Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1-1
แผนการจดการเรยนร หนวยท 1
วชา การบญชตนทน 2 สอนครงท 1
ชอหนวย ตนทนชวงการผลต คาบรวม 12
ชอเรอง ลกษณะของการบญชตนทนชวงการผลต จานวนคาบ 4
หวขอเรองและงาน
1. การบญชตนทนชวงการผลต
2. ลกษณะของการบญชตนทนชวงการผลต
3. ขอแตกตางระหวางการบญชตนทนงานสงทาและการบญชตนทนชวงการผลต
4. รปแบบของกระบวนการผลต
สาระสาคญ
การบญชตนทนชวงการผลต (Process Costing) เปนวธการคานวณตนทนทเนนสะสมตนทน
สนคาทผลต มกนามาใชในโรงงานอตสาหกรรมทมการผลตสนคาแบบตอเนอง และใชในกจการท
ผลตสนคาเปนจานวนมาก (Mass Production) เชน โรงงานอตสาหกรรมตาง ๆ ทผลตรถยนต
เครองใชไฟฟา ปนซเมนต นามน อาหารกระปอง และเบยร เปนตน
ลกษณะการผลตจะมการแบงกระบวนการผลตออกเปนแผนก ๆ หรอเปนชวง ๆ ดงนนในแต
ละชวงของการผลตจะมการใช วตถดบ แรงงาน และคาใชจายการผลต ในจานวนหรอสดสวนท
แตกตางกนไป การคานวณตนทนการผลตของผลตภณฑทตองผานชวงการผลตหลาย ๆ ชวง จะถก
คานวณแยกแตละแผนก หรอแตละชวง จากนนจงนามารวมกน และคดตนทนการผลตทงสนของ
ผลตภณฑในแตละหนวยการผลต ดงนนตนทนชวงจะเนนทงวดเวลาและจานวนหนวยทผลตเสรจ
ขอแตกตางของระบบบญชตนทนงานสงทา และระบบบญชตนทน คอ ลกษณะการผลต
ลกษณะสนคาทผลต การรวบรวม การสะสมตนทนและบญชยอย
รปแบบของกระบวนการผลตม 3 รปแบบ คอ กระบวนการผลตแบบเรยงลาดบ กระบวนการ
ผลตแบบขนาน และกระบวนการผลตแบบจาแนก
1-2
จดประสงคการเรยนการสอน
จดประสงคทวไป
เพอใหทราบวธการระบบบญชตนทนชวงการผลต ลกษณะของการบญชตนทนชวงการผลต
ขอแตกตางระหวางการบญชตนทนงานสงทาและการบญชตนทนชวงการผลตและรปแบบของ
กระบวนการผลตได รวมทงบรณาการคณธรรมจรยธรรมในดานเศรษฐกจพอเพยง
จดประสงคเชงพฤตกรรม
เมอศกษาแลว นกศกษาสามารถ
1. บอกถงการบญชตนทนชวงการผลตได
2. บอกลกษณะของการบญชตนทนชวงการผลตได
3. บอกถงขอแตกตางระหวางการบญชตนทนงานสงทาและการบญชตนทนชวงการผลตได
4. จาแนกรปแบบของกระบวนการผลตได
5. ศกษาคนควาดวยตนเอง มความสนใจใฝร มความร มคณธรรม
เนอหาสาระ
1. การบญชตนทนชวงการผลต
การบญชตนทนชวงการผลต (Process Costing) เปนวธการคานวณตนทนทเนนสะสมตนทน
สนคาทผลตแยกตามแผนกผลตตาง ๆ มกนามาใชในโรงงานอตสาหกรรมทมการผลตแบบตอเนอง
(Continuous Process) และในระหวางสายการผลตจะไมสามารถแยกไดวา สวนใดของ
สายการผลตเปนของงานชนใด แตเปนการผลตรวมกนไป มกใชในกจการทผลตสนคาเปนจานวน
มาก (Mass Production) เปนการผลตเพอขายโดยไมตองรอคาสงการผลตจากลกคา และสนคาท
ผลตจะมลกษณะเหมอนกน ธรกจประเภทนไดแก อตสาหกรรมผลตรถยนต เครองใชไฟฟา
ปนซเมนต นามน อาหารกระปอง เปนตน
นอกจากนในลกษณะการผลตมกจะมการแบงกระบวนการผลต ออกเปนแผนก ๆ หรอเปน
ชวง ๆ ดงนนในแตละชวงของการผลตจะมการใช วตถดบ แรงงาน และคาใชจายการผลต ในจานวน
หรอสดสวนทแตกตางกนไป การคานวณตนทนการผลตของผลตภณฑทตองผานชวงการผลต
หลาย ๆ ชวง จะถกคานวณแยกแตละแผนก หรอแตละชวง จากนนจงนามารวมกนและคดตนทน
การผลตทงสนของผลตภณฑในแตละหนวยการผลต ดงนนตนทนชวงการผลตจะเนนทงวดเวลาและ
จานวนหนวยทผลตเสรจเงอนไขทเหมาะสมสาหรบการใชหลกการบญชตนทนชวงการผลต คอ
1-3
• ผลตรอไวขาย ผลตคราวละจานวนมาก ๆ และสนคามลกษณะเหมอน ๆ กน
• กระบวนการผลตคอนขางยาว และมลกษณะตอเนอง
• โรงงานแบงเปนศนยการผลต โดยแตละศนยทางานเปนมาตรฐานเดยวกน
• โรงงานผลตผลตภณฑหลายชนด โดยมแบบมาตรฐานสาหรบโรงงานหนง ชวงการผลต
หนงหรอแผนกหนง ซงอาจคานวณตนทนถวเฉลยแบบถวงนาหนกเพอแสดงใหเหนความสมพนธของ
ตนทน และจานวนของผลตภณฑแตละชนดได
2. ลกษณะของการบญชตนทนชวงการผลต
2.1 มการรวบรวมขอมลเกยวกบการผลต และจดทารายงานเกยวกบตนทนการผลตเปนแผนก
ปกตจะจดแบงตามหนาทงาน (Function) เชน เปนแผนกตด แผนกเชอม แผนกเลอย แผนกประกอบ
แผนกทาส แผนกอบ เปนตน
2.2 ตนทนวตถดบ คาแรงงาน และคาใชจายการผลตทเกดขนจรง ในแผนกจะถกรวบรวมเปน
งวด ๆ และนาไปบนทกรายการในบญชงานระหวางทาของแผนก โดยจะบนทกสะสมไวในดาน เดบต
บญชงานระหวางทา และเมอสนคาผลตเสรจจะโอนตนทนออก โดยเครดต บญชงานระหวางทา ไป
ยงบญชงานระหวางทาแผนกผลตอน ๆ หรอโอนไปบญชสนคาสาเรจรปเมอสนคานนผลตเสรจ
2.3 มการรวบรวมขอมลหนวยทผลตเสรจจากแผนกนน ๆ ในกรณทมงานระหวางทาคงเหลอใน
ตอนตนงวด และปลายงวด จะตองปรบหนวยผลตทยงอยในงานระหวางทาใหอยในรปของหนวย
เทยบสาเรจรป (Equivalent Units)
2.4 คานวณตนทนแผนกผลตตอหนวยของแผนกตาง ๆ ในแตละงวด
2.5 ตนทนของหนวยผลตเสรจจะโอนออกจากบญชงานระหวางทา ของแผนกทผลตเสรจ ไปยง
บญชงานระหวางทาแผนกถดไป หรอโอนไปบญชสนคาสาเรจรปแลวแตกรณ ซงตนทนการผลตของ
แผนกตาง ๆ จะถกสะสมไวตงแตแผนกแรกจนถงแผนกสดทายทผลตสนคาเสรจ ตนทนการผลตทถก
สะสมไวกคอ ตนทนสนคาสาเรจรป (Cost of Finished Goods)
2.6 การสะสมตนทนรวมและตนทนตอหนวยในแผนกผลตหนง ๆ หรอหลายแผนกจะนาไป
แสดงไวในรายงานตนทนการผลต (Cost of Production Report) ในกรณทกจการมแผนกผลต 2-3
แผนก จะมการจดทารายงานตนทนการผลตรวมในงบเดยวกน
1-4
3. ขอแตกตางระหวางการบญชตนทนงานสงทาและการบญชตนทนชวงการผลต
ระบบบญชทสาคญทใชในการรวบรวมและสะสมตนทนการผลต เพอคดตนทนสนคาทผลตม 2
ระบบ คอ ระบบบญชตนทนงานสงทา และระบบบญชตนทนชวงการผลต ทงสองระบบบญชนมขอ
แตกตางกนดงน
ขอแตกตาง
ระบบบญชตนทนงานสงทา
ระบบบญชตนทนชวงการผลต
1. ลกษณะการผลต
2. ลกษณะสนคา
ทผลต
3. บญชยอย
4. การระบตนทน
ผลตสนคาตามคาสงของลกคา และม
กระบวนการผลตทไมแนนอน จานวน
ทผลตอาจมเพยงหนวยเดยวหรอ
หลายหนวยกได
สนคาทผลตมลกษณะแตกตางกน
ขนอยกบความตองการของลกคา
หรอคาสงผลตแตละคาสง
รวบรวมและสะสมตนทนตามงาน
แตละงาน และใชบตรตนทนงาน
(Job Cost Sheet) เปนบญชยอย
มการระบตนทนทใชเปน
สวนประกอบสาคญของการผลต
คอ วตถดบทางตรง แรงงาน
ทางตรง คาใชจายการผลต สวนท
ไมสามารถคดเขางานไดโดยตรง จะ
ใชอตราคาใชจายการผลตคดเขางาน
ผลตสนคาเพอขายแกบคคลทวไป
และผลตเปนจานวนมาก (Mass
Production) โดยผานกระบวนการ
ผลตทแนนอน
ถามการผลตสนคาชนดเดยว สนคาท
ผลตจะมลกษณะเหมอน ๆ กน
ไมสามารถแยกความแตกตางของ
สนคาแตละหนวยได
การคานวณตนทนสนคาทผลต จะ
รวบรวมและสะสมตนทนตามแผนก
ผลตสาหรบงวดหนง ๆ ซงปกตมกจะ
ใชงวด 1 เดอน โดยมงบหรอรายงาน
ตนทนการผลต (Cost of Production
Report) แตละแผนกเปนบญชยอย
ไมจาเปนตองแยกวาเปน ตนทน
ทางตรงหรอทางออม เพราะไมไดคด
เขางานหรอตวสนคาโดยตรง แตจะ
คดตนทนทกรายการเขาแผนก
เสยกอน แลวจงคานวณไปยงตว
สนคาในภายหลง
1-5
การบญชตนทนงานสงทา
บญชยอย : บญชคมยอด :
บตรตนทนงาน
คมงานระหวางทา
งาน #101
DM DL MO
XX XX XX
งาน #102
DM DL MO
XX XX XX
งาน #103
DM DL MO
XX XX XX
หมายเหต
งาน 101, งาน 102 , และงาน 103 ทาเสรจ โอนไปสนคาสาเรจรป
งาน 101 และงาน 102 จาหนายใหลกคา
DM
DL
MO
งาน # 101
งาน # 102
งาน # 103
งาน # 101
งาน # 102
งาน # 103
ตนทนขาย
งาน # 101
งาน # 102
ยกไป งาน # 103
งาน # 101
งาน # 102
สนคาสาเรจรป
1-6
การบญชตนทนชวงการผลต
บญชยอย : บญชคมยอด :
DM W/P แผนก 2
DL
MO
W/P แผนก 1 W/P แผนก 3
DM
DL
MO
W/P แผนก 2 F/G
DM
DL
MO
สนคาสาเรจรป
W/P แผนก 3 ตนทนขาย
ตนทนขาย
สนคาสาเรจรป
รปท 1-1 ความแตกตางการคดตนทนการผลตระหวางการบญชตนทนงานสงทาและการบญช
ตนทนชวงการผลต
งานระหวางทา - แผนก 1
รายงานตนทนการผลต
แผนกผลต - 1
รายงานตนทนการผลต
แผนกผลต - 2
รายงานตนทนการผลต
แผนกผลต - 3
งานระหวางทา - แผนก 2
งานระหวางทา - แผนก 3
1-7
4. รปแบบของกระบวนการผลต (Type of Processing)
การผลตแบบชวงการผลตน การสะสมตนทนการผลตจะมลกษณะแตกตางไปตามรปแบบของ
กระบวนการผลต แบงได 3 รปแบบดงน
4.1 กระบวนการผลตแบบเรยงลาดบ (Sequential Processing) เปนลกษณะของกระบวนการ
ผลตสนคาชนดหนง ทตองผานแผนกผลตตาง ๆ ตามลาดบขน ตงแตแผนกเรมแรกจนถงแผนก
สดทายทผลตเสรจเปนสนคาสาเรจรป ซงลกษณะกระบวนการผลตแบบน จะใชในกจการทผลต
สนคาชนดเดยว เชน โรงงานผลตนาตาล โรงงานผลตนาอดลม โรงงานผลตปนซเมนต เปนตน
สามารถแสดงกระบวนการผลตแบบเรยงลาดบไดดงรปท 1-2
รปท 1-2 กระบวนการผลตแบบเรยงลาดบ (Sequential Processing)
4.2 กระบวนการผลตแบบขนาน (Parallel Processing) เปนลกษณะการผลตทมผลตภณฑชนด
เดยวแตประกอบดวยสวนตาง ๆ หรอเปนผลตภณฑทมมากกวา 1 ชนดขนไป ดงรปท 1-3 แสดง
ผลตภณฑ 2 ชนด ผานกระบวนการผลตแผนกท 1 และ 2 ชนดหนง อกชนดหนงผานแผนกผลตท 3
และ 4 ตอจากนนใชกระบวนการผลตแผนกท 5, 6 และ 7 จนเปนสนคาสาเรจรป เชน โรงงาน
ประกอบรถยนต โรงงานอตสาหกรรมผลตอาหารกระปอง เปนตน
รปท 1-3 กระบวนการผลตแบบขนาน (Parallel Processing)
แผนกผลตท 1 สนคาสาเรจรป แผนกผลตท 2 แผนกผลตท 3 แผนกผลตท 4
แผนกผลตท 1
แผนกผลตท 3
แผนกผลตท 4
แผนกผลตท 2
สนคา
สาเรจร
ป
แผนกผลตท 7
แผนกผลตท 6
แผนกผลตท 5
1-8
4.3 กระบวนการผลตแบบจาแนก (Selective Processing) เปนรปแบบกระบวนการผลตทม
ลกษณะตรงขามกบกระบวนการผลตแบบขนาน เพราะในชวงตนของการผลตจะใช วตถดบ แรงงาน
และคาใชจายการผลตรวมกนในการผลตและเมอถงจดการผลตหนง ผลตภณฑจะถกแยกไปตาม
สายการผลตแตละสาย ตามลกษณะของผลตภณฑทผลตออกมา มกเปนการผลตสนคามากกวา 1
ชนดขนไป เชน การผลตสารเคม โรงงานกลนนามน เปนตน
รปท 1-4 กระบวนการผลตแบบจาแนก (Selective Processing)
สนคาสาเรจรป
สนคาสาเรจรป
สนคาสาเรจรป แผนกผลตท 1
แผนกผลตท 5
แผนกผลตท 4
แผนกผลตท 3
แผนกผลตท 2
แผนกผลตท 6 แผนกผลตท 7
1-9
กจกรรมการเรยนการสอน
กจกรรมผสอน
กจกรรมผเรยน
ขนนาเขาสบทเรยน
1. ครชแจงการจดการเรยนการสอน คาอธบาย
รายวชา จดประสงครายวชา จานวนคาบเรยน
สวนวธการวดผลและประเมนผล ครใหนกเรยน
ทงหองชวยกนพจารณาในเรองการเกบคะแนน
ระหวางภาค งานทไดรบมอบหมาย การ
นาเสนอผลงานหนาชนเรยน โดยใหอภปราย
และลงมต
2. ครแจงจดประสงคการเรยนในหนวยนวาเปน
การเรยนเกยวกบระบบ ลกษณะ และรปแบบ
ของการบญชตนทนชวงการผลต
3. ครสอดแทรกคณธรรม จรยธรรมดานความ
สนใจใฝร แสวงหาความร มคณธรรม ใหทก
คนเหนความสาคญในการแสวงหาความร
คณธรรม พอเพยง พอประมาณ จะเหนไดวา
ระยะ 10 ป ทผานมามการเปลยนแปลง
ดานสงคมเรวมาก ถาเราไมสนใจจะทาให
ลาหลง ดงนนควรตดตามขาวสารใหม ๆ
ตลอดเวลา และตองมคณธรรม และแจกแบบ
การประเมน
ขนการสอนภาคทฤษฎ
1. ครแจกแบบทดสอบกอนเรยน
2. ครบรรยายและยกตวอยางประกอบ วธการ
บญช ลกษณะของการบญชตนทนชวงการผลต
การผลต ขอแตกตางระหวางบญชงานสงทา
และบญชตนทนชวงการผลตและรปแบบ
1. นกศกษาฟงการชแจง และชวยกนหา
ขอสรปในเรองเกณฑการวดผลและประเมนผล
2. นกศกษาทราบถงจดประสงคการเรยน
3. นกศกษาฟงการอบรมคณธรรมจรยธรรม
เรอง ความสนใจใฝร คณธรรม พอเพยง
พอประมาณ และประเมนตาม แบบประเมน
หมายเลข 1
1. นกศกษาทาแบบทดสอบกอนเรยน
2. นกศกษาฟงการบรรยาย
1-10
กจกรรมการเรยนการสอน (ตอ)
กจกรรมผสอน
กจกรรมผเรยน
ขนการสอนภาคปฏบต
1. ครจดแบงนกศกษาออกเปนกลมโดยในแตละ
กลมแบงโดยใหนกศกษาจบฉลากแบงกลม
กนเอง จานวน 2 กลม
2. ครใหนกศกษาจบฉลากเลอกกจกรรมปฏบต
โดยใหนกศกษาแตละกลมชวยกนทางานกลม
ปรกษา / ทาความเขาใจ / อภปราย และออกมา
รายงานหนาชนเรยนโดยครเปนทปรกษา เมอ
นกศกษามปญหา
ขนสรป
1. แจกแบบประเมนผล การนาเสนอของแตละ
กลม เปดโอกาสใหผ เรยนซกถามและชวยกน
สรปเนอหาทเรยน
2. ครสรปสาระสาคญทงหมดอกครงหนง
พรอมทงยกตวอยางโดยใชสอpower point
1. นกศกษาแบงกลมจานวน 2 กลม
2. นกศกษาระดมความคดและรวมมอกนทา
กจกรรมกลม ขอ 1–5 ตามทไดจบฉลากและ
นาเสนอหนาชนเรยนตามกลม ทไดรบ
มอบหมายโดยสอ power point
1. นกศกษาซกถามปญหาขอสงสยของสมาชก
แตละกลม พรอมทงประเมนผลการนาเสนอ
ของแตละกลม 2. นกศกษาฟงสรปและจดบนทก
งานทมอบหมายและกจกรรมกลม
1. กจกรรมปฏบต 2 กลม (งานกลมนาเสนอหนาชนเรยน )
2. ใหนกศกษาไปศกษารปแบบรายงานตนทนการผลต 5 ขนตอน
3. ใหนกศกษาไปคนควารปแบบธรกจระบบตนทนชวงการผลตการผลตมา 10 ธรกจ
สอการเรยนการสอน
1. เอกสารประกอบการเรยนการสอนวชาการบญชตนทน 2
2. power point สรปเนอหาหนวยท 1
1-11
การประเมนผล
1. จากการซกถามผ เรยน และแบบฝกหด
2. ประเมนจากแบบทดสอบกอนเรยน
3. สงเกตจากความตงใจในการฟงคาบรรยาย
4. จากแบบฟอรมแบบประเมนความสนใจใฝร
5. สงเกตจากความตงใจในการทากจกรรมกลมปฏบต
6. จากแบบฟอรมประเมนผลการนาเสนอกจกรรมของกลม
บนทกหลงการสอน
ผลการใชแผนการสอน
1. การสอนเปนไปตามขนตอนทกาหนดทนเวลา
2. เนอหาและกจกรรมเหมาะสม
ผลการเรยนของนกศกษา
1. นกศกษาสวนมากใหความสนใจในการเรยนด ทากจกรรมตามทกาหนดไดตามเวลา
2. นกศกษาสวนใหญแบงกลมและรวมมอในการทากจกรรม ในการนาเสนอหนาชนเรยน
แตยงมบางกลมไมกลานาเสนอหนาชนเรยนมการเกยงกน ไมกลาแสดงออก
3. การประเมนกจกรรมกลมของนกศกษากนเอง สวนใหญประเมนในระดบปานกลาง
4. การประเมนคณลกษณะดานความร พอเพยง พอประมาณ มเหตผล พบวาสวนใหญม
การคนควาหาความรดวยตนเองในระดบนอย ความพอเพยงในระดบปานกลาง
ผลการสอนของคร
1. นกศกษายงไมกลาแสดงความคดเหน
2. การประเมนกจกรรมกลมนาเสนอ สวนใหญทาไดในระดบปานกลาง
3. นกศกษาสงงานแบบฝกหดภายในกาหนด
ลงชอ ……...…รตกล………………อาจารยผสอน
(นางสาวรตกล เหลาธรรมยงยง)
2-1
แผนการจดการเรยนร หนวยท 1
วชา การบญชตนทน 2 สอนครงท 2
ชอหนวย ตนทนชวงการผลต คาบรวม 12
ชอเรอง การทารายงานตนทนการผลต จานวนคาบ 4
หวขอเรองและงาน
1. การรายงานตนทนการผลต 5 ขนตอน 2. รายงานตนทนการผลต กรณไมมงานระหวางทาตนงวด 3. บนทกรายการในสมดรายวนทวไปและบญชแยกประเภท
สาระสาคญ
วธตนทนชวงการผลตนนจะใช รายงานตนทนการผลต ซงแสดงขอมลเกยวกบตนทน ทงหมด (Total Cost) ตนทนตอหนวย (Unit Cost) ตามสวนประกอบของตนทนแตละชนด การจดทารายงานงบตนทนการผลตแยกเปนรายแผนกนน มรปแบบของรายงานจดทาไดหลายรปแบบ ขนอยกบความตองการในการใชขอมลของฝายบรหาร เชน รปแบบรายงาน หรอ รปแบบตาราง แตไมวาจะจดทาในรปแบบใด ขอมลทแสดงไวในรายงานตนทนการผลต สามารถ จดทาโดยแบงขนตอนในการรวบรวมและคานวณได 5 ขนตอน ดงน
ขนท 1 รายงานปรมาณการผลต ในรปของหนวยนบได ขนท 2 คานวณผลผลต (Output) ทไดรบในรปของหนวยเทยบสาเรจรป ขนท 3 รวบรวมตนทนทงหมดทใชในการผลตทงหมด ในรปของตนทนรวม (Total Cost) ขนท 4 คานวณตนทนตอหนวย (Unit Cost)
ขนท 5 คานวณตนทนของหนวยทผลตเสรจทอยในแผนก และทโอนออกไปแผนกถดไปหรอ โอนไปเปนสนคาสาเรจรป การบนทกบญชจะคลายกบตนทนงานสงทา เมอมการเบกวตถดบทางตรงมาใชในการผลตหรอเมอมคาแรงงานทางตรงเกดขน จะบนทกเขาบญชงานระหวางทาในแผนกนน สวนคาใชจายการผลตอาจปฎบตได 2 วธ คอ การบนทกคาใชจายการผลตทเกดขนจรง หรอการบนทกคาใชจายการผลตคดเขางาน ตามอตราคาใชจายทกาหนดลวงหนาเขาบญชงานระหวางทา
2-2
จดประสงคการเรยนการสอน
จดประสงคทวไป
เพอใหมความรความเขาใจและสามารถจดทารายงานตนทนชวงการผลต 5 ขนตอน กรณไมมงานระหวางทาตนงวด รวมทงการบนทกรายการในสมดรายวนทวไปและการผานรายการไปบญชแยกประเภททเกยวของได
จดประสงคเชงพฤตกรรม
1. เพอใหนกศกษาทราบถงขนตอนรายงานตนทนชวงการผลตทง 5 ขนตอนได 2. เพอใหนกศกษาสามารถจดทารายงานตนทนชวงการผลต (ไมมงานระหวางทาตนงวด)ได 3. เพอใหนกศกษาสามารถบนทกรายการในสมดรายวนไดถกตอง 4. เพอใหนกศกษาสามารถผานรายการไปบญชแยกประเภทไดถกตอง
เนอหาสาระ
1. การรายงานตนทนการผลต (The Cost of Production Report)
การทารายงานตนทนการผลต หรองบตนทนการผลต เปนการวเคราะหเกยวกบการดาเนนงานของแผนก หรอศนยตนทนตาง ๆ ในงวด ภายในระยะเวลาหนง ตนทนการผลตทเกดขนในแตละแผนก หรอศนยตนทนจะถกจาแนกออกตามสวนประกอบของตนทน คอ วตถดบทางตรง คาแรงงานทางตรง และคาใชจายการผลต
ในบญชตนทนงานสงทาจะใชบตรตนทนงาน หรองบตนทนงานซงแสดงรายละเอยดเกยวกบ การผลต สาหรบวธตนทนชวงการผลตนนจะใชรายงานตนทนการผลต หรองบตนทนการผลต (Cost of Production Report) ซงแสดงขอมลเกยวกบตนทนรวมทงหมด (Total Cost) ตนทนตอหนวย (Unit Cost) ตามสวนประกอบของตนทนแตละชนด
การจดทารายงานงบตนทนการผลตแยกเปนรายแผนก โดยรปแบบของรายงานจดทาไดหลายแบบ อาจอยในรปแบบรายงาน หรอตารางกได ขนอยกบความตองการในการใชขอมลของฝายบรหาร แตไมวาจะจดทาในรปแบบใด ขอมลทแสดงไวในรายงานตนทนการผลต สามารถจดทาโดยแบงเปนขนตอนในการรวบรวมและคานวณได 5 ขนตอน ดงน
2-3
ขนท 1 ปรมาณการผลต (หนวย) รายงานปรมาณการผลต (Quantity Schedule) ในรปของหนวยนบได (Physical Unit) เปน
การคานวณหาปรมาณการผลตของแตละแผนกงาน ประกอบดวย 4 รายการ ดงน 1. หนวยงานระหวางทาตนงวด 2. หนวยเรมผลต 3. หนวยผลตเสรจและโอนออก 4. หนวยงานระหวางทาปลายงวด
แสดงปรมาณการผลตทสงเขากระบวนการผลต (Input) ประกอบดวยหนวยงานระหวางทาตนงวดรวมกบหนวยเรมผลต และแสดงหนวยทผลตได (Output) ประกอบดวยหนวยผลตเสรจและโอนออกรวมกบหนวยงานระหวางทาปลายงวด ดงน
หนวยงานระหวางทาตนงวด + หนวยเรมผลต = หนวยผลตเสรจและโอนออก + หนวยงานระหวางทาปลายงวด
ตวอยางท 1.1 บรษท ทอฟฟอตสาหกรรม จากด มขอมลการผลต ดงน หนวยงานระหวางทาตนงวด - หนวย หนวยเรมผลต 15,000 หนวย หนวยผลตเสรจและโอนออก 13,500 หนวย หนวยงานระหวางทาปลายงวด 1,500 หนวย รายงานปรมาณการผลต (หนวย) ขนท 1 งานระหวางทาตนงวด - หนวยเรมผลต 15,000 หนวยทตองจดใหครบ 15,000 หนวยทผลตเสรจและโอนออก 13,500 งานระหวางทาปลายงวด 1,500 หนวยทจดได 15,000
2-4
ขนท 2 หนวยเทยบสาเรจรป คานวณผลผลต (Output) ทไดรบในรปของหนวยเทยบสาเรจรป (Equivalent Unit) เปนการ
คานวณหาจานวนหนวยของงานทงหมดทไดทาในระหวางงวด ซงไดใชวตถดบทางตรง แรงงานทาง-ตรง คาใชจายการผลตไปแลวเทาไรซงมบางสวนยงไมเสรจสมบรณเปนสนคาสาเรจรป
หนวยเทยบสาเรจรป = จานวนหนวยนบได x ขนความสาเรจของงาน
ตวอยางท 1.2 จากตวอยางท 1.1 มการใชวตถดบในตอนตนของกระบวนการผลต แรงงานทางตรงและคาใชจายการผลต เกดขนอยางสมาเสมอตลอดชวงการผลต งานระหวางทาปลายงวดจานวน 1,500 หนวย ผลตเสรจเพยง 80% การคานวณหนวยเทยบสาเรจรป จากขนท 1 ปรมาณการผลต (หนวย) งานระหวางทาตนงวด - หนวยเรมผลต 15,000 หนวยทตองจดใหครบ 15,000 หนวยทผลตเสรจและโอนออก 13,500 งานระหวางทาปลายงวด 1,500 (80%) หนวยทจดได 15,000
หนวยเทยบสาเรจรปของวตถดบทางตรง = หนวยนบได X จานวนใชไปของวตถดบทางตรง หนวยทผลตเสรจ = 13,500 X 100% = 13,500 หนวย งานระหวางทาปลายงวด = 1,500 X 100% = 1,500 หนวย
การใชวตถดบถงแมวางานระหวางทาปลายงวดจะสาเรจเพยง 80% แตไดมการใสวตถดบในตอนตนของกระบวนการผลต ดงนนจงมการใชวตถดบไปทงหมด 100% แลว
หนวยเทยบสาเรจรปของตนทนแปรสภาพ = หนวยนบได X ขนความสาเรจของตนทนแปรสภาพ หนวยทผลตเสรจ = 13,500 X 100% = 13,500 หนวย งานระหวางทาปลายงวด = 1,500 X 80% = 1,200 หนวย
คาแรงงานทางตรงและคาใชจายการผลตทเรยกวาตนทนแปรสภาพ เกดขนอยางสมาเสมอตลอดการผลต ดงนนเมองานเสรจเพยง 80% จงถอไดวางานระหวางทาปลายงวดเสรจเพยง 80%
2-5
ปรมาณการผลต (หนวย) ขนท 1 หนวยเทยบสาเรจรป ขนท 2 วตถดบ ตนทนแปรสภาพ งานระหวางทาตนงวด - หนวยเรมผลต 15,000 หนวยทตองจดใหครบ 15,000 หนวยทผลตเสรจและโอนออก 13,500 13,500 13,500 งานระหวางทาปลายงวด 1,500 (80%) 1,500 1,200 หนวยทจดได 15,000 15,000 14,700 การใสวตถดบเมออยในระหวางกระบวนการผลต ตวอยางท 1.3 จากตวอยางท 1.1 ถามการใชวตถดบเมอผานกระบวนการผลตแลว 60% แรงงานทางตรง และคาใชจายการผลต เกดขนอยางสมาเสมอตลอดชวงการผลต งานระหวางทาปลายงวดจานวน 1,500 หนวย ผลตเสรจเพยง 50%
การคานวณหนวยเทยบสาเรจรป จากขนท 1 ปรมาณการผลต (หนวย) งานระหวางทาตนงวด - หนวยเรมผลต 15,000 หนวยทตองจดใหครบ 15,000 หนวยทผลตเสรจและโอนออก 13,500 งานระหวางทาปลายงวด 1,500 (50%) หนวยทจดได 15,000
หนวยเทยบสาเรจรปของวตถดบทางตรง = หนวยนบได X จานวนใชไปของวตถดบทางตรง หนวยทผลตเสรจ = 13,500 X 100% = 13,500 หนวย
การใชวตถดบถงแมวางานระหวางทาปลายงวดจะสาเรจเพยง 50% แตไดมการใสวตถดบเมอผานกระบวนการผลต แลว 60% ดงนนจงไมมการใชวตถดบในงานระหวางทาปลายงวด ปลายงวด
0 50 60 100 DM
2-6
ปรมาณการผลต (หนวย) ขนท 1 หนวยเทยบสาเรจรป ขนท 2 วตถดบ ตนทนแปรสภาพ
งานระหวางทาตนงวด - หนวยเรมผลต 15,000 หนวยทตองจดใหครบ 15,000 หนวยทผลตเสรจและโอนออก 13,500 13,500 13,500 งานระหวางทาปลายงวด 1,500 (50%) - 750 หนวยทจดได 15,000 13,500 14,250
ตวอยางท 1.4 จากตวอยางท 1.1 ถามการใชวตถดบเมอผานกระบวนการผลตระหวาง 20 - 60% แรงงานทางตรง และคาใชจายการผลต เกดขนอยางสมาเสมอตลอดชวงการผลต งานระหวางทาปลายงวดจานวน 1,500 หนวย ผลตเสรจเพยง 50% การคานวณหนวยเทยบสาเรจรป จากขนท 1 ปรมาณการผลต (หนวย) งานระหวางทาตนงวด - หนวยเรมผลต 15,000 หนวยทตองจดใหครบ 15,000 หนวยทผลตเสรจและโอนออก 13,500 งานระหวางทาปลายงวด 1,500 (50%) หนวยทจดได 15,000
หนวยเทยบสาเรจรปของวตถดบทางตรง = หนวยนบได X จานวนใชไปของวตถดบทางตรง หนวยทผลตเสรจ = 13,500 X 100% = 13,500 หนวย การใชวตถดบถงแมวางานระหวางทาปลายงวดจะสาเรจเพยง 50% แตไดมการใสวตถดบเมอผานกระบวนการผลต ระหวาง 20 - 60% อยางสมาเสมอ ดงนนจงมการใชวตถดบในงานระหวางทาปลายงวด 75% 50 ปลายงวด
0 20 60 100 DM
2-7
การใสวตถดบเมอผานกระบวนการผลต 20 – 60 % เทากบ 100% แตงานระหวางทาปลายงวดเสรจเพยง 50% จงเทากบใสวตถดบระหวาง 20 – 50% เทากบ 75%
ปรมาณการผลต (หนวย) ขนท 1 หนวยเทยบสาเรจรป ขนท 2 วตถดบ ตนทนแปรสภาพ
งานระหวางทาตนงวด - หนวยเรมผลต 15,000 หนวยทตองจดใหครบ 15,000 หนวยทผลตเสรจและโอนออก 13,500 13,500 13,500 งานระหวางทาปลายงวด 1,500 (50%) 1,125 750 หนวยทจดได 15,000 14,625 14,250 ขนท 3 ตนทนรวม
เปนการรวบรวมตนทนทงหมดทใชในการผลตทงหมด ในรปของตนทนรวม (Total Cost) โดยนาตนทนงานระหวางทาตนงวด บวก ตนทนงานปจจบนทเกดขนโดยแยกเปนตนทนของ วตถดบทางตรง แรงงานทางตรง คาใชจายการผลต และในกรณเปนแผนกผลตท 2, 3 จะมตนทนของหนวยตนทนรบโอนรวมอยดวย
ตนทนรวม ขนท 3
วตถดบ คาแรงงาน คาใชจายการผลต รวม ตนทนงานระหวางทาตนงวด - - - - ตนทนการผลตในงวดปจจบน 90,000- 58,800- 44,100- 192,900- ตนทนรวม 90,000- 58,800- 44,100- 192,900-
ขนท 4 ตนทนตอหนวย คานวณตนทนตอหนวย (Unit Cost) ซงคานวณได
ตนทนตอหนวย = ตนทนรวม / หนวยเทยบสาเรจรป
โดยนาขนท 3 หาร ดวยหนวยเทยบสาเรจรปในขนท 2 จะไดตนทนตอหนวยเทยบสาเรจรป ดงน
2-8
วตถดบ คาแรงงาน คาใชจายการผลต รวม ตนทนรวม 90,000- 58,800- 44,100- 192,900- หาร หนวยเทยบสาเรจรป 15,000 14,700 14,700
ขนท 4 ตนทนตอหนวยเทยบเทา 6- 4- 3- 13-
ตนทนตอหนวยเทยบเทา จะเทากบ 13- บาท โดยนาผลรวมของตนทนตอหนวยเทยบเทาวตถดบ ทางตรงกบตนทนตอหนวยเทยบเทาตนทนแปรสภาพ มไดนาเอาตนทนรวม หาร ดวยปรมาณหนวยทผลตได 192,900 / 13,500 เทากบ 14.29 บาท
ขนท 5 สรปตนทน คานวณตนทนของหนวยทผลตเสรจทอยในแผนก และทโอนออก ไปแผนกถดไปหรอโอนไป
เปน สนคาสาเรจรป และคานวณตนทนของงานระหวางทาปลายงวด โดยนาหนวยเทยบสาเรจรป ในขนท 2 มาคานวณ ดงน 1. ตนทนของหนวยททาเสรจและโอนออก คณ ตนทนตอหนวยเทยบในขนท 4 2. ตนทนของหนวยงานระหวางทาปลายงวด คณ ตนทนตอหนวยเทยบในขนท 4
ตนทนของหนวยทผลตเสรจและโอนออก = 13,500 หนวย X 13 บาท = 175,500 บาท งานระหวางทาปลายงวดใหแยกคานวณตามเปอรเซนตของงานทผลตเสรจ เพราะใสวตถดบทางตรงและตนทนแปรสภาพตางกน ดงน
ใชวตถดบทางตรง 100% ตนทนวตถดบทางตรง 1,500 หนวย X 6 บาท = 9,000 บาท ใชแรงงานทางตรง 80% ตนทนแรงงานทางตรง 1,200 หนวย X 4 บาท = 4,800 บาท ใชคาใชจายการผลต 80% ตนทนคาใชจายการผลต 1,200 หนวย X 3 บาท = 3,600 บาท
สรปตนทนการผลต (บาท) : ขนท 5
หนวยทผลตเสรจและโอนออก (13,500 X 13) 175,500- งานระหวางทาปลายงวด : วตถดบทางตรง (1,500 X 6) 9,000- คาแรงงานทางตรง (1,200 X 4) 4,800- คาใชจายการผลต (1,200 X 3) 3,600- 17,400- รวม 192,900-
2-9
ถาในกรณทตนทนรวมของหนวยทผลตได 192,900– บาท ไมเทากบตนทนรวมทคดเขาในขนท 3 แสดงวามขอผดพลาดเกดขน ดงนนตองหาขอผดพลาดใหได จากนนแกไขใหถกตอง เพราะถาการคานวณหนวยเทยบสาเรจรปในขนท 2 ผด จะทาใหการสรปตนทนในขนท 5 ผดพลาดไปดวย และจากตวอยางทง 5 ขน สามารถนามาจดทารายงานไดดงน
บรษท ทอฟฟอตสาหกรรม จากด รายงานตนทนการผลต - แผนกท ………
สาหรบเดอน……………………………..…….……
ปรมาณการผลต (หนวย) : ขนท 1 หนวยเทยบสาเรจรป (หนวย) : ขนท 2 วตถดบ ตนทนแปรสภาพ
งานระหวางทาตนงวด -0- หนวยเรมผลต 15,000 หนวยทตองจดใหครบ 15,000 หนวยทผลตเสรจและโอนออก 13,500 13,500 13,500 งานระหวางทาปลายงวด 1,500 (80%) 1,500 1,200 หนวยทจดได 15,000 15,000 14,700 ตนทนรวม และตนทนตอหนวยเทยบ (บาท) ขนท 3 และขนท 4 วตถดบ คาแรงงาน คาใชจายการผลต รวม ตนทนงานระหวางทาตนงวด - - - - ตนทนการผลตในระหวางงวด 90,000- 58,800- 44,100- 192,900- ตนทนรวม 90,000- 58,800- 44,100- 192,900- หาร หนวยเทยบสาเรจรป 15,000 14,700 14,700 ขนท 4 ตนทนตอหนวย 6- 4- 3- 13- สรปตนทนการผลต (บาท) : ขนท 5 หนวยทผลตเสรจและโอนออก (13,500 X 13) 175,500- งานระหวางทาปลายงวด : วตถดบทางตรง (1,500 X 6) 9,000- คาแรงงานทางตรง (1,200 X 4) 4,800- คาใชจายการผลต (1,200 X 3) 3,600- 17,400- รวม 192,900-
2-10
ตวอยางท 1.5 การรายงานตนทนการผลต (กรณไมมงานระหวางทาตนงวด) บรษท สมาอตสาหกรรม จากด เปนผผลตสนคาออกจาหนาย มกระบวนการผลต เปน 2 แผนก คอ แผนกผสม และแผนกบรรจ ในเดอน ธนวาคม 2556 มขอมลเกดขนตามรายละเอยดดงน
- แผนกผสม มการใชวตถดบในตอนตนของการผลต สวนคาแรงงานทางตรง และคาใชจายการผลตมการใชอยางสมาเสมอตลอดกระบวนการผลต - แผนกบรรจ ใชวตถดบเมอผานกระบวนการผลต 50% คาแรงงานทางตรงและคาใชจาย การผลตเกดขนอยางสมาเสมอ ตลอดกระบวนการผลต
ขอมลตนทนการผลตทเกดขนในเดอน ธนวาคม 2556 (ไมมงานระหวางทาตนงวด)
แผนกผสม แผนกบรรจ ปรมาณการผลต (หนวย) : หนวยเรมผลต 1,000 950 หนวยทผลตเสรจและโอนไปแผนกบรรจ 950 หนวยทผลตเสรจและโอนไปสนคาสาเรจรป 800 งานระหวางทาปลายงวด : - แผนกผสม (วตถดบทางตรง 100% 50 ตนทนแปรสภาพ 80%) - แผนกบรรจ (ตนทนแปรสภาพ 40%) 150
ตนทนการผลต (บาท) : วตถดบทางตรง 20,000- 4,000- คาแรงงานทางตรง 14,850- 6,880- คาใชจายการผลต 12,375- 7,740- จากขอมลดงกลาวสามารถนามาแสดงรายงานตนทนการผลตสาหรบแตละแผนกดงน
2-11
แผนกผสม
บรษท สมาอตสาหกรรม จากด รายงานตนทนการผลต - แผนกผสม
สาหรบเดอน ธนวาคม 2556
ปรมาณการผลต (หนวย) : ขนท 1 หนวยเทยบสาเรจรป (หนวย) : ขนท 2 วตถดบ ตนทนแปรสภาพ
หนวยเรมผลต 1,000 หนวยทตองจดใหครบ 1,000 หนวยทผลตเสรจและโอนออก 950 950 950 งานระหวางทาปลายงวด 50 (80%) 50 40 หนวยทจดได 1,000 1,000 990 ตนทนรวมและตนทนตอหนวย : ขนท 3 และ ขนท 4 วตถดบ คาแรงงาน คาใชจายการผลต รวม
ตนทนงานระหวางทาตนงวด - - - - ตนทนการผลตงวดปจจบน 20,000- 14,850- 12,375- 47,225- ตนทนรวม 20,000- 14,850- 12,375- 47,225- หาร หนวยเทยบสาเรจรป 1,000 990 990 ตนทนตอหนวย 20- 15- 12.50 47.50 สรปตนทนการผลต (บาท) : ขนท 5 หนวยทผลตเสรจและโอนออกไปแผนกบรรจ (950 X 47.50) 45,125- งานระหวางทาปลายงวด : วตถดบทางตรง (50 X 20) 1,000- คาแรงงานทางตรง (40 X 15) 600- คาใชจายการผลต (40 X 12.50) 500- 2,100- รวม 47,225-
2-12
แผนกบรรจ
บรษท สมาอตสาหกรรม จากด รายงานตนทนการผลต - แผนกบรรจ
สาหรบเดอน ธนวาคม 2556
ปรมาณการผลต (หนวย) : ขนท 1 หนวยเทยบสาเรจรป (หนวย) : ขนท 2 ตนทนรบโอน วตถดบ ตนทนแปรสภาพ
หนวยเรมผลต 950 หนวยทตองจดใหครบ 950 หนวยทผลตเสรจและโอนออก 800 800 800 800 งานระหวางทาปลายงวด 150 (40%) 150 - 60 หนวยทจดได 950 950 800 860
ตนทนรวมและตนทนตอหนวย : ขนท 3 และ ขนท 4
ตนทนรบโอน วตถดบ คาแรงงาน คาใชจายการผลต รวม
ตนทนงานระหวางทาตนงวด - - - - - ตนทนการผลตงวดปจจบน 45,125- 4,000- 6,880- 7,740- 63,745- ตนทนรวม 45,125- 4,000- 6,880- 7,740- 63,745- หาร หนวยเทยบสาเรจรป 950 800 860 860 ตนทนตอหนวย 47.50 5- 8- 9- 69.50
สรปตนทนการผลต (บาท) : ขนท 5 หนวยทผลตเสรจและโอนออกเปนสนคาสาเรจรป (800 X 69.50) 55,600- งานระหวางทาปลายงวด : ตนทนรบโอน (150 X 47.50) 7,125- คาแรงงานทางตรง (60 X 8) 480- คาใชจายการผลต (60 X 9) 540- 8,145- รวม 63,745- ในแผนกบรรจ การใชวตถดบเมอผานกระบวนการผลตแลว 50% ดงนนงานระหวางทาปลายงวด ทาเสรจเพยง 40% จงยงไมไดใสวตถดบในงานระหวางทาปลายงวด
2-13
5. การบนทกบญชในสมดรายวนทวไปและบญชแยกประเภท
การบนทกบญชตนทนชวงการผลตจะคลายกบการบนทกบญชตนทนงานสงทา คอ เมอมการเบกวตถดบทางตรงมาใชในการผลต เมอมคาแรงงานทางตรงเกดขนจะบนทกเขาบญชงานระหวางทาในแผนกนน สวนคาใชจายการผลตอาจปฏบตได 2 วธ คอ การบนทกคาใชจายการผลตทเกดขนจรง และการบนทกคาใชจายการผลตคดเขางาน ตามอตราคาใชจายการผลตทกาหนดขนลวงหนา
วธท 1 คาใชจายการผลตทเกดขนจรงในระหวางงวด จะบนทกเขาบญชคมคาใชจายการผลต เมอสนงวดจะปดโอนเขาบญชงานระหวางทา วธนใหผลดเมอกจการทาการผลตอยางสมาเสมอ เมอวเคราะหรายการคาใชจายการผลตทเปนตนทนคงทและตนทนผนแปรแลว ตนทนคงทเปนสวนประกอบสาคญของตนทนการผลตรวม
วธท 2 คาใชจายการผลตจะบนทกโดยใชอตราคาใชจายการผลตทกาหนดไวลวงหนา เปนหลก-การเดยวกบการจดสรรคาใชจายการผลตคดเขางานของวธการบญชตนทนงานสงทา กรณนกจการจะใชเมอพบวาปรมาณการผลตไมสมาเสมอ บางเดอนผลตสนคาเปนจานวนมาก บางเดอนผลต สนคาเปนจานวนนอย เมอวเคราะหคาใชจายแลวตนทนคงทมจานวนสงมากเมอเทยบกบตนทนการผลตรวม การใชอตราคาใชจายการผลตจะชวยใหกจการคานวณตนทนผลตภณฑสมาเสมอตลอดป
ในหนวยการเรยนนจะใชการบนทกบญชวธท 2 - แผนกผสม
สมดรายวนทวไป
วนเดอนป2556
รายการ
เลขทบญช
เดบต
เครดต
ธ.ค. 1)
งานระหวางทา – แผนกผสม คมวตถดบ คาแรงงานทางตรง คาใชจายการผลตคดเขางาน – แผนกผสม บนทกตนทนการผลตของแผนกผสม
47,225
-
20,000 14,850 12,375
---
2-14
สมดรายวนทวไป
วนเดอนป2556
รายการ
เลขทบญช
เดบต
เครดต
ธ.ค 2)
งานระหวางทา – แผนกบรรจ งานระหวางทา – แผนกผสม บนทกตนทนการผลตทผลตเสรจ จานวน 950 หนวย จากแผนกผสมโอนไปแผนกบรรจ
45,125
- 45,125
-
การบนทกบญชในสมดรายวนทวไป - แผนกบรรจ
สมดรายวนทวไป
วนเดอนป2556
รายการ
เลขทบญช
เดบต
เครดต
ธ.ค. 3) 4)
งานระหวางทา – แผนกบรรจ คมวตถดบ คาแรงงานทางตรง คาใชจายการผลตคดเขางาน – แผนกบรรจ บนทกตนทนการผลตของแผนกบรรจ สนคาสาเรจรป งานระหวางทา – แผนกบรรจ บนทกตนทนหนวยทผลตเสรจ และโอนไปสนคาสาเรจรป
18,620 55,600
- -
4,000 6,880 7,740
55,600
--- -
2-15
การผานรายการไปบญชแยกประเภททวไป
บญชงานระหวางทา – แผนกผสม
คมวตถดบ 20,000- 2) แผนก- บรรจ 45,125- 1) คาแรงงานทางตรง 14,850- ยอดยกไป (ปลายงวด) 2,100- คาใชจายการผลตคดเขางาน 12,375-
บญชงานระหวางทา – แผนกบรรจ 2) แผนก - ผสม 45,125- 4) สนคาสาเรจรป 55,600- คมวตถดบ 4,000- ยอดยกไป (ปลายงวด) 8,145- 3) คาแรงงานทางตรง 6,880- คาใชจายการผลตคดเขางาน 7,740-
2-16
กจกรรมการเรยนการสอน
กจกรรมผสอน
กจกรรมผเรยน
ขนนาเขาสบทเรยน 1. ครแจงจดประสงคการเรยนในหนวยนวาเปนการเรยนเกยวกบการทารายงานตนทนการผลต
แบบ 5 ขนตอน กรณไมมงานระหวางทาตนงวด 2. ครกลาวนาถงความรเดม เกยวกบตนทนชวง-การผลต
ขนการสอนภาคทฤษฎ 1. ครบรรยายและยกตวอยางประกอบการจดทารายงานตนทนการผลตแบบ 5 ขนตอน กรณไมมงานระหวางทาตนงวดทง 2 แผนก ตามเอกสารประกอบการเรยนการสอนทแจกใหและ
ใช power point ประกอบการสอน
ขนการสอนภาคปฏบต 1. ครแบงนกศกษาออกเปนกลม จานวน 5 กลม โดยในแตละกลมแบงโดยใหนกศกษา จบฉลากแบงกลมกนเอง 2.ครใหนกศกษาจบฉลากเลอกกจกรรมปฏบตโดยใหนกศกษาแตละกลมชวยกนทางานกลม ปรกษาทาความเขาใจและออกมารายงานหนา
ชนเรยนโดยครเปนทปรกษาเมอนกศกษาม
ปญหา 3. ครมอบหมายใหตอบคาถาม/แบบฝกหด เปนงานมอบหมาย 4. ครและนกศกษาชวยกนเฉลยแบบฝกหด หลงจากตรวจงานแลว
1. นกศกษารถงจดประสงคการเรยน 2. นกศกษาทบทวนความรเดม
1. นกศกษาฟงการบรรยาย
1. นกศกษาจบฉลากแบงกลมจานวน 2 กลม 2. นกศกษาระดมความคดและรวมมอกนทากจกรรมกลม ตามทไดรบและนาเสนอหนาชนเรยนตามกลม ทไดรบมอบหมายโดยสอ power point 3. นกศกษาตอบคาถาม/แบบฝกหด 4. นกศกษาชวยกนเฉลยแบบฝกหด
2-17
กจกรรมการเรยนการสอน (ตอ)
กจกรรมผสอน
กจกรรมผเรยน
ขนสรป 6. แจกแบบประเมนผล การนาเสนอของแตละกลม เปดโอกาสใหผ เรยนซกถามและชวยกนสรปเนอหาทเรยน 7. ครสรปสาระสาคญทงหมดอกครงหนง พรอมทงยกตวอยางโดยใชสอ power point
6. นกศกษาซกถามปญหาขอสงสยของสมาชกแตละกลม พรอมทงประเมนผลการนาเสนอของแตละกลม 7. นกศกษาฟงสรปและจดบนทก
งานทมอบหมายและกจกรรมกลม
1. คาถามและแบบฝกหด (สงเปนรายบคคล) 2. กจกรรมกลมปฏบต 2 กลม (งานกลมนาเสนอหนาชนเรยน)
สอการเรยนการสอน
1. เอกสารประกอบการเรยนการสอนวชาการบญชตนทน 2 2. power point สรปเนอหาหนวยท 1
การประเมนผล
1. จากแบบฝกหด 2. จากการซกถามผ เรยน 3. สงเกตจากความตงใจในการฟงคาบรรยาย 4. สงเกตจากความตงใจในการทากจกรรมกลมปฏบต 5. จากแบบฟอรมประเมนผลการนาเสนอกจกรรมของกลม
2-18
บนทกหลงการสอน
ผลการใชแผนการสอน 1. การสอนเปนไปตามขนตอนทกาหนดในแผนการสอน 2. เนอหาและกจกรรมเหมาะสมและทนตามเวลาทกาหนด
ผลการเรยนของนกศกษา 1. นกศกษาสวนมาก ใหความสนใจในการเรยนด 2. ในการแบงกลมเพอรวมกจกรรม นกศกษาสวนใหญใหความรวมมอและทากจกรรมใน
การนาเสนอหนาชนเรยนด สามารถทากจกรรมกลมไดถกตอง 3. การประเมนกจกรรมกลมของนกศกษากนเอง สวนใหญประเมนในระดบปานกลาง
(พอใช ) 4. นกศกษาสวนมากสงแบบฝกหดทมอบหมายตามกาหนด
ผลการสอนของคร 1. สอนไดครบตามแผนการสอนและวธการสอนครอบคลมเนอหาตามเวลา 2. หลงจากตรวจแบบฝกหดแลวไดเฉลยแบบฝกหดเพอใหนกศกษาแกไขใหถกตอง
ลงชอ ……..…รตกล……………อาจารยผสอน (นางสาวรตกล เหลาธรรมยงยง)
3-1
แผนการจดการเรยนร หนวยท 1
วชา การบญชตนทน 2 สอนครงท 3
ชอหนวย ตนทนชวงการผลต คาบรวม 12
ชอเรอง การทารายงานตนทนการผลต (กรณมหนวยเพม) จานวนคาบ 4
หวขอเรองและงาน
1. การเพมวตถดบในกระบวนการผลต 2. การจดทารายงานตนทนการผลต (กรณมหนวยเพม)
สาระสาคญ
อตสาหกรรมการผลตหลายประเภททนอกจากจะใสวตถดบในแผนกแรกแลว ยงมการเพมหรอใสวตถดบ ในแผนกผลตตอ ๆ อกดวย ซงผลการเพมวตถดบอาจมผลทาให ไมมหนวยผลตเพมแตมผลทาใหตนทนตอหนวยสงขน, มหนวยผลตเพมขนแตตนทนการผลตไมเพม หรอมหนวยผลตเพมและตนทนการผลตตอหนวยสงขน ทาใหตนทนตอหนวยเปลยนแปลงไป
จดประสงคการเรยนการสอน
จดประสงคทวไป เพอใหมความรความเขาใจถงการเพมของหนวยผลตและสามารถจดทารายงานตนทนชวง การผลตในกรณเพมวตถดบในกระบวนการผลตได
จดประสงคเชงพฤตกรรม เมอศกษาแลว นกศกษาสามารถ
1. บอกถงสาเหตการเพมของวตถดบซงทาใหหนวยผลตเพมขนได 2. จดทารายงานตนทนชวงการผลต กรณเพมวตถดบในกระบวนการผลตได
เนอหาสาระ
1. การเพมวตถดบในกระบวนการผลต ในอตสาหกรรมการผลตหลาย ๆ ประเภททนอกจากการใสวตถดบในแผนกแรกแลว ยงม
การเพมหรอใสวตถดบในแผนกผลตตอ ๆ ไปอกดวย ซงผลจากการเพมวตถดบอาจมผลทาให 1.1 ไมมหนวยผลตเพมแตมผลทาใหตนทนตอหนวยสง เชน โรงงานประกอบรถยนต การใสชนสวน ตวถง ยางรถยนต เปนตน ไมไดเพมจานวนรถแตเปนการเพมตนทนการผลต
3-2
1.2 มหนวยผลตเพมขนแตตนทนการผลตไมเพม เชน การเตมนาในกระบวนการผลต เปนการเพมตนทนการผลตนอยมากแตตนทนตอหนวยตาลง เชนนาผลไมเขมขน 40% 1.3 มหนวยผลตเพมขนและทาใหตนทนตอหนวยเปลยนแปลงไป เชน การเตมนาตาลในนาอดลมทาใหมหนวยผลตเพมขนในแผนกท 2 หรอแผนกตอ ๆ ไป และทาใหตนทนตอหนวยสงกวาแผนกแรกดวย ตวอยางท 1.1 บรษท สหอตสาหกรรม จากด เปนผผลตสนคาออกจาหนาย มกระบวนการผลต เปน 2 แผนก คอแผนกผสม และแผนกบรรจ ในเดอน ธนวาคม 2556 มขอมลเกดขนตามรายละเอยดดงน (ไมมงานระหวางทาตนงวด) - แผนกผสม มการใชวตถดบในตอนตนของการผลต สวนคาแรงงานและคาใชจาย การผลตมการใชอยางสมาเสมอตลอดกระบวนการผลต - แผนกบรรจ ไมมการใชวตถดบ คาแรงงานและคาใชจายการผลตเกดขนอยางสมาเสมอ ตลอดกระบวนการผลต แผนกผสม แผนกบรรจ ปรมาณการผลต (หนวย) : หนวยเรมผลต 1,000 950 หนวยทผลตเสรจและโอนไปแผนกบรรจ 950 หนวยทผลตเสรจและโอนไปสนคาสาเรจรป 1,250 งานระหวางทาปลายงวด : - แผนกผสม (วตถดบทางตรง 100% 50 ตนทนแปรสภาพ 80%) - แผนกบรรจ (ตนทนแปรสภาพ 40%) 200 ในแผนกบรรจมหนวยเพม 500 หนวย
3-3
บรษท สหอตสาหกรรม จากด รายงานตนทนการผลต - แผนกผสม
สาหรบเดอน ธนวาคม 2556
แผนกผสม
ปรมาณการผลต (หนวย) : ขนท 1 หนวยเทยบสาเรจรป (หนวย) : ขนท 2 วตถดบ ตนทนแปรสภาพ
หนวยเรมผลต 1,000 หนวยทตองจดใหครบ 1,000 หนวยทผลตเสรจและโอนออก 950 950 950 งานระหวางทาปลายงวด 50 (80%) 50 40 หนวยทจดได 1,000 1,000 990
บรษท สหอตสาหกรรม จากด รายงานตนทนการผลต - แผนกบรรจ
สาหรบเดอน ธนวาคม 2556
แผนกบรรจ
ปรมาณการผลต (หนวย) : ขนท 1 หนวยเทยบสาเรจรป (หนวย) : ขนท 2 ตนทนรบโอน ตนทนแปรสภาพ
หนวยเรมผลต 950 หนวยผลตเพม 500 หนวยทตองจดใหครบ 1,450 หนวยทผลตเสรจและโอนออก 1,250 1,250 1,250 งานระหวางทาปลายงวด 200 (40%) 200 80 หนวยทจดได 1,450 1,450 1,330 ในแผนกบรรจ มหนวยเพม 500 หนวย ดงนนจะทาใหปรมาณการผลตเพมขนอก 500 หนวย รวมหนวยทตองจดใหครบ 1,450 หนวย
3-4
1.2 การจดทารายงานตนทนการผลต (กรณมหนวยเพม) ในกรณมหนวยเพม การจดทารายงานตนทนการผลต ในขนท 1 จะมหนวยผลต เพมขน ซงหนวยทตองจดใหครบตอง เทากบ หนวยทจดได สวนในขนท 2,3,4 และขนท 5 การจดทารายงานตนทนการผลต เหมอนกบการจดทารายงานตนทนการผลตตามทกลาวมาแลว
ตวอยางท 1.2 บรษทสหอตสาหกรรม จากด ผลตนาผลไม โดยผานกระบวนการผลต 2 แผนก คอแผนกท 1 และแผนกท 2 - แผนกท 1 ทาหนาทคนนาองน มการใชวตถดบในตอนตนของการผลต
สวนคาแรงงาน และคาใชจายการผลต มการใชอยางสมาเสมอตลอดกระบวนการผลต - แผนกท 2 ทาหนาทเตมนาเชอม และบรรจ มการใชวตถดบในตอนตนของการผลต
สวนคาแรงงาน และคาใชจายการผลต มการใชอยางสมาเสมอตลอดกระบวนการผลต
ขอมลเกยวกบตนทนการผลตทเกดขนในเดอน ธนวาคม 2556 มดงน
แผนกท 1 แผนกท 2 ปรมาณการผลต (หนวย) : หนวยเรมผลต 10,000 หนวยทผลตเสรจและโอนไปแผนกท 2 8,000 หนวยผลตเพม 1,600 หนวยทผลตเสรจและโอนไปสนคาสาเรจรป 9,000 งานระหวางทาปลายงวด : - แผนกท 1 (วตถดบทางตรง 100% 2,000 ตนทนแปรสภาพ 20%) - แผนกท 2 (วตถดบทางตรง 100% 600
ตนทนแปรสภาพ 30%) ตนทนการผลต (บาท) : วตถดบทางตรง 50,000- 28,800- คาแรงงานทางตรง 67,200- 18,360- คาใชจายการผลต 42,000- 9,180-
3-5
แผนกท 1 บรษท สหอตสาหกรรม จากด
รายงานตนทนการผลต - แผนกท 1 สาหรบเดอน ธนวาคม 2556
ปรมาณการผลต (หนวย) : ขนท 1 หนวยเทยบสาเรจรป (หนวย) : ขนท 2
วตถดบ ตนทนแปรสภาพ
หนวยเรมผลต 10,000 หนวยทตองจดใหครบ 10,000 หนวยทผลตเสรจและโอนออก 8,000 8,000 8,000 งานระหวางทาปลายงวด 2,000 (20%) 2,000 400 หนวยทจดได 10,000 10,000 8,400
ตนทนรวมและตนทนตอหนวย : ขนท 3 และ ขนท 4 วตถดบ คาแรงงาน คาใชจายการผลต รวม
ตนทนการผลตในระหวางงวด 50,000- 67,200- 42,000- 159,200- ตนทนรวม 50,000- 67,200- 42,000- 159,200- หาร หนวยเทยบสาเรจรป 10,000 8,400 8,400 ตนทนตอหนวย 5- 8- 5- 18-
สรปตนทนการผลต (บาท) : ขนท 5 หนวยทผลตเสรจและโอนออกไปแผนกท 2 (8,000 X 18) 144,000- งานระหวางทาปลายงวด : วตถดบทางตรง (2,000 X 5 ) 10,000- คาแรงงานทางตรง (400 X 8) 3,200- คาใชจายการผลต (400 X 5) 2,000- 15,200- รวม 159,200-
3-6
แผนกท 2 บรษท สหอตสาหกรรม จากด
รายงานตนทนการผลต - แผนกท 2 สาหรบเดอน ธนวาคม 2556
ปรมาณการผลต (หนวย) : ขนท 1 หนวยเทยบสาเรจรป (หนวย) : ขนท 2 ตนทนรบโอน วตถดบ ตนทนแปรสภาพ
หนวยเรมผลต 8,000 หนวยผลตเพม 1,600 หนวยทตองจดให 9,600 หนวยทผลตเสรจและโอนออก 9,000 9,000 9,000 9,000 งานระหวางทาปลายงวด 600 (30%) 600 600 180 หนวยทจดได 9,600 9,600 9,600 9,180
ตนทนรวมและตนทนตอหนวย : ขนท 3 และ ขนท 4
ตนทนรบโอน วตถดบ คาแรงงาน คาใชจายการผลต รวม
ตนทนการผลตในระหวางงวด 144,000- 28,800- 18,360- 9,180- 200,340- ตนทนรวม 144,000- 28,800- 18,360- 9,180- 200,340- หาร หนวยเทยบสาเรจรป 9,600 9,600 9,180 9,180 ตนทนตอหนวย 15 - 3 - 2 - 1- 21-
สรปตนทนการผลต (บาท) : ขนท 5 หนวยทผลตเสรจและโอนออกเปนสนคาสาเรจรป (9,000 X 21) 189,000- งานระหวางทาปลายงวด : ตนทนรบโอน (600X15) 9,000- วตถดบทางตรง (600 X 3) 1,800- คาแรงงานทางตรง (180 X 2) 360- คาใชจายการผลต (180 X 1) 180- 11,340- รวม 200,340-
3-7
กจกรรมการเรยนการสอน
กจกรรมผสอน
กจกรรมผเรยน
ขนนาเขาสบทเรยน 1 ครแจงจดประสงคการเรยนในหนวยนวาเปนการเรยนเกยวกบการทารายงานตนทนการผลต
กรณมหนวยเพม 2. ครกลาวนาถงความรเดม เกยวกบรายงานตนทนชวงการผลตทง 5 ขนตอน
ขนการสอนภาคทฤษฏ 1. ครบรรยายและยกตวอยางประกอบการจดทารายงานตนทนการผลตกรณมหนวยเพมทง 2 แผนก ตามเอกสารประกอบการเรยนการสอนทแจกให โดยใช power point ประกอบการสอน
ขนการสอนภาคปฏบต 1. ครใหนกศกษาแบงกลมชวยกนทากจกรรม ปฏบตทง 2 ขอ โดยใหสงภายในคาบเรยน 2. ครและนกศกษาชวยกนเฉลยตามกจกรรมกลมทปฏบต ขนสรป 1. ครสรปสาระสาคญทงหมดอกครงหนง พรอมทงยกตวอยางโดยใชสอ power point 2. ครแจกแบบทดสอบหลงเรยน และแบบทดสอบยอยหนวยท 1
1. นกศกษารถงจดประสงคการเรยน 2. นกศกษาทบทวนความรเดม
1. นกศกษาฟงการบรรยาย
1. นกศกษาแบงกลม จานวน 2 กลม ระดมความคดและรวมมอกนทากจกรรมกลม 2. นกศกษาชวยกนเฉลยตามกจกรรมกลมทปฏบต
1. นกศกษาฟงสรปและจดบนทก 2. นกศกษาทาแบบทดสอบหลงเรยน และแบบทดสอบยอยหนวยท 1
3-8
งานทมอบหมายและกจกรรมกลม
1. กจกรรมกลมปฏบต 2 กลม 2. ใหนกศกษาไปศกษาการรายงานตนทนการผลตดวยวธถวเฉลยถวงนาหนก
สอการเรยนการสอน 1. เอกสารประกอบการเรยนการสอนวชาการบญชตนทน 2 2. power point สรปเนอหาหนวยท 1
การประเมนผล 1. จากการซกถามผ เรยน 2. จากแบบฝกหดงานมอบหมาย 3. สงเกตจากการความตงใจการฟงคาบรรยาย 4. ประเมนจากแบบทดสอบหลงเรยนและแบบทดสอบยอย
บนทกหลงการสอน
ผลการใชแผนการสอน 1. การสอนเปนไปตามขนตอนทกาหนดในแผนการสอน 2. เนอหาและกจกรรมเหมาะสมและทนตามเวลาทกาหนด
ผลการเรยนของนกศกษา 1. นกศกษาสวนมาก ใหความสนใจในการเรยนด ในการแบงกลมเพอรวมกจกกรม
นกศกษาสวนใหญใหความรวมมอและทากจกรรม 3. นกศกษาสวนมากสงแบบฝกหดทมอบหมายตามกาหนด
ผลการสอนของคร 1. สอนไดครบตามแผนการสอนและวธการสอนครอบคลมเนอหาตามเวลาทกาหนด 2. จากการตรวจแบบทดสอบหลงเรยนและแบบทดสอบยอย นกศกษาสวนใหญไดคะแนน ในระดบปานกลาง
ลงชอ ……..…รตกล……………อาจารยผสอน (นางสาวรตกล เหลาธรรมยงยง)
4-1
แผนการจดการเรยนร หนวยท 2
วชา การบญชตนทน 2 สอนครงท 1
ชอหนวย ตนทนชวงการผลต(ตอ) คาบรวม 12
ชอเรอง การทารายงานตนทนการผลต (กรณมงานระหวางทาตนงวด) วธถวเฉลย
จานวนคาบ 4
หวขอเรองและงาน
การจดทารายงานตนทนการผลต (กรณมงานระหวางทาตนงวด) วธถวเฉลยถวงนาหนก (Weighted Average Costing)
สาระสาคญ
การคานวณตนทนการผลตแบบถวเฉลยถวงนาหนก (Weighted Average Costing) วธนจะนาตนทนงานระหวางทาตนงวด รวม กบตนทนงานทเกดขนในปจจบน เพอหาตนทนรวม แลว หาร ดวยหนวยเทยบสาเรจรป (Equivalent Unit) จะไดตนทนตอหนวยตามวธถวเฉลย- ถวงนาหนก การใชวธนถอวางานระหวางทาตนงวดเปนตนทนของงวดปจจบนซงไมไดทาใหเกดความแตกตางในตนทนการผลตระหวางสนคาทผลตเสรจ ซงมสวนหนงคงเหลอมาจากงวดกอนกบสนคาทเรมผลตในงวดปจจบน
จดประสงคการเรยนการสอน
จดประสงคทวไป
เพอใหมความรความเขาใจและสามารถจดทารายงานตนทนชวงการผลตในกรณ มงานระหวางทาตนงวด ดวยวธถวเฉลยถวงนาหนก การบนทกบญชในสมดรายวนทวไป และ การผานรายการไปบญชแยกประเภททวไป รวมทงบรณาการคณธรรมจรยธรรมในดานความมวนย
จดประสงคเชงพฤตกรรม
1. เพอใหนกศกษาสามารถจดทารายงานตนทนชวงการผลต กรณมงานระหวางทาตนงวดดวยวธถวเฉลยถวงนาหนก (Weighted Average Costing) ไดถกตอง
2. เพอใหนกศกษาสามารถบนทกบญชในสมดรายวนทวไปและผานไปบญชแยกประเภท ทวไปไดอยางถกตอง
4-2
3. นกศกษามวนยในการตรงตอเวลาและปฏบตตามระเบยบแบบแผนของวทยาลยฯ เนอหาสาระ
การจดทารายงานตนทนชวงการผลต กรณทมงานระหวางทาตนงวด
ในการจดทารายการตนทนชวงพบวามปญหาตาง ๆ ดงน หนวยทผลตเสรจและโอนออก ไมสามารถระบไดวาเปนหนวยผลตทมาจากงานระหวางทาตนงวด หรอเปนหนวยทเรมผลตในงวดปจจบน งานระหวางทาตนงวดมขนความสาเรจแลวเทาไร และจะนามาเกยวของกบงานทเรมผลตในงวดปจจบนหรอไม ตนทนของงานระหวางทาตนงวดควรนามารวมกบตนทนปจจบนทเกดขนใน
แผนกหรอไม การตอบปญหาดงกลาวขนอยกบการทกจการใชวธการคานวณตนทนงานระหวางทาตนงวดดวย
วธใด ซงมวธทเปนทนยมอย 2 วธ ดงน 1.1 วธถวเฉลยถวงนาหนก (Weighted Average) 1.2 วธเขากอน - ออกกอน (First-in First-out) ซงจะกลาวถงเนอหาดงตอไปน
วธถวเฉลยถวงนาหนก (Weighted Average)
การบญชตนทนชวงมลกษณะการผลตตอเนอง (Continuous Process) เมอสนงวดยงม สนคาบางสวนซงยงผลตไมเสรจ วธนนาตนทนงานระหวางทาตนงวด รวม กบตนทนงานทเกดขนใน
งวดปจจบน เพอหาตนทนรวมแลว หาร ดวยหนวยเทยบสาเรจรป (Equivalent Unit) จะไดตนทน ตอหนวยตามวธถวเฉลยถวงนาหนก การใชวธนไมทาใหเกดความแตกตางในตนทนการผลตระหวางสนคาทผลตเสรจ ซงมสวนหนงคงเหลอมาจากงวดกอนกบสนคาทเรมผลตในงวดปจจบน โดยพจารณาวางานระหวางทาตนงวดทนามาผลตตอในงวดปจจบนนน เปนสวนหนงของการผลตในปจจบน ดงนน ตนทนของงานระหวางทาตนงวดจง รวม กบตนทนปจจบน การคานวณหนวยเทยบ-สาเรจรปจงถอวา งานทไดทาในอดตถอเสมอนหนงเปนงานทไดทาในปจจบนดวย
4-3
การคดตนทนการผลตวธถวเฉลยถวงนาหนก
+ + = = หาร
รปท 1 เสนทางตนทนการผลตวธถวเฉลยถวงนาหนก
ตวอยางท 1 บรษทเอกอตสาหกรรม จากด มขอมลการผลตดงน หนวยงานระหวางทาตนงวด 1,500 หนวย หนวยเรมผลต 15,000 หนวย หนวยผลตเสรจและโอนออก 14,500 หนวย หนวยงานระหวางทาปลายงวด 2,000 หนวย
ขนท 1 วธถวเฉลยถวงนาหนก ปรมาณการผลต (หนวย) งานระหวางทาตนงวด 1,500 หนวยเรมผลต 15,000 หนวยทตองจดใหครบ 16,500 หนวยทผลตเสรจและโอนออก 14,500
ตนทนงานระหวางทา ตนงวด
ตนทนการผลต ในงวดปจจบน
ตนทนรวม
หนวยเทยบสาเรจรป
ตนทนตอหนวย
ตนทนหนวยทผลตเสรจและโอนออก
ตนทนงานระหวางทาปลายงวด
4-4
งานระหวางทาปลายงวด 2,000 หนวยทจดได 16,500
ขนท 2 หนวยเทยบสาเรจรป ถางานระหวางทาตนงวดจานวน 1,500 หนวย ผลตเสรจเพยง 60% โดยมการใชวตถดบใน
ตอนตนของกระบวนการผลต แรงงานทางตรงและคาใชจายการผลต เกดขนอยางสมาเสมอตลอดชวงการผลต งานระหวางทาปลายงวดจานวน 2,000 หนวย ผลตเสรจเพยง 80%
การคานวณหนวยเทยบสาเรจรป
หนวยเทยบสาเรจรปของวตถดบ = หนวยนบได X จานวนใชไปของวตถดบทางตรง
หนวยทผลตเสรจ = 14,500 X 100% = 14,500 หนวย งานระหวางทาปลายงวด = 2,000 X 100% = 2,000 หนวย
การใชวตถดบ ถงแมวางานระหวางทาปลายงวดจะสาเรจเพยง 80% แตไดมการใสวตถดบใน ตอนตนของกระบวนการผลต ดงนนจงมการใชวตถดบไปทงหมด 100%
หนวยเทยบสาเรจรปของตนทนแปรสภาพ = หนวยนบได X ขนความสาเรจของตนทนแปรสภาพ
หนวยทผลตเสรจ = 14,500 X 100% = 14,500 หนวย งานระหวางทาปลายงวด = 2,000 X 80% = 1,600 หนวย
คาแรงงานทางตรงและคาใชจายการผลตทเรยกวาตนทนแปรสภาพ เกดขนอยางสมาเสมอตลอดการผลต ดงนนเมองานเสรจเพยง 80% จงถอไดวางานระหวางทาปลายงวดเสรจเพยง 80%
ปรมาณการผลต (หนวย) ขนท 1 หนวยเทยบสาเรจรป ขนท 2 วตถดบ ตนทนแปรสภาพ งานระหวางทาตนงวด 1,500 หนวยเรมผลต 15,000 หนวยทตองจดใหครบ 16,500 หนวยทผลตเสรจและโอนออก 14,500 14,500 14,500 งานระหวางทาปลายงวด 2,000 80% 2,000 1,600
4-5
หนวยทจดได 16,500 16,500 16,100 ขนท 3 ตนทนรวม
การรวบรวมตนทนทใชในการผลตทงหมด ในรปของตนทนรวม (Total Cost) โดยนาตนทนงานระหวางทาตนงวด บวก ตนทนงานปจจบนทเกดขน โดยแยกเปนตนทนของวตถดบทางตรง แรงงานทางตรงและคาใชจายการผลต และในกรณเปนแผนกผลตท 2 และ 3 จะมตนทนของหนวยรบโอนรวมอยดวย
ตนทนรวม ขนท 3 วตถดบ คาแรงงาน คาใชจายการผลต รวม
ตนทนงานระหวางทาตนงวด 9,000- 3,600- 2,700- 15,300- ตนทนการผลตในระหวางงวด 90,000- 60,800- 45,600- 196,400- ตนทนรวม 99,000- 64,400- 48,300- 211,700-
ขนท 4 ตนทนตอหนวยเทยบสาเรจรป คานวณตนทนตอหนวย (Unit cost) ซงคานวณได
ตนทนตอหนวย = ตนทนรวม / หนวยเทยบสาเรจรป โดยนาขนท 3 หาร ดวยหนวยเทยบสาเรจรปในขนท 2 จะไดตนทนตอหนวยเทยบสาเรจรป วตถดบ คาแรงงาน คาใชจายการผลต รวม
ตนทนรวม 99,000- 64,400- 48,300- 211,700- หาร หนวยเทยบสาเรจรป 16,500 16,100 16,100 ขนท 4 ตนทนตอหนวยเทยบเทา 6- 4- 3- 13-
ตนทนตอหนวยเทยบเทา จะเทากบ 13- บาท โดยนาผลรวมของตนทนตอหนวยเทยบเทาวตถดบกบตนทนตอหนวยเทยบเทาตนทนแปรสภาพ มไดนาเอาตนทนรวม หาร ดวยปรมาณหนวยทผลตได คอ 211,700 / 14,500 = 14.60 บาท ทงนเพราะ 14,500 หนวย เปนหนวยผลตได มใชหนวยเทยบเทา
4-6
ขนท 5 สรปตนทนการผลต
การคานวณตนทนของหนวยทผลตเสรจทอยในแผนกและทโอนออก ไปยงแผนกถดไปหรอ
โอนไปเปนสนคาสาเรจรป และคานวณตนทนของงานระหวางทาปลายงวด โดยนาหนวยเทยบ สาเรจรปในขนตอนท 2 มาคานวณ ดงน 1. ตนทนของหนวยททาเสรจและโอนออก คณ ตนทนตอหนวยในขนท 4 2. ตนทนของหนวยงานระหวางทาปลายงวด คณ ตนทนตอหนวยในขนท 4
ตนทนของหนวยททาเสรจและโอนออก ตนทนของหนวยทผลตเสรจและโอนออก = 14,500 หนวย X 13 บาท = 188,500 บาท
ตนทนของหนวยงานระหวางทาปลายงวด งานระหวางทาปลายงวดใหแยกคานวณตามเปอรเซนตของงานทผลตเสรจ เพราะใสวตถดบและ ตนทนแปรสภาพ (แรงงานทางตรง และคาใชจายการผลต) ตางกน ดงน
ใชวตถดบ 100% ตนทนวตถดบ 2,000 หนวย X 6 บาท = 12,000 บาท ใชแรงงานทางตรง 80% ตนทนแรงงานทางตรง 1,600 หนวย X 4 บาท = 6,400 บาท ใชคาใชจายการผลต 80% ตนทนคาใชจายการผลต 1,600 หนวย X 3 บาท = 4,800 บาท สรปตนทนการผลต (บาท)
หนวยทผลตเสรจและโอนออก (14,500 X 13) 188,500- งานระหวางทาปลายงวด : วตถดบทางตรง (2,000 X 6) 12,000- คาแรงงานทางตรง (1,600 X 4) 6,400- คาใชจายการผลต (1,600 X 3) 4,800- 23,200- รวมตนทนหนวยทผลต 211,700-
ถาในกรณทตนทนรวมของหนวยทผลตได 211,700 – บาท ไมเทากบตนทนรวมทคดเขาแผนกในขนท 3 แสดงวามขอผดพลาดเกดขน ตองหาขอผดพลาดและแกไขใหถกตอง เพราะถา
4-7
คานวณหนวยเทยบสาเรจรปผดในขนท 2 จะทาใหการสรปตนทนในขนท 5 ผดพลาดไปดวย และจาก ตวอยางทง 5 ขน สามารถนามาจดทารายงานไดดงน
บรษท…………………….………..
รายงานตนทนการผลต - แผนกท ……(วธถวเฉลยถวงนาหนก) สาหรบเดอน……………………………..…….……
ปรมาณการผลต (หนวย) : ขนท 1 หนวยเทยบสาเรจรป (หนวย) : ขนท 2 วตถดบ ตนทนแปรสภาพ
งานระหวางทาตนงวด 1,500 หนวยเรมผลต 15,000 หนวยทตองจดใหครบ 16,500 หนวยทผลตเสรจและโอนออก 14,500 14,500 14,500 งานระหวางทาปลายงวด 2,000 (80%) 2,000 1,600 หนวยทจดได 16,500 16,500 16,100
ตนทนรวม และตนทนตอหนวยเทยบ (บาท) : ขนท 3 และขนท 4
วตถดบ คาแรงงาน คาใชจายการผลต รวม
ตนทนงานระหวางทาตนงวด 9,000- 3,600- 2,700- 15,300- ตนทนการผลตในระหวางงวด 90,000- 60,800- 45,600- 196,400- ตนทนรวม 99,000- 64,400- 48,300- 211,700- หาร หนวยเทยบสาเรจรป 16,500 16,100 16,100 ขนท 4 ตนทนตอหนวยเทยบเทา 6- 4- 3- 13-
สรปตนทนการผลต (บาท) : ขนท 5
หนวยทผลตเสรจและโอนออก (14,500 X 13) 188,500- งานระหวางทาปลายงวด : วตถดบทางตรง (2,000 X 6) 12,000- คาแรงงานทางตรง (1,600 X 4) 6,400-
4-8
คาใชจายการผลต (1,600 X 3) 4,800- 23,200- รวม 211,700-
4-9
จากตวอยางของบรษทสหอตสาหกรรม จากด ในสปดาหทแลวเปนการผลตครงแรก จงไมมงานระหวางทาตนงวด แตเมอทาการผลตตอในเดอน มกราคม 2553 งานระหวางทาปลายงวด ในแผนกท1 ในเดอน ธนวาคม 2555 จะเปนงานระหวางทาตนงวดในเดอน มกราคม 6
ตวอยางท 2 บรษทสหอตสาหกรรม จากด มกระบวนการผลต 2 แผนก แผนกท1 และแผนกท 2 มการใชวตถดบในตอนตนของกระบวนการผลต คาแรงงานและ
คาใชจายการผลต เกดขนอยางสมาเสมอตลอดกระบวนการผลต ขอมลเกยวกบตนทนการผลตทเกดขนในเดอน มกราคม 2556 มดงน แผนกท 1 แผนกท 2 ปรมาณการผลต (หนวย) : งานระหวางทาตนงวด : - แผนกท 1 (ใชวตถดบทางตรงแลว 100% 2,000 ตนทนแปรสภาพ 20%) - แผนกท 2 (ใชวตถดบทางตรงแลว 100% 600 ตนทนแปรสภาพ 30%) หนวยเรมผลต 10,000 9,000 หนวยเพม 2,100 หนวยทผลตเสรจและโอนไปแผนกท 2 9,000
หนวยทผลตเสรจและโอนเปนสนคาสาเรจรป 9,700 งานระหวางทาปลายงวด : - แผนกท 1 (ใชวตถดบทางตรงแลว 100% 3,000 ตนทนแปรสภาพ 40%) - แผนกท 2 (ใชวตถดบทางตรงแลว 100% 2,000
ตนทนแปรสภาพ 40%) ตนทนการผลตงานระหวางทาตนงวด (บาท) : ตนทนรบโอน - 9,000- วตถดบทางตรง 10,000- 1,800- คาแรงงานทางตรง 3,200- 360- คาใชจายการผลต 2,000- 180-
4-10
ตนทนการผลตทเกดขนปจจบน (บาท) : วตถดบทางตรง 50,000- 33,300- คาแรงงานทางตรง 83,500- 20,640- คาใชจายการผลต 49,000- 10,320-
4-11
ตวอยางท 2 : รายงานตนทนการผลตวธถวเฉลย แผนกท 1 บรษท สหอตสาหกรรม จากด
รายงานตนทนการผลต - แผนกท 1 สาหรบเดอน มกราคม 2556
ปรมาณการผลต (หนวย) : ขนท 1 หนวยเทยบสาเรจรป (หนวย) : ขนท 2 วตถดบ ตนทนแปรสภาพ
งานระหวางทาตนงวด 2,000 (20%) หนวยเรมผลต 10,000 หนวยทตองจดใหครบ 12,000 หนวยทผลตเสรจและโอนออก 9,000 9,000 9,000 งานระหวางทาปลายงวด 3,000 (40%) 3,000 1,200 หนวยทจดได 12,000 12,000 10,200 ตนทนรวมและตนทนตอหนวย : ขนท 3 และ ขนท 4 วตถดบ คาแรงงาน คาใชจายการผลต รวม
ตนทนงานระหวางทาตนงวด 10,000- 3,200- 2,000- 15,200- ตนทนการผลตในระหวางงวด 50,000- 83,500- 49,000- 182,500- ตนทนรวม 60,000- 86,700- 51,000- 197,700- หาร หนวยเทยบสาเรจรป 12,000 10,200 10,200 ตนทนตอหนวย 5- 8.50 5- 18.50 สรปตนทนการผลต (บาท) : ขนท 5
หนวยทผลตเสรจและโอนออกไปแผนกท 2 (9,000 X 18.50) 166,500- งานระหวางทาปลายงวด : วตถดบทางตรง (3,000 X 5) 15,000- คาแรงงานทางตรง (1,200 X 8.50) 10,200- คาใชจายการผลต (1,200 X 5) 6,000- 31,200- รวม 197,700-
4-12
ตวอยางท 2 : รายงานตนทนการผลตวธถวเฉลย แผนกท 2 บรษท สหอตสาหกรรม จากด
รายงานตนทนการผลต - แผนกท 2 สาหรบเดอน มกราคม 2556
ปรมาณการผลต (หนวย) : ขนท 1 หนวยเทยบสาเรจรป (หนวย) : ขนท 2 ตนทนรบโอน วตถดบ ตนทนแปรสภาพ
งานระหวางทาตนงวด 600 (30%) หนวยเรมผลต 9,000 หนวยเพม 2,100 หนวยทตองจดใหครบ 11,700 หนวยทผลตเสรจและโอนออก 9,700 9,700 9,700 9,700 งานระหวางทาปลายงวด 2,000 (40%) 2,000 2,000 800 หนวยทจดได 11,700 11,700 11,700 10,500 ตนทนรวมและตนทนตอหนวย (บาท) : ขนท 3 และ ขนท 4 ตนทนรบโอน วตถดบ คาแรงงาน คาใชจายการผลต รวม
ตนทนงานระหวางทาตนงวด 9,000- 1,800- 360- 180- 11,340- ตนทนการผลตในระหวางงวด 166,500- 33,300- 20,640- 10,320- 230,760- ตนทนรวม 175,500- 35,100- 21,000- 10,500- 242,100- หาร หนวยเทยบสาเรจรป 11,700 11,700 10,500 10,500 ตนทนตอหนวย 15- 3- 2- 1- 21
สรปตนทนการผลต (บาท) : ขนท 5
หนวยทผลตเสรจและโอนไปเปนสนคาสาเรจรป (9,700 X 21) 203,700- งานระหวางทาปลายงวด : ตนทนรบโอน (2,000 X 15) 30,000- วตถดบทางตรง (2,000 X 3) 6,000- คาแรงงานทางตรง (800 X 2) 1,600- คาใชจายการผลต (800 X 1) 800- 38,400- รวม 242,100-
4-13
แผนกท 1 การบนทกบญชในสมดรายวนทวไป
สมดรายวนทวไป
วนเดอนป2553
รายการ
เลขทบญช
เดบต
เครดต
ม.ค. 1) 2)
งานระหวางทา – แผนกท 1 คมยอดวตถดบ คาแรงงานทางตรง คาใชจายการผลตคดเขางาน – แผนกท 1 บนทกตนทนการผลตของแผนกท 1 งานระหวางทา – แผนกท 2 งานระหวางทา – แผนกท 1 บนทกตนทนการผลตทผลตเสรจ จานวน 9,000 หนวย จากแผนกท 1 โอนไปแผนกท 2
182,500
166,500
- -
50,000 83,500 49,000
166,500
--- -
การผานรายการไปบญชแยกประเภท - บญชงานระหวางทา
บญชงานระหวางทา – แผนกท 1
ยอดยกมา 15,200- 2) งานระหวางทา - แผนกท 2 166,500- คมยอดวตถดบ 50,000- ยอดยกไป 31,200- 1) คาแรงงานทางตรง 83,500- คาใชจายการผลตคดเขางาน 49,000-
4-14
197,700- 197,700- แผนกท 2 การบนทกบญชในสมดรายวนทวไป
สมดรายวนทวไป
วนเดอนป2553
รายการ
เลขทบญช
เดบต
เครดต
ม.ค. 3)
4)
งานระหวางทา – แผนกท 2 วตถดบทางตรง คาแรงงานทางตรง คาใชจายการผลตคดเขางาน – แผนกท 2 บนทกตนทนการผลตของแผนกท 2
สนคาสาเรจรป งานระหวางทา – แผนกท 2 บนทกตนทนหนวยทผลตเสรจ และโอนไปสนคาสาเรจรป
64,260
203,700
-
-
33,300 20,640 10,320
203,700
- - -
-
บญชงานระหวางทา – แผนกท 2
ยอดยกมา 11,340- 4) สนคาสาเรจรป 203,700- 2) งานระหวางทาแผนก- ท 1 166,500- ยอดยกไป 38,400- วตถดบทางตรง 33,300- 3) คาแรงงานทางตรง 20,640-
4-15
คาใชจายการผลตคดเขางาน 10,320- 242,100- 242,100- กจกรรมการเรยนการสอน
4-16
กจกรรมผสอน
กจกรรมผเรยน
ขนนาเขาสบทเรยน 1 ครแจงจดประสงคการเรยนในหนวยนวาเปนการเรยนเกยวกบการทารายงานตนทนการผลต
กรณมงานระหวางทาวธถวเฉลย 2. ครกลาวนาถงความรเดม เกยวกบรายงานตนทนชวงการผลตทง 5 ขนตอน 3. ครสอดแทรกคณธรรม จรยธรรมดานความมวนย ใหทกคนเหนความสาคญและแจงเกณฑการประเมน ขนการสอนภาคทฤษฏ 1. คร แจกแบบทดสอบกอนเรยน 2. ครบรรยายและยกตวอยางประกอบการจดทารายงานตนทนการผลตกรณมงานระหวาง
ทาตนงวด วธถวเฉลย ตามเอกสารประกอบการเรยนการสอนทแจกให โดยใช power pointประกอบการสอน ขนการสอนภาคปฏบต 1. ครแบงนกศกษาออกเปนกลม 2 กลม โดยแตละกลมแบงตามลาดบเลขทคและคเชน 1,3,5,7,9, และ 2,4,6,8, เปนตน 2. ครใหนกศกษาจบฉลากเลอกกจกรรมปฏบต โดยใหนกศกษาแตละกลมระดมสมองชวยกน
ทางานกลม ปรกษาหารอ ทาความเขาใจและออกมารายงานหนาชนเรยนโดยไมซาคนเดม และครแนะนาเมอนกศกษามปญหา 3. ครมอบหมายงานใหนกศกษาทาแบบฝกหด
1. นกศกษารถงจดประสงคการเรยน 2. นกศกษาทบทวนความรเดม 3. นกศกษาไดรบการบรณาการเรองความมวนย การตรงตอเวลาและประเมนตนเอง(แบบประเมนหมายเลข 2)
1. นกศกษาทาแบบทดสอบกอนเรยน 2. นกศกษาฟงการบรรยาย
1. นกศกษาแบงกลม จานวน 2 กลม 2. นกศกษาระดมความคดและรวมมอกนทา กจกรรมกลม ตามทไดรบและนาเสนอหนาชนเรยนตามกลมทไดรบ โดยสอ power point 3. นกศกษาทางานทไดรบมอบหมาย
4-17
5. กจกรรมการเรยนการสอน (ตอ)
กจกรรมผสอน
กจกรรมผเรยน
ขนสรป 1. แจกแบบประเมนผล การนาเสนอของแตละกลม เปดโอกาสใหนกศกษาซกถามและชวยกนสรปเนอหาทเรยน 2. ครสรปสาระสาคญทงหมดอกครงหนง พรอมทงยกตวอยางโดยใชสอ power point
1. นกศกษาซกถามปญหาขอสงสยของสมาชกแตละกลม พรอมทงประเมนผลการนาเสนอของแตละกลม 2. นกศกษาชวยกนสรปและจดบนทก
งานทมอบหมายและกจกรรมกลม
1. คาถามและแบบฝกหด (สงเปนรายบคคล) 2. กจกรรมกลมปฏบต 2 กลม (งานกลมนาเสนอหนาชนเรยน) 3. ใหนกศกษาไปศกษาการรายงานตนทนการผลตวธเขากอน - ออกกอน
สอการเรยนการสอน
1. เอกสารประกอบการเรยนการสอนวชาการบญชตนทน 2 2. power point สรปเนอหาหนวยท 2
การประเมนผล
1. จากการซกถามผ เรยน 2. จากแบบทดสอบกอนเรยน 3. จากแบบฝกหดงานมอบหมาย 4. สงเกตจากการความตงใจการฟงคาบรรยาย 5. จากแบบฟอรมแบบประเมนความมวนย 6. จากแบบฟอรมประเมนการสงเกตพฤตกรรมกลม
4-18
บนทกหลงการสอน
ผลการใชแผนการสอน 1. การสอนเปนไปตามขนตอนทกาหนดในแผนการสอน 2. เนอหาและกจกรรมเหมาะสมและทนตามเวลาทกาหนด
ผลการเรยนของนกศกษา 1. นกศกษาสวนมาก ใหความสนใจในการเรยนด ในการแบงกลมเพอรวมกจกรรม นกศกษาสวนใหญใหความรวมมอและทากจกรรมในการนาเสนอหนาชนเรยนด สามารถทากจกรรมกลมไดถกตอง 2. การประเมนกจกรรมกลมของนกศกษากนเอง สวนใหญประเมนในระดบด การประเมนตนเองดานความมวนย พบวานกศกษาสวนใหญมวนยในระดบปานกลาง 3. นกศกษาสวนมากสงแบบฝกหดทมอบหมายตามกาหนด
ผลการสอนของคร 1. สอนไดครบตามแผนการสอนและวธการสอนครอบคลมเนอหาตามเวลาทกาหนด ในการประเมนคณธรรม จรยธรรม ดานความมวนย พบวานกศกษาสวนใหญมวนยใน ระดบพอใช 2. หลงจากตรวจแบบฝกหดแลวไดนาแนวคดและคาตอบตดไวทปายนเทศเพอใหนกศกษา
แกไขใหถกตอง
ลงชอ ……..…รตกล………………อาจารยผสอน (นางสาวรตกล เหลาธรรมยงยง)
4-19
5-1
แผนการจดการเรยนร หนวยท 2
วชา การบญชตนทน 2 สอนครงท 2
ชอหนวย ตนทนชวงการผลต(ตอ) คาบรวม 12
ชอเรอง การทารายงานตนทนการผลต (กรณมงานระหวางทาตนงวด) วธเขากอน-ออกกอน
จานวนคาบ 4
หวขอเรองและงาน
1. การจดทารายงานตนทนการผลต (กรณมงานระหวางทาตนงวด) วธเขากอน-ออกกอน (First in First out) 2. ขอแตกตางระหวางวธถวเฉลยถวงนาหนกและวธเขากอน – ออกกอน
สาระสาคญ
การจดทารายงานตนทนชวงดวยวธเขากอน – ออกกอน วธนตนทนงานระหวางทาตนงวดเมอผลตเสรจ แยก จากตนทนการผลตในงวดปจจบน โดยใหงานระหวางทาตนงวดซงผลตในงวดทแลวผลตเสรจกอนเปนรนแรก ตอจากนนจงคดตนทนของหนวยทเรมนาเขาผลตในปจจบนและทผลตเสรจในงวดปจจบน ดงนนหนวยทผลตเสรจและโอนออกจะประกอบดวย หนวยงานระหวางทา-ตนงวด และหนวยทเรมผลตในงวดปจจบน ขอแตกตางระหวางวธถวเฉลยถวงนาหนกและวธเขากอน-ออกกอนในการคานวณหาปรมาณหนวยผลต, การคานวณหนวยเทยบสาเรจรป, การคานวณตนทนรวมและตนทนตอหนวย และการคานวณตนทนหนวยทผลตเสรจและโอนออก
จดประสงคการเรยนการสอน
จดประสงคทวไป
เพอใหมความรความเขาใจและสามารถจดทารายงานตนทนชวงการผลตในกรณ มงานระหวางทาตนงวดดวยวธเขากอน-ออกกอน บนทกรายการในสมดรายวนทวไปและผานไปบญชแยกประเภท
5-2
จดประสงคเชงพฤตกรรม
1. เพอใหนกศกษาสามารถจดทารายงานตนทนชวงการผลต กรณมงานระหวางทาตนงวด ดวยวธเขากอน-ออกกอนไดถกตอง 2. เพอใหนกศกษาสามารถบนทกบญชในสมดรายวนทวไปและผานไปบญชแยกประเภท ไดถกตอง 3. เพอใหนกศกษาสามารถทราบถงขอแตกตางระหวางวธถวเฉลยถวงนาหนกและ วธเขากอน – ออกกอนได
เนอหาสาระ
1. การจดทารายงานตนทนการผลต (กรณมงานระหวางทาตนงวด)วธเขากอน-ออกกอน (First in First out)
วธนตนทนงานระหวางทาตนงวดเมอผลตเสรจ แยก จากตนทนการผลตในงวดปจจบน โดยใหงานระหวางทาตนงวดซงผลตในงวดทแลว ผลตเสรจกอนเปนรนแรก ตอจากนนจงคดตนทนของหนวยทเรมนาเขาผลตในปจจบน และผลตเสรจในงวดปจจบน
หนวยทผลตเสรจและโอนออกจะประกอบดวย 1.1 หนวยทเปนงานระหวางทาตนงวด 1.2 หนวยทผลตเสรจในงวดปจจบน ดงนน การคานวณหนวยเทยบสาเรจรปจงเปนการหาปรมาณงานททาในปจจบนเทานน
สวนงานระหวางทาททาตอในงวดปจจบนกใหคานวณหนวยเทยบสาเรจรปททาในปจจบน สวนงานระหวางทาปลายงวดจะคานวณเหมอนกบวธถวเฉลยถวงนาหนก
5-3
การคดตนทนชวงการผลตวธเขากอน – ออกกอน
+ = หาร
รปท 1 เสนทางตนทนชวงการผลต วธ เขากอน – ออกกอน
ตวอยางท 1 บรษทเอกอตสาหกรรม จากด มขอมลการผลตดงน หนวยงานระหวางทาตนงวด 1,500 หนวย หนวยเรมผลต 15,000 หนวย หนวยผลตเสรจและโอนออก 14,500 หนวย หนวยงานระหวางทาปลายงวด 2,000 หนวย
ตนทนรวม ตนทนงวดกอนทอยใน
งานระหวางทาตนงวด ตนทนการผลต
ในงวดปจจบน
ตนทนตอหนวย
ตนทนหนวยทผลตเสรจ จากงานระหวางทาตนงวด
ตนทนหนวยทเรมผลต และเสรจในงวดปจจบน
ตนทนหนวยทเรมผลต
แตผลตไมเสรจในงวดปจจบน
= งานระหวางทาปลายงวด
หนวยเทยบสาเรจรป
5-4
ขนท 1 วธเขากอน - ออกกอน ปรมาณการผลต (หนวย) งานระหวางทาตนงวด 1,500 หนวยเรมผลต 15,000 หนวยทตองจดใหครบ 16,500 หนวยทผลตเสรจและโอนออก : งานระหวางทาตนงวด 1,500 หนวยทผลตเสรจปจจบน 13,000 งานระหวางทาปลายงวด 2,000 หนวยทจดได 16,500
วธถวเฉลยถวงนาหนก และวธเขากอน – ออกกอน มขอแตกตางกน คอ หนวยทผลตเสรจและ โอนออก จะแยกงานระหวางทาตนงวดทากอน และหนวยทผลตเสรจในปจจบน โดยถอวางาน
ระหวางทาตนงวดทยกมาจากเดอนกอนตองผลตใหเสรจกอน แลวจงใสงานททาในปจจบนและเสรจในปจจบน สวนงานทยงทาไมเสรจยกไปทาตอในเดอนถดไป เปนงานระหวางทาปลายงวด 1,500 15,000 1,500 13,000 2,000 ผลตกอน ใสปจจบนและผลตเสรจในปจจบน ปลายงวด ขนท 2
ถางานระหวางทาตนงวดจานวน 1,500 หนวย ผลตเสรจเพยง 60% โดยมการใชวตถดบใน ตอนตนของกระบวนการผลต แรงงานทางตรงและคาใชจายการผลต เกดขนอยางสมาเสมอตลอดชวงการผลต งานระหวางทาปลายงวดจานวน 2,000 หนวย ผลตเสรจเพยง 80% การคานวณหนวยเทยบสาเรจรป
หนวยเทยบสาเรจรปของงานระหวางทาตนงวด ไดใชวตถดบในงวดกอนไปแลว 100% ดงนน ในงวดนจงไมตองใชวตถดบ สวนหนวยทผลตเสรจในปจจบนและงานระหวางทาปลายงวดไดใช วตถดบทง 100 % เนองจากวตถดบไดใชเมอเรมตนของกระบวนการผลต
5-5
งานระหวางทาตนงวด = -0- หนวย หนวยทผลตเสรจ = 13,000 X 100% = 13,000 หนวย งานระหวางทาปลายงวด = 2,000 X 100% = 2,000 หนวย
หนวยเทยบสาเรจรปของงานระหวางทาตนงวดมตนทนแปรสภาพเกดขนในงวดกอน 60% ในงวดนจงใสเพมอก 40% เพอใหครบทง 100% สวนหนวยทผลตเสรจในปจจบนมตนทนแปรสภาพเกดขนทง 100% และงานระหวางทาปลายงวดมตนทนแปรสภาพเกดขน 80 %
หนวยเทยบสาเรจรปของตนทนแปรสภาพ = หนวยนบได X ขนความสาเรจของตนทนแปรสภาพ งานระหวางทาตนงวด = 1,500 X 40% = 600 หนวย หนวยทผลตเสรจปจจบน = 13,000 X 100% = 13,000 หนวย งานระหวางทาปลายงวด = 2,000 X 80% = 1,600 หนวย
ปรมาณการผลต (หนวย) ขนท 1 หนวยเทยบสาเรจรป ขนท 2 วตถดบ ตนทนแปรสภาพ งานระหวางทาตนงวด 1,500 (60%) หนวยเรมผลต 15,000 หนวยทตองจดใหครบ 16,500 หนวยทผลตเสรจและโอนออก : งานระหวางทาตนงวด 1,500 - 600 หนวยทผลตเสรจปจจบน 13,000 13,000 13,000 งานระหวางทาปลายงวด 2,000 (80%) 2,000 1,600 หนวยทจดได 16,500 15,000 15,200
ขนท 3
การรวบรวมตนทนทใชในการผลตทงหมด ในรปของตนทนรวม (Total Cost) โดยนาตนทนงานระหวางทาตนงวดในรปของตนทนรวม สวนตนทนของงานปจจบนจะแยกตามตนทนทเกดขนของวตถดบ แรงงาน และคาใชจายการผลต และในกรณเปนแผนกผลตท 2 และ 3 จะมตนทนของหนวยรบโอนรวมอยดวย
5-6
ตนทนรวม ขนท 3 วตถดบ คาแรงงาน คาใชจายการผลต รวม
ตนทนงานระหวางทาตนงวด - - - 15,300- ตนทนการผลตในระหวางงวด 90,000- 60,800- 45,600- 196,400- ตนทนรวม 90,000- 60,800- 45,600- 211,700-
ขอแตกตางทง 2 วธ ในขนท 3 คอ วธถวเฉลยถวงนาหนกจะแยกตนทนงานระหวางทาตนงวดของวตถดบ แรงงานทางตรง และคาใชจายการผลต สวนวธเขากอน – ออกกอนนน ตนทนงานระหวาง-ทาตนงวดจะใชตนทนรวม ขนท 4
ตนทนตอหนวยเทยบสาเรจรป วตถดบ คาแรงงาน คาใชจายการผลต รวม
ตนทนรวม 90,000- 60,800- 45,600- 211,700- หาร หนวยเทยบสาเรจรป 15,000 15,200 15,200 ขนท 4 ตนทนตอหนวยเทยบเทา 6- 4- 3- 13-
ตนทนตอหนวยเทยบเทา จะเทากบ 13- บาท โดยนาผลรวมของตนทนตอหนวยเทยบเทาวตถดบกบตนทนตอหนวยเทยบเทาตนทนแปรสภาพ คอ 6+4+3 = 13 บาท ขนท 5 สรปตนทนการผลต
การคานวณตนทนของหนวยทผลตเสรจทอยในแผนก และทโอนออกไปแผนกถดไปหรอโอนไปเปนสนคาสาเรจรป ซงประกอบดวยงานระหวางทาตนงวด และหนวยทผลตเสรจในปจจบน รวมทงการคานวณตนทนของงานระหวางทาปลายงวด โดยนาหนวยเทยบสาเรจรปในขนท 2 มา
คานวณ ดงน 1. ตนทนของหนวยททาเสรจและโอนออก
1.1 งานระหวางทาตนงวด (ยกมา) + หนวยทผลตเพมปจจบน คณ ตนทนตอหนวย ในขนท 4 1.2 หนวยทผลตเสรจปจจบน คณ ตนทนตอหนวยเทยบในขนท 4
2. ตนทนของหนวยงานระหวางทาปลายงวด คณ ตนทนตอหนวยเทยบในขนท 4
5-7
ตนทนของหนวยททาเสรจและโอนออก งานระหวางทาตนงวดยกมา 15,300 บาท หนวยงานระหวางทาตนงวดทผลตเพมปจจบน : ใชแรงงานทางตรง 40% ตนทนแรงงานทางตรง 600 หนวย X 4 บาท = 2,400 บาท ใชคาใชจายการผลต 40% ตนทนคาใชจายการผลต 600 หนวย X 3 บาท = 1,800 บาท หนวยทผลตเสรจปจจบน ตนทนของหนวยทผลตเสรจปจจบนและโอนออก 13,000 หนวย X 13 บาท = 169,000 บาท ตนทนงานระหวางทาปลายงวด งานระหวางทาปลายงวดใหแยกคานวณตามเปอรเซนตของงานทผลตเสรจ เพราะใสวตถดบและ ตนทนแปรสภาพตางกน ดงน
ใชวตถดบ 100% ตนทนวตถดบ 2,000 หนวย X 6 บาท = 12,000 บาท ใชแรงงานทางตรง 80% ตนทนแรงงานทางตรง 1,600 หนวย X 4 บาท = 6,400 บาท ใชคาใชจายการผลต 80% ตนทนคาใชจายการผลต 1,600 หนวย X 3 บาท = 4,800 บาท ถาในกรณทตนทนรวมของหนวยทผลตได 211,700 – บาท ไมเทากบตนทนรวมทคดเขาแผนกในขนท 3 แสดงวามขอผดพลาดเกดขน ตองหาขอผดพลาดและแกไขใหถกตอง เพราะถาคานวณหนวยเทยบสาเรจรปในขนท 2 ผด จะทาใหการสรปตนทนในขนท 5 ผดพลาดไปดวย
สรปตนทนการผลต (บาท) : ขนท 5
หนวยทผลตเสรจและโอนออกเปนสนคาสาเรจรป : งานระหวางทาตนงวด : ตนทนงานระหวางทาตนงวด 15,300- คาแรงงานทางตรง ( 600 X 4) 2,400- คาใชจายการผลต ( 600 X 3) 1,800- 19,500- หนวยทผลตเสรจในงวดปจจบน (13,000 X 13 ) 169,000- หนวยทผลตเสรจและโอนออกเปนสนคาสาเรจรป 188,500- งานระหวางทาปลายงวด : วตถดบทางตรง ( 2,000 X 6 ) 12,000- คาแรงงานทางตรง ( 1,600 X 4 ) 6,400- คาใชจายการผลต (1,600 X 3 ) 4,800- 23,200- รวม 211,700-
5-8
และจากตวอยางทง 5 ขน สามารถนามาจดทารายงานไดดงน
บรษท…………………….……….. รายงานตนทนการผลต - แผนกท ……(วธเขากอน - ออกกอน)
สาหรบเดอน……………………………..…….……
ปรมาณการผลต (หนวย) : ขนท 1 หนวยเทยบสาเรจรป : ขนท 2 วตถดบ ตนทนแปรสภาพ งานระหวางทาตนงวด 1,500 (60%) หนวยเรมผลต 15,000 หนวยทตองจดใหครบ 16,500 หนวยทผลตเสรจและโอนออก : งานระหวางทาตนงวด 1,500 - 600 หนวยทผลตเสรจปจจบน 13,000 13,000 13,000 งานระหวางทาปลายงวด 2,000 (80%) 2,000 1,600 หนวยทจดได 16,500 15,000 15,200
ตนทนรวม ขนท 3 วตถดบ คาแรงงาน คาใชจายการผลต รวม
ตนทนงานระหวางทาตนงวด - - - 15,300- ตนทนการผลตในระหวางงวด 90,000- 60,800- 45,600- 196,400- ตนทนรวม 90,000- 60,800- 45,600- 211,700-
หาร หนวยเทยบสาเรจรป 15,000 15,200 15,200 ขนท 4 ตนทนตอหนวยเทยบเทา 6- 4- 3- 13-
5-9
สรปตนทนการผลต (บาท) : ขนท 5
หนวยทผลตเสรจและโอนออกเปนสนคาสาเรจรป : งานระหวางทาตนงวด : ตนทนงานระหวางทาตนงวด (ยกมา) 15,300- คาแรงงานทางตรง (600 X 4) 2,400- คาใชจายการผลต (600 X 3) 1,800- 19,500- หนวยทผลตเสรจในงวดปจจบน (13,000 X 13) 169,000- หนวยทผลตเสรจและโอนออกเปนสนคาสาเรจรป 188,500- งานระหวางทาปลายงวด : วตถดบทางตรง (2,000 X 6) 12,000- คาแรงงานทางตรง (1,600 X 4) 6,400- คาใชจายการผลต (1,600 X 3) 4,800- 23,200- รวม 211,700-
5-10
ตวอยางท 2 : ใหใชโจทยตวอยางวธถวเฉลยถวงนาหนก (จากสปดาหทแลว)
รายงานตนทนการผลตวธเขากอน - ออกกอน แผนกท 1
บรษท สหอตสาหกรรม จากด รายงานตนทนการผลต - แผนกท 1
สาหรบเดอน มกราคม 2556
ปรมาณการผลต (หนวย) : ขนท 1 หนวยเทยบสาเรจรป (หนวย) : ขนท 2 วตถดบ ตนทนแปรสภาพ
งานระหวางทาตนงวด 2,000 (20%) หนวยเรมผลต 10,000 หนวยทตองจดใหครบ 12,000
หนวยทผลตเสรจและโอนออก : งานระหวางทาตนงวด 2,000 - 1,600 หนวยทผลตเสรจในปจจบน 7,000 7,000 7,000 งานระหวางทาปลายงวด 3,000 (40%) 3,000 1,200 หนวยทจดได 12,000 10,000 9,800
ตนทนรวมและตนทนตอหนวย (บาท) : ขนท 3 และ ขนท 4
วตถดบ คาแรงงาน คาใชจายการผลต รวม
ตนทนงานระหวางทาตนงวด - - - 15,200- ตนทนการผลตในระหวางงวด 50,000- 83,500- 49,000- 182,500- ตนทนรวม 50,000- 83,500- 49,000- 197,700- หาร หนวยเทยบสาเรจรป 10,000 9,800 9,800 ตนทนตอหนวย 5- 8.52041* 5 18.52041
5-11
สรปตนทนการผลต (บาท) : ขนท 5
หนวยทผลตเสรจและโอนออกไปแผนกท 2 : งานระหวางทาตนงวด : ตนทนงานระหวางทาตนงวด 15,200- คาแรงงานทางตรง (1,600 X 8.52041*) 13,632.65* คาใชจายการผลต (1,600 X 5) 8,000- 36,832.65* หนวยทผลตเสรจในงวดปจจบน (7,000 X 18.52041*) 129,642.87* หนวยทผลตเสรจและโอนออกไปแผนกท 2 166,475.52*
งานระหวางทาปลายงวด : วตถดบทางตรง (3,000 X 5) 15,000- คาแรงงานทางตรง (1,200 X 8.52041*) 10,224.48* คาใชจายการผลต (1,200 X 5) 6,000- 31,224.48 รวม 197,700- * ปดเศษทศนยม
5-12
ตวอยางท 2 : รายงานตนทนการผลตวธเขากอน - ออกกอน แผนกท 2
บรษท สหอตสาหกรรม จากด รายงานตนทนการผลต - แผนกท 2 สาหรบเดอน มกราคม 2556
ปรมาณการผลต (หนวย) : ขนท 1 หนวยเทยบสาเรจรป (หนวย) : ขนท 2
ตนทนรบโอน วตถดบ ตนทนแปรสภาพ
งานระหวางทาตนงวด 600 (30%) หนวยเรมผลต 9,000 หนวยเพม 2,100 หนวยทตองจดใหครบ 11,700
หนวยทผลตเสรจและโอนออก : งานระหวางทาตนงวด 600 - - 420 หนวยทผลตเสรจในปจจบน 9,100 9,100 9,100 9,100 งานระหวางทาปลายงวด 2,000 (40%) 2,000 2,000 800 หนวยทจดได 11,700 11,100 11,100 10,320
ตนทนรวมและตนทนตอหนวย (บาท) : ขนท 3 และ ขนท 4
ตนทนรบโอน วตถดบ คาแรงงาน คาใชจายการผลต รวม
ตนทนงานระหวางทาตนงวด - - - - 11,340- ตนทนการผลตในระหวางงวด 166,475.52 33,300- 20,640- 10,320- 230,735.52 ตนทนรวม 166,475.52 33,300- 20,640- 10,320- 242,075.52 หาร หนวยเทยบสาเรจรป 11,100 11,100 10,320 10,320 ตนทนตอหนวย 14.997794* 3 2 1 20.997794*
5-13
สรปตนทนการผลต (บาท) : ขนท 5
หนวยทผลตเสรจและโอนออกเปนสนคาสาเรจรป : งานระหวางทาตนงวด : ตนทนงานระหวางทาตนงวด 11,340- คาแรงงานทางตรง (420 X 2) 840 - คาใชจายการผลต (420 X 1) 420- 12,600- หนวยทผลตเสรจในงวดปจจบน (9,100 X 20.997794*) 191,079.93* หนวยทผลตเสรจและโอนออกเปนสนคาสาเรจรป 203,679.93 งานระหวางทาปลายงวด : ตนทนรบโอน (2,000 X 14.997794*) 29,995.59* วตถดบทางตรง (2,000 X 3) 6,000- คาแรงงานทางตรง (800 X 2) 1,600- คาใชจายการผลต (800 X 1) 800- 38,395.59 รวม 242,075.52
* ปดเศษทศนยม
5-14
แผนกท 1
การบนทกบญชในสมดรายวนทวไป
สมดรายวนทวไป
วนเดอนป2556
รายการ
เลขทบญช
เดบต
เครดต
ม.ค. 1) 2)
งานระหวางทา – แผนกท 1 คมยอดวตถดบ คาแรงงานทางตรง คาใชจายการผลตคดเขางาน – แผนกท 1 บนทกตนทนการผลตของแผนกท 1 งานระหวางทา – แผนกท 2 งานระหวางทา – แผนกท 1 บนทกตนทนการผลตทผลตเสรจ จานวน 9,000 หนวย จากแผนกท 1 โอนไปแผนกท 2
182,500 166,475
- 52
50,000 83,500 49,000
166,475
- - - 52
การผานรายการไปบญชแยกประเภท - บญชงานระหวางทา
บญชงานระหวางทา – แผนกท 1
ยอดยกมา 15,200- 2) งานระหวางทา - แผนกท 2 166,475.52 คมยอดวตถดบ 50,000- ยอดยกไป 31,224.48 1) คาแรงงานทางตรง 83,500- คาใชจายการผลตคดเขางาน 49,000- 197,700- 197,700-
5-15
แผนกท 2 การบนทกบญชในสมดรายวนทวไป
สมดรายวนทวไป
วนเดอนป2556
รายการ
เลขทบญช
เดบต
เครดต
ม.ค. 3)
4)
งานระหวางทา – แผนกท 2 วตถดบทางตรง คาแรงงานทางตรง คาใชจายการผลตคดเขางาน – แผนกท 2 บนทกตนทนการผลตของแผนกท 2
สนคาสาเรจรป งานระหวางทา – แผนกท 2 บนทกตนทนหนวยทผลตเสรจ และโอนไปสนคาสาเรจรป
64,260
203,679
-
93
33,300 20,640 10,320
203,679
- - -
93
บญชงานระหวางทา – แผนกท 2
ยอดยกมา 11,340- 4) สนคาสาเรจรป 203,679.93 2) งานระหวางทาแผนก- ท 1 166,475.52 ยอดยกไป 38,395.59 วตถดบทางตรง 33,300- 3) คาแรงงานทางตรง 20,640- คาใชจายการผลตคดเขางาน 10,320- 242,075.52 242,075.52
5-16
การเปรยบเทยบตนทนชวงการผลตระหวางวธถวเฉลยถวงนาหนกกบวธเขากอน – ออกกอน
วธถวเฉลยถวงนาหนก วธเขากอน – ออกกอน
แผนกท 1
ตนทนรวม 197,700- 197,700-
ตนทนตอหนวย 18.50 18.52041*
ตนทนโอนไปแผนกท 2 166,500- 166,475.52 แผนกท 2
ตนทนรวม 242,100- 242,075.52
ตนทนตอหนวย 21- 20.99779*
ตนทนโอนไปสนคาสาเรจรป 203,700 203,679.93
การเลอกวธทจะใชคานวณตนทนการผลตโดยวธใดจงจะเหมาะสมกบกจการใดนน ขนอยกบความตองการทจะคานวณตนทนใหถกตองมากทสด รวมทงคานงถงประโยชนทคาดวาจะไดรบในแตละวธในการคานวณ ถามผลแตกตางจากการใชทง 2 วธเพยงเลกนอย ควรเลอกวธทคานวณงายและสะดวกเวนแตในกรณทตนทนในแตละงวดเปลยนแปลงขนลงมาก (Large Cost Fluctuations) ทาใหเหนตนทนงานระหวางทาตนงวด แตกตางไปจากตนทนทเกดขนในปจจบน ควรใชวธเขากอน - ออกกอนดกวาวธถวเฉลยถวงนาหนก * ปดทศนยม
5-17
2. ขอแตกตางระหวางวธถวเฉลยถวงนาหนกและวธเขากอน – ออกกอน
วธถวเฉลยถวงนาหนก
วธเขากอน - ออกกอน
1. การหาปรมาณหนวย ผลตเสรจ 2. การคานวณหนวยเทยบ สาเรจรป
3. ตนทนรวมและตนทน ตอหนวย 4. คานวณตนทนหนวยทผลต เสรจและโอนออก
ไมไดแยกหนวยทผลตเสรจ วาหนวยใด เปนการผลตจากงานระหวางทาตนงวด และหนวยทเรมผลตในระหวางงวด คดตามหนวย ทผลตเสรจ รวมทงหมดในงวดปจจบน เปนหนวยทผานการผลต ครบถวน 100% หาผลรวมของงานระหวางทา ตนงวด กบ ตนทนงานปจจบน เปนตนทนรวม แลวนาไปคานวณตนทนตอหนวย ตนทนของหนวย ทผลตเสรจและโอนออกเทากบ หนวยเทยบสาเรจรป คณ ตนทนตอหนวย เปนการคดตนทนในราคาเดยว
แยกหนวยผลตเสรจเปน 2 สวน จากงานระหวางทาตนงวด และจากหนวยทเรมผลตในปจจบน คดตามจานวนปจจยการผลต ทเพมในงานระหวางทาตนงวด ใหครบทง 100% แลวจงนาไป รวมกบหนวยผลตเสรจในงวด
ปจจบน แยกตนทนงานระหวางทา ไว โดยใชเฉพาะตนทนงานในงวด ปจจบนเปนตนทนรวม แลว นาไปคานวณตนทนตอหนวย ตนทนของหนวย ทผลตเสรจ และโอนออก แยกเปน 2 สวน จากงานระหวางทาตนงวดทเพม
และจากหนวยทเรมผลตเสรจใน
งวดปจจบน
รายละเอยดใน
รายงานตนทนการผลต
5-18
กจกรรมการเรยนการสอน
กจกรรมผสอน
กจกรรมผเรยน
ขนนาเขาสบทเรยน 1 ครแจงจดประสงคการเรยนในหนวยนวาเปนการเรยนเกยวกบการทารายงานตนทนการผลต
กรณมงานระหวางทาวธเขากอน -ออกกอน 2. ครกลาวนาถงความรเดม เกยวกบรายงานตนทนชวงการผลตทง 5 ขนตอน
ขนการสอนภาคทฤษฏ 1. ครบรรยายและยกตวอยางประกอบการจด ทารายงานตนทนการผลตกรณมงานระหวางทา
ตนงวด วธเขากอน-ออกกอน ตามเอกสารประกอบการเรยนการสอนทแจกให โดยใช power pointประกอบการสอน
ขนการสอนภาคปฏบต 1. ครแบงนกศกษาออกเปนกลม 2 กลม โดยแตละกลมแบงโดยใหนกศกษาจบฉลาก
แบงกลมเอง 2. ครใหนกศกษาจบฉลากเลอกกจกรรมปฏบต โดยใหนกศกษาแตละกลมระดมสมองชวยกน
ทางานกลม ปรกษาหารอ ทาความเขาใจและออกมารายงานหนาชนเรยนโดยไมซาคนเดม และครแนะนาเมอนกศกษามปญหา 3. ครมอบหมายใหนกศกษาตอบคาถามและ ทาแบบฝกหด
1. นกศกษารถงจดประสงคการเรยน 2. นกศกษาทบทวนความรเดม
1. นกศกษาฟงการบรรยาย
1. นกศกษาแบงกลม จานวน 2 กลม 2. นกศกษาระดมความคดและรวมมอกนทา กจกรรมกลม ตามทไดรบและนาเสนอหนาชนเรยนตามกลมทไดรบ โดยสอpower point 3. นกศกษาทาแบบฝกหดตามทไดรบ มอบหมาย
5-19
กจกรรมการเรยนการสอน (ตอ)
กจกรรมผสอน
กจกรรมผเรยน
ขนสรป 1. แจกแบบประเมนผล การนาเสนอของแตละกลม เปดโอกาสใหนกศกษาซกถามและชวยกนสรปเนอหาทเรยน 2. ครสรปสาระสาคญทงหมดอกครงหนง พรอมทงยกตวอยางโดยใชสอ power point
1. นกศกษาซกถามปญหาขอสงสยของสมาชกแตละกลม พรอมทงประเมนผลการนาเสนอของแตละกลม 2. นกศกษาฟงสรปและจดบนทก
งานทมอบหมายและกจกรรมกลม
1. คาถามและแบบฝกหด (สงเปนรายบคคล) 2. กจกรรมกลมปฏบต 2 กลม (งานกลมนาเสนอหนาชนเรยน) 3. ใหนกศกษาไปคนควาการรายงานตนทนการผลตกรณมหนวยเสยปกตและเสยเกนปกต
สอการเรยนการสอน
1. เอกสารประกอบการเรยนการสอนวชาการบญชตนทน 2 2. power point สรปเนอหาหนวยท 2
การประเมนผล
1. จากแบบฝกหด 2. จากการซกถามผ เรยน 3. สงเกตจากความตงใจในการฟงคาบรรยาย 4. สงเกตจากความตงใจในการทากจกรรมกลมปฏบต 5. จากแบบฟอรมประเมนผลการนาเสนอกจกรรมของกลม
5-20
บนทกหลงการสอน
ผลการใชแผนการสอน 1. การสอนเปนไปตามขนตอนทกาหนดในแผนการสอน 2. เนอหาและกจกรรมเหมาะสมและทนตามเวลาทกาหนด
ผลการเรยนของนกศกษา 1. นกศกษาสวนมาก ใหความสนใจในการเรยนด 2. ในการแบงกลมเพอรวมกจกรรม นกศกษาสวนใหญใหความรวมมอและทากจกรรมใน
การนาเสนอหนาชนเรยนด สามารถทากจกรรมกลมไดถกตองบางกลม 3. การประเมนกจกรรมกลมของนกศกษากนเอง สวนใหญประเมนในระดบปานกลาง
(พอใช ) 4. นกศกษาสงแบบฝกหดทมอบหมายตามกาหนด
ผลการสอนของคร 1. สอนไดครบตามแผนการสอนและวธการสอนครอบคลมเนอหาตามเวลา 2. หลงจากตรวจแบบฝกหดแลวไดนาแนวคดและคาตอบตดไวทปายนเทศเพอใหนกศกษา แกไขใหถกตอง
ลงชอ …….…รตกล……………อาจารยผสอน (นางสาวรตกล เหลาธรรมยงยง)
6-1 แผนการจดการเรยนร หนวยท 2
วชา การบญชตนทน 2 สอนครงท 3
ชอหนวย ตนทนชวงการผลต (ตอ) คาบรวม 16
ชอเรอง การทารายงานตนทนการผลต (กรณมหนวยเสย) จานวนคาบ 4
หวขอเรองและงาน
1. ประเภทของหนวยเสย 2. หลกการแบงสรรตนทนของหนวยเสย
3. การคานวณเกยวกบของเสยปกตและของเสยเกนปกต 4. การจดทารายงานตนทนชวงการผลต (กรณมหนวยเสย) วธถวเฉลยถวงนาหนก
สาระสาคญ
ในการผลตสนคายอมมหนวยเสย (Spoilage) เนองมาจากกรรมวธการผลต หรอความบก-พรองของคนงานและเครองจกร ผบรหารตองสนใจเกยวกบหนวยเสยดวยโดยยอมใหมหนวยสญเสยไดกหนวย ซงนกบญชตนทนจะตองรายงานตนทนการผลต แสดงจานวนหนวยทตองจดใหครบ จานวนหนวยทจดได หนวยดทผลต หนวยเสยปกต หนวยเสยเกนปกต โดยผบรหารจะเปรยบเทยบระหวางหนวยทผลตไดกบทไดวางแผนการผลตไว
ประเภทของหนวยเสย ม 2 ประเภท คอหนวยเสยปกต และหนวยเสยเกนปกต
การแบงสรรตนทนของหนวยเสยเมอ พบหนวยเสยตอนตนกระบวนการผลตหรออยในระหวางการผลต ตนทนของหนวยเสยจะแบงเปนตนทนของหนวยดทผลตเสรจและของงานระหวางทาปลายงวด กบเมอพบหนวยเสยเมอสนสดกระบวนการผลตตนทนของหนวยเสยคดเปนตนทนของหนวยดทผลตไดทงหมด โดยไมแบงใหงานระหวางทาปลายงวด
จดประสงคการเรยนการสอน
จดประสงคทวไป
เพอใหมความรความเขาใจประเภทของหนวยเสย การแบงสรรหนวยเสย และสามารถจดทา รายงานตนทนชวงการผลต ในกรณมหนวยเสยปกตและหนวยเสยเกนปกต ดวยวธถวเฉลย- ถวงนาหนก รวมทงบรณาการในดานปรชญาเศรษฐกจพอเพยง
6-2 จดประสงคเชงพฤตกรรม
1. เพอใหนกศกษามความเขาใจเกยวกบประเภทของหนวยเสยได 2. เพอใหนกศกษามความเขาใจเกยวกบการแบงสรรตนทนของหนวยเสยได 3. เพอใหนกศกษาสามารถจดทารายงานตนทนชวงการผลต กรณมหนวยเสยปกตและ หนวยเสยเกนปกตโดยวธถวเฉลยถวงนาหนกไดถกตอง
4. นกศกษามความเขาใจแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เนอหาสาระ
ในการผลตสนคาไมวาจะเปนการผลตโดยใชวธตนทนงานสงทา หรอวธตนทนชวงการผลต ยอมมของเสย (Spoilage หรอ Spoiled Goods) หรอของสญเสย (Lost Units) เนองมาจากกรรม-วธการผลต หรอความบกพรองของคนงานและเครองจกร ทาใหผบรหารตองสนใจการรายงานตนทนการผลตเกยวกบหนวยดทผลตไดเทานน แตยงตองสนใจเกยวกบของเสยดวยโดยผบรหารตองยนยอมใหมของเสยเกดขนไดบาง ซงนกบญชตนทนจะตองรายงานตนทนการผลต โดยแสดงจานวนหนวยทตองจดใหครบ จานวนหนวยทจดได หนวยดทผลต ของเสยปกต และของเสยเกนปกต โดยผบรหารจะเปรยบเทยบระหวางหนวยดทผลตไดและสนคาทไดวางแผนการผลตไว
1. ประเภทของเสย
1.1 หนวยเสยปกต (Normal Spoilage) หมายถง สนคาทผลตไมไดคณภาพมาตรฐาน ทาใหเกดของเสยทหลกเลยงไมได เนองจากการผลตตามปกต โดยตนทนทเกดขนจากของเสยเปนสงทหลกเลยงไมได และควรถอเปนตนทนของสนคาทดดวย 1.2 หนวยเสยเกนปกต (Abnormal Spoilage) หมายถง ของเสยทไมควรเกดขน โดยทฝายบรหารมการวางแผน และควบคมการผลตอยางมประสทธภาพแลว จะทาใหไมมของเสยเกนปกตเกดขน ดงนน ของเสยเกนปกตนควรถอเปนความบกพรองจากการผลต ซงถอเปนจดออนของกจการผบรหารจะตองดาเนนการแกไขและควบคมใหลดลง โดยตนทนของเสยนถอเปนผลขาดทนจากการเสยเกนปกต
6-3 2. หลกการแบงสรรตนทนของหนวยเสย
หลกการคานวณการแบงสรรเกยวกบหนวยเสย ปกตบรษทจะตรวจสอบคณภาพของสนคาเมอผลตเสรจ และคดของเสยออก แตมบางบรษทอาจตรวจสอบสนคากอนทสนคาจะผลตเสรจ ดงนนการวางหลกเกณฑการคดตนทนของเสยจะวางหลกเกณฑอยางไร และแบงสรรของเสยใหหนวยดทผลตอยางไร โดยกาหนดเงอนไข 2 ประการ
จดทพบของเสย ในเวลาทตรวจสอบของเสยนน จะระบขนความสาเรจของงาน เพอกาหนดหนวยเทยบสาเรจรป โดยเวลาทพบของเสยมดงน
พบของเสยเมอเรมการผลต
พบของเสยเมออยในกระบวนการผลต
พบของเสยเมอสนสดกระบวนการผลต
2.1 เมอพบของเสยปกตเมอเรมตนของกระบวนการผลตหรออยในระหวางการผลต ตนทนของเสยจะแบงเปนตนทนของหนวยดทผลตเสรจ และของงานระหวางทาปลายงวด ก) ในกรณทงานระหวางทาปลายงวดไดผานจดตรวจของเสยแลว ตนทนของเสยตองแบงสรรของเสยปกตใหหนวยดทผลตเสรจ และงานระหวางทาปลายงวด ดงรป
รปท 1 แสดงการแบงสรรของเสยปกตในกรณทงานระหวางทาปลายงวดไดผานจดตรวจของเสยแลว
ข) ในกรณทงานระหวางทาปลายงวดยงไมผานจดตรวจของเสย ตนทนของเสยจะคดเขากบหนวยดทผลตเสรจ
รปท 2 แสดงการแบงสรรของเสยปกตในกรณทงานระหวางทาปลายงวดไมผานจดตรวจของเสย
งานระหวางทาปลายงวด
หนวยดทผลต
งานระหวางทาปลายงวด ผานจดตรวจ
ของเสยปกต
หนวยดทผลต งานระหวางทาปลายงวด ไมผานจดตรวจ
ของเสยปกต
6-4 2.2 พบของเสยเมอสนสดกระบวนการผลต ตนทนของเสยคดเปนตนทนของหนวยดทผลตได
ทงหมด โดยไมตองแบงใหงานระหวางทาปลายงวด
3. การคานวณเกยวกบของเสยปกตและของเสยเกนปกต ของเสยตามปกตควรคานวณอตราของเสยซงกาหนดขนลวงหนา เพอประโยชนในการ
วเคราะหของเสยทเกดขนในแตละงวดวาเปนของเสยปกตเทาใด และเกนปกตเทาใด สามารถกาหนดได 2 ลกษณะ ดงน 3.1 เปนอตรารอยละของหนวยด (Good output) 3.2 เปนอตรารอยละของหนวยนาเขาปกต (Normal input) ซงจะกลาวถงเนอหาดงตอไปน
3.1 การคานวณเปนอตรารอยละของหนวยด
ตวอยางท 1 บรษทปาไมอตสาหกรรม จากด ผลตสนคาไดจานวน 8,400 หนวย โดยใหมของเสยปกตไมเกนรอยละ 5 ของหนวยด (Good Output) สวนทเสยเกนจากปกต ถอเปนเสยเกนปกต มการตรวจหนวยเสยเมอสนสดกระบวนการผลต กจการใชวธถวเฉลยถวงนาหนก งานระหวางทาตนงวด 2,400 หนวย ใชวตถดบทางตรงแลว 100% ตนทนแปรสภาพ 70% หนวยเรมผลต 8,320 หนวย งานระหวางทาปลายงวด 1,600 หนวย ใชวตถดบทางตรงแลว 100% ตนทนแปรสภาพ 90% การคานวณ หนวยด 100 เสยปกต 5 หนวยด 8,400 เสยปกต 420
หนวยดทผลตได 8,400 จะมของเสยปกตได = 7,600 X 5 / 95 = 400
ของเสยทงสน = 10,720 - 8,400 - 1,600 = 720 ของเสยปกต = 8,400 X 5 / 100 = 420 ของเสยเกนปกต = 720 - 420 = 300
6-5 ปรมาณการผลต (หนวย) : ขนท 1 งานระหวางทาตนงวด 2,400 (70%) หนวยเรมผลต 8,320 หนวยทตองจดใหครบ 10,720
หนวยทผลตเสรจและโอนออก 8,400 ของเสยปกต 420 ของเสยเกนปกต 300 งานระหวางทาปลายงวด 1,600 (90%) หนวยทจดได 10,720
3.2 การคานวณเปนอตรารอยละของหนวยนาเขาปกต
ตวอยางท 2 บรษทปาสนอตสาหกรรม จากด ผลตสนคาไดจานวน 8,400 หนวย โดยใหมของเสยปกตไมเกนรอยละ 5 ของหนวยนาเขา (Normal input) สวนทเสยเกนจากปกต ถอเปนเสยเกนปกตตรวจหนวยเสยเมอผานกระบวนการผลตแลว 60% กจการใชวธเขากอน – ออกกอน (FIFO) งานระหวางทาตนงวด 2,400 หนวย ใชวตถดบทางตรงแลว 100% ตนทนแปรสภาพ 70% หนวยเรมผลต 8,320 หนวย งานระหวางทาปลายงวด 1,600 หนวย ใชวตถดบทางตรงแลว 100% ตนทนแปรสภาพ 90%
การคานวณ หนวยทนา 100 เสยปกต 5 หนวยดทผลตได 95 หนวยดทผลตไดทงหมด 8,400 เปนของงานระหวางทาตนงวด 2,400 (ผานจดตรวจของเสยในงวดกอนแลว) เปนหนวยดของหนวยนาเขาทผลตในงวดปจจบน : 7,600 เปนของงานปจจบน 6,000 เปนของงานระหวางทาปลายงวด 1,600 (ผานจดตรวจของเสยแลว)
มของเสยปกตได = 7,600 X 5 / 95 = 400
หนวยด 95 หนวยนาเขา 100 เสยปกต 5
หนวยเสย 5 เสยเกนปกต -0-
6-6 หนวยด 7,600 หนวยนาเขา 8,320 เสยปกต 400 หนวยเสย 720 เสยเกนปกต 320 ของเสยทงสน = 10,720 - 8,400 - 1,600 = 720 ของเสยปกต = 7,600 X 5 / 95 = 400 ของเสยเกนปกต = 720 - 400 = 320 ปรมาณการผลต (หนวย) : ขนท 1 งานระหวางทาตนงวด 2,400 (70%) หนวยเรมผลต 8,320 หนวยทตองจดใหครบ 10,720
หนวยทผลตเสรจและโอนออก :
งานระหวางทาตนงวด 2,400 หนวยทผลตเสรจในปจจบน 6,000 ของเสยปกต 400 ของเสยเกนปกต 320 งานระหวางทาปลายงวด 1,600 (90%) หนวยทจดได 10,720
6-7 ตวอยางท 3 การคานวณของเสยปกตและของเสยเกนปกต กรณท 1 งานระหวางทาตนงวดยงไมผานจดตรวจของเสยในงวดทแลว มาผานจดตรวจในงวดน สวนงานระหวางทาปลายงวดผานจดตรวจของเสย โดยกาหนดจดตรวจสอบของเสย 80% อตราการเสย 5% ของหนวยนาเขา (Normal Input)
ขอมลการผลตมดงน งานระหวางทาตนงวด 2,400 หนวย ขนความสาเรจ 60% หนวยเรมผลต 18,000 หนวย หนวยทผลตเสรจและโอนออก 17,000 หนวย งานระหวางทาปลายงวด 2,000 หนวย ขนความสาเรจ 90%
คานวณของเสยทงสน ของเสยทงสน = (งานระหวางทาตนงวด + หนวยเรมผลต) – (หนวยทผลตเสรจ และโอนออก + งานระหวางทาปลายงวด) = (2,400 + 18,000) - (17,000 + 2,000) = 1,400 หนวย
คานวณหนวยดของงานระหวางทาตนงวด และหนวยดทผลตเสรจและนาเขาในงวดปจจบน
คานวณหนวยดทผานจดตรวจในงวดน งานระหวางทาตนงวด 2,400 (ผานจดตรวจในงวดน) หนวยผลตปจจบน 14,600 งานระหวางทาปลายงวด 2,000 (ผานจดตรวจสอบ) รวมหนวยด 19,000
คานวณของเสยปกต อตราเสย 5% ของหนวยนาเขา (Normal Input) ของเสยปกต 19,000 X 5 / 95 = 1,000 หนวย
คานวณของเสยเกนปกต ของเสยทงสน - เสยปกต = เสยเกนปกต 1,400 - 1,000 = 400
6-8
2,400 18,000 17,000 2,000 1,000 400 ผลตเสรจและโอนออก ปลายงวด เสยปกต เสยเกนปกต
กรณท 2 งานระหวางทาตนงวดผานจดตรวจของเสยในงวดกอนแลว สวนงานระหวางทาปลาย-งวดไมผานจดตรวจของเสย โดยกาหนดจดตรวจสอบของเสย 80% อตราการเสย 5% ของหนวยนาเขาปกต (Normal Input)
ขอมลการผลตมดงน งานระหวางทาตนงวด 2,500 หนวย ขนความสาเรจ 90% หนวยเรมผลต 22,500 หนวย หนวยทผลตเสรจและโอนออก 21,500 หนวย งานระหวางทาปลายงวด 2,200 หนวย ขนความสาเรจ 40%
คานวณของเสยทงสน ของเสยทงสน = (งานระหวางทาตนงวด + หนวยเรมผลต) – (หนวยทผลตเสรจ และโอนออก + งานระหวางทาปลายงวด) = (2,500 + 22,500) - (21,500 + 2,200) = 1,300 หนวย คานวณหนวยดทผานจดตรวจในงวดน หนวยทนาเขาในปจจบนผลตเสรจและโอนออก (19,000 หนวย) งานระหวางทาตนงวด - ผานจดตรวจในงวดกอนแลว หนวยผลตปจจบน 19,000 งานระหวางทาปลายงวด - (ไมผานจดตรวจสอบ) รวมหนวยด 19,000
คานวณของเสยปกต อตราเสย 5% ของหนวยนาเขา (Normal Input) ของเสยปกต 19,000 X 5 / 95 = 1,000 หนวย
6-9 คานวณของเสยเกนปกต ของเสยทงสน - เสยปกต = เสยเกนปกต 1,300 - 1,000 = 300 2,500 22,500 21,500 2,200 1,000 300 ผลตเสรจและโอนออก ปลายงวด เสยปกต เสยเกนปกต
4. การจดทารายงานตนทนชวงการผลต (กรณมหนวยเสย)
ตวอยางท 4 บรษทเอกชย จากด ผลตสารเคม ออกจาหนาย มกระบวนการผลต 2 แผนก แผนกท 1 ใชวธถวเฉลยถวงนาหนก แผนกท 2 ใชวธเขากอนออกกอน - แผนกท 1 มการใชวตถดบในตอนตนของกระบวนการผลต คาแรงงานทางตรงและ คาใชจายการผลต เกดขนอยางสมาเสมอตลอดกระบวนการผลต พบหนวยเสยเมอสนสดการผลต และใหเสยปกต 2% ของหนวยนาเขาปกต (Normal Input) - แผนกท 2 มการใชวตถดบในตอนตนของกระบวนการผลต คาแรงงานทางตรงและ คาใชจายการผลต เกดขนอยางสมาเสมอตลอดกระบวนการผลต พบหนวยเสยเมอผลตไปแลว 40%
และใหเสยปกตอตรารอยละ 5 ของหนวยด (Good output) โดยหนวยเสยสามารถขายไดหนวยละ 10 บาท
ขอมลเกยวกบตนทนการผลตทเกดขนในเดอน ธนวาคม 2556 มดงน
แผนกท 1 แผนกท 2 ปรมาณการผลต (หนวย) : งานระหวางทาตนงวด - แผนกท 1 (ใชวตถดบทางตรงแลว 100% 1,000 ตนทนแปรสภาพ 40%) - แผนกท 2 (ใชวตถดบทางตรงแลว 100% 500
ตนทนแปรสภาพ 50%)
6-10 แผนกท 1 แผนกท 2
หนวยเรมผลต 8,000 7,000 หนวยทผลตเสรจและโอนไปแผนกท 2 6,860 หนวยทผลตเสรจและโอนเปนสนคาสาเรจรป 6,000 ของเสยปกต ? 300 ของเสยเกนปกต ? 100 งานระหวางทาปลายงวด :
- แผนกท 1 (ใชวตถดบทางตรงแลว 100% 1,900 ตนทนแปรสภาพ 40%) - แผนกท 2 (ใชวตถดบทางตรงแลว 100% 1,100 ตนทนแปรสภาพ 60%)
ตนทนการผลตงานระหวางทาตนงวด (บาท) : ตนทนรบโอน - 10,714- วตถดบทางตรง 9,000- 1,500- คาแรงงานทางตรง 2,800- 475- คาใชจายการผลต 2,000- 350-
ตนทนการผลตทเกดขนปจจบน (บาท) : วตถดบทางตรง 72,000- 20,580- คาแรงงานทางตรง 52,220- 12,426- คาใชจายการผลต 37,300- 9,156-
ใหทา รายงานตนทนชวงการผลตแผนกท 1 และบนทกรายการในสมดรายวนทวไป พรอมบญชแยกประเภทงานระหวางทา
6-11 ตวอยางท 4 : บรษท เอกชยอตสาหกรรม จากด
รายงานตนทนการผลต - แผนกท 1 สาหรบเดอน ธนวาคม 2556
ปรมาณการผลต (หนวย) : ขนท 1 หนวยเทยบสาเรจรป (หนวย) : ขนท 2
วตถดบ ตนทนแปรสภาพ
งานระหวางทาตนงวด 1,000 (40%) หนวยเรมผลต 8,000 หนวยทตองจดใหครบ 9,000 หนวยทผลตเสรจและโอนออก 6,860 6,860 6,860 ของเสยปกต 140 140 140 ของเสยเกนปกต 100 100 100 งานระหวางทาปลายงวด 1,900 (40%) 1,900 760 หนวยทจดได 9,000 9,000 7,860
ตนทนรวมและตนทนตอหนวย : ขนท 3 และ ขนท 4 วตถดบ คาแรงงาน คาใชจายการผลต รวม
ตนทนงานระหวางทาตนงวด 9,000- 2,800- 2,000- 13,800- ตนทนการผลตในระหวางงวด 72,000- 52,220- 37,300- 161,520- ตนทนรวม 81,000- 55,020- 39,300- 175,320- หาร หนวยเทยบสาเรจรป 9,000 7,860 7,860 ตนทนตอหนวย 9- 7- 5- 21 สรปตนทนการผลต (บาท) : ขนท 5
หนวยทผลตเสรจและโอนออกไปแผนกท 2 : หนวยดผลตเสรจและโอนออก (6,860 X 21) 144,060- ของเสยปกต (140 X 21) 2,940- 147,000- ของเสยเกนปกต (100 X 21) 2,100- งานระหวางทาปลายงวด : วตถดบทางตรง (1,900 X 9) 17,100- คาแรงงานทางตรง (760 X 7) 5,320- คาใชจายการผลต (760 X 5) 3,800- 26,220- รวม 175,320-
6-12 การคานวณของเสยปกตและเสยเกนปกต คานวณหนวยดของงานระหวางทาตนงวด และหนวยดทผลตเสรจและนาเขาในงวดปจจบน
คานวณหนวยดทผานจดตรวจในงวดน งานระหวางทาตนงวด 1,000 (ผานจดตรวจในงวดน) หนวยผลตปจจบน 5,860 งานระหวางทาปลายงวด - (ไมผานจดตรวจสอบ) รวมหนวยด 6,860
คานวณของเสยทงสน ของเสยทงสน = (งานระหวางทาตนงวด + หนวยเรมผลต) – (หนวยทผลตเสรจ และโอนออก + งานระหวางทาปลายงวด) = (1,000 + 8,000) - (6,860 + 1,900) = 240 หนวย
คานวณของเสยปกต อตราเสย 5% ของหนวยนาเขา (Normal Input) ของเสยปกต 6,860 X 2/ 98 = 140 หนวย คานวณของเสยเกนปกต ของเสยทงสน - เสยปกต = เสยเกนปกต 240 - 140 = 100
การคานวณหนวยเทยบสาเรจรปในขนท 2 ของเสยปกต จดตรวจของเสยท 100% ดงนนวตถดบ แรงงาน และคาใชจายการผลต จงเสยทงหมด 100% ของเสยเกนปกต จดตรวจของเสยท 100% ดงนนวตถดบ แรงงาน และคาใชจายการผลต จงเสยทงหมด 100% เชนเดยวกบเสยปกต การสรปตนทนขนท 5 หนวยทผลตเสรจและโอนออก ประกอบดวยงานททาเสรจซงผานจดตรวจในงวดน และเสยปกตซงถอเปนตนทนรวมกบหนวยดทโอนออก หนวยเสยเกนปกต ถอเปนผลขาดทนจากการผลตโดยเปนการเสยเกนปกต หนวยงานระหวางทาปลายงวด คานวณตามสวนของงานทผลตเสรจตามหนวยเทยบสาเรจรป
6-13 การบนทกบญชในสมดรายวนทวไป - แผนกท 1 (วธถวเฉลยถวงนาหนก)
สมดรายวนทวไป
วนเดอนป2556
รายการ
เลขทบญช
เดบต
เครดต
ธ.ค. 1) 2)
3)
งานระหวางทา – แผนกท 1 คมยอดวตถดบ คาแรงงานทางตรง คาใชจายการผลตคดเขางาน บนทกตนทนการผลตของแผนกท 1 งานระหวางทา - แผนกท 2 งานระหวางทา – แผนกท 1 บนทกตนทนหนวยทผลตเสรจ และโอนไปแผนกท 2 ขาดทนจากของเสยเกนปกต งานระหวางทา – แผนกท 1 บนทกขาดทนจากเสยเกนปกต
161,520 147,000
2,100
- - -
72,000 52,220 37,300
147,000
2,100
--- - -
การผานรายการไปบญชแยกประเภทบญชงานระหวางทา – แผนกท 1
บญชงานระหวางทา – แผนกท 1 ยอดยกมา (ตนงวด) 13,800- งานระหวางทา - แผนกท 2 147,000- คมยอดวตถดบ 72,000- ขาดทนจากของเสยเกนปกต 2,100- คาแรงงานทางตรง 52,220- ยอดยกไป (ปลายงวด ) 26,220- คาใชจายการผลตคดเขางาน 37,300- 175,320- 175,320-
6-14 กจกรรมการเรยนการสอน
กจกรรมผสอน
กจกรรมผเรยน
ขนนาเขาสบทเรยน 1 ครแจงจดประสงคการเรยนในหนวยนวาเปนการเรยนเกยวกบการทารายงานตนทนการผลต
กรณมหนวยเสยปกตและหนวยเสยเกนปกต วธถวเฉลยถวงนาหนก 2. ครกลาวนาถงความรเดม เกยวกบรายงานตนทนชวงการผลตการผลตทง 5 ขนตอน ดวยวธถวเฉลยและวธเขากอน-ออกกอน ขนการสอนภาคทฤษฏ 1. ครบรรยายและยกตวอยางประกอบ ประเภทของหนวยเสย การแบงสรรตนทนของหนวยเสยการคานวณเกยวกบของเสยปกตและเสยเกน
ปกต การจดทารายงานตนทนการผลต กรณ มหนวยเสยดวยวธถวเฉลยถวงนาหนก ตามเอกสารประกอบการเรยนการสอนทแจกให โดยใชpower pointประกอบการบรรยาย
ขนการสอนภาคปฏบต 1. ครใหทาแบบฝกหดในสมดแบบฝกหด 2. แบงกลมนกศกษาออกเปน 2 กลมใหสงงานกลมทาง E-mail โดยใหพมพใน Word และแนบFile สงท[email protected] 3. ครใหนกศกษาจบฉลากเลอกกจกรรมปฏบต โดยใหนกศกษาแตละกลมระดมสมองชวยกน
ทางานกลม ปรกษาหารอ ทาความเขาใจ และครแนะนาเมอนกศกษามปญหา
1. นกศกษารถงจดประสงคการเรยน 2. นกศกษาทบทวนความรเดม
1. นกศกษาฟงการบรรยาย
1. นกศกษาทาแบบฝกหด 2. นกศกษาแบงกลม 2 กลม 3. นกศกษาระดมความคดและรวมมอกนทา กจกรรมกลม ตามทไดจบฉลากและสงทาง E-mail
6-15 5. กจกรรมการเรยนการสอน (ตอ)
กจกรรมผสอน
กจกรรมผเรยน
ขนสรป 1. ครสรปสาระสาคญทงหมดอกครงหนง พรอมทงยกตวอยางโดยใชสอ power point
1. นกศกษาซกถามปญหาขอสงสยในการ ทาแบบฝกหด ฟงสรปและจดบนทก
งานทมอบหมายและกจกรรมกลม
1. คาถามและแบบฝกหด (สงเปนรายบคคล) 2. กจกรรมกลมรายงานทาง E-mail
3. ใหนกศกษาไปศกษาเกยวกบผลตภณฑรวมและผลตภณฑพลอยได สอการเรยนการสอน
1. เอกสารประกอบการเรยนการสอนวชาการบญชตนทน 2 2. power point สรปเนอหาหนวยท 2
การประเมนผล
1. จากแบบฝกหด 2. จากงานแบบฝกหดทาง E-mail 3. จากการซกถามผ เรยน 4. สงเกตจากความตงใจในการฟงคาบรรยาย
5. สงเกตจากความตงใจในการทากจกรรมกลมปฏบต
6-16 บนทกหลงการสอน
ผลการใชแผนการสอน 1. การสอนเปนไปตามขนตอนทกาหนดในแผนการสอน 2. เนอหาและกจกรรมเหมาะสมและทนตามเวลาทกาหนด
ผลการเรยนของนกศกษา 1. นกศกษาสวนมาก ใหความสนใจในการเรยนด 2. ในการแบงกลมเพอรวมกจกรรม นกศกษาสวนใหญใหความรวมมอและสามารถทา
กจกรรมกลมไดถกตอง 3. นกศกษาสวนมากสงงานแบบฝกหดทาง E-mail ตามทมอบหมายตามกาหนด
ผลการสอนของคร 1. สอนไดครบตามแผนการสอนและวธการสอนครอบคลมเนอหาตามเวลา 2. หลงจากตรวจแบบฝกหดแลวไดนาแนวคดและคาตอบตดไวทปายนเทศเพอใหนกศกษา
แกไขใหถกตอง
ลงชอ ……..…รตกล…………อาจารยผสอน
(นางสาวรตกล เหลาธรรมยงยง)
7-1
แผนการจดการเรยนร หนวยท 2
วชา การบญชตนทน 2 สอนครงท 4
ชอหนวย ตนทนชวงการผลต (ตอ) คาบรวม 16
ชอเรอง การทารายงานตนทนการผลต (กรณหนวยเสยขายได) จานวนคาบ 4
หวขอเรองและงาน
การจดทารายงานตนทนชวงการผลต (กรณมหนวยเสยขายได) วธเขากอน-ออกกอน
สาระสาคญ
หนวยเสยทเกดขนจากกระบวนการผลต ถอวาเปนตนทนสวนหนงของสนคาทผลตได แตถากจการสามารถขายหนวยเสยได ตนทนสทธของหนวยเสยจะเทากบตนทนการผลตของหนวยเสย หก ดวยมลคาขายของหนวยเสยนน ในการจดทารายงานตนทนชวงการผลตกรณทหนวยเสยขายได ใหนามลคาทขายไดของหนวยเสยหกออกจากตนทนรวม ในขนท 3 และนามลคาขายของหนวยเสยไปหกออกจากตนทนของหนวยเสยปกตและเสยเกนปกตในการสรปตนทนขนท 5 จดประสงคการเรยนการสอน
จดประสงคทวไป
เพอใหมความเขาใจและสามารถจดทารายงานตนทนชวงการผลต (กรณหนวยเสยขายได) มหนวยเสยปกต และหนวยเสยเกนปกต ดวย วธเขากอน-ออกกอน
จดประสงคเชงพฤตกรรม
1. เพอใหนกศกษาสามารถจดทารายงานตนทนชวงการผลต (กรณหนวยเสยขายได) มหนวยเสยปกตและหนวยเสยเกนปกตโดยวธเขากอน-ออกกอน ไดถกตอง
2. สามารถบนทกรายการในสมดรายวนทวไปเกยวกบหนวยเสยขายได
7-2
เนอหาสาระ
การจดทารายงานตนทนชวงการผลต (กรณมหนวยเสยขายได)
หนวยเสยทเกดขนจากกระบวนการผลต ถอวาเปนตนทนสวนหนงของสนคาทผลตได และเมอกระบวนการผลตไดกาหนดจดตรวจของเสยไว เมอถงจดตรวจจะมการดงของเสยออกจากกระบวนการผลต ตนทนของเสยในสวนทเกดขนจะรวมเขากบหนวยดทผลตเสรจ แตถากจการสามารถขายหนวยเสยได ตนทนสทธของหนวยเสยจะเทากบตนทนการผลตของหนวยเสย หก ดวยมลคาขายของหนวยเสยนน ในการจดทารายงานตนทนชวงการผลตกรณทหนวยเสยขายได ใหนามลคาทขายไดของหนวยเสยหกออกจากตนทนรวม ในขนท 3 และนามลคาขายของหนวยเสยไปหกออกจากตนทนของหนวยเสยปกตและเสยเกนปกตในการสรปตนทนขนท 5
ตวอยางท 1 จากสปดาหทแลว บรษทเอกชย จากด ผลตสารเคม ออกจาหนาย มกระบวนการผลต 2 แผนก โดย แผนกท 2 ใชวธเขากอนออกกอน - แผนกท 2 มการใชวตถดบในตอนตนของกระบวนการผลต คาแรงงานทางตรงและ คาใชจายการผลต เกดขนอยางสมาเสมอตลอดกระบวนการผลต พบหนวยเสยเมอผลตไปแลว 50%
และใหเสยปกตอตรารอยละ 2 ของหนวยด (Good output) โดยหนวยเสยสามารถขายไดหนวยละ 10 บาท
ขอมลเกยวกบตนทนการผลตทเกดขนในเดอน ธนวาคม 2556 มดงน
แผนกท 1 แผนกท 2 ปรมาณการผลต (หนวย) : งานระหวางทาตนงวด - แผนกท 1 (ใชวตถดบทางตรงแลว 100% 1,000 ตนทนแปรสภาพ 40%) - แผนกท 2 (ใชวตถดบทางตรงแลว 100% 500
ตนทนแปรสภาพ 50%)
7-3
แผนกท 1 แผนกท 2 หนวยเรมผลต 8,000 6,860 หนวยทผลตเสรจและโอนไปแผนกท 2 6,860 หนวยทผลตเสรจและโอนเปนสนคาสาเรจรป 6,000 ของเสยปกต ? ? ของเสยเกนปกต ? ? งานระหวางทาปลายงวด :
- แผนกท 1 (ใชวตถดบทางตรงแลว 100% 1,900 ตนทนแปรสภาพ 40%) - แผนกท 2 (ใชวตถดบทางตรงแลว 100% 1,100 ตนทนแปรสภาพ 60%)
ตนทนการผลตงานระหวางทาตนงวด (บาท) : ตนทนรบโอน - 10,714- วตถดบทางตรง 9,000- 1,500- คาแรงงานทางตรง 6,560- 475- คาใชจายการผลต 5,760- 350-
ตนทนการผลตทเกดขนปจจบน (บาท) : วตถดบทางตรง 72,000- 20,580- คาแรงงานทางตรง 48,880- 12,426- คาใชจายการผลต 33,840- 9,156-
ใหทา รายงานตนทนชวงการผลตในแผนกท 2 และบนทกรายการในสมดรายวนทวไป พรอมบญชแยกประเภทงานระหวางทา
7-4
ตวอยางท 1 : รายงานตนทนการผลตวธเขากอน - ออกกอน แผนกท 2
บรษท เอกชยอตสาหกรรม จากด รายงานตนทนการผลต - แผนกท 2 สาหรบเดอน ธนวาคม 2556
ปรมาณการผลต (หนวย) : ขนท 1 หนวยเทยบสาเรจรป (หนวย) : ขนท 2
ตนทนรบโอน วตถดบ ตนทนแปรสภาพ
งานระหวางทาตนงวด 500 (50%) หนวยเรมผลต 6,860 หนวยทตองจดใหครบ 7,360 หนวยทผลตเสรจและโอนออก : งานระหวางทาตนงวด 500 - - 250 หนวยทผลตเสรจในปจจบน 5,500 5,500 5,500 5,500 ของเสยปกต 132 132 132 66 ของเสยเกนปกต 128 128 128 64 งานระหวางทาปลายงวด 1,100 (60%) 1,100 1,100 660 หนวยทจดได 7,360 6,860 6,860 6,540 ตนทนรวมและตนทนตอหนวย (บาท) : ขนท 3 และ ขนท 4
ตนทนรบโอน วตถดบ คาแรงงาน คาใชจายการผลต รวม
ตนทนงานระหวางทาตนงวด - - - - 13,039- ตนทนการผลตในระหวางงวด 147,000- 20,580- 12,426- 9,156- 189,162- ตนทนรวม 147,000- 20,580- 12,426- 9,156- 202,201- หก ของเสยขายได 2,600- รวม 199,601-
หาร หนวยเทยบสาเรจรป 6,860 6,860 6,540 6,540 ตนทนตอหนวย 21.42857* 3- 1.90 1.40 27.72857
7-5
สรปตนทนการผลต (บาท) : ขนท 5
หนวยทผลตเสรจและโอนออกเปนสนคาสาเรจรป : งานระหวางทาตนงวด : ตนทนงานระหวางทาตนงวด 13,039- คาแรงงานทางตรง (250X1.90) 475- คาใชจายการผลต (250X1.40) 350- 13,864.00 หนวยดผลตเสรจในงวดปจจบน (5,500X27.72857) 152,507.13* ของเสยปกต (แบงสรร) 1,768.65* หนวยทผลตเสรจและโอนออกเปนสนคาสาเรจรป 168,139.78 งานระหวางทาปลายงวด : ตนทนรบโอน (1,100 X 21.42857) 23,571.43* วตถดบทางตรง (1,100 X 3) 3,300.00 คาแรงงานทางตรง (660 X 1.90) 1,254.00 คาใชจายการผลต (660 X 1.40) 924.00 ของเสยปกต (แบงสรร)* * 353.73* 29,403.16 ของเสยเกนปกต : ตนทนรบโอน (128 X 21.42857) 2,742.86* วตถดบทางตรง (128 X3) 384.00 แรงงานทางตรง (64X1.90) 121.60 คาใชจายการผลต (64X1.40) 89.60
3,338.06* หก ของเสยเกนปกตขายได 1,280.00 2.058.06 รวม 199,601.00 * ปดเศษทศนยม
7-6
การคานวณการแบงสรรของเสยปกต ใหหนวยผลตเสรจและงานระหวางทาปลายงวด
ตนทนการผลตของเสยปกต : ตนทนรบโอน (132X21.42857) 2,828.58* วตถดบทางตรง (132X3) 396.00 แรงงานทางตรง (66X1.90) 125.40 คาใชจายการผลต (66X1.40) 92.40 รวม 3,442.38* หก ของเสยขายได 132 X 10 1,320.00 รวม 2,122.38
แบงใหหนวยทผลตเสรจ (2,122.38 X 5,500 / 6,600) 1,768.65* แบงใหงานระหวางทาปลายงวด (2,122.38 X 1,100 / 6,600) 353.73* รวม 2,122.38 คานวณของเสยทงสน ของเสยทงสน = (งานระหวางทาตนงวด + หนวยเรมผลต) – (หนวยทผลตเสรจ และโอนออก + งานระหวางทาปลายงวด) = (500 + 6,860) - (6,000 + 1,100) = 260 หนวย
คานวณของเสยปกต อตราเสย 2% ของหนวยด (Good output) ของเสยปกต 6,600 X 2/ 100 = 132 หนวย คานวณของเสยเกนปกต ของเสยทงสน - เสยปกต = เสยเกนปกต 260 - 132 = 128
การคานวณหนวยเทยบสาเรจรปในขนท 2 ของเสยปกต จดตรวจของเสยท 50% ดงนน - ตนทนรบโอนจากแผนกท 1 ใชในตอนตนของกระบวนการผลต เสยทงหมด 100% - วตถดบใชในตอนตนของกระบวนการผลต เสยทงหมด 100% - แรงงาน และคาใชจายการผลต ใชไป 50% ถงจดตรวจไดดงของเสยออกจากการผลตทาให เสยเพยง 50%
7-7
ของเสยเกนปกต จดตรวจของเสยท 50% ดงนนวตถดบ แรงงาน และคาใชจายการผลตจงคานวณเชนเดยว กบเสยปกต การคานวณตนทนรวม ขนท 3 ใหนามลคาขายของหนวยเสยทจาหนายไดหกออกจาก ตนทนรวม การสรปตนทน ขนท 5 หนวยทผลตเสรจและโอนออก ประกอบดวยงานททาเสรจซงผานจดตรวจในงวดน ไดแก งานระหวางทาตนงวด ซงนามาผลตตอ และงานททาในปจจบนและเสรจในปจจบน เสยปกต คานวณตามสวนของงานทเสยตามหนวยเทยบสาเรจรป หก มลคาขายของเสยทจาหนายได หนวยเสยเกนปกต ถอเปนผลขาดทนจากการผลตโดยเปนการเสยเกนปกต โดยคานวณตามสวนของงานทเสย ตามหนวยเทยบสาเรจรป หก มลคาขายของเสยทจาหนายได หนวยงานระหวางทาปลายงวด คานวณตามสวนของงานทผลตเสรจตามหนวยเทยบสาเรจรป การบนทกบญชในสมดรายวนทวไป - แผนกท 1 (วธเขากอน -ออกกอน)
สมดรายวนทวไป
วนเดอนป2556
รายการ
เลขทบญช
เดบต
เครดต
ธ.ค. 1)
งานระหวางทา – แผนกท 2 คมยอดวตถดบ คาแรงงานทางตรง คาใชจายการผลตคดเขางาน บนทกตนทนการผลตของแผนกท 2
42,162
-
20,580 12,426 9,156
---
7-8
สมดรายวนทวไป
วนเดอนป2556
รายการ
เลขทบญช
เดบต
เครดต
ธ.ค. 2)
3)
3)
เงนสด งานระหวางทา – แผนกท 2 ของเสยขายได
สนคาสาเรจรป งานระหวางทา – แผนกท 2 บนทกตนทนทผลตเสรจเปนสนคาสาเรจรป ขาดทนจากของเสยเกนปกต งานระหวางทา - แผนกท 2 บนทกตนทนของเสยเกนปกต
2,600
168,139
2,058
-
77 06
2,600
168,139
2,058
-
77 06
การผานรายการไปบญชแยกประเภทบญชงานระหวางทา – แผนกท 2
บญชงานระหวางทา – แผนกท 2 ยอดยกมา (ตนงวด) 13,039- เงนสด 2,600- งานระหวางทา - แผนกท 2 147,000- ขาดทนจากของเสยเกนปกต 2,058.06 คมยอดวตถดบ 20,580- สนคาสาเรจรป 168,139.78 คาแรงงานทางตรง 12,426- ยอดยกไป (ปลายงวด 29,403.16 คาใชจายการผลตคดเขางาน 9,156- 202,201- 202,201-
7-9
กจกรรมการเรยนการสอน
กจกรรมผสอน
กจกรรมผเรยน
ขนนาเขาสบทเรยน 1 ครแจงจดประสงคการเรยนในหนวยนวาเปนการเรยนเกยวกบการทารายงานตนทนการผลต
กรณหนวยเสยขายได มหนวยเสยปกตและหนวยเสยเกนปกตวธเขากอน-ออกกอน 2. ครกลาวนาถงความรเดม เกยวกบรายงานตนทนชวงการผลตทง 5 ขนตอน วธเขากอน-ออกกอน
ขนการสอนภาคทฤษฏ 1. ครบรรยายและยกตวอยางประกอบการจด ทารายงานตนทนการผลต กรณหนวยเสยขายได มหนวยเสยปกตและหนวยเสยเกนปกต ตามเอกสารประกอบการเรยนการสอนทแจกให โดยใช power point ประกอบการสอน
ขนการสอนภาคปฏบต 1. ครใหนกศกษาทาแบบฝกปฏบตตามกจกรรม 2. ครเฉลยแบบฝกปฏบต
ขนสรป 1. ครสรปสาระสาคญทงหมดอกครงหนง พรอมทงยกตวอยางโดยใชสอ power point 2. ครแจกแบบทดสอบหลงเรยน 3. ครแจกแบบทดสอบยอยหนวยท 2
1. นกศกษารถงจดประสงคการเรยน
2. นกศกษาทบทวนความรเดม
1. นกศกษาฟงการบรรยาย
1. นกศกษาทาแบบฝกปฏบตตามทไดรบมอบหมาย 2. ครและนกศกษาชวยกนเฉลยแบบฝกปฏบต
1. นกศกษาฟงสรปและจดบนทก 2. นกศกษาทาแบบทดสอบหลงเรยน 3. นกศกษาทาแบบทดสอบยอย
7-10
งานทมอบหมายและกจกรรมกลม
1. คาถามและแบบฝกหด (สงเปนรายบคคล) 2. ใหนกศกษาไปศกษาเกยวกบผลตภณฑรวมและผลตภณฑพลอยได
สอการเรยนการสอน
1. เอกสารประกอบการเรยนการสอนวชาการบญชตนทน 2 2. power point สรปเนอหาหนวยท 2
การประเมนผล
1. จากแบบฝกหด 2. จากการซกถามผ เรยน 3. สงเกตจากความตงใจในการฟงคาบรรยาย
4. จากแบบทดสอบหลงเรยนและแบบทดสอบยอย
7-11
บนทกหลงการสอน
ผลการใชแผนการสอน 1. การสอนเปนไปตามขนตอนทกาหนดในแผนการสอน 2. เนอหาและกจกรรมเหมาะสมและทนตามเวลาทกาหนด
ผลการเรยนของนกศกษา 1. นกศกษาสวนมาก ใหความสนใจในการเรยนด 2. นกศกษาสวนมากสงแบบฝกหดทมอบหมายตามกาหนด
ผลการสอนของคร 1. สอนไดครบตามแผนการสอนและวธการสอนครอบคลมเนอหาตามเวลา 2. หลงจากตรวจแบบฝกหดแลวไดเฉลยเพอใหนกศกษาแกไขใหถกตอง 3. หลงการตรวจแบบทดสอบหลงเรยนพบวาผ เรยนสวนมากไดคะแนนนอย
ลงชอ ……....รตกล……………อาจารยผสอน (นางสาวรตกล เหลาธรรมยงยง)
8-1
แผนการจดการเรยนร หนวยท 3
วชา การบญชตนทน 2 สอนครงท 1
ชอหนวย ผลตภณฑรวมและผลตภณฑพลอยได คาบรวม 8
ชอเรอง ผลตภณฑรวม ( Joint Products ) จานวนคาบ 4
หวขอเรอง 1. ความหมายของผลตภณฑรวม 2. การจดสรรตนทนใหแกผลตภณฑรวม 3. หลกเกณฑในการแบงสรรตนทนรวมใหแกผลตภณฑรวม
สาระสาคญ
การผลตสนคาบางประเภท อาจไดสนคามากกวา 1 ชนดเนองจากลกษณะของวตถดบทใชหรอกรรมวธการผลตทาใหเกดผลผลตรวมกนหลายชนด ในกรณทกจการสามารถขายผลผลตท
เกดขนรวมกนนไดในราคาใกลเคยงกนจะเรยกวา ผลตภณฑรวม (Joint Products) จากกระบวนการผลตทจะทาใหเกดผลผลตมากกวา 1 ชนด ทาใหนกบญชตนทนตองมความเขาใจและสามารถทจะคานวณตนทนของผลผลตเหลานไดอยางถกตอง เพอประโยชนในการกาหนดราคาของสนคา จงควรเขาใจลกษณะโดยทวไปของผลตภณฑรวมวาผลตภณฑชนดใดจดเปนผลตภณฑรวม
การแบงสรรตนทนรวมใหแกผลตภณฑรวมชนดตาง ๆ สามารถแบงไดหลายวธ ทงนสวนใหญการทจะใชหลกเกณฑใด หรอวธการใด ในการแบงตองคานงถงขอมลทมอยวาเพยงพอหรอไมทจะใชหลกเกณฑนน ซงในเอกสารนไดสรปถงวธการแบง 4 หลกเกณฑดงน
1. การแบงตนทนรวมตามปรมาณหนวยของผลผลต (Physical Quantity) 2. การแบงตนทนรวมตามมลคาขาย หรอราคาตลาดของผลตภณฑรวม (Sales Value) 3. การแบงตนทนรวมตามตนทนตอหนวยโดยเฉลย (Average Unit Cost) 4. การแบงตนทนรวมตามตนทนโดยเฉลยถวงนาหนก (Weighted Average Cost)
8-2
จดประสงคการเรยนการสอน
จดประสงคทวไป
เพอใหสามารถบอกถงลกษณะของผลตภณฑรวม การจดสรรตนทนใหแกผลตภณฑรวม หลกเกณฑในการแบงสรรตนทนรวมใหแกผลตภณฑรวม และคานวณการแบงสรรตนทนรวมใหแกผลตภณฑรวม รวมทงบรณาการคณธรรมจรยธรรมในดานความสามคค
จดประสงคเชงพฤตกรรม
1. เพอใหนกศกษาสามารถบอกถงลกษณะของผลตภณฑรวมไดถกตอง 2. เพอใหนกศกษาสามารถจดสรรตนทนใหแกผลตภณฑรวมไดถกตอง 3. เพอใหนกศกษาสามารถบอกหลกเกณฑในการแบงสรรตนทนรวมใหแกผลตภณฑรวม 4. เพอใหนกศกษาสามารถคานวณการแบงสรรตนทนรวมใหแกผลตภณฑรวม 5. นกศกษามความสามคค ไมกอการทะเลาะววาท ชวยเหลอซงกนและกน
เนอหาสาระ
ในการผลตสนคาของอตสาหกรรมบางประเภท อาจไดสนคามากกวา 1 ชนด ทงน
เนองจากลกษณะของวตถดบทใชหรอกรรมวธการผลตทาใหเกดผลผลตรวมกนหลายชนด ในกรณทกจการสามารถขายผลผลตทเกดขนรวมกนนไดในราคาใกลเคยงกนจะเรยกวา ผลตภณฑรวม (Joint Products)
ถากจการตงใจจะผลตผลตภณฑใดเปนผลตภณฑหลก และมผลตภณฑอน ๆ เกดขนโดยบงเอญ ซงอาจมมลคาขายเพยงเลกนอยเมอเทยบกบผลตภณฑหลก กรณนจะเรยกวา ผลตภณฑหลก (Main Product) และผลตภณฑพลอยได (By Product)
ตวอยางเชน อตสาหกรรมกลนนามน ผลตนามนดเซล นามนเบนซน 91 นามนเบนซน 95 เหลานถอวาเปนผลตภณฑหลก แตในกระบวนการผลตอาจจะไดผลผลตทมไดมวตถประสงคในการผลต เชน ยางมะตอย จะเหนไดวานามนดเซล นามนเบนซน เปนผลตภณฑหลก และยางมะตอย เปนผลตภณฑพลอยได ซงในกระบวนการผลตจะตองเสยตนทนการผลตรวมกน คอ วตถดบ แรงงาน คาใชจายการผลต ตนทนทใชรวมกนนจะใชตงแตเรมตนการผลต จนกระทงผลตเสรจถงจดแยกเปนผลตภณฑแตละชนด เรยกวาจดแยก (Split – off point) และตนทนทใชรวมกนจนถงจดแยก เรยกวา ตนทนการผลตรวม (Joint Cost)
8-3
รปท 3-1 แสดงความสมพนธของผลตภณฑหลก ผลตภณฑรวม และผลตภณฑพลอยได
1. ความหมายของผลตภณฑรวม (Joint Products)
เปนลกษณะของกระบวนการผลตททาใหเกดผลผลตมากกวา 1 ชนด โดยเปนผลตภณฑทไดจากกระบวนการผลตเดยวกน ใชวตถดบ แรงงาน และคาใชจายการผลตรวมกน
ซงนกบญชตนทนตองมความเขาใจ และสามารถทจะคานวณตนทนของผลผลตเหลานไดอยางถกตอง เพอประโยชนในการกาหนดราคาของสนคา จงควรเขาใจลกษณะโดยทวไปของ
ผลตภณฑรวมวาผลตภณฑชนดใดจดเปนผลตภณฑรวม โดยพจารณาไดจากสงตอไปน
1.1 เปนผลตภณฑทจะตองไดจากกระบวนการผลตเดยวกน และมอตราสวนการผลตคอนขางคงท เชน นามนดบ 5 ลตร เมอผานกระบวนการผลตแลว จะไดนามนเบนซน 2 ลตร นามนดเซล 3 ลตร เปนตน
1.2 ผลตภณฑแตละชนดทเกดรวมกนจากกระบวนการผลตเดยวกน จะมมลคาของผลต-ภณฑคอนขางสง และเปนผลตภณฑเปาหมายทกจการตองการใหไดจากกระบวนการผลต
1.3 เปนผลตภณฑทเกดจากกระบวนการผลตรวมกน โดยมตนทนการผลตรวมกน ไมวาจะเปนวตถดบ แรงงาน และคาใชจายการผลต
ผลต
- นามนดบ (วตถดบ) - แรงงาน - คาใชจาย การผลต
เบนซน 91
เบนซน 95
ดเซล
ยางมะตอย
ผลตภณฑรวม (Joint Products)
ผลตภณฑพลอยได (By - Product)
จดแยก (Split – off point)
ตนทนการผลตรวม (Joint Cost)
8-4
2. การจดสรรตนทนใหแกผลตภณฑรวม
ในกระบวนการผลตซงมตนทนการผลต วตถดบ แรงงาน และคาใชจายการผลตเกดขนรวมกน ตนทนการผลตทเกดจากกระบวนการผลตเดยวกน และใหผลตภณฑออกมาหลายชนดทเรยกวา ”ผลตภณฑรวม“ ซงถอเปนตนทนรวม (Common Cost or Joint Cost) และเมอกระบวนการผลตไดทาการแยกผลผลตออกเปนชนดตาง ๆ ซงถอเปนผลตภณฑรวม ซงจดทกระบวนการผลตไดทาการแยกผลผลตออกเปนชนดตาง ๆ เราเรยกวา “จดแยกตว“ (Split – off point) หลงจากนนอาจมการนาผลตภณฑรวมไปผลตตอกอนทจะนาไปจาหนาย ตนทนการผลตของผลตภณฑรวมแตละชนดทเกดขนหลงจดแยกน เราเรยกวา “ตนทนแยก“ (Separable Cost)
จากรป โรงงานผลตสารเคมแหงหนงมกระบวนการผลตใหผลตภณฑหลก 3 ชนด คอ สารเคมชนด ก สารเคมชนด ข และสารเคมชนด ค โดยมกระบวนการผลตดงน ตนทนรวมในการผลตเทากบ 780,000 - บาท ประกอบดวย วตถดบ 600,000- บาท คาแรงงาน 100,000- บาท คาใชจายการผลต 80,000- บาท
เมอผานกระบวนการผลตมาถงจดแยกออกทาใหไดผลตภณฑรวมรวม 3 ชนด
1. สารเคม ก 2. สารเคม ข 3. สารเคม ค
ผลตตอ 20,000-
วตถดบ 600,000- คาแรงงาน 100,000- คาใชจายการผลต 80,000-
สารเคม ก
สารเคม ข
สารเคม ค จาหนาย
จดแยกออก
8-5
ซงสารเคมชนด ก ทาการผลตตอ โดยใชตนทนเพมอก 20,000- บาท ตนทนสวนทเพมขนถอวาเปน “ตนทนแยก“ (Separable Cost)
3. หลกเกณฑในการแบงสรรตนทนรวมใหแกผลตภณฑรวม
การแบงสรรตนทนรวมใหแกผลตภณฑรวมชนดตาง ๆ สามารถแบงไดหลายวธ ทงน สวนใหญการทจะใชหลกเกณฑใด หรอวธการใด ในการแบงตองคานงถงขอมลทมอยวาเพยงพอหรอไมทจะใชหลกเกณฑนน ซงในเอกสารนไดสรปถงวธการแบง 4 หลกเกณฑดงน
1. การแบงตนทนรวมตามปรมาณหนวยของผลผลต (Physical Quantity) 2. การแบงตนทนรวมตามมลคาขาย หรอราคาตลาดของผลตภณฑรวม (Sales Value) 3. การแบงตนทนรวมตามตนทนตอหนวยโดยเฉลย (Average Unit Cost) 4. การแบงตนทนรวมตามตนทนโดยเฉลยถวงนาหนก (Weighted Average Cost) วธท 1 การแบงตนทนรวมตามปรมาณหนวยของผลผลต (Physical Quantity)
วธการแบงสรรตนทนรวมในวธนมกใชในกรณทผลตภณฑรวมชนดตาง ๆ ทไดจาก
กระบวนการผลตเดยวกน สามารถนบ วด ชง หรอตวง ใหเปนหนวยได เชน ลตร แกลลอน ถง ตน กโลกรม เปนตน
ตวอยางท 1 บรษทอานาจอตสาหกรรม จากด มผลตภณฑรวม 3 ชนด คอผลตภณฑ ก, ข และ ค โดยใชวตถดบ 400,000- บาท คาแรงงาน 200,000- บาท คาใชจายการผลต 80,000- บาท เมอผานกระบวนการผลตแลวไดผลตภณฑ ก 20,000 หนวย ผลตภณฑ ข 8,000 หนวย ผลตภณฑ ค 12,000 หนวย
วตถดบ 400,000- คาแรงงาน 200,000- คาใชจายการผลต 80,000-
ผลตภณฑ ก 20,000 หนวย
ผลตภณฑ ข 8,000 หนวย
ผลตภณฑ ค 12,000 หนวย
จดแยกออก
8-6
ผลตภณฑรวม ปรมาณผลผลต อตราสวน ตนทนรวม ตนทนแบงสรร การผลต ใหผลตภณฑรวม
ก 20,000 .50 x 680,000 = 340,000 ข 8,000 .20 x 680,000 = 136,000 ค 12,000 .30 x 680,000 = 204,000 40,000 1.00 680,000
จากการแบงตนทนรวม จานวน 680,000- บาท ใหแกผลตภณฑ ก, ข และ ค นนทาให ผลตภณฑ ก มตนทนการผลตเทากบ 340,000- / 20,000 = 17- ผลตภณฑ ข มตนทนการผลตเทากบ 136,000- / 8,000 = 17- ผลตภณฑ ค มตนทนการผลตเทากบ 204,000- / 12,000 = 17-
จะเหนไดวาตนทนตอหนวยของผลตภณฑรวม ก, ข และ ค มตนทนเทากบ 17- บาทเทากน ซงในทางปฏบตตนทนตอหนวยของผลตภณฑรวมแตละชนดมตนทนตอหนวยไมเทากน ราคาจาหนายไมเทากน ดงนนวธนจงไมคอยนยมใช
วธท 2 การแบงตนทนรวมตามมลคาขาย หรอราคาตลาดของผลตภณฑรวม (Sales Value) การแบงสรรตนทนรวมใหแกผลตภณฑโดยวธน ใชเกณฑการแบงตามอตราสวนของมลคาขายหรอราคาตลาดของผลตภณฑรวมแตละชนด ณ จดแยก ซงการแบงสรรตนทนรวมตามวธนมสวนประกอบสาคญ 2 ประการดงน
1. มลคาขาย หรอราคาตลาดของผลตภณฑรวมแตละชนดทนามาใชเปนเกณฑในการแบงตนทนรวม สามารถทราบไดแนนอนจงทาใหการแบงสรรตนทนรวมถกตองมากขน
2. ผลตภณฑรวมทมมลคาขายสง ควรไดรบแบงสรรตนทนรวมในจานวนทสง ทาใหการแบงสรรตนทนรวมถกตองมากกวา การใชเกณฑการแบงตามจานวนปรมาณหนวยของผลผลต (วธท 1) ทงนเพราะผลตภณฑรวมบางชนดอาจจะมจานวนนอยแตสามารถขายไดในมลคาทสง อยางไรกตามในกระบวนการผลตบางชนดเมอไดผลตภณฑรวม ณ จดแยกแลว ผลตภณฑ-รวมบางชนดสามารถทจะจาหนาย หรอทราบมลคาขายไดทนท แตในบางกระบวนการผลต ผลต-
8-7
ภณฑรวมบางชนดเมอถงจดแยกแลว ยงไมสามารถจาหนายไดทนท ตองมการผลตเพมเตมอก จงสามารถจาหนายได การใชมลคาขายหรอราคาตลาดในการแบงสรรตนทนรวม จงตองประมาณมลคาขาย ดงรายละเอยดตอไปน
กรณท 1 ผลตภณฑรวมแตละชนดสามารถจาหนายไดทนท เมอผานจดแยกออก
ตวอยางท 2 บรษทอมรอตสาหกรรม จากด มตนทนรวมในการผลต 800,000- บาท ประกอบดวย วตถดบทางตรง 500,000- บาท คาแรงงานทางตรง 200,000- บาท คาใชจายการผลต 100,000- บาท เมอผานกระบวนการผลตแลวไดผลตภณฑ ก 200,000 หนวย จาหนายไดในราคา หนวยละ 7- บาท ผลตภณฑ ข 100,000 หนวย จาหนายไดในราคาหนวยละ 6- บาท การแบงสรรตนทนรวมโดยใชวธมลคาขาย หรอราคาตลาด
ผลตภณฑ มลคาขาย อตราสวน ตนทนรวม ตนทนแบงสรรให ตนทนผลต ของมลคาขาย ผลตภณฑรวมแตละชนด ตอหนวย ก 200,000 X 7 1,400,000- .70 X 800,000 560,000- 2.80 ข 100,000 X 6 600,000- .30 X 800,000 240,000- 2.40 2,000,000- 800,000- หมายเหต 1,400,000 / 2,000,000 = .70 600,000 / 2,000,000 = .30 ตนทนผลตตอหนวย 560,000 / 200,000 = 2.80
ตนทนผลตตอหนวย 240,000 / 100,000 = 2.40
จดแยกออก วตถดบ 500,000-
คาแรงงาน 200,000- คาใชจายการผลต 100,000-
ผลตภณฑ ก 200,000 หนวย ขาย @ 7- บาท
ผลตภณฑ ข 100,000 หนวย ขาย @ 6- บาท
8-8
กรณท 2 ผลตภณฑรวมบางชนดไมสามารถจาหนายไดทนท เมอผานจดแยกออกตองม การผลตตอจงจาหนายได
ตวอยางท 3 จากโจทยตวอยางท 2 ถาผลตภณฑ ก ยงไมสามารถจาหนายไดทนท เมอผานจดแยกตองเพมวตถดบ 80,000- บาท คาแรงงาน 60,000- บาท คาใชจายการผลต 60,000- บาท และจาหนายในราคาหนวยละ 10- บาท สวนผลตภณฑ ข สามารถจาหนายไดทนท
ผลตภณฑ มลคาขาย ตนทนผลต มลคาขาย อตราสวน ตนทนรวม ตนทนแบงสรรให ตนทนผลต สวนเพม โดยประมาณ ของมลคาขาย ผลตภณฑรวม ตอหนวย ณ จดแยก โดยประมาณ แตละชนด ก 2,000,000- 200,000- 1,800,000- .75 800,000- 600,000- 4- ข 600,000- - 600,000- .25 800,000- 200,000- 2- 2,600,000- 2,400,000- 800,000- ตนทนตอหนวยของผลตภณฑ ก = 600,000 + 200,000 = 800,000 / 200,000 = 4 – บาท ตนทนตอหนวยของผลตภณฑ ข = 200,000 = 200,000 / 100,000 = 2 – บาท
จดแยกออก วตถดบ 500,000- คาแรงงาน 200,000- คาใชจายการผลต 100,000-
ผลตภณฑ ก 200,000 @ 10
จาหนาย
ผลตตอโดยใชตนทนเพม 200,000 บาท
ผลตภณฑ ข 100,000 @ 6
8-9
วธท 3 การแบงตนทนรวมตามตนทนตอหนวยโดยเฉลย (Average Unit Cost)
ในการแบงสรรตนทนรวมใหผลตภณฑรวม โดยวธตนทนตอหนวยโดยเฉลยนน มกนยมใชกบผลตภณฑรวมทมลกษณะคลายคลงกน เชน ในกระบวนการผลตหนงจะไดสนคา 3 ชนด ผลต-ภณฑ ก, ข และ ค ผลตภณฑรวมทง 3 ชนดควรมราคาขายตอหนวย และลกษณะของหนวย (ลตร, กโลกรม และเมตร) ใกลเคยงกน จงจะมความเหมาะสมในการทจะทาการแบงตนทนรวมตามวธน
ตวอยางท 4 โรงงานสตลอตสาหกรรม จากด มกระบวนการผลตทใหผลตภณฑรวม 4 ชนด คอผลตภณฑ ก, ข, ค และ ง โดยใชตนทนผลตรวม 960,000- บาท ซงจะไดผลตภณฑ ก 20,000 หนวย ผลตภณฑ ข 18,000 หนวย ผลตภณฑ ค 14,000 หนวย ผลตภณฑ ง 12,000 หนวย
ตนทนรวมตอหนวยโดยเฉลย = ตนทนรวมทงหมด จานวนผลรวมของผลตภณฑรวมทงหมด = 960,000 64,000 = 15 - บาท ผลตภณฑ จานวนผลผลต ตนทนรวมตอหนวย ตนทนรวมทแบงใหผลตภณฑ โดยเฉลย แตละชนด
ก 20,000 15- 300,000- ข 18,000 15- 270,000- ค 14,000 15- 210,000- ง 12,000 15- 180,000- 960,000- การแบงสรรวธตนทนตอหนวยโดยเฉลยนคลายคลงกบการแบงสรร วธท 1 คอแบงตามปรมาณหนวยของผลผลต
8-10
วธท 4 การแบงตนทนรวมตามตนทนโดยเฉลยถวงนาหนก (Weighted Average Cost)
การแบงสรรตนทนรวมตามตนทนโดยเฉลยถวงนาหนก เปนวธทขจดขอบกพรองของการแบงตนทนรวมตามวธตนทนรวมตอหนวยโดยเฉลย ในกรณทผลตภณฑรวมมความแตกตางกนใน หลาย ๆ กรณ เชน มขนาดเลกใหญตางกน เวลาทใชผลตตางกน ความยากงายในการผลตตางกน การใชปรมาณวตถดบ คาแรงงานทางตรง คาใชจายการผลต ขอแตกตางเหลานสามารถใชวธการแบงสรรตนทนรวมตามตนทนโดยเฉลยถวงนาหนกในการแกไขปญหาได
ตวอยางท 5 โรงงานพลอตสาหกรรม จากด ผลตผลตภณฑรวม 3 ชนด คอผลตภณฑ ก, ข และ ค ในกระบวนการผลต วศวกรการผลตไดประมาณความยากงายในการผลต พบวา ผลตภณฑ ก, ข และ ค มสดสวนความยากงายและปรมาณการใชวตถดบ ในการผลตเทากบ 50%, 30% และ 20% ตามลาดบ ในการผลตมตนทนรวมเกดขน 1,035,000- บาท โดยผลต ผลตภณฑ ก จานวน 75,000 หนวย ผลตภณฑ ข จานวน 50,000 หนวย ผลตภณฑ ค จานวน 25,000 หนวย
ผลตภณฑ จานวนหนวย นาหนกของผลตภณฑ จานวนผลตภณฑ ของผลตภณฑ ถวเฉลยถวงนาหนก
ก 75,000 X 50 % 37,500 ข 50,000 X 30% 15,000 ค 25,000 X 20% 5,000 150,000 100% 57,500 อตราสวนในการแบงตนทนรวม ตนทนรวม ตนทนรวมทแบงให ตนทนรวม แตละผลตภณฑ ตอหนวย
37,500 / 57,500 X 1,035,000 675,000- 9- 15,000 / 57,500 X 1,035,000 270,000- 5.40 5,000 / 57,500 X 1,035,000 90,000- 3.60
จากตวอยางการแบงสรรตนทนวธตนทนโดยเฉลยถวงนาหนก เปนวธทมความยตธรรมในการแบงสรรตนทนรวมใหแกผลตภณฑรวมชนดตาง ๆ มากทสด
8-11
กจกรรมการเรยนการสอน
กจกรรมผสอน
กจกรรมผเรยน
ขนนาเขาสบทเรยน 1. ครแจงจดประสงคการเรยนในหนวย วาเปนการเรยนเกยวกบผลตภณฑรวม 2. ครกลาวนาถง ลกษณะและความสมพนธ ของการผลต ผลตภณฑหลก ผลตภณฑรวม ในกรณทมการผลตสนคามากกวา 2 ชนดขนไป 3. ครสอดแทรกคณธรรม จรยธรรมดานความสามคค ใหเหนความสาคญของความสามคค
ขนการสอนภาคทฤษฎ 1. แจกแบบทดสอบกอนเรยน 2. ครบรรยายและยกตวอยางประกอบการบรรยาย ความหมายและลกษณะของผลตภณฑรวมการจดสรรตนทนและหลกเกณฑ
ในการแบงสรรตนทนรวม
ขนการสอนภาคปฎบต 1. ครมอบหมายกจกรรมปฏบตตามใบงานโดยแบงกลม และออกมาเฉลยหนาชนเรยนโดยครชวยแนะนา 2. ใหตอบคาถามและทาแบบฝกหดโดยสงในสปดาหหนา
ขนสรป 1. ครสรปสาระสาคญทงหมดอกครงหนง พรอมทงยกตวอยางโดยใชสอ power point
1. นกศกษารถงจดประสงคการเรยน
2. นกศกษาฟง 3. นกศกษามความสามคค ชวยเหลอกน ไมกอการทะเลาะเบาะแวง (แบบประเมนหมายเลข 3)
1. นกศกษาทาแบบทดสอบกอนเรยน 2. นกศกษาฟงการบรรยาย
1. นกศกษาทากจกรรมปฏบตตามทไดรบมอบหมาย และชวยกนออกมาเฉลยหนาชนเรยน 2. นกศกษาตอบคาถามและทาแบบฝกหด
1. นกศกษาซกถามขอสงสย รวมกนสรป และจดบนทก
8-12
งานทมอบหมายหรอกจกรรม
1. คาถามและแบบฝกหด (สงเปนรายบคคล) 2. กจกรรมกลมปฏบตตามใบงาน 3. ใหนกศกษาหาคาศพทเกยวกบตนทนรวมและผลตภณฑพลอยได 15 คาศพท
สอการเรยนการสอน
1. เอกสารประกอบการเรยนการสอนวชาการบญชตนทน 2 2. power point สรปเนอหาหนวยท 3
การประเมนผล
1. จากแบบฝกหด 2. จากการซกถามผ เรยน 3. ประเมนจากแบบทดสอบกอนเรยน 4. สงเกตจากการความตงใจการฟงคาบรรยาย 5. จากแบบฟอรมแบบประเมนความสามคค
8-13
บนทกหลงการสอน
ผลการใชแผนการสอน 1. การสอนเปนไปตามขนตอนทกาหนดในแผนการสอน 2. เนอหาและกจกรรมเหมาะสมและทนตามเวลาทกาหนด
ผลการเรยนของนกศกษา 1. นกศกษาสวนมาก ใหความสนใจในการเรยนด แตยงไมสามารถเขยนแผนภาพของ
ผลตภณฑรวมได ทาใหไมสามารถทากจกรรมกลมใหถกตองได 2. ในการแบงกลมเพอรวมกจกรรม นกศกษาสวนใหญใหความรวมมอและทากจกรรมใน
การนาเสนอหนาชนเรยนด สามารถทากจกรรมกลมไดถกตองบางกลม 3. นกศกษาสวนมากสงแบบฝกหดทมอบหมายตามกาหนด
ผลการสอนของคร 1. สอนไดครบตามแผนการสอนและวธการสอนครอบคลมเนอหาตามเวลา 2. หลงจากตรวจแบบฝกหดแลวไดนาแนวคดและคาตอบตดไวทปายนเทศเพอใหนกศกษา
แกไขใหถกตอง
ลงชอ ……..รตกล……………อาจารยผสอน (นางสาวรตกล เหลาธรรมยงยง)
9-1
แผนการจดการเรยนร หนวยท 3
วชา การบญชตนทน 2 สอนครงท 2
ชอหนวย ผลตภณฑรวมและผลตภณฑพลอยได คาบรวม 8
ชอเรอง ผลตภณฑพลอยได ( by products ) จานวนคาบ 4
หวขอเรองและงาน
1. ความหมายของผลตภณฑพลอยได 2. ลกษณะของผลตภณฑพลอยไดเมอเทยบกบผลตภณฑหลก 3. การบญชเกยวกบผลตภณฑพลอยได
สาระสาคญ
ผลตภณฑพลอยได เปนผลตภณฑทมมลคานอยเมอเปรยบเทยบกบผลตภณฑหลกท ผลตไดในกระบวนการผลตเดยวกน เมอผลตเสรจอาจจะขายไดหรอตองผลตตอแลวจงขายได วธการบนทกบญชเกยวกบผลตภณฑพลอยไดทยอมรบกนทวไป ม 2 กรณ
1. ไมมการแบงสรรตนทนรวมทเกดขนใหเปนตนทนของผลตภณฑพลอยได 2. มการแบงสรรตนทนรวมทเกดขนใหเปนตนทนของผลตภณฑพลอยได
จดประสงคการเรยนการสอน
จดประสงคทวไป
เพอใหมความรความเขาใจสามารถบอกถงลกษณะของผลตภณฑพลอยได ลกษณะของ
ผลตภณฑพลอยไดเมอเทยบกบผลตภณฑหลก การบญชเกยวกบผลตภณฑพลอยได
จดประสงคเชงพฤตกรรม
1. เพอใหนกศกษาสามารถบอกถงความหมายของผลตภณฑพลอยไดอยางถกตอง 2. เพอใหนกศกษาสามารถบอกถงลกษณะของผลตภณฑพลอยไดอยางถกตอง 3. เพอใหนกศกษาสามารถบนทกบญชเกยวกบผลตภณฑพลอยไดอยางถกตอง
9-2
เนอหาสาระ
1. ความหมายของผลตภณฑพลอยได
ในการผลตสนคานอกจากจะมจดมงหมายการผลตเพอใหไดผลตภณฑหลก (Main products) แลวอาจจะมผลตภณฑบางอยางทเกดขนจากกระบวนการผลตโดยเปน ”ผลพลอยได” จากการผลตนน ๆ เชน เศษซากของขเลอยทไดจากโรงงานไมแปรรป ยางมะตอยจากโรงกลนนามน กลเซอรนทเกดขนจากโรงงานทาสบ ราจากโรงสขาว กากนาตาลจากการผลตเบยร ผลตภณฑหรอเศษซากทไดจากกระบวนการผลต เรยกวา “ผลตภณฑพลอยได“
2. ลกษณะของผลตภณฑพลอยไดเมอเทยบกบผลตภณฑหลก
ผลตภณฑพลอยไดทเกดขนจากการผลตสนคา มกมจานวนมาก จนทาใหในบางครงการพจารณาและกาหนดวาผลตภณฑทไดจากการผลตชนดใดจดเปนผลตภณฑหลก และผลตภณฑ
ชนดใดจดเปนผลตภณฑพลอยได ควรพจารณาจากลกษณะดงตอไปน
2.1 ผลตภณฑพลอยไดเมอเทยบกบผลตภณฑหลกแลวจะมจานวนเพยงเลกนอย 2.2 ราคาหรอมลคาของผลตภณฑพลอยไดมกมราคาตา เมอเทยบกบผลตภณฑหลก
2.3 ผลตภณฑพลอยไดบางชนดสามารถจาหนายไดทนท หรอบางชนดอาจจะตองม การผลตตอโดยเสยตนทนเพยงเลกนอย สามารถจาหนายได
2.4 ผลตภณฑพลอยไดไมใชวตถประสงคหลกของการผลต
3. การบญชเกยวกบผลตภณฑพลอยได
วธการบนทกบญชเกยวกบผลตภณฑพลอยไดทยอมรบกนทวไป ม 2 กรณ
3.1 ไมมการแบงสรรตนทนรวมทเกดขนใหเปนตนทนของผลตภณฑพลอยได 3.2 มการแบงสรรตนทนรวมทเกดขนใหเปนตนทนของผลตภณฑพลอยได
กรณท 1 ไมมการแบงสรรตนทนรวมทเกดขนใหเปนตนทนของผลตภณฑพลอยได
กรณนรายไดทกชนดทไดจากการขายผลตภณฑพลอยไดจะนาไปบนทกเปนรายได
เดบต เงนสด เครดต รายไดจากการขายผลตภณฑพลอยได และสามารถนารายไดจากการขายผลตภณฑพลอยไดทแสดงได 2 วธ คอ
9-3
วธท 1 การนารายไดจากการขายผลตภณฑพลอยไดแสดงในงบกาไรขาดทน เมอไมมการผลตตอ หรอไมมตนทนและคาใชจายใด ๆ เกดขนจากการขายผลตภณฑพลอยได
ตวอยางท 1 โรงงานสหชยอตสาหกรรม ผลตผลตภณฑได 24,000 หนวย มรายไดจากการขายผลตภณฑหลก 20,000 หนวย ๆ ละ 35- บาท รายไดจากผลตภณฑพลอยได 3,500 บาท ตนทนผลตภณฑหลกตอหนวย 18- บาท คาใชจายในการขายและบรหาร 245,500- บาท
วธท 1.1 แสดงเปนรายไดจากการขาย
รายไดจากการขาย :
สนคาผลตภณฑหลก (20,000 x 35) 700,000- บาท ผลตภณฑพลอยได 3,500- บาท รวมรายได 703,500- บาท หก ตนทนขาย (20,000 X 18) 360,000- บาท กาไรขนตน 343,500- บาท หก คาใชจายในการขายและบรหาร 245,500- บาท กาไรสทธ 98,000- บาท
วธท 1.2 แสดงเปนรายไดอน ๆ
ขายผลตภณฑหลก (20,000 x 35) 700,000- บาท หก ตนทนขาย (20,000 X 18) 360,000- บาท กาไรขนตน 340,000- บาท หก คาใชจายในการขายและบรหาร 245,500- บาท กาไรจากการดาเนนงาน 94,500- บาท บวก รายไดอน ๆ รายไดจากการขายผลตภณฑพลอยได 3,500- บาท
กาไรสทธ 98,000- บาท
9-4
วธท 1.3 แสดงการหกออกจากตนทนขายของผลตภณฑหลก
ขายผลตภณฑหลก (20,000 x 35) 700,000- บาท หก ตนทนขาย (20,000 X 18) 360,000- หก รายไดจากการขายผลตภณฑพลอยได 3,500- 356,500- บาท กาไรขนตน 343,500- บาท หก คาใชจายในการขายและบรหาร 245,500- บาท กาไรสทธ 98,000- บาท
วธท 1.4 แสดงเปนรายการหกจากตนทนผลตในงวดนน ๆ
ขายผลตภณฑหลก (20,000 x 35) 700,000- บาท หก ตนทนขาย (24,000 X 18) 432,000- หก รายไดจากการขายผลตภณฑพลอยได 3,500- 428,500- หก สนคาคงเหลอปลายงวด (4,000 X 17.854) 71,416-* 357,084- บาท กาไรขนตน 342,916- บาท หก คาใชจายในการขายและบรหาร 245,500- บาท กาไรสทธ 97,416- บาท
จากตวอยางวธท 1.4 นน กจการผลตผลตภณฑหลกไดจานวน 24,000 หนวย โดยมตนทนตอหนวย 18- บาท และไดจาหนายไป 20,000 หนวย ดงนนตนทนผลตของผลตภณฑ 20,000 หนวย จานวน 428,000- บาท โดยถกลดลงจากรายไดจากการขายผลตภณฑพลอยไดไป 3,500- บาท ทาใหตนทนผลตลดลงเหลอเพยง 428,500- บาท หรอหนวยละ 17.854 บาท จงทาใหสนคาปลายงวด เทากบ (4000 X 17.854) เทากบ 71,416- บาท
วธท 2 การแสดงรายไดจากการขายผลตภณฑพลอยไดแสดงในงบกาไรขาดทน เมอมการผลตตอหรอมตนทนและคาใชจายใด ๆ เกดขนจากการขายผลตภณฑพลอยไดการแสดงรายไดจากการขายผลตภณฑพลอยไดใหแสดงเปนรายไดสทธ โดยแสดงไดทง 4 ขอ เหมอนวธท 1
9-5
ตวอยางท 2 ถาผลตภณฑพลอยไดของบรษทสามารถขายไดในราคา 3,500- บาท โดยตองมการเสยคาใชจายในการขายและคาบรรจหบหออกเปนจานวน 500- บาท การบนทกคาใชจายหรอตนทนทเพมขน ในวธแสดงเปนรายไดอน ๆ (1.2) แสดงไดดงน
งบกาไรขาดทนแสดงเปนรายไดอน ๆ
ขายผลตภณฑหลก (20,000 x 35) 700,000- บาท หก ตนทนขาย (20,000 X 18) 360,000- บาท กาไรขนตน 340,000- บาท หก คาใชจายในการขายและบรหาร 245,500- บาท กาไรจากการดาเนนงาน 94,500- บาท บวก รายไดอน ๆ รายไดจากการขายผลตภณฑพลอยได (3,500 - 500) 3,000- บาท กาไรสทธ 97,500- บาท
กรณท 2 มการแบงสรรตนทนรวมทเกดขนใหเปนตนทนของผลตภณฑพลอยได
ตวอยางท 3 บรษทลโออตสาหกรรม จากด ผลตสนคาโดยมตนทนรวมทเกดขนจากการผลต 600,000- บาท ประกอบดวยวตถดบ 300,000- บาท คาแรงงาน 200,000- บาท คาใชจายการผลต 100,000- บาท นอกจากผลตภณฑหลกแลว ยงมผลตภณฑพลอยไดเกดขนดวย โดยบรษทม
นโยบายแบงสรรตนทนรวมสวนหนงใหผลตภณฑพลอยได โดยกาหนดหลกเกณฑการแบงตนทนรวม 5% ใหเปนตนทนของผลตภณฑพลอยได
บรษทกาหนดหลกเกณฑการแบงตนทนรวม 5 % ใหเปนตนทนผลตภณฑพลอยได
เดบต ผลตภณฑพลอยได 30,000- เครดต งานระหวางทา 30,000-
บรษทนาผลตภณฑพลอยไดไปผลตตอกอนนาออกจาหนาย โดยใชวตถดบเพม 3,000- บาท และคาแรงงาน 1,000- บาท
เดบต ผลตภณฑพลอยได 4,000-
เครดต วตถดบ 3,000- คาแรงงาน 1,000-
9-6
เมอมการขายผลตภณฑพลอยได จาหนายไปในราคา 34,000- บาท เดบต เงนสด 34,000- เครดต ผลตภณฑพลอยได 34,000-
เมอมการขายผลตภณฑพลอยได จาหนายไปในราคา 36,000- บาท
เดบต เงนสด 36,000- เครดต ผลตภณฑพลอยได 34,000- กาไรจากการจาหนายผลตภณฑพลอยได 2,000-
เมอมการขายผลตภณฑพลอยได จาหนายไปในราคา 33,000- บาท เดบต เงนสด 33,000- ขาดทนจากการจาหนายผลตภณฑพลอยได 1,000-
เครดต ผลตภณฑพลอยได 34,000-
การบนทกบญชเกยวกบการขายผลตภณฑพลอยไดนนถามกาไรหรอขาดทนจากการจาหนาย
ผลตภณฑพลอยได สามารถนากาไรหรอขาดทนจากการขายผลตภณฑพลอยได แสดงในงบกาไร-ขาดทนในหวขอรายไดอน ๆ นอกจากนอาจนาผลกาไรหรอขาดทนทไดจากการขายผลตภณฑพลอย-ไดไปเพมหรอลดตนทนผลตในสวนของผลตภณฑหลกกไดเชนกน
วธการคดตนทนและวธการบนทกบญชของผลตภณฑหลกและผลตภณฑพลอยไดนน วธการบนทกบญชวธไหนจะดกวากนนน เปนสงทตอบได เพราะวธการหนงอาจจะเหมาะสมกบกจการหนง ในขณะเดยวกนกอาจจะไมเหมาะสมกบอกกจการหนงกได การเลอกใชวธการใดขนอยกบลกษณะของการผลต ดงนนการใชวธใดขนอยกบนกบญชตนทนตดสนใจเลอกใช
9-7
กจกรรมการเรยนการสอน
กจกรรมผสอน
กจกรรมผเรยน
ขนนาเขาสบทเรยน 1. ครแจงจดประสงคการเรยนในหนวยนวาเปนก า ร เ ร ย น เ ก ย ว ก บ ผ ล ต ภณ ฑ พ ล อ ย ไ ด ความหมายของผลตภณฑพลอยได และการบญชเกยวกบผลตภณฑพลอยได 2. ครกลาวนาถงความรเดมเกยวกบผลตภณฑ หลกและผลตภณฑรวม
ขนการสอนภาคทฤษฏ 1. ครบรรยายและยกตวอยางประกอบการ บรรยาย ความหมายของผลตภณฑพลอยได ลกษณะของผลตภณฑพลอยไดและการบญช
เกยวกบผลตภณฑพลอยได
ขนการสอนภาคปฏบต 1. ครแบงนกศกษาออกเปนกลม 2 กลม โดยแตละกลมแบงโดยใหนกศกษาจบฉลาก
แบงกลม 2. ครใหนกศกษาจบฉลากเลอกกจกรรมปฏบต โดยใหนกศกษาแตละกลมระดมสมองชวยกน
ทางานกลม ปรกษาหารอ ทาความเขาใจและออกมารายงานหนาชนเรยนโดยไมซาคนเดม และครแนะนาเมอนกศกษามปญหา
1. นกศกษารถงจดประสงคการเรยน 2. นกศกษาทบทวนความรเดม
1. นกศกษาฟงการบรรยาย
1. นกศกษาแบงกลม จานวน 2 กลม 2. นกศกษาระดมความคดและรวมมอกนทา กจกรรมกลม ตามทไดรบและนาเสนอหนาชนเรยนตามกลมทไดรบ โดยสอ power point
9-8
กจกรรมการเรยนการสอน (ตอ)
กจกรรมผสอน
กจกรรมผเรยน
ขนสรป 1. แจกแบบประเมนผล การนาเสนอของแตละกลม เปดโอกาสใหนกศกษาซกถามและชวยกนสรปเนอหาทเรยน 2. ครสรปสาระสาคญทงหมดอกครงหนง พรอมทงยกตวอยางโดยใชสอ power point 3. ครแจกแบบทดสอบหลงเรยน 4. ครแจกแบบทดสอบยอยหนวยท 3
1. นกศกษาซกถามปญหาขอสงสยของสมาชกแตละกลม พรอมทงประเมนผลการนาเสนอของแตละกลม 2. นกศกษาฟงสรปและจดบนทก 3. นกศกษาทาแบบทดสอบหลงเรยน 4. นกศกษาทาแบบทดสอบยอยหนวยท 3
งานทมอบหมายและกจกรรมกลม
1. คาถามและแบบฝกหด (สงเปนรายบคคล) 2. กจกรรมกลมปฏบต 2 กลม (งานกลมนาเสนอหนาชนเรยน) 3. ใหนกศกษาไปศกษาเกยวกบตนทนมาตรฐาน
สอการเรยนการสอน
1. เอกสารประกอบการเรยนการสอนวชาการบญชตนทน 2 2. power point สรปเนอหาหนวยท 3
การประเมนผล
1. จากแบบฝกหด 2. จากการซกถามผ เรยน 3. ประเมนจากแบบทดสอบหลงเรยนและแบบทดสอบยอย 4. สงเกตจากความตงใจในการทากจกรรมกลมปฏบต 5. จากแบบฟอรมประเมนผลการนาเสนอกจกรรมของกลม
9-9
บนทกหลงการสอน
ผลการใชแผนการสอน 1. การสอนเปนไปตามขนตอนทกาหนดในแผนการสอน 2. เนอหาและกจกรรมเหมาะสมและทนตามเวลาทกาหนด
ผลการเรยนของนกศกษา 1. นกศกษาสวนมาก ใหความสนใจในการเรยนด 2. ในการแบงกลมเพอรวมกจกรรม นกศกษาสวนใหญใหความรวมมอและทากจกรรมใน
การนาเสนอหนาชนเรยนด สามารถทากจกรรมกลมไดถกตองบางกลม 3. การประเมนกจกรรมกลมของนกศกษากนเอง สวนใหญประเมนในระดบปานกลาง
(พอใช ) 4. นกศกษาสวนมากสงแบบฝกหดทมอบหมายตามกาหนด
ผลการสอนของคร 1. สอนไดครบตามแผนการสอนและวธการสอนครอบคลมเนอหาตามเวลา 2. หลงการตรวจแบบทดสอบหลงเรยนพบวาผ เรยนสวนมากไดคะแนนนอย
เนองจากนกศกษาสวนใหญวเคราะหขอสอบไมได
ลงชอ ……..…รตกล…………อาจารยผสอน
(นางสาวรตกล เหลาธรรมยงยง)
9-10