Afrikaanse Gedigte EERSTE VERSAMELING

'n Faksimilee-weergawe van die oorspronklike

uitgawe, 1878

NUWE REEKS NO. 13

UITGEGEE DEUR

HUMAN & ROUSSEAU

VIR DIE PATRIOT-VERENIGJNG

VIR AFRIKAANS£ TEKSUITGA WES

VAN DIE S.A. AKADEMIE

VIR WETENSKAP EN KUNS

ISBN 0 7981 0671 9

Hierdie faksimilee-wcergawe

van die oorspronklike- uitgawe

is in 1975 uitgegee deur

Human & Rousseau Uitgewers (Edms.) Bpk.,

Roosstraat 3-9, Kaapstad; Pretoriusstraat 239, Pretoria

Litografiese positiewe deur Photo-Sepro (Edms.) Bpk., Kaapstad

Gedruk deur Citadel-P~rs, Lansdowne, Kaap

Dank word betuig aan die Biblioteek

van die Universiteit van die Oranje-Vrystaat, Bloemfontein

vir die beskikbaarstelling van 'n eksemplaar

van die oorspronklike uitgawe.

Hierdie publikasie is moontlik gemaak deur

'n ruim bydrae van die Afrikaanse Taalmonumentkomitce,

teenoor wie die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns

sy opregte dank betuig.

.-_ ... _ .... ________________________________ ./

EERSTE VERSAMELING .

... ~.fril:nuns !a•nP.t Jl~j 01.1 liet.jica te Jtg.

VERKRYGDAAR BY AL O~S AG.I<JNTE.

PAARL, 11;);8.

VOO lUtEDE.

Die t'"rstc YOortJrC1lg'Sch in allc talc was ge. di!!t{'. So<:.l •lifJ ~rct-'fl vn.n 'n nasic ontwaa.k vcr ~yn taa.l, d~tn druk die g·evDol si8" uit in Jig­.naat. Die oui!t'<l gcskrifro in allo tnlo is dan ock meesnl in poesic.

Net so i11 Jit hicr ock. Die cerste andwoord op dio Oproeping van ons Geuoot~kap, an a.lle rcgto Afrikaners om te tiluau vor hullo Moeder­ta.al en V u.derlaud, was con stroom van gedigte, gerig an "Oom Lo.twmutiej," die onhokonclo Ra­daktour van "Dia Afrikaanso PtLtriot." Die l'atriut was dau ook aUytl voorsi~n van 'u ryke VllOrraa.ci gedigte Oll Jietjius j en incn on:l !Jcs}ui_t, op die dringon,l.; l;ogeerto van BO veule voor­tltamlcrs dour die hclo lanrl, nm 'n cerstu ver-::'1-meling van die geaigte nit to ge, waH dit nie mueilik om genoug to kry uie, mar oro nit die gruto voorraad 'n kouso to Joon. AI dio gcdigte is da.n oek uit nns T'•1tnot en Alm•tttah, en uit ll;,, tyd Vit'l <lie t:l:J.!howe~•ing. •rwo uit die Vulbbl.ul ifl Villi 'n J,j~tji·• HU<•I.('Or ~>n da<1rstaat Jit UJ Wll.lll"Uit dit o'cr;;•mC<Jm is. l~Oll is nit din Z. A. 'l'ythclmfl, Ol'k in Jie tyd vr.n 'L' ~·cweging. Vertler hot onR dio eerstu 5er ~"-l'-'l'lin~ nug- lTlOOL inkort, omdat dit mar 'n proowo is, en Jio two ti;J,.frle: Va Kiwlcr. an Jofl-g Mt-"f!su, en G~tl>­diP·r,~t.·:~L rJe,/:gfP, hut OD~ geJ:UJ.t V!'!' later.

Natnurlik is hicrin, as vcrsamcling Yan p;e­digte dour vcrskillondc persono, stukkc van meerdere en mindcre waarde. Ons is nog mar in dio bc•gin, en du~ vlir van die volrnaaktheid. En tol kn.n ons nio sien wn.arin Die Afrikuansc Vol~·slied (bl. 1) moet agter sta.an ver die V olks­lied van enige andere nasio nie. En waarom sou Helena en l!J,Zuanl (bl. 48) nio 'n plaas kan he naas ballades i'· andere ta.lo nio? Wat kun 'n mens meer vet--wag van snaakse geostigo go­digtc as byv. J,[veilil?heid orn Lietj.ies te rnaa/1 up 'n. Boerplaas. (bl. 41)? 'n Mecstorlike allegorie (verbloemde voorstelling) is 'n On.men.sclihe droom (bl. 7). I~aat imand perbecr om 'n betor

..gedig mot 'n sodolik:o strokking to maak as Jun. Bantjies (bl. 10). Ware nasionaliteit kom uit in Ons Toekomst,:ve Volkslicd (bl. 2), vlooibaar­boid van die taal iu 'n Afril,aanse ]Jietjie (bl. 21), voortreilikheid van digmaat. in R·rs,·"tlu Afgodcry (bl. 2.'i) en Dio Ste·wclfjies Van S w.1io (bl. 60). Om kori te gaan, him·i11 is 'n proewc om to laat'sien dat onso taal <'cskik jq T"ur Ji•r-* u 0 k undo op idor gcbiod.

11Iog oek die klein bookie diun, om die liefde van onse lamlgenote ''er hulle JI.Ioe&rtaal moor te verstcrk, en die lns vor digkunde mecr op "te wek.!

IN HOU D.

I. VER VAWC:RlrAl'iD.

Die Afrikna11~e V olkslied ... r~ Ons 'roekomstige V olkslieCI Transvalors, pas op! Ons Parlement 'n OnmenPelike Droom

Rl. 1 2 3 4 7

TI·ansvM.llle Liutjio . . f)

'l'er na.geda,2;tenis van Kommadant Louw 1\rippcna.ar 12

V adcrlandsliofde 13 Afrikaanse V o1kslicd 14 I~ied van die V oorlrekkers

JJ. Vr:n l\Iol.nnTuL.

Dif' AfrikannHo Tual Afnhanse Lic-tjio ... A.nhvourd daarop .. . Itasendo Afg·odery .. . (; f'l''Jl'pi.ug ... Skool Lictjit~ On~ itJ so bly Die Afriklk'1.nse 'l'aal Ons ~kuol ... · V er Mocdertaal

III. Or DIE PATEIOT.

An SpottcrR .. An die '· Afrikaanse Patriot"

16

20 21 24 25 26 '27 27 28 29 30

33 3S

Klaas Geswint Die Patriot 'n Kourant 1878 ...

IV. VEThTBI,LJNGS.

M oeilikheid om lic<l jes to maak op 'n Boer­plaas ...

So'n klein Shmtjie .. . Hcndrik on Mari!\ .. . Helena en Eclnn.rd ... Die ou Predckant en Frits die Ko~>i.cr Dio Besemetok Morra- en Aant-rcde Die Steweltjios van Sannio Klaas Gcswint C'Jl syn P~rt Kyk no. die Klok Jan Bantjios Pieter en Botje

v. 0EMENGDE G~ lJIUTF.

3G 37 sg

41 4:! 44 ~8

51

/0 7G

Vausolewe en Te'cnswoordig n1 V cr ider maand van uie ja.ar 7 ~ 1

Kerel, pM op! 83 Mank oop jou oge!. . 8 j, Uitnociigin~ an Annie 85 :Myn Vroutjio hot 'n S<::un gckry ... 8G V or Dopstekort<· 87 Opening van Kogm2,nt1 Kloof H!) 'n Ware Profosie ~-,2

Lied van clio Diamand D:J

VER VADERLAND.

D1 E AFRIKAANSE VOLKSLIED,

Een ider nasie het sijn LAND,

Ons woon op Afrikaanse strand. V er ons is daar gen beter grond Op o.l die w.ij'o wereldrond. Trot.s ts ons om ilie naam te dra. Ya.n kinders vn.n Suid Afrika.

Ee:.t ider na.ilie het syn TAA.L, Ons praat van Kaap tot in Transvaal, ·w at almal maklik kan verstaan, \Yat gaat die ander tale ons aan? Ons praat so's Pa en Oupapa, Die J.Jandsta.al van Suid Afrika.

Eon ider nasie het sijn WET,

Wat good gt>bied on kwaad belet; En elk liijn wet is n~~o sijl). aard, }']n gaat met sijn natuur gepa:m.i: Ho vnlg ons oek die sede na, \Vat thuis hoort in Suid Afrika.

}~en ider nasic l1et si jn I:EG,

Al is ~ij nog so swak en ~leg. Daar 1~ P<'D Oog wat a lies merk; Hij set die onreg pnal en perk. H ij kijk oek ons verdrukkers na, En wuak oek ver Huid Afrika.

]';en ider nasie het syn TIJD

Om op te groei en n.f te slijt, B

2

En so's ons liewe Heer dit doet, So is nit a.lt~jd wijs en goed. Daar kom een uag ver ons oek ja; V crtrou op God, Suid Afrika!

Want al die nasies het een God. Hy re'el ider volk sijn lot; Ry lwt ver ider volk s~jn taal, Sijn land, s\in reg, syn tijd bepaal. Wie dit verag sal Sijn straf dra. 0 God, beskerm Suid Afrika.!

ONS TOEKOMSTIGE VOLKSLIED.

W aar Tafel berg begin tot vor in die Transvaal w oon een vorenig volk,-66n !l.lgcmene taal; Een volk voorheen niiskent, eon taal voorheen

[gesmoort, :Marnou bcroemt,geiiert, in Oos, ¥Ves, Suid en

[Noord.

Die Afrikaanse t.aal die klink vcr ons so soot; Hy is ons moedertaal-sit in ons murg en bl<'ed; Ons ruil hom vcr gen t.aal al is die nog so skoon. Daarvoor bet ons gely vcragting, smaau en boon.

Dour eenarag saarogeknoop in stcrkc broerJcr-[hand.

Is n.l die burgers vry, van ens verecnigt land; Die land is ruim en kn.n miljocno nog bovat, Die band kan niemand brock met wapons, g-eld,

[of wat.

Europa! roem gerus op al jou grate prag. Ons wil ons lot nie ruil, nie ver oon enkel dag; By jou is plaasgebrek en dikwyls hongersnood, By ons is gaud gcnoeg, die wat wil wcrk het

[brood.

:1

l_lic hcilge Byh<'lbook wort by om hoog goeer; .()us aoz dit as die woord van onso liewo H(•Pr; H y leer wat ons moet doen en diL i<l ons gl!noeg; Ons breng hom waar ons kom te same met J.io

[plocg.

Gedenk an Volk en Land, gctronwo Homelhoer! Siet gunstig ock op ons no!! op ons vaders neer ! Rekroon ons ha.ndewerk, en skenk ons uw gena! En segen, Howe llcer, 't verenigt Afrika!

'l'RANSVALERS, PAS OP! Daa.r kom 'n stem ui t l<.:ngeland.

Pas op! "Transvaal, geeft ons die broe.derho.nd !''

Pas op ! Pas op ! Die stew. klink mooi en soet; Dis alles wcl en goed; Mar pas op wat jul doct.

Let jul nio op, Dan's jul gefop:

~en "Volkaswm" wort oek al gehoor, Let op!

"Nou kom, ons gcef die land mar o'er;" Lot op ~ I.et op!

Die stem klink lief en skoon: "Dan wort. ons ry k boloon; Beskermd daur Britsc k:roon,"

Hoor j ul daarnaar, Dan is dit klaar!

J.br wag daar staat Paul Kruger op l lloor nou!

•· .MJD kinders, laL jul so nic fop! Hoor nou! H oor nou!

B2

4

Ons land is vry; blyf ny 1 011s het daarvoor gestry, Ons het cluar>oor gely; Nt~, nicmand sal dit kry; Dio land sal ons <~yn hly. Kom, kindcrH, &ta~t myn by; :::ltaat moedig an myn sy!

Sieck hoog op die Tramwaalse vlag Vcr Vadcrland en ?lagcsl:tg! Daar kom ver ons ecn hcicr dag; Kom, lat ons stry en biddend wag!

ONS PARLE:MEN'l'.

Roor, Vrinde van ons Land I 'l'ot a-n die Kaapsc Rtmnd; Rk wil jul wat verhn.al Van voJkcn Land on Tn.al. Die I1a!lll wat ons op woon Hoort an die Britso- kroou ; Dit het bul bier geruil V cr land oorkant die kuil H ul hot hier as meueer Bn tyd lank gercg~'>er; Mar tocn kon hul niet hou, 'Vant gou was hulle fiou ; H ul roep ons by makaar En scg: "Maak jul nou klnar; N ou kan jul self regeer ; Wat wil jul non nog meer? Kies nou 'n Parlement ; 1Iaak wette sender cnt !"

Ag wat was ODS tog bly, Ons bet ODS sin gekry ! Kom no1:1, lat ons begin [ N ou wette na ons sin t

5

Y cr rondlopers cen wet ! Die rliewery belet.! Bycenkoms wort gehou; l>ie ~aak mod nou op tou. Almal is nou tt~vrcde, Ons kies mos self die lede . • h 1uL'll mn.ak ous diu plaan 0 In :1lm a] saam to gn.a n, En onm JouberL tc kies; M:a1· hy ht·t dit verlies. On.,; vraa:~: ""'IV at is die redo, lht Aft-ika:mse lede Nic na die Raad kan gaan Om vor ons land te staan ?" Toeu •wg h ulle : " J ou bert Ken Engels nie so vtir." 'rocn sal ons dit ecrs merk, In Engel.3 is die werk. 1.'oen wort ons dit gewaar, :Met Afrika is klaar. Toen praat one oek nie meer, Ons hart wa.s al te wer ; Joubert kan. mos nic gaan, Kan Engels nie verstaan. Ons wao: Loon baing kwaad, .Mar dit het niks gcbaat. Die Afrikaanders uit! Vis Solmon syn beslu.it, \Vant by kan Engels sln.:~.n, Hy 's eeu I~uropeaan. N uu wort weer Cole gekics, .N cof Theunse hot Yerlies. Nou wort ons gercgcer Deur 'n uitlandse meneer. }lar kyk nou hicr, myn vrinde, Nou loop ons net soos blinue. Non moct ons oek lllar glo,

Soos En;::ehmd on~< blo, Engels en Ho~lnnrl.:s taal Blyf alt.rd vel ons vaal. :Nou lees ons ook gcn krant, Die i>aal is bo ons Ycrf'tmul. En non Wf'd. onR n<1k 11il:s, Ons blyf dora nc.> ou :Fib. En daarom is on~· !Jly, Ons hot ons t~t.'lljTukry. Ons maat~ Rit in diu Kaap, En hullo sit nio t.1aap, Afrikaanse ko:1rr.nt 'V aai nou dmL' die land, Afrik~,:ms kan el, praa.t So glad as 'n mlvokaat. DIE P ATmor kan ek gocd lees. ·want dis altyJ ru_yn taal guw,·c:>. Lees non mar tluksop din kom':\nt Want julie hot genl'cg verst.and, Dan kan jul alles gocd verstaan Wut indio Ra.au daar wort gudaan. Die Afrikan~.-rs, me<'r as vvf, Sit in die Parlemu11t en skryf AI w:tt daar al dag wort gepraat Deur die onnuttu Britso Raod. Ja nou kom aldie dinge ka:11 In OlHSe Afrikaanse taal. Nou hoe£ ons uie meer dom te wees. Ons kan ons eije taal nou lees.

En no11, N oof Lokomotief, Set die rympie asseblief In die PATRIOT. En nou tot die ~>lot, A. H. groet di(,) lcde, vV ens hul almal vt·eJc. Eon dag rym ck v.~.-cr,

Nou 's myn tand te sa01·. W ot>t h'Y tog g-en raa<l ? Roc, myn taml is kwaad ! "Eon SP!j' : Lat hom Lrek! !hr ek jq nie gck ...... ]~k het non gcdaun, Ek dink jul ':erstaan. Ek stuur oek 'n brief, Set die asscblief In Jie PATRIOT.

Dit is nou Jie slot.

·~ ON1IEN::>ELIKE DROO~L SKANDE VRRKIF:S RO'EN REG.

Dat 'n mens in die ueGntiende eouw Van beskawing vooruitgang so groot, N:og partykeors sulk drome kan droom Van ha.rboarsheit, van onreg en leod.

Dis onmoentlik 'n tog is dit waar, \Vant met my was 't, dieselfde geva.I, "\V ant ek sit cens tc peins en ek vond :My op ecnmanl verplaas ver van hicr.

Dit was ver, so ek my nie vegis An clio bom·de van die Sambesie Of 'n '-Lnder woes lanll in die streek, Dat ek my op die o~nblik vond.

Ja. dit was (o hoe goell weet ek nog) Om d' tooneel nog moor tragisch te ma:.~.k Teen die aa'ut en die son die versprci Nog soo trourig haar laasto lig rond.

Dit was daar dat ek 'n klompio sien sit, Nos God's volk in die dftil van ouds Dy <lie flh·oom van BJ.hel to }mil llull' was trcurig, bedroef en gowonu.

8

Mar nie lnng hot hull' daar 110 gesit 0£ 'n vreemdling kom nuder on vraag Medelydend "wat maak jullo hier En hoe kom so bedrod, seg my tog;

"r,at lllJ hoor jnllo OOrSaak Vall !'mart," Seg rlie vrrcmdling dPelncmend hull' toe, "~Jn vcrhaal an 'n vricncl. jnlle leed, Hy sal deelneom in al julle noorl."

"Ons was !'euns van Sum AlU!lKA's strand Ons was kindcrs van ou'crs so vroom En so lref ons g-elnkkig l'll vry In 'n ln.ndstrook gcsond en gosoen

Ons was vry, mar dit dum• nic sobng Of dour onrcg weldadig gepleeg Dour die nasio wat o'er ons regecr, '\Vas die vryheid ons as slawerny.

Om die 0orsaak was ons tog verplig Bn vcrlant so ons land en ons good En familic betrckkings daarby, Om tP worstcl met d'-wocstc barbaar.

0 wat moes ons tog deurstaan en ly, An die eon kant van Ftamme so wrccd A11 die nuder kant moos ons ons weer To'on die anval van 'n listige volk.

Mar uiteind'lik na spartel en stry Was die vryheid bctaal met ons blood, Ja ver altyd, so dag ons tureg, l\Iar helaas! hier was mag mcer as reg!

Ons laud oer die Vaal was te ryk An die kosbn.ar gestcentes van goud; 0 die vrugbarc struck was 'n prooi Al to groot vcr 'n gr.nn:mgtig0 volk:,

0 skunrlaal van die ne~ntiende eeuw! Snode onreg, tiraunic, Kewcld! }:; 't flrittanges beskawing en roem? Om dour steel syn gcbied to vergroot?

Souder oorsaak, vrypoRtig, brntaal, \V ord ons laud ons ontncem mot gewcld; \Vas die prys van v.ns blued en nog meer Dante min ver ons vryheid, geluk?

Daarom swerf ons op nn.w sonder land, ]lis dio rcde myn vrind van ons smart, ·wantons kan en ons mag ons ni.e plaas Onder juk vau ons vyand gehaat.''

Dit was a,nnt en daar ~it hulle nog As God's volk in die da'e van ouds Net f':oo trenrig, bedroef 'n gewond,­Lat Sambesie hull' wanhoop getuig!

•• :Mar kom lat ons ons skuil in die woud lllet die diere"-Soo rocp een vol smart " Liewers klonwe van pilnters so WOAS,

Han in handc van 'n gulsige vr ...... t."

Ek wort wakkcr, vergeef my,-'n droom ; \Vat 'n droom? of vergis eK my soP

TRANSVAALSE LIETJE.

An Secf Sto.ffd Blikoor, Kromellemboog.~pruit.

Ou Nee£, kom luister tog na myn, Ek wil jou wat verhaal;

Die nuws is net van groot belang Omtrent die ou Transvaal.

10

Transvaal is mar 'n mooi ou land, Vol kole en vol goud :

Gras is daar oek mos net volop, Engen gebrek an hout ..

Ons het hier lank gerus geleef, Al :is die Kaffers kwaai ;

Ons het ons; nooit an hul gestenr, Al maak hul' groot lawaai.

Ons laai mar net ons lange roers, En skiet die zwartgoeJ weg,

Dan is hul' weer ver lange tyd, So stil en soet en reg.

Tom Burgers het ons good regecr ; Net mar met te veul spocd

Het hy die land vooruit wil brcng :­Syn mening was glo gocd.

Tom Burgers wou mos spoo1·wcg maak Na Delagoabaai,

En het daarmo mar angehou, Ofskoon Oom Paul afraai.

Oom Paul seg: "1fenrcr President! Ons land die raak bankrot;

Ons volk is nog- nic oud genoeg Ver so 'n dure lot.

Ons Boere ry nog met ons wa, En kom daar good me klaar ;

Mcneer moot tog maar bietjie wag, En lat jou baas be<iaar."

•rom Burgers seg: "N e, voorwaurts, man! Nccm met die volke rang!

Transvaal het gouu rn grond gilnoeg ! W aarom is jy nog bang?

11

Uom Pa.ul skut mar syn kop en sug, Hy weet dit sal nie duur;

En hy 'lwt mos 'n voorgevocl, Hul sal hom moet wegstnur.

Oom Paul het mos 'n goeje kop, Al is hy mar 'n boer;

N es kat het hy mos lange tyd Al nit die bogm geloer.

lly siat Tom Burgers wil'ver hom J\Iar net 'n ~:,rroot man maak;

Mar wat daar wort van ou Transvaal, Dit kan hom woinig raak.

Tom Burgers volg mar net syn kop, \Vat o£ Oom Paul oek raai ;

En stour hom oek mar net so mill An Vulksraad syn lawaai.

Oom Paul syn woord is uitgekom: Bankrot is nou die land ;

Tom Burgers met syn spoorweg is No11 albai al van kant.

Ou Slypstoen kom tocn mos net hier, En scg: "Ek: is jul baas!"

En Burgers is to bang om waor Tc maak nes op Boomplaa.s.

Ou SlypstQen het ons land gevat Souder con skoot to skiet, ;

Champagne proppe 't mar gespat Tot menig eens verdriet.

Oom Paul en Dokter Jorissen Is· nou 'na Engcland ;

:Mar Carnavon en ou 'l'ant Vic W ys bulle van die hand,

12

Dio F.ngclsman is hier non ha:\s, En ons is .n.lr die volk;

:Mar stJWe ltutoJerd '~-~(ffig pond, Hot dit mos so getolk.

En wat sal onq nou veruer ruauk ? Tevrcde 'vees of veg?

Ons sal wag tot Oom Paul kom :Eu hoor eers 'Vat hy seg.

TER NAGEDAGTENIS VAl\' KO~DfA. DANT LOUW Yf!PPBNAAR.

y,;sneuwel op Thu/,tJ, B~sig", Au~. lHGG.

Sal vreemrlu Jigtors ous verhaal Yan hulle grute helr1<.',

En sal ek in mYn eije taal Louw Wipp~naa1: nie ...-ermc1de?

Nt~, Breeders t'• frikaners, n•\! Om; dappro blyf ons cigc;

God hrt ons Wipponaar gege; 'Ya:trom sou ck dan swygo r

Lat hul' van Trump en Nelson roem, En sulko p-rotu name;

As ek mar \Yipponaar mag noem, Dan sal ek my nie skame.

Hy is bo almal vcrroweg, 'Vat in die heldo ry staa t;

Hul' 't oqk hul lowe neergeleg, Mar tog nie ver die Vrystaat.

Hy leg op Thab:1 Bosigo, Gen grafstcen sal hy vPrge,

Syn monument het God gebou, Die Bouheer van die berge.

13

.AI moet ons clan so dikwels bloos, V cr onsc arme nasie,

Gcdenk an "''ipponaar, weos getroos, En vat da.n weer koerasio.

Y .ADERL.ANSLIEFDE.

Lcef onder almal wat dan.r woel, E?.n wat gcn Yon h. yan liefde vue!? Is daar 'n mens met gotJS so dood, Met hart so koutl as sware lood :'

V er vader land G en JiefdeLanJ 1

Die mnn is kcucl, Jie man is dooJ!

llij is gen eije land cons wert; :;.)yn hart is m·s 'n bees o£ p.Jr!;, '\Vat bou 'an kos en stal en voer, :En altyd naar die vot:rsak l,•er.

liom en syn land Verbind gen baud

As geld en goed wat~r hy ria loer.

:Mar wie syn land opreg bemiu, Die staat, of hy vcrloor o£ win; lly blyf 'n ware Patriot, Deur dik en dun, dour smaad en spot.

Syn lcwo gcef, Ao lank by leef,

Ver VaderlanJ elk Patriot.

Hy is synland en volk toteer; En mo~ elkecu van hum tog leer: Ryn hmd tc min en hoog te ag; IV ant al wort hy nou oek belag,

liy Joct syn plig, In elk opsig,

E:a eenm::~.al wort syn na:1.m geng.

14

1-:n op syn graf wordt dit geskryi: "Jlicr leg 'n man, non koud en sty£. H y hot syn land en moedertaa.l, 1! et smaad en goeu en bloed beta:~.l :

Dis duur genoeg; Hy sticrf to vroeg,

Og kon ons hom terug gaan haal"

J.Iar van 'n sot wort dit geseg: "Hy is non dood; set hom msr wcg! Syn vaderland was hy nie waard! Dalg mar syn naa.m uit van die aard!

Hy leo~ t~ lank, ""vV a.t met ondank,

Mar net syn voordeel soek op aard."

AFRIKAANSE VOLKSLIED.

( Byt•oegsel tot "H et Misdadig Eng eland".)

Wysio van: "Wy leven. vry, ~ry leven bly."

Jan Boel hot die Transvaal gejomp; Ons raak dit nou gewend.

As hy iets neem kan sander stra£, Neem hy cen anders goed mar a£;

Die vent is mar so lomp.

Daar kom 'n tyd, o ja, o ja, Die tyd is nie moor ver;

Daar kom ver ons dan ock 'n dag, Dan waai die Afrikaam;e vlag,

0' er heel Suid Afrika. .

.Amerika is nou al vry,-Hul' was eers oek verdruk;

llul hot Jan Boel toen weggeja, En vry is nou Amerika,

Hul is nou vry en bly.

15

Eers l1et .1 an Bocl hom so gcdra, Die Boere moos toen trek.

Hul nccm Natal en die 'l'ransvaal, V mjang die Kaffers heeltemaal,­

Die pes van .Afrika.

Die Roere trek o'er Grootrider, W aar nou die V rystaat is.

Jan Boel neem hul die land weer af; Mar kyk op Boomplaas na die graf.

V :m menig officier.

Toon skryf 'n lunsriem Louden too: " Dis net 'n wildcrnis.

W ::>t met die Kaffors angeyang? Ons is ver hulle rogte bang;

Ons is die land al moo." (•)

Dio Boer regeer die land toen goad·, D:ie land wort rogto ryk.

Daar wort 'n diamand gt'Vind: Jan .!Joel die is daar weer geswind,

"Jou klippies of jou blood!"

Natal was al deur hom gopak:, N ct soos nou die Transvaal;

Daar was 'n hawe in Natal, Jan Boel was bang toen vor syn val,

:En skado ver syn sak.

Die Vrystaat staan aileen nog vry, En alles gant hier good.

J a, werklik good is ons bestuur; En mog ons vryheid lank nog duur,

Die lunsriem bly op sy!

(•) Goskicuenis van ons Lar.d, bl. 200 en 220.

16

Non, Afrii>:anerc., allernnal, Let op w.ll ek j ,tl sog:

Kvk na die}, ·"r'ka1mFe bnd. En stig een eije btntcbami:

En pr:u~ t jou m· ,eclert.:101.

Ons tyd rli·· kom uek ·;cker, ja, Die t•·rl is ni.· me!':- ver,

l)an kom •(ltucl' oe1c Vel' OI'J 'n tl.,•;, Dan waai die Mrikaanse vla~.

VEREEr>wn .AHUKA I

LIED VAN DIE VOORTI"tEKKEHS.

Wys van ]J;,, 130.

Din~taan i'l nnu gPaneuwel, Dis om syn tira.nny ;

'l'ambocsa err oek Slela, Om hur 'Vurrajery;

En Ponch i.J g.:kcmc, Hy hct p;evrang om Yre:!;

Ons hd. <lit '!onder nkrome, Blymoedig hom ge;;e.

On~ arme Afrikaner, \Vat 1ier in Natal woon,

Hoe wort tog onse tranc, :Met goedheid weer bekroon !

o God.! Gy skenk ons vreue, U segen oek daarby,

En uwe hnlpc rnedn; .Ja, Gy Ryt an ons sy!

Ons ken oek onse Rkuld£>, Voor 'G, o Opperhcer!

Ons leg voor U ons hulde, As onse offer ncer.

17

o Heel", hoor tug ons hC'dc: Y ergeo:f onR allc kwaad !

Dan sal ons steed~ in vrede, U lovcn vroe~ en hat.

J\far sie ons >'yanrl. 1.ome, Deur afgum; ange!>poor;

Ons bnJ wort Ollb unt.nome; OuR >redo Wel!r verstonr.

llul span alltUl verrno'c, En rlruk ons uit die land;

A.l sit..t hul voor hnl o'a, Ons is hicr ingeplant.

0 G oJ, wil OilS uchnedo! En sent \ erlussing ncer!

llat nooit. in overmoede, Or,s hvho vyaml weer,

M:.~ trar. om op om; hielo, 'l'c trec(e m&t. syn voet;

.Mar in die Atof mog kniele, By d' sicn vun wat Gy doet.

Op! Dappro Afrikane! K.vm, vat non hand an hand!

Al moet. hier weer veul trano, Gestort wurr' ver ons land.

Ons moos dit duur verwerwe, Ons kog dit met ons blood;

Ons wil dan.r ock vnor sterwc; Korn, vog met leuwcmocu!

Barrnhartig Gad cn Vader! Bcstuurder, ~ltoos good!

0JlS kom non tot U nader, En val yoor U te voet.

lK

Wil onse vyand breidlen, En red ons nit syn hand;

Wil tog syn raad verydlen, l'~n sh cnk ons ondcrstand !

Moct ous die reg dan myde, vYat ons het op die land?

1Inet ons die onreg lyde ? H et Dingaan met syn lmntl,

Nie sol£ dit ondertckcn. En op hom tocgepas?

Hoe moot ons dit non reken ? Of dit nio sync was?

Die reg dryf cindlik bowc, Hoe lang dit durcn mag ;

AI wil gen mens golowo, H ul' siet dit tog eon dag.

J ::1, God sal dit nog tone, Dat Natal ons behoort,-­

Die vyand eens belonc, Verdrywc nit deus oord.

Ons hoop ock nin op mensc, Dat die ons helpo moet;

Oek op gen ho'e prinse, vV ant di t doet ons gen good.

Ons roep mar tot die Here, Die al ons sugto hoort,

Die wind en storm en mere, Lat luister na syn woord.

lly sal ons redding skcuko, Met sync sterkc hand;

H y Ral an ous gedenke; Jiy gcef gewis ous land.

1!)

Want Gy, o Hccr, is mccrder, Dan aile volk tc E=aam,

Daarom sal ems to eenlcr, Steeds lowe mv.u naam !

Hoop op clio Hccr, jul' vromc l Is Afrika in nood,

Daar sal vcrlossing kome; Syn gogJhcid is seer g-root.

Ry maak op ons gebedo Heel Afrika cens vry

Van hu1, Jic owl vcrtrede, Dan lcef ons vry en bly!

II.

VER MOEDERTAAL.

l>m 1\ Fl KAANI:1E 'l'A.\.L.

Oc1• J1 ollanR, Duits, of Fraus, Gen JJngcls, of Javuans, 0Pn Knffer·s, of boesmans,

AI goi jy alrnal in dio skaal, Vl·r ons h.nn hnlle uooit l>phaal Die ware Afrikaan.;;e 'l'aal.

Ofsknnn ons taal bier bly£, En iciPrCC'n dit skryf, Net 1m die wind horn clryf;

Die Afrikaans blyf rlMrom rp,g- : 1\'at regtig good is wort niC' sleg, Al trap jy hom, of goi horn wcg.

or~koon gcn con dit leer, .l\lar flngPpl•rmittC'cr Verfocs, vPrknnci, onteor;

Ons Moedortaal blij£ daarom good: On~ taal sit in ons murg en blood, };n groPi nog op in to'onspoed.

En twyfel jy hiPran ? Myn li0we goC'jr> man, Vat jy die boPk dan an!

.l<~k wed as jy ons Rpraakknns leer, J)at jy con tan.l sn hong sal Pcr, Non kom, seg: Tor! man ; en per beer.

:!1

Uom Lokomolid! J \" is lnYII 1'-0 Jil'f. 1 i ou jy t"~ mar :-ryf, Al kom <luar g-ekyf. .T y ~;al Jit wd mank, 1 [uu vas mar 1on sa.ak, Eh. is met j.m"r.en, Ek scg wa1. ek moen.

Set Engels op sy, Ons iaal sal jy kry. \V erk H ullans mar uit, Nt.uur weg met die skuit ! Jn, sttmr hom mar weg ~a liull:md--dis reg, Jn., stunt· hom 11:1 huis! llier ho"r hy nic tuis.

Oom LolromntiC'f. Ek het jon so lief! J y praat 11cs L'en man, En dam· hon ek vn,n. Bid <lod mar om J...rn.:! ! ljat mcn~e mar lag- ! lion vas mar jou ;;aak ; IV Prk finks an jon taak ! Iht sal Ol'k ¥"Cl gouaiJ; )!aak c,op mar die baan ! J lie wcreld mag ra.as, Ecn clag is jy baas ; Dio wcrehl mag woel, Sit st.il op jou st oel !

001n JJokomotief: Reg- tc.g asseblid :

" 0 Rcgtcr ! kom by, En staat an ons sy, En gL' ems ons taal, Tot binneu jou saa! ! 0 Regter, jy's bo-as, Mar wees tog nie dwaas! OnB taal ! Gr onil ta:~l ! Dit ]Jet. ons hcpa:tl. Ja, dnar lJly£ ons by, 'J'ot onr. dit Yerkrv. \Y eeR, Regtcr, nic. slog! l~n g..l ons ons reg ! Afrikaans wil ons he, lEt het ons gust-. 0 Regtcr, staaL op, En hoor onl:! geklop ! Ons tanl vrang uns m'lar, l<Jn Jan hot. ons klaa.r.

AfriMncrs ! kom aau! V er ons trL"tl moet om; strum. Kom, vriende, staat by! Sta.n.t vas an OilS ~.r! Die tyd iR g-eh.om, Maak rt·g wat is k1·om ! Die Hollftn~ moPt wPg, Afrikaans iR eprs r<'rr. Ons land hot svn tanJ, Van Kaap tot 'l'ransyaal. Die Hollans moPt uit, Oit is ons heclluit. Die Engclo; iR goetl Om Rogters to groet.

Afrik'l:tns it~ vol ~PeH, Om glathn•g to leeR, Afrikaans ia so }ll:.tt,

Dat ons dit kan vat, Afrikaans is net lig Om lietjics te dig. Afrikaans is ock mooi Om woorde te gooi. Kom, vrindc, kom by! Gooi Hullans op sy ! Lat Engel!! mar bly! Ons taal moot ons kry. Ons ta.nl is dit werd, f::>aal op mar jou pi1rd. Kom agier ons a11.n; Laat Uulbns mar staan; Jly's amper gcdaan. Vat, Holland, jon taal ! Dit het ons bepaal. Die Engels kan bly; Mar hou hom opsy! Afrikaander, kom aan; Juu iaal kan jy slan,n; Van Duits is myu Llocd, :::\Iaar bier is rnyn goed; Jlier is ck gebore, Afrika::tns wil ek horc.

1\fyn lietjic is uit, Nou sttl ck mar sluit. M} 11 lietjie is klaar, I>ic lmmihnut i'l gaar, Non p-aai, ek mar cot, 1 lie kos is gorcod. Non hoi ck o-edaan 1 lit :ml nou ;:,el ga~n. Ek ~a1 nou mar stop, )I.) n vroutjil', :-;hp op! l>ag LokiJmoiief! Juu work hd ek lief.

En gro<'t uit myn naam Jou maters ook saarn!

Allicrtu~ is myn naam, :Ek werk nou oek ~aam, HerlwlJt is myn van, Ek dig so's ek kan.

ANTWOOIW.

Die lied is gedruk Ons wens oom geluk! Dit's nou bekend, Oom is ons agent. Oom kan mar weer stu ur, Ons goi nie in vuur. Druk op nes een man, En stuur wat jy kan, Ons is regte bly, Om liedjies te kry. :Maskie is dit sleg, Ons maak dit mus reg. Oom het geuoeg gees, Om digtcr tc wees. Oom kan revt(' mooi, Ons moedert,aal guoi. Oom mod \ cr ons work, So flukt> as een klerk. IJaat rnenso mar spot, l\let ons l'u f riut. Oom kan daarop reken, N og baing sal teken. Stuur Oorn oek mar name, Die Pit0"irs ork .mme. Or.s ~al dit verwag; Oom ken mos uie slag.

Ons wrrk met geweld; Jlit kos hope geld. Oom sal dit wel weet, Dat 'n mens dan kau sweet. Og. ja, li we oom ! 11 ul dry£ myn met stoom. En wat ek ouk praat, Dit wil mar nio baat. 1~n hoo ck ook raas, Of wat ck ock hlaas, Hnl druk myu mar op, O'er ore en kop. Ek is die vuurwa'e, Oom kan dit mar vra'e. ~k woon in die straat, W aar clio rytuige sbat. Kom oom ooit na Kan.p, Kom dan by myn slaap. Ek sal jou vcrwag, N ou oom, goeyen dag; Oom wcei 11011 joules, En ken myn ad res; Skryf gou weer 'n brief An LOKO~lOTIEF.

RASENDE AFGODERY.

Ajrik,umse Trippclmaat.

\ lns lee£ in die daQ"c yan taalrasernv, En dttarv:tn knrn ..'drika oek nic m~cr vry, !liar v.m dil' vlt·Hd het dit hitter ie ly, llonr hier die geskre van die J£ngelse Jekke: J lui scg, hullo taal moot die W<~rcld o'erdekke; V er Engels moot all' ander tale mar trekke, Eu waur hul die mag bet, moot Engels die baas,

Die Iandstaal kryg daadlik die ngterstc plaaff, En dood moet hy gaun by die Engels geraall; En wie l10m nog ophou, die is ncs 'n stomme, Hy mag in gcn rand of bedieningmeer komme, Een vreemdling is hy in syn erfei'cndommc. Die Engelse taal wort :a.s afgod vercer, Die reg wort vertrap waar die afgod regeer, Maar eens sal syn end kom, WANT GoD BLYF DIE

[HnR!

OPROEPING.

Kom, Afrikaners, van al kant! Die Hcer staat an ons rcgterhand ! Kom, kom, lat ons nou voorwaarts gaan, AI staan die naRics teun ons aan.

Kom, stry ver NasiP, Ta:U en Land! 0 lat ons hart van blydskap brand! Kom, swakko knicje opgerig ! Verborge dingo wort nou lig.

Kom, Afrikaners, staat op noa! Wat op di-e ware Rotssteen bou, W at glo in die V ersoeningsdood, Die roep ons op ver strydgenoot.

Wat Patriot is, open kom! Sit nou nie langer doof on stom ! W ees non mar ·rrolik en verblyd, AI raas die vyande van spyt.

Ons Mocdertaal die moot ons kry, Want Gou di< ~ncer staat an ons sy; Hy het ver ons die taal gegl:, Kom, Patriottc, wcrk llOU me!

27

Kom, Patriotte, wees verblyd! Ons work wort deur gebed gewyd. Voorstanders van die Patriot, J<~k go j ulle in die hand van God.

Set non myn naam gerus mar ucer! Een Patriot hot julie meer. Op myn kan julie seker bon, Om vas to soau,n en woord te hou.

SKOOL LIETJIE.

Oompie, oompie, dis da.rom waar, Souder ons taal kom ons nie kla&r; Ons taal die moet nou o'eral wees, Ons wil ons e1e ta.al non lees.

'!'annie, tannie, dis darom waar, Souder ons taal kom on:~ nie klaar; Die Engelse kan ons taal mar haat, Ons wil ons eie taal non praat.

Noef.fie, neeftie, dis darom waar, Souder ons taal kom ons nie klaar; Ons sal ons eio ta.al non kry, Want Lokomoticf lat vinnig ry.

Niggie, ni~gie, Jis darom waar, Souder ons taal kom ODS nio klaa.r; Dal.k: is ons taal die heel land dour, Elk eon ruoet dan ons taal goedkeur.

O~S IS SO BLY.

0Ds is so bly, ons is so bly, Ons sal ons eie taal nou kry ;

O!lB lee~; al ne11 ODB pmat. c2

28

One hoor partykeer non al s€-" Ons lan.t die Engels non mar le,

Wat sal dit ons nog baat."

Ons is mos in die Onderveld Nie in gele'entheid gesteld

Ons kinders ln.nk te leer. Daarom is ons so reg reg bly, Dat ons ons eie taal sal kry :

:Meer kan ons nic bcgcer.

DIE AFRIKAANSE T.AAL. DIE AFRIKAANSE PATRIOT, W aarm6 nog bajang mensc spot,

Sal ccnmaal nog ba:1s wurre ; Lat hullc spot, lat hulle lag, Ons beurt kom seker oek een dng,

Van dna:- nic dan tog mGrro.

Non rym ons lekkcr, want nou kan Geon Hollander of ]~ngelsman . Ons mot llJll taal vcrmrutk nie;

On11 Afrikaans klink net so mnoi, Lat huJle mar met woorde goui,

Hull' sal ons tog nie raak nie.

Want IIollans of uek watter taal Hull' oek ons andag by Lcpaal,

Ons sal daarna nie hoor nie ; Ons Afrika:J:ns diu bly mar baas, Lat hulle spot, ]at hulle raas,

Hull' kom ons net nooit voor nie.

N ou seg onil in ons eye taal Die ding ver hulle net so kaal,

Dat lJUlle niks ko.n P' rat nia; Ons Afrikaans is IUeer bekwaam Daartoe as al hull' tale ~aam,

\Vat ver Oils tog niks baat nie.

CJ-[. mar die vuurwa vinni~ stoom, Dan hardloop hy dwars deur die stroom,

Al staat hull' nog so dik, jtJ.; Lat. net diu vuurwa eensb.g skrti, En a! wat voor is sal pat go,

Die ding !at '11 mens mos sk:rik, a.!

Xou Afrikaners, hou mar styf, Ons taal kryg hy diu dug meer lyf.

Kom, staat m:u algar Harne, En werk verenig hand an hand V cr ::\foodertaal en Vaderl::tnd,

Ons hoop sal nio beskamu.

0 N S S K 0 0 L. (Om AfrJlcmms fe lear)

Ons gaat nou perbecr, Om 6ns taal te luur, Pak an dan met mood! Dat On!! dit kan [eeH, .En skrywers kan wceB, !s dit nou nio goecl?

T1at ons dit nou weet, En nooit weer vor~eet, Ons saak is wei goed; :Mar as ons vorkeort OnR wysht irl vcreert­Dan kryg on~; gon '!poed.

Geef Godo die Pc·r; l )an 11al ll y ons leer.

Hy is tog ons lloof! Dan word oek Syn krag, In swakheid volbrag, Dit het Hy beloof.

Op llom dan gohoop, En moedig geloop ; Hy gaat voor ons uit. Wie te'en ona is, Hy 's meerder gewis; W aarom dan gastuit?

Op Hom dan gewag­Gebede om krag, Hy hoor om gehed. Slegs H y kan in nood Geva.re on dood, Ons help en ons rod.

Nou, vcinde, met vlyt, Ons krag en ons tyd Gebruik var ons taak. Gee£ Gode die eer, En wag op die Heer ])ie alles reg maa.k.

VER MOEDERTAAL. Hon vol, ons liwe PATRIOT! J y is ons tot 'n groot genot. Al wort jy somtyds nog verag, Dis niks, jy kryg 'n boter dag.

Die dag as land en volk te saa.m Jon uitroep as hnleio naam, En Engels wort die nek gobreek; Dan kan jy vry jon vlag opstook.

:J I

"\Vant. drw l1cL .iy dit. SIJ g~r~i.k J )at :tl d ic wei t.c op,; r::mk ; J la11 k nn dir, hot• r· dit ~-;df m o,; lees, J•; u l1oOf llir: ve:· '11 J ut;; tc vn;es.

J-: n lu:ll.: kan dan Hdf g:um ~ La"rtn Eu l!cg : \\' ''L }v·t ck dan gcdaan, ()at rk Vo' J' j l)ll SO hrlllg 1JlOf't WCes? J~k llct mur; xclf Jie wt:L gclees!

i>r y n RiHtk ltd , ck jon o., p~ele, En w il otk nrL nou vonnis "L{· ! Jy meet d it net 111a r g i.•U nitrnaaJ.:, 0£ j.v 1:w.l i n diu hiJclc raak !

Of, dl\aJ' hct ok ' n Hotimd.ot, J>io dryf met. "II• ~ " g-Dsa~ ,]it: »p<~t ; };H Jlon kla.ag hy · d io wyn is lllin; Dan wcor: die ko,; niCJ ua NJll s in.

'\V(I.t mt-..'\k uk ' '" '' rr.ut 110 'n kring? J•:k mag h·nn '-' l' kan t .. c·r nii.· ht'i:'ng; By l: J • ~,:t'l~nmtt kry~ hy log r eg, l·:n 1:k gaa t 111•:! die ska ndc Wt•g .

J.Jttt~L C'k joa 11nn ock. :nog verbal\l ]lgc ck A~t'ntu moct hcllk'il : V cr idor brief vyf Ril ings reg, 1'~11 pontlo ga.>tL ol' Jic wys wcg.

Dio eC'rsLc w rwt dan so geskryf, iht di.L d Le llauk net halfpaJ dryf; fi o11 moet rlfl£lt· twn, driP, viet· uog gaan, Eu ck moot ver tiic krJs tc 1\t.rum.

I;;H ~o loop h nllr! ve t· myt• om . "Wau t ek iR in die l~ngcla dow;

En om clan \rode to btwaar, Betaal ck mar, al is dit swaar.

Dus, ..A fl:ikaners, weos nie d waa.s ! llyn skepsels! die gcn sot geblaas .As ons OllB eie taal bcgccr; Dit is ons reg, wie sal dit kcer?

Kom, .Afrikaners, van al kant! Kom work nou almal hand an hand! Dat ons nou ouse taal verkry, En dit sal ons tot segen bly.

III.

OP DIE PATRiOT.

AN SPOTTERS.

t:Jie AFRIKAA:l!SE pATRIOT

HS ongevoclig ver jnll' spot, t>:.ln sal daar nic om ge nie. p.-1 wil jull' laster op hom H\, ~luks sal hy tog <lie waarheid so, l;xjcguit-hy wyk gen tro nie. HB hy non eenmal an dio gang, ~om maak hom dan gorus mar bang; ~I wa.t'Jnll' doet-hy stnit nie. P..l w~ljull' hom non oek verbrand, ~ooit kryg jnll' hom weer nit die land, rnyn sporfil gaa.t nooit nit nie. ~::<:len dag is al jull' spott-ers dood. t-e.A.TRIOT oek ? N e, dan is hy groot; p..nskon dit wie nog lowe! 1-30e, spot mar op so venl jull' ka.n, l;xjoep op en sta.at mar ver jul ma.n; Hn d' oordeel sal jull' bewe ! Ons weet, da.t onse liewe Heer t-3ot dan en ewig bly regcer .

.AN DIE "AFRIKAANSE PATRIOT. •

Dag, "Afrika::mse Patriet," W at non w_ort uitigegev-e;

34

Rk WPIIB jou Nm gclukkig lot, Bn nek cun lange lowe,-

Een Jcwo nnHig v"'r ons land, Ver Kork, I'll Ptnat, ~·n :-;udo,

Di<' H<'(·ru Hclf lwu jou iu ~;tand, En gu jou vele ledo!

Die bolo Y rystaal., t1n Tnmsvasf, F.n fll die grem;bcwonors,

'V ort, met die '""'~'C vnn Natal, Jou lcsert~ en bolunore!

Jy Rn<>nr t'fm l•'ud•·rn~u·-ko<,rd, Md !it'f,lo r) k hcporcltl,

En bind .la.a.rw/·, van oord tot oorrl, On~ Afrika.ansu wt-rcld.

J y mnnk ons tot 1\en ciu volk Dcnr nn!l(' taal tu kwokf>,

Wan.rm,: ons sonder <'nig tvlk Om; hart vry1nit krtu 11preka.

llin ln'o klllsse van ons land Ul-]) ouk wnt tc lcs~;

Jy Hkryf mnR nut nn lml Yt'rRfanJ, Ek: denk 110 moat Jit wcsc.

Vlicg mar dit~ ]and ill' II r, Patriot! No" baian;! ~al in1t•k.uu,

Ock "mu· j} nu•l 1u•1; \\•n·t l'<•~1ut, \\' ort jy uenH hut•!( gl'lL'kcr •.

Dil' !tn',, 1(·n·lR van dw 11ta~t. \Vat u \·r nntl land rug<·rc,

Perooer n(k nm jtJa taal U, pral\t, En .Hrikaana tu len~.

Op die m11.nicr kom ecns .die dag Da.t, Afrika, jou sone,

v erenigd onder ei-ne vlag, Rier frank en vry sal wono.

Dan het ons eers ons cie la.nd, 0 n11 eic ·tna.l en na.sie;

Ons eie wotte kom tot stand, V .er die Konfederasie.

ly t!t'g, jou doel is om te atry V er nasi.o, taal, en regie ;

Ons Afrik~~oners is nou bly, On11 sal oek 11ame vegtc.

Jy hat ver jou cen goojo saak, W at jy nou gaat verdedig,

Dio Afrikao.n syn moederspraa,k:~ W at lanktyd was beledig.

J y wect die Afrikaan syn blood Die raak nou weor an bruise,

En bars al nos can watervloed Dour oopgobrcokte sluiso.

Ons rokon, ·'Patriot," op jou Dat jy vcr ons sal staan, ja;

En jy kan oek op ons vertrou Om in die stryd tc gaan, ja.

J y moet oek 'na die Ran.d oplet As hulle by maknar kom,

Want hulle maak daar wet op wet "\V aarsomler onli kan klaar kom.

Loer stiHjics ock in die kantoor Vv nar die lands ~dd bowaar wort,

En laat ouR ock icts Jaanan hoor li.:..:r die kas weer onklaar wort.

3ti

~y moefock na die skole .Kyl!:; Al sal dit een geraas wees,

Hollans en Engels staan gclyk, Maar Afrikaans moot baas weau.

Vaarwcl elan op jon nnwe baan! J y goof ons vee] to hope;

Ek sie!; ons aag breck helder nan? On Afrika sal non opstaan ;

Die tockoms gaat al ope!

KLAAS GESWINT.

On Klaas woon in die Onderveld~ Hy hot gen vron of kind;

:Maar waar hy kem hy is getelt, En is 'n idel"ll vrimt.

Hy is uon oek 'n vrintje vaa Die brawe Patriot,

W at nou 'n iede:r lese kan, Al wort hy soms bespot.

Die Patriot is non mar klein, Syn stukkies bajang kort,

:Mar wag mar, dit sal beter syn Wannecr hy ou'er wo::-t.

On Klaas wil jnl non dmdlik maaic Die nnt van die koerant,

'\Vat non is in die gang geraak In onse vaderland.

Ons hot gehoor, ook voul gclcos, Omtrent ous voorgoslug,

Hoc dat hul was gctrou gcweco. .fln godsdicns dag en 11ag .•

Die storio is al lank vergaaii., En ons hoor n<JU nie mcor,

Wat ons voorou'ers hot gcun.an Om afgodsdions to keer.

Daar kryg ons nou die Patriot, Hy bring die nuws ver my,

Hoe hul vorvolg was, en hullot, Hoe swaar hul hot moet ly.

Mar God die in die homel woon, Het deur syn stor ke hand,

Hul o'er gebring van spoi en hoon,. Hior in die vreemde land.

Hul hot mar arm hierheen gekom, Glad sondcr geld of kos,

;Iul steun op God, aileen op Hom, Hy hct hul ock vcrlos.

En sal ons nou hul tanl bespot, En dlt grheel verag?

Ne, ons sal, met die 1ulp -ran God, \Veer daaran bou met krag.

Nou, Patriot, vcr eers genog, Ek moet myn lied mar siuit;

Ek sal weer, as ck lewo mog, Lnat horo myn gcluit.

Ek wens jon voorspoot en geluk, 'n Lowe, goed en lang;

Bn hou, al wort jy ock verdt'nk Jou plan mar an die gar:g.

DIE PATRIOT 'N KOURAN'l'. Die AFRIKAA~SE P A'l'RlO'l'

Kryg ido1· dag 'n bctcr lot,-

Ht·~ V!t't r 'n ,,tap vonrmt r;•·k,lla; Nou wort die tc'cnslamlcr11 siom.

ln the begin WnB hy mar klein, ]\l~r daarom ~-:.rrnr.t. gcnr,eg vcr myn, J<;n W!!.S yoorspoedig op 11yn weg, Dour dik en dnn, dour g.,cd en slug.

}~en hne'kio was <lit in begin, N a elk en Afrikaan syn Rin ; .1\lar n,1u i~ lH· al CC'll konrnnl, }~n Vlieg a] WCku rleur die i!l.IId.

r utekenaars wort nlrlag mcer, \V ant baing h{>t daardenr gelr>cr Van dingo langr tyd g<'smoorJ, Sootl II w;u: •J/ e en flO voort.

]fop hains- kcer lwt Pk gc·sruag, Om ids daurvuu te hoor t•en dag, Nou lt·c·s Oil!! rlit nws 111 ons hlad, Myn skepscls! dis con grato !iku.l ;

Nm1 wcet <'k tog C'C'll Lidjk mccr, J)it hot ek uit die hlad gC'h·er; En hoop dat daar nog mccr sal wers1

\Vant ek sal non net vrytig lees.

En so lang Pk n:•~ wot·t gc3paar, Maak t!k ork ~tukkc hy makaar; Elk Hlnur nuu· HtnkkP, nn ~>vn stand, Van Kan.psta.d tot in Kafft•;land !

Nou, PATI:rnr, ;:.:0t'•l opgf'tlrnk! Hier ~etjy tl<)k van m)'n Cl'n Btnk; l~k Hal so !;OU rk kan weer Rtnur; Xou, stoker, l'ltl>ok war iluk~ L1ic vuur r

:, ~'

~:n bat d11 \',,Ul'\\1\ \ 1unil! woel. l hn drn\.. jy ~'111 ·~, hd" l"'l'l; 1 lj,. t,vd hE't dit tog a] ~..;dt·Pr·,

l:.tek··•·n;,r~ Will'\ al .1-.:.: JtH)t'I.

Nou Lbn, pJi.,it·rig ''Jl jou hrum ! l lit sal nug ~tltyu bulur gaan; En w etl'i mar a! t yd wu lgurunt·J ; Bogin wa~ 15u• tl, dan und ouk g•~t•tl.

l1ie All'.IKAAN~F. PAlftJUI l;t·!lillll.)'n dPrdo ja.".r. ln Kuapltmd, Vry~tnat en Tr!\n!!vaal, danr rner

],) IJIIJJJig ~na.ar, .Er. Jout Ji<; A friknanee hart van vrind uu hruo.

clt·r 1-iOl'J. An elkt> r•'~tc Afrik.aau breng hy Ryn N uw.

ja.ar~gr<>Pt. Frill gaat hy vort en stcur hom nic an )loon en

skimp t•n smaad, Hc•g vmag hy en niks andcrs nie, daarom wort

hy ~<'lwat. lw 't mn'pntJik dat daar mouse is wat hom nug

l111tf' kn1? }Zlup dh· A friku.an dJll hart nio as l·un ouig

man, .As hy die doug van vntJrw·,;ln;: en vrorno va·

ders J'll('lll ~ AH l!y \f'r l'c'g ('Jl wa:.ul•tit! sla:.t, l'Tl ('!ll'C'g JJin

Yt•rblt>l'lll P ]S',:, Afr·ilmnPrll, Ff'g dit lll:':.l'; Hlllu tug nic la,l,

g••r ,;ti'y 1

::-ieg lt'llll uit: "Dis ons .Moeuertu.al !" Erkpn dit, l'Il "V. L't't! b\y.

En Ilit• all•·•·n w·r l\locuerlaal, mar 11ck ver Vo\k en Land

Pioit hy, !'n roep ons alrnal toe : "Korn, Rroe· ders, hand an hand;

As kinders van ons voorgesbg, ons brawc va. dera waard,

Toon dat jul Afrikaners is, en nog nic so ontl\ard!

Rem nou niot langcr, blyf nic stal\n! Korn, llrocdors, bid en werk !

Is God dan onse hnlp nie meor; maak eendrag nie mecr sterk ?

0 ja, ons dag brook hecrlik an ; hy kom, o ja, o ja!

Treed moedig toe, we;rk alrnal saam ver hei.l yan 4-frika ! "

VI.

VERTELLINGS.

MOEILIKHEID OM LIEDJES TE :M.AAK OP 'N BOERPLAAS.

Kom, vrontjie, stoek nou op die lig! Die kindcrs moot stil woes !

Pa wil nou ock cen liedjie dig­In d' Patriut dit lees.

:Mar waarom blaf die hond nou weer? Piet, kyk jy wat dit is!-

Myn kop is van die raas alsecr­"Pa, dis een kar met vis.

"Die jong vraag of hy nit kan span En of by vocr kan kry."

Ja, ja,-toe trek die deur mar an! Scg :Mwa moet stil bly!

Daar had ek: net die rymwoord klaar­:Maar nou is ek dit kwyt,

Ja, liedjies maak is baiang swaar ... , Hoor da.ar nou weer so'n meid!

Mar, Ewa, stil tog ! Hou jon mond ! llockom moot jy so skrc ?

"Ou 11eur, dis die verbrande hond i Hy blaf mos ~·or dil.l vc !"

N:·. eli's onmo'euU1k om tc l1on t "")<: kan dun H<l sit dink r

Tul, tok ... \V j,. is d:tar nnu wour, vrou?­" Kan Jan syn chp kom skink r"

Og ja, myn hartjic, bast:1. pla! 'ruP, ~Pt·f }Jntn n1at ~yu '~rn ' .

'Vag, daur kom weer con klcintjio kla: "Pu, \VdliP knyp vcr myn.'"

l-Iar, k indc·r~, as <'k up moPl staan, J)an kr: jnl alma! HCPt': .

Di~ moeilik om so vort te ~nan­Kuru, uog t•cn slag perbecr.

1 loor daar nou weer, hoe ra.as so'n kl,mg! "Uu Baas, :lie kraal is oop 1

Baal'! Picter is claar by die jung; j)ie ve bet uitgeloop!

"Hul 's alma! in die land, ou Baas!" Hoe korn die vii dan nit ? ...

So gaat dit op ocn IJoercpla.as; }<;k moot myn lied mar sluit ...

SO'N KLElN STANTJIE.

N ecf Lokomotiof ! li iPr is cou brief

Van J 1n1 wat vcrsics maak. ls dit wat sleg, 1\f aa k i.v to~; rPg',

Dan skryf ck dat dil ha.1.k.

Die ander dag­Ht't ··k gNia~

V cr l'w!or v.m oom Klaas;

·13

D ie d ummr: nap \Vat alt,v<l g : L.'l~'·

Hei 1110~• md Ji iY' ' gH ';1!l'l· 1

lha i w:la ro tn to~; ? lJ J h e;l f{t:SfXl.!{

Dat J, y knn l•;ngrl~ Jll'fi."LL ! En ek hcL t.ocu 1 l.)Tt plig gctl•)<·n- ­

Cl<:sl..'g lty ka,n dit la.at.

J [ _v wil fncn ~;pot,-; 1) ie {'d ri"t

Oi• sleep l1j' oek rbarhy; 'l'oun H~':; clc : " ~ot ! I l.ic Ptttrint

Sal !anger le<1 f tl.~ jy I "

'l'.wn 1\'0I't ], v kw·wl · J) it waH op s't rnut ; '

Diu lllCl t.·>u h~t sl,aan kyk. l·:k sr·~~ v~r hoH\: '' \V,.~., n i,:·~;o dom!

'Wanl ck bet .rnos gclyk.

"On!! taal is goed Om me tc groct-,

H onkom Reg jy '1\.oe!. baai!' W i l jy dan spog, J o11 k leiuc bog!'"

l l y seg : " w op ua jou mnai !, '

Ek: w!)rL toeu warm; l~ k vut svn arm;

'l'ot~ tl w n1·t '!ty Laing kwa.ad. J·:k tlnnk f;ocu : Kee:1, J•: k gn:tt mar hcon;

j) j ~ miJdcl op di., strnat.

)lar by die hnis Bet Jit gesnis ;

Daar het ck hom gekap,­Ek sal hom leer !

· Ons kan nio meer Ons taal so laat vertrap

HE~DRJK EN .MARIA. EERSTE PART.

By Modderrivier syn broje stroom Dwa~tl eons 'n jonkman rond ;

Ver van syn ouers, vrind, en huis, Dwaal hy op vreemdc grond.

Daar onder ecn Treurwilgcrboom Goi hy syn lyf oek necr,

Om uit tc rns, want hy was moeg; Te slaap wou hy pcrbecr.

Metcen lig hy syn kop '"ocr op, En wat moet hy daar sien P

Een ent van daar 'n klein pondok ; Hy sal hom daar and ion.

Hy spring toen op ; hoe 'Dly was liy Om by een huis to kom ;

Al was dit mar 'n ou pondok, Daar gee£ hy nou nie om.

Fluks klop hy an die kleino dour, :Mar niemand maak dit oop;

Hy klop nog cons, daar kom een an; Hy 't nie verniet gcloop.

"Goci morro, Neef, ag help ruyn tog, Ek is net baing verle."

"'k V erkoop bier niks as brandowyn, Dis al wat 'k jou kau ge."

"Die hct ck nou nie noodig nie, Bk dank: jon wol da.arvoor;

\Vat ck wil h& kan jy nie J.iC." So was dit daarme o'e1·.

Ben ont van daar siot hy con wa, Net l!mges die rivior !

V orlo.ta lyk dit en allecm, Gen mens is daar, of dier.

Hy vra toen vcr die pondok-man, All wie die wa behoort.

"DiL weet ek nie; gnat self mar kyk.'' J•;n so gaat hy toen voort·.

l~n anstons kom hy by die wa; Verlate staat rlit. dMr:

lly siet daar rondom niemand nic; Die raaisel moet opklaar!

lly kyk toen binuo in die wa, En wat moPt hy daa.r sicn?

Eon ou man en syn kind was da:tr; Ja, hul was da.ar allcen.

Verbaas wns onse 1-Iendrik toen, Hy het dtt nic wrwag:

Dio do!ltor sit, 'n skone ruaag, Die on log, sonder kra.g.

lly groct, en rig 'n praatjc an, Bn vraag ock hoe dit gaan.

" . .\let ons mar trcurig sops jy sio·;; ; Mar wn.ar kom. ncef van daan ?''

lly Sl'g' lml tocn vanwattr hy ',om, En wnt. hy non char maak.

·' 1~ar hoc~ol_ll jul' so h.i~,e aHcen f Ji.n W>~t lS jUJle S:)a);: -

On~ etMt al t"CC'cl ~ <'f•n ln. ng I) d J,icr; On a v!'iS<' 't WC;!~dOl'Ji;

F.r! prt. 1~ s:tlk, j:1 },H11 g .~ i~~k ; H y lyk l:l .YI! bu ito u hoo p."

f:;y huil--·>¥ic sou d it kw~tlik n~m ( " Ag, !Jclp <JI'tR , ':;',; t<•g m~td , ..

Hy ~H~-· wic so n n ic: Ramo Rug ? "F.k' cn lj ul niu vcrlaat 1"

J' II' Y. D ~ I' ,, H ·r

Al!enig sit !,nl' by die vu nr, J.:11 Rit Ji•.>); lnal en pn :-.t. ;

Die vu we YJ.(l·.·r Rb<>J• :;n qf :J; Jlnl' w<·et ·llin d i ~ so iaat.

.Ta., f ocn \'<•rkl h u1 ' ' ' ' rr !l.k<l :u J! uJ' hel1• Jie\H·u:SIO l ;

\Vat Pmn.rt hul owlc t•" l'ld<• lwt En od .: di u hu lp V!l l t (:l!lJ..

.ll,n toon sy hctn hn.ar lrJllO vortd, 1\en sir:wl .;kid dour Hy n lmrt:

11 y vow! t<)C n <hi r·r u ~rot· moe 11.1~~ H um r.nt rok t.vt l"U.Utr ~lllart.

Ja, IJou m oot hy •li0 wa:wl1eid hoor , 1!y was hanr· goc>J h~::ko 11d ;

Ei'll ryl ga:1t. dvU!' BJII trlLt't. Cll ~ ic · l , D iL w:..s hy J< 0 .:.1i t gt::wcnd .

ll y vraa,.;- l.aar Hag : ".Mar in, BC'g lfl' t jy myll waarli k !ic-fr"

f:;y ],Joou: lry r.r:em h:tar o:n l J: .a:· 11\.:k, ]~ n seg: •· Ek l!et jon l i< f. "

0 wic hos kr yf th<• (·1'1\Hiig U U I',

WHJ lrnl' l~·;e daar <kurkef ,

47

Two siole daar met God aUecn ... 0, wat"hul' dau.rhetJn J.reef?

''f.hria lief, u.; seg myn tog, Wil jy myn sraart genC<Ji~?

Wil jy met myn, 1.r1 myne sy, Myn l,ulp ver altyd wecl! ?"

Ontstclci. kyk RJ ma.r voor hu.ar neer, Bcrkaa.md en ad~:rnlc>os;

Sy wcet nio of sy waak of droom; Sy ;mg mar on sy blws.

Sy vr.l t.ocu in wyn arme neer, Sy becfclc nes eon blaar;

Hy rir; haar op. rm },ou hanr vag., .BJn i,; tlit waarlik w •• ar? ...

En iH dit waar; w:1,t hoor hy nou? Sy andwoord, ja ~y !Sog:

"Ag, liendrik, ek is dit uic w0n!; Ek is ver jou b; sleg."

"Mar nogn1aalH sc;; ek jou. myn hn.rt, J y is myn d(-el up aard ;

Gcn ma,~ ~al onP two ooi.t kf\U sk.ci, '\Vat uns oek W~!dcrvaart .. "

DE lW F. PAR 'J'.

Ecn tyd dnarnit w~'" hul to sien La •1g~ r:!iepo Motlderri \ ier;

Eon Lruitl '\:lS sy, rr"·1r i.n tEe rou, Ibar pn was nic meor 1ier.

lly w:•f1 nou dood, kart van le voor, Xou if1 Maria vrv;

Gctrr•n ltd ~y hou; opgepn..s, IS y hd ha.ar· loon gukry.

4.4

Hoe wonclerlik is tog om lot r Hoc diep, hoe wys, An hong!

W at God br~kik, en ons nie w~:et, nit siet, dit werk syn 00):.

Hy lei ons langs Ryn eie wcg, Hoe danker dit ock lyk,

Die einde maak dit alles reg Dit h.;t ock .hier geblyk.

HE L E N A E ~ B D U A RD. Een Ballade t'n {we l'n.rte.

EERSTB TART.

lJie jonkmans van die Bowcland Is nlgemecn bcrueru ;

Die onderveld syn noitjus lag As jy hul naam mar noern.

:Mar sekcr was daar nooit nog con So fluks as B duard ;

Hy was oprcg en trou van siel, En nederig van hart.

llclena, bbnk nes melk en blocd, St• lief en sag van nard,

Die was Pen man as Ednarcl ln ider opsig waard.

linl was omtrcnt Pen janr verlouf, En Ral lllJU spoedig trou ;

Soos hy terugkom van syn to~. Dan wort hul man en vrouw.

Dit was die lanste Ja;: van }laart, En mane sal hv trek;

H r;j l sit nog tot die lwcndcrs krani, 'l'ocn vat l1y om haar m•k

l~n "cog': '' )[yn kiwi, die tyd is om! Die ~>hidinP{snur is daar!

~far ek vertrou ons liwe Hcer Breng ou;; wcu· lly makum· !"

Die iraantjit:s rol iocu o'er haar wang; llaar Eduard gaat wcg;

Ry snik: "Myn hart, kuru tog gou weer, So as jy het ge~eg ! "

Die wa.'ens staat al voor rlie dour; Die perde graaf Jic grond ;

Die jong sit op die bok en wag; Die daglig skyn al rond.

En Eduard, hy rnk hom los,-Een spring-hy 's op die wa-­

Uolnf die sweup-war.i eonslag o'er­En la.at Jie perde ja.

Daar trek die bra we jonkman nou! 111ar wanner kom hy weer? ......

Ag, wat con mens oek doet of wens, Syn lot beskik diu lleer !-

Ver o'er Groot en Vaalrivier Swcrf hy een lank tyd am;

Syn lJenie sug gedurig mar: ·w annecr sal lly tog k:om!

Op laas kry.; sy gen tydiug meer; Sy wag, mar kryg gen brief.

t:y r,ug eu pcins: Dalk: is hy dood ! Of het eon ander lief !

T WED E I' ART.

·wie sit da:tr nog so la::~t aileen lly die fontein f•n treur?

Sv work uie dat dit Junkce wort· • :Sy hovr nie wat gcbcur. '

D

DO

Een ma11 kom met .lie paatjie lap.gs, En blyf dig by baar staan,­

Beskou baar ecrs 'n tyJjo lank, .En toen sproek hy haar rum.

"Goei na'cnt, Niggio! Wat makccr? Hoc lyk jy so bedruk ?"

Sy sk.rik-spring op-rnar kan uie praat; ~o duur dit nog 'n ruk.

"Myn Pa die is daar by niP huis j

Kom saam met myn, .!\fpncer !" Sy won totJn daarllik hui!!t0c gaau,

Mar aug eers nog·l.!en kePr.

··Mar sog myn wat di" skorting- is; Hoe k:om dan so bedruef ?"

"..(\g," 11cg sy, "nuws vn.n Eduard ! Dis al wat ek hPhoe[ !"

Hy vraag: "'Yie is die Eduard?" Sy hot hom tocn Yt'rt{'l :

lloe sy a! jarP hLt gt-waf;, En hue dit W!l.l:l g~stl'!.

Hy seg: " Ek kom vall KalfcrlanJ, En olaar hPt ek w·lt(IOr,

Dat by tlaar lank gL vange was, l~n hull11,m wou vcnuoor.

"l\far eindlik het hy 'n kana gekry, .En so is hy ontvlug;

Mar ag ! wat nwcH hy lnt>u Wt>er hl'Or? .Een <lr~>c\v ig(J t;erug.

"Hnl ~cg-, syn l>rnicl ht hnm vcr·gcct; Hy hnor ~y wa~ untrou:

Een aHdur hPt &) 11 ltand f;l.' raag, :En nou i8 sy syu HOLl.

"En non-nou swerf hy o'eml rond'' .. ;' "Ag Hecr !"-so gil bJ t'Jen.

"'\\'ntis <lit~, vr:1ng- hy, ''Wa.t makeerP \\' a.t kan ok vc·r juu docn ?"

Sy huilen seg: "J lis la.~terta.n.l! Ous licwu Jfecr die weet,

Ek wa.s an Eduar<1 g(!trou, En ~al hom IIOOit vt·rgopt !"

" CiocJ.ln.nk !" ~o roop hy angedaa.n, "Ek is jou Bdu:;.rd!

11 nt l.nnic! (}od hoi una hrluwd ;" ·.Hy druk ha;;r 11n t'.)"D hart •.

Hoe nolik sL::lJJ bul na die huis ! Die <•u'ers wo.s vnrblv<l ;

J Tic trou.Jag- wrd. met ~ms bepaal. 'l'ot: ut:nrunal kom die tyd.

DiP. Hoer beloon wal. op hom wag, D~ar iR myn lied me nit

Dink, leserfl, veul an Eduard, En an syn trenwe bruid.

DIE OU PREL!EKANT EN FRITS DIE KOSTER.

l<Jenfl waR char een F.e1·waarde beer, H y w.as nie al to slim guleer, En dus gcn man van groat verstand, Syn ambag was oen prcJek:ant. Laat slape, was hy gocd gewend, En dit was lank gcnoog bolrent; Skoon hy dit mot oen slimme lis, Trag weg te stcek; mar iodcr wis. lJat tlic ou lui ecrwn.arde hcor,

o2

Ver11lanp lwm r.ltyd--k1•cr op kccr. Eons op ecn stilJ1· Scwlag morgc, Toen elkcen rusto vnn syn sorgc, Hot hy so onverwags gcval, In ha.ndo van syn klein go tal. Allnn3c wua cera gclni gokomo, Maar hy lPg r.og gt·ruR to <lr0me, En nog to r•,k, en neg te gaap, En draai hom om on ,·nl in s1nap. Nie lank of drml' die stilio piu·1s, Hoor ons die twe•le k1ok W!'Or r11lfl,

En dag wd an OilS ouwe mnt, Dio bat slanp as eon kleiro kind. Ons slaat dnarop gcn grote U[!, :Hy was al op het ous gcdag. Mot al dio W(.Ol en al die raas, Ontwaak on& ouwc mnat op laali:; Bogryp, dit was nie al to vrocg­Net eon spring was vel' hora genoog, Hom nit syn wacml' bet tc llg, ~'u brengc t0t il;·n 8l•ndag,, plig. "Wa:1.r is my k!0rc? vrou, gc koe! Van oggellt is ok van xnyn pos." Hy rnB-}J en sk:raap wat hy mnr kry, En laat Hyn witte das tuia l1ly. Daar kom ayn vron so owe 11ors, Met horelik gebraaido wore. "Dit het jy van so hal lo slanp," So praat die vrou, mar hy sit l;"aap. "Behoorlik kan jy IJOU nie e~t; Want dii:l te bat a! on ek wcot: Die derd' 1-!Clui is net nou daar, En dan is jy nog glad nic kluar." "Ag vron, wccs siil, en hou juu bek! En praat nie as C'CH mallo gch.; Te laat kom is mar vrousgcpre.at. En vroog k0m ib wat ma:1s Ycrsi.:lat."

Rkuat·R wa.~ die woord r!'g nit syn monu, Da:J.r kllnk uie klok uiv dor1,ic ronJ. '"A! wat het ck V0r ju..t ge~c :'" Fh pr.mt die vrou, "RO wil ek be, U 1t elkc m'l.a rnet wn.r.t•e kup. En tmgc lyf :;;> wurt gdup.'' I [y Rpring tt•un ewe ho.~sti~ op, .Ea .. heL syn s..tk vui w.;r:; g.Htop. J!y skr;1ap qyn ke;[ en hu1 Ja'l.r wog­Syn Hnn hct hy ;;en woot·<l ;.iuseg; Ry loop 'r, n>~uwe Btratj~e Jn,•r,-'n HonJ !at >at en yo lQ· HJll spoor, Om tn...; uic S<\ak UCUR uit t•1 j•luis, l1f hy d it i~. uf 'n h::tnl'lllll'•S huis, Dio 'n lekb.:r 1V0rsr•1ik so versprei -­('n Hond ::\t ho•n up rn ik VPt'lei) Die lwml, &) 11 neus hoo,; in <li" in~, I.oo1• nn1 ho•n rowl, lweu <'I' L.:r.l~ j "Ja," J.a.!.:;' die hnrttl, '"l1 J t, c!.. ,ye~t, ·vall oggont s~l 'k tm~yswor, • 'l~ :"

Dio hnnd spr'ng to~.: t•n g1yp t..!iL• Wl)r~, Een u.n.lel' h• ntd SJ rin~ , I)I)C Sfn bors; l\!ot cen8 11ic hy di" P.'l'o 'l;•, lly ltuil ou "il J:l' h.,11,[., klop. Die skouspP1 ;_;a.a.t l'lk h:\aktig ky k, If all' ~;ien dat hy ''HH nn:.l'g ly1..; JJio hond hct syn man··l versk •nr, Syn koil, ung uuut Pn in syn flour, Die is ock van !'lyn hJl ont.roof, En dn.nrhy kom !Jog, ek f!C1ouf, Jlin rnut daan·an W:J.s hn.lfpau lo11, En hooveul c;al s .. 'n keilHnu kos? 01' laas l'aak hy Jio huncle kwyt, l\lar tut ons rl!'w.t syn ;.:rootHt,, spyt, 'l'o<m hy syn og-o o•n hom slaau, :-:iot hy diu hunt!.• kum weer wm. lly ka.t syn Pige tlmai nie kry,

.i4

Rn loop die kr•rkdrJ.t' [dud verby; lly mn.ak syn dmai in <1' :>ndor knnt, Niks siot ons wa.ai ,,s do[ on flflnil. Dio k.rekduur J.:ryg !J) 1;og op la.:u., En loop Jie in mci. groin hn.ac. Uit asetn sit hy np die stnel, Dit lyk of hy hom door\ ~,wool, Van al 0io loop un al die n.as,-So CWO ioleelr sit. O!IS nu hD!\.1>. Die kuster dng wat good,:; to bring, 'l'orwyl nou die gmuuentu sing, Klim statig lan~!' die pre,·b;torl np, Tot amper bo""'C in die top, Stoot proker an <;O Ol\ c stil; Want. clkomt "wet \\at ko>.J.er wil. 1'V ocrt !" sh.; rlio prekor nit Ayn stocl; :Mar 1.oster hou l1om ewe kocl. Die prekor llpriug toon JrifLig op, l<~n gP. ou Frits 'n goujc bkep. Met. kop omlaag en voct in lug, ::lo koru om. kostcr "·err terng. Dio prC'ker dag n.nr1' spel vooraf, En hoc bv vcr die hondo drnf ; JlJn dat df~ was 'n hond flO snoop, Die horn vorvolg had van syn stoep: En bet dit in syn drif godn.an. Mar koster bet dit nic vcrst.rum.

Eenvaarde heeren, die dit lees, Ek hoop dut jul' mag wyser woes! Om t.og nio nwm· so laa,t te sla:~.p,-. Dink, hoe dit ging met ons ou paap !

Dl:C HE8EllfSTOK.

'11. St.jrie ondBr on~. Afrik•trzrrs, goed uekend.

Kom. Afrik:m~r.3! luish:~r mooi, I.,!t op, uei. wat jnl' kan,

nk ~!\at :wu WC•·r 'n grap Y<.rLel : Van G rictjiJ ell Yari y,ccf .Tan.

Jan was 'n regtc !lnaa.kse vent., ll:r stclLnrn Laing nan;

N ou, Welke joukmans is daa.r mecr, Ons hvef n ic vl>r to g.~~tn.

Gcn noi!.je was daar in syn buurt, 01 .hn Jwt d:'l."..r gcvry;

By hot die baste bnrepat ~let 1\ritvoct plat g-Jr.).

N<)<}f J amuc was d tlll goe>d lJckend, '1\rant hy vry uont Cll !;]ou;

Die nuins ontvang hom l'egt3 koel-­Su iet£ guhctu• mar :;on.

1Tf scg: "Dio wi'lrc!J is mos groot; Dan 'il noius in owcrvloecl,

Diu nig-gil'~ van 'n andcr buurL Die is mos net so goed."

So ry hy op 'n gvcjc da;j N 11 G J•ict<~ van ourn Klaas ;

IT y km1• iia~u· up 'n stpve dT·af, So p:·onk !Jl''Jllk up die pla:1s.

Die nnws g:t.~t gonwer as Jio wind, f~n net so's hy d11.:1r kom,

\V eot Grietjio wio die junk man ill; \Ytmt sy was glatluio dom.

Jan lmier r:b.ar n0u 10gic- Jik, En seg bJr• Vt'1' ;;yn rr a.

"Dat hy YR!l Gri"tjic bainr; ho.1, En hy b.~' r:t:...r :;al vra."

F.on a.ant kry1~ hy br~tn· moc•i op s;·. En duet t ~en f!Ot'cl Jyu wonnl:

Hy praat var. li·f f•.t i: di.J J.,,,l. ran fru•' ,.rt IJil ul ~·V'I'f

Nou Griota hut l'i~ &ieit a11l:o:n, En hut hu:r uik\l ,)ntt:te1 ;

l'riar 3og · "]•;c>r f'k .Jun autw•·orrl Hout ok jnu .,•a,i ve~el.

" 0 ns is nog rC'gt>: kur!. hf' t; ·~n d, Dru:.rum is el: ~o'l< r<·e:l,

Om so ID9t(•cn lut\.i.' Ju. !.,~, se­J y ruoct n>~ t1a~<.sti:>' wee q,''

rr • .::. ~,

:Mar Jan "il van gun nit-..rlll hf''JJ­"Non ecnkuer J·, o• ll,·Pn-

Of nndors saal ek Wilvoct q .. En ry I'Cr rltvos hceu.

"Kmn an, ck weet '11 go"jc rna.J.," Reg Grietje toc11 vc,· jan.

'' Ko.p morro myn 'n hesemstok, So reguit as jy kan.

"J y gaat net ccnmal dour die bos, , Keur jy 'n stok nie goed,

Dan kyk jy ccn wat beter is; Daar 's stokkn in o'erdoed."

"Dis good," seg Jan, "dit sal ck dc•on"­En ewu vergei,oeg,

Gewapend mPt 'u skPrpe hyl, Gaat hy diu og"ient vrm·g.

.>7

By kry[; 'n 8tok ao m,1oi rrq,nit, Mar to~ laat hy horn b!y:

flo mauk hv sck<'r hom!ertl ~.cer, Om 1ete~<ler tc kry;

S·J loop hy deur die hole bo.;, Gecu siok is na syn sin;

So koJm hy !'iudlik by die end, :;\ln.ar dMr itl ewe• 1nin.

Tcru::;her leon hy nou nie m~.>cr. Oi'~ t.}d om weer ie knm;

Hy m•lut J!!:l.t" bron\.1' wat hy k::m kry, liy kap ueTJ-skc(f c11 krum.

:En 0 t·i,·tjo lag hom lekker uit, En oy vat t•'en die byl,

Sprin~ wf'r~ eu kap 'n be~emstok So reput as 'n pyl.

")fyn antwoord is ncn khnr, neof Jan,'' Seg Grietn. tocu vcr hom;

"J y knn nuu mar jon p~rt opsaal, En hod nic weer te kom.

"liul h··L vor rnyn allank vcrtd Hou kcurig dat jy is;

Die bt'scmstoh. hC't myn golccr Dat ek jou goeJ kan mis.

·' Soek mar vcr jou 'n ander vrou, Ek dunk jou Vl:l' uic cor!

Ek raai jou bat diu kcurighoid­V Mrwd, goe'n dag, mcm:er !"

Dit het Ncef Jaunie nooit g;droom, 'n Noi hom so ~oal kry,

Kop vuor diu bors eu baing skaam, Js hy toon waggery.

F.n ,l::m is tot ~an dag toe 1u,g, Aiken i.n ••l,g('tromnl;

lly ten<'k I•og wel, J•uu· kn.n nic kr;, ll-:~1' llt:E l1y 's r.ou tC> ouo.l.

MORRD- EN AANT·IU:m;: 11an '11 lVr ~(on S)ITI Vr,nt.

Woi.r. Ar:;, vrouljio, woarun.1 1rm jy J,;ct

Dio hniBflOU good vpr;:~or:ro? J y m:.ak m yu kwe vol notJrid

ln d'&'t'fOIJd t>n (lie murre.

\'ROU.

Ag, liwc- man, c>k is nl tam Vo.n lap t'll W!W en rtryk(',

Van kindors wr.s en lmrc kn.m, .En nog 1m koa to kyko.

Wor.r'. Nou wie woct na die huisscm kyk,

As jy daarvoor to bl\\g is r Ver hlyn !'rtll1it tu uat.1ig !yk,

Orudai dit glad nic reg i:.;.

Vnou. o Nc, dit Galnic klik wecs;

\Vorkjy, in pln:w van order! Mar eon ding is <laar wat ok vrccs:

Sal jy met huiswcrk vordcr? ·

WoLF.

In 'n balf-dag sal ok mcer uitvcer As jy doet in 'u helu;

Kyk jy die skaap; WQl·k in die vlocr! Die huis sal ck bovolo.

Vnou.

Non top, 011 Wolf. dit wil ck ht.; GcPf myn 1lic sweep en skol•po!

.)lar ~(.n dmg het ok jou I.e S~', Verbrui jy, 'k RU1 jou kloppo.

WoLF.

Non vron, j•m work is milius pln.nt; Uic koci ruclk clku uwrro;

Sa:1.n~ vt•lsk0e~ mrw•lc fl.R kersEg bra.nt; V cr ska.a.p cu pcrJc Rorre.

V1•ou. }]n jy moot na die ganRc kyk;

Ocn cijcr moct v•;rloor nic! Die ko11su stop, diu wasgocn ~tryk;

Ucn vark uit~ luinwa.t o'er nicJ

As ck van-nn:tnt na huistoe ]rom Sorg ,h,.t, d.in kos dan gaa.r is,

Want audcrs draa.i ok jott nek om; J y rnaak J.at allus klaar is!

En 1lit was morro l[lnVocs, en dit wa.a a.ant gewce~>; lu.t ou1> die uitslag hour.

Vt:ot:.

W el, Wolf, hoe lyk jou bocrdery ?-­J y hut vurb'cct om h uis to vc! M.~r ht ono cors wat etc kry. Dau k:w j) ru1wnskap k.:m.1 go.

Wot.F.

flir.r is o;;on ko~, di t it: vnrbran<l 1'nPn ck-dic ga.n~u ltet gaan sock. Kurn, Pk m.lak 1><Jit llio h r,i., n n k~tut i Bra~<i jy su lu.nk 'n ruu11terkock!

Vnc•c.

Eon mooiJe grap? :.root ek kos kook?­Wat hctjy hool dag dn,n gom:tak? \.Vil jy mar m'L juu pyp si1. ruok? Of hot jy heel uag leg en slaap?

WOLF.

Non wat de drommcl wil jy cot? llicr is gen eijor, ook gen broot; Die krani het d'cijur~; opgovrcet.; Die gansios is oek almal dood.

VROU.

Myn skepsels! die; tog rlaarom waar, Een man kan mar gcn huissou hou. Van morro .het jy t:rroot gcpraat, En kyk, hoc leg die spul danr nou!

·wur,F.

Korn bog, on wyf, jy is verspot; Jy bm jon wcrk weer kry. Eon \TOU hoort hy l·aar oont en pot, Een man moet ploeg en watrr l).

TnEI'A~SlXG.

Eon idcr hou hom l•y syn roeping; en sock gen foutc in con andcr syu work.

DUJ STEWF.LTJIBS VAN SANNTE.

( ZCil d£P r~z/(,7,/,ul.)

Pn:-; altyd VCr 111 Vrt1Ul!J('ll!' op;

Dit help juu net gen stn k nic, Strek jy jou nck ccr8 in t!ic shop,

Dan kan jy nuoit lot; ruk nie.

f:lo is dit oek met :myn gc\''f'CS; Ek '~as n;L. rug 'an J•lnn nie,

Tn011 "\\as Jit Jr .• 1'..: nl Ll wr m,.L Kccs; "!>:k was [;t•:: __ wor ::w.1o Smmiu.

Skaar~:~ was ek lH jare ou.d, l'oen vry Pk al r.LI San,1ie,

)1 yn Bnkorlobi<' wns van gond, ·I~n 'k go l,aJ vur gcn man nic.

lb.ar uncrs het <~ns ui!gi:llag, llul seg ous is Illar v;.;lletjies,

Bn ok mod 11o•~ 'n hiot.jio wag 1fut Btllkc l.iHdcrs1mlldjius.

)far, nPd, ck moot jou Log vcrh:ial, llou di~ met myn gebcur i&;

J,;u tyd die kom ock nog oun maal, V oor jy rnooi reg d.w.r duur is.

Ek droom rr.os dat sy >oor myn sLaat. Met splintr;r-nuwu stcwels,

lin! m.t~ >an klein<' voetjie<~ praat, Mar 1:3annie hct twe knewcls.

Ek trek myn an die o~gend YrfJC,

'' ~ual op die F kim mel J.aar:" Toen ry .:k reg-nit Saunic toe,

Um to hoor hoc sy nog vaar,.

"Cidei mitre, Tantu-- mliro, Uom !­" Bn wa-tr is Raunie dau ?"

(}n.'lr kom S)' T.et !lOllS in myu Ul'OOID1 .\Let die bl'lfLle stuwel~ an.

\Vcll'k ,;a! j"n m:1r kurtuf so, Ek het huar tuun ti<'\Ti\,

Of ,;y wyn ver 'u ruan wil he, Tuen scg- sy ~t>mwur "J a!"

ti~

J<~en mens d:o bly tcg mo.r con mons, Ek wert r:iu wat'H die rca<>,

.Mo.r soos hy kryg net wat hy wens, Dun ""ort hy onlevrctlc.

Dit help nou wcinig om te }mil, .Al hct ok spyt vun Saunie,

Kon ek clio ou ding ronr ycrruil, Dan son ck-m:~r ck k:u. nio.

Klu\.AS Gl'iSWIN'l' l<~X ::;y.:,r Pf:ItT.

( Uit Jic Vclk.l>l~ttl.)

As jy mi<Jkicn nog met jon mnd, Do indio rlorp :>it lag en pro.ac; Vergect jy. jy :uoet hnia tC>o t.;a.aTt Anders sal }j!sio VN jon sbn.u, Sy cit ni by clie vuur en brotn: ".Kk. kryg hPm, soos hy huis toe kom."

J a.mmer dat n,a.nR so seltlc hoar, As hullu rroucns Yer hul kuor; Dit i1-1 mar so: ·' lh,l kn.n maar pmaL, OnR luister tog n;u nn. hul rand." D~ot clit so is, het f\:ln.l\8 GDRwid Ben donker n.o.g ook nitgt'vintl, Hy 'L lecEk in die knyp gc"a:Jk, Tocu hy terng ry val! 1liu Bra:~ k.

lTll<l Kla:u1 gelui~lcr ua. Pyn vrou, Dnu lmcl dit ho•11 nog nooit l•c·ro1•; Gon dag gnat oru of sy Vl'rlel hem: " .\[ar Klaas, jy is tu!S a! tc Rkellnn. Nog nuoit is jy Vllll lmiR g'f'Wl'e~, Of jy g..:dr.~a;.; jl)n P<·s 'n beeR, };n loop Klr.·u; Tit;u; met jun me, JJan gar• t dit wuc: w•:t julle l we."

l·~tu ni'tnt, in plaaH >an hnis toe ~tnnn, Bly Kln.ns nug in die do:!' in staau. '·Non, a.rric ! moet jul myn tmkteL'r :- ~ Korn, kerels, gooi mar nog eon keer." llul gt• oom Klaas oek nog eon clop, Toen washy net mooi hocuder1..op.

Nou sked dit niks, al wort dit no.g, Hy bly mar Janr w·Rel!! en lag; As Klam;ie cers bug-in te •din!.\'l'r, ]):J.ll kan jy glo, hy sal mar linger.

PlcHier is nes een jong komkonnn•Jr, .As jy hom pluk, vcrlup lty Rommcr; 0 t ues eon Rkulparl in syn dop in, Soos jy hom vat, Jan trek hy kop iu.

As Kbas van nafmt svn huis wil han], Dan wort dit i.yd om "op to g:ml. So klim hy " Kol " mar tmge-ies op, Eu dru k syn huet >ll!l op syu kop.

Eon Iiukso morric was on Kol, AI was bao.r rng 'n bietjie hul; :Eer<~ fluit die ou-want hy was Lang-11ie neen·on-neentigste gesang, Dan kyk hy weer eon slaggie om Of daar misk:ien gon spook ankom. Voor hy van naant syn huis kan kry, :Moot hy diu korkhof nog verLy.

Die drank is tog eon snaakse good ; Tf y g-e die bangsto kerel mocd. AI is 'n Hotnot nog so olik, :Eon sopie maak hum net nuu vrolik ; !Steck hy IU!Ul.r not Ctlll UOp of drie,. Dan stuit hy vcr gen dniwcl nic

Mar Klaas hl'l tlaarom naar u-nlyk, 'l'oen by char in die kPrkhof kyk; Syn blued bet wonderlik gekook, Tuen hy gewaar hoc dit daM spook. Daar spt>ul die dniwel op een tromp, Vcr veertig spvke in 'n klomp; Ilul dans daar rond, daL dit so gons, Gcn oudcrwetse rottiljon~. Mar C'crs ",\1rxanrler Klip Salmandur" 'rrap bulle algnar mt>t malkandcr, Toen was dit WI'Pr dio "honde krap," Tot da> dio Rwcet so van hul tap.

Die gocd was bijna poedel kaal, En kyk die vmuPns was tc skraal, Mar eon daarvan, 'n hietjie dikkor, :Maak so 'n uitgC'haaldc ilikkcr, Dat Klaas plaas van syn bek to hou, Skre, "AFie l dit was flnk:s. van jou."

Soos hy dit scg, toen moot hy ja, Die heel boel set hom agtc>rna; ~' Kol, loop non dat die sto£ so staan, .Anders is Klr.as vaunaant gedaan; Kom jy mar net die drif verby, Dan dalkies raak jon baas nog vry ; Ecn spook is nos 'n bok-kapater, Hy loop nie sommar in die water. Toa, Kol, die duiwel sny jon ipoor." llier leg die drif; "hiert!" sy'll daaro'er. Haar stCrt het hul g-lad nitgeruk; Mar Klaas is los, dis syn geluk.

Ver die wat Ius bet om te draai, Wil ek mar net een woortjc raai: Gt•dt·nk aan Kluas Geswint syn pert, En vraag jou self : waar is haar stcrt?

KYK NA DIE KLOK.

( Uit die z,,id Afrikaan.<clw Tydw:hnft)

"~ou kyk n:l die klok, heos !" sog ou tante Let, 'l'ocn oom Japie tuis kom, 'n kloin bictjio vet, "Is dit 'n manipr om to maak met 'n vrou, Hr>t jy dit Leloof, toon ons sl\am hot getrou? Dis amp..Jr al Jag al, on nou kom jy tuis, Jou skclm, jou vabonrl, jou lclik1, ou kruis! N tt nou hi jy weer as 'n doje ou blok: }.faa.k ope jou oge en kyk na uio klf)k !''

En ou tante Lcttjie was netjios en skoon, C-Teu skoouer ou vrou het in die buurt gcwoon, Han.r tabbert van voorsies was nt·tjies geblom, H an.r onuerrok f!l'Oen mot eon rooi slreep daarom. ] fa.ur kappio was wit eu eon lmlf jaart mar lang, En as jy daar· inkyk jy wor(l somar lmng, llaar mond nes 'n kra.alhek; sy was nio moor

[jong, Haar beentj ies was kart, mar so was nio haar

[tong.

Oom J apia was lolik, mar oom Ja.pie was good. Hy het net een foutjo, <ht sit in syn blood: Hy hou vau wat lekkers s11os baing mar uoen, Van vlecs on van vrugic, nf jong noi haar soon. Mar moeste van alles hou hy vn.n 'n glas Met Branuwy11 en water en suiker vervas. Hy moet dan eons proewe en so hou hy an, 'l'ot hy amper nic lope of prate meer kan.

Die dag het oom Japie na Jorp toe gekom Met oom Jan van l!'onteintjo eu Piet van Kcerom. Hul' het toen 'n bietjo gcstn.p naar Hotel, Dit was toen Yer bulle so lckker en wel. llul' drink, hnlle tJing Jot die dng is gcJaan. "Kom, joug, scg ourn J a pie: ck 's bang ver die

L maau.

GG

Ry sal sien ons is lekker. kom steek nog 'n dop, In danker dan saal ons die tripplaar1 weer op." Hullo doet so en nou kun jy makkolik raai, W aarom ou tant Lettjio is nukrig en kwaa.i. "Kyk, bees!" seg sy, "kyk," en hy skrik as by sie Die lange op twal~f, die kortc op drif'. Die klok hot al lank tot 'n a.nstoot l!ewees, Want Japie bet baing dio wysers gevrces. En net soos hy t.uiR kom, dan moeL hy dit boor, Die vrou wil n-ie glo nie, tlie klok loop mar voor. Hy hf't eenq die klok an 'n SlllOilS wil verruil, Die ou tante ~·:nek lHJrn, die ou t.a.nte huil.-" J ou skelm, jnu ou dronkaard, ver'koop aer

[myn rok, !Iar nooit kry15 'n ander myn ou ma haar klok"

Die nag bet diesclfde ou !!torie begin; Mar J a pic wal-l vaakrig on bad nio vool sin Om pratjies te hoor nit>: by vat rlie sa.mbok, En ge die ou taut.:: 'n huu n'er haar kop. TTy bf't. nio gemocn om so hard lmar to sl:J.an, lly wil h:t:tr mar uct 'u klein biotjifl yprmaan. 11far haar kappio vlieg af on !1a:1r ogo wort groot; Sy gc not eon skt·ec end' ou vrou is dood.

ABe wereld, nou skrik hy, hy loop dour die huis; Ou Platj,~ en Aploon die hol nou uit clio komhuis. Uul' brong !!OU didrommcl, 1•1Y vaisrmtiinctuur, Hooi poejor, wit duleis en aamhy mixtuur. Mar 't help nie: uu bnto is dood. Nou hy !mal J>ie on Lriplaar wver op om die landros tc haal: Hy 's bang om te vlng en is bang om te hly, En by maak baing plannc so lank ashy ry.

Die landdros die kom en die dokter kom oek, Mar oors moos die doktor oen bril ver hom soek,

67

Want syn bril waste oud ver die saak van gewig. En oom J a pie wort bang ver die vreeslik gesig, Die dokter bcskou non. haar maag en he.ar kop, En al wat hy daar siet skryf hy somar op. Hy sit lank te donk mar hy Reg eindlik nors: Sy 's dood vanhaar LooRhuid, ha.argalhotgebors.

Oom Jaa.p ia nou weeunaar en gaat in die rou, :Mar net non verlang hy al weer na 'n vrouw. Hy 's bang in die huis so alleen in die nag; lly 't nooit van te vore die ~;:tak so bedag. Hy maa.k nou 'n plan om mar gou te g:um vry, En deuk diR niu uodig om vl:r to gaan ry; "\Vant agter die Lult W<JOn 'n reg liewe nooi, Dis Sanniu van Willom, rl·g vrindlik en mooi.

Oom Iapre ill ban;;, <tat dia menso sal pra.at, Mar 'n man wat wil \Ty, maak gon gou 'n raad. Hy gaat in diu awend, die plaas iA n:tby, Dan vat hy die vodp:td, en hoof nie tory; Aploon styf syn borshemp su good as sy k:m, lly trek toon syn heste o\i kisklorc an, Bn vo•ir dat hy wcggaat, toen steck hy 'n dop, En klim toon reg mocdig die pad o'er die kop.

Die son was ~,ct onder tocn Japie begin, Die maan was mar klt-in on hy had nie sin T n di,... ,lnr> k,...r tc loop; so stap hy val moeu, En so lank as dii rllo~ is, gaa.t a.lles oek: goed. illar die doukur die~ kum u11 die pad is mar lang, }~n hy stry meL h(IJusdf--hy is 11iks nie hang; Mar y,),)r in uie bos, kyk ·laar Rit tlo'n ding, En ccr hy dit wect, Ly beg-in al te sing.

lly sing en hy loop, mar syu asem gnat staan, l~n hy bWCcr by sal nie weer in Jonker uitgaan; As hy weer gaat vry or)it., dan is dit by dag, 1'.:11 J,y denk an syn vrou cu hy duuk an die slag,

tiR

En hy vat woerdieveld, marsyn be11e wot1.swaar, En net soos bonouwuhcid, hy voel alto na.ar. Hy Iocr agteruit en kyk dan weer voor, En dis of hy agter hom spokery.lwor.

Ja, di; so, daar agter uaar hour hy wat kom. Jly wil skre, mar die skrik mA.ak hom somar

(weer stom. Die ding die kom an, jft hy hour dit non goon, En syn hart, jn. rlio klop, in syn ko"l is al bloed. Die geluid is te SJUJJJ.ks en dit mnak hom vol vrees;, Dis gen kar of g··m wa nit•, gon Pk.!l 011 gcn bee~, JJi,.; nie dans nie of luop nie, gL'll S\Yl'eJ• nio wat

[slu:~1, Mar dis net sons 'n doodkis wat trappe opgaat.

Hy staat Htil en maak vas dil' gort ''m svn brock, 11 y wil loop, want hy voel dat die ding ],(llfi

[korn sock. Mar hy k:yk eP.ns weerom en hy Rtuat as 'n stok. Y/ant hy siet dis ou Lctjic haar ott-nm haar klok, Presics nes dit is, mar o wPo tog- die plaai, Is syn vrou nitgP.druk, flis lmar hole gelaat, Die two gatjies haar oge, hullo blink net soos

r vuur, I>ie naam van uie .makers die rnoml altycl suur, Die wysers haar neus, nes ocn glooiendc straal, Dis syn vrouw, wat hum jaa~. wat hom hui11

[ i.oe kom haal.

Net eenmaal mar kyk hy en toen is dit. kla.ar, En hy Rkro, op syn kop r.} s ne:; pe1mc syn haar, En hy loop wathy:L::an, maruio Ull klukdickom, En oom Japie die ltaal, en hy kyk ni<' moor om. Ek lwt Laing sien luup, mar nooiL 11og sons hy, Dis net of hy vlieg, mar die kluk 1lyf hom by

Op syn ron pont, en JapiLl hot n.mper verloor, Mar hy 's dig by die huis on oorn Jaap is nug

[ vuor.

Hy vrLl voor clio rlcur en hy klop hard en lang, Mar die baas is van hnis en die vronons is bang. Mar by ~>kro en nig S:tn•Jie maak ope die dour, En sy siet Japio staan ~ mcl(•r a~>Pm of klonr. Tocn Akrik RJ en g-oi so din dour mar wcC'r dig, Bn Japiu, hy huil so: "Ot5 hll', liw" ni!J', Bk kent:~ nm to vry, u, W!'US nic 'n Link, Dio klok wil myn vang! .l!'oei, o kyk nadio klok !''

1\tar S::mnio RY dt•nk, clio oft kcrel is clronk, En sy skre dour die dour. "Jy i11 to beskonk, T1oop vry andt•J' plc·k, hoor, en raas hior nie meor, As myn pa mar hior was, dan maak hy jolt seer." ''ll1aak oop !" roup oom Japie, "clio klok wil

[ m yn vang ! "Ik gaat doocl, 0, 1nyn uiggic! ok is tog so

[bnng." Mar die dour die blyf too on die kf•rt~ clio gaat

[dood, En hyvlug indio kocikraal va.nangs en van nuod.

Daar uly£ hy diu nag nou, hy is ban!; om to gaan, Wa,nt nfJt sqos hy roor, hoor hy diu klok slaan. Hy bind toeu syn su.kdook sty£ voor syn geoig, En dnof my, hy sog-eu toon nio ver diu nig. Mar diu dag uiu brook an en diu spook die ver.

[dwyn, En Japie na huiil toe oer sonlig weer skyn. Ou Plntjo die siet hom, mar \'Our hy hom vra, Hog Javic: "0\t jong, die on noi clio ku.n ja !"

.!'\on Japio vera.tder l'Il vry nuu nie meur, Mar wor·t 'n goei tompler not so us meneer, J<~n wat hy oek dont nun, en waar hy oek g-aat, OL•k m; hy hy vrimk sit lt•kk• r If' praat,

(()

Soura die kort wyser hnrtl loop nn. die tien, Bn die lange op iwnnlf dPnr hom wort gcsion, Dan vat hy syn h•>l',J en d 111 vat l1y <'Ylt stnk, Hn scg: "0: myn vrindc, pas op V<'l' <tie klok l"

JAN BANTJIES.

Jan Bantjies was 'n Hotnvt]org, So kna p as jy kan kry;

Daar waH in a] onR helo buurt, C.en l'l'll wat s,J kou ry.

Gen hcngsperd was ver hom to l:waai, Hy ldim horn so mar op;

En of hy skop, en of hy spring; Hy 's net nou in galop.

Ilet Jan hom twe, dricmnnl gery, W cos dan mar nic bevreo11,

AI was jy al jon lewo lank Nooit op 'n p~rd gewees.

Die laaste jonkman in die buurt Syn pard het Jan golcer;

En val hy al, syn kop is hard ; Hy 't nooit ver hom beseer.

"So'n llottentot is baing taai, Syn kop is nes 'n klip,

AI val hy oek:, dat hy so skuif". So seg laas ou oom Flip.

Dit, vrinde, sal jull' ook wei woet; DuB gaat ck mar weer. an,­

Orn jull' die storie te verhaa.l I+oe of di t ging met Jan.

En o.s die storie jull' Loh&ag, En as jull' mcer wil he,

)fyn pen is kla.ar, en ck wect mcer­Dan ku.n jull' dit mar sc.

II.

EcrJS op 'n goeje Dondcrdag, Ek sal dit nooit vergeet,

·wort klein neef Piet eyn I!Oed vcrkog 't Was net so skriklik: hect;

Ek ry na die verkoping toe, En bied da.'\r op syu pl•rd;

Dit was 'n merric mtJt 'n bles, En RJ was nic veul w<\rd.

So rank en magcr was die dier, Dat al die mensa 11e ;

''As jy b&a.r in die ka.r g&a.t span, Dan blyf ay seker lc."

Nou om die waarheid to vertel; Ek het an haar bly hang,

1£yn bod was 'l'we P01td, a9tian, 1e1,

.Mar ok was glad nie bang.

Ek dag, myn veld is baing groot, En sy kan daar mar loop,

En is sy ecrs wat meer bovleia Kan ok }mar good verkoop.

Nou, soos J.it met ens boere gaat,­En lank sal J.it nag Jn•ur­

Stnur jy 'n jong op booJ.skap uit, Dan ko:> dit numig uur.

En ty.l i~ grz.J, hot ek gclcer­Dus as ek iet~ !ant haal,

Dan het t•k nuoit dnarom gegc, JJat ,Jan ver Blc~;; upsnnl.

Til.

J)ikwils hot ek vorhaa11 gcstaan, Ilat Jan so gou gou kom;

Ek dag, ok sal tog ocnuag kyk, So pas ek op ver hom.

:Mar, vriude, julio kan myn glo; Seg tog nie uat ek licg-

So jaag-hct ek nog nooit gcsien­Die Hottentot die vlicg!

Non, as jy kom, hy jy 'n pak, Hou mar jon boute klnar;

As pl>rdry hull' nio seer kan mnak, Die strop die slaat hull' gaar.

Ik wou hom klop, mar hy praat mooi En sog: "M yn f;eurtje lief!

Die vosperdmerric, die kau loop; Og, slaat nie, asscLlief!"

"Jou bossiekop, syn Hottentot! ''Hoe kom muot jy soja?"

"Eers seg die llat~.s om gou te lmm,­Hoe kan die Baas so vra ?"

Dio Hottentot, <lie ha1l gl'lyk, Ek hot toon stil gcbly;

Mar Reg hom: "JJit gehcur nic wtjer lJat jy so \ in11ig ry."

.:\far wat ck HPg, of \Hti ck prant, "\s ck V('l' .1uulaat kom,

Bu Ub ok ll(lfl\ 'n buo1lskap shnu, ] f .v 'K nl!t uou HI ar weorom.

TV. Eons op '1~ oggonu, regto vroog,

Kyk Jan ver myn so an; Ek weet nie wat dw jung wil h(•,

En ek k:yk weer ver Jan.

Toen 5eg hy: "Scur, die ander ma.and Is Res£"s in die Kaap!

Sal Sour dio morrie nio laat loop?'' Ek sog ver hom: "Loop slaa.p!

''I a jy van lllurro vroeg al dronk ?" '' .N•', Seur, ek steek gon dop;

As lJleRbok nio die reHies wen, Dan staat ek op myn kop !"

•' Jan! hoor, as jy met myn wil jil Dan loop dit nooit goeu af" ...

"Mar Seur, ek moon dit reg reg so" .• ; "Stil non, o! jy kryg atraf."

:Mar dat die jong syn mond wil hou, ])it was mos net ver niet,-

Di'u: "Blesbok ~nl die resies wcn"­Not so's hy vcr myn siet.

Dit duur so tot vervelings toe: "Sal Bam! ver l1aar la.t loop?"

Ek so~: "As jy nog langer lol, Dan lat ek haar vorkoop."

Die jong lwt amper~jios gehuil, 'l'oen ek dit ver hom seg.

lly urom: "As Baas tlie p?lrcl verkoop, Uan gaat Jan llantjios wGg." '

v. Ek pra:~t met Daan en 0Prt •laarvan,

Eu lmll' Bef!: "Ucd syn sin,-

74

Jy weet dit, Jan kan lokke1· ry, Dalk ga.at jou merrie win.

Toe, kerel, c.loet uit asseblief! Ja, too tog, maak die grap!

Breng Jan en Hlesbok op die baan­Dan la.g ons vcr ons slap.

Die treingcld sal ons help betaa.l, Die "sweepstake&" oek daurby;

Toe, kerel, doet ons die ple~ier; LWtt Jan die vospcrd ry."

Bk seg: "Is jull' ook stawelgck? Daar 's p[·rde van Breda,

Van Barry, :Melck, en van der Byl; Hoc kan jull' so icts •:ra ?

"Sal dan 'n magcr boerepcrd :Met bulle lean gaan loop?

))aar 's in~evoerde perde by Ver baing geld gckoop."

Daan seq: "'n Engels rcsicpcrd, "\'Vat ba.ing so me spog,

Syn asem is tnar baing kort; Hy 's net 'n regtc bog."

Die i.·,\-l· die sal rnos help betaal­En so praat hull' myn om­

Jan Tbntjies ~pring so uit SJli vel, Toen by wol'r by on~ kom.

VI.

'\Vat hot die Kaponaars gespot­Xou, t·k had dit vcrwa~--

Di's: ''lwkrk•t !" di's: "dumr.te buer !' lJi's spot en jil en lag.

75

En ~gtcr by dio Oroenopunt, Daa.r waar die pl.•rde loop,

Da•u· Lot l'k oek w •. t uilge ... tf\rtn Die boel was dan.r besoop.

Dit; sl:ree en r11as, dit vlc1ek en sweer, .Tou orn somnr <loof;

Die rb!; -c>k wens J,om nvoit weerom, Ek h:~.d rlit uooit goloof.

:M:mtr wa.\, nou maak? ek is nou daar­LaaL hullt~ non lllaar jil.. ...

Ah! toen die merrio oenmaalloop, Hoekom was hull' toen s!.il?

Dis "vossic" voor, on "vossio" na­'rocu dran.i die pratjic om;

En t Jen die p~·rd die rE>sies win, 1'o'ln srrmt hull' alma! stom.

DiP d·tg hot Blesbok hull' gewys: 'n Guejc K.wpse perd,

Die lan.t 'n pi\rd IUet En;;cls blood Nouit ruik nie an Ryn stret.

Jan n .• nt.jic&, dit k'tn jull' begryp, Syn mond was b:ting groat;

En dat hy rylr was, kan jull' denk, Hy kryg 'n VYno~n NooT!!

VII.

:Ek het die vossie dnur verkoop, Die eerste prys gewin;

En nogtans wu.s die resiesnag V olstrek nie nn. myn sin.

Jan is llaar an die drank gcraak, Di's iPts wat myn so ~pyt­

Hy was 'n regtc gocie joug, En 1101.1 is ek hom k Wj t.

7G

'n Engolsmun wat perJe hou, (J~J.: Ra.l ssn naam nie noem,)

Die het Jan Dantjies weggclok, F.n hom ~ehnur vor "groom."

Dit het nie al te lank geduur, Of hy jaag hom weer weg,

Non loop hy dio ka.ntiene af,­Ja, so's die jong versleg.

Di's epytig om dit an te sien, Hy 's so vcrpluk en naar;

:Mar wag as julie Kaa.p toe kom Sal jull' dit self gowaar.

Ago ja, die resies doug mar nie; Dio perdo wort gomoor.

En snip en raas en Ylook en oweer, Dis wat jy siet en hoor.

Ek-ck ver myn het baing spyt, Dit kan ek jull' Tcrtel. ..

'n Resiesbaan is rogtig waar 'n K weokplaas ver dio llel.

Ek denk nog monigmaal terug .An arme dronko Jan.-

Die GELD? ... weet, vrinde, t<Jt bcsluit, Brag myn gen voordcol an.

PIETEB. EN BETJE,

OF

Jon') Getruu, YrMg Beruu.

Kom luister, myn v1·indu! let up, en hoor aa.n, Hoe slog dit met Piet Yan oom Ucrt ia g-cgun,

II

ITy was, op myn woord, nog !:('On tvrintig jAar oud, Toen was !ty met Bet van taut G··i·~tje gdrouwd. Nou Bef.jie-liuf kind -was mar skaars uitgegroei, gn al wat sy ho.·l was eell m:~'er ou koei. Die buro het alma! tc daui~ g<'spnt; llul Fe~: "Kook tlie k:inolertjics oek al hul pot?'' ''As die d in~v rc;; lvop, d·m 'IVil ok nie weet," Se:r oumpie; "hnl 'i not nnu gen kos om tc eet !" Di's waar ock, as kindertjies spultjies auvang, Dan kan tli t nooit goBtl g-all.n, of ek laa.t myn hang.

Nou PiutPr syu rna was allank tyd o.l dood; Hyn broers en syn su~t,Jrs was alma! al groot; Syn papa hot toen syn aff0re verkog, En \\as kant en klaar vor 'n Vrystaatse tog. :.\fl\r eor dat hy wegry vraag Willem, en Thys, .U:n Pioter ver p:~o om hul m·J~dersbowys. Oum lbrt wta toen nukkriJ, m~r wat sal hy doen!' H_~ ltou as 'n ee.-like lll'l.'l H.)ll f thoen; Betaa\ an elk kiuu T\'I"O liomlcrd Pond ruim, Bn trek toen; want hy kon nio langor versuim. G E!Jl uwns was nou b I yer as Piet en syn vrou; Hul praat nnu van plau.s kuop en fiuks op t.e bou,

Piot leell kort Llaanm in X eef Jan syn koorant: "V•t•vlisltM en piau te krop 't£it •.lie han(l !" En cen morro vroog wort on Blesbok gesaal; Pi!!t gaa.t 11ou 'n plaas koop; hy kan mos betaal (?) Jhar op die verkoping pr:t'~t hy b:~.ing groot: ()a,t hul hom sal fop ja daarvoor is gen nood;-So B06 by -mar ja, dit het anrlcrs gelcom-So'u a£slagL·r1 vrinde! die is ID'JS nie dom!

"Kom, menoo, trek B~n us! Kom, wio neom dio geld? Kom, TiPn Clt>u'c Pom1e het ok uitl"nteld! Se~ Twe DuiaonJ Pond !-Dis mar Vyftig Pond moor Di's spotkoop: So'n kans kom nie ider dag wetn J"

PicL kyk wcrr, en mik wrrr ... '·Jiicr, ~r~ hy, i• IK ~" Hy vat dit-lml ;.ia<tt <nc· martoen sal h.\' Hknh.. .. l>i's geol en di's groen en Jie werolrl dr:J:Li ronJ.,­l>ie pbas is nou "yno ver 'rw!'; lJnqE"D 1'·1~1•. En Pietjie-hy is nou so'n grote mcnut>r, Ofskoou hy die koop>1kat gcheel im rossP"r, Di's mceilik, myn ·nmrle, jill st~l d[t wd me1 k, As 'n mens brraag- wil k~t) ur en glad nie wil wc1·k.

Nou Betjie was tog mos ;;r.n rwi Vt'r 'n pln.1.s, ·En Piet nog veul min,fer lM•kwnam V<t •:en ln:.~. V er allea staat niggi<' lnar haliJJ v,·r ;,;_,J,:cd- -Sy 't "HI8TORY" op skool, m::>.r r,un \Vurko geleerd. Hul sukk:el nog so-w dJO cerst<' pactr jr...<tr. Ma.r ioen was clie sR.ko Vi!.n l'iet deur-rnkaa.r; Die rente blyf agter--u'lu'b r,ro,.yo rn:.d d rlur, En Piet moet syn dwaa,h~i·l net rleeJlik besunr. lly vraag wel orn uit~tc1, n•.w kr,n~ gpu v··rho·Jr; Da.ar's o.nders ~en raad lll3er :u--::\1 \bl'J>'P.s-JU.lO "II~.

Non, vrindjiee, <'::!ll woordjie no·!, eor ck br~~l.tiL: Ek bill jnl, necm hiuJ' tog- 'n ~e•ll'lP~ ni~: 'n Vrou trou, en plaas koop-:l1t i.!Wtt juu noJi: g-ncrl, .As jy dit niu bs<.er RR l'iotar-ndul d·•tll. \Vag liwors wat langer, ('n kyk uit jon og<', En vrn.a.g oek om maJ. eers, of jy wnt't hodrot;P.: Met Piet gaat dit nou mar elcndig en slug: In plaas d&t hy BAAtl is, werk hy non us KiiJtG.

v. GEMENGDE GEDIGTE.

V.'\.NSELEWB EN TE'ENSWOORDIG.

li7ei. Boer plocg hom moe; Dogter mclk die koc; Vrflu is·tlll <1' S]•inne;; Seun ry 15erwe binne;

Geld Zn rlie kas!

1H7R. Bner is op swiel'; Dogter spunl klavier; V ron sit in Satvn; SounWo !Per Latyn;

Plan~ ii ~alas!

VER IDER ~L\AND VAN DIE JAAR.

JANNEWA'U.

Alwccr Nuwo Jaar, dio tyd vlieg tog gou! Ons lowe go.n.t Ra.mo, dit mout oml on thou! J)io laasio Nuwjaarsdag sal sek1'1' eons kom ~ .Miskic~ sictons nooitgen Nuwjaarstlaf~''"cerom!

OnH wens al ons losers vee! heil en gcluk ! V crtrou mat· op God so in voorspocd as druk! lJn.n sal ons op aardc in alle" bostan.n, En ounmaal duur Jesus in hcerliklwid gaan.

"1:\\J.J:WAI:I.

Die \Vynbocr maak horn klaar, nou is die gocjc [td

nat 0!1 SP liewo Ht-t'r ]JOm loon Vel' nl ~vn \1 ~·t. Syn kuipL Wt>rl ~cwas; syn drui we wort al st;ct; Dank, lic.wc \Tudc-r, dank! veral dit'o"cn·locc1. Gc,,f ons 0t'n dm.klJaru hart Vf'r aldie ser;euingP, En leer ow; 0111 uw Namn geJnriv, lof te singe!

MAAJ~L

Korit·r dagc, huger na;:tc .Moet. C>llS al in 11aart. vcrwngte;

SurnPr '::; byna om. ~o vlit•g unsl' L~wen~jan·, Vol van sorge rn bes"nrf',

Tot 01" Hhi:~~rrrv kom, Almnl stnp owl na diP graf. .1\lcnsc ; ul nts Llure a f.

Al'.:JT

Ja, non Let die \Vylll·m•l' .:u K<~nnQ,bner U"l'lL1 Om sknl<l te hda:J t''1 iL• 1.uop md g('WPhl. DiH tyd Vt'r die 1 f.n.d!aa1s urn ook "at tc. makr; Geluk drm en voorspocd in al julie t~ake! \Vccs Ll'riik mrt ntn.:1t Pn 1-cwi[! t'n meld; Dan scgen die lleer jou, dan gaut dit juu wel !

Die uruoQ"tc· i8 verhv, Ll.tur >al die Pcrsto r( !!'.en! \Vat i:o~ ai'e Jlpre go~<l, do.~i lly 11r,s tng RO H<'f.,tell!

Koru, Koringbocr, maak klaar, ('11 piopg diP r 1..(1'01'1(1 rnn r mn,

Jou mc(•ii.e wort l•.plor•u a" W('l'rfh' ul'~t vll kum, Di.snouol'k juiR die l) d om in Jic ";ronu t;• grawe. Om yan die u;,;gcnt vroegt.ut Brtwom.htat i.t·!·dnwl'; Do.arom \vens ons gcluk l.lll al onR on'e \Til ,[p Dat bulle baing goud cu dianwud mag vindc!

I'll

Je;, I.

ll.C'f(en, IT n wol, S iorm en "' ind; Dis 'u te1.ou \Vinter bc•;.:inL Blare gc·Pl cu bouw kn.al: Nuu mn.r ko<> van solcler han.!. Somers werk,-dan 's winters brood; Lui g-owoos,-gebrok en 1lOod. Nug 'n W<Jortjie wcnse?-Denk an armn mense !

JULY.

I>ie \Vagtcrmctan synRkapecn ln.mmorsanRynsy Die lnt myn clikwils J.enh hoo Jesus hot gely; 1 [oe Hy die moltBt.l skapo, die kinJ.crs Jammers

[noom; lloe ons svu stem moot konne on llom aileen

· l moot room. Dons maand iH ccu vn.n vrcugde, clio l;'l.mmer­

[ tyd iR daa.r; llecr! scgen onsc vee boer met een good la.mmer­

[jaar.

\Vat salons van Augustus sc!? Dou.a maand begin die vools te le,

Dio Vo'olstruici daarby. Di6l diere woet tu~ ook: hul tyd. Hul ei'crs rnn,ak J.ie boer vorblyd,

l:;n voro s.tg uc;, sy. Dio eigC'naars vun Vo'clstruis "\V uns ons veul vcrc en gdd in huis!

:'EPIE,lllER.

Die LontPtyJ is daar, die kou'o weer is o'er; Die tortolduif ~vu Fott•m wort n'cnd E.;"l'hoor; J her('g<'ll!l iii vc1·hy ;die v(•hlflta·•t' ol met Lloeme; l liA YugdtJio~ die ~ir,l!' um onsl· GoJ to t'Oerno.

8:2

.AI wat ons ore hoor, al wat ons ogc sicl, Sproek duidclik en kl::mr: "Die Uccr Ycrgcnt

[ons nict !'' Lat ons dan ook oprcg ons licwc Vader pryse Ver a] syn Vadcrsorg en al syn gunsbcwysc.

OCTOBER.

Dis non weer die tyd vcr die Ring of Synod£-, Ons tlenk baing keer an die Raad van die Jock, Wat Jesus ons ileer het gckruis en vcrsaak; Og mog nooit ons Ring of Synode so maak! Mar al hulle wette tog ruaak met vcrstand, Tot heil van die kerk en tot nut van dio land. Bestuur hul tog altyd, o Geost van die Hecr! To docn soos U w Hciligc W oord vcr ons lee-r!

NOYEMllER.

Koring sny; Gcrwe ry;

Miot maak en dors ; Oppas, nie mors! Brood om te eot ; Dank nie vorgeoL! Ocstyrl al weer ; Good i~ die Hecr!

I•~Ch:MDER.

Die laatste maand is al weer gekom; Die jam is rcgtig ampcr om ;

So gaat ons tyd verby. Stryd, Afrikaners, hand an hl\ml, Ver God~dil'nR, 'faal, en Yadorbn<l !

Dif:l Heer sbl.at om om, ;.y!

8:1

KEREL, PAS OP!

Ek ken eon meisie, mooi en klein, Pa~:. op!

Nou is sy grof, uct nou weer fyn, Pa.s op ! pas op ! Betrou h.<tar nou, Dan fop sy jou.

Sy het Lwe ogies, bruin en saf, Pas op!

Eers loer sy sknins en dan weer a£, PM op ! Pas op ! Sy sal jon fop, J ou eselskop !

So fyn as gouddraad is haar haar, Pas op!

En wat ay seg dit jok sy maar, Pas op ! Pas op ! Betrou haar non, Dn.n fop sy jou!

Haar halsie is so wit as ys. Pas op!

Sy weet oek hoeveul sy moet wys, Pas op ! Pas op ! Betron jy haar, Dan is dit klaar.

En gee£ sy jon een mooije kans, Pas op;

Want 'lwaag jy haar ... dan draai sy om, En jy 's gefop. Jhar loop jy hccn ~let 'n ulonwe skeen!

84

'11AAK OOI' JOU OQE!

Hoor, vrindP, hiu· if' wat te lcrs; 1:cns op 'n tyd was da:tr gewee~-­(.Mar ek glo sy lewc r•ou Ol'k I:oj;) Een mooi klein mei>sie ... mar 'n bog. W il jy nie weeR door haar bcdroge, Ek raai JOu maak uan oop jou ogc!

Sy het. 1.we ogie!l ~;wnA, 1nar sag, 'n f,clik mund, mar gou ver l.1.q-; Dis •alc;e iandt' wat jy oiPt! Rooi Wt.ngc, mat• dis hoar klcur niet. Wi1 jy gc.1 bt i'l <>uk jon kope, :?.Iaak dan mar goed jou oge ope.

Sy lat ]mar swart haar kru!Jond hang, V cr strikkc ou.. harte in to vaug. Sy 's altyd vrindolik m1·l Plkeen, En sleep so Laing jonX:mans l10on. Sy ken haar lis, jul' rank bedrrge ; Betrou haar nie, ruaak oop j ul' ogc !

Haar bms geluk. sy 't vrind op vrind, \Vat sy dPur vrind'likheiJ verblinc.l, 0£ molik oek met snikcrgocd, Of wie weet wa:1rmce sy dit doet! 'n :Mens is cor jy wect bedrogoc, Hek, rck nog grootcr oop jul' oge !

Van trou daar hoor sy grag van nraat, 3.\Inr selE te doen lyk of sy haat; Verlowc ja ... om te perbcPr. 1Inr gou :brcek sy ha.'1.r woorljic weer. Gaat jy hy haar orn die soort sake, Jy moot jou ogc gocd oop make.

8; 's nie tovrcrlc mot M n bou, ~let u::ting-mar elkeen kryg 'n blou; ]!;u korn sy da.n in rwod of kiHtad, D~n 'R mnoi tu pr!oat haar uersto mad. Dnarom, {luarom maak uop juu ogc! J \io oudste rot rank ock bedros-•1!

Or.tvln~ }mar, vrintle ht lm:l.l loop; ~:. sal h:mr grille uuur lJOk.JOp. !Ji0 grJm' is gon af \'flU die blom, Dan n\:um 'dj net wiu mar -wil kom, Ja, sny haar stompnor, lat haar lope! ilfaa.k c0r jul' vry .iul' nge {·pe!

CITNODIGING A.N ANNif•;,

Myn huisie i'd wel baing klt·in, Mar is l.og rcgtu t.et en roin lhar't! ko'd in },1Jis en ve or sbl, Dn het g-ebrok an mc.llen.la l

Een eikebooJU bta tt voo:c myn dour Danr sit uk ~mnty.!s: YIC'i Ln tn nr, -· Dio UO(}!Tl keer win•l en sonnt::shyn Dia !l.l. tn muui, Jie h uil:' van myn.

En leg ek Fnwrgcns nog to oroom, Dau sing die vo~eld iu myn b"om. Jy kan nie iangs myn huisw gaan Of jy salluistcr en Lly staan !

Die water nit die waterval Loop vluk vooruy skoon as kristal. Ek woon da:\1' lwcltemaal alleen, :Mo.r lang0r hou uk di t Ilic-neen!

Ek is dnur kr'ning, vm·s en hucr, En steur myn nn g1m wi1lll en wuer. 'k Kan huLl opmaak, kur:mw.tjio braui, };n billap tot daL <.liu lwem1oJr:.> kraai.

}far Annie lief, wat ek hemin, Kom woon by my us koningin! Dis alles ,,-at myn hart nog wens Dan ie ok eon gdukkig mens.

1IYN VROUTJIF. RET 'N SEUN G.EKRY.

Ek is so Lly, ok is so bly, Myn vrouwtjie het 'n seun gckry, Hy lyk pert·ies nes ek; Hy bet myn oge, IT'ond en neus En is 'n dikkc lotte t-eus,­Ek is so in myn skik.

Myn pais bly, myn rna is bly, Myn vrous familjie oek daarby, Hull' kry nie klaar mot ky k; Van morrens vrocg tot savons laat Roor ek maar hoc die menso praat, Dat hy so na rnyn lyk.

Partykoer huil hy: wa owa! En trek syn lippies nos syn rna, Mar anders is hy soet. Die skapie is so reg gesond, Hy kyk so slim die kamer rond, En suig en slaap so goed.

Johannes sal ens hom laat doop,­Syn jurkic is allank gckoop, Myn nuw mancl is kla:;tr. Oom Jannie sal ens pectoom m:aa!.o, Want anders is die ou geraak,­Syn pitjcs in gcvaar.

'n Doktor en 'n predikant Is allcrnoodigst in ons land;

)fn ar ouk 'n adn>ka::~L--Of hy uou C'Cn van dric l:.ml Wl.'f'S, lJ!t l''ll jul' later ~uk wcl leeH,­Eers sion hoe by kn.n 11ntal!

Nu lc!.ers v•m d,o PA<R.Jr,T, Eon onkcl woordjic nug tot slot, Dan cinuig ek myn taak: Ek wens jul seantjies mooi en fris, Maar, dat jul ock FO dankbaar ia A~ Jt.N, WA1 rEH~'li':S ~LUI>!

VER lJOPSTEKERS.

Op Afrikas grond Stan.t 'n boom o'er::tls rond; liy i,'l klein van persoon, ]yJ ar grotl'r v:m krocln ; · Krom is hy van.hout; Dis dn.arohl ~en fout ; Syn bcs&ics iR ronn En regte gesond ; Ons eet hom oek graa~, Hy 's good vcr di" mnag; Ons druk hom oek fyn Vl•r wyn on nsyn; Dan necm ons weer tyd F:n kook non kQnfyt; Ons kook hom oek fris ~lot houtjics en miH; Die wasem trek op In die ketcl ~yn kop ; Hy kom deur die slang N ou, mensc, wort bang

lJi!. nou niC' mccr mos, Dis non 1•ic meer koH;

II y i~ nun 'Jf't t-~tork, IT y sl'l I::i.L'~ jm• work ; Yer,.;i<'ti•r. 'llb op, Jly R~l.j~\l

1

1i0U fop j

Hy itl non -ekr>ok, Hy i'! non !'l'~t•1ok, Hy !yk ni~ R<' l..wa .i, Mar wnt ek i.·n raai · Pas op non, ~>~I paai . · Hy ko.n 1.u•t een ,lr,ut:; \\'ant !l.'l jy hc.m drink, Jor1 no.ern \"Ort f':inl , JoLl h:1gp v,,,;br:J.ntl, J y huL ~oe'1. >, ··s •• ''Jtl · ll.m rn-:.rs jy j :n ;cvH, J 1 't"rarm P.•Jl l'IJWeld; .J ;Jll kle~e i~ nil: Jou vro•1 \\ :)o rh~ hni:,

Die bier t•n dw wvn .M .. ~oJt bim.•it roar ~yn, Cobrui1>. •iifl nie merr As om kos te "'crtucr; Gobrnik d .. n mnr ,\;n­Net Bfi.VOnE a1leen, Die beato,ver my, Set alles op sy ; Drink koflie en tee, Jou vrou drink dan me. Myn liewe ou maat, Hoor nou na myn ra:td : Lat drank tog mar bly, Jon familio moet ly ; La:J.t drank tog mar los, Want d!tn':hot jy kos: J ou vroutjio is bly, Haar wenlil is vcrkry ;

Laat onsjt~n ltir sien I:1 stnor of ka•1Crm, Hlyf licwerH h·~ tu: > Hy vrouLjie m huiq ; En a<; jy dan w<>rk, lhu is jy uek ,rerk .

. Myn liewo on paui \V eeB lo!.{ nio Ru La:1i ; Jnn kiuderR dio h11il, J nn ld..-re wurt ;-nil; Di•) l•nom is wol krom, J\1 ar iy is niu dtun' ; ]•jk hut j11U I'Ul'lll.l~~ll,

.Ek hoop •li> sal gao.n; Nun seg jy : "Jlyu man, Bk wil us uk kan.'' }j [Ll' Uf'O!ll to:; m ;·n raad. ~lyn ~itnvt 'llll maat; .:,t::y JY ntal' md, mrw-. D:.t.11 lry jy oPk kmg; Wor~ nie H'r myn kwnad, Ek g.J jon 111ar raa(l ; O(jei nrtJ.J,d nun, Hl} n kind ; Uk is Jnos j\lil vrind !

I • J\. - JS rnyn nanm, JI- is ruyn van, Raai dit as jy h.an!

OPEXIXG VA:-r KUG.l\IANS KLOO.l!'.

Die Kloof is nou klaar; Dis seker tog wa'tr; lJ iu fees u ur is Jr1ar ; Die pluimveu is <faar.

Kom ·wecs nou vcrblvd, 1Iyn vrim1e dis tyd ;. Die fecf!t is gespryd, Dis alles beryd.

'n Heildrouk tc tlrink-· Die glasie gcklink, Die wyn non geskink, So rood en so blink.

Lof sy nou die Heer, Die alles regcer ! viktoria, mccr, Gcsondheid en ccr.

Geagtc Magistraat, Lede wm die Raad, Dis 'n goeje daad, Non om van tc pmat.

Lang was daa.r gcstry, 'N pad tc kan kry, Om maklik tc ry; Nou, vrinde, woes bly!

Die Kloof is gedoop ; Die Tunnel is oop ; Die bulte gcsloop; Non kan ons laat loop.

Die werk was nic klyn ; Die ere moet syn ; By bier en by wyn, Mencer Handy en Bain.

Mencer Handy is stork, Getrouw as 'n klerk, Gereeld in syn werk, Dit hct ons bamcrk.

91

Die wm·1t iR voltooi; lJic pad is non mooi, Van klip en van l:looi, :;';'[uL gruis o'ergastrooi.

Kom, dames, non bier; Van tin!:( kan ons swier, l).::)t ons Jio plesim·. lhing Sli!UO die bier.

~ ou jnig .ms on staan ; Uie ty11 kom ook aan, JJat spoortryn sal gaun, Op Montagu\; ba3on.

Die l.fonta~u wyn, Moet betE:r non syn, Dan kry ons die tryn, En gon skryf syn lyn.

J a, Tille~:ranf drand, "\V aarmo h ullC' praat., Dio good on die kwaat, Kom vrocger of laat.

Die Boer moet nou mPer, Syn plaas kultifcor, lly moet ock probecr, Mecr te produseer.

W 11.nt wat sal ons baa.t, 'N pad soohl 'n straat, Allea na die staat,-1-lam· plase verlaat!

No, dit aaluie gann, "Boer is ens bestuan, Va@ hun on~ daarann, Arbcid is uno farm.

J f., plnRc ontgin, D·mr sit VOOtlbel m; Ous rno tLe he;;i n : "Arbr,id overwin !"

J) ie kinJcrs te lce·r, Tnle te re5Pcr, En arbcid te eer, Is w:1t o:ts wnrd!'er.

Ek het nic gcstuit, :Mvn liet is nou nit; }.'~u tot die besiuit, 'll Jui;:rkred gouit.

T1fUt: ku" r.nu mnar If.. }~'r w:lunu graag' h~~~ JJt;t al rna] mnet se, lliep, hiep, biep, hoeri>.

'N WARE PRO.FESIC.

[In tliA lfi<lfl "'mw hot in Enge!and 'n boroem•l"l waa.rso,..:"ter g"W•"IIl gonoemd Moorler Shipton. Uit 'n oue bu0k in die Britse !llusoum is die vollondo pro. fesie genoem, wat ons hier vertaal. DiA profo>io is ordontolik goNl a! uit~ekum •!Pur die uitvin•lin!(S van onso i!ng-o. Donk mar an JJn tell'>g-raaf o'C'r dio land On Olldf'r die ee, 811 die SpOOl'WOh<', JugbaiJo, YBPro1.epe, Pns, Vera! difl ontdekkin!! van KOU<l in Australie, Amerikrt, <m Ao!fs hicr in Afrika, bevo:>tig dit. Mar dis daarom nie to se dat dlC' 2 hast<' re~,"els ~>ek moct waar WO('S nie. }Iier volg dio prufosie :-

\Va!enR sal sondcr perdo ry, 1\Icnsc or.gcluk lat kry. W oocd sal vli.:g r.es ontJ gcdagic, \Vater toou dan vrHamdc kragtc.

Onder bomP goud vcr~~mr. Heel di•• '\crel.l dcnr maknar; Sal deur b rhe in die> tyje, MLilne fiHHh•r pt.rJ" ryjc; Onder -.v~tcr 'lal hul' gaan. Loop 011 ry en prar:t ~n staan. :Meuse b t!ie lu;; sal swcwo, Y r.tc>r op die se g·cJruwC', Net Ro'A Jwn~ JJOU op 'n golf, Nu'il'c lar.rl wort gc.ud g~<unlf. Vuur en water J' aard omkt-r", 1 n Englantl kom 'n J ooJ tot u-e, .Aarcl' vcrgaat, dif is 'IHlaragtig, .Agtien lwmiord eon on tagtig.

J ... nm VAN DTE THAMAXD.

Vit die Vrystaalsc Maga:/ne.

Rk lrc>m nit die donkere ~tard aan die lig, Volmank in myn skocmhcid, frar,i vor die gcsig, V er goou of vor k .vaaJ, met myn glimlag RO

koun, Begroet (Jk die Yind;:,r veul meer nog as goud. Ek he!. grate mag, en breng rykJom daarby, J Jie vrec1n0 is- f!Ull uing kan jy kostbaarner kry. J n konings hull' krone, op d:~mes hull' houf Daar blink ek en wort •;an myn glans nie hereof.

An hanue Fu mocJi on so wit as dio sno, Kn.n ek ongekomlc:> bekoorlikhoid ge. Op vlegsds van dan1es, rnet hare so blond, Daar skynek mot glans va'1 die stcrrc in d'rond, Die hand tog, hue mooi ook, VC'l'krimp en worn

oucl, Uio lohko, so fraai nou, val uit on VLrgrauu,

Ma1 ek word nic dof, raak myn glam~ nl'k nio . kwy~

F.J, lart nit di0 'ewe, (•k dfw.g nit die tyd.

·w at iR ek r Er. skyn Pk oel' non nog van daag So rnooi as VO•>r Adam syn tyd word ;rc''Taag. '11 Blom van die bajerb, vv1'1JCrl!,' in di0 nag, In lown geroep dcur c\io ;i;.: in syn krag-, 'n 'l'raan van die aard eer din ty~l no~~ hPgon, J n skoonheid gcsien rlenr dil' Hlralerdo SOD?

Ek geef jou gen antvvoorrl, dit bn ik ook niet, Die .na.tun1· syn geheim is te groot so:~ JY si.ct.

'n Deal vnn llie skcpping so wondervol groot, Rk fiuister, o r,:i~l van die mcnse in mir.u~. Knn jy nic r'lyn w:uwrle !' ok is iop; •·;.p u 1 J. 'n JJin15 van rnecr sui were waar!le 1ill,.. gflitd. 'l'og sal ek Yl"rdwyu, ja een dag- he ek af, f1s die wereld. vergaan, ja dan vind ek.myn g=tLf. 1far, o sicl, iY blyf lewo. jy kan nie Ycrgaal!, Voor ewig en owig moot jy bly bestann. Ged'onk jy daar wclwm, o siel! Jio dit loPs, W at eenmaal jou toestand bier namaals s:1l wee~:~? 0 sta tog wat stil ! Lei jo11 pad hier beneen, Na die ewigc lig af die dnist'crnil'l beon? Waar staat nou jou voet, in die il.wau.sheid Ryn

[net, Of is die op pad van die wysheid gel:!et ~ Ek blink en ek skyn in J.ic &tilte mar voort, En geef jon, o siel ! diu vermancnJc woord;