osnovnaosnovna podelapodela

Kvartarni period, pleistocenska epoha

(hronostratigrafske jedinice: eon, era, period, epoha

Eon fanerozoik

Era kenozoik

Period kvartar

Epoha pleistocen

}

}}

donji paleolit

mezolit

srednji i gornji paleolit

↑

Korelacija sa arheoloKorelacija sa arheološkom škom podelompodelom

11,500g. – početak holocena (savremeni interglacijal) 125,000g. – početak izotopskog stadijuma nº 5 (poslednji interglacijal) 730,000g. – granica paleomagnetnih epoha Matujama/Brines2,600,000g. – početak paleomagnetne epohe Matujama

Granice

Brines: današnja normalna paleomagnetna epoha

Matujama: reversna paleomagnetna epoha koja prethodni današnjoj Brines.

Paleomagnetne epizode normalnog polariteta u okviru reversne Matujama epohe: Olduvaj i Haramijo.

Stratigrafija kiseonikovih izotopa

Ciklusi (obeleženi latiničnim slovima)

Intervali (obeleženi brojevima 1-103, na ovoj slici do 23)

Ciklusi obuhvataju obično dva intervala, neparni i parni, tj. interglacijal i glacijal, (osim ciklusa B, koji obuhvata interval 5 – poslednji interglacijal, i intervale 4-2 koji odgovaraju poslednjem glacijalu)

Ciklus A = nezavršen, današnji interglacijal = holocen

Granice – rimskim brojevima

Za izgradnju svojih ljuštura foraminifere uzimaju kiseonik iz okeanske vode. Izotopski sastav kiseonika se menja zavisno količine leda na Zemlji – više težeg izotopa (O18) ima u vodi kada ima više leda na Zemlji). Merenjem proporcije kiseonikovih izotopa u ljušturicama foraminifera izračunava se promena količine leda na Zemlji, odnosno smena glacijala i interglacijala

foraminifere, različite vrste

Metoda kiseonikovih izotopa O18 /=

O16

-kontinualne sekvence neporemećenih slojeva okeanskog dna sa fosilima morskih mikroorganizama - foraminifera

Korelacija različitih paleoklimatskih metoda

A: O18 /= O16, B: led, C: polen.

VIRMRISMINDELGINC

DUNAVBIBER

Podela pleistocena u Alpima(Penk & Brikner, 1909)

gl/igl st istW3

W2/3W2

W1/2W1

R/WR2

R1/2R1

M/RM2

M1/2M1

G/MG2

G1/2G1

D/GD

B/DB

GORNJI

SREDNJI

DONJI

PLEISTOCEN

W

R

M

G

Podela pleistocena u severnoj Evropi na osnovu sistema čeonih morena:

glacijacije: Visla (Varte) Zala Elster Menap Eburon Brigeninterglacijacije: Em Holštajn Kromer Val Tegelen

Alpi Sev.Evropa

Virm Visla

R/W Em

Ris Zala

M/R Holštajn

Mindel Elster

G/M Kromer

Ginc Menap

D/G Val

Dunav Eburon

B/D Tegelen

Biber Brigen

subatlantik

subboreal

atlantik

boreal

preborealDryas IIIDryas III

AllerödAlleröd

Dryas IIDryas II

BöllingBölling

Dryas IDryas I

Holocen, današnja epoha

subatlantik

subboreal

atlantik

boreal

preborealDryas III

Alleröd

Dryas II

Bölling

Dryas I

"Baltičko jezero"

"Yoldia-more"

"Ancylus-jezero"

"Litorrina-more"

↑

↓

holocen

kasni glacijal

Evolucija Baltičkog mora u holocenu