Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
- 1 -
Bμi 1
VËn hμnh vμ b¶o d−ìng m¸y tiÖn v¹n n¨ng M¸y tiÖn ren vÝt v¹n n¨ng lμ lo¹i m¸y tiÖn th«ng dông
nhÊt hiÖn nay ë n−íc ta. M¸y cã thÓ gia c«ng ®−îc rÊt nhiÒu lo¹i chi tiÕt nh− : Trßn xoay, c¸c bÒ mÆt ®Þnh h×nh, c¾t ren, khoan, khoÐt, ta- r«, bμn ren... N−íc ta hiÖn nay ®· s¶n xuÊt ®−îc c¸c lo¹i nh−: T613, T616, T630, T6M16, T6M12... Cã ®é chÝnh x¸c cao, tuy cã cÊu t¹o kh¸c nhau nh−ng chóng ®Òu cã nguyªn lý gièng nhau vμ ®−îc cÊu t¹o bao gåm:
- Th©n m¸y.
- Hép trôc chÝnh.
- Bμn dao.
- ô ®éng
I. Th©n m¸y
Th©n m¸y lμ bé phËn quan träng cña m¸y tiÖn, bëi trªn th©n m¸y cã l¾p ®Æt c¸c bé nphËn di tr−ît nh−: bμn dao däc, ô ®éng, gi¸ ®ì....
II. Hép trôc chÝnh
Hép trôc chÝnh lμ n¬i mμ trªn ®ã cã c¬ cÊu ®iÒu khiÓn c¸c cÊp ®é tèc ®é cña m¸y tiÖn. Bé phËn quan träng nhÊt cña hép trôc chÝnh lμ trôc chÝnh vμ c¸c æ ®ì trôc chÝnh. Trôc chÝnh cã cÊu t¹o lμ trôc rçng ®Ó cã thÓ ®−a ph«i dμi qua trôc chÝnh, ®Çu tr−íc cña trôc chÝnh bªn trong cã lç c«n ®Ó l¾p mòi t©m tr−íc, phÝa ®Çu ngoμi cã ren ®Ó l¾p m©m cÆp vμo mÆt c«n ®Ó ®Þnh vÞ m©m cÆp, trªn mÆt c«n cã l¾p then ®Ó truyÒn m« men xo¾n, kÑp chÆt m©m cÆp b»ng lai èc ren ®−îc l¾p trªn cæ trôc chÝnh.
iii. Bμn tr−ît xe dao
Bμn tr−ît dao lμ bé phËn l¾p vμ di tr−ît trªn b¨ng tr−ît cña m¸y.Bμn tr−ît dao thùc hiÖn chuyÓn ®éng ch¹y dao däc vμ ch¹y dao ngang. Trªn bμn tr−ît dao gåm cã: Bμn tr−ît däc, bμn tr−ît ngang, bμn tr−ît däc trªn (tr−ît däc phô) vμo æ g¸ dao.
Bμn tr−ît däc: Di tr−ît trªn sèng tr−ît dÉn h−íng cña b¨ng m¸y theo chiÒu däc, thùc hiÖn ch¹y dao däc tù ®éng nhê hép xe dao, hoÆc ch¹y dao däc b»ng tay khi quay tay quay th«ng qua bé truyÒn thanh r¨ng – b¸nh r¨ng.
Bμn tr−ît ngang: Di tr−ît trªn sèng tr−ît ®u«i Ðn cña bμn tr−ît däc theo ph−¬ng ngang, thùc hiÖn ch¹y dao
H×nh 1. Bµn tr−ît xe dao trªn m¸y tiÖn
- 2 -
ngang tù ®éng nhê hép xe dao hoÆc ch¹y dao ngang b»ng tay khi quay tay th«ng qua c¬ cÊu vÝt me- ®ai èc ngang.
Bμn tr−ît däc trªn: Cã thÓ quay xung quanh trôc cña nã khi níi láng hai ®ai èc ë hai bªn bμn quay ®ång thêi cã thÓ tÞnh tiÕn tr−ît däc trªn sèng tr−ît ®u«i Ðn cña bμn quay trßn.
æ g¸ dao: æ dao ®−îc g¸ trªn bμn tr−ît däc trªn vμ cã thÓ quay xung quanh trôc cña æ dao ®Ó ®Þnh vÞ dao. T¸c dông dïng ®Ó kÑp chÆt dao tiÖn trong qu¸ tr×nh c¾t gät.
Khi g¸ l¾p dao ph¶i chó ý ®iÒu chØnh ®é cao cña l−ìi c¾t ngang víi t©m m¸y (t©m trôc chÝnh).
iv. ô ®éng
ô ®éng cña m¸y tÞªn ®−îc ®Æt trªn b¨ng tr−ît dÉn h−íng cña b¨ng m¸y vμ di tr−ît däc theo b¨ng m¸y, ô ®éng dïng ®Ó l¾p c¸c mòi chèng t©m (cè ®Þnh vμ xoay ) ®Ó ®ì c¸c chi tiÕt gia c«ng kÐm v÷ng, ®ång thêi cßn ®Ó g¸ c¸c lo¹i mòi khoan, khoÐt, mòi doa...
v. Sö dông m¸y tiÖn
Häc sinh chØ ®−îc phÐp sö dông m¸y sau khi ®· ®−îc häc kü vÒ néi quy an toμn lao ®éng, c¸ch ®iÒu khiÓn m¸y.
Ph¶i thùc hiÖn c¸c yªu cÇu vÒ trang thiÕt bÞ b¶o hé lao ®éng míi ®−îc sö dông m¸y.
Trong qu¸ tr×nh sö dông m¸y ph¶i cã sù h−íng dÉn cña gi¸o viªn thùc hμnh.
NÕu kh«ng ph¶i nhiÖm vô kh«ng ®−îc phÐp sö dông m¸y tiÖn
vi. VËn hμnh m¸y tiÖn
1. §iÒu chØnh tèc ®é cña trôc chÝnh
§Ó thùc hiÖn ®−îc qu¸ tr×nh c¾t gät th× m¸y tiÖn ph¶i cã c¸c chuyÓn ®éng t−¬ng ®èi gi−a dao c¾t vμ chi tiÕt gia c«ng theo mét quy luËt nhÊt ®Þnh ®Ó t¹o nªn c¸c bÒ mÆt gia c«ng (t¹o h×nh).
VÒ mÆt kü thuËt c«ng nghÖ trong m¸y tiÖn cã hai chuyÓn ®éng c¬ b¶n ®ã lμ:chuyÓn ®éng cña truc chÝnh vμ chuyÓn ®éng cña ch¹y dao.
H×nh 2- MÆt c¾t ô ®éng m¸y tiÖn 1- th©n ô ®éng ; 2- nßng ô ®éng ; 3- kÑp nßng ô ®éng ; 4- vÝt me ; 5, 17, 26- ®ai èc ; 5, 9- bÝch ; 7, 10, 21- vÝt ; 8- æ bi chÆn ; 11- tay quay ; 12- v« l¨ng ; 13 dÉn h−íng nßng ô ®éng ; 14, 16- bu l«ng ; 15- ®ai èc ®iÒu chØnh ; 18- vÝt h·m ; 19- b¹c ; 20- trôc lÖch t©m ; 22- vÊu kÐo ô ®éng ; 23- bµn tr−ît ; 24- ®ßn kÑp ; 25- vÝt h·m ; 27- tay ®ßn ; 28- thanh kÐo ; 29- ®ai èc ®iÒu chØnh.
- 3 -
ChuyÓn ®éng cña trôc chÝnh lμ chuyÓn ®éng do ®éng c¬ cña m¸y tiÖn t¹o nªn th«ng qua hép tèc ®é ®Ó cã vßng quay trªn trôc chÝnh.
Trªn m¸y tiÖn cÇn g¹t ë hép tèc ®é cña ®éng c¬ cã ghi c¸c tèc ®é cña truc chÝnh, t−¬ng øng víi c¸c ®−êng tuyÕn a &b trªn tay g¹t cña ô tr−íc m¸y tiÖn.
§Ó ®iÒu chØnh ®−îc tèc ®é cña trôc chÝnh, ng−êi thî ph¶i chó ý ®Õn tay g¹t, cÇn g¹t sao cho chóng ¨n khíp chÝnh x¸c vi trÝ ®−îc lùa chän.
2. §iÒu chØnh c¸c chuyÓn ®«ng ch¹y dao
* ChuyÓn ®éng ch¹y dao däc ( b−íc tiÕn däc)
ChuyÓn ®éng ch¹y dao däc lμ chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn cã ph−¬ng song song víi ®−êng t©m cña m¸y vμ do bμn xe dao th−c hiªn.
ViÖc lùa chän tèc ®é cña bμn dao däc dùa vμo yªu cÇu, tÝnh chÊt vμ ®Æc ®iÓm gia c«ng cña chi tiÕt. Trªn m¸y tiÖn ®· cã b¶ng b−íc tiÕn däc t−¬ng øng víi nã lμ viÖc ®iÒu chØnh c¸c vÞ trÝ tay g¹t b−íc tiÕn trªn m¸y
Ngoμi ra, trªn m¸y tÞªn cã bμn tr−ît däc phô dïng tay ®Ó ®iÒu chØnh l−îng ch¹y dao däc trong mét sè tr−êng hîp cÇn thiiÕt.
* ChuyÓn ®éng ch¹y dao ngang (b−íc tiÕn ngang)
ChuyÓn ®éng ch¹y dao ngang lμ chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn cã ph−¬ng vu«ng gãc víi ®−êng t©m cña m¸y vμ do bμn xe dao thùc hiÖn.
H×nh 4. ChuyÓn ®éng ch¹y dao ngang
H×nh 3
- 4 -
Bμi 2
Sö dông c¸c lo¹i ®å g¸ th«ng dông I. M©m cÆp
M©m cÆp dïng ®Ó kÑp chÆt vμ cè ®Þnh c¸c chi ntiÕt gia c«ng. M©m cÆp ®−îc l¾p trªn ®Çu trôc chÝnh th«ng qua bÒ mÆt c«n ®Þnh vÞ vμ ren trªn ®Çu trôc chÝnh. M©n cÆp cña m¸y tiÖn cã nhiÒu lo¹i nh−ng ng−êi ta thõng cã hai lo¹i chÝnh: M©n cÆp kh«ng dù ®Þnh vμ m©m cÆp tù ®Þnh t©m.
1. M©m cÆp kh«ng tù ®Þnh t©m
M©m cÆp kh«ng tù ®Þnh t©m lμ m©m cÆp cã c¸c chÊu dÞch chuyÓn h−íng t©m ®éc lËp víi nhau trong c¸c vμnh cña m©m cÆp, ë vÞ trÝ mçi chÊu cã nöa ®ai èc ¨n khíp víi vÝt me, mét ®Çu cña vÝt me cã lâ vu«ng ®Ó c¾m ch×a vÆn. Khi vÆn vÝt me th× chÊu cÆp t−¬ng øng sÏ dÞch chuyÓn h−íng t©m. M©m cÆp kh«ng tù ®Þnh t©m chñ yÕu dïng ®Ó kÑp chÆt c¸c chi tiÕt gia c«ng cã h×nh d¹ng kh«ng ®èi xøng hoÆc ®Ó kÑp chÆt gia c«ng c¸c chi tiÕt lÖch t©m.
2. M©m cÆp tù ®Þnh t©m
M©m cÆp tù ®Þnh t©m lμ m©m cÆp dïng ®Ó kÑp chÆt c¸c chi tiÕt gia c«ng d¹ng trßn xoay. Khi kÑp chÆt chi tiÕt gia c«ng cã t©m trïng víi t©m cña trôc chÝnh.
M©m cÆp tù ®Þnh t©m cã c¸c lo¹i m©m cÆp 2 chÊu, 3 chÊu, 4 chÊu, 6 chÊu. Nh−ng th«ng th−êng m©m cÆp 3 chÊu ®−îc sö dông nhiÒu nhÊt. M©m cÆp tù ®Þnh t©m ®−îc cÊu t¹o gåm: B¸nh r¨ng c«n nhá, b¸nh r¨ng c«n lín, ®Üa r¨ng vμ chÊu cÆp.
M©m cÆp tù ®inh t©m cã hai bé chÊu ®ã lμ: Bé chÊu thuËn vμ bé chÊu ng−îc. ChÊu thuËn dïng ®Ó ®Þnh vÞ vμ kÑp chÆt chi tiÕt gia c«ng cã ®−êng kÝnh kh«ng qua lín. ChÊu ng−îc dïng ®Ó ®Þnh vÞ vμ kÑp chÆt chi tiÕt gia c«ng cã ®−êng kÝnh lín, c¸c mÆt bËc cña chÊu lμ mÆt chÆn ch¾c ch¾n cho chi tiÕt gia c«ng.
Mét sè tr−êng hîp m©m cÆp tù ®Þnh t©m chØ sö dông mét bé chÊu cho c¶ ch©u thuËn vμ chÊu ng−îc. Trªn chÊu cÆp th−êng ®−îc ®ãng sè thø tù 1,2 vμ 3 ®èi víi m©m cÆp 3 chÊu hoÆc 1,2,3 vμ 4 ®èi víi m©m cÆp 4 chÊu, hoÆc 1,2,3,4,5 vμ 6 ®èi víi m©m cÆp 6 chÊu.
H×nh 5. M©m cÆp kh«ng tù ®Þnh t©m 4 chÊu
H×nh 6. M©m cÆp tù ®Þnh t©m 3 chÊu
- 5 -
H×nh 8. Mòi t©m cè ®Þnh 1. BÒ mÆt c«n lµm viÖc
2. PhÇn chu«i dao
H×nh 9. Mòi t©m xoay 1. N¾p che ; 2. æ ®ì h−íng kÝnh ; 3. æ chÆn
4. Th©n cã ®u«i c«n; 5. Mòi t©m 6. C«n moãc sè 5 7. æ bi ®òa
Trong mét sè tr−êng hîp bÒ mÆt chi tiÕt gia c«ng ®· ®−îc gia c«ng tinh th× ng−êi ta th−êng sö dông lo¹i chÊu cÆp mÒm ( ChÊu cÆp ch−a nhiÖt luyÖn ) ®Ó cÆp chi tiÕt gia c«ng nh»m ch¸nh lμm háng bÒ mÆt cña chi tiÕt.
ii. Mòi t©m
Mòi t©m dïng ®Ó g¸ ®Æt c¸c chi tiÕt kÐm cøng v÷ng hoÆc c¸c chi tiÕt trôc dμi cã khoan t©m ë hai ®Çu, hoÆc c¸c chi tiÕt ®ßi hái cã ®é chÝnh x¸c cao vÒ g¸ ®Æt còng nh− ®ång t©m gi÷a c¸c bÒ mÆt. tuú theo cÊu t¹o, c«ng dông th−êng cã c¸c lo¹i mòi t©m sau:
1. Mòi t©m cè ®Þnh
Mòi t©m cè ®Þnh th−êng dïng ë ô ®énghoÆc ®Çu trôc chÝnh... Sö dông khi gia c«ng víi tèc ®é c¾t gät thÊp. Mòi t©m cè ®Þnh ®−îc bao gåm hai phÇn: BÒ mÆt c«n lμm viÖc cã gãc c«n lμ 600 vμ chu«i c«n (®Ó l¾p vμo lßng ô ®éng hoÆc trôc chÝnh) ®−îc chÕ t¹o theo hÖ c«n tiªu chuÈn c«n mãc (sè c«n 2,3,4,5,6) Víi gãc c«n b»ng 1026.
2. Mòi t©m xoay
Mòi t©m xoay th−êng ®Ó gia c«ng víi tèc ®é c¾t gät lín vμ còng ®−îc l¾p ë lç c«n ô ®éng hoÆc ®Çu trôc chÝnh.
CÊu t¹o cña mòi t©m xoay nh− h×nh 130 bao gåm hai phÇn: BÒ mÆt c«n lμm viÖc cã gãc c«n lμ 600 vμ xoay ®−îc do ®−îc l¾p chÆt víi vßng trßn cña æ bi ®ì chÆt 3 æ bi. PhÇn chu«i c«n còng ®−îc chÕ t¹o hÖ c«n tiªu chuÈn c«n moãc.
3. Mòi t©m ng−îc
- 6 -
Mòi t©m ng−îc lμ lo¹i mòi t©m kh«ng tiªu chuÈn, dïng ®Ó g¸ ®Æt c¸c chi tiÕt gia c«ng cã kÝch th−íc nhá, cã ®Çu t©m ngoμi vμ c¾t gät víi l−îng d− nhá. Mòi t©m ng−îc còng bao gåm mòi t©m cè ®Þnh vμ mòi t©m xoay.
4. Mòi t©m cã khÝa nh¸m
Khi gia c«ng c¸c chi tiÕt h×nh trô rçng (èng), ng−êi ta sö dông mòi t©m cã khia nh¸m (l¾p ë ®Çu trôc chÝnh ) vμ mòi t©m h×nh nãn côt (l¾p ë phÝa ô ®éng).
iii. BÇu kÑp, tèc kÑp
1. BÇu cÆp
BÇu cÆp lμ mét dông cô ®Ó g¸ ®−îc sö dông trong qu¸ tr×nh gia c«ng trªn m¸y tiÖn. BÇu cÆp ®−îc g¸ trªn nßng ô ®éng (nh− chu«i c«n) ®Ó g¸ kÑt c¸c lo¹i mòi khoan, khoÐt, doa... §Ó gia c«ng lç. CÊu t¹o cña bÇu cÆp nh− h×nh 12.
2. Tèc kÑp
Tèc kÑp lμ mét dông cô ®ì g¸ chuyªn dïng ®Ó truyÒn m« mem quay cho chi tiÕt gia c«ng ®−îc g¸ trªn 2 mòi t©m th«ng qua m©m ®Èy tèc hay ®u«i tèc. Th«ng th−êng cã hai lo¹i tèc kÑp ®ã lμ: Tèc kÑp ®u«i th¼ng vμ tèc kÑp ®u«i cong.
H×nh 13. C¸c lo¹i tèc kÑp
H×nh 10. Mòi t©m ng−îc vµ c¸ch g¸ ®Æt
- 7 -
H×nh 14. CÊu t¹o gi¸ ®ì (Luy - nÐt) tÜnh 1. th©n d−íi; 2. th©n trªn; 3. ®ai èc h·m; 4. vÝt chØnh; 5, 7.
con l¨n; 6. gi¸ ®ì con l¨n; 8. c¬ cÊu kÑp
iv. Gi¸ ®ì, trôc g¸
1. Gi¸ ®ì
Gi¸ ®ì dïng ®Ó ®ì nh»m t¨ng cøng v÷ng cho chi tiÕt gia c«ng d¹ng trô dμi hoÆc nh÷ng chi tiÕt ®Æc biÖt nÆng. Gi¸ ®ì dïng trªn m¸y tiÖn th−êng sö dông hai d¹ng, gi¸ ®ì cè ®Þnh vμ di ®éng cã bÒ mÆt tiÕp xóc víi chi tiÕt gia c«ng lμ chèt tú hay con l¨n.
* Gi¸ ®ì cè ®Þnh
Gi¸ ®ì cè ®Þnh dïng ®Ó ®ì c¸c chi tiÕt gia c«ng cã kÝch th−íc lín hoÆc nh÷ng chi tiÕt cÇn gia c«ng ë mÆt ®Çu hoÆc gia c«ng lç (Khoan, khoÐt, doa vμ lç tiÖn). Gi¸ ®ì cè ®Þnh ®−îc g¸ cè ®Þnh trªn b¨ng m¸y b»ng c¸c Bu-L«ng
* Gi¸ ®ì di ®éng
Gi¸ ®ì di ®éng dïng ®Ó ®ì c¸c chi tiÕt gia c«ng cã kÝch th−íc nhá, cã chiÒu s©u c¾t nhá. Lo¹i gi¸ ®ì di ®éng ®−îc b¾t chÆt víi bμn xe giao trong qu¸ tr×nh gia c«ng di chuyÓn theo dao.
2. Trôc g¸
Trôc g¸ dïng ®Ó ®Þnh vÞ vμ kÑp chÆt chi tiÕt gia c«ng nhê ®ai èc vμ vßng ®Öm. Trôc g¸ ®−îc l¾p vμo trôc chÝnh nhê bÒ mÆt c«n trªn nßng ô ®éng, bÒ mÆt trô trªn trôc g¸ cã t¸c dông ®Þnh vÞ chi tiÕt gia c«ng.
H×nh 18. Trôc g¸
- 8 -
Bμi 3
§Æc ®iÓm cña qu¸ tr×nh c¾t khi tiÖn I. Lùc c¾t
1. C¸c lùc t¸c dông trong qu¸ tr×nh c¾t
- Khi c¾t gät, dao t¸c dông lªn chi tiÕt gia c«ng mét lùc c¾t th× ng−îc l¹i chi tiÕt gia c«ng còng t¸c dông lªn dao t−¬ng ®−¬ng nh−ng ng−îc chiÒu.
- §Ó thùc hiÖn ®−îc c«ng viÖc c¾t gät ph¶i t¸c dông mét lùc R sao cho R ph¶i :
+ Th¾ng ®−îc søc c¶n cña kim läai( giíi h¹n bÒn cña kim lo¹i ) ®Ó taä ra qu¸ tr×nh biÕn d¹ng cña vËt liÖu t¹o thμnh phoi : T¹o ra qu¸ tr×nh biÕn d¹ng ®μn håi. biÕn d¹ng dÎo, ph¸ hñy vËt liÖu ®Ó t¹o thμnh phoi.
+ Th¾ng ®−îc lùc ma s¸t trªn c¸c bÒ mÆt lμm viÖc cña dao( ph«i víi mÆt sau, phoi víi mÆt tr−íc), th¾ng ®−îc lùc uèn cña phoi.
R > FδB + Fmsf + Fmsdao
Trong ®ã :
FδB : Giíi h¹n bÒn cña kim lo¹i.
Fmsf : Lùc ma s¸t gi÷a ph«i víi mÆt sau cña dao.
Fmsdao : Lùc ma s¸t gi÷a mÆt tr−íc cña dao vμ phoi.
- Lùc c¾t ®−îc ph©n tÝch lμm ba thμnh phÇn: Px, Py, Pz. Theo ba trôc täa ®é x, y, z trong kh«ng gian trong ®ã.
+ Lùc Pz cã ph−¬ng vu«ng gãc víi mÆt tr−íc cña dao vμ lμ lùc c¼n c¾t gät ( lùc ®Ó ph¸ vì sù liªn kÕt c¶u kim lo¹i ). Nã ®−îc gäi lμ lùc tiÕp tuyÕn ( lùc c¾t chÝnh ), cã gi¸ trÞ lín nhÊt trong ba lùc thμnh phÇn.
Ph¶n lùc Pz cña nã lμ lùc Pz’ t¸c ®éng tõ phÝa dao lªn ph«i, c¶n trë chuyÓn ®éng quay cña ph«i t¹o nªn m« men c¾t gät (N. m).
M c¾t gät = 10002
.x
DPz
Trong ®ã:
Pz = Pz’
D/2: B¸n kÝnh chi tiÕt gia c«ng(mm)
1000: HÖ sè quy ®æi tõ mm ra m.
Muèn c¾t gät ®−îc th× m« men xo¾n cña ®éng c¬ vμo trôc chÝnh ph¶i v−ît qu¸ m« men c¾t gät.
H×nh 19
- 9 -
+ Lùc Px cã ph−¬ng n»m ngang lμ lùc h−íng trôc hay lùc b−íc tiÕn cã h−íng ng−îc víi h−íng chuyÓn ®éng tiÕn cña dao, lμm c¶n chuyÓn ®éng tiÕn cña dao nªn nã cßn ®−îc gäi lμ lùc ch¹y dao.
+ Lùc Py cã ph−¬ng däc theo trôc cña dao, ®Èy dao ra khái ph«i vμ t¸c dông vμo bu l«ng trªn æ dao. Ph¶n lùc Py ®Èy ph«i. Nã ®−îc gäi lμ ph¸p tuyÕn hay lùc h−íng kÝnh.
C¸c lùc Px, Py, PZ vu«ng gãc víi nhau tõng ®«i mét tæng hîp lùc c¶n c¾t gät R lμ tæng h×nh häc cña chóng. Theo trÞ sè vμ theo h−íng cña nã b»ng ®−êng chÐo cña h×nh hép ch÷ nhËt cã ba c¹nh lμ ba lùc thμnh phÇn.
R = 222 PzPyPx ++
II. C«ng suÊt vμ m« men c¾t gät
1. C«ng suÊt
C«ng suÊt tiªu hao trong qu¸ tr×nh c¾t gät( c«ng suÊt h÷u Ých ) = c«ng suÊt tiªu hao cho chuyÓn ®éng chÝnh cña m¸y ( chuyÓn ®éng quay cña trôc chÝnh).
Nh÷u Ých = )(1000.60
. kwvPz
Trong ®ã:
Pz lùc c¶n (N) cßn v lμ vËn tèc (m/p)
Nh−ng thùc tÕ kh«ng ph¶i toμn bé c«ng suÊt cña ®éng c¬ ®−îc sö dông trong qu¸ tr×nh c¾t gät ( c«ng h÷u Ých ) mμ thùc tÕ nã chØ bÞ hao tæn ë nhiÒu kh©u nh−:
TruyÒn ®éng qua ®ai truyÒn , æ ®ì trôc, truyÒn ®éng cña c¸c b¸nh r¨ng......V× vËy muèn x¸c ®Þnh ®−îc c«ng suÊt cÇn thiÕt cña ®éng c¬ ph¶i tÝnh ®Õn hÖ sè h÷u Ých cña tÊt c¶ xÝch truyÒn ®éng m¸y (η = 0, 740,85).
N®éng c¬ = Nh÷u Ých / η
2. M« men c¾t gät
§Ó qu¸ tr×nh c¾t gät diÔn ra b×nh th−êng th× m« men xo¾n trªn trôc chÝnh do ®éng c¬ ®iÖn t¹o ra ph¶i th¾ng ®−îc m« men c¾t.
NghÜa lμ: Mtrôc chÝnh > Mc¾t gät
Trong c¬ häc th× Mtrôc chÝnh phô thuéc vμo c«ng suÊt N truyÒn ®Õn trôc chÝnh vμ tÇn sè quay cña trôc.
M ≈ 10.000N/n (N.m)
Trong ®ã : N : C«ng suÊt truyÒn ®éng ®Õn trôc chÝnh
n : Sè vßng quay trong mét phót
Mμ Mc¾t gät = 1000.2
'.DPz
- 10 -
Do ®ã ®Ó m¸y lμm viÖc b×nh th−êng th× c«ng suÊt cña m¸y ph¶i tháa m·n ®iÒu kiÖn :
10002'.000.10
xDPz
nN =
* ý nghÜa: Nghiªn cøu lùc c¾t, c«ng suÊt vμ m« men c¾t gät ®Ó x¸c ®Þnh chÕ ®é c¾t sao cho hîp lý . NghÜa lμ khi gia c«ng trªn m¸y tiÖn cÇn ph¶i lùa chän chÕ dé c¾t sao cho tËn dông ®−îc hÕt c«ng suÊt cña m¸y vμ tuæi thä cña dao ph¶i ®¶m b¶o chÊt l−îng gia c«ng víi gi¸ thμnh thÊp nhÊt vμ t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn an toμn lao ®éng.
III. §é mßn vμ tuæi thä cña dao
1. HiÖn t−îng mßn dao
Trong qu¸ tr×nh gia c«ng trªn mÆt tr−íc cña phoi, dao mμi thμnh vÕt lâm cã chiÒu s©u ht qu¸ tr×nh mμi mßn tiÕp tôc lμm r·nh réng ra vμ cã thÓ tiÕn ®Õn l−ìi c¾t råi ph¸ hñy nã. Nh−ng thùc tÕ Ýt khi x¶y ra tr−êng hîp nμy v× dao ®· ®−îc mμi l¹i tr−íc do mÆt sau bÞ mßn. MÆt kh¸c vÕt lßm lμ t¨ng gãc tr−íc t¹o ®iÒu kiÖn trong qu¸ tr×nh gät ®−îc dÔ dμng.
Do cã ma s¸t víi mÆt c¾t gät cña ph«i lªn mÆt sau cña dao bÞ mμi mßn. DiÖn tÝch bÞ mμi mßn ë mÆt sau cña dao ®−îc ®Æc tr−ng bëi chiÒu cao hs, hs t¨ng ma s¸t cμng lín, dao cμng bÞ nung nãng nhiÒu vμ cμng bÞ nhanh mßn. MÆt sau mßn cμng nhiÒu lμm cho l−ìi c¾t bÞ ph¸ hñy.
2. Nguyªn nh©n
- Do c¸c h¹t kim lo¹i cña phoi cøng trùc tiÕp lμm x−íc bÒ mÆt lμm viÖc cña dông cô c¾t. ThÓ hiÖn rÊt râ khi gia c«ng gang v× gang cã kh¶ n¨ng lμm mμi mßn c¸c mÆt lμm viÖc cña dông cô c¾t víi tèc ®é nhanh ( nguyªn nh©n nμy g©y nªn sù mμi mßn ).
- C¸c h¹t kim lo¹i cña dông cô c¾t khi bÞ nung nãng mÒm ra råi dÝnh b¸m vμo phoi vμ mÆt c¾t gät cña ph«i. NhiÖt nung nãng cμng cao th× qu¸ tr×nh dÝnh b¸m vμ mμi mßn dao diÔn ra cμng nhanh ( nguyªn n©n nμy g©y nªn sù mßn nhiÖt )
- Dao bÞ mßn kh«ng ®Òu, ë giai ®o¹n ®Çu c¸c vÕt lâm trªn l−ìi c¾t vμ líp oxy máng do nguyªn nh©n nhiÖt luyÖn ®Ó l¹i trªn c¸c mÆt cña dao nhanh chãng bÞ mμi mßn (nguyªn nh©n nμy g©y nªn hiÖn t−îng mßn ch¹y rμ )
TiÕp ®ã chiÒu cao hs cao t¨ng dÇn ®Òu theo thêi gian giai ®o¹n nμy gäi lμ mßn æn ®Þnh. Khi chiÒu cao hs ®¹t tíi gi¸ trÞ max dao tiÕp tôc bÞ nung nãng sÏ lμm t¨ng hs ®ét ngét vμ ph¸ hñy l−ìi c¾t ( hiÖn t−îng mßn ph¸ hñy). §Ó l−ìi c¾t kh«ng bÞ ph¸ hñy cÇn mμi l¹i dao sím h¬n ( khi hs ®¹t tíi trÞ sè cho phÐp )
Hs cho phÐp ®−îc x¸c ®Þnh theo “ sæ tay thî tiÖn trÎ “
3. Tuæi thä cña dao
Thêi gian lμm viÖc cña dao ®Õn ®é mßn cho phÐp ( h cho phÐp ) gäi lμ tuæi thä cña dao ( ®é bÒn cña dao)
Ký hiÖu: T phót
- 11 -
Hay T lμ thêi gian lμm viÖc cña dao ®Õn lóc ph¶i mμi l¹i
Khi dao mßn ®Õn ®é mßn cho phÐp viÖc mμi l¹i dao gäi lμ mμi c−ìng bøc.
- 12 -
Bμi 4
Dao tiÖn
i. KÕt cÊu cña dao tiÖn KÕt cÊu cña dao tiÖn ®−îc tr×nh bμy ë ( h×nh 22), trong ®ã phÇn c¾t gät bao gåm c¸c bÒ mÆt sau.
- MÆt tr−íc cña dao – lμ bÒ mÆt phoi ®−îc tho¸t ra trong qu¸ tr×nh c¾t.
- MÆt sau chÝnh lμ mÆt dao ®èi diÖn víi bÒ mÆt ®ang gia c«ng cña chi tiÕt
- MÆt sau phô lμ mÆt dao ®èi diÖn víi bÒ mÆt ®· gia c«ng cña chi tiÕt
Th«ng th−êng c¸c mÆt nãi trªn lμ nh÷ng mÆt ph¼ng. Giao tuyÕn cña chóng t¹o thμnh c¸c l−ìi c¾t cña dao.
- L−ìi c¾t chÝnh lμ giao tuyÕn gi÷a mÆt tr−íc vμ mÆt sau chÝnh cña dao. L−ìi c¾t thùc hiÖn nhiÖm vô c¾t chñ yÕu trong qu¸ tr×nh tiÖn.
- L−ìi c¾t phô lμ giao tuyÕn gi÷a mÆt tr−íc vμ mÆt sau phô cña dao. Trong qu¸ tr×nh tiÖn mét phÇn cña l−ìi c¾t phô tham gia c¾t gät. Dao tiÖn cã thÓ cã mét l−ìi c¾t phô nh− dao tiÖn trô ngoμi ( h×nh 22) hoÆc cã hai l−ìi c¾t phô nh− dao c¾t r·nh, c¾t ®øt.
- Mòi dao lμ giao ®iÓm gi÷a l−ìi c¾t chÝnh vμ l−ìi c¾t phô. Mòi dao cã thÓ nhän (b¸n kÝnh r = 0) hoÆc cã b¸n kÝnh r. (TrÞ sè b¸n kÝnh mòi dao th−êng chän trong kháang tõ 0,4 – 2,4 mm).
ii. Th«ng sè h×nh häc cña dao tiÖn ë tr¹ng th¸I tÜnh * §Ó x¸c ®Þnh c¸c gãc ®é cña dao tiÖn, cÇn ph¶i x¸c ®Þnh c¸c mÆt ph¼ng täa ®é sau.
- MÆt ph¼ng ®¸y (mÆt ph¼ng c¬ së ) lμ mÆt ph¼ng vu«ng gãc víi vÐc t¬ tèc ®é c¾t t¹i ®iÓm ®ang xÐt n»m trªn l−ìi c¾t chÝnh, mÆt ph¼ng ®¸y th−êng trïng víi mÆt ph¼ng tú cña th©n dao (dao tiÖn vμ dao bμo), cßn ®èi víi dao xäc mÆt ph¼ng ®¸y th¼ng gãc víi mÆt tú cña th©n dao.
- MÆt ph¼ng c¾t gät lμ mÆt ph¼ng ®−îc t¹o bëi ph−¬ng cña l−ìi c¾t chÝnh th¼ng vμ vÐc t¬ tèc ®é c¾t Vct t¹i ®iÓm ®ang xÐt cña l−ìi c¾t chÝnh, cßn khi l−ìi
H×nh 22. C¸c bé phËn thuéc phÇn c¾t cña dao tiÖn ngoµi
- 13 -
H×nh 23. C¸c bÒ mÆt trªn chi tiÕt gia c«ng
BÒ mÆt ch−a gia c«ng
BÒ mÆt ®ang gia c«ng
BÒ mÆt ®· gia c«ng
H×nh 24. MÆt ph¼ng ®¸y (mÆt ph¼ng c¬ së)
c¾t chÝnh cong, mÆt ph¼ng c¾t ®−îc t¹o thμnh bëi ®−êng tiÕp tuyÕn víi l−ìi c¾t chÝnh t¹i ®iÓm ®ang xÐt vμ vÐc t¬ tèc ®é c¾t t¹i ®iÓm ®ã. Do ®ã mÆt ph¼ng c¾t gät lu«n lu«n vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng ®¸y.
- TiÕt diÖn chÝnh (mÆt c¾t chÝnh) lμ mÆt ph¼ng vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng c¾t gät vμ ®i qua mét ®iÓm n»m trªn l−ìi c¾t chÝnh. XÐt trªn mÆt ph¼ng ®¸y, th× tiÕt diÖn chÝnh lμ mÆt ph¼ng th¼ng gãc víi h×nh chiÕu cña l−ìi c¾t chÝnh trÓn mÆt ph¼ng ®¸y.
- TiÕt diÖn phô ( mÆt c¾t phô ) lμ mÆt ph¼ng th¼ng gãc víi h×nh chiÕu cña l−ìi c¾t phô trªn mÆt ph¼ng ®¸y.
* C¸c th«ng sè h×nh häc cña dao tiÖn ë tr¹ng th¸i tÜnh
XÐt c¸c gãc cña dao tuyÕn ë tr¹ng th¸i tÜnh , tøc lμ xÐt c¸c gãc cña dao mμ kh«ng kÓ ®Õn ¶nh h−ëng cña chuyÓn ®éng ch¹y dao vμ vÐc t¬ tèc ®é c¾t chØ lμ mét kh¸i niÖm quy −íc v× khi ®ã kh«ng cã chuyÓn ®éng. Khi kh«ng kÓ tíi ¶nh h−ëng cña chuyÓn ®éng ch¹y dao th× vÐc t¬ tèc ®éc ¾t Vc cã ph−¬ng trïng víi vÐc t¬ tèc ®é vßng Vn.
C¸c gãc cña dao ®−îc xÐt trªn hai tiÕt diÖn.
H×nh 25. MÆt ph¼ng c¾t gät
- 14 -
TiÕt diÖn chÝnh N – N, ta cã c¸c gãc chÝnh, vμ tiÕt diÑn phô N1 – N1 cã c¸c gãc phô.
a. Gãc tr−íc γ Lμ gãc t¹o bëi mÆt tr−íc cña dao vμ mÆt ph¼ng ®¸y, hoÆc gãc ®−îc t¹o bëi mÆt tr−íc cña dao vμ mÆt ph¼ng th¼ng gãc víi mÆt ph¼ng c¾t gät, ®o trong tiÕt diÖn chÝnh. Gãc tr−íc th−êng ®−îc chän trong kho¶ng γ = - 50 ÷ 400.
Gãc tr−íc cã t¸c dông b¶o ®¶m cho phoi tho¸t ra dÔ dμng, tøc lμ gi¶m sù biÕn d¹ng cña phoi vμ gi¶m ma s¸t gi÷a phoi vμ mÆt tr−íc cña dao. Gi¸ trÞ cña gãc tr−íc phô thuéc vμo vËt liÖu gia c«ng, vËt liÖu lμm dao vμ tÝnh chÊt gia c«ng ( tiÖn th«, tiÖn tinh ). Khi gãc tr−íc nhá, phoi tho¸t ra khã kh¨n vμ bÞ uèn cong nhiÒu lμm t¨ng lùc c¶n c¾t gät, g©y ra rung ®éng vμ lμm gi¶m chÊt l−îng bÒ mÆt gia c«ng
Khi tiÖn cã va ®Ëp lín b»ng dao hîp kim cøng cÇn chän l−ìi c¾t ©m ®Ó b¶o vÖ l−ìi dao khái bÞ ph¸ háng v× dao hîp kim cøng cã ®é gißn cao.
b. Gãc sau chÝnh α
Lμ gãc ®−îc t¹o bëi mÆt c¾t gät vμ mÆt sau chÝnh cña dao trong tiÕt diÖn chÝnh. Gãc sau th−êng ®−îc chän trong kho¶ng α = 40 ÷ 120. §èi víi dao thÐp giã th−êng chän trong kho¶ng α = 60 ÷ 120 , dao hîp kim cøng th−êng ®−îc chän trong kho¶ng α = 40 ÷ 120. Gãc sau cã t¸c dông gi¶m ma s¸t gi÷a mÆt sau cña dao víi bÒ mÆt ®ang gia c«ng. Khi chän gãc sau cÇn ph¶i chó ý tíi ®iÒu kiÖn t¶n nhiÖt, ®é bÒn cña mòi dao vμ gi¶m sù ma s¸t víi bÒ mÆt gia c«ng.
Khi gia c«ng vËt liÖu dÎo , do vËt liÖu cã tÝnh ®μn håi cao, ®Ó gi¶m ma s¸t víi bÒ mÆt gia c«ng cÇn chän gãc sau lín.
Khi gia c«ng vËt liÖu gißn cÇn chän gãc sau nhá ®Ó t¨ng ®é bÒn cho mòi dao vμ t¨ng kh¶ n¨ng dÉn nhiÖt.
c. Gãc s¾c β
Lμ gãc ®−îc t¹o bëi gi÷a mÆt tr−íc vμ mÆt sau chÝnh cña dao ®o trong tiÕt diÖn chÝnh.
Khi c¾t vËt liÖu mÒm ( nh− nh«m Al) gãc s¾c β ®−îc chän trong kho¶ng β = 400 ÷ 500
H×nh 26. Gãc tr−íc cña dao hîp kim cøng
- 15 -
Khi c¾t vËt liÖu dÎo ( nh− thÐp C45) gãc s¾c β ®−îc chän trong kho¶ng β = 550 ÷ 750
Khi c¾t vËt liÖu gißn gãc s¾c β ®−îc chän trong kho¶ng β = 750 ÷ 850
d. Gãc c¾t δ
Lμ gãc ®−îc t¹o gi÷a mÆt tr−íc vμ mÆt ph¼ng c¾t gät.
Gãc s¾c vμ gãc c¾t ®−îc tÝnh theo biÓu thøc:
β = 900 - α - γ ; δ = 900 - γ. Tõu biÓu thøc trªn cã thÓ thÊy, nÕu gãc c¾t nhá h¬n 900 th× gãc tr−íc d−¬ng, cßn nÕu gãc c¾t lín h¬n 900 th× gãc tr−íc ©m.
e. Gãc nghiªng chÝnh ϕ
Lμ gãc ®−îc t¹o bëi h×nh chiÕu cña l−ìi c¾t chÝnh trªn mÆt ph¼ng ®¸y vμ ph−¬ng ch¹y dao, khi chiÒu s©u c¾t kh«ng thay ®æi, nÕu gãc nghiªng ϕ cã gi¸ trÞ nhá th× chiÒu dμi cña l−ìi c¾t trùc tiÕp tham gia c¾t gät t¨ng, lμm t¨ng kh¶ ¨ng truyÒn nhiÖt, bݪn d¹ng cña phoi gi¶m vμ lμm t¨ng tuæi thä cña dao.
Khi gãc nghiªng ϕ cã gi¸ trÞ lín , chiÒu dμi l−ìi c¾t trùc tiÕp tham gia c¾t gät gi¶m lμm gi¶m kh¶ n¨ng truyÒn nhiÖt cña dao, dÉn ®Õn tuæi thä cña dao gi¶m vμ sù biÕn d¹ng cña phoi t¨ng.
Gãc nghiªng chÝnh ϕ, ®èi víi dao thÐp giã th−êng ®−îc chän trong kho¶ng α = 300 – 900. Th«ng th−êng chän gãc nghiªng ϕ = 450
§èi víi dao hîp kim cøng víi m¶nh hîp kim ®−îc kÑp chÆt b»ng c¬ khÝ th× gãc nghiªng chÝnh ®−îc chän trong kho¶ng α = 450 – 107,50
f. Gãc nghiªng phô ϕ
Lμ gãc ®−îc t¹o bëi h×nh chiÕu cña l−ìi c¾t phô trªn mÆt ph¼ng ®¸y vμ ph−¬ng ch¹y dao. Khi gia c«ng th« gãc nghiªng phô ®−îc chän trong kho¶ng α = 100 – 150, cßn khi gia c«ng tinh gãc nghiªng phô trong kho¶ng α = 50 – 100. Riªng ®èi víi dao tiÖn ®Çu cong gãc nghiªng phô th−êng chän lμ ϕ = 450
T¸c dông chñ yÕu cña gãc nghiªng phô lμ gi¶m ma s¸t gi÷a l−ìi c¾t phô víi bÒ mÆt ®· gia c«ng.
g. Gãc mòi dao ε Lμ gãc ®−îc t¹o bëi h×nh chiÕu cña l−ìi c¾t chÝnh vμ l−ìi c¾t phô trªn mÆt ph¼ng ®¸y. Gi¸ trÞ cña mòi dao ®−îc x¸c ®Þnh tõ biÓu thøc : ϕ + ϕ’ +ε =1800
h. Gãc n©ng (nghiªng ) cña l−ìi c¾t chÝnh λ.
Lμ gãc t¹o bëi l−ìi c¾t chÝnh vμ h×nh chiÕu cña nã trªn mÆt ph¼ng ®¸y. T¸c dông chñ yÕu cña gãc n©ng λ lμ thay ®æi h−íng tho¸t phoi (h×nh 2-26) vμ t¨ng ®é bÒn cña mòi dao. Khi gãc n©ng λ cã gÝa trÞ ©m, phoi tho¸t gia vÒ phÝa bÒ mÆt ®· gia c«ng, khi ®ã phoi sÏ cμo x−íc bÒ mÆt ®· gia c«ng , v× vËy khi gia
- 16 -
c«ng tinh kh«ng nªn chän gãc n©ng λ cña l−ìi c¾t chÝnh cã gi¸ trÞ ©m. Khi tiÖn cã va ®Ëp, ®Ó t¨ng ®é bÒn cho mòi dao nªn chän gãc n©ng λ cã gÝ trÞ ©m.
Khi gãc n©ng cã gi¸ trÞ d−¬ng, phoi tho¸t ra vÒ phÝa mÆt ch−a gia c«ng. Tr−êng hîp nμy phï hîp khi tiÖn tinh vμ tiÖn víi l−îng d− ph©n bè ®Òu.
i. Gãc tr−íc phô γ1
Lμ gãc gi÷a mÆt tr−íc vμ mÆt ph¼ng ®¸y ®o trong tiÕt diÖn phô.
k. Gãc sau phô α1
Lμ gãc gi÷a mÆt sau phô vμ mÆt ph¼ng c¾t gät ®o trong tiÕt diÖn phô.
III. Ph©n lo¹i dao tiÖn Tïy theo c«ng dông mμ dao tiÖn ®−îc ph©n ra lμm c¸c lo¹i sau:
I. Dao tiÖn ngoμi
Dao tiÖn ngoμi gåm cã dao tiÖn ®Çu th¼ng (h×nh 27a), dao tiÖn ®Çu cong ( h×nh 27b). Lo¹i dao nμy võa cã thÓ tiÖn trô ngoμi võa cã thÓ v¹t mÆt ®Çu.
Trong dao tiÖn ngoμi cã chia ra dao tiÖn trô suèt vμ dao tiÖn trô bËc, trong hai kiÓu dao nμy cßn ®−îc chÕ t¹o dao tiÖn tr¸i vμ dao tiÖn ph¶i
ii. Dao tiÖn mÆt ®Çu
Dao tiÖn mÆt ®Çu gåm cã hai lo¹i: Dao v¹t mÆt ®Çu cong, vμ dao v¹t mÆt ®Çu th¼ng. Dao v¹t mÆt ®Çu ngoμi c«ng dông chñ yÕu ®Ó v¹t mÆt ®Çu, cßn cã thÓ dïng ®Ó tiÖn trô suoots, ®Æc biÖt lμ dao v¹t mÆt ®Çu cong. PhÇn c¾t cña dao v¹t mÆt ®Çu còng ®−îc chÕ t¹o tõ hai lo¹i vËt liÖu chÝnh lμ: ThÐp giã vμ thÐp hîp kim cøng.
iii. Dao tiÖn lç
Dao tiÖn lç th−êng cã hai lo¹i: Dao tiÖn lç suèt ( lç th«ng ) ®−îc thÓ hiÖn ë vμ dao tiÖn lç bËc (lç kh«ng th«ng) ®−îc thÓ hiÖn ë h×nh. Nh×n chung dao tiÖn lç th−êng cã kÝch th−íc nhá h¬n dao tiÖn ngoμi vμ còng cã phÇn c¾t ®−îc chÕ t¹o tõ thÐp giã vμ tõ hîp kim cøng.
iv. Dao c¾t r∙nh vμ c¾t ®øt
Lo¹i dao nμy chñ yÕu dïng ®Ó c¾t ®øt hoÆc c¾t r·nh ngoμi vμ c¾t r·nh trong trªn c¸c chi tiÕt h×nh trô. Dao c¾t r·nh th−êng ®−îc chÕ t¹o theo ba kiÓu :
Dao c¾t ®èi xøng, dao c¾t ph¶i vμ dao c¾t tr¸i ¾t chÝnh trùc tiÕp tham gia c¾t gät t¨ng.
Dao c¾t r·nh vμ c¾t ®øt còng cã phÇn c¾t ®−îc chÕ t¹o tõ thÐp giã vμ tõ hîp kim cøng
- 17 -
H×nh 27. C¸c lo¹i dao tiÖn
- 18 -
IV. Mμi dao tiÖn Trong qu¸ tr×nh c¾t gät, dao th−êng bÞ mμi mßn vμ ®Õn thêi ®iÓm nμo ®ã sù mμi mßn cña dao ®¹t tíi ®é mμi mßn cho phÐp th× ph¶i mμi dao l¹i. Sù mμi l¹i dao chØ sö dông cho c¸c lo¹i dao tiÖn ®−îc chÕ t¹o tõ thÐp giã hoÆc tõ cña c¸c m¶nh hîp kim cøng ®−îc hμn trùc tiÕp vμo c¸n dao, cßn ®èi víi dao tiÖn dïng m¶nh hîp kim cøng ®−îc kÑp chÆt trªn th©n dao khi bÞ mμi mßn, chØ cÇn më c¬ cÊu kÑp chÆt vμ xoay m¶nh hîp kim ®Ó sö dông l−ìi c¾t chÝnh kh¸c ch−a tham gia c¾t gät cña m¶nh hîp kim, khi tÊt c¶ c¸c l−ìi c¾t cña m¶nh hîp kim ®· tham gia c¾t gät, lóc ®ã míi tiÕn hμnh thay m¶nh hîp kim míi.
Mμi s¾c dao tiÖn cã thÓ ®−îc tiÕn hμnh trªn m¸y mμi hai ®¸ v¹n n¨ng hoÆc trªn m¸y chuyªn dïng. Dao hîp kim cøng ®−îc mμi tinh trªn m¸y mμi kim c−¬ng hoÆc trªn m¸y mμi sö dông ph−¬ng ph¸p mμi ®iÖn hãa.
§¸ mμ ®Ó mμi s¾c dao tiÖn th−êng cã hai lo¹i: §¸ mμi oxit nh«m vμ ®¸ mμi carbide silic. §¸ mμi «xit nh«m cã tÝnh dai tèt vμ t−¬ng ®èi s¾c nh−ng ®é cøng thÊp, v× vËy dïng ®Ó mμi dao thÐp giã. §¸ mμi carbide silic cã ®é cøng cao, tÝnh n¨ng c¾t gät tèt, nh−ng t−¬ng ®èi gißn v× vËy dïng ®Ó mμi dao hîp kim cøng. Khi mμi s¾c dao tiÖn cÇn ph¶i tu©n thñ theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh.
1. Tr×nh tù mμi s¾c dao tiÖn
a. Mµi mÆt sau chÝnh
Tr−íc khi mμi cÇn ®iÒu chØnh khe hë gi÷a bÖ tú cña m¸y mμi víi m¸y mμi sao cho khe hë nμy kh«ng qu¸ 3mm.
Tay tr¸i cÇm ë phÝa th©n dao, tay ph¶i cÇm ë phÝa trªn gÇn víi phÇn c¾t gät, ®Æt dao lªn bÖ tú sao cho c¸c ngãn cña tay ph¶i tùa vμo bÖ tú nh»m cè ®Þnh dao trong qu¸ tr×nh mμi.Trôc th©n dao t¹o víi trôc ®¸ mμi mét gãc ®óng b»ng gãc nghiªng chÝnh cña dao cÇn mμi (®èi víi bÖ tú kh«ng ®iÒu chØnh ®−îc gãc nghiªng phï hîp víi gãc sau cÇn mμi), sau ®ã Ên nhÑ dao vμo ®¸ mμi ®Ó mμi mÆt sau chÝnh. Trong qu¸ tr×nh mμi c¸c ngãn tay cña bμn tay ph¶i kh«ng ®−îc rêi khái bÖ tú, ®ång thêi dao ®−îc dÞch chuyÓn däc trôc ®¸ mμi ®Ó mμi hÕt chiÒu réng cña ®¸ mμi ®¶m b¶o cho ®¸ mßn ®Òu.
b. KiÓm tra gãc sau chÝnh sau khi mµi
Gãc sau chÝnh cña dao sau khi mμi d−îc kiÓm tra b»ng th−íc hoÆc b»ng d−ìng mμi dao. Dao vμ d−ìng kiÓm tra ®−îc ®Æt trªn bμn ph¼ng, ¸p mÆt sau chÝnh võa míi mμi vμo c¹nh nghiªng cña d−ìng mμi dao trªn ®ã cã ghi trÞ sè gãc sau cÇn kiÓm tra, quan s¸t khe hë gi÷a mÆt sau cña dao víi c¹nh nghiªng cña d−ìng, nÕu gãc sau ®−îc mμi ®óng khe hë nμy kh«ng cã, lóc ®ã mÆt sau chÝnh tiÕp xóc khÝt víi c¹nh nghiªng cña d−ìng kiÓm tra. NÕu mÆt sau chÝnh kh«ng tiÕp xóc khÝt víi c¹nh cña d−ìng kiÓm tra th× ph¶i mμi l¹i mÆt sau chÝnh cho tíi kho tiÕp xóc khÝt víi c¹nh nghiªng cña d−ìng kiÓm tra.
c. Mµi mÆt sau phô
Sau khi kiÓm tra gãc sau chÝnh cña dao ®¹t yªu cÇu míi b¾t ®Çu mμi mÆt sau phô. Tay ph¶i cÇm ë phÝa th©n dao, tay tr¸i cÇm ë phÝa trªn gÇn víi phÇn c¾t gät, tiÕp theo ®Æt dao lªn bÖ tú sao cho trôc th©n dao t¹o víi trôc ®¸ mμi mét gãc
- 19 -
b»ng gãc nghiªng phô cÇn mμi, c¸c ngãn tay cña bμn tay tr¸i tùa vμo bÖ tú, ®iÒu chØnh cho dao nghiªng xuèng phÝa d−íi mét gãc b»ng gãc sau phô cÇn mμi, Ên nhÑ dao vμo ®¸ mμi ®Ó mμi mÆt sau phô
Trong qu¸ tr×nh mμi ®èi víi dao thÐo giã ph¶i th−êng xuyªn lμm nguéi , kh«ng ®−îc ®Ó ®Çu dao bÞ ch¸y ®á, lμm nguéi ®é cøng cña vËt liÖu lμm dao
d. KiÓm tra gãc sau phô b»ng d−ìng mµi dao
KiÓm tra gãc nghiªng phô t−¬ng tù nh− kiÓm tra gãc nghiªng chÝnh
Gãc sau chÝnh cña dao sau khi mμi d−îc kiÓm tra b»ng th−íc hoÆc b»ng d−ìng mμi dao. Dao vμ d−ìng kiÓm tra ®−îc ®Æt trªn bμn ph¼ng, ¸p mÆt sau chÝnh võa míi mμi vμo c¹nh nghiªng cña d−ìng mμi dao trªn ®ã cã ghi trÞ sè gãc sau cÇn kiÓm tra, quan s¸t khe hë gi÷a mÆt sau cña dao víi c¹nh nghiªng cña d−ìng, nÕu gãc sau ®−îc mμi ®óng khe hë nμy kh«ng cã, lóc ®ã mÆt sau chÝnh tiÕp xóc khÝt víi c¹nh nghiªng cña d−ìng kiÓm tra. NÕu mÆt sau chÝnh kh«ng tiÕp xóc khÝt víi c¹nh cña d−ìng kiÓm tra th× ph¶i mμi l¹i mÆt sau chÝnh cho tíi kho tiÕp xóc khÝt víi c¹nh nghiªng cña d−ìng kiÓm tra.
h. Mµi mÆt tr−íc
Mμi mÆt tr−íc víi gãc tr−íc γ vμ gãc n©ng λ cña l−ìi c¾t chÝnh. Tr−íc tiªn dïng tay tr¸i cÇm ë phÝa trªn g¾n víi phÇn c¾t gät, dao ®−îc tú lªn ngãn tay trá vμ ngãn tay gi÷a cña tay tr¸i, tay ph¶i cÇm ë phÝa d−íi phÇn th©n dao
§Æt dao lªn bÖ tú sao cho ngãn trá vμ ngãn gi÷a cña tay tr¸i tùa vμo bÖ tú ®Ó cè ®Þnh dao trong qu¸ tr×nh mμi. NÕu mμi gãc n©ng cña l−ìi c¾t chÝnh b»ng kh«ng th× ®iÒu chØnh cho trôc th©n dao song song víi trôc ®¸ mμi. Tïy theo gãc tr−íc ®−îc mμi víi gi¸ trÞ d−¬ng hay ©m mμ ®iÒu chØnh cho dao ng¶ vÒ phÝa ng−êi mμi mét gãc b»ng víi gãc tr−íc d−¬ng cÇn mμi hoÆc nghiªng dao vÒ phÝa ®¸ mμi mét gãc b»ng víi gãc tr−íc ©m cÇn mμi. Cuèi cïng Ên nhÑ mÆt tr−íc cña dao vμo ®¸ mμi ®Ó mμi.
Trong qu¸ tr×nh mμi cÇn quan s¸t vÕt mμi ë mÆt tr−íc khi vÕt mμ tiÕn dÇn tíi l−ìi c¾t chÝnh th× ph¶i gi¶m lùc Ên vμ khi gãc mμi t¹o víi mÆt sau chÝnh mét giao tuyÕn h×nh thμnh l−ìi c¾t chÝnh th× kÕt thóc qu¸ tr×nh mμi mÆt tr−íc. T¹i thêi ®iÓm nμy mμ vÉn tiÕp tôc mμi th× sÏ lμm gi¶m chiÒu cao cña dao dÉn ®Õn dao kÐm c÷ng v÷ng
g. KiÓm tra gãc tr−íc sau khi mµi.
Gãc tr−íc ®−îc kiÓm tra gi¸n tiÕp th«ng ua viÖc kiÓm tra gãc s¾c β cña dao, gi¸ trÞ gãc tr−íc ®−îc x¸c ®Þnh th«ng qua biÓu thøc sau:
γ = 900 – ( α + β)
¸p mÆt sau chÝnh cña dao vμo mét c¹nh cña r·nh cã trÞ sè gãc s¾c cÇn kiÓm tra ®−îc ghi ë trªn d−ìng kiÓm tra, c¹nh cßn l¹i cña r·nh tiÕp xóc víi mÆt tr−íc cña dao ®−îc mμi ®óng trÞ sè cÇn mμi tõ 2 c¹nh cña r·nh sÏ tiÕp xóc khÝt víi mÆt sau vμ mÆt tr−íc cña dao, nÕu gãc tr−íc mμ ch−a ®óng th× mÆt tr−íc cña dao sÏ kh«ng tiÕp xóc khÝt víi c¹nh cña r·nh cÇn kiÓm tra, khi ®ã ph¶i mμi l¹i
- 20 -
mÆt tr−íc cña dao. Trong qu¸ tr×nh kiÓm tra gãc s¾c th× mÆt sau chÝnh lu«n lu«n ph¶i tiÕp xóc khÝt víi 1 c¹nh cña r·nh
i. Mµi b¸n kÝnh mòi dao
Mμi b¸n kÝnh mòi dao ®−îc thùc hiÖn sau khi ®· mμi hoμn tÊt c¸c mÆt sau vμ mÆt tr−íc cña dao. Tay tr¸i cÇm ë phÝa d−íi th©n dao, tay ph¶i cÇm phÝa trªn gÇn víi phÇn c¾t gät( ngãn tay c¸i ®Æt trª th©n dao c¸c ngãn tay cßn l¹i ®Æt d−íi th©n dao), ®Æt dao lªn bÖ tú sao cho c¸c ngãn tay cña bμn tay ph¶i tùa lªn bÖ tú. §iÒu chØnh cho dao lªn xuèng phÝa d−íi mét gãc b»ng gãc sau chÝnh, sau ®ã Ên nhÑ mòi dao vμo ®¸ mμi. NÕu chØ mμi c¹nh v¸t th× chØ Ên nhÑ mòi dao vμo ®¸ mμo, tïy theo chiÒu réng c¹nh v¸t cÇn mμi mμ thêi gian Ên mòi dao vμo nhiÒu hay Ýt. NÕu mμi thμnh cung trßn th× sau khi Ên nhÖ mòi dao vμo ®¸ mμi cÇn ph¶i xoay dao mét c¸ch ®Òu ®Æn víi mét cung nμo ®ã tõ ph¶i qua tr¸i vμ ng−îc l¹i. Khi xoay, mòi dao ph¶i lu«n tiÕp xóc víi ®¸ mμi vμ c¸c ngãn tay kh«ng dêi khái mÆt bÖ tú.
k. Rµ tinh
Dïng ®¸ mÞn rμ tinh mÆt tr−íc, mÆt sau gÇn l−ìi c¾t vμ b¸n kÝnh mòi dao, cho ®Õn khi c¸c mÆt cña dao nh½n bãng. Nh− vËy kh«ng nh÷ng lμm s¾c l−ìi c¾t mμ cßn t¨ng ®é bÒn cña dao.
m. KiÓm tra lÇn cuèi sau khi mµi hoµn tÊt.
Sau khi mμi xong cÇn ph¶i kiÓm tra chÊt l−îng mμi vμ c¸c gãc cña dao cãa phï hîp víi yªu cÇu kh«ng. §èi víi dao hîp kim cøng cßn ph¶i kiÓm tra xem cã vÕt nøt kh«ng.
2. Nh÷ng ®iÒu cÇn chó ý trong khi mμi dao
- T− thÕ cÇm dao ph¶i chÝnh x¸c, c¸c ngãn tay ph¶i æn ®Þnh kh«ng rung ®éng
- khi mμi dao b»ng thÐp giã ph¶i th−êng xuyªn lμm m¸t ®Î tr¸nh cho dao khái ch¸y
- Khi mμi dao hîp kim cøng kh«ng ®−îc lμm m¸t gi¸n ®o¹n, nÕu lμm m¸t th× ph¶i lμm m¸t liªn tôc ngay tõ ®Çu ®Ó tr¸nh cho m¶nh hîp kim khéng bÞ nøt, vì.
- Khi mμi trªn ®¸ h×nh ®Üa kh«ng nªn mμi ë mÆt bªn cña ®¸ mμi, víi ®¸ h×nh chËu th× kh«ng ®−îc mμi ë mÆt ngoμi vμ mÆt trong cña ®¸
- Khi mμi cÇn cho dao di ®éng hÕt bÒ réng cña ®¸, kh«ng nªn mμi ë mét chç trªn ®¸ mμi.
- Khi mμi kh«ng nªn dïng lùc qu¸ lín, ®Ó tr¸ng bÞ tr−ît tay ®Ëp vμo ®¸ mμi.
- Khi mμi ph¶i ®øng vÒ mét bªn cña ®¸ ®Ó tr¸nh c¸c h¹t mμi b¾n vμo mÆt, tèt nhÊt lμ ®eo kÝnh b¶o hé
- Khi bÒ mÆt mμi cña ®¸ bÞ ®¶o th× kh«ng nªn mμi tiÕp mμ ph¶i dïng c©y söa ®¸ ®Ó söa cho trßn ®Òu
- 21 -
Bμi 5
chÕ ®é c¾t khi tiÖn
Thêi gian ®Ó c¾t hÕt l−îng d− gia c«ng phô thuéc vμo tèc ®é quay cña chi tiÕt gia c«ng, kÝch th−íc líp kim lo¹i bÞ c¾t sau mét lÇn chuyÓn dao vμ sè lÇn chuyÓn dao. Tèc ®é quay cña chi tiÕt gia c«ng phô thuéc vμo tèc ®é c¾t ( v), kÝch th−íc líp kim lo¹i bÞ c¾t phô thuéc vμo chiÒu s©u c¾t ( t ) vμ l−îng ch¹y dao (f). Nh− vËy qu¸ tr×nh qu¸ tr×nh c¾t gät trªn m¸y tiÖn ®−îc ®Æc tr−ng bëi chÕ ®é c¾t bao gåm: Tèc ®é c¾t (v) chiÒu s©u c¾t ( t ) vμ l−îng ch¹y dao (f). Do ®ã khi gia c«ng trªn m¸y tiÖn, cÇn ph¶i lùa chän chÕ ®é c¾t ®Ó tËn dông tèi ®a c«ng suÊt cña m¸y vμ tuæi thä cña dao tiÖn vμ bÒ mÆt gia c«ng cao gi¸ thμnh thÊp nhÊt, còng nh− ®¶m b¶o an toμn cho ng−êi vμ m¸y.
I. Tèc ®é c¾t
Tèc ®é c¾t v lμ kho¶ng dÞch chuyÓn t−¬ng ®èi cña l−ìi c¾t so víi bÒ mÆt cña chi tiÕt gia c«ng trong mét ®¬n vÞ thêi gian. Trong qu¸ tr×nh c¾t gät kim lo¹i tèc ®é c¾t v ®−îc tÝnh theo ®¬n vÞ m/p.
Trong qu¸ tr×nh tiÖn, do cã chuyÓn ®éng ch¹y dao, ®Ó tÝnh chÝnh x¸c, tèc ®é c¾t khi tiÖn lμ tèc ®é tæng hîp gåm tèc ®é vßng vn cña chi tiÕt gia c«ng vμ tèc ®é cña chuyÓn ®éng ch¹y dao do thùc hiÖn ( vs). Tuy nhiªn trong thùc tÕ, tèc ®é cña chuyÓn ®éng ch¹y dao th−êng rÊt nhá so víi tèc ®é vßng cña chi tiÕt gai c«ng nªn trong qua tr×nh tÝnh to¸n mét c¸ch gÇn ®óng cã thÓ bá qua tèc ®é cña chuyÓn ®éng ch¹y dao.
Do ®ã tèc ®é c¾t ®−îc tÝnh theo tèc ®é vßng cña chi tiÕt gia c«ng vμ ®−îc x¸c ®Þnh b»ng biÓu thøc sau:
v = pmnd /1000
..π
H×nh 28. Tèc ®é c¾t V kh«ng thay ®æi trªn suèt chiÒu dµi cña mét lÇn ch¹y dao
- 22 -
Trong ®ã:
d- lμ ®−êng kÝnh cña chi tiÕt gia c«ng (mm )
n – lμ sè vßng quay cña chi tiÕt gia c«ng trong 1 phót (vg/p)
Khi tiÖn trô tèc ®é c¾t v sÏ kh«ng thay ®æi trªn suèt chiÒu dμi mét lÇn chuyÓn dao.
Khi v¹t mÆt ®Çu, dao thùc hiÖn ch¹y dao ngang dÉn ®Õn ®−êng kÝnh cña chi tiÕt gia c«ng gi¶m dÇn vμo t©m, nªn vËn tèc c¾t còng gi¶m dÇn vμ khi giao tuyÕn vμo t©m cña chi tiÕt gia c«ng b»ng 0.
ii. ChiÒu s©u c¾t
ChiÒu s©u c¾t t lμ kho¶ng c¾t gi÷a bÒ mÆt ®· gia c«ng vμ bÒ mÆt ch−a gia c«ng. TrÞ sè cña chiÒu s©u c¾t ®−îc ®o trong mÆt ph¼ng chiÒu trôc cña chi tiÕt gia c«ng ®i ngang qua t©m tri tiÕt.
Khi tiÖn trô ngoμi, chiÒu s©u c¾t t ®−îc tÝnh theo biÓu thøc sau:
t = mmdD2−
Trong ®ã: D lμ ®−êng kÝnh cña chi tiÕt tr−íc khi gia c«n (mm)
d lμ ®−êng kÝnh sau khi gia c«ng (mm)
Khi v¹t mÆt ®Çu chiÒu s©u c¾t t lμ chiÒu dμy líp kim lo¹i ®−îc híp ®i sau mét lÇn ch¹y dao, ®−îc ®o theo ph−¬ng vu«ng gãc víi mÆt ®Çu cña chi tiÕt ®· gia c«ng.
Khi c¾t ®øt (h×nh 32a) vμ c¾t r·nh (h×nh 32b), chiÒu s©u c¾t t b»ng chiÒu réng cña r·nh do l−ìi c¾t t¹o ra.
H×nh 29. Tèc ®é c¾t gi¶m dÇn khi dao tiÕn dÇn vµo t©m cña chi tiÕt gia c«ng
- 23 -
iii. L−îng ch¹y dao
L−îng ch¹y dao s lμ kho¶ng dÞch chuyÓn cña dao theo ph−¬ng cña chuyÓn ®éng ch¹y dao sau mét vßng quay cña chi tiÕt gai c«ng. L−îng ch¹y dao ®−îc ®o b»ng mm/v , l−îng ch¹y dao trªn m¸y tiÖn bao gåm: L−îng ch¹y dao däc, l−îng ch¹y dao ngang vμ l−îng dao nghiªng.
L−îng ch¹y dao däc – khi dao chuyÓn dÞch theo ®−êng t©m cña chi tiÕt gia c«ng.
L−îng ch¹y dao ngang – khi dao dÞch chuyÓn theo ph−¬ng th¼ng gãc víi ®−êng t©m cña chi tiÕt gia c«ng.
L−îng ch¹y dao nghiªng – khi ph−¬ng dÞch chuyÓn cña dao t¹o víi ®−êng t©m cña chi tiÕt gai c«ng mét gãc nμo ®ã, d¹ng nμy th−êng gÆp khi tiÖn c«n.
- 24 -
Bμi8
TiÖn trôc tr¬n I. Yªu cÇu kü thuËt chñ yÕu cña trôc tr¬n
- §¶m b¶o c¸c kÝch th−íc ®−êng kÝnh, chiÒu dμi trôc.
- §¶m b¶o c¸c vÞ trÝ t−¬ng quan nh−: ®é ®ång t©m, ®é vu«ng gãc...
- §¶m b¶o chÝnh x¸c vÒ h×nh d¸ng h×nh häc: ®é c«n, « van...
- §¶m b¶o ®é bãng bÒ mÆt.
Ii. TiÖn trôc tr¬n ng¾n l ≤ 100mm
1. M¸y tiÖn
M¸y tiÖn v¹n n¨ng ren vÝt T6M16, T616,1K62... sö dông m©m cÆp tù ®Þnh t©m 3 chÊu.
2. Dông cô c¾t gät
§Ó tiÖn trôc tr¬n ngoμi th−êng sö dông c¸c lo¹i dao tiÖn sau:
* Khi chuÈn bÞ dao ®Ó tiÖn ngoµi cÇn chó ý:
Tuú theo yªu cÇu kü thuËt cña chi tiÕt gia c«ng ®Ó lùa chän kiÓu dao, gãc ®é mòi dao vμ vËt liÖu chÕ t¹o dao sao cho phï hîp.
ViÖc g¸ l¾p dao trªn bμn g¸ dao ph¶i ®¶m b¶o: mòi dao ë l−ìi c¾t ph¶i ngang t©m víi t©m cña trôc chÝnh hoÆc t©m ô ®éng, g¸ dao sao cho ®−êng t©m cña dao c¾t ph¶i vu«ng gãc víi ®−êng t©m cña chi tiÕt vμ g¸ dao ph¶i ®¶m
H×nh 33. C¸c lo¹i dao tiÖn ngoµi
- 25 -
b¶o ch¾c ch¾n, phÇn chiÒu dμi nh« ra cña ®Çu dao ph¶i ≤ 1,5H (H lμ chiÒu cao cña th©n dao).
3. VËt liÖu gia c«ng
ThÐp 45, kÝch th−íc ®−êng kÝnh ∅ 30, chiÒu dμi l = 100mm.
§−îc chuÈn bÞ kho¶ ph¼ng mÆt ®Çu víi dung sai cho phÐp ± 0,2.
4. Quy tr×nh c«ng nghÖ gia c«ng
* B¶n vÏ chi tiÕt gia c«ng
* Yªu cÇu kü thuËt
- §¶m b¶o c¸c kÝch th−íc kü thuËt theo b¶n vÏ.
- §¶m b¶o ®é ®ång t©m gi·u ®o¹n trôc tiÖn vμ ph«i.
- §¶m b¶o ®é c«n, ®é « van.
- §¶m b¶o ®é bãng ∇ 4.
5. Nh÷ng chó ý khi tiÖn trôc tr¬n ng¾n L ≤ 100
§Ó ®¶m b¶o kÝch th−íc gia c«ng chÝnh x¸c th× trong qu¸ tr×nh c¾t gät ph¶i sö dông ph−¬ng ph¸p c¾t thö vμ ®o kiÓm. Ph¶i lÊy dÊu chiÒu dμi tiÖn b»ng th−íc l¸ hoÆc th−íc cÆp tr−íc khi cho ch¹y tù ®éng b»ng du xÝch.
§Ó ®¶m b¶o ®é c«n, ®é bãnh bÒ mÆt ∇ 4 vμ c¸c yªu cÇu kü thuËt cña b¶n vÏph¶i phèi hîp viÖc dïng dao vμ chÕ ®é c¾t hîp lý.
§Ó rÌn luyÖn kü n¨ng nghÒ nghiÖp cã thÓ kÕt hîp gi÷a sö dông b−íc tiÕn b»ng tay vμ b−íc tiÕn tù ®éng ®Ó ra c«ng.
iII. TiÖn trôc tr¬n dμi l ≥ 200 ÷ 300 mm
1. M¸y tiÖn
M¸y tiÖn v¹n n¨ng ren vÝt T616, T6M16, 1K62...... sö dông m©m cÆp tù ®Þnh t©m 3 chÊu.
H×nh 34. Chi tiÕt tiÖn trôc tr¬n ng¾n L≤ 100
- 26 - H×nh 36. Chi tiÕt gia c«ng tiÖn trôc tr¬n dµi
2. Dông cô c¾t gät
Khi chuÈn bÞ dao ®Ó tiÖn trôc tr¬n dμi l ≥ 200 ÷ 300mm cÇn chó ý:
VÒ c¬ b¶n viÖc chuÈn bÞ dao ®Ó tiÖn tôc tr¬n dμi gièng nh− trôc tr¬n ng¾n nh−ng do tiÖn trôc dμi cã ®é cøng v÷ng yÕu nªn ph¶i gi¶m c¸c gãc ®é cña dao c¾t ®Ó lùc c¾t nhá h¬n vμ ®¶m b¶o c¾t gät dÔ h¬n.
3. VËt liÖu gia c«ng
ThÐp 45, kÝch th−íc φ 30, l = 300mm vμ l = 250mm ®−îc kho¶ mÆt ®Çu vμ khoan t©m hai phi ®Ó chèng t©m vμ kÑp tèc (víi l =250mm).
4. Quy tr×nh c«ng nghÖ gia c«ng
§Ó tiÖn trôc tr¬n dμi L ≥ 200 ÷300 cã hai c¸ch ®Ó g¸ ®Æt chi tiÕt gia c«ng ®ã lμ:
- C¸ch thø nhÊt: G¸ mét ®Çu chi tiÕt lªn m©m cÆp, mét ®Çu chi tiÕt chèng t©m.
- C¸ch thø hai: G¸ hai ®Çu chi tiÕt lªn mòi chèng t©m cã kÑp tèc truyÒn chuyÓn ®éng.
* B¶n vÏ chi tiÕt gia c«ng
H×nh 35. C¸c lo¹i dao tiÖn ngoµi
- 27 -
* Yªu cÇu kü thuËt:
- §¶m b¶o c¸c kÝch th−íc kü thuËt theo b¶n vÏ.
- §é c«n cho phÐp ≤ 0.1/100.
- §¶m b¶o ®é ®ång t©m, ®é song song trªn suÊt chiÒu dμi trôc.
- §¶m b¶o ®é bãng ∇4.
5. Nh÷ng chó ý khi tiÖn trôc dµi L ≥ 200 ÷ 300
Khi gia c«ng trôc dμi ph¶i chèng t©m b»ng nßng ô ®éng cho nªn ph¶i ®iÒu chØnh sao cho t©m ô ®øng (trôc chÝnh) trïng víi t©m ô ®éng ®Ó ®¶m b¶o ®é c«n cho chi tiÕt gia c«ng.
Khi g¸ ph«i b»ng hai mòi chèng t©m kh«ng ®−îc Ðp mòi t©m ë phÝa ô ®éng chÆt qu¸ dÔ lμm ch¸y mòi t©m vμ háng lç t©m.
Tèc kÑp ®−îc l¾p vμo chi tiÕt gia c«ng ph¶i chó ý ®Õn phÇn ngoμi cña tèc kÑp hoÆc ®u«i tèc kh«ng ®Ëp vμo bμn dao däc. Khi quay ®Çu chi tiÕt gia c«ng ®Ó tiÖn tinh th× chç (®iÓm) kÑp tèc vμo bÒ mÆt ®· gia c«ng tinh, ph¶i cã èng lãt ®Ó tr¸nh lμm háng bÒ mÆt chi tiÕt.
Qu¸ tr×nh gia c«ng c¾t gät ®Ó chi tiÕt gia c«ng tr¸nh sai háng kÝch th−íc, ta ph¶i sö dông ph−¬ng ph¸p c¾t thö vμ ®o kiÓm.
§Ó gi¶m nhiÖt ®é ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh c¾t vμ t¨ng ®é bãng chi tiÕt gia c«ng th× ph¶i sö dông dÞch tr¬n nguéi.
- 28 -
Bμi 7
TiÖn mÆt ®Çu
I. yªu cÇu kü thuËt ®èi víi mÆt ®Çu
§Ó gia c«ng mÆt ®Çu, ta cã thÓ sö dông dao diÖn suèt ®Çu cong ,®Çu th¼ng, dao vai, dao kháa mÆt ®Çu.
§¶m b¶o c¸c kÝch th−íc theo yªu cÇu kü thuËt.
MÆt ®Çu ph¶i ph¼ng kh«ng bÞ låi, lâm.
MÆt ®Çu ph¶i vu«ng gãc víi ®−êng t©m chi tiÕt .
§¶m b¶o ®é bãng chi tiÕt gia c«ng.
II . Ph−¬ng ph¸p tiÖn
G¸ ph«i lªn m©m cÆp ®¶m b¶o dμi nh« ra lμ Ýt nhÊt . Khi sÐt mÆt ®Çu cã l−îng d− < 5 mm dïng dao kháa mÆt ®Çu hoÆc vai dao g¸ nghiªng ®i mét gãc tõ 5 – 100 dïng b−íc tiÕn ngang. Th× mÆt ®Çu dÔ bÞ låi hoÆc bÞ lâm do lùc c¾t lín. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng ®ã khi c¾t th« phÇn lín l−îng d− ®−îc c¾t b»ng b−íc tiÕn däc víi nhiÒu l¸t c¾t, cßn tiÖn tinh cho dao c¾t tõ t©m dao nh− h×nh 38.
H×nh 37
H×nh 38
- 29 -
Tr×nh tù ®−a dao tiÖn vμo ®Ó v¹t hÕt l−îng d− ë mÆt ®Çu cña ph«i ®−îc tiÕn hμnh nh− sau:
- §iÒu chØnh m¸y ®Ó ph«i thùc hiÖn chuyÓn ®éng chÝnh quay trßn
- §iÒu chØnh cho mòi dao ch¹m vμo mÆt ®Çu cña ph«i b»ng bμn xe dao däc vμ bμn dao ngang. Tr−íc ®ã ®iÒu chØnh du xÝch cña bμn dao däc trªn vÒ vÞ trÝ sè 0.
- Quay tay bμn dao ngang ®Ó mòi dao dÞch chuyÓn khái mÆt ®Çu cña ph«i.
- Khãa chÆt bμn xe dao däc víi b¨ng m¸y b»ng vÝt h·m bμn dao däc.
- Quay tay quay bμn dao däc trªn mét gãc ®Ó dao dÞch chuyÓn treo ®é dμi b»ng ®óng l−îng d− cho lÇn c¾t thø nhÊt.
- Sau ®ã dïng tay, quay tay bμn dao ngang mét c¸ch ®Òu ®Æn vμ chËm ®Ó thùc hiÖn viÖc ch¹y dao ngang b»ng tay hoÆc ®iÒu khiÓn cÇn g¹t ë hép xe dao ®Ó thùc hiÖn ch¹y dao ngang tù ®éng, tr−íc ®ã ph¶i chän l−îng ch¹y dao ngang.
- Sau khi dao c¾t vμo tíi t©m cña ph«i, cÇn quay tay quay ng−îc trë l¹i theo chiÒu kim ®ång hå, ®Ó dao dÞch chuyÓn tõ t©m ra, qu¸ tr×nh thùc hiÖn ch¹y dao ®Ó v¹t mÆt lÇn thø hai t−¬ng tù nh− v¹t mÆt lÇn thø nhÊt. §èi víi lÇn ch¹y dao thø hai nÕu lμ kháa tinh mÆt ®Çu b»ng dao tiÖn trô suèt ®Çu cong th× h−íng ch¹y dao tõ ngoμi vμo t©m hoÆc tõ t©m ra phÝa ngoμi lμ nh− nhau nh−ng cÇn ph¶i quay tay quay víi l−îng dÞch chuyÓn chËm vμ ®Òu chän b−íc tiÕn nhá nÕu thùc hiÖn ch¹y dao ngang tù ®éng, ®Ó ®¶m b¶o ®é nh¸m bÒ mÆt. NÕu v¹t tinh mÆt ®Çu b»ng dao
chiÒu khãa bμn xe dao däc
chiÒu kh«ng khãa bμn dao
H×nh 39. Khãa chÆt bµn xe dao däc víi b¨ng m¸y b»ng vÝt h·m
- 30 -
th× h−íng ch¹y dao tèt nhÊt lμ t©m ra ngoμi ®Ó ®¶m b¶o ®é nh¸m vμ ®é ph¼ng mÆt ®Çu.
III. ChÕ ®é c¾t
Khi tiÖn th« t = 2 - 5 mm
S=0,3-0.7mm / vßng
TiÖn tinh t = 0,7 - 1 mm S= 0,103 mm / vßng
Khi kháa mÆt ®Çu V gi¶m dÇn , vμo ®Õn t©m V = 0 .v× vËy chän vËn tèc c¾t cho ®−êng kÝnh lín nhÊt .
Khi tiÖn th« thÐp b»ng dao thÐp giã V= 35 - 55 m/p, tiÖn tinh V= 60-70m/p dïng dao hîp kim ®Ó c¾t th« thÐp V=70 – 80 m/p, khi tiÖn tinh V= 100-150 m/p
IV. M¸y tiÖn
M¸y tiÖn v¹n n¨ng ren vÝt T616, T6M16, 1K62...sö dông m©m cÆp 3 chÊu tù ®Þnh t©m.
V. Dông cô c¾t gät
* Khi chuÈn bÞ dao tiÖn mÆt ®©ï cÇn chó ý :
Dao ph¶i ®−îc g¸ ngang t©m ®Ó c¾t hÕt ®−êng t©m cña tõng chi tiÕt gia c«ng.
Khi sö dông dao vai ®Ó tiÖn mÆt ®Çu cÇn chó ý g¸ dao xiªn ( b»ng c¸ch xoay æ kÑp dao ) ®Ó ph−¬ng cña l−ìi c¾t chÝnh h¬p víi mÆt ®Çu 1 gãc tõ 5-100
H×nh 46. Dao tiÖn mÆt ®Çu
chuyÓn ®éng däc cña bμn dao däc trªn khi quay tay quay
chiÒu quay cña tay quay bμn dao däc trªn
H×nh 40. a. dÞch chuyÓn dao tiÖn ®Çu th¼ng b»ng bµn dao däc trªn; b. dÞch chuyÓn dao
tiÖn ®Çu cong b»ng dao däc trªn
- 31 -
(gãc t¹o bëi l−ìi c¾t chÝnh vμ mÆt ®Çu). Trong tr−êng hîp nμy l−ìi c¾t phô cña dao thùc hiÖn qu¸ tr×nh c¾t gät.
NÕu v¹t mÆt ®Çu víi l−îng d− lín vμ tiÕn dao theo ph−¬ng h−íng kÝnh ( tõ mÐp ngoμi vμo t©m chi tiÕt) sÏ lμm cho lùc c¾t cã xu h−íng Ên dao vμo mÆt ®Çu cña ph«i, lμm cho dao c¾t s©u vμo ph«i, kÕt qu¶ mÆt ®Çu cña ph«i bÞ lâm , dÔ lμm hôt kÝch th−íc ph«i. §Ó tr¸nh hiÖn t−îng nμy ë lÇn ch¹y dao c¾t tinh, cho dao c¾t gät tõ t©m ra ngoμi.
Khi l−îng d− ë mÆt ®Çu lín, nªn chia l−îng d− tæng thμnh nhiÒu l−îng d− cho nhiÒu lÇn c¾t.
VI.VËt liÖu gia c«ng
MÆt bÝch b»ng thÐp cña n¾p chÆt æ bi ®ì co kÝch th−íc ®−êng kÝnh φ 80, chiÒu dμi l=16.
VII. Quy tr×nh c«ng nghÖ gia c«ng
* B¶n vÏ chi tiÐt gia c«ng
* Yªu cÇu kü thuËt:
Chi tiÕt gia c«ng ®¶m b¶o c¸c kÝch th−íc theo yªu cμu kü thuËt.
MÆt ®Çu ph¶i ph¼ng vμ vu«ng gãc víi ®−¬ng t©m chi tiÕt .
§¶m b¶o ®é nh½n ∇4.
H×nh 47. B¶n vÏ chi tiÕt gia c«ng
mÆt ®Çu
- 32 -
* B¶ng quy tr×nh c«ng nghÖ tiÖn mÆt ®Çu
B−íc nguyªn
c«ng
Néi dung c«ng nghÖ Dông cô c¾t gät – kiÓm tra
S¬ ®å nguyªn c«ng Yªu cÇu kü thuËt
1 TiÖn th«:
- G¸ chi tiÕt lªn m©m cÆp ba chÊu ®Þnh vÞ råi kÑp chÆt, chó ý phÇn nh« ra ph¶i ®¶m b¶o chi tiÕt gia c«ng.
- TiÖn th« mÆt ®Çu víi kÝch th−íc chiÒu dμi l = 15 ± 0,1. Chó ý ®Ó l¹i l−îng d− cho gia c«ng tinh. TiÖn th« 1 -2 lÇn ®Ó ®¶m b¶o kÝch th−íc gia c«ng.
Dao ®Çu cong
Dao ®Çu th¼ng
Th−íc cÆp 1/10, l = 200
- MÆt gia c«ng ph¶i ph¼ng vμ vu«ng gãc víi ®−êng t©m chi tiÕt.
- Ph¶i ®ñ l−îng d− ®Ó gia c«ng tinh vμ chó ý ®Õn kÝch th−íc chiÒu dμy cña mÆt bÝch (15 ± 0,2 )
2 TiÖn tinh:
- TiÖn tinh mÆt ®Çu víi kÝch th−íc chiÒu dμi l = 15 ± 0,1.
- TiÖn tinh tõ 1 – 2 lÇn ®Ó ®¶m b¶o kÝch th−íc gia c«ng.
Dao ®Çu cong
Dao ®Çu th¼ng
Th−íc cÆp 1/10, l = 200
§¶m b¶o kÝch th−íc kü thuËt theo yªu cÇu cña b¶n vÏ.
BÒ mÆt gia c«ng ph¶i ph¼ng vμ vu«ng gãc víi ®−êng t©m, ®¹t ®é bãng ∇4.
15 ± 0,2
15 ± 0,1
φ8
0± 0
,1
∇4
32
- 33 -
3 V¸t c¹nh 450:
Dïng dao ®Çu cong v¸t c¹nh víi kÝch th−íc 2 x 450.
Dao ®Çu cong
C¹nh v¸t ph¶i ®óng kÝch th−íc, ph¼ng vμ ®¹t ®é bãng
2 x 450
33
- 34 -
VIII. Nh÷ng chó ý khi tiÖn mÆt ®Çu, sai háng nguyªn nh©n vµ c¸ch kh¾c phôc.
NÕu tiÖn mÆt ®Çu ®èi víi chi tiÕtt cã ®−êng kÝnh lín vμ l−îng d− gia c«ng nhiÒu sÏ lμm cho lùc c¾t cã xu h−íng Ên dao vμo mÆt ®Çu cña chi tiÕt gia c«ng lμm cho mÆt ®Çu cña nã sÏ bÞ lâm. §Ó tr¸nh hiÖn nμy ë lÇn gia c«ng tinh nªn cho dao c¾t gät tõ t©m ra ngoμi.
Nªu l−îng d− gia c«ng mÆt ®Çu lín th× nªn chia l−îng d− ra lμm nhiÒu lÇn ®Ó ®¶m b¶o kÝch th−íc gia c«ng vμ chÊt l−îng bÒ mÆt.
§èi víi c¸c chi tiÕt ph¶i tiÖn mÆt ®Çu c¶ hai phÝa th× sau khi tiÖn mÆt thø nhÊt xong, ®¶o ®Çu ®Ó tiÖn mÆt thø 2 ph¶i chó ý kÝch th−íc chiÒu dμi cña chi tiÕt gia c«ng ®óng víi yªu cÇu b¶n vÏ.
Ph¶i g¸ l¾p dao ngang t©m ®Ó c¾t hÕt lâi chi tiÕt gia c«ng .
D¹ng háng Nguyªn
nh©n BiÖn ph¸p kh¾c phôc
Cßn mét phÇn bÒ mÆt chi tiÕt ch−a ra c«ng tíi
- L−îng d− kh«ng ®ñ
- Khoan t©m kh«ng ®óng
- Ph«i g¸ kh«ng trßn
- KiÓm tra kÝch th−íc ph«i theo b¶n vÏ thay ph«i
- V¹ch dÊu vμ x¸c ®Þnh t©m ®Ó khoan chÝng x¸c
-Rμ, g¸ ph«i chÝnh x¸c
KÝch th−íc ®−êng kÝnh sai
- §o sai khi c¾t thö
- Kh«ng thö ®é d¬ cña xe dao ngang
- §é chÝnh x¸c khi c¾t thö
- Thö ®é d¬ cña du xÝch trªn xe dao ngang
KÝch th−íc chiÒu dμi sai
- C÷ gi¸ kh«ng ch¾c ch¾n
- LÊy dÊu kh«ng chÝnh x¸c
- Ng¾t tù ®éng kh«ng kÞp thêi
- VÞ trÝ cña ph«i trªn m©m cÆp bÞ thay ®æi
- G¸ c÷ chÝnh x¸c
- LÊy dÊu ®óng
- Ng¾t tù ®éng kÞp thêi
- KÑp chÆt ph«i, kh«ng ®Ó dÞch chuyÓn däc trôc
- 35 -
Chi tiÕt bÞ c«n
- Hai t©m kh«ng trïng nhau
- Dao bÞ mßn khi nhiÖt luyÖn kh«ng tèt
- Kh«ng khö ®é d¬ bμn tr−ît ngang
- G¸ dao kh«ng ch¾c ch¾n
- §iÒu chØnh mui t©m ô sau
- T«i dao ®óng hoÆc thay dao kh¸c
- Khö ®é d¬ cña d©y xÝch bμn tr−îc ngang
- G¸ l¹i dao ch¾c ch¾n
MÆt ®Çu kh«ng vu«ng gãc víi mÆt t©m chi tiÕt
- Dao bÞ ®Èy do bμn tr−ît ngang cã ®é d¬
- Dao bÞ trùt do g¸ dao kh«ng v÷ng
- Dao bÞ ®Èy do l−îng d− qu¸ lín
- §iÒu chØnh c¨n cña bμn tr−ît ngang
- G¸ dao ch¾c ch¾n
- Gi¶m l−îng d− khi kháa mÆt ®Çu
§Çu h×nh d¸ng chi tiÕt kh«ng ®óng («van, tang trèng, yªn ngùa)
- Mòi t©m tr−íc bÞ lÖch do kh«ng lau s¹ch lç c«n trôc chÝnh
- Trôc chÝnh bÞ d¶o do æ bi bÞ mßn hoÆc ®ai èc ®iÒu chØnh bÞ láng
- Ph«i bÞ uèn do lùc ®Èy cña dao
- B¨ng m¸y bÞ mßn kh«ng ®Òu
- Dao g¸ kh«ng v÷ng vμ bÞ hót hoÆc ®Èy so víi mÆt lμm
- Lau s¹ch chuçi c«n cña mòi t©m ô tr−íc vμ lç c«n trôc chÝnh
- B¸o thî söu ch÷a
- Gi¶m chiÒu s©u c¾t vμ b−íc tiÕn dïng dao vai ®Ó c¾t gät
- C¹o l¹i b»ng m¸y
-
G¸ dao ch¾c ch¾n , gi¶m chiÒu s©u c¾t vμ b−íc tiÕn .rót ng¾n nßng ô sau vμ h·m chÆt l¹i
- 36 -
§é nh½n kh«ng ®¹t
- Mμi dao kh«ng ®óng gãc ®é
- VËt liÖu gia c«ng chÊt l−îng kh«ng ®¶m b¶o
- ChÕ ®é c¾t kh«ng hîp lý
- Dïng dÞch tr¬n nguéi kh«ng phï hîp
- Mμi l¹i dao ®óng d−ìng vμ mμ t×nh l−ìi c¾t
- KiÓm tra chÊt l−îng tr−íc khi gia c«ng
- Chän chÕ ®é c¾t hîp lý
- Chän dung dÞch tr¬n nguéi phï hîp
- 37 -
Bμi 8
TiÖn trôc bËc ng¾n
i .Ph−¬ng ph¸p tiÖn trôc bËc
Trôc cã mét sè ®o¹n víi chiÒu dμi vμ ®−êng kÝnh kh¸c nhau d−îc gäi lμ trôc bËc. NÕu gia c«ng hμng lo¹t trôc bËc gièng nhau cÇn sö dông mét sè ®Ó tiÖn thö tõng bËc mét. Kho¶ng chia cña mÆt sè øng víi ®−êng kÝnh cña mçi bËc ®−îc nhí ghi l¹i.
Tõ kÕt qu¶ ®ã tiÕn hμnh gia c«ng tÊt c¶ c¸c tri tiÕt trong lo¹t mμ kh«ng ph¶i dïng ph−¬ng ph¸p tiÖn thö n÷a.
Tïy tõng tr−êng hîp mμ ta chän ph−¬ng ph¸p gia c«ng cho phï hîp .
1. Ph−¬ng ph¸p tiÖn ph©n ®o¹n
Lμ ph−¬ng ph¸p cã n¨ng xuÊt c¾t gät cao nhÊt v× khi sö dông ph−¬ng ph¸p nμy l−îng d− gia c«ng ®−îc bãc hÕt b»ng mét l¸t c¾t.
- §Æc ®iÓm:
+ N¨ng xuÊt cao víi ®iÒu kiÖn hÖ thèng m¸y vμ chi tiÕt tù ®øng v÷ng, ®é chªnh lÖch gi÷a c¸c kh«ng lín qu¸ .
+ Ph−¬ng ph−¬ng ph¸p nμy cã chÊt l−äng bÒ mÆt kh«ng cao vμ khi c¾t mét lÇn víi chiÒu s©u c¾t lín sÏ cã dung ®éng trong qóa tr×nh c¾t vμ kh«ng söa ®−îc nh÷ng sai lÖch vÒ h×nh d¸ng do ph«i ®Ó l¹i.
+ Th−êng ¸p dông khi gia c«ng c¸c bËc cã ®é chªnh lÖch t < 5 mm.
2. Ph−¬ng ph¸p tiÖn ph©n tÇng
Theo ph−¬ng ph¸p nμy ®Ó ®¹t ®−îc kÝch th−íc ®−êng kÝnh vμ chiÒu dμi cña cÊp bÆc ta ph¶i ph©n phèi l−îng d− cho tõng l¸t c¾t (s¬ ®å nh− h×nh vÏ)
Gia c«ng theo ph−¬ng ph¸p nμy cho n¨ng xuÊt thÊp h¬ so víi khi gia c«ng b»ng ph−¬ng ph¸p ph©n ®o¹n.
§Æc ®iÓm: - N¨ng xuÊt thÊp hμnh tr×nh c¾t cña dao lín.
- BÒ mÆt gia c«ng cã ®é nh½n , ®é chÝnh x¸c cao h¬n do c¾t víi chiÒu s©u c¾t nhá nªn Ýt rung ®éng trong qu¸ tr×nh c¾t
- Th−êng ¸p dông khi gia c«ng c¸c bËc cã ®é chªnh lÖch t > 5 mm.
3. Ph−¬ng ph¸p phèi hîp
§−îc ¸p dông ®Ó kh¾c phôc nh÷ng nh−îc ®iÓm cña hai ph−¬ng ph¸p trªn vμ dung cho tri tiÕt cã ®é chªng lÖch gi÷a c¸c bËc võa t >5 mm vμ t ≤ 5 mm
- 38 -
II. TiÖn trôc bËc ng¾n
1. Yªu cÇu ký thuËt chñ yÕu cña trôc bËc:
- §¶m b¶o c¸c kÝch th−íc ®−êng kÝnh, chiÒu dμi bËc.
- §¶m b¶o ®é ®ång t©m gi÷a c¸c ®o¹n trôc
- C¸c bËc trôc ph¶i ph¼ng vμ vu«ng gãc víi ®−êng t©m chi tiÕt.
- §¶m b¶o ®é bãng vÒ mÆt gia c«ng.
2. M¸y tiÖn
M¸y tiÖn v¹n n¨ng ren vÝt T616, T6M16, 1K62... Sö dông m©m cÆp 3 chÊu tù ®Þnh t©m .
3. Dông cô c¾t gät
* Khi chuÈn bÞ dao ®Ó tiÖn trôc bËc ngoµi cÇn chó ý :
NÕu cã sù chªnh lÖch vÒ ®−êng kÝnh gi÷a c¸c bËc nhá th× chän dao cã gãc ϕ = 900 vμ ng−îc l¹i nÕu cã sù chªnh lÖch vÒ ®−êng kÝnh gi÷a c¸c bËc lín th× ph¶i chän dao cã gãc ϕ > 900 ®Ó gi¶m bít lùc c¾t, h¹n chÕ rung ®éng n©ng cao ®é bãng vμ ®é chÝnh x¸c cña trôc bËc.
BÒ mÆt cña l−ìi c¾t chÝnh cña dao c¾t ph¶i ph¼ng ®Ó ®¶m b¶o cho bËc cña trôc th¼ng vμ vu«ng gãc víi bÒ mÆt trôc.
ViÖc g¸ l¾p dao trªn bμn g¸ dao ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu: §é cao ngang t©m g¸ dao ch¾c ch¾n ®óng kü thuËt phÇn nh« ra cña ®Çu dao.
4. VËt liÖu gia c«ng
ThÐp 45, kÝch th−íc ®−êng kÝnh φ 40, chiÒu dμi L = 60.
5. Quy tr×nh c«ng nghÖ gia c«ng
* B¶n vÏ chi tiÕt gia c«ng
H×nh 54. C¸c lo¹i dao tiÖn trôc bËc
a, Dao vai gãc ϕ = 900 c, Dao vai gãc ϕ = 900( dao tr¸i )
b, Dao vai gãc ϕ > 900 d, Dao ®Çu cong
- 39 -
* Yªu cÇu kü thuËt:
- §¶m b¶o c¸c kÝch th−íc ®−êng kÝnh, chiÒu dμi bËc trôc.
- C¸c bËc trôc ph¶i vu«ng gãc víi bÒ mÆt trôc vμ ®¶m b¶o ph¼ng.
- Chi tiÕt ®¶m b¶o ®é ®ßng t©m gi÷a c¸c bËc trôc
- C¸c c¹nh cßn l¹i v¸t c¹nh kÝch th−íc 0.5x450.
- §¶m b¶o ®é bãng ∇4.
H×nh 55. B¶n vÏ chi tiÕt tiÖn trôc bËc ng¾n
- 40 -
* B¶ng quy tr×nh c«ng nghÖ tiÖn trôc bËc ng¾n
B−íc nguyªn
c«ng
Néi dung c«ng nghÖ Dông cô c¾t gät – kiÓm tra
S¬ ®å nguyªn c«ng Yªu cÇu kü thuËt
1 Kháa mÆt ®Çu:
- G¸ chi tiÕt gia c«ng lªn m©m cÆp ba chÊu, ®Þnh vÞ råi kÑp chÆt.
- Dïng dao ®Çu cong ®Ó kháa ph¼ng mÆt ®Çu víi l−îng d− 0,2 mm.
Dao ®Çu cong
Th−íc cÆp 1/10, l = 200
- BÒ mÆt gia c«ng ph¶i ph¼ng
(kh«ng cã lâi ë t©m)
2 TiÖn th« :
- TiÖn trôc tr¬n cã kÝch th−íc ®−êng kÝnh φ36,5 ± 0,1 chiÒu dμi l = 40 ±0,1
- TiÖn trôc tr¬n cã kÝch th−íc ®−êng kÝnh φ26,5 ± 0,1 chiÒu dμi l = 30 ±0,1
- TiÖn th« tõ 2 - 3 lÇn ®Ó ®¶m b¶o kÝch th−íc gia c«ng
Dao vai ϕ = 900 Th−íc cÆp 1/10, l = 200
- §¶m b¶o c¸c kÝch th−íc theo yªu cÇu kü thuËt
- Chó ý ®Ó l−îng d− cho gia c«ng tinh
3 TiÖn tinh:
- TiÖn trôc tr¬n cã kÝch th−íc ®−êng kÝnh φ35 ±
Dao vai ϕ = 900 Th−íc cÆp 1/10, l =
- §¶m b¶o kÝch th−íc gia c«ng theo ®óng b¶n vÏ
30
40
26,5
± 0
,1
36,
5 ±
0,1
- 41 -
0,1 chiÒu dμi l = 40 ±0,1
- TiÖn trôc tr¬n cã kÝch th−íc ®−êng kÝnh φ25 ± 0,1 chiÒu dμi l = 30 ±0,1
- TiÖn tinh tõ 2 - 3 lÇn ®Ó ®¶m b¶o kÝch th−íc gia c«ng
200
kü thuËt
- §¶m b¶o ®é bãng bÒ mÆt ∇4
- C¸c mÆt bËc ph¶i bãng vμ ®¶m b¶o ®é vu«ng gãc
4 V¸t c¹nh 450:
Dïng dao ®Çu th¼ng cã gãcϕ = 450 ®Ó v¸t c¹nh mÆt ®Çu kÝch th−íc 2x450 vμ c¸c c¹nh cßn l¹i kÝch th−íc 0,5x450
Dao ®Çu th¼ng 450
C¹nh v¸t ph¶i ®¶m b¶o kÝch th−íc vμ gãc ®é còng nh− ®é bãng.
30±0,1
40±0,1
φ25 ±
0,1
φ35
± 0
,1
φ25
± 0
,1
0,5 x 450
0,5 x 450
φ
35 ±
0,1
2x 450
- 42 -
Bμi 9
TiÖn r∙nh vμ c¾t ®øt R·nh ®−îc c¾t ë mÆt ngoμi chi tiÕt th−êng dïng ®Ó
tho¸t ra khi tiÖn ren, l¾p vßng h·m ...
I. §Æc ®iÓm vμ h×nh d¹ng, kÕt cÊu cña dao c¾t r∙nh vμ dao c¾t ®øt
R·nh ®−îc c¾t b»ng dao c¾t r·nh cßn c¾t ®øt b»ng dao c¾t cã ®Çu dao ®−îc vuèt dμi h¬n so víi dao c¾t r·nh.
Trªn phÇn lμm viÖc cña dao c¾t r·nh vμ c¾t ®øt cã l−ìi c¾t chÝnh vμ hai l−ìi c¾t phô. Mçi l−ìi c¾t phï hîp víi b−íc tiÕn ngang cña dao mét gãc nghiªng phô ϕ =1 -30 gãc sau ë hai bªn α = 1 – 30®Ó gi¶m ma s¸t gi÷a mÆt sau phô vμ thμnh r·nh.
Dao c¾t ®øt dïng ®Ó c¾t døt tri tiÕt ®· gia c«ng ra khái ph«i hoÆc c¾t ph«i thμnh tõng ®o¹n. T¨ng ®é bÒn cho ®Çu dao b»ng c¸ch dïng dao c¾t kháe (t¨ng chiÒu cao cña ®Çu dao vμ bè trÝ l−ìi c¾t ngang víi t©m cña c¸n dao ).
ChiÒu réng cña l−ìi c¾t ë dao c¾t ®øt phô phô thuéc vμo ®−êng kÝnh cña ph«i cÇn c¾t ®øt vμ th−êng lÊy tõ 3 - 8mm.
ii . Ph−¬ng ph¸p c¾t r∙nh vμ c¾t ®øt
- G¸ dao chÝnh x¸c do víi t©m cña m¸y: NÕu l−ìi dao c¾t thÊp h¬n t©m th× khi dao ®Õn gÇn t©m tri tiÕt, vËt lμm sÏ g·y vμ ®Ó l¹i mét c¸i lâi nÕu cao h¬n t©m, khi dao tiÕn ®Õn t©m cña mÆt sau cña dao tú vμo phÇn lâi cßn l¹i.
- §èi víi dao c¾t c¸n th¼ng g¸ c¸n dao vu«ng gãc víi t©m tri tiÕt ®Ó mÆt sau phô cña dao kh«ng cä vμo thμnh dao.
- Khi c¾t ®øt cÇn c¾t s¸t vμo mÆt ®Çu cña vÊu cÆp (dao c¾t mÆt ®Çu cña vÊu cÆp tõ 3-5 mm). §Ó tr¸nh hiÖn t−îng kÑt phoi trong r·nh c¾t vμ ®Ó c¾t gät ®−îc nhÑ nhμng trong qu¸ tr×nh c¾t ph¶i më réng r·nh c¾t b»ng b−íc tiÕn däc vÒ hai phÝa kho¶ng 1-2 mm .
- Trong tr−êng hîp gia c«ng hμng lo¹i khi chØ thùc hiÖn nguyªn c«ng c¾t ®øt hoÆc c¾t r·nh, cÇn ph¶i h·m cè ®Þnh xe dao däc ®Ó gi¶m dung ®éng h¹n chÕ g·y dao.
- Khi c¾t ph«i cã ®−êng kÝnh lín, dao kh«ng c¾t ®Õn t©m ®−îc, bëi vi do träng l−îng b¶n th©n, mét phÇn chi tiÕt cã thÓ bÞ g·y tr−íc khi l−ìi c¾t ®Õn t©m, thËm trÝ dao cßn cã thÓ bÞ kÑt trong r·nh c¾t. V× vËy khi l−ìi c¾t cßn c¸ch t©m vËt lμm tõ 2-3mm, ph¶i rót dao ra khái r·nh, t¾t m¸y vμ bÎ g·y ph«i .
- NÕu ph«i cã ®−êng kÝnh lín vËt liÖu gia c«ng cøng th× nªn dïng dao c¾t ®Çu cong vμ g¸ óp dao, cßn trôc chÝnh th× quay ng−îc. Trong tr−êng hîp nμy ph«i tù d¬i xuèng m¸ng høng kh«ng ®Ó x¶y ra hiÖn t−îng kÑt ph«i. Ngoμi ra vËt liÖu cøng ®Ëp vμo dao lμm c¸n dao láng bít, ®¶m b¶o cho dao kh«ng bÞ gÉy.
- 43 -
iii. ChÕ ®é khi c¾t ®øt
- B−íc tiÕn khi c¾t ®øt chän tõ 0,1-0,3 mm/vßng
- T¾c ®é c¾t nhá h¬n khi tiÖn ngoμi tõ 15-20%
- Khi c¾t r·nh nªn ph¶i dïng dÇu kho¸ng hoÆc dung dÞch lμm nguéi .
iv. D¹ng sai háng - nguyªn nh©n - biÖn ph¸p kh¾c phôc khi c¾t r∙nh vμ c¾t ®øt
D¹ng sai háng Nguyªn nh©n BiÖn ph¸p kh¾c phôc
ChiÒu réng r·nh sai
- ChiÒu réng dao sai
- KiÓm tra sau khi c¾t r·nh
- Mμi hoÆc thay dao
- C¾t thö theo vËt dÊu
ChiÒu s©u r©nh sai
- TÝnh sai sè v¹ch trªn v¹ch sè
- Kh«ng thö ®é z¬ bμn tr−îc ngang
- Dao bÞ hót vμo tri tiÕt gia c«ng
- X¸c ®inh ®óng sè v¹ch
- Khö ®é z¬
Thμnh r·nh kh«ng vu«ng gãc víi t©m chi tiÕt
- Dao g¸ kh«ng vu«ng gãc víi ®−êng t©m tri tiÕt
- Dao cã gãc ϕ1 nhá
- C¨n cöa bμn tr−îc láng
- KiÓm tra l¹i dao sau khi g¸
- Mμi l¹i dao
- §iÒu chØnh l¹i c¨n
VÞ trÝ cu¶ r·nh sai so víi mÆt ®Çu hoÆc mÆt bËc
- G¸ dao theo c÷ sai
- LÊy dÊu sai
- KiÓm tra l¹i dao vμ c÷
- KiÓm tra l¹i vÞ trÝ lÊy dÊu
Dao tiÖn s©u vμo r·nh
- Bμn tr−îc ngang bÞ z¬
- Trôc chÝnh bÞ ®¶o
- §iÒu chØnh l¹i ®é z¬
- Gäi thî ®iÒu chØnh l¹i
§é nh½n kh«ng ®¹t
- Dao mμi kh«ng ®óng
- Chän chÕ ®é c¾t kh«ng ®óng
- Dung dÞch tr¬n nguéi kh«ng phï hîp
- Mμi l¹i dao
- Chän chÕ ®é c¾t theo ‘’sæ tay thî tiÖn trÎ ‘’
- Thay dung dÞch tr¬n phï hîp
- 44 -
v. Yªu cÇu kü thuËt chñ yÕu cña tiÖn c¾t r∙nh, c¾t ®øt
- Ph¶i ®¶m b¶o c¸c kÝch th−íc kü thuËt nh−: §−êng kÝnh, chiÒu réng, chiÒu s©u cña r·nh vμ vÞ trÝ r·nh.
- MÆt c¾t hay c¹nh bªn cña r·nh ph¶i ph¼ng vμ vu«ng gãc víi t©m chi tiÕt.
- §¸y r·nh ph¶i ph¼ng vμ song song víi ®−êng t©m chi tiÕt.
- §¶m b¶o ®é bãng bÒ mÆt gia c«ng.
- 45 -
Bμi 10
tiÖn c«n b»ng c¸ch xoay xiªn bμn tr−ît däc phô I. §Æc ®iÓm
Bμn tr−ît trªn ®−îc quay mét gãc dèc α
-Thùc hiÖn chuyÓn ®éng tiÕn b»ng bμn tr−ît däc phô, lÊy chiÒu s©u b»ng bμn tr−ît ngang
- Gia c«ng ®−îc c«n gãc α bÊt kú
- TiÖn ®−îc c«n trong vμ c«n ngoμi
- ChiÒu dμi c«n1 < 180mm
II. Ph−¬ng ph¸p tiÖn
X¸c ®Þnh gãc α b»ng c¸ch tÝnh theo c«ng thøc
tg α =(D-d )/21
Sau ®ã tra b¶ng t×m α.trong thùc tÕ nÕu kÕt qu¶ trªn < 0,2 th× ¸p dông c«ng thøc gÇn ®óng ;
α =57,3tg α
X¸c ®Þnh h−íng xoay cña bμn tr−ît trªn b»ng c¸ch. NÕu ®−êng kÝnh lín n»m phÝa ô tr−íc , ®−êng kÝnh nhá n»m ë phÝa ô sau thi xoay ng−îc chiÒu kim ®ång hå va ng−îc l¹i .
- TiÕn hμnh níi hai ®ai èc trªn ®ai èc trªn ®Õ bμn tr−ît däc phô råi xoay bμn tr−ît däc phô theo h−íng ®· d−îc x¸c ®Þnh .khi xoay quan x¸t v¹ch chia trªn ®Õ (gi¸ trÞ mét v¹ch b»ng 1®é ) ®Ó x¸c ®Þnh gãc xoay b¨ng gãc α.
- §Ó xoay ®−îc gãc α mét c¸ch chÝnh x¸c ng−êi ta dïng vËt mÉu g¸ vμo chôc chÝnh cua m¸y. §ång hå ®o ®−îc kÑp trªn æ dao, ®Çu to cña ®ång hå ®−îc ®iÒu trØnh theo tri tiÕt mÉu ®−a ®Çu to tiÕp sóc víi mÆt c«n trªn tri tiÕt t¹i tiÕp diÖn nhá nhÊt ®ång thêi ®iÒu trØnh ®Ó kim ë vÞ trÝ 0 . Sau ®ã tÞnh tiÕn bμn tr−ît däc phô , nÕu kim ®ång hå lu«n ë vÞ trÝ 0 th× gãc xoay ®· ®iÒu trØnh ®óng.
- Khi tiÖn c«n trong tõ phåi ®Æc ph¶i khoan lç cã kÝnh th−íc nhá h¬n ®−êng kÝnh cña ®o¹n c«n. §Ó tiÖn lç c«n cã chiÒu dμi lín dÔ dμng ta khoan hoÆc khoÐt lç thμnh c¸c bËc. HiÖu kÝnh th−íc gi÷a c¸c bËc tõ 1, 5 – 2, 5mm vÒ mét phÝa tõ ®ã tÝnh chiÒu
H×nh 5
- 46 -
H×nh 6. C¸c lo¹i dao tiÖn mÆt c«n ngoµi
- Khi cÇn gia c«ng c¶ bé c«n ®Ó l¾p ghÐp th× ®é c«n ®Ó l¾p ghÐp th× ®é c«n cña c¸c bÒ mÆt ph¶i nh− nhau.
Muèn vËy sau khi tiÖn c«n ngoμi xong ta gi÷ nguyªn vÞ trÝ cña bμn tr−ît däc phô.
Thay dao ®Ó tiÖn lç c«n, nÕu khi tiÖn c«n ngoμi ta xoay ng−îc chiÒu kim ®ßng hå th× khi tiÖn c«n trong ph¶i dïng dao tiÖn cã ®Çu cong vÒ bªn ph¶i vμ cho trôc chÝnh quay ng−îc chiÒu kim ®ång hå vμ ng−îc lai.
III. −u nh−îc ®iÓm
- §iÒu chØnh m¸y ®¬n gi¶n
- TiÖn ®−îc c«n trong vμ c«n ngoμi víi α bÊt kú.
- Kh«ng tiÖn c«n cã chiªu dμi lín
- Thùc hiÖn tiÔn b»ng tay nªn n¨ng xuÊt vμ chÊt l−îng bÒ mÆt gia c«ng thÊp. §Ó kh¾c phôc ®−îc nh−îc ®iÓm nμy mét sè m¸y cã c¬ cÊu t− ®éng cho bμn tr−ît däc phô.
IV. TiÖn c«n ngoµi b»ng c¸ch xoay xiªn bµn tr−ît däc phô
1. ThiÕt bÞ
M¸y tiÖn van n¨ng ren vÝt T616, T6M16, 1K62� Sö dông m©m cÆp 3 chÊu tù ®Þnh t©m.
2. Dông cô c¾t gät
Dao tiÖn ngoμi ®Çu th¼ng, dao tiÖn tinh.
Khi chÕ t¹o dao ®Ó tiÖn c«n ngoμi cÇn chó ý:
- Do viªc c¾t gät ®−îc tiÕn hμnh b»ng tay nªn dao c¾t ph¶i ®¶m b¶o ®é cøng v÷ng vμ ®¹t ®−îc ®é bãng bÒ mÆt chi tiÕt gia c«ng.
- Dao c¾t ph¶i ®−îc chÕ t¹o c¸c gãc ®ä hîp lý ®Ó cho lùc c¾t lμ nhá nhÊt.
- 47 -
3. VËt liÖu gia c«ng
ThÐp 45, ®−êng kÝnh φ 25, chiÒu dμi 1=70.
4. Quy tr×nh thùc hiÖn gia c«ng
ViÖc tiÖn c«n ngoμi b»ng ph−¬ng ph¸p xoay xiªn bμn tr−ît däc phô ®−îc tiÕn hμnh theo nguyªn lý sau:
* Chi tiÕt gia c«ng.
* Yªu cÇu kÜ thuËt .
- Chi tiÕt gia c«ng ph¶i ®¶m b¶o c¸c kÝch th−íc kÜ thuËt theo b¶n vÏ.
- Gãc c«n ngoμi ph¶i chÝnh x¸c lμ α =7,80.
- §−êng sinh cña bÒ mÆt c«n ph¶i th¼ng.
- BÒ mÆt c«n ®¹t ®é bãng ∇4.
D = 23 ± 0,1
d = 12 ± 0,1
l = 40 ± 0,1
tgα = 0,1370
§é c«n : - 0,4250
Gãc α = 7,8o
T−¬ng tù xoay xiªn bμn tr−ît däc phô 1 gãc α = 7,8o vÒ phÝa lßng ng−êi thî.
H×nh 7. Nguyªn lý gia c«ng tiÖn c«n ngoµi
H×nh 8. Chi tiÕt gia c«ng tiÖn c«n ngoµi
- 48 -
* B¶ng quy tr×nh c«ng nghÖ
B−íc nguyªn
c«ng
Néi dung c«ng nghÖ
Dông cô c¾t vµ ®o
kiÓm
S¬ ®å nguyªn c«ng Yªu cÇu kü thuËt
1 TiÖn kÝch th−íc Φ20: - Chi tiÕt gia c«ng ®−îc g¸ lªn m©m cÆp 3 chÊu ®Þnh vÞ råi kÑp chÆt. - TiÖn th«: Dïng dao tiÖn vai tiÖn ph¼ng mÆt ®Çu ®ñ kÝch th−íc chiÒu dμi 70±0,1 råi tiÖn kÝch th−íc ®−êng kÝnh Φ21±0,1, chiÒu dμi 1=30±0,1. - TiÖn tinh: TiÖn tinh kÝch th−íc ®−êng kÝnh Φ20±0,1, chiÒu dμi 1=30±0,1, ®é bãng 4. - V¸t c¹nh 1,15 x 450.
Dao tiÖn vai
Th−íc cÆp
1/10, 1=200
- §¶m b¶o kÝch th−íc theo yªu cÇu kü thuËt. - Chi tiÕt ph¶i ph¼ng mÆt ®Çu vμ ®¶m b¶o ®é bãng 4.
48
- 49 -
2 TiÖn c«n: - TiÖn th«: Th¸o chi tiÕt võa gia c«ng, quay ®Çu, g¸ lªn m©m cÆp, kÐp phÇn ®· tiÖn tinh ( cã èng lãt ®Ó tr¸nh háng bÒ mÆt ®· gia c«ng tinh), më ®ai èc xoay bμn dao däc nghiªng ®i 1 gãc α=7,80, råi siÕt chÆt ®ai èc bμn dao däc. Dïng tay quay bμn dao däc ®Ó tiÖn c«n ®−êng kÝnh d= 12,5±0,1 vμ D= 23,5±0,1, chiÒu dμi 40±0,1. - TiÖn tinh: TiÖn c«n ®−êng kÝnh d=12±0,1 vμ D=23±0,1, chiÒu dμi 40±0,1 ®¶m b¶o 4.
Dao tiÖn ®Çu th¼ng
Th−íc cÆp 1/10,
1=200
- §¶m b¶o kÝch th−íc theo yªu cÇu kü thuËt. - BÒ mÆt c«n ph¶i ph¼ng vμ ®¶m b¶o ®é c«n, ®é bãng bÒ mÆt 4.
49
- 50 -
3 C¹nh v¸t 1,5 x 450: Dïng dao ®Çu th¼ng cã gãc ϕ = 450 ®Ó v¸t c¹nh bÒ mÆt c«n.
Dao tiÖn ®Çu th¼ng cã gãc ϕ
>450 Th−íc cÆp
1/10, 1=200
- §¶m b¶o kÝch th−íc theo yªu cÇu kü thuËt. - BÒ mÆt v¸t c¹nh ph¶i ph¼ng vμ bãng.
50
- 51 - http://www.ebook.edu.vn
5. Nh÷ng chó ý khi tiÖn c«n ngoµi b»ng ph−¬ng ph¸p xoay xiªn bµn tr−ît däc
- Do dïng tay ®Ó c¾t gät cho nªn ®é bãng vμ dé chÝnh x¸c cña mÆt gia c«ng kh«ng ®îc cao cÇn ph¶i chó ý ®Õn ®é cøng v÷ng cña dao, gãc ®é mμi dao.
- ChiÒu dμi phÇn c«n cña chi tiÕt gia c«ng phô thuéc vμo hμnh tr×nh cña bμn tr-ît doc thêng kh«ng qu¸ 180mm.
- §Ó t¨ng ®é bãng vμ gi¶m nhiÖt ®é c¾t ph¶i sö dông dung dÞch tr¬n nguéi trong qu¸ tr×nh c¾t.
- 52 - http://www.ebook.edu.vn
Tμi liÖu tham kh¶o
1. Gi¸o tr×nh c¬ së kü thuËt c¾t gät kim lo¹i
Nhμ xuÊt b¶n gi¸o dôc
2. M¸y ®¹i c−¬ng
Nhμ xuÊt b¶n Lao ®éng X· héi
3. C¾t kim lo¹i
Nhμ xuÊt b¶n H¶I Phßng
4. H−íng dÉn thùc hμnh Kü thuËt tiÖn
Nhμ xuÊt b¶n §μ N½ng
5. Gi¸o tr×nh thùc hμnh c¬ b¶n nghÒ tiÖn
Nhμ xuÊt b¶n Lao ®éng – X· héi
6. Sæ tay thî tiÖn
Nhμ xuÊt b¶n Thanh Niªn
7. Gi¸o t×nh kü thuËt tiÖn
Së Lao ®éng th−¬ng binh vμ X· héi
8. Thùc hμnh c¬ khÝ
Nhμ xuÊt b¶n §μ N½ng
9. Kü thuËt tiÖn thùc hμnh
Nhμ xuÊt b¶n Thanh Niªn
- 53 - http://www.ebook.edu.vn
Môc lôc
Bµi 1: VËn hμnh vμ b¶o d−ìng m¸y tiÖn v¹n n¨ng 1 I. Th©n m¸y 1 II. Hép trôc chÝnh 1 III. Bμn tr−ît xe dao 1 IV. ô ®éng 2 V. Sö dông m¸y tiÖn 2 VII. VËn hμnh m¸y tiÖn 2Bµi 2: Sö dông c¸c lo¹i ®å g¸ th«ng dông 4 1. M©m cÆp 4 II. Mòi t©m 4 III. BÇu kÑp, tèc kÑp 6 IV. Gi¸ ®ì, trôc g¸ 7Bµi 3: §Æc ®iÓm cña qu¸ tr×nh c¾t khi tiÖn 8 I. Lùc c¾t 8 II. C«ng suÊt vμ m« men c¾t gät 9 III. §é mßn vμ tuæi thä cña dao 10Bµi 4: Dao tiÖn 12 I. KÕt cÊu cña dao tiÖn 12 II. Th«ng sè h×nh häc cña dao tiÖn ë tr¹ng th¸i tÜnh 12 III. Ph©n lo¹i dao tiÖn 16 V. Mμi dao tiÖn 18Bµi 5: Kh¸i niÖm vÒ chÕ ®é c¾t khi tiÖn 21 I. Tèc ®é c¾t 21
II. ChiÒu s©u c¾t 22 III. L−îng ch¹y dao 23Bµi 6 : TiÖn trôc tr¬n 24 I. Yªu cÇu kü thuËt chñ yÕu cña trôc tr¬n 24 II. TiÖn trôc tr¬n ng¾n l ≤ 100mm 24 III. TiÖn trôc tr¬n dμi l 200 ÷ 300 mm 25Bµi 7: TiÖn mÆt ®Çu 28 I. yªu cÇu kü thuËt 28 II.Ph−¬ng ph¸p tiÖn 28 III. ChÕ ®é c¾t 30 IV. Dông cô c¾t gät 30 V. M¸y tiÖn 30 VI. VËt liÖu gia c«ng 31 VII. Quy tr×nh c«ng nghÖ 31 VIII. Nh÷ng chó ý khi tiÖn mÆt ®Çu, sai háng nguyªn nh©n vμ c¸ch kh¾c phôc
35
- 54 - http://www.ebook.edu.vn
Bµi 8: TiÖn trôc bËc ng¾n 37 I .Ph−¬ng ph¸p tiÖn trôc bËc 37 II. TiÖn trôc bËc ng¾n 38Bµi 9: TiÖn r∙nh vμ c¾t ®øt 42 I. §Æc ®iÓm vμ h×nh d¹ng, kÕt cÊu cña d¹ng dao c¾t r·nh vμ dao c¾t ®øt 42 II . Ph−¬ng ph¸p c¾t r·nh vμ c¾t ®øt 42 III. ChÕ ®é khi c¾t ®øt 43 IV. D¹ng khuyÕt tËt – nguyªn nh©n – biÖn ph¸p kh¾c phôc khi c¾t r·nh vμ c¾t ®øt
43
V. Yªu cÇu kü thuËt chñ yÕu cña tiÖn c¾t r·nh, c¾t ®øt 44Bµi 10: TiÖn c«n b»ng c¸ch xoay xiªn bμn tr−ît däc phô 45 I. §Æc ®iÓm 45 II. Ph−¬ng ph¸p tiÖn 45 III. ¦u nh−îc ®iÓm 46 IV. TiÖn c«n b»ng c¸ch xoay xiªn bμn tr−ît däc phô 46Tμi liÖu tham kh¶o 52