Aborti dhe kuadri i tij socio-klinik.

Perkufizimi i abortit....

Aborti mund te perkufizohet si :pa aftësia e zhvillimit të frytit që pjesësisht është krijuar në trupin e shtatzënës deri në javën e tetë e që paraqitet pa dhimbje apo përcillet me gjakderdhje të vogla.Ne shumicen e raste ai ndodh para javes se 12 te shtatzanize.

Historiku...

TOTALITARIZMI:Aborti eshte konsideruar si i ligjshem dhe i lire per here te pare ne historine e revulucionit komunist ne 1917.Filozofia e Leninit ishte se shteti ishte institucioni me i rendesishem per individin.Familja konsiderohej nje institucion artificial,prone private e shtetit.Ne te njejten menyre femija ne barkun e nenes konsiderohej materie pa shpirt.Ne 1933 aborti ligjerohet ne Gjermani.Filozofia ishte se te rinjte duhet te ishin te shendetshem,te forte dhe te paster race arjane.Keshtu,abortonin femijet e padesheruar,te paafteetj.Madje ne periudha para dhe gjate luftes promovohej sterilizimi.

PAS LUFTES SE II-TE BOTERORE:Aborti eshte legalizuar ne vendet qe ishin pjese e kualocionit BRSS.Keshtu,

Shkaqet e abortit...

Shkaqet e abortit ne tremujorin e pare te shtatzanise ndryshojne nga shkaqet e abortit ne tremujorin e dyte te shtatzanise.Megjithate ne te dyja rastet mund te gjejme shkaktare te perbashket.Keshtu permendim : paaftesine e qafes se mitres per te mbajtur fetusinsemundjet e imunitetit dhe endokrine. presione familjare apo probleme ne ciftgjendje e renduar psikologjike ceshtje qe lidhen me fene apo moralinmosha e nënës në rrezik (nën 20 vjeç dhe mbi 35)

Aborti dhe familja...

Sipas Elizabeth Bunster per shkak te abortit familja ka pesuar sulme te fuqishme dhe ka humbur rolin e saj natyror.Aborti ndikon ne qendrueshmerine e martesave dhe dobeson marrdheniet midis nje burri dhe nje gruaje.Nga ana tjeter shoqeria ka modifikuar konceptin e familjes duke mos ofruar mbeshtetjen per familjet qe duan te kene shume femije.Perkundrazi promovhet sterilizimi per te shmangur numurin e madh te femijeve.Duke mos i dhene keshtu te drejten prinderve per te transmetuar vlera autentike nga njeri brez ne tjetrin.

Aborti ne kontekse te ndryshme kulturore... Spanje-Mijra njerez ne Madrid protestuan kunder ligjit pro

abort qe miratoje senati spanjoll ne fund te shkurtit.Ligji pret vetem firmen e mbretit te Spanjes.Protesta u organizua nga rrjeti i shoqatave “Pro Jetes”qe funksionon ne Spanje.Ne to moren pjese me mijra qytetare,perfaqesues te opozites dhe nje deputet qe dha doreheqen pas miratimit te ligjit per abort.Ligji parashikon nderprerjen e shtatzanise nga 14-22 jave,ne rast se paraqitet rrezik serioz per shendetin mendor apo fizik te nenes dhe anomali te fetusit.Sipas ketij ligji i jepet e drejta te miturve nga mosha 16-18 vjec qe te abortojne.Nga ana tjeter protestuesit thone se e quajne negative qe 16 vjecaret

te marrin pergjithesine te abortojne pa pelqimin e prinderve.Nepermjet kesaj proteste ata deshmojne se jane kunder vrasjes se nje femije brenda mitres se nenes.

France -Ne kete shtet kemi perhapje te madhe te masave kontraceptive ne popullsi.Megjithate kjo nuk ka frenuar numurin e madh te aborteve(2000 aborte ne vit).Franca ka prodhuar nje pilule kontraceptive qe quhet “pilula e emergjences”.Kjo pilule u ofrohet vajzave adoleshente falas dhe pa recete farmaceutike.Ne France organizohen fushata pa fund mbi seksin e sigurt.E megjithate Franca mbetet nje nga shtet me numurin me te larte te aborteve ne bote.

Po te bejme nje krahasim midis viteve 2002/2006 mosha e adoleshenteve qe abortojne ka zbritur nga 16-17 vjec ne 11 vjec e gjysme.Perkundrejt kesaj 43% te rasteve te abortit jane aborte qe grate i realiziojne ne menyre te ndergjegjshme nen asistencen e mjekve.

Filipine-Senati ne Filipine pas 4 vjetesh ndal debatin politik mbi te drejten e shendetit riprodhues.Per miratim ishte propozuar nje ligj i cili kundershtonte abortin klinik por nxiste planifikimin familjare duke mos i lejuar ciftet qe te kene me shume se 2 femije dhe duke i sanksionuar ato me gjobe apo dhe me burgim.Ne mbeshtetje te ligjit ne te gjitha shkollat dhe vendet publike

do te shperndahen pilula kontraceptive te cilat deri tani jane te ndaluara me ligj.Do te ridiskutohet per ligjin pas zgjedhjeve te Majit por ka shume pak shanse qe ky ligj te miratohet per shkak te opozites katolike dhe presidentit filipinas qe eshte kundra tij.

SHBA-Vetem pak kohe perpara Kongresi amerikan u mblodh per te miratuar nje ligj i cili ne kuader te reformes shendetesore parashikonte forma te financimit publik per abortin.Kjo ngjarje u prit me protesta.20 gra te racave dhe moshave te ndryshme u mblodhen perreth godines me pamfleta qe shkruanin “Jam penduar per abortin tim”.Nga ana tjeter shoqata nderkombetare e te drejtave te njeriut

Organizoi nje marshim nga godina e punimeve te Kongresit deri ne Shtepine e Bardhe.30000 persona te pranishem dhe 75000 te pranishem “virtualisht”.Protestat prane Shtepise se Bardhe u organizuan ne menyre paqesore nderkohe qe te pranishmit mbanin ne duar pamfleta me mbishkrimin “Ju duhet te kuptoni se aborti eshte dhuna kunder me te pambrojturve”.Organizatoret moren nje telefonate nga Obama.

Starsburg-Ne 27 Janar Kuvendi i Keshillit te Europes miratoi nje rekomandim per 47 vendet anetare.Dokumenti perqendrohej ne te ashtuquajturen shendet riprodhues.Ne te parashikoheshin rekomandime per seksin e sigurt,per lirine e abortit,sterilizimin ,mbartesimin artificial dhe te drejtat e orientimit seksual.Perfaqesuesit qe votuan kunder ketij dokumenti e quajten ate shkak per te perhapur nje kulture shkaterruese ,aleate me vdekjen.Gjithashtu kundershtime te fuqishme kishte dhe nga Kisha Katolike.

Efektet psikologjike te abortit...

Sipas Elizabeth Bunster dhe eksperiencave te saj si psikoterapeutiste ,femrat perjetojne pasoja psikilogjike post-abort te tilla si:dhimbje emocionale,veshtersi ne menaxhimin e dhimbjes,frike nga pasojat e mundshme sociale,demtim te respektit per veten,depresion,ankth,humbje e kupimit per jeten,ndjenja faji,zemerim,crregullime te gjumit(nightmares),crregullime te te ngrenit,crregullime te sjelljes(droge,alkol) deri ne perpjekje per vetevrasje.

Terapia...

Ne te kaluaren perdorej zgjerimi i dobishem i qafes se mitres dhe zbrasja e mitres per parandalimin e infeksioneve qe mund te shkaktojne sterilitet ose vdekje te gruas.Aborti diagnostikohej shume vone vetem atehere kur kishte gjakderdhje te rende ose simptoma te dukshme.Diagnoza ishte gjakderdhje abnormale vaginale.Ndersa pas viteve 90 me zhvillimin e studimeve te hormoneve beta-HCG abortet u diagnostikuan shume me heret nen diagnozen zbrasje e parakoheshme e materialit fetal.Nje menyre per te abortuar eshte nderhyrja kirurgjikale,kjo lidhet me afekshmerine e zbrasjes qe mund te shkaktoje demtime te mitres dhe komplikacionet e mundshme per shtatzanine e ardhshme.

Terapite e rekomandueshme me drejtim farmakologjik lidhen

me perdorimin e prostaglandines dhe antiprogestina.Trajtimi psikologjik eshte i lidhur ngushtesisht me disa karakteristika qe paraqet subjekti qe ka kryer abort.Keshtu faktoret qe mdikojne natyren e terapise mund te jene:Arsimi dhimbja emocionalePresioni social statusi socialPersonaliteti statusi ekonomik

Gjithesesi kosideroj te vlevshme terapine suportive,psikoedukuese dhe terapine ne cift.