Bí Quyết Hóa Rồng và vài lời tản mạn.

Hiện giờ tôi sinh sống tại Hà Nội, một thủ đô của một nước đang phát triển. Bên cạnh những thành quả đạt được trong những năm đổi mới của đất nước ta thì hiện tại cũng xuất hiện nhiều thứ nổi cộm nhức nhối và có nhiều nguy cơ tụt hậu cần được giải quyết. Từ đó ta có thể nhận thấy ngay rằng việc học tập các kinh nghiệm tiên tiến là vô cùng cần thiết để chúng ta có thể rút ngắn khoảng cách chênh lệch phát triển của chúng ta.Hiện giờ tôi tham gia mảng cung cấp, lắp đặt và sửa chữa điện lạnh và điện nước, nhưng với niềm say mê sáng tạo và đọc sách tôi cũng muốn góp chút “ngu ý” tản mạn về nhiều vấn đề nhằm mục đích cho cuộc sống thêm “những ngày đẹp trời”!

1/ Bí Quyết Hóa Rồng và cách nghiên cứu sách của tôi.

Tôi mượn được cuốn sách “Bí quyết hóa rồng” từ một người em với lời giới thiệu đây là một cuốn sách mà người thầy giáo của cậu em có khuyến cáo cậu cần phải đọc vì nó thật sự là cẩm nang. Tôi đã đọc và thật không ngờ thật đúng là cảm giác “vén mây mù nhìn thấy trời xanh. Vì vậy tôi đã quyết định “chép” lại bằng bàn phím quyển sách này.

Người của tôi thường thắc mắc tại sao tôi lại chép “bằng bàn phím dạng “Word” tiếng Việt mà không dùng

tiếng Việt chuẩn. Tôi mới lý giải cho mọi người nghe rằng nếu bạn đi xe (hoặc làm gì đó) với tốc độ càng cao thì khả năng quan sát kỹ lưỡng những gì đang trôi qua sẽ càng giảm đi. Điều chúng ta cần ở đây là cần phải làm chủ tốc độ phù hợp với mục đích và thực tế trong cuộc sống. Quá trình làm chủ tốc độ này không phải dễ dàng mà cần phải học tập và rèn luyện. Sau một thời gian khá dài tôi thực hiện việc chép “bằng bàn phím” một số tài liệu đến nay tốc độ nghiên cứu tài liệu của tôi đã tránh được việc nghiên cứu hời hợt. Nhân đây tôi muốn chia sẻ từ thực tế suy nghĩ của tôi với những người quan tâm về một số ưu điểm của việc chép tài liệu “bằng bằng bàn phím” này. Ưu điểm của tiếng Việt thì mọi người có thể tìm hiểu trên nhiều tài liệu, nhưng ưu điểm của tiếng Việt theo kiểu “Word” trong một số trường hợp nó lại phát huy tác dụng rất tốt như sau: - Trong một số tài liệu quan trọng nó sẽ làm nhiệm vụ ổn định tốc độ đọc, khiến bạn phải đọc kỹ hơn mà vẫn giữ nguyên nội dung tiếng Việt. - Nhắn tin theo ngôn ngữ kiểu này thì nhanh hơn bằng tiếng Việt và giữ nguyên nội dung truyền đạt. - Để kiểm soát con bạn “hoặc đối tượng khác” xem đã nghiên cứu tài liệu “tác phẩm” ta yêu cầu chuyển thể sang dạng Word tiếng Việt không dấu thì cho dù ta không có đủ thời gian để đọc tài liệu đó nhưng ta vẫn có thể biết con bạn đã chép “bằng bàn phím” hay chưa vì ngôn ngữ loại này hiện tại chưa xuất hiện trên Internet, cho nên không có khả năng copy.

Quy ước viết đã được định nghĩa là:

aa = â; aw = ă; oo = ô; ow = ơ; uw = ư; dd = đ; ee = ê; r = dấu hỏi; x = dấu ngã; j= dấu nặng;f = dấu huyền; s = dấu sắc.

2. Ý tưởng vì cộng đồng

- Máy nhặt lá cây (trong vườn cỏ) và quét đường. - Phao tập bơi trong ngày. - Đun than tổ ong theo phương pháp ngược để tránh mùi….

3. Những ý tưởng đang hoàn thiện

- Phương pháp tập thể dục cho bộ não.- Phương pháp kết dính “tăng tính đoàn kết” cho các thành viên của một tập thể.- Phương pháp “dự ứng lực” cho nhân viên để có một tập thể đầy nội lực để cạnh tranh.

Với niềm khao khát được giao lưu chia sẻ với mọi người trong khả năng có thể tôi mong nhận được hồi đáp của những người quan tâm.

Mọi thông tin xin gửi theo e-mail : nhungngaydeptroi@yahoo.com

Hà Nội ngày 7 tháng 3 năm 2013

Trường Quách

Lowif giowis thieeuj cuar Saigonbook

Chungs tooi nhaanj dduwowcj quyeenr sachs “From third world to fist – The Singapore Story: 1965- 2000” tuwf Nhaf xuaats banr Trer vowis ddeef nghij nhanh chongs dichj ra tieengs Vieetj. Chungs tooi khoong ngowf quyeenr sachs quas hay vaf thieets thuwcj. Vif vaayj, chungs tooi tin rawngf banj sex khoong bao giowf hoois tieecs sau khi bor tieenf ra ddeer mua vaf ddocj quyeenr sachs nayf. Neeus banj laf nguwowif yeeu nuwowcs ddang giuwx trongj trachs trong booj mays coong quyeenf thif trong nhieeuf truwowngf howpj, banj sex hocj dduwowcj cachs phucj vuj nhaan daan nhuw Lys Quang Dieeuj vaf ee kips cuar oong ddax tuwngf thuwcj hieenj thawngs lowij owr ddaats nuwowcs Singapore nhor bes. Neeus banj laf nguwowif daan binhf thuwowngf thif banj sex hieeur vif sao phair ungr hooj chinhs quyeenf trong vieecj thieets laapj traatj tuwj, chinhr trang quee huwowng xuws sowr maf trong mootj soos truwowngf howpj cos theer ddungj chamj ddeens thois quen hoawcj lowij ichs cuar chinhs banj, hoawcj gia ddinhf banj. Hown nuwax, banj sex bieets cacs suwj kieenj lichj suwr ddax dieenx ra xung quanh ta nhuw thees naof trong nhuwngx nawm qua. Khoong chir cos thees, banj conf bieets dduwowcj cachs phaan tichs, ddanhs gias ddoois nhaan xuwr thees thanhf coong cuar Lys Quang Dieeuj. Hieeuf bieets lichsj suwr, banj sex tranhs dduwowcj nhieeuf sai laamf; ddawcj bieetj laf sai laamf veef chinhs trij, toor chuwcs quanr lys xax hooij.

Vaans ddeef cungx khoong duwngf owr ddos. Tuwf truwowcs ddeens nay, oong cha ta vaf car chungs ta chir chawm chus hocj taapj cacs nuwowcs lowns. Heets hocj Tauf, laij hocj Nga, Anh, Phaps, Mys, Nhaatj maf its ddeer ys rawngf Giauf khoong gioongs ngheof, nguwowif lowns khoong gioongs trer em neen ngheof thif khoong theer lamf gioongs giauf; trer em thif khoong theer lamf nhuw nguwowif lowns. Vif vaayj, timf kieems vaf hocj taapj cacs truwowngf howpj tuwowng tuwj , cos hoanf canhr tuwowng tuwj minhf laf raats thieets thuwcj ddoois vowis cas nhaan, coongj ddoongf vaf car treen binhf dieenj quoocs gia. Cachs ddaay hown 30 nawm Singapore cos kinh tees vaf traatj tuwj xax hooij gioongs chungs ta ngayf nay vaf cos hoanf canhr khos khawn hown chungs ta. Vowis 2 trieeuj daan, toonf taij treen honf ddaor bao goomf mootj thanhf phoos vaf vungf ven vowis dieenj tichs chir roongj 640 ki loo mets vuoong, khoong cos thij truwowngf nooij ddiaj, thaamj chis nuwowcs ngotj cungx phair mua mowis ddur dungf vaf phair dduwowng ddaauf vowis cacs thees luwjc lowns cuwcj ddoan ddaayf tham vongj, nhuwng Singapore ddax toonf taij vaf phats trieenr ddeens muwcs lamf car thees giowis ngacj nhieen. Ngayf nay Singapore laf nuwowcs duy nhaats thuoocj thees giowis thuws ba nhuwng cos muwcs soongs cuar cacs nuwowcs G7, vaf trong mootj soos truwowngf howpj vuwowtj cacs nuwowcs G7. Cuj theer thu nhaapj binhf quaan ddaauf nguwowif hieenj nay cuar Singapore laf 22.000 USD/nguwowif /nawm, dduwngs thuws tuw thees giowis. Singapore sachj vaf xanh hown Myx.

Singapore laf nuwowcs khoong cost ham nhungx, khoong cos xax hooij dden; vif vaayj khoong cos chuyeenj chung chi loanj xaj nhuw phaanf lowns cacs nuwowcs chaau As. Singapore laf ddaats nuwowcs an ninh, laf nowis ddaats lanhf cuar hown 3 trieeuj nguwowif daan vaf nhuwngx ai ddeens Singapore ddeer lamf awn, sinh soongs.

Nhieeuf ddieeuf thieets thuwcj, nongs bongr ddax dduwowcj lys giair vaf chuwngs minh trong quyeenr sachs nayf. Nhaan quyeenf vaf daan chur sex toonf taij vaf phats trieenr trong ddieeuf kieenj naof? Lamf thees naof ddeer thuwcj hieenj ddoanf keets daan toocj trong mootj ddaats nuwowcs dda sawcs toocj, suwr dungj nhieeuf ngoon nguwx nhuw Singapore? Lamf thees naof giair quyeets tinhf trangj unf tawcs giao thoong? Lamf thees naof ddeer cos mootj thanhf phoos sachj vaf xanh? Lamf thees naof ddeer khoong cos tham nhungx vaf xax hooij dden? Giair quyeets baats ddoongf vowis cacs thees luwcj nhuw thees naof ddeer khoong sinh chuyeenj lamf anhr huwowngr ddeens an lanhf vaf hanhj phucs cuar nhaan daan? Lamf thees naof ddeer booif duwowngx vaf thu huts nhaan taif? Lamf thees naof ddeer xoas ddi nhuwngx tuw tuwowngr coor hur, thichs vowj vaf nangf daau its hocj hown minhf ddeer deex sai khieens, cuar nhuwngx thanh nieen vaf nhuwngx baf mej choongf mawng nanwngj leex giaos phuwowng Ddoong? Taij sao phair hocj phoor thoong bawngf tieengs mej dder nhuwng phair hocj ddaij hocj bawngf tieengs Anh? V.v…Taats car ddeeuf dduwowcj Lys Quang Dieeuj lamf sangs tor bawngf lys luaanj, taam huyeets vaf chuwngs

minh bawngf thuwcj tieenx cacs suwj kieenj ddax tuwngf xayr ra vowis suwj toonf taij caur mootj Singapore gawns lieenf vowis cacs suwj kieenj ddos. Cos nhieeuf choox caanf phair banf luaanj sau khi ddocj quyeenr sachs nayf nhuwng chungs tooi chir quan taam banf luaanj vieecj Lys Quang Dieeuj vaf chinhs phur Singapore giair quyeets vaans ddeef giaos ducj, ys tees vaf giao thoong ddoo thij – nhuwngx vaans ddeef nongs bongr nhaats nhuw cuar chungs ta hieenj nay. Vis duj chi tieets nhor ddeer hinhf dung heets suwj trar gias cuar chungs ta ddoois vowis vaans ddeef giaos ducj. Lys Quang Dieeuj camr nhaanj dduwowcj thieetj thoif cuar banr thaan oong veef vieecj thoong thaoj tieengs mej dder, vif vaayj oong bawts buoocj cacs con cuar oong phair hocj phoor thoong bawngf tieengs Hoa laf tieengs mej dder cuar chungs. Nhuwng hocj ddaij hocj thif phair hocj bawngf tieengs Anh, vif ddos laf ngoon nguwx ddeer kieems vieecj lamf, ddeer tieeps thu khoa hocj kys thuaatj cuar nhaan loaij vaf hooij nhaapj vowis thees giowis. Khi giair phongs mieenf Nam, chungs ta quanr lys Ddaij hocj Phus Thoj, nay laf Ddaij hocj Kys Thuaatj TP. HCM, vowis nguyeen venj trong ddos cos mootj soos moon hocj maf thaayf giaos chir giangr bawngf tieengs Anh. Chungs ta ddax Vieetj hoas chuwowng trinhf ddaij hocj vaf coi ddos nhuw mootj suwj theer hieenj cuar tinh thaanf ddoocj laapj, tuwj chur. Khi ra nhaapj ASEAN vaf hooij nhaapj vowis neenf kinh tees thees giowis, thif chungs ta mowis camr nhaanj heets khos khawn cuar vieecj thieeus nguwowif thoong thaoj tieengs Anh. Nhieeuf nguwowif hocj xong ddaij hocj laij phair maats theem tuwf 3 ddeens 5 nawm nuwax

cho vieecj hocj tieengs Anh thif mowis hy vongj kieems dduwowcj vieecj lamf. Thowif gian hocj taapj keos daif mootj cachs voo lys trong ddieeuf kieenj kinh tees khos khawn maf vaanx khoong hieeuj quar ddax lamf cho nhieeuf nguwowif khoong sao theo kipj suwj tieens booj nhuw vux baox cuar khoa hocj thowif ddaij. Chungs ta ruts ngawns khoangr cachs tutj haauj bawngf con dduwowngf naof neeus nhuw khoong thoong thaoj tieengs Anh ddeer tieeps caanj khoa hocj kys thuaatj? Lamf thees naof ddeer Vieetj Nam cos truwowngf ddaij hocj dayj bawngf tieengs Anh vowis hocj phis phair chawng haauf heets baor ddamr nguwowif thu nhaapj trung binhf cos theer theo hocj? Timf ddaau ra nhuwngx thaayf giaos cos khar nawng giangr baif bawngf tieengs Anh ngay lucs nayf? Mootj vaans ddeef thieets thuwcj ddangs quan taam nuwax laf Lys Quang Dieeuj ddax chur ddoongj tuyeenr chonj nhaan taif rooif chuyeenr giao quyeenf luwcj vaf tuwf chuwcs luwcs ddang conf ddamr dduwowng dduwowcj nhieemj vuj, vowis mucj ddichs khoong lamf caay cao bongs car, donj dduwowngf cho thees heej trer vuwown ra anhs sangs mawtj trowif, chiuj nawngs chiuj gios ddeer thichs nghi vowis suwj toonf taij. Suwj nghieepj cuar Lys Quang Dieeuj ddax vaf ddang tieeps tucj maf khoong caanf Lys Quang Dieeuj. Lys Quang Dieeuj ddax vaf ddang lamf taats car, trong ddos cos vieecj vieets quyeenr sachs nayf, ddeer chuaanr bij cho vieecj Singapore khoong caanf oong. Chungs tooi hy vongj nhieeuf vaans ddeef tuwowng tuwj sex dduwowcj ddawtj ra sau khi banj ddocj quyeenr sachs nayf.

Lys Quang Dieeuj laf nguwowif ddax tuwngf toots nghieepj Ddaij hocj owr Anh vaf thuwowngf coong du nuwowcs ngoaif, gawpj gowx tieeps xucs nhieeuf chinhs khachs vaf nhaf khoa hocj nooir tieengs thees giowis; ddoongf thowif chiuj khos timf hieeur lichsj suwr, ddowif soongs daan cuw owr khawps moij nowi. Mooix khi thaays owr ddaau cos ddieeuf hay lex phair, Lys Quang Dieeuj lieenf tieeps thu mang veef ddeer timf cachs aps dungj taij Singapore. Vaf oong thuwowngf tuwj nhur: “Hoj lamf dduwowcj thif Singapore lamf dduwowcj”. Neen chawng, chungs ta thay tuwj nhur cuar Lys Quang Dieeuj baawngf tuwj nhur cuar nguwowif Vieetj Nam: “Singapore lamf dduwowcj thif Vieetj Nam lamf dduwowcj”.

So sanhs, Singapore laf hieenj tuwowngj thaanf kyf cuar xaay duwngj kinh tees vaf oonr ddinhj traatj tuwj xax hooij thif ta cungx laf hieenj tuwowngj thaanf kyf cuar chieens tranh giair phongs. Do uaats haanj vif phair chiuj 117 nawm noo leej maus chayr ddaauf rowi duwowis guwowm ddao thuwcj daan ddees quoocs maf ta doonf suwcs ddeer lamf vaf lamf dduwowcj chuyeenj thaanf kyf laf “ddanhs thawngs hai ddees quoocs to”. Chungs ta chuwa bao giowf cos ddieeuf kieenj ddeer hocj quanr lys vaf xaay duwngj xax hooij. Hown nuwax, cos lucs chungs ta mang nawngj taam lys ddinhj kieens vowis ker thuf neen its timf hieeur vaf hocj taapj xax hooij tuw banr. Vaf xa hown nuwax – nhuw Lee Nin nois – laf “thois kieeu ngaocj coongj sanr”ddax kimf hamx suwj phats trieenr cuar chungs ta. Baay giowf, do quas trinhf hooij nhaapj, chungs ta ddax vaf ddang ddooir

mowis, thaays caanf suy nghix khacs vaf lamf khacs. Hy vongj quyeenr sachs nayf gops phaanf timf hieeur thees giowis ddeer “troong nguwowif maf ngaamx ddeens ta”.

Cungx caanf nois theem rawngf, ddaay laf quyeenr sachs gaay xoon xao duw luaanj vowis nhieeuf ys kieens trais nguwowcj nhau. Mootj vaans ddeef quan heej quoocs tees dduwowcj Lys Quang Dieeuj ddeef caapj laf duwowis nhanx quan chinhs trij cuar Lys Quang Dieeuj vaf ee kips cuar oong; cos nhuwngx vaans ddeef khos kieemr chuwngs ddungs hay sai, cos hoawcj khoong. Tuy nhieen, duf thees naof thif chungs ta cungx caanf lawngs nghe ddeer bieets hoj nois vaf lamf nhuw thees naof. Vowis tinh thaanf ham hocj hoir vaf canhr giacs cachs mangj, chungs ta lawngs nghe ddeer cos theer hieeur bieets ddaayf ddur nhawmf tuwj tin huwowngs ddeens tuwowng lai.

Vowis nhuwngx gif ddax giowis thieeuj treen, chungs tooi tuwj thays cos trachs nhieemj, chuyeenr ddeens cho banj ddocj mootj banr dichj trung thuwcj, deex hieeur. Nhuwng vif nguwx nghiax giuwax tieengs Anh vaf tieengs Vieetj cos khoangr cachs neen nhieeuf choox khoong theer Vieetj hoas tuwowng dduwowng. Hown nuwax, Lys Quang Dieeuj ddeef caapj ddeens nhieeuf vaans ddeef saau roongj vowis ngoon nguwx chawtj chex, khucs chieets, ddooi khi bongs baayr vaf aanr duj, do vaayj vieecj chuyeenr nguwx gawpj raats nhieeuf khos khawn. Saigonbook ddax taapj trung toosi dda nhaan suwj vaf lamf vieecj caatj luwcj trong nhieeuf thangs ddeer hoanf chinhr banr dichj nayf. Tuy nhieen,

khar nawng cuar chungs tooi cos hanj neen khos tranhs khoir thieeus sots. Mong banj ddocj luwowngj thuws vaf gops ys cho chungs tooi.

Lowif tacs giar

Lowif tuwaj

Tooi vieets quyeenr sachs nayf cho thees heej trer Singapore, nhuwngx nguwowif cho rawngf mootj Singapore oonr ddinhj, phats trieenr vaf thinhj vuwowngj laf hieenr nhieen. Tooi muoons hoj thaaus hieeur dduwowcj nhuwngx khos khawn maf mootj nuwowcs nhor chir roongj 640 km2, khoong cos taif nguyeen thieen nhieen, phair vuwown leen ddeer toonf taij giuwax cacs quoocs gia roongj lowns vuwaf mowis ddoocj laapj vaf taats car ddeeuf theo dduooir dduwowngf loois daan toocj chur nghiax.

Nhuwngx ai ddax tuwngf trair qua chieens tranh nawm 1942 vaf suwj chieems ddongs cuar Nhaatj Banr, ddax tuwngf tham gia vaof coong cuoocj xaay duwngj kinh tees mowis cho Singapore thif khoong lacj quan nhuw thees. Chungs tooi khoong theer queen dduwowcj rawngf vieecj cos dduwowcj traatj tuwj xax hooij, an toanf cas nhaan, phats trieenr kinh tees xax hooij vaf phoonf vinh thinhj vuwowngj khoong phair laf quy luaatj hieenr nhieen cuar suwj vaatj, maf laf nhowf vaof nhuwngx noox luwcj khoong nguwngf cuar toanf xax

hooij duwowis suwj daanx dawts cuar mootj chinhs phur trung thuwcj vaf hieeuj quar do daan baauf ra.

Trong quyeenr sachs truwowcs ddaay, tooi ddax mieeu tar nhuwngx nawm ddinhj hinhf tinhs cachs cuar tooi trong thowif tieenf chieens owr Singapore, suwj chieems ddongs cuar Nhaatj Banr vaf nhuwngx bieens ddoongj cuar chur nghiax coongj sanr vaf tieeps theos ddos laf cacs vaans ddeef chungr toocj trong hai nawm owr trong Lieen bang Malaysia.

Vieecj chieems ddongs cuar Nhaatj Banr (1942- 1945) lamf tooi cawm phaanx vif suwj tanf baoj, dax man maf hoj ddax danhf cho nhuwngx nguwwif banj cungf chaau As cuar hoj, lamf khowi daayj trong tooi tinh thaanf daan toocj vaf longf tuwj trongj, cungx nhuw suwj cawm hownf vif bij ddoois xuwr trinhj thuwowngj. Boons nawm hocj ddaij hocj owr Anh sau chieens tranh ddax cungr coos theem quyeets taam thoats khoir achs caij trij thuoocj ddiaj cuar thuwcj daan Anh trong tooi.

Nawm 1950 tooi trowr veef Singapore, tin tuwowngr vaof mucj tieeu cuar minhf nhuwng laij khoong luwowngf heets nhuwngx khos khawn hieemr nguy phias truwowcs. Lanf songs choongs thuwcj daan dddax looi cuoons tooi vaf nhieeuf nguwowif cungf thees heej. Tooi tham gia hoatj ddoongj coong ddoanf vaf chinhs trij, laapj ra mootj ddangr chinhs trij vaf nawm 1959, owr tuooir 35, tooi ddamr nhieemj chuwcs thur tuwowngs chinhs phur ddaauf tieen, dduwowcj baauf cuar

Singapore tuwj trij. Tooi cungf banj bef laapj mawtj traanj thoongs nhaats vowis nhuwngx nguwowif coongj sanr. Ngay tuwf ddaauf, chungs tooi bieets rawngf sex phair cos lucs dduwowngf ai naays ddi vaf khi cos cow hooij laf thanh toans laanx nhau. Khi ddieeuf aays xayr ra, cuoocj chieens tranh thaatj laf acs lieetj vaf may thay chungs tooi ddax khoong bij ddanhs baij.

Chungs tooi nghix rawngf tuwowng lai laau daif cho Singapore laf quay laij vowis Malaya, vif vaayj chungs tooi howpj nhaats vowis Malaya taoj thanhf Lieen bang Malaysia vaof thangs 9 nawm 1963. Chuwa ddaayf mootj nawm, vaof thangs 7 nawm 1964, chungs tooi phair chiuj dduwngj nhuwngx cuoocj baoj ddoongj phaan bieetj chungr toocj giuwax nguwowif Malaya vaf nguwowif Hoa owr Singapore. Chungs tooi bij mawcs ketj trong cuoocj ddaaus tranh nan giair vowis nhuwngx nguwowif Malay cuwcj ddoan trong ddangr caamf quyeenf UMNO (Toor chuwcs Daan toocj Ddoanf keets Malaya) – Nhuwngx nguwowif kieen quyeets muoons cos mootj Malaysia (*) do nguwowif Malay thoongs trij. Ddeer phanr coong laij vieecj hoj dungf nhuwngx cuoocj baoj ddoongj ddeer dde doaj chungs tooi, chungs tooi taapj howpj nhuwngx nguwowif, khoong phaan bieetj Malay hay khoong Malay, trong toanf Malaysia (*) vaof Toor chuwcs Ddoanf keets Malaysia nhawmf ddaaus tranh vif mootj Malaysia (*) cuar nguwowif Malaysia (*). Cho ddeens thangs 8 nawm 1965, khi khoong conf chonj luwaj naof khacs, chungs tooi ddanhf phair tachs ra.

Suwj uwcs hieeps vaf dde doaj duwaj treen sawcs toocj ddax lamf cho nguwowif daan cuar chungs tooi sawnx sangf chiuj dduwngj gian khoor ddeer xaay duwngj mootj minhf. Been canhj ddos, kinh nghieemj ddau thuwowng veef cacs cuoocj baoj ddoongj chungr toocj cangf thooi thucs chungs tooi vaf cacs ddoongf chis cuar tooi quyeets taam xaay duwngj mootj xax hooij dda chungr toocj ddamr baor ddoois xuwr coong bawngf vowis moij coong daan, khoong phaan bieetj chungr toocj, ngoon nguwx, toon giaos. Ddos laf toon chir huwowngs daanx cacs chinhs sachs cuar chungs tooi.

Quyeenr sachs nayf ddeef caapj ddeens quas trinhf lamf vieecj gian khoor, laau daif ddeer timf ra cachs giuwx ginf ddoocj laapj vaf kees sinh nhai maf khoong cos Malaysia lamf nooij ddiaj. Chungs tooi phair choongs laij nhuwngx baats lowij tuwowngr chuwngf nhuw khoong theer vuwowtj qua ddeer dduwa ddaats nuwowcs thoats khoir ngheo nanf lacj haauj tieens ddeens phoonf vinh thinhj vuwowngj trong vongf ba chucj nawm.

Nhuwngx nawm sau 1965 laf thowif kyf beef boonj vaf ddaayf aau lo bowir vif chungs tooi phair chieens ddaaus ddeer dduwngs vuwngx. Chungs tooi nhej nhomx khi thaays vaof nawm 1971, chungs tooi ddax taoj ddur coong awn vieecj lamf ddeer thoats khoir nanj thaats nghieepj traamf trongj, mawcj duf nguwowif Anh ddax ruts quaan ddooij ra khoir Singapore. Nhuwng chir sau khi chungs tooi vuwowtj qua dduwowcj cown khungr hoangr daauf luwar quoocs tees nawm 1973, vowis gias

daauf tawng gaaps 4 laanf, thif chungs tooi mowis tin chawcs laf chungs tooi cos theer dduwngs vuwngx treen ddooi chaan cuar minhf. Sau ddos, chungs tooi phair lamf vieecj caatj luwcj, hoachj ddinhj vaf uwngs bieens nhawmf cungr coos ddiaj vij laf mootj quoocs gia ddoocj laapj cos khar nawng lieen keets maauj dichj vaf ddaauf tuw vowis cacs nuwowcs coong nghieepj hangf ddaauf vaf laf mootj trung taam phaan phoois hangf hoas, dichj vuj vaf thoong tin thanhf coong trong khu vuwcj.

Chungs tooi ddax dduwa thu nhaapj quoocs daan (GDP) binhf quaan ddaauf nguwowif tuwf 400 USD vaof nawm 1959 (khi tooi nhaanj chuwcs thur tuwowngs) leen 12.200 USD vaof nawm 1990 (khi tooi tuwf chuwcs) vaf 22.000 USD vaof nawm 1999, taij thowif ddieemr cos nhieeuf bieens ddoongj to lowns veef kinh tees vaf chinhs trij treen thees giowis.

Veef ddieeuf kieenj vaatj chaats, chungs tooi ddax bor laij sau luwng nhuwngx vaans ddeef ngheof nanf cuar Thees giowis Thuws ba. Tuy nhieen, phair maats mootj thees heej nuwax, nhuwngx tieeu chuaanr xax hooij, vawn hoas vaf ngheej thuaatj cuar chungs tooi mowis sanhs dduwowcj vowis cow sowr haj taangf cuar Thees giowis Thuws nhaats maf chungs tooi ddax thieets laapj dduwowcj. Suoots thowif kyf Chieens tranh Lanhj cuar thaapj nieen 60 vaf 70, khi vaanx conf chuwa rox phe naof sex chieens thawngs, chungs tooi ddax lieen keets vowis phuwowng Taay. Suwj phaan chia trong Chieens tranh Lanhj ddax lamf cho mooi truwowngf quoocs tees ddown gianr hown. Vif nhuwngx nguwowif

langs gieengf cuar chungs tooi ddeeuf choongs laij nhuwngx nguwowif coongj sanr neen chungs tooi nhaanj dduwowcj tinhf ddoanf keets khu vuwcj laanx suwj ungr hooj quoocs tees cuar Myx, phuwowng Taay vaf Nhaatj Banr. Vaof cuoois thaapj nieen 80, rox rangf chungs tooi ddax dduwngs veef phe cuar nhuwngx nguwowif chieens thawngs.

Ddaay khoong phair laf quyeenr sachs chir daanx cachs xaay duwngj mootj neenf kinh tees, mootj quaan ddooij hoawcj quoocs gia, maf laf suwj tuwowngf thuaatj laij nhuwngx vaans ddeef maf tooi vaf ddoongf suwj cuar tooi ddax phair ddoois mawtj vaf cachs giair quyeets chungs. Tooi vieets cuoons sachs nayf truwowcs ddaay duwowis dangj tuwj thuaatj theo thuws tuwj thowif gian. Vowis ys ddinhj ddeer cuoons sachs nayf khoong quas daif, tooi ddax vieets nos duwowis dangj chur ddeef, coo ddongj 30 nawm chir trong 700 trang.

LOWIF CAMS OWN

Andrew Tan Kok Kiong bawts ddaauf nghieen cuwus nhuwngx hooif kys nawyf vaof nawm 1995. OOng laf vieen chuwcs nganhf hanhf chinhs Singapore, sau dduwowcj thuyeen chuyeenr ddeens Cow quan Thoong taans Singapore (Singapore Press Holdings – SPH) ddeer trowj giups tooi. Thur tuwowngs Goh Chok Tong cho tooi quyeenf suwr dungj taats car hoof sow vaf taif lieeuj owr cacs Booj trong chinhs phur vaf owr nhuwngx

nowi luwu truwx vawn thuw. Florence Ler Chay Keng, nhaan vaatj luwu truwx vawn thuw trong phur thur tuwowngs vaf cacs phuj tas cuar baf Wendy Teo Kwee Geok vaf Vaijayanthimala ddax kieen trif vaf chu ddaos trong vieecj timf kieems hoof sow vaf tuw lieeuj. Vowis suwj giups dowx cuar Pang Gek Choo, lamf vieecj cho towf baos Straits Time, vaf Alan Chong, nghieen cuwus sinh trer tuooir khoa chinhs trij hocj, Andrew ddax nghieen cuwus nhuwngx hoof sow cuar chinhs phur, nhuwngx bieen banr veef cacs cuoocj hopj quan trongj, quan heej thuw tuwf vaf nhuwngx vawn kieenj lieen quan khacs. Huwux dungj nhaats laf nhuwngx ghi cheps maf tooi ddax ddocj ngay sau cacs cuoocj hopj vaf hooij ddamf.

Andrew Tan cos nawng luwcj vaf thaos vats. Oong ddieeuf phoois coong vieecj cuar nhuwngx nhaf nghieen cuwus, toor chuwcs tuw lieeuj lamf cho coong vieecj cuar tooi deex dangf hown. Pang Gek Choo nhanh nhenj vaf cos nawng luwcj trong vieecj timf kieems nhuwngx banr tin veef cacs suwj kieenj vaf cacs baif dieenx vawn conf luwu truwx trong thuw vieenj cuar baos Straits Time vaf owr nhuwngx nowi luwu truwx vawn thuw coong hamf. Vaof nawm 1997, khi coong vieecj phats trieenr, Walter Fernandez vaf Yvonne cuar SPH vaf tieens six Goh Ai Ting cuar Ddaij hocj Quoocs gia Singapore (National University of Singapore- NUS) ra nhaapj ddooij ngux nhuwngx nguwowif nghieen cuwus giups tooi.

Parneer Selvan owr Booj ngoaij giao giups timf laij hoof sow, tuw lieeuj cho pheps veef nhuwngx quan heej cuar tooi vowis nhaf lanhx ddaoj nuwowcs ngoaif. Lily Tan, Giams ddoocs Vieenj Luwu truwx Quoocs gia cung caaps nhieeuf vawn kieenj huwux ichs vaf nhuwngx banr cheps tay truwowcs kia maf tooi ddax ddocj cho vieets. Ddooij ngux nhaan vieen thuw vieenj cuar Ddaij hocj Quoocs gia Singapore, Thuw vieenj Quoocs gia, vaf Thuw vieenj luwu truwx baos Straits Times ddax luoon taanj tinhf giups ddowx tooi.

John Dickie, cuwuj phongs vieen ddoois ngoaij cuar towf Daily Mail ddax cho nhieeuf lowif khuyeen gias trij; ddawcj bieetj veef nhuwngx gif sex lamf cho ddoocj giar nguwowif Anh quan taam. Nguwowif banj taam giao cuar tooi Gerald Hensly, cuwuj Cao uyr New Zealand owr Singapore vaf sau nayf laf Booj truwowngr Quoocs phongf cungx ddax cos nhuwngx gops ys tuyeetj vowif.

Cacs caay buts cuar baos Straits Times, Cheong Yip Seng (Toongr bieen taapj), Han Fook Kwang, Warren Fernandez, Zuraidah Ibrahim, Irene Ng, vaf Chua Mui Hoong ddax suwr ddooir ddeer lamf cho quyeenr sachs deex ddocj hown, ddawcj bieetj ddoosi vowis nhuwngx nguwowif khoong bieets nhieeuf veef nhuwngx suwj kieenj maf tooi moo tar.

Lim Jin Koon, bieen taapj vieen baos Zaobao, ddax ddocj toanf booj banr thaor truwowcs khi dichj sang tieengs Hoa. Seng Han Thong, bieent aapj vieen truwowcs ddaay cuar baos Zaobao, hieenj ddang coong tacs owr Hooij Coong ddoanf Quoocs gia (National Trade Union Congress – NTUC) ddax xem xets kyx luwowngx nhieeuf phieen banr cuar cacs banr thaor truwowcs khi quyeets ddinhj dichj ra tieengs Hoa.

Bieen taapj vieen baos Berita Haran, Guntor Sadali; booj truwowngr phats trieenr coongj ddoongf Abdullah Tarmug; Phos Chur tichj Nghij vieenj Zainul Abidin Rasheed vaf cacs Thuw kys Nghij vieenj Mohamad Maidin vaf Yaacob Ibrahim ddax ddongs gops ys kieens cho taats car cacs chuwowng cos lieen quan ddeens nguwowif Malay. Tooi muoons tranhs vieecj voo tinhf lamf toonr thuwowng ddeens tinhf camr cuar nguwowif Malay vaf ddax coos gawngs heets suwcs ddeer khoong xayr ra vaans ddeef nayf.

Nhuwngx nguwowif banj cux vaf cacs ddoongf chis cuar tooi, Goh Keng Swee, Lim Kim San, Ong Pang Boon, Othman Wok, Lee Khoon Choy, Rahim Ishak, Maurice Baker, Sim Kee Boon, S.R Nathan (hieenj ddang lamf toongr thoongs), vaf Ngiam Tong Dow ddax ddocj nhieeuf phaanf khacs nhau cuar banr thaor vaf hieeuj chinhr hoawcj xacs nhaanj vieecj thu thaapj laij cacs suwj kieenj cuar tooi.

Nhuwngx banr thaor cuar tooi cungx dduwowcj Kishore Mahbubani (ddaij dieenj thuwowngf truwcj cuar Singapore taij Lieen Hieepj Quoocs), Chan Heng Chee (Ddaij suws Singapore owr Wahington), Bilahari Kausikan (Thuws truwowngr Booj Ngoaij giao), Tommy Koh (Ddaij suws luwu ddoongj), vaf Lee Tsao Yuan (Giams ddoocs vieenj nghieen cuwus chinhs sachs) thaamr ddinhj. Lowif khuyeen quys baus cuar hoj treen cuwowng vij laf nhuwngx nhaf ngoaij giao, nguwowif caamf buts, giaos suw ddaij hocj ddax giups cho tooi lamf cho cuoons sachs nayf trongj taam hown.

Ba phuj tas rieeng cuar tooi, Wong Lin Hoe, Loh Hock Teck vaf Koh Kiang Chay lamf vieecj khoong bieets meetj moir, hoj thuwowngf owr laij lamf vieecj cho ddeens chieeuf toois, ghi tuwngf hieeuj chinhr vaf kieemr laij cho chinhs xacs. Tooi bayf tor longf bieets own saau sawcs ddeens taats car nhuwngx nguwowif nois treen vaf ker car nhuwngx nguwowif maf vif quas nhieeuf neen khoong theer neeu teen owr ddaay. Trachs nhieemj ddoois vowis moij sai sots conf laij ddeeuf thuoocj veef tooi.

Gioongs nhuw quyeenr sachs thuws nhaats, vowj tooi – Choo, ddax ddocj laij tuwngf trang nhieeuf laanf cho ddeens khi coo aays haif longf rawngf taats car nhuwngx gif tooi vieets laf rox rangf vaf deex ddocj.

Bieen taapj vieen owr Harper Collins, New York, ddax Myx hoas mootj cachs tir mir tieengs Anh cuar tooi. Coo aays cungx suwar cacs looix tuwf chinhs trij. Baats cuws choox naof tooi vieets “man”, coo aays ddeeuf suwar thanhf “person” hoawcj “people”. Tooi camr own coo aays vif coo aays ddax lamf cho tooi hinhf nhuw its trongj nam khinh nuwx hown duwowis con mawts nguwowif Myx.