BAfiKAN’DAN · Amerika’da resesyon dönemleri Hüseyin Gayde / ‹fi Portföy Yönetimi A.fi. Araflt›rma Müdür Yard›mc›s› 36 AKADEM‹K Piramit ve lale so¤an›

Gür ÇA⁄DAfiTKYD Baflkan›

Yaflad›¤›m›z küresel kriz,tüm dünyada oldu¤u gibi,

bizleri de olumsuz etkilemeye devam ediyor.

Ancak al›nan dersler,tüm ülkelerde düzenleyi-

cilere sistemi yenidengözden geçirme f›rsatlar›

vermesi, gelecektepiyasalar›n sa¤l›kl› ve

etkin ifllemesi aç›s›ndanolumlu beklentileri de

beraberinde getiriyor.

“

Kolektif Yat›r›m Araçlar› endüstrisini gelifltirerek, kurumsal sermaye birikiminiart›rmay› ve yat›r›mc› taban›n› geniflletmeyi hedefleyen Derne¤imizin ç›kard›¤›ilk sektörel yay›n “Kurumsal Yat›r›mc›” bir yafl›na bast›...

Yola ç›karken, TKYD’nin misyon ve hedeflerini Kurumsal Yat›r›mc› ile sizlereulaflt›rmay›, dünyada ve ülkemizde fon endüstrisinde meydana gelen de¤iflik-likleri paylaflmay› ve Kurumsal Yat›r›mc›’n›n bu ba¤lamda sektörde bir plat-form oluflturmas›n› amaçlam›flt›k.

Geçen zaman içinde sermaye piyasalar›nda kurumsal yat›r›mc›lar›n hem et-kinli¤inin hem de öneminin artmas›, misyonumuza uygun flekilde böyle bir ya-y›na hayat vermekle ne kadar yerinde bir karar ald›¤›m›z› gösterdi. Sizlerinkatk› ve önerileri, yay›nlar›m›z›n zengin içeri¤ini oluflturmada bizlere önemli biryol gösterici oldu.

Yaflad›¤›m›z küresel kriz, tüm dünyada oldu¤u gibi, bizleri de olumsuz etkile-meye devam ediyor. Ancak edinilen tecrübelerin, tüm ülkelerde düzenleyicile-re sistemi yeniden gözden geçirme f›rsatlar› vermesi, gelecekte piyasalar›nsa¤l›kl› ve etkin ifllemesi aç›s›ndan olumlu beklentileri de beraberinde getiriyor.

Üyesi oldu¤umuz Avrupa Yat›r›m Fonlar› ve Portföy Yönetimi Birli¤i EFAMA Di-rektörü Say›n Peter de Proft’un Kurumsal Yat›r›mc›’ya gönderdi¤i yaz›, Avru-pa’da da krizin etkilerini, yap›lan çal›flmalar ve al›nan dersleri, gelece¤e yöne-lik beklentileri ele al›yor. Görülmekte ki, her bölge krizin yaralar›n› sarmaya veyeni düzenlemelerle sistemi yeniden güvenilir hale getirmeye çal›fl›yor.

Bu say›m›zda da gündemi yakalayan zengin içerikleri bulabilirsiniz; MKK(Merkezi Kay›t Kuruluflu) Genel Müdürü Say›n Dr. Yakup Ergincan bu say›m›-z›n konuklar›ndan.

Birinci yafl›m›z› kutlad›¤›m›z beflinci say›m›zda önemli bir ad›m atarak, serma-ye piyasalar›n›n nabz› olma hedefiyle Anket dizimizi bafllat›yoruz. ‹lk çal›flma-n›n konusu ‘Hisse Senedi Üzerine Vadeli ‹fllem Sözleflmeleri’. Anket sonuçla-r›, bu yeni enstrüman›n merakla beklendi¤ini ortaya koyuyor.

Bu say›m›zda Türkiye’de ve ABD’de geçmifl krizler, küresel krizle birlikte özel-likle finans sektöründe önemi gittikçe artan Risk Yönetimi, gayrimenkul sek-törü ile ilgili GYODER Baflkan› Say›n Turgay Tanes’in de¤erlendirmeleri, Port-föy Saklama Hizmeti, fon tan›t›m›, fon yönetimi flirketlerinin krizden alaca¤›dersler ve bireysel emeklilik fonlar›n›n dünyada krizden etkilenmelerine iliflkinderlemeler, yabanc› fonlar›n portföylerinin Türkiye’den yönetilmesinin teflvikedilmesine yönelik mevzuat de¤iflikli¤i gibi konular yer almakta.Ayr›ca fon dünyas›, yat›r›mc› kitapl›¤› bafll›klar› da dünyada ve Türkiye’de sek-töre iliflkin son geliflmeleri takip etmenize yard›mc› olacak.

Hepinize keyifli okumalar diliyorum

Sayg›lar›mla,

Gür ÇA⁄DAfi TKYD Yönetim Kurulu Baflkan›

BAfiKAN’DAN

1kurumsal yat›r›mc› nisan-haziran 2009

Kurumsal Yat›r›mc› 1 Yafl›nda!

”

KÜNYE N‹SAN-MAYIS-HAZ‹RAN 2009

kurumsal yat›r›mc›

Türkiye Kurumsal Yat›r›mc›Yöneticileri Derne¤iad›na ‹mtiyaz Sahibi

Gür Ça¤dafl

Sorumlu Yaz› ‹flleri MüdürüTülin Özayd›n

Yay›n KuruluDr.Alp Keler

Celal ReyhanCenk AksoyHalim Çun‹lhami Koç

Tayfun Oral

Dan›flma KuruluDr.Ahmet D.Erelçin

Belma ÖztürkkalCem Yalç›nkaya

Didem GordonDr.Gürman Tevfik

Hasan GüzelözHüseyin Ergin

Meltem ÖterMurat Ögel

Ömer Yenido¤anZafer Onat

Reklam MüdürüSelin Sözer

Yay›n TürüYayg›n, süreli

Kurumsal Yat›r›mc› TKYD’ninüç ayda bir yay›nlanan sektörel

yay›n organ›d›r.

Yönetim AdresiTürkiye Kurumsal Yat›r›mc›Yöneticileri Derne¤i - TKYD

‹fl Kuleleri Kule:2 Kat:84.Levent 34330 ‹STANBUL

Tel:0212-279 03 99Faks: 0212-279 07 44

[email protected]

Grafik Tasar›m ve Bask›ya haz›rl›k

‹talik AjansTel: 0212-321 21 71

Bask›Mart Matbaac›l›k

Tel: 0212-321 23 00

TKYD Kurumsal Yat›r›mc› dergisi, TKYD taraf›ndanyat›r›mc›lar› bilgilendirme amac›yla haz›rlanm›flt›r.

Bu dergide yer alan her türlü haber, bilgi ve yorumlar; güvenilir oldu¤una inan›lan Kaynaklar taraf›ndan

haz›rlanm›fl araflt›rma raporlar›, de¤erlendirmeler, at›flar,çeviriler ve istatistikî verilerden derlenmifltir.

Dergide yer alan tüm yaz›lar ve içeriklerinden yazarlar› sorumludur. Bilgilerin hata ve eksikli¤inden ve ticari amaçla

kullan›lmas›ndan do¤abilecek zararlardan TKYD KurumsalYat›r›mc› dergisi sorumlu de¤ildir. Raporda yer alan bilgiler

kaynak gösterilmek flart›yla izinsiz yay›nlanabilir.

KAPAKTKYD ANKET‹FON YÖNET‹C‹LER‹ H‹SSE

BAZLI VADEL‹ ‹fiLEMLER‹N

HEMEN BAfiLAMASINI ‹ST‹YOR

4 SEKTÖRDEN HABERLER

6 EFAMA’DANYat›r›mc›lar›n güvenini yeniden kazanmakPeter de Proft Direktör EFAMA

10 MERKEZ‹ KAYIT KURULUfiUK›ymetli evrak›n senet unsurunun bertaraf edilmesi ve paylar›n MKK taraf›ndan

elektronik ortamda izlenmesi

Dr. Yakup Ergincan Merkezi Kay›t Kuruluflu Genel Müdürü

12

20 SAKLAMA H‹ZMET‹

21 Akbank T.A.fi. Remzi Dede Hazine ve Sermaye Piyasalar› Bölüm Baflkan›

23 Türkiye ‹fl Bankas› A.fi.Ayfle Begüm Ulutan Portföy Saklama Kuruluflu Müdür Yard›mc›s›

24 Ergoisviçre Portföy Yönetimi A.fi.Hamit Özman Ergoisviçre Portföy Yönetimi A.fi.

25 Bender Portföy Yönetimi A.fi.Ali Nezih Akyol Genel Müdür

26 Finans Portföy Yönetimi A.fi.P›nar Y›ld›r›m Do¤an Operasyon Grup Yöneticisi

14EKONOM‹ST GÖRÜfiBu deneyime F‹YAT biçilemez!

U¤ur Gürses Ekonomi Yazar›

içindekiler

16 FON YÖNET‹M‹ TSKB TEM‹Z ENERJ‹ FONU

18 ECZACIBAfiI A T‹P‹ DE⁄‹fiKEN ANAL‹Z FON

‹Ç‹NDEK‹LER


32 ARAfiTIRMAAmerika’da resesyon dönemleriHüseyin Gayde / ‹fi Portföy Yönetimi A.fi. Araflt›rma Müdür Yard›mc›s›

36 AKADEM‹KPiramit ve lale so¤an› ile finans iliflkisiBelma Öztürkkal

38 GYODERGayrimenkul sektöründe son geliflmelerTurgay TanesGYODER Baflkan›

40 SEKTÖR ANAL‹Z‹GAYR‹MENKUL YATIRIM ORTAKLIKLARIYunus KayaGedik Yat›r›m Araflt›rma Bölümü Sorumlusu

43 EFAMACenk Aksoy‹fl Portföy Yönetimi A.fi. Genel Müdür Yard›mc›s›Avrupa Tasarruf Vergi Direktifi

46 EFAMAUCITS Pazar›nda Trendler

48 MEVZUATTÜRK‹YE YABANCILAR ‹Ç‹N “PORTFÖY YÖNET‹M MERKEZ‹” OLMA YOLUNDAGüler Hülya Y›lmazVergi Orta¤›DRT Yeminli Mali Müflavirlik Ba¤›ms›z Denetim A.fi.

50 TKYD’DENFaaliyetler ve komite çal›flmalar›

52 EMEKL‹L‹K FONLARIOECD RAPORU/DERLEMEF‹NANSAL KR‹Z‹N ÖZEL EMEKL‹L‹K P‹YASASI’NA ETK‹LER‹

FON DÜNYASIDerleyen: Halim ÇunGedik Portföy Yönetimi A.fi. Genel Müdürü

59 KONFERANS

60 YATIRIMCI K‹TAPLI⁄I

64 KYD ENDEKSLER‹

65 SEKTÖR VER‹LER‹

54

55 Amerikan fon sektöründe

fon yönetim ücretleri yükseliyor

56 Y›l›n Fon Yöneticisi: John Deysher

FON DÜNYASIDerleyen: ALP KelerFortis Portföy Yönetimi A.fi. Genel Müdürü

“Krizde Fon Yönetim fiirketleri Nas›l Davranmal›? 2008 Krizinden Al›nan Dersler”

57

27 R‹SK YÖNET‹M‹Fon seçiminde kriterler ve fon s›ralama sisteminin önemiM. Bar›fl AKÇAY Riskactive –Genel Müdür Yard›mc›s›ArGe & Projeler GrubuCahit Memifl Riskactive-Dan›flman / Projeler Grubu

SEKTÖRDENHABERLER

4 kurumsal yat›r›mc› nisan-haziran 2009

Kat›lma paylar› kayda al›nanlar:

1. EFG ‹stanbul Menkul De¤erler A.fi. - A Tipi Hisse Senedi Model Portföy Fonu- A Tipi De¤iflken Aktif Fonu

2. Fortis Bank A.fi. - B Tipi Özel Sektör Borçlanma Araçlar› Yabanc›Menkul K›ymet Fonu’nun B Tipi %100 Anapara Koruma Amaçl› Alt›nc› Fon’a dönüflümü için ilgiliiçtüzük de¤iflikliklerine izin verildi ve kat›lma paylar› kayda al›nd›.

3. Kare Yat›r›m Menkul De¤erler A.fi. - A Tipi De¤iflken Fon

4. fieker Yat›r›m Menkul De¤erler A.fi. - B Tipi Alt›n Fonu

5. Finansbank A.fi.

- ‹MKB-30 A Tipi Borsa Yat›r›m Fonu

YEN‹ ‹HRAÇLAR:

SEKTÖRDEN HABERLER

ÖZEL DURUMLAR:

1. Euro Portföy Yönetimi A.fi.’nin faaliyet izni ve portföyyöneticili¤i yetki belgesi verilmesi talebi olumlukarfl›land›.

DÜZELTME – Kurumsal Yat›r›mc› 4. say›s›nda kurulufluna izinverilen/kat›lma paylar› kayda al›nan bölümünde yer alan B Tipi %100Anapara Koruma Amaçl› Dördüncü Yat›r›m Fonu, B Tipi %100 AnaparaKoruma Amaçl› Beflinci Yat›r›m Fonu, B Tipi %100 Anapara KorumaAmaçl› Alt›nc› Yat›r›m Fonu ve B Tipi %100 Anapara Koruma Amaçl›Yedinci Yat›r›m Fonu sehven Baflak Groupama Emeklilik A.fi. ünvan›alt›nda yer alm›flt›r, do¤rusu Akbank T.A.fi. olacakt›r.


Kurulufluna izin verilen/kat›lma paylar› kayda al›nanlar:

1. Ashmore ‹fl Yat›r›m- A Tipi De¤iflken Fon- B Tipi De¤iflken Fon- B Tipi Likit Fonu

YEN‹ FAAL‹YET ‹Z‹NLER‹:

1. 500.000.000 TL bafllang›ç tutarl› “FinansbankA.fi. ‹MKB-30 A Tipi Borsa Yat›r›m Fonu”nunkurulufluna izin verildi.

2. Yap› ve Kredi Bankas› A.fi.’nin portföy yönetimflirketlerinin bireysel portföy yönetimine konumüflteri varl›klar›n›n saklanmas› konusunda port-föy saklama kuruluflu olarak faaliyet gösterme-sine iliflkin talebi olumlu karfl›land›.

3. Fortis Bank A.fi.’nin portföy yönetim flirketlerininbireysel portföy yönetimine konu müflterivarl›klar›n›n saklanmas› konusunda portföy sakla-ma kuruluflu olarak faaliyet göstermesine iliflkintalebi olumlu karfl›land›.

4. T.C. Ziraat Bankas› A.fi.’nin Seri:V, No:59 say›l›“Portföy Yöneticili¤i Faaliyetine ve Bu FaaliyetteBulunacak Kurumlara ‹liflkin Esaslar Tebli¤i”nin18. maddesi çerçevesinde portföy yönetimflirketlerinin bireysel portföy yönetimine konumüflteri varl›klar›n›n saklanmas› konusundaportföy saklama kuruluflu olarak faaliyet göster-mesine izin verildi.

05/01/2009 – 27/03/2009 döneminde yay›nlanan SPK haftal›k bültenlerinden derlenmifltir.

EFAMA‘DAN


Son 18 ayda yaflanan mali kriz, ta-rihsel ölçekte zorlu bir dönemdi.Küresel mali iklimin 2009’un son

çeyre¤i veya 2010’un ilk çeyre¤indenitibaren düzelmeye bafllayabilece¤i yö-nünde baz› iyimser görüfller bulunmas›-na ra¤men, yat›r›m yönetimi sektörününtoparlanmas› zaman alacak ve sab›r ge-rektirecektir…

UCITS Direktifi’nin getirdi¤i reformlarKüresel ekonomik görünümdeki bozul-man›n etkisiyle, Avrupa fon yönetimisektöründe son çeyrek dönemlerindebüyük ölçeklerde kaynak ç›k›fl› görüldüve EFAMA rakamlar›na göre Avrupa ya-t›r›m fonu (UCITS – Undertaking forCollective Investment in TransferableSecurities –Transfer edilebilir MenkulK›ymetlere Yat›r›m Yapan Kolektif Yat›-r›m Kurulufllar›) varl›klar› Temmuz2007’deki zirve seviyesi olan 8,2 trilyonEuro’dan Aral›k 2008’de 6,1 trilyon Eu-ro’ya geriledi. Avrupa yat›r›m fonlar›n-dan 2008’deki toplam ç›k›fllar 284 milyareuro olurken, Avrupa hisse fonlar› içinbu rakam 161 milyar euroya yak›n ger-çekleflti. Para piyasas› fonlar›, Avrupayat›r›m fonlar› aras›nda son 12 ayda netpozitif sat›fl gerçeklefltiren tek kategorioldu ve bu aktif s›n›f›na net olarak yakla-fl›k 70 milyar Euro’luk fon ak›fl› oldu.Mali hizmetler sektörünün üstünde karabulutlar dolaflmaya devam ederken,EFAMA üyeleri - Avrupa Komisyonu, Av-rupa Sermaye Piyasalar› Düzenleyici

Kurulufllar› Komitesi (CESR) ve di¤er ön-de gelen birliklerle ba¤lant›l› olarak ve-rimlili¤i art›racak politika de¤ifliklikleriningerçeklefltirilmesi ve böylece varl›k yö-netimi flirketlerinin Avrupa’n›n yan› s›radünyan›n baflka bölgelerindeki hedefyat›r›mc›lar›na fon ürünlerini sunabilme-leri için büyük bir çaba göstermekteler.13 Ocak 2009’da Avrupa Parlamentosu,büyük ço¤unlukla ald›¤› bir kararla,UCITS direktiflerinde, Avrupa yat›r›mfonlar› pazar›ndaki bölünmüfllü¤ü azalt-mak ve yönetim flirketlerinin, s›n›r afl›r›fon üretimi ve da¤›t›m›ndaki etkinlikleriniart›rmak amac›yla yap›lan reformlar›onaylad›. Bu reform önerileri kapsam›n-da, yat›r›m fonlar›n›n s›n›r ötesi yönetimi-ne izin veren Yönetim fiirketi Pasapor-tu’nun kabul edilmesi ve idare ve yöne-tim ifllevlerinin merkezilefltirilmesi de yeral›yordu. (Pasaport, Avrupa Komisyo-nu’nun orijinal teklifinde yer alm›yordu.)Bu, önemli bir at›l›m anlam›na geliyor.UCITS direktifi 1985 y›l›nda yönetim flir-ketlerinin fon ürünlerini UCITS flemsiye-si alt›nda s›n›r afl›r› pazarlamalar›na im-kân veren bir hüküm getirdi¤inde, herAB Üye Devletinde tescil prosedürlerinitamamlamak için, birden çok üye dev-lette da¤›t›m yapmak isteyen bir fon or-ganizatörünün varl›¤› gerekiyordu. Çokkülfetli olabilen bu flart›n yerine getiril-mesi baz› örneklerde haftalar alabiliyor,her bir pazar için birçok ifllemin müker-rer olarak yerine getirilmesi gerekiyordu. EFAMA, bunu uzun zamand›r, Avru-

Peter de ProftEFAMA

Direktörü

Yat›r›mc›lar›n güveniniyeniden kazanmak Varl›k yönetimi sektörünü bekleyen en büyük zorluklar ve EFAMA ile üyelerinin son zamanlardaki mali istikrars›zl›k döneminde sa¤lad›¤› önemli geliflmeler

Mali hizmetler sektörününüstünde kara bulutlar dolaflmayadevam ederken, EFAMA üyeleriverimlili¤i art›racak politikade¤iflikliklerinin gerçeklefltirilmesive böylece varl›k yönetimi flirket-lerinin Avrupa’n›n yan› s›radünyan›n baflka bölgelerindekihedef yat›r›mc›lar›na fon ürünleri-ni sunabilmeleri için büyük birçaba göstermekteler.

“

”

pa’da tek bir yat›r›m fonu piyasas› olufl-turulmas›n›n önünde bir engel olarakgördü ve bir AB Üyesi Devlette düzen-leyici kurum bir fonun UCITS direktifineuygunlu¤unu onaylad›¤› takdirde, buonay›n di¤er Üye Devletler taraf›ndanda geçerli kabul edilmesi gerekti¤ineinand›. Bu pasaport statüsü, yeni fonlariçin tescil sürecini h›zland›racak ve s›-n›r afl›r› da¤›t›m›n etkinli¤ini art›racakt›r.AB Parlamentosu’nun “UCITS IV” ko-nusundaki kesin deste¤inin ard›ndan,EFAMA bu alanda görülen ilerlemedenmemnundur ve bu düzenleme saye-sinde, bir fona kendi ülkesinde onayverilmesinin ard›ndan baflka bir piya-sada sat›fl için tescil iflleminin 4-5 gün-den fazla sürmemesi beklenmektedir.Yukar›daki geliflmelerin yan›nda,UCITS IV çerçevesinde gerçeklefltiri-len reform paketiyle, UCITS ‘Basitleflti-rilmifl Prospektüs’ü, yerini Yat›r›mc›yaTemel Bilgiler (KII-Key Investor Infor-mation) belgesine b›rakacakt›r. ‹smin-den anlafl›labilece¤i gibi bu, bir fonunekonomik içeri¤i ve risk profili hakk›n-da önemli bilgileri özetleyecek ve bunubireysel al›c›ya özlü ve kolay sindirile-bilir bir flekilde sunacakt›r. Bu, “UCITSIII” çerçevesindeki sözde ‘Basitlefltiril-mifl Prospektüs’ten önemli bir farkl›lafl-ma anlam›na gelmektedir. Ço¤u za-man basit olmaktan çok uzak olan bubelge, baz› durumlarda 20-25 sayfayaç›kabiliyor ve hangi bilgileri kapsamas›gerekti¤i konusunda Üye Devletleraras›nda birçok yorum farkl›l›¤›na yolaçabiliyordu. KII kurallar› çerçevesin-de, yat›r›mc›lara art›k, kendi yat›r›mufuklar› ve risk ifltahlar›na uygun fonla-r› seçmekte yol göstericili¤ine ihtiyaçduyduklar› temel bilgilerin h›zl› ve erifli-lebilir bir özeti sunulacak. Direktifin Avrupa Birli¤i Konseyi taraf›n-dan resmen onaylanmas› gerekiyor.Üye Devletlerin de UCITS IV çerçeve-sindeki bu de¤ifliklikleri 1 Temmuz2011’e kadar kendi ulusal mevzuatlar›-na aktarmalar› gerekiyor. Bu reformlar,yat›r›m fonlar› için etkin bir tek pazar›noluflturulmas›nda önemli bir kilometretafl› anlam›na geliyor. Elde edilen ilerle-

meye geriye do¤ru bak›ld›¤›nda, 2008ortalar›nda yönetim flirketi pasaportunayeflil ›fl›k verilmesi imkâns›z gibi görü-nüyordu ancak Avrupa Parlamento-su’nun lehte oyunun ard›ndan, yak›ngelecekte bu bir gerçek olacak ve buda sektör için harika bir haber. EFAMA,yeni düzenleme çerçevesinin, sektörünihtiyac› olan organizasyonel esnekli¤isa¤layacak flekilde baflar›yla uygula-naca¤›na ve bir yandan da UCITS’ingüçlü denetim modelinin korunaca¤›nainan›yor. Denetimde iflbirli¤i, birleflme-ler ve master-feeder yap›lar için yap›lanyeni düzenlemelerin yan› s›ra Yat›r›mc›-ya Temel Bilgiler konusundaki aç›k hü-kümlerle birlikte, Parlamento fon sektö-rü ve bütün finans piyasalar›na güçlüve olumlu bir sinyal vermifltir.

Yat›r›m Fonlar› için Avrupa Fon S›n›fland›rmas› Yat›r›mc›n›n fon ürünleri aras›nda etkilibir karfl›laflt›rma yapmas›na yard›mc›olmak amac›yla EFAMA, Avrupa FonS›n›fland›rma Forumu ile birlikte, yat›r›mfonlar› için bir Avrupa FonS›n›fland›rma sistemi ge-lifltirilmesinde aktif bir roloynam›flt›r. Bu, fonla-r›n karfl›laflt›r›lma-s›nda ortak birgösterge ve dilsunacak ve Av-rupa çap›ndayat›r›m fonlar›-n›n fleffaf birflekilde karfl›-laflt ›r › labi l-mesini sa¤-

layacakt›r. S›n›fland›rma, FundConnecttaraf›ndan yönetilecek. FundConnectLüksemburg Borsas›’n›n bir ifltirakiolan CCLux ile bir ortak giriflim olufltu-racak. Bu analizin sonuçlar› kamuyaaç›kt›r ve FundConnect ve EFAMAweb sitelerinden temin edilebilir.

Ekonomik Krizden Al›nan DerslerKüresel ekonomik kriz bireysel ve ku-rumsal yat›r›mc›lar› kademe kademevurdukça, Avrupa fon sektöründeönemli büyüklükte net fon ç›k›fllar› gö-rüldü. Ancak bu paraya çevirmelerinboyutlar›, sektörün önde gelen isimle-rin öngörüleriyle karfl›laflt›r›ld›¤›ndanas›l bir ölçü ortaya ç›kmaktad›r? Fonç›k›fllar›n›n seviyesinin, y›l›n bafl›ndabirçok kiflinin yapm›fl oldu¤u öngörü-leri çok aflt›¤›na inan›lmaktad›r. Ç›k›fl-lardaki bu dramatik seviyeler düflenpiyasalara ve finans sisteminin daya-n›kl›l›¤›yla ilgili olarak yat›r›mc›lar›nzihninde somutlaflan kuflkulara veri-len panik tepkileri yans›tmaktad›r. Bir-çok Avrupa ülkesinde yat›r›mlardakeskin bir yer de¤ifltirmeyle, sermayepiyasas› ürünlerinden banka mevdu-atlar›na yönelme görülmüfltür - ve bu,baz› ülke hükümetlerinin yat›r›mc›mevduatlar›na devlet garantisi vermekarar› almalar›yla ivme kazanm›flt›r. Olumlu aç›dan bak›ld›¤›nda, bu senar-yonun 2009’un son aylar›ndan itibarenkademeli olarak tersine dönebilmesi -asla kesin olmamakla birlikte - müm-kün görünmektedir. Mevduatlara öde-nen faiz oranlar› düflmeye devam ettik-

Küresel ekonomik kriz bireysel ve kurumsal

yat›r›mc›lar› kademe kademevurdukça, Avrupa fon sek-

töründe önemli büyüklükte netfon ç›k›fllar› görüldü.

“

”

kurumsal yat›r›mc› nisan-haziran 2009

çe, yat›r›mc›lar temkinli bir flekilde his-se senetleri ve seçilmifl sabit getirilifonlardaki risklerini yeniden art›rarak,daha çekici geri dönüfl oranlar› aray›fl-lar›na girebilirler. Ancak daha bir süreyat›r›mc›lar›n risk ifltah›n›n muhafaza-kâr olmaya devam edece¤i konusun-da fazla kuflku yoktur - birçok yat›r›mc›,reel varl›klardaki yat›r›mlar›n› yenidenart›rmaya bafllamadan önce piyasadöngüsünün dip noktas›n› geçti¤ineinanmak isteyecektir. Baz› kurumsal yat›r›mc›lar, önümüzde-ki dönemde temel risklerini art›rmakiçin borsa yat›r›m fonlar›n›n sa¤lad›¤›esneklik ve maliyet avantaj›ndan yarar-lanabileceklerdir. EFAMA, küresel ser-maye piyasalar›nda makul bir maliyet-le dengeli bir risk almak isteyen Avru-pal› bireysel yat›r›mc›lar›n ço¤unlu¤uiçin yat›r›m fonlar›n›n tercih edilen araçolmay› sürdürece¤ine inanmaktad›r.Ekonomik kriz ilgili herkese ac› vermifl-tir. Ancak, bu finansal istikrars›zl›k dö-neminden ç›kan cesaret verici bir ifla-ret, UCITS düzenleyici çerçevesininsa¤laml›¤›n›n ve f›rt›nan›n ortas›nda biristikrar noktas› oldu¤unun kan›tlanma-s›d›r. Bununla birlikte kriz, Avrupa fon sektö-rünün risk yönetimi prosedürlerini baz›alanlarda s›k›laflt›rmas› gerekti¤inigöstermifltir - özellikle likidite riski vebununu yat›r›m piyasalar› dinamiklerininas›l flekillendirebilece¤i konusundakikavray›fl›n› güçlendirmesi gerekmek-tedir. Baz› fon flirketleri, hiç likit olma-yan bir piyasada ifllem yapmak zorun-da kalmaktan dolay› zarar görmüfller-dir - yüksek getirili tahviller, varl›k temi-natl› menkul k›ymetler veya baz› böl-gelerde para piyasas› yat›r›mc›lar› içinbu durum, maliyetlere yans›m›flt›r. Kre-di krizinden al›nan derslerle, fon yöne-timi flirketlerinin, likiditedeki de¤ifliklik-leri izlemek ve likit olmayan ve de¤er-lemesi zor menkul k›ymetlerde fon de-¤erlemesi konusunda tutarl›l›k sa¤la-mak üzere sistemlerini güçlendirmele-ri gerekecektir. EFAMA, bu konulardaAvrupa çap›nda uyumlulu¤u art›rmakve en iyi uygulama standartlar›n› gelifl-

tirmek için her iki alanda giriflimlerbafllatm›flt›r.

Güvenin yeniden tesis edilmesiKuflkusuz, en acil olarak yerine getiril-mesi gereken görev hem bireysel hemde kurumsal yat›r›mc› segmentlerindeyat›r›mc›lar›n yat›r›m fonu ürünlerineolan güvenlerinin yeniden tesis edil-mesidir. fiu anda bu, varl›k yönetimisektöründe evrensel olarak geçerliolan temad›r.Kurumsal müflterilere fon satan yöne-tim flirketleri için bir öncelik, UCITS fon-lar› için güvenlik ve fleffafl›k seviyeleriniyüksek tutmak ve bir taraftan da isteremeklilik fonu, ister sigorta flirketleri,toptan bankac›l›k kurulufllar› veya di-¤er müflteriler olsun, farkl› kurumsal al›-c› kategorilerinin özel ihtiyaçlar›na kar-fl›l›k vermeye devam etmektir. Bireyselal›c›lar› hedefleyen yönetim flirketleriiçin, uygun bir hamle, bireysel yat›r›m-c› için basit, fleffaf ve esnek ürünlerdenoluflan daha dar bir ürün dizisi sunmakve bunlara çekici fiyat seviyeleriyle eri-flilebilmesini sa¤lamak olabilir. Bir sektör örgütü olarak EFAMA, UCITSmarkas› ve UCITS da¤›t›m›n›n olumluözelliklerinin dünya çap›nda tan›t›lma-s›nda aktif bir rol üstlenmifltir. Bu faali-yetler kapsam›nda, düzenleyici kuru-lufllar ile sektör birlikleri aras›ndaki iliflki-leri güçlendirmek amac›yla EFAMA’n›n

düzenledi¤i bir roadshow çerçevesin-de Hong Kong, Singapur ve Tayvan’aziyaretler gerçeklefltirilmifltir.

EFAMA’n›n sektöre katk›lar›EFAMA ve üyelerinin deste¤iyle ger-çekleflen baflar›lar, EFAMA’n›n bir tem-sil örgütü olarak yak›n geçmiflteki enzor ekonomik koflullar içerisinde yöne-tim flirketlerine rehberlik etme konu-sunda oynad›¤› olumlu role dikkat çek-mektedir. EFAMA böylece ayn› za-manda UCITS fonlar›n›n s›n›r afl›r› da¤›-t›m› konusunda daha etkin bir çerçeveoluflturmas› beklenen politika de¤iflik-liklerinin flekillenmesine de katk›da bu-lunmufltur. EFAMA, üyeleri için çal›flan bir birlikolarak, UCITS IV’ün Avrupa Parlamen-tosu gündemine getirilmesi ve AP üye-leri taraf›ndan, Yönetim fiirketi Pasa-portu’yla ilgili hükümler dahil olmaküzere destek sa¤lanmas› gibi baflar›la-r›yla gurur duymaktad›r. EFAMA, Avru-pa varl›k yönetimi sektörünün ç›karlar›-na hizmet eden devlet politikalar›n›ndesteklenmesinde de hayati bir rol oy-namaktad›r.Avrupa yat›r›m fonu sektörünün bir bafl-ka önceli¤i, UCITS için uygulanan dü-zenleyici standartlar›n, yak›n ekonomikiçeri¤e sahip muadil ürünler için uygu-lananlarla tutarl› oldu¤u düz bir oyunsahas›n›n kurulmas› ihtiyac›d›r. Sonuçtabu bireysel yat›r›mc›lar›n esnek ve dü-flük maliyetli, yat›r›mc›ya yüksek koru-ma standard› sa¤layan ürünlere erifli-mini art›racakt›r. EFAMA, UCITS çerçe-vesinde sa¤lanan yüksek fleffafl›k stan-dartlar›n›n muadil ürünlere de uygulan-mas› ve böylece UCITS çerçevesindesa¤lanan büyük baflar›lar›n bireysel ya-t›r›mc›lar›n alabilece¤i bütün ürünleregeniflletilmesi gerekti¤i görüflündedir.K›sacas›, UCITS yat›r›mlar›n›n ilkesi, ya-t›r›mc›lar›n korunmas›d›r ve bu temeldeUCITS, Avrupa’da çok say›da yat›r›mc›için en esnek ve uygun tasarruf araçla-r›ndan biri haline gelmifltir.

Nisan 2009: EFAMA hakk›nda daha fazla bilgi için

www.efama.org sitesini ziyaret edebilirsiniz.

EFAMA‘DAN


Kuflkusuz, en acil olarak yerine getirilmesi gereken görevhem bireysel hem de kurumsal

yat›r›mc› kesitlerindeyat›r›mc›lar›n yat›r›m fonu

ürünlerine olan güvenlerininyeniden tesis edilmesidir.

fiu anda bu, varl›k yönetimi sektöründe evrensel olarak

geçerli olan temad›r.

“

”

Neden Kaydilefltirme?Ticari hayat›n içerisinde kiflilerin ta-sarruflar›n› sermaye piyasalar›ndade¤erlendirmeleri, pay senetlerininal›m sat›m› ve ihrac›n› da artt›rm›flt›r.Bunun yan›nda anonim ortakl›klar›nfinansman ihtiyac›n› sermaye piya-salar›ndan sa¤lamak istemeleri ne-deniyle halka arz yoluyla pay senediihrac› artm›flt›r. Sermaye piyasalar›-n›n gün geçtikçe artan öneminin ya-n›nda anonim ortakl›klar›n pay senet-lerinin hacminin artmas›, beraberin-de birçok sorunu ortaya ç›karm›flt›r.Özellikle pay senetlerinin k›ymetli ev-rak vasf› nedeniyle birçok flekli un-surlar› ihtiva etmesinden kaynakla-nan bu sorunlara de¤iflik dönemler-de de¤iflik çözümler bulunmaya ça-l›fl›lm›flt›r. Pay senetlerinin devredil-mesinde ya da üzerlerinde tesis edi-lecek ayni haklar›n tesisinde, ihraçedilen pay senetlerinin say›s›n›n mil-yarlara ulaflmas› sorunu artt›rm›flt›r.Fiziki bas›m maliyetlerinin yan› s›rafiziken saklama maliyetlerinin yük-sek olmas›, bu senetlerin y›pranma,çal›nma gibi risklerinin bulunmas›geliflen teknolojinin paralelinde, buproblemlerin afl›lmas› için çözümaray›fllar›n› da beraberinde getirmifl-tir. Bunlar genel itibariyle toplu sakla-ma ve toplu senet uygulamalar›d›r.Ancak pay senetlerinin rasyonellefl-

mesindeki son aflamay› ifade edenkaydi sistem, 1999 tarihinde Serma-ye Piyasas› Kanununda yap›lan de-¤ifliklikle hukukumuza girmifltir. Kay-dilefltirme ile pay senetlerinin fizikivarl›klar›na son verilerek di¤er bir ifa-de ile k›ymetli evrak›n senet unsuru-nun bertaraf edilmesi ve paylar›nMerkezi Kay›t Kuruluflu (MKK) tara-f›ndan elektronik ortamda izlenmesisöz konusudur.

Merkezi Kay›t Kuruluflu Sermaye Piyasas› Kanunu’nun 10/Amaddesinde sermaye piyasas› araç-lar› ve bunlara iliflkin haklar›n MKKtaraf›ndan kayden izlenece¤i hükmeba¤lanm›flt›r. Bakanlar Kurulu tara-f›ndan 2001 y›l›nda ç›kar›lan “Merke-zi Kay›t Kuruluflunun Kurulufl, Faali-yet, Çal›flma ve Denetim Esaslar›Hakk›nda Yönetmelik” MKK’n›n bir“anonim ortakl›k” fleklinde kurulmas›-n› öngörmüfltür. Düzenlemelerin ta-mamlanmas›yla MKK 2001 y›l›ndafaaliyetlerine bafllam›flt›r.MKK nezdinde kay›tlar ihraçc›lar,arac› kurulufllar ve hak sahipleri ol-mak üzere üç grup itibariyle tutul-maktad›r. ‹hraçc›lar, arac› kurulufllar,yetkili takas ve saklama kurulufllar›ile Kurul taraf›ndan belirlenen di¤erkurulufllar MKK’ya üye olabilmekte-dir. Kaydi sermaye piyasas› araçlar›

Kaydilefltirme ile sermaye piyasas› ifllemlerinin daha düflük risk ve maliyetle gerçeklefltirilebilmesi imkan›sa¤lanm›fl, büyük maliyetlerlegerçeklefltirilen sertifika bas›mve ihraç masraflar›ndan, piyasa aktörleri için personel, saklama, sigorta ve borçlanma/ödünç maliyetlerinden tasarruf sa¤lanm›flt›r.

Dr. Yakup ErgincanMerkezi Kay›t Kuruluflu

Genel Müdürü

MERKEZ‹ KAYIT KURULUfiU

“

”

Kaydilefltirme ile pay senetlerinin fizikivarl›klar›na son verilerek di¤er bir ifade ilek›ymetli evrak›n senet unsurunun bertarafedilmesi ve paylar›n MKK taraf›ndan elektronik ortamda izlenmesi söz konusu.

MKK’DAN



ve bunlara iliflkin haklarla ilgili kay›t-lar, MKK'da bilgisayar ortam›ndaüyeler itibar›yla tutulmaktad›r. He-saplar›n aç›lmas› ve hesaplarda ka-y›t ve de¤ifliklik yap›lmas›, usul veesaslar› MKK taraf›ndan belirlenen"elektronik ifllem yöntemleri"yle üye-ler taraf›ndan hak sahiplerinin tali-matlar›na uygun flekilde MKK kay›t-lar›nda de¤ifliklik yap›lmas› sureti ilegerçeklefltirilmektedir. Mevcut du-rumda Kurul taraf›ndan hisse senet-leri ‹MKB’de ifllem gören anonim or-takl›klar›n hisse senetlerinin, yat›r›mfonu kat›lma belgelerinin, özel sektörtahvillerinin ve finansman bonolar›n›nkayden izlenmesine karar verilmiflolup, söz konusu sermaye piyasas›araçlar› MKK taraf›ndan kayden iz-lenmektedir. Kayden izlenmesinekarar verilen sermaye piyasas› araç-lar› ve bunlara iliflkin haklara dayan›-larak senet bas›lmas› yükümlülü¤üortadan kald›r›lm›flt›r. Bu sayede ser-maye piyasas› araçlar› maliyetli vehukuki aç›dan zorluklar içeren k›y-metli evrak sisteminden ç›kar›larak,sistem k›ymetli haklar üzerinde yeni-den infla edilmifltir.

Kaydi sistemin avantajlar›Kaydilefltirme ile sermaye piyasas›ifllemlerinin daha düflük risk ve mali-yetle gerçeklefltirilebilmesi imkan›sa¤lanm›fl, büyük maliyetlerle ger-çeklefltirilen sertifika bas›m ve ihraçmasraflar›ndan, piyasa aktörleri içinpersonel, saklama, sigorta ve borç-lanma/ödünç maliyetlerinden tasar-ruf sa¤lanm›flt›r. Yine hisse senediihraçc›s› flirketler, kaydi sistem ilebirlikte ortakl›k pay defterleri bilgileri-ne güvenli bir ortam üzerinden vekolayca eriflebilme ve bu bilgileri ge-rekti¤inde h›zl› bir flekilde güncelle-yebilme imkan›na sermaye art›r›m›,temettü ödemeleri ve ortaklarla iliflkive iletiflimlerde zaman ve maliyetavantaj›na sahip olmufllard›r. Di¤eryandan kaydi sisteme geçifl ile men-kul k›ymette sahtecilik, kaybolma ve

çal›nma gibi riskler ortadan kalkm›fl-t›r. MKK üyeleri, günlük ve yak›ngeçmifle dair raporlama ihtiyaçlar›n›mevcut 114 farkl› rapor ile do¤rudankendileri MKK’dan karfl›layabilmek-tedirler. Üyelerimiz d›fl›nda, TCMB,MASAK, Hazine Müsteflarl›¤›,TSPAKB, BDDK gibi kurumlar daMKK’da mevcut bilgilerden mevzua-t›n izin verdi¤i ölçüde yararlanma im-kan›na sahiptirler. Yat›r›mc›lar iseMKK taraf›ndan verilen sicil flifreleriile yat›r›m hesaplar›n› AloMKK Yat›-r›mc› Ça¤r› Merkezi ve MKKweb Ya-t›r›mc› servisleri üzerinden 7 gün 24saat takip edebilmekte, ücretsiz bil-gilendirme hizmetlerinden yararlana-bilmektedir. Hesap, bakiye ve ifllembaz›nda yat›r›mc›lara sunulan hiz-metler yan›nda MKKweb Kurum-sal’da günlük olarak Yerli Yabanc›Hisse Senedi Saklama Bilgileri Ra-poru ve MKK Ayl›k ‹statistikleri de ya-t›r›mc›lar›n bilgisine sunulmaktad›r.Yat›r›mc›lara telefon ve internet ka-nallar› üzerinden sunulan hizmetlerd›fl›nda cep telefonlar›ndan da k›samesaj (sms) ile Blokaj ve Bilgilendir-me hizmetleri ile ayl›k olarak e-postaortam›nda Hesap Durumu ve Ekstregönderimleri yap›lmaktad›r.Di¤er yandan TBMM genel kurulun-da görüflülmeye bafllanm›fl olan Ye-ni Türk Ticaret Kanunu Tasar›s›’n›n415 ve 417. Maddelerinde anonimortakl›k genel kurullar›na iliflkin ola-rak Merkezi Kay›t Kuruluflu kay›tlar›-na at›f yap›lm›flt›r. An›lan tasar› uya-r›nca anonim ortakl›k genel kurul top-lant›s›na kat›labileceklerin listesi kay-den izlenen paylar bak›m›ndanMKK’dan sa¤lanacak kay›tlara da-yan›larak haz›rlanacakt›r. Kaydi sis-teme geçifl ile birlikte anonim ortakl›-lar›n en büyük sorunlar›ndan biri olanortaklara iliflkin elde edilmeyen gün-cel bilgi art›k MKK arac›l›¤›yla anl›kolarak temin edilebilir hale geldi¤in-den mevcut Ticaret Kanunumuzdakibir haftal›k blokaj yükümlülü¤ü Tasa-r›da kald›r›lm›flt›r. Kuruluflumuzdan

al›nacak pay sahipleri listesinde ad›bulunan paysahibi gerçek kiflilerkimlik, tüzel kifliler yönetim kurulununilgili karar›n› göstererek genel kurulakat›labilecektir.

MKK yurtd›fl› faaliyetleriMKK operasyonel faaliyete geçti¤i2005 y›l›ndan beri Türkiye’nin Merke-zi Saklama Kuruluflu kimli¤iyle küre-sel ve bölgesel alanda Türk sermayepiyasalar›n› temsil etmektedir. Kuru-luflumuz 2008 y›l›nda da üyesi oldu-¤u Avrupa Merkezi Saklama Kurum-lar› Birli¤i (ECSDA), Avrasya Borsa-lar Birli¤i ve Uluslararas› Menkul K›y-met Hizmetleri Birli¤i gibi kurulufllarkapsam›nda gerçeklefltirilen toplant›ve çal›flma gruplar›nda aktif olarakyer alm›flt›r. MKK, ECSDA’n›n 22-23May›s 2008 tarihinde Antalya’da ger-çeklefltirilen yönetim kurulu toplant›-s›na Takasbank ile birlikte ev sahipli-¤i yaparak Avrupa takas ve saklamakurulufllar› aras›ndaki bilgi ve tecrü-be al›flverifline önayak olmufltur.Kuruluflumuzun önemli bir parças›oldu¤u Türkiye al›m sat›m sonras›hizmetler sektörünün yüksek deneyi-mi, bilgi birikimi ve teknolojik altyap›seviyesi k›sa zamanda bölge ülkele-rinin takas ve saklama kurulufllar› ta-raf›ndan da kabul edilmifltir. MKKs›kl›kla bölge ülkelerinin benzer kuru-lufllar›yla bilgi ve deneyimini paylafl-makta, bu kurulufllarla iflbirli¤ine gir-mekte, talep eden kurulufllar›n per-soneli için e¤itim programlar› düzen-lemektedir. Bu çal›flmalar›n önemlibir örne¤i, Azerbaycan Ulusal Mer-kezi Saklama Kurumu’na Kuruluflu-muz ve Takasbank taraf›ndan ortakolarak genifl kapsaml› bir dan›flman-l›k hizmeti sa¤lanmas› olmufltur.MKK dünya üzerinde 150’ye yak›nmerkezi saklama kuruluflunu ve ulu-sal takas altyap›lar›n› derecelendirenThomas Murray flirketi taraf›ndan buy›l haz›rlanan özel derecelendirmeraporuyla düflük riskli (A) notuyla de-recelendirilmifltir.

TKYD’nin ilk anket çal›flmas›, fon yö-neticilerinin hisse senedi üzerine va-deli ifllem sözleflmelerine olumlu bak-t›¤›n› ve hemen iflleme aç›lmas›n› iste-di¤ini gösterdi. Üçer fl›kl›, 10 sorudanoluflan anketin ilk iki sorusu olan “His-se senedi üzerine vadeli ifllem söz-leflmelerine ihtiyaç var m›?” ve “His-se senedi üzerine vadeli ifllem söz-leflmeleri iflleme aç›lmas› durumun-da bu sözleflmelerde ifllem yapmay›düflünür müsünüz?” sorular›na anke-

te kat›lan 30 TKYD üyesinin tümü,‘evet’ yan›t›n› verdi.“Bu sözleflmeler ne zaman ifllemeaç›lmal›?” sorusuna 27 kat›l›mc›dan‘derhal’ yan›t› geldi. 3 kat›l›mc› ise ‘pi-yasa flartlar›nda iyileflmeler görüldü-¤ünde’ dedi.

“Sözleflmelerin iflleme aç›lmas› sizene fayda sa¤layabilir?” sorusu 26 ka-t›l›mc›dan ‘spot piyasada al›nan po-zisyonlar için korunma (hedging) im-

KAPAK TKYD ANKET‹


Sermaye piyasas›n›n nabz›olma hedefiyle bafllatt›¤›m›z"Kurumsal Yat›r›mc› Anket

Serisi"'nin ilkinde, ülkemizdebir süredir gündemde olan

Hisse Senedi Üzerine Vadeli‹fllem Sözleflmeleri konusunuele ald›k. Anket sonuçlar›n›n,

yeni enstrümana iliflkinçal›flmalarda yol göstericiolaca¤›na inan›yoruz.

FON YÖNET‹C‹LER‹ H‹SSE BAZLI VADEL‹‹fiLEMLER‹N HEMEN BAfiLAMASINI ‹ST‹YOR

‘H‹SSE VADEL‹ ‹fiLEMLER‹ BAfiLARSAHEMEN ‹fiLEME VARIZ’

”

“

kan› sa¤layaca¤› için etkin risk yöne-timi sa¤layabilir’yan›t›n›, toplam 17kat›l›mc›dan da spekülasyon amaçl›ifllemler ile hacmin artmas›n› sa¤laya-bilece¤i yan›t›n› getirdi. Bunlardan13’ü her iki yan›t› da iflaretledi.

Anketin bir baflka sorusu “Bu sözlefl-melerdeki ifllem hacminin nas›l ola-bilece¤ini düflünüyorsunuz?” a¤›rl›kl›olarak hacmin oldukça yüksek olabi-lece¤i yan›t› ald›. 30 kat›l›mc›dan27’si bu fl›kk› iflaretlerken, ‘ifllem hac-mi yüksek olmayabilir’ diyenlerin sa-y›s› 3 oldu.

“Bu sözleflmelerin iflleme aç›lmas›‹MKB hisse senetleri piyasas›n›n ifl-lem hacminde nas›l bir etki yapabi-lir?” sorusuna 23 kat›l›mc› ‘olumlu et-ki yapabilir’ yan›t›n› verirken, olumsuzetki yapabilece¤ini düflünen kifli say›-s› 5’te kald›. 2 kat›l›mc› ise ‘fikrim yok’yan›t›n› verdi.

“Bu sözleflmeler ‹MKB’de mi yoksaVOB’da m› iflleme aç›lmal›?” soru-suna ise 14 kat›l›mc› ‘fikrim yok’, 14kat›l›mc› ‘VOB’ yan›t›n› verirken, 2 ka-t›l›mc› da ‘‹MKB’ dedi.

Anketin biraz daha teknik uygulamadetaylar›na giren “Dayanak varl›kolarak hangi hisse senetleri seçil-meli”? sorusunun üç fl›kk›ndan enfazla tercih edileni ‘‹MKB 30 hissele-rinden piyasa de¤eri aç›s›ndan enyüksek de¤ere sahip ilk 10 hisse’ ol-du. 18 kat›l›mc› bu yan›t› iflaretler-ken, 8 kat›l›mc› ‘Tüm ‹MKB 30 hisse-leri’, 4 kat›l›mc› ise ‘‹MKB 30 hissele-rinden piyasa de¤eri aç›s›ndan enyüksek de¤ere sahip ilk 5 hisse’ ya-n›tlar›n› verdi.

“Sözleflmelerin dayanak varl›klar›-n›n ‹MKB’de herhangi bir flekildedurdurulmas› durumunda ilgili söz-leflmeler de efl zamanl› otomatikolarak iflleme kapat›lmal› m›?” soru-suna 25 kat›l›mc› ‘evet’ yan›t›n› verdi.

4 kifli ‘hay›r’, 1 kifli ‘fikrim yok’ dedi.Anketin son sorusu “Bu sözleflmeleriçin teminat olarak nakit teminat›nyan›nda ilgili dayanak varl›¤›n da te-minat olarak kabulü olumlu olurmu?” 16 kat›l›mc›dan ‘risk oluflturabi-lir’ yan›t›n› ald›. 13 kat›l›mc› ise ‘evet’derken, 1 kat›l›mc› ‘fikrim yok’ yan›t›n›verdi.

Kurumsal Yat›r›mc›’n›n dördüncü sa-y›s›nda tan›t›lan Hisse Senedine Da-yal› Vadeli ‹fllem Sözleflmeleri (SSF-Single Stock Futures), ilgili hisse se-nedinin ileri bir tarihte bugünden be-lirlenen bir fiyat üzerinden al›m ya dasat›m› üzerine yap›lan standartlaflt›-r›lm›fl sözleflmelerdir. ‹leri valörlü fi-yat›n belirlenmesinde üç temel para-metre kullan›l›r: hisse senedinin spotfiyat›, cari piyasa faizi ve bugün ilesözleflme valörü aras›nda beklenentemettü.

SSF’lar genel olarak, üzerine yaz›landayanak varl›¤›n spot fiyat›n›n üzerin-de ifllem görürler. Ancak SSF’lar his-se senedinin kendisi gibi temettüödemedi¤i için, valör tarihine kadarolan süreçte yap›lmas› beklenilen bir

temettü ödemesi, ileri valörlü fiyat he-saplamas›nda dikkate al›n›r ve fiyat›düflürücü bir etki yapar.

2000’li y›llarla birlikte geliflen SSF pi-yasalar›n›n artan ifllem hacimlerininbafll›ca nedenleri olarak, SSF’lar üze-rine ifllem yapman›n getirdi¤i avantaj-lar ve bunlar› kullanarak oluflturulabi-lecek yat›r›m stratejileri s›ralanabilir.SSF’lar›n en önemli özelliklerinin ba-fl›nda kald›raç avantaj› gelmektedir.SSF’lar kredili ifllemlere göre dahayüksek oranda kald›raç sa¤lama ola-na¤› yarat›rken, maliyet aç›s›ndan daavantajlar sunar.

SSF’lar hisse senedi sahiplerine dahaetkin korunma imkan› sa¤lar. Bu söz-leflmeler hisse senetlerini bir endeks-le veya endekse dayal› bir opsiyonlahedge etmek yerine do¤rudan daya-nak varl›kla hedge etme imkan› vere-rek %100’e yak›n bir hedge etme im-kan› sa¤lamaktad›r.


2000’li y›llarla birliktegeliflen SSF piyasalar›n›nartan ifllem hacimlerininbafll›ca nedenleri olarak,

SSF’lar üzerine ifllem yapman›n getirdi¤i avantajlar

ve bunlar› kullanarakoluflturulabilecek yat›r›mstratejileri s›ralanabilir.

SSF’lar›n en önemli özellik-lerinin bafl›nda kald›raç avan-

taj› gelmektedir.”

“

U¤ur GürsesEkonomi Yazar›

Son otuz y›lda, zamanzaman döviz rezervinin azl›¤›,zaman zaman da döviz kuruüzerindeki bask›lar nedeniyleekonomide zorluklar yaflad›k.Yine küresel krizde geliflmiflülkelerde tan›k olunangeliflmeler karfl›s›nda, her-halde ço¤u mali piyasa pro-fesyonelinin akl›ndan geçen‘biz bunu yaflam›flt›k’ (dejavu)düflüncesi oluyordur.

“

”

EKONOM‹ST GÖRÜfi


Bugün tan›k oldu¤umuz küre-sel krizde, ülkemizdeki malipiyasalarda döviz kurunun

çok fazla yükselmemesine, hâttâgerilemesine ço¤umuz flafl›r›yoruz.Çünkü neredeyse son otuz y›lda,zaman zaman döviz rezervinin azl›-¤›, zaman zaman da döviz kuruüzerindeki bask›lar nedeniyle eko-nomide zorluklar yaflad›k.Yine küresel krizde geliflmifl ülke-lerde tan›k olunan geliflmeler karfl›-s›nda, herhalde ço¤u mali piyasaprofesyonelinin akl›ndan geçen ‘bizbunu yaflam›flt›k’ (dejavu) düflün-cesi oluyordur.fiuras› kesin, 1980’li y›llar›n ortala-r›nda geliflmeye bafllayan, ulusla-raras› mali piyasalara uyum sa¤la-yan ve geliflen bir Türkiye foto¤raf›-na efllik eden insan sermayesinin‘temettüsü’, fiyat› olmayan kaydade¤er bir deneyimdir. Bugünkü krize, herkesin kendi gün-lü¤ünde kay›tl› ve geçmiflten ‘pos-talanan’ bir sayfa vard›r. Bizim gün-lü¤ümüzün sayfalar›nda bak›n nekay›tl›?“Bir eliyle Hermes kravat›n› düzeltir-ken, di¤er elinin parmaklar›nda isesigara içilmeyen alanda yar›ya in-

mifl Havana purosunu dudaklar›nagötürerek tüttüren, kendine güvenliad›mlar› ile Church ayakkab›lar›nadaha s›k› basan ad›mlarla tam kar-fl›mdayd›. Kim mi? Dünün, dünya-n›n en büyük bankalar› aras›ndasay›lan; bugünün, ola¤anüstü say›-labilecek bir zararla, s›ralamalardaen büyük birkaç Türk bankas›n›ngerisinde kalan ‹sviçre bankas›n›nTürkiye masas›ndan sorumlu üstyetkilisi olan A.C.!Ankara’da Merkez Bankas›’n›n ‘ko-muta kontrol’ merkezi say›lan, flifre-li ve herkesin giremedi¤i ‘dealingroom’unun koridorunu böyle ad›ml›-yordu! 90’l› y›llar›n bafllar› idi; Türki-ye’nin döviz rezervleri daha henüzbirkaç milyar dolar seviyesinde,ekonomik büyüme ve d›fl borç öde-meleri için Avrupa ve Amerikanbankalar›ndan gelecek kredi ve fi-nansman kaynaklar›na ba¤›ml› idik.Hâttâ bu ülkelerdeki bankac›lar›‘hofl tutmaya’ çal›flt›¤›m›z günlerdi.Finansal piyasalar›n ‘flakas› yoktur’.90’l› y›llarda, Türk bankalar›n›n 100milyon dolar sendikasyon kredisialabilmek için ‘kap›s›nda yatt›¤›’ ‹s-viçre bankas›, bugün Forbes s›rala-mas›nda bunlardan birkaç›n›n geri-

Bu deneyime

F‹YAT biçilemez!

sinde kald›.”Türkiye’de mali piyasalar›n gelifl-meye bafllamas› ve ‘piyasa’ niteli¤i-ni kazanmas› 1987 sonras›d›r. Budönem, ayn› zamanda piyasadabilgi teknolojisinin de geliflti¤i birdönemdir. Türkiye’deki piyasa gelifliminin herbir ‘kilometre tafl›na’ mali piyasakrizleri efllik etmifltir. Arka plan›nda;sorunlar›n sürekli ertelendi¤i, yap›-sal önlemlerin al›nmad›¤› bir ortamve süreç de uzun bir süre efllikederek tabii ki. 1988 Ekim ay›ndaki döviz krizi,Merkez Bankas›’n›n ilk kez do¤ru-dan müdahalesi ile piyasalar› tan›fl-t›rm›flt›r. 1990 Temmuz ay›nda Irak’›n Ku-veyt’i iflgali ve 1991 bafl›ndaki sa-vafla giden süreç, Türkiye’de ilkkez yerlefliklerin bankalardaki mev-duatlar›n›n yüzde 15’ini çekmesineyol açt›. Tabii ki döviz cinsi mevdu-atlar. ‹lk kez tan›k olunan bu krizde, hem bankalar›n, hem de Mer-kez Bankas›’n›n yurtd›fl›ndan getir-di¤i efektifler ile yat›flt›r›ld›. 1994 Krizi, ‘neden-sonuç’ iliflkisininterse çal›flt›r›lmaya kalk›fl›lmas›yla;örne¤in borçlanma ihtiyac› h›zla ar-tan Hazine’nin, faizleri ‘be¤enmedi-¤i’ için borçlanma ihalelerini iptaletmesiyle tetiklendi. 1985 May›say›ndan itibaren günlük döviz kuruayarlamas› yapan ve de bankalar›nda belirli bir marjla bu kur etraf›ndaolmas›n› sa¤layan Merkez Bankas›,ilk kez sert bir piyasa devalüasyo-nuna teslim oluyordu.1997’de ilk kez farkl› bir dalgadanetkilendik. Uzakdo¤u krizi ile ülke-mize gelen rüzgâr, 1998’de Rus-ya’n›n moratoryum ilan› ile ‘geliflenpiyasa krizi’ girdab›na dönüflüyor-du. Tabii ki bizi de içine alarak. 1997’den itibaren geliflen bu gir-dap, 1999’da reel kesimi de içineald›. 1999 Sonunda bir prog-ram yap›p, sonra bunu ‘sahip-siz’ b›rakt›¤›m›zda 2000 sonunda

öncü dalgay›, 2001 fiubat ay›ndada en büyük sars›nt›y› yaratt›k: Ban-kac›l›k krizi ve spekülatif atak!Bu sayd›¤›m›z krizlerin neredeysetamam›nda, önünde ya da arkaplan›nda; döviz krizi efllik etmifltir.Bu yüzden, döviz kuru biraz bizle-rin kafas›ndaki ‘makul limitlerin’üzerine ç›kt›¤›nda ‘ne oluyor’ soru-sunu sormufluzdur. Döviz k›tl›¤›,döviz krizi gibi nedenlerin hep ar-d›nda iç tasarruflar›m›z›n yetersizli-¤i yer alm›flt›r.Bugün küresel çapta yaflad›¤›m›zbu krizde, neden görece daha azetkilendi¤imizin yan›t› da buradasakl›d›r.

1. 2001 Krizinin mali piyasalar veekonomimiz için bir ‘milat’ olmas›-n›n temel nedeni, önceki kriz-lerde karfl›laflt›¤›m›z so-runlar›n kal›c› bir bi-çimde çözülmesi-dir. Bunlar› ya-ratan ne-

denlerin önemli ölçüde ortadan kal-d›r›lmas›d›r. Oysa 1998’deki krizinmerkezi olan Rusya, hâlâ döviz ku-ru rejimini dalgal› kur rejimine ge-çirmifl de¤il. Bu krizde, flimdidenen sert döviz rezervi kayb› yaflayanülke unvan›n› kazand›. 2. 2001’de dalgal› kur rejimine ge-çifl, hem bir fiyat oluflumunda ‘ya-payl›k’ sorununu ortadan kald›rd›,hem ‘k›tl›k sendromunu’. Ay›ca 8y›lda bize önemli bir ‘ö¤renme’ de-neyimi sa¤lad›.3. Piyasa derinli¤i, ne kadar be-¤enmesek de artm›fl durumda. Es-kisi gibi küçük hareketlerin piyasay›etkilemesi giderek s›n›rl› hale geldi.Örne¤in döviz ifllemlerinde; banka-c›l›k sisteminde sadece günlük ifl-lem hacmi 2002 y›l›ndan 2008 y›l›naüç kattan fazla artt›.4. Sorunlar›m›z› çözmüfl olsak da,tan›k oldu¤umuz bu kadar çok sa-y›daki kriz deneyimi ile ‘s›n›rlar›m›z›’ö¤renmifl durumday›z. 5. Tasarruf yetersizli¤imiz, afl›r›kaynak bollu¤una dönüflemedi¤in-den, mali piyasadaki kald›raçl› bo-yutumuz çok s›n›rl› kalm›flt›r. Bugün farkl› ölçek ve içerikte tan›kolsak da, küresel çapta yaflanan veözellikle geliflmifl ülkeleri derindensarsan krizde, ülkemizin son 30 y›l-da edindi¤i deneyim ve sa¤lad›¤›de¤iflimin paha biçilmez oldu¤utart›fl›lmazd›r.

2001 Krizinin malipiyasalar ve ekonomimiziçin bir ‘milat’ olmas›n›ntemel nedeni, önceki kri-

zlerde karfl›laflt›¤›m›z sorunlar›n kal›c› bir biçimde

çözülmesidir. Bunlar›yaratan nedenlerin önemli

ölçüde ortadankald›r›lmas›d›r.

“


”

FON YÖNET‹M‹


TSKB TEM‹Z ENERJ‹ FONU

Temiz Enerji Fonu ileyat›r›mc›lar; uluslararas›piyasalara, farkl› ülkelere vebirçok flirkete yat›r›m yaparakgenifl bir portföy da¤›l›m›nasahip olacaklar.

Yeni projeçerçevesinde fondan elde edece¤imiz yönetimücretinin bir bölümüylefon yat›r›mc›lar›n›n karbon ayak izlerini telafiederek, kamuoyundafark›ndal›k yaratmay›amaçlamaktay›z.

“

”

TSKB Portföy Yönetimi hak-k›nda bilgi verebilir misiniz?

Faaliyetlerine 1950 y›l›nda bafllayanTürkiye S›naî Kalk›nma Bankas›(TSKB), Türkiye'nin özel sermayeli ilkyat›r›m ve kalk›nma bankas›d›r. Yat›r›m projelerinin orta/uzun vadelikredilendirmesi ve proje finansman›konusunda önemli bir marka halinegelmifl olan TSKB, yat›r›m bankac›l›-¤› alan›nda gerçeklefltirdi¤i özellefl-tirme, halka arz, finansal/stratejik or-takl›k ve de¤erleme dan›flmanl›¤›hizmetleri ile kurumsal müflterilere;sermaye piyasas› arac›l›k ve portföyyönetimi hizmetleriyle de hem ku-rumsal, hem de bireysel müflterilereulaflmaktad›r.TSKB Portföy Yönetimi, portföy yöne-tim stratejilerini; bireysel ve kurumsalyat›r›mc›lar›n beklentilerine yönelikoluflturmaktad›r. Profesyonel yöne-tim kadrosu ile müflterilerimizin bek-lentilerine göre riski minimuma indi-rerek, yat›r›m kararlar›nda do¤ru za-manlama ve çeflitlendirme ile karl›l›-¤›n art›r›lmas› hedeflenmektedir.TSKB Portföy Yönetimi alt›nda 6 adetyat›r›m fonu, 27 adet kurumsal ve bi-reysel müflteri portföyü yönetilmekte-dir. Yönetilen toplam portföy büyük-

lü¤ü Mart 2009 itibariyle 276 milyonTL’dir.

Temiz Enerji Fonu hakk›nda bilgiverir misiniz? Türkiye’nin ilk özel yat›r›m ve kalk›n-ma bankas› Türkiye S›nai Kalk›nmaBankas› A.fi. (TSKB) olarak Türki-ye’de bir ilke imza att›k. Yat›r›m dün-yas›n›n yenilenebilir enerji, enerji ve-rimlili¤i ve at›k yönetimi ile ilgili glo-bal piyasalara ilgisinin giderek artt›-¤› bir dönemde, bu endekslere da-yal› ve %10 getiri garantili 1 y›l vade-li Temiz Enerji Fonu’nu 16/01/2009tarihinde halka arz ettik. Temiz Ener-ji Fonu ile yat›r›mc›lar; uluslararas›piyasalara, farkl› ülkelere ve birçokflirkete yat›r›m yaparak genifl birportföy da¤›l›m›na sahip olacaklarve yat›r›m dönemi sonunda en az%10 getiri alacaklard›r. K›sa vadelipiyasa dalgalanmalar›ndan uzak du-rarak, borsalar›n toparlanma e¤ilimi-ne girmesiyle yükselifl f›rsat›ndanyararlanmak amac›yla yepyeni ka-zançl› bir yat›r›m f›rsat›na sahip ola-caklard›r.

Ad› Temiz Enerji Fonu oldu¤una gö-re çevreye nas›l bir katk›s› olacak?TSKB olarak Temiz Enerji Fonu ile


Soldan Sa¤a: fieniz Yarcan Genel Müdür Yard›mc›s›, Cüneyt Demirkaya Grup Yöneticisi,

Halil Ero¤lu Genel Müdür, Onur Yurtsever Portföy Yöneticisi

‘Sürdürülebilir Bankac›l›k’ yaklafl›m›-na yeni bir boyut kazand›raca¤›z. Bukapsamda yeni bir sosyal sorumlulukprojesini hayata geçirdik. Yeni projeçerçevesinde fondan elde edece¤i-miz yönetim ücretinin bir bölümüylefon yat›r›mc›lar›n›n karbon ayak izleri-ni telafi ederek, kamuoyunda fark›n-dal›k yaratmay› amaçlamaktay›z. Fonyat›r›mc›lar›n›n bireysel karbon aya-kizlerini telafi etmek üzere, onlar ad›-na tercihen Türkiye’de gerçeklefltiri-len yenilenebilir enerji projelerindensa¤lanan gönüllü karbon kredilerialaca¤›z. Karbon kredileri sat›n ala-rak karbon telafisi yapman›n en bü-yük avantaj›, küresel nitelikteki çev-resel sorunlar›n önlenmesine olankatk›d›r. Ayr›ca yat›r›mc›larla karbonayakizini azaltman›n yollar› da payla-fl›lacak.

Karbon ayakizi nedir?Küresel ›s›nman›n bafll›ca sorumlusuolan sera etkisine yol açan 7 adet se-ra gaz› bulunmaktad›r. Karbon ayaki-zi; ulafl›m, ›s›nma vs. gibi nedenler-den meydana gelen sera gaz› sal›-n›mlar›n›n toplam›d›r. Fosil yak›tlar›nkullan›m›yla atmosfere yay›lan kar-

bondioksit sal›n›m›n›n atmosfer üze-rine b›rakt›¤› iklim de¤iflikli¤i faktörü-dür. Di¤er bir ifadeyle karbon ayaki-zi, karbondioksit eflde¤erli¤i baz›ndaölçülen ve üretilen sera gaz› miktar›aç›s›ndan insanlar›n yaflamsal faali-yetlerinden çevreye verilen olumsuz-luk ölçüsüdür.

Bu fondan öncelikli olarak kimleryararlanabilecek? fiirket veya birey-sel yat›r›m yapmak isteyenlere ayn›flekilde f›rsatlar sunuluyor mu?Hem bireysel yat›r›mc›lar hem de flir-

ketler minimum 1000 TL olmak koflu-luyla kat›lma belgelerinden sat›n al-m›fllard›r. Bu fonlar özel nitelikli fon-lar oldu¤u için sadece halka arz dö-neminde sat›n al›nabilmektedir. Dü-flen faiz ortam›nda yeni bir yat›r›mürünü ile alternatif piyasalara yat›r›myapmak, portföylerini çeflitlendirmekve piyasa dalgalanmalar›na karfl› ge-tiri garantisi alarak korunmak iste-yen tüm yat›r›mc›lar bu fondan ya-rarlanm›flt›r.

Fonun %10 getiri garantili olmas›-na karfl›n, önümüzdeki ekonomikkonjonktürde ne kadarl›k maksi-mum getiri öngörüyorsunuz?2009 y›l› geçen y›l oluflan kay›plar›ngeri al›nmas› ve f›rsatlar›n de¤erlen-dirilmesi için uzun vadeli bir yat›r›mdöneminin bafllang›c› olarak görüle-bilir. Ç›kard›¤›m›z ilk getiri garantilifonla birlikte bu süreç içinde önemlibir yat›r›m f›rsat› sunduk. Fonun da-yanak varl›¤› Uluslararas› Yenilene-bilir, Enerji Verimlili¤i ve At›k Yöneti-mi endeksleri, yaflanan dalgalanma-lara karfl› 1 y›lll›k yat›r›m dönemiylekazançl› ve güvenli bir yat›r›m alter-natifi olacakt›r. Minimum %10 olmakkayd›yla dünya borsalar›nda yafla-nabilecek muhtemel bir toparlanmae¤ilimiyle birlikte faiz getirilerininüzerinde bir getiri sa¤lamay› amaç-l›yoruz.

Tipi : B TipiKurucu : TSKBGarantör : TSKBHalka Arz Tarihi : 12/01/09-16/01/09Yat›r›m Dönemi Bafllang›ç : 19/01/09Yat›r›m Dönemi Sonu : 19/01/10Getiri Garantisi : 10%Getiriye Kat›l›m Oran› : %50Dayanak Varl›k Endeks : Eflit oranda üç endeksden oluflan bir sepet:

1.Uluslararas› Yenilenebilinir Enerji Endeksi 2.Uluslararas› Enerji Verimlili¤i Endeksi 3.Uluslararas› At›k Yönetimi Endeksi

Toplam Fon Büyüklü¤ü : 15.071.000 TL ( Mart 2009 itibariyle)

Serkan An›lECZACIBAfiI-UBP PORTFÖY YÖNET‹M‹ A.fi.

Portföy ve Fon Yöneticisi

FON YÖNET‹M‹


Eczac›bafl› Portföy Yönetimihakk›nda bilgi verebilir mi-siniz?

Portföy yönetim faaliyeti Eczac›ba-fl› Menkul De¤erler A.fi. bünyesin-de 1994 y›l›nda bafllad›. Eczac›ba-fl› Portföy Yönetimi, portföy ve fonyönetimi konusunda birey ve ku-rumlara hizmet vermek amac›ylaKas›m 2001'de kuruldu.

Eczac›bafl› Portföy Yönetimi, Ec-zac›bafl› Menkul De¤erler'in kuru-cusu oldu¤u A ve B Tipi Fonlar›n 7adedini ve Eczac›bafl› Yat›r›m Or-takl›¤› A.fi'nin portföyünü yönet-mektedir. Ayr›ca, Aegon Emeklilikve Hayat A.fi’nin emeklilik yat›r›mfonlar›n›n yönetimini gerçeklefltir-mektedir.

Eczac›bafl› Portföy Yönetimi, kifli-lere ve kurumlara özel portföy yö-netimi hizmeti de sunmaktad›r. Bukapsamda hisse senedi riskli port-föy yönetimi, sabit getirili portföyyönetimi, döviz portföy yönetimi vebu ürünlerin çeflitli karmalar›ndan

oluflturulan portföy yönetimi ürün-leri bireysel ve kurumsal müflterile-rimizin hizmetine sunulmaktad›r.

Eczac›bafl› A Tipi De¤iflken AnalizFon ve yönetim süreci hakk›ndabilgi verebilir misiniz?Analiz fon, 21 May›s 2008 tarihin-de kurulmufltur. Fonun karfl›laflt›r-ma ölçütü: %95 Repo Getirisi +%5‹MKB-30 endeksi fleklindedir.

Fon, portföyünün en az %30’unudevaml› olarak hisse senetlerineyat›r›r ve hisse senetlerinde al›nanpozisyonu Vadeli ‹fllem ve Opsi-yon Borsas› (VOB)'nda ‹MKB En-deks kontratlar›nda korunmaamaçl› k›sa pozisyon alarak büyükölçüde veya tamamen dengele-meyi amaçlar. Sermaye Piyasas›araçlar›na yap›lan yat›r›mlarda ris-kin da¤›t›lmas› prensiplerine uy-gun hareket edilmesi kofluluylahisse senetlerinin toplam de¤erifon portföy de¤erinin en az % 30’uen çok % 100’ü olabilir. Kalan mik-tar ters repo ve BPP türü enstrü-

ECZACIBAfiI A TipiDe¤iflken Analiz Fon

Fon, portföyünün en az % 30’unu devaml› olarak

hisse senetlerine yat›r›r vehisse senetlerinde al›nan

pozisyonu Vadeli ‹fllem veOpsiyon Borsas› (VOB)'nda

‹MKB Endekskontratlar›nda korunma

amaçl› k›sa pozisyonalarak büyük ölçüde veya

tamamen dengelemeyiamaçlar.

“

”


manlar›nda de¤erlendirilir.

Fonun stratejisi, ‹MKB Endeksinegöre daha yüksek performanssa¤layacak hisse senetlerinin se-çilmesi ve bu hisse senetlerinde‹MKB’de al›nan (uzun) pozisyo-nun, VOB’da al›nacak ‹MKB En-deks kontratlar› (k›sa pozisyon) ilek›smen veya tamamen dengelen-mesi suretiyle, yat›r›mc›lara piya-san›n yönünden ba¤›ms›z olarakpozitif getiri sa¤lanmas›n› hedefle-mektir. Yap›s› itibar› ile do¤ru se-netler seçilmesi ile faiz getirisininüzerinde bir getiri sa¤lamay›amaçlamaktad›r.

Fon, sizce hangi yat›r›mc›lar içinuygun bir yat›r›m enstrüman›d›r?Analiz fon, spot piyasada ald›¤› ris-ki, VOB piyasalar›ndaki short po-zisyonu ile dengelemektedir. Bunedenle piyasa riskinin son dereces›n›rl› oldu¤u bir fon konumunda-d›r. Fonun amac› karfl›laflt›rma öl-çütünün çok önemli bir bölümünüoluflturan repo getirisinin üzerindebir getiri sa¤lamakt›r. Bu fonun he-def kitlesi belli bir ölçüde hisse se-nedi portföyü yönetim riski almaksuretiyle yat›r›m›na faiz üzerindegetiri sa¤lamak isteyen yat›r›mc›-lard›r. Spot piyasada tafl›nan po-zisyonlar ile sa¤lanacak relatif geti-ri, faiz gelirinin üzerine eklendi¤in-de, düflen faiz ortam›nda kendinealternatif yat›r›mlar arayan faize da-yal› ürünlere yat›r›m yapan yat›r›m-c›lar için oldukça cazip olabilir.

Önümüzdeki dönemde piyasalarailiflkin beklentileriniz nedir?Faize dayal› enstrümanlara olan ta-lebin k›sa vade için devam edebi-lece¤ini düflünüyorum. Hem ,iç ta-lep hem de d›fl talepteki daralma-n›n büyüme üzerindeki olumsuz et-kilerini azaltmak için T.C. MerkezBankas›’n›n para politikas› arac›olarak faiz indirimlerine bir süre da-

ha devam edebilecek olabilmesi,faize dayal› ürünlerin k›sa vadedecazibesini artt›r›yor. K›sa vadedeenflasyonist risklerin kontrol alt›ndaolmas›, Merkez Bankas›’n›n bu an-lamda elini güçlendiriyor. Ancakorta ve uzun vadede faizlerin üze-rinde yukar› yönlü bask›lar olufltu-rabilecek riskler ortaya ç›kabilir.Ekonomik toparlanmay› sa¤lamakamac› ile hükümet taraf›ndan malipolitikalar kapsam›nda uygulananteflvik paketlerinin yaratt›¤› bütçeaç›klar›n›n önümüzdeki dönemdefinansman› için borçlanma ihtiya-c›n›n artacak olmas› ve para politi-kas› aç›s›ndan bakt›¤›m›zda ise2008 y›l›nda nominal olarak gerile-yen Merkez Bankas› paras›n›n,2009 y›l›n›n ilk iki buçuk ayl›k döne-minde nominal olarak büyümesininyaratabilece¤i enflasyonist tepki-ler, faizler üzerinde orta ve uzunvadede bask› yaratabilecek unsur-lar olabilir.

Döviz piyasalar›nda ise en önemlibelirleyici IMF ile imzalanmas› bek-lenen anlaflma olacakt›r. Yap›lan

tahminler incelendi¤inde 2009 y›l›için ortalama 20-25 Milyar USD’likd›fl finansman aç›¤› tahmini yap›l-maktad›r. IMF ile yap›lacak bir an-laflman›n bu miktara yaklaflan birfinansman deste¤ini içermesi ha-linde TL’nin di¤er para birimlerinekarfl› bugün itibar› ile bulundu¤useviyelerden itibaren reel anlamdabir de¤er kayb›na u¤ramayaca¤›n›düflünüyorum. Ancak finansmandeste¤inin beklenen boyutta olma-mas› ve/veya yurtd›fl› piyasalardakigerginli¤in daha da t›rmanmas› ha-linde TL’nin di¤er para birimlerinekarfl› reel anlamda ciddi de¤er ka-y›plar› yaflamas› ihtimali gözönüneal›nmal›d›r.

Yurtiçinde uygulanan para ve mali-ye politikalar›n›n ekonomik sonuç-lar›n› ifade eden datan›n ve imzala-nabilecek IMF anlaflmas›n›n piya-salar üzerinde yarataca¤› etkileridikkatle izlemekle birlikte, hisse se-nedi piyasas›ndaki seyrin çokönemli bir di¤er belirleyicisinin,yurtd›fl› hisse senetleri piyasalar›n-daki trendler olaca¤›n› düflünüyo-rum. Geliflmifl ülkelerin uygulad›k-lar› büyümeyi destekleyici mali po-litikalar ve gevflek para politikalar›-n›n ekonomik toparlanmay› orta va-dede sa¤layaca¤›n› öngörüyorum.K›sa vadede ise ABD’de bankac›l›ksektörü üzerinde gerçeklefltirilenstres testi sonuçlar›n›n ard›ndansa¤lanacak sermaye desteklerininve bilançolarda bulunan toksik at›kolarak tan›mlanan varl›klar›n temiz-lenmesine yönelik planlar›n uygula-ma detaylar›n›n piyasalarca sat›nal›nmas›n› bekliyorum. Yukar›daifade etti¤im nedenlerden dolay›hisse senetleri piyasalar›nda dipnoktalar›n›n görüldü¤ü kanaatinitafl›yorum. Yukar› yönlü hareketinboyutunu ve momentumunu isegelecek ekonomik data ve flirkethaberlerinin belirleyece¤ini öngö-rüyorum.

Fonun amac› karfl›laflt›rma ölçütünün çok

önemli bir bölümünüoluflturan repo getirisinin

üzerinde bir getirisa¤lamakt›r. Bu fonun hedefkitlesi belli bir ölçüde hisse

senedi portföyü yönetimriski almak suretiyle

yat›r›m›na faiz üzerindegetiri sa¤lamak isteyen

yat›r›mc›lard›r.

“

”

Saklamahizmeti

Sermaye Piyasas› Kurulu taraf›ndan 2008 y›l›nda PortföyYönetim fiirketlerinin yönettikleri bireysel portföylere (yat›r›mfonlar›, emeklilik fonlar› ve yat›r›m ortakl›klar› d›fl›nda) aitvarl›klar›n saklanmas› hizmetini, Portföy Saklama Kurulufluizni alm›fl olan bankalardan sa¤lamalar› zorunlu tutulmufltu. 1 y›ll›k geçifl döneminin 28 Ocak 2009 tarihinde sonaermesinden sonra sistem aktif olarak faaliyete geçti. Busüreçte birçok banka SPK’dan saklama kuruluflu izni ald›.2.say›m›zda ilk olarak ele ald›¤›m›z Saklama Hizmetikonusunu bu say›m›zda tekrar ele alarak sistemin aksayan/aksamayan yanlar›n›, gelecekteki beklentileri, hem saklamahizmeti alan Portföy Yönetim fiirketleri, hem de SaklamaBankalar› penceresinden de¤erlendirdik.

“

”

PORTFÖYSAKLAMAH‹ZMET‹


Remzi DedeAkbank T.A.fi. Hazine ve Sermaye Piyasalar› Bölüm Baflkan›

Sistemin bafllamas› ile birlik-te bir PSK-Portföy SaklamaKuruluflu olarak dikkat çek-

mek istedi¤iniz noktalar nedir?Sermaye Piyasas› Kurulu’nun(SPK) geçifl süreci olarak belirle-di¤i Ocak 2009 sonundan itibaren“Saklamac› Kurulufl” yetkisi alanbankalar bu alanda faaliyet gös-termeye bafllad›lar. Bir kaç zorun-lu ertelemeden sonra sistemin ça-l›flmaya bafllamas›n› olumlu de-¤erlendiriyoruz. Uygulanmayabafllamas›n›n üzerinden 2 ayl›k birsüre geçen saklama bankac›l›¤›konusunda kapsaml› bir de¤er-lendirme için henüz erken olmak-la beraber baz› noktalara dikkatçekebiliriz.Portföy Saklama fiubesi ad› alt›n-da dizayn etti¤imiz saklama faali-yetlerimizi, konusunda uzmanlafl-m›fl ve münhas›ran bu iflle görevlibir ekiple yerine getirmekteyiz. Ülkemizde profesyonel ellere tes-lim edilen bireysel nitelikteki fon-lar›n ulaflt›¤› hacim ve yat›r›mc›say›s›, henüz yeterli büyüklüktede¤ildir. Bu ba¤lamda da, yap›-lan yat›r›m› karfl›layacak üretim(saklama hizmeti) henüz verile-memektedir. Halen içinde bulun-du¤umuz küresel krizin de Port-föy Yönetim fiirketleri (PYfi) vedolay›s›yla saklama bakiyeleriüzerinde bask›lay›c› etkisi oldu-¤unu düflünüyoruz. Gerek krizin

afl›lmas›, gerek saklama banka-lar›n›n bu alandaki faaliyetlerininbilinirliklerinin artmas› ile önümüz-deki dönemde saklama kuruluflla-r›ndaki hacmin artmas›n› bekliyo-ruz. Konunun rakamsal boyutunabakacak olursak, May›s 2008 iti-bariyle 2,3 Milyar TL olan bireysel(gerçek-tüzel kifli) nitelikteki fonbüyüklü¤ünün Kas›m 2008 tarihiitibariyle küçük bir miktar gerile-yerek 2,1 Milyar TL’ye indi¤ini,ancak Ocak 2009 ay›nda 2,5 mil-yar TL düzeyine yaklaflt›¤›n› gör-mekteyiz. Konunun önemli bir baflka boyu-tu ise, bireysel portföy varl›klar›n›nsaklamas›n›n, iki farkl› finansalkurum taraf›ndan yap›labiliyor ol-mas›d›r. Bir taraftan, PYfi’ler tara-f›ndan yönetilen bireysel portföy-lerin SPK’dan yetki alm›fl, bu ala-na yat›r›m yapm›fl saklama kuru-lufllar› (bankalar›) taraf›ndan sak-lanmas› isteniyorken, öte yandanYat›r›m ve Menkul De¤erler fiirket-leri taraf›ndan yönetilen bireyselnitelikli portföylere ait varl›klar›nsaklamalar› yine kendileri taraf›n-dan yap›lmaya devam edilebil-mektedir.

Sistemin faaliyete geçmesi sek-tör beklentilerini karfl›l›yor mu?Sistemin aksayan ve aksamayannoktalar› nelerdir?Sektörün ilgili taraflar› aç›s›ndan

Akbank T.A.fi.

May›s 2008 itibariyle2,3 Milyar TL olan bireysel(gerçek-tüzel kifli) nitelikte-ki fon büyüklü¤ününKas›m 2008 tarihiitibariyle küçük bir miktargerileyerek 2,1 MilyarTL’ye indi¤ini, ancak Ocak2009 ay›nda 2,5 milyarTL düzeyine yaklaflt›¤›n›görmekteyiz.

“

”


Krizin afl›lmas› ve saklama bankalar›n›n bu alandaki faaliyetlerinin, bilinirliklerinin artmas› ileönümüzdeki dönemde saklama kurulufllar›ndakihacmi art›rmas› bekleniyor.




bakt›¤›m›zda;a- Düzenleyici otorite aç›s›n-dan; kurulufl amac›na uygun,kuvvetler ay›r›m› ilkesine paralel,ülkemiz sistemlerinin elverdi¤i öl-çüde teslimat karfl›l›¤› ödeme(DvP) prensibine göre çal›flan,“Chinese Wall” kural›na uyumuntam anlam› ile sa¤land›¤›, bir çokaç›dan uluslararas› normlara uy-gun bir yap›n›n tesis edildi¤inigörmekteyiz.b- Yat›r›mc› aç›s›ndan; Yat›r›mc›-lar›n sisteme olan güvenini art›-ran, bir anlamda maksimizeeden, istedi¤i anda portföy duru-munu izleyebildi¤i, düzenli ve sis-temli bilgi sahibi oldu¤u, varl›klar›-n›n eskiye nazaran mali yap›s› iti-bariyle daha güçlü kurulufllardasakland›¤› bir düzen kurulmufltur. c- PYfi’ler aç›s›ndan; K›sa vade-de do¤an saklama ücretleri sebe-biyle karl›l›klar›nda ihmal edileceknitelikte bir azalmadan söz edilsebile, orta ve uzun vadede, siste-min artan güveni baflta olmaküzere birikimlerini uzman ellere

teslim edecek yat›r›mc› say›s› vemiktar›ndaki art›fl sayesinde, port-föylerinde büyüme yaflanaca¤›n›tahmin ediyoruz. Öte yandan, ris-kin da¤›t›lmas› prensibi dahilinde,deyim yerinde ise oyun art›k ku-rallar›na uygun oynan›r hale gel-mifltir. Hizmet vermekte oldu¤u-muz PYfi’ ler aç›s›ndan olaya bak-t›¤›m›zda, PYfi ve dolayl› olaraksaklama hizmeti alan müflterilerintaleplerini karfl›lamaktay›z. d- Saklamac› Kurulufllar (Ban-kalar) aç›s›ndan; DerginizinTemmuz 2008 say›s›ndaki söyle-flimizde de ifade etti¤imiz gibi, bugörev ve sorumlulu¤a talip olanbankalar, SPK’n›n istedi¤i asgariflartlara uyabilmek amac› ile ciddiyaz›l›m ve insan gücü yat›r›m›yapt›lar. Ancak bugün itibariyleulafl›lan hacimler ve saklama ko-misyon oranlar› itibariyle karl› biryat›r›m oldu¤unu söylemek ola-nakl› de¤il. Konuya maliyetler aç›s›ndan yaklaflt›¤›m›zda, bafllang›ç afla-mas›nda olunmas›n›n da etkisiyle,tahsil edilen saklama ücretlerinin,uluslararas› uygulamalar›n geri-sinde oldu¤unu görüyoruz.

Bu durumun, halihaz›r ve potan-siyel müflteriler ile PYfi ler aç›s›n-dan bir avantaj yaratt›¤›n› söyle-yebiliriz. Öte yandan, uygulaman›n baflla-mas›yla birlikte saklama bankala-r›nda konusunda uzman eleman-lar›n yetiflmesine, orta ve uzundönemde maliyetlerin düflmesinesebebiyet verecek olumlu gelifl-melerin yaflanmas›n› bekliyoruz.Netice olarak, sistemin planlanankurgu paralelinde sa¤l›kl› olarakçal›flt›¤›n› görüyoruz.

Yeni dönemde PSK’lar›n sa¤laya-ca¤› hizmetler neler olabilir?Bireysel Portföy yöneten PYfi’lereverilen saklama hizmetinin, konu-ya yat›r›m yapan ve SPK dan Sak-lamac› Kurulufl izni alan bankalar-ca yap›lmas› gerekmekteyken,ayn› nitelikteki varl›klar›n Yat›r›mve Menkul De¤erler fiirketlerincehem yönetilip hem de saklanabil-mesi mümkün bulunmaktad›r. Bukonuda yeni bir düzenlemeye gi-dilmesinin faydal› olaca¤›n› düflü-nüyoruz. Di¤er taraftan; saklamac› kuruluflizni bulunan bankalar›n, kurumsalnitelikteki fonlara da Takasbank’›nyan› s›ra saklama hizmeti verebil-mesinin bu alanda yap›lan yat›r›-m›n optimize edilmesine katk›sa¤layaca¤› görüflündeyiz.

Sektörün ilgili taraflar›n›n kat›l›m›ile ciddi bir ön haz›rl›k dönemi ge-çirilerek haz›rlan›lan, saklamac›kurulufl uygulamas›, ülkemiz ser-maye piyasalar›na kayda de¤erbir aç›l›m getirmifltir. Saklama ha-cimlerinin bugün için istenen bo-yutta olmamas›na karfl›n, ekono-mik istikrar›n gelmesiyle beraber,yurt içindeki yat›r›mc›lar›m›za ol-du¤u kadar, yurt d›fl›ndaki yat›-r›mc›lar aç›s›ndan da büyük po-tansiyel bar›nd›rd›¤›n› ve geliflimeaç›k oldu¤unu görüyoruz.

Ülkemizde profesyonelellere teslim edilen

bireysel nitelikteki fonlar›nulaflt›¤› hacim ve yat›r›mc›

say›s›, henüz yeterli büyüklükte de¤ildir. Bu ba¤lamda da, yap›lan yat›r›m›

karfl›layacak üretim (saklama hizmeti) henüz

verilememektedir.

“

”

Ayfle Begüm UlutanTürkiye ‹fl Bankas› A.fi.Portföy Saklama Kuruluflu Müdür Yard›mc›s›Sistemin bafllamas› ile birlikte

bir PSK olarak dikkat çekmekistedi¤iniz noktalar nedir?

• Bilindi¤i üzere sermaye piyasalar›kurumlar› aras›na yeni eklenen “Port-föy Saklama Kurulufllar›”n›n temel gö-revi, bireysel portföy yönetimine konumüflteri varl›klar›n›n güvenli bir flekildesaklanmas›n› sa¤lamakt›r. Saklamahizmeti çerçevesinde müflteri portföyüiçin gerçeklefltirilen ifllemlerin takas›-n›n Teslim Karfl›l›¤› Ödeme” (DVP) il-kesi do¤rultusunda sonuçland›r›lmas›sebebiyle takas ifllemlerinden do¤abi-lecek karfl› taraf (counter-party) riskide ortadan kald›r›lmakta ve genel so-rumluluk portföy saklama kuruluflundaolmak üzere müflteri portföyleri güven-li bir flekilde korunmaktad›r. Ancak, buyeni yap›ya geçifl sürecinde yeni söz-leflmelerin imzalanmas›, yeni hesapaç›l›fl› vb. zorunlu hukuki ve operasyo-nel ifllemlerin gerçeklefltirilmesi afla-mas›nda bireysel yat›r›mc›lar›n olduk-ça zorland›klar›n› gözlemledik. Bu du-rumun bireysel yat›r›mc›lar›n “PortföySaklama Kuruluflu” konusunda bilgieksiklikleri olmas›ndan kaynakland›¤›-n›, yeterli bilgilendirme yap›ld›¤› takdir-de taraflar›n operasyonlar›n› daha et-kin yönetebilece¤ini düflünüyoruz. Buba¤lamda, portföy yönetim flirketlerineve esas itibari ile portföylerinin güven-li bir flekilde saklanmas›” konusunda

nihai yat›r›mc›lara hizmet vermekteolan portföy saklama kurulufllar›na,portföy saklama kurulufllar›n›n varl›ksebebinin yat›r›mc›lara iyi bir flekildeanlat›lmas› konusunda büyük görevdüflmektedir.

Sistemin faaliyete geçmesi sektörbeklentilerini karfl›l›yor mu? Siste-min aksayan ve aksamayan noktala-r› nelerdir?• Yeni bafllayan bu yap›da gerekportföy saklama kurulufllar› gerekseportföy yönetim flirketleri karfl›l›kl›olarak esnek bir çal›flma anlay›fl›göstererek uygulaman›n baflar›l› ol-mas›nda büyük çaba göstermifller-dir. Bu ba¤lamda sektör, beklendi¤igibi “Portföy Saklama Hizmeti” siste-mine çok k›sa sürede ve baflar›l› birflekilde uyum sa¤lam›flt›r diyebiliriz.

Yeni dönemde PSKlar›n sa¤layaca¤›hizmetler neler olabilir?• Portföy saklama kurulufllar›n›n sektör-deki varl›¤› yat›r›mc›lar için büyük birgüvence unsuru oluflturmaktad›r. Önü-müzdeki dönemde daha çok bireyselyat›r›mc›n›n portföy yönetimi hizmetin-den faydalanmak isteyece¤ini, bu an-lamda da portföy saklama kurulufllar›-n›n portföy yönetimi hizmetinin tabanayay›lmas›nda aktif rol oynayaca¤›n› dü-flünmekteyiz.

Türkiye ‹fl Bankas› A.fi.

Portföy yönetim flirket-lerine ve esas itibari ileportföylerinin güvenli birflekilde saklanmas›konusunda nihaiyat›r›mc›lara hizmet ver-mekte olan portföy sakla-ma kurulufllar›na, portföysaklama kurulufllar›n›nvarl›k sebebininyat›r›mc›lara iyi bir flekildeanlat›lmas› konusundabüyük görev düflmektedir.

“

”



Yeni yap›ya geçifl sürecinde yeni sözleflmelerinimzalanmas›, yeni hesap aç›l›fl› gibi zorunlu hukuki ve operasyonel ifllemlerin gerçeklefltirilmesiaflamas›nda baz› zorluklar yaflan›yor.

Hamit ÖzmanErgoisviçre Portföy Yönetimi A.fi.

Yeni dönemde Saklama Kuru-lufllar›’ndan sa¤lanacak hiz-metleri aç›klar m›s›n›z?

Saklama bankalar› ile çal›fl›lmaya bafl-lanmas› ile birlikte, müflterilere ait fi-nansal varl›klar›n, müflteri ad›na sakla-ma kurulufllar›nda aç›lacak olan he-saplar alt›nda saklanmas›, kay›tlar›n›ntutulmas›, operasyonel ifllemlerinin vevergi yükümlülüklerinin gerçeklefltiril-mesi gibi hizmetler, ilgili kurulufllardanal›nmaya bafllanm›flt›r. Saklama ban-kalar›, hisse senedi ve yat›r›m fonlar›n›Merkezi Kay›t Kuruluflu A.fi., devlet içborçlanma senetlerini TCMB, Euro-bondlar› ise uluslararas› saklama kuru-lufllar› nezdinde saklamaktad›rlar. Sak-lama bankac›l›¤› birimi bankan›n di¤erbirimlerinden ba¤›ms›z olarak yap›lan-m›fl olup, bu yap›lanma sonucundabankan›n di¤er birimlerinin saklamahizmeti alan müflteri bilgilerine ulaflma-lar› engellenmifltir.

Saklama kuruluflundan al›nan hizmet-ler kapsam›nda müflteri talepleri sade-ce portföy yönetim flirketi arac›l›¤› ilesaklama kurulufluna iletilebilir, taleplerdo¤rudan saklama kurulufluna yap›la-maz. Ayr›ca portföy saklama kurulufluile portföy yönetim flirketi aras›ndakisözleflmenin sona ermesi veya portföysaklama kuruluflunun sermaye piyasa-s› mevzuat›nda aranan flartlar› kaybet-mesi halinde portföy yönetim flirketininbir baflka portföy saklama kuruluflu ileyeni bir sözleflme imzalayana kadarportföy saklama kuruluflunun sorumlu-lu¤u devam eder.

Hangi yat›r›mc›lara bu hizmetler veri-lecek? Bu hizmetlerin yat›r›mc›y› ilgi-lendiren k›s›mlar› nelerdir? Saklama bankac›l›¤› hizmeti, önceleribirkaç banka taraf›ndan yurtd›fl›ndayerleflik yat›r›mc›lara özel bir hizmetolarak verilmekte iken art›k bu hizmet,bireysel portföy yönetim hizmeti alanmüflterilere de verilmektedir. Böylece ,

varl›klar›n› sermaye piyasas›nda port-föy yönetim flirketlerinin deneyimli veuzman fon yöneticileri ile farkl› enstrü-manlara yat›r›m yaparak de¤erlendir-mek isteyen yat›r›mc›lar art›k riskin da-¤›t›lmas›n› esas alan bu yeni sistem sa-yesinde saklama bankalar›n›n verdi¤igüven ile portföy yönetim flirketlerininuzmanl›¤›ndan tereddüt etmeden ya-rarlanma olana¤›na kavuflmufllard›r.Portföy yönetim flirketleri taraf›ndan herbir müflteriye iliflkin olarak hesap aç›-m›nda gerekli olan bilgi ve belgelerinsaklama bankas›na iletilmesi suretiylemüflteri ad›na hesap aç›lacak ve hesapaç›lan bireysel portföy yönetim müflteri-lerinin tamam› bu hizmetten yararlana-cakt›r.Saklama hizmeti ile birlikte müflterilerinportföy yönetimine ait k›ymetleri SPKtaraf›ndan saklama belgesi verdi¤i ku-rulufllarda saklanacakt›r. Yat›r›mlar›n›nkifliye özel, belirli bir risk-getiri profilioluflturularak etkin flekilde yönetilmesi-ni isteyen yat›r›mc›lar, bu sistem ile bir-likte birtak›m olanaklara sahip olmufl-lard›r.

Yat›r›mc›lar ne tür imkanlara sahipolacaklard›r? Saklama hizmetinin en önemli unsurlar›müflteri bilgilerinin gizlili¤i, güven, tes-lim karfl›l›¤› ödeme iflleminin uygulan-mas›, müflterilerin periyodik olarak bil-gilendirilmesidir.Portföy müflterilerinin k›ymetleri di¤ermüflterilerinden ayr› ve gizli olarak sak-lanacak, müflteri ifllemleri ile ilgili hemmüflteriye hem de portföy flirketine ra-porlama yap›lacak, müflterilerin ifllem-leri teslim karfl›l›¤› ödeme usulüne göreyap›lacak (bono ve hisselerde), müfl-teri k›ymetleri MKK ve TCMB’ de aç›la-cak hesaplarda takip edilecektir. Müfl-teriler kendi portföylerine ait hareketleriinternet ortam›ndan izleyebilecekler,ayr›ca müflterilere hesap ekstrelerigönderilecektir.

Ergoisviçre Portföy Yönetimi A.fi.

Yat›r›mlar›n›n kifliyeözel, belirli bir risk-getiriprofili oluflturularak etkinflekilde yönetilmesiniisteyen yat›r›mc›lar, bu sis-tem ile birlikte birtak›molanaklara sahipolmufllard›r. Saklamahizmetinin en önemliunsurlar› müflteri bilgi-lerinin gizlili¤i, güven, tes-lim karfl›l›¤› ödeme ifllemi-nin uygulanmas›, müflteri-lerin periyodik olarak bil-gilendirilmesidir.

“

”



Ali Nezih AkyolBender Portföy Yönetimi A.fi.Genel Müdürü

Yeni dönemde Saklama Kurulufl-lar›’ndan sa¤lanacak hizmetle-ri aç›klar m›s›n›z?

Geçmiflte az say›da Türk bankas›n›n vebaz› yabanc› sermayeli bankalar›n yurt-d›fl›nda yerleflik kurumlara yönelik birhizmet olarak sundu¤u Saklama Ban-kac›l›¤› hizmeti, SPK’n›n yapt›¤› düzen-lemeler do¤rultusunda bireysel müflte-rilere yönelik portföy yönetim hizmetininbir ön flart› haline getirilmifltir. Saklamahizmetinin ba¤›ms›z bir kurulufl taraf›n-dan üstlenilmesi ve özellikle takas alt-yap›s›n›n “Teslim Karfl›l›¤› Ödeme” ilke-si do¤rultusunda oluflturulmas›, birey-sel müflteriler ve portföy yönetim sektö-rü için az›msanmayacak önemde fay-da, verimlilik ve etkinlik sa¤lama potan-siyeline sahiptir. Ancak sistemin do¤as›gere¤i yap›sal olarak ortaya ç›kan yük-sek ifllem maliyetleri ve bunlar›n müflte-rilere yans›t›lmas›, istenmeyen yan etki-ler ve verimsizliklere de yol açacakt›r.Bu yüzden saklama hizmetinin sunul-mas›nda rekabet koflullar›n›n oluflturu-labilmesi artan ifllem maliyetlerini makulbir düzeye çekece¤i için yaflamsal biröneme sahiptir. Gerekli rekabet ortam›-n›n oluflabilmesi ise çok say›da banka-n›n bu ifle soyunmas›n› gerektirmekte-dir. Bunun ön koflulu sektörün büyümepotansiyelinin harekete geçirilmesi vebireysel müflterilere yönelik portföy yö-netimi hizmetlerinin yayg›nlaflt›r›lmas›-d›r. Yeni saklama sistemi bireysel müfl-teri emanetlerinin güvenli¤ine yönelikkayg›lar› büyük ölçüde gidermekle be-raber, getirilen yasal düzenlemelere ko-flut biçimde yeniden yap›land›r›lan sak-lama altyap›s›n›n sorunsuz oldu¤unusöylemek maalesef mümkün de¤ildir.Bu çerçevedeki biliflim çözümleri ortakbir platform kullanmak yerine her bankaiçin ba¤›ms›z olarak gelifltirildi¤i için fluan için yetersiz, verimsiz ve pahal›d›r.Saklama Bankac›l›¤› hizmetleri yine do-¤as› gere¤i Tahvil/Bono ve Eurobondarac›l›¤›, döviz ifllemleri, mevduat ifl-

lemleri gibi di¤er temel bankac›l›k hiz-metlerini de içermektedir. Bu ifllemlerinsaklamac› banka bünyesinde rekabetçifiyatlarla sa¤lanabilmesi saklama hiz-metinin etkinli¤i ve verimlili¤i aç›s›ndanbüyük önem tafl›maktad›r.

Hangi yat›r›mc›lara bu hizmetler veri-lecek ve bu hizmetlerin yat›r›mc›y› ilgi-lendiren k›s›mlar› nelerdir?Söz konusu saklama hizmeti, münhas›-ran, ilgili sermaye piyasas› mevzuat›çerçevesinde yetkilendirilmifl portföyyönetimi kurulufllar›ndan portföy yöneti-mi hizmeti alacak tam ve dar mükellefbireysel yat›r›mc›lara sunulmaktad›r.Söz konusu saklama hizmeti geçmiflte-ki uygulamalara oranla bireysel yat›r›m-c›lara göz ard› edilemeyecek bir güven-ce sunmakla birlikte, önemli say›labile-cek ek maliyetler de getirmektedir.Geçmiflte yat›r›mc›lar aç›s›ndan gün-dem d›fl› b›rak›lacak kadar önemsiz birmaliyeti olan saklama hizmeti, art›k difledokunur bir maliyet kalemi olarak öneç›km›flt›r. Baz› portföy yönetim flirketle-ri bu yükün bir bölümünü geçici olaraküstlenseler bile uzun vadede saklamamaliyetlerinin makul bir düzeye gelmesigerekmektedir.

Yat›r›mc›lar ne tür imkanlara sahip olacaklar?Yat›r›mc›lar MKK nezdinde saklanank›ymetlerin dökümünü MKK sistemineeriflerek sorgulayabilecekleri gibi ban-ka mevduat› gibi MKK d›fl›nda saklananvarl›klar› da içeren portföy dökümünüyak›n bir gelecekte saklama bankalar›-n›n internet siteleri üzerinden sorgula-yabileceklerdir. Geçmiflte MKK nezdin-de saklanan müflteri emanetleri üzerin-de her türlü tasarruf yetkisi yetkili port-föy yönetimi flirketleri veya arac› kurum-larda iken bugün bu yetki, müflteri port-föy yönetimi sözleflmesi arac›l›¤›yla ta-n›nan k›s›tl› yetkiler haricinde, tümüylehesap lehtar›na aittir.

Bender Portföy Yönetimi A.fi.

Sistemin do¤as›gere¤i yap›sal olarakortaya ç›kan yüksekifllem maliyetleri ve bun-lar›n müflterilereyans›t›lmas›, istenmeyenyan etkiler ve verimsizlik-lere de yol açacakt›r. Buyüzden saklama hizme-tinin sunulmas›nda reka-bet koflullar›n›n oluflturu-labilmesi artan ifllemmaliyetlerini makul birdüzeye çekece¤i içinyaflamsal bir önemesahiptir.

“

”



P›nar Y›ld›r›m Do¤anFinans Portföy Yönetimi A.fi.

Operasyon Grup Yöneticisi

Yeni dönemde Saklama Ku-rulufllar›’ndan sa¤lanacakhizmetleri aç›klar m›s›n›z?

Finans Portföy Yönetimi A.fi olarak01/07/2008 tarihi itibari ile SaklamaKuruluflu ile çal›flmaya bafllad›k.Saklama kuruluflumuzdan BireyselPortföy Yönetimi Hizmetimiz Kapsa-m›nda Yat›r›m Fonlar›, Repo, Mevdu-at, Hazine Bonosu, Tahvil, Euro-bond, TL ve Yabanc› Para cinsindenHisse Senedi ifllemlerimiz için Takasve Saklama hizmeti almaktay›z. Ayr›-ca saklama kuruluflumuzdan birey-sel yat›r›mc›lar›m›z›n vergi sorumlusuolarak da hizmet al›yoruz. Bu hizmet-ler aynen devam etmekle birlikte, bi-reysel yat›r›mc›lar›m›z için gerçeklefl-tirdi¤imiz Vadeli ‹fllemler piyasas› ifl-lemlerinin tamamen saklama kurulu-flu üzerinden sonuçland›r›lmas›n›sa¤layacak olan teknik alt yap›, sak-lama kuruluflu taraf›ndan haz›rlan-maktad›r. 2009’un ilk yar›y›l› içindehaz›rl›klar›n sonuçlanmas›n› bekle-mekteyiz. Ayr›ca herhangi bir za-manda sermaye piyasalar›na dahaönce örne¤i olmayan yeni bir ürünç›kt›¤›nda, bu ürün Portföy Yönetimfiirketi ve Saklama Kuruluflu yetkilile-rince ortaklafla analiz edilmekte vesistemde gereken teknik altyap›n›noluflturulmas› için çal›flmalar yap›l-maktad›r.

Hangi yat›r›mc›lara bu hizmetlerverilecek?Bireysel Portföy Yönetimi hizmetiverdi¤imiz tüm yat›r›mc›lar›m›z buhizmetlerden faydalanmaktad›rlar.Halihaz›rda bizim hizmet verdi¤imizmüflteri profili d›fl›nda saklama ban-kas›, yurtd›fl›nda yerleflik bireysel ve

kurumsal müflterilere de saklamahizmeti verebilecek yap›dad›r.

Bu hizmetlerin yat›r›mc›y› ilgilen-diren k›s›mlar› nelerdir?Esasen Saklama Kuruluflu ile çal›flanPortföy Yönetim fiirketlerinin yat›r›m-c›lar› ile aralar›nda daha önceden te-sis etmifl olduklar› yap›da herhangibir de¤ifliklik olmam›flt›r. Müflteri ta-raf›ndan bak›ld›¤›nda saklama ban-kas›n›n varl›¤› daha önceden alm›flolduklar› portföy yönetim hizmetininiçeri¤ini hiç de¤ifltirmemifltir. Birey-sel yat›r›mc›lar aç›s›ndan Sakla-ma’dan önceki durumla Sakla-ma’dan sonraki durum aras›ndakiana fark, müflterinin k›ymetlerininMerkezi Kay›t Kuruluflu’nda Sakla-mac›’ya ait olan farkl› bir üye kodu-nun alt›nda saklanmas›d›r. Bir baflkade¤ifliklik de müflterinin bilgilendiril-mesi k›sm›nda ortaya ç›kmaktad›r.Saklama kuruluflu ile çal›flan portföyyönetim flirketlerinin müflterileri, sa-dece portföy yönetim flirketleri tara-f›ndan de¤il saklama kurulufllar› tara-f›ndan da bilgilendirilmektedirler.

Yat›r›mc›lar ne tür imkanlara sa-hip olacaklard›r?Yat›r›mc›lar portföy yönetim flirketle-rinden ald›klar› bakiye bilgisini, sak-lama kurulufllar› taraf›ndan kendileri-ne belli dönemlerde gönderilmek zo-runda olan hesap ekstreleri ile karfl›-laflt›rarak kendilerini daha güvendehissetmektedirler. Portföy yönetimflirketleri aç›s›ndan bir zorunluluk ol-mayan internet üzerinden bilgilendir-menin saklama kurulufllar› için zo-runluluk olmas›, portföy yönetim flir-keti müflterileri için önemli bir avantajolarak ortaya ç›kmaktad›r.

Finans Portföy Yönetimi A.fi.

Bireysel yat›r›mc›laraç›s›ndan Saklama’danönceki durumlaSaklama’dan sonrakidurum aras›ndaki ana fark,müflterinin k›ymetlerininMerkezi Kay›t Kuruluflu’ndaSaklamac›’ya ait olan farkl›bir üye kodunun alt›ndasaklanmas›d›r. Bir baflkade¤ifliklik de müflterinin bil-gilendirilmesi k›sm›ndaortaya ç›kmaktad›r.Saklama kuruluflu ileçal›flan portföy yönetimflirketlerinin müflterileri,sadece portföy yönetimflirketleri taraf›ndande?il saklama kurulufllar›taraf›ndan da bil-gilendirilmektedirler.

“

”



“

Cahit MemiflRiskactive-Dan›flmanProjeler Grubu

M. Bar›fl AKÇAYRiskactive –Genel Müdür Yard›mc›s›

ArGe & Projeler Grubu

Türkiye Kurumsal Yat›r›mc› Yönetici-leri Derne¤i (TKYD) Aral›k 2008 bül-teninde, ABD Yat›r›m Fonlar› Enstitü-sü (Investment Company Institute -ICI) taraf›ndan haz›rlanan uluslarara-s› yat›r›m fonu endüstrisi istatistikleri-ne göre, 2008 y›l› 2.çeyrekte, dünyagenelinde yat›r›m fonu sektörünün15.6 trilyon Euro büyüklü¤e sahip ol-du¤u belirtilmifltir. 2008 y›l› 3.çeyrek-te ise dünya genelinde yat›r›m fonusektörü % 3,1’lik düflüflle 15,1 trilyonEuro’ya gerilemifltir. 3.çeyrek verileri-ne göre, yat›r›m fonlar›nda en fazladüflüfl %9 ile Hisse Fonlarda (6 tril-yon Euro) gerçekleflirken, KarmaFonlar %6,2 (1,5 trilyon Euro) ile ikin-ci s›rada yer almaktad›r. Bono Fon-larda (2,7 trilyon euro) de¤ifliklik ol-mazken, Likit Fonlar %8,5 (3,8 trilyon

Euro) oran›nda yükselmifltir.Sermaye Piyasas› Kurulu (SPK) veri-lerine göre, 2008 y›l›n›n Aral›k ay›ndayat›r›m fonlar›n›n net aktif de¤eri 23,7milyar TL olarak gerçekleflmifltir.2007 y›l› sonu ile karfl›laflt›r›ld›¤›ndanet aktif de¤er global finansal krizinolumsuz etkisi ile %10 düflerek 26,4milyar TL’den 23,7 milyar TL’ye geri-lemifltir. Ayn› dönemde, net aktif de-¤er A Tipi fonlarda 922 milyonTL’den 598 milyon TL’ye, B Tipi fon-larda ise 25,5 milyar TL’den 23,1 mil-yar TL’ye gerilemifltir. Emeklilik Fonlar› piyasalardaki tümolumsuzluklara ra¤men büyümeye2008 y›l›nda da devam etmifltir. SPKverilerine göre, 2008 y›l›n›n Aral›kay›nda Bireysel Emeklilik Fonlar›’n›nnet aktif de¤eri, 2007 y›l› sonuna gö-

R‹SK YÖNET‹M‹


Fon seçiminde faydalan›lmas›gereken kriterler ve fon s›ralama sisteminin önemi

Türkiye’de fonlar›nkalitesinin ölçülmesineiliflkin olarak yabanc›piyasalardakine benzerçal›flmalar›n olmay›fl›,bireysel ya da kurumsalmüflterilerin fon tercihlerinde yanl›flseçimler yapmas›na yolaçabilmektedir.”



re %39,6 artarak 6,369 milyonTL’ye yükselmifltir. Emeklilik Göze-tim Merkezi(EGM) verilerine göreise, ayn› dönemde kat›l›mc› say›s›yaklafl›k 1,742 bin, kat›l›mc›lar›ntoplam fon tutar› ise 6,323 milyonTL olarak gerçekleflmifltir.Aç›klanan rakamlar incelendi¤in-de, Türk sermaye piyasalar›n›n vefonlar›n geliflmifl ülkeler ile karfl›-laflt›r›ld›¤›nda hala oldukça küçükbir parasal büyüklü¤e sahip oldu-¤u anlafl›lmaktad›r. Ancak, özellik-le bireysel emeklilik sisteminin ge-liflmesinin ard›ndan fon yönetimipiyasas›n›n çok daha büyük ra-kamlara ulaflaca¤› görülmektedir.Bu alanda hala fonlar›n kalitesininölçülmesine iliflkin olarak yabanc›piyasalardakine benzer çal›flmala-r›n olmay›fl›, bireysel ya da kurum-sal müflterilerin fon tercihlerindeyanl›fl seçimler yapmas›na yolaçabilmektedir. Bu çerçevedenbak›ld›¤›nda fonlar›n s›ralanmas›-n›n önemi bir kat daha artmaktad›r. Günümüzde yerli yat›r›mc›lar, biryat›r›m/emeklilik fonunun perfor-mans›n› anlamak için sadece dö-nemsel getirisine odaklanmakta-d›r. Bu durum fon performans›naetki eden di¤er önemli faktörlerid›fllamakta ve fonlar›n yönetim ka-litesine yönelik do¤ru bir de¤er-lendirme yapma imkan›n› k›s›tla-maktad›r.RiskActive Fon S›ralama Sistemi(Fund Ranking System – FRS),yedi temel grupta, elli alt› perfor-mans kriteri aras›ndan Analitik Hi-yerarfli Süreci (AHS) yöntemiylebelirlenen on sekiz performanskriterinin, gruplar baz›nda, a¤›rl›k-l› puan toplamlar›na göre fongruplar› için s›ralanmas› faaliyeti-dir. FRS, herhangi bir fonun de¤i-flik performans ölçütleri aç›s›ndanincelenmesi için gerekli olan bü-tün rasyolar› hesaplayarak, gerekrisk gerek ise getiri baz›nda s›ra-

lamalar› ile yat›r›mc›ya tercihlerin-de yol gösterici olmaktad›r. Bu s›-ralama içerisine, s›ralama döne-minin ait oldu¤u y›l boyunca fontürü, fon tipi de¤ifltirilmifl ve/veyabaflka bir fon ile birleflmifl olan,fonun fiyat, karfl›laflt›rma ölçütüveya fon yönetim ücreti gibi veri-leri eksik olan veya ulafl›lmayan,asgari iki fonun bulundu¤u bir altgruba dahil olmayan fonlar dahiledilmemifltir. FRS’de kullan›lan veriler, SPK vefon yöneticilerinin web sitelerindeaç›klanan bilgiler ile Reuters, Blo-omberg, Foreks gibi veri yay›n fir-malar›n›n sa¤lad›¤› verilerden el-de edilmektedir. Hesaplamalardafon masraf› olarak sadece fon yö-netim ücretleri dikkate al›nmakta-d›r. Karfl›laflt›rma ölçütü getirileribrüt, fon fiyatlar›na göre elde edi-len getiriler net oldu¤undan, bugetirilerin karfl›laflt›r›labilir olmas›için karfl›laflt›rma ölçütü getirisi fonyönetim ücreti günlük olarak geti-riden kesilerek netlefltirilmektedir.RiskActive FRS sistemi ile, 2008y›l› Ocak-Aral›k yat›r›m ve emeklilikfon sonuçlar›n›n analizini yaparaksiz de¤erli yat›r›mc›lar› bu konudabilgilendirmenin do¤ru bir yakla-fl›m olaca¤›n› ve bilinçli yat›r›m ter-cihi için bir baflka bilgiyi size su-naca¤›n› düflünüyoruz. Yat›r›mc›lar›n risk ve getiri tercihleri,FRS sisteminin yedi ana bafll›k al-t›nda toplanm›fl olan fon perfor-mans ölçütlerinden hangilerinin da-ha önemli oldu¤u konusunda yolgöstericidir. Bu yedi ana bafll›k;

1) Fonun Getiri Performans Ölçütleri (FGPÖ)FGPÖ ile ölçülmek istenen enönemli husus fonun getiri perfor-mans›n›n y›ll›k ve ayl›k bazda rakip-lere göre bulundu¤u noktad›r. Bu öl-çüt fonun dönemsel getirilerini, ayl›kve y›lland›r›lm›fl getiri gibi, baz al›r.

2) Riske Göre Düzeltilmifl Per-formans Ölçütleri:Burada a¤›rl›kl› olarak amaç fonunald›¤› riske göre, risksiz veya ka-bul edilebilir minimum getiri üze-rinde gösterece¤i performans›analiz etmektir.

3) Portföy Yöneticisi Perfor-mans ÖlçütleriBu ölçüt portföy yönetimindeönemli olan çeflitli kriterlerin fon s›-ralamas›na katk›s›n› da analize ka-tarak fon yöneticilerinin perfor-manslar›n›n karfl›laflt›r›lmas›n›mümkün k›lar.

4) Genel Risk Düzeyi Karfl›laflt›rma ÖlçütleriFon getirisinin karfl›laflt›rma ölçü-tünden sapma büyüklü¤ü ve bir-birleri aras›ndaki iliflkinin gücünüaç›klar.

5) Mutlak Risk Düzeyi ÖlçütleriRisk bazl› performans ölçümündegiderek daha büyük önem kaza-nan riske maruz de¤er modelinedayan›r. Fonun normal piyasa ko-flullar›nda oluflabilecek kayb›n›görmeye yarar. Fonun içerisindebulundurdu¤u enstrümanlardankaynaklanan riskini ölçer.

6) Ekstrem Piyasa Koflullar›naDirenç ÖlçütleriPiyasada oluflabilecek ekstremdurumlardan (piyasalarda yafla-nan k›r›lganl›klar ve kriz gibi)fon performans›n›n nas›l etkilene-bilece¤inin analizini yaparak fon-lar›n s›ralanmas›na olanak tan›-maktad›r.

7) Farkl› Piyasa Koflullar›na Gö-re Nispi Performans ÖlçütleriDalgal› piyasa koflullar›nda fonunkarfl›laflt›rma ölçütüne göre nas›lhareket etti¤inin incelenmesinisa¤layan ölçüttür.


Fonun Getiri Performans Ölçütleri 37,14%Monthly Return 20,00% 7,43%

Annualized Return 80,00% 29,71%

Riske Göre Düzeltilmifl Performans Ölçütleri 20,47%Sharpe Ratio 67,00% 13,71%

Sortino Ratio 23,00% 4,71%

Treynor Ratio 10,00% 2,05%

Portföy Yöneticisi Performans Ölçütleri 18,50%Annualized Alpha 33,38% 6,17%

Fama 's Measure 14,16% 2,62%

Information Ratio 52,47% 9,71%

Genel Risk Düzeyi Karfl›laflt›rma Ölçütleri 10,89%Tracking Error 80,00% 8,71%

EWMA Korelasyon 20,00% 2,18%

Mutlak Risk Düzeyi Ölçütleri 5,99%Annualized Downside Volatility 25,95% 1,55%

Annualized Upside Volatility 13,41% 0,80%

Cornish Fischer VaR 55,27% 3,31%

Expected Shortfall 5,38% 0,32%

Ekstrem Piyasa Koflullar›na Direnç Ölçütleri 3,14%Maximum Drawdown 80,00% 2,51%

Omega 20,00% 0,63%

Farkl› Piyasa Koflullar›na Göre Nispi Performans Ölçütleri 3,87%Up Capture Ratio 70,00% 2,71%

Up Market Percentage Ratio 30,00% 1,16%

TOPLAM 100,00% 100,00%

GRUP Performans Kriteri A¤›rl›k TOPLAM A⁄IRLIK

Bu yedi grup içerisinde yer alan oranlar›n, fonun ald›¤› puana ve gruplar›n genel puana etkisi flu flekildedir.

A+ 90–100 Çok ‹yi Performans Üst GrupA 80–89.99 Çok ‹yi Performans Alt GrupB+ 70–79.99 ‹yi Performans Üst GrupB 60–69.99 ‹yi Performans Alt GrupC+ 50–59.99 Orta Performans Üst GrupC 40–49.99 Orta Performans Alt GrupD+ 30–39.99 Düflük Performans Üst GrupD 20–29.99 Düflük Performans Alt GrupE+ 10–19.99 En Düflük Performans Üst GrupE 0–9.99 En Düflük Performans Alt Grup

Fon Puan Derecenin

Fonlar›n, yap›lan hesaplamalar sonucunda veher grupta bulunan fonlar›n standart sap-mas›n›n etkisine göre a¤›rl›klarla çarp›lmas›sonucu ald›¤› puanlar toplanarak, yedi kriteriçin tek tek ve toplamda tüm kriterlere göreald›klar› puanlar hesaplanmakta ve yandakiflekilde s›ralanmaktad›r.

Fund Code Genel Puan S›ralama

Fon 1

Fon 2

Fon 3

Fon 4

Fon 5

74,5421

71,2786

71,2068

70,6787

66,6888

B+

B+

B+

B+

B


Fon 6

Fon 7

Fon 8

Fon 9

Fon 10

76,9737

73,2658

71,9560

71,6073

69,9141

B+

B+

B+

B+

B


Fon 11

Fon 12

Fon 13

Fon 14

Fon 15

78,7007

76,2455

75,6243

70,6375

70,2348

B+

B+

B+

B+

B+


Fon 16

Fon 17

Fon 18

Fon 19

Fon 20

76,0379

74,2561

72,8293

71,9900

71,4487

B+

B+

B+

B+

B+

Fon çeflidi ve fon grubu olarak genel de¤erlendirme yap›ld›¤›nda, tüm kriterlerden al›nan puanlara göre ilk befl fon

BEF KAMU DIfi BORÇLANMA ARAÇLARI FONLARIBEF KAMU ‹Ç BORÇLANMA ARAÇLARI

(TL) FONLARI

YATIRIM FONLARI (YF)YF A T‹P‹ KARMA FONLAR YF B T‹P‹ TAHV‹L ve BONO FONLARI




Fon 30

Fon 31

Fon 32

Fon 33

Fon 34

79,6486

79,3662

76,9427

68,7567

67,7242

B+

B+

B+

B

B

Fonun GetirininFund Code Performans Ölçütleri S›ralama

Fon 31

Fon 30

Fon 32

Fon 33

Fon 34

87,2505

87,1172

86,0240

75,4624

72,8771

A

A

A

B+

B+

Genel Puana göre yap›lan s›ralama

Getiriye göre yap›lan s›ralama

BEF DENGEL‹ ESNEK KARMA FONLAR


Fon 2

Fon 1

Fon 4

Fon 3

Fon 5

88,1782

87,0726

76,6402

75,6623

71,3015

A

A

B+

B+

B+


Fon 6

Fon 7

Fon 8

Fon 9

Fon 10

83,9010

80,6991

78,2617

77,7528

75,9619

A

A

B+

B+

B+

Fonun GetirininFund Code Performans Ölçütleri Rating

Fon 11

Fon 13

Fon 12

Fon 15

Fon 14

85,2291

85,0987

85,0987

74,8238

74,4457

A

A

A

B+

B+

Fonun GetirininFund Code Performans Ölçütleri Rating

Fon 16

Fon 17

Fon 18

Fon 19

Fon 21

85,6542

83,0962

81,3895

80,3179

80,1110

A

A

A

A

A

B‹REYSEL EMEKL‹L‹K FONLARI (BEF)BEF KAMU DIfi BORÇLANMA FONLARI BEF KAMU ‹Ç BOÇLANMA (TL) FONLARI

YATIRIM FONLARI (YF)YF A T‹P‹ KARMA FONLAR YF B T‹P‹ TAHV‹L ve BONO FONLARI

Tüm yat›r›mc›lar içingetirinin en büyük etkenoldu¤unu söylemek yanl›flolmayacakt›r. Ancakde¤erlendirmelerimizisadece getiri odakl› yap-mak rasyonel kararalmam›zda tek etken olma-mal›d›r. Getiri ölçütü bazal›narak fon gruplar›baz›nda yap›lan ilk 5 s›ralama sonuçlar›,

Riske Göre Düzeltilmifl Portföy YöneticisiFund Code Performans Ölçütleri Rating Performans Ölçütleri Rating

Fon 11

Fon 14

Fon 12

Fon 13

Fon 22

89,1029

77,1511

74,7701

74,3207

73,8400

A

A

B+

B+

B+

A

B+

B+

A

B+

88,9291

77,5572

75,2939

80,4000

73,9108

YF A T‹P‹ KARMA FONLAR

Bu do¤rultuda yat›r›mc›lar›n tercihleri-nin risk alabilen, riske duyars›z ya dariskten kaç›nan olarak s›n›flanmas› du-rumunda her bir s›n›f›n ön planda tut-mas› gereken ölçütler afla¤›daki gibiolacakt›r.

Risk Alabilen Yat›r›mc› içinRisk alabilen bir yat›r›mc›n›n önceli¤iyüksek riskli varl›klar oldu¤u için do¤al

olarak hisse a¤›rl›kl› fonlar› incelemekisteyecektir. ‹ncelemeler esnas›ndaa¤›rl›kl› olarak faydalanaca¤› ölçütler;1) Fonun Getiri Performans Ölçütü2) Riske Göre Düzeltilmifl PerformansÖlçütü3) Portföy Yöneticisi Performans ÖlçütüBu çerçevede mevcut fonlar› analizederken sadece getirilerine de¤il, ayn›zamanda riske göre düzeltilmifl getirile-

rine bakmak, ilgili fonun ald›¤› risk kar-fl›l›¤›nda nas›l bir getiri yakalad›¤›n› yada performans gösterdi¤ini anlamakaç›s›ndan büyük önem arz eder. Buçerçevede, yat›r›mc› hisse fonlara yat›-r›m yaparken ald›¤› risk karfl›l›¤›nda ençok getiri sa¤layan fonlara göre s›rala-ma yapm›fl olan Riske Göre DüzeltilmiflPerformans ölçütündeki s›ralamalarabakacakt›r.

Getiriye göre yap›lan s›ralamada ilkbefl içerisinde genel bir yer de¤iflikli-¤i olmam›flt›r. Sadece, getiri olarak ilkbefl içerisinde yer alan FON 15 riskegöre düzeltilmifl getiri olarak ilk befliçerisine girememifl onun yerineFON22 ilk befle girmifltir.

Riske Duyars›z Yat›r›mc› içinRiske duyars›z yat›r›mc›lar›n ön pla-na ç›kan herhangi bir fon tercihleribulunmamaktad›r. Bu grupta yeralan yat›r›mc›lar için önemli olan sa-dece beklentilerini karfl›layacak birgetiri elde etmektir. Bu ba¤lamda,öncelikli ilgi alanlar› yüksek getiriperformanslar›n› analiz edebilece¤iFonun Getiri Performans Ölçütü veyaPortföy Yöneticisi Performans Ölçütügibi ölçütler olacakt›r. Di¤er taraftanbu gruba giren yat›r›mc›lar kendileri-ni herhangi bir ölçütle ile s›n›rlama-

dan fon tercihlerini tüm ölçütlerin or-talama de¤erine göre hesaplanm›flolan genel s›ralamaya göre yapabi-lirler. Bu sayede her flekilde kendi öl-çütleri içerisinde en çok rating alm›flfonlardan birine yat›r›m yaparak hemrisk hem de getiri baz›nda kendi gru-bundaki en iyi baflar›l› fonlardan biri-ni tercih edebilirler. Getiriye göre yap›lan s›ralama ileRiskActive FRS sistemi ile genel s›ra-lama puan›na göre yap›lan s›ralama-da ilk befl içerisinde genel bir yer de-¤iflikli¤i olmam›flt›r.

Düflüncemiz yat›r›mc›n›n fonlar ile ilgilibak›fl›n›, fonlar›n yönetimine ve de¤er-lendirmesine daha fleffaf olarak bak-mas›n› sa¤lamakla, de¤ifltirmeninmümkün olaca¤›d›r. Bu fleffafl›¤›n sa¤-lanmas› ise ancak dünya standartlar›n-da de¤erlendirme kriterlerinin bizim ya-t›r›mc›lar›m›z taraf›ndan da kullan›lmaya

bafllanmas› ile mümkün olacakt›r. RiskActive taraf›ndan gelifltirilen FonS›ralama Sisteminin (FRS) amac› Türki-ye Fon Piyasas›n› uluslararas› kullan›m›olan ölçütlerle de¤erlendirmek ve fon-lar›n s›ralanmas› anlam›nda bu ölçütle-ri kullanmak için bir yenilik yaratmakgereklili¤idir. Bu gereklilik sonuçlar›-

n›n, yat›r›mc›lar›n sektör oyuncular›n›zorlamas› ve di¤er oyunculardan fark-l›laflmak isteyen sektör oyuncular› içiniyi bir araç olaca¤› kanaatindeyiz.Yap›lan bu çal›flmalar›n orjinal sonuç-lar› üçer ayl›k periyotlar halindewww.riskactive.com web sitesi alt›ndayay›nlanmaktad›r.

Genel Risk Benchmarl Mutlak RiskFund Code Karfl›laflt›rma Ölçütleri Rating Düzeyi Ölçütleri Rating

Fon 50

Fon 18

Fon 51

Fon 52

Fon 53

53,3816

52,6974

52,6817

52,6109

52,0087

C+

C+

C+

C+

C+

C

C+

D+

D+

C

46,5710

51,4990

37,8289

35,8663

44,7902

YF B T‹P‹ TAHV‹L ve BONO FONLAR

Riskten Kaç›nan Yat›r›mc› ‹çinRiskten kaç›nan yat›r›mc›n›n önceli-¤i belirli bir getiriyi minimum riskleelde etmektir. Genel bir kural ola-rak, riskin düflük oldu¤u durumlar-da fondan üstün bir getiri perfor-mans› beklemek çok do¤ru olmaya-cakt›r. Ancak di¤er yandan, en azriski alarak en yüksek getiriye sahipfonu belirlemek ve/veya uygun riskseviyesinde yüksek getiri sa¤lamakönemli olacakt›r. Bu konumdaki ya-t›r›mc›lar›n bakmas› gereken ana öl-çütler;

1) Genel Risk Düzeyi Karfl›laflt›rmaÖlçütü2) Mutlak Risk Düzeyi Karfl›laflt›rmaÖlçütü

olmal›d›r. Bu iki ölçütten ilki, fonunkendi bafl›na riskine yönelik rasyola-r› içerirken, ikinci ölçüt fonun benc-hmark’› yani karfl›laflt›rma ölçütünegöre riskini analiz etmektedir.Mevcut fonlar›n içerisinde seçimyapmaya çal›flan yat›r›mc›, risktenkaç›nd›¤› için öncelik herhangi birrisk analizinde en düflük riski bek-

lenen likit ve bono fonlar› olacakt›r.Söz konusu fon gruplar›nda yat›r›m-c› inceleme yaparken riskle ilgiliendiflelerini bir kenara b›rak›p art›kgetiri performans› aç›s›ndan incele-mede bulunabilir. Bu noktada FRS yat›r›mc›ya bir ko-layl›k daha sa¤layarak, ayn› gruptayer alan fonlar›n getiri ya da portföyyöneticisi performans› sunan ölçüt-leri ile fonlar› s›ralayabilmekte veyat›r›mc›n›n bunlar içerisinden enkaliteli olanlara yönelmesini sa¤la-maktad›r.

BEF KAMU DIfi BORÇLANMA FONLARI


Fon 23

Fon 24

Fon 25

Fon 26

Fon 27

69,6909

63,7191

55,6345

54,8558

49,0947

B

B

C+

C+

C

C+

C+

C

C+

C

54,3283

51,7734

48,3613

51,7422

41,0109

Getiriye göre yap›lan s›ralamada yer alanfonlar›n hiçbiri en az riskli fonlar aras›ndayer alamam›flt›r. Elbette risk ile getirinindo¤rusall›¤› çerçevesinde bu durum nor-mal karfl›lanmal›d›r. Önemli olan konu,tüm fonlar›n s›ralamas› yap›ld›¤›nda opti-mum düzeyde risk/getiri dengesini sa¤-lam›fl olan fonlar› bulabilmek olacakt›r.


Fon 40

Fon 41

Fon 42

Fon 43

Fon 44

51,9783

51,9613

51,7179

51,7052

51,6325

C+

C+

C+

C+

C+

C

C

D+

D+

D+

43,2353

47,4163

38,3586

35,0882

39,7259

BEF KAMU ‹Ç BORÇLANMA (TL) FONLARI

Kamu D›fl Borçlanma fonlar› içingörülen durum burada da aynen görülmektedir.

Daha önce getiriye göre yap›lan s›rala-mada ilk befl aras›nda yer alm›fl olanFON 18, risklilik olarak da düflük görül-mektedir. Bu fonun baflar›l› olarak yöne-tildi¤ini söylemek mümkündür.



ARAfiTIRMA

Yaflad›¤›m›z küresel krizinbafl aktörü olan ABD, geç-mifl y›llarda da birçok kriz-lerle karfl›laflm›fl ve bunu

takip eden resesyonlar da ülke vedünya ekonomilerini etkilemifltir. ‹lkresesyon Birinci Dünya Savafl› son-ras›nda 1918-1921 döneminde görülmüfl-tür. Ard›ndan 1929 buhran› dünya

borsalar›n›n zor duruma girmesineve Amerikan bankac›l›¤›n›n çöküflü-ne neden olmufltur.Resesyon dönemlerinde Amerikanborsalar›nda baz› sektörlerde ciddidüflüfl gözlenirken, belli sektörlerinise makro ekonomideki küçülmeyera¤men piyasa de¤erlerini art›rd›¤›görülmüfltür. Genel olarak resesyondönemlerinde san›lan›n aksine his-

se senetleri ciddi düflüfller göster-memifltir.

Amerika’da resesyon dönemlerini,sürelerini ve nedenlerini afla¤›dakitabloda özetleyebiliriz. 2001 y›l›n-dan sonra tüm dünyada yaflananbüyümenin ard›ndan 2008 y›l›ndagelen kriz küresel boyutta hissedil-mektedir.

Amerika’daResesyonDönemleri

Hüseyin Gayde‹fl Portföy Yönetimi A.fi.

Araflt›rma | Müdür Yard›mc›s›

‹sim Dönem Süre Nedenleri

1. Dünya Savafl› Sonras› 1918-1921 3 y›l Avrupa'daki ciddi hiperenflasyon Amerika'daki üretimi vurdu. Ayr›ca savafl dönemi

üretiminin sona ermesi ve savafltan dönen askerlerin iflsizli¤i art›rmas› k›sa süren

ama ciddi etkiler yaratan savafl sonras› resesyonuna yol açt›.

Büyük Buhran 1929 10 y›l Dünya borsalar›n›n zor duruma girmesi ve Amerikan bankac›l›¤›n›n çöküflü

ana sebepler olarak s›ralanabilir.

1953 Resesyonu 1953-1954 1 y›l Kore savafl› sonras›ndaki enflasyonist dönemde fonlar›n büyük bir oran›

milli güvenlik harcamalar›na kayd›r›ld›. FED, 1952'de enflasyon art›fl›n› önlemek

amac›yla s›k› para politikas› uygulamas›na geçti.

1957 Resesyonu 1957-1958 1 y›l 1957 resesyonundan iki y›l oncesine kadar s›k› para politikas› uygulanmas› ve

1957 y›l›n›n sonlar›na do¤ru politikalar›n gevfletilmesi sonucu 1957'de GDP'nin

%0.8'i oran›nda fazla veren bütçe, 1958'de %0.6 ve 1959'da 2.6%

oran›nda aç›k vermifltir.

1980'lerin bafl› 1980-1982 2 y›l 1979'daki ‹ran Devrimi dünya çap›nda petrol fiyatlar›n›n artmas›na ve

1979 Enerji krizinin do¤mas›na yol açm›flt›r.

1990'lar›n bafl› 1990-1991 1 y›l Sanayi üretimi ve ürünlerin ticaret hacmindeki düflüfl bu krize sebep olmufltur.

2000'lerin bafl› 2001-2003 2 y›l E-ticaret balonunun patlamas›, 11 Eylül terör olaylar›, Muhasebe & Denetim

flirketi skandallar› 2000'lerin bafl›nda Amerikan ekonomisinin küçülmesine

neden olmufltur.


Yandaki grafik son 10resesyonun ortalamas›n›göstermektedir. Piyasalar›nresesyon bafllamadan orta-lama 7 ay once zirve,bafllad›ktan 6 ay sonra isedip yapt›¤› gözlenmektedir.

‘Decliners’ segmentinde yeralan kimya, inflaat, sanayimakineleri, ve do¤algaz gibisektörlerin resesyonda üretim-leri negatif bir ivmeyleazalm›flt›r.

G›da, bilgisayar ve ofis ekip-manlar›, ilaç, hidro & nükleerenerji üretimi, ve konut elektriküretimi sektörleri ‘Growth’ seg-mentine dahil olmufltur. Busektörler, resesyonda üretim-lerini artan bir ivme ile büyüt-meyi baflarm›fllard›r.

Kaynak: LEK Consulting 2002

Kaynak: Ned Davis Research, Inc., 2002

Son Dört Resesyonda SektörlerinOrtalama Performans›Afla¤›daki matrixte sektörlerin sondört resesyonda üretimlerindeki per-formanslar› (dikey) ve üretimdeki bü-yüme ivmeleri gösterilmifltir (yatay).Sektörler resesyon dönemlerindeüretim art›fl›/azal›fl›na göre ve üretim-deki de¤iflimin ivme kazan›p/kaybet-

mesine göre s›n›fland›r›lm›flt›r. Bunagöre ‘Momentum Decliners’ grubun-da yer alan iletiflim ekipmanlar›, yar›iletken ve türevi elektronik aletler vesanayi enerji üretimi sektörleri reses-yonda üretimlerini art›rm›fllard›r. An-cak, üretimdeki art›fl dönem içerisin-de ivme kaybetmifltir.‘Quick Recoverers’ grubunda yer

alan beyaz eflya, çelik, plastik, teker-lek ve hafif ticari araçlar resesyondöneminde üretimlerinde düflüfl ya-flay›p küçülmüfllerse de resesyon-dan en h›zl› ç›kan sektörleri olufltur-mufllard›r. ‹kinci sütunda da gösteril-di¤i gibi resesyonda en düflük de-¤erden en yüksek de¤ere h›zl› birflekilde ç›km›fllard›r.


ARAfiTIRMA

Bonds - CorporateBonds - Corporate

Bonds - Treasury (10 Yr)Bonds - Treasury (10 Yr)

Bonds - Treasury (30 Yr)

CommoditiesCommodities

CurrenciesCurrencies

GoldGold

OilOil

Real Estate - InvestmentReal Estate - Investment

SilverSilver

Stocks - Emerging MarketStocks - Emerging Market

Stocks - Industrialized Foreign

Stocks - US Broad

Stocks - US Industrial

Stocks - US Large Cap

Stocks - US Large Growth

Stocks - US Small Cap

Stocks - US Tech & New

Unilites - US BroadUnilites - US Broad

Dow Jones Corporate Bond IndexDow Jones Corporate Bond Index

Treasury Note Futures PriceTreasury Note Futures Price

Treasury Bond Futures Price

CRB IndexCRB Index

US Dollar IndexUS Dollar Index

Gold Futures PriceGold Futures Price

Light Sweet Crude Oil Futures PriceLight Sweet Crude Oil Futures Price

NAREIT IndexNAREIT Index

Silver Futures PriceSilver Futures Price

Templeton Emerging Markets FundTempleton Emerging Markets Fund

MSCI World Index

Russell 3000

Dow Jones Industrial Average

Russell 1000

S&P 500 Index

Russell 2000

Nasdaq Composite Index

Dow Jones Utilities IndexDow Jones Utilities Index

Proxy Performance PerformanceAsset Index March 2001 - Nov 2001 Rank

1.73%1.73%

1.49%1.49%

-1.56%

-12.67%-12.67%

4.21%4.21%

2.66%2.66%

-30.57%-30.57%

6.20%6.20%

-6.59%-6.59%

-3.97%-3.97%

-1.65%

-3.24%

3.49%

-3.55%

-3.45%

0.52%

0.37%

-25.90%-25.90%

44

55

8

1616

22

33

1818

11

1515

1414

9

10

12

13

11

6

7

1717

PerformansVarl›k Endeks Ara 2007 - Ocak 2008 S›ralama

Bono - 10 + Y›ll›k

Alt›n

Döviz

Gümüfl

Hisse - Emerging Markets

Utilities

Hisse - US Industrial

Hisse - US Small Cap

EMTIA

Hisse - US Large Growth,

Hisse - US Broad

Hisse - US Large Cap

Hisse - US Tech & New

GYO

Hisse - Industrialized Foreign

Petrol

Treasury Bond Indices

Gold Spot Price

EUR USD

Silver Spot Price

Templeton Emerging Market Funds

Dow Jones Utilities Index

Dow Jones Industrial Average

Russell 2000

CRB Index

S&P 500 Index

Russell 3000

Russell 1000

Nasdaq Composite Index

Bloomberg REIT Index

MSC World Index

Light Sweet Crude Oil Price

26.48%

5.77%

-4.32%

-22.99%

-26.74%

-30.38%

-33.34%

-34.80%

-36.01%

-38.49%

-38.70%

-39.02%

-40.54%

-41.44%

-42.08%

-53.46%

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

• Önceki resesyonlardan farkl› olarak Amerika’da he-men hemen tüm sektör endekslerinin Aral›k 2007’dengünümüze piyasa de¤erlerini yitirdikleri gözlenmekte-dir. Bunlardan banka, finans, sigorta, bilgisayar ve sa-

nayi endeksleri en sert düflüflleri yaflam›fllard›r.• Öte yandan ulafl›m ve biyoteknoloji endeksleri belirti-len dönemin bafl›nda biraz yükselifl kaydetse de 2008sonlar›na do¤ru onlar da de¤er yitirmifllerdir.

• Sektörel borsa performans› analizi Banka, Finans ve Sigortac›l›k sektörlerinin2001 resesyonundan olumsuz etkilenmediklerini, hatta piyasa de¤erlerinin artt›¤›-n› göstermektedir.• Öte yandan, telekom, bilgisayar, altyap› hizmetleri ve bioteknoloji sektörleri re-sesyondan ciddi ölçüde etkilenmifllerdir. Grafiklerden de anlafl›labilece¤i gibi re-sesyon öncesi döneme göre piyasa de¤erlerinde ciddi bir düflüfl yaflanm›flt›r.

2001 Resesyonunda Sektörle-rin Borsa Performanslar›

Yandaki tabloda yeflille belirtilmiflsat›rlar resesyonda en iyi perfor-mans gösteren sektörleri, k›rm›z›ile gösterilen sat›rlar ise en kötüperformans› kaydeden sektörleriyans›tmaktad›r. Tabloda da görü-lece¤i gibi bir önceki resesyonda%12 yükselifl gösteren petrol,2001 resesyonunda %30 düflüflkaydetmifltir. Ayr›ca GayrimenkulYat›r›m Ortakl›klar›n›n en iyi per-formans› sergiledi¤i gözlenmek-tedir. Çünkü düflük faizlerin ger-çekleflti¤i resesyon dönemlerin-de GYO gibi sektörlerin borsadadaha iyi performans sergiledi¤igözlenmektedir. Bugün yaflad›¤›-m›z krizde ise böyle bir durumunoluflmas› beklenmemektedir.

2007 Resesyonunda SektörlerinBorsa Performanslar›National Bureau of Economic Rese-arch 11 Aral›k 2008’de yapt›¤› aç›kla-mada Amerika’da Kas›m 2001’debafllayan ekonomik büyüme dönemi-nin, Aral›k 2007’de zirve yapt›¤›n› ve

ekonomik resesyon döneminin bu ta-rihte bafllad›¤›n› belirtmifltir. Afla¤›daAral›k 2007’den günümüze belli sek-törlerin performanslar› büyükten küçü-¤e s›ralanm›flt›r. Aral›k 2007’den Ocak2009’a kadarki dönemi inceledi¤imiz-de %26.48’lik art›flla 10+ y›ll›k tahville-

rin en iyi performans› kaydetti¤inigözlemliyoruz. Öte yandan, 2001 kri-zinde en iyi performans› gösterenGYO sektörünün içinde bulundu¤u-muz krizde en kötü performanslardanbirini gösterdi¤i; alt›n›n ise ikinci en iyiperformans› gösterdi¤i ölçülmüfltür.


ARAfiTIRMA

Bonds - Corporate



CommoditiesCommodities

Currencies

Gold

OilOil

Real Estate - Investment

SilverSilver

Stocks - Emerging MarketStocks - Emerging Market

Stocks - Industrialized ForeignStocks - Industrialized Foreign

Stocks - US BroadStocks - US Broad

Stocks - US IndustrialStocks - US Industrial

Stocks - US Large CapStocks - US Large Cap

Stocks - US Large Growth

Stocks - US Small Cap

Stocks - US Tech & NewStocks - US Tech & New

Unilites - US BroadUnilites - US Broad

Dow Jones Corporate Bond Index 2.81% 6

Treasury Note Futures Price 2.30% 8

Treasury Bond Futures Price 2.11% 10

CRB IndexCRB Index -6.46%-6.46% 1616

US Dollar Index 2.21% 9

Gold Futures Price 0.85% 12

Light Sweet Crude Oil Futures PriceLight Sweet Crude Oil Futures Price 12.36%12.36% 11

NAREIT Index -0.59% 13

Silver Futures PriceSilver Futures Price -20.41%-20.41% 1818

Templeton Emerging Markets FundTempleton Emerging Markets Fund -12.23%-12.23% 1717

MSCI World IndexMSCI World Index -5.37%-5.37% 1515

Russell 3000Russell 3000 3.18%3.18% 55

Dow Jones Industrial AverageDow Jones Industrial Average -2.23%-2.23% 1414

Russell 1000Russell 1000 3.31%3.31% 33

S&P 500 Index 2.68% 7

Russell 2000 0.93% 11

Nasdaq Composite IndexNasdaq Composite Index 3.24%3.24% 44

Dow Jones Utilities Index Dow Jones Utilities Index 5.34%5.34% 22

Proxy Performance PerformanceAsset Index July 1990 - March 1991 Rank

Bu tabloya göre son 6 resesyon döneminin yar›s›nda borsalar olum-lu getiri kaydetmifllerdir. Geçmifl resesyonlar›n ço¤unda resmiresesyon tarihinden 6 ay önceki dönemde piyasalar negatif perfor-mans sergilemifllerdir. Bu da piyasalar›n realizasyona göre de¤ilbeklentilere göre hareket etti¤ini bir kez daha kan›tlamaktad›r.

• Temmuz 1990 - Mart 1991 dönemini kapsayanresesyonda sanayi, altyap› hizmetleri ve ulafl›m sektör-lerinin piyasadaki de¤erleri düflmüfltür.

• Ancak banka ve sigortac›l›k sektörleri 1990-1991resesyonundan etkilenmemifl, piyasa de¤erlerini yük-seltmifllerdir.

1990-91 Resesyonunda Sektörle-rin Borsa Performanslar›Yeflil sat›rlar›n en iyi, k›rm›z› sat›rlar›nise en kötü performans› gösterdi¤iafla¤›daki tabloda petrol 1991’de eniyi performans› gerçeklefltiren sektörolmufltur. Ancak petroldeki art›fl›n se-bebi makro ekonomik konjonktür de-¤il, Irak ve Kuveyt’in Körfez Savafl› ne-deniyle piyasaya yeterli petrol arz›n›sa¤layamayaca¤› korkusudur. Bu kor-kunun yersiz oldu¤unun anlafl›lmas›-n›n ard›ndan petrol fiyatlar› normal se-viyelerine geri dönmüfltür. Ayr›ca, re-sesyon dönemlerinde iyi performansgösterdi¤ine inan›lan alt›n, 1991 re-sesyonunda sadece %0.85 art›fl gös-termifltir.

1981-82 Resesyonunda Sektörle-rin Borsa Performanslar›• Ocak – Temmuz 1980 ve Temmuz81 – Kas›m 82 olarak iki döneme ayr›-lan resesyonda sektörlerin borsa per-formanslar›na dair verilerin alt k›r›l›mla-r›na ulaflmak güç olsa da elde olan ve-riler, sanayi ve ulafl›m sektörlerindedüflüflün; altyap› hizmetlerinde ise ya-tay bir seyrin gerçekleflti¤ini göster-mektedir.

SONUÇ:

Resesyon dönemlerinde Amerikanborsalar›nda belli sektörlerin ciddi dü-flüfl, belli sektörlerin ise makro ekono-mideki küçülmeye ra¤men piyasa de-¤erlerini art›rd›¤› gözlemlenmifltir. Ge-nel olarak resesyon dönemlerinde sa-n›lan›n aksine hisse performanslar›ciddi düflüfller göstermemifltir.Yandaki tabloda hisselerin resesyo-nun 6 ay öncesi ve sonras› piyasaperformanslar› yans›t›lmaktad›r.

Kaynak: theinvestingpig.com

Kaynak: Bloomberg

Belma ÖztürkkalUniversity of Texas at Dallas

[email protected]

AKADEM‹K


Davran›flsal Finans konusun-daki çal›flmalar psikoloji, ne-urobilim, ekonomi konular›n-

daki çal›flmalar ile ortaklafla yürütülü-yor. Bu çal›flmalar›n faydalar›n› belkiafla¤›da anlataca¤›m iki dramatik ör-nek bize en net flekilde gösterecektir.Finans Profesörü Meir Statman, hissesenedi yat›r›mc›lar›n› en çok etkileyenduygular›n ümit ve korku oldu¤unusöylüyor. Psikolojinin fiyatlar üzerindeki etkisinigösteren en eski örneklerden biri, ‹s-tanbul’dan Hollanda’ya götürülen laleso¤anlar›n›n hikayesidir. Lale so¤anla-r›n›n spekülatif olarak al›n›p sat›lmas›ile fiyatlar› inan›lmayacak kadar h›zlayükseldi. Pek çok kifli bu geliflmeninf›rsat vadetti¤ini düflündü ve bu fikreinanarak bu konu ile ilgili hiç bilgisi ol-mayan insanlar da bu piyasada aktififllem yaparak fiyatlar›n h›zl› olarak yük-seldi¤i bir piyasa yaratt›lar. ‹lk bafltaherkes için çok cazip görünen bir yük-selifl ve h›zla kazan›lan gelir, lale so-¤an› al›m›n› daha da körükledi. Bu dal-gan›n devam edece¤i düflüncesi ile,bir çok kifli lale so¤an› ticareti ifline gir-di ve vadeli olarak lale so¤anlar›n› ald›.1636 y›l›nda lale so¤anlar›, Avrupa’daborsalarda ifllem görmeye bafllad›. ‹lk

baflta fiyatlardaki h›zl› yükselifl, çokfazla say›da kiflinin piyasaya girmesive bu döngü sonucu fiyatlar›n daha daafl›r› yükselifli gerçekleflti. Bunun sonu-cunda fiyatlar ayn› h›zl› yükselifli de-vam ettirmedi ve piyasadaki fiyatlarh›zla düfltü. Bu sebeple lale so¤an› al-mak ve gelirlerini yükseltmek amac› ileevlerini, ellerindeki varl›klar› satarak la-le so¤an› ticaretine giren baz› kifliler if-las ettiler. Tarihteki psikoloji ve finans›n iliflkisiniçok net bir flekilde gösteren bu duru-mun, Türkiye’den Hollanda’ya gidenlale so¤anlar› ile bafllamas› da ilginçbir tesadüftür. Bu olayda insanlar›nmant›k d›fl› beklentileri, psikolojik ola-rak gerçek olamayacak sürekli bir fiyatyükselifl durumunu beklemelerininesas sebebi oldu. Bu flekilde yap›lanal›m ifllemleri ise yat›r›m olmaktan ç›ka-rak kumar tan›m›na giriyor. Türkiye’nin,‹stanbul’un- Constantinople oldu¤udönemlerde yani 12. yüzy›lda dünya-n›n kumar merkezi olmas›, belki buco¤rafyada yaflayan kiflilerin özellikledikkatli olmas›n› gerektiriyor olabilir. Spekülatif al›m ve sat›mlar›n piyasay›suni bir flekilde etkilemesi sonucundaoluflan kay›plar d›fl›nda, kötü niyetli flir-ket hissedarlar›n›n yat›r›mc›lar› yan›lta-

Hisse yat›r›mlar›ndadüzgün bir kontrol sis-teminin olmamas›n›nmaliyetinin yaflanm›fl birörne¤ini anlatmak istiyo-rum. Enver Hoca’n›n özelmülkiyeti yasaklayankomünizm sistemindenbir dönüflüm yaflayangeliri düflük Arnavutlukhalk›n›n yüksek beklenti-leri, 1991 y›l›nda ‘piramitürünler’ ad› alt›ndapazarlanan ürünleretalebi patlatt›. Bankac›l›ksektörü yetersiz oldu¤uiçin piyasan›n ihtiyac›n›karfl›layam›yordu.

“

”

Psikolojinin fiyatlar üzerindeki etkisini gösterenen eski örneklerden biri, ‹stanbul’dan Hollanda’yagötürülen lale so¤anlar›n›n hikayesidir. Laleso¤anlar›n›n spekülatif olarak al›n›p sat›lmas› ile fiyatlar› inan›lmayacak kadar h›zla yükseldi.

Piramit ve lale so¤an› ile finans iliflkisi

rak hisse senetlerini suni yüksek fiyat-tan satmas› da üzerinde durulmas›gereken bir durumdur. 2001 y›l›ndayap›lan düzenlemelerden sonra, Tür-kiye’de finans sektöründeki denetimkurumlar› oldukça etkin bir flekilde ifl-

liyor ancak dünyada Enron, AIG, Ber-nie Madoff gibi pek çok örnek oldu¤ugibi bizim de geçmiflimizde de Kas-telli, Kombassan, bat›k bankalar gibiproblemlerimiz var. Hisse yat›r›mlar›nda düzgün bir kon-trol sisteminin olmamas›n›n maliyeti-nin yaflanm›fl bir örne¤ini anlatmak is-tiyorum. Enver Hoca’n›n özel mülkiye-ti yasaklayan komünizm sistemindenbir dönüflüm yaflayan geliri düflük Ar-navutluk halk›n›n yüksek beklentileri,1991 y›l›nda ‘piramit ürünler’ ad› alt›n-da pazarlanan ürünlere talebi patlatt›.Bankac›l›k sektörü yetersiz oldu¤uiçin piyasan›n ihtiyac›n› karfl›layam›-yordu. Kredi ihtiyac› olan flirketler içinkaynak yaratan, resmi olmayan birkredi piyasas› ilk baflta ekonomiyefaydal› oldu¤u düflünülerek destek-lendi. Daha sonra o kadar iyi niyetli ol-mayan ve toplad›klar› paralar› kendihesaplar›na kullanan flirketler, piramitürün sistemi ad› verilen sisteme dö-nüfltüler. Halk›n büyük bir k›sm› finan-sal ürünler ve piyasalar konusundabilgi sahibi de¤ildi. 1995 y›l›nda fakir-lik çok yüksek bir seviyeye ulaflm›flt›.‹nsanlar ne kadar büyük bir risk ald›k-lar›n› bilmeden bu ürünlere yöneldiler.Negatif bir risk primi tafl›yan ürünlerialmaktan baflka çareleri olmad›¤›n›düflünerek, bu ürünlere yo¤un talepgösterdiler. Piramit sistemlerde yük-sek bir getiri önerilerek önceki yat›r›m-c›lara sonra gelen yat›r›mc›lar›n para-lar› ile ödeme yap›ld›. Öyle ki enflas-yonun %5 oldu¤u ülkede piramit flir-ketler y›lda %100 getiri vaadediyorlar-d›. Son dönemde flirketlerden biri ikiayda ana paray› iki kat›na ç›karmay›vaadediyordu. Bu flirketlerin yüksekgetiri rekabetleri, flirket gelirinin üze-rinde seviyelerde oldu¤u için pasifleraktiflerden daha yüksekti. Bu sebepleflirketler batak hale geldiler. Pek çokdevlet memuru da bu flirketlerden ki-flisel olarak menfaat sa¤lad›lar. Arna-vutluk’ta 1996 y›l›nda piramit yat›r›m-lar› tüm ülkenin gayri safi mili has›las›-n›n yar›s›na kadar ulaflm›flt›. Arnavut-

luk halk› bu yat›r›mlar› yapmak için ev-lerini, çiftçilikle u¤raflanlar canl› hay-vanlar›n› satt›lar. 1997 y›l›nda bir çok piramit faaliyetgösteren flirket iflas›n› ilan etti ve budurum halk içinde kargafla yaratt›. Ç›-kan olaylarda 2000 kifli hayat›n› kay-betti. Ancak bu iflaslardan sonra par-lamento piramit sistemi yasaklayanbir kanun ç›kard›. K›sa bir süre sonrada hükümet istifaya zorland›. Yerinebir koalisyon hükümeti göreve geldi.Devalüasyon oldu. Bu örnekleri ço¤altmak mümkün. Psi-koljik durumun yat›r›m kararlar›na etki-si, üzerinde çok fazla çal›flma yap›lanbir konudur. ‹nsan beyninde hangimerkezlerin hangi duygularla aktiveoldu¤u çal›flmalar› dahi yap›l›yor.Önümüzdeki dönemde insanlar›nyanl›fl yat›r›m kararlar› almalar›na en-gel olacak çal›flmalar› üniversiteler vefinans sektörü birlikte sürdürecekler.

Kaynak: MacKay, Charles “Extraordi-

nary Popular Delusions and the Mad-

ness of Crowds” 2008 BN Publishing

Jarvis, Christopher “The Rise and Fall

of Albania’s Pyramid Schemes” IMF

Finance and Development 2000, Vol

37 Number 1


Spekülatif al›m vesat›mlar›n piyasay› suni bir flekilde etkilemesi

sonucunda oluflan kay›plard›fl›nda, kötü niyetli flirket

hissedarlar›n›nyat›r›mc›lar› yan›ltarak

hisse senetlerini suni yüksek fiyattan satmas› da üzerinde

durulmas› gereken birdurumdur.

“

”

Turgay TanesGayrimenkul Yat›r›m Ortakl›¤› Derne¤i

(GYODER) Baflkan›

2008 y›l›nda global kriz et-kisini inflaat sektöründenas›l gösterdi?Her sektörü oldu¤u gibi in-

flaat sektörünü de etkileyen krizinyans›malar›n› 2008 y›l› içinde göz-lemledik. Tüketici taleplerinin erte-lenmesi, girdi maliyetleri ve krizdenönce de sorun halinde olan arsamaliyetleri sektörü yavafllatt›. Sondört y›lda gözlemlenen büyüme ra-kamlar›ndaki art›fl yerini 2008 y›l so-nunda %7,6 daralmaya b›rakt›.

2009 y›l› ilk üç ay› nas›l bafllad›,önümüzdeki dönemde nas›l ger-çekleflmeler bekliyorsunuz? 2008 y›l›nda yaflad›¤›m›z karamsartabloya ra¤men hükümetin müda-haleleri ve kriz paketleri ile sa¤la-nan teflvikler, baz› eksikler bar›nd›r-makla birlikte sektörde olumlu havayaratm›flt›r. 2010 y›l›n›n sonlar›nado¤ru sektörün yavafl bir büyümeseyrine girmesini beklemekteyiz.

‹nflaat sektörünün, durgunlu¤uatlatmas› için ne tür önlemleral›nmal›?

Arz kanad›n› bir tak›m teflviklerlecanland›rman›n yan› s›ra, talep ka-nad›n›n sübvanse edilmesi yoluylahem ertelenen talebin piyasayadöndürülmesi hem de yeterli gücüolmayan tüketicinin ihtiyac›n›n kar-fl›lanmas› sa¤lanabilir. Aç›klanan ekonomik paketler ince-lendi¤inde, gayrimenkul sektörü-nün genelinden ziyade konutodakl› oldu¤u gözlemlenmektedir.Üç ayl›k KDV indirimi gibi teflviklerüst gelir grubu için cazip olsa daas›l ihtiyaç sahibi olan orta ve altgelir gruplar› için yeterli de¤ildir.Türkiye’nin konut sto¤unun büyükço¤unlu¤u 150 m2’nin alt›ndad›rve indirime tabi de¤ildir. Son aç›k-lanan pakette binde 15 olan tapuharçlar› hem al›c› hem sat›c› içinbinde 5’e düflürüldü. ‹ndirimlersektör için olumlu hava yaratsa daüç ayla s›n›rl› tutulmamal›d›r. Gayrimenkul sektörünün bir bütünolarak düflünülmesi de önemlidir.Sadece konut de¤il, di¤er alt seg-mentlerde de teflvik paketleri ol-mal›d›r. ‹nflaat girdi maliyetlerininve arsa maliyetlerinin düflmesi ge-

rekmektedir. Özellikle baz› girdi fi-yatlar›nda y›l içinde keskin bir dü-flüfl gözlemlense de uzun vadedebak›ld›¤›nda art›flta oldu¤u dikkatçekmektedir. Arsa fiyatlar› son y›llarda yap›lanihalelerde de ciddi art›fllara maruzkalm›flt›r. Toplam inflaat maliyeti-nin neredeyse %50’sine varan ar-sa maliyetleri yüzünden orta gelirgrubuna yeterli üretim yap›lama-m›fl, konut fiyatlar› da oldukça yük-sek flekillenmifltir. Arsa sorunununda devlet teflvi¤iyle çözümlenmesigerekmektedir.

Gayrimenkul Yat›r›m Ortakl›klar›-n›n sektördeki rolü ne olmal›d›r? Gayrimenkul yat›r›m ortakl›klar›n›nen köklü oldu¤u Amerika’da; GYO-lar belli alt segmentlerde uzmanlafl-m›fllard›r (ofis, konut, avm, okul vs).Türkiye’de ise GYOlar portföylerin-de çeflitlili¤e yer vermektedirler.Gayrimenkul sektöründe çok bafla-r›l› inflaat firmalar› uzun y›llard›r fa-aliyetlerini sürdürmektedirler, an-cak GYOlar›n geçmifli sadece 12y›ld›r. GYOlar sektörde kurumsal-

GYODER


Gayrimenkul sektöründeson geliflmelerKrizin ve tedbir paketlerinin yans›malar›, önümüzdekidöneme iliflkin beklentileri Gayrimenkul Yat›r›mOrtakl›¤› Derne¤i Baflkan› Turgay Tanes, KurumsalYat›r›mc›’ya de¤erlendirdi.

laflmaya, fleffaflaflmaya ve profesyo-nelleflmeye önemli katk› sa¤lamakta-d›rlar. GYOlar kurumsal yap›lar› ilesektörde öncü bir rol oynamaktad›r-lar ve kay›td›fl›l›¤›n yayg›n oldu¤usektörde yasal yap›lanmalar›, fleffafdenetim sistemleri ile örnek teflkil et-mektedirler. Çeflitlendirme yoluylariskin da¤›t›lmas› da yat›r›mc›lar içingayrimenkul yat›r›m ortakl›klar›n› ca-zip k›lan önemli bir unsurdur.

Özellikle AVM’lere yabanc›lar›n ilgisi-ni gelecekte nas›l bekliyorsunuz?Gayrimenkul sektöründe en h›zl› ge-liflmeyi AVMlerin gösterdi¤ini söyle-mek yanl›fl olmaz. Mevcut durumdaTürkiye’de yaklafl›k 200 AVM bulun-maktad›r. Yabanc› yat›r›mc›lar dayat›r›m planlar›nda di¤er alt seg-mentlere nazaran AVMleri a¤›rl›kl›olarak tercih etmifllerdir. Hem bü-yük illerimizi hem de Anadolu’dakiillerimizi kapsayan yat›r›mlar yap-maktad›rlar. Son dönemde kriz ne-deniyle yat›r›m planlar›n› erteleyenhem yerli hem yabanc› yat›r›mc›lar

bas›nda s›kça yer buldu. Ancak, ya-p›lan araflt›rma sonuçlar›nda ya-banc› yat›r›mc›lar, halihaz›rda Türki-ye’yi en cazip ülkelerin aras›ndagörmektedirler. Gelecekte de mev-cut ilginin devam etmesini bekle-mekteyiz.

‹stanbul d›fl›nda Türkiye genelindeyat›r›m potansiyeli olan iller hangi-leri olabilir?Bu konu, gayrimenkul sektöründealt segmentler itibariyle de¤erlendi-rilmelidir. ‹lleri tespit ederken çoklukriterler gözönüne al›nmal›d›r.GYODER, Türkiye’deki iller baz›ndaraporlar oluflturarak 2015 öngörüle-rini aç›klam›flt›r. Türkiye’de yat›r›mpotansiyeli her ilde mevcut olmaklabirlikte, baz› illerimiz lojistik, baz› il-lerimiz konut, baz› illerimiz al›flveriflmerkezi gibi konularda ön planaç›kmaktad›r.

Orta gelir grubuna yönelik yap›lanyat›r›mlar› yeterli midir?Türkiye’de her y›l do¤um, göç, ko-nut yenileme ihtiyac› gibi sebeplerle500 bin gibi bir konut aç›¤› bulun-maktad›r. Ancak, ihtiyaç sahipleri-nin sadece %20’si gerekli maddigüce sahiptir. Konut aç›¤›n›n yakla-fl›k %50’si ise ‹stanbul’da yer al-maktad›r. Üst gelir grubu için çok seçenekolmas›n›n yan› s›ra dar ve orta gelirgruplar› için az say›da arz vard›r.Bunun en önemli sebepleri aras›n-da arsa maliyetleri ve inflaat girdimaliyetleri nedeniyle yat›r›mlar›nmaliyetlerinin artmas› olarak göste-rilebilir.

Bir sivil toplum kuruluflu olarakönümüzdeki dönemdeki etkinlikle-riniz nelerdir?Bu y›l 9. Gayrimenkul Zirvesini düzen-leyece¤iz. Zirveyi bu y›ldan itibarenfarkl› bir platformda konumland›rmayabafll›yoruz. Dünyan›n en büyük fuar or-ganizatörü Reed Exhibitions ile organi-ze edilecek ISTANBUL REstate fuar› 2-3-4 Haziran tarihlerinde Lütfi K›rdarUluslararas› Kongre ve Sergi Sara-y›’nda düzenlenecektir. Sektör için birilk olacak ‹stanbul REstate, uluslarara-s› kat›l›ml› bölgesel bir fuard›r, ayr›cazirveyi içinde bar›nd›rmas›yla dünyadada ilk olma özelli¤ini de tafl›maktad›r. 5bini aflk›n ziyaretçi bekledi¤imiz fuar›nkat›l›mc› profili belediyeler, GYO’lar,proje gelifltiriciler, dan›flmanlar, gayri-menkul yönetim flirketleri, perakendecive bayiler ile medyadan oluflacakt›r.Gayrimenkul Zirvesi 9, bu y›l 2 Hazi-ran’da düzenlenecektir ve zenginiçeri¤i, üst düzey konuflmac› ve ka-t›l›mc›lar› ile ISTANBUL REstate’inkalbini oluflturacakt›r.

3-4 Haziran’da ise ulusal ve ulusla-raras› paralel oturumlar fuarla eflzamanl› olacakt›r. GYODER taraf›n-dan düzenlenecek olan paralel otu-rumlar; Türkiye, Avrupa, Kuzey Afri-ka, Orta Do¤u, Rusya ve Türki Cum-huriyetler’de yaflanmakta olan sek-törel sorunlar›n ve geliflmelerin tart›-fl›laca¤› bir platform olacakt›r.Ayr›ca GYODER’in kuruluflundanbugüne sektöre verdi¤i destek du-raksamadan devam etmekte, çeflitlie¤itimler, seminerler, raporlar vebilgilendirme platformlar› ile çal›fl-malar› sürmektedir.


Gayrimenkul sektörününbir bütün olarak

düflünülmesi önemli.Sadece konut de¤il, di¤er alt

segmentlerde de teflvikpaketleri olmal›d›r. ‹nflaat

girdi maliyetlerinin ve arsamaliyetlerinin düflmesi

gerekmektedir. Özelliklebaz› girdi fiyatlar›nda y›liçinde keskin bir düflüfl

gözlemlense de uzun vadede bak›ld›¤›nda art›fltaoldu¤u dikkat çekiyor.

“

”

Derleyen:Yunus Kaya

Gedik Yat›r›m Araflt›rma Bölümü Sorumlusu

Türkiye 29 Mart'ta yerelseçimlerini tamamlad›.‹ktidar partisi son iki seçi-me göre oy oran›n› dü-

flürdü. Ekonomik kriz dönemindeiktidar partilerinin oy kaybetmesibilinen bir kurald›. AKP hükümeti-nin seçim sonras›nda ana günde-mi ise ekonomiyi ray›na oturtacakbir IMF anlaflmas› olarak gözük-mektedir. Bu konuda olumlu gelifl-meler yaflanm›flt›r. G-20 zirvesin-de kaynak miktar› üç kat›na ç›kar›-lan IMF'nin eli daha rahatlam›flt›r.Bu nedenle Türkiye'nin kabul et-meyece¤ini aç›klad›¤› üç maddekonusunda anlaflma zemini aran-maktad›r. En geç May›s ay› içeri-sinde anlaflman›n gerçekleflmeolas›l›¤› yüksektir.

Hükümet, küresel finansal krizinetkilerini azaltmak ve güveni yeni-den tesis etmek için IMF anlaflma-s›n›n yan› s›ra ekonomik önlempaketleri ile destek vermeye çal›fl-maktad›r. Bu amaçla befl ekono-mik paketle 53 önlem aç›klayan

hükümetin 4. ve 5. “piyasay› can-land›rma” paketlerinde konut sek-törüne yönelik aç›l›mlar gözeçarpm›flt›r. 4. pakette 150 m2 veüzerindeki konutlarda %18 olanKDV üç ay için %8’e düflürülür-ken, 5. pakette a) Bina ve ba¤›m-s›z bölüm fleklindeki iflyeri sat›fl›n-dan al›nan % 18’lik KDV üç ayl›¤›-na % 8’e indirildi b)Konut, iflyerive di¤er gayrimenkullerin al›m sa-t›mlar›ndan al›c› ve sat›c›n›n herbirinden binde 15 oran›nda al›nantopu harc› da yine üç ayl›¤›na bin-de 5’e düflürüldü. Bu üç önlem ilevergi kayb›n›n 800 milyon TL ola-ca¤› öngörülmekte olup konut sa-t›fllar›n›n artmas› beklenmektedir.

TCMB'nin faiz indirimleri ard›n-dan bankalar›n konut kredisindeçekingen tav›rlar› sürerken, dev-reye kamu bankalar› girmifltir.Mart ay›n›n son haftas›nda kamubankalar›n›n konut kredisi faizoran›n› % 1.39'a çekmesi özelbankalar›n da faizlerini indirmesi-ne yol açm›flt›r. Nisan ay› bafl› iti-

Gayrimenkul yat›r›m ortakl›klar› sektörü 2009ilk çeyrek de¤erlendirmesi


SEKTÖRANAL‹Z‹ GAYR‹MENKUL YATIRIM ORTAKLIKLARI

Türkiye’deGayrimenkul Yat›r›mOrtakl›klar› (GYO) ile ilgiliyasal düzenleme 1995y›l›nda Sermaye Piyasas›Kurulu (SPK) taraf›ndanhaz›rland›. ‹lk GYO1996’da kuruldu ve1997’den sonra GYO’lar‹stanbul Menkul K›ymetlerBorsas›’nda (‹MKB) ifllemgörmeye bafllad›. Nisan2009 itibariyle, 14 GYO‹MKB’de ifllem görmekte-dir. Bu flirketlerin toplamnet aktif varl›klar› 2.8 mil-yar dolar olmufltur.

“

”

bariyle en düflük faiz oran› % 1.37iken, en yüksek oran % 2.09 ol-mufltur. 15 Eylül 2008'de LehmanBrothers'›n batmas› ile zirve sevi-yesine ç›kan krizde, bankalar dah›zla konut faizlerini yukar› çek-miflti. Öyle ki Temmuz 2008'de or-talama konut faizi % 1.57 iken,Eylül 2008'de %2.00'ye ç›km›flt›.Ortalama faiz oran› fiubat ay›nda% 1.53 iken, Nisan ay›nda %1.45'e gerilemifltir.

Küresel finansal krizin ç›k›fl noktas›olan ABD konut sektöründe ise ay-lard›r süren olumsuz seyir fiubatay›nda yerini olumlu geliflmelereb›rakm›fl gözükmektedir. fiöyle kifiubat ay›nda %1 azalmas› bekle-nen ikinci el konut sat›fllar›n›n bek-lenmedik bir biçimde %5.1 artma-s›, konut sektörüne iliflkin pozitif birbak›fl aç›s›n› gündeme tafl›rken,

yeni konut sat›fllar› da yine beklen-tileri oldukça aflarak fiubat ay›nda,Ocak ay›na göre %4.7 art›flla y›ll›kbazda 337.000 adet gerçekleflmifl-tir. Mart ay›nda da konut sektörün-deki olumlu geliflmenin devam› ha-linde piyasalarda toparlanman›nbafllad›¤› söylenebilir.

FED ilk att›¤› ad›mda 'federalfunds rate' denen serbest mevdu-at faizi hedefini 0 ila 0.25 aras›nadüflürdü. Ancak bankalar›n konutkredi faizleri % 5 seviyesinde ka-l›nca konut piyasas›n› destekle-mek için Fannie Mae ve FreddieMac taraf›ndan ç›kart›lan ipoteksenetlerine dayal› menkul k›ymet-lerini sat›n alma miktar›n› 500 mil-yar dolardan 1.25 trilyon dolarayükseltti. Böylece konut kredileri100 baz puan gevflemifltir. Martay›nda FED'in yeni likidite önlem-lerini aç›klamas› ve ard›ndan ABDHazine Bakan› Geithner’›n aç›kla-d›¤› bankalardaki toksik varl›klar›nal›nmas›n› öngören plan konutaba¤l› türev ürünleri tutan bankala-r› rahatlatm›flt›r. ABD’de Dow Jo-nes endeksi 9 Mart’ta 6500lerdenyükselifle bafllam›fl bir ay geçme-den % 25 art›flla 8000 puanlar›görmüfltür. ‹MKB ise ayn› dönem-de dolar baz›nda % 30 prim yap-m›flt›r.

‹MKB’DE GYO LARTürkiye’de Gayrimenkul Yat›r›mOrtakl›klar› (GYO) ile ilgili yasaldüzenleme 1995 y›l›nda SermayePiyasas› Kurulu (SPK) taraf›ndanhaz›rland›. ‹lk GYO 1996’da kurul-du ve 1997’den sonra GYO’lar ‹s-tanbul Menkul K›ymetler Borsa-s›’nda (‹MKB) ifllem görmeye bafl-lad›. Nisan 2009 itibariyle, 14 GYO‹MKB’de ifllem görmektedir. Buflirketlerin toplam net aktif varl›kla-r› 2.8 milyar dolar olmufltur.

Türkiye’de GYO getirileri, yüksekenflasyon ve ekonomik krizler ne-deniyle de¤iflkenlik göstermifltir.GYO flirketleri halka arzlar›nda netaktif de¤erlerinden fiyatlansalarda ilerleyen dönemlerde iskontoluifllem görmeye bafllamaktad›r.Sektör, 1997 y›l›nda bir miktarprimli ifllem görse de ilerleyen y›l-larda sürekli iskontolu ifllem gör-müfltür. Sektörde 1999-2002 y›llar›aras›nda %70 oran›nda iskonto ilesonuçlanan bir düflüfl e¤ilimi göz-lemlenirken, inflaat sektöründekicanlanma ile iskonto oran› 2003-2004’te azalm›fl, mortgage yasas›-n›n kabul edilmesi ile 2005 y›l›ndaprimli ifllem görür hale gelmifller-dir. ABD kaynakl› mortgage krizinedeniyle yabanc› yat›r›mc›lar›nTürkiye’de ilk terk ettikleri flirketleraras›nda yer alan GYO’larda is-konto oran›, 2008 Mart sonunda %40 iken, 2009 Mart sonunda % 68olarak gerçekleflmifltir. 14 fiirket’in13’ü defter de¤erinin oldukça al-


Sektörde 1999-2002y›llar› aras›nda %70oran›nda iskonto ile

sonuçlanan bir düflüfle¤ilimi gözlemlenirken,

inflaat sektöründeki canlanma ile iskontooran› 2003-2004’teazalm›fl, mortgage

yasas›n›n kabul edilmesi ile 2005

y›l›nda primli ifllem görür halegelmifllerdir.

“

RELAT‹F (‹MKB 100 E GÖRE) GET‹R‹LER

AGYO 3 -11 -18 -6

AKMGY 1 11 10 23

ALGYO -13 37 -9 -39

DGGYO -17 8 -29 -48

EGYO 4 -9 -25 34

ISGYO 1 46 58 -22

NUGYO -4 23 6 -39

OZGYO 0 31 -32 -1

PEGYO 27 16 -60 -31

SAGYO -2 7 -8 -24

SNGYO 31 14 -35 -54

VKGYO 2 26 17 -7

YKGYO 11 41 -39 -66

YYGYO -8 -21 -12 -46

EndeksGetirileriGYO Endeksi 10.0 15.9 -40.1 -62.2

‹MKB 100Endeksi

Hisseler Son 1 Ay Son 3 Ay Son 1 Y›l Son 2 Y›l

Son1 Ay Son3 Ay Son 1 Y›l Son 2 Y›l

7.2 -4.1 -34.0 -41.0

”

t›nda ifllem görmektedir.

2009 y›l› GYO'lar için borsada ol-dukça iyi geçmektedir. ‹lk 3 aydaGYO endeksi % 16 artarken, ‹MKB100 endeksi % 4 gerilemifltir. An-cak hâlâ GYO endeksinin son biry›ldaki kayb› % 40, son iki y›ldaki

kayb› % 62'dir.‹MKB’de ifllem gören 14 GYO’nunportföylerini a¤›rl›kl› olarak nakit-bina olarak de¤erlendirdiklerigözükmektedir. Projelerin birerbirer rafa kalkt›¤› kriz dönemindebu yaklafl›m olumlu sonuç ver-mektedir.

SEKTÖRANAL‹Z‹


Sermaye Net Kâr Net Aktif Net Aktif Paybafl› Net P‹yasa De¤er Paybafl› Borsa Prim-‹skontofiirket (TL) (TL) De¤eri (TL) De¤eri (USD) Aktif De¤eri (TL) (USD) Fiyat› (TL) Oran› (TL) PD/DD F/K

GAYR‹MENKUL YATIRIM ORTAKLIKLARI PR‹M / ‹SKONTO TABLOSU

2008/12 31 Aral›k 2008 31 Mart 2009

1 Akmerkez GMYO 13.700.000 48.343.215 936.883.316 612.702.450 68,39 212.504.474 26,00 -62% 2,89 7,4

2 Alarko G.Y.O. 5.490.100 25.809.371 245.124.762 160.306.561 44,65 39.631.434 12,10 -73% 0,36 2,6

3 Atakule G.Y.O. 84.000.000 16.072.656 177.249.332 115.917.423 2,11 38.086.147 0,76 -64% 0,36 4,0

4 Do¤ufl-GE G.Y.O. 93.780.000 312.429* 165.445.789 108.198.149 1,76 27.414.509 0,49 -72% 0,34 4,1

5 EGS G.Y.O. 50.000.000 -675.193 19.436.175 12.710.859 0,39 7.755.638 0,26 -33% 0,15 -

6 ‹fl G.Y.O. 450.000.000 53.095.234 1.191.210.021 779.026.892 2,65 257.725.808 0,96 -64% 0,47 8,1

7 Nurol G.Y.O. 10.000.000 6.368.837 52.914.813 34.605.201 5,29 9.127.789 1,53 -71% 0,29 2,4

8 Özderici G.Y.O. 7.800.000 279.963 10.870.000 7.108.757 1,39 3.676.172 0,79 -43% 0,53 22,0

9 Pera G.Y.O. 96.000.000 -3.903.287* 101.814.540 66.584.618 1,06 14.890.824 0,26 -75% 0,25 10,2

10 Sa¤lam G.Y.O. 56.000.000 -8.653.899 67.826.153 44.356.911 1,21 14.699.916 0,44 -64% 0,49 -

11 Sinpafl G.Y.O. 136.974.510 19.619.052 1.056.589.400 690.987.771 7,71 149.542.628 1,83 -76% 0,28 12,8

12 Vak›f G.Y.O. 19.300.000 8.113.009 91.699.782 59.969.774 4,75 14.277.533 1,24 -74% 0,34 2,9

13 Y ve Y G.Y.O. 33.162.530 -2.150.614 24.125.741 15.777.739 0,73 8.507.271 0,43 -41% 0,59 -

14 Yap› Kredi Koray G.Y.O. 40.000.000 -11.648.078 136.088.615 88.999.160 3,40 21.238.516 0,89 -74% 0,36 -

TOPLAM 4.277.278.439 TL 2.797.252.265 USD 819.078.661 USD MEDYAN: -68% 0,36 3,5

ORTALAMA: -63% 0,55 5,5

Kullan›lan Kurlar Tablonun Okunmas›12/31/08 USD: 1.5291 TL - Pay say›s›: Ödenmifl Sermaye/1 TL03/31/09 USD: 1.6762 TL - Net Aktif De¤eri : Tarih itibariyle sahip olunan aktif de¤er toplam›

- Pay bafl› net akti de¤eri: NAD/Pay Say›s›- Piyasa De¤eri: Tarih itibariyle flirketin borsa de¤eri* 12 ayl›k sonuçlar› aç›klanmad›¤›ndan

2008 y›l› 9 ayl›k kâr› kullan›lm›flt›r.

* fiirket s›ralamas› Alfabetiktir.

- Prim - ‹skonto oran›: Tarih itibariyle Piyasa fiyat›/Paybafl› NAD- PD/DD: Son Piyasa De¤eri / Defter De¤eri oran›- F/K: Piyasa De¤eri / Son 4 Çeyrek Kar› oran›

Haz›rlayan:Gedik Yat›r›m Araflt›rma Bölümü31 March 2009

2008 SONU ‹T‹BAR‹YLE GYO'LARIN PORTFÖY TERC‹HLER‹

fiirket Toplam Portföy Nakit Arsalar Binalar G.M. G.M. Dayal› ‹fltiraklerDe¤eri (TL) Projeleri Haklar

PORTFÖYÜN DA⁄ILIMI

Atakule G.Y.O. 175,534,702 39.6% 0.0% 60.4% 0% 0% 0%

Akmerkez GMYO 937,000,673 2.3% 0.0% 97.7% 0% 0% 0%

Alarko G.Y.O. 262,614,240 40.5% 16.8% 27.0% 16% 0% 0%

Do¤ufl-GE G.Y.O. 184,922,885 0.7% 0.0% 19.5% 80% 0% 0%

EGS G.Y.O. 37,447,280 0.1% 1.6% 0.0% 98% 0% 0%

‹fl G.Y.O. 1,227,550,406 9.5% 4.7% 85.8% 0% 0% 0%

Nurol G.Y.O. 52,837,811 26.4% 0.0% 73.6% 0% 0% 0%

Özderici G.Y.O 20,627,000 3.3% 0.0% 75.9% 21% 0% 0%

Pera G.Y.O. 131,524,451 0.5% 39.5% 0.0% 55% 2% 3%

Sa¤lam G.Y.O. 126,218,586 6.5% 17.1% 74.7% 0% 0% 2%

Sinpafl G.Y.O. 1,117,508,853 7.8% 37.6% 7.5% 41% 0% 6%

Vak›f G.Y.O. 91,194,713 38.2% 16.0% 45.8% 0% 0% 0%

Yap› Kredi Koray G.Y.O. 176,091,120 3.1% 5.8% 27.4% 25% 0% 39%

Y ve Y G.Y.O. 18,645,458 0.0% 3.9% 0.0% 96% 0% 0%

Cenk AKSOY‹fl Portföy Yönetimi A.fi.Genel Müdür Yard›mc›s›

EFAMA


Avrupa TasarrufVergi Direktifi(European SavingsTax Directive)

AB üye ülkeleri aras›ndauygulamada belirli stan-dartlar› sa¤lamak vevergi sisteminde verimli-

li¤i art›rmak amac›yla Avrupa Ta-sarruf Vergi Direktifi (Direktif) gelifl-tirilmifltir. Direktifin esas amac›, birAB üye ülkesinde yerleflik olan yat›-r›mc›lar›n di¤er bir üye ülke veyabölgede elde edilen faiz gelirlerininyasalar uyar›nca etkin bir flekildevergilendirilmesini sa¤lamakt›r. Buflekilde Direktif, yat›r›mc›lar›n herbi-ri ile ilgili bilgilerin otomatik olarakpaylafl›lmas›n› öngören, AB ile üyeülkeler aras›nda karfl›l›kl› uygula-nan bir sözleflme niteli¤indedir.Söz konusu Direktif, 3 Haziran 2003tarihinde AB Komisyonu taraf›ndanuyarlanm›fl ve 1 Temmuz 2005’tenitibaren yürürlü¤e konmufltur. Di-rektif, üye ülkelerde yerleflik AB va-

tandafl› olan ve uygulamada Direk-tifi kabul eden ülke ve bölgelerdefaiz ödemelerinden gelir elde edentüm bireysel yat›r›mc›lar› kapsa-maktad›r.

Bu Direktif d›fl›nda, üye ülkelerinkendine özgü vergilendirme sis-temleri de bulunmaktad›r. Örnekvermek gerekirse dünyada ikincibüyük fon merkezi olan Lüksem-burg, Direktif d›fl›nda UCITS fonlar›-n›n al›m›nda çok düflük oranl› birvergi uygulamaktad›r. Verginin azseviyede olmas›, yetiflmifl insankayna¤› ve ihtiyaçlara yönelik etkindüzenlemeler sayesinde AvrupaBölgesi’nde fonlar›n büyük k›sm›Lüksemburg’ta kurulmaktad›r.

Ülkeler aras›nda koordinasyonu ar-t›racak olan söz konusu direktifin

bilgi paylafl›m› esas›na göre yat›-r›mc›lara ait detayl› bilgiler ve belir-li bir döneme ait gelirler, hesab›nbulundu¤u ülkedeki otoriteye deraporlan›r. Daha sonra bu bilgileryat›r›mc›n›n yerleflik oldu¤u ülkede-ki vergi otoritesine bildirilir.Bu sistem ile yat›r›mc›lar›n kimlikle-ri aç›klanmakta ve elde ettikleri ge-lirlerin kendi otoritesinden saklan-mas›n›n da önüne geçilmektedir.

Direktifin en önemli konusu, gelir el-de eden yat›r›mc›lar hakk›ndaki bil-gilerin üye ülkeler aras›nda otoma-tik olarak paylafl›lmas› olurken,Avusturya, Belçika ve Lüksemburggibi baz› üye ülkeler geçifl aflama-s›nda alternatif uygulamalarda bu-lunmaktad›rlar. Bu uygulamalar so-nucunda, AB vatandafl› yerleflik biryat›r›mc›n›n, di¤er üye ülkelerde el-

Avrupa Yat›r›m Fonlar› ve Portföy Yönetimi Birli¤i The European Fund and Asset Management Association

de etti¤i gelirler stopaja tabi tu-tulmaktad›r. Bankalar ve di¤erödeme merkezleri, elde edilengelirden vergiyi keserek, ilgili ye-rel otoriteye yat›rmaktad›r. Stopajödemesi gerçeklefltirildi¤indeayr›ca yat›r›mc›lar›n kimli¤i ile il-gili bilgilerin bildirilmesine gerekbulunmamaktad›r. Bu sistem ileyat›r›mc›lar›n gizlili¤i korunmuflolmaktad›r. Öte yandan yat›r›m-c›lar›n, yurt d›fl› yapt›klar› yat›r›m-lar› ile ilgili kendi otoritelerininfark›nda oldu¤unu teyit eden birbelgeyi, gelir elde etti¤i ülkedeki

yetkili otoriteye sunmas› duru-munda ayr›ca stopaj uygulanma-yacakt›r. Stopaj oran›, 1 Temmuz 2008’ekadar %15, 1 Temmuz 2011’ekadar %20 ve bu tarihten sonra%35 olarak uygulanacakt›r. Kesi-len verginin %75’i yat›r›mc›n›nyerleflik oldu¤u ülkedeki yerelotoriteye transfer edilirken, kalank›s›m gelirin elde edildi¤i ülke ta-raf›ndan idari maliyetleri karfl›la-mada kullan›lmaktad›r.

Söz konusu Direktif, dört anabafll›kta elde edilen geliri içer-mektedir.

• Her türlü borçlanma arac›n›nfaiz ödemelerinden elde edilengelirler• Her türlü borçlanma arac›n›nsat›m›ndan elde edilen gelirler• Portföyünün %15’inden fazlas›-n› borçlanma araçlar›na yat›ranUCITS fonlar›n›n kar da¤›t›m›n-dan elde edilen gelirler• Do¤rudan veya di¤er fonlararac›l›¤›yla, portföyünün %40’danfazlas›n› borçlanma araçlar›nayat›ran UCITS fonlar›n›n paylar›-n›n sat›m›ndan elde edilen ge-lirler.

Ülkemizde Yat›r›m Fonlar›’n›nVergilendirilmesi

Ülkemizde ise yat›r›m fonlar›,Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici67. maddesine göre vergilendi-rilmektedir. Fonlar›n portföy ifllet-mecili¤i kazanc› üzerinden “%0”vergi oran› uygulan›rken, yat›r›m-c›lar›n fon paylar›n›n iadesindeelde edilen gelirleri üzerinden%10 oran›nda stopaj kesilmekte-dir. Fon portföyünün asgari%51’i hisse senedi tafl›yan fonla-r›n bir y›ldan fazla elde tutmas›sonras›nda elde edilen gelirlervergiden istisna edilmifltir.

EFAMA


Yat›r›mc›lar›n, yurt d›fl›yapt›klar› yat›r›mlar› ileilgili kendi otoritelerininfark›nda oldu¤unu teyit

eden bir belgeyi, gelirelde etti¤i ülkedeki yetkili

otoriteye sunmas› duru-munda ayr›ca stopaj

uygulanmayacakt›r.

“

”


De¤erlendirmeDünyada geliflmifl ülkelerde yat›-r›m fonlar› bir endüstri kolu olaraks›n›fland›r›lmaktad›r. Son dönem-de global piyasalarda yaflanankay›plar›n etkisiyle yat›r›m fonlar›endüstrisinin büyüklü¤ü 2008 y›l›sonunda Amerika’da 9,6 trilyonDolar, Avrupa Bölgesi’nde 6,1trilyon Euro seviyesinde olmufl-tur. Geliflmifl ülkeler, bireysel ta-sarruflar›n kurumsal yat›r›mc›larvas›tas›yla yat›r›ma yönlendiril-mesi için gerekli olan yasal altyap›y› kurmufl ve sistem vergi in-dirimleriyle özendirilmifltir. Bu sü-reçte yat›r›m fonlar›, tasarruflar›nverimli flekilde de¤erlendirilmesive sermaye piyasalar›na kanalizeolmas› aç›s›ndan önemli bir roloynamaktad›r.1980 y›l›nda Amerika’da fon en-düstrisi büyüklü¤ünün GSMH’danald›¤› pay yaln›zca %5’tir. Bu ta-rihten sonra yaflanan geliflmelersonucunda; yasal alt yap› sa¤-lamlaflt›r›lm›fl, yat›r›mc› haklar› enüst seviyede korunmufl, portföyyöneticileri uzmanlaflm›fl ve ge-rekli düzenlemeler ile yat›r›m fon-lar› ile yat›r›m yapmak özendiril-mifltir. Y›llar itibariyle h›zla büyü-me trendi sonucunda fon endüstri-sinin büyüklü¤ü, GSMH’n›n%80’ne ulaflm›flt›r. Benzer bir sü-reç gecikmeli olarak Avrupa Böl-gesi’nde yaflanm›flt›r. Yap›lan dü-zenlemeler sonucunda UCITSfonlar› yeni bir unvan kazanm›fl vebu unvan ile üye ülkeler aras›ndadolafl›m hakk› elde etmifltir.UCITS fonlar›, Amerika hariç tümdünya ülkelerinde pazarlanabil-mektedir. Avrupa Bölgesi’nde en-düstri temsilcilleri söz konusu un-vana sahip ç›karken, her zamankorunmas› gereken bir de¤er ol-du¤unun da fark›ndad›rlar.

Ülkemizde Bireysel Emeklilik Sis-

temi (BES)’nin kuruluflu, tasarruf-lar›n gelece¤e yönelik olarak bi-rikmesinde bir milat olmufl, 2003y›l›n›n Ekim ay›ndan bugüne 6,8milyar TL portföy büyüklü¤üneulafl›lm›flt›r. BES’in yap›s› ayn› ge-liflmifl ülkelerde oldu¤u gibi ku-rulmufltur. Kendine özgü sa¤lamyasal alt yap›s›, düzgün kurgu-lanm›fl sistemati¤i ve vergi indi-rimleri ile özendirilmifl bir sistemoluflturulmufltur. Bu yüzden h›zlabüyüme sürecine girilmifl, yakla-fl›k 1,8 milyon yat›r›mc› emeklilik-leri için sisteme kat›lm›flt›r. Ülke-miz piyasalar›n›n en önemli aktör-lerinden biri olan emeklilik fonlar›sayesinde gelecekte hisse sene-di piyasas›n›n büyük k›sm›naTürk halk› sahip olacakt›r.BES’de görülen yükselen ivme,yat›r›m fonlar› için de son dereceönemlidir. Siyasi irade sisteminçat›s›n› verimli çal›flacak flekildeoluflturmufltur. Ayn› sürecin bu-gün 3,4 milyonu aflan yat›r›mc›s›ve 29,4 milyar TL büyüklü¤ü ileülkemiz yat›r›m fonlar› endüstri-sinde de yarat›lmas› gerekmek-tedir. Yat›r›m fonlar› endüstrimiziayr› bir yasa ile alt yap›s›n› kur-

mak ve mevzuat düzenlemeleriniAvrupa Birli¤i ülkelerinde uygu-lanan UCITS Direktiflerine uyum-lu hale getirmek, at›lmas› gere-ken ilk ad›m olacakt›r. Di¤erönemli bir husus, bireysel tasar-ruflar›n yat›r›m fonlar› vas›tas›ylasermaye piyasalar›na aktar›m›n›sa¤lacak özendirme mekaniz-malar›n›n kurulmas›d›r. Bu du-rumda emeklilik fonlar›nda oldu-¤u gibi, yat›r›m fonlar›nda dauzun vadeli yap›lan yat›r›m› des-tekleyecek vergi indirimleri kritiköneme sahiptir.

Yat›r›m fonlar›endüstrimizi ayr› bir yasa ilealt yap›s›n› kurmak vemevzuat düzenlemeleriniAvrupa Birli¤i ülkelerindeuygulanan UCITSDirektiflerine uyumlu halegetirmek, at›lmas› gerekenilk ad›m olacakt›r.

“

”

Net sat›fllarUCITS fonlar›nda 2008 y›l›n›n sonçeyre¤inde 142 milyar Euro net ç›k›flyaflanm›flt›r. Böylelikle 2008 y›l› so-nunda toplam net ç›k›fllar, 335 milyarEuro seviyesine ulaflm›flt›r. Uzun za-man sonra ilk defa bir çeyrekte bukadar büyük bir para ç›k›fl› kaydageçmifltir. Son çeyrekte tüm katego-rilerde net ç›k›fllar yaflanm›flt›r. 2008y›l› Avrupa fon endüstrisi için zor biry›l olmufltur. Tarihinin en önemli fi-nansal krizlerinden birini yaflayanAmerika’da kriz bafllam›fl ve yay›la-rak Avrupa dahil birçok bölgedeolumsuz sonuçlara neden olmufltur.Son çeyrekte yaflanan net sat›fllar›nbüyük k›sm› Lehman Brothers’›n ifla-s›ndan sonra Ekim ay› içerisinde ya-flanm›flt›r. Öte yandan istatistikleregöre UCITS fonlar›na yat›r›m yapanyat›r›mc›lar›n sat›fllar› toplam›, fon en-düstrisinin %6’s›n› bulmufltur. 2008 y›l›nda yaflanan net ç›k›fllar›nbüyük k›sm› Bono, Hisse Senedi veDengeli fonlarda s›ras›yla 172, 162ve 42 milyar Euro olarak gerçeklefl-mifltir. Öte yandan tüm kategorilerdenet ç›k›fllar yaflanmas›na ra¤men pa-ra piyasas› fonlar›nda toplam 69 mil-yar Euro net girifl yaflanm›flt›r. Di¤erfonlarda ise ayn› dönemde net ç›k›fl-

EFAMA


UCITS pazar›nda trendler Net Sat›fllar (2008) (milyar Euro)

UCITS fonlar› Q1 Q2 Q3 Q4 Toplam

Hisse Senedi -76 -16 -43 -27 -162

Dengeli -12 1 -6 -25 -42

Bono -38 -24 -41 -69 -172

Para Piyasas› 82 -18 8 -3 69

Di¤er 2 -2 -10 -18 -28

Toplam -42 -59 -92 -142 -335

lar 28 milyar Euro seviyesinde ol-mufltur.

Toplam UCITS fonlar›n›n %25’ninkurulu oldu¤u Lüksemburg’ta, 2008y›l›nda toplam 106 milyar Euro netç›k›fl yaflan›rken, ‹talya, ‹spanya veFransa s›ras›yla 73, 57, 44 milyarEuro net ç›k›fl rakamlar› ile Lüksem-burg’u takip etmifltir. ‹sviçre’de 12milyar Euro net girifl yaflan›rken, ‹n-giltere’de fon endüstrisi ayn› büyük-lükte kalm›flt›r.

Kategorilerine göre UCITSvarl›klar›n›n da¤›l›m›

2008 y›l› sonunda hisse senedi fonla-r›, %45.1 ile en çok de¤er kaybedenkategori olmufltur. Bu dönemde sözkonusu fonlar›n net aktif de¤eri 991

milyar Euro azalm›flt›r. Hisse senedifonlar›n›, bono ve dengeli fonlar takipetmifl, net varl›k de¤erleri s›ras›yla%22.7 ve %23.7 oran›nda gerilemifl-tir. Öte yandan para piyasalar› fonla-r›n›n varl›klar›, ayn› dönemde %13.2artm›flt›r. 2008 y›l›nda UCITS varl›kla-r›nda toplam küçülme 1.567 milyarEuro seviyesine ulaflm›flt›r.

Fon kategorilerinin 2005 y›l›ndan iti-baren geliflimine bak›ld›¤›nda, 2007y›l› sonuna kadar istikrarl› flekilde yük-selen hisse senetleri fonlar›, 2008 y›-l›nda piyasalar›n afla¤› yönlü hareke-tinden son derece olumsuz etkilen-mifltir. Benzer nitelikte azalmalar da-ha az oranlarda Bono ve Dengeli fon-larda yaflanm›flt›r. Para piyasas› fon-lar› ise aksine büyüme trendine de-vam etmifltir. 2008 y›l› sonunda para

(1) ‹rlanda verisi hariç; (2) Eylül 2008 - Aral›k 2008; (3) Aral›k 2007 - Eylül 2008; (4) Fransa, Lüksemburg, ‹talya fonlar› hariç.

UCITS Kategorilere Göre Varl›klar›n›n Da¤›l›m›(1)

UCITS türleri 31/12/2008EUR m Pay

30/09/2008 göre de¤iflim% de¤iflim(2) EUR m

31/12/2007 göre de¤iflim% de¤iflim(3)

1,208 30% -19.3% -289 -45.1% -991

651 16% -11.3% -83 -23.7% -202

1,860 46% -16.7% -373 -39.1% -1.193

926 23% -9.7% -100 -22.7% -272

1,031 25% -0.9% -10 -13.2% 120

63 2% -11.4% -8 -37.4% -37

197 5% -13.7% -31 -22.1% -56

4,075 100% -11.3% -521 -26.1% -1,4384,593 - -11.3% -583 -25.4% -1,567

HisseDengeliToplamBonoPara Piyasas›Fonlar›n Fonu(4)

Di¤er

Tüm fonlar(‹rlanda dahil)

EUR m

piyasas› fonlar›n›n büyüklü¤ü, bono fonla-r›n›n büyüklü¤ünü geçmifl, hisse senedifonlar›n›n büyüklü¤üne yaklaflm›flt›r.

Avrupa Fon Endüstrisi Net Varl›k De¤erleri

2008 y›l› sonunda UCITS fonlar›n›n varl›kla-r› %25.4 oran›nda azal›rken, 6,160 milyonEuro’dan 4,593 milyar Euro’ya gerileflmifl-tir. Hisse senedi piyasalar›ndaki yüksek ka-y›plar, net aktif de¤erlerindeki azalman›nana kayna¤› olmufltur. Di¤er taraftan non-UCITS fonlar ayn› dönemde %11.5 küçüle-rek, 1,749 milyar Euro seviyesinden, 1,548milyar Euro seviyesine gerilemifltir.


0

400

800

1,200

1,600

2,000

2,400

UCITS varl›klar›nda trendler (türlere göre)(EUR milyar)

2008 Q12007 Q42006 Q42005 Q42004 Q4 2008 Q3

Bono

Para Piyasas›

Hisse

Dengeli

Di¤er

(1) Eylül 2008 - Aral›k 2008 karfl›laflt›rmas›; (2) Aral›k 2008 - Nisan 2009 karfl›laflt›rmas›; (3) Eylül 2008 Sonu.

Avrupa Fon Endüstrisinin Ülkeler Baz›nda Net Varl›k De¤erleri Tablosu

Üye Ülkeler 31/12/2008EUR m Pay

30/09/2008EUR m % de¤iflim(1)

31/12/2007EUR m

127,729 2.1% 140,576 -9.1% 165,584 -22.9%

103,633 1.7% 103,633 - 126,536 -

164 0.0% 237 -30.6% 436 -62.3%

4,495 0.1% 6,116 -26.5% 6,471 -30.5%

97,788 1.6% 112,324 -12.9% 131,424 -25.6%

41.338 0.7% 50,559 -18.2% 66,000 -37.4%

1,293,265 21.1% 1,350,800 -4.3% 1,508,300 -14.3%

911,330 14.8% 964,606 -5.5% 1,041,869 -12.5%

10.324 0.2% 16,579 -37.7% 22,912 -54.9%

9,473 0.2% 12,487 -24.1% 12,590 -24.8%

647,054 10.5% 733,832 -11.8% 805,989 -19.7%

246,981 4.0% 282,530 -12.6% 357,947 -31.0%

19,292 0.3% 19,292 - 20,399 -

1,559,653 25.4% 1,796,696 -13.2% 2,059,395 -24.3%

71,689 1.2% 71,689 - 90,951 -

29,573 0.5% 39,972 -26,0% 50,599 -41.6%

17,446 0.3% 25,189 -30.7% 37,558 -53.5%

25,053 0.4% 28,347 -11.7% 36,212 -30.8%

1,701 0.0% 2,744 -38.0% 3,517 -51.6%

3,278 0.1% 4,335 -24.4% 3,969 17.4%

1,872 0.0% 2,616 -28.4% 4,148 -54.9%

203,498 3.3% 224,887 -9.5% 278,796 -27.0%

86,624 1.4% 105,077 -17.6% 139,380 -37.9%

157,040 2.6% 159,021 -1.2% 168,895 -7.0%

13,294 0.2% 16,286 -18.4% 18,108 -26.6%

458,116 7.5% 569,135 -19.5% 751,346 -39.0%

6,141,704 100.0% 6,839,604 -10.2% 7,909,330 -22.3%4,593,081 74.8% 5,176,603 -11.3% 6,160,328 -25.4%1,548.623 33.7% 1,663,001 -6.9% 1,749,002 -11.5%

AvusturyaBelçika (3)

BugaristanÇek CumhuriyetiDanimarkaFinlandiyaFransaAlmanyaYunanistanMacaristan‹rlanda‹talyaLiechtenstein(3)

LüksemburgHollanda(3)

NorveçPolonyaPortekizRomanyaSlovakyaSlovenya‹spanya‹sveç‹sviçreTürkiye‹ngiltere

Tüm fonlar UCITS varl›klar› Non-UCITS varl›klar›

% de¤iflim(2)

Güler Hülya Y›lmazVergi Orta¤›

DRT Yeminli Mali Müflavirlik Ba¤›ms›z Denetim A.fi.(Member of Deloitte Touche Tohmatsu)

MEVZUAT

kurumsal yat›r›mc› nisan-haziran 2009

Türkiye Yabanc›lar ‹çin “Portföy Yö-netim Merkezi” Olma YolundaKamuoyunda “Teflvik Paketi”, vergi uz-manlar› camias›nda da “Torba Kanun”olarak adland›r›lan 5838 say›l› “Baz›Kanunlarda De¤ifliklik Yap›lmas› Hak-k›nda Kanun” 28 fiubat 2009 tarihli27155 Mükerrer say›l› Resmi Gaze-te’de yay›mlanarak yürürlü¤e girmifltir.Torba Kanun’un finans sektörü ile ilgilien önemli düzenlemesi 10. Maddesiile Kurumlar Vergisi Kanunu’na(K.V.K.) ekledi¤i Geçici Madde 3’tür.K.V.K’na eklenen ve 28 fiubat 2009 iti-bariyle yürürlü¤e girmifl bulunan Geçi-ci 3. Madde ile, Kurumlar vergisi mü-

kellefi olma niteliklerine sahip yabanc›fonlar›n kat›l›mc›lar›n›n ya da kurucula-r›n›n tam mükellef gerçek kifli veya ku-rum olmamas› flart›yla, bu fonlar›n port-föylerini yönetmek üzere faaliyet gös-teren portföy yönetim flirketlerinin, buyabanc› fonlar›n “ifl merkezi” olarakde¤erlendirilmeyece¤i, “daimi temsil-cileri” olarak kabul edilece¤i hüküm al-t›na al›nm›flt›r. Böylece, kat›l›mc›lar› yada kurucular› Türkiye’de tam mükellefolmayan yabanc›lardan oluflan fonla-r›n, portföylerini Türkiye’de de¤erlen-dirmelerine imkan sa¤lanmakta veTürkiye’de kurulu portföy yönetim flir-ketleri vas›tas›yla Türkiye’de de¤erlen-

dirilen fonlardan elde edilen kazançla-r›n “dar mükellefiyet” esas›nda vergi-lenmesi imkan› getirilmifl bulunmakta-d›r. Bu suretle, yabanc› fonlar›n port-föylerinin Türkiye’den yönetilmesi tefl-vik edilmeye çal›fl›lmaktad›r.

28 fiubat 2009 Öncesinde Yaban-c› Fonlar›n Vergisel Durumu Nas›ld›? Torba Kanun’un Kurumlar Vergisi Ka-nunu’na ekledi¤i Geçici 3. Madde’ninyürürlü¤e girdi¤i 28 fiubat 2009 önce-sinde, Türkiye’deki portföy yönetimflirketlerinin tüm dünya genelinde yö-nettikleri yabanc› fonlar›n kazançlar›

TÜRK‹YE YABANCILAR ‹Ç‹N “PORTFÖYYÖNET‹M MERKEZ‹” OLMA YOLUNDA

fiubat sonunda Resmi Gazete’de yay›mlanarak yürür-lü¤e giren ‘Baz› Kanunlarda De¤ifliklik Yap›lmas› Hak-k›nda Kanun’ ile 5520 say›l› Kurumlar Vergisi Kanu-nu’na eklenen geçici madde, portföy yönetim flirketle-rini ilgilendiren önemli bir düzenleme getirdi. Söz ko-nusu madde, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun “2. mad-desinin birinci f›kras›nda belirtilen fonlardan, kat›l›m-c›lar› ya da kurucular› tam mükellef gerçek kifli veyakurum olmayanlar›n portföylerini yöneten ve SermayePiyasas› Kurulunun izniyle kurulan portföy yönetimflirketleri, geçici 1. maddenin 3. f›kras›n›n uygulan-mas› yönünden bu fonlar›n ifl merkezi olarak de¤er-lendirilmez, daimi temsilcileri say›l›r,” hükmünü içeri-yor. Kamuoyunda ‘yabanc› fon merkezlerini Türki-ye’ye çekme giriflimi’ olarak yer bulan söz konusudüzenlemeyi, denetim ve dan›flmanl›k flirketi DeloitteTürkiye, Kurumsal Yat›r›mc›’ya de¤erlendirdi.

48

da kurumlar vergisine tabi bulunu-yordu. Bu durum, yabanc› fonlar›n,yönetim merkezini Türkiye’de kur-malar›n› tercih etmemelerine sebepolan bir dezavantaj teflkil etmektey-di. Bugüne kadar, sa¤lanan avantaj-lar nedeniyle fon yönetim flirketleriözellikle Londra, Zürih, Tokyo, Sin-gapur gibi flehirlerde faaliyet göster-meye devam etmektedirler. Mesela,Portföy Yönetim Merkezi Londra ol-makla birlikte Londra’daki merkezinyönetti¤i fonlar dünyan›n de¤iflik ül-kelerinde olabilmektedir. Son za-manlarda ‹ngiltere’de maliyetlerinartmas› sonucu fon yönetim flirketle-ri vergisel avantajlar› da dikkate ala-rak ‹sviçre ve hiç vergi uygulanma-yan Dubai’ye gitmeye bafllam›fllar-d›r. Maliye Bakanl›¤› bu düzenleme-si ile, tüm dünyada finans piyasas›-n›n a¤›r bir krizde oldu¤u ve öte yan-dan Istanbul’u finans merkezi yap-ma çal›flmalar›n›n yo¤unlaflt›¤› birzamanda, uluslararas› fonlar›n, yö-netim flirketlerini Türkiye’de kurmala-r› için önemli bir teflvik sa¤lam›flt›r.

28 fiubat 2009 Sonras›nda Ya-banc› Fonlar ile ‹lgili BeklentilerYeni düzenleme ile getirilen teflviksonucu uluslararas› fonlar›n yönetimflirketlerini kuracaklar› yer olarakbundan böyle Türkiye’yi de dikkatealacaklar› beklenmektedir. Nas›l kiHollanda, uluslararas› yat›r›mlar içinHolding Merkezi olmay› avantajl› ha-le getirmiflse bu düzenlemenin deTürkiye’nin/Istanbul’un Uluslararas›Finans Merkezi olma yönünde yolu-nu açaca¤› düflünülmektedir. Getiri-len bu vergisel teflvik sayesinde,Türkiye’de Sermaye Piyasas› Kuruluizni ile kurulacak uluslararas› portföyyönetim flirketleri, “tam mükellef” de-¤il, uluslararas› fonlar›n Türkiye’dekidaimi temsilcileri olarak de¤erlendi-rilecek, yani dar mükellefiyet esas›n-da vergilendirilecekler; bu suretle,di¤er ülkelerde yönettikleri fon ka-zançlar› Türkiye’de vergilendirilme-

yecektir. Bu flekilde Türkiye’ye çeki-lecek yabanc› yat›r›m fonlar› saye-sinde yabanc› sermaye girifli, istih-dam art›fl› ve dolay›s›yla genel ola-rak ekonomik canlanma beklentisibulunmaktad›r.

Türkiye Portföy Yönetim MerkeziOlursa ?Y›llar önce Hollanda ve ‹rlanda’da fi-nansal yat›r›mlar›n artt›r›lmas› için ya-p›lan düzenlemelerle sunulan teflvik-lere benzeyen bu düzenleme, ya-banc› fon yöneticilerine çok iyi tan›t›-l›rsa ve bunun sonucunda yabanc›fonlar Türkiye’ye çekilirse, fonlar›nTürkiye’de yönetilip de¤erlendirilenk›s›mlar› Türkiye’de vergilendirilece-¤inden vergi gelirlerinde art›fl ola-cakt›r. Ayr›ca, finans sektöründe ifl-siz kalm›fl pek çok nitelikli insana busayede belli ölçüde istihdam sa¤-lanmas›, ekonomide canlanmayakatk› sa¤layacakt›r. Öte yandan, ye-rel fonlar yöneten port-föy yönetim flirketleriuluslararas› portföyyönetim flirketleriile rekabet etmekdurumunda kala-caklard›r. Ancak burekabetin ülkemizdefinans piyasas›n›ngeliflimine katk›dabulunaca¤› kuflku-suzdur.

Torba Kanun’un10. Maddesi ilegetirilen bu dü-zenleme ile ya-banc› fonlaragöz k›rpanMali ‹dare,Türkiye’nin Fi-nans Merkeziolmas› yolun-da at›lmas› ge-rekli ad›mlar-dan önemli birad›m› atm›flt›r.


Yeni düzenleme ile getirilen teflvik sonucu ulus-

lararas› fonlar›n yönetimflirketlerini kuracaklar› yer

olarak bundan böyleTürkiye’yi de dikkate alacak-lar› beklenmektedir. Nas›l ki

Hollanda, uluslararas›yat›r›mlar için Holding

Merkezi olmay› avantajl›hale getirmiflse bu düzenle-

menin de Türkiye’nin‹stanbul’un Uluslararas›

Finans Merkezi olmayönünde yolunu açaca¤›

düflünülmektedir.

“

”

Dernek yönetimimiz, üyelerimiz veTKYD Komiteleri ilk çeyrekte de sek-törün sorunlar›n› çözmeye ve yeniaç›l›mlar gelifltirmeye devam etmifl-lerdir. 2009 hedefleri do¤rultusundabir yandan sektör tan›t›m› ve geliflimi,sorunlar›n çözümüne yönelik TKYDyönetimi taraf›ndan kamu otoriteleriile karfl›l›kl› paylafl›mlar sürdürülür-ken, di¤er yandan da komiteler çal›fl-malar›na devam etmifllerdir.

26 fiubat 2009 tarihinde yap›lanX.Ola¤an Genel Kurul Toplant›s›’ndaüyelerle TKYD 2008 faaliyetleri ve2009 hedefleri paylafl›lm›flt›r.

TKYD Mevzuat Komitesi temsilcileri,4 Mart 2009 tarihinde SPK KurumsalDaire Baflkan Yard›mc›s› Say›n Hüse-yin Emre Üzer ile “fiemsiye Fon Tebli-¤i” ile ilgili görüflleri paylaflm›fllard›r.

Derne¤imiz ev sahipli¤inde, MevzuatKomitesi önderli¤inde 17 Mart Sal›günü ‹stanbul Üniversitesi Hukuk Fa-kültesi Medeni Hukuk Anabilim Dal›Ö¤retim Üyesi Prof.Dr. Haluk Burcu-o¤lu taraf›ndan “TÜRK BORÇLARKANUNU TASARISI” ile ilgili üyeleri-mize bilgilendirme toplant›s› gerçek-lefltirilmifltir.

TKYD Mevzuat Komitesi taraf›ndan 19fiubat tarihinde Sermaye Piyasas› Ku-rulu(SPK)’na gönderilen mektuplar veSPK taraf›ndan 30 Mart tarihinde ge-len görüfller afla¤›daki flekildedir.

1. “Emeklilik yat›r›m fonlar›n›n yat›r›myapabilece¤i yat›r›m ortakl›klar›nadair s›n›rlamalar” hakk›nda gönde-rilen mektuba cevaben; Yönetme-lik’in 21. maddesinin (a) bendindeyer alan %40’l›k s›n›rlaman›n Avru-pa Birli¤i’nin UCITS düzenlemesiile uyum arz etmesi nedeniyle,

TKYD önerisi olan %50’lik s›n›rla-man›n uygun olmad›¤›,

2. “Yat›r›m fonlar› ve emeklilik fonlar›n-da yasal s›n›rlamalar” hakk›ndagönderilen mektuba cevaben; fontoplam de¤eri haz›r de¤erler ve ala-caklar›n etkisiyle fon portföy de¤eri-nin üzerine ç›kabilece¤i gibi, borç-lar›n haz›r de¤er ve alacaklar›n top-lam›ndan fazla olmas› durumundafon portföy de¤erinin alt›nda kalabi-lecek ve portföy s›n›rlamalar› ileuyum sa¤lanamayabilecektir. Bunedenle yat›r›m s›n›rlamalar›n›n tes-pitinde fon toplam de¤erinin esasal›nmas›n›n uygun olmad›¤›,

3. “Yat›r›m fonlar›nda Kurucu’nun ya-pabilece¤i günlük pay ifllemleri ileilgili s›n›rlamalar” hakk›nda gönde-rilen mektuba cevaben; Tebli¤’in39. maddesi, 21 Ocak 2009 tarihve 27117 say›l› Resmi Gazete’deyay›nlanarak yürürlü¤e giren Se-ri:VII, No:37 say›l› “Yat›r›m Fonlar›na‹liflkin Esaslar Tebli¤i’nde De¤ifliklikYap›lmas›na Dair Tebli¤”in 8. mad-desiyle de¤ifltirilmifl; bu de¤iflikliklefon kurucusu ve/veya yöneticisi ta-raf›ndan gerekli görülmesi halindefon kat›lma paylar›n›n fonun toplampay say›s›n›n %20’sini aflmayacakflekilde kendi portföylerine dahiledilebilmesine imkan tan›nd›¤› be-lirtilmifltir.

TKYD Endeks Komitesi taraf›ndanhaz›rlanan ve KYD endekslerinin he-saplama yöntemine iliflkin de¤ifliklik-leri içeren düzenlemeler 1 Nisan2009 tarihinden itibaren uygulamayakonmufltur.

Buna göre; KYD Repo Endeksi he-saplama yönteminde kullan›lan tüm 4hanelik yuvarlamalar 5 haneye genifl-

letilmifl ve bunun için 1 Ocak 2009 ta-rihine kadar geriye dönük güncelle-me yap›lm›flt›r.

KYD TL D‹BS Bono Endeksi’nde ifl-lem görmeyen k›ymetlerin, ifllem gör-medikleri gün ve ertesi günü endeks-lerde yer almamas› ve endeksin içeri-¤inde k›sa vadeli ve geçici dalgalan-malar yaratmas› sebebiyle bu duru-mu engellemek için ifllem görmeyenk›ymetlerin iç verim ile de¤erlenmesi-ne bafllanm›fl ve veriler 1 Ocak 2009tarihine kadar geriye dönük olarakgüncellenmifltir.

KYD Repo Endeksi ve KYD TL D‹BSBono Endeksi, 1 Nisan 2009 tarihin-den itibaren internet sayfam›zda yenihesaplama flekli ile yay›nlanmaktad›r.

TKYD Aç›k Platform Teknik KomiteToplant›s›nda Takasbank taraf›ndanyap›lan Elektronik Fon Da¤›t›m Plat-formu analiz çal›flmas›nda yer alangenel kurallar ile ilgili belirlenen konu-lar gündeme al›narak, ortak kararlaral›nm›flt›r. Haz›rlanan toplant› raporuTakasbank ile paylafl›larak gelen de-¤erlendirmelerin ard›ndan bir sonrakiaflamaya geçilecektir.

Kamu Otoritesi ile iliflkilerDerne¤imiz Yönetimi, Sermaye Piya-sas› Kurulu yeni Baflkan› Say›n VedatAkgiray’› makam›nda ziyaret edereksektörün önümüzdeki döneme iliflkinbeklentilerini iletmifllerdir. Maliye Ba-kanl›¤› Gelir ‹daresi yeni Baflkan› Sa-y›n Mehmet Kilci ile de Nisan ay› için-de görüflme yap›lacakt›r.

TKYD, geleneksel hale gelen y›ll›ksektör toplant›s›n› SPK ve Gelir ‹dare-si Baflkanl›¤› yetkililerinin kat›l›mlar› ileMay›s sonunda gerçeklefltirmeyiplanlamaktad›r.

TKYD’DEN


Faaliyetler ve komite çal›flmalar›

EMEKL‹L‹K FONLARIOECD RAPORU/

DERLEME


OECD Pension Markets inFocus raporunun Aral›k2008’de yay›nlanan beflin-ci say›s›nda finansal krizin

emeklilik fonlar› piyasas›na etkileri veçözüm yollar› de¤erlendiriliyor.ABD’de 2007 ortalar›nda subprimekrizi ile bafllayan finansal çalkant›n›nemeklilik piyasalar›n› oldukça olum-suz etkiledi¤i belirtilen rapora göre,OECD bölgesinde Ekim 2008 itibariy-le tüm emeklilik fonlar›n›n varl›klar›Aral›k 2007’ye göre yüzde 20 veyayaklafl›k üç trilyon dolarl›k kayba u¤-

rad›. Di¤er özel bireysel emeklilik var-l›klar› da kat›ld›¤›nda bu kay›p yakla-fl›k befl trilyon dolarl›k bir büyüklü¤eulafl›yor.

K›sa dönem etkisi görüldü¤ü gibi ol-dukça negatif olsa da, emeklilik fonla-r›n›n, do¤alar› gere¤i, uzun dönemlibir bak›fl aç›s›yla çal›flmalar› ve per-formanslar›n›n da bu bazda ele al›n-mas› gerekti¤ine de iflaret edilmekte.Ekim 2008’e kadar son 15 y›ldaki ge-tirilere bak›ld›¤›nda halen olumlu birtablo ortaya ç›k›yor. Örne¤in, bu dö-nemde emeklilik fonlar›n›n y›ll›k ortala-ma reel getirisi ‹sveç’te yüzde 8.5,ABD ve ‹ngiltere’de yüzde 6.1 olmufl.

Uzun vadeli görünümün piyasalar›nseyrine ba¤l› oldu¤u belirtilirken,“‹yimserler, 2000-02’ye k›yasla de¤er-lerde daha h›zl› düflüflün finansal sis-temdeki daha yak›n ba¤lar›n bir sonu-cu oldu¤unu söyleyip, toparlanman›nh›zl› olabilece¤ini öne sürüyor. Kö-tümserler ise önceki krizi bugün oldu-¤u gibi büyük bir kredi s›k›nt›s› ve ge-liflmifl ekonomilerde derin bir resesyo-nun takip etmedi¤ine dikkat çekiyor”deniliyor.

Raporun tamam›na:

h t t p : / / w w w . o e c d . o r g / d a t a o -

ecd/42/19/41770561.pdf adresinden

ulafl›labilir.

Di¤er taraftan dünya piyasalar›nda900 milyar dolardan fazla yat›r›m› bu-

lunan ABD’nin önde gelen emeklilikfonlar›, küresel sermaye piyasalar›ndagüvenin tekrar oluflmas›na yönelikbefl finansal düzenleme prensibi aç›k-lad›.Aralar›nda CalPERS’›n da yer alanemeklilik program› kurumlar›n›n aç›k-lad›¤› “Principles of Financial Regula-tion Reform: A Model for Change” fluana unsurlar› içeriyor:

• Daha fazla kamuya aç›klama vefleffafl›k• Gerçek düzenleme ba¤›ms›zl›¤›• Sermaye piyasalar›nda artan say›-da ve etkin pay sahibi varl›¤›• Küresel piyasalar› tehdit eden pi-yasa riskinin artmas›na neden olankonular›n düzenleyiciler taraf›ndandaha erken teflhisi• Kurumsal yat›r›mc›lar›n tüm f›rsat-lara yat›r›m yapabilmeleri özgürlü¤ü-nün korunmas›

Söz konusu prensipler grubun veemeklilik fonlar›n›n bireysel olarak Yö-netim, Kongre ve düzenleyici liderler-le yapacaklar› tart›flmalar için çerçe-veyi oluflturacak ve gelecekte kamupolitikalar›na bir model olmas› için ge-nifl ölçüde da¤›t›m› sa¤lanacak.

Finansal Krizden Kurumsal Yönetim DersleriOECD’nin risk yönetim sistemleri veyönetici ücretleri de dahil olmak üzerekurumsal yönetim uygulamalar›n› de-

F‹NANSAL KR‹Z‹N ÖZEL EMEKL‹L‹KP‹YASASI’NA ETK‹LER‹

OECD ÜLKELER‹N EMEKL‹L‹K FONLARI GDP’YE ORANI - 2007

¤erlendiren bir çal›flmas›, finansalkrizin önemli ölçüde finansal hiz-met flirketlerindeki kurumsal yöne-tim alan›ndaki baflar›s›zl›k ve zay›f-l›klar›n etkisine ba¤lanabilece¤inigösterdi.

Risk yönetim sistemleri birçok du-rumda, sadece bilgisayar modelle-rinin yetersizli¤inden de¤il kurum-sal yönetim prosedürleri yüzündençöktü: baz› durumlarda aç›klar hak-k›nda bilgiler yönetim kuruluna vehatta üst düzey yönetime ulaflmad›.Di¤er durumlarda, yönetim kurullar›stratejiye onay verdi ancak uygula-

mas›n› gözetim alt›nda tutacak uy-gun parametreleri oluflturmad›. Mu-hasebe standartlar› ve düzenleme-ler de baz› alanlarda yetersiz kald›.Ayr›ca ücretlendirme sistemleri,baz› durumlarda flirketin strateji verisk ifltah›na ve uzun dönem ç›karla-r›na yak›n iliflki içinde olmad›.

Nitelikli yönetim kurulu gözetimi vegüçlü risk yönetiminin yaln›z finan-sal kurumlar için önemli olmad›¤›-n›n alt› çizilen raporda, bu kurum-sal yönetim unsurlar›n›n büyük vekarmafl›k finansal olmayan kurum-larda da gerekli ancak s›kl›kla ih-

mal edilen uygulamalar oldu¤unadikkat çekiyor.

Çal›flmada, mevcut kargaflan›nOECD’nin Steering Group on Cor-porate Governance üzerinden, ekbir rehberlik ve/veya netlefltirmeyeihtiyaç olup olmad›¤›n› anlamakiçin söz konusu anahtar alanlardakurumsal yönetim ilkelerinin yeterli-li¤ini gözden geçirmesi gerekti¤iöneriliyor.

OECD’nin 1999 y›l›nda yay›nlay›p2004 y›l›nda revize etti¤i KurumsalYönetim ‹lkeleri Türkiye dahil birçok ülkede haz›rlanan kurumsal yö-netim rehberlerine model teflkil et-mifltir.

Çal›flman›n tamam›na:

h t tp : / /www.oecd .o rg /da tao -

ecd/32/1/42229620.pdf

adresinden ulafl›labilir.


Nitelikli yönetim kurulugözetimi ve güçlü risk yöne-

timinin yaln›z finansalkurumlar için önemli

olmad›¤›n›n alt› çizilenraporda, bu kurumsal yöne-

tim unsurlar›n›n büyük vekarmafl›k finansal olmayan

kurumlarda da gerekliancak s›kl›kla ihmal edilen

uygulamalar oldu¤unadikkat çekildi.”

“

Reel

Seçilmifl OECD Ülkelerinde Fonlar›n Nominal ve Reel Getirileri (Ocak - Ekim 2008)

OECD a¤›rl›kl›ortalama getiri oranlar›

Bireysel Emeklilik Sistemi net varl›k de¤erleri (Milyar $)

Derleyen:Halim Çun

Gedik Portföy Yönetimi A.fi.Genel Müdürü

FON DÜNYASI


Piyasalarda son bir y›l içinde ya-flad›¤›m›z finansal erime, yat›-r›mc›lar›n dikkatlerini “risk” üze-rinde daha fazla yo¤unlaflt›rma-

lar›na neden oldu. Sonuçta baz› yat›r›m-c›lar riskli yat›r›mlar› tamamen defterdensilerken, baz›lar› da zararlar› ç›karmaumudu ile “kald›raçl› yat›r›m fonlar›n›” birumut kap›s› olarak de¤erlendirmeye ça-l›fl›yorlar. Son zamanlarda moda olan bufonlar piyasa getirisinin (veya tam tersi-nin) iki veya üç kat›n› yat›r›mc›lara ka-zand›rabiliyor. Morningstar’›n verilerinegöre, bu flekilde kald›raçl› esasa görekurulmufl 145 fona 27 milyar dolar yat›r›l-m›fl bulunuyor.Ancak, bu fonlar› inceleyen Rodney N.Sullivan’a göre afl›r› oynak piyasalarda,bu fonlara yat›r›m yapmak uzun vadedeciddi servet kay›plar›na neden olabilir.Afl›r› dalgalanman›n bileflik getiriyi zede-ledi¤i ve zaman içinde servet birikiminigeriletti¤i tam olarak anlafl›lamayan birkonu. Örne¤in bir yat›r›m›n birinci y›l yüz-de 50 de¤er kaybettikten sonra ikinci y›lyüzde 50 de¤er kazand›¤›n› düflünelim.Yat›r›m profesyonellerinin aflina oldu¤ubu formülde ortalama getiri s›f›r olmas›-na karfl›, yat›r›mc› bafllang›çtaki paras›-n›n yüzde 25’ini kaybediyor. Dolay›s›yladönemsel ortalama getiriler ayn› olsa bi-le oynakl›¤›n afl›r› oldu¤u durumlardauzun vadeli birikim zedeleniyor.Kald›raçl› borsa yat›r›m fonlar›nda oynak-l›k daha afl›r›laflt›r›ld›¤› için bu fonlar›nuzun vadede hedefledikleri endeks getiri-lerinin gerisinde kalabilecekleri ileri sürü-lüyor. Çarpan etkisi ile dalgalanman›n ço-¤alt›lmas› sonucu k›sa dönemlerde az his-sedilse bile uzun vadede bu fonlar›n dü-flük getiri sa¤layabilece¤i ileri sürülüyor.Sullivan’›n sözkonusu kald›raçl› borsayat›r›m fonlar›n›n uzun vadeli bir koruma

(hedge) sa¤lay›p sa¤layamayaca¤› so-rusuna da verdi¤i yan›t olumsuz. Bu fon-lar› uzun vadeli tuttu¤unuzda oynakl›k,getiri ve endeksten sapma artaca¤› için,elde tutma süresi çok önemli oluyor. Bunedenle ihtiyatl› yat›r›mc›lar›n bu fonlar›bir kaç günden fazla elde tutma konu-sunda iyi düflünmeleri öneriliyor.Ayr›ca bir baflka sorun da bu tür kald›-raçl› fonlar›n genellikle türev yat›r›maraçlar›na yat›r›m yapmalar›ndan kay-naklan›yor. K›sa dönemlerde vadeli fi-yatlarla spot piyasalar aras›nda paralel-likten sapmalar olabiliyor. Bu ürünler ikiveya üç kat kald›raç ile bu farkl›l›klar› dadaha riskli hale getirebiliyorlar.Piyasalardaki son dalgalanmalar bu fon-lar›n getirilerinin endekslerinden nas›lsapma yapabileceklerini ortaya koyuyor.Bloomberg ve Morningstar’dan derlenenverilere göre, Ocak 2009’da sona eren12 ayl›k dönemde, ProFunds UltraShortInternational EAFE endeksinde k›sa po-zisyon alarak iki kat kald›raç kullanmas›-na karfl›n, bu dönemde EAFE endeksi %45 kaybederken, fonun getirisi % 55 ol-du. Bu getiri endeksin getirisinin bir kattersine yak›n olurken iki kat kald›rac›n ge-tirisinin çok gerisinde kal›yor.Bir baflka örnek ise , üç ayl›k daha k›sabir dönem için S&P 500 endeksini iki katkald›raçla k›sa pozisyon alan 2X UltraS-hort S&P 500 ProShares Fonu. Bu dö-nemde S&P 500 Endeksi yüzde 14 kay-bederken, kald›raçl› fonun getirisi yaln›z-ca yüzde 12 oldu.Yat›r›mc›lar›n bu tür fonlar› kullan›rken,tüm yat›r›m araçlar›nda oldu¤u gibi çokdikkatli olmalar› gerekti¤inin alt›n› çizenRodney Sullivan’›n uyar›s›, söz konusufonlar k›sa vadeli olarak belli bir korumasa¤layabilirken, uzun vadeli yat›r›mlariçin etkin bir araç olmad›klar› yönünde.

Piyasalardaki afl›r› dalgalanmauzun vadede kald›raçl› fonlar›nzarar›na çal›fl›yor

K›sa dönemlerde vadelifiyatlarla spot piyasalar aras›nda paralellikten sapmalar olabiliyor. Buürünler iki veya üç kat kald›raç ile bu farkl›l›klar›da daha riskli hale getirebi-liyorlar. Piyasalardaki sondalgalanmalar bu fonlar›ngetirilerinin endekslerindennas›l sapma yapabilecekle-rini ortaya koyuyor.

“

”

FON DÜNYASI


Piyasalarda derinleflen krizyetmiyormufl gibi, ABD’defon yönetimi flirketlerinin dü-flen varl›klara paralel fon yö-

netim ücretlerini artt›rmalar›, yat›r›m-c›lar› önümüzdeki dönemde zorla-yaca¤a benziyor. Sektörün düflükfon yönetimi ücretleri konusundakiöncü kurulufllar›ndan Vanguard’›nbile bu yönde karar almas›, gerileyenfon büyüklüklerine karfl› al›nan birönlem olarak de¤erlendiriliyor.Geçen y›l hisse senedi fiyatlar›nda% 30’a varan ola¤anüstü gerilemelersonucunda ABD fon endüstrisininyönetti¤i toplam varl›klar, bir y›l için-de 12 trilyon dolardan 2008 sonun-da 9.5 trilyon dolara geriledi. ABD’defon yönetim giderlerinin önemli birbölümünün toplam varl›klara oranla-narak al›nmas›na karfl›n, müflteri hiz-metlerine iliflkin baz› giderler sabitmiktarlarda uygulan›yor. Dolay›s›ylagelirleri önemli ölçüde gerileyen fonyönetim flirketlerinin bu nedenle üc-retleri yükseltmek zorunda kalabile-cekleri ileri sürülüyor.Gerçekte Vanguard grubu, geçen y›l84 milyar dolar, 2009’un ilk iki ay›ndada 25 milyar dolarl›k yeni fon girifli ilebu çalkant›l› dönemde müflteri kayb›-

na u¤ramayan istikrarl› bir fon yöne-timi devi. Ancak, borsalardaki krizsonucu, yönetti¤i fon büyüklü¤ü2008’in bafl›ndan fiubat 2009 sonu-na kadar olan dönemde 1.3 trilyondolardan 1 trilyona geriledi. Bu da,flirketi gelirler aç›s›ndan s›k›nt›yasokmakta. Vanguard’›n kabaca 110 fonundan31’i fon yönetim giderlerini yükseltti-¤ini aç›klad›. Art›fl oranlar›n›n yüzde0.05 gibi küçük bir oranda odu¤ukaydedilirken, fon bafl›na ortalamayüzde 0.2 gider oran› ile Vanguardfonlar›n›n hala aç›k ara sektörün “endüflük fon yönetim ücretine” sahipgrubu olma iddias› devam ediyor.Fon endüstrisinin 2008 y›l›nda ortala-ma gider oran› % 1.19 idi. Daha ön-ce 2000-2003 döneminde de fon gi-derlerinde az da olsa art›fl kaydedil-miflti. Di¤er flirketlerde de benzer uy-gulamalara rastlan›yor. Bunlardanen çarp›c› olan›, Fidelity’nin “bayrakgemisi” Fidelity Magellan Fonu’nungider oran› 2008 y›l›nda % 36 arta-rak 53 baz puandan 72 baz puanaç›kt›. Yine benzer flekilde Putnam Di-versified Income Fund’›n gider oran›% 1.23’den % 1.29’a yükseldi. Ancak, bir çok fon için bu süreç yeni

bir yaklafl›mdan ziyade, fonlardakisabit ücretlendirme prosedürlerin-den kaynaklan›yor: Buna göre fonla-r›n net varl›klar› artt›¤›nda ortalamagider oran› düflerken, h›zl› varl›k ge-rilemelerinde de oran yükselmekte.Bir uzman›n dedi¤i gibi 2009’un be-lirsiz ve verimsiz ortam›nda bu yakla-fl›m bir anlamda “yaraya tuz basma-ya” benziyor. Morningstar analistiAndy Gogerty’e göre piyasadaki20,000 fondan 5,000 adedinin gideroranlar› genellikle h›zl› fon büyüklü¤ügerilemesinden kaynaklanan neden-lerle yükselme kaydetti. AmericanCentury’nin baz› fonlar›nda % 11’evaran yükselmeler kaydedilirken, flir-ket yat›r›mc›lar›na yollad›¤› mektup-larda yönetim ücretlerinde herhangibir art›fl karar› al›nmad›¤›n›, gideroranlar›n›n artmas›n›n “matematik-sel” olarak olufltu¤u yönünde bilgi-lendirme yapt›. Vanguard gibi farkl› bir ortakl›k yap›-s› olan ve hizmetlerini maliyetlerinegöre ücretlendiren bir flirkete göre,saklama ya da operasyon hizmetle-rini d›flar›dan sa¤layan halka aç›kfon flirketlerinin üzerindeki maliyetbask›s›n›n daha fazla oldu¤u tahminediliyor.

Amerikan fon sektöründe fon yönetim ücretleri yükseliyor

Sektörün düflük fon yönetimi ücretleri konusundaki öncü kurulufllar›ndanVanguard’›n bile bu yönde karar almas›, gerileyen fon büyüklüklerine karfl› al›nan

bir önlem olarak de¤erlendiriliyor.

FON DÜNYASI


Pinnacle Value Fund’›n yöne-ticisi olan John Deysher’inyorumlar›n› okudu¤unuzdaefsanevi fon yöneticisi War-

ren Buffett’tan epey ilham ald›¤›n›hissediyorsunuz. Deysher’in çok kat-l› yat›r›m stratejisinin önemli bir kay-na¤› Buffett iken, sab›rl› bir karfl›t ya-t›r›mc› olmas›nda analizlerinin titiz vedetayl› bir araflt›rmaya dayanmas›yat›yor. Bu sayede, Pinnacle’›n yat›-r›mc›lar› geçen y›l›n çöküflünden çokaz zedelenerek kurtulurken son befly›ll›k getirilerde de üst s›ralar› pay-laflt›lar.Tüm bu özellikleri nedeniyle JohnDeysher, Market Watch taraf›ndan2008 y›l› için “Y›l›n Fon Yöneticisi” se-çildi. Deysher’in hassas ve detaylaraönem veren yönetim tarz› ile bafl›ndabulundu¤u Pinnacle Value fonu, ç›k›fltarihi olan 2003 Nisan’›ndan bu yanahep üst s›ralarda yer ald›. Ancak, “kü-çük ölçekli de¤er fonlar›”n›n % 32 za-rar ettirdi¤i 2008 y›l›nda bu fark dahada aç›ld›. Pinnacle da de¤er kaybet-mesine karfl›n, his-sedarlar›n›n zarar›% 16.9 gibi sektö-rün yar›s› düzeyin-de kald›.Geçen y›l›n koflul-

lar›nda belki “k›sa-pozisyonlu” veya“ay› piyasas›” fonlar daha karl› so-nuçlar elde etmifl olabilirler, ancakMarket Watch’›n k›sa dönemli perfor-manslara bakarak y›l›n fon yönetici-sini seçmedi¤i belirtiliyor. Ayr›ca,söz konusu fonlar›n ortalama yat›r›m-c›lara uygun olmad›¤›ndan de¤er-lendirmelere kat›lmad›¤› da ifadeediliyor. Market Watch, y›l›n fon yö-neticisini seçerken uzun vadeli ve is-tikrarl› performans göstergeleri yan›s›ra, fon yöneticisinin risk, fon gider-leri ve vergi avantajlar›n› da dikkatealarak piyasan›n üstünde getiri sa¤-lamas›na bak›yor.

Market Watch’›n Fon Araflt›rmas› Bö-lümü direktörü Russel Kinnel, geçeny›l›n küçük ölçekli flirketler için çoktehlikeli geçti¤ini ifade ederken Pin-nacle’›n y›l› baflar›yla bitirdi¤inin alt›n›çiziyor. Morningstar’›n “s›ralama” so-nuçlar›na göre, küçük ölçekli de¤eryat›r›m› kategorisindeki fonlar aras›n-da Pinnacle 2008’de oldu¤u gibi sonüç ve befl y›lda da en üst % 1’de yeral›yor. Son üç y›ll›k % 2.8 ortalamagetirisi kendi kategori ortalamas› olan% 9,6 kay›p oran›n›n çok üzerinde yeral›rken, yine befl y›ll›k de¤erlendirme-de % 7.1 getiri ile sektörün % 1 kay-b›n› farkl› olarak geride b›rak›yor.Dahas›, Deysher bu göz kamaflt›r›c›performans› piyasa riskinin yar›s›n›yans›tan karma bir portföy yap›s› ileelde etmifl. Yönetti¤i 56 milyon dolar-l›k fonunda 55 adet hisse senedineyer verirken, geçen y›l›n önemli bölü-münde fonun yar›s›n› nakitte tutmas›-n›n da performans›nda etkili oldu¤ubelirtiliyor. Piyasa zamanlamas›naçok önem vermeyen Deysher’in, bu-günlerde nakitlerini sermaye piyasa-s›nda de¤erlendirmekle u¤raflt›¤›söyleniyor. Buffett’›n derinden hayran› olan Deys-

her, Berkshire Hathaway’in yat›r›myapt›¤› alanlar› izleyerek, ayn› sektör-deki küçük ölçekli flirketleri araflt›r›-yor. Örne¤in Buffett, konut ve mobil-ya sektöründeki üreticilere yo¤unlafl-t›¤›nda, Deysher bu sektörü araflt›ra-rak Nobility Homes ›nc. ve Thor In-dustries gibi flirketin yat›r›ma uygunoldu¤unu bulabiliyor. Deysher, bu flir-ketlerin belli bir pazar pay›na ve de-neyimli bir yönetime sahip oldu¤unuve sektörün toparlanmaya bafllamas›ile h›zla de¤er kazanabilece¤ini ilerisürüyor.Deysher Fonunu tan›mlarken, güçlüsermaye yap›s›na sahip küçük flirket-lere yat›r›m yapt›klar›n›, öncelikle ser-maye de¤erlenmesi daha sonra gelirak›m›n› hedeflediklerini belirtiyor. Ba-flar›l› fon yöneticisi, karfl›t yat›r›mc›yaklafl›m› ile genellikle gözden düfl-müfl ve uzun vadede ayakta kalabile-cek de¤erli flirketlere yat›r›m yapt›kla-r›n› belirtiyor. Deysher, 53 yafl›ndaKidder Peabody’de çal›fl›rken Buffethayran› oldu¤unu söylüyor. Ancakbirlikte çal›flt›¤›, Chuck Royce’dan daküçük flirketlerin analizi konusundaçok fley ö¤rendi¤ini itiraf ediyor.Deysher, Pinnacle Value Fonu’nu kur-mak üzere ayr›lmadan önce 12 y›l ka-dar Royce Fonlar›n› yönetti.

Y›l›n Fon Yöneticisi: John Deysher

Deysher’in çok katl› yat›r›m stratejisinin önemli

bir kayna¤› Buffet iken,sab›rl› bir karfl›t yat›r›mc›

olmas›nda analizlerinin titizve detayl› bir araflt›rmaya

dayanmas› yat›yor.

“

”

2008 y›l›n›n son çeyre¤inde, dünya-da ve tüm finansal piyasalarda ol-dukça karamsar ve negatif bir tab-lo olufltu. Bu dönemde, tüketimin

ve dünya ticaretinin daralmas› nedeniyleflirket karlar›n›n afl›r› olumsuz etkilenmesi-ni, iflsizlik oranlar›nda art›fl ve varl›k fiyatla-r›nda afl›r› bir de¤er kayb› gözlemledik.Görünümün hala yeterince berrak olma-mas›, korkunun getiri elde etme hevesininüzerinde olmas› ve piyasalarda baz› ens-trümanlarda likiditenin yeterli seviyeyeulaflmamas› nedeniyle, varl›k fiyatlar›ndadüflüflün durulmad›¤›n› veya en az›ndandüflüfle karfl› yeterince tepki vermedi¤inisöyleyebiliriz. 2009 y›l›n›n ilk çeyre¤ininson günlerinde piyasalarda toparlanmae¤ilimi sürse de, 2008 y›l›nda yaflanan ka-ramsar tablo ço¤u yat›r›mc›y› yeni pozis-yon al›rken daha temkinli olmaya zorla-makta. Yat›r›mc›lar›n bu dönemde dahaproaktif yat›r›m kararlar› almas› için piyasa-larda güven ortam›n›n oluflmas› gerekiyorve henüz bu ortam›n oluflmad›¤›na inan›-yoruz. Piyasalarda ciddi belirsizli¤in yafland›¤›21. yüzy›l›n bu ilk büyük global krizinden,fon yönetimi sektörünün de baz› dersler al-mas› gerekmektedir. Bu makalede FortisInvestments’›n bir ifltiraki olan Funds ofHedge Funds flirketi Cadogan Manage-ment LLC’nin bir çal›flmas›ndan yararlan›l-m›flt›r. 2008 y›l›nda sektörün almas› gere-ken dersleri; flirket yönetimi, yat›r›m süreç-leri, yat›r›mc› iliflkileri ve genel bafll›¤› alt›n-da toparlayabiliriz.

fiirket Yönetimi:• Çetin kararlar, ancak uygun ve do¤ruveriler ›fl›¤›nda sonuç verir.• Stratejik düflünme ve planlama yete-ne¤i, anl›k stresin yo¤un oldu¤u zamanlar-da bile kaybedilmemelidir.• K›sa bir zaman aral›¤›nda oldukça kar-

mafl›k konular› çözüme ulaflt›rmak için iyiorganize olmak gerekir.• Çal›flan say›s›n›n artmas›, geliflmifl sis-temler ve geliflen ifl hacmi her zaman da-ha iyi bir sonuç vermeyebilir.• Kuflkucu, dikkatli ve genifl çaptaki e¤i-lime karfl› (contrarian) olmak bu dönemler-de daha kritik rol oynar. Sistemler çökebi-lir ve zeki insanlar da hata yapabilir. Mev-cut sistemi sorgulamak ve ba¤›ms›z düflü-nebilmek gerekmektedir. • Uzun dönem piyasa ve ekonomi görü-flü esast›r. Piyasalar›n tesirinde kalmamakve ekonomik döngülere daha fazla primvermek önemlidir. Genelde kifliler sontrendleri (geliflmekte olan piyasalar, tekno-loji hisseleri) yak›ndan takip ederek piya-salarda balon oluflmas›n› sa¤larlar. Bu du-rumlara karfl› direnmek ve rüzgara karfl›pozisyon alabilmek esast›r.• fiirket içerisinde fikir ayr›l›klar›, oldukçafaydal› sonuçlar do¤urmaktad›r. Ancakbunu herkesin anlamas› ve mutab›k kal-mas› flart›yla.• Al›nan kararlarda çal›flanlar›n görüflle-rini gözönüne almamak, çal›flanlar› flirket-ten zamanla uzaklaflt›r›r. K›sa dönemdekorku bir motivasyon sa¤lasa da, flirketinuzun dönem baflar›s› için gereken güvenve iletiflime dayal› bir model oluflturmakzorlafl›r.• fiirket içinde bölümler aras› iletiflim ol-dukça gereklidir. Daha fazla veriye ulafl›m,daha etkin daha verimli ve daha h›zl› kararal›nmas›n› sa¤lar.• Stresin ve belirsizli¤in çok yo¤un oldu-¤u zamanlarda, üst yönetimin flirket içi ile-tiflimi çok gereklidir. Konuflulacak bir konuolmasa bile, çal›flanlar› bir araya toplamakve durum de¤erlendirmesi yapmak, mo-ralleri yükseltmektedir. • Stresin oldukça yo¤un oldu¤u dönem-lerde, ifl atmosferini küçük fleyler bile iyi-lefltirebilir. Bu dönemlerde lüks olmayan

“Krizde Fon Yönetim fiirketlerinas›l davranmal›? 2008 krizinden al›nan dersler”

Derleyen:Dr. Alp KelerFortis Portföy Yönetimi A.fi.Genel Müdürü

2009 y›l›n›n ilkçeyre¤inin son gün-lerinde piyasalardatoparlanma e¤ilimi sürse de, 2008 y›l›ndayaflanan karamsar tablo ço¤u yat›r›mc›y›yeni pozisyon al›rkendaha temkinli olmayazorlamakta.

“

”57kurumsal yat›r›mc› nisan-haziran 2009

baz› giderlerin azalt›lmas› yerine art›r›l-mas› motivasyonu yükseltir.

Yat›r›m Süreçleri:• fieffaf bir yönetim zorunludur amayeterli de¤ildir. Portföy fleffafl›¤› baz› du-rumlarda yan›lt›c› olabilir. Önemli olan omenkul k›ymete yat›r›m yapmadan önceyeterli fleffafl›¤›n sa¤lan›p sa¤lanamaya-ca¤›n›n belirlenmesi ve e¤er bu sa¤la-namayacaksa o yat›r›m›n yap›lmamas›gereklili¤idir.• Kriz dönemlerinde az tecrübeli port-föy yöneticileri ve yeni kurulan fonlar ko-nusunda portföy yönetim flirketleri dahakuflkulu davranmal›d›r. Bunlar›n geçmifldönem performanslar› uzun zamana da-yanmad›¤› için, afl›r› kriz dönemlerindeçok olumsuz performansa ulafl›labilir.• Portföy yönetim flirketleri contrarian(genifl çaptaki e¤ilime karfl› olan yat›r›m-c›) fon yöneticilerini daha iyi anlamayaçal›flmal›d›rlar. Contrarian fon yöneticile-rinin görüflleri portföyler için dönem dö-nem ciddi koruma sa¤layabilirler.• Portföy yöneticisi yat›r›m yapmadanönce tekrar tekrar flu sorular› sormal›d›r,“Ben neden yat›r›m yap›yorum?”, “He-deflerime ulaflmam için en iyi yol ger-çekten bu mudur yoksa daha iyi yollarvar m›d›r?”• Temeli iyi ö¤ren. Temeli iyi hat›rla.Temelden ancak belirli bir marjda uzak-lafl ve temelden uzaklafl›rken ne hedef-ledi¤ini belirle.• Afl›r› zenginlik ve refah seviyesineulaflan bireyler genellikle de¤iflirler vebu de¤iflim genellikle yat›r›mc› bak›fl aç›-s›ndan uzaklaflma fleklinde gerçekleflir.• Piyasalar›n afla¤›ya düfltü¤ü hernoktada yat›r›mc› üzerinde, bu dip sevi-yelerden alman›n ne kadar güvenli oldu-¤u ile bu seviyenin gerçek anlamda dipolup olmad›¤› konusunda bir tereddütyaflanmaktad›r. Bu düflüfller de göster-mifltir ki, dip noktalardan dönüfllerde herzaman al›m f›rsat› bulunmaktad›r.• Likiditesi az olan enstrümanlarda Be-ta yat›r›mlar› istenilmeyen sonuçlar yaniendeksten afl›r› sapmalar meydana geti-rebilir.• E¤er bir fon yöneticisi maddi veönemli ölçüde risk kontrol veya zarar s›-

n›rlama disiplininden uzaklafl›yorsa, ofon yöneticisi uyar›lmal› ve gerekirse he-men ifl kontrat›na son verilmelidir... fiirketiçi denetim/gözetim birimleri riskleri mini-muma indirecek flekilde yeniden yap›-land›r›lmal›d›r. • Yönetim ücretleri ve yönetim stilleride¤iflmektedir. Yaflanan bu büyük dal-galanman›n sonucunda fon yönetimisektöründe yönetim stilleri daha konser-vatife do¤ru ve yönetim ücretleri de re-kabetin artmas› ile daha düflük seviyele-re do¤ru yönelecektir.• Bazen piyasalarla ilgili sinyaller piya-sa eksperlerinden de¤il d›flar›dan gel-mekte. Portföy yöneticileri yapt›klar› ifliniçerisine afl›r› girdikleri için çevrelerinde-ki daha büyük etkenleri kaç›rabilirler.• Ba¤›ms›z ratingler bu dönemde kre-dibilite kaybetmifllerdir. Bu yüzden yat›-r›m sürecindeki detayl› inceleme eskisi-ne göre daha fazla önem tafl›maktad›r.

Yat›r›mc› ‹liflkileri:• Yat›r›mc›lar her zaman hakl› de¤ildir.Fon yönetim flirketlerinin görevi, yat›r›m-c›y› detayl› olarak dinlemek ve yat›r›mc›-n›n duymak istedi¤i veya istemedi¤i fle-kilde dürüstçe cevaplamakt›r. Sektördo¤ru nedenler ve aç›klamalar ile yat›-r›mc› kaybetmeyi, yanl›fl nedenler ile ya-t›r›mc›y› tutmaya tercih etmelidir.• Yat›r›mc›ya kötü haber verilecekse,bunu mümkün olan en erken zamandavermek daha do¤rudur. • Yat›r›mc›lar stresin yo¤un oldu¤u kö-tü zamanlarda; aç›ksözlülük, aç›kl›k vedürüstlü¤ü her zaman takdir etmifllerdir.• Yat›r›mc› performans takibine ve ya-t›r›mc› taraf›ndan sa¤lanan geri besle-meye bu dönemlerde daha fazla önemverilmelidir.• Yat›r›mc› e¤itimi bu dönemde flirket-lerin as›l görevlerinden olmal›d›r. Karfl›-l›kl› güvenin oluflmas› için yat›r›mc›n›n bi-linçlendirilmesi ve yat›r›m yapt›¤› ürünler-deki potansiyel risklerin çok iyi aktar›lma-s› gerekmektedir. • Yat›r›mc›larla çal›fl›rken fleffafl›k art›kiki aflamada gerekmektedir. Birinci afla-ma, bugünkü koflullarda piyasalardakibilgilerin ve portföy bilgilerinin fleffaf birflekilde aktar›lmas›. ‹kinci aflama ise fo-

nun stratejisi ve gelecek ile ilgili beklen-tilerin fleffaf bir flekilde yat›r›mc› ile pay-lafl›lmas›. Bugüne kadar gözard› edilenikinci aflamaya art›k daha fazla önem ve-rilmesi gereklili¤i ortaya ç›km›flt›r.

Genel:• “Batmak için yeterince büyük” kavra-m› yoktur. Veya bu kavram art›k yenidendo¤mufltur. • Baz› problemler zamanla birleflerekkuvvetlenebilirler ve dolay›s›yla küçük,etki alan› oldukça dar olan problemlerbile geliflen finans sisteminde art›k tehli-ke yaratabilirler ve yak›ndan takip edil-melidirler.• Baz› çok büyük organizasyonlar›nbafl›ndaki yöneticiler flirketin tafl›d›¤› ve-ya ifl alan›ndaki riskleri ile ilgili yeterli tek-nik bilgiye sahip de¤ildirler. Bu kifliler,risklerin nereden kaynakland›¤›n› incele-diklerinde art›k çok geç olabilir. Bu yüz-den risk yönetim sistemleri bafltan sonagözden geçirilmelidir.• Bazen kriz dönemlerinde tüm dün-yada düzenleyiciler piyasa geliflmelerin-den daha geç haberdar olabilmekte veyön göstermede geride kalabilmektedir-ler. Art›k düzenleyiciler piyasa ile dahayak›n iletiflim kurmakta veya önemli ko-nular› piyasaya dan›flmaktad›rlar. • Herhangi bir konuda aksiyon alma-mak bazen aksiyon almaktan daha y›k›-c› sonuçlar do¤urabilir. Bir fleye inan›-yorsan, onu yapmak gerekir.• Gerçeklefltirilen bir ifl veya görev nekadar y›ld›r›c› veya zor olursa olsun, ta-k›m içerisinde efektif flekilde görev da¤›-l›m› yap›l›p paylaflt›r›l›rsa, kontrol edilme-si daha kolay olur.• fiu an koflullar ne kadar kötüyse,bundan sonra koflullar daha da kötü ola-bilir. Ancak tünelin ucundaki ›fl›¤a hiçulafl›lmayacak kadar afl›r› karamsar ol-makla da bir fley kazan›lmaz. • E¤er bir yanl›fll›k oldu¤u hissediliyor-sa, muhtemelen vard›r. Yaflanan piyasakoflullar› art›k daha kuflkucu olmay› ge-rektirmektedir. Reagan’›n “Güven fakatdo¤rulu¤unu kan›tla” sözü bu dönemde“güvenmek istiyorsan, kuflkucu ol, do¤-rulu¤unu kan›tla ve tekrar do¤rulu¤unukan›tla”ya dönüflmüfltür.


KONFERANS


Banking Outlook Europe 2009Banking Outlook Europe 2009Tarih : 18-19 May›sYer : Millenium Mayfair Hotel, Londrawww.terrapinn.com/2009/bankingeu/

Private Equity 2009Tarih : 19-20 May›sYer : Londrawww.iir-events.com/IIR-conf/TaxAccounting/EventView.aspx?EventID=1184

The World Islamic Capital Markets Conference Tarih : 25-26 May›sYer : Gulf Hotel, Bahreyn Krall›¤›www.megaevents.net/wifcmc/

GYODER Gayrimenkul Zirvesi 9Tarih : 2-4 HaziranYer : Lütfi K›rdar Kongre ve Sergi Saray›, ‹stanbulwww.gyoder.org.tr

2009 IOSCO Annual ConferenceTarih : 8-11 HaziranYer : Hilton, Tel Avivwww.iosco2009.org/

Gaim International 2009Tarih : 16-18 HaziranYer : Grimaldi Forum, Monakowww.icbi-events.com/gaim/

19th Annual FundFroum InternationalTarih : 22-25 HaziranYer : Grimaldi Forum, Monakowww.icbi-events.com/fundforum/

Real Estate Investment World Asia 2009Tarih : 22-24 HaziranYer : Raffles City Convention Centre, Singapurwww.terrapinn.com/2009/reiwasia/

Economist Conferences:17th Business Roundtable with theGovernment of TurkeyTarih : 23 HaziranYer : Hyatt Regency, ‹stanbulhttp://guest.cvent.com/EVENTS/Info/Summary.aspx?e=a3af0699-dd00-4ede-8994-72415b801f3c

10th OECD Forum “Beyond the Crisis : For a stronger, cleaner,fairer economy”Tarih : 23-24 HaziranYer : The OECD Conference Centre, Pariswww.oecd.org/forum2009

SuperReturn Private Equity Emerging Markets Conference 2009Tarih : 29 Haziran – 2 TemmuzYer : Intercontinental Hotel, Cenevrewww.icbi-events.com/sremergingmarkets/

5. Y›ll›k EuroFinance Konferans› ‘Türkiye’de Nakit, Mali ‹fller veRisk Yönetimi”Tarih : 20-21 NisanYer : Hilton, ‹stanbulwww.eurofinance.com/conferences/turkey09/09c_turkey_home.html

Global Alternative Investment ManagementTarih : 21-23 NisanYer : Conrad Hotel, Hong Kongwww.icbi-events.com/gaimasia/

5th International Russian and CIS Private Equity ForumTarih : 23-24 NisanYer : Moskova, Rusyawww.c5-online.com/dynamic/Page8254.aspx

2009 Emerging Managers ForumTarih : 26-28 NisanYer : The Doral, Miami, Floridawww.frallc.com/conference.aspx?ccode=b709

3th Annual FundForum AsiaTarih : 27 Nisan – 1 May›s Yer : Shangri – La Hotel, Singapurwww.icbi-events.com/fundsasia/

The 2th Annual BAE Global Investment ForumTarih : 28-29 NisanYer : Emirates Palace, Abu Dhabiwww.iiconferences.com/customer/iic/iiceventcalendar.asp

EuroHedge Summit 2009Tarih : 28-29 NisanYer : Palais de la Bourse, Pariswww.hedgefundintelligence.com/Event.aspx?ProductID=10401

Strategic Private Equity Investment Middle East 2009Tarih : 3-5 May›sYer : Dubai, BAEwww.fleminggulf.com/conferences/financial/private/equity

NICSA/IBA 20th Annual Conference on the Globalisation of Investment FundsTarih : 10-13 May›sYer : The Fairmont Southampton, Bermudawww.nicsa.org/web/conferences/2008-2009/2009-05_Bermuda.asp

Fund Administration and Custody Evolution 2009Tarih : 11–15 May›sYer : Hilton, Lüksemburgwww.icbi-events.com/face/

Investing in ETFsTarih : 12 May›sYer : Skinners’ Hall, Londrawww.efinancialnewsevents.com/conference/etflon09/

KONFERANS AJANDASI | N‹SAN - HAZ‹RAN 2009

60 kurumsal yat›r›mc› ocak-mart 2009

YATIRIMCIK‹TAPLI⁄I

Derleyen: Levent Gürses

ABD’nin belki de flu anda en yete-nekli finans gazetecisi olan Willi-am D. Cohan, eski bir yat›r›m ban-

kac›s›… Ayn› zamanda 2007 y›l›nda piya-saya ç›kan ve çok satan ödüllü bir kitap;The Last Tycoons’un yazar›. Bu kitap WallStreet’in üzerinde en çok yaz›l›p çizilen ya-t›r›m bankas› Lazard Freres’i anlat›yordu.Cohan’›n yeni kitab› “House of Cards” ise,bir baflka yat›r›m bankas› Bear Stearns’inçöküflünü aktar›yor. Bear Stearns, bundanbir y›l kadar önce, Büyük Buhran’dan buyana en kötü finansal krizin bafllang›c›n›iflaret eder bir flekilde iflas etmiflti. WallStreet’in beflinci büyük yat›r›m bankas›olan kurulufl, JP Morgan taraf›ndan sade-ce 240 milyon dolara sat›n al›nd›. Oysa k›-sa bir süre önce de¤eri 20 milyar dolar›nüzerindeydi. Cohan’›n türev gibi çok kar›fl›k piyasa veürünleri büyük bir sadelikle anlatt›¤›; “Hou-se of Cards: A Tale of Hubris and Wretc-hed Excess on Wall Street” ayn› zamanda

heyecanl› anlat›m›yla dikkat çekiyor. Yaza-r›n baflar›l› röportajlar›n› araya önemli bilgi-ler serpifltirerek sundu¤u kitap, Bear Ste-arns’in Mart 2008’deki 10 ç›lg›n gününüanlat›yor. Kuruluflun likidite sorununa iliflkinilk kuflkulardan, yok pahas›na JP Morgan’asat›fl›na kadar olan 10 günü, dakika dakikabir roman havas›nda yaflamak mümkün…Batmadan önceye kadar dünyan›n en bü-yük ve en sald›rgan yat›r›m bankalar›ndanbiri olarak bilinen ve dünya çap›nda 15bin kifliyi istihdam eden Bear Stearns, çe-flitli biçimlerdeki mortgage ürünlerine da-yal› menkul de¤erlere en çok yat›r›m ya-pan finans kurulufluydu. Businessweek’te yer alan elefltiride, Co-han’›n 86 y›ll›k finans kuruluflunu ve ard›n-dan da tüm ekonomiyi afla¤›ya çeken kibi-ri, h›rs›, pervas›zl›¤› ve baya¤›l›¤› belgele-di¤i vurgulanarak, House of Cards’›n1990’da yay›mlanan Barbarlar Kap›da ad-l› klasikle k›yaslanabilecek ça¤dafl bireser oldu¤u belirtiliyor.

House of Cards: A Tale ofHubris and WretchedExcess on Wall Street William D. Cohan

Doubleday, Mart 2009,480 S.

Bear Stearns’in çöküfl öyküsü

Meltdown: A Free-Market Look atWhy the Stock Market Collapsed,the Economy Tanked, andGovernment Bailouts Will MakeThings Worse Thomas E. Woods Jr.

Regnery Publishing,

fiubat 2009, 256 Sayfa

Suçlu kapitalizm mi?

Küresel krizin ard›ndan dünyamedyas›nda yer alan yorumlar-da “yasal düzenlemelerdekiafl›r› boflluklar›n” ve “s›n›rs›z

serbest piyasan›n” ABD ekonomisini y›k-t›¤› ve yasalar›n sertlefltirilmemesi halin-de ifllerin daha da kötüye gidece¤i ön-görüldü. Ancak, gerçek suçlu baflka biryerde saklan›yor. Thomas E. Woods Jr.“Erime” ana bafll›kl› kitab›nda, bankadevletlefltirmelerinin can simidi halinegeldi¤i finans krizini serbest piyasa göz-lü¤üyle de¤erlendiriyor. Kitab›n tam ad›:“Meltdown: A Free-Market Look at Whythe Stock Market Collapsed, the Eco-nomy Tanked, and Government BailoutsWill Make Things Worse” (Erime: Borsa-daki Çöküfle, Ekonomideki Bozulmayave Devletin Kurtarma Paketlerinin ‹flleriNiçin Daha da Kötü Yapaca¤›na ‹liflkinSerbest Piyasac› Bir Bak›fl). Çok satandokuz kitab›n yazar› olan Woods, konutfiyatlar›n›n ve borsan›n çöküflünün ard›n-

daki gerçek nedenleri irdelerken, san›ksandalyesine Wall Street’ten çok Was-hington’›n oturtulmas›ndan yana bak›flaç›s› sergiliyor.

Bir elefltiride, Woods’un kitab›, “FED’inyaratt›¤› ekonomik krize serbest piyasa-c› bir yan›t” olarak tan›mlan›yor ve Melt-down ile flu konular›n aç›¤a ç›kaca¤›vurgulan›yor: Hangi cesur ekonomistlerkrizi tahmin etti ve kimse dinlemedi, çö-küfle gerçekten ne neden oldu, ekono-mik krizin faturas›n› niçin FED –vergi mü-kellefleri de¤il- ödemeli, ekonomiyi sa¤-l›kl› bir yola koymak için ne yapmal›y›z.

Kongre üyesi Ron Paul, kitaba yazd›¤›önsözde, Meltdown’un do¤ru bir flekildesorunlar›, nedenlerini ve çözüm için ne-ler yap›lmas› gerekti¤ini tan›mlad›¤›n›vurgulayarak, “Mevcut kriz hakk›ndabundan daha iyi bir kitap yok” görüflünüsavunuyor.



Ekonomik moral: Tam zaman›

Küresel finans krizi psikolojik güç-lerin ülkelerin refah›nda önemlibir rol oynamaya bafllad›¤›n›

gösterdi. Konut fiyatlar›n›n önünde so-nunda artaca¤›na iliflkin kör inançtantutun sermaye piyasalar›nda güveninyeniden sa¤lanmas›na kadar her olay-da “ekonomik moral” dünya çap›ndaher olayda etkili oluyor. Bu kitapta;“Animal Spirits: How Human Psycho-logy Drives the Economy, and Why ItMatters for Global Capitalism”(Ekono-mik Moral: ‹nsan Psikolojisi Nas›l Eko-nomiyi Yönlendiriyor ve Küresel Kapita-lizm ‹çin Niçin Önemli), tan›nm›fl ekono-mistler George A. Akerlof ve Robert J.Shiller, bizleri bu batakl›¤a götürenekonomik inan›fla savafl aç›yorlar veyerine ekonomide büyük bir de¤iflimeyol açacak, yeniden refah art›fl›n› sa¤-layacak sa¤lam bir yeni vizyon koyu-yorlar.

2001 Nobel Ödülü sahibi Prof. Dr.Akerlof ile Irrational Exuberance gibi ta-n›nm›fl bir kitab›n yazar› Prof. Dr. Shil-ler’in birlikte yazd›klar› “Animal Spirits”,liderlerin ekonomik morali –dünya eko-nomisine yön veren insan psikolojisiningüçlü yönü- nas›l yönlendirdiklerini an-laman›z için bir yol haritas› olacak.

Akerlof ve Shiller, ekonomik politikalar›noluflmas›nda aktif hükümet rolünün ge-rekli oldu¤unu ekonomik moral olgusu-nu ortaya atarak savunuyorlar. JohnMaynard Keynes, Büyük Buhran’a veard›ndan canlanmay› getiren de¤iflenpsikolojiye neden olan belirsizlik veumutsuzlu¤u tan›mlamak için, ekono-mik moral olgusundan yararlanm›flt›r.Akerlof ve Shiller, t›pk› Keynes gibi,ekonomik moralin yönetiminde hükü-metin istikrarl› elinin gerekti¤ini ve piya-salar›n bunu yapamayaca¤›n› biliyorlar.

Teknik analizin özellikle ABD’de po-pülaritesi artmaya devam ediyor.‹fllemciler ve yat›r›mc›lar› kendine

çekerken, akademisyenler aras›ndaözellikle uzun vade konusunda karam-sarl›k hakim.

Teknik analizin niçin bu kadar fanati¤i ol-du¤unu bulmak için MIT’nin sayg›n fi-nans profesörü Andrew Lo ve araflt›rma-c› arkadafl› Jasmina Hasanhodzic, “He-retics of Finance” ad›n› verdikleri kitaptabu alan›n uzmanlar›yla yapt›klar› röportaj-lar› bir araya getirdiler. Lo ve Hasanhod-zic, teknik analizi anlaman›n en iyi yolu-nun bunu uygulayanlarla konuflmak ol-du¤u fikrinden yola ç›kt›lar ve Heretics ofFinance’de bu alan›n öncüleri ustal›klar›-n›n öyküsünü anlatt›lar. Ralph Acampora,Laszlo Birinyi, Walter Deemer, Paul F.Desmond, Gail Dudack, Robert Farrell,

John Murphy, Linda Raschke, AlanShaw gibi gurular teknik analizde yarat›-c›l›¤›n ve duygular›n önemini anlat›rken,baflar›ya giden yolda model, strateji veuygulamalar›n› da paylaflt›lar.

“The Heretics of Finance: Conversationswith Leading Practitioners of TechnicalAnalysis” sadece teknik analiz sanat›nabir bak›fl sunmuyor ayn› zamanda bafla-r›l› bir ifllemcinin yap›s›n› da ortaya koyu-yor. Kitab›n ilk yar›s› ifllemcilerin karakte-rine odaklan›yor: Teknik analizi nas›l veniçin ö¤renmifller, hangi piyasa koflullar›hata yapma flans›n› art›r›yor, s›radan birgünleri nas›l geçiyor. ‹kinci bölüm ise tek-nik analize yo¤unlafl›yor. Bu yöntemindo¤rulu¤u nas›l kan›tlanabilir, baflka di-siplinlere uygulanabilir mi, flans›n rolünedir gibi sorulara yan›t aran›yor.

Animal Spirits: How HumanPsychology Drives theEconomy, and Why It Mattersfor Global Capitalism George A. Akerlof ve Robert J. Shiller

Princeton University Press,fiubat 2009, 264 S.

The Heretics of Finance:Conversations withLeading Practitioners ofTechnical AnalysisAndrew W. Lo ve Jasmina Hasanhodzic

Bloomberg Pres, Ocak2009, 288 S.

Teknik analize hücum



TÜREV ÜRÜNLER VE


SÖZLÜ⁄Ü M. Bar›fl Akçay(MA),

Cantürk Kayahan,

Özge Ö¤üç Yürüko¤lu

‹ngilizce-Türkçe, Scala Yay›nc›l›k, Nisan 2009, 258 s.

De¤iflen dünyaya h›zla adapte olmayolunda ilerleyen Türk finans piyasa-lar›n›n en temel ihtiyaçlar›ndan biriyetiflmifl eleman eksikli¤idir. Bu ek-siklik finans kesiminde, reel sektördeve akademik dünyada hissedilmek-tedir. Ülkemizde yaflanan önemli birbofllu¤u dolduraca¤›na inand›¤›m›zbu çal›flman›n Türev Ürünler ve RiskYönetimi ile ilgili çal›flma yapan herkesime yararl› olaca¤›na inan›yoruz.

“Türev Ürünler ve Risk Yönetimi Sözlü-¤ü’nün yay›nlanmas›, sadece Borsa-m›z aç›s›ndan önemli bir sosyal so-rumlulu¤un yerine getirilmesi de¤ildir,bu yay›n bilim dünyas›nda türev piya-salar alan›nda daha birçok yeni eserinyolunu açacak olmas› ve finansal pi-yasalar›m›zda önemli bir ihtiyac› karfl›-layacak olmas› sebebiyle büyük önemtafl›maktad›r. “ Ifl›nsu Kestelli, Yönetim KuruluBaflkan›, VOB - Vadeli ‹fllem veOpsiyon Borsas›

TREND TAK‹PÇ‹S‹Tüm Zamanlar›n En Çok

Kazand›ran Yat›r›m Stratejisi

Vaatler ve Kan›tlar›

Michael W.Covel, Çeviri:

Neflenur Domaniç

Scala Yay›nc›l›k, Ocak 2009, 514 s.

John W. Henry’yi Boston Red Sox’usat›n almaya yetecek kadar zengineden al›m-sat›m stratejisinin tümayr›nt›lar›. En baflar›l› trend takipçi-lerinin ald›¤› fiili sonuçlar› içeren50’nin üzerinde anlafl›lmas› kolaygrafik ve tablo. Trend takibininyat›r›m portföyüne nas›l uygulaya-ca¤›n› gösteren ak›c› ve kolayanlafl›l›r bir rehber.

KR‹ZLER, PARA VE‹KT‹SATÇILAREkonomik kriz, parasal

sorunlar… ve uzman

iktisatç› analizleri…

Ercan KumcuRemzi Kitabevi, 272 s

G7… Onlara ister Grup-7 ister Gurme-7 deyin, farkl› mutfaklara özgü yemek-leri denemekten hofllanan, ekonomidahil kimi güncel konular› tart›flmay› vefikir üretmeyi seven, ekonomi alan›ndauzmanlardan oluflan bir arkadafl gru-bunun ad›d›r.

Krizler, Para ve ‹ktisatç›lar, G7’nin birüyesi olan ve flimdi aram›zda bulun-mayan sayg›n ekonomist Emin Öz-türk’ün an›s›na düzenlenen bir konfe-ransta tart›fl›lan güncel konulardakigörüfl ve yorumlardan derlendi.


R‹SK YÖNET‹M‹ (CD Rom Uygulamal›) Sermaye Piyasas› ve Reel Sektör

Uygulamalar› ile Geniflletilmifl 3. BASKI

Dr. K. Evren Bolgün,

M. Bar›fl Akçay (MA), Scala Yay›nc›l›k, Türkçe, 768 s.

Türkiye’de 2001 krizinin ard›ndan 50Milyar dolara ulaflan maliyet ile birlik-te, öncelikle bankac›l›k sektöründe te-mel bir standart haline gelen “Risk Yö-netimi” felsefesi, özünde finansal pro-fesyoneller aç›s›ndan bir tür zorunlulukolarak görülmekle beraber bireylerbaz›nda, kültürel bir de¤iflimi ifade et-ti¤inde ancak tam anlam›yla baflar›l›olabilecektir. ABD’de bafllayarak dün-yaya yay›lan küresel kredi krizi zararmiktar›n›n üç trilyon dolara ulaflmas›-n›n beklendi¤i gözönüne al›nd›¤›nda,risk ifltah›n›n kontrol edilmesinde ba-flar› sa¤lanmas›n›n oldukça zor oldu-¤u ifade edilebilir. Türk finans sektörübilançolar› içerisinde bulunmayan tok-sik kredi türevleri, finansal iflaslar›n ya-fland›¤› küresel piyasa koflullar›ndaTürk bankac›l›k sektörünün döviz tale-binin süreklili¤i ve artan risk primi ne-deni ile finansman maliyetlerini etkile-mifltir. Belirlenen riskler, do¤ru yönetil-medi¤inde kurumlar›n y›ll›k faaliyet ka-zançlar›n› çok k›sa bir süre içerisindekaybetmelerine neden olabilmektedir.

PARA PALASKüresel Piyasalar›n En Baflar›l›

Hedge Fon Yöneticileri

Steven DrobnyÇeviri: Neflenur Domaniç, Scala Yay›nc›l›k,

Ocak 2009, 340 s.

“Drobny’nin kitab› dünyan›n üst düzeymakro al›m-sat›mc›lar›n›n Bizans tarz›yaklafl›mlar›n› ö¤renmek isteyenler içinbir kutsal kitap haline gelecek. Kitapbu al›m-sat›mc›lar›n birçok özgün yö-nüne de yer verirken, New York veyaLondra’daki küçük kutsal ofislerindemilyarlarca dolar› nas›l kazand›klar›n›anlat›yor. Küresel piyasalarda enderrastlanan ve sürekli bir biçimde nere-deyse havadan bile para kazanan butür hakk›nda muhteflem bir kitap."Gavyn Davies, Fulcrum Asset Manage-ment, Yönetim Kurulu Baflkan›, Gold-man Sachs’›n eski bafl ekonomisti

P‹YASALAR

ÇARPIfiINCAKüresel Ekonomik De¤iflim Ça¤›

‹çin Yat›r›m Stratejileri

Mohamed A. EL-ERIANScala Yay›nc›l›k, Ocak 2009, 340 s.

(Financal Times ve Goldman Sachs y›l›n ifl kitab›

2008 ödülü)

“Mohamed A. El-Erian dünyan›n enyetenekli ve baflar›l› risk yöneticile-rinden biridir. El-Erian bu kitapta ile-ri risk analizine yönelik akademikbilgileri bir portföy yöneticisinin ger-çek dünya ekonomisine iliflkin gö-rüflleriyle bir araya getiriyor. Modernyat›r›m dünyas›n› anlamak isteyenherkes mutlaka okumal›."Alan Greenspan

KYD ENDEKSLER‹


KYD Fon EndeksleriENDEKSLER TAR‹H DE⁄ER GÜNLÜK HAFTALIK AYLIK YILBAfiI

DE⁄‹fi‹M (%) DE⁄ER (%) DE⁄‹fi‹M (%) DE⁄‹fi‹M (%)

KYD O/N REPO EndeksleriENDEKSLER TAR‹H DE⁄ER GÜNLÜK HAFTALIK AYLIK YILBAfiI


KYD YTL Bono EndeksleriENDEKSLER TAR‹H DE⁄ER GÜNLÜK HAFTALIK AYLIK YILBAfiI


30 GÜN 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 487.13 0.04 0.29 1.48 17.8930-Ocak-09 493.76 0.037 0.268 1.361 1.361

27-fiubat-09 498.77 0.02 0.288 1.088 2.3931-Mart-09 504.35 0.044 0.215 1.119 3.535


27-fiubat-09 653.59 0.041 0.358 1.086 3.14431-Mart-09 661.8 0.046 0.22 1.256 4.439


27-fiubat-09 814.95 0.009 0.405 1.005 3.80931-Mart-09 827.31 0.142 0.218 1.517 5.383


27-fiubat-09 765.86 0.061 0.264 1.129 4.25431-Mart-09 783.92 0.345 0.112 2.358 6.712

547 GÜN 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 160.5 0.1 1.03 6.5 19.4230-Ocak-09 165.67 0.015 1 3.221 3.221

27-fiubat-09 166.93 -0.007 -0.257 1.011 4.00631-Mart-09 172.07 0.408 -0.029 3.079 7.209

TÜM 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 682.82 0.08 0.76 4.69 18.630-Ocak-09 702.3 0.019 0.736 2.853 2.853

27-fiubat-09 706.53 0.037 0.129 0.763 3.47231-Mart-09 724.08 0.294 0.105 2.484 6.043

KYD FX DIBS Bono EndeksleriENDEKSLER TAR‹H DE⁄ER GÜNLÜK HAFTALIK AYLIK YILBAfiI

DE⁄‹fi‹M (%) DE⁄ER (%) DE⁄‹fi‹M (%) DE⁄‹fi‹M (%)USD 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 127.81 0.24 0.33 1.21 3.17

30-Ocak-09 128.06 0.086 0.321 0.196 0.19627-fiubat- 09 128.31 0.008 0.234 0.258 0.391

31-Mart-09 129.38 0.008 0.023 0.834 1.228

USD - YTL 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 118.28 0.86 1.02 -2.9 35.7730-Ocak-09 127.27 1.564 -1.616 7.601 7.601

27-fiubat-09 131.66 0.374 -0.416 5.017 11.31231-Mart-09 131.29 -1.167 1.304 -0.281 10.999

EUR 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 111.79 0.01 0.04 0.18 -0.830-Ocak-09 110.68 0.018 0.09 -0.993 -0.993

27-fiubat-09 111.08 0.018 0.09 0.398 -0.63531-Mart-09 111.52 0.018 0.09 0.396 -0.242

EUR - YTL 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 121.56 -0.34 0.92 6.65 26.230-Ocak-09 118.63 -0.261 -1.495 -2.41 -2.41

27-fiubat-09 120.84 -0.371 -0.165 0.182 -0.59231-Mart-09 125.75 -0.412 -0.765 4.063 3.447

KYD EUROBOND EndeksleriENDEKSLER TAR‹H DE⁄ER GÜNLÜK HAFTALIK AYLIK YILBAfiI


USD 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 182.70 0 0.67 12.34 0.8830-Ocak-09 181.95 -0.73 0.34 -0.41 -0.41

27-fiubat-09 174.59 -0.36 1.39 -4.89 -4.4431-Mart-09 182.77 0.62 -0.8 4.69 0.04

USD - YTL 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 169.63 0.63 1.37 7.82 32.5330-Ocak-09 181.48 0.74 -1.57 6.99 6.99

27-fiubat-09 179.72 0 0.73 -0.41 5.9531-Mart-09 185.96 -0.56 0.47 3.47 9.63

EUR 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 148.08 0 0.44 4.92 0.4530-Ocak-09 151.58 -0.17 0.31 2.36 2.36

27-fiubat-09 151.42 0.1 0.37 -0.15 2.2631-Mart-09 155.43 0.04 0.46 2.65 4.96

EUR - YTL 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 183.95 -0.35 1.32 11.64 25.7130-Ocak-09 185.58 -0.44 -1.25 0.89 0.89

27-fiubat-09 188.27 -0.29 0.12 -0.29 2.3531-Mart-09 200.55 -0.38 -0.37 6.52 9.02

NET 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 269.13 0.03 0.22 1.08 15.2830-Ocak09 271.74 0.029 0.21 0.97 0.97

27-fiubat-09 273.95 0.026 0.183 0.873 1.79131-Mart-09 276.2 0.025 0.174 0.821 2.627

BRÜT 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 341.88 0.04 0.28 1.26 17.530-Ocak-09 345.82 0.035 0.246 1.152 1.152

27-fiubat-09 349.2 0.032 0.221 1.048 2.14131-Mart-09 352.61 0.028 0.199 0.977 3.139

A Tipi 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 365.60 0.06 0.65 3.32 -31.2530-Ocak-09 365.71 -0.867 3.06 0.033 0.033

27-fiubat-09 350.36 -0.017 -0.327 -3.261 -4.16631-Mart-09 360.20 -1.101 0.491 2.809 -1.474

B Tipi 31 Aral›k 2007 - 31 Aral›k 2008 1017.96 0.04 0.24 1.15 12.5430-Ocak-09 1029.06 0.028 0.223 1.091 1.091

27-fiubat-09 1035.87 0.039 0.234 0.716 1.7631-Mart-09 1043.47 0.008 0.078 0.734 2.507

SEKTÖR VER‹LER‹

65kurumsal yat›r›mc› ocak-mart 2009

Sektör verileri, Fon Market taraf›ndan haz›rlanm›flt›r.

Yat›r›m Fonlar›nda ‹lk Çeyrek

İMKB 100 Endeksi y›l›n ilk çeyre¤inde nette %-3,93, reelolarak da %-4,93 oran›nda de¤er kaybetmifltir. FM A Ti-pi Endeksi, nette %-0,35 , reel olarak %-1,39 oran›nda

de¤er kaybederken, FM B Tipi Endeksi, nette %2,50 , reelolarak ise %1,43 oran›nda de¤er kazanm›flt›r. Sonuç ola-rak; IMKB endeksinde, geçti¤imiz dönemde yaflanan%20’nin üzerindeki düflüflün durdu¤unu ve global krizinazalmas›yla birlikte endeksteki düflüflün yavafllad›¤›n› gö-rüyoruz. Bunun yan›nda A Tipi fonlar›n endeksten daha iyibir performans sergiledi¤ini, B Tipi fonlar›n da pozitif geti-riye ulaflt›klar›n› gözlemliyoruz.

Genel De¤iflim2 Ocak 2009 1 Nisan 2009 De¤iflim Reel Art›fl

FM A Tipi 875,95 872,86 -0,35% -1,39%

‹MKB 100 27.005,63 25.943,57 -3,93% -4,93%

FM B Tipi 1.466,93 1.503,53 2,50% 1.43%

İlgili dönemde, hem A Ti-pi, hem de B Tipi fonlar›nportföy de¤erlerinde ve

yat›r›mc› say›lar›nda art›flgörülmüfltür. A Tipi fonlar-daki yat›r›mc› say›s› %4,06oran›nda, B Tipi fonlardakiyat›r›mc› say›s› %6,33 ora-n›nda artm›flt›r. A Tipi fonlar-da, Yabanc› Fonlar haricin-de yat›r›mc› say›s› azalanfon türü bulunmazken, B Ti-pi fonlarda yat›r›mc›s› aza-lan fon türü bulunmamakta-d›r. Ayr›ca fon türleri ve tip-lerinin genel itibariyle ba¤l›olduklar› A Tipi ve B Tipi fonendekslerindeki de¤iflim-den ar›nd›rd›¤›m›z Fon En-dekslerine Göre De¤iflimsütununda ise, A Tipi fonla-r›n %6,99, B Tipi fonlar›n ise%18,39 oran›nda artt›¤›n›,tüm piyasan›n da toplamda%25,38 oran›nda büyüdü-¤ünü görebiliriz.

Fonlardaki Büyüme

2009’un ilk üç ayl›k döneminde, tüm fonlar›n varl›k da¤›-l›mlar› grafi¤ini yanda görebilirsiniz. Dönem dönemufak de¤ifliklikler olsa da Repo %57, Kamu Borçlanma

%38, BPP %3 seviyelerinde seyretmektedir.

Portföylerin Varl›k Da¤›l›mlar›

Son Toplam Fon Endeks-‹lk Toplam Toplam De¤eri% KBSS% lerine göre ‹lk Pazar Son Pazar

Fon Tipi Fon Türü De¤eri* De¤eri* De¤iflim ‹lk KBSS* Son KBSS* De¤iflim De¤iflim Pay› Pay›

A Tipi De¤iflken Fon 115,63 118,83 3 13.403 14.652 9,31 3,12% 0,49 0,41

A Tipi Endeks Fon 137,49 147,94 8 12.493 13.481 7,9 7,94% 0,58 0,52

A Tipi Fon Sepeti 2,63 2,47 4 10 15 50 4,51% 0,01 0

A Tipi Hisse Fon 57,58 65,41 14 9.748 11.488 17,84 13,95% 0,25 0,23

A Tipi ‹fltirak Fon 24,06 27,68 15 1.718 1.741 1,33 15,38% 0,1 0,09

A Tipi Karma Fon 182,73 192,49 5 142.054 145.372 2,33 5,68% 0,77 0,67

A Tipi Sektör Fonu 0,38 0,06 -85 52 55 5,76 -84,50% 0 0

A Tipi Yab. Menk. K›ym. Fon 0,38 0,83 -5 440 427 -2,95 -4,48% 0 0

A Tipi Toplam› 521,38 555,98 7 179.918 187.231 4,06 6,99% 2,21 1,96

B Tipi De¤iflken Fon 1.066 1.742 63 139.213 202.984 45,8 60,96% 4,51 6,12

B Tipi Endeks Fon 154 168 9 1 1 0 6,18% 0,65 0,59

B Tipi Fon Sepeti 8 8 6 79 110 39,24 3,33% 0,03 0,02

B Tipi Karma Fon 1 3 137 489 582 19,01 134,97% 0 0,01

B Tipi K›ym. Maden Fonlar› 43 132 210 8.494 13.900 63,64 207,07% 0,18 0,46

B Tipi Likit Fon 20.446 23.678 16 2.699.387 2.779.702 2,97 13,30% 86,7 83,27

B Tipi Tahvil ve Bono Fonu 1.331 2.127 60 69.046 103.559 49,98 57,38% 5,64 7,48

B Tipi Yab. Menk. K›ym. Fon 11 18 60 4.574 5.493 20,09 57,40% 0,04 0,06

B Tipi Toplam› 23.060 27.876 21 2.921.283 3.106.331 6,33 18,39% 97.79 98.04

Tüm Piyasa 23.581 28.432 21 3.101.201 3.293.562 6,20 25,38%

* Milyon TL (Karfl›laflt›rmalar 2 Ocak 2009, 1 Nisan 2009 datalar› ile)* KBSS (Kat›lma Belgesi Sahibi Say›s› k›saca yat›r›mc› hesap say›s›)



Fonlardaki Büyüme ve Enflasyon

Tip ve Tür Bazında Büyüklükler ve De¤iflimler

P ortföy de¤erlerini karfl›laflt›rmak için üstteki tabloda dagörebilece¤iniz gibi bir y›ll›k de¤iflimlerini enflasyon-dan ar›nd›rd›ktan sonra bulunduklar› endeksteki de¤i-

flimlerinden de ar›nd›r›yoruz. Bir y›ll›k sürede fon piyasas›n›n;A Tipi ve B Tipi fonlar›n %-0,28 gibi bir oranda küçüldü¤ünügörmekteyiz.

2009 y›l›n›n ilk üç ay›nda fonlar›n tür baz›nda da¤›l›mlar›n›gösterdi¤imiz üstteki tabloda portföy de¤erleri %21, yat›-r›mc› say›lar› da %6 oran›nda artm›flt›r. A Tipi fonlar›n yat›-

r›mc› say›lar› %4 oran›nda, B Tipi fonlar›n yat›r›mc› say›lar› da%6 oran›nda büyümüfltür. A Tipi fon türlerinde en büyük art›fl, il-gili dönemde hisse fonlar›nda olmufltur. B Tiplerinde ise yat›r›m-

c›lar s›ras›yla, K›ymetli Maden, Tahvil Bono ve De¤iflken fonlar›tercih etmifllerdir. A Tipi yat›r›m fonlar›n›n doluluk oranlar› %14artarken, B Tipi yat›r›m fonlar›n›n doluluk oranlar›, %49 gibi yük-sek bir oranda art›fl göstermifltir. Sonuç olarak; tüm fon piyasa-s›na bakt›¤›m›zda, geçen dönemdeki düflüfllerin aksine, fon bü-yüklükleri ve yat›r›mc› say›lar›nda art›fllar görülmektedir.

Fon Endeksleri ve Enflasyon

F on endeksleri ile enflasyonu karfl›laflt›rd›¤›m›z yukar›-daki tabloda, A Tipi endeksin, hem negatif de¤iflimesahip oldu¤unu, hem de enflasyona yenildi¤ini; B Ti-

pinin ise daha baflar›l› bir performans sa¤layarak, pozitifgetiri elde etti¤ini görebiliyoruz. ‹MKB endeksinde ise y›ll›kkay›p %36 civarlar›nda görülmektedir.

Reel art›flFon Tipleri 01.04.2008 01.04.2009 De¤iflim Reel art›fl Fon Endeks-

Tüfe’ye lerine Göre

A Tipi 584 556 -4,75% -11,71% 6,98%

B Tipi 25.846 27.876 7,86% -0,03% -4,15%

Toplam 26.429 28.432 7,58% -0,28%

Reel art›flEndeksler 01.04.2008 01.04.2009 De¤iflim Tüfe’ye Göre

A Tipi 980,34 872,86 -10,96% -17,47%

B Tipi 1.336,08 1.503,53 12,53% 4,31%

‹MKB 40.674,17 25.943,57 -36,22% -40,88%

Ayn› Ayn› Ayn› Ayn›Tipteki Tüm Tipteki Tüm Tipteki Tüm Tipteki Tüm

‹lk Fonlar Piyasa Fonlar Piyasa Toplam Fonlar Piyasa Fonlar PiyasaToplam ‹çindeki ‹çindeki Son Toplam ‹çindeki ‹çindeki De¤eri ‹çindeki ‹çindeki ‹çindeki ‹çindeki KBSS% ‹lk Son Doluluk%

Fon Tipi Fon Türü De¤eri* Pay› Pay› De¤eri* Pay› Pay› De¤iflimi ‹lk KBSS Pay› Pay› Son KBSS Pay› Pay› De¤iflimi Doluluk* Doluluk De¤iflimi

A Tipi De¤iflken Fon 116 22% 0% 119 21% 0% 3% 13.403 7% 0% 14.652 8% 0% 9% 0% 0% 5%

A Tipi Endeks Fon 137 26% 1% 148 27% 1% 8% 12.493 7% 0% 13.481 7% 0% 8% 14% 18% 28%

A Tipi Fon Sepeti 3 1% 0% 3 0% 0% 4% 10 0% 0% 15 0% 0% 50% 4% 7% 53%

A Tipi Hisse Fon 58 11% 0% 65 12% 0% 14% 9.748 5% 0% 11.488 6% 0% 18% 15% 7% -53%

A Tipi ‹fltirak Fon 24 5% 0% 28 5% 0% 15% 1.718 1% 0% 1.741 1% 0% 1% 7% 8% 9%

A Tipi Karma Fon 183 35% 1% 192 35% 1% 5% 142.054 79% 5% 145.372 78% 4% 2% 28% 30% 8%

A Tipi Sektör Fonu 0 0% 0% 0 0% 0% -85% 52 0% 0% 55 0% 0% 6% 17% 2% -86%

A Tipi Yab Menk.K›ym. 1 0% 0% 1 0% 0% -5% 440 0% 0% 427 0% 0% -3% 6% 6% -5%

Tüm A Tipleri 521 2% 556 2% 7% 179.918 6% 187.321 6% 4% 2% 2% 14%

B Tipi De¤iflken Fon 1.066 5% 5% 1.742 6% 6% 63% 139.213 5% 4% 202.984 7% 6% 46% 8% 14% 79%

B Tipi Endeks Fon 154 1% 1% 168 1% 1% 9% 1 0% 0% 1 0% 0% 0% 0% 0% 0%

B Tipi Fon Sepeti 8 0% 0% 8 0% 0% 6% 79 0% 0% 110 0% 0% 39% 1% 1% 1%

B Tipi Karma Fon 1 0% 0% 3 0% 0% 137% 489 0% 0% 582 0% 0% 19% 2% 5% 172%

B Tipi K›ymetli Maden 43 0% 0% 132 0% 0% 210% 8.494 0% 0% 13.900 0% 0% 64% 11% 30% 170%

B Tipi Likit Fon 20.446 89% 87% 23.678 85% 83% 16% 2.699.387 92% 87% 2.779.702 89% 84% 3% 10% 13% 32%

B Tipi Tahvil ve Bono 1.331 6% 6% 2.127 8% 7% 60% 69.046 2% 2% 103.559 3% 3% 50% 8% 15% 83%

B Tipi Yab. Menk.K›ym. 11 0% 0% 18 0% 0% 60% 4.574 0% 0% 5.493 0% 0% 20% 7% 11% 47%

Tüm B Tipleri 23.060 98% 27.876 98% 21% 2.921.283 94% 3.106.331 94% 6% 9% 13% 49%

Tüm Piyasa 23.581,04 28.432 21% 3.101.201 3.293.562 6% 6% 9% 45%

* Milyon TL (Karfl›laflt›rmalar 2 Ocak 2009, 1 Nisan 2009 datalar› ile)

* KBSS Kat›lma Belgesi Sahibi Say›s›, k›saca yat›r›mc› hesap say›s›

Doluluk Oran›: Dolafl›mdaki Pay Say›s› / Fon Sermayesi


Fon Endeksleri ve De¤iflimler 01.04.2008 01.04.2009 Rel art›flEndeks Fon Say›s› De¤eri De¤eri %De¤iflim Tüfe’ye göre

A Tipi Fonlar Endeksi 980,34 872,86 -10,96 -10,23

B Tipi Fonlar Endeksi 1.336,08 1.503,53 12,53 11,54

Likit Fon Endeksi 1.328,58 1.487,87 11,99 11,04

Endeks Fon Endeksi 342,44 240,76 -29,69 -27,60

Hisse Fon Endeksi 739,08 613,02 -17,06 -15,88

Karma Fon Endeksi 1.236,49 1.303,54 5,42 4,95

‹fltirak Fon Endeksi 907,34 790,94 -12,83 -11,96

Sektör Fonu Endeksi 850,10 633,20 -25,52 -23,72

Yabanc› Men. K. Fon Endeksi 318,30 378,92 19,04 17,58

De¤iflken Fon Endeksi 1.330,67 1.553,80 16,77 15,47

Tahvil ve Bono Fonu Endeksi 1.385,03 1.644,60 18,74 17,30

FM 30 Endeksi 1.220.26 1.375,65 12,73 11,73

FM 50 Endeksi 1.179,75 1.353,13 12,97 11,95

Fon Sepeti Endeksi 99,49 113,76 14,34 13,22

50

50

15

10

10

15

1

1

5

25

15

30

30

3

2 009 ilk dönemi itibariyle fon endeksle-ri ile enflasyonu karfl›laflt›rd›¤›m›zyandaki tabloda; A Tipi fon endeksi-

nin enflasyona yenildi¤ini, B Tipi fon endek-sinin ise yat›r›mc›lar› enflasyona karfl› koru-du¤u, ayn› zamanda %12,53 gibi bir getirielde etti¤ini görebiliyoruz.

Not: De¤iflken Fon Endeksi A ve B tipi fonlardan olufl-maktad›r. Fon endeksleri içindeki maksimum fon say›s›sabit olmakla birlikte dönemsel olarak azalabilmektedir,yat›r›mc› say›s› ve fon büyüklüklerinin birlefltirilmifl s›ra-lamas› ile hesaplanmakta, düzeltmeleri ve endekse da-hil olan ve ç›kan ayr›m› yap›lmaktad›r. Tablodaki Fon-market endeksleri ile ilgilitüm bilgileri ve nas›l hesaplan-d›¤›n› ayr›nt›l› olarak www.fonmarket.com adresindeninceleyebilirsiniz.



Fonlarda Büyüme ve Enflasyon

Portföy de¤erlerini karfl›laflt›rmak için yandaki tablo-da da görebilece¤iniz gibi bir y›ll›k de¤iflimleri enf-lasyondan ar›nd›r›yoruz. Bir y›ll›k sürede fon piyasa-

s›n›n; ‹htisaslaflm›fl fonlar›n negatif getirisine ra¤men tümpiyasan›n %44,82’lik art›fl›ndan enflasyonu düflünce yine-de net olarak %34 büyüdü¤ünü söyleyebiliriz.

Portföylerin Varl›k Da¤›l›mlar›

22009’un ilk üç ayl›k dönemindeki tüm fonlar›nvarl›k da¤›l›mlar› grafi¤ini yanda görebilirsiniz.Dönem dönem ufak de¤ifliklikler olsa da Kamu

Borçlanma %72, Repo %15, Hisse %8, Di¤er %5seviyelerinde seyretmektedir.

Reel art›flFon Türleri 01.04.2008 01.04.2009 De¤iflim Tüfeye göre

Büyüme Amaçl› Fonlar 390 479 22.66% 14%

Di¤er Fonlar 827 968 17,11% 9%

Gelir Amaçl› Fonlar 2.935 4.264 45,27% 35%

‹htisaslaflm›fl Fonlar 17 17 -1,19% -8%

Para Piyasas› Fonlar› 589 1.163 97,49% 83%

Toplam 4.758 6.890 44,82% 34%

De¤er Art›fllar›

Emeklilik Fonlar›nda Birinci Çeyrek

Büyüme Amaçl› Fonlar 457 479 5% 590.579 585.223 -1% 6% 7,15 6,94

Di¤er Fonlar 945 968 2% 885.503 858.931 -3% 5% 14,8 14,05

Gelir Amaçl› Fonlar 3.881 4.264 10% 2.207.377 2.236.321 1% 9% 60,78 61,88

‹htisaslaflm›fl Fonlar 17 17 2% 12.922 12.510 -3% 5% 0,25 0,24

Para Piyasas› Fonlar› 1.085 1.163 7% 1.282.324 1.324.477 3% 4% 16,99 16,87

Tüm Piyasa 6.384 6.890 8% 4.978.705 5.017.462 1% 7%

* Milyon YTL (Karfl›laflt›rmalar 2 Ocak 2009, 1 Nisan 2009 datalar› ile)

* KBSS Kat›lma Belgesi Sahibi Say›s› k›saca yat›r›mc› hesap say›s›. Kaç bireyin emeklilik plan› oldu¤unu göstermez

Son Toplam‹lk Toplam Toplam De¤eri% KBSS% De¤er ‹lk Pazar Son Pazar

Fon Türü De¤eri* De¤eri* De¤iflim ‹lk KBSS* Son KBSS* De¤iflim Art›fl› Pay› Pay›

Emeklilik fonlar›n›n 2009 y›l› ilk çeyre¤i boyuncaportföy de¤erlerinin % 8 art›fl›n›n yan› s›ra yat›r›mc›say›lar›n›n da azda olsa %1 oranda artt›¤›n› görebi-

liyoruz. De¤er art›fl›n› hesaplad›¤›m›zda ise; yönetilen bü-yüklükteki art›fl›n sisteme kat›lan yeni yat›r›mc›lar sayesin-de gerçekleflti¤ini söyleyebiliriz. Sonuçta emeklilik fon pa-

zar›n›n büyümesi %7 civar›nda gerçekleflmifltir. Di¤er bir konu ise bu dönemde yat›r›mc›lar›n tercihlerininde¤iflip de¤iflmedi¤i; di¤er fonlar, ihtisaslaflm›fl fonlar ve büyüme amaçl› fonlardaki yat›r›mc› say›lar› azal›rken,para piyasas› fonlar› ve gelir amaçl› fonlara olan ilgi artm›flt›r.

Documents

BAfiKAN’DAN · Amerika’da resesyon dönemleri Hüseyin Gayde / ‹fi Portföy Yönetimi A.fi. Araflt›rma Müdür Yard›mc›s› 36 AKADEM‹K Piramit ve lale so¤an›