!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

Wetenschappelijke!paper!

Een!exploratief!onderzoek!!

naar!de!rol!van!sociale!media!!

als!reisgids!voor!!

Belgische!rugzaktoeristen!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!Academiejaar!2013@2014!

!

Arteveldehogeschool!Gent!

Hoogpoort!15!

9000!Gent!

Steffi&De&Baere&

Bachelorproef!ingediend!tot!het!

behalen!van!de!graad!van!

bachelor!in!het!communicatiemanagement!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

Wetenschappelijke!paper!

Een!exploratief!onderzoek!!

naar!de!rol!van!sociale!media!!

als!reisgids!voor!!

Belgische!rugzaktoeristen!

Academiejaar!2013@2014!

!

Arteveldehogeschool!Gent!

Hoogpoort!15!

9000!Gent!

Steffi&De&Baere&

Bachelorproef!ingediend!tot!het!

behalen!van!de!graad!van!

bachelor!in!het!communicatiemanagement!!

!

!

Voorwoord&

Deze! bachelorproef! is! het! sluitstuk! van! mijn! opleiding! communicatiemanagement! aan! de!

Arteveldehogeschool.!Het! is!de! kers!op!de! taart! van!mijn! volledige!opleiding,!maar! tegelijk!ook!

een!hele!uitdaging.! Ik!zou!deze!bachelorproef!niet! tot!een!goed!einde!kunnen!gebracht!hebben!

zonder!de!steun!en!hulp!van!anderen.!Ik!wil!dan!ook!graag!van!deze!gelegenheid!gebruik!maken!

om!deze!mensen!te!bedanken.!!

!

Ik!wil!in!de!eerste!plaats!mijn!coaches!Lynn!Oeyen,!Peter!Michels!en!Johan!Verhaeghe!bedanken!

voor!hun!deskundige!begeleiding.!De!feedbackmomenten!waren!waardevolle!momenten!waar!ze!

me!steeds!in!de!juiste!richting!stuurden!en!bijstonden!met!het!nodige!advies.!!

!

Verder!wil! ik!ook!mijn!ouders!bedanken!voor!hun!onvoorwaardelijke!steun,!zowel! financieel!als!

moreel.!Zonder!hun!steun!had!ik!nooit!gestaan!waar!ik!nu!sta.!Ten!slotte!wil!ik!ook!een!woord!van!

dank! richten! aan! mijn! zus! en! vrienden.! Ik! kon! steeds! op! hen! rekenen! voor! bemoedigende!

woorden!en!advies.!!

!

Steffi!De!Baere!

Dendermonde,!februari!2014!

Inhoudsopgave&

VOORWOORD!!

INHOUDSOPGAVE& &

INLEIDING& 6&

1& SOCIALE&MEDIA& 9&

1.1! Definitie& 9!1.1.1! De!aard!van!de!informatie!op!sociale!mediaplatformen! 9!

1.1.2! De!zeven!functionele!bouwstenen!van!sociale!media! 10!

1.2! Ontstaan&van&sociale&media& 12!1.3! Reisgerelateerde&sociale&media& 12!1.4! Cijfers& 14&

!

2& RUGZAKTOERISME& 15&

2.1! Definitie& 15!2.1.1! Flashpacker! 16!

2.2! Ontstaan&van&rugzaktoerisme& 17!2.2.1! De!jaren!’70!en!de!opkomst!van!de!reisgids! 18!

2.3! Huidige&situatie& 19!2.3.1! Toenemende!aanwezigheid!van!niet@westerse!rugzaktoeristen! 19!

!

3& TRAVEL&2.0:&EEN&THEORETISCH&KADER& 21&

3.1! Het&samenvloeien&van&communicatietechnologieën&en&rugzaktoerisme& 21!3.2! Het&belang&van&sociale&media&voor&rugzaktoeristen& 22!

3.2.1! De!wisselwerking!tussen!mobiliteit!en!sociale!media! 22!

3.2.2! De!verschillende!functies!van!sociale!media! 23!

3.3! Motivaties&van&rugzaktoeristen&om&sociale&media&te&gebruiken& 24!3.4! De&sociale&mediagebruikspatronen&van&rugzaktoeristen& 25!3.5! De&perceptie&van&sociale&media&bij&rugzaktoeristen& 27&

4& EIGEN&ONDERZOEK& 29&

4.1! Methode& 29!4.2! Populatie& 30!4.3! Analyse&en&bespreking&van&de&resultaten& 30!

4.3.1! Profiel!van!de!respondenten! 30!

4.3.2! Sociale!mediagebruik!doorheen!het!reisproces! 32!

4.3.3! Vertrouwen!van!de!respondenten!in!verschillende!informatiebronnen! 37!

4.3.4! De!motivaties!van!de!respondenten!om!sociale!media!te!gebruiken! 39!

4.3.5! Beoordeling!inhoud!sociale!media!t.o.v.!traditionele!media! 40!

4.3.6! Voorkeuren!van!de!respondenten:!reisgids!vs.!sociale!media! 41!

BESLUIT&EN&DISCUSSIE& 43&

REFERENTIELIJST& 46&

BEGRIPPENLIJST& 51&

BIJLAGEN& 53&

!

!

!

!

6

Inleiding&

De!toerisme@industrie!is!een!van!de!meest!opmerkelijke!economische!en!sociale!fenomenen!van!

de!voorbije!eeuw!en!onze!huidige!maatschappij.!Volgens!het!UNWTO!(2013a,!2013b)!is!het!aantal!

toeristen!gestegen!van!25!miljoen!in!1950!naar!1035!miljoen!in!20121,!een!groei!van!jaarlijks!6,5%.!

Volgens!de!World!Youth!Student!&!Educational!(WYSE)!Travel!Confederation!zijn!rugzaktoerisme!

en! jongerenreizen! het! snelst! groeiende! segment! binnen! de! toerisme@industrie.! De! totale!

marktwaarde! van! het! segment! is! verdubbeld! in! de! laatste! vijf! jaar! (WYSE! travel! confederation,!

2013,!p.!8).!De!toerisme@industrie!was!goed!voor!een!wereldwijde!omzet!van!837!miljard!euro!in!

20122.!Verder!verwacht!het!UNWTO!een!jaarlijkse!groei!van!gemiddeld!3,8%!per!jaar!tussen!2010!

en!2020!(UNWTO,!2013c,!p.!8).!!

!

De! toerisme@industrie! staat! niet! alleen! economisch! en! sociaal! sterk! maar! blijkt! ook! sterk!

vertegenwoordigd! te! zijn! op! het! internet! en! dan!meer! specifiek! op! de! sociale!media.! Recente!

studies! (Mendes@Filho,! Tan! &! Milne,! 2010,! p.! 455)! tonen! aan! dat! rugzaktoeristen! fervente!

gebruikers! zijn! van! communicatietechnologieën,! en! van! sociale! media! in! het! bijzonder.!

Momenteel!gebruikt!40%!van!de!online!Europese!toeristen!sociale!netwerksites!om!reisinformatie!

op!te!zoeken!(World!travel!industry!report,!2010).!Volgens!Yoo,!Lee,!Gretzel!&!Fesenmaier!(2009)!

is!reisinformatie!opzoeken!ondertussen!een!van!de!populairste!online!activiteiten.!De!populairste!

reiswebsite! ter!wereld,!Tripadvisor,! is! tevens!ook!een!voorbeeld!van!een!sociale!mediaplatform!

(Tripadvisor,!2013).!

!

Deze!bevindingen!leidden!tot!een!groeiende!interdisciplinaire!interesse!bij!onderzoekers!naar!het!

sociale!mediagebruik!van!toeristen.!Onderzoekers!proberen!het!sociale!mediagebruik!bij!toeristen!

te!definiëren!en!de!impact!er!van!in!te!schatten!op!het!beslissingsproces!en!gedrag.!Er!zijn!echter!

nog!steeds!weinig!theorieën!en!onderzoeken!naar!het!sociale!mediagebruik!van!rugzaktoeristen,!

het!meeste! onderzoek! richt! zich! enkel! tot! toeristen! in! het! algemeen.! Dit! ligt! volgens! Sørensen!

(2003),!O’Reilly!(2006)!&!Mascheroni!(2007)!vooral!aan!de!mobiele!aard!van!rugzaktoeristen.!De!

1! Dit! aantal! wordt! berekend! op! basis! van! de! ‘international! tourist! arrivals’! (ITA).! Zie! begrippenlijst! voor!

definitie.!!

2!Deze!omzet!is!gebaseerd!op!de!‘international!tourism!receipts’.!Zie!begrippenlijst!voor!definitie.!

7

mobiliteit!van!rugzaktoeristen!maakt!het!moeilijk!om!demografisch!onderzoek!te!doen!van!deze!

reisgemeenschap.!Het! beperkte!onderzoek!dat! verricht!wordt,! komt! volgens!Richards!&!Wilson!

(2004,!p.!4)!vooral!uit!landen!waar!de!impact!van!rugzaktoerisme!het!grootste!is!zoals!in!Australië,!

Noord@Amerika!en!Zuidoost!Azië.!De!aanwezigheid!van!niet@westerse!rugzaktoeristen!wordt!ook!

vaak! genegeerd,! wat! voor! een! kloof! tussen! realiteit! en! literatuur! zorgt.! Verder! wordt! er! in! de!

literatuur! ook! geen! onderscheid! gemaakt! tussen! nationaliteit! en! wordt! de! origine! van!

rugzaktoeristen!genegeerd!in!onderzoeken.!!

!

Niet! alleen! richten!de!onderzoeken! zich! tot! een!beperkte,! ongenuanceerde!doelgroep,! ook! het!

uitgangspunt! is! vaak! te! eenzijdig.! Veelal!worden!onderzoeken! gevoerd! vanuit! een! commercieel!

oogpunt.! Het! doel! is! dan! om! een! beter! inzicht! te! verwerven! in! rugzaktoeristen! om! betere!

marketingstrategieën! te! kunnen! uitwerken.! Ook! al! is! rugzaktoerisme! dus! een! snel! groeiend!

fenomeen,! het! is! een! onderdeel! van! toerisme! waar! al! amper! onderzoek! naar! gedaan! wordt.!

Momenteel!is!er!dus!ook!amper!iets!geweten!over!de!Belgische!rugzaktoerist.!Ook!in!België!wordt!

deze!doelgroep!vaak!genegeerd,!wat!blijkt!uit!het!gebrek!aan!statische!gegevens.!!

!

Het! doel! van! deze! bachelorproef! is! een! overzicht! te! schetsen! van! het! profiel! van! de! Belgische!

rugzaktoerist!en!meer!inzicht!te!verwerven!in!een!groeiend!fenomeen!op!basis!van!nationaliteit.!

Er!wil!een!antwoord!gegeven!worden!op!de!volgende!onderzoeksvraag:!“Wat!zijn!de!motivaties!

van!Belgische! rugzaktoeristen!om!sociale!media! te!gebruiken!en!welke! rol! spelen!sociale!media!

tijdens!het! reisproces?”.!De!doelgroep! van!dit! onderzoek! zijn! dus!Belgische! rugzaktoeristen!die!

minimaal!een!maal!met!de!rugzak!een!internationale!reis!hebben!ondernomen.!!

!

Door! de! complexiteit! van! de! onderzoeksvraag! is! het! nodig! om! deze! verder! op! te! delen! in!

deelvragen.! Door! onderzoek! te! doen! naar! deze! deelvragen! kan! een! antwoord! geformuleerd!

worden!op!de!centrale!vraag.!De!deelvragen!die!onderzocht!worden!zijn:!

!

! Hoe!worden!sociale!media!gedefinieerd?!

! Wat!is!de!definitie!van!een!rugzaktoerist?!

! Wat!is!het!profiel!van!de!Belgische!rugzaktoerist!die!sociale!media!gebruikt?!

! Waarom!gebruiken!Belgische!rugzaktoeristen!sociale!media?!

! Wanneer!gebruiken!Belgische!rugzaktoeristen!sociale!media?!

! Hoe!gebruiken!Belgische!rugzaktoeristen!sociale!media!om!hun!reis!te!plannen?!

! Hoe!actief!zijn!Belgische!rugzaktoeristen!op!sociale!media?!

! Welke!sociale!media!worden!er!geraadpleegd?!

! Wat!is!het!vertrouwen!van!de!Belgische!rugzaktoerist!in!sociale!media?!!

!

Om! een! antwoord! te! kunnen! bieden! op! de! centrale! vraag! start! dit! onderzoek! eerst! met! een!

literatuurstudie.!Literatuuronderzoek!is!vereist!om!te!achterhalen!welke!kennis!er!al!bestaat!rond!

een! onderwerp.! Via! literatuurstudie! kunnen!basisbegrippen! gedefinieerd!worden! en!wordt! een!

8

theoretisch!kader!gecreëerd!voor!het!eigen!onderzoek! (Nederhoed,!2010,!p.!63@64).!Aanvullend!

op!de! literatuurstudie!wordt!er!een!eigen!onderzoek,!met!een!exploratief! karakter,! gevoerd!bij!

Belgische!rugzaktoeristen.!Hiervoor!wordt!geopteerd!voor!online!onderzoek.!Deze!keuze!ligt!voor!

de! hand:! online! onderzoek! is! snel,! goedkoop! en! gebruiksvriendelijk! (Fischer!&! Julsing,! 2007,! p.!

65).!!

!

Deze!bachelorproef!heeft!de!volgende!structuur.!In!hoofdstuk!een!en!twee!worden!respectievelijk!

de!begrippen! ‘sociale!media’!en! ‘rugzaktoerisme’!uitvoerig!besproken.!Hoofdstuk!een!definieert!

het! begrip! sociale! media,! beschrijft! het! ontstaan,! bespreekt! enkele! reisgerelateerde! sociale!

mediaplatformen! en! statistische! gegevens.! De! definitie! van! de! woorden! ‘rugzaktoerist’! en!

‘flashpacker’! en!de! geschiedenis! van!het! rugzaktoerisme!worden! in! hoofdstuk! twee!besproken.!

Hoofdstuk! drie! biedt! een! theoretisch! kader! voor! het! eigen! onderzoek.! In! dit! hoofdstuk! komen!

internationale! onderzoeken! en! relevante! theorieën! aan! bod.! Hoofdstuk! vier! omvat! het! eigen!

onderzoek!waarin!de!gegevens!uitvoerig!worden!geanalyseerd!en!besproken.! !Daarna!volgt!het!

besluit!en!de!discussie,!waar!onder!andere!een!antwoord!wordt!gegeven!op!de!centrale!vraag.!!!

!

9

&1 &Sociale(media(&

Aangezien! sociale! media! een! belangrijk! basisbegrip! is! in! de! centrale! vraag,! wordt! er! in! dit!

hoofdstuk! uitvoerig! aandacht! aan! besteed.! Sociale! media! worden! gedefinieerd,! het! ontstaan!

wordt! kort! besproken,! statistische! gegevens! worden! aangehaald! en! enkele! reisgerelateerde!

media!worden!besproken!die!ook!in!het!eigen!onderzoek!terugkomen.!!

1.1 Definitie&

Sociale!media! hebben! een! aantal! kenmerken! die! fundamenteel! verschillen! van! de! traditionele!

media! zoals! kranten,! televisie,! radio! en! boeken.! Het! is! de! verzamelnaam! voor! alle! online!

applicaties! waarbij! de! gebruikers! zelf! de! inhoud! creëren,! en! dit! met! zo! weinig! mogelijk!

tussenkomst! van! intermediairs.! Sociale! media! zijn! dus! samenwerkende! processen! waarbij!

informatie!wordt!gedeeld,!aangepast!en!vernietigd!(Evans,!2012,!p.!30).!De!nadruk!ligt!hierbij!op!

interactie!en!de!functies!van!zender!en!ontvanger!zijn!onderling!verwisselbaar.!!

!

Hill,!Dean!&!Murphy!(2014,!p.!3)!definiëren!sociale!media!als!volgt:!“Social!media!is!the!collection!

of! websites! and! web2based! systems! that! allow! for!mass! interaction,! conversation,! and! sharing!

among! members! of! a! network.! In! this! definition,! social! media! has! four! characteristics:! user2

generated! content,! community,! rapid! distribution,! and! open,! two2way! dialogue”.! Deze! laatste!

definitie!is!ook!de!definitie!die!in!deze!bachelorproef!gehanteerd!wordt.!!

1.1.1 De&aard&van&de&informatie&op&sociale&mediaplatformen&

Onderzoek! (Pan!&!Crotts,!2012,!p.!78)!heeft!uitgewezen!dat!advies!van!vrienden!en! familie!het!

meest!wordt!ingewonnen!en!de!meest!invloedrijke!bron!van!reisinformatie!is!voor!consumenten.!

Deze!informatie!wordt!als!betrouwbaar,!geloofwaardig!en!eerlijk!beschouwd.!Maar!door!de!groei!

van!sociale!media!kunnen!consumenten!voor!hun!informatie!nu!niet!enkel!rekenen!op!vrienden!

10!

en!familie!maar!ook!op!nobele!onbekenden.!Dit!fenomeen!heet!e@word@of@mouth!en!verwijst!naar!

het! overdragen! van! informatie! wat! normaal! in! een! fysiek! gesprek! zou! gebeuren! maar! nu! via!

sociale!media!plaatsvindt.!!

!

Een!van!de!belangrijkste!eigenschappen!van!sociale!media! is!dat!gebruikers!zelf!content!kunnen!

creëren.! Naar! deze! eigenschap! kan! ook! verwezen! worden! als! ‘user@generated! content’:! data,!

informatie!en!media!die!geproduceerd!worden!door!het!publiek!in!plaats!van!door!professionals!

(Mendes@Filho,! Tan,! Milne,! 2010,! p.! 455).! Door! deze! eigenschap! is! het! voor! sociale!

mediagebruikers! toch!mogelijk! om! informatie! van!peers! te! krijgen! zonder! dat! er! fysiek! contact!

moet!plaatsvinden!of!dat!de!gebruikers!elkaar!moeten!kennen.!!

1.1.2 De&zeven&functionele&bouwstenen&van&sociale&media&&

Kietzmann,! Hermkens,! McCarthy! &! Silvestre! (2011)! gaan! nog! een! stap! verder! en! hebben! een!

theoretisch!kader!ontwikkeld!om!sociale!media!beter!te!kunnen!begrijpen!en!toepassen.!Dit!kader!

is! voornamelijk! gericht! naar! bedrijven,!maar! is! relevant! voor! iedereen!die! een!beter! inzicht!wil!

verkrijgen!in!de!functionele!werking!van!sociale!media!en!elk!sociaal!mediaplatform!afzonderlijk.!

Hierdoor! is! het! ook! gemakkelijker! om! te! achterhalen! wat! de! meerwaarde! ervan! is! voor! de!

gebruikers! en! waarom! gebruikers! voor! een! specifiek! platform! kiezen.! De! zeven! bouwstenen!

worden!visueel! voorgesteld! als! een!honinggraatstructuur! (zie!bijlage!1),! elke!bouwsteen!belicht!

een! specifiek!aspect!van!de!gebruikerservaring.!Er! zijn! talloze! sociale!mediaplatformen!waar!de!

gebruiker!uit! kan!kiezen,!om!succesvol! te! zijn!moet! zo’n!platform!dus!een!goede!balans!vinden!

tussen!de!verschillende!bouwstenen.!!

!

Identiteit&

Deze!bouwsteen!staat!voor!de!mate!waarin!een!gebruiker!zijn!identiteit!kenbaar!maakt!op!sociale!

media.!Hierbij! kan!de!gebruiker! kiezen!om!zijn!naam,! leeftijd,! geslacht,!beroep,! locatie…!al!dan!

niet! te! onthullen.! Hierin! hebben! gebruikers! vaak! andere! doelen! en! voorkeuren! dan! de! sociale!

mediaplatformen.! Sommige! gebruikers! verkiezen! hun! echte! identiteit! terwijl! andere! liever!

onbekend!blijven.! Identiteit! is!vaak!de!kern!van!de!meeste!sociale!mediaplatformen,!gebruikers!

hebben!dan!geen!keuze!en!moeten!dus!een!profiel!aanmaken!(Kietzmann,!Hermkens,!McCarthy!&!

Silvestre,!2011,!p.!243).!!

!

!Interactie&

Deze! bouwsteen! vertegenwoordigt! de! mate! waarin! een! gebruiker! communiceert! met! andere!

gebruikers!binnen!de!sociale!mediaplatformen.!De!bestaansreden!van!vele!sociale!media! is!hier!

volledig!op!toegespitst!(Kietzmann,!Hermkens,!McCarthy!&!Silvestre,!2011,!p.!244).!

!

!

11!

Delen&

Dit!is!de!mate!waarin!gebruikers!content!uitwisselen,!verspreiden!en!ontvangen.!De!term!‘sociale’!

duidt!aan!dat!deze!uitwisselingen!een!cruciaal!aspect!zijn!van!de!sociale!media.! In!veel!gevallen!

gaat! sociale! omgang! vooral! over! het! delen! van! iets,! ! het! is! de! reden! waarom! mensen! elkaar!

ontmoeten!en!zich!verbonden!voelen.!Sociale!media!bestaan!dus!uit!mensen!die!verbonden!zijn!

door! een! gedeeld! onderwerp! zoals! bv.! tekst,! locatie,! foto,! video…! (Kietzmann,! Hermkens,!

McCarthy!&!Silvestre,!2011,!p.!245)!

!

Aanwezigheid!

Deze! bouwsteen! stelt! de!mate! voor! waarin! een! gebruiker! kan!weten! of! een! andere! gebruiker!

bereikbaar!is!of!niet.!Dit!impliceert!niet!alleen!weten!of!anderen!bereikbaar!zijn!maar!ook!weten!

waar! andere! gebruikers! zijn.! Door! de! groeiende! mobiele! connectiviteit! wordt! hierdoor! de!

aanwezigheid! in! het! echte! leven! en!het! virtuele! overbrugd! (Kietzmann,!Hermkens,!McCarthy!&!

Silvestre,!2011,!p.!245).!!

!

Relatie&

Dit!stelt!de!mate!voor!waarin!gebruikers!verwant!zijn!aan!andere!gebruikers.!In!deze!context!mag!

dat!geïnterpreteerd!worden!als!een!vorm!van!verwantschap!die!ertoe!leidt!dat!de!gebruikers!gaan!

communiceren,! iets! gaan! delen,! of! elkaar! gewoonweg! gaan! toevoegen! als! vriend! (Kietzmann,!

Hermkens,!McCarthy!&!Silvestre,!2011,!p.!246).!!

!

Reputatie&

Deze! bouwsteen! staat! voor! de!manier! waarop! gebruikers! het! aanzien! van! zichzelf! en! anderen!

kunnen!herkennen.!Reputatie!kan!echter!verschillende!betekenissen!hebben,!afhankelijk!van!het!

sociale!mediaplatform.! Reputatie! verwijst! hier! niet! enkel! naar! de! gebruikers!maar! ook! naar! de!

content! die! ze! creëren.! Deze! inhoud! kan! op! verschillende! manier! beoordeeld! worden:! op!

YouTube! is! dat! via! het! ‘aantal! views’! of! ‘de! ratings’,! op! Facebook! is! dat! via! ‘likes’! (Kietzmann,!

Hermkens,!McCarthy!&!Silvestre,!2011,!p.!247).!!

!!

Groepen&

Dit!is!de!mogelijkheid!van!gebruikers!tot!het!vormen!van!een!gemeenschap!of!groep.!Hoe!groter!

het!sociale!aspect!van!een!netwerk,!hoe!groter!de!groep!vrienden,!volgers!of!contacten!van!een!

gebruiker!wordt.!Volgens!de!antropoloog!Robin!Dunbar!hebben!mensen!een!cognitieve!limiet!van!

150! stabiele! sociale! relaties.! Bij! sociale! media! ligt! dit! aantal! veel! hoger,! mede! door! het!

gebruiksgemak!van!de!platformen!om!deze!relaties!te!beheren!(Kietzmann,!Hermkens,!McCarthy!

&!Silvestre,!2011,!p.!247).!

12!

1.2 Ontstaan&van&sociale&media&

Sinds! het! ontstaan! van! de! eerste! sociale! netwerksite! SixDegrees.com! in! 1997! hebben! sociale!

media!al!een!hele!evolutie!doorlopen.!Op!SixDegrees.com!konden!gebruikers!profielen!creëren,!!

een!lijst!opstellen!van!hun!vrienden!en!uiteindelijk!ook!de!profielen!van!andere!vrienden!bekijken.!

Ook!al!bestonden!deze!mogelijkheden!daarvoor!ook!al,!het!was!SixDegrees.com!die!ze!allemaal!in!

één!website!samenbracht.!!

!

Vanaf! dan! werden! sociale! media! steeds! populairder! en! werden! er! steeds! meer! sociale!

mediaplatformen!gecreëerd!(zie!bijlage!2).!LinkedIn!en!Couchsurfing!werden!opgestart,!weblogs!

begonnen!in!aantallen!te!groeien…!Maar!het!was!pas!met!de!lancering!van!MySpace!in!2003!dat!

sociale!media!een!echt!wereldwijd!fenomeen!werden!(Boyd!&!Ellison,!2008,!p.!213@217).!In!2006!

volgde! dan! uiteindelijk! Facebook,! vandaag! de! populairste! netwerksite! in! België! (IAB! Belgium,!

2013b).!!

1.3 Reisgerelateerde&sociale&media&&

De! bekendste! en! meest! gebruikte! sociale! mediaplatformen! in! België! zijn! Facebook,! LinkedIn,!

Twitter,!Google+…!(FOD!Economie,!2013)!Maar!buiten!deze!platformen!zijn!er!ook!sociale!media!

die! zich! specifiek! richten! tot! toeristen.!Hiernaar!wordt! algemeen!verwezen!met!de! term! ‘travel!

2.0’! (Yoo!&!Gretzel,!2012,!p.!191@192).!Het!gaat!dan!om!reisblogs,! reisreviews,! communities!en!

andere! reisgerelateerde! sociale! media.! Hier! worden! enkele! van! de! bekendste! en/of!

opmerkelijkste! besproken.! In! de! online! enquête! die! werd! afgenomen! in! het! kader! van! deze!

bachelorproef! werden! de! respondenten! ook! bevraagd! naar! hun! kennis! en! gebruik! van! deze!

specifieke!sociale!mediaplatformen.!!!

!

Gogobot&

Deze!website!werd!gelanceerd! in!2010.!De!website! is!verbonden!met!andere!sociale!netwerken!

waar!de!gebruiker!op!aangesloten!is.!Hierdoor!krijgt!de!gebruiker!info!van!zijn!eigen!vrienden!en!

kan! hij! ook! meteen! alles! delen! op! al! zijn! netwerken.! De! focus! ligt! op! minigidsen! voor! elke!

bestemming,! deze! gidsen! worden! opgebouwd! rond! recensies.! Via! de! ‘Gogobot! Tribes’! kan! de!

gebruiker!ook!andere!gebruikers! vinden!die!op!een! zelfde!manier! reizen!en!dezelfde! interesses!

hebben!(Walker,!z.j.).!

!

!

13!

Trippy&

Deze!website!ontstond!in!2011!en!is!gelijkaardig!aan!Gogobot.!De!gebruiker!moet!zich!aanmelden!

met! zijn! of! haar! e@mailadres! waarna! de! gebruiker! een! uitnodiging! krijgt.! De! gebruiker! moet!

volledig!aangemeld!zijn!om!gebruik!te!kunnen!maken!van!de!mogelijkheden!van!de!website.!De!

website! is! verbonden! met! andere! netwerken! zoals! Facebook! en! Twitter.! Hierdoor! kunnen!

gebruikers!niet! alleen! reistrips! krijgen!van!onbekenden!maar!ook!van!hun!eigen! connecties.!De!

website!heeft!ook!een!functie!waar!de!reisroute!kan!ingegeven!worden,!die!route!wordt!dan!ook!

verbonden!aan!andere!sociale!functies.!Het!design!van!de!website!is!gelijkaardig!aan!Pinterest.!De!

nadruk!ligt!sterk!op!het!visuele!(Walker,!z.j.).!

!

Airbnb&

Airbnb! werd! opgericht! in! 2008! en! werkt! als! een! marktplaats! waar! mensen! accommodaties!

verhuren! en! kunnen! boeken.! Gebruikers! kunnen! zowel! een! extra! kamer! verhuren! als! een! heel!

appartement!of!huis.!Er!zitten!ook!unieke!verblijfplaatsen!tussen,!zo!zijn!boomhutten,!kastelen!of!

boten!niet! zo!uitzonderlijk.!Na!hun!verblijf! kunnen!de!gebruikers!ook! recensies!posten! (Walker,!

z.j.).!Airbnb!heeft!in!tegenstelling!tot!de!vorige!twee!websites!een!Nederlandstalige!website.!!

!

Couchsurfing&

Deze!website!ontstond!in!2004!en!heeft!ongeveer!6!miljoen!leden.!Het!is!een!van!het!bekendste!

reisgerelateerde!sociale!mediaplatform!ter!wereld.!Couchsurfing!werkt!gelijkaardig!als!Airbnb.!De!

gebruiker! maakt! een! profiel! aan! waar! hij! of! zij! een! slaapplaats! ter! beschikking! stelt.! Deze!

slaapplaats! is! volledig! gratis.! Via! couchsurfing! worden! er! ook! constant! evenementen!

georganiseerd!over!de!hele!wereld!(Couchsurfing,!z.j.).!!

!

Tripadvisor&

Tripadvisor! is! de! grootste! reiswebsite! ter! wereld! en! is! samen! met! Couchsurfing! een! van! de!

bekendste! reisgerelateerde! sociale! netwerken.! Op! de! reiswebsite! vindt! de! gebruiker! hotels,!

restaurants…!met!beoordelingen!terug.!Ieder!jaar!reikt!de!website!ook!de!‘Travellers’!choice’!uit.!

Dit!is!een!prijs!voor!voorzieningen!met!de!beste!beoordelingen!(Tripadvisor,!2013).!!

!

Globetrooper&

De!website!ontstond!in!2010.!Iedereen!kan!een!reisroute!posten!of!zich!aansluiten!bij!de!reis!van!

iemand! anders.! Er! kunnen! ook! reistips! worden! uitgewisseld.! Het! hoofddoel! van! dit! sociale!

mediaplatform!is!dus!voornamelijk!om!reizigers!ook!fysiek!samen!te!brengen!en!reiservaringen!te!

delen.!!

!

Tripit&

Tripit!is!ontstaan!in!2006.!De!website!wil!inspelen!op!reizigers!die!hun!reis!zelf!plannen!van!A!tot!

Z.!De!website!brengt!alle!boekingen!samen,!de!gebruiker!heeft!alle!informatie!op!een!plaats,!kan!

14!

zijn!route!samenstellen,!recensies!schrijven!en!kan!alles!delen.!Dit!zowel!voor!als!tijdens!de!reis.!

De!gebruiker!kan!Tripit!op!drie!verschillende!manieren!gebruiken:!gratis,!als!pro!($50/jaar)!en!als!

groep!($29/jaar)!(Tripit,!z.j.).!!

!

Lonely&Planet&Thorntree&forum&&

Het!Thorn!tree!travel!forum!is!een!onderdeel!van!de!Lonely!Planetwebsite!en!is!ontstaan!in!1996.!

Gebruikers!kunnen! informatie!met!elkaar!uitwisselen.!Er! is!een!duidelijk!overzicht,!de!gebruiker!

kan!werkelijk!alles!terugvinden!in!verband!met!reizen:!informatie!over!landen,!wat!mee!te!nemen,!

een!reispartner!zoeken…!De!gebruiker!kan!steeds!de!informatie!raadplegen!maar!om!zelf!content!

te!creëren!moet!hij!of!zij!aangemeld!zijn.!!!

1.4 Cijfers&

Volgens!statistieken!van!de!‘Algemene!directie!voor!Statistiek!en!Economische!Informatie’!(2013)!

beschikt! 78%! van! de! Belgische! huishoudens! over! een! internetaansluiting,! wanneer! dit!

huishoudens! zijn! met! kinderen! stijgt! het! percentage! naar! 93%.! 28%! van! de! Belgen! heeft! een!

smartphone! (IAB! Belgium,! 2013a).! 53%! van! de! Belgen! die! een! smartphone! of! tablet! hebben,!

gebruiken!die!om!onder!andere!sociale!netwerksites!te!bezoeken!(FOD!Economie,!2012).!!!

!

Uit!cijfers!van!onderzoek!gevoerd!door!IAB!Belgium!(2013b)!in!2012!blijkt!dat!69%!van!de!Belgen!

lid!is!van!minstens!één!sociaal!netwerk,!gemiddeld!zijn!de!Belgen!lid!van!1,4!sociale!netwerksites.!

De! populairste! sociale! netwerksite! is!met! voorsprong! Facebook,! 62%! van! de! Belgen! heeft! een!

Facebookprofiel.!Op!de! tweede!plaats!komt!LinkedIn!met!19%,!de!derde!plaats! is!voor!Google+!

met! 18%.! De! populairste! reiswebsite! ter! wereld,! die! tegelijk! ook! een! sociale! netwerksite! is,! is!

Tripadvisor.!De!website!heeft!een!database!van!meer!dan!125!miljoen!reviews!en!telt!260!miljoen!

unieke!bezoekers!per!maand!(Tripadvisor,!2013).!

!

!

! 15!

&2 &Rugzaktoerisme&

Lange!afstandsreizen!met!de!rugzak!zijn!gedurende!de!voorbije!decennia!enorm!toegenomen! in!

populariteit.!Vroeger!werden!deze!reizen!enkel!ondernomen!door!hippies!en!avontuurlijke!drop@

outs,! momenteel! worden! deze! reizen! doorgaans! gezien! als! een! fase! in! het! leven! van! jonge!

mensen! (O’Reilly,! 2006,! p.! 998).! De! terminologie! en! het! onderzoek! naar! rugzaktoeristen! is!

doorheen!de!jaren!meegegroeid!met!het!fenomeen.!!

!

Het! onderzoek! naar! rugzaktoerisme! begon! met! Cohen! in! 1972! wanneer! hij! een! onderscheid!

maakte!tussen!conventioneel!massatoerisme!en!jonge!toeristen!uit!de!middenklasse.!Deze!jonge!

toeristen! kregen! doorheen! de! tijd! verschillende! benamingen:! zwerver,! nomaden,! jeugdige!

reizigers,! langdurige! budgetreizigers…! Tegenwoordig!wordt! er! naar! hen! verwezen!met! de! term!

‘rugzaktoeristen’!(Uriely,!N.,!Yonay,!Y.!&!Simchai,!D.,!2002,!p.!522).!

2.1 Definitie&

Door! deze! groei! in! populariteit! is! er! een! herkenbaar! stereotiep! beeld! ontstaan! van! de!

rugzaktoerist.!Het!enige!wat! rugzaktoeristen!op!het!eerste!zicht!gemeen! lijken! te!hebben! is!het!

feit!dat!ze!reizen!en!steeds!met!een!rugzak!op!stap!zijn.!Door!de!aard!van!hun!activiteit!is!het!voor!

onderzoekers!moeilijk!om!rugzaktoeristen!op!een!eenduidige!manier!te!definiëren.!Toch!proberen!

onderzoekers! meer! duidelijkheid! te! scheppen! in! de! materie.! Tegengesteld! aan! het! stereotiep!

beeld! worden! rugzaktoeristen! door! onderzoekers! aanzien! als! een! heterogene! groep! door! hun!

verschillen!in!nationaliteit,!leeftijd,!achtergrond,!doel,!motivatie…!(Sørensen,!2003,!pp.!849).!!

!

Vanuit!deze!opvatting!geeft!Sørensen!ook!meteen!zijn!eigen!definitie.!In!deze!definitie!legt!hij!de!

nadruk! op! het! socioculturele! aspect! van! rugzaktoerisme.!De! rugzaktoerist! is! eerder! een! sociaal!

geconstrueerde!identiteit!dan!een!categorie.!Sørensen!(2003,!pp.!849)!hanteert!dan!ook!de!term!

‘cultuur’! om! rugzaktoerisme! beter! te! kunnen! begrijpen.! Rugzaktoerisme! draait! eerder! om! het!

definiëren! van! de! persoonlijkheid! dan! om! het! conformeren.! Een! eenduidige! definitie! van! het!

16!

begrip!‘rugzaktoerist’!is!hierdoor!volgens!hem!ook!niet!mogelijk.!Welk!(2004,!pp.!77)!definieerde!

rugzaktoerisme!aan!de!hand!van!vijf!symbolische!ideologieën:!low!budgetreizen,!nieuwe!mensen!

leren! kennen,! vrij,! onafhankelijk! en! open! minded! zijn,! het! individueel! en! onafhankelijk!

organiseren!van!een!reis!en!zo!lang!mogelijk!reizen.!!

!

Beide!opvattingen!zijn!een! illustratie!van!de!uiteenlopende! interpretaties!die! in!de! literatuur! te!

vinden! zijn.! Binnen! deze! bachelorproef! wordt! er! echter! gekozen! voor! een! meer! functionele!

definitie!van!rugzaktoerisme.!Volgens!Pearce!&!Foster!(2007,!p.!1285)!wordt!rugzaktoerisme!door!

onderzoekers! gedefinieerd! als! de! activiteit! en! het! product! van! een! mobiel,! meestal! jonger,!

marktsegment!binnen!het!toerisme!dat!een!voorkeur!heeft!voor!budgetaccommodatie!en!waarbij!

de! nadruk! ligt! op! het! ontmoeten! van! andere! reizigers.! Verder! is! de! route! van! rugzaktoeristen!

flexibel! en! onafhankelijk! georganiseerd,! zijn! de! reizen!meestal! lang! en! informeel.! Binnen! deze!

bachelorproef!wordt!er!op!deze!definitie!enkel!een!uitzondering!gemaakt!op!de!manier!waarop!

rugzaktoeristen! hun! reizen! organiseren.! Reizigers! worden! ook! als! rugzaktoeristen! aanzien!

wanneer! ze! een! georganiseerde! groepsreis! ondernemen,! onafhankelijkheid! is! hier! dus! geen!

voorwaarde!waaraan!moet!voldaan!worden.!!

2.1.1 Flashpacker&

Simultaan!met! de! huidige! technologische!ontwikkelingen! is! er! een!nieuwe! term!ontstaan! in! de!

Engelstalige! literatuur:! ‘flashpacker’.!Paris! (2011,!p.!1095)!verwijst!hiermee!naar!rugzaktoeristen!

die! in! het! algemeen! ouder! zijn! en! een! hoger! beschikbaar! inkomen! hebben! dan! de! traditionele!

rugzaktoeristen.! Flashpackers! reizen! rond! met! de! rugzak! uit! vrije! keuze! in! plaats! van! uit!

budgettaire! overwegingen.! De! flashpacker! wordt! aanzien! als! de! belichaming! van! onze! huidige!

maatschappij,! die! ontstaan! is! door! economische,! demografische,! technologische! en! sociale!

veranderingen!in!de!wereld.!!

!

Alhoewel!een!flashpacker!ook!nog!steeds!de!traditionele!rugzaktoerist!verpersoonlijkt,!wordt!hij!

ook! vaak! als! onderdeel! beschouwd! van! een! nieuwe! universele! elite.! Deze! elite! gebruikt! de!

nomadische!institutionele!structuur!van!rugzaktoeristen!maar!heeft!tegelijk!ook!de!mogelijkheid!

om! virtueel!met! verschillende! netwerken! in! contact! te! staan! via!mobiele! technologieën! (Paris,!

2011,!p.!1095).!

!

17!

2.2 Ontstaan&van&rugzaktoerisme&

De!geschiedenis!van!het!toerisme!wordt!uitvoerig!en!gestoffeerd!besproken!in!de!literatuur.!Toch!

moet! er! kritisch!worden! omgegaan!met! deze! literatuur,! aangezien! de!meeste! literatuur! vanuit!

een!westers!standpunt!is!geschreven.!Hierdoor!wordt!het!moeilijk!om!een!globale!geschiedenis!te!

schetsen.!Verder!is!onderzoek!dat!zich!specifiek!focust!op!de!geschiedenis!van!het!rugzaktoerisme!

schaars.!Ook!dateren!de!meeste!geschiedkundige!documenten!die!handelen!over!toerisme!uit!de!

20e! eeuw.! Verder! terug! in! de! geschiedenis! wordt! het! moeilijker! om! wetenschappelijk! en!

gedetailleerd! werk! te! vinden.! Om! de! huidige! status! van! rugzaktoerisme! in! België! beter! te!

begrijpen!wordt!hier!toch!kort!stilgestaan!bij!enkele!belangrijke!fenomenen!en!kantelpunten!in!de!

westerse!geschiedenis.!!!

!

Towner! (1995,! pp.! 339)! en!Walton! (2009,! p.! 786)! stellen! dat!mensen! altijd! al! hebben! gereisd,!

verwijzend! naar! bijvoorbeeld! de! reizen! van! de! elite! in! het!Oude! Rome.! In! de! 13e! en! 14

e! eeuw!

werden! pelgrimstochten! een!wijdverspreid! fenomeen.! Deze! tochten!waren! van! religieuze! aard!

maar!waren!ook!even!vaak!voor!het!plezier!en!culturele!aspect.!In!de!15e!eeuw!waren!er!geregeld!

georganiseerde!tours!van!Venetië!naar!het!Heilige!Land!(Urry!&!Larsen,!2011,!p.!5).!

!

De!grondvesten!van!het!moderne!toerisme!liggen!echter!in!de!18e!eeuw.!De!eerste!toerismegolf!

wordt! gesitueerd! tussen! 1780! en! 1830! (Antonescu! &! Stock,! 2012,! p.! 2).! Dankzij! de!

geïndustrialiseerde!maatschappij! beschikte! een! groeiend!deel! van!de!bevolking! over!meer! vrije!

tijd!en!een!hoger! inkomen,!wat!ertoe! leidde!dat!veel!mensen!begonnen! te! reizen!op!zoek!naar!

betere!levensomstandigheden,!plezier!en!verandering.!Op!dit!moment!werd!ook!de!zogenaamde!

‘Grand! Tour’! populair.! ‘Grand! Tour’! was! de! benaming! voor! een! uitgebreide! reis! door! het!

vasteland!van!Europa!(Walton,!2009,!p.!786).!!

!

Antonescu!&! Stock! (2012,! p.! 2)! plaatsen! de! tweede! grote! evolutie! in! de! jaren! 1870.! De! Alpen!

werden!ontdekt!als!een!toeristische!bestemming! in!zowel!winter!als!zomer!en!de!kust!begon! in!

populariteit!te!groeien.!Voor!het!eerst!werd!er!ook!een!onderscheid!gemaakt!tussen!een!toerist!

en!een!reiziger.!De!reiziger!ging!verder!dan!het!begane!pad!en!liet!zich!niet!leiden!door!reisgidsen!

en! vooraf! uitgestippelde! routes.! Ook! de! ruimtelijke! vrijheid! van! de! rugzaktoerist! veranderde!

drastisch:! van! een! klein! aantal! bestemmingen! naar! een! wereldwijd! aanbod! van! toeristische!

trekpleisters!(zie!bijlagen!3!en!4).!

!

Vanaf! de! 20e! eeuw! wordt! de! documentatie! rond! toerisme,! en! meer! specifiek! rugzaktoerisme,!

gedetailleerder.!Het!massatoerisme!begon!zijn!opmars!in!de!jaren!’20.!!Het!is!op!dit!moment!dat!

de! strandvakantie! een! echt! wereldwijd! fenomeen! werd.! En! samen! met! de! aangroei! van!

badplaatsen!werd!ook!de!rugzaktoerist!een!groeiend!en!meer!gesofisticeerd!fenomeen.!Vanaf!de!

jaren!’60!spreekt!men!van!de!globalisatie!en!‘massification’!van!toerisme!(Walton,!2009,!p.!788).!

18!

Naast!het!feit!dat!mensen!een!steeds!hoger!beschikbaar!inkomen!hadden!en!meer!vrije!tijd,!was!

vooral!ook!de!drang!naar!authenticiteit!een!grote!stimulans!om!te!gaan!reizen.!!

!

Rugzaktoerisme!nam!op!dit!moment!ook!enorm!toe!aan!populariteit.!Rugzaktoerisme!werd!steeds!

meer! geïntegreerd! in! de! hoofdstroom! van! de! toerisme@industrie:! goedkope! rondreizen,!

uitgestippelde! routes,! meer! accommodaties…! Deze! groeiende! populariteit! maakte! het! voor!

rugzaktoeristen! steeds!moeilijker! om! zich! op! nog! onbekende! bestemmingen! te!wagen! (Cohen,!

2008,!p.!332@333).!

2.2.1 De&jaren&’70&en&de&opkomst&van&de&reisgids&

Deze!trend!zette!zich!ook!verder!naar!de! jaren! ’70.!Rugzaktoerisme!werd!steeds!populairder!en!

het!was!in!de!jaren!’70!dat!de!fundamenten!gelegd!werden!voor!rugzaktoerisme!zoals!we!het!nu!

kennen.!Nieuwe!routes!werden!uitgestippeld!en!men!ging!steeds!verder!om!nieuwe!culturen!te!

ontdekken.! En! het! was! op! een! reis! van! Europa! naar! Australië,! via! een! van! de! uitgestippelde!

routes,! dat! Tony!Wheeler! en! zijn! vrouw!de! hand! legden! aan! een! van! de! bekendste! reisgidsen:!

Lonely!Planet.!!

!

Ook!al!werd!de!eerste!reisgids!al!in!1780!geschreven!(Antonescu!&!Stock,!2012,!p.!5),!het!is!pas!in!

de! jaren! ’70! dat! de! reisgids! echt! populair! werd.! De! reisgidsen! voorzagen! in! een! groeiende!

behoefte! aan! informatie@! en! cultuuruitwisseling! tussen! huidige! en! nieuwe! rugzaktoeristen.!

Hierdoor! werden! ze! de! referentie! die! rugzaktoeristen! nodig! hadden! terwijl! ze! toch! nog! de!

ideologieën!van!de!cultuur!hoog!hielden!(Paris,!2010,!p.!50).!Volgens!Antonescu!&!Stock!(2012,!p.!

5)!zijn!reisgidsen!een!rijke!bron!van!informatie.!Door!hun!verscheidenheid!aan!edities,!collecties!

en!plaatsen!die!ze!beschrijven!zijn!reisgidsen!een!consistente!en!degelijke!bron.!!

!

De!reisgids!is!dus!een!mijlpaal!geweest!in!de!geschiedenis!van!het!rugzaktoerisme,!het!is!dankzij!

de! reisgids! dat! het! rugzaktoerisme! uit! de! marginaliteit! werd! gehaald! en! de! integratie! van!

rugzaktoeristen!in!de!maatschappij!mogelijk!werd.!Maar!ook!de!ontwikkelingen!in!infrastructuur!

en!de!groeiende!middenklasse!!droegen!hieraan!bij!(Paris,!2010,!p.!51).!Sinds!2006!is!de!verkoop!

van!reisgidsen!echter! in!vrije!val.! In!Groot@Brittannië!en!de!Verenigde!Staten!daalde!de!verkoop!

ondertussen!met! 40%! (Mesquita,! 2012).! Chang! (2009,! p.! 716)! ziet! de! verouderde! informatie! in!

reisgidsen!als!een!mogelijke!oorzaak.!De!rugzaktoeristen!zoeken!hun!informatie!via!verschillende!

bronnen! en! ruilen! de! reisgids! steeds! vaker! voor! andere!media! die!meer! up@to@date! informatie!

kunnen!bieden.!!

19!

2.3 Huidige&situatie&

Rugzaktoerisme!is!een!constant!evoluerend!fenomeen.!Het!stijgend!aantal!rugzaktoeristen!ligt!in!

lijn! met! de! groeiende! globalisatie! en! mobiliteit! van! onze! moderne! maatschappij! (Richards! &!

Wilson,! 2004,! p.! 3).! Rugzaktoerisme! is! dus! geen! afgescheiden! verschijnsel,! er! ontstaat! een!

wisselwerking! met! globalisatie.! Doordat! rugzaktoerisme! zo! afgestemd! is! op! de! huidige!

technologische,! sociale,! politieke! en! economische! trends! is! het! een! wereldwijd! fenomeen!

geworden.! Terwijl! het! stijgend! aantal! rugzaktoeristen! een! gevolg! is! van! een! globaliserende!

wereld,! is! ook! de! globalisatie! zelf! een! gevolg! van! het! rugzaktoerisme! (Bennett,! 2007,! p.! 10).!

Rugzaktoeristen! komen! in! contact! met! nieuwe! culturen! vanwaar! ze! eten,! gewoonten,!

opvattingen…! meebrengen! en! integreren! in! hun! eigen! leefwereld.! Hierdoor! promoot!

rugzaktoerisme! cross@culturele! interacties! op! een! positieve! manier,! het! moedigt! culturele!

verschillen!aan.!!

!

Rugzaktoerisme! is!een!universele! industrie,!waarvan!de! impact!op! individuele,! lokale,!nationale!

en! globale! economieën,! op! rassenrelaties,! politiek,! werk! en! ontspanning! niet! mag! onderschat!

worden!(Bennett,!2007,!p.!332@334).!Het!zorgt!voor!werkgelegenheid! in!ontwikkelingslanden!en!

lokale!bestemmingen.!Maar!Bennett!(2007,!p.!333)!bekritiseert!ook!het!rugzaktoerisme.!Het!zou!

globale!ongelijkheid!aanmoedigen!en!politieke!en!sociale!problemen!maskeren.!Onder!de!invloed!

van! rugzaktoerisme! is! de! natuurlijke! en! culturele! diversiteit! in! de! wereld! ook! afgenomen,! wat!

leidt! tot!het!verdwijnen!van!authenticiteit.! Er! zijn!geen!authentieke!bezienswaardigheden!meer!

die!nog!kunnen!ontdekt!worden.!Wanneer!toeristen!toegang!krijgen!tot!nieuwe,!nog!onbekende!

bestemmingen! nemen! ook! deze! ongelofelijk! snel! af! in! authenticiteit! onder! de! impact! van!

kapitalistische!uitbreidingen!en!aanpassingen!naar!de!westerse!levensstijl!(Cohen,!2008,!p.!331).!!

!

2.3.1 Toenemende&aanwezigheid&van&niet^westerse&rugzaktoeristen&&

De!kern!van!het!moderne!toerisme!ligt!in!de!westerse!wereld:!de!industrie!is!ontwikkeld!door!en!

in!handen!van!de!westerse!wereld.!Westerlingen!hebben!de!dominante!routes!en!bestemmingen,!

de!manier! van! reizen,! accommodaties,! reisgidsen…!gevormd.! Toerisme! kan!beschouwd!worden!

als!een!modern!westers!cultureel!project!(Cohen,!2008,!p.!330).!Dit!gegeven!weerspiegelt!zich!ook!

sterk! in! de! literatuur:! de! meeste! literatuur! is! vanuit! een! westers! standpunt! geschreven! en!

verwaarloost! de! aanwezigheid! van! niet@westerse! rugzaktoeristen! in! de! toerisme@industrie.!

Vroeger! waren! Aziatische! rugzaktoeristen! een! rariteit! en! werd! rugzaktoerisme! vooral!

geassocieerd!met!Europeanen!en!Amerikanen!maar!dit!beeld!is!sterk!aan!het!veranderen!(Teo!&!

Leong,!2006,!p.!110@111).!!

!

20!

Hoewel! de! meerderheid! van! de! rugzaktoeristen! nog! steeds! westers! zijn,! staat! de! westerse!

dominantie!in!de!toerisme@industrie!momenteel!hoe!dan!ook!onder!druk!van!een!groeiend!aantal!

niet@westerse!toeristen.!Deze!toeristen!komen!voornamelijk!uit!het!rijke!Midden!Oosten!en!Azië,!

waar! de! nieuwe! middenklasse! van! Japan,! China,! India,! Zuid@Korea! en! Thailand! de! smaak! van!

toerisme!te!pakken!heeft!gekregen!(Teo!&!Leong,!2006,!p.!111).!!

!

Onderzoekers!waren!echter!lang!blind!voor!deze!nieuwe!trend,!er!rijzen!dan!ook!veel!vragen!naar!

de! demografie,! motivaties,! reisstijl…! van! deze! nieuwe! rugzaktoeristen! en! hun! aandeel! in! de!

toerisme@industrie!(Cohen,!2008,!p.!331).!Wel!staat!vast!dat!de!nationaliteit,!en!dus!de!culturele!

achtergrond,! bepalend! is! voor! het! reisgedrag! van! rugzaktoeristen.! Hieruit! kan! geconcludeerd!

worden!dat!er!verschillen!zijn!tussen!westerse!en!niet@westerse!rugzaktoeristen.!Zo!zijn!Japanners!

eerder! geneigd! te! reizen! in! groep! omwille! van! hun! laag! cultureel! zelfvertrouwen,! terwijl!

Europeanen! en! Noord@Amerikanen! deze! neiging! helemaal! niet! hebben! (Maoz,! 2007,! p.! 126).!

Verder! onderzoek! naar! niet@westerse! rugzaktoeristen! is! dus! zeker! nodig! om! te! kunnen!

wegstappen! van! de! westerse! hegemonie! in! de! literatuur! en! een! genuanceerder! beeld! van! de!

rugzaktoerist!te!krijgen.!!

!!

21!

&3 &Travel'2.0:"Een"theoretisch"kader&

Dit! hoofdstuk!wijdt! zich! volledig! aan! de! internationale!onderzoeken!en! relevante! theorieën!die!

terug!te!vinden!zijn! in!de! literatuur.!Het!doel! is!om!een!beter! inzicht! te!krijgen! in!de!bestaande!

literatuur!rond!dit!onderwerp!om!zo!een!uitgebreid!theoretisch!kader!te!kunnen!bieden!aan!het!

eigen!onderzoek.!

3.1 Het&samenvloeien&van&communicatietechnologieën&en&

rugzaktoerisme&&

Rugzaktoerisme! heeft! ondertussen! een! geschiedenis! van! globalisatie! en!mobiliteit,!maar! het! is!

pas! door! de! recente! ontwikkelingen! in! de! communicatietechnologie! dat! rugzaktoerisme! geen!

enkele! ruimtelijke! beperkingen! meer! heeft.! De! informatie@! en! computertechnologie! is! sneller,!

kleiner! en! intelligenter! geworden.! Hierdoor! zijn! rugzaktoeristen! volledig! geïntegreerd! in!

verschillende! netwerken! en! kunnen! ze! steeds! een! status! van! gedeeltelijke! aanwezigheid!

behouden!(Paris,!2010,!p.!41@42).!!

!

Deze! gedeeltelijke! aanwezigheid! is! mogelijk! via! sociale! netwerksites,! email! en! andere!

technologieën!die!de!grens! tussen! ‘op! reis’!en! ‘thuis’!doen!vervagen.!Deze!huidige! trend!wordt!

zelfs! versterkt! doordat! rugzaktoeristen! vaak! de! nieuwste! smartphones! en! apps! hebben.!

Rugzaktoeristen!krijgen!de!mogelijkheid!om!communicatiekanalen!en!platformen!op!te!zetten!die!

bijdragen!aan!de!reiservaring!en!die!hun!ervaring!zelfs!kunnen!beïnvloeden.!Zo!wordt!verbonden!

blijven!met! het! sociale! netwerk! een! essentiële! component! in! de! ervaring! van! de! rugzaktoerist!

(Lamsfus,! Xiang,! Alzua@Sorzabal! &! Martin,! 2013,! p.! 1@2).! Verder! maakt! de! overvloed! aan!

informatie!en!de!groeiende!e@commerce!bij!reisagenten!het!reizen!ook!veel!gemakkelijker!(Paris,!

2010,!p.!43).!

!

22!

Dit! belang! en! gebruik! van! sociale! media! bij! vele! rugzaktoeristen! is! representatief! voor! de!

groeiende!afhankelijkheid!van!communicatietechnologieën!in!ons!dagelijkse!leven!(Paris,!2010,!p.!

41).! Mensen! komen! steeds! meer! los! van! de! traditionele,! structurele,! institutionele! en!

gemeenschappelijke! bronnen! van! collectieve! identiteitsvorming.! Deze! individualisering! is!

gekoppeld!aan!de!groei!van!sociale!media.!Maar!sociale!media! is!ondertussen!ook!de! informele!

publieke!ruimte!waar!mensen!terug!een!gevoel!van!gemeenschap!kunnen!creëren!(Murphy,!Gil!&!

Schegg,!2010,!p.!468).!!

!

Hierdoor! is! er! een! nieuw! type! van! rugzaktoerist! ontstaan:! een! rugzaktoerist! die! overal! in! de!

wereld! kan! zijn! maar! toch! al! zijn! netwerken! tegelijk! kan! onderhouden.! Deze! nieuwe!

ontwikkelingen! zorgen! voor! solidariteit! en! een!wederzijdse! cultureel! begrip! van! het! fenomeen!

‘rugzaktoerist’.!De!virtuele!mobiliteit! van! informatie,! identiteit!en! cultuur!versterken!de! idealen!

die! gepaard! gaan! met! rugzaktoerisme.! Buiten! deze! recente! ontwikkelingen! om! heeft!

rugzaktoerisme!dus!nog! steeds! zijn! ideologie,!motieven!en!doel!behouden!van!bij! zijn!ontstaan!

(Paris,!2010,!p.!47).!Om!deze!nieuwe!ontwikkelingen!te!kunnen!aanduiden!riepen!onderzoekers!

de!term!‘flashpacker’!in!het!leven.!

Ondertussen!werd!er!ook!onderzoek!gedaan!naar!de!consequenties!van!deze!ontwikkelingen!op!

de! reisbeleving.! “These! studies! clearly! demonstrate! the! technical! capabilities! of! today’s!mobile!

technologies!to!change!the!tourist!behavioral!patterns!and!as!thus,! the!fabrics!of!contemporary!

tourism.!The!new!technology!mediated!world!evidences!the!convergence!of!the!digital,!social!and!

physical!domains! in!travel.”!(Lamsfus,!Xiang,!Alzua@Sorzabal!&!Martin,!2013,!p.!3).!Sociale!media!

zorgen! onder! andere! voor! een! versterking! van! de! ideologie! van! de! rugzaktoerist! door! een!

verhoogde!onafhankelijkheid!mogelijk!te!maken!(Paris,!2010,!p.!48).!!

3.2 Het&belang&van&sociale&media&voor&rugzaktoeristen&

3.2.1 De&wisselwerking&tussen&mobiliteit&en&sociale&media&&

De! sociologen! John! Urry! en!Mimi! Sheller! ontwikkelden! een! theorie! die! het! belang! van! sociale!

media!voor!rugzaktoeristen!aantoont.!Urry!en!Scheller!zijn!toonaangevende!onderzoekers!binnen!

het! veld! van! de! communicatietechnologieën! en! rugzaktoerisme! en! zijn! een! van! de! enigen! die!

hierrond! een! specifieke! theorie! ontwikkeld! hebben.! Deze! theorie! heet! “the! new! mobility!

paradigm”.!!

!

Het! paradigma! breekt! met! de! hypothese! dat! “‘het! sociale’! wordt! geconstrueerd! door! een!

verzameling! van! intense! relaties! tussen! individuen! in! de! fysieke! nabijheid.”! (Caletrio,! 2012).! Zij!

23!

gaan! ervan! uit! dat! reis@! en! communicatietechnologieën! het! voortbestaan! van! relaties! op! een!

afstand!mogelijk!maken!en!dat!zo’n!lange@afstandsrelaties!zelfs!cruciaal!zijn!in!het!samenhouden!

van!het!sociale!leven.!Deze!sociale!wetenschap!laat!de!mogelijkheid!om!de!snelle!explosie!van!het!

internet,!en!andere!gerelateerde!technologieën,!beter!te!begrijpen.!!

!

Mobiliteit! is! wezenlijk! verbonden! met! rugzaktoerisme.! Dit! maakte! het! vroeger! moeilijk! voor!

rugzaktoeristen!om!contact! te!houden!met!het! thuisfront.!Door!de!nieuwe!technologieën! is!het!

nu!mogelijk!voor!rugzaktoeristen!om!tijdens!hun!reizen!hun!sociale!netwerken!te!onderhouden.!

Zo!kunnen!ze!een!brug!slaan!tussen!hun!huidige!verblijfplaats!en!hun!thuisland.!Rugzaktoeristen!

kunnen! hun! netwerken! zowel! onderweg! als! thuis! onderhouden.!Hierdoor! vervagen! de! grenzen!

tussen! ‘thuis! zijn’! en! ‘op! reis! zijn’.! De! afstand! tussen! hun! huidige! verblijfplaats! en! thuisland!

verliest!aan!belang,!hierdoor!ontstaat!er!een!grotere! flexibiliteit! in! tijd!en!ruimte.! In!een!steeds!

complexere!wereld! is!virtuele!mobiliteit!de!sleutel! tot!sterkere!relaties! (Urry,!2002,!p.!259).!Het!

belang! van! nieuwe! technologieën! wordt! ook! onderkend! door! de! rugzaktoeristen! zelf.! In!

verschillende! onderzoeken! gaven! rugzaktoeristen! aan! dat! ze! sociale! media! tijdens! hun! reis!

voornamelijk!gebruiken!om!in!contact!te!blijven!met!het!thuisfront.!!

!!

Om!de!complexiteit!en!theoretisch!kader!van!rugzaktoerisme!te!begrijpen!werkte!Paris!(2010)!een!

systematisch! overzicht! uit.! Deze! figuur! (zie! bijlage! 5)! illustreert! de! drie! aspecten! van!

rugzaktoerisme! en! de! mobiliteit! tussen! deze! aspecten.! Een! rugzaktoerist! is! mobiel! op! 3!

verschillende! vlakken:! fysiek,! cultureel! en! virtueel! vlak.! Het! fysieke! aspect! weerspiegelt! het!

eigenlijke! fysieke!reizen,! terwijl!het!culturele!aspect!de! identiteit,! ideologie,! sociale!status...!van!

rugzaktoerisme!weergeeft.!!Het!virtuele!aspect!zijn!zowel!de!mobiele!apparaten!als!sociale!media.!!

3.2.2 De&verschillende&functies&van&sociale&media&&&

In! 1998! introduceerde! B.J.! Fogg! de! term! ‘functional! triad’.! Hiermee! suggereerde! hij! dat!

computertechnologieën!drie!verschillende!rollen!kunnen!opnemen!voor!de!gebruiker:!het!kunnen!

zowel! instrumenten,! media! als! sociale! actoren! zijn.! Deze! drie! rollen! zijn! zowel! metaforen! als!

manieren!waarop!mensen!kijken!naar!en!reageren!op!computertechnologieën!(Tussyadiah,!2013,!

p.! 82).! Deze! theorie! geeft! verschillende! verklaringen! voor! de! belangrijke! rol! van! computer@

technologieën!in!ons!leven,!en!kunnen!verder!ook!specifiek!vertaald!worden!naar!rugzaktoerisme.!!

!

Instrument&

Computerapplicaties!en! systemen!dienen!vooreerst!als! instrumenten!die!nieuwe!mogelijkheden!

bieden.! Ze! beïnvloeden! de! attitude! en! het! gedrag! van! de! gebruiker! doordat! ze! het! leven!

gemakkelijker! maken.! De! vier! meest! voorkomende! redenen! om! mobiele! technologieën! te!

gebruiken! zijn:! het! verhogen! van! de! zelfdoeltreffendheid,! het! voorzien! van! aangepaste!

24!

informatie,!het!stimuleren!van!beslissingen,!het!vergemakkelijken!van!en!leiden!door!een!proces!

(Fogg,!B.,!Cuellarand,!G.!&!Danielson,!D.,!2009,!p.!137).!

!

Medium&

Nieuwe! ervaringen! hebben! een! sterke! impact! op! de! attitudes,! gedragingen! en! gedachten! van!

mensen.! En! door! hun! interactief! en! verhalend! karakter! kunnen! ook! computertechnologieën!

mensen! nieuwe! ervaringen! geven,! zowel! rechtstreeks! als! onrechtstreeks.! Hierdoor! creëren! de!

ervaringen! via! interactieve! technologieën! hetzelfde! effect! als! nieuwe! ervaringen! in! de! wereld!

daarbuiten!(Fogg,!B.,!Cuellarand,!G.!&!Danielson,!D.,!2009,!p.!138).!

!

Sociale&actor&

Eerder!is!al!onderzocht!dat!gebruikers!op!dezelfde!manier!reageren!op!computers!als!op!mensen!

in!hun!sociale! interacties.! (Tussyadia,!2013,!pp.!82)!Hierdoor!zijn!de!effecten!van!technologieën!

op! de! mening! en! het! gedrag! van! mensen! gelinkt! aan! het! concept! ‘antropomorfisme’.!

Antropomorfisme!is!het!toeschrijven!van!menselijke!kenmerken!aan!niet@menselijke!voorwerpen.!

Dit! concept! vergemakkelijkt! het! begrip! van! anders! onbegrijpelijke! fenomenen.! Specifiek! voor!

rugzaktoeristen! betekent! dit! dat! mobiele! technologieën! de! sociale! steun! geven! die! ze! nodig!

hebben!tijdens!hun!reizen!(Tussyadia,!2013,!p.!82).!

!

Het! antropomorfisme! van! mobiele! technologieën! bij! rugzaktoeristen! kan! zowel! positief! als!

negatief!benaderd!worden.!Het!kan!leiden!tot!hogere! interacties!wat!betreft!het!verwerken!van!

informatie,!wat!leidt!tot!grotere!zelfzekerheid!bij!het!maken!van!beslissingen.!Aan!de!andere!kant!

kunnen!toeristen!ook!onrealistische!verwachtingen!stellen!aan!mobiele!technologieën!en!worden!

ze!te!afhankelijk!(Tussyadia,!2013,!p.!83).!

3.3 Motivaties&van&rugzaktoeristen&om&sociale&media&te&

gebruiken&

Een! toonaangevende! benadering! die! een! verklaring!wil! geven! voor! de! voorkeur! die! gebruikers!

hebben! voor! specifieke! media! en! welke! noden! ze! daarmee! willen! bevredigen! is! de! ‘uses! and!

gratifications!approach’!(Whiting!&!Williams,!2013,!p.!362).!De!grondslagen!voor!deze!benadering!

gaan!terug!tot!in!1944.!In!deze!periode!deed!Herta!Herzog!onderzoek!naar!de!aantrekkingskracht!

van!soapopera’s!op!de!radio!en!publiceerde!Maslow!zijn!piramide!(zie!bijlage!6)!die!de!behoeften!

van!de!mens!hiërarchisch!ordent.!In!de!jaren!’70!brainstormden!verschillende!onderzoekers!over!

de!verschillende!redenen!waarom!consumenten!media!zouden!gebruiken.!Zo!kwamen!ze!tot!een!

lange!lijst!met!verschillende!verklaringen!(zie!bijlage!7).!In!de!meest!recente!ontwikkeling!van!de!

25!

theorie! worden! de! specifieke! redenen! gelinkt! aan! variabelen! zoals! behoeften,! doelen,!

vooroordelen,!gevolgen!en!individuele!factoren!(Caroll,!2012).!

!

Aan! de! hand! van! deze! theorie! deden! Whiting! &! Williams! (2013,! p.! 368)! onderzoek! naar! de!

specifieke!toepassingen!van!deze!theorie!op!sociale!media.!Deze!studies!hebben!aangetoond!dat!

de!mate!waarin!een!behoefte!bevredigd!wordt!een!goede! indicatie! is!voor!het!mediagebruik!en!

hergebruik.! Daarom! is! deze! theorie! ook! toepasselijk! om! het! sociale! mediagebruik! bij!

rugzaktoeristen! te! verklaren.! Uit! dit! onderzoek! kwamen! tien! terugkerende! redenen! naar! voor:!

sociale! interactie,! informatie! zoeken,! delen! van! informatie,! tijdverdrijf,! entertainment,!

ontspanning,! communicatief! nut,! meningsuiting,! het! in! het! oog! houden! van! anderen! en! het!

gebruiksgemak.!!

!

Verschillende!onderzoekers!hebben!vastgesteld!dat!reizigers!sociale!media!gebruiken!om!hun!reis!

te! plannen! (Geux,! 2010;! Yoo!&!Gretzel,! 2008;! Simms,! 2012).! 97,7%! van! de! reizigers! die! online!

aanwezig!zijn,!lezen!andere!reizigers!hun!reviews!tijdens!het!plannen!van!een!trip!(Mendes@Filho,!

Tan! &! Milne,! 2010,! p.! 455).! Er! is! dus! een! grote! informatiebehoefte! voor! de! reis! bij!

rugzaktoeristen.! Verder! blijkt! dat! het! voor! rugzaktoeristen! vooral! belangrijk! is! om! contact! te!

kunnen!houden!met!het!thuisfront!tijdens!de!reis!en!om!na!de!reis!contact!te!kunnen!houden!met!

nieuwe!vrienden!(Murphy,!Gil,!Schregg,!2010,!p.!474).!Sociale!media!maken!het!mogelijk!om!voor,!

tijdens! en!na!de! reis! contact! te! houden.! Een! gebruiker! kan!met! enkel! toegang! tot! het! internet!

sociale! relaties!opbouwen! rond!heel! de!wereld.!Hierdoor! krijgen! rugzaktoeristen,!naast! contact!

houden!met!medereizigers!en!het!thuisfront,!ook!de!kans!om!in!contact!te!komen!met!de!lokale!

bevolking.!Dit!fenomeen!heet!‘community!individualism’!(Guex,!2010,!p.!422).!!!

3.4 De&sociale&mediagebruikspatronen&van&rugzaktoeristen&&

In!sterk!verband!met!de!motivaties!is!de!manier!waarop!rugzaktoeristen!sociale!media!gebruiken.!

Afhankelijk! van!het! doel! van! gebruiken! rugzaktoeristen! sociale!media! voor,! tijdens! en/of! na!de!

reis.!Traditionele!media!zoals!bv.!de!reisgids,!het!reisbureau…!worden!samen!met!sociale!media!

gebruikt!om!de!reis!vorm!te!geven.!Rugzaktoeristen!maken!dus!gebruik!van!verschillende!media!

om! informatie! te! verzamelen,! de! voorkeur! voor! een! specifiek! medium! is! afhankelijk! van! het!

moment!in!het!reisproces.!!

!

Voor!de!reis!zijn!de!top!vier! informatiebronnen!respectievelijk!boeken,!reiswebsites,!online!fora!

en! sociale! netwerken.! Tijdens! de! reis! verandert! dit! naar! lokale! kaarten,!

activiteitenaankondigingen,!informatiepamfletten!en!boeken.!Na!de!reis!zijn!vooral!online!fora!en!

26!

boeken!populair! (Chang,!2009,!p.!721).!Hieruit!kan!afgeleid!worden!dat!rugzaktoeristen!voor!de!

reis! vooral! globale! bronnen! raadplegen,! terwijl! tijdens! de! reis! de! nadruk! vooral! ligt! op! lokale!

bronnen.! Rugzaktoeristen! hebben! een! grote! informatienood! omdat! ze! meestal! amper! beroep!

doen!op!een!reisagentschap.!Daarom!is!zoeken!en!verzamelen!van!informatie!doorheen!het!hele!

reisproces!cruciaal.!!

!

Ook! Paris! (2010,! p.! 45)! erkent! het! belang! van! reisgidsen! bij! het! opzoeken! van! informatie.! De!

reisgids!is!tijdens!de!reis!nog!steeds!aanwezig!als!informatiebron,!maar!sociale!media!nemen!ook!

een!prominente!rol!op!zich.!Tijdens!de!reis!gebruiken!rugzaktoeristen!sociale!media!vooral!om!in!

contact! te!blijven!met! vrienden!en! familie,! om!nieuwe!vrienden! toe! te! voegen!aan!hun! sociale!

netwerk,! om! informatie! te! vinden! en! boekingen! te! bevestigen.! Na! de! reis! zijn! sociale! media!

populair! bij! rugzaktoeristen! om! ervaringen! en! informatie! te! delen! en! contact! te! houden! met!

andere!rugzaktoeristen.!!

!

Young! &! Hanley! (2011)! geven! aan! dat! rugzaktoeristen! fervente! gebruikers! zijn! van!

communicatietechnologieën,! zelfs! meer! dan! andere! reizigers.! Zij! zien! de! demografie! van!

rugzaktoeristen,!voornamelijk!hoogopgeleide!18@35@jarigen,!als!een!grote!reden!hiervoor.!Ook!het!

feit! dat! rugzaktoeristen! meer! bestemmingen! bezoeken! en! langer! onderweg! zijn! kan! een!

verklaring!zijn!waarom!rugzaktoeristen!zo!talrijk!gebruik!maken!van!sociale!media.!In!tegenstelling!

tot!de!traditionele!rugzaktoerist!die!de!reisgids!en!word@of@mouth!gebruikte!om!informatie!in!te!

zamelen! en! die! contact! hield! met! thuis! via! vaste! telefoon! en! post,! ! heeft! de! hedendaagse!

rugzaktoerist!alleen!internettoegang!nodig!om!al!die!taken!te!kunnen!vervullen.!Ook!hier! ligt!de!

nadruk! weer! op! het! sociale! aspect! van! sociale! media,! meer! dan! op! sociale! media! als!

informatiebron.! De! afwezigheid! van! sociale! media! tijdens! en! na! de! reis! in! het! onderzoek! van!

Chang! (2009)!kan! te!wijten!zijn!aan!het! feit!dat!hij! zich!enkel! concentreerde!op!het! informatie@

aspect.!

!

In!het!algemeen!onderkent!de!literatuur!het!sociale!mediagebruik!van!rugzaktoeristen!doorheen!

het!hele!reisproces.!Wel!wordt!er!veelal!geoordeeld!dat!dit!vooral!op!een!passieve!manier!is.!De!

sociale! uitwisselingstheorie! kan! hier! een! verklaring! bieden.! Deze! theorie! gaat! er! van! uit! dat!

mensen! gedragingen! gaan! uiten! waarvoor! ze! beloond! worden! en! gedragingen! gaan! vermijden!

wanneer! er! een! te! grote! kost! aan! verbonden! is.! Elk! sociaal! gedrag! is! dus! gebaseerd! op! ieders!

subjectieve!beoordeling!van!de!kosten!en!baten!van!een!sociale! interactie.!Het!gaat!hierbij!niet!

om! een! materiële! beloning! maar! wel! om! de! volgende! motivaties:! een! stijging! in! reputatie! en!

invloed,! verwachte!wederdienst,! onbaatzuchtigheid! en! een! directe! beloning.! Aangezien! actieve!

deelname! in! sociale! media! niet! gecompenseerd! wordt,! zijn! de! eerste! drie! motivaties! hier! het!

meest!relevant!(Pan!&!Crotts,!2012,!p.!80).!!

!

!

27!

Sociale!mediagebruikers!kunnen!in!vier!verschillende!groepen!ingedeeld!worden!naargelang!hun!

participatieniveau!(Pan!&!Crotts,!2012,!p.!81):!!

• Kijkers:!gebruiken!content!enkel!om!hen!te!helpen!bij!het!beslissingsproces!!

• Bestandendelers:!uploaden!en!delen!informatie!om!andere!te!helpen!en!kennis!te!tonen!

• Commentators:! posten! recensies,! beoordelen! producten! en! reageren! op! andere!

gebruikers!die!ook!moeite!doen!om!te!participeren!en!bij!te!dragen!

• Producenten:!creëren!eigen!content!om!identiteit!te!uiten!en!herkenning!te!krijgen!!

!

Ook!al!zijn!sociale!media!een!integraal!deel!van!de!reiservaring!geworden!en!hebben!mensen!een!

aangeboren!neiging!om! informatie! te!delen! (Osatuyi,! 2013,!p.! 2624),! de! stap!om!sociale!media!

actief!te!gaan!gebruiken!is!bij!vele!rugzaktoeristen!vaak!nog!te!groot.!De!kosten!om!iets!te!posten!

of!te!becommentariëren!zijn!te!hoog!of!ze!hebben!schrik!om!hun!mening!te!uiten.!De!gebruiker!

moet!voor! zichzelf!eerst!beslissen!of! informatie!delen!hem!een!voordeel!biedt,!hem!schaadt!of!

gewoon!een!verspilling!van!zijn!tijd! is.!Dit!wil!zeggen!dat!het!delen!van! informatie!een!bewuste!

handeling!is!die!gebaseerd!is!op!persoonlijke!en!sociale!belangen!(Sohn,!2014,!p.!145).!!!

!

Hierdoor!ontstaat!er!dus!een!groter!aantal!gebruikers!dat!enkel!passief!deelneemt!dan!het!aantal!

gebruikers!dat! content!genereert.! Pan!&!Crotts! (2012,!p.! 81)!halen!YouTube!als! voorbeeld!aan.!

Met!dagelijks!meer!dan!10!miljoen!unieke!bezoekers!zijn!de!in!totaal!2!biljoen!geüploade!video’s!

die! sinds! 2005! gepost! zijn,! niet! in! verhouding.! Uit! de! literatuur! blijkt! dat! sociale!media! vooral!

gebruikt!worden! om! in! contact! te! blijven!met! andere!mensen.! De! aanwezigheid! in! combinatie!

met!de! lage!participatiegraad!kan!ook!hierdoor!verklaard!worden.!Aangezien!sociale!media!dan!

niet! gebruikt! worden! om! informatie! op! te! zoeken! of! te! delen! maar! vooral! om! relaties! te!

onderhouden.!!!

3.5 De&perceptie&van&sociale&media&bij&rugzaktoeristen&&&

In! het! algemeen! worden! sociale! media! als! minder! betrouwbaar! aanzien! dan! de! traditionele!

media.! Verschillende! onderzoeken! zien! de! anonimiteit! op! sociale! media! als! de! grootste! reden!

hiervoor.!Ook!de!kwaliteit!van!de!informatie!en!de!expertise!van!de!bronnen!variëren!enorm!bij!

sociale!media!(Yoo,!Lee,!Gretzel!&!Fesenmaier,!2009,!p.!49).!Hierdoor!ontstaat!er!bij!sociale!media!

een! duaal! betrouwbaarheidsprobleem:! er! kan! onzekerheid! zijn! over! de! betrouwbaarheid! van!

zowel!de!bron!als!de!informatie!zelf.!Als!extra!bepalende!factor!voegt!Sohn!(2014,!p.!145)!hier!ook!

de!voorkennis!van!de!gebruiker!over!een!bepaald!onderwerp!aan!toe.!!

!

28!

Wat! betreft! de! perceptie! van! sociale!media! bij! rugzaktoeristen! is! er!weinig! informatie! terug! te!

vinden! in! de! literatuur.! Enkel! Casaló,! Flavián! &! Guinalíu! (2011,! p.! 630)! deden! hier! specifiek!

onderzoek!naar!en!vonden!drie!beslissende!factoren:!!!

• De!aard!van!het!advies!!

• Vertrouwen!in!het!medium/informatie!!

• De!persoonlijke!karakteristieken!van!de!rugzaktoerist!die!het!advies!leest!

Er!zou!dus!kunnen!geconcludeerd!worden!dat!rugzaktoeristen!zich!in!grote!mate!laten!leiden!door!

dezelfde! factoren!als!andere!gebruikers! in!het!beoordelen!van!sociale!media.!Maar! toch!kan!de!

literatuur!hier!geen!volledig!uitsluitsel!over!geven.!Ondanks!enkele!empirische!resultaten!blijft!het!

toch!moeilijk!om!te!bepalen!op!welke!manier!en! in!welke!mate!psychologische!en!sociologische!

contextuele! factoren! beslissend! zijn! voor! de! waardering! van! informatie,! en! dan! zeker! bij! het!

sociale!mediagebruik!van!rugzaktoeristen.!!

!!

29!

&4 &Eigen&onderzoek&

Omdat!er!geen!cijfergegevens!bestaan!over!dit!onderwerp!bij!Belgische!rugzaktoeristen!was!het!

essentieel! dat! er! zelf! onderzoek! gevoerd! werd! om! antwoord! te! kunnen! geven! op! de! centrale!

vraag.!In!dit!hoofdstuk!wordt!het!eigen!onderzoek!uitvoerig!besproken!en!geanalyseerd.!!

4.1 Methode&

In!dit!geval!werd!er!voor!een!online!kwantitatief!onderzoek!gekozen,!en!meer!specifiek!een!online!

enquête!(zie!bijlage!8).!Personen!kregen!via!sociale!media!een!uitnodiging!om!mee!te!doen!aan!

het! onderzoek.! De! enquête! werd! op! Facebook,! Twitter! en! reisgerelateerde! sociale! media!

geplaatst!waaronder!verschillende!Belgische!reisfora!zoals!reiswijzer.be,!joker.be...!Het!onderzoek!

liep! van! 30!oktober! 2013! tot! 30!november! 2013,! gedurende!die! periode!werd!de! enquête! 227!

keer! ingevuld.! De! keuze! voor! online! onderzoek! lag! voor! de! hand:! het! is! snel,! goedkoop! en!

gebruiksvriendelijk.!Het!nadeel!van!een!online!enquête!is!dat!er!een!beperking!in!de!variatie!van!

respondenten!kan!zijn.!!Nadat!voldoende!respondenten!de!enquête!hadden!ingevuld,!werden!de!

gegevens! geïmporteerd! in! SPSS.! Via! dit! programma! worden! de! gegevens! verwerkt! en! kunnen!

conclusies!getrokken!worden.!!

!

Het! is! essentieel! dat! de! uitspraken! rond! een! onderzoek! waarheidsgetrouw! zijn! en! omdat! het!

onmogelijk!is!om!alle!Belgische!rugzaktoeristen!te!interviewen!werd!er!gebruik!gemaakt!van!een!

steekproef.!Er!zijn!twee!eisen!waaraan!een!steekproef!moet!voldoen!(Fischer!&!Julsing,!2007,!p.!

112):!

• De!respons!moet!representatief!zijn!voor!de!populatie!waarover!een!uitspraak!wordt!

gedaan.!

• De!steekproef!moet!voldoende!groot!zijn!om!statistische!verbanden!te!kunnen!

waarnemen.!

!

30!

Doordat!er!geen!statistische!gegevens!zijn!van!de!populatie,! is!er!dus!ook!geen!steekproefkader!

ter!beschikking!en!moet!er!een!selecte!steekproef!getrokken!worden.!Het!grootste!nadeel!hierbij!

is!dat!er!geen!zekerheid!kan!gegarandeerd!worden!dat!het!onderzoek!representatief!is.!Het!risico!

bestaat!dat!de!resultaten!geen!afspiegeling!zijn!van!de!werkelijke!populatie.!Zo!gebeurt!er!al!een!

eerste!selectie!doordat!de!enquête!zich!richt!naar!mensen!die!online!aanwezig!zijn.!Niet!iedereen!

uit!de!populatie!heeft!dus!evenveel!kans!om!in!de!steekproef!te!zitten!(Fischer!&!Julsing,!2007,!p.!

114).! Hierdoor! kan! de! representativiteit! van! het! onderzoek! in! twijfel! getrokken!worden.! In! dit!

geval!gaat!het!om!een!exploratief!onderzoek,!er!zijn!geen!statistische!gegevens!bekend!en!het!is!

het!eerste!onderzoek!naar!het!sociale!mediagebruik!van!Belgische!rugzaktoeristen.!Aan!de!hand!

van!de!conclusies!van!dit!onderzoek!kan!verder!onderzoek!verricht!worden.!!

4.2 Populatie&&

De! populatie! omvat! alle! personen! waarover! het! onderzoek! een! uitspraak! wil! doen! (Fischer! &!

Julsing,! 2007,! p.! 112).! In! dit! geval! bestaat! de! populatie! uit! alle! Belgische! rugzaktoeristen! die!

minimaal!een!maal!een! internationale!rondreis!met!de!rugzak!hebben!ondernomen.!Tijdens!het!

literatuuronderzoek!werd!echter!al!snel!duidelijk!dat!er!geen!statistische!gegevens!bestaan!over!

Belgische! rugzaktoeristen.! De! Algemene! Directie! Statistiek! en! Economische! informatie! doet!

reisonderzoek!maar!niet!specifiek!naar!rugzaktoeristen.!Hierdoor!zijn!er!geen!specifieke!gegevens!

bekend!over!de!populatie.!!

4.3 Analyse&en&bespreking&van&de&resultaten&

4.3.1 Profiel&van&de&respondenten&&

In! totaal! hebben! 133! mannen! en! 94! vrouwen! de! enquête! ingevuld,! wat! een! respectievelijke!

verhouding! van! 58,6%@41,4%! geeft.! De! gemiddelde! leeftijd! van! de! respondenten! is! 32! jaar,! de!

leeftijden! liggen! tussen! de! 18! en! 68! jaar.! Er! werd! ook! gevraagd! naar! de! reiservaring! van! de!

respondenten:! gemiddeld! heeft! een! respondent! 9,47! reizen! ondernomen! (zie! bijlage! 9).! De!

georganiseerde!reizen!hebben!een!gemiddelde!van!1,12;!de!zelf!georganiseerde!een!gemiddelde!

van!8,19.!!

!

31!

Rugzaktoeristen! zijn! in! het! algemeen! hooggeschoold,! deze! bevinding! komt! ook! terug! uit! dit!

onderzoek,! aangezien!77,8%!van!de! respondenten!een!diploma!hoger!onderwijs!heeft!behaald.!

Van! de! respondenten! met! een! diploma! hoger! onderwijs! behaalde! 33%! een! diploma! aan! een!

universiteit!en!34,8%!een!diploma!aan!een!hogeschool.!15,4%!behaalde!een!diploma!middelbaar!

onderwijs!–!humaniora,!13,2%!een!diploma!middelbaar!onderwijs!–!technisch!en!3,1%!behaalde!

een!diploma!middelbaar!onderwijs!–!beroeps.!0,4%!van!de!respondenten!heeft!een!diploma!lager!

onderwijs!op!zak.!!

!

Figuur!4.1.!Diploma!van!de!respondenten!(Eigen!onderzoek,!2013)!

Het!grootste!deel!van!de!respondenten!is!bediende!(50,2%),!gevolgd!door!studenten!(27,8%)!en!

arbeider!(8,8%).!!

!

Figuur!4.2.!Beroep!van!de!respondenten!(Eigen!onderzoek,!2013)!

0,4%!3,1%!

13,2%!

15,4%!

34,8%!

33,0%!

Lager!onderwijs!

Middelbaar!onderwijs!@!

beroeps!

Middelbaar!onderwijs!@!

technisch!

Middelbaar!onderwijs!@!

humaniora!

Hoger!onderwijs!@!niet@

universitair!

Hoger!onderwijs!@!

universitair!

27,8%!

4,0%!

8,8%!

50,2%!

2,2%!1,8%!

Student!

Zelfstandige!

Arbeider!

Bediende!

Gepensioneerde!

Werkloos!

32!

4.3.2 Sociale&mediagebruik&doorheen&het&reisproces&&

Sociale&mediagebruik&doorheen&het&reisproces&

Via!het!empirisch!onderzoek!werd!nagegaan!wat!het!gedrag!van!de!respondenten! is! in!verband!

met!sociale!media.!Daarom!werd!telkens!de!vraag!gesteld!of!er!voor,!tijdens!of!na!de!reis!sociale!

media!gebruikt!wordt.!Er!is!duidelijk!een!stijging!merkbaar!in!het!sociale!mediagebruik!tijdens!het!

reisproces.!39,2%!van!de!respondenten!gaf!aan!sociale!media!te!gebruiken!voor!de!reis,!dit!aantal!

steeg!naar!67,8%!na!de!reis.!Slechts!7,9%!van!de!respondenten!gaf!aan!op!geen!enkel!moment!in!

het! reisproces! sociale!media! te! gebruiken.!Uit! de!motivaties! van! de! respondenten! blijkt! dat! ze!

sociale! media! vooral! gebruiken! om! in! contact! te! blijven! met! het! thuisfront! of! andere!

rugzaktoeristen.! Dit! kan! een! verklaring! zijn! voor! het! stijgend! gebruik! doorheen! de! reis.! Deze!

bevindingen! bevestigen!wat! eerder! door! de! literatuur! is! vastgesteld! in! verband!met! de! sociale!

mediagebruikspatronen!van!rugzaktoeristen!(Murphy,!Gil,!Schregg,!2010,!p.!474).!!

!

Bij!elke!fase!in!het!reisproces!werd!gevraagd!om!een!reden!op!te!geven!voor!het!sociale!media@

gebruik.! Hierdoor! kan! gepeild! worden! naar! de! motivaties! van! de! respondenten.! Zo! zegt! het!

merendeel!van!de! respondenten!sociale!media! te!gebruiken!om! informatie!op! te! zoeken.!Meer!

specifiek! voor! het! opzoeken! van! info! rond! het! land,! routes! uit! te! stippelen,! foto’s! te! bekijken,!

bestemming!te!bepalen,!beoordelingen!te!lezen,!lokale!inside!informatie!te!krijgen…!De!specifieke!

platformen! die! men! daar! voornamelijk! voor! gebruikt! zijn! fora,! Tripadvisor,! Couchsurfing,!

Facebook!en!blogs.!!

!

Tijdens! de! reis! zijn! de! motivaties! eerder! gefragmenteerd.! Het! zoeken! naar! informatie! verliest!

duidelijk!aan!belang.!De!motivaties!gaan!van!het!thuisfront!op!de!hoogte!houden!tot!foto’s!posten!

en!bijkomende! informatie!opzoeken!over!evenementen,!bezienswaardigheden,! leuke!adresjes...!

Veel! respondenten! gebruiken! op! dit!moment! Facebook,! Instagram! en/of! Twitter.! Het! grootste!

deel! van! de! respondenten! gebruiken! sociale! media! actief! na! de! reis! om! foto’s! te! posten! en!

ervaringen!te!delen.!Ze!willen!ook!in!contact!blijven!met!de!mensen!die!ze!tijdens!de!reis!hebben!

ontmoet.!De!respondenten!delen!ervaringen,!geven!reistips!en!beoordelingen.!!

!

33!

& &Figuur!4.3!Sociale!mediagebruik!doorheen!reisproces!(Eigen!onderzoek,!2013)!

&

Frequentie&sociale&mediagebruik&tijdens&reis&&

Van!de!53,3%!van!de!respondenten!die!sociale!media!gebruiken!tijdens!hun!reis,!geeft!38,8%!van!

hen!aan!dat!ze!een!keer!om!de!paar!dagen!sociale!media!gebruiken.!28,1%!gebruikt!sociale!media!

een! keer! per! dag,! 19%! meerdere! keren! per! dag.! 19%! van! de! respondenten! heeft! ‘andere’!

aangegeven.! Als! verklaring! bij! ‘andere’!werd! voornamelijk! aangegeven! dat! sociale!media! enkel!

worden! gebruikt! wanneer! de! gelegenheid! zich! voordoet.! Niet! elke! respondent! reist! met! een!

smartphone!of!tablet!en!heeft!ook!niet!altijd!toegang!tot!internet!of!een!computer.!!

&

Door! de! variabele! ‘frequentie’! in! een! kruistabel! te! plaatsen! met! de! variabele! ‘manier! sociale!

mediagebruik’! kan!worden! afgeleid! hoe! sociale!media! precies! worden! gebruikt! tijdens! de! reis.!

Respondenten!die!sociale!media!een!keer!om!de!paar!dagen!gebruiken!of!een!keer!per!dag!doen!

dit!voornamelijk!passief! (respectievelijk!45,8%!en!30,5%).!Het!grootste!aantal! respondenten! (27!

van!de!121!of!22,3%)!gebruiken!sociale!media!een!keer!om!de!paar!dagen!gebruiken,!en!dit!ook!

voornamelijk!passief.!Het!passief!gebruik,!een!keer!om!de!paar!dagen!komt!het!frequentst!voor,!

gevolgd!door!het!passief!gebruik!een!keer!per!dag.! !Wanneer!de!respondenten!meerdere!keren!

per!dag!sociale!media!gebruiken,!verschuift!de!manier!van!passief!naar!actief.!22,2%!maakt!dan!

actief!gebruik,!gevolgd!door!20%!zowel!actief!als!passief.!!

39,2%!

53,3%!

67,8%!

60,8%!

46,7%!

32,2%!

0,0%!

10,0%!

20,0%!

30,0%!

40,0%!

50,0%!

60,0%!

70,0%!

80,0%!

Voor!! Tijdens! Na!

Ja!

Neen!

34!

!

Figuur!4.5!Frequentie!sociale!mediagebruik!tijdens!reis!(Eigen!onderzoek,!2013)!

!

Manier&van&sociale&mediagebruik&&

Ook! in! de! manier! waarop! sociale! media! worden! gebruikt! is! er! een! evolutie! kenbaar.! Er! werd!

gevraagd! op! welke! manier! de! respondent! sociale! media! gebruikt! voor,! tijdens! en! na! zijn! reis.!!

Hierbij!werden!telkens!drie!keuzemogelijkheden!gegeven:!actief,!passief!of!beiden.!!

!

Voor! de! reis! is! het! percentage! respondenten! dat! sociale! media! enkel! actief! gebruikt! slechts!

11,4%.!Het!grootste!percentage!is!voor!de!passieve!gebruikers!(53,4%).!Toch!is!er!nog!35,2%!dat!

zowel!actief!als!passief!gebruik!maakt!van!sociale!media.!Het!percentage!actieve!gebruikers!is!na!

de! reis!geëvolueerd!naar!45,5%,!hierdoor!daalt!het!percentage!passieve!gebruikers!naar!22,7%.!

Doorheen!het!hele!reisproces!blijft!het!percentage!rugzaktoeristen!die!beide!manieren!gebruiken!

schommelen! rond!de! 30%.!Doordat! de! respondenten!die! ‘beiden’! aangekruist! hebben!de!mate!

waarin!ze!actief!of!passief!gebruik!maken!van!sociale!media!niet!konden!specifiëren!is!het!moeilijk!

om!deze!percentages!verder!te!interpreteren.!!

!

De!opmerkelijke!groei!in!puur!actief!gebruik!kan!verklaard!worden!doordat!de!respondenten!voor!

hun! reis! sociale! media! vooral! gebruiken! om! informatie! op! te! zoeken! (bv.!

ervaringen/beoordelingen!lezen,!voor!praktische!tips…)!en!inspiratie!op!te!doen.!Dit!gebruik!is!dus!

vooral!passief.!Wanneer!ze!toch!actief!zijn,!is!het!vooral!om!een!verblijfplaats!te!regelen.!Tijdens!

de!reis!is!de!respondent!actiever!aanwezig!op!de!sociale!media.!De!voornaamste!reden!hiervoor!is!

om!contact!te!kunnen!houden!met!het!thuisfront.!!

!

Deze!bevindingen!kunnen!ook!teruggekoppeld!worden!naar!de!theorie.!De!uses!&!gratifications!

approach!stelt!duidelijk!dat!sociale!media!behoeften!van!de!gebruiker!kunnen!bevredigingen.!De!

redenen! die! in! de! literatuur! werden! aangehaald! zoals! sociale! interactie,! het! opzoeken! van!

19,0%!

28,1%!38,8%!

14,0%!Meerdere!keren!per!dag!

Een!keer!per!dag!

Een!keer!om!de!paar!

dagen!!

Andere!

35!

informatie,! het! in! het! oog! houden! van! anderen…! worden! ook! door! de! respondenten! van! dit!

onderzoek!aangehaald.!Verder!blijkt!dat!ook!al!geven!de!respondenten!aan!dat!ze!sociale!media!

actief!gebruiken,!ze!dit!vooral!doen!binnen!hun!eigen!vertrouwde!netwerk.!In!de!literatuurstudie!

werd! eerder! al! aangegeven! dat! de! grens! tussen! ‘op! reis’! en! ‘thuis’! steeds! vager! wordt! door!

toedoen! van! nieuwe! communicatiemiddelen.! En! dit! valt! hier! duidelijk! te! zien.! Foto’s! posten,!

statusupdates,!vrienden!contacteren,!kijken!wat!er!thuis!aan!het!gebeuren!is….!zijn!hiervan!maar!

enkele!voorbeelden.!

!

!

Figuur!4.6!Manier!waarop!sociale!media!gebruikt!worden!doorheen!het!reisproces!(Eigen!onderzoek,!2013)!

&

Instrumenten&&

Voor!het!plannen!van!hun!reis!gebruikt!79,8%!van!de!respondenten!voornamelijk!de!computer,!

tegenover! 7,9%! die! een! tablet! gebruikt! en! 12,4%! een! smartphone.! Tijdens! de! reis! zakt! het!

computergebruik! naar! 38,7%! en! stijgt! het! smartphonegebruik! naar! 49,6%.! Sommige!

respondenten! gaven! aan! dat! ze! geen! smartphone! hebben! en! zijn! dus! afhankelijk! van! een!

computer! om! tijdens! hun! reis! te! kunnen! surfen.! Na! de! reis! gebruiken! de! respondenten! weer!

massaal!de!computer!en!daalt!het!smartponegebruik!naar!8,4%.!!

11,4%!

22,3%!

45,5%!

53,4%!

48,8%!

22,7%!

35,2%!

28,9%!31,8%!

0,0%!

10,0%!

20,0%!

30,0%!

40,0%!

50,0%!

60,0%!

Voor! Tijdens! Na!

Ac{ef!

Passief!

Beiden!

36!

&Figuur!4.7!De!elektronica!die!de!respondenten!gebruiken!doorheen!het!reisproces!(Eigen!onderzoek,!2013)!!

Welke&specifieke&sociale&media&worden&gebruikt?!!

In! de! enquête! werden! de! respondenten! eerst! bevraagd! naar! hun! herkenning! van! bepaalde!

reisgerelateerde!sociale!media.!Daaruit!bleek!dat!de!bekendste!sociale!media!uit!de!literatuur!ook!

het! vaakst! herkend! werden! door! de! respondenten.! De! populairste! reiswebsite! ter! wereld,!

Tripadvisor,!werd!met!een!resultaat!van!35%!het!vaakst!herkend.!Daarna!kwam!Couchsurfing!met!

30,2%!en!het!Lonely!Planet!forum!Torntree!met!14,9%.!!

!

!

Figuur!4.8!Herkenning!van!specifieke!sociale!mediaplatformen!(Eigen!onderzoek,!2013)!

!

Verder! in! de! enquête! werd! de! respondenten! gevraagd! welke! reisgerelateerde! media! ze! zelf!

gebruiken.!Hier!stond!Facebook!op!de!eerste!plaats!met!35%,!gevolgd!door!Tripadvisor!met!17%!

en!Twitter!met!8,3%.!Wel!moet!er!opgemerkt!worden!dat!het!om!een!meervoudige!vraag!gaat,!

het! ene! antwoord! sluit! het! andere! niet! uit! en! de! respondent! kan! dus! meerdere! antwoorden!

79,8%!

38,7%!

85,1%!

7,9%!11,8%!

6,5%!

12,4%!

49,6%!

8,4%!

0,0%!

10,0%!

20,0%!

30,0%!

40,0%!

50,0%!

60,0%!

70,0%!

80,0%!

90,0%!

Voor! Tijdens! Na!

Computer!

Tablet!

Smartphone!

2,3%!

9,3%!

30,2%!

35,0%!

7,7%!

0,60%!

14,9%!

0,2%!

0,0%!

5,0%!

10,0%!

15,0%!

20,0%!

25,0%!

30,0%!

35,0%!

40,0%!

37!

hebben!aangeduid.!Bij!de!toelichting!van!het!antwoord! ‘andere’!werden!vooral! fora!opgegeven,!

waaronder!de!Belgische!websites!wegwijze.be!en!hiking.be.!!

!

!

Figuur!4.9!De!sociale!mediaplatformen!die!door!de!respondenten!gebruikt!worden!(Eigen!onderzoek,!2013)!

4.3.3 Vertrouwen&van&de&respondenten&in&verschillende&

informatiebronnen&&

De! respondenten! werden! gevraagd! hoe! betrouwbaar! ze! sociale! media! en! de! reisgids! vinden.!

Beide! vragen! konden! beantwoord!worden! aan! de! hand! van! een! tienpuntsschaal,! waarbij! ‘één’!

helemaal!niet!betrouwbaar!is!en!‘tien’!volledig!betrouwbaar.!Het!gemiddelde!antwoord!bij!sociale!

media! is! 6,03,! bij! de! reisgids! ligt! dit! wat! hoger! met! een! gemiddelde! van! 7,40.! Het! meest!

voorkomende! antwoord! was! 7! bij! sociale! media! met! een! percentage! van! 24,2%! en! 8! bij! de!

reisgids! met! een! percentage! van! 37%.! De! grafiek! illustreert! duidelijk! dat! de! reisgids! als! iets!

betrouwbaarder!wordt!aanzien!door!de!respondenten.!

!

Uit!de!literatuur!blijkt!dat!in!het!algemeen!sociale!media!als!minder!betrouwbaar!worden!aanzien!

dan!de!traditionele!media.!Dit!is!ook!de!conclusie!uit!de!antwoorden!van!de!respondenten.!Buiten!

het!feit!dat!sociale!media!een!gemiddelde!score!van!1,37!lager!kreeg!dan!de!reisgids,!is!er!ook!een!

verschil! in! resultaat!bij!de!hoogste! scores!van!8,!9!en!10.!Terwijl! de! reisgids! respectievelijk!een!

resultaat!haalt!van!37%,!17,2%!en!4,4%!hebben!sociale!media!een!resultaat!van!15,9%,!2,6%!en!

1,8%.!!

35,0%!

8,3%!

2,4%!

9,3%!

2,8%!0,40%!

2,4%!

7,5%!

17,0%!

1,6%! 0,2%!

5,7%!7,3%!

0,0%!

5,0%!

10,0%!

15,0%!

20,0%!

25,0%!

30,0%!

35,0%!

40,0%!

38!

!

Figuur!4.11!De!betrouwbaarheid!van!sociale!media!en!de!reisgids!(Eigen!onderzoek,!2013)!

!

Buiten!de!beoordeling!van! sociale!media!en!de! reisgids!op!een! tienpuntsschaal!werd!ook!apart!

gevraagd! naar! de! bron! waarin! de! respondent! het! meeste! vertrouwen! heeft.! Hier! had! de!

respondent! de! keuze! tussen! verschillende! mogelijkheden,! maar! kon! er! slechts! een! antwoord!

worden!aangekruist.!De!reisgids!komt!hier!op!de!eerste!plaats!met!41,8%!gevolgd!door!29,6%!van!

de! respondenten! die! het! meest! vertrouwen! heeft! in! zijn! vrienden! en! 12,2%! in! sociale! media.!

Aangezien! de! respondent! slechts! een! antwoordmogelijkheid! kon! aanduiden,! is! de!

keuzemogelijkheid! ‘andere’! buiten! beschouwing! gelaten.! De! respondenten! motiveerden! hun!

antwoord! ‘andere’! met! meerdere! keuzemogelijkheden,! deze! antwoorden! zijn! hierdoor! niet!

valide.!Ook!de!literatuur!geeft!aan!dat!vrienden!en!familie!de!belangrijkste!bronnen!zijn!voor!het!

inwinnen!van!reisinformatie!(Pan!&!Crotts,!2012,!p.!78).!

!

Figuur!4.12!Bron!waarin!de!respondent!het!meeste!vertrouwen!heeft!(Eigen!onderzoek,!2013)!

5,3%!3,7%!

29,6%!

12,1%!7,4%!

41,9%!

Familie!

Partner!

Vrienden!

Sociale!Media!

Reisbureau!

Reisgids!

39!

4.3.4 De&motivaties&van&de&respondenten&om&sociale&media&te&

gebruiken&&

Naast!het!sociale!mediagebruik!werd!ook!gevraagd!naar!de!motivaties!van!de!respondenten!om!

sociale! media! te! gebruiken.! Hier! werd! vooral! gefocust! op! de! motivaties! om! sociale! media! te!

gebruiken! bij! het! zoeken! naar! informatie.! Uit! de! literatuur! bleek! al! dat! sociale! media! in! het!

algemeen!als!een!minder!betrouwbare!informatiebron!worden!aanzien!als!de!traditionele!media!

en!ook!het!eigen!onderzoek!bevestigde!dit.!De!motivatiefactor!voor!het!zoeken!naar! informatie!

op! sociale!media! is!dus!een! interessant!aspect!om! te!onderzoeken.!Het! is!een!half!open!vraag,!

waarbij!de!antwoordmogelijkheden!gegeven!zijn,!bij!de!antwoordmogelijkheid! ‘andere’!krijgt!de!

respondent! de! kans! om! een!motivatie! aan! te! geven! die! niet! in! de! lijst! staat.! Er! zijn!meerdere!

antwoorden!mogelijk.!!

!

Het! vaakst! werd! ‘gemakkelijk’! aangeduid! als! een! motivatie! om! sociale! media! te! gebruiken!

(36,8%).! Daarna! volgt! veel! informatie! en! up@to@date! informatie.! Het! verschil! tussen! beide!

antwoorden! is! verwaarloosbaar! met! een! percentage! van! respectievelijk! 26%! en! 25,9.!

Betrouwbaarheid! scoorde! het! laagst!met! een! percentage! van! 4,7%.! Dit! wil! niet! zeggen! dat! de!

respondenten! geen! vertrouwen! hebben! in! sociale! media! maar! dat! betrouwbaarheid! geen!

motivatie!is!om!voor!sociale!media!te!kiezen.!Bij!‘andere’!gaven!de!meeste!respondenten!aan!dat!

ze!vooral!uit!gewoonte!voor!sociale!media!kiezen.!!!

!

Figuur!4.10!De!motivaties!van!de!respondenten!om!sociale!media!te!gebruiken!(Eigen!onderzoek,!2013)!

4,7%!

36,8%!

26,0%!

25,9%!

6,6%!

Betrouwbaar!

Gemakkelijk!

Veel!informa{e!

Up@to@date!informa{e!

Andere!

40!

4.3.5 Beoordeling&inhoud&sociale&media&t.o.v.&traditionele&media&&

Er!werd!de! respondenten!gevraagd!om!de! inhoud!van! sociale!media! te!beoordelen! ten!opzicht!

van! de! traditionele!media! zoals! de! reisgids,! de! brochure…! Deze! beoordeling! gebeurde! op! een!

vijfpuntsschaal!van!één,!kwalitatief!zwak,!tot!vijf,!kwalitatief!sterk.!Door!voor!een!oneven!aantal!

te!kiezen!kan!de!respondent!ook!voor!een!neutraal!antwoord!kiezen.!Dat!wil!zeggen!dat!wanneer!

de! respondent! ‘drie’! aankruist,! hij! de! inhoud! van! sociale! media! en! de! traditionele! media! als!

gelijkwaardig!beschouwt.!Deze!vraag!werd!enkel!gesteld!aan!de!respondenten!die!zowel!sociale!

media! gebruiken! als! de! reisgids,! aangezien! zij! beide! media! het! best! met! elkaar! kunnen!

vergelijken.!!

!

Gemiddeld!werd!de! inhoud!van! sociale!media!beoordeeld!op!3,09/5! ten!opzicht! van!de! inhoud!

van!de!reisgids.!Het!vaakst!werd!‘drie’!aangekruist!als!antwoord.!42,1%!van!de!209!respondenten!

geeft! de! inhoud! een! score! van! ‘drie’,! 28,7%! een! score! van! ‘vier’,! 19,1%! een! score! van! ‘twee’.!

42,1%! van! de! respondenten! beschouwt! de! inhoud! van! de! sociale!media! en! de! reisgids! dus! als!

inhoudelijk! gelijkwaardig.! Het! percentage! respondenten! dat! sociale! media! ten! opzicht! van! de!

reisgids!als! kwalitatief! zeer! zwak! (5,3%)!of! kwaliteit! zeer! sterk! (4,8%)!beoordeelt! is!eerder! laag.!

Ondanks!het! feit!dat! sociale!media!als!minder!betrouwbaar!aanzien!worden,!heeft!dit! voor!het!

merendeel! van!de! respondenten!geen! invloed!op!de!manier!waarop! ze!de!kwaliteit! van! sociale!

media!beoordelen!t.o.v.!traditionele!media.!!

!

!

Figuur!4.13!Kwaliteitsbeoordeling!van!sociale!media!t.o.v.!reisgids!(Eigen!onderzoek,!2013)!

!

Ook!al!blijkt!dat!de!respondenten!sociale!media!als!iets!minder!betrouwbaar!beschouwen!dan!de!

reisgids,! toch! beschouwt! een! groot! deel! van! de! respondenten! de! inhoud! als! gelijkwaardig.! De!

literatuur!gaf!ook!al!aan!dat!betrouwbaarheid!een!belangrijke!factor!is!in!de!perceptie!van!sociale!

media,!toch!kan!er!geen!uitsluitsel!gegeven!worden!over!het!verband!tussen!betrouwbaarheid!en!

5,3%!

19,1%!

42,1%!

28,7%!

4,8%!

0,0%!

5,0%!

10,0%!

15,0%!

20,0%!

25,0%!

30,0%!

35,0%!

40,0%!

45,0%!

1! 2! 3! 4! 5!

41!

de! beoordeling! van! de! inhoud! van! sociale! media.! Daarom! wordt! er! een! Chi@kwadraattoets!

uitgevoerd!om!het!verband!tussen!betrouwbaarheid!en!de!beoordeling!van!de!inhoud!van!sociale!

media!te!staven.!!!

H0:!Er! is!geen!verband!tussen!de!betrouwbaarheid!van!sociale!media!en!de!kwaliteit!van!sociale!

media.!!

De!Chi@kwadraattoets!bedraagt!193,079!en!de!overschrijdingskans!is!0,000.!Wanneer!uitgegaaan!

wordt!van!een!significantie@niveau!van!0,05!wordt!de!nulhypothese!verworpen!aangezien!0,000!<!

0,05.! Er! kan! geconcludeerd! worden! dat! er! een! verband! is! tussen! de! betrouwbaarheid! en! de!

kwaliteit! van! sociale! media.! Uit! de! tabel! kan! ook! afgeleid! worden! dat! het! hier! om! een! matig!

positief!verband!gaat!(0,413).!!

!

Tabel!4.1!Chi@kwadraattoets!!betrouwbaarheidSocialeMedia!*!KwaliteitSocialeMedia!(Eigen!onderzoek,!2013)!

!

! Value! df!

Asymp.!Sig.!(2@

sided)!

Pearson!Chi@Square! 193,079a! 45! ,000!

Likelihood!Ratio! 134,499! 45! ,000!

Linear@by@Linear!Association! 59,497! 1! ,000!

N!of!Valid!Cases! 227! ! !

a. 45!cells! (75,0%)!have!expected!count! less! than!5.! The!minimum!expected!

count!is!,13.!

!

! Value! Approx.!Sig.!

Nominal!by!Nominal! Phi! ,922! ,000!

Cramer's!V! ,412! ,000!

N!of!Valid!Cases! 227! !

!

4.3.6 Voorkeuren&van&de&respondenten:&reisgids&vs.&sociale&media&&

Het! onderzoek! polste! ook! naar! de! voorkeur! van! de! respondenten! met! betrekking! tot! sociale!

media!en!de!reisgids.!Hierbij!werd!gevraagd!om!het!antwoord!te!motiveren.!76,2%!gaf!aan!een!

voorkeur! te! hebben! voor! de! reisgids.! Enkele! redenen! die! aangegeven! werden! waren:!

betrouwbaarheid,! kwaliteit! van! de! informatie,! objectiviteit,! een! reisgids! is! gemakkelijker! op!

verlaten! bestemmingen…! Uit! de! motivaties! blijkt! vooral! dat! betrouwbaarheid! een! belangrijke!

reden!is!om!de!reisgids!boven!sociale!media!te!verkiezen:!“Reisgidsen!zijn!betrouwbare!bronnen,!

de!ene!al!meer!dan!de!andere.!Beoordelingen!via!sociale!media!of!andere!bronnen!zijn!een!goede!

aanvulling,! bij! eventuele! twijfel,! maar! zeker! geen! betrouwbare! bron.”! Een! andere! respondent!

zegt:! “Reisgids! is! objectiever.! Info! op! sociale!media! houdt! teveel! verband!met! de! persoonlijke!

ervaringen!van!de!reizigers!los!van!het!topic!dat!ze!beschrijven.”!

42!

!

23,8%! verkiest! sociale!media! en! dit! vooral! omwille! van! de! up@to@date@informatie.! Enkele! keren!

geven!de! respondenten!ook!aan!dat! ze!een! reisgids!ervaren!als! reclame:! “Ik! vind!het! zelf!meer!

interessant!om!de!persoonlijke!ervaringen!te!weten!van!vrienden!of!kennissen!of!leeftijdsgenoten!

dan!een!simpele!reisgids!die!voor!mij!toch!als!reclame!lijkt.”!De!reisgids!is!ook!het!slachtoffer!van!

zijn!eigen!succes:!“De!reisgidsen!zijn!tegenwoordig!te!populair!waardoor!er!vaak!te!veel!toeristen!

zijn!op!de! aangeraden! zaken.”! “Reisgids! is! goed!als! laatste! redmiddel! of! historische! informatie,!

social! media! geeft! je! up! to! date! info,! info! over! evenementen,! de! beste! adresjes! en! vooral! de!

plekken!waar!NIET!iedereen!heen!gaat!die!een!lonely!planet!heeft.”!!

!

Figuur!4.14!Voorkeur!voor!reisgids!of!sociale!media!(Eigen!onderzoek,!2013)!

!

De! respondenten! moesten! een! voorkeur! aangeven! en! konden! dus! slechts! een!

antwoordmogelijkheid! kiezen.! Wanneer! gestaafd! werd! naar! hun! motivatie! gaven! sommige!

respondenten!ook!aan!dat!ze!beide!middelen!gebruiken.!De!reisgids!sluit!het!gebruik!van!sociale!

media!dus!niet!uit!en!omgekeerd.!“Een!reisgids!heb!je!steeds!bij!de!hand!en!bevat!ook!kaartjes.!Ik!

gebruik! sociale! media! om! de! info! uit! mijn! reisgids! te! controleren! en! aan! te! vullen.”! Uit! de!

literatuur!en!resultaten!van!het!empirisch!onderzoek!blijkt!dat!sociale!media!tijdens!en!na!de!reis!

voornamelijk! gebruikt! worden! omwille! van! het! sociale! aspect.! Wanneer! het! puur! op! het!

informatieaspect! aankomt,! blijkt! de! reisgids! toch! nog! een! streepje! voor! te! hebben! op! sociale!

media.

23,8%!

76,2%!

Sociale!media!

Reisgids!

43!

Besluit&en&discussie&

In!de! inleiding!werd! reeds!aangegeven!dat! rugzaktoerisme!een!belangrijk!deel!uitmaakt! van!de!

toerisme@industrie.! Hieruit! bleek! ook! dat! rugzaktoeristen! fervente! gebruikers! zijn! van! sociale!

media.! Er! werden! internationale! cijfers! aangehaald! om! dit! belang! aan! te! tonen.! De! socio@

economische!relevantie!was!de!belangrijkste!motivatie!om!voor!dit!onderwerp!te!kiezen.!!

!

Het! werd! echter! al! snel! duidelijk! dat! statistisch! materiaal! voor! Belgische! rugzaktoeristen! niet!

beschikbaar!was.!Het!was!dus!essentieel!om!buiten!het!literatuuronderzoek!ook!eigen!onderzoek!

te! verrichten.! Hiervoor! werd! een! online! enquête! opgesteld! die! door! 227! respondenten! is!

ingevuld.! Deze! enquête! polste! naar! het! gebruik,! de!motivaties,! de! voorkeuren,! de!manier! van!

sociale! mediagebruik! doorheen! het! reisproces…! en! trachtte! zo! een! antwoord! te! geven! op! de!

centrale! vraag! “Wat! zijn! de! motivaties! van! Belgische! rugzaktoeristen! om! sociale! media! te!

gebruiken!en!welke!rol!spelen!sociale!media!tijdens!het!reisproces?”.!

!

Uit!de!literatuur!bleek!dat!rugzaktoeristen!een!moeilijke!doelgroep!zijn!om!te!onderzoeken.!Dit!is!

voornamelijk! omwille! van! hun! mobiele! karakter! en! de! strenge! selectiecriteria! waaraan! de!

respondenten! moeten! voldoen.! De! eigen! ervaring! bevestigt! deze! bevinding.! De! respondenten!

voor!het!eigen!onderzoek!moesten!actieve!rugzaktoeristen!zijn,!die!minimaal!een! internationale!

reis!ondernomen!hebben,!en!Belgisch!zijn.!Het!heeft!een!maand!geduurd!(van!30!oktober!tot!30!

november! 2013)! voordat! een! aantal! van! 227! respondenten! behaald! werd.! De! enquête! moest!

intensief! en! repetitief! op! de! verschillende! sociale!mediaplatformen! gepost!worden.!Hieruit! kan!

geconcludeerd!worden! dat! Belgische! rugzaktoeristen! geen! uitzondering! zijn! en! dat! ook! zij! een!

moeilijk!te!bereiken!doelgroep!zijn.!!!!!

!

Verder!bleek!ook!de!kennis!van!sociale!media!bij!de!respondenten!beperkter!dan!verwacht.!Om!

misverstanden!te!vermijden!werd!in!de!inleiding!van!de!enquête!de!basisbegrippen!‘rugzaktoerist’!

en!‘sociale!media’!gedefinieerd.!Zo!was!het!voor!elke!respondent!duidelijk!wat!er!exact!bedoeld!

werd! en! konden! ook! de! respondenten! deelnemen! die! minder! voorkennis! hebben! rond! het!

onderwerp.! Ondanks! het! feit! dat! de! basisbegrippen! gedefinieerd! werden,! bleek! uit! de!

antwoorden!op!de!open!vragen!echter!dat!sommige!respondenten!moeite!hadden!met!de!vragen!

en!de!term!‘sociale!media’.!Er!kan!niet!met!zekerheid!worden!geconcludeerd!of!dit!is!omwille!van!

het! gebrek!aan!voorkennis!en!begrip!of!omdat!de! respondenten!de! inleiding!niet! goed!gelezen!

hebben.!!

44!

!

Aan! de! hand! van! de! bevindingen! uit! het! literatuuronderzoek! werd! verwacht! dat! Belgische!

rugzaktoeristen! intensief! sociale! media! gebruiken.! Er! werd! verondersteld! dat! het! zoeken! van!

informatie!en!het!onderhouden!van!contacten!de!belangrijkste!redenen!zijn!om!sociale!media!te!

gebruiken.!Er!werd!ook!verondersteld!dat! rugzaktoeristen!maar!een! laag!vertrouwen!hebben! in!

sociale! media! en! dat! dit! vooral! te! wijten! is! aan! de! aard! van! de! informatie! en! de! bron! en! de!

voorkennis!van!de!rugzaktoerist!rond!een!onderwerp.!!

!

Dankzij! het! eigen! onderzoek! konden! de! bevindingen! uit! de! literatuur! getoetst! worden.! In! de!

literatuur!werd! er! geen! onderscheid! naar! nationaliteit! gemaakt! en!werd! het! onderwerp! vanuit!

een!algemeen!westers!standpunt!benaderd.!Omwille!van!het!groeiend!belang!van!rugzaktoeristen!

en! sociale!media! is! dit! een! tekortkoming! in! de! literatuur.!Doordat! België! deel! uitmaakt! van! de!

westerse! wereld! werd! er! vanuit! gegaan! dat! de! bevindingen! van! het! literatuuronderzoek! ook!

telden!voor!Belgische!rugzaktoeristen!en!was!deze!tekortkoming!van!ondergeschikt!belang.!!

!

Uit! het! eigen! onderzoek! kan! geconcludeerd! worden! dat! sociale! media! daadwerkelijk! een!

belangrijke! rol! spelen! tijdens!het! reisproces!en!dat! rugzaktoeristen! fervente!gebruikers! zijn! van!

sociale! media.! De! belangrijkste! motivaties! van! Belgische! rugzaktoeristen! om! sociale! media! te!

gebruiken! zijn!het!opzoeken!van! informatie!en!het!onderhouden!van! contacten,! zowel!met!het!

thuisfront! als! andere! rugzaktoeristen.! Wanneer! Belgische! rugzaktoeristen! sociale! media!

gebruiken!om!informatie!op!te!zoeken!doen!ze!dit!voor!de!reis!maar!ook!voornamelijk!tijdens!de!

reis.! Voor! de! reis! maken! ze! gebruik! van! verschillende! informatiebronnen! zoals! de! reisgids,!

vrienden,!reiswebsites,!sociale!media…!Sociale!media!zijn!op!dat!moment!slechts!een!onderdeel!

van!de!informatiezoektocht.!!

!

Tijdens!en!na!de!reis!is!de!grootste!motivatie!om!sociale!media!te!gebruiken!het!sociale!contact.!

Tijdens! de! reis! is! dit! vooral! om! contact! te! houden!met! het! thuisfront,! andere! rugzaktoeristen,!

statusupdates! en! foto’s! te! posten…! Na! de! reis! wordt! er! verder! contact! gehouden!met! andere!

rugzaktoeristen!en!worden!Belgische!rugzaktoeristen!actievere!sociale!mediagebruikers!omdat!ze!

foto’s! van! hun! reis! posten! en! reviews! schrijven.! Daarnaast! gebruiken! rugzaktoeristen! sociale!

media!omdat!ze!het!gemakkelijk!vinden!en!uit!gewoonte.!!

!

Dit! onderzoek! is! het! eerste! Belgische! onderzoek! naar! rugzaktoeristen! en! hun! sociale!

mediagebruik.! Er! werd! geprobeerd! om! het! onderzoek! zo! veelzijdig! mogelijk! te! benaderen! en!

aandacht!te!besteden!aan!alle!aspecten!van!het!sociale!mediagebruik.!Door!de!voorkennis!uit!de!

literatuur! konden! er! gericht! vragen! gesteld! worden.! Zo! werd! er! uitvoerig! bevraagd! naar! de!

motivaties,! gebruiken,! voorkeuren…! van! rugzaktoeristen.! Hieruit! konden! enkele! belangrijke!

conclusies!getrokken!worden!die!de!relevantie!van!verder!onderzoek!aantonen.!!

!

45!

Waar!het!eigen!onderzoek!geen!rekening!mee!heeft!gehouden,!is!de!verschillende!officiële!talen!

in! België.! De! enquête! werd! opgesteld! in! het! Nederlands! en! het! Frans! maar! de! respondenten!

werden!niet!gevraagd!naar!hun!moedertaal.!Hierdoor!zijn!er!geen!cijfers!bekend!over!het!aantal!

Nederlandstalige! en! Franstalige! respondenten.! Het! zou! zeker! interessant! zijn! om! in! een!

vervolgonderzoek!dit!onderscheid!wel! te!maken.!Zo!kan!er!gekeken!worden!of! taal!een! invloed!

heeft!op!het! sociale!mediagebruik! van!de!Belgische! rugzaktoerist.! In!het!eigen!onderzoek!werd!

ook! niet! bevraagd! naar! de! bestemmingen! van! de! rugzaktoeristen,! ook! dit! zou! een! interessant!

aspect!zijn!om!verder!te!onderzoeken.!Zo!kan!er!gekeken!worden!of!bestemming!ook!een!invloed!

heeft.!!

!

Er! kan! geconcludeerd!worden! dat! het! zeker! loont! om! verder! onderzoek! te! doen.! De! literatuur!

erkent!het!intensieve!sociale!mediagebruik!van!rugzaktoeristen,!iets!wat!ook!werd!bevestigd!door!

de! respondenten! in! het! eigen! onderzoek.! 7,9%! van! de! respondenten! gaf! aan! op! geen! enkel!

moment! gebruik! te!maken! van! sociale!media.!Aangezien! rugzaktoeristen!deel! uitmaken! van!de!

grootste!industrie!ter!wereld!en!tegelijk!ook!zo!intensief!gebruik!maken!van!sociale!media!is!het!

dus! belangrijk! om!een! goed!begrip! en! inzicht! te! hebben! in! deze! gebruiken.!Momenteel! zijn! de!

opvattingen!binnen!deze!materie!nog!te!commercieel!en!eenzijdig.!Door!meer!gedifferentieerd!en!

intensief! onderzoek! te! doen,! zowel! op! internationale! als! nationale! schaal,! kunnen! meer!

mogelijkheden! benut! worden! en! kunnen! de! implicaties! van! het! sociale! mediagebruik! bij!

rugzaktoeristen,! waaronder! Belgische! rugzaktoeristen,! beter! begrepen! wor

46!

Referentielijst&

!

Antonescu,!A.!&!Stock,!M.!(2012).!Reconstructing!the!globalization!of!tourism:!a!geo2historical!perspective.!Geraadpleegd!op!12!november!2013!via!http://hal.archives@

ouvertes.fr/docs/00/71/68/24/PDF/Stock_Antonescu_tourism_history_2012.pdf!

!

Areppim!(2014).!ITA!–!international!tourist!arrivals.!Geraadpleegd!op!30!januari!2014!via!http://stats.areppim.com/glossaire/ita_def.htm!

!

Bekker,!M.!(2013).!Was!alles!maar!zo!simpel!als!mijn!werk.!Geraadpleegd!op!21!december!2013!

via!http://www.marcbekker.nl/persoonlijk@leiderschap/was@alles@maar@zo@simpel@als@mijn@

werk/!

!

Bennet,!R.!(2007).!Moving!off!the!beaten!track:!developing!a!critical!literacy!in!backpacker!discourse![PHD!thesis].!Perth:!Murdoch!University.!

!

Boyd,!D.!&!Ellison,!N.!(2008),!Social!Network!Sites:!Definition,!History,!and!Scholarship.!Journal!of!Computer2Mediated!Communication,!13(1),!210–230.!!

!

Caletrio,!J.!(2012).!The!new!mobilities!paradigm!–!by!Mimi!Sheller!and!John!Urry.!Geraadpleegd!op!27!oktober!2013!via!http://en.forumviesmobiles.org/publication/2012/12/11/book@review@502!

!

Caroll,!L.!(2012).!The!basics!of!uses!&!gratifications!theory.!Geraadpleegd!op!10!november!2013!

via!http://thepowerofmedia.wordpress.com/2012/02/14/the@basics@of@uses@gratifications@

theory/!

!

Casaló,!L.V.,!Flavián,!C.!&!Guinalíu,!M.!(2011).!Understanding!the!intention!to!follow!the!advice!

obtained!in!an!online!travel!community.!Computers!in!human!behavior,!27,!622@633.!!!

Chang,!S.!(2009).!Information!research!in!leisure:!implications!from!an!empirical!study!of!

backpackers.!Library!trends,!57(4),!711@728.!!!

Cohen,!E.!(2008).!The!changing!faces!of!contemporary!tourism.!Society,!45(24),!330@333.!!!

Couchsurfing!(z.j.).!About.!Geraadpleegd!op!28!december!2013!via!

https://www.couchsurfing.org/n/about!

!

47!

Evans,!D.!(2012).!Social!media!marketing:!an!hour!a!day.!(editie!2)!Indiana:!John!Wiley!&!Sons.!

!

Fabi,!C.!(2012).!Travel!2.0.!An!opportunity!for!hospitality!organization!and!tourism!destinations![PHD!thesis].!University!of!Teramo,!Italy.!!

!

Fischer,!T.!&!Julsing,!M.!(2007).!Onderzoek!doen!!Kwalitatief!en!kwantitatief!onderzoek.!Groningen:!Noordhoff!Uitgevers.!!

!

FOD!Economie!–!Algemene!Directie!Statistiek!en!Economische!Informatie!(2012).!ICT!in!cijfers.!Geraadpleegd!op!27!december!2013!via!

http://economie.fgov.be/nl/consument/Internet/ICT_in_cijfers/!

!

FOD!Economie!–!Algemene!Directie!Statistiek!en!Economische!Informatie!(2013).!Vier!of!vijf!gezinnen!heeft!PC.!Geraadpleegd!op!27!december!2013!via!

http://statbel.fgov.be/nl/binaries/PERSBERICHT%20ICT@HH%202012_tcm325@221154.pdf!

!

Fogg,!B.,!Cuellarand,!G.!&!Danielson,!D.!(2009).!Motivating,!influencing!and!persuading!users:!an!

introduction!to!captology.!In!Sears,!A.!&!Jacko,!J.!(Eds.),!Human2computer!interaction!fundamentals!(pp.!109@122).!Florida:!CRC!Press.!!

!

Geux,!V.!(2010).!A!sociological!view!of!the!cybertourists.!In!Gretzel,!U.,!Law,!R.!&!Fuchs,!M.!(Eds.).!

Information!and!communication!technologies!in!tourism!2010.!(pp.!417@428).!Wenen:!

Springer!Vienna.!

!

Grant,!A.!&!Meadows,!J.!(2006).!Communication!technology!update.!Oxford:!Elsevier.!!!

Health!research!institute!(2012).!Social!media!“likes”!healthcare:!from!marketing!to!social!

business.!In!!Hill,!C.,!Dean,!E.!&!Murphy!J.!(2014).!Social!media,!sociality,!and!survey!research.!New!Jersey:!John!Wiley!&!Sons.!

!

Hill,!C.,!Dean,!E.!&!Murphy!J.!(2014).!Social!media,!sociality,!and!survey!research.!New!Jersey:!John!Wiley!&!Sons.!!

!

IAB!Belgium!(2013a).!Smartphonegebruik!groeit!met!7%!in!België.!Geraadpleegd!op!27!december!

2013!via!http://www.iab@belgium.be/wp@content/uploads/2013/04/20130416@

Smartphonegebruik@groeit.pdf!

!

IAB!Belgium!(2013b).!Zeven!op!tien!Belgen!actief!op!sociale!netwerken.!Geraadpleegd!op!27!december!2013!via!http://www.iab@belgium.be/wp@content/uploads/2013/01/Persbericht@

IAB@Zeven@op@tien@Belgen@actief@op@sociale@netwerken.pdf!

Indexmundi!(z.j.).!International!tourism,!receipts!(%!of!total!exports).!Geraadpleegd!op!30!januari!2014!via!http://www.indexmundi.com/facts/indicators/ST.INT.RCPT.XP.ZS!

!

48!

Kietzmann,!J.,!Hermkens,!K.,!McCarthy,!I.!&!Silvestre,!B.!(2011).!Social!media?!Get!serious!!

Understanding!the!functional!building!blocks!of!social!media.!Business!Horizons,!54(3),!241@251.!!

!

Maoz,!D.!(2007).!Backpackers’!motivations:!the!role!of!culture!and!nationality.!Annals!of!tourism!research,!34(1),!122@140.!!

!

Marklund,!A.!(2009).!The!launch!dates!of!major!social!networking!sites.!Geraadpleegd!op!23!december!2013!via!http://www.marklund.no/the@launch@dates@of@major@social@networking@

sites/!

!

Mascheroni,!G.!(2007).!Global!nomads’!network!and!mobile!sociality.!Exploring!new!media!uses!

on!the!move.!Information,!Communication!&!Society,!10!(4),!527@546.!!

Mendes@Filho,!L.,!Tan,!B.!&!Milne,!S.!(2010).!Backpacker!us!of!user@generated!content:!a!consumer!

empowerment!study.!In!Gretzel,!U.,!Law,!R.!&!Fuchs,!M.!(Eds.).!Information!and!communication!technologies!in!tourism!2010.!(pp.!455@466).!Wenen:!Springer!Vienna.!!

!

Mesquita,!S.!(2012).!Travel!guidebooks:!what!is!the!future?!Geraadpleegd!op!20!januari!2014!via!http://www.theguardian.com/travel/2012/may/04/travel@guidebooks@online@sales!

!

Murphy,!H.,!Gil,!E.!&!Schegg,!R.!(2010).!An!investigation!of!motivation!to!share!online!content!by!

young!travelers!–!why!and!where.!In!Sigala,!M.,!Evangelos,!C.,!&!Gretzel.!U.!(Eds.).!Web!2.0!in!travel,!tourism!and!hospitality:!theory,!practice!and!cases.!(pp.!467@478).!Surrey:!Ashgate!Publishers.!

!

Nederhoed,!P.!(2010).!Helder!rapporteren:!een!handleiding!voor!het!opzetten!en!schrijven!van!rapporten,!scripties,!nota’s!en!artikelen.!Houten:!Bohn!Stafleu!van!Loghum.!!

!

O’Reilly,!C.!(2006).!From!drifter!to!gap!year!tourist:!mainstreaming!backpacker!travel.!Annals!of!Tourism!Research,!33(4),!998@1017.!!

!

Osatuyi,!B.!(2013).!Information!sharing!on!social!media!sites.!Computers!in!human!behavior,!29,!2622@2631.!!

!

Pan,!B.,!&!Crotts,!J.!(2012).!Theoretical!models!of!social!media,!marketing!implications,!and!future!

research.!In!Sigala,!M.,!Evangelos,!C.,!&!Gretzel.!U.!(Eds.).!Web!2.0!in!travel,!tourism!and!hospitality:!theory,!practice!and!cases.!(pp.!73@85).!Surrey:!Ashgate!Publishers.!!

!

Paris,!C.!(2010).!The!virtualization!of!backpacker!culture:!virtual!mooring,!sustained!interactions!

and!enchanced!mobilities.!In!Hannam,!K.!&!Diekmann,!A.!(Eds.).!Beyond!backpacker!tourism:!experiences!and!mobilities.!(pp.!40@63).!Clevedon:!Channel!View!Publications.!!

!

Paris,!C.!(2011).!Flashpackers:!an!emerging!subculture?!Annals!of!tourism!research,!39(2),!1094@1115.!!

49!

!

Paris,!C.!&!Rubin,!S.!(2012).!Backpacking,!social!media!and!crises:!a!discussion!of!online!social!

convergence.!In!Cantoni,!L.!&!Xiang!Z.!(Eds.)!Information!and!communication!technologies!in!tourism!2013!(pp.!207@217).!Wenen:!Springer!Vienna.!!

!

Pearce,!P.!&!Foster,!F.!(2007).!A!university!of!travel:!backpacker!learning.!Tourism!management,!28(5),!1285@1298.!!

!

Simms,!A.!(2012).!Online!user@generated!content!for!travel!planning!–!different!for!different!kind!

of!trips.!E2review!of!tourism!research!(eRTR),!10(3),!76@85.!!!

Sohn,!D.!(2014).!Coping!with!information!in!social!media:!the!effects!of!network!structure!and!

knowledge!on!perception!of!information!value.!Computers!in!human!behavior,!32,!145@151.!!!

Sorensen,!A.!(2003).!Backpacker!ethnography.!Annals!of!Tourism!Research,!30(4),!847@867.!!!

Technopedia!(2014).!Social!platform.!Geraadpleegd!op!30!januari!2014!via!http://www.techopedia.com/definition/23759/social@platform!

!

Teo,!P.!&!Leong,!S.!(2006).!A!postcolonial!analysis!of!backpacking.!Annals!of!tourism!research,!33(1),!109@131.!!

!

Towner,!J.!(1995).!What!is!tourism’s!history?!Tourism!management,!16(5),!339@343.!!!

Tussyadiah,!I.!(2013).!When!cellphones!bekome!travel!buddies:!social!attributions!to!mobile!

phones!in!travel.!In!Cantoni,!L.!&!Xiang!Z.!(Eds.)!Information!and!communication!technologies!in!tourism!2013!(pp.!82@93).!Wenen:!Springer!Vienna.!!

!

Tripadvisor!(2013).!Over!Tripadvisor.!Geraadpleegd!op!28!december!2013!via!

http://www.tripadvisor.nl/pages/about_us.html!

!

Tripit!(z.j.).!What!is!Tripit?!Geraadpleegd!op!28!december!2013!via!

https://www.tripit.com/uhp/learnMore!

!

Uriely,!N.,!Yonay,!Y.!&!Simchai,!D.!(2002).!Backpacking!experiences:!a!type!and!form!analysis.!

Annals!of!Tourism!Research,!29(2),!520@538.!!

UNWTO!(2007).!Understanding!tourism:!basic!glossary.!Geraadpleegd!op!30!januari!2014!via!http://media.unwto.org/content/understanding@tourism@basic@glossary!

!

UNWTO!(2013a).!Historical!perspective!of!world!tourism.!Geraadpleegd!op!12!november!2013!via!

http://www.unwto.org/facts/eng/historical.htm!

!

UNWTO!(2013b).!Tourism!highlights:!2013!edition.!Geraadpleegd!op!12!november!2013!via!

http://dtxtq4w60xqpw.cloudfront.net/sites/all/files/pdf/unwto_highlights13_en_lr_0.pdf!

50!

!

UNWTO!(2013c).!UNWTO:!Annual!report!2012.!Madrid:!UNWTO.!

!

Urry,!J.!(2002).!Mobility!and!proximity.!Sociology,!36(2),!255@274.!!!

Urry,!J.!&!Larsen,!J.!(2011).!The!tourist!gaze!3.0.!Londen:!Sage!Publications.!!!

Walker,!L.!(z.j.).!Social!travel!sites!guide.!Geraadpleegd!op!28!december!2013!via!

http://personalweb.about.com/od/industry/tp/Social@Travel.htm!

!

Walton,!J.!(2009).!Prospects!in!tourism!history:!Evolution,!state!of!play!and!future!developments.!

Tourism!management,!30(6),!783@793.!!!

Whiting,!A.!&!Williams,!D.!(2013).!Why!people!use!social!media:!the!uses!and!gratifications!

approach.!Qualitative!market!research:!an!international!journal.!16(4),!362@369.!!!

WYSE!travel!confederation!(2013).!Industry!review!no.1:!Data,!Statistics!&!Trends:!youth!and!student!travel!market.!Geraadpleegd!op!12!november!2013!via!

http://wysetc.org/publications/free@reports/!

!

Yoo,!K.!&!Gretzel,!U.!(2012).!Use!and!creation!of!social!media!by!travellers.!In!Sigala,!M.,!

Evangelos,!C.,!&!Gretzel.!U.!(Eds.).!Web!2.0!in!travel,!tourism!and!hospitality:!theory,!practice!and!cases.!(pp.!189@216).!Surrey:!Ashgate!Publishers.!

Yoo,!K.,!Lee,!Y.,!Gretzel,!U.!&!Fesenmaier,!D.!(2009).!Trust!in!travel@related!consumer!generated!

media.!In!In!Höpken,!W.,!Gretzel,!U.!&!Law,!R.!(Eds.).!Information!and!communication!technologies!in!tourism!2009!(pp.!49@59).!Wenen:!Springer!Vienna.!!

Young,!T.!&!Hanley,!J.!(2011).!Virtual!mobilities:!backpackers,!new!media!and!online!travel!communities.!Geraadpleegd!op!19!januari!2014!via!http://www.tasa.org.au/uploads/2011/01/Young@Tamara_@Hanley@Jo.pd

51!

Begrippenlijst&

• Communicatietechnologie&&&

Verzamelnaam! voor! de! online! hardware,!

organisatiestructuren! en! sociale! waarden! die!

individuen! gebruiken! om! informatie! te! verzamelen,!

verwerken! en! uit! te! wisselen!met! andere! individuen!

(Grant!&!Meadows,!2006,!p.!2).!!

!

• International&tourist&arrivals&&&

Wordt! gebruikt! om! de! omvang! van! de! toerisme@

industrie!uit!te!drukken.!Hierbij!wordt!de!definitie!van!

een! toerist! gehanteerd! en! telt! het! aantal!

internationale!aankomsten!per!toerist,!niet!het!aantal!

toeristen!(Areppim,!2014).!

!

• International&tourism&receipts&

Wordt! gebruikt! om! de! omzet! van! de! toerisme@

industrie! uit! te! drukken.! Deze! inkomsten! worden!

gedefinieerd! als! “expenditure! of! international!

inbound!visitors! including! their! payments! to!national!

carriers! for! international! transport.! They!also! include!

any! other! prepayment! made! for! goods! and! services!

received! in! the! destination! country.”! (Indexmundi,!

z.j.)!

!

• Sociale&mediaplatform&&

Dit!is!een!web@based!technologie!die!de!ontwikkeling,!

implementatie! en! het! beheer! van! sociale! media!

mogelijk! maakt.! Het! vertoont! specifieke!

technologische! en! gebruiksvriendelijke! kenmerken!

voor!ieder!sociale!medianetwerk!(Technopedia,!2014).!!

!

• Sociale&netwerksite& “Web2based! services! that! allow! individuals! to!construct! a! public! or! semi2public! profile! within! a!bounded! system,! articulate! a! list! of! other! users! with!whom!they!share!a!connection,!and!view!and!traverse!their! list! of! connections! and! those! made! by! others!within!the!system.”!(Boyd!&!Ellison,!2008,!p.!211).!

!

• Toerist& “A!visitor!(domestic,!inbound!or!outbound)!is!classified!as! a! tourist! (or! overnight! visitor),! if! his/her! trip!includes!an!overnight!stay.”!(UNWTO,!2007)!

52!

!

• Toerisme^industrie&&

“The!cluster!of!production!units!in!different!industries!

that! provide! consumption! goods! and! services!

demanded! by! visitors.! Such! industries! are! called!

tourism! industries! because! visitor! acquisition!

represents! such! a! significant! share! of! their! supply!

that,! in! the! absence! of! visitors,! their! production! of!

these! would! cease! to! exist! in! meaningful! quantity.”!

(UNWTO,!2007)!

!

• Travel&2.0& Het!gebruik!van!web!2.0!binnen!de!toerisme@industrie!

en!voor!reisdoeleinden!(Fabi,!2012,!p.!1).!!!

!

• Web&2.0& De! verzamelnaam! voor! alle! online! applicaties! die!

voortkomen! uit! user@generated! content! of! user@

manipulated! content! (Hill,! Dean! &!Murphy,! 2014,! p.!

3).!!

53!

!

Bijlagen&

!

Bijlage&1&Voorstelling&van&de&zeven&functionele&bouwstenen&van&sociale&media&(Kietzmann,&Hermkens,&McCarthy&&&Silvestre&(2011,&p.&242)&

54!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

&

Bijlage&3&Toeristische&bestemmingen&voor&1800&(Antonescu&&&Stock,&2012,&p.&3)

&

Bijlage&2&Overzicht&van&de&geschiedenis&van&sociale&media&(Marklund,&2009)&

55!

Bijlage&4&Toeristische&bestemmingen&na&1950&(Antonescu&&&Stock,&2012,&p.&3)&

!

Bijlage&5&Systematisch&overzicht&van&de&drie&vlakken&waarop&een&rugzaktoerist&mobiel&is&(Paris,&2010)&

&

&

Bijlage&6&De&behoeftepiramide&van&Maslow&(Bekker,&2013)&

&

56!

Bijlage&7&Verschillende&verklaringen&voor&mediagebruik&(Caroll,&2012)&

Bijlage&8&Online&enquête&(Eigen&onderzoek,&2013)&

1. Wat!is!uw!geslacht?!

o Man!

o Vrouw!

2. Wat!is!uw!geboortejaar?!

______________!

3. Beroep?!

_____________!

4. Wat!is!uw!hoogst!behaalde!diploma?!!

o Lager!onderwijs!

o middelbaar!onderwijs!@!beroeps!

o middelbaar!onderwijs!@!technisch!

o middelbaar!onderwijs!@!humaniora!

o hoger!onderwijs!@!niet!universitair!

o hoger!onderwijs!–!universitair!

5. Hoe!vaak!hebt!u!al!internationale!reizen!ondernomen!met!de!rugzak?!!

6. Hoe!vaak!waren!dit!georganiseerde!reizen?!!

7. Hoe!vaak!waren!dit!reizen!die!u!zelf!georganiseerd!hebt?!

8. In!welk!gezelschap!onderneemt!u!het!liefst!uw!internationale!reizen?!

o Alleen!

o Groep!

o Met!een!vriend/vriendin!

o Familie!

o Partner!

o Andere,!zoals:______________________!

9. Van!welke!verschillende!middelen!maakt!u!gebruik!om!uw!reis!te!plannen?!!

o Reisgids!

o (Online)!Reisbureau!

57!

o Brochure!

o Sociale!media!

o Website!om!vliegtickets!te!boeken!

o Andere,!zoals__________________________!

10. Welke!van!de!volgende!reisgerelateerde!sociale!media!kent!u?!

o Trippy!

o Airbnb!

o Couchsurfing!

o Tripadvisor!!

o Globetrooper!

o TripIt!

o Gogobot!

o Torn!Tree!Travel!Forum!–!Lonely!Planet!

11. Gebruikt!u!sociale!media!om!uw!reis!te!plannen?!

o Neen!

o Ja,!waarom__________!

Wat!gebruikt!u!het!meest!om!sociale!media!te!raadplegen?!

o Smartphone!

o Tablet!

o Computer!

Op!welke!manier?!

o Actief!(zelf!content!creëren)!

o Passief!(enkel!informatie!opzoeken)!

o Beiden!

Waarom!gebruikt!u!sociale!media?!!

o Betrouwbaar!

o Gemakkelijk!

o Veel!informatie!

o Up@to@date!informatie!

o Andere:____________________________!

12. Gebruikt!u!sociale!media!tijdens!uw!reis?!

o Neen!

o Ja,!waarom______________!

Wat!gebruikt!u!het!meest!om!sociale!media!te!raadplegen?!

o Smartphone!

o Tablet!

o Computer!

Hoe!vaak!gebruikt!u!sociale!media?!!

o Meerdere!keren!per!dag!

o Een!keer!per!dag!

o Een!keer!om!de!paar!dagen!!

o Andere:________________!

Op!welke!manier?!

o Actief!(zelf!content!creëren)!

o Passief!(enkel!informatie!opzoeken)!

58!

o Beiden!

Waarom!gebruikt!u!sociale!media?!!

o Betrouwbaar!

o Gemakkelijk!

o Veel!informatie!

o Up@to@date!informatie!

o Andere:____________________________!

13. Gebruikt!u!sociale!media!na!uw!reis?!

o Neen!

o Ja! !

Wat!gebruikt!u!het!meest!om!sociale!media!te!raadplegen?!

o Smartphone!

o Tablet!

o Computer!

Op!welke!manier?!

o Actief!(zelf!content!creëren)!

o Passief!(enkel!informatie!opzoeken)!

o Beiden!

Waarom!gebruikt!u!sociale!media?!!

o Betrouwbaar!

o Gemakkelijk!

o Veel!informatie!

o Up@to@date!informatie!

o Andere:____________________________!

14. Op!een!schaal!van!1!tot!10!(met!1!het!minst!betrouwbaar!en!met!10!het!meest),!hoe!

betrouwbaar!vindt!u!sociale!media?!!

15. Op!een!schaal!van!1!tot!10!(met!1!het!minst!betrouwbaar!en!met!10!het!meest),!hoe!

betrouwbaar!vindt!u!de!reisgids?!!

16. Welke!sociale!media!gebruikt!u!voor!uw!reizen?!!

o Facebook!

o Twitter!

o Trippy!

o Airbnb!

o Couchsurfing!

o Tripadvisor!!

o Globetrooper!

o TripIt!

o Gogobot!!

o Thorn!Tree!travel!forum!@!Lonely!Planet!

o Andere:___________________________!

17. Indien!u!gebruik!maakt!van!sociale!media!om!informatie!te!verzamelen,!hoe!beoordeelt!u!

de!inhoud!van!sociale!media!tov.!traditionele!media?!(Op!een!schaal!van!1!tot!5!met!1!

kwalitatief!zwak!en!5!kwalitatief!sterk)!

18. Waar!gaat!uw!voorkeur!naar!uit?!!

o Sociale!media!

59!

o Reisgids!!

Reden?!_______________________!

19. Op!wie/wat!vertrouwt!u!het!meest!om!reisinformatie!in!te!winnen?!!

o Familie!

o Partner!!

o Vrienden!

o Sociale!media!

o Reisbureau!

o Reisgids!!

o Andere:_______________________!

&

Bijlage&9&Profiel&respondenten&(Eigen&onderzoek,&2013)!!

Wat&is&uw&geslacht?&!

! Frequency! Percent!

Valid!

Percent!

Cumulative!

Percent!

Valid! Man! 133! 58,6! 58,6! 58,6!

Vrouw! 94! 41,4! 41,4! 100,0!

Total! 227! 100,0! 100,0! !

!

Gemiddelde&leeftijd!

! N! Minimum! Maximum! Mean! Std.!Deviation!

Leeftijd!in!jaren! 227! 18! 68! 32,00! 11,217!

Valid!N!(listwise)! 227! ! ! ! !

!

Beroep!

! Frequency! Percent! Valid!Percent!

Cumulative!

Percent!

Valid! Student! 63! 27,8! 27,8! 27,8!

Zelfstandige! 9! 4,0! 4,0! 31,7!

Arbeider! 20! 8,8! 8,8! 40,5!

Bediende! 114! 50,2! 50,2! 90,7!

Gepensioneerde! 5! 2,2! 2,2! 93,0!

Werkloos! 4! 1,8! 1,8! 94,7!

Anders! 12! 5,3! 5,3! 100,0!

Total! 227! 100,0! 100,0! !

!

!

!

!

!

!

60!

Wat&is&uw&hoogst&behaalde&diploma?!

! Frequency! Percent!

Valid!

Percent!

Cumulative!

Percent!

Valid! Lager!onderwijs! 1! ,4! ,4! ,4!

Middelbaar! onderwijs! @!

beroeps!7! 3,1! 3,1! 3,5!

Middelbaar! onderwijs! @!

technisch!30! 13,2! 13,2! 16,7!

Middelbaar! onderwijs! @!

humaniora!35! 15,4! 15,4! 32,2!

Hoger! onderwijs! @! niet@

universitair!79! 34,8! 34,8! 67,0!

Hoger!onderwijs!@!universitair! 75! 33,0! 33,0! 100,0!

Total! 227! 100,0! 100,0! !

!

Gemiddeld&aantal&internationale&reizen!

! N! Minimum! Maximum! Mean! Std.!Deviation!

Totaal_reizen! 227! 1! 100! 9,47! 12,770!

Valid!N!(listwise)!

227! ! ! ! !

!

Gemiddeld&aantal&georganiseerde&reizen&!

! N! Minimum! Maximum! Mean! Std.!Deviation!

Georganiseerde_reizen!227! 0! 15! 1,12! 2,046!

Valid!N!(listwise)!227! ! ! ! !

!

Gemiddeld&aantal&zelfgeorganiseerde&reizen!

! N! Minimum! Maximum! Mean! Std.!Deviation!

Zelfgeorganiseerde_

reizen!227! 0! 100! 8,19! 12,601!

Valid!N!(listwise)! 227! ! ! ! !

!

!

!

!

!

!

!

61!

Bijlage&10&Sociale&mediagebruik&voor&de&reis&(Eigen&onderzoek,&2013)&!

Gebruikt&u&sociale&media&om&uw&reis&te&plannen?!

! Frequency! Percent! Valid!Percent!

Cumulative!

Percent!

Valid! Neen! 138! 60,8! 60,8! 60,8!

Ja! 89! 39,2! 39,2! 100,0!

Total! 227! 100,0! 100,0! !

!

Wat&gebruikt&u&het&meest&om&sociale&media&te&raadplegen?&!

! Frequency! Percent! Valid!Percent!

Cumulative!

Percent!

Valid! Computer! 71! 31,3! 79,8! 79,8!

Tablet! 7! 3,1! 7,9! 87,6!

Smartphone! 11! 4,8! 12,4! 100,0!

Total! 89! 39,2! 100,0! !

Missing! Vraag!niet!van!toepassing! 138! 60,8! ! !

Total! 227! 100,0! ! !

!

Op&welke&manier?&!

! Frequency! Percent! Valid!Percent!

Cumulative!

Percent!

Valid! Actief! 10! 4,4! 11,4! 11,4!

Passief! 47! 20,7! 53,4! 64,8!

Beiden! 31! 13,7! 35,2! 100,0!

Total! 88! 38,8! 100,0! !

Missing! Vraag!niet!van!toepassing! 139! 61,2! ! !

Total! 227! 100,0! ! !

!

Waarom&gebruikt&u&sociale&media?&!

!

Responses! Percent!of!

Cases!N! Percent!

Alle_waaromsocmeda! Betrouwbaarheid! 5! 2,7%! 5,7%!

Gemakkelijk! 60! 32,8%! 69,0%!

Veel!informatie! 61! 33,3%! 70,1%!

Up@to@date!informatie! 46! 25,1%! 52,9%!

Andere! 11! 6,0%! 12,6%!

Total! 183! 100,0%! 210,3%!

a.!Dichotomy!group!tabulated!at!value!1.!

!

62!

Van&welke&verschillende&middelen&maakt&u&gebruik&om&uw&reis&te&plannen?&!

!

Responses!

Percent!of!Cases!N! Percent!

Alle_middelena! Reisgids! 168! 28,8%! 74,0%!

Reisbureau! 54! 9,3%! 23,8%!

Brochure! 54! 9,3%! 23,8%!

Sociale!media! 85! 14,6%! 37,4%!

Website!vliegtickets! 137! 23,5%! 60,4%!

Andere! 85! 14,6%! 37,4%!

Total! 583! 100,0%! 256,8%!

a.!Dichotomy!group!tabulated!at!value!1.!

!

Bijlage&11&Sociale&mediagebruik&voor&de&reis&(Eigen&onderzoek,&2013)&&

Gebruikt&u&sociale&media&tijdens&uw&reis?!

! Frequency! Percent! Valid!Percent!

Cumulative!

Percent!

Valid! Neen! 106! 46,7! 46,7! 46,7!

Ja! 121! 53,3! 53,3! 100,0!

Total! 227! 100,0! 100,0! !

!

Wat&gebruikt&u&het&meest&om&sociale&media&te&raadplegen?&!

! Frequency! Percent! Valid!Percent!

Cumulative!

Percent!

Valid! Computer! 48! 21,1! 39,7! 39,7!

Tablet! 14! 6,2! 11,6! 51,2!

Smartphone! 59! 26,0! 48,8! 100,0!

Total! 121! 53,3! 100,0! !

Missing! Vraag!niet!van!toepassing! 106! 46,7! ! !

Total! 227! 100,0! ! !

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

63!

Hoe&vaak&gebruikt&u&sociale&media&tijdens&uw&reis?&!

! Frequency! Percent! Valid!Percent!

Cumulative!

Percent!

Valid! Meerdere!keren!per!dag! 23! 10,1! 19,0! 19,0!

1!keer!per!dag! 34! 15,0! 28,1! 47,1!

1!keer!om!de!paar!dagen! 47! 20,7! 38,8! 86,0!

Andere! 17! 7,5! 14,0! 100,0!

Total! 121! 53,3! 100,0! !

Missing! Vraag!niet!van!toepassing! 106! 46,7! ! !

Total! 227! 100,0! ! !

!

Op&welke&manier&gebruikt&u&sociale&media?&!

! Frequency! Percent! Valid!Percent!

Cumulative!

Percent!

Valid! Actief! 27! 11,9! 22,3! 22,3!

Passief! 59! 26,0! 48,8! 71,1!

Beiden! 35! 15,4! 28,9! 100,0!

Total! 121! 53,3! 100,0! !

Missing! Vraag!niet!van!toepassing! 106! 46,7! ! !

Total! 227! 100,0! ! !

!

Waarom&gebruikt&u&sociale&media?&!

!

Responses!

Percent!of!Cases!N! Percent!

Alle_waaromsocmedtijdensa! Betrouwbaar!

13! 6,5%! 10,7%!

Gemakkelijk! 77! 38,5%! 63,6%!

Veel!informatie! 47! 23,5%! 38,8%!

Up@to@date!informatie! 52! 26,0%! 43,0%!

Andere! 11! 5,5%! 9,1%!

Total! 200! 100,0%! 165,3%!

a.!Dichotomy!group!tabulated!at!value!1.!

!

!

!

!

!

!

!

64!

Bijlage&12&Sociale&mediagebruik&na&de&reis&(Eigen&onderzoek,&2013)&!

Gebruikt&u&sociale&media&na&uw&reis?!

! Frequency! Percent! Valid!Percent!

Cumulative!

Percent!

Valid! Neen! 73! 32,2! 32,2! 32,2!

Ja! 154! 67,8! 67,8! 100,0!

Total! 227! 100,0! 100,0! !

!

Wat&gebruikt&u&het&meest&om&sociale&media&te&raadplegen?&!

! Frequency! Percent! Valid!Percent!

Cumulative!

Percent!

Valid! Computer! 131! 57,7! 85,1! 85,1!

Tablet! 9! 4,0! 5,8! 90,9!

Smartphone! 14! 6,2! 9,1! 100,0!

Total! 154! 67,8! 100,0! !

Missing! Vraag!niet!van!toepassing! 73! 32,2! ! !

Total! 227! 100,0! ! !

!

Op&welke&manier?&!

! Frequency! Percent! Valid!Percent!

Cumulative!

Percent!

Valid! Actief! 70! 30,8! 45,5! 45,5!

Passief! 35! 15,4! 22,7! 68,2!

Beiden! 49! 21,6! 31,8! 100,0!

Total! 154! 67,8! 100,0! !

Missing! Vraag!niet!van!toepassing! 73! 32,2! ! !

Total! 227! 100,0! ! !

!

Waarom&gebruikt&u&sociale&media?&!

!

Responses! Percent!of!

Cases!N! Percent!

$Alle_waaromnaa! Waarom_na_betrouwbaar! 11! 4,9%! 7,4%!

Waarom_na_gemakkelijk! 88! 38,9%! 59,1%!

Waarom_na_veelinfo! 48! 21,2%! 32,2%!

Waarom_na_uptodate! 60! 26,5%! 40,3%!

Waarom_na_andere! 19! 8,4%! 12,8%!

Total! 226! 100,0%! 151,7%!

a.!Dichotomy!group!tabulated!at!value!1.!

!

!

65!

Bijlage&13&Herkenning&en&gebruik&van&specifieke&reisgerelateerde&sociale&media&(Eigen&

onderzoek,&2013)&

Welke&van&de&volgende&reisgerelateerde&sociale&media&kent&u?&!

!

Responses!

Percent!of!Cases!N! Percent!

Alle_herkenninga! Trippy! 12! 2,3%! 5,3%!

Airbnb! 48! 9,3%! 21,1%!

Couchsurfing! 156! 30,2%! 68,7%!

Tripadvisor! 181! 35,0%! 79,7%!

Globetrooper! 40! 7,7%! 17,6%!

Tripit! 3! 0,6%! 1,3%!

Lonely!Planet!forum:!Torntree! 77! 14,9%! 33,9%!

Total! 517! 100,0%! 227,8%!

a.!Dichotomy!group!tabulated!at!value!1.!

!

Welke&sociale&media&gebruikt&u&voor&uw&reizen?&!

!

Responses! Percent!of!

Cases!N! Percent!

Alle_socmedreizena! Facebook! 177! 35,0%! 88,1%!

Twitter! 42! 8,3%! 20,9%!

Pinterest! 12! 2,4%! 6,0%!

Instragram! 47! 9,3%! 23,4%!

Tumblr! 14! 2,8%! 7,0%!

Trippy!! 2! 0,4%! 1,0%!

Airbnb! 12! 2,4%! 6,0%!

Couchsurfing! 38! 7,5%! 18,9%!

Tripadvisor! 86! 17,0%! 42,8%!

Globetrooper! 8! 1,6%! 4,0%!

Gogobot! 1! 0,2%! 0,5%!

Lonely! Planet! forum:!

Torntree!29! 5,7%! 14,4%!

Andere! 37! 7,3%! 18,4%!

Total! 505! 100,0%! 251,2%!

a.!Dichotomy!group!tabulated!at!value!1.!

!

!

!

!

!

!

66!

Bijlage&14&Beoordeling&van&de&betrouwbaarheid&van&de&verschillende&

informatiebronnen&(Eigen&onderzoek,&2013)&!

Betrouwbaarheid&sociale&media&!

N! Valid! 227!

Missing! 0!

Mean! 6,03!

Mode! 7!

Minimum! 1!

Maximum! 10!

!

Op&een&schaal&van&1&tot&10&(met&1&het&minst&en&10&het&meest&betrouwbaar),&

hoe&betrouwbaar&vindt&u&sociale&media?&!

! Frequency! Percent! Valid!Percent!

Cumulative!

Percent!

Valid! 1! 3! 1,3! 1,3! 1,3!

2! 6! 2,6! 2,6! 4,0!

3! 13! 5,7! 5,7! 9,7!

4! 20! 8,8! 8,8! 18,5!

5! 36! 15,9! 15,9! 34,4!

6! 48! 21,1! 21,1! 55,5!

7! 55! 24,2! 24,2! 79,7!

8! 36! 15,9! 15,9! 95,6!

9! 6! 2,6! 2,6! 98,2!

10! 4! 1,8! 1,8! 100,0!

Total! 227! 100,0! 100,0! !

!

!

Betrouwbaarheid&reisgids&

N! Valid! 227!

Missing! 0!

Mean! 7,40!

Mode! 8!

Minimum! 1!

Maximum! 10!

!

!

!

!

!

67!

Op&een&schaal&van&1&tot&10,&hoe&betrouwbaar&vindt&u&de&reisgids?&!

! Frequency! Percent! Valid!Percent!

Cumulative!

Percent!

Valid! 1! 1! ,4! ,4! ,4!

2! 5! 2,2! 2,2! 2,6!

3! 3! 1,3! 1,3! 4,0!

4! 4! 1,8! 1,8! 5,7!

5! 11! 4,8! 4,8! 10,6!

6! 25! 11,0! 11,0! 21,6!

7! 45! 19,8! 19,8! 41,4!

8! 84! 37,0! 37,0! 78,4!

9! 39! 17,2! 17,2! 95,6!

10! 10! 4,4! 4,4! 100,0!

Total! 227! 100,0! 100,0! !

!

!

Beoordeling&sociale&media&t.o.v.&

traditionele&media!

N! Valid! 209!

Missing! 18!

Mean! 3,09!

Mode! 3!

Minimum! 1!

Maximum! 5!

!

Hoe&beoordeelt&u&de&inhoud&van&sociale&media&t.o.v.&traditionele&media&(1=kwalitatief&zwak&–&5=&

kwalitatief&sterk)!

!

! Frequency! Percent! Valid!Percent!

Cumulative!

Percent!

Valid! 1! 11! 4,8! 5,3! 5,3!

2! 40! 17,6! 19,1! 24,4!

3! 88! 38,8! 42,1! 66,5!

4! 60! 26,4! 28,7! 95,2!

5! 10! 4,4! 4,8! 100,0!

Total! 209! 92,1! 100,0! !

Missing! Gebruikt! helemaal!

geen!sociale!media!18! 7,9! ! !

Total! 227! 100,0! ! !

!

68!

Op&wie/wat&vertrouwt&u&het&meest&om&reisinformatie&in&te&winnen?&!

! Frequency! Percent! Valid!Percent!

Cumulative!

Percent!

Valid! Familie! 10! 4,4! 5,3! 5,3!

Partner! 7! 3,1! 3,7! 9!

Vrienden! 56! 24,7! 29,6! 38,6!

Sociale!media! 23! 10,1! 12,1! 50,7!

Reisbureau! 14! 6,2! 7,4! 58,1!

Reisgids! 79! 34,8! 41,9! 100,0!

Missing! 38! 16,7! 100,0! !

Total! 227! 100,0! ! !

!

Bijlage&15&De&voorkeur&van&rugzaktoeristen&voor&reisgids&of&sociale&media&(Eigen&

onderzoek,&2013)!

Waar&gaat&uw&voorkeur&naar&uit?&!

! Frequency! Percent! Valid!Percent!

Cumulative!

Percent!

Valid! Reisgids! 173! 76,2! 76,2! 76,2!

Sociale!media! 54! 23,8! 23,8! 100,0!

Total! 227! 100,0! 100,0! !

!

&