„Społecznie odpowiedzialny biznes dla ekonomii społecznej ...mcps.com.pl/.../Spoleczna-odpowiedzialnosc-biznesu.pdfCorporate Social Responsibility) ES – ekonomia społeczna EFS

Projekt systemowy „Razem dla Mazowsza - Edukacja w działaniu”

współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

„Społecznie odpowiedzialny biznes

dla ekonomii społecznej na Mazowszu”

RAPORT KOŃCOWY

Olsztyn, grudzień 2014



2

Na podstawie wyników badań wykonanych przez:

T&B Investments Sp. z o.o.

ul. Jana Janowicza 2/11

10 - 692 Olsztyn

Na zlecenie:

Mazowieckiego Centrum Polityki Społecznej w Warszawie

ul. Nowogrodzka 62A

02-002 Warszawa

Zespół autorski:

Joanna Tomczyk – kierownik zespołu badawczego

Izabela Bednarczyk

Małgorzata Łątka

Milena Opęchowska



3

Spis treści

Wykaz stosowanych skrótów ................................................................................................................................... 5

Wprowadzenie ......................................................................................................................................................... 6

1. Streszczenie ................................................................................................................................................... 7

2. Summary ...................................................................................................................................................... 11

3. Metodyka badania ........................................................................................................................................ 15

3.1. Badanie ilościowe – ankieta internetowa CAWI ................................................................................... 15

3.2. Badanie jakościowe – indywidualny wywiad pogłębiony IDI ................................................................ 16

3.3. Przebieg badania ................................................................................................................................. 18

4. Wyniki badania ilościowego przeprowadzonego wśród kadry kierowniczej aktywnych PES ....................... 20

4.1. Informacje o populacji badanej ............................................................................................................ 20

4.2. Stan wiedzy odnośnie tematyki społecznej odpowiedzialności biznesu .............................................. 22

4.3. Stan wiedzy odnośnie tematyki współpracy BIZNES – PES ................................................................ 24

4.4. Podejmowanie współpracy BIZNES – PES ......................................................................................... 27

4.5. Możliwości nawiązywania współpracy BIZNES – PES ........................................................................ 29

4.6. Znajomość specyfiki lokalnego biznesu ............................................................................................... 34

Podsumowanie wyników badania ilościowego .................................................................................................. 38

5. Wyniki badania jakościowego przeprowadzonego wśród kadry zarządzającej mazowieckich przedsiębiorstw

…………………………………………………………………………………………………………………………..41

5.1. Stan wiedzy przedsiębiorstw odnośnie tematyki ekonomii społecznej ................................................. 41

5.2. Możliwości nawiązywania współpracy BIZNES – PES ........................................................................ 42

5.3. Poziom realizacji strategii społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) i stan wiedzy w tym zakresie

…………………………………………………………………………………………………………………….45

6. Wnioski i rekomendacje ................................................................................................................................ 47

Aneks .................................................................................................................................................................... 52

Spis wykresów .................................................................................................................................................. 52

Spis tabel .......................................................................................................................................................... 53

Baza aktywnych podmiotów ekonomii społecznej z województwa mazowieckiego .......................................... 54

Katalog działań oraz prób działań podejmowanych przez kadrę kierowniczą mazowieckich PES, mających na

celu nawiązanie trwałej współpracy BIZNES – PES ......................................................................................... 65

Katalog działań podejmowanych przez kadrę zarządzającą mazowieckich przedsiębiorstw o znamionach

trwałej współpracy BIZNES – PES .................................................................................................................... 65



4

Kwestionariusz ankiety internetowej CAWI skierowanej do aktywnych podmiotów ekonomii społecznej ........ 66

Scenariusz indywidualnego wywiadu pogłębionego (IDI) skierowanego do mazowieckich przedsiębiorstw ... 76



5

Wykaz stosowanych skrótów

BIZNES – podmioty biznesowe (przedsiębiorstwa prywatne)

BIZNES-PES – współpraca podmiotów biznesowych z podmiotami ekonomii społecznej

CSR – społeczna odpowiedzialność biznesu (z ang. Corporate Social Responsibility)

ES – ekonomia społeczna

EFS – Europejski Fundusz Społeczny

FISE – Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych

MCPS – Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej

OWES – ośrodek wsparcia ekonomii społecznej (prowadzony przez podmioty realizujące projekty w ramach

Poddziałania 7.2.2 Wsparcie ekonomii społecznej PO KL 2007 – 2013)

PES – podmiot ekonomii społecznej (badaniem objęto: WTZ-y, ZAZ-y oraz spółdzielnie socjalne)

PO KL – Program Operacyjny Kapitał Ludzki

SS – spółdzielnia socjalna

UE – Unia Europejska

WTZ – Warsztat Terapii Zajęciowej

WUP – Wojewódzki Urząd Pracy

ZAZ – Zakład Aktywności Zawodowej



6

Wprowadzenie

Niniejsze opracowanie zawiera prezentację wyników badania z obszaru polityki społecznej, przeprowa-

dzonego na terenie województwa mazowieckiego. Dotyczy ono społecznej odpowiedzialności biznesu w kontek-

ście możliwości nawiązywania współpracy z podmiotami ekonomii społecznej na Mazowszu. Badanie pn. „Spo-

łecznie odpowiedzialny biznes dla ekonomii społecznej na Mazowszu” było realizowane w ramach projektu

„Razem dla Mazowsza – Edukacja w działaniu”, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach

Priorytetu VII „Promocja integracji społecznej”, Działania 7.1 „Rozwój i upowszechnienie aktywnej integracji, Pod-

działania 7.1.3 „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy społecznej i integracji społecznej” Programu Operacyjnego

Kapitał Ludzki.

Głównym celem badania było „Dokonanie diagnozy postaw kadry zarządzającej mazowieckich przed-

siębiorstw oraz kadry kierowniczej podmiotów ekonomii społecznej w zakresie możliwości rozwoju współpracy

BIZNES – PES na Mazowszu”.

W ramach celu głównego sformułowane zostały następujące cele szczegółowe, które osiągnięto w toku

realizacji badania:

1) określenie poziomu wiedzy kadry zarządzającej mazowieckich przedsiębiorstw na temat ekonomii

społecznej, w tym poszczególnych typów podmiotów ekonomii społecznej,

2) określenie liczby przedsiębiorców (z przyjętej próby) stosujących w praktyce koncepcję CSR, a tak-

że liczby przedsiębiorców, budujących na jej podstawie trwałe relacje z PES,

3) określenie poziomu wiedzy kadry kierowniczej mazowieckich podmiotów ekonomii społecznej na

temat podmiotów biznesowych działających lokalnie oraz poziomu znajomości założeń koncepcji

CSR,

4) określenie aktualnego poziomu współpracy mazowieckich przedsiębiorców z mazowieckimi podmio-

tami ekonomii społecznej, w szczególności z przedsiębiorstwami społecznymi,

5) oznaczenie obszarów zainteresowań PES i biznesu (oznaczenie konkretnego asortymentu/usług

w podziale na branże), w których istnieje możliwość nawiązania współpracy BIZNES – PES.

W ramach niniejszego zamówienia publicznego badano następujące podmioty ekonomii społecznej

(PES): warsztaty terapii zajęciowej (WTZ), spółdzielnie socjalne (SS) oraz zakłady aktywności zawodowej (ZAZ).



7

1. Streszczenie

Firma T&B Investments Sp. z o.o. z Olsztyna na zlecenie Mazowieckiego Centrum Polityki Społecznej

w Warszawie, w okresie listopad – grudzień 2014r., realizowała badanie pn. „Społecznie odpowiedzialny biznes

dla ekonomii społecznej na Mazowszu”.

Głównym celem badania była diagnoza postaw kadry zarządzającej mazowieckich przedsiębiorstw oraz

kadry kierowniczej podmiotów ekonomii społecznej w zakresie możliwości rozwoju współpracy BIZNES – PES na

Mazowszu.

W ramach realizacji procesu badawczego przeprowadzono badanie ilościowe z przedstawicielami kadry

kierowniczej podmiotów ekonomii społecznej (N=94) oraz badanie jakościowe z przedstawicielami kadry zarzą-

dzającej mazowieckich przedsiębiorstw (N=24).

Wyniki badania ilościowego przedstawiają się następująco:

W niniejszym badaniu o wypełnienie ankiety internetowej zostały poproszone 143 aktywnie działające

podmioty ekonomii społecznej typu WTZ, ZAZ, spółdzielnia socjalna z terenu Mazowsza. Spośród nich

94 odpowiedziało na zaproszenie (efektywność zwrotu ankiet – 65,73%). Wśród PES, które wzięły

udział w badaniu znalazło się: 53 WTZ, 37 SS oraz 4 ZAZ-y.

Jeśli chodzi o znajomość założeń koncepcji CSR – ponad 2/3 badanych przyznało, że są zaznajomieni

z tą tematyką. Najczęściej były to spółdzielnie socjalne.

Badani poprawnie identyfikują obszary społecznej odpowiedzialności biznesu, przy czym najczęściej

wskazywali zaangażowanie społeczne, jako ważny obszar koncepcji CSR. Ważnymi zagadnieniami były

dla respondentów również stosunki pracy, ale także uczciwe praktyki rynkowe, czy ochrona środowiska

naturalnego.

Respondenci w większości nie znają pojęcia BIZNES – PES, choć na tle badanych typów PES, lepiej

prezentują się spółdzielnie socjalne.

Badani są przekonani o tym, iż współpraca BIZNES – PES daje korzyści dla obu stron, zarówno dla firm,

jak i PES.

Uzyskane wyniki sugerują, że tego rodzaju współpraca jest ciągle marginalnym zjawiskiem, którego po-

zytywne efekty dla społeczności są niedostrzegane przez przedsiębiorców. Jednocześnie znaczna

część badanych była zdania, że przedsiębiorcy nie wykazują chęci takiej współpracy, gdyż ich jedynym

celem jest zysk. Niepokoi także odsetek respondentów, którzy uważają, że strategia CSR jest jedynie

chwytem marketingowym wielu przedsiębiorstw.



8

Skala współpracy PES z podmiotami biznesowymi jest raczej niewielka. Większość PES nie podejmuje

tego rodzaju współpracy. Jeszcze rzadziej podejmowana jest współpraca opierająca się na założeniach

strategii CSR.

Współpraca nielicznych podmiotów ekonomii społecznej z podmiotami biznesowymi dotyczy przede

wszystkim szukania u pracodawców możliwości przyjęcia na staże, czy praktyki podopiecznych PES,

świadczenie usług/ wytwarzanie produktów przez PES na zlecenie przedsiębiorstw, czy wspólne reali-

zacje projektów z funduszy unijnych. Znaczna część przedsiębiorców wspiera wszelkiego rodzaju im-

prezy charytatywne, czy też współorganizuje przedsięwzięcia lokalne związane z promocją dobroczyn-

ności.

Kierownictwo PES dostrzega potrzebę nawiązywania współpracy BIZNES – PES i jej wpływ na rozwój

społeczności lokalnych.

Badani przedstawiciele PES widzą we współpracy szereg korzyści. Należy do nich zwłaszcza możliwość

pozyskania stałych zleceń przez PES, podniesienie renomy PES, czy też możliwość poznania zapotrze-

bowania biznesu na określone produkty, czy usługi, a tym samym lepsze dostosowanie do tych potrzeb.

Większość podmiotów, które nie współpracują obecnie z biznesem, byłoby skłonnych nawiązać takie re-

lacje. Jednak tylko nieliczni podejmują w tym kierunku jakieś działania.

Jednocześnie występuje niewielkie zainteresowanie nawiązaniem relacji BIZNES – PES w ramach prak-

tycznego zastosowania działań w oparciu o strategię CSR przedsiębiorstw. Przy czym ponownie spół-

dzielnie socjalne są zdecydowanie bardziej chętne do nawiązywania trwałych relacji w oparciu

o CSR. Większość kierowników WTZ oraz ZAZ nie miało jednak zdania na ten temat.

Wyniki badania pokazały, iż działania służące nawiązaniu współpracy BIZNES – PES dotyczą przede

wszystkim:

przygotowywania ofert usługowych pod konkretne przedsiębiorstwa, odpowiadających zdia-

gnozowanemu zapotrzebowaniu przedsiębiorstw.

podejmowania rozmów/ konsultacji dotyczących zatrudniania osób zagrożonych wykluczeniem

społecznym (np. niepełnosprawnych intelektualnie) na lokalnym rynku pracy, u konkretnych

pracodawców.

podejmowania rozmów/ negocjacji mających na celu pozyskanie zleceń od podmiotów bizne-

sowych.

Kadra kierownicza PES najczęściej deklaruje, że posiada wiedzę na temat specyfiki lokalnego biznesu.

Pomimo tych deklaracji jedynie część badanych znała podmioty działające lokalnie, regionalnie oraz

w skali kraju, z czego największą część stanowiły firmy usługowe.



9

Jedynie co szósty respondent orientował się w produktach/usługach oferowanych przez PES, odpowia-

dających zapotrzebowaniu lokalnych firm. Wśród tych produktów wskazywano przede wszystkim wytwo-

ry artystyczne: rękodzieło czy ceramika, produkty regionalne, zaś wśród usług, zdaniem respondentów

dominuje: catering, usługi porządkowe, opiekuńcze, rehabilitacyjne, krawiectwo, czy organizacja imprez

integracyjnych. Usługi, handel, czy rekreacja to dziedziny, które respondenci wskazywali najczęściej ja-

ko potencjalnych odbiorców świadczonych przez nich usług.

Jeśli chodzi o produkty, jakie PES mógłby świadczyć na rzecz biznesu – zdecydowana większość przy-

znała, że nie wytwarzają produktów, które mogliby sprzedawać, zaś pozostali wskazywali głównie pro-

dukty artystyczne: rękodzieło, biżuteria, ceramika, ozdobne kartki, czy ozdoby świąteczne. Podobnie

wielu badanych przyznało, że nie świadczą zewnętrznych usług, ale pojawiło się równie dużo propozycji

różnorodnych świadczeń, m.in. krawiectwo, usługi rekreacyjne i rozrywkowe, integracyjne i animacyjne,

catering, usługi rehabilitacyjne i opiekuńcze, obsługa porządkowa, czy nawet organizacja szkoleń.

Respondenci przewidują, że ze swoimi produktami, bądź usługami mają największe szanse dotrzeć do

następujących sektorów: usługi, handel oraz edukacja.

Ponadto wyniki badania jakościowego pokazały, że:

Przedsiębiorcy nieprecyzyjnie definiują pojęcie ekonomii społecznej. Jeśli chodzi o rodzaje podmiotów

ekonomii społecznej, sytuacja wygląda podobnie. Najczęściej padały przykłady fundacji i spółdzielni so-

cjalnych, dużo rzadziej wspominali o stowarzyszeniach, czy warsztatach terapii zajęciowej. Respondenci

w zasadzie nie rozpoznają zakładów aktywności zawodowej, TUW, czy CIS i KIS jako podmiotów eko-

nomii społecznej.

Badani przedsiębiorcy nie wskazywali również źródeł informacji o PES działających lokalnie.

Przedsiębiorcy poprawnie definiują pojęcie współpracy BIZNES – PES, choć część badanych zawęża

znaczenie tego pojęcia do wsparcia finansowego na rzecz fundacji, czy stowarzyszeń i pomocy przy or-

ganizacji imprez charytatywnych.

Dla badanych przedsiębiorców korzyści ze współpracy z PES są doniosłe. Wymieniano tu przede

wszystkim zwiększenie wiarygodności i zaufania społecznego do takiego przedsiębiorstwa.

Niewielka część firm stale współpracuje przy realizacji projektów i wszelkich kampanii z PES, inne ak-

tywnie wspierają domy dziecka, ubogie rodziny, czy osoby niepełnosprawne. Idea dobroczynności jest

rozpowszechniona wśród mazowieckich przedsiębiorstw o wiele bardziej, niż możliwość szukania part-

nerów biznesowych wśród podmiotów ekonomii społecznej.

Przedsiębiorcy przyznali, że docierają do nich liczne informacje o możliwości nawiązywania współpracy

BIZNES – PES, zwłaszcza drogą e-mailową oraz telefoniczną.



10

Przedsiębiorstwa widzą ogromną szansę nawiązywania współpracy BIZNES – PES przy realizacji pro-

jektów z funduszy unijnych, inicjowanych przez Mazowieckie Centrum Ekonomii Społecznej, czy też

Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej. Respondenci rekomendują wdrożenie długotrwałych, kom-

pleksowych projektów, na zasadzie platformy współpracy, do których dołączałyby się zarówno podmioty

biznesowe, jak i podmioty ekonomii społecznej.

Przedsiębiorstwa nie identyfikują zapotrzebowania na konkretne produkty, czy usługi wytwarzane przez

mazowieckie PES. Nie są też w stanie wskazać branż do jakich, w ich opinii, istnieje szansa dostarcza-

nia wytworów PES.

Badani znają koncepcję odpowiedzialnego biznesu. Dla większości z nich jej fundamentem jest prze-

strzeganie norm etycznych w działalności firmy oraz zaangażowanie na rzecz społeczności. Jednak ska-

la wykorzystania działań dotyczących strategii CSR dla budowania trwałych relacji BIZNES – PES, jest

bardzo niewielka.



11

2. Summary

The company T & B Investments Sp. z o.o. with its seat in Olsztyn, on behalf of Mazowieckie Centrum

Polityki Społecznej in Warsaw, during the period of time of November to December 2014, conducted the study

under the name "The socially responsible business for the social economy in Mazovia".

The main objective of the study was to diagnose the behavior of Mazovia corporate executives and

managers of social economy entities in terms of opportunities for further cooperation BUSINESS – PES in Ma-

zovia.

As part of the research process, a quantitative study was conducted with representatives of the man-

agement of social economy entities (N = 94) and a qualitative study with representatives of Mazovia corporate

executives (N = 24).

The results of the quantitative research are as follows:

In this study, 143 actively operating entities of the social economy of Mazovia were asked to

fill out an online survey. Of these, 94 answered the invitation (effectiveness of survey return -

65.73%). Among the PES, which took part in the study there were 53 OTW, 37 SS and 4

VDC.

When it comes to knowledge of the principles of the CSR - more than 2/3 of the respondents

admitted that they are familiar to this subject. Most of them were social cooperatives.

The respondents correctly identify the areas of business social responsibility, wherein they of-

ten pointed to social involvement as an important area of the CSR. The important issues were

also respondents labor relations, but also fair market practices, or environmental protection.

The majority of the respondents did not know the term BUSINESS - PES, however taking into

account the researched types of PES, better in this respect comes out the social coopera-

tives.

The respondents are convinced of the fact that the cooperation BUSINESS - PES provides

benefits for both sides, both for companies and PES.

The results suggest that this kind of cooperation is still a marginal phenomenon, the benefits

of which for community are overlooked by entrepreneurs. In a same time, a large group of the

respondents had the opinion that the entrepreneurs do not have the desire for such coopera-

tion, as their sole purpose is profit. Also concerns the percentage of respondents who believe

that the CSR strategy is merely a marketing ploy of many companies.

Scale business of the PES cooperation with business entities is rather small. Most of the PES

do not take this kind of cooperation. Even more rarely is taken a cooperation which is based



12

on the assumptions of the strategy of the CSR. More preferably on this background presents

themselves the social cooperatives and the vocational development - which cooperates with

business relatively more often than other types of the PES.

The cooperation of a few social economy entities with business entities focuses mainly of

search among the employers a possibility of conducting internships or practice for the PES

pupils or doing services / manufacturing the product by the PES on behalf of the companies

or joint realization projects from EU funds. A large part of the entrepreneurs supports all kinds

of charity event or is taking part in local projects related to the promotion of charity.

The PES management recognizes the need to establish cooperation BUSINESS - PES and

its impact on the development of local communities.

The respondents of the study which represents the PES see a number of benefits in coopera-

tion. These includes in particular the possibility of obtaining permanent orders by the PES,

raise the reputation of the PES or the opportunity to learn about the business requirements for

specific products or services, and thus to better adapt to these needs.

The majority of subjects which do not work currently with the business, would be willing to es-

tablish such relations. However, only a few take in this direction any action.

At the same time, there is a little interest in establishing relationships BUSINESS - PES as

part of the practical application of action based on the CSR strategy of companies. Again the

social cooperatives are much more willing to establish long-lasting relationships based on of

the CSR. Most of the OTW and VDC managers had no opinion on this topic, which may be

related to lack of knowledge of the CSR concept and its assumptions.

The results of the research showed that the measures to liaise BUSINESS - PES concern

mainly of:

the services offered for specific enterprises, corresponding to a diagnosis needs of companies,

initiating discussions / consultations on the employment of the people with intellectual disabili-

ties in the local labor market, in particular employers,

initiating discussions / negotiations designed to acquire orders from business entities.

The PES management frequently declares to have knowledge about the specifics of local business.

Despite these declarations only a part of the respondents knew the subjects which operate locally, re-

gionally and on a national scale, and most of it were the service companies.

Only every sixth respondents were orientated in the products / services offered by the PES, correspond-

ing to the needs of local businesses. Among these products indicated especially artistic creations such

as: crafts and ceramics, regional products, and among the services, according to the respondents domi-



13

nates: catering, cleaning, care, rehabilitation, tailoring or the organization's of the events. Services, trade

or recreation are areas that respondents indicated most often as a potential recipients of the services

they provide.

When it comes to products that the PES could provide to the business - the vast majority admitted that

they do not produce products that they could sell, while others pointed mainly artistic products: crafts,

jewelry, ceramics, gift cards or Christmas decorations. Similarly, a number of respondents admitted that

they do not provide external services, but there were also a lot of proposals for a various services, in-

cluding tailoring services, leisure and entertainment, integration and animation, catering, rehabilitation

services and care, support ordinal or even the organization of trainings.

The respondents predict that with their products or services they are most likely to reach the following

sectors: services, trade and education.

In addition, qualitative research results showed that:

the entrepreneurs imprecisely define the concept of social economy. When it comes to the types of

social economy entities, the situation is similar. The most often fell examples of foundations and so-

cial cooperatives, much less they talked about associations, or occupational therapy workshops.

The respondents generally do not recognize the vocational development centre, mutual insurance

company, social integration centre and social integration clubs social economy entities.

The surveyed entrepreneurs also do not pointed of sources of information on the locally acting PES.

The entrepreneurs correctly define the concept of collaboration BUSINESS - PES, although some

respondents narrows the importance of this concept for financial support for foundations, and asso-

ciations and help in organizing charity events.

For the surveyed entrepreneurs benefits from cooperation with the PES are important. Here men-

tioned mainly the increase of the credibility and public confidence to such enterprise.

Relatively small part of the company collaborates on projects and any campaign of the PES, other

actively support orphanages, poor families, and people with disabilities. The idea of philanthropy is

widespread among enterprises in Mazovia much more than the ability to search for business part-

ners of social economy entities.

The entrepreneurs admitted that they receive many information about the possibility of establishing

cooperation BUSINESS - PES, especially via e-mail or phone.

The companies see a huge opportunity to establish cooperation BUSINESS - PES in the implemen-

tation of projects from EU funds, initiated by the Mazovia Region Centre of Social Economy, or Ma-

zovia Region Centre of Social Policy. The respondents recommend the implementation of a long



14

term, complex projects, based on a platform of cooperation, which should join both business entities

and social economy entities.

The companies do not identify needs for specific products or services produced by the mazovian

PES. They are also not able to identify the sectors to which, in their opinion, there is a chance of

providing products of the PES.

The respondents are familiar with the concept of responsible business. For most of them its founda-

tion is compliance with ethical standards in business and commitment to the community. However,

the use of action on the CSR strategy to build lasting relationships BUSINESS - PES is very small.



15

3. Metodyka badania

Niniejsze badanie realizowane było na terenie województwa mazowieckiego. W skład próby badawczej

weszły następujące grupy respondentów:

o Podmioty ekonomii społecznej, w tym (badanie ilościowe CAWI):

Warsztaty terapii zajęciowej,

Spółdzielnie socjalne,

Zakłady aktywności zawodowej.

o Przedsiębiorstwa notowane na giełdzie i realizujące strategię CSR oraz przedsiębiorstwa duże z terenu

Mazowsza (badanie jakościowe IDI).

Wykorzystane metody i techniki badawcze (triangulacja metodologiczna):

3.1. Badanie ilościowe – ankieta internetowa CAWI

Badania ilościowe koncentrują się na numerycznym przedstawianiu i przetwarzaniu danych w celu opi-

sania i wyjaśnienia zjawisk, których dane te dotyczą. Pozwalają na ustalenie, jak często rozmaite opinie i fakty

występują w danej zbiorowości, a więc w głównej mierze odpowiadają na pytanie „ile”? Wyniki badań ilościowych

pozwalają na obiektywne zmierzenie badanych aspektów. Badania ilościowe są realizowane na dużych próbach

(liczących zwykle kilkaset, a nawet kilka tysięcy respondentów), aby uzasadnione było wnioskowanie statystycz-

ne i generalizowanie wyników badań na całą populację generalną.

W ramach badania ilościowego zastosowano technikę ankiety internetowej CAWI. Jest to technika reali-

zowana za pośrednictwem udostępnianego respondentom kwestionariusza internetowego.

W niniejszym badaniu rozesłano informację i zaproszenie do badania do 143 aktywnie działających

podmiotów ekonomii społecznej na terenie Mazowsza. Poziom zwrotu ankiet wyniósł 65,73%, a więc uzyskane

Analiza desk research

* analiza dokumentów (strategii CSR badanych

firm)

Badanie ilościowe

* ankieta internetowa CAWI z kadrą kierowniczą

aktywnych Podmiotów Ekonomii Społecznej (PES)

z terenu województwa mazowieckiego

Badanie jakościowe

* indywidualne wywiady pogłębione (IDI) z kadrą

zarządzającą mazowieckich

przedsiębiorstw



16

wyniki pozwalają na generalizowanie wniosków z badania z 95% pewnością oraz przy maksymalnym, niespełna

6% dopuszczalnym błędzie pomiaru. Otrzymane wyniki są zatem reprezentatywne statystycznie.

Badanie ilościowe pozwoliło na udzielenie odpowiedzi na następujące pytania badawcze:

1. Jakie postawy i przekonania występują wśród kadry kierowniczej mazowieckich podmiotów ekonomii

społecznej w odniesieniu do potrzeby budowania współpracy BIZNES – PES?

2. Czy kadra kierownicza mazowieckich podmiotów ekonomii społecznej identyfikuje podmioty biznesowe

działające w ich otoczeniu (w rozumieniu lokalnym oraz branżowym)?

3. Czy kadra kierownicza mazowieckich PES widzi szansę zawiązywania trwałych relacji BIZNES – PES

w ramach praktycznego zastosowania działań, w oparciu o strategie CSR przedsiębiorstw?

4. Czy kadra kierownicza mazowieckich PES prowadzi działania, bądź podejmuje próby działań, mające

na celu nawiązanie trwałej współpracy BIZNES – PES?

5. Czy kadra kierownicza mazowieckich podmiotów ekonomii społecznej identyfikuje możliwość dostarcza-

nia konkretnych produktów/ podproduktów/ usług wytwarzanych/świadczonych przez mazowieckie PES

do konkretnych branż biznesu?

6. Czy kadra kierownicza mazowieckich podmiotów ekonomii społecznej dostrzega korzyści płynące ze

współpracy z biznesem?

3.2. Badanie jakościowe – indywidualny wywiad pogłębiony IDI

Badania jakościowe polegają na dokonywaniu analizy badanych zjawisk, wykrywaniu zachodzących

między nimi związków i zależności, oraz na interpretacji ich sensu, lub spełnianej przez nie funkcji. Tego typu

badania charakteryzują się zatem podejściem nastawionym na opis kontekstu, w jakim znajduje się badana jed-

nostka. Badanie jakościowe ma na celu przede wszystkim dotrzeć do przyczyn określonego zjawiska, czy stanu

rzeczy. Respondenci udzielają odpowiedzi głównie na pytania „jak?” i „dlaczego?". Badanie jakościowe pełni

zatem funkcję narzędzia diagnostycznego, gdyż skupia się przede wszystkim na zrozumieniu danego zjawiska.

Uzupełnienie badań ilościowych poprzez zastosowanie metody badań jakościowych jest podejściem, które umoż-

liwia uzyskanie pełniejszego, oraz bardziej wszechstronnego opisu przedmiotu badań, oraz pogłębienie informacji

uzyskanych na drodze badania ilościowego.

W ramach badania jakościowego zastosowano technikę indywidualnego wywiadu pogłębionego (IDI),

która polega na osobistej rozmowie respondenta z moderatorem. Rozmowa przebiega według określonego

schematu tematycznego, jednak pytania nie mają charakteru zamkniętego, a o ich kolejności, sposobie formuło-

wania i czasie rozmowy na dany temat, decyduje prowadzący, który podejmuje decyzje na podstawie wnikliwej



17

i uważnej analizy odpowiedzi respondenta. Celem indywidualnych wywiadów pogłębionych jest wyczerpująca

analiza danego zagadnienia, dlatego też nie ogranicza się wypowiedzi respondentów do zamkniętych w kafeterii

możliwych odpowiedzi (jak w przypadku badań kwestionariuszowych), a pozostawia im większą swobodę wypo-

wiedzi.

W ramach badania jakościowego przeprowadzono N=24 indywidualne wywiady pogłębione z kadrą kie-

rowniczą przedsiębiorstw realizujących strategie społecznej odpowiedzialności biznesu, w celu rozpoznania moż-

liwości nawiązywania współpracy na poziomie BIZNES – PES, oraz z kadrą kierowniczą przedsiębiorstw dużych,

w celu zdiagnozowania stanu wiedzy o funkcjonowaniu podmiotów ekonomii w środowisku lokalnym, a także

w celu rozpoznania podejścia badanych do tematyki społecznej odpowiedzialności biznesu. Wszystkie wywiady

były nagrywane (respondent był o tym informowany i proszony o wyrażenie zgody), a następnie dokonano ich

transkrypcji.

Badanie jakościowe pozwoliło na udzielenie odpowiedzi na następujące pytania badawcze:

1. Czy kadra zarządzająca mazowieckich przedsiębiorstw zna zagadnienie ekonomii społecznej i jego za-

kres?

2. Czy kadra zarządzająca mazowieckich przedsiębiorstw zna poszczególne typy podmiotów ekonomii

społecznej?

3. Czy kadra zarządzająca mazowieckich przedsiębiorstw wie, gdzie i jak pozyskać wiedzę na temat dzia-

łających lokalnie podmiotów ekonomii społecznej?

4. Czy mazowieckie przedsiębiorstwa mają i stosują w praktyce strategie CSR?

5. Czy kadra zarządzająca mazowieckich przedsiębiorstw dostrzega możliwość wykorzystania działań do-

tyczących strategii CSR dla budowania trwałych relacji BIZNES – PES?

6. Jakie szczegółowe postawy i przekonania występują wśród kadry zarządzającej mazowieckich przed-

siębiorstw w odniesieniu do potrzeby budowania współpracy BIZNES – PES?

7. Czy wśród mazowieckich przedsiębiorców są prowadzone działania o znamionach trwałej współpracy

BIZNES – PES?

8. Czy do mazowieckich przedsiębiorców docierają informacje o możliwości nawiązania współpracy BIZ-

NES – PES?

9. Czy kadra zarządzająca mazowieckich przedsiębiorstw identyfikuje zapotrzebowanie na konkretne pro-

dukty/ podprodukty/ usługi wytwarzane, świadczone przez mazowieckie PES – w odniesieniu do kon-

kretnych branż biznesu?

10. W jakich obszarach kadra zarządzająca mazowieckich przedsiębiorców widzi szansę nawiązywania

trwałej współpracy z PES?



18

3.3. Przebieg badania

Badanie ilościowe - CAWI

W pierwszej kolejności przystąpiono do telefonicznej weryfikacji podmiotów ekonomii społecznej istnie-

jących w rejestrach. Respondenci zostali dobrani do badania spośród wskazywanych przez Zamawiającego ze-

stawień podmiotów ekonomii społecznej. Celem było zaktualizowanie istniejących danych i potwierdzenie istnie-

nia poszczególnych PES. Następnie rozesłano link z kwestionariuszem ankiety internetowej (CAWI) do wszyst-

kich aktywnie działających podmiotów ekonomii społecznej objętych badaniem na terenie województwa mazo-

wieckiego (łącznie N=143 aktywnie działających – baza aktywnych PES znajduje się w aneksie):

o N=73 aktywnie działających warsztatów terapii zajęciowej,

o N=64 aktywnie działających spółdzielni socjalnych,

o N=6 aktywnie działających zakładów aktywności zawodowej.

W toku realizacji badania ilościowego wykorzystano ponad 200 różnych adresów mailowych, wskazy-

wanych przez PES-y. Zastosowano wysyłkę mailowych zaproszeń z linkiem do ankiety i załączonym listem pole-

cającym, wystosowanym przez Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej. W kolejnym etapie rozesłano także

zaproszenia przypominające o terminie realizacji badania z ponowną prośbą o uzupełnienie ankiety do każdego

podmiotu, który przerwał, bądź nie rozpoczął wypełniania ankiety. Z każdym aktywnym podmiotem kontaktowano

się przynajmniej raz telefonicznie, z dużą częścią – wielokrotnie. Pomimo podjętych działań, aż 99 adresatów nie

otworzyło linka z ankietą. Ogólny poziom zwrotów rozesłanych ankiet wyniósł 53,47% (77 ankiet). Po tym etapie

rozpoczęto przeprowadzanie wywiadów telefonicznych, mających na celu zwiększenie poziomu uzyskanego

zwrotu. Do PES, które nie wzięły udziału w badaniu, Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej wystosowało

ponowną prośbę, tym razem o udzielenie wywiadu telefonicznego. To podejście przyniosło w krótkim czasie

oczekiwany odzew – udało się zwiększyć efektywność badania do 65,73% (łącznie 94 ankiety). Ostatecznie,

w przypadku warsztatów terapii zajęciowej otrzymano 53 wypełnione ankiety, co oznacza, że poziom zwrotów

ankiet wyniósł tu 72,6%. W przypadku spółdzielni socjalnych odpowiedziało 37 jednostek (56,06%), zaś w przy-

padku zakładów aktywności zawodowej 66,6% (4 wypełnione ankiety).

W związku z powyższym, w badaniu ilościowym wzięły udział łącznie N=94 podmioty ekonomii społecz-

nej (53 warsztaty terapii zajęciowej, 37 spółdzielni socjalnych oraz 4 zakłady aktywności zawodowej).



19

Badanie jakościowe - IDI

W ramach badania jakościowego przebadano 24 przedstawicieli firm dużych z terenu Mazowsza oraz firm

notowanych na giełdzie z tego obszaru (w tym: 12 firm notowanych na giełdzie, 6 firm zatrudniających powyżej

1000 pracowników oraz 6 firm zatrudniających od 250 do 999 pracowników). W trakcie badania jakościowego

poddano analizie treść strategii CSR trzech spośród ogółu badanych firm. Główną trudnością na jaką napotkał

Wykonawca w trakcie realizacji wywiadów jakościowych (IDI), był brak zainteresowania znacznej części przed-

siębiorstw uczestnictwem w badaniu. Najczęstszą wskazywaną przyczyną odmowy udziału w badaniu, było ob-

ciążenie obowiązkami zawodowymi i brak czasu w tym okresie. Mimo tego, iż Wykonawca przeprowadzał zarów-

no telefoniczną, jak i bezpośrednią rekrutację do badania, wspartą e-mailową wysyłką zaproszeń i listów poleca-

jących wystosowanych przez MCPS, wiele przedsiębiorstwo nie wyraziło zgody na udział w badaniu. Nie udało

się zrekrutować 2 dużych firm w każdym z 6 subregionów, toteż brakujące firmy zastąpiono firmami notowanymi

na giełdzie. Na wystąpienie trudności potencjalnych respondentów w uczestnictwie w badaniu dodatkowo wpływ

miało obciążenie zadaniami związanymi z końcem bieżącego roku.



20

4. Wyniki badania ilościowego przeprowadzonego wśród

kadry kierowniczej aktywnych PES

4.1. Informacje o populacji badanej

W niniejszym badaniu o wypełnienie ankiety internetowej zostały poproszone 143 aktywnie działające

podmioty ekonomii społecznej z terenu Mazowsza, 94 spośród nich odpowiedziało na zaproszenie (efektywność

zwrotu ankiet – 65,73%). Wśród PES, które wzięły udział w badaniu znalazło się: 53 WTZ (56,4% ogółu respon-

dentów), 37 SS (39,4%) oraz 4 ZAZ-y (4,3%).

Najwięcej PES działało na terenie subregionu warszawskiego, była to blisko połowa ogółu respondentów

(47,1%). Co piąty badany reprezentował PES zarejestrowany w subregionie radomskim (20,0%). Następnie,

w podobnych proporcjach udział wzięli przedstawiciele PES z subregionów: siedleckiego (9,4%), ciechanowskie-

go (8,2%), płockiego (10,6%) oraz ostrołęckiego (4,7%).

Wykres 1. Typ podmiotu ekonomii społecznej

Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonych badań [N=94]

Wykres 2. Zróżnicowanie terytorialne badanych PES - subregiony

* 9 respondentów nie udzieliło odpowiedzi na to pytanie Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonych badań [N=85]

53

37

4

0

10

20

30

40

50

60

Warsztat terapii zajęciowej Spółdzielnia socjalna Zakład aktywności zawodowej

4,7%

8,2%

9,4%

10,6%

20,0%

47,1%

ostrołęcki

ciechanowski

siedlecki

płocki

radomski

warszawski



21

Wszystkich respondentów poproszono o podanie liczby osób tworzących badany podmiot. Jak się oka-

zało, największa część PES jest tworzona przez jedną (29,3%), ewentualnie dwie lub pięć osób (odpowiednio po

20,0%). 19 respondentów nie udzieliło odpowiedzi na to pytanie. Należy podkreślić, że minimalna liczba osób

tworzących spółdzielnie socjalne wynosi dokładnie 5, stąd też wysoki odsetek wskazań tej cyfry.

Wykres 3. Liczba osób tworzących PES


Badano także poziom zatrudnienia oraz dostępną liczbę etatów w poszczególnych podmiotach. Wyniki

pokazały, że wolne stanowiska pracy są rzadko dostępne. W podmiotach ekonomii społecznej zatrudnia się naj-

częściej od 10 do 19 osób (45,5%), nieco rzadziej – od 2 do 9 (31,2%). Z kolei liczba etatów wynosiła najczęściej

od 2 do 9 osób (36,5%) oraz od 10 do 19 osób (35,1%). Jako, że część pracowników PES nie pracuje w pełnym

wymiarze godzinowym (np. 1/2 czy 2/3 etatu), stąd liczba osób zatrudnionych mogła niekiedy przewyższać liczbę

dostępnych etatów.

Wykres 4. Liczba osób zatrudnionych w PES oraz liczba etatów w PES


29,3%

20,0%

8,0%

2,7%

20,0%

6,7% 4,0%

1,3% 2,7% 1,3% 1,3% 1,3% 1,3%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

1 2 3 4 5 6 7 8 9 15 20 30 35

6,5% 2,6%

31,2%

45,5%

3,9% 3,9% 5,2% 1,3%

10,8% 6,8%

36,5% 35,1%

5,4% 4,1% 2,7% 1,4%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

0 1 2-9 osób 10-19 osób 20-29 osób 30-39 osób 40-49 osób 50 i powyżej

Liczba osób zatrudnionych w PES Liczba etatów w PES



22

4.2. Stan wiedzy odnośnie tematyki społecznej odpowiedzialności biznesu

Jednym z badanych obszarów był stan wiedzy kadry kierowniczej mazowieckich PES odnośnie tematyki

społecznej odpowiedzialności biznesu. Analizie tego zagadnienia miało służyć rozpoznanie następującego celu

badawczego, tj. określenie poziomu znajomości założeń koncepcji CSR przez podmioty ekonomii społecznej.

Z deklaracji respondentów wyłania się dość optymistyczny obraz stanu wiedzy kierownictwa podmiotów

ekonomii społecznej. Ponad 2/3 badanych przyznało, że znana jest mu koncepcja społecznej odpowiedzialności

biznesu oraz jej założeń (62,3%) (Wykres 5). Najlepiej prezentują się pod tym kątem spółdzielnie socjalne oraz

zakłady aktywności zawodowej – aż 3/4 kierowników tych typów PES znało założenia koncepcji CSR (Wykres 6).

Wykres 5. Deklaracje znajomości koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR)


Wykres 6. Deklaracja znajomości koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) według typu podmiotu ekonomii społecznej


62,3%

37,7% Tak

Nie

73,0%

27,0%

45,3%

54,7%

75,0%

25,0%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

Tak Nie Tak Nie Tak Nie

Spółdzielnia socjalna Warsztat terapii zajęciowej Zakład aktywności zawodowej



23

Badani poprawnie zidentyfikowali obszary społecznej odpowiedzialności biznesu, przy czym najczęściej

wskazywali zaangażowanie społeczne, jako ważny obszar koncepcji CSR (81,1%) (Wykres 7). Taką opinię wyra-

zili zarówno przedstawiciele spółdzielni socjalnych (74,1%), jak i warsztatów terapii zajęciowej (91,3%) (Wykres

8). Respondenci utożsamiają zatem omawianą koncepcję przede wszystkim z przejawianiem aktywności na

rzecz społeczności. Ważne dla respondentów jest również zagadnienie stosunków pracy (43,4%), uczciwe prak-

tyki rynkowe (47,2%), oraz ochrona środowiska naturalnego (39,6%). Uzyskane wyniki mają bezpośredni od-

dźwięk w aktualnej sytuacji społeczno-ekonomicznej kraju, gdzie jednymi z najbardziej palących problemów są:

wyzysk pracowników (niskie stawki godzinowe, „umowy śmieciowe”, zjawisko „working poor”, itd.), nieuczciwość

podmiotów na rynku pracy (zwłaszcza „dumping cenowy”, nadużycia podatkowe, zatrudnianie „na czarno”, itd.),

czy też stopniowa degradacja środowiska naturalnego i malejące zasoby naturalne. Nie bez powodu zatem re-

spondenci wskazywali konieczność unormowania stosunków pracy, wprowadzenia uczciwych praktyk rynkowych,

czy ochronę środowiska, jako bardzo ważne elementy koncepcji CSR.

Wykres 7. Najważniejsze obszary społecznej odpowiedzialności biznesu – wg. opinii respondentów

* możliwość wielokrotnej odpowiedzi ** pytanie nie dotyczyło 41 respondentów, którzy przyznali, że nie wiedzą czym jest koncepcja społecznej odpowiedzialności biznesu Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonych badań [N=53]

1,9%

15,1%

22,6%

37,7%

39,6%

43,4%

47,2%

81,1%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%

Inne

Ład organizacyjny

Relacje z konsumentami

Prawa człowieka

Ochrona środowiska naturalnego

Stosunki pracy

Uczciwe praktyki rynkowe

Zaangażowanie społeczne



24

Wykres 8. Najważniejsze obszary społecznej odpowiedzialności biznesu – opinie respondentów wg. typu PES

* na wykresie nie uwzględniono zakładu aktywności zawodowej, gdyż pytanie dotyczyło zaledwie 3 ZAZ Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonych badań [N=53]

4.3. Stan wiedzy odnośnie tematyki współpracy BIZNES – PES

Kolejnym założeniem badania było rozpoznanie poziomu wiedzy kadry kierowniczej mazowieckich PES

odnośnie tematyki współpracy BIZNES – PES. Analizie tego zagadnienia miało służyć uzyskanie odpowiedzi na

następujące pytanie badawcze:

1. Jakie postawy i przekonania występują wśród kadry kierowniczej mazowieckich podmiotów ekonomii

społecznej w odniesieniu do potrzeby budowania współpracy BIZNES – PES?

Jak się okazuje, ponad połowa respondentów nie znała pojęcia „współpraca BIZNES – PES” (52,1%)

(Wykres 9). Tendencja ta jest nieco wyraźniejsza w przypadku warsztatów terapii zajęciowej (54,7% responden-

tów nie znało tego pojęcia). Natomiast sytuacja lepiej prezentuje się w przypadku spółdzielni socjalnych – tutaj

większa jest grupa badanych, którzy znali omawiane pojęcie (51,4%) (Wykres 10).

22,2%

33,3%

48,1%

37,0%

48,1%

25,9%

74,1%

8,7%

47,8%

34,8% 43,5%

39,1%

17,4%

91,3%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Ładorganizacyjny

Prawa człowieka Stosunki pracy Ochronaśrodowiskanaturalnego

Uczciwe praktykirynkowe

Relacje zkonsumentami

Zaangażowaniespołeczne

spółdzielnia socjalna warsztat terapii zajęciowej



25

Wykres 9. Deklaracje znajomości pojęcia „współpraca BIZNES – PES”


Wykres 10. Deklaracje znajomości pojęcia „współpraca BIZNES – PES” - opinie respondentów wg. typu PES


Pojęcie współpraca BIZNES – PES respondenci odbierają intuicyjnie. Dla większości badanych jest to

kooperacja podmiotów ekonomii społecznej z podmiotami biznesowymi, która daje korzyści obu stronom –

przedsiębiorstwo ma wykonany produkt/ usługę w konkurencyjnej cenie, dobrej jakości i przez lojalnego dostaw-

cę (PES), zaś osoby zatrudnione w PES mają pracę, są zaktywizowane zawodowo, a zagrożenie wykluczeniem

społecznym jest zniwelowane. Jak mówił jeden z badanych:

„Współpraca BIZNES – PES to szansa na zdobycie zaufanego partnera biznesowego dla lokalnego biznesu,

a także szansa na integrację społeczną i współpracę z samorządem”.

Jednocześnie pojawiło się kilka opinii, jakoby współpraca podmiotów biznesowych z podmiotami eko-

nomii społecznej miała służyć jedynie zbudowaniu dobrego wizerunku firmy. Zatem przez część badanych jest

ona utożsamiana z chwytem marketingowym, który nie ma odzwierciedlenia w realnych działaniach firmy, ukie-

runkowanych na wsparcie społeczności lokalnej.

W celu poznania postaw i przekonań kierownictwa podmiotów ekonomii społecznej w odniesieniu do po-

trzeby budowania współpracy BIZNES – PES, poproszono ich o wybranie z listy twierdzeń tych, z którymi się

47,9%

52,1%

Tak

Nie

51,4% 45,3% 50,0% 48,6%

54,7% 50,0%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Spółdzielnia socjalna Warsztat terapii zajęciowej Zakład aktywności zawodowej

tak nie



26

zgadzają. Badani są przekonani o tym, iż współpraca BIZNES – PES daje korzyści dla obu stron, zarówno dla

firm, jak i PES (86,2%). Jednocześnie uzyskane wyniki sugerują, że tego rodzaju współpraca jest ciągle margi-

nalnym zjawiskiem, którego pozytywne efekty dla społeczności są niedostrzegane przez przedsiębiorców.

Znaczna część badanych była zdania, że przedsiębiorcy nie wykazują chęci takiej współpracy, gdyż ich jedynym

celem jest zysk. Niepokoi także odsetek respondentów, którzy uważają, że strategia CSR jest jedynie chwytem

marketingowym wielu przedsiębiorstw. Potwierdza to tezę, jakoby podmioty biznesowe traktowały strategię CSR

jako element PR-u, z którego nie wynikają żadne pozytywne konsekwencje dla społeczności.

Wykres 11. Opinie respondentów odnośnie możliwości nawiązywania współpracy BIZNES – PES oraz społecznej odpowiedzialności biznesu

* możliwość wielokrotnej odpowiedzi Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonych badań [N=94]

5,3%

13,8%

16,0%

36,2%

35,1%

43,6%

58,5%

67,0%

64,9%

73,4%

86,2%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Żadne z powyższych

Coraz więcej przedsiębiorców realizuje strategię społecznejodpowiedzialności biznesu (CSR)

Przedsiębiorcy wykazują coraz większe chęci współpracy z podmiotamiekonomii społecznej

Przedsiębiorcy nie wykazują chęci współpracy z podmiotami ekonomiispołecznej

Strategia społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) jest tylkoelementem marketingowym większości przedsiębiorstw

Przedsiębiorcy nie wykazują chęci współpracy z podmiotami ekonomiispołecznej, gdyż są nastawieni jedynie na zysk

Strategia społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) nie jestpowszechnie praktykowana przez przedsiębiorców

Ekonomia społeczna jest ważnym elementem rozwoju społeczeństw

Ekonomia społeczna jest ważnym elementem rozwoju społeczeństw,jednak przedsiębiorcy nie dostrzegają tego faktu

Współpraca BIZNES-PES w moim środowisku lokalnym jest rzadkopraktykowana

Współpraca podmiotów ekonomii społecznej z podmiotamibiznesowymi (BIZNES-PES) może być korzystna dla obu stron



27

4.4. Podejmowanie współpracy BIZNES – PES

W niniejszym badaniu istotne było także poznanie skali podejmowania współpracy BIZNES – PES

w województwie mazowieckim. Stąd uzyskano odpowiedź na następujące pytanie badawcze:

1. Czy wśród mazowieckich przedsiębiorców/PES są prowadzone działania o znamionach trwałej współ-

pracy BIZNES – PES?

Na podstawie uzyskanych odpowiedzi należy stwierdzić, że skala współpracy PES z podmiotami bizne-

sowymi jest raczej niewielka. Większość PES nie podejmuje tego rodzaju współpracy (53,2%). Natomiast na tym

tle wyraźnie zaznaczają się spółdzielnie socjalne, które w przeciwieństwie do warsztatów terapii zajęciowej (jedy-

nie 35,8% współpracuje z przedsiębiorstwami), znacznie częściej realizują różnego rodzaju przedsięwzięcia ra-

zem z biznesem (59,5%). Podobnie w przypadku zakładów aktywności zawodowej, na cztery przebadane pod-

mioty, aż 3 podejmują tego typu współpracę (75,0%).

Wykres 12. Podejmowanie współpracy z podmiotami biznesowymi przez badane PES - opinie responden-tów wg. typu PES


Jednocześnie, jak pokazały wyniki ankiet, to właśnie kierownictwo podmiotów ekonomii społecznej jest

najczęściej zaangażowane we współpracę z podmiotami biznesowymi (77,3%) (Wykres 13). Ponadto, współpra-

ca rzadko odbywa się w oparciu o dokument CSR (18,2% ogółu PES, które współpracują z biznesem) (Wykres

14). Potwierdza to wcześniejsze opinie respondentów, mówiące o tym, że strategia CSR nie jest powszechnie

praktykowana wśród mazowieckich przedsiębiorstw.

59,5%

35,8%

75,0%

46,8% 40,5%

64,2%

25,0%

53,2%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

Spółdzielnia socjalna Warsztat terapiizajęciowej

Zakład aktywnościzawodowej

Ogółem

Tak

Nie



28

Wykres 13. Bezpośrednie zaangażowanie respondentów we współpracę z podmiotami biznesowymi

* pytanie nie dotyczyło 50 respondentów, których podmioty nie podejmowały współpracy z przedsiębiorstwami Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonych badań [N=44]

Wykres 14. Podejmowanie współpracy BIZNES – PES w ramach praktycznego zastosowania działań opar-tych na strategii CSR

* pytanie nie dotyczyło 50 respondentów, których podmioty nie podejmowały współpracy z przedsiębiorstwami Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonych badań [N=44]

Współpraca nielicznych podmiotów ekonomii społecznej z podmiotami biznesowymi dotyczy przede

wszystkim:

1. Szukania u pracodawców możliwości przyjęcia na staże, czy praktyki podopiecznych PES.

2. Świadczenie usług/ wytwarzanie produktów przez PES na zlecenie przedsiębiorstw.

3. Wspólne realizacje projektów z funduszy unijnych.

4. Wspieranie przez przedsiębiorców imprez, kiermaszów, wszelkiego rodzaju zbiórek dla uczestników

PES. Współorganizowanie przedsięwzięć lokalnych związanych z promocją dobroczynności.

77,3%

22,7%

Tak

Nie

18,2%

29,5%

52,3%

Tak

Nie

Trudno powiedzieć



29

4.5. Możliwości nawiązywania współpracy BIZNES – PES

Jednym z głównych celów badania było zdiagnozowanie możliwości nawiązywania współpracy BIZNES

– PES na Mazowszu. Dlatego też niezwykle istotne było uzyskanie odpowiedzi na następujące pytania badaw-

cze:

1. Czy kadra kierownicza mazowieckich PES prowadzi działania, bądź podejmuje próby działań, mające

na celu nawiązanie trwałej współpracy BIZNES – PES?

2. Czy kadra kierownicza mazowieckich PES widzi szansę zawiązywania trwałych relacji BIZNES – PES

w ramach zastosowania praktycznego działań w oparciu o strategie CSR przedsiębiorstw?

3. Czy kadra kierownicza mazowieckich podmiotów ekonomii społecznej dostrzega korzyści płynące ze

współpracy z biznesem?

Badane podmioty dostrzegają potrzebę budowania współpracy BIZNES – PES w środowisku lokalnym

(67,0%) (Wykres 15). Dotyczy to zarówno warsztatów terapii zajęciowej (69,8%), zakładów aktywności zawodo-

wej (75,0%), jak i spółdzielni socjalnych (62,2%) (Wykres 16). Potrzeba taka wynika nie tylko z przesłanek ideo-

logicznych, jakimi są: wzrost integracji społecznej, aktywizacja zawodowa, minimalizacja zjawiska wykluczenia

społecznego w społecznościach lokalnych. Kierownictwo PES widzi w tym także realne korzyści dla podmiotów

(81,9%) (Wykres 17). Należy do nich zwłaszcza możliwość pozyskania stałych zleceń (51,9%), co w dużej mierze

decyduje dziś o utrzymaniu podmiotu na rynku. Kolejna ważna korzyść łączy się niejako z poprzednią, bowiem

PES poprzez kontakty z biznesem liczą też na renomę (15,6%), która w konsekwencji może zagwarantować

stałość zleceń. Dla badanych podmiotów, istotną korzyścią jest również możliwość poznania zapotrzebowania

biznesu na określone produkty, czy usługi, a tym samym lepsze dostosowanie do tych potrzeb (15,6%) (Wykresy

18-19). Wyraźnie zaznacza się tu zatem dążenie podmiotów ekonomii społecznej do pozyskania stałego zlecenia

i utrzymania na rynku, bez względu na typ reprezentowanego podmiotu. Z opinii respondentów wynika ponadto,

że podchodzą oni elastycznie do oczekiwań przedsiębiorców. Skłonni są do wprowadzenia koniecznych zmian,

czy ulepszeń, aby dostosować się do aktualnych potrzeb rynku. Można zatem zaobserwować otwartość do dialo-

gu z podmiotami biznesowymi.

Wykres 15. Dostrzeganie potrzeby budowania współpracy BIZNES – PES w środowisku lokalnym


67,0%

2,1%

30,9% Tak

Nie

Trudno powiedzieć



30

Wykres 16. Dostrzeganie potrzeby budowania współpracy BIZNES – PES w środowisku lokalnym – opinie respondentów wg. typu PES


Wykres 17. Dostrzeganie korzyści dla PES w podejmowaniu współpracy BIZNES – PES


Wykres 18. Najważniejsze korzyści dla PES, wynikające z podejmowania współpracy BIZNES – PES

* pytanie nie dotyczyło 17 respondentów, którzy nie dostrzegali korzyści dla PES ze współpracy BIZNES – PES


62,2%

69,8%

75,0%

5,4%

0,0%

0,0%

32,4%

30,2%

25,0%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Spółdzielnia socjalna

Warsztat terapii zajęciowej

Zakład aktywności zawodowej

Tak

Nie

Trudno powiedzieć

81,9%

3,2%

14,9%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Tak

Nie

Trudno powiedzieć

1,3%

3,9%

3,9%

7,8%

15,6%

15,6%

51,9%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%

Rynkowa ocena produktu/ usługi

Inna

Trudno powiedzieć

Profesjonalizacja produkcji i usług

Możliwość zidentyfikowania własnych deficytów – lepsze dostosowanie do potrzeb rynku

Zaistnienie w środowisku profesjonalnego biznesu – renoma

Możliwość pozyskania długoterminowych i stabilnych zleceń



31

Wykres 19. Najważniejsze korzyści dla PES, wynikające z podejmowania współpracy BIZNES – PES – opinie respondentów wg. typu PES

* na wykresie nie uwzględniono kategorii "trudno powiedzieć oraz "rynkowa ocena produktu/ usługi", gdyż wskazały je jedynie WTZ ** pytanie nie dotyczyło 11 respondentów reprezentujących WTZ oraz 6 respondentów reprezentujących SS, którzy nie dostrzegali korzy-

ści dla PES, ze współpracy BIZNES – PES

Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonych badań [N=31 WTZ; N=42 SS; N=4 ZAZ]

Znaczna większość respondentów dostrzega konieczność budowania współpracy BIZNES – PES, w

kontekście pozytywnego wpływu na rozwój społeczności lokalnych. Opinię taką wyrazili przedstawiciele bada-

nych PES, bez względu na ich typ (Wykres 20).

W grupie badanych, którzy nie współpracują obecnie z podmiotami biznesowymi, zadano pytanie

o skłonność do nawiązania współpracy z biznesem w przyszłości. Większość byłaby tym zainteresowana. Nieco

częściej spółdzielnie socjalne (80,0% ogółu niewspółpracujących z biznesem), niż warsztaty terapii zajęciowej

(58,8%) (Wykres 21). Ponadto, kierownictwo jest zainteresowane raczej bezpośrednim zaangażowaniem

w to zadanie, niż typowanie innych osób ze swojego podmiotu.

Jednocześnie występuje niewielkie zainteresowanie nawiązaniem relacji BIZNES – PES w ramach prak-

tycznego zastosowania działań w oparciu o strategię CSR przedsiębiorstw (42,0%). Przy czym ponownie spół-

dzielnie socjalne są zdecydowanie bardziej chętne do nawiązywania trwałych relacji w oparciu o CSR (53,3%),

niż warsztaty terapii zajęciowej (38,2%) (Wykres 22).

6,5% 9,5%

0,0%

64,5%

40,5%

75,0%

19,4%

14,3%

0,0% 3,2%

23,8% 25,0%

6,5% 2,4%

0,0% 0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

spółdzielnia socjalna Warsztat terapiizajęciowej


Profesjonalizacja produkcji i usług

Możliwość pozyskaniadługoterminowych i stabilnych zleceń

Zaistnienie w środowisku profesjonalnego biznesu – renoma

Możliwość zidentyfikowania własnych deficytów – lepsze dostosowanie do potrzeb rynku

Inna



32

Wykres 20. Postrzeganie współpracy BIZNES – PES jako ważnego elementu rozwoju lokalnego - opinie respondentów wg. typu PES


Wykres 21. Skłonność przedstawicieli badanych PES do nawiązania współpracy z podmiotami bizneso-wymi w przyszłości

* pytanie nie dotyczyło 44 respondentów, którzy aktualnie podejmują współpracę BIZNES – PES

** na wykresie nie uwzględniono zakładów aktywności zawodowej, gdyż pytanie dotyczyło jedynie 1 takiego podmiotu Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonych badań [N=50]

67,6% 71,7%

100,0%

71,3%

10,8%

1,9% 0,0% 5,3%

21,6% 26,4%

0,0%

23,4%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Spółdzielnia socjalna Warsztat terapiizajęciowej


Ogółem

Tak

Nie

Trudno powiedzieć

80,0%

13,3% 6,7%

58,8%

2,9%

38,2%

64,0%

6,0%

30,0%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

Tak Nie Trudno powiedzieć

Spółdzielnia socjalna Warsztat terapii zajęciowej Ogółem



33

Wykres 22. Skłonność przedstawicieli badanych PES do nawiązania współpracy z podmiotami bizneso-wymi w ramach praktycznego zastosowania działań opartych na strategii CSR



Respondenci, których podmioty nie współpracują z biznesem, w zasadzie nie podejmowali działań ma-

jących na celu zmianę tego stanu rzeczy. Zarówno w przypadku spółdzielni socjalnych, jak i warsztatów terapii

zajęciowej, tylko kilkoro badanych wyraziło takie przekonanie (SS – 20,0% ogółu podmiotów niewspółpracujących

z biznesem; WTZ – 20,6%). Ponadto, w przypadku warsztatów terapii zajęciowej, wielu respondentów nie potrafi-

ło udzielić odpowiedzi na to pytanie (50,0%). Wśród sposo-

bów nawiązywania współpracy BIZNES – PES dominowały

rozmowy/ negocjacje, mające na celu zainteresowanie

przedsiębiorców ofertą PES oraz bezpośrednie przekona-

nie do współpracy. Praktykowane także jest opracowywa-

nie ofert dostosowanych do potrzeb konkretnych przedsię-

biorstw.

53,3%

38,2%

42,0%

13,3%

5,9% 8,0%

33,3%

55,9%

50,0%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%


Tak

Nie

Trudno powiedzieć

DZIAŁANIA SŁUŻĄCE NAWIĄZANIU

WSPÓŁPRACY BIZNES – PES:

1. Przygotowywanie ofert usługowych pod konkretne

przedsiębiorstwa, odpowiadające zdiagnozowanemu

zapotrzebowaniu przedsiębiorstw.

2. Podejmowanie rozmów/ konsultacji dotyczących

zatrudniania osób niepełnosprawnych intelektualnie na

lokalnym rynku pracy, u konkretnych pracodawców.

3. Podejmowanie rozmów/ negocjacji mających na celu

pozyskanie zleceń od podmiotów biznesowych.



34

Wykres 23. Podejmowanie działań mających na celu nawiązanie trwałej współpracy BIZNES – PES



4.6. Znajomość specyfiki lokalnego biznesu

Aby współpraca pomiędzy podmiotami biznesowymi, a podmiotami ekonomii społecznej mogła się roz-

wijać, bardzo ważne jest, aby obie strony były na bieżąco informowane na temat występującego na lokalnym

rynku zapotrzebowania na usługi/ produkty (np. za pomocą cyklicznych biuletynów), a także ogóle rozeznanie,

jeśli chodzi o specyfikę lokalnego rynku, zarówno wśród PES, jak i przedsiębiorców. Takie podejście pozwoli na

lepsze dostosowanie się do oczekiwań rynkowych, a w konsekwencji zwiększenie skali podejmowanej współpra-

cy pomiędzy różnego rodzaju podmiotami lokalnymi. Dlatego też w kolejnej części realizowanego badania, zwe-

ryfikowano znajomość specyfiki lokalnego biznesu wśród podmiotów ekonomii społecznej. Diagnozowano przez

to ogólne rozeznanie badanych, tj.: wiedzę odnośnie przedsiębiorstw działających lokalnie, kluczowe branże, czy

wielkość zatrudnienia. W związku z tym konieczne było uzyskanie odpowiedzi na następujące pytania badawcze:

1. Czy kadra kierownicza mazowieckich podmiotów ekonomii społecznej identyfikuje podmioty biznesowe

działające w ich otoczeniu (w rozumieniu lokalnym oraz branżowym)?

2. Czy kadra kierownicza mazowieckich podmiotów ekonomii społecznej identyfikuje możliwość dostarcza-

nia konkretnych produktów/ podproduktów/ usług wytwarzanych/ świadczonych przez mazowieckie PES

– do konkretnych branż biznesu.

20,0% 20,6% 20,0%

66,7%

29,4%

42,0%

13,3%

50,0%

38,0%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%


Tak

Nie

Trudno powiedzieć



35

Kadra kierownicza PES deklaruje, że posiada wiedzę na temat specyfiki lokalnego biznesu. Było tak

w przypadku 45,9% przedstawicieli spółdzielni socjalnych, 75,0% ankietowanych z zakładów aktywności zawo-

dowej oraz 37,7% przedstawicieli warsztatów terapii zajęciowej. Jednak znaczny był także odsetek ankietowa-

nych, którzy nie byli pewni poziomu swojej wiedzy w tym aspekcie (40,4%).

Wykres 24. Znajomość specyfiki lokalnego biznesu – opinie respondentów wg. typu PES


Pomimo deklaracji respondentów, że znają specyfikę lokalnego biznesu, badani w znacznej większości

nie byli w stanie wskazać podmiotów biznesowych, które są zaangażowane we współpracę BIZNES – PES (łącz-

nie 53,2%) (Wykres 26), ani podmiotów realizujących strategię CSR (łącznie 77,7%) (Wykres 25).

Część badanych znała jednak podmioty działające lokalnie (26,6%), regionalnie (20,2%) oraz w skali

kraju (9,6%), z czego największą część stanowiły firmy usługowe (72,1%) (Wykresy 26-27). Nie zaobserwowano

związku pomiędzy typem PES, a znajomością podmiotów współpracujących z PES.

Wykres 25. Znajomość podmiotów biznesowych (BIZNES) realizujących strategię społecznej odpowie-dzialności biznesu (CSR)


45,9%

37,7%

75,0%

42,6%

13,5% 20,8%

0,0%

17,0%

40,5% 41,5%

25,0%

40,4%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

Spółdzielnia socjalna Warsztat terapii zajęciowej Zakład aktywnościzawodowej

Ogółem

Tak Nie Trudno powiedzieć

22,3%

77,7%

Tak

Nie



36

Wykres 26.Znajomość podmiotów biznesowych (BIZNES) działających we współpracy z podmiotami eko-nomii społecznej (PES) – opinie respondentów wg. typu PES


Wykres 27. Znajomość branż, w jakich działają podmioty biznesowe (BIZNES) działające we współpracy z podmiotami ekonomii społecznej (PES)

* pytanie nie dotyczyło 51 respondentów, którzy nie znają podmiotów biznesowych współpracujących z PES ** na wykresie nie uwzględniono "nieruchomości", gdyż tej kategorii nie wskazał żaden respondent *** możliwość wielokrotnej odpowiedzi Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonych badań [N=43]

29,7%

24,5% 25,0% 26,6%

10,8% 7,5%

25,0%

20,2%

27,0%

17,0%

0,0%

9,6%

51,4% 54,7%

50,0% 53,2%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

Spółdzielnia socjalna Warsztat terapii zajęciowej Zakład aktywnościzawodowej

Ogółem

Tak, działające lokalnie (teren powiatu) Tak, działające regionalnie (teren województwa)

Tak, działające krajowo (teren całego kraju) Żadne

4,7%

7,0%

7,0%

11,6%

11,6%

14,0%

20,9%

23,3%

27,9%

37,2%

72,1%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

Transport i logistyka

Motoryzacja

Inna

Finanse

Informatyka

Reklama i marketing

Budownictwo

Edukacja

Turystyka

Handel

Usługi



37

Ponadto jedynie co szósty respondent orientował się w produktach/ usługach oferowanych przez PES,

odpowiadających zapotrzebowaniu lokalnych firm (17,0%). Wśród tych produktów wskazywano przede wszystkim

wytwory artystyczne: rękodzieło, czy ceramika, produkty regionalne, zaś wśród usług, zdaniem respondentów

dominuje: catering, usługi porządkowe, opiekuńcze, rehabilitacyjne, krawiectwo, czy organizacja imprez integra-

cyjnych. Jako sektor odbiorcy tych usług, wskazywano przede wszystkim: usługi, handel, czy rekreację. Pytanie

to nie dotyczyło większości respondentów, a zatem nie może stanowić podstawy wnioskowania.

Wykres 28. Znajomość konkretnych produktów/usług wytwarzanych przez podmioty ekonomii społecz-nej, na które występuje zapotrzebowanie wśród przedsiębiorstw


Na pytanie, jakie produkty, bądź usługi podmioty ekonomii społecznej mogłyby świadczyć na rzecz

podmiotów biznesowych, aż 33,0% badanych nie było w stanie udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Jeśli chodzi o

produkty, zdecydowana większość przyznała, że nie wytwarzają produktów, które mogliby sprzedawać, zaś po-

zostali wskazywali głównie produkty artystyczne: rękodzieło, biżuteria, ceramika, ozdobne kartki, czy ozdoby

świąteczne. Sytuacja lepiej prezentowała się pod kątem świadczenia usług skierowanych do firm, w tym przypad-

ku także wielu badanych przyznało, że nie świadczą zewnętrznych usług, ale pojawiło się równie dużo propozycji

różnorodnych świadczeń, m.in. krawiectwo, usługi rekreacyjne i rozrywkowe, integracyjne i animacyjne, catering,

usługi rehabilitacyjne i opiekuńcze, obsługa porządkowa, czy nawet organizacja szkoleń. Tylko niespełna 8%

badanych nie było zainteresowanych współpracą z biznesem, toteż nie wskazali żadnych produktów i usług, które

mogliby świadczyć zewnętrznie.

Podobnie jak wcześniej, także i w tym przypadku respondenci wskazywali, że głównym sektorem od-

bioru wytwarzanych przez nich produktów, czy świadczeń, będą usługi (58,5%), a nieco rzadziej handel (46,8%),

czy edukacja (39,4%).

17,0%

83,0%

Tak

Nie



38

Wykres 29. Wskazanie branż, do których PES mogłyby dostarczać swoje produkty/ usługi


Podsumowanie wyników badania ilościowego

Niniejsze badanie ilościowe przeprowadzone wśród aktywnych podmiotów ekonomii społecznej z terenu

Mazowsza pozwoliło na realizację postawionych celów badania i uzyskanie odpowiedzi na poszczególne pytania

badawcze.

Analizując poziom znajomości założeń koncepcji CSR przez kierownictwo podmiotów ekonomii społecz-

nej, należy zauważyć, że w większości posiadają oni taką wiedzę. Znaczniej częściej jest tak w przypadku spół-

dzielni socjalnych, niż warsztatów terapii zajęciowej. Koncepcja społecznej odpowiedzialności opiera się na so-

lidnych filarach zaangażowania społecznego i szeroko rozumianej uczciwości przedsiębiorstw względem pra-

cowników oraz konsumentów, a zatem w bezpośredni sposób jest ona powiązana z przedmiotem i celem działal-

ności PES. Dlatego tematyka ta jest rozpowszechniona wśród tego typu podmiotów, a kierownictwu jednostek

społecznych, z racji prowadzenia działalności społecznej, bliskie są założenia koncepcji CSR.

Kadra kierownicza mazowieckich PES jest zróżnicowana pod względem znajomości pojęcia współpraca

BIZNES – PES. Przedstawiciele spółdzielni socjalnych w większości znali omawiane pojęcie, zaś respondenci z

6,4%

14,9%

19,1%

20,2%

21,3%

21,3%

24,5%

26,6%

28,7%

30,9%

39,4%

46,8%

58,5%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%

Trudno powiedzieć

Transport i logistyka

Motoryzacja

Nieruchomości

Informatyka

Inne

Finanse

Budownictwo

Turystyka

Reklama i marketing

Edukacja

Handel

Usługi



39

warsztatów terapii zajęciowej oraz zakładów aktywności zawodowej raczej nie orientowali się w znaczeniu tego

pojęcia. Dla tych respondentów, którzy deklarowali jego znajomość, współpraca BIZNES – PES jest kooperacją

podmiotów ekonomii społecznej z podmiotami biznesowymi na różnych płaszczyznach działalności, ze szczegól-

nym uwzględnieniem działań na rzecz społeczności lokalnej i wsparcia mieszkańców zagrożonych wykluczeniem

społecznym. Niestety, wciąż znaczna jest grupa badanych, którzy relację BIZNES – PES postrzegają w katego-

riach celu marketingowego przedsiębiorstw i krytykują brak idących za tym, realnych działań, które mogłyby się

przekładać na aktywizację zawodową i integrację społeczną w środowiskach lokalnych. Respondenci nie zgadza-

ją się z takim podejściem pracodawców i przypominają, że taka współpraca może być korzystna dla obu stron. Z

jednej strony przedsiębiorca może w PES odnaleźć lojalnego i rzetelnego dostawcę, który będzie konkurencyjny

cenowo, a z drugiej strony osoby nieaktywne zawodowo znajdą pracę. Przełoży się to na zmniejszenie poziomu

bezrobocia i zagrożenia wykluczeniem społecznym w skali lokalnej, a w konsekwencji także wzrostem gospodar-

czym. Kierownicy sugerują, że dobre rozwiązania często leżą na wyciągnięcie ręki, jednak część przedsiębiorstw

nie chce ich dostrzegać, gdyż zorientowani są jedynie na zysk. Na pewno jest to tematyka, która wymaga grun-

townego przemyślenia i kompleksowych zmian w sposobie myślenia pracodawców. To właśnie wzajemne uprze-

dzenia PES i pracodawców mogą być powodem niewielkiej skali podejmowania współpracy BIZNES – PES na

Mazowszu. Jeszcze mniejsza jest skala współpracy realizowanej na podstawie i w oparciu o dokument CSR

przedsiębiorstw. Wydaje się, że tematyka ta ciągle jest mało znana, choć coraz częściej pojawia się w przestrzeni

publicznej, co rokuje poprawę w niedalekiej przyszłości. Także i w tym przypadku to spółdzielnie socjalne są

bardziej aktywne w tego typu działaniach, niż pozostałe badane typy PES. Może to być uwarunkowane ich zało-

żeniami statutowymi, w których większą wagę przykłada się do aktywizacji zawodowej. Osobami, które najczę-

ściej są bezpośrednio zaangażowane w relacje z pracodawcami są kierownicy PES. Współpraca nielicznych

podmiotów ekonomii społecznej z podmiotami biznesowymi dotyczy przede wszystkim szukania u pracodawców

możliwości przyjęcia na staże, czy praktyki podopiecznych PES, świadczenie usług/ wytwarzanie produktów

przez PES na zlecenie przedsiębiorstw, czy wspólne realizacje projektów z funduszy unijnych. Należy podkreślić,

iż część przedsiębiorców wspiera wszelkiego rodzaju imprezy charytatywne, czy też współorganizuje przedsię-

wzięcia lokalne związane z promocją dobroczynności. Działania te można uznać za dobre praktyki, a informacje

o nich należy rozpowszechniać, by zniwelować poziom uprzedzeń, a jednocześnie wskazać możliwe ścieżki

współpracy, zarówno podmiotom społecznym, jak i biznesowym.

Zdiagnozowane możliwości nawiązywania współpracy BIZNES – PES są na średnim poziomie. Ko-

nieczność i potrzebę nawiązywania takich relacji dostrzega większość badanych, a także wykazują oni gotowość

do nawiązania współpracy z biznesem w przyszłości. Dotychczas, podejmowanie działań mających na celu pod-

jęcie kooperacji z przedsiębiorstwami było jednak rzadko praktykowane. Działania te opierały się głównie na

rozmowach i konsultacjach z biznesem, a także przygotowywaniu ofert pod kątem potrzeb pracodawcy. Także



40

i w tym przypadku występuje niewielkie zainteresowanie nawiązaniem relacji BIZNES – PES w ramach zastoso-

wania działań w oparciu o strategię CSR przedsiębiorstw, co potwierdza wciąż małą popularność stosowania

w praktyce tego typu rozwiązań.

Dostrzeganie przez podmioty ekonomii społecznej realnych korzyści wynikających z nawiązywania rela-

cji BIZNES – PES dobrze rokuje na przyszłość. Jeśli także pracodawcy zaczną zauważać pozytywne skutki tego

typu aktywności, możliwe będzie zwiększenie skali współpracy BIZNES – PES w niedalekiej przyszłości. Oczywi-

ście należałoby uruchomić również szereg innych rozwiązań mających na celu zainicjowanie kontaktów podmio-

tów społecznych z biznesowymi, ale rozumienie korzyści jest ważnym krokiem na przód w tej tematyce. Wśród

korzyści dla PES należą zwłaszcza: szansa pozyskania stałych zleceń, renoma, czy możliwość poznania zapo-

trzebowania biznesu na określone produkty, czy usługi, a tym samym lepsze dostosowanie do tych potrzeb.

Można na tej podstawie wnioskować o otwartości PES do dialogu z podmiotami biznesowymi.

W celu nawiązywania korzystnej i efektywnej współpracy BIZNES – PES niezbędna jest dobra znajomość

potrzeb rynku, zarówno po stronie społecznej, jak i biznesowej. Wyniki badania w tym aspekcie pokazują, że

pomimo, iż kierownictwo PES uważa się za dobrze poinformowanych w tym temacie, badani w znacznej więk-

szości nie byli w stanie wskazać podmiotów biznesowych, które są zaangażowane we współpracę z podmiotami

ekonomii społecznej, ani podmiotów realizujących strategię CSR. Jedynie co czwarty badany był w stanie wska-

zać podmioty lokalne i/lub regionalne podejmujące współpracę z PES, które działają głównie w branży usługowej.

Bardzo słabo wypadła też znajomość produktów, czy usług oferowanych przez PES, odpowiadających zapotrze-

bowaniu lokalnych firm. Taką wiedzą dysponował jedynie co szósty badany. Tymi świadczeniami miało być w ich

przekonaniu rękodzieło, czy ceramika oraz produkty regionalne, zaś wśród usług: catering, usługi porządkowe,

opiekuńcze, rehabilitacyjne, krawiectwo, czy organizacja imprez integracyjnych. Najbardziej liczna grupa bada-

nych nie wiedziała też, jakie produkty, bądź usługi mógłby zaoferować firmom ich podmiot. Znaczna część przy-

znała, że nie wytwarza żadnych produktów, inni, że nie świadczą usług. Pozostali wśród produktów wskazywali:

rękodzieło, biżuterię, ceramikę, ozdobne kartki, czy ozdoby świąteczne. Część podmiotów mogłaby świadczyć

także następujące usługi: krawieckie, usługi rekreacyjne i rozrywkowe, integracyjne i animacyjne, catering, usługi

rehabilitacyjne i opiekuńcze, obsługę porządkową, czy nawet organizację szkoleń. Jedynie co dwunasty badany

nie był zainteresowany współpracą z biznesem, toteż nie wskazali żadnych produktów i usług, które mogliby

świadczyć zewnętrznie. Także i w tym przypadku respondenci wskazywali, że głównym sektorem odbioru wytwa-

rzanych przez nich produktów, czy świadczonych usług będą usługi, a nieco rzadziej handel, czy edukacja.



41

5. Wyniki badania jakościowego przeprowadzonego wśród

kadry zarządzającej mazowieckich przedsiębiorstw

5.1. Stan wiedzy przedsiębiorstw odnośnie tematyki ekonomii społecznej

Jednym z obszarów badanych w trakcie wywiadów indywidualnych był stan wiedzy kadry zarządzającej

przedsiębiorstw odnośnie tematyki ekonomii społecznej. Analizie tego zagadnienia miało służyć uzyskanie odpo-

wiedzi na następujące pytania badawcze:

1. Czy kadra zarządzająca mazowieckich przedsiębiorstw zna zagadnienie ekonomii społecznej i jego za-

kres?

2. Czy kadra zarządzająca mazowieckich przedsiębiorstw zna poszczególne typy podmiotów ekonomii

społecznej?

3. Czy kadra zarządzająca mazowieckich przedsiębiorstw wie, gdzie i jak pozyskać wiedzę na temat dzia-

łających lokalnie podmiotów ekonomii społecznej?

Przedsiębiorcy nieprecyzyjnie definiują pojęcie ekonomii społecznej. Część podchodzi do tematu intui-

cyjnie, określając ekonomię społeczną jako ideologię, w której organizacja nie jest powoływana w celu bogacenia

się jednostek, ale w celu tworzenia dobra wspólnego. Inni podkreślają znaczenie wpływu ekonomii społecznej na

równomierny rozwój wszystkich grup społecznych w społeczeństwie i partycypację grup społecznych w tym,

szeroko rozumianym zysku.

„Ekonomia społeczna ma służyć temu, aby następował rozwój całego społeczeństwa i aby poszczególne grupy

społeczne mogły korzystać z tegoż rozwoju gospodarczego”.

Ekonomia społeczna poza wypracowywaniem zysku wspólnego ma również, w rozumieniu pracodaw-

ców, wpływać na zniwelowanie problemów społecznych. Zatem postrzegana przez badanych celowość ekonomii

społecznej jest ważna i doniosła.

Pracodawcy także w luźny sposób identyfikują rodzaje podmiotów ekonomii społecznej. Najczęściej pa-

dały przykłady fundacji i spółdzielni socjalnych, dużo rzadziej wspominali o stowarzyszeniach, czy warsztatach

terapii zajęciowej. Respondenci nie rozpoznają zakładów aktywności zawodowej, TUW, czy CIS i KIS jako pod-

miotów ekonomii społecznej.

Jako główne źródło informacji o lokalnych PES przedsiębiorcy podają Internet, najczęściej bez wskaza-

nia konkretnych stron, czy portali internetowych. Występuje u nich jednak przeświadczenie, że gdyby takiej in-

formacji potrzebowali – przy tak dużej elektronicznej dostępności informacji w dzisiejszych czasach, bez trudu



42

odnaleźliby pożądane podmioty. Mniejsza część badanych potrafiła jednak wskazać instytucję Mazowieckiego

Centrum Ekonomii Społecznej (MCES), czy Fundację Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych (FISE), co w przypad-

ku tych firm, w dużej mierze wynikało z wcześniejszych doświadczeń nabytych we współpracy z wspomnianymi

jednostkami .

5.2. Możliwości nawiązywania współpracy BIZNES – PES

W trakcie badania diagnozowano również możliwości nawiązywania współpracy BIZNES – PES na tere-

nie Mazowsza. W tym celu analizowano odpowiedzi na następujące pytania badawcze:

1. Jakie szczegółowe postawy i przekonania występują wśród kadry zarządzającej mazowieckich przed-

siębiorstw w odniesieniu do potrzeby budowania współpracy BIZNES – PES?

2. Czy wśród mazowieckich przedsiębiorców są prowadzone działania o znamionach trwałej współpracy

BIZNES – PES?

3. Czy do mazowieckich przedsiębiorców docierają informacje o możliwości nawiązania współpracy

BIZNES – PES?

4. W jakich obszarach kadra zarządzająca mazowieckich przedsiębiorców widzi szansę nawiązywania

trwałej współpracy z PES?

5. Czy kadra zarządzająca mazowieckich przedsiębiorstw identyfikuje zapotrzebowanie na konkretne pro-

dukty/ podprodukty/ usługi wytwarzane/ świadczone przez mazowieckie PES – w odniesieniu do kon-

kretnych branż biznesu?

Przedsiębiorcy poprawnie definiują pojęcie współpracy BIZNES – PES. Jest ona dla nich kooperacją

pomiędzy podmiotem biznesowym, a społecznym. Nie do końca jednak orientują się w zasadach takiej współpra-

cy. Część badanych zawęża znaczenie tego pojęcia do wsparcia finansowego na rzecz fundacji, czy stowarzy-

szeń i pomocy przy organizacji imprez charytatywnych. To rozumienie koncentruje się bardziej na aspekcie

sponsoringowym, w którym przedsiębiorstwa przeznaczają część ze swojego budżetu na opłacenie przedsię-

wzięcia inicjowanego przez PES. Wiadomo jednak, że współpraca BIZNES – PES może być wielowymiarowa i

mieć wiele płaszczyzn. Wiadomo, że podmioty społeczne mogą także świadczyć usługi, czy wytwarzać różnego

rodzaju produkty na zlecenie firm. Możliwe jest także realizowanie wspólnych projektów, z których obie strony

mogą czerpać korzyści. Zatem w tym aspekcie badanie pokazało, że przedsiębiorcy dostrzegają korzyści z takiej

współpracy głównie dla PES, mniejsze zaś dla siebie. Część badanych kładła szczególny nacisk na możliwość

uczenia się dzielenia i wsparcia osób potrzebujących, oraz aktywizowanie ich, czyli przywrócenie ich z marginesu

życia społecznego, a tym samym traktowanie jako potencjalnych konsumentów.



43

„Umiejętność wspomagania słabszych, to z jednej stron jest działanie szczytne i godne pochwały, natomiast

z drugiej ma korzyści gospodarcze, chociażby przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu (…) aktywizowanie ich

(…) to pomaga rozwijać gospodarkę, ponieważ ci ludzie lepiej funkcjonują w społeczeństwie, a w związku z tym

mogą być lepszymi twórcami, a także konsumentami…”

Jednocześnie dla badanych przedsiębiorców korzyści ze współpracy z PES są doniosłe. Wymieniano tu

przede wszystkim zwiększenie wiarygodności i zaufania społecznego do takiego przedsiębiorstwa.

„Wiązanie się z podmiotem ekonomii społecznej zwiększa wiarygodność biznesu, co jest mierzalne w artości

marki”.

W dobie coraz większej świadomości konsumentów, a także dostępności wszelkiego rodzaju firm i kon-

kurencji rynkowej, niezwykle ważne jest tworzenie przewagi konkurencyjnej przez organizacje. Jednym z elemen-

tów takiej przewagi może być właśnie współpraca z ekonomią społeczną. Respondenci wspominali, że w nieda-

lekiej przyszłości, gdy na dobre upowszechni się koncepcja CSR, przedsiębiorstwa, które nie będą kładły nacisku

na działalność społeczną, nie będą miały siły przebicia na rynku.

„Ekonomia społeczna pozwala żyć godnie. Powoduje samodzielność i jeśli biznes w to nie wejdzie, to za kilkana-

ście lat straci jakby bardzo dużą grupę klientów. To jest perspektywa długofalowa”.

Zdaniem przedsiębiorców podmioty ekonomii społecznej powinny także czerpać z takiej współpracy.

Poza oczywistymi pozytywnymi skutkami takiej współpracy, ważne jest również, aby PES nauczyły się od pod-

miotów biznesowych gospodarowania, planowania i zarządzania, na zasadzie zastosowania dobrych praktyk,

poprzez rozmowę i obserwację, aby wdrożyły w swoją działalność takie rozwiązania, które pozwolą im efektyw-

niej i prężniej funkcjonować, przez co staną się atrakcyjniejszym partnerem biznesowym.

„Te organizacje społeczne powinny także uczyć się efektywności i samoorganizacji od przedsiębiorstw komercyj-

nych, które mogą podpowiadać efektywne rozwiązania dla podmiotów społecznych”;

„Podmioty ekonomii społecznej mogą nauczyć się prowadzenia biznesu, bo to jest ekonomia, muszą udowodnić,

że są rentowne”.

Znaczna część przedsiębiorców przyznała, że współpracuje z PES przy realizacji różnego rodzaju

przedsięwzięć społecznych. Nie było jednak zbyt wielu przykładów współpracy opierających się na realizacji

stałych zleceń na rzecz przedsiębiorstw. Niewielka część firm stale współpracuje przy realizacji projektów i

wszelkich kampanii z PES, inne aktywnie wspierają domy dziecka, ubogie rodziny, czy osoby niepełnosprawne.

Idea dobroczynności jest rozpowszechniona wśród mazowieckich przedsiębiorstw o wiele bardziej, niż możliwość

szukania partnerów biznesowych wśród podmiotów ekonomii społecznej.

Mimo to jest to dziedzina ciągle nie rozpowszechniona wśród mazowieckich firm. Mało jest działań

o charakterze trwałej współpracy pomiędzy biznesem, a ekonomią społeczną, stąd trudno będzie o przywołanie

dobrych praktyk w tym zakresie. W związku z tym przedsiębiorcy powinni być informowani o możliwości wykorzy-



44

stania potencjału tkwiącego w PES, polegającego na możliwości m.in. świadczenia usług cateringowych, opie-

kuńczych, porządkowych, czy wytwarzania ozdób i prac artystycznych, gadżetów reklamowych (jak pokazały

wyniki badania ilościowego). W ten sposób mogliby odkryć rzetelnego kontrahenta, a także wywrzeć bezpośred-

ni, pozytywny wpływ na społeczność lokalną. Dlatego bardzo ważne jest informowanie przedsiębiorstw o róż-

nych, możliwych formach współpracy z PES.

Przedsiębiorcy przyznali, że docierają do nich liczne informacje o możliwości nawiązywania współpracy

BIZNES – PES. Najczęściej respondenci odnosili się do tego pytania w tym węższym sensie, mając na myśli

wsparcie finansowe, czy organizacyjne jakie świadczą na rzecz potrzebujących, przy okazji realizacji różnego

rodzaju przedsięwzięć.

„Kwestia wspierania domów dziecka i organizowania prezentów, chociażby przed świętami, czy dostarczania

żywności. Takich działań jest sporo”.

Zazwyczaj to PES sami zgłaszają się do przedsiębiorstw, czasami też przedsiębiorcy sami poszukują

podmiotów, potrzebnych przy realizacji projektów unijnych, czy innych, tematycznych przedsięwzięć, w zależno-

ści od branży działania przedsiębiorstwa.

„Bardzo dużo jest takich zapytań. Te organizacje bardzo często same aktywnie kontaktują się mailowo, telefo-

nicznie. Jeśli firma sama widzi potrzebę zaangażowania się w jakieś działanie, to wtedy sami szukamy kontaktu”.

Jednak badani wskazywali, że nie zawsze jest możliwość współpracy z podmiotami społecznymi, gdyż

warunkuje to rodzaj działalności firmy i orientacja na określoną kategorię działań. Dotyczy to przede wszystkim

przedsięwzięć o charakterze profesjonalnym, specjalistycznym, wyższych technologii – w takich dziedzinach

trudno spotkać podmiot ekonomii społecznej.

„Mieliśmy bardzo dużo współpracy ze stowarzyszeniami, klubami sportowymi. To wynikało po prostu z charakteru

działalności. Są takie działalności o zupełnie innym charakterze, gdzie na takie podmioty (przyp. PES) się nie

trafi. Myślę, że to też zależy od rodzaju prowadzonej działalności”.

Przedsiębiorstwa widzą ogromną szansę nawiązywania współpracy BIZNES – PES przy realizacji pro-

jektów z funduszy unijnych, inicjowanych przez Mazowieckie Centrum Ekonomii Społecznej, czy też Mazowieckie

Centrum Polityki Społecznej. Respondenci rekomendują wdrożenie długotrwałych, kompleksowych projektów, na

zasadzie platformy współpracy, do których dołączałyby się zarówno podmioty biznesowe, jak i ekonomii społecz-

nej, w zależności od dziedziny działalności i możliwości realizacji. W takim rozwiązaniu ważna byłaby rola inicja-

tora takiego dużego przedsięwzięcia, którą mogłyby pełnić urzędy. Niezbędne byłoby prowadzenie szeroko za-

krojonych działań promocyjnych i dialogów biznesu z ekonomią społeczną.

„Długofalowe, kompleksowe projekty do których można się dołączyć. Myślę, że to byłoby łatwiejsze gdyby był taki

ogólnopolski, czy tam regionalny projekt np. uczenia dzieci posługiwania się komputerem, czy Internetem, do

którego dana firma może się dołączyć na zasadzie partnerstwa, a nie musi sama dźwigać ciężaru, czy sama



45

organizować od początku do końca takiego działania. To na pewno zaoszczędziłoby czas pracowników firmy

(…),

a z drugiej strony tez mogłoby zaoszczędzić czy spowodować, że środki są lepiej wykorzystywane. Jest więcej

firm i dołącza do takiego programu. Więc gdyby były organizacje społeczne wspólnie czy pod parasolem Mazo-

wieckiego Centrum przygotowałyby taki program, do którego by zapraszali dajmy na to partnerów 10, 15 firm

mogłoby dołączyć przeznaczając na to stosunkowo niewielką część budżetu przeznaczoną na działalność spo-

łeczną, to na pewno mogło by zachęcić więcej firm, też mniejszych które nie zawsze dysponują środkami na tego

typu działania. A to sprawiłoby, że niewielkim nakładem mogłyby poczuć taką misję społeczną”.

Takie działania niosłyby za sobą szereg pozytywnych skutków, począwszy od upowszechnienia nawią-

zywania współpracy BIZNES – PES, poprzez aktywizację dużych grup ludzi, możliwości uczenia się PES od

biznesu, a biznesu od PES, czy wsparcie idei dobroczynności oraz aktywnych form, kooperacji.

Jak pokazała analiza treści wywiadów, przedsiębiorstwa nie identyfikują zapotrzebowania na konkretne

produkty, czy usługi wytwarzane przez mazowieckie PES. Nie są też w stanie wskazać branż do jakich, w ich

opinii, istnieje szansa dostarczania wytworów przez PES. Jednak z uzyskanych odpowiedzi można wnioskować,

że taka szansa istnieje w sektorze usługowym i edukacyjnym.

5.3. Poziom realizacji strategii społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR)

i stan wiedzy w tym zakresie

Jednym z ważniejszych celów badania było zbadanie poziomu stosowania strategii CSR w działalności

przedsiębiorstw, a także skalę budowania na tej podstawie współpracy BIZNES – PES. Toteż starano się uzy-

skać odpowiedzi na następujące pytania badawcze:

1. Czy mazowieckie przedsiębiorstwa mają i stosują w praktyce strategie CSR?

2. Czy kadra zarządzająca mazowieckich przedsiębiorstw dostrzega możliwość wykorzystania działań do-

tyczących strategii CSR dla budowania trwałych relacji BIZNES – PES?

Badani znają koncepcję odpowiedzialnego biznesu. Dla większości z nich jej fundamentem jest prze-

strzeganie norm etycznych w działalności firmy oraz zaangażowanie na rzecz społeczności. Coraz większa liczba

firm wyraża przekonanie o konieczności dostosowywania się do wzrastającej świadomości konsumentów,

w kierunku kształtowania obopólnie korzystnych relacji ze wszystkimi podmiotami i jednostkami na rynku. Jednak

niewiele firm posiada opracowaną strategię CSR. Część z nich ma to w planach.

„Na nowy rok przymierzamy się do podjęcia takich kroków (przyp. opracowania dokumentu). Na dzień dzisiejszy

nie nazywamy tego strategią, ale świadomością”.



46

Część respondentów nie była w stanie udzielić odpowiedzi na to pytanie. Mogło to wynikać z faktyczne-

go braku wiedzy (osoba, z którą przeprowadzano wywiad mogła nie interesować się tematyką CSR bezpośred-

nio), ale również z niechęci do ujawniania takiej informacji. Respondentami w tym drugim przypadku mógł kiero-

wać lęk przed negatywnym rozliczeniem zawartych w niej zapisów, bądź działań firmy.

W związku z tym należy stwierdzić, że bardzo niewielka jest skala wykorzystania działań dotyczących

strategii CSR dla budowania trwałych relacji BIZNES – PES.

Przy analizowanym zagadnieniu pojawiły się opinie potwierdzające niepokojące wnioski, jakie nasuwają

się w badaniu ilościowym. Mianowicie, respondenci mówili, że część firm opracowuje ww. dokument tylko dla

celów wizerunkowych, za czym nie idą żadne konkretne działania.

„Jest kilka takich, które realizują te działania (przyp. zawarte w strategii CSR). Często opracowanie takiego do-

kumentu odbywa się tylko z powodów wizerunkowych”.

Firmy zaznaczały, że opracowanie strategii CSR nie gwarantuje zostania firmą społecznie odpowie-

dzialną. Jednocześnie ci sami respondenci wymieniali przykłady działań społecznie odpowiedzialnych, a więc

zgodnych z koncepcją CSR, jakie podejmują ich przedsiębiorstwa, a także inne im znane, które nie posiadają

strategii CSR.

„Znamy bardzo dużo MSP. I te firmy w życiu nie zdefiniowałyby się jako firmy, które mają strategię CSR. U nich

wygrywa dobro społeczne przy podejmowaniu decyzji biznesowych”.

Dlatego uznają oni, że istota społecznej odpowiedzialności biznesu nie leży w tym dokumencie,

a w głęboko zakorzenionym myśleniu kadry zarządzającej firm oraz świadomości i nastawieniu na dobro wspólne

„Robimy dobre rzeczy jako firma, czyli jesteśmy biznesem społecznie odpowiedzialnym. To leży w filozofii naszej

moralności”.

Część respondentów prognozuje również, że obecnie zaznacza się coraz większy wpływ koncepcji CSR

na działalność przedsiębiorstw. Pomimo tego, że część firm traktuje to jako element marketingowy, istnieje coraz

więcej firm, które łączą oba aspekty, zarówno opracowania, jak i wdrożenia elementów strategii CSR.

„Po prostu mam to poczucie i fajnie to powiedzieć na głos, że ten CSR się zmienia. Już nie traktujemy

go tylko i wyłącznie jak korporację (…). Coraz więcej firm łączy te dwie rzeczy, staje się podmiotem biznesowym

i podmiotem społecznie odpowiedzialnym”.



47

6. Wnioski i rekomendacje

Przeprowadzone badanie pozwoliło na wyciągniecie skondensowanych wniosków, które w adekwatny

sposób odpowiadają na postawione pytania badawcze. Główne wnioski z badania ilościowego, w odniesieniu do

celów szczegółowych, przedstawiają się następująco:

Cel szczegółowy Wnioski

3) Określenie poziomu wiedzy kadry kierowniczej mazowieckich podmiotów ekonomii społecznej na temat podmiotów biznesowych działających lokalnie oraz poziomu znajomości założeń koncepcji CSR.

1. Badane podmioty ekonomii społecznej w większości znają definicję i założenia koncepcji społecznej odpo-wiedzialności biznesu. 2. Podmioty ekonomii społecznej z terenu Mazowsza w większości nie znają pojęcia współpraca BIZNES – PES. 3. Badani są przekonani o tym, iż współpraca BIZNES – PES daje korzyści dla obu stron, zarówno dla firm, jak i PES. 4. Respondenci uważają, że przedsiębiorcy nie do-strzegają pozytywnych efektów współpracy BIZNES – PES i nie wykazują chęci takiej współpracy, gdyż ich jedynym celem jest zysk. 5. Znaczna część respondentów uważa, że strategia CSR jest jedynie chwytem marketingowym wielu przedsiębiorstw.

4) Określenie aktualnego poziomu współpracy mazo-wieckich przedsiębiorców z mazowieckimi podmiotami ekonomii społecznej, w szczególności z przedsiębior-stwami społecznymi.

1. Skala współpracy PES z podmiotami biznesowymi jest niewielka. Większość PES nie współpracuje z biznesem. 2. Współpraca BIZNES – PES prawie nigdy nie odby-wa się w oparciu o strategię CSR. 3. Współpraca nielicznych podmiotów ekonomii spo-łecznej z podmiotami biznesowymi dotyczy przede wszystkim szukania u pracodawców możliwości przy-jęcia na staże, czy praktyki podopiecznych PES, świadczenie usług/ wytwarzanie produktów przez PES na zlecenie przedsiębiorstw, czy wspólne realizacje projektów z funduszy unijnych. Część przedsiębiorców wspiera wszelkiego rodzaju imprezy charytatywne, czy też współorganizuje przedsięwzięcia lokalne związane z promocją dobroczynności. 4. Badane podmioty bezwzględnie dostrzegają potrze-bę budowania współpracy BIZNES – PES w środowisku lokalnym, w kontekście pozytywnego wpływu na rozwój społeczności lokalnych. 5. Kierownictwo PES dostrzega szereg korzyści dla podmiotów, wynikających ze współpracy BIZNES – PES. Do nich należy zwłaszcza możliwość pozyskania stałych zleceń, renoma oraz możliwość poznania za-



48

potrzebowania biznesu na określone produkty, czy usługi, a tym samym lepsze dostosowanie do tych potrzeb. 6. Podmioty ekonomii społecznej, które nie współpra-cują z biznesem są skłonne do nawiązania takich relacji w przyszłości. Niewielkie znaczenie ma dla nich realizacja działań z biznesem w oparciu o strategię CSR. 7. Pomimo deklaracji o otwartości do nawiązywania kontaktów z biznesem, prawie żaden PES nie podej-mował takich prób w ostatnim czasie.

5) Oznaczenie obszarów zainteresowań PES i bizne-su (oznaczenie konkretnego asortymentu/usług w podziale na branże), w których istnieje możliwość nawiązania współpracy BIZNES – PES.

1. Kadra kierownicza PES sądzi, że jest dobrze roze-znana w specyfice lokalnego biznesu. Pomimo to tylko część badanych przyznała, że zna podmioty działające lokalnie, regionalnie oraz w skali kraju, z czego naj-większą część stanowiły firmy usługowe. 2. Kadra kierownicza PES nie ma rozeznania, jeśli chodzi o zapotrzebowanie przedsiębiorców na okre-ślone produkty/ usługi.

Natomiast główne wnioski z badania jakościowego, w odniesieniu do celów szczegółowych, przedsta-

wiają się następująco:

Cel szczegółowy Wnioski

1) Określenie poziomu wiedzy kadry zarządzającej mazowieckich przedsiębiorstw na temat ekonomii społecznej w tym poszczególnych typów podmiotów ekonomii społecznej.

1. Pracodawcy raczej nieprecyzyjnie definiują pojęcie ekonomii społecznej i nie potrafią wskazać wszystkich typów podmiotów ekonomii społecznej. 2. Pracodawcy nie mają wiedzy na temat konkretnych źródeł, u których można znaleźć informacje na temat działających lokalnie PES.

2) Określenie liczby przedsiębiorców (z przyjętej pró-by) stosujących w praktyce koncepcję CSR, a także liczby przedsiębiorców, budujących na jej podstawie trwałe relacje z PES.

1. Badani przedsiębiorcy znają koncepcję odpowie-dzialnego biznesu. Niewiele firm posiada opracowaną strategię CSR, część ma to jednak w planach. 2. Zdaniem pracodawców istota społecznej odpowie-dzialności biznesu nie leży w strategii CSR, a w głębo-ko zakorzenionym myśleniu kadry zarządzającej firm oraz świadomości i nastawieniu na dobro wspólne. 3. Pracodawcy przyznają, że część firm traktuje stra-tegię CSR jako element marketingowy, istnieje jednak coraz więcej firm, które łączą oba aspekty, zarówno opracowania, jak i wdrożenia elementów strategii CSR. 4. Skala wykorzystania działań dotyczących strategii CSR dla budowania trwałych relacji BIZNES – PES jest bardzo niewielka. Tylko 5 przedsiębiorców zade-klarowało praktyczne stosowanie koncepcji CSR w swojej działalności, z tego żaden nie budował na jej podstawie trwałych relacji z PES.



49

4) Określenie aktualnego poziomu współpracy mazo-wieckich przedsiębiorców z mazowieckimi podmiotami ekonomii społecznej, w szczególności z przedsiębior-stwami społecznymi.

1. Przedsiębiorcy znają i poprawnie definiują pojęcie współpracy BIZNES – PES. Jednak w praktyce zawę-żają je do świadczeń i pomocy finansowej i organiza-cyjnej na rzecz potrzebujących. Nie dostrzegają szer-szych możliwości współpracy z podmiotem ekonomii społecznej. Nie widzą w PES partnera biznesowego. 2. Przedsiębiorcy uważają, że PES powinny uczyć się od biznesu gospodarowania, planowania i zarządzania swoją jednostką, aby stać się dla nich bardziej atrak-cyjnym partnerem biznesowym. 3. Skala trwałej współpracy BIZNES – PES, wycho-dzącej poza działalność dobroczynną jest bardzo niewielka.

5) Oznaczenie obszarów zainteresowań PES i bizne-su (oznaczenie konkretnego asortymentu/ usług w podziale na branże), w których istnieje możliwość nawiązania współpracy BIZNES – PES.

1. Przedsiębiorstwa widzą ogromną szansę nawiązy-wania współpracy BIZNES – PES przy realizacji pro-jektów z funduszy unijnych, inicjowanych przez Mazo-wieckie Centrum Ekonomii Społecznej, czy też Mazo-wieckie Centrum Polityki Społecznej. 2. Przedsiębiorstwa nie identyfikują zapotrzebowania na konkretne produkty, czy usługi wytwarzane przez mazowieckie PES. Nie są też w stanie wskazać branż do jakich, w ich opinii, istnieje szansa dostarczania wytworów PES.

Ponadto osiągnięte rezultaty badania przyczyniły się do skonstruowania strategicznych rekomendacji,

które powinny ukierunkować przyszłe działania władz województwa, a także wszelkie podmioty zaangażowane

w rozwój współpracy BIZNES – PES na Mazowszu.



50

Tabela 1. Tabela wniosków i rekomendacji z badania

Lp. Wniosek Rekomendacja Sposób wdrożenia Jednostka odpowiedzialna za wdro-żenie

1. Niewielka skala współpracy PES z podmio-tami biznesowymi.

Upowszechnienie współpracy BIZNES – PES wśród pracodawców i PES na Ma-zowszu

- Organizacja konferencji z uczestnic-twem podmiotów biznesowych oraz PES z terenu Mazowsza, na której szeroko omówiony zostanie temat współpracy BIZNES – PES - Wydanie ulotek, broszur zawierających niezbędne informacje o formach i możli-wościach współpracy BIZNES – PES, a także źródłach wiedzy - Realizacja długofalowych projektów unijnych na zasadzie platformy współ-pracy, do których dołączałyby się za-równo podmioty biznesowe, jak i eko-nomii społecznej.

MCPS, MCES, WUP, FISE, samorząd województwa mazowieckiego, lokalne samorządy terytorialne, przedsiębiorcy, PES, agencje reklamowe

2. Niska świadomość pracodawców w zakre-sie różnorodnych możliwości współpracy z PES.

Zwiększenie świadomości pracodawców w zakresie różnorodnych form współpracy z PES

3.

Bardzo mała popularność koncepcji CSR oraz wdrażania jej działań w ramach

współpracy BIZNES – PES.

Upowszechnienie koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) wśród pracodawców i PES na Mazowszu

- Organizacja konferencji z uczestnic-twem podmiotów biznesowych oraz PES z terenu Mazowsza, na której szeroko omówiony zostanie temat społecznej odpowiedzialności biznesu - Kampania społeczna propagująca biznes społecznie odpowiedzialny - Newsletter/ biuletyn wydawany i kiero-wany do firm o CSR i dobrych prakty-kach w tym zakresie

MCPS, MCES, WUP, FISE, samorząd województwa mazowieckiego, lokalne samorządy terytorialne, media regional-ne i krajowe

4. Niska aktywność podmiotów ekonomii społecznej i przedsiębiorstw w nawiązywa-niu wzajemnych kontaktów.

Wypracowanie dobrych praktyk w kontaktach społecznych i biznesowych, i upowszechnienie ich

- Organizacja okresowych targów dla świata biznesu i PES, na których możli-we będą prezentacje i przedstawianie ofert dla biznesu, a także nawiązywanie szerokich kontaktów

MCPS, MCES, FISE, samorząd woje-wództwa mazowieckiego, lokalne samo-rządy terytorialne, przedsiębiorcy, PES

5. Relatywnie niski poziom wiedzy PES o Zwiększenie poziomu wiedzy kadry kie- - Szkolenia dedykowane kierownictwu MCPS, MCES, WUP, FISE, samorząd



51

lokalnym biznesie. rowniczej PES o lokalnym biznesie PES z zakresu specyfiki lokalnego i regionalnego biznesu - Biuletyny kierowane do PES o lokal-nym biznesie - Upowszechnienie czytania lokalnych i regionalnych dzienników/gazet branżo-wych (upowszechnienie kształcenia się na własną rękę) – okresowe warsztaty dla PES

województwa mazowieckiego, lokalne samorządy terytorialne, przedsiębiorcy, PES, jednostki szkoleniowe, agencje reklamowe

6. Mała świadomość pracodawców odnośnie ekonomii społecznej i działających lokalnie PES.

Zwiększenie poziomu wiedzy pracodaw-ców na temat ekonomii społecznej i PES działających lokalnie

- Biuletyny/nwesletter o ekonomii spo-łecznej dedykowane do firm - Cykliczne badania nt. ekonomii spo-łecznej, które wpływają także na zainte-resowanie się tematyką ekonomii spo-łecznej

MCPS, MCES, WUP, FISE, samorząd województwa mazowieckiego, lokalne samorządy terytorialne, przedsiębiorcy, PES, jednostki badawcze, agencje reklamowe

7. Niska profesjonalizacja PES. Mała wiedza biznesowa i specjalistyczna.

Zwiększenie kwalifikacji pracowników i uczestników PES poprzez uczestnictwo w szkoleniach zawodowych, a także zwięk-szenie świadomości biznesowej i w zakre-sie efektywnego gospodarowania

- Obligatoryjne warsztaty dotyczące właściwego gospodarowania środkami pieniężnymi dla kierownictwa PES, w celu zwiększenia świadomości bizneso-wej - Szkolenia zawodowe dla pracowników i uczestników PES mające na celu pod-niesienie ich kwalifikacji i kompetencji

MCPS, MCES, WUP, FISE, samorząd województwa mazowieckiego, lokalne samorządy terytorialne, przedsiębiorcy, PES, jednostki szkoleniowe,

Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonych badań



Aneks

Spis wykresów

Wykres 1. Typ podmiotu ekonomii społecznej ....................................................................................................... 20

Wykres 2. Zróżnicowanie terytorialne badanych PES - subregiony ...................................................................... 20

Wykres 3. Liczba osób tworzących PES ............................................................................................................... 21

Wykres 4. Liczba osób zatrudnionych w PES oraz liczba etatów w PES .............................................................. 21

Wykres 5. Deklaracje znajomości koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR).................................. 22

Wykres 6. Deklaracja znajomości koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) według typu podmiotu

ekonomii społecznej .............................................................................................................................................. 22

Wykres 7. Najważniejsze obszary społecznej odpowiedzialności biznesu – wg. opinii respondentów ................. 23

Wykres 8. Najważniejsze obszary społecznej odpowiedzialności biznesu – opinie respondentów wg. typu PES 24

Wykres 9. Deklaracje znajomości pojęcia „współpraca BIZNES – PES” ............................................................... 25

Wykres 10. Deklaracje znajomości pojęcia „współpraca BIZNES – PES” - opinie respondentów wg. typu PES .. 25

Wykres 11. Opinie respondentów odnośnie możliwości nawiązywania współpracy BIZNES – PES oraz społecznej

odpowiedzialności biznesu .................................................................................................................................... 26

Wykres 12. Podejmowanie współpracy z podmiotami biznesowymi przez badane PES - opinie respondentów wg.

typu PES................................................................................................................................................................ 27

Wykres 13. Bezpośrednie zaangażowanie respondentów we współpracę z podmiotami biznesowymi ................ 28

Wykres 14. Podejmowanie współpracy BIZNES – PES w ramach praktycznego zastosowania działań opartych na

strategii CSR ......................................................................................................................................................... 28

Wykres 15. Dostrzeganie potrzeby budowania współpracy BIZNES – PES w środowisku lokalnym .................... 29

Wykres 16. Dostrzeganie potrzeby budowania współpracy BIZNES – PES w środowisku lokalnym – opinie

respondentów wg. typu PES ................................................................................................................................. 30

Wykres 17. Dostrzeganie korzyści dla PES w podejmowaniu współpracy BIZNES – PES ................................... 30

Wykres 18. Najważniejsze korzyści dla PES, wynikające z podejmowania współpracy BIZNES – PES .............. 30

Wykres 19. Najważniejsze korzyści dla PES, wynikające z podejmowania współpracy BIZNES – PES – opinie


Wykres 20. Postrzeganie współpracy BIZNES – PES jako ważnego elementu rozwoju lokalnego - opinie


Wykres 21. Skłonność przedstawicieli badanych PES do nawiązania współpracy z podmiotami biznesowymi w

przyszłości ............................................................................................................................................................. 32



53

Wykres 22. Skłonność przedstawicieli badanych PES do nawiązania współpracy z podmiotami biznesowymi w

ramach praktycznego zastosowania działań opartych na strategii CSR ............................................................... 33

Wykres 23. Podejmowanie działań mających na celu nawiązanie trwałej współpracy BIZNES – PES ................. 34

Wykres 24. Znajomość specyfiki lokalnego biznesu – opinie respondentów wg. typu PES .................................. 35

Wykres 25. Znajomość podmiotów biznesowych (BIZNES) realizujących strategię społecznej odpowiedzialności

biznesu (CSR) ....................................................................................................................................................... 35

Wykres 26.Znajomość podmiotów biznesowych (BIZNES) działających we współpracy z podmiotami ekonomii

społecznej (PES) – opinie respondentów wg. typu PES ....................................................................................... 36

Wykres 27. Znajomość branż, w jakich działają podmioty biznesowe (BIZNES) działające we współpracy z

podmiotami ekonomii społecznej (PES) ................................................................................................................ 36

Wykres 28. Znajomość konkretnych produktów/usług wytwarzanych przez podmioty ekonomii społecznej, na

które występuje zapotrzebowanie wśród przedsiębiorstw ..................................................................................... 37

Wykres 29. Wskazanie branż, do których PES mogłyby dostarczać swoje produkty/ usługi ................................. 38

Spis tabel

Tabela 1. Tabela wniosków i rekomendacji z badania .......................................................................................... 50

Tabela 2. Baza aktywnych PES z województwa mazowieckiego .......................................................................... 54



Baza aktywnych podmiotów ekonomii społecznej z województwa mazowieckiego

Tabela 2. Baza aktywnych PES z województwa mazowieckiego Lp. Typ PES Nazwa Adres Dane kontaktowe Udział w badaniu 1 Subregion

1

Zakład aktywności zawodowej

Rolniczy ZAZ w Stanisławowie Stanisławowo 9, 09-210 Drobin

24 260 23 46, [email protected]

TAK Płocki

2 Fundacja Na Rzecz Umacniania Więzi Rodzinnych i Społecznych "Synapsis"

ul. Ondraszka 3, 02-085 Warszawa


NIE – brak zwrotu ankiety Warszawski

3

Galeria "Apteka Sztuki" Zakład Aktywności Zawodowej Osób Niepełnosprawnych Stowarzy-szenia "Otwarte Drzwi"

ul. Wyzwolenia 3/5, 00-572 Warszawa


TAK Warszawski

4 Zakład Aktywności Zawodowej ul. Chopina 10, 08-110 Siedlce

25 633 43 15 wew. 25, [email protected]

NIE – brak zwrotu ankiety Siedlecki

5 Zakład Aktywności Zawodowej w Klwowie

ul. Opoczyńska 45, 26-415 Klwów


TAK Radomski

6 Zakład Aktywności Zawodowej Fundacji Ekonomii Społecznej Przystań

ul. Tumska 13/6, 09-402 Płock

602 338 468, [email protected]

TAK Płocki

7

Warsztat terapii zajęciowej

Warsztat Terapii Zajęciowej Olszynka k. Białobrzegów,

26-800 Białobrzegi 500 200 978,

[email protected] NIE – brak zwrotu ankiety Radomski

8 Warsztat Terapii Zajęciowej ul. Pułtuska 20A,

06-400 Ciechanów

(23) 672 99 22, musinovumwtzciecha-

[email protected] TAK Ciechanowski

9 Warsztat Terapii Zajęciowej ul. Letnisko 9,

08-430 Żelechów (25) 629 00 44,

[email protected] NIE – brak zwrotu ankiety Siedlecki

10 Warsztat Terapii Zajęciowej Miętne, ul. Główna 49,

08-400 Garwolin (25) 682-49-37,


11 Warsztat Terapii Zajęciowej ul. Ozdowskiego 1A,

09-500 Gostynin (24) 235-79-79,

[email protected] TAK Płocki

12 Warsztat Terapii Zajęciowej przy ul. Traugutta 40, (22) 755 75 41 w. 17, 27, TAK Warszawski

1 Baza zawiera podmioty ekonomii społecznej typu WTZ, ZAZ, spółdzielnie socjalne, które udało się zweryfikować jako aktywnie działające. Część podmiotów odmówiła udziału w badaniu

(oznaczenie: NIE – brak zwrotu ankiety).



55

Stowarzyszeniu na rzecz osób niepełnosprawnych „Malwa plus”

05-825 Grodzisk Mazo-wiecki

[email protected]

13 Warsztat Terapii Zajęciowej ul. Spacerowa 1a, 05-822 Milanówek

(22) 724 97 48, [email protected]

TAK Warszawski

14 Warsztat Terapii Zajęciowej ul. Grójecka 11, 05-660 Warka


TAK Radomski

15 Warsztat Terapii Zajęciowej ul. Jana Pawła II 24,

05-600 Grójec (48) 661 28 90,

[email protected] TAK Radomski

16 Warsztat Terapii Zajęciowej przy Miejsko-Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej

ul. Marii Skłodowskiej – Curie 3, 26-900 Kozienice


TAK Radomski

17 Warsztat Terapii Zajęciowej Przewóz 2A,

26-900 Kozienice

(48) 614 67 91, samisobiekozieni-


18 Warsztat Terapii Zajęciowej ul. Zwycięstwa 4,

05-120 Legionowo

(22) 774 93 64, [email protected]; [email protected]

TAK Warszawski

19 Warsztat Terapii Zajęciowej ul. Szkolna 41, 27-350 Sienno

(48) 3786637, [email protected]

TAK Radomski

20 Warsztat Terapii Zajęciowej ul. Zwoleńska 14,

27-300 Lipsko (48) 3780063,


21 Warsztat Terapii Zajęciowej „Caritas Diecezji Warszawsko-Praskiej”

ul. Wyszyńskiego 54, 05-300 Mińsk Mazowiecki

(25) 758-27-79, [email protected]


22 Warsztat Terapii Zajęciowej ul. Południowa 8, 05-079 Okuniew

(22) 783-70-48, 692-434-281 nr. Bezpośredni do kierownicz-

ki, [email protected]


23 Warsztat Terapii Zajęciowej – Towarzystwo Przyjaciół Dzieci

ul. Bohaterów Modlina 77A,

05-100 Nowy Dwór Ma-zowiecki

22 775-15-55, [email protected]

TAK Warszawski

24 Warsztat Terapii Zajęciowej Stare Pieścirogi, ul. gen.

Wł. Sikorskiego 5A, 05-191 Nasielsk

664-460-322, [email protected]

TAK Warszawski

25 Warsztat Terapii Zajęciowej ul. Mazowiecka 2, (29) 766-59-18, NIE – brak zwrotu ankiety Ostrołęcki



56

07-410 Ostrołęka [email protected];

26

Warsztat Terapii Zajęciowej – Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysło-wym Koło w Otwocku

ul. Moniuszki 41, 05-400 Otwock

(22) 779-35-42 [email protected]

TAK Warszawski

27 Warsztat Terapii Zajęciowej przy Spółdzielni Inwalidów „Technicz-na”

ul. Słoneczna 15, 05-410 Józefów

(22) 789 31 47 [email protected]

TAK Warszawski

28

Warsztat Terapii Zajęciowej przy Stowarzyszeniu Rodzin i Przyja-ciół Osób Niepełnosprawnych Intelektualnie „Jesteśmy”

Radiówek 25, 05-462 Wiązowna


TAK Warszawski

29 Warsztat Terapii Zajęciowej ul. Modrzewiowa 2, 05-502 Piaseczno


TAK Warszawski

30 Warsztat Terapii Zajęciowej przy Zakładzie Karnym

ul. Sienkiewicza 22, 09-400 Płock


NIE – brak zwrotu ankiety Płocki

31

Warsztat Terapii Zajęciowej przy Stowarzyszeniu Pomocy Osobom z Niepełnosprawnością Umysło-wą „Jestem”

ul. 3 Maja 16, 09-402 Płock


TAK Płocki

32 Warsztat Terapii Zajęciowej przy Towarzystwie Przyjaciół Dzieci

ul. Kochanowskiego 7A, 09-400 Płock



33 Warsztat Terapii Zajęciowej przy Towarzystwie Przyjaciół Dzieci

ul. Królowej Jadwigi 9B, 09-402 Płock



34 Warsztat Terapii Zajęciowej przy Caritas Diecezji Płockiej

ul. Sienkiewicza 54, 09-400 Płock


TAK Płocki

35 Warsztat Terapii Zajęciowej Ankieta anonimowa TAK Płocki

36 Warsztat Terapii Zajęciowej przy DPS Zakrzewo

Zakrzewo 26, 09-460 Mała Wieś

24 231 41 47 wew.12 [email protected]; [email protected]

TAK Płocki

37 Warsztat Terapii Zajęciowej przy DPS „Nad Jarem”

Nowe Miszewo, ul. Pała-cowa 2B, 09-470 Bodza-

nów


TAK Płocki

38 Warsztat Terapii Zajęciowej ul. Płocka 17, 09-100 Płońsk


TAK Ciechanowski

mailto:[email protected]



57

39 Warsztat Terapii Zajęciowej ul. 3 Maja 56,

05-800 Pruszków (22) 758 67 82

[email protected] NIE – brak zwrotu ankiety Warszawski

40 Warsztat Terapii Zajęciowej Czubin 13,

05-840 Brwinów (22) 729 57 53

[email protected] TAK Warszawski

41 Warsztat Terapii Zajęciowej przy Domu Pomocy Społecznej

ul. Ruda 1, 06-300 Przasnysz

(29) 752 30 45/46 wew. 61,62 [email protected]

TAK Ciechanowski

42

Warsztat Terapii Zajęciowej

Borkowice, ul. Platanowa 1, 26-422Borkowice


NIE – brak zwrotu ankiety Radomski

43 Lipiny 43,

26-425 Odrzywół

(48) 671 60 02; 48 67 53 143 [email protected]

TAK Radomski

44

Warsztat Terapii Zajęciowej przy Stowarzyszeniu Pomocy Dzie-ciom Niewidomym i Niedowidzą-cym „Nadzieja”

ul. Struga 88, 26-600 Radom



45

Warsztat Terapii Zajęciowej przy Polskim Stowarzyszeniu na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym

ul. Grenadierów 18, 26-600 Radom


TAK Radomski

46 Warsztat Terapii Zajęciowej przy Polskim Związku Głuchych

ul. 25 Czerwca 68, 26-600 Radom


TAK Radomski

47 Warsztat Terapii Zajęciowej przy Polskim Związku Niewidomych

ul. Królowej Jadwigi 15, 26-600 Radom


TAK Radomski

48

Warsztat Terapii Zajęciowej przy Radomskim Stowarzyszeniu Sportu i Rehabilitacji Osób Nie-pełnosprawnych „Start”

ul. Maratońska 1, 26-600 Radom

tel. (48) 331 43 12 [email protected]

TAK Radomski

49 Warsztat Terapii Zajęciowej Jedlanka Stara 92,

27-100 Iłża (48) 3341215


50 Warsztat Terapii Zajęciowej ul. Leśna 3,

26-670 Pionki (48) 384-84-65, 66, 67


51 Warsztat Terapii Zajęciowej przy Caritas Diecezji Siedleckiej

ul. Biskupa Świrskiego 57, 08-110 Siedlce

(25) 644 14 48/ 501 339 443 - nr. bezpośredni do p. kierownik

[email protected]; [email protected]

TAK Siedlecki

52 Warsztat Terapii Zajęciowej przy ul. Siedlecka 19B, 509 588 039 TAK Siedlecki



58

Caritas Diecezji Siedleckiej 08-114 Skórzec [email protected]

53 Warsztat Terapii Zajęciowej ul. Chodakowska 10, 96-500 Sochaczew

(46) 863 26-39 [email protected]

TAK Warszawski

54 Warsztat Terapii Zajęciowej ul. Lipowa 84,

08-300 Sokołów Podlaski

506 047 550 - nr. bezpośredni do kierowniczki


55 Warsztat Terapii Zajęciowej ul. Zamkowa 9,

26-500 Szydłowiec (48) 617-02-97


56 Warsztat Terapii Zajęciowej przy Stowarzyszeniu Abstynentów Klubu Opoka w Przysusze

Ostałówek 71, 26-510 Chlewiska

(48) 629 -10-22 [email protected]

TAK Radomski

57

Warsztat Terapii Zajęciowej przy Stowarzyszeniu Przyjaciół Osób z Ograniczeniem Samodzielności Życiowej

al. Niepodległości 165, 02-554 Warszawa


TAK Warszawski

58 Warsztat Terapii Zajęciowej ul. 29 Listopada 10, 00-465 Warszawa

22 55 909 28 [email protected]

TAK Warszawski

59 Warsztat Terapii Zajęciowej ul. Sobieskiego 1/9, 02-957 Warszawa

22 458 26 63; 22 458 25 21 - do kierownik


60

Warsztat Terapii Zajęciowej przy Katolickim Stowarzyszeniu Nie-pełnosprawnych Archidiecezji Warszawskiej

ul. Deotymy 41, 01-441 Warszawa


TAK Warszawski

61

Warsztat Terapii Zajęciowej przy Katolickim Stowarzyszeniu Nie-pełnosprawnych Archidiecezji Warszawskiej

ul. Karolkowa 71, 01-197 Warszawa


TAK Warszawski

62

Warsztat Terapii Zajęciowej przy Stowarzyszeniu Rodziców i Opiekunów Upośledzonych Umysłowo „Wiara i Nadzieja”

ul. Bohaterów Września 7, 02-389 Warszawa


TAK Warszawski

63 Warsztat Terapii Zajęciowej ul. Przedwiośnie 1, 04-748 Warszawa


TAK Warszawski

64 Warsztat Terapii Zajęciowej przy Polskim Stowarzyszeniu na Rzecz Osób z Upośledzeniem

ul. Głogowa 2B, 02-639 Warszawa





59

Umysłowym

65 Warsztat Terapii Zajęciowej przy TBS Selenus-Przychodnia Lekar-ska „Ader”

ul. Marii Dąbrowskiej 15, 01-903 Warszawa


TAK Warszawski

66

Warsztat Terapii Zajęciowej przy Bródnowskim Stowarzyszeniu Przyjaciół i Rodzin Osób z Zabu-rzeniami Psychicznymi „Pomost”

ul. Wincentego 85, 03-291 Warszawa



67 Warsztat Terapii Zajęciowej – Warszawski Oddział Terenowy Krajowego Towarzystwa Autyzmu

ul. Orzycka 20, 02-695 Warszawa


TAK Warszawski

68 Warsztat Terapii Zajęciowej przy Stowarzyszeniu „Otwarte Drzwi”

ul. Równa 10/3, 03-448 Warszawa


TAK Warszawski

69 Warsztat Terapii Zajęciowej przy Fundacji Pomocy Ludziom Nie-pełnosprawnym

ul. Konarskiego 60, 01-355 Warszawa


TAK Warszawski

70 Warsztat Terapii Zajęciowej przy Fundacji Perpetuum Mobile

ul. Broniewskiego 9, 01-780 Warszawa


TAK Warszawski

71 Warsztat Terapii Zajęciowej "Olszynka"

ul. Wiśniowa 58/10, 02-520 Warszawa

500 200 978 [email protected]

TAK Warszawski

72 Warsztat Terapii Zajęciowej Bramki, ul. Północna 18,

05-870 Błonie 503 091 666


73 Warsztat Terapii Zajęciowej Sadowa, ul. Jagodowa 2,

05-092 Łomianki 22 751 40 41


74 Warsztat Terapii Zajęciowej Jaworek 32,

07-111 Wierzbno 25 793 45-19

[email protected] TAK Siedlecki

75

Warsztat Terapii Zajęciowej – Drewnickie Stowarzyszenie Rodzin i Przyjaciół Osób z Zabu-rzeniami Psychicznymi „Empatia”

ul. Wierzbowa 6, 05-091 Ząbki



76 Warsztat Terapii Zajęciowej ul. I Armii Wojska Pol-

skiego 89A, 07-200 Wyszków


TAK Ostrołęcki

77 Warsztat Terapii Zajęciowej Zielonka Stara 70,

26-700 Zwoleń (48) 677 63 59 [email protected]


78 Warsztat Terapii Zajęciowej ul. Kościuszki 2, (23) 657 09 29 NIE – brak zwrotu ankiety Ciechanowski



60

09-300 Żuromin [email protected]

79 Warsztat Terapii Zajęciowej ul. 1 Maja 43A,

96-300 Żyrardów

(46) 855 30 45 w. 24 warsz-


80

Spółdzielnia Socjalna

Spółdzielnia socjalna "Szansa" Al. Jachowicza 27/16,18,19; 09- 400 Płock

507243145 [email protected]

TAK Płocki

81 Spółdzielnia socjalna "Terra" ul. Żabińskiego 16/3; 02- 793 Warszawa

530 999 907 - Maria Książek [email protected]


82 Spółdzielnia socjalna " Janopol-ska"

ul. Janopole 21 A; 06- 200 Janopole


TAK Ciechanowski

83 Spółdzielnia socjalna "Maks" ul. Hornowskiego 24;

06- 100 Pułtusk 536511725

[email protected] NIE – brak zwrotu ankiety Ostrołęcki

84 Spółdzielnia socjalna "Kto rano wstaje"

ul. Żytnia 1 A; 01-014 Warszawa

22 838 70 25, 733 189 648 [email protected];


85 Wielobranżowa spółdzielnia socjalna "Otwarte serca"

ul. Sosnowa 3; 26-670 Pionki

789230229; 789239226 [email protected];


86 Spółdzielnia socjalna "Migliore" ul. Żeromskiego 65 lok

207; 26-600 Radom

797581208; 507-648-585


87 Spółdzielnia socjalna "Besa" ul. Kopernika 7 lok. 40;

07- 410 Ostrołęka 508129915

[email protected] TAK Ostrołęcki

88 Spółdzielnia socjalna "Pierrot & Róża"

Gąsawy Rządowe 140, 26-502


TAK Radomski

89 Spółdzielnia socjalna "Fajna sztuka"

ul. Malinowskiego 6/29, 02-776 Warszawa

600176283, 511357023 [email protected]

TAK Warszawski

90 Spółdzielnia socjalna "Margines" ul.Krucza 23/31

02-517 Warszawa; 608358067, 507339897 [email protected]

TAK Warszawski

91 Spółdzielnia socjalna "SAS" ul. Rudnickiego 3a/35,

01-858 Warszawa 530770000


92 Spółdzielnia socjalna Pracownia Rozwoju "Kalejdoskop"

ul. Pazińskiego 05-400 Otwock

883240123 biuro@pracownia-

kalejdoskop.pl TAK Warszawski

93 Spółdzielnia socjalna "Wspólnie" ul. Jana III Sobieckiego 1, 514037507, 516 591 678 NIE – brak zwrotu ankiety Warszawski





61

Puszcza Mariańska 96-330

[email protected]

94 Spółdzielnia socjalna osób praw-ny "Centrum Usług Środowisko-wych"

ul. Warszawska 26A, 09-472 Słupno

(24) 261 91 78 [email protected]; gopsslup-

[email protected] TAK Płocki

95 Spółdzielnia socjalna "Perspek-tywa" przy zakładzie poprawczym w Studzieńcu

Studzieniec 1, 96-330 Studzieniec

46 831 84 26 e.gajda@spoldzielniaperspekty

wa.pl; r.szulc@spoldzielniaperspekty

wa.pl

TAK Warszawski

96 Spółdzielnia Socjalna „WYSZO-GRODZIANKA”

09-450 Wyszogród, ul. Płocka 12

Kom. 794-600-501; 24 231 12 48

[email protected] NIE – brak zwrotu ankiety Płocki

97 Spółdzielnia Socjalna „KARIMA” 08-125 Suchożebry, ul. A. Ogińskiej 11

692 573 025, 692 573 050 spoldzielniasocjalnakari-


98 Spółdzielnia Socjalna ASOCJA-CJA

Warszawa, ul. Cedrowa 4a

606 506 957 [email protected]; ssaso-


99 Spółdzielnia Socjalna „SPÓŁ-DZIELNIA MAM”

03-650 Warszawa, ul. Bystra 30

kom: 795968555, 537223059 [email protected];


100 Chrześcijańska Spółdzielnia Socjalna „NASZ DOMEK”

01-496 Warszawa, ul. Fr. Kawy 42/8

Urszula Tuszyńska 510255658 [email protected];

[email protected]

TAK Warszawski

101 AKCES LAB Spółdzielnia Socjal-na

04-015 Warszawa, al. Waszyngtona 41/68

tel: 22 8136267 kom: 501100060


102 Spółdzielnia Socjalna „OSA” 01-601 Warszawa,

ul. Krasińskiego 8/19 501 499 656


103 Pedagogiczna Spółdzielnia Socjalna „BABY BOOM”

Noworacławicka 9/G205, 00-769 Warszawa

kom: 515 846 869 [email protected];


104 Spółdzielnia Socjalna Artystów „UAD”

Warszawa, ul. Ząbkowska 22 M.85

kom: 601698084 [email protected]


105 Spółdzielnia Socjalna „BLASK” 08-210 Platerów, "661 330 896, 515 460 129 TAK Siedlecki






62

ul. 3 Maja 5/3 [email protected]

106 Spółdzielnia Socjalna „WAR-SZAWA”

00-544 Warszawa, ul. Wilcza 25/4

tel: 22 6297695 kom: 511202905

[email protected] [email protected]


107 Osiedlowa Spółdzielnia Socjalna „PRAGA”

03-507 Warszawa, ul. Witebska 4

tel: 22 2916860 kom: 608229685, 602632732


108 Osiedlowa Spółdzielnia Socjalna „POKOLENIE”

05-120 Legionowo, ul. Hetmańska 9

kom: 502718500, 508105066 [email protected]

TAK Warszawski

109 Spółdzielnia Socjalna „MRÓWKA” 08-200 Łosice,

ul. Narutowicza 6 695804231 NIE – brak zwrotu ankiety Siedlecki

110 Spółdzielnia Socjalna " W Cen-trum Europy"

04-077 Warszawa ul. Grochowska 219

kom.691856546 [email protected]


111 Wyszkowska Wielobranżowa Spółdzielnia socjalna "Szron"

ul. Mickiewicza 5, 07- 201 Wyszków


TAK Ostrołęcki

112 Spółdzielnia socjalna" Opieka" ul. Kościelna 1, 09- 472 Słupno

24 2619178; 602 851 797 - [email protected]

TAK Płocki

113 Spółdzielnia Socjalna „RODZINA” 02-785 Warszawa,

ul. Surowieckiego 8/57 508927850


114 Kozienicka Spółdzielnia Socjalna 26-900 Kozienice,

Łuczynów 98A

48 382 05 04 spoldziel-


115 Spółdzielnia socjalna " Piękne miejsce"

ul. Traktorzystów 26; 02- 495 Warszawa


TAK Warszawski

116 Spółdzielnia socjalna Pożyteczni ul. Puszczyka 3/27; 02- 785 Warszawa

604 474 527 [email protected]; [email protected]

TAK Warszawski

117 Spółdzielnia socjalna "Zbuczy-nianki"

ul. Stary Krzesk 56; 08-106 Zbuczyn

513906724, 514 446 493; 797-700-045 797-700-049


118 Spółdzielnia socjalna "Pomocni" ul. Fabryczna 8;

06- 400 Ciechanów

512-005-237 pomoc-

[email protected] NIE – brak zwrotu ankiety Ciechanowski

119 "HAVEN" Spółdzielnia Socjalna Ciechanowska 3

06-406 Opinogóra Górna 795642995







mailto:[email protected];

mailto:[email protected];




63

120 Spółdzielnia Socjalna Witalizacja Hoża 51 lok. 260 00-681 Warszawa


TAK Warszawski

121 Spółdzielnia Socjalna Droga do Domu

05-200 Stare Grabie, Stare Grabie 159


TAK Warszawski

122 Spółzielnia Socjalna Colegal Karmelicka 3/31

00-149 Warszawa 505 319 606


123 Spółdzielnia Socjalna Miłość ul. Wilcza 25/4

00-544 Warszawa (22) 622-28-67


124 Spółdzielnia Socjalna "Węgro-wianka"

ul. Gdańska 69, 07-100 Węgrów

507-438-436 [email protected]

TAK Siedlecki

125 Spółdzielnia Socjalna "Sami Swoi"

ul. Węgrowska 50, Chodów, 08-119 Siedlce

530-468-560 530-456-462 530-481-280


126 Spółdzielnia Socjalna "Relaksow-nia"

ul. Gen. Orlicz-Dreszera 9/37, 08-110 Siedlce

793-129-139 relaksow-


127 Spółdzielnia Socjalna Za Lasami Wylazłowo 40,

09-304 Wylazłowo 602-233-094


128 Wielobranżowa Spółdzielnia Socjalna Lokomotywa

Ul. Kościelna 10, 06-415 Czernice Borowe

506-530-046 lokomoty-


129 Spółdzielnia Socjalna 4 You Ul. Młodzieżowa 28/D,

09-100 Płońsk

730 857 559 spoldzielniasocjal-

[email protected] NIE – brak zwrotu ankiety Ciechanowski

130 Spółdzielnia Socjalna Auto Kom-pleks

Ul. Rycerska 62, 06-400 Ciechanów


TAK Ciechanowski

131 Spółdzielnia socjalna Amelia ul. Małkińska 38,

07-300 Ostrów Mazo-wiecka


TAK Ostrołęcki

132 Spółdzielnia socjalna Complex ul. Piotra Skargi 31 lok. 8,

06-100 Pułtusk

06-100 Pułtusk, ul. Piotra Skargi 31/8


133 Spółdzielnia socjalna Forum Chrzczonki 1, 06-230 Różan


NIE – brak zwrotu ankiety Ostrołęcki

134 Spółdzielnia socjalna Kele ul. Mazowiecka 6, 07-410 Ostrołęka















64

135 Spółdzielnia socjalna Pracuś Gocły 39, 07-407 Czerwin 607 800 221


136 Spółdzielnia socjalna Validus ul. Mazowiecka 2, 07-410 Ostrołęka


TAK Ostrołęcki

137 Spółdzielnia socjalna A priori ul. Mielczarskiego 3 lok. 1,

26-600 Radom 509 604 113


138 Spółdzielnia socjalna Na Swoim Maliszów 72A, 26-624 Kowala


139 Spółdzielnia socjalna Precyzja ul. Miła 19A lok. 17,

26-600 Radom

662 083 166 spoldzielniaprecy-


140 Spółdzielnia socjalna Reduar Alojzów 5, 27-100 Iłża [email protected] NIE – brak zwrotu ankiety Radomski

141 Spółdzielnia socjalna Rodzinna ul. Sowińskiego 13 lok.

33, 26-600 Radom 728 636 235


142 Spółdzielnia socjalna Solidna ul. Niepodległości 7A/20,

05-600 Grójec [email protected] NIE – brak zwrotu ankiety Radomski

143 Spółdzielnia socjalna Zielona Igiełka

ul. Krasickiego 65, 26-640 Skaryszew

[email protected] ; [email protected]


Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonych badań












Katalog działań oraz prób działań podejmowanych przez kadrę kierowniczą mazo-

wieckich PES, mających na celu nawiązanie trwałej współpracy BIZNES – PES

Na podstawie informacji uzyskanych w badaniu opracowano katalog nielicznych działań podejmowanych

przez kadrę kierowniczą mazowieckich PES, mających na celu nawiązanie współpracy BIZNES-PES. Należy

wskazać, że jedynie 10 PES podejmowało tego rodzaju działania. Były to:

1. Przygotowywanie ofert usługowych pod konkretne przedsiębiorstwa, odpowiadające zdiagnozowanemu

zapotrzebowaniu przedsiębiorstw.

2. Podejmowanie rozmów/ konsultacji dotyczących zatrudniania osób niepełnosprawnych intelektualnie na

lokalnym rynku pracy, u konkretnych pracodawców.

3. Podejmowanie rozmów/ negocjacji mających na celu pozyskanie zleceń od podmiotów biznesowych.

Katalog działań podejmowanych przez kadrę zarządzającą mazowieckich

przedsiębiorstw o znamionach trwałej współpracy BIZNES – PES

Na podstawie informacji uzyskanych w badaniu opracowano katalog nielicznych działań podejmowanych

przez kadrę zarządzającą mazowieckich przedsiębiorstw, o znamionach trwałej współpracy BIZNES-PES. Należy

wskazać, że zaledwie kilkoro pracodawców podejmowało tego rodzaju działania. Były to:

1. Wspólna realizacja projektów finansowanych ze środków UE, wraz z podmiotami ekonomii społecznej.

2. Wspieranie idei dobroczynności – organizacja i wsparcie w organizacji imprez charytatywnych, zbiórek,

kiermaszów w środowisku lokalnym, mających na celu wsparcie osób potrzebujących.

3. Wspieranie fundacji, stowarzyszeń, domów dziecka poprzez dokonywanie zbiórek żywności, czy wspar-

cia finansowego.



66

Kwestionariusz ankiety internetowej CAWI

skierowanej do aktywnych podmiotów ekonomii społecznej

Firma T&B INVESTMENTS Sp. z o.o. z siedzibą w Olsztynie, na zlecenie Mazowieckiego Cen-

trum Polityki Społecznej z siedzibą w Warszawie realizuje badanie pn. „Społecznie odpowiedzialny

biznes dla ekonomii społecznej na Mazowszu”. Badanie współfinansowane jest ze środków Unii Eu-

ropejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Do badania zaprosiliśmy kadrę kierowniczą wszystkich aktywnych podmiotów ekonomii

społecznej z terenu województwa mazowieckiego. Z Pana/i pomocą chcielibyśmy uzyskać informa-

cje, za pośrednictwem których zrealizowany zostanie główny cel badania, tj. dokonanie diagnozy

postaw kadry zarządzającej mazowieckich przedsiębiorstw oraz kadry kierowniczej podmiotów eko-

nomii społecznej w zakresie możliwości rozwoju współpracy BIZNES – PES na Mazowszu.

Prosimy pamiętać, że w niniejszym kwestionariuszu nie ma poprawnych oraz błędnych od-

powiedzi, a niniejsza ankieta nie ma za zadanie sprawdzać poziomu Pana/i wiedzy. Uzyskane infor-

macje posłużą jedynie do określenia skali występowania pewnych postaw i przekonań dotyczących

współpracy na poziomie BIZNES – PES.

Kwestionariusz składa się z 29 pytań, a jego wypełnienie zajmuje ok. 10 minut. Odpowiedzi

właściwe Pan/i opiniom prosimy zaznaczyć poprzez kliknięcie myszki.

Na końcu ankiety znajduje się metryczka, w której zwrócimy się do Państwa z prośbą o poda-

nie bardzo dla Nas ważnych danych, na podstawie których zostanie stworzony aktualny katalog

podmiotów ekonomii społecznej w województwie mazowieckim. Bardzo prosimy o uzupełnienie.

Z góry dziękujemy za życzliwość i okazaną pomoc w realizacji badań,

Zespół T&B Investments Sp. z o.o.

1. Czy znana jest Panu/i koncepcja społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR)?

1 Tak

2 Nie – Proszę odczytać definicję CSR i przejść do pytania 3

2. Jakie są obszary społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR)?

Proszę zaznaczyć trzy, najważniejsze obszary, które są Pana/i zdaniem ważne w koncepcji CSR

1 Ład organizacyjny

2 Prawa człowieka

3 Stosunki pracy

4 Ochrona środowiska naturalnego

5 Uczciwe praktyki rynkowe

6 Relacje z konsumentami



67

7 Zaangażowanie społeczne

8

Inne, jakie?

Proszę wpisać

.....................................................................................................................................................

PO UDZIELENIU ODPOWIEDZI NA PYTANIA – POJAWIA SIĘ DEFINICJA

Komisja Europejska definiuje CSR, czyli społeczną odpowiedzialność biznesu (z ang. Corporate Social Responsi-

bility) jako styl zarządzania przedsiębiorstwem polegający na integrowaniu kwestii społecznych, środowisko-

wych, etycznych i dotyczących praw człowieka do działań biznesowych i strategii, we współpracy z interesariu-

szami (Komisja Europejska, 2011).

3. Czy znane jest Panu/i pojęcie „współpraca BIZNES – PES”?

1 Tak

2 Nie – Proszę odczytać definicję współpracy BIZNES – PES i przejść do pytania 5

4. Czym jest współpraca BIZNES – PES:

Proszę odpowiedzieć na pytanie w maksymalnie 1-2 zdaniach/ podpunktach

-

-

PO UDZIELENIU ODPOWIEDZI NA PYTANIA – POJAWIA SIĘ DEFINICJA

Współpraca BIZNES-PES to podejmowanie wspólnych działań przez przedsiębiorstwa (BIZNES) oraz podmioty

ekonomii społecznej (PES). Istotą funkcjonowania tego rodzaju partnerstwa jest łączenie celów społecznych

z efektywną działalnością gospodarczą, dla obopólnej korzyści.

5. Czy dostrzega Pan/i potrzebę budowania współpracy BIZNES – PES w Pana/i środowisku lo-

kalnym?

1 Tak

2 Nie

3 Trudno powiedzieć

6. Czy Pana/i zdaniem współpraca pomiędzy podmiotami biznesowymi i społecznymi może dać

jakieś korzyści podmiotom ekonomii społecznej?

1 Tak

2 Nie – proszę przejść do pytania 8



68

3 Trudno powiedzieć – proszę przejść do pytania 8

7. Jakie korzyści mogą wyniknąć według Pana/i dla PES z nawiązania trwałej współpracy z pod-

miotami biznesowymi?

Proszę zaznaczyć 1 najważniejszą Pana/i zdaniem korzyść

1 Profesjonalizacja produkcji i usług

2 Możliwość pozyskania długoterminowych i stabilnych zleceń

3 Wsparcie przy tworzeniu biznesplanów

4 Rynkowa ocena produktu/ usługi

5 Zaistnienie w środowisku profesjonalnego biznesu – renoma

6 Możliwość zidentyfikowania własnych deficytów – lepsze dostosowanie do potrzeb rynku

7

Inna, jaka?

Proszę wpisać

.....................................................................................................................................................


8. Czy Pana/i zdaniem budowanie współpracy BIZNES – PES jest ważnym elementem rozwoju

lokalnego?

1 Tak

2 Nie


9. Czy podmiot ekonomii społecznej (PES), którym Pan/i zarządza podejmuje współpracę

z podmiotami biznesowymi (BIZNES)?

1 Tak - proszę przejść do pytania 10-12, a następnie 19


10. Czy jest Pan/i bezpośrednio zaangażowany/a we współpracę z podmiotami biznesowymi?

1 Tak

2 Nie

11. Czy współpraca BIZNES – PES jest realizowana w ramach praktycznego zastosowania działań

opartych na strategii CSR przedsiębiorstw?

1 Tak

2 Nie




69

12. Na czym polega ta współpraca?

Proszę odpowiedzieć na pytanie w 1-2 zdaniach/ podpunktach z zastosowaniem krótkich przykładów

-

-

Proszę przejść do pytania 19

13. Czy byłby/aby Pan/i skłonny/a nawiązać współpracę BIZNES – PES?

1 Tak - proszę przejść do pytania 16

2 Nie


14. Czy ktoś z podmiotu ekonomii społecznej, którym Pan/i zarządza byłby skłonny nawiązać

współpracę BIZNES – PES?

1 Tak

2 Nie - proszę przejść do pytania 16

3 Trudno powiedzieć - proszę przejść do pytania 16

15. Kto byłby skłonny do nawiązania takiej współpracy?

1 Funkcja/ stanowisko w PES: ………………………………………………………………………………………………….

16. Czy byłby/aby Pan/i skłonny/a nawiązać współpracę BIZNES – PES w ramach praktycznego za-

stosowania działań opartych na strategii CSR przedsiębiorstw?

1 Tak

2 Nie


17. Czy podjął/ęła Pan/i jakieś działania bądź próby działań mające na celu nawiązanie trwałej re-

lacji BIZNES – PES?

1 Tak




70

3 Trudno powiedzieć – proszę przejść do pytania 19

18. Jakie to były działania?

Proszę odpowiedzieć w krótkich podpunktach

-

-

-

-

-

19. Czy znana jest Panu/i specyfika lokalnego biznesu, tj. wiedza odnośnie przedsiębiorstw dzia-

łających lokalnie, kluczowe branże, wielkość zatrudnienia, itp. (ogólne rozeznanie)?

1 Tak

2 Nie


20. Czy znane są Panu/i jakieś podmioty biznesowe (BIZNES) działające we współpracy z podmio-

tami ekonomii społecznej (PES)?

1 Tak, działające lokalnie (teren powiatu)

2 Tak, działające regionalnie (teren województwa)

3 Tak, działające krajowo (teren całego kraju)


21. W jakich branżach działają te podmioty?

Proszę zaznaczyć wszystkie branże, w jakich działają znane Panu/i podmioty biznesowe współpracujące

z podmiotami ekonomii społecznej

1 Budownictwo

2 Edukacja

3 Finanse

4 Handel

5 Informatyka

6 Motoryzacja

7 Nieruchomości

8 Usługi

9 Reklama i marketing



71

10 Turystyka

11 Transport i logistyka

12

Inna, jaka?

Proszę wpisać

.....................................................................................................................................................

22. Czy ma Pan/i wiedzę na jakie konkretne produkty/usługi wytwarzane przez podmioty eko-

nomii społecznej jest zapotrzebowanie wśród przedsiębiorstw?

1 Tak


23. Jakie są to Pana/i zdaniem produkty/usługi?

Proszę odpowiedzieć w krótkich podpunktach

PRODUKTY:

-

-

-

USŁUGI:

-

-

-

INNE:

-

-

24. Do jakich branż skierowane byłyby te produkty/usługi?

Proszę zaznaczyć wszystkie branże, do których widzi Pan/i możliwość dostarczania produktów/usług

przez PES

1 Budownictwo

2 Edukacja

3 Finanse

4 Handel

5 Informatyka

6 Motoryzacja

7 Nieruchomości

8 Usługi



72


10 Turystyka


12

Inna, jaka?

Proszę wpisać

.....................................................................................................................................................


25. Czy znane są Panu/i jakieś inne podmioty biznesowe (BIZNES) realizujące strategię społecznej

odpowiedzialności biznesu (CSR)?

1 Tak

2 Nie

26. Jakie produkty/usługi mógłby świadczyć Pana/i podmiot ekonomii społecznej na rzecz przed-

siębiorstw?

Proszę odpowiedzieć w krótkich podpunktach lub zaznaczyć odp. 4 – ŻADNE bądź odp. 5 – NIE WIEM

1. PRODUKTY:

-

-

-

-

2. USŁUGI:

-

-

-

-

3. INNE:

-

-

-

4. ŻADNE

5. NIE WIEM

27. Do jakich branż skierowane byłyby te produkty/usługi?

Proszę zaznaczyć wszystkie branże, do których widzi Pan/i możliwość dostarczania produktów/usług

przez Pana/i PES

1 Budownictwo



73

2 Edukacja

3 Finanse

4 Handel

5 Informatyka

6 Motoryzacja

7 Nieruchomości

8 Usługi


10 Turystyka


12

Inna, jaka?

Proszę wpisać

.....................................................................................................................................................


28. Czy może Pan/i powiedzieć, że poniższe twierdzenia są prawdą?

Proszę wskazać wszystkie twierdzenia, które odpowiadają Pana/i przekonaniom

1 Współpraca podmiotów ekonomii społecznej z podmiotami biznesowymi (BIZNES – PES)

może być korzystna dla obu stron

2 Współpraca BIZNES – PES w moim środowisku lokalnym jest rzadko praktykowana

3 Ekonomia społeczna jest ważnym elementem rozwoju społeczeństw

4 Ekonomia społeczna jest ważnym elementem rozwoju społeczeństw, jednak przedsiębiorcy

nie dostrzegają tego faktu

5 Przedsiębiorcy wykazują coraz większe chęci współpracy z podmiotami ekonomii społecznej

6 Przedsiębiorcy nie wykazują chęci współpracy z podmiotami ekonomii społecznej

7 Przedsiębiorcy nie wykazują chęci współpracy z podmiotami ekonomii społecznej, gdyż są

nastawieni jedynie na zysk

8 Strategia społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) nie jest powszechnie praktykowana

przez przedsiębiorców

9 Coraz więcej przedsiębiorców realizuje strategię społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR)

10 Strategia społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) jest tylko elementem marketingowym



74

większości przedsiębiorstw

11 Żadne z powyższych – tylko, jeśli respondent nie zaznaczył żadnego z powyższych twierdzeń

METRYCZKA

29. Typ podmiotu ekonomii społecznej:

1 Spółdzielnia socjalna

2 Warsztat terapii zajęciowej

3 Zakład aktywności zawodowej

30. Nazwa i siedziba podmiotu ekonomii społecznej:

1

Pełna nazwa:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

2

Adres:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

3 Powiat:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

31. Dane kontaktowe osób tworzących PES:

Liczba osób musi być zgodna z podaną w pytaniu 27

Lp.

Imię i

nazwisko:

Funkcja

w PES:

Reprezen-

towana

instytucja:

Telefon/ fax:

E-mail:

Adres strony

internetowej

(jeśli

istnieje)

1

2

3

4

5

6

7



75

8

9

10

32. Liczba osób tworzących PES:

Proszę wpisać liczbę

33. Nazwa i siedziba osoby prawnej tworzącej PES:

1

Pełna nazwa:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

2

Adres:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

34. Liczba osób zatrudnionych w PES:


35. Liczba etatów w PES:




76

Scenariusz indywidualnego wywiadu pogłębionego (IDI)

skierowanego do mazowieckich przedsiębiorstw

I. Wstęp – przedstawienie moderatora.

Dzień dobry Panu/i. Nazywam się (imię i nazwisko moderatora) i będę moderował dzisiejsze

spotkanie. Reprezentuję firmę T&B Investments Sp. z o.o. z Olsztyna, która prowadzi na zlecenie

Mazowieckiego Centrum Polityki Społecznej w Warszawie badanie pn. „Społecznie odpowiedzialny

biznes dla ekonomii społecznej na Mazowszu”. Badanie to prowadzone jest w ramach projektu sys-

temowego „Razem dla Mazowsza - Edukacja w działaniu” współfinansowanego ze środków Unii Eu-

ropejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego - Program Operacyjny Kapitał Ludzki.

II. Przedstawienie celów wywiadu.

Do badania na tym etapie zaprosiliśmy kadrę zarządzającą przedsiębiorstw z terenu woje-

wództwa mazowieckiego. Z Pana/i pomocą chcielibyśmy uzyskać informacje, za pośrednictwem któ-

rych zrealizowany zostanie główny cel badania, tj. dokonanie diagnozy postaw kadry zarządzającej

mazowieckich przedsiębiorstw oraz kadry kierowniczej podmiotów ekonomii społecznej w zakresie

możliwości rozwoju współpracy BIZNES – PES na Mazowszu.

III. Informacja dotycząca zasad wywiadu.

Planowany czas naszej rozmowy to ok. 30 minut. Proszę o swobodne wyrażanie swoich opi-

nii, ponieważ każda będzie dla nas bardzo cenna, gdyż pozwoli na zebranie szerokiego materiału

i tym samym wpłynie na jakość opracowywanych wyników.

W trakcie wywiadu poruszonych zostanie wiele istotnych dla nas kwestii. Nie chciałbym/

chciałabym, aby coś ważnego mi umknęło, dlatego jeżeli Pan/i pozwoli, rozmowa będzie rejestrowa-

na. Rejestracja posłuży nam jedynie do analizy odpowiedzi wszystkich respondentów i sporządzenia

raportu z badania. Nagranie nie będzie rozpowszechniane, ani publikowane.

Czy możemy zaczynać?

BLOK I - EKONOMIA SPOŁECZNA

1. Czy znane jest Panu/i pojęcie ekonomii społecznej?

Jeśli twierdzi, że tak -> Czym jest ta ekonomia społeczna?

Jeśli respondent nie wie, lub jego definicja jest błędna, moderator odczytuje

Ekonomia społeczna bywa określana również jako gospodarka społeczna lub przedsiębiorczość społeczna.

Według niej za przedsiębiorstwo społeczne uznaje się działalność o celach głównie społecznych, której zyski

w założeniu są reinwestowane w te cele lub we wspólnotę, a nie w celu maksymalizacji zysku lub zwiększenia

dochodu udziałowców czy też właścicieli.



77

2. Czy znane są Panu/i typy podmiotów ekonomii społecznej?

Jeśli twierdzi, że tak -> Jakie kojarzy Pan/i podmioty ekonomii społecznej?

Jeśli respondent nie wie, lub wymienia niewiele, moderator odczytuje

Typy podmiotów ekonomii społecznej to:

- Fundacje

- Stowarzyszenia

- Spółdzielnie (np. socjalne, pracy, inwalidów i niewidomych)

- Centra Integracji Społecznej i Kluby Integracji Społecznej,

- Zakłady Aktywności Zawodowej,

- Warsztaty Terapii Zajęciowej,

- Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych.

3. Czy wie Pan/i gdzie można pozyskać wiedzę na temat funkcjonujących w powiecie/ woje-

wództwie podmiotów ekonomii społecznej?

Jeśli twierdzi, że tak -> Konkretnie: gdzie? (nie przykładowe, niech respondent wy-

mieni wszystkie źródła, które zna)

Jeśli respondent nie wie, lub wymienia niewiele, moderator odczytuje

Możliwe źródła informacji o podmiotach ekonomii społecznej:

- Mazowieckie Centrum Ekonomii Społecznej,

- Lokalne Ośrodki Ekonomii Społecznej (LOES),

- Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych (FISE),

- Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego,

- BORIS – Ośrodek Wsparcia Inicjatyw Ekonomii Społecznej (OWIES)

- strony internetowe (np. ekonomiaspoleczna.pl)

- różnego rodzaju biuletyny, broszury informacyjno-promocyjne,

- literatura naukowa, publikacje zwarte

- bezpośrednio od podmiotu ekonomii społecznej,

- samorząd lokalny, województwa.

4. Czy ma Pan/i wiedzę odnośnie funkcjonujących w powiecie/województwie podmiotów eko-

nomii społecznej?

Czy jakieś są w powiecie?

Gdzie się znajdują?

Czym się zajmują?

BLOK II – WSPÓŁPRACA BIZNES – PES

5. Czy znane jest Panu/i pojęcie współpraca BIZNES – PES?

Jeśli twierdzi, że tak -> Czym jest ta współpraca BIZNES – PES?



78

Jeśli respondent nie wie, lub jego definicja jest błędna, moderator odczytuje

Współpraca BIZNES – PES to podejmowanie wspólnych działań przez przedsiębiorstwa (BIZNES) oraz podmioty

ekonomii społecznej (PES). Istotą funkcjonowania tego rodzaju partnerstwa jest łączenie celów społecznych

z efektywną działalnością gospodarczą, dla obopólnej korzyści.

6. Czy dostrzega Pan/i potrzebę współpracy pomiędzy podmiotami biznesowymi a podmiotami

ekonomii społecznej (BIZNES – PES)?

7. Czy Pana/i zdaniem taka współpraca (BIZNES – PES) może dać jakieś korzyści?

Jeśli twierdzi, że tak -> Konkretnie: jakie korzyści i dla kogo? (dla: przedsiębiorców,

podmiotów ekonomii społecznej, środowiska lokalnego, gospodarki, itp. (nie przykła-

dowe, wymienić wszystkie możliwe zdaniem respondenta)

8. Czy docierają lub docierały do Pana/i kiedykolwiek informacje o możliwości nawiązania

współpracy BIZNES – PES? (np. za pośrednictwem różnego rodzaju biuletynów, stron interne-

towych, bezpośrednia propozycja podmiotu ekonomii społecznej, sugestia współpracownika

lub kogoś, kto orientuje się w temacie współpracy BIZNES – PES?)

9. Czy Pana/i przedsiębiorstwo podejmuje lub podejmowało próby nawiązania współpracy

BIZNES – PES?

Jeśli twierdzi, że tak:

o Konkretnie: Jakie były to działania, próby? (nie przykładowe, wymienić

wszystkie)

o Kto byłby dla Pana/i przedsiębiorstwa dobrym partnerem, jeśli chodzi o na-

wiązywanie takiej współpracy z PES, jej animację, wskazanie dobrych prak-

tyk? (np. bezpośrednio podmiot ekonomii społecznej, Mazowieckie Centrum

Ekonomii Społecznej, Lokalne Ośrodki Ekonomii Społecznej (LOES), Fundacja

Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych (FISE), samorząd lokalny, wojewódz-

twa?)

10. Czy obecnie Pana/i przedsiębiorstwo podejmuje współpracę BIZNES – PES?

Jeśli twierdzi, że tak:

Czy jest to trwała współpraca czy może jednorazowa, krótkotrwała i na czym

ona polega?

o Konkretnie: jakie działania są podejmowane w tej współpracy? (nie

przykładowe, wymienić wszystkie)

Czy jest Pan/i bezpośrednio zaangażowany/a we współpracę z podmiotem

ekonomii społecznej?

o Jeśli twierdzi, że nie -> Kto z Pana/i firmy jest zaangażowany we

współpracę z PES? (stanowisko)

Jeśli twierdzi, że nie:

Czy widzi Pan/i szanse nawiązania współpracy z PES w niedalekiej przyszło-

ści?



79

o Jeśli twierdzi, że tak -> W jakich obszarach widzi Pan/i szansę nawią-

zania trwałej współpracy z PES? (konkretnie: dziedziny lub branże,

produkty, usługi, jakie?) (nie przykładowe, wymienić wszystkie)

o Jeśli twierdzi, że nie -> Dlaczego nie? (powody)

Czy ktoś z Pana/i przedsiębiorstwa jest skłonny do nawiązania współpracy

z PES w niedalekiej przyszłości?

o Jeśli twierdzi, że tak -> Kto? (stanowisko)

11. Czy wie Pan/i jakie zapotrzebowanie na produkty/usługi wytwarzane/świadczone przez PES

występuje wśród przedsiębiorstw (BIZNES)?

Jeśli twierdzi, że tak -> W jakich branżach/ dziedzinach występuje to zapotrzebowa-

nie? (konkretnie: produkty, usługi, inne) (nie przykładowe, wymienić wszystkie)

12. Czy Pana/i firma podejmuje współpracę z organizacjami pozarządowymi (NGO) na terenie

swojego działania?

Jeśli twierdzi, że tak -> W jakim zakresie odbywa się ta współpraca (nie przykładowe,

wymienić wszystkie)

Jeśli twierdzi, że nie -> Dlaczego nie? (powody)

BLOK III – SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ BIZNESU (CSR)

13. Czy Pana/i przedsiębiorstwo posiada i realizuje strategię CSR (społecznej odpowiedzialności

biznesu)?

Jeśli twierdzi, że tak -> Czy Pana/i przedsiębiorstwo wykorzystuje działania ze strate-

gii CSR do budowania trwałej relacji z PES?

Jeśli twierdzi, że nie ->Czy widzi Pan/i szanse wykorzystania działań ze strategii CSR

dla budowania trwałej relacji z PES w przyszłości?

Jeśli twierdzi, że nie -> Dlaczego nie? (powody)

14. Czy identyfikuje Pan/i inne przedsiębiorstwa w swoim otoczeniu, które realizują strategię

CSR?

Jeśli twierdzi, że tak -> Czy są to może jakieś zrzeszenia/związki pracodawców?

Jeśli twierdzi, że tak -> Jakie są to związki/ zrzeszenia? (nazwy)

Moderator: Na koniec bardzo proszę o podanie bardzo dla Nas ważnych danych, na podstawie któ-

rych zostanie stworzona baza firm, które wsparły realizację badania. Baza zostanie przekazana tylko

do wiadomości Mazowieckiego Centrum Polityki Społecznej w celu uwiarygodnienia wyników bada-

nia:

1

Pełna nazwa firmy:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

2 Adres:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………



80

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

3 Powiat:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4 Profil działalności firmy:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

5 Liczba pracowników firmy:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

6 Liczba osób w zarządzie podmiotu ekonomii społecznej:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

7

Dane osoby, z którą prowadzony jest wywiad:

1. Imię i nazwisko:

…………………………………………………………………………………………………………………………………....

2. Funkcja/ stanowisko:

…………………………………………………………………………………………………………………………………....

3. Zakres głównych obowiązków:

………………………………………………………………………………………………………………………………….....

……………………………………………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………………………………..

4. Czy jest Pan/i zainteresowany/a tematyką społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR)?

Zdecydowanie tak

Raczej tak

Raczej nie

Zdecydowanie nie

Trudno powiedzieć

8 Strona internetowa firmy: (jeśli istnieje)

………………………………………………………………………………………………………………………………….....................

9

Czy w firmie jest strategia CSR (tj. strategia społecznej odpowiedzialności biznesu)?

1. Tak

2. Nie



81

Jeśli odp. TAK -> Moderator: CZY MÓGŁBYM PROSIĆ O UDOSTĘPNIENIE DOKUMENTU DO CELÓW

ANALIZY BADAWCZEJ (NP. KSEROKOPIA)? LUB O PODANIE ŹRÓDŁA, NP. ADRES STRONY INTER-

NETOWEJ, POD KTÓRYM WW. DOKUMENT MOŻNA ZNALEŹĆ?

Wyjaśnienia w razie wątpliwości respondenta: Jednym z celów badania jest analiza różnych stra-

tegii CSR realizowanych przez firmy z terenu województwa mazowieckiego. Ten dokument zostanie

przekazany do analizy, a wyniki zawarte będą w raporcie końcowym.

Zakończenie: To już wszystkie pytania, jakie przygotowałem/am dla Pana/i. Czy na koniec chciałby

Pan/chciałaby Pani dodać coś jeszcze?

Dziękuję bardzo za rozmowę.

Documents

„Społecznie odpowiedzialny biznes dla ekonomii społecznej ...mcps.com.pl/.../Spoleczna-odpowiedzialnosc-biznesu.pdfCorporate Social Responsibility) ES – ekonomia społeczna EFS