Phonétique de la langue albanaiseL’alphabet albanais comprend 36 lettres : a, b, c, ç, d, e, f, g, gj, h, i, j, k, l, m, n, nj, o, p, q, r, rr, s, sh, t, th, u, v, x, xh, y, z, zh qui se prononcent ainsi : a bə, cə, çə, də, dhə, e, ə, fə, gə, gjə, hə, i, jə, kə, lə, llə, mə, nə, njə, o, pə, qə, rə, rrə, sə, shə, tə, thə, u, və, dzə, djə, y, zə, zhə.

Les lettres se divisent en voyelles a, e, ë, i, o, u, y, et en consonnes b, c, ç, d, dh, gj, h, j, k, l, ll, m, n, nj, p, q, r, rr, s, sh, t, th, v, x, xh, z, zh.

Prononciation des voyellesLa voyelle - a se prononce approximativement comme à (a) en français dans partie, part, quart : mbaj, ndaj, flas, bërtas, etj. ; - e se prononce comme le e en français dans achevé, né, commencé ; edukatë, ekonomi, ende ; - ë se prononce comme e en français dans me, te, se, ne ; ëmbël, ëndërrim ;- i se prononce comme i en français irriter, illégal, irresponsable ; imtësi, inat, industri ; - o se prononce comme o en français dans loge, concierge, orateur ; orë, dorë, gotë, lopë ;- u se prononce comme ou en français dans fou, mou, fouiller ; burrë, mullë, tullë, pullë ; - y se prononce comme u en français dans ynë, yt, yje, fyt, fyell ; mur, dur, bureau ;

Prononciation des consonnesLa consonne- b se prononce comme le b en français dans bureau, brigade, barricade ; bujar, baba, bari ; - c se prononce comme le ts en français dans tsar, tsé-tsé, tsigane ; cirage, copë, cjap ; - ç se prononce comme le tch en français dans Tchécoslovaquie ; çikë, çel, çelik ; - d se prononce comme le d en français dans douleur, date, diurne ; data, dita, dafinë ; - dh se prononce comme le th en anglais this morning (ce matin) ; dhen, dhi, dhemb ;- f se prononce comme le f en français dans feuille, feu, falloir ; flijoj, frikë, flakë ; - g se prononce comme le g en français dans groupe, gagner ; grua, gomar, grindavec ;- gj n’existe pas en français. Elle pourrait être interprétée par une combinaison de g de gamine et le groupe des voyelles iou ; gjuhë, gjurmë, gjatësi ; guiouhe, guiourme, guiatëssi ; - h se prononce comme le h en français dans hauteur, honte ; hidhem, hap ; - j se prononce comme le i en français dans vieux, pieux ; jashtë, jetë ;- k se prononce comme le k en français dans kilo, kyste, klaxon ; karrige, kapuç, kujtime ;

- l se prononce comme le l en français dans laver, liberté ; luaj, livadhis, lule ; - ll se prononce comme le ll en anglais dans follower ; llafazan, llapush, llapë ; - m se prononce comme le m en français dans moins, marin, maître ; muaj, majmun, mirdita ; - n se prononce comme le n en français dans nocturne, noir ; natë, nismë, nikaragua ; - nj se prononce comme le gn en français dans magnanime, magnifique ; njëzëri, njëherësh ; - p se prononce comme le p en français dans rapide, parti, popularité ; popull, pall, pis ; - q se prononce comme le ch en espagnol dans chica, muchacho, macho ; qesh, qetësi ; qepë ; - r se prononce comme le r en français dans regarder, réélection ; ruaj, re, vërejtje ; - rr se prononce plus fort que le r en français dans courir, interrompu ; rruaj, rrasë, dërrasë ; - s se prononce comme le s en français dans sûreté, sécurité, assurance ; siguri, saktësi, sahanlëpirës ; - sh se prononce comme le ch en français dans chambre, charité ; shakull, shuaj, shiu ; - t se prononce comme le t en français dans tête, tuer, trier ; Tirana, tirani, top ; - th se prononce comme le th en englais dans thank-you ou comme le z en espagnol dans mezclar, apariencia ; thuaj, thi, thatanik ;- v se prononce comme le v en français dans vie, voiture, viticulture ; vajzë, vap, avulloj ; - xh se prononce comme le dg en anglais dans judgement, rage ; xhaxha, xhaferr, xhaketë ; - z se prononce comme le z en français dans zen, zigzaguer ou comme le s entre voyelles dans plaisir, désir ; zuzar, zemër ; - zh se prononce comme le g en français dans juge, dangereux, gigantesque ; zhabë, zheg ;

1. Përshëndes / marr pushime = Saluer / Prendre congé

Një takim në rrugë…

Flora

Maria

FloraMaria

Z. SimonZ. MartinZ. SimonZ. MartinZ. Simon

– Tungjatjeta (përshëndetje) Marie ! Si je (me shëndet) ? Ka kohë (u bënë ca kohë) që nuk jemi parë (së bashku) !– Është e vërtetë. Dëgjo, tani, jam me ngut. Do të të thërras një ditë tjetër dhe do të shihemi (do të takohemi për kënaqësi). – Dakord (mirë), mirupafshim së shpejti ! – Mirupafshim Flora !

Në zyrë…

– Mirëdita, zotni Martin, si jeni (me shëndet) ?– Shumë mirë, faleminderit. Po ju ?– Shumë mirë. A do të shkoni nesër në inagurimin e autostradës së re ?– Sigurisht (që po).– Meqë do të vish atëherë nesër (meqë qenka puna kështu) do të shihemi atje. Mirupafshim nesër.

Une rencontre dans la rue…

Flora

Maria

FloraMaria

M. SimonM. MartinM. Simon

M. MartinM. Simon

– Salut, Maria ! Comment ça va ? Ça fait longtemps qu’on ne s’est pas vu !– C’est vrai. Écoute, là, je suis pressée. Je t’appelle un de ces quatre et on se voit.– D’accord, à bientôt !– Au revoir Flora !

Au bureau…..

– Bonjour, monsieur Martin, comment allez –vous ?– Très bien, merci. Et vous ?– Très bien. Irez-vous demain à l’inauguration de la nouvelle autoroute ?– Bien sûr.– Dans ce cas, nous nous verrons là-bas. À demain !

Përshëndes = Saluer

Mirëdita ! = Bonjour !

Mirëdita / Mirëmbrëma ! Si jeni (me shëndet) ? Bonjour / Bonsoir ! Comment allez-vous ?

Mirëmbrëma ! / Natën e mirë !

Bonsoir ! / Bonne nuit !Mirëdita ! / Tungjatjeta ! Si je (me shëndet) ?Bonjour ! / Salut! Ça va ?

Marr pushime = Prendre congé

(Kalofshi) mbrëmje të këndëshme. Mirupafshim nesër.Bonne soirée. À demain.

Mirupafshim së shpejti ! À bientôt !

Mirupafshim të hënën (të marten, të merkuren...)À lundi (mardi, mercredi…)

Mirupafshim !Au revoir !

Mirupafshim për së shpejti !À la prochaine !

Kalofsh një fundjave të këndëshme !Bon week-end !

Përshëndete / përshëndeteni (dikë nga ana e dikujt)…Donne / Donnez le bonjour à ….

2. Prezantohem / prezantoj dikë= Se présenter / Présenter quelqu’un

AdelinaLuigji

Pierr-iLuigjiPierr-IAdelina

─ Pa shiko, Luigji ! Paske ardhur edhe ti ?─ Sigurisht, kam ardhur me Marten. Marta të prezantoj Adelinën. Ky është… si të quajnë ty ? ─ Mua më quajnë Pjetër, jam një mik (dashamirë) i Adelinës.─ Gëzohem, më bëhet qejfi (që njihemi) Pjetër.─ Edhe mua gjithashtu.─ Meqenëse u njohët (njëri me tjetrin), po ju lë, po shkoj të përshëndes të tjerët.

Adeline Luigj

PierreLuigjPierreAdeline

─ Tiens, Luigj ! Tu es là, toi aussi ?─ Bien sûr, je suis venu avec Marta. Marta je te présente Adeline. Et voici… comment t’appelles-tu ? ─ Je m’appelle Pierre, je suis un ami de Adeline.─ Enchanté, Pierre.─ De même─ Puisque vous avez fait connaissance, je peux vous laisser, je vais saluer les autres.

Prezantohem / Kërkoj të prezantohem = Se présenter / Demander de se présenter  

Unë jam Zonja LiliJe suis Madame Lili.

Quhem, më quajnë Marta, po ty ?Je m’appelle Marta, et toi ?

Si të quajnë ? Comment tu t’appelles ?

Si ju quajnë ? Comment vous appelez-vous ?

Po ti, kush je ?Et toi, tu es qui ?

Prezantoj dikë = Présenter quelqu’un

Marta, të prezantoj Florën.Marta, je te présente Flora.

Zotni Alfred, ju prezantoj drejtoreshën e re.

Monsieur Alfred, je vous présente la nouvelle directrice.Leksik = Lexique

Folje = Verbes

Prezantohem = Se présenter Prezantoj dikë = Présenter qqn Njoh dikë = Connaître qqn Njihem me dikë = Faire connaissance / Se connaître Quhem, më quajnë = S’appeler Quhem (kam për mbiemër) = S’appeler (avoir pour nom)

Emra = Noms

Zotni / Z. = Monsieur / M. Zonjë / Z. = Madame / Mme. Zonjushë / Z. = Mademoiselle / Mlle. Prezantimet = Les présentations Një emër = Un prénom Një mbiemër (familje) = Un nom de famille

Shënime = Notes

Duhet thënë : Il faut dire :

I prezantohem dikujt = Se présenter à qqn I prezantoj dikë dikujt = Présenter qqn à qqn Njihem me dikë = Faire connaissance de qqn Njihen njëri me tjetrin / njihen njëra me tjetrën = Se connaître entre eux / entre elles

3. I drejtohem dikujt = S’adresser à quelqu’un

Në fakultet

DanielaVitoria Daniele Vitoria Alberti

Daniela

─ Më falni, a dini kur fillon shkolla ? ─ Varet nga viti.─ Ju lutem, formularët për regjistrimet (shkollore) ?─ Shkoni në sekretari.─ E ke fjalën për portierin e shkollës. Faleminerit shumë. Më fal, a e din ku mund të informohem lidhur me (mbi)...─ Pyet portierin e shkollës.

À la faculté

DanielleVictoria Danielle Victoria Albert

Danielle

─ Excusez-moi, savez-vous quand commencent les cours ? ─ Ça dépend de l’année.─ S’il vous plaît, les formulaires pour les inscriptions ? ─ Allez au secrétariat.─ Tu parles d’un appariteur. Merci beaucoup. Excusez-moi, tu sais où je peux me renseigner sur…─ Demande à l’appariteur.

Shprehje të përditshme = Expressions courants

Më fal, e din ku ndodhet seksioni (dega, departamenti) i shqipes (i gjuhës shqipe) ? Excuse-moi, tu sais où se trouve le département d’albanais ?

Më fal, a është (pikërisht) ky kabineti i Zotit Mark ?Pardon, c’est bien le cabinet du Monsieur Mark ?

Biblioteka (ku është biblioteka), të lutem ? La bibliothèque, s’il te plaît ?

Shprehje për sqarim, saktësim (të diçkaje, etj.) = Expressions formelles

Më falni, a mund të më thoni ku ndodhet salla 12 ?Excusez-moi, pourriez-vous me dire où se trouve la salle 12 ?

Më falni, ky është (pikërisht) autobuzi për fakultet (që shkon për në fakultet) ? Excusez-moi, c’est bien l’autobus pour la faculté ?

Ku ndodhet salla e konferencave (salla e leksioneve), të lutem ? Où se trouve la salle de conférences, s’il te plaît ?

Folje = Verbes

Informohem, pyes (pyes për të marrë vesh) = S’informer Pyes, dua të di = Demander (questionner) Përgjigjem, kthej përgjigje = Répondre I them diçka dikujt = Dire qqch. à qqn I drejtohem dikujt = S’adresser à quelqu’un I flas dikujt = Parler à quelqu’un

Emra = Noms

Një informacion, të dhëna mbi dikë (diçka) = Une information / un renseignement Një pyetje = Une question Një përgjigje = Une réponse

4. Kuptoj, marr vesh, marr me mend / Më kuptojnë, më marrin vesh

= Comprendre / Se faire comprendre

Në një konference

Z Albert

Z Fred

Z Albert

Z Agron

─ Besoj (jam i mendimit) se ju nuk e keni interpretuar mirë pikpamjen time (atë që mendoj unë). Do të përpiqem të them mendimin tim (atë që mendoj unë) me fjalë të tjera. Ajo që dua të them është se publikimi i këtyre të dhënave mund të shkaktojë, mund të lërë shteg për dyshime. ─ Nuk e kuptoj, nuk e marr vesh përse. A mund të jeni më i qartë për këtë pikë ?─ Kjo është shumë e qartë. Mjafton që të merrni si reference raportin e fundit. Duket sheshit, shihet qartë se e vetmja zgjidhje është të shtyjmë për më vonë kohën e publikimit dhe....─ Çfarë domethënie ka pikërisht fjala vonoj (shtyj për më vonë) ?

À une conférence

M Albert

M Fred

M Albert

M Agron

─ Je crois que vous n’avez pas bien interprété mon point de vue. Je vais essayer de m’expliquer en d’autres termes. Ce que je veux dire est que la publication de ces données pourrait donner lieu à des équivoques.─ Je ne comprends pas pourquoi. Pourriez-vous approfondir ce point ?─ C’est très clair. Vous n’avez qu’à prendre pour référence le dernier rapport. Il est évident que la seule solution est de retarder le moment de publication et…─ Que veut dire exactement retarder ?

Kuptoj, marr vesht, marr me mend = Comprendre

Kërkoj një shpjegim / një sqarim, saktësim= Demander une explication / une précision

Ç’domethënë / Ç’do të thotë (kjo) ? Qu’est-ce que ça signifie ? / Qu’est-ce que cela veut dire ?

Si thuhet (kjo) ? / Si shkruhet (kjo) ? Comment ça se dit ? / Comment ça s’écrit ?

A mund ta thuash shkronjë për shkronjë / A mund ta shpjegosh prapë (ndryshe) ? Tu peux l’épeler / l’expliquer à nouveau ?

A mund të më thoni… ? Pourriez-vous me dire… ?

A mund të saktësoni, a mund të thoni më qartë pikpamjen tuaj ?Pourriez-vous préciser votre point de vue ?

A mund të saktësoni, flisni më qartë për pikën e fundit ?Pourriez-vous approfondir ce dernier point ?

A mund të shpreheni me fjalë të tjera ? Pouvez-vous vous exprimer en d’autres termes ?

Kërkoj të përsëris = Demander de répéter

A mund të përsërisni ?Pouvez-vous répéter ?

Më fort (me zë më të lartë) / më lehtë (me zë më të ulët) / ju lutem.Plus fort / bas / s’il vous plaît.

Më ngadalë / më shpejt, të lutem.Plus lentement / vite, s’il te plaît.

Nuk kuptoj, nuk marr vesh.Je ne comprends pas.

Si / Më fal (se s’të mora vesh) / Çfarë ?Comment / Pardon / Quoi ?

Merrem vesh, kuptohem (me dikë) = Se faire comprendre

A më morët vesh / a më kuptoni ?Je me fais bien comprendre ?

Dua të them që…Je veux dire que…

Ndryshe, me fjalë të tjera …En d’autres termes …

Pra, domethënë…C’est à dire …

Me thënë se kemi kuptuar, kemi marrë vesh = Dire qu’on a compris

Ah, po, e marr vesh, e kuptoj si është puna !Ah, je vois !

E marr vesh se për çfarë bëhet fjalë ! E shoh si është puna, i rashë në të ! E kuptoj !J’y suis ! Je comprends !

Nxjerr si përfundim = Conclure

Shkurtimisht / Me pak fjalë / Si përfundim / Shkurt / Me një fjalëEn résumé… / En conclusion…

Leksik = Lexique  

Folje = Verbes

Kuptoj, marr vesh dikë, diçka = Comprendre qqn, qqch. Shpreh (shprehem) = (S’) exprimer Kuptohem, merrem vesh me dikë = Se faire comprendre avec qqn Përmbledh = Résumer Shtrohet problemi, shtrohet (lind) një problem  / shtroj një problem ; nxjerr, krijoj një problem = Se poser / poser un problème Nxjerr si përfundim = Conclure

Emra = Noms

Kuptimi, të kuptuarit,( e diçkaje, etj.) = La compréhension Një shprehje  = Une expression Një shpjegim = Une explication Një përmbledhje = Un résumé Një përfundim, një konkluzion = Une conclusion

5. Kërkoj leje = Demander la permission

AlbertBabai

Albert Babai

Albert

Babai

─ Baba, a mund të shkoj në festë te Aleksandri të shtunën në mbrëmje ? ─ Çfarë flet more ! (çfarë thua, more) ! S’bëhet fjalë për një gjë të tillë! Ti duhet të ruash (kujdesohesh për) vëllain tënd.─ O babë, po është ditëlindja e tij.─ Të kam thënë tanimë që jo ! Të shtunë, në mbrëmje nëna jote dhe unë do të shkojmë në teatër.─ O babë, po ju mund të shkoni një ditë tjetër në teatër, ndërsa një ditëlindje është vetëm njëherë në vit.─ Mirë, dakord, por me kusht që të mos kthehesh shumë vonë në shtëpi.

Albert Papa

Albert Papa

Albert

Papa

─ Papa, je peux aller à la fête chez Alexandre samedi soir ?─ Mais, qu’est-ce que tu racontes ! Il n’en est pas question ! Tu dois garder ton frère.─ Mais, papa, c’est son anniversaire.─ Je t’ai déjà dit non ! Samedi soir ta mère et moi, nous allons au théâtre.─ Mais papa, vous pouvez aller un autre jour au théâtre, et un anniversaire c’est seulement une fois par an.─ Bon, d’accord, mais à condition que tu ne rentres pas trop tard.

Kërkoj leje / jap leje = Demander / accorder la permission

A mund të shikoj televior ? Je peux regarder la télé ?

Mirë (po mirë) / Sigurisht.Bueno, vale. / Si, claro.

A më le (s’më pengon) të shkoj në kabare, në klub nate (në diskotekë) ?Tu me laisses aller en boite ?

Sigurisht (patjetër)Bien entendu.

A ju shqetësoj po qe se rri, po qe se nuk iki ?Ça vous dérange si je reste ?

Ti e di mirë që jo !Tu sais bien que non !

Pyes (kërkoj) nëse diçka është e autorizuar / refuzoj lejen, nuk pranoj lejen= Demander si quelque chose est autorisée / refuser la permission

A mund të pijmë duhan (a lejohet me pi duhan) ?Peut-on fumer ?

Jo, më vjen keq (por nuk lejohet).Non, je suis désolé / Désolé.

Po kafshët a lejohen, pranohen ?Les animaux sont-ils admis ?

Sigurisht që jo.Bien sûr que non.

A mundet të lëmë ndezur telefonin e dorës ? Est-il possible de laisser le portable allumé ?

S’bëhet fjalë (për një gjë të tillë) / As që bëhet fjalë (për një gjë të tillë) !Pas question ! / Absolument pas !

Leksik = Lexique

Folje dhe shprehje = Verbes et expressions

Kërkoj lejen / jap leje = Demander / donner la permission Lejoj, autorizoj, jap leje = Permettre / autoriser Refuzoj diçka / refuzoj për të bërë diçka = Refuser qqch. / refuser de faire qqch. Lejoj dikë që të bëjë diçka = Permettre à qqn de faire qqch.

Emra = Noms

Një autorizim = Une autorisation Një refuzim, një mospranim = Un refus

6. Kërkoj ndjesë / fal, ndiej = S’excuser / Excuser

Në dalje të metrosë

FloraAleks

Flora

Aleks

─ Ah ! Erdhe më në fund ! ─ Më vjen shumë keq, jam me shumë vonese (kam ardhur me shumë vonesë) ! Më falni, nuk e kam bërë kastile, qëllimisht. Mora autobusin (hipa në autobus) dhe kishte shumë trafik (lëvizje e dendur makinash).─ Mos u shqetëso, mos u bëj merak, s’ka gjë ... me një fjalë me kushtin që të më ftosh për një kafe.─ Në rregull, dakord, shkojmë (ikim atje).

À la sortie du métro

FloraAleks

Flora

Aleks

─ Ah ! Te voilà, enfin ! ─ Désolée, je suis très en retard ! Excusez-moi, je n’ai pas fait exprès. J’ai pris le bus et il y avait des embouteillages.─ Ne t’en fais pas, ce n’est rien … enfin à condition que tu m’invites à un café.─ Ça marche, on y va.

I kërkoj dikujt që të më kërkojë ndjesë, falje = Demander à quelqu’un de s’excuser

Do të mundnit së paku të kërkonit ndjesë. Vous pourriez au moins vous excuser.

Do të mundnit të kërkonit falje së paku.Vous pourriez demander pardon, au moins.

Pres të më kërkoni ndjesë ; pres të më tregoni arsyet, justifikimet tuaja. J’attends vos excuses.

I kërkoj ndjesë (dikujt për diçka) = Présenter des excuses

Më falni, më ndjeni për vonesën.Je m’excuse pour mon retard.

Më vjen shumë keq, nuk duhet ta kisha bërë.Je suis désolé(e), je n’aurais pas dû le faire.

Më falni (më ndjeni), nuk e kam bërë me qëllim, me dashje, kastile.Excusez-moi, je ne l’ai pas fait exprès.

Fal, ndiej dikë = Excuser quelqu’un

Mos u shqetëso (mos u bëj merak), s’është asgjë, s’është ndonjë gjë e madhe.Ne t’inquiète pas, ce n’est rien.

Nuk (s’është se) e bëre me qëllim, me dashje, kastile.Tu ne l’as pas fait exprès.

E pranoj ndjesën tuaj, po ju fal (ju kam falë). J’accepte vos excuses.

Leksik = Lexique

Folje dhe shprehje = Verbes et expressions

(I) kërkoj ndjesë, falje (dikujt) = Demander pardon (à qqn) Fal dikë, ia fal gabimin dikujt = Excuser qqn Kërkoj ndjesë, falje (për diçka) = S’excuser (de qqch.) Jap një justifikim = Donner une excuse I kërkoj falje, ndjesë dikujt = Faire des excuses à qqn Më vjen shumë keq = Être désolé

Emra = Noms

Një arsye, një justifikim = Une excuse Falja, ndjesa = Le pardon 

7. Ndihmoj / më ndihmojnë = Aider / se faire aider

Albert

Alfred Albert Alfred Albert

Alfred

Albert

─ E di ? E pat, u bë, mbaroi, kam blerë një ordinator të ri, do të ma sjellin në shtëpi të premten. Po pikërisht, atë ditë, nuk do të jem në shtëpi. A mund të më bësh një nder, një shërbim ?─ Sigurisht (patjetër), ç’mund të bëj për ty ? ─ A mund të vish në shtëpinë time kur ta sjellin (ordinatorin) ?─ Po, ti e di mirë që këtë të premte unë nuk punoj.─ Po, ka akoma një problem këtu : tekniku do të më shpjegonte si duhet instaluar dhe… përderisa nuk do të jem aty…─ Mos u shqetëso, do të të ndihmoj për t’a instaluar këtë fundjave. Informatikën e marr vesh (kam njohuri nga informatika) ! ─ Po më bën një nder të madh (po më kryen një shërbim të madh). Nëse një ditë ke nevojë për ndonjë ndihmë të vogël, m’a thuaj, hë !

Albert

Alfred Albert Alfred Albert

Alfred

Albert

─ Tu sais ? Ça y est, j’ai acheté un nouvel ordinateur, on me le livre vendredi. Mais justement, ce jour-là, je ne vais pas être là. Tu pourrais me rendre un service ?─ Bien sûr, qu’est-ce que je peux faire pour toi ?─ Tu peux venir chez moi pour la livraison ?─ Oui, tu sais bien que ce vendredi je ne travaille pas.─ Mais, il y a encore un problème : le technicien allait m’expliquer comment il fallait l’installer et … puisque je ne vais pas être là …─ Ne t’inquiètes pas, je t’aiderai à l’installer ce week-end. L’informatique, ça me connaît !─ Tu me rends un sacré service. Si un jour tu as besoin d’un coup de main, tu me le dis, hein !

Kërkoj ndihmë / pranoj / refuzoj = Demander de l’aide / accepter / refuser

Kam nevojë të më bësh një nder, të më kryesh një shërbim.J’ai besoin que tu me rendes un service.

Me siguri që po, po si jo !Mais certainement !

A po më jep një dorë ndihmë, a po më ndihmon pak ?Tu me donnes un coup de main ?

Tani (pêr këtë që do ti), nuk kam mundësi, nuk mundem.Là, je ne peux pas.

Shko kërko ndihmë.Va chercher de l’aide.

Po shkoj (atje, për ndihmë) !J’y vais !

Ndihmë ! Ndihmë ! Hajduti, kapeni hajdutin !À l’aide ! Au secours ! Au voleur !

Ofroj (propozoj) ndihmë / pranoj / nuk pranoj   ; refuzoj ndihmë = Proposer de l’aide / accepter / refuser

A ke nevojë për ndihmë ? As-tu besoin d’aide ?

Jo, faleminderit, nuk është nevoja (për një mundim të tillë). Non, merci, ce n’est pas la peine.

Nëse mund t’ju duhem për diçka, nëse mund t’ju ndihmoj në ndonjë gjë… Si je peux vous être utile…

Faleminderit për dashamirësinë tuaj.C’est très gentil à vous.

(A) mund të të ndihmoj ?Je peux t’aider ?

(Po) të lutem.  S’il te plait.

Que puis-je faire pour toi ? Çfarë mund të bëj për ty ?

Çfarë duhet të bëj ? Qu’est-ce que je dois faire ?

Ti e din që mund të kesh besim tek unë.Tu sais que tu peux compter sur moi.

Leksik = Lexique

Folje dhe shprehje = Verbes et expressions

Kërkoj ndihmë = Demander de l’aide I kërkoj ndihmë dikujt = Demander de l’aide à qqn Kërkoj ndihmën e dikujt = Demander l’aide de qqn Ndihmoj dikë = Aider qqn Më ndihmon dikush = Être aidé par qqn

= I kërkoj nder, ndihmë / i bëj nder, i vij në ndihmë dikujt, i kryej një shërbim

dikujt = Demander / rendre service à qqn Është e dobishme, hyn në punë = Être utile Është e dobishme për diçka, hyn në punë për diçka = Être utile pour qqch. I jap një dorë (ndihmë) dikujt = Donner un coup de main à qqn

Emra = Noms

Ndihma = L’aide Një shërbim, një nder = Un service

8. Ftoj / pres (dikë) = Inviter / accueillir qqn

Duke folur në telefon

Maria

Antoni Maria Antoni

Maria

Maria

Antoni

─ Tungjatjeta, jam Maria.Po të telefonoj pasi Fatmiri dhe unë, organizojmë një mbrëmje, A don (ke dëshirë) të vish ?─ Sigurisht (patjetër, me siguri), e kur është ? ─ Të shtunën e ardhshme. Edhe Mirela është e ftuar, ta pret mendja.─ Faleminderit. Unë, do të vij patjetër (me siguri), por Mirela ka parashikuar diçka tjetër.─ Oh, sa keq ! Epo mirë, të presim të shtunën nga ora 20 e mbrapa.

Dita e mbrëmjes

─ Ç’surprisë ! Më në fund, erdhët që të dy. Shumë bukur ! Hyni, çfarë doni të pini ?─ Unë, diçka të lehtë… për të filluar.

En parlant au téléphone

Maria

Antoine Maria Antoine

Maria

Maria

Antoine

─ Salut, c’est Mira. Je t’appelle parce que Fatmir et moi, on organise une soirée, tu veux venir ? ─ Bien sûr, c’est quand ? ─ Samedi prochain. Mirela est invitée aussi, bien évidemment.─ Merci. Moi, je viendrai sans faute, mais Mirela a déjà quelque chose de prévu.─ Oh, c’est dommage ! Bon, on t’attend samedi à partir de vingt heures.

Le jour de la soirée

─ Quelle surprise ! Finalement, vous êtes là tous les deux. Génial ! Entrez, qu’est- ce que vous voulez boire ?─ Moi, quelque chose de léger… pour commencer.

Ftoj / pranoj / refuzoj (muk pranoj, mohoj) = Inviter / accepter / refuser

Çfarë do bësh këtë mbrëmje (sonte) ? Dëgjo, po të ftoj për darkë.Qu’est-ce que tu fais ce soir ? Allez, je t’invite à dîner.

Ide, mendim i mirë.Bonne idée.

Përse, nuk po kalon të pijmë një gotë, mbas punës (kur të dalësh nga zyra) ? Pourquoi tu ne passerais pas prendre un verre après le bureau ?

Përse jo ?Pourquoi pas ?

Shpejt do të shtroj darkë për të festuar instalimin në shtëpinë e re ; besoj (shpresoj) se do të vini.Je vais bientôt pendre la crémaillère ; j’espère que vous pourrez venir.

Do të shohim. On verra.

A do kush, ndonjëri kafe ? Quelqu’un veut un café ?

Jo, faleminderit.Non, merci.

Eja të na shohësh (të na takosh).Viens nous voir.

Në rregull (do të vij). O. K., d’accord (je viendrai).

A mund t’ju ofroj diçka, ndonjë gjë ? Je peux vous offrir quelque chose ?

Po, me kënaqësi, me gjithë qejf.Oui, avec plaisir.

Pres (dikë) = Accueillir (qqn)

Mirëseerdhe ! Bëj, rri si në shtëpinë tënde !Bienvenue ! Fais comme chez toi !

Rri lirshëm, si të kesh dëshirë / Rrini lirshëm, si të dëshironi.Mets-toi à l’aise. / Mettez-vous à l’aise.

Na bëhet qejfi, kemi kënaqësinë të ju kemi në mesin tonë, midis nesh.Nous sommes contents de vous retrouver parmi nous.

Merrni ç’të doni, çfarë të keni dëshirë (me marrë).Prenez ce que vous voulez.

Nëse ke nevojë, po pate nevojë për ndonjë gjë, ma thuaj.Si tu as besoin de quelque chose, dis-le-moi.

Leksik = Lexique

Folje dhe shprehje = Verbes et expressions Ftoj (dikë) = Inviter (qqn) Paguaj nga një gotë pije (dikujt, një grupi, etj.) = Payer une tournée Pres dikë = Recevoir qqn Pres dikë = Accueillir qqnUroj mirseardhjen (dikujt) = Souhaiter la bienvenue (à qqn) Jam (ndjehem) mirë / s’jam, s’ndjehem mirë = Être à l’aise /mal à l’aise

Emra = Noms

Një ftesë = Une invitation Një i ftuar = Un invité Një pritje = Un accueil

Mbiemër = Adjectif

Pritës, mikpritës = Accueillant

9. Përgëzoj (uroj) / ofroj / falenderoj= Féliciter / offrir / remercier

Në zyrë…

Paul

Rozë Nikolla Roze Alfred

Roze

─ Të lumtë ! Ishe shumë bindëse dhe na ke mbrojtur shumë mirë (për një çështje, etj.).─ Kam bërë veçse punën time si përfaqësuese e personelit.─ Ishe e shkëlqyer (në mbrojtje) !─ Të shkojmë të marrim ndonjë gjë për ta festuar këtë.─ Po, për më tepër kemi një surprizë për ty. Urdhëro, kjo është për ty, për punën e mirë që ke bërë që prej kohës që ti na përfaqëson.─ Një dhuratë ?! Po, s’ka qenë nevoja ! Nuk di ç’të them… faleminderit shumë, jeni të adhurueshëm.

Au bureau…

Paul Rose

Nicola Rose Alfred

Rose

─ Bravo ! Tu as été très convaincante et tu nous as très bien défendus.─ Je n’ai fait que mon travail de représentante du personnel ; je devais obtenir l’augmentation des salaires.─ Tu as été parfaite ! ─ Allons prendre quelque chose ensemble pour fêter ça.─ Oui, en plus nous avons une surprise. Tiens, c’est pour toi, pour le bon travail que tu as fais depuis que tu nous représentes.─ Un cadeau ?! Mais, vous n’auriez pas dû ! Je ne sais pas quoi dire… merci beaucoup, vous êtes adorables.

I adresoj përgëzime, urime dikujt = Adresser des félicitations (à qqn)

Përgëzime (urime) !Félicitations !

Ju lumtë, i keni rënë pikës (keni qëlluar në shënjë) ! Bien joué !

Ligjërata jote ishte shumë e bukur.Ton discours était très bien.

Gëzuar ditëlindjen ! Bon anniversaire !

Ofroj një dhuratë = Offrir un cadeau

Kjo është për ty.C’est pour toi.

Ja (merre), kam menduar që do të të bëhet qejfi (kënaqesh) për këtë. Tiens, j’ai pensé que cela te ferait plaisir.

Nga ana e të gjithë neve.De la part de nous tous.

Shpresojmë se do të të bëhet qejfi (të kënaqesh) për këtë.Nous espérons que cela te fera plaisir.

Falenderoj, përgjigjem (jap përgjigje) për një falenderim= Remercier / Répondre à un remerciement

Faleminderit, (kjo) është shumë e bukur.Merci, c’est très joli.

S’ka asgjë, s’ka përse. De rien (il n’y a pas de quoi).

Të (ju) faleminderit shumë.Je te (vous) remercie beaucoup.

Të lutem / Ju lutem.Je t’en prie / Je vous en prie.

S’ka qenë nevoja (të shpenzoheshit). Vous n’auriez pas dû.

S’është ndonjë gjë e madhe (s’është ndonjë shpenzim i madh).Ce n’est rien.

Leksik = Lexique

Folje dhe shprehje = Verbes et expressions

Uroj (përgëzoj) dikë = Féliciter qqn Festoj = Fêter Festoj datëlindjen = Fêter son anniversaire Ofroj një dhuratë = Offrir un cadeau Falenderoj = Remercier

Emra = Noms

Një urim (një përgëzim) = Une félicitation Një festë = Une fête Një datëlindje = Un anniversaire

Një dhuratë = Un cadeau

10. Fiksoj një takim = Fixer un rendez-vous

Duke planifikuar fundin e javës

AntoineAlfred

Maria Alfred

Antoine Alfred

Antoine

Marie

Antoine

─ A keni dëshirë që të bëjmë ndonjë gjë fundjavës së ardhshme ?─ Jo, të shtunën e ardhshme nuk mundem, e kam një takim (për atëherë)...─ Shih ? Si kështu ?─ Po ja kështu !... Xhulia më ka ftuar në shtëpinë e saj në zonë malore dhe, e kam pranuar (ftesën), sigurisht (s’do mend).─ Përse nuk i thua (propozon) që të vijë me ne ? ─ Në fakt... me një fjalë, unë… me thënë të drejtën... besoj se është më mirë (më pëlqen më tepër) që të jem vetëm me te. Shpresoj se ju do të kuptoni (një gjë të tillë).─ Shih, shih,për këtë qenke ruajtur ti (që të mos n’a e thuashse për çfarë).─ Në të vërtetë (në reailitet), as për mua nuk është i volitshëm (takimi me të), kam takim me dentistin, po për këtë arsye nuk e anulloj dot. ─ S’prish punë (s’ka gjë), e lëmë për një ditë tjetër.

En planifiant la fin de la semaine

Antoine Alfred Marie Alfred

Antoine Alfred

Antoine Marie

Antoine

─ Ça vous dirait qu’on fasse quelque chose le week-end prochain ?─ Non, samedi prochain je ne peux pas, j’ai déjà un rendez-vous….─ Tiens ? Comment ça se fait ? ─ Eh, bien ! … Julia m’a invité chez elle à la montagne et, j’ai accepté, bien sûr.─ Pourquoi tu ne lui proposerais pas de venir avec nous ? ─ En fait… enfin, je … à vrai dire… je crois que je préfère être seul avec elle. J’espère que vous comprendrez. ─ Tiens, tiens, tu t’es bien gardé de le dire…─ En réalité, moi, ça ne m’arrange pas non plus, j’ai rendez-vous chez le dentiste, du coup, je ne l’annule pas.─ Ça ne fait rien, on remet ça à un autre jour.

Fiksoj një takim / pranoj / refuzoj = Fixer un rendez-vous / Accepter / Refuser

A takohemi pas garës ?On se voit après le cours ?

Dakord, e lëmë për atëherë.D’accord, c’est noté.

A të marrim takim (ta lëmë) për të shkuar në kinema ? On prend rendez-vous pour aller au cinéma ?Nuk mundem, jam i zënë me diçka (e kam dhënë fjalën për diçka).Je ne peux pas, j’ai un engagement.

Po thërras (po telefonoj) për të marrë takim me përgjegjësin.J’appelle pour prendre rendez-vous avec le responsable.

Më vjen shumë kaq, por… në të vërtetë (në fakt) jamë shumë i zënë (kam shumë punë).Désolée, mais… en fait je suis très occupé.

Konfirmoj / shty për një ditë tjetër / anulloj një takim = Confirmer / Reporter / Annuler un rendez-vous

Patëm thënë (e patëm lënë për) në orën 16, apo jo ? On avait dit 16 h, non ?

A mund të ma kujtoni, të ma thoni përsëri orën e takimit ?Pourriez-vous me rappeler l’heure de notre rendez-vous ?

Do të doja (do të kisha dëshirë) ta shtyj takimin e ditës së hënë.Je voudrais reporter le rendez-vous de lundi.

A nuk mund të më jepni takim më parë (para kësaj date) ?Vous ne pouvez pas me donner rendez-vous plus tôt ?

Si përfundim nuk mund të shkoj në takim.Finalement je ne peux pas aller au rendez-vous.

Leksik = Lexique

Folje dhe shprehje = Verbes et expressions

Marr / kam takim = Prendre / avoir rendez-vous Shty (për një datë tjetër a për më vonë) një takim = Reporter un rendez-vous Anulloj = Décommander / annuler I kthej vizitë dikujt = Rendre visite à qqn Kam një angazhim, e kam dhënë fjalën për diçka (merrem me diçka) = Avoir un engagement Kam një pengesë të paparashikuar = Avoir un contretemps

Shënim = Note  

Kam takim me avokatin tim në kabinetin e tij / Kam takim me Markun për të shkuar në restorant.

= J’ai rendez-vous chez mon avocat / J’ai rendez-vous avec Mark pour aller au restaurant.

11. Jap / marr fjalën = Donner / prendre la parole

Një debat në radio.

Animateur

Professeur M. MartinAnimateur

Professeur

M. Martin

Animateur

M. Martin

Animateur

─ Sot, do të hapim (fillojmë) debatin me pjesmarrësit tanë të zakonshëm dhe me të ftuarën tonë të posaçme, Zonjën Nikolina, profesore në Universitetin e Tiranës. Profesore, ç’mendim keni lidhur me ngadhnjimin mbi hapsirën ?─ Lidhur me këtë (pyetje, çështje), jam e mendimit se… ─ Kërkoj fjalën (të marr fjalën).─ O Zotni Martin ? Zonja profesoreshë nuk e ka dhënë akoma mendimin e saj. Prisni radhën tuaj ju lutem.─ Kështu pra, ashtu siç doja të thoja; për mua, ngadhnjimi i hapësirës (paraqet) përbën një hap të madh për njerëzimin pasi...─ Lidhur me njerëzimin, çfarë mendoni për përparimin e shkencës ? A nuk është e pabesueshme që... ?─ Zotni Martin, jo vetëm që nuk po respektoni radhën për të folur por po dilni edhe jashtë temës.─ Më vjen keq, po përpiqesha vetëm të jepja (mendimin) opinionin tim mbi debatin e javës së kaluar, i ftuari juaj nuk më la të ndërhyja (të thoja mendimin tim) qoftë edhe një herë. ─ Është përherë e njejta gjë, besoj se do të prezantoj më mirë parashikimin e motit. Nuk jam (nuk ia them) për të drejtuar debate.

Un débat à la radio…

Animateur

Professeur M. MartinAnimateur

Professeur

M. Martin

Animateur

M. Martin

─ Aujourd’hui, nous ouvrons le débat avec nos participants habituels et notre invitée spéciale, Madame le professeur Nikolina, de l’Université de Tirana. Professeur, que pensez-vous de la conquête de l’espace ? ─ Eh bien, je pense que…─ Je demande la parole.─ Mais, M. Martin ? Mme le Professeur n’a pas encore donné son avis. Attendez votre tour, s’il vous plaît. ─ Bien, comme je voulais dire ; pour moi, la conquête de l’espace représente un grand pas pour l’humanité parce que…─ À propos de l’Humanité, que pensez-vous des progrès de la Science ? N’est pas incroyable que… ?─ M. Martin, non seulement vous ne respectez par votre tour de parole, mais en plus vous vous éloignez du sujet.─ Désolé, j’essayais seulement de donner mon opinion sur le débat de la semaine dernière, votre invité ne m’a pas laissé intervenir une seule fois.

Animateur ─ C’es toujours pareil, je crois que je vais plutôt présenter la météo. Je ne suis pas faite pour diriger des débats.

Jap fjalën = Donner la parole

Kush e kërkoi (për ta marrë) fjalën ?Qui a demandé la parole ?

Ju mund të jepni mendimin tuaj.Vous pouvez donner votre avis.

A ka dikush ndonjë gjë për të shtuar (për të thënë për këtë çështje) ? Quelqu’un a-t-il quelque chose à ajouter ?

Marr fjalën = Prendre la parole

A mund të them diçka ?Je peux dire quelque chose ?

Është radha ime / E kam radhën unë.C’est à moi. / C’est à mon tour.

Të kërkoj ndjesë që të ndërpres fjalën, por…Je m’excuse de te couper la parole, mais...

Do të doja (do të dëshiroja) të ndërhyja (për të thënë diçka).Je voudrais intervenir.

Do të dëshiroja të shpreh mendimin tim (pikëpamjen time). Je voudrais exprimer mon point de vue.

Ndërroj temë = Changer de sujet

Për të folur për gjëra të tjera…Pour parler d’autre chose…

Kjo më bën të mendoj për…Cela me fait penser à …

Lidhur me këtë çështje / Për këtë çështje…À propos / Au fait…

Le t’i kthehemi asaj me të cilën po merreshim…Revenons à ce qui nous occupait…

Leksik = Lexique

Folje dhe shprehje = Verbes et expressions

Flas = Parler I flas dikujt = Parler à qqn Flas me dikë = Parler avec qqn Flas për dikë = Parler de qqn Flas mirë për dikë, në favor të dikujt = Parler pour, en faveur de qqn Flas kundër, në disfavor të dikujt =Parler contre, en défaveur de qqn Nis (hap) një bisedë = Engager une conversation Flas (bisedoj) me dikë = Converser avec qqn Ndërroj temë (bisede) = Changer de sujet Kërkoj / marr / i lë fjalën (dikujt) = Demander / prendre /céder la parole Ndërpres fjalën (dikujt) = Couper la parole (à qqn)

Emra = Noms

Një fjalim (ligjëratë) = Un discours Një bisedë, një kuvendim = Une conversation Një bisedim, një kuvendim (për të shqyrtuar, për të rrahur një çështje) = Une discussion Një temë (një çështje) = Un sujet Një fjalë = Un mot / une parole

12. Përshkruaj dikë = Décrire quelqu’un

Duke parë fotografi

Marie Alfred Marie

Alfred

Marie

Alfred

─ Shiko, këtu do të kem qenë rreth tre vjeçe.─ Ke qenë e lezetçme. I ke pasur flokët (ngjyrë) gështenjë dhe kaçurela.─ (Ndërsa) kjo këtu, është (foto e bërë) në shkollë. Shiko, kjo është Zonja Rozë, ajo ishte shumë e vogël nga shtati dhe jepte për më shumë vite se mosha që kishte. Kur ka vënë syzat (syza qorrash) është rinuar shumë (ka dhënë për shumë më të re).─ Ja, shikomë në këtë fotografi. Kjo është bërë në kohën kur i kishim festuar të tetëmbëdhjetat, pjesa më e madhe... Ishim të gjithë shokët sëbashku. ─ Më kujtohet. Ti nuk beson se isha, më elegantja dhe më simpatikja e të gjitha vajzave ? ─ Po, ke plotësisht të drejtë, ti « ishe ».

En regardant des photos

Marie Alfred Marie

Alfred

Marie

Alfred

─ Regarde, là, je devais avoir dans les trois ans.─ Tu étais marrante. Tu avais les cheveux châtains et frisés.─Et celle-ci, c’est à l’école. Regarde, c’est Mme Rose, elle était très petite et elle faisait plus que son âge. Quand elle a mis des lentilles, ça l’a beaucoup rajeuni.─Tiens, me voilà sur cette photo. C’est quand nous avons fêté nos dix-huit ans, la majorité… On était tous les copains ensemble.─ Je me souviens. Tu ne crois pas que j’étais, la plus élégante et la plus sympathique de toutes les filles ? ─Oui, tu as tout à fait raison, tu « étais ».

Përshkruaj fizikun = Décrire le physique

Si është ajo (nga shtati) ? Comment est-elle ?

Është e madhe nga shtati dhe brune.Elle est grande et brune.

Sa peshoni ju (sa kilogramë peshoni) ?Combien pesez-vous ?

Sa i gjatë është ?Combien mesure-t-il ?

Ai është 1 m e 90.Il mesure 1 m 90.Sa peshoni ju ?Combien pesez-vous ?

Kujt i ngjan ajo ?À qui ressemble-t-elle ?

I ngjan babait të saj (të atit).C’est le portrait de son père.

Kërkoj / jap moshën = Demander / donner l’âge

Sa vjeç është, ç’moshë ka ?Quel âge a-t-il ?

Te të tridhjetat, por nuk i jep (duket më i ri).La trentaine, mais il ne les fait pas.

Sa vjeç jeni, ç’moshë keni ?Quel âge avez-vous ?

Nuk e mbaj (nuk më kujtohet dhe aq) mend mirë, rreth të tetëdhjetave.Je ne me souviens pas très bien, dans les quatre-vingt-dix.

Përshkruaj karakterin = Décrire le caractère

Ç’mendim ke për Antonin ?Qu’est-ce que tu penses d’Antoine ?

Është pak i ndrojtur por më duket njeri shumë i mirë.Il est un peu timide mais il m’a l’air très bien.

Si është drejtori i ri (nga natyra, profesioni, etj.) ?Comment est le nouveau directeur ?

Është njeri i hapur (i shoqërueshëm me të tjerët) dhe shumë i zoti (kopetent).C’est une personne très ouverte et très compétente.

Leksik = Lexique

Folje = Verbes

I ngjaj dikujt (ngjaj me dikë) = Ressembler à qqn

Rinoj, përtërij = Rajeunir Rinohem, përtërihem = Se rajeunir Plakem = Vieillir Rritem = Grandir Dobësohem, tretem = Maigrir Trashem, shëndoshem = Grossir

Jam + mbiemër = Être + adjectif

Jam i mitur (i vogël) = Être enfant Jam adoleshent = Être adolescent Jam i rritur = Être adulte Jam i ri = Être jeune Jam i vjetër, i moshuar = Être vieux Jam i moshuar (i thyer nga mosha) = Être âgé Jam i mitur / i rritur, në moshë madhore = Être mineur / majeur Jam i madh (i rritur) / i vogël (i mitur) = Être grand / petit Jam i trashë / jam i hollë (nga trupi) = Être gros / mince Jam i qetë / i shqetësuar = Être calme / inquiet Jam i ndrojtur / i hapur, i çelur = Être timide / ouvert Jam dembel / punëtor = Être paresseux / travailleur Jam bujar / koprac = Être généreux / radin

Kam + shprehje = Avoir + expression

Kam (i mbaj) flokët e gjata = Avoir les cheveux longs / courts Kam flokët e drejta / kaçurela, krela-krela = Avoir les cheveux lisses / frisés Kam flokët e verdhë / e zeshkët = Avoir les cheveux blonds / bruns Kam sytë të qartë / të errët = Avoir les yeux clairs / foncés Kam sy të mëdhenj / të vegjël = Avoir les yeux grands / petits Jam pesëdhjetë vjeç = Avoir cinquante ans

Mbaj + emër pa nyje = Porter + nom sans article

Mbaj syze = Porter lunettes Mbaj (lë) mjekër = Porter barbe Mbaj (lë) mustaqe = Porter moustache Mbaj lente (shikimi) = Porter lentilles de contact

13. Informohem për dikë (pyes për të marrë vesh për te) / marr lajme (të reja)

= S’informer sur quelqu’un / Prendre des nouvelles

në treg

AlbanaAfrodite AlbanaAfroditeAlbanaAfrodite AlbanaAfroditeAlbanaAfroditeAlbana

─ E din ti, kam parë Enkelejdën te Floriani.─ Po a ishte mirë ?─ Po, po, (ajo) ishte me një djalë tjetër.─ Vërtet ? Kush ishte ? A e njeh ? ─ Sigurisht, është Genti, kushëriri i …─ Po si është ? A është i moshuar ?─ Është një djalë… shumë…─ A është nga anët tana (nga këto anë) ? Ku banon ai ?─ Në fakt...─ Ku punon ai ? Sa fiton ai ? ─ Merre shtruar (qetësohu) ! Po të tregoj (do të tregoj) gjithçka.

Au marché

AlbanaAfrodite AlbanaAfroditeAlbanaAfrodite AlbanaAfroditeAlbanaAfroditeAlbana

─ Tu sais, j’ai vu Enkelejda chez Florian.─ Et elle va bien ?─ Oui, oui, elle était avec un autre garçon.─ C’est vrai ? C’est qui ? Tu le connais ? ─ Bien sûr, c’est Gent, le cousin de…─ Et comment il est ? Il est âgé ? ─ C’est un garçon … très…─ Il est d’ici ? Il habite où ? ─ En fait…─ Où il travaille ? Combien il gagne ? ─ Calme-toi ! Je te raconte tout.

Informohem (pyes për të marrë vesh) / Informoj për dikë= S’informer / informer sur quelqu’un

Kush është ?Qui est-ce ?

Është xhaxhai i Alfredit.C’est l’oncle de Alfred.

Si e quajnë (si e ka emrin) ?Comment s’appelle-t-il ?

E quajnë (e ka emrin) Arjan.Il s’appelle Arjan.Nga vini ju ? D’où venez-vous ?

Vij nga Shqipëria.Je viens d’Albanie.

Ku banojnë (ata) ?Où est-ce qu’il habitent ?

Banojnë në lagjen time.Ils habitent mon quartier.

A është i martuar ? Il est marié ?

Jo, ai është beqar.Non, il est célibataire.

E çfarë bën ai këtë vit (gjatë këtij viti) ?Qu’est-ce qu’il fait cette année ?

Ai mbaron studimet (këtë vit).Il finit ses études.

Në ç’sektor punon ajo ? Elle travaille dans quel secteur ?

Ajo është përgjegjëse e sektorit industrial.Elle est responsable du secteur industruel.

Marr / jap lajme (të reja) për dikë, prej dikujt= Prendre / donner des nouvelles de quelqu’un

Ç’bëhet me të ? si e ka hallin ?Qu’est-ce qu’elle devient ?

Është mirë (të paktën), pa folur për të tjerat. Ça va, sans plus.

Vitorja, a është më mirë (me shëndet) ?Vitoria, va-t-elle Mieux ?

Po (më mirë është), ajo ka dalë dje nga spitali.Oui, elle est sortie hier de l’hôpital.

Si i keni fëmijët (si shkojnë fëmijët) ?Comment vont tes enfants ?

Janë (shkojnë) shumë mirë.Ils vont très bien.

Po kushëriri yt, a është mirë (mirë është) ?Et ton cousin, ça va ?

E ka mërzitur shumë puna (i ka ardhur në majë të hundës nga puna).Il en a marre de son travail.

A ke ndonjë të re nga Zefi ?Tu as des nouvelles de Josèphe ?

Po, tani ai banon në Gjermani.Oui, maintenant il habite en Allemagne.

Si është sot (ai) ?Comment va-t-il aujourd’hui ?

Nuk i flitet me gojë, është gjithë turinj.Il est d’une humeur de chien.

Leksik = Lexique

Folje dhe shprehje = Verbes et expressions

Marr lajme (të reja) për dikë, prej dikujt / Pyes për të marrë vesh për dikë = Prendre des nouvelles de qqnJam shumë mirë me shëndet / jam në formë të shkëlqyer nga ana fizike, mendore, etj. = Être en pleine forme.Jam me qejf, jam në formë të mirë shpirtërore = Être de bonne humeurJam i mërzitur, qejfprishur, s’jam në qejf = Être de mauvaise humeurFlas mirë / keq për dikë = Parler bien / mal de qqnMerrem me thashetheme (shpik thashetheme) = Faire des comméragesKritikoj = Critiquer Studjoj = Étudier Punoj = Travailler

Jam + mbiemër = Être + adjectif

Jam i pamartuar (beqar) = Être célibataire Jam i martuar = Être marié

Jam i ve = Être veuf Jam i ndarë (nga gruaja, etj.) = Être séparé Jam i shkurorëzuar = Être divorcé I mërzitur, i sëndisur, i trishtuar / i kënaqur = Être triste / content Jam i sëmurë = Être malade

Familja = La famille Babai / nëna = Le père / la mèreDjali / vajza = Le fils / la filleVëllai / motra = Le frère / la sœur Kushëriri / kushërira = Le cousin / la cousineXhaxhai / halla = L’oncle paternel / la tante paternelleDaja / tezja = L’oncle maternel / la tante maternelle

14. Përshkruaj diçka = Décrire quelque chose

Prezantuesi

Frrok Prezantuesi FrrokPrezantuesiFrrokPrezantuesi FrrokPrezantuesi FrrokPrezantuesiFrrokPrezantuesi FrrokPrezantuesi FrrokPrezantuesi FrrokPrezantuesi

FrrokPrezantuesi

─ Mirëmbrëma, Z. Frrok dhe mirë se erdhët në lojë-konkursin tonë « enigma ». Ju e dini që për të gjetur se për çfarë bëhet fjalë, ju mund të bëni çdo lloj pyetjeje që ju dëshironi, por sa më pak pyetje të bëni aq më shumë pikë merrni dhe anasjelltas. Fillojmë…─ Çfarë është ? (një) Njeri ? (një) Kafshë apo send ? ─ (një) Send.─ Si është ? ─ Është njëfarë (njëlloj) …. aparati.─ Nga çfarë është i përbërë ? ─ Nga lëndë të ndryshme, ndër të cilat edhe nga lëndë plastike.─ Çfarë përmasash ka ? ─ 56 cm gjatësi, 45 cm gjerësi dhe 44 cm lartësi.─ Sa peshon ? ─ Punë 7 kilesh.─ Për çfarë shërben ? ─ Shërben për të punuar, për t’u argëtuar…─ E si funksionon (si vihet në punë) ?─ Duke shtypur mbi një buton. ─ E çfarë forme ka ?─ Është katrore.─ Çfarë ngjyre është ? ─ Është i të gjitha ngjyrave! Akoma (ende) nuk po e dini për çfarë bëhet fjalë ? ─ Një televizor ?─ Jo, është (një) ordinator ! Megjithatë, për pjesmarrjen në konkursin tonë keni fituar një farë dhurate (ngushëllimi) : një lojë « enigmë » për tu argëtuar në shtëpinë tuaj, në familje.

Présentateur

Frrok Présentateur Frrok

─ Bonsoir, M. Frrok et bienvenu à notre jeu-concours « l’énigme ». Vous savez que pour deviner de quoi il s’agit, vous pouvez poser toutes les questions que vous souhaitez, mais moins vous en posez, plus vous obtenez de points et vice-versa. Commençons…─ C’est quoi ? Une personne ? Un animal ou un objet ?─ Un objet.─ C’est comment ?─ C’est une sorte de… d’appareil.─ C’est fait en quoi ?

PrésentateurFrrokPrésentateur FrrokPrésentateur FrrokPrésentateurFrrokPrésentateur FrrokPrésentateur FrrokPrésentateur FrrokPrésentateur

FrrokPrésentateur

─ En différentes matières, dont le plastique.─ Combien ça mesure ?─ 56 cm de long, 45 de large et 44 de haut.─ Ça pèse combien ? ─ Dans les 7 kilos.─ À quoi ça sert ? ─ Ça sert à travailler, à s’amuser…─ Comment ça marche ? ─ En appuyant sur un bouton.─ Ça a quelle forme ? ─ C’est carré.─ C’est de quelle couleur ? ─ C’est …de toutes les couleurs ! Vous ne savez pas encore de quoi il s’agit ?─ Un téléviseur ?─ Non, c’est un ordinateur ! Mais voici un lot de consolation : un jeu « l’énigme » pour vous amuser chez vous, en famille.

Përshkruaj dikë = Décrire qqn

Forma = Formes

Katror(e) = Carré(e) Rrumbullak(e) = Rond(e) Katërkëndësh(e) = Rectangulaire Vezak(e) = Ovale I (e) lugët = Concave I (e) mysët, konvekse = Convexe Abstrakte = Abstrait Oblike, i (e) pjerrët = Oblique

Shtati = Taille

Shumë i madh, shumë e madhe = Énorme I madh, e madhe = Grand(e) Mesatar, mesatare = Moyen(enne)

I (e) vogël = Petit(e) Shumë i (e) vogël = Minuscule

Ngjyra = Couleurs

I zi, e zezë = Noir(e) Gri = Gris, grise I (e) bardhë = Blanc, blanche I kuq, e kuqe = Rouge I (e) gjelbër = Vert(e) I (e) verdhë = Jaune

Është + mbiemër = Être + adjectif

Është (i) e hapur, i (e) qartë / i mbyllët, i errët = Être clair / foncé Është shtrenjtë / është lirë (kushton lirë) = Être cher / bon marchéËshtë origjinale, normale = Être original / normal Është e zakonshme, normale / nuk është e zakonshme, nuk është normale = Être courant / pas courantËshtë i ri / është i vjetër = Être neuf / vieux

Lëndë = Matières

Lënda plastike = Le plastique Matali = Le métal Letra = Le papier Qelqi, xhami = Le verre Lëkura = Le cuir Pëlhura, basma = Le tissu

15. Flas për situatën, gjendjen e tanishme= Parler de l’actualité

Prezantuesi

Arben Lindita

Arben

─ Dhe po e mbyllim këtë edicion lajmesh, me një lajm që na arriti në këto çaste : ministri i ambjentit (i mjedisit rrethues) dhe bashkëpunëtorët e tij kanë kërkuar një studim mbi zhurmat (e medha) si shqetësuese për aparatin e dëgjimit. Për të bërë si duhet këtë studim do të shpërndahet nëpër kutitë postale, gjatë ditëve të ardhshme, një formular pyetësor dhe…─ A (e) dëgjove ?─ Po (e dëgjova), është një lajm shumë i mirë. Shpresoj që komshinjtë e katit poshtë e kanë dëgjuar dhe nuk do të bëjnë më zhurmë. Ata janë me të vërtetë të padurueshëm ! ─ Duke pasur parasysh zhurmën (poteren) që ata bëjnë pa pushim, a mendon (beson) se është e mundur të dëgjosh televizorin në shtëpitë e tyre ?

Présentateur

Arben Lindita

Arben

─ Et nous concluons ce journal, avec une nouvelle de dernière minute : le ministre de l’environnement et ses collaborateurs ont demandé une étude sur la pollution acoustique. Pour la mener à bien, un questionnaire sera distribué dans les boîtes aux lettres dans les jours à venir et…─ Tu as entendu ? ─ Oui, c’est une très bonne nouvelle. J’espère que les voisins du dessus ont entendu et qu’ils arrêteront de faire du bruit. Ils sont insupportables ! ─ Vu le tapage qu’ils font sans cesse, tu crois qu’il est possible d’écouter la télé chez eux ?

Flas (të flasësh) për gjendjen (situatën) e tanishme = Parler de l’actualité

A je në dijeni ? Tu es au courant ?

Po, lajm shumë i çuditshëm, e re shumë e çuditshme !Oui, drôle de nouvelle !

A e di se ç’ka ndodhur ? Tu sais ce qui s’est passé ?

Jo, këto kohët e fundit, nuk i kam dëgjuar lajmet informative.Non, ces derniers temps je n’ai pas écouté les infos.

A nuk e dije ?Tu ne le savais pas ?

Jo, nuk dija gjë prej gjëje (për këtë gjë).Non, je n’en avais pas la moindre idée.

Do të të tregoj (e ndiej si detyrë të të tregoj) diçka të pabesueshme (të çuditshme).Je dois te raconter quelque chose d’incroyable.

Lidhur me çfarë (me çfarë teme) ?À quel sujet ?

A mund të më informoni për atë që është thënë në mbledhjen e djeshme ? Pouvez-vous m’informer de ce qui s’est dit hier à la réunion ?

Rrogat do të shtohen.Les salaires vont être augmentés.

Leksik = Lexique

Folje dhe shprehje = Verbes et expressions

Jap një lajm të ri = Donner une nouvelle I them diçka dikujt = Dire qqch. à qqn Di diçka = Savoir qqch. Mësoj një lajm të ri = Apprendre une nouvelle I tregoj diçka dikujt = Raconter qqch. à qqn Jam në dijeni (të diçkaje) = Être au courant (de qqch.) Ndodh = Se passer / arriver

Emra = Noms

Një lajm (një lajm i ri) / një njoftim, një informatë, një informacion = Une nouvelle / une information Një lajm i keq / një lajm i mirë = Une mauvaise / bonne nouvelle Njoftimet, informatat, informacionet = Les informations Një ngjarje = Un événement Organet e shtypit, radiot e televizionit = Les médias Një gazetë = Un journal (presse)

16. Pyes për tu informuar / marr informata për vendet (zonat, viset) fqinje

= S’informer sur le monde environnant

Albert Nikolin

Marianne

Nikolin

Albert

Nikolin

MarianneAlbert Marianne

─ A do t’ju pëlqente t’i binim kryq e tërthor bregdetit gjatë pushimeve ? ─ Ne mund të nisemi nga Mirdita dhe të kalojmë nëpër qytetin e Lezhës dhe atë të Shkodrës, ka shumë fshatra të bukur përgjatë kësaj pjese bregdetare.─ Nuk e di... më kanë thënë që në veri bie shumë shi dhe se klima nuk është aq e mirë sa në jug ?─ Po si ke qejf ti ? 40° ? Për më tepër, kjo histori e kohës së keqe është histori shabllone. Është e qartë që natën bën pak freskët por, më beso, ia vlen (një gjë e tillë) !─ Për më tepër, ne nuk po shkojmë pêr të kërkuar diell, këtë dimë ku ta gjejmë. Atje, ne mund të bëjmë aktivitete në natyrë. ─ Nuk duhet harruar liqeni i Shkodrës dhe kështjella e Rozafës, unë kam qenë njëherë atje dhe (pamja) peisazhi është i mrekullueshëm. Liqeni është i rrethuar nga ana verilindore me male të një gjelbërimi (përrallorë) parajse, ndërsa kështjella e Rozafës e cila ruan një histori mijëvjeçare ndodhet (gjendet) mbi një kodër nga ku mund të sodisim bukuritë që e rrethojnë.─ Dhe kjo do të bëjë që ne të bëjmë një kthesë të madhe ?─ Jo(pasi), ata ndodhen afër qytetit. ─ Po sikur të rrinim në Mirditë dhe të përgatisnim një mbrëmje të bukur fare ? Sigurisht kjo do të ishte më pak lodhëse.

Albert Nikolin

─ Ça vousr dirait de parcourir la côte nord pendant les vacances ? ─ Nous pouvons partir de Mirdita et traverser la ville de Lezha et celle

Marianne

Nikolin

Albert

Nikolin

MarianneAlbert Marianne

de Shkodra, il y a de très beaux villages le longue de cette côte.─ Je ne sais pas… on m’a dit que dans le nord il pleut beaucoup et que le climat n’est pas aussi bon que dans le sud ?─ Et, qu’est-ce que tu veux ? 40° ? En plus, cette histoire de mauvais temps est un stéréotype. Il est clair que la nuit il fait frisquet mais, crois-moi, ça vaut le coup ! ─ En plus, nous n’allons pas qu’à la recherche de soleil, ça on sait où le trouver. Là, nous pourrons faire des activités dans la nature.─ Il ne faut pas oublier le lac de Shkodra, et le château de Rozafa, moi j’y suis allé une fois et le paysage est merveilleux. Le lac est entrouré de côté nord-est de montagnes d’une verdure paradisiaque, tandis que le château de Rozafa qui préserve une histoire millénaires se situe sur une colline d’où on peut contempler les beautés environnantes.─ Et ça nous fera faire un grand détour ?─ Non, ils se trouvent près de la ville.─ Et si nous restions à Mirtdita et nous préparions une super soirée ? Ce serait sûrement moins fatiguant…

Përcaktoj se ku ndodhet gjeografikisht = Situer géographiquement

Shqipëria ndodhet në jug të Malit të Zi.L’Albanie est au sud du Monténégro.

Greqia ndodhet (gjendet) në jug të Shqipërisë.La Grèce se trouve au sud de l’Albanie.

Kam jetuar pesë vjet në Belgjikë.J’ai vécu cinq ans en Belgique.

Ky fshat është mu në pyll.Ce village est en pleine forêt.

Flas për klimën = Parler du climat

Ç’kohë e keqe ! Mbulohu mirë ! Quel sale temps ! Couvre-toi bien !

Sa nxehtë (ngrohtë) që bën ! Që tani më mund të veshim rrobat e verës (verore).Qu’est-ce qu’il fait chaud ! On peut déjà mettre les vêtements d’été.

Sa shi që bie (ç’po bie shi) ! Mos harro çadrën. Qu’est-ce qu’il pleut ! N’oublie pas ton parapluie.

Që prej disa ditësh bën kohë e vranët. Depuis quelques jours le temps est nuageux.

Leksik = Lexique

Folje = Verbes

Bën ftohtë /ngrohtë = Faire froid / chaud Bie shi = Pleuvoir Bie borë = Neiger Bie breshër = Grêler Mbulohem = Se couvrir

Emra = Noms

Retë = Les nuages Era = Le vent Shiu = La pluie Bora = La neige Dielli = Le soleil

Jam + mbiemër = Être + adjectif Është (mot, qiell) i vranët, është me re (i mbuluar me re) = Être nuageux Është (kohë) me shi = Être pluvieux Është me borë, mbuluar me borë = Être enneigé Është (kohë) me diell = Être ensoleillé Është (koh (qiell) e kthjellët, pa re = Être clair / dégagé

Emra = Noms

Bregdeti = La côte Pjesa e brendshme = L’intérieur Qendra, pjesa qëndrore = Le centre Kufiri, caku = La frontière Mali = La montagne

17. Përcaktoj se ku ndodhet (në hapsirë, se ku shtrihet, se ku është vendndodhja)= Situer dans l’espace

Ana

Leka Ana

Leka

─ Apartamenti im është pranë sheshit Skënderbej, në krah (anash) Bankës Kombëtare, midis selisë së parlamentit dhe ambasadës franceze. Stacioni i trenit nuk është larg, gati (rreth) dhjetë minuta, por (për të shkuar atje) duhet kapërcyer parku.─ Shih ! Edhe unë ! Po si është (apartamenti) ? ─ Hë ? Është një apartament i madh, mjaft i vjetër. Në qendër (apartamenti) ka një korodor, në të djathtë ndodhet (është) kuzhina dhe dy pjesët e dhomës së ndenjes me një tarace që e ka fushëpamjen nga parku. Dhomat janë në të majtë, ka një dhomë të madhe me sallë banje brenda dhe dy dhoma të vogla me sallë banje të përbashkët, në fund të koridorit është zyra (dhoma) e punës ku punoj.─ Ç’koincidence ! (edhe) tek shtëpia ime është njëlloj (janë po ato ndarje që janë në apartamentin tënd)….. me një fjalë… në ëndërr!

Ana

Leka Ana

─ Mon appartement est près de la place Skanderbeg, à coté de la banque nationale, entre le siège du parlement et l’ambassade française. La gare de train n’est pas loin, à dix minutes environ, mais il faut traverser le parc.─ Tiens ! Moi aussi ! Et il est comment ?─ Heu ? c’est un grand appartement, assez ancien. Il y a un couloir central, sur la droite se trouve la cuisine et le double séjour avec une terrasse qui donne sur le parc. Les chambres sont sur la gauche, il y a

Leka

une grande avec une salle de bains intérieure et deux petites avec salle de bains commune, au fond du couloir il y a le bureau où je travaille. ─ Quelle coïncidence ! Chez moi c’est identique… Enfin, en rêve !

Situer = Përcaktoj (si vendndodhje)

Dini (të më thoni) ku mund të gjej një farmaci, ju lutem ?Vous savez où je peux trouver une pharmacie, s’il vous plait ?

Është një (farmaci) fare (shumë) afër, punë 20 m.Il y en a une tout près, à 20 m.

Ku janë shkrepset ?Où sont les allumettes ?

Kutia shkrepse është aty, anash teje. La boîte est là, à côté de toi.

Ku ndodhet aeroporti ?Où se trouve l’aéroport ?

Atje, në cep (në skaj) të rrugës.Là-bas, au bout de la route.

Ku janë prindërit e tu ?Où sont tes parents ?

Në kinema.Au cinéma.

(Ti) banon afër qendrës ?Tu habites près du centre ?

Jo (nuk banoj afër qendrës), banoj bukur si larg, 30 minuta (për të shkuar) në këmbë.Pas tout à fait, j’habite assez loin, à 30 minutes à pied.

Në të djathtën tuaj ju mund të sodisni me endje Muzeun Kombëtar dhe në të majtë Catedralen (Kishën e Madhe).À votre droite vous pouvez admirer le Musée National et à votre gauche la Cathédrale.

Do të takohemi në sallën qëndrore.Nous nous trouverons dans la salle centrale

Supermarketi (me sipërfaqe më të madhe se 2500 m²) është jashtë qytetit, rreth 4 kilometra larg.L’hypermarché est hors de la ville, à 4 kilomètres environ.

Një park lojërash (një kënd lojërash) është hapur në rethinat e qytetit. Un parc d’attraction a été ouvert dans les environs de la ville.

Leksik = Lexique

Folje = Verbes

Orientohem = S’orienter Shkoj (në) = Aller à Vij nga = Venir de Rri, qëndroj në = Rester à Jam në = Être à Ndodhem, gjendem në = Se trouver à

Ndajfolje = Adverbes

Ku ? = Où ? Këtu = Ici Atje = Là (atje) Atje poshtë = Là bas Andej, nga ajo anë = Par là

Parafjalë = Préposition

Në të majtë, majtas = À gauche Në të djathtë, djathtas = À droite Përballë = En face Pranë, anash = À côté de Brenda = Dans Jashtë = (En) dehors Mbi / sipër = Sur / au dessus (de) Poshtë, nga ana e poshtme = En dessous (de) Larg = Loin Afër = Près Midis, ndërmjet = Entre