Bulletin of Suanprung · BULLETIN OF SUANPRUNG ปีที่ 31 ฉบับที่ [ กันยายน – ธันวาคม Z ] ] ` (Vol.31 No.3 September - December

วารสารสวนปรง

Bulletin of Suanprung

ทปรกษา ปรทรรศ ศลปกจ รกษาการผอ านวยการโรงพยาบาลสวนปรง ธญธร พวพนธ รองผอ านวยการฝายบรหารงานทวไป

บรรณาธการพเศษ รศ.ดร.ภทราภรณ ทงปนค า คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

ดร.หรรษา เศรษฐบปผา คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

ดร.สรอร พวศร วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน นครล าปาง

ดร.กชพงศ สารการ คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน

รศ.ดร.วรตน นวฒนนนท คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

ดร.สนทร ศรโกไสย สถาบนพฒนาการเดกราชนครนทร เชยงใหม

อ.ภก.อนนต อดมพรประภา คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย

บรรณาธการฝายสถต ดร.ชดชนก เรอนกอน คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

บรรณาธการฝายภาษาองกฤษ Dr.Elisa Mie Nishikito Faculty of Humanities and Social Sciences

Payap University

บรรณาธการ นพ.จกรน ปงคลาศย

กองบรรณาธการ (สงกดโรงพยาบาลสวนปรง)

ดร.วนดา พมไพศาลชย กาญจนา หตถสน

นพ.วจนะ เขมะวชานรตน กรองจตต วงศสวรรณ

ธดารตน ศรสโข วรรณสร ปญโญ

มธรน ค าวงศปน อรอมา ภโสภา

รสสคนธ ธนะแกว จารณ รศมสววฒน (ลาศกษาตอ)

สกาวรตน เทพประสงค (ลาศกษาตอ)

เลขานการ สร อดมผล

ฝายสมาชก ณศา ศรยานนทกล

ผจดการวารสาร ทศนย ศรบญเรอง

ผจดการวารสารออนไลน วารนทร ตาสา

วารสารสวนปรง ปท 31 ฉบบท 3 กนยายน – ธนวาคม 2558 ข

เจาของ: โรงพยาบาลสวนปรง

ก าหนดออก รายสเดอน (ปละ 3 ฉบบ: มกราคม-เมษายน, พฤษภาคม-สงหาคม, กนยายน-

ธนวาคม)

โทรศพท 0-5390-8500 ตอ 60333

โทรสาร 0-5390-8595

วารสารฉบบนเปนลขสทธของโรงพยาบาลสวนปรง หามพมพซ าหรอเผยแพรโดยมไดรบอนญาต

วตถประสงค

1. เผยแพรความรในสาขา จตเวช จตวทยา พทธศาสนา ใหแกบคลากรสาธารณสขและ

ผทมความสนใจ

2. เปนสอกลางแลกเปลยนความร ความคดเหน ขอมลขาวสาร รวมทงเผยแพรผลงานวจย และรายงานการศกษาทางวชาการในสาขา จตเวช จตวทยา พทธศาสนา

3. พฒนาบคลากรของโรงพยาบาลสวนปรง ใหมสมรรถนะในการเขยนบทความทางวชาการ และรายงานการวจย

* บทความทตพมพตองผานการพจารณาจากผทรงคณวฒอยางนอย 2 ทาน/ 1 บทความ*

การตดตอ

ผทประสงคจะตดตอสอบถามใหขอเสนอแนะหรอตองการสงบทความตพมพวารสารสวนปรง

โปรดสงไปท

นายแพทยจกรน ปงคลาศย

โรงพยาบาลสวนปรง

131 ถนนชางหลอ ต าบลหายยา อ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม 50100

โทร. 0-5390-8500 ตอ 60524

E-mail: [email protected]

mailto:[email protected]

วารสารสวนปรง ปท 31 ฉบบท 3 กนยายน – ธนวาคม 2558 ค

วารสารสวนปรง

BULLETIN OF SUANPRUNG

ปท 31 ฉบบท 3 กนยายน – ธนวาคม 2558

(Vol.31 No.3 September - December 2015)

ISSN 0857-2127

หนา

บรรณาธการแถลง ง ตนทนชวตกบภาวะซมเศราของเดกดอยโอกาสในศนยฝกอาชพสตรจงหวดล าพน กอรปบญ ภาวะกล

1

ผลของการปรกษาทางจตวทยาแบบกลมบรณาการเนนแนวคดซาเทยรตอพลงสขภาพจตของผตดแอมเฟตามนหญงทอยในระยะฟนฟสมรรถภาพ : การวจยแบบผสานวธ นนทชตสณห สกลพงศ, อรพนทร ชชม และณฐสดา เตพนธ

16

ผลของโปรแกรมบรรณบ าบดเพอปรบความคดและพฤตกรรมตอภาวะซมเศรา และประสบการณการดแลของผดแลผปวยโรคเรอรง วลลภา ทรงพระคณ และ ปารชาต มาปน

32

แนวคดและพฤตกรรมเชงจรยธรรมของเยาวชนทผานการบรรพชาสามเณร ภาคฤดรอนในเขตการปกครองคณะสงฆภาค 7 พระครสมหสปรชา ทพยรกษ

46

จาก DSM IV TR ส DSM 5 : มอะไรเปลยนแปลงในจตเวชเดก?

จกรน ปงคลาศย

58

วารสารสวนปรง ปท 31 ฉบบท 3 กนยายน – ธนวาคม 2558 ง

บรรณาธการแถลง

สวสดครบ ทานผอานทกทาน ฉบบนเปนฉบบท 3 ของป 2558 ฉบบน เนอหา ประกอบดวยเรอง ตนทนชวตกบภาวะซมเศราของเดกดอยโอกาส, เรองผลของการปรกษาทางจตวทยาแบบกลมบรณาการเนนแนวคดซาเทยรตอพลงสขภาพจตของผตดแอมเฟตามนหญง, เรองผลของโปรแกรม บรรณบ าบดเพอปรบความคดและพฤตกรรมตอภาวะซมเศราและประสบการณการดแลของผดแลผปวยโรคเรอรง, นอกจากนยงมเรองทางศาสนา คอเรองแนวคดและพฤตกรรมเชงจรยธรรมของเยาวชนท ผานการบรรพชาสามเณรภาคฤดรอนอกดวย

ปดทายดวยปกณกะส าหรบทานทสนใจเรองจตเวชเดก อยาง จาก DSM IV TR ส DSM 5 : ม

อะไรเปลยนแปลงในจตเวชเดก?

ส าหรบทานทจะสงเรองลงตพมพขอใหท าตามค าแนะน าผนพนธ ซงตงแตป 2558 เปนตนไป

กรณาปรบเอกสารอางองเปนภาษาองกฤษทงหมด เพอเขาสฐานขอมลนานาชาตตอไป และ

กรอกแบบฟอรมสงบทความตพมพในวารสารสวนปรงทอยทายเลมวารสารฉบบนหรอจาก

www.suanprung.go.th และสงมาทผจดการวารสารดวยครบ มฉะนนกองบก.อาจไมรบพจารณา

บทความของทานเพอปองกนปญหาทจะตามมา หากทานตองการวารสารมากกวา 1 ฉบบ เพอการ

ขอเลอนระดบหรอเพอการอนกรณาท าหนงสอเปนลายลกษณอกษรมาทบรรณาธการวารสารสวนปรง

ดวยเพอทางกองบรรณาธการจะไดจดสงใหตามตองการ

หากทานตองการบอกรบวารสารขอใหสงใบบอกรบทแนบมากบวารสารน ในฐานะตวแทนของ

กองบรรณาธการ ผมขอขอบคณส าหรบค าตชมและขอเสนอแนะจากทานผอานทกทาน ซงเปนก าลงใจ

ใหมงมนในการพฒนาใหดยงๆ ขนไป แลวพบกนฉบบหนา ครบ

นพ.จกรน ปงคลาศย

บรรณาธการ

พฤศจกายน 2558

ตนทนชวตกบภาวะซมเศราของเดกดอยโอกาสในศนยฝกอาชพสตร จงหวดล าพน

กอรปบญ ภาวะกล, พบ.*

บทคดยอ

วตถประสงค เพอศกษาตนทนชวตของเดกดอยโอกาสทมภาวะซมเศราและไมมภาวะซมเศราในศนย

ฝกอาชพสตรจงหวดล าพน

วสดและวธการ เปนการศกษาเชงพรรณนาภาคตดขวางเกบขอมลจากนกเรยนหญงซงเปนเดกดอย

โอกาสในศนยฝกอาชพสตร(ศนยเฉลมพระเกยรต 72 พรรษา บรมราชนนาถ) จงหวดล าพน จ านวน

354 คนเครองมอทใชคอ แบบสอบถามขอมลทวไป แบบส ารวจตนทนชวตเดกและเยาวชนไทย (ฉบบ

เยาวชน)ส าหรบอาย 12-25 ป แบบคดกรองภาวะซมเศราในวยรน (Center for Epidemiologic Studies-

Depression Scale [CES-D]) ฉบบภาษาไทย วเคราะหขอมลตนทนชวตดวยโปรแกรม Microsoft excel

และเปรยบเทยบตนทนชวตโดย t-test

ผลการศกษา กลมตวอยางเปนเพศหญงทงหมด อายเฉลย 16.8ป กลมตวอยางมภาวะซมเศรารอยละ

28.53 ตนทนชวตรวมของกลมทมภาวะซมเศราและกลมทไมมภาวะซมเศราอยในระดบปานกลาง(รอย

ละ 64 และ 68.9)ทง 2 กลมมตนทนชวตพลงครอบครวอยในระดบสงสด พลงชมชนอยในระดบต าสด

ตนทนชวตรวมของกลมทมภาวะซมเศราต ากวากลมทไมมภาวะซมเศราอยางมนยส าคญทางสถตเมอ

พจารณารายดานพบวาพลงตวตน พลงเพอนและกจกรรม และพลงชมชน ต ากวากลมทไมมภาวะ

ซมเศราอยางมนยส าคญทางสถตเชนเดยวกน

สรปและขอเสนอแนะ ตนทนชวตทควรไดรบการสงเสรมมากทสดในเดกดอยโอกาสเหลานคอ พลง

ชมชน สวนเดกทมภาวะซมเศราควรไดรบการสงเสรมพลงตวตนและพลงเพอนและกจกรรมรวมดวย

ขณะทมตนทนชวตพลงครอบครวทเขมแขงอยแลว

ค าส าคญ : ตนทนชวต, ภาวะซมเศรา, เดกดอยโอกาส

*จตแพทยเดกและวยรน กลมงานจตเวช โรงพยาบาลล าพน. อเมลล : [email protected]


วารสารสวนปรง ปท 31 ฉบบท 3 กนยายน – ธนวาคม 2558 2

A Study of the Life Assets and Depression in Underprivileged Children at the

Vocational Training Center in Lamphun.

Korpboon Pavakul, M.D.*

Abstract Objective: To study the life assets between depressedand non-depressed underprivileged

children at the Women Vocational Training Center in Lamphun.

Methods: A descriptive cross sectional study was conducted by collecting data from the

targeted 354 students who are underprivileged at the Vocational Training Center in Honour of

the seventy-second Birthday Anniversary of Her Majesty of Queen Sirikit in Lamphun. A

demographic questionnaire, the Life Assets Questionnaire (Youth version) for Thai youth aged

12-25 years old and the Thai version of Center for Epidemiologic Studies-Depression Scale

[CES-D] were used for evaluation. However, the life assets data was analyzed by using the

Microsoft Excel program and comparisons were made by using the t-test statistics.

Results: All participants are female (average age 16.8 years). The study reveals 28.53% of

depressed participants. The overall life assets level of the depressed and non-depressed

participants is moderate (64% and 68.9%).Particularly, the life assets in terms of the power of

family is in the highest level whereas the power of community is the lowest. Compared with the

participants who are not depressed, it appears that the overall life assets of the depressed

participants are significantly lower statistically. In addition, in regards to power, the power of

self, peer and community of the depressed participants are, respectively, significantly lower

than that of the non-depressed participants.

Conclusion: The study suggests that the life asset that should be improved the most among

the underprivileged children is the power of community. For the depressed participants, the

power of self and peer should be strengthened since their power of family is initially strong.

Keywords : Life assets, Depression, Underprivileged children

*Child and adolescent psychiatrist, Psychiatric Department, Lamphun Hospital Email : [email protected]



บทน า

จากการพฒนาเศรษฐกจของประเทศไทยอยางตอเนองกอใหเกดความเหลอมล าทางเศรษฐกจ

ระหวางในเมองและชนบท เกดปญหาความยากจน เกดการเปลยนแปลงของโครงสรางทางสงคม เดก

และเยาวชนหางไกลจากพอแมมากขน ขาดการดแลเอาใจใส บางรายถกทอดทง เดกจ านวนหนง

กลายเปนเดกดอยโอกาส1 องคการทนเพอเดกแหงสหประชาชาต (UNICEF) ไดใหความหมายของเดก

ดอยโอกาสคอเดกทอยในสภาพทเปนปญหาสงคมเชน เดกพการ เดกทมาจากครอบครวยากจน เดกท

อาศยอยในพนทหางไกลหรอชมชนแออด และเดกทตองอพยพถนตามพอแม ความดอยโอกาสของเดก

เหลานครอบคลมทงเรองการศกษา สภาพแวดลอม ภาษา วฒนธรรม และโอกาสในการไดรบบรการ 2

จากขอมลกระทรวงศกษาธการเดกดอยโอกาส หมายถง นกเรยนทดอยโอกาสทางการศกษา แบงเปน

11 ประเภท ไดแก เดกถกบงคบใหขายแรงงาน เดกอยในธรกจทางเพศ เดกถกทอดทง เดกในสถาน

พนจ เดกเรรอน เดกไดรบผลกระทบจากโรคเอดส เดกชนกลมนอย เดกทถกท ารายทารณ เดกยากจน

เดกทมปญหายาเสพตด และอนๆ จากสถตในป 2554-2556 พบวาจ านวนเดกดอยโอกาสเพมขน

อยางตอเนอง จากป 2554 ม 4.29 ลานคน เพมขนเปน4.89 ลานคน ในป 2556โดยเดกยากจนเปน

ประเภททมมากทสด มากกวารอยละ 903 จากงานวจยพบวาเดกทอยในครอบครวยากจนมโอกาสเกด

ภาวะซมเศราสงขน 4

โรคซมเศราเปนโรคจตเวชทส าคญเนองจากเปนสาเหตหนงทน าไปสการฆาตวตาย จากสถตใน

ประเทศสหรฐอเมรกาพบความชกของโรคซมเศราในวยรนถงรอยละ 95 การศกษาในประเทศไทยพบ

วยรนไทยมภาวะซมเศราในอตรา 548 รายตอแสนประชากร6 ฆาตวตายส าเรจเฉลย 200 คนตอป7

นอกจากน นยงโรคซมเศรายงกอใหเกดปญหาตางๆตามมาได เชน การใชสารเสพตด ปญหา

สมพนธภาพกบคนรอบขาง ปญหาผลสมฤทธดานการเรยนเปนตน8

จากการศกษาทผานมาพบวามปจจยหลายดานทสมพนธกบภาวะซมเศราทงปจจยในตวเดกเอง

เชน ความรสกมคณคาในตนเอง9 และปจจยภายนอกเชน ความสมพนธกบเพอน10,11 ความผกพนกบ

บดามารดา10 การสนบสนนทางสงคม12 ผวจยเหนวาเดกดอยโอกาสเปนเดกทมความบกพรองใน

ปจจยพนฐานหลายดาน มความเสยงตอการเกดภาวะซมเศรา รวมถงปญหาอารมณและพฤตกรรมตางๆ

ได1 การประเมนตนทนชวตเดกและเยาวชน ซงเปนปจจยสรางหรอคณลกษณะทดทไดรบการ

เสรมสรางใหเกดขนตงแตแรกเกดจนเตบโตเปนผใหญ ไดรบอทธพลจากปจจยในตวเดกเองและจาก

ปจจยภายนอกไดแกครอบครว โรงเรยน เพอนและชมชน สงผลใหเดกและเยาวชนเตบโตอยางม

คณภาพสามารถด ารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข13 ท าใหทราบถงจดแขงของเดก เพอน าไปวาง

แผนการจดกจกรรมเพอสงเสรมตนทนชวตใหดขนตอไป


จากการส ารวจตนทนชวตกบภาวะซมเศรา และ การพยายามฆาตวตาย ของเดกนกเรยนมธยม

ในประเทศสหรฐอเมรกา พบวา ในระดบคะแนนตนทนชวตทสงขน จ านวนเดกทมภาวะซมเศราหรอ

พยายามฆาตวตายลดนอยลง14 ในประเทศไทยเคยมการศกษาตนทนชวตในเดกดอยโอกาส15 แตยงไมม

การศกษาตนทนชวตกบภาวะซมเศราในเดกดอยโอกาส ผวจยจงท าการศกษาตนทนชวตของเดกดอย

โอกาสทมภาวะซมเศราและไมมภาวะซมเศราในศนยฝกอาชพสตรจงหวดล าพน เนองจากศนยแหงนม

อยในเขตพนทจงหวดล าพน ซงทางผวจยไดใหการดแลเดกทมปญหาสขภาพจตในศนยแหงนมาโดย

ตลอด การศกษาดงกลาวจงนาจะเปนประโยชนในการวางแผนปองกน แกไขปญหาสขภาพจตตอไป

วสดและวธการ

การศกษาครงน เปนการศกษาแบบเชงพรรณนาภาคตดขวาง ( Descriptive cross sectional

study) ประชากรทใชในการศกษาครงนคอ นกเรยนหญงซงเปนเดกดอยโอกาส และเปนนกเรยนประจ า

ทก าลงศกษาในศนยฝกอาชพสตร(ศนยเฉลมพระเกยรต 72 พรรษา บรมราชนนาถ)จงหวดล าพน สงกด

กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย จ านวนทงหมด 354 คน ไดเกบขอมลตงแตเดอน

กนยายน 2557 ถง ตลาคม 2557 โดยกลมตวอยางเปนผตอบแบบสอบถามดวยตนเอง

เครองมอทใชในการศกษาประกอบดวย

1. แบบสอบถามขอมลทวไป ไดแก เพศ อาย ศาสนา เชอชาต สถานภาพบดา -มารดา ผท

เดกอาศยอยดวยเปนหลก รายไดเฉลยของผปกครอง ระดบการศกษาปจจบน เกรดเฉลยสะสม บานท

อาศยปจจบน

2.แบบส ารวจตนทนชวตเดกและเยาวชนไทย (ฉบบเยาวชน)ส าหรบชวงอาย 12-25 ปท

พฒนาขนโดยนพ.สรยเดวทรปาตและคณะเพอส ารวจจดออนของตนทนชวตของเดกและเยาวชน น าไปส

การวางแผนสรางเสรมตนทนชวตใหแกเดกเยาวชนครอบครวชมชนและสงคม13ประกอบดวยขอค าถาม

เชงบวกทงสน 48 ขอแบงเปนพลง 5 ดานไดแกพลงตวตน (15 ขอ) พลงครอบครว (8 ขอ) พลงสราง

ปญญา (11 ขอ) พลงเพอนและกจกรรม (6 ขอ) พลงชมชน (8 ขอ) ลกษณะเปนแบบมาตราสวน

ประมาณคา (rating scale) 4 ระดบก าหนดใหผตอบเลอกตอบเพยงค าตอบเดยว คะแนนทไดค านวณ

เปนรอยละโดยมเกณฑการวเคราะหผลตนทนชวตแตละระดบพลงดงนหากคะแนนนอยกวารอยละ 60

ระดบนอยถอวาไมผานเกณฑรอยละ 60-70 ระดบปานกลางรอยละ 70-80 ระดบดมากกวารอยละ80

ระดบดมากคาความเทยงวดโดย Cronbach’s alpha coefficient เทากบ 0.89


3.แบบคดกรองภาวะซมเศราในวยรน หรอ Center for Epidemiologic Studies-Depression

Scale (CES-D) ฉบบภาษาไทย แปลโดยศาสตราจารยแพทยหญงอมาพร ตงคสมบต16ประกอบดวยขอ

ค าถาม 20 ขอ โดยมขอความทางบวก 16 ขอ และขอความทางลบ 4 ขอแบงลกษณะเปนแบบมาตรา

สวนประมาณคา (rating scale) 4 ระดบก าหนดใหผตอบเลอกตอบเพยงค าตอบเดยว การแปลผลใช

คะแนน (cut off point score) ท 22 ขนไปถอวามภาวะซมเศรา ทคะแนนน CES-D มความไวรอยละ 72

ความจ าเพาะรอยละ 85 และความแมนย ารอยละ 82 ความเทยงวดโดย Cronbach’s alpha coefficient

เทากบ 0.86

ผวจยเปนผด าเนนการเกบขอมลดวยตนเองและไดอธบายวธการตอบแบบสอบถามใหกลม

ตวอยางโดยกลมตวอยางเปนผตอบแบบสอบถามดวยตนเอง ไมมการลงชอ ผวจยไดพทกษสทธกลม

ตวอยางโดยการขออนญาตการท าวจยในมนษย ผานคณะกรรมการจรยธรรมรพ.ล าพน การตอบ

แบบสอบถามไดรบความยนยอมจากกลมตวอยาง ผลการวจยจะถกน าเสนอเปนภาพรวมไมเจาะจง

รายบคคล

การวเคราะหขอมล

ขอมลทวไปแสดงผลดวยสถตเชงพรรณนา (descriptive statistic) ไดแกคาความถ (frequency) รอยละ (percent) คาเฉลย (mean)ตนทนชวตรายดานวเคราะหดวยโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรป (Microsoft Excel) พฒนาขนโดยแผนงานสขภาวะเดกและเยาวชนส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) โดยค านวณเปนรอยละของคะแนนและเปรยบเทยบตนทนชวตดวย t-test โดยก าหนดให p-value < 0.05 มความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต ผลการศกษา

กลมตวอยางเปนเพศหญงจ านวน 354 คน เปนเดกดอยโอกาสประเภทชนกลมนอยและยากจน

278 คน ชนกลมนอยซงบดาหรอมารดาเสยชวต 28 คน ไดรบผลกระทบจากเอดส 48คน อายต าสด

15 ป สงสด 18 ป (เฉลย 16.8ป) ก าลงศกษาในระดบเทยบเทาปวช. จากการใชแบบคดกรองภาวะ

ซมเศราในวยรน (CES-D) พบวามกลมตวอยางจ านวน 101 คน มภาวะซมเศรา คดเปนรอยละ 28.5

จากตารางท 1 พบวา กลมทมภาวะซมเศราสวนใหญนบถอศาสนาพทธ สวนกลมทไมมภาวะซมเศรา

สวนใหญนบถอศาสนาครสต ทง 2 กลมสวนใหญเปนชนเผามเกรดเฉลยสะสมมากกวา 2.5 สถานภาพ

บดามารดายงคงอยดวยกน พกอาศยอยกบบดามารดามากทสด บานอยนอกเขตเมอง และ รายไดเฉลย

ของผปกครองสวนใหญนอยกวา 5,000 บาทตอเดอน


ตารางท1ขอมลทวไปของกลมตวอยาง (N = 354)

ขอมล จ านวน (รอยละ) ไมมภาวะซมเศรา มภาวะซมเศรา

จ านวน 253 (71.5) 101 (28.5)

อายเฉลย (ป) 16.8

(SD=1.24)

16.9

(SD=1.18)

ศาสนา

พทธ 123 (48.6) 54 (53.5)

ครสต 130 (51.4) 47 (46.5)

เชอชาต

ไทย 35 (13.8) 13 (12.8)

ชนเผา 218 (86.2) 88 (87.2)

เกรดเฉลยสะสม

< 2.50 39 (15.5) 18 (17.8)

≥2.50 212 (84.5) 83 (82.2)

สถานภาพสมรสบดา-มารดา

บดามารดาอยดวยกน 190 (75.1) 79 (78.2)

บดามารดาแยกกนอย/หยา 20 (7.9) 19 (18.8)

บดา/มารดาเสยชวต 43 (17.0) 3 (3.0)

พกอาศยอยกบ

บดาและมารดา 188 (74.3) 80 (79.2)

อยล าพงกบบดา/มารดา 37 (14.6) 15 (14.8)

ไมไดอยกบบดา/มารดา 28 (11.1) 6 (6.0)


ขอมล จ านวน (รอยละ) ไมมภาวะซมเศรา มภาวะซมเศรา

บานทอยอาศย

ในเขตเมอง/เทศบาล 107 (44.8) 32 (32.6)

นอกเขตเมอง/เทศบาล 132 (55.2) 66 (67.4)

รายไดเฉลยของผปกครองตอเดอน

< 5,000 บาท 201(79.5) 77 (76.2)

≥5,000 บาท 52 (20.5) 24 (23.8)

ตนทนชวตรวมของกลมทมภาวะซมเศราและไมมภาวะซมเศราอยในระดบปานกลาง กลมทม

ภาวะซมเศรามคะแนนตนทนชวตไมผานเกณฑ 2 ดานคอ พลงเพอนและกจกรรม พลงชมชน สวนกลม

ไมมภาวะซมเศรามคะแนนตนทนชวตผานเกณฑทงหมด ทง 2 กลมมตนทนชวตทมคะแนนสงทสดคอ

พลงครอบครว และต าทสดคอพลงชมชน เมอเปรยบเทยบตนทนชวตของกลมตวอยางทมภาวะซมเศรา

และกลมทไมมภาวะซมเศราพบวา คะแนนตนทนชวตโดยรวมของกลมทมภาวะซมเศราต ากวากลมท

ไมมภาวะซมเศราอยางมนยส าคญทางสถต โดยเฉพาะพลงตวตน พลงเพอนและกจ กรรม และ

พลงชมชน ดงตารางท 2

ตารางท 2 เปรยบเทยบตนทนชวตของกลมตวอยางทมภาวะซมเศราและกลมทไมมภาวะซมเศรา

พลง กลมทไมมภาวะซมเศรา (N=253)

กลมทมภาวะซมเศรา (N=101)

p-value

พลงครอบครว 79.1 76.0 .09

พลงตวตน 70.5 65.5 <.01

พลงสรางปญญา 69.0 66.2 .07

พลงเพอนและกจกรรม 64.2 56.4 <.01

พลงชมชน 62.0 55.7 <.01

ตนทนชวตรวม 68.9 64.0 <.01


ในตนทนชวตรายขอพบวา กลมทมภาวะซมเศราและไมมภาวะซมเศรามคะแนนตนทนชวต ทต าสด 5 อนดบแรกเหมอนกน ดงตารางท 3 โดยอยในพลงสรางปญญา 2 ขอคอ ขอ 34 และ 30 พลงชมชน 2 ขอคอ ขอ 44 และ 45 พลงเพอนและกจกรรม 1 ขอ คอ ขอ 40

ตารางท 3 ตนทนชวตทมคะแนนต าสด 5 อนดบแรก

อนดบ คะแนนตนทนชวตรายขอ (รอยละ)

ไมมภาวะซมเศรา มภาวะซมเศรา

1 ขอ 34 ฉนสามารถพดคย แลกเปลยนเรยนรเรองราวเกยวกบสอกบครเปนประจ า

45.9 44.5

2 ขอ 44 ฉนไดรบมอบหมายบทบาทหนาททม คณคา และเปนประโยชนตอชมชน

48.4 44.8

3 ขอ 30 ฉนท าการบานหรอทบทวนบทเรยนทกวน

50.2 47.5

4 ขอ 45 ฉนรวมท ากจกรรมบ าเพญประโยชนในชมชนประจ า

51.6 49.0

5 ขอ 40 ฉนมโอกาสเขารวมกจกรรมเกยวกบสอทสรางสรรคกบเพอน

57.4 49.17

เมอพจารณาเปรยบเทยบคะแนนตนทนชวตรายขอพบวากลมตวอยางทมภาวะซมเศราม

คะแนนต ากวากลมทไมมภาวะซมเศราอยางมนยส าคญทางสถต 15 ขอ จากทงหมด 48 ขอ

เปนพลงชมชน 5 ขอ พลงตวตน 4 ขอ พลงเพอนและกจกรรม 3 ขอ พลงสรางปญญา 2 ขอและ

พลงครอบครว 1 ขอ ดงตารางท 4


ตารางท 4 ตนทนชวตรายขอทมคะแนนแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต

พลง คะแนน (รอยละ)

ไมมภาวะซมเศรา

มภาวะซมเศรา

p-value

พลงชมชน ขอ 41 ฉนมญาตหรอผใหญนอกเหนอจากผปกครองทฉนสามารถปรกษาหารอและขอความชวยเหลอไดอยางสบายใจ

62.4 54.5 .03

ขอ 42 ฉนมเพอนบานทสนใจและใหก าลงใจฉน 58.7 49.8 <.01

ขอ 43 ฉนรสกวาคนในชมชนใหความส าคญและเหนคณคาของเดกและเยาวชน

62.8 54.8 <.01

ขอ 46 ฉนรสกอบอน มความสข และภมใจในวถชวตเมออยในชมชนของฉน

79.8 73.6 .03

ขอ 48 ฉนมผใหญอนนอกเหนอจากผปกครองทเปนแบบอยางทดใหท าตาม

75.1 67.6 .01

ตวตน ขอ 3 ฉนกลายนหยดในสงทฉนเชอ 59.0 52.4 .03

ขอ 13 ฉนรสกตนเองมคณคาในตวเอง 78.5 61.6 <.01

ขอ 14 ฉนมเปาหมายในชวตชดเจน 67.0 51.8 <.01

ขอ 15 ฉนรสกพงพอใจในชวตความเปนอยของตวเอง

84.5 72.4 <.01

เพอนและกจกรรม

ขอ 36 ฉนท ากจกรรมสรางสรรคตามความชอบและพงพอใจของฉนเองเชนท างานศลปะเลนดนตรวาดรปเปนประจ า

66.9 59.0 .01

ขอ 38 ฉนรวมกจกรรมทางศาสนาหรอประกอบพธกรรมเปนประจ า

67.3 56.1 <.01

ขอ 39 ฉนและเพอนชวนกนท ากจกรรมทดเปนประจ า 59.3 49.0 <.01

พลงสรางปญญา

ขอ 24 ฉนอยในสถาบนการศกษาทเอาใจใส สนบสนน และชวยเหลอ ผเรยนไดด

76.4 68.9 <.01


คะแนน (รอยละ) พลง ไมมภาวะ

ซมเศรา มภาวะซมเศรา

p-value

ขอ 31 ฉนรกและผกพนกบสถาบนการศกษาของฉน 72.6 65.6 .01

พลงครอบครว

ขอ 17 ฉนปรกษาหารอและขอค าแนะน าจากผปกครองไดอยางสบายใจไมวาเรองเลกหรอเรองใหญ

75.9 65.3 <.01

วจารณ จากการคดกรองภาวะซมเศราในการศกษานพบกลมตวอยางทมภาวะซมเศรารอยละ 28.5 ซงสงกวาในกลมวยรนหญงไทยอาย 15-24 ป ซงส ารวจโดยกรมสขภาพจตพบรอยละ 2.117 และในนกเรยนชนมธยมปลาย ในกรงเทพมหานครซงพบรอยละ 3.818 จากผลการศกษาพบวากลมตวอยางทงทมภาวะซมเศราและไมมภาวะซมเศรามพลงครอบครวเปนตนทนชวตสงทสด และพลงชมชนเปนตนทนชวตต าทสดโดยเฉพาะในขอ 44 ฉนไดรบมอบหมายบทบาทหนาททมคณคา และเปนประโยชนตอชมชนและขอ 45 ฉนรวมท ากจกรรมบ าเพญประโยชนในชมชนประจ า ซงผลการศกษาสอดคลองกบงานวจยทผานมาทเคยส ารวจในประเทศไทย ไมวาจะเปนกลมเดกและเยาวชนทวไป19 กลมเดกนกเรยนมธยมทวประเทศ20 หรอแมแตในกลมเดกทมผลการเรยนด21 กลมนกเรยนทมความสามารถพเศษทางวชาการ22 ในป 2552ไดมการส ารวจตนทนชวตของเยาวชนเดกดอยโอกาส 7 กลม ในพนท 17 จงหวด15พบวาตนทนชวตพลงชมชน และพลงเพอนและกจกรรม ต ากวาพลงอนๆ ซงสอดคลองกบการศกษาน นอกจากตนทนชวตทง 2 ดานขางตนทควรสงเสรมแลว ในดานพลงสรางปญญาพบวาในเรองของการท าการบาน ทบทวนบทเรยนและการพดคย แลกเปลยนเรยนรเร องราวเกยวกบสอตางๆกบครเปนประจ าเปนตนทนชวตรายขอทมคะแนนต าสด 5 อนดบแรกในกลมตวอยางทง 2 กลม ดงนนเดกดอยโอกาสเหลานจงควรไดรบการสงเสรมดานความขยนหมนเพยร และการเปดโอกาสใหเดกไดแสดงความคดเหนในเรองราวตางๆโดยมครเปนผใหค าปรกษาไปพรอมๆกนดวย เมอเปรยบเทยบตนทนชวตระหวางกลมทมภาวะซมเศราและไมมภาวะซมเศราพบวา คะแนนตนทนชวตรวมของกลมทมภาวะซมเศราต ากวากลมทไมมภาวะซมเศราอยางมนยส าคญโดยเฉพาะพลงชมชน พลงตวตน พลงเพอนและกจกรรมโดยสามารถพจารณาเปรยบเทยบความแตกตางในแตละพลงไดดงน 1. พลงชมชนเปนพลงทออนแอมากทสดในทง 2 กลม ในกลมทมภาวะซมเศราพบวามคะแนนรายขอต ากวากลมทไมมภาวะซมเศราถง 5 ขอกลาวคอ นอกเหนอจากการสงเสรมการมสวนรวมกจกรรมบ าเพญประโยชนในชมชนแลว การมผใหญในชมชนทสามารถใหค าปรกษาได ใหความชวยเหลอ ใหก าลงใจ รวมถงเปนแบบอยางทดใหกบเดกได เปนการชวยเสรมพลงดานนแขงแรงขน


ดงนนการสงเสรมใหมกจกรรมทไดท ารวมกบพอแม เพอน หรอ ชมชน เชอวาจะสามารถลดความเสยงทจะเกดปญหาสขภาพจตตางๆได 23 2. พลงตวตน จากการศกษาพบวากลมเดกทมภาวะซมเศรามความรสกมคณคาในตวเอง ต ากวากลมทไมมภาวะซมเศราอยางมนยส าคญ ซงความรสกมคณคาในตวเองต านนเกยวของกบภาวะซมเศรา9 กลาวคอเปนทงปจจยทสมพนธกบภาวะซมเศรา18และเปนปจจยท านายภาวะซมเศรา24โดยมความสมพนธแบบทางลบกบภาวะซมเศรา คอ นกเรยนทมการรบรการมคณคาในตวเองต ามโอกาสเกดภาวะซมเศราไดสง24,25 นอกจากนนกลมเดกทมภาวะซมเศรายงมความความรสกพอใจในชวตความเปนอยของตนเอง และการมเปาหมายชวตทชดเจนต ากวากลมเดกทไมมภาวะซมเศรา สอดคลองกบงานวจยซงพบวาความพงพอใจในชวตสมพนธกบภาวะซมเศรา26 ดงนนเดกดอยโอกาสจงจ าเปนตองไดรบการพฒนาความรสกมคณคาในตวเองเปนพเศษ27 โดยการเสรมสรางทกษะคดเชงบวก มองเหนขอดในตวเอง พอใจในตวเอง มเปาหมายชวตทชดเจน เพราะทกษะเหลานจะชวยใหเดกดอยโอกาสสามารถเผชญกบอปสรรคตางๆ ทเขามาในชวตได มหลายงานวจยเมอไดจดโปรแกรมการเพอพฒนาความรสกมคณคาในตวเองและเปาหมายในชวตแกเดกดอยโอกาสพบวามระดบความรสกมคณคาในตวเอง ความเขมแขงทางใจหลงท าสงกวากอนท าอยางมนยส าคญ28,29,30,31

3. พลงเพอนและกจกรรม จากผลการศกษาพบวากลมเดกทมภาวะซมเศรามองตนเองวามโอกาสท ากจกรรมสรางสรรคตางๆทตนเองชอบเชนศลปะดนตร รวมถงท ากจกรรมทางศาสนารวมกบเพอนนอยกวากลมทไมมภาวะซมเศรา สอดคลองกบงานวจยทผานมาซงพบวาการไดรบการสนบสนนทางสงคม12 การมสวนรวมกบกจกรรมทางสงคมสามารถท านายภาวะซมเศราได26,32 และความสมพนธกบเพอนมอทธพลตอภาวะซมเศรา10,11 ดงนนการสงเสรมใหเดกมสมพนธภาพทด มสวนรวมสรางสรรคกจกรรมทดรวมกนในโรงเรยน เปนการเสรมตนทนชวตใหแขงแรงขนและชวยลดภาวะซมเศราได ถงแมคะแนนรวมของตนทนชวตดานพลงปญญาและพลงครอบครวในเดกกลมทมภาวะซมเศราจะไมแตกตางจากกลมทไมมภาวะซมเศราอยางมนยส าคญ แตเมอพจารณารายขอยงมสวนทแตกตางกนคอดานพลงปญญา เดกทมภาวะซมเศรามความรสกรกและผกพนกบสถาบนการศกษาและมมมมองวาสถาบนการศกษาเอาใจใส สนบสนน และชวยเหลอผเรยนไดด นอยกวาเดกทไมมภาวะซมเศรา สอดคลองกบงานวจยทพบวา เดกวยรนทมองวาตนเองไดรบการสนบสนนทดจากคณคร จะมภาวะซมเศราลดลงและมความภาคภมใจในตนเองมากขน33 เพราะฉะนนการเสรมสรางพลงปญญาจ าเปนทจะตองไดรบการสนบสนนจากสถาบนการศกษาทงในเรองการเรยน การสรางความรสกและมมมองทดตอสถาบน ในสวนพลงครอบครวถงแมจะเปนดานทมคะแนนสงทสดในกลมตวอยางทง 2 กลมโดยเดกสวนใหญรสกอบอน ปลอดภย และมความสขเมออยในครอบครวตนเอง แตในกลมเดกทมภาวะซมเศราพบวายงมความรสกสบายใจในการขอค าปรกษา ค าแนะน าจากผปกครองทงเรองเลกเรองใหญนอยกวาเดกทไมมภาวะซมเศรา จากวจยทผานมาพบวา ความผกพนกบบดามารดามผลตอภาวะซมเศรา10 และเดกทมความสมพนธทดกบครอบครวจะชวยลดการเกดภาวะซมเศราได18,34 ดงนนนอกเหนอจากการเสรมสรางความรก ความผกพนทดในครอบครว การใหค าแนะน าพอแมในเรองทกษะการใหค าปรกษา


การเปดโอกาสใหเดกไดพดคยเรองตางๆอยางเปนกนเอง รบฟงอยางตงใจโดยไมตดสนอาจท าใหเดกเหลานผานพนปญหาอปสรรคตางๆทเขามาในชวตได อยางไรกตาม กลมตวอยางทใชในการศกษานเปนกลมเดกดอยโอกาสเฉพาะประเภทยากจน ชนกลมนอย และไดรบผลกระทบจากโรคเอดส ทอาศยอยบรเวณภาคเหนอตอนบนเปนสวนใหญและเปนเพศหญงเทานน มไดครอบคลมเดกดอยโอกาสประเภทอนๆ จงควรมการศกษาเพมเตมในกลมอนๆตอไป และในการศกษานกลมตวอยางไดรบการคดกรองวามภาวะซมเศรา แตยงไมไดรบการวนจฉยวาเปนโรคซมเศราซงจ าเปนตองมการศกษาตอไป

สรป ตนทนชวตทควรไดรบการสงเสรมมากทสดในเดกดอยโอกาสประเภทยากจน ชนกลมนอย และไดร บผลกระทบจากโรคเอดสในศนยฝกอาชพสตรน คอ พลงชมชน สวนกลมทมภาวะซมเศรานอกเหนอจากพลงชมชนแลว พลงตวตนและพลงเพอนและกจกรรม ควรไดรบการสงเสรมเพมเตม เดกดอยโอกาสเหลานมตนทนชวตในดานครอบครวทดอยแลว หากไดรบในการ สนบสนนจากหนวยงานตางๆ ใหมกจกรรมทชวยสงเสรมตนทนชวตทดอยไปพรอมๆกน เชอวา จะท าใหเดกเหลานมภมคมกนทางจตใจทชวยปกปองพวกเขาจากปจจยเสยงตางๆทเขามาในชวตได

กตกรรมประกาศ ขอขอบพระคณผอ านวยการและคณาจารยของศนยฝกอาชพสตร จงหวดล าพนทใหการ

สนบสนนในการเกบขอมลครงน

References

1. Nakornsap A. Underprivilaged children. Proceedings of partnership in creating a learning society for all conference, 2009 May 6-8; Impact Arena Mungthongthanee, Bangkok: Thai Health Promotion Foundation; 2009. 2.United Nations Children’s Fund Executive Board 1986 session. Overview : Children in

especially difficult circumstances. Retrieved from http://www.cf-hst.net/unicef-temp/Doc-

Repository/doc/doc285233.PDF. [2014 Jun 10].

3. Office of the basic education commission. Statistic of education 2009-2013. Retrieved from

http://www.bopp-obec.info/home/?page-id=10968. [2014 Jun 12].

4. Mcleod J, Shanahan M. Trajectories of poverty and children’s mental health. J of health and

social behavior. 1996:37;207-20.

5. Substance Abuse and Mental Health Services Administration Center for Behavior Health

Statistics and Quality. The 2012 national survey on drug use and health : mental health

findings. Retrieved from http://www.nimh.nih.gov. [2014 Jun 20].

http://www.cf-hst.net/unicef-temp/Doc-Repository/doc/doc285233.PDF

http://www.cf-hst.net/unicef-temp/Doc-Repository/doc/doc285233.PDF

http://www.bopp-obec.info/home/?page-id=10968


6. Office of Ministry of Public Health Policy and Planning. Statistics of depression 2008.

Retrieved from http://www.dmh.moph.go.th. [2014 Jun 18].

7. Department of Mental Health. Statistics of suicide. Retrieved from http://www.dmh.go.th/

report/suicide/age.asp. [2014 Jul 4].

8. Sukanich P. Depression in children and adolescents. J Psychiatr Assoc Thailand 1997;42:35-

49.

9. Franck E, De Raedt R, De Houwer J. Self-esteem reconsidered : unstable self-esteem

outpatients level of self-esteem as vulnerability marker for depression. Behav Res Ther 2007;45

:248-55.

10. Sriphet C. Factors influencing adolescent depression [dissertation]. Bangkok: Mahidol

University; 2001.

11. Kititussaranee S, Sontirat S, Surinya T. The relationship between parenting styles and

depression of the fourth level students. Rama Nursing Journal 2009;15:36-47.

12. Tuklang S, Thongtang O, Satra T, Phattharayuttawat S. Factors influencing depression

among early adolescents in extended educational opportunity school of Samutsakhon

Province. J Psychiatr Assoc Thailand 2012;57(3):283-94.

13. Tripathi S, Sungthong P, Salachan S. User guide on life assets inventory for Thai children

and youth (youth version). 2nd ed. Bangkok: Appa printing group; 2010.

14. Benson PL. All kids are our kids : what communities must do to raise caring and

responsible children and adolescents. 2nd ed. Sanfrancisco : Joseesey-Bass; 2006.

15. National Council for Child and Youth Development under the Royal Patronage of HRH

Princess Maha Chakri Sirindhorn. Developmental assets for disadvantaged children 2010.

Retrieved from htpp://www.oppc.opp.go.th/data.../present_scholarship_of life07.pps. [2014 Jul 11]. 16.Trangkasombat U, Larpboonsarp V, Havanond P, CES-D as a screen for depression in

adolescents. J Psychiatric Assoc Thailand 1997;42:2-13.

17. Kittirattanapaiboon P, Pengjuntr W, Kongsuk T, Leejongpermpoon J, Kenbubpha K, ChuthaW. The prevalence of major depressive disorders in Thailand : results from the epidemiology of mental disorders national survey 2008. J Ment Health Thai 2013;21:1-14. 18. Kaewpornsawan T, Tuntasood B. The prevalence of depression in 2nd year high school students in Bangkok. J PsychiatrAssoc Thailand 2012;57(4):395-402.

http://www.dmh.moph.go.th/

http://www.dmh.go.th/


19.Tripathi S. A nation-wide survey of youth (12-25 years) in Thailand using the development

assets tool. Thai Pediatric Journal 2010;17:7-15.

20.Tripathi S. The national survey of life assets of secondary school students in Thailand. J

Pedriatric 2013;162:36-43.

21.Tripathi S. Quality of teenage: case study of general students and vocational students in

Bangkok Chonburi Chiangmai Nakhonratchasima Songkhla 2008. Retrieved from

https://www.gotoknow.org/posts/297852. [2014 Jul 8].

22.Srichantr-intr N, Tripath S. Life assets in academically talented students : case study of the

participants in international mathematics and science olympiad 2013. J Psychiatric Assoc

Thailand 2014;59(2):151-62.

23. Wong DFK. Differential impacts of stressful life events and social support on the mental

health of mainland Chinese immigrant and local youth in Hong Kong : a resilience perspective.

Brit JSoc Work 2008;38:236-52.

24. Reangsing C. Predictive factors influence depression among secondary school students,

regional education office, Chiang Rai province. Thai Journal of Nursing Council 2011;26:42-56.

25. Nateethan M. Factor influencing depression of adolescents in Muang District Chiang Mai

Province. [dissertation]. Chiang Mai: Chiang Mai University; 2003.

26. Singthong R. The relationships among coping behavior, live satisfaction, social support and

depression of junior high school students in opportunity expansion schools, District of Muang,

Suratthani Province [dissertation]. Nakhonpathom: Silpakorn University; 2002.

27. Dalgas-Pelish P. Effect of a self-esteem intervention program on school-age children.

Pedriatric Nursing 2006;32:341.

28. Payomyong T. Effects of Rogers’s person-centered counseling on self-esteem and

resilience in disadvantaged children [dissertation]. Chiang Mai: Chiang Mai University; 2011.

29. Liewtrakul K. The effects of assertive behaviors training program on disadvantaged children’s anxiety and self-esteem [dissertation]. Chiang Mai: Chiang Mai University; 2006. 30. Plewthong C. Effects of adlerian approach training program on self-esteem and future

orientation of disadvantaged children [dissertation]. Chiang Mai: Chiang Mai University; 2008.


31. Hemathulintra S. Participatory action research for promotion of self-esteem among

disadvantaged children in Suksasongkhro Chiangmai School [dissertation]. Chiang Mai: Chiang

Mai University; 2010

32. Pattrapakdikul U, Wiraban P. Selected factor related to depression gynecologic elderly

patients. Nursing Journal of the Ministry of Public Health 2014;24:69-77.

33. Reddy R, Rhodes JE, Mulhall P. The influence of teacher support on student adjustment in

the middle school years : a latent growth curve study. Dev Psychopathol 2003;15:119-38.

34. Khumtorn L. Family connectedness, irrational beliefs and depression among youth in the

juvenile training center [dissertation]. Chiang Mai: Chiang Mai University; 2005.


ผลของการปรกษาทางจตวทยาแบบกลมบรณาการเนนแนวคดซาเทยรตอพลงสขภาพจตของผตดแอมเฟตามนหญงทอยในระยะฟนฟสมรรถภาพ

: การวจยแบบผสานวธ

นนทชตสณห สกลพงศ, วท.ม.*

อรพนทร ชชม, ปร.ด.* ณฐสดา เตพนธ, ปร.ด.**

บทคดยอ วตถประสงค เพอศกษาผลการปรกษาทางจตวทยาแบบกลมบรณาการเนนแนวคดซาเทยรตอพลงสขภาพจตในผตดแอมเฟตามนหญงทอยในระยะฟนฟสมรรถภาพและกระบวนการเกดพลงสขภาพจตภายหลงไดรบการปรกษาทางจตวทยาแบบกลมบรณาการ วสดและวธการ การศกษาครงนเปนการวจยแบบผสานวธสอดแทรก คอใชรปแบบการวจยเชงคณภาพสอดแทรกในการวจยเชงปรมาณ การวจยเชงปรมาณคอการวจยกงทดลอง ใชวธการวดกอน-หลงรวมกบมกลมควบคม กลมตวอยางประกอบดวยผตดแอมเฟตามนหญงทอยในระยะฟนฟสมรรถภาพจ านวน 32 คน แบงเปนกลมทดลองและกลมควบคม กลมละ 16 คน กลมทดลองไดรบการปรกษาทางจตวทยาแบบกลมจ านวนทงสน 24 ชวโมงรวมกบการบ าบดฟนฟสมรรถภาพตามปกต ในขณะทกลมควบคมจะไดรบใบความรและการบ าบดฟนฟสมรรถภาพของสถานบ าบดเชนกน การวจยเชงคณภาพใชการศกษาแบบรายกรณดวยการสมภาษณเชงลกถงกระบวนการเกดพลงสขภาพจตในกลมทดลองจ านวน 4 คน เครองมอทใชในการวจยไดแก แบบวดพลงสขภาพจต ซงมคาความเชอมนสง (สมประสทธแอลฟาเทากบ 0.92) มความเทยงตรงเชงเนอหาและมความเทยงตรงเชงโครสรางจากการใชสถตการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสองและกระบวนการปรกษาทางจตวทยาแบบกลมทผานการตรวจสอบจากผเชยวชาญแลว ผลการศกษา ผลการวจยเชงปรมาณพบวากลมทดลองภายหลงเขารวมกลมมพลงสขภาพจตเพมขนมากกวากอนเขากลมและกลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 ในขณะทผลการวจยเชงคณภาพพบวาผตดแอมเฟตามนหญงทเขารวมกลมมกระบวนการเกดพลงสขภาพจตใน 15 ประเดนยอยซงสามารถสรปเปน 3 ประเดนหลกไดแก ปจจยสวนบคคล ปจจยครอบครว และปจจยชมชน สรป การปรกษาทางจตวทยาแบบกลมบรณาการเนนแนวคดซาเทยรอาจเพมพลงสขภาพจตในกลมผตดแอมเฟตามนหญงได ค าส าคญ การปรกษา, ซาเทยร ,ผหญง, แอมเฟตามน * สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, อเมลล [email protected] ** คณะจตวทยา จฬาลงกรณมหาวทยาลย, อเมลล [email protected]



The Effects of Integrative Group Counseling based on Satir Model on Resilience among Amphetamine-dependent Women during Rehabilitative Phase

: A Mixed Methods Approach

Nanchatsan Sakunpong, MS.* Oraphin Choochom, PhD.*

Nattasuda Taephant, PhD.**

Abstract Objective To investigate the effects of integrative group counseling based on Satir model on resilience among amphetamine-dependent women during rehabilitative phase as well as the process of resilience development after receiving integrative group counseling Materials and methods This study is an embedded mixed method design which inserted the qualitative research into quantitative research. The quantitative research was a quasi-experimental design that use control groups and pretest. The samples consisted of 32 amphetamine-dependent women during rehabilitative phase, who were separated equally into experimental groups and control group. The experimental groups were intervened by group counseling for a total of 24 hours in conjunction with the usual rehabilitative program while the control group was intervened by only rehabilitative program with resilience sheet for self-directed learning. The qualitative case study research used in-depth interview to explore the process of resilience by 4 key informants in the experimental group. The tools in this study were resilience scale with highly reliability (Cronbach alph = 0.92), appropriate content and construct validity investigated by second-order confirmatory factor analysis and approved by a peer-review integrative group counseling. Result The quantitative results show that the experimental group, after being intervened by group counseling, had higher resilience scores than those before being intervened by group counseling with a p value < 0.01. In addition, the experimental group had higher resilience scores when compared to the control group after being intervened by group counseling with a p value < 0.01. The qualitative results also support that the amphetamine -dependent women in the experimental group developed resilience in 15 categories which can be grouped into 3 main themes: individual, family and community factors. Conclusion The integrative group counseling based on Satir model can be used to improve the resilience among amphetamine-dependent women. Key words Counseling, Satir, Woman, Amphetamine * Behavioral science research institute, Srinakharinwirot University. E-mail: [email protected] ** Faulty of Psychology, Chulalongkorn University. E-mail: [email protected]



บทน า ปจจบนพบวามจ านวนผตดยาเสพตดหญงเพมมากขน โดยจากการศกษาในประเทศไทยเมอ ป 2555 พบวาเพมขนจากรอยละ 9 เปนรอยละ 20 โดยสวนใหญของผใชยาเสพตดหญงเพศหญงท เขารบการบ าบดฟนฟนนใชแอมเฟตามน1 แตยงพบรปแบบการรกษาทมความเหมาะสมกบเพศหญง ทใชแอมเฟตามนคอนขางนอยทงๆทมการศกษาพบวาผตดยาเสพตดหญงมความตองการการรกษาทางจตใจในรปแบบเฉพาะทค านงถงความแตกตางดานเพศภาวะ2-3 นอกจากนนยงพบวาปจจยส าคญท ท าใหการบ าบดรกษาผตดยาเสพตดหญงมประสทธภาพแตกตางจากเพศชายเนองจากพบวา ผหญงทตดยาเสพตดหญงจะมการเหนคณคาในตนเองต ากวาเนองจากตองประสบกบเหตการณทคกคามและ ท าใหเกดบาดแผลทางจตใจอนไดแก การถกทารณกรรมทางกายและถกทารณกรรมทางเพศมากกวา ผตดยาเสพตดชาย4-5 ดงนนการฟนฟบ าบดรกษาผตดยาเสพตดหญงจงควรค านงถงการเยยวยาบาดแผลทางจตใจรวมดวย พลงสขภาพจต (resilience) เปนตวแปรทางจตวทยาหนงทเกยวของกบความสามารถของบคคลในการปรบตวในทศทางบวกหรอฟนตวภายหลงจากการเผชญกบภาวะวกฤตหรอความเจบปวดในชวต6-7 ซงมการศกษาพบวาเปนตวแปรส าคญทมความเกยวของกบการเลกใชยาเสพตดในผตด ยาเสพตดได8-9 ดงนนการพฒนารปแบบการชวยเหลอทางจตใจส าหรบผตดแอมเฟตามนหญงใหเกดพลงสขภาพจต นอกจากจะเปนการเยยวยาบาดแผลทางจตใจของผตดแอมเฟตามนหญงซงจะชวยเพมประสทธภาพการบ าบดฟนฟสมรรถภาพผตดยาเสพตดแลวยงน าไปสการปองกนการใชสารเสพตดซ าในอนาคตไดอกดวย โดยรปแบบการพฒนาพลงสขภาพจตรปแบบหนงคอกระบวนการปรกษาทางจตวทยาหรอจตบ าบดแบบกลมซงมแนวคดทฤษฎทใชหลายรปแบบ ในการศกษาครงน ผวจยใชแนวคดการผสมผสานทฤษฎการปรกษาแบบคลายกน (assimilative integration)10-11 โดยยดทฤษฎการปรกษาตามแนวคดของซาเทยร (Satir model) เปนทฤษฎหลกจากนนท าการผสมผสานเฉพาะเทคนคจากทฤษฎการปรกษาแบบเกสตลท (gestalt) และสตรนยม (feminist model) มาเสรมเพอใหการบ าบดรกษาในประสทธภาพมากยงขนและมความสอดคลองเหมาะสมกบเพศภาวะ โดยจากการทบทวนเอกสารและงานวจยทเกยวของพบวาทฤษฎการปรกษาทงสามแนวคดนมประสทธภาพในการพฒนาตวแปรทางจตวทยาทใกลเคยงกบพลงสขภาพจตได12-15 ซงผลจากการศกษาวจยครงนจะเปนประโยชนตอสถานบ าบดรกษาและฟนฟผตดยาเสพตดในการน ารปแบบการผสมผสานหรอบรณาการทฤษฎการปรกษา ไปใชเพอพฒนาคณภาพชวตของผตดแอมเฟตามนหญงไทยไดตอไป วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาผลของการปรกษาทางจตวทยาแบบกลมบรณาการแบบเนนแนวคดซาเทยรตอพลงสขภาพจตในผตดแอมเฟตามนหญงทงเชงปรมาณและคณภาพ

2. เพอศกษาพลวตร (dynamic) ของกระบวนการเกดพลงสขภาพจตภายหลงการเขารวม การปรกษาทางจตวทยาแบบกลมบรณาการแบบเนนแนวคดซาเทยร


วสดและวธการ การศกษาครงนใชรปแบบการวจยแบบผสานวธชนดสอดแทรก (Embedded mixed method

research design)16 โดยออกแบบใหมการวจยเชงคณภาพสอดแทรกเพอสนบสนนและชวยอธบายผลการวจยเชงปรมาณซงเปนการวจยแบบกงทดลอง ใหสามารถอธบายผลการวจยไดอยางลมลกมากยงขน

เครองมอทใชในการศกษา ม 3 ชนด ไดแก 1) แบบวดพลงสขภาพจต ซงเปนแบบวดทผวจยพฒนาขนจากผลการวจยเชงคณภาพดวยการ

สนทนากลม (focus group discussion) รวมกบการทบทวนแนวคดทฤษฎทเกยวของ9, 17-18 มจ านวนทงสน 71 ขอเปนแบบวด 5 ระดบ มาตรลเครท (Likert) เรยงระดบจาก ไมจรงเลย ไมจรง ไมแนใจ จรงและจรงทสด ประกอบดวยขอค าถามทางบวกและทางลบ มทงหมด 3 องคประกอบหลกและ 13องคประกอบยอยโดยมเนอหาของนยามปฏบตการทใชในการสรางแบบวดดงตอไปน

พลงสขภาพจต หมายถง ความสามารถของผตดแอมเฟตามนหญงในการกาวผานวกฤตและอปสรรคตางๆของชวต สามารถเขาถงและบรณาการทรพยากรภายในตวบคคล ครอบครว สงแวดลอมและชมชนมาใชในการปรบตวไดในทศทางบวก สามารถแบงออกไดทงหมด 3 องคประกอบ ไดแก

1.1) ปจจยสวนบคคล (individual factor) หมายถง ปจจยภายในจตใจซงเปนศกยภาพสวนบคคลอนไดแก ความคด ความเชอ การรบร อารมณความรสกทเกดขนรวมทงบคลกลกษณะสวนตนทท าใหผตดแอมเฟตามนหญงมการเกดพลงสขภาพจตได แบงออกเปนองคประกอบยอยได 7 องคประกอบไดแก การตระหนกวาทกคนตางกตองเผชญกบความทกขไดไมแตกตางจากตน การเหนคณคาในตนเอง การมเปาหมายและการวางแผนชวต การทบทวนยอนมองชวต ความมงมนทจะพสจนตนเอง ความเขมแขงอดทนและการมศรทธา

1.2) ปจจยครอบครว (family factor) หมายถง ปจจยทเกดจากการรบรการสงเสรม สนบสนนทางจตใจและการรบรการใหอภยจากครอบครวรวมถงการเกดความรสกผด มจตกตญญและเกดความปรารถนาอยางแรงกลาทจะตอบแทนบญคณของครอบครวกลบคนไป อนสงผลใหผตด แอมเฟตามนหญงสามารถกาวผานอปสรรคและภาวะวกฤตในชวตของตนได แบงออกเปนองคประกอบยอยได 2 องคประกอบไดแก การรบรถงการประคบประคองสนบสนนทางจตใจจากครอบครวและไดรบการใหอภยตอความผดพลาดในอดต และการเกดความรสกผดและจตกตญญ

1.3) ปจจยชมชน (community factor) หมายถง ปจจยจากสงคมและชมชนทมสวนเกยวของท าใหผตดแอมเฟตามนหญงสามารถกาวผานภาวะวกฤตในชวตได แบงออกเปนองคประกอบยอยได 4 องคประกอบไดแกการเขารบการบ าบดฟนฟในสถานบ าบดยาเสพตด การรบรถงการเปดโอกาสจากสงคม การเขาถงโอกาสทางการศกษาและการท างานและการอยหางจากเพอนหรอคนรกทใชยาเสพตด ทกขอค าถามจากแบบวดพลงสขภาพผานการตรวจสอบคาความเทยงตรงเชงเนอหา (content validity) จากผเชยวชาญทางจตวทยาและยาเสพตดจ านวน 5 ทานดวยการตรวจสอบความสอดคลองระหวางขอค าถามกบนยามปฏบตการ (index of item-objective congruence: IOC) โดยมคาตงแต


0.6 – 1 ขอค าถามมความสอดคลองกนจากการหาความสมพนธระหวางขอค าถามรายขอกบคะแนนรวม (item-total correlation) โดยมคาสมประสทธสหสมพนธมากกวา .20 อยในทศทางบวกและมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นอกจากนนยงมความเทยงตรงเชงโครงสราง (construct validity) จากการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสอง (second-order confirmatory factor analysis: CFA) ท าการประมาณคาดวย maximum likehood (ML) โดยใชกลมตวอยางผตดแอมเฟตามนหญงจ านวน 252 คนจากสถานบ าบดรกษายาเสพตดทง 4 แหงไดแก สถาบนบ าบดรกษาและฟนฟผตดยาเสพตดแหงชาตบรมราชชนน โรงพยาบาลธญญารกษเชยงใหม โรงพยาบาลธญญารกษขอนแกนและศนยฟนฟสมรรถภาพผตดยาเสพตดแหงชาตบรมราชชนน วเคราะหขอมลโดยการใชโปรแกรมส าเรจรป LISREL version 8.72 พบวาโมเดลพลงสขภาพจตทผวจยพฒนาขนมความสอดคลองกลมกลนกบขอมล เชงประจกษซงแสดงใหเหนวามความเทยงตรงเชงโครงสราง (2= 74.28, dƒ = 59, p-value = 0.08, RMSEA = 0.03, SRMR = 0.04, NNFI = 0.99, CFI =0.99, GFI = 0.96) โดยมรายละเอยดคาน าหนกองคประกอบคะแนนมาตรฐานดงภาพ 1 ซงแสดงใหเหนวาทกองคประกอบหลกและองคประกอบยอยสามารถรวมกนอธบายความแปรปรวนของพลงสขภาพจตไดอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นอกจากนนแบบวดพลงสขภาพจตมคาความเชอมนของแบบทดสอบทงฉบบเทากบ .92 ซงถอวามความเชอมนสงดวยการหาคาสมประสทธแอลฟาครอนบาค

ภาพ 1 แสดงรายละเอยดน าหนกองคประกอบคะแนนมาตรฐานของแบบวดพลงสขภาพจต

2) กระบวนการปรกษาทางจตวทยาแบบกลมบรณาการแบบเนนแนวคดซาเทยร โดยกรอบแนวคดในการสรางกระบวนการปรกษาทางจตวทยาแบบกลมบรณาการครงน ผวจยใชวธการผสมผสานแบบบรณาการคลายกน (assimilative integration) 10-11 ผวจยเลอกใชทฤษฎของซาเทยรเปนแนวคดทฤษฎหลกในการออกแบบกระบวนการปรกษาทางจตวทยาแบบกลมบรณาการทงหมดและจะม


การเลอกใชเทคนคจากทฤษฎซาเทยรทง 3 ขนตอนของการปรกษาทงในขนเรมตน ขนการเปลยนแปลงและขนยต ในขณะทจะมการใชหยบยกเทคนคจากทฤษฎการปรกษาแบบเกสตลทและสตรนยมมาใชรวมกนกบเทคนคของซาเทยรเฉพาะในขนตอนท 2 ซงเปนขนตอนของการเปลยนแปลงเพยงขนตอนเดยวเทานน โดยรายละเอยดของทง 3 ขนตอนเปนดงตอไปน19 ขนท 1 ขนเรมตน เปนขนของการสรางสมพนธภาพ เตรยมความพรอมทงทางดานรางกายและจตใจทงในตวผน ากลมและสมาชกกลม มการอธบายกฎเกณฑเบองตนของการเปนสมาชกกลม การส ารวจความคาดหวง สรางความเชอมโยงทางจตใจ (making contact) ระหวางผน ากลมและสมาชกกลม ระหวางสมาชกกลมดวยกนเอง และระหวางสมาชกกลมกบทรพยากรภายในใจตนเอง (resources) ผน ากลมจะเออใหสมาชกกลมมการตระหนกรในตนใหมากขนโดยเฉพาะอารมณ ความรสก ความคดและพฤตกรรมรวมทงทรพยากรทางบวกภายในตนเอง การเชอมโยงและการเออใหสมาชกกลมตระหนกถงทรพยากรดานบวกของตนจะท าใหสมาชกกลมมความกลาทจะเปดเผยถงเรองราวความเจบปวดในชวตในขนการเปลยนแปลงซงจะท าใหสมาชกกลมไดรบประโยชนจากกลมไดมากขน

ขนท 2 ขนการเปลยนแปลง เปนขนทสมาชกกลมมการแลกเปลยนปญหาดานจตใจ อารมณและพฤตกรรมของตนไดมากขนเนองจากสามารถยอมรบกลมและเกดความรบผดชอบในตนเองไดมากขน ในขนนผน ากลมมหนาทรบฟง โดยมเปาหมายเพอส ารวจผลกระทบทางจตใจและเออใหเกดการสมผสถงประสบการณภายใน (experiential) มการโตแยงถงรปแบบพฤตกรรมทไมเหมาะสมซงน าไปส การปรบตวทขาดประสทธภาพ มการน าเสนอทางเลอกใหมๆ ทงจากสมาชกกลมและผน ากลมเพอใหเกดการเปลยนแปลงทเหมาะสม มการตงเปาหมายและผกมดตนเองกบเปาหมายนน จากนนกเออใหเกดการเปลยนแปลงทงในชวโมงการปรกษาและนอกชวโมงการปรกษาในรปแบบการบาน และตอกย าการเปลยนแปลง (anchoring) ใหคงอยไดนานยงขน ผานการใชเทคนคตางๆของซาเทยร เกสตลทและสตรนยมรวมกน โดยเทคนคหลกทใชในขนตอนนคอ การสอนวธการสอสารอยางสอดคลอง การจนตนาการ การป นหนซงเปนเทคนคจากทฤษฎการปรกษาของซาเทยร นอกจากนน ยงมการเลอกใชเทคนคตามทฤษฎของเกสตลท ไดแก การเปลยนภาษา การใชเกาอทวางเปลา และเทคนคตามทฤษฎของสตรนยม ไดแก การวเคราะหบทบาททางเพศ การวเคราะหอ านาจ การสรางพลง การปรบเปลยนมมมองเพอลดการตตรา มาผสมผสานเพอใหเกดการบรรลเปาหมายของการปรกษาในขนการเปลยนแปลง การเลอกใชเทคนคใดเทคนคหนงขนอยกบการพจารณาของผน ากลมในการใชเทคนคใหเหมาะสมกบตวผรบบรการและกระแสกลมขณะท าการใหการปรกษาทางจตวทยา ทงนเทคนคจากทฤษฎการปรกษาตามแนวคดเกสตลทและสตรนยมถกน ามาเลอกใชเพอเสรมใหบรรลวตถประสงคของการปรกษาตามแนวคดซาเทยรคอการเกดความสอดคลองกลมกลนในตน (congruence) ของสมาชกกลมใหมากยงขน

ขนท 3 ขนยต เปนขนสดทายทผน ากลมและสมาชกกลมจะรวมแลกเปลยนประสบการณ ทเกดขนในกลมรวมกน ผกมดตนเองกบการเปลยนแปลงดานพฤตกรรมเชงบวกใหมากขน เนนการสนบสนนประคบประคองทางจตใจซงกนและกนใหเกดการเปลยนแปลงทางบวกตอไปแมวาจะสนสดกระบวนการกลมแลวและท ากจกรรมอ าลา


กระบวนการปรกษาทางจตวทยาแบบกลมบรณาการผานการตรวจสอบความเทยงตรง เชงเนอหา (content validity) ) จากผเชยวชาญดานจตวทยาการปรกษาแบบกลมตามแนวคดซาเทยรและครอบครวบ าบดในสวนของแนวคดส าคญ เทคนคทใช วตถประสงคและกระบวนการกลม โดยมคา IOC ทกหวขอเทากบ 1 คอผเชยวชาญทกคนเหนตรงกนวามความสอดคลองเหมาะสมตามทฤษฎ เปนอยางด จากนนน ากระบวนการกลมไปทดลองใชกบผตดแอมเฟตามนหญงทไมใชกลมตวอยาง ในการวจยจ านวน 7 คนเปนระยะเวลา 2 สปดาหจนเสรจสนกระบวนการและน ามาปรบปรงแกไข กอนน ามาทดลองใชจรง 3) แนวค าถามสมภาษณเชงลก (in-depth interview) แนวค าถามผานการตรวจสอบจากผเชยวชาญเพอส ารวจพลวตรของกระบวนการเกดพลงสขภาพจตในผตดแอมเฟตามนหญงกลมทดลองทมคะแนนจากแบบวดพลงสขภาพจตเพมขนมากทสดจ านวน 4 คนโดยมตวอยางของขอค าถามเชน การเขารวมกลมการใหค าปรกษาชวยทานในการคลคลายความทกขและบาดแผลในจตใจของทานอยางไร การเขารวมกลมการใหค าปรกษาท าใหทานเกดการเปลยนแปลงดานคณลกษณะในตวทาน ครอบครวและการมองสงคมรอบขางอยางไรบางและสงส าคญทสดทท าใหทานเกดการเปลยนแปลงจากการเขารวมกลมการใหค าปรกษาคออะไร เหราะเหตใด เมอเปรยบเทยบกบกอนการเขากลมการปรกษานนเปนอยางไร เปนตน กลมตวอยาง กลมตวอยางไดแก ผตดแอมเฟตามนหญงทถกวนจฉยจากแพทยวาเสพตดแอมเฟตามน (amphetamine dependence) ซงเขารบการบ าบดรกษา ณ สถาบนบ าบดรกษาและฟนฟผตดยาเสพตดแหงชาตบรมราชชนนจากตกไพลนและมรกตระหวางเดอนกรกฎาคม 2558 ถงสงหาคม 2558 มความสมครใจเปนกลมตวอยางของการศกษาโดยเซนเอกสารยนยอมเขารวมการวจยจากคณะกรรมการพจารณาจรยธรรมการวจยในมนษยของสถาบนบ าบดรกษาและฟนฟผตดยาเสพตดแหงชาตบรมราช-ชนนและไมมปญหาภาวะถอนสารเสพตดจ านวน 32 คน แบงออกเปนกลมทดลองและกลมควบคม อยางละ 16 คน โดยกลมทดลองมทงหมด 2 กลมยอย กลมละ 8 คน การค านวณขนาดกลมตวอยางใชโปรแกรม G*power โดยอางองจากการศกษาของไพลน ลมวฒนชย20 ซงค านวณขนาดอทธพล (effect size) ไดเทากบ 1.64 ผวจยน าขนาดอทธพลจากการศกษาดงกลาวมาท าการค านวณขนาดกลมตวอยางในการศกษาครงนโดยตงระดบนยส าคญทระดบ .05 พบวาไดขนาดกลมตวอยางทเหมาะสมจ านวน 22 คน แบงเปนกลมทดลอง 11 คนและกลมควบคม 11 แตเพอเพมอ านาจการทดสอบ (power of test) ใหมากขน ผวจยจงเพมขนาดกลมตวอยางเปน 32 คน แบงออกเปนกลมทดลอง 16 คนและกลมควบคม 16 คน กลมทดลองจะไดรบการปรกษาทางจตวทยาแบบกลมบรณาการแบบเนนแนวคดซาเทยร โดยผวจยจ านวนทงสน 4 ครง กลมทดลองท 1 จะด าเนนกลมในวนเสาร กลมทดลองท 2 จะด าเนนกลมในวนอาทตย เวลาตงแต 10.00 น. – 17.00 น. รวมจ านวนชวโมงของการเขารบการปรกษาทงสน 24 ชม. รวมกบการบ าบดฟนฟจากสถาบนตามปกตในรปแบบ Fast Model ในขณะทกลมควบคมจะไดรบ เพยงแคเอกสารความรดานพลงสขภาพจตทผวจยแจกใหรวมกบการบ าบดรกษาจากสถาบนบ าบดตามปกตในรปแบบ Fast Model


วธการศกษา การศกษาครงนเปนการศกษาแบบผสานวธวจยโดยใชทงการวจยเชงปรมาณและเชงคณภาพรวมกนในการตอบค าถามการวจย โดยเลอกใชการวจยแบบผสานวธสอดแทรก (Embeded design)16 เพอน าผลการวจยเชงคณภาพมาสนบสนนผลการวจยเชงปรมาณ โดยมรายละเอยดการวจยในแตละระยะดงน การวจยเชงปรมาณคอการวจยกงทดลองโดยมการวดกอนหลงรวมกบมกลมควบคม (Quasi-experimental design that use control groups and pretest) โดยใชแบบวดพลงสขภาพจตวดกอนและ หลงจากเขารวมการปรกษาทางจตวทยาแบบกลมบรณการในกลมทดลองและควบคม ทงนไดท าการเรยงล าดบคะแนนจากแบบวดพลงสขภาพจตจากผทมคะแนนสงไปคะแนนต าและสมแยกเปน กลมทดลองและกลมควบคมเพอใหคะแนนพลงสขภาพจตในกลมทดลองและกลมควบคมมคาใกลเคยงกน นอกจากนนยงแบงกลมตวอยางในกลมทดลองและกลมควบคมโดยพจารณาจากจ านวนระยะเวลา ทเขารบการบ าบดรกษาในสถาบนบ าบดรกษาทใกลเคยงกนเพอควบคมตวแปรแทรกซอนอนไดแกความแตกตางของระยะเวลาการผานการบ าบดรกษาจากสถานบ าบดทแตกตางกนกอนเขากลม สถต ทใชไดแก สถต t-test dependence ในการเปรยบเทยบพลงสขภาพจตในระยะกอนและหลงการทดลอง ในกลมทดลองและกลมควบคม และสถต t-test independence ในการเปรยบเทยบพลงสขภาพจตเฉพาะในระยะหลงการทดลองของกลมทดลองและกลมควบคม การวจยเชงคณภาพ ใชวธการศกษาแบบรายกรณ (case study) โดยพจารณาเลอกผใหขอมลหลก (key informant) ทมขอมลมาก (information rich case) จ านวน 4 คนจากกลมทดลองทมคะแนนจากแบบวดพลงสขภาพจตเพมขนมากทสด ภายหลงการเขารวมการปรกษาทางจตวทยาแบบ กลมบรณาการ เพอมาท าการสมภาษณเชงลก (in-depth interview) โดยผชวยวจยเพอลดอคตอนเกดจากการตอบเพอเอาใจผวจยซงเปนผด าเนนกลมการใหค าปรกษา ใชระยะเวลาการสมภาษณประมาณ 40 – 70 นาทตอรายจนกระทงขอมลมความอมตว (saturated data) ท าการวเคราะหขอมลเชงคณภาพดวยการวเคราะหเนอหา (content analysis) และแสดงผลการวเคราะหขอมลโดยใชนามสมมตของผใหขอมลหลก (แทน พลอย อมและไอตม) ผลการศกษา ผลการวจยเชงปรมาณ

เมอเปรยบเทยบระหวางกลมทดลองและกลมควบคมในสวนของขอมลสวนบคคลพบวามความใกลเคยงกนในดานชวงอาย อาชพ ระดบการศกษาและระยะเวลาทผานการบ าบดรกษา คอกลมตวอยางสวนใหญทงในกลมทดลองและกลมควบคม มชวงอายระหวาง 20-30 ป อาชพรบจาง การศกษาระดบชนประถมศกษาปท 6 และระยะเวลาทผานการบ าบดรกษามาแลวประมาณ 5-6 สปดาห


ตาราง 1 คะแนนเฉลยจากแบบวดพลงสขภาพจตและสวนเบยงเบนมาตรฐานในกลมทดลองและกลมควบคมในระยะกอนและหลงการเขารวมการปรกษาทางจตวทยาแบบกลมทดสอบโดยใชสถต t-test

คะแนนแบบวดพลงสขภาพจต กอน หลง p-value** Mean SD Mean SD

กลมทดลอง (n = 16) 304.94 22.16 338.50 16.10 < 0.01* กลมควบคม (n = 16) 302.87 25.41 308.44 18.99 .08

p-value*** .40 < 0.01* * p < .01 ** Dependent t-test *** Independent t-test จากตารางท 1 สามารถแยกอธบายได 4 ขอดงตอไปน 1. คะแนนแบบวดพลงสขภาพจตระหวางกลมทดลองและกลมควบคมในระยะกอนเขารวม การปรกษาทางจตวทยาแบบกลมไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (t = 0.24, p = 0.40) 2. คะแนนแบบวดพลงสขภาพจตระหวางกลมทดลองและกลมควบคมระยะภายหลงเขารวม การปรกษาทางจตวทยาแบบกลมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 01 (t = 4.83, p < 0.01) 3. คะแนนแบบวดพลงสขภาพจตของกลมทดลองเมอเปรยบเทยบในระยะกอนและหลงเขารวมการปรกษาทางจตวทยาแบบกลมเพมขนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (t = -9.48, p < 0.01) 4. คะแนนแบบวดพลงสขภาพจตของกลมควบคมเมอเปรยบเทยบในระยะกอนและหลงเขารวมการปรกษาทางจตวทยาแบบกลมเพมขนอยางไมมนยส าคญทางสถต (t = -0.87, p = 0.08)

ผลการวจยเชงคณภาพ จากการวเคราะหขอมลเชงคณภาพพบวา ผตดแอมเฟตามนหญงมกระบวนการพฒนาพลงสขภาพจตภายหลงการเขารวมการปรกษาทางจตวทยาแบบกลมบรณาการแบบเนนแนวคดซาเทยร ใน 3 องคประกอบหลก (Theme) และ 15 องคประกอบยอย (Categories) ดงตอไปน

1. ปจจยสวนบคคล หมายถง ปจจยภายในจตใจซงเปนศกยภาพสวนบคคลอนไดแก ความคด ความเชอ การรบร อารมณความรสกทเกดขนรวมทงบคลกลกษณะสวนตนทท าใหผตดแอมเฟตามนหญงมการเกดพลงสขภาพจตได สามารถแบงไดทงหมด 8 ประเดนยอย ไดแก

1.1 การตระหนกวาทกคนตางกตองเผชญกบความทกขไดไมแตกตางจากตน ดงตวอยางขอความ “ผอนคลาย มนเหมอนเปนการรกษาในกลมทงหมดเลย ประสบการณเพอนคนโนนคนนแลวจากตวเราแชรประสบการณคอท าใหรวาเราไมไดทกขคนเดยว ทกคนมากไมใชวาสบาย แตทนเราจะท ายงไงใหเราสามารถอยกบความทกขของเราได” (อม: 2-3) “อยางหนเคยคดใชมยเมอกอนเราเนยอะไรท าไมตองมาเกดขนแตเราอะคะแตพอเราไดเขากลมพกตาร ไดคดหรอไดเหนบางทเขาอาจะเหมอนกบเราเงยคะเคาอาจจะมความททกขมากกวาเรา” (พลอย: 2)


1.2 การเหนคณคาในตนเอง ดงตวอยางขอความ “สงส าคญทสดจากกลมคอท าใหตวเองรสกวามคา มคาทเราจะสามารถท าสงดๆ ไดเยอะแยะ ทางใหเดนเลอกเยอะแยะพเคาดงตรงนออกมาดวย……เมอกอนคดวาเราเปนแมตดยาเราจะท าอะไรได ตอนนกเลยกลบตาลปตรเพราะวาพเคาคอดงความมคณคาของเราขนมาอะวาชวตเรายงมมมมองดๆ ไดอกเยอะแยะกจะไปไดสวยเงย” (อม : 13) 1.3 การมเปาหมายและการวางแผนชวต ดงตวอยางขอความ “พอไดมาระบายกบกลมกท าใหหนคดไดหลายอยาง ท าใหหนมเปาหมายมวางแผนชวตตวเองวาตอไปเราจะท ายงไงท าอะไรดเงย…..พอแมหนกเคยมา เคาถามวาออกไปหนจะท าอะไรหนกบอกวาอยากจะเรยนหนงสอใหจบสงๆเลย หนแคอายยสบปหนกอยากเรยนตออะพ……หนคดไวสองอยางเงยคะคอท างานกะเรยน วาจะสงตวเองเรยนเงยคะใหจบสงทสดอะคะ มนกท าใหหนคดไดอะคะพหนมนใจวาหนตองท าได” (ไอตม: 2) 1.4 การทบทวนยอนมองชวต ดงตวอยางขอความ “คอมนมแรงจงใจเหมอนแสงสวางอะ จรงๆคะ ท าใหผปวยเนยนกยอนสะทอนภาพชวตแลวกความผดพลาดทผานมาได ความผดพลาดทผานมาเนยทกคนตองมความผดพลาดมาอยแลวถาเกดวาเราไมมความผดพลาดเราจะรเหรอวาเราบกพรองเรองอะไรในชวต………….แตกลมพกตารกสามารถเอาเรองทเราเคยปดบงทงชวตมาเลาใหฟงอยางเนย” (แทน: 1) 1.5 ความมงมนทจะพสจนตนเอง ดงตวอยางขอความ “กหนมนใจวาหนตงใจทจะด จะไมฟงใครจะไมยงกบใครถงวาบางครง ประสบการณชวตหนบางครงเราท าดแลวอะเคากยงมองอยด ถาง นเราตองรจกตวเราวาดหรอไมดถงเคาอาจจะวาเราไดเหรอจะเลกไดเหรออะไรเงยอะคะหนไมสนใจคะเพราะวาหนมความอดทนมากพอมภมคมกนตรงนมากพอเราตงใจทจะดแลวกท าใหเคาเหน การจะเปลยนอะไรใครสกอยางอะยากเนยหนเขาใจมนอยทความมนคงในจตใจของเรา หนมนใจ” (อม: 8) 1.6 ความเขมแขงอดทน ดงตวอยางขอความ “อยางแรกเลยคะเขากลมพกตารท าใหหนรสกหนเขมแขงขน จากคดลบกท าใหคดบวกอยางเชนยกตวอยาง เวลาหนเครยดอะไรเงยอะคะกพกตารเคากจะเคยบอกไววาเรากจะมทงกลางวนกลางคนหนกจะจ าแลวพอหนมอะไรทกขใจหรอวาเพอนทเขากลมดวยกนอะไรเงยอะคะกจะคอยบอกตลอดวา อยางเพอนเครยดหนกจะคอยบอกและวาไมเปนไรเดยวกลางคนมนกหายไปแลวถาเพอนยอนกลบมาอกแบบเออเคายงรสกไมดแบบวาไมเปนไรเดยวเรากผานกลางคนดวยกนหมผาอะไรเงย กจะนกถงค าทพกตารบอกมาตลอดกท าใหหนเขมแขง” (พลอย: 1) 1.7 ความหวง ดงตวอยางขอความ “กจกรรมทท าอยเหมอนแสงสวางประทกลางใจของผคน ถาเปรยบเสมอนคนเสพยาเดนบนหนทางอนมดมดนะคะแลวมนเหมอนกบวาเอามาเยยวยาอะ เหมอนน าแสงสวางอะพาเดนออกไปในทางสองทางใหจะไปดวยกนมย ถาคนคดไดเดนออกไปพรอมเลยคะ มนใจคะ” (แทน: 5)


1.8 การมศรทธา ดงตวอยางขอความ “พระทานบอกวาเปนชาตเดยวทท าไดคอชาตทเกดเปนมนษยนแหละจะท าอะไรใหรบท าทานบอกวาอยาเดยว……หนพยายามจะเกบทกอยางเพราะวาชวตคนเราไมไดยนยาวเพราะวาหนอาจจะวเคราะหตรงทวาหนอาจจะสญเสยแฟนดวยมนเปนบทเรยนชวตหนครงยงใหญมนไมใชแคนนไง ไหนแมกตองแกและคนรอบขางรวมถงตวหนเองเพราะฉะนนหนจะท าอะไรหนจะตองรบแลว…..คอทกลมหายใจหนจะไมหายใจทง” (อม: 6)

2. ปจจยครอบครว หมายถง ปจจยทเกดจากการรบรการสงเสรม สนบสนนทางจตใจและการรบรการใหอภยจากครอบครวรวมถงการเกดความรสกผด มจตกตญญและเกดความปรารถนาอยางแรงกลาทจะตอบแทนบญคญของครอบครวกลบคนไป อนสงผลใหผตดแอมเฟตามนหญงสามารถกาวผานอปสรรคและภาวะวกฤตในชวตของตนได แบงออกไดเปน 2 ประเดนยอยไดแก 2.1 การรบรถงการประคบประคองสนบสนนทางจตใจจากครอบครวและไดรบการใหอภย ดงตวอยางขอความ “ความคดเรานะเหมอนพนองเหนแกตว พอแมกไมมอะไรใหเรา บานกยากจนดสไมมอะไรพนองกแตงงานมแตคนเหนแกตว ไปหาไมเคยหวงเราเลยมองแตแงลบมาตลอดคะ แตความจรงทไหนไดพอแมตอนเรามครอบครวอยเนยเราอบอนถงแมเราจะเกดมาในครอบครวทยากจนแตเรากไดเจอหนาพอแมทกวน พอแมใหความรกเราด เออ แลวกพนองทกคนทเคาไมไดอยกบเราเนยไมใชวาเคาไมรกเรานะเคากตองมภาระหนาทซงกตองเลยงดครอบครวเคาไปแตความรกเชอวาพนองตองมใหเราอยแลวเราไมไดอยใกลพนองแตเรานาจะอยในใจของพนองทกคน คดในแงนนไปเลยทกวนเนย” (แทน: 23) “หนกเลยบอกหนคดไดแลว แคเหนน าตาของแมแลวแบบท าใหหนคดเลยอะคะ ทกวนเนยคดวาจะกลบไปเปนลกสาวคนเดมของแมได” (ไอตม: 13) 2.2 การเกดความรสกผดและจตกตญญตอครอบครว ดงตวอยางขอความ “แตทกวนนนะหรออยากจะใหพนองมาหาอยากจะบอกพนองวาขอโทษอยากจะบอกพนองวาอยากจะเรมตนใหมนะใหอภยนะใหอภยหนอยนะอยากจะพด” (แทน: 7)

“รสกผดกบแมอะคะแตหนกตงใจแลวเมอครงทแมมาหาแลวกขอโทษ……หนกอธษฐานหนจะเปนลกทดของพอแม หนจะเปนศษยทดของครบาอาจารย แลวกค าใดทลกไดลวงเกนพอแมกายวาจาใจตงใจไมตงใจกดลกขออโหสกรรมตอไปนลกจะเปนคนดวนาทนเปนตนไป ตงปฏญาณทกวน ” (อม: 10)

3. ปจจยชมชน หมายถง ปจจยจากสงคมและชมชนอนทมสวนเกยวของท าใหผตดแอมเฟตามนหญงสามารถกาวผานภาวะวกฤตในชวตได แบงออกไดเปน 5 หวขอยอย ไดแก 3.1 การเขารบการบ าบดฟนฟในสถานบ าบดยาเสพตด ดงตวอยางขอความ “ตรงเนยอยดวยกนหลายๆอยางอดมการณปรชญาท าใหหนรจกวเคราะหตวเอง ขอบกพรองตวเองทโดน pull up ตรงโนนตรงนกจกรรมตรงนไมไดท ารายเราเลยแตอยทมมมองเรา


กจกรรมตรงนใหเรามองเหนวาใหเรารจกตวเราเองวาเรามขอผดพลาดตรงไหนแลวน ามาแกไขใหถกตอง” (อม: 9) 3.2 การรบรถงการเปดโอกาสจากสงคม ดงตวอยางขอความ “แนวคดทพเขาเสนอมาเงยกจะไดความคดมา ยงมคนรกเรา สงคมใหโอกาสเงย อาวเขาไปอยในสงคมเรากขายของอะส คดอกแงนงตอนแรกเราจะไปอยในสงคมยงไงในเมอเราจะท าอะไรกนเราออกไปจะไปอยยงไงใครจะยอมรบเรา” (แทน: 9) 3.3 การเขาถงโอกาสทางการศกษาและการท างาน ดงตวอยางขอความ “เมอวานทพกตารมทางเลอกหลายทางคะวาเราไมจ าเปนทจะตองไปเรยนทโรงเรยนหรอ กศน.อะไรเงยอะคะเรายงมทางเลอกเรยนพวกการอาชพอะไรหลายๆอยางเงยคะ…..” (พลอย: 23) 3.4 การอยหางจากเพอนหรอคนรกทใชยาเสพตด ดงตวอยางขอความ “บอกตรงๆเลย คนเสพยานเลกคบเลย ไมเอาเลยเพราะวาเขากลมปบมนท าใหบ าบดจตใจเราวาเราตองด าเนนชวตดวยความเปนจรงแลวกไมยงเกยวกบยาเสพตดชวตเราจะมความสขทสดเลย” (แทน: 8) 3.5 การสนบสนนประคบประคองทางจตใจจากผน ากลม ดงตวอยางขอความ “รสกประทบใจกบพกตารมากคะ พท าใหพลอยมองอะไรหลายๆอยางดสวยงามมากขน จากทมองบางสงบางอยางแยมากและรบกบสงๆนนไมได ท าใหความคดของพลอยเปลยนไปท าใหพลอยอยกบทนไดโดยมแตความสขและคดบวกกบทนมากขน” (พลอย: สมดบนทก) จากผลการวเคราะหขอมลเชงคณภาพดงกลาวขางตน แสดงใหเหนวาผตดแอมเฟตามนหญงสามารถพฒนาการเกดพลงสขภาพจตไดครบตามองคประกอบของพลงสขภาพจตทง 3 องคประกอบภายหลงเขารวมกลมสอดคลองตรงกนกบผลการวจยเชงปรมาณทพบวาผตดแอมเฟตามนหญงมพลงสขภาพจตทเพมมากขนภายหลงเขารวมกลมเชนกน วจารณ

จากวตถประสงคของการวจยขอแรกคอเพอศกษาผลของการปรกษาทางจตวทยาแบบกลมบรณาการตอพลงสขภาพจตในผตดแอมเฟตามนหญงนน พบวาผตดแอมเฟตามนหญงกลมทดลองมพลงสขภาพจตมากกวาผแอมเฟตามนหญงกลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ภายหลงไดรบการปรกษาทางจตวทยาแบบกลมบรณาการซงเปนผลการวจยเชงปรมาณ ในขณะทวตถประสงคการวจยขอทสองเพอศกษาพลวตรของกระบวนการเกดพลงสขภาพจตภายหลงการเขารวมการปรกษาทางจตวทยาแบบกลมบรณาการ พบวาผใหขอมลหลก ใหขอมลวาสามารถพฒนาการเกดพลงสขภาพจตภายหลงเขารวมกลมไดครอบคลมประเดนสวนบคคล ครอบครวและชมชนสอดคลองตามองคประกอบในแบบวดพลงสขภาพจตซงเปนผลจากการวจยเชงคณภาพ แสดงใหเหนชดวา ผลการวจยเชงปรมาณและเชงคณภาพใหผลการศกษาทตรงกนและสนบสนนซงกนและกนถง กระบวนการปรกษาทางจตวทยาแบบกลมบรณาการแบบเนนแนวคดซาเทยรทชวยในการเยยวยาบาดแผลทางจตใจหรอเพมพลงสขภาพจตในผตดแอมเฟตามนหญงไดอยางมประสทธภาพและน าไปสการพฒนาความมงมน


ตงใจในการเลกใชยาเสพตดทเพมมากขนเมอเปรยบเทยบกบกลมควบคมทไดรบเพยงแคโปรแกรม การบ าบดฟนฟผตดแอมเฟตามนหญงตามปกต ซงสามารถอธบายไดวา กระบวนการปรกษาทางจตวทยาแบบกลมบรณาการนนใชแนวคดของซาเทยรเปนหลกซงเปนจตบ าบดแนวคดมนษยนยมทเนนใหสมาชกกลมสามารถมองเหนและดงเอาทรพยากรทางบวกในชวตของตนเองมาใชในการเยยวยาและปรบตวเขากบภาวะวกฤตไดมากขน เอออ านวยใหสมาชกกลมสามารถตระหนกถงความตองการทางจตใจในระดบลกทเปนความโหยหาทางจตใจ (yearning) สามารถเขาถงพลงชวตและจตวญญาณของตนเองทเปนสากลในอตตา (self) และเชอมโยงตนเองเขากบสรรพสงทอยรอบตว ลดความรสกแปลกแยก สรางความรสกเปนอนหนงอนเดยวกบผอน สมผสไดถงการเชอมโยงและการทตนเองเปนสวนหนงของกลม19,21 นอกจากนน การทกระบวนการกลมไดบรณาการเทคนคของการบ าบดแบบเกสตลททเนนการใหสมาชกกลมเกดการตระหนกรในตนอยางลกซงถงความเปนปจจบน ทน เดยวน (here and now awareness) โดยมจดมงหมายเพอใหสมาชกกลมเกดการตระหนกถงพฤตกรรม ความคด ความรสก ความคาดหวงซงน าไปสการรบรถงความโหยหาทางจตใจและพลงชวตจตวญญาณตามการอปมาโครงสรางของจตใจตามแนวคดของซาเทยร เพอน ามาใชในการปรบตวในทศทางบวกไดงายมากขน รวมกบการใชเทคนคตางๆทชวยสรางพลงของผหญง (empowerment) และการปรบเปลยนมมมอง เพอลดการตตราตามแนวคดการบ าบดแบบสตรนยม22 ซงจะชวยเพมความรสกมคณคา ความเชอมน ในตนเอง เตมเตมความโหยหาปรารถนาทางจตใจ และน าไปสการเยยวยาบาดแผลทางจตใจไดในทสด ซงเมอเปรยบเทยบกบกลมควบคมทถงแมจะไดรบการบ าบดจากสถานบ าบดตามปกต แตเนองจาก การบ าบดในสถานบ าบดใชรปแบบของ FAST MODEL ซงคอนขางเนนหนกทการปรบพฤตกรรมและอาจละเลยการพฒนาผตดยาเสพตดในมตดานอารมณความรสกหรอมไดมงเนนทการเยยวยาประสบการณในอดตทเปนเหตการณฝงใจรายแรง (trauma) รวมกบการใชเครองมอการปรบพฤตกรรมในรปแบบ FAST MODEL อาจมการน ามาใชโดยขาดความเมตตาหรอเพอลงโทษเปนหลก โดยอาจใหความใสใจนอยกบการเสรมแรงทางบวกแกจตใจซงสามารถสงผลใหบาดแผลทางจตใจของผตด แอมเฟตามนหญงมความรนแรงมากยงขนเพราะถกทารณกรรมทางจตใจซ าอกจากกระบวนการบ าบดในตกซงสงผลใหความตงใจในการเลกใชยาเสพตดนอยลงหรอหวนกลบไปเสพยาเสพตดซ าภายหลงจ าหนายจากสถานบ าบดได ดงตวอยางสนบสนนของพลอยและแทน วา “พอเขากลมพกตารสองวนแรกคอชวงสองครงแรกจะโดนลงโปรแกรมตลอดกคอจะรอพกตาร แลวพอไดเขากลมแลวรสกวาอบอนสบายใจ วนนนวนแรกหนเขาไปชวงบายหนรองไหเพราะหนก าลงโดนโปรแกรมหนกมากแลวคอเจาหนาทใชค าพดทไมดกบหนอะไรเงยอะคะพอเขากลมพกตาร พกตารเคากจะใหก าลงใจ” ““คอพกตารมาท ากลมเนย อยากบอกไดเลยวาถาหนวยงานไหนทจดลกษณะท ากลมอยางนไดจะดมากเลยเพราะวาท าใหผปวยเนยไดนกยอนไป ถงกลาจะยอมรบความผดออกมา………ขนาดเรองแมทเสยไปอะเราไมได ไปเผาเราไมเคยเลาใหพยาบาลฟงจดบอดของเราวนนนกเลาหมดคะ” ผลการศกษาขางตนสอดคลองกบการศกษา12-13,20ทบงชวา จตวทยาการปรกษาหรอจตบ าบดโดยเนนทแนวคดของซาเทยรนนสงผลใหเกดการเปลยนแปลงในตวของผรบบรการในทศทางบวกทงในแงของความคด ความรสก อารมณและพฤตกรรม19,21 ซงสามารถน ามาประยกตใชในการชวยเหลอ


กลมผรบบรการไดหลากหลายรปแบบ และในการศกษาครงน กแสดงใหเหนวาสามารถน ามาใชใน การเสรมประสทธภาพของรปแบบการบ าบดฟนฟสมรรถภาพผตดแอมเฟตามนเพศหญงในระบบบงคบบ าบดไดอยางดซงจะน าไปสการพฒนาคณภาพชวตของผตดยาเสพตดและน าไปสการลดอตราการ เสพสารเสพตดซ าไดในอนาคตภายหลงจากจ าหนายจากสถานบ าบด ซงสถาบนบ าบดฟนฟสมรรถภาพผตดแอมเฟตามนหญงสามารถน าแนวคดการบ าบดแนวซาเทยรมาใชเปนสวนหนงในการชวยเหลอผตดแอมเฟตามนหญงได

ขอจ ากดในงานวจย 1.ขาดรายละเอยดในการเปรยบเทยบวาขอมลพนฐานของกลมทดลองกบกลมควบคมไมแตกตางกน 2.ผใหค าปรกษาม 1 ทาน ท าใหผลทไดรบอาจเกดจาก ผใหค าปรกษา มากกวา โปรแกรม 3.ขาดขอมลในการวจยหลง โปรแกรม 3-6เดอน เพอดความตอเนองของผลการใหค าปรกษา

ขอเสนอแนะการวจยในอนาคต 1.อาจมการวจยโดยผใหค าปรกษามากกวา 1 ทานทผานการฝกอบรมการปรกษาตามแนวคดซาเทยร เกสตลทและสตรนยมมาท าวจยในกลมตวอยางเดมเพอเปรยบเทยบผลการศกษาวาคลายคลงกนหรอไมและตรวจสอบผลของการศกษาวาเกดจากตวทฤษฎหรอปจจยภายในตวผใหการปรกษาเทานน 2.การวจยในขอมลผตดสารเสพตดชนดอนเชนเหลา บหร หรอ ใชหลายอยางรวมกน เปนตน สรป การปรกษาทางจตวทยาแบบกลมบรณาการแบบเนนแนวคดซาเทยรสามารถใชในการเยยวยาบาดแผลทางจตใจและเออใหเกดการปรบตวในทศทางบวกในกลมผตดแอมเฟตามนหญงรวมทงเพมความมงมนตงใจในการเลกใชยาเสพตดไดมากขนเมอเปรยบเทยบกบกลมผตดแอมเฟตามนหญงทเขารบการบ าบดฟนฟสมรรถภาพในรปแบบ FAST MODEL ตามปกต โดยผลการวจยเชงปรมาณและ เชงคณภาพใหผลทสอดคลองตรงกนวาชวยเพมพลงสขภาพจตในประเดนมตสวนบคคล ครอบครวและชมชนได ซงสถานบ าบดยาเสพตดหญงสามารถน ารปแบบการบ าบดนมาใชเปนสวนหนงในการพฒนาคณภาพชวตผตดแอมเฟตามนหญงไดตอไป

กตตกรรมประกาศ ผวจยขอขอบคณภาควชาการสารเสพตด คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทรและบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒทสนบสนนทนวจย ในการศกษาครงน ขอขอบคณ สถาบนบ าบดรกษาและฟนฟผตดยาเสพตดแหงชาตบรมราชชนน โรงพยาบาลธญญารกษเชยงใหม โรงพยาบาลธญญารกษขอนแกนและศนยฟนฟสมรรถภาพผตดยาเสพตดลาดหลมแกว จ.ปทมธานทใหการอนเคราะหอนญาตใหผวจยท าการเกบรวบรวมขอมล


References 1. Ministry of Public Health. 1.3 millions Thai addicted to drugs: the youngest victim is 9 years old. [online] 2015 [cited 2015 Jun 15]. Available from http://www.moph.or.th . 2. Knight DK, Hood PE, Logan SM, Chatham LR. Residential treatment for women with dependent children: one agency’s approach. J Psychoactive Drugs 1999;31:339-51. 3. Volpicelli R, Markman I, Monterosso J, Filing J, O’Brien CP. Psychosocially enhanced treatment for cocaine-dependent mothers: evidence of efficacy. J Subst Abuse Treat 2000;18(1):41-9. 4. Hser YI, Huang D, Teruya C, Douglas AM. Gender comparisons of drug abuse treatment outcomes and predictors. Drug Alcohol Depend 2003;72(3):255-64. 5. Messina N, Burdon W, Hagopian G, Prendergast M. Predictors of prison-based treatment outcomes: a comparison of men and women participants. Am J Drug Alcohol Abuse 2006;32: 7-28. 6. Egeland B, Carlson E, Sroufe, LA. Resilience as process. Dev Psychopathol 1993;5(4): 517-28. 7. Helgason TR. Psychological resilience: a qualitative exploration into personal meanings and processes. [dissertation]. Winnipeg: Graduate School University of Manitoba; 2008. 8. Fadardi JS, Azad H, Nemati A. The relationship between resilience, motivational structure, and substance use. Procedia Soc. Behav.Sci 2010;5:1956-60. 9. Stajduhar KI, Funk L, Shaw AL, Bottorff JL, Johnson J. Resilience from the perspective of the illicit injection drug user: An exploratory descriptive study. Int J Drug Policy 2009;20:309-16. 10. Messer SB. Introduction to the special issue on assimilative integration. J Psychother Integr 2001;11(1):1-4. 11. Sakunpong N. Review article : counseling and psychotherapy integration. Journal of mental health Of Thailand 2014;22(2):103-14. 12. Pawong K. The effect of group conseling based on Satir model to develop self-esteem among prisoners. [online] 2015 [cited 2015 Jun 15]. Available from http://www.jvkk.go.th/research/qrresearch.asp?code=0103587. 13. Saitanoo K. Satir model family therapy to alcohol dependence with depression [independence study] Khonkaen: Graduate school of Khonkaen University; 2009. 14. Landsman-Dijkstra JJ, van Wijck R, Groothoff JW, Rispens P. The short term effects of a body awareness program: Better self-management of health problems for individuals with chronic a-specific psychosomatic symptoms. Patient Educ Couns 2004;55:155-67.


15. Thong-on W. The effects of feminist group counseling to life expectation among female sex workers. [dissertation] Chonburi: Graduate school of Burapha university; 2004. 16. Creswell JW, Plano Clark VL. Designing and conducting mixed methods research. 2nded. Thousand Oaks, CA: Sage; 2011. 17. Connor KM, Davidson JR. Development of a new resilience scale: The Connor-Davidson Resilience Scale (CD-RISC). Depress Anxiety 2003;18:76-82. 18. Gartland D, Bond L, Olsson CA, Buzwell S, Sawyer SM. Development of a multi-dimensional measure of resilience in adolescents: the adolescent resilience questionnaire. BMC Med Res Methodol 2011;11:134. 19. Loeschen S. Systematic training in the skills of Virginia Satir. CA: An International Thompson Publishing; 1998. 20. Limwattanachai P. The effect of satir group counseling on congruence of undergraduate students. [dissertation] Bangkok: Graduate school of Chulalongkorn University; 2013. 21. Satir V, Gomori M, Gerber J. The Satir Model: family therapy and beyond. Palo Alto, CA: Science & Behavior Books; 1991. 22. Kopala M, Merle AK. Handbook of counseling women. Thousand Oaks, California: Sage; 2003.


ผลของโปรแกรมบรรณบ าบดเพอปรบความคดและพฤตกรรมตอภาวะซมเศรา และประสบการณการดแลของผดแลผปวยโรคเรอรง

วลลภา ทรงพระคณ, Ph.D (Nursing)*

ปารชาต มาปน, พย.บ** บทคดยอ

วตถประสงค เพอศกษาผลของโปรแกรมบรรณบ าบดเพอปรบความคดและพฤตกรรมตอภาวะซมเศราและประสบการณการดแลของผดแลผปวยโรคเรอรง

วสดและวธการ การศกษานเปนการวจยกงทดลอง (Quasi- experimental design) ชนด 2 กลมวดผลกอนและหลงการทดลอง (pretest-posttest control group design) กลมตวอยางจ านวน 56 คน สมเขากลมทดลองจ านวน 28 คน (ใชโปรแกรมบรรณบ าบด) และกลมควบคมจ านวน 28 คน โดยกลมตวอยางทงสองกลมไดรบการตดตอทางโทรศพทสปดาหละครง ในระยะเวลา 8 สปดาห เพอตดตามสอบถามความกาวหนาในการดแลตนเองเกยวกบประสบการณการดแล ผดแลทงสองกลมไดรบ การประเมน จ านวน 3 ครง โดยใชแบบวดระดบความซมเศรา และแบบสอบถามประสบการณการดแล

ผลการวจยพบวา คาเฉลยคะแนนความซมเศราของกลมตวอยางทงกลมทดลองและกลมควบคมลดลงในระยะหลงการทดลองทนท และลดลงเลกนอยในระยะตดตามผล 4 สปดาหหลงการทดลอง สวนคาเฉลยคะแนนรวมประสบการณการดแลทางดานลบของกลมตวอยางทงกลมทดลองและกลมควบคมมคาเฉลยคะแนนลดลงในระยะหลงการทดลองทนท และลดลงอยางตอเนองในระยะตดตามผล 4 สปดาหหลงการทดลอง ในขณะทคาเฉลยคะแนนรวมประสบการณการดแลทางดานบวกของกลมตวอยางทงกลมทดลองและกลมควบคมมคาเฉลยคะแนนเพมขนในระยะหลงการทดลองทนท แตพบวาคาเฉลยคะแนนรวมประสบการณการดแลทางดานบวกของทงสองกลมลดลงในระยะตดตามผล 4 สปดาหหลงการทดลอง

สรปจะเหนไดวาโปรแกรมบรรณบ าบดมสวนชวยลดระดบความซมเศรา และชวยเพมประสบการณการดแลทางดานบวก ปรบลดประสบการณการดแลทางดานลบของผดแลผปวยโรคเรอรง ค าส าคญ: โปรแกรมบรรณบ าบดเพอปรบความคดและพฤตกรรม, ภาวะซมเศรา, ประสบการณการดแล

โรคเรอรง *คณบดคณะพยาบาลศาสตรแมคคอรมค มหาวทยาลยพายพ. อเมลล [email protected]

**กองสาธารณสขและสงแวดลอม. เทศบาลต าบลหนองปาครง. อเมลล [email protected]


Effects of Cognitive Behavioral Bibliotherapy Program on Depression and Caregiving Experiences in Caregivers of Clients with Chronic Illnesses

Wallapa Songprakun, Ph.D (Nursing)* Parichart Mapun, B.N.S**

Abstract

Objectives: To evaluate the effectiveness of Cognitive Behavioral Bibliotherapy program for depression and caregiving experience in primary caregivers of individuals with chronic illnesses.

Materials and method: The research design is a Quasi- experimental design (pretest-posttest control group design). Caregivers were randomized to an intervention (self-help manual) (n=28) or control (n=28) group. In addition, both groups also received a short weekly telephone call for eight weeks to track their progress. Participants were assessed at three time points; the outcome measures were Patient Health Questionnaire-9 (PHQ-9) and the Experience of Caregiving Inventory. A Two-way repeated measure ANOVA procedure, including between group and within-group factors, was implemented.

Results: The findings showed an apparent decrease in depression in both groups. However, the mean scores decreased rapidly in the intervention group at posttest and follow-up time points, whereas the mean scores decreased slightly in the control group at those two time point. Furthermore, there was a significant reduction in the total negative experience of caring, from baseline to post-treatment, in the intervention group participants of the self-help manual compared with the control group and treatment effects were maintained at one-month follow-up. Similarly, there was a significant improvement in the total positive experience of caring from pretest to posttest, in both the intervention group and the control group; however, these outcomes were reduced at one-month follow-up.

Conclusion: The results support that the use of Cognitive Behavioral Bibliotherapy program may be helpful in reducing depression and assist in strengthen caregivers’ positive experience as well as reducing the negative experience of caring in caregivers of individuals with chronic illnesses.

Keywords: Cognitive Behavioral Bibliotherapy program, Depression, Caregiving experiences, Chronic illnesses

*Dean of McCormick Faculty of Nursing, Payap University. E-mail: [email protected] **Nongpakhrang Subdistrict Municipality. E-mail: [email protected]



บทน า (Introduction)

โรคเรอรง (Chronic illness) หมายถง โรคทตองใชระยะเวลานานในการบ าบดรกษาทตอเนอง อาจจะนานตลอดชวต การรกษาเปนเพยงการพยงไมใหมการสญเสยการท างานของรางกายเพมมากขน โรคเรอรงมกไดแกโรคไมตดเชอ (Non-infectious disease) รวมทงโรคหรอความผดปกตทางจต จากขอมลส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (2555) รายงานขอมลจ านวนและอตราการเจบปวยของประชากรทงหมดและประชากรจงหวดเชยงใหมดวยโรคไมตดเชอมอตราเพมขน มรายงานอตราผปวยโรคเบาหวานของประเทศเพมขน ระหวางป พ.ศ. 2553 - 2555 จากอตรา 954.18 ตอแสนประชากร เปนอตรา 1,050.05 ตอแสนประชากร สวนของประชากรจงหวดเชยงใหมเพมขน ระหวาง พ.ศ. 2554-2555 จากอตรา 279.50 ตอแสนประชากร เปนอตรา 917.69 ตอแสนประชากร นอกจากนอตราผปวยโรคความดนโลหตสงของประชากรจงหวดเชยงใหมเพมขน ระหวางป พ.ศ. 2554-2555 จากอตรา 512.56 ตอแสนประชากร เปนอตรา 1,753.05 ตอแสนประชากร1

การเจบปวยดวยโรคเรอรง เปนภาวะเจบปวยทตองใชระยะเวลาตอเนองยาวนานในการรกษา ท าใหตองพงพาบคคลในครอบครว ญาตพนอง ลกหลาน เปนบคคลส าคญทรบภาระการดแลและแกไขปญหาทางสขภาพของผปวยโรคเรอรง ตองใหการสงเกตอยางใกลชด พยายามเสาะแสวงหาความรขอมลเพมเตมทเ ปนประโยชนเพอท าความเขาใจอาการของผปวย การปฏบตตอผปวยดวย ความระมดระวง รวมกบการชวยปรบเปลยนพฤตกรรมผปวย ตลอดจนการฟนฟสภาพแกผปวยดวยความอดทน ในการดแลผปวยโรคเรอรงดงกลาว อาจสงผลใหผดแลหลกหรอสมาชกในครอบครวมภาวะเหนอยลา เครยด ทอแท 2 การเจบปวยดวยโรคเรอรงสงผลกระทบทงตอตวผปวยและผดแลทงดานรางกาย และจตอารมณ ในการดแลผปวยอยางตอเนองระยะเวลานาน 3

ผดแลผปวยโรคเรอรงเปนประชาชนอกกลมทเสยงตอการเกดประสบการณทางดานลบตอตนเองและตอการดแลผปวย กอใหเกดภาวะเครยด ภาวะความเหนอยลา และภาวะสขภาพของผดแล อาจสงผลกระทบกอใหเกดความเสยงตอภาวะซมเศราของผดแลได ภาวะซมเศราเกดขนไดในผทมปญหาทางสขภาพและเจบปวยดวยโรคทางอายรกรรม จากงานวจยเรองภาวะซมเศราและการรบรในความรสกเปนภาระในการดแลผปวยโรคไตวายเรอรงทรกษาดวยการฟอกไต ผลการศกษาพบวา ทงผปวยและญาตผดแลมภาวะซมเศรา และญาตผดแลเกดความออนลาและความรสกเปนภาระใน การดแล และระดบความซมเศราของผปวยและญาต มความสมพนธเชงบวกอยางมนยส าคญทางสถตกบความรสกเปนภาระของผดแล4 ภาวะซมเศรา (Depression) เปนภาวะอารมณทแสดงออกในลกษณะเศราหมอง เบอหนาย หดห ทอแทใจ ขาดความสนใจ และความพงพอใจในการท ากจกรรมตางๆ ในชวตประจ าวนตามปกต ขาดความสนใจดานสงคม และการประกอบอาชพการงาน มองโลกในแงราย ต าหนตนเอง รสกวาตนเอง ไมมคณคา มความทกขใจมากจนคดวาไมมใครทสามารถชวยได อยาก ท ารายตนเอง ซงปจจยสงหนง เกดจากการมความคดอตโนมตทางดานลบตอตนเอง ตอสถานการณ และตอบคคลรอบขาง

การปรบกระบวนการคดและพฤตกรรมมสวนชวยลดอตราการกลบเปนซ าของภาวะซมเศรา และอาจชวยปองกนการเกดภาวะซมเศราทอาจเกดขนในอนาคตได ซงการปรบกระบวนการคดและ


พฤตกรรมสามารถใชในรปแบบของบรรณบ าบด (Bibliotherapy) เปนคมอชวยเหลอตนเองบนพนฐานหลกการปรบความคดและพฤตกรรม ทสามารถชวยใหเกดความเขาใจเกยวกบตนเอง และกระตนใหปฏบตกจกรรมเพอการสงเสรมสขภาพจตไดดวยตนเองอยางเปนอสระ ตามแนวทางทก าหนดไวในหนงสอหรอคมอ5,6 ซงเปนวธการหนงทชวยลดอตราการกลบเปนซ า และยงสามารถชวยเพมระดบความเขมแขงทางจตใจ ในการจดการกบปญหาตาง ๆ ทเกดขนในชวตประจ าวน รปแบบการใชบรรณบ าบดเพอปรบความคดและพฤตกรรมเปนการใหขอมลภาวะซมเศรา และประคบประคองผทมภาวะซมเศราและญาตผดแลใหสามารถดแลความคดและอารมณของตนเองไดตามสภาพการณทเปนจรง7

วตถประสงคของการวจย (Objectives)

1. เพอเปรยบเทยบระดบความซมเศราและคะแนนประสบการณการดแลของผดแลผปวยโรคเรอรงระหวางกลมทไดรบโปรแกรมบรรณบ าบด และกลมทไดรบการตดตอทางโทรศพทเพยงอยางเดยวหลงการทดลอง

2. เพอเปรยบเทยบระดบความซมเศราและคะแนนประสบการณการดแลของผดแลผปวยโรคเรอรงของกลมทไดรบโปรแกรมบรรณบ าบดกอนการทดลองและหลงการทดลอง

วสดและวธการ (Materials and methods)

การวจยครงนเปนการวจยกงทดลอง (Quasi- experimental design) ชนด 2 กลมวดผลกอนและหลงการทดลอง (pretest-posttest control group design) และวดระยะตดตามผล 4 สปดาหหลงการทดลอง ในผดแลผปวยโรคเรอรงทมภาวะซมเศรา

กลมทดลอง ผดแลผปวยโรคเรอรงทมภาวะซมเศราทสมครใจเขารวมโครงการรายบคคลจะใชคมอชวยเหลอตนเองส าหรบผมภาวะซมเศราเพอปรบความคดและพฤตกรรม รวมกบการตดตอทางโทรศพท 8สปดาหละครงๆ ละ 5 นาท เพอตดตามสอบถามความกาวหนาในการดแลตนเองเกยวกบประสบการณการดแล และการใชคมอชวยเหลอตนเอง

กลมควบคม ผดแลผปวยโรคเรอรงทมภาวะซมเศราทสมครใจเขารวมโครงการแตละคนจะไดรบการตดตอทางโทรศพทสปดาหละครงๆ ละ 5 นาท เพอเปนการตดตามสอบถามความกาวหนาในการดแลตนเองเกยวกบประสบการณการดแล ประชากรและการคดเลอกกลมตวอยาง

ประชากรกลมเปาหมาย ผดแลผปวยโรคเรอรงทมารบการรกษา ป พ.ศ. 2558 ทศนยสงเสรมสขภาพเทศบาลต าบลหนองปาครง เปนผดแลทมภาวะซมเศราระดบเลกนอยถงปานกลาง

กลมตวอยางในการศกษาครงน ไดจากการสมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง จ านวน 56 คน โดยเกณฑการคดเลอกผเขารวมการวจย (Inclusion criteria) มดงน


- เปนผดแลผปวยโรคเรอรงทรบการรกษาทโรงพยาบาลเทศบาลต าบลหนองปาครงซงเปนผดแลหลกมามากกวา 6 เดอน

- เปนผดแลทมระดบความซมเศราระหวาง 9-15 ตามแบบวดระดบความซมเศรา PHQ9 ของมาโนช เลาตระกล, สธดา สมฤทธ และ รตนา สายพาณชย (2551)

- ไมมประวตปญหาทางพฒนาการและ/หรอการเจบปวยดวยโรคทางจต - อาย 18 ปขนไป - สามารถอานและเขยนภาษาไทยได จากนนคดเลอกกลมตวอยางโดยการสมอยางงาย (Simple random sampling) โดยการจบ

สลากเพอลดความล าเอยงในการคดเลอกกลมตวอยางเขารวมในกลมควบคม จ านวน 28 คน หรอ กลมทดลอง จ านวน 28 คน ซงจ านวนดงกลาวไดจากตารางการวเคราะหพลงการทดสอบ (Power analysis) ทระดบความมนยส าคญทระดบ .05 อ านาจการทดสอบ (power)ท 0.80 และ ขนาดอทธพล (effect size) ทระดบ 0.77 (การศกษาของ Gregory, Canning, Lee, & Wise (2004) เรอง Cognitive Bibliotherapy for Depression: A Meta-Analysis ค านวณคาeffect size ไดทขนาด 0.77) 5 เครองมอทใชในการวจย 1. เครองมอทใชในการทดลอง

การศกษาครงนใชคมอชวยเหลอตนเองเพอปรบกระบวนการคด และพฤตกรรมส าหรบผทมภาวะซมเศรา (Good Mood Guide: A self-help manual for depression) ซงพฒนาขนโดย Life Line South Coast (NSW) ประเทศออสเตรเลย8 ซงผวจยไดรบอนญาตใหแปลและดดแปลงเปนภาษาไทย ใชกบโครงการวจยผปวยซมเศราในประเทศไทย 9,10,11 ส าหรบการวจยครงนผวจยไดจดแบงเนอหาสาระจากคมอเดม 8 บทใหเปน 8 เลม เพอความสะดวกและเหมาะสมในการน ามาใชในผดแลทมภาวะซมเศราในประเทศไทย

2. โปรแกรมบรรณบ าบดเพอปรบความคดและพฤตกรรม เปนการใชคมอชวยเหลอตนเอง 8 เลม ใชเวลาเลมละ 1 สปดาห รวมระยะเวลา 8 สปดาห โดยอาสาสมครกลมทดลองจะรบผดชอบอานท าความเขาใจ ท ากจกรรมและปฏบตตนตามค าแนะน าในคมอ และประเมนระดบภาวะซมเศราและความทกขทรมานทางใจของตนเองพรอมบนทกลงในคมอแตละเลม รวมกบการชแนะแนวทางการใชคมอในแตละสปดาหเปนรายบคคลทบาน และการตดตอดานการดแลตนเองเมอเกดภาวะซมเศรา ผานทางโทรศพทสปดาหละ 1 ครง ๆ ละ ประมาณ 5 นาท โดยทมผวจยจ านวน 3 คน ซงมการก าหนดแนวค าถามในการตดตอทางโทรศพทใหทมวจยเปนไปในทางเดยวกน พรอมทงมการอภปรายรวมกนเปนระยะอยางตอเนอง

3. เครองมอทใชในการรวบรวมขอมล 1) แบบสอบถามขอมลสวนบคคลส าหรบอาสาสมครทเปนผดแล 2) แบบวดระดบความซมเศรา (Patient Health Questionnaire-9: PHQ-9)จ านวน 9

ขอค าถามแตละขอค าถามม 4 ระดบคะแนนตงแต ไมมเลย (คะแนน=0) มบางวนไมบอย (คะแนน=1)


มคอนขางบอย (คะแนน=2) และมเกอบทกวน (คะแนน=3) โดยมคาคะแนนรวมตงแต 0 ถง 27 คะแนน 3) แบบสอบถามประสบการณของผดแล (Experience of Caregiving Inventory:

ECI)12 ตามแนวคดแบบแผนการเผชญความเครยดของลาซาลส แปลเปนฉบบภาษาไทยโดย วลลภา

ทรงพระคณ ( 2551) จ านวน 66 ขอค าถาม ลกษณะค าตอบเปนแบบมาตรประมาณคา 5 ระดบ 0 =

ไมเคยเลย 1= นอยครงมาก 2= เคยเปนบางครง 3= เคยบอยๆ และ 4= เคยเกอบตลอดเวลา

ประกอบดวยองคประกอบยอย 10 subscale แบงเปนประสบการณทางดานลบ 8 subscale และ

ประสบการณทางดานบวก 2 subscale

การพทกษสทธของกลมตวอยาง งานวจยน ไดร บอนมตด าเนนงานวจยในมนษยจากคณะกรรมการจรยธรรมการวจย คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม ซงคณะกรรมการมมตเหนชอบใหด าเนนการวจยในขอบเขตทเสนอได อนมต ณ วนท 13 กรกฎาคม 2558 การรวบรวมขอมล

การเกบรวบรวมขอมลประสบการณการดแล จากกลมตวอยางทงกลมทดลองและกลมควบคมโดยเกบรวบรวมขอมลทบานเปนรายบคคล จ านวน 3 ครง ระยะกอนการทดลอง (สปดาหแรก) ระยะหลงการทดลองทนท (สปดาหท 8-9) และระยะตดตาม 4 สปดาหหลงการทดลอง (สปดาหท 12-13) เกบรวบรวมขอมลโดยทมนกวจย จ านวน 3 คน ซงมการจดสรรโดยผวจยใหท าการรวบรวมขอมลรายบคคลอยางตอเนองจากอาสาสมครแตละคนตลอดระยะเวลาของการรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมล จากการศกษาครงน ขอมลทรวบรวมไดน ามาวเคราะหโดยใชโปรแกรมส าเรจรปโดยใชส ถต เชงพรรณนา เพอวเคราะหความถ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน วเคราะหปจจยหลก 2 ปจจย คอระดบความซมเศรา และคะแนนประสบการณการดแล ตลอดจนวเคราะหความแตกตางระยะเวลา 3 ครง คอระยะกอนการทดลองระยะ หลงการทดลองทนท และระยะตดตาม 4 สปดาหหลงการทดลอง ซงเปรยบเทยบทงความแตกตางภายในกลม และความแตกตางระหวางกลมทดลองและกลมควบคม โดยใชสถตวเคราะหความแปรปรวนแบบสองทางทมการวดซ า Two-way repeated measures ANOVA


ผลการวจย (Results)

1. ขอมลสวนบคคลของกลมตวอยาง กลมตวอยางทงหมดจ านวน 56 คน สมอยางงายจบสลากเขากลมทดลองจ านวน 28 คน และ

กลมควบคมจ านวน 28 คน ผลการศกษาพบวาทงกลมทดลองและกลมควบคมไมแตกตางกนดานปจจยสวนบคคล ดงแสดงในตารางท 1

ตารางท 1 ขอมลสวนบคคล

ขอมลสวนบคคล รวม N=56 n (%)

กลมทดลอง (n=28)

กลมควบคม (n=28)

สถต p value

n % n % เพศ ชาย หญง

10 (17.9) 46 (82.1)

3 25

10.7 89.3

7 19

25.0 75.0

2

.16

สถานภาพสมรส โสด สมรส

13 (23.3) 33 (58.9)

6 17

21.4 60.7

7 16

25.0 57.1

2

.08

หยา 4 (7.1) 4 14.3 0 0.0

หมาย แยกกนอย

4 (7.1) 2 (3.6)

0 1

0.0 3.6

4 1

14.3 3.6

ระดบการศกษาสงสด ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย ประกาศนยบตร ปรญญาตร ปรญญาโท

25 (44.6) 11 (19.6) 8 (14.3) 2 (3.6)

9 (16.1) 1 (1.8)

9 8 4 2 5

0

32.1

28.6 14.3 7.1

17.9 0.0

16 3 4 0 4 1

57.1 10.7 14.3 0.0 14.3 3.6

2

.20

สถานภาพปจจบน ก าลงศกษา ท างาน เกษยณอาย แมบาน วางงาน

1 (1.8) 39 (69.6) 3 (5.4) 9 (16.1) 4 (7.1)

0 19 1 6 2

0.0 67.9 3.6 21.4 7.1

1 20 2 3 2

3.6

71.5 7.1

10.7 7.1

2

.80

อาย (ป) เฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน คาต าสด คาสงสด

48.23 13.46 24.00 77.00

M

48.57

SD

12.91

M

47.89

SD 14.22

t-test

.40


2. ขอมลภาวะซมเศราของกลมตวอยาง จากการศกษาพบวาคาเฉลยคะแนนความซมเศราของกลมตวอยางทงสองกลมในกลม

ทดลองและกลมควบคมมลดลงในระยะหลงการทดลองทนท และลดลงเลกนอยในระยะตดตามผล 4 สปดาหหลงการทดลอง อยางไรกตามในกลมทดลองมระดบการลดลงของคาเฉลยคะแนนความซมเศราทมากกวากลมควบคมทงในระยะหลงการทดลองทนท และในระยะตดตามผล 4 สปดาหหลงการทดลอง ดงแสดงในแผนภาพท 1 แผนภาพท 1 คาเฉลยคะแนนความซมเศราของกลมทดลองและกลมควบคมในระยะกอนการทดลอง

ระยะ หลงการทดลองทนท และระยะตดตามผล 4 สปดาห

จากผลการวเคราะหความแปรปรวนแบบวดซ า (Two-way repeated measure ANOVA) ในการเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนความซมเศราระหวางกลมทดลองและกลมควบคม และคาเฉลยคะแนนระหวางระยะกอนการทดลอง ระยะหลงการทดลองทนท และระยะตดตามผล 4 สปดาหหลง การทดลอง พบวามความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต เมอเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยคะแนนความซมเศราของผดแลโดยใชวธการ Bonferroni method เพอเปรยบเทยบรายค พบวา กลมทดลองมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตระหวาง ระยะกอนการทดลอง ระยะหลง การทดลองทนท และระยะตดตามผล 4 สปดาหหลงการทดลอง ส าหรบกลมควบคมพบวาม ความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตระหวางคาเฉลยคะแนนความซมเศราของผดแล ระหวางระยะกอนการทดลองและระยะตดตามผล 4 สปดาหหลงการทดลองเทานน ดงแสดงในตารางท 2


ตารางท 2 เปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลยคะแนนความซมเศราระหวางกลมทดลองและกลมควบคมเปนรายค ระหวางระยะกอนการทดลอง ระยะหลงการทดลองทนท และระยะตดตามผล 4 สปดาหหลงการทดลอง

ความซมเศราของผดแล

Mean (SD) p-value กอน

การทดลอง (1)

หลง การทดลอง

(2)

ตดตามผล 4 สปดาห

(3)

(1)และ(2) (1)และ(3) (2)และ(3)

กลมทดลอง 10.82 6.25 3.25 .001 .000 .002 (5.00) (3.31) (3.17)

กลมควบคม 10.57 7.89 6.46 .070 .001 .280 (5.70) (4.39) (2.82)

3. ขอมลประสบการณการดแลผปวยโรคเรอรงของกลมตวอยาง

3.1 ประสบการณการดแลทางดานบวก จากการศกษาพบวา คาเฉลยคะแนนรวมประสบการณการดแลทางดานบวกของกลม

ตวอยางทงสองกลมในกลมทดลองและกลมควบคมมคาเฉลยคะแนนเพมขนในระยะหลงการทดลองทนท แตพบวาคาเฉลยคะแนนรวมประสบการณการดแลทางดานบวกของทงสองกลมลดลงในระยะตดตามผล 4 สปดาหหลงการทดลอง อยางไรกตามในกลมทดลองมระดบการเพมขนของคาเฉลยคะแนนรวมประสบการณการดแลทางดานบวกทมากกวากลมควบคมในระยะหลงการทดลองทนท และคาเฉลยคะแนนในระยะตดตามผล 4 สปดาหหลงการทดลองในระดบสงกวากลมควบคม

จากผลการวเคราะหความแปรปรวนแบบวดซ า (Two-way repeated measure ANOVA) ในการเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนรวมประสบการณการดแลทางดานบวกระหวางกลมทดลองและกลมควบคม และคาเฉลยคะแนนระหวางระยะกอนการทดลอง ระยะหลงการทดลองทนท และระยะตดตามผล 4 สปดาหหลงการทดลอง พบวามความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต เมอเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยคะแนนรวมประสบการณการดแลทางดานบวกของผดแลของกลมทดลองและกลมควบคมโดยใชวธการ Bonferroni method เพอเปรยบเทยบรายค พบวากลมทดลองมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตระหวาง ระยะกอนการทดลอง และระยะหลงการทดลองทนท นอกจากนพบความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตระหวางระยะหลงการทดลองทนท และระยะตดตามผล 4 สปดาหหลงการทดลอง แตไมพบความแตกตางระหวางระยะกอนการทดลอง และระยะตดตามผล 4 สปดาหหลงการทดลอง ส าหรบกลมควบคมพบวาไมมความแตกตางระหวางคาเฉลยคะแนนรวมประสบการณการดแลทางดานบวกของผดแล ระหวางระยะกอนการทดลอง ระยะหลงการทดลองทนท และระยะตดตามผล 4 สปดาหหลงการทดลอง ดงแสดงในตารางท 3


ตารางท 3 เปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนรวมประสบการณการดแลทางดานบวกระหวางกลมทดลองและกลมควบคม ระหวางระยะกอนการทดลอง ระยะหลงการทดลองทนท และระยะตดตามผล 4 สปดาหหลงการทดลอง





(2)


(3)

(1)และ(2) (1)และ(3) (2)และ(3)

กลมทดลอง 29.71 39.82 33.00 .000 .533 .014 (7.07) (9.74) (7.93)

กลมควบคม 26.36 28.54 25.43 .779 1.00 .556 (7.26) (6.23) (11.91)

3.2 ประสบการณการดแลทางดานลบ จากการศกษาพบวา คาเฉลยคะแนนรวมประสบการณการดแลทางดานลบของกลม

ตวอยางทงสองกลมในกลมทดลองและกลมควบคมมคาเฉลยคะแนนลดลงในระยะหลงการทดลองทนท และลดลงอยางตอเนองในระยะตดตามผล 4 สปดาหหลงการทดลอง แตอยางไรกตามในกลมทดลองมการลดลงของคาเฉลยคะแนนรวมประสบการณการดแลทางดานลบทมากกวากลมควบคมทงในระยะหลงการทดลองทนท และระยะตดตามผล 4 สปดาหหลงการทดลอง

จากผลการวเคราะหความแปรปรวนแบบวดซ า (Two-way repeated measure ANOVA) ในการเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนรวมประสบการณการดแลทางดานลบระหวางกลมทดลองและกลมควบคม และคาเฉลยคะแนนระหวางระยะกอนการทดลอง ระยะหลงการทดลองทนท และระยะตดตามผล 4 สปดาหหลงการทดลอง พบวามความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต เมอเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยคะแนนรวมประสบการณการดแลทางดานลบของผดแลของกลมทดลองและกลมควบคมโดยใชวธการ Bonferroni method เพอเปรยบเทยบรายค พบวากลมทดลองมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตระหวาง ระยะกอนการทดลอง และระยะหลงการทดลองทนท และระยะตดตามผล 4 สปดาหหลงการทดลอง ส าหรบกลมควบคมพบวาไมมความแตกตางระหวางคาเฉลยคะแนนรวมประสบการณการดแลทางดานลบของผดแล ระหวางระยะกอนการทดลอง ระยะหลงการทดลองทนท และระยะตดตามผล 4 สปดาหหลงการทดลอง ดงแสดงในตารางท 4


ตารางท 4 เปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนรวมประสบการณการดแลทางดานลบระหวางกลมทดลองและกลมควบคม ระหวางระยะกอนการทดลอง ระยะหลงการทดลองทนท และระยะตดตามผล 4 สปดาหหลงการทดลอง





(2)


(3)

(1)และ(2) (1)และ(3) (2)และ(3)

กลมทดลอง 76.21 54.61 34.96 .001 .000 .010 (24.93) (28.73) (26.18)

กลมควบคม 75.57 71.61 67.93 1.00 .793 1.00 (28.73) (30.45) (21.16)

วจารณ (Discussion)

จากผลการศกษาผดแลผปวยโรคเรอรงภายหลงเขารวมโปรแกรมบรรณบ าบดเพอการปรบความคดและพฤตกรรมรวมกบการรบการตดตอทางโทรศพทสปดาหละครงพบวาคาเฉลยคะแนนความซมเศราลดลงในระยะหลงการทดลองทนท และลดลงอกเลกนอยในระยะตดตาม 4 สปดาหหลง การทดลอง ซงสอดคลองกบการศกษาของ Songprakun,& Mccann. (2012) ซงศกษาผลของคมอชวยเหลอตนเองเพอปรบความคดและพฤตกรรมตอการลดระดบความซมเศรา พบวาผทมภาวะซมเศราระดบปานกลางมระดบความซมเศราลดลงระยะหลงการทดลอง และระยะตดตามผล 4 สปดาหหลง การทดลอง10 และสอดคลองการการศกษาของ Phipp, et al. (2004) ซงศกษาผลของการใชการบ าบดดวยคมอชวยเหลอตนเองเปรยบเทยบการใชคมอรวมกบการใชโทรศพท 5 นาท และรวมกบการใชโทรศพทเพอการชวยเหลอในการใชคมอ ผลการวจยพบวากลมตวอยางทไดรบการโทรศพท 5 นาท และกลมตวอยางทไดรบการใชคมอชวยเหลอตนเองรวมกบการไดรบการสนบสนนชวยเหลอในการใชคมอ มระดบคะแนนความซมเศราทนอยกวากลมทใชคมอเพยงอยางเดยว 8 นอกจากนผลการศกษายงสอดคลองกบการศกษาของ ภญโญ อสรพงศ ดาราวรรณ ตะปนตา กชพงศ สารการ และเสาวลกษณ ลงการพนธ ทศกษาผลของโปรแกรมบ าบดตามแนวคดการปรบเปลยนความคดและพฤตกรรมตอภาวะซมเศราของผดแลเดกออทสตก พบวาโปรแกรมดงกลาวสามารถชวยลดภาวะซมเศราในผดแลได 13

นอกจากนผลการศกษาครงน พบวามคาเฉลยคะแนนรวมประสบการณการดแลทางดานลบลดลงจากระยะกอนการทดลอง และลดลงอยางตอเน องในระยะตดตาม 4 สปดาหหลงการทดลอง โดยมการลดลงของคาเฉลยคะแนนรวมประสบการณการดแลทางดานลบทมากกวาทงในระยะหลงการทดลองทนท และระยะตดตามผล 4 สปดาหหลงการทดลอง เมอเทยบกบผดแลกลมควบคมทไดรบการตดตอทางโทรศพทสปดาหละครงเพยงอยางเดยว นอกจากนพบวา คาเฉลยคะแนนรวมประสบการณการดแลทางดานบวกของกลมตวอยางทงกลมทดลองและกลมควบคมมคาเฉลยคะแนนเพมขนในระยะหลงการ


ทดลองทนท แตพบวาคาเฉลยคะแนนรวมประสบการณการดแลทางดานบวกของทงสองกลมลดลงในระยะตดตามผล 4 สปดาหหลงการทดลอง อยางไรกตามในกลมทดลองมระดบการเพมขนของคาเฉลยคะแนนรวมประสบการณการดแลทางดานบวกทมากกวากลมควบคมในระยะหลงการทดลองทนท และคาเฉลยคะแนนในระยะตดตามผล 4 สปดาหหลงการทดลองในระดบสงกวากลมควบคม ซงสอดคลองกบการศกษาของ Mccann, Songprakun, &Stephenson ( 2 0 1 5 ) ทศกษาผลของคมอการชวยเหลอตนเองในการเพมประสบการณการดแลของผดแลผปวยโรคซมเศรา พบวา ผดแลมคาเฉลยคะแนนรวมประสบการณทางดานลบลดลงในระยะหลงการทดลองและระยะตดตามในระดบทมากกวากลมควบคม ในขณะทผดแลมคาเฉลยคะแนนรวมประสบการณทางดานบวกเพมขนทงหลงการทดลองและระยะตดตามในระดบทมากกวากลมควบคม 14 นอกจากนยงสอดคลองกบการศกษาของ Eckshtain and Gaynor’s (2012) ทศกษาเกยวกบการปรบความคดและพฤตกรรมและสมพนธภาพระหวางมารดาและเดกทมภาวะซมเศรา พบวาสมพนธภาพระหวางมารดาและเดกทมภาวะซมเศรามคะแนนเฉลย ทสงขน และชวยลดภาวะเครยดของมารดาในการดแลเดกระหวางไดรบการรกษา 15

ทงนอาจเนองมาจากการทผดแลไดรบการบ าบดทเหมาะสมเชนเดยวกบการศกษาครงนทผดแลไดใชโปรแกรมบรรณบ าบดเพอปรบความคดและพฤตกรรม สงผลใหผดแลมศกยภาพในการปรบเปลยนความคดและพฤตกรรม สามารถตอบสนองดานรางกายและจตอารมณของผปวยโรคเรอรงทดแลอยไดอยางเหมาะสม อกทงสามารถปรบตวกบบทบาทของผดแลผปวยโรคเรอรงได ท าใหลดระดบของความซมเศรา อาจชวยใหผดแลเพมประสบการณทางดานบวกและลดประสบการณทางดานลบในการดแลผปวยโรคเรอรง ซงเปนสงทส าคญมากเนองจากประสบการณการดแลทางดานบวกจะชวยพฒนาทกษะการเผชญปญหาแกผดแล 16 ในทางกลบกนประสบการณการดแลทางดานลบของผดแลจะสงเสรมใหเกดการต าหนตนเองในการดแลผเจบปวย 17 อาจกอใหเกดภาวะวกฤตในสมพนธภาพระหวางผดแลและผเจบปวย จะเหนไดวาคมอการดแลตนเองเพอปรบความคดและพฤตกรรมจากการศกษาครงน อนประกอบดวยแนวทางและกจกรรมการสนบสนนชวยเหลอ ทสามารถชวยเพมประสบการณการดแลทางบวกใหแกผดแลซงอาจสงผลใหผดแลมศกยภาพในการเผชญกบปญหาอปสรรคในการดแลผปวยโรคเรอรงได

สรป (Conclusion)

โปรแกรมบรรณบ าบดเพอปรบความคดและพฤตกรรมอาจมสวนชวยลดภาวะซมเศรา ตลอดจนชวยเพมประสบการณทางดานบวก และชวยลดประสบการณทางดานลบของผดแลผปวยโรคเรอรงได ซงอาจใชเปนแนวทางในการน าโปรแกรมบรรณบ าบดเพอการปรบความคดและพฤตกรรมไปใชเพอดแลตนเองเมอเกดภาวะซมเศรา และชวยเพมประสบการณการดแลดานบวกทเหมาะสมส าหรบผดแลผปวยโรคเรอรงในระดบโรงพยาบาล และในชมชนตอไป


กตตกรรมประกาศ (Acknowledgements) การวจยนส าเรจไดดวยความกรณายงจากผทรงคณวฒทกทาน ขอขอบคณ Life Line South Coast ประเทศออสเตรเลยทอนญาตใหน าคมอแปลเปนฉบบภาษาไทย ขอขอบคณศนยสงเสรมสขภาพเทศบาลหนองปาครงพรอมเจาหนาท ตลอดจนอาสาสมครทกทานทใหความรวมมออยางดยงในการวจยครงน

References

1. Thai Health Promotion Foundation.Thai health report 2012 [online]. 2012. Available from: http://www.thaihealth.or.th/ partner/ books_rec/29302 [2013 Oct 21].

2. Research and Chronic illnesses Unit of Boromarajonani College of Nursing, Chiangmai. Assessment and self care for chronic illnesses caregivers [online]. 2012. Available from: http://www.bcnc.ac.th/web56/ingroup/ files/ vijai/ yoursele_2.pdf [2013 Nov 11].

3. Vaingankar JA, Subramaniam M, Abdin E, He VY, Chong SA. “How much can i take?”:

predictors of perceived burden for relatives of people with chronic illness. Ann

Acad Med Singapore 2012;41:212-20.

4. Arechabala MC, Catoni MI, Palma E, Barrios S. Depression and self-perceived burden of care by hemodialysis patients and their caregivers. Rev Panam Salud Publica (2011);30(1):317-25.

5. Gregory RJ, Canning SS, Lee TW, Wise JC. Cognitive bibliotherapy for depression: a meta-analysis. Prof Psychol Res Pr 2004;35(3):275-80.

6. Jorm AF, Christensen H, Griffiths KM, Rodgers B. Effectiveness of complementary and self-help treatments for depression. MJA 2002;176:84-95.

7. Campbell LF, Smith TP. Integrating self-help books into psychotherapy. J Clin Psychol 2003;59(2):177-86.

8. Phipps AB, Eldelman S, Perkin DP, Barisic ML, Deane FP, Gould GV. The good mood guide: a self-help manual for depression. 2nded. Wollongong, NSW: Lifeline South Coast (NSW); 2004.

9. Songprakun W, McCann TV. Effectiveness of a self-help manual on the promotion of resilience in individuals with depression in Thailand: a randomised controlled trial. BMC Psychiatry 2012;12:1-10.


10. Songprakun W, McCann TV. Evaluation of a cognitive behavioural self-help manual for reducing depression: a randomized controlled trial. J Psychiatr Ment Health Nurs 2012;19:647-53.

11. Songprakun W, McCann TV. Evaluation of a bibliotherapy manual for reducing psychological distress in people with depression: a randomized controlled trial. J Adv Nurs 2012;68:2674-84.

12. Szmukler GI, Burgess P, Herrman H, Benson A, Colusa S, Bloch S. Caring for relatives with serious mental illness: the development of the ‘Experience of Caregiving Inventory’. Social Psychiatry & Psychiatric Epidemiology 1996;31:137-48.

13. Itsarapong P, Thapinta D, Sarakan K, Langgapin S. Effect of Cognitive Behavioral Therapy Program on depression among caregivers of autistic children in Rajanagarindra Institute of Child Development, Chiang Mai Province: Chiangmai: Rajanagarindra Institute of Child Development; 2011.

14. Mccann TV, Songprakun W, Stephenson J. A randomized controlled trial of guided self-help for improving the experience of caring for carers of clients with depression. J Adv Nurs 2015;00(0),000–000.doi:10.1111/jan.12624.

15. Eckshtain D, Gaynor ST. Combining individual cognitive behaviour therapy and caregiver-child sessions for childhood depression: an open trial. Clinical Child Psychology and Psychiatry 2012;17(2):266–83.

16. Cotton SM, McCann TV, Gleeson JF, Crisp K, Murphy BP, Lubman DI. Coping strategies in carers of young people with a first episode of psychosis. Schizophrenia Research 2013;146(1–3):118–24.

17. Cuijpers P, Donker T, Straten A, Li J, Andersson G. Is guided self-help as effective as face-to-face psychotherapy for depression and anxiety disorders? A systematic review and meta-analysis of comparative studies. Psychological Medicine 2010;40:1943–57.


แนวคดและพฤตกรรมเชงจรยธรรมของเยาวชนทผานการบรรพชาสามเณร ภาคฤดรอนในเขตการปกครองคณะสงฆภาค 7

พระครสมหสปรชา ทพยรกษ, รป.ม.*

บทคดยอ วตถประสงค : ศกษาแนวคดและพฤตกรรมเชงจรยธรรมของเยาวชนทผานการบรรพชาสามเณรภาค ฤดรอน วสดและวธการ

การวจยครงนการส ารวจภาคตดขวาง เกบขอมลเบองตนโดยใชแบบสอบถามสวนบคคลและแบบบนทกพฤตกรรมเชงจรยธรรมในกลมเยาวชนทผานการบรรพชาสามเณรในโครงการบรรพชาสามเณรภาคเรยนฤดรอนทก าลงศกษาในระดบชนมธยมศกษาประจ าจงหวด ในชวงป พ.ศ. 2550 – 2557 ในเขตการปกครองสงฆภาค 7 ไดแก จงหวด เชยงใหม ล าพน และแมฮองสอน โดยผวจยเกบแบบเจาะจง (purposive sample) รวมทงสน 5 โรงเรยน แบงเปนจ านวนครประจ าชน 22 คนและจ านวนนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน 202 คน ในการวจยเชงคณภาพนนผวจยใชวธเกบขอมลจากการสงเกตอยางไมเปนทางการและการสนทนากลม (Focus Group) สถตทใชการการวเคราะหขอมลพนฐานของกลมตวอยาง ไดแก คาเฉลย รอยละ และวเคราะหปจจยทสงผลตอแนวคดและพฤตกรรมเชงจรยธรรม ดวย Pearson Correlation Coefficient ผลการศกษา

พบวา แนวคดและพฤตกรรมเชงจรยธรรมของเยาวชนทผานการบรรพชาสามเณรภาคฤดรอนอยในระดบมากทกองคประกอบ คอ การมจตส านกทด การเหนคณคาทางศาสนา วฒนธรรมและประเพณ การมมมมองส าหรบอนาคต และการเหนคณคาในตนเอง ตามล าดบ ปจจยทมความสมพนธตอแนวคดและพฤตกรรมเชงจรยธรรมของเยาวชนไดแก ดานกจกรรมในการบรรพชาสามเณร (r =.850) รองลงมาไดแก ดานเนอหาหลกสตรการอบรม (บรรพชาสามเณร) (r =.837) ดานการสนบสนนของ พอแมผปกครอง (r =.757) และดานประสบการณของเยาวชน (กอนบรรพชา) (r =.505) ตามล าดบ สรป แนวคดและพฤตกรรมเชงจรยธรรมของเยาวชนทผานการบรรพชาสามเณรภาคฤดรอนอยในระดบมากทกดานและปจจยทมผลมากทสดคอ กจกรรมในการบรรพชา ค าส าคญ : แนวคด พฤตกรรมเชงจรยธรรม การบรรพชา สามเณรภาคฤดรอน เขตการปกครองคณะสงฆภาค 7

*วดหนองหนาม ต าบลหนองหนาม อ าเภอเมอง จงหวดล าพน. อเมลล [email protected]


Concept and Ethical Behavior of the Youths Undergone the Summer Novice Ordination in an Area of the Jurisdiction of Ecclesiastical Organization

(the Sangha Government) Region 7

Phrakhru Samusupricha Tippayarak, M.P.A.*

ABSTRACT

Objectives: To study factors that influenced to concept and ethical behavior of the youths undergone the summer novice ordination.

Material and means: This study is a cross-sectional survey. This research was designed to study the youths currently enrolled at the Provincial Matthayom Suksa School, who have undergone the summer novice ordination in an area of the Jurisdiction of Ecclesiastical Organization Region 7, which includes the provinces of Chiang Mai, Lamphun, and Mae Hong Son, during the period of B.E.2550-2557. The researcher collected purposive sampling data totally from five schools, where 22 teachers and 202 middle school students were selected. The statistics were analyzed data by means of basic statistics consisting of mean, percentage for Describe basics data of youths currently enrolled. For analyzed factors that influenced to Concept and Ethical Behavior of the Youths with the Pearson Correlation Coefficient.

Results: It was found that the concept and ethical behavior of the youths undergone the summer novice ordination was rated at a high level, they were endowed with: positive conscience, realizing the value of religion, culture and traditions, viewpoint towards the future, and perceiving self-value, respectively. In view of the factors related to the concept and ethical behavior of the youths undergone the summer novice ordination,the first was an activity in the novice ordination (r = .850), followed by the subject-matter of moral training program (novice ordination) (r = .837), the support of parents (= .757), the experience of the youths (before ordination) (= .505), respectively.

Conclusion:The concept and ethical behavior of the youths who undergone the summer novice ordination exercised influence on the ethical behavior was rated at high level.Factors that influenced most was an activity in the novice ordination.

Key Words: Concept, Ethical behavior, Ordination, Summer novice, Sangha government region 7 *Watnongnam, Muang District, Lamphun Province. E-mail: [email protected]


บทน า

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตตงแตฉบบท 8 (พ.ศ.2540-2544) จนถงฉบบท 11 (2555–2559) ก าหนดให “คน”เปนศนยกลางในการพฒนา รฐบาลไดมการก าหนดเปนนโยบายทางดานสงคมและแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555 – 2559) ใหศาสนา มบทบาทน าในการรวมเทดทนสถาบนหลกชาต ศาสนา พระมหากษตรยและระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยเปนประมขใหการอปถมภคมครอง ศาสนาอนๆรวมทงสงเสรมความเขาใจอนดและสมานฉนทระหวางศาสนกชนของทกศาสนา 7

นบตงแตอดตคณะสงฆมสวนรวมในการพฒนาสงคมไทยมาโดยตลอดในระดบชมชน ทองถน โดยน าพระพทธศาสนามาใชในการพฒนาเยาวชนไทยใหเปนคนด มคณธรรมและจรยธรรมทพงปรารถนาในสงคม วดมบทบาททเกยวของกบวถชวตของคนไทย ศนยศกษาพระพทธศาสนาวนอาทตยเปนองคกรทางพระพทธศาสนาหนงในชมชนทพระสงฆจดตงขนเพอเปนแหลงปลกฝงคณธรรมจรยธรรมแกเดก เยาวชนและประชาชนมความใกลชดพระพทธศาสนา นบเปนอบายวธเชงปฏบตการทดย ง อยางหนงในสงคมปจจบน เพราะสามารถชกน าเดกและเยาวชนเขาสรมเงาพระพทธศาสนา เพอการศกษาอบรมบมนสยและสรางจตส านกใหเหนคณคาของพระพทธศาสนา เพอรกษาพระพทธศาสนาใหด ารงมนคงอยได ซงในปจจบนกรม การศาสนาจงไดสงเสรมโครงการบรรพชาสามเณรภาคฤดรอน ซงเรมตน โดยหลวงตาโสบน โสปาโกโพธ เจาอาวาสวดพทธเมตตาสวางรงษ อ.บรบอ จ.มหาสารคาม ชวงปลายป พ.ศ. 2510 จากปญหาเดกเกเรมาฝกอบรมปฏบตธรรม แตท าไดระยะหนงเดกกจะเรมหดหายไปบางจงเปลยนความคดวา “ถาจบเดกบวชเณร หรอใสเครองแบบสเหลอง นาจะปองกนการหลบหนได” ดงน น จงขออนญาตผปกครองซงไดร บความรวมมอเปนอยางด ขณะเดยวกน กไดรบความรวมมอจากขาราชการคร ผลจากการบวชครงแรกไดเลอกเดกทเกเรมาอยกลมเดยวกนและใชหวหนากลมดแลกนเอง โดยมพเลยง คร รวมทงผปกครองรวมดแลอกชนหนง สวนทพก ไดกางกลดเปนกลมๆ คลายๆกบการเขาคายลกเสอ สวนกจวตรประจ าวนนน เรมจากการบณฑบาตในตอนเชา สวดมนต วปสสนากรรมฐาน ทงน ไดอยส านกเพยง 3 วนเทานน หลงจากนนกออกเดนธดงค ไปพก ตามวดตามปาชา ตามโรงเรยนตางๆ รวมทงบรเวณใกลเคยง เมอไปถงทใดกจะพฒนาสถานทนนๆ โดยเฉพาะเรองความสะอาดในทสดไดชอวา“สามเณรพฒนา”1

ซงโครงการสวนใหญ มกจะมวตถประสงคเพอใหเยาวชนไดใชเวลาวางใหเปนประโยชน เพอสงเสรมและพฒนาคณธรรมจรยธรรม และศลธรรมใหกบเยาวชน และเพอเปนการสงเสรมประเพณ การบรรพชา สวนการจดการศกษาอบรมถอวาเปนหวใจส าคญททางวดจดโครงการตองจดการศกษาอบรมใหผบรรพชาไดปฏบตศาสนกจตามระเบยบของวดนนๆ ตามระยะทก าหนดไว ทงน หลกสตรส าหรบผบวชระยะสนคอ 30 วน และระหวางการอบรมจะไดรบความรวมมอจากหลายหนวยงาน 2

จากโครงการบรรพชาสามเณรทกลาวมานน อยางไรกด พบวามตวอยางของบคคลส าคญหลายๆทานทสมยเดกเคยผานการบรรพชาสามเณรและเรมเรยนร ศกษาหลกธรรมค าสอนของ


พระพทธศาสนาจน กระทงอปสมบทเปนพระสงฆทมชอเสยงเปนทเคารพเลอมใสศรทธา ไดแก พระพรหมคณาภรณ (ป.อ.ปยตโต) 10 พระมหาวฒชย วชรเมธ 12 พระมหาสมปอง 5 เปนตน

จากประวตของบคคลส าคญของพระพทธศาสนาในประเทศไทยทกลาวมานน สรปไดวา การบรรพชาสามเณร เปนจดเรมตนของการศกษาพระธรรม ค าสงสอนตามแนวพระพทธศาสนาซงสอดคลองกบขาวเชญชวนเพอการประชาสมพนธใหเยาวชนบรรพชาสามเณรฤดรอนถวาย “ในหลวง”2

ทวา การทพอแมผปกครองน าบตรหลานเขารบการบรรพชาสามเณร สงทเยาวชนจะไดรบโดยเฉพาะอยางยง คอดานศลธรรม ความเขาใจทถกตองเกยวกบพระพทธศาสนาและจรยธรรม เมอเยาวชนไดรบการศกษาจะไดน าไปประพฤตปฏบตได อนจกเกดสตปญญาสามารถน ามาพฒนาชวตและประเทศชาตใหเจรญรงเรองกาวหนาตอไป โดยผวจยไดท าการศกษาและทบทวนวรรณกรรมทเกยวของพบวา มปจจยทอาจสงผลตอการเกดแนวคดและพฤตกรรมเชงจรยธรรม อนไดแก ปจจยดานประสบการณของเยาวชนกอนบรรพชา ปจจยดานกจกรรมในการบรรพชาสามเณรภาคฤดรอน ปจจยดานการสนบสนนของพอแมผปกครอง และปจจยดานรปแบบและหลกสตรการอบรม

จงเปนเรองทนาสนใจศกษาวา เยาวชนทผานการบรรพชาสามเณรนน จะมจรยธรรมเปน เชนไร อะไรเปนปจจยทสงผลใหเกดสภาพเชนนน โครงสรางของปจจยดงกลาวเปนเชนไร ผลการศกษาจะเปนประโยชนตอการน าไปพฒนาเยาวชนใหเปนพลเมองทมคณสมบตตามคณลกษณะของคนไทย ทพงประสงค

วตถประสงคในการวจย

เพอศกษาปจจยทสงผลตอแนวคดและพฤตกรรมเชงจรยธรรมของเยาวชนทผานการบรรพชา สามเณรภาคฤดรอน

วสดและวธการ

การศกษานเปนการวจยเชงคณภาพ (Qualitative research) และการวจยเชงปรมาณ

(Quantitative research)ควบคกน ในกลมเยาวชนทเปนนกเรยนชนมธยมศกษา ซงผานการบรรพชา

สามเณรภาคฤดรอนในโครงการบรรพชาสามเณรภาคฤดรอน ตงแตป 2550 – ป 2557 ของโรงเรยน

มธยมประจ าจงหวด ในเขตการปกครองคณะสงฆภาค 7 ไดแก จงหวดเชยงใหม ล าพนและแมฮองสอน

โดยผวจยจะเกบแบบเจาะจง (purposive sample) รวมทงสน 5 โรงเรยน แบงเปนจ านวนครประจ าชน

22 คน และจ านวนนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน 202 คน ในการวจยเชงคณภาพนนผวจยใชวธ

เกบขอมลจากการสงเกตอยางไมเปนทางการและการสนทนากลม (Focus group) ผวจยไดรวบรวม

ขอมลเชงคณภาพโดยเกบขอมลจากการบนทกขอมลภาคสนาม (Field note) ทไดจากการสงเกตและ

การสมภาษณเชงลกเพอการศกษาแนวคดและพฤตกรรมเชงจรยธรรมของเยาวชน ซงผวจยไดก าหนด

เคาโครงประเดนสมภาษณดวยวธการสมภาษณเชงลก (Depth Interview) กบกลมเยาวชนทเคยผาน


การบรรพชาสามเณรภาคฤดรอน ในเขตการปกครองคณะสงฆภาค 7 เรมตนสมภาษณจากผใหขอมล

หลก (Key Information) ซงผวจยคนเคย เชน ครประจ าชนของนกเรยนผทดแลเกยวกบการจดโครงการ

บรรพชาสามเณรภาคฤดรอนและนกเรยนทผานการบรรพชาสามเณรภาคฤดรอนทผวจยรจกสนทสนม

ดวยในการพบปะพดคยดงกลาวน าไปสการเปดประตสขอมล และสมภาษณบคคลตอๆไป ทถกกลาวถง

และพาดพงจนไดขอมลซ าๆกนหรอเกดการอมตวของขอมล ผวจยจงหยดเกบขอมล ท าใหผวจยเกบ

ตวอยางของกลมเปาหมายเปนเยาวชน จ านวน 15 คน และครประจ าชน 10 คน

เครองมอทใชในการวจย

ผวจยด าเนนการตรวจสอบคณภาพเครองมอ ดงน

ขนตอนท 1 ท าการตรวจสอบความเทยงของเครองมอ โดยใหผเชยวชาญจ านวน 3 ทาน โดยผลการ

ค านวณคาความเทยงตรง อยระหวาง 0.67 – 1.00 ซงไดคาความเทยงตรงตามก าหนดทมากกวา 0.50

ขนตอนท 2 น าเครองมอทผานการค านวณคาความเทยงตรงเชงเนอหาแลวไปทดลองใช (Try out) กบ

ครและเดกและเยาวชนทเคยบรรพชาเปนสามเณรทมลกษณะคลายคลงกนกบกลมเปาหมายไดแก

โรงเรยนบานแปนวทยาคม จงหวดล าพน แบงเปนคร จ านวน 30 คนและนกเรยน จ านวน 30 คน

ขนตอนท 3 น าขอมลทไดจากการทดลองใชไปหาคาความเชอมน (Reliability) ดวยการวเคราะหหาคา

สมประสทธแอลฟาและก าหนดเกณฑตดสนไวทไมต ากวา 0.7 (-Coefficient) โดยผลขอคาสมประสทธ

สมพนธระหวางคะแนนรายขอทงฉบบ พบวาในทกขอมคามากกวา 0.7 โดยคาสมประสทธแอลฟาของ

แบบสอบถามเยาวชนทผานการบรรพชาสามเณรภาคฤดรอน (ฉบบครประจ าชน) เฉลยรวมทกขอ

เทากบ .821 และคาสมประสทธแอลฟาของแบบสอบถามเยาวชนทผานการบรรพชาสามเณรภาคฤด

รอน (ฉบบนกเรยน) เฉลยรวมทกขอเทากบ .875

การวเคราะหขอมล

วเคราะหขอมลสวนบคคล ใชสถตเชงพรรณนา คาความถ รอยละ และส าหรบการวจยเชงปรมาณ

ใชแบบสอบถามขอมลเกยวกบพฤตกรรมเชงจรยธรรมของนกเรยนชนมธยมศกษาม 4 ดาน

ดานประสบการณของเยาวชนกอนบรรพชา ดานกจกรรมในการบรรพชา ดานการสนบสนนของพอแม

ผปกครอง ดานเนอหาหลกสตรการอบรมบรรพชาสามเณร รวมแบบสอบถาม 4 ดานดานละ 3 ขอ

รวมทงหมดจ านวน 12 ขอ ประเมนคา 5 ระดบ คอ


คาคะแนนเฉลย 4.50 – 5.00 หมายถง มากทสด

คาคะแนนเฉลย 3.50 – 4.49 หมายถง มาก

คาคะแนนเฉลย 2.50 – 3.49 หมายถง ปานกลาง

คาคะแนนเฉลย 1.50 – 2.49 หมายถง นอย

คาคะแนนเฉลย 1.00 – 1.49 หมายถง นอยทสด

และใชคาเฉลย คาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน (Pearson Correlation Coefficient) ในการวเคราะหความสมพนธระหวางตวแปรอสระกบตวแปรตามวา มความสมพนธกนหรอไมอยางไร และวเคราะหถงน าหนกของความสมพนธระหวางตวแปรตน เพออธบายถงโครงสรางองคประกอบทสงผลตอแนวคดและพฤตกรรมเชงจรยธรรมของเยาวชนทผานการบรรพชาสามเณรภาคฤดรอน การพทกษกลมตวอยาง

ผวจยท าการพทกษกลมตวอยาง โดยค านงถงจรรยาบรรณของนกวจยในการรกษาความลบและความเปนสวนตวของกลมตวอยาง การน าเสนอเปนไปเพอประโยชนในเชงวชาการเทานน

ผลการศกษา

ตารางท 1 จ านวนและรอยละของเยาวชนทผานการบรรพชาสามเณรภาคฤดรอน จ าแนกตามลกษณะสวนบคคล จ านวน 202 คน

ลกษณะสวนบคคล จ านวน รอยละ 1.อาย 12 ป 9 4.50 13 ป 65 32.20 14 ป 87 43.10 15 ป 29 14.40 16 ป 6 3.00 17 ป 4 2.00 18 ป 1 0.50 19 ป 1 0.50 2. ปทบรรพชา พ.ศ.2550 3 1.50 พ.ศ.2551 2 1.00 พ.ศ.2552 6 3.00 พ.ศ.2553 23 11.40 พ.ศ.2554 32 15.80 พ.ศ.2555 53 26.20 พ.ศ.2556 45 22.30 พ.ศ.2557 38 18.80


ลกษณะสวนบคคล จ านวน รอยละ 3. ล าดบการเกด คนเดยว 50 24.70 คนแรก 64 31.70 คนทสอง 68 33.70 คนทสาม 15 7.40 คนทส 4 2.00 คนทหก 1 0.50 5. จ านวนพนอง 1 คน 50 24.80 2 คน 113 55.90 3 คน 29 14.40 4 คน 7 3.50 5 คน 2 1.00 6 คน 1 0.50 6. บคคลทพกอาศยดวย บดาและมารดา 145 71.80 มารดา 28 13.90 บดา 11 5.40 ผปกครอง 18 8.90

จากตาราง 1 พบวา เยาวชนทเปนกลมตวอยางสวนใหญมอาย 14 ป คดเปนรอยละ 43.10

รองลงมาคอ อาย 13 ป และ 15 ป คดเปนรอยละ 32.20 และ14.40 ตามล าดบ

ส าหรบปทเยาวชนบรรพชาสามเณร พบวา กลมตวอยางมการบรรพชาเปนสามเณร ในป พ.ศ.

2555 คดเปนรอยละ 26.20 สวนใหญเปนบตรคนทสอง คดเปนรอยละ 33.70 และมจ านวนพนองสองคน

คดเปนรอยละ 55.90 และอาศยอยกบบดาและมารดาคดเปนรอยละ 71.80


ตารางท 2 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานผลของแนวคดและพฤตกรรมเชงจรยธรรมของเยาวชน

จ าแนกตามองคประกอบ (N = 202)

องคประกอบ

คาเฉลย (Mean)

คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน

(Std. Deviation)

แปลผล (ระดบ)

ดานการเหนคณคาในตนเอง 3.88 .594 มาก

ดานมมมมองส าหรบ

อนาคต

4.06 .632 มาก

ดานมจตส านกทด 4.21 .554 มาก

ดานการเหนคณคาทาง

ศาสนา วฒนธรรมและ

ประเพณ

4.07 .650 มาก

แนวคดและพฤตกรรมเชงจรยธรรม

4.05 .607 มาก

(ก าหนดเกณฑคะแนน > 3.50 = ระดบมาก)

ตารางท 3 คาสมประสทธสหสมพนธเพยรสนระหวางองคประกอบทสงผลตอแนวคดและพฤตกรรมเชงจรยธรรมของเยาวชน จ าแนกตามตวแปร

ตวแปร r P-Value ล าดบ

ดานประสบการณของเยาวชน (กอนบรรพชา)

.505** .00 4

ดานกจกรรมในการบรรพชา สามเณร

.850** .00 1

ดานการสนบสนนของพอแม ผปกครอง

.757** .00 3

ดานเนอหาหลกสตรการอบรม (บรรพชาสามเณร)

.837** .00 2

** p < 0.01


ตารางท 4 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของปจจยดานประสบการณของเยาวชน จ าแนกตามตวชวด (N = 202)

ตวชวด



(Std. Deviation)


กจกรรมการเขาวด ท าบญ 3.82 .71 มาก ความสนใจในพระพทธศาสนา 3.84 .74 มาก มความสขในกจกรรมทางธรรม 4.01 .75 มาก ดานประสบการณของเยาวชน(กอนบรรพชา)

3.90 .73 มาก


ตารางท 5 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของปจจยดานกจกรรมในการบรรพชาสามเณรของ

เยาวชน จ าแนกตามตวชวด (N = 202)

ตวชวด



(Std. Deviation)


การฝกปฏบตจรง 4.15 .73 มาก

โอกาสเพอการเรยนร 4.09 .79 มาก

ความศรทธาและเลอมใสในตววทยากร 3.95 .83 มาก

ดานกจกรรมในการบรรพชาสามเณร 4.06 .78 มาก



ตารางท 6 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของปจจยดานการสนบสนนของพอแมผปกครองของ

เยาวชน จ าแนกตามตวชวด (N = 202)

ตวชวด



(Std. Deviation)


มการเตรยมความพรอมใหกบบตร

หลาน

4.26 .70 มาก

การมสวนรวมกจกรรมของบตรหลาน 4.32 .65 มาก

การสนบสนนใหบตรหลานหลงการ

บรรพชาสามเณร

4.04 .77 มาก

การสนบสนนของพอแมผปกครอง 4.20 .70 มาก


ตารางท 7 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของปจจยดานเนอหาหลกสตรการอบรม (บรรพชา

สามเณร) ของเยาวชน จ าแนกตามตวชวด(N = 202)

ตวชวด



(Std. Deviation)


มเนอหาดานพระพทธศาสนา 4.18 .76 มาก

มเนอหาดานคณธรรมจรยธรรม 4.13 .78 มาก

การวดผล/ประเมนผล 3.90 .94 มาก

ดานเนอหาหลกสตรการอบรม

(บรรพชาสามเณร)

4.07 .82 มาก



ผลการสงเคราะหขอมลจากผลการวจยเชงคณภาพ

ดานประสบการณของเยาวชน (กอนบรรพชา) พบวาการมกจกรรมทางธรรมบทบาทมากตอ

แนวคดและพฤตกรรมทางจรยธรรม เชน การทเยาวชนมโอกาสไดเขาไปในวด ท าบญแลวสมผสได

ถงผลทตนเองกระท าภายหลงคอ สนกกบกจกรรมทางธรรม เชน การบรจาคเงนสรางพทธสถาน การ

ไดน าปญหาของตนเองไปปรกษาพระแลวสามารถเลอกวธการทถกตองตอการกระท าผดของตนเองผาน

ค าสอนของพระ รวมไปถง การมตวแบบซงเปนตวอยางทดของการประพฤตปฏบต การมทศนคต

ทางบวกตอการเผชญปญหาตางๆ สงผลถงการมเปาหมายทดในอนาคตขางหนาตอไปส าหรบประเดน

ดานกจกรรมในการบรรพชาสามเณร พบวา การไดลงมอปฏบตจรง สงผลโดยตรงตอแนวคด

และพฤตกรรมเชงจรยธรรมของเยาวชน เชน การทเยาวชนไดลงปฏบตจรงในการหมจวร การไดออก

เดนบณฑบาต การไดท าวตรเชา-เยน การฉนทอาหารเชาและฉนเพล การไดฉนเฉพาะน าปานะในยาม

วกาล การตองอดทนตอวนยของการเปนสามเณรคอ การถอศล 10 สงผลถงการเหนคณคาในตนเอง

เกดความเชอมนในสงทตนเองยดถอ มความรบผดชอบ และสงผลถงความมนใจในพระพทธศาสนา

ทตนเองนบถอ

ดานการสนบสนนของพอแมผปกครอง พบวาโครงการบรรพชาสามเณรภาคฤดรอนจะประสบ

ความส าเรจมากหรอนอยนน ปจจยส าคญ ผปกครองตองมสวนรวมกจกรรมของบตรหลาน ดงเชน

ตวอยางจากการสมภาษณเยาวชนพบวา รสกดและมความสขทพอแมผปกครองเขามาสวดมนตไหวพระ

ถวายน าปานะ เสมอนวาทานเหนความส าคญของการบวชเรยนของเยาวชนแมจะเปนระยะเวลาทส น

กตาม

ดานเนอหาและหลกสตรการอบรม พบวาเยาวชนใหความส าคญกบดานเนอหาโดยเฉพาะดานพระพทธศาสนา เนองจากในสวนของเนอหาดงกลาวอาจมสาระทประชาชนทวไปอาจคดวาไมคอยอยากจะศกษามากนก แตหากพบวาเนอหาและหลกสตรการอบรมมความทนสมย มเทคนควธการทดงดดใจผเรยนจะสงผลใหเยาวชนมแนวคดและพฤตกรรมเชงจรยธรรมเกยวกบมมมองของพระพทธศาสนาดมากขน

วจารณ

ผลการศกษาครงนพบวา กจกรรมในการบรรพชาสามเณรมความสมพนธมากทสดตอแนวคดและพฤตกรรมเชงจรยธรรมของเยาวชน โดยมคาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน(r) เทากบ .850 ซงลกษณะของกจกรรมในการบรรพชาสามเณรทประกอบดวย การฝกปฏบตจรง โอกาสเพอการเรยนรและความศรทธาและเลอมใสในตววทยากร โดยทง 3 ตวชวดน สอดคลองกบความเหนของเยาวชนท


เคยผานการบรรพชาสามเณรวา หากกจกรรมมความนาสนใจ จะท าใหตนเองนน ไดรบประสบการณโดยตรงและโดยเฉพาะอยางยง จากผสอนทมความรความสามารถในการถายทอด ซงอาจมขอมลมากกวาครทจบทางดานสงคมศาสตร แตอาจขาดประสบการณตรงมาสอน ซงสอดคลองกบ พระสทธสโล ภกข (นราลย) 14 ทไดก าหนดบทบาทหนาทพระอาจารย-สามเณรพเลยงเพอใหท างานส าเรจตามทไดรบมอบหมายเนองจากการท างานเปนหมคณะถาจะใหไดผลดตองมการประชมพรอมกนแบงงานมอบหมายใหกนท า ซงผลดงกลาวสงผลตอความเลอมใสและศรทธาในตววทยากร ไมวา จะเปนการทบทวนเรองระเบยบวนย-เสขยวตรและมารยาทตางๆ การมโอกาสไตถามปญหาทกขสข การปลกจตส านกใหสารภาพความผด ขอบกพรองของสามเณร การพาสามเณรไหวพระ -แผเมตตา การเขารวมกจกรรมตางๆกบสามเณร เชน การเดนจงกลม การท าวตร การเขารวมฟงบรรยาย และรวมไปถงการเขารวมประชมหลงสามเณรจ าวดเรยบรอยแลว และยงสอดคลองกบกระบวนการของกจกรรม การมสวนรวมของผเรยน ความเปนกนเองระหวางผสอนกบผเรยน และการเปนแบบอยางทดของพระวทยากร อปกรณการสอน สงเหลาน ถอเปนปจจยส าคญทท าใหการเรยนการสอนเปนไปตามวตถประสงคของวดทตองการได คอ “สรางพระ สรางคน สรางเยาวชนของชาต สรางศาสนทายาทใหมชวตอยในโลกอยางถกตอง ใหมชวตเรยบรอยตามหลกค าสอนของพระพทธศาสนา เพอไมใหอยในอ านาจวตถมากเกนไป”13 การเปนพระวทยากรจดอยในบทบาทหนงของผน าเปนภาวะผน าดานการประพฤตปฏบตเปนแบบอยาง พระพทธเจาทรงเปนผน าทางดานการประพฤตปฏบตอนเปนแบบอยางใหแกสงคม 3 ดานดวยกนคอ ดานแรกทรงเปนผน าทสามารถควบคมตนเองได ทงทางดานการควบคมอารมณและการแสดงออกทางอารมณ ทรงมบคลกภาพแบบเปดเผย ดานทสอง ทรงมภาวะทมงคน พระองคทรงใหความส าคญตอสมาชกและทรงเขาใจความแตกตางระหวางบคคล และประการสดทาย ทรงมภาวะผน าทมงงาน โดยทรงสรางงานและผลผลตทมมาตรฐานสง เนนการใชกฎ ระเบยบ ขอบงคบเพอปฏบตใหงานบรรลเปาหมาย 8

การวจยครงนยงพบวา เนอหาหลกสตรการอบรม (บรรพชาสามเณร) มความสมพนธกบแนวคดและพฤตกรรมเชงจรยธรรมของเยาวชนมาเปนอนดบสอง คอมคาสมประสทธสหสมพนธ เพยรสน(r) เทากบ .837 นน หมายความวา เนอหาทมในหลกสตรโครงการบรรพชาสามเณรภาคฤดรอน ซงมทงดานพระพทธศาสนา ดานคณธรรมจรยธรรมและดานจดกจกรรม การวดผลประเมนผลนน มสวนเกยวของกบแนวคดและพฤตกรรมเชงจรยธรรมของเยาวชนทผานการบรรพชาสามเณรภาคฤดรอน

ในสวนของเนอหาหลกสตรการอบรมสามเณรภาคฤดรอน ไดมผเรยบเรยงและรวบรวมเปนฉบบสมบรณ คอ ไดก าหนดเปาหมายของหลกสตรการอบรมเพอมความด 5 ดสามารถสรปได ดงน 1.การเปนบตรทด คอบคคลหาไดยากและการเปนบตรทด(พระคณแม) 2. การเปนศษยทด คอ การเปนศษยทด(พระคณคร)และอทธบาท4 3. การเปนเพอนทด คอ การเปนเพอนทด และจรยธรรมแหงการอยรวมกน 4. การเปนพลเมองทด คอ การเปนพลเมองทด เบญจศล -เบญจธรรม ธรรมกบชวต ธรรมมอปการะมาก ธรรมคมครองโลก ธรรมอนท าใหงาม สปปรสธรรม พรหมวหารธรรม ฆารวาสธรรมและความมสขภาพอนามยด และ 5. การเปนสาวกทด คอ การเปนสาวกทด ระเบยบวนย เสขยวตร


เปาหมายของการบวช ศลของสามเณร นาสะนงคะ ทณฑกรรม ธดงควตร 13 ศาสนพธ มารยาทชาวพทธ พทธประวต อรยสจ 4 ทพงทแทจรงของมนษย และ พทธภาษต-คตธรรม 14

ส าหรบเปาหมายของหลกสตรการบรรพชาสามเณรทกลาวขางตน สอดคลองกบงานวจยของพระมหานพดล สวณณเมธ ทศกษาผลสมฤทธของการฝกอบรมเยาวชนของคายคณธรรมวดบรรพตสถต จงหวดล าปาง พบวา กระบวนการการฝกอบรมมองคประกอบหลก 2 ประการคอ 1 ปจจยน าเขาทเกยวกบแนวคดและปรชญา การอบรม บคลากร สภาพแวดลอม การบรหารจดการ งบประมาณ และหลกสตรการอบรม และ 2 กระบวนการฝกอบรม ประกอบดวย ขนตอนการเตรยมการ และขนด าเนนการฝกอบรม โดยในสวนของหลกสตรพบวา มความส าคญมาก ทระดบ 4.47 ซงผวจยสรปวา เนอหาของหลกสตรการฝกอบรมควรประกอบไปดวยภาควชาการและภาคปฏบต โดยใหเนอหามความสอดคลองกบพนฐานของเยาวชนผเขารบการอบรมและหลกสตรควรมความยดหยนโดยมงสรางจตส านกในเรองคณธรรมทสามารถน าไปปฏบตเปนวถชวตจรงมากกวาความรทางวชาการ และมงใหผเขาอบรมมวธคด และวธปฏบตตามหลกธรรมทเปนพนฐานของการใชชวตทถกตอง เชน การใชสต วนยใน การควบคมตนเองเพอใหเกดสมาธ ปญญา 9

สอดคลองกบการศกษาของ ประจวบ ตรภกด ทศกษาเกยวกบการตดตามผลเยาวชนทผานโครงการบรรพชาสามเณรฤดรอน ศกษาเฉพาะกรณวดปญญานนทาราม ต าบลคลองหก อ าเภอ คลองหลวง จงหวดปทมธาน พบวาเยาวชนสามารถน าความรทไดจากการบรรพชา ไปใชในการพฒนาตนเองในดานการมนสยทดงามและสามารถควบคมตนเองได ในเรองของการคดด พบวา เยาวชนสวนมากไดน าความรไปใชในเรองการมจตใจทเขมแขงมสตย งคด คดเปนรอยละ 60.71 การไมคดรงแกและท ารายบคคลหรอสตวอนใหเดอดรอน รอยละ 71.43 และการไมคดขโมยของ ของผอนมาเปนของตนเองในขณะทเจาของไมอนญาต รอยละ 84.96 ในการพดดคอ การไมพดปด ไมกลาวเทจ รอยละ 46.94 และกลาวขอโทษอนเมอรวาตนเองกระท าความผด คดเปนรอยละ 83.67 และในการกระท า ความด พบวา เยาวชนสวนมากไดน าความรไปใชในการเกบทนอนเอง รอยละ 48.98 การรบประทานอาหารเปนเวลา รอยละ 66.84 การรจกตกอาหารพอประมาณและรบประทานจนหมด รอยละ 84.69 และการมมารยาทในการรบประทานอาหาร รอยละ 73.47 โดยในการประเมนผลโครงการดงกลาวทางวด ไดใชวธการสงเกตพฤตกรรมของเยาวชนและการพดคยสอบถามไปยงผปกครองและครในโรงเรยน6

เชนเดยวกนกบ พระมหาอาเดช อปนนท ศกษาการวเคราะหความสอดคลองของการเรยนการสอนแบบแนวพทธวธกบหลกการปฏรปการศกษา พบวาการจดการเรยนการสอนในแนวพทธวธ ชวยเนนท าใหเกดการพฒนาตนเองทงภายในและภายนอก สามารถเรยนรเพอการอยรวมกนอยางสนตสข การสรางความมงคงขององคกร และสรางสงคมแหงการเรยนรและชมชนเขมแขง และในสวนของ การประเมนผลการเรยนรและผลทเกดขน สามารถประเมนผลการเรยนรทหลากหลายและเปนไปตามสภาพจรงทปรากฏ โดยผลทเกดขนท าใหผเรยนมความรความเขาใจในสงทไดเรยนร สามารถเปลยนแปลงทางความคดและพฤตกรรมไปในทางทดได โดยผลการวเคราะหครงนท าใหเกดความเขาใจ


วา ความเปนครของพระพทธองคสามารถน ามาเปนแบบอยางแกคนทตองการพฒนาวชาชพครใหเปนยอมรบศรทธาตอไป11

ขอจ ากดในงานวจย 1.ไมสามารถเปลยนชอเรองตามค าแนะน าของบรรณาธการไดเนองจากหวขอเรองผานการพจารณาจากคณะกรรมการสอบปกปองดษฎนพนธของมหาวทยาลยแลว 2.ขาดเอกสารรบรองจรยธรรมจากคณะกรรมการการวจยในมนษย 3.การสมแบบเฉพาะเจาะจงอาจไมเปนตวแทนของประชากรทงภาค 4.อาจมตวแปรอนทสงผลตอแนวคดและพฤตกรรมเชงจรยธรรมของเยาวชนทผานการบรรพชาทไมได เกบขอมลในงานวจยน ซงท าใหการใช multivariable linear regression เนองจากตวแปรตามเปนคาตอเนองอาจจะเหมาะสมกวา 5.การสอบถามกลมตวอยางบางทานทผานการอปสมบทมานาน ความนาเชอถออาจต ากวาความเปน จรงได 6.ขาดกลมทไมผานการบรรพชามาเปรยบเทยบ 7.ขาดการบนทกเสยงเยาวชนและคร ท าใหผลการวจยเชงคณภาพอาจมความเหนของผวจยปะปน

ขอเสนอแนะ 1. หนวยงานทเกยวของกบเยาวชนทงในและระดบนโยบาย เชน กรมศาสนาและในระดบ

ปฏบต เชน ส านกงานพระพทธศาสนาประจ าจงหวด โรงเรยน องคกรทงภาครฐและเอกชน ทท างานในการพฒนาเยาวชน ควรทจะจดใหมโครงการบรรพชาสามเณรภาคฤดรอนกนในทกพนท โดยมโรงเรยนเปนศนยกลางรวบรวมเยาวชนเขามาด าเนนการรวมกบส านกงานพระพทธศาสนาและคณะสงฆจงหวดนนๆ อยางจรงจง 2. การสนบสนนของพอแมผปกครอง มความสมพนธตอแนวคดและพฤตกรรมเชงจรยธรรมของเยาวชนทผานการบรรพชาสามเณรภาคฤดรอนมาเปนอนดบแรก ดงนน โรงเรยนและองคกรทเกยวของกบการพฒนาเยาวชน จงควรใหความส าคญตอการใหบทบาทแกพอแมผปกครองอยางเปนรปธรรม เชน การจดตงองคกร/เครอขายเพอท างานรวมกบโรงเรยนและส านกพระพทธศาสนาประจ าจงหวดในการรวมกนหาแนวทางการพฒนาจรยธรรมทพงประสงคแกเดกและเยาวชนผานโครงการบรรพชาสามเณรภาคฤดรอน 3. กจกรรมทจดขนระหวางการด าเนนงานโครงการบรรพชาสามเณรภาคฤดรอนมความสมพนธกบแนวคดและพฤตกรรมทางจรยธรรมของเยาวชนทผานการบรรพชาสามเณรภาคฤดรอน โดยเฉพาะการฝกปฏบตจรง การมวทยากรทนาเลอมใส นาศรทธา มความสามารถในการถายทอดและเปนแบบอยางทดได ดงนนการด าเนนตามโครงการบรรพชาสามเณรภาคฤดรอนตองใหความส าคญตอการสรรหาวทยากรใหมคณสมบตทพรอมเปนแบบอยางการปฏบตและมเทคนคในการจดกจกรรมการเรยนรทเนนใหเยาวชนในโครงการไดปฏบตจรงและมกจกรรมพฒนาความสามารถของวทยากรควบคไปดวย


สรป แนวคดและพฤตกรรมเชงจรยธรรมของเยาวชนทผานการบรรพชาสามเณรภาคฤดรอนอยในระดบมากทง 4 ดานและปจจยทสงผลมากทสดคอดานกจกรรมในการบรรพชา

References.

1. Directing Committee of the Monks Teaching Morality in Schools. The monks teaching morality in schools program. Bangkok: Mahachulalongkornrajavidyalaya University; 2553.

2. The Summer Youth Training Program. The ordination of young men as monk and novice and the ordination of girls as Sikkhamana during the summer in honor of Princess Maha Chakri Sirindhorn. Bangkok: The Department of Religious Affairs; 2553.

3. The Summer Novice Ordination Program. [cited 2557 May 30]. Available from: http://www.dra.go.th/more_news.php?cid=121&filename=index

4. Chavalit Chookampaeng. The assessment of learning. Mahasarakam: Mahasarakam University Press; 2550.

5. Dhamma Delivery. The history of Phra Maha Sompong [online]. 2554. Available

from: http://www.baanbaimai.com/forum/index.php?topic=13247.0

6. Prachuap Tripak. Monitoring the youths undergone the summer novice ordination: a case

study of Wat Nantharam, Klong Hok Sub-district, Klong Luang District, Pathum Thani

Province. Master’s Thesis in Social Work, Faculty of Social Work, Thammasat University;

2544.

7. The National Social and Economic Development Plan No. 11 (B.E.2555-2559). Office of

National Economic and Social Development Commission: The Prime Minister’s Office; 2555.

8. Phrakhru Sophonpariyatsudhi. Buddhadhamma and administration. 3rd ed. Phayao:

Charoen Aksorn Press; 2558.

9. Phramaha Noppadon Suvannamedhi (Meekhamlueang). A study of effectiveness of the

youth training camp of Wat Banpotsathiti, Lampang Province. Master’s Thesis in Buddhist

Studies, Graduate Studies Progam: Mahachulalongkornrajavidyalaya University; 2551.

10. Phra Brahmagunabhorn (P.A. Payutto). chai/hai/khai chai/hai/suk (Heart Devoid of Illness

and Heart Devoid of Happiness). Bangkok: Amarin Printing Press; 2547.


11. Phramaha Adej Upanand. An analysis of the consistency of Buddhist method-based

teaching and the principles of educational reform [Dissertation]. Chiang Mai. Chiang Mai

University; 2551.

12. Wat Benchamabophit Dusitvanaram (Marble Temple). A history of V.Vajiramedhi [online]

2554 [cited 2557 Jun 16. Available from: http://irrigation.rid.go.th/rid14/rid14radio_2554/

Dhamma/person/person1.html.

13. Office of the Education Council. An excellent propagation of religious teachings. Bangkok:

Ministry of Education; 2548.

14. Suddhasilo Bhikkhu (Niralai). The manual of the summer ordained novice training courses.

Bangkok: Thammasabha, Banlutham Institute and Buddhist Books Center; 2557.

http://irrigation.rid.go.th/rid14/rid14radio_2554/Dhamma/person/person1.html

http://irrigation.rid.go.th/rid14/rid14radio_2554/Dhamma/person/person1.html


จาก DSM IV TR ส DSM 5 : มอะไรเปลยนแปลงในจตเวชเดก?

จกรน ปงคลาศย, พบ.*

บทคดยอ

Diagnostic and statistical manual of mental disorder(DSM)เปนระบบการจ าแนกโรคทางจต

เวช ตงแต DSM IV-TR ป2000 จนมาถงฉบบท 5 ลาสด พฤษภาคม 2013 ผนพนธสนใจความ

เปลยนแปลงของจตเวชเดกและวยรนเปนหลก พบวา นอกจาก การมชอโรคใหมๆ, การเปลยนและ

แยกหมวดหมใหมและการยกตวอยางและบรรยายรายละเอยดของอาการใหกวางและครอบคลมขนแลว

แลวหลายๆโรค มแนวโนมจะขยายชวงอาย (across life span)เพมขน โรคตางๆอาจพบไดทงในเดก

และผใหญ รวมทงมแนวโนมทจะลดเกณฑขนต าเพอใหเขาเกณฑวนจฉยงายขน ท าใหในอนาคต คงท า

ใหอบตการณในโรคจตเวชเดกและวยรนเพมขนตอไป

ค าส าคญ : DSM IV-TR,DSM V, การเปลยนแปลง, จตเวชเดก

*จตแพทยเดกและวยรน, โรงพยาบาลสวนปรง. อเมลล [email protected]

From DSM-IV-TR to DSM-5: What has Changed in Child Psychiatry? Chakkarin Pingkhalasay,M.D.*

Diagnostic and statistical manual of mental disorder (DSM) has been a classification system for psychiatric disorders from DSM IV-TR (2000) to DSM 5, May 2013. The author is mainly interested in changes in child psychiatry. It was found that in addition to new terms for existing disorders, new categorizations, examples, and broader explanations of symptoms, it is likely that there will be an increase of many disorders ‘across life span’. Many disorders found in both children and adults showed a tendency to decrease the criteria threshold for easier diagnosis. That may be increase the incidence of child and adolescent psychiatric disorders in the future.

Keywords : DSM IV-TR, DSM 5, Changes, Child psychiatry

*Child and adolescent psychiatrist, Suanprung Psychiatric Hospital. E-mail: [email protected]




ระบบการจ าแนกโรคทางจตเวชในปจจบน ม 2 ระบบ คอ Diagnostic and statistical manual

of mental disorder ตงแตฉบบท 1 ป1952,ฉบบท 2 ป1968, ฉบบท 3 ป1980, DSM III-R ป1987

ฉบบท 4 ป1994, DSM IV-TR ป20001 จนมาถงฉบบท 5 ลาสด พฤษภาคม 20132 แบงออกเปน

22 หมวดหม ซงจดท าโดยAmerican Psychiatric Association ขณะทอก ระบบคอ International

Classification of Diseases (ICD 10) ป2007 และจะออก ICD 11 ในปน จดท าโดยองคการอนามยโลก

โดยจตเวชอยในหมวด F และมหมวดยอย 10 หมวด ซงนาจะสอดคลองกบ DSM-5มากขน

ผนพนธในฐานะจตแพทยเดกและวยรน จงสนใจในสวนความเปลยนแปลงของจตเวชเดกและ

วยรนเปนหลกโดยไมไดกลาวถงบางโรคทอาจพบในจตเวชผใหญเปนหลก เชน โรคซมเศรา โรคอารมณ

แปรปรวน เปนตน การเปลยนแปลงนเรยงล าดบตามหวขอ ในDSM 52 และเลอกเฉพาะทส าคญ ไดแก

1. Neurodevelopmental disorders.

1.1.Intellectual Disability (intellectual developmental disorder) (ID)

ของเดม คอ Mental Retardation (MR)

จดตาง คอเนน การประเมนทง ระดบสตปญญา( IQ ) และ ความสามารถในการปรบตว (Adaptive

functioning) โดยทวดความรนแรงจากความสามารถในการปรบตวมากกวา คาคะแนน IQ แบบทผาน

มา เนองจาก ID เปนค าทนยมใช ทงในวงการการแพทย การศกษา และสหวชาชพ รวมทงสาธารณะ

เพมขนในชวง 20 ปทผานมา นอกจากนนยงใกลเคยง กบค า intellectual developmental disorder ทใช

ใน International Classification of Diseases (ICD 10) และใน ICD 11 ทจะออกในปนอกดวย ซง

จ าเปนตองมค าวา Disorder อย เพอไมใหถกจดอยใน International Classification of Functioning,

Disability, and Health (ICF) แทน 3

1.2.Communication Disorders ใน DSM 5 ประกอบดวย

1.2.1.language disorder (ในDSM IV คอ expressive และ mixed receptive-expressive language

disorders)

1.2.2. speech sound disorder ( ชอใหมของphonological disorder)

1.2.3. childhood-onset fluency disorder (ชอใหมของ stuttering (โรคตดอาง))

1.2.4. social (pragmatic) communication disorder, โรคใหม ทอาการคอ ปญหาการเขาสงคมทงการ

ใชวจน หรออวจนภาษาอยางตอเนอง แตจะวนจฉยไดตอเมอ ไมมอาการขออนของ autism spectrum

disorder (ASD) และอาการบางขออาจคลายกบ DSM-IV pervasive developmental disorder not

otherwise specified (PDD NOS)ได


1.3.Autism Spectrum Disorder เปนชอใหม ทเกดจากการความเหนพองกนทางวทยาศาสตรวา 4

โรคเดมของ DSM-IVไดแก autistic disorder (autism), Asperger’s disorder, childhood disintegrative

disorder, และpervasive developmental disorder not otherwise specified คอ โรคเดยวกนแตตางกน

ทระดบความรนแรง ใน 2 สวนหลกๆ คอ

1) บกพรองในการสอสารและมปฏสมพนธทางสงคม

2) พฤตกรรม ความสนใจและกจกรรมทซ าๆ และไมสามารถเปลยนแปลงได ถาไมมขอนวนจฉย social

communication disorder3

1.4.Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD) ในDSM 5 จะแตกตาง 6 ประเดน คอ

1) มการเพมตวอยางเขาไปอาการแตละขอเพอการใชวนจฉยทงในเดกและผใหญ

2) ตองมหลายๆอาการ ในหลายๆ สถานท

3) การเรมตนของอาการเปลยนจาก “อาการท าใหเกดความบกพรองกอน 7 ป” เปน “อาการขาดสมาธ

หรอ ซนหนหนพลนแลน หลายๆ อาการเกดกอนอาย 12 ป

4) subtypes ถกแทนทดวยการระบรายละเอยดของอาการ

5) สามารถวนจฉยรวมกบออทสตก (ASD) ได

6) มการเพมอาการส าหรบผใหญโดยทมจดตดเพยง 5 ใน 9 (เมอเทยบกบ 6 ใน 9 ส าหรบเดกและ

วยรน)

ทายสด ADHD อยในสวนของ neurodevelopmental disorders เพอสะทอนวาโรคนเกยวของ

กบการพฒนาสมองชดเจน และตดสวนทบอกวาการวนจฉยตองเรมตงแตวยเตาะแตะ วยเดกหรอวยรน

เทานนออกไป3

1.5.Specific Learning Disorder

ใน DSM-IV ประกอบดวย reading disorder, mathematics disorder, disorder of written

expression และ learning disorder not otherwise specified ซงในความเปนจรงมกจะพบรวมกนทง 3

ดาน ดงนนจงมรหสเฉพาะส าหรบการบกพรองในแตละดาน นอกจากนน ดานการอาน อาจใชค าวา

dyslexia ดานค านวณ อาจใชค าวา dyscalculia ดวยเชนกน

1.6.Motor Disorders

ใน DSM-5 ประกอบดวยdevelopmental coordination disorder, stereotypic movement

disorder, Tourette’s disorder, persistent (chronic) motor หรอ vocal tic disorder, provisional tic

disorder, other specified tic disorder และunspecified tic disorder Stereotypic movement disorder


มตวอยางทท าใหเหนความแตกตางจากโรค body-focused repetitive behavior disorders เชน การ

ถอนผม กดเลบ เปนตน ทเดมใน DSM 4 อยในกลม impulse control disorders มากขน

2. Anxiety Disorders

DSM-5 ปจจบนแยก obsessive-compulsive disorder หรอ posttraumatic stress disorder

และ acute stress disorder ออกไปตางหากแมจะอยใน สวนตอๆ กนกตาม

2.1 Agoraphobia, Specific Phobia, and Social Anxiety Disorder (Social Phobia)

2.1.1 เกณฑ (criteria) ส าหรบโรคเหลาน ปจจบนไมจ าเปนตองอายเกน 18 ป แลว โดยทความกงวลนน

ตองมากเกนไปและไมสมเหตผล โดยรวมปจจยดานวฒนธรรมในแตละทองทนนดวย

2.1.2 ตองมอาการตอเนองกนอยางนอย ตงแต 6 เดอนขนไป ในทกชวงอาย(ของเดม ใชเกณฑเหลาน

ในคนทอายนอยกวา 18 ป เทานน) เพอลดการวนจฉย transient fears มากเกนไป

2.2 Separation Anxiety Disorder

2.2.1 ใน DSM-IV โรคนถกจดอยใน “Disorders Usually First Diagnosed in Infancy, Childhood, or

Adolescence” ปจจบนถกจดอยในสวนของ anxiety disorder.

2.2.2 เกณฑ (criteria) ถกปรบใหมอาการของผใหญเพมขน เชน attachment figures อาจรวมถง ลกๆ

ของพอแมทเปน separation anxiety disorder (SAD) (นนคอ พอแมอาจเปนฝายตดลกตนเองได

เชนเดยวกน), พฤตกรรมหลกเลยงอาจเกดขนในทท างานหรอทโรงเรยนกได และไมจ าเปนตองอาย

ต ากวา 18 ป แลว เนองจากมรายงานโรคนในผใหญเพมขน.

2.3 Selective Mutism

ใน DSM-IVโรคนอยในสวนของ “Disorders Usually First Diagnosed in Infancy, Childhood

or Adolescence” ปจจบนจดอยในสวนของ anxiety disorder เนองจากพบวาเดกสวนใหญทเปนโรคน

มภาวะวตกกงวลดวย

3.Obsessive-Compulsive and Related Disorders

3.1 Trichotillomania (ในDSM-5 เพมค าวา Hair-Pulling Disorderคอโรคเดยวกน)

4. Feeding and Eating Disorders

ใน DSM-5 กลมนรวมหลายโรคทมาจากสวนของ “Disorders Usually First Diagnosed in In-

fancy, Childhood, or Adolescence.”ในDSM-IV นอกจากนยงมค าบรรยายสนๆ และเกณฑวนจฉย

ส าหรบ อาการในกลมother specified feeding and eating disorder เพอใหชดเจนและวนจฉยไดงายขน


4.1 Pica and Rumination Disorder มการปรบเกณฑใหชดเจนขนและสามารถวนจฉยในทกชวงอาย

4.2 Avoidant/Restrictive Food Intake Disorder (ในDSM-IV คอชอ feeding disorder of infancy or

early childhood )และปรบเกณฑวนจฉยใหกวางขนเพอใหครอบคลมทกอาการจากของเดมทไมคอยได

วนจฉยและมขอมลลกษณะอาการ ระยะ และการพยากรณของโรคเพมขน นอกจากนยงมกเรมเปน

ตงแตเดกหรอวยรน แลวตามมาดวยการจ ากดอาหาร และมกสมพนธกบปญหาทางกายหรอจต/สงคม

แตไมเขาเกณฑวนจฉยกลม eating disorder ใดๆ

4.3 Anorexia Nervosa (AN)

4.3.1 ปจจบนเกณฑวนจฉยทยกเลกไปคอ ไมจ าเปนตอง ประจ าเดอนขาด เพอใหวนจฉยครอบคลม

ในกรณผชายหรอผหญงทรบประทานยาคมก าเนดได นอกจากนทงลกษณะอาการและระยะของโรค

กไมแตกตางกนในผปวยทมหรอขาดประจ าเดอน

4.3.2 ใน Criterion A มการเพมรายละเอยดและขอความเพอใหตดสนไดงายวาจะตดสนอยางไรวา

น าหนกลดลงผดปกต

4.3.3 ใน Criterion B เพมขอความวา ไมเพยงแตแสดงออกถงความกลววาจะน าหนกเพมเทานน

แตยงมพฤตกรรมเพอตอตานการเพมน าหนกอยางตอเนองอกดวย

4.4 Bulimia Nervosa จ านวนความถเฉลยขนต าในการ binge eating และพฤตกรรมชดเชยอยางไม

เหมาะสม ลดลงจาก 2 เหลอ 1 ครงตอสปดาห ในDSM-5 เนองจากพบวาลกษณะอาการและ

การพยากรณโรคไมแตกตางกน

4.5 Binge-Eating Disorder จ านวนความถเฉลยขนต าในการ binge eating และพฤตกรรมชดเชย

อยางไมเหมาะสม ลดลงจาก 2 ครงตอสปดาห นาน 6 เดอน เหลอ 1 ครงตอสปดาห นาน 3เดอน ใน

DSM-5 ซงเทากบความถข นต าในการวนจฉย bulimia nervosa.3

4.6 Elimination Disorders เปลยนจากเดมอยในสวนของ “ disorders usually first diagnosed in

infancy, childhood, or adolescence” มาแยกตางหากใน DSM-5

5. Internet use gaming disorder อาจมชออนๆ เชน internet addiction disorder, pathological

internet use , problematic internet use, internet overuse เปนตน แมจะยงไมมเกณฑวนจฉยอยาง

เปนทางการ ในทง DSM 4 และ5 กตาม เนองจากขาดการวจยทมากพอวาเปนปญหาทางจตเวช แตใน

DSM 5 กจดโรคนอยในสวนท 3 (section 3) หมวดทตองการการวจยเพม กอนจดเปนโรคทางจตเวช

อยางเปนทางการตอไป4


จากทงหมด ผนพนธมขอสงเกตวา นอกจาก การก าหนดชอโรคใหมๆ, การเปลยนและ

แยกหมวดหมใหม และการยกตวอยางและบรรยายรายละเอยดของอาการใหกวางและครอบคลมขนแลว

หลายๆ โรค มแนวโนมจะ “across life span” เพมขน โรคตางๆ อาจพบไดทงในเดกและผใหญ เชน

ADHD, SAD เปนตน รวมทงมแนวโนมทจะลดเกณฑขนต าเพอใหวนจฉยงายขน เชน AN หรอการท

วนจฉย ADHD รวมกบASD ไดเปนตน ท าใหในอนาคต คงเหนอบตการณในโรคจตเวชเดกและวยรน

เพมขนตอไป

References

1. American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorder, 4thed

(DSM IV-TR). Washington, DC: American Psychiatric Association; 2004.

2. American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorder. 5thed.

Arlington, VA: American Psychiatric Association; 2013.

3. American Psychiatric Association. Highlights of changes from DSM-IV-TR to DSM-5 2013

[online]. Available from: http://www.psych.uic.edu/docassist/changes-from-dsm-iv-tr--to-dsm-

51.pdf [cited 2015 Jun 20].

4. Pornnopadol C, Wasupanrajit A. Internet use disorder. In: Sittirak N, Wannasek K, Wannarit

K, et al., editors. Psychiatry Siriraj DSM 5. Bangkok: Prayoonsanthai Printing; 2015. p.561-71.

http://www.psych.uic.edu/docassist/changes-from-dsm-iv-tr--to-dsm-51.pdf%20%5bcited%202015

http://www.psych.uic.edu/docassist/changes-from-dsm-iv-tr--to-dsm-51.pdf%20%5bcited%202015

วารสารสวนปรง ปท 31 ฉบบท 3 กนยายน – ธนวาคม 2558 I

ค าแนะน าส าหรบผนพนธ ประเภทของบทความ แบงเปน 6 ชนด

1. บทบรรณาธการ (Editorial)

เปนบทความซงวเคราะหผลงานทางการแพทยหรอสขภาพจตหรออาจจะเปนขอคดเหน

เพอความกาวหนาทางวชาการ มสวนประกอบทส าคญ ดงน

- ชอเรอง (Title) ภาษาไทยและองกฤษ - ชอผนพนธ และสงกด (Author & by-line) ตวยอวฒการศกษาสงสด ภาษาไทยและองกฤษ - เนอเรอง (Text) ประกอบดวย :

- บทน า (Introduction)

- ประเดนหลกและค าอธบาย ทผสมผสานกบขอวจารณ

- ประเดนยอยหรอหวขอยอย และค าอธบายทผสมผสานกบขอวจารณหรอ

ขอเสนอแนะทกอใหเกดแนวคดใหม

- สรป (Conclusion) - กตตกรรมประกาศ (Acknowledgements) - เอกสารอางอง (References)

2. นพนธตนฉบบ (Original article)

เปนบทความรายงานการวจยโดยยงไมเคยตพมพในวารสารฉบบใด มากอน บทความทเปน

รายงานการวจยประกอบดวย

2.1 ชอเรอง (Title) ตองมทงภาษาไทยและองกฤษ ชอเรองควรเปนวลสนๆ สามารถสอให

ผอานคาดเดาถงแนวทางและผลการวจยได

2.2 ชอผนพนธ และสงกด (Author & by-line) เขยนชอ นามสกล ตวยอวฒการศกษาสงสด

ภาษาไทยและองกฤษ ในกรณทมผนพนธหลายคนใหเรยงชอตามล าดบความส าคญทแตละคนมสวนใน

งานวจยนน ชอหนวยงานของผเขยนทเปนปจจบนเพอสะดวกในการตดตอ

2.3 บทคดยอ (Abstract) ภาษาไทยและองกฤษ ใหเรยงล าดบตามหวขอดงน วตถประสงค

(Objective) วสดและวธการ (Materials and methods) ผล (Results) สรป (Conclusion) จ านวนไมควร

เกน 300 ค า ตามดวย ค าส าคญ ใหอยในหนาเดยวกน

2.4 ค าส าคญ (Key words) เขยนเปน ค า หรอวล ทงภาษาไทยและองกฤษ จ านวน 3-5 ค า

ส าหรบภาษาองกฤษ ใหขนตนดวยตวอกษรใหญทกวล หลงเครองหมาย ,

2.5 บทน า (Introduction) ใหขอมลขอสนเทศและประเดนส าคญทางวชาการ รวมทง

วตถประสงคของการวจยนน

วารสารสวนปรง ปท 31 ฉบบท 3 กนยายน – ธนวาคม 2558 II

2.6 วสดและวธการ (Materials and methods) กลาวถงการออกแบบกลมตวอยาง เครองมอ

ทใชรวบรวมขอมล และการวเคราะหทางสถตโดยเรยบเรยงตามขนตอน

2.7 ผล (Results) รายงานและอธบายผลทส าคญทเปนจรง อาจมตารางและภาพประกอบไม

เกน 4 ตาราง หรอภาพ และไมซ าซอนกบค าบรรยาย

2.8 วจารณ (Discussion) น าประเดนส าคญทเปนจรงของผลการวจยมาศกษาอธบายเรยง

ตามล าดบทน าเสนอในผลวาเหมอนหรอตางจากผลการศกษาของผอนอยางไร โดยมหลกฐานอางองท

นาเชอถอ การน าผลมาประยกตใช รวมทงขอเสนอแนะทางวชาการ

2.9 สรป (Conclusion) เขยนสรปเรยงล าดบตามวตถประสงคทก าหนดไว

2.10 กตตกรรมประกาศ (Acknowledgements) เขยนขอบคณบคคลทชวยเหลอเปนกรณ

โดยเขยนใหสนเรยบงาย ชดเจน แสดงความมน าใจแตไมเกนจรงและกลาวถงแหลงสนบสนนดวย

2.11 เอกสารอางอง (References) กรณาปรบเอกสารอางองเปนภาษาองกฤษทงหมด

เพอเขาสฐานขอมลนานาชาต ใชระบบ Vancouver (สามารถศกษารายละเอยดเพมเตมไดทเวบไซต

http://www.suanprung.go.th/journal/bulletin.php) ถาแปลมาจากภาษาไทยใหใสค าวา [in thai] ตอทาย

ประโยค โดยทผเขยนตองรบผดชอบในความถกตองของเอกสารอางอง และการอางองในเนอหาใหใช

เครองหมายเชงอรรถเปนหมายเลขโดยใชหมายเลข 1 ส าหรบเอกสารอางองอนดบแรก (ตวเลขยก ไมใส

วงเลบ) และเรยงตอไปตามล าดบ ถาตองการอางองซ าใหใชหมายเลขเดม

การเตรยม ตาราง รปภาพ และแผนภม

1. ตารางใหเรยงตอจากค าอธบาย

2. รปภาพ ใหใชภาพถายขาวด าขนาดโปสการด (3x5 นว) ผวหนาเรยบ โดยดานหลง เขยน

ลกศรดวยดนสอสด าเปนแนวตงตามทผนพนธตองการใหปรากฏในวารสาร และเขยนหมายเลขก ากบไว

วา รปท 1 รปท 2 ฯลฯ

3. แผนภม ควรมฐานขอมลของแผนภม และควรระบโปรแกรมทใชดวยค าอธบายรปภาพและ

แผนภม ใหพมพแยกไวตางหากแทรกไวกอนรปนน

3. บทความฟนฟวชาการ (Review article)

เปนบทความจากการรวบรวมวเคราะหสงเคราะหผลเรองใดเรองหนงเพอใหผอานมความรความ

เขาใจเกยวกบความกาวหนาของเรองนนในสถานการณปจจบน บทความฟนฟวชาการมสวนประกอบ

ดงน

-ชอเรอง (Title) ภาษาไทยและองกฤษ -ชอผนพนธ และสงกด (Author & by-line) ตวยอวฒการศกษาสงสด ภาษาไทยและองกฤษ

บทคดยอ (Abstract) ภาษาไทยและองกฤษ

http://www.suanprung.go.th/journal/bulletin.php

วารสารสวนปรง ปท 31 ฉบบท 3 กนยายน – ธนวาคม 2558 III

ค าส าคญ (Key words) ภาษาไทยและองกฤษ บทน า (Introduction) บทปรทศน ซงอาจแบงเปนสวนๆตามหวขอยอยโดยเรมจากการบอกวตถประสงคแลวแจงขอมล

รายละเอยดเกยวกบการทบทวนเอกสารและการรวบรวมขอมลตางๆ ทเกยวของกบเรองปรทศนมาไวเปนหมวดหมผสมผสานกบขอคดเหนขอเสนอแนะทกอใหเกดแนวคดใหมๆบางครง บทวจารณ (Discussion) อาจแยกไวเปนหวขอตางหาก

สรป (Conclusion) เอกสารอางอง (References)

4. รายงานเบองตน (Preliminary Report)

หรอรายงานสงเขป (short communication) เปนการน าเสนอรายงานผลการศกษาวจยทยงไม

เสรจสมบรณตองศกษาตอเพอเกบขอมลเพมเตมหรอศกษาเสรจแลวก าลงเตรยมตนฉบบซงม

สวนประกอบทส าคญเชนเดยวกบนพนธตนฉบบ หรอบทความฟนฟวชาการ

5. รายงานผปวย (Case Report)

เปนรายงานเกยวกบผปวยทสนใจ ไมเคยมรายงานมากอนหรอมรายงานนอยราย ชอเรอง ควร

ตอทายดวย : รายงานผปวย........ราย (case report) เพอใหผอานทราบวาเปนรายงานผปวย ถาแสดง

รปภาพตองเฉพาะทจ าเปนจรงๆและไดรบการยนยอมจากผปวยหรอผรบผดชอบ ประกอบดวย

ชอเรอง (Title) ภาษาไทยและองกฤษ ชอผนพนธ และสงกด (Author & by-line) ตวยอวฒการศกษาสงสด ภาษาไทยและองกฤษ บทคดยอ (Abstract) ภาษาไทยและองกฤษ ตามดวยค าส าคญอยในหนาเดยวกน ค าส าคญ (Key words) ภาษาไทยและองกฤษ บทน า (Introduction) รายงานผปวย (Report of case [s]) ซงบอกลกษณะอาการของผปวย ผลการตรวจ (Finding)

การรกษาและผลจากการรกษาบ าบด วจารณ (Discussion) สรป (Conclusion) กตตกรรมประกาศ (Acknowledgements) เอกสารอางอง (References)

6. ปกณกะ (Miscellany)

เปนบทความทไมสามารถจดเขาในประเภท 1 ถง 4 ได ประกอบดวย

ชอเรอง (Title) ภาษาไทยและองกฤษ ชอผนพนธ และสงกด (Author & by-line) ตวยอวฒการศกษาสงสด ภาษาไทยและองกฤษ เนอเรอง (Text) ประกอบดวย : บทน า, ประเดนหลกส าคญและค าอธบายทประกอบเปนเนอหา

วารสารสวนปรง ปท 31 ฉบบท 3 กนยายน – ธนวาคม 2558 IV

ประเดนยอยหรอหวขอยอยและค าอธบาย, ประเดนส าคญ ประเดนยอย, สรป (Conclusion), กตตกรรมประกาศ (Acknowledgements), เอกสารอางอง (References) การเตรยมตนฉบบ

1. ภาษา ใหใช 2 ภาษา คอ ภาษาไทยและ/หรอภาษาองกฤษ ถาตนฉบบเปนภาษาไทย ควร

ใชศพทภาษาไทยใหมากทสด โดยใชพจนานกรมศพทวทยาศาสตร ฉบบราชบณฑตยสถานเปนบรรทด

ฐาน ส าหรบค าศพทแพทยภาษาองกฤษทไมมค าแปลในพจนานกรมฯอนโลมใหใชภาษาองกฤษได

ค าศพทภาษาองกฤษทปนในเรองภาษาไทยใหใชตวพมพเลกทงหมด ยกเวนช อเฉพาะซงขนตนดวย

ตวพมพใหญ ไมขนตนประโยคดวยค าศพทภาษาองกฤษและหลกเลยงการใชศพทภาษาองกฤษเปน

กรยา การเขยนคาสถตรอยละ ใหใชทศนยม 1 ต าแหนง

2. ตนฉบบ ใชกระดาษสขาว ขนาด 8 ½ นว x 11 นว หรอ A4 พมพดวยเครองคอมพวเตอร

โปรแกรม Word Processor for Window ตวอกษร BrowalliaUPC ขนาด 16 และใหพมพขอความ

1 สดมภ (1 Column) ตอ 1 หนากระดาษ A4 ใหพมพหางจากขอบกระดาษทกดานไมนอยกวา 2.5 ซม.

(1 นว) และตนฉบบแตละเรองไมควรเกน 10 หนากระดาษ A4

การสงบทความ สงไดตลอดป ตามวธตอไปน

1.สงไฟลอเลกทรอนกสตนฉบบในรปแบบ doc/docx ทางจดหมายอเลกทรอนกส ไปท

E-mail address: [email protected]

E-mail address: [email protected]

2.สงแบบฟอรมสงบทความตพมพในวารสารสวนปรง ในรปแบบ .pdf.และรปภาพผนพนธหลก ใน

รปแบบ.jpg

3.ขอมลผนพนธ

4.ถาเปนการทดลองในมนษยใหสแกนหนงสอรบรองของคณะกรรมการจรยธรรมพจารณา

การทดลองในมนษยแนบสงดวย

สามารถศกษารายละเอยดเพมเตมไดทเวบไซต

http://www.suanprung.go.th/journal/bulletin.php-



วารสารสวนปรง ปท 31 ฉบบท 3 กนยายน – ธนวาคม 2558 V

ใบตอบรบการไดรบและบอกรบวารสารสวนปรง

เรยน บรรณาธการวารสารสวนปรง

ชอหนวยงาน...............................................................................................................

ไดรบวารสารสวนปรงปท...........ฉบบท...............พ.ศ.................จ านวน....................ฉบบ เรยบรอยแลว

และมความประสงคจะรบวารสารสวนปรงตอ โดยบอกรบสมาชกในนามหนวยงาน ชอ............................

.................................................................................................................. จ านวน.......................ฉบบ

จดสงวารสารไปท ชอ.........................................................................................................................

เลขท........................ ซอย...........................ถนน.....................................ต าบล....................................

อ าเภอ..............................จงหวด..............................รหสไปรษณย............................โทร.....................

ลงชอ................................................. ผสมคร

(................................................)

วนท.........เดอน..................พ.ศ................

หมายเหต

1. หากทานยงมความตองการรบวารสารสวนปรงฉบบตอไป กรณากรอกแบบฟอรมใบตอบรบ การไดรบและบอกรบวารสารสวนปรงฉบบนไปท

คณทศนย ศรบญเรอง โรงพยาบาลสวนปรง (งานหองสมด)

131 ถนนชางหลอ ต าบลหายยา อ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม 50100

โทร. 0-5390-8500 ตอ 60333

E-mail: [email protected]

2. หากทานไมไดแจงการตอบรบการไดรบและบอกรบวารสารสวนปรง ทางบรรณาธการจะ พจารณายกเลกการสงวารสารฯ ใหทาน

Documents

Bulletin of Suanprung · BULLETIN OF SUANPRUNG ปีที่ 31 ฉบับที่ [ กันยายน – ธันวาคม Z ] ] ` (Vol.31 No.3 September - December