การใชประโยชนจากขอมลทางบญชของธรกจขนาดยอม เพ อกาหนดรปแบบบญช : กรณศกษากจการการผลต ในเขตจงหวดนครปฐม

Utilizations of accounting information in small production firm to development account format : Case studies in Nakhonpathom Province

นกศกษา นางสาวนภา กลาหาญ นางสาวบษยา แกวมรกต และ นางสาวสจตรา จลเวช

อาจารยท:ปรกษา นางสาวสทศา ไพบลยวฒนกจ

โปรแกรมวชาการบญช คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม โทร 08 6764 6530 Email : Kobsutisa@gmail.com

บทคดยอ

การใชประโยชนจากขอมลทางบญชของธรกจขนาดยอม เพ:อกาหนดรปแบบบญช : กรณศกษากจการการผลต ในเขตจงหวดนครปฐม ขอมลการวจย รวบรวมจากการสมภาษณผานแบบสอบถามกบเจาของกจการ ผจ ดการฝายบญช และพนกงานบญช ซ:งมธรกจ 3 ประเภท ดงน\ ธรกจผลตอาหาร 20 แหง ธรกจผลต เฟอรนเจอร 8 แหง ธรกจโรงสขาว 8 แหง รวมท \งส\นจานวน 36 กจการ จากการศกษาขอมลท :วไปของกจการ พบวา กจการสวนใหญมระยะเวลาในการดาเนนธรกจมาแลว ประมาณ 5-10 ป ทนจดทะเบยนไมเกน 5 ลานบาท สนทรพยรวมไมเกน 5 ลานบาท รายไดรวมไมเกน 5 ลานบาทตอป จานวนพนกงานของกจการสวนใหญต:ากวา 10 คน จานวนพนกงานบญชประมาณ 1-5 คน ระดบการศกษาของพนกงานบญชอยในระดบปรญญาตร จากการศกษารปแบบบญชของกจการท:ใชอยในปจจบนของธรกจขนาดยอม พบวา กจการสวนใหญใหพนกงานบญชลงบญชอยางงายและสงมอบเอกสารใหกบสานกงานบญชทาบญชตอไป ระบบคอมพวเตอรท:นามาใชในงานบญชเปนบญชรายรบและรายจาย บญชลกหน\และเจาหน\ บญชสนคาคงเหลอ บญชเงนเดอน บญชสนทรพยและบญชอ:น ๆ สมดบญชท:ใชลงรายการ สวนใหญลงในสมดรายวนท :วไป ภาษท:เสยคอ ภาษเงนไดบคคลธรรมดา และภาษเงนไดนตบคคล งบการเงนท:จดทา คอ งบดล งบกาไรขาดทน ระยะเวลาการจดทางบการเงนคอ ทกส\นเดอน การประมาณอายการใชสนทรพยยดตามหลกการบญชท:รบรองท :วไป การคดคาเส:อมราคาสนทรพยใชวธเสนตรง การตราคาสนคาคงเหลอใชวธเขากอน - ออกกอน การควบคมบญชลกหน\จากรายงานของฝายบญชทกเดอน การประมาณการคาเผ: อหน\สงสยจะสญจากยอดบญชลกหน\ พจารณาการใหเครดตลกคาจากประวตเกาของลกหน\แตละราย กจการมการเปรยบเทยบราคาท:ซ\อมาหลาย ๆ คร \ง ในการจดซ\อวสดท:ใชผลตจะประมาณความตองการใชกอนจดซ\อทกคร \ง สนคามตาหน ชารดจะขายในราคาต:าลง การควบคมคาแรงงาน จะกาหนดปรมาณงานท:ผลตไดในแตละวน กจการมการพจารณาเงนทนหมนเวยนในการชาระหน\แตละเดอน กจการผลตอาหารมการใชประโยชนจากขอมลบญชมากท:สดคดเปน 47.10 % กจการผลตเฟอรนเจอร คดเปน 30.63 % และโรงสขาว คดเปน 22.27 %

Abstract

The use of SME business accounting data to determine the accounting styles: the case study of the production businesses in Nakhon Pathom area. The research data are collected by interviewing

2

1.2 วตถประสงคและขอบเขตการวจย

เพ:อศกษาการใชประโยชนขอมลบญชของธรกจขนาดยอม เพ:อกาหนดรปแบบบญชกจการการผลตอาหาร การผลตเฟอรนเจอร และโรงสขาว ในเขตจงหวดนครปฐม

1.3 แนวคดทฤษฎการจดทาบญชท ยอมรบท วไป

การจดทาบญชใหยอมรบเปนกฎกวาง ๆ ทางการบญชท:ไดรบการปรบปรงและยอมรบในหม นกวชาชพทางการบญช เพ:อใหบญชเหมาะสมกบสภาพแวดลอมและความจาเปนของผใชขอมล ซ:งตองอาศยแนวคดข \นพ\นฐาน หรอขอสมมตฐานทางการบญช และมความสมพนธกบวตถประสงค โดยการพสจนตวเลขคณตศาสตร การศกษาทางการบญชจงไมอาจทองจาไดหมด ตองบนทกขอมลเปนลายลกษณอกษร และศกษาขอมลจากมาตรฐานการบญชเพ:อใหเปนมาตรฐานสากลเดยวกนทกกจการ รวมกบประมวลรษฎากรเพ:อความถกตองในการเสยภาษใหกบรฐบาล

1.4 แนวคดทฤษฎการใชประโยชนขอมลบญช

ธรกจมการจดทาขอมลบญชในแตละวนและรวบรวมสรปเปนรายเดอน การนาขอมลบญชมา

ใชประโยชน เพ:อเปนเคร:องมอชวยวดความสาเรจในการดาเนนธรกจ ชวยในการวางแผนและตดสนใจเหตการณท:คาดวาจะเกดในอนาคตไดอยางมทศทางและสรางความเช:อม :น ชวยควบคมคาใชจายของบรษท และตนทนการผลตใหลดลงและไม เบกจายเงนซ\าซอน มขอมลชวยในการหาแหลงเงนทเพ:มจากสถาบนการเงน ชวยในการวางแผนเสยภาษอากรไดอยางถกตอง และชวยควบคมการดาเนนงานภายในของกจการ เปนการสงสญญาณเตอนภยของกจการ บงบอกการทจรต หาจดบกพรอง จดออนและจดร :วไหล 1.5 แนวคดทฤษฎรปแบบบญชและรายงานทางบญช

รปแบบบญชของธรกจขนาดยอม ซ:งยงไมมการกาหนดเปนหลกเกณฑท:ชดเจนและเปนมาตรฐานแนนอน แตกฎหมายกาหนดใหธรกจท:เปนบคคลธรรมดา และนตบคคลตองเสยภาษตามกฎหมายประมวลรษฎากร ซ:งตองมหนาท:จ ดทาบญชตาม พ.ร.บ.การบญช พ.ศ. 2543 ดงน \นบญชท:ธรกจตองจดทาคอ 1.บญชรายวน ซ:งประกอบดวย

through the questionnaire with the business owners, the accounting managers, and the accountants in 3 business areas: 20 food manufacturers, 8 furniture manufacturers, 8 rice mills, 36 businesses altogether. The study from the general business information found that most businesses have been established for 5-10 years with each of their authorized capital no more than 5 million baht, total revenue no more than 5 million baht per year, mostly less than 10 employees, 1-5 accountants with bachelor degree. The study from the current SME accounting styles of these businesses found that, in most businesses, the accountants do the simple task and submit their documents to the accounting offices for the rest. The computer systems used in the business accounts are income-expense, debtor and creditor, inventory, salary, asset, and others. Books mostly used are journal. Taxes paid are personal income tax and company income tax. Financial statements involved are balance sheet and income statement which are prepared at the end of each month. The estimation of asset life period follows the generally accepted accounting standards. The asset depreciation calculation is based on Straight Line Method. First In-First Out Method is used for the inventory valuation. How to control the debtor account depends on the monthly report prepared by their accountants. The allowance for doubtful accounts is estimated from the debtor accounts. The customer’s credit period is considered on each debtor’s background. The businesses compare their buying product price. Generally before purchasing, the demand for the materials is calculated. Defective or imperfect products are sold at low price. Wage control determines the work in production each day. The working capital for paying debt is considered monthly. Utilizations of accounting information in food manufacturers is 47.10 %, furniture manufacturers is 30.63 %, rice mills is 22.27 %

3

บญชเงนสด บญชธนาคาร บญชรายวนซ\อ บญชรายวนข าย บญช ร าย วนท :ว ไป 2. บญ ช แ ย ก ป ร ะ เ ภ ท ประกอบดวย บญชแยกประเภทสนทรพย หน\สน ทน รายได และคาใชจาย 3.บญชสนคา และบญชพเศษ เพมเตม ข\นอยกบประเภทของธรกจ ท:ตองจดทาบญช ซ:งธรกจผลตอาหารและเฟอรนเจอร ตองจดทารายงานสนคาและวตถดบ ธรกจโรงสขาวตองจดทาบญชรบและจายขาวเปลอกและวตถดบพลอยไดจากการสขาว ซ:งการจดทาบญชดงกลาวตองนามาสรปรวมเปนรายงานทางการเงน ออกมาในรปแบบงบการเงน คอ งบดล งบกาไรขาดทน งบกาไรสะสม งบกระแสเงนสด เปนตน 2.วธการวจย

การวจยคร \งน\ ใชวธการสมภาษณโดยผานแบบสอบถามกบเจาของกจการ ผจดการฝายบญช และพนกงานบญช ซ:งประกอบดวย ธรกจผลตอาหาร 20 แหง ธรกจผลตเฟอรนเจอร 8 แหง ธรกจโรงสขาว 8 แหง รวมธรกจท \งส\นจานวน 36 กจการ โดยมข \นตอน ดงน\ 1.ศกษาเอกสาร บทความและงานวจยท: เก:ยวของ 2. รวบรวมขอมลทาแบบสมภาษณธรกจจานวน 2 – 5

แหง เพ:อสรางแบบสอบถาม 3. จดทาแบบสอบถามและนาไปทดลองหาคาความเช:อม :นและนาไปปรบปรง 4. สมภาษณโดยใชแบบสอบถามเพ:อรวบรวมการใชประโยชนจากขอมลบญชของธรกจขนาดยอมและรปแบบบญชท:กจการใชอย 5. สรปผล

3. ผลการศกษาและอภปรายผล

ธรกจขนาดยอมในเขตจงหวดนครปฐม กจการผลตอาหาร กจการผลตเฟอรนเจอร และโรงสขาว รวมท \งส\น 36 แหง ซ:งในแตละวนรายการท:เกดข\นกบกจการ คอ การจดซ\อ การขาย การผลตและสรปตวเลขทางการเงน กจการนาขอมลดงกลาวมาสรปจดทาบญชจากการศกษา กจการใหความสาคญขอมลบญชตามลาดบตอไปน\ ลาดบท 1 ขอมลดานการผลต มการจดทามากท:สดในบญชคมวตถดบ รองลงมาตามลาดบคอ บญชคมคาแรงทางตรง สมดบญชคมคาใชจายในการผลต สมดบญชสนคาสาเรจรป และสมดบญชงานระหวางทา ลาดบท 2 ขอมลดานการขาย จดทามากในสมดรายวนรบเงนสาหรบลงบญชการขายเงนสด รองลงมาตามลาดบ

คอ สมดรายวนขาย สาหรบลงบญชการขายเงนเช:อ กจการผลตเฟอรนเจอรและโรงสขาวมการขายเปนเงนเช:อมาก กจการผลตอาหารสวนใหญขายเปน เงนสด สมดบญชแยกประเภทลกหน\ทกกจการจดทาเพยงเลกนอย ลาดบท 3 ขอมลดานการจดซDอ จดทามากในสมดรายวนจายเงนสาหรบลงบญชการซ\อเงนสด สวนสมดรายวนซ\อ สาหรบลงบญชการซ\อเงนเช:อ กจการผลตเฟอรนเจอรและโรงสขาวมการซ\อเปนเงนเช:อมาก กจการผลตอาหารสวนใหญซ\อเปนเงนสด สมดบญชแยกประเภทเจาหน\มการจดทามากในกจการผลตอาหารและผลตเฟอรนเจอร สวนกจการโรงสขาวมการจดทานอยมาก ลาดบท 4

ขอมลดานการเงน ทกกจการจะจดทางบกาไรขาดทนและงบดลมากท:สด เน:องจากมกฎหมายบงคบใหจดทา สวนงบตนทนการผลตกจการจะใหความสาคญ เพราะสรปคาใชจายในการผลตท \งหมด ในรายงานภาษซ\อและภาษขายกจการท:จดทาตองมรายไดตอปเกน 1,800,000 บาทข\นไป กจการเฟอรนเจอรจะจดทาเปนสวนใหญ งบกระแสเงนสดและงบอ: น ๆ ทกกจการมการจดทา นอยมาก ซ:งสามารถสรปไดจากตารางท: 1

ตารางท 1

4

จากผลการวจย กจการมการใชประโยชนจากขอมลบญชดงน� กจการการผลตอาหารมการใชประโยชนจากขอมลทางบญชมากท!สด คดเปน 47.10 % รองลงมาคอ กจการผลตเฟอรนเจอร คดเปน 30.63 % และ โรงสขาวมการใชประโยชนนอยท!สด คดเปน 22.27 % ซ!งสรปไดในตารางท! 2

ตารางท 2

จากผลการวจยรปแบบบญช ธรกจขนาดยอม กจการการผลตอาหาร ผลตเฟอรนเจอร และโรงสขาว

ยงไมมการกาหนดเปนหลกเกณฑท:ชดเจนและเปนมาตรฐานแนนอน แตผวจยไดรวบรวมเหตการณและรายการท:เกดข\นในแตละวน ดงน\ การซ\อ การขาย การผลตและสรปขอมลออกมาในรปตวเลขคอจดทางบการเงนตาง ๆ

ข \นตอนรปแบบการบนทกบญช เปนดงน\ เม:อซ\อหรอขายจะไดรบใบสาคญรบเงน จายเงน นามาวเคราะหรายการ ลงในสมดรายวนข \นตน ผานไปท:บญชแยกประเภท เพ: อส รปขอมลจดทา งบทดลอง และจดทางบการเงน ซ:งสามารถสรปข \นตอนไดในแผนภม 1

สรปรปแบบบญชท เหมาะสมกบธรกจขนาดยอม

แผนภม 1

5

4. สรปผลการศกษาวจยและขอเสนอแนะ

การวจยคร \งน\พบวาธรกจขนาดยอม กจการการผลตอาหาร ผลตเฟอรนเจอร และโรงสขาว สวนใหญมทนจดทะเบยนไมเกน 5 ลานบาท สนทรพยรวมและรายไดรวมไมเกน 5 ลานบาท พนกงานบญชไมเกน 1- 5 คน กจการจะรวบรวมเอกสารใบสาคญและจดทาบญชแบบไมสมบรณ และลงบญชอยางงายในสมดรายวนท :วไปเพยงเลมเดยวและสงมอบเอกสารใบสาคญใหกบสานกงานบญชเปนผจดทาตอไป ซ:งขอมลดงกลาวไปอยท:สานกงานบญชทาใหมการใชประโยชนจากขอมลบญชไดนอยมากหรอกจการบางแหงไมเคยมการใชประโยชนจากขอมลบญชเลย แตอาศยประสบการณหรอแนวคดของตนในการบรหาร วางแผน คาดการณ วเคราะห ทาใหเกดความเส:ยงสงในการดาเนนงาน และแนวโนมท:จะคงอยตอไปในภาวะเศรษฐกจแบบถดถอย จาเปนตองตอสกบคแขงขนอยางมาก

สาหรบกจการท:มทนจดทะเบยนเกน 5 ลานบาท สนทรพยและรายไดรวมเกน 5 ลานบาท กจการมพนกงานบญชเกน 1 – 5 คน การจดทาบญชจะสมบรณและเตมรปแบบ มการจดซ\อโปรแกรมคอมพวเตอรดานบญชมาทาบญชและ มการเสยภาษโดยตนเอง กจการจะมการสรปขอมลทกเดอน แตยงคงตองขอคาปรกษาและคาแนะนาจากผตรวจสอบบญชอยางสม:าเสมอ เพ:อปองกการผดพลาดในการย:นเสยภาษและเปนไปตามมาตรฐานการบญชกาหนดไว ขอเสนอแนะ

กจการควรจดทาขอมลบญชโดยตนเอง เพ:อนาขอมลมาใชไดอยางสะดวก รวดเรว และตามวตถประสงคท:ตองการเพ:อเกดประโยชนในการวางแผน ส :งการ ควบคมและตดสนใจไดถกตอง และทนเหตการณ มการดาเนนงานไดอยางมประสทธภาพและเจรญเตบโตไดอยางม :นคง สาหรบกจการท:ใหสานกงานบญชเปนผจดทา ควรตดตามการจดทาบญชใหครบถวนและถกตองตามหลกเกณฑท:กฎหมายกาหนดไวในพระราชบญญตการบญช พ.ศ. 2543

ภาพถายดาเนนการ สมภาษณงานวจย

5. กตตกร รมประกาศ

โครงงานวจยน\ไดรบการสนบสนนทนวจยในโครงการความรวมมอระหวาง มรภ. - สกว. ภายใตโครงการ “โครงการวจยรวมกบการเรยนการสอนบรณาการศาสตรเพ:อเรยนรการพฒนาพ\นท:สาหรบนกศกษาปรญญาตรและ ปรญญาโท (Area Based Collaborative Research for Undergraduate and Master Students (ABC-PUS/MAG)) ประจาป 2551”

6

6. เอกสารอางอง

(1) ธารณ พงษสพฒน,รองศาสตราจารย. การบญชท :วไป. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. 2542, หนา 133. (2) วชนพร เศรษฐสกโก ,รองศาสตราจารย. ระบบสารสนเทศทางการบญช. กรงเทพฯ: หจก. ว เจ พร\นต\ง. 2549, หนา 2.

(3) วชรากรณ ชวโศภษฐ,รองศาสตราจารย และ สวมล องควานช, ดร. ระเบยบวธวจยทางธรกจ. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยรามคาแหง. 2548, หนา 4. (4) เบญจมาศ อภสทธภญโญ� . การบญชบรหาร.โรงพมพ : ซเดดยเคช :น จากด (มหาชน) พ.ศ. 2545, หนา 17 (5) เมธากล เกยรตกระจาย.รศ.และศลปะพร ศรจ :นเพชร. ทฤษฎการบญช. ฉบบปรบปรงใหม พมพคร \งท: 9 มปท. พ.ศ. 2544.

(6) สรรตน ศรจกรวาลวงษ. ระบบบญชและการควบคมทางการบญชของเหมองเมาะการไฟฟาฝายผลตแหง ประเทศไทย. วทยานพนธบญชมหาบณฑต สาขาการบญช บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยเชยงใหม, 2545. (7) โอบพร คงประเสรฐ. การจดทาขอมลทางการบญชเพ:อการบรหารของธรกจในเขตนคมอตสาหกรรมภาคเหนอ จงหวดลาพน. วทยานพนธบญชมหาบณฑต สาขาการบญช บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยเชยงใหม, 2547.