Buletini Vjetor 2016 mbi Borxhin Publik - mf.rks-gov.net · BPV Bruto Produkti Vendor BRK Buxheti i Republikës së Kosovës DIN Dinari Islamik FMN Fondi Monetar Ndërkombëtar

Republika e Kosovës Republika Kosova – Republic of Kosovo

Qeveria – Vlada – Government

Ministria e Financave - Ministarstvo za Finansija - Ministry of Finance

Thesari i Kosovës – Trezor Kosova - Treasury of Kosova

Buletini Vjetor 2016 mbi

Borxhin Publik

Divizioni për Menaxhimin e Borxheve

Qershor 2017

2

2 Buletini Vjetor 2016 mbi Borxhin Publik

Përmbajtja

Shkurtesat ................................................................................................................................................ 3

HYRJE .................................................................................................................................................... 4

1.0 BORXHI I PËRGJITHSHËM .......................................................................................................... 5

1.1 Stoku i Borxhit të Përgjithshëm 2009-2016 .................................................................................. 5

1.2 Shërbimi i Borxhit të Përgjithshëm 2009-2016 ............................................................................ 7

1.3 Parapagimi i Borxhit ..................................................................................................................... 7

2.0 BORXHI NDËRKOMBËTAR ......................................................................................................... 8

2.1 Tërheqjet nga kreditë ndërkombëtare ........................................................................................... 8

2.2 Shërbimi i Borxhit Ndërkombëtar................................................................................................. 9

2.3 Portofoli i Borxhit Ndërkombëtar sipas llojit të valutës ............................................................. 10

2.4 Portofoli i Borxhit Ndërkombëtar sipas llojit të interesit ............................................................ 10

3.0 BORXHI I BRENDSHËM ............................................................................................................. 11

3.1 Shërbimi i Borxhit të Brendshëm ................................................................................................ 11

3.2 Borxhi i Brendshëm sipas instrumenteve .................................................................................... 12

3.3 Normat mesatare të interesit ....................................................................................................... 12

3.4 Mbajtësit e Letrave me Vlerë ...................................................................................................... 13

4.0 GARANCITË ................................................................................................................................. 14

Shtojca 1. Gjendja e Kredive më 31.12.2016 ....................................................................................... 15

Shtojca 2. Tërheqjet nga kreditë nëpër vite ........................................................................................... 17

Shtojca 3. Shërbimi i borxhit nëpër vite ............................................................................................... 18

3


Shkurtesat

ANZh Asociacioni Ndërkombëtar për Zhvillim

ASK Agjencia e Statistikave të Kosovës

BB Banka Botërore

BERZh Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim

BEI Banka Evropiane për Investime

BIZh Banka Islame për Zhvillim

BNRZh Banka Ndërkombëtare për Ndërtim dhe Zhvillim

BPV Bruto Produkti Vendor

BRK Buxheti i Republikës së Kosovës

DIN Dinari Islamik

FMN Fondi Monetar Ndërkombëtar

FSDK Fondi për Sigurimin e Depozitave

FOZhN Fondi OPEC për Zhvillim Ndërkombëtar

FSZh Fondi Saudit për Zhvillim

KE Komisioni Evropian

KfW Agjencia Gjermane për Rindërtim

KKC Kredia e Konsoliduar C

MF Ministria e Financave

SAR Saudi Riyal

SDR Të drejtat speciale të tërheqjes

ShBA Shtetet e Bashkuara të Amerikës

UniCredit Banka UniCredit në Austri

4


HYRJE

Bazuar në Ligjin për Borxhet Publike nr. 03/L-175 dhe Rregulloren QRK Nr. 22/2013 mbi

Procedurat për Emetimin dhe Menaxhimin e Borxheve Shtetërore, Garancive Shtetërore dhe

Borxheve Komunale, në mënyrë që të sigurohet transparencë në raportimin e Borxhit Shtetëror,

Thesari i Kosovës publikon Buletinin e dytë me radhë me të dhënat për Borxhin e

Përgjithshëm Shtetëror që përfshin periudhën nga krijimi i portofolit të borxhit shtetëror në

vitin 2009 e deri në fund të vitit fiskal 2016.

Sipas Ligjit për Borxhet Publike, Borxhi i Përgjithshëm përkufizohet si “tërësia e Borxhit

Shtetëror dhe Borxhit Komunal. Borxhi Shtetëror është borxh që merret në emër të

Institucioneve Qendrore Qeveritare të cilin Republika e Kosovës është e obliguar ta paguajë,

por nuk përfshinë asnjë detyrim të entiteteve të tjera të caktuara qeveritare, duke përfshirë por

duke mos u kufizuar në Komuna, ndërmarrje publike, apo Bankën Qendrore të Kosovës”.

Më tutje, Borxhi Shtetëror ndahet në Borxh të Brendshëm dhe Borxh Ndërkombëtar. “Borxhi

i Brendshëm përkufizohet si Borxh Shtetëror i cili i nënshtrohen ligjeve të Republikës së

Kosovës ndërsa Borxhi Ndërkombëtar si Borxh Shtetëror i cili i nënshtrohet marrëveshjes me

qeveritë e huaja, agjencitë qeveritare, organizatat ndërkombëtare financiare apo organizata dhe

kompani tjera të huaja në bazë të marrëveshjeve ndërkombëtare, traktateve, konventave apo

marrëveshjeve tjera të ngjashme të cilat i nënshtrohen ligjeve të një juridiksioni legal përveç

atij të Republikës së Kosovës”.

Portofoli i Borxhit Shtetëror deri në fund të vitit 2016 përbëhet nga Borxhi i Brendshëm dhe

Borxhi Ndërkombëtar Shtetëror, si dhe dy Garanci Shtetërore. Deri më tani, Kosova nuk ka

Borxh Komunal dhe as Garanci Komunale të emetuara. Buletini shpalosë edhe të dhënat

historike që nga krijimi i portofolit të Borxhit Shtetëror.

Buletini përbëhet nga katër pjesë, në pjesën e parë paraqiten të dhëna për Borxhin e

Përgjithshëm, në pjesën e dytë të dhëna për Borxhin Ndërkombëtar, në pjesën e tretë të dhënat

për Borxhin e Brendshëm dhe në pjesën e fundit paraqiten të dhënat për Garancitë Shtetërore.

5


1.0 BORXHI I PËRGJITHSHËM

1.1 Stoku i Borxhit të Përgjithshëm 2009-2016

Portofoli i Borxhit Shtetëror të Kosovës është krijuar në vitin 2009. Në atë kohë, portofoli

përbëhej prej vetëm një kredie të quajtur Kredia e Konsoliduar C nga Banka Botërore. Shuma

totale e kësaj kredie ishte 381.21 milion Euro. Kredia KKC është trashëguar nga ish-Jugosllavia

si pjesë e Borxhit Shtetëror të Kosovës. Kjo kredi u trashëgua me tri transhe/pjesë afërsisht me

shuma të barabarta siç edhe janë të paraqitura në Tabelën 1.

Tabela 1. Detajet për kredinë KKC (në kohën e trashëgimit – 2009, shumat janë në milion EUR)

* Ky transh është parapaguar tërësisht

** Reduktimi i interesit përcaktohet çdo vit nga Bordi i Drejtorëve Ekzekutiv të Bankës Botërore.

*** Norma LIBOR përcaktohet çdo gjashtë muaj në datat e pagesave të kredisë (15 mars dhe 15 shtator) mirëpo, që nga

marsi i vitit 2013 kjo normë është fiksuar në 3.13%.

Kjo ishte kredia e parë shtetërore e Republikës së Kosovës, për të vazhduar në vitet në vijim

me kredi të reja të huazuara nga kreditorë të ndryshëm. Kreditë e reja kishin si qëllim

financimin e projekteve në fushën e arsimit, bujqësisë, kadastrës, energjisë, shëndetësisë, ujit,

ngrohjes qendrore, sistemit bankar, rehabilitimit të rrugëve dhe hekurudhave si dhe

mbështetjen e buxhetit. Në Shtojcën 1 janë shpalosur të gjitha projektet që financohen përmes

huamarrjes shtetërore. Ndërsa, nga viti 2012 rritjes së Borxhit të Përgjithshëm ka filluar t’i

kontribuoj emetimi i Letrave me Vlerë të Republikës së Kosovës.

Siç shihet në Figurën 1, Borxhi i Përgjithshëm ka pasur kryesisht trend rritës në vlera nominale,

ku për vitin 2010 borxhi është rritur kryesisht si rrjedhojë e tërheqjeve të reja nga kreditë -

shpalosja e tërheqjeve për projekte është paraqitur në Shtojcën 2. Në vitin 2011 Borxhi i

Përgjithshëm është zvogëluar krahasuar me vitin paraprak, pasi që në këtë vit amortizimi i

Borxhit Shtetëror ka qenë më i lart se sa tërheqjet nga kreditë e kontraktuara.

Në vitin 2012 Borxhi i Përgjithshëm ka pasur rritje të theksueshme, dhe kjo për dy arsyeje: e

para, pranimi i tri transheve nga Programi me FMN afro 93.6 mil Euro, program ky i arritur

gjatë vitit 2012, si dhe e dyta, fillimi i emetimeve të Letrave me Vlerë në shumën 73.3 milion

Euro. Ndërsa, në vitin 2013 dhe 2014 Borxhi i Përgjithshëm ka trend rritës kryesisht si rezultat

i emetimeve të Letrave me Vlerë të Republikës së Kosovës.

Transhi Bilanci i

pakthyer

Norma e interesit para reduktimit**

0.25% të normës së interesit

Lloji i interesit

LIBOR BB

tarifat

Norma e interesit pas reduktimit

0.25% të normës së interesit

1 128.15 2.35% Variabile*** 1.80% 0.55% 2.10%

2* 126.53 2.35% Variabile 1.80% 0.55% 2.10%

3 126.53 5.81% Fikse - - 5.56%

6


Në fund të vitit 2014 Borxhi i Përgjithshëm shënon shumën 582.87 milion Euro dhe krahasuar

me shumën nominale të vitit paraprak është rritur për 22%, dhe kjo gjithashtu, kryesisht si

rezultat i emetimeve të reja të Letrave me Vlerë në shumë prej 104 milion Euro.

Gjithashtu, edhe gjatë vitit 2015 Borxhi i Përgjithshëm u rrit për 28% krahasuar me vitin

paraprak, duke shënuar kështu shumën 748.95 milion Euro. Rritja kryesisht rrjedh nga

emetimet e reja të Letrave me Vlerë në shumën 121 milion Euro, dhe pranimi i transhit të parë

nga Programi i Ri me FMN, i arritur gjatë vitit 2015, në shumën 36 milion Euro.

Ndërsa, borxhi në fund të vitit 2016 shënon shumën 852.74 milion Euro, dhe nëse e krahasojmë

me shumën nominale të vitit paraprak është rritur për 14%. Kjo rritje rezulton kryesisht nga

emetimet e reja të Letrave me Vlerë në shumën prej 101 milion Euro.

Figura 1. Stoku i Borxhit Shtetëror (2009-2016)

Tabela 2. Borxhi i Përgjithshëm (shumat janë në milion EUR)

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Borxhi Ndërkombëtar 249.01 260.42 253.60 336.60 323.76 326.35 371.17 373.77

Borxhi i Brendshëm 0.00 0.00 0.00 73.31 152.51 256.52 377.78 478.97

Gjithsej Borxhi i Përgjithshëm

249.01 260.42 253.60 409.92 476.27 582.87 748.95 852.74

Garancitë Shtetërore 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 10.00 10.00 20.00

Gjithsej Borxhi i Përgjithshëm (% e BPV-së)*

6.12 5.92 5.27 8.10 8.94 10.65 13.07 14.58

BPV 4,070 4,402 4,815 5,059 5,327 5,567 5,807 5,985 *Kalkulimi i treguesit përfshin edhe Garancitë.

Shënim: Borxhi Ndërkombëtar ndryshon nëpër vite edhe si rrjedhojë e ndryshimit të kursit valutor.

Indikatori Borxhi ndaj BPV-së dallon nga Buletini i kaluar, vlerat e BPV-së për këtë Buletin do të merren nga ueb faqja e

Agjencionit të Statistikave të Kosovës.

0%

200%

400%

600%

800%

1000%

1200%

1400%

1600%

0.00

100.00

200.00

300.00

400.00

500.00

600.00

700.00

800.00

900.00

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

(% e

BP

V)

Mili

on

Eu

ro

Borxhi i Përgjithshëm Borxhi i Përgjithshëm (% e BPV-së)

7


1.2 Shërbimi i Borxhit të Përgjithshëm 2009-2016

Republika e Kosovës në vazhdimësi shlyen borxhin në plotësi dhe me kohë, dhe i trajton

kërkesat për pagesa me efikasitet të lartë sipas marrëveshjeve financiare në fuqi dhe bazës

ligjore mbi shërbimin e borxhit. Të gjitha pagesat procedohen nga Buxheti i Republikës së

Kosovës nga ana e Thesarit/DMB (Divizioni për Menaxhimin e Borxhit).

Për më shumë, gjatë vitit 2010 dhe 2011, për shërbim të borxhit të trashëguar të Republikës së

Kosovës i ka ndihmuar ShBA dhe shteti i Zvicrës. ShBA ka ndihmuar në pagimin e kësteve në

shumën 17.9 mil Euro ndërsa Qeveria e Zvicrës në shumën 0.5 milion Euro. Tabela 3 në vijim

paraqet shërbimin e Borxhit Shtetëror ndër vite, i ndarë në kryegjë dhe interes.

Tabela 3. Shërbimi i Borxhit të Përgjithshëm

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Shërbimi i Borxhit 9.22 19.68 20.77 21.42 25.47 34.88 44.88 85.20

Kthimi 8.48 10.68 11.99 11.34 13.99 22.05 28.87 65.99

Interesi 0.74 9.00 8.78 10.08 11.48 12.83 16.01 19.21

Shërbimi i Borxhit/Të hyrat totale (%)

0.80 1.67 1.59 1.39 1.78 2.41 2.65 4.82

Shënim: Te pozicioni i interesit përfshihen edhe pagesat e tarifave tjera.

Indikatori Shërbimi i Borxhit ndaj Të hyrave totale dallon nga Buletini i kaluar, për arsye se të dhënat i kemi shfrytëzuar nga

burim tjetër, ndërsa këtu të hyrat totale janë marrë nga Divizioni i Raportimeve -Thesar.

1.3 Parapagimi i Borxhit

Në vitin 2009 Qeveria e Kosovës ka parapaguar transhin e dytë të kredisë KKC në shumën

123.71 milion Euro. Me këtë rast nga BRK u pagua shuma 34.59 milion Euro, ndërsa pjesa

tjetër nga ShBA dhe KE, përkatësisht ShBA kontribuoi me shumën 125 mil USD apo të

konvertuara në Euro 84.12 mil, dhe KE me 5 milion Euro.

Tabela 4. Të dhënat për parapagimin e transhit të kredisë KKC në vitin 2009

Viti 2009

Gjithsej shuma e parapaguar 123.71

BRK 34.59

Donatorët 89.12

-ShBA 84.12

-Komisioni Evropian 5.00

8


2.0 BORXHI NDËRKOMBËTAR

Gjatë vitit 2016 Borxhi Ndërkombëtar nuk ka pasur ndryshime të theksuara në krahasim me

vitin paraprak, kjo për arsye se përgjatë vitit ka pasur njëkohësisht tërheqje nga kreditë por

edhe kthim të kredive të huazuara më herët. Në fund të vitit 2016 Borxhi Ndërkombëtar shënon

shumën 373.77 milion Euro, që paraqet rreth 44% të total Borxhit Shtetëror apo 6.25 e BPV-

së.

Pjesa më e madhe apo 45% e Borxhit Ndërkombëtar është ndaj BNRZh-së, kurse pjesa tjetër

apo rreth 30% është borxh ndaj FMN-së.

Tabela 5. Borxhi Ndërkombëtar nëpër vite sipas kreditorëve

Kreditori 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

BNRZh 249.01 238.33 226.34 215.00 203.66 192.33 180.99 169.65

ANZh 0 0 5.06 8.41 12.37 20.84 28.86 36.02

FMN 0 21.76 22.26 113.05 105.73 101.73 127.74 113.96

UniCredit 0 0 0 0 0 2.00 2.96 6.49

KfW 0 0 0.05 0.14 2.00 9.46 30.62 47.64

Total 249.01 260.08 253.71 336.60 323.76 326.35 371.17 373.77

Shënim: Borxhi Ndërkombëtar ndryshon nëpër vite edhe si rrjedhojë e ndryshimit të kursit valutor.

Borxhi në valutat e huaja është konvertuar me normat e këmbimit mbizotëruese në fund të vitit fiskal.

2.1 Tërheqjet nga kreditë ndërkombëtare

Gjatë vitit 2016, është bërë tërheqja e transhit të dytë nga Programi me FMN-ën i arritur në

vitin 2015, gjithashtu Organizatat Buxhetore të cilat financojnë projekte nga Borxhi

Ndërkombëtar kanë vazhduar të tërheqin fonde nga kreditë. Për më shumë edhe kompanitë

publike kanë vazhduar të tërheqin fonde nga kreditë e nën-huazuara nga Ministria e Financave,

siç edhe mund të shihet në Shtojcën 2. Në vijim janë paraqitur tërheqjet e fondeve për kreditor

nëpër vite.

Tabela 6. Tërheqjet për kreditor

Kreditori 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

ANZh 0 0 5.08 3.51 4.42 7.37 6.54 7.01

FMN 0 22.09 0 93.64 0 0 35.64 35.62

UniCredit 0 0 0 0 0 2.00 0.96 3.54

KfW 0 0 0.05 0.08 1.86 7.46 22.49 22.47

Total 0 22.09 5.13 97.23 6.28 16.83 65.62 68.64 Shënim: Borxhi Ndërkombëtar ndryshon nëpër vite edhe si rrjedhojë e ndryshimit të kursit valutor.

Për tërheqjet nga kreditë që janë në valuta të huaja është përdorur kursi i këmbimit i ditës së transaksionit.

9


2.2 Shërbimi i Borxhit Ndërkombëtar

Gjatë vitit 2016 për shërbimin e Borxhit Ndërkombëtar u pagua shuma prej 77.29 milion Euro,

që paraqet 4.73% të të hyrave të buxhetit. Nga shtojca 3 mund të vërehet se rreth 66% e shumës

së paguar është ndaj FMN-së, ndërsa rreth 24% është shërbim i borxhit ndaj BNRZh-së, dhe

10% ndaj kreditorëve të tjerë. Në Tabelën 7 në vijim është paraqitur shërbimi i borxhit i ndarë

për kryegjë, interes dhe tarifat e tjera.

Tabela 7. Shërbimi i Borxhit Ndërkombëtar nëpër vite

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Shërbimi i Borxhit Ndërkombëtar

9.22 19.68 20.77 20.76 24.28 32.37 39.38 77.29

Qeveria 9.22 19.50 20.73 20.41 24.15 31.83 37.14 70.15

- Kthimi 8.48 10.68 11.99 11.34 13.99 22.05 27.54 60.55

- Interesi 0.74 8.59 8.68 8.60 10.14 9.71 9.35 9.20

- Tarifa tjera 0.00 0.23 0.06 0.47 0.01 0.08 0.24 0.41

Nën-huazimet 0.00 0.18 0.04 0.35 0.13 0.54 2.24 7.13

- Kthimi 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.33 5.45

- Interesi 0.00 0.00 0.00 0.00 0.02 0.25 0.79 1.59

- Tarifa tjera 0.00 0.18 0.04 0.35 0.12 0.29 0.13 0.10

Shërbimi i Borxhit/Të hyrat totale (%)

0.80 1.67 1.59 1.35 1.70 2.23 2.33 4.37

Shënim: Pozicioni tarifat tjera paguhet nga ndarja buxhetore për interes.

Indikatori Shërbimi i Borxhit ndaj Të hyrave totale dallon nga Buletini i kaluar, për arsye se të dhënat i kemi shfrytëzuar nga

burim tjetër, ndërsa këtu të hyrat totale janë marrë nga Divizioni i Raportimeve -Thesar.

10


2.3 Portofoli i Borxhit Ndërkombëtar sipas llojit të valutës

Portofoli i Borxhit Ndërkombëtar aktualisht përbëhet nga dy valuta, Euro dhe SDR1. Qeveria

e Republikës së Kosovës ka të kontraktura dhe ratifikuara kredi edhe në valutat USD, DIN dhe

SAR, mirëpo akoma nuk kanë filluar tërheqjet e kredive përkatëse, siç mund të shihet në

Shtojcën 1.

Në fund të vitit 2016, rreth 28% apo 103.592 milion Euro e portofolit të Borxhit Ndërkombëtar

është borxh në valutën SDR, kryesisht i huazuar nga FMN dhe ANZh, ndërsa pjesa e mbetur

prej rreth 72% është e huazuar në valutën Euro nga kreditorë të tjerë.

Tabela 8. Stoku i Borxhit në valutë të huaj

Kreditori 2013 2014 2015 2016

ANZh 7.74 13.04 18.06 24.88

FMN 66.19 63.68 79.97 78.71

Total 73.93 76.73 98.03 103.59

2.4 Portofoli i Borxhit Ndërkombëtar sipas llojit të interesit

Pjesa e portofolit të borxhit e cila ka normë variabile përbëhet nga borxhi ndaj FMN-së. Kështu

në fund të 2016, rreth 30.5% e portofolit të Borxhit Ndërkombëtar është i ekspozuar ndaj

normës variabile të interesit.

Tabela 9. Shuma e ekspozuar ndaj interesit variabil

Interesi 2013 2014 2015 2016

Fiks 218.03 224.62 243.43 259.81

Variabil 105.73 101.73 127.74 113.96

Total 323.76 326.35 371.17 373.77

1 SDR është një ‘shportë’ monedhash e cila përbëhet nga monedhat si në vijim: EUR, USD, GBP, dhe JPY. Vlera

e SDR përcaktohet në bazë të një mesatare e cila është e tërhequr nga vlerat e monedhave të përmendura më lartë.

Kjo shportë rishikohet çdo pesë vite nga Bordi Ekzekutiv i FMN-së. Me rishikimin e bërë në nëntor 2015, Bordi

ka vendosur të përfshihet renminbi kinez si valutë e pestë e shportës me datë 1 tetor 2016. 2 Është vlera neto e ekspozuar, e cila nënkupton shumën e ekspozuar duke përjashtuar komponentin Euro. Me

përfshirjen e valutës kineze me 1 tetor 2016, formula ka ndryshuar dhe tani pjesëmarrja në “shportën e re” e euros

është 30.93 per cent.

11


3.0 BORXHI I BRENDSHËM

Republika e Kosovës ka filluar emetimin e Letrave me Vlerë të saj nga janari i vitit 2012.

Zhvillimi i tregut ka rezultuar të jetë mjaft i suksesshëm në aspektin e interesimit të

investitorëve dhe kostos së huamarrjes me ç’rast ky lloj i huamarrjes ka kontribuar si

katalizatori kryesor në financimin e deficitit buxhetor.

Në vitin 2016 Borxhi i Brendshëm shënoi 478.97 milion Euro, që paraqet rreth 56% të total

Borxhit Shtetëror apo 8% e BPV. Meqenëse portofoli i Borxhit të Brendshëm është krijuar tek

në vitin 2012 dhe baza është relativisht e vogël, rritja relative nga viti në vit del të jetë e lartë

fillimisht; 108% në vitin 2013, 68% në vitin 2014, 47% në vitin 2015, si dhe 27% në vitin

2016.

Tabela 10. Borxhi i Brendshëm

Borxhi i Brendshëm (neto) 2012 2013 2014 2015 2016

Stoku i Borxhit 73.31 152.51 256.52 377.78 478.97

Emetimet e Reja 73.31 79.20 104.01 121.26 101.19

Shënim: Emetimet dhe stoku janë pasqyruar në vlerën neto

3.1 Shërbimi i Borxhit të Brendshëm

Meqenëse Republika e Kosovës operon me deficit buxhetor, me c’rast MF përmes Kornizës

Afatmesme të Shpenzimeve (KASH) nuk ka paraparë amortizim të Borxhit të Brendshëm,

atëherë Thesari/MF përveç që mban ankande për ngritjen e mjeteve të reja nga emetimi i

Letrave me Vlerë, mban ankande edhe për ri-financimin e instrumenteve të cilat maturojnë. Si

rrjedhojë, në vijim janë paraqitur pagesat e interesit për Letrat me Vlerë që nga themelimi i

tregut në 2012. Gjithashtu, në tabelën 12 është shpalosur pagesa e interesit për maturitet, që

është paguar gjatë vitit 2016.

Tabela 11. Shërbimi i Borxhit të Brendshëm

Borxhi i Brendshëm 2012 2013 2014 2015 2016

Pagesa e Interesit 0.66 1.19 2.50 5.50 7.91

Pagesat e Kryegjësë 0 0 0 0 0

Interesi/Të hyrat totale (%) 0.05 0.09 0.17 0.32 0.45

Tabela 12. Pagesa e interesit sipas maturiteteve në 2016

Instrumenti 2016

3 muaj 0.03

6 muaj 0.40

12 muaj 2.34

2 vite 2.94

3 vite 1.20

5 vite 1.00

Total 7.91

12


3.2 Borxhi i Brendshëm sipas instrumenteve

Në vitin e parë të themelimit të tregut janë emetuar Letra me Vlerë me maturitet të shkurtë,

kryesisht 3 dhe 6 muaj, ndërsa në vitet në vijim strategjia emetuese ka kontribuar në zgjatjen

graduale të maturimeve. Kështu, në vitin 2013 janë emetuar instrumente me maturitet 12 muaj,

për të vazhduar në vitin 2014 me emetimin e instrumenteve me maturitet 2 vjeçar dhe më tutje

me maturitet 3 dhe 5 vite përgjatë vitit 2015. Gjatë vitit 2016 Thesari/MF ishte e orientuar në

emetimin e instrumenteve të reja me maturitet 2, 3 dhe 5 vite. Në Tabelën 12 mund të shihet

edhe dinamika e emetimit të instrumenteve sipas maturitetit nëpër vite.

Tabela 13. Borxhi i Brendshëm sipas instrumenteve (vlerë nominale)

Instrumenti 2012 2013 2014 2015 2016

3 muaj 30.00 15.20 9.75 10.00 10.00

6 muaj 44.00 84.00 57.67 48.60 30.00

12 muaj 0 55.00 140.10 150.00 160.00

2 vite 0 0 52.00 126.95 159.95

3 vite 0 0 0 30.00 70.00

5 vite 0 0 0 15.00 50.00

Total 74.00 154.20 259.52 380.55 479.95

3.3 Normat mesatare të interesit

Në vijim është paraqitur norma mesatare e interesit për instrument si dhe kurba e normave të

interesit për secilin instrument të emetuar ndër vite.

Tabela 14. Norma mesatare e interesit për instrument

Instrumenti 2012 2013 2014 2015 2016

3 muaj 2.52% 0.57% 0.56% 0.63% 0.21%

6 muaj 2.71% 1.27% 1.34% 1.64% 0.25%

12 muaj - 1.99% 1.72% 1.57% 0.48%

2 vite - - 2.76% 2.79% 0.83%

3 vite - - - 3.09% 1.63%

5 vite - - - 4.94% 2.49%

13


Figura 2. Kurba e normave të interesit ndër vite për instrument

3.4 Mbajtësit e Letrave me Vlerë

Sipas Rregullores MF-BQK Nr. 01/2014 për Tregun Primar dhe Sekondar të Letrave me Vlerë

të Qeverisë së Republikës së Kosovës, përveç Akterëve Primar dhe Participantëve Primar, edhe

personat e tjerë fizik dhe juridik kanë të drejtë të blejnë Letra me Vlerë në Tregun Primar si

dhe atë Sekondar të Letrave me Vlerë të Qeverisë së Kosovës. Si rezultat, përveç bankave

komerciale që janë Akterë Primar si dhe Trustit Pensional si Participant Primar, Letra me Vlerë

mbajnë edhe investitorë të tjerë fizik dhe juridik (biznese dhe individ privat). Në vijim kemi

paraqitur në tabelë gjendjen sipas mbajtësve të Letrave me Vlerë për vitin 2015 dhe 2016.

Tabela 15. Mbajtësit e Letrave me Vlerë (vlerë nominale)

Mbajtësit e Letrave me Vlerë

2015 % 2016 %

Bankat Komerciale 227.36 59.75% 238.92 49.78

Fondet Pensionale 95.87 25.19% 79.93 16.65

Institucionet Publike 26.56 6.98% 127.33 26.53

Kompanitë e Sigurimeve

20.36 5.35% 20.25 4.22

Të tjerë 10.40 2.73% 13.52 2.82

Total 380.55 100.00% 479.95 100.00%

0.00%

1.00%

2.00%

3.00%

4.00%

5.00%

6.00%

Bono Thesari3 mujore



Obligacione 2vjeçare



2012

2013

2014

2015

2016

14


4.0 GARANCITË

Në vitin 2014 Republika e Kosovës ka emetuar garancinë e parë në shumën prej 10 milion

Euro, me të cilën garanton FSDK-në për linjën kreditore të ofruar nga BERZh. Kjo linjë

kreditore ka shërbyer që FSDK të rrisë vlerën e depozitave të siguruara nga 2,000 në 3,000

Euro për depozitor.

Ndërsa, garancinë e dytë ndërkombëtare, të cilën Kosova e ka emetuar gjatë vitit 2016, e

garanton ndërmarrjen publike lokale Trafiku Urban për kredinë e ofruar nga BERZh në vlerën

10 milion Euro. Vlen të theksohet që kjo kredi është e garantuar në kuadër të institucioneve të

Kosovës fillimisht, nga Kuvendi Komunal i Prishtinës. Me këtë kredi është paraparë avancimi

i Trafikut Urban të Prishtinës, ku ndër të tjera, blerja e 51 autobusëve të rinj, të cilët do të

operojnë në gjashtë linja në kryeqytet.

Tabela 16. Garancitë

2014 2015 2016

Garancitë Shtetërore 10.00 10.00 20.00

Garancia për Linjën Kreditore të FSDK 10.00 10.00 10.00

Garancia për Tafikun Urban Prishtinë 0 0 10.00

Garancitë Shtetërore (% e BPV-së) 0.18% 0.17% 0.33%

Shtojca 1. Gjendja e Kredive më 31.12.2016

Kreditori Kredia Shuma e kredisë në valutën origjinale

Shuma e kredisë Euro

Tërheqjet Shuma e pa-

tërhequr

Kreditë Direkte

BNRZh Kredia e Konsoliduar C 381.21 - - 381.21

ANZh Projekti për Modernizimin e Sektorit Publik 3.70 3.28 0.42 3.70

ANZh Projekti për Regjistrimin e Pasurisë së Patundshme dhe Kadastër 5.48 4.56 0.92 5.48

FMN Aranzhimi për Kredi në Dispozicion 1 22.09 22.09 - 22.09

ANZh Operacioni i Parë i Politikave për Zhvillimin e Qëndrueshëm të Punësimit 5.12 5.12 - 5.12

ANZh Projekti për Bujqësi dhe Zhvillim Rural 16.32 11.61 4.71 16.32

ANZh Financim Shtesë për Fuqizimin e Sektorit Financiar dhe Infrastrukturën e Tregut I 2.96 2.96 - 2.96

FMN Aranzhimi për Kredi në Dispozicion 2 93.64 93.64 - 93.64

ANZh Pastrimi dhe Rikultivimi i Tokave 3.57 3.17 0.40 3.57

UniCredit Modernizimi i Sistemit të Edukimit në Kosovë përmes e-Edukimit 4.93 4.38 0.55 4.93

BIZh Financimi i Projektit për Përmirësimin e Rrugës M2 Milloshevë – Mitrovicë 16.83 - 16.83 16.83

FOZhN Projekti i Zgjerimit të Magjistrales M2 Milloshevë-Mitrovicë 18.95 - 18.95 18.95

FSZh Projekti për Magjistralen Prishtinë-Mitrovicë 15.15 - 15.15 15.15

ANZh Projekti i Shëndetësisë 21.04 0.09 20.95 21.04

ANZh Projekti për Efiçiencën e Energjisë dhe Energjinë e Ripërtëritshme 25.63 0.94 24.69 25.63

FMN Aranzhimi për Kredi në Dispozicion 2015 188.11 71.26 116.84 188.11

ANZh Projekti për Përmirësimin e Sistemit të Arsimit në Kosovë 10.07 0.05 10.02 10.07

UniCredit Modernizimi i Shërbimeve të Kardiologjisë Invazive 2.11 2.11 - 2.11

BERZh Rehabilitimi i Rrugëve Rajonale 29.00 - 29.00 29.00

BEI Rehabilitimi i Linjës Hekurudhore 10 42.00 - 42.00 42.00

Kreditë e Nën-huazuara

KfW Furnizimi me Ujë dhe Largimi i Ujërave të Zeza, Faza II 6.00 4.65 1.35 6.00

KfW Përmirësimi i Sistemeve të Ngrohtores Qendrore 5.00 5.00 - 5.00

KfW Ujësjellësi Komunal dhe Largimi i Ujërave të Zeza në Prishtinë, Faza III 20.00 18.49 1.51 20.00

KfW Linja e Transmisioni 400kw Kosovë-Shqipëri 17.00 17.00 0.00 17.00

KfW Përmirësimi i Rrjetit të Transmisionit 20.50 9.27 11.23 20.50

ANZh Financim Shtesë për Fuqizimin e Sektorit Financiar dhe Infrastrukturën e Tregut II 2.32 2.13 0.19 2.32

BERZh Projekti i Rehabilitimit të Rrugës Hekurudhore 10 39.90 - 39.90 39.90

16


KfW Projekti për Masat e Energjisë Efiçiencte në Komuna 2.50 - 2.50 2.50 Shënim: Tërheqjet nga kreditë në valutën SDR janë të konvertuara në valutën EUR me kursin e ditës së tërheqjeve, ndërsa për kreditë tjera të pa-tërhequra të cilat janë në valutën SDR, USD,

SAR dhe DIN është përdorur kursi i këmbimit i dt. 30.12.2016 (1SDR=1.2753Euro, 1USD=0.9474Euro, 1SAR=0.2525Euro, 1DIN=1.2753Euro).

17


Shtojca 2. Tërheqjet nga kreditë nëpër vite

Kreditori Projekti 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Kreditë Direkte

BNRZh Kredia e Konsoliduar C Tërheqjet - - - - - - - -

ANZh Projekti për Modernizimin e Sektorit Publik Tërheqjet - - - - 0.24 1.20 1.10 0.75

ANZh Projekti për Regjistrimin e Pasurisë së Patundshme dhe Kadastër

Tërheqjet - - - 0.51 1.03 1.18 0.99 0.84

FMN Aranzhimi për Kredi në Dispozicion 1 Tërheqjet - 22.09 - - - - - -

ANZh Operacioni i Parë i Politikave për Zhvillimin e Qëndrueshëm të Punësimit

Tërheqjet - - 5.08 0.04 - - - -

ANZh Projekti për Bujqësi dhe Zhvillim Rural Tërheqjet - - - - 3.11 3.85 2.41 2.25

ANZh Financim Shtesë për Fuqizimin e Sektorit Financiar dhe Infrast. e Tregut I

Tërheqjet - - - 2.96 - - - -

FMN Aranzhimi për Kredi në Dispozicion 2 Tërheqjet - - - 93.64 - - - -

ANZh Pastrimi dhe Rikultivimi i Tokave Tërheqjet - - - - - 0.83 1.68 0.66

UniCredit Modernizimi i Sistemit të Edukimit në Kosovë përmes e-Edukimit

Tërheqjet - - - - - 2.00 0.96 1.43

ANZh Projekti i Shëndetësisë Tërheqjet - - - - - - 0.03 0.06

ANZh Projekti për Efiçiencën e Energjisë dhe Energjinë e Ripërtëritshme

Tërheqjet - - - - - - 0.02 0.92

FMN Aranzhimi për Kredi në Dispozicion 2015 Tërheqjet - - - - - - 35.64 35.62

ANZh Projekti për Përmirësimin e Sistemit të Arsimit në Kosovë Tërheqjet - - - - - - - 0.05

UniCredit Modernizimi i Shërbimeve të Kardiologjisë Invazive Tërheqjet - - - - - - - 2.11


KfW Furnizimi me Ujë dhe Largimi i Ujërave të Zeza, Faza II Tërheqjet - - 0.05 0.09 0.80 1.31 1.67 0.73

KfW Përmirësimi i Sistemeve të Ngrohtores Qendrore Tërheqjet - - - - 1.06 3.94 - -

KfW Ujësjellësi Komunal dhe Largimi i Ujërave të Zeza në Prishtinë, Faza III

Tërheqjet - - - - - 2.21 3.55 12.73

KfW Linja e Transmisioni 400kw Kosovë-Shqipëri Tërheqjet - - - - - - 14.87 2.13

KfW Përmirësimi i Rrjetit të Transmisionit Tërheqjet - - - - - - 2.39 6.88

ANZh Financim Shtesë për Fuqizimin e Sektorit Financiar dhe Infrast. e Tregut II

Tërheqjet - - - - 0.03 0.31 0.31 1.48

18


Shtojca 3. Shërbimi i borxhit nëpër vite

Kreditori Projekti 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Kreditë Direkte

BNRZh Kredia e Konsoliduar C

Kryegjëja 8.48 10.68 11.99 11.34 11.34 11.34 11.34 11.34 Interesi 0.74 8.53 8.37 8.14 8.94 8.46 7.98 7.50 Tarifat tjera 0 0 0 0 0 0 0 0

ANZh Projekti për Modernizimin e Sektorit Publik

Kryegjëja 0 0 0 0 0 0 0 0 Interesi 0 0 0 0 0 0.00 0.01 0.02 Tarifat tjera 0 0 0 0 0 0 0 0

ANZh Projekti për Regjistrimin e Pasurisë së Patundshme dhe Kadastër

Kryegjëja 0 0 0 0 0 0 0 0 Interesi 0 0 0 0.00 0.00 0.01 0.02 0.03 Tarifat tjera 0 0 0 0 0 0 0 0

FMN Aranzhimi për Kredi në Dispozicion 1

Kryegjëja 0 0 0 0 2.66 10.71 8.80 0 Interesi 0 0.06 0.30 0.25 0.23 0.17 0.05 0 Tarifat tjera 0 0.23 0.06 0 0 0.00 0 0

ANZh Operacioni i Parë i Politikave për Zhvillimin e Qëndrueshëm të Punësimit

Kryegjëja 0 0 0 0 0 0 0 0 Interesi 0 0 0 0.03 0.04 0.04 0.04 0.04 Tarifat tjera 0 0 0 0 0 0 0 0

ANZh Projekti për Bujqësi dhe Zhvillim Rural

Kryegjëja 0 0 0 0 0 0 0 0 Interesi 0 0 0 0 0.01 0.03 0.06 0.08 Tarifat tjera 0 0 0 0 0 0 0 0

ANZh Financim Shtesë për Fuqizimin e Sektorit Financiar dhe Infrast. e Tregut I

Kryegjëja 0 0 0 0 0 0 0 0 Interesi 0 0 0 0 0.02 0.02 0.02 0.02 Tarifat tjera 0 0 0 0 0 0 0 0


Kryegjëja 0 0 0 0 0 0 7.40 49.21 Interesi 0 0 0 0.18 0.90 0.98 1.03 0.77 Tarifat tjera 0 0 0 0.47 0.01 0.00 0 0

ANZh Pastrimi dhe Rikultivimi i Tokave

Kryegjëja 0 0 0 0 0 0 0 Interesi 0 0 0 0 0 0.00 0.02 0.05 Tarifat tjera 0 0 0 0 0 0 0 0

UniCredit Kryegjëja 0 0 0 0 0 0 0 0

19


Modernizimi i Sistemit të Edukimit në Kosovë përmes e-Edukimit

Interesi 0 0 0 0 0 0.00 0.01 0.02 Tarifat tjera 0 0 0 0 0 0.07 0.01 0.01

ANZh Projekti i Shëndetësisë

Kryegjëja 0 0 0 0 0 0 0 0 Interesi 0 0 0 0 0 0 0 0.00 Tarifat tjera 0 0 0 0 0 0 0 0

ANZh Projekti për Efiçiencën e Energjisë dhe Energjinë e Ripërtëritshme

Kryegjëja 0 0 0 0 0 0 0 0 Interesi 0 0 0 0 0 0 0 0.00 Tarifat tjera 0 0 0 0 0 0 0 0


Kryegjëja 0 0 0 0 0 0 0 0 Interesi 0 0 0 0 0 0 0.10 0.66 Tarifat tjera 0 0 0 0 0 0 0.23 0.34

UniCredit Modernizimi i Shërbimeve të Kardiologjisë Invazive

Kryegjëja 0 0 0 0 0 0 0 0 Interesi 0 0 0 0 0 0 0 0 Tarifat tjera 0 0 0 0 0 0 0 0.05


KfW Furnizimi me Ujë dhe Largimi i Ujërave të Zeza, Faza II

Kryegjëja 0 0 0 0 0 0 0 0 Interesi 0 0 0 0.00 0.00 0.01 0.02 0.03 Tarifat tjera 0 0 0 0.03 0.01 0.01 0.01 0.00

KfW Përmirësimi i Sistemeve të Ngrohtores Qendrore

Kryegjëja 0 0 0 0 0 0 0.22 0.43 Interesi 0 0 0 0 0.01 0.24 0.43 0.41 Tarifat tjera 0 0 0 0.06 0.01 0.01 0.00 0

KfW Ujësjellësi Komunal dhe Largimi i Ujërave të Zeza në Prishtinë, Faza III

Kryegjëja 0 0 0 0 0 0 1.11 2.22 Interesi 0 0 0 0 0 0 0.07 0.31 Tarifat tjera 0 0 0 0.22 0.05 0.05 0.04 0.02

KfW Linja e Transmisioni 400kw Kosovë-Shqipëri

Kryegjëja 0 0 0 0 0 0 0 2.00 Interesi 0 0 0 0 0 0 0.25 0.75 Tarifat tjera 0 0.18 0.04 0.04 0.04 0.04 0.03 0.00

KfW Përmirësimi i Rrjetit të Transmisionit

Kryegjëja 0 0 0 0 0 0 0 0.79 Interesi 0 0 0 0 0 0 0.01 0.08 Tarifat tjera 0 0 0 0 0 0.18 0.05 0.04

ANZh Financim Shtesë për Fuqizimin e Sektorit Financiar dhe Infrast. e Tregut II

Kryegjëja 0 0 0 0 0 0 0 0 Interesi 0 0 0 0 0 0.00 0.00 0.01

20


Tarifat tjera 0 0 0 0 0 0 0 0

KfW Projekti për Masat e Energjisë Efiçiencte në Komuna

Kryegjëja 0 0 0 0 0 0 0 0 Interesi 0 0 0 0 0 0 0 0 Tarifat tjera 0 0 0 0 0 0 0 0.03

Documents

Buletini Vjetor 2016 mbi Borxhin Publik - mf.rks-gov.net · BPV Bruto Produkti Vendor BRK Buxheti i Republikës së Kosovës DIN Dinari Islamik FMN Fondi Monetar Ndërkombëtar