ANADOLU'DA İLK TÜRK BEYLİKLERİ

Malazgirt Muharebesi'nden sonra Anadolu'ya yapılan Türkmen akını iyice arttı. Bunun sonucu olarak, burada bir çok Türkmen beyliği kuruldu.

 

ANADOLU'DA İLK TÜRK BEYLİKLERİ

Saltuklular (1071-1202)  Danişmentliler (1080-1178)   Mengücekler (1072-1228)   Artuklular (1102-1409)  Çubukoğulları  İnaloğulları  Dilmaçoğulları  Ahlatşahlar ( Ermenşahlar Beyliği, Sökmenliler Beyliği )  İzmir Beyliği  Tanrıvermişoğulları  İnançoğulları

Saltuklu Beyliği (1092-1202)

  Malazgirt Meydan Muhârebesinden sonra Erzurum ve civârında kurulan beyliktir.

 Malazgirt Zaferinden sonra Anadolu’da ilk kurulan Türk beyliği budur. Başşehri Erzurum olan beyliğin kurucusu, Malazgirt Zaferinin kazanılmasında önemli rol oynayan Emir Saltuk’tur.

Danişmendliler Beyliği (1092-1178)

Danişment Gazi Anadolu'da fetihlere memur edilen BİR KOMUTANDIR. Türkmenlere hocalık, öğretmenlik

yaptığı için "Danişmend" lâkabı ile anılıyordu. Danişmend Gazi Ahmed Bey, Kızılırmak ve Yeşilırmak dolaylarını ele geçirmiş ve burada devletini kurmustur.

DANİŞMENT GAZİ

Mengücükler (1118-1250)

Mengücük Gazî'nin, Malazgirt savaşına iştirak ettiği ve bu savaştan sonra Sultan Alp Arslan'ın Anadolu'yu zabtetmek için görevlendirdiği beyler arasında bulunduğu bilinmektedir.

Türkmen beylerinden Mengücük, Anadolu'nun fethi sırasında Erzincan, Kemah, Divriği ve Karahisar'ı zaptetmişti. Kendisi bu çarpışmalarda şehit düştü. Oğlu İshak, 1118'de bu bölgede, babasının adını taşıyan beyliği kurmuştur.

Artuklu Beyliği (1101-1409)

Kültür ve sanatıyla iz bırakmış uzun ömürlü

beyliklerden biri Artuklu Beyliği'dir.

Artuk Bey'in oğulları tarafından kurulan bu

beylikler üç kol halinde gelişti.

Hasan Keyfâ ve Âmid,

Mardin ve Meyyâfârıkîn,

Harput'da, üç kol halinde hüküm sürmüş bir

Türkmen sülâlesidir.

Anadolu Selçuklu Devleti’nin Kuruluşu

Anadolu Selçuklu Devleti

Türkmenlerin Anadolu’ya göçleri 11. yüzyılda başlamış ve 1071’deki Malazgirt Savaşı’ndan sonra daha da artmıştı. Alp Arslan’ın ölümünden sonra Anadolu’ya giren akıncı komutanlardan Kutalmışoğlu Süleyman ve kardeşi Mansur, Konya’dan İznik’e kadar olan bölgeyi ele geçirdi. 1075’te Bizans İmparatorluğu’nun önemli kentlerinden biri olan İznik’i aldı ve kendine merkez yaptı. Bu önemli fetihlerden sonra 1077’de Abbasi halifesinin onaylaması ile Anadolu Selçuklu Devleti kurulmuş oldu.

SÜLEYMAN ŞAHSÜLEYMAN ŞAH

Malazgirt Zaferinden sonra Anadolu’nun fethiyle görevlendirilen Süleyman Şah Bizans’ın iç karışıklıklarından faydalanarak, çok kısa bir süre zarfında İznik’i ve İznik’e kadar olan toprakları alıp 1077 Anadolu Selçuklu Devleti’ni kurdu.

Bizans’ı yenip, onlarla bir antlaşma yapan Süleyman Şah, bu sefer güneye ve doğuya yöneldi. Bu durumdan rahatsız olan Suriye Selçukluları ile girdiği mücadelede hayatını kaybetti.

Süleyman Şah’ın mezarı bugün Suriye’dedir. Mezarının başında bir Türk bayrağı çekilidir ve sürekli olarak bir Türk askeri nöbet tutmaktadır.

Başka bir rivayete göre ise:

( Orta Anadolu’da yaptığı fetihleri genişleterek Suriye’ye yöneldi. Ancak burada

Fırat nehrini geçerken boğularak öldü. )

Bir süre başsız kalan Anadolu Selçuklularının başına daha sonra, 1092’de I. Kılıç Arslan geçti. Haçlılarla mücadele etti. Onun yerine geçen I. Mesut da Haçlılarla mücadele etti.

II. Kılıç Arslan’ın Bizanslılarla yaptığı Miryokefalon Anadolu Türk Tarihi için bir dönüm noktası olmuştur. Bu savaşla Anadolu’nun Türk yurdu olduğu kesinleşti.

II. Kılıç Arslan

Kösedağ Savaşı

Moğol orduları Doğu Anadolu’ya girerek önce Erzurum’u işgal ettiler. Daha sonra, Selçuklu ordusu ve Moğol ordusu Sivas’ın doğusundaki Kösedağ’da karşı karşıya geldiler. II. Gıyaseddin Keyhüsrev’in komutasındaki Selçuklu ordusu, sayıca fazla olmasına rağmen, yanlış savaş taktikleri yüzünden ağır bir yenilgi aldı.

         

Moğollar bu zaferden sonra Erzincan, Sivas ve Kayseri gibi kentleri ele geçirdiler ve yağmaladılar. Sultan II. Gıyaseddin Keyhüsrev Moğollarla anlaşma yaptı ve her yıl onlara vergi vermeyi kabul etti. Böylece, Anadolu Selçuklu Devleti Moğollara bağlı bir devlet haline geldi.            

Anadolu Selçuklu Devleti’nin Dağılışı ve Yıkılışı

Moğolların baskısının iyice artması üzerine, Anadolu Selçukluları birkaç başarısız ayaklanma denemesine giriştiler. Hatta, bu ayaklanmalardan birinde Memlüklü Sultanı Baybars’tan yardım istediler. Ordusu ile Anadolu’ya gelen Baybars 1277 yılında Elbistan ovasında Moğolları darmadağın etti.

1308 yılında, son sultan II. Mesud’un ölümünden sonra Anadolu Selçuklu Devleti yıkıldı.