Embed Size (px)
Citation preview
GJUHË SHQIPE DHE LETËRSI
Koha për zgjidhje: 240 minuta
Qershor, 2011
© ДИЦ 2011
NGJITE KËTU
SHIFRA E KANDIDATIT
Shkruajkëtu:
Shifra e vlerësuesit TE PARË
NGJITE KËTU
Shifra e vlerësuesit TE DYTË
QE
ND
RA
SH
TE
TË
RO
RE
E P
RO
VIM
EV
E
GJUHË SHQIPE DHE LETËRSI
MA
TU
RA
SH
TE
TE
RO
RE
UDHËZIM PËR KANDIDATIN
Lexoje me kujdes udhëzimin! Mos lër asgjë pa lexuar!
Ngjite njërën shifër në vendin e caktuar të testit („Shifra e kandidatit“), kurse shifrën tjetër në vendin e
caktuar në listën e përgjigjeve.
Mos i shfleto faqet dhe mos fillo t'i zgjidhësh detyrat pa të dhënë leje mbikëqyrësi.
Testi përmban detyra.
Detyrave duhet t'u përgjigjesh në këtë mënyrë:
- duke rrethuar shkronjën para përgjigjes së saktë;
- duke plotësuar fjalinë me përgjigjet e ofruara;
- duke shkëputur pjesë (fjalë, grup fjalësh, fjali ose pasuse nga tekstet e dhëna) etj.
Gjatë dhënies së përgjigjeve duhet të kesh kujdes për mënyrën e të shprehurit dhe për zbatimin e nor-
mave drejtshkrimore. Shkruaj lexueshëm. Përgjigjet që nuk lexohen, shkarravitjet ose të rrethuarit e më
shumë varianteve vlerësohen me zero (0) pikë.
Si në test, ashtu edhe në listën e përgjigjeve, shkruaj me stilolaps. Përgjigjet dhe detyrat e shkruara
me laps, vlerësohen me zero pikë. Pranë çdo pyetjeje dhe detyre janë dhënë pikat për përgji gjen esaktë.Rreptësisht ndalohet kopjimi. Të gjitha tekstet identike ose të ngjashme si dhe tekstet e shkruara me
dorëshkrime të ndryshme vlerësohen me (0) pikë.
Për pjesën Të shkruarit është paraparë të shkruash një tekst në temë sipas dëshirës tënde. Mbikëqyrësi
do të japë një listë plotësuese ku janë të shënuara temat e propozuara dhe udhëzimet sipas të cilave
duhet të shkruash.
Së pari zgjidhen detyrat në test. Pasi t’u përgjigjesh pyetjeve në test, përgjigjet e detyrave barti në listën e
përgjigjeve, sipas udhëzimit për plotësim të dhënë në të.
Të urojmë sukses!
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA
SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE MATURA SHTETERORE
0202011130
FAQE E ZBRAZET
0202011140
1 6 pikëLexoje tekstin në vijim!
Tani do të vijë në fjalën e Skënderbeut, i cili, pasi, u grumbulluan gjithë sa ishin thirrur
për në mbledhje në faltoren më të madhe, ia filloi të flasë kështu:
,,Etër dhe princër fort të nderuar,
Unë sot sigurisht nuk do të turbulloja qetësinë e atdheut, si një iniciator, ndoshta i urry-
er i një lufte të re, dhe nuk do t’u shtyja ju me ngut në këtë vështirësi dhe rreziqe të luftës për
interesat e larta, sikur Gjon Kastrioti, babai im i dëgjuar e nga ana tjetër një princ shumë i urtë,
të mos i kish zënë aq fort besë dikur këtij Murati të pabesë, kur, nën pretekstin e paqes, arriti
t’ia merrte rob e peng për siguri të bijtë menjëherë pasi i kërkoi... Vetëm për një gjë më vjen
keq, për fatin e popullit tim, që kam nën sundim dhe për gjakun e pafajshëm të qytetarëve; s’ma
duron zemra që ata të mbeten pa krye, pa mbrojtës dhe t’i shkojnë armikut si kurban për t’u
therur e unë të harroj besën që ata treguan para pak kohe kundrejt meje dhe që s’e kanë shkelur
kurrë. Por, pse, për perënditë e pavdekshme, të veproja kështu, që të flas më si lirisht me ju?
Mos do të ishte, pra më e drejtë që bashkëqytetari juaj të qëndronte përgjithmonë i mërguar larg
atdheut, në skllavëri pranë Muratit, në mes gjithë atyre rreziqeve e në një fe të dënuar apo mos
do t’i duhej më mirë ta ngryste jetën në Epir dhe të shikonte të përlyhej e të poshtërohen edhe
më gjatë atdheu i stërgjyshërve, mbretëria atërore, varret, tempujt, vetë perënditë nën sundimin
e barbarëve? Më në fund ç’mendoni për Krujën? A mos vallë një qytet kaq i fortifikuar, kaq i
përmendur për mjetet dhe fuqinë e tij, ka qenë për t’i lënë në duar të armikut, sikur të mos
kishim pikë dashurie për atdhe? Kruja, zemra e fuqisë së Arbrit dhe e vetmja që është ndërtuar
nga të parët me të gjitha avantazhet si për luftë e për paq. Këtë sigurisht në rast se unë s’ia bëj
qejfin vetes, zor që mund ta mohoni, o etër fort të nderuar... Por, sidoqoftë në këtë mes, ne të
paktën s’kemi për t’u penduar për qëllimin tonë sepse unë, gjatë gjithë asaj kohe që jetova
bashkë me armikun, ia mësova dhe ia di shumë mirë lëkurën, dhelpëritë, mashtrimet e gjithë
zakonet me radhë, gjë që konsiderohet zakonisht shumë e rëndësishme në punët e luftës.”
Historia e SkënderbeutMARIN BARLETI
(1.1) Skënderbeu në fjalimin e vet drejtuar popullit shqiptar bën thirrje:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. për të mbrojtur atdheun
B. për drejtësi
C. për qetësi
(1.2) Skënderbeu me fjalimin drejtuar popullit, kërkon prej tij:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. t’i rrokë armët për liri
B. të rrijë i qetë
C. të punojë në paqe
1 pikë
1 pikë
0202011150
(1.3) Në fjalimin e tij, Skënderbeu, gjendjen e popullit nën zgjedhën e huaj equan:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. të padurueshme
B. normale
C. me perspektivë
(1.4) Skënderbeu, gjatë fjalimit të tij, kërkon nga populli:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. të presë kohë më të mira
B. t’i bashkojë forcat dhe armët kundër armikut
C. ta analizojë situatën
(1.5) Nëpërmjet fjalëve të drejtpërdrejta të heroit kombëtar, Barleti:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. paraqiti vuajtjet e popullit
B. pasqyroi virtytet morale të popullit
C. krijoi një ligjërim të zjarrtë atdhedashurie
(1.6) Humanistët shqiptarë: Barleti, Beçikemi, Gjon Gazulli etj., kanë shkruarnë gjuhën:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. shqipe
B. latine
C. italiane
1 pikë
1 pikë
1 pikë
1 pikë
0202011160
2 5 pikëLexoji vargjet e mëposhtme dhe përgjigju pyetjeve!
Shtrihem, po s’dua të fle.
mos e mbyll ti derën,
le të hyjë er’e detit,
t’më freskojë, si freskon
vashëzat në të prashitur;
të hyj dielli i pafajshëm,
që më hyn ndër vatërat
edhe mëmavet iu rri pranë,
koh’n e shkuar iu kujton.
Vajzën me shtatn’e bukur
unë për grua e mora,
më bëri djalë që asaj i gjet
Me hare në ktë shtëpi
djepin ajo e përkund
dhe mua brezin ma qëndis.
Shtrihem, po s’du të fle...
Këngët e Milosaos JERONIM DE RADA
0202011170
(2.1) Në fragmentin nga poema ,,Këngët e Milosaos”, dhëndri i ri, Milosao, i këndon:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. natyrës së bukur shqiptare
B. lumturisë familjare
C. atdheut të shtrenjtë
(2.2) Në vargjet që keni para vetes, si e përshkruan poeti gruan e Milosaos?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Të brengosur
B. Me shtat të bukur
C. Të vyeshme
(2.3) Lindja e djalit, në familjen tradicionale shqiptare simbolizonte:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. nderin
B. punën
C. mosshuarjen e oxhakut
(2.4) Heroi i De Radës, Milosao, në vargjet që i keni përpara, është më tepër:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. individualist i vetmuar
B. hero luftarak
C. hero romantik me botë të gjerë shpirtërore
(2.5) Autori i poemës ,,Këngët e Milosaos” – De Rada është:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. klasicist
B. realist
C. pishtar i romantizmit shqiptar
1 pikë
1 pikë
1 pikë
1 pikë
1 pikë
0202011180
3 5 pikëLexoje fragmentin dhe përgjigju pyetjeve!
Të nesërmen ia dhashë diskutimin shokut Q, të pasnesërmen filloi mbledhja e madhe.
Raportin do ta mbante shoku Zylo. Shoku Shemsedin rrinte i vrenjtur në një nga karriket e para.
Unë rrija pranë Adilës, gruas së shokut Zylo. Shoku Zylo dhe shoku Q ishin në presidium.
Fjala iu dha shokut Zylo. Unë dëgjoja frazat e mia. Zylua lexonte me një ton të qetë,
qartë dhe bukur. Të gjithë dëgjonin dhe e ndiqnin me interes. Gruaja e shokut Zylo herë pas
herë afronte gojën te veshi im e thoshte:
- Dy javë të tëra u cfilit Zylua me këtë raport. Gjer në dymbëdhjetë të natës ka punuar.
Por nuk më vjen keq, sepse e ka bërë të mirë.
Unë ulja kokën e heshtja. Ndonjëherë më vinte për të qeshur me fjalët e saj.
- Ke për të parë, të gjitha do ta pëlqejnë. Zylua, po ju vu një pune, ja del mbanë, - tha
ajo.
- Ja del, - thashë.
- Ka ca njerëz që e kanë inat. Ke parë ti? Më tha se donte t’ia përlante raportin shoku
Shemsedin. Zylua e bëri, shoku Shemsedin donte ta mbante për t’u mburrur. Kur e mori vesh
shoku Q, i dha një dush shokut Shemsedin, që do ta mbajë mend për tërë jetën! Ke parë ti!
Mua më hipi në kokë një marrëzi. Më lindi dëshira ta fyeja këtë budallaqe. Por u përm-
bajta.
- Sa punë të vështirë ka Zylua! Lodhet shumë! Atë pasdite që mbaroi së shkruari
raportin, ne bëmë festë. U shkarkua nga një barrë e rëndë. U shkarkuam edhe ne, gjithë shtëpia
u shkarkua, se ishim në tensio, - tha ajo.
Në këtë çast salla duartrokiti. Shoku Zylo fshiu djersët dhe priti sa të pushonin duar-
trokitjet. Ato ishin duartrokitje të sinqerta. Atë pjesë të raportit unë vërtet e kisha shkruar bukur.
Kisha bërë edhe pak humor, edhe pak sarkazëm. Tok me sallën ndjeva edhe unë emocion, unë
i panjohuri unë që rrija diku në një karrike në auditorin e madh.
- Sa i ka pëlqyer shokut Q raporti i Zylos! Shiko si buzëqesh shoku Q, - tha Adila duke
bërë me kokë nga presidiumi. – Ama i tha Zylos që kur ia lexoi raportin: “kam ndier kënaqësi
duke e lexuar. Bravo! Do të na nderosh”!
- Ashtu është, - thashë dhe u përpoqa ta hedh mendjen diku jashtë sallës për të mos e
dëgjuar këtë llafazane. Por ajo nuk pushonte.
- E ke lexuar ti raportin e Zylos, apo e dëgjon për herë të parë? – më pyeti Adila.
Unë e humba durimin.
- E kam lexuar më përpara se shoku Zylo, - thashë.
Ajo shtangu një herë. Pastaj iu dha të qeshurit.
- Qenke shakaxhi, Demkë!
- Jam pak shakaxhi, - thashë unë.
Ndërkohë, përsëri në sallë rrahën shuplakat. Shoku Zylo mblodhi fletët e raportit dhe u
largua nga mikrofoni. Ai i dha fund fjalës së tij.
Pasdite do të fillonin diskutimet.
Ne me gruan e shokut Zylo dolëm nga salla. Në korridoret e pallatit ku bëhej mbledh-
ja, njerëzit e takonin shokun Zylo dhe i shtrëngonin dorën:
- Na pëlqeu shumë raporti, shoku Zylo!...
- I shkëlqyer!...
- Probleme të mëdha!...
Nga shkallët e mëdha zbrisnin shkrimtari Adem Adashi me të shoqen, një grua e
hijshme me një fytyrë të zeshkët, të lëmuar, të bukur. Qafa e saj ishte e gjatë me një nishan të
vogël në anë. Ata na vunë re mua me Adilën dhe u afruan. Kleopatra buzëqeshi dhe ia zgjati
dorën në fillim Adilës, pastaj mua. Nga gëzimi ajo mezi përmbahej. Padashka përplaste edhe
shuplakat e saj të vogla.
Shkëlqimi dhe rënia e shokut ZyloDRITËRO AGOLLI
0202011190
(3.1) Ç’qëndrim ka Demka ndaj gruas llafazane dhe mendjemadhe të shokutZylo?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Neveritës
B. Të sinqertë
C. Ironik dhe shpërfillës
(3.2) Përse raportet për shokun Zylo i hartonte Demka dhe jo vetë ai?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Ngase s’kishte kohë
B. Ngase merrej me punë më të mëdha
C. Ngase ishte i papërgatitur profesionalisht
(3.3) Pozita e vartësit (e Demkës) në këtë roman është:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. e lakmueshme
B. diskredituese
C. e mjerë
(3.4) Dyshja Zylo-Demkë:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. janë në varësi të njëri-tjetrit
B. nuk varen nga njëri-tjetri
C. vetëm njëri varet nga tjetri
(3.5) Romani është:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. përshkrim i diktaturës së sistemit
B. afirmim i sistemit totalitar
C. satirë e tmerrshme ndaj të privilegjuarve të sistemit
1 pikë
1 pikë
1 pikë
1 pikë
1 pikë
02020111100
4 6 pikëLexoje tekstin në vijim dhe përgjigju pyetjeve!
Vajzat e mia ishin vesi im; ato ishin padronet e mia, ishin gjithçka për mua! Të dyjave
u duhej ndonjë gjë, donjë stoli, shërbyeset e tyre ma thoshin dhe unë ua jepja që të më prisnin
mirë! Sidoqoftë, ato më kishin dhënë ndonjë mësim të vogël, ma kanë mësuar sesi të sillem në
shoqërinë e lartë. Oh, nuk pritën shumë, jo. Zunë të turpërohen me mua në sytë e të tjerëve. Ja
se ç’do të thotë t’i ritësh mirë fëmijët. Epo unë s’mund të veja në shkollë në këtë moshë. (Më
dhemb shumë, o zot! Mjekët, ku janë mjekët, sikur të ma hapin kokën, nuk do të vuaja kaq
shumë). Vajzat, vajzat e mia! Anastasinë, Delfinë! Dua t’i shoh. Dërgoni merrini me policë, me
forcë! Drejtësia është me mua, të gjithë me mua janë, natyra, Kodi Civil. Unë protestoj! Atdheu
do të shkatërrohet, nëqoftë se prindët merren nëpër këmbë. Kjo është e qartë. Boshti rreth të
cilit sillet shoqëria, gjithë bota, është atësia; të gjitha do të shemben, nëse fëmijët nuk i duan
prindët e tyre...
Kontesha u fanit si një hije e rëndë dhe e tmerrshme. Vështroi krevatin e vdekjes, që
mezi ndriçohej nga një qiri i vetëm, dhe qau kur pa fytyrën e t’et që shëmbëllente me një maskë
ku regëtinin ende rrëqethjet e fundit të jetës. Biandoshi e pa të udhës të dilte jashtë dhe u ngrit...
Ra më gjunjë te këmbët e tij dhe soditi kufomën si në përçartje.
- Tanimë s’i mungon gjë fatkeqësisë sime, - tha ajo duke vështruar Eugjenin.
- Zoti Dë Trajë iku duke lënë këtu borxhe shumë të mëdha; dhe e mora vesh që më gën-
jente. Im shoq nuk do ma falë kurrë dhe unë e lashë zot të pasurisë sime. Mbaruan të gjitha
ëndrrat e mia. Oh ! Dhe për kë e tradhtova të vetmen zemër (ajo tregoi t’anë) që më adhuronte!
E mohova, e përbuza, i punova një mijë të zeza, sa e ligë që jam!
-E dinte, -iu përgjigj Rastinjaku.
Atë çast, xha Gorio hapi sytë, po nga një dhembje që i mblodhi fytyrën. Kontesha iu
sul t’et dhe ky shpërthim i një shprese të kotë ishte aq i llahtarshëm, sa edhe pamja e plakut që
po fikej.
- Më dëgjon, vallë? – thirri kontesha. – Jo, - Tha me vete ajo duke u ulur pranë kre-
vatit...
,,Xha Gorio” Honore dë Balzak
02020111110
1 pikë
1 2
1 pikë
1 2
1 pikë
1 2
1 pikë
1 2
1 pikë
1 2
1 pikë
1 2
(4.1) Në paragrafin e parë të fragmentit të dhënë, cilën formë të të shprehurit e përdor autori për t’i transmetuar mendimet e personazhit Xha Gorio?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(4.2) Si përfundojnë iluzionet dhe idetë e gabuara të Xha Gorios?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(4.3) Tregoni kur dhe ku ndodh ngjarja e veprës së dhënë.
_____________________________________________________________________
(4.4) Shkruani emrat e dy vajzave të Xha Gorios.
_____________________________________________________________________
(4.5) Cili personazh i veprës i qëndron besnik Xha Gorios deri në momentin e fundit?
_____________________________________________________________________
(4.6) Cilës gjini (lloj letrar) i takon vepra ,,Xha Gorio”?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
02020111120
5 5 pikëLexoje tekstin në vijim! Rrethoje vetëm shkronjën që i përgjigjet alternativës sësaktë!
Skena VI
VALERI, ORGONI, KLEANTI, ELMIRA, MARIANA, ZONJA PERNELË, DAMISI, DORINA
VALERIMë vjen keq, zot, që vij t’ju hidhëroj,
Po nië rrezik që nuk pret më shtyn:
Një miku im i ngushtë, duke ditur
Se sa e shtrenjtë m’është kjo familje,
Për hatrin tim e përe të mirën time
Shkeli betimin: erdhi e më tregoi
Një sekret shteti, i cili ju shtrëngon
Të merrni arratinë sa më shpejt.
Mashtruesi që ju gënjeu aq kohë
Ju denoncoi për tradhëti te mbreti,
Ka ndonjë orë, duke i dorëzuar
Një arkëz që ish plot me dokumente,
Pronë kjo e një krimineli shteti,
E duke thënë se i paski mbajtur
Fshehur te ju, në kundërshtim me ligjin.
Nuk di më hollësi çfar ju ngarkojnë,
Po di që kundër jush ka dalë nj’urdhër
Dhe se vetë paditësi po vjen
Për arrestim me oficerin bashkë.
KLEANTIShihni ç’armë përdor ai demon
Që të përvetësojë mallin tuaj.
ORGONII lig, me të vërtetë sa s’bëhet!
VALERIS’pret puna: çdo vonim është fatal,
Kam ardhur me karrocën që t’ju marr
E ju kam sjellë edhe florinj nj mijë.
Të mos humbasim kohë: sa më parë
të ikim, të shpëtojmë nga e keqja.
Ejani! Gjersa t’ju çoj në vend të sigurt
Do të më keni shok gjat udhëtimit.
ORGONIAh, o i dashur, sa ju detyrohem!
Po mirënjohjen s’jua shfaq dot tash:
Zoti më faltë jeta sa të mundem
Një ditë këtë nder t’jua shpërblej.
Tumir, pra; kujdesuni...
KLEANTIShpejt, shpejt!
Nisuni, vlla, dhe hiç mos kini keq.
Tartufi MOLIERI
02020111130
(5.1) Fragmenti, sipas llojit të dramës është:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. tragjedi
B. melodramë
C. komedi
(5.2) Tema e fragmentit të dhënë është:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. lajmi për vizitën e Orgonit
B. lajmi për fajin e Orgonit
C. lajmi për dashurinë e Orgonit
(5.3) Personazhi i Tartufit është karakterizuar si:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. njeri i lig
B. shok i sinqertë
C. njeri i ndershëm
(5.4) Sipas fragmentit të dhënë, Valeri Orgonit ia zbulon:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. fytyrën e vërtetë të Tartufit
B. dëshirën e vet për të ikur
C. respektin e vet për Tartufin
(5.5) Në veprën ,,Tartufi” autori jep paraqitje tematike:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. të sundimit absolut
B. të rregullimit republikan
C. të demokracisë
(5.6) Çfarë qëndrimi mori Molieri ndaj shoqërisë frënge?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Ishte indiferent
B. Mori qëndrim kritik
C. Mori qëndrim afirmativ
1 pikë
1 pikë
1 pikë
1 pikë
1 pikë
1 pikë
02020111
6 Fjalët e afërta apo të njëjta për nga kuptimi, por të ndryshme për nga përbërjatingullore quhen: (rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. antonime
B. sinonime
C. homonime
1 pikë
140
7 Fjalët e vjetruara që janë përdorur në kohët e kaluara, e që sot kanë dalë ngapërdorimi, si p.sh.: kut, okë, mokër, etj., quhen: (rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. dialektizma
B. arkaizma
C. neologjizma
1 pikë
8 Paskajorja e foljes shkruaj është:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. duke shkruar
B. shkruar
C. për të shkruar
1 pikë
9 Në vargjet:Sa e dua jetën!Se atje gjej të vërtetën.
fjalët jetën, të vërtetën janë:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. përcaktorë
B. kundrinorë
C. rrethanorë
1 pikë
10 Fjalia Ju priftë e mbara! është fjali:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. nxitëse
B. dëshirore
C. dëftore
1 pikë
02020111150
12 Pjesorja e foljes dal është:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. dalë
B. dalur
C. për të dalë
1 pikë
11 Në fjalinë Libri im është me kopertina të holla, fjala im është përemër:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. lidhor
B. dëftor
C. pronor
1 pikë
13 Fjala hundë ka kuptim të figurshëm në fjalinë:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Ia prunë në majë të hundës.
B. Djali e kishte hundën e vogël.
C. Një mizë iu ndal në hundë.
1 pikë
14 Fjalë të ndryshueshme janë:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. parafjalët
B. lidhëzat
C. numërorët
1 pikë
15 Përcaktori mund të tregojë:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. atë që kryen veprimin
B. cilësinë e emrit
C. objektin e veprimit
1 pikë
02020111160
16 Fjalia ,,Ata u ngritën me radhë, por nuk folën për gjëra të rëndësishme” ështëfjali e përbërë me bashkërenditje:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. shtuese
B. kundërshtuese
C. veçuese
1 pikë
17 Përemri pronor është shkruar drejt në shembullin:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. libri jonë
B. libri i jonë
C. libri ynë
1 pikë
18 Folja paça është në mënyrën:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. habitore
B. dëftore
C. dëshirore
1 pikë
19 Morfologjia dhe sintaksa janë pjesë të:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Leksikologjisë
B. Gramatikës
C. Fonetikës
1 pikë
20 Togfjalëshi njeri i vogël në shumës bën:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. njerëz të vegjël
B. njerëzit e vegjël
C. njerëzi të vegjël
1 pikë
02020111170
21 Mbikëqyrësi do të të japë një fletë plotësuese, në të cilën janë dhënë dy tema.Zgjedh vetëm një temë dhe:- Shkruaj një tekst prej 350 deri 500 fjalë.- Respektoji rregullat e formës së kompozicionit (pjesa hyrëse, pjesa kryesore
shtjellimi i çështjes/temës dhe përfundimi).- Respektoji rregullat e gjuhës standarde (letrare).- Mendimet shprehi qartë e në mënyrë të lidhur, përdor fakte dhe argumente.- Përdor leksik dhe stil përkatës në përputhje me llojin e tekstit që e shkruan.
13 pikë
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
�
02020111180
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
�
02020111190
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
02020111200
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
02020111210
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Përmbajtja
1 2
Kompozicioni i tekstit
1 2
Gjuhë
1 2
02020111220
22 8 pikëLexoje tekstin dhe përgjigju pyetjeve!
MISTERI I VJETËR RRETH NJË SHEKULL
Njëqind e dy vjet pas rënies së një trupi kozmik të panjohur në Siberi, në rrjedhën e
lumit Tunguska, në veri të Liqenit Bajkal, shkencëtarët arritën të dëshmojnë se shpërthimin nuk
e ka shkaktuar meteori, por kometa. Ata, mbeturinat e trupit qiellor i kanë analizuar në hollësi
me një radar të posaçëm, i cili zbulon objekte në një thellësi deri 100 metra. Instrumentin e kanë
drejtuar nga krateri Suslluv. Hulumtimet treguan se mbeturinat e trupit qiellor përmbajnë akull
të përhershëm në sipërfaqe (permafrost), gjë që i shtyri shkencëtarët të nxjerrin përfundimin se
fjala është për një copë të madhe akulli që është thyer nga bërthama e kometës.
Me fjalë të tjera, bërthamat e yjeve me bisht, siç janë të njohura kometat, shpeshherë
janë të rënda disa miliardë tonë. Ato janë të ndërtuara prej formacioneve të ngrira të pazakon-
shme të përbëra nga uji, nga metani dhe nga disa gazra të tjera dhe thërrmija pluhuri. Kur i afro-
hen diellit, uji dhe gazrat avullohen duke krijuar bishta të gjatë madje qindra kilometra.
Si duket, në vitin 1908 mbi Siberi ka shpërthyer bërthama e akullit të kometës dhe është
shkatërruar kur ka hyrë në atmosferën e Tokës. Disa copa kanë rënë në tokë duke krijuar disa
kratere. Bishti i kometës është shkapërderdhur në atmosferë. Nga shkapërderdhja e bishtit në
atmosferë është shkaktuar një dritë e pazakonshme në qiell gjatë natës, gjë për të cilën kanë
dëshmuar personat okularë (që e kanë parë ngjarjen). Edhe shkencëtarët rusë, te drurët që rriten
në zonën ku ka ndodhur shpërthimi, kanë zbuluar gjurmë lënde me prejardhje jashtëtokësore.
Analiza ka treguar se këto lëndë janë tejet të ngjashme me pluhurin kozmik nga i cili janë ndër-
tuar bërthamat e kometave.
Ndërsa, vetë ngjarja ka ndodhur kësisoj: më 30 qershor 1908 mbi Siberi ka ndodhur një
shpërthim i tmerrshëm, shumë më i fuqishëm se shpërthimi në Hiroshimë, me ç’rast janë
shkatërruar rreth 60 milionë trungje druri në një hapësirë prej 2.100 km2. Personat okularë kanë
pohuar se rreth orës 7.00 të mëngjesit përmbi qiellin e Siberisë kanë parë një top të zjarrtë dhe
të shndritshëm dhe kanë dëgjuar një zhurmë të fuqishme. Shpërthimin e kanë regjistruar shër-
bimet sizmologjike të shumë vendeve të Evropës. Natën vijuese qielli mbi Azi dhe mbi Evropë
ka qenë aq i shndritshëm, saqë njerëzit në Londër kanë mundur të lexojnë gazetë pa i ndezur
dritat.
Misteri i shpërthimit në Tunguskë me dekada e ka tërhequr vëmendjen e shkencëtarëve
dhe të mediave, ndërsa interpretimet e shkaktarit të tij janë të ndryshme, duke filluar prej inter-
pretimeve shkencore deri te ato fantastiko-shkencore. Disa mendojnë se shpërthimi është
shkaktuar nga rënia e meteorit, disa të tjerë thonë se ai është shkaktuar nga antimateria e ndo-
një anijeje kozmike jashtëtokësore (aliene). Madje ka të tillë që kanë menduar se shpërthimin
e ka shkaktuar ndonjë eksperiment sekret i ndonjë fizikani.
Me analizën përfundimtare të ngjarjes dëshmohen disa prej teorive fillestare që u
paraqitën menjëherë pas shpërthimit. Mirëpo, është për t’u habitur fakti se shkencëtarëve u
nevojiteshin mbi një shekull për të arritur te versioni zyrtar i ngjarjes.
Gazeta ,,Vreme” 27.10.2010
02020111230
(22.1) Shpërthimi i tmerrshëm para më se një shekulli ndodhi:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. në Azinë Qendrore
B. në Siberi
C. në Himalaje
(22.2) Gjatë shpërthimit, qiellin e mbuloi:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. një errësirë e plotë
B. gjysmëterri
C. një dritë e pazakonshme
(22.3) Si ka qenë ky shpërthim, në krahasim me shpërthimin në Hiroshimë?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. shpërthim më i madh se ai në Hiroshimë
B. shpërthim më i vogël se ai në Hiroshimë
C. pak a shumë i njëjtë me shpërthimin në Hiroshimë
(22.4) Te drurët që rriten në zonën e shpërthimit, shkencëtarët rusë kanë zbu-luar:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. pjesë të kometës
B. copa akulli të meteorit
C. gjurmë lënde me prejardhje jashtëtokësore
(22.5) Bërthamat e bishtave të yjeve që janë të rënda disa miliardë tonë, mestjerash, janë të ndërtuara prej:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. heliumit
B. azotit
C. ujit, metanit dhe gazrave të tjera
1 pikë
1 pikë
1 pikë
1 pikë
1 pikë
�
02020111240
(22.6) Nga shpërthimi i shkaktuar:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. nuk kishte kurrfarë dëmi
B. kishte dëme shumë të vogla
C. u shkatërruan disa milionë drurë
(22.7) Një mëngjes mbi qiellin e Siberisë, personat okularë:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. nuk kanë vërejtur asgjë
B. kanë vërejtur një top të zjarrtë dhe të shndritshëm
C. kanë vërejtur mjete fluturuese të paidentifikuara (pjata fluturuese)
(22.8) Një shekull pas rënies së trupit të panjohur kozmik, shkencëtarët nxorënprova se shpërthimi është shkaktuar nga:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. kometa
B. meteori
C. aktivizimi vullkanik
1 pikë
1 pikë
1 pikë
02020111250
23 8 pikëLexoje tekstin dhe përgjigju pyetjeve!
GJIGANT MES DRURËVE
Ky dru i çuditshëm afrikan, burim i vlefshëm i ushqimit dhe i barërave, mund të shër-
bejë edhe si varrezë edhe si garazh.
Po të përpilohej lista e drurëve më të dobishëm për njeriun, druri baobab do të duhej të
qëndrojë mes atyre në majë, sepse ky dru nuk është vetëm burim i ushqimit dhe i mjekimit, por
ai përdoret edhe për qëllime të tjera, kurse shumë fise në Afrikë e konsiderojnë edhe hyjni.
Baobab (Adansanija digitata), bimë gjigante e savanave afrikane e mori emrin e vet
sipas zbuluesit të vet Mishel Adanson, kërkues i shkencave natyrore, i cili për herë të parë këtë
dru e ka parë në vitin 1718. Edhe sot kjo bimë me fshehtësitë e veta tërheq shumë evropianë.
Për këtë, meritë ka edhe vetë Adansoni, i cili bimës i përshkroi veçori të rëndësishme të rritjes.
Kështu, mes tjerash, ai ka thënë se në vitin e parë bima do të jetë e gjerë 2,5 centimetra, me
lartësi prej 12,5 centimetra, kurse do të mund të jetojë mbi 4000 vite. Në këtë pleqëri të thellë
bima do të jetë e gjerë 9 metra, kurse e lartë 24 metra. Shkencëtarët bashkëkohorë të natyrës e
hedhin teorinë e jetëgjatësisë së drurit, por është e rëndësishme të thuhet se është e pamundur
të përcaktohet saktë mosha e baobabit, sepse ky dru nuk ka rrathë.
Këta drurë me të vërtetë mund të rriten edhe më shumë nga që i ka parë Adansoni. Një
baobab në Tanzani ka vëllim më të madh se 39 metra! Disa të tjerë, njerëzit i kanë gërryer dhe
janë vendosur brenda tyre, kurse diku trungjet e gërryera shërbejnë si garazh autobusi ose si
kafene.
Trungu baobab, me të vërtetë përdoret për qëllime të ndryshme. Kufomat e pjesëtarëve
të disa fiseve afrikane, të cilët kanë shkelur ligjin, si dhe zakonet e fisit, nuk varrosen bashkë
me anëtarët e tjerë të fisit, por në varrezë të gërryer në trungun e baobabit.
Për mjekët e fisit, baobabi është një burim i rëndësishëm i barërave për çfarëdo lloj
sëmundjesh. Dhimbjen e dhëmbit e mjekojnë me rrënjën e baobabit, kurse ata që janë të sëmurë
nga dizenteria, apo nga ethet i mjekojnë me gjethet e baobabit. Me koren zëvendësohet kinina,
droga më e nevojshme në Afrikë, me të cilën mjekohen ethet malarike.
Po ta dimë se si vdes druri baobab, më lehtë mund ta kuptojmë respektin e madh që
kanë fiset për të. Në dallim nga drunjtë e tjerë, baobabi nuk e përfundon jetën si një masë e
drunjtë që kalbet ngadalë, por ai shndërrohet në pluhur, të cilin e shpërndan era, ashtu që nuk
ngel asnjë gjurmë nga ekzistimi i tij.
(Nash svet, 1990, 23)
02020111260
(23.1) Druri baobab karakterizohet me:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. bukuritë e mëdha
B. përmasat (dimensionet) e mëdha
C. frutat e mëdha
(23.2) Mosha e saktë e drurit baobab:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. mund të përcaktohen thjesht, me numërimin e rrathëve
B. mund të përcaktohen vështirë, për shkak të madhësisë së tij
C. nuk mund të përcaktohet, për shkak të mosekzistimit të
rrathëve
(23.3) Mjekët e fiseve dhimbjen e dhëmbit e mjekojnë me:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. gjethet e drurit
B. rrënjët e drurit
C. masën e drunjtë
(23.4) Druri baobab jetën e përfundon:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. duke lëshuar tinguj të çuditshëm
B. duke u shndërruar në pluhur
C. duke u shndërruar në masë të drunjtë
(23.5) Drurin baobab e konsiderojnë si hyjni: (rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. anglezët
B. francezët
C. fise në Afrikë
1 pikë
1 pikë
1 pikë
1 pikë
1 pikë
�
02020111270
(23.6) Ky dru mund të shërbejë si varrezë e disa pjesëtarëve të fiseve afrikane,të cilët:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. kanë shkelur ligjin
B. kanë qenë të respektuar
C. kanë qenë shumë të guximshëm
(23.7) Korja e drurit baobab përdoret për mjekimin:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. e dizenterisë
B. e etheve malarike
C. e dhimbjes së kokës
(23.8) Druri baobab mund të jetojë:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. mijëra vite
B. qindra vite
C. dhjetëra vite
1 pikë
1 pikë
1 pikë
02020111280
24 Lexoje tekstin dhe përgjigju pyetjeve!
Jeta pa teknologji rezulton me stres te të rinjtë
Eksperimentin, të cilin e bënë shkencëtarët për ta hulumtuar ndikimin e teknologjisë te
të rinjtë, rezultoi me probleme te studentët vullnetarë
Në eksperimentin, të cilin Universiteti Bornemaut e realizoi njëkohësisht në shumë
universitete në Afrikë, Azi, Evropë, në Amerikën Jugore dhe Veriore, 530 studentëve që morën
pjesë në të, u ishte ndaluar përdorimi i internetit, telefonit celular, televizorit dhe radios. Në
eksperimentin 24 orësh, të rinjtë, të cilëve u ishte lejuar vetëm të lexojnë libra dhe të flasin me
telefon fiks, kah fundi i ditës treguan shenja të stresit. Studentët, të cilët deklaruan se ndjehen
të anashkaluar nga shoqëria, me vështirësi i zbatuan shprehitë ditore të jetës. Studentët, të cilët
kanë qenë mësuar të dëgjojnë muzikë në sfond, kur mbetën pa muzikë, thanë se mjedisin e
ndjejnë si ,,të tmerrshëm”. Studentëve më shumë u mungonte logimi në Facebook (Fejsbuk).
Një pjesëmarrës vlerësoi se jeta 24-orëshe pa teknologji është e pamundur dhe e thërriti
familjen që jeton larg. Doktor Roman Gerodimos, udhëheqës i hulumtimit, deklaroi se reagimet
e studentëve janë të njëjta me ato të varësve gjatë heqjes dorë nga alkooli ose narkotikët.
Nëse nuk ju paraqet problem, sonte takohemi në ,,Chat”
Njerëzit e rritur që jetojnë në qytet, më shumë parapëlqejnë të rrinë në shtëpi dhe të bisedo-
jnë me miqtë përmes internetit dhe telefonit celular, se sa të dalin jashtë. Në hulumtimin që e
bëri kompania On line Casino Jasino nga Anglia, 26% e pjesëmarrësve deklaruan se më shumë
parapëlqejnë biseda përmes internetit se sa takim sy më sy. Një nga 10 të rritur, në vend që gjatë
fundjavës të dalë me shokët, rri në shtëpi dhe bisedon në ,,çat”. Për kontakt me miqtë, pjesë-
marrësit i preferojnë kanalet si: e-mail, sms, chat, Twiter, Skype dhe Facebook.
(http://hurrizetkampus.com)
8 pikë
1 pikë
1 2
1 pikë
1 2
(24.1) Cila pjesë e popullatës ka qenë e përfshirë në hulumtimin e Universitetit Bornemaut?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(24.2) Sa ka zgjatur eksperimenti?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
02020111290
1 pikë
1 2
1 pikë
1 2
1 pikë
1 2
1 pikë
1 2
1 pikë
1 2
1 pikë
1 2
(24.3) Çfarë u ishte lejuar pjesëmarrësve gjatë hulumtimit?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(24.4) Çfarë u ishte ndaluar pjesëmarrësve për përdorim?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(24.5) Çfarë u mungonte më shumë pjesëmarrësve?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(24.6) Si janë vlerësuar reagimet e pjesëmarrësve të hulumtimit?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(24.7) Çfarë tregoi hulumtimi i ,,On line Casino Jasino” për të rriturit që jetojnë në qytet?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(24.8) Mes tjerash, çfarë përdorin të rriturit për të kontaktuar me miqtë?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
02020111300
FAQE E ZBRAZET
02020111310
FAQE E ZBRAZET
02020111320
FAQE E ZBRAZET
