ABD Güvenlik Stratejileri

ABD Güvenlik Stratejileri

1

Kuruluş Dönemi

Birinci Dünya Savaşı ve Sonrası

İkinci Dünya Savaşı ve Sonrası

Soğuk Savaş ve Sonrası

Bush Dönemi

Obama Dönemi


Kuruluş Dönemi Güvenlik Stratejileri

* Temeller “Protestan” mezhebine dayalı Hıristiyanlık,

Yahudilik, Anglo-Saksonluk ve Liberal düşünceler.

* Söz konusu kökler, güvenlik algılayışının ve uygulanan

güvenlik stratejilerinin de temellerini oluşturmuştur.

3

* Amerikan Bağımsızlık Bildirisi’nde;

Tüm insanların eşit yaratılması” esasına dayanan bir bakış açısı yerini almıştır.

√ İlke olarak Avrupa’dan uzak kalmasını getirmiş,

√ Barışçıl güvenlik politikaları geliştirmesine sebep olmuştur.

4


* Avrupa’da barışın bozulmasının değiştirdiği güvenlik algılaması çerçevesinde;

√ Gelişmelere karşı daha fazla sorumluluk hisseden bir yaklaşıma yönelmiş,

√ Barış eksenli güvenlik yaklaşımlarını yavaş yavaş terk etmeye başlamıştır.

5

Kendini kanıtlama göreviThomas Jefferson

ABD değerlerinin yayılması


* Monroe Doktrini

√ Öncelikle ABD’nin Amerika Kıtasında topraklarını genişletme fırsatı yakalamasını sağlamıştır.

6

* 1861-1865 İç Savaş

√ Toprak genişletme stratejisini bir süre durdurmuştur.

√ 1868 yılında Başkan Andrew Johnson Alaska’yı Ruslardan alarak genişleme stratejisini yeniden başlatmıştır.


Kuruluş Dönemi Güvenlik Stratejileri* Silahlanma

√ 1880’lerde başlayan silahlanma kararı, 1895’de hatırı sayılır bir deniz gücüne kadar ulaşmıştır.

7

Deniz Hakimiyeti Teorisi

Alfred Mahan, ABD’li Amiral

Kuruluş döneminden 1900’lara kadar olan sürede ABD

* Önceleri bağımsızlık,

* Sonra ilkeler etrafında güçlenme ve bu süreç esnasında topraklarını genişletme,

* En son olarak da tarafsızlık şemsiyesi sağlayan Monroe Doktrini’nin sunduğu yaklaşım çerçevesinde askeri güç oluşturmaya dayalı güvenlik stratejileri uygulamıştır.


Birinci Dünya Savaşı ve Sonrası Güvenlik Stratejileri

ABD Monroe Doktrini’ni bırakmış

Müdahaleci bir güvenlik yaklaşımını kabul etmiştir.

9/38

* Başkan Theodore Roosevelt ,1902 yılında,

√ Büyük bir deniz gücü haline gelmesi ve Avrupa’dan kaynaklı sorunlar nedeniyle;

Güvenlik felsefesindeki en büyük dönüşüm

* Wilson

√ Almanya’nın Avrupa’da güç dengelerini bozan işgalleri karşısında başlangıçta ülkesinin, “dünya barışına karşı yükümlülüğü olduğu düşüncesi” doğrultusunda, savaşan taraflar arasında hakemlik yapmaya çalışmıştır.

10

√ Savaşa girerken de amaçlarının, “yeni ve daha adil bir uluslararası düzen kurmak” olduğunu açıklayarak, işgalci amaçlar taşımayan bir güvenlik stratejisi hedeflediklerini ifade etmiştir.


* Wilson Prensipleri

Açık diplomasi, Denizlerin serbestliği, Genel silahsızlanma, Ticari engellerin kaldırılması, Sömürgecilikle ilgili taleplerin tarafsız bir şekilde çözülmesi, Belçika’nın yeniden kurulması, Rus topraklarının boşaltılması, Halkların kendi kaderlerini tayin serbestliği, Milletler Cemiyeti’nin kurulması.

11


Birinci Dünya Savaşı ve sonrasında ABD

* Amerika kıtasındaki toprak kazanımlarından sonra, kendi kıtasından uzak coğrafyalara gitmeyi sağlayan bir deniz gücü oluşturarak yayılmacı yeni bir güvenlik stratejisi geliştirmiştir.

* Almanya’nın Avrupa dengelerini bozması karsısında, gücünü dengeleri sağlayacak şekilde kullanarak, Avrupa’da önemli bir pozisyona gelmiştir.

* Özellikle Milletler Cemiyeti’ni Wilson prensipleri çerçevesinde kurarak, ilkelere dayalı güvenlik algılamalarının kurumsallaşmasını sağlamıştır.


1929 Ekonomik Buhranı

İç sorunlar

13/38

Müdahaleci bir güvenlik strateji

Tarafsızlık

İkinci Dünya Savaşına müdahale

İkinci Dünya Savaşı ve Sonrası Güvenlik Stratejileri

Siyasi alan

Ekonomik alan

14/38

BM’nin kurulması

İkinci Dünya Savaşı ve Sonrası Güvenlik Stratejileri

Bretton Woods sistemiIMF

Dünya Bankası

Dolar

* 1945-1962 Dönemi;

√ Sovyetler Birliği’nin komünist ideolojisini dünyanın her yerindeki ülkelere yaymak istemesi, ABD’nin küresel ölçekte güvenlik stratejileri geliştirme düşüncesini tetiklemiştir

√ Sovyetler Birliği’nin Türk Boğazları’na yönelik düşünceleri ve Yunanistan’da Sovyet yanlılarını desteklemesi, Amerika’nın Sovyetler Birliği’nin Doğu Akdeniz ve Orta Doğu’ya yönelik yayılmacılığını engellemeye yönelik politikalar geliştirmesine yol açmıştır.

15

Soğuk Savaş ve Sonrası Dönem Güvenlik Stratejileri

16

Koruma StratejisiTruman Doktrini-1947

Türkiye, Yunanistan

* 1945-1962 Dönemi;


17

Koruma StratejisiTruman Doktrini-1947

Türkiye, Yunanistan

* 1945-1962 Dönemi;

Sovyetler Birliği


18


* 1945-1962 Dönemi;

4 Nisan 1949

12 Ülke

19


* 1945-1962 Dönemi;

Caydırıcılık

√ ABD, müttefiklerinin Sovyetler Birliği’ne nazaran daha güçlü nükleer silah sistemlerine ve bunları uzak mesafelere taşıyacak füzelere sahip olmasını hedeflemiştir.

http://www.haberler.com/nukleer-kapasite-guclendirilmeli-2125904-haberi/

http://www.haberler.com/nato-nukleer-silahlari-sahiplenmedi-2-haberi/

http://www.haberler.com/rusya-dan-avrupa-ya-gozdagi-4017534-haberi/

Döneme damgasını vuran diğer olaylar

* Kore ve Vietnam savaşları,

* İsrail’in kuruluşu ve Arap-İsrail savaşları,

* Berlin ablukaları,

* U-2 Casus uçak olayı,

* Küba Füze krizi.


* 1962-1979 Dönemi;

“Yumuşama” dönemi ABD ve Sovyetler Birliği arasında “stratejik silahların sınırlandırılmasına dayalı” karşılıklı güven anlayışının gelişmesine sebep olmuştur.

√ 1972’de (SALT-1),

√ 1979’da ise (SALT-2)

21


22

Reagen’ın sertlik politikası

Stratejik Savunma Girişimi

(Yıldız Savaşları)


Orta menzilli nükleer füzelerin NATO Avrupa

ülkelerine konuşlandırılması

1 2

* 1979-2001 Dönemi;

23


* 1979-2001 Dönemi;

Kuveyt’in kurtarılması

ABD askeri gücünün Orta Doğu’da kalmasını sağlayan süreçte uygulanan strateji

* 1979-2001 Dönemi;

√ Clinton döneminde; ABD öncelikle Orta Doğu’daki faaliyetlere Bush Dönemi benzeri politikalarla devam etmiştir.

24

√ İran, Kuzey Kore ve Suriye gibi devletlerin “serseri devletler” adıyla nitelendirildiği ve bu ülkelerin nükleer silahlara sahip olmasını engellemeyi öngören “karşı savunma inisiyatifi” isimli politika geliştirilmiştir.

√ Küresel ekonominin ve demokrasinin güçlenmesi anlayışına dayalı bir güvenlik stratejisinin oluştuğu bir zaman dilimi de olmuştur.


25

Bush Dönemi Güvenlik Stratejileri

TerörizmTerörizm

Kitle imha silahları

Haydut devletler

* 2002 ve 2006;

Önleyici saldırı, Önleyici vuruş

26/38

Pre-emptive strike

Afganistan müdahalesi

* 2002 ve 2006;

Terörist şiddet ve kaos ortaya

çıkmadan önce,askeri gücün kullanılarak müdahalede bulunulması

Irak müdahalesi

İran’a müdahale tehdidi


27

* 2002 ve 2006;

Önleyici saldırı

“Her ulus şimdi bir karar almak zorundadır.

Ya bizimlesiniz, ya da teröristlerden yanasınız.

Bu günden sonra, terörizmi koruyan ve

destekleyen hangi rejim olursa olsun Birleşik

Devletler tarafından düşman bir rejim olarak

addedilecektir.”


Bush Doktrini

* Bush Doktrini’ne göre insan onurunun tüm dünyada korunması ABD’nin temel amacıdır.

* İnsanların özgürlük ve haklarının koruyucusu olduğu ilan edilmiştir.

* Stratejinin en önemli başlığı terörle mücadeledir.


Bush Dönemi-Diğer Konular

* Bölgesel çatışmaların ve kitle imha silahlarının yayılmasının önlenmesi,

* Küresel ekonomik büyümenin serbest piyasa ve serbest ticaret yoluyla sağlanması,

* Demokratik kurumların artması ve işbirliklerin güçlendirilmesi ,

* Haydut devletlerle mücadele.


* Obama Dönemi;

Mayıs 2010 Ulusal Güvenlik Stratejisi

UGS’ye Genel Bakış

Stratejik Yaklaşım

İlgi/Çıkar Alanları

Sonuç

31

* Genel Bakış


√ ABD’nin 21’inci yüzyılın sorunlarıyla başa çıkacak bir uluslar arası düzeni şekillendirmesi gerektiği yaklaşımıyla başlıyor.

“İsrail ile komşularımız arasında kapsamlı bir barış tesis

etmek üzere var gücümüzle çalışıyoruz. Bu çabalarımız

dâhilinde, İsrail'in güvenliğini temin eden iki devletli bir

çözüm de bulunuyor. Bir yandan da, Filistin halkının

kendilerine kalıcı bir devlet kurma yönündeki meşru

taleplerini gerçekleştirmek için çaba harcıyoruz.”

32


* Stratejik Yaklaşım

AB daha entegre

Çin ve Hindistan daha fazla ilişki içinde

Rusya güçlü bir ses

33



“G-8’in bu günün uluslararası ortamını daha iyi

yansıtan G-20’ye dönüşmesi gibi modern oluşum ve

düzenlemelere olan desteğimizi artırmalıyız.”

http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:2010_G-20_Seoul_summit.jpg&filetimestamp=20120509111107

34



√ Ulusal gücün geliştirilmesi başlığı altında; savunma, diplomasi, ekonomi, kalkınma, anavatan savunması, istihbarat, stratejik iletişim, ABD vatandaşları ve özel sektör konuları incelenmektedir.

√ “Amerikan vatandaşlarının düşünceleri, değerleri, enerjileri, yaratıcılıkları ABD’nin en büyük gücüdür.” ifadesi bir kez daha vurgulanmaktadır.

35

Güvenlik

Değerler

Ana Eksen

* İlgi alanları/Ulusal çıkar;

RefahUluslar arası düzen


Güvenlik

* ABD’nin, vatandaşlarının ve müttefiklerinin/ortaklarının güvenliğinin sağlanması,

* El Kaide başta olmak üzere terörizmle, aşırıcılıkla/radikalizmle mücadele,

* KİS, nükleer ve biyolojik silahların yayılmasının önlenmesi ve nükleer maddelerin güvenliğinin sağlanması,

* Orta Doğu’da barış, güvenlik ve fırsatların geliştirilmesi,

* Uzay ve siber uzayın kullanılması ve güvenliği,

* Askeri gücün son seçenek olarak kullanılması.


Refah

* Yeni fırsatlar ve refah sağlayacak olan açık uluslar arası ekonomi sistemi içerisinde güçlü, yenilikçi ve büyüyen bir Amerikan ekonomisine sahip olunması amaçlanmaktadır.

Eğitim imkânlarının ve insana yatırımın geliştirilmesi,

Bilim, teknoloji ve inovasyonun geliştirilmesi,

Dengeli ve sürdürülebilir bir ekonomik büyümenin sağlanması,

Sürdürülebilir kalkınmanın hızlandırılması,

Vergi gelirlerinin akıllıca kullanımı hedeflenmektedir.


Değerler

* ABD içerisinde ve dışında evrensel değerlere saygı ve desteklenmesine önem verilmektedir.

* Demokrasi ve insan haklarının geliştirilmesine vurgu yapılmaktadır.

* Özellikle halkların nasıl yönetildiklerine dair söz söyleme hakkına sahip olmalarına önem verilmektedir. Halkın isteklerini yerine getiren hükümetlerin destekleneceği vurgulanmıştır.


Uluslararası Düzen

* Küresel tehditlerle mücadele etmek için ABD liderliğinde güçlü işbirlikleriyle barış ve güvenliğe dayalı bir uluslar arası düzen inşa edilmesinin, ABD stratejisinin dayandığı önceliklerden biri olduğu belirtilmiştir.

Çevrenin korunması ve iklim değişikliğine karşı önlem alınması,

Ülkelerin kendi kendilerine yetmeleri için destek verilmesi,

Uluslararası kuruluşların ve ittifakların güçlendirilmesi,

Çatışmaların önlenmesi ve yaraların sarılmasına yardım edilmesi,,

21’inci yüzyılın diğer etki merkezleriyle işbirliği kurulması.


Terörizmle/aşırıcılıkla/radikalizmle mücadele, KİS, nükleer silahların yayılmasının önlenmesi ve nükleer

maddelerin güvenliğinin sağlanması, Uzay ve siber uzayın kullanılması ve güvenliği, Askeri gücün son seçenek olarak kullanılması, Dengeli ve sürdürülebilir bir ekonomik büyümenin sağlanması

ve sürdürülebilir küresel büyüme, Evrensel değerlere saygı ve desteklenmesi, Uluslararası kuruluşların ve ittifakların güçlendirilmesi, Çevrenin korunması ve iklim değişikliklerine karşı önlem

alınması, Çatışmaların önlenmesi ve yaraların sarılmasına yardım

edilmesi.40


41

Bush Dönemi Obama Dönemi

Konular

Terörle mücadele (En önemli başlık) Terörizmle/aşırıcılıkla/radikalizmle mücadele

Haydut devletlerle mücadele

Bölgesel çatışmaların ve kitle imha silahlarının yayılmasının önlenmesi

Çatışmaların önlenmesi ve yaraların sarılmasına yardım edilmesi

KİS, nükleer silahların yayılmasının önlenmesi ve nükleer maddelerin

güvenliğinin sağlanması

Küresel ekonomik büyümenin serbest piyasa ve serbest ticaret yoluyla

sağlanması

Dengeli ve sürdürülebilir bir ekonomik büyümenin sağlanması ve sürdürülebilir

küresel büyüme

İklim değişikliği ve sürdürülebilir küresel büyüme

Demokratik kurumların artması ve işbirliklerin güçlendirilmesi

Uluslararası kuruluşların ve ittifakların güçlendirilmesi

Özgürlük ve hakların koruyucusu olma Demokrasi ve insan haklarının geliştirilmesi

İnsan onurunun korunması İnsan haysiyetinin korunması

Bush ve Obam Dönemi Karşılaştırma

42

Bush Dönemi Obama Dönemi

Yöntem

Önleyici saldırı, önleyici vuruş Ekonomik ve ticari baskılarla barışçıl çözüm arayışı

Askeri güç kullanımıDiplomasi ve uzlaşı

Askeri gücün son seçenek olarak kullanılması

Olaylar Afganistan işgali, Irak işgali, İran’a müdahale tehdidi

Afganistan ve Irak’taki askeri varlığın sona erdirilmesi,

İran ile nükleer silah müzakereleri

Bush ve Obam Dönemi Karşılaştırma

* Asya-Pasifik bölgesinde iş birliği imkânlarının geliştirileceği,

* Çin’in ABD ekonomisini ve güvenliğini uzun vadede etkileme potansiyeline sahip olduğu,

* Çin’in, askeri gücüne ilişkin stratejik niyetini açıkça ifade etmesi gerektiği,

* Meşru hükümetlerin kontrolü dışında kalan bölgeler üzerinde ABD tarafından kontrol tesis etme gayretlerine devam edileceği,

Çin Halk Cumhuriyeti

Kontrol dışında kalan bölgeler.

Küresel Güvenlik OrtamıOcak 2012 Savunma Stratejisi

43

* Orta Doğu’da şiddet yanlısı aşırı uçların ve istikrarı bozan tehditlerin engelleneceği,

* Körfezin güvenliğine, ABD ve müttefiklerinin bölgede askeri varlık bulundurmasına önem verileceği,

* İsrail’in güvenliğinin ve kapsamlı bir barışın desteklenmeye devam edileceği,


44

* NATO’nun asli ortak olduğu,

* Rusya ile temasın artırılacağı,

* Afrika ve Latin Amerika da dâhil, daha fazla ülke ile güvenlik alanında iş birliği yapılacağı vurgulanmaktadır.


45

ABD Silahlı Kuvvetlerinin Asli Görevleri

* Terörizmle mücadele ve gayrinizami harp,

* Caydırıcılık ve savunma,

* Kitle imha silahları ile mücadele,

* Siber ortam ve uzayda etkin harekât,

* Nükleer caydırıcılığın sürdürülmesi,

* Sivil makamların desteklenmesi,

* İstikrar sağlayıcı güç konuşlandırılması,

* İstikrar harekâtı ve ayaklanmaya karşı harekât,

* İnsani yardım harekâtı.

Ocak 2012 Savunma Stratejisi

46

Bu görevleri yaparken;

* Afganistan’ın tekrar terörist üssü olmasının engelleneceği,

* Bir büyük çaplı ve uzun süreli harekâta devam ederken, ikinci bir bölgede olası bir mütecavizin tehdidine tedbir getirmekle yetinileceği,

* Büyük çaplı, uzun süreli istikrar harekâtı icra edilmeyeceği,

* Nükleer gücün muhafaza edileceği,

* Çin ve İran’ın ise asimetrik yollara başvurabileceği ifade edilmektedir.


47

ABD Silahlı Kuvvetlerinin Asli Görevleri

* Genel anlamda bir küçülme hedeflense de, hazır ve yetkin bir güce sahip olunacağı,

* Savunma masraflarının mutlaka azaltılacağı,

* Kaynak önceliklendirmesi yapılacağı,

* Muharip birlikler/ihtiyat birlikleri dengesinin gözden geçirileceği,

* Alınan derslerin teşkilattan eğitime kadar her alanda uygulamaya konulacağı,

* Savunma sanayi ve bilim/teknoloji yatırımlarına devam edileceği belirtilmektedir.


48

2020’nin Müşterek Kuvvetine Doğru

ABD’nin;

* Çin’in yeni bir süper güç olarak çıkmasını şimdiden engellemeyi amaçladığı,

* Irak ve Afganistan savaşlarından alınan dersler kapsamında uzun süreli benzer bir harekât icra etmeyi öngörmediği,

* Hava ve Deniz Kuvvetlerine ağırlık vererek sıklet merkezini Pasifik bölgesine kaydıracağı, Orta Doğu’da belirli bölgelerde güç bulunduracağı,

* Avrupa’da kuvvet indirimine giderken AB’yi bir ortak olarak görmeye devam edeceği,

* NATO’nun dikkatini Pasifik bölgesine çekmek isteyebileceği değerlendirilmektedir.



50

Documents

ABD Güvenlik Stratejileri