„ÂPIEWAKA ÂLÑSKIEGO” Radosnych Êwiàt Bo˝ego ...Rok za∏o˝enia 1920 Rok LI Nr 4 (402) 2012 Wstajà ze snu pastuszkowie, Âpieszà m´drcy i królowie. I Anielskich pieni

Rok za∏o˝enia 1920 Rok LI Nr 4 (402) 2012

Wstajà ze snu pastuszkowie,Âpieszà m´drcy i królowie.I Anielskich pieni echo Gra „Hosanna!” – ponad strzechà.

Biegnie ˝ywo hymn radoÊciPo ziemskiej krainie:„Chwa∏a Panu z WysokoÊci –Co nam goÊci ninie –Pokój ludziom dobrej woli,Co znak zgody sieje,I budzi nadziej´!”

Z wiersza

dla czytelników „Rodziny”

na Wigili´ roku 1908

Wszystkim Druhnom i Druhom

drogim Czytelnikom

zacnym Wspó∏pracownikom

i wiernym Przyjacio∏om

„ÂPIEWAKA ÂLÑSKIEGO”

Radosnych Êwiàt Bo˝ego Narodzenia

i Szcz´Êliwego Nowego 2013 Rokuw nim obfitoÊci

muzycznych doznaƒ,

˝yciowych i artystycznych

sukcesów

˝yczà

Redakcja „Âpiewaka”

i Zarzàd G∏ówny

Âlàskiego Zwiàzku

Chórów i Orkiestr

– dwumiesićznik Zarzàdu G∏ównego Âlàskiego Zwiàzku Chórów i Or-kiestr z siedzibà w Katowicach. Zwiàzek nasz jest spadkobiercàZwiàzku Âlàskich Kó∏ Âpiewaczych za∏o˝onego w 1910 roku. Pismozacz´∏o si´ ukazywaç w roku 1920. Nr 4 (402) 2012 przygotowa∏ dodruku redaktor prowadzàcy – Andrzej Wójcik oraz ks. prof. Antoni Re-

ginek, Krzysztof K. Kaganiec. Redakcja techniczna – Grzegorz Swoboda. Korekta: Jadwiga Mandera-Wojtynek. Adres redakcji: 40-035 Katowice, ul. Plebiscytowa 17/4, tel./faks 32/259-90-39 e-mail: [email protected]. Druk: Us∏ugi Poligraficzno-Reklamowe „Pozytyw”.

Wszystkie materia∏y zamieszczone w „Âpiewaku Âlàskim” oraz dodatku nutowym „Âlàskie ZeszytyNutowe” pozyskiwane sà od Autorów na warunkach honorowych. Materia∏y do publikacji przyjmowa-ne sà wy∏àcznie w formie korespondencji elektronicznej ([email protected]) lub pocztà (dyskietka z tekstem, zdjćiami i wydruk).

Numer 3 (401) 2012 wydano dzi´ki Êrodkom otrzymanym z funduszy Samorzàdu Województwa Âlàskiego, Urz´dów Miast Katowice, Chorzów i Piekary Âlàskie, Regionalnego OÊrodka Kultury w Katowicach i TAURON Wytwarzanie SA

Na zebraniu zarzàdu „Jaƒczak postawi∏ wniosek, abyTowarzystwo sprawi∏o sobie sztandar”.

– Sztandar, pewnie – ∏adna rzecz i w ogóle reprezenta-cyjna…

Mruga∏a na to wsta∏ i powiedzia∏, ˝e owszem… Alesztandar drogo kosztuje, a sk∏adek nie mo˝na podwy˝-szaç, bo „czasy ci´˝kie, ino patrzeç jak na kopalni… ”

CoÊ tam jeszcze chcia∏ mówiç, ale odebrano mu g∏os,a prezes nawet pi´Êcià wyr˝nà∏ w stó∏. I s∏usznie postàpi∏.Inni go poparli. Poszli gdzie bàdê, powiedzieli, ˝e bezsztandaru ani rusz… No i dostali tysiàczka. Do∏o˝yli odsiebie, odmówiwszy sobie szklaneczki Calvadosu. Po-tem robota szybko posz∏a. Jaƒczak by∏ dumny jak chole-ra. – „A my te˝” – mówili wspominajàc pi´knà uroczy-stoÊç poÊwićenia „pierwszoklaÊnego” sztandaru „z wy-haftowanymi napisami: Towarzystwo Âpiewacze „S∏o-wik” z Macou Conde” i „CzeÊç PieÊni”.

To si´ wydarzy∏o prawie osiemdziesiàt lat temu. WeFrancji.

I tu mo˝e tak byç. Mo˝e na „dzieciàtko”, albo na przy-sz∏y rok, d∏u˝ej nie czekajàc, podobnym sposobem„pierwszoklaÊny” sztandar sprawià sobie zespo∏y, którego jeszcze nie majà? A i Zarzàdowi G∏ównemu, któryjest reprezentacjà Êlàskiego ruchu chóralnego i orkiestro-wego ˝yczyç trzeba takiego weksylium utkanego z barwnarodowych i Êlàskich. Niech si´ spe∏ni to ˝yczenie zasprawà nas wszystkich! W noc cudów, która ju˝ blisko…

Wtedy te˝ rozpocznie si´ czas kol´dowania, rodzin-nych i towarzyskich spotkaƒ, mi∏ych pogwarek na ró˝netematy. Janina Omaƒkowska, jedna z wybitniejszych ko-biet w dziejach Âlàska, poucza∏a:

„Mi∏em urozmaiceniem rozmowy jest wspólny lub po-jedyƒczy Êpiew lub muzyka, których przedmiotem po-winny byç rzeczy narodowe oraz nasze pieÊni pi´knei bogate. NiedelikatnoÊcià by∏oby jednak zmuszanie go-Êci do s∏uchania lichego popisu w Êpiewie lub muzyce,lub narzucanie im jakiejÊ gry niemi∏ej im, lub nieodpo-wiedniej, np. gry w karty. Karciarstwo, choçby we for-mie niby niewinnej jest stanowczo lichym rodzajem za-bawy.”

Dokoƒczenie w czasopiÊmie „Rodzina” – pisma po-Êwićonego wychowaniu i nauce domowej, dodatku do„Katolika” wydanym w czwartek, 10 grudnia 1908 rokuw Bytomiu.

Weso∏ych Âwiàt i do siego roku!

ORGANIZACJA POZARZÑDOWAWSPÓ¸FINANSOWANA

PRZEZ SAMORZÑD MIASTA

KATOWICE

W numerze:

S∏owo Redaktora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2S∏uchajcie, a pozór dajcie…

O muzykantach i ich instrumentach w polskiej kol´dzie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

Ciaçka pod choink´… . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5Dejcie se pozór! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

B´dzie si´ dzia∏o

Kalendarium koncertowe na I kwarta∏ 2013 r. 8Wydarzenia

Po raz dziesiàty pielgrzymowaliÊmy do Piekar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Nie przegapiç talentu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16Âlàska Ziemio, Ty jedna stanowisz mój dom… 18O „Kaganek Gwarków”… . . . . . . . . . . . . . . . 19„Echo” w Rudniku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

Jubileusze

Sto dziesi´ç lat ewangelickiego chóru „Cantate” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

ZaÊpiewano „DwieÊcie lat” . . . . . . . . . . . . . . . 21Stulecie Âlàskiego Chóru Górniczego

Polonia-Harmonia z Piekar Âlàskich . . . . . . 21Okr´g Miko∏owski Âlàskiego Zwiàzku

Chórów i Orkiestr ma… 10 lat? . . . . . . . . . . 23Sto lat repeckiego „S∏owiczka” . . . . . . . . . . . . 2410 lat Chóru Kameralnego Towarzystwa

Âpiewaczego „Modus Vivendi” . . . . . . . . . . 25Nieustajàca mi∏oÊç do Êpiewu . . . . . . . . . . . . . 26Muzyka ma koron´ w niebie . . . . . . . . . . . . . . 26Chór Mieszany „Seraf” 1977–2012 . . . . . . . . . 29Piàtka dla Camertonu! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31Mys∏owicki „Hejna∏” Êpiewa ju˝ 65 lat! . . . . . 32

Podró˝e

Âpiewny wypoczynek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Chór Polonia-Harmonia na ziemi ukraiƒskiej . 33Warto by∏o zaÊpiewaç w ojczyênie Samsunga! 34

W skrócie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 4 (402) 2012 3

Przed osiemdziesićiu laty, w roku 1932, w wigilijnym numerze „Po-lonii”, ukaza∏ si´ (napisany jak zwykle pi´knà polszczyznà) okazjonalnytekst Stefana Mariana Stoiƒskiego – ówczesnego prezesa Zwiàzku Âlà-skich Kó∏ Âpiewaczych, zarazem wybitnego muzyka, kompozytora i dy-rygenta, tak˝e znawcy kultury ludowej. Tekst ten wpisuje si´ w nastrójÊwiàt Bo˝ego Narodzenia, tote˝ – z niewielkimi skrótami – przypomina-my go w niniejszym, ostatnim w tym roku numerze „Âpiewaka Âlàskie-go”. To nie jest tylko dokument minionego czasu. TreÊci poruszoneprzez naszego dawnego prezesa warto sobie przyswoiç, a potem przeka-zaç jakoÊ m∏odemu pokoleniu.

Chodzi o to, ˝eby pi´kna tradycja ludowego Êwi´towania PaƒskiegoNarodzenia nie zosta∏a przez nie zaprzepaszczona. (red.)

O muzykantach i ich instrumentach w polskiej kol´dzie

Polskie pieÊni na Bo˝e Narodzenie, a szczególnie pa-stora∏ki i kol´dy istnia∏y prawdopodobnie ju˝ w wiekuXVI, a mo˝e i rychlej; to jednak co si´ zachowa∏o do na-szych czasów jest daty póêniejszej i pochodzi najdalejz drugiej po∏owy XVII wieku, jak np. pieÊƒ „Anio∏ pa-sterzom mówi∏”, b´dàca t∏umaczeniem pieÊni ∏aciƒskiej„Angelus pastoribus”. W póêniejszych przewa˝ajà ryt-my taneczne, jak polonez, mazurek, góralski, marsz i in-ne taƒce ludowe, w ró˝nych stronach ró˝ne. TreÊç ichjest prawie wy∏àcznie weso∏a, nawet niekiedy rubaszna,co wskazuje na to, ˝e kol´dy i pastora∏ki Êpiewane by∏yjedynie po domach wiejskich i szlacheckich, gdzie ra-doÊç ludu wy∏adowaç mog∏a si´ swobodnie w ca∏ymszeregu dziÊ niekiedy ju˝ zapomnianych obrzàdkówi zwyczajów, majàcych jakiÊ mniej lub wićej luênyzwiàzek ze Êwi´tami Bo˝ego Narodzenia.

Melodie kol´d sà na wskroÊ oryginalne i zabarwione ja-kimiÊ swoistymi zwrotami, niespotykanymi w innychpieÊniach ludowych i koÊcielnych i sprawiajà, ˝e pieÊƒ naBo˝e Narodzenie, a szczególnie kol´d´ poznajemy nie-omal po jej melodyce, wyros∏ej tak a nie inaczej z swo-istych nastrojów, jakie wype∏nia∏y dusze ludu naszegoz myÊlà o radosnym narodzeniu Zbawiciela wÊród swo-ich, gdzieÊ w Polsce, w onym Betlejem Polskim, dokàd

– Ot trzeba iÊç do Wieliczki, potem do Piƒczowa,A z Piƒczowa na Bielany, potem do G∏ogowa;Weêmiem z sobà ze dwa sad∏a, by smarowaç nogi,ZaÊ z Mogi∏y do Szkalmierza, a potem na Tyniec.A zaÊ z Tyƒca do Betlejem, to ju˝ drogi koniec.

Takà marszrut´ nakreÊli∏a zapewne wyobraênia ludukrakowskiego; indziej prowadzi∏a droga inaczej, a za-wsze do Betlejem Polskiego po∏o˝onego w sercach i du-szy naszego ludu.

˚e we wszystkich tych weso∏ych domowych zwycza-jach i obrzàdkach, jakie w ró˝nych okolicach dawnejPolski obchodzono w okresie Êwiàtecznym od Wilii doÊwi´ta Trzech Króli, nie oby∏o si´ bez muzyki i muzy-kantów, jest przy zami∏owaniu ludu naszego do muzyki

i Êpiewu rzeczà nie wymagajàcà bli˝szych komentarzy.Nie ma te˝ nieomal kol´dy, która by o tych ulubionychweso∏kach zapomnia∏a i wa˝nej ich roli w ogólnym we-selu nie podnios∏a. Popisywali si´, jak umieli:

Kuba nieboraczek nie mia∏ Panu co daç,Kazali mu Êpiewaç!Doby∏ tak wdzićznego g∏osu baraniego,A˝ si´ Józef stary przestraszy∏ od niego.

Inni wygrywali co i jak umieli: Banach surmowa∏ nalirze po francusku. Jarosz po chiƒsku; Miku∏a, choç si´l´ka i na kolana kl´ka

Zaczà∏ koncert w∏oskiA˝ dzieci´ bra∏o si´ za boczki.Cha! Cha! Cha!

Typy, jakie tu wyst´pujà w roli Êpiewaków i grajkówwiejskich narysowane sà wyraênie nieraz jednym do-sadnym przymiotnikiem, który wyczarowuje przed oczynasze postacie ˝ywe, cz´sto niezdarne i Êmieszne, takie,jakie kiedyÊ zapewne ˝y∏y, Êmieszy∏y ca∏à wieÊ i by∏yprzedmiotem weso∏oÊci i drwin. Znamy ich imiona –a nawet nazwiska.

Ot, jak widz´, toÊ ty wysokiego ∏o˝a!Kiej twój ojciec pas∏ Êwinie, a matka kiernoza.Jak˝e si´ zwa∏ twój ojciec? Dyç Sowula Kletko,Co mnie kijem ch´do˝y∏, cz´sto a nie lekko.

Dalej:

Pijo∏ek te˝ wino, konfitury zjoda∏.Co mi hajduk Kozera dawa∏ jak naskrada∏.

Indziej znajdujemy takie nazwiska z imionami: Furgo∏,Cedzimlek, Szufla, Hawry∏o, Banach; Jacek Krupa, Ku-ba ¸yczek, Szymek ChruÊciel, Dymitr Warga, Jan Gr´-bownik i wielu innych. Czasem nawet wiemy, skàd przy-byli, lub skàd rodem: Janek z D´bni, Marcisz z Gorce,Bartek z Senku itd. weso∏a to kompania; bawià nas dziÊjeszcze jak ongiÊ bawi∏y polskà wieÊ rozkol´dowanà. 6

Nie zapomniano równie˝ o instrumentach, dodajàcczasami wszystkie Êmieszne i zabawne szczegó∏y, z ja-kimi wiejscy artyÊci si´ na nich popisywali. Ciekawe sàrównie˝ okreÊlenia charakteru poszczególnych instru-mentów, niekiedy trafne, choç krótkie i dosadne, jakbywyj´te z jakiejÊ nauki o instrumentach:

Lutnie wdzićzno-brzmiàcei tràby krzyczàce, krzykliwe kornetyi powa˝ne mutety.

Olbrzymie to musia∏y byç zespo∏y, w których znajdu-jemy nawet spinety, klawicymba∏y, a tak˝e organy. Na-zwy niektórych instrumentów sà dziwaczne, dziÊ nie-znane, zapewne lokalne, w ró˝nych okolicach ró˝nei trudno dziÊ okreÊliç, do jakiego instrumentu si´ odno-szà. Nieomal ka˝da kol´da podaje je mniej lub wićejdok∏adnie. Dwie kol´dy zas∏ugujà z tych wzgl´dów naspecjalnà uwag´, bowiem znajdujemy w nich genialnienakreÊlony ˝ywy i barwny obraz olbrzymich zespo∏ówinstrumentalno-wokalnych, zmobilizowanych przez wy-obraêni´ naszego prostego ludu na powitanie Dzieciàtkaw Betlejem Polskim. Ile tu akcji ˝ywej, pe∏nej humoru,a wszystko uj´te tak plastycznie, ˝e pos∏u˝yç mog∏obymalarzowi do ciekawej kompozycji.

Hej! Hej! Hej!Anieli si´ w niebie cieszà, Pasterze do szopy Êpieszà, hej…

OpuÊcili swe bydl´ta, A pobrali instrumenta,Do Betlejem gdy przybyli,Szop´ z wszystkich stron oblegliPoustawiali si´ w szykiI wzi´li si´ do muzyki.Stach najpierwszy na swym rogu,Rozpoczà∏ rznàç cha∏´ Bogu.Nu˝ w swe dudy Walek chudyWit w multanki, Jach w organki.Banach w parze na fujarze,Bartek z Senku na b´benku.Kopet kraje w sza∏amajeWach na lirze rzeÊko gmyrze.Jacek Krupa w droml´ chrupa,Jarosz bzdurzy na bandurzy.Sobek sobie w kobz´ skrobie,Wojtek ryczy na basicy.Wawrzko ma∏y tnie w cymba∏y,Knapik wali na regali.Szcz´sny che∏cze na Surmerce,Kasper goli na wioli.

[…]A gdy si´ ju˝ doÊç nagrali,Pok∏on Panu oddawali.Potym ka˝dy do swej trzody,Wróci∏ nie doznawszy szkody.Na to Bo˝e Narodzenie,Wesel si´ wszystko stworzenie.I my si´ dzisiaj weselmy,Wypijmy po szklance pe∏nej.

Hej nam hej! Hej nam hej!Trzody swoje opuszczajà,Do Betlejem poÊpieszajà.Walek z dudy, ko∏o budy,Stach na rogu, chwa∏a Bogu.Zaczynajà graç weso∏o,Plàsajà po szopie w ko∏o.Matys stary gra bez miary,Skrzypce stroi, ledwie stoi.

[…]Dominik rogu dobywa,K∏ad∏ do g´by, wybi∏ z´by.Gdy Êpiewali szepleniali,Skrupulaci wraz skakali, Brzmiàcej arpy, gdy s∏uchali.Poomacku wino w garczku,Popijajà i hasajà.Wszyscy razem wyskoczyli,Pe∏nà szopk´ nakurzyli.Choç tabaki nieboraki,Nie wàchali a kichali.Nie ka˝dy si´ Panu k∏ania∏,Bo ich Józef powygania∏.Spaç, spaç, ch∏opcy pójdêcie z szopy,DoÊç ju˝ tego weso∏ego.

Stefan Marian Stoiƒski

4 ÂPIEWAK ÂLÑSKI • nr 4 (402) 2012

6

Co to jest?Ano ciaçka. Normalne. Choinki

ju˝ stojà, ustrojone, Êliczne, wićczas coÊ pod choink´; ró˝ne ró˝no-Êci, czyli… ciaçka!

Czas zaczàç odpakowywaç przy-gotowane prezenty, i… czas cofnàçsi´ do 11 listopada. To prosz´ Paƒ-stwa bardzo wa˝na data – nie tylkoze wzgl´du na Âwi´to Narodowe,ale przede wszystkim ze wzgl´du nanajwa˝niejsze wydarzenie zamyka-jàce Rok Konstantego Wolnego.11 listopada, o godzinie 9.00 rano, nakamienicy przy ulicy Warszawskiej1, a wić gdzie mieÊci∏a si´ kancela-ria notarialna Konstantego Wolnego,pierwszego marsza∏ka Sejmu Âlà-skiego i – co najwa˝niejsze – dzia∏a-cza Êlàskiej chóralistyki, tudzie˝twórcy gliwicko-zabrskiego okr´guZwiàzku Âlàskich Chórów, umiesz-czona zosta∏a, staraniem Êlàskich no-tariuszy, pamiàtkowa tablica.

Przybyli przedstawiciele Katowic-kiej Izby Notarialnej – prezes JacekWojdy∏o, cz∏onkowie rady, m.in.Krzysztof Âmieja, Wojciech Micha-lewicz, notariusze wystawili wart´honorowà pod tablicà. Przyby∏ mar-sza∏ek Sejmiku Województwa Âlà-skiego Adam Matusiewicz, wojewo-da Êlàski – Zygmunt ¸ukaszczyk,przyby∏a rodzina marsza∏ka Wolne-go, przysz∏y stare katowickie rody,na czele z reprezentacjà rodziny pu∏-kownika Paw∏a Chroboka.

Nie przyby∏ prezydent Katowic,ani nikt w∏adze Katowic reprezentu-jàcy.

Niech mi jeszcze b´dzie wolno do-daç, i˝ nieoczekiwanie przyjecha∏ nat´ wzruszajàcà uroczystoÊç pan Woj-ciech Mszyca, przez wiele lat dzien-nikarz Êlàskiej prasy. Otó˝ pan Woj-ciech przyby∏ na rowerze firmyEBECO, z DOKUMENTEM!!! kup-na i przejćia tej˝e firmy przez pol-skich w∏aÊcicieli. Dokument ten pod-pisa∏ notariusz… Konstanty Wolny,w kilka dni przed objćiem stanowi-ska marsza∏ka!

O Mi´dzynarodowym KonkursieDyrygenckim im. Grzegorza Fitelber-ga nie b´d´ pisa∏a, bo to dzia∏ka red.Marka Skoczy, powiem tylko, ˝e ob-darowana zosta∏am przez organizato-rów znakomitym albumem z repro-dukcjami polskich plakatów muzycz-nych. Pi´kne dzi´ki! A skoro ju˝ doMarka Skoczy zawiod∏o mnie pisa-

nie, to chcia∏abym Ci, Marku, za coÊserdecznie podzi´kowaç. 28 lat temuzmar∏a moja mama. To jest strasznycios. Cz∏owiek staje si´ bezradny.A Ty, Marku, okaza∏eÊ si´ byç po pro-stu cz∏owiekiem serdecznym – pomo-g∏eÊ mi we wszystkim, w∏àcznie z za-kupami niezb´dnej ˝a∏obnej odzie˝y.By∏ to czas, kiedy wszystko by∏o nakartki, albo spod lady. Istny tor prze-szkód… Od tej pory wiem, ˝e ˝ycienie jest takie straszne, bo jest MarekSkocza. Màdrze i z serca oka˝e cz∏o-wieczeƒstwo. W ka˝dej sytuacji.

Czas wróciç do muzyki.22 listopada, w Radiu Katowice

odby∏ si´ koncert „Ligocian”. Przy-glàda∏am si´ poczynaniom zespo∏uod zarania. Co tu du˝o gadaç – szef,wokalista zespo∏u i pomys∏odawcaGrzegorz P∏onka, absolwent kato-wickiej Akademii Muzycznej, tenor,jest profesjonalistà i zgarnà∏ wokó∏siebie wysokiej klasy profesjonali-stów.

„Ligocianie” znaleêli niez∏à nisz´w modnym teraz Êlàskim Êpiewaniu,tyle, ˝e nie sà to „heimatowe szla-gry” a utwory zebrane w Katowicachprzez Êwi´tej pamići profesoraAdolfa Dygacza, zrobione z piety-zmem i… nowoczeÊnie. P∏yta jestsmakowita, wić koncert…

Otó˝ nie.Po raz drugi s∏ysz´ „Ligocian” na

˝ywo – zacz´∏am od koncertu plene-rowego na Nikiszu, z okazji odpustui 100-lecia koÊcio∏a pw. Êw. Anny,a wys∏ucha∏am drugi raz, z okazjiwydania p∏yty, w Radiu.

Nie rozumiem, jak mogà profesjo-naliÊci zamieniç koncert w p∏aski ∏o-mot?!

Na Nikiszu by∏y równie˝ inne ze-spo∏y, z identycznym instrumenta-rium, i to by∏o czytelne. „Ligocianie”absolutnie nie. I to nie jest li tylkomoja reakcja. Na Nikiszu widowniaszybko opustosza∏a. W Radiu do-trwaliÊmy do koƒca, ale po koncerciekatowiczanie pytali: – co ten P∏onkaÊpiewa∏?! ¸omot zag∏uszy∏ wszyst-ko… Szkoda, choç to nie rozwiàzujesprawy. W Radiu by∏a konsola, za-tem jakaÊ równie profesjonalna re˝y-seria dêwi´ku, i znów… plama.

Co jest grane, panowie?Szkoda waszej roboty, szkoda mu-

zyki… I jeszcze jedno. WÊród utworów

niosàcych histori´ Katowic znalaz∏asi´ pieÊniczka spod BeskidzkiegoGronia, Êpiewana zwykle przez Józe-fa Brod´. Góralski folklor to coÊ eks-tra – Êpiewanie bia∏ym g∏osem. Prze-∏o˝enie tego na operetkowy tenor jestzejÊciem do bana∏u. Niech lepiej ustamilczà… No i prosz´ nie czyniç te-go, co dzia∏o si´ w póênych latachszeÊçdziesiàtych; otó˝ by∏a cenzurana piosenki partyzanckie (wra˝eAK), wić robiono konkursy na no-we piosenki partyzanckie. Komedy-jo! Panienki wy∏y g∏upoty, a widow-nia wy∏a ze Êmiechu. Panie Grzego-rzu. Niech pan nie wymyÊla nowych„Êlàskich” piosenek o „wojenkach”,krzywdach itp. Na Âlàsku ∏aziylichopcy na wojna. A nie na Êrodko-womazowieckie wojenki. U nos si´tak nie godo. No i dosyç z tymi woj-nami, krzywdami…

Czas rychtowaç betlyjka!Bóg si´ rodzi, drodzy Paƒstwo!B∏ogos∏awionych Âwiàt!

Stanis∏awa Warmbrand


Ciaçka pod choink´…

Oddali czeÊç, w dniu 11 listopada 2012, marsza∏kowi Sejmu Âlàskiego (odlewej): tarnogórski notariusz – Krzysztof Âmieja, Konstanty Wolny – wnukmarsza∏ka, przewodniczàcy Sejmiku Województwa Âlàskiego – AndrzejGoÊciniak, marsza∏ek województwa – Adam Matusiewicz, wojewoda Êlàski– Zygmunt ¸ukaszczyk.


Krystyna Turek, „Kol´dy GórnoÊlàskie”, Katowice 1995, s. 14

Wszyscy s∏uchajcie,A pozór dajcieNa to, co wam b´dziem ÊpiewaçI dobrego wam winszowaç… W sylwestrowy wieczór,W sylwestrowà noc,W ostatni dzieƒ 2012 roku…

Ostatni dzieƒ starego roku wypada (wiadomo to nie oddziÊ) w Sylwestra. Sylwester jest imieniem w∏asnym (odsilvestris – mieszkajàcy w lesie, dziki), umieszczonymw kalendarzu pod datà 31 grudnia. SpoÊród s∏awnychSylwestrów wyró˝niç mo˝na trzech papie˝y i jednegoantypapie˝a. Papie˝ Sylwester oznaczony numeremtrzecim zyska∏ s∏aw´ cz∏owieka wielce uczonego; ws∏a-wi∏ si´ te˝ tym, ˝e w roku 999 ustanowi∏ osobnà metro-poli´ koÊcielnà dla Polski.

M∏odzi, tak˝e bardziej wiekiem zaawansowani i na codzieƒ stateczni obywatele naszego kraju, sp´dzajà syl-westrowy wieczór na hucznej zabawie tanecznej:w karczmie, w domu, lub u znajomych. Ostatnio corazcz´Êciej spotkaç mo˝na mniej lub bardziej liczne grupki,zaludniajàce w sylwestrowà noc ulice, dyskoteki, re-stauracje i bary. Ka˝da zaopatrzona w odpowiednie ak-cesoria: butelk´ szampana (mniej wybredni zadowalajàsi´ musujàcym winem), kolekcj´ serpentyn i papiero-wych w´˝yków do dmuchania, fajerwerki, strzelby, pi-stolety i inne przyrzàdy, czyni ogromny ha∏as – zapew-ne dla odstraszenia z∏ych mocy. Tylko patrzeç, jak wy-toczy ktoÊ w podobnym celu armat´, dzia∏o przeciwlot-nicze lub przeciwpancerne… Zresztà, pami´tacie? Ju˝ktoÊ próbowa∏ takich sztuczek!

Kochani – najlepiej, jeÊli sylwestrowy wieczór sp´-dzicie w lesie! Dlaczego? To proste: Sylwester to dzikijegomoÊç! ˚yje w g´stwinie leÊnej, a za ˝on´ ma Mela-ni´. GoÊci, chcàcych z∏o˝yç imieninowe i noworoczne˝yczenia, przyjmuje najch´tniej u siebie: odzianyw skór´ niedêwiedzia, w puszczaƒskich ost´pach. Takadziwna jego natura. Kto nie wierzy, niech sprawdzi: ha-s∏o silvestris, „S∏ownik ¸aciƒsko – Polski”, strona 460.Odzew: ostatnia kartka w kalendarzu. Ach, zapomnia∏-bym:

Udajàc si´ do lasu,Nie czyƒcie tam ha∏asu.Nie p∏oszcie mi zwierzyny,Ch∏opacy i dziewczyny.

Nie czyƒcie tam ha∏asu,Zb´dnego ambarasu.Przyjació∏ odwiedzajàcPami´ta nawet zajàc, i˝:

Kto si´ do przyjació∏ Êmieje,Temu uÊmiech nie rdzewieje.Nie p∏oszcie mi zwierzyny,Ch∏opacy i dziewczyny!

Dawniej na Górnym Âlàsku dzieƒ ten zwano wigiliàNowego Roku, lub Starym Rokiem. PoÊród innych dnitym si´ wyró˝nia∏, ˝e obchodzono go doÊç uroczyÊcie,w blasku Êwiec choinkowych, przy kawa∏ku ryby lub te˝w´dzonki z suszonymi owocami, przy makówkachi szklaneczce ponczu (no, mo˝e dwóch, albo te˝ trzech).Dawniej na Górnym Âlàsku w wigili´ Nowego Rokuwygrzebywa∏y si´ wspomnienia, snu∏y marzenia. Spo-rzàdzano rachunki sumienia, za którymi sz∏y solennepostanowienia i zapewnienia. W sylwestrowy wieczór,w sylwestrowà noc, pojawia∏y si´ refleksje, z nimi pró-by podsumowania mijajàcego roku. Sk∏adano sobie ˝y-czenia i podzi´kowania. By∏y wró˝by czynione ju˝ odrana. Drzewa obwiàzywano s∏omianymi powrós∏ami,byd∏u podawano pasz´ lepszà ni˝ zwykle. Na ró˝ne spo-soby skracano sobie czas oczekiwania Nowego Roku.Niejeden si´ przy tym rozczuli∏, inny zap∏aka∏, ktoÊ trze-ci sp∏ata∏ figla, ów zaÊpiewa∏:

Nie tak bystro p∏ynie rzeka,Jak nam pr´dko czas ucieka.Dzieƒ za dniem, a rok za rokiem,Przemija niezwrotnym tokiem.

Dziewki i pacho∏cy, mali i wielcy, ˝yjcie szcz´Êliwiei te˝ zgodliwie! Szczodremi si´ pokazujcie, ze swawolàprzychodêcie, w ostatni dzieƒ roku drzymotami si´ niebawcie! Lecz – powiada si´ w raciborskiej kol´dzie –Êpiewaç darmo, boli to gard∏o…

Na gard∏o, zw∏aszcza zaÊ na chroboka, co ponoçw cz∏owieku, zw∏aszcza w m´˝czyênie siedzi, jest wielesposobów, ˝eby jak ów gryzie, nie bola∏o. Osobliwiesposób jeden w sylwestrowy wieczór ma zastosowanie,dawniej nawet zwyczajowym przepisem nakazywany.Zasada, jakà przepis ten dyktuje jest taka: w sylwestram´˝czyzna obowiàzkowo musi zalaç robaka, to jest nie-szcz´Êcia i zmartwienia za ubieg∏y rok. Druhowie, nieprzesadzajcie z tym zalewaniem, bo jeszcze najdzie was,jaka drzymota, albo inna niemoc? ˚eby ˝adne chrobokiw nadchodzàcym roku was Druhowie nie trapi∏y, Êcià-gnijcie lepiej pranie ze strychu, pozamiatajcie ca∏y dom,oddajcie jeszcze w starym roku wszelkie po˝yczki, ˝e-gnajcie stary i witajcie Nowy Rok g∏oÊno i weso∏o!

Ostatnimi laty niestety zdarzajà si´ te˝ chroboki, codrćzà niewiasty. Na te chroboki dejcie se pozór wszy-scy wraz, dziewki i pacho∏cy, mali i wielcy. A takw ogóle, ˝yjcie szcz´Êliwie i te˝ zgodliwie, drzymotami,w sylwestrowy wieczór, w sylwestrowà noc, w ostatnidzieƒ 2012 roku, si´ nie bawcie.

Sylwestrowa noc, balowa.A jak bal, no to bal:Hulaj dusza bez kontusza,Szukaj pana bez ˝upana!

Publiczne bale sylwestrowe, zw∏aszcza wÊród spo-∏ecznoÊci wiejskiej cieszy∏y si´ dawniej jakby mniej-szym, ni˝ dziÊ, wzićiem. OczywiÊcie ucztowano i nie

Dejcie se pozór!


˝a∏owano przy tym napojów metaforycznie zwanychwyskokowymi. O pó∏nocy sk∏adano sobie ˝yczenia, poczym biesiadowano dalej, a˝ do rana. Przedtem nale˝a-∏o zadbaç, aby niczego na sylwestrowo-noworocznymstole nie zabrak∏o. Teraz to ˝aden k∏opot: bierze si´ tro-ch´ tak zwanej gotówki, mercedesa, albo, chocia˝126P (któ˝ to jeszcze pami´ta owo cudo!) i jedzie dopierwszego lepszego, przydro˝nego supermarketu, botam podobno wićej i taniej. W dobie tak zwanych kar-tek, oj, trzeba si´ by∏o nabiedziç! JakoÊ sobie jednak ra-dzono.

Niejaki Gaw´da z Podlesia zabi∏ wieprzka. Wydarze-nie to normalne, choçby z powodu golonki, którà Ga-w´da nadzwyczajnie lubi. Obficie piwem podlana, go-lonka taka – wedle Gaw´dy – nadaje si´ w sam raz nasylwestrowy wieczór, podobnie jak i chrupiàce, pie-przem i innymi korzeniami odpowiednio doprawionekrupnioki. Uczynek Gaw´dy nie wzbudzi∏ jednak uzna-nia jego prawowitej, niewàtpliwie cnotliwej i zacnejma∏˝onki. W jej oczach pojawi∏y si´ ∏zy. Mo˝na nawetpowiedzieç, ˝e ca∏a zala∏a si´ ∏zami, a nawet ton´∏aw nich. I pomyÊleç: wszystko z powodu jednego wie-przka! A Gaw´da?

Adolf Dygacz, „PieÊni ludowe miasta Katowic”, Katowice 1987, s. 42

Hej, kol´da, kol´da,Zabi∏ wieprzka Gaw´da,Gaw´dzino p∏aka∏a,I˝e wieprzka nie mia∏a.Gaw´da si´ Êmio∏,Bo krupnioki dzio∏.

Ostatni dzieƒ roku, jak ma∏o który, nadaje si´ do spe∏-niania praktyk magicznych. Wprost sprzyja matrymo-nialnym zw∏aszcza wró˝bom i ˝yczeniom, o czym na-wet kol´dnicy w okolicach Gliwic, po domach chodzà-cy, Êpiewajà (chyba, ˝e s∏ów zapomnieli i melodii, to imprzypominamy tu, ni˝ej):

Krystyna Turek, „Kol´dy GórnoÊlàskie”, Katowice 1995, s. 34

M∏odzieniaszku mi∏y,Przy dzisiejszej chwili˚yczymy ci szwarnej ˝onki,Nade wszystko mi∏ej.

Za ˝yczenia trzeba kol´dnikom zap∏aciç, bo inaczejmogà zdarzyç si´ komplikacje. JeÊli nam nic nie dasz –Êpiewajà kol´dnicy z gliwickiego – to choç ˝eniç ci si´godzi, m∏odzieniaszku mi∏y, dostaniesz ty takà, smarka-tà, garbatà, co jà musisz kolebaç.

W wigili´ Nowego Roku powtarzajà si´ matrymonial-ne wró˝by praktykowane w Andrzejki i potem w wigili´Bo˝ego Narodzenia. Dziewcz´ta wynoszà Êmieci, nas∏u-chujà szczekania psa, liczà ko∏ki w p∏ocie, uk∏adajà pan-tofle w kierunku drzwi, na wod´ w miednicy puszczajàodpowiednio naznaczone ∏upiny orzechowe…

W sylwestra mo˝na te˝ dowiedzieç si´ czegoÊ o pogo-dzie, jaka b´dzie w Nowym roku. Oprócz okna potrzebado tego 12 cebul, wydrà˝onych i nape∏nionych solà. Ma-jà wyobra˝aç 12 miesićy w roku. Cebule stawia si´ sze-regiem w oknie, a w której przez noc sól obróci si´w wod´, przepowiadajà deszcze i s∏ot´ na miesiàc od-powiedni. Niczego nie dowiemy si´ o przysz∏ej pogo-dzie, jeÊli w pobli˝u naszych okien pojawià si´ z∏odzie-je. Pilnujmy okien zw∏aszcza w Nowy Rok, w ten bo-wiem dzieƒ z∏odzieje szczególnie lubià kraÊç: sàdzà, ˝eudana kradzie˝ tego dnia wró˝y im szcz´Êcie na ca∏yrok.

Sylwestrowy wieczór by∏ zawsze znakomità okazjà dorozmaitych figli. Powszechnym zwyczajem by∏o zama-lowywanie okien wapnem, a nawet smo∏à. Rano, ju˝w Nowy Rok, gospodarze budzà si´, myÊlà: ciemno,mo˝na jeszcze troch´ pospaç. A tu ju˝ prawie po∏udnie!Chcà wyjÊç z domu, drzwi si´ nie otwierajà: pewnie Ênie-giem zasypane, czy co? Wychodzà oknem. Rozglàdajàsi´: drzwi od zewnàtrz zadrutowane, na dachu wóz, ko-min jego dyszlem zatkany. Przecierajà oczy ze zdumie-nia, czary jakie? S∏ychaç tylko odg∏osy wielkiej uciechyz udanego kawa∏u. No tak, ile˝ to ju˝ razy powtarzali so-bie: wachujmy ca∏à noc, ˝eby nas nie wynieÊli.

Druhny i Druhowie: oboj´tnie, wychodzicie z domuna sylwestrowà noc, czy te˝ nie, niech jeden chocia˝ do-mownik przytomnie ca∏à noc wachuje. Tak na wszelkiwypadek, ˝eby was nie wynieÊli. Przedtem dok∏adnieuporzàdkujcie swoje M – ileÊ tam, ˝eby psotnikom niedaç powodu do jakiegoÊ figla. OczywiÊcie trudno im b´-dzie wytaszczyç waszego mercedesa na dach miejskiegobloku, ale ró˝nie si´ mo˝e zdarzyç! Do dziÊ wspomina-jà, jak to jednemu gospodarzowi podepchni´to poddrzwi w ta noc sylwestrowo wóz, a na nim pe∏no becz-ka z gnojówkà. Korek od tej beczki uwiàzano do klam-ki. Wzi´to tràbka i zabuczono:

– Ogieƒ! Poli si´!Gospodorz wyskoczy∏, drzwi szarpnà∏, korek si´ wy-

szarpnà∏ i w tym momencie ta gnojówka leje si´ do sie-ni. On jeszcze zaspany nawet nie czuje zapachu, no towrzeszcy:

– Mariko! Poli si´! Ju˝ przijecha∏a stra˝ ogniowo,ju˝ nóm lejom!

No, to do siego roku, druhny i druhowie! Ino dejcie sepozór!

˚yjcie szcz´Êliwie,i te˝ zgodliwie!Niechaj wam si´ wszystko rodzi,i zawsze si´ dobrze wodzi,ka˝dego wiekui tego roku.

Andrzej Wójcik


Kalendarium koncertowe na I kwarta∏ 2013 r.(wyt∏uszczone – kalendarium ZG ÂZChiO na rok 2013)

Data Co Gdzie Wykonawcy Organiator/partner

STYCZE¡

02.01. Koncert Kol´d Repty Âlàskie Chór „Canzona” Chór „Canzona”Centr. Rehabilitacji Tarnowskie Góry Tarnowskie Góry

3.01. Koncert Kol´d Chóry Okr´gu Okr´g Miko∏owskiMiko∏owskiego ÂZChiO

05.01. XXII Tyskie Wieczory Tychy – Zespó∏ Chóry zg∏oszone MCK Tychy/ZG ÂZChiOgodz. Kol´dowe – przes∏u- Szkó∏ Muzycznych zakwalifikowane 9,00 chania konkursowe im. Feliksa Rybickiego

05.01. Noworoczny Koncert Katowice-Szopienice Chóry Okr´gu Okr´g Katowicki ÂZChiOKol´d KoÊció∏ Êw. Jadwigi, Katowickiego ÂZChiO

pl. Powstaƒców 3

06.01 Msza Êw. Objawienia Miko∏ów Chór „Harmonia” Chór „Harmonia”, godz. 17,30 Paƒskiego. Inauguracja Bazylika Êw. Wojciecha Miko∏ów Par. Êw. Wojciecha

105-lecia powstaniaChóru „Harmonia”

06.01. ˚ygliƒskie Spotkania Miasteczko Âl.-˚yglin Chóry Okr´gu MOK Miasteczko Âl./ Kol´dowe KoÊció∏ NMP Tarnogórskiego Chór „Piast” ˚yglin

06.01. Koncert Kol´d Strzybnica Chór KoÊcielny Chór KoÊcielnygodz. 16,00 KoÊció∏ Parafialny „Angelus” Tarn. Góry „Angelus”

06.01. Koncert Kol´d Bojszowy Chór KoÊcielny Chór KoÊcielny KoÊció∏ Narodzenia „Jutrzenka” Bojszowy „JutrzenkaÊw. Jana Chrzciciela

06.01. Koncert Kol´d Chorzów Batory Chóry: „Seraf”, „Cantate”, Okr´g Chorzowsko-Âwi´t.godz. 16,00 KoÊció∏ NSPJ Êw. Floriana – par. Êw.Flo-

riana, Orkiestra D´ta Tramwajów ÂlàskichChorzów Batory

06.01 Koncert Kol´d Âwi´toch∏owice-Chro- Chóry: „Magnificat”, Okr´g Chorzowsko-Âwi´t.godz. 16,00 paczów, KoÊció∏ MB „Wanda” ¸aziska Górne

Ró˝aƒcowej „Lutnia” Chorzów

06.01 Nieszpory kol´dowe Gostyƒ – KoÊció∏ Chór „Zorza” Wyry Chór „Zorza” WyryPodwy˝szenia Krzy˝a Âw.

06.01. Noworoczny Koncert Katowice-Dàb Chór „Dei Patris” Chór „Dei Patris”lub 13.01 Kol´d Kaplica Êw. Barbary przy

Silesia Center Katowice

06.01. Koncert Kol´d ¸aziska Górne Chór „Echo” ¸aziska G. Chór „Echo” ¸aziska G.godz. 17,00 KoÊció∏ MB KRÂgodz. 18,00 Op∏atek z cz∏onkami Salka par. MB KRÂ

wspierajàcymi

06.01. XXVII edycja „Wieczoru Racibórz – Raciborskie Chóry, soliÊci zesp. wok. Okr´g Raciborski ÂZChiO/godz. 17,00 Kol´d” Centrum Kultury Okr´gu Raciborskiego RCK, Starostwo Powiatowe

06.01. Msza Êw. Objawienia Gliwice – Katedra Chór Katedralny Parafia Katedralnagodz. 12.30 Paƒskiego Êw. Ap. Piotra i Paw∏a Gliwice

06.01. Koncert Kol´d Piekary Âlàskie-Szarlej Chóry i Orkiestry Okr´gu Okr´g Piekarski ÂZChiOgodz. 17,00 i Pastora∏ek KoÊció∏ Trójcy Piekarskiego

PrzenajÊwi´tszej

08.01 Koncert Noworoczny Mys∏owice Chóry Okr´gu Okr. Mys∏owicki ÂZChiOgodz.17,00 Mys∏owicki OÊr. Kultury Mys∏owickiego

12.01. Koncert Laureatów Tychy – KoÊció∏ Laureaci MCK / ZG ÂZChiOXXII Tyskich Wieczorów Êw. Marii MagdalenyKol´dowych

12.01. Walne Zebranie Spraw.- Pszczyna Stowarzyszenie Chór Stowarzyszenie ChórWyborcze Cz∏onków Mieszany „Lutnia” Mieszany „Lutnia”Stow. „Lutnia” Pszczyna Pszczyna Pszczyna



13.01. Koncert Kol´d Katowice – Archikatedra Chór Archikatedralny Zarzàd ChóruChrystusa Króla Katowice

13.01. Koncert Kol´d Katowice Piotrowice Chóry Tow. Âpiewaczego TÂ „Modus Vivendi”godz. 18,00 KoÊció∏ NCiKCh „Modus Vivendi”

OÊ. Odrodzenia Piotrowice

13.01. Koncert Kol´d Tarnowskie Góry Chóry Okr´gu Okr. Tarnogórski ÂZChiO/KoÊció∏ Ewangelicki Tarnogórskiego TCKZbawiciela

13.01 Koncert Kol´d Gaszowice Chór „Bel Canto” Chór „Bel Canto”godz. 15,00 KoÊció∏ Parafialny chóry zaproszone Gaszowice

13.01. Koncert Kol´d Orzesze, Chór „Dzwon” Orzesze Chór „Dzwon OrzeszeKoÊció∏ NNMP Chóry: „Cantatre” Zespó∏ instrumentalny

13.01. Koncert Kol´d Chorzów, KoÊció∏ „Gwiazda” Chorzów Okr´g Chorzowsko-Âwi´t.godz. 16,00 Ewangelicko-Augsb. Zespó∏ M∏odzie˝.

par. Ewang. Augsb.

13.01. Koncert Kol´d Pniowiec Chór KoÊcielny Chór KoÊcielnygodz. 15,00 KoÊció∏ Parafialny „Angelus” Tarnowskie G. „ Angelus” Tarnowskie G.

13.01 Nieszpory Kol´dowe Wyry Chór „Zorza” Wyry Chór „Zorza” WyryKoÊció∏ NSPJ

13.01. Koncert Kol´d Tarno. Góry, KoÊció∏ Chór „Canzona” Chór „Canzona”Êw. Józefa Robotnika Tarnowskie Góry Tarnowskie Góry

13.01. Koncert Kol´d Gliwice, KoÊció∏ Chór Katedralny Par. MB Cz´stochowskiejgodz. 16,00 MB Cz´stochowskiej Gliwice Zarzàd Okr´gu Gliw.-Zabr.

14.01. Koncert Kol´d Lyski Chór „Bel Canto” Chór „Bel Canto”godz. 16,3o Dom Opieki Spo∏ecznej Zespó∏ Wokalny

SINGERS – Piece

14.01. Walne Zebranie Gaszowice Chór „Bel Canto” Chór „Bel Canto”godz. 18,00 Sprawozdawcze OÊr. Kultury i Sportu cz∏onkowie chóru

16.01. Koncert Kol´d Repty Âlàskie, GórnoÊl. Chór KoÊcielny Chór KoÊcielnygodz. 18,3o Centr. Rehabilitacji „Angelus” Tarn. Góry „Angelus” Tarn. Góry

16.01. Spotkanie Noworoczne Rybnik-Niedobczyce Zarzàd i dzia∏acze Okr´gu Okr´g Rybnicki ÂZChiOgodz. 17,00 cz∏. Zarzàdu i dzia∏aczy Dom Kultury Rybnickiego ÂZChiO

17.01. Koncert Kol´d Chorzów Batory Chóry: „Cantate”, „Lutnia” Okr´g Chorzowsko-Âwi´t.godz. 17,00 Dom Kultury „Batory” Êw. Floriana, „Gwiazda”,

„Magnificat”, „Seraf” par. NSPJ, „Seraf” par. Êw. Antoniego, Chór M´ski „Âlàsk” Âwi´toch∏owice

19.01. Adoracja Chórów Panewniki Chóry i Orkiestry ZG ÂZChiOgodz. i Orkiestr Âlàska przy Bazylika NMP Âlàska i Zaolzia Parafia NMP15,00 ˚∏óbku Jezusowym

20.01. Koncert Kol´d Katowice Piotrowice Chóry Tow. Âpiewaczego TÂ „Modus Vivendi”godz. 14,00 Dom Pomocy Spo∏ecznej „Modus Vivendi”

„Zacisze” Piotrowice

20.01. Nieszpory Kol´dowe Gostyƒ, KoÊció∏ Chór „Zorza” Wyry Chór „Zorza” WyryAp. Piotra i Paw∏a

20.01 Koncert Kol´dowy Tarnowskie Góry Chóry Okr´gu Okr. Tarnogórski ÂZChiO/KoÊció∏ Ewangelicki Tarnogórskiego TCKZbawiciela

20.01. Koncert Kol´d Chorzów Chóry: Êw. Floriana, Okr´g Chorzowsko-Âwi´t. godz. 16,00 KoÊció∏ Êw. Floriana „Gwiazda”, „Seraf”

par. NSPJ

20.01. Koncert Kol´d Zabrze Chór „Canzona” Chór „Canzona”KoÊció∏ Êw. Anny Tarnowskie Góry Tarnowskie Góry

20.01. Koncert Kol´d Boruszowice Chór KoÊcielny Chór KoÊcielnygodz. 15,00 KoÊció∏ Parafialny „Angelus” Tarn. GOry „Angelus” Tarnowskie G.

20.01. Koncert Kol´d Rybnik, KoÊció∏ Chóry Okr´gu Okr´g Rybnicki ÂZChiOgodz. 15,00 Królowej Aposto∏ów Rybnickiego ÂZChiO 6


20.01 Koncert Kol´d Miko∏ów, Bazylika Chór „Harmonia” Zarzàd Chóru „Harmonia”godz. 15,00 Êw. Wojciecha Miko∏ów

21.01. Koncert Kol´dowy Orzesze-ZawiÊç Chór „Dzwon” Chór „Dzwonz udzia∏em M∏odzie˝y KoÊció∏ Mćzeƒstwa Orzesze OrzeszeOrzesza Jana Chrzciciela

26.01. XIX Wodzis∏awskie Wodzis∏aw Âlàski Chóry Okr´gu Wodzis∏. Okr´g Wodzis∏awski/godz. 16,00 Spotkania Kol´dowe KoÊció∏ Êw. Huberta i zaproszone Par. Êw. Huberta,

UM Wodzis∏aw Âl.

26.01. Zabawa Taneczna Chóru Miko∏ów Cz∏onkowie i przyjaciele Zarzàd Chóru „Harmonia”„Harmonia” Miko∏ów

27.01 Koncert Kol´dowy Tarnowskie Góry Chóry Okr´gu Okr. Tarnogórski ÂZChiO/KoÊció∏ Ewangelicki Tarnogórskiego TCKZbawiciela

27.01. Koncert Kol´d Âwi´toch∏owice-Lipiny Chóry: M´ski „Âlàsk” Okr´g Chorzowsko-Âwi´t.godz. 16,00 KoÊció∏ Êw. Augustyna „Lutnia”, Chorzów,

„Magnificat” Chropaczów

27.01. Koncert Kol´d ¸aziska Górne Chóry Okr´gu MDK ¸aziska Górnegodz. 17,00 MDK Miko∏owskiego

27.01. Koncert Kol´d Rybnik Niedobczyce Chór im. A. Mickiewicza Chór im. A. MickiewiczaKoÊció∏ NSPJ zaproszone Chóry

27.01. Koncert Kol´d Gliwice, Katedra Chór Katedralny Chór Katedralnygodz. 16,00 Êw. Ap. Piotra i Paw∏a Gliwice

27.01. Koncert Kol´d Orzepowice Chór „Bel Canto” Chór „Bel Canto”godz. 10,30 oprawa mszy Êw. Kaplica w szpitalu

28.01. Koncert Kol´d Katowice, KoÊció∏ Chór „Dei Patris” Parafia Podw.integracja grup Podwy˝sz. Krzy˝a Âw. Katowice, dolne Krzy˝a Âw.parafialnych i MB Uzdr. Chorych 1000-lecie MB Uzdr. Chorych

28.01. Miko∏owskie Spotkania Miko∏ów Chóry i zespo∏y Miko∏owa MDK Miko∏ówgodz. 18,00 Kol´dowe Miejski Dom Kultury

29.01. Koncert Kol´d Rydu∏towy Chór „Cecylia” Rydu∏towy TÂ „Cecylia” Rydu∏towyKoÊció∏ Êw. Jerzego

31.01. Walne Zebranie Cz∏onków Wyry Chór „Zorza” Wyry Chór „Zorza” WyryChóru „Zorza” Sala – Pawilon Handlowy

Styczeƒ Koncert Noworoczny dla Jastrz´bie Zdrój Orkiestra Zarzàd Orkiestryza∏ogi kop. „Zofiówka” SMK „Zofiówka”i mieszkaƒców Jastrz´bie Zdrój

Styczeƒ Gminny Powiatowy Bojszowy Nowe Chóry Gminy i Powiatu UM BojszowyKol´dowy Przeglàd KoÊció∏ MB Zespo∏ów Uzdrowienia Chorych

Styczeƒ Przeglàd Chórów Gminy Pszczyna Chóry Gminy Pszczyna Pszczyƒskie Centrum Pszczyna Pszczyƒskie Centr. Kult. Kultury

Styczeƒ Koncerty Kol´d Ruda Âlàska, Zabrze – Orkiestra D´ta Orkiestra DetaKoÊcio∏y KWK „Halemba” KWK „Halemba”

Styczeƒ Koncert Kol´d Muzeum ¸aziska Górne Chór „Harmonia” Elektrownia „¸aziska”Energetyki Elektrowni„¸aziska” Miko∏ów

Styczeƒ Koncerty Kol´dowe Tarnowskie Góry Chór „Harmonia” Zarzàd Chóru „Harmonia”Tarnowskie Góry

Styczeƒ Koncert Kol´dowy Lasowice Chór „Harmonia” Zarzàd Chóru „Harmonia”KoÊció∏ Êw. Katarzyny Tarnowskie Góry

Orkiestra D´ta

Styczeƒ Koncert Kol´dowy Repty Âlàskie, GórnoÊl. Chór „Harmonia” Zarzàd Chóru „Harmonia”Centrum Rehabilitacji Tarnowskie Góry

LUTY

02.02. Msza Êw. Ofiarowania Gliwice, Katedra Chór Katedralny Parafia Katedralnagodz. 18,00 Paƒskiego Êw. Ap. Piotra i Paw∏a Gliwice

02.02. Koncert Kol´d ¸aziska Górne Chór „Harmonia” Zarzàd Chóru „Harmonia”KoÊció∏ MB Miko∏ówRó˝aƒcowej

6 Data Co Gdzie Wykonawcy Organiator/partner


02.02. Zabawa Karnawa∏owa Piekary Âlàskie Âlàski Chór Górniczy Zarzàd Chóru „Polonia-godz. 20,00 „Polonia-Harmonia” -Harmonia”

05.02. Walne Zebranie Sprawo- Rybnik-Niedobczyce Cz∏onkowie Chóru Chór im. A. Mickiewiczazdawcze Cz∏onków Chóru Dom Kultury im. A. Mickiewiczaim. A. Mickiewicza

10.02. Koncert Kol´d Chorzów, KoÊció∏ Chóry: „Cantate”, „Seraf” Okr´g Chorzowsko-Âwi´t.godz. 16,00 Ewangelicko-Augsb. par. Êw. Antoniego

Zespó∏ M∏odzie˝. Par. Ewang. Augsb.

13.02. Msza Êw. Ârody Gliwice, Katedra Chór Katedralny Parafia Katedralnagodz. 18,00 Popielcowej Êw. Ap. Piotra i Paw∏a Gliwice

16.02 Msza Êwi´ta przy Chorzów Batory Chór „Seraf” Chór „Seraf”godz. 20,00 Êwiecach KoÊció∏ NSPJ Chorzów

18.02. Walne Zebranie Piekary Âlàskie Âlàski Chór Górniczy Zarzàd Chóru „Polonia-godz. 16,00 Sprawozdawcze „Polonia-Harmonia” -Harmonia”

Luty Koncert Kol´d Pszczyna, KoÊció∏ Chór „Lutnia” Chór „Lutnia”Mi∏osierdzia Bo˝ego Pszczyna

Luty Walne Zebranie Sprawo- Orzesze Chór „Dzwon” Orzesze Chór „Dzwon” Orzeszezdawcze Cz∏onków Miejski OÊrodek KulturyChóru „Dzwon”

MARZEC

03.03. PieÊni Postne na Górki Âl. Chór „Bel Canto” Chór „Bel Canto”godz. 14,3o Gorzkich ˚alach KoÊció∏ Parafialny Gaszowice

03.03. Koncert PieÊni Pasyjnych Ziemićice Chór Katedralny Parafia Êw. Jadwigigodz. 16,00 i Pokutnych KoÊció∏ Êw. Jadwigi Gliwice

17.03. PieÊni Postne na Gorzkich Gaszowice Chór „Bel Canto” Chór „Bel Canto”godz. 16,00 ˚alach KoÊció∏ Parafialny Gaszowice oraz GoÊcie

18.03. Walne Zebranie Sprawo- Katowice Piotrowice Cz∏onkowie Tow. Âpiew. TÂ „Modus Vivendi”godz. 19,00 zdawcze Cz∏onków Salka „Nazaret” „Modus Vivendi”

TÂ „Modus Vivendi” ul. Radockiego 251 Piotrowice

22.03. Walne Zebranie Sprawo- Katowice Delegaci Okr´gu Okr´g Katowicki ÂZChiOgodz. 16,00 zdawcze Delegatów Pl. Ks. E. Szramka 1 Katowickiego

Okr´gu Katowickiego

23.03. II Przeglàd PieÊni Rydu∏towy Chór „Cecylia” Rydu∏towy TÂ „Cecylia” Rydu∏towyWielkopostnej i Pokutnej KoÊció∏ Êw. Jerzego

24.03. Pasje M´ki Paƒskiej Katowice-Piotrowice Chóry Tow. Âpiewaczego Parafia NCiKChgodz. 12,30 KoÊció∏ NCiKCh „Modus Vivendi”

OÊ. Odrodzenia Piotrowice

24.03. Pasje M´ki Paƒskiej Bojszowy, KoÊció∏ Chór „Jutrzenka Chór „Jutrzenka”Narodzenia Âw. Jana BojszowyChrzciciela

24.03. Pasje M´ki Paƒskiej Gaszowice Chór „Bel Canto” Chór „Bel Canto”godz. 11,00 KoÊció∏ Parafialny

24.03. Koncert Pasyjny Orzesze Chóry Okr´gu Okr. Miko∏owski ÂZChiOKoÊció∏ NNMP Miko∏owskiego

24.03. Koncert PieÊni Postnych Âwi´toch∏owice- Chóry: „Magnificat” Okr´g Chorzowsko-Âwi´t.godz. 16,00 Chropaczów, KoÊció∏ „Cantate”, Lutnia”

MB Ró˝aƒcowej

24.03. Pasje M´ki Paƒskiej Strzybnica Chór KoÊcielny Chór KoÊcielnygodz. 9.30 wg Êw. ¸ukasza KoÊció∏ Parafialny „Angelus” Tarn. Góry „Angelus” Tarn. Góry

24.03. Pasje M´ki Paƒskiej Lasowice Chór „Harmonia” Parafia Êw. KatarzynyKoÊció∏ Êw. Katarzyny Tarnowskie Góry

25.03. Msza Êw. Zwiastowania Gliwice, Katedra Chór Katedralny Parafia Katedralnagodz. 18,00 Paƒskiego Êw. Ap. Piotra i Paw∏a Gliwice

28.03. Koncert Pasyjny Katowice Chór „Dei Patris” Chór „Dei Patris”po mszy Êw. Wieczerzy KoÊció∏ Podwy˝sz. Katowice – dolnePaƒskiej Krzy˝a Âw. i MB 1000-lecie

Uzdrowienia Chorych

28–30.03. Triduum Paschalne Katowice-Piotrowice Chóry Tow. Âpiewaczego Parafia NCiKChKoÊció∏ NCiKCh „Modus Vivendi” OÊ. Odrodzenia Piotrowice 6



6 Data Co Gdzie Wykonawcy Organiator/partner

28-30. Postno-Pasyjne Êpiewy Katowice, Archikatedra Chór Archikatedralny Parafia Chrystusa KrólaWielkiego Piàtku Chrystusa Króla Katowice

28.03. Msza Êw. Wielkiego Gliwice, Katedra Chór Katedralny Parafia Katedralnagodz. 18,00 Czwartku Êw. Ap. Piotra i Paw∏a Gliwice

29.03. Wielki Piàtek Gliwice, Katedra Chór Katedralny Parafia Katedralnagodz. 18,00 Êw. Ap. Piotra i Paw∏a Gliwice

29.03. Pasje M´ki Paƒskiej Strzybnica Chór KoÊcielny Chór KoÊcielnygodz. 18,00 wg Êw. Jana KoÊció∏ Parafialny „Angelus” Tarn. Góry „Angelus” Tarn. Góry

29.03. Pasje M´ki Paƒskiej Lasowice Chór „Harmonia” Par. Êw. KatarzynyKoÊció∏ Êw. Katarzyny

30.03. Msza Êw.Wielkiej Soboty Gliwice, Katedra Chór Katedralny Parafia Katedralnagodz. 22,00 i Zmartwychwstania Êw. Ap. Piotra i Paw∏a Gliwice

Paƒskiego

Marzec Koncert PieÊni Wielko- Wyry Chór „Zorza” Wyry Chór „Zorza” Wyrypostnych i Pasyjnych KoÊció∏ NSPJ

Marzec Koncert Pasyjny Ruda Âlàska KoÊció∏ Para- Chór „Harmonia” Zarzàd Chóru „Harmonia”fialny, Katowice-Podlesie Miko∏ówKoÊció∏ Parafialny

Marzec Warsztaty Muzyczne Wis∏a Chór „Harmonia” Miko∏ów Zarzàd Chóru „Harmonia”

Marzec UroczystoÊç 65-lecia Jastrz´bie Zdrój Ork. D´ta SMK „Zofiów- Zarzàd OrkiestryWyzwolenia Miasta Pomnik na Bo˝ej Górze ka” Jastrz´bie-Zdrój

MAJ

11.05. Eliminacje Mi´dzynar. ¸aziska Dolne Chóry zg∏oszone, ZG ÂZChiO, Okr´g godz. 15.30 Fest. PieÊni Maryjnej KoÊció∏ Niepokalanego zakwalifikowane Miko∏ów/UM ¸aziska

„Magnificat – 2013” Serca NMP Górne, Starostwo Powiat. Par. NNMP

18.05 Warsztaty Muzyczne Katowice Chóry zg∏oszone ZG ÂZChiO godz. w ramach Âwi´ta Paƒstwowa Szko∏a zakwalifikowane10,00 Âlàskiej PieÊni Chóralnej Muzyczna

„Trojok Âlàski”

25.05. Eliminacje Mi´dzynar. Pszów, Chóry zg∏oszone. ZG ÂZChiO, godz. Fest. PieÊni Maryjnej Bazylika NNMP zakwalifikowane Okr. Wodzis∏./15.30 „Magnificat – 2013” Starostwo Powiat. UM Pszów. Wodzis∏aw,

Par. NNMP

CZERWIEC

02.06. XXI Âwi´to Âlàskiej Czeski Cieszyn Chóry zakwalifikowane Zrzeszenie Âpiewaczo- PieÊni Chóralnej Republika Czeska Muzyczne w RCz / Unia„Trojok Âlàski” Chórów Czeskich / ZG

ÂZChiO ZO Bielskiego PZChiO

02.06. XVIII Mi´dzynarodowa Czeski Cieszyn Kapitu∏a Nagrody Zarzàd G∏ówny ÂZChiO /Nagroda Prezydenta Republika Czeska Nominowani do Nagrody ZÂM w RCz, Unia Miasta Katowice Chórów Czeskich,im. St. Moniuszki ZO Bielskiego PZChiO

08.06 Eliminacje Mi´dzynar. Tarnowskie Góry Chóry zg∏oszone ZG ÂZChiO/ Okr´g Fest. PieÊni Maryjnej KoÊció∏ MB Uzdrowienie zakwalifikowane Tarnogórski ÂZChiO, „Magnificat 2013” Chorych UM Tarnowskie Góry

Starostwo Powiatowe

09.06. Walny Zjazd Delegatów Katowice Delegaci Okr´gów ZG ÂZChiO godz. Koncert Chóru Paƒstwowa Szko∏a i Zespo∏ów w Katowicach10,00 „Harmonia” Miko∏ów Muzyczna

w roku 105-lecia dzia∏. im. M. Kar∏owicza

29.06. XX Repecki Piknik Repty Âlàskie Chóry Okr´gu Okr. Tarn./ ZG ÂZChiOÂpiewaczy ul. Repecka Tarnogórskiego UM Tarnowskie Góry

WRZESIE¡

08.09. GórnoÊlàskie Prezentacje Chorzów, GórnoÊlàski Zespo∏y zg∏oszone Okr. Chorzowsko-Âwi´t./godz. 13,00 Chórów i Orkiestr Park Etnograficzny ZG ÂZChiO,

UM Chorzów

14.09 Fina∏ Festiwalu PieÊni Piekary Âlàskie laureaci eliminacji ZG ÂZChiO/Par. NMP godz. 10,00 Maryjnej KoÊció∏ Kalwaryjski rejonowych Piekary Âl

„MAGNIFICAT-2013”

PAèDZIERNIK

05.10. X Zjazd Konfraterni Rybnik-Niedobczyce Chóry i Orkiestry ZG ÂZChiO/Okr´g Rybn.godz. 15,00 Najstarszych Polskich Dom Kultury zg∏oszone DK Niedobczyce,

Chórów i Orkiestr UM Rybnikw Polsce i za Granicà

godz. 13,00 Wyk∏ad nt. „Z dziejów Âlàskiego Âpiewactwa i muzykowania,Warsztaty Muzyczne



Po raz dziesiàty pielgrzymowaliÊmy do Piekar

Ten wrzeÊniowy dzieƒ zapami´ta-my nie tylko dzi´ki ∏agodnej, jeszczeprzedjesiennej aurze, która z pewno-Êcià sprzyja∏a Êpiewaczo-muzycznejobecnoÊci na piekarskim wzgórzu.O wiele wa˝niejsze od pogody, odurzekajàcego kolorytu s∏onecznegoÊwiat∏a i przy˝ó∏conej zieleni parko-wego otoczenia bazyliki (och, jakprzyjemnie w mroêny czas wspomi-na si´ póêne lato!) by∏ przecie˝ samfakt pielgrzymowania – uczestnicze-nia w przedpo∏udniowej, niezwykleuroczystej mszy Êwi´tej, potem w ró-˝aƒcowej modlitwie w RajskimOgrodzie ze Êpiewami chórów, na-st´pnie w nieszporach maryjnycha na koniec w koncercie laureatówfestiwalu pieÊni maryjnej „Magnifi-cat 2011”. By∏o jednak to pielgrzy-mowanie roku dwa tysiàce dwuna-stego wyjàtkowe, odbywa∏o si´ bo-wiem po raz dziesiàty.

Zatem – wydarzenie. Wydarzenieprze˝ywane w wymiarze ducho-wym, ale tak˝e w czysto ludzkiej ra-doÊci powtarzajàcego si´ sukcesu or-ganizacyjnego, powiàzanego z poko-nywaniem rozmaitych oporów mate-rii (sprawy logistyczne – transport,wy˝ywienie itd. itp.).

Wracamy do tego wydarzeniaw czasie doÊç odleg∏ym. Jak wiado-mo, poprzedni numer „Âpiewaka”zdominowa∏a inna tematyka. Wrze-Êniowy numer naszego pisma po-ÊwićiliÊmy pamići zgas∏ego Pre-

zesa Rajmunda. Jego odejÊcie,wczeÊniejsze co prawda od piel-grzymki i dla nas smutne, przys∏oni-∏o inne wa˝ne sprawy, których omó-wienie, a choçby tylko odnotowaniezostawiliÊmy sobie na póêniej. Nieinaczej sta∏o si´ z tematem piel-grzymkowym, do którego wracamyteraz, w zimowym ju˝ miesiàcui w nastroju jaki towarzyszy polskimÊwi´tom Bo˝ego Narodzenia. Wspo-minajàc zaÊ tegoroczne wrzeÊniowepielgrzymowanie i wszystkie wcze-Êniejsze nasze w´drówki (nie, niepiesze, zwykle autokarowe!) do pie-karskiej Pani, musi przyjÊç na myÊl,˝e to On, Rajmund Hanke, by∏ po-mys∏odawcà tych modlitewnychspotkaƒ chórów i orkiestr GórnegoÂlàska przed wizerunkiem „Pi´knejPanienki”.

Uczestnicy tegorocznego pielgrzy-mowania otrzymali przygotowaneprzez prezesa Romana Warzechópracowanie, w którym przypomnia-ne zosta∏y najwa˝niejsze daneo dziewićiu poprzednich w´drów-kach do Piekar.

Na poczàtku by∏o tak:23 czerwca 1983 Pielgrzymka Ojca Âwi´tego Jana

Paw∏a II do Matki Boskiej Piekar-skiej – (Lotnisko Katowice-Mu-chowiec). W spotkaniu z OjcemÂwi´tym uczestniczy∏o ponad 2 mi-liony wiernych.

Na katowickim lotnisku po razpierwszy w historii powojennej Pol-ski razem zaÊpiewa∏y Ojcu Âwi´te-mu a poprzez Niego Matce Piekar-skiej chóry Êwieckie i koÊcielne. Towydarzenie z pewnoÊcià przyczyni∏osi´ do zjednoczenia chórów wyzna-niowych ze Êwieckimi. Po∏àczonymichórami i orkiestrami dyrygowali;Mieczys∏aw Dzieƒdziel z Miko∏owa,Pawe∏ Kap∏anek z Piekar Âlàskich,Marian Krzystek z Jastrz´bia Zdroju,Wiktor Kamczyk z Pszowa. Organi-zatorami chóru byli Roman Warze-cha z Orzesza, Ma∏gorzata Nowakz Katowic i ks. Edward Poloczekz Kurii Diecezjalnej.

Dar ofiarny Ojcu Âwi´temu wr´-cza∏a w imieniu Êpiewactwa Êlàskie-go Ró˝a Poloczek z Bujakowa,cz∏onkini Chór „Dzwon” z Orzesza.

ZaÊpiewa∏o i zagra∏o 27 zespo∏ów,∏àcznie 1121 osób!

Kierownik Artystyczny ChóruMieczys∏aw Dzieƒdziel wspomina∏:

– Dla mnie prowadzenie tak wiel-kiego chóru Êlàskiego by∏o niezapo-mnianym prze˝yciem, przecie˝ sta-nà∏em przed pot´˝nà armià Êpiewa-ków i muzyków Êlàskich, by popro-wadziç naszà pieÊƒ i muzyk´ na ca-∏y Êwiat w ho∏dzie i wdzićznoÊcidla tego jedynego wielkiego JanaPaw∏a II.

Maria Gasz z Chóru „Harmonia”w Miko∏owie dostrzeg∏a:

6

Opr.: Roman Warzecha


– Morze parasoli… Ludzie utwo-rzyli ró˝nokolorowy parasolowydach. Chmury przesuwa∏y si´ z sza-lonà szybkoÊcià i poprzez dziuryw czarnych nawisach pojawia∏y si´promienie s∏oneczne. Powsta∏o zja-wisko tak niesamowite i pi´kne […]Spoglàdamy w niebo. Pojawiajà si´helikoptery, […] Jeden „przysiad∏”bliziutko naszego miejsca […]drzwiczki si´ otworzy∏y i pojawi∏ si´w nich uÊmiechni´ty Papie˝ […] wi-taliÊmy Go pieÊnià Tu es PetrusPewnie… us∏ysza∏ nasze Êlàskiebrzmienie… zatrzyma∏ si´ i pozdro-wi∏ nas wymachujàc r´kà.

Potem jeêdzi∏y Êlàskie chóry i Êlà-skie orkiestry do Niego, do Watyka-nu. Nie tylko tam. Równie˝ do innychmiejsc pielgrzymkowych w Europie.

Zarzàd Oddzia∏u ÂlàskiegoPZChiO zainicjowa∏ ruch pielgrzym-kowy w ramach Wielkiej Nowenny.W 1991 roku do Ojca Âwi´tego JanaPaw∏a II pielgrzymowa∏o oko∏odwóch tysićy Êpiewaków i muzy-ków. W kolejnych latach chóry i or-kiestry pielgrzymowa∏y do ró˝nychoÊrodków kultu religijnego w Euro-pie. Âpiewacy i muzycy Âlàska szu-kali Matki Chrystusowej w Lourdes,Fatimie, Mariazzel, Mariataferl, Ma-rienama, i wielu innych malowniczopo∏o˝onych, przeuroczych zakàtkachEuropy, by ostatecznie przekonaç si´,˝e Sanktuarium Maryjne w PiekarachÂlàskich tak˝e ma swój niepowtarzal-ny urok, równie˝ krajobrazowy. By∏oto podstawà inicjatywy organizowa-nia pielgrzymek do Piekar.

Rajmund Hanke tak to opisa∏:„Matka Boska Piekarska stan´∏a

na drodze Êpiewaków i muzyków –amatorów Górnego Âlàska dopierona 5 lat przed niezwyk∏à 2000. rocz-

nicà narodzin Chrystusa. By∏a z niminieustannie, zapraszajàc do Jezusa[…] By∏a wić ze Êpiewakami Êlàski-mi zawsze, obecna w pieÊni, cz´stote˝ na sztandarach…”

Do Piekar pielgrzymujemy od1995 roku.

Piekarskie sanktuarium i s∏awnei jakoÊ szczególnie nam bliskie.Dzi´ki przekazom ojców i dziadówÊwiadomi jesteÊmy, ˝e za Jej sprawà,tu w∏aÊnie, „wielu niewidomych od-zyska∏o wzrok, a g∏uchych – s∏uch”.T´ naszà wiedz´ wspiera pami´çkronikarskich zapisów, wspominajà-cych o ludziach nie mogàcych poru-szaç si´ o w∏asnych si∏ach, którzyprzed obliczem Piekarskiej Pani, pe∏-ni wiary i ufnoÊci, nagle „odzyski-wali w∏adz´ nóg, którym wrzodyznika∏y, zrasta∏y si´ koÊci, wraca∏apami´ç utracona”.

Podczas pierwszej pielgrzymki, 17wrzeÊnia 1995 roku, radosne Magni-ficat wyÊpiewa∏o w Piekarach 46chórów (w wydarzeniu tym uczestni-czy∏a tak˝e… jedna orkiestra!), ∏àcz-nie ok. 2500 Êpiewaków i muzykówgórnoÊlàskich i przyby∏ych z Repu-bliki Czeskiej.

Kolejne pielgrzymki do Piekar-skiej Pani odbywa∏y si´ w nast´pujà-cych terminach:

– 14 wrzeÊnia 1997 z udzia∏em oko∏o 2000 Êpiewaków i muzy-ków;




– 5 wrzeÊnia 2004 z udzia∏emoko∏o 1400 Êpiewaków i muzy-ków;

– 10 wrzeÊnia 2006 z udzia∏emoko∏o 1000 Êpiewaków i muzy-ków;

– 14 wrzeÊnia 2008 z udzia∏emoko∏o 1000 Êpiewaków i muzy-ków.

Ostatnia z wymienionych by∏aósmà pielgrzymkà. Jej uczestnicyz pewnoÊcià zapami´tali, ˝e dzieƒby∏ wtedy „zimny, ponury, jakby li-stopadowy. U wielu dostrzec by∏omo˝na objawy przezi´bienia, zapale-nia gard∏a, kataru…”. Do udzia∏u za-pisa∏o si´ 26 chórów. Na liÊcie ch´t-nych nie znalaz∏a si´ ani jedna orkie-stra! „Znacznà cz´Êç zg∏oszonychzespo∏ów reprezentowa∏y ledwie kil-

Aura by∏a ∏askawa dla Êpiewajàcych i muzykujàcychpielgrzymów w roku 2010. Podobnie by∏o i tym razem

Tak to wyglàda∏o dwa lata temu

Ok∏adka wydawnictwa pielgrzym-kowego


kuosobowe delegacje, inne nie sta-wi∏y si´ wcale! By∏o te˝ tak, ˝e pod-czas popo∏udniowego nabo˝eƒstwaró˝aƒcowego przy Grobie Maryi i 5Stacjach nie bardzo mia∏ kto Êpie-waç. Âpiewaczy honor ratowa∏ naszcz´Êcie chór „Michael” z Orzego-wa!” – pisa∏em w relacji opubliko-wanej w „Âpiewaku”. W tej sytuacjiówczesny zarzàd Oddzia∏u ÂlàskiegoPZChiO zastanawia∏ si´ „czy wartow przysz∏oÊci podejmowaç trud or-ganizowania piekarskich pielgrzy-mek, które anga˝ujà przecie˝ si∏yi Êrodki…”

Okaza∏o si´, ˝e by∏o warto. W ka˝-dym razie po pielgrzymce ósmej, od-by∏y si´ nast´pne:– 19 wrzeÊnia 2010 z udzia∏em ok.

1100 Êpiewaków i muzyków oraz – 16 wrzeÊnia 2012 z udzia∏em ok.

1100 Êpiewaków i muzyków, piel-grzymka oznaczona kolejnym nu-merem dziesiàtym.Przy tej sposobnoÊci prezes Wa-

rzecha sporzàdzi∏ zestawienie zespo-∏ów, które najaktywniej uczestniczy-∏y w dotychczasowych pielgrzym-kach. Okaza∏o si´, ˝e zespo∏em, któ-ry nie opuÊci∏ ani jednej spoÊród do-tychczasowych pielgrzymek by∏chór „Bel Canto” z Gaszowic. Tu˝po nim, z dwiema opuszczonymipielgrzymkami na liÊcie najaktyw-niejszych znalaz∏ si´ chór „Cecylia”z Koch∏owic (Ruda Âlàska) oraz„Dzwon” z Orzesza.

Aktywnym wrćzone zosta∏y pu-chary i stosowne dyplomy. Redaktor„Âpiewaka Âlàskiego” do∏àcza swojegratulacje i wyrazy uznania, a dla in-nych s∏owa zach´ty wypowiedzianew piekarskiej bazylice przez prezesaZwiàzku.

Ju˝ tylko z kronikarskiego obo-wiàzku odnotujmy, ˝e X Pielgrzym-ka Chórów i Orkiestr Górnego Âlà-ska do matki Boskiej Piekarskiej ob-j´ta by∏a honorowym patronatem ks.abpa Wiktora Skworca – metropolity

katowickiego oraz Stanis∏awa Kor-fantego – prezydenta miasta PiekaryÂlàskie.

W popo∏udniowym koncercie lau-reatów Festiwalu PieÊni Maryjnej„Magnificat 2011” wobec s∏uchaczy,którzy w ca∏oÊci wype∏nili obszernàbazylik´ piekarskà wystàpili zdo-bywcy g∏ównych nagród:

– chór Kameralny TowarzystwaÂpiewaczego „Modus Vivendi”z Katowic-Piotrowic pod dyrekcjàAnny Szawiƒskiej;

– Chór Kameralny „Camerton”z ¸azisk Górnych pod dyrekcjà Ewyi Grzegorza Kaczmarczyków;

– Âlàski Chór Górniczy „Polonia-Harmonia” z Piekar Âlàskich pod dy-rekcjà Iwony Melson.

Zapowiada∏ i t´ relacj´ dla Czy-telników „Âpiewaka Âlàskiego”sporzàdzi∏ Andrzej Wójcik

Foto: Tomasz Kawka (2010) Roman Warzecha (2012)

Rok 2010: Êlàscy Êpiewacy i muzycy na kalwaryjskiejÊcie˝ce

2011 r. Chór Kameralny „Camerton” z ¸azisk Górnych,zdobywca pierwszej nagrody w swojej kategorii

Koncert Laureatów festiwalu pieÊni maryjnej 2011.Chór Mieszany „Polonia-Harmonia” z Piekar Âlà-skich, zdobywca pierwszej nagrody w kategorii chórówmieszanych

Zdobywca Grand Prix w roku 2011, chór kameralnyTowarzystwa Âpiewaczego „Modus Vivendi” z Kato-wic-Piotrowic na chwil´ przed wyst´pem, którym pokie-rowa∏a niewidoczna na zdjćiu Anna Szawiƒska


– Zawsze istnieje obawa, ˝e poja-wi si´ jakiÊ wybitny talent i go niedostrze˝emy – powiedzia∏ podczaskonferencji prasowej otwierajàcejIX Mi´dzynarodowy Konkurs Dyry-gentów im. Grzegorza Fitelbergaw Katowicach przewodniczàcy juryAntoni Wit. – I obawa, czy laureatI nagrody rzeczywiÊcie „sprawdzisi´” w przysz∏oÊci.

Maestro doceni∏ starania Filhar-monii Âlàskiej w pozyskaniu du˝ejiloÊci nagród pozaregulaminowych,co decyduje – jak stwierdzi∏ – o ran-dze konkursu. Podczas konferencjipodkreÊlono rol´ Konkursu w pro-mocji muzyki polskiej, najbardziejw etapach 2. i 3., podczas którychwykonywano wybrane kompozycjem.in. Mieczys∏awa Kar∏owicza, Ka-rola Szymanowskiego, Witolda Lu-tos∏awskiego, Henryka Miko∏ajaGóreckiego, Wojciecha Kilara,Krzysztofa Pendereckiego i Andrze-ja Panufnika, z których czteryuczestnik musia∏ wybraç do konkur-sowego programu. Czy ostateczniektóryÊ z nich w konkursowym wy-st´pie wykona∏, decydowa∏o loso-wanie, przeprowadzane pó∏ godzinyprzed startem.

Równie mocnym akcentem pro-mocji polskiej twórczoÊci muzycz-nej sta∏ si´ te˝ inaugurujàcy Konkurskoncert prawykonaƒ utworów na tókazj´ przez Filharmoni´ Âlàskà im.Henryka Miko∏aja Góreckiego za-mówionych: Uwertury Stanis∏awaMoryty i Beauty Radiated in Eterni-ty Eugeniusza Knapika, dwóch pro-fesorów klas kompozycji, dwóch

by∏ych rektorów muzycznych uczel-ni w Warszawie i Katowicach.Pierwszymi wykonawcami obudzie∏ w obecnoÊci ich twórców byli:Orkiestra Symfoniczna FilharmoniiÂlàskiej pod batutà Miros∏awa JackaB∏aszczyka oraz w drugim z utwo-rów – przygotowany przez Jaros∏a-wa Wolanina Chór Filharmonii Âlà-skiej. I jeszcze dodajmy: ka˝dyz uczestników i jurorów otrzyma∏prezent od krakowskiego Wydaw-nictwa Euterpe – partytur´ NokturnuMiko∏aja Góreckiego. Filharmoniado∏àczy∏a do tego prezentu swojànajnowszà p∏yt´ Górecki – Miko∏aj /Henryk Miko∏aj, na której Êwiatowepremiery fonograficzne znalaz∏ydwa utwory syna patrona Filharmo-nii Âlàskiej, Nokturnu w∏aÊniei skomponowanego 11 lat wczeÊniejConcerto-Notturno. Promujà te˝ na-szà muzyk´ pozaregulaminowe na-grody PWM (komplet partytur czo-∏owych polskich kompozytorów)i im. Witolda Rowickiego za najlep-sze wykonanie utworu kompozytorapolskiego.

Siedziba Filharmonii Âlàskiej –obok Instytutu Muzyki i Taƒca orazFundacji Muzycznej Mi´dzynarodo-wego Konkursu Dyrygentów im.Grzegorza Fitelberga, g∏ównego or-ganizatora Konkursu – jest w re-moncie, konkurs rozegrano wić od16 do 25 listopada 2012 roku w go-Êcinnych progach Akademii Mu-zycznej im. Karola Szymanowskie-go. Odbywa∏ si´ pod honorowympatronatem Prezydenta Rzeczypo-spolitej Polskiej Bronis∏awa Komo-

rowskiego. Na uroczystoÊç otwarciaprzybyli marsza∏ek województwaÊlàskiego Adam Matusiewicz i za-st´pczyni prezydenta Katowic Kry-styna Siejna, którzy z∏o˝yli podzi´-kowania za trud w∏o˝ony w przygo-towanie tego wa˝nego wydarzenia.˚yczyli równie˝ udanej rywalizacjii wielu dobrych prze˝yç. DyrektorKonkursu Gra˝yna Szymborska ˝y-czy∏a uczestnikom „po∏amania ba-tut”. Przewodniczàcy jury AntoniWit nie bez pewnego wzruszenia za-uwa˝y∏, ˝e z wszystkich okresówswojej dzia∏alnoÊci lata sp´dzone naÂlàsku (przez 17 lat maestro kiero-wa∏ Narodowà Orkiestrà Symfo-nicznà PR) uwa˝a za najlepsze.

Po raz pierwszy losowano a˝ trzypierwsze litery nazwisk uczestnikówrozpoczynajàcych konkursowe prze-s∏uchania. Najm∏odszy Maciej Ko-czur wylosowa∏ tak, ˝e konkursoweprzes∏uchania pierwszego etapu za-cz´∏y si´ od litery N, drugiego etapuod litery P i trzeciego od litery X.

Ponownie w Katowicach jako ju-rorzy pojawili si´ prof. Antoni Wit(przewodniczàcy), Êwie˝o upieczonyprofesor Miros∏aw Jacek B∏aszczykoraz Juozas Domarkas z Litwy, PiotrGajewski z USA, Marek Pijarowski,Takuo Yuasa z Japonii i MichaelZilm z Niemiec. Po raz pierwszy naMKD im. Grzegorza Fitelberga s´-dziowali: Ernest Martinez (Hiszpa-nia), Eugeniusz Knapik, John Ne-schling (Brazylia) i Maximiano Val-des (Chile). M.J. B∏aszczyk, M. Pija-rowski, T. Yuasa i M. Zilm sà laure-atami konkursu katowickiego. Po raz

IX Mi´dzynarodowy Konkurs Dyrygentów im. Grzegorza Fitelberga

Nie przegapiç talentu

Dopiero co otrzymane partytury wzbudzi∏y wielkie za-interesowanie uczestników konkursu

Koncert inauguracyjny dziewiàtego Mi´dzynarodowe-go Konkursu Dyrygentów im. Grzegorza Fitelberga


pierwszy w jury zasiad∏ nie dyrygent– Eugeniusz Knapik, znakomitykompozytor, by∏y rektor AkademiiMuzycznej im. Karola Szymanow-skiego, budowniczy uczelnianej salikoncertowej przy ul. Zacisze 3, gdziekonkurs rozegrano.

Uczestnikami tegorocznego kon-kursu byli dyrygenci urodzeni po1976 roku. Ze 164 zg∏oszeƒ z 37 kra-jów komisja kwalifikacyjna wybra∏a50 (ostatecznie wystartowa∏o czter-dziestu) z 22 krajów: Australii, Au-strii, Brazylii, Chin, Czech, Finlan-dii, Francji, Grecji, Holandii, Irlan-dii, Japonii, Kolumbii, Korei Po∏u-dniowej, Litwy, Meksyku, Niemiec,Nowej Zelandii, Polski, Rosji, Taj-wanu, USA i Wielkiej Brytanii. Naj-wićej z Polski, Japonii, Niemieci Korei P∏d. Najstarszymi uczestni-kami byli urodzeni 7 wrzeÊnia 1977roku Alexander Negrin z WielkiejBrytanii i Litwin Dainius Pavilionis(na poprzednim konkursie zdoby∏wyró˝nienie i Nagrod´ im. W. Ro-wickiego za najlepsze wykonanieutworu polskiego). Najm∏odsi uro-dzili si´ w 1989 roku – w lutym Ho-lender Olivier Pols, a 24 listopada –Polak Maciej Koczur. WÊród 40 star-tujàcych znalaz∏o si´ szeÊç paƒ: 4Polki, Greczynka i Rosjanka. Spo-Êród Polek uczestniczy∏y ju˝ w po-przednim konkursie: Marzena Dia-kun, która zdoby∏a Nagrod´ starostybieruƒsko-l´dziƒskiego dla polskie-go pó∏finalisty i Nagrod´ ufundowa-nà przez STOART dla najlepszejpolskiej uczestniczki oraz Maja Me-telska, uhonorowana Nagrodà TVP.

Chocia˝ sà tacy, którzy uwa˝ajàdyrygentur´ za wy∏àcznie m´ski za-wód, w Katowicach zawsze panowa-∏a atmosfera równouprawnienia.Agnieszka Duczmal na pierwszym

konkursie krajowym zdoby∏a wyró˝-nienie, Agnieszka Kreiner z drugie-go, w którym startowa∏a te˝ obecnadyrektor NOSPR Joanna Wnuk, wy-jecha∏a z nagrodà trzecià. W 2007 ro-ku Chinka Lin Chen zdoby∏a drugànagrod´, a konkurs w 1995 roku ko-bieta wygra∏a. Wiktoria ˚adko obec-nie jest dyrygentkà Narodowej Or-kiestry Symfonicznej Radia Ukraiƒ-skiego, dyrektor artystycznà i prze-wodniczàcà jury Mi´dzynarodowegoKonkursu Gitary Klasycznej i Festi-walu im. M. Soko∏owskiego.

A co obecnie robià inni triumfato-rzy katowickiego Konkursu? ClausPeter Floor (Niemcy, zdobywcaI nagrody w roku 1979) jest dyrekto-rem Malaysian Philharmonic Orche-stra. Chikara Imamura (Japonia,1983), koncertuje m.in. z: Filharmo-nià Berliƒskà, Orkiestrà Mozarteumw Salzburgu, Orchestra Filharmoni-co della Scala czy Sinfonià Varso-via. Michael Zilm (Niemcy, 1987)zwiàzany jest z Orquestra Metropo-litana w Lizbonie, wczeÊniej by∏m.in. Generalnym Dyrektorem Mu-zycznym Miasta Rostock, pierw-szym goÊcinnym dyrygentem Orqu-estra-Gulbenkian w Lizbonie i Fil-harmonii Krakowskiej (2002-2009).Makato Suehiro (Japonia, 1991)prowadzi orkiestry japoƒskie. Mas-similiano Caldi (W∏ochy, 1999) topierwszy goÊcinny dyrygent ÂlàskiejOrkiestry Kameralnej, którà prowa-dzi∏ w latach 2005-2010 i PolskiejFilharmonii Ba∏tyckiej w Gdaƒsku.Modestas Pitrénas (Litwa, 2003) todyrektor artystyczny ¸otewskiejOpery Narodowej w Rydze i dyry-gent Litewskiej Narodowej Orkie-stry Symfonicznej, Litewskiego Na-rodowego Teatru Opery i Baletui Orkiestry Symfonicznej Miasta

Kowno. Aleksandar Markoviç (Ser-bia, 2003) jest dyrektorem Filhar-monii w Brnie. Eugene Tzigane(USA, 2007) zosta∏ dyrektorem arty-stycznym Nordwestdeutsche Phil-harmonie i pierwszym dyrygentemgoÊcinnym Filharmonii Pomorskiej.

Kto z tegorocznych uczestnikówkonkursu i jakimi Êladami jegotriumfatorów pójdzie jeszcze niewiemy, bo pisz´ nocà ten tekst, gdytrwajà przes∏uchania I etapu. Wie-rz´, ˝e potwierdzà, i˝ warto stanàçw katowickie szranki, przygotowanepod okiem dyrektorów IX Mi´dzy-narodowego Konkursu Dyrygentówim. Grzegorza Fitelberga, zarazemszefów Filharmonii Âlàskiej im.Henryka Miko∏aja Góreckiego, dy-rektor naczelnej Gra˝yny Szymbor-skiej i dyrektora artystycznego Mi-ros∏awa Jacka B∏aszczyka. Inicjato-rem Konkursu by∏ Karol Stryja(1915-1998), jedyny powojennyuczeƒ Grzegorza Fitelberga. Podwóch krajowych (1970, 1974),pierwszy Mi´dzynarodowy KonkursDyrygentów im. Grzegorza Fitelber-ga odby∏ si´ w 1979 roku, w rokusetnej rocznicy urodzin najbardziejw Êwiecie cenionego dyrygenta pol-skiego. Od 1980 roku konkurs kato-wicki nale˝y do Âwiatowej Federa-cji Mi´dzynarodowych KonkursówMuzycznych w Genewie, która sku-pia 129 najbardziej presti˝owychkonkursów w Europie, obu Amery-kach, Azji i Australii. Tylko 7 z nichto konkursy dyrygenckie, które wy-magajà przez ca∏y czas najwi´ksze-go zespo∏u wykonawczego, jakimjest orkiestra.

Marek SkoczaFoto: Tomasz Griessgraber

OD REDAKCJI:

Prawdziwie mistrzowski gest dyrygenta Witaj przyjacielu! Ty tez startujesz w tym konkursie?

6

11 listopada, w Âwi´to Niepodleg∏oÊci o godz.16.30, w Miejskim OÊrodku Kultury w Radlinie spo-tka∏y si´ zespo∏y Êpiewacze i taneczne, orkiestra d´ta,zaproszeni goÊcie oraz liczni (jak zawsze) s∏uchacze –mi∏oÊnicy chóralnej pieÊni i muzyki w wykonaniu or-kiestry d´tej.

W tym dniu odby∏ si´ po raz drugi Festiwal PieÊniÂlàskiej im. Józefa Pieczki (d∏ugoletni prezes Okr´-gu Wodzis∏awskiego). W Festiwalu uczestniczy∏ynast´pujàce zespo∏y w kolejnoÊci wyst´powania: Or-kiestra Górnicza „Marcel” w Radlinie, Zespó∏ Arty-styczny „Przytup” i Zespó∏ Taneczny „Wenus”–m∏odzie˝owe zespo∏y dzia∏ajàce w Miejskim OÊrod-ku Kultury Radlin, Chóry Mieszane „Lira”– Rydu∏-towy-Or∏owiec, „S∏owik N/Olzà”– Olza, „Jadwiga”-Wodzis∏aw Âl. oraz Chór M´ski „Echo”– Biertu∏to-wy w Radlinie. Dodatkowym urozmaiceniem festi-walu by∏y wyst´py druha Stanis∏awa Pajàka (cz∏onekchóru S∏owik n. Olzà) w solowym koncercie popu-larnych pieÊni oraz Janusza Majewskiego i odwa˝ne-go dziewićiolatka, Szymona Kowalskiego – poezja.

Zespo∏y Êpiewacze obowiàzkowo musia∏y wykonaç3–4 pieÊni ÊciÊle zwiàzane z regio-nem Êlàskim (gwara Êlàska, Êlàskikompozytor lub autor tekstu). Ka˝-dy zespó∏ po swoim wyst´pie otrzy-ma∏, z ràk prezesa Okr´gu Wodzi-s∏awskiego Krystiana Dziuby, pa-miàtkowà plakietk´, dyplom i oko-licznoÊciowy afisz. Jedynà specjal-nà nagrod´ przeznaczonà w tym Fe-stiwalu (od 1994 r. nagroda ZZGw Polsce KWK „Marcel” w Radli-nie) otrzyma∏a tym razem OrkiestraGórnicza „Marcel” nie tylko dlate-go, ˝e wspaniale gra∏a, ale tak˝ez okazji przypadajàcego w tym rokujubileusz 95-lecia.

W imieniu fundatora nagrod´wrćzy∏ przewodniczàcy ZZ Ma-rian Ma∏ecki.

Mimo tego, ˝e w pobliskim Wo-dzis∏awiu Âl., prawie o tej samej po-

rze, w koÊciele WNMP odbywa∏ si´ koncert organowyz okazji stulecia poÊwićenia wspania∏ego instrumen-tu, sala Miejskiego OÊrodka Kultury w Radlinie wy-pe∏niona by∏a prawie do ostatniego miejsca. W pierw-szych rz´dach zasiedli mi´dzy innymi: pos∏owie RPHenryk Siedlaczek i Ryszard Zawadzki, kapelan ZGÂZChiO ks. prof. Antoni Reginek, wiceprzewodniczà-cy Rady Powiatu Dawid Topol, burmistrz RadlinaBarbara Magiera oraz zast´pca burmistrza ZbigniewPodleÊny, przewodniczàcy Rady Miasta Jacek Sobik,cz∏onkowie Rodziny J. Pieczki – ˝ona Eugenia i synCzes∏aw z ˝onà, dyr. pracy KWK „Marcel” JacekSkupieƒ, by∏y dyr. Kopalni „Marcel” Andrzej Badaj,dyr. MOK Tomasz Miler. Kopalni´ „Karvina” w Ka-rvinie (Czechy) reprezentowa∏ Leo Lach.

Festiwal zorganizowa∏ okr´g wodzis∏awski ÂZChiOprzy wydatnej pomocy Miasta Radlin, MOK w Radli-nie, Zwiàzku Zawodowego Górników w Polsce KWK„Marcel” i Chóru M´skiego „Echo”-Biertu∏towy. Pa-tronat medialny nad imprezà obj´∏y „Nowiny Wodzi-s∏awskie”.

Krystian Dziuba


II Festiwal PieÊni Âlàskiej im. Józefa Pieczki

Âlàska Ziemio, Ty jedna stanowisz mój dom…

OD REDAKCJI:

Pismo nasze ukazuje si´ ju˝ po za-koƒczeniu konkursu. Znane sà za-tem jego wyniki. Przypomnieç jed-nak wypada, ˝e jury IX Mi´dzynaro-dowego Konkursu Dyrygentów im.Grzegorza Fitelberga na podstawie∏àcznej punktacji za trzy etapy przy-zna∏o nast´pujàce nagrody:

– I nagrod´ i Z∏otà Batut´ ufun-dowanà przez Ministra Kultury

i Dziedzictwa Narodowego otrzy-ma∏ Daniel Smith;

– II nagrod´ i Srebrnà Batutúfundowanà przez Marsza∏ka Woje-wództwa Âlàskiego otrzyma∏a Ma-rzena Diakun;

– III nagrod´ i Bràzowà Batutúfundowanà przez Prezydenta Mia-sta Katowice otrzyma∏ Azis Sadi-kovic.

Poza nagrodami i wyró˝nieniamig∏ównymi rozdysponowano równie˝

dwadzieÊcia trzy nagrody pozaregu-laminowe.

Warto zapami´taç nazwiskauczestników i laureatów tegoroczne-go konkursu, jak równie˝ intereso-waç si´ dalszym przebiegiem ich ka-rier. DoÊwiadczenie poprzednich ka-towickich konkursów wskazuje bo-wiem, ˝e impreza ta jest dla wielu jejuczestników punktem poczàtkowympi´knie potem rozwijajàcej si´ dzia-∏alnoÊci artystycznej.

Nagrod´ specjalnà otrzyma∏a tym razem Orkiestra Górnicza „Marcel”

6


O „Kaganek Gwarków”… Reaktywowany przez Okr´g Tarnogórski po ponad dwu-

dziestu latach Ogólnopolski Festiwal PieÊni Chóralnej„O Kaganek Gwarków” (pierwszy mia∏ miejsce 9 wrzeÊnia1983 roku) po raz kolejny wype∏ni∏ muzykà i s∏uchaczamisal´ widowiskowà Tarnogórskiego Centrum Kultury.

W sobot´ 29 wrzeÊnia 2012 roku rywalizowa∏y ze sobàamatorskie zespo∏y, g∏ównie ze Âlàska, ale tak˝e i spoza re-gionu. To w∏aÊnie goÊcie z Gorlic zdobyli drugie miejscew konkursie powiàzanym z festiwalem. Zdobywcy tej nagro-dy – fundowanej przez Tarnogórskie Centrum Kultury –otrzymali czek na 1. 000 z∏otych. Trzecià nagrod´, ufundo-wanà przez Starostwo Powiatowe w Tarnowskich Górach,zdoby∏ chór „Seraf” z Rybnika.

Mi∏ym zaskoczeniem dla s∏uchaczy by∏a decyzja juryo uhonorowaniu nagrodà za zajćie pierwszego miejscaw tarnogórskim konkursie chóru „Canzona”. Pi´kny, styli-zowany kaganek, a zw∏aszcza ufundowana przez BurmistrzaMiasta Tarnowskie Góry nagroda finansowa w kwocie 2500z∏otych z pewnoÊcià przyczyni si´ do rozwoju tarnogórskie-go zespo∏u.

Chór „Canzona” powsta∏ w 1995 roku. Jego za∏o˝yciela-mi byli ks. proboszcz Eugeniusz Bienek oraz organista Bo-les∏aw Grysko – pierwszy dyrygent zespo∏u. „Canzona” –poczàtkowo chór parafialny przy koÊciele Matki Sprawiedli-woÊci i Mi∏oÊci Spo∏ecznej w Tarnowskich Górach, od 1999roku nale˝y do obecnego Âlàskiego Zwiàzku Chórów i Or-kiestr, jest jednym z zespo∏ów okr´gu tarnogórskiego i dzia-∏a w strukturach Tarnogórskiego Centrum Kultury.

Od 2009 roku dyrygentem „Canzony” jest Adam Szeliga.Wprowadzone przez niego nowe çwiczenia wokalno-odde-chowe stale podnoszà jakoÊç wykonywanych utworów.Chór dysponuje bardzo bogatym repertuarem pieÊni oko-licznoÊciowych, jubileuszowych, maryjnych, kol´d, pieÊnipostnych… Koncertuje w koÊcio∏ach, wyst´puje tak˝e pod-czas pikników, zjazdów oraz w czasie tarnogórskich „Gwar-ków”.

Corocznie, w okresie letnim, w miar´ mo˝liwoÊci finanso-wych, „Canzona” wyje˝d˝a na kilkudniowe warsztaty Êpie-wacze. W 2011 roku podczas warsztatów w Wiedniu tarno-górski chór Êpiewa∏ w koÊciele na Kahlenbergu. Od 2006 ro-ku zespó∏ ten jest organizatorem Koncertów PieÊni Maryj-nych, które – z udzia∏em zaproszonych chórów – odbywajàsi´ w Opatowicach i w Starych Tarnowicach. W okresieÂwiàt Bo˝ego Narodzenia chór bierze udzia∏ w koncertachkol´d odbywajàcych si´ mi´dzy innymi w GórnoÊlàskimCentrum Rehabilitacji w Reptach Âlàskich i Spó∏dzielczymDomu Kultury „Jubilat” w Starych Tarnowicach.

W „Canzonie” Êpiewajà nauczyciele, in˝ynierowie, bu-dowlaƒcy, urz´dnicy oraz emeryci… Trzeba podkreÊliç, ˝ew zespole panuje bardzo kole˝eƒska atmosfera. ChórzyÊcitryskajà optymizmem i poczuciem humoru.

Dzi´ki intensywnym çwiczeniom i profesjonalnej pracydyrygenta chór stale si´ rozwija i osiàga kolejne sukcesy, doktórych nale˝y z pewnoÊcià „Kaganek Gwarków” zdobytypodczas tegorocznej, wrzeÊniowej rywalizacji.

Gdyby ktoÊ chcia∏ Êpiewaç w „Canzonie”, a serdecznie dotego namawiamy, powinien wiedzieç, ˝e próby zespo∏u od-bywajà si´ w ka˝dy czwartek, o godz. 18.30, w Domu Kul-tury „Jubilat” w Starych Tarnowicach. (G.P.)

„Echo” w Rudniku

Korzystajàc z zaproszenia, które skierowa∏do nas ks. Piotr Spellek – proboszcz parafial-nego koÊcio∏a pw. Êw. Katarzyny Aleksan-dryjskiej, w miejscowoÊci Rudnik (ma∏a gmi-na w pow. raciborskim), cz∏onkowie ChóruM´skiego „Echo”– Biertu∏towy mieli za-szczyt i przyjemnoÊç (po raz pierwszy) wy-stàpiç przed licznie zebranymi wiernymi powieczornej mszy Êwi´tej w dniu 16 listopada2012 roku.

Po goràcym powitaniu przez ks. probosz-cza, krótkà histori´ i informacj´ o dzia∏alno-Êci chóru przedstawi∏ prezes Krystian Dziu-ba, który tak˝e zapowiada∏ program wyst´pu.

Prawie godzinny koncert podzielony by∏ natrzy cz´Êci. Pierwsza cz´Êç poÊwićona by∏aMatce Bo˝ej, tote˝ pieÊni Êpiewane przezchór tematycznie zwiàzane by∏y z uwielbie-niem Matki NajÊwi´tszej. WykonaliÊmy na-st´pujàce utwory: O Niepokalana – J. Pinka-wy, Ave Maria – w∏oskiego organisty i kom-pozytora Bepi De Marziego, Ave Maria –Mieczys∏awa O. ˚ukowskiego, ZdrowaÊ Ma-ryja i Nie opuszczaj nas – ks. Józefa Surzyƒ-skiego.

Druga cz´Êç dotyczy∏a patronki górniczegostanu Êw. Barbary, dlatego ÊpiewaliÊmy:PieÊƒ do Êw. Barbary, Âwi´tej Barbary mywierne dzieci – B. Wallek-Walewskiego,Barbaro patronko oraz Gdy nam ka˝e zje˝-d˝aç los.

Nadszed∏ czas na dokoƒczenie historii o na-szym zespole i zapowiedê trzeciej cz´Êci kon-certu, która poÊwićona by∏a eucharystii i nat´ cz´Êç wybraliÊmy sta∏e cz´Êci Mszy Wa-c∏awa Lachmana. WykonaliÊmy: Kyrie, Glo-ria, Sanctus i Benedictus.

Na ostatnià cz´Êç koncertu wybraliÊmy pie-Êni ogólnie znane, takie jak: Modlitwa w ko-Êció∏ku St. Moniuszki, Kto szuka Ci´ J. Âwi-dra i inne. Wyst´p zakoƒczyliÊmy wykonanàna bis pieÊnià Wnijd´ Panie z muzykà G.Verdiego.

Chórem dyrygowa∏ mgr Tymoteusz Kubi-ca.

Podzi´kowaniem za udany wyst´p by∏ys∏owa uznania i wdzićznoÊci ks. proboszczaoraz wyra˝ane na ró˝ne sposoby zadowolenies∏uchaczy.

Po koncercie zostaliÊmy zaproszeni przezks. Piotra na wspólny posi∏ek, w czasie które-go opowieÊciom nie by∏o koƒca. Okaza∏o si´,˝e byliÊmy jak dotàd jedynym chórem m´-skim wyst´pujàcym w tej ma∏ej ale jak˝esympatycznej parafii, której gospodarz, ks.Spellek, zaprosi∏ nas na koniec do wzićiaudzia∏u w koncercie kol´d. Zaproszenie zo-sta∏o przyj´te z wielkà radoÊcià.

Krystian Dziuba


Sto dziesi´ç lat ewangelickiego chóru „Cantate“Chorzowski zbór, jest jednà z naj-

starszych parafii ewangelickich naGórnym Âlàsku. Pierwsze nabo˝eƒ-stwo odby∏o si´ tutaj w 1801 rokuw sali posiedzeƒ ówczesnego urz´duKrólewskiej Huty (Königshütte).W 1844 roku zbudowano koÊció∏im. El˝biety, a w 1898 koÊció∏ im.ks. Marcina Lutra. W obydwu Êwià-tyniach odbywajà si´ nabo˝eƒstwa.

W Chorzowie czynny jest te˝ je-den z najstarszych ewangelickichchórów w kraju; za∏o˝ono gow 1902 roku, ja zaÊ uwa˝am, ˝eÊpiewa∏ ju˝ wczeÊniej.

Nie znamy nazwisk dwóch pierw-szych dyrygentów. Kolejnym by∏ Fi-scher, który pracowa∏ z chóremw czasie I wojny Êwiatowej. W na-st´pnych latach chór chorzowskiejparafii ewangelickiej prowadzi∏okilku dyrygentów, mi´dzy innymiks. Wiktor Zeler – proboszcz parafiiprzez pi´ç lat i pastorowa AdelajdaRomaƒska trzydzieÊci pi´ç lat.

Chór „Cantate” z ró˝nych okazjiÊpiewa∏ w wielu ewangelickich zbo-rach, m.in. w Bytomiu-Miechowi-cach w ramach stulecia „Ostoi Poko-ju” – Zak∏adu Opiekuƒczego im.Matki Emy (1990), w Katowicachw 25 rocznic´ Êmierci Fritza Lubri-cha (1996), w Zabrzu i Chorzowiew 250 rocznic´ Êmierci Jana Seba-stiana Bacha (1998), Ligocie-Pa-newnikach na ekumenicznym kon-cercie kol´d (2000). Na VI Ogólno-polskim Przeglàdzie Chórów Ko-Êcielnych PieÊni Pokutnych i Pasyj-

nych Metropolii GórnoÊlàskiejw ˚orach otrzyma∏ wyró˝nienie(2009). Kilkakrotnie wystàpi∏ tak˝ew Niemczech, Holandii, Daniii w Czechach. Osiem razy by∏wspó∏organizatorem Zjazdu ChórówEwangelickich Diecezji Katowic-kiej, które odby∏y w Chorzowie. Od1994 roku chór chorzowskich ewan-gelików jest cz∏onkiem ÂlàskiegoZwiàzku Chórów i Orkiestr w Kato-wicach; szeÊç lat póêniej przyjà∏u˝ywanà dziÊ nazw´ „Cantate“,

Z okazji stulecia ówczesny Od-dzia∏ Âlàski PZChiO nada∏ chórowistatus cz∏onka Konfraterni Najstar-szych Chórów i Orkiestr Wojewódz-twa Âlàskiego, zaÊ dyrygentka, Ade-lajda Romaƒska, uhonorowana zo-sta∏a Z∏otà Odznakà Honorowàz Laurem. Chór uhonorowany zosta∏równie˝ Medalem Miasta Chorzo-wa. W 2009 roku Adrian Biskupekobroni∏ na Uniwersytecie ÂlàskimpoÊwićonà chórowi prac´ magister-skà.

Repertuar chóru „Cantate” obej-muje ponad 150 utworów. Sà wÊródnich dzie∏a Jana Sebastiana Bacha,Jana Gawlasa, Józefa Âwidra, Teofi-la Klonowskiego, J. F. Haendla,W.A. Mozarta, L.v. Beethovenaoraz S. Moniuszki. W pismach reli-gijnych i Êwieckich, tak˝e w prasiezagranicznej ukaza∏y si´ liczne arty-ku∏y o chorzowskim chórze, jednymz najstarszych czynnych zespo∏ówÊpiewaczych na Âlàsku, majàcymw dorobku mi´dzy innymi trzy p∏yty

CD. Wspó∏pracowali z zespo∏em„Cantate” ks. Adam H∏awiczka, Mi-ros∏aw Bliwert i Henryk Orzyszek –organy, Adelajda Romaƒska, Bru-non Machulec i Pawe∏ Puczek –skrzypce, Jan Maria Dyga – baryton,Ewa Bocek-Orzyszek – organy i s∏o-wo o muzyce.

Uroczysty koncert z okazji 110-le-cia odby∏ si´ 29 wrzeÊnia w koÊcieleks. Marcina Lutra. Zespó∏ zaprezen-towa∏ 13 utworów, mi´dzy innymiGaude Mater Polonia w opracowa-niu T. Klonowskiego, C. Essena Pa-nie, Twa mi∏oÊç nie zna granic, S.Stuligrosza Duszo Chrystusowa, M.Drischnera Hallelujach i N. BlachyModlitwa o pokój. S∏owo o muzycewyg∏osi∏a Ewa Bocek-Orzyszek.Dyrygentkà chóru jest obecnieAgnieszka Dobrakowska, prezesemi kronikarzem Gabriela Wasik,a opiekunem proboszcz, ks. Bogu-s∏aw Cichy.

Z okazji tej uroczystoÊci bp. Tade-usz Szurman wrćzy∏ chórowi – jakopierwszemu zespo∏owi diecezji ka-towickiej KoÊcio∏a Ewangelicko-Augsburskiego – dokument o przy-znaniu mu przez Kapitu∏´ „Ró˝y Lu-tra”. Wszyscy cz∏onkowie chóruotrzymali film o J. S. Bachu.

Zarzàd G∏ówny Âlàskiego Zwiàz-ku Chórów i Orkiestr z okazji stule-cia nada∏ zespo∏owi Z∏otà Oznak´Honorowà z Laurem. Wyró˝niajàcysi´ cz∏onkowie chóru uhonorowanizostali indywidualnymi odznakamiZwiàzku – z∏otymi, srebrnymi i brà-zowymi. Aktu dekoracji dokona∏ se-kretarz zarzàdu G∏ównego, red. An-drzej Wójcik z prezeskà oddzia∏uchorzowsko-Êwi´toch∏owickiego,Genowefà Stachowiak.

Na koncert przybyli przedstawi-ciele Urz´du Miasta, delegacje za-przyjaênionych chórów, mi´dzy in-nymi zespo∏u „Impuls” z Holandiioraz liczni mi∏oÊnicy muzyki wokal-nej, tak˝e spoza parafii. By∏y prze-mówienia, gratulacje i kwiaty. Na-st´pnie spotkano si´ w salce para-fialnej, gdzie podczas pocz´stunkuwspominano liczne wydarzeniaz minionych lat.

Henryk OrzyszekFoto: Ilona CichyChór „Cantate” w dniu jubileuszowego koncertu


Zapewne by∏o wówczas ch∏odnepopo∏udnie, to przecie˝ druga po∏o-wa listopada. Czy pada∏ wtedyÊnieg? A mo˝e przez ciemne chmu-ry przebija∏o si´ jesienne s∏oƒce?Pewnie t∏oczyli si´ w niewielkiejizbie, wszyscy bardziej podekscyto-wani ni˝ przejći. M∏odzi ch∏opcyi dziewcz´ta wychylali g∏owy gdzieÊz ty∏u, miejsca z przodu zajmowa∏ykobiety u boku swoich m´˝ów. KtoÊwyg∏osi∏ odczyt czy patriotycznà de-klamacj´, a póêniej pop∏yn´∏ypierwsze dêwi´ki… A˝ trudnouwierzyç, ˝e kolejne brzmia∏y przezsto lat i wcià˝ dajà ˝ycie nast´pnym!

Czy tak wyglàda∏o w 1912 rokupierwsze spotkanie cz∏onków chórumieszanego „Polonia” w Piekarach?Tego nie wiemy dok∏adnie, ale takmo˝na to sobie wyobraziç myÊlàco poczàtkach zespo∏u. Znamy kilkafaktów: dat´, miejsce, par´ nazwisk

czo∏owych dzia∏aczy – inicjatorówpowstania zespo∏u. A jak do tegodosz∏o?

Z poczàtkiem XX wieku masowopowstawa∏y na Górnym Âlàsku to-warzystwa Êpiewacze. By∏y one od-powiedzà na narastajàcà potrzeb´podkreÊlania polskiej kultury i tra-dycji. Rodzinne Êpiewanie patrio-tycznych pieÊni w domach ju˝ niewystarcza∏o. W Piekarach tworzy∏ysi´ zespo∏y Êpiewacze, a jednymz nich by∏ chór mieszany „Polonia”.17 listopada 1912 roku w Brzozowi-cach w prywatnym domu odby∏o si´pierwsze spotkanie osób chcàcychpiel´gnowaç polskà pieÊƒ. Zespo∏o-wi nadano nazw´ oraz wybrano za-rzàd. Od tego momentu cz∏onkowiechóru przygotowywali si´ do popi-sów Êpiewaczych, wystawiali te˝sztuki teatralne. Próby nie by∏y wol-ne od elementów patriotycznych,

np. odczytów z historii Polski.Nied∏ugo potem, w 1926 roku,

w sàsiednim Kamieniu powsta∏ chór„Harmonia”. Przez wiele lat oba ze-spo∏y rywalizowa∏y ze sobà, coszcz´Êliwie owocowa∏o wzrostemich poziomu artystycznego. Towa-rzystwa Êpiewacze „Polonia” i „Har-monia” cz´sto prezentowa∏y si´ najednej scenie podczas koncertóworaz konkursów. Ci konkurenci po-dali sobie d∏onie w latach 60-tych,kiedy to „Harmonia” zmuszona by∏azawiesiç dzia∏alnoÊç.

W roku 1964 na sesji Rady Miastazdecydowano o po∏àczeniu zespo-∏ów, które przyj´∏y nazw´ „PoloniaHarmonia”. Jeden ju˝ wówczas ze-spó∏ doskonali∏ swoje umiej´tnoÊci,a owocem jego pracy by∏y licznesukcesy na festiwalach, przeglàdachmuzycznych i koncertach zagranicz-nych; ich lista stale si´ powi´ksza∏a. 6

Tak zaÊpiewano przyszowickiemu chórowi „S∏o-wik” z okazji stulecia powstania. Jubileuszowa uro-czystoÊç odby∏a si´ 20 paêdziernika 2012 roku w miej-scowej szkole. Dostojny jubilat wystàpi∏ z programem,w którym znalaz∏o si´ 17 utworów sakralnych i Êwiec-kich, dawnych i wspó∏czesnych, z tzw. klasyki i kom-pozycji ludowych. Czterdziestodziewićioosobowymchórem dyrygowa∏ Henryk Mandrysz, który prowadzizespó∏ ju˝ 33 lata. Henryk Mandrysz by∏ zarazem au-torem kilku aran˝acji, które „S∏owik” wykona∏. Kon-cert galowy wsparty by∏ Miko∏owskim KwintetemSmyczkowym. Wyst´p chórzystów solowo wzbogaci-∏y sopranistki Anna Jaskó∏ka – HaÊnik (pi´kne wyko-nanie Haendla Dzi´ki Ci Ojcze) oraz Renata Mazur,w równie wspania∏ym utworze melodii irlandzkiej Pa-nie przyjdê. Utwory wokalne przeplata∏ s∏owem, sym-patycznie i ciekawie, Marcin Wilczek.

Chór Mieszany „S∏owik” jako stulatek zosta∏ w∏àczo-ny do Konfraterni Najstarszych Chórów Âlàska. Po kon-cercie sztandar chóru zosta∏ odznaczony najwy˝szymchóralnym wyró˝nieniem tj. z∏otà honorowà odznakàz laurem i diamentem, zaÊ wielu chórzystów otrzyma∏oodznaki nadane im przez Zarzàd G∏ówny ÂlàskiegoZwiàzku Chórów i Orkiestr. Dekoracji dokonali ks.prof. Antoni Reginek – kapelan Zwiàzku i Ryszard Bu-czek – prezes Okr´gu Gliwicko– ZabrzaƒskiegoÂZChiO. Jak na wielki jubileusz przysta∏o w uroczysto-Êci wzi´∏y udzia∏ w∏adze lokalne, delegacje sàsiednichchórów oraz przedstawiciele instytucji kulturalnych.

Nadmieniç nale˝y, ˝e „S∏owik” od wielu miesićyprzygotowywa∏ si´ do swego Êwi´ta. m. in. przygoto-

wano du˝à i atrakcyjnà wystaw´ poÊwićonà historiichóru. Pokazano trofea, które zdoby∏ przez dziesićio-lecia istnienia. Z okazji jubileuszu wydano publikacjálbumowà o jubilacie.

Godzi si´ dodaç, ˝e „S∏owik” zalicza si´ do szcze-gólnie aktywnych chórów na Êlàskiej ziemi. Tu owo-cuje tzw. trójpokoleniowoÊç chórzystów. W „S∏owi-ku” Êpiewajà bowiem ca∏e rodziny oraz ma∏˝eƒstwa.Przez cz∏onkostwo w chórze stworzy∏a si´ w Przyszo-wicach wi´ê mi´dzyludzka, a uczestnictwo w pracyzespo∏u to swoista nobilitacja wÊród miejscowego spo-∏eczeƒstwa. W pogmatwanej historii chóru, któryw przesz∏oÊci musia∏ si´ zmierzyç z latami niemieckiejokupacji oraz negacjà w okresie tzw. komuny, nie oby-∏o si´ bez dramatycznych wydarzeƒ. A jednak chórprzetrwa∏ i aktualnie ma si´ dobrze. Równie˝ dzi´kiprzychylnoÊci w∏adz gminnych, koÊcio∏a i sponsorów,którzy „S∏owika” wspierali i wspierajà.

Przez wiele lat wybitnym dzia∏aczem chóru by∏ Her-bert Lomania. Obecnie aktywnie w „S∏owiku” preze-suje Irena Cziumplik. W komitecie honorowym ob-chodów jubileuszu stulecialecia chóru znaleêli si´ mi´-dzy innymi ks. bp. Stefan Cichy wywodzàcy si´z Przyszowic.

Warto jeszcze wspomnieç, ˝e miejscowoÊç ta, nale-˝àca do gminy Giera∏towice (w gminie istnieje kilkachórów), le˝àca na po∏udniowym pograniczu Gliwici Zabrza, znana jest z gospodarnoÊci, a na miejscowymcmentarzu znajduje si´ jedyny w Polsce pomnik po-Êwićony Êpiewakom i muzykom.

Jan Maria Dyga

ZaÊpiewano „DwieÊcie lat”

Stulecie Âlàskiego Chóru Górniczego Polonia-Harmonia z Piekar Âlàskich

Tà pi´knà historià Âlàski Chór Gór-niczy „Polonia Harmonia” szczycisi´ w tym roku szczególnie, gdy˝ ob-chodzi jubileusz 100-lecia dzia∏alno-Êci. W paêdzierniku odby∏ si´ uroczy-sty koncert stulatka. Ogrom pracyw∏o˝onej w przygotowania do jubile-uszu przykry∏a moc radoÊci, wzru-szeƒ i gratulacji p∏ynàcych od ˝yczli-wych nam osób. A zebra∏o si´ ichsporo: nasze rodziny, przyjaciele…Ale byli te˝ Êpiewacy, którzy oddalichórowi wiele lat i serca. Rangi kon-certowi doda∏a obecnoÊç w∏adz mia-sta na czele z panem Stanis∏awemKorfantym, Prezydentem Piekar Âlà-skich oraz goÊci w osobach pana An-drzeja GoÊciniaka, Przewodniczàce-go Sejmiku Âlàskiego oraz pana Ro-mana Warzechy, prezesaÂlàskiego Zwiàzku Chórówi Orkiestr. Mi∏o nam by∏owidzieç na widowni delega-cje piekarskich zespo∏óworaz chórów „Arion” z Po-znania i „Echo” z Zebrzydo-wic.

Choç 100 lat to powa˝nywiek, my wcale nie zamie-rzamy zwolniç tempa! Kpi-my sobie ze swojej „staro-Êci”, a na dowód tego kon-cert zacz´liÊmy od przewrot-nej piosenki z Kabaretu Star-szych Panów „Weso∏e jest˝ycie staruszka”! Utwór ten stanowi∏wst´p do ca∏ego koncertu, podczasktórego konferansjer – pan JacekWoleƒski – przypomnia∏ najpi´kniej-sze momenty z dzia∏alnoÊci naszegozespo∏u. Ubarwieniem s∏owa by∏yzaÊ piosenki, z którymi si´ uto˝sa-miamy w sposób szczególny. MowaoczywiÊcie o Êlàskich melodiach lu-dowych, gdy˝ stanowià one swoistàbaz´ naszego repertuaru. Zawszemocno podkreÊlamy naszà przyna-le˝noÊç do Âlàska, a zw∏aszcza do je-go kultury. S∏ychaç to u nas i widaç!

Na obecny kszta∏t „Polonii Har-monii” wp∏yn´∏y liczne wyjazdyi koncerty zagraniczne. Ka˝da po-dró˝, zetknićie z innà kulturà i kon-takty z zagranicznymi Êpiewakamizostawia∏y w nas Êlad, nowe pi´kno,które przekazujemy s∏uchaczomw utworach pochodzàcych z odwie-dzanych przez nas krajów. Te pieÊnistanowi∏y drugà cz´Êç naszego jubi-leuszowego wyst´pu. Dope∏nieniemopowieÊci konferansjera by∏ pokazmultimedialny zawierajàcy fotogra-fie chóru z woja˝y.

Podczas uroczystoÊci wielu cz∏on-ków naszego zespo∏u otrzyma∏o od-znaki honorowe ÂZChiO, jako ˝esporo osób z naszej spo∏ecznoÊci ak-tywnie uczestniczy w ˝yciu chóral-nym. Na wspomnienie zas∏ugujeosoba pana Eugeniusza Dembiƒ-skiego, wieloletniego prezesa „Polo-nii Harmonii”, który jako jedynycz∏onek zosta∏ uhonorowany Z∏otàOdznakà z Brylantem. Gratulujemy!

Na zakoƒczenie koncertu pani dy-rygent Iwona Melson wybra∏a coÊspecjalnego, utwór – ˝art o przewrot-nym tytule „W∏oska sa∏ata”. S∏ucha-cze zaskoczeni byli wy∏aniajàcymisi´ z ró˝nych stron sali chórzystamiw barwnych strojach, maskach i pe-rukach. SoliÊci: Jolanta Lubojaƒska-

Kopyd∏owska (sopran) Szymon Kaj-zer (bas) i Karol Chmiel (tenor)wspaniale oddali ˝artobliwy klimattego utworu. Psot nie by∏o doÊç: nabis wykonaliÊmy powtórnie naszpremierowy utwór „Weso∏e jest ˝y-cie staruszka”, tym razem opierajàcsi´ o laski, z okularami na nosiei chustkami na g∏owie. Dos∏owniepotraktowaliÊmy s∏owa piosenki:„trz´siesz si´ z niecierpliwoÊci, ˝ebydo˝yç tych radoÊci”. PublicznoÊç ra-doÊnie przyj´∏a nasze ˝arty i nagro-dzi∏a nas gromkimi brawami.

Po koncercie na naszych goÊci cze-ka∏a wystawa pamiàtek chóru. Znala-z∏y si´ na niej liczne fotografie, odzachowanych najstarszych po naj-nowsze, kroniki, puchary, dyplomy,medale, tak˝e pamiàtki z wyjazdówzagranicznych. W powietrzu unosi∏osi´ wiele wspomnieƒ, kiedy wystaw´zwiedzali byli chórzyÊci. Niejedna∏za pop∏yn´∏a po policzku i niejedenuÊmiech pojawi∏ si´ na ustach.

Chór jubilat na swoje setne urodzi-ny otrzyma∏ wiele ciep∏ych ˝yczeƒoraz upominków. Za jeden prezent

jesteÊmy wyjàtkowo wdzićzni.Dzi´ki przychylnoÊci PrezydentaMiasta pana Stanis∏awa KorfantegootrzymaliÊmy przepi´knie wykonanynowy sztandar, w miejsce starego,ju˝ wys∏u˝onego. Z jednej strony nabia∏ym tle mieni si´ wyszyta z∏otànitkà nazwa chóru oraz logo naszegozespo∏u, z drugiej widnieje herb mia-sta Piekary Âl. Autorem projektu jestnasz chórzysta, Feliks Soko∏a. Jeste-Êmy bardzo dumni z posiadaniasztandaru, który b´dzie jednoczy∏ na-szà spo∏ecznoÊç we wspólnych dzia-∏aniach: muzycznych i spo∏ecznych.Podczas uroczystoÊci sztandar zosta∏udekorowany odznakami dla chóru:Odznakà Honorowà Zas∏u˝ony dlaKultury Polskiej, Odznakà Honoro-

wà za Zas∏ugi dla Woje-wództwa Âlàskiego orazZ∏otà Honorowà Odznakàz Brylantem – najwy˝szymodznaczeniem ÂlàskiegoZwiàzku Chórów i Orkiestr.

PoÊwićenia sztandarudokona∏ ks. proboszcz Lu-dwik Kieras w kolejnymdniu obchodów jubileuszo-wych, podczas uroczystejsumy. Msza Âw. odprawia-na by∏a w intencji cz∏onkówchóru w parafii p.w. Êw.Piotra i Paw∏a w PiekarachÂlàskich. O opraw´ mu-

zycznà zadba∏ chór jubilat oraz nasiznakomici goÊcie: Chór Kameralny„Saltarello” z Katowic pod dyrekcjàpani Iwony Baƒskiej. Obydwa ze-spo∏y dla zebranych wiernych wy-kona∏y tak˝e koncert muzyki sakral-nej.

Uwieƒczeniem obchodów 100-le-cia dzia∏alnoÊci chóru by∏o spotka-nie wspominkowe, które zorganizo-waliÊmy, kiedy opad∏y ju˝ emocjezwiàzane z koncertem jubileuszo-wym. Przy fili˝ance kawy wymie-nialiÊmy si´ wspomnieniami, Êmiali-Êmy si´ na nowo z sytuacji, które nasspotka∏y i wzruszaliÊmy si´ znów,nie ostatni pewnie raz.

A by∏o o czym opowiadaç… tylehistorii, godzin razem sp´dzonych,tyle prze˝yç, ile wyÊpiewanychdêwi´ków. Zape∏nienie kart historiiÂlàskiego Chóru Górniczego „Polo-nia Harmonia” na kolejne 100 lat na-le˝y do nas. ˚yczymy sami sobie,aby by∏y one co najmniej tak wspa-nia∏e, jak te, które, nie wiadomo kie-dy, min´∏y.

Joanna Bochynek


6

Âlàski Chór Górniczy „Polonia-Harmonia” impo-nuje nie tylko pi´knem strojów


Pierwsze wzmianki o dzia∏alnoÊci okr´gu miko∏ow-skim datowane sà na rok 1920. Dosz∏o wówczas do no-wego podzia∏u struktur Zwiàzku Âlàskich Kó∏ Âpiewa-czych (ZÂKÂ), w wyniku czego 7 marca 1920 rokuutworzony zosta∏ Okr´g Miko∏owski Zwiàzku ÂlàskichKó∏ Âpiewaczych.

Pierwszym prezesem nowej struktury organizacyjnejzosta∏ Jan Ligoƒ, brat s∏ynnego na Âlàsku gaw´dziarza„Karlika z Kocyndra” – Stanis∏awa Ligonia. Funkcj´ t´pe∏ni∏ do roku 1931, po czym, jeszcze w okresie mi´dzy-wojnia kierowania okr´giem podejmowali si´ Franci-szek Stusek (lata 1932–1936) i W. Grzbiela(1938–1939).

Okr´g Miko∏owski na poczàtku dzia∏alnoÊci by∏ taks∏aby, jak i zespo∏y, które by∏y liczebnie raczej mizer-ne. Ale jak to w ˝yciu bywa, po pierwszych niepowo-dzeniach przyszed∏ okres rozkwitu: w 1938 roku okr´gliczàcy 1010 cz∏onków tworzy∏o 16 chórów. W organi-zowanych przez okr´g miko∏owski zjazdach Êpiewa-czych przed wojnà uczestniczy∏o ponad 8 tysićy Êpie-waków.

Po wojnie rozpoczà∏ si´ czas odbudowy strukturZwiàzku Âlàskich Kó∏ Âpiewaczych. Nie by∏o to ∏atwe,tym bardziej, ˝e iloÊç chórów tworzàcych okr´g miko-∏owski zmala∏a o po∏ow´. W roku 1968 okr´g miko∏ow-skiego zosta∏ niestety rozwiàzany, a istniejàce jeszczechóry do∏àczono do Okr´gu Tyskiego, który obejmowa∏swym zasi´giem obszar od Ornontowic, Orzesza po Psz-czyn´ i Czechowice– Dziedzice. Nie sprzyja∏o to rozwo-jowi chórów, tote˝ upada∏y one jeden po drugim, tymbardziej, ˝e dzia∏alnoÊç okr´gu tyskiego sprowadza∏a sińajcz´Êciej do upi´kszania wielkich imprez partyjnychalbo powiatowych do˝ynek.

Ju˝ w latach siedemdziesiàtych ubieg∏ego wieku po-dejmowane by∏y próby reaktywowania okr´gu miko-∏owskiego. Dopiero jednak w 2001 roku, po zebraniusprawozdawczo wyborczym ówczesnego Oddzia∏u Âlà-skiego PZChiO w Katowicach, idea reaktywacji nabra∏awyraênych rumieƒców. Zadanie takie postawi∏ przedBenedyktem Oberdà – nowo wybranym cz∏onkiem za-rzàdu nie˝yjàcy ju˝ prezes Oddzia∏u Âlàskiego, Raj-mund Hanke. Podj´te rozmowy z prezesami chórów naterenie powiatu miko∏owskiego zaowocowa∏y tym, ˝ena poczàtku czerwca 2002 roku odby∏o si´ zebranie or-ganizacyjne, a nast´pnie 26 czerwca tego samego rokuwyborcze nowego okr´gu miko∏owskiego, którego pre-zeskà obrana zosta∏a Barbara Praso∏ – prezeska chóru„Chopin” z Bujakowa.

Okr´g rozpoczà∏ dzia∏alnoÊç na terenie powiatu miko-∏owskiego, czyli miast: Miko∏ów – 4 zespo∏y, Orzesze –3 zespo∏y, ¸aziska Górne – 3 zespo∏y, Wyry – 1. Majàcdo dyspozycji 11 zespo∏ów (8 chórów, 2 regionalne ze-spo∏y Êpiewacze, 1 orkiestra d´ta), sta∏ si´ organizato-rem koncertów, imprez plenerowych, pielgrzymek.

Od roku 2002, organizowane sà co roku: koncerty ko-l´d, koncerty pieÊni pasyjnych, Koncert Papieski w ¸a-ziskach Górnych oraz koncerty pieÊni maryjnych.

Oprócz tych cyklicznych imprez na terenie naszegookr´gu organizowane sà jeszcze na przemian w latachparzystych Pielgrzymki chórów do Matki Boskiej w Bu-jakowie a w latach nieparzystych Zjazdy im. Mieczys∏a-

wa Dzieƒdziela w Orzeszu, gdzie g∏ównym organizato-rem jest Miasto Orzesze.

Po up∏ywie pierwszej kadencji, 27 marca 2006 rokuna zebraniu sprawozdawczo – wyborczym Okr´gu do-sz∏o do zmian w sk∏adzie zarzàdu. Nowym prezesem zo-sta∏ dotychczasowy wiceprezes Benedykt Oberda, a wi-ceprezesem Maria S∏owik-Tudzierz – dyrygentka chóru„Wanda” w ¸aziskach Dolnych.

W tym czasie do okr´gu miko∏owskiego przystàpi∏chór „Jutrzenka” z Ornontowic (przedtem w Okr´guGliwicko-Zabrskim), a z ¸azisk do∏àczy∏ nowo powsta-∏y „Camerton”. Mimo to okr´g tworzy wcià˝ ta sama cona poczàtku liczba zespo∏ów, bowiem równoczeÊnieuby∏y dwa zespo∏y miko∏owskie – „Miko∏owianki”i „Gloria”.

Rok 2010 przyniós∏ kolejne zmiany w sk∏adzie zarzà-du, którego prezesem pozosta∏ Benedykt Oberda a wice-prezesem Jerzy Szyma∏a prezes chóru „Echo”. Du˝eznaczenie mia∏y równie˝ zmiany jakie wynika∏y z usa-modzielnienia si´ i powo∏ania Âlàskiego Zwiàzku Chó-rów i Orkiestr z siedzibà Zarzàdu G∏ównego w Katowi-cach.

29 wrzeÊnia 2012 roku w Miejskim Domu Kulturyw ¸aziskach Górnych, okr´g miko∏owski ÂZChiO ob-chodzi∏ skromny jubileusz 10-lecia reaktywacji. W kon-cercie wzi´∏y udzia∏ wszystkie zespo∏y zarejestrowanew okr´gu. Rozpocz´∏a orkiestra d´ta elektrowni „¸azi-ska”, po niej wystàpi∏ chór reprezentacyjny okr´gu mi-ko∏owskiego pod batutà Marii S∏owik-Tudzierz.

Po cz´Êci oficjalnej, przyszed∏ czas na zaprezentowa-nie si´ wszystkich chórów okr´gu. Wypada podkreÊliç˝e zespo∏y uczestniczàce w koncercie wykaza∏y si´ poraz pierwszy wyjàtkowym poczuciem czasu, bowiem˝aden z nich nie przekroczy∏ wyznaczonego limitu cza-su. Na zakoƒczenie po∏àczone chóry wraz z orkiestràwykona∏y oryginalnà wersj´ Va, pensiero, sull’ali dorate z III aktu opery „Nabucco” Giuseppe Verdiego,co wywo∏a∏o aplauz na widowni.

Benedykt Oberda

Okr´g Miko∏owski ÂZChiO ma… 10 lat?

Dyrektor artystyczny ÂZChiO Krzysztof K. Kaganiecdekoruje zas∏u˝one chórzystki i dzia∏aczki okr´gu od-znakami honorowymi Zwiàzku

„Przez pieÊƒ do serca, przez sercedo ojczyzny” – te s∏owa od pó∏ wie-ku widniejà na sztandarze repeckie-go chóru mieszanego „S∏owiczek”.

Z okazji jubileuszu chóru, obcho-dzàcego w tym roku 100-lecie istnie-nia chcemy przybli˝yç jego dziejenie tylko mi∏oÊnikom pieÊni chóral-nej ale równie˝ tym, którzy chcà po-znaç przesz∏oÊç tego skrawka Êlà-skiej ziemi, jakim sà Repty.

Stàd rok 2012 zosta∏ nazwany ro-kiem Jubileuszu 100-lecia chóru.

Ju˝ 8 stycznia br. zorganizowali-Êmy koncert kol´d w koÊciele pw.Êw. Miko∏aja w Reptach z promocjàpierwszej nagranej przez chór p∏ytyCD opatrzonej tytu∏em „CanticorumJubilo”. Na p∏ycie utrwaliliÊmy 26utworów Êwieckich i sakralnych,wÊród nich zaÊ nie brak∏o i kol´d.W tym samym zimowym miesiàcuodby∏a si´ tradycyjna gwiazdka no-woroczna dla cz∏onków i sympaty-ków chóru..

Wiosnà, dwudziestego maja (chórza∏o˝ono 19 maja) zosta∏a odprawio-na uroczysta msza Êw. w koÊcielepw. Êw. Miko∏aja w Reptach w inten-cji ˝ywych i zmar∏ych cz∏onkówchóru. W koncelebrowanej mszy od-prawionej przez ks. dr FranciszkaKoeniga i proboszcza parafii ks. Pio-tra Sikor´ oraz ks. Janusza Gnatauczestniczyli cz∏onkowie KomitetuHonorowego jubileuszu w sk∏ad któ-rego weszli: wicemarsza∏ek SenatuRP – Maria Paƒczyk-Poêdziej repre-zentowana przez jej asystenta, Kry-stiana Krzemiƒskiego; ordynariusz

diecezji gliwickiej – ks. bp Jan Ko-piec, reprezentowany przez ks. drFranciszka Koeniga; pos∏owie naSejm RP – Tomasz G∏ogowski i Je-rzy Polaczek; Burmistrz Miasta Tar-nowskie Góry – Arkadiusz Czech;Przewodniczàcy Rady Miejskiejw Tarnowskich Górach – Stanis∏awKowolik; Prezes ÂZChiO – RomanWarzecha; Prezes Okr´gu Tarnogór-skiego ÂZChiO – Grzegorz Pitas;Przewodniczàcy Stowarzyszenia Mi-∏oÊników Ziemi Tarnogórskiej – Ma-rek Kandzia; Przewodniczàcy RadyDzielnicy Repty – Eugeniusz Witek.

Opraw´ muzycznà mszy przygoto-wa∏ chór Jubilat i zaprzyjaênionychór „Dêwi´k” z Karwiny Rajuw Republice Czeskiej. Na zakoƒcze-nie zosta∏ odczytany list gratulacyjnyks. bp. Jana Kopca. Po mszy Êw.w koÊciele z koncertem wystàpi∏ychóry „S∏owiczek” i „Dêwi´k”.

Po po∏udniu w sali sesyjnej Ratu-sza w Tarnowskich Górach odby∏asi´ oficjalna cz´Êç jubileuszu. Po po-witaniu goÊci przez prezesa chóru Ja-na Artura Dud´ przedstawiono histo-ri´ zespo∏u w prezentacji multime-dialnej. Nast´pnie prezes ZarzàduG∏ównego ÂZChiO, Roman Warze-cha i prezes okr´gu tarnogórskiegoGrzegorz Pitas w obecnoÊci Burmi-strza Miasta Tarnowskie Góry i po-zosta∏ych goÊci udekorowali sztan-dar chóru „S∏owiczek” Z∏otà Hono-rowà Odznakà st. VI z Brylantem.Ponadto d∏ugoletni Êpiewacy „S∏o-wiczka” zostali wyró˝nieni Odzna-kami Honorowymi Zwiàzku.

Fina∏em tej cz´Êci by∏ koncert chó-rów „S∏owiczek” pod dyrekcjà Iza-beli Lysik-Ró˝aƒskiej i „Dêwi´k”pod dyrekcjà Jolanty Malinki. Licz-ne grono sta∏ych, wdzićznychi wiernych s∏uchaczy oraz wielusympatyków przyj´∏o koncert grom-kimi brawami.

Kulminacyjnym wydarzeniem ro-ku jubileuszowego by∏ galowy kon-cert chóru „S∏owiczek” pt. „By∏o –nie min´∏o… ”, który odby∏ si´ 20paêdziernika w Tarnogórskim Cen-trum Kultury. Koncert wyre˝ysero-wa∏a i przygotowa∏a dyrygentka„S∏owiczka”, Izabela Lysik-Ró˝aƒ-ska, a ca∏oÊç prowadzi∏ Jacek Wo-leƒski.

Koncert zaszczycili swojà obecno-Êcià m.in. pose∏ na Sejm RP JerzyPolaczek, ks. dr Franciszek Koenigi ks. prof. dr hab. Antoni Reginek,kapelan ÂZChiO, Wiktor Goniwie-cha – cz∏onek honorowy ZGÂZChiO, Grzegorz Pitas – prezesokr´gu tarnogórskiego ÂZChiO, go-Êcie z Karwiny Raju w RepubliceCzeskiej – Tadeusz Pucha∏a i delega-cja chóru „Dêwi´k” ponadto delega-cje zaprzyjaênionych chórów „S∏o-wiczek” z Katowic – Kostuchnyi Rudy Âlàskiej – Wirka oraz delega-cje chórów zrzeszonych w Okr´guTarnogórskim.

W pierwszej, „historycznej” cz´Êcikoncertu chór „S∏owiczek” wykona∏utwory Êpiewane w okresie mi´dzy-wojnia, II wojny Êwiatowej i w la-tach powojennych (Czerwone s∏o-neczko, Mi∏oÊç ci wszystko wyba-czy, To ostatnia niedziela, Rozszu-mia∏y si´ wierzby, p∏aczàce, Roz-kwita∏y pàki bia∏ych ró˝, NaszapieÊƒ, Suliko, Viva la qince Brigada,Wiera czarne oczy mia∏aÊ, Dilajla,Dobre by∏y czasy przyjacielu– ro-mans cygaƒski.). Cz´Êç utworów zo-sta∏a wykonana z instrumentalnymtowarzyszeniem Justyny Sobieraj-Markowskiej – skrzypce, Bogus∏awaMarkowskiego – akordeon, IzabeliLysik-Ró˝aƒskiej – fortepian, cz´Êçz podk∏adem muzycznym i taƒcemzespo∏u TESS, cz´Êç a cappella. Ja-


„Przez pieÊƒ do serca, przez serce do ojczyzny”

Sto lat repeckiego „S∏owiczka”

„S∏owiczek” podczas koncertu ju-bileuszowego. Dyryguje Izabela Ly-sik-Ró˝aƒska.


ko przerywnik chórzyÊci przedstawi-li pokaz mody ich strojów na prze-strzeni minionych lat.

Wype∏niona do ostatniego miejscasala przyj´∏a koncert gromkimi bra-wami na stojàco.

Po jubileuszowym koncercie w sa-li baletowej Tarnogórskiego CentrumKultury odby∏o si´ tradycyjne spo-tkanie towarzyskie z udzia∏em zapro-szonych goÊci, delegacji chórów orazczynnych i wspierajàcych cz∏onków

„S∏owiczka”. W holu Centrum chó-rzyÊci przygotowali wystaw´ przed-stawiajàcà histori´ zespo∏u w doku-mentach, plakatach i zdjćiach.

Z okazji jubileuszu zosta∏a wydanamonografia chóru autorstwa J.A.Dudy, „Chór S∏owiczek Repty Âl.1912 – 2012”. Monografia zawierakrótki zarys historii polskiego ruchuÊpiewaczego na Górnym Âlàsku, hi-stori´ chóru „S∏owiczek” opartà nakronikach zespo∏u, dokumentach,

protoko∏ach walnych zebraƒ, listachobecnoÊci oraz zachowanych foto-grafiach i zbiorach nut. W opracowa-niu przedstawiono równie˝ krótkie˝yciorysy prezesów i dyrygentóworaz sk∏ady zarzàdów chóru, wykazycz∏onków czynnych, wspierajàcychi honorowych na przestrzeni 100 lat.

Rok jubileuszowy zakoƒczy∏ si´mszà Êw. po∏àczonà z koncertemchóru Jubilata w koÊciele pw. Êw.Miko∏aja w Reptach. (G.P.)

Zapada∏ ju˝ zmierzch kiedy to 21 paêdziernika o go-dzinie 18.00 w koÊciele NajÊwi´tszego Cia∏a i KrwiChrystusa rozbrzmia∏ Êpiew Gaude Mater PoloniaG.G Gorczyckiego wykonany przez chóry Towarzy-stwa Âpiewaczego „Modus Vivendi” w Piotrowicach.PieÊƒ ta rozpocz´∏a koncert Jubileuszowy z okazji 10-lecia Chóru Kameralnego. Podczas koncertu by∏oodznaczenie Z∏ote za Zas∏u-gi dla Województwa Âlà-skiego dla Druha AndrzejaWilka – honorowe Odzna-czenia Zarzàdu G∏ównegoÂlàskiego Zwiàzku Chórówi Orkiestr, Z∏ote z Lauremotrzyma∏ Eugeniusz Hof-man, Srebrne odznaczenieotrzyma∏a Barbara Kowa-czek-J´drasik, Bràzoweotrzyma∏y Maria Pietrzyk,Urszula Kuchta i Gra˝ynaTurlej, by∏y kwiaty, gratula-cje i dumnie podniesioneg∏owy.

Po cz´Êci oficjalnej roz-poczà∏ si´ koncert w którympierwsze nuty wyÊpiewa∏Chór Mieszany Modus Vi-vendi, stajàc poÊrodku ko-Êcio∏a odÊpiewa∏ uroczy-Êcie: Modlitw´ do Bogaro-dzicy Józefa Âwidra, OjczeNasz Stanis∏awa Moniuszkioraz Ave Maria Gounoda –by∏ to dla nas przepi´knymuzyczny prezent, którydostarczy∏ nam wielu wzru-szeƒ.

Zaproszonym goÊciempodczas koncertu by∏a Pie-karska Orkiestra Kameral-na. Zespó∏ ten powsta∏ 2011 roku i sk∏ada si´ g∏ównieze studentów Akademii Muzycznej im Karola Szyma-nowskiego w Katowicach. Za∏o˝ycielem oraz dyry-gentem jest Pan Klaudiusz Jania – kompozytor, aran-

˝er oraz organista w Bazylice Piekarskiej, a tak˝e dok-torant Akademii Muzycznej w Katowicach. Orkiestrawykonuje repertuar powa˝ny – którego czàstk´ zapre-zentowa∏ podczas naszego koncertu oraz repertuarrozrywkowy.

D∏ugo jako Jubilaci zastanawialiÊmy si´ nad wybo-rem GoÊcia, który b´dzie tworzy∏ razem z nami kon-

cert. SzukaliÊmy niekoniecz-nie chóru, ale ludzi, którzykochajà muzyk´, potrafià sińià bawiç, dzieliç i zaakcep-towaç nasze pomys∏y. Uda∏osi´ po∏àczyç nasze zespo∏yi wspólnie przygotowaç –Messe Breve Leo Delibesaw adaptacji Piotra Gruchela.Nie b´dzie to ju˝ chyba ta-jemnicà, jeÊli powiem, ˝eka˝dy Zespó∏ çwiczy∏ osob-no a przed samym koncer-tem po∏àczyliÊmy si∏yi w ocenie wielu osób b´dà-cych na naszym koncerciewykonana msza by∏a na-prawd´ „wysokiego lotu” kuradoÊci naszej ale i wielkie-mu zaskoczeniu, bo tremaby∏a przeogromna.

Na fina∏ po∏àczone chórypod dyrekcjà Anny Szawiƒ-skiej oraz przy akompania-mencie Klaudiusza Jani wy-kona∏y Jubilate W.A. Mo-zarta oraz Alleluja Haendla.Zabrzmia∏y te utwory pi´k-nie – uroczyÊcie, podnioÊle,wzruszajàco, dostojnie i ra-doÊnie.

Ten wspania∏y koncert by∏godnym zwieƒczeniem 10-

lecia istnienia Chóru Kameralnego Modus Vivendii pracy artystycznej jego dyrygentki, Anny Szawin-skiej.

Barbara Kowaczek J´drasik

10-lat Chóru Kameralnego Towarzystwa Âpiewaczego „Modus Vivendi”

Ok∏adka wydanej zokazji jubileuszu 10-leciachóru okolicznoÊciowej jednodniówki


Pierwszego grudnia 2012 roku odby∏a si´ w Cho-rzowie jubileuszowa uroczystoÊç 90-lecia urodzin,które obchodzi∏a Marta Ho∏a – nestorka ÊlàskiegoÊpiewactwa. Miejscem koncertowej gali by∏a sala Sto-warzyszenia na Rzecz Rodziny przy ul. Pudlerskiejw Chorzowie. Przed cz´Êcià artystycznà reprezentantw∏adz miasta, Jerzy Bogacki, odczyta∏ list gratulacyj-ny. Prezes Okr´gu Chorzowsko-Âwi´toch∏owickiegoÂlàskiego Zwiàzku Chórów i Orkiestr, Genowefa Sta-chowiak, w imieniu Zarzàdu G∏ównego odznaczy∏azacnà jubilatk´ najwy˝szym odznaczeniem Zwiàzku,tj. Z∏otà Honorowà Odznakà z Wieƒcem Laurowym.Pismo Gratulacyjne wp∏yn´∏o tak˝e od proboszcza pa-rafii Êw. Józefa, w którym przez wiele lat jubilatkachóralnie si´ udziela∏a.

W jubileuszowym koncercie wystàpili: chorzowia-nin, Êpiewak – aktor Jan Maria Dyga, Chór Mieszany„Lutnia”, grupka m∏odych muzyków pod artystycznaopiekà Cecylii Knopp, zespó∏ taneczny „Radosnedzieci” z M.D.K przy ul. Lompy, oraz miejscowy ze-spó∏ Êpiewajàcych seniorek „Melodia”, pod kierow-nictwem Agnieszki Szromek. Najwi´kszà atrakcjàwieczoru by∏ wyst´p samej Jubilatki. W duecie z Ja-nem Marià Dygà dêwićznym sopranem wyÊpiewa∏atrzy piosenki. Rz´siste brawa spowodowa∏y, ˝e po-wtórnie wykonali melodi´ Pi´kna jest m∏odoÊç. W fi-nale jubileuszowej imprezy licznie zebrana publicz-noÊç spontanicznie zaÊpiewa∏a jubilatce Sto lat. Nie-spodziewanie ktoÊ na fletni Pana zagra∏ Franza Schu-

berta Ave Maria. Wzruszona i szcz´Êliwa solenizant-ka nie kry∏a ∏ez. Delegacje (m.in. Zwiàzku Emerytów,Chóru „Âw. Florian” i rodziny) oraz osoby indywidu-alne ustawi∏y si´ w kolejce, by Pani Marcie z∏o˝yçwyrazy czci i uznania. S∏odki pocz´stunek by∏ dope∏-nieniem niezwyczajnej imprezy.

Nale˝à si´ s∏owa uznania dla szefa placówki, Rober-ta Gierka, który wiele wysi∏ku i serca w∏o˝y∏, by orga-nizacyjnie przygotowaç koncert i jako konferansjer po-prowadziç go. W∏aÊnie w tym oÊrodku Marta Ho∏aspe∏nia si´ wokalnie, Êpiewajàc w senioralnym chórku.

Czcigodna jubilatka, Marta Ho∏a, pochodzi z rodzi-ny Grocholewskich (jej krewny Zenon Grocholewskijest kardyna∏em, wysokim urz´dnikiem Kurii Rzym-skiej, prefektem Kongregacji ds. Wychowania Kato-lickiego i wielkim kanclerzem Papieskiego Uniwersy-tetu Gregoriaƒskiego). Wpierw mieszka∏a w Chorzo-wie Starym. W 1947 roku wysz∏a za mà˝ za JózefaHo∏´. Owdowia∏a 26 lat temu. Wywodzi si´ z muzy-kalnej rodziny. Pierwsze wyst´py mia∏a ju˝ jako na-stolatka. Najd∏u˝ej Êpiewa∏a w chórze „Âw. Cecylia”przy parafii Êw. Józefa w Chorzowie II. Mimo s´dzi-wego wieku nadal jest czynna Êpiewaczo. Dysponuje∏adnym sopranem. Jest posiadaczkà wielu dyplomówi listów gratulacyjnych, a tak˝e odznaczeƒ za zas∏ugiw spo∏ecznym ruchu muzycznym. Dwa lata temu by-∏a nominowana do honorowego wyró˝nienia „Chorzo-wianin Roku”. Jest matkà dwóch córek oraz kilkuwnuków i prawnuków. (de-jot)

Nieustajàca mi∏oÊç do Êpiewu

65 lat chóru Archikatedry Chrystusa Króla w Katowicach

Muzyka ma koron´ w niebie„Muzyka ma koron´ w niebie,ale korzenie w ziemi”.

(MARIA KUNCEWICZ)

KorzenieKorzenie naszego muzycznego

drzewa si´gajà póênego lata 1947 ro-ku i marzeƒ ówczesnego biskupa ka-towickiego Stanis∏awa Adamskiegoo powstaniu chóru przy koÊciele p.w.Êw. Aposto∏ów Piotra i Paw∏a, pe∏-niàcym wówczas rol´ koÊcio∏a kate-dralnego. Ch´tnych nie brakowa∏oi przez dziesi´ç lat, mimo niechćiw∏adz politycznych, Êpiew chóralnywcià˝ rozbrzmiewa∏ podczas ko-Êcielnych uroczystoÊci.

Pierwszego sierpnia 1957 roku,dekretem kardyna∏a Stefana Wy-szyƒskiego, prawa koÊcio∏a kate-dralnego zosta∏y przeniesione z ko-Êcio∏a pw. Piotra i Paw∏a na koÊció∏pw. Chrystusa Króla. Odtàd te˝

chór przyjà∏ nazw´ Chóru Katedral-nego.

TrudnoÊci ze strony w∏adz ograni-cza∏y pole dzia∏alnoÊci chóru doÊpiewu „na w∏asnym podwórku”,a wić tylko w murach koÊcio∏a.

W 1971 roku, drogà konkursu, sta-nowisko I organisty i dyrygenta Chó-ru Katedralnego objà∏ Krzysztof Ka-rol Kaganiec, którego praca przypa-d∏a na „dekad´ Gierka”, a wić czasywcale nie ∏atwiejsze od poprzednich.S∏u˝ba Bezpieczeƒstwa by∏awszechobecna, co nie przeszkadza∏ochórowi, by z przekorà Polaka trwaçprzy swojej pasji.

Dyrygent – muzyk z wykszta∏ce-nia – spowodowa∏, ˝e splàtane ko-rzenie muzyki chóralnej w naszej ka-tedrze zacz´∏y rozkwitaç, przybiera-jàc form´ wi´kszych dzie∏. W reper-tuarze chóru pojawia si´ Msza Koro-nacyjna Mozarta, dzie∏a Haendla,Beethovena i Gounoda. Wiele pi´k-

nych „odkurzonych” pieÊni Krzysz-tof Kaganiec opracowuje czterog∏o-sowo, powstajà stacje Bo˝ego Cia∏ajego autorstwa, nowe kompozycjeorganowe.

D∏ugo oczekiwane zmiany ustrojo-we, które nadesz∏y wreszcie w latach80. XX w. uwolni∏y muzyk´ wi´zio-nà, acz starannie piel´gnowanàw koÊcio∏ach, a ta z wdzićznoÊci –si´gn´∏a koronà nieba. Maestro Ka-ganiec – wspó∏twórca tego sukcesu –stoi za dyrygenckim pulpitem ponad40 lat i tworzàc z wiernymi sobie en-tuzjastami Êpiewu rzeczy niezwyk∏e,zas∏uguje na wielkie uznanie.

Korona

Ka˝da ga∏àzka tej wspania∏ej koro-ny to inne wydarzenie, zapisywanew kronice naszego chóru, niestety,dopiero od roku 1983. Przypomnij-my najwa˝niejsze z nich:


20.06.1983 – uÊwietnienie nabo-˝eƒstwa z okazji wizyty w katedrzeOjca Âw. Jana Paw∏a II – prawyko-nanie Victorii Wojciecha Kilara z to-warzyszeniem Wielkiej OrkiestrySymfonicznej Polskiego Radia i Te-lewizji pod dyrekcjà Antoniego Wit-ta i Krzysztofa Kagaƒca.

24.03.1991 – po∏àczone chóry –Filharmonii Âlàskiej i Katedralny –z towarzyszeniem Orkiestry Filhar-monii, biorà udzia∏ w Misterium Pa-syjnym pod dyrekcjà Jerzego Swo-body.

2.03.1992 – Chór Katedralnywst´puje do Polskiego ZwiàzkuChórów i Orkiestr.

21.06.1992 – na zaproszenie Sej-miku Samorzàdowego – koncertchóru uÊwietniajàcy uroczystoÊç 70-lecia przy∏àczenia cz´Êci Âlàska doMacierzy. Wykonano m.in. ExodusWojciecha Kilara pod dyrekcjà Je-rzego Swobody.

30.09.1994 – udzia∏ w Europej-skim Festiwalu Chórów Katedral-nych w katedrze

2.10.1994 – Notre Damew Amiens (Francja), na zaproszenieRady Regionalnej w Picardy.

25.02.1996 – koncert na ZamkuKrólewskim w Warszawie. Oprawamuzyczna 15. rocznicy powstaniaPolskiego Zwiàzku Katolicko-Spo-∏ecznego.

25.10.1997 – jubileusz 50-leciaChóru Katedralnego. WykonanieMszy C-dur op. 86 Ludwiga vanBeethovena.

27.10.2002 – jubileusz 55-leciaChóru Katedralnego. WykonanieMissa Brevis D-dur W.A. Mozartaz towarzyszeniem Miko∏owskiej Or-kiestry Kameralnej. Chór odznaczo-ny przez Zarzàd Oddzia∏u ÂlàskiegoPZChiO Z∏otà Odznakà HonorowàIII stopnia.

2.05.2004 – Wiedeƒ. UroczystoÊcizwiàzane z wejÊciem Polski do UniiEuropejskiej. Âwiatowy Dzieƒ Polo-nii. Wyjazd i koncerty na zaprosze-nie Ambasady Polskiej w Wiedniu.Chór otrzymuje Z∏oty DyplomPZChiO.

3.05.2006 – prawykonanie pieÊnipowstaƒczych autorstwa TadeuszaKijonki do muzyki Katarzyny Gaert-ner, w opracowaniu Krzysztofa Ka-gaƒca. Inauguracja Koncertu Laure-atów XIV Ogólnopolskiego Festiwa-lu Polskiej PieÊni Chóralnej.

16.12.2006 – uroczystoÊç wrćze-nia Krzysztofowi Kagaƒcowi Âlà-

skiej Nagrody im. Juliusza Ligonia,przyznawanej przez Katolickie Sto-warzyszenie Civitas Christiana zawybitne zas∏ugi dla Ziemi Âlàskiej.

25.03.2007 – udzia∏ chóru w uro-czystoÊciach 15-rocznicy powstaniaMetropolii GórnoÊlàskiej i podnie-sienia Diecezji Katowickiej do rangiArchidiecezji. Od 25 marca 1992 r.jesteÊmy Chórem Archikatedralnym.

18.11.2007 – jubileusz 60-leciaChóru Katedralnego. W czasie uro-czystoÊci chór wykona∏ Glori´ Anto-nia Vivaldiego pod dyr. KrzysztofaKagaƒca.

26.11.2011 – udzia∏ chóru wemszy Êw. pontyfikalnej z okazji in-gresu abpa Wiktora Skworca. Obec-ni byli: nuncjusz papieski CelestinoMigliore, abp Szczepan Weso∏yz Rzymu, prymas Polski – senior Jó-zef Glemp, kardyna∏ Macharskii wielu innych wspania∏ych goÊci.

Te szczególne wydarzenia, o któ-rych wspomnia∏am, przeplatane by∏yÊpiewem przy wielu innych okazjach.

Wielokrotny udzia∏ w FestiwaluMuzyki Sakralnej w Opavie, koncer-ty w ramach Tygodnia KulturyChrzeÊcijaƒskiej, czy EuropejskichDniach Dziedzictwa KulturowegoGórnego Âlàska, koncerty w Filhar-monii – to równie˝ prze˝ycia, którepozostawi∏y Êlad w naszej i s∏ucha-czy pamići.

W ˝ycie katedry na trwa∏e wpisa∏ysi´ koncerty kol´dowe i MisteriumDnia Zadusznego zdobywajàce co-raz wićej s∏uchaczy.

Muzyka nie rzeêbi granitowychpomników, ma o wiele trudniejszezadanie rzeêbi wra˝liwoÊç serc two-rzàc dzie∏a ulotne, a jednak najtrwal-sze.

„Z polskiej korony…”

Poka˝ mi gdzie bohateraCo strzela z ∏uku i czyta Moliera,Cieszy si´ kwiatkiem

i pioruny ciska,Dziwi statystów i kocha si´

w ˝onie!Przepych azjacki – og∏ada Pary˝aHe∏m w ró˝ach – laur w koronie!

Tak anonimowy poeta w XVIIwieku pisa∏ o królu Janie III Sobie-skim, z którym nasz chór „zaprzyjaê-ni∏” si´ 310 lat po wiedeƒskiej Victo-rii wieczornym koncertem na wzgó-rzu Kahlenberg.

„Z polskiej korony Bóg dla obronypos∏a∏ wybawc´, by odsiecz da∏… ”to urywek pieÊni Veni, vidi, Deus vi-cit, a równoczeÊnie fragment listu,który Jan III Sobieski przes∏a∏ papie-˝owi Innocentemu XI wraz ze zdo-bytà w bitwie choràgwià Proroka.

Nasz udzia∏ w uroczystoÊciachrocznicowych wiedeƒskiej Victoriitrwa nieprzerwanie od roku 1993,a zatem min´∏o dwadzieÊcia lat! Sta-∏a obecnoÊç na wzgórzu Kahlenbergby∏a okazjà poznania wielu wspania-∏ych ludzi. MieliÊmy zaszczyt po-znaç kolejnych ambasadorów RP(prof. W∏adys∏aw Bartoszewski,prof. Irena Lipowicz), PrezydentaRP na uchodêstwie – Ryszarda Ka-czorowskiego, wicekanclerza Au-strii, ministra Kultury i OÊwiaty Au-strii i dyrektora Stowarzyszenia Wie-ner-Krakauer Kultur-Gesellschaft.

Przed takimi autorytetami w∏aÊniereprezentujemy nie tylko katowickàkatedr´, ale równie˝ Âlàsk.

Niedawno ks. Jerzy Smoliƒski –rektor koÊcio∏a Êw. Józefa na Kahlen-bergu – po oficjalnym powitaniu go-Êci zwróci∏ si´ do nas s∏owami: „Wi-tam ukochany chór ze Âlàska, z kato-wickiej katedry. Witam mego przyja-ciela Krzysztofa Kagaƒca. Mamwielkà nadziej´, ˝e kiedyÊ spotkamysi´ w niebie, a wy dalej b´dziecietam Êpiewaç pod jego batutà.”

Muzyka sakralna, której odwiecz-nym domem by∏ koÊció∏, wybieg∏azatem w Êwiat i nie mogàc nacieszyçsi´ wolnoÊcià, w´druje z nami poEuropie Êladami naszego króla, zwa-nego Lwem Lechistanu, któregow 1683 roku wezwa∏ na pomoc au-striacki cesarz Leopold I Habsburg.

Muzyka jest zatem wsz´dzie, nietylko tam, gdzie dzieje si´ coÊ nie-zwyk∏ego i… za to jà kochamy!

65 lat… Ile˝ ludzkiego zapa∏u,pracy i nadziei.

DziÊ Êwi´tujemy spe∏nienie ma-rzeƒ, pasj´ i determinacj´ równie˝poprzedniego pokolenia. Chór kate-dralny jest naszym wspólnym dzie-∏em. Docenionym i uhonorowanym:● w 2002 roku – Z∏otà Odznakà Ho-

norowà III Stopnia;● w 2004 roku – Z∏otym Dyplomem

PZChiO za d∏ugoletni udzia∏w uroczystoÊciach wiedeƒskiejVictorii;

● w 2010 roku – Z∏otà Odznakà Ho-norowà za Zas∏ugi dla Wojewódz-twa Âlàskiego nadanà przez Sej-mik Województwa Âlàskiego. 6

„Korzenie nie domagajà si´ nagrody z ziemi za to,

˝e obdarzajà owocami ga∏´zie”…

(RABINDRANATH TAGORE)

Krzysztof Karol Kaganiec– „Owoce”

Do zbioru owoców by∏o bardzodaleko i nie o nich myÊla∏ 10-letniKrzyÊ, który z dziecićymi marze-niami i uporem Janka Muzykantach∏onà∏ muzyk´ organowà. Wdrapy-wa∏ si´ na chóry koÊcio∏ów próbujàcpodpatrzeç gr´ organistów, zawszejednak zdradza∏y go skrzypiàceschody. Przeganiany poczàtkowoprzez mistrzów tego wyjàtkowegoinstrumentu, oczarowany jegobrzmieniem, wykorzystywa∏ ka˝dàokazj´, by dotknàç klawiszy i wydo-byç najprostsze melodie. W tymswoim zaczarowanym Êwiecie szu-ka∏ pomocy doros∏ych, którzy trakto-wali jego zainteresowania jako dzie-cićà, chwilowà fascynacj´.

GorliwoÊcià i talentem ujà∏ jednakKrzyÊ proboszcza koÊció∏ka pw. Êw.

Micha∏a Archanio∏a, ks. Józefa Skor-ni´, który zachći∏ go do nauki gry,sugerujàc znalezienie nauczyciela,co nie by∏o proste. Podziwiany przezniego panewnicki organista WiktorPinkawa odmówi∏ z racji nadmiaruobowiàzków. Wićej szcz´Êcia mia∏jednak podczas rozmowy z organistàkoÊcio∏a Êw. Piotra i Paw∏a panemJózefem Jakacem. O trudach naukii wymagajàcym nauczycielu, napisa∏Krzysztof po latach w swoich wspo-mnieniach „DziÊ dzi´kuj´”.

W tych samych wspomnieniachdzi´kuje te˝ nauczycielom i profeso-rom Paƒstwowej Szko∏y MuzycznejI i II stopnia, którà ukoƒczy∏ (zresztàwbrew woli rodziców, którzy wi-dzieli przysz∏oÊç syna w zawodziez∏otnika).

Poczàtkowo podejmuje prac´w Orkiestrze Filharmonii Rybnic-kiej, ale poza pracà powraca do swo-jej pasji – organów w koÊciele Naj-Êwi´tszego Serca Jezusowego u Oj-ców Oblatów w Katowicach – Ko-szutce. Po wygraniu konkursu na sta-nowisko organisty i dyrygenta chóruprzy katowickiej katedrze pw. Chry-

stusa Króla, od 1 wrzeÊnia 1971 rokudo dnia dzisiejszego pozostaje jejwierny.

Obejmujàc t´ funkcj´ mia∏ 23 lata,praca w katedrze by∏a zatem za-szczytem, ale i wielkà odpowiedzial-noÊcià i wyzwaniem. MyÊl´, ˝ew decydujàcym momencie obsadza-nia stanowiska organisty, Bóg niecod∏u˝ej trzyma talent w swych d∏o-niach zanim zdecyduje, kogo nimobdarzyç. Wybór nie jest przypadko-wy, bowiem powierza organistominstrument, który ma wzruszaç,uwra˝liwiaç, pog∏´biaç prze˝ycie li-turgii. Organy i dzwony, to pomocni-cy Pana Boga.

˚ycie organisty i jego rodziny pod-porzàdkowane jest rytmowi i kalen-darzowi koÊcio∏a, poszerzonemuo wiele dodatkowych uroczystoÊci.Ci „wybraƒcy Boga” siedzà cz´stoukryci za instrumentem lub architek-turà balkonów chóru, nikt nie bije imbraw, choç cz´sto na to zas∏ugujà.

Muzyczne drzewo ˝ycia Krzyszto-fa Kagaƒca zrodzi∏o owoce, którew Êp. Biskupie Adamskim wzbudzi-∏yby tyle˝ zdumienia, co radoÊci.


6

Gratulacje abp. Wiktora Skworca dla Krzysztofa Ka-gaƒca uhonorowanego Odznakà ÂZChiO

List metropolity katowickiego, abp. Wiktora Skworca,do dyrygenta i chórzystów z okacji 65-lecia chóru


Dorobek artystyczny naszego dy-rygenta stanowià jego kompozycjeorganowe, chóralne, liczne opraco-wania muzyczne ∏àczàce obie te for-my oraz Messe Breve wydana nap∏ycie CD.

Decyzjà w∏adz Okr´gu ZwiàzkuChórów i Orkiestr powo∏any zostajena funkcj´ dyrygenta Okr´gu Kato-wickiego, od 1988 roku jest cz∏on-kiem Komisji ds. Muzyki Sakralnejprzy Kurii Metropolitalnej w Kato-wicach, od maja 2008 roku pe∏ni te˝funkcj´ dyrektora artystycznego Âlà-skiego Zwiàzku Chórów i Orkiestr.

Za znaczàcy wk∏ad w rozwój ru-chu muzycznego otrzymuje nagrodyi odznaczenia paƒstwowe:1997 Z∏ota Odznaka Honorowa –

PZChiO O/Âlàski1999 Srebrny Krzy˝ Zas∏ugi – Prezy-

dent RP A. KwaÊniewski2001 Medal „König Sobieski vor

Wien” – rektor ks. Jerzy Smoliƒski(Wiedeƒ)

2002 Zas∏u˝ony Dzia∏acz Kultury –Minister Kultury

2005 Z∏ota Odznaka za Zas∏ugi dlaWojewództwa Âlàskiego – SejmikWojewództwa Âlàskiego

2006 Nagroda im. Juliusza Ligoniaza Wybitne Zas∏ugi dla Ziemi Âlà-skiej – Katolickie StowarzyszenieCivitas Christiana

2007 Z∏ota Odznaka z Laurem –PZChiO O/Âlàski

2010 Medal 100-lecia za zas∏ugi dlaRozwoju Chóralistyki na Âlàsku –Âlàski Zwiàzek Chórów i Orkiestr

2010 Odznaka Honorowa „Zas∏u˝o-ny dla Kultury Polskiej” – Mini-ster Kultury i Dziedzictwa Naro-dowego

2012 Mi´dzynarodowa Nagroda im.Stanis∏awa Moniuszki – Kapitu∏aÂl.ZChiO

Przechodzi∏ Bóg… Wszed∏ z trudempo kr´tych schodach.

Zosta∏eÊ wyró˝niony. To Bóg Ci r´k´ poda∏.

I przysiad∏ na podeÊcie, z szatstrzepnà∏ py∏ marmuru.

Znalaz∏em Ci´ nareszcie! Przychodz´ w sprawie chóru.

A proÊb´ mam niewielkà (wszak wiedzia∏, ˝eÊ genialny),

abyÊ za cen´ wszelkà o˝ywi∏ chórkatedralny.

Wyros∏o pi´kne drzewo ze splàtane-go korzenia.

Spe∏ni∏eÊ proÊb´ Boga, Bóg spe∏ni∏Twe marzenia.

Jubileuszowy obchódUroczystoÊç rozpocz´∏a si´ mszà

Êw., transmitowanà przez Radio eM,w czasie której homili´ wyg∏osi∏ kapelan Zwiàzku Chórów i Orkiestrks. prof. Antoni Reginek. HomiliapodkreÊla∏a znaczenie muzyki w li-turgii, jej wp∏yw na prze˝ycia s∏ucha-czy i pi´kno wnoszone w nasze ̋ ycie.

BezpoÊrednio po mszy Êw. „wy-ÊpiewaliÊmy” zapowiadany koncert,po którym us∏yszeliÊmy wiele ser-decznych s∏ów uznania.

Dalsza cz´Êç oficjalna odby∏a si´w sali naszego chóru, gdzie mieli-Êmy zaszczyt goÊciç przedstawiciel-k´ Wydzia∏u Kultury Urz´du Miastapanià Jowit´ Hercig, prezesa Zarzà-du G∏ównego PZChiO – RomanaWarzech´, sekretarza Zwiàzku – An-drzeja Wójcika, prezesa Okr´gu Ka-towickiego – Zdzis∏awa Czenczka,a w∏adze koÊcielne reprezentowali:proboszcz Archikatedry ks. dr Stani-s∏aw Pucha∏a, ks. prof. Antoni Regi-nek i ks. Henryk Zganiacz.

Po wrćzeniu odznak 16 chórzy-stom spotka∏a nas dodatkowa przy-jemnoÊç – przyznanie Z∏otej Odznakiz Wieƒcem Laurowym dla naszegodyrygenta Krzysztofa Karola Kagaƒ-ca oraz Z∏otej Odznaki HonorowejIV stopnia Chórowi Archikatedralne-mu. A zatem obecnie 10 cz∏onkówchóru posiada Z∏otà Odznak´ z Lau-rem, 13 Odznak´ Z∏otà, 10 Srebrnà, 7Bràzowà i tylko 6 osób musi jeszczena przyznanie odznaki zas∏u˝yç i po-czekaç. Jedni krócej, inni d∏u˝ej, alena pewno o nikim nie zapomnimy.

Wraz z odznakami dotar∏y do nasimienne listy gratulacyjne od abpaWiktora Skworca, sam zaÊ chór, z ra-cji otrzymania Z∏otej Odznaki IVstopnia otrzyma∏ równie˝ pi´kny listgratulacyjny z b∏ogos∏awieƒstwemna dalsze lata pracy.

Po wspólnym obiedzie, przy kaw-ce p∏yn´∏y wspomnienia, ja zaÊ dlarozweselenia goÊci przeczyta∏amu∏o˝ony przez siebie wiersz – paro-di´ „Pani Twardowskiej” AdamaMickiewicza.

A jutro zwyk∏y dzieƒ próby chóru.Nie mo˝emy pozwoliç sobie na „wy-puszczenie powietrza” po Êwi´towa-niu. Czeka nas sporo pracy, przednami wiele koncertów, wyjazdów,udzia∏ w liturgii… Nie mo˝emy za-wieÊç. Wszak „muzyka ma koron´w niebie, ale korzenie w ziemi”.I trzeba je piel´gnowaç.

Barbara Liczberska 6

Chór Mieszany „Seraf”

Od 35 lat „Nachwa∏´ Bogui ku radoÊci ludziom!”

I znów przyszed∏ listopad, a wrazz nim wspomnienie Êw. Cecylii(22.11) – patronki chórzystów, lut-ników, muzyków, organistów, ze-spo∏ów wokalno-muzycznych. Pi´k-nie si´ sk∏ada, ˝e w tym samym mie-siàcu, dok∏adnie 28 listopada 1977roku w parafii pw. Êw. Franciszkaz Asy˝u w Chorzowie Klimzowcupowsta∏ Chór Mieszany „Seraf”.W 1994 roku chór przeniós∏ si´ doparafii pw. NajÊwi´tszego Serca Pa-na Jezusa w Chorzowie Batorym.I tak trwa i dzia∏a do dnia dzisiejsze-go. Próbujàc napisaç artyku∏ oko-licznoÊciowy z okazji przypadajàce-go Jubileuszu, postanowi∏am oddaçg∏os samym chórzystom. DziÊ tooni, w kilku zdaniach, opowiedzàczym dla nich jest Chór „Seraf”, jaksi´ w nim znaleêli, co mu zawdzi´-czajà, a zw∏aszcza – jak znajdujàczas na dodatkowe zajćia w tychzabieganych czasach.

Sabina: – KiedyÊ jak by∏am dora-stajàcà panienkà, ktoÊ wpisa∏ mi si´do pami´tnika: „Gdzie s∏yszyszÊpiew tam idê, tam dobre serca ma-jà, êli ludzie wierzaj mi, Ci nigdy nieÊpiewajà”. To by∏y s∏owa piosenki,ale gdzieÊ te s∏owa zosta∏y. Do chó-ru kiedyÊ nale˝a∏a te˝ moja mama,tata i siostra, teraz przysz∏a kolej namnie. By∏o ci´˝ko pogodziç czas napróby, wyst´py, ale zawsze staramsi´ robiç wszystko na chwa∏´ moje-go Pana, któremu mog´ poÊwićiçi ofiarowaç choç troch´ czasu.

Magda: – Âpiewam w chórze, po-niewa˝ ju˝ od bardzo wczesnych lat– od 4 klasy podstawówki – Êpiewa-∏am w zespo∏ach chóralnych i w mo-mencie ukoƒczenia szko∏y, a jedno-czeÊnie w∏aÊnie Êpiewu w szkolnymchórze, brakowa∏o mi tego. Znala-z∏am alternatywne rozwiàzanie. Jestto dla mnie sposób na utrzymanie na„poziomie” moich umiej´tnoÊci wo-kalnych, a tak˝e doskonalenie ich,co nie ujmuje spe∏niajàcej mi frajdyze Êpiewania. A jak si´ coÊ lubi, toczas na to si´ zawsze znajdzie.

Krysia: – Âpiew w chórze jest od-skocznià od zaj´ç dnia codziennego,pretekstem do mi∏ego sp´dzeniawieczoru w gronie sympatyków mu-zyki. A jeÊli chodzi o czas, to takuk∏adam sobie grafik tygodnia, ˝ebymieç czas 2 razy w tygodniu na pró-by i na wyst´py.

Grzesiu: – Ju˝ od dziecka mia∏emzami∏owanie do Êpiewu, w przed-szkolu wyst´powa∏em w Êlàskim ze-spole regionalnym, potem z kolega-mi za∏o˝yliÊmy w∏asny zespó∏ po-dwórkowy, no i tak zosta∏o. W Chó-rze Êpiewam bo przyjaciel mnie na-mówi∏, spodoba∏o si´, no i zosta∏em.Chór jest dla mnie mi∏ym sp´dze-niem czasu, tylko szkoda, ˝e jest gotak ma∏o. Ró˝ne sprawy, obowiàzki,ale myÊl´, ˝e w niedalekiej przysz∏o-Êci przejd´ na emerytur´, to b´dćz´Êciej przychodzi∏. Âpiewy chóral-ne zawsze mi si´ kojarzy∏y z Anio∏a-mi i Niebem, dlatego ten Êpiew midaje du˝o radoÊci i przyjemnoÊci.Cz∏owiek mo˝e na chwil´ zapo-mnieç o troskach i k∏opotach bo si´jest blisko NIEBA.

Jadzia: – Muzyka jest bardzowa˝na w moim ˝yciu, a Êpiewaniew chórze jest dla mnie spe∏nieniemmojego marzenia i wielkim zaszczy-tem. Âpiew – to balsam na wszystkoi radoÊç i smutek. Pracuj´ – czasutroch´ brakuje – ale póki b´d´ mog∏a– nigdy nie zrezygnuj´ ze Êpiewaniaw chórze z moimi przyjació∏mi.

Adam: – Mi∏oÊç do muzyki odzie-dziczy∏em po dziadku, który Êpiewa∏najpierw mi jako ma∏emu szkrabo-wi, a potem ze mnà kiedy ju˝ samby∏em w stanie Êpiewaç. Nasz chórjest dla mnie nie tylko formà spe∏-niania marzeƒ, ale tak˝e mo˝liwo-

Êcià sp´dzania czasu z fajnymi i bar-dzo sympatycznymi ludêmi.

Bogusia: – Âpiewam w chórze bolubi´, jest to jakaÊ odskocznia od co-dziennych problemów. Âpiew dajedu˝o satysfakcji, szczególnie poudanym koncercie, kiedy ludziewstajà z miejsc bijàc brawo, czy te˝potem kiedy podchodzà i mówià jakbardzo im si´ podoba∏o. To cieszyi nagradza godziny sp´dzone na nie-ustajàcych próbach, czasem nud-nych – bo çwiczy si´ jedno i to samoprzez wiele, wiele prób a˝ do znu-dzenia, czasem burzliwych – bo dy-rygent musi czasem ustawiç do pio-nu rozgadanych i niezbyt uwa˝ajà-cych chórzystów, a czasem Êmiesz-nych – szczególnie wtedy, kiedysam pan dyrygent si´ pomyli i wpro-wadza nas artystów w b∏àd. Ogólniejest fajnie i jak ktoÊ to lubi to zawszeznajdzie te 1,5 godzinki wieczorem˝eby przyjÊç na prób´.

Renata: – Pierwszy raz do chóruw naszej parafii wstàpi∏am w 1945roku, wtedy chór prowadzi∏a paniEugenia. ÂpiewaliÊmy do 1948 ro-ku. Póêniej Êpiewa∏am w chórzew latach 80-tych. Do „Serafu” Êcià-gn´∏a mnie w 1994 roku kole˝ankaTeresa Muc. Mnie zawsze Êpiew in-teresowa∏. By∏o tak – ja gra∏am napianinie, przychodzi∏y kole˝ankii Êpiewa∏yÊmy. KiedyÊ takie ˝yciecodzienne by∏o bardziej artystyczne.Mój ojciec gra∏ w orkiestrze symfo-nicznej, a dziadek by∏ dyrygentemorkiestry wojskowej. Âpiewanie za-wsze by∏o mojà pasjà. Od kilku mie-sićy nie chodz´ ju˝ na chór z powo-du pogorszenia zdrowia, ale od cza-su do czasu podÊpiewuj´ sobie w do-mu, a na koncerty chóru przychodzóbowiàzkowo!

Na zakoƒczenie, dla uzupe∏nieniai porzàdku, nale˝y wspomnieço tym, czym nasz Chór ˝y∏ w mija-jàcym roku. Otó˝ rok 2012 przy-niós∏ nam dwa wyjàtkowe wydarze-nia:

– po pierwsze. Jeszcze w marcuw naszym koÊciele rozbrzmiewa∏ydêwi´ki kol´d. A to za sprawà faktu,˝e nasz chór nagra∏ drugà w swojejkarierze p∏yt´ „Przybywajcie pa-stuszkowie”;

– po drugie, nadszed∏ czas obcho-dów Jubileuszu 35-lecia dzia∏alno-Êci Chóru. Na dzieƒ 18 listopada2012 roku zosta∏a zapisana MszaÊw. w intencji chórzystów, ich ro-dzin, a tak˝e zmar∏ych cz∏onkówChóru. Na popo∏udnie zaplanowanyzosta∏ uroczysty Koncert Jubile-uszowy. Za program obraliÊmy naj-pi´kniejsze pieÊni naszego repertu-aru z towarzyszeniem organów(Barbara Malec), skrzypiec (DanutaJeziorowska) i solistki (Ewa Cier-pio∏). Ca∏oÊç pod batutà za∏o˝yciela– dyrygenta chóru, Mariana Sobi-sza.

Ogromnym zaszczytem by∏a dlachórzystów obecnoÊç na koncercie


6

Z∏otà Odznak´ Honorowà przyz-nanà chórowi wrćza jego prezescesekretarz ÂZChiO, Andrzej Wójcik

Jubileuszowy wyst´p chóru. Dyryguje Marian Sobisz Pamiàtkowe zdjćie chóru „Seraf” i jego goÊci


Piàtka, albo, jak mówià na Ukrainie – piaterka, tomi∏y w dotyku pienià˝ek; niby 5 kopiejek, ale… pia-terka wi´ksza od 10 kopiejek! (nie mam pojćia cze-mu?!). Piàtka to znakomita nota w szkole i… piàtkado przybicia – a wić OK.!

Camertonowi, jak raz, stukn´∏a piàtka, znaczy –Êpiewajà pi´ç lat.

Du˝o to, czy ma∏o?W latach – starszaki-przedszkolaki.W muzyce, no, no!Zatem, dla pamići potomnych, kilka s∏ów o Ca-

mertonie, choç nie po raz pierwszy, bo pisa∏am ju˝o nich z okazji koncertów we Lwowie…

Grupa Wokalna Camerton z ¸azisk Górnych jest ze-spo∏em dzia∏ajàcym od grudnia 2007 roku i jest dzie-∏em dyrygentów Ewy i Grzegorza Kaczmarczyków.Do marca 2011 roku chór dzia∏a∏ jako samodzielna,nie podlegajàca ˝adnej instytucji grupa mi∏oÊnikówÊpiewu, którzy utrzymywali si´ z w∏asnych Êrodków.Próby odbywa∏y si´ – dzi´ki ˝yczliwoÊci ksi´˝y pro-boszczów Janusza Lasoka i Jacka Wojciecha – w sal-kach katechetycznych ∏aziskiej parafii.

W listopadzie 2010 roku Rada Miejska pod przewod-nictwem Aleksandra Wyry wyasygnowa∏a Êrodki fi-nansowe na udzia∏ Camertonu w XX Mi´dzynarodo-wym Festiwalu Muzyki Adwentowej i Bo˝onarodze-niowej w Pradze, co zaowocowa∏o zdobyciem przez ze-spó∏ Srebrnej Wst´gi w kategorii chórów kameralnych.

W styczniu 2011 roku Camerton wyÊpiewa∏ III na-grod´ w XX edycji presti˝owego festiwalu „TyskieWieczory Kol´dowe”.

W marcu 2011 roku dzi´ki wsparciu burmistrzaAleksandra Wyry, przewodniczàcego Rady MiejskiejTadeusza Króla oraz mieszkaƒców ¸azisk Camertonznalaz∏ miejsce w Miejskim Domu Kultury.

W maju 2011 roku zespó∏ przeszed∏ zwyci´skoprzez eliminacje do fina∏u Festiwalu PieÊni Maryjnej„Magnificat”.

We wrzeÊniu 2011 roku na przes∏uchaniach fina∏o-wych w Piekarach Âlàskich Camerton zdoby∏ I miej-sce w kategorii chórów kameralnych oraz puchar Mar-sza∏ka Województwa Âlàskiego Adama Matusiewi-cza.

W lipcu 2011 roku chór zakwalifikowa∏ si´ do nie-zwykle trudnego mi´dzynarodowego festiwalu „Ryb-nicka Jesieƒ Chóralna” im. Henryka Miko∏aja Górec-kiego. W fina∏ach tego˝ festiwalu w listopadzie 2011roku zespó∏ zdoby∏ Bràzowy Dyplom.

W styczniu 2012 roku Camerton uczestniczy∏ w to-urnee artystycznym na Ukrain´. Zespó∏ koncertowa∏w ˚ó∏kwi, Lwowie i MoÊciskach. Koncerty te poÊwi´-cone by∏y pamići Konstantego Wolnego, pierwszegomarsza∏ka sejmu Êlàskiego, który spoczywa∏ na lwow-skim cmentarzu (Konstanty Wolny pochodzi z Buja-kowa). Obecnie doczesne szczàtki K. Wolnego spo-czywajà w Katowicach.

Koncert w lwowskiej archikatedrze uÊwietnili swo-jà obecnoÊcià zaproszeni wczeÊniej wicekon-sulowie Konsulatu Rzeczypospolitej PolskiejAndrzej Drozd i Marcin Zieniewicz.

Równie˝ we Lwowie Camerton koncertowa∏jako goÊç specjalny w ukraiƒskim festiwaluWelykaja Koliada.

Na co dzieƒ zespó∏ jest stale obecny w ˝yciumuzycznym i kulturalnym regionu uczestni-czàc w wielu uroczystoÊciach religijnychi Êwieckich.

Uroczysty koncert z okazji piàtych urodzinzespo∏u, odby∏ si´ w ¸aziskach, 13 paêdzierni-ka. Koncert smakowity i bardzo dobrze wyko-nany.

Brawo! (St.W.)

Piàtka dla Camertonu!

prezydenta Miasta Chorzowa panaAndrzeja Kotali oraz zast´pcy pre-zydenta ds. spo∏ecznych Wies∏awaCi´˝kowskiego. Od w∏adz miastaotrzymaliÊmy ogromny kosz kwia-tów i list gratulacyjny. Kolejnàwznios∏à chwilà by∏o wrćzeniewyró˝nionym chórzystom OdznakHonorowych Âlàskiego ZwiàzkuChórów i Orkiestr. Dekoracji doko-nali sekretarz ÂZChiO AndrzejWójcik i prezeska okr´gu chorzow-sko-Êwi´toch∏owickiego ÂZChiO

Genowefa Stachowiak. ZarzàdG∏ówny Âlàskiego Zwiàzku Chó-rów i Orkiestr za dzia∏alnoÊç spo-∏ecznà, organizacyjnà i artystycznàw amatorskim ruchu muzycznymnada∏ Chórowi Mieszanemu „Seraf”parafii NSPJ w Chorzowie BatorymOdznak´ Honorowà Stopnia III –Z∏otà.

WÊród indywidualnie odznaczo-nych cz∏onków Chóru znaleêli si´:

Z∏ota Odznaka Honorowa z Wieƒ-cem Laurowym – Ewa Gacek, Ma-

rian Sobisz, Z∏ota Odznaka Hono-rowa z Laurem – Joachim Rzepka,Teresa Jany, Renata S∏aba, W∏a-dys∏aw Wanyura, Z∏ota OdznakaHonorowa – Józef Lipiƒski,Agnieszka Blachowska, SrebrnaOdznaka Honorowa – Ambro˝yBiegaƒski, Grzegorz Ciba, JaninaMachura, Teresa Piƒska, Henryk˚ym∏a, Bràzowa Odznaka Honoro-wa – Jadwiga Baranek.

Gratulujemy!Agnieszka Blachowska


W sobot´, 20 paêdziernika 2012 roku mieszkaƒcy na-szego miasta Êwi´towali w sali widowiskowej Mys∏o-wickiego OÊrodka Kultury 65-lecie dzia∏alnoÊci arty-stycznej i spo∏ecznej Chóru M´skiego „Hejna∏”. W trak-cie uroczystego koncertu wystàpi∏o obok Jubilatów,Trio Harmonijek Ustnych „Con Brio” i Chór Mieszany„Familia”.

W cz´Êci oficjalnej reprezentujàcy Prezydenta MiastaMys∏owice, Andrzej Kijanka przekaza∏ na rće prezesachóru Korneliusza Myszora ˝yczenia i kwiaty odEdwarda Lasoka. Nast´pnie wiceprezes Zarzàdu G∏ów-nego Âlàskiego Zwiàzku Chórów i Orkiestr w Katowi-cach, Jacek Turalik wraz z prezesem okr´gu mys∏owic-kiego ÂZChiO, Stefanià Adamik, wrćzyli JubilatowiOdznak´ Honorowà Z∏otà z Wieƒcem. Wyró˝niono tak-˝e odznakami honorowymi Zwiàzku zas∏u˝onych „hej-nalistów”. Dyrektor MOK-u Adam Radosz wrćzy∏ Listgratulacyjny i kwiaty Alojzemu Barze, wieloletniemudyrygentowi mys∏owickich chórów, który w tym rokuobchodzi dziewi´çdziesiàtà rocznic´ urodzin. List ode-

bra∏ tak˝e prezes chóru, Korneliusz Myszor. Chór „Hej-na∏” obdarowany zosta∏ przez dyrektora tak˝e koszemkwiatów. Wszyscy Êpiewacy otrzymali dyplomy i folde-ry przygotowane specjalnie na jubileuszowà uroczy-stoÊç.

Chór M´ski „Hejna∏” rozpoczà∏ dzia∏alnoÊç 28 sierp-nia 1947 roku w dzielnicy Mys∏owic, Janowie Miej-skim. Nosi∏ wtedy nazw´: Towarzystwo Âpiewacze„Hejna∏”. W chórze Êpiewa∏o wówczas 68 osób. Dzisiaj,w roku jubileuszowym wraz z dyrygentem pozosta∏o ju˝tylko szesnastu hejnalistów.

W 1965 roku patronat nad zespo∏em objà∏ Mi´dzyza-k∏adowy Dom Kultury w Mys∏owicach, który po prze-kszta∏ceniach zmienia∏ nazwy na: Robotnicze CentrumKultury, Miejskie Centrum Kultury, a obecnie na My-s∏owicki OÊrodek Kultury.

Od wielu lat próby „Hejna∏u” odbywajà si´ w SzkolePodstawowej nr 3 w Mys∏owicach-Janowie.

Chór wykonuje przede wszystkim utwory o charakterzeÊwieckim, ale Êpiewacy wykonujà równie˝ utwory reli-

gijne. W bogatym repertuarze zespo∏u znaj-dujà si´ fragmenty s∏awnych oper, kantat,pieÊni patriotyczne i ludowe. Chór wyst´po-wa∏ w kraju, a tak˝e za granicà m. in. w Au-strii i S∏owacji. Âpiewa∏ te˝ w Polskim RadiuKatowice, gdzie nagra∏ kaset´ z piosenkamiludowymi.

„Hejna∏”, choç nieliczny, jest godnymi niezawodnym reprezentantem miasta My-s∏owice i Mys∏owickiego OÊrodka Kulturyna imprezach miejskich i regionalnych. Naj-wi´kszym pragnieniem cz∏onków chóru jestodm∏odzenie zespo∏u, dlatego Zarzàd zapra-sza wszystkich ch´tnych Panów do wspólne-go Êpiewania! (J.T.)

Mys∏owiccy hejnaliÊci w roku 65-lecia

Mys∏owicki „Hejna∏” Êpiewa ju˝ 65 lat!

W niedzielny poranek, 21 paê-dziernika 2012 roku cz∏onkowieChóru M´skiego „Echo” wraz zeswoimi ma∏˝onkami, wyruszyli naczterodniowà wycieczk´ do miej-scowoÊci Horni Lomna w RepubliceCzeskiej. Pierwszy zaplanowanywczeÊniej postój nastàpi∏ w Jablun-kovie gdzie uczestniczyliÊmyw mszy Êwi´tej (w j´zyku polskim),w barokowym koÊciele parafialnympw. Bo˝ego Cia∏a. Po wczeÊniej-szych ustaleniach uczestnictwo

cz∏onków chóru polega∏o dodatko-wo na uÊwietnieniu tej mszy Êwi´tejwykonaniem: Tiebie pajom, Modli-twy w koÊció∏ku, Kto szuka Ci´, AveMaria, O Niepokalana oraz sta∏ychcz´Êci mszy – Kyrie, Sanctus i Be-nedictus. Po serdecznych rozmo-wach z ks. Radoslavem i zrobieniupamiàtkowej „fotki” pojechaliÊmyna miejsce naszego pobytu, do sym-patycznego, uroczego Pensjonatu„U Studanki”. Korzystajàc ze wspa-nia∏ej pogody (prawdziwa „z∏ota

polska jesieƒ” w Republice Cze-skiej!) wszystkie dnie pobytu sp´-dzaliÊmy na spacerach po∏àczonychz grzybobraniem i na zwiedzaniugórzystych okolic czeskiej cz´ÊciBeskidu Âlàskiego. By∏o te˝ zwie-dzanie i degustacja „svetleho”i „cerneho” w okolicznym ma∏ymbrowarze, jak równie˝ gra w bow-ling (kr´gle). Podczas uroczystej ko-lacji dominowa∏ chóralny Êpiew. By∏to rodzaj koncertu dedykowanegodyrekcji i personelowi pensjonatuoraz naszym sympatycznym, wspa-nia∏ym, wyrozumia∏ym ˝onom.

Krystian Dziuba

Âpiewny wypoczynek


Tegoroczny wyjazd zagranicznychóru Polonia Harmonia z Pie-kar Âlàskich odby∏ si´ na Ukrain´w dniach 31 lipca do 6 sierpnia 2012roku. Chór koncertowa∏ na ziemiukraiƒskiej na zaproszenie ks. Mar-ka Wojnarowskiego, proboszczapolskiej parafii p.w. NiepokalanegoPoczćia NMP w ¸opatynie. Dlamieszkaƒców oraz wszystkich za-proszonych goÊci by∏o to szczególnewydarzenie: 5 sierpnia 2012 rokuodby∏o si´ uroczyste poÊwićenienowej dzwonnicy i zawieszonych naniej dzwonów, które zabrzmia∏y poraz pierwszy po 67 latach. MszyÊwi´tej przewodniczy∏ arcybiskupMieczys∏aw Mokrzycki, metropolitalwowski obrzàdku ∏aciƒskiego.Udzia∏ wzi´li tak˝e ksi´˝a rzymsko-katoliccy oraz ojcowie cerkwi ob-rzàdku wschodniego.

Dzwony z koÊcio∏a ¸opatyƒskiegoprzele˝a∏y w ziemi 48 lat. W 1944roku, kiedy cz´Êç mieszkaƒców za-cz´∏a opuszczaç kresy wschodnie,uciekajàc transportami kolejowymiw g∏àb Polski, ostatni proboszcz –ksiàdz Franciszek Byra – w obawie,by okupanci nie przetopili dzwonówna potrzeby wojenne, zakopa∏ w zie-mi nieopodal zakrystii dwa z nich –z 1857 i 1923 roku. Trzeci, który nieby∏ u˝ywany z powodu wadliwegowykonania, pozosta∏ na dzwonnicyi przepad∏ po wojnie razem z nià.W 1946 roku wysiedlono z ¸opatynaniemal wszystkich Polaków, a pi´k-ny rokokowy koÊció∏ z 1772 rokuz wn´trzem ozdobionym bezcenny-mi polichromiami Stanis∏awa Stroiƒ-skiego, lwowskiego artysty, za-mkni´to i zamieniono w ko∏chozowymagazyn. Pozostawione w nim mie-nie i ca∏e wyposa˝enie sowieccy ko-muniÊci zagrabili i zdewastowali.

W 1992 roku dzi´ki jednejz mieszkanek ¸opatyna, Ferdynan-dzie Sodomlak, która wskaza∏amiejsce ukrycia dzwonów, zosta∏yone odkopane i schowane w koÊcie-le, gdzie po wyczyszczeniu czeka∏yjeszcze 18 lat na odbudowaniedzwonnicy. Nastàpi∏o to w ubieg∏ymroku i obecnie, razem ze stojàcymna jej szczycie dwumetrowym krzy-˝em, trzydzia∏owa dzwonnica ma 13metrów wysokoÊci. Wymurowano jàz 30 tysićy cegie∏.

Pod koniec 2011 roku zawieszonona niej trzy dzwony. Po lewej stro-

nie wa˝àcy 300 kg dzwon z 1857 ro-ku z wizerunkami Matki Bo˝ej ¸o-patyƒskiej i Êw. Micha∏a. Po prawejstronie zawieszono drugi z odkopa-nych dzwonów o wadze 200 kg, od-lany w 1923 roku ku czci 60 bohate-rów polskich zamordowanych przezbolszewików podczas obrony ¸opa-tyna 14 sierpnia 1920 roku. PoÊrod-ku dzwonnicy umieszczono naj-wi´kszy, otrzymany w prezenciez Krzemieƒca, wa˝àcy 500 kgdzwon z 1904 roku z wizerunkamiMatki Bo˝ej z Dzieciàtkiem Jezus,Archanio∏a Micha∏a oraz mnicha zezgromadzenia jezuitów.

Przed g∏ównà uroczystoÊcià chórnasz mia∏ mo˝liwoÊç wykonaniakoncertu muzyki sakralnej, a nast´p-nie swoim Êpiewem towarzyszy∏ po-Êwićeniu dzwonów oraz mszyÊwi´tej, celebrowanej przez ksi´dzaarcybiskupa. W tej szczególnej cere-monii uczestniczyli tak˝e inni go-Êcie z Polski, m.in. przedstawicielew∏adz Otmuchowa, gdzie znajdujesi´ oryginalny obraz MB ¸opatyƒ-skiej, przewieziony tam w 1945 ro-ku przez polskich repatriantów. DziÊw Êwiàtyni w ¸opatynie znajduje si´wić tylko jego kopia.

W czasie 6-dniowego wyjazduchórzyÊci mieli mo˝liwoÊç zwiedze-nia wielu pi´knych i wa˝nych histo-rycznie miast Ukrainy, w którychnie brakowa∏o tak˝e polskich akcen-tów. Podró˝ swojà rozpocz´liÊmy od

Kamieƒca Podolskiego – nazwane-go przez ukraiƒskà poetk´ „Kwia-tem na kamieniu”. By∏a to najpot´˝-niejsza warownia kresowa zwanarównie˝ „przedmurzem chrzeÊcijaƒ-stwa” lub „bramà do Polski”. Zoba-czyliÊmy m.in. Stary Zamek i NowyZamek oraz most Turecki. ByliÊmytak˝e w katolickiej Katedrze p.w. ÊÊ.Piotra i Paw∏a, przed którà stoi jedy-ny na Êwiecie minaret z figurà Mat-ki Bo˝ej na szczycie – to pozosta-∏oÊç najpierw po islamskich, a po-tem katolickich wp∏ywach, jak te˝koÊció∏ franciszkanów pw. Wniebo-wzićia NMP, w podziemiach które-go z∏o˝ono zw∏oki Jerzego Wo∏ody-jowskiego.

Z Kamieƒca Podolskiego wybrali-Êmy si´ do Chocimia – najbardziejurokliwej twierdzy nad Dniestrem.Tam w 1621 roku liczàce 45 tys. ˝o∏-nierzy wojska polskie i kozackie,pod dowództwem hetmana Jana Ka-rola Chodkiewicza, powstrzyma∏yatak 100-tysićznej armii tureckiej,a w 1673 roku hetman Jan Sobieskistoczy∏ zwyci´skà bitw´ z Turkami.ByliÊmy tak˝e w ˚waƒcu, najdalejna wschód wysuni´tym skrawkuPolski, gdzie nad rzekà ˚waƒczykw XVII wieku styka∏y si´ granice a˝siedmiu paƒstw.

Wielkim prze˝yciem, tym razemw duchowym znaczeniu, by∏a wizy-ta w najwi´kszym oÊrodku prawo-s∏awnego kultu religijnego na Wo-

Chór Polonia-Harmonia na ziemi ukraiƒskiej

6

W ∏opatyƒskiej Êwiàtyni z ks. arcybiskupem Mieczys∏awem Mokrzyckim,metropolità lwowskim obrzàdku ∏aciƒskiego


∏yniu, jakà jest ¸awra Poczajowska.˚eby zobaczyç m.in. kamieƒ z odbi-tà stopà Matki Bo˝ej oraz relikwiewielkiego prawos∏awnego Êwi´te-go, Hioba Poczajowskiego, kobietymusia∏y za∏o˝yç zakrywajàce w∏osychusty oraz d∏ugie a˝ do kostekczarne fartuchy. W ˝adnym innymmiejscu kultu chrzeÊcijaƒskiego,strój jak najbardziej zakrywajàcykobiece cia∏o, nie by∏ a˝ tak nie-zb´dny.

W naszej podró˝y nie mog∏o prze-cie˝ zabraknàç tak˝e Lwowa – mia-sta Wschodu i Zachodu, prawos∏a-wia i katolicyzmu, gdzie ˝yli oboksiebie Ukraiƒcy, Polacy, Ormianiei ˚ydzi. Spacer uliczkami staregomiasta by∏ niezapomnianà podró˝àsentymentalnà po mieÊcie, w którym

swoje pi´tno odcisn´∏o wiele kultur.ZwiedziliÊmy sporo ciekawychmiejsc i zabytków sakralnych orazÊwieckich, m.in. Katedr´ ¸aciƒskà,Cerkiew Wo∏oskà, Cerkiew Prze-mienienia Paƒskiego, Oper´ Lwow-skà oraz pomnik Adama Mickiewi-cza.

OdwiedziliÊmy równie˝ cmenta-rze: s∏ynny Cmentarz ¸yczakowskiz grobem Marii Konopnickiej, naktórym zapaliliÊmy znicz oraz jegointegralnà cz´Êç – Cmentarz OrlàtLwowskich.

Âlady polskiej kultury we Lwowiemogà byç jednym z powodów na-szego sentymentu do tego miasta,jednak przede wszystkim ma ono ja-kiÊ niezwyk∏y klimat, który ciekawii zachwyca. Szczególnie widoczne

to by∏o na kramach z r´kodzielni-czymi wyrobami, zw∏aszcza pi´kniehaftowanymi serwetami, obrusami,czy cz´Êciami kobiecej garderoby.MogliÊmy te˝ skosztowaç – jako, ˝etowarzyszy∏a nam upalna pogoda –s∏ynnego, a bardzo orzeêwiajàcegokwasu chlebowego, ale tak˝e wspa-nia∏ej dla podniebienia s∏oneczniko-wej cha∏wy.

Cieszymy si´, ˝e w rocznic´ 100-lecia istnienia naszego chóru mogli-Êmy odbyç t´ wspania∏à lekcj´ histo-rii, podziwiaç malownicze krajobra-zy ziemi ukraiƒskiej oraz ubogaciçswoim Êpiewem wzruszajàcà uro-czystoÊç przed cudownym obrazemMatki Bo˝ej ¸opatyƒskiej.

Monika Paêdzierniok

Po niedawnym, paêdziernikowymsukcesie na VIII Mi´dzynarodowymKonkursie Chóralnym „Gaude Can-tem” w Bielsku – Bia∏ej, gdzieotrzyma∏ GRAND PRIX i cztery na-grody specjalne Chór UniwersytetuÂlàskiego „Harmonia” w Cieszynieprzy wspó∏pracy Chóru Kameralne-go Ad libitum z Pszowa dalej konty-nuuje pasmo sukcesów. W dniach12–20 listopada uczestniczy∏ w pre-sti˝owych Mistrzostwach ÂwiataChóralistyki w Korei Po∏udniowej.Spotka∏o si´ w Busan 28 zespo∏ówchóralnych z ca∏ego Êwiata: Korea,Fid˝i, Hongkong, ¸otwa, Izrael,

Malezja, Norwegia, Singapur, Fili-piny, Chiny, Indonezja, Tajlandia,USA … i akademicka „Harmonia”z Polski. Rywalizacja konkursowaprzebiega∏a na bardzo wysokim po-ziomie Êwiatowej chóralistyki. Jurysk∏adajàce si´ z szeÊciu specjalistówz czterech kontynentów niezwykleskrupulatnie oceni∏o prezentacjekonkursowe. Zespo∏y, które nie zo-sta∏y nagrodzone I, II lub III miej-scem nie otrzyma∏y nawet dyplomuuczestnictwa w konkursie. Dla zwy-ci´zców przewidziano poza dyplo-mem równie˝ nagrody finansowe.Grand Prix – Filipiny, I miejsce

Norwegia, II miejsce Indonezja, IIImiejsce – CHÓR UNIWERSYTE-TU ÂLÑSKIEGO „HARMONIA”W CIESZYNIE pod dyrekcjà Iza-belli Zieleckiej-Panek.

Poza wyst´pami konkursowymi„Harmonia” i „Ad libitum” prezen-towa∏y polskà i s∏owiaƒskà muzykćhóralnà na koncertach w kilku mia-stach Korei Po∏udniowej. Podczaska˝dego wyst´pu chóry podziwia∏ooko∏o dwóch tysićy widzów.W koncertach tych równie˝ utworyfortepianowe F. Chopina i K. Szy-manowskiego prezentowa∏ DyrektorInstytutu Muzyki UÂ w CieszynieMicha∏ Korzistka.

Chór Uniwersytetu Âlàskiego„Harmonia” jeden z najstarszych(1908 – rok powstania chóru), a za-razem najm∏odszych (studenci i ab-solwenci Uniwersytetu Âlàskiego)chórów Âlàska godnie zaprezento-wa∏ Polsk´ na arenie Êwiatowej,a zarazem przybli˝y∏ naszà kultur´muzycznà, wzbudzi∏ podziw s∏o-wiaƒskà muzykalnoÊcià, pi´knemstrojów regionalnych i zawsze obec-nym uÊmiechem i radoÊcià.

Izabella PanekFoto: Tomasz Stolz

Wsparty przez zespó∏ Ad Libitumakademicki Chór Harmonia. W tlemiasto Busan. Od lewej stojà: prof.Micha∏ Korzistka i autorka relacji,dyrygentka obu chórów.

Warto by∏o zaÊpiewaç w ojczyênie Samsunga!

6


6

Warszawa. ZostaliÊmy zauwa˝e-ni i… docenieni! Nasz prezes, Ro-man Warzecha, zaproszony zosta∏do udzia∏u w zwo∏anym na 19 i 20wrzeÊnia 2012 roku pod has∏emRzeczpospolita Lokalna 2020 Sej-mie spo∏eczników, bojownikówi ekspertów. Miejscem akcji by∏aAula Schumana i Auditorium Maxi-mum Uniwersytetu Kardyna∏a Ste-fana Wyszyƒskiego. W trakcie spo-tkania og∏oszone zosta∏y wynikiKonkursu dla Animatorów Spo∏ecz-nych im. Heleny Radliƒskiej.

„Animator to iskra spo∏eczna, któ-ra zapala do aktywnoÊci kolejne oso-by. To ktoÊ, kto mobilizuje, anga˝u-je, inspiruje, zachća ludzi do dzia-∏ania, a tak˝e ich edukuje. Co bardzowa˝ne – jest praktykiem. Dostrzegapotencja∏y lokalnych Êrodowisk, ini-cjuje powstawanie ró˝nych grupspo∏ecznych, ∏àczy je, stara si´ je ak-tywizowaç. Wspiera te˝ osoby indy-widualne – liderów, spo∏eczników,inicjatorów lokalnych, którzy póê-niej przejmujà cz´Êç zadaƒ od ani-matora”.

Ta pi´kna definicja wyj´ta z pro-gramu imprezy doskonale odzwier-ciedla cechy, jakimi obdarzony jestnasz prezes oraz wielu innych dzia-∏aczy spo∏ecznego ruchu Êpiewacze-go i muzycznego na Âlàsku. Dzi´kitemu Roman Warzecha znalaz∏ si´w gronie laureatów konkursu, zdo-bywcà Nagrody im. Heleny Radliƒ-skiej. Nagroda to raczej symbolicz-na, honorowa. Dla nas wa˝na, boÊwiadczy o tym, ˝e nie dzia∏amy

w pró˝ni, ˝e bywamy zauwa˝anii doceniani. Wypada podkreÊliç, ˝ew 2012 roku do Konkursu wp∏yn´∏o48 zg∏oszeƒ. SpoÊród nich, do na-grody im. H. Radliƒskiej Kapitu∏aKonkursu nominowa∏a 17 osób. Ro-man Warzecha jest jednym z 38 do-tychczasowych jej laureatów.

Gratulujemy prezesowi tej pi´knejnagrody. Dzi´kujemy KrajowemuOÊrodkowi Europejskiego FunduszuSpo∏ecznego i Centrum WspieraniaAktywnoÊci Lokalnej oraz KapituleNagrody za wyró˝nienie poprzezosob´ prezesa ca∏ego naszego ruchu.I prosimy o wićej, bowiem dzia∏a-czy zas∏ugujàcych na podobny za-szczyt jest w naszym Êrodowiskupod dostatkiem.

Co ciekawe, prezes Warzechapodczas uroczystoÊci wrćzania na-grody popisa∏ si´ podobno indywi-dualnym Êpiewem. Mówi si´, ˝e wy-st´p zosta∏ przyj´ty z entuzjazmem.

Katowice. „Âpiew jest najdaw-niejszà formà aktywnoÊci muzycz-nej cz∏owieka. Pojawi∏ si´… Ró˝nieo tym sàdzà… ”

Takimi s∏owy rozpocz´∏o si´ au-torskie spotkanie Andrzeja Wójcika– sekretarza Zarzàdu G∏ównegoÂZChiO, redaktora „Âpiewaka Âlà-skiego”, emerytowanego wyk∏a-dowcy Instytutu Muzyki Uniwersy-tetu Âlàskiego, które pod has∏em„CzeÊç pieÊni!” I co dalej z tym Êlà-skim Êpiewaniem” zainaugurowa∏o26 wrzeÊnia 2012 roku nowy sezondzia∏alnoÊci Kawiarenki Kulturalno-Literackiej w sali Benedyktynkaw Bibliotece Âlàskiej.

Kawiarenka jest pomys∏em dr Lu-cyny Smykowskiej-KaraÊ, która razw miesiàcu pe∏ni w niej rol´ gospo-dyni. Organizowane w kawiarencespotkania cieszà si´ du˝ym zaintere-sowaniem bywalców b´dàcych s∏u-chaczami ˝ywo reagujàcymi na wy-powiedzi prelegentów.

Oprócz autora ksià˝ki „CzeÊç Pie-Êni! Z dziejów Êlàskiego ˝ycia mu-zycznego i Êpiewaczego szkicei materia∏y êród∏owe” (cz´Êç pierw-sza ukaza∏a si´ w 2010 roku, cz´Êçdruga w∏aÊnie si´ drukuje) na inau-guracj´ kolejnego sezonu Kawia-renki Kulturalno-Literackiej wrazz dyrygentkà Annà Szawiƒskà przy-byli chórzyÊci Towarzystwa Âpie-waczego „Modus Vivendi” orazBarbara Czaykowska i znakomityaktor Bernard Krawczyk. Âpiewemludowych pieÊni Êlàskich a tak˝eczytanymi po mistrzowsku frag-mentami ksià˝ki „CzeÊç PieÊni”wzbogacili treÊci przedstawionew ilustrowanej przeêroczami autor-skiej prelekcji.

Chwila rozmowy i wspólne zdjćie prezesa z Tadeuszem Mazowieckimoraz list gratulacyjny dla Romana Warzechy

Zaproszenie do Kawiarenki Kultu-ralno-Literackiej na inauguracj´sezonu

Ró˝norodnoÊç form wypowiedzi,treÊciowe bogactwo narracji, jakrównie˝ ciep∏a i serdeczna atmosfe-ra spotkania prowadzonego przez drSmykowskà-KaraÊ sprawi∏y, ˝emo˝na je by∏o uznaç za udane i bar-dzo po˝yteczne w dziele propago-wania idei Êpiewaczej.

______________

Bydgoszcz. Zabrzaƒski M∏odzie-˝owy Chór „Resonans con tutti”otrzyma∏ Grand Prix Ogólnopolskie-go Konkursu Chórów a CapellaDzieci i M∏odzie˝y. XXXII edycjatej imprezy zakoƒczy∏a si´ w nie-dziel´, 21 paêdziernika, w Bydgosz-czy.

– Chór „Resonans con tutti” im.Norberta Grzegorza Kroczka z M∏o-dzie˝owego Domu Kultury nr 1w Zabrzu, pod dyrekcjà WaldemaraGa∏àzki, otrzyma∏ nagrod´ g∏ównàkonkursu, ufundowanà przez Mini-sterstwo Edukacji Narodowej w wy-sokoÊci 3 tys. z∏. Zespo∏owi przy-znano tak˝e dodatkowà nagrod´ pie-ni´˝nà ufundowanà przez Stowarzy-szenie Autorów ZAiKS w wysoko-Êci 4 tys. z∏ – poinformowa∏ cz∏onekjury prof. Janusz Stanecki.

Waldemar Ga∏àzka – dyrygent Za-brzaƒskiego Chóru M∏odzie˝owego„Resonans con Tutti” powiedzia∏ pozakoƒczeniu imprezy mi´dzy inny-mi:

– Mam nadziej´, ˝e konkurs b´-dzie trwa∏ na przekór ró˝nego rodza-ju trudnoÊciom, bo jest on wielkim

Êwi´tem m∏odzie˝y i chóralistyki…Mam dwojakiego rodzaju wspo-mnienia z Konkursu Chórów a Ca-pella w Bydgoszczy, pierwszez okresu, kiedy by∏em chórzystàchóru „Resonans con Tutti”, drugiez ostatniego czasu, gdy dyryguj´tym chórem. […] Ciesz´ si´, ˝e mia-∏em to szcz´Êcie i mog∏em przejÊçwszystkie etapy udzia∏u w tym kon-kursie, od szeregowego chórzystypoprzez dyrygowanie, a nawet pro-wadzenie warsztatów dla dyrygen-tów. Konkurs na trwa∏e wszed∏ doharmonogramu pracy naszego ze-spo∏u. Przygotowywanie si´ do nie-go jest elementem mobilizujàcymdla m∏odych chórzystów i ka˝dyudzia∏ jest sprawdzianem umiej´tno-Êci nowego, Êwie˝ego zespo∏u. Sà toswego rodzaju mistrzostwa Polskiw Êpiewie chóralnym dzieci i m∏o-dzie˝y. Mam nadziej´, ˝e konkursb´dzie trwa∏ na przekór ró˝nego ro-dzaju trudnoÊciom, bo jest on wiel-kim Êwi´tem m∏odzie˝y i chóralisty-ki, a to coÊ, o co w naszym kraju na-le˝a∏oby dbaç i co warto wspieraç.

Redakcja „Âpiewaka Âlàskiego”i Zarzàd G∏ówny gratuluje Êpiewa-kom zabrzaƒskiego zespo∏u, jegodyrygentowi i pani Marii Kroczek,wspó∏za∏o˝ycielce chóru, kolejnegowspania∏ego sukcesu.

______________

Rybnik-Niedobczyce. W sobot´,6 paêdziernika 2012 roku, w DomuKultury Niedobczyce odby∏ si´ ko-

lejny, dziewiàty zjazd KonfraterniNajstarszych Chórów i Orkiestr Wo-jewództwa Âlàskiego i Zaolzia. Or-ganizatorami dorocznej imprezy sàZarzàd G∏ówny Âlàskiego ZwiàzkuChórów i Orkiestr, Okr´g RybnickiÂZChiO oraz Dom Kultury Niedo-bczyce. Jednà z atrakcji tegoroczne-go zjazdu by∏ wyst´p chóru im. S∏o-wackiego z Radlina, po którym ilu-strowany przeêroczami wyk∏ad podtytu∏em „Granie, Êpiewanie, trwa-nie” wyg∏osi∏ sekretarz ZarzàduG∏ównego Andrzej Wójcik. Tema-tem wystàpienia by∏y dzieje Êlàskie-go ruchu muzycznego ze szczegól-nym podkreÊleniem w roku Kon-stantego Wolnego zwiàzków ∏àczà-cych pierwszego marsza∏ka SejmuÂlàskiego z chórami.

Konfraternia Najstarszych Chó-rów i Orkiestr Województwa Âlà-skiego utworzona zosta∏a 2 marca2000 roku z inicjatywy RajmundaHankego, zmar∏ego w tym roku by-∏ego prezesa Oddzia∏u ÂlàskiegoPolskiego Zwiàzku Chórów i Or-kiestr, tote˝ wspomnienie jegoudzia∏u w kszta∏towaniu wspó∏cze-snych dziejów spo∏ecznego ruchumuzycznego stanowi∏o dope∏nienietreÊci wyk∏adu.

Tegoroczny zjazd z udzia∏emdwunastu chórów b´dàcych cz∏on-kami Konfraterni uÊwietni∏y wyst´-py Orkiestry D´tej KWK „Chwa∏o-wice” oraz obchodzàcej swoje 95-lecie Orkiestry D´tej KWK „Mar-cel” z Radlina.

Zgodnie z tradycjà wrćzone zo-sta∏y Certyfikaty nowym cz∏onkomKonfraterni. W tym roku do grona„najzacniejszych wÊród zacnych”wpisane zosta∏y chór katedralnyoraz chór „Cantemus” z Gliwic.Wszystkie zespo∏y, które przyjecha-∏y na zjazd otrzyma∏y dyplomyuczestnictwa.


Kawiarenk´ Kulturalno-Literackà w Benedyktynce wype∏nili goÊcie i chó-rzyÊci Modus Vivendi

6

Plansza tytu∏owa wyk∏adu na zjeê-dzie Konfraterni w Niedobczycach


6

Katowice. W sobot´, 20 paêdzier-nika 2012 roku w wype∏nionym doostatniego miejsca studiu koncerto-wym Polskiego Radia w Katowi-cach odby∏ si´ premierowy pokazfilmu pod tytu∏em „Misja Wolne-go”. Spotkanie promocyjne z udzia-∏em Konstantego Wolnego – wnukapierwszego marsza∏ka Sejmu Âlà-skiego, a zarazem wspó∏autora sce-nariusza filmu, prowadzi∏a dr Ma∏-gorzata MyÊliwiec. Obecni byli re-alizatorzy filmu i chyba wszyscywypowiadajàcy si´ w tym znakomi-tym dokumencie znawcy ró˝nychaspektów ˝ycia i dzia∏alnoÊci twórcy„Statutu Organicznego Wojewódz-twa Âlàskiego”.

Twórcà filmu – jego wspó∏scena-rzystà, re˝yserem, realizatoremi monta˝ystà jest Wojciech Szwiec.Âwietnà muzyk´ do obrazu skompo-nowa∏ Adrian Robak. W filmie po-jawia si´ i g∏os zabiera m.in. sekre-tarz Âlàskiego Zwiàzku Chórówi Orkiestr, Andrzej Wójcik. W swo-jej wypowiedzi ilustrowanej archi-walnymi zdjćiami przypomina ma-∏o znane i ca∏kowicie zapomnianefakty wskazujàce na rozlicznezwiàzki Marsza∏ka z ruchem Êpie-waczym. We wczesnej fazie jegodzia∏alnoÊci prawniczej ich przeja-wem by∏a bezinteresowna obronaÊlàskich Êpiewaków przed sàdamipruskimi. W 1913 roku KonstantyWolny (1877–1940) zosta∏ pierw-szym prezesem utworzonego wów-czas okr´gu gliwicko-zabrskiegoZwiàzku Âlàskich Kó∏ Âpiewa-czych. Ju˝ jako Marsza∏ek SejmuÂlàskiego, w 1926 roku zosta∏ pre-zesem honorowym katowickiego

chóru „Ogniwo”. „Misj´ Wolnego”Wojciecha Szwieca powinien obej-rzeç ka˝dy, kto interesuje si´ histo-rià, w szczególnoÊci skomplikowa-nymi dziejami Âlàska. Film ten go-dzi si´ poleciç przede wszystkimm∏odemu pokoleniu Polaków, a tak-˝e uczestnikom ruchu Êpiewaczomuzycznego, w którym KonstantyWolny, bliski wspó∏pracownikWojciecha Korfantego by∏ – jak sińieoczekiwanie okaza∏o – bardzomocno zaanga˝owany.

______________

Radlin. Górnicza Orkiestra D´taKopalni W´gla Kamiennego „Mar-cel” obchodzi w tym roku swoje 95-lecie. Z tej okazji 20 paêdziernika nazakoƒczenie Festiwalu OrganizacjiPozarzàdowych dzia∏ajàcych w Ra-dlinie odby∏ si´ w tamtejszym Miej-skim OÊrodku Kultury uroczystykoncert. Oprócz obchodzàcej jubile-usz orkiestry wzi´∏y w nim udzia∏artystycznie uzdolnione dzieciz miejscowego przedszkola.

Orkiestra utworzona w 1917 rokuz myÊlà o obs∏udze kopalnianychuroczystoÊci szybko osiàgn´∏a wy-soki poziom wykonawczy. Rozwija-∏a si´ równie˝ liczebnie: w okresiemi´dzywojnia muzykowa∏o w niej60 osób. Reaktywowana po wojnieuczestniczy∏a w ˝yciu muzycznymregionu i kraju, koncertowa∏a tak˝epoza granicami Polski. Co najwa˝-

niejsze, przetrwa∏a kryzys lat dzie-wi´çdziesiàtych, zwiàzany z prze-kszta∏ceniami struktur kopalnianychi zaprzestania finansowania jej dzia-∏alnoÊci przez górnictwo.

Obecnie radliƒska Orkiestra Gór-nicza dzia∏a w ramach Agencji Ar-tystycznej „Musica Viva”. Z zespo-∏em liczàcym 25 stale grajàcychmuzyków zwiàzani sà pracownicyi emeryci kopalni „Marcel”. Kie-rownikiem artystycznym orkiestryi jej dyrygentem jest FranciszekMagiera.

______________

Rybnik. Znana w Êrodowisku mu-zycznym Adelajda Romaƒska, któratrzydzieÊci pi´ç lat pracowa∏a z nale-˝àcym do Âlàskiego Zwiàzku Chó-rów i Orkiestr ewangelickim chórem„Cantate” w Chorzowie, wyró˝nio-na Z∏otà Odznakà Honorowà z Lau-rem, po przeprowadzaniu si´ pasto-rostwa Romaƒskich do Rybnika,zorganizowa∏a w tamtejszej parafiichór „Canto Deo”. Wystàpi∏ onm.in. na Zjeêdzie Chórów Ewange-lickich Diecezji Katowickiej, któryw 2008 roku odby∏ si´ w parafii Po-kój, niedaleko Opola.

W swoim repertuarze rybnickichór ewangelicki ma utwory religij-ne i Êwieckie. Mi´dzy innymi sà tokompozycje Józefa Âwidra i Ludwi-ka van Beethovena. UroczystoÊçz okazji pićiolecia odby∏a si´ 21paêdziernika w ewangelickim ko-Êciele aposto∏ów Piotra i Paw∏aw Rybniku. Obecni byli ksi´˝a pa-storzy, liczni sympatycy muzykiwokalnej i delegacje zaprzyjaênio-nych chórów.

Opiekunem zespo∏u jest mà˝ dy-rygentki, proboszcz, ks. Jerzy Ro-maƒski, który Êpiewa w basach, grana organach i by∏ d∏ugoletnim Prze-wodniczàcym Komisji Chórów i Or-kiestr Diecezji Katowickiej. W s∏o-wie o muzyce wspomniano tak˝eo czterdziestoleciu dzia∏alnoÊci arty-stycznej dyrygentki Adelajdy Ro-maƒskiej.

(H.O.)______________

Âwi´toch∏owice-Lipiny. Stowa-rzyszenie mi∏oÊników Lipin orazOkr´g Âwi´toch∏owicki ÂlàskiegoZwiàzku Chórów i Orkiestr zorgani-zowa∏y Koncert Chórów, któryz okazji Dnia Niepodleg∏oÊci i 90-le-cia Przy∏àczenia Âlàska do Macierzy


6 odby∏ si´ 9 listopada 2012 rokuw Centrum Kultury Âwi´toch∏owice(DK Grota). W koncercie, któremutowarzyszy∏a wystawa Êwi´toch∏o-wickiego Ko∏a Terenowego Stowa-rzyszenia Na Rzecz Zabytków For-tyfikacji „Pro Fortalicium” uczestni-czy∏y: Chór Mieszany „Gwiazda”z Chorzowa pod dyrekcjà DanutyDomaƒskiej-Garczarczyk, ChórMieszany „Lutnia” z Chorzowa poddyrekcjà ¸ukasza Szmigiela, ChórMieszany „Magnificat” ze Âwi´to-ch∏owic pod dyrekcjà Marii Tu-dzierz-S∏owik oraz Chór M´ski„Âlàsk” z Lipin pod dyrekcjà Ry-szarda Chojnackiego.

______________

Katowice. W drugie Êwi´to Bo˝e-go Narodzenia przypada 90. roczni-ca Êmierci Micha∏a Wolskiego – by-tomskiego aptekarza, za∏o˝ycielaZwiàzku Âlàskich Kó∏ Âpiewaczych(1910 r.), wspó∏za∏o˝yciela PolskiejOrganizacji Wojskowej GórnegoÂlàska (1918 r.), wspó∏pracownikaPolskiego Komisariatu Plebiscyto-wego, dzia∏acza Towarzystwa Gim-nastycznego „Sokó∏”. Micha∏ Wol-ski pochowany zosta∏ na cmentarzuprzy ulicy Francuskiej w Katowi-cach, przy udziale licznych delegacjii pi´çdziesićiu pocztów sztandaro-wych. W zwiàzku z rocznicà Êmier-ci za∏o˝yciela naszego zwiàzku nie-stety nie sà planowane ˝adne uro-czystoÊci. Warto jednak pami´taço tej rocznicy i w miar´ mo˝liwoÊciprzystanàç przed mogi∏à pierwszegoprezesa, zapaliç lampk´, zmówiçmodlitw´, albo po prostu chwil´ si´zadumaç.

Osiemdziesiàt lat temu, w dziesià-tà rocznic´ Êmierci Micha∏a Wol-skiego odby∏a si´ „skromna uroczy-stoÊç Êpiewacza i sokola”, o czymprzypomina reprodukowana poni˝ejnotatka z wychodzàcej w Katowi-cach „Polonii” (czwartek, 22 grud-nia 1932 roku).

Bytom. Na zakoƒczenie tegoprzeglàdu wydarzeƒ i w zwiàzku zezbli˝ajàcym si´ koƒcem bie˝àcegoroku proponuj´ muzyczny dowcipz bardzo odleg∏ego czasu. Opubliko-wany zosta∏ 29 paêdziernika 1910roku (sto dwa lata temu!) na ∏amachwychodzàcego w Bytomiu pisma„Katolik”. Scena rozgrywa si´ w sà-dzie:

– Paƒski zawód?– Mistrz tonów.

– Na jakim instrumencie?– Na ˝adnym.– Jak to, wić Êpiewak?– Nie, panie s´dzio, brzuchomów-

ca.

Do siego roku!

Na podstawie w∏asnych infor-macji oraz nades∏anych mate-ria∏ów opracowa∏a

Barbara Czaykowska

10. rocznica Êmierci Micha∏aWolskiego – 80 lat temu

Powitanie Nowego Roku!

O Roku Nowy, Roku Prze∏omowy,Witaj nam w naszej Staropolskiej Ziemi!Z nad Górnej Odry, gdzie my lud PiastowyOd wieków ˝yjem i g∏osy cichymiModlili si´, ufajàc, ˝e Czas NowyPrzyjdzie i dla nas wyroki Bo˝ymi –Wo∏amy z serca: na Êlàskim ugorzeW ojczystej pracy Szcz´Êç nam, Panie Bo˝e!

(Jan Przyby∏a, „Kocynder”, Bytom 1 stycznia 1921, nr 17, s. 2)

Gospodarz GórnoÊlàski: Podzi´kowaliÊmy Panu Bogu za Stary Rok,za wst´pne kroki do wolnoÊci, a teraz wio siwki, z ˝yciem i fantazjà,bo jedziemy w Nowy Rok Polski, w rok dziejowy dla G. Âlàska.

Documents

„ÂPIEWAKA ÂLÑSKIEGO” Radosnych Êwiàt Bo˝ego ...Rok za∏o˝enia 1920 Rok LI Nr 4 (402) 2012 Wstajà ze snu pastuszkowie, Âpieszà m´drcy i królowie. I Anielskich pieni