Upload
lekhuong
View
224
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
2
Analizę opracował zespół Komendy Głównej Państwowej Straży
Pożarnej na podstawie:
statystyki zdarzeń,
materiałów komend wojewódzkich PSP,
danych z biur KG PSP – KCKRiOL, BT, BS, BIŁ,
w składzie:
1. gen. brygadier Wiesław B. Leśniakiewicz,
2. nadbryg. Janusz Skulich,
3. st. bryg. Ireneusz Królik,
4. st. bryg. Tadeusz Jopek,
5. mł.bryg. Zbigniew Dobosz,
6. mł. bryg. Jacek Zalech,
7. ogn. Violeta Borkowska.
3
Spis treści
1. Analiza funkcjonowania krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego………………....5
1.1 Definicja, geneza powstawania oraz podmioty tworzące ksrg...……………………….5
1.2 Zadnia krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego……………………………………6
1.3 Organy odpowiedzialne za krajowy system ratowniczo-gaśniczy…………………….6
1.4 Poziomy tworzenia krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego………………………6
2. Wykaz aktów prawnych i dokumentów regulujących włączanie i funkcjonowanie
ksrg……………………………………………………………………………………..8
3. Zadania realizowane przez jednostki OSP włączone do ksrg podczas działań
ratowniczych………………………………………………………………………….10
4. Statystyka zdarzeń za lata 2000-2010 przedstawiająca udział jednostek OSP
włączonych do ksrg w działaniach ratowniczych…………………………………….12
5. Sieć podmiotów ksrg………………………………………………………………….17
6. Analiza rozmieszczenia jednostek OSP włączonych do ksrg…………………………20
7. Analiza potencjału jednostek OSP właczonych do ksrg………………………………23
7.1 Standardy ……………………………………………………………………………..23
7.1.1 Strażnica …………………………………………………………………………..23
7.1.2 Wyposażenie w sprzęt i urządzenia pożarnicze…………………………………...23
7.2 Stan bazy jednostek OSP włączonych do ksrg………………………………………..24
7.3 System alarmowania OSP włączonych do ksrg……………………………………….25
7.4 Stan wyposażenia jednostek OSP włączonych do ksrg w sprzęt pożarniczy…………26
7.4.1 Pojazdy pożarnicze………………………………………………………………...26
7.4.2 Sprzęt łączności radiowej………………………………………………………….33
7.4.3 Sprzęt ochrony dróg oddechowych………………………………………........…..35
7.4.4 Odzież ochronna i wyekwipowanie……………………………………………….36
7.4.5 Sprzęt ratownictwa medycznego………………………………………….……….38
7.4.6 Hydrauliczne urządzenia ratownicze………………………………………………41
7.4.7 Pompy ……………………………………………………………………………..43
7.4.8 Agregaty prądotwórcze……………………………………………………………47
8. Stan osobowy jednostek OSP włączonych do ksrg……………………………………53
8.1 Standard osobowy jednostki…………………………………………………………..53
8.2 Stan osobowy jednostek funkcjonujących w ksrg…………………………………….53
9. Wyszkolenie…………………………………………………………………………..56
9.1 Standard wyszkolenia jednostek OSP z ksrg…………………………………………56
4
9.2 Stan wyszkolenia ……………………………………………………………………...56
10. Analiza potencjału jednostek OSP planowanych do włączenia do ksrg w latach 2011 –
2014……………………………………………………………………………………59
10.1 Plan włączenia jednostek do systemu………………………………………………...59
10.2 Wyposażenie w samochody jednostek OSP planowanych do włączenia do ksrg…...61
10.3 Wyposażenie techniczne jednostek OSP planowanych do włączenia do ksrg………61
10.4 Potencjał osobowy jednostek OSP planowanych do włączenia do ksrg…………….64
11. Jednostki planowane do włączenia do ksrg po 2014r………………………………...66
Podsumowanie………………………………………………………………….….67
- Mocne strony systemu……………………………………………………………67
- Słabe strony systemu……………………………………………………………..69
Wnioski…………………………………………………………………………….70
- z zakresu logistyki – obiekty i sprzęt…………………………………………….70
- z zakresie łączności……………….……………………………………………...71
- z zakresu organizacji……………………………………………………………..71
- z zakresu szkolenia……………………………………………………………….72
- w zakresie prawnym……………………….……………………………………..73
Załączniki
Załącznik nr 1 – Rozbudowa krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego w
zakresie przedsięwzięć szkoleniowych
Załącznik nr 2 – Standard wyposażenia samochodu ratowniczo-gaśniczego z
funkcją ratownictwa technicznego
Załącznik nr 3 - Standard wyposażenia strażaka ratownika OSP
5
1. ANALIZA FUNKCJONOWANIA KRAJOWEGO SYSTEMU
RATOWNICZO GAŚNICZEGO
1.1. Definicja, geneza powstawania oraz podmioty tworzące krajowy system
ratowniczo-gaśniczy
Krajowy system ratowniczo-gaśniczy, zwany dalej ksrg, stanowi integralną część
organizacji bezpieczeństwa wewnętrznego państwa obejmującą, w celu ratowania życia,
zdrowia, mienia lub środowiska, prognozowanie, rozpoznawanie i zwalczanie pożarów, klęsk
żywiołowych lub innych miejscowych zagrożeń; system ten skupia jednostki ochrony
przeciwpożarowej, inne służby, inspekcje, straże, instytucje oraz podmioty, które
dobrowolnie w drodze umowy cywilnoprawnej zgodziły się współdziałać w akcjach
ratowniczych.
Organizatorem oraz bazą, na której opiera się krajowy system ratowniczo
- gaśniczy jest Państwowa Straż Pożarna z całym zapleczem kadrowym, sprzętowym
i logistycznym.
Zorganizowany przez Państwową Straż Pożarną ksrg zaczął funkcjonować od 1995
roku. Po wejściu w życie rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia
29 grudnia 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu
ratowniczo-gaśniczego (Dz. U. Nr 111, poz. 1311) uległa zmianie organizacja ksrg -
doprecyzowano zasady działania podmiotów współdziałających z systemem oraz podmiotów
będących w jego strukturach.
Oprócz Państwowej Straży Pożarnej w skład krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego
mogą być włączane także inne jednostki ochrony przeciwpożarowej, a mianowicie:
- ochotnicze straże pożarne;
- zakładowe straże pożarne;
- zakładowe służby ratownicze;
- gminne zawodowe straże pożarne;
- powiatowe/miejskie/ zawodowe straże pożarne;
- terenowe służby ratownicze;
- inne jednostki ratownicze.
6
1.2. Zadania krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego
Krajowy system ratowniczo-gaśniczy ma na celu ochronę życia, zdrowia, mienia lub
środowiska poprzez:
1) walkę z pożarami lub innymi klęskami żywiołowymi,
2) ratownictwo techniczne,
3) ratownictwo chemiczne,
4) ratownictwo ekologiczne,
5) ratownictwo medyczne,
6) współpracę z jednostkami systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego,
o których mowa w art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym
Ratownictwie Medycznym (Dz. U. Nr 191, poz. 1410, z późn. zm.3)) oraz systemem
powiadamiania ratunkowego.
1.3. Organy odpowiedzialne za krajowy system ratowniczo-gaśniczy
Zgodnie z właściwością terytorialną, krajowy system ratowniczo-gaśniczy tworzą
oraz mają wpływ na jego koordynację, funkcjonowanie mają wpływ następujące organy
władzy :
wójt (burmistrz lub prezydent miasta) w zakresie zadań ustalonych przez wojewodę,
starosta, który określa zadania i kontroluje wykonywanie zadań na obszarze powiatu,
a w sytuacjach nadzwyczajnych zagrożeń życia, zdrowia, środowiska i mienia
zarządza ksrg przy pomocy powiatowego zespołu zarządzania kryzysowego,
wojewoda, który określa zadania i kontroluje ich wykonanie na obszarze
województwa, a w sytuacjach nadzwyczajnych zagrożeń życia, zdrowia, środowiska
i mienia zarządza ksrg przy pomocy wojewódzkiego zespołu zarządzania
kryzysowego.
Centralnym organem administracji rządowej w sprawach organizacji krajowego
systemu ratowniczo-gaśniczego oraz ochrony przeciwpożarowej jest Komendant Główny
Państwowej Straży Pożarnej, podległy ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych.
1.4. Poziomy tworzenia krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego
Krajowy system ratowniczo-gaśniczy zorganizowany jest w sposób zapewniający jego
ciągłe funkcjonowanie na poszczególnych poziomach, tj.:
7
powiatowym, jako podstawowym poziomie wykonawczym działań ratowniczych
na obszarze gmin i powiatu,
wojewódzkim, jako poziomie wspomagania i koordynacji działań ratowniczych
na obszarze województwa,
centralnym, jako poziomie wspomagania i koordynacji działań ratowniczych
na obszarze kraju.
System funkcjonuje w dwóch stanach:
stałym czuwaniu i doraźnym reagowaniu, polegającym na podejmowaniu działań
ratowniczych przez własne siły i środki powiatu i gmin,
wykonywaniu działań ratowniczych wymagających użycia sił i środków spoza
powiatu, wtedy uruchamiany jest poziom wspomagania i koordynacji ze szczebla
wojewódzkiego, a przy dużych lub złożonych działaniach ratowniczych ze szczebla
centralnego (kraju).
Drugim, oprócz Państwowej Straży Pożarnej, filarem krajowego systemu ratowniczo -
gaśniczego są Ochotnicze Straże Pożarne, których liczba wg stanu na 31grudnia 2009 r.
wynosi 16 300 i zrzeszają one 396 000 członków. Według stanu na dzień 31 grudnia 2010 r.
do systemu włączonych jest 3815 jednostek OSP.
8
2. Wykaz aktów prawnych i dokumentów regulujących włączanie
i funkcjonowanie krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego
1. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej
(Dz. U. z 2009 r. Nr 178, poz. 1380 z późn. zm.).
2. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (tekst jedn. Dz. U.
z 2009 r. Nr 12, poz. 68 z późn. zm.).
3. Ustawa z dnia 25 lipca 2001 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym
( Dz. U. 06.191.1410 z późn. zm.).
4. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 grudnia 1999r.
w sprawie szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego.
(Dz. U. Nr 111 poz. 1311), po zmianie rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i
Administracji z dnia 18 lutego 2011r. w sprawie szczegółowych zasad organizacji
krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (Dz. U. Nr 6, poz. 349).
5. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia
16 września 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków bhp służby strażaków
Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2008 r. Nr 180, poz. 1115).
6. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia
14 września 1998 r. w sprawie zakresu, szczegółowych warunków i trybu włączania
jednostek ochrony przeciwpożarowej do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego
(Dz.U. Nr 121, poz. 798).
7. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia
20 kwietnia 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad tworzenia i likwidacji jednostek
ratowniczo- gaśniczych Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. Nr 45, poz. 455 ).
8. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 października 2005 r. w sprawie warunków
i trybu delegowania strażaków Państwowej Straży Pożarnej do pełnienia służby poza
granicą państwa oraz sposobu i organizacji działania grupy ratowniczej
(Dz.U.05.212.1765).
9. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia
4 lutego 2005 r. w sprawie zwierząt wykorzystywanych w akcjach ratowniczych.
(Dz.U.05.35.315).
10. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia
11 grudnia 1997 r. w sprawie długotrwałych akcji ratowniczych, szczegółowych norm,
zasad i warunków otrzymywania wyżywienia w czasie tych akcji oraz ćwiczeń lub
9
szkolenia przez strażaków Państwowej Straży Pożarnej lub inne osoby biorące w nich
udział, a także przypadków, w których wypłaca się równoważnik pieniężny w zamian za
przysługujące wyżywienie, sposobu ustalania jego wysokości oraz szczegółowych zasad
wypłacania (Dz. U. 97.160.1098).
11. Zarządzenie nr 6 KGPSP z dnia 21 czerwca 2006 r. w sprawie sposobu przeprowadzania
inspekcji gotowości operacyjnej podmiotów ksrg.
12. Zarządzenie nr 19 KG PSP z dnia 27 września 2007 r. zmieniające zarządzenie w sprawie
sposobu przeprowadzania inspekcji gotowości operacyjnej podmiotów ksrg.
13. Rozkaz Nr 2/2010 Komendanta Głównego z dnia 18 stycznia 2010 r. w sprawie
organizacji centralnego odwodu operacyjnego krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego.
14. Decyzja Nr 13 Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 stycznia 2008r.
w sprawie wprowadzenia do użytku „Zestawu zasadniczych umówionych znaków
operacyjnych właściwych dla komórek organizacyjnych MSWiA oraz jednostek
organizacyjnych podległych lub nadzorowanych przez Ministra Spraw Wewnętrznych
i Administracji.
15. Rozkaz Nr 14/2002 Komendanta Głównego z dnia 26 lipca 2002 r. w sprawie
wprowadzenia do użytku służbowego instrukcji KGPSP w sprawie jednolitego
oznakowania osób funkcyjnych, pojazdów, przyczep i sprzętu.
16. Wytyczne INSARAG (Międzynarodowy system poszukiwania i ratownictwa).
17. Wytyczne Komendanta Głównego do organizacji ratownictwa medycznego w krajowym
systemie ratowniczo - gaśniczym – lipiec 2004.
18. Wytyczne Komendanta Głównego PSP do organizacji ratownictwa chemicznego
i ekologicznego w krajowym systemie ratowniczo - gaśniczym – 23.04.2007r.
19. Wytyczne Komendanta Głównego PSP do organizacji ratownictwa wysokościowego
w ksrg.
20. Ogólne wytyczne Komendanta Głównego PSP do planowania i organizowania
ratownictwa na obszarach wodnych w ksrg.
21. Instrukcja w sprawie organizacji łączności w sieciach radiowych UKF w PSP – 2009 r.
22. Procedura P-23 dot. rozpatrywania wniosku do Komendanta Głównego PSP w sprawie
włączenia jednostki OSP do ksrg.
10
3. Zadania realizowane przez jednostki OSP włączone do ksrg podczas działań
ratowniczych
W 1995 r. głównym zadaniem jednostek OSP włączonych do ksrg była walka
z pożarami, prowadzona przez zastępy działające na zewnątrz obiektu, ponieważ jednostki
OSP nie posiadały sprzętu ochrony dróg oddechowych oraz stosownych ubrań specjalnych.
Zgodnie z przyjętymi przez Komendę Główną PSP założeniami jednostki OSP
z ksrg mają realizować samodzielnie działania ratownicze z zakresu:
gaszenia pożarów, w tym pożarów wewnętrznych;
ratownictwa technicznego, w szczególności ratownictwa w komunikacji
drogowej;
udzielania kwalifikowanej pierwszej pomocy – wymóg niezbędny, wynikający
z ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym;
minimalizowanie zagrożeń związanych z klęskami żywiołowymi.
Ponadto przewiduje się rozszerzenie ww. działań o:
udział w grupach poszukiwawczo-ratowniczych, zwłaszcza w zakresie wykorzystania
psów;
ratownictwa wodnego.
Realizacja ww. zadań, wymaga jednak zmiany zapisów w obecnie obowiązujących
aktach prawnych, co zawarto we wnioskach do analizy.
W przyszłości wskazane jest przypisanie niektórych zadań innych niż ratownicze,
w rozumieniu przepisów aktualnie obowiązującego prawa, jednostkom OSP włączonym do
ksrg związanych z ochroną ludności, m.in.:
oświetlanie i podtrzymywanie awaryjne zasilania pracy urządzeń energetycznych;
dekontaminacja masowa na poziomie wstępnym w przypadku skażeń, w szczególności
w wyniku emisji chemicznych substancji niebezpiecznych;
realizacja zadań związanych z działaniami na terenach zapowietrzonych;
wykonywanie zadań humanitarnych w sytuacjach zagrożeń dla ludności podczas
np.: śnieżyc, suszy, powodzi, itp.;
realizacja zadań logistycznych i zabezpieczających podczas klęsk żywiołowych, w tym
zapewnienie wody do celów spożywczych, dostawy żywności, tworzenie warunków dla
przetrwania osobom ewakuowanym z terenów dotkniętych skutkami;
wykonywanie innych zadań w ramach posiadanych możliwości na rzecz ochrony ludności
zleconych przez samorządy lokalne.
11
Zakres ww. zadań, sposób realizacji i finansowania powinien być uwzględniony
w planach ratowniczych lokalnych samorządów. Należy przy tym jednak zachować
nadrzędność działań ratowniczych.
12
4. Statystyka zdarzeń za lata 2000-2010 przedstawiająca udział jednostek OSP
włączonych do ksrg w działaniach ratowniczych
W pierwszym roku funkcjonowania ksrg tj. 1995 r. zanotowano ogółem 159 356 zdarzeń,
z czego:
pożary stanowiły 96 595 zdarzeń (60,6% ogółu zdarzeń);
miejscowe zagrożenia 52 028 zdarzeń (32,6% ogółu zdarzeń);
alarmy fałszywe 10 733 zgłoszeń, co stanowiło 6,8% ogółu zdarzeń).
Od tamtego okresu liczba zdarzeń ma tendencję wzrostową, zmieniała się także ich
specyfika i proporcje.
W roku 2010 zanotowano ogółem 509 040 zdarzeń, z czego:
pożary, to 135 555 zdarzeń (26,6% ogółu zdarzeń);
miejscowe zagrożenia 355 525 zgłoszeń (69,8% ogółu zdarzeń);
alarmy fałszywe 17 960 zgłoszeń (3,5% ogółu zdarzeń).
Z ww. danych wynika zamiana proporcji w występowaniu pożarów (liczba malejąca)
i miejscowych zagrożeń (liczba rosnąca).
Analiza danych dotyczących ilości pożarów za lata 2000-2010 - wykres nr 1- wykazała,
że ich liczba w ostatnim dziesięcioleciu kształtowała się na porównywalnym poziomie
z wyjątkiem 2003r. (duża liczba pożarów traw i lasów związana z występującymi warunkami
meteorologicznymi), natomiast liczba miejscowych zagrożeń w analogicznym okresie
wzrosła dwukrotnie ze względu na likwidację zdarzeń związanych między innymi z
usuwaniem skutków gwałtownych opadów deszczu, podtopień i powodzi oraz zagrożeń ze
strony owadów błonkoskrzydłych. Należy przy tym zaznaczyć, że udział sił OSP z ksrg w
tym okresie wzrósł 4 krotnie przy jednoczesnym wzroście ilości jednostek włączonych do
systemu o 1/3 (1028 jednostek). O konieczności użycia sił ksrg decyduje dyżurny operacyjny
właściwego terytorialnie stanowiska kierowania PSP w oparciu o pozyskane informacje
zawarte w treści zgłoszenia, a ich ilość uzależniona jest od skali i rodzaju zagrożenia. Nie
mniej jednak analiza wzrostu sił ksrg dysponowanych do działań ratowniczych oraz potrzeba
ujednolicenia zasad dysponowania tych sił spowodowała, że w 2010 r. Komenda Główna PSP
opracowała i wdrożyła do stosowania wytyczne dysponowania sił określające między innymi
minimalną liczbę ratowników i sprzętu dysponowanych do poszczególnych rodzajów
zdarzeń.
Szczegółowe dane dotyczące udziału sił w działaniach za lata 2000-2010 przedstawiono
na wykresach nr 2,3,4,5 i 6.
13
Wraz ze wzrostem ilości zdarzeń zmienia się także udział druhów OSP z jednostek
włączonych do ksrg oraz zastępów w działaniach ratowniczych. Widać to zwłaszcza
w udziale OSP włączonych do ksrg w działaniach ratowniczych podczas miejscowych
zagrożeń – wykres nr 3.
W związku ze zmianą proporcji zdarzeń zmianie musi ulec zarówno wyposażenie OSP
z ksrg, gdzie oprócz sprzętu do działań gaśniczych bezwzględnie powinien być wprowadzony
sprzęt z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy, ratownictwa technicznego w stopniu
pozwalającym na realizację samodzielnych działań ratowniczych.
W związku z powyższym należy podjąć też działania mające na celu podniesienie
poziomu wyszkolenia druhów OSP z ksrg w zakresie ratownictwa technicznego,
kwalifikowanej pierwszej pomocy oraz kierowania ruchem drogowym.
10 974 10 249 11 777 12 807 12 125 13 885 16 446 16 808 16 712 17 843 17 960
122 983
166 912
197 491
169 221
200 553 201 781
261 869
274 624 280 781 277 887
355 525
135 889
116 602
151 026
220 855
146 728
184 316
165 353
151 069161 744 159 122
135 555
0
50000
100000
150000
200000
250000
300000
350000
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
LICZBA INTERWENCJIJEDNOSTEK OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ
W LATACH 2000 ÷ 2010
Alarmy fałszywe Miejscowe zagrożenia Pożary
Wykres nr 1. Liczba zdarzeń w latach 2000-2010
14
0
20000
40000
60000
80000
100000
120000
140000
160000
180000
12088 11690
1949
1
3918
1
2134
5
3004
4
2475
0
2315
2
2625
1
2838
9
2314
98948 8340
11479
16517
11061
1296611842 11241
14081 1392913180
8486
9
7304
2
9084
9
1152
75
8655
5
9814
1
8550
0
8815
4 9737
1
9180
2
7946
3
Ilość
zd
arzeń
Rok
Udział w pożarach
OSP(ksrg) bez PSP Wspólnie PSP i OSP(ksrg) PSP bez OSP
Wykres nr 2. Udział sił ksrg podczas gaszenia pożarów
0
50000
100000
150000
200000
250000
300000
10352 23726
3013
8
2344
8
3149
8
3225
4
4962
2
5508
7
6690
1
6635
5 1010
25
5020
67778441
812710029 10000
1144214872
15921 17157
20635
9532
7 1148
67 1391
80
1251
17 1409
79
1280
05
1561
10 1706
10 1793
55
1661
00
1722
53
Ilość
zd
arzeń
Rok
Udział w miejscowych zagrożeniach
OSP(ksrg) bez PSP Wspólnie PSP i OSP(ksrg) PSP bez OSP
Wykres nr 3. Udział sił ksrg w likwidacji miejscowych zagrożeń
15
0
50000
100000
150000
200000
250000
300000
350000
400000
450000
23127 36085
5059
8
6398
0
5404
1
6375
3
7605
8
7993
9
9503
2
9681
9
1340
09
1435115472
2034425131
2156123416
23816 2662330695 31820
45182
1886
84
1959
03
2390
01 2497
71
2363
51
2356
96
2528
96
2716
20 2900
12
2720
37
2659
34
Ilość
zd
arz
eń
Rok
Udział w zdarzeniach ogółem
OSP(ksrg) bez PSP Wspólnie PSP i OSP(ksrg) PSP bez OSP
Wykres nr 4. Udział sił ksrg w zdarzeniach ogółem
6566
8
7915
5
1072
90
1444
38
1099
66
1303
37
1454
95
1447
26
1738
03 1800
01
2190
66
0
50000
100000
150000
200000
250000
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Udział zastępów OSP (ksrg) w działaniach ratowniczych
Udział zastępów OSP (ksrg) w działaniachTrend
Wykres nr 5. Udział zastępów OSP z ksrg w działaniach ratowniczych
16
3420
76 4146
05
5545
61
7542
17
5607
15
6663
80
7269
60
7215
68
8535
29
9099
87
1098
019
0
200000
400000
600000
800000
1000000
1200000
1400000
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Ilość
Udział strażaków OSP (ksrg) w działaniach ratowniczych
Udział strażaków OSP(ksrg) w działaniach
trend
Wykres nr 6. Udział strażaków z OSP z ksrg w działaniach ratowniczych
17
5. Sieć podmiotów ksrg
W 1995 r. do ksrg włączonych było 1664 jednostek OSP. Kolejne lata, to kolejne
włączenia, które przedstawia wykres nr 7 i 8. W pierwszym roku przyjęto zasadę, że na
każdą jednostkę ratowniczo gaśniczą należy włączyć 3 jednostki OSP do systemu.
Według stanu na 31 grudnia 2010r. do ksrg włączonych zostało 3 815 jednostek OSP
o różnym stopniu wyposażenia w sprzęt i wyszkolenia ich członków.
Dyslokację jednostek OSP włączonych do ksrg przedstawia tabela 1.
1 664
4
903
25 47151
328
14766
109 11419 59 59 89 50
0
200
400
600
800
1 000
1 200
1 400
1 600
1 800
LATA
Liczba jednostek OSP włączanych do KSRG w poszczególnych latach /wg stanu na dzień 31.12.2010 r./
Wykres nr 7. Stan włączonych do ksrg jednostek OSP w poszczególnych latach
18
Stan jednostek OSP włączonych do KSRG na koniec każdego roku
kalendarzowego (2010 - stan na dzień 31.12.2010 r.)
3546 3565 3623
381537653678
343333253261
31152787
263825922570
1664 1668
0
500
1 000
1 500
2 000
2 500
3 000
3 500
4 000
4 500
5 000
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Poszczególne lata
Lic
zba
OS
P
Wykres nr 8. Stan włączonych do ksrg jednostek OSP w poszczególnych latach z
uwzględnieniem linii trendu
19
Tabela nr 1
Stan podmiotów ratowniczych na dzień 31.12.2010r.
Lp. Nazwa
województwa Liczba
JRG PSP Liczba
posterunków
Liczba szkolnych
JRG
Liczba jednostek
OSP z ksrg
Liczba ZSP w KSRG
1 Dolnośląskie 44 3 209
2 Kujawsko - Pomorskie
30 1 183
3 Lubelskie 29 4 280 1
4 Lubuskie 19 108
5 Łódzkie 34 302
6 Małopolskie 32 2 1 336
7 Mazowieckie 60 6 1 449 2
8 Opolskie 17 127
9 Podkarpackie 27 1 285
10 Podlaskie 18 3 171 1
11 Pomorskie 30 1 197 1
12 Śląskie 46 3 1 347
13 Świętokrzyskie 17 1 197
14 Warmińsko - Mazurskie
24 148
15 Wielkopolskie 42 1 1 316
16 Zachodniopomorskie 25 5 160
Razem 494 30 5 3 815 5
20
6. Analiza rozmieszczenia jednostek OSP włączonych do ksrg
W II połowie 2010 roku opracowano w KG PSP, a na początku 2011 roku
wdrożono jednolitą metodykę analizy rozmieszczenia jednostek OSP włączonych
i planowanych do włączenia do ksrg w latach 2011 - 2013. Analiza wynika
z konieczności określenia perspektywy rozwoju sieci ksrg w najbliższym okresie
i sprecyzowania koniecznych nakładów finansowych na ten cel.
Analiza sieci OSP poprzedzona zastała jednolitym badaniem na poziomie
KG PSP niektórych parametrów operacyjnych w odniesieniu do każdej gminy
w Polsce, a następnie doprowadziła na tej bazie do wskazania przez komendantów
powiatowych i wojewódzkich jednostek koniecznych do włączenia do ksrg.
Badaniu poddano ponad 3 mln 730 tys. interwencji jednostek ksrg w latach
2000-2009. Ponad 728 tys. tych interwencji (ok. 19 % ) jest związana z gaszeniem
pożarów stwarzających bezpośrednie zagrożenie dla ludzi oraz z ratownictwem ludzi
podczas wypadków komunikacyjnych. W tych zdarzeniach skuteczność działań
(ratowanie ludzi) determinowana jest czasem, w którym jednostki ratownicze są
w stanie dotrzeć do miejsca zdarzenia i podjąć działanie ratownicze. Stwierdzono, że
w tych dwóch grupach zdarzeń uczestniczy ponad 80 % poszkodowanych. Tak więc
rozwój sieci jednostek ratowniczych powinien zmierzać w kierunku zapewnienia
możliwości podjęcia w jak najkrótszym czasie działań ratowniczych w co najmniej
tych dwóch grupach zdarzeń.
Badanie rzeczywistego czasu podjęcia interwencji podczas zdarzeń
z zagrożonymi ludźmi pozwala stwierdzić, że średnio w kraju w ponad 88 %
przypadków czas ten jest mniejszy niż 15 min. Jednak rozkład tego parametru w
stosunku do poszczególnych gmin waha się od 12% do 100%. To prowadzi do
wniosku, że analiza rozmieszczenia jednostek musi być prowadzona w odniesieniu do
poszczególnych gmin a nawet miejscowości, nie może być uogólniana dla większych
jednostek administracyjnych i powinna być wykonana przez komendantów
powiatowych/miejskich i wojewódzkich PSP. Dla ujednolicenia kryteriów analizy w
skali kraju, komendantom powiatowym/miejskim i wojewódzkim udostępniono
trójstopniową ocenę zabezpieczenia operacyjnego gmin, będącą funkcją pięciu
parametrów operacyjnych i liczby jednostek w ksrg takich jak:
21
ryzyko zdarzenia z udziałem zagrożonych bezpośrednio ludzi,
liczba zdarzeń z udziałem zagrożonych bezpośrednio ludzi konieczna do
obsłużenia poniżej 15min z 90-cio % prawdopodobieństwem,
liczba zdarzeń generowana przez ludzi zamieszkałych poza obszarem 15 min
czasu podjęcia działań,
liczba zdarzeń na drogach poza obszarem 15 min czasu podjęcia działań,
liczba zdarzeń samodzielnie obsługiwanych przez OSP i z udziałem OSP
w przeliczeniu na jednostkę w ksrg.
W wyniku tej analizy wskazano komendantom 214 gmin o niskim, 508 o średnim
i 1777 o wysokim poziomie zabezpieczenia operacyjnego. To dało podstawę
komendantom do wskazania jednostek planowanych do włączenia do 2014 roku -
tabela 2.
22
Tabela nr 2
Proponowana ilość jednostek włączonych do ksrg
Lp. KW PSP
Kryteria
Procedura P-232 jednostki OSPw każdej gminie
Propozycja komendantów powiatowych z
2008 roku
Wyniki analizy z 2011 roku
PLAN 2011-2014
1 2 3 4 5
1 Dolnośląskie 92 45 29
2 Kujawsko - Pomorskie 80 41 15
3 Lubelskie 121 88 14
4 Lubuskie 49 27 24
5 Łódzkie 84 57 6
6 Małopolskie 80 100 13
7 Mazowieckie 172 115 26
8 Opolskie 30 24 10
9 Podkarpackie 57 82 12
10 Podlaskie 52 35 10
11 Pomorskie 51 16 13
12 Śląskie 54 33 6
13 Świętokrzyskie 39 30 4
14 Warmińsko - Mazurskie
60 40 35
15 Wielkopolskie 130 69 20
16 Zachodniopomorskie 55 11 26
Razem 1206 813 263
23
7. Analiza potencjału jednostek OSP włączonych do ksrg
7.1. Standardy
7.1.1. Strażnica
Na potrzeby niniejszego opracowania przyjęto następujące standardy strażnicy
jednostki OSP włączonej do ksrg:
co najmniej dwa stanowiska garażowe,
ogrzewanie, w tym stanowisk garażowych,
zainstalowany system selektywnego alarmowania.
Ponadto wskazanym jest aby strażnica posiadała stosowne zaplecze socjalne dla
co najmniej 12 ratowników.
7.1.2. Wyposażenie w sprzęt i urządzenia pożarnicze
Z uwagi na potrzebę zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa ratowników jak
też wymóg realizacji samodzielnych działań ratowniczych przez jednostki OSP włączone do
ksrg, w szczególności gaszenie pożarów wewnątrz obiektów i ratownictwo podczas zdarzeń
na drogach oraz do celów planistycznych, zachodzi potrzeba określenia minimalnej ilości
wyposażenia jednostek OSP z ksrg. Powyższe umożliwi oszacowanie potrzeb dla jednostek z
ksrg w stosunku do oczekiwanego standardu zarówno w zakresie wyposażenia w pojazdy
pożarnicze jak też inny sprzęt.
Po przeprowadzeniu szczegółowej analizy na potrzeby niniejszego opracowania przyjęto,
że jednostka OSP włączona do ksrg powinna być wyposażona:
w co najmniej samochód gaśniczy średni z wyposażeniem posiadający moduł
techniczny lub samochód gaśniczy średni i samochód techniczny
z wyposażeniem, o okresie eksploatacji poniżej 30 lat (od daty produkcji bądź
karosacji/zabudowy), umożliwiającej realizację założonych działań
ratowniczych,
w minimum 12 kompletów środków ochronny indywidualnej wraz z uzbrojeniem
osobistym (ubranie specjalne, obuwie strażackie, rękawice specjalne, hełm i pas
strażacki, zatrzaśnik, toporek, podpinka, kominiarka) – szczegółowe
wyposażenie strażaka OSP określa załącznik nr 3.
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom opracowano w KCKRiOL projekt
minimalnego standardu wyposażenia samochodu gaśniczego średniego z modułem
24
technicznym dla OSP z ksrg, który stanowi załącznik nr 2 do niniejszego opracowania.
Należy zaznaczyć, że w standardzie oprócz wyszczególnienia asortymentu sprzętu i jego
ilości określono także, w większości przypadków, minimalne parametry taktyczno -
techniczne. Zaproponowany standard wyposażenia oraz jego parametry są zgodne ze
standardami wyposażenia jednostek organizacyjnych PSP, przy czym należy zaznaczyć,
że uwzględniono również kompatybilność sprzętu. Powyższe jest bardzo istotne z punktu
widzenia współdziałania jednostek podczas zdarzeń, jak też realizacji zadań w ramach
odwodów operacyjnych.
W niniejszym opracowaniu do celów planistycznych, w sposób szczególny
odniesiono się do wyposażenia, które jest niezbędne do realizacji podstawowych zadań,
wymienionych w pkt 3, wykonywanych samodzielnie przez jednostki OSP przy
założeniu następujących ilości:
aparaty oddechowe nadciśnieniowe – co najmniej 4 komplety,
hydrauliczne narzędzia ratownicze – co najmniej 1 zestaw (rozpieracz+
nożyce+pompa),
agregat prądotwórczy min. 2,2 kW - co najmniej 1 szt.,
pompa do wody zanieczyszczonej o wydajności min. 1000 l/min – co najmniej
1 szt.,
radiotelefon nasobny – co najmniej 2 szt.,
zestaw PSP R1 – co najmniej 1 szt.
Przeprowadzona analiza istniejącego stanu wyposażenia jednostek OSP włączonych
i planowanych do włączenia do ksrg opiera się na porównaniu ich potencjału do
przyjętych wyżej standardów.
7.2. Stan bazy jednostek OSP włączonych do ksrg
Stan bazy jednostek OSP, a więc budynków, ich wielkość, standard wykorzystania oraz
posiadane instalacje jest zróżnicowany.
Dla potrzeb opracowania w polu zainteresowania są szczególnie:
a) liczba stanowisk garażowych w strażnicy,
b) stan ogrzewania mający wpływ na możliwości użytkowania obiektu
w warunkach zimowych, pozwalający na zachowanie w gotowości operacyjnej
samochodów gaśniczych i innych pojazdów do celów ratowniczych przez 24 godziny
na dobę.
25
Ad. a) Strażnice posiadają łącznie 8495 stanowisk garażowych, co daje średnią 2,2
stanowiska na obiekt. Istnieją jednak jednostki OSP włączone do ksrg, które posiadają
9 stanowisk garażowych, np. Niepołomice woj. małopolskie. Niemniej jednak, jest 579
obiektów strażnic w jednostkach OSP włączonych do ksrg, które posiadają tylko po jednym
stanowisku garażowym, co nie spełnia przyjętych w pkt.7.1.1 założeń. Analiza danych
wykazała, że 2114 jednostek OSP z ksrg spełnia przyjęte założenia - posiada po dwa
stanowiska garażowe.
Ad. b) Z analizy danych wynika, że 112 strażnic OSP włączonych do ksrg nie spełnia
przyjętych w pkt 7.1.1 założeń tzn. nie posiada ogrzewania strażnicy, co w konsekwencji
powoduje, że w okresie zimowym nie jest utrzymywana pełna gotowość samochodów
gaśniczych przez 24 godziny na dobę.
Każdorazowo zadysponowanie takiej jednostki do działań w okresie spadku temperatur
poniżej 0°C powoduje wydłużenie czasu podjęcia interwencji, o co najmniej kilkanaście
minut, ze względu na konieczność uzupełnienia środka gaśniczego (wody) w samochodzie.
Doprowadzenie do osiągnięcia określonego standardu strażnic OSP wymaga aby w 579
strażnicach dokonać rozbudowy, o co najmniej jedno stanowisko garażowe (o wielkości
około 55m2), którego koszt jednostkowy wynosi ok. 2000 zł/m2. W skali kraju należy
przeznaczyć więc na ten cel kwotę 63,7 mln zł. Z analizy danych wynika, że w 112
strażnicach należy wykonać ogrzewanie, którego koszt w skali kraju wyniesie 3,7 mln zł.
Łączna kwota, którą należy zabezpieczyć, aby osiągnąć zakładany minimalny standard
obiektów strażnic to 67,4 mln zł.
7.3. System alarmowania OSP włączonych do ksrg
Skrócenie czasu alarmowania jednostek OSP, a więc skrócenie czasu osiągnięcia przez
nie gotowości bojowej, na przestrzeni ostatnich 10 lat było przyjętym, przez komendantów
poszczególnych poziomów, priorytetem. Powyższe spowodowało, że podjęto decyzję
o budowie systemu selektywnego alarmowania uruchamianego bezpośrednio ze stanowisk
kierowania PSP, uznając go jako najbardziej skuteczną metodę alarmowania.
System funkcjonuje w 3683 strażnicach, co stanowi 96,5% ogólnej ich liczby,
niemniej jednak o pełnej satysfakcji będziemy mogli mówić, gdy we wszystkich strażnicach
system ten zostanie zainstalowany. Uzyskanie 100% poziomu wyposażenia strażnic
w system selektywnego alarmowania wymaga jego instalacji w 131 strażnicach OSP
26
włączonych do ksrg. Rozpatrując powyższe, przy uwzględnieniu jednostkowej ceny systemu
na poziomie średnio 3500 zł (w zależności od rodzaju systemu zainstalowanego już
w stanowisku kierowania PSP i odległości od strażnicy OSP) stwierdza się, że w celu 100%
wyposażenia strażnic należy przeznaczyć kwotę w wysokości 462 000 zł. Przy kalkulacji
kosztów instalacji systemu nie brano pod uwagę konieczności wymiany istniejących
systemów instalowanych w początkach lat 90-tych XX wieku, które charakteryzują się
znaczną usterkowością i wysokimi kosztami utrzymania.
7.4. Stan wyposażenia jednostek OSP włączonych do ksrg w sprzęt pożarniczy
7.4.1. Pojazdy pożarnicze
W jednostkach OSP włączonych do ksrg znajduje się łącznie 5645 samochodów
gaśniczych, w tym 4022 samochodów średnich, 1623 samochodów ciężkich. Wiek
samochodów gaśniczych w poszczególnych przedziałach wiekowych przedstawiono na
wykresach 9 - 13.
Z danych wynika, że spośród 5640 samochodów gaśniczych 3301 stanowią samochody
o napędzie uterenowionym, a 1522 o napędzie terenowym.
Z analizy danych wynika, że 18,5% samochodów średnich i 19,9% samochodów
ciężkich ma przekroczony okres użytkowania (ponad 30 lat), a więc nie spełniają założonego
standardu (poziom niesatysfakcjonujący). Sprzęt ten powinien być w pierwszej kolejności
zastępowany nowszymi egzemplarzami. W grupie tej znajduje się 743 samochodów średnich
i 323 samochodów ciężkich.
Pozytywnie przedstawia się średni wiek samochodów gaśniczych w grupie pojazdów do
10 lat. Jest to bowiem, 786 samochodów średnich i 108 ciężkich, pojazdów 2-3 letnich -
wykres nr 10.
Liczba samochodów gaśniczych w poszczególnych OSP jest zróżnicowana, 2080
jednostek OSP włączonych do ksrg posiada na wyposażeniu po jednym średnim lub
ciężkim samochodzie gaśniczym, przy czym w 1591 jednostkach jest to samochód średni,
a w 489 samochód ciężki, natomiast 33 jednostki nie posiadają takich pojazdów (tabela
nr 4). Należy przy tym zaznaczyć, że w grupie jednostek bez ww. pojazdów znajdują się
jednostki specjalistyczne np. w zakresie ratownictwa wodnego posiadające samochody lekkie.
Zakładając, że wszystkie jednostki, powinny realizować założone zadania z zakresu
gaszenia pożarów i ratownictwa technicznego, należy zabezpieczyć środki finansowe
27
w kwocie 24,8 mln zł na zakup 33 samochodów ratowniczo-gaśniczych (średnich lub
ciężkich).
Rozpatrując wiek samochodów w jednostkach posiadających tylko jeden samochód
gaśniczy średni lub ciężki stwierdzono, że 259 samochodów średnich i 87 ciężkich ma
przekroczony 30 letni okres eksploatacji (tabela nr 3), wobec przyjętych założeń powinny
być zastąpione samochodami nowszymi, co najmniej średnimi z modułem technicznym. Cena
jednostkowa nowego samochodu wynosi ok. 750 000 zł, co generuje łączną kwotę
260 mln zł.
Łącznie na wymianę samochodów gaśniczych o okresie eksploatacji powyżej 30 lat
w jednostkach posiadających jeden samochód gaśniczy oraz zakup dla jednostek nie
posiadających samochodów gaśniczych pojazdów należy zarezerwować kwotę 285 mln zł.
Wiek samochodów gaśniczych w jednostkach posiadających tylko jeden pojazd średni
lub ciężki przedstawiono na wykresie nr 13.
Rozpatrując ogólną liczbę pojazdów średnich i ciężkich gaśniczych stanowiących
wyposażenie jednostek OSP włączonych do ksrg oraz założony okres eksploatacji do 30 lat
stwierdza się, że należy dokonać wymiany 743 samochodów gaśniczych średnich i 323
ciężkich, łącznie 1066 samochodów, co generuje kwotę 692,9 mln zł .
Komenda Główna PSP w celu poprawy istniejącego stanu wyposażenia w pojazdy
gaśnicze w okresie 2008 – 2010 r. uczestniczyła we współfinansowaniu zakupu 411
samochodów - szczegółowe dane zawarto w tabeli nr 5. Ponadto z zasobów PSP zostały
przekazane, w latach 2008 -2010, do jednostek OSP włączonych do systemu samochody
gaśnicze w ilości 373 szt.- szczegółowe dane zawarto w tabeli nr 6.
Wykres nr 9. Wiek samochodów gaśniczych w jednostkach OSP włączonych do ksrg.
28
Wykres nr 10. Średni wiek samochodów gaśniczych w poszczególnych przedziałach
wiekowych
Wykres nr 11. Udział wiekowy samochodów średnich gaśniczych w stosunku do ogólnej ich
liczby
29
Wykres nr 12. Udział wiekowy samochodów ciężkich gaśniczych w stosunku do ogólnej ich
liczby
Wykres nr 13. Wiek samochodów gaśniczych w jednostkach posiadających tylko jeden
samochód średni lub ciężki
30
Tabela nr 3
Jednostki OSP posiadające tylko jeden samochód gaśniczy - 2080
Wiek samochodów Samochody średnie Samochody ciężkie Suma
do 10 lat 222 20 242
11 – 20 lat 203 119 322
21 – 30 lat 907 263 1170
powyżej 30 lat 259 87 346
RAZEM 1591 489 2080
Tabela nr 4 1 ś
red
ni
1 c
iężk
i
1 2 3 4 5 6 7
Dolnośląskie 3 92 80 12 8 2Kujawsko - Pomorskie 1 97 72 25 12 3Lubelskie 2 212 169 43 32 7Lubuskie 1 47 41 6 5 0Łódzkie 3 169 124 45 15 9Małopolskie 3 197 139 58 30 11Mazowieckie 2 151 109 42 9 2Opolskie 1 61 45 16 7 2Podkarpackie 1 199 155 44 35 14Podlaskie 0 103 72 31 11 3Pomorskie 3 100 73 27 15 5Śląskie 3 220 153 67 24 14Świętokrzyskie 1 155 117 38 17 8Warmińsko - Mazurskie 2 72 67 5 11 0Wielkopolskie 3 152 130 22 18 6Zachodniopomorskie 4 53 45 8 10 1
RAZEM 33 2 080 1 591 489 259 87
KW PSP
Jed
no
stk
i tylk
o z
1 ś
red
nim
lub
ciężk
im
sam
och
od
em
gaśn
iczy
m
Jed
no
stk
i bez śre
dn
ieg
o i
ciężk
ieg
o
sam
och
od
u g
aśn
icze
go
Tylko 1 średni lub ciężki samochód gaśniczy
Jed
no
stk
i po
sia
dają
ce tylk
o 1
ciężk
i
sam
och
ód
gaśn
iczy
po
wyże
j 30 la
t
(ro
czn
ik p
on
iżej 1
980r.
)
Jed
no
stk
i po
sia
dają
ce tylk
o 1
śre
dn
i
sam
och
ód
gaśn
iczy
po
wyże
j 30 la
t
(ro
czn
ik p
on
iżej 1
980r.
)
31
Tabela nr 5
Liczba średnich i ciężkich samochodów ratowniczo gaśniczych zakupionych/karosowanych dla jednostek OSP z udziałem dofinansowania z dotacji na
ksrg
Lp. Województwo Liczba przekazanych pojazdów w latach 2008 2009 2010 2008 -
2010 1 Dolnośląskie 7 7 8 22
2 Kujawsko-pomorskie 6 7 9 22
3 Lubelskie 6 10 9 25
4 Lubuskie 2 1 3 6
5 Łódzkie 12 13 10 35
6 Małopolskie 13 17 11 41
7 Mazowieckie 15 28 12 55
8 Opolskie 1 5 4 10
9 Podkarpackie 10 8 1 19
10 Podlaskie 2 6 4 12
11 Pomorskie 8 14 12 34
12 Śląskie 6 13 12 31
13 Świętokrzyskie 11 8 11 30
14 Warmińsko-mazurskie 2 5 5 12
15 Wielkopolskie 16 7 15 38
16 Zachodniopomorskie 4 7 8 19
17 RAZEM 121 156 134 411
32
Tabela nr 6
Liczba średnich i ciężkich samochodów ratowniczo gaśniczych wycofanych z PSP i przekazanych do OSP
Lp. Województwo Liczba przekazanych pojazdów w latach 2008 2009 2010 2008 -
2010 1 Dolnośląskie 9 6 13 28
2 Kujawsko-pomorskie 4 6 6 16
3 Lubelskie 3 4 20 27
4 Lubuskie 1 2 3 6
5 Łódzkie 5 12 7 24
6 Małopolskie 3 16 15 34
7 Mazowieckie 19 21 7 47
8 Opolskie 1 5 7 13
9 Podkarpackie 9 6 23 38
10 Podlaskie 1 2 6 9
11 Pomorskie 5 7 5 17
12 Śląskie 11 10 13 34
13 Świętokrzyskie 2 0 2 4
14 Warmińsko-mazurskie 3 7 11 21
15 Wielkopolskie 12 10 10 32
16 Zachodniopomorskie 8 5 10 23
17 RAZEM 96 119 158 373
33
7.4.2. Sprzęt łączności radiowej /bezprzewodowej/
Sprzęt łączności radiowej bezprzewodowej znajdujący się na wyposażeniu jednostek
OSP włączonych w do ksrg to radiotelefony przewoźne, nasobne oraz stacjonarne.
W grupie radiotelefonów przewoźnych znajduje się 8346 szt. sprzętu, co daje nam
średnio 2,2 szt. na jednostkę. Odnosząc powyższe do określonego w pkt 7.1.2 standardu
wyposażenia jednostki OSP z ksrg (jeden samochód gaśniczy średni z modułem technicznym
lub samochód gaśniczy średni i samochód techniczny) można stwierdzić, że liczba ta jest
wystarczająca.
W grupie radiotelefonów nasobnych stan wynosi 10316 szt., co daje średnio 2,7 szt. na
jednostkę.
Szczegółowa analiza danych wykazała, że występują jednostki w których liczba
radiotelefonów nasobnych jest znacznie wyższa niż przyjęty standard, ale są także jednostki
które nie posiadają tego rodzaju środka łączności. Wobec tego operowanie średnią liczbą
radiotelefonów na jednostkę nie odzwierciedla faktycznych potrzeb w tym zakresie. Analiza
danych wykazała, że w 645 jednostkach OSP włączonych do ksrg brakuje 1 szt
radiotelefonów w stosunku do standardu określonego w pkt 7.1.2 a w 277 jednostkach brak
jest dwóch radiotelefonów nasobnych. Wobec powyższego należy doposażyć jednostki
OSP w ksrg w 1 199 radiotelefonów nasobnych. Należy przy tym zaznaczyć, że nie
uwzględniono niniejszej analizie standardu technicznego posiadanych radiotelefonów.
Średnia jednostkowa cena zakupu radiotelefonu nasobnego kształtuje się na poziomie około 2
tyś zł, konieczne jest więc przeznaczenie na uzupełnienie wyposażenia 2,4 mln zł.
Szczegółowe zestawienie wyposażenia jednostek OSP z ksrg w radiotelefony nasobne
w rozbiciu na województwa przedstawiono w tabeli nr 7.
34
Tabela 7
1 2 3 4
1 Dolnośląskie 1 202 Kujawsko - Pomorskie 13 433 Lubelskie 46 734 Lubuskie 6 25 Łódzkie 21 676 Małopolskie 8 437 Mazowieckie 35 828 Opolskie 1 99 Podkarpackie 43 6710 Podlaskie 30 3911 Pomorskie 14 1312 Śląskie 7 4213 Świętokrzyskie 22 6414 Warmińsko - Mazurskie 5 1515 Wielkopolskie 19 5116 Zachodniopomorskie 6 15
277 645RAZEM
KW PSP
Lic
zba
jed
no
ste
k O
SP
be
z ra
dio
tele
fon
u n
aso
bn
ego
Lic
zba
jed
no
stek
OS
P z
1
rad
iote
lefo
ne
m n
aso
bn
ym
Lp.
35
7.4.3. Sprzęt ochrony dróg oddechowych
Realizując założenie (pkt 3 i 7.1.2), że jednostka OSP z ksrg ma prowadzić działania
w zakresie gaszenia pożarów w szczególności wewnątrz obiektów, każda jednostka OSP
powinna posiadać minimum 4 komplety nadciśnieniowych aparatów ochrony dróg
oddechowych, co gwarantuje bezpieczeństwo ratownikom jak też skuteczność i efektywność
prowadzonych działań ratowniczych. Obecnie kryterium to spełnia tylko 1025 jednostek
OSP. Należy nadmienić, że obecnie użytkowanych jest w jednostkach OSP z ksrg 8448
nadciśnieniowych aparatów oddechowych, przy czym należy podkreślić, że ich ilość
w poszczególnych jednostkach jest zróżnicowana (od 1 do 20).
Do wypełnienia tego standardu wyposażenia OSP z ksrg koniecznym jest zakup
7624 kompletów sprzętu, co przy średniej jednostkowej kwocie zakupu (z butlą stalową) na
poziomie 4 500 zł skutkuje koniecznością zapewnienia w skali kraju środków w wysokości
34,3 mln zł. Dane dotyczące wyposażenia jednostek OSP z ksrg w nadciśnieniowe aparaty
powietrzne zawarto na wykresie 14, natomiast liczbę brakujących nadciśnieniowych
aparatów oddechowych w poszczególnych województwach zawarto w tabeli nr 8.
Wykres nr 14.Wyposażenie jednostek w minimum 4 nadciśnieniowe aparaty oddechowe
36
Tabela nr 8
1 2 3 4 5
1 Dolnośląskie 635 76 2622 Kujawsko - Pomorskie 518 55 2603 Lubelskie 439 30 6884 Lubuskie 346 54 1255 Łódzkie 491 53 7566 Małopolskie 657 87 7327 Mazowieckie 1 102 122 8528 Opolskie 396 67 1339 Podkarpackie 247 19 902
10 Podlaskie 222 18 46611 Pomorskie 589 76 28512 Śląskie 625 75 79713 Świętokrzyskie 244 15 55414 Warmińsko - Mazurskie 459 68 18415 Wielkopolskie 1 027 146 37616 Zachodniopomorskie 451 64 252
8 448 1 025 7 624
Lp.
RAZEM
Lic
zba
jed
no
stek
po
siad
ając
ych
co n
ajm
nie
j 4
nad
ciśn
ien
iow
ea
par
aty
OD
O w
raz
z m
aska
mi
Lic
zba
bra
ku
jąc
ych
nad
ciś
nie
nio
wyc
h a
pa
rató
w O
DO
do
4 s
ztu
k
KW PSP
Lic
zba
nad
ciśn
ien
iow
ych
ap
ara
tów
o
chro
ny
dró
g o
dd
ech
ow
ych
7.4.4. Odzież ochronna i wyekwipowanie
W celu zapewnienia bezpieczeństwa ratownika w każdej jednostce OSP włączonej do
ksrg powinno znajdować się minimum (zgodnie z przyjętym standardem wyposażenia pkt
7.1.2) 12 kompletów odzieży specjalnej i uzbrojenia osobistego.
Z analizy danych wynika, że w 3351 jednostkach znajduje się po 6 i więcej kompletów
odzieży specjalnej. Warunek posiadania 12 kpl. i więcej spełnia 1609 jednostek OSP,
natomiast 464 jednostki posiadają mniej niż 6 ww. kompletów.
Szczegółowa analiza danych wykazała, że w celu osiągnięcia założonego standardu
określonego w pkt.7.1.2 należy dokonać zakupu 9505 kompletów odzieży ochronnej
i uzbrojenia. Przyjmując, że kwota jednostkowego zakupu ww. zestawu wynosi ok. 4000zł.
ogólna kwota na doposażenie jednostek OSP, w skali kraju, będzie kształtowała się na
37
poziomie 38 mln zł. Szczegółowe dane dotyczące wyposażenia jednostek OSP z ksrg
w komplety odzieży specjalnej i uzbrojenia zawarto w tabeli nr 9 i na wykresie nr 15.
Wykres nr 15. Wyposażenie jednostek OSP z ksrg w komplety odzieży specjalnej
38
Tabela nr 9
1 2 3 4 5 6 7
Dolnośląskie 204 129 3 2 3 321Kujawsko - Pomorskie 164 59 1 1 2 448Lubelskie 233 83 29 3 32 980Lubuskie 100 49 2 1 2 199Łódzkie 253 115 27 2 28 959Małopolskie 299 177 19 3 21 627Mazowieckie 401 208 20 18 24 1017Opolskie 123 73 3 2 3 161Podkarpackie 232 101 32 14 32 979Podlaskie 129 25 20 6 22 784Pomorskie 151 85 12 19 31 411Śląskie 330 179 5 4 6 497Świętokrzyskie 155 26 8 4 10 822Warmińsko - Mazurskie 141 74 2 5 5 272Wielkopolskie 289 148 4 6 8 718Zachodniopomorskie 147 78 2 1 2 310
RAZEM 3 351 1 609 189 91 231 9 505
Lic
zba
jednost
ek O
SP
posi
adając
a
co n
ajm
nie
j 6 k
pl.
odzi
eży
spec
jaln
ej i
6 sz
t. h
ełm
ów
Lic
zba
jednost
ek O
SP
posi
adając
a
co n
ajm
nie
j 12
kpl.
odzi
eży
spec
jaln
ej i
12 s
zt. h
ełm
ów
Lic
zba
jednost
ek O
SP
bez
heł
mów
Lic
zba
jednost
ek O
SP
bez
kpl.
odzi
eży
spec
jaln
ej i
bez
heł
mów
KW PSP
Komplety odzieży specjalnej
Lic
zba
bra
kują
cych
kpl.
odzi
eży
spec
jaln
ej d
o 1
2 sz
t.
Lic
zba
jednost
ek O
SP
bez
kpl.
odzi
eży
spec
jaln
ej
7.4.5. Sprzęt ratownictwa medycznego
Jednym z zadań ksrg jest udzielanie kwalifikowanej pomocy medycznej. By ta pomoc
była skuteczna niezbędne jest właściwe wyszkolenie strażaków w tym zakresie oraz
posiadanie niezbędnego sprzętu. Wyszkolenie zostało omówione w pkt 8 analizy, natomiast
wyposażenie w sprzęt ratownictwa medycznego przedstawia się następująco.
Na wyposażeniu jednostek w ksrg znajduje się 3090 zestawów PSP R-1 i 69 zestawów
PSP R-2. Łącznie 2701 jednostek OSP posiada zestawy PSP R-1 lub PSP R-2 - tabela nr 10.
Z analizy danych wynika, że do pełnego wyposażenia jednostek brakuje 1114
zestawów medycznych przy założeniu iż każda jednostka OSP włączona do ksrg posiadała
przynajmniej 1 taki zestaw (pkt 7.1.2) – wykres nr 16.
Przyjmując średnią jednostkową wartość zakupu zestawu na poziomie 5000 zł,
wskazane jest więc zapewnienie środków na ten cel w wysokości 5,6 mln zł
40
Tabela nr 10
1 2 3 4 5 6 7 8
Dolnośląskie 199 0 1 177 0 177 32Kujawsko - Pomorskie 141 3 0 128 3 129 54Lubelskie 164 8 0 153 8 160 120Lubuskie 89 0 0 72 0 72 36Łódzkie 214 9 0 193 9 193 109Małopolskie 293 1 1 244 1 244 92Mazowieckie 402 6 2 329 4 329 120Opolskie 129 4 1 111 3 112 15Podkarpackie 155 2 0 144 2 145 140Podlaskie 151 0 0 142 0 142 29Pomorskie 206 2 0 173 2 173 24Śląskie 214 23 0 197 20 201 146Świętokrzyskie 76 1 0 74 1 74 123Warmińsko - Mazurskie 154 3 0 130 2 130 18Wielkopolskie 365 5 1 306 5 306 10Zachodniopomorskie 138 2 1 113 2 114 46
RAZEM 3 090 69 7 2 686 62 2 701 1 114L
iczb
a je
dn
ost
ek w
któ
rych
nie
ma
zest
awu
R-1
R-1
R-2
Nam
iot
ewak
uac
yjn
y z
osp
rzęt
em
KW PSP
Ratownictwa medycznego/ liczba sztuk /
Lic
zba
jed
no
stek
OS
Pz
zest
awem
R-1
Lic
zba
jed
no
stek
z z
esta
wem
R-2
Lic
zba
jed
no
stek
w k
tóry
ch j
est
zest
aw R
-1 l
ub
R-2
41
7.4.6. Hydrauliczne urządzenia ratownicze
Zwiększający się udział jednostek OSP włączonych do ksrg w działaniach z zakresu
ratownictwa technicznego podczas miejscowych zagrożeń, zwłaszcza podczas ratownictwa na
drogach oraz spełnienie warunku, by najbliższa jednostka od miejsca zdarzenia podjęła
działanie ratownicze w czasie do 15 min konieczne jest doposażenie jednostek OSP
w hydrauliczne narzędzia ratownicze.
Z analizy danych wynika, że 1914 jednostki OSP posiadają minimum sprzętowe
w postaci hydraulicznych narzędzi ratowniczych (combi + pompa lub nożyce i rozpieracz
+pompa). Przyjmując, że każda jednostka OSP z ksrg powinna posiadać taki zestaw stwierdza
się, że niezbędne jest doposażenie istniejących jednostek OSP w 1901 zestawów, co
w konsekwencji skutkuje potrzebą zapewnienia środków finansowych w wysokości
95 mln zł. Szczegółowe dane dotyczące wyposażenia jednostek OSP z ksrg w hydrauliczne
zestawy ratownicze zawarto w tabeli nr 11 i na wykresie nr 17.
Sprzęt o wyższych parametrach technicznych powinien być rozlokowany
w jednostkach OSP znajdujących się przy drogach o wzmożonym ruchu i dużej liczbie
zdarzeń. Minimalny standard wyposażenia jednostek OSP z ksrg z określeniem klasy
narzędzia określono w opracowanym przez KCKRiOL standardzie wyposażenia
- załącznik nr 2.
43
Tabela nr 11
1 2 3 4 5 6 7 8
Dolnośląskie 167 34 47 164 157 25 162 142Kujawsko - Pomorskie 118 32 64 127 114 27 129 127Lubelskie 109 21 25 128 105 19 119 107Lubuskie 72 12 20 75 60 7 63 63Łódzkie 133 43 56 140 125 37 149 137Małopolskie 76 146 150 164 76 108 164 159Mazowieckie 232 99 116 233 219 85 271 222Opolskie 55 28 30 67 54 25 77 66Podkarpackie 62 35 40 78 57 33 84 78Podlaskie 80 26 29 96 77 22 93 92Pomorskie 119 45 60 140 116 40 146 137Śląskie 121 30 32 129 114 23 130 126Świętokrzyskie 59 21 22 66 59 15 69 63Warmińsko - Mazurskie 86 41 44 99 83 32 105 98Wielkopolskie 204 63 78 218 188 52 225 212Zachodniopomorskie 69 34 47 92 67 31 91 85
RAZEM 1 762 710 860 2 016 1 671 581 2 077 1 914
KW PSP
Rozp
iera
cze
hyd
raulic
zne
Lic
zba
jednost
ek O
SP
z n
oży
cam
i i
rozp
iera
czem
Lic
zba
jednost
ek O
SP
z u
rząd
zenie
m
CO
MB
I lub n
oży
cam
i i r
ozp
iera
czem
Lic
zba
jednost
ek O
SP
z u
rząd
zenie
m
CO
MB
I i p
om
pą
lub n
oży
cam
i,
rozp
iera
czem
i pom
pą
Liczba sztuk
Lic
zba
jednost
ek O
SP
z d
ow
olną
pom
pą
Lic
zba
jednost
ek O
SP
z u
rząd
zenie
m typ
u
"CO
MB
I"
Noży
co - r
ozp
iera
cze
hyd
raulic
zne
typu "
CO
MB
I"
Noży
ce h
ydra
ulic
zne
7.4.7. Pompy
Ostatnie powodzie oraz wynikająca z tego tytułu konieczność podjęcia działań
ratowniczych w szczególności pompowanie wody zanieczyszczonej, wskazała na potrzebę
posiadania na wyposażeniu jednostek OSP z ksrg pomp do wody zanieczyszczonej.
Obecnie na stanie jednostek OSP znajduje się 3908 pomp do wody zanieczyszczonej
nie mniej jednak w 1038 jednostkach taki sprzęt nie występuje – wykres nr 18.
W celu zapewnienia pełnej realizacji zadań przez OSP z ksrg podczas działań
powodziowych i podtopień jak też osiągnięcia założonego standardu wyposażenia,
określonego w punkcie 7.1.2, konieczne jest uzupełnienie stanu wyposażenia jednostek
w 1038 pompy do wody zanieczyszczonej.
44
Przyjmując jednostkową wartość zakupu pompy na poziomie 10 tyś zł, konieczne jest
więc zabezpieczenie na ten cel kwoty w wysokości 10,4 mln zł.
Zasadnym wydaje się aby jednostki OSP z ksrg posiadały 2 pompy do wody
zanieczyszczonej w celu realizacji zarówno działań ratowniczych jak też humanitarnych –
druga pompa nie stanowiła by wyposażenia samochodu gaśniczego tylko wyposażenie
jednostki możliwe do dostarczenia na miejsce zdarzenia lub pomocy przez samochody
pomocnicze. Rozpatrując powyższe należy dodatkowo wyposażyć 2980 jednostek w drugą
pompę do wody zanieczyszczonej, co generuje dodatkową kwotę w wysokości 298 mln zł.
Stan wyposażenia jednostek OSP z ksrg w pompy (pożarnicze, do wody
zanieczyszczonej i pływające) zawarto na wykresach nr 18, 19 i 20.
Stan wyposażenia w poszczególnych województwach zawarto w tabeli nr 10
i wykresie nr 20.
1 0382777
Jednostki OSP wyposażone w pompy do wody zanieczyszczonej
Ilość jednostek nie posiadających pomp do wody zanieczyszczonej
Ilość jednostek posiadających pompy do wody zanieczyszczonej
Wykres nr 18. Wyposażenie jednostek OSP z ksrg w pompy do wody zanieczyszczonej
45
5 850
3 763 3 908
551
14 072
0
2 000
4 000
6 000
8 000
10 000
12 000
14 000
16 000
Ilość pomp pozarniczych
klasy M8/8
Ilość pomp pływających
Ilość pomp do wody
zanieczyszczonej
Ilość pomp pozostałych
Ogółem pomp
Stan wyposażenia jednostek OSP z ksrg w pompy
Wykres nr 19. Wyposażenie jednostek OSP z ksrg w pompy
46
Tabela nr 12
1 2 3 4 5 6 7 8
Dolnośląskie 362 222 281 37 902 35 68Kujawsko - Pomorskie 233 192 153 30 608 46 15Lubelskie 524 214 262 16 1016 66 39Lubuskie 144 120 87 11 362 41 19Łódzkie 492 278 196 24 990 135 26Małopolskie 539 304 610 58 1511 9 185Mazowieckie 610 474 414 70 1568 111 61Opolskie 236 113 131 40 520 30 31Podkarpackie 423 217 404 52 1096 19 109Podlaskie 254 196 94 15 559 84 7Pomorskie 298 284 139 28 749 81 18Śląskie 563 313 428 72 1376 69 113Świętokrzyskie 265 103 337 23 728 12 102Warmińsko - Mazurskie 228 176 96 11 511 65 11Wielkopolskie 471 358 197 37 1063 150 27Zachodniopomorskie 208 199 79 27 513 85 4
RAZEM 5 850 3 763 3 908 551 14 072 1 038 835
KW PSP
Lic
zba
po
mp
do
wo
dy
zan
iec
zys
zczo
ne
j
Lic
zba
po
mp
poża
rnic
zych
kla
sy
M 8
/8
Lic
zba
jed
no
stek
nie
po
sia
da
jąc
ych
po
mp
do
wo
dy
zan
iecz
yszc
zon
ej
Og
ółe
m p
om
p
Lic
zba
po
mp
po
zost
ały
ch
Lic
zba
po
mp
pły
wając
ych
Pompy - kraj
Lic
zba
jed
no
ste
k O
SP
p
os
iad
ają
cych
co
na
jmn
iej
2 p
om
py
do
wo
dy
zan
iecz
yszc
zon
ej
47
Wykres nr 20. Stan wyposażenia jednostek OSP z ksrg wg poszczególnych województw w
pompy
7.4.8. Agregaty prądotwórcze
Zapewnienie możliwości oświetlenia terenu działań ratowniczych oraz ewentualnego
podtrzymywania pracy urządzeń podczas zaniku energii elektrycznej powoduje konieczność,
wyposażenia jednostek OSP włączonych do ksrg w agregaty prądotwórcze oraz najaśnice.
Obecnie jednostki OSP posiadają 5203 agregatów prądotwórczych (łącznie do
2,2kVA i powyżej 2,2 kVA) – wykres nr 21, tabela nr 13. Przyjmując, że wszystkie
jednostki powinny posiadać, co najmniej jeden agregat prądotwórczy (pkt 7.1.2) należy
doposażyć jednostki w 356 szt. agregatów prądotwórczych. Należy przy tym zaznaczyć, że
zasadnym jest aby moc znamionowa tych agregatów umożliwiała także dostarczenie awaryjne
prądu do kluczowych odbiorników i urządzeń w przypadku zaniku energii elektrycznej.
Przyjmując kwotę jednostkowego zakupu agregatu wraz z najaśnicami na poziomie
11000 zł na powyższy cel należy zapewnić środki finansowe w wysokości ok. 3,9 mln zł.
48
3 815
3 459
2 1211 958
0
500
1 000
1 500
2 000
2 500
3 000
3 500
4 000
4 500
Dane dotyczące agregatów prądotwórczych będących na wyposażeniu jednostek OSP z KSRG
Liczba jednostek OSP w KSRG
Liczba jednostek OSP z co najmniej 1 dowolnym agregatem prądotwórczym
Liczba jednostek OSP z co najmniej 1 agregatem do 2,2 kVA
Liczba jednostek OSP z co najmniej 1 agregatem powyżej 2,2 kVA
Wykres nr 21. Wyposażenie jednostek OSP z ksrg w agregaty prądotwórcze
49
Tabela nr13
1 2 3 4 5 6
Dolnośląskie 159 123 127 100 187Kujawsko - Pomorskie 107 113 90 87 154Lubelskie 122 168 112 139 235Lubuskie 55 80 49 64 95Łódzkie 220 194 163 155 267Małopolskie 314 246 219 177 316Mazowieckie 358 270 288 216 411Opolskie 98 113 77 70 124Podkarpackie 198 185 159 150 262Podlaskie 98 108 77 86 147Pomorskie 164 149 125 114 191Śląskie 253 245 206 181 324Świętokrzyskie 168 66 143 61 184Warmińsko - Mazurskie 91 111 69 86 140Wielkopolskie 183 262 143 205 294Zachodniopomorskie 104 78 74 67 128
RAZEM 2 692 2 511 2 121 1 958 3 459
Do 2
,2 k
VA
Pow
yżej
2,2
kV
AKW PSP
Agregaty prądotwórcze
/ilość sztuk/
Lic
zba
jednost
ek O
SP
z c
o n
ajm
nie
j 1
agre
gat
em d
o 2
,2 k
VA
Lic
zba
jednost
ek O
SP
z c
o n
ajm
nie
j 1
agre
gat
em p
ow
yżej
2,2
kV
A
Lic
zba
jednost
ek O
SP
z c
o n
ajm
nie
j 1
dow
oln
ym a
gre
gat
em p
rądotw
órc
zym
Przeprowadzona analiza potencjału jednostek OSP włączonych do ksrg wykazała, że
niezbędna kwota na uzupełnienie sprzętu, urządzeń i wyposażenia zgodnie z zamierzonym
standardem wynosi 541,7 mln zł. W tej kwocie zawarte zostały środki na wymianę
i doposażenie samochodów ratowniczo-gaśniczych w kwocie 259,5 mln zł., na zakup sprzętu
ochrony dróg oddechowych 34,3 mln zł, natomiast 95 mln na ratownicze narzędzia
hydrauliczne. Przyjęto założenie, że w pierwszej kolejności należy doposażyć jednostki
określone jako kategoria 1 tj. jednostki zlokalizowane poza obszarem interwencji w czasie
15 minut dla JRG PSP. Dla tych jednostek należy przeznaczyć kwotę ponad 283 mln zł..
50
Przyjęto 3 letni program uzupełnienia jednostek w sprzęt, urządzenia i wyposażenie
określone w tabeli nr 14 w odniesieniu do następującego sprzętu i wyposażenia:
Aparaty ochrony dróg oddechowych,
Zestawy do udzielania kwalifikowanej pierwszej pomocy,
Hydrauliczne narzędzia ratownicze
Pompy do wody zanieczyszczonej
Agregaty prądotwórcze
Średnie i ciężkie samochody ratowniczo-gaśnicze.
Wykonanie tego zadania stanie się możliwe dzięki zwiększeniu w roku 2011
środków z budżetu państwa na dotację dla jednostek ochrony przeciwpożarowej. Na ten cel
przeznaczono w 2011 r. kwotę 74,1 mln zł, co stanowi zwiększenie wydatków o 125%
w stosunku do pierwotnego planu dofinansowania jednostek ochrony przeciwpożarowej
w 2010 r. Przyjęto jednocześnie założenie, że jest to kwota dofinansowania zakupu sprzętu
i urządzeń zgodnie z założonymi standardami.
Komendanci wojewódzcy PSP zostali zobligowani do przedłożenia szczegółowego
programu osiągnięcia 100% założonego standardu.
53
8. Stan osobowy jednostek OSP włączonych do ksrg
8.1. Standard osobowy jednostki
Przyjęto, że w jednostce OSP włączonej do ksrg powinno być co najmniej
12 ratowników (2 obsady samochodu gaśniczego średniego) spełniających wymagania
bezpośredniego udziału w działaniach ratowniczych będących w stałej gotowości
operacyjnej. Kryteria udziału w bezpośrednich działaniach ratowniczych zawarte są
w ustawie o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 178, poz. 1380 z późn. zm.).
Do tych kryteriów zalicza się: wiek 18-65 lat, aktualne badania lekarskie, aktualne szkolenie
z zakresu bhp oraz szkolenie pożarnicze - co najmniej podstawowe.
8.2. Stan osobowy jednostek funkcjonujących w ksrg
Łączna liczba strażaków OSP włączonych do ksrg wynosi 155 859 osób z czego
125 917, to strażacy w wieku 18-65 lat, którzy mogą uczestniczyć w akcjach ratowniczych.
Powyższa grupa ratowników stanowi 80,8% całego stanu osobowego jednostek OSP z ksrg.
Biorąc pod uwagę liczbę strażaków mieszkających i pracujących na terenie miejscowości
w której siedzibę ma jednostka OSP, to w tej grupie znajduje się 73 051 strażaków,
co stanowi 46,9% ogólnej liczby strażaków OSP z ksrg. Uwzględniając kryterium posiadania
aktualnych badań lekarskich stwierdza się, że posiada je 70 287 strażaków, co daje 45% ich
ogólnej ilości.
Najbardziej istotnym parametrem z punktu widzenia gotowości ratowników do podjęcia
działań ratowniczych jest liczba członków OSP spełniających kryteria do bezpośredniego
udziału w działaniach ratowniczych będących w stałej gotowości operacyjnej. W tej grupie
znajduje się tylko 62787 strażaków, co daje 40,3% strażaków w przedziale wiekowym
18-65 lat. Stan członków strażaków OSP obrazuje tabela nr 15 Rozpatrując powyższe
w świetle założeń określonych w pkt 8.1 należy stwierdzić, że w 1133 jednostkach liczba
ratowników spełniających kryteria udziału w bezpośrednich działaniach ratowniczych
nie jest spełniona. Szczegółowe dane dotyczące ilości jednostek nie posiadających
wymaganej liczby ratowników spełniających powyższe kryteria zawarto w tabeli nr 16 oraz
zobrazowano na wykresie nr 22.
54
Tabela nr 15
1 2 3 4 5 6 7 8
Dolnośląskie 209 6 889 5 185 3 294 4 100 3 741 149Kujawsko - Pomorskie 183 7 389 5 514 3 486 3 529 3 505 145Lubelskie 280 10 722 9 239 6 840 3 786 3 211 151Lubuskie 108 3 400 3 069 1 867 2 056 1 900 81Łódzkie 302 12 518 10 636 6 617 5 643 4 182 187Małopolskie 336 15 181 12 752 7 723 7 053 7 941 242Mazowieckie 449 18 813 14 253 7 385 7 709 6 611 359Opolskie 127 5 000 4 274 2 152 3 044 2 951 116Podkarpackie 285 13 886 11 027 5 579 5 026 3 717 182Podlaskie 171 6 148 4 990 3 927 1 850 1 292 55Pomorskie 197 8 368 6 891 2 918 3 408 3 175 316Śląskie 347 15 301 12 276 6 335 7 892 7 313 254Świętokrzyskie 197 6 431 5 391 3 544 2 698 2 449 124Warmińsko - Mazurskie 148 4 825 4 005 2 703 2 702 2 571 77Wielkopolskie 316 15 383 11 940 6 553 6 515 5 660 295Zachodniopomorskie 160 5 605 4 475 2 128 3 276 2 568 100
RAZEM 3 815 155 859 125 917 73 051 70 287 62 787 2 833
Lic
zba c
zło
nkó
w O
SP
sp
ełn
iają
cych
wym
ag
an
ia
bezp
ośre
dn
ieg
o u
dzi
ału
w d
ziała
nia
ch
rato
wn
iczy
ch
będących
w s
tałe
j go
tow
ości o
pera
cyjn
ej (
wie
k 1
8 - 6
5 la
t,
po
sia
dan
ie a
ktu
aln
ych
bad
ań
lekars
kic
h, s
zko
len
ie b
hp
,
szk
ole
nie
poża
rnic
ze)
Zg
od
ność li
czb
y r
ato
wn
ikó
w s
pełn
iają
cych
wym
ag
an
ia
ud
ziału
w b
ezp
ośre
dn
ich
dzi
ała
nia
ch
rato
wn
iczy
ch
z
ilością
określo
ną w
po
rozu
mie
niu
lub
an
eksie
: w
pis
ać "
1"
gd
y s
pełn
ion
e lu
b li
czb
a r
ato
wn
ikó
w je
st w
iększa
W tym
ilość p
osia
dają
cych
aktu
aln
e b
ad
an
ia le
kars
kie
(wie
k 1
8 - 6
5 la
t)
KW PSPL
iczb
a je
dn
oste
k O
SP
w K
SR
G
Og
ółe
m
W w
ieku
18 - 6
5 la
t
Mie
szk
ają
cych
i p
racu
jących
na tere
nie
mie
jsco
wości
dan
ej j
ed
no
stk
i
(wie
k 1
8 - 6
5 la
t)
55
Tabela nr 16
1 2 3
1 Dolnośląskie 322 Kujawsko - Pomorskie 213 Lubelskie 1334 Lubuskie 165 Łódzkie 1156 Małopolskie 187 Mazowieckie 1878 Opolskie 89 Podkarpackie 118
10 Podlaskie 12711 Pomorskie 7012 Śląskie 6313 Świętokrzyskie 9214 Warmińsko - Mazurskie 2215 Wielkopolskie 6916 Zachodniopomorskie 42
1 133
Liczba jednostek OSP włączonych do KSRG, w których ilość ratowników spełniających
wymagania do bezpośredniego udziału w działaniach ratowniczych jest mniejsza niż dwie
obsady pojazdu (12 ratowników)
KW PSP
RAZEM
Lp.
Wykres nr 22. Jednostki w których liczba ratowników spełnia wymagania udziału w
bezpośrednich działaniach ratowniczych
56
9. Wyszkolenie
9.1. Standard wyszkolenia jednostek OSP z ksrg
Przyjęto, że ratownicy (minimum 12 zgodnie z pkt 8.1) powinni posiadać
następujące przeszkolenie pożarnicze:
Szkolenie podstawowe – 12 (cały stan), w tym:
szkolenie naczelników – 2,
szkolenie dowódców – 2,
szkolenie kierowców konserwatorów sprzętu – 3,
szkolenie z zakresu ratownictwa technicznego – 4,
szkolenie z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy – 4 osoby,
szkolenie z zakresu kierowania ruchem drogowym – 4 osoby
szkolenie z zakresu zabezpieczenia lądowania LPR – 4 osoby
W przypadku braku osiągnięcia standardu w zakresie przeszkolenia 2 naczelników
zamiennie dopuszcza się przeszkolenie 1 naczelnika i 3 dowódców (łączny stan
uprawnionych do kierowania działaniami ratowniczymi nie może być mniejszy niż 4).
Należy przy tym zaznaczyć, że poszczególni funkcyjni powinni również spełniać inne
wymagania określone w odrębnych przepisach np. konserwator sprzętu (kierowca) - prawo
jazdy wymaganej kategorii, zaświadczenie do prowadzenia pojazdów uprzywilejowanych,
stosowne przeszkolenie do obsługi posiadanego specjalistycznego wyposażenia.
9.2. Stan wyszkolenia
Celem podstawowym w wyszkoleniu strażaków ochotników z jednostek włączonych
do krajowego systemu ratowniczo – gaśniczego jest osiągnięcie takiego poziomu wiedzy
teoretycznej i praktycznej, która pozwoli na profesjonalne prowadzenie działań ratowniczych
w zakresie zadań wymienionych w punkcie 3. Ratownicy muszą być przygotowani do
samodzielnego wykonywania podstawowych czynności w ramach zastępu.
Proces szkolenia odbywa się w oparciu o zatwierdzony w 2006r. przez Komendanta
Głównego PSP, po uzgodnieniu z Prezesem Zarządu Głównego ZOSP, „System szkolenia
członków ochotniczych straży pożarnych biorących bezpośredni udział w działaniach
ratowniczych”.
Szkolenie odbywa się na trzech poziomach:
- szkolenie podstawowe;
- szkolenie dowódcze;
57
- szkolenie specjalistyczne.
Dla niniejszego opracowania przyjęto, że podstawowym warunkiem spełniającym
wymagania bezpośredniego udziału w działaniach ratowniczych jest posiadanie co najmniej
wyszkolenia podstawowego strażaków ratowników OSP.
Zgodnie z posiadanymi danymi takie szkolenie posiada 71408 druhów (suma ilości
ratowników posiadających ukończony II etap szkolenia podstawowego + szkolenie,
dowódców + szkolenie naczelników + szkolenie komendantów gminnych + kursy strażaków
PSP) jednostek OSP włączonych do krajowego systemu ratowniczo - gaśniczego, co daje
średnią na poziomie 18,7 druhów przeszkolonych w zakresie podstawowym w jednostce.
Docelowo zakłada się, że wszyscy strażacy w wieku 18-65 lat powinni posiadać pełne
wyszkolenie podstawowe, a więc obecnie przeszkolenie takie powinno posiadać 125 917
druhów. Stan ten jest spełniony w 56,7%.
Przyjmując zaproponowane standardy wyszkolenia w każdej jednostce powinno być
przeszkolonych min. 3 dowódców, co daje nam wynik 11445 druhów w OSP w skali kraju.
Szczegółowa analiza danych wykazuje, że ilość wyszkolonych druhów OSP
w zakresie dowódców spełnia określone w pkt.8.1 standardy - ilość wyszkolonych dowódców
wynosi 13751. Jednak należy zaznaczyć, że w niektórych jednostkach OSP z ksrg ilość
przeszkolonych dowódców znacznie przewyższa założone standardy, natomiast w części
z nich występują braki przeszkolonych. Pełny wykaz przeszkolonych oraz istniejące potrzeby
przedstawia tabela nr 17. W załączeniu materiał „Rozbudowa Krajowego Systemu
Ratowniczo-Gaśniczego w zakresie przedsięwzięć szkoleniowych” – załącznik nr 1.
Tabela nr 17
Dowódców Naczelników Ratownictwa tech.Konserwatorów
sprzętu
Kwalifikowanej pierwszej pomocy
Kierowania ruchem
Liczba przeszkolonych na kursach w poszczególnych województwach orazliczba koniecznych do przeszkolenia w celu osiągnięcia standardu
KW PSP
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Dolnośląskie 653 105 227 249 623 386 384 359 806 302 448 585
Kujawsko - Pomorskie 614 97 282 203 1258 136 557 271 664 302 587 439
Lubelskie 856 152 594 187 554 746 795 302 1850 92 237 914
Lubuskie 227 95 96 141 181 300 102 249 468 128 36 403
Łódzkie 768 274 396 328 457 927 578 557 1041 430 62 1151
Małopolskie 1598 137 850 194 832 857 1221 425 1399 478 628 865
Mazowieckie 1101 397 548 507 1024 1149 657 836 1902 640 771 1250
Opolskie 804 6 446 17 553 207 486 144 783 72 383 295
Podkarpackie 885 153 432 262 1203 483 653 466 669 627 524 731
Podlaskie 490 100 262 146 347 465 448 235 726 210 130 576
Pomorskie 760 52 391 117 371 581 584 240 1286 126 426 501
Śląskie 2018 77 1069 141 894 867 1309 281 1702 373 394 1184
Świętokrzyskie 574 86 352 139 375 495 481 254 545 423 136 659
Warmińsko - Mazurskie 650 27 441 55 792 155 495 146 684 146 422 394
Wielkopolskie 1186 178 613 261 1100 724 924 470 1591 405 945 785
Zachodniopomorskie 567 47 233 135 318 430 413 193 784 174 201 496
RAZEM 13 751 1 983 7 232 3 082 10 882 8 908 10 087 5 428 16 900 4 928 6 330 11 228
Sta
n
Dowódców Naczelników Ratownictwa tech.Konserwatorów
sprzętu
Kwalifikowanej pierwszej pomocy
Kierowania ruchem
po
trze
by
Sta
n
po
trze
by
Sta
n
po
trze
by
Sta
n
po
trze
by
Sta
n
po
trze
by
Sta
n
po
trze
by
KW PSP
10. Analiza potencjału jednostek OSP planowanych do włączenia do ksrg
w latach 2011 – 2014
10.1. Plan włączania jednostek do systemu
Zgodnie z przeprowadzoną analizą stanu istniejącej sieci jednostek OSP oraz przy
uwzględnieniu założeń opisanych w części dotyczącej planowanej sieci przyjęto, że
do 2014 r. należy włączyć do systemu 263 jednostki OSP. Szczegółowe dane
dotyczące ilości jednostek OSP planowanych do włączenia do systemu
w poszczególnych latach w rozbiciu na województwa zawarto w tabeli nr 18. Ilość
jednostek włączanych w poszczególnych latach zaplanowano na porównywalnym
poziomie tj od 50-74. Należy przy tym zaznaczyć, że 18 jednostek OSP planowanych
jest do włączenia okresowo (warunkowo).
60
Tabela nr 18
1 2 3 6 7 8 9 10 11
1 Dolnośląskie 29 29 0 9 9 6 5
2Kujawsko - Pomorskie 15 13 2 7 5 2 1
3 Lubelskie 14 14 0 3 5 5 1
4 Lubuskie 24 24 0 7 5 7 5
5 Łódzkie 6 5 1 0 1 1 4
6 Małopolskie 13 9 4 9 3 0 1
7 Mazowieckie 26 26 0 5 4 5 12
8 Opolskie 10 10 0 4 3 2 1
9 Podkarpackie 12 12 0 1 6 3 2
10 Podlaskie 10 7 3 6 2 2 0
11 Pomorskie 13 9 4 2 6 1 4
12 Śląskie 6 6 0 0 4 1 1
13 Świętokrzyskie 4 0 4 0 1 0 3
14Warmińsko - Mazurskie
35 35 0 8 13 5 9
15 Wielkopolskie 20 20 0 8 1 3 8
16 Zachodniopomorskie 26 26 0 5 2 8 11
263 245 18 74 70 51 68
Liczba jednostek OSP planowanych do włączenia
do KSRGOKRESOWO
Liczba jednostek OSP planowanych do włączenia
do KSRG
2011
Razem
Lp. KW PSP
Liczba jednostek
planowanych do włączenia w
województwie
Liczba jednostek OSP planowanych do
włączenia do KSRG w poszczególnych latach
2014
2013
2012
Liczba planowanych jednostek OSP do włączenia
do KSRG
61
10.2. Wyposażenie w samochody jednostek OSP planowanych do włączenia do
ksrg
Jednostki OSP planowane do włączenia w celu osiągnięcia założonego standardu
określonego w pkt 7.1.2 należy wyposażyć w 78 samochodów gaśniczych średnich
z modułem technicznym (wartość jednostkowa ok. 750 000), 10 samochodów
gaśniczych średnich (wartość jednostkowa ok. 650 000zł.) i 45 samochodów
technicznych (wartość jednostkowa ok. 500 000 zł). Rozpatrując powyższe przy
uwzględnieniu ceny jednostkowej pojazdu należy na cel zabezpieczyć łączna kwotę
87,5 mln zł.
10.3.Wyposażenie techniczne jednostek OSP planowanych do włączenia do ksrg
W celu osiągnięcia założonego standardu określonego w pkt 7.1.2 jednostki
planowane do włączenia należy wyposażyć w:
741 kompletnych aparatów oddechowych ,
205 kompletów narzędzi hydraulicznych,
132 agregaty prądotwórcze wraz z najaśnicami,
153 pompy do wody zanieczyszczonej (przy założeniu 1 w jednostce),
162 zestawy PSP R1.
W celu zapewnienia wyposażenia jednostek planowanych do włączenia
w standardowe wyposażenie wymienione w pkt. 7.1.2 należy na cen cel przeznaczyć
kwotę ok.104,9 mln zł.
Szczegółowe dane, dotyczące potrzeb w zakresie wyposażenia jednostek OSP
planowanych do włączenia w stosunku do opracowanego standardu w rozbiciu na
poszczególne województwa zawarto, w tabeli nr 19 i 20.
62
Tabela nr 19
1możliwość
Sam
och
ód
gaś
nic
zy
min
imu
mś
red
ni z
mo
dułe
m
tec
hn
iczn
ym
Sam
och
ód
gaś
nic
zy
śred
ni
Sam
och
d t
ech
nic
yny
Zes
taw
ko
mb
i
Po
mp
a
Noży
ce
Ro
zpie
racz
Po
mp
a
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
1 Dolnośląskie 7 1 10 71 15 15 3 4 3 10 12 172 Kujawsko - Pomorskie 1 0 2 41 6 6 2 2 2 7 10 6
3 Lubelskie 0 2 4 38 11 11 2 2 2 10 9 10
4 Lubuskie 4 1 0 73 12 12 4 4 4 11 13 17
5 Łódzkie 2 0 2 20 3 3 3 3 3 5 6 4
6 Małopolskie 4 1 4 38 9 9 2 2 2 2 2 8
7 Mazowieckie 5 3 5 79 18 17 3 3 3 14 14 20
8 Opolskie 1 1 2 14 5 5 1 1 2 1 3 1
9 Podkarpackie 2 0 0 42 0 0 11 11 11 5 4 9
10 Podlaskie 2 0 0 32 3 3 2 2 2 6 9 8
11 Pomorskie 5 0 3 38 8 8 3 4 3 6 10 6
12 Śląskie 0 0 0 16 5 5 0 0 0 1 1 3
13 Świętokrzyskie 0 0 0 13 4 4 0 0 0 2 1 3
14 Warmińsko - Mazurskie 13 0 4 95 15 15 15 15 15 16 28 22
15 Wielkopolskie 18 0 1 49 15 15 0 0 0 14 10 8
16 Zachodniopomorskie 14 1 8 82 12 12 14 14 14 22 21 20
78 10 45 741 141 140 65 67 66 132 153 162Razem
Lp. KW PSP
Potrzeby sprzętowe wg opracowanego standardu
Braki w samochodach pożarniczych -
jedna z możliwości **
2możliwość
Bra
kują
ca l
iczb
a d
o 4
kp
l. n
adciśn
ien
iow
ych
ap
arat
ów
OD
O
1możliwość
Braki do kompletnego zestawu hydraulicznego -
jedna z możliwości
2możliwość
Bra
kują
cy s
przęt
ośw
ietl
en
iow
y (
agre
gat
m
inim
um
2,2
kW
+ n
ajaś
nic
e)
Bra
kują
ca p
om
pa
do
wo
dy
zan
iecz
yszc
zon
ej
Bra
kują
cy s
przę
t ra
tow
nic
twa
med
yczn
eg
o
(zes
taw
R-1
)
64
10.4. Potencjał osobowy jednostek OSP planowanych do włączenia do ksrg
Analiza danych dotycząca potencjału jednostek OSP planowanych do włączenia
wykazała, że należy przeszkolić, w celu osiągnięcia założonego standardu, następującą
liczbę strażaków OSP:
694 w zakresie szkolenia podstawowego,
266 na szkoleniach dowódców OSP,
634 w zakresie ratownictwa technicznego,
496 w zakresie konserwatorów sprzętu,
748 w zakresie kierowania ruchem drogowym,
1004 w zakresie kwalifikowanej pierwszej pomocy,
993 z zakresu współpracy z LPR,
386 naczelników OSP
Szczegółowe dane dotyczące potrzeb szkoleniowych w poszczególnych
województwach zawarto w tabeli nr 21.
65
Tabela nr 21
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
1 Dolnośląskie 67 25 60 69 82 101 93 40
2 Kujawsko - Pomorskie 20 7 20 13 16 50 50 12
3 Lubelskie 38 16 43 25 46 51 55 21
4 Lubuskie 51 20 61 52 89 71 87 36
5 Łódzkie 17 5 16 13 24 33 24 10
6 Małopolskie 13 13 41 32 36 51 46 18
7 Mazowieckie 133 26 82 50 88 124 102 33
8 Opolskie 6 3 20 8 21 20 36 4
9 Podkarpackie 68 16 39 29 38 70 44 18
10 Podlaskie 35 10 36 18 34 45 36 14
11 Pomorskie 62 11 35 21 36 57 50 12
12 Śląskie 19 1 16 4 16 29 24 2
13 Świętokrzyskie 7 1 8 1 16 12 14 0
14 Warmińsko - Mazurskie 60 29 67 49 99 154 113 31
15 Wielkopolskie 57 18 40 34 65 68 79 18
16 Zachodniopomorskie 101 34 88 60 92 123 99 35
754 235 672 478 798 1 059 952 304
Potrzeby szkoleniowe wg opracowanego standardu
Uw
agi
Bra
ki w
zak
res
ie s
zko
len
ian
acze
lnik
ów
- 2
os
ob
y
Bra
ki w
szk
ole
ni z
zak
resu
kw
alif
iko
wa
ne
j pie
rws
zej
po
mo
cy -
6 o
sób
Bra
ki w
szk
ole
niu
uzu
peł
nia
jąco
-d
osk
on
aląc
ym z
zak
resu
kie
row
ania
ru
chem
- 4
os
ob
y
Bra
ki w
zak
res
ie s
zko
len
ia k
iero
wcó
w -
kon
ser
wat
oró
w s
przę
tu -
3 o
so
by
Bra
ki w
zak
resi
e sz
ko
len
ia z
zak
resu
rato
wn
ictw
a te
chn
iczn
ego
- 4
oso
by
Bra
ki s
zko
len
ieo
we
w z
akr
esie
szk
ole
nia
d
ow
ód
ców
- 2
oso
by
Bra
ki w
szk
ole
niu
z z
akr
esu
zab
ezp
iecz
en
ialą
do
wan
ia L
PR
- 4
oso
by
Bra
ki w
zak
resi
e s
zko
eln
ia p
od
sta
wo
weg
o-
2 o
bsa
dy
(1
2 o
sób
)
Razem
Lp. KW PSP
66
11. Jednostki OSP planowane do włączenia do ksrg po 2014 r.
Na podstawie przeprowadzonej analizy poszczególne województwa przedłożyły
wykaz 482 jednostek OSP planowanych do włączenia po roku 2014.
Szczegółowe dane dotyczące ilości planowanych do włączenia jednostek OSP
w poszczególnych województwach zawarto w tabeli nr 22.
Tabela nr 22
1 2 5
1 Dolnośląskie 25
2 Kujawsko - Pomorskie 29
3 Lubelskie 22
4 Lubuskie 29
5 Łódzkie 13
6 Małopolskie 138
7 Mazowieckie 37
8 Opolskie 38
9 Podkarpackie 31
10 Podlaskie 32
11 Pomorskie 28
12 Śląskie 0
13 Świętokrzyskie 13
14 Warmińsko - Mazurskie 28
15 Wielkopolskie 19
16 Zachodniopomorskie 0
482RAZEM
planowanych do włączenia do KSRG - po 2014 roku
Szacunkowa liczba jednostek OSP
Szacunkowa liczbajednostek OSP w województwie
Lp. KW PSP
67
Podsumowanie
Mocne strony systemu
1. Scentralizowany, spójny system ratowniczy w strukturze zhierarchizowanej
pozwalający na szybkie i skuteczne reagowanie.
2. Powiązanie ze strukturami administracji państwowej na poszczególnych poziomach
organizacyjnych oraz ze strukturami zarządzania kryzysowego jako integralna jego
część.
3. W miarę jednolite standardy w zakresie:
przygotowania działań;
kierowania działaniami;
szkolenia;
gotowości operacyjnej,
wyposażenia w sprzęt, urządzenia, umundurowanie i środki łączności.
4. Nastąpiła poprawa kierowania akcją ratowniczą, wskutek opracowania i wdrożenia
procedury ratowniczej dla wielu działań ratowniczych.
5. Otwartość systemu na inne podmioty ratownicze ksrg przyczyniła się też do integracji
straży pożarnych z innymi podmiotami ratowniczymi poprzez podpisywanie
porozumień, co pozwala na pełniejsze realizowanie działań ratowniczych.
6. Stworzono możliwości włączenia do systemu specjalistów z różnych dziadzin, jako
ekspertów, co wzmocniło pewność u dowódców w podejmowaniu decyzji, zwłaszcza
podczas specyficznych i skomplikowanych zdarzeń.
7. Stałe podnoszenie poziomu przygotowania jednostek do działań ratowniczych.
8. Wzrost skuteczności działań ratowniczych niesie za sobą poprawę poczucia
bezpieczeństwa społeczeństwa, co skutkuje poprawą wizerunku straży pożarnych
odzwierciedlaną w badaniach opinii społecznych odnoszących się do zaufania jakim
jesteśmy obdarzani.
9. Stałe zapewnienie aktywności jednostek oraz ich prestiż, ale także wzrost
świadomości w realizacji zadań.
10. Większa dostępność pomocy na poziomie profesjonalnym powoduje lepszą
komunikację społeczną w relacjach ratownik – społeczeństwo, co przekłada się na
większe zrozumienie naszych potrzeb, które w dobie coraz większego
doinformowania oczekuje takiej właśnie profesjonalnej pomocy.
68
11. Duża gotowość do podjęcia działań ratowniczych oraz wysoki potencjał ratowniczy
uzyskiwane przy stosunkowo niewielkich nakładach finansowych.
12. Nastąpiło zasadnicze rozszerzenie zakresu zadań ratowniczych realizowanych przez
OSP, od gaszenia pożarów do ratownictwa technicznego i ratownictwa medycznego.
13. Powołanie KSRG pozwoliło także na budowę nowoczesnych odwodów operacyjnych
o mocnej konstrukcji ludzkiej i sprzętowej, zwłaszcza na poziomie centralnym
i wojewódzkim, ale także mniej formalnie, na poziomie powiatowym
– kompanie powiatowe OSP złożone z sił i środków włączonych do KSRG.
14. Stosunkowo dobre, w okresie trzech ostatnich lat, doposażenie w sprzęt, urządzenia
i umundurowanie jednostek OSP wynika z właściwego współdziałania PSP i ZOSP.
Powyższe pozwoliło na montaże finansowe z różnych źródeł, co zaowocowało
znacznymi zakupami sprzętu. Widoczne to jest m. in. w statystykach dotyczących
samochodów gaśniczych w przedziale wieku 0-10 lat.
15. Wzrost świadomości władz samorządowych w zakresie realizacji ustawowego
działania na rzecz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej oraz
ratownictwa.
16. Unowocześnienie systemu alarmowania i łączności w znacznej mierze skróciło czas
od momentu jego zgłoszenia do podjęcia działań ratowniczych.
17. Uwidocznia się coraz bardziej specjalizacja poszczególnych jednostek OSP z ksrg,
co przyczynia się do podwyższenia skuteczności i efektywności prowadzonych
działań ratowniczych.
18. Nastąpił wzrost przygotowania, ale także skuteczności i efektywności w zakresie
udzielanej kwalifikowanej pierwszej pomocy.
19. Jednostki OSP włączone do ksrg stanowią drugi podstawowy filar po PSP systemu
ratowniczego. Potencjał OSP umożliwia w wielu przypadkach realizację
samodzielnych działań ratowniczych.
20. Posiadanie uprawnień, takich jakie mają strażacy PSP, w tym ochrona prawna,
użytkowanie odzieży specjalnej, wsparcie w zakresie świadczeń zdrowotnych
i odszkodowawczych, jak też uregulowania z zakresu bezpieczeństwa podczas
prowadzonych działań ratowniczych.
69
Słabe strony systemu.
1. System, który oparty jest tylko na bazie jednostek ochrony przeciwpożarowej.
2. Rozdział na jednostki OSP z ksrg i OSP spoza ksrg, które z automatu są w gorszej
sytuacji, ponieważ mają ograniczone finansowanie na sprzęt i infrastrukturę. W
mniejszym stopniu są dysponowane do działań. Stają się coraz bardziej jednostkami
OSP w pojęciu „lokalnym”.
3. Poprawia się stan wyposażenia, ale nie koreluje to z wyszkoleniem jednostek OSP
włączonych do ksrg.
4. Niepełne wykorzystanie potencjału osobowego jednostek OSP włączonych do ksrg
z powodu nie spełnienia kryteriów udziału w bezpośrednich działaniach ratowniczych,
zaledwie 50% potencjału spełnia kryteria bezpośredniego udziału w działaniach
ratowniczych.
Wpływ na to mają:
niepełna opieka lekarska w stosunku do strażaków OSP – wynika z różnego
poziomu finansowania OSP na poziomie gminy,
duża fluktuacja w szeregach OSP oraz mniejsze zainteresowanie młodych ludzi
pracą społeczną. Możliwa jest sytuacja, że będzie duża ilość dobrego i
nowoczesnego sprzętu, ale nie będzie ludzi do jego obsługi.
migracja zarobkowa powodująca brak dyspozycyjności w dni robocze,
niemożliwość uczestnictwa druhów OSP w działaniach ratowniczych ze
względu na brak zrozumienia pracodawców w zwalnianiu ze świadczenia pracy
na czas akcji, ćwiczeń i szkoleń.
5. Występują dysproporcje w OSP włączonych do ksrg wynikające z zasobności
poszczególnych samorządów, operatywności zarządzających tymi samorządami,
a także operatywności komendantów PSP.
6. Duża ilość sprzętu, zwłaszcza samochodów gaśniczych, które mają przekroczone
30 letnie okresy eksploatacji. Występują nawet samochody z lat 50-tych.
7. Niedoinwestowanie systemu zwłaszcza dotacji celowych przeznaczonych na ksrg.
8. Możliwość wykorzystania niespójnych zapisów, rozporządzenia MSWiA w sprawie
szczegółowych zasad, zakresu i trybu włączania jednostek ochrony przeciwpożarowej
do krajowego systemu ratowniczo gaśniczego (włączanie do ksrg jednostek OSP,
które nie spełniają założonych standardów).
70
Wnioski
Z zakresu logistyki – obiekty i sprzęt
1. Konieczne jest podjęcie działań zmierzających do zapewnienia wymaganych
standardów strażnic OSP, w szczególności zapewnienie co najmniej dwóch stanowisk
garażowych i ogrzewania, sali na szkolenia oraz zaplecza socjalnego dla co najmniej
12 ratowników. Zapewnienie dobrych warunków socjalnych w strażnicach może
stanowić zaplecze logistyczne na wypadek ewakuacji ludności z terenów
zagrożonych.
2. Zasadnym jest utworzenie w każdej gminie, na bazie strażnic OSP, magazynów ze
sprzętem logistycznym (łóżka, materace, śpiwory, koce, naczynia jednorazowe) w
celu zapewnienia odpowiednich warunków do doraźnego pobytu dla ludności
ewakuowanej.
3. Należy w pierwszej kolejności dokonywać wymiany samochodów, których wiek
przekracza założone kryterium 30 lat, zwłaszcza w jednostkach dysponujących tylko
jednym samochodem gaśniczym.
4. Priorytetem w okresie najbliższych 3 lat (2011-2013) przy zapewnionym
finansowaniu ksrg na poziomie roku 2011, jest uzupełnienie sprzętu i wyposażenia do
poziomu standardów określonych w punkcie 7.1.2 niniejszego opracowania.
Uzupełnianie wyposażenia winno odbywać się etapowo tak, aby zwiększać ilość
sprzętu we wszystkich jednostkach sukcesywnie aż do osiągnięcia wyznaczonych
standardów, przy czym w pierwszej kolejności należy uzupełniać wyposażenie
stanowiące o bezpieczeństwie ratowników (odzież ochronna, uzbrojenie osobiste,
zestawy medyczne R-1), system powiadamiania, łączność w jednostkach już
włączonych do systemu.
5. Dofinansowanie zakupów sprzętu dla jednostek OSP włączonych do ksrg powinno
być warunkowane posiadaniem przez jednostkę co najmniej 12 wyszkolonych
ratowników spełniających kryteria udziału w bezpośrednich działaniach ratowniczych,
co powinno stanowić swoistego rodzaju system motywacyjny.
6. Należy uzgodnić z Zarządem Głównym ZOSP RP oraz wdrożyć do stosowania
zaproponowany standard wyposażenia strażaka ratownika OSP – załącznik nr 3
7. W przypadku tworzenia nowego programu modernizacji służb podległych Ministrowi
Spraw Wewnętrznych i Administracji należy uwzględnić również ksrg.
71
W zakresie łączności
1. W przypadku modernizacji systemu łączności służb podległych MSWiA należy
uwzględnić etapowe wprowadzanie do systemu jednostek OSP.
2. Wszystkie strażnice jednostek OSP włączonych do ksrg powinny być wyposażone
w systemy selektywnego alarmowania lub inny system indywidualnego
powiadamiania.
Z zakresu organizacji
1. W pierwszej kolejności należy włączać do systemu jednostki OSP zapewniające
zmniejszenie obszaru, który nie jest ochraniany w założonym czasie dotarcia do
zdarzenia 15 minut przez podmioty ksrg.
Minimalne warunki konieczne do spełnienia:
12 strażaków wyszkolonych zgodnie ze standardem,
co najmniej 1 samochód gaśniczy średni z modułem technicznym,
system selektywnego alarmowania,
4 nadciśnieniowe aparaty powietrzne,
zestaw PSP R-1.
2. Włączanie innych jednostek powinno być poparte szczegółową analizą, przy czym
jednostki wprowadzane do systemu powinny spełniać kryteria zarówno w zakresie
potencjału ratowniczego jak i wyszkolenia.
3. W przypadku osiągnięcia założonych wskaźników dotyczących liczby jednostek OSP
w ksrg na danym terenie, włączenie kolejnej jednostki do systemu może wiązać się
z wykluczeniem jednostki nie spełniającej założonych kryteriów.
4. Należy dążyć, we współpracy z samorządami, do osiągnięcia stanu, aby we
wszystkich jednostkach OSP włączonych do ksrg był spełniony warunek wymaganej
liczby ratowników spełniających kryteria udziału w bezpośrednich działaniach
ratowniczych.
5. Przygotować standard udziału sił systemu, do realizacji zadań wymienionych w pkt.3
/Zadania realizowane przez jednostki OSP włączone do ksrg podczas działań
ratowniczych/ niniejszego opracowania, podczas wystąpienia anomalii pogodowych
gdy działania prowadzone są na styku działań ratowniczych i humanitarnych oraz
opracować zasady współpracy z samorządami lokalnymi w tym zakresie.
6. Należy utrzymać jednolity system powiadamiania, koordynacji i wsparcia w celu
zapewnienia skuteczności prowadzonych działań ratowniczych.
72
7. Inne podmioty realizujące zadania ratownicze mogą być w systemie, przy spełnieniu
następujących warunków:
spełnienie kryterium utrzymania w gotowości interwencyjnej określonej ilości
ratowników i sprzętu (tzw.właściwy poziom gotowości operacyjnej);
spełnienie poziomu kompetencji i umiejętności ratowników (uzyskanie
poziomu wyszkolenia ratowników w oparciu o przyjęte programy szkolenia);
standaryzacja i realizacja zadań i czynności ratowniczych w oparciu o wspólne
zasady i procedury ratownicze;
posiadanie minimum sprzętowego w określonym standardzie;
udział w Systemie Powiadamiania Ratowniczego (włączenie procedur
przewidujących zadysponowanie danego podmiotu według właściwego
terytorialnie planu ratowniczego).
Z zakresu szkolenia
1. W związku ze specyfiką istniejących zagrożeń obszarów należy zintensyfikować
działania mające na celu rozszerzenie, w procesach szkolenia, zagadnień dotyczących
obsługi sprzętu ponad standartowego, a stanowiącego wyposażenie tworzonych
specjalizacji w jednostkach włączonych do ksrg.
2. Celowym jest dokonanie zmian w istniejącym systemie szkolenia strażaków OSP
z ksrg biorących bezpośredni udział w działaniach ratowniczych w zakresie:
- dostosowania kryterium wiekowego pozwalającego na uczestnictwo w szkoleniu do
wymagań zawartych w ustawie o ochronie przeciwpożarowej,
- ewaluacji obowiązujących szkoleń pod kątem merytorycznym i organizacyjnym,
- ewaluacji szkolenia e-learingowego pozwalającego na uzyskanie pełnej informacji
o uczestnikach szkolenia, efektywności szkolenia oraz informacji o wynikach
końcowych. Wdrożenie kompleksowego nauczania z wykorzystaniem nauczania na
odległość wpłynie na skrócenie czasu szkolenia w jednostkach organizacyjnych PSP,
a jednocześnie ograniczy jego koszty.
3. Ponadto, wydaje się zasadnym zwiększenie roli udziału i nadzoru dowódców
i naczelników OSP oraz komendantów gminnych OSP w procesie szkolenia.
73
W zakresie prawnym
1. Należy dokonać zmian w obowiązujących przepisach prawnych w zakresie włączania
i wyłączania jednostek do/z systemu w oparciu o zaproponowane standardy, w tym
włączanie na czas określony (3 lata).
2. Przyjęcie proponowanego standardu gotowości operacyjnej OSP z ksrg, w tym
również zwiększenie liczby jednostek w systemie z uwagi na operacyjny czas
działania wymaga zmiany procedury w Komendzie Głównej PSP (procedura P-23).
3. Wskazana jest ewolucja krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego w kierunku
krajowego systemu ratowniczego oraz integracja innych systemów i podmiotów
realizujących działania ratownicze np: Państwowe Ratownictwo Medyczne, Lotnicze
Pogotowie Ratunkowe, Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe. Konieczność taka
wynika z rozwoju cywilizacyjnego i nowych zagrożeń, a co za tym idzie nowych
zadań dla podmiotów ratowniczych. Celowym było by więc przygotowanie,
a następnie uchwalenie ustawy o krajowym systemie ratowniczym.