà, 1215. Dều là wề wiệp cow ńà,

Đủ ngần ấy nết, mới là người soi. Dủ wần ấy nết, mới là wười woan.

Gót đầu vâng dạy mấy lời, Gót dầu vâw zạy mấy lời,

Dường chau nét nguyệt, dường phai vẻ hồng. Dườw cau nét wuyệt, dườw fai vẻ hồw.

Những nghe nói, đã thẹn thùng, Ńữw we nói, dã qẹn qùw,

1220.Nước đời lắm nỗi lạ lùng, khắt khe! 1220. Nướk dời lắm nỗi lạ lùw, xắt xe !

Xót mình cửa các, buồng khuê, Sót mìń kưở kák, buồw xuê,

Vỡ lòng, học lấy những nghề nghiệp hay! Vỡ lòw, họk lấy ńữw wề wiệp hay !

Khéo là mặt dạn, mày dày, Xéo là mặt zạn mày zày,

Kiếp người đã đến thế này thì thôi! Kiếp wười dã dến qế này qì qôi !

1225.Thương thay thân phận lạc loài, 1225. Qươw qay qân fận lạk loài,

Dẫu sao cũng ở tay người biết sao? Zẫu sao kũw ở tay wười biết sao ?

Lầu xanh, mới rủ trướng đào, Lầu sań mới zủ cướw dào,

Càng treo giá ngọc, càng cao phẩm người. Kàw ceo zá wọk, kàw kao fẩm wười.

Biết bao bướm lả, ong lơi, Biết bao bướm lả, ow lơi,

1230.Cuộc say đầy tháng, trận cười suốt đêm. 1230. Kuộk say dầy qáw, cận kười suốt dêm.

Dập dìu lá gió, cành chim, Zập zìu lá zó, kàń cim,

Sớm đưa Tống Ngọc, tối tìm Tràng Khanh. Sớm dưa Tốw Wọk, tối tìm Càw Xań.

Khi tỉnh rượu, lúc tàn canh, Xi tỉń zượu, lúk tàn kań,

Giật mình, mình lại thương mình xót xa. Zật mìń, mìń lại qươw mìń sót sa.

1235.Khi sao phong gấm rủ là, 1235. Xi sao fow gấm zủ là,

Giờ sao tan tác như hoa giữa đường? Xi sao tan ták ńư hoa zưỡ dườw ?

Mặt sao dày gió dạn sương, Mặt sao zày zó zạn sươw,

Thân sao bướm chán, ong chường bấy thân? Qân sao bướm cán, ow cườw bấy qân ?

39

Mặc người mưa Sở, mây Tần, Mặk wười mươ Sở, mây Tần,

1240.Những mình nào biết có xuân là gì! 1240. Ńữw mìń nào biết kó suân là zì !

Đôi phen gió tựa, hoa kề, Doi fen zó tượ, hoa kề,

Nửa rèm tuyết ngậm, bốn bề trăng thâu. Nưở zèm tuyết wậm, bốn bề căw qâu.

Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu, Kảń nào kảń cẳw deo sầu,

Người buồn, cảnh có vui đâu bao giờ! Wười buồn kảń kó vui dâu bao zờ !

1245.Đòi phen nét vẽ, câu thơ, 1245. Dòi fen nét vẽ, kâu qơ,

Cung cầm trong nguyệt, nước cờ dưới hoa, Kuw kầm cow wuyệt, nướk kờ zưới

hoa.

Vui là vui gượng kẻo mà, Vui là vui gượw kẻo mà,

Ai tri âm đó, mặn mà với ai? Ai ci âm dó, mặn mà với ai ?

Thờ ơ gió trúc, mưa mai, Qờ ơ zó cúk mươ mai,

1250.Ngẩn ngơ trăm nỗi, giùi mài một thân. 1250. Wẩn wơ căm nỗi, zùi mài một qân.

Ôm lòng đòi đoạn xa gần, Ôm lòw dòi doạn sa gần,

Chẳng vò mà rối, chẳng dần mà đau! Cẳw vò mà zối, cẳw zần mà dau !

Nhớ ơn chín chữ cao sâu, Ńớ ơn cín cữ kao sâu,

Một ngày một ngả bóng dâu tà tà. Một wày một wả bów zâu tà tà.

1255.Dặm ngàn, nước thẳm, non xa, 1255. Zặm wàn, nướk qẳm, non sa,

Nghĩ đâu thân phận con ra thế này! Wĩ dâu qân fận kon za qế này !

Sân hòe đôi chút thơ ngây Sân hoè dôi cút qơ wây,

Trân cam, ai kẻ đỡ thay việc mình? Câm kan, ai kẻ dỡ qay việk mìń ?

Nhớ lời nguyện ước ba sinh, Ńớ lời wuyện ướk ba siń,

1260.Xa xôi ai có thấu tình chăng ai? 1260. Sa sôi ai kó qấu tìń căw ai ?

Khi về hỏi liễu Chương đài, Xi về hỏi liễu Cươw đài,

Cành xuân đã bẻ cho người chuyên tay. Kàń suân dã bẻ co wười cuyên tay.

Tình sâu mong trả nghĩa dày, Tìń sâu mow cả wiễ zày,

Hoa kia đã chắp cành này cho chưa? Hoa kiê dã cắp kàń này co cươ ?

1265.Mối tình đòi đoạn vò tơ, 1265. Mối tìń dòi doạn vò tơ,

Giấc hương quan luống lần mơ canh dài. Zấk hươw kuan luốw lần mơ kań zài.

Song sa vò võ phương trời, Sow sa vò võ fươw cời,

Nay hoàng hôn, đã lại mai hôn hoàng. Nay hoàw hôn, dã lại mai hôn hoàw.

Lần lần thỏ bạc ác vàng, Lần lần qỏ bạk ák vàw,

1270.Xót người trong hội đoạn tràng đòi cơn! 1270. Sót wười cow hội doạn càw dòi kơn !

Đã cho lấy chữ hồng nhan, Dã co lấy cữ hồw ńan,

Làm cho, cho hại, cho tàn, cho cân! Làm co, co hại, co tàn, co kân !

Đã đày vào kiếp phong trần, Dã dày vào kiếp hồw cần,

40

Sao cho sỉ nhục một lần mới thôi! Sao co sỉ ńụk một lần mới qôi ! 

6. Kiều gặp Thúc Sinh (1275-1472) 6. Kiều gặp Qúk Siń (1275-1472)

 

1275.Khách du bỗng có một người, 1275. Xác zu bỗw kó một wười,

Kỳ Tâm họ Thúc cũng nòi thư hương. Kì Tâm họ Qúk kũw nòi qư hươw,

Vốn người huyện Tích châu Thường, Vốn wười huyện Tík câu Qườw,

Theo nghiêm đường mở ngôi hàng Lâm Tri. Qeo wiêm dườw mở wôi làw Lâm Ci.

Hoa khôi mộ tiếng Kiều nhi, Hoa xôi mộ tiếw Kiều ńi,

1280.Thiếp hồng tìm đến hương khuê gửi vào. 1280. Qiếp hồw tìm dến hươw xuê gửi vào.

Trướng tô giáp mặt hoa đào, Cướw tô záp mặt ań dào,

Vẻ nào chẳng mặn nét nào chẳng ưa? Vẻ nào cẳw mặn, nét nào cẳw ươ ?

Hải đường mơn mởn cành tơ, Hai dườw mơn mở kàń tơ,

Ngày xuân càng gió càng mưa càng nồng. Wày suân kàw zó kàw mươ kàw nồw.

1285.Nguyệt hoa hoa nguyệt não nùng, 1385. Wuyệt hoa, hoa wuyệt não nùw,

Đêm xuân ai dễ cầm lòng được chăng? Dêm suân ai nỡ kầm lòw dượk căw ?

Lạ gì thanh khí lẽ hằng, Lạ zì qań xí lẽ hằw,

Một dây một buộc ai giằng cho ra. Một zây một buộk ai zằw co za.

Sớm đào tối mận lân la, Sớm dào, tối mận lân la,

1290.Trước còn trăng gió sau ra đá vàng. 1290. Cướk kòn căw zó, sau za dá vàw.

Dịp đâu may mắn lạ dường, Zịp dâu may mắn lạ zườw,

Lại vừa gặp khoảng xuân đường lại quê. Lại vườ gặp xoảw suân dườw lại kuê.

Sinh càng một tỉnh mười mê, Siń kàw một tỉń mười mê,

Ngày xuân lắm lúc đi về với xuân. Wày suân lắm lúk di về với suân.

1295.Khi gió gác khi trăng sân, 1295. Xi zó gák, xi căw sân,

Bầu tiên chuốc rượu câu thần nối thơ. Bầu tiên cuốk zượu kâu qần nói qơ.

Khi hương sớm khi trà trưa, Xi hươw sớm, xi cà cươ,

Bàn vây điểm nước đường tơ họa đàn. Bàn vây diểm nướk, dườw tơ hoạ dàn.

Miệt mài trong cuộc truy hoan, Miệt mài cow việk cuy hoan,

1300.Càng quen thuộc nết càng dan díu tình. 1300. Kàw kuen quộk nết, kàw zan zíu tìń.

Lạ cho cái sóng khuynh thành, Lạ co kái sów xuyń qàń,

Làm cho đổ quán xiêu đình như chơi. Làm co dổ kuán siêu dìń như cơi.

Thúc sinh quen thói bốc trời, Qúk Siń kuen qói bốk cời,

Trăm nghìn đổ một trận cười như không. Căm wìn dổ một cận kười ńư xôw.

1305.Mụ càng tô lục chuốt hồng, 1305. Mụ kàw tô lụk cuốt hồw,

Máu tham hễ thấy hơi đồng thì mê. Máu qam hễ qấy hơi dồw qì mê.

41

Dưới trăng quyên đã gọi hè, Zưới căw kuyên dã gọi hè,

Đầu tường lửa lựu lập loè đâm bông. Dầu tườw lưở lựu lập loè dâm bôw.

Buồng the phải buổi thong dong, Buồw qe fải buổi qow zow,

1310.Thang lan rủ bức trướng hồng tẩm hoa. 1310. Qaw lan zủ bứk cướw hồw tẩm hoa.

Rõ màu trong ngọc trắng ngà! Zõ màu cow wọk cắw wà !

Dày dày sẵn đúc một tòa thiên nhiên. Zày zày sẵn dúk một toà qiên ńiên.

Sinh càng tỏ nét càng khen, Siń kàw tỏ nét kàw xen,

Ngụ tình tay thảo một thiên luật đường. Wụ tìń tay qảo một qiên luật dườw.

1315.Nàng rằng: Vâng biết ý chàng. 1315. Nàw zằw : Vâw biết ý càw,

Lời lời châu ngọc hàng hàng gấm thêu. Lời lời câu wọk hàw hàw gấm qêu.

Hay hèn lẽ cũng nối điêu, Hay hèn lẽ kũw nối diêu,

Nỗi quê nghĩ một hai điều ngang ngang. Nỗi kuê wĩ một hai diều waw waw.

Lòng còn gửi áng mây Vàng. Lòw kòn gửi áń mây vàw,

1320.Họa vần xin hãy chịu chàng hôm nay. 1320. Hoạ vần sin hãy cịu càw hôm nay.

Rằng: Sao nói lạ lùng thay! Zằw : Sao nói lạ lùw qay !

Cành kia chẳng phải cỗi này mà ra? Kàń kiê cẳw fải kội này mà za ?

Nàng càng ủ đột thu ba, Nàw kàw ủ zột qu ba,

Đoạn trường lúc ấy nghĩ mà buồn tênh: Doạn cườw xi ấy wĩ mà buồn têń :

1325.Thiếp như hoa đã lìa cành, 1325. Qiếp ńư hoa dã liề kàń,

Chàng như con bướm lượn vành mà chơi. Càw ńư kon bướm lượn vàń mà cơi.

Chúa xuân đành đã có nơi, Cuố suân dàń dã kó nơi,

Vắn ngày thôi chớ dài lời làm chi. Vắn wày qôi cớ zài lời làm ci.

Sinh rằng: Từ thuở tương tri, Siń zằw : Từ quở tươw ci,

1330.Tấm riêng riêng những nặng vì nước non. 1330. Tấm ziêw ziêw ńữw nặw vì nướk non.

Trăm năm tính cuộc vuông tròn, Căm năm tíń kuộk vuôw còw,

Phải dò cho đến ngọn nguồn lạch sông. Fải zò co dến wọn wuồn lạk sôw.

Nàng rằng: Muôn đội ơn lòng. Nàw zằw : Muốn dội ơn lòw,

Chút e bên thú bên tòng dễ đâu. Cút e bên qú bên tòw zễ dâu.

1335.Bình Khang nấn ná bấy lâu, 1335. Bìń Xaw nấn ná bấy lâu,

Yêu hoa yêu được một màu điểm trang. Yêu hoa yêu dượk một màu diểm caw.

Rồi ra lạt phấn phai hương, Zồi za lạt fấn fai hươw,

Lòng kia giữ được thường thường mãi chăng? Lòw kiê zữ dượk qườw qườw mãi căw ?

Vả trong thềm quế cung trăng, Và cow qềm kuế kuw căw,

1340.Chủ trương đành đã chị Hằng ở trong. 1340. Củ cươw dàń dã cị Hằw ở cow.

Bấy lâu khăng khít dải đồng, Bấy lâu xăw xít zải dồw,

Thêm người người cũng chia lòng riêng tây. Qêm wười wười kũw ciê lòw ziêw tây.

42

Vẻ chi chút phận bèo mây, Zẻ ci cút fận bèo mây,

Làm cho bể ái khi đầy khi vơi. Làm co bể ái xi dầy xi vơi.

1345.Trăm điều ngang ngửa vì tôi, 1345. Căm diều waw wưở vì tôi,

Thân sau ai chịu tội trời ấy cho? Qân sau ai cịu tội cời ấy co ?

Như chàng có vững tay co, Ńư càw kó vữw tay ko,

Mười phần cũng đắp điếm cho một vài. Mưòi fần kũw dắp diếm co một vài.

Thế trong dầu lớn hơn ngoài, Qế cow zầu lớn hơn woài,

1350.Trước hàm sư tử gửi người đằng la. 1350. Cướk hàm sư tử gửi wười dằw la.

Cúi đầu luồn xuống mái nhà, Kúi dầu luồn suốw mái ńà,

Giấm chua lại tội bằng ba lửa nồng. Zấm cuô lại tội bằw ba lưở nồw.

Ở trên còn có nhà thông, Ở cên kòn kó ńà qôw,

Lượng trên trông xuống biết lòng có thương? Lượw cên côw suốw biết lòw kó qươw ?

1355.Sá chi liễu ngõ hoa tường? 1355. Sá ci liễu wõ hoa tườw,

Lầu xanh lại bỏ ra phường lầu xanh. Lầu sań lại bỏ za fườw lầu sań.

Lại càng dơ dáng dại hình, Lại kàw zơ záw zại hìń,

Đành thân phận thiếp ngại danh giá chàng. Dàń qân fận qiếp, wại zań zá càw.

Thương sao cho vẹn thì thương. Qươw sao co vẹn qì qươw,

1360.Tính sao cho vẹn mọi đường xin vâng. 1360. Tíń sao co vẹn mọi dườw sin vâw.

Sinh rằng: Hay nói đè chừng! Siń zằw : Hay nói zè cừw !

Lòng đây lòng đấy chưa từng hay sao? Lòw dây lòw dấy cươ từw hay sao ?

Đường xa chớ ngại Ngô Lào, Dườw sa cớ wại Wô Lào,

Trăm điều hãy cứ trông vào một ta. Căm diều hãy kứ côw vào một ta.

1365.Đã gần chi có điều xa? 1365. Dã gần ci kó diều sa ?

Đá vàng đã quyết phong ba cũng liều. Dá vàw dã kuyết, fow ba kũw liều.

Cùng nhau căn vặn đến điều, Kùw ńau kăn vặn dến diều,

Chỉ non thề bể nặng gieo đến lời. Cỉ non qề bể nặw zeo dến lời.

Nỉ non đêm ngắn tình dài, Nỉ non dêm wắn tìń zài,

1370.Ngoài hiên thỏ đã non đoài ngậm gương. 1370. Woài hiên qỏ dã non doài wậm sươw.

Mượn điều trúc viện thừa lương, Mượn diều cúk viện qừa lươw,

Rước về hãy tạm giấu nàng một nơi. Zướk về hãy tạm zấu nàw một nơi.

Chiến hòa sắp sẵn hai bài, Ciến hoà sắp sẵn hai bài,

Cậy tay thầy thợ mượn người dò la. Kậy tay qầy qợ, mượn wười zò la.

1375.Bắn tin đến mặt Tú bà, 1375. Bắn tin dến mặt Tú Bà,

Thua cơ mụ cũng cầu hòa dám sao. Quô kơ mụ kũw kầu hoà zám sao.

Rõ ràng của dẫn tay trao, Zõ zàw kuổ zẫn tay cao,

Hoàn lương một thiếp thân vào cửa công. Hoàn lươw một qiếp qân vào kưở kôw.

43

Công tư đôi lẽ đều xong, Kôw tư dôi lẽ dều sow,

1380.Gót tiên phút đã thoát vòng trần ai. 1380. Gót tiên fút dã qoát vòw cần ai.

Một nhà sum họp trúc mai, Một ńà sum họp cúk mai,

Càng sâu nghĩa bể càng dài tình sông. Kàw sâu wiễ bể kàw zài tìń sôw.

Hương càng đượm lửa càng nồng, Hươw kàw dượm, lưở kàw nồw,

Càng sôi vẻ ngọc càng lồng màu sen. Kàw sôi vẻ wọk, kàw lồw màu son.

1385.Nửa năm hơi tiếng vừa quen, 1385. Nưở năm hơi tiếw vườ kuen,

Sân ngô cành biếc đã chen lá vàng. Sân wô kàń biếk dã cen lá vàw.

Giậu thu vừa nảy giò sương, Zậu qu vườ nảy zò sươw,

Gối yên đã thấy xuân đường đến nơi. Gối yên dã qấy suân dườw đến nơi.

Phong lôi nổi trận bời bời, Fow lôi nổi cận bời bời,

1390.Nặng lòng e ấp tính bài phân chia. 1390. Nặw lòw e ấp tíń bài fân ciê.

Quyết ngay biện bạch một bề, Kuyết way biện bạc một bề,

Dạy cho má phấn lại về lầu xanh. Zạy co má fấn lại về lầu sań.

Thấy lời nghiêm huấn rành rành, Qấy lời wiêm huấn zàń zàń,

Đánh liều sinh mới lấy tình nài kêu. Dáń liều Siń mới lấy tìń nài kêu.

1395.Rằng: Con biết tội đã nhiều, 1395. Zằw : Kon biết tội dã ńiều,

Dẫu rằng sấm sét búa rìu cũng cam. Zẫu zằw sấm sét buố zìu kũw kam.

Trót vì tay đã nhúng chàm, Cót vì tay dã ńúw càm,

Dại rồi còn biết khôn làm sao đây. Zại zồi kòn biết xôn làm sao dây.

Cùng nhau vả tiếng một ngày, Kùw ńau vả tiếw một wày,

1400.Ôm cầm ai nỡ dứt dây cho đành. 1400. Ôm kầm ai nỡ zứt zây co dàń.

Lượng trên quyết chẳng thương tình, Lượw cên kuyết cẳw qươw tìń,

Bạc đen thôi có tiếc mình làm chi. Bạk den qôi kó tiếk mìń làm ci.

Thấy lời sắt đá tri tri, Qấy lời sắt dá ci ci,

Sốt gan ông mới cáo quì cửa công. Sót gan ôw mới káo kuỳ kưở kôw.

1405.Đất bằng nổi sóng đùng đùng, 1405. Dất bằw nổi sów dùw dùw,

Phủ đường sai lá phiếu hồng thôi tra. Fủ dườw sai lá fiếu hồw qôi ca.

Cùng nhau theo gót sai nha, Kùw ńau qeo gót sai nha,

Song song vào trước sân hoa lạy quì. Sow sow vào cướk sân hoa lạy kuỳ.

Trông lên mặt sắt đen sì, Côw lên mặt sắt den sì,

1410.Lập nghiêm trước đã ra uy nặng lời: 1410. Lập wiêm cướk dã za uy nặw lời:

Gã kia dại nết chơi bời, Gã kiê zại nết cơi bời,

Mà con người thế là người đong đưa. Là kon wười qế là wười dow dươ.

Tuồng chi hoa thải hương thừa, Tuồw ci hoa qải hươw qườ,

Mượn màu son phấn đánh lừa con đen. Mượn màu son fấn dáń lườ kon den.

44

1415.Suy trong tình trạng nguyên đơn, 1415. Suy cow tìń cạw wuyên dơn.

Bề nào thì cũng chưa yên bề nào. Bề nào qì kũw cươ yên bề nào.

Phép công chiếu án luận vào. Fép kôw ciếu án luận vào,

Có hai đường ấy muốn sao mặc mình. Kó hai dườw ấy muốn sao mặk mìń.

Một là cứ phép gia hình, Một là kứ fép za dìń,

1420.Một là lại cứ lầu xanh phó về. 1420. Một là lại kứ lầu sań fó về.

Nàng rằng: đã quyết một bề! Nàw zằw : dã kuyết một bề !

Nhện này vương lấy tơ kia mấy lần. Ńện này vươw lấy tơ kiê mấy lần.

Đục trong thân cũng là thân. Dụk cow qân kũw là qân,

Yếu thơ vâng chịu trước sân lôi đình! Yếu qơ vâw cịu cướk sân lôi dìń.

1425.Dạy rằng: Cứ phép gia hình! 1425. Zạy zằw : Kứ fép za hìń !

Ba cây chập lại một cành mẫu đơn. Ba kây cụm lại một kàń mẫu dơn.

Phận đành chi dám kêu oan, Fận dàń ci zám kêu oan,

Đào hoen quẹn má liễu tan tác mày. Dào hoen kuẹn má, liễu tan ták mày.

Một sân lầm cát đã đầy, Một sân lầm kát dã dầy,

1430.Gương lờ nước thủy mai gầy vóc sương. 1430. Gươw lờ nướk quỷ, mai gầy vók sươw.

Nghĩ tình chàng Thúc mà thương, Wĩ tìń càw Qúk kàw qươw,

Nẻo xa trông thấy lòng càng xót xa. Nẻo sa côw qấy lòw kàw sót sa.

Khóc rằng: Oan khốc vì ta! Xók zằw : Oan xốk vì ta !

Có nghe lời trước chẳng đà lụy sau. Kó we lời cướk cẳw dà luỵ sau.

1435.Cạn lòng chẳng biết nghĩ sâu. 1435. Kạn lòw cẳw biết wĩ sâu,

Để ai trăng tủi hoa sầu vì ai. Dể ai căw tủi hoa sầu vì ai.

Phủ đường nghe thoảng vào tai, Fủ dườw we qoảw vào tai,

Động lòng lại gạn đến lời riêng tây. Dộw lòw lại gạn dến lời ziêw tây.

Sụt sùi chàng mới thưa ngay, Sụt sùi càw mới qươ way,

1440.Đầu đuôi kể lại sự ngày cầu thân: 1440. Dầu duôi kể lại sự wày kầu qân,

Nàng đà tính hết xa gần, Nàw dà tíń hết sa gần,

Từ xưa nàng đã biết thân có rày. Từ sươ nàw dã biết qân kó zày.

Tại tôi hứng lấy một tay, Tội tôi hứw lấy một tay,

Để nàng cho đến nỗi này vì tôi. Dể nàw co dến nỗi này vì tôi.

1445.Nghe lời nói cũng thương lời, 1445. We lời nói kũw qươw lời,

Dẹp uy mới dạy cho bài giải vi. Zẹp uy mới zạy co bài zải vi.

Rằng: Như hẳn có thế thì Zằw : Ńư hẳn kó qế qì

Trăng hoa song cũng thị phi biết điều. Căw hoa, sow kũw qị fi biết diều.

Sinh rằng: Chút phận bọt bèo, Siń zằw : Cút fận bọt bèo,

1450.Theo đòi vả cũng ít nhiều bút nghiên. 1450. Qeo dòi và kũw ít ńiều bút wiên.

45

Cười rằng: đã thế thì nên! Kười zằw : Dã qế qì nên,

Mộc già hãy thử một thiên trình nghề. Mộk zà hãy qử một qiên cìń wề.

Nàng vâng cất bút tay đề, Nàw vâw kất bút tay dề,

Tiên hoa trình trước án phê xem tường. Tiên hoa cìń cướk án fê sem tườw.

1455.Khen rằng: Giá đáng Thịnh đường! 1455. Xen zằw : Zá dáw Qịń dườw,

Tài này sắc ấy nghìn vàng chưa cân! : Tài này sắk ấy wìn vàw cươ kân !

Thật là tài tử giai nhân, Qật là tài tử zai ńân,

Châu Trần còn có Châu Trần nào hơn? Câu Cần kòn kó Câu Cần nào hơn ?

Thôi đừng rước dữ cưu hờn, Qôi dừw zướk zữ kưu hờn,

1460.Làm chi lỡ nhịp cho đòn ngang cung. 1460. Làm ci lỡ ńịp co dòn waw kuw.

Đã đưa đến trước cửa công, Dã dem dến cướk kưở kôw,

Ngoài thì là lý song trong là tình. Woài qì là lí, sow cow là tìń.

Dâu con trong đạo gia đình, Zâu kon cow dạo za dìń,

Thôi thì dẹp nỗi bất bình là xong. Qôi qì zẹp nỗi bất bìń là sow.

1465.Kíp truyền sắm sửa lễ công, 1465. Kíp cuyền sắm sưở lễ kôw,

Kiệu hoa cất gió đuốc hồng điểm sao. Kiệu hoa kất zó, duốk hồw diểm sao.

Bày hàng cổ xúy xôn xao, Bày hàw kổ suý sôn sao,

Song song đưa tới trướng đào sánh đôi. Sow sow dươ tới cướw dào sáń dôi.

Thương vì hạnh trọng vì tài, Qươw vì hạń, cọw vì tài,

1470.Thúc ông thôi cũng dẹp lời phong ba. 1470. Qúk ôw qôi kũw zẹp lời fow ba.

Huệ lan sực nức một nhà, Huệ lan sựk nứk một ńà,

Từng cay đắng lại mặn mà hơn xưa. Từ kay dắw lại mặn mà hơn sươ.

 

7. Kiều và Hoạn Thư (1473-1704) 7. Kiều và Hoạn Qư (1473 - 1704)

 

Mảng vui rượu sớm cờ trưa, Mảw vui zượu sớm kờ cươ,

Đào đà phai thắm sen vừa nẩy xanh. Dào dà fai qắm, sen vườ nẩy sań.

1475.Trướng hồ vắng vẻ đêm thanh, 1475. Cướw hồ vắw vẻ dêm qań,

E tình nàng mới bày tình riêng chung: E tìń nàw mới bày tìń ziêw cuw.

Phận bồ từ vẹn chữ tòng, Fận bồ từ vẹn cữ tòw,

Đổi thay nhạn yến đã hòng đầy niên. Dổi qay ńạn yến dã hòw dầy niên.

Tin nhà ngày một vắng tin, Tin ńà wày một vắw tin,

1480.Mặn tình cát lũy lạt tình tào khang. 1480. Mặn tìń kát luỹ, lạt tìń tào xaw.

Nghĩ ra thật cũng nên đường, Wĩ za qật kũw nên dườw,

Tăm hơi ai dễ giữ giàng cho ta? Tăm hơi ai zễ zữ zàw co ta.

Trộm nghe kẻ lớn trong nhà, Cộm we kẻ lớn cow ńà,

46

Ở vào khuôn phép nói ra mối đường. Ở vào xuôn fép, nói za mối dườw.

1485.E thay những dạ phi thường, 1485. E qay nhữw zạ fi qườw,

Dễ dò rốn bể khôn lường đáy sông! Zễ zò zốn bể, xôn lườw dáy sôw !

Mà ta suốt một năm ròng, Mà ta suốt một năm zòw,

Thế nào cũng chẳng giấu xong được nào Qế nào kũw cẳw zấu sow dượk nào.

Bấy chầy chưa tỏ tiêu hao, Bây zờ cươ kó tiêu hao,

1490.Hoặc là trong có làm sao chăng là? 1490. Hoặk là cow kó làm sao căw là ?

Xin chàng kíp liệu lại nhà, Sin càw kíp liệu lại ńà,

Trước người đẹp ý sau ta biết tình. Cướk wười dẹp ý, sau ta biết tìń.

Đêm ngày giữ mức giấu quanh, Dêm wày zữ mứk zấu kuań,

Rày lần mai lữa như hình chưa thông. Zày lần mai lưỡ ńư hìń cươ qôw.

1495.Nghe lời khuyên nhủ thong dong, 1495. We lời xuyên ńủ qow zow,

Đành lòng sinh mới quyết lòng hồi trang. Dàń lòw Siń mới kuyết lòw hồi caw.

Rạng ra gửi đến xuân đường, Zạw za gửi dến suân dườw,

Thúc ông cũng vội giục chàng ninh gia. Qúk ôw kũw vội zụk càw Niń za.

Tiễn đưa một chén quan hà, Tiễn dươ một cén kuan hà,

1500.Xuân đình thoắt đã dạo ra cao đình. 1500. Suân dìń thoắt dã zạo za Kao dìń.

Sông Tần một dải xanh xanh, Sôw Tần một zải sań sań,

Loi thoi bờ liễu mấy cành Dương quan. Loi qoi bờ liễu mấy kàń Zươw kuan.

Cầm tay dài ngắn thở than, Kầm tay zài wắn qở qan,

Chia phôi ngừng chén hợp tan nghẹn lời. Ciê fôi wừw cén, hợp tan wẹn lời.

1505.Nàng rằng: Non nước xa khơi, 1505. Nàw zằw : Non nướk sa xơi,

Sao cho trong ấm thì ngoài mới êm. Sao co cow ấm qì woài mới êm.

Dễ lòa yếm thắm trôn kim, Zễ loà yếm qắm côn kim,

Làm chi bưng mắt bắt chim khó lòng! Làm ci bưw mắt bắt cim xó lòw!

Đôi ta chút nghĩa đèo bòng, Dôi ta cút wiễ dèo bòw

1510.Đến nhà trước liệu nói sòng cho minh. 1510. Dến ńà cướk liệu nói sòw co miń.

Dù khi sóng gió bất tình, Zù xi sów zó bất tìń,

Lớn ra uy lớn tôi đành phận tôi. Lớn za uy lớn, tôi dàń fận tôi.

Hơn điều giấu ngược giấu xuôi. Hơn diều zấu wượk zấu suôi,

Lại mang những việc tày trời đến sau. Lại maw ńữw việk tày cời dến sau ?

1515.Thương nhau xin nhớ lời nhau, 1515. Qươw ńau sin ńớ lời ńau,

Năm chầy cũng chẳng đi đâu mà chầy. Năm cầy kũw cẳw di dâu mà cầy.

Chén đưa nhớ bữa hôm nay, Cén dươ ńớ bưỡ hôm nay,

Chén mừng xin đợi ngày này năm sau! Cén mừw sin dợi wày này năm sau

Người lên ngựa kẻ chia bào, Wười lên wượ, kẻ ciê bào,

47

1520.Rừng phong thu đã nhuốm màu quan san. 1520. Zừw fow qu dã ńuốm màu kuan san.

Dặm hồng bụi cuốn chinh an, Zặm hồw bụi kuốn ciń an,

Trông người đã khuất mấy ngàn dâu xanh. Côw wười dã xuất mấy wàn zâu sań.

Người về chiếc bóng năm canh, Wười về ciếk bów năm kań,

Kẻ đi muôn dặm một mình xa xôi. Kẻ di muôn zặm một mìń sa sôi.

1525.Vầng trăng ai xẻ làm đôi, 1525. Vầw căw ai sẻ làm dôi,

Nửa in gối chiếc, nửa soi dặm trường. Nưở in gối ciếk, nưở soi zặm cườw.

Kể chi những nỗi dọc đường, Kể ci ńữw nỗi zọk dườw,

Buồn trong này nỗi chủ trương ở nhà: Buồn cow này nỗi củ cươw ở ńà :

Vốn dòng họ Hoạn danh gia, Vốn zòw họ Hoạn zań za,

1530.Con quan Lại Bộ tên là Hoạn Thư. 1539. Kon kuan Lại bộ tên là Hoạn Qư.

Duyên đằng thuận nẻo gió đưa, Zuyên dằw quận nẻo zó dươ,

Cùng chàng kết tóc xe tơ những ngày. Càw kàw kắt tók se tơ ńữw wày.

Ở ăn thì nết cũng hay, Ở ăn qì nết kũw hay,

Nói điều ràng buộc thì tay cũng già. Nói diều zàw buộk qì tay kũw zà.

1535.Từ nghe vườn mới thêm hoa, 1535. Từ we vườn mới qêm hoa,

Miệng người đã lắm tin nhà thì không. Miệw wười dã lắm tin ńà qì xôw.

Lửa tâm càng dập càng nồng, Lưở tâm kàw zập kàw nồw,

Trách người đen bạc ra lòng trăng hoa: Các wười den bạk za wười căw hoa.

Ví bằng thú thật cùng ta, Ví bằw qú qật kùw ta,

1540.Cũng dung kẻ dưới mới là lượng trên. 1540. Kũw zuw kẻ zưới mới là wười cên.

Dại chi chẳng giữ lấy nền, Zại ci cẳw zữ lấy nền,

Tốt chi mà rước tiếng ghen vào mình? Tốt ci mà zướk tiếw gen vào mìń.

Lại còn bưng bít giấu quanh, Lại kòn bưw bít zấu kuań,

Làm chi những thói trẻ ranh nực cười! Làm ci ńữw qói cẻ zań nựk kười !

1545.Tính rằng cách mặt khuất lời, 1545. Tíń zằw kác mặt xuất lời,

Giấu ta ta cũng liệu bài giấu cho! Zấu ta ta kũw liệu bài zấu co.

Lo gì việc ấy mà lo, Lo zì việk ấy mà lo,

Kiến trong miệng chén có bò đi đâu? Kiến cow miệw cén kó bò đi dâu ?

Làm cho nhìn chẳng được nhau, Làm co ńìn cẳw dượk ńau,

1550.Làm cho đầy đọa cất đầu chẳng lên! 1550. Làm co dầy doạ kất dầu cẳw lên!

Làm cho trông thấy nhãn tiền, Làm co côw qấy ńãn tiền,

Cho người thăm ván bán thuyền biết tay. Co wười qăm ván bán quyền biết tay.

Nỗi lòng kín chẳng ai hay, Nỗi lòw kín cẳw ai hay,

Ngoài tai để mặc gió bay mái ngoài. Woài tai dể mặk zó bay mái woài.

1555.Tuần sau bỗng thấy hai người, 1555. Tuần sau bỗw qấy hai wười,

48

Mách tin ý cũng liệu bài tâng công. Mác tin ý kũw liệu bài tâw kôw.

Tiểu thư nổi giận đùng đùng: Tiểu qư nổi zận dùw dùw,

Gớm tay thêu dệt ra lòng trêu ngươi! Gớm tay qêu zệt za lòw cêu wươi !

Chồng tao nào phải như ai, Cồw tao nào fải ńư ai,

1560.Điều này hẳn miệng những người thị phi! 1560. Diều này hẳn miệw ńữw wười qị fi !

Vội vàng xuống lệnh ra uy, Vội vàw suốw lệń za uy,

Đứa thì vả miệng đứa thì bẻ răng. Dướ qì vả miệw, dướ qì bẻ zăw.

Trong ngoài kín mít như bưng. Cow woài kín mít như bưw,

Nào ai còn dám nói năng một lời! Nào ai kòn zám nói năw một lời !

1565.Buồng đào khuya sớm thảnh thơi, 1565. Buồw dào xuyơ sớm qảń qơi,

Ra vào một mực nói cười như không. Za vào một mựk nói kười ńư xôw.

Đêm ngày lòng những dặn lòng, Dêm wày lòw ńữw zặn lòw,

Sinh đà về đến lầu hồng xuống yên. Siń dà về dến lầu hồw suốw yên.

Lời tan hợp nỗi hàn huyên, Lời tan hợp, nỗi hàn huyên,

1570.Chữ tình càng mặn chữ duyên càng nồng. 1570. Cữ tìń kàw mặn, cữ zuyên kàw nồw.

Tẩy trần vui chén thong dong, Tẩy cần vui cén qow zow,

Nỗi lòng ai ở trong lòng mà ra. Nỗi lòw ai ở cow lòw mà za.

Chàng về xem ý tứ nhà, Càw về sem ý tứ ńà,

Sự mình cũng rắp lân la giãi bày. Sự mìń kũw zắp lân la zãi bày.

1575.Mấy phen cười nói tỉnh say, 1517. Mấy fen kười nói tỉń say,

Tóc tơ bất động mảy may sự tình. Tók tơ bất dộw mảy may sự tìń.

Nghĩ đà bưng kín miệng bình, Wĩ dà bưw kín miệw bìń,

Nào ai có khảo mà mình đã xưng? Nào ai kó xảo mà mìń dã sưw ?

Những là e ấp dùng dằng, Ńữw là e ấp zùw zằw,

1580.Rút dây sợ nữa động rừng lại thôi. 1580. Zýt zây sợ nưỡ dộw zừw lại qôi.

Có khi vui chuyện mua cười, Kó xi vui cuyện muô kười,

Tiểu thư lại giở những lời đâu đâu. Tiểu qư lại zở ńữw lời dâu dâu.

Rằng: Trong ngọc đá vàng thau, Zằw: Cow wọk dá vàw qau,

Mười phần ta đã tin nhau cả mười. Mười fần ta dã tin ńau kả mười.

1585.Khen cho những chuyện dông dài, 1585. Xen co ńữw cuyện zôw zài,

Bướm ong lại đặt những lời nọ kia. Bướm ow lại dặt ńữw lời nọ kiê.

Thiếp dù bụng chẳng hay suy, Qiếp zù bụw cẳw hay suy,

Đã dơ bụng nghĩ lại bia miệng cười! Dã zơ bụw wĩ lai biê miệw kười !

Thấy lời thủng thỉnh như chơi, Qấy lởi qủw qỉń ńư cơi,

1590.Thuận lời chàng cũng nói xuôi đỡ đòn. 1590. Quận lời càw kũw nói suôi dỡ dòn.

Những là cười phấn cợt son, Ńữw là kười fấn kợt son,

49

Đèn khuya chung bóng trăng tròn sánh vai. Dèn xuyê cuw bów căw còn sáń vai.

Thú quê thuần hức bén mùi, Qú kuê quần hứk bén mùi,

Giếng vàng đã rụng một vài lá ngô. Ziếw vàw dã zụw một vài lá wô,

1595.Chạnh niềm nhớ cảnh giang hồ, 1595. Cạń niềm ńớ kảń zaw hồ,

Một màu quan tái mấy mùa gió trăng. Một muồ kuan tái mấy muồ zó căw.

Tình riêng chưa dám rỉ răng, Tìń ziêw cươ zám zỉ zăw,

Tiểu thư trước đã liệu chừng nhủ qua: Tiểu qư cướk dã liệu cừw ńủ kua :

Cách năm mây bạc xa xa, Kác năm mây bạk sa sa,

1600.Lâm Tri cũng phải tính mà thần hôn. 1600. Lâm Ci kũw fải tíń mà qần hôn.

Được lời như cởi tấc son, Dượk lời ńư kởi tấk son,

Vó câu chẳng ruổi nước non quê người. Vó kâu cẳw zuổi nướk non kuê wười.

Long lanh đáy nước in trời, Low lań dáy nướk in cời,

Thành xây khói biếc non phơi bóng vàng. Qành sây xói biếk non fơi bów vàw.

1605.Roi câu vừa gióng dặm trường, 1605. Zoi kâu vườ zów zặm cườw,

Xe hương nàng cũng thuận đường quy ninh. Se hươw nàw kũw quận dườw kuy niń.

Thưa nhà huyên hết mọi tình, Qươ ńà huyên hết mọi tìń,

Nỗi chàng ở bạc nỗi mình chịu đen. Nỗi càw ở bạk, nỗi mìń cịu den.

Nghĩ rằng: Ngứa ghẻ hờn ghen, Wĩ zằw : Wướ gẻ hờn gen,

1610.Xấu chàng mà có ai khen chi mình! 1610. Sấu càw mà kó ai xen ci mìń.

Vậy nên ngảnh mặt làm thinh, Vậy nên wảń mặt làm qiń,

Mưu cao vốn đã rắp ranh những ngày. Mưu kao vốn dã zắp zań ńữw wày.

Lâm Tri đường bộ tháng chầy, Lâm Ci dườw bộ qáw cầy,

Mà đường hải đạo sang ngay thì gần. Mà dườw hải dạo saw way qì gần.

1615.Dọn thuyền lựa mặt gia nhân, 1615. Zọn quyền lượ mặt za nhân,

Hãy đem dây xích buộc chân nàng về. Hãy dem zây síc buộk cân nàw về.

Làm cho cho mệt cho mê, Làm co co mệt co mê,

Làm cho đau đớn ê chề cho coi! Làm co dau dớn ê cề co vui.

Trước cho bõ ghét những người, Cướk co bõ gét ńữw wười,

1620.Sau cho để một trò cười về sau. 1620. Sau co dể một cò kười về sau.

Phu nhân khen chước rất mầu, Fu ńân xen cướk zất mầu,

Chiều con mới dạy mặc dầu ra tay. Ciều kon mới zạy mặk zầu za tay.

Sửa sang buồm gió lèo mây, Sưở saw buồm zó lèo mây,

Khuyển ưng lại chọn một bầy côn quang. Xuyển ưw lại cọn một bầy kôn kuaw.

1625.Dặn dò hết các mọi đường, 1625. Zặn zò hết kák mọi dườw,

Thuận phong một lá vượt sang bến Tề. Quận fow một lá vượt saw bến Tề.

Nàng từ chiếc bóng song the, Nàw từ ciếk bów sow qe,

50

Đường kia nỗi nọ như chia mối sầu. Dườw kiê nỗi nọ ńư ciê mối sầu.

Bóng đâu đã xế ngang đầu, Bów dâu dã sế waw dầu,

1630.Biết đâu ấm lạnh biết đâu ngọt bùi. 1630. Biết dâu ấm lạń, biết dâu wọt bùi.

Tóc thề đã chấm ngang vai, Tók qề dã cấm waw vai,

Nào lời non nước nào lời sắt son. Nào lời non nướk, nào lời sắt son.

Sắn bìm chút phận cỏn con, Sắn bìm cút fận kỏn kon,

Khuôn duyên biết có vuông tròn cho chăng? Xuôn zuyên biết kó vuôw còn co căw.

1635.Thân sao nhiều nỗi bất bằng, 1635. Qân sao ńiều nỗi bất bằw,

Liều như cung Quảng ả Hằng nghĩ nao! Liều ńư kuw Kuảw ả Hằw wĩ nao !

Đêm thu gió lọt song đào, Dêm qu zó lọt sow dào,

Nửa vành trăng khuyết ba sao giữa trời. Nưở vàń căw xuyết ba sao zưỡ cời.

Nén hương đến trước Phật đài, Nén hươw dến cướk Fật dài,

1640.Nỗi lòng khấn chửa cạn lời vân vân. 1649. Nỗi lòw xấn cưở kạn lời vân vân.

Dưới hoa dậy lũ ác nhân, Zưới hoa zậy lũ ák ńân,

Ầm ầm khốc quỷ kinh thần mọc ra. Ầm ầm xốk kuỷ kiń qần mọk za.

Đầy sân gươm tuốt sáng lòa, Dầy sân gươm tuốt sáw loà,

Thất kinh nàng chửa biết là làm sao. Qất kiń nàw cưở biết là làm sao.

1645.Thuốc mê đâu đã rưới vào, 1645. Quốk mê dâu dã zưới vào,

Mơ màng như giấc chiêm bao biết gì. Mơ màw ńư zấk ciêm bao biết zì.

Vực ngay lên ngựa tức thì, Vựk way lên wượ tứk qì,

Phòng đào viện sách bốn bề lửa dong. Fòw dào, viện sác bốn bề lưở zow.

Sẵn thây vô chủ bên sông, Sẵn qây vô củ bên sôw,

1650.Đem vào để đó lộn sòng ai hay? 1650. Dem vào dể dó lộn sòw ai hay ?

Tôi đòi phách lạc hồn bay, Tôi dòi fác lạk hồn bay,

Pha càn bụi cỏ gốc cây ẩn mình. Fa kàn bụi kỏ gốk kây ẩn mìń.

Thúc ông nhà cũng gần quanh, Qúk ôw ńà kũw gần kuań,

Chợt trông ngọn lửa thất kinh rụng rời. Cợt côw wọn lưở qất kiń zụw zời.

1655.Tớ thầy chạy thẳng đến nơi, 1655. Tớ qầy cạy qẳw dến nơi,

Tơi bời tưới lửa tìm người lao xao. Tơi bời tưới lưở tìm wười lao sao.

Gió cao ngọn lửa càng cao, Zó kao wọn lưở kàw kao,

Tôi đòi tìm đủ nàng nào thấy đâu! Tôi dòi tìm dủ, nàw nào qấy dâu!

Hớt hơ hớt hải nhìn nhau, Hớt hơ hớt hải ńìn ńau,

1660.Giếng sâu bụi rậm trước sau tìm quàng. 1660. Ziếw sâu bụi zậm cướk sau tìm kuàw.

Chạy vào chốn cũ phòng hương, Cạy vào cốn kũ fòw hươw,

Trong tro thấy một đống xương cháy tàn. Cow co qấy một dốw sươw cáy tàn.

Tình ngay ai biết mưu gian, Tình way ai biết mưu zan,

51

Hẳn nàng thôi lại còn bàn rằng ai! Hẳn nàw qôi lại kòn bàn zằw ai !

1665.Thúc ông sùi sụt ngắn dài, 1665. Qúk ôw sùi sụt wắn zài,

Nghĩ con vắng vẻ thương người nết na. Wĩ kon vắw vẻ, qươw wười nết na.

Di hài nhặt gói về nhà, Zi hài ńặt gói về ńà,

Nào là khâm liệm nào là tang trai. Nào là xâm liệm, nào là taw cai.

Lễ thường đã đủ một hai, Lễ qườw dã dủ một hai,

1670.Lục trình chàng cũng đến nơi bấy giờ. 1670. Lụk cìń càw kũw dến nơi bấy zờ.

Bước vào chốn cũ lầu thơ, Bướk vào cốn kũ lầu qơ,

Tro than một đống nắng mưa bốn tường. Co qan một dốw nắw mươ bốn tườw.

Sang nhà cha tới trung đường, Saw ńà ca tới cuw dườw,

Linh sàng bài vị thờ nàng ở trên. Linh sàw bài vị qờ nàw ở cên.

1675.Hỡi ôi nói hết sự duyên, 1675. Hỡi ôi nói hết sự zuyên,

Tơ tình đứt ruột lửa phiền cháy gan! Tơ tình dứt zuột, lưở fiền cáy gan!

Gieo mình vật vã khóc than: Zeo mình vật vã xók qan :

Con người thế ấy thác oan thế này. Kon wười qế ấy qák oan qế này.

Chắc rằng mai trúc lại vầy, Cắk zằw mai cúk lại vầy,

1680.Ai hay vĩnh quyết là ngày đưa nhau! 1680. Ai hay vĩń kuyết là wày dươ ńau !

Thương càng nghĩ nghĩ càng đau, Qươw kàw wĩ, wĩ kàw dau.

Dễ ai lấp thảm quạt sầu cho khuây. Zễ ai lấp qảm kuạt sầu co xuây.

Gần miền nghe có một thầy, Gần miền we kó một qầy,

Phi phù trí quỷ cao tay thông huyền. Fi fù cí kuỷ kao tay qôw huyền.

1685.Trên tam đảo dưới cửu tuyền, 1685. Cên tam dảo, zưới kửu tuyền,

Tìm đâu thì cũng biết tin rõ ràng. Tìm dâu qì kũw biết tin zõ zàw.

Sắm sanh lễ vật rước sang, Sắm sań lễ vật zướk saw,

Xin tìm cho thấy mặt nàng hỏi han. Sin tìm co qấy mặt nàw hỏi han.

Đạo nhân phục trước tĩnh đàn, Dạo ńân fụk cướk tĩń dàn,

1690.Xuất thần giây phút chưa tàn nén hương. 1690. Suất qần zây fút cươ tàn nén hươw.

Trở về minh bạch nói tường: Cở về miń bạc nói tườw :

Mặt nàng chẳng thấy việc nàng đã tra. Mặt nàw cẳw qấy, việk nàw dã ca.

Người này nặng kiếp oan gia, Wười này nặw kiếp oan za,

Còn nhiều nợ lắm sao đà thoát cho! Kòn ńiều nợ lắm sao dà qoát co !

1695.Mệnh cung đang mắc nạn to, 1695. Mệń kuw daw mắk nạn to,

Một năm nữa mới thăm dò được tin. Một năm nưỡ mới qăm zò dượk tin.

Hai bên giáp mặt chiền chiền, Hai bên gặp mặt ciền ciền,

Muốn nhìn mà chẳng dám nhìn lạ thay! Muốn ńìn mà cẳw zám ńìn lạ qay !

Điều đâu nói lạ dường này, Diều dâu nói lạ zườw này,

52

1700.Sự nàng đã thế lời thầy dám tin! 1700. Sự nàw dã qế, lời qầy zám tin !

Chẳng qua đồng cốt quàng xiên, Cẳw kua dồw kốt kuàw siên,

Người đâu mà lại thấy trên cõi trần? Wười dâu mà lại qấy cên kõi cần ?

Tiếc hoa những ngậm ngùi xuân, Tiếk hoa ńữw wậm wùi suân,

Thân này dễ lại mấy lần gặp tiên. Qân này zễ lại mấy lần gặp tiên.

8. Kiều và Hoạn Thư (tiếp - 1705-2028) 8. Kiều và Hoạn Qư (tiếp - 1705-2028)

1705.Nước trôi hoa rụng đã yên, 1705. Nướk côi hoa zụw dã yên,

Hay đâu địa ngục ở miền nhân gian. Hay dâu diệ wụk ở miền ńân zan.

Khuyển ưng đã đắt mưu gian, Xuyển ưw dã dắt mưu zan,

Vực nàng đưa xuống để an dưới thuyền. Vựk nàw dươ suốw dể an zưới quyền.

Buồm cao lèo thẳng cánh suyền, Buồm kao lèo qẳw káń suyền,

1710.Đè chừng huyện Tích băng miền vượt sang. 1710. Dè cừw huyện Tíc băw miền vượt saw.

Dỡ đò lên trước sảnh đường, Zỡ dò lên cướk sảń dườw,

Khuyển ưng hai đứa nộp nàng dâng công. Xuyển ưw hai dướ nộp nàw zâw kôw.

Vực nàng tạm xuống môn phòng, Vựk nàw tạm suốw môn fòw,

Hãy còn thiêm thiếp giấc nồng chưa phai. Hãy kòn qiêm qiếp zấk nồw cươ fai.

1715.Hoàng lương chợt tỉnh hồn mai, 1715. Hoàw lươw cợt tỉń hồn mai,

Cửa nhà đâu mất lâu đài nào đây? Kưở ńà dâu mất, lâu dài nào dây ?

Bàng hoàng giở tỉnh giở say, Bàw hoàw nưở tỉń nưở say,

Sảnh đường mảng tiếng đòi ngay lên hầu. Sảń dườw mảw tiếw dòi way lên hầu.

A hoàn trên dưới giục mau, A hoàn cên zưới zụk mau,

1720.Hãi hùng nàng mới theo sau một người. 1720. Hãi hùw nàw mới qeo sau một wười.

Ngước trông tòa rộng dãy dài, Wướk côw toà zộw zãy zài,

Thiên Quan Trủng Tể có bài treo trên. Qiên Kuan Củw Tể kó bài ceo cên.

Ban ngày sáp thắp hai bên, Ban wày sáp qắp hai bên,

Giữa giường thất bảo ngồi trên một bà. Zưỡ zườw qất bảo wồi cên một bà.

1725.Gạn gùng ngọn hỏi ngành tra, 1725. Gạn gùw wọn hỏi wàń ca,

Sự mình nàng phải cứ mà gửi thưa. Sự mìń nàw fải kứ mà gửi qươ.

Bất tình nổi trận mây mưa, Bất tìń nổi cận mây mươ,

Mắng rằng: Những giống bơ thờ quen thân! Mắw zằw : Ńữw zốw bơ qờ kuen qân !

Con này chẳng phải thiện nhân, Kon này cẳw fải qiện ńân,

1730.Chẳng phường trốn chúa thì quân lộn chồng.1730. Cẳw fườw cốn cuố qì kuân lộn cồw.

Ra tuồng mèo mả gà đồng, Za tuồw mèo mả gà dồw,

Ra tuồng lúng túng chẳng xong bề nào. Za tuồw lúw túw cẳw sow bề nào.

53

Đã đem mình bán cửa tao, Dã dem mìń bán kưở tao,

Lại còn khủng khỉnh làm cao thế này. Lại kòn xủw xỉń làm kao qế này.

1735.Nào là gia pháp nọ bay! 1735. Nào là za fáp nọ, bay !

Hãy cho ba chục biết tay một lần. Hãy co ba cụk biết tay một lần.

A hoàn trên dưới dạ ran, A hoàn cên zưới zạ zan,

Dẫu rằng trăm miệng không phân lẽ nào. Zẫu zằw căm miệw xôw fân lẽ nào.

Trúc côn ra sức đập vào, Cúk kôn za sứk dập vào,

1740.Thịt nào chẳng nát gan nào chẳng kinh. 1740. Qịt nào cẳw nát, gan nào cẳw kiń.

Xót thay đào lý một cành, Sót qay dào lí một kàń,

Một phen mưa gió tan tành một phen. Một fen mươ zó tan tàń một fen.

Hoa nô truyền dạy đổi tên, Hoa nô cuyền zạy dổi tên,

Buồng the dạy ép vào phiên thị tì. Buồw qe zạy ép vào fiên qị tì.

1745.Ra vào theo lũ thanh y, 1745. Za vào qeo lũ qań y,

Dãi dầu tóc rối da chì quản bao. Zãi zầu tók zối za cì kủan bao.

Quản gia có một mụ nào, Kủan za kó một mụ nào,

Thấy người thấy nết ra vào mà thương. Qấy wười qấy nét za vào mà qươw.

Khi chè chén khi thuốc thang, Xi cè cén, xi quốk qaw,

1750.Đem lời phương tiện mở đường hiếu sinh. 1750. Dem lời fươw tiện mở dườw hiếu siń.

Dạy rằng: May rủi đã đành, Zạy zằw : May zủi dã dàń,

Liễu bồ mình giữ lấy mình cho hay. Liễu bồ mìń zữ lấy mìń co hay.

Cũng là oan nghiệp chi đây, Kũw là oan wiệt ci dây,

Sa cơ mới đến thế này chẳng dưng. Za kơ mới dến qế này cẳw zưw.

1755.Ở đây tai vách mạch rừng, 1755. Ở dây tai vác mạc zừw,

Thấy ai người cũ cũng đừng nhìn chi. Qấy ai wười kũ kũw dừw ńìn ci.

Kẻo khi sấm sét bất kỳ, Kẻo xi sấm sét bất kì,

Con ong cái kiến kêu gì được oan? Kon ow kái kiến kêu zì dượk oan ?

Nàng càng giọt ngọc như chan, Nàw kàw zọt wọk ńư can,

1760.Nỗi lòng luống những bàng hoàng niềm tây: 1760. Nỗi lòw luốw ńữw bàw hoàw niềm tây.

Phong trần kiếp chịu đã đầy, Fow cần kiếp cịu dã dầy,

Lầm than lại có thứ này bằng hai. Lầm qan lại kó qứ này bằw hai.

Phận sao bạc chẳng vừa thôi, Fận sao bạk cẳw vườ qôi,

Khăng khăng buộc mãi lấy người hồng nhan. Xăw xăw buộk mãi lấy wười hồw ńan.

1765.Đã đành túc trái tiền oan, 1765. Dã dàń túk cái tiền oan,

Cũng liều ngọc nát hoa tàn mà chi. Kũw liều wọk nát hoa tàn mà ci.

Những là nương náu qua thì, Ńữw là nươw náu kua qì,

Tiểu thư phải buổi mới về ninh gia. Tiểu Qư fải buổi mới về niń za.

54

Mẹ con trò chuyện lân la, Mẹ kon cò cuyện lân la,

1770.Phu nhân mới gọi nàng ra dạy lời: 1770. Fu ńân mới gọi nàw za zạy lời:

Tiểu thư dưới trướng thiếu người, Tiểu qư zưới cướw qiếu wười,

Cho về bên ấy theo đòi lầu trang. Co về bên ấy qeo dòi lầu caw.

Lãnh lời nàng mới theo sang, Lãń lời nàw mới qeo saw,

Biết đâu địa ngục thiên đàng là đâu. Biết dâu diệ wụk qiên dàw là dâu.

1775.Sớm khuya khăn mắt lược đầu, 1775. Sớm xuyê xăn mắt lượk dầu,

Phận con hầu giữ con hầu dám sai. Fận kon hầu zữ kon hầu zám sai.

Phải đêm êm ả chiều trời, Fải dêm êm ả ciều cời,

Trúc tơ hỏi đến nghề chơi mọi ngày. Cúk tơ hỏi đến wề cơi mọi wày

Lĩnh lời nàng mới lựa dây, Lĩń lời nàw mới lượ zây,

1780.Nỉ non thánh thót dễ say lòng người. 1780. Nỉ non qáń qót zễ say lòw wười.

Tiểu thư xem cũng thương tài, Tiểu qư sem kũw qươw tài,

Khuôn uy dường cũng bớt vài bốn phân. Xuôn uy zườw kũw bớt vài bốn fân.

Cửa người đày đọa chút thân, Kưở wười dày doạ cút qân,

Sớm ngơ ngẩn bóng đêm năn nỉ lòng. Sớm wơ wẩn bów , dêm năn nỉ lòw.

1785.Lâm Tri chút nghĩa đèo bồng, 1785. Lâm Ci cút wiễ dèo bòw,

Nước bèo để chữ tương phùng kiếp sau. Nướk bèo dể cữ tươw fùw kiếp sau.

Bốn phương mây trắng một màu, Bốn fươw mây cắw một màu,

Trông vời cố quốc biết đâu là nhà. Côw vời kố kuốk biết dâu là ńà.

Lần lần tháng trọn ngày qua, Lần lần qáw cọn wày kua,

1790.Nỗi gần nào biết đường xa thế này. 1790. Nỗi gần nào biết dườw sa qế này.

Lâm Tri từ thuở uyên bay, Lâm Ci từ quở uyên bay,

Buồng không thương kẻ tháng ngày chiếc thân. Buồw xôw qươw kẻ qáw wày ciếk qân.

Mày ai trăng mới in ngần, Mày ai căw mới in wần,

Phần thừa hương cũ bội phần xót xa. Fần qườ hươw kũ bội fần sót sa.

1795.Sen tàn cúc lại nở hoa, 1795. Sen tàn kúk lại nở hoa,

Sầu dài ngày ngắn đông đà sang xuân. Sầu zài wày wắn dôw dà saw suân.

Tìm đâu cho thấy cố nhân? Tìm dâu co qấy kố ńân,

Lấy câu vận mệnh khuây dần nhớ thương. Lấy kâu vận mệń xuây zần ńớ qươw.

Chạnh niềm nhớ cảnh gia hương, Cạń niềm ńớ kảń za hươw,

1800.Nhớ quê chàng lại tìm đường thăm quê. 1800. Ńớ kuê càw lại tìm dườw qăm kuê.

Tiểu thư đón cửa giãi giề, Tiểu qư dón kưở zãi zề,

Hàn huyên vừa cạn mọi bề gần xa. Hàn huyên vườ kạn mọi bề gần sa.

Nhà hương cao cuốn bức là, Ńà hươw kao kuốn bứk là,

Buồng trong truyền gọi nàng ra lạy mừng. Buồw cow cuyền gọi nàw za lạy mừw.

55

1805.Bước ra một bước một dừng, 1805. Bướk za một bướk một zừw,

Trông xa nàng đã tỏ chừng nẻo xa: Côw sa nàw dã tỏ cừw nẻo sa.

Phải chăng nắng quáng đèn lòa, Fải căw nắw kuáw dèn loà,

Rõ ràng ngồi đó chẳng là Thúc Sinh? Zõ zàw wồi dó cẳw là Qúk Sinh ?

Bây giờ tình mới rõ tình, Bây zờ tìń mới tỏ tìń,

1810.Thôi thôi đã mắc vào vành chẳng sai. 1810. Qôi qôi dã mắk vào vàń cẳw sai.

Chước đâu có chước lạ đời? Cướk dâu kó cướk lạ dời,

Người đâu mà lại có người tinh ma? Wười dâu mà lại kó wười tiń ma ?

Rõ ràng thật lứa đôi ta, Zõ zàw qật lướ dôi ta,

Làm ra con ở chúa nhà đôi nơi. Làm za kon ở cuố nhà dôi nơi.

1815.Bề ngoài thơn thớt nói cười, 1815. Bề woài qơn qớt nói kười,

Mà trong nham hiểm giết người không dao. Mà cow ńam hiểm ziết wười xôw zao.

Bây giờ đất thấp trời cao, Bây zờ dất qấp cời kao,

Ăn làm sao nói làm sao bây giờ? Ăn làm sao nói làm sao bây zờ?

Càng trông mặt càng ngẩn ngơ, Kàw côw mặt kàw wẩn wơ,

1820.Ruột tằm đòi đoạn như tơ rối bời. 1820. Zuột tằm dòi doạn ńư tơ zối bời.

Sợ uy dám chẳng vâng lời, Sợ uy zám cẳw vâw lời,

Cúi đầu nép xuống sân mai một chiều. Kúi dầu nép suốw sân mai một ciều.

Sinh đà phách lạc hồn siêu: Siń dà fác lạk hồn siêu,

Thương ơi chẳng phải nàng Kiều ở đây? Qươw ơi cẳw fải nàw Kiều ở dây ?

1825.Nhân làm sao đến thế này? 1825. Ńân làm sao dến qế này ?

Thôi thôi ta đã mắc tay ai rồi! Qôi qôi ta dã mắk tay ai zồi !

Sợ quen dám hở ra lời, Sợ kuen zám hở za lời,

Không ngăn giọt ngọc sụt sùi nhỏ sa. Xôw wăn zọt wọk sụt sùi ńỏ sa.

Tiểu thư trông mặt hỏi tra: Tiểu qư côw mặt hỏi ca:

1830.Mới về có việc chi mà động dong? 1830. Mới về kó việk ci mà dộw zow ?

Sinh rằng hiếu phục vừa xong, Siń zằw : Hiếu fụk vườ sow,

Suy lòng trắc dĩ đau lòng chung thiên. Suy lòw cắk zĩ dau lòw cuw qiên.

Khen rằng: Hiếu tử đã nên! Xen zằw: Hiếu tử dã nên !

Tẩy trần mượn chén giải phiền đêm thu. Tẩy cần mượn cén zải fiền dêm qu.

1835.Vợ chồng chén tạc chén thù, 1835. Vợ cồw cén tạk cén qù,

Bắt nàng đứng chực trì hồ hai nơi. Bắt nàw dứw cựk cì hồ hai nơi.

Bắt khoan bắt nhặt đến lời, Bát xoan bắt ńặt dến lời,

Bắt quì tận mặt bắt mời tận tay. Bắt kuỳ tận mặt bắt mời tận tay.

Sinh càng như dại như ngây, Siń kàw ńư zại ńư wây,

1840.Giọt dài giọt ngắn chén đầy chén vơi. 1840. Zọt zài zọt wắn, cén dầy cén vơi.

56

Ngảnh đi chợt nói chợt cười, Wảń di cợt nói cợt kười,

Cáo say chàng đã giạm bài lảng ra. Káo say càw dã zạm bài lảw za.

Tiểu thư vội thét: Con Hoa! Tiểu qư vội qét : Kon Hoa !

Khuyên chàng chẳng cạn thì ta có đòn. Xuyên càw cẳw kạn qì ta kó dòn.

1845.Sinh càng nát ruột tan hồn, 1845. Siń kàw nát zuột tan hồn,

Chén mời phải ngậm bồ hòn ráo ngay. Cén mời fải wậm bồ hòn záo way.

Tiểu thư cười nói tỉnh say, Tiểu qư kười nói tỉń say,

Chưa xong cuộc rượu lại bày trò chơi. Cươ sow kuộk zượu lại bày cò cơi.

Rằng: Hoa nô đủ mọi tài, Zằw : Hoa nô dủ mọi tài,

1850.Bản đàn thử dạo một bài chàng nghe. 1850. Bản dàn qử zạo một bài càw we.

Nàng đà tán hoán tê mê, Nàw dà tán hoán tê mê,

Vâng lời ra trước bình the vặn đàn. Vâw lời za cướk bìń qe vặn dàn.

Bốn dây như khóc như than, Bốn zây ńư xók ńư qan,

Khiến người trên tiệc cũng tan nát lòng. Xiến wười cên tiệk kũw tan nát lòw.

1855.Cùng chung một tiếng tơ đồng, 1855. Kùw cuw một tiếw tơ dồw,

Người ngoài cười nụ người trong khóc thầm. Wười woài kười nụ , wười cow xók qầm.

Giọt châu lã chã khôn cầm, Zọt câu lã cã xôn kầm,

Cúi đầu chàng những gạt thầm giọt Tương. Kúi dầu càw ńữw gạt qầm zọt Tươw.

Tiểu thư lại thét lấy nàng: Tiểu Qư lại qét lấy nàw :

1860.Cuộc vui gảy khúc đoạn trường ấy chi? 1860. Kuộk vui gảy xúk doạn cườw ấy ci ?

Sao chẳng biết ý tứ gì? Sao cẳw biết ý tứ zì ?

Cho chàng buồn bã tội thì tại ngươi. Co càw buồn bã tội qì tại wươi.

Sinh càng thảm thiết bồi hồi, Siń kàw qảm qiết bồi hồi,

Vội vàng gượng nói gượng cười cho qua. Vội vàw gượw nói gượw kười co kua.

1865.Giọt rồng canh đã điểm ba, 1865. Zọt zồw kań dã diểm ba,

Tiểu thư nhìn mặt dường đà can tâm. Tiểu qư ńìn mặt zườw dà kan tâm.

Lòng riêng khấp khởi mừng thầm: Lòw ziêw xấp xởi mừw qầm :

Vui này đã bõ đau ngầm xưa nay. Vui này dã bõ dau wầm sươ nay.

Sinh thì gan héo ruột đầy, Siń qì gan héo zuột dầy,

1870.Nỗi lòng càng nghĩ càng cay đắng lòng. 1870. Nỗi lòw kàw wĩ kàw kay dắw lòw.

Người vào chung gối loan phòng, Wười vào cuw gối loan fòw,

Nàng ra tựa bóng đèn chong canh dài: Nàw za tượ bów dèn cow kań zài.

Bây giờ mới rõ tăm hơi, Bây zờ mới zõ tăm hơi,

Máu ghen đâu có lạ đời nhà ghen! Máu gen dâu kó lạ dời ńà gen !

1875.Chước đâu rẽ thúy chia uyên, 1875. Cướk sau zẽ quý ciê uyên,

Ai ra đường nấy ai nhìn được ai. Ai za dườw nấy, ai ńìn dượk ai.

57

Bây giờ một vực một trời, Bây zờ một vựk một cời,

Hết điều khinh trọng hết lời thị phi. Hết lời xiń cọw, hết lời qị fi.

Nhẹ như bấc nặng như chì, Ńẹ ńư bấk, nặw ńư cì,

1880.Gỡ cho ra nữa còn gì là duyên? 1880. Gỡ co za nưỡ kòn zì là zuyên.

Lỡ làng chút phận thuyền quyên, Lỡ làw cút fận quyền kuyên,

Bể sâu sóng cả có tuyền được vay? Bề sâu sów kả kó tuyền dượk vay ?

Một mình âm ỉ đêm chày, Một mìń âm ỉ dêm cày,

Đĩa dầu vơi nước mắt đầy năm canh. Dĩa zầu vơi, nướk mắt dầy năm kań.

1885.Sớm trưa hầu hạ đài doanh, 1885. Sớm cươ hầu hạ dài zoań,

Tiểu thư chạm mặt đè tình hỏi tra. Tiểu qư cạm mặt dè tìń hỏi ca.

Lựa lời nàng mới thưa qua: Lượ lời nàw mới qươ kua :

Phải khi mình lại xót xa nỗi mình. Fải xi mìń lại sót sa nỗi mìń.

Tiểu thư hỏi lại Thúc Sinh: Tiểu qư hỏi lại Qúk Siń :

1890.Cậy chàng tra lấy thực tình cho nao! 1890. Kậy càw ca lấy qựk tìń co nao !

Sinh đà rát ruột như bào, Siń dà zát zuột ńư bào,

Nói ra chẳng tiện trông vào chẳng đang! Nói za cẳw tiện , côw vào cẳw daw !

Những e lại lụy đến nàng, Ńữw e lại luỵ dến nàw,

Đánh liều mới sẽ lựa đường hỏi tra. Dáń liều mới sẽ lượ dườw hỏi ca.

1895.Cúi đầu quỳ trước sân hoa, 1895. Kúi dầu kuỳ cướk sân hoa,

Thân cung nàng mới dâng qua một tờ. Qân kuw nàw mới zâw kua một tờ.

Diện tiền trình với Tiểu thư, Ziện tiền cìń với Tiểu qư,

Thoạt xem dường có ngẩn ngơ chút tình. Qoạt sem zườw kó wẩn wơ cút tìń.

Liền tay trao lại Thúc Sinh, Liền tay cao lại Qúk Siń,

1900.Rằng: Tài nên trọng mà tình nên thương! 1900. Zằw : Tài nên cọw mà tìń nên qươw.

Ví chăng có số giàu sang, Vì căw kó số zàu saw,

Giá này dẫu đúc nhà vàng cũng nên! Zá này zẫu dúk ńà vàw kũw nên.

Bể trần chìm nổi thuyền quyên, Bể cần cìm nổi quyền kuyên,

Hữu tài thương nỗi vô duyên lạ đời! Hữu tài qươw nỗi vô zuyên lạ dời.

1905.Sinh rằng: Thật có như lời, 1905. Siń zằw : Qật kó ńư lời,

Hồng nhan bạc mệnh một người nào vay! Hồw ńan bạk mệń một wười nào vay!

Nghìn xưa âu cũng thế này, Wìn sươ âu kũw qế này,

Từ bi âu liệu bớt tay mới vừa. Từ bi âu liệu bớt tay mới vườ.

Tiểu thư rằng: ý trong tờ, Tiểu qư zằw : Ý cow tờ,

1910.Rắp đem mệnh bạc xin nhờ cửa Không. 1910. Zắp dem mệń bạk xin ńờ kưở Xôw.

Thôi thì thôi cũng chiều lòng, Qôi qì qôi kũw ciều lòw,

Cũng cho khỏi lụy trong vòng bước ra. Kũw co xỏi luỵ cow vòw bướk za.

58

Sẵn Quan Âm Các vườn ta, Sẵn Kuan Âm Kák vườn ta,

Có cây trăm thước, có hoa bốn mùa. Kó kây căm qướk, kó hoa bốn muồ.

1915.Có cổ thụ, có sơn hồ, 1915. Kó kổ qụ, kó sơn hồ,

Cho nàng ra đó giữ chùa chép kinh. Co nàw za dó zữ cuồ cép kiń.

Tàng tàng trời mới bình minh, Tàw tàw cời mới bìń miń,

Hương hoa, ngũ cúng, sắm sanh lễ thường. Hươw hoa, wũ kúw, sắm sań lễ qườw.

Đưa nàng đến trước Phật đường, Dươ nàw dến cướk Fật dườw,

1920.Tam qui, ngũ giới, cho nàng xuất gia. 1920. Tam kuy, wũ zới co nàw suất za.

Áo xanh đổi lấy cà sa, Áo sań dổi lấy kà sa,

Pháp danh lại đổi tên ra Trạc Tuyền. Fáp zań lại dổi tên za Cạk Tuyền.

Sớm khuya sắm đủ dầu đèn, Sớm xuyê sắm dủ dầu dèn,

Xuân, Thu, cắt sẵn hai tên hương trà. Suân, Qu kắt sẵn hai tên hươw cà.

1925.Nàng từ lánh gót vườn hoa, 1925. Nàw từ láń gót vườn hoa,

Dường gần rừng tía, dường xa bụi hồng. Zườw gần zừw tiế, zườw sa bụi hồw.

Nhân duyên đâu lại còn mong, Ńân zuyên dâu lại kòn mow,

Khỏi điều thẹn phấn, tủi hồng thì thôi. Xỏi diều qẹn fấn, tủi hồw qì qôi.

Phật tiền thảm lấp sầu vùi, Fật tiền qảm lấp sầu vui,

1930.Ngày pho thủ tự, đêm nồi tâm hương. 1830. Wày fo qủ tự, dêm nồi tâm hươw.

Cho hay giọt nước cành dương, Co hay zọt nướk kàń zươw,

Lửa lòng tưới tắt mọi đường trần duyên. Lưở lòw tưới tắt mọi dườw cần zuyên.

Nâu sồng từ trở màu thiền, Nâu sồw từ cở màu qiền,

Sân thu trăng đã vài phen đứng đầu, Sân qu căw dã vài fen dứw dầu.

1935.Cửa thiền, then nhặt, lưới mau, 1935. Kưở qiền, qen ńặt, lưới mau,

Nói lời trước mặt, rời châu vắng người. Nói lời cướk mặt, zời câu vắw wười.

Gác kinh viện sách đôi nơi, Gák kiń viện sác dôi nơi,

Trong gang tấc lại gấp mười quan san. Cow gaw tấk lại gấp mười kuan san.

Những là ngậm thở nuốt than, Ńữw là wậm qở nuốt qan,

1940.Tiểu thư phải buổi vấn an về nhà. 1940. Tiểu qư fải buổi vấn an về ńà.

Thừa cơ, sinh mới lẻn ra, Qườ kơ, Siń mới lẻn za,

Xăm xăm đến mé vườn hoa với nàng. Săm săm dến mé vườn hoa với nàw.

Sụt sùi giở nỗi đoạn tràng, Sụt sùi zở nỗi doạn càw,

Giọt châu tầm tã đẫm tràng áo xanh: Zọt câu tầm tã dẫm càw áo sań.

1945.Đã cam chịu bạc với tình, 1945. Dã kam cịu bạk với tìń,

Chúa xuân để tội một mình cho hoa! Cuố suân dể tội một mìń co hoa !

Thấp cơ thua trí đàn bà, Qấp kờ quô cí dàn bà,

Trông vào đau ruột nói ra ngại lời. Côw vào dau zuột, nói za wại lời.

59

Vì ta cho lụy đến người, Vì ta co luỵ dến wười,

1950.Cát lầm ngọc trắng, thiệt đời xuân xanh! 1950. Kát lầm wọk cắw, qiệt dời suân sań.

Quản chi lên thác xuống ghềnh, Kuản ci lên qák suốw gềń,

Cũng toan sống thác với tình cho xong. Kũw toan sốw qák với tìń co sow.

Tông đường chút chửa cam lòng, Tôw dườw cút cưở kam lòw,

Nghiến răng bẻ một chữ đồng làm hai. Wiến zăw bẻ một cữ dồw làm hai.

1955.Thẹn mình đá nát vàng phai, 1955. Qẹn mìń dá nát vàw fai,

Trăm thân dễ chuộc một lời được sao? Căm năm zễ cuộk một lời dượk nao.

Nàng rằng: Chiếc bách sóng đào, Nàw zằw : ciếk bác sów dào,

Nổi chìm cũng mặc lúc nào rủi may! Nổi cìm kũw mặk lúk nào zủi may !

Chút thân quằn quại vũng lầy, Cút qân kuằn koại vũw lầy,

1960.Sống thừa còn tưởng đến rày nữa sao? 1960. Sốw qườ kòn tưởw dến zày nưỡ sao ?

Cũng liều một giọt mưa rào, Kũw liều một zọt mươ zào,

Mà cho thiên hạ trông vào cũng hay! Mà co qiên hạ côw vào kũw hay.

Xót vì cầm đã bén dây, Sót vì kầm dã bén zây,

Chẳng trăm năm cũng một ngày duyên ta. Cẳw căm năm kũw một wày zuyên ta.

1965.Liệu bài mở cửa cho ra, 1965. Liệu bài mở kưở co za,

Ấy là tình nặng ấy là ân sâu! Ấy là tìń nặw, ấy là ân sâu !

Sinh rằng: Riêng tưởng bấy lâu, Siń zằw : Ziêw tưởw bấy lâu,

Lòng người nham hiểm biết đâu mà lường. Lòw wười ńam hiểm biết dâu mà lườw.

Nữa khi giông tố phũ phàng, Nưỡ xi zôw tố fũ fàw,

1970.Thiệt riêng đó cũng lại càng cực đây. 1970. Qiệt ziêw dó kũw lại kàw kựk dây.

Liệu mà xa chạy cao bay, Liệu mà sa cạy kao bay,

Ái ân ta có ngần này mà thôi! Ái ân ta kó wần này mà qôi.

Bây giờ kẻ ngược người xuôi, Bây zờ kẻ wượk wười suôi,

Biết bao giờ lại nối lời nước non? Biết bao zờ lại nối lời nướk non ?

1975.Dẫu rằng sông cạn đá mòn, 1975. Zẫu zằw sôw kạn dá mòn,

Con tằm đến thác cũng còn vương tơ! Kon tằm dến qák vẫn kòn vươw tơ.

Cùng nhau kể lể sau xưa, Kùw ńau kể lể say sươ,

Nói rồi lại nói, lời chưa hết lời. Nói zồi lại nói, lời cươ hết lời.

Mặt trông tay chẳng nỡ rời, Mặt côw tay cẳw nỡ zời,

1980.Hoa tì đã động tiếng người nẻo xa. 1980. Hoa tì dã dộw tiếw wười nẻo sa.

Nhận ngừng, nuốt tủi, lảng ra, Ńận wừw, nuốt tủi, lảw za,

Tiểu thư đâu đã rẽ hoa bước vào. Tiểu qư dâu dã zẽ hoa bướk vào.

Cười cười, nói nói ngọt ngào, Kười kười, nói nói wọt wào,

Hỏi: Chàng mới ở chốn nào lại chơi? Hỏi : Càw mới ở cốn nào lại cơi ?

60

1985.Dối quanh Sinh mới liệu lời: 1985. Zối kuań Siń mới liệu lời :

Tìm hoa quá bước, xem người viết kinh. Tìm hoa kuá bướk, sem wười viết kiń.

Khen rằng: Bút pháp đã tinh, Xen zằw bút fáp dã tiń,

So vào với thiếp Lan đình nào thua! So vào với qiếp Lan dìń nào quô !

Tiếc thay lưu lạc giang hồ, Tiếk qay lưu lạk zaw hồ,

1990.Nghìn vàng, thật cũng nên mua lấy tài! 1990. Wìn vàw, qật kũw nên muô lấy tài !

Thiền trà cạn chén hồng mai, Qiền cà kạn cén hồw mai,

Thong dong nối gót thư trai cùng về. Qow zow nối gót qư cai kùw về.

Nàng càng e lệ ủ ê, Nàw kàw e lệ ủ ê,

Rỉ tai, hỏi lại hoa tì trước sau. Zỉ tai, hỏi lại hoa tì cướk sau.

1995.Hoa rằng: Bà đã đến lâu, 1995. Hoa zằw : Bà dã dến lâu,

Rón chân đứng nép độ đâu nữa giờ. Zón cân dứw nép dộ dâu nưở zờ.

Rành rành kẽ tóc chân tơ, Zàń zàń kẽ tók cân tơ,

Mấy lời nghe hết đã dư tỏ tường. Mấy lời we hết dã zư tỏ tườw .

Bao nhiêu đoạn khổ, tình thương, Bao nhiêu doạn xổ, tìń qươw,

2000.Nỗi ông vật vã, nỗi nàng thở than. 2000. Nỗi ôw vật vã, nỗi nàw qở qan.

Ngăn tôi đứng lại một bên, Wăn tôi dứw lại một bên,

Chán tai rồi mới bước lên trên lầu. Cán tai zồi mới bướk lên cên lầu.

Nghe thôi kinh hãi xiết đâu: We qôi kiń hãi siết dâu :

Đàn bà thế ấy thấy âu một người! Dàn bà qế ấy qấy dâu một wười !

2005.Ấy mới gan ấy mới tài, 2005. Ấy mới gan, ấy mới tài,

Nghĩ càng thêm nỗi sởn gai rụng rời! Wĩ kàw qêm nỗi sởn gai zụw zời.

Người đâu sâu sắc nước đời, Wười dâu sâu sắk nướk dời,

Mà chàng Thúc phải ra người bó tay! Mà càw Qúk fải za wười bó tay !

Thực tang bắt được dường này, Qựk taw bắt dượk zườw này,

2010.Máu ghen ai cũng chau mày nghiến răng. 2010. Máu gen ai kũw cau mày, wiến zăw.

Thế mà im chẳng đãi đằng, Qế mà im cẳw dãi dằw,

Chào mời vui vẻ nói năng dịu dàng! Cào mời vui vẻ, nói năw zịu zàw !

Giận dầu ra dạ thế thường, Zận zầu za zạ qế qườw,

Cười dầu mới thực khôn lường hiểm sâu! Kười zầu mới qựk xôn lườw hiểm sâu !

2015.Thân ta ta phải lo âu, 2015. Qân ta ta fải lo âu,

Miệng hùm nọc rắn ở đâu chốn này! Miệw hùm nọk zắn ở dâu cốn này ?

Ví chăng chắp cánh cao bay, Ví căw cắp káń kao bay,

Rào cây lâu cũng có ngày bẻ hoa! Zào kây lâu kũw kó wày bẻ hoa !

Phận bèo bao quản nước sa, Fận bèo bao kuản nướk sa,

2020.Lênh đênh đâu nữa cũng là lênh đênh. 2020. Lêń dêń dâu nưỡ kũw là lêń dêń.

61

Chỉn e quê khách một mình, Cỉn e kuê xác một mìń,

Tay không chưa dễ tìm vành ấm no! Tay xôw cươ zễ tìm vàń ấm no !

Nghĩ đi nghĩ lại quanh co, Wĩ di wĩ lại kuań ko,

Phật tiền sẵn có mọi đồ kim ngân. Fật tiền sẵn kó mọi dồ kim wân.

2025.Bên mình giắt để hộ thân, 2025. Bên mìń zắt dể hộ qân,

Lần nghe canh đã một phần trống ba. Lần we kań dã một fần cốw ba.

Cất mình qua ngọn tường hoa, Kất mìń kua wọn tườw hoa,

Lần đường theo bóng trăng tà về tây. Lần dườw qeo bów căw tà về tây.

 

9. Kiều gặp Từ Hải (2029-2288) 9. Kiều gặp Từ Hải (2029-2288)

 

Mịt mù dặm cát đồi cây, Mịt mù zặm kát dồi kây,

2030.Tiếng gà điếm nguyệt dấu giày cầu sương. 2030. Tiếw gà diểm wuyệt zấu zày kầu sươw.

Canh khuya thân gái dặm trường, Kań xuyê qân gái zặm cườw,

Phần e đường xá, phần thương dãi dầu! Fần e dườw sá, fần qươw zãi zầu !

Trời đông vừa rạng ngàn dâu, Cời dôw vườ zạw wàn zâu,

Bơ vơ nào đã biết đâu là nhà! Bơ vơ nào dã biết dâu là ńà !

2035.Chùa đâu trông thấy nẻo xa, 2035. Cuồ dâu côw qấy nẻo sa,

Rành rành Chiêu Ẩn Am ba chữ bài. Zàń zàń Ciêu Ẩn Am ba cữ bài.

Xăm xăm gõ mái cửa ngoài, Săm săm gõ mái kưở woài,

Trụ trì nghe tiếng, rước mời vào trong. Cụ cì we tiếw, zướk mời vào cow.

Thấy màu ăn mặc nâu sồng, Qấy màu ăn mặk nâu sồw,

2040.Giác Duyên sư trưởng lành lòng liền thương.2040. Zák Zuyên sư cưởw làń lòw liền qươw.

Gạn gùng ngành ngọn cho tường, Gạn gùw wàń wọn co tườw,

Lạ lùng nàng hãy tìm đường nói quanh: Lạ lùw nàw hãy tìm dườw nói kuań.

Tiểu thiền quê ở Bắc Kinh, Tiểu qiền kuê ở Bắk Kiń,

Qui sư, qui Phật, tu hành bấy lâu. Kuy sư, Kuy Fật, tu hàń bấy lâu.

2045.Bản sư rồi cũng đến sau, 2045. Bản sư zồi kũw dến sau,

Dạy đưa pháp bảo sang hầu sư huynh. Zạy dươ fáp bảo saw hầu sư huyń.

Rày vâng diện hiến rành rành, Zày vâw ziện hiến zàń zàń,

Chuông vàng khánh bạc bên mình giở ra. Cuôw vàw xáń bạk bên mìń zở za.

Xem qua sư mới dạy qua: Sem kua sư mới zạy kua,

2050.Phải nơi Hằng Thủy là ta hậu tình. 2050. Fải nơi Hằw Quỷ là ta hậu tìń.

Chỉ e đường sá một mình, Cỉ e dườw sá một mìń,

Ở đây chờ đợi sư huynh ít ngày. Ở dây cờ dợi sư huyń ít wày.

Gửi thân được chốn am mây, Gửi qân dượk cốn am mây,

62

Muối dưa đắp đổi tháng ngày thong dong. Muối zươ dắp dổi qáw wày qow zow.

2055.Kệ kinh câu cũ thuộc lòng, 2055. Kệ kiń kâu kũ quộk lòw,

Hương đèn việc cũ, trai phòng quen tay. Hươw dèn việk kũ, cai fòw kuen tay.

Sớm khuya lá bối phướn mây, Sớm xuyê lá bối fướn mây,

Ngọn đèn khêu nguyệt, tiếng chày nện sương. Wọn dèn xêu wuyệt, tiếw cày nện sươw.

Thấy nàng thông tuệ khác thường, Qấy nàw qôw tuệ xák qườw,

2060.Sư càng nể mặt, nàng càng vững chân. 2060. Sư kàw nể mặt, nàw kàw vữw cân.

Cửa thuyền vừa tiết cuối xuân, Kưở quyền vườ tiết kuối suân,

Bóng hoa đầy đất, vẻ ngân ngang trời. Bów hoa dầy dất, vẻ wân waw cời.

Gió quang mây tạnh thảnh thơi, Zó kuaw, mây tạń qảń qơi,

Có người đàn việt lên chơi cửa Già. Kó wười dàn việt lên cơi kưở ńà.

2065.Giở đồ chuông khánh xem qua, 2065. Zở dồ cuôw xáń sem kua,

Khen rằng: Khéo giống của nhà Hoạn nương! Xen zằw : Xéo zốw kuổ ńà Hoạn nươw!

Giác Duyên thực ý lo lường, Zák Zuyên qựk ý lo lườw,

Đêm thanh mới hỏi lại nàng trước sau. Dêm qań mới hỏi lại nàw cướk sau.

Nghĩ rằng khôn nỗi giấu mầu, Wĩ zằw xôn nỗi zấu mầu,

2070.Sự mình nàng mới gót đầu bày ngay: 2070. Sự mìń nàw mới gót dầu bày way :

Bây giờ sự đã dường này, Bây zờ sự dã zườw này,

Phận hèn dù rủi, dù may, tại người. Fận hèn zù zủi, zù may, tại wười.

Giác Duyên nghe nói rụng rời, Zák Zuyên we nói zụw zời,

Nửa thương, nửa sợ, bồi hồi chẳng xong. Nưở qươw, nưở sợ, bồi hồi cẳw sow.

2075.Rỉ tai nàng mới giãi lòng: 2075. Zỉ tai nàw mới zãi lòw,

Ở đây cửa Phật là không hẹp gì; Ơ dây kưở Fật là xôw hẹp zì;

E chăng những sự bất kỳ, E căw ńữw sự bất kỳ,

Để nàng cho đến thế thì cũng thương! Dể nàw co dến qế qì kũw qươw.

Lánh xa, trước liệu tìm đường, Láń sa cướk liệu tìm dườw,

2080.Ngồi chờ nước đến, nên đường còn quê! 2080. Wồi cờ nướk dến, nên dườw kòn kuê !

Có nhà họ Bạc bên kia, Kó ńà họ Bạk bên kiê,

Am mây quen lối đi về dầu hương. Am mây kuen lối di về zầu hươw.

Nhắn sang, dặn hết mọi đường, Ńắn saw zặn hết mọi dườw,

Dọn nhà hãy tạm cho nàng trú chân. Zọn ńà hãy tạm co nàw cú cân.

2085.Những mừng được chốn an thân, 2085. Ńữw mừw dượk cốn an qân,

Vội vàng nào kịp tính gần tính xa. Vội vàw nào kịp tíń gần tíń sa.

Nào ngờ cũng tổ bợm già, Nào wờ kũw tổ bợm zà,

Bạc bà học với Tú bà đồng môn! Bạk bà họk với Tú bà dồw môn!

Thấy nàng mặt phấn tươi son, Qấy nàw mặt fấn tươi son,

63

2090.Mừng thầm được mối bán buôn có lời. 2090. Mừw qầm dượk món bán buôn kó lời.

Hư không đặt để nên lời, Hư xôw dặt dể nên lời,

Nàng đà nhớn nhác rụng rời lắm phen. Nàw dà ńớn ńák zụw zời lắm fen.

Mụ càng xua đuổi cho liền, Mụ kàw suô duổi co liền,

Lấy lời hung hiểm ép duyên Châu Trần. Lấy lời huw hiểm ép zuyên Câu Cần.

2095.Rằng: Nàng muôn dặm một thân, 2095. Zằw : Nàw muôn zặm một qân,

Lại mang lấy tiếng dữ gần, lành xa. Lại maw lấy tiếw zữ gần, làń sa.

Khéo oan gia, của phá gia, Xéo oan za, kuổ fá za,

Còn ai dám chứa vào nhà nữa đây! Kòn ai zám cướ vào ńà nưỡ dây.

Kíp toan kiếm chốn xe dây, Kíp toan kiếm cốn se zây,

2100.Không dưng chưa dễ mà bay đường trời! 2100. Xôw zưw cươ zễ mà bay dườw cời !

Nơi gần thì chẳng tiện nơi, Nơi gần qì cẳw tiện nơi,

Nơi xa thì chẳng có người nào xa. Nơi sa qì cẳw kó wười nào sa.

Này chàng Bạc Hạnh cháu nhà, Này càw Bạc Hạnh cáu nhà,

Cùng trong thân thích ruột rà, chẳng ai. Kùw cow qân qíc zuột zà, cẳw ai.

2105.Cửa hàng buôn bán châu Thai, 2105. Kưở hàw buôn bán câu Qai,

Thực thà có một, đơn sai chẳng hề. Qựk qà kó một, dơn sai cẳw hề.

Thế nào nàng cũng phải nghe, Qế nào nàw kũw fải we,

Thành thân rồi sẽ liệu về châu Thai. Qàń qân zồi sẽ lệu bề câu Qai.

Bấy giờ ai lại biết ai, Bây zờ ai lại biết ai,

2110.Dầu lòng bể rộng sông dài thênh thênh. 2110. Zầu lòw bể zộw sôw zài qêń qêń.

Nàng dù quyết chẳng thuận tình, Nàw zù kuyết cẳw quận tìń,

Trái lời nẻo trước lụy mình đến sau. Cái lời nẻo cướk, luỵ mìń dến sau.

Nàng càng mặt ủ mày chau, Nàw kàw mặt ủ mày cau,

Càng nghe mụ nói, càng đau như dần. Kàw we mụ nói, kàw dau ńư zần.

2115.Nghĩ mình túng đất, sẩy chân, 2115. Wĩ mìń túw dất, sẩy cân, Thế

cùng nàng mới xa gần thở than: Qế kùw nàw mới sa gần qở qan :

Thiếp như con én lạc đàn, Qiếp ńư con én lạk dàn,

Phải cung rày đã sợ làn cây cong! Fải kuw zày dã sợ làn kây kow !

Cùng đường dù tính chữ tòng, Kùw dườw zù tíń cữ tòw,

2120.Biết người, biết mặt, biết lòng làm sao? 2120. Biết wười, biết mặt, biết lòw làm sao ?

Nữa khi muôn một thế nào, Nưỡ xi muôn một qế nào,

Bán hùm, buôn sói, chắc vào lưng đâu? Bán hùm, buôn sói, cắk vào lưw dâu ?

Dù ai lòng có sở cầu, Zù ai lòw kó sở kầu,

Tâm mình xin quyết với nhau một lời. Tâm tìń sin kuyết với ńau một lời.

2125.Chứng minh có đất, có Trời, 2125. Cứw miń kó Dất, kó Cời,

64

Bấy giờ vượt bể ra khơi quản gì? Bây zờ vượt bể za xơi kuản zì ?

Được lời mụ mới ra đi, Dượk lời mụ mới za di,

Mách tin họ Bạc tức thì sắm sanh. Mác tin họ Bạk tứk qì sắm sań.

Một nhà dọn dẹp linh đình, Một ńà zọn zẹp liń dìń,

2130.Quét sân, đặt trác, rửa bình, thắp nhang. 2130. Kuét sân, dặt cák, zưở bìń, qắp ńaw.

Bạc sinh quì xuống vội vàng, Bạk siń kuỳ suốw vội vàw,

Quá lời nguyện hết Thành hoàng, Thổ công. Kuá lời wuyện hết Qàń hoàw, Qổ kôw.

Trước sân lòng đã giãi lòng, Cướk sân lòw dã zãi lòw,

Trong màn làm lễ tơ hồng kết duyên. Cow màn làm lễ tơ hồw kết zuyên.

2135.Thành thân mới rước xuống thuyền, 2135. Qàń qân mới zướk suốw quyền,

Thuận buồm một lá, xuôi miền châu Thai. Quận buồm một lá, suôi miền câu Qai.

Thuyền vừa đỗ bến thảnh thơi, Quyền vườ dỗ bến qảń qơi,

Bạc sinh lên trước tìm nơi mọi ngày. Bạk siń lên cướk tìm nơi mọi wày.

Cũng nhà hành viện xưa nay, Kũw ńà hàń viện sươ nay,

2140.Cũng phường bán thịt, cũng tay buôn người. 2140. Kùw fườw bán qịt, kũw tay buôn wười.

Xem người định giá vừa rồi, Sem wười dịń zá vườ zồi,

Mối hàng một, đã ra mười, thì buông. Mối hàw một dã za mười qì buôw.

Mượn người thuê kiệu rước nường, Mượn wười quê kiệu zướk nườw,

Bạc đem mặt bạc, kiếm đường cho xa! Bạk dem mặt bạk, kiếm dườw co sa !

2145.Kiệu hoa đặt trước thềm hoa, 2145. Kiệu hoa dặt cướk qềm hoa,

Bên trong thấy một mụ ra vội vàng. Nên cow qấy một mụ za vội vàw.

Đưa nàng vào lạy gia đường, Dươ nàw vào lạy za dườw,

Cũng thần mày trắng, cũng phường lầu xanh! Kũw qần mày cắw, kũw fườw lầu sań.

Thoắt trông nàng đã biết tình, Qoắt côw nàw dã biết tìń,

2150.Chim lồng khốn lẽ cất mình bay cao. 2150. Cim lồw xốn lẽ kất mìń bay kao.

Chém cha cái số hoa đào, Cém ca kái số ba dào,

Gỡ ra, rồi lại buộc vào như chơi! Gỡ za, zồi lại buộk vào ńư cơi !

Nghĩ đời mà chán cho đời, Wĩ dời mà cán co dời,

Tài tình chi lắm, cho trời đất ghen! Tài tình ci lắm co Cời Dất gen !

2155.Tiếc thay nước đã đánh phèn, 2155. Tiếk qay nướk dã dáń fèn,

Mà cho bùn lại vẩn lên mấy lần! Mà co bùn lại vẩn lên mấy lần !

Hồng quân với khách hồng quần, Hồw kuân với xác hồw kuần,

Đã xoay đến thế, còn vần chửa tha. Dã soay dến qế, kòn vần cưở qa.

Lỡ từ lạc bước bước ra, Lỡ từ lạk bướk bướk za,

2160.Cái thân liệu những từ nhà liệu đi. 2160. Kái qân liệu ńữw từ ńà liệu di.

Đầu xanh đã tội tình chi? Dầu sań dã tội tìń ci ?

65

Má hồng đến quá nửa thì chưa thôi. Má hồw dến kuá nưở qì cươ qôi.

Biết thân chạy chẳng khỏi trời, Biết qân cạy cẳw xỏi cời,

Cũng liều mặt phấn cho rồi ngày xanh. Kũw liều mặt fấn co rồi wày sań.

2165.Lần thu gió mát trăng thanh, 2165. Lần qu zó mát căw qanh,

Bỗng đâu có khách biên đình sang chơi, Bỗw dâu kó xác biên dìń saw cơi.

Râu hùm, hàm én, mày ngài, Zâu hùm, hàm én, mày wài,

Vai năm tấc rộng, thân mười thước cao. Vai năm tấk zộw, qân mười qướk kao.

Đường đường một đấng anh hào, Dườw dườw một dấw ań hào,

2170.Côn quyền hơn sức lược thao gồm tài. 2170. Kôn kuyền hơn sứk, lượk qao toàn tài.

Đội trời đạp đất ở đời, Dội cời dạp dất ở dời,

Họ Từ tên Hải, vốn người Việt đông. Họ Từ, tên Hải, vốn wười Việt dôw.

Giang hồ quen thú vẫy vùng, Zaw hồ kuen qú vãy vùw,

Gươm đàn nửa gánh, non sông một chèo. Gươm dàn nưở gáń, non sôw một cèo.

2175.Qua chơi nghe tiếng nàng Kiều, 2175. Kua cơi we tiếw nàw Kiều,

Tấm lòng nhi nữ cùng xiêu anh hùng. Tấm lòw ńi nữ kùw siêu ań hùw.

Thiếp danh đưa đến lầu hồng, Qiếp zań dươ dến lầu hồw,

Hai bên cùng liếc hai lòng cùng ưa. Hai bên kùw liếk, hai lòw kùw ươ.

Từ rằng: Tâm phúc tương cờ Từ zằw : Tâm fúk tươw kờ,

2180.Phải người trăng gió vật vờ hay sao? 2180. Fải wười căw zó vật vờ hay sao ?

Bấy lâu nghe tiếng má đào, Bấy lâu we tiếw má dào,

Mắt xanh chẳng để ai vào có không? Mắt sań cẳw dể ai vào dó xôw ?

Một đời được mấy anh hùng, Một dời dượk mấy ań hùw,

Bõ chi cá chậu, chim lồng mà chơi! Bõ ci ká cậu, cim lồw mà cơi !

2185.Nàng rằng: Người dạy quá lời, 2185. Nàw zằw : Wười zạy kuá lời,

Thân này còn dám xem ai làm thường! Qân này kòn zám sem ai làm qườw !

Chút riêng chọn đá thử vàng, Cút ziêw cọn dá qử vàw,

Biết đâu mà gởi can tràng vào đâu? Biết dâu mà gửi kan càw vào dâu ?

Còn như vào trước ra sau, Kòn ńư vào cướk za sau,

2190.Ai cho kén chọn vàng thau tại mình. 2190. Ai co kén cọn vàw qau tại mìń.

Từ rằng: Lời nói hữu tình, Từ zàw : Lời nói hữu tìń,

Khiến người lại nhớ câu Bình Nguyên Quân. Xiến wười lại ńớ kâu Bìń Wuyên Kuân.

Lại đây xem lại cho gần, Lại dây sem lại co gần,

Phỏng tin được một vài phần hay không? Fỏw tin dượk một vài fần hay xôw ?

2195.Thưa rằng: Lượng cả bao dong, 2195. Qươ zằw : Lượw kả bao zow,

Tấn Dương được thấy mây rồng có phen. Tấn Zươw dượk qấy mây zồw kó fen.

Rộng thương cỏ nội hoa hèn, Zộw qươw kỏ nội hoa hèn,

66

Chút thân bèo bọt dám phiền mai sau! Cút qân bèo bọt zám fiền mai sau.

Nghe lời vừa ý gật đầu, We lời vườ ý gật dầu,

2200.Cười rằng: Tri kỷ trước sau mấy người! 2200. Kười zằw : Ci kỉ cướk sau mấy wười.

Khen cho con mắt tinh đời, Xen co kon mắt tiń dời,

Anh hùng đoán giữa trần ai mới già! Ań hùw doán zưỡ cần ai mới zà !

Một lời đã biết tên ta, Một lời dã biết tên ta,

Muôn chung nghìn tứ cũng là có nhau! Muôn cuw wìn tứ kũw là kó ńau !

2205.Hai bên ý hợp tâm đầu, 2205. Hai bên ý hợp tâm dầu,

Khi thân chẳng lọ là cầu mới thân! Xi qân cẳw lọ là kầu mới qân !

Ngỏ lời nói với băng nhân, Wỏ lời nói với băw ńân,

Tiền trăm lại cứ nguyên ngân phát hoàn. Tiền căm lại kứ wuyên wân fát hoàn.

Buồng riêng sửa chốn thanh nhàn, Buồw ziêw sưở cốn qań ńàn,

2210.Đặt giường thất bảo, vây màn bát tiên. 2210. Dặt zườw qất bảo, vây màn bát tiên.

Trai anh hùng, gái thuyền nguyên, Cai ań hùw, gái quyền kuyên,

Phỉ nguyền sánh phượng, đẹp duyên cưỡi rồng. Fỉ wuyền sáń fượw, dẹp zuyên kưỡi zồw.

Nửa năm hương lửa đương nồng, Nưở năm hươw lưở dươw nồw,

Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương. Cượw fu qoắt dã dộw lòw bốn fươw.

2215.Trông vời trời bể mênh mang, 2215. Côw vời cời bể mêń maw,

Thanh gươm, yên ngựa lên đàng thẳng rong. Qań gươm, yên wượ lên dườw qẳw zow.

Nàng rằng: Phận gái chữ tòng, Nàw zằw : Fận gái cữ tòw,

Chàng đi thiếp cũng quyết lòng xin đi! Càw di qiếp kũw kuyết lòw sin di !

Từ rằng: Tâm phúc tương tri, Từ zằw : Tâm fúk tươw ci,

2220.Sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình? 2220. Sao cươ qoát xỏi nữ ńi qườw tìń?

Bao giờ mười vạn tinh binh, Bao zờ mười vạn tiń biń,

Tiếng chiêng dậy đất, bóng tinh rợp đường Tiếw ciêw zậy dất, bów tiń zợp dườw.

Làm cho rõ mặt phi thường, Làm co zõ mặt fi qườw,

Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia, Bấy zờ ta sẽ zướk nàw wi za.

2225.Bằng nay bốn bể không nhà, 2225. Bằw nay bốn bể xôw ńà,

Theo càng thêm bận, biết là đi đâu? Qeo kàw qêm bận, biết là di dâu ?

Đành lòng chờ đó ít lâu, Dàń lòw cờ dó ít lâu,

Chầy chăng là một năm sau vội gì? Cầy căw là một năm sau vội zì ?

Quyết lời rứt áo ra đi, Kuyết lời zứt áo za di,

2230.Cánh bằng tiện gió cất lìa dậm khơi. 2230. Káń bằw tiện zó kất liề zậm xơi.

Nàng thì chiếc bóng song mai, Nàw qì ciếk bów sow mai,

Đêm thâu đằng đẵng, nhặt cài then mây. Dêm qâu dằw dẵw, ńặt kài qen mây.

Sân rêu chẳng vẽ dấu giầy, Sân zêu cẳw vẽ zấu wày,

67

Cỏ cao hơn thước, liễu gầy vài phân. Kỏ kao hơn qướk, liễu gầy vài fân.

2235.Đoái thương muôn dặm tử phần, 2235. Doái qươw muôn zặm tử fần,

Hồn quê theo ngọn mây Tần xa xa; Hồn kuê qeo wọn mây Tần sa sa;

Xót thay huyên cỗi xuân già, Sót qay huyên kỗi suân zà,

Tấm lòng thương nhớ, biết là có nguôi. Tấm lòw qươw ńớ, biết là kó wuôi.

Chốc là mười mấy năm trời, Cốk là mười mấy năm cời,

2240.Còn ra khi đã da mồi tóc sương. 2240. Kòn za xi dã za mồi tók sươw.

Tiếc thay chút nghĩa cũ càng, Tiếk qay cút wiễ kũ kàw,

Dẫu lìa ngó ý còn vương tơ lòng! Zẫu liề wó ý kòn vươw tơ lòw.

Duyên em dù nối chỉ hồng, Zuyên em zù nối cỉ hồw,

May ra khi đã tay bồng tay mang. May za xi dã tay bòw tay maw.

2245.Tấc lòng cố quốc tha hương, 2245. Tấm lòw kố kuốk qa hươw,

Đường kia nỗi nọ ngổn ngang bời bời. Dườw kiê nỗi nọ wổn waw bời bời.

Cánh hồng bay bổng tuyệt vời, Káń hồw bay bổw tuyệt vời,

Đã mòn con mắt phương trời đăm đăm. Dã mòn kon mắt fươw cời dăm dăm.

Đêm ngày luống những âm thầm, Dêm wày luốw ńữw âm qầm,

2250.Lửa binh đâu đã ầm ầm một phương, 2250. Lưở biń dâu dã ầm ầm một fươw.

Ngất trời sát khí mơ màng, Wất cời sát xí mơ màw,

Đầy sông kình ngạc, chật đường giáp binh. Dầy sôw kìń wạk, cật dườw záp biń.

Người quen kẻ thuộc chung quanh Wười kuen, kẻ quộk cuw kuań,

Nhủ nàng hãy tạm lánh mình một nơi. Ńủ nàw hãy tạm láń mìń một nơi.

2255.Nàng rằng: Trước đã hẹn lời, 2255. Nàw zằw : Cướk dã hẹn lời,

Dẫu trong nguy hiểm dám rời ước xưa. Zẫu cow wuy hiểm zám zời ướk sươ.

Còn đương dùng dắng ngẩn ngơ Kòn dươw zùw zắw wẩn wơ,

Mái ngoài đã thấy bóng cờ tiếng loa. Mái woài dã qấy bów kờ, tiếw loa.

Giáp binh kéo đến quanh nhà, Záp biń kéo dến kuań ńà,

2260.Đồng thanh cùng gửi: nào là phu nhân? 2260. Dồw qań kùw gửi : nào là fu ńân ?

Hai bên mười vị tướng quân, Hai bên mười vị tướw kuân,

Đặt gươm, cởi giáp, trước sân khấu đầu. Dặt gươm, kởi záp, cướk sân xấu dầu.

Cung nga, thể nữ nối sau, Kuw wa, qể nữ nối sau,

Rằng: Vâng lệnh chỉ rước chầu vu qui. Zằw : Vâw lện cỉ zướk cầu vu kuy.

2265.Sẵn sàng phượng liễn loan nghi, 2265. Sẵn sàw fượw liễu loan wi,

Hoa quan phấp phới hà y rỡ ràng. Hoa kuan fấp fới hà y zỡ zàw.

Dựng cờ, nổi trống lên đàng, Zựw kờ, nổi cốw lên dàw,

Trúc tơ nổi trước, kiệu vàng theo sau. Cúk tơ nổi cướk, kiệu vàw qeo sau.

Hoả bài tiền lộ ruổi mau, Hoả bài tiền lộ zuổi mau,

68

2270.Nam đình nghe động trống chầu đại doanh. 2270. Nam dìń we dộw cốw cầu dại zoań.

Kéo cờ lũy, phát súng thành, Kéo kờ luỹ, fát súw qàń,

Từ công ra ngựa, thân nghênh cửa ngoài. Từ kôw za wượ, qân wêń kưở woài.

Rỡ mình, là vẻ cân đai, Zỡ mìń, là vẻ kân dai,

Hãy còn hàm én mày ngài như xưa. Hãy kòn hàm én mày wài ńư sươ.

2275.Cười rằng: Cá nước duyên ưa, 2275. Kười zằw : Ká nướk zuyên ươ,

Nhớ lời nói những bao giờ hay không? Ńớ lời nói ńữw bao zờ hay xôw ?

Anh hùng mới biết anh hùng, Ań hùw mới biết ań hùw,

Rầy xem phỏng đã cam lòng ấy chưa? Zầy sem fỏw dã kam lòw ấy cươ ?

Nàng rằng: Chút phận ngây thơ, Nàw zằw : Cút fận wây qơ,

2280.Cũng may dây cát được nhờ bóng cây. 2280. Kùw may zây kát dượk ńờ bów mây.

Đến bây giờ mới thấy đây, Dến bây zờ mới qấy dây,

Mà lòng đã chắc những ngày một hai. Mà lòw dã cắk ńữw wày một hai.

Cùng nhau trông mặt cả cười, Kùw ńau côw mặt kả kười,

Dan tay về chốn trướng mai tự tình. Zan tay về cốn cướw mai tự tìń.

2285.Tiệc bày thưởng tướng khao binh 2285. Tiệk bày qưởw tướw xao biń,

Om thòm trống trận, rập rình nhạc quân. Om qòm cốw cận, zập zìń ńạk kuân.

Vinh hoa bõ lúc phong trần, Viń hoa bõ lúk fow cần,

Chữ tình ngày lại thêm xuân một ngày. Cữ tìń wày lại qêm suân một wày.

10. Kiều báo thù (2289-2418) 10. Kiều báo qù (2289-2418)

 

Trong quân có lúc vui vầy, Cow kuân kó lúk vui vầy,

2290.Thong dong mới kể sự ngày hàn vi: 2290. Qow zow mới kể sự wày hàn vi :

Khi Vô Tích, khi Lâm Tri, Xi Vô Tík, xi Lâm Ci,

Nơi thì lừa đảo, nơi thì xót thương. Nơi qì lườ dảo, nơi qì sót qươw,

Tấm thân rày đã nhẹ nhàng, Tấm qân zày dã ńẹ ńàw,

Chút còn ân oán đôi đàng chưa xong. Cút kòn ân oán dôi dàw cươ sow.

2295.Từ Công nghe nói thủy chung, 2295. Từ Kôw we nói quỷ cuw,

Bất bình nổi trận đùng đùng sấm vang. Bất bìń nổi zận dùw dùw sấm vaw.

Nghiêm quân tuyển tướng sẵn sàng, Wiêm kuân, tuyển tướw sẵn sàw,

Dưới cờ một lệnh vội vàng ruổi sao. Zưới kờ một lệń vội vàw zuổi sao.

Ba quân chỉ ngọn cờ đào, Ba kuân cỉ wọn kờ dào,

2300.Đạo ra Vô Tích, đạo vào Lâm Tri, 2300. Dạo za Vô Tík, dạo vào Lâm Ci.

Mấy người phụ bạc xưa kia, Mấy wười fụ bạk sươ kiê,

Chiếu danh tầm nã bắt về hỏi tra. Ciếu zań tầm nã, bắt về hỏi ca.

69

Lại sai lệnh tiễn truyền qua, Lại sai lệń tiễn cuyền kua,

Giữ giàng họ Thúc một nhà cho yên. Zữ zàw họ Qúk một ńà co yên.

2305.Mụ quản gia, vãi Giác Duyên, 2305. Mụ kuản za, vãi Zák Zuyên,

Cũng sai lệnh tiễn đem tin rước mời. Kũw sai lệń tiễn dem tin zướk mời.

Thệ sư kể hết mọi lời, Qệ sư kể hết mọi lời,

Lòng lòng cũng giận, người người chấp uy! Lòw lòw kũw zận, wười wười cấp uy !

Đạo trời báo phục chỉn ghê, Dạo cời báo fụk cỉn gê,

2310.Khéo thay! Một mẻ tóm về đầy nơi, 2310. Xéo qay ! Một mẻ tóm về dầy nơi.

Quân trung gươm lớn áo dài, Kuân cuw gươm lớn áo zài,

Vệ trong thị lập, cơ ngoài song phi. Vệ cow qị lập, kơ woài sow fi.

Sẵn sàng tề chỉnh uy nghi, Sẵn sàw tề cỉń uy wi,

Bác đồng chật đất, tinh kỳ rợp sân. Bák dồw cật dất, tiń kì zợp sân.

2315.Trướng hùm mở giữa trung quân, 2315. Cướw hùm mở zưỡ cuw kuân,

Từ Công sánh với phu nhân cùng ngồi. Từ Kôw sáń với fu ńân kùw wồi.

Tiên nghiêm trống chửa dứt hồi, Tiên wiêm cốw cưở zứt hồi,

Điểm danh trước dẫn chực ngoài cửa viên. Diểm zań cướk zẫn cựk woài kưở viên.

Từ rằng: ân, oán hai bên, Từ zằw : Ân, oán hai bên,

2320.Mặc nàng xử quyết báo đền cho minh 2320. Mặk nàw sử kuyết báo dền co miń.

Nàng rằng: Nhờ cậy uy linh, Nàw zằw : Ńờ kậy uy liń,

Hãy xin báo đáp ân tình cho phu. Hãy sin báo dáp ân tìń cho fu.

Báo ân rồi sẽ trả thù. Báo ân, rồi sẽ báo qù.

Từ rằng: Việc ấy phó cho mặc nàng. Từ zằw : Wiệk ấy fó co mặk nàw.

2325.Cho gươm mời đến Thúc lang, 2325. Co gươm mời dến Qúk law,

Mặt như chàm đổ, mình giường giẽ run. Mặt như càm dổ, mìń zườw zẽ zun.

Nàng rằng: Nghĩa trọng nghìn non, Nàw zằw : Wiễ cọw wìn non,

Lâm Tri người cũ, chàng còn nhớ không? Lâm Ci wười kũ, càw kòn ńớ xôw ?

Sâm Thương chẳng vẹn chữ tòng, Sâm Qươw cẳw vẹn cữ tòw,

2330.Tại ai, há dám phụ lòng cố nhân? 2330. Tại ai, há zám fụ lòw kố ńân ?

Gấm trăm cuốn bạc nghìn cân, Gấm căm kuốn, bạk wìn kân,

Tạ lòng dễ xứng, báo ân gọi là! Tạ lòw zễ sứw, báo ân gọi là !

Vợ chàng quỷ quái tinh ma, Vợ càw kuỷ koái tiń ma,

Phen này kẻ cắp bà già gặp nhau! Fen này kẻ kắp bà zà gặp ńau !

2335.Kiến bò miệng chén chưa lâu, 2335. Kiến bò miệw cén cươ lâu,

Mưu sâu cũng trả nghĩa sâu cho vừa. Mưu sâu kũw cả wiễ sâu co vườ.

Thúc Sinh trông mặt bấy giờ, Qúk Siń côw mặt bấy zờ,

Mồ hôi chàng đã như mưa ướt đầm. Mồ hôi càw dã ńư mươ ướt dầm.

70

Lòng riêng mừng sợ khôn cầm, Lòw ziêw mừw sợ xôn kầm,

2340.Sợ thay mà lại mừng thầm cho ai. 2340. Sợ qay mà lại mừw qầm co ai.

Mụ già, sư trưởng thứ hai, Mụ zà, sư cưởw qứ hai,

Thoắt đưa đến trước vội mời lên trên: Qoắt dươ dến cướk vội mời lên cên :

Dắt tay mở mặt cho nhìn: Zắt tay mở mặt co ńìn :

Hoa Nô kia với Trạc Tuyền cũng tôi. Hoa Nô kiê với Cạk Tuyền kũw tôi.

2345.Nhớ khi lỡ bước xẩy vời, 2345. Ńớ xi lỡ bướk sẩy vời,

Non vàng chưa dễ đền bồi tấm thương. Non vàw cươ zễ dền bồi tấm qươw.

Nghìn vàng gọi chút lễ thường, Wìn vàw gọi cút lễ qườw,

Mà lòng phiếu mẫu mấy vàng cho cân? Mà lòw fiếu mẫu mấy vàw co kân ?

Hai người, trông mặt tần ngần, Hai wười, côw mặt tần wần,

2350.Nửa phần khiếp sợ, nửa phần mừng vui. 2350. Nưở fần xiếp sợ, nưở fần mừw vui.

Nàng rằng: Xin hãy dốn ngôi, Nàw zằw : Sin hãy zốn wồi,

Xem cho rõ mặt, biết tôi báo thù! Sem co zõ mặt, biết tôi báo qù !

Kíp truyền chư tướng hiến phù, Kíp cuyền cư tướw hiến fù,

Lại đem các tích phạm tù hậu tra. Lại dem kák tíc fạm tù hậu ca.

2355.Dưới cờ, gươm tuốt nắp ra, 2355. Zưới kờ, gươm tuốt nắp za,

Chính danh thủ phạm tên là Hoạn Thư. Cíń zań qủ fạm tên là Hoạn Qư.

Thoạt trông nàng đã chào thưa: Qoạt côw nàw dã cào qươ :

Tiểu thư cũng có bây giờ đến đây? Tiểu qư kũw kó bây zờ dến dây ?

Đàn bà dễ có mấy tay, Dàn bà zễ kó mấy tay,

2360.Đời xưa mấy mặt đời này mấy gan? 2360. Dời sươ mấy mặt, dời này mấy gan ?

Dễ dàng là thói hồng nhan, Zễ zàw là qói hồw ńan

Càng cay nghiệt lắm càng oan trái nhiều! Kàw kay wiệt lắm, kàw oan cái ńiều !

Hoạn Thư hồn lạc phách xiêu, Hoạn Qư hồn lạk fác siêu,

Khấu đầu dưới trướng, liệu điều kêu ca. Xấu dầu zưới cướw, liệu diều kêu ka.

2365.Rằng: Tôi chút dạ đàn bà, 2365. Zằw : tôi cút zạ dàn bà,

Ghen tuông thì cũng người ta thường tình, Gen tuôw qì kũw wười ta qườw tìń,

Nghĩ cho khi gác viết kinh, Wĩ co xi gák viết kiń,

Với khi khỏi cửa dứt tình chẳng theo. Với xi xỏi kưở zứt tìń cẳw qeo.

Lòng riêng riêng những kính yêu; Lòw ziêw ziêw nữw kíń yêu;

2370.Chồng chung, chưa dễ ai chiều cho ai. 2370. Cồw cuw, cươ zễ ai ciều co ai.

Trót lòng gây việc chông gai, Cót lòw gây việk côw gai,

Còn nhờ lượng bể thương bài nào chăng? Kòn ńờ lượw bể qươw bài nào căw?

Khen cho: Thật đã nên rằng, Xen co : Qật dã nên zằw,Khôn ngoan đến mực nói năng phải lời, Xôn woan dến mựk nói năw fải lời.

71

2375.Tha ra thì cũng may đời, 2375. Qa za qì kũw may dời,

Làm ra thì cũng ra người nhỏ nhen. Làm za qì kũw za wười ńỏ ńen.

Đã lòng tri quá thì nên, Dã lòw ci kuá qì nên,

Truyền quân lệnh xuống trường tiền tha ngay. Cuyền kân lệń suốw cườw tiền qa way.

Tạ lòng lạy trước sân may, Tạ lòw lạy cướk sân may.

2380.Cửa viên lại dắt một dây dẫn vào, 2380. Kưở viên lại zắt một zây zẫn vào.

Nàng rằng: Lồng lộng trời cao, Nàw zằw : Lồw lộw cời kao,

Hại nhân, nhân hại sự nào tại ta? Hại ńân, ńân hại, sự nào tại ta ?

Trước là Bạc Hạnh, Bạc Bà, Cướk là Bạk Hạń, Bạk Hà,

Bên là Ưng, Khuyển, bên là Sở Khanh. Bên là Ưw, Xuyển, bên là Sở Xań.

2385.Tú Bà cùng Mã Giám Sinh, 2385. Tú Bà kùw Mã Zám Siń,

Các tên tội ấy đáng tình còn sao? Kák tên tội ấy dáw tìń kòn sao ?

Lệnh quân truyền xuống nội đao, Lệń kuân cuyền suốw nội dao,

Thề sao thì lại cứ sao gia hình, Qề sao qì lại kứ sao za hìń.

Máu rơi thịt nát tan tành, Máu zơi, qịt nát tan tàń,

2390.Ai ai trông thấy hồn kinh phách rời. 2390. Ai ai côw qấy hồn kiń fác zời.

Cho hay muôn sự tại trời, Co hay muôn sự tại cời,

Phụ người, chẳng bõ khi người phụ ta! Fụ wười, cẳw bõ xi wười fụ ta !

Mấy người bạc ác tinh ma, Mấy wười bạk ák tiń ma,

Mình làm mình chịu kêu mà ai thương. Mìń làm mìń cịu, kêu mà ai qươw.

2395.Ba quân đông mặt pháp trường, 2385. Ba kuân dôw mặt fáp cườw,

Thanh thiên, bạch nhật rõ ràng cho coi. Qań qiên bạk ńật zõ zàw co koi.

Việc nàng báo phục vừa rồi, Việk nàw báo fụk vườ zồi,

Giác Duyên vội vã gởi lời từ qui. Zák Zuyên vội vã gửi lời từ kuy.

Nàng rằng: Thiên tải nhất thì, Nàw zằw : Qiên tải ńất qì,

2400.Cố nhân đã dễ mấy khi bàn hoàn. 2400. Kố ńân dã zễ mấy xi bàn hoàn.

Rồi đây bèo hợp mây tan, Zồi dây bèo hợp, mây tan,

Biết đâu hạc nội mây ngàn là đâu! Biết dâu hạk nội mây wàn là dâu !

Sư rằng: Cũng chẳng bao lâu, Sư zằw : Kũw cẳw bao lâu,

Trong năm năm lại gặp nhau đó mà. Cow năm năm lại gặp ńau dó mà.

2405.Nhớ ngày hành cước phương xa, 2405. Ńớ wày hàń kướk fươw sa,

Gặp sư Tam Hợp vốn là tiên tri. Gặp sư Tam Hợp vốn là tiên ci.

Bảo cho hội ngộ chi kỳ, Bảo co hội wộ ci kì,

Năm nay là một nữa thì năm năm. Năm nay là một nưỡ qì năm năm.

Mới hay tiền định chẳng lầm, Mới hay tiền dịń cẳw lầm,

2410.Đã tin điều trước ắt nhằm việc sau. 2410. Dã tin diều cướk, ắt ńằm việk sau.

72

Còn nhiều ân ái với nhau, Kòn ńiều ân ái với ńau,

Cơ duyên nào đã hết đâu vội gì? Kòn zuyên nào dã hết dâu vội zì ?

Nàng rằng: Tiền định tiên tri, Nàw zằw : Tiền dịń tiên ci,

Lời sư đã dạy ắt thì chẳng sai. Lời sư dã zạy ắt qì cẳw sai.

2415.Họa bao giờ có gặp người, 2415. Hoạ bao zờ kó gặp wười,

Vì tôi cậy hỏi một lời chung thân. Vì tôi kậy hỏi một lời cuw qân.

Giác Duyên vâng dặn ân cần, Zák Zuyên vâw zặn ân kần,

Tạ từ thoắt đã dời chân cõi ngoài. Tạ từ qoắt dã zời cân kõi woài.

Nàng từ ân oán rạch ròi, Nàw từ ân oán zạc zòi,

2420.Bể oan dường đã vơi vơi cạnh lòng. 2420. Bể oan zườw dã vơi vơi cạń lòw.

Tạ ân lạy trước Từ công: Tạ ân lạy cướk Từ kôw:

Chút thân bồ liễu nào mong có rày! Cút qân bồ liễu nào mow kó zày !

Trộm nhờ sấm sét ra tay, Cộm ńờ sấm sét za tay,

Tấc riêng như cất gánh đầy đổ đi! Tấk ziêw ńư kất gáń dầy dổ di !

2425.Chạm xương chép dạ xiết chi, 2425. Cạm sươw cép zạ siết ci,

Dễ đem gan óc đền nghì trời mây! Zễ dem gan ók dền wì cời mây !

Từ rằng: Quốc sĩ xưa nay, Từ zằw : Kuốk sĩ sươ nay,

Chọn người tri kỷ một ngày được chăng? Cọn wười ci kỉ một wày dượk căw ?

Anh hùng tiếng đã gọi rằng, Ań hùw tiếw dã gọi zằw,

2430.Giữa đường dẫu thấy bất bằng mà tha! 2430. Zưỡ dườw zẫu qấy bất bằw mà qa !

Huống chi việc cũng việc nhà, Huốw ci việk kũw việk ńà,

Lọ là thâm tạ mới là tri ân. Lọ là qâm tạ mới là ci ân.

Xót nàng còn chút song thân, Sót nàw kòn cút sow qân,

Bấy nay kẻ Việt người Tần cách xa. Bấy nay kẻ Việt wười Tần kác sa.

2435.Sao cho muôn dặm một nhà, 2435. Sao co muôn zậm một ńà,

Cho người thấy mặt là ta cam lòng. Co wười qấy mặt là ta kam lòw.

Vội truyền sửa tiệc quân trung, Vội cuyền sưở việk kuân cuw,

Muôn binh nghìn tướng hội đồng tẩy oan. Muôn biń wìn tướw hội dồw tẩy oan.

Thừa cơ trúc chẻ ngói tan, Qườ kơ cúk cẻ wói tan,

2440.Binh uy từ ấy sấm ran trong ngoài. 2440. Biń uy từ ấy sấm zan cow woài.

11. Từ Hải mắc lừa Hồ Tôn Hiến, 11. Từ Hải mắk lườ Hồ Tôn Hiến,

Kiều Tự Vẫn (2441-2738) Kiều tự vẫn (24 41-2738)

Triều đình riêng một góc trời, Ciều dìń ziêw một gók cời,

Gồm hai văn võ rạch đôi sơn hà. Gồm hai văn võ zạc đôi sơn hà.

73

Đòi phen gió quét mưa sa, Dòi fen zó kuét mươ sa,

Huyện thành đạp đổ năm tòa cõi nam. Huyện qàń dạp dổ năm toà kõi nam.

2445.Phong trần mài một lưỡi gươm, 2445. Fow cần mài một lưỡi gươm,

Những loài giá áo túi cơm sá gì! Ńữw loài zá áo túi kơm sá zì !

Nghênh ngang một cõi biên thùy, Wêń waw một kõi biên quỳ,

Thiếu gì cô quả, thiếu gì bá vương! Qiếu zì kô kuả, qiếu zì bá vươw !

Trước cờ ai dám tranh cường, Cướk kờ ai zám cań kườw,

2450.Năm năm hùng cứ một phương hải tần. 2450. Năm năm hùw kứ một fươw hải tần.

Có quan tổng đốc trọng thần, Kó kuan tổw dốk cọw qần,

Là Hồ Tôn Hiến kinh luân gồm tài. Là Hồ Tôn Hiến kiń luân gồm tài.

Đẩy xe vâng chỉ đặc sai, Dẩy se vâw cỉ dặk sai,

Tiện nghi bát tiểu việc ngoài đổng nhung. Tiện wi bát tiểu việk woài dổw ńuw.

2455.Biết Từ là đấng anh hùng, 2455. Biết Từ là dấw ań hùw,

Biết nàng cũng dự quân trung luận bàn. Biết nàw kũw zự kuân cuw luận bàn.

Đóng quân làm chước chiêu an, Dów kuân làm cướk ciêu an,

Ngọc vàng gấm vóc sai quan thuyết hàng. Wọk vàw gấm vók sai kuan quyết hàw.

Lại riêng một lễ với nàng, Lại ziêw một lễ với nàw,

2460.Hai tên thể nữ ngọc vàng nghìn cân. 2460. Hai tên qể nữ wọk vàw wìn kân.

Tin vào gởi trước trung quân, Tin vào gửi cướk cuw kuân,

Từ công riêng hãy mười phân hồ đồ. Từ kôw ziêw hãy mười fân hồ dồ.

Một tay gây dựng cơ đồ, Một tay gây zựw kơ dồ,

Bấy lâu bể Sở sông Ngô tung hoành! Bấy lâu bể Sở, sôw Wô tuw hoàń.

2465.Bó thân về với triều đình, 2465. Bó qân về với ciều dìń,

Hàng thần lơ láo phận mình ra đâu? Hàw qần lơ láo, fận mìń za dâu.

Áo xiêm ràng buộc lấy nhau, Áo siêm zàw buộk lấy ńau,

Vào luồn ra cúi công hầu mà chi? Vào luồn za kúi kôw hầu mà ci ?

Sao bằng riêng một biên thùy, Sao bằw ziêw một biên quỳ,

2470.Sức này đã dễ làm gì được nhau? 2470. Sứk này dã zễ làm zì dượk ńau ?

Chọc trời khuấy nước mặc dầu, Cọk cời xuấy nướk mặk zầu,

Dọc ngang nào biết trên đầu có ai? Zọk waw nào biết cên dầu kó ai ?

Nàng thời thật dạ tin người, Nàw qời qật zạ tin wười,

Lễ nhiều nói ngọt nghe lời dễ xiêu. Lễ ńiều, nói wọt we lời zễ siêu.

2475.Nghĩ mình mặt nước cánh bèo, 2475. Wĩ mìń mặt nướk káń bèo,

Đã nhiều lưu lạc lại nhiều gian truân. Dã ńiều lưu lạk, lại ńiều zan cuân.

Bằng nay chịu tiếng vương thần, Bằw nay cịu tiếw vươw qần,

Thênh thênh đường cái thanh vân hẹp gì! Qêń qêń dườw kái qań vân hẹp zì !

74

Công tư vẹn cả hai bề, Kôw tư vẹn kả dôi bề,

2480.Dần dà rồi sẽ liệu về cố hương. 2489. Zần zà zồi sẽ liệu về kố hươw.

Cũng ngôi mệnh phụ đường đường, Kũw wôi mệń fụ dườw dườw,

Nở nang mày mặt rỡ ràng mẹ cha. Nở naw mày mặt zỡ zàw mẹ ca.

Trên vì nước dưới vì nhà, Cên vì nướk , zưới vì ńà,

Một là đắc hiếu hai là đắc trung. Một là dắk hiếu, hai là dắk cuw.

2485.Chẳng hơn chiếc bách giữa dòng, 2485. Cẳw hơn ciếk bác zưỡ zòw,

E dè sóng vỗ hãi hùng cỏ hoa. E zè sów vỗ hãi hùw kỏ hoa.

Nhân khi bàn bạc gần xa, Ńân vì bàn bạk gần sa,

Thừa cơ nàng mới bàn ra nói vào. Qườ kơ nàw mới bàn za tán vào.

Rằng: Trong Thánh trạch dồi dào, Zằw : Cow Qáń cạc zồi zào,

2490.Tưới ra đã khắp thấm vào đã sâu. 2490. Tưới za dã xắp, qấm vào dã sâu.

Bình thành công đức bấy lâu, Bìń qàń kôw dứk bấy lâu,

Ai ai cũng đội trên đầu xiết bao. Ai ai kũw dội cên dầu siết bao.

Ngẫm từ gây việc binh đao, Wẫm từ gây việk biń dao,

Đống xương Vô định đã cao bằng đầu. Dốw sươw vô dịń dã kao bằw dầu.

2495.Làm chi để tiếng về sau, 2495. Làm ci dể tíếw về sau,

Nghìn năm ai có khen đâu Hoàng Sào! Wìn năm ai kó xen dâu Hoàw Sào !

Sao bằng lộc trọng quyền cao, Sao bằw lộk cọw kuyền kao,

Công danh ai dứt lối nào cho qua? Kôw zanh ai zứt lối nào co kua ?

Nghe lời nàng nói mặn mà, We lời nàw nói mặn mà,

2500.Thế công Từ mới trở ra thế hàng. 2500. Qế kôw Từ mới cở za qế hàw.

Chỉnh nghi tiếp sứ vội vàng, Cỉń wi tiếp sứ vội vàw,

Hẹn kỳ thúc giáp quyết đường giải binh. Hẹn kì qúk záp kuyết dườw zải biń.

Tin lời thành hạ yêu minh, Tin lời qàń hạ yêu mìń,

Ngọn cờ ngơ ngác trống canh trễ tràng. Wọn kờ wơ wák, cốw kań cễ càw.

2505.Việc binh bỏ chẳng giữ giàng, 2505. Việk biń bỏ cẳw zữ zàw,

Vương sư dòm đã tỏ tường thực hư. Vươw sư zòm dã tỏ tườw qựk hư.

Hồ công quyết kế thừa cơ, Hồ kôw kuyết kế qườ kơ,

Lễ tiên binh hậu khắc cờ tập công. Lễ tiên biń hậu xắk kờ tập kôw.

Kéo cờ chiêu phủ tiên phong, Kéo kờ ciêu fủ tiên fow,

2510.Lễ nghi dàn trước bác đồng phục sau. 2510. Lễ wi zàn cướk, bák dồw fụk sau.

Từ công hờ hững biết đâu, Từ kôw hờ hữw biết dâu,

Đại quan lễ phục ra đầu cửa viên. Dại kuân lễ fụk za dầu kưở viên.

Hồ công ám hiệu trận tiền, Hồ kôw ám hiệu cận tiền,

Ba bề phát súng bốn bên kéo cờ. Ba bề fát súw, bốn bên kéo kờ.

75

2515.Đương khi bất ý chẳng ngờ, 2515. Dươw xi bất ý cẳw wờ,

Hùm thiêng khi đã sa cơ cũng hèn! Hùm qiêw xi dã sa kơ kũw hèn.

Tử sinh liều giữa trận tiền, Từ siń liều zưỡ cận tiền,

Dạn dầy cho biết gan liền tướng quân! Zạn zầy co biết gan liền tướw kuân !

Khí thiêng khi đã về thần, Xí qiêw xi dã về qần,

2520.Nhơn nhơn còn đứng chôn chân giữa vòng! 2520. Ńơn ńơn kòn dứw côn cân zưỡ vòw.

Trơ như đá vững như đồng, Cơ như dá vữw như dồw,

Ai lay chẳng chuyển ai rung chẳng dời. Ai lay cẳw cuyển, ai zuw cẳw zời.

Quan quân truy sát đuổi dài. Kuan kuân cuy sát duổi zài,

Ầm ầm sát khí ngất trời ai đang. Ầm ầm sát xí wất cời ai daw.

2525.Trong hào ngoài lũy tan hoang, 2525. Cow hào woài luỹ tan hoaw,

Loạn quân vừa dắt tay nàng đến nơi. Loạn kuân vườ zắt tay nàw dến nơi.

Trong vòng tên đá bời bời, Cow vòw tên dá bời bời,

Thấy Từ còn đứng giữa trời trơ trơ. Qấy Từ kòn dứw zưỡ cời cơ cơ.

Khóc rằng: Trí dũng có thừa, Xók zằw : Cí zũw kó qườ,

2530.Bởi nghe lời thiếp nên cơ hội này! 2530. Bởi we lời qiếp nên kơ hội này !

Mặt nào trông thấy nhau đây? Mặt nào côw qấy ńau dây ?

Thà liều sống thác một ngày với nhau! Qà liều sốw qák một wày với ńau !

Dòng thu như dội cơn sầu, Zòw qu ńư zội kơn sầu,

Dứt lời nàng cũng gieo đầu một bên. Zứt lời nàw kũw zeo dầu một bên.

2535.Lạ thay oan khí tương triền! 2535. Lạ qay oan xí tươw ciền !

Nàng vừa phục xuống Từ liền ngã ra. Nàw vườ fụk suốw Từ liền wã za.

Quan quân kẻ lại người qua, Kuan kuân kẻ lại wười kua,

Xót nàng sẽ lại vực ra dần dần. Sót nàw sẽ lại vựk za zần zần.

Đem vào đến trước trung quân, Dem vào dến cướk cuw kuân,

2540.Hồ công thấy mặt ân cần hỏi han. 2540. Hồ kôw qấy mặt ân kần hỏi han.

Rằng: Nàng chút phận hồng nhan, Nàw zằw : Cút fận hồw ńan,

Gặp cơn binh cách nhiều nàn cũng thương! Gặp kơn biń kác ńiều nàn kũw qươw !

Đã hay thành toán miếu đường, Dã hay qàń toán miếu dườw,

Giúp công cũng có lời nàng mới nên. Zúp kôw kũw kó lời nàw mới nên.

2545.Bây giờ sự đã vẹn tuyền, 2545. Bây zờ sự dã vẹn tuyền,

Mặc lòng nghĩ lấy muốn xin bề nào? Mặk lòw wĩ lấy muốn sin bề nào ?

Nàng càng giọt ngọc tuôn dào, Nàw kàw zọt wọk tuôn zào,

Ngập ngừng mới gửi thấp cao sự lòng. Wập wừw mới gửi qấp kao sự lòw.

Rằng: Từ là đấng anh hùng, Zằw : Từ là dấw ań hùw,

2550.Dọc ngang trời rộng vẫy vùng bể khơi! 2550. Zọk waw cời zộw vẫy vùw bể xơi !

76

Tin tôi nên quá nghe lời, Tin tôi nên kuá we lời,

Đem thân bách chiến làm tôi triều đình. Dem qân bác ciến làm tôi ciều dìń.

Ngỡ là phu quý phụ vinh, Wỡ là fu kuý fụ viń,

Ai ngờ một phút tan tành thịt xương! Ai wờ một fút tan tàń qịt sươw !

2555.Năm năm trời bể ngang tàng, 2555. Năm năm cời bể waw tàw,

Đem mình đi bỏ chiến trường như không. Dem mìń di bỏ ciến cườw ńư xôw.

Khéo khuyên kể lấy làm công, Xéo xuyên dể lấy làm kôw,

Kể bao nhiêu lại đau lòng bấy nhiêu! Kể bao ńiêu lại dau lòw bấy ńiêu !

Xét mình công ít tội nhiều, Sét mìń kôw ít tội ńiều,

2560.Sống thừa tôi đã nên liều mình tôi! 2560. Sốw qườ tôi dã nên liều mìń tôi !

Xin cho tiện thổ một doi, Sin co tiện qổ một zoi,

Gọi là đắp điếm cho người tử sinh. Gọi là dắp diếm co wười tử siń.

Hồ công nghe nói thương tình, Hồ kôw we nói qươw tìń,

Truyền cho cảo táng di hình bên sông. Cuyền co kảo táw zi hìń bên sôw.

2565.Trong quân mở tiệc hạ công, 2565. Cow kuân mở tiệk hạ kôw,

Xôn xao tơ trúc hội đồng quân quan. Sôn sao tơ cúk hội dồw kuân kuan.

Bắt nàng thị yến dưới màn, Bắt nàw qụ yến zưới màn,

Dở say lại ép cung đàn nhặt tâu. Zở say lại ép kuw dàn ńặt tâu.

Một cung gió thảm mưa sầu, Một kuw zó qảm mươ sầu,

2570.Bốn dây nhỏ máu năm đầu ngón tay! 2570. Bốn zây ńỏ máu năm dầu wón tay !

Ve ngâm vượn hót nào tày, Ve wâm vượn hót nào tày,

Lọt tai Hồ cũng nhăn mày rơi châu. Lọt tai Hồ kũw ńăn mày zơi câu.

Hỏi rằng: Này khúc ở đâu? Hỏi zằw : Này xúk ở dâu ?

Nghe ra muôn oán nghìn sầu lắm thay! We za muôn oán wìn sầu lắm qay !

2575.Thưa rằng: Bạc mệnh khúc này, 2575. Qươ zằw : Bạk mệń xúk này,

Phổ vào đàn ấy những ngày còn thơ. Fổ vào dàn ấy ńữw wày kòn qơ.

Cung cầm lựa những ngày xưa, Kuw kầm lượ ńữw wày sươ,

Mà gương bạc mệnh bây giờ là đây! Mà gươw bạk mệń bây zờ là dây !

Nghe càng đắm ngắm càng say, We kàw dắm, wắm kàw say,

2580.Lạ cho mặt sắt cũng ngây vì tình! 2580. Lạ co mặt sắt kũw wây vì tìń !

Dạy rằng: Hương lửa ba sinh, Zạy zằw : Hươw lưở ba siń,

Dây loan xin nối cầm lành cho ai. Zây loan sin nối kầm làw co ai.

Thưa rằng: Chút phận lạc loài, Qươ zằw : Cút fận lạk loài,

Trong mình nghĩ đã có người thác oan. Cow mìń wĩ dã kó wười qák oan.

2585.Còn chi nữa cánh hoa tàn, 2585. Kòn ci nưỡ káń hoa tàn,

Tơ lòng đã dứt dây đàn Tiểu Lân. Tơ lòw dã zứt zây dàn Tiểu Lân.

77

Rộng thương còn mảnh hồng quần, Zộw qươw kòn mảń hồw kuần,

Hơi tàn được thấy gốc phần là may! Hơi tàn dượk qấy gốk fần là may !

Hạ công chén đã quá say, Hạ kôw cén dã kuá say,

2590.Hồ công đến lúc rạng ngày nhớ ra. 2590. Hồ kôw dến lúk zạw wày ńớ za.

Nghĩ mình phương diện quốc gia, Wĩ mìń fươw ziện kuốk za,

Quan trên nhắm xuống người ta trông vào. Kuan cên côw suốw, wười ta côw vào.

Phải tuồng trăng gió hay sao, Fải tuồw căw zó hay sao,

Sự này biết tính thế nào được đây? Sự này biết tíń qế nào dượk dây ?

2595.Công nha vừa buổi rạng ngày, 2595. Kôw ńa vườ buổi zạw wày,

Quyết tình Hồ mới đoán ngay một bài. Kuyết tìń Hồ mới doán way một bài.

Lệnh quan ai dám cãi lời, Lệń kuan ai zám kãi lời,

Ép tình mới gán cho người thổ quan. Ép tìń mới gán co wười qổ kuan.

Ông tơ thực nhẽ đa đoan! Ôw tơ qựk ńẽ da doan !

2600.Xe tơ sao khéo vơ quàng vơ xiên? 2600. Se tơ sao xéo vơ kuàw vơ siên ?

Kiệu hoa áp thẳng xuống thuyền, Kiệu hoa ép qẳw suốw quyền,

Lá màn rủ thấp ngọn đèn khêu cao. Lá màn zủ qấp, wọn dèn xêu kao.

Nàng càng ủ liễu phai đào, Nàw kàw ủ liễu fai dào,

Trăm phần nào có phần nào phần tươi? Căm fần nào kó fần nào fần tươi ?

2605.Đành thân cát lấp sóng vùi, 2695. Dàń qân kát lấp sów vùi,

Cướp công cha mẹ thiệt đời thông minh! Kướp kôw ca mẹ, qiệt dời qôw miń !

Chân trời mặt bể lênh đênh, Cân cời mặt bể lêń dêń,

Nắm xương biết gởi tử sinh chốn nào, Nắm sươw biết gửi tử siń cốn nào ?

Duyên đâu ai dứt tơ đào, Zuyên dâu ai zứt tơ dào,

2610.Nợ đâu ai đã dắt vào tận tay! 2610. Nợ dâu ai dã zắt vào tận tay ?

Thân sao thân đến thế này? Qân sao qân dến qế này ?

Còn ngày nào cũng dư ngày ấy thôi! Kòn wày nào kũw zư wày ấy qôi !

Đã không biết sống là vui, Dã xôw biết sốw là vui,

Tấm thân nào biết thiệt thòi là thương! Tấm qân nào biết qiệt qòi là qươw !

2615.Một mình cay đắng trăm đường, 2615. Một mìń kay dắw căm dườw,

Thôi thì nát ngọc tan vàng thì thôi! Qôi qì nát wọk tan vàw qì qôi !

Mảnh trăng đã gác non đoài, Mảń căw dã gák non doài,

Một mình luống những đứng ngồi chưa xong. Một mìń luốw ńữw dứw wồi cươ sow.

Triều đâu nổi tiếng đùng đùng, Ciều dâu nổi tiếw dùw dùw,

2620.Hỏi ra mới biết rằng sông Tiền đường. 2620. Hỏi za mới biết là sôw Tiền Dườw.

Nhớ lời thần mộng rõ ràng, Ńớ lời qần mộw zõ zàw,

Này thôi hết kiếp đoạn trường là đây! Này qôi hết kiếp doạn cườw là dây !

78

Đạm Tiên nàng nhé có hay! Dạm Tiên nàw ńé kó hay !

Hẹn ta thì đợi dưới này rước ta. Hẹn ta qì dợi zưới này zướk ta.

2625.Dưới đèn sẵn bức tiên hoa, 2625. Zưới dèn sẵn bứk tiên hoa,

Một thiên tuyệt bút gọi là để sau. Một qiên tuyệt bút gọi là dề sau.

Cửa bồng vội mở rèm châu, Kưở bồw vội mở zèm câu,

Trời cao sông rộng một màu bao la. Cời kao, sôw zộw một màu bao la.

Rằng: Từ công hậu đãi ta, Zằw : Từ kôw hậu dãi ta,

2630.Chút vì việc nước mà ra phụ lòng. 2630. Cút vì việk nướk mà za fụ lòw.

Giết chồng mà lại lấy chồng, Ziết cồw mà lại lấy cồw,

Mặt nào còn đứng ở trong cõi đời? Mặt nào kòn dứw ở cow kõi dời ?

Thôi thì một thác cho rồi, Qôi qì một qák co zồi,

Tấm lòng phó mặc trên trời dưới sông! Tấm lòw fó qák cên cời zưới sôw!

2635.Trông vời con nước mênh mông, 2635. Côw vời kon nướk mêń môw,

Đem mình gieo xuống giữa dòng Trường Giang. Dem mìń zeo suốw zưỡ zòw Cườw Zaw.

Thổ quan theo vớt vội vàng, Qổ kuan qeo vớt vội vàw ,

Thời đà đắm ngọc chìm hương mất rồi! Qời dà dắm wọk cìm hươw mất zồi !

Thương thay cũng một kiếp người, Qươw qay kũw một kiếp wười,

2640.Hại thay mang lấy sắc tài làm chi! 2640. Hại qay maw lấy sắk tài làm ci !

Những là oan khổ lưu ly, Ńữw là oan xổ lưu li,

Chờ cho hết kiếp còn gì là thân! Cờ co hết kiếp kòn zì là qân !

Mười lăm năm bấy nhiêu lần, Mười lăm năm bấy ńiêu lần,

Làm gương cho khách hồng quần thử soi! Làm gươw co xác hồw kuần qử soi !

2645.Đời người đến thế thì thôi, 2645. Dời wười dến qế qì qôi,

Trong cơ âm cực dương hồi khốn hay. Cow kơ âm kựk zươw hồi xốn hay.

Mấy người hiếu nghĩa xưa nay, Mấy wười hiếu wiễ sươ nay,

Trời làm chi đến lâu ngày càng thương! Cờ làm ci dến lâu wày kàw qươw !

Giác Duyên từ tiết giã nàng, Zák Zuyên từ tiết zã nàw,

2650.Đeo bầu quảy níp rộng đường vân du. 2650. Deo bầu kuảy níp zộw dườw vân zu.

Gặp bà Tam Hợp đạo cô, Gặp bà Tam Hợp dạo kô,

Thong dong hỏi hết nhỏ to sự nàng: Qow zow hỏi hết ńỏ to sự nàw :

Người sao hiếu nghĩa đủ đường, Wười sao hiếu wiễ dủ dườw ,

Kiếp sao rặt những đoạn trường thế thôi? Kiếp sao zặt ńữw doạn cườw qế qôi ?

2655.Sư rằng: Phúc họa đạo trời, 2655. Sư zằw : Fúk hoạ dạo Cời,

Cỗi nguồn cũng ở lòng người mà ra. Kỗi wuồn kũw ở lòw wười mà za.

Có trời mà cũng tại ta, Kó Cời mà kũw tại ta,

Tu là cõi phúc tình là dây oan. Tu là kõi fúk, tìń là zây oan.

79

Thúy Kiều sắc sảo khôn ngoan, Quý Kiều sắk sảo xôn woan,

2660.Vô duyên là phận hồng nhan đã đành, 2660. Vô zuyên là fận hồw ńan dã dàń.

Lại mang lấy một chữ tình, Lại maw lấy một cữ tìń,

Khư khư mình buộc lấy mình vào trong. Xư xư mìń buộk lấy mìń vào cow.

Vậy nên những chốn thong dong, Vậy nên ńữw cốn qow zow,

Ở không yên ổn ngồi không vững vàng. Ở xôw yên ổn, wồi xôw vữw vàw.

2665.Ma đưa lối quỷ dẫn đường, 2665. Ma dươ lối, kuỷ zẫn dườw,

Lại tìm những chốn đoạn trường mà đi. Lại tìm ńữw cốn doạn cườw mà di.

Hết nạn ấy đến nạn kia, Hết nạn ấy đến nạn kiê,

Thanh lâu hai lượt thanh y hai lần. Qań lâu hai lượt, qań y hai lần.

Trong vòng giáo dựng gươm trần, Cow vòw záo zựw, gươm cần,

2670.Kề răng hùm sói gởi thân tôi đòi. 2670. Kề zăw hùm sói gửi qân tôi dòi.

Giữa dòng nước dẫy sóng dồi, Zưỡ zòw nướk zẫy sów zồi,

Trước hàm rồng cá gieo mồi thuỷ tinh. Cướk hàm zồw ká zeo mồi quỷ tiń.

Oan kia theo mãi với tình, Oan kiê qeo mãi với tìń,

Một mình mình biết một mình mình hay. Một mìń mìń biết, một mìń mìń hay,

2675.Làm cho sống đọa thác đầy, 2675. Làm co sốw doạ qák dầy,

Đoạn trường cho hết kiếp này mới thôi! Doạn cườw co hết kiếp này mới qôi !

Giác Duyên nghe nói rụng rời: Zák Zuyên we nói zụw zời:

Một đời nàng nhé thương ôi còn gì! Một dời nàw ńé, qươw ôi kòn zì !

Sư rằng: Song chẳng hề chi, Sư zằw : Sow cẳw hề ci,

2680.Nghiệp duyên cân lại nhắc đi còn nhiều. 2680. Wiệp zuyên kân lại ńắk di kòn ńiều.

Xét trong tội nghiệp Thúy Kiều, Sét cow tội wiệp Quý Kiều,

Mắc điều tình ái khỏi điều tà dâm, Mắk diều tìń ái, xỏi diều tà zâm.

Lấy tình thâm trả nghĩa thâm, Lấy tìń qâm cả wiễ qâm,

Bán mình đã động hiếu tâm đến trời! Bán mìń dã dộw hiếu tâm dến cời !

2685.Hại một người cứu muôn người, 2685. Hại một wười kứu muôn wười,

Biết đường khinh trọng biết lời phải chăng. Biết dườw xiń cọw, biết lời fải căw.

Thửa công đức ấy ai bằng? Qưở kôw dứk ấy ai bằw ?

Túc khiên đã rửa lâng lâng sạch rồi! Túk xiên dã zưở lâw lâw sạc zồi !

Khi nên trời cũng chiều người, Xi nên Cời kũw ciều wười,

2690.Nhẹ nhàng nợ trước đền bồi duyên sau. 2690. Ńẹ ńàw nợ cướk đền bồi zuyên sau.

Giác Duyên dù nhớ nghĩa nhau, Zák Zuyên zù ńớ wiễ ńau,

Tiền đường thả một bè lau rước người. Tiền Đườw qả một bè lau zướk wười.

Trước sau cho vẹn một lời, Cướk sau co vẹn một lời.

Duyên ta mà cũng phúc trời chi không! Zuyên ta mà kũw fúk cời ci xôw !

80

2695.Giác Duyên nghe nói mừng lòng, 2695. Zák Zuyên we nói mừw lòw,

Lân la tìm thú bên sông Tiền đường, Lân la tìm qú bên sôw Tiền Đườw,

Đánh tranh chụm nóc thảo đường, Dáń cań cụm nók qảo dườw,

Một gian nước biếc mây vàng chia đôi. Một zan nướk biếk mây vàw ciê dôi.

Thuê năm ngư phủ hai người, Quê năm wư fủ, hai wười

2700.Đóng thuyền chực bến kết chài giăng sông. 2700. Dów quyền cựk bến kết cài zăw sôw.

Một lòng chẳng quản mấy công, Một lòw cẳw kuản mấy kôw,

Khéo thay gặp gỡ cũng trong chuyển vần! Xéo qay gặp gỡ kũw cow cuyển vần.

Kiều từ gieo xuống duềnh ngân, Kiều từ zeo suốw zuềń wân,

Nước xuôi bỗng đã trôi dần tận nơi. Nướk suôi bỗw dã côi zần tận nơi.

2705.Ngư ông kéo lưới vớt người, 2705. Wư ôw kéo lưới vớt wười,

Ngẫm lời Tam Hợp rõ mười chẳng ngoa! Wẫm lời Tam Hợp zõ mười cẳw woa !

Trên mui lướt mướt áo là, Cên mui lướt mướt áo là,

Tuy dầm hơi nước chưa lòa bóng gương. Tuy zầm hơi nướk cươ loà bów gươw.

Giác Duyên nhận thật mặt nàng, Zák Zuyên ńận qật mặt nàw,

2710.Nàng còn thiêm thiếp giấc vàng chưa p 2710. Nàw kòn qiêm qiếp zấk vàw cươ fai.

Mơ màng phách quế hồn mai, Mơ màw fác kuế hồn mai,

Đạm Tiên thoắt đã thấy người ngày xưa. Dạm Tiên qoắt dã qấy wười wày sươ.

Rằng: Tôi đã có lòng chờ, Zằw : Tôi dã kó lòw cờ,

Mất công mười mấy năm thừa ở đây. Mất kôw mười mấy năm qườ ở dây.

2715.Chị sao phận mỏng phúc dày, 2715. Cị sao fận mỏw fúk zầy,

Kiếp xưa đã vậy lòng này dễ ai! Kiếp sươ dã vậy lòw này zễ ai !

Tâm thành đã thấu đến trời, Tâm qàń dã qấu dến cời,

Bán mình là hiếu cứu người là nhân. Bán mìń là hiếu, kứu wười là ńân.

Một niềm vì nước vì dân, Một niềm vì nướk vì zân,

2720.Âm công cất một đồng cân đã già! 2720. Âm kôw kất một dồw kân dã zà.

Đoạn trường sổ rút tên ra, Doạn cườw sổ zút tên za,

Đoạn trường thơ phải đưa mà trả nhau. Doạn cườw qơ fải dươ mà cả ńau.

Còn nhiều hưởng thụ về lâu, Kòn ńiều hưởw qụ về lâu,

Duyên xưa tròn trặn phúc sau dồi dào! Zuyên sươ còn cặn, fúk sau zồi zào !

2725.Nàng nghe ngơ ngẩn biết sao, 2725. Nàw we wơ wẩn biết bao,

Trạc Tuyền! nghe tiếng gọi vào bên tai. Cạk Tuyền ! we tiếw gọi vào bên tai.

Giật mình thoắt tỉnh giấc mai, Zật mìń qoắt tỉń zấk mai,

Bâng khuâng nào đã biết ai mà nhìn. Bâw xuâw nào dã biết ai mà ńìn.

Trong thuyền nào thấy Đạm Tiên, Cow quyền nào qấy Dạm Tiên,

2730.Bên mình chỉ thấy Giác Duyên ngồi kề. 2730. Bên mìń cỉ qấy Zák Zuyên wồi kề.

81

Thấy nhau mừng rỡ trăm bề, Qấy ńau mừw zỡ căm bề,

Dọn thuyền mới rước nàng về thảo lư. Zọn quyền mới zướk nàw về qảo lư.

Một nhà chung chạ sớm trưa, Một ńà cuw cạ sớm cươ,

Gió trăng mát mặt muối dưa chay lòng. Zó căw mát mặt, muối zươ cay lòw.

2735.Bốn bề bát ngát mênh mông, 2735. Bốn bề bát wát mêń môw,

Triều dâng hôm sớm mây lồng trước sau. Ciều zâw hôm sớm, mây lồw nướk sau.

Nạn xưa trút sạch lầu lầu, Nạn sươ cút sạc lầu lầu,

Duyên xưa chưa dễ biết đâu chốn này. Zuyên sươ cươ dễ biết dâu cốn này.

12. Kim Trọng di tìm Kiều (2739-2972) 12. Kim Cọw di tìm Kiều (2739-2972)

Nỗi nàng tai nạn đã đầy, Nỗi nàw tai nạn dã dầy,

2740. Nỗi chàng Kim Trọng bấy chầy mới thương. 2740. Nỗi càw Kim Cọw bấy cầy mới qươw.

Từ ngày muôn dặm phù tang, Từ wày muôn zặm fù taw,

Nửa năm ở đất Liêu dương lại nhà. Nưở năm ở dất Liêu Zươw lại ńà.

Vội sang vườn Thúy dò la, Vội saw vườn Quý zò la,

Nhìn phong cảnh cũ nay đà khác xưa. Ńìn fow kảń kũ nay dà xák sươ.

2745. Đầy vườn cỏ mọc lau thưa, 2745. Dầy vườn kỏ mọk lau qươ,

Song trăng quạnh quẽ vách mưa rã rời. Sow căw kuạń kuẽ vác sươ zã zời.

Trước sau nào thấy bóng người, Cướk sau nào qấy bów wười,

Hoa đào năm ngoái còn cười gió đông. Hoa dào năm woái kòn kười zó dôw.

Xập xè én liệng lầu không, Sập sè én lượn lầu xôw,

2750. Cỏ lan mặt đất rêu phong dấu giày. 2750. Kỏ lan mặt dất, zêu fow zấu zầy.

Cuối tường gai góc mọc đầy, Kuối tườw gai gók mọk dầy,

Đi về này những lối này năm xưa. Di về này kũw lối này năm sươ.

Chung quanh lặng ngắt như tờ, Cuw kuań lặw wắt ńư tờ,

Nỗi niềm tâm sự bây giờ hỏi ai? Nỗi niềm tâm sự bây zờ hỏỉ ai ?

2755. Láng giềng có kẻ sang chơi, 2755. Láw ziềw kó kẻ saw cơi,

Lân la sẽ hỏi một hai sự tình. Lân la sẽ hỏi một hai sự tìń.

Hỏi ông ông mắc tụng đình, Hỏi ôw ôw mắk tụw dìń,

Hỏi nàng nàng đã bán mình chuộc cha. Hỏi nàw nàw dã bán mìń cuộk ca.

Hỏi nhà nhà đã dời xa, Hỏi ńà ńà dã zời sa,

2760. Hỏi chàng Vương với cùng là Thúy Vân. 2760. Hỏi càw Vươw với kùw là Quý Vân.

Đều là sa sút khó khăn, Dều là sa sút xó xăn,

May thuê viết mướn kiếm ăn lần hồi. May quê, viết mướn kiếm ăn lần hồi.

Điều đâu sét đánh lưng trời, Diều dâu sét dáń lưw cời,

82

Thoắt nghe chàng thoắt rụng rời xiết bao! Qoắt we càw dã zụw zời siết bao !

2765. Vội han di trú nơi cao, 2765. Vội han zi cú nơi kao,

Đánh đường chàng mới tìm vào tận nơi. Dáń dườw càw mới tìm vào tận nơi.

Nhà tranh vách đất tả tơi, ńà cań vác dất tả tơi,

Lau treo rèm nát trúc cài phên thưa. Lau ceo zèm nát, cúk kài fên qươ.

Một sân đất cỏ dầm mưa, Một sân dất kỏ zầm mươ,

2770.Càng ngao ngán nỗi càng ngơ ngẩn đường! 2770. Kàw wao wán nỗi, kàw wơ wẩn dườw!

Đánh liều lên tiếng ngoài tường, Dáń liều lên tiếw woài tườw,

Chàng Vương nghe tiếng vội vàng chạy ra. Càw Vươw we tiếw vội vàw cạy za.

Dắt tay vội rước vào nhà, Zắt tay vội zướk vào ńà,

Mái sau viên ngoại ông bà ra ngay. Mái sau viên woại ôw bà za way.

2775.Khóc than kể hết niềm tây: 2775. Xók qan kể hết niềm tây:

Chàng ôi biết nỗi nước này cho chưa? Càw ôi biết nỗi nướk này co cươ?

Kiều nhi phận mỏng như tờ, Kiều ńi fận mỏw ńư tờ,

Một lời đã lỗi tóc tơ với chàng! Một lời dã lỗi tók tơ với càw.

Gặp cơn gia biến lạ dường, Gặp kơn za biến lạ zườw,

2780.Bán mình nó phải tìm đường cứu cha. 2780. Bán mìń nó fải tìm dườw kứu ca.

Dùng dằng khi bước chân ra, Zùw zằw xi bướk cân za,

Cực trăm nghìn nỗi dặn ba bốn lần. Kựk căm wìn nỗi zặn ba bốn lần.

Trót lời hẹn với lang quân, Cót lời hẹn với law kuân,

Mượn con em nó Thúy Vân thay lời. Mượn kon em nó Qúy Vân qay lời.

2785.Gọi là trả chút nghĩa người, 2785. Gọi là cả cút wiễ wười,

Sầu này dằng dặc muôn đời chưa quên! Sầu này zằw zặk muôn dời cươ kuên.

Kiếp này duyên đã phụ duyên, Kiếp này zuyên dã fụ zuyên,

Dạ đài còn biết sẽ đền lai sinh. Zạ dài kòn biết sẽ dền lai siń.

Mấy lời ký chú đinh ninh, Mấy lời kí cú diń niń,

2790.Ghi lòng để dạ cất mình ra đi. 2790. Gi lòw dể zạ, kất mìń za di.

Phận sao bạc bấy Kiều nhi! Fận sao bạk bấy Kiều ńi !

Chàng Kim về đó con thì đi đâu? Càw Kim về dó, kon qì di dâu ?

Ông bà càng nói càng đau, Ôw bà kàw nói kàw dau,

Chàng càng nghe nói càng dàu như dưa. Càw kàw we nói kàw zầu ńư zươ.

2795.Vật mình vẫy gió tuôn mưa, 2795. Vật mìń vẫy zó tuôn mươ,

Dầm dề giọt ngọc thẫn thờ hồn mai! Zầm zề zọt wọk, qẫn qờ hồn mai!

Đau đòi đoạn ngất đòi thôi, Dau dòi doạn, wất dòi qôi.

Tỉnh ra lại khóc khóc rồi lại mê. Tỉń za lại xók, xók zồi lại mê.

Thấy chàng đau nỗi biệt ly, Qấy càw dau nỗi biệt li,

83

2800.Nhẫn ngừng ông mới vỗ về giải khuyên: 2800. Ńẫn wừw ôw mới vỗ về zải xuyên :

Bây giờ ván đã đóng thuyền, Bây zờ ván dã dów quyền,

Đã đành phận bạc khôn đền tình chung! Dã dàw fận bạk, xôn dền tìń cuw.

Quá thương chút nghĩa đèo bòng, Kuá qươw cút wiễ dèo bòw,

Nghìn vàng thân ấy dễ hòng bỏ sao? Wìn vàw qân ấy zễ hòw bỏ sao ?

2805.Dỗ dành khuyên giải trăm chiều, 2805. Zỗ zàw xuyên zải căm ciều,

Lửa phiền càng dập càng khêu mối phiền. Lưở fiền kàw zập kàw xêu nỗi fiền.

Thề xưa giở đến kim hoàn, Qề sươ zở dến kim hoàn,

Của xưa lại giở đến đàn với hương. Kuổ sươ lại zở đến dàn với hươw .

Sinh càng trông thấy càng thương. Siń kàw côw qấy kàw qươw.

2810.Gan càng tức tối ruột càng xót xa. 1810. Gan kàw tứk tối, zuột kàw sót sa.

Rằng: Tôi trót quá chân ra, Zằw : Tôi cót kuá cân za,

Để cho đến nỗi trôi hoa dạt bèo. Dể co dến nỗi côi hoa zạt bèo.

Cùng nhau thề thốt đã nhiều, Kùw ńau qề qốt dã ńiều,

Những điều vàng đá phải điều nói không! Ńữw diều vàw dá fải diều nói xôw !

2815.Chưa chăn gối cũng vợ chồng, 2815. Cươ căn gói kũw vợ cồw,

Lòng nào mà nỡ dứt lòng cho đang? Lòw nào mà nỡ zứt lòw co daw ?

Bao nhiêu của mấy ngày đàng, Bao ńiêu kuổ mấy wày dàw,

Còn tôi tôi một gặp nàng mới thôi! Kòn tôi, tôi một gặp nàw mới qôi !

Nỗi thương nói chẳng hết lời, Nỗi qươw nói cẳw hết lời,

2820.Tạ từ sinh mới sụt sùi trở ra. 2820. Tạ từ siń mới sụt sùi cở za.

Vội về sửa chốn vườn hoa, Vội về sưở cốn vườn hoa,

Rước mời viên ngoại ông bà cùng sang. Zướk mời viên woại ôw bà kùw saw.

Thần hôn chăm chút lễ thường, Qần hôn căm cút lễ qườw,

Dưỡng thân thay tấm lòng nàng ngày xưa. Zưỡw qân qay tấm lòw vàw wày sươ.

2825.Đinh ninh mài lệ chép thơ, 2825. Dinh niń mài lệ cép qơ,

Cắt người tìm tõi đưa tờ nhắn nhe. Kắt wười tìm tõi dươ tờ ńắn ńe.

Biết bao công mướn của thuê, Biết bao kôw mướn kuổ quê,

Lâm thanh mấy độ đi về dặm khơi. Lâm Qań mấy dộ di về zặm xơi.

Người một nơi hỏi một nơi, Wười một nơi hỏi một nơi

2830.Mênh mông nào biết bể trời nơi nao? 2830. Mêń môw nào biết bể cời nơi nao ?

Sinh càng thảm thiết khát khao, Siń kàw qảm qiết xát xao,

Như nung gan sắt như bào lòng son. Ńư nuw gan sắt, ńư bào lòw son.

Ruột tằm ngày một héo don, Zuột tằm wày một héo hon,

Tuyết sương ngày một hao mòn hình ve. Tuyết sươw wày một hao mòn hìń ve.

2835.Thẩn thờ lúc tỉnh lúc mê, 2835. Qẫn qờ lúk tỉń lúk mê,

84

Máu theo nước mắt hồn lìa chiêm bao. Máu qeo nướk mắt, hồn liề ciêm bao.

Xuân huyên lo sợ biết bao, Suân huyên lo sợ biết bao,

Quá ra khi đến thế nào mà hay! Kuá za xi dến qế nào mà hay !

Vội vàng sắm sửa chọn ngày, Vội vàw sắm sưở cọn wày,

2840.Duyên Vân sớm đã se dây cho chàng. 2840. Zuyên Vân sớm dã se zây co càw.

Người yểu điệu kẻ văn chương, Wười yểu diệu, kẻ văn cươw,

Trai tài gái sắc xuân đương vừa thì, Cai tài gái sắk, suân dươw vườ qì.

Tuy rằng vui chữ vu quy, Tuy zằw vui cữ vu kuy,

Vui nào đã cất sầu kia được nào! Vui nào dã kất sầu kiê dượk nào !

2845.Khi ăn ở lúc ra vào, 2845. Xi ăn ở, lúk za vào,

Càng âu duyên mới càng dào tình xưa. Kàw âu zuyên mới, kàw zào tìń sươ.

Nỗi nàng nhớ đến bao giờ, Nỗi nàw ńớ dến bao zờ,

Tuôn châu đòi trận vò tơ trăm vòng. Tuôn câu, dòi cận, vò tơ căm vòw.

Có khi vắng vẻ thư phòng, Kó xi vắw vẻ qư fòw,

2850.Đốt lò hương giở phím đồng ngày xưa. 2850. Dốt lò hươw zở fím dồw wày sươ.

Bẻ bai rủ rỉ tiếng tơ, Bẻ bai zủ zỉ tiếw tơ,

Trầm bay nhạt khói gió đưa lay rèm. Cầm bay ńạt xói, zó dươ lay zèm.

Dường như bên nóc trước thềm, Zườw ńư bên nók cướk qềm,

Tiếng Kiều đồng vọng bóng xiêm mơ màng, Tiếw Kiều dồw vọw bów siêm mơ màw.

2855.Bởi lòng tạc đá ghi vàng, 2855. Bởi lòw tạk dá gi vàw,

Tưởng nàng nên lại thấy nàng về đây. Tưởw nàw nên lại qấy nàw về dây.

Những là phiền muộn đêm ngày, Ńữw là fiền muộn dêm wày

Xuân thu biết đã đổi thay mấy lần? Suân qu biết dã dổi qay mấy lần ?

Chế khoa gặp hội trường văn. Cế xoa gặp hội cườw văn,

2860.Vương, Kim cùng chiếm bảng xuân một ngày.2860.Vươw, Kim kùw ciếm bảw suân một wày

Cửa trời rộng mở đường mây, Kưở cời zộw mở dườw mây,

Hoa chào ngõ hạnh hương bay dặm phần. Hoa cào wõ hạń hươw bay zặm fần.

Chàng Vương nhớ đến xa gần, Càw Vươw ńớ dến sa gần,

Sang nhà Chung lão tạ ân chu tuyền. Saw ńà Cuw lão tạ ân cu tuyền.

2865.Tình xưa ân trả nghĩa đền, 2865. Tìń sươ ân cả, wiễ dền,

Gia thân lại mới kết duyên Châu Trần. Za qân lại mới kết zuyên Câu Cần.

Kim từ nhẹ bước thanh vân, Kim từ ńẹ bướk qań vân,

Nỗi nàng càng nghĩ xa gần càng thương. Nỗi nàw kàw wĩ sa gần kàw qươw.

Ấy ai dặn ngọc thề vàng, Ấy ai zặn wọk qề vàw,

2870.Bây giờ kim mã ngọc đường với ai? 2870. Bây zờ kim mã wọk dườw với ai ?

Ngọn bèo chân sóng lạc loài, Wọn bèo cân sów lạk loài,

85

Nghĩ mình vinh hiển thương người lưu ly. Wĩ mìń viń hiển qươw wười lưu li.

Vâng ra ngoại nhậm Lâm truy, Vâw za woại ńậm Lâm Cuy,

Quan san nghìn dặm thê nhi một đoàn. Kuan san wìn zặm qê ńi một doàn.

2875.Cầm đường ngày tháng thanh nhàn, 2875. Kầm dườw wày qáw qań ńàn,

Sớm khuya tiếng hạc tiếng đàn tiêu dao. Sớm xuyê tiếw ńạk tiếw dàn tiêu zao.

Phòng xuân trướng rủ hoa đào, Fòw suân cướw zủ hoa dào,

Nàng Vân nằm bỗng chiêm bao thấy nàng. Nàw Vân nằm bỗw ciêm bao qấy nàw.

Tỉnh ra mới rỉ cùng chàng, Tỉń za mới zỉ kùw càw,

2880.Nghe lời chàng cũng hai đường tin nghi. 2880. We lời càw kũw hai dườw tin wi.

Họ Lâm thanh với Lâm truy, Họ Lâm Qanh với Lâm Cuy,

Khác nhau một chữ hoặc khi có lầm. Xák ńau một cữ hoặk xi kó lầm.

Trong cơ thanh khí tương tầm, Cow kơ qań xí tươw tầm,

Ở đây hoặc có giai âm chăng là? Ở dây hoặk kó zai âm căw là ?

2885.Thăng đường chàng mới hỏi tra, 2885. Qăw dườw càw mới hỏi ca,

Họ Đô có kẻ lại già thưa lên: Họ Dô kó kẻ lại zà qươ lên :

Sự này đã ngoại mười niên, Sự này dã woại mười niên,

Tôi đà biết mặt biết tên rành rành. Tôi dà biết mặt biết tên zàń zàń.

Tú bà cùng Mã Giám sinh, Tú bà Kùw Mã Zám siń,

2890.Đi mua người ở Bắc kinh đưa về. 2890. Di muô wười ở Bắk kiń dươ về.

Thúy Kiều tài sắc ai bì, Quý Kiều tài sắk ai bì,

Có nghề đàn lại đủ nghề văn thơ. Kó wề dàn, lại kó wề văn qơ.

Kiên trinh chẳng phải gan vừa, Kiên ciń cẳw fải gan vườ,

Liều mình thế ấy phải lừa thế kia. Liều mìń qế ấy fải lườ qế kiê.

2895.Phong trần chịu đã ê chề, 2895. Fow cần cịu dã ê cề,

Tơ duyên sau lại xe về Thúc lang. Tơ zuyên sau lại se về Qúk law.

Phải tay vợ cả phũ phàng, Fải tay vợ kả fũ fàw,

Bắt về Vô tích toan đường bẻ hoa. Bắt về Vô Tíc toan dườw bẻ hoa.

Rứt mình nàng phải trốn ra, Zứt mìń nàw fải cốn za,

2900.Chẳng may lại gặp một nhà Bạc kia. 2900. Cẳw may lại gặp một ńà Bạk kiê.

Thoắt buôn về thoắt bán đi, Qoắt buôn về, qoắt bán di,

Mây trôi bèo nổi thiếu gì là nơi! Mây côi bèo nổi qiếu zì là nơi !

Bỗng đâu lại gặp một người, Bỗw dâu lại gặp một wười,

Hơn đời trí dũng nghiêng trời uy linh. Hơn dời cí zũw, wiêw cời uy liń.

2905.Trong tay mười vạn tinh binh, 2905. Cow tay mười vạn tiń biń,

Kéo về đóng chật một thành Lâm truy. Kéo về dów cặt một qàń Lâm Cuy.

Tóc tơ các tích mọi khi, Tók tơ kák tíc mọi xi,

86

Oán thì trả oán ân thì trả ân. Oán qì cả oán, ân qì cả ân.

Đã nên có nghĩa có nhân, Dã nên kó wiễ kó ńân,

2910.Trước sau trọn vẹn xa gần ngợi khen. 2910. Cướk sau cọn vẹn sa gần wợi xen.

Chưa từng được họ được tên, Cươ từw dượk họ dượk tên,

Sự này hỏi Thúc sinh viên mới tường. Sự này hỏi Qúk siń viên mới tườw .

Nghe lời đô nói rõ ràng, We lời Dô nói zõ zàw,

Tức thì đưa thiếp mời chàng Thúc sinh. Tứk là dươ qiếp mời càw Qúk siń.

2915.Nỗi nàng hỏi hết phân minh, 2915. Nỗi nàw hỏi hết fân miń,

Chồng con đâu tá tính danh là gì? Cồw kon dâu tá, tíń zań là zì ?

Thúc rằng: Gặp buổi loạn ly, Qúk zằw : Gặp buổi loạn li,

Trong quân tôi hỏi thiếu gì tóc tơ. Cow kuân tôi hỏi qiếu zì tók tơ.

Đại vương tên Hải họ Từ, Dại vươw tên Hải, họ Từ,

2920.Đánh quen trăm trận sức dư muôn người 2920. Dáń kuen căm cận, sứk zư muôn wười.

Gặp nàng khi ở châu Thai, Gặp nàw xi ở câu Qai,

Lạ gì quốc sắc thiên tài phải duyên. Lạ zì kuố sắk qiên tài fải zuyên.

Vẫy vùng trong bấy nhiêu niên, Vẫy vùw cow bấy ńiêu niên,

Làm nên động địa kinh thiên đùng đùng. Làm nên dộw diệ kiń qiên dùw dùw.

2925.Đại quân đồn đóng cõi đông, 2925. Dại kuân dồn dów kõi dôw,

Về sau chẳng biết vân mồng làm sao. Về sau cẳw biết vân mồw làm sao.

Nghe tường ngành ngọn tiêu hao, We tườw wàń wọn tiêu hao,

Lòng riêng chàng luống lao đao thẫn thờ. Lòw ziêw càw luốw lao dao qẫn qờ.

Xót thay chiếc lá bơ vơ, Sót qay ciếk lá bơ vơ,

2930.Kiếp trần biết giũ bao giờ cho xong? 2930. Kiếp cần biết zũ bao zờ co sow?

Hoa trôi nước chảy xuôi dòng, Hoa côi nướk cảy suôi zòw,

Xót thân chìm nỗi đau lòng hợp tan! Sót qân cìm nổi dau lòw hợp tan.

Lời xưa đã lỗi muôn vàn, Lời sươ dã lỗi muôn vàn,

Mảnh hương còn đó phím đàn còn đây, Mảń hươw kòn dó, fím dàn kòn dây.

2935.Đàn cầm khéo ngẩn ngơ dây, 2935. Dàn kầm xéo wẩn wơ dây,

Lửa hương biết có kiếp này nữa thôi? Lưở hươw biết kó kiếp này nưỡ qôi ?

Bình bồng còn chút xa xôi, Bìń bồw kòn cút sa sôi,

Đỉnh chung sao nỡ ăn ngồi cho an! Dỉń cuw sao nỡ ăn wồi co an !

Rắp mong treo ấn từ quan, Zất mow ceo ấn từ kuan,

2940.Mấy sông cũng lội mấy ngàn cũng pha. 2940. Mấy sôw kũw lội, mấy wàn kũw fa.

Dấn mình trong án can qua, Zấn mìń cow án kan kua,

Vào sinh ra tử họa là thấy nhau. Vào siń za tử hoạ là qấy ńau.

Nghĩ điều trời thẳm vực sâu, Wĩ diều cời qẳm vựk sâu,

87

Bóng chim tăm cá biết đâu mà nhìn! Bów cim, tăm ká biết dâu mà ńìn !

2945.Những là nấn ná đợi tin, 2945. Ńữw là nấn ná dợi tin,

Nắng mưa biết đã mấy phen đổi dời Nắw mươ biết dã mấy fen dổi zời.

Năm mây bỗng thấy chiếu trời, Năm mây bõw qấy ciếu cời,

Khâm ban sắc chỉ đến nơi rành rành. Xâm ban sắk cỉ dến nơi zàń zàń.

Kim thì cải nhậm Nam bình, Kim qì kải ńậm Nam bìń,

2950.Chàng Vương cũng cải nhậm thành Châu dương. 2950.Càw Vươw kũw kải ńậm qàń Câu

Zươw.

Sắm xanh xe ngựa vội vàng, Sắm sań se wượ vội vàw,

Hai nhà cùng thuận một đường phó quan. Hai ńà kùw quận một dườw fó kuan.

Xảy nghe thế giặc đã tan, Sảy we qế zặk dã tan,

Sóng êm Phúc kiến lửa tàn Chiếc giang. Sów êm Fúk Kiến, lưở tàn Ciết Zaw.

2955.Được tin Kim mới rủ Vương, 2955. Dượk tin Kim mới zủ Vươw,

Tiện đường cùng lại tìm nàng sau xưa. Tiện dườw kùw lại tìm nàw sau sươ.

Hàng Châu đến đó bây giờ, Hàw Câu dến dó bây zờ,

Thật tin hỏi được tóc tơ rành rành. Qật tin hỏi dượk tók tơ zàń zàń.

Rằng: Ngày hôm nọ giao binh, Zằw : Qày hôm nọ zao biń,

2960.Thất cơ Từ đã thu linh trận tiền. 2960. Qất kơ Từ dã qu liń cận tiền.

Nàng Kiều công cả chẳng đền, Nàw Kiều kôw kả cẳw dền,

Lệnh quan lại bắt ép duyên thổ tù. Lệń kuan lại bắt ép zuyên qổ tù.

Nàng đà gieo ngọc trầm châu, Nàw dà zeo wọk cầm câu,

Sông Tiền đường đó ấy mồ hồng nhan! Sôw Tiền Dườw dó ấy mồ hồw ńan !

2965.Thương ôi! không hợp mà tan, 2965. Qươw ôi ! xôw hợp mà tan,

Một nhà vinh hiển riêng oan một nàng! Một ńà viń hiển, ziêw oan một nàw!

Chiêu hồn thiết vị lễ thường, Ciêu hồn qiết vị lễ qườw,

Giải oan lập một đàn tràng bên sông. Zải oan lập một dàn càw bên sôw.

Ngọn triều non bạc trùng trùng, Wọn ciều non bạk cùw cùw,

2970.Vời trông còn tưởng cánh hồng lúc gieo. 2970. Vời côw kòn tưởw káń hồw lúk zeo.

Tình thâm bể thảm lạ điều, Tìń qâm bể qảm lạ diều,

Nào hồn tinh vệ biết theo chốn nào? Nào hồn tiń vệ biết qeo cốn nào ?

 

13. Kiều - Kim Trọng đoàn tụ (2973-3254) Kiều – Kim Cọw doàn tụ (2973-3254)

 

Cơ duyên đâu bỗng lạ sao, Kơ zuyên dâu bỗw lạ sao,

Giác Duyên đâu bỗng tìm vào đến nơi. Zák Zuyên dâu bỗw tìm vào dến nơi.

2975.Trông lên linh vị chữ bài, 2975. Côw lên liń vị cữ bài,

88

Thất kinh mới hỏi: Những người đâu ta? Qất kiń mới hỏi : Ńữw wười dâu ta ?

Với nàng thân thích gần xa, Với nàw qân qík gần sa,

Người còn sao bỗng làm ma khóc người? Wười kòn sao bỗw làm ma xók wười ?

Nghe tin ngơ ngác rụng rời, We tin wơ wák zụw zời,

2980.Xúm quanh kể lể rộn lời hỏi tra: 2980. Súm kuań kể lể zộn lời hỏi ca:

Này chồng này mẹ này cha, Này cồw, này mẹ, này ca,

Này là em ruột này là em dâu. Này là em zuột, này là em zâu.

Thật tin nghe đã bấy lâu, Qật tin we dã bấy lâu,

Pháp sư dạy thế sự đâu lạ thường! Fáp sư zạy qế sự dâu lạ qườw !

2985.Sư rằng: Nhân quả với nàng, 2985. Sư zằw : Ńân kuả với nàw,

Lâm truy buổi trước Tiền đường buổi sau. Lâm Cuy buổi cướk, Tiền Dườw buổi sau.

Khi nàng gieo ngọc trầm châu, Xi nàw zeo wọk cầm câu,

Đón nhau tôi đã gặp nhau rước về, Dón ńau tôi dã gặp ńau zướk về.

Cùng nhau nương cửa bồ đề, Kùw ńau nươw kưở bồ dề,

2990.Thảo am đó cũng gần kề chẳng xa. 2990. Qảo am dó kũw gần kề cẳw sa.

Phật tiền ngày bạc lân la, Fật tiền wày bạk lân la,

Đăm đăm nàng cũng nhớ nhà khôn khuây. Dăm dăm nàw kũw ńớ ńà xôn xuây.

Nghe tin nở mặt nở mày, We tin nở mặt nở mày,

Mừng nào lại quá mừng này nữa chăng? Mừw nào lại kuá mừw này nưỡ căw ?

2995.Từ phen chiếc lá lìa rừng, 2995.Từ fen ciếk lá liề zừw,

Thăm tìm luống những liệu chừng nước mây. Qăm tìm luốw ńữw liệu cừw nướk mây.

Rõ ràng hoa rụng hương bay, Zõ zàw hoa zụw hươw bay,

Kiếp sau họa thấy kiếp này hẳn thôi. Kiếp sau hoạ qấy, kiếp này hẳn qôi.

Minh dương đôi ngả chắc rồi, Miń zươw dôi wả cắk zồi,

3000.Cõi trần mà lại thấy người cửu nguyên! 3000. Kõi cần mà lại qấy wười kửu wuyên!

Cùng nhau lạy tạ Giác Duyên, Kùw ńau lạy tạ Zák Zuyên,

Bộ hành một lũ theo liền một khi. Bộ hàń một lũ qeo liền một xi.

Bẻ lau vạch cỏ tìm đi, Bẻ lau vạc kỏ tìm di,

Tình thâm luống hãy hồ nghi nửa phần. Tìń qâm luốw hãy hồ wi nưở fần.

3005.Quanh co theo dải giang tân, 3005. Kuań ko qeo zải zaw tân,

Khỏi rừng lau đã tới sân Phật đường. Xỏi zừw lau dã tới sân Fật dườw.

Giác Duyên lên tiếng gọi nàng, Zák Zuyên lên tiếw gọi nàw,

Buồng trong vội dạo sen vàng bước ra. Buồw cow vội zạo sen vàw bướk za.

Trông xem đủ mặt một nhà: Côw sem dủ mặt một ńà,

3010.Xuân già còn khỏe huyên già còn tươi. 3010. Suân zà kòn xỏe, huyên zà kòn tươi.

Hai em phương trưởng hòa hai, Hai em fươw cưởw hoà hai,

89

Nọ chàng Kim đó là người ngày xưa! Nọ càw Kim dó là wười wày sươ !

Tưởng bây giờ là bao giờ, Tưởw bây zờ là bao zờ,

Rõ ràng mở mắt còn ngờ chiêm bao! Zõ zàw mở mắt kòn wờ ciêm bao !

3015.Giọt châu thánh thót quẹn bào, 3015. Zọt câu qáń qót kuẹn bào,

Mừng mừng tủi tủi xiết bao là tình! Mừw mừw tủi tủi siết bao là tìń !

Huyên già dưới gối gieo mình, Huyên zà zưới gối zeo mìń,

Khóc than mình kể sự tình đầu đuôi: Xók qan mìń kể sự tìń dầu duôi :

Từ con lưu lạc quê người, Từ kon lưu lạk kuê wười,

3020.Bèo trôi sóng vỗ chốc mười lăm năm! 3020. Bèo côi sów vỗ cốk mười lăm năm !

Tính rằng sông nước cát lầm, Tíń zằw sôw nướk kát lầm,

Kiếp này ai lại còn cầm gặp đây! Kiếp này ai lại kòn kầm gặp dây !

Ông bà trông mặt cầm tay, Ôw bà côw mặt kầm tay,

Dung quang chẳng khác chi ngày bước ra. Zuw kuaw cẳw xák ci wày bướk za.

3025.Bấy chầy dãi nguyệt dầu hoa, 3025. Bấy cầy zãi wuyệt zầu hoa,

Mười phần xuân có gầy ba bốn phần. Mười fần suân kó gầy ba bốn fần.

Nỗi mừng biết lấy chi cân? Nỗi mừw biết lấy ci kân ?

Lời tan hợp chuyện xa gần thiếu đâu! Lời tam hợp cuyện sa gần qiếu dâu !

Hai em hỏi trước han sau, Hai em hỏi cướk han sau,

3030.Đứng trông chàng cũng trở sầu làm tươi. 3030. Dứw côw càw kũw cở sầu làm tươi.

Quây nhau lạy trước Phật đài, Kuây ńau lạy cướk Fật dài,

Tái sinh trần tạ lòng người từ bi. Tái siń cần tạ lòw wười từ bi.

Kiệu hoa giục giã tức thì, Kiệu hoa zụk zã tứk qì,

Vương ông dạy rước cùng về một nơi. Vươw ôw zạy zướk kùw về một nơi.

3035.Nàng rằng: Chút phận hoa rơi, 3035. Nàw zằw : Cút fận hoa zơi,

Nửa đời nếm trải mọi mùi đắng cay. Nưở dời nếm cải mọi mùi dắw kay.

Tính rằng mặt nước chân mây, Tíń zằw mặt nướk cân mây,

Lòng nào còn tưởng có rày nữa không? Lòw nào kòn tưởw kó wày nưỡ xôw ?

Được rày tái thế tương phùng. Dượk zày tái qế tươw fùw,

3040.Khát khao đã thỏa tấm lòng lâu nay! 3040. Xát xao dã qoả tấm lòw lâu nay !

Đã đem mình bỏ am mây, Dã dem mìń bỏ am mây,

Tuổi này gởi với cỏ cây cũng vừa Tuổi này gửi với kỏ kây kũw vườ.

Mùi thiền đã bén muối dưa, Mùi qiền dã bén muối zươ,

Màu thiền ăn mặc đã ưa nâu sồng. Màu qiền ăn mặk dã ươ nâu sồw.

3045.Sự đời đã tắt lửa lòng, 3045. Sự dời dã tắt lưở lòw,

Còn chen vào chốn bụi hồng làm chi! Kòn cen vào cốn bụi hồw làm ci !

Dở dang nào có hay gì, Zở zaw nào kó hay zì,

90

Đã tu tu trót quá thì thì thôi! Di tu tu cót, quá qì qì qôi !

Trùng sinh ân nặng bể trời, Cùw siń ân nặw bể cời,

3050.Lòng nào nỡ dứt nghĩa người ra đi? 3050. Lòw nào nỡ zứt wiễ wười za di ?

Ông rằng: Bỉ thử nhất thì, Ôw zằw : Bỉ qử ńất qì,

Tu hành thì cũng phải khi tòng quyền. Tu hàń qì kũw fải xi tòw kuyền.

Phải điều cầu Phật cầu Tiên, Fải diều kầu Fật kầu Tiên,

Tình kia hiếu nọ ai đền cho đây? Tìń kiê hiếu nọ ai dền co dây ?

3055.Độ sinh nhờ đức cao dày, 3055. Dộ siń ńờ dứk kao zày,

Lập am rồi sẽ rước thầy ở chung. Lập am rồi sẽ zướk qầy ở cuw.

Nghe lời nàng cũng chiều lòng, We lời nàw kũw ciều lòw,

Giã sư giã cảnh đều cùng bước ra. Zã sư zã kảń dều kùw bướk za.

Một nhà về đến quan nha, Một ńà về dến kuan ńa,

3060.Đoàn viên vội mở tiệc hoa vui vầy. 3060. Doàn viên vội mở tiệk hoa vui vầy.

Tàng tàng chén cúc dở say, Tàw tàw cén kúk zở say,

Đứng lên Vân mới giãi bày một hai. Dứw lên Vân mới zãi bày một hai.

Rằng: Trong tác hợp cơ trời. Zằw : Cow ták hợp kơ cời,

Hai bên gặp gỡ một lời kết giao. Hai bên gặp gỡ một lời kết zao.

3065.Gặp cơn bình địa ba đào, 3065. Gặp kơn bìń diệ ba dào,

Vậy đem duyên chị buộc vào cho em. Vậy dem zuyên cị buộk vào co em.

Cũng là phận cải duyên kim, Kũw là fận kải zuyên kim,

Cũng là máu chảy ruột mềm chớ sao? Kùw là máu mủ zuột mêm cớ sao ?

Những là rày ước mai ao, Ńữw là zày ướk mai ao,

3070.Mười lăm năm ấy biết bao nhiêu tình! 3070. Ba mươi năm ấy biết bao ńiêu tìń !

Bây giờ gương vỡ lại lành, Bây zờ gươw vỡ lại làń,

Khuôn thiêng lừa lọc đã dành có nơi. Xuôn qiêw lườ lọk dã zàń kó nơi.

Còn duyên may lại còn người, Kòn zuyên nay lại kòn wười,

Còn vầng trăng bạc còn lời nguyền xưa. Kòn vầw căw bạk, kòn lời wuyền sươ.

3075.Quả mai ba bảy đương vừa, 3075. Kuả mai ba bảy dươw vườ,

Đào non sớm liệu xe tơ kịp thì. Dào non sớm liệu se tơ kịp qì.

Dứt lời nàng vội gạt đi: Zứt lời nàw vội gạt di :

Sự muôn năm cũ kể chi bây giờ? Sự muôn năm kũ kể ci bây zờ ?

Một lời tuy có ước xưa, Một lời tuy kó ướk sươ,

3080.Xét mình dãi gió dầu mưa đã nhiều. 3080. Sét mìń zãi zó zầu mươ dã ńiều.

Nói càng hổ thẹn trăm chiều, Nói kàw hổ qen căm ciều,

Thà cho ngọn nước thủy triều chảy xuôi! Qà co wọn nướk quỷ ciều cảy suôi !

Chàng rằng: Nói cũng lạ đời, Càw zằw : Nói kũw lạ dời,

91

Dẫu lòng kia vậy còn lời ấy sao? Zẫu lòw kiê vậy, kòn lời ấy sao ?

3085.Một lời đã trót thâm giao, 3085. Một lời dã cót qâm zao,

Dưới dày có đất trên cao có trời! Zưới zày kó dất, cên kao có cời !

Dẫu rằng vật đổi sao dời, Zẫu zằw vật dổi sao zời,

Tử sinh phải giữ lấy lời tử sinh! Tử siń fải zữ lấy lời tử siń.

Duyên kia có phụ chi tình, Zuyên kiê kó fụ ci tìń,

3090.Mà toan sẻ gánh chung tình làm hai? 3090. Mà toan sẻ gáń cuw tìń làm hai ?

Nàng rằng: Gia thất duyên hài, Nàw zằw : za qất zuyên hài,

Chút lòng ân ái ai ai cũng lòng. Cút lòw ân ái ai ai kũw lòw.

Nghĩ rằng trong đạo vợ chồng, Wĩ zằw cow dạo vợ cồw,

Hoa thơm phong nhị trăng vòng tròn gương. Hoa qơm fow ńị, căw vòw còn gươw.

3095.Chữ trinh đáng giá nghìn vàng, 3095. Cữ ciń dáw zá wìn vàw,

Đuốc hoa chẳng thẹn với chàng mai xưa. Duốk hoa cẳw qẹn với càw mai sươ.

Thiếp từ ngộ biến đến giờ. Qiếp từ wộ biến dến zờ,

Ong qua bướm lại đã thừa xấu xa. Ow kua bướm lại dã qườ sấu sa.

Bấy chầy gió táp mưa sa. Bấy cầy zó táp mươ sa,

3100.Mấy trăng cũng khuyết mấy hoa cũng tàn. 3100. Mấy căw kũw xuyết, mấy hoa kũw tàn.

Còn chi là cái hồng nhan, Kòn ci là kái hồw ńan,

Đã xong thân thế còn toan nỗi nào? Dã sow qân qế kòn toan nỗi nào ?

Nghĩ mình chẳng hổ mình sao, Wĩ mìń cẳw hổ miń sao,

Dám đem trần cấu dự vào bố kinh! Zám dem cần kấu zự vào bố kiń !

3105.Đã hay chàng nặng vì tình, 3105. Đã hay càw nặw vì tìń,

Trông hoa đèn chẳng thẹn mình lắm ru! Côw hoa dèn cẳw qẹn mìń lắm zu !

Từ rày khép cửa phòng thu, Từ zày xép kưở fòw qu,

Chẳng tu thì cũng như tu mới là! Cẳw tu qì kũw ńư tu mới là !

Chàng dù nghĩ đến tình xa, Càw zù wĩ dến tìń sa,

3110.Đem tình cầm sắt đổi ra cầm cờ. 3110. Dem tìń kầm sắt dổi za kầm kờ.

Nói chi kết tóc xe tơ, Nói ci kết tók se tơ,

Đã buồn cả ruột mà dơ cả đời! Dã buồn kả zuột, mà zơ kả dời !

Chàng rằng: Khéo nói nên lời, Càw zằw : Xéo nói nên lời,

Mà trong lẽ phải có người có ta! Mà cow lẽ fải kó wười kó ta !

3115.Xưa nay trong đạo đàn bà, 3115. Sươ nay cow dạo dàn bà,

Chữ trinh kia cũng có ba bảy đường, Cữ ciń kiê kũw kó ba bẩy dườw.

Có khi biến có khi thường, Kó xi biến, kó xi qườw,

Có quyền nào phải một đường chấp kinh. Kó kuyền nào fải một dườw cấp kiń.

Như nàng lấy hiếu làm trinh, Ńư nàw lấy hiếu làm ciń,

92

3120.Bụi nào cho đục được mình ấy vay? 3120. Bụi nào co dụk dượk mìń ấy vay ?

Trời còn để có hôm nay, Cời kòn dể kó hôm nay,

Tan sương đầu ngõ vén mây giữa trời. Tan sươw dầu wõ, vén mây zưỡ cời.

Hoa tàn mà lại thêm tươi, Hoa tàn mà lại qêm tươi,

Trăng tàn mà lại hơn mười rằm xưa. Căw tàn mà lại hơn mười zằm sươ.

3125.Có điều chi nữa mà ngờ, 3125. Kó diều ci nưỡ mà wờ,

Khách qua đường để hững hờ chàng Tiêu! Xác kua dườw dể hữw hờ càw Tiêu !

Nghe chàng nói đã hết điều, We càw nói dã hết diều,

Hai thân thì cũng quyết theo một bài. Hai qân qì kũw kuyết qeo một bài.

Hết lời khôn lẽ chối lời, Hết lời xôn lẽ cối lời,

3130.Cúi đầu nàng những vắn dài thở than. 3130. Kúi dầu nàw ńữw vắn zài qở qan.

Nhà vừa mở tiệc đoàn viên, Ńà vườ mở tiệk doàn viên,

Hoa soi ngọn đuốc hồng chen bức là. Hoa soi wọn duốk hồw cen bứk là.

Cùng nhau giao bái một nhà, Kùw ńau zao bái một ńà,

Lễ đà đủ lễ đôi đà xứng đôi. Lễ dà dủ lễ, dôi dà sứw dôi.

3135.Động phòng dìu dặt chén mồi, 3135. Dộw fòw zìu zặt cén mồi,

Bâng khuâng duyên mới ngậm ngùi tình xưa. Bâw xuâw zuyên mới, wậm wùi tìń sươ.

Những từ sen ngó đào tơ, Ńữw từ sen wó dào tơ,

Mười lăm năm mới bây giờ là đây! Mười lăm năm ấy bây zờ là dây !

Tình duyên ấy hợp tan này, Tìń zuyên ấy, hợp tan này,

3140.Bi hoan mấy nỗi đêm chầy trăng cao. 3140. Bi hoan mấy nỗi dêm cầy căw kao.

Canh khuya bức gấm rủ thao, Kań xuyê bứk gấm zủ qao,

Dưới đèn tỏ rạng má đào thêm xuân. Zưới dèn tỏ zạw má dào qêm suân.

Tình nhân lại gặp tình nhân, Tìń ńân lại gặp tìń ńân,

Hoa xưa ong cũ mấy phân chung tình. Hoa sươ ow kũ mấy fân cuw tìń.

3145.Nàng rằng: Phận thiếp đã đành, 3145. Nàw zằw : Fận qiếp dã dàń,

Có làm chi nữa cái mình bỏ đi! Kó làm ci nưỡ kái mìń bỏ di !

Nghĩ chàng nghĩa cũ tình ghi, Wĩ càw wiễ kũ tìń gi,

Chiều lòng gọi có xướng tùy mảy may. Ciều lòw gọi kó sướw tuỳ mảy may.

Riêng lòng đã thẹn lắm thay, Ziêw lòw dã qẹn lắm qay,

3150.Cũng đà mặt dạn mày dày khó coi! 3150. Kũ dà mặt zạn mày zầy xó koi !

Những như âu yếm vành ngoài, Nữw ńư âu yếm vàń woài,

Còn toan mở mặt với người cho qua. Kòn toan mở mặt với wười co kua.

Lại như những thói người ta, Lại ńư ńữw qói wười ta,

Vớt hương dưới đất bẻ hoa cuối mùa. Vớt hươw zưới dất, bẻ hoa kuối muồ.

3155.Khéo là giở nhuốc bày trò, 3155. Xéo là zở ńuốk bày cò,

93

Còn tình đâu nữa là thù đấy thôi! Kòn tìń dâu nưỡ mà qù dấy qôi!

Người yêu ta xấu với người, Wười yêu ta sấu với wười,

Yêu nhau thì lại bằng mười phụ nhau! Yêu ńau qì lại bằw mười fụ ńau !

Cửa nhà dù tính về sau, Kưở ńà zù tíń về sau,

3160.Thì còn em đó lọ cầu chị đây. 3160. Qì kòn em dó, lọ kầu cị dây.

Chữ trinh còn một chút này, Cữ ciń kòn một cút này,

Chẳng cầm cho vững lại giày cho tan! Cẳw kầm co vữw, lại zày co tan !

Còn nhiều ân ái chan chan, Kòn ńiêu ân ái can can,

Hay gì vầy cánh hoa tàn mà chơi? Hay zì vầy káń hoa tàn mà cơi ?

3165.Chàng rằng: Gắn bó một lời, 3165. Càw zằw : Gắn bó một lời,

Bỗng không cá nước chim trời lỡ nhau. Bỗw xôw ká nướk cim cời lỡ ńau.

Xót người lưu lạc bấy lâu, Sót wười lưu lạk bấy lâu,

Tưởng thề thốt nặng nên đau đớn nhiều! Tưởw qề qốt nặw, nên dau dớn ńiều !

Thương nhau sinh tử đã liều, Qươw ńau siń tử dã liều,

3170.Gặp nhau còn chút bấy nhiêu là tình. 3170. Gặp ńau kòn cút bấy ńiêu là tìń.

Chừng xuân tơ liễu còn xanh, Tìń suân tơ liễu kòn sań,

Nghĩ rằng chưa thoát khỏi vành ái ân. Wĩ zằw cươ qoát xỏi vòw ái ân.

Gương trong chẳng chút bụi trần, Gươw cow cẳw cút bụi cần,

Một lời quyết hẳn muôn phần kính thêm! Một lời kuyết hẳn muôn fần kíń qêm !

3175.Bấy lâu đáy bể mò kim, 3175. Bấy lâu dáy bể mò kim,

Là nhiều vàng đá phải tìm trăng hoa? Là ńiều vàw dá fải tìm căw hoa ?

Ai ngờ lại họp một nhà, Ai wờ lại họp một ńà,

Lọ là chăn gối mới ra sắt cầm! Lọ là căn gối mới za sắt kầm!

Nghe lời sửa áo cài trâm, We lời, sưở áo kài câm,

3180.Khấu đầu lạy tạ cao thâm nghìn trùng: 3180. Xấu dầu lạy tạ kao qâm wìn cùw :

Thân tàn gạn đục khơi trong, Qân tàn gạn dụk xơi cow,

Là nhờ quân tử khác lòng người ta. Là ńờ kuân tử xák lòw wười ta.

Mấy lời tâm phúc ruột rà, Mấy lời tâm fụk zuột zà,

Tương tri dường ấy mới là tương tri! Tươw ci zườw ấy mới là tươw ci !

3185.Chở che đùm bọc thiếu chi, 3185. Cở ce dùm bọk qiếu ci,

Trăm năm danh tiết cũng vì đêm nay! Căm năm zań tiết kũw vì dêm nay !

Thoắt thôi tay lại cầm tay, Qoắt qôi tay lại kầm tay,

Càng yêu vì nết càng say vì tình. Kàw yêu vì nết , kàw say vì tìń.

Thêm nến giá nối hương bình, Qêm nến zá, nối hươw bìń,

3190.Cùng nhau lại chuốc chén quỳnh giao hoan. 3190. Kùw ńau lại cuốk cén kuỳń zao hoan.

Tình xưa lai láng khôn hàn, Tìń sươ lai láw xôn hàn,

94

Thong dong lại hỏi ngón đàn ngày xưa. Qow zow lại hỏi wón dàn wày sươ.

Nàng rằng: Vì mấy đường tơ, Nàw zằw : Vì mấy dườw tơ,

Lầm người cho đến bây giờ mới thôi! Lầm wười co dến bây zờ mới qôi !

3195.Ăn năn thì sự đã rồi! 3195. Ăn năn qì sự dã zồi,

Nể lòng người cũ vâng lời một phen. Nể lòw wười kũ vâw lời một fen.

Phím đàn dìu dặt tay tiên, Fím dàn zìu zặt tay tiên,

Khói trầm cao thấp tiếng huyền gần xa. Xói cầm kao qấp, tiếw huyền gần sa.

Khúc đâu đầm ấm dương hòa, Xúk dâu dầm ấm zươw hoà,

3200.Ấy là hồ điệp hay là Trang sinh. 3200. Ấy là hồ diệp hay là Caw sinh.

Khúc đâu êm ái xuân tình, Xúk dâu êm ái suân tìń,

Ấy hồn Thục đế hay mình đỗ quyên? Ấy hồn Qụk dế hay mìń dỗ kuyên ?

Trong sao châu nhỏ duềnh quyên, Cow sao câu ńỏ zuềń kuyên,

Ấm sao hạt ngọc Lam điền mới đông! Ấm sao hạt wọk Lam diền mới dôw!

3205.Lọt tai nghe suốt năm cung, 3205. Lọt tai we suốt năm kuw,

Tiếng nào là chẳng não nùng xôn xao. Tiếw nào là cẳw não nùw sôn sao.

Chàng rằng: Phổ ấy tay nào, Càw zằw : Fổ ấy tay nào,

Xưa sao sầu thảm nay sao vui vầy? Sươ sao sầu qảm, nay sao vui vầy ?

Tẻ vui bởi tại lòng này, Tẻ vui bởi tại lòw này,

3210.Hay là khổ tận đến ngày cam lai? 3210. Hay là xổ tận dến wày kam lai?

Nàng rằng: Ví chút nghề chơi, Nàw zằw : Ví cút wề cơi,

Đoạn trường tiếng ấy hại người bấy lâu! Doạn cườw tiếw ấy hại wười bấy lâu !

Một phen tri kỷ cùng nhau, Một fen ci kỉ kùw ńau,

Cuốn dây từ đấy về sau cũng chừa. Kuốn zây từ dấy về sau kũw cườ.

3215.Chuyện trò chưa cạn tóc tơ, 3215. Cuyện cò cươ kạn tók tơ,

Gà đà gáy sáng trời vừa rạng đông. Gà dà gáy sáw, cời vườ zạw dôw.

Tình riêng chàng lại nói sòng, Tình ziêw càw lại nói sòw,

Một nhà ai cũng lạ lùng khen lao. Một ńà ai kũw lạ lùw xen lao.

Cho hay thục nữ chí cao, Co hay qụk nữ cí kao,

3220.Phải người tối mận sớm đào như ai? 3220. Fải wười tối mận sớm dào như ai ?

Hai tình vẹn vẽ hòa hai, Hai tình vẹn vẽ hoà hai,

Chẳng trong chăn gối cũng ngoài cầm thơ. Cẳw cow căn gối kũw woài kầm qơ.

Khi chén rượu khi cuộc cờ, Xi cén zượu, xi kuộk kờ,

Khi xem hoa nở khi chờ trăng lên. Xi sem hoa nở, xi cờ căw lên.

3225.Ba sinh đã phỉ mười nguyền, 3225. Ba siń dã fỉ mười wuyền,

Duyên đôi lứa cũng là duyên bạn bầy. Zuyên dôi lướ kũw là zuyên bạn bầy.

Nhớ lời lập một am mây, Ńớ lời lập một am mây,

95

Khiến người thân thích rước thầy Giác Duyên. Xiến wười qân qíc zướk qầy Zák Zuyên.

Đến nơi đóng cửa cài then, Dến nơi dów kưở kài qen,

3230.Rêu trùm kẻ ngạch cỏ len mái nhà, 3230. Zêu cùm kẻ wạc, kỏ len mái ńà.

Sư đà hái thuốc phương xa, Sư dà hái quốk fươw sa,

Mây bay hạc lánh biết là tìm đâu? Mây bay hạk láń biết là tìm dâu ?

Nặng vì chút nghĩa bấy lâu, Nặw vì cút wiễ bấy lâu,

Trên am cứ giữ hương dầu hôm mai. Cên am kứ zữ hươw zầu hôm mai.

3235.Một nhà phúc lộc gồm hai, 3235. Một ńà fúk lộk gồm hai,

Ngàn năm dằng dặc quan giai lần lần. Wàn năm zằw zặk kuan zai lần lần.

Thừa gia chẳng hết nàng Vân, Qườ za cẳw biết nàw Vân,

Một cây cù mộc một sân quế hòe. Một kây kù mộk, một sân kuế hoè.

Phong lưu phú quý ai bì, Fow lưu fú kuý ai bì,

3240.Vườn xuân một cửa để bia muôn đời 3240. Vườn suân một kưở dể biê muôn dời.

Ngẫm hay muôn sự tại trời, Wẫm hay muôn sự tại Cời,

Trời kia đã bắt làm người có thân. Cời kiê dã bắt làm wười kó qân.

Bắt phong trần phải phong trần, Bắt fow cần fải fow cần,

Cho thanh cao mới được phần thanh cao. Co qań tao mới dượk fần qań tao.

3245.Có đâu thiên vị người nào, 3245. Kó dâu qiên vị wười nào,

Chữ tài chữ mệnh dồi dào cả hai, Cữ tài cữ mệnh zồi zào kả hai.

Có tài mà cậy chi tài, Kó tài mà kậy ci tài,

Chữ tài liền với chữ tai một vần. Cữ tài liền với cữ tai một vần.

Đã mang lấy nghiệp vào thân, Dã maw lấy wiệp vào qân,

3250.Cũng đừng trách lẫn trời gần trời xa. 3250. Kũw dừw các lẫn cời gần cời sa.

Thiện căn ở tại lòng ta, Qiện kăn ở tại lòw ta,

Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài. Cữ tâm kiê mới bằw ba cữ tài.

Lời quê chắp nhặt dông dài, Lời kuê cắp ńặt zôw zài,

Mua vui cũng được một vài trống canh. Muô vui kũw dượk một vài cốw kań,

Tổng: 158.567 kí tự = Kiều cũ 84.852 kí tự + Kiều mới 73.715 kí tự

Giảm: 11.137 kí tự = hơn 13% (11.137/84.852)

96

CHỮ QUỐC NGỮ và HỘI NHẬPCải tiến CHỮ QUỐC NGỮ (phần I)

(Đề nghị một phương án) Bùi hiền

Ngày 18-9-1924, khi toàn quyền Đông Dương kí Nghị định cho phép dạy chữ quốc ngữ bắt buộc ở 3 lớp đầu cấp Tiểu học là: lớp đồng ấu, lớp dự bị và lớp sơ đẳng trong toàn cõi Việt Nam. Tiếp sau đó là các trường dân lập như Đông Kinh Nghĩa Thục, Trí Tri…, và nhất là các tờ báo tiếng Việt, các nhà xuất bản, các hội văn học-nghệ thuật… đồng loạt sử dụng chữ quốc ngữ làm công cụ chủ yếu truyền tải các thông tin chính trị-xã hội, tuyên truyền, phổ biến khuynh hướng văn hoá-tư tưởng của mình. Đặc biệt thấy rõ được ý nghĩa và tác dụng của chữ quốc ngữ, những nhà hoạt động văn hoá-giáo dục tiến bộ đã nắm thời cơ xuất bản các tờ báo, tạp chí, mở các nhà xuất bản cho in sách báo tài liệu, thành lập Hội truyền bá chữ quốc ngữ để thúc đẩy nhanh chóng việc phổ cập chữ quốc nhữ trong mọi tầng lớp nhân dân... Sau Cách mạng tháng Tám chữ quốc ngữ mặc nhiên được Quốc hội và Chính phủ sử dụng như một loại chữ viết chính thức thống nhất trong cả nước, từ các cơ quan nhà nước, các tổ chức chính trị-xã hội, thông tin-tuyên truyền đến các cơ sở văn hoá, giáo dục. Trải qua gần 1 thế kỉ , chữ quốc ngữ vẫn giữ nguyên tự dạng và chức năng, giá trị của các con chữ buổi ban đầu, mặc dù cũng đã không phải một lần được các nhà ngôn ngữ, các học giả chỉ ra những nhược điểm, bất hợp lí, bất tiện của chữ quốc ngữ hiện hành, đồng thời cũng đã có nhiều ý kiến, nhiều phương án đề nghị cải tiến, nhưng đều không được nhà nước xem xét và chấp nhận. Song thực tiễn tiếng Việt hiện đại vẫn đang phát triển và hàng ngày lại phát sinh các vấn đề rắc rối mới, đặc biệt là trong giai đoạn hoà đồng tiếng nói, chữ viết trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam và trong quá trình Việt Nam hội nhập ngày càng sâu rộng với cộng đồng ngôn ngữ các nước trên thế giới. Những thay đổi trong cách viết tiếng Việt hiện nay đang diễn ra hết sức phức tạp, thậm chí là khá hỗn loạn, khiến cho công năng và hiệu lực của chữ quốc ngữ, công cụ văn hoá-trí tuệ sắc bén nhất và mạnh nhất của người Việt bị giảm sút tới mức cần báo động. Thiết nghĩ không cần nêu dẫn chứng các hiện tượng lộn xộn về chữ in, chữ viết trong các văn bản của nhà nước, các cơ quan báo chí, các thư tín của công dân cho mất thì giờ…, vì tất cả mọi người đều đã thấy quá rõ. Xin so sánh và tổng hợp để thấy bức tranh chữ quốc ngữ hiện nay: Bảng chữ cái và cách thể hiện hệ thống ngữ âm tiếng Việt chính thống xưa nay:Bảng chữ cái : Tổng cộng: 29 chữ cái đơn: A Ă Â B C D Đ E Ê G H I K L M N O Ô Ơ P Q R S T U Ư V X Y 33 âm vị cơ bản được biểu đạt bằng những 38 chữ cái đơn và

97

tổ hợp 2-3 chữ cái : A Ă Â B C CH D Đ E Ê G GH GI H I K KH L M N NG NGH NH O Ô Ơ P Q R S T TH TR U Ư V X Y

6 thanh (bằng, sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng) Chỉ riêng trong nội bộ bảng chữ cái nguyên thuỷ này đã cho thấy có nhiều điểm bất hợp lí được thừa kế từ tập quán, truyền thống của chữ La tinh, chữ Bồ Đào Nha và chữ Pháp do chúng có các mối liên hệ về nguồn gốc xuất xứ họ hàng, về nội hàm ý nghĩa với nhau trong cả hệ thống không thể thoát ra ngoài được. Thế nhưng các chữ cái trong hệ thống chữ quốc ngữ của Việt Nam lại không có liên quan gì với nhau, mà chỉ là cách ghi âm ngẫu nhiên các âm vị của các phương ngữ (chí ít cũng là ngữ âm tiếng Đàng Ngoài và tiếng Đàng Trong) trong tiếng Việt, vậy mà chữ quốc ngữ của chúng ta cứ phải lưu giữ và tuân thủ một cách máy móc những bất hợp lí đó : - Dùng 2-3 chữ cái để biểu đạt 1 âm vị phụ âm (theo ngữ âm cơ bản của tiếng thủ đô Hà Nội, được chúng tôi lấy làm ngữ âm chuẩn của tiếng Việt): C – K – Q biểu thị 1 âm cờ như : cuốc – quốc; ca - kali D – GI – R biểu thị một âm dờ như : da – gia - ra; dải – giải – rải G – GH biểu thị một âm gờ như : ga – ghi; gô – ghe S – X biểu thị một âm xờ như : sa – xa; súc – xúc, sản xuất NG – NGH biểu thi một âm ngờ như : nga – nghe; ngư - nghìn NH biểu thị một âm nhờ như: nhà – nhiên; nhông – nhanh PH biểu thị 1 âm phờ như : pha – phê; phông - phúc CH - TR biểu thị một âm chờ như : cha – tra; chung – trung

- Ngược lại cũng có trường hợp dùng 1 chữ cái để biểu thị các âm khác nhau như: c = cờ và xờ (ca – ceo - centimet), g = gờ và dờ (ga – gia), d = dờ và đờ ( da – sôda), r = dờ và rờ (ra vào – rađiô) , s = sờ và dờ (sa – composit)…

Ngoài ra, trong quá trình tiếp xúc ngôn ngữ giữa tiếng Việt (Kinh) với các ngôn ngữ dân tộc thiểu số có chữ viết đã La tinh hoá, đặc biệt là với một vài tiếng nước ngoài phổ biến thuộc khu vực chịu ảnh hưởng chữ viết La tinh như Anh, Pháp, Tây Ban Nha, vv…, nhiều người đã tự ý dùng một số chữ cái hoặc tổ hợp các chữ cái của các thứ tiếng đó để bổ sung cho tiếng Việt trong bài viết của mình như : fi-lê, fim, sun-fat, Ja-va, ja-ket, jăm-bông, jin, ben-zen, Đăk Lăk, crôm, gra-nit, krưm, prô-tit, sta-to, stơ-re-sơ, trô-pi-can, H’mông, M’nông, Xrê-pốc, Plei-ku…, hoặc tự ý giữ nguyên giá trị của một vài chữ cái tiếng nước ngoài mà không thay đổi cho đúng với giá trị âm vị của chữ cái tiếng Việt như : a-di-da, sô-da, radio, video, gen, lô gich, logistic,… Tất cả những hiện tượng không thống nhất, không theo một nguyên tắc chung nào đã và đang gây khó khăn cho người đọc, cũng như người viết, nhiều khi còn khiến cho hiểu nhầm hoặc không hiểu được chính xác nội dung thông tin. Tình hình chứng tỏ bộ chữ cái hiện hành không còn đáp đứng được đầy đủ những nhu cầu biểu đạt một cách chính xác, thống nhất, đơn giản các nội dung cần thiết trên văn bản của người viết và người đọc. Thực tiễn đó đòi hỏi có giải pháp kịp thời nhằm lập lại trật tự đối với hệ thống chữ viết quốc gia để nó trở thành một công cụ sắc bén và thực sự hữu hiệu trong sự nghiệp phát triển kinh tế, văn hoá, khoa học, giáo dục của nước nhà tại thời điểm hội nhập sâu rộng với thế giới về mọi mặt.

98

Để góp phần giải quyết dứt điểm vấn đề bức xúc này tôi xin kiến nghị một phương án sau đây làm cơ sở để mọi người cùng tham khảo, góp ý kiến và tiến tới xác định một phương án tối ưu trình Nhà nước.

I.- Những nguyên tắc chung:1. Tạm thống nhất lấy tiếng thủ đô Hà Nội làm cơ sở ngữ âm cho việc xác định

danh mục bảng chữ cái tiếng Việt (tiếng Kinh) vì tiếng Hà Nội là tiếng nói văn hoá thủ đô Hà Nội có hầu hết các âm vị cơ bản cùng với 6 thanh điệu chuẩn của tiếng Việt, nên mọi người Việt Nam đều nghe hiểu mà không gặp trở ngại gì lớn. Đây cũng là thông lệ của hầu hết các nước có nhiều phương ngữ lớn lựa chọn tiếng thủ đô làm tiếng chính thức cho cả nước.

2. Tuân thủ nguyên tắc của chữ viết biểu thị âm thanh (hay còn gọi chữ ghi âm) , chứ không biểu đạt ý nghĩa (chữ ghi hình hoặc ghi ý), nên cần đảm bảo mỗi âm chỉ được biểu đạt bằng một chữ cái (kí tự), và ngược lại mỗi chữ cải chỉ được biểu đạt một âm tương ứng. Phương án tối ưu là loại bỏ hết các tập hợp 2-3 phụ âm cùng biểu thị một âm vị để tuân thủ triệt để nguyên tắc : 1 âm – 1 chữ.

II.- Những quy tắc tạo lập bảng chữ cái cải tiến:1. Giữ lại toàn bộ bảng chữ cái tiếng Việt hiện hành (trừ chữ Đ đ loại ra):: A Ă Â B C D E Ê G H I K L M N O Ô Ơ P Q R S T U Ư V X Y2. Bổ sung thêm một số chữ cái tiếng La tinh: F, J, W, Z, Ń.3. Thay đổi giá trị âm vị của 12 phụ âm và tổ hợp phụ âm hiện có trong bảng trên:Cc = CH ch, TR tr ; Dd = Đ đ ; Gg = G g, GH gh ; Ff = PH ph; Kk = C c, K k, Q q ; Ńń = NH nh ; Qq = TH th; Rr = R r, Ss = S s, X x ; Xx = KH kh ; Ww = NG ng, NGH ngh; Zz = D d, GI gi, R r,

99

Cách chuyển đổi giá trị âm vị phụ âm giữa 2 bảng chữ mới và chữ cũ (hệ thống nguyên âm chưa nghiên cứu xong, nên tạm dùng các dạng chữ cũ để viết các

nguyên âm ):Chữcái

Âm Ví dụ Tương Tương đương cách viết chữ cũ

A a a an, tan A a : an, tanĂ ă á ăn, tăm Ă ă : ăn, tăm â ớ ơn, kơn Ơ ơ : ơn, cơnB b bờ ba, ban B b : ba, banC c cờ ca, câu CH ch, TR tr : cha - tra, châu - trâuD d dờ da da Đ đ : đa đaE e e em, té E e : em, téÊ ê ê êm, mê Ê ê : êm, mêF f fờ fa, fim PH ph : pha, phimG g gờ ga, ge, gi G g, GH gh : ga, ghe, ghiH h hờ hà, hòm H h : hà, hòmI i i im, tim I i : im, timJ j jờ jip, ja-ket, jun J j, GI gi : jip, gip, ja-ket, gia-ket,

junK k kờ ka kao, ka-li,

kôk, kuôkC c, K k, Q q: ka kao, ca cao, ka-li, ca-li, cốc, cuốc, quốc

L l lờ la, lên L l : la, lênM m mờ ma, làm M m : ma, làmN n nờ na, nan N n : na, nanŃ ń nhờ ńà, ńan, ńań NH nh : nhà, nhan, nhanhO o o no, nom O o : no, nomÔ ô ô nô, ô tô, kuô Ô ô : nô, ô tô, cuaƠ ơ ơ mơ, cơm, kươ Ơ ơ : mơ, cơm, cưaP p pờ pin, cáp P p : pin, cápQ q qờ qa, qan, qìn TH th : tha, than, thìnR r rờ rung ra-da, u-ran,

rơ-mookR r : ra-da, u-ran, rơ-mooc

S s sờ sa, su, sưa S s, X x : sa, xa, su, xu, sưa, xưaT t tờ tờ, tát, tốp T t : tờ, tát, tốpU u u um tùm, vun U u : um tùm, vunƯ ư ư tư, mứt, bướm Ư ư : tư, mứt, bướmV v vờ va, vào, vật vã V v : va, vào, vật vãW w wờ wa, wan, wỗw,

we, wìn NG ng, NGH ngh : nga, ngan, ngỗng, nghe , nghìn

X x xờ xô, xoan KH kh : khô, khoanY y y y, yên, ty, tuy Y y : yên, ty, ti, tuyZ z zờ za, zời, zun D, GI gi, R r : da, gia, ra, dời, giời,

100

rời, dun, giun, run Tổng cộng có 21 chữ cái (gồm cả 5 chữ La tinh mới) biểu thị đúng 21 âm vị phụ âm của tiếng Việt được dùng làm chất liệu để tạo nên các đơn vị chữ viết từ cấp độ âm vị và âm tiết tiếng Việt. Một đặc điểm quan trọng của âm tiết tiếng Việt là bao giờ cũng chỉ có 1 phụ âm đầu hoặc không có, và cũng chỉ có 1 phụ âm cuối hoặc không có trong các âm tiết. Tuy nhiên do nhu cầu biểu đạt chính xác hơn một số yếu tố ngữ âm ngoại lai từ các tiếng dân tộc và tiếng nước ngoài như các tổ hợp 2-3 phụ âm đứng đầu âm tiết (blôk, Brâu, Bru, Bru-nây, Bra-zin, Hrê, Krưm, glu-cô, gra-nit, pla-tin, Plei-ku, prô-tê-in, sta-to, stres…), hoặc các phụ âm đứng cuối âm tiết (fi-nal, la-ser, dis-co…) đã được dùng khá phổ biến trong thực tế, vì vậy nhất thiết cần phải đưa các trường hợp như trên thành các quy định trong Bản quy tắc chính tả chính thức của tiếng Việt cải tiến. Tóm lại, phương án cải tiến chữ quốc ngữ theo cách đọc và ghép vần mới này có thể đem lại những lợ ích rõ ràng có thể ghi nhận như sau :- Thống nhất được chữ viết cho cả nước khi trở thành chính thức.- Loại bỏ được hầu hết các thiếu sót, bất cập, không nhất quán trước đây thường gây khó khăn cho người dùng và rất dễ dẫn tới những lỗi chính tả không đáng có cho mọi người viết, nhất là giúp cho học sinh chút bỏ được nỗi ám ảnh vì lo sợ phạm lỗi  : s – x, ch – tr, d – gi –r, ng – ngh, vv... - Tiết kiệm được thì giờ, công sức, vật tư trong quá trình tạo lập văn bản trên giấy, trên máy tính.- Rút ngắn hẳn thời gian cho mọi người bắt đầu học (nhất là học sinh, người dân tộc và người nước ngoài) có thể nắm chắc bảng chữ cái cải tiến, nhanh chóng thành thạo cách viết và đọc văn bản tiếng Việt mới. - Tạo điều kiện thuận lợi cho người đã biết chữ dễ dàng chuyển đổi từ cách viết và đọc chữ quốc ngữ cũ sang chữ quốc ngữ cải tiến : chỉ từ 30’ – 1h là có thể xoá được « nạn mù chữ », chứ không phải mất 1-2 năm như trước. Thực tế đã có những học sinh, người lớn chỉ sau 1 buổi đến 1 ngày đã dùng chữ cải tiến để viết thư qua mạng cho tôi trong những ngày qua. Tất cả đều không mắc lỗi chính tả nào cả.- Hoàn toàn có thể tiếp tục sử dụng toàn bộ kho tư liệu, sách báo hiện có cho đến hết đời mỗi người đã học chữ quốc ngữ, mà không cần phải in lại, nên không hề gây tốn phí in ấn gì cả. Chỉ cần in những tài liệu, sách báo mới cho tất cả mọi người đã xoá xong « nạn mù chữ mới » trong 1 giờ đến 1 ngày thôi. Như vậy mọi người sẽ sử dụng được song song cả hai loại tài liệu mà không hề gặp khó khăn trở ngại gì. Song để đạt được những điều trên nhất thiết phải khắc phục được dị ứng của tập quán, thói quen cũ và kiên trì thiết lập thói quen mới, cảm nhận bình thường đối với hệ thống chữ viết mới, mà thực chất đó vẫn là những con chữ cũ rất quen thuộc, nhưng được thay đổi giá trị và cách tổ hợp chúng lại một cách đơn giản và ngắn gọn hơn.

101

Để mọi người có thể tự trải nghiệm, xin hãy làm quen rồi tự học thuộc giá trị âm vị của những phụ âm đơn và phụ âm ghép cũ sang cách đọc mới của các phụ âm đơn tương ứng : C c = ch, tr ; K k = k, c, q ; G g = g, gh ; Ń ń = nh ; Q q = th ; S s = s, x ; W w = ng, ngh ; X x = kh ; Z z = d, gi, r... LUẬT GIÁO DỤC (trích)Điều 7. Ngôn ngữ dùng trong nhà trường và cơ sở giáo dục khác; dạy và học tiếng nói, chữ viết của dân tộc thiểu số; dạy ngoại ngữ.1. Tiếng Việt là ngôn ngữ chính thức dùng trong nhà trường và cơ sở giáo dục khác. Căn cứ vào mục tiêu giáo dục và yêu cầu cụ thể về nội dung giáo dục, Thủ tướng chính phủ quy định việc dạy và học bằng tiếng nước ngoài trong nhà trường và cơ sở giáo dục khác.2. Nhà nước tạo điều kiện để người dân tộc thiểu số được học tiếng nói, chữ viết của dân tộc mình nhằm giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc, giúp cho học sinh người dân tộc thiểu số dễ dàng tiếp thu kiến thức khi học tập trong nhà trường và cơ sở giáo dục khác. Việc dạy và học tiếng nói, chữ viết của dân tộc thiểu số được thực hiện theo quy định của Chính phủ.3. Ngoại ngữ quy định trong chương trình giáo dục là ngôn ngữ được sử dụng phổ biến trong giao dịch quốc tế. Việc tổ chức dạy ngoại ngữ trong nhà trường và cơ sở giáo dục khác cần đảm bảo để người học được học liên tục và có hiệu quả. (15 dòng)

LUẬT ZÁO ZỤKDiều 7. Wôn wữ zùw cow ńà cườw và kơ sở záo zụk xák; zạy và họk tiếw nói, cữ viết kủa zân tộk qiểu số; zạy woại wữ.1.Tiếw Việt là wôn wữ cíń qứk zùw cow ńà cườw và kơ sở záo zụk xák. Kăn kứ vào mụk tiêu záo zụk và yêu kầu kụ qể về nội zuw záo zụk, Qủ tướw cíń fủ kuy dịń việk zạy và họk bằw tiếw nướk woài cow ńà cườw và kơ sở záo zụk xák.2. Ńà nướk tạo diều kiện dể wười zân tộk qiểu số dượk họk tiếw nói, cữ viết kủa zân tộk mìń ńằm zữ zìn và fát huy bản sắk văn hoá zân tộk, zúp co họk siń wười zân tộk qiểu số zễ zàw tiếp qu kiến qứk xi họk tập cow ńà cườw và kơ sở záo zụk xák. Việk zạy và họk tiếw nói, cữ viết kủa zân tộk qiểu số dượk qựk hiện qeo kuy dịń kủa Cíń fủ.3.Woại wữ kuy dịń cow cươw cìń záo zụk là wôn wữ dượk sử zụw fổ biến cow zao zịk kuốk tế . Việk tổ cứk zạy woại wữ cow ńà cườw và kơ sở záo zụk xák kần dảm bảo dể wười họk liên tụk và kó hiệu kuả. (15 dòng)

(Kết quả đạt tỉ lệ : 13/15 dòng. Rút ngắn được trên 8% giấy viết).

Tài liệu tham khảo chính:1.Hoàng Tiến. Chữ quốc ngữ và cuộc cách mạng chữ viết đầu thế kỉ 20. (Đề tài nghiên cứu khoa học cấp nhà nước - Kí hiệu: KX 06-17)2.Bùi Hiền. Đề xuất phương án cải tiến chữ quốc ngữ. Giáo dục và Thời đại, số 72, 8/9-1995.

102

Cải tiến CHỮ QUỐC NGỮ (phần II)Bùi Hiền

Trong phần I chúng tôi mới chỉ đề cập đến việc cải tiến hệ thống phụ âm theo đúng nguyên tắc : “mỗi chữ cái chỉ biểu đạt một âm vị và mỗi âm vị chỉ có một chữ cái biểu đạt”. Và thực tế đã cho thấy hệ thống phụ âm cải tiến của tiếng Việt đã thể hiện được chính xác và nhất quán nguyên tắc này, nên tạo ra được bước tiến nhảy vọt về chất trong hệ thống chữ quốc ngữ.

HỆ THỐNG NGUYÊN ÂM TIẾNG VIỆT Trong phần II này chúng tôi tìm cách phát hiện chính xác, đầy đủ hệ thống âm vị nguyên âm của tiếng Việt (Hà Nội) để từ đó chọn ra những chữ cái tương ứng với từng âm vị trên nguyên tắc: 1 âm vị - 1 chữ cái. Có hai vấn đề then chốt cần giải quyết dứt điểm là:

1. Số lượng âm vị nguyên âm thực sự hiện có trong tiếng Việt và các chữ cái biểu đạt tương ứng.

2. Nguyên tắc tổ hợp các nguyên âm trong các âm tiết tiếng Việt.I.- Hiện tại trong hệ thống nguyên âm tiếng Việt đã ghi nhận và thường xuyên dùng theo các quy chuẩn chính tả bao gồm 16 nguyên âm thể hiện bằng những chữ cái trong các vị trí điển hình độc lập hoặc đứng trong tổ hợp âm tiết có phụ âm đi cùng như sau:

Âm vị Vị trí độc lập

Vị trí đầuâm tiết

Vị trí giữa âm tiết

Vị trí cuối âm tiết

1 a a an, ang, anh nan, ngan na, nga, nha2 ă á ăn, ăng, ăt năm, thăng3 â ớ ân, âng, ât nâm, tân4 e e en, eng, et nem, keng me, ghe5 ee ee toòng teeng hee…6 ê ê êm, êch nêm, trên mê, tê7 êê êê Êê! kêêng mêê.., têê…8 i i im, in, ich tim, tin, tich mi, ti9 o o om, op nom, cong mo, to10 oo oo oo nhoong, xoong moo, too11 ô ô ôm, ôc, ông tôm, côc tô, mô12 ôô ôô ôồ kính kôông ôôi, dôô13 ơ ơ ơn, ơt hơn, cơm mơ, tơ14 u u um, ut, uc hun, cuc,hup mu, tu15 ư ư ưc, ưng tưc, bưng tư, như16 y y ty, ly

103

Nếu quan sát kĩ và phân tích tỉ mỉ ta thấy có mấy hiện tượng :1. Tất cả các nguyên âm đều tạo thành những cặp đôi : dài ><ngắn. Trong Chính

tả hiện nay cách viết các nguyên âm ngắn không giống nhau và không thống nhất. Trong bảng chữ cái hiện nay mới chỉ xác lập được 3 cặp nguyên âm đối lập “ngắn, nhẹ > < dài, nặng” . Đó là:

A /a/ > < Ă /ă/ an ăn ang ăng at ăt nhan nhăn thang thăng Ơ /ơ/ > < Ớ /â/ ơn ân ơt ất nhơn nhân tơ tớ cơm câm Y /y/ > < I /i/ ty ti áy náy ai tay tai tuy tui quỳ cúi E /ee/ > < E /é/ e rằng e é em kém toòng teeng anh /enh/ leeng keeng đen đủi Ê /êê/ > < Ê /ế/ êê êê ! ế vợ nhễ nhại đế quốc côông kêêng kênh đào

O /oo/ > < O /ó/ moong mong choòng tròng trành xoong xong loong coong cong queo nhoong nhoong nhọn Ô /ôô/ > < Ô /ố/ cái ô tố cáo kôông kêêng chim công kính côông đình công

Như vậy là chỉ còn có 2 nguyên u và ư là chưa được xác lập cặp đôi và chưa có kí tự tương ứng biểu đạt các nguyên âm ngắn trong hệ thống nguyên âm tiếng

104

Việt. Nhưng trong thực tế thì 2 cặp nguyên âm này cũng đã thể hiện rất rõ khi chúng được đặt ở những vị trí cụ thể thể hiện các nguyên âm ư ngắn và u ngắn dưới đây, mà nhiều nhà nghiên cứu đã cho đó là bán nguyên âm : U /u/ > < U /ú/ tui tuy cúi quỳ Ku-ba Quy-ba thu thua /ô/ ca qua thu thuở

Ư > < Ư (Ứ) thế ư ứ ừ cư cưa /ơ/ thư thưa /ơ/ như nhưạ /ơ/ cư cưới

Tóm lại là trong hệ thống nguyên âm tiếng Hà Nội trên thực tế đang tồn tại có 18 nguyên âm và hợp thành 9 đôi nguyên âm đối lập “dài, mạnh > < ngắn, nhẹ” như trên và tất cả đều có thể đứng độc lập cùng với một trong 6 thanh – 6 đơn vị siêu âm đoạn tính (ngang, nặng, sắc, huyền, hỏi, ngã - a, ạ, á, à, ả, ã) và cũng có thể kết hợp với phụ âm hoặc các nguyên âm khác để tạo ra các âm tiết (tiếng đơn): a, á, ớ, y, í..., ai, ăy, ơi, uy, ui…, oao, yêu…, khu, khui, khuy, kha, khai, khăy, xong, xoong, khuya, khuyên, quai, quăy,… Như mọi người đều biết trong hệ thống nguyên âm tiếng Hà Nội , ngoài các nguyên đơn ra còn rất nhiều nguyên âm đôi và nguyên âm ba. Một đặc điểm của các nguyên âm đôi (gồm 2 nguyên âm) và nguyên âm ba (gồm 3 nguyên âm) là bao giờ cũng phát âm thành một khối liên kết chặt với nhau, trong đó chỉ có 1 nguyên âm làm chủ (đọc rõ hơn, dài hơn và mạnh hơn), còn các nguyên âm khác dù đứng trước hoặc đứng sau đều đóng vai trò phụ trợ (đọc không rõ, không dài, không mạnh bằng âm chủ và cùng hoà vào thanh điệu của âm chủ). Tính chất này luôn được xác định bởi một âm chủ mang thanh điệu chung cho cả nhóm nguyên âm và luôn giữ ổn định trong cách phát âm của người Hà nội, nên không khó khăn gì để phân biệt các nguyên âm đôi, nguyên âm ba đó cả. Bởi vậy các cặp đôi nguyên âm đối lập “ngắn > < dài” còn thiếu những kí tự cho riêng mình (chẳng hạn như: uu – u; ưư – ư) trong bảng chữ cái quốc ngữ hiện hành đã không hề làm mất tính khu biệt ý nghĩa của những âm vị nguyên âm đó. Thậm chí khi âm vị /ă/ ở vào một vị trí phát âm không thể khác được thì cũng không nhất thiết phải viết đúng chữ cái “ă” nữa, mà có thể bỏ dấu “á” đi: ắy nắy > áy náy; con quăy > con quay, …. Dưạ vào đặc điểm của tính chất đó mà xem xét thì ngoài 3 cặp đối lập : a >< ă, ơ >< â, y >< i đã có và thường hay gặp nhất trong tiếng Hà Nội, thấy không cần thiết phải có thêm các kí tự chỉ các nguyên âm đối lập còn thiếu vào bảng chữ quốc ngữ hiện hành (kiểu ee, êê, oo, ôô, uu, ưư).

8888888888888888888888888888888888888888888888888888

105

Sau khi xác định xong hai hệ thống âm vị nguyên âm và phụ âm mới ở trên, cần ghép chúng lại thành bảng âm vị cùng chữ cái biểu đạt thống nhất và hoàn chỉnh của tiếng Hà Nội. Toàn bảng chữ cái (âm vị) tiếng Việt (Thủ đô Hà Nội) gồm 33 đơn vị :Chữcái

Âm vị(đọc)

Ví dụ Tương Tương đương cách viết chữ cũ

A a a (a) an, kua, kuan A a : an, qua, quanĂ ă ă (á) ăn, tăm, tăy Ă ă : ăn, tăm, tăy (tay)Â â â (ớ) ân, tân, kất Ơ ơ : ân, tân, cấtB b b (bờ) ba, ban B b : ba, banC c c (chờ) ca, câu CH ch, TR tr : cha - tra, châu -

trâuD d d (đờ) da da Đ đ : đa đaE e e (e) em, té E e : em, téÊ ê ê êm, mê, tiê Ê ê : êm, mê, tiaF f f (phờ) fa, fim PH ph : pha, phimG g g (gờ) ga, ge, gi G g, Gh gh : ga, ghe, ghiH h h (hờ) hà, hòm H h : hà, hòmI i i (i ngắn im, tim I i : im, timJ j j (jờ) jip, ja-ket, jun J j, Gi gi : jip, gip, ja-ket, gia-ket,

junK k k (cờ) ka kao, ka-li,

kôk, kuôkC c, K k, Q q: ka kao, ca cao, ka-li, ca-li, cốc, cuốc, quốc

L l l (lờ) la, lên L l : la, lênM m m (mờ) ma, làm M m : ma, làmN n n (nờ) na, nan N n : na, nanŃ ń ń (nhờ) ńà, ńan, ńań NH nh : nhà, nhan, nhanh O o o (o) no, nom O o : no, nomÔ ô ô (ô) ô, nô, kuô, duô Ô ô : ô, nô, cua, đuaƠ ơ ơ (ơ) ơn, cơm, kươ Ơ ơ : ơn, cơm, cưaP p p (pờ) pin, cáp P p : pin, cápQ q q (thờ) qa, qìn, qươ TH th : tha, thìn, thưaR r r (rờ rung) ra-da, u-rê R r : ra-da, u-rêS s s (sờ) sa, su, sươ S s, X x : sa, xa, su, xu, sưa, xưaT t t (tờ) tờ, tát, tốp T t : tờ, tát, tốpU u u (u) um tùm, vun U u : um tùm, vunƯ ư ư (ư) tư, bướm, ưw Ư ư : tư, bướm, ưngV v v (vờ) va, vào, vô, vật V v : va, vào, vô, vật W w w (ngờ) wa, wỗw, winh NG ng: nga, ngỗng, nghinh X x x (khờ) xô, xoan KH kh : khô, khoanY y y (y dài) y, yên, ty, tuy Y y : y, yên, ty, tuyZ z zờ (dờ) za, zời, zun D d, Gi gi, R r : da, gia, ra, dời,

giời, rời, dun, giun, run

106

Bảng chữ cái đọc theo kiểu mới vẫn giữ nguyên trật tự ABC. Những chữ cái in đậm để lưu ý rằng đó là những chữ đã mang giá trị âm vị mới (đọc kiểu cải tiến) thay cho những chữ cái đọc theo bảng chữ quốc ngữ cũ.

Từ bảng chữ cải tiến cách đọc (chữ được hoán đổi giá trị âm vị - cách đọc của một số chữ cái, chứ không hề thay đổi tự dạng của các con chữ La tinh hiện dùng) có thể tạo ra các vần, các tiếng (âm tiết) theo đúng các quy tắc hiện hành trong bảng chữ quốc ngữ hiện hành. Đặc điểm quan trọng của âm tiết tiếng Việt là luôn luôn đứng tách rời, không liên kết thành chuỗi liền nhau trong một từ như trong các tiếng Ấn-Âu. Mỗi âm tiết phải có ít nhất 1 nguyên âm hoặc tổ hợp nguyên âm làm hạt nhân kết hợp với 1 đơn vị siêu âm đoạn tính của nguyên âm chủ, sau đó mới có thể có thêm 1 phụ âm đầu (hoặc không có) và 1 phụ âm cuối (hoặc không có) theo mô hình cấu trúc tối đa là: 1pâ + 1-3 nâ với 1thanh + 1pâ (ý - ít - tí - tiê - tuyết ; à - át - tá – toà – toán; u - út - tù – tuỳ - tuyến) Tuy nhiên sau khi ghép vần mới đã phát hiện sự không ăn khớp giữa chữ cái “a” với các âm vị /ô/, /ơ/, /ê/ theo cách viết cũ, nghĩa là chữ “a” đã đặt không đúng vị trí nên đã chiếm chỗ của các âm vị khác và phá vỡ quy tắc “1 âm – 1 chữ , một chữ - 1 âm” trong các vần sau đây:

a = ô tua = t-u/ô/ (tuô) cua = c-u/ô/ (cuô) so sánh cuốc = cuố-c cuộn = cuộ-n

a = ơ cưa = c-ư/ơ/ (cươ) mưa = m-ư/ơ/ (mươ) so sánh cước = cướ-c cương = cươ-ng

a = ê nia = n-i/ê/ (niê) kia = k-i/ê/ (kiê) so sánh niên = niê-n kiêng = kiê-ng

Để tuân thủ triệt để nguyên tắc “1 âm – 1 chữ, 1 chữ - 1 âm” thì đương nhiên phải trả lại cho các âm ô, ơ, ê về đúng vị trí của nó và chữ a được trở về chỉ biểu đạt một âm vị /a/ của mình như các chữ cái khác trong bảng chữ cái cải tiến, nghĩa là: /a/ = a và không có a = /a/, /ô/, /ơ/, /ê/ hoặc ngược lại cũng không có: /ô/ = ô , a; /ơ/ = ơ , a; /ê/ = ê , a như trước.

107

KẾT LUẬN TỔNG QUÁTCông trình nghiên cứu CẢI TIẾN CHỮ QUỐC NGỮ chỉ nhằm mục đích điều

chỉnh bảng chữ cái hiện hành dựa trên hệ thống ngữ âm tiếng Thủ đô Hà nội, chứ không hề tác động vào hệ thống âm vị làm cho tiếng nói khác đi dẫn tới ý nghĩa lời nói cũng khác đi. Về chữ viết chúng tôi cũng giữ nguyên dạng hệ thống chữ cái La tinh, và chỉ tạo thêm 1 chữ cái mới để chỉ âm vị phụ âm “nhờ” mà trong bảng chữ La tinh không có. Đây chỉ thuần tuý cải tiến cách quy định cho những ước lệ mới giữa các chữ cái (kí tự) với các âm vị tương ứng để đảm bảo theo đúng nguyên tắc “ 1 âm – 1 chữ, 1 chữ - 1 âm” nhằm loại bỏ hoàn toàn các tổ hợp 2-3 phụ âm ghép biểu đạt một âm vị, vốn là nguồn gốc của các lỗi chính tả như hiện nay (ch, th, tr, gi, gh, kh, ng, ngh, nh, ph). (Xin xem lại so sánh hai bảng chữ cái ở trên).

Kết quả nghiên cứu này có thể mang lại hiệu quả sau:1. Dễ học, dễ nhớ, dễ đọc, dễ viết, dễ dùng lối viết và đọc chữ cải tiến. Giản hoá tới mức tối đa cách viết, loại bỏ hết phụ âm ghép 2-3 chữ cái (ch, tr, ng, ngh, gh, kh, nh, ph) và các lỗi chính tả (d –gi – r, s – x, ch – tr) hiện đang gặp phải ở mỗi người , nhất là trong công tác biên tập của các nhà xuất bản và báo chí.2. “Nạn mù chữ” được giải quyết triệt để chỉ trong vòng 1-2 ngày đối với những người đã biết chữ quốc ngữ hiện hành. Với học sinh lớp 1 và người dân tộc sẽ rút ngắn được thời gian “vỡ lòng” (biết đọc, biết viết) xuống ít nhất một nửa so với học chữ cũ. Chắc chắn không cần phải phát động phong trào “diệt dốt” như xưa, mà chỉ cần hướng dẫn dần dần trên báo chí cách chuyển đổi cách đọc các chữ cái cũ sang kiểu mới, rồi tổ chức trò chơi, đố vui trong nhà trường, câu lạc bộ…cũng đủ để mọi người nhận biết và quen dần với cách đọc viết cải tiến một cách nhẹ nhàng, thoải mái.3. Là công cụ sắc bén hơn, tiện lợi hơn cho công cuộc hộp nhập quốc tế hiện nay: người nước ngoài dễ học tiếng Việt hơn, dễ tiếp cận với nền kinh tế, văn hoá, khoa học Việt Nam hơn. Và ngược lai Việt Nam cũng dễ làm cho bạn bè mau hiểu Việt Nam, chóng có cảm tình với tiếng nói và chữ viết của người Việt hơn. 4. Tiết kiệm được khoảng 13% thời gian, công sức, tiền của, vật tư, tài nguyên số trong việc xây dựng tất cả các loại văn bản bằng viết tay hoặc gõ bàn phím. Điều này cũng có nghĩa là làm tăng năng suất lao động trong hoạt động ấn loát và văn phòng hàng năm tới 13%, làm lợi cho nền kinh tế của cả nước và của từng người. Vừa qua đã có nhiều người e ngại rằng lợi bất cập hại vì sẽ phải in lại toàn bộ sách báo, ấn phẩm, sách giáo khoa, hợp đồng kinh tế, giấy tờ tuỳ thân, vv…Thực tế xưa nay ở nước ta cũng như trên thế giới không ai làm như vậy cả, bởi vì những người biết chữ quốc ngữ vẫn hoàn toàn tự do, yên tâm sử dụng tất cả những thứ đó cho đến hết đời. Người ta chỉ in bằng chữ mới các tài liệu mới, báo chí, giấy tờ, công văn mới thôi. Khi Pháp quyết định dùng chữ quốc ngữ thay thế chữ nho của nhà Nguyễn, người ta có in lại cả đâu, mà chỉ in một số tác phẩm văn thơ cần thiết để phổ cập nhanh chóng hơn. Ngay cả giấy khai sinh cho đến năm 1945 vân in cả 3 thứ chữ: chữ Pháp, chữ nho rồi mới đến chữ quốc ngữ. Lại có ý kiến cho rằng nó sẽ phá hoại văn hoá dân tộc, động đế cả tâm linh và phạm vào cả quốc hồn quốc tuý Việt Nam. Đây quả là sự lo xa tưởng tượng quá mức. Ai cũng biết ở nước ta đã có mấy lần thay chữ viết (chứ không phải cải tiến

108

cách đọc chữ viết như chúng tôi đang làm): 1/ Chữ nôm thay chữ nho (Hán) đã mở ra chân trời cho dòng văn học của người Việt phát triển (Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương, Đoàn Thị Điểm, Nguyễn Đình Chiểu…). 2/ Chữ quốc ngữ của Pháp thay thế chữ thánh hiền của triều đình, không những không phá hoại văn hoá, không động đến tâm linh hay quốc hồn quốc tuý Việt Nam, mà chỉ là thay đổi chữ viết chứ không phải phá hoại hay làm nghèo tiếng nói của người Việt, hơn thế nữa còn là động lực mạnh mẽ thúc đẩy việc ra đời nền thơ mới, tiểu thuyết mới, báo chí truyên thông và báo chí cách mạng. Hơn nữa các giá trị của thơ văn cổ bằng chữ nho và chữ nôm không những không bị phá hoại, mà các tác phẩm được dịch ra và cho in ra bằng chữ quốc ngữ đã góp phần phổ biến nhanh chóng và rộng rãi hơn trong các tầng lớp nhân dân không biết chữ nho và chữ nôm. Truyên Kiều được chuyển từ chữ nôm sang chữ quốc ngữ không hề mất đi bất cứ một giá trị nội dung tư tưởng hay thẩm mĩ nào cả, trái lại làm cho tuyệt tác văn học của Nguyễn Du đến được với quần chúng nhanh hơn và rộng rãi hơn. Việc cải tiến chữ quốc ngữ lần này cũng chính là để hướng tới tiếp tục nâng cao hiệu quả của bộ chữ cái La tinh đã trở thành chữ quốc ngữ của Việt Nam trong giai đoạn phát triển và hội nhập vào cuộc cách mạng công nghệ lần thứ tư được nhanh chóng và thuận lợi hơn. Đặc biệt tạo điều kiện cho ngành thông tin điện tử, các máy tính, máy điện toại thông minh tiếp tục cải tiến và tiết kiệm được đáng kể nguồn tài nguyên tin học. Cuối cùng có người cho rằng chữ cải tiến làm mất cả vẻ đep, mất tính thẩm mĩ của chữ quốc ngữ. Đúng là thoạt nhìn vào một đoạn văn bản bằng cách viết cải tiến những con chữ La tinh với bố cục ngắn gọn hơn (không còn những chữ có 2-3 phụ âm đầu và cuối như trước nữa) nên thấy không đẹp và tức mắt. Quả thật vậy, nhưng đó chỉ là thói quen tạo nên các kiểu thẩm mĩ mà thôi. Song thói quen thẩm mĩ cũng thường thay đổi theo hướng thuận lợi và có lợi ích thiết thực: các nhà nho, sinh đồ đã quen nhìn và viết chữ vuông theo từng cột từ trên xuống dưới và từ phải sang trái thì ngay từ ban đầu đâu có thích kiểu chữ viết dài từ trái sang phải, theo từng dòng từ trên xuông dưới. Nhưng sau khi nhận ra cái lợi và cái đẹp của lối viết chữ quốc ngữ, nên họ cũng đã từ bỏ cách viết chữ nho theo cột, mà viết theo dòng như chữ quốc ngữ đó thôi. Với thời gian thì thói quen mới sẽ được hình thành và sẽ lại có cách tạo dáng thẩm mĩ mới cho lối viết cải tiến ngắn gọn này.

109

Thử nghiệm trực tiếp.

Chỉ cần đọc kĩ bảng chuyển đổi cách đọc các chữ cái mới và cũ, học nhẩm ít phút những chữ in đậm, rồi tập trung học thật thuộc 7 chữ cái sau trong vòng 10-15 phút là có thể đọc được văn bản mới: C (chờ) = ch, tr; K (cờ) = k, c, q ; Ń (nhờ) = nh; Q (thờ) = th; W(ngờ) = ng, ngh ; X (khờ) = kh; Z (dờ) = d, gi, r . Mời đọc (Trích “Nhân dân . 16-12-2017” )Tổw Bí qư Wuyễn Fú Cọw biểu qị dồw tìń kao với báo káo kuổ Kuân ủy C.Ư và ý kiến fát biểu kuổ kák dồw cí Ủy viên Qườw vụ, Ủy viên Kuân ủy C.Ư, dại ziện kák ban, bộ, wàń C.Ư tại Hội wị.Tổw Bí qư dáń zá, năm 2017, Dảw bộ Kuân dội dã ciển xai kuyết liệt Wị kuyết kuổ Kuân ủy C.Ư và hoàn qàń kák mục tiêu, ńiệm vụ dề za, cên kák lĩń vựk kôw ták. Kụ qể là dã qựk hiện kôw ták wiên kứu, qam mưu ciến lượk về kuân sự kuốk fòw một kác kăn kơ, bài bản, nắm cắk tìń hìń và dề suất kák dối sác kụ qể, dúw hướw, xôw dể bị dộw bất wờ, tiếp tụk zữ vữw ổn dịń cên kák vùw, miền, kák dịa bàn ciến lượk. Dồw qời, Kuân dội dã hoàn qàń việk wiên kứu, sây zựw kák ciến lượk, qôw kua kák wị kuyết, dề án kuan cọw về kuân sự, kuốk fòw; dã tổ cứk tốt kôw ták ziễn tập ciến dấu, tổ cứk qàń kôw ńiều kuộk ziễn tập lớn; sây zựw qế cận kuốk fòw toàn zân gắn với qế cận an niń ńân zân vữw cắk; qam za bảo vệ, tổ cứk zất qàń kôw Năm APEC 2017, dặk biệt là Tuần lễ kấp kao APEC tại Dà Nẵw qáw 11 vườ kua.

(Bài viết đã đăng kí bản quyền tác giả ngày 29-12-2017 tại Cục Sở hữu trí tuệ)

110