เซรนและความสมพนธไทย-เซรน

ตามพระราชดารสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร

ศาสตราจารย ดร.ไพรช ธชยพงษ20กนยายน 2555

Bangkok Post , 4 July 2012

ไทยรฐออนไลน 5 กรกฎาคม 2555

http://www.iop.org/news/12/july/page_56479.html

Rolf Heuer

Peter Higgs

เคร�องเรงอนภาคโปรตอน (LHC: Large Hadron Collider)•เสนรอบวง 27 กโลเมตรอยในอโมงคลกใตผวดน 100 เมตรในพรมแดนท6งสวตเซอรแลนดและฝร8งเศส•เรงโปรตอนใหมความเรว 99.9999991% ของความเรวแสงในสญญากาศ•ลงทน 6030 ลานสวสฟรงค•เร8มเปดการทดลองเม8อกอนฤดหนาวค.ศ.2008 แตตองปดทาการซอมแซมแมเหลก•เปดทางานแลวเม8อพฤศจกายน 2009 และเร8มให โปรตอนชนกนเม8อ 30 มนาคม 2010

สถานตรวจวด 6 สถานไดแก

ALICE, ATLAS, CMS, LHCb, LHCf และ TOTEM

ทอเรงอนภาคโปรตอนภายในอโมงค

เซรน(CERN) (1/2)

ALICE Detector:

ตวอยางสาคญของการคนหาHiggs particle Dark Matter, Dark Energy, Extra Dimensions เปนตน

เซรน(CERN) (2/2)

March 30, 2010

เสนสแดงแสดงการท8หนวยตรวจวดอนภาคท8ATLASสามารถบนทกอนภาคมวออน 4 ตว ซ8งอาจเปนผล(by product)ของอนภาคฮกสท8อายส 6น หรออาจเปนปรากฎการณอ8นท8มใชผลจากฮกสกไดกไดนกวทยาศาสตรท8เซรนจะตองให โปรตอนชนกนอกหลายคร6งตลอดป2012กอนท8จะสรปสถตวาเปนผลจากอนภาคฮกสจรง (แหลงขอมล: CERN) http://news.cnet.com/8301-30685_3-57342044-264/cern-physicists-find-hint-of-higgs-boson/

The Large Hadron Collider detected events that could pin down the mass of the elusive subatomic particle, but there's still plenty of uncertainty.

เซรนการแถลงขาวเม8อ4กรกฎาคมดวยความ8นใจถง5ซกมาวาได คนพบอนภาคฮกส ภาพจากCMSแสดงการชนกนท8พลงงานรวม 8 TeV ของโปรตอนทาใหไดอนถาคฮกสมวล125 GeV ซ8งจะสลายไปเปนโฟตอนหน8งค(เสนประสเหลองและทอสเขยว)http://cms.web.cern.ch/news/observation-new-particle-mass-125-gev

Standard Model

of Particle Physics developed in 1970’s

Source: Fermilab visual mediahttp://abyss.uoregon.edu/~js/images/scale.gif

PROTONประกอบดวย UUD Quarks

NEUTRONประกอบดวย UDD Quarks

อะตอมประกอบดวยNeutron, Proton

และ Electron

ไอนสไตนพบวาแสงประกอบดวย

Photon

Upto 1932

Quark: model 1964, discovery 1968-95

Physics of Elementary Particles.

Hunting for HiggsHiggs mechanism (1) François Englert and Robert Brout in August 1964(2) Peter Higgs in October 1964 (3) Gerald Guralnik, C. R. Hagen, and

Tom Kibble November 1964

Francois Englert (born 1932, left)

Peter Higgs (born 1929, right), CERN4 July 20012

CERN, 4 July 2012

Joe Incandela, Albert De Roeck ดร.บรนทร อสวภภพ เสวนา “การคนพยฮกส”จฬา 14 กรกฎาคม 2555

บรรยากาศผเขาฟงการเสวนา

สสารมด (Dark Matter)

• ในค.ศ.1933 Fritz Zwicky พบหลกฐานวาม “มวลท8หาไมพบ(missing mass)" จากการสงเกตความเรวการหมนรอบตวของกาแลกซ

• Vera Rubin และ Kent Ford แถลงในการประชมสมาคมดาราศาสตรอเมรกาเม8อค.ศ. 1975 วาไดพบวาดวงดาวท 6งหลายในกาแลกซแบบspiralวาโคจรดวยอตราเรวเทากน(โดยประมาณ)ไมวาจะหางจากศนยกลางกาแลกซเทาไรกตามแสดงวามวลของกาแลกซจะมปรมาณเทาๆกนไมวาจะหางจากบรรดาดาวท8มองเหนบรเวณกลางกาแลกซเทาไรกตาม

• นกวทยาศาสตรเรยกมวลท8มองไมเหนหรอไมอาจตรวจไดน6วา”สสารมด”และเช�อวาประกอบดวยอนภาคขนาดเลกกวาอะตอมท�เรายงไมรจก

LONDON: The fundamental ‘cosmic web’ of dark matter throughout the universe has finally been observed from Earth, confirming theories of how the universe was shaped.“This result is a resounding confirmation of a key prediction of structure formation in the universe,” said Jörg Dietrich from University Observatory Munich, Germany, and lead author of the study published in Nature today.“Not only did we for the first time see a dark matter filament directly, we also confirmed that it’s total mass [dark matter plus normal matter] and the amount of hot gas are in agreement with predictions.”“The technique we used is gravitational lensing,” said Dietrich. This is where light from, for example, a distant galaxy, is deflected and bent by huge gravitational fields generated by other similarly large objects.(http://www.cosmosmagazine.com/news/5765/scientists-shine-light-dark-matter)

5 July 2012Galaxy clusters Abell

222 and Abell 223

connected by dark

matter filament. Yellow

contours and blue

shading are indicative of

matter density.

Credit: Jörg Dietrich, University

of Michigan/University

Observatory Munich

http://www.sciencedaily.com/releases/2012/09/120912084759.htmhttp://www.sciencedaily.com/releases/2006/11/061116132026.htm

พลงงานมด (Dark Energy)• พลงงานมดเปนแรงลกลบท8ผลกดนใหเอกภพขยายตวดวยอตราเรง

• นกวทยาศาสตรประเมนวาการเรงเกดข6นราว 5 พนลานปมาแลว

• กอนหนาน6นการขยายตวของเอกภพมลกษณะหดตวดวยอตราเรงเน8องจากอทธพลการดงดดกนของสสารมดและสสารท8มองเหน

• ความหนาแนนของสสารมดและสสารท8มองเหนลดลงอยางรวดเรวกวาพลงงานมดซ8งทาใหพลงงานมดมอทธพลเหนอกวาดงปจจบน

• เม8อปรมาตรเอกภพเพ8มเปนสองเทาความหนาแนนของสสารมดลดลงไปคร8งหน8ง แตพลงงานมดไมเปล8ยนแปลง

The Nobel Prize in Physics 2011

"for the discovery of the accelerating expansion of

the Universe through observations of distant

supernovae"

มตพเศษ(extra dimension)• เรามชวตอยใน 4 มตกลาวคอกวางยาวลกและเวลา(space

and time) แตนกวทยาศาสตรเช8อวาวายงมมตอ8นและกาลงคนหากนอยท8เซรน

• ทาไมแรงโนมถวงจงมขนาดต8ากวาแรงแมเหลกไฟฟาแรงนวเคลยรเขมและแรงนวเคลยรออน?

• ความเปนไปไดประการหน8งคอเราอาจรบรหรอรจกเพยงบางสวนของแรงโนมถวงเทาน6น สวนอ8นของมนอาจแฝงอยในมตอ8นท8เรายงไมอาจรบรหรอไมรจก

• มตพเศษไมจาเปนตองเปนโลกอกโลกตามท8นยายวทยาศาสตรมกบอกเรา แตอาจเปนเพยงวามนเลกจนมนษยเราไมอาจสมผสไดหรอเขาใจได

• นกกายกรรมท8ไตไปมาเสนเชอกท8ขงไวจะรสกวามมตเดยว แตสาหรบมดท8ไตบนเสนเชอกเดยวกนจะรสกวาม 2 มต

• การหามตพเศษจะชวยตอบคาถามแรงโนมถวง และชวยให หลกฐานแกทฤษฎตอจาก แบบจาลองมาตรฐาน(beyond the Standard Model)

ตวอยางเชนทฤษฎสตรงก(string theory)บงวาม มากกว 11 มตเปนตน

• แตละสถานตรวจวดมเซฟเวอรของตนเองเพ8อทาหนาท8กรองขอมล(real-time)จกการชนกนของลาโปรตอนทก 25 นาโนวนาท

• จากน6นขอมลท8คดแลววานาสนใจจะถกสงจากเซฟเวอรเหลาน6ไปยง CERN data centre (near real-time)

CERN

Computer

Center

• โครงสรางกรด: Tier (เซรน)Tier 1 ภมภาค(ไตหวน) Tier 2 (เนคเทค/สวทช) Tier 3 (มหาวทยาลย) Tier 4 (ภายในมหาวทยาลย)

ปรมาณขอมล

ของLHCในหน8งป

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมารเสดจเยอนเซรน 4 คร 6ง

18 พฤษภาคม 2543DELPHI Detector, LEP

8 ธนวาคม 2546RSIS: Role of Science in Information Society

16 มนาคม 2552CMS Detector, LHC

13 เมษายน 2553LHC Briefing

1. EoI ในการเสดจเยอนคร6งท8 3 เม8อ16มนาคม 2552 ไดมการลงนามในEOI (Expression of Interest)

ระหวางสถาบนวจยแสงซนโครตรอนประเทศไทยกบกบ CMS (Compact Muon Solenoid) Experimentของเซรน

1. สถาบนวจยแสงซนโครตรอนแตงต 6งคณะอนกรรมกรรมการความรวมมอดานวชาการและวจยเซรนลงวนท8 25 ธนวาคม 2552 ประกอบ

ดวยผแทนจากมหาวทยาลยและหนวยงานวจยท8เก8ยวของ 2. รวมกนกาหนดแผนงาน จดหาแหลงทนและทรพยากรเพ8อสนบสนน การทางานท6งจากภาครฐและเอกชน3. แหลงทนปจจบนไดแก สถาบนวจยแสงซนโครตรอน สถาบนวจย ดาราศาสตรแหงชาต สานกงานพฒนาวทยาศาสตรและ เทคโนโลยแหงชาต สถาบนเทคโนโลยนวเคลยรแหงชาต ศนยความเปนเลศทางฟสกส สสวท. คปก(สกว.) และบรษท IRPC4. ลกษณะของการสนบสนน

4.1 การสงนกศกษาและครฟสกสฤดรอนอยางละ 2 คนตอป 4.2 การจด CERN School Thailand และ Thailand Experimental Particle Physics Novice

Workshop ทก 2 ป4.3 การจดต 6ง National e-Science Infrastructure Consortium โดยแตละหนวยงานไดแก เนคเทค/สวทช สถาบนสารสนเทศทรพยากรน6าและการเกษตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร และมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร สาหรบกรณนMแตละหนวยงานตางลงทนและดาเนนการเอง

4.4 การใหทนโท/เอก 2 ประเภท(1) สสวท.และ คปก.(สกว) พรอมจะใหทนการศกษาระดบโทเอกใน มหาวทยาลย

ภายในประเทศและสงไปทาวจยท8เซรน (2) สสวท.และกพ.สนบสนนทนพฒนาอาจารย/นกวจยใหไปศกษาในมหาวทยาลย

ตางประเทศท8มความสมพนธกบเซรน

3. การแตงต 6งคณะอนกรรมการทางานตาม EOI

4.โครงการคดเลอกนกศกษา และ ครฟสกสฤดรอนเซรน

(1/3)

ประจาป 2553CERN Summer Student Programme1. นายฐาปกรณ ภลาพงษ ปรญญาตรปท8 4 สาขาฟสกส คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน ปจจบน: เดนทางไปศกษาระดบปรญญาโทและเอก ณ มหาวทยาลยออกซฟอรด ตามความตองการของสถาบนวจยแสงซนโครตรอน (องคการมหาชน)2. นายอภมข วชรางกร

ปรญญาตรปท8 4 สาขาฟสกส คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม ปจจบน: เดนทางไปศกษาระดบปรญญาโทและเอก ณ อมพเรยล คอลเลจ

ตามความตองการของสถาบนวจยดาราศาสตรแหงชาต (องคการมหาชน)CERN Physics High School Teacher Programme1. น.ส.สพตรา ทองเนMอหา จากโรงเรยนทงสง จ.นครศรธรรมราช 2. น.ส.พมพร ผาพรม จากโรงเรยนทาคนโทวทยาคาร จ.กาฬสนธ

• สถาบนวจยแสงซนโครตรอนไดมคาส8งแตงต 6งคณะกรรมการคดเลอกนกศกษาและครฟสกสฤดรอนเม8อ 8 กนยายน 2552

• ทาหนาท8คดเลอกในเบ6องตนแลวนาความข6นกราบบงคมทลสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมารเพ8อทรงคดเลอกข 6นตอนสดทาย

• ปจจบนม 3 รนแลว (2553, 2554 และ 2555)

นกศกษาปรญญาตร 2 คน5 กรกฏาคม-30 สงหาคม 2553

นกศกษาและครฟสกสป2553เขาเฝาหลงกลบจากเซรนท8

สถาบนวจยแสงซนโครตรอน

ประจาป 2554CERN Summer Student Programme1.นางสาวนนทา โสภณรตนปรญญาตรปท8 4 สาขาฟสกส คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน ปจจบน: กาลงศกษาระดบปรญญาโท ณ มหาวทยาลยมหดล

2.นายสโข กองตาวงษ ปรญญาโทปท8 1 สาขาฟสกส คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหดลปจจบน: ศกษาปรญญาโทปท8 2 สาขาฟสกส คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหดล

CERN Physics High School Teacher Programme1. นายอนชา ประทมมา จากโรงเรยนมหดลวทยานสรณ จ.นครปฐม2. นายลอชา ลดาชาต จากโรงเรยนสายบร “แจงประชาคาร” จ.ปตตาน

ประจาป 2555CERN Summer Student Programme (เขารวมโปรแกรม ระหวางเดอนมถนายน –สงหาคม 2555)1. นายนวเดโช ชาญขนทด ปจจบน: กาลงศกษาปรญญาตรปท8 4 สาขาฟสกส คณะวทยาศาสตร

มหาวทยาลยขอนแกน 2. นายรฐกร แกวอวม ปจจบน: กาลงศกษาปรญญาตรปท8 4 สาขาฟสกส คณะวทยาศาสตร

มหาวทยาลยเชยงใหมCERN Physics High School Teacher Programme (เขารวมโปรแกรม เดอนกรกฎาคม 2555)1. นายสรศกดW ศรสวงศ จากโรงเรยนน6าโสมพทยาคม จ.อดรธาน2. นางสาวชลณ พาหรตน จากโรงเรยนสาธตแหงมหาวทยาลย

เกษตรศาสตร ศนยวจยและพฒนาการศกษา จ.กรงเทพมหานคร

4.โครงการคดเลอกนกศกษาและ ครฟสกสฤดรอนเซรน (2/3)

ภายหลงการเดนทางผเขารวมโครงการจะไปประชา สมพนธโครงการและบรรยายประสบการณท8ไดจากการเขารวมกจกรรมในงานดงน61. คายวทยาศาสตรแสงสยาม และโครงการอบรมครฟสกส

ของสถาบนฯ ซ8งจดข6นทกป2. โครงการ CERN School Thailand3. โครงการอบรมคร สควค. และ พสวท. จดโดย สสวท. 4. การประชมประจาปของสมาคมฟสกสไทย (SPC)

กอนการเดนทาง: นศ. DESY / นศ. และคร CERN จะเขามารบการอบรม ณ สถาบนวจยแสงซนโครตรอน (องคการมหาชน) เพ8อเรยนร และทาความเขาใจเก8ยวกบหลกการทางานเคร8องกาเนดแสงซนโครตรอน1. ต 6งแตป 2546-52 จดใหนศ. DESY ประมาณ 2 สปดาห 2. หลงจากเร8มโครงการCERN ในป 2553 จงไดใหท 6งนศ. DESY

และนศ./คร CERN ระหวาง 11-21 พ.ค. 533. ป 2554 สถาบนฯ ไดจดใหนศ.DESY และนศ. CERN จานวน 4

คน เขารวมกจกรรมคายวทยาศาสตรแสงสยาม และคร CERN 2 คนเขารวมโครงการอบรมครฟสกสระหวางวนท8 9 - 13 พ.ค. 54

(หมายเหต:ในบางปจะมผเขารวมโครงการLINDAU ดานฟสกส มารวมดวย)

อบรมเซรนเดซลนเดา2553

คายและอบรมคร2554

CERN School Thailand 2553

4. โครงการคดเลอกนกศกษาและ ครฟสกส ฤดรอนเซรน (3/3): กจกรรมกอนและ หลงเดนทางไปเขารวมโครงการ

ดร.บรนทร อศวภพภพ

5. CERN School Thailand คร 6งท81 (ตลาคม 2553, จฬาลงกรณมหาวทยาลย)

• การประชมสมมนาเพ8อใหนกศกษาไทย บคคลท8สนใจและส8อมวลชนไดทราบวชาการและความกาวหนาของเซรน

• ขณะเดยวกนโนมนาวใหนกศกษาไดเขาใจ Particle Physics และ High Energy Physics เบ6องตนและสนใจท8จะสมครเขาเรยนในมหาวทยาลยไทยระดบโทเอก

• การสมมนาเตมรปแบบ 7-13 ตลาคม 2553 และลกษณะTutorial School 6-4 ตลาคม 2553

• บรรยายโดยอาจารยท 6งจากไทยและจากเซรน 6 คนนาโดย Professor Emmanuel Tsesmelis และ Prof. Albert De Roeck

• ครฟสกสและนกศกษาท8ไปโครงการฤดรอน 2553 ท 6ง 4 คน ไดเขารวมอภปรายประสบการณดวย มผเขารวมท6งส6น 46 คน

http://web.phys.sc.chula.ac.th/

CERN School Thailand คร 6งท8 2 (30 ม.ย.-4 พ.ค. 2555, ม.เทคโนโลยสรนาร)

Albert De Roeck

โครงการ Thailand Experimental Particle Physics Novice Workshop 2012

EmmanuelTsesmelis

ผศ.ดร.ชโนรตนกอบเดช

รศ.ดร.ประยร สงสรฤทธกล

• WLCG: Worldwide LHC Computing Grid ความรวมมอของศนยคอมพวเตอรท8วโลกกวา 140 แหงใน 34 ประเทศ สถานทดลองท6ง 4 แหงของ LHC และโครงการกรดแหงชาตและนานาชาต

• เนคเทค/สวทช ทาหนาเปน ‘Tier-2’ เช8อมตอไปยง ‘Tier-1’ ท8ไตหวน

• จฬาและสรนารเปน ‘Tier-3’ ซ8งนกวจยฟสกสอนภาคเรยกขอมลจากเนคเทคไปใชได

• พระจอมเกลาธนบรและสถาบนสารสนเทศน6าและการเกษตรจะเร8มงานวจยท8ไมใชขอมลจากเซรนจงยงไมลงทะเบยนเปน ‘Tier-3’ กบเซรน

• สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมารพระราชทานดารวาควรใชประโยชนงานอ8นท8เปนประโยชนตอประเทศดวย

• ขณะน6มโครงการดานแพทย สภาพอากาศ ส8งแวดลอม เกษตรและพลงงาน เชนการคานวณปรมาณฝนท8จะตกใน

3 วนลวงหนา การจาลองการเคล8อนท8ของน6าในอาวไทยท8 มผลตอน6าข6นน6าลง และ การเกดพายหมนซดฝ8งเปนตน • แมนวาการลงนามของพนธมตรท 6ง 5 แหงจะเกดข6นเปนทางการ

เม8อวนท8 27 กนยายน พ.ศ.2554 กตาม แตการวางแผน การตดต 6งระบบคอมพวเตอรและการวจยของบางหนวยงานกได ดาเนนมากอนหนาน6นแลว

พธลงนามพนธมตรวนท8 27 กนยายน พ.ศ.2554

6. โครงการเครอขายความรวมมอโครงสรางพ6นฐานดานคอมพวเตอร สมรรถนะสงแหงชาต(National e-Science Infrastructure Consortium) ของ 5 พนธมตร

ขนาดของระบบเตมรปแบบท8แตละหนวยงานของท6ง 5 แหงในปค.ศ.2012 (ขณะน6ท8ตดต 6งใชงานแลวเฉพาะสถาบนสารสนเทศน6าและการเกษตรสานกงานพฒนา

วทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต)

7. หลกสตรฟสกสอนภาคและฟสกสพลงงานสงและการสง นกศกษาและนกวจยไทยระดบโทเอกไปทางานวจยท8เซรน

ดร.นรพทธ ศรมโนภาษ

• นายนรพทธ ศรมโนภาษไดรบปรญญาเอกของจฬาและAntwerp University เม8อตลาคม 2553 และจฬา พฤษภาคม 2554 น6เปนคนแรกของความรวมมอ ปจจบนเปนอาจารยท8จฬา• นางสาวชญานตย อศวต Mงตระกลด นกศกษาทนพระราชทานสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราช กมารกาลงศกษาในระดบปรญญาเอกทางฟสกสอนภาคท8มหาวทยาลยปกก8งและกาลงมแผนท8จะได เดนทางไปทางานวจยท8เซรนเชนกน(กนยายน2555)• นายทตานนท สนธประสทธW นกศกษาปรญญาเอกทนพสวท.ท8 Brown University กาลงวจยอยท8เซรน และยงไดชวยชวยประสานเพ8อใหมความรวมมอระหวางมหาวทยาลยไทยและมหาวทยาลยดงกลาวอกดวย• นายฐาปกรณ ภลาพงษ นกศกษาท8เขารวมโปรแกรมภาคฤดรอนเซรนพ.ศ.2553 ไดรบทนกระทรวง วทยาศาสตรและเทคโนโลยเขาศกษาระดบปรญญาเอกทางฟสกสเนนเทคโนโลยเคร8องเรงอนภาคท8 มหาวทยาลยออกซฟอรดดวยการแนะนาผานเซรน • นายจตพร พนตร จากสถาบนวจยแสงซนโครตรอนไดรบทนกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลยไป ศกษาปรญญาเอกเม8อตนป 2553 ท8มหาวทยาลยออกซฟอรด ซ8งมความรวมมอกบเซรนดานเคร8องเรง อนภาคเชนกน

นายทตานนท สนธประสทธ�

นายฐาปกรณ ภลาพงษ

นายจตพร พนตร

นางสาวชญานตยอศวต 6งตระกลด

8. คาใชจายในการจดสงนกศกษา 2 คนและครสอนฟสกส 2 คน เขารวมโครงการนกศกษาและครสอนฟสกสภาคฤดรอนเซรน

(1/2)

รายละเอยดคาใชจายป 2553 ป 2554

(บาท) (บาท)

คาต�วเคร8องบน (4 คน) 194,400 213,600คา Living Expense (เฉพาะสวนท8โครงการฯ รบผดชอบ)(น.ศ. 1 คน คร 1 คน) 193,773* 245,277*

คา Allowance (4 คน) 40,000 40,000

คาประกนสขภาพ (4 คน) 8,680 9,130

คาวซา (4 คน) 10,480 -

คาเรยนภาษาองกฤษ (ครฟสกส 2 คน) 32,645 -

คาพาหนะเดนทาง (ทาวซา/ประชม) 7,063 -

คาท8พก (ทาวซา) 1,600 -

รวมคาใชจาย 488,641 508,007* คา Living Expense แตกตางกน เปนผลเน�องมาจากอตราแลกเปล�ยนท�แตกตางกน โดยในป 2553 อตราแลกเปล�ยน CHF อยท � 28.4 บาท แตในป 2554 อตราแลกเปล�ยน CHF อยท � 36.23 บาท*เซรนรบผดชอบ น.ศ. 1 คน คร 1 คน โครงการฯ รบผดชอบนกศกษา1คนคร1คน

8. เงนสนบสนนโครงการนกศกษาและครสอนฟสกสภาคฤดรอนเซรน (2/2)

• เงนสนบสนน สถาบนวจยแสงซนโครตรอน (องคการมหาชน) (สซ.) 500,000 บาทสานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สสวท.) 500,000 บาทสถาบนวจยดาราศาสตรแหงชาต (องคการมหาชน) (สดร.) 500,000 บาทศนยความเปนเลศดานฟสกส 500,000 บาทสถาบนเทคโนโลยนวเคลยรแหงชาต (องคการมหาชน) (สทน.) 200,000 บาทสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) 200,000 บาทบรษท IRPC จากด (มหาชน) 1,000,000 บาท

รวมเงนสนบสนน 3,400,000 บาท

9.พธลงนาม MoU ระหวางจฬาและCMSณ วงสระประทม 14 กรกฎาคม 2555

ประโยชนท8ไดรบ(i) การเขาถงขอมลจากการชนอนภาคผานWLCGและ

ขอมลหองสมดออนไลนเพ8องานวจย(ii) การมช8อองคกรและนกวจยปรากฏอยในส8งตพมพของ

เซรน(iii) การเขารวมประชมวชาการกบเซรนปละ 4 คร 6ง

10.สรปและแผนอนาคต

1. โครงการคดเลอกนกศกษาและครฟสกสฯ โครงการ CERN School Thailandและ Thailand Experimental Particle Physics Novice Workshop สามารถดาเนนการตอไปไดอยางตอเน8องย8งยนเพราะมผสนใจเขารวมและมเงนทนสนบสนนเพยงพอ

2. โครงการ National e-Science Infrastructure Consortium มความย8งยนเชนกนเพราะ(i) มไดพ8งพางบประมาณจากรฐบาลโดยตรงแตผานมหาวทยาลยและหนวยงานวจย(ii) ผบรหารของท6ง 5 พนธมตรสามารถใชคอมพวเตอรเพ8อประโยชนอ8นของมหาวทยาลย/หนวยวจยไดดวย

3. ขณะน6มหลกสตรฟสกสพลงงานสงฟสกสอนภาคและเคร8องเรงอนภาคท8จฬาฯ และม.สรนาร(รวมกบสถาบนวจยแสงซนโครตรอน) ตอไปควรพยายามชกชวนใหมหาวทยาลยอ8นเชนเชยงใหม มหดล นเรศวรเปนตนไดเขามารวมซ8งมหาวทยาลยดแลคาใชจายตนเอง

4. สสวท. คปก.(สกว.) และกพ. สามารถสนบสนนทนการศกษานกเรยนทนท 6งในประเทศและตางประเทศแกมหาวทยาลยได

5. จฬาและ ม.สรนารไดดาเนนการเพ8อเขาเปนสมาชกของ CMS Experiment และ ALICE Experiment ตามลาดบของข 6นตอน ประโยชนไดแก(i) การเขาถงขอมลผาน WLCG และขอมลหองสมดออนไลน

(ii) การมช8อองคกรและนกวจยปรากฏอยในส8งตพมพของเซรนและ (iii) การเขารวมประชมวชาการกบเซรนปละ 4 คร 6งเปนตน(หมายเหต:ม.สรนารไดเดนทางไปเย8ยมALICEเม8อตนเดอนกมภาพนธน6และไดรบอนมตเม8อ25กมภาพนธ2555จากสภามหาวทยาลยใหลงนาม MoU กบALICEและกบCERNไดแลว)

11.สรป ตวอยางประโยชน(นอกเหนอจากความรใหมของเอกภพ)

World Wide Web: เม8อวนท8 25 ธนวาคม ค.ศ. 1990,เซอรทม เบอรเนอรลดวยความชวยเหลอของโรเบรต เคลเลยว(Robert Cailliau) และนกศกษาท8เซรนไดตดต 6งระบบส8อสารดวย Hypertext Transfer Protocol (HTTP)ระหวางไคลเอนตและเซฟเวอรผานอนเทอรเนตสาเรจเปนคร 6งแรก.Tim Berners-Lee

(2005)

PET: Positron Emission Tomography ใชการฉดสารเชนเอฟดจ(FDG: Fludeoxyglucose)ซ8งมโครงสรางคลายกลโคสเปนตนเขาไปในเสนเลอด บรเวณท8มเซลลมะเรงจะดดซมเขาไปมากกวาบรเวณอ8น สารเอฟดจไมถกเปล8ยนไปเปนพลงงานแตจะอยในเซลลเพ8อปลดปลอยโปสตรอนซ8งเม8อรวมตวกบอเลกตรอนท8มตามปกตในรางกายกจะใหรงสแกมมาออกมา รงสแกมมาจะไดรบการตรวจวดพ8อสรางเปนกาพของบรเวณท8ปลดปลอยโปสตรอนได ภาพจากเคร8องเพทสแกนเม8อใชรวมกบภาพจากเคร8องเอกซเรยคอมพวเตอรทาใหไดภาพของรางกายท8บงตาแหนงของเซลลมะเรงได

การบาบดมะเรงดวยเคร�องเรงอนภาค การบาบดมะเรงดวยอเลกตรอนหรอโปรตอนหรอนวตรอนท8ผลตจากเคร8องเรงอนภาค แมนการบาบดดวยนวตรอนและโปรตอนยงนอยอยแตเคร8องเรงอนภาคอเลกตรอนท8ตดต 6งอยในโรงพยาบาลนบพนเคร8องท8วโลกสามารถใชบาบดมะเรงในคนไขนบลานคนตอป

PET scan of a 47-year old woman, shows that leukemia present in the bone marrow before treatment, left, persisted after chemotherapy, right(University of Wisconsin/ Associated Press)

A man suffers from a large tumor of squamous cell carcinoma, most likely a result of chewing tobacco. On the right is the same man a few months after a receiving a full course of neutron therapy.(Frmilab)

แสงซนโครตรอน: ตรวจวดโครงสรางขนาดอะตอมและโมเลกลเพ8อประโยชนทางแพทยเกษตร อตสาหกรรมและวฒนธรรม

ลกปดโบราณจากภาคใต ของไทยกบแถบทะเลเมดเตอเรเนยนโยใช เทคนคการดดกลนรงสเอกซ

เทคนคการดดกลนรงสเอกซศกษาการสะสมของแคดเมยมในตนขาวทาใหทราบวาตนขาวท8ปลกรวมกนกบแบคทเรยาประเภทมแคดเมยมลดลงถง 61 เปอรเซนต

Touch Screen: Bent Stumpeประดษฐ touch screens, tracker ball และ programmable knob. ภาพแสดงBent Stumpeกบ first touch screens developed in 1973.

จบ