งานนตการ โรงพยาบาลบางพล

28 เมษายน 2560

โรงพยาบาลบางพล ไดประกาศแสดงเจตจำานงการบรหารงานสจรต กำาหนดมาตรการทมความเสยงตอการทจรตและการกระทำาผดวนย เพอใหสอดคลองกบเจตนารมณและความมงหมายของกระทรวงสาธารณสข ใน 4 มาตรการ คอ มาตรการการใชรถราชการ มาตรการการเบกคาตอบแทนมาตรการการจดทำาโครงการฝกอบรมศกษาดงาน ประชม และสมมนา และมาตรการการจดหาพสดดวยวตถประสงคเพอเปนการแสดงเจตจำานงสจรตในการบรหารราชการเกยวกบมาตรการดงกลาว รวมทงมาตรการดานอน ๆ และตอตานการทจรต ตามทไดทราบโดยทวกนแลวนน

ปจจบน หนวยงานตาง ๆ เชน ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข ไดจดทำาและเผยแพรคมอผลประโยชนทบซอน โดยการแจงเวยนไปยงโรงพยาบาลศนย โรงพยาบาลทวไป วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน และวทยาลยการสาธารณสขสรนธรทกแหง เพอใหบคลากรดานสาธารณสขไดเสรมสรางความรและนำาไปเปนขอมลในการปฏบตหนาทราชการใหเปนไปดวยความซอสตย สจรต รวมสรางวฒนธรรมสจรต สรางสงคมทไมทนตอการทจรตในกระทรวงสาธารณสขตอไป

หวงเปนอยางยงวาคมอการปองกนผลประโยชนทบซอนเลมน จะเปนประเปนประโยชนในการเสรมสรางความร ความเขาใจแกบคลากรโรงพยาบาลบางพล ในการปฏบตหนาทราชการดวยความโปรงใส เพอประโยชนสงสดของโรงพยาบาลบางพลตอไป

งานนตการ โรงพยาบาลบางพล28 เมษายน 2560

เกรนนำา

บทท 1 ววฒนาการผลประโยชนทบซอน

บทท 2 รรอบความทบซอน

บทท 3 ความหลากหลายของผลประโยชนทบซอน

บทท 4 แนวทางการปองกน

บทท 5 บทลงโทษ

1

2

6

10

14

16

เกรนนำา

 “ผลประโยชนทบซอน รปแบบใหมของการทจรตคอรรปชน” กลาวเรมจากหนวยงานในภาครฐระดบทรบนโยบายโดยตรงจากรฐบาล และนำาไปวางแผนเพอสงตอไปยงหนวยงานในระดบปฏบตการแบงออกเปน 2 ประเภท คอ

1. สวนราชการในระดบกระทรวง และทบวง ซงมสวนราชการระดบรองลงมาคอ กรม-กอง-แผนก

2.  รฐวสาหกจและองคกรของรฐในรปแบบตางๆ ซงจดตงขนดวยกฎหมายพเศษ ในหนวยงานของรฐ 2 ประเภทน สวนราชการดำาเนนงานใชงบประมาณซงไดมาจากการจดเกบภาษจากประชาชน ซง ครม.อนมตในแตละปทงงบลงทน และงบทำาการ

   สวนรฐวสาหกจและองคกรของรฐ ดำาเนนงานโดยใชเงนรายไดจากการประกอบการ และงบอดหนนของรฐโดยผานการอนมตจาก ครม.เชนเดยวกน นอกจากนยงใชเงนกเพอการลงทนโดยรฐคำาประกนดวย

  เนองจากหนวยงานในภาครฐดำาเนนการโดยอาศยงบประมาณทไดรบอนมตจาก ครม.นเอง จงเปนการเปดโอกาสใหการเมองเขาไปแทรกแซงการดำาเนนงานของขาราชการประจำา และพนกงานของรฐ โดยเฉพาะอยางยง ในการจดซอจดจางในโครงการขนาดใหญ ซงมวงเงนทนมากโดยอาศยตำาแหนงทมหนาท และความรบผดชอบในการกำากบดแลหนวยงานในความรบผดชอบ และนเองคอจดเรมตนของการแสวงหาประโยชนในทางมชอบ หรอทเรยกวาการโกงกนนนเอง

การทจรต คอรรปชน เกดขนไดอยางไร และมบคลากรประเภทเขาไปเกยวของ ทงจะปองกนไดอยางไร?

 เพอใหทานผอานมองเหนจดเรมตน และเสนทางของการทจรต คอรรปชนในภาครฐไดชดเจนขน ผเขยนใครขอใหทานผอานมองดเสนทางเดนของคำาสงซงมอย 2 ลกษณะ คอ

1. จากบนลงลาง (Top Down) ซงเรมจาก ครม. กระทรวงหรอทบวง กรมกอง หนวยงานระดบแผนหรอเทยบเทา2. จากลางขนบน (Bottom up) ซงเรมจากหนวยงานระดบแผนก กอง กรม กระทรวงหรอทบวง

 ถาเปนรฐวสาหกจและองคกรของรฐ กทำานองเดยวกนกบสวนราชการเพยงแตแทนทจะผานผบรหารสงสดขององคกร จะผานบอรดและลงไปสผบรหารสงสดขององคกรอกทอดหนง ดงนน คำาสงจาก ครม.ไปถงหนวยงานของรฐมลกษณะดงนคอ

1. จากบนลงลางเปนคำาสงเพอดำาเนนการใหเปนไปตามนโยบาย2.จากลางขนบนเปนคำาเสนอเพอขออนมตดำาเนนการ หรอเปนคำาขอให

พจารณาสงการตามทางเลอกทนำาเสนอเพอดำาเนนการคำาสงการในสองลกษณะน ผสงการมสวนรบผดชอบผลของการดำาเนน

การ อนเกดจากคำาสงการหรอเกดจากการอนมตใหดำาเนนการ ซงมความเสย

หายเกดขนนอกเหนอจากการรบเสยงสรรเสรญจากความสำาเรจจากการกระทำานน

สวนจะรบผดชอบในระดบใดนน ขนอยกบความผดและความเสยหายทเกดขนซงอาจแบงออกไดเปนสองลกษณะดงนคอ

1. ความผดในทางสงคม ซงบคลากรในภาครฐจะไดรบ โดยเฉพาะอยางยง ขาราชการการเมองจะไดรบมตงแตการออกมาขอโทษประชาชนไปจนถงการลาออกจากตำาแหนงทมสวนเกยวของกบงานทตนเองทำาใหเกดความเสยหาย

2. ความผดทางกฎหมายทงขาราชการประจำา และขาราชการการเมอง ควรจะไดรบโทษตามทกฎหมายกำาหนด

       สวนประเดนวาบคลากรทกอใหเกดความเสยหายในภาครฐจากการกระทำาทจรตนน เทาทอนมานไดอดตทผานมา แบงออกไดเปน 3 ประเภทคอ

1. ขาราชการการเมอง ซงมตำาแหนงหนาทและความรบผดชอบในการสงการใหกระทำาอนกอใหเกดความเสยหายนน

2. ขาราชการประจำา ซงสงกดหรอมไดสงกดในหนวยงานภายใตความรบผดชอบ และไดรบคำาสงไปดำาเนนการจนเปนเหตใหเกดความเสยหายขน

3. นกธรกจ ผประกอบการกจการ และทำาธรกรรมกบรฐในฐานะผขาย หรอผรบจางทำาของโดยเปนคสญญากบรฐ

บคคล 3 ประเภทนเขาไปเกยวของกบปญหาทจรตในภาครฐไดอยางไร และจะปองกนไดอยางไร ?

เกยวกบประเดนน ถาทานผอานตดตามขาวทจรต คอรรปชนในภาครฐ โดยเฉพาะอยางยง ในโครงการขนาดใหญกจะพบวา บคคล 3 ประเภทดงกลาวขางตน เขาไปเกยวของทกครง เพยงแตวาในบางกรณหาหลกฐานเชอมโยงไปไมถงทง 3 ประเภทเทานน

สวนประเดนวาบคคล 3 ประเภทนเขาไปเกยวของอยางไรนน ตอบไดวาอาศยความสมพนธระหวางบคคล 3 ประเภทน เรมตงแตนกการเมอง อาศยทนเงนจากนกธรกจเพอเปนคาใชจายในการเลอกตง ขาราชการประจำาอาศยนกการเมองเพอใหไดมาซงตำาแหนง

ดงนน เมอมโอกาสรวมมอกนแสวงหาประโยชนกลงมอทำากนเปนทม เรมจากนกการเมองมโครงการในความรบผดชอบเรยกพอคาทำา และสงการใหขาราชการประจำาเกอหนนชวยเหลอเกอกล โดยอาศยชองโหวของระเบยบจดซอจดจาง หรอไมกทจรตกนแบบดอๆ ดานๆ ดวยคดแบบคะนองอำานาจวามผคมกน ผดอยางไรกรอดได หรออกประการหนง พอคาสมคบกบขาราชการประจำา นำาเสนอนกการเมองเพออนมตโครงการโดยเฉพาะผลตอบแทนให

การทจรตในลกษณะ 3 ประสานน ผทเสยงคกเสยงตะรางมากทสดกคอ ขาราชการประจำาเพราะเปนผดำาเนนการ สวนนกการเมองสวนใหญจะสอบไปไมคอยถง เวนไวแตวาขาราชการประจำาจะจำานนตอหลกฐาน และซดทอดไปถง

สวนพอคามโอกาสหลดรอดมากกวาใครอน เนองจากอยนอกระบบเวนไวแตวาจะทงหลกฐานเปนรองรอยใหสบคนได หรอไมกถกขาราชการประจำาซดทอดในลกษณะดงเขามาตดรางแหดวย

แตอยางไรกตาม การทจรตในลกษณะ 3 ประสานน ในระยะหลงนเรมจะหนรอดจากกระบวนการยตธรรมไดมากขน เนองจากการโกงกนแนบเนยนขน และซบซอนขนยากตอการนำาตวผกระทำาผดมาลงโทษได จะเหนไดชดเจนในกรณคอรรปชนเชงนโยบายเปนตวอยาง อกทงความเสยหายอนเกดจากการทจรตในแตละครงเพมขน

ดวยปญหาการทจรตทสงสมในสงคมไทยมาชานานน รฐบาลในหลายยคหลายสมยจงไดคดกลยทธตอตานการทจรตในหลายรปแบบ และในปจจบนไดกำาหนดกลยทธตอตานการทจรตไวหลากหลาย กลาวคอ

รฐบาลปจจบน ไดกำาหนดกลยทธตอตานการทจรตโดยการวางยทธศาสตรชาต 20 ป ซงสภาปฏรปแหงชาต ไดวางกรอบยทธศาสตรชาตในระยะ 20 ป โดยมกรอบวสยทศนวา ประเทศไทยมความ“ มนคง มงคง ยงยน เปนประเทศพฒนาแลว ดวยการพฒนาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และไดวางคตพจนประจำาชาตไววา ” มนคง มงคง ยงยน“ ”

กำาหนดแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พศ.2560-2564) ในยทธศาสตรท 6 การบรหารจดการภาครฐ การปองกนการทจรต และประพฤตมชอบ และธรรมาภบาลในสงคมไทย

กำาหนดโมเดลประเทศไทยสความมนคง มงคง และยงยน โดยวางหลกยทธศาสตร ไววา สรางความเขมแขงจากภายใน และการเชอมโยงกบประชาคมโลก และนอกจากนยงมการกำาหนดกลยทธอกหลายกลยทธ ดงทปรากฏใหเหนในสอทกแขนง

โดยในสวนของกระทรวงสาธารณสข ไดตอบรบนโยบายดานการปองกนและปราบปรามการทจรตดงกลาว ดวยการกำาหนดมาตรการปองกนและปราบปรามการทจรต กระทรวงสาธารณสข มาตรการ 3 ป . 1 ค .

(ปลก/ปลกจตสำานก ปองกน ปราบปราม และสรางเครอขาย) มงเนนการปองกนการทจรต

ใหมความเขมแขงและมประสทธภาพ กำาหนดใหมการบรหารงานทโปรงใสตามหลกธรรมาภบาลประกาศเจตนารมณวา สจรตตามรอยพอ ขอทำาด เพอ“แผนดน และไดประกาศมาตรการปองกนการทจรตและแกไขปญหาการกระทำา”ผดวนยของเจาหนาทรฐในสงกดสำานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ประจำาปงบประมาณ 2560 โดยมความมงหมาย 4 มาตรการ คอ มาตรการการใชรถราชการ มาตรการการเบกคาตอบแทน มาตรการการจดทำาโครงการฝกอบรม ศกษาดงาน ประชม และสมมนา และมาตรการการจดหาพสด

จงกลาวไดวา การตอตานการทจรต ไดถกกำาหนดใหเปนวาระแหงชาต ไมเพยงแคกระทรวงสาธารณสข ทใหความสำาคญในเรองดงกลาว เหนไดวาทกหนวยงานภาครฐไดใหความสำาคญในการตอตานการทจรต

โดยไดกำาหนดวธการตรวจสอบความโปรงใสในการดำาเนนงานของหนวยงานหลากหลายรปแบบ

แมกระทง โรงพยาบาลบางพล โดยนายนำาพล แดนพพฒน ผอำานวยการ ไดตอบรบดำาเนนการตามแนวทางดงกลาว จงออกประกาศโรงพยาบาลบางพล เรอง แสดงเจตจำานงการบรหารงานสจรต ใหบคลากรไดรบทราบและตระหนกใหเกดความสจรตในการปฏบตหนาทราชการอยตลอดเวลา

บทท 1 ววฒนาการผลประโยชนทบซอน

เปนททราบกนดแลววา ผลประโยชนทบซอน คอ การทจต ดงนนเพอใหทราบถงความเปนมาอยางลกซงของผลประโยชนทบซอน ตองทำาความเขาใจใหถองแทกอนวา ทจรต คออะไร ?

เรองการกระทำาทเปนการขดกนแหงผลประโยชน มบญญตในรฐธรรมนญ ครงแรก ตงแตป พ.ศ. ๒๔๙๒ และตอมาอหลายฉบบ ป ๒๕๑๗ ป ๒๕๒๑ ป ๒๕๓๔ แตบทบญญตดงกลาวไมมการนำามาบงคบกบคสมรสและบตรของนกการเมอง

 ทจรตตามพจนานกรมไทย หมายถง ประพฤตชว ประพฤตไมด ไมซอตรง โกง คดโกง ฉอโกง

โดยใชอบายหรอเลหเหลยมหลอกลวงเพอใหไดสงทตองการ เมอไดทราบความหมายเชนนแลว จงเหนไดวาการทจรตนนสงผลตอ

ความสงบเรยบรอยของประชาชน ดงนน เพอใหมบทบงคบปองกนมใหเกดพฤตกรรมการทจรต จงไดมการตรากฎหมายขนมารองรบ เปนตนวา ประมวลกฎหมายอาญา โดยไดใหความหมายทจรตไวตามมาตรา 1(1) หมายถง “เพอแสวงหาประโยชนทมควรไดโดยชอบดวยกฎหมายสำาหรบตนเองหรอผอน ”

แตกระนนกด ดวยการทจรตไดแพรหลายไปทกภาคสวน ซงสงทรายแรงอยางยง คอ การทจรตตอหนาท เนองจากมการสรางความเสยหายอยางมหาศาล ดงนน เพอใหมบทบงคบเพมมากขน ในป พ.ศ.2542 จงไดมการตราพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต โดยใหความหมาย ทจรตตอหนาท ไวในมาตรา 4 หมายถง “การปฏบต

หรอละเวนการปฏบตอยางใด ในตำาแหนง หรอละเวนการปฏบตอยางใดในพฤตการณทอาจทำาใหผอนเชอวามตำาแหนงหรอหนาท ทงทตนมไดมตำาแหนงหรอหนาทนน หรอใชอำานาจในตำาแหนงหนาท ทงน เพอแสวงหาประโยชนทมควรไดโดยชอบสำาหรบตนเองหรอผอน”

ปจจบน การทจรต ไดมการกระทำาไดอยางแยบยลมากขน และกระจายไปทกภาคสวน และแมวงราชการกตาม กปฏเสธไมไดวาไมมการทจรต ซงการทจรตทอาจเกดไดโดยงายและแยบยลในวงราชการ คอ ผลประโยชนทบ“ซอน”

สาเหตหลก คอ การทจรตดงกลาวเกยวเนองกบการปฏบตหนาทราชการ จนในบางกรณไมสามารถแยกไดเลยวา เปนผลประโยชนทบซอนหรอไม ทกลาวเชนนเนองมาจาก การทจรตในลกษณะดงกลาว มการดำาเนนการตามขนตอนของกฎหมายทกประการ แตเบองหลงนนสงผลใหผเกยวของไดรบผลประโยชนทงชอบและไมชอบดวยกฎหมาย

บทท 2 รรอบความทบซอน

“ผลประโยชนทบซอน”

(Conflict of Interest)

“Conflict of Interest” เปนภาษาตางประเทศ เปนถอยคำาทไดมการกลาวถงอยางกวางขวางในรอบหลายปทผานมา โดยเฉพาะอยางยง ในชวงระยะเวลาทประเทศไทยกำาลงเผชญกบปญหาการทจรตคอรปชนของผดำารงตำาแหนงทางการเมอง หรอผดำารงตำาแหนงระดบสงในองคกรตาง ๆ ซงไดสงผลกระทบตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ รวมทงไดสรางความเสยหายใหกบ ประชาชนโดยสวนรวมดวย บรรดานกวชาการและผคนในสงคม

ไทยตางกไดใหคำาจำากดความ หรอความหมายของคำาวา “Conflict of Interest” ไวแตกตางกนออกไปโดยบางแปลความวา ผลประโยชนทบ“ซอน ผลประโยชนขดกน ผลประโยชนขดแยง หรอ การขดกน ” “ ” “ ” “แหงผลประโยชน” เปนตน ซงถอยคำาเหลานถอเปนรปแบบหนงของการแสวงหาประโยชนโดยมชอบ อนเปนการกระทำาทขดตอหลกคณธรรม จรยธรรม และหลกการบรหารกจการบานเมองทด (Good Governance) อกดวย

หลก Conflict of Interest นน ไดเรมมปรากฏโดยการบญญตหลกการไวอยางชดเจนในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ หมวด ๑๒ การตรวจสอบการใชอำานาจรฐสวนท ๒ วาดวย “การกระทำาทเปนการขดกนแหงผลประโยชน ” (รฐธรรมนญฉบบกอน ๆ กมบญญตไวบางเชนกนแตยงไมชดเจนเหมอนกบรฐธรรมนญฉบบปจจบน) ซงเปนเครองบงชใหเหนวาทกภาคสวนของสงคมตางไดตระหนกถงความสำาคญและประสงคทจะแกไขปญหาเกยวกบการขดกน แหงผลประโยชนนนใหหมดสนไป จากการศกษาคนควาของผเขยนพบวา หลก Conflict of Interest มไดเปนเรองทเกดขนใหมหรอมปรากฏเฉพาะในทางกฎหมายมหาชนของเจาหนาทของรฐเทานน เชน ตามพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ มาตรา ๑๓ ทมหลกการหามมให เจาหนาทผมสวนไดเสยหรออาจจะขาดความเปนกลางทำาการพจารณาทางปกครองหรอเปนผทำาคำาสง กฎหมาย ภายใตหลก Conflffllict of Interest กฎหมายภายใตหลก Conflict of Interest ๕๔ จลนต ก.ย.-ต.ค. ๕๒ ทางปกครอง ซงสอดคลองกบหลกความเปนกลางของผพพากษาหรอตลาการในการพจารณาวนจฉยชขาดคด ซงหากผพพากษาคนใดมผลประโยชนไดเสยเกยวของอยในคดนน หรอมสถานะความสมพนธ เกยวของกบคกรณในคดนน กอาจจะถกคดคานได ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา ๑๑ เปนตน แตหลก Conflict of Interest ยงมปรากฏอยในกฎหมายตาง ๆ อกหลายฉบบดวยกน

โดยในทนจะขอกลาวถงรายละเอยดเกยวกบหลก “Conflict of Interest” โดยมสาระสำาคญ ดงน

สารานกรมวกพเดย ไดอธบายความหมายไววา “ผลประโยชนทบซอน (Conflict Interest) คอ “ภาวะทบคคลซงอยในสถานะทตองไดรบความเชอถอ เชน นกการเมอง ผใหนโยบาย หรอผอำานวยการบรหารของบรษท มผลประโยชนหรอความตองการทงในทางอาชพ ในบางครงรวมถงเรองสวนตว ทขดแยงกน ความตองการทขดแยงกนนทำาใหเกดความลำาบากในการทำาหนาทอยางยตธรรม แมวาจะไมมหลกฐานเกยวกบการกระทำาทไมเหมาะสม ผลประโยชนทบซอนอาจจะทำาใหเกดภาพททำาใหความนาเชอถอของบคคลนนในการกระทำาทเปนกลางลดลง”  ซงอธบายไวคอนขางครอบคลม สรปคอผลประโยชนทบซอน คอผลประโยชนสวนตวขดแยงกบผลประโยชนสวนรวมแลวใหเลอกเอาอยางใดอยางหนง   ขยายความใหชดขนอกนดกคอหากเลอกผลประโยชน สวนตวจะตองเสยผลประโยชนสวนรวมไป   ในขณะเดยวกนถาเลอกผล ประโยชนสวนรวมกตองเสยผลประโยชนสวนตวไป  

มาถงตรงนจะเหนบทบาทของคนดกบคนไมดมากขน นนคอถาผลประโยชนมนซอนทบอยอยางน คนไมดจะเลอกผลประโยชนสวนตวมากกวาผลประโยชนสวนรวม คนดกจะเลอกผลประโยชนสวนรวมมากกวาผลประโยชนสวนตว  ยกตวอยางเชน  สมมตวากรรมการบรษทอสงหารมทรพยรายหนง เปนหนสวนอกบรษทหนงททำาธรกจดานไอท มวาระการประชมคณะกรรมการบรษทอสงหารมทรพยมเรองการตดสนใจจางบรษทมาวางระบบไอท ซงมบรษททกรรมการคนนนเปนหนสวนเขารวมการประมลงานดวย กรรมการคนนนกควรจะงดออกเสยงในวาระน หรอไมเขารวมประชมในวนดงกลาว เพราะตนมผลประโยชนทบซอนในเรองน นนกคอเลอกผลประโยชนสวนรวม ไดไมไดเปนอกเรองหนง  แตในมมของการเมอง ผลประโยชนทบซอนกคอการคอรปชนรปแบบหนงซงทำาไดในหลายๆรปแบบ

สำาหรบการทจะทำาใหคอรปชนหมดไปจากประเทศไทยนนคงเปนเรองยาก ไดมกฎหมายตางๆ หรอขอบงคบตางๆ เชน ในป 2552 กระทรวงการคลงกไดมคำาสงหามขาราชการระดบบรหารของกระทรวงการคลงซอขายหน และหาม

เจาหนาทของกรมสรรพากรทำาหนาทเปนทปรกษาภาษกบบรษทเอกชน รวมถงบรษทรบทำาบญชตางๆ คำาสงทงสองนนาจะชวยลดผลประโยชนทบซอนของขาราชการ และเปนกาวแรกทกระทรวงอนๆ สมควรเจรญรอยตามเปนอยางยง  อกบทบาททสำาคญคอสถานบนครอบครวทจะตองขดเกลาเดกๆ ใหม คณธรรมจรยธรรมตงแตเดก ผใหญกควรเปนตวอยางทดทำาหนาทดวยความสจรต สอตรง สงคมไทยจะไดนาอยขน

    ความหมายของ สำานกงาน ก.พ. คอ สถานการณหรอการกระทำาของบคคล (ไมวาจะเปนนกการเมอง ขาราชการ พนกงานบรษท ผบรหาร) มผลประโยชน สวนตนเขามาเกยวของ จนสงผลกระทบตอการตดสนใจหรอการปฏบตหนาทในตำาแหนงนน การกระทำา ดงกลาวอาจเกดขนโดยรตวหรอไมรตวทงเจตนาหรอไมเจตนา หรอ บางเรอง เปนการปฏบตสบตอกนมา จนไมเหนวาจะเปนสงผดแตอยางใดพฤตกรรมเหลานเปนการกระทำาความผดทางจรยธรรมของเจาหนาทรฐทตองคำานงถงผลประโยชนสาธารณะ (ประโยชน ของสวนรวม) แตกลบตดสนใจปฏบตหนาทโดยคำานงถงประโยชนของตนเองหรอพวกพอง

           แนวคดของวชาการ ใหความหมายของผลประโยชนทบซอนไว 4 ประการ ดงน

1. ความหมายอยางกวาง หมายรวมถงการปฏบตงานตามตำาแหนงหนาททรบผดชอบตอหนวยงานหรอองคการหรอตอสวนรวมแตดำาเนนการตดสนใจปฏบตหนาทโดยคำานงถงผลประโยชนของตนเอง ครอบครว และเพอนฝง 

2. ผลประโยชนทบซอนสามารถเกดขนไดทงในหนวยงาน ภาครฐ องคกรธรกจ สถาบนการศกษา องคกรพฒนาเอกชน และองคกรวชาชพตางๆ โดยสมารถเกดขนไดทงในระดบนโยบายของชาต หนวยงานราชการ และองคกรในระดบทองถน ดงนนผลประโยชนทบซอนจงมมลคาความเสยหายตงแตไมกรอยบาทไปจนถงนบหมนลานบาท และในบางกรณความเสยมไดปรากฏออกมาในรปของทเปนวตถโดย แตยงรวมถงผลประโยชนมใชวตถอกดวย

3. ผลประโยชนทบซอนมไดจำากดเฉพาะผลประโยชนของบคคลเทานน แตยงรวมถงการมอคตในการตดสนใจหรอดำาเนนการอนมงตอบสนองตอผลประโยชนของหนวยงานอกหนวยงานหนงดวย เชน การทบคคลดำารงตำาแหนงซอนกนในสองหนวยงาน อนกอใหเกดการทำาบทบาททขดแยงกน และมการใชอำานาจหนาทของหนวยงานหนงไปรบใชผลประโยชนของอกหนวยงานหนง

4. “การฉอราษฎรบงหลวง และ การคอรรปชน เชงนโยบาย ” “ ”(Policy Corruption) ตางกเปน รปแบบหนงของผลประโยชนทบซอน เนองจากทงสอง รปแบบตางเปนการใชตำาแหนงหนาทสำาหรบมงตอบสนอง ตอผลประโยชนสวนตวและ/หรอพรรคพวก

การใหความหมายในภาษาไทย - ผลประโยชนทบซอน- การขดกนแหงผลประโยชน- คอรรปชนเชงนโยบาย- การทผทตองตดสนใจมประโยชนหลายทางซงขดกน - การทบคคลปฏบตหนาทเอาผลประโยชนสวนตวไปพวพนในการ

ตดสนใจ เพอเออ ประโยชนตอตนเอง และเปนการเสย ประโยชนของทางการ

เมอพจารณาความหมายในหลากหลายมมแลว กลาวโดยสรป คอ เปนผลประโยชนสวนบคคล กบ ผลประโยชนสวนรวม ขดกน อธบายไดวา เปนสถานการณทมผดำารงตำาแหนง มอำานาจในการตดสนใจ และมหนาทรกษาผลประโยชนสวนรวม แตไมใชอำานาจอยางอสระ ไมเปนกลาง เพอประโยชนของสวนรวมเนองจากมผลประโยชนสวนตนเขามาเกยวของ ซงผลประโยชนทบซอน ถอวา เปนความผดระดบตน ไมใชการ คอรรปชน แตเปนสาเหตพน“ ”ฐานของการคอรรปชน และเมอมพฤตกรรมของความขดแยงกนระหวางผลประโยชนสวนตน และผลประโยชนสวนรวมเกดขนจงนำาไปสการคอรรปชนได

บทท 3 ความหลากหลายแหงผลประโยชนทบซอน

รปแบบของ Conflict of Interestsการรบผลประโยชน (Accepting Benefits) ไดแก - การรบของขวญหรอของกำานลทมคาอนๆ ซงสงผลตอ การปฏบต

หนาท - การทบรษทสนบสนนการเดนทางไปประชม/ดงานใน ตางประเทศ

ของผบรหารและอาจรวมถงครอบครว - การทหนวยงานราชการรบเงนบรจาคสรางสำานกงาน จากบรษท

ธรกจทตดตอกบหนวยงาน - เจาหนาทของรฐรบของแถมหรอผลประโยชนในการ ปฏบตงานท

เกยวกบการจดซอจดจาง

การกระทำาทอยในขาย Conflict of Interests ในหนวยงานรฐ

1. การใชตำาแหนงไปดำาเนนการเพอประโยชนทางธรกจของตนเองโดยตรง2. ใชตำาแหนงไปชวยเหลอญาตสนทมตรสหาย3. การรบผลประโยชนโดยตรง คอ การรบของขวญและความสะดวก

สบายทเกนความเหมาะสม ซงอาจสงผลตอบคคลในการปฏบตงานในหนาท การรบของขวญมไดในหลายรปแบบ เชน การลดราคาของทซอให การเลยงอาหารอยางฟมเฟอย ตลอดจนการใหความบนเทงในรปแบบตางๆ ซงมผลตอการตดสนใจของเจาหนาทใหเอนเอยงหรอเปนไปในลกษณะทเออประโยชนตอผใหของขวญนนตวอยางเชน การทเจาหนาทของรฐรบของขวญจากผบรหารของบรษทเอกชนเพอชวยใหบรษทตนไดรบชนะการประมลรบงานโครงการขนาดใหญของรฐ / การทบรษทแหงหนงใหของขวญเปนทองคำามลคามากกวา ๑๐ บาท แกเจาหนาทในปทผานมา และปนเจาหนาทเรงรดคนภาษใหกบบรษทนนเปนพเศษ โดยลดควใหกอนบรษทอนๆ เพราะคาดวาจะไดรบของขวญอก / การทเจาหนาทของรฐไปเปนคณะกรรมการของบรษทเอกชนหรอรฐวสาหกจ

และไดรบความบนเทงในรปแบบตางๆ จากบรษทเหลานน ซงมผลตอการใหคำาวนจฉยหรอขอเสนอแนะทเปนธรรมหรอเปนไปในลกษณะทเออประโยชนตอบรษทผใหนนๆ เปนตน

4. การแลกเปลยนผลประโยชนโดยใชตำาแหนงหนาทการงาน คอ การหาประโยชนใหกบตนเองครอบครวหรอพวกพองจากตำาแหนงหนาท เปนการใชตำาแหนงหนาทเพอตนเอง ตวอยางเชน การทเจาหนาทของรฐใชอำานาจหนาททำาใหบรษทตนเองหรอบรษทครอบครวไดรบงานเหมาจากรฐหรอฝากลกหลานเขาทำางาน / การทเจาหนาทในกระบวนการจดซอจดจางทำาสญญาใหหนวยงานตนสงกดซอคอมพวเตอรสำานกงานจากบรษทของครอบครวตนเอง หรอบรษทท

ตนเองมหนสวนอย / ผบรหารหนวยงานทำาสญญาเชารถไปสมมนาและดงานกบบรษท ซงเปนของเจาหนาทหรอบรษททผบรหารมหนสวนอย เปนตน

5. การนำาทรพยสนของหนวยงานไปใชสวนตว เชน การทเจาหนาทของรฐผมหนาทขบรถยนตของสวนราชการ ประกอบกาชพขายของ นำารถราชการไปสงของใหลกคา หรอใชคอมพวเตอรของราชการทำางานสวนตว เปนตน

6. การนำาขอมลอนเปนความลบของหนวยงานมาใชประโยชนสวนตว เชน การทเจาหนาทของรฐทราบขอมลโครงการตดถนนเขาหมบานจงบอกใหญาตพนองไปซอทดนบรเวณโครงการดงกลาว เพอขายใหกบราชการในราคาทสงขน /การทเจาหนาทหนวยงานผรบผดชอบโครงขายโทรคมนาคมทราบมาตรฐาน (Spec) วสดอปกรณทจะใชในการวางโครงขายโทรคมนาคม แลวแจงขอมลใหกบบรษทเอกชนทตนรจกเพอใหไดเปรยบในการประมล รวาราชการจะตดถนน แลวรบชงไปซอทดกหนาไวกอน เปนตน

7. การทำางานอกแหงหนงทขดแยงกบแหงเดม8. การทำางานหลงจากออกจากตำาแหนงและเออประโยชนตอบรษท คอ

การไปทำางานหลงออกจากงานเดม โดยใชความร ประสบการณ หรออทธพลจากทเคยดำารงตำาแหนงมารบงาน หรอเอาประโยชนใหกบตนเองและพวกพอง

ตวอยางเชน การทผบรหารหรอเจาหนาทของหนวยงานทเกษยณแลว ใชอทธพลทเคยดำารงตำาแหนงในหนวยงานรฐ รบเปนทปรกษาใหบรษทเอกชนทตนเคยตดตอประสานงานโดยอางวาจะไดตดตอกบหนวยงานรฐไดอยางราบรน / การวาจางเจาหนาทผเกษยณมาทำางานในตำาแหนงเดมทหนวยงาน โดยไมคมคากบภารกจทไดรบมอบหมาย / การทผบรหารหรอเจาหนาทขององคกรดานเวชภณฑและสขภาพออกจากราชการไปทำางานในบรษทผลตหรอขายยา / การไปทำางานใหผอนหลงออกจากงานเดม โดยใชความรหรออทธพลทเดมมาชงงาน หรอ เอาประโยชนโดยไมชอบธรรม เชน เอาความรในนโยบาย และแผนของ ธนาคารชาตไปชวยธนาคารเอกชนหลงเกษยณ เปนตน

9. ผลประโยชนทบซอนจากการเปลยนสถานททำางาน10. การปดบงความผด11. การใหของขวญของกำานลเพอหวงความกาวหนา12. การทำางานพเศษ คอ การเปนทปรกษาและการจางงานใหแก

ตนเอง รวมถงการใชตำาแหนงสถานภาพการทำางานสาธารณะในการเขาไปเปนนายจางของภาคเอกชนหรอเปนเจาของเอง นอกจากน ยงรวมถงการใชเวลาและเครองมอของรฐในการทำางานพเศษภายนอกทไมใชอำานาจหนาททไดรบมอบหมายจากหนวยงานดวยตวอยางเชน การทเจาหนาทของรฐอาศยตำาแหนงหนาททางราชการรบจางเปนทปรกษาโครงการเพอใหบรษทเอกชนทวาจางนนเกดความนาเชอถอกวาบรษทคแขง /การทเจาหนาทของรฐไมทำางานทไดรบมอบหมายจากหนวยงานอยางเตมท แตเอาเวลาไปรบงานพเศษอนๆ ทอยนอกเหนออำานาจหนาททไดรบมอบหมายจากหนวยงานตามกฎหมาย /การทผตรวจสอบบญชภาครฐรบงานพเศษทเปนทปรกษาหรอเปนผททำาบญชใหกบบรษททตองถกตรวจสอบ เปนตน

13 การนำาโครงการสาธารณะลงในเขตเลอกตงเพอประโยชนทางการเมอง คอ การใชอทธพลทางการเมองเพอเรยกผลตอบแทนหรอประโยชนตอพนททตนรบผดชอบ เชน การทนกการเมองในจงหวดขอเพมงบประมาณเพอนำาโครงการตดถนน สรางสะพานลงในจงหวด โดยใชชอหรอนามสกลของตนเองเปนชอสะพาน / การใชงบสาธารณะในการหาเสยง / การทรฐมนตรอนมตโครงการไปลงในพนทหรอบานเกดของตนเอง เปนตน

แผนภมประโยชนขดแยง (Conflffllflict of Interest)

ประเภทของผลประโยชนทบซอน1. ผลประโยชนทบซอนทเกดขนจรง (actual) มความทบซอน

ระหวาง ผลประโยชน สวนตนและสาธารณะ2. ผลประโยชนทบซอนทเหน (perceived + apparent) เปนผล

ประโยชนทบซอน ทคนเหนวาม แตจรง ๆ อาจไมมกได3. ผลประโยชนทบซอนทเปนไปได (potential) ผลประโยชนสวนตน ท

มในปจจบน อาจจะทบซอนกบผลประโยชนสาธารณะไดในอนาคต4. ประโยชนอยางอนอนคำานวณเปนเงนได เชน

- การปลดหนหรอการลดหนใหเปลา- การใหยมโดยไมคดดอกเบย- การเขาคำาประกนโดยไมคดคาธรรมเนยม- การใหคานายหนาหรอคาธรรมเนยมการเปนตวแทน- การขาย การใหเชาทรพยสน เกนมลคาทเปนจรงตามทปรากฏในทอง

ตลาด- การใชสถานท ยานพาหนะ หรอทรพยสน โดยคดคาเชาหรอคาบรการ

นอยกวาทคดกบคนอน- การใหใชบรการโดยไมคดคาบรการ หรอคดนอยกวาบคคลอน

- การใหสวนลดในสนคา หรอทรพยสนทจำาหนาย

- การใหเดนทางหรอขนสงบคคลหรอสงของโดยไมคดคาใชจายหรอคดคาใชจายนอยกวาบคคลอน

- การจดเลยง การจดมหรสพ หรอการบนเทงอนให โดยไมคดคาใชจายหรอคดคาใชจายนอยกวาบคคลอน

ประกาศคณะกรรมการ ป.ป.ช. หลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด โดยธรรมจรรยา ของเจาหนาทของรฐ พ.ศ. ๒๕๔๓ โดยอาศยพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา 103

ขอ ๕ เจาหนาทของรฐจะรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยา ไดดงตอไปน

(๑) จากญาตซงใหโดยเสนหาตามจำานวนทเหมาะสมตามฐานานรป (๒) จากบคคลอนราคาหรอมลคาในการรบจากแตละบคคล แตละ

โอกาส ไมเกนสามพนบาท การรบทรพยสนหรอประโยชนอนทมมลคา เกนกวา ๓,๐๐๐ บาท

โดยมความจำาเปนตองรบเพอรกษาไมตร มตรภาพ ตอง แจงผบรหารสงสดของหนวยงานโดยทนท ทสามารถกระทำาได

หากมความจำาเปนตองรบเพราะเพอรกษาไมตร จะทำาอยางไร ??แจงผบงคบบญชา ซงเปนหวหนาสวนราชการ วนจฉย มเหตผล รบได - รบไวไมเหตควรรบ สงคน , สงคนไมได /มอบใหสวนราชการ

หากเจาหนาทของรฐฝาฝนตองระวางโทษจำาคกไมเกน ๓ ป หรอปรบไมเกน หกหมนบาท หรอทงจำาทงปรบ

บทท 4 แนวทางการปองกน

ความขดแยง Vs บทบาท หมายความวา บคคลดำารงตำาแหนงทบทบาทสองบทบาทขดแยงกน เชน นาย ก เปนกรรมการคดเลอกบคคลผสอบแขงขน โดยทบตรของนาย ก สมครสอบดวย กรณดงกลาวเปนการเสยงตอการเกดผลประโยชนทบซอน แตยงไมเกดความผดแตประการใด

มาตรการในการปองกนและปราบปรามการทจรตตามรฐธรรมนญ 1. มาตรการคดสรรคนดเขาสตำาแหนงทางการเมอง2. การกำาหนดมาตรการปองกนการทจรตในตำาแหนง3. การเพมระบบและองคการตรวจสอบการใชอำานาจ4. การมสวนรวมของประชาชนในการปองกนและปราบปรามการทจรต 

 การกำาหนดมาตรการปองกนการทจรตในตำาแหนง- การมประมวลจรยธรรมและการหามผลประโยชนขดกน- การใหแสดงบญชทรพยและหนสน- การใชหลกโปรงใสในการใชอำานาจ

แนวทางการปฏบตตนของเจาหนาทของรฐและบคลากรกระทรวงสาธารณสข

(1) หลกนตธรรม(2) หลกคณธรรม(3) หลกความโปรงใส(4) หลกการมสวนรวม(5) หลกความรบผดชอบ(6) หลกความคมคา

ประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอน ไดกำาหนดแนวทางใหขาราชการประพฤตปฏบตรวม 10 ประการ สรปไดดงน

(1) ขาราชการตองยดมนในจรยธรรม และยนหยดกระทำาในสงทถกตอง และเปนธรรม

(2) ขาราชการตองมจตสำานกทด และความรบผดชอบตอหนาท เสยสละ ปฏบตหนาทดวยความรวดเรว โปรงใส และสามารถตรวจสอบได

(3) ขาราชการตองแยกเรองสวนตวออกจากตำาแหนงหนาท และยดถอประโยชนสวนรวมของประเทศชาตเหนอกวาประโยชนสวนตน

(4) ขาราชการตองละเวนจากการแสวงประโยชนทมชอบโดยอาศยตำาแหนงหนาท และไมกระทำาการอนเปนการขดกนระหวางประโยชนสวนตน และประโยชนสวนรวม

(5) ขาราชการตองเคารพและปฏบตตามรฐธรรมนญ และกฎหมายอยางตรงไปตรงมา

(6) ขาราชการตองปฏบตหนาทดวยความเทยงธรรม เปนกลางทางการเมอง ใหบรการแกประชาชนโดยมอธยาศยทด และไมเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรม

(7) ขาราชการตองปฏบตตามกฎหมายวาดวยขอมลขาวสารของทางราชการอยางเครงครด และรวดเรว ไมถวงเวลาใหเนนชา และใชขอมลขาวสารทไดมาจากการดำาเนนงานเพอการในหนาท และใหขอมลขาวสารแกประชาชนอยางครบถวน ถกตอง ทนการณ และไมบดเบอนขอเทจจรง

(8) ขาราชการตองมงผลสมฤทธของงาน รกษาคณภาพและมาตรฐานแหงวชาชพ โดยเครงครด

(9) ขาราชการตองยดมนในการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

(10) ขาราชการตองเปนแบบอยางทดในการดำารงตน รกษาชอเสยงและภาพลกษณของราชการโดยรวม

ขอบงคบสำานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข วาดวยจรรยาขาราชการสำานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข พ.ศ.2560 7 ขอ

ขอ 1 ซอสตยสจรตและรบผดชอบ

ขอ 2 ยนหยดและยดมนในสงทถกตอง

ขอ 3 ปฏบตหนาทอยางเปนธรรมและเสมอภาค

ขอ 4 ปฏบตหนาทดวยความโปรงใสและตรวจสอบได

ขอ 5 มงผลสมฤทธของงาน

ขอ 6 ดำารงชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

ขอ 7 ปฏบตตนตามคานยมหลกของคนไทย 12 ประการ

เมอ...พบเหนและประสบกบปญหา ...จะทำาอยางไร “

เกดขนกบตวเอง ใหพจารณาผลลพธทจะเกดขนวาสวนรวมเสยผลประโยชนหรอไม หากสวนรวมเสยผลประโยชน ควรหลกเลยง เชน หากทานเปนกรรมการพจารณาจดจางหรอพจารณาความดความชอบของบคคลใกลชด ทานกควรถอนตวจากการเปนกรรมการหรองดออกเสยง เนองจากการตดสนใจอาจมผลทำาใหการพจารณาเบยงเบน แตหากเปนเพยงคนรจกธรรมดา ทานควรประกาศใหทราบวา ทานรจกกบบคคลนนตอคณะกรรมการ ทงนเพอแสดงความบรสทธใจของทานและเพอความโปรงใสเกดขนกบผรวมงานหรอคนใกลตว ควรใหคำาแนะนำาดวยการอธบายถงผลหรอโทษของความขดแยงกนระหวางผลประโยชน สวนตนและผลประโยชนสวนรวม รวมทงแนะนำาวธการเพอสรางความโปรงใสในการปฏบตงาน

เมอเกดผลประโยชนทบซอน จะตองถอนตวออกอยางสมบรณจากการเปนผมสวนในการตดสนใจ คอ งดแสดงความคดเหน ละเวนจากการใหคำาปรกษา และงดออกเสยง

เคลอนยายผลประโยชนสวนตวททบซอนอยออกไป เพอใหตนเองสามารถปฏบตภารกจไดโดยปราศจากอคต

บทท 5 บทลงโทษ

กฎหมายทกำาหนดการกระทำาทเปนการขดกนระหวางประโยชนสวนบคคล และประโยชนสวนรวม ผถกบงคบใชและบทกำาหนดโทษ

ลำาดบ

กฎหมาย ผถกบงคบใช บทลงโทษ1 รฐธรรมนญแหงราช

อาณาจกรไทย พทธศกราช 2550

มาตรา 265 มาตรา 266

มาตรา 265 มาตรา 266

มาตรา 267 มาตรา 268

มาตรา 265 มาตรา 266

มาตรา 267 มาตรา 268

และมาตรา 284 วรรคสบ มาตรา 269

สมาชกสภาผแทนราษฎร,สมาชกวฒสภา,นายกรฐมนตร,รฐมนตร, ผบรหารทองถน,สมาชกสภาทองถน นายกรฐมนตร และรฐมนตร

พนจากตำาแหนง พนจากตำาแหนง พนจากตำาแหนง พนจากตำาแหนง

2 พระราชบญญตจดการหนสวนและหนของรฐมนตร พ.ศ. 2543

นายกรฐมนตร และรฐมนตร พนจากตำาแหนง

3 พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการ ปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 แกไข เพมเตม (ฉบบท 2) มาตรา 100

มาตรา 103

เจาหนาทรฐทคณะกรรมการ ป.ป.ช.

ประกาศกำาหนดตำาแหนง และการกระทำาของคสมรสใหถอวาเปนการกระทำาของ เจาหนาทของรฐ

เปนความผดฐาน ทจรตตอหนาท จำาคกไมเกนสาม ปหรอปรบไมเกน หกหมนบาทหรอ ทงจำาทงปรบ

4 ประมวลจรยธรรมของเจาหนาทของรฐทกประเภท ตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 มาตรา 279

ซงผตรวจการแผนดนซง ผตรวจการแผนดนไดใชอำานาจ

เจาหนาทของรฐ ผดวนยและถอด ถอนออกจากตำาแหนงกรณผ ดำารงตำาแหนง ระดบสงและ นกการเมอง ระดบชาต กระทำาผด จรยธรรมอยางรายแรง

ตามมาตรา 280 กำาหนดใหทกหนวยงานนำาเรองการการกระทำาท เปนการขดกนระหวางประโยชนสวนบคคลและ ประโยชนสวนรวมซงเปน 1 ใน 9 ของคานยมหลก ทผตรวจการแผนดนกำาหนดไปกำาหนดไวเปนสวน หนงของประมวลจรยธรรมดวย

5 วนยขาราชการพลเรอน ตาม พรบ.ขาราชการพลเรอน

ปลดออก/ไลออก

บรรณานกรม

1. คอลมปมตชนออนไลน

2. คมอผลประโยชนทบซอนกระทรวงสาธารณสข

3. ความรเรองผลประโยชนทบซอน จากการบรรยายของนางฉววรรณ นลวงศ ผอำานวยการสำานกนโยบายและยทธศาสตร สำานกงาน ป.ป.ท. เรยบเรยงโดย กรมควบคมมลพษ

4. นลบล สขประเสรฐ นตกรชำานาญการ กลมงานคมครองจรยธรรม กรมสงเสรมการเกษตร