1

เกณฑการรบรรายได – รายจาย ทางบญช กบ ทางภาษตางกนอยางไร

เกณฑการรบรรายได – รายจาย ทางบญช กบ ทางภาษตางกนอยางไร

น ำเสนอโดย

TAX – ACT9 Channel

2

เนอหา :

เกณฑการรบร

รายได-รายจาย

ทางบญช

กบ

ทางภาษ

ตางกนอยางไร

เกณฑการรบรรายได – รายจาย ทางบญช กบทางภาษตางกนอยางไร

① หลกการบญช แตกตาง จากหลกการภาษ อยางไรหรอไม

② ค าอธบายความหมาย “ เกณฑคงคาง ” (ตามหลกการบญช)

③ ค าอธบายความหมาย “ เกณฑสทธ ” (ตามหลกภาษ) และ

เกณฑอนๆตาม ทป.1/2528(แกไขลาสดโดยค าส งท ทป.155/2549)

④ บทสรป เกณฑคงคาง (ตามหลกบญช) กบ เกณฑสทธและเกณฑอนๆ

(ตามหลกภาษ)

TAX – ACT9 Channel

TAX – ACT9 Channel

3

หลกการบญช แตกตางจาก หลกการภาษ

หลกการบญช กบ หลกการภาษ มความแตกตางกน ดงน

รายการ หลกการบญช หลกภาษอากร

❶ กฎเกณฑหลก แมบทการบญช ประมวลรษฎากร

❷ กฎเกณฑทเกยวของ มาตรฐานการบญช การตความมาตรฐานการบญช แนวปฏบตทางการบญช

พระราชกฤษฎกา ประกาศ / ค าสง กฎกระทรวง ค าวนจฉยฯ ค าพพากษา

TAX – ACT9 Channel

4

หลกการบญช แตกตางจาก หลกการภาษ

หลกการบญช กบ หลกการภาษ มความแตกตางกน ดงน

รายการ หลกการบญช หลกภาษอากร

❸ เกณฑในการรบรรายได และคาใชจาย

เกณฑคงคาง เกณฑสทธ หรอเกณฑอนๆตาม ทป.1/2528 (แกไขลาสดโดยค าสงท ทป.155/2549) เฉพาะกรณอนญาต

❹ เงอนไขหลกเปนไปตาม นยามและการรบร รายได คาใชจาย ตามแมบทการบญช การตความมาตรฐานการบญชและแนวปฏบตทางการบญชทเกยวของ

ประมวลรษฎากร มาตรา 65 มาตรา 65 ทว มาตรา 65 ตร และ ทป.1/2528 (แกไขลาสดโดยค าสงท ทป.155/2549) รวมทงกฎและประกาศอนๆทเกยวของ

TAX – ACT9 Channel

5

ค าอธบาย

ความหมาย

เกณฑคงคาง

(ตามหลกการบญช)

เกณฑคงคาง (ตามแมบทการบญช)

“ เกณฑคงคาง” แสดงถง รายการและเหตการณทางบญชจะรบร เมอเกดขน มใชเมอมการรบหรอจายเงนสดหรอการเทยบเทาเงนสด โดยรายการตางๆจะบนทกบญชและแสดงในงบการเงนตามงวดทเกยวของ

งบการเงนทจดท าขนภายใต เกณฑคงคาง จะใหขอมล แกผใชงบเกยวกบ •รายการคาในอดตทเกยวของกบการรบ และจายเงนสด

• ขอมลเกยวกบภาระผกพนทกจการตองจายเปนเงนสดในอนาคต

• ขอมลเกยวกบทรพยากรทจะไดรบเปนเงนสดในอนาคต

การรบรรายไดและคาใชจายทางบญช ใช เกณฑคงคาง

TAX – ACT9 Channel

6

“เกณฑสทธ ” ความหมายของเกณฑสทธ...คอ ใหน ารายไดทเกดขนในรอบระยะเวลาบญชใด แมวาจะยงไมไดรบช าระในรอบระยะเวลาบญชนนมารวมค านวณเปนรายไดในรอบระยะเวลาบญชนน และใหน ารายจายทงสนทเกยวกบรายไดนน แมจะยงมไดจายในรอบระยะเวลาบญชนนมารวมค านวณเปนรายจายของรอบระยะเวลาบญชนน

การค านวณรายไดและรายจายเพอเสยภาษเงนไดนตบคคลใหใช เกณฑสทธ

ค าอธบาย

ความหมาย

เกณฑสทธ

(ตามหลกภาษอากร)และ

เกณฑอนๆตาม

ทป.1/2528

(แกไขลาสดโดยค าส งท

ทป.155/2549)

TAX – ACT9 Channel

7

การรบรรายได – รายจาย ใชเกณฑอนๆ

ตาม ทป.1/2528

(แกไขลาสดโดยค าส งททป.155/2549)

8

❶ ทป.155/2549 กรณไมตองใชเกณฑสทธ โดยใชเกณฑเงนสด ① ธนาคารพาณชย / เงนทน /

หลกทรพย/เครดตฟองซเอร เฉพาะดอกเบยผดนดตดตอกนเกน 3 เดอน

② ประกนชวต ธรกจบตรเครดต

และกจการอนท านองเดยวกน เฉพาะดอกเบยผดนดช าระตดตอกนเกน 6 เดอน และ

มการคาดหมายวา จะไมสามารถเกบหนได โดยลกหนไมมเงนหรอ

ทรพยสนเพยงพอทจะช าระหน ใหน ารายไดมารบรในเดอนทไดรบช าระ

จรง (ตองเขาเงอนไขทง 2 ขอ ตอเนองกน)

ประกนชวต ส าหรบ

“ เบยประกนชวต”ใหน ามาเปนรายไดในรอบระยะเวลาบญชทไดรบ

ช าระจรง

ใหน ามาเปนรายไดในรอบระยะเวลาบญชทไดรบช าระจรง

( ไมมเงอนไขเลย ส าหรบเบยประกนชวตเปลยนไดทนท )

TAX – ACT9 Channel

9

❷ ทป.155/2549 กรณไมตองใชเกณฑสทธ ของกจการฝากขายสนคา

กจการฝากขายสนคาใหน ารายไดท งจ านวนมาเปน รายได ในรอบทมการฝากขาย เวนแต

กรณไดท าสญญาตงตวแทนผรบฝากขายสนคาเปนลายลกษณอกษร โดยผรบฝากไดรบคาตอบแทน

หรอบ าเหนจตามทก าหนด ใหค านวณ รายได ตอเมอรบฝากขายสนคาไดขายสนคาใหแกผซอ

TAX – ACT9 Channel

10

TAX – ACT9 Channel

❸ ทป.155/2549 กรณไมตองใชเกณฑสทธ ของกจการใหเชาทรพยสน

กจการใหเชาทรพยสน ใหน ารายไดและรายจายมาเปน รายไดและรายจาย

ในแตละรอบระยะเวลาบญช ตามสวนแหงระยะเวลาการใหเชาทรพยสน

(หรอ เรยกอกอยางวา เกณฑเฉลยรายได )

สวน ผเชาทรพยสน ตองใช เกณฑสทธ โดยตองน าคาเชามาเปนรายจายในแตละรอบระยะเวลาบญชนน

11

TAX – ACT9 Channel

❹ ทป.155/2549 กรณไมตองใชเกณฑสทธ ของกจการขายผอนช าระทกรรมสทธ

ไดโอนไปยงผซอ

กจการขายผอนช าระทกรรมสทธไดโอนไปยงผซอ

ใหน ารายไดและรายจายมาเปน รายไดท งจ านวน ในรอบทมการซอขายสนคานน

12

TAX – ACT9 Channel

❺ ทป.155/2549 กรณไมตองใชเกณฑสทธ ของกจการใหเชาซอ

กจการใหเชาซอหรอขายผอนช าระทกรรมสทธ ยงไมไดโอน ไปยงผซอ และมสญญาเกนหนงรอบ

ระยะเวลาบญช

กจการขายผอนช าระทกรรมสทธยงไมไดโอนไปยงผซอและมสญญาเกนหนงรอบระยะเวลาบญช ใหน าก าไร

จากการขายมารวมค านวณเปนรายไดท งจ านวนในรอบระยะเวลาทมการใหเชาซอหรอขายผอนช าระ

ดอกผลเชาซอหรอขายผอนช าระใหน ามาเปนรายไดแตละงวดตามวธการทางบญชทรบรองทวไป

สวนดานผเชาซอหรอผซอจากการขายผอนช าระตองใชเกณฑสทธ โดยน าทรพยสนทไดมาค านวณ

หกคาสกหรอตามมลคาทตองพงช าระท งหมดโดยจะหกไดไมเกนเชาซอหรอราคาทจะตองผอนช าระใน

รอบระยะเวลาบญช

13

TAX – ACT9 Channel

❻ ทป.155/2549 กรณไมตองใชเกณฑสทธ ของกจการรบเหมากอสราง

กจการรบเหมากอสราง

ใหน ารายไดและรายจายตามอตราสวนของงานทท าเสรจตามวธการทางบญชทรบรองทวไปมา

รวมค านวณเปนรายไดและรายจายในรอบระยะเวลาบญชนน

14

TAX – ACT9 Channel

❼ ท.ป.155/2549 กรณไมตองใชเกณฑสทธ ของกจการคาอสงหารมทรพย

① กจการคาอสงหารมทรพย ใหค านวณเปนรายไดและรายจายทงจ านวน กรณการจดทะเบยนโอน

กรรมสทธเฉพาะการขายทมการจดทะเบยนโอนในรอบเดยวกบการขาย

② ใหค านวณรายไดและรายจายตามอตราสวนของงานทท าเสรจ หรอ ค านวณรายไดและรายจายตามงวด

ทถงก าหนดช าระโดยวธการค านวณตามอตราก าไรขนตน เมอเลอกใชวธการใดแลวตองใชวธการนนตลอดไป

ค าวา “ กจการคาอสงหารมทรพย ” หมายความวา การขายทดน การขายทดนพรอมสงปลกสราง การขายสงปลกสราง และการขายอาคารชด

15

TAX – ACT9 Channel

❽ ท.ป.155/2549 กรณไมตองใชเกณฑสทธ ของกจการสนามกอลฟ / กจการ

ใหบรการตามสญญาระยะยาวแกสมาชก

กจการสนามกอลฟ / กจการใหบรการตามสญญาระยะยาวแกสมาชก ใหน ารายไดทเรยกเกบ หรอพงเรยกเกบใน

ลกษณะเงนกอนฯ (เงนคาสมาชก เงนประกน เงนมดจ า เงนจายลวงหนา เพอเปนคาใชจาย)

มารวมค านวณเปนรายได ดงน

① เปนรายไดท งจ านวนในรอบระยะเวลาบญชทไดใหบรการ

② น ามาเฉลยตามสวนแหงจ านวนป แตไมเกน 10 รอบระยะเวลาบญชทไดเรมใหบรการ

กรณทมจายคนตามขอตกลง ใหน ามาถอเปนรายจายในรอบระยะเวลาบญชทไดจายเงนคน

16

สรป

เกณฑคงคาง (ตามหลกบญช) กบ เกณฑสทธและเกณฑอนๆ (ตามหลกภาษ)

TAX – ACT9 Channel

17

สรป เกณฑคงคาง (ตามหลกบญช) กบ เกณฑสทธและเกณฑอนๆ (ตามหลกภาษ) เกณฑสทธ ไมใช เกณฑคงคาง แตสวนใหญจะคลายกบ เกณฑคงคาง

เกณฑสทธนนเปนมมมองของการจดเกบภาษ เปนหลกเกณฑของกรมสรรพากร ไมใชเกณฑคงคางตามหลกการบญช

เกณฑคงคาง ( ตามแมบทการบญช )

• เกณฑคงคาง แสดงถง รายการและเหตการณทางบญชจะรบรเมอเกดขน มใช เมอมการรบหรอจายเงนสดหรอรายการเทยบเทา

เงนสดโดยรายการตางๆจะบนทกบญช และแสดงในงบการเงนตามงวดทเกยวของ

• งบการเงนทจดท าขนภายใตเกณฑคงคาง จะใหขอมลแกผใชงบเกยวกบ

1) รายการคาในอดตทเกยวของกบการรบและการจาย

2) ขอมลเกยวกบภาระผกพนทกจการตองจายเปนเงนสดในอนาคต

3) ขอมลเกยวกบทรพยากรทจะไดรบเปนเงนสดในอนาคต

เกณฑสทธ หมายถง

ใหน ารายไดทเกดขนในรอบระยะเวลาบญชใด แมวาจะยงไมไดรบช าระในรอบระยะเวลาบญชนน แมจะยงมไดจายในรอบ

ระยะเวลาบญชนนมารวมค านวณเปนรายจายของรอบระยะเวลาบญชนน

TAX – ACT9 Channel

18

บทสรป เกณฑคงคาง (ตามหลกบญช) กบ เกณฑสทธและเกณฑอนๆ (ตามหลกภาษ) ในการศกษาเกยวกบการรบรรายได – รายจาย ในการค านวณก าไรสทธ (มาตรา 65) เพอเสยภาษเงนไดนตบคคล ของบรษท

หรอหางหนสวนนตบคคล แยกพจารณาได 2 กรณ คอ

1) ใชเกณฑสทธ

2) ใชเกณฑอนๆนอกจากเกณฑสทธได (ตามกฎเกณฑน ไมตองขออนมตตออธบดกรมสรรพากร)

2.1 ตาม ทป.1/2528 (แกไขโดย ทป.155/2549)

2.2 ตาม ป.73/2541 (แกไขเพมเตมโดยค าส งกรมสรรพากรท ป.74/2541)

เกยวกบ แนวปฏบตการรบรรายได ตามค าส ง ป.73/2541 ม 3 หวขอใหญ

(1) การรบรรายไดของกจการรบเหมากอสราง

(2) รายไดตามสญญาเชาระยะยาว / บรการระยะยาว (เงนมดจ า เงนจายลวงหนา เงนจอง เงนประกน ทจายเปนกอน)

(3) เวนแตกรณตอไปน ไมตองน าเงนกอนมาเปนรายไดในการเสยภาษเงนไดนตบคคล ภาษมลคาเพม ภาษหก ณ ทจาย

(3.1) เงนมดจ า เงนประกน (ภาชนะบรรจสนคา)

(3.2) เงนมดจ า เงนประกน (ใหเชาอสงหารมทรพย)

TAX – ACT9 Channel

19

❶❶

ความแตกตาง

สรป

ความแตกตางของ เกณฑคงคาง และ เกณฑสทธ

❶ การใชบงคบเกณฑรบรรายได – รายจาย

เกณฑคงคาง

ใชส าหรบการรบรรายไดและคาใชจายในทางบญช ตามมาตรฐานบญชท

รบรองทวไป

(มาตรฐานการรายงานทางการเงนส าหรบกจการทไมมสวนไดเสยสาธารณะ)

เกณฑสทธ

ใชส าหรบการรบรรายไดและรายจาย เพอการค านวณก าไรสทธทางภาษ

อากร

TAX – ACT9 Channel

20

❶❶

ความแตกตาง

สรป

ความแตกตางของ เกณฑคงคาง และ เกณฑสทธ

❷ เนอหาสาระของเกณฑรบรรายไดตามเกณฑคงคางและเกณฑสทธ

เนองจากในทางภาษอากรโดยเฉพาะภาษเงนไดนตบคคลไดน าหลกเกณฑทางบญชมาบญญตเปน

หลกเกณฑในการจดเกบภาษอากรเปนอนมาก โดยเฉพาะส าหรบภาษเงนไดนตบคคล อาท น า

“ ก าไรสทธ ” มาใชเปนหลกในการจดเกบภาษเงนไดนตบคคลตาม

“หลกความสามารถในการเสยภาษอากร ” โดยวดความสามารถจากจ านวนก าไรสทธของบรษทหรอหางหนสวนนตบคคล

เมอน าหลกการค านวณก าไรสทธทางบญชมาปรบใชเปนหลกความสามารถในการเสยภาษเงนไดนต

บคคล จงจ าเปนตองน าหลกเกณฑการรบรรายไดและรายจายในทางภาษมาปรบใชดวย แตหากใชค า

วา “ เกณฑคงคาง ” กจะท าใหเกดความคบแคบในการตความในทางภาษอากรซงอาจเกดผล

เสยหายแกรฐได จงบญญตค าวา “ เกณฑสทธ ” ขน เพอใหมความแตกตางไดในบางประการ

TAX – ACT9 Channel

21

❶❶

ความแตกตาง

สรป

ความแตกตางของ เกณฑคงคาง และ เกณฑสทธ

อาท อ านาจเจาพนกงานประเมน ในการประเมนรายไดเพมขนใหเปนไปตามราคาตลาด

ตามนยมาตรา 65 ทว(4)แหงประมวลรษฎากร การถอเปนการขายสนคาตามนยมาตรา

70 ตรแหงประมวลรษฎากร รายไดและรายจายจากการตราคาทรพยสน กรณเลกกจการ

ตามมาตรา 74(1) แหงประมวลรษฎากร

ดงนน...กลาวโดยสรป “ เกณฑสทธ ” กคอ.... เกณฑคงคาง + สทธเรยกรองในทางภาษอากร + อ านาจเจา

พนกงานประเมน +เงอนไขการรบรรายไดและรายจายตามท

บญญตไวในประมวลรษฎากร

TAX – ACT9 Channel

22

ขอมลทใชอางองมาจาก

- สภาวชาชพบญช :บทความของ รศ.ดร.วรศกด ทมมานนท

- บทความของ อ.สเทพ พงษพทกษ

- หนงสอภาษอากร และเอกสารอบรม

อ.เกรยงศกด ประสงคสกาญจน

- มาตรฐานการรายงานทางการเงน

ส าหรบกจการทไมมสวนไดเสย

สาธารณะ

- ขอมลจากเวบไซดกรมสรรพากร

สภาวชาชพบญช

- และความรทไดจากอาจารยทกทาน

ขอกราบขอบพระคณคร อาจารย ทไดถายทอดความรไวใหเปนวทยาทานแกลกศษย

TAX – ACT9 Channel

23

ขอบคณทกทานทตดตามรบชม

24