BAB 1KERAJAAN MELAYU TRADISIONAL

OBJEKTIF

Mengetahui kewujudan kerajaan Melayu Melaka dari segi kegemilangan dan kemerosotan kerajaan Melayu tradisional ini.

Menjelaskan kewujudan kerajaan negeri Melayu yang lain.

Menyingkap sejarah negara melalui kewujudan kerajaan Melayu tradisional tersebut.

KERAJAAN MELAYUTRADISIONAL

L/BLKGSEJ. AWAL T.M.

KERAJAAN MELAYU AWAL

SISTEM POLTIK& BERAJA

KERAJAAN MELAYU MELAKA

KERAJAAN 2MELAYU

JOHOR PAHANG PERAK KEDAH

N. SEMBILAN

BAB 1KERAJAAN MELAYU TRADISIONAL

Pengenalan Tanah Melayu (TM) menjadi tempat perdagangan kerana

kedudukannya di tengah perjalanan pedagang Cina, Arab dan India.

Terdapat pelabuhan-pelabuhan awal yang terdapat di TM dan negeri-negeri Borneo adalah Kuala Selingsing (Perak), Sungai Emas (Kedah), Pengkalan Bujang (Kedah), Jenderam Hilir (Selangor) dan Santubong (Sarawak)

Hasil bumi yang popular ialah damar, rotan, dan galian seperti emas dan timah.

Pedagang India gelar TM sebagai Suvarnabumi (bumi emas).

Ptolemy (ahli geografi bangsa Yunani) panggil TM sebagai Golden Chersones (Semenanjung Emas)

Latarbelakang Awal Zaman PraSejarah Bukti-bukti arkeologi menunjukkan bahawa TM telah

didiami oleh manusia sejak beribu-ribu tahun yg lalu. Terdapat 4 zaman awal di Tanah Melayu :

a) Zaman Paleolitik (35,000 tahun)

b) Zaman Mesolitik (11,000 tahun)

c) Zaman Neolitik (5,000 tahun)

d) Zaman Logam (2500 tahun)

Kerajaan Awal Melayu Beberapa kerajaan yang agung telah didirikan di

Semenanjung TM dan juga di sekitar kepulauan Melayu sejak kurun pertama lagi.

Ini membuktikan bahawa di rantau ini telah wujud beberapa buah kerajaan sejak lama dahulu.

Kerajaan-kerajaan ini merupakan kerajaan agung yang mempunyai tanah jajahan dan berperanan penting dalam membentuk tamadun Melayu.

Dengan demikian, kawasan Nusantara bukanlah sebuah kawasan baru yang dikatakan ditemui dan diterokai oleh penjajah barat.

Kerajaan Lokasi Tahun Nota/catatan

Kedah Tua

Lembah Bujang Kurun ke-5 Sistem Pemerintahan berajaKedudukan strategikPelabuhan entrepotPengaruh oleh Hindu dan Buddha

Chih-Tu Tanah Merah, Kelantan

Kurun ke-16 Pengaruh agama BuddhaHbgn persahabatan

dengan China

Tan Tan Terengganu Kurun ke-6 Pemerintah dipengaruhi sistem pemerintahan oleh kebudayaan China

Gangga Negara

Beruas, Perak.

Kurun ke-5

Pelabuhan dan pusat perdagangan.

Langkasuka Pattani, Negara Thai

Kurun ke-5

Pelabuhan dan pusat perdagangan

Lo-Yueh Johor Kerajaan di selatan Tanah Melayu

Sistem/ struktur politik masyarakat Melayu Melaka Sejak abad ke-15 masyarakat Melayu telah mempunyai

sistem pemerintahannya sendiri, melalui penubuhan Kesultanan Melayu Melaka yang menjadi asas kepada pemerintahan beraja di negara kita.

Sistem pemerintahan ini telah di warisi oleh negeri-negeri lain seperti Perak, Johor & Kedah.

Dalam sistem politik ini terdapat dua faktor yang perlu difahami iaitu:

i) Sistem Politik

ii) Masyarakat Melayu Tradisional

Sistem politik – umumnya bermaksud satu susunan dan peraturan yang dilakukan oleh individu atau organisasi yang berkuasa dalam sesebuah negara, khususnya tentang perkara-perkara yang berkaitan dengan pemerintahan sesebuah negara atau hubungannya dengan negara lain.

Masyarakat Melayu Tradisional - kumpulan manusia yang hidup bersama dan melakukan adat resam turun temurun. Kebanyakkannya hidup di persekitaran sungai dan kampung-kampung.

mereka ini mempunyai saiz populasi yang kecil dan tiada struktur pemerintahan yang teratur pada masa tersebut.

Ketua mereka adalah terdiri daripada ahli yan paling tua, ini kerana golongan tua sangat dihormati dan berpengalaman dengan pelbagai adat dan kepercayaan serta tahu bagaimana proses keselamatan.

Sistem Politik

Dalam sistem politik ini terdapat beberapa aspek yang perluditekankan, antaranya;A. Sistem yang bercorak feudal- membahagikan rakyat mengikut susun lapis yang berbentuk

piramid, iaitu terdiri daripada 2 golongan:i) Golongan Pemerintahii) Golongan Diperintah.

Golongan yang paling berkuasa adalah golongan pemerintah kerana mereka mempunyai kuasa politik dan ekonomi serta pahlawan-pahlawan mereka sendiri. Melalui kekuatan dan kuasa tersebut maka mudah bagi golongan ini mengumpul cukai dan hadiah daripada rakyat. Seterusnya melalui pertambahan kekayaan tersebut maka mereka boleh mengembangkan kuasa ketenteraan dan kawasan taklukan mereka. Akhirnya daripada golongan ini menjadi pemimpin yang berkuasa.

Manakala dalam konteks hubungan antara dua golongan ini adalah bersifat timbal-balik- saling berkait antara satu sama lain, ini bagi membolehkan institusi raja terus wujud dalam masyarakat Melayu.

Unit-Unit Politik Dalam sistem politik tersebut terdapat 3 unsur politik:

a) Negeri- adalah unit yang terbesar, sama dengan negara pada masa sekarang.

b) Jajahan/ Daerah

c) Kampung. Sistem beraja ini adalah berdasarkan kepada;

Konsep Raja Konsep Daulat dan Derhaka

Sultan

Pembesar Empat

Pembesar Lapan

Pembesar Enam Belas

Pembesar Tiga Puluh Dua

Bangsawan Lapisan kedua tinggi yang terdiri drpd anak-anak raja,

kaum kerabat di raja dan para pembesar berketurunan raja

Memegang jawatan utama seperti Bendahara dan Temenggung.

Pembesar Lapisan ketiga – para pembesar negeri dan daerah lain

yang bukan keturunan raja Soal pentadbiran tertakluk kpd kekuasaan masing2.

Mereka mempunyai pengaruh yang kuat dalam masyarakat. Cth Tok Penghulu

Rakyat biasa Terdapat dua kelas iaitu rakyat biasa yg merdeka dan

golongan hamba. Mereka bertumpu di kawasan pesisir pantai dan sungai.

Aktiviti pertanian.

Hamba Terdapat dua kategori iaitu hamba abdi dan hamba

berhutang.

KESULTANAN MELAYU MELAKAPenubuhan Kerajaan Melaka Kesultanan Melayu Melaka merupakan kesultanan

Melayu yg tertua dalam sejarah Malaysia. Pada zaman pra-Islam telah wujud spt kerajaan Kedah Tua da Perak.

Pada 1391, kerajaan Srivijaya telah diserang oleh kerajaan Majapahit . Putera raja Palembang bernama Parameswara telah melarikan diri dan mengundurkan diri hingga ke Temasik (Temagi).Beliau terus melarikan diri ke Muar kemudian Bertam dan akhirnya ke Melaka sekitar tahun 1400.

Melaka telah pun wujud sebagai perkampungan nelayan. Parameswara telah menamakan kawasan ini sebagai Melaka (nama pokok).

WILAYAH

KERAJAAN

MELAYU

MELAKA

KERAJAAN MELAYU MELAKA Kerajaan Melayu Melaka telah didirikan oleh

Parameswara pada awal kurun ke-15. Kerajaan yang agung pada zamannya. Kemakmuran Kerajaan Melaka dapat dilihat dari segi kedudukannya sebagai pusat perdagangan dan pusat penyebaran agama Islam.

Faktor-faktor Perkembangan dan Keagungan: Faktor Geografi

kedudukan strategik - ditengah-tengah jalan perdagangan antara timur dan barat

pelabuhan terlindung dari tiupan angin monsun Barat Daya dan Timur Laut

pelabuhan semulajadi - laut dalam

Faktor Ekonomi Pusat perdagangan terkenal di kepulauan Melayu Terdapat sumber asli - rempah-ratus, lada hitam,

cengkih Sistem pungutan cukai rendah dan teratur oleh

Syahbandar Penggunaan sistem matawang Terdapat kemudahan asas - gudang

Faktor Politik dan Pentadbiran. Hubungan diplomatik dengan negara China Sistem pentadbiran cekap Sistem undang-undang adil dan saksama – Hukum

Kanun Melaka dan Undang-undang Laut Melaka pusat penyebaran agama Islam Dasar perluasan kuasa (Empayar Kerajaan Melayu

Melaka) – Siak, Kampar, Jambi (Sumatera), Terengganu, Selangor, Perak Johor (Tanah Melayu).

Bahasa Melayu - lingua franca (bahasa perantaraan)

Faktor-faktor Kemerosotan Kerajaan Melayu Melaka dikatakan mencapai

puncak kegemilangannya pada zaman pemerintahan Sultan Mansur Syah (1459-1477). Namun selepas itu kerajaan Melayu Melaka mula melalui zaman keruntuhannya sehingga ke tahun 1511 apabila Melaka ditawan oleh Portugis.

Faktor Dalaman: Ketiadaan kepimpinan yang cekap Pemerintahan yang lemah - Sultan Mahmud Rakyat berpecah-belah dan tidak bersatu padu.

Faktor Luaran: Penemuan perjalanan laut melalui Tanjung

Harapan di Selatan Afrika oleh Bartholomew Diaz pada tahun 1488.

Pedagang-pedagang mula mengalihkan pusat perdagangannya ke tempat lain.Contohnya ke Betawi.  

Sistem Pemerintahan Kerajaan Melaka Melaka mempunyai pentadbiran yang tersusun

dan sistematik. Raja/sultan dibantu oleh sebuah organisasi yang tersusun dengan hierarki dan fungsi masing2. Sistem ini dipanggil “sistem Pembesar Empat Lipatan”.

Sistem pentadbiran kerajaan Melaka berkaitan dengan peranan oleh empat orang pembesar utama iaitu :

1. Bendahara-sbg penasihat raja-pemangku raja semasa ketiadaan raja-bertindak sbg Ketua Hakim-Pemilih dan pelantik raja

2. Penghulu Bendahari- bendahari yg mengawal perbendaharaan negara- memungut cukai dan hasil negeri- simpan daftar hamba raja dan ketua kpd Syahbandar

3. Temenggung- Pelaksana atau ketua undang2 peraturan negeri dan keselamatan- Ketua Polis Negara- pendakwa raya sekiranya berlaku kesalahan individu tertentu- ketua protokol dalam adat-istiadat

4. Laksamana- merupakan hulubalang dalam peperangan terutama di laut.- bertanggung-jawab memikul pedang kerajaan dalam upacara rasmi serta menjadi diplomat dan membawa utusan kerajaan.

Selain itu terdapat pentadbir seperti Syahbandar

berfungsi sbg :

1. Pegawai pelabuhan

2. Menjaga kebajikan pedagang asing

3. Menyediakan gudang tempat penyimpanan barang

4. Mengutip cukai pelabuhan

Kerajaan Johor

Pengenalan Kerajaan Johor diasaskan oleh warisan kesultanan

Melaka Pentadbiran diperingkat pusat dipegang oleh sultan.

Beliau dibantu oleh pembesar-pembesar utama Bendahara, Temenggung, Raja Indera Bongsu (Penghulu Bendahari), Laksamana dan Syahbandar.

Antara tahuin 1722-1819, Riau menjadi pusat pentadbiran kerajaan Johor. Selepas tahun 1819, satu perubahan besar telah berlaku di dalam politiok Johor apabila Tengku Husin ditabalkan sebagai sultan Singapura pada 16 Feb 1819.

Johor terlibat dengan peperangan tiga segi dengan kerajaan Aceh dan Portugis di Melaka.

Faktor-faktor pelabuhan maju :

a) Kedudukan strategik

b) Sungai Lebar

c) Kemudahan gudang dan pasaran

d) Barang Dagangan luar

e) Peranan orang laut

f) Persahabatan dgn Belanda

g) Pelabuhan Entrepot

h) Peranan Syahbandar

KERAJAAN JOHOR

Kerajaan Perak Sejarah petempatan di Perak wujud seawal

zaman pra sejarah dan penemuan kawasan purba di kota Tampan.

Wujud kerajaan tua di Perak iaitu Beruas dan Dinding.

Pengasas kesultanan Perak berkait rapat dengan kesultanan Melaka. Sultaan Muzaffar syah berasal dari keturunan dari sultan Mahmud Syah dari Melaka.

Kerajaan Pahang Sejarah petempatan awal di Pahang terdapat di Sg.lembing,

Tembeling dan Tresang. Pengasas kesultanan Pahang pada abad ke-15 berkait rapat

dgn kesultanan Melaka. Mengikut catatan pengembara Arab, Eropah dan Cina,

Pahang ditulis:

Pahang

Pam Paam Paon Phaan Pahan Pan-Han

Kerajaan Negeri Sembilan N9 terhasil daripada gabungan 9 kawasan :

Sg Ujong, Rembau, Jelebu, Johol, Ulu Muar, Inas, Gg. Pasir, Terachi, Jempol.

Pemerintahan N9 berkait-rapat dengan kerajaan Minangkabau.

Raja Melewar dilantik takhta pada 1773 dgn gelaran Yamtuan Negeri di Seri Menanti.

Kerajaan Kedah Merupakan negeri yg tertua penempatannya di T

Melayu. Bertapak di sekitar Gg Jerai, lembah sg. Merbok dan sg. Muda.

Penulis Arab Kilah Qalha Sanskrit Kataha @ Kadara Tamil Kadaram Kalagam Kedah pernah dijajah oleh Siam dan di bawah

kekuasaan British melalui Perjanjian Bangkok 1909.

Kesimpulan Sebelum Kerajaan Melayu Melaka, wujud empat zaman

awal dan kerajaan Awal di Tanah Melayu. Kewujudan Kerajaan Melayu Tradisional membuktikan

bahawa tamadun Melayu setanding dengan tamadun lain di dunia.

Kerajaan Melayu yg terkenal - kerajaan Melayu Melaka Masyarakat Melayu mempunyai sistem politik, ekonomi

dan sosial yang tersendiri Kemunculan kerajaan negeri-negeri Melayu yg lain

membuktikan bahawa setiap negeri tersebut mempunyai kedaulatan yang tersendiri. .