ARHITEKTONSKI TEHNIČAR / ARHITEKTONSKA · PDF file- posjeduje znanja iz arhitektonskih konstrukcija, prefabrikovane gradnje, predmjera i predračuna radova,

1

REPUBLIKA CRNA GORA MINISTARSTVO PROSVJETE I NAUKE

OBRAZOVNI PROGRAM

ARHITEKTONSKI TEHNIČAR / ARHITEKTONSKA TEHNIČARKA

Centar za stručno obrazovanje April 2004.

2

OBRAZOVNI PROGRAM – ARHITEKTONSKI TEHNIČAR / ARHITEKTONSKA TEHNIČARKA Izdavač: Centar za stručno obrazovanje Za izdavača: Željko Raičević Urednik: Branislav Dašić, JU Građevinsko geodetska škola „ing. Marko Radević“ Podgorica Lektor: Marija Giljanović, JU Građevinsko geodetska škola „ing. Marko Radević“ Podgorica Dizajn: Duška Stanić Korica: Marko Mihailović Štampa: "IVPE" Cetinje Tiraž: 250

CIP – Katalogizacija u publikaciji Centralna narodna biblioteka Crne Gore , Cetinje 377:72 – 057 . 874 Obrazovni program ARHIKTETONSKI TEHNIČAR / ARHIKTETONSKA TEHNIČARKA / ( urednik Branislav Dašić ).- Podgorica : Centar za stručno obrazovanje, 2004 ( Cetinje : IVPE ). – 95 str. : tebele ; 25 cm. - ( Edicija Obrazovni program / Centar za stručno obrazovanje, Podgorica ; br. 13 ) Tiraž 250 . ( Broš. ) a ) Stručno obrazovanje – Arhitektonski tehničar – Srednjoškolci COBISS. CG – ID 7872272

3

SADRŽAJ - OPŠTI DIO 4 - 1. NAZIV OBRAZOVNOG PROGRAMA: ARHITEKTONSKI TEHNIČAR 4 - 2. NASTAVNI PLAN 4 - 3. CILJEVI I ZADACI OBRAZOVANJA I VASPITANJA - 4. USLOVI ZA UPIS, ODNOSNO UKLJUČIVANJE U PROGRAM ZA OBRAZOVANJE ODRASLIH 4 - 5.TRAJANJE OBRAZOVANJA 4 - 6. PROHODNOST 4 - 1. PREDMETNI PROGRAMI 5 - 1.1 OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI 5 - 1.1.1. MATERNJI JEZIK I KNJIŽEVNOST 5 - 1.1.2. MATEMATIKA 5 - 1.1.3. STRANI JEZIK 5 - 1.1.4. INFORMATIKA 5 - 1.1.5. FIZIČKO 5 - 1.1.6. SOCIOLOGIJA 5 - 1.1.7. ISTORIJA 5 - 1.1.8. GEOGRAFIJA 5 - 1.1.9. FIZIKA 5 - 1.1.10. HEMIJA 5 - 1.1.11. BIOLOGIJA SA EKOLOGIJOM 5 - 1.2. STRUČNO TEORIJSKI PREDMETI SA PRAKSOM 6 - 1.2.1. GRAĐEVINSKI MATERIJALI 6 - 1.2.2. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM 11 - 1.2.3. ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 17 - 1.2.4 PROJEKTOVANJE 37 - 1.2.5. URBANIZAM 49 - 1.2.6. KUĆNE INSTALACIJE 54 - 1.2.7. ISTORIJA ARHITEKTURE 58 - 1.2.8. DRUŠTVENE ZGRADE 62 - 1.2.9. ORGANIZACIJE GRAĐENJA 66 - 1.2.10. BETON 72 - 1.2.11. STATIKA I OTPORNOST MATERIJALA 77 - 1.2.12. TEHNIČKO CRTANJE 83 - 1.2.13. KOMJUTERSKE VJEŽBE 88 - 1.2.14. PRIVREDNE ZGRADE 95 - 1.3. IZBORNA NASTAVA 99 - 1.3.1. RAZVOJ ARHITEKTURE 99 - 1.3.2. RAZVOJ URBANIZMA 103 - 1.3.3. ENTERIJER 107 - 1.3.4. SAVREMENA ARHITEKTURA 111 - 1.3.5. PROSTORNO PLANIRANJE 115 - 1.3.6. ISTORIJA CIVILIZACIJE 119 - 1.3.7. MAKETARSTVO 123 - 1.3.8. LIKOVNA UMJETNOST 127 - 2. ISPITNI KATALOZI 136 - 2.1. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM 136 - 2.2. ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 138 - 2.3. PROJEKTOVANJE 140

4

OBRAZOVNI PROGRAM OPŠTI DIO 1. NAZIV OBRAZOVNOG PROGRAMA: ARHITEKTONSKI TEHNIČAR / ARHITEKTONSKA TEHNIČARKA 2. NASTAVNI PLAN

I II III IV Redni broj

Nastavni predmeti- grupe predmeta sedm. god. sedm god. sedm. god. sedm. god.

Ukupno

A Opšte obrazovni predmeti 1. Maternji jezik i knjiž. 3 108 3 108 3 108 3 99 423 2. Matematika 3 108 3 108 3 108 3 99 423 3. Strani jezik 2 72 2 72 2 72 2 66 282 4. Informatika 1 36 5. Fizičko vaspitanje 2 72 2 72 2 72 2 66 282 Društvena grupa

predmeta

1. Sociologija 2 72 72 2. Istorija 2 72 72 3. Geografija 2 72 72 4. Likovna umjetnost 2 72 72 Prirodna grupa predmeta

1. Fizika 2 72 2 72 144 2 Hemija 2 72 72 3 Biologija sa ekologijom 2 72 72

UKUPNO A 19 684 16 576 12 432 10 330 2.022 B i C Stručno teorijski predmeti sa praktičnom nastavom

1. Građevinski materijali 2 72 - - - 72

2. Nacrtna geometrija sa perspektivom 2 72 3 108 - - 180

3. Arhitektonske konstrukcije 2 72 4 144 3 108 2 66 390 4. Projektovanje - - 5 180 5 165 345 5. Urbanizam - - - - 2 66 66 6. Kućne instalacije - - - 3 99 99 7. Istorija arhitekture - - 2 72 - - 72 8. Društvene zgrade - - - - - - 2 66 66 9. Organizacija građenja - - - - 3 108 - - 108 10. Beton - - 3 99 99

11. Statika i otpornost materijala - - - - 2 72 - - 72

12. Tehničko crtanje 2 72 - - - 72 13. Kompjuterske vježbe 2 72 4 144 - - 180 14. Privredne zgrade 2 72 72

Ukupno B + C 10 360 13 468 15 540 17 561 1.929 D Slobodne aktivnosti 1 36 1 36 1 36 1 33 141 E Izborna nastava 2 72 2 72 4 144 4 132 420

F Profesionalna praksa broj dana

15 15 15 45

G Broj časova 32 1152 32 1152 32 1152 32 1056 4.512

H Broj radnih sedmica 36 36 36 33 141

Ukupno časova za obrazovni program - školski oblik (A+B+C+D+E) =

E Izborna nastava

1. Razvoj arhitekture 2 72 - - - - - - 72 2. Razvoj urbanizma - - 2 72 - - - - 72 3. Enterijer - - - - 4 132 132 4. Savremena arhitektura - - - - 2 72 - - 72 5. Prostorno planiranje - - - - - - 2 66 66 6. Istorija civilizacije - - - - 2 72 - - 72 7. Maketarstvo - - - - 2 72 2 66 138

5

3. Ciljevi i zadaci obrazovanja i vaspitanja - Opšti ciljevi obrazovanja i vaspitanja u četvorogodišnjem stručnom obrazovanju

omogućavaju učenicima da: - razviju sposobnosti i vještine za kavalitetan rad u zanimanju, - razviju uspješnu ličnu karijeru u zanimanju, - osposobe se za kritičko vrjednovanje i odgovorno djelovanje na svom radnom mjestu, - razvija sposobnost za racionalno korišćenje sredstava rada i vremena - osposobljava se za saradnju sa arhitektom u izradi idejnog projekta, - osposobe se da razrađuju glavni i izvođački projekat, - osposobe se da rješavaju urbanističku dokumentaciju, - posjeduju informatičku pismenost u izradi crteža i dokumentacije, - vrše izbor građevinskog materijala, - posjeduje znanja iz arhitektonskih konstrukcija, prefabrikovane gradnje, predmjera i

predračuna radova, - osposobe se za rješavanje kućne mreže vodovoda i kanalizacije, - posjeduje znanja iz oblasti zanatskih radova, izrade oplata i izbora armature, - razvijaju ekološku svijest i svijest o poštovanju mjera zaštite na radu i njihovu

dosljednu primjenu. 4. Uslovi za upis, odnosno uključivanje u program za obrazovanje odraslih - U srednju stručnu školu u četvorogodišnjem trajanju mogu se upisati lica koja su:

� završila osnovnu školu ili � završila dvogodišnju stručnu školu.

- U redovno obrazovanje mogu se upisati lica koja nijesu starija od 17 godina, izuzetno lica do18 godine uz odobrenje Nastavničkog vijeća Škole; lica koja su napunila 18 godina uključuju se u program za obrazovanje odraslih.

5.Trajanje obrazovanja Obrazovanje po obrazovnom programu Arhitektonski tehničar/ Arhitektonska tehničarka traje četiri godine. 6. Prohodnost

- U redovnom obrazovanju učenici napreduju u viši razred ako su iz svih predmeta u toku tekuće školske godine postigli pozitivnu ocjenu i priložili potvrdu o obavljenoj profesionalnoj praksi.

- Odrasli napreduju po programu u skladu sa pravilnikom (planom) za izvođenje obrazovnog programa za odrasle, koji donosi nadležna institucija

- Obrazovanje se završava stručnim ispitom koji obuhvata: � pismeni ispit iz maternjeg jezika; � pismeni ispit iz matematike ili stranog jezika; � usmeni ispit iz jednog od stručnih predmeta:

o Nacrtne geometrije sa perspektivom; o Arhitektonskih konstrukcija; o Projektovanja;

� Stručni rad - projekat. 7. Obrazovanje koje se stiče

- srednje stručno obrazovanje u trajanju od 4 godine: Arhitektonski tehničar/ Arhitektonska tehničarka.

6

POSEBNI DIO 1. PREDMETNI PROGRAMI 1.1 OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI 1.1.1. MATERNJI JEZIK I KNJIŽEVNOST 1.1.2. MATEMATIKA 1.1.3. STRANI JEZIK 1.1.4. INFORMATIKA 1.1.5. FIZIČKO 1.1.6. SOCIOLOGIJA 1.1.7. ISTORIJA 1.1.8. GEOGRAFIJA 1.1.9. FIZIKA 1.1.10. HEMIJA 1.1.11. BIOLOGIJA SA EKOLOGIJOM

7

1.2. STRUČNO TEORIJSKI PREDMETI SA PRAKSOM 1.2.1. GRAĐEVINSKI MATERIJALI 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

Vrste nastave Razred

T V P Ukupno

I 72 72 II III IV

Ukupno 72 72

T - teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju

3. Opšti ciljevi nastave:

- upoznaju osobine i karakteristike građevinskih materijala; - razumiju procese dobijanja pojedinih građevinskih materijala; - prepoznaju pravilnu upotrebu građevinskih materijala; - razvijaju motivaciju za praćenje tehnoloških procesa; - stiču svijest o značaju upotrebe standarda i odgovrnost za poštovanje

standarda.

4. Sadržaji i standardi znanja RAZRED: PRVI

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni

ciljevi Socijalizacijski ciljevi Posebnosti u izvođenju

Učenik Učenik Upoznaje: značaj građevinskih materijala i prefabrikata; osobine i metode ispitivanja; osnovne podjele.

Prepoznaje građevinske materijale; zna primjenu građevinskih materijala; identifikuje pojedine osobine građevinskih materijala.

Uočava važnost kvalitetnog rada u profesiji; razvija pozitivan odnos prema zanimanju.

Stiče samostalnost u radu.

Posebni dio 1.1 Osnovi geologije Upoznaje geološke osobine zemlje i zemljine kore; upoznaje postanak i osobine magmatskih, sedimentnih i metamorfnih stijena.

Prepoznaje stijene: magmatske, sedimentne i metamorfne.

1.2 Kameni materijal Upoznaje dobijanje i obradu građevinskog kamena; određuje primjenu kamena i njegovu zaštitu; analizira sastav, osobine i primjenu agregata.

Prepoznaje vrste kamena analizira agregat i određuje granulometrijski sastav

Uočava važnost kvalitetnog rada u profesiji.

Posjeta preduzeću za obradu kamena, Posjeta laboratoriji za ispitivanje građevinskog kamena.

1.3 Voda Analizira vodu kao građevinski materijal i kao sredinu u kojoj se nalaze betonske konstrukcije.

1.4 Keramički materijali



Učenik Učenik Nabraja sirovine i opisuje dobijanje ciglarskih proizvoda; crtanjem upoznaje vrste i oblik ciglarskih proizvoda; upoznaje keramičke pločice i cijevi; Upoznaje vatrostalni materijal.

Razlikuje ciglarske proizvode; razlikuje keramičke proizvode; usmjerenost na razvoj.

1.5 Zgure i pucolani Upoznaje karakteristike i primjenu zgure i pucolana u građevinarstvu.

1.6 Veziva u građevinarstvu Prepoznaje veziva: građevinski kreč, gips i cement; upoznaje sirovine i opisuje dobijanje veziva; nabraja osobine veziva; obrazlaže primjenu veziva u građevinarstvu.

Razlikuje veziva i pravilno ih skladišti.

Vježba: Vezivanje i očvršćavanje veznih sredstava.

1.7 Malteri Nabraja sastojke mješavine maltera; nabraja vrste maltera.

Ocjenjuje upotrebljivost različitih maltera; uočava greške pri malterisanju.

Svjestan je lične odgovornosti u zahtjevima kvalitetnog profesionalnog rada.

1.8 Betoni Nabraja sastojke mješavine betona; upoznaje činioce koji utiču na kvalitet betona; zna da objasni marku betona; upoznaje tehnologiju betona; nabraja vrste betona.

Definiše faktore koji utiču na kvalitet betona; pridržava se recepture.

Posjeta betonari; Posjeta laboratoriji za ispitivanje betona. Vježba: Ispitivanje osobina betona

1.9 Metali i legure Upoznaje dobijanje gvožđa i čelika; obrazlaže upotrebu čelika u građevinarstvu; nabraja vrste čelika i armature;

Definiše koroziju i njeno sprečavanje; razlikuje vrste armature.

Svjestan je licne odgovornosti prema kvalitetu rada.

Posjeta građevinskom preduzeću.



Učenik Učenik nabraja osnovne obojene metale. 1.10 Staklo Upoznaje dobijanje, vrste i obradu stakla.

1.11 Drvo Nabraja svojstva i vrste drveta, opisuje greške u strukturi drveta, obrazlaže upotrebu drveta u građevinarstvu.

Definiše upotrebljivost drveta.

Razvija sposobnost opazanja.

1.12 Ugljovodonična veziva Upoznaje katran i bitumen kao osnovna veziva; opisuje način dobijanja i primjenu; nabraja vrste asfalta.

Određuje upotrebljivost veziva.

Obilazak asfaltne baze.

1.13 Plastične mase Upoznaje značaj plastičnih masa; upoznaje sirovine; opisuje dobijanje plastičnih masa.

Ocjenjuje upotrebljivost plastičnih masa.

Svjestan je značaja razvoja novih materijala.

1.14 Boje, lakovi, kitovi Upoznaje vrste i primjenu boja, lakova i kitova u građevinarstvu.

Dijagnostifikuje boje, lakove i kitove za njihovu primjenu u građevinarstvu.

1.15 Savremeni materijali Upoznaje materijale za završnu obradu i zaštitu gotovih elemenata.

Razlikuje materijale u funkciji zaštite od požara, vlage i sl.

2. Standardi Upoznaje oznake materijala upoznaje se sa standardima.

Poštuje propise.

Pregled standarda

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: - Građevinski materijali – I. Stoiljković, D. Miletić 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave:

- laboratorija za ispitivanje građevinskih materijala; - uzorci građevinskih materijala.

7. Obavezni načini provjeravanja znanja: - U svakom klasifikacionom periodu znanje se provjerava i ocjenjuje usmeno i pismeno

(test). 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta: - Pozitivna ocjena iz predmeta. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika:

- diplomirani inženjer arhitekture; - diplomirani građevinski inženjer; - inženjer hemije.

10. Povezanost predmeta

Korelacije sa drugim predmetima Znanje Predmeti Znanja

Građevinski materijali Arhitektonske konstrukcije

Izbor materijala prema mjestu u značaju detalja

Materijali za unutrašnju obradu

Enterijer Kvalitet i boja

Projektovanje Društvene zgrade Izbor materijala Privredne zgrade

Obrada i estetika

1.2.2. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM

2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave:


T V P Ukupno

I 46 26 72 II 54 54 108 III IV

Ukupno 100 80 180 T – teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve učenike u odijeljenju V - vježbe, odjeljenje se ne dijeli na grupe


- Razvija sposobnost sagledavanja prostora; - Osposobljava učenika za čitanje planova; - Razvija pri crtanju fine motoričke sposobnosti, - Stiče sposobnost predstavljanja trodimenzionalnih oblika na ravan crtanja i

obrnuto; - Kroz perspektivu savladava najbrži način predstavljanja ideje na papiru; - Koristi kompjuter.

4. Sadržaji i ciljevi RAZRED: PRVI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Učenik Učenik

Projekcije: - poznaje sistem projekcijskih

ravni, projekcija i koordinata. Vrste projekcija:

- nabraja vrste projekcija i zna

njihovu primjenu.

- Pravi model sistema

projekcijskih ravni; - crta njihov položaj u prostoru; - očitava vrijednosti koordinata; - sagledava kvadrante; - analizira razlike između:

ortogonalne, kotirane i kose projekcije

Razvija sposobnost opažanja.


Ortogonalna projekcija: - ovladava karakteristikama

ortogonalne projekcije; - poznaje osnovne geometriske

oblike: tačku, pravu; geometrijske slike, geometrijska tijela, ravan…

- Crta projekcije tačke u opštem i specijalnom položaju;

- crta projekcije duži i prave u opštem i specijalnom položaju;

- određuje prodore prave kroz projekcijske ravni, definiše vidljivost i kretanje kroz prostor

- crta projekcije geometrijskih slika u specijalnom položaju: trougao, kvadrat, pravougaonik, trapez, krug;

- crta projekcije pravilnih geometrijskih tijela sa bazisom paralelnim projektnoj ravni: valjak, kupa i lopta;

- crta tragove zračnih ravni: normalnih na horizontalnicu,frontalnicu ili profilnicu kao i ravni koje su u proizvoljnom položaju;

- konstruiše tragove kose ravni - crta sutražnice ravni - određuje nagibnicu i normalu.

Uviđa važnost sistematičnosti u radu. Razvija preciznost u tehničkom oblikovanju.

Vježba: Crta projekcije tačke u opštem i

specijalnom položaju kroz kvadrante.(2 časa)

Vježba: Crta projekcije duži i prave u

opštem i specijalnom položaju. (2 časa)

Vježba: Crta projekcije, određuje prodore pravih i njihovo kretanje.(2 časa)

Vježba: Preko određivanja prodora

uslovljava kretanje prave.(2 časa) Vježba: Crta projekcije, određuje vidljivost pojedinih elemenata.(4 časa) Vježba: Konstruiše ravan pomoću dvije paralelne prave, pomoću pravih koje se sjeku, tri nekolinearne tačke i pomoću geometrijske slike. (6 časova)

Transformacija: - poznaje pravila transformacije.

Rotacija: - poznaje pravila rotacije.

Presječnica: - ilustruje presjek dvije ravni.

Prodor prave kroz ravan: - Poznaje prodor prave kroz

- Određuje pravu veličinu duži i ugla koja ona zaklapa sa projektnom ravni.

- Određuje presječnicu dvije ravni

u međusobno različitom odnosu. - Određuje prodor prave kroz

zračnu ili kosu ravan i sagledava

Razvija sposobnost opažanja.

Vježba: Određuje pravu veličinu duži putem rotacije ili transformacije. (2 časa)

Vježba: Određuje prodor prave kroz zračnu

ili kosu ravan i sagledava njenu vidljivost u odnosu na ravan. (4

časa)


zadatu ravan

Geometrijske slike na ravni: - ilustruje geometrijske slike na

zračnoj ravni - ilustruje geometrijske slike na

kosoj ravni

njenu vidljivost u odnosu na njih.

- Crta projekcije različitih

geometrijskih slika vezanih za zračnu ravan;

- crta projekcije različitih geometrijskih slika vezanih za kosu ravan.

Razvija sistematičan pristup radu

Vježba: Crta projekcije geometrijskih slika koje leže na zračnoj ili kosoj ravni. (4 časa)

RAZRED: DRUGI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Geometrijska tijela sa bazisom na zadatoj ravni: - demonstrira položaj pravilnih

geometrijskih tijela čiji se bazis nalazi na zračnoj ili proizvoljnoj ravni.

Presjeci geometrijskih tijela: - demonstrira presjeke pravilnih

geometrijskih tijela zračnom i proizvoljnim ravnima.

Kosa projekcija: - poznaje pravila crtanja i

karakteristike kose projekcije.

- Crta projekcije pravilne prizme,

piramide, konusa i valjka sa bazisom na zračnim ravnima;

- crta projekcije pravilne prizme, piramide , konusa i valjka sa bazisom na proizvoljnoj ravni.

- Crta presjek pravilnih geom.tijela zračnom ravni, određuje pravu veličinu presječne slike i razvija mrežu;

- crta presjek pravilnih geometrijskih tijela(prizme, konusa,piramide i valjka) proizvoljnom ravni i određuje pravu veličinu presječne slike i razvija mrežu.

- Analizira razlike ortogonalne i

kose projekcije; - crta u kosoj projekciji složene

geometrijske oblike.

Razvija preciznost u radu. Razvija sposobnost opažanja.

Vježba: Crta projekcije pravilne prizme, piramide, konusa i valjka sa bazisom na zračnim i proizvoljnim ravnima.

(4 časa)

Vježba: Crta presjek pravilnih geom.tijela (prizme, piramide, konusa i valjka) zračnom ili proizvoljnom ravni; određuje pravu veličinu presječne slike i razvija mrežu.

(6 časova)

Vježba: Crta u kosoj projekciji složene

geometrijske oblike. (8 časova)

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Krovovi: - poznaje rješavanja krovova; - određuje položaj slivnih ravni.

Perspektiva: - upoznaje elemente

perspektivnog crtanja; - poznaje elemente frontalne

perspektive.

- Rješava jednostavne krovove u osnovi;

- rješava slozene krovove u osnovi;

- rješava krovove sa susjedom; - crta izglede krovova.

- Analizira značaj elemenata

perspektive: očna tačka, nedogledi, likoravan, linija horizonta, bira položaj oka u likoravni, visinu horizonta;

- crta osnovne geometrijske oblike metodom prodora vidnih zrakova i nedogleda;

- crta osnovne geometrijske oblike metodom koordinatnog sistema;

- crta osnovne oblike u enterijeru.

Razvija kreativnost u radu.

Vježba: Rješavanje složenih krovova u osnovi sa izgledom krovova.

(4 časa)

Vježba: Crta metodama prodora vidnih zraka i nedogleda ili koordinatnog sistema složene arhitektonske oblike.

(16 časova)

Vježba: Crta enterijer konkretnih arhitektonskih rješenja. (12 časova)

Sjenčenje: -znacaj sjenke u projektovanju; -metode sjenčenja.

- Razumije znacaj sjenke na objektima visokogradnje; - rješava sjenku metodom paralelnih zraka.

Formira stav o značaju povezivanja estetskog i funkcionalnog.

Vježba: Rješava sjenku na zadatom primjeru.

(4 časa)

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: - Nacrtna geometrija za prvi i drugi razred- dr Lj.Gagić 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave: - grafoskop, - dijaprojektor, - modeli geometrijskih oblika.

7. Obavezni načini provjeravanja znanja: - usmeni odgovori, - pismeni zadaci po jedan u svakom polugodištu, - grafičke vježbe.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta: - pozitivna ocjena iz predmeta koja se stiče ako je polovina pismenih zadataka

pozitivno ocijenjena i 60% grafičkih vježbi godišnje. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika: - diplomirani inženjer arhitekture.

10. Povezanost sa drugim predmetima

Korelacije sa drugim predmetima Znanje

Predmeti Znanja

Crtanje elemenata arhitektonskih konstrukcija

Arhitektonske konstrukcije

Prostorno sagledavanje detalja

arhitektonskih konstrukcija

Izrada projektne dokumentacije

Projektovanje Drustvene zgrade Privredne zgrade

Osnove, presjeci, fasade i perspektiva

1.2.3. ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i oblicima nastave:

Oblici nastave Razred

T V P Ukupno

I 44 28 72 II 54 90 144 III 54 54 108 IV 33 33 66

Ukupno 185 205 390 T – teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve učenike u odijeljenju V - vježbe, odjeljenje se ne dijeli na grupe


- da nauči elemente koji čine objekte visokogradnje i shvati njihov međusobni odnos;

- Da shvati način prenošenja opterećenja; - Da nauči načine izvođenja; - Da nauči seizmičke propise; - Da primjenjuje: zvučnu, toplotnu, hidroizolaciju i zaštitu od požara; - Da nauči zanatske radove; - Da zna prefabrikovanu gradnju; - Da koristi računar.

4. Sadržaj i standardi znanja

RAZRED: PRVI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju

Konstruktivni sklop objekata: - poznaje osnovne konstruktivne

elemente:masivni, skeletni i mješoviti;

- navodi osnovne karakteristike građenja u klasičnom, polumontažnom I montažnom načinu izvođenja.

Elementi građenja:

- poznaje nazive elemenata; - nabraja podjelu po visini,

položaju i funkciji.

- Crta šeme osnova različitih sistema gradnje;

- zna razlike izmedju podužnog, poprečnog i mješovitog sistema;

- analizira: klasični, polumontažni i montažni način izvođenja.

- Razlikuje i analizira: noseće elemente, pregradne elemente, elemente obrade i opreme.

- Stiče pozitivan odnos prema

zanimanju;

- razvija tehničku kulturu. - Razvija sistematičan pristup

radu.

Vertikalni konstruktivni elementi: - poznaje ulogu konstruktivnih

zidova i primjenu vertikalnih I horizontalnih serklaža.

- poznaje propise za izgradnju

objekata u seizmičkim područjjima.

Otvori u zidovima: - poznaje ulogu prozorskih otvora i

funkciju njihovih nadprozornika; - poznaje elemente otvora za vrata

i ulogu nadvratnika; - poznaje princip ugrađivanja

prozora I vrata.

- Zna da odredi položaj konstruktivnog zida; analizira njegovu ulogu; crta raspored antiseizmičkih serklaža.

- Zna oznake i mjere prozorskih

otvora. analizira vrste nadprozornika za prozor: bez roletne, sa platnenom ili drvenom roletnom;

- zna mjere i oznake vrata; crta načine njihovog otvaranja.

Razvija osjećaj odgovornosti za predložena rješenja. Razvija pozitivan odnos prema radu.

Vježba: Primjena seizmičkih propisa na objektima visokogradnje. ( 2 časa) Vježba: Primjena otvora na osnovi manjeg objekta. ( 2 časa )

Dimnjački kanali: - poznaje ulogu I podjelu dimnjačkih

kanala; - nabraja karakteristike lokalnog grijanja; - poznaje primjenu blokova u konstruktciji

dimnjačkog kanala.

-

- Crta detalje lokalnog grijanja od blokova; - komentariše mogućnost primjene.

Formira pozitivan odnos prema kulturi stanovanja.

Vježba: Rješeva lokalno grijanje prema zadatoj osnovi i spratnosti objekta. (6 časova) Vježba:

Temelji: - upoznaje ulogu fundiranja i podjelu

temelja prema konstruktivnom sklopu objekta;

- poznaje podjelu temelja prema materijalu; - poznaje karakteristike:

- trakastih temelja, - temelja samaca, - temeljnih ploča.

- Definiše ulogu temelja; - komentariše prenos opterećenja; - zna način izvođenja temelja; - crta oblike temelja; - primjenjuje seizmičke propise.

- Razvija osjećaj odgovornosti u radu.

Rješava temelje date osnove sa oborenim presjecima. ( 6 časova)

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u

izvođenju

Hidroizolacija: - poznaje ulogu hidroizolacije i materijala

koji se primjenjuje;

- poznaje podjelu na vertikalnu i horizontalnu hidroizolaciju.

- Zna izolaciju podova; - zna izolaciju podrumskih zidova; - crta primjenu hidroizolacije na objektu sa

djelimičnom ukopanim podrumom.

Uočava važnost kvalitetnog rada.

Vježba: Kroz osnove i presjek riješava primjenu svih elemenata na objektu o kojima je stekao znanja u prvoj godini.

(12 časova)

Horizontalni konstruktivni elementi: - upoznaje podjelu na :

o linijske konstrukcije, o površinske konstrukcije;

- nabraja ulogu serklaža, greda, rebara, nadvrtanika, nadprozornika i podvlaka;

- poznaje podjelu međuspratnih konstrukcija prema: materijalu, načinu oslanjanja i nacinu izvodjenja.

- Komentariše razliku izmedju serklaža, grednih nosača i podvlake;

- rješava kroz osnove primjenu podvlake i način njenog oslanjanja;

- crta detalje monolitnih armirano-betonski h medjuspratnih konstrukcija;

- crta detalje polumontaznih armirano-betonski h medjuspratnih konstrukcija;

- crta detalje montažnih armirano-betonski h medjuspratnih konstrukcija;

- rješava oplatu za izvodjenje ovih detalja.

Razvija svijest o ličnoj odgovornosti. Razvija preciznost i sigurnost u radu.

Vježba : Na zadatim osnovama rješava pozicije različitih međuspratnih konstrukcija sa označenim osloncima, rasponima i oborenim presjecima u podužnom i poprečnom pravcu.

(20 časova)


izvođenju

Sabirni dimnjački kanali: - poznaje princip funkcionisanja sabirnih

dimnjaka; - poznaje elemente od kojih su sastavljeni i

nacin izvođenja. -

- Bira polozaj dimnjackih kanala; - rjesava medjuspratnu konstrkciju oko

dimnjaka; - crta detanje sabirnih dimnjačkih kanala.

Formira pozitivan odnos prema kulturi stanovanja.

Vježba : Rješava vođenje sabirnih dimnjaka kod višespratnih objekata prema datim uslovima kroz presjeke i detalje.

(4 časa)

Ventilacioni kanali: - poznaje značaj i princip funkcionisanja ventilacionih kanala; - zna pravila primjene; - poznaje elemente ventilacije.

-

- Crta detalje ventilacionih kanala.

- Uočava važnost čuvanja

zdrave životne sredine.

Vježba : Rješava vođenje ventilacionih kanala kod višespratnih objekata prema datim uslovima kroz presjeke i detalje.

(4 časa)

Stepenice: - poznaje podjelu stepenica prema:

položaju, materijalu, konstrukciji i obliku; - nabraja elemente stepenica; - zna propise o dimenzionisanju.

- Proračunava broj stepenica prema zadatim

visinama; - analizira mogućnost izbora stepenica prema

obliku i konstrukciji; - crta detalje stepenica; - označava pozicije.

Razvija svijest o neophodnosti poštovanja standarda.

Vježba : Rješava stepenice prema datim uslovima u svim konstruktivnim varijantama, po obliku jednokrake,dvokrake i trokrake i to : -kroz sve osnove sa oborenim presjecima, kroz podužne i poprečne presjeke i kroz detalje.

( 30 časova)


izvođenju

-

Rampe: - poznaje ulogu rampe; - zna propise za njeno dimenzionisanje.

- Rješava rampu za vozila; - rješava rampu za potrebe invalida.

- Podiže nivo humanosti i

uvažavanja potreba drugih.

-

Drveni krovovi: - poznaje ulogu krova; - nabraja elemente krova; - zna podjelu krovova prema obliku i

konstrukciji.

- Analizira uslove primjene pojedinih krovnih

konstrukcija: prosti krovovi, krovovi sa raspinjačom, krovne stolice, krovne vješaljke, rešetkasti krovovi;

- crta detalje krovnih veza.

- Razvija inicijativnost i

preuzima odgovornost.

Vježba : Prema zadatim osnovama riješava različite krovne konstrukcije kroz: poprečne i podužne presjeke, osnovu i detalje veza krovnih elemenata. ( 20 časova)

Učenik Učenik

Potkrovlja: - upoznaje značaj tavanskog

prostora; - zna materijale koji doprinose

toplotnoj, zvučnoj i hidroizolaciji prostora.

Ravni krovovi:

- poznaje karakteristike ravnog krova;

- upoznaje ulogu slivnih površina i pojedinh slojeva ravnog krova.

- Analizira povoljnost primjene

pojedinih krovnih konstrukcija pri adaptaciji;

- vrši izbor odgovarajućeg materijala u opremanju tavanskog prostora.

- Crta slojeve neprohodnog krova; - crta slojeve krovne terase.

- Razvija smisao za ekonomisanje

prostorom. Razvija odgovornost za prihvaćeni posao.

Vježba : Kroz osnovu i presjek rješava adaptaciju tavanskog prostora.

( 6 časova)

Vježba: Prema zadatim osnovama riješava položaj slivnih ravni.

(4 časa)

RAZRED: TREĆI Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja Podovi: - zna vrste zanatskih radova u građevinarstvu; - zna namjenu i način postavljanja podova zavisno od materijala. Plafoni: - zna vrste plafona prema materijalu i obradi postupka i prema vrsti konstrukcije.

- Crta detalje podova od parketa, klasični parket, lamelni,panel parket »laminat«; - crta detalje brodskog poda sa potpatosnicama; - crta detalje podova sa podlogom od terasa, teraco ploča, asfalta, od pečenih glinenih proizvoda, PVC podove. - Crta detalje ugrađenih livenih plafona, liveni prefabrikovani plafoni; - crta spuštene monolitne i montažne plafone, spuštene plafone, plafone od rabic mreža i montažnih ploča, plafone od »hanterdaglasa«.

Uočava važnost kvalitetnog rada. Uviđa ljepotu zanimanja.

Grafički radovi 1.Rad Detalji podova od parketa brodski pod i pod od keramike u razmjeri.

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja Pokrivački radovi: - razlikuje vrste krovnih pokrivača; - zna svrhu i namjenu krovnih pokrivača; - zna nagibe krovnih ravni prema vrsti pokrivača; - zna osobine i način dobijanja pokrivača na bazi azbest- cementa.

- crta pokrivanje krovova proizvodima od pečene gline, ravnim crijepom, užljebnjenim crijepom, jednostruko, gusto pokrivanje, pokrivanje ćeramidom; - crta detalje pokrivanja krova ravnim pločama »eternit«, jednostruko, dvostruko, i »francusko« koso pokrivanje, pokrivanje valovim pločama i »salonitkom«; - crta detalje pokrivanja »tegolom««, krovnom hartijom i plastičnom sinorom.

2. Rad: Detalji pokrivanja krovova sa »salonitom«, »eternit« pločanja i rebrastim limom.

Limarski radovi: - zna vrste, oblike limova. - zna način siječenja, spajanja i izradu prevoza i sastava od lima; - razumije način postavljanja i pričvršćivanje u limarskim radovima.

- Crta detalje pokrivanje krovova ravnim, rebrastim, valovitim, talasastim limom; - crta detalje vertikalnih, horizontalnih oluka, ležećih oluka; - crta detalje opšivanje limom okapnica, prozorskih parapeta, vijenaca, atika; - crta detalje opšivanja protivpožarnih kalkanskih i zabatnih zidova; Opšivanje zidnih uvala, krovnih uvala i dimnjačkih i ventilacionih kanala.

- Preciznost i tačnost u radu na datom zadatku.

Stolarski radovi: razlikuje tesarske radove od stolarskih; - zna vrste drveta i način obrade za stolarske radove; - zna drvene elemente koji se

- Crta detalje horizontalnog i vertikalnog presjeka standardnih unutrašnjih vrata, ulaznih vrata, letećih vrata, vrata sa nadsvijetlom; - crta oblike prozora i smjerova otvaranja; - crta detalje jednostrukih i dvostrukih

3. Rad: - Detalji dvostrukih prozora i balkonskih vrata krilo na krilo sa termoizolacionim staklom, - Detalji unutrašnjih standardnih

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja koriste za stolarske izradjevine; - zna način, zaštitu od sunca, kiše, vjetra i pogleda prostorija; - zna vrste roletni i njihovu namjenu; - zna mehanizme za otvaranje i zatvaranje prozora i vrata – okov; - zna mjere prozora i vrata i zidarske, modularne, proizvodne i stolarske.

prozora sa uskom postavom, sa širokom postavom i krilo na krilo; - crta kutije za platnenu roletnu i drvene kapke za prozore i balkonska vrata; - crta detalje balkonskih vrata u kombinaciji sa prozorom; - crta detalje krovnih »pural«prozora; - crta šemu stolarije i bravarije sa opisom.

vrata.

Bravarski radovi: - zna način dobijanja metala i oblike u kojima se javljaju gvoždje i čelik; - zna način spajanja i zaštitu od korozije, vlage i požara; - zna način vezivanja ankerovanja metalnih elemenata.

- Crta detalje metalnih prozora od specijalnih profila; - crta metalne industrijske prozore od profila od savijenog lima; - crta detalje prozora i vrata od eloksirane bravarije; - crta metalna vrata od profila i kutijskih profila; - crta metalne ograde za stepeništa, balkone terase, dvorišta, metalne rešetke za prozore.

Svjestan je lične odgovornosti za kvalitet rada.

4. Rad: - Detalji metalnih prozora od profila i specijalnih profila; - Detalji metalnih vrata od kutijastih profila.

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja Staklorezački radovi: - poznaje način dobijanja i vrste stakla, - zna način ugradjivanja stakla u drvene, metalne okvire i plovne porubne profile; - poznaje termo izolaciona stakla, višestojna stakla. Obrada zidova i plafona: - zna vrste maltera za malterisanje unutrašnjih i vanjskih zidova; - zna način spravljanja maltera i malterisanja plafona; - zna način spravljanja i ugradjivanja mašinskog maltera.

- Crta jednostruko i dvostruko pokrivanje staklom u profile i sandučaste profile; - crta vrata i prozore od stakla bez okvira; - crta staklene pregrade i oblaganje plafona staklom. - Crta detalje malterisanja unutrašnjih i vanjskih zidova i plafona; - crta detalje oblaganja zidova kamenim pločama i keramičkim pločicama.

Stiče osjećaj preciznosti.

Molersko- farbarski radovi: - poznaje vrste materijala - zna način pripremanja podloge za boje; - zna: krečne boje, posne, masne, emulzione, disperzivne, fasadne boje; - zna farbarske radove, materijal za osnovne premaze, materijali za bojenje podloga, materijali za lakiranje i emajliranje; - zna sisteme obrade na podlogama

- Razlikuje: krečne boje, posne, masne, emulzione,disperzivne, fasadne boje; - razlikuje: materijal za osnovne premaze, materijali za bojenje podloga, materijali za lakiranje i emajliranje;

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja od cem.maltera, betona, gipsa; - specijalna zaštita drvenih elemenata; - bojenje metalnih elemenata; - zna vrste tapeta i način postavljanja na zidove .

- razlikuje različite načine zaštite drvenih i metalnih elemenata

Razred: ČETVRTI Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja Prefabrikovana gradnja: - Opis razvoja prefabrikovane

gradnje; - upoznaje metode

prefabrikovane gradnje.

- Zna istorijat razvoja prefabrikovane

gradnje;

- zna prefabrikovane konstruktivne elemente objekata visokogradnje;

- zna metode gradjenja objekata i

tradicionalna, djelimično prefabrikovana i prefabrikovana;

- zna moguća mjesta za izradu

prefabrikovanih elemenata: grdilište, poligon, pogon;

- zna metode prefabrikacije sa

nepokretnim, pokretnim kalupima – horizontalnim , pojedinačnim u nizu;

- zna prefabrikaciju betonske

galanterije;

- presovanjem, centrifugovanjem, i foto presovanjem;

Razvija pozitivan odnos prema radu i zanimanju;

uviđa vaznost poznavanja savremenih tehnologija.

- upoznaje transport i način

montaže; - prefabrikovan.betonskih

elemenata;

- zna unutrašnji i vanjski transport predfabrikovanih elemenata;

- zna montažu predfabrikovanih elemenata, pomoćna sredstva za montažu, metod montaže, redosljed montaže, pravac kretanja krana i dizalice i sl.

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja - razlikuje sisteme

prefabrikovanih elemenata; - elementi skeletnog sklopa; - prepoznaje i razlikuje: temelje,

stubove, gredne nosače, stub, grede, tavanične elemente, tavanicu gredu i stub;

- vertikalne komunikacije;

Zna karakteristike za: - skeletni sistem, - krupno-blokovski sistem, - panelni sistem, - prostorno- ćelijski sistem, - mješoviti konstruktivni sistem, - crta prefabrikovane temelje sa

,»čašom«, sa čaurom i temelj u vidu »ljuske«;

- Stiče osjećaj

preciznosti u radu na datom zadatku.

- razlikuje suvi i mokri postupak i

prednadrezanje veze prefabrikovanih elemenata stubova, subova i grednih nosača.

- crta stubove, suvi i mokri postupak,

veze stubova i veze stubova i temelja; - crta veze spajanja grednih nosača i

stubova bez prepusta i sa prepustom; - crta tavaničke elemente, uske, srednje

i široke panele, pune i sa otvorima za instalacije, vrata i stepeništa;

- crta poprečne presjeke tavaničnih elemenata: punog presjeka, olakšanog presjeka i kasetirane;

- zna prefabrikaciju elemenata i način montaže i povezivanje.

Vježba 1. Nacrtati u razmjeri vezu temelja i stuba u projekcijama sa dimenzijama Vježba 2. Nacrtati u razmjeri vezu stuba i stuba u projekcijama sa dimenzijama Vježba 3. Nacrtati u razmjeri u projekcijama nacrtati vezu nastavljanja grednih nosača u polju sa dimenzijama.

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja

Vertikalne komunikacije: - prepozna oblike stepenica; - razlikuje elemente stepenica:

nosač, gazište, čelo gazišta. Liftovi: - zna namjenu i dimenzije otvora

za liftove.

- Crta prefabrikovane elemente

stepenica: gazišta sa olakšanim i punim presjecima, olakšanim presjecima, podesne nosače i kose obrazne nosače;

- Kose koljenaste ploče; - crta položaj i grupisanje liftova sa

stepeništa u kolekt.u objektima visokogradnje.

Elementi panelnog sklopa: - zna funkciju i konstruktivna

svojstva panela; - zna obuke i dimenzije panelnih

zidnih elemenata - zna oblik i dimenzije tavaničnih

elemenata; - prostorno ćelijski sklop; - zna sklopove ćelijskih

elemenata i način nalijeganja; - zna montažu sanitarnih ćelija

podizanje i povezivanje istih.

- Crta poprečne presjeke unutrašnjih i

spoljnih zidnih panela; - crta spojeve izmedju zidnih panela i

to: unutrašnjih konstruktivnih, vanjskih i unutrašnjih spojeva na ukrštanju zidova;

- crta spoj tavanica na osloncima sa

jednom i sa dvije tavanice, povezivanje dvije tavanice iznad oslonca;

- crta tipove sanitarnih kabina sa

sanitarnih uredjajima i dimenzijama.

- Razvija svijest o

neophodnosti poštovanja pravila.

Vježba 4. Nacrtati u razmjeri u projekcijama vezu stuba tavanice i konzole Vježba 5. Nacrtati u razmjeri 3 projekcije – vezu tavaničnog elementa i fasadnog panela

Prefabrikovani elementi velikih raspona

- Crta zglobne veze temelja i stubova; - crta izgled i poprečne presjeke

nosača sa dimenzijama; - crta veze nosača i stubova; - crta krovne ploče i fasadne elemente; - crta dvozglobni trozglovni luk detalje.

1. Grafički rad: Nacrtati u razmjeri plan montaže za svaku vrstu konstruktivnog elementa za objekat porodične zgrade P+1 za skeletni sistem kontinualna modularna mreža

L= H= 2. Grafički rad: Nacrtati ur.plan mreže za svaku vrstu konst.elementa za objekat: jednobrodne hale sa rasponima L= L1= H=

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: - Građevinske konstrukcije za prvi, drugi i treći razred- B. Blagojević - Zanatski i završni radovi u građevinarstvu- B. Blagojević Prefabrikovano građenje za četvrti razred- M. Milojević 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave:

- pribor za crtanje u kabinetu – učionici - grafoskop, - dijaprojektor, - računari.

7. Obavezni načini provjeravanja znanja: - usmeni odgovori, - pismeni zadaci, po dva u svakoj godini, - grafičke vježbe. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta: - pozitivnom ocjenom na kraju godine koja se stiče jednim pozitivno ocijenjenim

pismenim radom i 60% planiranih vježbi. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika: - diplomirani inženjer arhitekture. 11. Povezanost predmeta


Predmeti Znanja

Konstruktivni sklop objekata

visokogradnje

Projektovanje Drustvene zgrade Privredne zgrade

Elementi objekata visokogradnje

Prijem i prenos opterecenja Statika

Konstruktivni sklop objekta

Karakteristike gradjevinskog materijala

Građevinski materijali Izbor materijala

prema konstrukciji i namjeni

1.2.4 PROJEKTOVANJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


T V P Ukupno

I II III 44 136 180 IV 29 136 165

Ukupno 73 272 245 T – teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju V - vježbe i drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe do 16 učenika P – praktična nastava

3.Opšti ciljevi nastave: - tehnička i kreativna saradnja pri izradi projektne dokumentacije, - razvijanje kulture stanovanja, - sticanje vještine kombinovanja prostornih i konstruktivnih vrijednosti, - podizanje estetskih kriterijuma, - uklapanje objekta u postojeće okruženje i ekološki standardi, - rješava projekat porodične zgrade, - rješava projekat višespratne Projektovanje, - da koristi računar.

4. Sadržaj i standardi znanja

RAZRED: TREĆI


izvođenju

- Arhitektonsko projektovanje:

Upoznaje područja koja obuhvataju arhitektonsko projektovanje i opisuje njihov međusobni odnos od urbanizma, preko projektovanja do enterijera.

- Analizira uzajamni odnos i uticaj pojedinih

područja arhitektonskog projektovanja; - razumije uticaj urbanističkih uslova na

formiranju projektne dokumentacije; - Shvata doprinos enterijera ukupnoj vrijednosti

objekta.

- Razvija sposobnost

povezivanja prostornih vrijednosti u arhitekturi.

- Projektna dokumentacija: upoznaje i obrazlaže faze izrade projektne dokumentacije.

- Analizira odnos pojedinih faza procesa projektovanja od zamisli, preko idejnih skica do idejnog, glavnog i izvođačkog projekta.

- Razvija kreativnost, preduzimljivost i samostalnost u radu.


izvođenju

Pripremni radovi - poznaje značaj i sadržaj projektnog

zadatka, investicionog programa i lokacije;

- rezimira podatke kroz fazu grafičkog razmišljanja.

- Definiše postupak dobijanja lokacije i uslove

koje ona sadrži; - analizira mogućnosti rješenja kroz :

o date veličine, moguću orijentaciju, odnos prema saobraćajnici, geološkom sastavu terena i njegovom reljefu;

- traži podatke o postojećoj mreži infrastrukture.

Formira stav o važnosti dobijenih informacija i njihovoj primjeni.

Porodične zgrade - poznaje podjelu porodičnih zgrada - obrazlaže sadržaj stana - nabraja podjelu stanova po veličini - poznaje značaj funkcionalne šeme

.

- Skicira šemu slobodne porodične zgrade; - analizira uslove dvojne porodične zgrade; - upoređuje prednosti i nedostatke porodičnih

zgrada u nizu.

Razvija kulturu stanovanja.

Vežba: Prema datim uslovima rješava lokaciju slobodne porodične zgrade.

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Funkcije stana: - poznaje prisustvo pojedinih

prostorija i njihovo grupisanje; Ilustruje šemu kretanja.

- Crta funkcionalnu šemu manjeg

stana; razrađuje funkcionalnu šemu većeg stana.

Razvija sposobnost uvazavanja tudjeg misljenja; razvija kreativnost i preduzimljivost u radu.

Prostorije u stanu: poznaje položaj, normative u dimenzioniranju, komunikacije, opremu i oblikovanje pojedinih prostorija stana.

- Rješava djelove stana

pojedinačno: - ulazni prostor, - dnevna soba, - kuhinja i ručavanje, - ostava hrane, - utiliti, - sanitarne grupe, - radna soba,

sobe za spavanje.

Razvija predstavu o prostoru; razija kreativnost i preduzimljivost

VJEŽBA: Rješenje grupe dnevnog boravka.

(6 časova) VJEŽBA: Rješenje grupe odmor.

(6 časova)


izvođenju

Otvorene površine:

- poznaje razlike i karakteristike: - lođe, - balkona, - terase.

- Riješava oblikovno i konstruktivno

otvorene površine stana; - razvija sposobnost povezivanja - enterijera i eksterijera.

Razvija ekološku svijest.

Prateće prostorije:

- navodi pomoćne prostorije u stanu: ostava za ogrjev, ostava alata i pribora, garaža.

-Rješava garažu za putničko vozilo i pristupnu rampu.

Opremanje stana: - povezuje funkicionalne sa oblikovnim vrijednostima stana.

- Komentariše: materijale, boje i raspored opreme, osvijetljenost i osunčanost prostorije.

- Razvija kreativnost i preduzimljivost u radu.

VJEŽBA: Rješenje stana i raspored namještaja

(6 časova)


Izrada projekta porodične zgrade:

- prema datim urbanističkim uslovima i

projektnom zadatku učenik radi arhitektonski deo projektne dokumentacije za porodičnu zgradu.

- Razrađuje projektni zadatak, - određuje površine, - crta funkcionalnu šemu, - pravi skice;

- Razvija sposobnost

primjene teorije u praksi.

Idejni projekat:

situacija 1:500 osnove 1:100 fasade 1:100 tehnički opis

(20 časova)

- razrađuje konstrukciju, - bira materijale, - primjenjuje seizmičke propise, - primjenjuje izolaciju, - rješava raspored namještaja.

- razvija sposobnost

uvažavanja tuđeg misljenja;

- formira stav o važnosti propisa i njihovoj primjeni.

Glavni projekat:

- crta sve osnove 1:50 - određuje pozicije - podužni presjek 1:50 - poprečni presjek

1:50 - razrađuje fasade 1:50 - crta perspektivu

(36 časova)


Prilozi idejnog, glavnog i izvođačkog projekta rade se na računaru

- Analizira završnu obradu objekta kroz arhitektonske detalje;

- uočava značaj saradnje sa

statičarem; - koristeći prospekte modifikuje

primjenu oblika i materijala u arhitektonskoj razradi.

- Razvija samokriticki odnos

prema predlozenom rješenju; - podiže nivo estetskih

kriterijuma.

Izvođački projekat: - crta sve osnove sa

oborenim presjecima konstrukcija 1:50

- crta karakteristične detalje u odgovajućoj razmjeri

- formatizuje projekat (42 časa)

RAZRED: ČETVRTI


izvođenju

Kolektivno stanovanje:

- poznaje tipove kolektivnih zgrada i njihove karakteristike;

- zna podjelu stambenih blokova prema

broju stanova na stepeništu i nabraja njihove karakteristike;

- poznaje karakteristike projektivanja

kod tipa galerije;

- zna pravila projektovanja kod dupleks sistema;

- nabraja karakteristike stanovanja u

objektima tipa solitera.

. Komentariše mogućnosti funkcionalnog riješenja kod pojedinih tipova objekata, izbor konstrukcije, izbor materijala, primjenu standarda i mjere zaštite.

- Proširuje znanje o standardima stanovanja i razvija kritički odnos u vrednovanju ostvarenih rješenja.

VJEŽBA: Rješava tipsku osnovu sprata sa jednim, dva, tri ili četiri stana; ucrtava raspored opreme i pozicije međuspratne konstrukcije.

(10 časova) Riješava stan u okviru galerije sa opremom i pozicijama.

( 6 časova) Riješava stan u dupleks sistemu sa opremom i pozicijama.

(6 časov

Komunikacije:

- poznaje vrste, ulogu i normative za

- Vrši izbor po obliku stepenica u zavisnosti

Razvija osjećaj

. VJEŽBA:

elemente saobraćaja kod stambenih zgrada: stepenice, rampe, hodnici, galerije i liftovi.

od broja i raspored stanova; - rješava prilaznu rampu za invalide.

odgovornosti za predlozena rješenja.

Kroz osnovu i presjek riješava ulazni dio; projektovanje prema zadatim uslovima.

(6 časova)

Poslovni prostor:

- opisuje mogućnosti korišćenja

prizemlja za poslovne prostor; - poznaje mogućnosti konstruktivnog

riješenja prizemlja i način prenošenja opterećenja spratova.

- Definiše sadržaj poslovnog prostora; - Rješava šemu saobraćaja; - komentariše povezanost instalacija

vodovoda i kanalizacije u odnosu na spratove.

Formira stav o značaju povezivanja estetike i funkcije.

. VJEŽBA: Prema datom rješenju sprata organizuje poslovni prostor u prizemlju i daje predlog poduhvatanja konstrukcije spratova.

(6 časova)

Zajedničke prostorije:

- zna ulogu i raspored zajedničkih prostorija u objektu: okupljanje stanara, stanarske ostave, garaže, ostave za ogrjev, sušionice, zajedničke terase.

- Crta garaže u podrumskom dijelu objekta i

rješava pristup do njih.

Uređenje dvorišta

- nabraja elemente koje mora da sadrži zajedničko dvorište;

- poznaje normative u dimenzionisanju; - zna ulogu zelenila - nabraja ekološke standarde; - poznaje mjere zaštite; - vodi računa o estetskim kriterijumima.

- Rješava parking za putnička vozila; - crta zelenilo u osnovi i izgledu; - organizuje mjesto za kontejnere; - komentariše uslove insolacije.

Razvija ekološku svijest i shvata uticaj okruženja.

VJEŽBA: Prema datim uslovima radi urbanističko rješenje uređenja stambenog bloka otvorenog tipa.

(8 časova)

Izrada projekta kolektivne stambene zgrade: - prema datim urbanističkim

uslovima i projektnom zadatku učenik radi arhitektonski deo projektne dokumentacije višespratno projektovanje čije se prizemlje koristi kao poslovni prostor;

- stanovi se riješavaju u okviru: - bloka, - galerije, - dupleks sistema.

- Razrađuje projektni zadatak, - sagledava uslove lokacije, - određuje površine, - pravi skice, - analizira potrebe kretanja

invalida i ugrađuje ih u svoje rješenje,

- organizuje stambeni prostor, - rješava konstrukciju, - primjenjuje seizmiku, - bira materijale, - vodi računa o kućnim

instalacijama, - rješava raspored namještaja, - analizira sadržaj i normative za

poslovni prostor, - vodi računa o usaglašavanju

kućne mreže prizemlja i spratova,

- traži rješenje za poduhvatanje konstrukcije spratova u odnosu na poslovni prostor.

- Podiže nivo organizatorskih

sposobnosti i saradnje; - razvija humanost i kulturu

stanovanja; - razvija sposobnost

kombinovanja stečenih znanja iz svih predmeta uže struke.

Idejni projekat: - situacija 1:100 - tipska osnova sprata 1:100 - osnova prizemlja 1:100 - poprečni presjek 1:100 - fasade 1:100 - tehnički opis

(16 časova)

Glavni projekat: - osnova tipskog sprata sa

pozicijama međuspratne konstrukcije i rasporedom opreme 1:100

- osnova prizemlja poslovni prostor 1:100

- osnova podruma 1:100 - osnova temelja 1:100 - osnova krova 1:100 - osnova potkrovlja 1:100 - dva presjeka 1:50 - fasade 1:100 - perspektiva

(44 časa)

Prilozi : idejnog, glavnog i izvođačkog projekta rade se na računaru.

- Analizira sadržaj arhitektonskog

djela projektne dokumentacije.

Razvija osjećaj za modeliranje tehničkih problema uz pomoć računara.

Izvođački projekat: - crta karakteristične

osnove sa oborenim presjecima i to: o temelji, prizemlje i

sprat 1:50; - crta karakteristične

detalje u odgovarajućoj razmjeri;

- formatizuje priloge i slaže ih u skladu sa tehničkim propisima.

(34 časa)

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: - B. Ročkomanović: Elementi projektovanja za treći i četvrti razred

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave: - Računar, - Projektor, - Prospekti, - Časopisi. 7. Obavezni načini provjeravanja znanja: - pismeni radovi-dva godišnje, - grafičke vježbe, - projekat porodične zgrade, - projekat višespratne zgrade - Projektovanje.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta: - pozitivnom ocjenom na kraju godine koja se stiče pozitivno ocijenjenim jednim pismenim godišnje kao i obavezno pozitivnom ocjenom na projektima. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika:

- diplomirani inženjer arhitekture. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama: 11. Povezanost predmeta

Korelacije sa drugim predmetima Znanje Predmeti Znanja

Vrste gradjevinskog materijala

Građevinski materijali Izbor materijala, konstrukcija

i estetika

Definisanje prostornih vrijednosti

Nacrtna geometrija sa perspektivom

Tehničko crtanje Kompjuterske vježbe

Izrada priloga projekta formiranje crteža kotiranje obrada formatizovanje


Arhitektonske konstrukcije Konstruktivni sklop objekta

Detaljni urbanisticki plan Urbanizam Razrada lokacije

Kućna mreža Kućne instalacije Rješavanje vodovoda i

kanalizacije

Predmjer i predracun Organizacija gradjenja Količine, norme i cijene

Prenos opterećenja Statika i otpornost materijala Odredjivanje pozicija

1.2.5. URBANIZAM 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

Vrste nastave Razred T V P

Ukupno

I II III IV 30 36 66

Ukupno 30 36 66 T- teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju 3. Opšti ciljevi nastave:

- razvija sposobnost organizovanja prostora, - poznaje strukturu naselja, - razradjuje gradske zone, - poznaje šemu saobraćaja, - uredjuje stambenu zonu, - rješava gradsko zelenilo, - vodi računa o ekološkim zahtjevima, - rad na računaru.

4. Sadržaji / Standardi znanja predmeta/ Operativni ciljevi RAZRED: ČETVRTI Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja Uvod u urbanizam: - poznaje perspektivu razvoja

grada.

- Razumije ulogu gradova u

društvenom i kulturnom razvoju;

- analizira djelokrug urbanističke djelatnosti;

- razmatra zadatke urbanističkog projektovanja;

- proračunava stanovništvo i gustinu naseljenosti;

- odredjuje površine društvenih gradilišta i gradskog zelenila;

- razmatra regionalno planiranje;

- razmješta funkcionalne zone;

- zna šeme gradova.

Formira pozitivan odnos prema čovjekovoj okolini; razvija ekološku svijest.

Vježba (8) Izrada lokacije za porodičnu ili kolektivnu stambenu zgradu. Vježba(8) Crta predlog uredjenja otvorenog gradjevinskog bloka. Vježba (8) Uredjuje dio stambene zone sa akcentom predškolskog uzrasta.

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja Saobracaj: - poznaje šemu saobraćaja; - poznaje podjelu

saobraćajnica i njihove uzdužne i poprečne profile.

- Razmatra spoljni saobraćaj i

saobraćaj u gradu; - zna elem.vodenog saobracaja: kejova i pristaništa, bazene i kanale; - zna željeznička postrojenja u

gradu; - zna položaj auto-puta u

odnosu na gradski saobraćaj kao i položaj aerodroma;

Razvija sposobnost opažanja; razvija inicijativnost i preuzima odgovornost.

Vježba (8) Rješava zadatak iz vodenog ili željezničkog saobraćaja. Vježba (10) Rješava saobraćajnicu sa poprečnim presjecima.

- rješava gradski saobraćaj

poprečne i podužne profile saobraćaja;

- rješava parking prostor.

Formira stav o važnosti propisa i njihovoj primjeni.

Vježba (10) - Rješava raskrsnicu

saobraćajnice razlićitog značaja i crta njihove poprečne profile

Vježba (6) - rješava parking prostor u

stambenoj zoni.

Stambena zona: - poznaje stambenu zonu; - poznaje funkcionalnu

strukturu stambene zone; - poznaje formiranje

stambenih blokova;

- Razmatra odredjivanje

gradskih zona, grupisanje zgrada, otvoreni i zatvoreni blok, orjentaciju, insolaciju i parcelisanje;

- rješava stambeni kraj, način gradjenja, saobraćajnu mrežu.

Formira pozitivan odnos prema kulturi življenja.

Vježba (10) - Rješava strambeni blok slobodnog ili zatvorenog tipa sa odredjivanjem orjentacije objekta i medjusobnim razmakom.


Škole u stambenoj zoni

- Uredjuje školsko dvorište, dvorište oko stambenih zgrada.

-

Vježba (6) - Rješava školsko dvorište ili

dječje igralište

Zelene površine

- Razmatra gradsko zelenilo, zelene pojaseve i njihov značaj;

- rješava manji gradski park.

- Formira pozitivan odnos

prema čovjekovoj sredini.

Elaborat (10) -Daje predlog uredjenja manje zelene površine (skver, dječ.igrališta,...)

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: - B.Milernković, V.Bjelikov, B.Damjanović, J.Milenković: Elementi projektovanja sa

osnovama urbanizma - Mirković: Osnovi urbanizma 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave: - geodetske podloge, - izvodi iz detaljnog urbanističkog plana. 7. Obavezni načini provjeravanja znanja: - usmeni odgovori, - vježba u vidu mini urbanističkih rješenja, - izrada dva pismena zadatka godišnje. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta: - obavezna izrada planiranih vježbi, pismenog zadatka i elaborata. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika: - diplomirani inženjer arhitekture. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama: - za talentovane učenike u okviru elaborata osim rješenja u osnovi tražiti izradu izgleda. 11. Povezanost predmeta


Predmeti Znanja

Projekcije i perspektive Nacrtna geometrija Prostorna rješenja

Projektovanje

Društvene zgrade Urbanistički uslovi

Privredne zgrade

Rješavanje lokacije

1.2.6. KUCNE INSTALACIJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


T V P Ukupno


Ukupno 33 66 99 T - teorijska nastava, seminari, projektni rad: V – vježbe, individualni projektni rad tj. projektni rad u grupama, usluge. P – praktična nastava 3. Opsti ciljevi nastave:

- poznaju instalacije vodovoda i kanalizacije u objektima visokogradnje, - poznaju problematiku načina odvođenja otpadnih voda iz objekta, - znaju sisteme odvođenja atmosferske vode, - crtaju i povezuju elemente vodovoda i kanalizacije, - crtaju projektnu dokumentaciju vodovoda i kanalizacije, - znaju samostalno obavljati poslove nadzora u izvođenju instalacija vodovoda

i kanalizacije na osnovu tehničke dokumentacije za manje objekte, - znaju provjeravati ateste i vršiti kontrolu ispravnosti mreže pod pritiskom.

4. OPERATIVNI CILJEVI Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Učenik Učenik Poznaje sve vrste instalacija u objektima visokogradnje

Crta grafičke oznake za sve instalacije u objektima visokogradje; razlikuje instalacije prema grfičkim oznakama

Upoznaje povezanost sa drugim područjima; razvija preciznost, urednost, preglednost i izradu razumljivih crteža.

Sva teoretska znanja učenik saznaje preko vježbi- izradom crteža.

Poznaje značaj instalacija kanalizacije u objektima

Pridržava se propisa o projektovanju kanalizacione mreže; poznaje i pravilno razvrstava materijal za dvorišnu i kućnu kanalizacionu mrežu; crta i računa nagibe dvorišne i kućne kanalizacione mreže sa svim pratećim objektima /reviziona okna i kaskade/; poznaje različite planove i zna da ih pročita.

Razvija sposobnost za predstavu o prostoru.

Sva teoretska znanja učenik saznanaje preko vježbi- izradom crteža.

Zna pravilan raspored sanitarnih uređaja u mokrim čvorovima

Crta pravilan raspored sanitarnih uređaja u kupatilima,WC-u i kuhinjama; primjenjuje savremene kanalizacione materijale; crta kanalizacone blokove po etažama; crta horizontalni razvod ispod kote podruma ili kote prizemlja za objekte bez podruma; crta razvijene presjeke vertikala;

Razvija preciznost, spretnost, preglednost i izradu razumljivih crteža.

VJEŽBE: Sva teoretska znanja učenik saznaje preko vježbi - izradom crteža. Projektni elaborat,manji stambeno-poslovni objekat,kanalizacione instalacije. (kompjuterska obrada)

Crta presjeke kroz glavni kolektor; razlikuje relativnu i apsolutnu kotu; poznaje metode ispitivanja ispravnosti kanalizacione mreže.

Poznaje problematiku odvođenja atmosferske vode

Crta načine odvođenja atmosferske vode s kosih i ravnih krovova; crta načine odvodnjavanja iz dvodišne mreže; poznaje savremene materijale za atmosfersku kanalizaciju.

Razvija preciznost, sređenost, preglednost i izradu razumljivih crteža.

Sva teoretska znanja učenik saznaje preko vježbi- izradom crteža. Projektni elaborat: manji stambeno-poslovni objekat, vodovodne instalacije. (Kompjuterska obrada)

Poznaje savremene materijale,aparate i armature za vodovodnu mrežu

Crta šeme snadbijevanja objekata vodom; crta šeme provođenja hladne i tople vode za mokre čvorove; crta vodomjere i shvata njihov značaj; crta šeme dvorišne mreže dopriključka na ulični kanal; crta izometrijsku šemu vodovoda; klasifikuje vodovodni materijal,aparate I armature.

Razvija preciznost, sređenost, preglednost.

Sva teoretska znanja učenik saznaje preko vježbi - izradom crteža.

Poznaje savremene aparate i armature za protivpožarnu zaštitu

Poznaje pojam i značaj protivpožarne zaštite; crta šemu protivpožarne zaštite.


5. Okvirni spisak literature: - B. Blagojević: Kućne instalacije u zgradama - M. Radonić: Vodovod i kanalizacija u zgradama - Tehničar br.5, Instalacije u zgradama 6.Materijalni uslovi za izvođenje nastave: - računar, - grafoskop, - dijaprojektor, - oprema za projektni rad. 7. Obavezni oblici provjeravanja i ocjenjivanja znanja - o pojedinačnom klasifikacionom periodu ocjenjivanja, znanje se provjerava i

ocjenjuje: o pismeni zadaci, o usmeni odgovori;

- ocjena vježbi i projektnog elaborata. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta: - izrada vježbi i projektnog elaborata. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika: - diplomirani inžinjer arhitekture, - diplomirani inžinjer građevine- hidrotehnicki smjer. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama: - učenici sa smetnjama u razvoju mogu raditi samo pojedine faze iz ovog katologa, - učenicima sa izuzetnim sposobnostima dati elaborat kolektivne stambene zgrade,

izrada instalacija vodovoda i kanalizacije. 11. Povezanost predmeta


Predmeti Znanja

Infrastruktura Urbanizam Uslovi lokacije

Projektovanje Društvene zgrade Vodovod i kanalizacija Privredne zgrade

Kućna mreža

1.2.7. ISTORIJA ARHITEKTURE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


T V P Ukupno

I II 50 22 72 III IV

Ukupno 50 22 72 T - teorijska nastava, seminari, projektni rad: V – vježbe, individualni projektni rad tj. projektni rad u grupama, usluge. P – praktična nastava 3. Opsti ciljevi nastave: - shvata razvoj arhitekture srednjeg vijeka /srednjovjekovna Crna Gora/, - shvata razvoj arhitekture novog vijeka i arhitekture XIX i XX vijeka /Crna Gora/, - upoznaje tokove razvoja civilizacije, - upoznaje društvena i kulturna kretanja srednjeg i novog vijeka.

RAZRED: DRUGI Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Poznaje podjelu arhitekture srednjeg vijeka

- Poznaje karakteristične stilove

srednjeg vijeka kroz detalje i kompozicije;

- crta karakteristične detalje i kompozicije.

- Razvija preciznost, sređenost,

preglednost i izradu razumljivih crteža.


Poznaje arhitekturu srednjeg vijeka: -vizantijska arh. -romanska arh. -gotska arh.

- Poznaje geografski položaj društveno uređenje,ekonomske odnose,klimu,religiju, građevinski materijal,stilske karakteristike,kompozicije i detalje,arhitektura Vizantije,Romanike i Gotike;

- crta karakteristične spomenike Vizantijske arhitekture sa specifičnim kompozicijama i detaljima;

- analizira različitost Vizantiskih spomenika kroz epohe;

- crta karakteristične spomenike Romanske arhitekture sa specifičnim kompozicijama i detaljima;

- crta karakteristične spomenike Gotske arhitekture sa specifičnim kompozicijama i detaljima;

- uočava razlike Romanske i gotske arhitekture.


Sva teoretska znanja učenik saznaje preko vježbi - izradom crteža. Crteži rađeni slobodnom tehnikom obrade na hameru.

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Poznaje vizantijske spomenike Srbije i Zete

- Razlikuje Moravsku i Rašku stilsku grupu;

- crta vizantijske spomenike Srbije i Zete.

Poznaje kulturno istoriske nasleđe srednjeg vijeka na tlu Crne Gore.

- Razlikuje kulturno istorijske spomenike po stilovima;

- poznaje konstruktivni sistem i materijale.

5. Okvirni spisak literature:

- Gordana Duletić: Istorija arhitekture - Djina Piskel: Istorija umjetnosti I, II i III - H. W. Janson: Istorija umjetnosti- - Pavle Mijović: Kultura Crne Gore

6.Materijalni uslovi za izvođenje nastave: - grafoskop, - dijaprojektor, - oprema za projektni rad.

7. Obavezni oblici provjeravanja i ocjenjivanja znanja:

- u pojedinačnom klasifikacionom periodu ocenjivanja, znanje se provjerava i ocjenjuje:

� pismeno- dva godišnje, � usmeno;

- ocjena vježbi. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta:

- izrada vježbi i pozitivno ocjenjen jedan pismeni zadatak. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika:

- diplomirani inženjer arhitekture. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama:

- učenici sa smetnjama u razvoju mogu raditi samo pojedine faze iz ovog katologa;

- učenicima sa izuzetnim sposobnostima uz vježbe dati izradu referata. 11. Povezanost predmeta


Predmeti Znanja

Sakralni, sepulkralni i profani objekti

Projektovanje Poznaje objekte prema

namjeni

Armitravni i armivoltni konstruktivni sistem Gradjevinske konstrukcije

Poznaje konstruktivne sisteme

Razvoj Građevinskih materijala kroz vjekove

Građevinski materijali i gradjevinske konstrukcije

Poznaje stare i nove gradjevinske materijale

1.2.8. DRUŠTVENE ZGRADE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


T V P Ukupno


Ukupno 20 46 66 T – teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju V – vježbe i drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe do 16 učenika P – praktična nastava Pri izradi elaborata odjeljenje se dijeli na grupe ne veće od 12 učenika. 3. Opšti ciljevi nastave:

- da shvati značaj društvenih zgrada, - da učestvuje u izradi projektne dokumentacije, - da nauči uticajne elemente, - da nauči seizmičke propise, - da upotrebljava stručnu literaturu, - da koristi kompjuter.

4. Sadržaji i ciljevi RAZRED: ČETVRTI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju - Nabraja podjelu drustvenih

zgrada - poznaje njihov značaj u

funkcionisanju naselja;

. Analizira karakteristike pojedinih grupa društvenih zgrada i to : kolektivno stanovanje, objekte kulturnog značaja, objekte prosvjetnog znacaja, administrativne zgrade, poslovne, zdravstvene, transportne zgrade, objekti sporta i rekreacije i reprezentativne zgrade;

Proširuje saznanje o strukturi naselja i rasporedu objekata koji je dopunjavaju.

- objašnjava značaj: - namjene, - kapacitete, - kunkcionalne šeme, - normativa, - orijentacija, - osvjetljenja, - insolacija.

. zna zavisnost funkcionalne šeme od namjene objekta i budućeg kapaciteta kao i normativne vrijednosti za neke od njih; . analizira uslove lokacije sa stanovišta orijentacije objekta i mogućnosti osvjetljavanja i osuncavanja istih u zavisnosti od namjene.

Sagleda značaj uticajnih elemenata na projektnu dokumentaciju; poboljšava uslove života i rada koristeci prirodne uticaje.

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Opisuje komunikacije: - ulazni prostor, prolazi,

stepeništa, rampe i liftovi;

- prema datim uslovima ucenik rešava neki manji objekat ili funkcionalnu celinu objekta slozenog sadrzaja;

- pronalazi odgovarajucu literaturu i koristi je u cilju kompletnog i boljeg rješavanja zadatka.

. Rješavajući šemu saobraćaja u objektu posebno analizira potrebe za kretanje invalida i daje predlog za prevazilaženje tog problema;

. analizira lokaciju; . koristi literaturu;

. crta funkcionalnu šemu; . odredjuje normative; . skicira moguca rješenja.

Razvija osjecaj humanosti i brigu za lica koja imaju problema u kretanju; razvija sposobnost organizacije, saradnje sa drugim licima, snalaženje u literaturi, objedinjava stečena znanja iz drugih predmeta.

Izrada elaborata:

A) Planinska kuca,

B) Projektni biro, C) Izlozbeni prostor, D) Javni WC, E) Dio ulaznog prostora osnovne skole; Objekte pod A,B, C i D rješava kroz : osnove, presjek i izglede u razmjeri 1:100 ili 1:50 ,a pod E rješava dio osnove sa ulaznim prostorom, centralnim holom, garderobom i matičnom učionicom u razmeri 1:100.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: Stambene i javne zgrade Kneževic-KORDIS

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave: - računar, - projektor, - časopisi i prospekti. 7. Obavezni načini provjeravanja znanja: - Usmeni, - Vježbe, - pismeni zadaci dva godišnje, - idejni projekat. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta: - pozitivno ocijenjen jedan pismeni zadatak i idejni projekat. 9. Profil stručna spreme nastavnika i stručnih saradnika: - diplomirani inženjer arhitekture. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama: 11. Povezanost predmeta


Predmeti Znanja

Vrste građevinskog materijala

Građevinski materijali Izbor konstrukcija i estetika

Nacrtna geometrija sa perspektivom Definisanje prostornih

vrijednosti Kompjuterske vježbe

Izrada priloga projekta


Arhitekstonske konstrukcije Konstruktivni sklop objekta

Funkcionalne šeme Projektovanje Saobraćaj

Detaljni urbanistički plan Urbanizam Razrada lokacije

1.2.9. ORGANIZACIJA GRAĐENJA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


T V P Ukupno

I II III 36 72 108 IV

Ukupno 36 72 108 T- teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju V- vježbe i drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe do 16 učenika P- praktična nastava 3. Opšti ciljevi nastave:

- Koordiniranje usmjeravanje, planiranje i kontrola aktivnosti organizovanih grupa ljudi radi ostvarenja određenih ciljeva u građevinarstvu;

- Menadžment kao moderan način vještine upravljanja; - Analizira izvršene aktivnosti, pravilno upotrebljava tehničku dokumentaciju; - Vodi i čita građevinsku dokumentaciju; - Izrađuje šemu organizacije gradilišta za sve objekte visokogradnje; - Upoznaje i koristi mjere zaštite na radu i principe zaštite prirodne sredine; - Koristi normative i standarde pri izradi predmjera i predračuna i u tu svrhu

upotrebljava kompjutersku tehniku.

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi RAZRED: TREČI Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja

• Poznaje organizacione sisteme i pojam građevinarske djelatnosti i ulogu menadžmenta;

• poznaje faze izvođenja objekta kod zamisli invenstitora do primopredaje objekta;

• izrađivanje elaborata ponude;

• poznaje vrste gradilišta i

principima njihovog osnivanja;

• poznavanje šeme organizacije gradilišta;

• poznaje gradilišnu

dokumentaciju;

• poznaje proces izvođenja i primopredaje radova prema važećim zakonima u građevinarstvu;

• poznaje normative i standarde za određene pozicije radova;

• opisuje građevinsku

• Razlikuje građevinske djelatnosti: projektantske, operativne, istraživačke, institucije, nadzor;

• razlikuje projektnu, pravnu i ekonomsku dokumentaciju u smislu zakona o gradnji objekta;

• izrađuje projektni zadatak;

• piše tehnički opis;

• sastavlja opis radova;

• računa sve količine predmjera;

• pribavlja sve saglasnosti za

priključak gradilišta, objekta na infrastrukturi;

• klasifikuje ponude radi ustupanja objekata za izvođenje;

• sastavlja predračunski elaborat ponude;

• razlikuje dokumentaciju

koju sadrži ponuda;

• Razvija osjećaj za organizaciju i sistematičnost

• upoznaje veze različitih grana; • razvija preciznost, organizovanost;

• razvija ekološku svijest;

• razvija marljivost urednost, pedantnost;

• shvata značaj urednog vođenja administracije;

• razvija sposobnost poslovne komunikacije;

• razumije značaj stručnog nadzora;

• shvata značaj poznavanja zakona i propisa; • odgovoran je za svoj rad;

• shvata značaj važnih dozvola;

• Grupe dijeliti po II (najviše 16 učenika); • nastavna materija predstavljena skicama, prospektima, primjerima iz prakse, folijama i uglednim ..... primjerima

• posjeta projektnoj organizaciji;

• posjeta različitim građevinskim organizacijama;

• Vježba: Izrada elaborata ponude za određene vrste radova

• Vježba: Izrada šeme organizacije (gradilišta za mali i veliki objekat);

• Vježba: Upisivanje podataka u gradilišnu dokumentaciju;

• Vježba: Posjeta gradilištu i upoznavanje sa nadzorima svih vrsta; • Vježba: Izrada normativa za materijal, radnu snagu i vrijeme jednostavnih građevinskih radova;

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja mehanizaciju;

• opisivanje radova i vršenje

predmjera;

• izrada predračunskog elaborata.

klasifikuje vrste gradilišta prema: • broju objekata, • spratnosti objekta, • površinu koju zauzima, • razlikuje svu potrebnu

dokumentaciju za formiranje gradilišta;

• crta šemu organizacije građenja;

• razlikuje simbole na šemi; • crta unutrašnji transport i

drugo; piše svakodnevno:

• građevinsku knjigu, • građevinski dnevnik, • građevinsku

dokumentaciju;

• sarađuje sa nadzorom i zna značaj nadzora:

• investitorom, • projektantom, • izvođačem;

• vrši nadzor na manjim objektima;

• daje potrebne podatke za tehnički prijem;

• računa izvedene količine

• razvija preciznost i prihvata odgovornost za svoj rad;

• razvija profesionalni identitet;

• snalazi se u stručnoj literaturi;

• razvija preciznost, tačnost i rutinu;

• upoznaje značaj ekonomskog poslovanja;

• upoznaje značaj sistematičnog pristupa rada;

• razvija tačnost i stručnost;

• snalaženje i rutinsko snalaženje određenih pozicija;

• razvija marljivost i preciznost;

• razumije tržište i snalazi se u odabiru najpovoljnijih cijena;

• razvija tačnost i rutinu; • snalazi se u stručnoj literaturi;

• Vježba: Šematski prikaz mehanizacije na šemi organizacije gradilišta;

• Vježba: Izrada opisa građevinskih radova i predmjera količina radova za manji objekat visokogradnje;

• ( Vježbu raditi ručno i kompjuterski );

• Vježba: Izrada predračunskog elaborata građevinskih radova za manji objekat visokogradnje;

• Izrada godišnjeg elaborata:

Izrada idejnog projekta organizacije gradjenja za manji objekat visokogradnje. Kao podlogu koristi projekat individualne zgrade iz predmeta Projektovanje.

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja radova;

• čita normative i standarde

za određene pozicije radova;

• računa potreban materijal; • računa potrebnu radnu

snagu; • računa potrebno vrijeme;

• analizira tržište i kretanja

cijena na tržištu;

• klasifikuje građevinsku mehanizaciju;

• izabira mehanizaciju

prema određenim pozicijama radova;

• crta šematski mašine na

šemi organizacije gradilišta;

• sastavlja opis radova za građevinske i zanatske radove;

• mjeri količine za sve građevinske radove;

• primjenjuje pravila mjerenja i izračunavanja količina za završne i instalaterske radove;

• sastavlja elaborat predmjera po redosljedu;

• sastavlja cjenovnik

• povezuje tehnološka i konstruktivna znanja.

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja materijala, mehanizacija i radne snage;

• obračun radi koristeći

normative i standarde;

• čita kompjuterski obrađene podatke;

• crta potrebne podloge za

izračunavanje količina potrebnih u predmjeru i predračunu;

• sastavlja predračunski

elaborat u cjelini.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: - Živojin Praščević – Vratislav Veličković: Organizacija građenja za III razred, - Živojin Praščević – Goran Ćirović i dr.: Organizacija građenja za IV razred, - Normativi i standardi rada u građevinarstvu, knjiga 1, 2, 3, 4, 5

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave:

- računari, - oprema za projektni rad, - grafoskop, - dijaprojektor.

7. Obavezni načini provjeravanja znanja: - usmeno, - pismeno - dva godišnje, - ocjena vježbi godišnjeg elaborata.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta:

- izrada vježbi i godišnjeg elaborata za manji objekat visokogradnje, - od 9 vježbi najmanje 6 pozitivno ocijenjenih, - pozitivno ocijenjen godišnji elaborat.

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika:

- diplomirani inženjer arhitekture, - diplomirani inženjer građevine.

10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama:

- učenicima sa smetnjama mogu raditi samo pojedine faze iz ovog kataloga, - ručna i kompjuterska obrada predmjera i predračuna, - učenicima sa izuzetnim sposobnostima dati elaborat kolektivni - Projektovanje.



Predmeti Znanja

Kalkulacije Građevinski materijali Poznavanje osnovnih

karakteristika građevinskih materijala

Izrada predmjera i predračuna

Arhitektonske konstrukcije Pojam konstruktivnih elemenata

Izrada predmjera i predračuna

Tehničko crtanje Čitanje i crtanje određenih pozicija radova

Opis pozicija radova Projektovanje Čitanje planova radi izrade predmjera i predračuna

1.2.10. BETON 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


T V P Ukupno


Ukupno 33 66 99 T- teorijska nastava, seminarski radovi V- vježbe – projektni radovi, individualni ili grupe učenika P- praktična nastava


- Učenici stiču znanje o betonu, AB, njegovim svojstvima i primjeni; - Upoznaju tehnologiju spravljanja betona i svojstva njegovih komponenti; - Stiču znanje o ulozi i značaju armature u betonskom presjeku; - Znaju sva pravila ugrađivanja betonske mase; - Poznaju mehanička svojstva betona; - Crtaju šemu oplate za pojedine konstrukcije elemente (ploča, stub, greda i dr.); - Dimenzionišu jednostavne građevinske elemente; - Crtaju planove armature za stub, ploču, gredne nosače i dr.; - Koriste kompjuterski program za dimenzionisanje i armiranje konstruktivnih

elemenata.

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi RAZRED: ČETVRTI


- Poznaje komponentne materijale betona;

- Definiše sastavne komponente za izradu betonske mješavine;

- određuje vrstu agregata prema granulometrijskim krivim;

- određuje vrstu i marku cementa;

- crta granulometrijske krive; - određuje osobine vode; - računa upotrebnu količinu

vode;

- Shvata prioritete i postupnost u radu;

- preciznost i tačnost;

- Podjela učenika u grupe do 16 učenika;

- razgledanje pogona za spravljanje betona i laboratorije;

- poznaje načine spravljanja betona i svojstva svježe betonske mase;

- ispituje na potrebnoj aparaturi početak i kraj vezivanja;

- računa razmjeru miješanja komponenti betona;

- upotrebljava aditive za beton;

- njeguje beton;

- samokontrola i marljivost; - preuzimanje odgovornosti za

sopstveni rad;

- posjeta laboratoriji za ispitivanje građevinskog materijala;

- opisuje načine miješanja i transporta betonske mase;

- - -

- navodi osnovna svojstva betona; - računa mehaničku čvrstoću betona na pritisak, zatezanje i sl.;

- crta i analizira dijagrame praćenja betona u vremenu;

- analirira vodonepropustljivost, otpornost na mraz i toplotu;

- preciznost i tačnost; - posjeta laboratoriji za ispitivanje građevinskog materijala;

- nabraja potrebnu armaturu; - poznaje propise armiranja

konstruktivnih elemenata;

- razlikuje vrste čelika za armiranje;

- računski određuje :

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju • dužinu armature, • dužinu sidrenja, • zaštitni sloj, • nastavljanje

armature, - oblikuje armaturu;

- razvija osjećaj povezanosti sa drugim elementima;

- posjeta armiračkom pogonu.

- navodi sve vrste oplata; - crta oblike oplate za sve konstruktivne elemente;

- razlikuje vrste oplate; - određuje osobine oplata i

skela;

- razvija marljivost i sistematičnost

- sposobnost brzog djelovanja;

- Razvija rutinu u radu;

- Vježba: Crta šemu polate za jednostavne AB elemente.

- poznaje postupke proračunom armirano-betonskih elemenata;

- računa nosivost AB na : pritisak, smicanje i zatezanje;

- analizira granična stanja upotrebljivosti;

- crta radni dijagram betona i čelika;

- razvija preciznost i tačnost;

Vježba: Određivanje graničnih stanja upotrebljivosti; - Vježba: Crtanje radnih dijagrama betona i čelika;

- poznaje aksijalno naprezanje elemenata;

- radi proračun konstruktivnih elemenata koristeći metodu dopuštenih napona za:

• temelje, • stubove i zidove, • grede, • ploče;

- računarski određuje dimenzije elemenata konstrukcije opterećenih na centrični pritisak;

- crta plan, izvode i specifikaciju armature;

- razvija tačnost i odgovornost

za svoj rad;

- razvija preciznost i marljivost;

Vježba: Dimenzionisanje konstruktivnih elemenata opterećenja na centrični pritisak (ručno i kompjuterski). Za dimenzionisanje koristiti P' BAB/87;

- nabraja AB elemente opterećene na savijanje;

- dimenzioniše AB elemente opterećenja na savijanje;

- dimenzioniše AB elemente prema momentu savijanja za sljedeće presjeke:

• pravougaoni presjek,

- kritično vrednovanje

dobijenih rezultata; - snalažljivost u odnosu na

- Vježbe: Dimenzionisanje AB elemenata konstrukcije opterećenja na savijanje

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju • "T" presjek;

- povija armaturu prema liniji zatežućih sila;

- crta izvod, plan i specifikaciju armature za AB elem. opterećene na savijanje;

situaciju; ručno i kompjuterski. Za proračun koristiti P' BAB/87;

- poznaje vrste AB ploča u jednom i dva pravca;

- analizira i računa opterećenja;

- dimenzioniše: • proste, • konzolne, • ploče sa jednim ili

dva prepusta, • ukliještene ploče, • kontinualne ploče

prema graničnim stanjima;

- Crta plan, izvod i specifikaciju armature

- preciznost i tačnost;

- Vježbe: Dimenzionisanje ploča ručno i kompjuterski. Za proračun koristiti P' BAB/87;

- poznaje uticaj transferzalnih

sila i značaj osiguranja od njih.

- računa kose sile zatezanja; - računa potrebnu armaturu; crta dijagrame glavnih kosih zatežućih napona.

- razvija stručnost i preciznost kao i stručnu odgovornost pri radu.

- Vježbe: Osiguranje AB elemenata od

uticaja tranfenzalnih sila. ručno i kompjuterski. Koristiti P' BAB/87.

5.Okvirni spisak literature i drugih izvora: - Beton za III i IV razred, - Građevinske struke, - Pravilnik za beton i armirani beton P' BAB/87.


- računar, - grafoskopi, - diaprojektori - laboratorija za ispitivanje građevinskog materijala sa svom potrebnom opremom.

7. Obavezni načini provjere znanja:

- pismeno dva - tokom godine, - usmeno, - ocjena vježbi.


- izrada grafičkih vježbi i rad u laboratoriji, - od 6 vježbi pozitivno ocijenjene 4.

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika:

- diplomirani inženjer građevine-konstruktivni smjer. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama:

- učenici sa smetnjama u razvoju mogu raditi samo pojedine faze iz ovog kataloga, - učenicima sa izuzetnim sposobnostima za grafičke radove dati složenije AB

konstrukcije. 11. Povezanost predmeta

Povezanost sa drugim predmetima Znanje

Predmet Znanje Dimenzionisanje elemenata na pritisak i savijanje

Građevinska mehanika Statički određeni nosači

Konstruisanje elemenata konstrukcija, opterećenih na pritisak i savijanje

Arhitektonske konstrukcjie Osnovni građevinski elementi (stubovi, nosači, ploče,...)

Materijal za pripremu betona Beton Gvožđe za armiranje

Materijali Beton i gvožđe za armiranje

Konstruisanje elemenata i konstrukcija, opterećenih na pritisak i savijanje

Informatika Upotreba kompjuterskih programa

1.2.11. STATIKA I OTPORNOST MATERIJALA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


Ukupno

I II III 36 36 72 IV

Ukupno 36 36 72 T- teorijska nastava, seminarski radovi V- vježbe – projektni radovi, individualni ili grupe učenika P- praktična nastava 3. Opšti ciljevi nastave:

- Usvajaju osnovne pojmove, definicije i zakone koji se koriste u građevinskoj praksi;

- Prepoznaju statičke sisteme u praksi; - Razumiju značaj pravilnog odabira oblika i dimenzija konstruktivnih elemenata; - Osposobljavaju se za analitičku i grafičku obradu podataka pri dimenzionisanju

elemenata; - Razvijaju sistematičnost, urednost i preciznost; - Razvijaju motivaciju za praćenje tehničkih dostignuća.

4. Sadržaji i standardi znanja RAZRED: TREĆI

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Posebnosti u izvođenju 1.1 Uvod:

- upoznaje: zadatak i podjelu mehanike, tijelo, materijalnu tačku, liniju i ravan;

- definiše silu; - upoznaje aksiome statike.

- Crta različite vrste sila. - Razvija samostalnost u radu.

Vježba: - izvoditi ih u grupama sa

najviše 16 učenika.

1.2 Statika materijalne tačke: - upoznaje sisteme kolinearnih

sila i njihovu rezultantu; - upoznaje sile različitih

pravaca; - upoznaje proizvoljan sistem

sila koji napada materijalnu tačku;

- upoznaje grafičke i analitičke uslove ravnoteže materijalne tačke.

- Crta sistem kolinearnih sila koje napadaju materijalnu tačku;

- crta poligon i trougao sila; - analitički određuje

rezultantu; - razlaže silu na dva zadata

pravca (grafičko i analitičko rješenje);

- određuje grafički i analitički rezultantu proizvoljnog sistema koji napada materijalnu tačku.

- Razvija preciznost i tačnost

Vježba: - sistem kolinearnih sila-

analitički i grafičkie; Vježba: - razlaganje sila na dva zadata

pravca; Vježba: - slaganje dvije i više sila.

1.3 Statika krute ploče: - opisuje moment sile za datu

tačku i momentno pravilo; - opisuje spreg sila; - upoznaje grafostatiku-

slaganje sila; - upoznaje analitičke i grafičke

uslove ravnoteže krute ploče.

- Crta spreg sila; - analizira sistem spregova koji

napadaju materijalnu tačku; - slaže silu i spreg; - redukuje silu na tačku; - određuje grafički i analitički

rezultantu sistema proizvoljih sila koje napadaju krutu ploču.

Vježba: - redukcija sistema proizvoljnih

sila na tačku.

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Posebnosti u izvođenju 1.4 Težište:

- definiše pojam težišta - definiše težišta osnovnih

površina - definiše težište složenih

površina

- razlaže i određuje težište složenih površina (analitički i grafički)

- Razvija efikasnost i tačnost -

1.5 Statički određeni nosači: - upoznaje pojam i vrste

nosača; - definiše nosač- prostu gredu i

konzolni nosač; - upoznaje vrste oslonaca; - obrazlaže statičku određenost nosača; - upoznaje vrste opterećenja; - upoznaje i definise sile u

presjeku: • transverzalne, normalne i

momente savijanja (presječne sile) i definiše ih.

- Određuje reakcije oslonaca nosača proste grede (analitički i grafički);

- određuje reakcije oslonaca nosača proste grede sa prepustima (analitički i grafički);

- određuje reakcije oslonca konzolnog nosača (grafički i analitički);

- računski određuje opasni presjek i presječne sile;

- konstruiše dijagrame presječnih sila;

- uočava greške.

- Razvija sposobnost opažanja, upoređivanja i razlikovanja.

Vježba: - Određivanje reakcija oslonaca proste grede.

Vježba: - Određivanje reakcija

oslonaca grede sa prepustima.

Vježba: - određivanje reakcije oslonca

konzolnog nosača. Vježba:

- crtanje dijagrama presječnih sila.

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Posebnosti u izvođenju 1.6 Otpornost materijala:

- definiše otpornost materijala; - definiše napon; - poznaje vrste naprezanja;

- Računski određuje unutrašnje sile opterećenog tijela.

Vježba: - Određivanje unutrašnjih sila

opterećenog tijela. 1.7 Aksijalna naprezanja:

- poznaje deformaciju i napon kod aksijalnog naprezanja;

- definiše Hukov zakon aksijalnog naprezanja.

- Dimenzioniše aksijalno napregnute štapove

- Svjestan je lične odgovornosti u zahtjevima preciznog rada.

Vježba: - Dimenzionisanje aksijalno

napregnutih štapova.

1.8 Smicanje: - poznaje deformaciju i napon

smicanja; - definiše Hukov zakon

smicanja.

- Dimenzioniše zakivke u vezi.

1.9 Savijanje: - upoznaje deformaciju i napon

savijanja; - upoznaje osnovnu jednačinu

savijanja; - upoznaje vrste momenata

inercije i otpornih momenata ravnih površina;

- upoznaje geometrijske karakteristike ravnih presjeka.

- Računski određuje momente

inercije i otporne momente osnovnih površina;

- računski određuje momente

inercije i otporne momente složenih površina.

- Razvija tačnost i sposobnost

upoređivanja; - uočava greške.

Vježba:

- Računsko određivanje momenata inercije i otpornih momenata osnovnih i složenih površina.

1.10 Dimenzionisanje nosača opterećenih na savijanje: - upoznaje postupke

dimenzionisanja; - obrazlaže smicanje pri

savijanju;

- poznaje raspored tangentnih (smičućih) napona u gredama pravougaonog poprečnog presjeka i I profila.

- Dimenzioniše nosače opterećene na savijanje;

- provjerava nosivost nosača

zadatih poprečnih presjeka;

- određuje maksimalne vrijednosti smičućih i normalnih napona i konstruiše dijagrame promjena ovih napona.

Vježba

- Dimenzionisanje nosača opterećenih na savijanje.

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Posebnosti u izvođenju

1.12 Izvijanje: - poznaje deformaciju

izvijanja, kritičnu silu i kritični napon;

- poznaje Ojlerov obrazac za

određivanje kritične sile;

- upoznaje dimenzionisanje pritisnutih štapova po omega postupku.

- Dimenzioniše pritisnute

štapove po omega postupku; - računski određuje intezitet

aksijalne sile za zadate uslove.

Vježba: - Dimenzionisanje pritisnutih

štapova; Vježba: - Određivanje inteziteta

aksijalne sile.

1.13 Složena naprezanja: - poznaje ekscentrični pritisak; - poznaje jezgro presjeka.

- Računski određuje ekstremne vrijednosti normalnih napona i položaj neutralne ose;

- računski određuje jezgro

presjeka.

Vježba: - Određivanje jezgra presjeka.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: - Dobrosav Golubović i Ljubica Likavec: STATIKA za drugi razred građevinske struke - Dobrosav Golubović : STATIKA I OTPORNOST MATERIJALA za treći razred građevinske

struke. Pomoćna literatura: - B. Jovanović, O. Stanković, O. Damjanović, D. Veličković, D. Jovanović : STATIKA I

OTPORNOST MATERIJALA - D. Rašković : TABLICE IZ OTPORNOSTI MATERIJALA


- specijalne table sa priborom za crtanje, - grafoskop, - dijaprojektor, - računar.

7. Obavezni načini provjeravanja:

- dva pismena zadatka u toku godine, - usmeno, - grafičke vježbe, 24 vježbe u toku školske godine.


• Od 24 vježbe 16 pozitivno ocijenjenih. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika:

• diplomirani građevinski inžinjer konstruktivnog smjera , • diplomirani inžinjer arhitekture.

10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama: 11. Povezanost predmeta

Korelacije sa drugim predmetima Statika

Predmeti Znanja

Opterećenja Građevinski materijali Težine građevinskih

materijala. Prenošenje opterećenja

Sile Fizika Pravac, dejstvo, sile. Uticaji

Statičke šeme nosača Arhitektonske konstrukcije Poznaje konstrukcije i

njihovu ulogu u kompletnom sistemu

Težište Matematika Težiste figura

Grafostatika Tehničko crtanje Crtanje u razmjeri

Otpornost materijala Građevinski materijali Osnovna svojstva materijala

1.2.12. TEHNIČKO CRTANJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


Ukupno

I 4 68 72 II III IV

Ukupno 4 68 72 T- teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju V- vježbe i drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe do 16 učenika P- praktična nastava 3. Opšti ciljevi nastave:

- Razvija pri crtanju fine motoričke sposobnosti; - Uči preciznost, sređenost, preglednost i izradu tehničkih crteža; - Razvija sposobnost sagledavanja prostora; - Upoznaje značaj dimenzija i razmjere; - Zna pravila izrade i formatizovanja projektne dokumentacije.

4. Sadržaji i ciljevi RAZRED: PRVI Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Tehničko crtanje:

- upoznaje značaj ovakve vrste crtanja u tehnici;

- materijal koji se

koristi;

- tehnički pribor;

- upotrebu papira za crtanje.

- Razlikuje vrste papira

za crtanje: - pelir, milimetarski,

hamer, paus, ozolit; - vrste olovaka, guma,

tuš, marker, bojice;

- zna da koristi I održava: sto za crtanje, tablu, šinu, T-lenjir, trougao, uglomjer, razmjernik, krivuljare, šestare, šablone i različita pera;

- umije da ispravi

papir, odredi format, isječe ga i pričvrsti za podlogu.

Formira pravilan odnos prema grafičkom izrazavanju.

Vježba:

- Odredjivanje formata A1,

A2,A3,A4; - crtanje tehničkog okvira; - crtanje pečata.

Rad olovkom:

- izvlačenje linija;

- ispisivanje brojeva.

- Razlikuje kvalitet I debljinu mina

za tehničke olovke;

- uči konstrukciju brojeva.

Razvija preciznost i sigurnost u radu.

Vježba:

Crtanje punih linija različitih debljina; crtanje isprekidanih linija; crtanje tačka; Vježba: ispisivanje brojeva slobodnom rukom; ispisivanje brojeva pomoću konstrukcije.


Arhitektonska slova

- Uči konstrukciju arhitektonskih

slova. -

Vježba: Pisanje slova slobodnom rukom; pisanje slova putem konstrukcije.

Razmjera

- Upoznaje značaj razmjere na tehničkom crtezu I njenu primjenu u pojedinim fazama crtanja;

- koristi razmjernik.

Razvija osjećaj za preciznost.

Vježba: Na jednostavnim oblicima primjenjuje različite razmjere 1:10 - 1:50 – 1:100 – 1:250 – 1:1000;

Kotiranje

- Zna elemente kotiranja:

kota, kotna linija, početak i kraj kotne linije;

- Visinska kota.

Vježba:

Vrši kotiranje jednostavnih osnova, izgleda i presjeka u zadatoj razmjeri.

Oznake materijala

- Upoznaje grafičko

prikazivanje materijala u projektima.

Razvija sposobnost opažanja

Vježba: Crta oznake gradjevisnkog materijala, namjestaja, sanitarnih uredjaja, instalacija i zelenila u osnovi i izgledu.

Rad u tušu

- Priprema pribor, uči punjenje i čisćenje, radiranje i brisanje.

Uočava važnost kvalitetnog rada u profesiji.

Vježba: Crta u odgovarajućoj razmjeri zadate oblike, kotira i ispisuje podatke;

Vježba: Crta konstrukcije mnogouglova, elipse, krivih linija i njihove spojeve sa pravim linijama.

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Idejni projekat

- Upoznaje značaj i sadrzaj idejnog projekta.

Razvija sposobnost primjene teorije u praksi.

Vježba: Precrtava zadati prilog idejnog projekta u odgovarajućoj razmjeri.

Glavni projekat

- Zna sadržaj glavnog projekta i

ulogu njegovih priloga.

Formira stav o vaznosti dobijenih informacija I njihovoj primjeni.

Vježba: Precrtava zadati prilog glavnog projekta u odgovarajucoj razmjeri.

Izvodjački projekat

- Zna sadržaj izvodjačkog projekta

I važnost detalja koji se razradjuje.

Vježba: Precrtava zadate djelove izvodjačkog projekta u odgovarajućoj razmjeri.

Naslov i logotip

- Upoznaje logotip i njegovu

kompoziciju.

- Razvija kreativnost,

preduzimljivost i samostalnost u radu;

- formira stav o značaju povezivanja estetike i funkcije.

Vježba:

Na zadatu temu bira oblik i veličinu slova u izradi naslova i logotipa.

Kopiranje i formatizovanje projekta

- Uči upotrebu i rad na aparatu za

kopiranje.

Vježba:

Kopira, formatizuje i slaže u fasciklu svoje radove.

87

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora:

- Gordana Dulić: Tehničko crtanje. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave:

- crtaći stolovi sa odgovarajućim tehničkim priborom 7. Obavezni načini provjeravanja znanja:

- grafičke vježbe i izrada manjeg elaborata. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta: - pozitivno ocijenjene 50% grafičke vježbe i elaborat. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika:

- diplomirani inženjer arhitekture. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama: 11. Povezanost predmeta


Predmeti Znanja

Projektna dokumentacija Projektovanje Crtež, kotiranje i formatizovanje

Projektna dokumentacija Društvene zgrade Crtež, kotiranje i formatizovanje

Projektna dokumentacija Privredne zgrade Crtež, kotiranje i formatizovanje

Tehnički crtež Arhitektonske konstrukcije Osnove, izgledi, presjeci i

kotiranje

88

1.2.13. KOMJUTERSKE VJEŽBE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


Ukupno

I 72 72 II 144 144 III IV

Ukupno 216 216 T – teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju V - vježbe i drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe do 16 učenika P – praktična nastava

3. Opšti ciljevi nastave: - Osposobljavanje za rad na računaru; - Razvija kulturu tehničkog crtanja; - Priprema se za izradu projektne dokumentacije; - Zna sadržaj idejnog, glavnog i izvođačkog projekta.

89

4. Sadržaji i ciljevi RAZRED: PRVI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specificni oblici izvođenja Upoznavanje sa AutoCAD-om (grafički editor programa, padajuci meniji, palete sa alatkama i njihove funkcije, otvaranje postojeće datoteke, snimanje i izmene, izlaženje iz programa).

Rukuje mišem i koristi tastaturu, uočava logiku programa i razvija samostalnost pri radu.

Orjentise se u radnom prostoru AutoCAD-a.

Izrada prvog crteža, upoznavanje sa paletom DRAW.

Koristi osnovne geometrijske likove, medjusobno ih dovodi u vezu i predstavlja prve šeme prostora i namještaja.

Razvija kulturu tehničkog crtanja.

Vjezba: Crta slobodne kompozicije po ličnom osjecanju i nahodjenju.

Definisanje radnog prostora (zadavanje osnovnih jedinica mera, podesavanje mjernog sistema), upotreba različitih režima rada.

Razumije dimenziju radnog prostora i dimenzije crteža.

Oslobadja se u radnom prostoru AutoCAD-a.

Vjezba: Sam podešava mjerne jedinice,crta slobodne kompozicije koristeći različite režime rada.

Definisanje položaja jednog objekta u odnosu na druge, uvećanje, dorada objekta.

Crta složenije geometrijske likove, kombinuje ih i uredjuje, predstavljajući arhitektonske simbole.

Napreduje u upoznavanju “brzih”metoda crtanja.

Vjezba: Crta slobodnu kompoziciju po ličnom osjećanju i nahodjenju; modifikuje je koristeci nove komande.

Korišćenje”blokova”(unosenje sa zadavanjem razmjere i rotiranjem, rastavljanje i ponovno definisanje blokova, čuvanje blokova).

Pravi biblioteku simbola, dizajnira nove simbole i redizajnira postojeće simbole.


Vjezba: Vjezbaju pravljenje blokova i njihovo unošenje.

Organizovanje informacija pomocu lejera (izrada i dodjeljivanje slojeva , rad sa slojevima, kontrola prikazivanja, pronalaženje, dodjeljivanje tipova linija

Raslojava crtež prepoznajući sličnost elemenata i grupišući ih u zavisnosti od zajedničkih karakteristika.

Razvija organizacione sposobnosti.

Vjezba: Crta zadati arhitektonski prostor sortirajuci objekte i koristeći licnu biblioteku blokova.

90

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specificni oblici izvođenja slojevima).

Povećanje produktivnosti(višestruko kopiranje objekata, razvijanje crteža, crtanje paralelnih linija, salektivno uklanjanje neiskorišćenih elemenata).

Crta kružni i poligonalni niz objekata, spaja crteže različitih fajlova u jedan, meri dužinu segmenta luka, menja dužinu objekta, crta paralelne linije, spaja ih i doradjuje, bira karakteristike svake paralelne linije, rasterecujući crtež od nepotrebnih elemenata.


Vjezba: Crta slobodne kompozicije po ličnom osjećanju i nahodjenju vježbajuci na njoj nove komande.

Povezivanje delova u cjelinu, kontrola prikaza.

Crta osnovu na kojoj se pojavljuje tipska prostorija, upoznaje funkcije regenerisanja i precrtavanja, i komandu Frozen Layer.


Vjezba: Nadgradnja osnove sa prethodnog casa korišćenjem novih komandi.

Dodavanje šrafure.

Uči da šrafira površinu i da precizno koristi šrafuru za karakteristične slučajeve kao i da je menja i uskladjuje sa ostalim šrafurama.



Spoljne reference.

Dodaje crtež kao spoljnu referencu, koristi dijalog Xref Manager i dijalog External Reference.



Štampanje.

Bira štampac, veličinu papira, razmeru, orjentaciju crteža;koristi karticu Layout, podešava boje, stilove linija i sencenje korišćenjem stilova za ploter.Koristi tabelu Plot Style.

Razvija tehničku kulturu i sagledava sam svoje sposobnosti.

Vjezba: Štampa svoju prvu osnovu.

91

RAZRED: DRUGI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specificni oblici izvođenja Dodavanje teksta crtežu

Dodaje tekst crtežu, formatizuje ga, podešava veličinu,boju, koristi posebne simbole i razlomak, stilove, prebacuje tekst u mala ili velika slova, mjenja tekst.

Napreduje u upoznavanju “brzih”metoda crtanja i dopune projekta.

Vjezba: Nadgradjuje osnove sa prethodnog časa korišćenjem novih komandi.

Kotiranje.

Uci komponente kotiranja, bira stil kotiranja, načine kotiranja, radi sa alatkama Dimension, postavlja horizontalne i vertikalne kotne linije, kotira u nizu, paralelno, kotira neortogonalne objekta, mjenja kote.

Napreduje u upoznavanju “brzih”metoda izrade projekta, razvija osećaj za jasno tehničko izrazavanje.

Vjezba: Nadgradjuje osnove sa prethodnog časa koriscenjem novih komandi.

Atributi. Uči da koristi atribute, da ih izradjuje i mjenja.

Napreduje u upoznavanju “brzih”metoda izrade projekta, razvija osjećaj za jasno tehničko izražavanje.

Vjezba: Vjezba izradu atributa.

Rad sa postojecim crtezima i rasterskim slikama .

Skenira, precrtava u razmjeri, učitava rasterske slike.

Razvija tehničku kulturu.

Vjezba: Skenira, precrtava,doradjuje rastersku sliku.

Upotreba spoljnih (Xref) referentnih datoteka.

Priprema postojeći crtež za unakrsno povezivanje, formira crtež od spoljnih datoteka i učitava djelove iz spoljne datoteke.


Vjezba: Nadgradjuje razradjivane osnove korišćenjem novih metoda.

Koriscenje palete Express. Koristi paletu Express, radi sa alatkama za rad sa slojevima, za obradu teksta, koristi alatke ExpressBlock, Express Standard.

Napreduje u upoznavanju “brzih”metoda crtanja i dopune projekta.

Vjezba: Nadgradjuje razradjivane osnove korišćenjem novih metoda.

Izrada projekta individualne Projektovanje korišćenjem uglednog primjerka.

Crta projekat i priprema ga za štampu.

Sagledava svoje znanje i sposobnosti.

92

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specificni oblici izvođenja Upoznavanje sa 3D VIZ-om (pregled interfejsa: standardni meni, tab panel, standardna paleta,flajauts paleta, vjuport, alati za rad sa vjuportom, upoznavanje komandnog panela, upoznavanje alata ).

Rukuje mišem i koristi tastaturu, uočava logiku programa i razvija samostalnost pri radu.

Orjentiše se u radnom prostoru programa.

Vjezba: Kreira prve oblike po ličnom osjećanju I nahodjenju.

Rad sa objektima:selektovanje i pomeranje, rotiranje i promjena veličine objekta, kopiranje, selektovanje više objekata, imenovanje selekcionih setova i njihovo editovanje.

Pravi prvi objekat koji prostorno postavlja i doživljava, odredjuje ga i koristi osnovne alate programa.

Upoznaje i oslobadja se u radnom prostoru.

Vjezba: Kreira oblike po ličnom osjećanju i nahodjenju i koristi nove komande.

Dobijanje zeljene projekcije (alat za perspektivni prikaz, koriscenje visestrukih prikaza, izmena vjuport prikaza i konfigurisanje).

Sagledava prostor i objekte u njemu.

Oslobadja se u radnom prostoru programa.

Vjezba: Kreira oblike po ličnom osjećanju i nahodjenju i koristi nove komande.

Upoznavanje VIZ-ovih objekata (standardni primitivi i njihovo uobličavanje).

Kreira objekte, odredjuje im dimenzije i modifikuje ih, odredjuje jasnoću, precizno ih postavlja u prostoru.

Upoznaje mogućnosti programa, razvija kreativnost i samostalnost.

Pravljenje kopija koje dijele svojstva.

Kreira instance i reference kopija, mijenja veličine i rotira objekte transformacionim alatima, pravi jedinstvene kopije i kopira modifikatore.

Napreduje u upoznavanju “brzih”metoda modelovanja.

Kreiranje oblika splajnovima.

Crta pravolinijske segmente, lukove, horizontalne i vertikalne linije i modeluje složene objekte koristeći splajnove.


Izmjena oblika korišćenjem podobjektnih nivoa.

Podešava transformacioni gizmo, poravnava uglove splajnova, kreira ispune i radi prvo renderovanje.


93

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specificni oblici izvođenja Crtanje zidova pomoću splajnova.

Crta precizne linije, postavlja debljine zidova, koristi rešetke i privlačenje za precizno poravnjanje objekta, podešava poziciju zida.


Vjezba: Izrada arhitektonske osnove i dizanje zidova u 3D

Korišćenje snimljenih oblika, upoznavanje sa Bulovim alatima, korišćenje AEC zidova i vrata, kreiranje čvrstog oblika pomoću splajnova.

Kombinuje i edituje splajnove, koristi Bulove operacije, razumije ostale tipove splajnova, modeluje AEC zidove i vrata.


Vjezba: Nadgradnja modela sa prethodnog casa.

Kreiranje otvora u zidu pomoću Bulovih operacija.

Skriva oblike koji smetaju, kreira oblike otvora, oduzima otvore sa zida, kreira višestruke otvore na zidu i pravi izmjene na otvoru.



Organizovanje i editovanje objekata.

Imenuje objekte,koristi slojeve i organizuje objekte po slojevima.



Dodavanje kamera i osvjetljenja.

Importuje AutoCAd crtež, dodaje i postavlja kameru,upoznaje se sa vrstama svetla,dodaje i mijenja osvjetljenje, renderuje.

Razvija kreativnost i kulturu tehničkog izrazavanja.

Uredjivanje modela pomoću materijala.

Upoznaje vrste mapa, dodjeljuje materijale objektima, uradjuje materijale, selektivno renderuje djelove modela.


Vjezba: Nadgradnja modela.

Rad sa fajlovima

Dodaje namjestaj, pristupa materijalima i objektima iz drugih fajlova,koristi Virtual Frame Buffera za čuvanje, poredjenje i stampanje renderovanih pogleda.


Vjezba: Nadgradnja modela.

Izrada 3D modela objekta po zadatom projektu sa izradom perspektivnog prikaza.

Koristi stečeno znanje za izradu objekta, predstavlja njegovu materijalizaciju i bira najpogodniji ugao prikazivanja.

Sagledava sposobnosti modelovanja i prikazivanja modela.

Kontrolna vježba.

94

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: - AutoCAD - 3D Studio VIZ 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave: - računar (štampač, skener). 7. Obavezni načini provjeravanja znanja: - praktične vježbe. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta: - uspješno odrađene vježbe i elaborati. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika: - diplomirani inženjer arhitekture. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama: 11. Povezanost predmeta


Predmeti Znanja

Projektna dokumentacija Projektovanje Izrada priloga projekta i

vizuelizacija

Projektna dokumentacija Društvene zgrade Izrada priloga projekta i

vizuelizacija

Projektna dokumentacija Privredne zgrade Izrada priloga projekta i

vizuelizacija

Projektna dokumentacija Urbanizam Izrada priloga projekta i

vizuelizacija

Projektna dokumentacija Organizacija građenja Izrada priloga projekta i

vizuelizacija

95

1.2.14. PRIVREDNE ZGRADE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


T V P Ukupno


Ukupno 33 33 66 T- teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju V- vježbe i drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe do 16 učenika P- praktična nastava


- Upoznavanje učenika sa značajem i podjelom privrednih zgrada; - Upoznavanje učenika za razradu datih idejnih rješenja i grafičkom obradom priloga; - Osposobljavanje učenika za razradu konstruktivnih i zanatskih detalja u projektu; - Upoznavanje učenika sa specifičnostima konstruktivnih sistema privrednih zgrada; - Sticanje radnih navika i radne discipline; - Razvijanje kod učenika sistematičnosti, urednosti i preciznosti u radu.

96

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi RAZRED: TREĆI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja I Industrijski objekti:

- upoznavanje vrste, namjene i tehnološke šeme industruskih objekata.

- zna odabiranje lokacije za odredjene industriske objekte;

- razumije tehnološke šeme industriskih objekata;

- zna funkcionalnu cjelinu: proizvodna hala, uprava, garderoba, sanitarni čvor, prateći objekti;

- zna način osvjetljavanja hala: bazlikikalno, vanterne na krovu, testerasti ,,šed,, krovovi;

- razradjuje detalje nosećih i krovnih konstrukcija;

- prema datoj idejnoj skici i funkcionalnom rješenju razradjuje osnove, presjeke i izgled industrijskog objekta odredjene namjene.

- Shvata značaj i odgovornost prihvaćenog posla.

1. Vježba: Grafički rad na času u razmjeri manjeg tekstilnog pogona prema idejnom rješenju.

II Poljoprivredne zgrade

- upoznaje vrste, namjenu i značaj poljoprivrednih objekata.

- Zna vrste zgrada za uzgoj stoke:

štale za goveda, svinje, konje, ovce, pernatu živinu;

- poznaje način hranjenja stoke u objektima i na farmama;

- zna normative za gradnju objekata za stoku: površine, osvijetljenost , ventilaciju;

- razradjuje prema idejnom

- Razvija sposobnost za komunikaciju i timski rad.

97


- poznaje vrste objekata za uskladištenje hrane za stoku.

rješenjem glavni projekat za odredjenu vrstu objekata za stoku;

- razradjuje konstruktivne i zanatske detalje glavnog projekta poljoprivrednog objekta;

- zna način uskladištenja zrnaste hrane: koševe, silose...;

- zna namjenu i funkcionalnost staklenika za proizvodnju hrane.

- Formira stav o novim tehnologijama i uočava njihov značaj

2. Vježba:

Razrada idejnog rješenja staje za pet krava i izrade glavnog projekta.

98

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave:

- oprema za projektantski rad, - računari, - grafoskop, - dijaprojektor.

7. Obavezni načini provjeravanja znanja:

- usmeno, - pismeni zadaci dva puta godišnje, - izrada idejnog projekta.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta: - pozitivno ocijenjen jedan pismeni zadatak i idejni projekat. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika: - diplomirani inženjer arhitekture. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama: 11. Povezanost predmeta:

Korelacije sa drugim predmetima Privredne zgrade

Predmeti Znanja

Ortogonalna projekcija i perspektiva Nacrtna geometrija

Sagledava prostor u tri projekcije i perspektivno

Sistemi prefabrikovane gradnje i konstruktivni

elementi objekta Arhitektonske konstrukcije

Odabira sistem gradnje u zavisnosti od namjene i

raspona

Tehničko pismo i tehničko crtanje priloga Tehničko crtanje

Crta i ispisuje priloge projekta

Vrste građevinskih materijala za objekte Građevinski materijali

Zna odabrati materijale za odredjeni objekat

99

1.3. IZBORNA NASTAVA 1.3.1. RAZVOJ ARHITEKTURE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


T V P Ukupno

I 50 22 72 72 II III IV

Ukupno 72 T - teorijska nastava, seminari, projektni rad: V – vježbe, individualni projektni rad tj. projektni rad u grupama, usluge P – praktična nastava 3. Opsti ciljevi nastave: - Shvata najvažnije pravce nastanka i razvoja arhitektonskog stvaralaštva kroz vjekove

do današnjih dana; - Sagledavaju tehnike građenja, upotrebe različitog materijala i konstrukcija kroz

vjekove; - Sagledava istorijske činjenice, društvene promjene, ekonomske odnose, klimatske

uslove, religiju kao bitne činjenice u razvoju arhitekture; - Sagledava kulturno-istorijsko nasljeđe na tlu crne gore u svim epohama razvoja; - Shvata razvoj starog vijeka /antička crna gora/.

100

4. Sadržaji / Standardi znanja predmeta/ Operativni ciljevi RAZRED: PRVI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Učenik Učenik Analizira razvoj arhitekture kroz vjekove.

- Klasifikuje objekte arhitekture po stilskoj pripadnosti.

Upoznaje povezanost među stilovima; nauči preciznost, urednost, preglednost i izradu razumljivih crteža.


Poznaje praistorijsko doba i uočava prve početke arhitektonskog stvaralaštva.

- Crta praistoriske nadgrobne spomenike/mjenhiri,dolmeni,kromlesi i siste;

- crta prva čovjekova staništa-zemunice i sojenice.


Sva teoretska znanja učenik saznanaje preko vježbi- izradom crteža.

Poznaje arhitekturu starog vijeka: -Egipat, -Mezopotamija, -Grčka, -Rim.

- Analizira stilske razlike starog vijeka;

- poznaje geografski položaj društveno uređenje,ekonomske odnose,klimu,religiju, građevinski materijal,stilske karakteristike,kompozicije i detalje,arhitektura Egipta,Mezopotamije,Grčke i Rima;

- crta karakteristične spomenike

Egipatske arhitekture sa specifičnim kompozicijama i detaljima;


Mezopotamske arhitekture sa specifičnim kompozicijama i detaljima;


Razvija preciznost, spretnost, preglednost i usmjerenost ka razvoju.


101


- - grčke arhitekture sa

specifičnim kompozicijama i detaljima;

- crta i razlikuje grčke stilske redove:DORSKI,JONSKI I KORINTSKI;


rimske arhitekture sa specifičnim kompozicijama i detaljiima;

- pronalazi ilustracije i pisana dokumenta iz perioda starog vijeka na tlu Crne Gore;

Razvija kreativnost,preduzimljivost i samostalnost u radu

Poznaje kulturno- istorijsko nasljeđe Crne Gore-antička Crna Gora

- poznaje stare antičke

gradove:Duklja,Medun,Ulcinj,Budva,Risan;

- obilazi antičke gradove i

spomenike; - fotografiše i iskicira.

Snalažljivost,preciznost, indentifikacija sa zanimanjem.

Sva teoretska znanja učenik saznaje preko vježbi - izradom crteža. Crteži rađeni slobodnom tehnikom obrade na hameru. Kulturno - istorijski spomenici na tlu Crne Gore.

102

5. Okvirni spisak literature: - Gordana Duletić: Istorija arhitekture, - Djina Piskel : Istorija umjetnosti I, II i III, - H. W. Janson: Istorija umjetnosti, - Pavle Mijović: Kultura Crne Gore.

6.Materijalni uslovi za izvođenje nastave:

- grafoskop, - dijaprojektor, - oprema za projektni rad.

7. Obavezni oblici provjeravanja i ocjenjivanja znanja

- u pojedinačnom klasifikacionom periodu ocjenjivanja, znanje se provjerava i ocjenjuje:

� pismena dva godišnje, � usmeno,

- ocjena vježbi. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta:

- izrada vježbi i pozitivno ocijenjen jedan pismeni zadatak. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika:


- učenici sa smetnjama u razvoju mogu raditi samo pojedine faze iz ovog katologa;

- učenicima sa izuzetnim sposobnostima uz vježbe dati izradu referata; 11. Povezanost predmeta:


Predmeti Znanja

Sakralni, sepulkralni i profani objekti Projektovanje

Poznaje objekte prema namjeni

Arhitravni i arhivoltni konstruktivni sistem Gradjevinske konstrukcije

Poznaje konstruktivne sisteme

Razvoj građevinskih materijala kroz vjekove

Građevinski materijali i gradjevinske konstrukcije

Poznaje stare i nove gradjevinske materijale

103

1.3.2. RAZVOJ URBANIZMA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


Ukupno

I II 30 42 72 III IV

Ukupno 30 42 72 T- teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju V – vježbe i drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe po 16 učenika P – praktična nastava 3. Opšti ciljevi nastave

- Shvata razvoj grada kroz istoriju; - Sagledava tehnike gradjenja, upotrebe različitog materijala i konstrukcije kroz

vjekove; - Upoznaje urbani kompleks, otvorenost i jasnoću; - Upoznaje stambene trgove i avenije kroz istoriju.

104

4. Sadržaji / Standardi znanja predmeta/ Operativni ciljevi RAZRED: DRUGI Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja -Poznaje grad u istoriji; -poznaje kristalizaciju grada; -poznaje oblike o obrasce predaka grada; -poznaje unutrašnje uredjenje srednjovjekovnog grada; -poznaje strukturu barokne moći;

-Razumije svetilišta, gradova i sela (paleolitsko-neolitsko ujedinjenje); -definiše prvu urbanu trasformaciju (selo-grad) urbanu impoziju, pravo i urbani poredak; -razumije gradove, nizine, zagonetke gradskih ruševina; -zna urbanizam i monumentalnost, rijeke, ceste i trgove -definiše Egipat i njegove otvorene gradove; -definiše principe srednjovjekovnog urbanizma; -razumije gradsko jezgro i kontrole rasta i ekspanzije; -razumije raspadanje srednjovjekovlja -razumije urbani kompleks, otvorenost i jasnoću avenije i kretanje; - razumije stambeni trg;

-Razvija inicijativnost i preuzima odgovornost; -formira stav o važnosti propisa i njihovoj primjeni; razvija osjećaj za snalažljivost i preciznost;

Vježba (4) Sva teoretska znanja učenik saznaje preko vježbi – izradom crteža; Vježba (4) ll – Vježba (6) -Sva teoretska znanja učenik saznaje preko vježbi – izradom crteža; Vježba (6) Egipat; -Vježba(6) Sva teoretska znanja učenik saznaje preko vježbi – izradom crteža; Vježba (4) -Sva teoretska znanja učenik saz-naje preko vježbi – izradom crteža; Vježba (6) ll – Vježba (6) ll –

105

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja -poznaje urbano rastvaranje; -poznaje industrijski grad; - mit megapolisa.

-zna organizaciju saobraćaja i razmjene avenije; -razumije urbanu ekspanziju, urbanu pretrpanost; -zna početke industrijskog grada -zna predgradja (kao stambene zajednice) i stanove; -razumije odnos ka zelenom pojasu u industrijskom gradu i motorizaciju; -zna planiranje urbanog rasta; -definiše sudbinu megapolisa, kulturu, funkciju svjetskog grada;

formira stav o važnosti dobijenih informacija i njihovoj primjeni; razvija ekolosku svijest i shvata uticaj okruženja.

Vježba (6) ll – Vježba (6) ll – Vježba (4) ll – Vježba (6) ll – Vježba (8) ll – Vježba (6) ll – Vježba (6) Sva teoretska znanja učenik saznaje preko vježbi – izradom crteža.

106

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: - arh. N.Dobrović: Urbanizam kroz vjekove I, - L.Mumford: Grad u istoriji, - K.Doksijadis: Čovjek i grad, - A.Trumić: Urbano selo, - Mirković: Osnova urbanizma. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave: - grafoskop, - dijaprojektor, - oprema za crtanje. 7. Obavezni načini provjeravanja znanja: - pismeni zadaci, dva godišnje, - vježbe. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta: - pozitivno ocjenjen jedan pismeni i 60% vježbi. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika: - diplomirani inženjer arhitekture. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama: 11. Povezanost predmeta


Predmeti Znanja

Gustina naseljenosti Projektovanje Obrade lokacije

Zeleni pojas Društvene zgrade Obrade lokacije

Stanovi Privredne zgrade Obrade lokacije

Saobraćaj Urbanizam Obrade lokacije

Svetilišta i gradovi Istorija arhitekture Razvoj naselja

107

1.3.3. ENTERIJER

2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


Ukupno

I II III IV 38 84 10 132

Ukupno 38 84 10 132 T – teorijska nastava, seminarski, projektni rad I drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju V– vježbe I drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe P – praktična nastava 3. Opšti ciljevi nastave :

- Upoznavanje učenika sa značajem obrade enterijera; - Stče naviku da koristi stečeno znanje iz srodnih predmeta; materijali, arhitektonske

konstrukcije, nacrtna geometrija, perspektiva, projektovanje; - Stiče naviku za estetsko obrazovanje i praćenje inovacija u oblasti dizajna i

umjetnosti; - Stiče naviku da prati manifestacije: sajmove građevinarstva, opreme, izložbe,

salone arhitekture, časopise, publikacije i slično.

108

4. Sadržaj / Standardi znanja predmeta / Operativni ciljevi RAZRED : ČETVRTI Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični ciljevi izvođenja - Određuje prostor po mjeri

čovjeka; - Zna primijeniti mjere

čovjekove figure prema položaju u namjenskom prostoru;

- -

- raspoznaje funkcionalnost prostora prema namjeni;

- crta idejne skice, kroki skice i idejna rješenja i glavni projekat prostora sljedećih namjena:

- stambeni, - društveni, - industrijski;

- Razvija pozitivan odnos prema struci i zanimanju,

Vježba 1: - U razmjeri 1:50 projekat

enterijera i opreme za vikendicu.

- odabira vrste materijala za

unutrašnju obradu prostora;

- crta aksonometrije i perspektive unutrašnjosti prostorija;

- zna namjenu i pravilno odabira materijale za:

- podove, - zidove, - plafone;

- stiče i razvija osjećaj tačnosti i preciznosti,

Vježba 2: - U razmjeri 1:50 projekat

enterijera sa perspektivom dnevnog boravka, trpezarije i kuhinje u stanu.

- primjenjuje boje u prostoru; - poznaje boje i njihovu primjenu u prostoru:

- osnovne boje sunčevog spektra,

- osnovne slikarske boje, pigment,

- postojanost boja, - porijeklo boja,

- Odabira boje prema namjeni prostora i poznaje njihovo vizuelno uklapanje;

- razvija osjećaj za skladnost u primjeni boja,

-

- rješava dispoziciju opreme i namještaja;

- grafički crta dispoziciju opreme i namještaja za određenu namjenu u prostora:

- funkcionalnošću i materijalima humanizuje prostor;

Vježba 3: - u razmjeri 1:50

109

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični ciljevi izvođenja - stambeni, - društveni, - industrijski;

- dizajnira i oblikuje elemente opreme i komponuje ih u prostoru;

- pravilno odabira materijale i njihovu obradu;

- oblikuje pojedine elemente u prostoru:

- spuštene plafone, - niše, pilastere i stubove, - kamine, - plakare, - denivelisane podove;

- prati inovacije u proizvodnji materijala i opreme,

- usaglašava povezanost unutrašnjeg i vanjskog prostora;

- grafički oblikuje i rješava poluotvorene i otvorene prostore:

- staklenike, - atrije, - baštenske prostore,

- dizajnira elemente unutrašnje i vanjske rasvjete;

- Vježba 4: - U razmjeri 1:50 projekat

uređenja atrija individualne. (Projektovanje sa bazenom)

- poznaje tehnologije ugrađivanja i obrade materijala.

- zna uraditi kalkulaciju- obračun količine potrebnog materijala za izradu djelova namještaja:

- fotelje, - ležaja, - plakara, - spuštenog plafona i sl.;

- zna napraviti opis radova i primijenjenih materijala sa tehnologijom izvođenja za obradu zidova, podova i plafona.

- stiče osjećaj za estetiku i tehničku kulturu.

Vježba 5: - U razmjeri u projekcijama i

aksonometriji dizajnirati pojedine elemente namještaja.

110

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora : Časopisi: - Enterijer, - Industijsko oblikovanje i dizajn, - Čovjek i prostor (ČIP), - Arhitektura i urbanizam, - Sajmovi građevinarstva i opreme, - Likovne izložbe, - Saloni arhitekture- izložbe. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave : - crtaći stolovi i pribor za individualni rad – projektovanje, - grafoskopi, - dijaprojektori, - kompjuteri, 7. Obavezni način provjeravanja znanja : - grafički radovi, - grafičke vježbe.


- 60% predviđenih vježbi pozitivno ocijenjenih.

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika : - diplomirani inženjer arhitekture, - prof. likovne umjetnosti.

10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama: 11. Povezanost predmeta:

Korelacije sa drugim predmetima Enterijer

Predmeti Znanja Ortogonalna projekcija i

perspektiva Nacrtna geometrija sa

perspektivom Crta u projekcijama,

perspektivi i aksonometriji

Obrada crteža Tehničko crtanje Grafička obrada sa

sablonima letrasetom

Primijenjeni materijali za enterijer Građevinski materijali

Izbor materijala za namjenski prostor

Izrada maketa enterijera Maketarstvo Izradjuje makete za odredjenu namjenu

prostorija

111

1.3.4. SAVREMENA ARHITEKTURA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


T V P Ukupno


Ukupno 36 36 72 T - teorijska nastava, seminari, projektni rad: V – vježbe, individualni projektni rad tj. projektni rad u grupama, usluge P – praktična nastava. 3. Opsti ciljevi nastave:

- Shvata najvažnije pravce nastanka i razvoja arhitektonskog stvaralaštva kroz dva vijeka XIX i XX;

- Usvajaju znanja preko velikog broja crteža i ilustracija; - Sagledavaju tehnike građenja ,upotrebe savremenih materijala i konstrukcija; - Sagledava odnos između savremene arhitekture i prošlosti; - Uočava :pokrete, škole i grupe moderne arhitekture; - Uočava značajna djela i arhitekte moderne arhitektura.

112

4. Operativni ciljevi RAZRED: TREĆI Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Analizira razvoj arhitekture kroz xix i xx vijek.

Klasifikuje objekte arhitekture po stilskoj pripadnosti.

Upoznaje povezanost među stilovima; Razvija preciznost, urednost, preglednost i izradu razumljivih crteža.

Sva teoretska znanja učenik saznaje preko vježbi i ilustracija.

Poznaje savremene materijale i tehnologije građenja

Poznaje upotrebu čelika u savremenom građevinarstvu. poznaje važne građevinske objekte rađene od čelika,sredina XIX i početak XX vijeka /kristalna dvorana,Ajfelova kula i dr../; poznaje važne arhitekte iz tog perioda koji su značajno uticali na razvoj savremene arhitekture.


Sva teoretska znanja učenik saznanaje preko vježbi- ilustracija.

Poznaje ideje i forme u modernoj arhitekturi.

Analizir stilske razlike; poznaje geografski položaj društveno uređenje,ekonomske odnose,klimu,građevinski materijal,stilske karakteristike,kompozicije i detalje savremene arhitekture; poznaje karakteristične objekte savremene arhitekture; poznaje arhitekte koji su dali pečat savremenoj arhitekturi Korbizje,Alvar Alto,Adolf Los, Rajt,Gropijus i dr.

Razvija preciznost, spretnost, preglednost i usmjerenost ka razvoju.


113

Poznaje pokrete grupe i škole

Poznaje uticaj –BAUHAUS-škole na razvoj savremene arhitekture; poznaje pravce savremene arhitekture:Jugend stil,ekkspresionizam,ipresionizam,secesija,futurizam,purizam,konstruktivizam i td.; poznaje arhitekte i njihova važna djela po određenim pravcima.

. Formira stav o važnosti dobijenih informacija i njihovoj primjeni.

Sva teoretska znanja učenik saznaje preko vježbi – ilustracija.

114

5. Okvirni spisak literature:

- Savremena arhitekture, Ranko Radević, - Enciklopedija moderne arhitekture, grupa autora /Prevedeno sa njemačkog/

- 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave:

- grafoskop, - dijaprojektor, - oprema za projektni rad.

7. Obavezni oblici provjeravanja i ocjenjivanja znanja

- u pojedinačnom klasifikacionom periodu ocjenjivanja, znanje se provjerava i ocjenjuje:

- pismeno dva zadatka godišnje, - usmeno, - ocjena vježbi.


- pozitivno ocjenjen jedan pismeni zadatak i 60% vježbi. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika:


- učenici sa smetnjama u razvoju mogu raditi samo pojedine faze iz ovog katologa,

- učenicima sa izuzetnim sposobnostima uz vježbe dati izradu referata. 11. Povezanost predmeta

Korelacije sa drugim predmetima Savremena arh.

Predmeti Znanja

Sakralni, sepurklarni I profani objekti

Projektovanje Poznaje objekte prema

namjeni

Savremeni gradjevinski materijali

Gradjevinski materijali Poznaje savremene

konstruktivne sisteme

Savremeni arhitektonski objekti

Projektovanje Drustvene zgrade

Poznaje savremene arhitektonske objekte,

stilove i arhitekte

115

1.3.5. PROSTORNO PLANIRANJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


Ukupno


Ukupno 18 48 66 T- teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju. V – vježbe i drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe. P – praktična nastava. - 3. Opšti ciljevi nastave:

- Shvata značaj urbanizma; - Sagledava važnost regionalnog i lokalnog planiranja; - Shvata važnost analize prostorne strukture grada; - Shvata osnove i proces planiranja; - Shvata prioritet i postupnost u radu; - Razvija svijest o značaju ocuvanja covjekove sredine.

116

4. Sadržaji / Standardi znanja predmeta/ Operativni ciljevi RAZRED: ČETVRTI Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja -Poznaje planiranje; -poznaje ekonomsko i socijalno Planiranje;

-Definiše pojam i podjele planiranja; -razumije početak planiranja i uredjenja prostora s pojavom ljudske zajednice; -zna osnovne karakteristike planiranja (ulice,stanovi,važni objekti...); -zna uticaj grada u prostoru:

• polarizacijske efekte (pozitivne i negativne),

• efekte širenja;

-definise pojam ekonomskog planiranja: • planiranje ekonomskih struktura, • planiranje ekonomskog razvoja;

-razumije pristupe ekonomskog planiranja • u zemljama kapitalistickog sistema, • u zemljama socijalistickog sistema;

-razumije socijalne potrebe drustva:

• socijalna zastita, • Životni standard;

-Razvija osjećaj za prostorno povezivanje; -razvija osjećaj za snalaženje i preciznost; -razvija ekolosku svijest; -shvata prioritet i postupnost u radu;

Vježba (4): Analiza uticaja grada u prostoru. Vježba(4): Analiza socijalno-ekonomskog planiranja grada.

117

- poznaje regionalno planiranje; -poznaje lokalno planiranje; -poznaje urbano planiranje;

-definise pojavu, razvoj i doktrine regionalnog planiranja; -razumije primjene teorije centra u regionalnom planiranju; -razumije doktrine centra i polove razvoja; -razumije značenje grada u procesu razvoja; -razumije koncept optimalne i minimalne velišine grada; -razumije centar-periferija koncept razvoja grada; -zna novije doktrine regionalnog planiranja u svijetu; -zna primjene sistema regionalnog planiranja u svijetu; -razumije osnove i proces u planiranju; -definise pojam lokalnog planiranja; -razumije podjelu lokalnog planiranja:

• urbano planiranje, • ruralno planiranje;

-zna urbano planiranje; -zna glavne pravce urbanog planiranja(zadaci, sadržaj,vrste, i proces), uporedjuje pravce; -razumije analizu prostorne strukture grada; -razumije razvoj i planiranje gradskih Djelatnosti; -zna razvoj i uredjenje velikih aglomeracija; -razumije uredjenje manjih gradskih Aglomeracija.

-razvija osjećaj za preciznost, urednost, preglednost i izradu razumljivih crteža; -razvija osjećaj za prostorno planiranje; -razvija svijest o značaju očuvanja čovjekove sredine; -upoznaje značaj sistematičnog pristupa radu; -razvija osjećaj za prostorno planiranje.

Vježba (4): Crta vrste centara u regionalnom Planiranju. Vježba (4): Crta centar i polove razvoja. Vjezba(4): Crta primjere sistema regionalnog planiranja u svijetu. Vjezba(4): Crta osnove kroz proces u planiranju. Vjezba(4): Crta i rješava analizu prostorne strukture grada. Vjezba(4): Analiza prostorne strukture grada. Vjezba(4): Crta i rješava planiranje gradskih djelatnosti. Vjezba(6): Crta uredjenje velikih aglomeracija. Vježba (6): Crta uredjenje manjih gradskih aglomeracija.

118

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora:

- Milan Vreks: Grad u regionalnom i urbanom planiranju, - Aleksandar Trumić: Urbano selo.

- 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave:

- grafoskop, - dijaprojektor, - oprema za crtanje.

- 7. Obavezni načini provjeravanja znanja:

- pismeni dva zadatka godišnje, - vježbe, - usmeni.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta: - pozitivno ocijenjen jedan pismeni zadatak i 60% vježbi. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika:

- diplomirani inženjer arhitekture.

10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama: - učenicima sa izuzetnim sposobnostima uz vježbe dati izradu referata.



Predmeti Znanja Centar u regionalnom

planiranju Urbanizam Gradske zone i saobraćaj

Analiza prostorne strukture grada

Projektovanje Gradske zone i saobraćaj


Društvene zgrade Gradske zone i saobraćaj


Privredne zgrade Gradske zone i saobraćaj

Uređenje manjih gradskih aglomeracija

Projektovanje Uređenja stambenih

blokova Uređenje manjih gradskih

aglomeracija Društvene zgrade

Uređenja stambenih blokova

Uređenje manjih gradskih aglomeracija

Privredne zgrade Uređenja stambenih

blokova

119

1.3.6. ISTORIJA CIVILIZACIJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


Ukupno

I II III 62 4 66 IV

Ukupno 62 4 66 T - teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju V - vježbe P - praktična nastava 3. Sadržaji i standardi znanja:

- Izgrađuje odnos prema umjetnosti i kulturi; - Poznaje podjelu istorije civilizacije; - Upoređuje karakteristike pravaca i stilova; - Poznaje uslove za nastanak pojedinih civilizacija; - Upoznaje stilske karakteristike; - Predmet istoriju civilizacije organizovati tako da u središtu časa stoje

umjetnička djela, a istorijski podaci dolaze kao dopunski sadržaj stručnom obrazovanju, takođe i za dalje uspješno školovanje.

120

4. Sadržaji i ciljevi RAZRED: TREĆI

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Učenik Učenik Učenik - Umjetnost praistorije:ključne

pojave i nalazišta; - Umjetnost starog Egipta: likovna i

primijenjena umjetnost; - Umjetnost Mesopotamije:

sumerska, asirska, persijska umjetnost;

- Umjetnost Egeja: kikladska, minojska i mijenska umjetnost;

- Antička Grčka: arhajski, klasični, helenistički;

- Sluša, razumije vrste estetskih i umjetničkih problema karakterizacijom, razlikovanjem, korišćenjem onoga što tačno zna, ispravno podvlači, savladava trajno, vizuelno naslućuje, podsticati ga na očitavanje, razlikovanje situacija, razvrstavanje, upoređivanje činjenica i istoriju umjetnosti svoga kraja;

- antička načela umjetnosti primjenjuje na vizuelne umjetnosti, pozorište, koreografije, film, arhitekturu;

- učenik stiče pojam o trodimenzionalnoj organizaciji prostora;

- Inicijativnost, motivisanost i samopouzdanje, efikasnot, usmjerenost na razvoj navika za korišćenje biblioteke, savremenih informatičnih medija;

- pozitivna orjentacija prema zanimanju;

- Bazična znanja se realizuju u specijalno opremljenoj učionici (zamračeno)

- epidiaskop, - dijaprojektor, - grafoskop,

- Etrurska umjetnost; - Umjetnost starog Rima (doba

Republike i doba Carstva); - Ranohrišćanska umjetnost

arhitektura, katakombe, hramovi, vajarstvo, reljef, slikarstvo, freske i mozaici;

- Vizantijska umjetnost: period formiranja Justinijanovog doba;

- Romantička umjetnost: povezanost arhitekture i

- crta, koristi korelaciju, stare karte, foritifikacijski složene prostore, prati, upoređuje, vlada simbolima, upotrebljava ih u govoru, primjenjuje (na projektur, pod, zid, tkanina);

- prepoznaje jezik i govor (stil, vid) i služi se tehičko- tehnološkim iskustvom prošlih vjekova;

- korelacija sa sličnim pouzdanim podacima (materijalnim

- - posjeta likovnim galerijama i muzejima;

- kinoteka, muzeji, primijenjene i likovne umjetnosti;

- posjetom učenika sajmu, stručne ekskurzije;

- demonstracija sa interneta i sl.; - radi procesa daljeg usavršavanja,

dopunjavanja, korišćenje literature, udžbenika, fotografije, slajdovi i reprodukcije;

121

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Učenik Učenik Učenik

skulpture; - Gotička umjetnost: civilizacijske

osnove za pojavu gotske umjetnosti;

- Srednjevjekovna umjetnost na našem tlu: (12 vijek, raški stil, moravska škola);

dokazima); - Interpretacija, analiziranje,

presjek, tlocrt, dubina arhitektonskog kompleksa, materijali (definiše karakteristike i upoređuje ih međusobno);

- savladavanje tipičnih i primjena istih građevinskih, arhitektonskih pojmova, praktične vještine prepoznavanja kontinuiteta čovjekovog iskustva;

- Renesansa; - Arhitektura, skulptura, slikarstvo,

primijenjena umjetnost; - Neoklasicizam i romantizam; - Realizam i impresionizam; - Postimpresionizam: reakcija

protiv impresionizma; - Slikarstvo XX - vijeka: arhitektura,

slikarstvo, primijenjena umjetnost (dizajn);

- Estetska analiza učeničkih vježbi i

zadataka.

- vježba, crta, analizira, prati pored udžbenika preporučenu literaturu iz nauke, vjere, koristi u struci (arhitekta) izražava se podsticanjem i razvijanjem procesnih vještina, opažanje, upoređivanje, razvrstavanje, povezivanje, ispitivanje, interpretacija govorom, crtežom, maketom materijalizuje, motivisanost, praktične vještine u radu različitim sredstvima, prepoznaje, pamti sadržaj, podatke, objašnjenja, teorije;

- upoređuje literarne izvore i arheološka otkrića, definiše nove arhitektonske stilove, definiše karakteristike, upoređuje ih međusobno.

- teži saradnji, identifikuje problem, upoređuje ga primitivnom umjetnošću Afrike, Australije;

- unapređuje podsticajno na druge, objašnjava svoje buduće zanimanje (samoobrazovanje i razvoj) očigledno kako uči, shvatajući učenje kao radni zadatak (na bazi ličnog iskustva) marljivost i pozitivna orjentacija prema zanimanju.

- pri radu je neophodno koristiti savremena sredstva nastave (knjige, časopisi);

- muzeji, galerije, predstavljanje, prikazivanje multimedijalnih sredstava, računar, video sadržaj sa Interneta (učenik samostalno analizira idejne razloge, stilove umjetnosti. Likovne tehnike).

122

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: - Jenson: Istorija umjetnosti-, - Đ. Pisketi: Opšta istorija umjetnosti-.


- prostorija koja se može po potrebi zamračiti, - episkop, - epidijaskop, - grafoskop, slajdovi, - projektor, - reprodukcije, - alekvatna biblioteka, - TV , - vdeo, - računar.


- usmeno, - pismeno, - izrada seminarskih radova.


- Prelazna ocjena na usmenoj i pismenoj provjeri znanja i izrada seminarskih radova 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika:

- završen Fakultet istorije umjetnosti, - diplomirani istoričar umjetnosti, - završen Fakultet likovnih umjetnosti, - diplomirani slikar, - diplomirani grafičar, - diplomirani vajar.

10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama: 11. Povezanost predmeta

Korelacije sa drugim predmetima Istorija civilizacije

Predmeti Znanja

Istorija arhitekture

Savremena arhitektura

Likovna umjetnost

Osnovne karakteristike utemeljenih epoha:

klasičan period (grčka), hrišćanstvo,

XX vijek

Urbanizam

Poznaje postupke, crta, opisuje, rezimira,

preispituje uslove , njihov izgled i razvoj

123

1.3.7. MAKETARSTVO 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


T V P Ukupno

I II III 18 54 72 IV 16 50 66

Ukupno 34 104 138 T- teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju V – vježbe i drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe P – praktična nastava 3. Opšti ciljevi nastave:

- Upoznaje učenika sa značajem, vrstom i namjenom maketa; - Osposobljava učenika da pravilno odabira vrste objekata za izradu maketa; - Stiče naviku da koristi stečeno znanje iz tehničkog crtanja, nacrtne geometrije,

perspektive i projektovanja; - Stiče naviku korišćenja sredstava zaštite na radu.

124

4. Sadržaji / Standardi znanja predmeta/ Operativni ciljevi RAZRED: TREĆI Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja -Razlikuje vrste maketa prema namjeni; - poznaje materijale i osobine koji se koriste za makete; -poznaje alat za rad i način rukovanja;

-Zna namjenu i vrste maketa: radna maketa, arhitektonska maketa, maketa inženjerskih konstrukcija, urbanističke makete, makete graditeljskih nasljedja, makete javnih spomenika, makete za pozorišnu scenografiju, makete grafičkog oblikovanja, makete brodova; - zna materijale, način obrade i osobine koji se koriste za makete: karton, furnir, šper-ploča, panel ploča, lesonit ploče, puno drvo, letvice, celuloid, pleksiglas pluta, stiropor »papje-m aše«, brusni papir, sundjer; -zna pribor i alat za maretarstvo: modelarska daska, skalpel, testera, motorna krušna testera (cirkular), ručna testera, rezbarska daščica, blanjalice (rende), turpije, ručna svrdla (burgije), šila, električne bušilice, prenosna elektronska bušilica, vodilice za siječenje, makaze, stege, čekić, kliješta;

Formira stav o važnosti dobijenih informacija i njihovoj primjeni; razvija samokritički odnos prema predloženim rješenjima;

-poznaje lijepkove, broje i lakove;

- zna vrste lijepkova za materijale osobine i način upotrebe: obućarsko ljepilo, gumarabika, karbofiks, drvofiks, dufiks, telovi, teokol, neoskit, tigar, oho cijangal, cijanofiks; -zna vrste boja i lakova: uljane boje, nitro lakovi, bezbojni lakovi, bajlovanje; -zna izbor projekata za maketu;

-shvata značaj i odgovornost prihvaćenog posla; -upoznaje tehnologije novijih proizvoda;

125

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja -poznaje vrste i način spajanja drvenih elemenata;

-zna izradu radnih podloga za maketu i razmjere; -zna prenošenje crteža na materijal i to: prenošenje na papir ili karton i krojenje elemenata, prenošenje na šper ploču i krojenje elemenata; -zna spajanje skrojenih elemenata i to: ukivanjem, tiplovima, na pero i žlijer, zavrtnjima;

razvija preciznost i tačnost u radu na datom zadatku;

1.Vježba: Praktičan rad krojenje i sklapanje iz elemenata manje individualne kuće za odmor sa šper pločom ili kartonom;

-razumije situacione podloge sa izohipsama i prenošenje na maketu;

-zna način i redosljed sklapanja skrojenih elemenata makete; -zna završnu obradu maketa, fasada, krovnih ravni, detalja (vrata, prozora, stepeništa, balkona i sl.); -zna izradu terena (podloga za makete); -zna izradu štafaža – oživljavanje i uljepšavanje maketa; primjenjuje mjere zaštite na radu u školskoj maketarnici – radionici.

- razvija sklonost za estetiku i prostorne kompozicije; -razija osjećaj za komponovanje boja i materijala.

2. Vježba: Praktičan rad krojenja i sklapanja maketa baštenske nadstrešnice sa roštiljem prema datoj skici; Materijal: Karton, letvice brusni papir ili furnir.

126

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora: - Branislava Ročkomanović: Maketarstvo, - Marković-Jovanović: Tehničko obrazovanje za v i vi razred, - Časopis »Arhitektura- Urbanizam«, - Časopis »Čovjek i prostor«. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave:

- maketarska radionica sa radnim stolovima za obradu materijala, - pribor i alat za obradu predvidjenog materijala.


- usmena provjera, - ocjena praktičnog rada.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta: 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika:

- diplomirani inženjer arhitekture, - profesor likovnog obrazovanja, - saradnik: v stepen stručne spreme stolar – drvopreradjivač.

10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama: 11. Povezanost predmeta:

Korelacije sa drugim predmetima Maketarstvo

Predmeti Znanja

Materijali i pribor za izradu maketa

Gradjevinski materijali Zna odabrati materijale za makete arhitektonskih

objekata i urbanizma

Tehnička obrada grafičkih priloga

projektnih elaborata Tehničko crtanje

Razumije i koristi tehničke priloge crteža

Konstruktivni elementi objekta

Gradjevinski materijali i gradjevinske konstrukcije

Razlikuje konstruktivne i nekonstruktivne elemente

objekta

Elementi urbanističkog plana naselja Urbanizam

Prenosi urbanisticke crteže na maketu

127

1.3.8. LIKOVNA UMJETNOST 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


Ukupno

I 30 42 72 II III IV

Ukupno 30 42 72 T- teorijska nastava V- vježbe, projektni i seminarski radovi i drugi oblici nastave (odjeljenje se ne dijeli na grupe) P – praktična nastava 3. Opšti ciljevi nastave:

- nastavni program Likovne umjetnosti može se ostvariti samo spretnim kombinovanjem obrade nastavne materije kroz tri osnovna područja rada :

� praktičnim radom u pojedinim likovnim disciplinama, � izučavanjem teorije umjetnosti i osposobljavanjem za estetsko procjenjivanje

i � uvođenjem u izučavanje istorije umjetnosti;

- razvijanjem samostalnih stvaralačkih sposobnosti učenika i s druge strane utvrđivati poznavanje zakonitosti umjetničkog stvaralaštva, razvijanje kreativnosti, sticanje osjećaja za prostor, razvijanje osjećaja za kompoziciju, razvijanje opažajnih sposobnosti, razvijanje sposobnosti estetskog procjenjivanja umjetničkog djela ili objektivne stvarnosti i njenih elemenata u kojoj teče život učenika.

128

3. Sadržaji I standardi znanja RAZRED : PRVI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socializacijski ciljevi Posebnost u izvođenju 1. Likovni elementi: svjetlost i opažanje forme. ( 2 časa )

- Crta, mjeri, opaža, upoređuje; utemeljiti, na novom pronalaziti sličnosti i razlike.

- Inicijativnost, snalažljivost, efikasnost, motivisanost, usmjerenost na razvoj, kritičko razumijevanje odnosa tehnike i prirode I društva, spremnost na pomoć marljivost.

- Sva bazična znanja se izvode u učionici, frontalno.

2. Prostor i komponovanje dalje njegovanje i razvijanje osjetljivosti za liniju i tonske vrijednosti. Različiti grafički načini prikaza prostora (perspektiva i simboličan prikaz prostora). ( 4 časa )

- Upotrebljava situacije, upotrebljava literaturu (korelacija), obrazlaže druge izvore, funkcionalnost u crtežu, obliku, veličini, valeru, boji; procjenjivanje pojava i ostvarenja stvara naviku, proučava, iznosi, nastavlja, kultiviše.

- Mijenja i sebe I druge, timski rad, damoobrazovanje.

Drugi predviđeni časovi : posjeta sajmu građevinarstva, opreme, muzeju takođe.

3. Elementi kompozicije. (8 časova)

- Dosljednost, likovno-tehnička korektnost, vježbanje, crtanje, savladavanje, uočavanje karaktera objekata, isticanje.

Predviđeni rad, izvođenje makete, opremanje školske izložbe po grupama u školskoj radionici najmanje 16. učenika.

4. Principi komponovanja. ( 8 časova )

- Razumijevanje likovnog govora, upotreba različitih likovnih sredstava (textura, faktura, razlikovanje, sličnost, skladnost, povezivanje).

- Samopouzdanje, sposobnost ličnog doživljaja, kooperativnost, razmjena ideje, tolerancija, kompromis, ekonomičnost, socijalna sigurnost, ispunjavanje radnih obaveza.

129

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socializacijski ciljevi Posebnost u izvođenju 5. Upoznavanje sa psihološkim dejstvom boja, oblika i njihovih odnosa na organizovanje prostora različitih namjena. ( 4 časa )

- Afirmisanje samostalnosti, istraživanjem, bira izvor, prosuđuje vrijednost podataka; - upotrebom znanja razvijaju vještine, sklad, red i mjeru.

- Gradi smjernice za sebe i druge.

- Kič i likovna vrijednost djela, ( 2 časa )

- Sintetiše, objedinjava rad na literaturi i izvorima; - jasnost govornog i pisanog izražavanja.

- Insistira na dogovoru, ispravnosti, jednostavnosti.

- Posjeta likovnim galerijama, istraživanje preko Interneta, stručne ekskurzije, korišćenje literature, korišćenje udžbenika, fotografija, slajdova i reprodukcija.

- Crtanje slikanje linija, likovni elemenat crteža, komponovanje linija u formatu. ( 8 časova )

- Radni proces, preuzimanje različitih uloga u radnom procesu, planiranje, priprema oruđa, traženje alternativa, izvodi, kontroliše.

- Ispravlja dostupnim sredstvima svoje informacije, samoobrazovanje.

- Motorika pokreta, rukovanje pri crtanju (kompozicijske vježbe) ( 6 časova )

- Pronalaženje ličnog rukopisa, savladavanje operacija, kontinuitet, prognoziranje (skice) uzorci, modeli, odlučivanje, vrednovanje.

- Proširuje pojmove, organizuje timski rad sa tehnikama, materijalom, istražuje druge sredine.

- Studije po modelu linearni crtež, ravnoteža oblika u datom prostoru, pojam vizuelne ravnoteže. ( 6 časova )

- Analiza perspektive, mogućnosti, analiziraju grešku, istražuju odgovarajuće izvore (opažanje odnosa uzoraka, modela, situacija, postupaka).

- Linearna, vazdušna, centralna perspektiva. ( 8 časova )

- Sintetiše prosuđuje, istražuje na odgovarajućim izvorima, analiziraju perspektive, mogućnosti, analiziraju greške.

- Koordinacija, izbor, priprema i upotreba oruđa.

- Savremena tehnologija proširuje mogućnosti i daje moćne softverske alate za sveobuhvatno oplemenjivanje i dinamiziranje ovog programa.

130

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socializacijski ciljevi Posebnost u izvođenju - Strukturalni sklop predmeta i cijele kompozicije, geometrijske veze između formata i strukturalnog oblika mrtve prirode. ( 6 časova )

- Planira relacije iste trase I razlikovanje naučenog I već viđenog; - inventivno: upotreba materijala, postavka struktura – odlučivanje o rješenju maketa.

- Upoznavanjem zakonitosti (likovnih) upoznaje sebe i druge - stvaranje ukusa (emotivne i intelektualne moći I prebacivanje težišta rada sa upoznavanjem problema na težište teorije umjetnosti i estetskog procjenjivanja.

- Osvjetljenje objekata : boja, ritam, valerijski ključevi dur I mol, rad po prirodi, hromatske boje. ( 6 časova )

- Izražavanje ideja, sagledavanje odnosa i relacija, spretno kombinovanje, ovladavanje materijalom.

- korelacija sa ostalim stručnim predmetima je vrlo značajna kao I interdisciplinarno korišćenje sličnih ili istih vježbi u skladu sa specifičnim zahtjevima pojedinih programa

- Ispitivanje ponašanja boje u prirodi. ( 2 časa )

- Direktni I indirektni kontakt sa problemom (omogućava mu shvatanje I uključivanje I u druge umjetnosti), grafička djelatnost, enterijer, dizajn, urbanizam, arhitektura, hortikultura.

- Izvođenje manuelnih vještina, priprema, kontrola izvođenja.

- Prema materijalnoj bazi škole I kulturnoj tradiciji sredine I drugim činiocima koji uslovljavaju ovu nastavu treba prilagođavati one sadržaje u datom trenutku na kojima će se problemi najbolje riješiti.

131

5.Okvirni spisak literature i drugih izvora - Dr Pavle Vasić: Uvod u likovne umjetnosti, - Bogomil Karlavaris: Metodika likovnog vaspitanja, - Rudolf Arhaim: Umjetnost i vizuelno opažanje. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - štafelai, - dijaprojektor, - grafoskop, - gipsani modeli, - slajdovi. 7. Obavezni načini provjere znanja: - ocjenjivanje putem praktičnih vježbi. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta: - deset vježbi u prvom i deset u drugom polugodištu. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - profesor likovne umjetnosti. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama 11. Povezanost predmeta


Predmeti Znanja

Maketarstvo

Enterijer

Istorija arhitekture

Istorija civilizacija

Projektovanje

Karakteristike materijala: tehničke karakteristike

drveta, kamena, metala, keramike, boje i

orudja za rad

Društvene zgrade

Poznavanje postapaka izrade različitih likovnih tehnika i njihova primjena

132

Obavezni načini provjeravanja znanja

R. br. PREDMETI OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA

ZNANJA

1. GRAĐEVINSKI MATERIJALI - Usmeni odgovori

2. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM

- Usmeni odgovori - Grafički radovi - Vježbe - Pismeni zadatak

3. ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE

- Usmeni odgovori - Vježbe - Grafički radovi - Pismeni zadatak

4. PROJEKTOVANJE

- Usmeno - Vježbe - Pismeni zadatak - Projekat porodične Projektovanje - Projekat kolektivne Projektovanje

5. URBANIZAM

- Usmeni odgovori - Vježbe - Elaborat - Pismeni zadatak

6. KUĆNE INSTALACIJE

- Usmeni odgovori - Pismeni zadatak - Vježbe - Projekat kućne mreže za porodičnu

zgradu

7. ISTORIJA ARHITEKTURE - Usmeni odgovori - Vježbe - Pismeni zadatak

8. DRUŠTVENE ZGRADE

- Usmeni odgovori - Vježbe - Pismeni zadatak - Idejni projekat manjeg društvenog

objekta

9. ORGANIZACIJA GRAĐENJA

- Usmeni odgovori - Pismeni zadatak - Vježbe - Predračunski elaborat za porodičnu zgradu

10. BETON - Usmeni odgovori - Vježbe - Pismeni zadatak

11. STATIKA I OTPORNOST MATERIJALA - Usmeni odgovori - Vježbe - Pismeni zadatak

12. TEHNIČKO CRTANJE - Grafičke vježbe

13. KOMPJUTERSKE VJEŽBE - Grafičke vježbe

133

14. PRIVREDNE ZGRADE

- Usmeni odgovori - Grafičke vježbe - Pismeni zadatak - Idejni projekat

15. LIKOVNA UMJETNOST - Usmeni odgovori - Praktične vježbe

16. RAZVOJ ARHITEKTURE - Usmeni odgovori - Vježbe - Pismeni zadatak

17. RAZVOJ URBANIZMA - Usmeni odgovori - Vježbe - Pismeni zadatak

18. ENTERIJER - Grafički radovi i vježbe

19. SAVREMENA ARHITEKTURA - Usmeni odgovori - Vježbe - Pismeni zadatak

20. PROSTORNO PLANIRANJE - Usmeni odgovori - Vježbe - Pismeni zadatak

21. ISTORIJA CIVILIZACIJE - Usmeni odgovori - Pismeni zadatak - Seminarski rad

22. MAKETARSTVO - Usmeni odgovori - Praktične vježbe

134

Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika

R. br. PREDMETI PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I

STRUČNIH SARADNIKA

1. GRAĐEVINSKI MATERIJALI - diplomirani inž. arhitekture - diplomirani građevinski inž. - diplomirani inž. hemije

2. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM

- diplomirani inž. arhitekture

3. ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE - diplomirani inž. arhitekture

4. PROJEKTOVANJE - diplomirani inž. arhitekture

5. URBANIZAM - diplomirani inž. arhitekture

6. KUĆNE INSTALACIJE - diplomirani inž. arhitekture - diplomirani inž. – hidrotehnički smjer

7. ISTORIJA ARHITEKTURE - diplomirani inž. arhitekture

8. DRUŠTVENE ZGRADE - diplomirani inž. arhitekture

9. ORGANIZACIJA GRAĐENJA - diplomirani inž. arhitekture - diplomirani građevinski inž.- smjer

visokogradnja

10. BETON - diplomirani inž. građevine- Konstruktivni

smjer

11. STATIKA I OTPORNOST MATERIJALA - diplomirani inž. građevine- Konstruktivni

smjer - diplomirani inž. arhitekture

12. TEHNIČKO CRTANJE - diplomirani inž. arhitekture

13. KOMPJUTERSKE VJEŽBE - diplomirani inž. arhitekture

14. PRIVREDNE ZGRADE - diplomirani inž. arhitekture

15. LIKOVNA UMJETNOST - akademski slikar

16. RAZVOJ ARHITEKTURE - diplomirani inž. arhitekture

17. RAZVOJ URBANIZMA - diplomirani inž. arhitekture

135

18. ENTERIJER - diplomirani inž. arhitekture

19. SAVREMENA ARHITEKTURA - diplomirani inž. arhitekture

20. PROSTORNO PLANIRANJE - diplomirani inž. arhitekture

21. ISTORIJA CIVILIZACIJE - diplomirani istoričar umjetnosti - diplomirani slikar - diplomirani inž. arhitekture

22. MAKETARSTVO - diplomirani dizajner - diplomirani inž. arhitekture - saradnik: V stepen stolar- drvoprerađivač

136

2. ISPITNI KATALOZI 2.1. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM PITANJA ZA USMENI DIO ISPITA

1. Definiši značaj ortogonalne projekcije 2. Nacrtaj projekcije proizvodne prave 3. Nacrtaj projekcije prave u specijalnom položaju 4. Odredi prodorne tačke date prave 5. Uslovi kretanja prave kroz kvadrante 6. Definiši vidljivost prave 7. Nacrtaj projekcije geometrijskih slika paralelnih projekcijskih ravni 8. Nacrtaj projekcije geometrijskih slika normalnih na projekcijsku ravan 9. Nacrtaj projekcije pravilne piramide sa bazisom paralelnim projekcijskoj ravni

i odredi vidljivost 10. Nacrtaj projekcije pravilne prizme sa bazisom paralelnim projekcijskoj ravni i

odredi vidljivost 11. Nacrtaj projekcije pravilnog konusa sa bazisom paralelnim projekcijskoj ravni

i odredi vidljivost 12. Nacrtaj projekcije pravilnog valjka sa bazisom paralelnim projekcijskoj ravni i

odredi vidljivost 13. Definiši ulogu tragova ravni 14. Nacrtaj tragove zračnih ravni 15. Konstruiši tragove kose ravni pomoću tri nekolinearne tačke 16. Konstruiši tragove kose ravni preko dvije paralelne prave 17. Konstruiši tragove kose ravni preko dvije prave koje se sjeku 18. Konstruiši tragove kose ravni preko geometrijske slike 19. Definiši sutražnjicu, nagibnicu i normalu na ravan 20. Odredi pravu veličinu duži i ugla putem rotacije 21. Definiši i odredi presječnicu dvije ravni 22. Odredi prodor i vidljivost prave kroz zračnu ravan 23. Odredi prodor i vidljivost prave kroz kosu ravan 24. Nacrtaj projekcije geometrijske slike koja leži na zračnoj ravni 25. Nacrtaj projekcije geometrijske slike koja leži na kosoj ravni 26. Nacrtaj projekcije pravilne prizme sa bazisom na zračnoj ravni i odredi

vidljivost 27. Nacrtaj projekcije pravilne piramide sa bazisom na zračnoj ravni i odredi

vidljivost 28. Nacrtaj projekcije pravog valjka sa bazisom na zračnoj ravni i odredi vidljivost 29. Nacrtaj projekcije pravog konusa sa bazisom na zračnoj ravni i odredi

vidljivost 30. Nacrtaj projekcije pravilne prizme sa bazisom na kosoj ravni i odredi vidljivost 31. Nacrtaj projekcije pravilne piramide sa bazisom na kosoj ravni i odredi

vidljivost 32. Nacrtaj projekcije pravilnog valjka sa bazisom na kosoj ravni i odredi

vidljivost 33. Nacrtaj projekcije pravilne kupe sa bazisom na kosoj ravni i odredi vidljivost 34. Odredi presjek pravilne prizme zračnom ravni, nađi pravu veličinu presječne

slike i razvij mrežu 35. Odredi presjek pravilne piramide zračnom ravni, nađi pravu veličinu presječne

slike i razvij mrežu

137

36. Odredi presjek pravilne kupe zračnom ravni, nađi pravu veličinu presječne slike i razvij mrežu

37. Odredi presjek pravilog valjka zračnom ravni, nađi pravu veličinu presječne slike i razvij mrežu

38. Odredi presjek pravilne prizme kosom ravni i nađi pravu veličinu presjecne slike

39. Odredi presjek pravilne kupe kosom ravni i nađi pravu veličinu presječne slike 40. Odredi presjek pravilne piramide kosom ravni i nađi pravu veličinu presječne

slike 41. Odredi presjek pravilnog valjka kosom ravni i nađi pravu veličinu presječne

slike 42. Analiziraj razlike ortogonalne i kose projekcije 43. Nacrtaj u kosoj projekciji sučeljavanje zidova sa prozorskim otvorom 44. Nacrtaj u kosoj projekciji suticavanje zidova sa otvorom za vrata 45. Nacrtaj u kosoj projekciji temelj samac sa stubom 46. Nacrtaj u kosoj projekciji spoljne stepenice 47. Nacrtaj u kosoj projekciji natkrivenu terasu 48. Nacrtaj u kosoj projekciji konzolu nad ulaznim vratima 49. Nacrtaj u kosoj projekciji vezu krovne stolice 50. Nacrtaj u kosoj projekciji vezu roga sa vjenčanicom 51. Nacrtaj u kosoj projekciji vezu kosnika i zatege 52. Nacrtaj u kosoj projekciji složeni krov 53. Nacrtaj u kosoj projekciji prolaz dimnjaka kroz krovnu ravan 54. Nacrtaj u kosoj ravni zadate složene oblike 55. Nađi rješenje slivnih ravni nad zadatim složenim osnovama 56. Nađi rješenje slivnih ravni kod krova sa susjedom 57. Nacrtaj perspektivu dnevne sobe 58. Nacrtaj perspektivu radne sobe 59. Nacrtaj perspektivu trpezarije 60. Nacrtaj perspektivu sobe za odmor 61. Nacrtaj perspektivu ulazne terase 62. Nacrtaj perspektivu slobodne porodične zgrade 63. Nacrtaj perspektivu dvojne porodične zgrade 64. Nacrtaj perspektivu porodične zgrade u nizu 65. Nacrtaj perspektivu vikendice 66. Nacrtaj perspektivu lokacije porodične zgrade

138

2.2. ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE PITANJA ZA USMENI DIO ISPITA

1. Analiziraj konstruktivni sklop objekata visokogradnje 2. Komentariši razlike masivnog, skeletnog i mješovitog sistema gradnje 3. Predloži konstruktivno riješenje date osnove 4. Analiziraj razlike između konstruktivnih i pregradnih zidova 5. Objasni oznake i mjere otvora u zidovima 6. Definiši ulogu i vrste temelja 7. Objasni primjenu hidroizolacije na objektima 8. Definiši mjesto i ulogu horizontalnih konstruktivnih elemenata 9. Objasni i nacrtaj princip funkcionisanja kod lokalnog grijanja 10. Objasni i nacrtaj sabirni dimnjački kanal 11. Objasni i nacrtaj sabirni ventilacioni kanal 12. Odredi pozicije nad zadatom osnovom i objasni njihov značaj 13. Objasni i u zadatoj osnovi primjeni seizmičke propise 14. Objasni i nad zadatom osnovom primijeni monolitnu međuspratnu

konstrukciju 15. Objasni i nad zadatom osnovom primijeni polumontažnu međuspratnu

konstrukciju 16. Objasni i nad zadatom osnovom primijeni montažnu međuspratnu

konstrukciju 17. Prema datoj osnovi predloži rješenje poduhvatanja konstrukcije gornjeg

sprata i obrazloži ga 18. Prokomentariši ulogu, podjele i propise za stepenice 19. Riješi spoljne stepenice prema datim uslovima 20. Prokomentariši izbor oblika unutrašnjih stepenica 21. Objasni rješenje i konstrukciju podrumskih stepenica 22. Prokomentariši konstrukciju stepenica sa podestnim nosačima 23. Prokomentariši konstrukciju stepenica sa obraznim nosačima 24. Prokomentariši konstrukciju konzolnih stepenica 25. Prokomentariši konstrukciju stepenica po koljenastoj ploči 26. Riješi jednokrake stepenice prema datim uslovima 27. Riješi dvokrake stepenice prema datim uslovima 28. Riješi trokrake stepenice prema datim uslovima 29. Prokomentariši značaj, podjelu i izbor konstrukcije kod drvenih krovova 30. Nacrtaj poprečni presjek i prokomentariši prosti krov 31. Nacrtaj poprečni presjek i prokomentariši krov sa raspinjačom 32. Nacrtaj poprečni presjek i prokomentariši krov sa jednostrukom stolicom 33. Nacrtaj poprečni presjek i objasni dvostruku krovnu stolicu 34. Nacrtaj poprečni presjek i objasni kosu krovnu stolicu 35. Nacrtaj poprečni presjek i objasni složenu krovnu stolicu 36. Nacrtaj poprečni presjek i objasni prostu krovnu vješaljku 37. Nacrtaj poprečni presjek i objasni dvostruku krovnu vješaljku 38. Nacrtaj i objasni detalje veza kod krovnih stolica 39. Nacrtaj i objasni detalje veza kod krovnih vješaljki 40. Nabroj vrste podova i prokomentariši odgovarajući izbor 41. Objasni i nacrtaj pokrivanje krova ravnim crijepom 42. Objasni i nacrtaj pokrivanje krova užljebljenim crijepom 43. Objasni i nacrtaj pokrivanje krova ćeramidom 44. Objasni i nacrtaj pokrivanje krova “eternit” pločama 45. Objasni i nacrtaj pokrivanje krova salonit pločama

139

46. Objasni i nacrtaj pokrivanje krova “tegolom” 47. Nacrtaj detalje horizontalnog i vertikalnog presjeka unutrašnjih vrata 48. Nacrtaj detalje horizontalnog i vertikalnog presjeka ulaznih vrata 49. Nacrtaj detalje horizontalnog i vertikalnog presjeka vrata sa nadsvjetlom 50. Nacrtaj detalje horizontalnog i vertikalnog presjeka letećih vrata 51. Nacrtaj oblike prozora i smjerove otvaranja 52. Nacrtaj detalje jednostrukog prozora 53. Nacrtaj detalje dvostrukog prozora 54. Nacrtaj detalje prozora krilo na krilo 55. Nacrtaj detalje krovnog prozora 56. Nacrtaj šemu stolarije 57. Nacrtaj detalje prozora od eloksirane bravarije 58. Nacrtaj detalje vrata od eloksirane bravarije 59. Nacrtaj šemu bravarije 60. Nacrtaj metalnu ogradu stepeništa 61. Nacrtaj metalnu ogradu terase 62. Objasni razvoj prefabrikovane gradnje 63. Objasni razliku tradicionalnog i prefabrikovanog građenja 64. Objasni skeletni sistem 65. Objasni krupno-blokovski sistem 66. Objasni panelni sistem 67. Objasni prostorno-ćelijski sistem 68. Objasni mješoviti konstruktivni sistem 69. Nacrtaj suvi postupak veze stuba i temelja 70. Nacrtaj mokri postupak veze stuba i temelja 71. Nacrtaj vezu grednog nosača i stuba 72. Nacrtaj panel sa otvorom za instalacije 73. Nacrtaj poprečni presjek unutrašnjeg zidnog panela 74. Nacrtaj poprečni presjek spoljnjeg zidnog panela 75. Nacrtaj spoj zidnih panela 76. Nacrtaj spoj tavanice sa osloncem 77. Nacrtaj povezivanje dvije tavanice nad osloncem

140

2.3. PROJEKTOVANJE PITANJA ZA USMENI DIO ISPITA

1. Objasni značaj i sadržaj idejnog projekta 2. Objasni značaj i sadržaj glavnog projekta 3. Komentariši pripremne radove 4. Analiziraj tipove porodičnih zgrada 5. Objasni značaj orjentacije objekta 6. Komentariši podjelu stanova 7. Nacrtaj funkcionalnu šemu stana 8. Objasni šemu saobraćaja za potrebe invalida 9. Grupa prostorija dnevnog boravka 10. Grupa prostorija za odmor 11. Prateće prostorije u stanu 12. Predloži konstruktivno rješenje zadate osnove 13. Komentariši izbor materijala u enterijeru 14. Predloži raspored opreme u zadatoj osnovi 15. Skiciraj izglede porodične zgrade prema datoj osnovi 16. Skiciraj lokaciju slobodne porodične zgrade 17. Skiciraj lokaciju dvojne porodične zgrade 18. Skiciraj lokaciju porodične zgrade u nizu 19. Nacrtaj perspektivnu skicu ulazne terase 20. Skiciraj enterijer dnevne sobe 21. Skiciraj enterijer radne sobe 22. Skiciraj enterijer sobe za odmor 23. Skiciraj enterijer kuhinje 24. Skiciraj enterijer trpezarije 25. Skiciraj enterijer ulaznog prostora 26. Riješi kupatilo za osobu u invalidskim kolicima 27. Nacrtaj perspektivu date slobodne porodične zgrade 28. Nacrtaj perspektivu date dvojne porodične zgrade 29. Nacrtaj perspektivu date porodične zgrade u nizu 30. Predloži uređenje dvorišta slobodne porodicne zgrade 31. Predloži uređenje dvorišta dvojne porodicne zgrade 32. Predlozi uređenje dvorišta porodicne zgrade u nizu 33. Riješi garažu i rampu prema datim uslovima 34. Komentariši razlike stanovanja u porodičnim i kolektivnim zgradama 35. Navedi tipove gradnje kolektivnih stambenih zgrada 36. Komentariši uslove za projektovanje jednog stana na stepeništu 37. Komentariši uslove za projektovanje dva stana na stepeništu 38. Komentariši uslove za projektovanje tri stana na stepeništu 39. Komentariši uslove za projektovanje četiri stana na stepeništu 40. Objasni uslove projektovanja kod sistema galerije 41. Objasni uslove projektovanja kod dupleks galerije 42. Objasni uslove projektovanja kod solitera 43. Analiziraj orjentaciju i osunčanje kod otvorenog stambenog bloka 44. Analiziraj orjentaciju i osunčanje kod poluotvorenog stambenog bloka 45. Analiziraj orjentaciju i osunčanje kod zatvorenog stambenog bloka 46. Skiciraj rješenje dvosobnog stana ako su dva stana na stepeništu 47. Skiciraj rješenje dvosobnog stana ako su četiri stana na stepeništu 48. Skiciraj rješenje dvosobnog stana kod galerije 49. Predloži konstruktivno rješenje date osnove sprata

141

50. Predloži rješenje poslovnog prostora prema datim uslovima 51. Riješi garaže u podrumu prema datim uslovima 52. Riješi pomoćne prostorije u podrumu 53. Kroz osnovu i perspektivu riješi zajedničku prostoriju stanara 54. Prema datoj osnovi sprata predloži rješenje potkrovlja 55. Nacrtaj perspektivu datog potkrovlja 56. Nacrtaj perspektivu stepeništa kod dupleks stana 57. Nacrtaj perspektivu datog poslovnog prostora 58. Nacrtaj perspektivu datog ulaznog prostora u zgradu 59. Nacrtaj perspektivu lođe dnevnog boravka 60. Nacrtaj perspektivu krovne terase 61. Skiciraj fasadu kolektivne zgrade prema datim osnovama 62. Riješi saobraćaj kod stambenog bloka otvorenog tipa 63. Riješi saobraćaj kod stambenog bloka poluotvorenog tipa 64. Riješi saobraćaj kod stambenog bloka zatvorenog tipa 65. Predloži uređenje dvorišta datog otvorenog bloka 66. Predloži uređenje dvorišta datog poluotvorenog bloka 67. Predloži uređenje dvorišta datog zatvorenog bloka 68. Skiciraj perspektivu datog otvorenog stambenog bloka 69. Skiciraj perspektivu datog poluotvorenog stambenog bloka 70. Skiciraj perspektivu datog zatvorenog stambenog bloka

Documents

ARHITEKTONSKI TEHNIČAR / ARHITEKTONSKA · PDF file- posjeduje znanja iz arhitektonskih konstrukcija, prefabrikovane gradnje, predmjera i predračuna radova,