บทที่ 1 เศรษฐศาสตร์ภาครัฐและโครงสร้างรายรับ รายจ่ายpioneer.netserv.chula.ac.th/~achairat/PubE01

บทท 1 เศรษฐศาสตรภาครฐและโครงสรางรายรบรายจาย

ชยรตน เอยมกลวฒน 2558, บทท 1

ชยรตน เอยมกลวฒน เศรษฐศาสตรสาธารณะ Econ 2943307บทท 1 เศรษฐศาสตรภาครฐและโครงสรางรายรบรายจาย

8/25/2017

1.1 ความหมายเศรษฐศาสตรภาครฐ

1.2 ภาคสาธารณะและภาครฐบาล

1.3 ขนาดภาครฐ

1.4 ฐานะการคลงและหนสาธารณะ

1.5 โครงสรางรายรบ

1.6 โครงสรางรายจาย

โครงรางการน าเสนอ

2บทท 1 เศรษฐศาสตรภาครฐและโครงสรางรายรบรายจาย ชยรตน เอยมกลวฒน เศรษฐศาสตรสาธารณะ Econ 29433078/25/2017

ความหมายเศรษฐศาสตรภาครฐ

• เศรษฐศาสตรภาครฐ ศกษาเกยวกบผลกระทบของมาตรการและนโยบายการใชจายและการภาษอากรภาครฐตอเปาหมายทางการคลง 4 ประการ– การมประสทธภาพในการจดสรรทรพยากร

– การกระจายรายไดดวยความเปนธรรม

– การมเสถยรภาพทางเศรษฐกจ และ

– การเตบโตทางเศรษฐกจ

• Tanzi (1991), เกรกเกยรต พพฒนเสรธรรม (2538),ไกรยทธ ธรตยาคนนท (2533)

1.1

เศรษฐศาสตรภาครฐ


ความหมายเศรษฐศาสตรภาครฐ1.1


1. การจดสรรทรพยากรอยางมประสทธภาพ (efficient allocation of resource)– เกบภาษสงแวดลอม เพอใหราคาสะทอนตนทนการผลตทแทจรง

– ปรบปรงมาตรการภาษเพอลดการผกขาด

– เศรษฐกจสเทา

Government Functions




10 เหตผล คสช ท ำไมตองรฐประหำร 2557น ำโดย พลเอก ประยทธ จนทรโอชำ ผบ. ทบ.

Nation TV "3 มถนำยน 2557 12:32 น."


บทท 1 เศรษฐศาสตรภาครฐและโครงสรางรายรบรายจาย ชยรตน เอยมกลวฒน เศรษฐศาสตรสาธารณะ Econ 29433078/25/2017 6

'เหตแหงกำรยดอ ำนำจของ คมช.' น ำโดย พล.อ.สนธ บญยรตกลน ผบ.ทบ.

สองเดอนหลงจากรฐประหาร คมช. ไดออก “สมดปกขาว” ชแจงสาเหตของการกอรฐประหารยดอ านาจโดยมสาระส าคญ ไดแก 1. การทจรตผลประโยชนทบซอน 2. การใชอ านาจในทางมชอบ 3. การละเมดจรยธรรมคณธรรมของผน าประเทศ 4. การแทรกแซงระบบการตรวจสอบทางการเมองตามรฐธรรมนญ (องคกร

อสระ)5. ขอผดพลาดเชงนโยบายทน าไปสการละเมดสทธเสรภาพและการบอน

ท าลายความสามคคของคนในชาต6. การหมนพระบรมเดชานภาพ

'เหตแหงกำรยดอ ำนำจของ คมช.' จำก หนงสอพมพไทยโพสต ฉบบวนท 22 พ.ย.2549



1.1

บทท 1 เศรษฐศาสตรภาครฐและโครงสรางรายรบรายจาย ชยรตน เอยมกลวฒน เศรษฐศาสตรสาธารณะ Econ 29433078/25/2017





Corruption and Allocation










1.1


งำนวจยโดยสงเขปผาสก พงษไพจตร (2543) ตวชระดบการคอรรปชน และความไมโปรงใสในระบบราชการและการเมอง มดงน

– 4.1 รอยละ 10 ของหวหนาครวเรอนทวประเทศถกเรยกรองใหจายคาสนบน/สนน าใจ/เฉลยราย ละประมาณ 1,000 บาท/ป

– 4.2 รอยละ 31 ของหวหนาครวเรอนทขนศาลแจงวาถกเรยกรองใหจายคาสนบนแกเจาหนาทในกระบวนการยตธรรมซงรวมทงต ารวจ อยการ ผพพากษา เสมยน และเลขานการศาล และคนนอกกระบวนการยตธรรมคอคนกลาง

– 4.3 จากการส ารวจนกธรกจ 430 รายทวประเทศ พ.ศ. 2540 รอยละ 63 ตอบวาจายคาน ารอน น าชา/สนบนใหแกขาราชการ หรอนกการเมอง มลคาทจายคดเปนรอยละ 1-20 ของมลคาสนคา

– 4.4 จากการส ารวจนกธรกจ 422 รายทวประเทศ พ.ศ. 2542 รอยละ 79 ยอมรบวาเปนเรองธรรมดาทธรกจจะตองจายเงนพเศษใหแกเจาหนาทรฐ

• รอยละ 52 รลวงหนาวาตองจายเปนเจาหนาทเทาไร จายอยางไร

• รอยละ 25 ตอบวาเจาหนาทรฐเปนผ เรยกรองและบอกจ านวนเงน

• รอยละ 23 ตอบวานกธรกจเปนผ เสนอและตดสนใจจ านวนทเหมาะสมเอง

ผำสก พงษไพจตร 2543 ภำพกำรวจยเกยวกบกำรปองกนและปรำบปรำมกำรทจรต คอรรปชนในสงคมไทย : วธกำร ตวช ผลกระทบ และขอคดสกำรแกไข เสนอในกำรสมมนำระดมควำมคดกำรจดท ำแผนยทธศำสตรปองกนและปรำบปรำมกำรทจรตแหงชำตจดโดย ป.ป.ช. 7-8 ตลำคม 2543.

1.1


• จารวรรณ สขมาลพงษ (2556) ไดทาการศกษาแนวโนมของคอรรปชนในประเทศไทย ผลการศกษาพบวา ในแตละปพอคาและนกธรกจกวารอยละ 80 ตองสญเสยเงนใหกบการคอรรปชนเปนจจ านวนสงถงเกอบ 3 แสนลานบาท

• “สถานการณคอรปชนไทย ป พ.ศ. 2557” – การวจยของมหาวทยาลยหอการคาไทยพบวา ปญหาคอรปชนไดสรางความเสยหายตองบประมาณและ อตราเตบโตทางเศรษฐกจ (จดพ) ของประเทศไทย

เปนอยางมาก โดยประมาณการวาป 2556 มการจายเงนใต โตะในสดสวน รอยละ 25 ของมลคาสญญา คดเปนเงน 2.35 แสนลานบาท หรอคดเปนสดสวนรอยละ 9.82 ของงบประมาณรายจายและรอยละ 1.88 ของจดพ”

– มภาคเอกชน ประมาณรอยละ 81.2 ยอมรบวาเคยจายสนบน หรอ”เงนใตโตะ” กวา 2 แสนลานบาทตอป หรอ ประมาณรอยละ 25-30 ของมลคางาน โดยเฉพาะการซอมและสรางถนน/สะพาน ตดอนดบโครงการรบสนบนอนดบแรก




2. การกระจายรายไดทเปนธรรม (fair distribution of income)

ภาษอากรถกน าไปใชในการด าเนนตามยทธศาสตรของรฐบาลทวางไวเพอแกปญหาความยากจนและยกระดบคณภาพชวตใหดขน

เชน – เบยยงชพผสงอาย

- ประกนสขภาพถวนหนา

- เรยนฟร 12 ป

- ตรงราคาแกส, น ามน

- คาน า-คาไฟ ฟร ส าหรบผใชนอย

รฐตองใชเงนจ านวนมากในการด าเนนนโยบายเหลาน ตองเพมการขาดดลงบประมาณ และระดมรายไดจากภาษอากรมาช าระหนสาธารณะทกอขน



First Decile = 21.6Top Decile = 26.55

แหลงทมำ: ชยรตน เอยมกลวฒน. “ภำระภำษและควำมเหลอมลำของระบบภำษภำครฐบำลไทย.” วำรสำรเศรษฐศำสตรประยกต 23, 2 (ธนวำคม 2558): 25-53.

2,305

4,401

6,520

9,828

รายไดเฉลยตอคนตอเดอนตามระดบรายไดทวประเทศ (Quintile by Income) ป 2558 http://www.nesdb.go.th/ewt_w3c/ewt_dl_link.php?nid=6363

23,763

http://www.journal.eco.ku.ac.th/upload/document/thai/20160216030016.pdf




3. การธ ารงไวซงเสถยรภาพทางเศรษฐกจ (stabilization of economy)

ภาษอากรเปนเครองมออยางหนงในการรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจ นอกจากกลไกตลาด

- เศรษฐกจซบเซา ลดภาษเพอกระตนเศรษฐกจ

- เศรษฐกจเฟองฟ ขนภาษเพอลดความรอนแรงของระบบเศรษฐกจ

ทงนเปนการใชภาษเปนเครองมอในการรกษาเสถยรภาพของเศรษฐกจใหอยในกรอบทเหมาะสม




4. การสงเสรมการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจอยางตอเนอง (economic growth) สามารถใชมาตรการดานภาษกระตนเศรษฐกจได

- BOI ยกเวนภาษเงนไดของนตบคคลและยกเวนหรอลดภาษศลกากรส าหรบกจการทไดรบการสงเสรมการลงทน

- สงเสรมการออมโดยจดเกบภาษจากดอกเบย 15 % แทนการจดเกบจากคาจางในอตรากาวหนา

ลดภาษมลคาเพม กระตนการบรโภคภายใน

เศรษฐกจขยายตว





2554-25572551-2554255125512539-2540

2535-25382540-2544

2544-2549

2538-25392531-2534

รายนามนายกรฐมนตรแหงราชอาณาจกรไทย1.1




2557-61?2014-18?



2557-61?2014-18?

2011-14







ไตรมำสแรก 2560



• ประยทธโอดเปน 'หวหนา คสช.' ถกตางประเทศแบลคลสตหามเขาสหภาพยโรป 28 ประเทศ

http://prachatai.org/journal/2017/08/72711

ประยทธ เขำประเทศสหภำพยโรปไมได



http://prachatai.org/journal/2017/08/72711

พยำกรณเศรษฐกจโลกป 2050 ไทยจะโดนฟลปปนส-เวยดนำม แซงหนำ

• Price Waterhouse Coopers หรอ PwC บรษททปรกษำรำยใหญของโลก ออกรำยงำนพยำกรณเศรษฐกจโลก– ในป 2050 วำจะมหนำตำเปนอยำงไร– ศกษำกำรเตบโตของ GDP ใน 32 ประเทศ





เวยดนำม GDP เตบโตรวดเรวทสดในโลก

• ประเทศทจะเตบโตเรวทสดอยำงนำจบตำคอ เวยดนำม โตขน 5.1% ตอเนองทกป ขนำดของเศรษฐกจจะขยบจำกอนดบ 32 (ป 2016) ขนมำเปนอนดบ 20 (ป 2050)

• ฟลปปนส มอตรำกำรเตบโตไมตำงกนนกคอ 4.3% ตอป จะไตจำกอนดบ 28 (ป 2016) เปนอนดบ 19 (ป 2050)

• ไทย มอตรำกำรเตบโตของ GDP เฉลยเพยง 2.6% ตอป อยอนดบกลำงๆ



ไทย โดนฟลปปนส เวยดนำม มำเลเซย แซงหนำ

• ประเทศไทย จะโดนทงฟลปปนส เวยดนำม และมำเลเซย แซงหนำในแงของขนำด GDP

• อนดบป 2016: ไทย (20), มำเลเซย (27), ฟลปปนส(28), เวยดนำม (32)

• อนดบป 2050: ฟลปปนส (19), เวยดนำม (20),

มำเลเซย (24), ไทย (25)



ไทย โดนฟลปปนส เวยดนำม มำเลเซย แซงหนำ






• วตถประสงคทง 4 ขอ อาจไมไดบรรลไปพรอมกนทงหมด การด าเนนการเพอใหไดผลลพธตามวตถประสงคขอหนงอาจตองขดกบวตถประสงคอกขอหนงกเปนได เชน

การแลกไดแลกเสย (trade off) ของการกระจายรายไดอยางเปนธรรม กบ เพอการขยายตวทางเศรษฐกจ ซงการกระจายรายไดอยางเปนธรรม ในขณะด าเนนนโยบายสมดล ตองลดคาใชจายเศรษฐกจอนๆ หรอขยายฐานภาษ ซงสงผลให ก าไรลดลง ราคาสนคาปรบสงขน กระทบระดบการผลตและการจางงาน สงผลใหการออมและการลงทนลดลง เศรษฐกจไมสามารถเจรญเตบโตไปได ดงนนจงตองจดล าดบความส าคญของวตถประสงคใหด ทงนขนอยกบนโยบายของรฐบาล

ภาคสาธารณะ (Nonfinancial Public Sector)

• ภาคสาธารณะ (Public Sector) หมายถง หนวยงานของภาครฐบาลและรฐวสาหกจ ภาคสาธารณะแบงออกเปน 3 ระดบ

1. รฐบาลกลาง (Central Government)2. รฐบาลทองถน (Local Government)3. รฐวสาหกจทมใชสถาบนการเงน (Non-financial State Enterprise)

รฐบาลกลาง รฐบาลทองถน และรฐวสาหกจ1.2

37

ลานบาท รอยละ ลานบาท รอยละ

รฐบาลกลาง 2,402,481 76.8% 307,426 79%

รฐบาลทองถน 497,874 15.9% 24,410 6%

รฐวสาหกจ 226,684 7.2% 55,058 14%

ภาคสาธารณะ 3,127,039 100% 386,894 100%

2556 2533


รฐวสาหกจ

• รฐวสาหกจ (Public Enterprise) หมายถง หนวยงานทรฐบาลเปนเจาของและสามารถเขาไปควบคมนโยบายและการด าเนนงาน มลกษณะสถานะภาพกงภาคธรกจและภาครฐบาล– รายจายของรฐวสาหกจเปนรายจายลงทน (Net Acquisition of

Nonfinancial Assets)

• การเบกจายงบลงทน (www.sepo.go.th)– ในป 2556 อนมต 301,574 ลานบาท เบกจายจรง 226,684 ลานบาท



รฐบาลกลาง รฐบาลทองถน และรฐวสาหกจ

• หมายถง กลมหนวยงานของรฐ ซงแบงออกเปน 2 ระดบ ไดแก รฐบาลกลาง (Central Government) และรฐบาลทองถน (Local Government) ในประเทศไทย รฐบาลทองถนเรยกวา องคกรปกครองสวนทองถน (Local Administrative Organization)

• รายจายของรฐบาลกลางแบงเปน 3 สวน คอ รายจายจรงจากงบประมาณทงหมด ไมรวมรายจายของรฐวสาหกจและรายจายเพอช าระหนเงนก แตรวมรายจายคาดอกเบย สองคอรายจายจากเงนทกนไวเบกเหลอมป และสวนสดทายคอรายจายเงนนอก

1.2

ภาครฐบาล



• ป พ.ศ. 2556 ภาครฐบาลมรายจายทงสน 2,402,481 ลานบาท คดเปนรอยละ 24.4 ของผลตภณฑมวลรวมประชาชาต (รปท 1.1)

รปท 1.1 รายจายภาครฐบาล (พนลานบาท) และขนาดภาครฐบาลไทย

ทมา ธนาคารแหงประเทศไทย รายงานเศรษฐกจและการเงนรายเดอนฉบบตางๆ (2503-2529) Government Finance Statistics Yearbook (2530-2550) และ ส านกเศรษฐกจการคลง www.fpo.go.th (2551-56)

1.2


40บทท 1 เศรษฐศาสตรภาครฐและโครงสรางรายรบรายจาย ชยรตน เอยมกลวฒน เศรษฐศาสตรสาธารณะ Econ 2943307


รปท 1.2 สดสวนรายไดรฐบาลทองถนตอรายไดรฐบาลกลางตงแตป พ.ศ. 2540-2557

ทมา ส านกเศรษฐกจการคลง www.fpo.go.th

1.2

41

องคกรปกครองสวนทองถน


พระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแก องคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) โดยก าหนดใหสดสวนรายไดรฐบาลทองถน – เทากบรอยละ 20 ในป 2544

– และเพมเปนรอยละ 35 ในป 2549




• พรบ ก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกอปท. (ฉบบท 2) พ.ศ. 2549– ยกเลกก าหนดระยะเวลา – สดสวนตอรายไดของรฐบาลในอตราไม

นอยกวารอยละ 35 ในป 2549

– ให อปท. มรายไดเพมขนคดเปนสดสวนตอรายไดสทธของรฐบาลไมนอยกวารอยละ 25 ตงแตปงบประมาณ พ.ศ. 2550 เปนตนไป




Public Finance and Ideology

• How should a government function in an economic sphere?

• Organic view – community stressed above individual. Goals of society set by the state.

• Mechanistic view – government is a contrivance created by individuals to better achieve their individual goals. Individual, not group, is at center stage.– This is the viewpoint taken in the textbook.



ขนาดภาครฐ

• รายจายภาครฐเปนตวแปรทนยมใชวดขนาดของภาครฐ

• รายจายภาครฐบาลกลาง ในป พ.ศ. 2555 มสดสวนสงถงรอยละ 20.9 ของมลคาผลผลตมวลรวมประชาชาต

• ประเทศไทยจดอยในกลมประเทศทมรายไดปานกลางคอนขางสง (higher-middle income) เมอเปรยบเทยบกบการใชจายภาครฐในกลมเดยวกน

• ขนาดภาครฐคอนขางนอยกวาคาเฉลยของประเทศทมรายไดกลางถงสง ซงประมาณรอยละ 28.39 (ตาราง 1.1)

1.3

รายจายภาครฐ


ขนาดภาครฐ1.3



ประเทศทมรายไดนอย 16.7

ลาว 12.0

กมพชา 11.7

ไนจเรย 5.2

ประเทศทมรายไดปานกลางคอนขางต า 22.7

อนโดนเซย 12.3

ฟลปปนส 16.4

ประเทศทมรายไดปานกลางคอนขางสง 28.4

มาเลเซย 21.8

จน 24.25

ประเทศไทย 19.3

ประเทศทมรายไดสง 33.4

สวเดน 32.1

ฝรงเศส 48.3

สงคโปร 13.2

สหรฐอเมรกา 23.9

สหราชอาณาจกร 44.5

ตารางท 1.1 เปรยบเทยบสดสวนรายจายรฐบาลกลางในป 2555

ขนาดภาครฐ1.3



ประเทศทมรายไดนอย

ประเทศทมรายไดปานกลางคอนขางต า

อนเดย 26.9

อนโดนเซย 19.7

ฟลปปนส 16.4

ประเทศทมรายไดปานกลางคอนขางสง

มาเลเซย 29.5

จน 29.3

ประเทศไทย 20.7

ประเทศทมรายไดสง

สงคโปร 14.6

ฝรงเศส 48.3

สหรฐอเมรกา 37.5

สหราชอาณาจกร 46.8

รายจายภาครฐบาล เปรยบเทยบกบประเทศทนาสนใจ

ขนาดภาครฐ

• รายจายภาครฐบาล เปรยบเทยบกบประเทศในอาเซยนและอนๆ แสดงตารางท 2

1.3


48

ประเทศ ปผลตภณฑมวลรวม

ภายในประเทศ (หนวย:พนลาน)

รายจาย (หนวย:พนลาน) สดสวนตอ GDP

รฐบาลกลาง รฐบาลทองถน ภาครฐบาล รฐบาลกลาง รฐบาลทองถน


อนโดนเซย (รเปย) 2555 8,241,864 1,010,558 612,417 1,622,976 12.3 7.4 19.7

มาเลเซย (รงกต) 2555 941.2 205.5 71.8 277.4 21.8 7.6 29.5

ฟลปปนส (เปโซ) 2555 10,564.9 1,732.7 265.1 1,997.8 16.4 2.5 18.9

สงคโปร (ดอลลาร) 2555 345.6 45.7 4.7 50.3 13.2 1.3 14.6

ไทย (บาท) 2555 11,897.4 2,291.3 197.9 2,489.1 19.3 1.7 20.9

สหรฐอเมรกา(ดอลลาร)

2555 16,244.6 3,880.6 2,720.3 6,091.2 23.9 16.7 37.5

สหราชอาณาจกร (ปอนด) 2555 1,567.2 696.8 201.8 734.0 44.5 12.9 46.8

จน (หยวน) 2555 51,932.2 10,718.8 4,478.1 15,196.9 20.6 8.6 29.3

อนเดย (รป) 2555 101,132.8 13,043.7 14,127.9 27,171.5 12.9 14.0 26.9

ตารางท 1.2 สดสวนรายจายของภาครฐบาลเปรยบเทยบกบมลคาผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศเบองตน (ณ ราคาปจจบน) ของไทยและตางประเทศ

บทท 1 เศรษฐศาสตรภาครฐและโครงสรางรายรบรายจาย ชยรตน เอยมกลวฒน เศรษฐศาสตรสาธารณะ Econ 2943307

ทมา: Government Finance Statistics Yearbook, 2004-2010 และ International Monetary Fund (IMF), 2014

8/25/2017

ฐานะการคลงและหนสาธารณะ1.4

รปท 1.3 ความสมพนธของรายรบ รายจาย ดลการคลง และหนสาธารณะของรฐบาลกลาง


ฐานะการคลงและหนสาธารณะ


• รายจายรฐบาลสามารถวเคราะหจากการใชเงน (uses of funds)

• รายรบรฐบาลสามารถวเคราะหจากแหลงทมาของเงน (sources of funds) ซงประกอบดวย

– (1) รายไดจากภาษอากร (T)

– (2) รายไดทไมใชภาษอากร (N) โดยรายการท (1) และ (2) เปนรายไดของรฐบาลกลาง (R=T+N)

– (3) การกยม (D)

– (4) การใชเงนคงคลง (C) เงนคงคลง หมายถง เงนทเหลอจากการใชจายในปกอนๆ ซงรฐบาลเกบสะสมไว ในปทรายจายสงเกนกวารายไดและรฐบาลไมตองการกอหนเพมขนสามารถน าออกมาใช

1.4




• สวนการใชเงนของรฐบาล (E) ประกอบดวย – (1) การใชจายรฐบาลเพอการบรโภคและการลงทน (G)

– (2) การโอนเงนอดหนนใหรฐบาลทองถนและรฐวสาหกจ (S)

– (3) การช าระดอกเบยเงนก (I) การใชเงนของรฐบาลเทากบรายจายตางๆ ของรฐบาล (E=G+S+I) ในแตละป

1.4


51

• รฐบาลไดออกกฎหมายคมครองเงนฝากเงนกเตมจ านวน หลงสถาบนการเงนลมละลายจ านวนมาก ภาครฐจ าเปนตองแบกรบหนทงหมด ซงเคยสงถงรอยละ 17.6 ในป 2542 และลดลงเหลอเพยงรอยละ 0.06 ในป 2553 (รปท 1.4)



• รปท 1.4 หนสาธารณะตงแต พ.ศ. 2503-2556

ทมา: ส านกงานบรหารหนสาธารณะ กระทรวงการคลง

1.4








ม.ย. 2560

สดสวน Public Debt

1. หนรฐบาล (1.1+1.2+1.3) 4,759,892.16 77%

1.1 หนทรฐบาลกโดยตรง 3,854,252.02

1.2 หนทรฐบาลกเพอชดใชความเสยหายใหแกกองทนเพอการฟนฟฯ 905,640.14

2. หนรฐวสาหกจทไมเปนสถาบนการเงน (2.1+2.2) 967,318.90 16%

2.1 หนทรฐบาลค าประกน 414,370.98

2.2 หนทรฐบาลไมค าประกน 552,947.92

3. หนรฐวสาหกจทเปนสถาบนการเงน (รฐบาลค าประกน) (3.1+3.2) 441,735.78 7%

4. หนกองทนเพอการฟนฟฯ (4.1+4.2) 0

5. หนหนวยงานของรฐ (5.1+5.2) 16,484.54 0%

รวม 6,185,431.38 100%

Debt : GDP 41.54

ประมาณการ GDP 14,891,983.67

อตราแลกเปลยน 34.148

สดสวน GDP

หนปจจบน 6,185,431.38 0.42

หน + 1 ลานลาน 7,185,431.38 0.48

หน + 2 ลานลาน 8,185,431.38 0.55

หน + 3 ลานลาน 9,185,431.38 0.62

หนสาธารณะคงคาง







1. พ.ร.บ.กำรบรหำรหนสำธำรณะ พ.ศ. 2548คณะกรรมการนโยบายและก ากบการบรหารหนสาธารณะ เปนผบรหารหน สาธารณะ มาตราหลกๆ มดงน

• มาตรา 21 การก เงนเพอชดเชยการขาดดลงบประมาณกระทรวงการคลงก เปนเงนบาทไมเกนวงเงน(1) รอยละ 20 ของงบประมาณรายจายประจ า(2) รอยละ 80 ของงบประมาณรายจายทตงไวส าหรบการช าระคนเงนตน

• มาตรา 22 การก เงนเพอพฒนาเศรษฐกจและสงคม

กระทรวงการคลงก เปนเงนตราตางประเทศไดไมเกนรอยละ 10 ของ งบประมาณรายจายประจ าป



1. พ.ร.บ.กำรบรหำรหนสำธำรณะ พ.ศ. 2548• มาตรา 23 อาจก เปนเงนบาทกได

• มาตรา 24 การก เงนเพอปรบโครงสรางหนสาธารณะ กระทรวงการคลงด าเนนการ

(1) ก ไมเกนจ านวนเงนก ทคางช าระ(2) กช าระหนทกระทรวงการคลงค าประกนไมเกนจ านวนค าประกนเงน



2. ระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยการบรหารหนสาธารณะ พ.ศ. 2549

ขอ 4 (3) ประมาณการภาระหนตางประเทศตอรายไดจากการสงออกสนคาและบรการ (Debt Service Ratio) ไมเกนรอยละ 9



2. ระเบยบกระทรวงกำรคลงวำดวยกำรบรหำรหนสำธำรณะ พ.ศ. 2549

• ตามกรอบความยงยนทางการคลง

(1) สดสวนหนสาธารณะตอ GDP ไมเกนรอยละ 60

(2) ภาระการช าระหนตองบประมาณไมเกนรอยละ 15

(3) สดสวนรายจายลงทนตองบประมาณไมต ากวารอยละ 25

กำรก Mega Projects ลำนลำนบำท

• นอกจากน มการออกเปน พ.ร.ก. หรอ พ.ร.บ.แยกจาก พ.ร.บ.การบรหารหนสาธารณะ พ.ศ. 2548 ในการก เงนอภมหาโปรเจกตเพอเลยงเพดานเงนก ดงทมผอปมาวาเมอวงเงนบตรเครดตใบหนงเตม กไปขอบตรเครดตใหมอกใบมาชวยหมน โดยไมค านงวาเงนทตองใชคนมาจากกระเปาเดยวกน

วนรกษ มงมณนำคน คณะเศรษฐศำสตร มหำวทยำลยธรรมศำสตร วนรกษ มงมณนำคน “ดอยำงไร...ควำมเสยงหนสำธำรณะ” 6 มถนำยน 2556



โครงสรางรายจายรฐบาลกลาง

• การวเคราะหโครงสรางรายจายภาครฐ แบงเปนรายจายตามลกษณะเศรษฐกจและรายจายตามลกษณะงาน

• รายจายตามลกษณะเศรษฐกจ แบงเปน

– รายจายเพอการลงทน (capital expenditures)

– รายจายเพอการบรโภค (current expenditures) ในป พ.ศ. 2556 รายจายเพอการบรโภคคดเปนรอยละ 80.8 ของรายจายทงหมด รายจายเพอการลงทนคดเปนรอยละ 19.2 (รปท 1.5)

1.5

โครงสรางรายจายภาครฐ



• รปท 1.5 รายจายภาครฐจ าแนกตามลกษณะเศรษฐกจ

ทมา: ธนาคารแหงประเทศไทย รายงานเศรษฐกจและการเงนรายเดอนฉบบตางๆ (2503-2533) และ ส านกเศรษฐกจการคลง www.fpo.go.th (2533-56)

1.5




• รายจายเพอการลงทนอาจใหความหมายกวางๆ เปน– รายจายเพอเพมพนประสทธภาพการผลตในระบบเศรษฐกจ ตวอยางเชน การ

สรางระบบชลประทาน การสรางถนนหนทาง

1.5


64

• ตามระบบสถตเพอการศกษาและวเคราะหนโยบายการคลง รายจายภาครฐยงสามารถจ าแนกตามกลมลกษณะงาน 4 ประเภท ประกอบดวย • (1) การบรหารทวไป • (2) การบรการชมชนและสงคม • (3) การเศรษฐกจ• (4) ดานอนๆ (รปท 1.6)



• รปท 1.6 รายจายภาครฐจ าแนกตามลกษณะงาน

ทมา: ธนาคารแหงประเทศไทย รายงานเศรษฐกจและการเงนรายเดอนฉบบตางๆ (2503-2529) Government Finance Statistics Yearbook (2529-2532) และ Thailand Public Finance Data (2532-2556) http://dw.mof.go.th/foc/gfs/

1.5




• ตารางท 1.3 รายจายรฐบาลกลางจ าแนกตามลกษณะงาน ป พ.ศ. 2556

ทมา: ส านกงานเศรษฐกจการคลง www.fpo.go.th

1.5


66

รหส รายจายท งหมด จ านวน สดสวน 7 รายจายท งหมด 2,791,494 100.0

701 การบรการทวไปของรฐ 431,600 15.5 7017 ธรกรรมหนสาธารณะ 142,388 5.1 7018 เงนโอนระหวางรฐบาลกลางและรฐบาลทองถน 131,561 4.7 702 การป องกนประเทศ 181,974 6.5 703 การรกษาความสงบภายใน 140,366 5.0 704 การเศรษฐกจ 597,902 21.4 7042 การเกษตร ป าไม ประมง และลาสตว 365,946 13.1 7043 การเชอเพลงและพลงงาน 59,509 2.1 7044 การเหมองแร อตสาหกรรม และกอสราง 5,502 0.2 7045 การขนสง 101,991 3.7 7046 การสอสาร 3,317 0.1 705 การป องกนสงแวดลอม 4,033 0.1 706 การเคหะและชมชน 159,841 5.7 707 การสาธารณะสข 261,053 9.4 7072 การบรการผป วยนอก 2,057 0.1 7073 การบรการผป วยใน 23,321 0.8 7074 การบรการดานสาธารณะสข 174,499 6.3 708 การศาสนา วฒนธรรมและนนทนาการ 22,819 0.8 709 การศกษา 502,983 18.0 7091 การศกษาระดบเตรยมประถมและระดบประถม 10,760 0.4 7092 การศกษาระดบมธยมศกษา 351,255 12.6 7094 การศกษาระดบอดมศกษา 7,789 0.3 710 การคมครองสงคม 488,921 17.5


โครงสรางรายไดรฐบาลกลาง

• รายไดรฐบาลกลางสามารถแบงไดเปนรายไดจากภาษอากร และรายไดทไมใชภาษอากร รายไดภาครฐสวนใหญจดเกบไดจากภาษอากร ซงประมาณรอยละ 87.8 ของรายไดรฐบาล

• ภาษทางตรง (direct tax) ซงเปนภาษทสามารถผลกภาระภาษใหผอนไดคอนขางยาก ภาษเงนไดนตบคคลจดเกบไดมากเปนอนดบ 1 คดเปนรอยละ 27.4 ในป พ.ศ. 2556 ประกอบดวย – ภาษเงนไดนตบคคล

– ภาษเงนไดบคคลธรรมดา

– ภาษเงนไดปโตรเลยม (รปท 1.8)

1.6

รายไดรฐบาลกลาง



• ภาษทางออม (indirect tax) เปนภาษทสามารถผลกภาระไปใหผอนไดงาย สามารถแบงกวางๆ เปน ภาษศลกากร ภาษสรรพสามต และภาษการขายทวไป (รปท 1.9)

• ภาษศลกากรประกอบดวยภาษน าเขาและสงออก เนองจากประเทศไทยไดใชนโยบายกระตนการสงออกและสงเสรมการเคลอนยายสนคาและทนอยางเสร ปจจบนลดลงเหลอรอยละ 0.0

• ภาษสรรพสามตเปนการจดเกบภาษการขายเฉพาะอยาง สวนใหญจะรจกกนในรปภาษบาป อาท ภาษบหรและภาษเหลา ภาษสรรพสามตทส าคญไดแก ภาษน ามน ภาษสราและเบยร ภาษรถยนต ภาษยาสบ และภาษเครองดม

• สรรพสามตอนๆ ทจดเกบไดคอนขางนอย ประกอบดวย เครองไฟฟา รถจกรยานยนต แบตเตอร และอนๆ (ตารางท 1.4)

1.6




• รปท 1.7 รายไดรฐบาลกลางจ าแนกตามภาษอากรและรายไดทไมใชภาษอากรป พ.ศ. 2503-2556

ทมา ธนาคารแหงประเทศไทย รายงานเศรษฐกจและการเงนรายเดอนฉบบตางๆ (2503-2533) และ ส านกเศรษฐกจการคลง www.fpo.go.th (2533-56)

1.6




• รปท 1.8 ภาษทางตรงจ าแนกตามชนดภาษ ตงแตป พ.ศ. 2503-2556


1.6




• รปท 1.9 ภาษทางออมจ าแนกตามชนดของภาษ ตงแตป พ.ศ. 2503-2556


1.6




• ตารางท 1.4 รายไดจากภาษอากรในปงบประมาณ 2556

ทมา: ส านกงานเศรษฐกจการคลง www.fpo.go.th กระทรวงการคลง

1.6


72

ประเภทรายได รายได สดสวนตอรายไดรวม (รอยละ)

ประเภทรายได รายได สดสวนตอรายไดรวม (รอยละ)

1. รายไดจากภาษอากร 1,897,443 87.8 -ภาษรถยนต 153,874 7.1

1.1 ภาษทางตรง 950,293 44.0 -ภาษเครองดม 17,838 0.8

- ภาษเงนไดบคคลธรรมดา 244,503 11.3 -ภาษเครองไฟฟา 1,002 0.0

- ภาษเงนไดนตบคคล 592,499 27.4 -ภาษรถจกรยานยนต 2,909 0.1

- ภาษเงนไดปโตรเลยม 113,291 5.2 -ภาษแบตเตอร 2,294 0.1

1.2 ภาษทางออม 947,149 43.8 -ภาษการโทรคมนาคม 0 0.0

1.2.1 ภาษการขายทวไป 420,919 19.5 -ภาษอนๆ 1,207 0.1

-ภาษการคา 0 0.0 1.2.3 อากรน าเขา-สงออก 93,926 4.3

-ภาษมลคาเพม 359,414 16.6 -อากรขาเขา 93,672 4.3

-ภาษธรกจเฉพาะ 48,771 2.3 -อากรขาออก 254 0.0

-อากรแสตมป 12,735 0.6 2. รายไดทไมใชภาษ 263,828 12.2

1.2.2 ภาษสรรพสามต 432,304 20.0 -สวนราชการอน 152,568 7.1

-ภาษน ามน 63,532 2.9 -กรมธนารกษ 6,448 0.3

-ภาษยาสบ 67,891 3.1 -รฐวสาหกจ 101,448 4.7

-ภาษสรา 52,671 2.4 -รายไดอนๆ 3,363 0.2

-ภาษเบยร 69,086 3.2 3. รวมท งส น 2,161,271 100.0


สวนดสตโพลวนท 18 – 22 เมษำยน 2560

กำรส ำรวจเรองรฐบำลพล.อ.ประยทธ ในสำยตำประชำชน จ ำนวนทงสน 1,119 คน ระหวำงวนท

18 – 22 เมษำยน 2560

สงใด? หรอเรองใด? ทจะท าใหประชาชนนยมชมชอบรฐบาลพล.อ.ประยทธ มากขน

ผลกำรส ำรวจพบวำ

• อนดบ 1 คอการปราบปรามการทจรตคอรปชน 70.51 % เพรำะมกำรปรำบปรำมอยำงเดดขำด ตอเนอง จรงจง มผลงำนใหเหนชดเจน รฐบำลใหควำมส ำคญ ฯลฯ

• อนดบ 2 บานเมองเปนระเบยบ สงบสข ไมมการชมนมประทวง 65.33 % เพรำะเปนเรองทสงผลตอชวตควำมเปนอยของประชำชน ท ำใหภำพลกษณของประเทศดขนบำนเมองไมวนวำย ฯลฯ สวน

• อนดบ 3 การบรหารบานเมองใหเจรญกาวหนา มนคง 62.56 % เพรำะประเทศจะไดพฒนำ ทนสมย พฒนำในทำงทดขน สำมำรถแขงขนกบตำงประเทศได ประชำชนอยดกนดฯลฯ

สงใด? หรอเรองใด? ทจะท ำใหประชำชนนยมชมชอบรฐบำลพล.อ.ประยทธ ลดลง

• อนดบ 1 ไดแกเรองเศรษฐกจย าแย ประชาชนมความเปนอยล าบาก 76.50 % เพรำะท ำใหกำรคำกำรลงทนหยดชะงก คำครองชพแพง ประชำชนตกงำน ตองกหนยมสนรำยไดไมพอจำย ฯลฯ

• อนดบ 2 คอเรองการบงคบใชกฎหมาย เชน เกบภาษ กฎหมายจราจร 73.46 % เพรำะท ำใหประชำชนตองล ำบำก มกระแสตอตำน ไมเหนดวย ท ำใหเกดกำรคดคำนโจมตรฐบำลฯลฯ สวน

• อนดบ 3 คอเรองเผดจการ ปดกนการแสดงความคดเหน 68.36 % เพรำะใชอ ำนำจมำกเกนไป ประชำชนไมคอยมโอกำสแสดงควำมคดเหน มสวนรวมทำงกำรเมองนอยฯลฯ

โดยภาพรวม ณ วนน ประชาชนมความนยมชมชอบรฐบาลพล.อ.ประยทธ มากขนหรอลดลง

• อนดบ 1 คอ นยมชมชอบเทาๆ เดม 44.77 % เพรำะมนใจในตวนำยกรฐมนตรสำมำรถควบคมสถำนกำรณและแกไขปญหำตำงๆได ท ำงำนดวยควำมเสยสละ ฯลฯ

• อนดบ 2 นยมชมชอบลดลง 29.40 % เพรำะ ยงไมสำมำรถแกปญหำปำกทองไดเศรษฐกจไมด สถำนกำรณบำนเมองยงไมปกต ปดกนสทธเสรภำพ ฯลฯ และ

• อนดบ 3 นยมชมชอบมากขน 25.83 % เพรำะยงมควำมมงมนในกำรท ำงำนตงใจทจะด ำเนนกำรตำมโรดแมป ท ำงำนรวดเรว มนโยบำยชวยเหลอประชำชน ฯลฯ

สงทประชำชนอยำกฝำกบอกรฐบำลพล.อ.ประยทธ

• อนดบ 1 เรงแกปญหำเศรษฐกจ ปญหำปำกทอง คณภำพชวตของประชำชน80.70 %

• อนดบ 2 ด ำเนนงำนตำมโรดแมป จดกำรเลอกตง เปนไปตำมระบอบประชำธปไตย 71.58 % และ

• อนดบ 3 ใชงบประมำณอยำงคมคำ โปรงใส ตรวจสอบได 69.97 %

• ความหมายเศรษฐศาสตรภาครฐ

• ภาคสาธารณะและภาครฐบาล

• ขนาดภาครฐ

• ฐานะการคลงและหนสาธารณะ

• โครงสรางรายรบ

• โครงสรางรายจาย

สรปสาระควรรในบทน


Documents

บทที่ 1 เศรษฐศาสตร์ภาครัฐและโครงสร้างรายรับ รายจ่ายpioneer.netserv.chula.ac.th/~achairat/PubE01