69
Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r.

Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r.

Page 2: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r.

Warszawa 2020

Page 3: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Wydał: Narodowy Bank Polski ul. Świętokrzyska 11/21 00-919 Warszawa www.nbp.pl

© Copyright Narodowy Bank Polski 2020

Page 4: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Spis treściSynteza 5

1. Rachunek bieżący i kapitałowy 6

2. Rachunek fi nansowy i zadłużenie zagraniczne 7

Rozdział 1. Rachunek bieżący i kapitałowy 9

1.1. Międzynarodowy handel towarami i usługami 11

1.2. Dochody pierwotne 18

1.3. Dochody wtórne 20

1.4. Transfery z Unią Europejską 22

Rozdział 2. Rachunek fi nansowy 25

2.1. Rachunek fi nansowy – pasywa 26

2.2. Rachunek fi nansowy – aktywa 30

2.3. Pochodne instrumenty fi nansowe 33

Rozdział 3. Zadłużenie zagraniczne 35

3.1. Zadłużenie zagraniczne sektora rządowego i samorządowego 36

3.2. Zadłużenie zagraniczne pozostałych sektorów (wobec podmiotów niepowiązanych kapitałowo) 37

3.3. Zadłużenie zagraniczne pozostałych sektorów z tytułu instrumentów zaliczanych do inwestycji bezpośrednich 38

3.4. Zadłużenie zagraniczne sektora bankowego (z wyłączeniem NBP) 39

3.5. Zadłużenie zagraniczne NBP 40

3.6. Struktura walutowa zadłużenia zagranicznego 40

3.7. Wybrane wskaźniki zadłużenia zagranicznego 40

Aneks statystyczny 43

Page 5: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld
Page 6: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Synteza

Page 7: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Narodowy Bank Polski6

Synteza

1. Rachunek bieżący i kapitałowy

Łączna wartość salda rachunku bieżącego i kapitałowego w I kwartale 2020 r. była dodatnia i wyniosła 29,2 mld zł, a jego relacja do produktu krajowego brutto (PKB) w omawianym kwartale ukształtowała się na poziomie 5,3%. W rachunku bieżącym bilansu płatniczego odnotowano nadwyżkę w wysokości 19,4 mld zł. Na wysokość tej nadwyżki wpłynęły tra-dycyjnie dodatnie saldo usług (26,7 mld zł) i bilans obrotów towarowych (6,6 mld zł) oraz ujemne saldo dochodów pierwotnych (10,5 mld zł) i dochodów wtórnych (3,3 mld zł). Relacja salda rachunku bieżącego do PKB była dodatnia i wyniosła 3,5%. Odnotowana w I kwartale 2020 r. poprawa salda rachunku bieżącego była w znacznej mierze efektem zwiększenia się nadwyżki w handlu towarami oraz zmniejszenia się dochodów uzyskiwanych przez zagra-nicznych inwestorów bezpośrednich.

W I kwartale 2020 r. zaobserwowano już gospodarcze efekty pandemii COVID-19. Działania prewencyjne, powodujące ograniczenie działalności gospodarczej, wpłynęły na kształtowanie się wielkości eksportu oraz importu towarów. Największe spadki eksportu dotknęły sprzedaż do Francji i Włoch, gdzie skala ograniczeń działalności gospodarczej ze względu na pandemię COVID-19 była największa, i były one widoczne przede wszystkim w branży motoryzacyjnej. Po stronie importu odnotowano zmniejszenie dostaw dla przemysłu motoryzacyjnego, a także środków transportu oraz paliw. W przypadku usług zmniejszyły się wydatki i przychody zwią-zane z podróżami zagranicznymi, jak również powiązane z eksportem i importem towarów usługi transportowe. Ograniczenie działalności przedsiębiorstw spowodowało dodatkowo znaczące zmniejszenie się zysków zagranicznych inwestorów bezpośrednich, co znalazło swoje odzwierciedlenie zarówno w rachunku bieżącym bilansu płatniczego, jak i w zmniejszeniu napływu inwestycji bezpośrednich do Polski.

Na początku 2020 r. utrzymywała się spadkowa tendencja dynamiki obrotów towarowych, dodatkowo pogłębiona przez pandemię COVID-19. Nieco wyższa dynamika eksportu (wzrost o 2,9%) niż importu (0,9%) wpłynęła na dalsze powiększenie się dodatniego salda obrotów towarowych. Na wzrost eksportu złożyły się przede wszystkim większa sprzedaż części do samochodów elektrycznych i hybrydowych do Niemiec oraz duże dostawy pszenicy do gospo-darek pozaeuropejskich. Największy wpływ na zwiększenie się wartości importu miał utrzy-mujący się na relatywnie wysokim poziomie popyt na zagraniczne dobra konsumpcyjne, w tym żywność.

Na kształtowanie się salda rachunku bieżącego tradycyjnie znaczący wpływ miała nadwyżka w handlu usługami, która w I kwartale 2020 r. wyniosła 26,6 mld zł. O jej wysokości zdecy-dowały dodatnie salda handlu we wszystkich głównych kategoriach: usług transportowych – w wysokości ok. 9,0 mld zł, pozostałych usług – w kwocie 9,3 mld zł oraz podróży zagranicz-nych i uszlachetniania – w wysokości odpowiednio ok. 3,5 oraz 4,0 mld zł. W porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego roku saldo usług zwiększyło się o mniej niż 1,0 mld zł, co na tle ostatnich kilku lat oznacza niewielką poprawę salda usług. Głównymi przyczynami takiego stanu rzeczy były początek wspomnianej wcześniej pandemii COVID-19 oraz obostrze-nia wprowadzane w handlu przez kolejne kraje Unii Europejskiej w marcu.

Page 8: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Synteza

7Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020

Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld zł. O jego wysokości tradycyjnie zadecydowały ujemne salda dochodów z tytułu inwestycji bezpośrednich (16,7 mld zł) oraz wynagrodzeń pracowników (3,3 mld zł). Dochody zagranicznych inwestorów bezpośrednich były jednak wyraźnie niższe niż w I kwartale 2019 r. na skutek pogorszenia się wyników fi nansowych przedsiębiorstw z ich udziałem w związku ze skutkami gospodarczymi pande-mii koronawirusa. Niższa kwota reinwestowanych zysków skutkowała także ograniczeniem napływu zagranicznych inwestycji bezpośrednich do Polski. Bilans pozostałych dochodów pierwotnych był dodatni i wyniósł 11,4 mld zł.

Napływ środków z Unii Europejskiej, ujęty w bilansie płatniczym, wyniósł 24,7 mld zł, z czego 11,4 mld zł powiększyło przychody na rachunku kapitałowym, a 13,4 mld zł zasiliło rachunek bieżący. W stosunku do analogicznego kwartału poprzedniego roku na rachunku kapitało-wym odnotowano wzrost środków (o 5,6 mld zł). Środki przeznaczone na Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego wzrosły o 7,7 mld zł, z kolei kwota przeznaczona na Fundusz Spójności zwiększyła się rok do roku o 2,0 mld zł. Warte odnotowania jest podjęcie przez Komisję Europejską (KE) działań mających na celu zminimalizowanie reperkusji ekonomicznych na skutek pojawienia się w Europie pandemii COVID-19. Szczegóły tych działań omówione zostały w Ramce 2.

2. Rachunek fi nansowy i zadłużenie zagraniczne

W rachunku fi nansowym bilansu płatniczego odnotowano spadek zagranicznych inwestycji w Polsce przy jednoczesnym wzroście polskich inwestycji za granicą. Zmniejszenie zaanga-żowania nierezydentów o 23,8 mld zł wynikało przede wszystkim ze spadku zobowiązań w obszarze pozostałych inwestycji. W I kwartale 2020 r. z pozostałych inwestycji odpłynęło 41,4 mld zł. Istotnie na wartość tego salda wpłynęło to, że w końcu marca Narodowy Bank Polski nie przeprowadzał operacji repo. Zarejestrowany odpływ zagranicznego kapitału z rynku polskich papierów wartościowych wyniósł 5,2 mld zł. Ujemne saldo zagranicznych inwestycji portfelowych było rezultatem odpływu inwestycji z rynku papierów dłużnych w kwocie 2,9 mld zł oraz z rynku polskich papierów udziałowych w wysokości 2,3 mld zł. W tym samym czasie w inwestycjach bezpośrednich zarejestrowano napływ kapitału w wyso-kości 22,9 mld zł. Wynikał on przede wszystkim z reinwestycji zysków (9,3 mld zł) oraz napływu kapitału w formie instrumentów dłużnych (11,8 mld zł).

W omawianym kwartale odnotowano wzrost polskich inwestycji za granicą o 6,2 mld zł. Zwiększyły się należności zagraniczne z tytułu pozostałych inwestycji za granicą o 29,0 mld zł oraz z tytułu inwestycji bezpośrednich o 1,8 mld zł. Jednocześnie zarejestrowano ujemne saldo transakcji w aktywach rezerwowych, które wyniosło 20,8 mld zł, oraz spadek należności z tytułu inwestycji portfelowych o 3,3 mld zł.

Zadłużenie zagraniczne Polski na koniec I kwartału 2020 r. wyniosło 1362,7 mld zł i w sto-sunku do grudnia 2019 r. zwiększyło się o 25,0 mld zł. Wzrost ten wynikał przede wszystkim z dodatnich różnic kursowych i innych zmian, które zwiększyły zadłużenie o 57,5 mld zł. W przeciwnym kierunku oddziaływał odpływ kapitału w kwocie 32,5 mld zł. Odnotowano wzrost zadłużenia zagranicznego podmiotów ujmowanych w inwestycjach bezpośrednich o 27,6 mld zł, sektora rządowego o 15,4 mld zł, sektora bankowego o 12,4 mld zł oraz pozo-stałych sektorów o 11,4 mld zł. W tym samym czasie zmniejszyło się jedynie zadłużenie NBP o 41,8 mld zł.

Page 9: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld
Page 10: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Rachunek bieżący i kapitałowy

Rozdział 1

Page 11: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Rozdział 1

Narodowy Bank Polski10

Rachunek bieżący i kapitałowy

Saldo rachunku bieżącego i kapitałowego w I kwartale 2020 r. było dodatnie i wyniosło 29,2 mld zł. Wysokość nadwyżki wynikała z poprawy wyniku zarówno na rachunku bie-żącym, jak i kapitałowym w odniesieniu do wartości obserwowanych w poprzednim roku. W I kwartale 2020 r. saldo rachunku bieżącego i kapitałowego łącznie poprawiło się o blisko 19,0 mld zł w porównaniu z analogicznym okresem 2019 r. (przyrost nadwyżki rachunku bieżącego wynosił 13,3 mld zł, zaś saldo rachunku kapitałowego poprawiło się o 6,3 mld zł).

W omawianym okresie można było zaobserwować tradycyjnie dodatnią wartość eksportu netto w usługach (26,7 mld zł) i równocześnie ujemną wartość dochodów pierwotnych (10,5 mld zł). W tym samym czasie odnotowano znaczącą nadwyżkę w obrotach towarowych, która wyniosła 6,6 mld zł. Najmniejszy wpływ na wysokość bilansu rachunku bieżącego miało saldo dochodów wtórnych, które było ujemne (3,3 mld zł).

Wykres 1. Saldo rachunku bieżącego i kapitałowego w ujęciu kwartalnym1

-40 000-30 000-20 000-10 000

010 00020 00030 00040 00050 00060 000

Saldo obrotów towarowych Saldo dochodów pierwotnychSaldo dochodów wtórnych

I2020

I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV2014 2015 2016 2017 2018 2019

Relacja salda rachunku bieżącego i kapitałowego w odniesieniu do PKB w analizowanym okresie była dodatnia i wyniosła 5,3%. Wskaźnik ten w porównaniu z I kwartałem 2019 r. poprawił się aż o 3,4 punktu procentowego. Relacja salda rachunku bieżącego do PKB wynio-sła 3,5% i była najwyższą wartością w historii. W porównaniu z poprzednim rokiem wzrosła ona o 2,3 punktu procentowego. Trzyletnia średnia ruchoma omawianego wskaźnika była bliska zera, co w polskiej gospodarce świadczy o występowaniu zewnętrznej równowagi makroekonomicznej.

1 Szeregi czasowe prezentujące składniki bilansu płatniczego oraz zadłużenia zagranicznego zostały zapre-zentowane w Aneksie statystycznym, s. 41 i kolejne.

Page 12: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Rachunek bieżący i kapitałowy

11Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020

Wykres 2. Saldo rachunku bieżącego i kapitałowego w % PKB w ujęciu kwartalnym

-4-3-2-10123456

%

I2020

I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV2014 2015 2016 2017 2018 2019

1.1. Międzynarodowy handel towarami i usługami

W I kwartale 2020 r. utrzymywała się tendencja do obniżania się dynamiki handlu zagranicz-nego obserwowana przez większość 2019 r. Zarówno tempo wzrostu eksportu, jak i importu ukształtowało się wyraźnie poniżej średniej dynamiki z ostatnich pięciu lat. Łączna wartość eksportu towarów i usług wyrażona w złotych na początku 2020 r. wzrosła o 2,8% r/r, nato-miast wartość importu zwiększyła się o 1,0%. Do obniżenia się dynamiki obrotów handlowych przyczyniło się na początku br. dalsze osłabienie aktywności gospodarczej w Polsce oraz w krajach będących najważniejszymi odbiorcami polskiego eksportu. Dodatkowo działania podjęte w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się pandemii COVID-19 wpłynęły na zmniej-szenie wartości obrotów handlowych w marcu 2020 r.2.

I kwartał 2020 r. był piątym z kolei, kiedy tempo wzrostu eksportu było wyższe niż tempo wzrostu importu. Wpłynęło to na dalsze powiększenie się nadwyżki w obrotach handlowych. W I kwartale 2020 r. dodatnie saldo w handlu towarami i usługami ukształtowało się na poziomie 33,2 mld zł, a więc było o 5,8 mld zł większe niż w I kwartale 2019 r. Na początku 2020 r. większy wpływ na powiększanie się dodatniego salda w handlu zagranicznym miał wzrost nadwyżki w obrotach towarowych (o 4,8 mld zł). Wysokie saldo wymiany usługami powiększyło się natomiast w omawianym okresie zaledwie o 0,9 mld zł.

Zbliżona dynamika obrotów towarowych i usługowych wpłynęła na utrzymanie się proporcji znaczenia towarów i usług w handlu zagranicznym Polski na poziomie obserwowanym wcze-śniej. W I kwartale 2020 r. towary stanowiły 80% wartości eksportu i 87% importu, a usługi odpowiednio 20% i 13%.

2 Spowolnienie obrotów handlowych na początku 2020 r. dotyczyło zdecydowanej większości gospodarek. Według danych Eurostatu w I kwartale 2020 r. wartość eksportu towarów i usług w Unii Europejskiej wyra-żona w euro zmniejszyła się o 2,4% r/r. Był to zatem pierwszy spadek wartości eksportu w UE od 2009 r. Na początku 2020 r. tylko w pięciu krajach Unii nastąpił wzrost eksportu. Oprócz Polski były to Irlandia, Dania, Łotwa i Szwecja. Mniejsza była skala spadku importu – wartość sprowadzanych do Unii towarów i usług obniżyła się o 1,4% r/r.

Page 13: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Rozdział 1

Narodowy Bank Polski12

Wykres 3. Towary i usługi

0

5 000

10 000

15 000

20 000

25 000

30 000

35 000

40 000

0

50 000

100 000

150 000

200 000

250 000

300 000

350 000

400 000

Eksport Import

II II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

1.1.1. Eksport towarów

W I kwartale 2020 r. szacowana wartość eksportu towarów wyniosła 254 mld zł, była więc o 2,9% wyższa w porównaniu z I kwartałem 2019 r. Dynamika sprzedaży za granicę obniżyła się po raz czwarty z rzędu. Duży negatywny wpływ na jej osłabienie miał spadek wartości eksportu w marcu 2020 r. Według miesięcznych szacunków bilansu płatniczego wartość eksportu zmniejszyła się w tym miesiącu o 4,6% r/r. Ograniczenie działalności części fi rm zarówno w Polsce, jak i w większości gospodarek europejskich ze względu na pandemię silnie zakłóciło funkcjonowanie międzynarodowych łańcuchów dostaw.

Na zbliżonym poziomie jak na początku 2019 r. kształtowała się wartość eksportu do strefy euro. Było to z jednej strony wynikiem niewielkiego wzrostu sprzedaży towarów do Niemiec, z drugiej strony – zmniejszenia eksportu do pozostałych głównych odbiorców polskich towarów w tej grupie. Największe spadki dotknęły sprzedaż do Francji i Włoch, gdzie skala ograniczeń działalności gospodarczej ze względu na pandemię COVID-19 była większa. Drugim czynnikiem, który negatywnie wpływał na dynamikę dostaw do strefy euro, była pogłębiająca się recesja w europejskiej branży motoryzacyjnej, na co wskazują dane o reje-stracjach samochodów osobowych w tych krajach3. Skalę spadków w eksporcie sektora moto-ryzacyjnego ograniczył dalszy znaczący wzrost sprzedaży części do samochodów z napędem alternatywnym.

W I kwartale 2020 r. największy wzrost eksportu (w wartościach bezwzględnych) nastąpił do Niemiec. Wynikało to przede wszystkim z dużego zwiększenia dostaw baterii samochodo-wych. Wartość sprzedaży baterii do tego kraju zwiększyła się w porównaniu z poprzednim rokiem ponad czterokrotnie (o 930 mln zł). Tak duży wzrost wynikał nie tylko z dalszego

3 Według danych Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Samochodów (ACEA) w I kwartale 2020 r. liczba zarejestrowanych nowych samochodów osobowych zmniejszyła się o 27% r/r. Już w okresie styczeń–luty 2020 r. ich liczba zmniejszyła się o 7% r/r, a w marcu 2020 r. – na co duży wpływ miała pandemia COVID-19 – spadła o 58%. Mimo silnego ogólnego spadku popytu wzrostowa tendencja popytu na auta z napędem alternatywnym utrzymywała się w I kwartale 2020 r. W pierwszych trzech miesiącach br. liczba zarejestrowanych samochodów elektrycznych i hybrydowych zwiększyła się o 42% r/r (po wzroście o 63% w IV kwartale 2019 r.).

Page 14: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Rachunek bieżący i kapitałowy

13Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020

zwiększenia produkcji, lecz także ze zmian w strukturze geografi cznej. W ten sposób niemiec-kie fabryki samochodów stały się najważniejszym odbiorcą montowanych w Polsce baterii litowo-jonowych. Duży wzrost sprzedaży nastąpił również w przypadku silników wysoko-prężnych przeznaczonych do montażu w samochodach hybrydowych. Na relatywnie wysokim poziomie utrzymała się też dynamika eksportu odzieży oraz wyrobów tytoniowych. Z kolei głębokie spadki wartości dotyczyły wysyłanych do Niemiec samochodów, przetworzonych dóbr pośrednich oraz trwałych dóbr konsumpcyjnych.

Na początku 2020 r. wyższą dynamiką charakteryzowała się sprzedaż do krajów spoza Unii Europejskiej. Do zwiększenia się zróżnicowania między dynamiką eksportu do krajów UE i pozostałych gospodarek przyczyniła się przede wszystkim sytuacja z marca br. Podczas gdy wartość towarów dostarczanych do Unii Europejskiej wyraźnie się obniżyła (o 5,8% r/r) ze względu na wprowadzone ograniczenia w przemieszczaniu, to sprzedaż do pozostałych gospodarek charakteryzował nadal trend wzrostowy (wzrost o 3,4% r/r).

Najwyższą dynamiką w I kwartale 2020 r. charakteryzował się eksport do pozaeuropejskich gospodarek rozwijających się. Wartość sprzedaży do tej grupy krajów zwiększyła się w oma-wianym okresie o blisko 20% r/r. Tak duży wzrost wynikał przede wszystkim ze zwiększenia dostaw pszenicy, która na początku 2020 r. stała się najważniejszą pozycją w eksporcie do tej grupy krajów (w okresie styczeń–marzec 2020 r. stanowiła ona 7% wartości sprzedaży do tej grupy krajów). W I kwartale wartość eksportu pszenicy do krajów pozaeuropejskich wyniosła 1,1 mld zł, była więc prawie pięciokrotnie wyższa w porównaniu z I kwartałem 2019 r. Zdecydowanie największymi odbiorcami pszenicy z Polski były Arabia Saudyjska (36%) i Republika Południowej Afryki (33%).

Wyższą dynamiką eksportu w porównaniu z dynamiką ogółem odznaczała się też sprzedaż do krajów b. ZSRR. W tym przypadku wzrost obrotów okazał się jednak niższy niż w poprzed-nich kwartałach. Do wzrostu dostaw do Rosji przyczyniło się zwiększenie sprzedaży dóbr inwestycyjnych, w tym głównie komputerów, a także części samochodowych i odbiorników telewizyjnych. Utrzymywał się również wzrost dostaw na Ukrainę i Białoruś.

Wykres 4. Dynamika eksportu ogółem r/r (dane niewyrównane sezonowo) w podziale geogra-fi cznym – udział we wzroście wartości grup krajów

-4-202468

10121416

%

I2020

I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV2014 2015 2016 2017 2018 2019

Page 15: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Rozdział 1

Narodowy Bank Polski14

1.1.2. Import towarów

W I kwartale 2020 r. szacowana wartość importu wyniosła 247 mld zł, była więc o 0,9% wyższa w porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego roku. Na niską dynamikę przywożo-nych towarów wpłynęło osłabienie aktywności ekonomicznej w Polsce, a następnie jej spadek pod wpływem pandemii COVID-19.

Najważniejszym czynnikiem wzrostu importu w I kwartale 2020 r. był popyt konsumpcyjny. Wskazują na to zmiany w strukturze towarowej. Na początku 2020 r. spośród głównych kate-gorii wzrost dostaw odnotowano jedynie w przypadku dóbr konsumpcyjnych. W pozostałych kategoriach ich wartość albo zmieniła się stosunkowo niewiele w porównaniu z początkiem 2019 r. – dobra inwestycyjne i przetworzone produkty pośrednie, albo wyraźnie się zmniej-szyła – surowce i paliwa oraz samochody osobowe.

Wśród dóbr konsumpcyjnych wysoką dynamiką (wzrost o ponad 11% r/r) charakteryzował się import żywności. Jego wartość na początku 2020 r. przekroczyła 15 mld zł. Przyczynił się do tego m.in. wzrost dostaw mięsa wieprzowego, owoców i warzyw, przetworów oraz wyrobów z mąki. Wysoka dynamika utrzymała się także w imporcie takich dóbr konsumpcyjnych jak odzież i obuwie oraz leki. Pogorszenie się koniunktury konsumenckiej znalazło natomiast odzwierciedlenie w spadku popytu na zagraniczne dobra trwałego użytku. W I kwartale 2020 r. sprowadzono mniej odbiorników telewizyjnych oraz urządzeń gospodarstwa domowego.

Na podobnym poziomie jak w I kwartale 2019 r. utrzymała się wartość importu przetwo-rzonych dóbr pośrednich. Tendencje w tej kategorii były bardzo zróżnicowane. Duże spadki nastąpiły przede wszystkim w przywozie części motoryzacyjnych. Mniejszy popyt na czę-ści wynikał ze spadku produkcji i eksportu samochodów. Wyraźny wzrost był natomiast obserwowany w dostawach elektronicznych układów scalonych oraz klasyfi kowanych w tej kategorii produktów farmaceutycznych. Na początku 2020 r. wartość importu produktów immunologicznych i szczepionek ukształtowała się na najwyższym dotychczas poziomie 2,6 mld zł, co oznacza wzrost o 40% r/r.

Do zmniejszenia się wartości przywozu dóbr inwestycyjnych przyczynił się przede wszystkim głęboki spadek popytu na przemysłowe środki transportu. Pogarszająca się koniunktura w sektorze międzynarodowych przewozów i dodatkowo bliska perspektywa ograniczenia działalności polskich przewoźników na terenie innych krajów UE (w związku z przyjętym przez Parlament Europejski pakietem mobilności) wpłynęły na dalszy silny spadek zakupów ciągników samochodowych. Silnie obniżyła się także wartość importu w pozycji obejmującej samoloty.

Najgłębszy spadek importu nastąpił w kategoriach obejmujących paliwa. Wartość sprowa-dzanych do Polski paliw zmniejszyła się w I kwartale 2020 r. o ponad 10%, na co złożył się wyraźny spadek dostaw gazu ziemnego przesłanego rurociągami4 oraz węgla. Na początku 2020 r. dostawy węgla po raz pierwszy od 2017 r. spadły poniżej 3 mln ton, były więc o ponad

4 Jednocześnie w I kwartale 2020 r. nastąpił dalszy wzrost importu gazu skroplonego. Według danych Eurostatu (Energy statistics) w okresie od stycznia do marca 2020 r. terminal w Świnoujściu przyjął 10 dostaw LNG, łącznie 984 mln m3 (35% więcej w porównaniu z I kwartałem 2019 r.). Dostawy pochodziły z Kataru, Stanów Zjednoczonych, Norwegii oraz Trynidadu i Tobago.

Page 16: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Rachunek bieżący i kapitałowy

15Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020

40% mniejsze w porównaniu z poprzednim rokiem. Dodatkowo wyraźnie obniżyły się rów-nież ceny sprowadzanego węgla.

Niewielki wzrost wartości importu (o 5% r/r) nastąpił natomiast w przypadku ropy naft o-wej. Złożyły się na to zarówno wzrost wielkości dostaw, jak i nieco wyższe ceny wyrażone w złotych. W I kwartale 2020 r. polskie rafi nerie sprowadziły blisko 6,5 mln ton tego surowca (o 2,2% więcej w porównaniu z analogicznym okresem 2019 r.). Na początku 2020 r. zwięk-szyły się dostawy z Rosji (po sześciu kolejnych kwartałach spadków) i Arabii Saudyjskiej. W wyniku tego wzrostu udział Rosji w dostawach ropy do Polski ponownie przekroczył 70%. Mniejszy był natomiast przywóz tego surowca z Kazachstanu. Poza tym w I kwartale 2020 r. odebrane zostały ładunki ropy z Nigerii oraz ze Stanów Zjednoczonych. Średnia cena ropy w dostawach do Polski wyniosła 229 zł za baryłkę (wobec 223 zł/baryłkę w I kwartale 2019 r.), niewielki wzrost cen wynikał z deprecjacji złotego wobec dolara amerykańskiego. Silny spadek cen rynkowych ropy, jaki nastąpił w marcu 2020 r., nie wpłynął na poziom cen dostaw w I kwartale. Ceny importu odzwierciedlają bowiem zmiany cen rynkowych ropy z miesięcznym opóźnieniem.

Wykres 5. Dynamika importu ogółem r/r (dane niewyrównane sezonowo) w podziale według struktury towarowej – udział we wzroście wartości importu głównych grup towarów

-10

-5

0

5

10

15

20

Surowce i paliwa

%

I2020

I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV2014 2015 2016 2017 2018 2019

1.1.3. Saldo towarów

W I kwartale 2020 r. nastąpił dalszy wzrost dodatniego salda obrotów towarowych do 6,6 mld zł. W porównaniu z I kwartałem 2019 r. było ono większe o 4,8 mld zł. Największy wpływ na powiększenie nadwyżki eksportu nad importem miało zmniejszenie się defi cytu w kategoriach obejmujących surowce i paliwa (zmiana o 2,0 mld zł r/r) oraz dobra inwestycyjne (o 1,8 mld zł). W pozostałych kategoriach zmiany salda były relatywnie niewielkie.

Na początku 2020 r. ponownie wzrosło dodatnie saldo w wymianie z Unią Europejską. Przyczynił się do tego przede wszystkim dalszy wzrost nadwyżki w handlu z Niemcami. W I kwartale 2020 r. zwiększyła się ona do 13,3 mld zł (o 2,8 mld r/r), na co złożyły się niewielki wzrost eksportu do tego kraju i jednoczesny spadek importu. Duży wzrost importu z Korei i Chin wpłynął natomiast na wyraźne pogłębienie się defi cytu w handlu z tymi krajami.

Page 17: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Rozdział 1

Narodowy Bank Polski16

Ujemne saldo w wymianie z Koreą zwiększyło się do 5,6 mld zł (o 1,4 mld r/r), a w obrotach z Chinami do 29,5 mld zł (o 1,2 mld zł r/r). Duży wpływ na ograniczenie skali pogłębiania się defi cytu z krajami spoza UE miało dalsze zmniejszanie się nierównowagi w handlu z Rosją (piąty kolejny kwartał) oraz z Kazachstanem.

1.1.4. Międzynarodowy handel usługami

W I kwartale 2020 r. odnotowano dodatnie saldo usług, które wyniosło 26,7 mld zł. W porów-naniu z analogicznym okresem 2019 r. zwiększyło się ono zaledwie o mniej więcej 1,0 mld zł. Na wzrost salda w analizowanym okresie wpłynęła poprawa salda pozostałych usług o 1,2 mld zł. W omawianym kwartale widoczne były pierwsze skutki związane ze światową epidemią COVID-19. Z jednej strony saldo podróży zagranicznych skurczyło się o 0,5 mld zł. Z drugiej strony można zauważyć, że saldo usług transportowych oraz uszlachetniania pozo-stało na tym samym poziomie co rok wcześniej (należy pamiętać, że usługi transportowe od wielu lat wpływają na budowanie nadwyżki obserwowanej w usługach).

Przychody z tytułu usług świadczonych przez polskie podmioty na rzecz nierezydentów wyniosły 64,3 mld zł i w porównaniu z I kwartałem 2019 r. wzrosły o 1,6 mld zł (tj. o 2,6%). Przyczyną niższej niż we wcześniejszych kwartałach dynamiki eksportu w tej kategorii są niewątpliwie wprowadzone w marcu ograniczenia w przemieszczaniu się spowodowane globalną epidemią. Doprowadziło to do znaczącego spadku eksportu podróży zagranicz-nych Polaków (spadek o 10,1%) oraz wyhamowania eksportu usług transportowych (przyrost o 2,9%). Tradycyjnie już największy, zarejestrowany w I kwartale 2020 r., przyrost po stronie eksportu dotyczył kategorii pozostałych usług (wzrost o 2,1 mld zł). Polskie zakupy usług od nierezydentów wyniosły 37,7 mld zł i w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku wzrosły o mniej więcej 0,7 mld zł. Największe spadki, tak jak w przypadku eksportu, odnotowano w podróżach zagranicznych.

W I kwartale 2020 r. saldo usług transportowych było dodatnie i wyniosło 9,0 mld zł. W sto-sunku do analogicznego okresu poprzedniego roku bilans międzynarodowego handlu usłu-gami transportowymi w zasadzie nie uległ zmianie. Na wysokość omawianej nadwyżki złożył się eksport o wartości 18,9 mld zł przy imporcie równym 9,9 mld zł. W I kwartale najważniejszą kategorią wpływającą na przyrost eksportu netto był wzrost eksportu usług wspomagających usługi transportowe (przyrost o 0,8 mld zł). Było to kompensowane spadkiem eksportu usług pasażerskiego transportu lotniczego (spadek o 0,3 mld zł).

W analizowanym kwartale zarówno wydatki nierezydentów z tytułu podróży zagranicznych, jak i wydatki Polaków na podróże zagraniczne zmniejszyły się odpowiednio o 1,1 mld zł (po stronie przychodów) oraz 0,7 mld zł (po stronie rozchodów). Spadki obserwowane w wydat-kach cudzoziemców związane były głównie z pozostałymi wyjazdami prywatnymi odby-wanymi przez turystów. Taka sama sytuacja obserwowana była w odniesieniu do Polaków wyjeżdżających za granicę. Mimo że spadki można było zauważyć we wszystkich kierunkach geografi cznych, największe z nich miały miejsce z kierunku niemieckiego (dotyczy to zarówno Polaków, jak i cudzoziemców).

Page 18: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Rachunek bieżący i kapitałowy

17Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020

Tabela 1. Usługi (mln zł)

2018 2019 2020

I II III IV I II III IV IPrzychody 55 837 61 912 64 649 68 200 62 761 68 289 71 797 73 414 64 389

Transport 15 960 17 440 17 772 18 539 18 401 19 279 20 051 20 416 18 932Podróże zagraniczne 10 663 12 828 15 187 12 129 11 283 13 723 15 891 12 609 10 145Uszlachetnianie 4 070 4 307 4 236 4 619 4 398 4 386 4 459 4 633 4 303Naprawy 1 719 1 762 1 743 1 890 1 782 1 988 1 917 2 035 2 041Pozostałe 23 425 25 575 25 711 31 023 26 897 28 913 29 479 33 721 28 968

Rozchody 33 580 37 474 42 846 44 424 37 018 41 220 45 083 44 751 37 726Transport 8 207 8 925 9 670 10 060 9 461 9 902 10 196 10 321 9 948Podróże zagraniczne 7 200 8 265 12 253 7 482 7 397 8 533 12 665 7 937 6 715Uszlachetnianie 394 452 341 351 373 395 382 459 337Naprawy 866 1 000 1 032 1 249 1 023 1 071 1 105 1 207 1 048Pozostałe 16 913 18 832 19 550 25 282 18 764 21 319 20 735 24 827 19 678

Saldo 22 257 24 438 21 803 23 776 25 743 27 069 26 714 28 663 26 663Transport 7 753 8 515 8 102 8 479 8 940 9 377 9 855 10 095 8 984Podróże zagraniczne 3 463 4 563 2 934 4 647 3 886 5 190 3 226 4 672 3 430Uszlachetnianie 3 676 3 855 3 895 4 268 4 025 3 991 4 077 4 174 3 966Naprawy 853 762 711 641 759 917 812 828 993Pozostałe 6 512 6 743 6 161 5 741 8 133 7 594 8 744 8 894 9 290

W porównaniu z I kwartałem 2019 r. saldo uszlachetniania pozostawało na podobnym pozio-mie. Wynikało to ze spadku zarówno eksportu, jak i importu. Mimo trudnej sytuacji związa-nej z zamknięciem polskich granic w ostatnim miesiącu I kwartału możemy zaobserwować przyrost salda napraw i konserwacji w zwyczajowym tempie, tj. o 0,2 mld zł.

Najbardziej zróżnicowaną kategorią w polskim międzynarodowym handlu usługami były w dalszym ciągu pozostałe usługi. W I kwartale 2020 r. saldo tej kategorii było dodatnie i wyniosło 9,3 mld zł. W porównaniu z I kwartałem 2019 r. nadwyżka w tej kategorii zwiększyła się zaledwie o 1,2 mld zł. Było to znacząco mniej, niż można było obserwować w poprzednich okresach. Eksport z tytułu pozostałych usług osiągnął wartość 29,5 mld zł, a kwota importu ukształtowała się na poziomie 19,7 mld zł. Pozostałe usługi charakteryzowały się wyższym tempem wzrostu eksportu niż w przypadku usług ogółem (było to 7,7%). Jednocześnie dyna-mika importu pozostałych usług wyniosła 4,9%.

W strukturze geografi cznej eksportu usług ogółem, podobnie jak w poprzednim okresie, można zaobserwować, że największy wzrost z tytułu świadczonych usług na rzecz nierezy-dentów dotyczył przede wszystkim wymiany handlowej z Luksemburgiem, Irlandią oraz Wielką Brytanią. Polski eksport usług do Niemiec pozostawał na podobnym poziomie jak rok wcześniej. Największe przyrosty polskiego importu usług zostały odnotowane w wymianie z Holandią oraz Wielką Brytanią. Pomimo przeprowadzenia procedury brexitu Zjednoczone Królestwo nadal jest jednym z czołowych kierunków polskiego handlu usługami. W omawia-nym kwartale po raz kolejny zaobserwowano spadek importu z Niemiec. Kraj ten pozostawał jednak w dalszym ciągu najważniejszym rynkiem dla Polski. Niemieccy kontrahenci zakupili z Polski usługi o wartości 14,6 mld zł. Jednocześnie podmioty z Niemiec sprzedały polskim podmiotom usługi na kwotę 8,2 mld zł.

Page 19: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Rozdział 1

Narodowy Bank Polski18

Wykres 6. Saldo międzynarodowego handlu usługami

-5 000

0

5 000

10 000

15 000

20 000

25 000

30 000

35 000

TransportNaprawy

I2020

I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV2014 2015 2016 2017 2018 2019

1.2. Dochody pierwotne

W I kwartale 2020 r. saldo dochodów pierwotnych tradycyjnie było ujemne i wyniosło 10,5 mld zł. W porównaniu z I kwartałem 2019 r. poprawiło się o 6,2 mld zł. Główną przy-czyną ujemnego salda dochodów pierwotnych były znaczne dochody uzyskiwane przez nie-rezydentów z tytułu ich zaangażowania kapitałowego w polską gospodarkę (głównie z tytułu inwestycji bezpośrednich, których ujemne saldo wyniosło 17,0 mld zł).

1.2.1. Wynagrodzenia pracowników

W I kwartale 2020 r. wynagrodzenia Polaków pracujących krótkookresowo za granicą wyniosły 2,3 mld zł i w porównaniu z analogicznym okresem 2019 r. wzrosły o 0,4%. W tym samym czasie wynagrodzenia cudzoziemców pracujących sezonowo w Polsce wyniosły 5,6 mld zł. W odniesieniu do I kwartału 2019 r. oznacza to spadek obserwowanej wartości dochodów cudzoziemców o 5,6%. Niższa wartość wynagrodzeń wiązała się przede wszystkim z niższymi wynagrodzeniami pracowników z Ukrainy (spadek o 0,4 mld zł). Ujemne saldo wynagrodzeń pracowników sezonowych wynosiło 3,3 mld zł.

1.2.2. Dochody z inwestycji

Ujemne saldo dochodów z inwestycji w I kwartale 2020 r. wyniosło 18,6 mld zł, co oznacza poprawę o 5,2 mld zł w porównaniu z I kwartałem 2019 r. (23,8 mld zł). Na ujemne saldo docho-dów z inwestycji złożyły się ujemne salda dochodów z inwestycji bezpośrednich (17,0 mld zł) i inwestycji portfelowych (2,3 mld zł) oraz dodatnie saldo z pozostałych inwestycji (0,7 mld zł).

W I kwartale 2020 r. w porównaniu z I kwartałem 2019 r. zmniejszyły się ujemne salda docho-dów z inwestycji bezpośrednich oraz z inwestycji portfelowych, natomiast saldo z pozostałych inwestycji pozostało na poziomie zbliżonym do ubiegłego roku. Zmiana salda dochodów

Page 20: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Rachunek bieżący i kapitałowy

19Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020

w I kwartale 2020 r. wynikała przede wszystkim z poprawy salda dochodów inwestycji bez-pośrednich, co było konsekwencją niższych dochodów od udziałów przypadających na zagra-nicznych inwestorów, spowodowanych przez ograniczenia aktywności gospodarczej.

Dochody inwestorów bezpośrednich z tytułu inwestycji w Polsce w I kwartale 2020 r. wynio-sły 17,3 mld zł i były o 6,0 mld zł niższe niż w I kwartale 2019 r. ze względu na wspomniane obniżone dochody od udziałów. W porównaniu z analogicznym kwartałem poprzedniego roku nastąpił spadek wartości reinwestowanych zysków (o 8,7 mld zł) wynikający zarówno z niższego wyniku fi nansowego, jak i wzrostu wartości zadeklarowanych w I kwartale dywi-dend (o 2,8 mld zł).

Najwyższe dywidendy z tytułu zagranicznych inwestycji bezpośrednich w Polsce zostały zade-klarowane dla inwestorów z Niemiec (1,9 mld zł), Holandii (1,4 mld zł), Szwajcarii (1,1 mld zł) oraz Luksemburga (0,8 mld zł). Deklarowały je przede wszystkim podmioty działające w handlu oraz przetwórstwie przemysłowym.

Odsetki od instrumentów dłużnych w I kwartale 2020 r. wyniosły 2,3 mld zł, były o 0,1 mld zł niższe w porównaniu z analogicznym okresem w 2019 r. Najwyższe odsetki należne zagra-nicznym inwestorom naliczyły fi rmy związane z branżą przemysłową (produkcją artykułów spożywczych) oraz działalnością profesjonalną. Odsetki zostały naliczone w znacznej części wierzycielom z Cypru (0,9 mld zł) oraz Belgii (0,2 mld zł).

Przychody z tytułu inwestycji bezpośrednich wyniosły 0,3 mld zł i w porównaniu z analo-gicznym okresem 2019 r. wykazały spadek o 1,0 mld zł. Spadek dochodów wynikał przede wszystkim ze strat odnotowanych przez zagraniczne podmioty bezpośredniego inwestowania (–0,3 mld zł), przy nieznacznie wyższych niż przed rokiem odsetkach (0,7 mld zł). Dywidendy wyniosły mniej niż 0,1 mld zł i pochodziły głównie od podmiotów z Cypru i Czech.

Saldo dochodów z inwestycji portfelowych było ujemne i wyniosło w I kwartale 2020 r. 2,3 mld zł, nieznacznie poprawiając się względem analogicznego okresu ubiegłego roku, kiedy wyniosło –2,5 mld zł. Rozchody wyniosły 2,7 mld zł i składały się prawie w całości z odse-tek od papierów dłużnych. Podobnie stronę przychodów z tytułu inwestycji portfelowych, wynoszących 0,4 mld zł, kształtowały również głównie odsetki od instrumentów dłużnych (0,3 mld zł), przy mniejszym udziale dywidend z papierów udziałowych (0,1 mld zł).

Saldo dochodów z tytułu pozostałych inwestycji i aktywów rezerwowych w I kwartale 2020 r. zamknęło się dodatnim wynikiem w wysokości 0,7 mld zł, właściwie nie zmieniając się w sto-sunku do analogicznego okresu ubiegłego roku.

Page 21: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Rozdział 1

Narodowy Bank Polski20

Tabela 2. Dochody pierwotne (mln zł)

2018 2019 2020

I II III IV I II III IV IPrzychody 16 661 12 825 12 055 10 744 18 276 13 937 10 093 9 180 17 759

Wynagrodzenia pracowników 2 525 3 521 4 162 3 015 2 271 3 205 3 856 2 731 2 279Dochody z inwestycji 4 478 5 612 4 626 6 730 4 375 5 776 4 667 5 398 3 257

Dochody z inwestycji bezpośrednich 2 181 2 447 1 930 3 730 1 345 1 842 1 562 2 305 353Dochody z inwestycji portfelowych 379 952 450 388 548 1 140 670 598 448Dochody z pozostałych inwestycji 1 918 2 213 2 246 2 612 2 482 2 794 2 435 2 495 2 456

Pozostałe dochody pierwotne 9 658 3 692 3 267 999 11 630 4 956 1 570 1 051 12 223Rozchody 31 440 35 769 39 506 33 093 34 979 42 443 39 609 35 850 28 256

Wynagrodzenia pracowników 5 127 5 449 6 844 6 716 5 932 6 302 6 645 6 256 5 597Dochody z inwestycji 25 593 29 553 31 940 25 460 28 191 35 246 32 123 28 614 21 843

Dochody z inwestycji bezpośrednich 20 542 23 857 24 369 20 004 23 350 29 658 24 311 23 821 17 329Dochody z inwestycji portfelowych 3 402 3 858 5 740 3 396 3 099 3 745 5 962 2 826 2 746Dochody z pozostałych inwestycji 1 649 1 838 1 831 2 060 1 742 1 843 1 850 1 967 1 768

Pozostałe dochody pierwotne 720 767 722 917 856 895 841 980 816Saldo -14 779 -22 944 -27 451 -22 349 -16 703 -28 506 -29 516 -26 670 -10 497

Wynagrodzenia pracowników -2 602 -1 928 -2 682 -3 701 -3 661 -3 097 -2 789 -3 525 -3 318Dochody z inwestycji -21 115 -23 941 -27 314 -18 730 -23 816 -29 470 -27 456 -23 216 -18 586

Dochody z inwestycji bezpośrednich -18 361 -21 410 -22 439 -16 274 -22 005 -27 816 -22 749 -21 516 -16 976Dochody z inwestycji portfelowych -3 023 -2 906 -5 290 -3 008 -2 551 -2 605 -5 292 -2 228 -2 298Dochody z pozostałych inwestycji 269 375 415 552 740 951 585 528 688

Pozostałe dochody pierwotne 8 938 2 925 2 545 82 10 774 4 061 729 71 11 407

1.3. Dochody wtórne

W I kwartale 2020 r. przychody z tytułu dochodów wtórnych wyniosły 6,6 mld zł i były prawie takie same jak przed rokiem. W tym samym czasie rozchody były równe 9,9 mld zł i w stosunku do I kwartału 2019 r. spadły o blisko 1,0 mld zł. Złożyło się to na ujemne saldo równe 3,3 mld zł.

Na obserwowany spadek rozchodów wpływ miały przede wszystkim mniejsze odpływy sektora rządowego (spadek o 1,1 mld zł). Transferowane do Polski przekazy zarobków (klasyfi kowane w przychodach pozostałych sektorów) wyniosły 2,7 mld zł i były w zasadzie takie same jak przed rokiem.

Kształtowanie się dochodów wtórnych sektora rządowego było efektem rozliczeń z Unią Europejską i zostało omówione w rozdziale 4, natomiast opis głównej części dochodów wtór-nych sektora prywatnego, czyli przekazów zarobków, został przedstawiony szerzej w ramce 1.

Page 22: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Rachunek bieżący i kapitałowy

21Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020

Tabela 3. Dochody wtórne (mln zł)

2018 2019 2020

I II III IV I II III IV ISaldo dochodów wtórnych -994 -700 -1 894 -2 501 -4 665 -895 -1 882 -366 -3 317Przychody 5 998 5 677 6 352 6 080 6 241 6 223 6 406 6 245 6 612

Sektor rządowy 1 338 1 307 1 414 1 468 1 585 1 607 1 651 1 519 2 081Pozostałe sektory 4 660 4 370 4 938 4 612 4 656 4 616 4 755 4 726 4 531

w tym: przekazy zarobków 2 728 2 523 2 645 2 753 2 792 2 738 2 719 2 752 2 718Rozchody 6 992 6 377 8 246 8 581 10 906 7 118 8 288 6 611 9 929

Sektor rządowy 4 427 3 315 4 312 5 571 7 977 4 095 5 033 3 560 6 850Pozostałe sektory 2 565 3 062 3 934 3 010 2 929 3 023 3 255 3 051 3 079

w tym: przekazy zarobków 380 420 426 418 515 568 589 585 696

Ramka 1. Dochody z pracy migrantów

Środki przekazane do kraju z tytułu pracy Polaków za granicą

W I kwartale 2020 r. z tytułu pracy Polaków za granicą do kraju trafi ło 3,6 mld zł. Na kwotę tę złożyły się przekazy od migrantów krótkookresowych w wysokości 0,9 mld zł (tj. 25% ogółu transferów) i od migrantów długookresowych w wysokości 2,7 mld zł (tj. 75% całej kwoty). W stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku łączna wielkość przekazanych środków była nieznacznie niższa (ok. 0,1 mld zł). Na zanotowany spadek wpłynął przede wszystkim niższy niż przed rokiem napływ środków z Niemiec, Wielkiej Brytanii i Irlandii. Z drugiej strony zarejestrowano wzrost środków przekazywanych do Polski z Norwegii i Holandii.

Krajem z największą wartością przekazów pieniężnych pozostały Niemcy. W I kwartale 2020 r. pracujący tam Polacy przekazali do kraju 1,2 mld zł. Na drugim miejscu znalazła się Wielka Brytania, z której napłynęło do Polski 0,7 mld zł. Łącznie przekazy z tych dwóch krajów stanowiły 48,0% wszystkich transferów.

Tabela 4. Środki przekazane do kraju z tytułu pracy Polaków za granicą (mln zł)

2018 2019 2020I II III IV I II III IV I

Wynagrodzenia pracowników 2 525 3 521 4 162 3 015 2 271 3 205 3 856 2 731 2 279Podatki i składki -646 -1 047 -1 227 -872 -658 -964 -1 146 -770 -663Wydatki pracowników sezonowych i przygranicznych -844 -1 135 -1 351 -936 -723 -1 019 -1 237 -883 -725

Przekazy zarobków 2 728 2 523 2 645 2 753 2 792 2 738 2 719 2 752 2 718Środki przekazywane do Polski 3 764 3 862 4 229 3 960 3 682 3 960 4 192 3 830 3 610

Środki przekazane za granicę z tytułu pracy cudzoziemców w Polsce

W tym samym okresie środki przekazane za granicę przez pracujących w Polsce cudzo-ziemców wyniosły 3,7 mld zł. Była to kwota niższa o 0,1 mld zł w porównaniu z analo-gicznym okresem ubiegłego roku. Zanotowany spadek wynikał z malejących transferów od imigrantów krótkookresowych, które w I kwartale 2020 r. wyniosły 3,0 mld zł wobec

Page 23: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Rozdział 1

Narodowy Bank Polski22

3,2 mld zł w I kwartale 2019 r. W strukturze geografi cznej nadal dominowały transfery przekazane na Ukrainę. Wyniosły one 3,0 mld zł i stanowiły 82,4% wszystkich środków. Rok wcześniej pracownicy z Ukrainy przekazali do swojego kraju 3,2 mld zł.

Tabela 5. Środki przekazane za granicę z tytułu pracy cudzoziemców w Polsce (mln zł)

2018 2019 2020

I II III IV I II III IV IWynagrodzenia pracowników 5 127 5 449 6 844 6 716 5 932 6 302 6 645 6 256 5 600

Podatki i składki -559 -603 -684 -713 -685 -721 -775 -776 -712Wydatki pracowników sezonowych i przygranicznych -1 747 -1 857 -2 334 -2 290 -2 022 -2 148 -2 266 -2 133 -1 900

Przekazy zarobków 380 420 426 418 515 568 589 585 700Środki przekazywane z Polski 3 202 3 409 4 252 4 131 3 740 4 001 4 194 3 932 3 688

W statystyce bilansu płatniczego informacje o dochodach uzyskiwanych z tytułu pracy w innym kraju ujmowane są w dwóch pozycjach: wynagrodzenia pracowników (pozycja „dochody pierwotne”) i przekazy zarobków (pozycja „dochody wtórne”). Pierwszą z tych kategorii, czyli wynagrodzenia pracowników, stanowią w całości wynagrodzenia z tytułu pracy osiągane przez Polaków pracujących za granicą krócej niż rok. Przekazy zarobków to część wynagro-dzeń przekazywana do rodzin w kraju przez osoby pracujące za granicą dłużej niż rok, które swoje centrum zainteresowania ekonomicznego mają w kraju będącym miejscem ich pracy.

1.4. Transfery z Unią Europejską

W I kwartale 2020 r. Polska otrzymała z budżetu unijnego 24,7 mld zł, z czego 11,4 mld zł powiększyło przychody na rachunku kapitałowym, a 13,4 mld zł zasiliło rachunek bieżący. W porównaniu z I kwartałem 2019 r. wartość transferów z UE była wyższa o 7,6 mld zł. Wyni-kało to przede wszystkim ze wzrostu odnotowanego w rachunku kapitałowym (5,6 mld zł).

W porównaniu z I kwartałem 2019 r. przychody w rachunku bieżącym były wyższe o 1,1 mld zł. Wzrost odnotowano w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (o 0,6 mld zł) oraz Europejskiego Funduszu Społecznego (o 0,4 mld zł).

W stosunku do analogicznego kwartału poprzedniego roku na rachunku kapitałowym odno-towano wzrost środków (o 5,6 mld zł). Środki przeznaczone na Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego wzrosły o 7,7 mld zł, z kolei kwota przeznaczona na Fundusz Spójności zwięk-szyła się o 2,0 mld zł.

Page 24: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Rachunek bieżący i kapitałowy

23Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020

Tabela 6. Transfery z Unią Europejską (mln zł)

2018 2019 2020I II III IV I II III IV I

Saldo transferów z UE 11 639 7 852 10 533 19 007 10 160 13 175 7 818 17 557 17 718Przychody 16 095 11 556 15 190 24 898 18 118 17 753 13 216 21 382 24 742

Dochody pierwotne 9 657 3 691 3 265 998 11 626 4 952 1 565 1 046 12 219w tym

Wspólna Polityka Rolna 9 657 3 691 3 265 998 11 626 4 952 1 565 1 046 12 219Dochody wtórne 570 451 476 519 699 634 662 493 1 170

w tymEuropejski Fundusz Społeczny 476 446 251 414 640 469 387 435 1 036

Transfery kapitałowe 5 868 7 414 11 449 23 381 5 793 12 167 10 989 19 843 11 353w tym

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego 2 224 5 465 7 828 19 126 3 638 9 674 8 762 14 935 7 168Fundusz Spójności 3 644 1 946 3 529 4 013 2 085 2 473 2 174 4 860 4 074

Rozchody 4 456 3 704 4 657 5 891 7 958 4 578 5 398 3 825 7 024Składki na rzecz Unii Europejskiej 4 456 3 704 4 657 5 891 7 958 4 578 5 398 3 825 7 024

Składka zapłacona na rzecz Unii Europejskiej w I kwartale 2020 r. była niższa o 0,9 mld zł niż w analogicznym kwartale poprzedniego roku i wyniosła 7,0 mld zł. Największy spadek zanotowano we wpłatach pochodzących z tytułu dochodu narodowego brutto (o 0,8 mld zł). W wyniku opisanych zmian saldo przepływów fi nansowych pomiędzy Unią Europejską a Polską wzrosło o 7,5 mld zł i wyniosło 17,7 mld zł.

W wyniku wybuchu pandemii COVID-19 Komisja Europejska podjęła działania mające na celu walkę z nowym koronawirusem oraz przeciwdziałanie wynikającym z tego ewentual-nym negatywnym skutkom gospodarczym. W dniu 18 marca 2020 r. Komisja Europejska ogłosiła, że w związku z sytuacją epidemiczną w Europie przekaże Polsce w marcu i kwietniu 2,2 mld euro. Środki te mogą być niezwłocznie wykorzystane na łagodzenie skutków pandemii. W odpowiedzi na powstały kryzys omówione prefi nansowanie jest częścią szerszej inicjatywy inwestycyjnej KE, zakładającej udostępnienie państwom członkowskim łącznie 37,0 mld euro z funduszy spójności w celu zminimalizowania skutków zapaści gospodarczej. W ramach tego zostanie uwolnionych ok. 8,0 mld euro niewykorzystanych płatności zaliczkowych z 2019 r. Ponadto do dyspozycji będzie również 29,0 mld euro, które dotychczas nie zostały zakontrakto-wane. Środki te będą pochodziły z następujących funduszy: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego. Dla Polski łącznie przewidziano 7,4 mld euro, z czego wartość niewykorzystanych zaliczek wynosi 1,2 mld euro, a środki niezakontraktowane to 6,3 mld euro.

Kwota 7,4 mld euro dla Polski, ogłoszona przez KE jest częścią puli przewidzianej dla Polski w ramach polityki spójności na lata 2014–2020. Są to fundusze, które Polska otrzymałaby mimo wszystko w roku bieżącym jako zaliczki i refundacje w odniesieniu do realizowanych i systematycznie rozliczanych projektów. Środki przeznaczone na rzecz Polski charakteryzują się największą wartością spośród wszystkich państw członkowskich. Wynika to z faktu, że Polska jest największym benefi cjentem polityki spójności.

Page 25: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Rozdział 1

Narodowy Bank Polski24

Ramka 2. Wybrane działania Komisji Europejskiej w walce z kryzysem wywołanym epidemią COVID-19

Podczas nadzwyczajnej sesji plenarnej w dniu 26 marca Parlament Europejski przyjął trzy instrumenty mające pomóc obywatelom UE i przedsiębiorstwom w walce z kryzysem wywołanym przez pandemię COVID-19*.

Działania podjęte w ramach środków z polityki spójności

Komisja zaproponowała „Inicjatywę inwestycyjną w odpowiedzi na koronawirusa” – zgodnie z nią niewykorzystane środki z trzech funduszy polityki spójności: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Spójności zostaną przekierowane na walkę z kryzysem spowodowanym przez koronawi-rusa (28,0 mld euro). Ponadto Komisja zaproponowała zrezygnowanie w tym roku z zobo-wiązania państw członkowskich do zwrotu niewykorzystanych płatności zaliczkowych w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych. Kwota tych zaliczek wynosi ok. 8,0 mld euro i pochodzi z budżetu UE. Państwa członkowskie będą mogły wykorzystać wspomniane środki jako uzupełnienie do fi nansowania strukturalnego. Możliwe będzie przekierowanie środków pomiędzy funduszami, kategoriami regionów oraz celami polityki. Dodatkowo zrezygnowano z wymogów dotyczących współfi nanso-wania krajowego, ponieważ państwa członkowskie wykorzystują w tej chwili wszystkie środki do walki z kryzysem. Zarządzanie środkami unijnymi zostanie uproszczone.

We wniosku do rozporządzenia został przedstawiony wpływ inicjatywy na budżet UE. Wskazano, że proponowana zmiana nie pociąga za sobą żadnych zmian w rocznych puła-pach wieloletnich ram fi nansowych dla zobowiązań i płatności. Roczny podział środków na zobowiązania dla Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Spójności pozostał niezmieniony.

Komisja Europejska zainaugurowała również inicjatywę „Solidarność UE na rzecz zdro-wia”. W ramach inicjatywy zostanie udostępnionych ok. 6,0 mld euro na pokrycie potrzeb europejskich systemów opieki zdrowotnej. Inicjatywa zostanie sfi nansowana w połowie z nierozdysponowanej dotąd części budżetu UE, a w drugiej połowie z dodatkowych skła-dek wypłacanych przez państwa członkowskie. Środki przekazane na „Solidarność UE” pozwolą na wsparcie fi nansowe i koordynację transportu sprzętu medycznego, a także wsparcie mobilizacji dodatkowych pracowników ochrony zdrowia i budowy mobilnych szpitali polowych.

* COM(2020)112, COM(2020)113, COM(2020)114.

Page 26: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Rachunek fi nansowy

Rozdział 2

Page 27: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Rozdział 2

Narodowy Bank Polski26

Rachunek fi nansowy

W I kwartale 2020 r. saldo rachunku fi nansowego było dodatnie i ukształtowało się na pozio-mie 30,0 mld zł. Na saldo to istotnie oddziaływał wzrost należności polskich podmiotów od nierezydentów przy jednoczesnym spadku zobowiązań zagranicznych wobec nierezydentów.

2.1. Rachunek fi nansowy – pasywa

W analizowanym kwartale w rachunku fi nansowym po stronie pasywów odnotowano odpływ kapitału zagranicznego (spadek zobowiązań) w wysokości 23,8 mld zł. Na ujemne saldo tej pozycji złożył się przede wszystkim odpływ kapitału z tytułu pozostałych inwestycji w wyso-kości 41,4 mld zł. Odpływ kapitału zarejestrowano również w inwestycjach portfelowych w kwocie 5,2 mld zł przy jednoczesnym napływie kapitału w ramach inwestycji bezpośrednich w wysokości 22,9 mld zł.

Tabela 7. Rachunek fi nansowy – pasywa (mln zł)

2018 2019 2020I II III IV I II III IV I

Rachunek fi nansowy – pasywa 33 430 -19 851 29 243 1 999 -1 234 -1 830 23 178 1 476 -23 796Inwestycje bezpośrednie 22 771 7 788 26 165 2 864 33 408 -884 22 339 6 337 22 870Inwestycje portfelowe 3 972 -11 999 -4 494 -1 719 -10 558 -5 167 -17 692 -15 291 -5 236Pozostałe inwestycje 6 687 -15 640 7 572 854 -24 084 4 221 18 531 10 430 -41 430

2.1.1. Inwestycje bezpośrednie – pasywa

Saldo transakcji po stronie zobowiązań z tytułu inwestycji bezpośrednich w I kwartale 2020 r. było dodatnie i wyniosło 22,9 mld zł. Dodatnie saldo inwestycji bezpośrednich wynikało przede wszystkim z napływu kapitału w formie instrumentów dłużnych (11,8 mld zł). Mimo niewielkiego wzrostu importu towarów kredyty handlowe otrzymane przez polskie przed-siębiorstwa wewnątrz grup kapitałowych zwiększyły się o 6,3 mld zł.

Ograniczenie działalności gospodarczej pod koniec I kwartału związane z pandemią COVID-19 przyczyniło się do obniżenia wyników fi rm w tym okresie, co przełożyło się na znacząco niższe reinwestowane zyski, które wyniosły 9,3 mld zł, tj. o 8,7 mld zł mniej niż w I kwar-tale ubiegłego roku. Saldo transakcji po stronie pasywów domykały transakcje na akcjach i udziałach na kwotę 1,8 mld zł.

Najwyższa wartość kapitału napływała do Polski głównie z Niemiec, Holandii, Hiszpanii oraz Korei Południowej. Napływ kapitału dotyczył przede wszystkim inwestycji w działalnościach związanych z informacją i komunikacją, działalnością profesjonalną, naukową i techniczną, handlem hurtowym i detalicznym oraz działalnością związaną z rynkiem nieruchomości.

Page 28: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Rachunek fi nansowy

27Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020

Tabela 8. Inwestycje bezpośrednie – pasywa (mln zł)

2018 2019 2020I II III IV I II III IV I

Inwestycje bezpośrednie – pasywa 22 771 7 788 26 165 2 864 33 408 -884 22 339 6 337 22 870Akcje i inne formy udziałów kapitałowych 13 828 3 833 20 323 15 439 21 645 5 585 17 178 12 063 11 061

Akcje i udziały 3 000 -564 7 576 6 068 3 687 -363 185 -1 881 1 801Reinwestycje zysków 10 828 4 397 12 747 9 371 17 958 5 948 16 993 13 944 9 260

Instrumenty dłużne 8 943 3 955 5 842 -12 575 11 763 -6 469 5 161 -5 726 11 809

Wykres 7. Inwestycje bezpośrednie – pasywa

-20 000

-10 000

0

10 000

20 000

30 000

40 000

I2020

I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV2014 2015 2016 2017 2018 2019

2.1.2. Zagraniczne inwestycje portfelowe – pasywa

W I kwartale 2020 r. zarejestrowano odpływ zagranicznego kapitału z rynku polskich papierów wartościowych. Wyniósł on 5,2 mld zł. Ujemne saldo zagranicznych inwestycji portfelowych było rezultatem odpływu inwestycji z rynku papierów dłużnych w kwocie 2,9 mld zł i wyno-szącego 2,3 mld zł odpływu inwestycji z rynku polskich papierów udziałowych.

Tabela 9. Inwestycje portfelowe – pasywa (mln zł)

2018 2019 2020I II III IV I II III IV I

Inwestycje portfelowe – pasywa 3 972 -11 999 -4 494 -1 719 -10 558 -5 167 -17 692 -15 291 -5 236Udziałowe papiery wartościowe 2 113 1 592 -104 -614 2 866 613 -1 297 -2 165 -2 333Dłużne papiery wartościowe 1 859 -13 591 -4 390 -1 105 -13 424 -5 780 -16 395 -13 126 -2 903

Papiery dłużne długoterminowe 1 847 -13 573 -4 398 -1 115 -13 429 -5 776 -16 391 -13 134 -3 883Instrumenty rynku pieniężnego 12 -18 8 10 5 -4 -4 8 980

Na krajowym rynku obligacji skarbowych zanotowano odpływ kapitału w wysokości 4,9 mld zł. Na tę kwotę złożyły się: wartość zbytych obligacji skarbowych nominowanych w złotych (6,0 mld zł), narosłe odsetki, które wpływały dodatnio na saldo inwestycji niere-zydentów (1,3 mld zł), oraz odpływ kapitału z tytułu odsetek wypłaconych nierezydentom

Page 29: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Rozdział 2

Narodowy Bank Polski28

(0,2 mld zł). W efekcie tych operacji udział portfela nierezydentów w całkowitej wartości obligacji skarbowych nominowanych w polskich złotych na koniec I kwartału 2020 r. spadł do poziomu 21,7%, podczas gdy na koniec I kwartału 2018 r. wynosił on 26,3%. W poszcze-gólnych miesiącach omawianego okresu sentyment inwestorów ulegał zmianom. W styczniu miał miejsce odpływ inwestycji portfelowych w wysokości 4,3 mld zł, z kolei w lutym można było obserwować ich napływ w wysokości 5,6 mld zł. Pod koniec tego miesiąca pojawiły się na światowych rynkach gwałtowne reakcje wywołane epidemią COVID-19. Z tego powodu w marcu inwestorzy wycofali kapitał w wysokości 6,2 mld zł. W omawianym okresie Skarb Państwa powiększył swoje zadłużenie z tytułu obligacji nominowanych w złotych o 29,0 mld zł, co oznacza, że podaż nowych emisji na rynku pierwotnym była wyższa niż wartość obligacji podlegających wykupowi. Działania ratunkowe NBP związane z kryzysem wywołanym przez epidemię COVID-19, czyli obniżka stóp procentowych dokonana w marcu oraz rozpo-częcie skupu obligacji skarbowych, przyczyniły się do wzrostu ich cen (spadku rentowności). Skłaniało to część zagranicznych inwestorów do realizacji zysków.

Według danych Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych wśród sprzedających obligacje skarbowe nominowane w złotych dominowały fundusze inwestycyjne i pozostałe instytucje fi nansowe z Luksemburga, fundusze inwestycyjne z Irlandii, fundusze inwestycyjne i eme-rytalne ze Stanów Zjednoczonych oraz fundusze inwestycyjne z Niemiec. Największymi nabywcami obligacji skarbowych były natomiast francuskie banki oraz banki centralne krajów Dalekiego Wschodu.

W przypadku obligacji skarbowych emitowanych na rynkach międzynarodowych zanotowano napływ kapitału netto, który wyniósł 0,9 mld zł. Na tę kwotę złożyły się: wartość nabytych obligacji skarbowych nominowanych w walutach obcych (2,1 mld zł), narosłe odsetki powięk-szające saldo inwestycji nierezydentów (1,4 mld zł) oraz odpływ kapitału z tytułu odsetek wypłaconych nierezydentom (2,6 mld zł). W I kwartale 2020 r. Skarb Państwa dokonał na rynkach zagranicznych emisji obligacji nominowanych w euro o łącznej wartości nominalnej 1,7 mld EUR (7,2 mld zł). Na rynku wtórnym nierezydenci sprzedali polskim podmiotom, przede wszystkim bankom, obligacje Skarbu Państwa o wartości 4,2 mld zł.

Oprócz obligacji skarbowych nierezydenci nabyli również emitowane przez Skarb Państwa bony skarbowe o łącznej wartości 0,9 mld zł.

Wykres 8. Inwestycje portfelowe – pasywa

-30 000

-20 000

-10 000

0

10 000

20 000

30 000

I2020

I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV2014 2015 2016 2017 2018 2019

Page 30: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Rachunek fi nansowy

29Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020

W I kwartale 2020 r. saldo zagranicznych inwestycji w polskie papiery udziałowe było ujemne i wyniosło 2,3 mld zł. Nierezydenci zbyli akcje polskich spółek o wartości 2,2 mld zł i tytuły uczestnictwa polskich funduszy inwestycyjnych o wartości 0,1 mld zł. Sprzedawano przede wszystkim akcje wybranych polskich banków oraz spółek sektora surowcowego, natomiast nabywano akcje spółek sektora technologicznego. W omawianym okresie indeks WIG20 spadł aż o 29,6%. W ujęciu dolarowym indeks ten ze względu na osłabienie złotego zmniejszył swoją wartość o 35,7%. W odniesieniu do cen wyrażonych w euro odnotowano spadek wynoszący 34,3%. Tak duże zmiany były ściśle skorelowane z zachowaniem globalnych rynków akcji – w marcu również przetoczyła się przez nie fala spadków wywołana przez epidemię COVID-19 i związane z nią ograniczenie aktywności wielu dziedzin światowej gospodarki.

2.1.3. Pozostałe inwestycje – pasywa

Saldo pozostałych inwestycji nierezydentów w Polsce w I kwartale 2020 r. było ujemne i wynio-sło 41,4 mld zł. O wysokości tego salda zadecydowały przede wszystkim transakcje zarejestro-wane w ramach rachunków bieżących i depozytów (odpływ kapitału wyniósł 39,6 mld zł).

Wykres 9. Pozostałe inwestycje – pasywa

-50 000-40 000-30 000-20 000-10 000

010 00020 00030 00040 000

Monetarne instytucje finansowe

I2020

I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV2014 2015 2016 2017 2018 2019

Zobowiązania NBP z tytułu pozostałych inwestycji zmniejszyły się o 42,2 mld zł. Istotnie na wartość tego salda wpłynęło wycofanie się na koniec tego kwartału NBP z transakcji repo.

W I kwartale 2020 r. pozostałe zobowiązania sektora rządowego i samorządowego zmniej-szyły się o 0,6 mld zł. Był to przede wszystkim wynik spłaty kredytów międzynarodowym organizacjom fi nansowym w euro.

Zobowiązania sektora bankowego w I kwartale 2020 r. zwiększyły się o 3,3 mld zł. Na wyso-kość tego salda wpłynęły napływ netto kapitału z tytułu rachunków bieżących i depozytów (5,5 mld zł) oraz odpływ netto kapitału z tytułu pozostałych zobowiązań (1,8 mld zł) i z tytułu pozostałych kredytów i pożyczek (0,4 mld zł).

Pozostałe sektory odnotowały odpływ kapitału z tytułu pozostałych inwestycji w wysokości 1,9 mld zł. Podmioty niefi nansowe zmniejszyły swoje zobowiązania wobec nierezydentów

Page 31: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Rozdział 2

Narodowy Bank Polski30

o 1,8 mld zł. Spadek ten to w zdecydowanej części wynik zmniejszenia zobowiązań z tytułu kredytów handlowych w wysokości 2,3 mld zł. W tym samym czasie zobowiązania zagraniczne podmiotów fi nansowych zmniejszyły się o 0,1 mld zł.

Tabela 10. Pozostałe inwestycje – pasywa (mln zł)

2018 2019 2020I II III IV I II III IV I

Pozostałe inwestycje – pasywa 6 687 -15 640 7 572 854 -24 084 4 221 18 531 10 430 -41 430Narodowy Bank Polski 4 954 -16 563 9 992 9 661 -25 098 3 692 20 150 7 934 -42 242Sektor rządowy 4 298 -1 683 -4 160 -2 490 260 -1 193 -2 258 -97 -637Monetarne instytucje fi nansowe -5 590 -465 1 035 -8 122 1 710 -5 408 -5 962 -4 291 3 330Pozostałe sektory 3 025 3 071 705 1 805 -956 7 130 6 601 6 884 -1 881

Pozostałe podmioty fi nansowe 517 2 032 880 5 065 -63 6 352 2 367 3 265 -103Pozostałe podmioty niefi nansowe 2 508 1 039 -175 -3 260 -893 778 4 234 3 619 -1 778

Odpływ kapitału z tytułu kredytów handlowych podmiotów fi nansowych i niefi nansowych do nierezydentów wyniósł 2,0 mld zł. Zobowiązania pozostałych sektorów z tego tytułu zmniejszyły się między innymi wobec Rosji (o 1,5 mld zł), Szwajcarii (o 1,3 mld zł) oraz Chin (o 0,4 mld zł).

2.2. Rachunek fi nansowy – aktywa

W I kwartale 2020 r. saldo polskich inwestycji za granicą było dodatnie (wzrost należności) i wyniosło 6,2 mld zł. Na wysokość tego salda istotnie wpłynęło dodatnie saldo transakcji zare-jestrowanych w ramach pozostałych inwestycji. W tym samym kierunku oddziaływało dodat-nie saldo inwestycji bezpośrednich. W przeciwnym kierunku oddziaływały salda ofi cjalnych aktywów rezerwowych, inwestycji portfelowych oraz pochodnych instrumentów fi nansowych.

Tabela 11. Rachunek fi nansowy – aktywa (mln zł)

2018 2019 2020I II III IV I II III IV I

Rachunek fi nansowy – aktywa 32 145 -15 199 20 832 14 265 -490 7 178 31 490 12 368 6 200Inwestycje bezpośrednie 5 941 -3 295 1 241 2 820 3 919 -2 377 4 846 4 384 1 757Inwestycje portfelowe 4 258 -2 477 2 179 -2 367 3 803 -492 -3 723 -797 -3 310Pozostałe inwestycje 6 034 13 819 629 1 540 7 524 -3 801 11 950 -9 889 29 015Pochodne instrumenty fi nansowe netto -340 1 282 -965 -4 818 -188 -828 -901 -2 442 -447Ofi cjalne aktywa rezerwowe 16 252 -24 528 17 748 17 090 -15 548 14 676 19 318 21 112 -20 815

2.2.1. Inwestycje bezpośrednie – aktywa

Saldo transakcji w aktywach inwestycji bezpośrednich w I kwartale 2020 r. było dodatnie i wyniosło 1,7 mld zł wobec 3,9 mld zł w I kwartale 2019 r. Złożyło się na nie dodatnie saldo transakcji na instrumentach dłużnych (2,6 mld zł) przy ujemnym saldzie transakcji na akcjach i innych formach udziałów kapitałowych (0,5 mld zł) oraz ujemnych reinwestowanych zyskach (0,4 mld zł).

Page 32: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Rachunek fi nansowy

31Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020

W porównaniu z analogicznym kwartałem ubiegłego roku największy spadek odnotowano w transakcjach na instrumentach dłużnych (o 1,4 mld zł). Podobnie jak w poprzednich kwar-tałach, saldo transakcji na udziałach i akcjach pozostało ujemne, jednak w I kwartale 2020 r. nie odnotowano dużych jednostkowych transakcji, a ujemne saldo wynikało z reinwestowa-nych zysków.

Wzrost aktywów z tytułu inwestycji bezpośrednich dotyczył przede wszystkim Szwecji, Cypru, Niemiec oraz Irlandii. Odpływ kapitału odnotowano m.in. wobec inwestycji w Luksemburgu oraz Korei Południowej.

2.2.2. Inwestycje portfelowe – aktywa

W I kwartale 2020 r. polskie inwestycje portfelowe za granicą zmniejszyły się o 3,3 mld zł. Rezydenci zbyli głównie udziałowe papiery wartościowe (3,2 mld zł), redukując jednocześnie portfel papierów dłużnych (0,1 mld zł).

W I kwartale 2020 r. polscy inwestorzy sprzedawali zagraniczne papiery udziałowe, co było przede wszystkim wynikiem rozpoczętej w lutym na globalnych rynkach akcji gwałtownej fali spadkowej, związanej z epidemią COVID-19. Światowe giełdy zanotowały straty niewi-dziane od czasu kryzysu fi nansowego z lat 2007–2009. Z kolei redukcje stóp procentowych, wprowadzone w tym okresie jako działania ratunkowe przez banki centralne, wpływały na spadek rentowności (wzrost cen) zagranicznych papierów dłużnych.

Wśród polskich inwestorów nabywających zagraniczne papiery wartościowe największe zna-czenie miały banki (1,3 mld zł). Wśród sprzedających znalazły się przede wszystkim fundusze inwestycyjne (3,8 mld zł) i pomocnicze instytucje sektora fi nansowego (0,8 mld zł).

Fundusze inwestycyjne zbywały w omawianym okresie przede wszystkim papiery udzia-łowe. Ujemne saldo dla tych papierów wyniosło 3,1 mld zł. Sprzedawano przeważnie tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych zarejestrowanych w Luksemburgu (1,4 mld zł) i w Irlandii (1,1 mld zł) oraz akcje spółek amerykańskich (0,6 mld zł). Nabywano natomiast akcje spółek niemieckich (0,2 mld zł). W przypadku papierów dłużnych saldo było również ujemne i wyniosło 0,7 mld zł. Polskie fundusze inwestycyjne sprzedawały głównie obligacje czeskie (1,0 mld zł), wyemitowane przez organizacje międzynarodowe (0,7 mld zł), rosyjskie (0,1 mld zł), południowoafrykańskie (0,2 mld zł) oraz francuskie papiery krótkoterminowe (0,2 mld zł), natomiast nabywały obligacje wyemitowane w USA (0,7 mld zł), na Węgrzech (0,6 mld zł), w Rumunii (0,5 mld zł) i w Chorwacji (0,1 mld zł).

Pomocnicze instytucje sektora fi nansowego sprzedawały głównie papiery dłużne (0,8 mld zł). Największe znaczenie miały obligacje wyemitowanie w Irlandii (0,6 mld zł) i we Francji (0,2 mld zł). Saldo inwestycji w papiery udziałowe było zerowe.

Polskie banki w I kwartale 2020 r. nabywały przede wszystkim papiery dłużne (1,3 mld zł). Kupowano głównie obligacje wyemitowane przez organizacje międzynarodowe (1,3 mld zł). Saldo inwestycji w papiery udziałowe było zerowe. Wśród polskich inwestorów nabywających zagraniczne papiery wartościowe największe znaczenie mieli ubezpieczyciele (0,4 mld zł) i banki (0,3 mld zł). Wśród sprzedających znalazły się przede wszystkim fundusze inwestycyjne (0,8 mld zł) i fundusze emerytalne (0,5 mld zł).

Page 33: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Rozdział 2

Narodowy Bank Polski32

2.2.3. Pozostałe inwestycje – aktywa

Aktywa sektora bankowego zwiększyły się w wyniku transakcji o 17,8 mld zł. Na wysokość tego salda wpłynął przede wszystkim wzrost należności z tytułu lokat w bankach za granicą o 16,9 mld zł. Należności sektora bankowego z tego tytułu zwiększyły się głównie w Niemczech (o 4,5 mld zł), Austrii (o 2,1 mld zł), Francji (o 1,9 mld zł), Wielkiej Brytanii (o 1,7 mld zł), Belgii (o 1,5 mld zł) i Holandii (o 1,0 mld zł).

W analizowanym kwartale 2020 r. pozostałe inwestycje polskich przedsiębiorstw zwiększyły się o 9,9 mld zł. Aktywa podmiotów niefi nansowych wzrosły o 8,3 mld zł, a podmiotów fi nansowych o 1,6 mld zł. Na wysokość salda pozostałych inwestycji pozostałych sektorów wpłynął przede wszystkim wzrost należności z tytułu rachunków bieżących i depozytów ulokowanych w bankach za granicą oraz kredytów handlowych.

Należności polskich przedsiębiorstw z tytułu lokat w bankach za granicą zwiększyły się o 4,5 mld zł, przede wszystkich w Wielkiej Brytanii (o 1,6 mld zł), Szwajcarii (o 1,2 mld zł) i Holandii (o 0,6 mld zł). Łączna wartość salda transakcji z tytułu udzielonych kredytów hand-lowych (niepowiązanych kapitałowo) była dodatnia (tzn. wartość udzielonych kredytów była wyższa niż spłaconych) i wyniosła 3,7 mld zł. Największe dodatnie saldo z tytułu udzielonych kredytów handlowych zarejestrowano z Niemcami (1,3 mld zł), Czechami (0,3 mld zł), Austrią, Wielką Brytanią i Maltą (po 0,2 mld zł).

2.2.4. Ofi cjalne aktywa rezerwowe

W wyniku transakcji własnych NBP oraz transakcji zrealizowanych na zlecenie klientów NBP, głównie Ministerstwa Finansów, ofi cjalne aktywa rezerwowe zmniejszyły się o 20,8 mld zł. W przeciwnym kierunku oddziaływały inne zmiany, obejmujące przede wszystkim różnice kursowe, zwiększając stan tej pozycji o 34,5 mld zł.

Tabela 12. Ofi cjalne aktywa rezerwowe – stany (mln zł)

2018 2019 2020I II III IV I II III IV I

Ofi cjalne aktywa rezerwowe 407 861 407 982 414 880 439 752 433 305 439 822 483 488 487 643 501 297Złoto monetarne 14 962 15 500 16 315 19 928 20 486 38 708 43 743 42 519 48 914SDR 1 484 1 580 1 522 1 553 1 575 1 532 1 602 1 541 1 659Pozycja rezerwowa w MFW 1 823 2 466 2 382 3 223 3 245 3 315 3 919 3 686 4 064Należności w walutach wymienialnych 389 592 388 436 394 661 415 048 407 999 396 267 434 224 439 897 446 660

Efektem tych zmian był wzrost poziomu ofi cjalnych aktywów rezerwowych o 13,7 mld zł w porównaniu z końcem grudnia 2019 r. Na koniec marca 2020 r. ich wartość wyniosła 501,3 mld zł.

Page 34: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Rachunek fi nansowy

33Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020

Wykres 10. Stan ofi cjalnych aktywów rezerwowych

0

100 000

200 000

300 000

400 000

500 000

600 000

SDR

I2020

I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV2014 2015 2016 2017 2018 2019

2.3. Pochodne instrumenty fi nansowe

W I kwartale 2020 r. saldo rozliczeń transakcji związanych z pochodnymi instrumentami fi nansowymi zawartych pomiędzy rezydentami a nierezydentami było ujemne i wyniosło 0,4 mld zł. Oznacza to przepływ środków do rezydentów. Ujemne saldo było przede wszyst-kim rezultatem zysków polskich przedsiębiorstw, głównie sektora energetycznego, z tytułu towarowych instrumentów pochodnych, w większości opartych na zezwoleniach na emisję dwutlenku węgla. Jego wielkość pomniejszały jednak straty polskiego sektora bankowego z tytułu instrumentów walutowych, przede wszystkim swapów walutowych.

Tabela 13. Pochodne instrumenty fi nansowe netto (mln zł)

2018 2019 2020I II III IV I II III IV I

Pochodne instrumenty fi nansowe netto -340 1 282 -965 -4 818 -188 -828 -901 -2 442 -447

Saldo transakcji na pochodnych instrumentach fi nansowych prezentowane w bilansie płat-niczym stanowiło łączny rezultat rozliczenia pozycji w tych instrumentach, których termin wygaśnięcia przypadał na I kwartał 2020 r., oraz przepływów wynikających z otwarcia i rozli-czania pozycji w instrumentach pochodnych o terminach zamknięcia w przyszłych okresach.

Wśród instrumentów pochodnych największy udział (71,1%), mierzony wartością nominalną pozycji otwartych przez polskie podmioty, miały instrumenty pochodne stóp procentowych, przede wszystkim FRA oraz IRS. Instrumenty te używane były głównie przez banki do zabezpie-czania aktywów i pasywów przed ryzykiem stóp procentowych. Wśród instrumentów stóp pro-centowych zdecydowanie przeważały instrumenty na stopy związane z polską walutą. Stanowiły one 84,5% wartości nominalnej instrumentów stóp procentowych. W strukturze geografi cznej nierezydentów, z którymi zawierane były transakcje, dominowały podmioty z Wielkiej Brytanii (71,7% wartości nominalnej instrumentów stóp procentowych) i z Francji (17,9%).

Page 35: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Rozdział 2

Narodowy Bank Polski34

Pod względem wartości nominalnej otwartych pozycji następną istotną kategorią (25,3%) były walutowe instrumenty pochodne, tj. swapy walutowe, dwuwalutowe swapy stóp procento-wych oraz pozostałe instrumenty walutowe. Instrumenty walutowe były używane zarówno przez banki, inne podmioty sektora fi nansowego, jak i przez przedsiębiorstwa niefi nansowe do zabezpieczania się przed ryzykiem kursowym. Głównymi parami walutowymi, na które opiewały zawarte kontrakty, były pary: EUR/PLN, USD/PLN i CHF/PLN. Instrumenty oparte na parach walutowych złożonych z tych walut (PLN, USD, CHF i EUR) miały zdecydowaną przewagę wśród walutowych instrumentów pochodnych (93,1% wartości nominalnej otwar-tych pozycji). Swapy walutowe są instrumentami o krótkim terminie, co w konsekwencji generuje duże obroty na tego rodzaju instrumentach. W przypadku walutowych instrumentów pochodnych nierezydenci, z którymi zawierane były transakcje, mieli najczęściej siedzibę w Wielkiej Brytanii (34,1% wartości nominalnej instrumentów walutowych). Następną istotną lokalizacją była Francja (29,7%).

Page 36: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Zadłużenie zagraniczne

Rozdział 3

Page 37: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Rozdział 3

Narodowy Bank Polski36

Zadłużenie zagraniczne

Zadłużenie zagraniczne Polski (brutto) na koniec marca 2020 r. wyniosło 1362,7 mld zł i w porównaniu z IV kwartałem 2019 r. zwiększyło się o 25,0 mld zł, tj. o 1,9%.

Na stan zadłużenia zagranicznego istotnie wpłynęły inne zmiany, zwiększając je o 57,5 mld zł. W przeciwnym kierunku oddziaływało saldo transakcji bilansu płatniczego, które zmniejszyło zadłużenie o 32,5 mld zł.

Wykres 11. Zadłużenie zagraniczne

0

200 000

400 000

600 000

800 000

1 000 000

1 200 000

1 400 000

1 600 000

II II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

Struktura zadłużenia zagranicznego według terminów pierwotnych na koniec marca 2020 r. przedstawiała się następująco:

długoterminowe zadłużenie stanowiło 76,1% zadłużenia zagranicznego ogółem, tj. 1036,5 mld zł,

krótkoterminowe zadłużenie stanowiło 23,9% zadłużenia zagranicznego ogółem, tj. 326,2 mld zł.

Wartość zadłużenia długoterminowego w I kwartale 2020 r. zwiększyła się o 42,7 mld zł, tj. o 4,3%, natomiast krótkoterminowe zadłużenie zagraniczne zmniejszyło się o 17,7 mld zł, tj. o 5,1%.

3.1. Zadłużenie zagraniczne sektora rządowego i samorządowego

Zadłużenie zagraniczne sektora rządowego i samorządowego na koniec I kwartału 2020 r. wyniosło 453,1 mld zł i stanowiło 33,3% ogólnej kwoty zadłużenia zagranicznego Polski. W tej kwocie zadłużenie sektora rządowego stanowiło 96,0% i wyniosło 434,8 mld zł. W zasadzie zadłużenie to miało w całości charakter długoterminowy.

Page 38: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Zadłużenie zagraniczne

37Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020

Wykres 12. Zadłużenie zagraniczne sektora rządowego i samorządowego

0

100 000

200 000

300 000

400 000

500 000

600 000

II II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV2014 2015 2016 2017 2018 2019

I II III IV2013 2020

Największy udział w strukturze zadłużenia zagranicznego sektora rządowego oraz samorzą-dowego miały dłużne papiery wartościowe i stanowiły 81,1% całości zadłużenia zagranicznego tego sektora. Na koniec marca 2020 r. wartość zadłużenia z tego tytułu wyniosła 367,6 mld zł. Nierezydenci posiadali w swoim portfelu obligacje wyemitowane na rynki zagraniczne o war-tości 206,4 mld zł oraz na rynek krajowy o wartości 160,3 mld zł. Pozostałą część zadłużenia zagranicznego sektora rządowego i samorządowego stanowiły przede wszystkim kredyty zaciągnięte od organizacji międzynarodowych (85,0 mld zł).

Zadłużenie sektora rządowego i samorządowego w I kwartale 2020 r. zwiększyło się o 15,4 mld zł, tj. o 3,5%. Transakcje bilansu płatniczego zmniejszyły jego poziom o 3,8 mld zł, natomiast dodatnie inne zmiany spowodowały jego wzrost o 19,3 mld zł. Na zmianę zadłużenia sek-tora rządowego istotnie wpłynął odpływ zagranicznego kapitału z obligacji Skarbu Państwa wyemitowanych zarówno na rynek krajowy, jak i na rynki zagraniczne (4,1 mld zł). Dodatnie inne zmiany spowodowały wzrost zadłużenia z tego tytułu o 14,7 mld zł.

Zadłużenie zagraniczne sektora rządowego i samorządowego z terminem wymagalności do 1 roku włącznie na koniec marca 2020 r. wyniosło 47,8 mld zł, co stanowiło 9,5% wartości ofi cjalnych aktywów rezerwowych. Na koniec grudnia 2019 r. relacja ta wyniosła 7,1%.

3.2. Zadłużenie zagraniczne pozostałych sektorów (wobec podmiotów niepowiązanych kapitałowo)

Zadłużenie zagraniczne sektora przedsiębiorstw wobec podmiotów niepowiązanych kapita-łowo na koniec I kwartału 2020 r. wyniosło 292,2 mld zł, co stanowiło 21,4% całości polskiego zadłużenia zagranicznego. Zadłużenie tego sektora zwiększyło się o 11,4 mld zł, tj. o 4,1% w porównaniu z IV kwartałem 2019 r. W analizowanym kwartale odpływ kapitału netto z tytułu instrumentów dłużnych (przede wszystkim z tytułu otrzymanych kredytów i pożyczek oraz kredytów handlowych) zmniejszył je o 1,5 mld zł. Dodatnie inne zmiany spowodowały

Page 39: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Rozdział 3

Narodowy Bank Polski38

jego wzrost o 12,9 mld zł. Udział zadłużenia długoterminowego w zadłużeniu ogółem sektora przedsiębiorstw na koniec marca 2020 r. wyniósł 62,0%.

Wykres 13. Zadłużenie zagraniczne pozostałych sektorów

0

50 000

100 000

150 000

200 000

250 000

300 000

350 000

I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV2014 2015 2016 2017 2018 2019

I II III IV2013

I2020

Największą część zadłużenia zagranicznego pozostałych sektorów stanowiły pozostałe kredyty i pożyczki otrzymane. Ich wartość wyniosła 186,9 mld zł, czyli 64,0% całości zadłużenia tego sektora. Wartość kredytów handlowych wyniosła 77,4 mld zł, co stanowiło 26,5% zadłużenia. Zadłużenie zagraniczne polskich przedsiębiorstw z tytułu wyemitowanych dłużnych papie-rów wartościowych, będących w posiadaniu nierezydentów portfelowych na koniec marca 2020 r. wyniosło 12,6 mld zł.

3.3. Zadłużenie zagraniczne pozostałych sektorów z tytułu instrumentów zaliczanych do inwestycji bezpośrednich

Wartość zadłużenia zagranicznego pozostałych sektorów z tytułu instrumentów zaliczanych do inwestycji bezpośrednich wyniosła 392,0 mld zł, co stanowiło 28,8% zadłużenia zagranicz-nego ogółem. W I kwartale 2020 r. wśród instrumentów dłużnych zaliczanych do inwestycji bezpośrednich największą część (67,7%) stanowiły kredyty i pożyczki otrzymane w ramach grup kapitałowych. Udział pozostałych instrumentów dłużnych otrzymanych od inwestorów bezpośrednich przedstawiał się następująco: kredyty handlowe – 20,5%, pozostałe pasywa zagraniczne – 10,8% oraz dłużne papiery wartościowe – 0,9%.

Zadłużenie z tytułu instrumentów dłużnych wobec podmiotów powiązanych kapitałowo zwiększyło się w omawianym kwartale o 27,6 mld zł, tj. o 7,6%. Na wzrost zadłużenia tego sektora wpłynęło dodatnie saldo transakcji bilansu płatniczego w wysokości 11,9 mld zł. Dodatnie inne zmiany wykazywane w inwestycjach bezpośrednich zwiększyły je o 15,8 mld zł.

Page 40: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Zadłużenie zagraniczne

39Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020

Wykres 14. Inwestycje bezpośrednie: instrumenty dłużne

050 000

100 000150 000200 000250 000300 000350 000400 000450 000

Otrzymane kredyty handlowe

II II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV2014 2015 2016 2017 2018 2019

I II III IV2013 2020

3.4. Zadłużenie zagraniczne sektora bankowego (z wyłączeniem NBP)

Na koniec I kwartału 2020 r. zadłużenie zagraniczne sektora bankowego wyniosło 214,4 mld zł, co stanowiło 15,7% ogólnej kwoty zadłużenia zagranicznego Polski. W zadłużeniu tego sektora 40,1% stanowiło zadłużenie wobec podmiotów powiązanych kapitałowo. Zadłużenie zagra-niczne sektora bankowego w porównaniu z IV kwartałem 2020 r. zwiększyło się o 12,4 mld zł. Dodatnie saldo transakcji bilansu płatniczego zwiększyło zadłużenie tego sektora o 3,3 mld zł. Dodatnie inne zmiany spowodowały jego dalszy wzrost o 9,1 mld zł.

Wykres 15. Zadłużenie zagraniczne sektora bankowego

0

50 000

100 000

150 000

200 000

250 000

I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV2014 2015 2016 2017 2018 2019

I II III IV2013

I2020

Największą część zadłużenia zagranicznego sektora bankowego stanowiły zobowiązania z tytułu otrzymanych kredytów (43,8%), ulokowane przez nierezydentów w polskich bankach depozyty (35,5%) oraz papiery wartościowe będące w posiadaniu nierezydentów (19,5%).

Page 41: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Rozdział 3

Narodowy Bank Polski40

Na koniec I kwartału 2020 r. wartość zadłużenia z tytułu otrzymanych kredytów wyniosła 93,9 mld zł, z tytułu depozytów przyjętych przez polskie banki od nierezydentów – 76,2 mld zł, a z tytułu papierów wartościowych będących w portfelach nierezydentów – 41,9 mld zł.

3.5. Zadłużenie zagraniczne NBP

Zobowiązania zagraniczne Narodowego Banku Polskiego na koniec I kwartału 2020 r. wynio-sły 10,9 mld zł i stanowiły 0,8% zadłużenia zagranicznego ogółem. Długoterminowe zadłu-żenie NBP wyniosło 7,4 mld zł i było wynikiem alokacji SDR. Krótkoterminowe zadłużenie zagraniczne NBP ukształtowało się na poziomie 3,5 mld zł.

Zobowiązania zagraniczne NBP w I kwartale 2020 r. zmniejszyły się o 41,8 mld zł. Ujemne saldo transakcji bilansu płatniczego spowodowało ich spadek o 42,2 mld zł. Istotnie na wartość tego salda wpłynęło wycofanie się NBP z transakcji repo. Na koniec marca NBP nie posiadał zobowiązań z tytułu repo. Dodatnie inne zmiany zwiększyły zadłużenie NBP o 0,4 mld zł.

3.6. Struktura walutowa zadłużenia zagranicznego

W zadłużeniu zagranicznym na koniec I kwartału 2020 r. największy udział miały dwie waluty: EUR – równowartość 701,2 mld zł, tj. 51,5%, i PLN – 498,3 mld zł, tj. 36,6%. Łączny udział obu walut w zadłużeniu zagranicznym ogółem wyniósł 88,1%. Wśród pozostałych walut dominowały USD i CHF. Ich udział wyniósł odpowiednio 7,3% i 2,5%.

Wykres 16. Struktura walutowa zadłużenia zagranicznego

USD7,3%

CHF 2,5%

EUR51,5%

PLN36,6%

Stosunkowo wysoki udział złotego w zadłużeniu zagranicznym wynikał w głównej mierze z zakupionych przez inwestorów zagranicznych obligacji Skarbu Państwa nominowanych w złotych oraz z otrzymanych przez polskie podmioty kredytów w złotych. Warto również odnotować, że struktura walutowa zadłużenia zagranicznego Polski na przestrzeni ostatnich lat była stabilna i nie uległa istotnym wahaniom.

3.7. Wybrane wskaźniki zadłużenia zagranicznego

Z punktu widzenia oceny płynności międzynarodowej każdego kraju ważnym wskaźni-kiem jest relacja krótkoterminowego zadłużenia zagranicznego do ofi cjalnych aktywów

Page 42: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Zadłużenie zagraniczne

41Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020

rezerwowych. Na koniec marca 2020 r. relacja ta dla Polski wyniosła 65,1% i w porównaniu z IV kwartałem 2019 r. poprawiła się o 5,4 punktu procentowego. Relacja krótkoterminowego zadłużenia do zadłużenia ogółem poprawiła się o 1,8 punktu procentowego w stosunku do IV kwartału 2019 r. i wyniosła 23,9%.

Relacja zadłużenia sektora rządowego przypadającego do spłaty w ciągu roku do ofi cjalnych aktywów rezerwowych wyniosła 9,5% i pogorszyła się o 2,4 punktu procentowego w porów-naniu z grudniem 2019 r.

Tabela 14. Zadłużenie zagraniczne Polski – wybrane wskaźniki

Miana I kw. 2018IV kw. 2018

II kw. 2018I kw. 2019

III kw. 2018 II kw. 2019

IV kw. 2018 III kw. 2019

I kw. 2019IV kw. 2019

II kw. 2019I kw. 2020

1 Zadłużenie zagraniczneProdukt krajowy brutto % 63,8 62,2 60,5 61,2 58,8 59,1

2Zadłużenie zagranicznekrótkoterminoweZadłużenie zagraniczne ogółem

% 22,9 22,9 24,0 25,0 25,7 23,9

3Zadłużenie zagranicznekrótkoterminoweOfi cjalne aktywa rezerwowe

% 70,5 70,7 72,4 70,8 70,5 65,1

4 Zadłużenie zagraniczne nettoProdukt krajowy brutto % 25,6 24,0 24,1 22,5 20,9 19,2

5

Zadłużenie zagraniczne sektorarządowego i samorządowegoz terminem wymagalności do 1 rokuOfi cjalne aktywa rezerwowe

% 9,1 6,6 10,4 6,9 7,1 9,5

A Zadłużenie zagraniczne ogółem mln zł 1 352 962 1 339 890 1 327 743 1 367 882 1 337 688 1 362 702

B Zadłużenie zagraniczne długoterminowe mln zł 1 042 836 1 033 527 1 009 347 1 025 432 993 797 1 036 521

C Zadłużenie zagraniczne krótkoterminowe mln zł 310 126 306 363 318 396 342 450 343 891 326 181

D Produkt krajowy brutto mln zł 2 120 480 2 153 969 2 193 607 2 233 442 2 273 556 2 304 069E Ofi cjalne aktywa rezerwowe mln zł 439 752 433 305 439 822 483 488 487 643 501 297F Zadłużenie zagraniczne netto mln zł 541 965 516 883 528 429 502 341 474 870 442 365

GZadłużenie zagraniczne sektora rządowego i samorządowego z terminem spłaty do 1 roku

mln zł 40 098 28 543 45 556 33 576 34 817 47 839

Na koniec I kwartału 2020 r. relacja zadłużenia zagranicznego ogółem do PKB wyniosła 59,1% i w stosunku do IV kwartału 2019 r. pogorszyła się o 0,3 punktu procentowego. Relacja zadłu-żenia zagranicznego netto5 do PKB ukształtowała się na poziomie 19,2% PKB i poprawiła się o 1,7 punktu procentowego w porównaniu z IV kwartałem 2019 r.

5 Zadłużenie zagraniczne netto jest różnicą między należnościami zagranicznymi a zadłużeniem zagranicz-nym brutto. Należności zagraniczne, podobnie jak zadłużenie zagraniczne brutto, nie obejmują stanów kapitałów własnych i reinwestowanych zysków, udziałowych papierów wartościowych oraz pochodnych instrumentów fi nansowych.

Page 43: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld
Page 44: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Aneks statystyczny

Page 45: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Narodowy Bank Polski44

Tabela 1. Bilans płatniczy (mln zł)

2018 2019 2020

I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw.

Rachunek bieżący 370 -1 604 -12 484 -7 993 6 095 -1 615 -3 384 8 250 19 412

Saldo obrotów towarowych -6 114 -2 398 -4 942 -6 919 1 720 717 1 300 6 623 6 563

Eksport 220 786 229 792 228 865 245 045 246 986 244 967 243 557 254 570 254 074

Import 226 900 232 190 233 807 251 964 245 266 244 250 242 257 247 947 247 511

Saldo usług 22 257 24 438 21 803 23 776 25 743 27 069 26 714 28 663 26 663

Przychody 55 837 61 912 64 649 68 200 62 761 68 289 71 797 73 414 64 389

Rozchody 33 580 37 474 42 846 44 424 37 018 41 220 45 083 44 751 37 726

Saldo dochodów pierwotnych -14 779 -22 944 -27 451 -22 349 -16 703 -28 506 -29 516 -26 670 -10 497

Przychody 16 661 12 825 12 055 10 744 18 276 13 937 10 093 9 180 17 759

Rozchody 31 440 35 769 39 506 33 093 34 979 42 443 39 609 35 850 28 256

Saldo dochodów wtórnych -994 -700 -1 894 -2 501 -4 665 -895 -1 882 -366 -3 317

Przychody 5 998 5 677 6 352 6 080 6 241 6 223 6 406 6 245 6 612

Rozchody 6 992 6 377 8 246 8 581 10 906 7 118 8 288 6 611 9 929

Rachunek kapitałowy 5 687 6 993 10 315 21 610 3 566 12 110 10 624 19 161 9 820

Przychody 6 000 8 063 11 880 24 505 5 998 12 395 11 172 20 162 14 882

Rozchody 313 1 070 1 565 2 895 2 432 285 548 1 001 5 062

Rachunek fi nansowy -1 285 4 652 -8 411 12 266 744 9 008 8 312 10 892 29 996

Inwestycje bezpośrednie – aktywa 5 941 -3 295 1 241 2 820 3 919 -2 377 4 846 4 384 1 757

Akcje i inne formy udziałów kapitałowych 4 143 -5 105 5 647 -3 579 -66 -488 -3 521 -5 093 -863

Instrumenty dłużne 1 798 1 810 -4 406 6 399 3 985 -1 889 8 367 9 477 2 620

Inwestycje bezpośrednie – pasywa 22 771 7 788 26 165 2 864 33 408 -884 22 339 6 337 22 870

Akcje i inne formy udziałów kapitałowych 13 828 3 833 20 323 15 439 21 645 5 585 17 178 12 063 11 061

Instrumenty dłużne 8 943 3 955 5 842 -12 575 11 763 -6 469 5 161 -5 726 11 809

Inwestycje portfelowe – aktywa 4 258 -2 477 2 179 -2 367 3 803 -492 -3 723 -797 -3 310

Udziałowe papiery wartościowe 623 -2 933 117 -2 915 -799 -137 -783 -1 244 -3 178

Dłużne papiery wartościowe 3 635 456 2 062 548 4 602 -355 -2 940 447 -132

Inwestycje portfelowe – pasywa 3 972 -11 999 -4 494 -1 719 -10 558 -5 167 -17 692 -15 291 -5 236

Udziałowe papiery wartościowe 2 113 1 592 -104 -614 2 866 613 -1 297 -2 165 -2 333

Dłużne papiery wartościowe 1 859 -13 591 -4 390 -1 105 -13 424 -5 780 -16 395 -13 126 -2 903

Pozostałe inwestycje – aktywa 6 034 13 819 629 1 540 7 524 -3 801 11 950 -9 889 29 015

NBP -1 -1 0 2 1 0 -8 -4 14

Sektor rządowy 20 60 248 4 324 315 164 120 2 907 1 323

Monetarne instytucje fi nansowe (z wyłączeniem NBP) -828 12 740 -2 112 2 669 -3 881 -3 412 10 117 -5 946 17 761

Pozostałe sektory 6 843 1 020 2 493 -5 455 11 089 -553 1 721 -6 846 9 917

Pozostałe inwestycje – pasywa 6 687 -15 640 7 572 854 -24 084 4 221 18 531 10 430 -41 430

NBP 4 954 -16 563 9 992 9 661 -25 098 3 692 20 150 7 934 -42 242

Sektor rządowy 4 298 -1 683 -4 160 -2 490 260 -1 193 -2 258 -97 -637

Monetarne instytucje fi nansowe (z wyłączeniem NBP) -5 590 -465 1 035 -8 122 1 710 -5 408 -5 962 -4 291 3 330

Pozostałe sektory 3 025 3 071 705 1 805 -956 7 130 6 601 6 884 -1 881

Pochodne instrumenty fi nansowe -340 1 282 -965 -4 818 -188 -828 -901 -2 442 -447

Ofi cjalne aktywa rezerwowe 16 252 -24 528 17 748 17 090 -15 548 14 676 19 318 21 112 -20 815

Saldo błędów i opuszczeń -7 342 -737 -6 242 -1 351 -8 917 -1 487 1 072 -16 519 764

Page 46: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Aneks statystyczny

45Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020

Tabela 2. Bilans płatniczy (mln EUR)

2018 2019 2020

I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw.

Rachunek bieżący 91 -378 -2 900 -1 859 1 414 -377 -782 1 924 4 488

Saldo obrotów towarowych -1 462 -563 -1 148 -1 609 400 168 301 1 546 1 518

Eksport 52 806 53 929 53 155 56 990 57 396 57 189 56 392 59 392 58 778

Import 54 268 54 492 54 303 58 599 56 996 57 021 56 091 57 846 57 260

Saldo usług 5 323 5 735 5 064 5 530 5 981 6 321 6 185 6 687 6 166

Przychody 13 354 14 532 15 014 15 863 14 584 15 944 16 624 17 128 14 894

Rozchody 8 031 8 797 9 950 10 333 8 603 9 623 10 439 10 441 8 728

Saldo dochodów pierwotnych -3 533 -5 386 -6 376 -5 198 -3 882 -6 657 -6 832 -6 223 -2 428

Przychody 3 986 3 009 2 800 2 499 4 248 3 253 2 338 2 141 4 109

Rozchody 7 519 8 395 9 176 7 697 8 130 9 910 9 170 8 364 6 537

Saldo dochodów wtórnych -237 -164 -440 -582 -1 085 -209 -436 -86 -768

Przychody 1 435 1 333 1 475 1 414 1 450 1 453 1 483 1 457 1 529

Rozchody 1 672 1 497 1 915 1 996 2 535 1 662 1 919 1 543 2 297

Rachunek kapitałowy 1 360 1 641 2 396 5 026 829 2 827 2 460 4 470 2 272

Przychody 1 435 1 892 2 759 5 699 1 394 2 894 2 587 4 704 3 443

Rozchody 75 251 363 673 565 67 127 234 1 171

Rachunek fi nansowy -309 1 094 -1 953 2 852 175 2 102 1 923 2 542 6 938

Inwestycje bezpośrednie – aktywa 1 421 -773 288 656 911 -554 1 121 1 023 406

Akcje i inne formy udziałów kapitałowych 991 -1 198 1 311 -832 -15 -113 -816 -1 188 -200

Instrumenty dłużne 430 425 -1 023 1 488 926 -441 1 937 2 211 606

Inwestycje bezpośrednie – pasywa 5 446 1 827 6 077 666 7 764 -206 5 171 1 479 5 291

Akcje i inne formy udziałów kapitałowych 3 307 900 4 720 3 591 5 030 1 304 3 976 2 814 2 559

Instrumenty dłużne 2 139 927 1 357 -2 925 2 734 -1 510 1 195 -1 335 2 732

Inwestycje portfelowe – aktywa 1 018 -581 507 -552 884 -115 -862 -185 -766

Udziałowe papiery wartościowe 149 -688 28 -678 -185 -31 -182 -290 -735

Dłużne papiery wartościowe 869 107 479 126 1 069 -84 -680 105 -31

Inwestycje portfelowe – pasywa 951 -2 816 -1 043 -402 -2 452 -1 205 -4 096 -3 569 -1 211

Udziałowe papiery wartościowe 506 374 -24 -143 667 143 -300 -506 -540

Dłużne papiery wartościowe 445 -3 190 -1 019 -259 -3 119 -1 348 -3 796 -3 063 -671

Pozostałe inwestycje – aktywa 1 441 3 244 147 358 1 750 -886 2 766 -2 308 6 714

NBP 0 0 0 0 0 0 -2 -1 3

Sektor rządowy 4 13 58 1 006 74 39 28 678 307

Monetarne instytucje fi nansowe (z wyłączeniem NBP) -199 2 990 -490 621 -902 -796 2 343 -1 387 4 109

Pozostałe sektory 1 636 241 579 -1 269 2 578 -129 397 -1 598 2 295

Pozostałe inwestycje – pasywa 1 599 -3 670 1 759 200 -5 599 985 4 291 2 433 -9 582

NBP 1 184 -3 887 2 321 2 247 -5 833 862 4 665 1 850 -9 772

Sektor rządowy 1 029 -395 -966 -579 60 -279 -523 -22 -147

Monetarne instytucje fi nansowe (z wyłączeniem NBP) -1 337 -109 240 -1 888 397 -1 263 -1 380 -1 001 771

Pozostałe sektory 723 721 164 420 -223 1 665 1 529 1 606 -434

Pochodne instrumenty fi nansowe -81 301 -224 -1 120 -44 -194 -210 -569 -104

Ofi cjalne aktywa rezerwowe 3 888 -5 756 4 122 3 974 -3 613 3 425 4 474 4 924 -4 814

Saldo błędów i opuszczeń -1 760 -169 -1 449 -315 -2 068 -348 245 -3 852 178

Page 47: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Narodowy Bank Polski46

Tabela 3. Bilans płatniczy (mln USD)

2018 2019 2020

I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw.

Rachunek bieżący 108 -445 -3 369 -2 114 1 609 -424 -870 2 133 4 953

Saldo obrotów towarowych -1 798 -671 -1 334 -1 836 454 188 335 1 711 1 674

Eksport 64 918 64 270 61 792 65 030 65 180 64 264 62 698 65 768 64 807

Import 66 716 64 941 63 126 66 866 64 726 64 076 62 363 64 057 63 133

Saldo usług 6 545 6 838 5 887 6 314 6 794 7 101 6 878 7 404 6 802

Przychody 16 418 17 318 17 454 18 102 16 563 17 916 18 483 18 967 16 425

Rozchody 9 873 10 480 11 567 11 788 9 769 10 815 11 605 11 563 9 623

Saldo dochodów pierwotnych -4 346 -6 417 -7 411 -5 929 -4 408 -7 479 -7 598 -6 887 -2 678

Przychody 4 898 3 587 3 255 2 852 4 823 3 656 2 598 2 373 4 529

Rozchody 9 244 10 004 10 666 8 781 9 231 11 135 10 196 9 260 7 207

Saldo dochodów wtórnych -293 -195 -511 -663 -1 231 -234 -485 -95 -845

Przychody 1 763 1 588 1 715 1 614 1 647 1 633 1 649 1 613 1 687

Rozchody 2 056 1 783 2 226 2 277 2 878 1 867 2 134 1 708 2 532

Rachunek kapitałowy 1 672 1 956 2 785 5 735 941 3 177 2 735 4 950 2 505

Przychody 1 764 2 255 3 208 6 503 1 583 3 252 2 876 5 209 3 796

Rozchody 92 299 423 768 642 75 141 259 1 291

Rachunek fi nansowy -379 1 300 -2 278 3 255 196 2 361 2 137 2 816 7 647

Inwestycje bezpośrednie – aktywa 1 746 -922 335 749 1 034 -624 1 248 1 132 449

Akcje i inne formy udziałów kapitałowych 1 218 -1 428 1 525 -949 -18 -128 -906 -1 316 -219

Instrumenty dłużne 528 506 -1 190 1 698 1 052 -496 2 154 2 448 668

Inwestycje bezpośrednie – pasywa 6 695 2 177 7 065 760 8 816 -232 5 752 1 637 5 834

Akcje i inne formy udziałów kapitałowych 4 066 1 071 5 488 4 097 5 712 1 465 4 423 3 116 2 821

Instrumenty dłużne 2 629 1 106 1 577 -3 337 3 104 -1 697 1 329 -1 479 3 013

Inwestycje portfelowe – aktywa 1 251 -692 588 -628 1 005 -130 -959 -207 -845

Udziałowe papiery wartościowe 183 -820 31 -773 -210 -36 -202 -322 -811

Dłużne papiery wartościowe 1 068 128 557 145 1 215 -94 -757 115 -34

Inwestycje portfelowe – pasywa 1 167 -3 357 -1 213 -457 -2 785 -1 355 -4 554 -3 951 -1 336

Udziałowe papiery wartościowe 621 445 -27 -163 757 161 -334 -560 -595

Dłużne papiery wartościowe 546 -3 802 -1 186 -294 -3 542 -1 516 -4 220 -3 391 -741

Pozostałe inwestycje – aktywa 1 774 3 864 167 408 1 985 -996 3 076 -2 554 7 399

NBP 0 0 0 1 0 0 -2 -1 4

Sektor rządowy 5 16 66 1 147 83 43 31 751 337

Monetarne instytucje fi nansowe (z wyłączeniem NBP) -243 3 563 -571 708 -1 024 -895 2 605 -1 536 4 530

Pozostałe sektory 2 012 285 672 -1 448 2 926 -144 442 -1 768 2 528

Pozostałe inwestycje – pasywa 1 966 -4 372 2 047 227 -6 356 1 108 4 771 2 693 -10 566

NBP 1 457 -4 632 2 698 2 564 -6 623 969 5 187 2 050 -10 774

Sektor rządowy 1 263 -470 -1 123 -661 69 -313 -582 -26 -162

Monetarne instytucje fi nansowe (z wyłączeniem NBP) -1 644 -130 280 -2 155 451 -1 419 -1 534 -1 108 850

Pozostałe sektory 890 860 192 479 -253 1 871 1 700 1 777 -480

Pochodne instrumenty fi nansowe -100 358 -261 -1 279 -50 -218 -232 -631 -115

Ofi cjalne aktywa rezerwowe 4 778 -6 860 4 792 4 535 -4 103 3 850 4 973 5 455 -5 309

Saldo błędów i opuszczeń -2 159 -211 -1 694 -366 -2 354 -392 272 -4 267 189

Page 48: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Aneks statystyczny

47Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020

Tabela 4. Zbiorczy bilans płatniczy (mln zł)

Okres

Rachunek bieżącyRachunek kapitałowy

Rachunek fi nansowy

Razem Towary Usługi Dochody pierwotne

Dochody wtórne Razem

Inwestycje bezpośrednie

Aktywa Pasywa

1 2 3 4 5 6 7 8 9

2018 -21 711 -20 373 92 274 -87 523 -6 089 44 605 7 222 6 707 59 5882019 9 346 10 360 108 189 -101 395 -7 808 45 461 28 956 10 772 61 200

I kw. 2018 370 -6 114 22 257 -14 779 -994 5 687 -1 285 5 941 22 771II kw. 2018 -1 604 -2 398 24 438 -22 944 -700 6 993 4 652 -3 295 7 788

III kw. 2018 -12 484 -4 942 21 803 -27 451 -1 894 10 315 -8 411 1 241 26 165IV kw. 2018 -7 993 -6 919 23 776 -22 349 -2 501 21 610 12 266 2 820 2 864

I kw. 2019 6 095 1 720 25 743 -16 703 -4 665 3 566 744 3 919 33 408II kw. 2019 -1 615 717 27 069 -28 506 -895 12 110 9 008 -2 377 -884

III kw. 2019 -3 384 1 300 26 714 -29 516 -1 882 10 624 8 312 4 846 22 339IV kw. 2019 8 250 6 623 28 663 -26 670 -366 19 161 10 892 4 384 6 337

I kw. 2020 19 412 6 563 26 663 -10 497 -3 317 9 820 29 996 1 757 22 870

Okres

Rachunek fi nansowy Saldo błędów i opuszczeń

Inwestycje portfelowe Pozostałe inwestycje Pochodne instru-menty fi nansowe

Ofi cjalne aktywa rezerwoweAktywa Pasywa Aktywa Pasywa

10 11 12 13 14 15 16

2018 1 593 -14 240 22 022 -527 -4 841 26 562 -15 6722019 -1 209 -48 708 5 784 9 098 -4 359 39 558 -25 851

I kw. 2018 4 258 3 972 6 034 6 687 -340 16 252 -7 342II kw. 2018 -2 477 -11 999 13 819 -15 640 1 282 -24 528 -737

III kw. 2018 2 179 -4 494 629 7 572 -965 17 748 -6 242IV kw. 2018 -2 367 -1 719 1 540 854 -4 818 17 090 -1 351

I kw. 2019 3 803 -10 558 7 524 -24 084 -188 -15 548 -8 917II kw. 2019 -492 -5 167 -3 801 4 221 -828 14 676 -1 487

III kw. 2019 -3 723 -17 692 11 950 18 531 -901 19 318 1 072IV kw. 2019 -797 -15 291 -9 889 10 430 -2 442 21 112 -16 519

I kw. 2020 -3 310 -5 236 29 015 -41 430 -447 -20 815 764

Page 49: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Narodowy Bank Polski48

Tabela 5. Rachunek bieżący i kapitałowy (mln zł)

Okres

Saldo rachunku bieżącego

i kapitałowego

Rachunek bieżący

SaldoTowary Usługi

Saldo Eksport Import Saldo Przychody Rozchody

1 2 3 4 5 6 7 8

2018 22 894 -21 711 -20 373 924 488 944 861 92 274 250 598 158 3242019 54 807 9 346 10 360 990 080 979 720 108 189 276 261 168 072

I kw. 2018 6 057 370 -6 114 220 786 226 900 22 257 55 837 33 580II kw. 2018 5 389 -1 604 -2 398 229 792 232 190 24 438 61 912 37 474

III kw. 2018 -2 169 -12 484 -4 942 228 865 233 807 21 803 64 649 42 846IV kw. 2018 13 617 -7 993 -6 919 245 045 251 964 23 776 68 200 44 424

I kw. 2019 9 661 6 095 1 720 246 986 245 266 25 743 62 761 37 018II kw. 2019 10 495 -1 615 717 244 967 244 250 27 069 68 289 41 220

III kw. 2019 7 240 -3 384 1 300 243 557 242 257 26 714 71 797 45 083IV kw. 2019 27 411 8 250 6 623 254 570 247 947 28 663 73 414 44 751

I kw. 2020 29 232 19 412 6 563 254 074 247 511 26 663 64 389 37 726

Okres

Rachunek bieżący Rachunek kapitałowy

Dochody pierwotne Dochody wtórneSaldo Przychody Rozchody

Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody

9 10 11 12 13 14 15 16 17

2018 -87 523 52 285 139 808 -6 089 24 107 30 196 44 605 50 448 5 8432019 -101 395 51 486 152 881 -7 808 25 115 32 923 45 461 49 727 4 266

I kw. 2018 -14 779 16 661 31 440 -994 5 998 6 992 5 687 6 000 313II kw. 2018 -22 944 12 825 35 769 -700 5 677 6 377 6 993 8 063 1 070

III kw. 2018 -27 451 12 055 39 506 -1 894 6 352 8 246 10 315 11 880 1 565IV kw. 2018 -22 349 10 744 33 093 -2 501 6 080 8 581 21 610 24 505 2 895

I kw. 2019 -16 703 18 276 34 979 -4 665 6 241 10 906 3 566 5 998 2 432II kw. 2019 -28 506 13 937 42 443 -895 6 223 7 118 12 110 12 395 285

III kw. 2019 -29 516 10 093 39 609 -1 882 6 406 8 288 10 624 11 172 548IV kw. 2019 -26 670 9 180 35 850 -366 6 245 6 611 19 161 20 162 1 001

I kw. 2020 -10 497 17 759 28 256 -3 317 6 612 9 929 9 820 14 882 5 062

Page 50: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Aneks statystyczny

49Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020

Tabela 6. Rachunek bieżący – usługi (mln zł)

Okres

Usługi

Saldo Przychody RozchodyTransport Podróże zagraniczne

Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody

1 2 3 4 5 6 7 8 9

2018 92 274 250 598 158 324 32 849 69 711 36 862 15 607 50 807 35 2002019 108 189 276 261 168 072 38 267 78 147 39 880 16 974 53 506 36 532

I kw. 2018 22 257 55 837 33 580 7 753 15 960 8 207 3 463 10 663 7 200II kw. 2018 24 438 61 912 37 474 8 515 17 440 8 925 4 563 12 828 8 265

III kw. 2018 21 803 64 649 42 846 8 102 17 772 9 670 2 934 15 187 12 253IV kw. 2018 23 776 68 200 44 424 8 479 18 539 10 060 4 647 12 129 7 482

I kw. 2019 25 743 62 761 37 018 8 940 18 401 9 461 3 886 11 283 7 397II kw. 2019 27 069 68 289 41 220 9 377 19 279 9 902 5 190 13 723 8 533

III kw. 2019 26 714 71 797 45 083 9 855 20 051 10 196 3 226 15 891 12 665IV kw. 2019 28 663 73 414 44 751 10 095 20 416 10 321 4 672 12 609 7 937

I kw. 2020 26 663 64 389 37 726 8 984 18 932 9 948 3 430 10 145 6 715

Okres

Usługi

Uszlachetnianie Naprawy Pozostałe usługi

Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody

10 11 12 13 14 15 16 17 18

2018 15 694 17 232 1 538 2 967 7 114 4 147 25 157 105 734 80 5772019 16 267 17 876 1 609 3 316 7 722 4 406 33 365 119 010 85 645

I kw. 2018 3 676 4 070 394 853 1 719 866 6 512 23 425 16 913II kw. 2018 3 855 4 307 452 762 1 762 1 000 6 743 25 575 18 832

III kw. 2018 3 895 4 236 341 711 1 743 1 032 6 161 25 711 19 550IV kw. 2018 4 268 4 619 351 641 1 890 1 249 5 741 31 023 25 282

I kw. 2019 4 025 4 398 373 759 1 782 1 023 8 133 26 897 18 764II kw. 2019 3 991 4 386 395 917 1 988 1 071 7 594 28 913 21 319

III kw. 2019 4 077 4 459 382 812 1 917 1 105 8 744 29 479 20 735IV kw. 2019 4 174 4 633 459 828 2 035 1 207 8 894 33 721 24 827

I kw. 2020 3 966 4 303 337 993 2 041 1 048 9 290 28 968 19 678

Page 51: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Narodowy Bank Polski50

Tabela 7. Rachunek bieżący – pozostałe usługi (mln zł)

Okres

Pozostałe usługi

Saldo Przychody RozchodyUsługi budowlane

Saldo Przychody Rozchody

1 2 3 4 5 6

2018 25 157 105 734 80 577 6 314 8 162 1 8482019 33 365 119 010 85 645 5 116 7 531 2 415

I kw. 2018 6 512 23 425 16 913 1 309 1 657 348II kw. 2018 6 743 25 575 18 832 1 617 2 041 424

III kw. 2018 6 161 25 711 19 550 1 726 2 124 398IV kw. 2018 5 741 31 023 25 282 1 662 2 340 678

I kw. 2019 8 133 26 897 18 764 1 063 1 563 500II kw. 2019 7 594 28 913 21 319 1 281 1 828 547

III kw. 2019 8 744 29 479 20 735 1 316 2 070 754IV kw. 2019 8 894 33 721 24 827 1 456 2 070 614

I kw. 2020 9 290 28 968 19 678 954 1 341 387

Okres

Pozostałe usługi

Usługi ubezpieczeniowe i emerytalne Usługi fi nansowe Opłaty z tytułu użytkowania własności intelektualnej

Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody

7 8 9 10 11 12 13 14 15

2018 -1 186 1 517 2 703 -196 3 588 3 784 -10 962 2 226 13 1882019 -1 398 1 700 3 098 318 3 888 3 570 -11 859 2 526 14 385

I kw. 2018 -266 366 632 29 844 815 -2 388 438 2 826II kw. 2018 -286 357 643 -21 824 845 -2 517 555 3 072

III kw. 2018 -331 358 689 -158 927 1 085 -2 619 607 3 226IV kw. 2018 -303 436 739 -46 993 1 039 -3 438 626 4 064

I kw. 2019 -281 429 710 -101 836 937 -2 665 566 3 231II kw. 2019 -351 381 732 88 906 818 -3 098 572 3 670

III kw. 2019 -336 419 755 159 1 019 860 -2 818 676 3 494IV kw. 2019 -430 471 901 172 1 127 955 -3 278 712 3 990

I kw. 2020 -336 380 716 157 1 063 906 -2 241 878 3 119

Page 52: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Aneks statystyczny

51Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020

Tabela 7. Rachunek bieżący – pozostałe usługi (mln zł) (cd.)

Okres

Pozostałe usługi

Usługi telekomunikacyjne, informatyczne i informacyjne Pozostałe usługi biznesowe

Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody

16 17 18 19 20 21

2018 13 163 28 940 15 777 17 159 57 678 40 5192019 17 583 34 017 16 434 22 819 65 690 42 871

I kw. 2018 3 042 6 514 3 472 4 480 12 756 8 276II kw. 2018 3 254 6 894 3 640 4 493 14 001 9 508

III kw. 2018 3 295 6 978 3 683 4 009 13 767 9 758IV kw. 2018 3 572 8 554 4 982 4 177 17 154 12 977

I kw. 2019 3 930 7 642 3 712 5 814 14 951 9 137II kw. 2019 4 377 8 331 3 954 5 149 16 025 10 876

III kw. 2019 4 777 8 615 3 838 5 409 15 713 10 304IV kw. 2019 4 499 9 429 4 930 6 447 19 001 12 554

I kw. 2020 4 299 8 353 4 054 6 136 16 110 9 974

Okres

Pozostałe usługi

Usługi dla ludności, audiowizualne, kulturalne i rekreacyjne Usługi rządowe Pozostałe usługi niewydzielone gdzie indziej

Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody

22 23 24 25 26 27 28 29 30

2018 880 3 186 2 306 – – 448 – – 42019 1 282 3 639 2 357 – – 514 – – 1

I kw. 2018 298 751 453 – – 92 – – -1II kw. 2018 205 796 591 – – 109 – – 0

III kw. 2018 230 837 607 – – 102 – – 2IV kw. 2018 147 802 655 – – 145 – – 3

I kw. 2019 469 904 435 – – 101 – – 1II kw. 2019 259 865 606 – – 116 – – 0

III kw. 2019 352 963 611 – – 119 – – 0IV kw. 2019 202 907 705 – – 178 – – 0

I kw. 2020 425 839 414 – – 108 – – 0

Page 53: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Narodowy Bank Polski52

Tabela 8. Rachunek bieżący – dochody pierwotne (mln zł)

Okres

Dochody pierwotne

Saldo Przychody RozchodyWynagrodzenia pracowników Dochody z inwestycji

Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody

1 2 3 4 5 6 7 8 9

2018 -235 194 35 882 271 076 -126 585 13 223 139 808 -109 272 14 618 123 8902019 -379 320 32 010 411 330 -140 818 12 063 152 881 -121 382 12 893 134 275

I kw. 2018 -53 889 7 303 61 192 -28 915 2 525 31 440 -25 040 3 063 28 103II kw. 2018 -60 543 9 438 69 981 -32 248 3 521 35 769 -28 438 3 936 32 374

III kw. 2018 -67 009 9 114 76 123 -35 344 4 162 39 506 -31 845 2 941 34 786IV kw. 2018 -53 753 10 027 63 780 -30 078 3 015 33 093 -23 949 4 678 28 627

I kw. 2019 -60 357 7 012 67 369 -32 708 2 271 34 979 -28 147 2 501 30 648II kw. 2019 -72 587 9 425 82 012 -39 238 3 205 42 443 -33 969 3 757 37 726

III kw. 2019 -67 008 8 979 75 987 -35 753 3 856 39 609 -31 528 3 000 34 528IV kw. 2019 -60 669 8 521 69 190 -33 119 2 731 35 850 -27 738 3 635 31 373

I kw. 2020 -48 367 5 855 54 222 -25 977 2 279 28 256 -22 705 1 493 24 198

Okres

Dochody pierwotne

Dochody z inwestycjiPozostałe dochody pierwotne

Dochody z inwestycji bezpośrednich Dochody z inwestycji portfelowych Dochody z pozostałych inwestycji

Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

2018 -102 258 10 288 112 546 -9 175 2 169 11 344 2 161 2 161 0 663 8 041 7 3782019 -117 120 7 054 124 174 -7 138 2 956 10 094 2 876 2 883 7 1 579 8 981 7 402

I kw. 2018 -23 412 2 181 25 593 -2 131 379 2 510 503 503 0 66 1 715 1 649II kw. 2018 -27 106 2 447 29 553 -1 869 952 2 821 537 537 0 143 1 981 1 838

III kw. 2018 -30 010 1 930 31 940 -2 396 450 2 846 561 561 0 180 2 011 1 831IV kw. 2018 -21 730 3 730 25 460 -2 779 388 3 167 560 560 0 274 2 334 2 060

I kw. 2019 -26 846 1 345 28 191 -1 907 548 2 455 606 608 2 498 2 240 1 742II kw. 2019 -33 404 1 842 35 246 -1 339 1 140 2 479 774 775 1 620 2 463 1 843

III kw. 2019 -30 561 1 562 32 123 -1 733 670 2 403 766 768 2 273 2 123 1 850IV kw. 2019 -26 309 2 305 28 614 -2 159 598 2 757 730 732 2 188 2 155 1 967

I kw. 2020 -21 490 353 21 843 -1 905 448 2 353 690 692 2 315 2 083 1 768

Page 54: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Aneks statystyczny

53Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020

Tabela 9. Rachunek bieżący – dochody z inwestycji (mln zł)

Okres

Dochody z inwestycji

Saldo Przychody RozchodyDochody z inwestycji bezpośrednich Dochody z inwestycji portfelowych Dochody z pozostałych inwestycji

Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

2018 -109 272 14 618 123 890 -102 258 10 288 112 546 -9 175 2 169 11 344 2 161 2 161 02019 -121 382 12 893 134 275 -117 120 7 054 124 174 -7 138 2 956 10 094 2 876 2 883 7

I kw. 2018 -25 040 3 063 28 103 -23 412 2 181 25 593 -2 131 379 2 510 503 503 0II kw. 2018 -28 438 3 936 32 374 -27 106 2 447 29 553 -1 869 952 2 821 537 537 0

III kw. 2018 -31 845 2 941 34 786 -30 010 1 930 31 940 -2 396 450 2 846 561 561 0IV kw. 2018 -23 949 4 678 28 627 -21 730 3 730 25 460 -2 779 388 3 167 560 560 0

I kw. 2019 -28 147 2 501 30 648 -26 846 1 345 28 191 -1 907 548 2 455 606 608 2II kw. 2019 -33 969 3 757 37 726 -33 404 1 842 35 246 -1 339 1 140 2 479 774 775 1

III kw. 2019 -31 528 3 000 34 528 -30 561 1 562 32 123 -1 733 670 2 403 766 768 2IV kw. 2019 -27 738 3 635 31 373 -26 309 2 305 28 614 -2 159 598 2 757 730 732 2

I kw. 2020 -22 705 1 493 24 198 -21 490 353 21 843 -1 905 448 2 353 690 692 2

Tabela 10. Rachunek bieżący – dochody z inwestycji bezpośrednich (mln zł)

Okres

Dochody z inwestycji bezpośrednich

Saldo Przychody RozchodyDywidendy Reinwestowane zyski Odsetki od instrumentów dłużnych

Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

2018 -139 642 10 288 149 930 -74 871 2 557 77 428 -33 512 5 113 38 625 -31 259 2 618 33 8772019 -170 588 7 054 177 642 -88 157 2 889 91 046 -32 477 1 581 34 058 -49 954 2 584 52 538

I kw. 2018 -32 525 2 181 34 706 -17 427 605 18 032 -6 176 971 7 147 -8 922 605 9 527II kw. 2018 -38 308 2 447 40 755 -19 807 1 229 21 036 -14 679 591 15 270 -3 822 627 4 449

III kw. 2018 -39 719 1 930 41 649 -21 281 242 21 523 -7 706 1 036 8 742 -10 732 652 11 384IV kw. 2018 -29 090 3 730 32 820 -16 356 481 16 837 -4 951 2 515 7 466 -7 783 734 8 517

I kw. 2019 -39 530 1 345 40 875 -20 586 309 20 895 -2 496 433 2 929 -16 448 603 17 051II kw. 2019 -50 945 1 842 52 787 -25 434 1 745 27 179 -19 601 -507 19 094 -5 910 604 6 514

III kw. 2019 -41 065 1 562 42 627 -21 718 190 21 908 -4 204 711 4 915 -15 143 661 15 804IV kw. 2019 -39 048 2 305 41 353 -20 419 645 21 064 -6 176 944 7 120 -12 453 716 13 169

I kw. 2020 -29 376 353 29 729 -14 921 55 14 976 -6 123 -407 5 716 -8 332 705 9 037

Page 55: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Narodowy Bank Polski54

Tabela 11. Rachunek bieżący – dochody z inwestycji portfelowych (mln zł)

Okres

Dochody z inwestycji portfelowych

Saldo Przychody RozchodyDochody z papierów udziałowych Dochody z papierów dłużnych

Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody

1 2 3 4 5 6 7 8 9

2018 -18 431 942 19 373 -15 454 942 16 396 -2 977 0 2 9772019 -17 779 1 596 19 375 -14 395 1 237 15 632 -3 384 359 3 743

I kw. 2018 -3 334 75 3 409 -3 327 75 3 402 -7 0 7II kw. 2018 -3 678 643 4 321 -3 215 643 3 858 -463 0 463

III kw. 2018 -8 036 121 8 157 -5 619 121 5 740 -2 417 0 2 417IV kw. 2018 -3 383 103 3 486 -3 293 103 3 396 -90 0 90

I kw. 2019 -2 822 280 3 102 -2 921 178 3 099 99 102 3II kw. 2019 -3 658 779 4 437 -3 054 691 3 745 -604 88 692

III kw. 2019 -8 699 292 8 991 -5 752 210 5 962 -2 947 82 3 029IV kw. 2019 -2 600 245 2 845 -2 668 158 2 826 68 87 19

I kw. 2020 -2 532 219 2 751 -2 613 133 2 746 81 86 5

Tabela 12. Rachunek bieżący – dochody wtórne (mln zł)

Okres

Dochody wtórne

Saldo Przychody RozchodySektor rządowy Pozostałe sektory

Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody1 2 3 4 5 6 7 8 9

2018 -6 089 24 107 30 196 -12 098 5 527 17 625 6 009 18 580 12 5712019 -7 808 25 115 32 923 -14 303 6 362 20 665 6 495 18 753 12 258

I kw. 2018 -994 5 998 6 992 -3 089 1 338 4 427 2 095 4 660 2 565II kw. 2018 -700 5 677 6 377 -2 008 1 307 3 315 1 308 4 370 3 062

III kw. 2018 -1 894 6 352 8 246 -2 898 1 414 4 312 1 004 4 938 3 934IV kw. 2018 -2 501 6 080 8 581 -4 103 1 468 5 571 1 602 4 612 3 010

I kw. 2019 -4 665 6 241 10 906 -6 392 1 585 7 977 1 727 4 656 2 929II kw. 2019 -895 6 223 7 118 -2 488 1 607 4 095 1 593 4 616 3 023

III kw. 2019 -1 882 6 406 8 288 -3 382 1 651 5 033 1 500 4 755 3 255IV kw. 2019 -366 6 245 6 611 -2 041 1 519 3 560 1 675 4 726 3 051

I kw. 2020 -3 317 6 612 9 929 -4 769 2 081 6 850 1 452 4 531 3 079

Page 56: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Aneks statystyczny

55Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020

Tabela 13. Rachunek fi nansowy – inwestycje bezpośrednie (mln zł)

Okres

Inwestycje bezpośrednie

Ogółem

Inwestycje bezpośrednie – aktywa

Razem

Akcje i inne formy udziałów kapitałowych

Instrumenty dłużneRazem

Akcje i inne formy udziałów kapitałowych z wyłączeniem reinwe-

stycji zysków

Reinwestycje zysków

1 2 3 4 5 6

2018 -52 881 6 707 1 106 -4 007 5 113 5 6012019 -50 428 10 772 -9 168 -10 749 1 581 19 940

I kw. 2018 -16 830 5 941 4 143 3 172 971 1 798II kw. 2018 -11 083 -3 295 -5 105 -5 696 591 1 810

III kw. 2018 -24 924 1 241 5 647 4 611 1 036 -4 406IV kw. 2018 -44 2 820 -3 579 -6 094 2 515 6 399

I kw. 2019 -29 489 3 919 -66 -499 433 3 985II kw. 2019 -1 493 -2 377 -488 19 -507 -1 889

III kw. 2019 -17 493 4 846 -3 521 -4 232 711 8 367IV kw. 2019 -1 953 4 384 -5 093 -6 037 944 9 477

I kw. 2020 -21 113 1 757 -863 -456 -407 2 620

Okres

Inwestycje bezpośrednie

Inwestycje bezpośrednie – pasywa

Razem

Akcje i inne formy udziałów kapitałowych

Instrumenty dłużneRazem

Akcje i inne formy udziałów kapitałowych z wyłącze-

niem reinwestycji zyskówReinwestycje zysków

7 8 9 10 11

2018 59 588 53 423 16 080 37 343 6 1652019 61 200 56 471 1 628 54 843 4 729

I kw. 2018 22 771 13 828 3 000 10 828 8 943II kw. 2018 7 788 3 833 -564 4 397 3 955

III kw. 2018 26 165 20 323 7 576 12 747 5 842IV kw. 2018 2 864 15 439 6 068 9 371 -12 575

I kw. 2019 33 408 21 645 3 687 17 958 11 763II kw. 2019 -884 5 585 -363 5 948 -6 469

III kw. 2019 22 339 17 178 185 16 993 5 161IV kw. 2019 6 337 12 063 -1 881 13 944 -5 726

I kw. 2020 22 870 11 061 1 801 9 260 11 809

Page 57: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Narodowy Bank Polski56

Tabela 14. Rachunek fi nansowy – inwestycje bezpośrednie – aktywa i pasywa (mln zł)

Okres

Inwestycje bezpośrednie – aktywa

Razem

Akcje i inne formy udziałów kapitałowych Instrumenty dłużne

Razem

Akcje i inne formy udziałów kapitałowych z wyłączeniem reinwestycji zysków

Reinwestycje zysków Razem

Inwestor bezpośredni

w podmiotach bezpo-

średniego inwestowania

Podmioty bez-pośredniego inwestowania w inwestorach bezpośrednich

Między innymi

podmiotami w grupie

Inwestor bezpośredni

w podmiotach bezpośredniego

inwestowania

Podmioty bezpośredniego

inwestowania w inwestorach bezpośrednich

Między innymi

podmiotami w grupie

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

2018 6 707 1 106 -4 007 -3 915 22 -114 5 113 5 601 3 445 2 226 -702019 10 772 -9 168 -10 749 -10 867 -4 122 1 581 19 940 1 769 4 410 13 761

I kw. 2018 5 941 4 143 3 172 3 172 0 0 971 1 798 1 882 -337 253II kw. 2018 -3 295 -5 105 -5 696 -5 896 1 199 591 1 810 597 37 1 176

III kw. 2018 1 241 5 647 4 611 4 725 5 -119 1 036 -4 406 -323 -658 -3 425IV kw. 2018 2 820 -3 579 -6 094 -5 916 16 -194 2 515 6 399 1 289 3 184 1 926

I kw. 2019 3 919 -66 -499 -485 1 -15 433 3 985 554 -1 240 4 671II kw. 2019 -2 377 -488 19 -126 -5 150 -507 -1 889 835 -502 -2 222

III kw. 2019 4 846 -3 521 -4 232 -4 212 1 -21 711 8 367 1 483 2 568 4 316IV kw. 2019 4 384 -5 093 -6 037 -6 044 -1 8 944 9 477 -1 103 3 584 6 996

I kw. 2020 1 757 -863 -456 -484 26 2 -407 2 620 -164 599 2 185

Okres

Inwestycje bezpośrednie – pasywa

Razem

Akcje i inne formy udziałów kapitałowych Instrumenty dłużne

Razem

Akcje i inne formy udziałów kapitałowych z wyłączeniem reinwestycji zysków

Reinwestycje zysków Razem

Inwestor bezpośredni

w podmiotach bezpo-

średniego inwestowania

Podmioty bez-pośredniego inwestowania w inwestorach bezpośrednich

Między innymi

podmiotami w grupie

Inwestor bezpośredni

w podmiotach bezpośredniego

inwestowania

Podmioty bezpośredniego

inwestowania w inwestorach bezpośrednich

Między innymi

podmiotami w grupie

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

2018 59 588 53 423 16 080 16 199 377 -496 37 343 6 165 12 730 -96 -6 4692019 61 200 56 471 1 628 1 430 19 179 54 843 4 729 10 309 -6 194 614

I kw. 2018 22 771 13 828 3 000 3 508 2 -510 10 828 8 943 6 666 -118 2 395II kw. 2018 7 788 3 833 -564 -396 3 -171 4 397 3 955 9 026 492 -5 563

III kw. 2018 26 165 20 323 7 576 7 423 2 151 12 747 5 842 -1 044 1 700 5 186IV kw. 2018 2 864 15 439 6 068 5 664 370 34 9 371 -12 575 -1 918 -2 170 -8 487

I kw. 2019 33 408 21 645 3 687 3 675 5 7 17 958 11 763 5 348 295 6 120II kw. 2019 -884 5 585 -363 -529 -3 169 5 948 -6 469 2 522 -6 170 -2 821

III kw. 2019 22 339 17 178 185 169 14 2 16 993 5 161 1 712 484 2 965IV kw. 2019 6 337 12 063 -1 881 -1 885 3 1 13 944 -5 726 727 -803 -5 650

I kw. 2020 22 870 11 061 1 801 1 734 1 66 9 260 11 809 7 024 -2 044 6 829

Page 58: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Aneks statystyczny

57Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020

Tabela 15. Rachunek fi nansowy – inwestycje portfelowe według instrumentów (mln zł)

Okres

Inwestycje portfelowe według instrumentów

Ogółem

Inwestycje portfelowe – aktywa Inwestycje portfelowe – pasywa

OgółemUdziałowe

papiery wartościowe

Dłużne papiery wartościowe

OgółemUdziałowe

papiery wartościowe

Dłużne papiery wartościowe

Ogółem Długoterminowe papiery dłużne

Instrumenty rynku

pieniężnegoOgółem Długoterminowe

papiery dłużne

Instrumenty rynku

pieniężnego1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

2018 15 833 1 593 -5 108 6 701 6 414 287 -14 240 2 987 -17 227 -17 239 122019 47 499 -1 209 -2 963 1 754 2 045 -291 -48 708 17 -48 725 -48 730 5

I kw. 2018 286 4 258 623 3 635 3 757 -122 3 972 2 113 1 859 1 847 12II kw. 2018 9 522 -2 477 -2 933 456 56 400 -11 999 1 592 -13 591 -13 573 -18

III kw. 2018 6 673 2 179 117 2 062 1 561 501 -4 494 -104 -4 390 -4 398 8IV kw. 2018 -648 -2 367 -2 915 548 1 040 -492 -1 719 -614 -1 105 -1 115 10

I kw. 2019 14 361 3 803 -799 4 602 4 326 276 -10 558 2 866 -13 424 -13 429 5II kw. 2019 4 675 -492 -137 -355 -357 2 -5 167 613 -5 780 -5 776 -4

III kw. 2019 13 969 -3 723 -783 -2 940 -2 405 -535 -17 692 -1 297 -16 395 -16 391 -4IV kw. 2019 14 494 -797 -1 244 447 481 -34 -15 291 -2 165 -13 126 -13 134 8

I kw. 2020 1 926 -3 310 -3 178 -132 69 -201 -5 236 -2 333 -2 903 -3 883 980

Tabela 16. Rachunek fi nansowy – inwestycje portfelowe – aktywa – udziałowe papiery wartościowe (mln zł)

Okres

Inwestycje portfelowe – aktywa – udziałowe papiery wartościowe

Ogółem Narodowy Bank Polski

Monetarne instytucje fi nansowe

Sektor rządowy

Pozostałe sektory

OgółemPozostałe podmioty fi nansowe

Pozostałe podmioty

niefi nansowe1 2 3 4 5 6 7

2018 -5 108 0 6 0 -5 114 -5 296 1822019 -2 963 0 -15 0 -2 948 -2 960 12

I kw. 2018 623 0 1 0 622 426 196II kw. 2018 -2 933 0 6 0 -2 939 -2 865 -74

III kw. 2018 117 0 4 0 113 67 46IV kw. 2018 -2 915 0 -5 0 -2 910 -2 924 14

I kw. 2019 -799 0 -1 0 -798 -839 41II kw. 2019 -137 0 3 0 -140 -117 -23

III kw. 2019 -783 0 -37 0 -746 -773 27IV kw. 2019 -1 244 0 20 0 -1 264 -1 231 -33

I kw. 2020 -3 178 0 -2 0 -3 176 -3 328 152

Page 59: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Narodowy Bank Polski58

Tabela 17. Rachunek fi nansowy – inwestycje portfelowe – aktywa – dłużne papiery wartościowe (mln zł)

Okres

Inwestycje portfelowe – aktywa – dłużne papiery wartościowe

Ogółem

Długoterminowe papiery dłużne

Ogółem Narodowy Bank Polski

Monetarne instytucje fi nansowe

Sektor rządowy

Pozostałe sektory

Ogółem Pozostałe pod-mioty fi nansowe

Pozostałe podmioty

niefi nansowe1 2 3 4 5 6 7 8

2018 6 701 6 414 0 4 848 0 1 566 995 5712019 1 754 2 045 0 1 398 0 647 875 -228

I kw. 2018 3 635 3 757 0 1 294 0 2 463 2 527 -64II kw. 2018 456 56 0 -407 0 463 60 403

III kw. 2018 2 062 1 561 0 2 958 0 -1 397 -1 524 127IV kw. 2018 548 1 040 0 1 003 0 37 -68 105

I kw. 2019 4 602 4 326 0 389 0 3 937 3 886 51II kw. 2019 -355 -357 0 -461 0 104 164 -60

III kw. 2019 -2 940 -2 405 0 1 012 0 -3 417 -3 300 -117IV kw. 2019 447 481 0 458 0 23 125 -102

I kw. 2020 -132 69 0 1 300 0 -1 231 -1 244 13

Okres

Inwestycje portfelowe – aktywa – dłużne papiery wartościowe

Instrumenty rynku pieniężnego

Ogółem Narodowy Bank Polski

Monetarne instytucje fi nansowe

Sektor rządowyPozostałe sektory

Ogółem Pozostałe pod-mioty fi nansowe

Pozostałe pod-mioty niefi nansowe

9 10 11 12 13 14 152018 287 0 5 0 282 269 132019 -291 0 0 0 -291 -282 -9

I kw. 2018 -122 0 0 0 -122 -118 -4II kw. 2018 400 0 0 0 400 396 4

III kw. 2018 501 0 452 0 49 59 -10IV kw. 2018 -492 0 -447 0 -45 -68 23

I kw. 2019 276 0 334 0 -58 -54 -4II kw. 2019 2 0 1 0 1 -12 13

III kw. 2019 -535 0 -166 0 -369 -369 0IV kw. 2019 -34 0 -169 0 135 153 -18

I kw. 2020 -201 0 0 0 -201 -206 5

Page 60: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Aneks statystyczny

59Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020

Tabela 18. Rachunek fi nansowy – inwestycje portfelowe – pasywa – udziałowe papiery wartościowe (mln zł)

Okres

Inwestycje portfelowe – pasywa – udziałowe papiery wartościowe

Ogółem Narodowy Bank Polski

Monetarne instytucje fi nansowe

Sektor rządowy

Pozostałe sektory

OgółemPozostałe podmioty fi nansowe

Pozostałe podmioty

niefi nansowe1 2 3 4 5 6 7

2018 2 987 0 3 836 0 -849 -1 158 3092019 17 0 -116 0 133 -424 557

I kw. 2018 2 113 0 1 696 0 417 -60 477II kw. 2018 1 592 0 -193 0 1 785 2 568 -783

III kw. 2018 -104 0 658 0 -762 -972 210IV kw. 2018 -614 0 1 675 0 -2 289 -2 694 405

I kw. 2019 2 866 0 -570 0 3 436 1 105 2 331II kw. 2019 613 0 754 0 -141 441 -582

III kw. 2019 -1 297 0 449 0 -1 746 -1 483 -263IV kw. 2019 -2 165 0 -749 0 -1 416 -487 -929

I kw. 2020 -2 333 0 -1 544 0 -789 -164 -625

Page 61: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Narodowy Bank Polski60

Tabela 19. Rachunek fi nansowy – inwestycje portfelowe – pasywa – dłużne papiery wartościowe (mln zł)

Okres

Inwestycje portfelowe – pasywa – dłużne papiery wartościowe

Ogółem

Długoterminowe papiery dłużne

Ogółem Narodowy Bank Polski

Monetarne instytucje fi nansowe

Sektor rządowy

Pozostałe sektory

Ogółem Pozostałe pod-mioty fi nansowe

Pozostałe podmioty

niefi nansowe1 2 3 4 5 6 7 8

2018 -17 227 -17 239 0 10 616 -28 116 261 -503 7642019 -48 725 -48 730 0 4 838 -54 460 892 20 872

I kw. 2018 1 859 1 847 0 1 366 967 -486 -480 -6II kw. 2018 -13 591 -13 573 0 6 402 -19 916 -59 -34 -25

III kw. 2018 -4 390 -4 398 0 2 722 -7 149 29 9 20IV kw. 2018 -1 105 -1 115 0 126 -2 018 777 2 775

I kw. 2019 -13 424 -13 429 0 3 067 -16 437 -59 10 -69II kw. 2019 -5 780 -5 776 0 693 -7 315 846 -22 868

III kw. 2019 -16 395 -16 391 0 -87 -16 384 80 132 -52IV kw. 2019 -13 126 -13 134 0 1 165 -14 324 25 -100 125

I kw. 2020 -2 903 -3 883 0 -196 -4 051 364 227 137

Okres

Inwestycje portfelowe – pasywa – dłużne papiery wartościowe

Instrumenty rynku pieniężnego

Ogółem Narodowy Bank Polski

Monetarne instytucje fi nansowe

Sektor rządowyPozostałe sektory

Ogółem Pozostałe pod-mioty fi nansowe

Pozostałe pod-mioty niefi nansowe

9 10 11 12 13 14 152018 12 0 0 1 11 -2 132019 5 0 0 0 5 30 -25

I kw. 2018 12 0 0 0 12 21 -9II kw. 2018 -18 0 0 0 -18 -21 3

III kw. 2018 8 0 0 0 8 -2 10IV kw. 2018 10 0 0 1 9 0 9

I kw. 2019 5 0 0 -1 6 0 6II kw. 2019 -4 0 0 0 -4 0 -4

III kw. 2019 -4 0 0 1 -5 28 -33IV kw. 2019 8 0 0 0 8 2 6

I kw. 2020 980 0 123 851 6 -214 220

Page 62: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Aneks statystyczny

61Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020

Tabela 20. Rachunek fi nansowy – pozostałe inwestycje – według sektorów (mln zł)

Okres

Pozostałe inwestycje

Ogółem

Pozostałe inwestycje – aktywa

Ogółem Narodowy Bank Polski

Monetarne instytucje fi nansowe

Sektor rządowy

Pozostałe sektory

Ogółem Pozostałe pod-mioty fi nansowe

Pozostałe podmioty

niefi nansowe1 2 3 4 5 6 7 8

2018 22 549 22 022 0 12 469 4 652 4 901 4 796 1052019 -3 314 5 784 -11 -3 122 3 506 5 411 2 621 2 790

I kw. 2018 -653 6 034 -1 -828 20 6 843 1 653 5 190II kw. 2018 29 459 13 819 -1 12 740 60 1 020 1 825 -805

III kw. 2018 -6 943 629 0 -2 112 248 2 493 398 2 095IV kw. 2018 686 1 540 2 2 669 4 324 -5 455 920 -6 375

I kw. 2019 31 608 7 524 1 -3 881 315 11 089 1 591 9 498II kw. 2019 -8 022 -3 801 0 -3 412 164 -553 373 -926

III kw. 2019 -6 581 11 950 -8 10 117 120 1 721 778 943IV kw. 2019 -20 319 -9 889 -4 -5 946 2 907 -6 846 -121 -6 725

I kw. 2020 70 445 29 015 14 17 761 1 323 9 917 1 576 8 341

Okres

Pozostałe inwestycje

Pozostałe inwestycje – pasywa

Ogółem Narodowy Bank Polski

Monetarne instytucje fi nansowe

Sektor rządowyPozostałe sektory

Ogółem Pozostałe pod-mioty fi nansowe

Pozostałe pod-mioty niefi nansowe

9 10 11 12 13 14 152018 -527 8 044 -13 142 -4 035 8 606 8 494 1122019 9 098 6 678 -13 951 -3 288 19 659 11 921 7 738

I kw. 2018 6 687 4 954 -5 590 4 298 3 025 517 2 508II kw. 2018 -15 640 -16 563 -465 -1 683 3 071 2 032 1 039

III kw. 2018 7 572 9 992 1 035 -4 160 705 880 -175IV kw. 2018 854 9 661 -8 122 -2 490 1 805 5 065 -3 260

I kw. 2019 -24 084 -25 098 1 710 260 -956 -63 -893II kw. 2019 4 221 3 692 -5 408 -1 193 7 130 6 352 778

III kw. 2019 18 531 20 150 -5 962 -2 258 6 601 2 367 4 234IV kw. 2019 10 430 7 934 -4 291 -97 6 884 3 265 3 619

I kw. 2020 -41 430 -42 242 3 330 -637 -1 881 -103 -1 778

Page 63: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Narodowy Bank Polski62

Tabela 21. Rachunek fi nansowy – pozostałe inwestycje – aktywa (mln zł)

Okres

Pozostałe inwestycje – aktywa

Ogółem Pozostałe udziały kapitałowe

Rachunki bieżące i depozyty Kredyty udzielone

Rezerwy techniczno-

-ubezpieczenioweKredyty handlowe Inne należności

1 2 3 4 5 6 72018 22 022 536 8 588 8 268 275 3 967 3882019 5 784 600 -6 115 4 237 195 2 907 3 960

I kw. 2018 6 034 219 -1 006 1 127 281 4 311 1 102II kw. 2018 13 819 -68 10 121 3 573 36 75 82

III kw. 2018 629 396 -854 325 -124 -190 1 076IV kw. 2018 1 540 -11 327 3 243 82 -229 -1 872

I kw. 2019 7 524 590 -4 040 806 209 9 151 808II kw. 2019 -3 801 -166 -6 351 2 040 -108 -534 1 318

III kw. 2019 11 950 16 11 453 390 -88 -1 693 1 872IV kw. 2019 -9 889 160 -7 177 1 001 182 -4 017 -38

I kw. 2020 29 015 -292 21 406 79 -12 5 028 2 806

Tabela 22. Rachunek fi nansowy – pozostałe inwestycje – pasywa (mln zł)

Okres

Pozostałe inwestycje – pasywa

OgółemPozostałe

udziały kapitałowe

Rachunki bieżące

i depozyty

Kredyty otrzymane

Rezerwy techniczno-

-ubezpieczeniowe

Kredyty handlowe Inne pasywa Alokacja

SDR-ów

1 2 3 4 5 6 7 82018 -527 78 -1 612 774 18 896 -681 02019 9 098 36 4 564 -1 657 -44 2 003 4 203 -7

I kw. 2018 6 687 118 2 036 3 660 45 184 644 0II kw. 2018 -15 640 -29 -15 415 -1 382 0 -263 1 449 0

III kw. 2018 7 572 -1 8 987 -2 825 -126 969 568 0IV kw. 2018 854 -10 2 780 1 321 99 6 -3 342 0

I kw. 2019 -24 084 0 -20 753 -6 654 74 -141 3 390 0II kw. 2019 4 221 -23 2 775 -380 -157 365 1 641 0

III kw. 2019 18 531 64 16 278 2 174 -44 -215 274 0IV kw. 2019 10 430 -5 6 264 3 203 83 1 994 -1 102 -7

I kw. 2020 -41 430 -3 -39 587 -2 720 59 -1 944 2 765 0

Page 64: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Aneks statystyczny

63Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020

Tabela 23. Rachunek fi nansowy – ofi cjalne aktywa rezerwowe – aktywa (mln zł)

Okres

Ofi cjalne aktywa rezerwowe

Netto Złoto monetarne SDR Pozycja rezer-wowa w MFW

Pozostałe aktywa rezerwowe

Razem Rachunki bie-żące i depozyty

Dłużne papiery wartościowe

Pozostałe należności

1 2 3 4 5 6 7 82018 26 562 3 708 -13 1 289 21 578 15 244 6 334 02019 39 558 16 673 -25 420 22 490 -828 23 318 0

I kw. 2018 16 252 0 -6 -22 16 280 13 844 2 436 0II kw. 2018 -24 528 0 -1 522 -25 049 -35 689 10 640 0

III kw. 2018 17 748 1 969 -5 -3 15 787 15 287 500 0IV kw. 2018 17 090 1 739 -1 792 14 560 21 802 -7 242 0

I kw. 2019 -15 548 0 -7 -40 -15 501 -23 000 7 499 0II kw. 2019 14 676 16 592 -7 148 -2 057 4 739 -6 796 0

III kw. 2019 19 318 79 -6 418 18 827 -1 299 20 126 0IV kw. 2019 21 112 2 -5 -106 21 221 18 732 2 489 0

I kw. 2020 -20 815 0 3 106 -20 924 -19 489 -1 435 0

Page 65: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Narodowy Bank Polski64

Tabela 24. Podstawowe wskaźniki bilansu płatniczego

Jednostka2018 2019 2020

I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw.

1 Saldo rachunku bieżącegoProdukt krajowy brutto % 0,1 -0,3 -2,4 -1,3 1,2 -0,3 -0,6 1,3 3,5

2 Saldo obrotów towarowych i usługowych Produkt krajowy brutto % 3,3 4,3 3,2 2,8 5,3 5,1 5,0 5,5 6,0

3 Eksport towarów i usług Import towarów i usług % 106,2 108,2 106,1 105,7 109,7 109,7 109,7 112,1 111,6

4 Stan ofi cjalnych aktywów rezerwowych Import towarów i usług % 156,6 151,3 150,0 148,4 153,5 154,1 168,3 166,6 171,0

5 Stan ofi cjalnych aktywów rezerwowych Import towarów i usług w mies. 4,7 4,5 4,5 4,5 4,6 4,6 5,0 5,0 5,1

6 Saldo rachunku bieżącego i rachunku kapitałowegoProdukt krajowy brutto % 1,2 1,1 -0,4 2,3 1,9 1,9 1,3 4,3 5,3

A Saldo rachunku bieżącego mln zł 370 -1 604 -12 484 -7 993 6 095 -1 615 -3 384 8 250 19 412

B Saldo obrotów towarowych i usługowych mln zł 16 143 22 040 16 861 16 857 27 463 27 786 28 014 35 286 33 226

C Eksport towarów i usług mln zł 276 623 291 704 293 514 313 245 309 747 313 256 315 354 327 984 318 463

D Import towarów i usług mln zł 260 480 269 664 276 653 296 388 282 284 285 470 287 340 292 698 285 237

E Saldo rachunku kapitałowego mln zł 5 687 6 993 10 315 21 610 3 566 12 110 10 624 19 161 9 820

F Saldo inwestycji bezpośrednich mln zł -16 830 -11 083 -24 924 -44 -29 489 -1 493 -17 493 -1 953 -21 113

G Stan ofi cjalnych aktywów rezerwowych na koniec okresu mln zł 407 860 407 982 414 880 439 752 433 306 439 822 483 488 487 644 487 644

H Produkt krajowy brutto mln zł 486 735 506 844 524 393 597 270 519 953 548 099 565 833 637 909 552 228

I Kurs średni EUR w okresie zł 4,1811 4,2610 4,3056 4,2998 4,3032 4,2835 4,3190 4,2863 4,3226

Page 66: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Aneks statystyczny

65Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020

Tabela 25. Zadłużenie zagraniczne Polski – wybrane wskaźniki

Jednostka2018 2019 2020

I kw.* II kw.* III kw.* IV kw.* I kw.* II kw.* III kw.* IV kw.* I kw.*

1 Zadłużenie zagraniczneProdukt krajowy brutto % 67,0 66,6 65,0 63,8 62,2 60,5 61,2 58,8 59,1

2 Zadłużenie zagraniczne krótkoterminoweZadłużenie zagraniczne ogółem % 22,1 22,1 22,9 22,9 22,9 24,0 25,0 25,7 23,9

3 Zadłużenie zagraniczne krótkoterminoweOfi cjalne aktywa rezerwowe % 73,2 73,9 74,7 70,5 70,7 72,4 70,8 70,5 65,1

4 Zadłużenie zagraniczne ogółemWpływy z eksportu towarów i usług % 123,9 121,9 118,4 115,1 110,9 108,0 109,3 105,6 106,9

5 Zadłużenie zagraniczne nettoProdukt krajowy brutto % 29,5 28,3 27,5 25,6 24,0 24,1 22,5 20,9 19,2

6Zadłużenie zagraniczne z terminem spłatydo 1 rokuOfi cjalne aktywa rezerwowe

% 94,0 97,7 100,9 89,3 92,9 95,4 90,3 84,8 84,6

7Zadłużenie zagraniczne sektora rządowegoi samorządowego z terminem spłaty do 1 rokuOfi cjalne aktywa rezerwowe

% 8,4 7,3 9,6 9,1 6,6 10,4 6,9 7,1 9,5

A Zadłużenie zagraniczne ogółem mln zł 1 353 109 1 363 510 1 354 828 1 352 962 1 339 890 1 327 743 1 367 882 1 337 688 1 362 702

B Zadłużenie zagraniczne długoterminowe mln zł 1 054 430 1 062 096 1 045 093 1 042 836 1 033 527 1 009 347 1 025 432 993 797 1 036 521

C Zadłużenie zagraniczne krótkoterminowe mln zł 298 679 301 414 309 735 310 126 306 363 318 396 342 450 343 891 326 181

D Produkt krajowy brutto mln zł 2 019 106 2 048 671 2 083 263 2 120 480 2 153 969 2 193 607 2 233 442 2 273 556 2 304 069

E Ofi cjalne aktywa rezerwowe mln zł 407 861 407 982 414 880 439 752 433 305 439 822 483 488 487 643 501 297

F Zadłużenie zagraniczne netto mln zł 596 526 579 411 573 527 541 965 516 883 528 429 502 341 474 870 442 365

G Wpływy z eksportu towarów i usług mln zł 1 092 363 1 118 855 1 144 396 1 175 086 1 208 210 1 229 762 1 251 602 1 266 341 1 275 057

H Zadłużenie zagraniczne z terminem wymagalności do 1 roku mln zł 383 561 398 426 418 431 392 648 402 416 419 593 436 362 413 283 424 135

I Zadłużenie zagraniczne sektora rządowego i samorządowego z terminem spłaty do 1 roku mln zł 34 281 29 794 39 779 40 100 28 563 45 572 33 574 34 818 47 843

J Kurs średni EUR w okresie zł 4,1811 4,2610 4,3056 4,2998 4,3032 4,2835 4,3190 4,2863 4,3226

* Prezentowane są kwartały w ujęciu płynnego roku, tj.: I kwartał 2018 obejmuje II kw. 2017 r. + III kw. 2017 r. + IV kw. 2017 r. + I kw. 2018 r. II kwartał 2018 obejmuje III kw. 2017 r. + IV kw. 2017 r. + I kw. 2018 r. + II kw. 2018 r. III kwartał 2018 obejmuje IV kw. 2017 r. + I kw. 2018 r. + II kw. 2018 r. + III kw. 2018 r. IV kwartał 2018 obejmuje I kw. 2018 r. + II kw. 2018 r. + III kw. 2018 r. + IV kw. 2018 r. I kwartał 2019 obejmuje II kw. 2018 r. + III kw. 2018 r. + IV kw. 2018 r. + I kw. 2019 r. II kwartał 2019 obejmuje III kw. 2018 r. + IV kw. 2018 r. + I kw. 2019 r. + II kw. 2019 r. III kwartał 2019 obejmuje IV kw. 2018 r. + I kw. 2019 r. + II kw. 2019 r. + III kw. 2019 r. IV kwartał 2019 obejmuje I kw. 2019 r. + II kw. 2019 r. + III kw. 2019 r. + IV kw. 2019 r. I kwartał 2020 obejmuje II kw. 2019 r. + III kw. 2019 r. + IV kw. 2019 r. + I kw. 2020 r.

Page 67: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Narodowy Bank Polski66

Tabela 26. Zadłużenie zagraniczne Polski w podziale na długoterminowe i krótkoterminowe (mln zł)

Okres

Zadłużenie zagraniczne Polski

Razem Krótko-terminowe

Długo-terminowe

Sektor rządowy Narodowy Bank Polski

Razem Krótko-terminowe

Długo-terminowe Razem Krótko-

terminoweDługo-

terminowe1 2 3 4 5 6 7 8 9

2018 1 352 962 310 126 1 042 836 488 400 45 488 355 47 284 40 472 6 8122019 1 337 688 343 891 993 797 437 691 73 437 618 52 771 45 905 6 866

I kw. 2018 1 389 927 320 313 1 069 614 527 767 90 527 677 64 844 57 871 6 973II kw. 2018 1 363 510 301 414 1 062 096 504 667 30 504 637 27 998 21 096 6 902

III kw. 2018 1 354 828 309 735 1 045 093 486 106 40 486 066 37 215 30 541 6 674IV kw. 2018 1 352 962 310 126 1 042 836 488 400 45 488 355 47 284 40 472 6 812

I kw. 2019 1 339 890 306 363 1 033 527 475 187 46 475 141 22 918 15 974 6 944II kw. 2019 1 327 743 318 396 1 009 347 468 740 20 468 720 25 501 18 719 6 782

III kw. 2019 1 367 882 342 450 1 025 432 463 132 58 463 074 47 210 40 091 7 119IV kw. 2019 1 337 688 343 891 993 797 437 691 73 437 618 52 771 45 905 6 866

I kw. 2020 1 362 702 326 181 1 036 521 453 112 1 177 451 935 10 946 3 569 7 377

Okres

Zadłużenie zagraniczne PolskiMIF z wyłączeniem NBP Pozostałe sektory Inwestycje bezpośrednie: instrumenty dłużne

Razem Krótko-terminowe

Długo-terminowe Razem Krótko-

terminoweDługo-

terminowe Razem Krótko-terminowe

Długo-terminowe

10 11 12 13 14 15 16 17 182018 210 197 57 175 153 022 248 323 92 463 155 860 358 758 119 971 238 7872019 202 037 60 245 141 792 280 744 106 787 173 957 364 445 130 881 233 564

I kw. 2018 203 498 58 035 145 463 238 472 87 937 150 535 355 346 116 380 238 966II kw. 2018 215 370 61 127 154 243 248 602 93 052 155 550 366 873 126 109 240 764

III kw. 2018 216 869 60 824 156 045 245 572 92 679 152 893 369 066 125 651 243 415IV kw. 2018 210 197 57 175 153 022 248 323 92 463 155 860 358 758 119 971 238 787

I kw. 2019 216 036 64 425 151 611 257 078 96 795 160 283 368 671 129 123 239 548II kw. 2019 210 085 68 504 141 581 263 782 100 088 163 694 359 635 131 065 228 570

III kw. 2019 209 522 62 197 147 325 277 933 103 350 174 583 370 085 136 754 233 331IV kw. 2019 202 037 60 245 141 792 280 744 106 787 173 957 364 445 130 881 233 564

I kw. 2020 214 421 66 660 147 761 292 175 107 994 184 181 392 048 146 781 245 267

Page 68: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

Aneks statystyczny

67Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020

Tabela 27. Zadłużenie zagraniczne Polski w podziale na sektory i instrumenty (mln zl)

Okres

Sektor rządowy Narodowy Bank Polski

RazemRachunki bieżące

i depozyty

Dłużne papiery wartoś-ciowe

Kredyty i pożyczki

Kredyty handlowe

Pozostałe pasywa dłużne

Razem SDR-y,alokacja

Rachunki bieżące

i depozyty

Dłużne papiery wartoś-ciowe

Pozostałe pasywa dłużne

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 112018 488 400 0 402 995 85 115 44 246 47 284 6 812 40 472 0 02019 437 691 0 356 063 81 302 72 254 52 771 6 866 45 905 0 0

I kw. 2018 513 020 0 421 767 90 862 32 359 42 773 6 478 36 295 0 0II kw. 2018 504 667 0 412 281 91 980 29 377 27 998 6 902 21 096 0 0

III kw. 2018 486 106 0 399 470 86 229 40 367 37 215 6 674 30 541 0 0IV kw. 2018 488 400 0 402 995 85 115 44 246 47 284 6 812 40 472 0 0

I kw. 2019 475 187 0 389 496 85 401 45 245 22 918 6 944 15 974 0 0II kw. 2019 468 740 0 385 042 83 444 20 234 25 501 6 782 18 719 0 0

III kw. 2019 463 132 0 379 744 83 089 57 242 47 210 7 119 40 089 0 2IV kw. 2019 437 691 0 356 063 81 302 72 254 52 771 6 866 45 905 0 0

I kw. 2020 453 112 0 367 579 85 005 260 268 10 946 7 377 750 0 2 819

Okres

MIF z wyłączeniem NBP Pozostałe sektory

RazemRachunki bieżące

i depozyty

Dłużne papiery wartoś-ciowe

Kredyty i pożyczki

Pozostałe pasywa dłużne

RazemRachunki bieżące

i depozyty

Dłużne papiery warto-ściowe

Kredyty i pożyczki

Kredyty handlowe

Pozostałe pasywa dłużne

Rezerwy tech-

niczno--ubezpie-czeniowe

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 232018 210 197 70 701 33 860 99 949 5 687 248 323 49 10 548 159 265 71 487 4 732 2 2422019 202 037 68 397 39 865 89 727 4 048 280 744 0 12 135 180 520 74 794 10 887 2 408

I kw. 2018 203 498 76 032 24 137 96 365 6 964 238 472 50 9 855 152 777 68 793 4 710 2 287II kw. 2018 215 370 78 883 31 447 97 299 7 741 248 602 135 9 815 159 454 71 356 5 549 2 293

III kw. 2018 216 869 77 241 33 515 98 417 7 696 245 572 49 9 759 156 517 71 041 6 074 2 132IV kw. 2018 210 197 70 701 33 860 99 949 5 687 248 323 49 10 548 159 265 71 487 4 732 2 242

I kw. 2019 216 036 75 090 37 409 95 543 7 994 257 078 371 11 156 163 404 73 017 6 525 2 605II kw. 2019 210 085 73 685 38 479 89 953 7 968 263 782 0 11 996 168 167 73 098 8 079 2 442

III kw. 2019 209 522 71 102 40 184 92 763 5 473 277 933 0 12 249 176 974 75 371 10 995 2 344IV kw. 2019 202 037 68 397 39 865 89 727 4 048 280 744 0 12 135 180 520 74 794 10 887 2 408

I kw. 2020 214 421 76 220 41 881 93 877 2 443 292 175 0 12 630 186 949 77 432 12 536 2 628

Okres

Inwestycje bezpośrednie: instrumenty dłużne

Razem Otrzymane kredyty handlowe

Pozostałe kredyty i pożyczki otrzymane

Rachunki bieżące i depozyty

Pozostałe pasywa zagraniczne

Dłużne papiery wartoś ciowe

24 25 26 27 28 292018 358 758 60 369 255 763 366 35 814 6 4462019 364 445 70 589 251 983 79 38 214 3 580

I kw. 2018 355 346 62 371 248 958 141 34 653 9 223II kw. 2018 366 873 64 460 252 804 380 40 011 9 218

III kw. 2018 369 066 64 085 257 918 400 37 529 9 134IV kw. 2018 358 758 60 369 255 763 366 35 814 6 446

I kw. 2019 368 671 70 217 256 467 372 36 234 5 381II kw. 2019 359 635 66 023 249 302 13 40 048 4 249

III kw. 2019 370 085 72 091 253 607 91 40 077 4 219IV kw. 2019 364 445 70 589 251 983 79 38 214 3 580

I kw. 2020 392 048 80 441 265 363 91 42 459 3 694

Page 69: Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2020 r....Synteza Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2020 7 Saldo dochodów pierwotnych było ujemne i wyniosło 10,5 mld

www.nbp.pl