กรกฎาคมedu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/4-2.pdf3.2.3 สร ป เป นการสร ปสาระของเร องด วยข อความท กระช

การพฒนาชดฝกอบรมทางไกล เรอง การพฒนาสมรรถนะครดานการจดการเรยนการสอนปฐมวยศกษาตามแนวการศกษาวอลดอรฟ

วฒนา มคคสมนและคณะ การพฒนาชดฝกอบรมทางไกลส าหรบสถานศกษา เรอง การจดการเรยนการสอน เพอพฒนาคณธรรม จรยธรรม ใหกบผ เรยนตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

สรวรรณ ศรพหล การพฒนาชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมเรอง ไขหวดใหญ สายพนธใหม 2009

ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนในจงหวดนนทบร ทววฒน วฒนกลเจรญ

สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ต าบลบางพด อ าเภอปากเกรด จงหวดนนทบร

วา

รสาร

ศกษา

ศาสต

ร ม

สธ.

ปท 4

ฉบบ

ท 2

กรก

ฎาคม

– ธ

นวาค

ม 25

54

วารสารศกษาศาสตร มสธ. วารสารศกษาศาสตร มสธง เปนวารสารทางวชาการของสาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช มวตถประสงคเพอ (1) ใหเปนแหลงวชาการทคณาจารย นกวชาการ และนกศกษาศกษาศาสตร สามารถ เผยแพรผลงานวชาการได และ (2) เปนประโยชนตอวชาชพศกษาศาสตรและสงคมแหงการเรยนรโดยจดพมพออก เผยแพรแกมวลสมาชก นกวชาการ และผสนใจทวไป ปละ 2 เลม (เลมท 1 ประมาณเดอน มถนายน และเลมท 2 ประมาณเดอนธนวาคม) โดยผลงานทางวชาการ บทความ และรายงานผลวจยทเสนอขอลงตพมพจะตองไมเคยลงทใดมากอน บทความจะตองผานการพจารณาใหความเหนชอลและตรวจแกไขทางวชาการจากผทรงคณวฒประจ าวารสาร กอนลงพมพ โดยกองบรรณาธการจะแจงความเหนและขอเสนอแนะเพอการปรบแกไขไปยงผเขยน เพอพจารณาปรบปรงแกไขตอไป และบทความทกบทความไดร บการปรบปรงตองผานความเหนชอบจากผทรงคณวฒโดยสมบรณแลวเทานน จงสามารถน าลงตพมพได การเตรยมตนฉบบ ตนฉบบทเปนภาษาไทย หรอภาษาองกฤษ หรอทง 2 ภาษา ควรใชรปแบบของตวอกขะ ( font) ชนด Angsana New ขนาด 14 พอยน โดยพมพหนาเดยวบนกระดาษ A4 ความยาวอยระหวาง 10-20 หนา โดยประกอบไปดวย 1. ชอเรอง ตองมทงภาษาไทยและภาษาองกฤษโดยหากเปนบทความภาษาไทยใหใสชอเรองภาษาองกฤษไวเนอเรองยอภาษาองกฤษ แตหากเปนบทความภาษาองกฤษ กใหใสชอเรองภาษาไทยไวเหนอเรองยอภาษาไทย ชอเรองควรเปชอทสน กะทดรด แตไดใจความตรงกบวตถประสงคและเนอหาสาระ 2. ชอผเขยนและสถานทท างานทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ 3. เนอหา ส าหรบบทความภาษาไทยทมศพทภาษาองกฤษ ควรแปลศพทเหลานนใหเปนภาษาไทยหรอใชทบศพทเปนภาษาไทย (ในกรณทไมสามารถแปลได) ใหมากทสด แตสามารถวงเลบค าภาษาองกฤษไวได เนอหาสาระควรใชภาษาทอานเขาใจงายมความหมายชดเจนในกรณทใชค ายอ (ทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ) จะตองเขยนค าเดมไวครงแรกกอน เนอหาสาระของบทความทขอรบการพจาณราลงตพมพตองไปประกอบไปดวย 3.1 เรองยอ หรอบทคดยอในกรณทเปนบทความทางวชาการ ตองมเรองยอ และกรณทเปนบทความวจยตอง มบทคดยอทกบทความจะตองมเรองยอ 2 ภาษา คอทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ โดยหากเปนบทความเปนภาษาไทยไวกอนและหากเปนบทความภาษาองกฤษกใหจดเ รยงเรองยอหรอบทคดยอเปนภาษาองกฤษไวกอนเสมอ เรองยอหรอบทคดยอตองมความยาวไมเกน 250 ค า โดยมลกษณะเปนรอยแกวยอหนาเดยว ซงครอบคลมเนอหาสาระของเรองไวอยางครบถวน 3.2 ในกรณทเปนบทความทางวชาการ เนอหาสาระของบทความตองประกอบไปดวยสวนส าคญ ดงน 3.2.1 บทน า หรอความน า เปนการกลาวถงความส าคญและทมาของเรองหรอประเดนในบทความและวตถประสงคของบทความ 3.2.2 เนอหาความแบงประเดนหวขอออกเปนสวน ๆ โดยเปนหวขอน าพมพดวยตวเลขชดขอบดานซายของกรอบ 3.2.3 สรป เปนการสรปสาระของเรองดวยขอความทกระชบ แตมความชดเจน 3.2.4 บรรณานกรม ใหใชบรรณานกรมตามตวอยางในเอกสารน 3.2.5 ภาคผนวก (ถาม) 3.3 ในกรณทเปนบทความวจย เนอหาสาระควรแบงเปนสวน ๆ ดงตอไปน 3.3.1 ค าน า เปนการกลาวถงความส าคญและทมาของปญหาหรอเหตผลทท าการวจย โดยควรมการอางองงานวจยอน ๆ ทเกยวของประกอบ 3.3.2 วตถประสงค อาจเขยนเปนรอยแกวยอหนาเดยว หรอแบงเปนขอ ๆ กไดตามความเหมาะสม 3.3.3 สมมตฐานหรอปญหาการวจย (ถาม) 3.3.4 กรอบแนวคด (ถาม) ควรเขยนเปนบทรอยแกว พรอมภาพประกอบเพอแสดงความสมพนธของตวแปรตาง ๆ 3.3.5 วธด าเนนการ โดยกลาวถงประชากรและกลมตวอยาง วธสมตวอยาง แหลงทมาของขอมล การเกบและรวบรวมขอมลเครองมอและการใชเครองมอ สถตทใชในการวจยและการวเคราะหขอมล 3.3.6 สรปผลการวจยและการอภปรายผล เปนการน าเสนอผลการวจย โดยมขอวจารณทอางองทฤษฎหรอมการเปรยบเทยบผลการวจยกบงานวจยชนอน ๆ ทเกยวของประกอบ ดานระบบนามป เพอใหผอานเกดความเขาใจในขอคนพบจากการวจยครงน มความสอดคลองหรอขดแยงกบสมมตฐานทตงไวหรอไม อยางไร 3.3.7 ขอเสนอแนะเปนอภปรายเพอสรปใหเปนผลทไดจากการวจยตามวตถประสงคทตงไว พรอมทงใหขอเสนอแนะเพอการท าวจยตอยอด หรอการท าวจยในอนาคตตอไป 3.3.8 บรรณานกรมใหใชรปแบบการเขยนบรรณานกรมตามแนวทางของการท าวทยานพนธของหมาวทยาลยสโขทยธรรมธราช 3.3.9 ภาคผนวก ตาราง และภาพประกอบในภาคผนวก ควรมเฉพาะเทาทจ าเปน โดยอาจใชภาพถาย ขาว -ด า สงแนบสงมาตนฉบบหรอพมพรวมมาในตนฉบบทสงมาใหชดเจน ในกรณของตารางจะตองมการเรยงล าดบตาราง และมชอตารางหรอค าอธบายประกอบอยเนอตารางดวยเสมอ สวนภาพประกอบ จะตองเรยงล าดบภาพ พรอมชอภาพหรอค าอธบายประกอบอยทเสมอ สวนภาพประกอบจะตองเรยงล าดบภาพ พรอมช อภาพหรอคอธบายประกอบอยทบรเวณใตภาพดวยเชนกน

ผจดพมพ มหาวทยาลยสทยธรรมาธราช ส านกงานกองบรรณาธการ สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ทปรกษาบรรณาธการ ประธานกรรมการประจ าสาขาวชาศกษาศาสตร รองประธานกรรมการประจ าสาขาวชาศกษาศาสตร บรรณาธการ ศาสตราจารย ดร.สรวรรณ ศรพหล มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช กองบรรณาธการ ศาสตราจารย ดร.ชยยงค พรหมวงศ มหาวทยาลยอสสมชญ ศาสตราจารย ดร.ผองพรรณ เกดพทกษ มหาวทยาลยเกษมบณฑต ศาสตราจารยกตตคณ ดร.นงลกษณ วรชชย จฬาลงกรณมหาวทยาลย รองศาสตราจารย ดร.ประพนธ เจยรกล มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช รองศาสตราจารย ดร.สมประสงค วทยเกยรต มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช รองศาสตราจารย ดร.นตยา ภสสรศร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช รองศาสตราจารย ดร.สมคด พรมจย มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช รองศาสตราจารย อษาวด จนทรสนธ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช รองศาสตราจารย ธนรชฏ ศรสวสด มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ผชวยศาสตราจารย พ.ต.ท หญง ดร.สขอรณ วงษทม มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

ผชวยศาสตราจารย ดร.จรลกษณ รตนาพนธ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ก าหนดเผยแพร 2 ฉบบตอป การเผยแพร มอบใหหองสมดสถาบนการศกษาและจ าหนายโดยทวไป ขอมลการตดตอ กองบรรณาธกรวารสารศกษาศาสตร มสธ. สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ปากเกรด นนทบร 11120 โทร (02)5048501 โทรสาร (02)5033567 รปเลม คณะท างานประชาสมพนธ พมพท เอส อาร พรนตง แมสโปรดกส จ ากด

บทความทกเรองจะไดรบการตรวจความถกตองทางวชาการโดยผทรงคณวฒ ขอความและบทความในวารสารศกษาศาสตร มสธ. เปนแนวคดของผเขยน มใชความคดเหนของคณะ ผจดท าและมใชความรบผดชอบของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

Publisher School of Education Studies, STOU Editorial Office School of Educational Studies, Sukhothai Thammathirat Open University Editorial Consultant Dean, School of Educational Studies Editor Professor Dr.Siriwan Sripahol Sukhothai Thammathirat Open University Editorial Board Professor Dr.Chaiyong Brahmavong Assumtion University Professor Dr.Pongpan Kerdpitak Kasem Bundit University Honorary Professor Dr.Nongluk Wiratchai Chulalongkorn University Associate Professor Dr.Prapont Jearagul Sukhothai Thammathirat Open University Associate Professor Dr.Somprasong Withayagiat Sukhothai Thammathirat Open University Associate Professor Dr.Nittaya Passornsiri Sukhothai Thammathirat Open University Associate Professor Dr.Somkid Promjouy Sukhothai Thammathirat Open University Associate Professor Usavadee Chantarasonthi Sukhothai Thammathirat Open University Associate Professor Thanarat Sirisawadi Sukhothai Thammathirat Open University Assistant Professor Pol.Col.Dr.Sukaroon Wongtim Sukhothai Thammathirat Open University Assistant Professor Dr.Jareeluk Ratanaphan Sukhothai Thammathirat Open University Periosical Publication 2 times a year Publication Distribution Distribution to a selected list of libraries in Thailand and Public Editorial Correspondence School of Educational Studies, Sukhothai Thammathirat Open University, Pah Kret, Nonthaburi 11120, Thailand Tel. (02)5048501 Fax. (02)5033566-7 Artwork Editorial Staff Publisher SR Printing Massproduct Co.,Ltd

สารบญ หนา การพฒนาชดฝกอบรมทางไกล เรอง การพฒนาสมรรถนะครดานการจดการเรยนการสอน ในระดบปฐมวยศกษาตามแนวการศกษาวอลดอรฟ 1 วฒนา มคคสมน และคณะ การพฒนาชดการเรยนเรอง ภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยงส าหรบนกเรยน 10 วาสนา ทวกลทรพย และ สมนทพย บญสมบต ผลการใชชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทมตอทกษะกระบวนการ ทางวทยาศาสตรและความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนเทศบาล 1 ทรงพลวทยา จงหวดราชบร 22 ประภาพร สรนทร การพฒนาชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมเรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนในจงหวดนนทบร 29 ทววฒน วฒนกลเจรญ ผลของการใชชดฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณใหพอแมของ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนชยนาทพทยาคม จงหวดชยนาท 37 จนทนา บรรณทอง การพฒนาชดฝกอบรมทางไกลส าหรบสถานศกษา เรอง การจดการเรยนการสอนเพอพฒนา คณธรรม จรยธรรมใหกบผเรยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 45 สรวรรณ ศรพหล ความพงพอใจของนกศกษาระดบบณฑตศกษาทมตอการเรยนการสอนออนไลน ชดวชา สารตถะและวทยวธทางคณตศาสตร แขนงวชาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 54 อษาวด จนทรสนธ และ สาคร บญดาว การพฒนาชดฝกอบรมทางไกลเรองการอาน คดวเคราะห 65 วรรณา บวเกด และ ธนรชฏ ศรสวสด ภาวะผน าทางวชาการของผบรหารโรงเรยนขนาดเลก สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา นครศรธรรมราช เขต 3 70 ขวญจตต เนยมเกต การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทย เรอง ทกษะการอานตความ ของนกเรยนชนมธยทศกษาปท 1 ทเรยนดวยบทเรยนออนไลน (E-Learning) 78 ดารกา วรรณวนช การพฒนาชดฝกอบรมทางไกล เรอง การสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคด อยางมวจารณญาณ ส าหรบครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในกรงเทพและปรมณฑล 85 ดวงเดอน พนสวรรณ

STOU EDUCATION JOURNAL Volume 4 Number 2 July – December 2011 ISBN 1905-4653

Page Development of a Distance Training Package to Enhance Instruction Competencies of Early Childhood Education Teachers Based on the Waldorf Education Approach 1 Wattana Makkasman and others Development of Instructional Package on Sufficiency Economy-Based Local Wisdoms for School Students 10 Wasana Taweekulasap and Sumontip Boonyasombat The Effects of Using Activity Packages for Developing Science Process Skills on Science Process Skills and Critical Thinking Ability of Mathayom Suksa I Students at Tesaban 1 Songphon Wittaya School in Ratchaburi Province 22 Prapaporn Surin Developing of the Training Packages by Using Group Activities on the Topic of Influenza 2009 for Prathom Suksa VI Students in Schools of Nonthaburi Province 29 Taweewat Watthanakuljaroen The Effects of Using a Guidance Training Package to Develop Emotional Intelligence of Mathayom Suksa III Students’ Parents At Chainat Phittayakhom School in Chainat Province 37 Chanthana Bunthong Development of a Distance Training Package for School on Organizing Instruction to Enhance Virtues and Ethics of Students Based on the Sufficiency Economy Philosophy 45 Siriwan Sripahol Graduate Students’ Satisfaction toward the Online Instruction for the Foundations and Methodologies in Mathematics Course Block, Curriculum and Instruction Area in the School of Educational Studies, Sukhothai Thammathirat Open University 54 Usawadee Chantarasonthi and Sakorn Boondao Develop of a Distance Training Package on Reading and Analytical Thinking 65 Wanna Baugeard and Thanarat Sirisawadi Academic Leadership of Small Size School Administrators under the Office of 70 Nakhon Sri Thammarat Educational Service Area 3 Kwanchit Naimket The Study of Learning Achievement in the Thai Language Subject on Interpretation Reading Skills of Mathayom Suksa I Students by E-Learning Lessons 78 Daraka Wanwanit Development of a Distance Training Package of Genetics Teaching for Critical Thinking Development for Upper Secondary School Science Teachers in Bangkok and Vicinity 85 Duangduan Pinsuwan

ว.ศกษาศาสตร การพฒนาชดฝกอบรมทางไกล เรอง การพฒนาสมรรถนะครดานการจดการเรยน ปท 4 ฉบบท 2 ก.ค.2554- ธ.ค.2554 การสอนในระดบปฐมวยศกษาตามแนวการศกษาวอลดอรฟ

วฒนา มคคสมน และคณะ

1

การพฒนาชดฝกอบรมทางไกล เรอง การพฒนาสมรรถนะครดานการจดการเรยนการ สอนในระดบปฐมวยศกษาตามแนวการศกษาวอลดอรฟ

Development of a Distance Training Package to Enhance Instruction Competencies of Early Childhood Education Teachers Based on the Waldorf Educational Approach

วฒนา มคคสมน* และคณะ* บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) พฒนาชดฝกอบรมทางไกลส าหรบพฒนาสมรรถนะครดานการจดการเรยนการสอนในระดบปฐมวยศกษาตามแนวการศกษาวอลดอรฟ และ 2) ทดลองใชและประเมนชดฝกอบรมทางไกลส าหรบพฒนาสมรรถนะครดานการจดการเรยนการสอนในระดบปฐมวยศกษาตามแนวการศกษาวอลดอรฟ กลมตวอยางในการวจยเปนครผสอนระดบปฐมวยศกษาในเขตพนทการศกษานนทบร เขต 1 เขตพนทการศกษากรงเทพมหานครเขต 2 และ 3 จ านวน 42 คน ซงไดมาจากการเลอกแบบเจาะจง เครองมอทใชในการวจย ไดแก ชดฝกอบรมทางไกลส าหรบพฒนาสมรรถนะครดานการจดการเรยนการสอนในระดบปฐมวยศกษา เรอง การจดการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟ วดทศนตวอยางกจกรรมการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟ แบบทดสอบความรของผเขาอบรมกอนและหลงการทดลอง แบบสอบถามความคดเหนเกยวกบเอกสารชดฝกอบรม และแบบสอบถามความคดเหนเกยวกบการอบรม สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน ผลการวจยปรากฎ ดงน1) ชดฝกอบรมทางไกลประกอบดวยค าชแจง วตถประสงค การประเมนตนเองกอนเรยน เนอหาสาระ 3 ตอน คอ ตอนท 1 แนวคดในการจดการศกษาวอลดอรฟ ตอนท 2 การจดการศกษาแนววอลดอรฟ ตอนท 3 การประยกตใชการศกษาแนว วอลดอรฟในบรบทสงคมไทย กจกรรมระหวางเรยน และการประเมนตนเองหลงเรยนและ 2) ผลการทดลองใชชดฝกอบรมทางไกล เรอง การจดการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟ พบวา หลงการฝกอบรมกลมตวอยางมความรความเขาใจเกยวกบการจดการเรยนรตามแนวการศกษา วอลดอรฟสงกวากอนการฝกอบรมและกลมตวอยางมความเหนวาชดฝกอบรมทางไกลมความเหมาะสมในระดบมาก และสามารถน ากจกรรมการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟไปประยกตใชในการจดกจกรรมการเรยนรในหองเรยนได

Abstract The purposes of this research were to: (1) develop a distance training package to enhance instruction competencies of early childhood education teachers based on the Waldorf educational approach; and (2) try out and evaluate the developed distance training package to enhance instruction competencies of early childhood education teachers based on the Waldorf educational approach.

The experimental group comprised 42 purposively selected early childhood education teachers in Nonthaburi Educational Service Area 1 and Bangkok Metropolis Educational Service Areas 2 and 3. The employed research instruments comprised a distance training package to enhance instruction competencies of early childhood education teachers based on the Waldorf educational approach, a VCD showing examples of learning activities based on the Waldorf educational approach, an achievement test for pre-training and post-training assessment of trainees’ knowledge, a rating scale questionnaire to assess trainee’s opinions toward the distance training package, and a rating scale questionnaire to assess trainee’s opinions toward the training. Statistics employed for data analysis were the mean and standard deviation.

The research findings revealed that (1) the developed distance training package was composted of the following components: the title of the package; instructions; objectives; pre-learning self-evaluation; training contents comprising three parts: Part 1: Concepts of the Waldorf Educational Approach, Part 2: Provision of Education Based on the Waldorf Educational Approach, and Part 3: Application of the

* ผชวยศาสตราจารย ดร.วฒนา มคคสมน สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช * รองศาสตราจารย ดร.ประภาพรรณ เอยมสภาษต รองศาสตราจารย ดร.พชร ผลโยธน รองศาสตราจารย ดร.อรณ หรดาล สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช



2

Waldorf Educational Approach in the Thai Social Settings; learning activities during training; and post-learning self-evaluation; and (2) try-out results of the developed distance training package showed that the experimental group’s post-training achievement was higher than their pre-training counterpart; and the experimental group had opinions that the distance training package was highly appropriate and the learning activities based on the Waldorf educational approach were feasible for application in real classroom settings.



3

ความเปนมาและความส าคญของปญหา พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ก าหนดใหการจดการศกษาตองยดหลกผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนส าคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมผเรยนใหพฒนาตามธรรมชาต และเตมตามศกยภาพ การจดการศกษาดงกลาว ผสอนจงมบทบาทส าคญในการจดกระบวนการเรยนการสอนใหเหมาะกบวย พฒนาการ และศกยภาพของผเรยน รวมถงระดบการศกษาดวย อกทงยงตองพฒนากระบวนการจดการเรยนการสอนใหมประสทธภาพ ดงนน การจะบรรลผลตามพระราชบญญตการศกษาดงกลาวขางตน ครผสอนและบคลากรทางการศกษาจะตองมความร ความเขาใจ และรจกน านวตกรรมการจดการเรยนรใหม ๆ ทเนนผเรยนเปนส าคญไปประยกตใชในการปฏบตงานการสอน ในการปฏรปวชาชพครตองการพฒนาครใหเปนบคคลทมความรความสามารถ มคณลกษณะทไดคณภาพและมาตรฐานวชาชพ สามารถจดการเรยนการสอนไดอยางมคณภาพโดยมาตรฐานการประกนคณภาพดานคร ของส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) มาตรฐานท 9ไดก าหนดใหครตองมความสามารถในการจดการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพ และเนนผเรยนเปนส าคญ ครตองสามารถดงศกยภาพทแฝงเรนอยในผเรยนแตละคนใหแสดงออกมา มใชมงจะน าขอมลความรจากภายนอกใสเขาไปในตวผเรยน แตครตองจดการเรยนรทมงใหผเรยนคนพบพลง ความกระตอรอรน และปญญาทตนเองมอย เพอน ามาซงคณภาพสงสดของตน มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช โดยสาขาวชาศกษาศาสตร แขนงวชาหลกสตรและการสอน วชาเอกปฐมวยศกษา ตระหนกถงความส าคญทจะตองมการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ซงการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญมอยหลายวธ จงไดด าเนนการสอบถามความคดเหนของครผสอนระดบปฐมวยศกษา จ านวน 101 คน ในโรงเรยนของรฐบาลและโรงเรยนเอกชน เขตพนทการศกษานนทบร เขต 1 และเขตพนทการศกษากรงเทพมหานคร เขต 2 และ 3 ผลการตอบแบบสอบถามความคดเหนเกยวกบความตองการและความจ าเปนในการอบรม พบวาครปฐมวยมความตองการรบการอบรมจากมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช เรองการจดการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟ ในระดบมาก ทงนเนองจากวธการจดการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟ เปนวธการจดการเรยนรทดงศกยภาพทแฝงเรนอยในตวเดกแตละคนใหแสดงออกมา มงใหเดกคนพบพลงความกระตอรอรนและปญญาทตนเองมอยเพอน ามาซง

คณภาพสงสดของตน หลกการของการจดการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟ สามารถน าไปใชกบผเรยนไดทกระดบ ทงน การพฒนาผเรยนตามแนวการศกษาวอลดอรฟจะใหความส าคญกบกระบวนการสรางสภาพแวดลอม ทงทางกายภาพและทางจตภาพ ทเอออ านวยใหเดกพฒนาไปตามศกยภาพ และพฒนาไปในทศทางทเหมาะสมโดยมครเปนผดแลชวยเหลอแนะน า เปนวธสอนทมกระบวนการจดการเรยนรทสงเสรมใหผเรยนเกดการเรยนรโดยการสรางความรดวยตนเอง จงสอดคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ทใหจดการศกษาโดยยดหลกผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได ดงนน สาขาวชาศกษาศาสตรจงไดท าการวจยและพฒนาชดฝกอบรมทางไกล เรอง การจดการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟ ขนเพอเปนแนวทางใหครผสอนในสถานศกษาทวไปไดใชประโยชนในการด าเนนการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญตอไป

วตถประสงคของการวจย 1. เพอพฒนาชดฝกอบรมทางไกลส าหรบพฒนาสมรรถนะครดานการจดการเรยนการสอนในระดบปฐมวยศกษาตามแนวการศกษาวอลดอรฟ 2. เพอทดลองใชและประเมนชดฝกอบรมทางไกลส าหรบพฒนาสมรรถนะครดานการจดการเรยนการสอนในระดบปฐมวยศกษาตามแนวการศกษาวอลดอรฟ ขอบเขตของการวจย 1. การวจยครงนเปนการพฒนาชดฝกอบรมทางไกลส าหรบพฒนาสมรรถนะครดานการจดการเรยนการสอนในระดบปฐมวยศกษา เรอง การจดการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟ และสอประกอบการฝกอบรม 2. การทดลองใชชดฝกอบรมทางไกลส าหรบพฒนาสมรรถนะครดานการจดการเรยนการสอนในระดบปฐมวยศกษา เรอง การจดการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟ เนนศกษาผลการฝกอบรมใน 3 ดาน คอ (1) การเรยนรทไดรบจากการอบรม ซงจะครอบคลมทงดานความรและความเขาใจ (2) การประยกตใชความรทไดรบจากการอบรม และ (3) ความคดเหนเกยวกบการด าเนนการอบรม 3. ผเขารบการอบรม เรอง การจดการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟ ไดแก ครระดบปฐมวยศกษา ในโรงเรยนเขตพนทการศกษานนทบร เขต 1และเขตพนทการศกษากรงเทพมหานคร เขต 2 และ3



4

นยามศพทเฉพาะ 1. การจดการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟ หมายถง การจดการเรยนรทใหเดกลงมอปฏบต ท ากจกรรมซ าๆ อยางสม าเสมอ ภายใตสภาพแวดลอมทเปนธรรมชาต และสอดคลองกบฤดกาลทเปลยนไปในแตละชวงเวลา 2. ชดฝกอบรมทางไกล หมายถง ชดของบทเรยนแบบโปรแกรม ทสรางขนมาอยางมระบบ ส าหรบใหผเขาอบรมไดศกษาดวยตนเอง ประกอบการดวดทศน และท ากจกรรมตามทก าหนด โดยไมมขอจ ากดเรองเวลาและสถานท วธด าเนนการวจย

1. ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการทดลองใชชดฝกอบรมทางไกลครงน ไดแก ครผสอนระดบปฐมวยทสอนในสถานศกษาของเขตพนทการศกษานนทบร เขต 1 เขตพนทการศกษากรงเทพมหานคร เขต 2 และเขตพนทการศกษากรงเทพมหานคร เขต 3 กลมตวอยางทใชในการวจยครงนประกอบดวย ครผสอนระดบปฐมวยศกษาจ านวน 42 คน ซงสอนในสถานศกษาของเขตพนทการศกษานนทบร เขต 1เขตพนทการศกษากรงเทพมหานคร เขต 2และเขตพนทการศกษากรงเทพมหานคร เขต 3 ซงไดมาโดยการเลอกแบบเจาะจง 2. รปแบบการวจย รปแบบการวจยเปนการวจยและพฒนา (Research and Development) โดยการส ารวจความสนใจเกยวกบนวตกรรมการจดการเรยนรตามแนวคดของนกการศกษาทครปฐมวยตองการรมาพฒนาเปนชดฝกอบรมทางไกลและใชวธการเชงปรมาณและคณภาพประกอบกนในขนของการทดลองใชชดฝกอบรม ท าในรปแบบของการวจยกงทดลองแบบทดลองกลมเดยว มการวดกอนและหลงการทดลอง (One Group Pretest – Posttest Design)

3. เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการทดลอง ประกอบดวย 1) ชดฝกอบรมทางไกล เรอง การจดการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟ มองคประกอบดงตอไปน

1.1) ชอชดฝกอบรม 1.2) ค าชแจงการใชชดฝกอบรม 1.3) วตถประสงค 1.4) การประเมนผลตนเองกอนเรยน 1.5) เนอหาสาระทใชในการฝกอบรม

ประกอบดวย

ตอนท 1 แนวคดในการจดการศกษาวอลดอรฟ ตอนท 2 การจดการศกษาแนววอลดอรฟ ตอนท 3 การประยกตใชการศกษาแนววอ

ลดอรฟในบรบทสงคมไทย 1.6) กจกรรมระหวางเรยน 1.7) การประเมนผลตนเองหลงเรยน

3.1.2 เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ม 3 ชนด แตละชนดมลกษณะดงน 1) แบบทดสอบวดความรความเขาใจเกยวกบนวตกรรมการจดการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟ ใชวดกอนและหลงการฝกอบรม เปนแบบทดสอบคขนานแบบปรนย 5 ตวเลอก ลกษณะตอบถกได 1 คะแนน ตอบผดได 0 คะแนน มทงหมด 25 ขอ 2) แบบสอบถามความคดเหนเกยวกบชดฝกอบรม ใชสอบถามหลงการอบรม เปนแบบสอบถามแบบมาตรประมาณคา 5 ระดบ จ านวน 10 ขอ 3) แบบสอบถามความคดเหนเกยวกบการอบรม ใชสอบถามหลงการอบรม เปนแบบสอบถามแบบมาตรประมาณคา 5 ระดบ จ านวน 12 ขอ ผลการวจย

1ผลการพฒนาชดฝกอบรมทางไกล เรอง การจดการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟ

ผวจยไดวเคราะหและสงเคราะหเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟ เพอพฒนาชดฝกอบรมทางไกล ซงประกอบดวย 2 สวน คอ เอกสารชดฝกอบรมทางไกล และสอประกอบการอบรม ดงรายละเอยดตอไปน

1.1 เอกสารชดฝกอบรมทางไกล เรอง นวตกรรมการจดการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟ มองคประกอบ ดงน

1) ชอชดฝกอบรม 2) ค าชแจงการใชชดฝกอบรม 3) วตถประสงค 4) การประเมนผลตนเองกอนเรยน 5) เนอหาสาระของชดฝกอบรม ประกอบดวย

ตอนท 1 แนวคดในการจดการศกษาวอลดอรฟ ตอนท 2 การจดการศกษาแนววอลดอรฟ



5

ตอนท 3 การประยกตใชการศกษาแนววอลดอรฟในบรบทสงคมไทย

6) กจกรรมระหวางเรยน 7) การประเมนผลตนเองหลงเรยน

1.2 สอประกอบการอบรม ประกอบดวย วดทศนการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟ และสไลดประกอบการบรรยายเรองการจดการศกษาแนววอลดอรฟ รวมทงวสดอปกรณส าหรบกจกรรมฝกปฏบตในการอบรมคอ กจกรรมระบายสน า ปนขผง เลานทาน กจกรรมวงกลม และกจกรรมรอยดอกไม

2 ผลการวเคราะหความคดเหนเกยวกบชดฝกอบรมทางไกล

การว เคราะหขอมลเ กยวกบความคดเหนของกลมตวอยางทมตอชดฝกอบรมทางไกลโดยการหาคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน จากนนเทยบคากบเกณฑทก าหนด ผลการวเคราะหขอมล พบวา รายการทกลมตวอยางมความเหนวาเหมาะสมมากทสด คอ ประโยชนทไดรบมคาเฉลยเทากบ 4.53 นอกนนมความเหนวามความเหมาะสมในระดบมาก โดยรายการความครบถวนของเนอหา มคาเฉลยสงทสด คอ 4.26 รองลงมาคอรายการ การจดรปแบบชดฝกอบรม คาเฉลย 4.23 และการจดล าดบเนอหา มคาเฉลยเทากบ 4.19ดงรายละเอยดในตารางท 4.1

ตารางท 4.1 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ความคดเหนของกลมตวอยางตอชดฝกอบรมทางไกล

รายการ คาเฉลย คาเบยงเบน

มาตรฐาน ความหมาย

1. ความครบถวนของเนอหา

4.26 0.58 มาก

2. การจดล าดบเนอหา 4.19 0.62 มาก 3. ปรมาณเนอหาแตละตอน 3.95 0.65 มาก 4. ความยาก-งายของเนอหา 4.04 0.78 มาก 5. ประโยชนทไดรบ 4.53 0.50 มากทสด 6. ความชดเจนของภาษา 4.16 0.57 มาก 7. ภาพประกอบ 4.18 0.66 มาก 8. รปแบบการพมพ 3.81 0.76 มาก 9. การจดรปแบบของชดฝกอบรม

4.23 0.57 มาก

10.วดทศนตวอยางกจกรรม 4.11 0.76 มาก

การเรยนร

2 ผลการวเคราะหขอมลการทดลองใชชดฝกอบรม

ทางไกล เรอง การจดการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟ

2.1 ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบการทดลองใชชดฝกอบรม

การวเคราะหผลการใชชดฝกอบรม หมายถง การพจารณาความร ความเขาใจ และทกษะของกลมตวอยางเกยวกบการจดการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟโดยจะน าเสนอผลการวเคราะหขอมลเปน 2 ลกษณะ คอ ผลการวเคราะหขอมลเชงปรมาณ และผลการวเคราะหขอมลเชงคณภาพ ซงมรายละเอยด ดงน

2.1 ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบการทดลองใชชดฝกอบรมเชงปรมาณ เปนการเปรยบเทยบ

ความรความเขาใจของกลมตวอยางเกยวกบการจดการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟ ซงไดขอมลจากการทดสอบกอนและหลงการฝกอบรม เปนการเปรยบเทยบความรความเขาใจของกลมทดลองเกยวกบการจดการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟ จากคะแนนแบบทดสอบกอนและหลงการฝกอบรม ผลการวเคราะหขอมล พบวา หลงไดรบการฝกอบรมกลมตวอยางมคะแนนเฉลยความรความเขาใจเกยวกบการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟ สงกวา กอนเขา รบการฝกอบรม ดงรายละเอยดในตารางท 4.2

ตารางท 4.2 เปรยบเทยบคะแนนเฉลยความรความเขาใจเกยวกบการจดการเรยนรตามแนว

การศกษาวอลดอรฟ ของกลมทดลองจากคะแนนแบบทดสอบกอนและหลงการอบรม

ชวงเวลา จ านวน คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

กอนการอบรม 42 12.16 3.62 หลงการอบรม 42 17.35 2.95

2.1.2 ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบการทดลองใชชดฝกอบรมเชงคณภาพ เปนการวเคราะห

ความสามารถและทกษะในการจดการเรยนรจากผลงานการน ากจกรรมการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟไปทดลองจดประสบการณในชนเรยน แลวน ามาอภปรายในการประชมกลม



6

ยอย และสรปใหตวแทนกลมน าเสนอในทประชมใหญในวนทมการจดอบรมเชงปฏบตการ ผลการจดกจกรรมพบวา กลมตวอยางสามารถจดกจกรรมการเรยนรตางๆ ตามแนวการศกษาวอลดอรฟไดแก กจกรรมการระบายสน ากจกรรมรอยดอกไม กจกรรมการท าอาหาร กจกรรมการเลานทาน และกจกรรมการปนขผ ง และหลงจากการจดกจกรรมพบวา มผลทเกดกบเดก และผลทเกดกบคร ดงน

1) ผลทเกดกบเดก 1) มสมาธขน มความนง 2) มความมนใจในการท างาน และตงใจท างาน

มากขน 3) รจกแกปญหาดวยตนเอง 4) มการวางแผนในการท างาน 5) ผอนคลายมความสขในการท างาน 6) มจนตนาการความคดสรางสรรคมากขน

2) ผลทเกดกบคร 1) ภมใจทเดกๆมสมาธในการท างาน 2) เหนผลงานทแปลกใหมของเดก 3) ไดเหนพฒนาการของเดกแตละคน 4) ชอบเพราะไดฟงเรองราวจากภาพของเดกๆ 5) ใชค าพดนอยลง ใชการกระท าเปนแบบอยาง

มากขน 6) สามารถดแลเดกไดอยางทวถง 7) เหนอยนอยลง 8) มความสงบมากขน เปนแบบอยางในงาน

ท างานดวยความสงบ 9) มความภาคภมใจ เมอเหนเดกๆ สงเกตการณ

ท างานของคร และปฏบตตามได 10) ท าใหครสงบ นมนวลกบเดก 11) มความสข สนกกบการจดกจกรรมใหกบเดก 12) เกดความสงบ มสมาธ และจะน าความรทไดไป

ประยกตใชกบเดก 13) มความกระตอรอรนในการหาขอมล และ

จดเตรยมอปกรณ

2.2 ผลการวเคราะหความคดเหนเกยวกบการด าเนนการ

ฝกอบรม

การวเคราะหขอมลเกยวกบความคดเหนของกลมตวอยางทมตอการฝกอบรมโดยการหาคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน จากน นเทยบคากบเกณฑทก าหนด ผลการวเคราะหขอมล พบวา รายการทกลมตวอยาง เหนวามความเหมาะสมมากทสด คอ ความรใหมทไดรบ และ สภาพแวดลอมในหองเรยน มคาเฉลยเทากบ 4.53 และ 4.51 ตามล าดบนอกนนทกรายการมความคดเหนวาเหมาะสมในระดบมาก โดยรายการทมคาเฉลยสงสดคอ ตวอยางสภาพแวดลอมนอกหองเรยน มคาเฉลยเทากบ 4.49 รองลงมาคอ ตวอยางกจกรรมมประโยชน มคาเฉลยเทากบ 4.42 ดงรายละเอยดในตารางท 4.3

ตารางท 4.3 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ความคดเหนของกลมทดลองทมตอการอบรม

รายการ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

ความหมาย

1.เนอหาตามตารางการอบรม 4.30 0.51 มาก 2.การจดล าดบกจกรรมการอบรม 4.28 0.59 มาก 3.ความรใหมทไดรบ 4.53 0.63 มากทสด 4.กจกรรมการจดการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟมประโยชน

4.42 0.62 มาก

5.กจกรรมการอบรมสามารถน าไปประยกตใชได

4.37 0.53 มาก

6.การจดสภาพแวดลอมในหองเรยน 4.51 0.50 มากทสด 7.การจดสภาพแวดลอมนอกหองเรยน

4.49 0.73 มาก

8.วสดอปกรณประกอบการอบรม 4.19 0.73 มาก 9.หองประชม 4.21 0.59 มาก 10.เครองเสยง 4.35 0.62 มาก 11.อาหารกลางวน 4.33 0.56 มาก 12.อาหารวาง 4.17 0.62 มาก

อภปรายผล

1. เอกสารชดฝกอบรมทางไกล เรอง การจดการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟประกอบดวยเนอหา 3 ตอน ไดแก ตอนท 1 แนวคดในการจดการศกษาแนววอลดอรฟ ตอนท 2การจดการศกษาแนววอลดอรฟ และตอนท 3 การประยกตแนวการศกษาแนววอลดอรฟในบรบทสงคมไทย โดยในแตละตอนของเอกสารชดฝกอบรมดงกลาวไดสราง ขนโดยการศกษาเอกสาร ต ารา และงานวจยทเกยวของ มการวเคราะหโครงสรางเนอหาของชดฝกอบรม ยกรางชดฝกอบรม และด าเนนการสรางตามขนตอนการสรางชดฝกอบรมทางไกลสอดคลองตาม



7

ขนตอนของชยยงค พรหมวงศ(2523) และองคประกอบของชดฝกอบรมเปนไปตามแนวทางทจนตนา ใบกาซย (2536) ไดเสนอแนะไว ซงผทรงคณวฒมความเหนสอดคลองกนวาชดฝกอบรมนมคณภาพเหมาะสมอย ในระดบมากตงแตเ รองความครอบคลมของเนอหาสาระ ภาษาทใช ภาพประกอบ และเมอพจารณาเนอหาสาระของชดฝกอบรมจะเหนไดวาการจดล าดบเนอหาสาระของชดฝกอบรมมความสมพนธและสอดคลองกน โดยเ รมจากการใหความรความเข าใจเ กยวกบแนวคดทางการศกษาแนววอลดอรฟ ในตอนท 1 ซงเปนพนฐานของการจดการเรยนรตามแนวการศกษาแนววอลดอรฟในตอนท 2 และในตอนท 3 มตวอย างของการน าแนวคดไปประยกต ใชในบรบทของสงคมไทยถง 4 ตวอยาง นอกจากนนยงไดท าวซดกจกรรมการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟใหกลมตวอยางไดศกษาท าใหเขาใจเนอหาไดงายขน

นอกจากคณะผ ว จ ยจะไดคดสรร เนอหาทมความเหมาะสม และจดล าดบการน าเสนออยางเปนขนเปนตอนแลว ยงไดมอบเอกสารชดฝกอบรมใหกลมตวอยางศกษาพรอมกบท ากจกรรมตามแบบฝกปฏบตทชดฝกอบรมก าหนดซงเปนการก าหนดใหลงมอปฏบตกจกรรมการเรยนรตามแนวการศกษา วอลดอรฟในสภาพจรงของโรงเรยนทตนสอนอย พรอมๆกบการศกษาจากวดทศนประกอบและยงจดใหกล มตวอย างมโอกาสน าผลการศกษาและการปฏบตกจกรรมการเรยนรมาอภปราย แลกเปลยนเรยนรรวมกนในการอบรมเชงปฏบตการท าใหกลมตวอยางมความเขาใจอยางถองแท สอดคลองกบการวจยของโกศล มคณ และคณะ (2546) ซงท าการวจยและพฒนาทกษะการท างานดานการศกษาของผน าชมชนชนบท ผลการทดลองใชชดฝกอบรมทางไกลเพอพฒนาทกษะการท างานดานการศกษา พบวา รปแบบการพฒนาทสรางขนมประสทธผลเปนทนาพอใจ โดยผ เขารบการอบรมมผลสมฤทธในทกษะการท างานดานการศกษาสงขน และมจตส านกตอการจดการศกษาเพอชมชนดขนและสอดคลองกบอรณ หรดาลและคณะ(2548) ทไดท าการวจยและพฒนาความพรอมในการจดการศกษาปฐมวยขององคการบรหารสวนต าบล ผลการวจยพบวา ผเขาอบรมมคะแนนความรความเขาใจเกยวกบการจดการศกษาปฐมวยหลงการอบรมสงกวากอนการอบรมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

2. ผลการทดลองใชชดฝกอบรม คณะผวจยไดน าชดฝกอบรมทางไกลทพฒนาขนไปทดลองใชกบกลมตวอยางทเปนครผสอนในระดบปฐมวยศกษาโดยกระบวนการในการฝกอบรมเปนกระบวนการทกลมตวอยางไดท าการศกษาดวยตนเองไป

พรอมๆกบการปฏบตกจกรรม พรอมทงมโอกาสไดทดลองฝกจดกจกรรมการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟในสถานการณจรง ท าใหกลมตวอยางมความร ความเขาใจ และทกษะความสามารถในการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟมากกวากอนการอบรมและมความเหนวาชดฝกอบรมทางไกลมความเหมาะสมในระดบมากซงสอดคลองกบพชร ผลโยธนและคณะ(2548) ทไดด าเนนการวจยเพอพฒนาชดฝกอบรมทางไกล เรอง นวตกรรมการจดการเรยนรตามแนวคอนสตรคตวสต ผลการวจยพบวาผเขารบการอบรมมความรความเขาใจเกยวกบการจดการเรยนรตามแนวคอนสตรคตวสต หลงการอบรมมากกวากอนการฝกอบรมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และผเขารบการอบรมมความเหนวา การจดฝกอบรมมความเหมาะสมอยในระดบมาก ทงในภาพรวม และเปนรายดาน คอ สอและกจกรรมการฝกอบรม กระบวนการฝกอบรม ประโยชนทไดรบจากการฝกอบรม และความพงพอใจตอการฝกอบรม

ขอเสนอแนะ จากการพฒนา และทดลองใชชดฝกอบรมทางไกล เรอง นวตกรรมการจดการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟ มขอเสนอแนะ 2 ประการ คอ ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช และขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 1. ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช

1.1 ส าหรบครผสอน 1.1.1 ควรศกษาชดฝกอบรมดวยตนเองอยางละเอยดจนเขาใจแนวทางการจดการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟ กอนทจะน าไปใชจดกจกรรมการเรยนร 1.1.2 ควรมการค านงถงการจดสภาพแวดลอมทงภายในและภายนอกหองเรยนทงทางดานกาย ภาพและจตภาพ 1.2 ส าหรบผบรหารสถานศกษา 1.2.1 ควรใหความส าคญกบการจดการเรยนรแนวการศกษาวอลดอรฟ โดยการสนบสนนใหก าลงใจ แกครผสอน สนบสนนครในดานการจดสภาพแวดลอม สนบสนนสอและวสดอปกรณ 1.2.2 ควรท าความเขาใจกบผปกครองเมอน าแนวการศกษาวอลดอรฟไประยกตใชในการจดกจกรรมการเรยนรในโรงเรยน



8

2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 2.1 ควรมการพฒนาชดฝกอบรมทางไกล ตาม

แนวการศกษาวอลดอรฟในเรองการจดกจกรรมหลกของแนวการศกษาน เชน สนทรยะตามแนวการศกษาวอลดอรฟ กจกรรมการรองเพลงส าหรบครตามแนวการศกษาวอลดอรฟ การพฒนาหลกสตรตามแนวการศกษาวอลดอรฟ

2.2 ควรน าชดฝกอบรมทางไกล เรอง นวตกรรมการจดการเรยนรตามแนวการศกษา วอลดอรฟไปทดลองใชกบครผสอนในระดบการศกษาปฐมวยในเขตพนทการศกษาอนเพอน าผลมาพฒนาและปรบปรงชด ฝกอบรมทางไกลใหดยงขน

บรรณานกรม กลา ทองขาว และคณะ (2545) “รายงานการวจยเรอง การวจยและ

พฒนาทกษะการท างานดานการพฒนาสงคมขององคการบรหารสวนต าบล” โครงการไดรบทนสนบสนนจากจากส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต เอกสารอดส าเนา

โกศล มคณ และคณะ (2546) “รายงานการวจยเรอง การวจยและพฒนาทกษะการท างานดานการศกษาของผน าชมชนชนบท” โครงการไดรบทนสนบสนนจากจากส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต เอกสารอดส าเนา

จนทรเพญ พนธโอสถ(2539.) “อนบาลวอลดอรฟ ปฐมบทแหงการ เรยนร” แปลจาก“Early Childhood Education and the Waldorf School Plan” ของ Elizabeth M. Grunelius กรงเทพมหานครพลสเพรส จ ากด จนตนา ใบกาซย (2536) การเขยนสอการเรยนการสอน

กรงเทพมหานคร สรรยราชน ชยยงค พรหมวงค (2537) “วธการและสอการฝกอบรมแบบการ

พฒนาโครงการจากกรณงาน” ในประมวลสาระชดวชาเทคโนโลยและสอสารการฝกอบรม หนวยท 9 หนา 45 – 102 นนทบร สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

ดสดา เหลอจนทร (2546) “การศกษาการจดการเรยนการสอนวาดภาพระบายส ในระดบชนประถมศกษา ทใชแนวการศกษาวอลดอรฟ” วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย

นพพทา ถาวรเศรษฐ (2545) “การเขยนของเดกปฐมวย : กรณศกษาในโรงเรยนทใชแนวการศกษาไฮสโคปและวอลดอรฟ”วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย

นพนธ ศขปรด (2537) “ชดฝกอบรม”ในประมวลสาระชดวชาเทคโนโลยและสอสารการฝกอบรม หนวยท 11 หนา 147 – 197 นนทบร สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

พร พนธโอสถ(2550) “การเรยนรของเดกปฐมวยไทย : ตามแนวคดวอลดอรฟ” กรงเทพมหานคร ว. ท. ซ. คอมมวนเคชน

บษบง ตนตวงศ (2548) “การศกษาวอลดอรฟ” กรงเทพมหานคร ภาควชาหลกสตร การสอนและเทคโนโลยทางการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

พชร ผลโยธน และคณะ (2548) “รายงานการวจยเรอง การพฒนา หลกสตรฝกอบรมทางไกล เรองนวตกรรมการจดการ เรยนรตามแนวคอนสตรคตวสต” โครงการไดรบทน สนบสนนจากจากส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต เอกสารอดส าเนา เฟรยา แจฟเค มาเจอรซ สปอค (2539)“โรงเรยนวอลดอรฟ ศลปะ การสอนทมชวต” แปลโดย จนทรเพญ

พนธโอสถ กรงเทพมหานคร มลนธสานแสงอรณ รด ลสเซา (2551) “มนษยปรชญา : รดอลฟ สไตเนอร” แปลโดย รวมาศ ปรมศร กรงเทพมหานคร บรษท แปลนพรนทตง จ ากด วรวรรณ นรออน (2547) “การพฒนาหลกสตรสถานศกษาใน

ระดบกอนประถมศกษาตามแนวคดวอลดอรฟ” วทยานพนธปรญญาการศกษาหาบณฑต มหาวทยาลยบรพา

วณา กวยสมบรณ (2542) “การศกษาการพฒนาและการใชหลกสตรของโรงเรยนอนบาลทใชแนวคดทางการศกษาแบบมอนเตสซอรและวอลดอรฟในกรงเทพมหานคร” วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ศรพร วรยะอครเดชา (2543)“การยอมรบนวตกรรมการศกษาแนววอลดอรฟ: ศกษากรณผปกครองทมบตรศกษาอยในโรงเรยนปญโญทย” สารนพนธศลปะศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยมหดล



9

ศรพรรณ สายหงษ และสมประสงค วทยเกยรต (2534) “การผลตและการใชชดฝกอบรมเพอการศกษานอกระบบ”ในเอกสารการสอนชดวชาการพฒนาสอและการใชสอการศกษานอกระบบ หนวยท 9 – 15 นนทบร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สาขาวชาศกษาศาสตร

สมาล สงขศร (2546) การจดการศกษานอกระบบโดยวธการศกษาทางไกลเพอสงเสรมการศกษาตลอดชวต เอกสารในโครงการสงเสรมการแตงต าราของ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช นนทบร โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

หนวยศกษานเทศก ส านกงานการประถมศกษาจงหวดปทมธาน (2544) รายงานผลการศกษาชดฝกอบรม ดวยตนเองเพอพฒนาการเรยนการสอนวทยาศาสตรท เนนผเรยนเปนศนยกลาง เอกสารเลขท 45/2544 อธยา ศาลยาชวน (2542) “การศกษาการจดสนทรยศกษาส าหรบ

เดกปฐมวยทใชแนวการศกษาวอลดอรฟและเรกจโอเอมเลย”วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย

อรณ หรดาล และคณะ (2548) “รายงานการวจยเรอง การวจยและพฒนาความพรอมในการจดการศกษาปฐมวยขององคการบรหารสวนต าบล” โครงการไดรบทนสนบสนนจากจากส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต เอกสารอดส าเนา

อลซาเบธ เอม กรนเลยส (2539) “อนบาลวอลดอรฟ:ปฐมบทแหงการเรยนร” แปลโดย จนทรเพญ พนธโอสถ กรงเทพมหานคร ปญโญทย

อวกา พรรณโกมท (2547) “การพฒนาชดฝกอบรมเรอง การประเมนพฒนาการเดกปฐมวยโดยใชแฟมสะสมงานส าหรบครปฐมวย” การศกษาคนควาอสระปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

Pareek, Udai and Rao, T.Venkatesware (1980) Training of Education Managers : A Draft Handbook for Trainers in Planning and Management of Education. UNESCO: Bangkok, Thailand.

ว.ศกษาศาสตร การพฒนาชดการเรยนเรองภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยงส าหรบนกศกษา ปท 4 ฉบบท 2 ก.ค.2554- ธ.ค.2554 วาสนา ทวกลทรพย และสมนทพย บญสมบต

10

การพฒนาชดการเรยนเรอง ภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยงส าหรบนกเรยน Development of Instructional Packages on Sufficiency Economy-Based Local Wisdoms for School Students

วาสนา ทวกลทรพย และสมนทยพ บญสมบต* บทคดยอ

การวจยเรอง การพฒนาชดการเรยนเรองภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยงส าหรบนกเรยน มวตถประสงคเพอ (1) พฒนาชดการเรยนเรองภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยงส าหรบนกเรยน (2) ทดลองใชชดการเรยนเรองภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยง และ (3) ประเมนและตดตามนกเรยนทเรยนดวยชดการเรยนเรอง ภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยง กลมตวอยางทใชในการวจยม 4 กลม คอ กลมท 1 ครและนกเรยนจ านวน 75 คน ประกอบดวย ครผสอน 25 คน นกเรยนชนประถมศกษา 25 คน และนกเรยนชนมธยมศกษา 25 คน ทเรยนในภาคการเรยนท 2 ปการศกษา 2522 ในเขตพนทการศกษาจงหวดนนทบร เพอศกษาความตองการความรและประสบการณจากภมปญญาทองถน กลมท 2 ภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยงจ านวน 15 คน เพอใชในการพฒนาชดการเรยน กลมท 3 นกเรยนชนประถมศกษาและมธยมศกษาจ านวน 75คน ประกอบดวยนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 จ านวน 25 คน ชนประถมศกษาปท 6 จ านวน 25คน และนกเรยนมธยมศกษาปท 1 จ านวน 25 คน ทเรยนในภาคการเรยนท 1 ปการศกษา 2553 ในเขตพนทการศกษาจงหวดนนทบร เพอทดสอบประสทธภาพของชดการเรยน และกลมท 4 นกเรยนประถมศกษาและมธยมศกษาจ านวน 90 คน ประกอบดวย นกเรยนชนประถมศกษาปท 5 จ านวน 30 คน นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 จ านวน 30 คน และนกเรยนมธยมศกษาชนปท 1 จ านวน 30 คน ทเรยนในภาคการเรยนท 1 ปการศกษา 2553 ในเขตพนทการศกษาจงหวดนนทบร เพอทดลองใชจรงของชดการเรยนภมปญญาทองถนและประเมนตดตามหลงจากเรยนดวยชดภมปญญาทองถนแลว ทง 4 กลมไดมาโดยเลอกแบบเจาะจง เครองมอทใชในการวจย ไดแก (1) แบบสมภาษณความตองการความรและประสบการณเกยวกบภมปญญาทองถน (2) แบบสมภาษณภมปญญาทองถน (3) ชดการเรยนเรองภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยงมจ านวน 3 ชดการเรยน คอ การจดท าแผนงานเกษตรทฤษฎใหม การท าหวโขนของภมปญญาทองถน และการท าลกประคบของภมปญญาทองถน (4) แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน (5) แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนเกยวกบชดการเรยนภมปญญาทองถน และ (6) แบบสมภาษณนกเรยนในการน าความรทไดรบจากการเรยนดวยชดการเรยนภมปญญาทองถนไปใช การวเคราะหขอมลทใช ไดแก คาประสทธภาพ E1/E2 รอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหเนอหา ผลการวจย พบวา (1) ชดการเรยนเรองภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยงทง 3 ชดมประสทธภาพตามเกณฑทก าหนด 80/80 ดงน คอ 78.13/78.75 78.13/80.00 และ 80.62/81.87 นกเรยนทเรยนดวยชดการเรยนมความกาวหนาในการเรยนเพมขนจากเดม และนกเรยนมความคดเหนตอชดการเรยนในระดบมากทสด โดยเฉพาะภารกจและงานทก าหนดไว ท าใหนกเรยนปฏบตหรอท าตามภมปญญาทองถนได มความชอบในระดบมากทไดเรยนดวยชดการเรยน และเหนความส าคญและอยากมสวนรวมในการอนรกษภมปญญาทองถน (2) จากการทดลองใชจรงนกเรยนทเรยนดวยชดการเรยนมความกาวหนาในการเรยนเพมขนจากเดม และ (3) จากการประเมนและตดตามนกเรยนหลงจากเรยนดวยชดการเรยนดงกลาวนกเรยนสวนใหญไดถายทอดความรเกยวกบภมปญญาทองถน โดยการพดคย อธบาย สาธต และฝกปฏบต และนกเรยนไดน าความรไปประยกตใชในชวตประจ าวน คอ การด าเนนชวตอยางพอเพยงไดอยางมความสข และน าไปใชในการเรยนในกลมสาระการเรยนรตางๆ ไดอกดวย

*รองศาสตราจารย ประจ าสาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช


11

ABSTRACT The purposes of this study were, to (1) develop a set of instructional packages on Sufficiency Economy-Based Local Wisdoms for school students (2) to trial run the instructional packages on Sufficiency Economy-Based Local Wisdoms for school students, and (3) to evaluate and follow up students learned with the instructional packages on Sufficiency Economy-Based Local Wisdoms. Samples comprised four groups using the purposive sampling technique. Group I consisted of 75 elementary and secondary school teachers and students learning at the Second Semester of Academic Year 2552 in Nonthaburi Education Service Area for need assessment; Group II consisted of 15 Local Wisdoms experts as content specialists for developing the instructional packages on Sufficiency Economy-Based Local Wisdoms for school students; Group III consisted of 75 elementary and secondary school students learning at the First Semester of Academic Year 2553 for try out of the instructional packages on Sufficiency Economy-Based Local Wisdoms; and Group IV consisted of 90 elementary and secondary school students for trial run of instructional packages on Sufficiency Economy-Based Local Wisdoms for school students on the First Semester of Academic Year 2553. Research instruments comprised; (1) Interview forms on the needs of Local Wisdoms knowledge and experiences; (2) Interview forms with Local Wisdom experts; (3) Three units of instructional packages on Sufficiency Economy-Based Local Wisdoms for school students: Unit One: Planning Agriculture Plans Using New Theories; Unit Two: Making Mask Heads for Khone; and Unit Three: Making Luke Prakap (Herbal filled hot pad) for Local Healing Therapy; (4) Pretests and posttests in parallel forms; (5) Questionnaires on the students’ opinion on the instructional packages on Sufficiency Economy-Based Local Wisdoms; and (6) Interview forms with students on the application of knowledge and experience from the instructional packages on Sufficiency Economy-Based Local Wisdoms. Statistics used were E1/E2, percentage, means, standard deviation, and content analysis. Findings: It was found that (1) the three units of instructional packages were efficient at 78.13/78.75, 78.13/80.00; and 80.62/81.87 respectively; thus meeting the set efficiency criterion of 80/80. The learning progress of the students learning from the experience-based instructional packages was significantly increased. The opinion of the students on the quality of the experience-based instructional packages was “Mostly Agreeable” especially on the assigned jobs and tasks allowed the students to follow practical work on Local Wisdoms. The students were satisfied at the High Level in learning from the instructional packages. They realized the importance of local wisdoms and developed the need to participate in the preservation of local wisdoms and at the trial run stage, the students’ learning achievement increased. On follow-up the students after learning from the instructional packages, most students disseminated the knowledge on local wisdoms through dialogues, explanation, demonstration, and practices. The students’ application of the knowledge and experience in their daily life through living happily on sufficiency and apply the knowledge and experience in other learning clusters.


12

บทน า พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 ฉบบแกไขเพมเตม พทธศกราช 2545 ไดก าหนดสาระส าคญเกยวกบภมปญญาทองถนในมาตราท 7,23, 24, 27, 29 และ 57 ซงมสาระส าคญโดยสรป คอ สงเสรมใหผเรยนมความรเกยวกบภมปญญาทองถน สงเสรมความเขมแขงของชมชน มการเลอกสรรภมปญญาทองถนมาพฒนาชมชน รวมถงหนวยงานทางการศกษาตองน าประสบการณความรความช านาญและภมปญญาทองถนของ (พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 ฉบบแกไขเพมเตมพทธศกราช 2545: 6-28) ภมปญญาทองถนหรอภมปญญาไทยมความส าคญเปนผ ปลกฝงความเปนไทยใหกบผเรยน ท าใหผเรยนภาคภมใจและรกในความเปนไทย ภมปญญาทองถนยงชวยใหผเรยนสามารถปรบตนเองใหเหมาะสมกบสภาพสงคม เชน การรจกท าการเกษตรแบบผสมผสานใหเหมาะกบสภาพธรรมชาต ประกอบกบการน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชรวมกบการด าเนนชวตและการจดการศกษาแลว กจะท าใหผเรยนเปนบคคลทสมบรณแบบ คอ มความเปนไทยรจกอนรกษสงทเปนไทย มความเปนอยอยางพอประมาณ มความเปนเหตเปนผล เหลานเปนภมคมกนทดทควรเกดขนกบเดกไทย แตพบวา สภาพปจจบนไดเกดปญหาการจดการศกษาโดยใชภมปญญาทองถนอยหลายประการ กลาวคอ (1) สถานศกษาขนพนฐานขาดการน าความรในทองถนหรอชมชนมาจดการเรยนการสอน (2) ครผสอนมความเขาใจในการน าความรและประสบการณของภมปญญาทองถนมาใชในการจดการเรยนการสอนคอนขางนอย (3) การประสานสมพนธระหวางบคลากรในโรงเรยนและชมชนยงไมชดเจน ชมชนจงไมสามารถเขาไปรวมกบโรงเรยนได และการจดการเรยนการสอนยงไมไดปรบปรงใหเหมาะสมกบสภาพปญหาและความตองการของทองถนเทาทควรเปน และ (4) ขาดแนวทางการน าภมปญญาทองถนมาจดการเรยนการสอน (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต ส านกนายกรฐมนตร 2542 : 69-81)ไดมความพยายามในการแกปญหาดงกลาว คอ มการจดท าแผนงานใน 3 ดาน คอ แผนงานท 1 การสงเสรมภมปญญาทองถนในการจดการศกษา แผนงานท 2 การสงเสรมส ารวจและวจยเรองภมปญญาทองถนในการจดการศกษา และแผนงานท 3 การยกยองครภมปญญาทองถนในการจดการศกษา การจดการเรยนการสอนโดยใชภมปญญาทองถนมความสอดคลองและเหมาะสมตอบสนองตามพระราชบญญตการศกษา พทธศกราช 2542 แกไขเพมเตม 2545 ทเนนใหผเรยนไดเรยนรในชมชนของตนกบภมปญญาทองถน เพอสงเสรมและอนรกษสงทด

งามทเปนของไทย ประกอบกบการน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด าเนนชวตจะท าใหผเรยนพงพาตนเอง รจกพงพากนในกลม และมการจดการทด ดงนน การจดการเรยนการสอนทเนนใหชมชนมสวนรวมและน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการจดการศกษานน ภมปญญาทองถนเปนกลไกทส าคญทจะใหชมชนมสวนรวม และภมปญญาทองถนนนตองยดแนวเศรษฐกจพอเพยง เพอเปนแบบอยางทดส าหรบนกเรยน ภมปญญาทองถนไดมการจ าแนกไวถง 9 ดานดวยกน คอ ภมปญญาทองถนสาขาเกษตรกรรม สาขาหตถกรรม สาขาแพทย จากการศกษากบศนยวฒนธรรมจงหวดนนทบรจะพบวา ภมปญญาทองถนส าหรบทนกเรยนจะน าไปใชประโยชนไดมากในการด า เนนชวตและการประกอบอาชพม 3 ดาน คอ สาขาเกษตรกรรม สาขาหตถกรรม และสาขาแพทยแผนไทย การจดการเรยนโดยใชภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยง นกเรยนอาจจะไดรบการถายทอดความรไมครบสมบรณ เนองจากปจจยหลายประการ เชน จ านวนนกเรยนทมาก งบประมาณหรอคาใชจายในการพานกเรยนมาศกษา ตวภมปญญาทองถนเองทานยงมวธการถายทอดทยงไมชดเจน ฯลฯ ควรไดจดท าในรปของชดการเรยนโดยน าความรของภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยงมาบรรจไวในรปของสอ ผวจยจงไดพฒนาชดการเรยน เรอง “ภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยง” ชดการเรยนเปนสอประสมทรวบรวมสอหลายประเภท รวมถงภมปญญาทองถนซงเปนสอหลกทถายทอดความรและประสบการณใหกบผเรยน ขอดของชดการเรยน คอ เปนเครองมอทชวยใหครผสอนน ามาใชในการสอนเรองราวเกยวกบภมปญญาทองถน ยงรวบรวมภมปญญาทองถนเปนตนแบบใหผเรยนไดศกษา และผเรยนจ านวนมากสามารถศกษาไดจากชดการเรยนและเผยแพรไปยงโรงเรยนเปนเครอขายการศกษา ประสบการณยงถายทอดใหกบผเรยนไดอยางตอเนองสบตอไป ดงนน ชดการเรยนเรอง ภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยง จะปลกฝงใหผเรยนเหนคณคาและความส าคญของความเปนไทย รจกน าหลกเศรษฐกจพอเพยงทภมปญญาทองถนยดถอปฏบต คอ การรจกพงพาตนเอง การรจกพงพากนเอง และการบรหารจดการทด เพอมาเปนแบบอยางในการด าเนนชวตและในการเรยน การพฒนาชดการเรยนเรอง “ภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยง” ไดเรมด าเนนการศกษาความตองการความรและประสบการณของภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจ และศกษาความรและประสบการณในตวภมปญญาทองถน เพอน ามาเปนองคความรในการสรางชดการเรยน ชดการเรยนดงกลาวไดผานกระบวนการหาประสทธภาพ ไดด าเนนการน ามาใชจรง และ


13

ประเมนและตดตามผลของการใช เพอใหแนใจวาชดการเรยนภมปญญาทองถน ชวยใหนกเรยนมความรและประสบการณ และทกษะความช านาญในดานภมปญญาทองถนทนกเรยนไดศกษา วตถประสงคของการวจย

1. เพอพฒนาชดการเรยนเรองภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยงส าหรบนกเรยน

2. เพอทดลองใชชดการเรยนเรองภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยงส าหรบนกเรยน 3. เพอประเมนและตดตามชดการเรยนเรองภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยงส าหรบนกเรยน สมมตฐานการวจย

1. ชดการเรยนเรอง ภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยงส าหรบนกเรยนมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80

2. นกเรยนทเรยนดวยชดการเรยนเรอง ภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยงมความกาวหนาทางการเรยนเพมขน

3. นกเรยนมความคดเหนเกยวกบชดการเรยนเรอง ภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยงในระดบมากทสด ขอบเขตของการวจย

1. รปแบบการวจย การวจยและพฒนา 2. เนอหาสาระในการวจย ครอบคลม ความรและ

ประสบการณเกยวกบภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยงดานการเกษตรผสมผสานตามแนวทฤษฎใหม ภมปญญาทองถนดานหตถกรรมการท าหวโขน และภมปญญาทองถนดานการแพทยแผนไทยการท าลกประคบ

3. การพฒนาชดการเรยน ครอบคลมกระบวนการหาประสทธภาพชดการเรยนภมปญญาทองถนโดยยดแนวทางของศาสตราจารย ดร.ชยยงค พรหมวงศ ในขนทดลองใชเบองตน ประกอบดวย การทดสอบประสทธภาพแบบเดยว (กบนกเรยนจ านวน 3 คน) การทดสอบประสทธภาพแบบกลม (กบนกเรยนจ านวน 6 คน) และการทดสอบประสทธภาพแบบภาคสนาม (กบนกเรยนจ านวน 16 คน) โดยการหาประสทธภาพ E1/E2 การศกษาความกาวหนาทางการเรยน และการศกษาความคดเหนของนกเรยนทมตอชดการเรยนภมปญญาทองถน 4. การทดลองใชจรงของชดการเรยน ครอบคลม การน าชดการเรยนเรองภมปญญาทองถนทผานการทดสอบประสทธภาพใน 3 ขนตอนแลว คอ แบบเดยว แบบกลม และแบบภาคสนาม มา

ทดลองกบนกเรยนกลมตวอยางเพอศกษาความกาวหนาในการเรยนหลงจากเรยนดวยชดการเรยนดงกลาว มคะแนนเพมขนกวากอนเรยน 5. การประเมนและตดตามชดการเรยน ครอบคลมการสมภาษณนกเรยนแบบเผชญหนาในการทดลองใชจรงหลงจากทนกเรยนเรยนจากชดการเรยนภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยงเปนเวลา 1 เดอน 6. เครองมอท ใ ชในการวจย ครอบคลม (1) แบบสมภาษณความตองการความรและประสบการณเกยวกบภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยง (2) แบบสมภาษณภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยง (3) ชดการเรยนเรองภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยง (4) แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน (5) แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอชดการเรยนภมปญญาทองถน และ (6) แบบสมภาษณนกเรยนในการน าความรทไดรบจากการเรยนดวยชดการเรยนภมปญญาทองถนไปใช

7. ระยะเวลาในการวจย (ทดลอง) พฤษภาคม – มถนายน 2553 นยามศพท

1. ชดการเรยนเรองภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอ เพย ง หมาย ถง สอประสม ท มการจด ระบบ เ น อหา ประกอบดวย ภมปญญาทองถน ประมวลสาระ วดทศน และคมอเผชญประสบการณ ชดการเรยนนเนนการเรยนทนกเรยนตองไดรบประสบการณตรง ลงมอปฏบต ยดแนวการผลตตามระบบการผลตชดการสอนแบบองประสบการณ ของ ศาสตราจารย ดร.ชยยงค พรหมวงศ ชดการเรยนนประกอบดวย 3 ชดการเรยน คอ ชดการเรยนท 1 การจดท าแผนงานเกษตรทฤษฎใหม ชดการเรยนท 2 การท าหวโขนของภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยง และชดการเรยนท 3 การท าลกประคบของภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยง 2. ภมปญญา หมายถง ความร ความเชอ ความสามารถ และแนวทางการแกปญหาและปองกนปญหารวมทงความสงบสขในชวตของชาวบาน 3. ภมปญญาทองถน หมายถง ความรและประสบการณทงหลายของชาวบานทใชในการแกปญหาและการด ารงชวตโดยไดรบการถายทอดสงสมกนมาผานกระบวนการพฒนาใหเหมาะสมกบกาลสมย


14

4. ภม ปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยง หมายถง ความรและประสบการณของชาวบานในชมชนจงหวดนนทบรทใชในการแกปญหาและด าเนนชวตโดยไดรบการถายทอดสงสมมาผานกระบวนการพฒนาใหเหมาะสมกบกาลสมย โดยยดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ไดแก ความพอประมาณ การพงพาตนเอง การพงกนเอง การจดการทด ความรอบร และมภมคมกนทด ภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยงมเพยง 3 ดาน คอ ดานเกษตรผสมผสาน ดานหตถกรรม การท าหวโขน และดานการแพทยแผนไทยการท าลกประคบ

5. เกณฑประสทธภาพ 80/80 ของชดการเรยนภมปญญาทองถน หมายถง คณภาพของชดการเรยนเรองภมปญญาทองถนทไดจาก “กระบวนการ” และ “ผลลพธ” มคารอยละ 80 คารอยละ 80 ตวแรก คอ คาประสทธภาพของกระบวนการ (E1) คดเปนรอยละของคะแนนเฉลยจากภารกจและงานทนกเรยนท า คารอยละ 80 ตวหลง คอ คาประสทธภาพของผลลพธ (E2) คดเปนรอยละของคะแนนเฉลยการท าแบบทดสอบหลงเรยน เกณฑประสทธภาพยอมรบเมอเทากบเกณฑทก าหนด สงกวาเกณฑทก าหนดไมเกน 2.5% และต ากวาเกณฑทก าหนดไมเกน 2.5%

6. ความกาวหนาทางการเรยนของนกเรยนทเรยนดวยชดการเรยนภมปญญาทองถน หมายถง การเปรยบเทยบความแตกตางของคะแนนทไดจากแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน ระดบพทธพสยและทกษะพสยของนกเรยนทเรยนดวยชดการเรยนภมปญญาทองถน

7. ความคดเหนของนกเรยนทมตอชดการเรยนภมปญญาทองถน หมายถง น าหนกของคะแนนทนกเรยนใหไดในระดบเหนดวยมากทสด ระดบเหนดวยมาก ระดบเหนดวยปานกลาง ระดบเหนดวยนอย และระดบเหนดวยนอยทสด เกยวกบสวนประกอบของชดการเรยน และคณลกษณะทพงประสงคทนกเรยนไดรบ 8. การประเมนและการตดตามนกเรยนทเรยนดวยชดการเรยนภมปญญาทองถน หมายถง การตรวจสอบนกเรยนหลงจากเรยนดวยชดการเรยนภมปญญาทองถนไดมการถายทอดความรและการน าความรไปใชประโยชน และตรวจสอบใชการสมภาษณรายบคคล การด าเนนการวจย

การพฒนาชดการเรยนภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยง มขนตอนยอย ดงน (1) ศกษาความตองการความรและประสบการณจากภมปญญาทองถนของนกเรยนประถมศกษา นกเรยนระดบมธยมศกษา และครผสอนดวยการสมภาษณ (2) รวบรวมขอมลเกยวกบภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐจพอเพยง (3) พฒนาชดการเรยนภมปญญาทองถน ตรวจสอบคณภาพและปรบปรงคณภาพจากนนหาประสทธภาพ (4) ทดลองใชจรงของชดการเรยนเรองภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยง และ (5) ประเมนและตดตามการใชชดการเรยนดงกลาวดวยแบบสมภาษณ 1. ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการวจย ม 4 กลม กลมท 1 ครและนกเรยนระดบประถมศกษาและมธยมศกษาเขตพนทการศกษาจงหวดนนทบร จ านวน 152 โรงเรยน เพอศกษาความตองการความรและประสบการณทตองการไดรบจากภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยง กลมท 2 บคลากรทางภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยงในจงหวดนนทบร จ านวน 35 คน เพอรวบรวมขอมลเ กยวกบภมปญญาทองถน กล มท 3 นกเรยนระดบประถมศกษาและมธยมศกษาเขตพนทการศกษาจงหวดนนทบร จ านวน 152 โรงเรยน เพอพฒนาชดการเรยนภมปญญาทองถน และกลมท 4 นกเรยนระดบประถมศกษาและมธยมศกษาเขตพนทการศกษาจงหวดนนทบร จ านวน 152 โรงเรยน เพอทดลองใชชดการเรยนภมปญญาทองถน กลมตวอยางทใชในการวจย ม 4 ก ลม ไดมาดง น กล มท 1 ค รและนกเ รยนระดบประถมศกษาและมธยมศกษาทเรยนภาคการศกษาท 2 ปการศกษา 2552 มจ านวนทงสน 75 คน จ าแนกเปนครผสอนจ านวน 25 คน นกเรยนประถมศกษาจ านวน 25 คน และนกเรยนมธยมศกษา จ านวน 25 คน ทเรยนในภาคการศกษาท 1 ปการศกษา 2552 ไดมาโดยเลอกแบบเจาะจง กลมท 2 ภมปญญาบคลากรทางทองถนทยดแนวเศรษฐกจในจงหวดนนทบร จ านวน 15 คน เลอกแบบเจาะจงไดภมปญญาทองถนจ านวน 3 ดาน ดานการเกษตร ดานหตถกรรม และดานแพทยแผนไทย ดานละ 5 ทาน กลมท 3 กลมนกเรยนประถมศกษาและมธยมศกษา จ านวน 90 คน จ าแนกเปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 จ านวน 30 คน นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 จ านวน 30 คน และนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 จ านวน 30 คน เปนนกเรยนในเขตพนทการศกษาจงหวดนนทบรทเรยนในภาคการศกษาท 1 ปการศกษา 2553 ไดมาโดยเลอกแบบเจาะจง และกลมท 4 นกเรยนประถมศกษาและมธยมศกษา จ านวน 90 คน เปนนก เ ร ยนช นประถมศกษาป ท 5 จ านวน 30 คน นก เ ร ยน


15

ประถมศกษาชนปท 6 จ านวน 30 คน และนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 จ านวน 30 คน เปนนกเรยนในเขตพนทการศกษาจงหวดนนทบรทเรยนในภาคการศกษาท 1 ปการศกษา 2553 ไดมาโดยการเลอกแบบเจาะจง 2. เครองมอทใชในการวจย ไดแก (1) แบบสมภาษณครและนกเรยนเกยวกบความรและประสบการณทตองการไดรบจากภมปญญาทองถนเปนแบบสมภาษณแบบไมมโครงสรางจ านวน 4 ขอค าถาม (2) แบบสมภาษณบคลากรทางภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยง เปนแบบสมภาษณแบบไมมโครงสราง จ านวน 9 ขอค าถาม (3) ชดการเรยนเรองภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยงทพฒนาขนโดยยดแนวการผลตชดการเรยนแบบองประสบการณของศาสตราจารย ดร.ชยยงค พรหมวงศ มจ านวน 3 ชดการเรยน ชดการเรยนท 1 การจดท าแผนงานเกษตรทฤษฎใหม ชดการเรยนท 2 การท าหวโขนของภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยง และชดการเรยนท 3 การท าลกประคบของภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยง มขนตอนการสรางดงน ขนท 1 ศกษาหลกการและทฤษฎ ขนท 2 ผลตชดการเรยนเรองภมปญญาทองถน ประกอบดวย วเคราะหเนอหา ก าหนดชดประสบการณทคาดหวง วเคราะหภารกจและงาน วเคราะหและก าหนดเนอหาสาระ เลอกรปแบบและวธการใหประสบการณ ก าหนดบรบทและสถานการณส าหรบการเผชญประสบการณ เขยนแผนการเผชญประสบการณ ผลตสอส าหรบชดการเรยน ประกอบดวย ประมวลสาระ วดทศน และบคลากรทางภมปญญาทองถน จดสงอ านวยความสะดวก และเสนทางการเรยน ขนท 3 ตรวจสอบและปรบปรงชดการเรยน ขนท 4 ทดสอบประสทธภาพเบองตน และขนท 5 ทดลองใชจรง (4) แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน วดระดบพฤตกรรมพทธพสยและทกษะพสย แบบทดสอบวดระดบพฤตกรรมพทธพสยเปนแบบทดสอบแบบปรนยชนดเลอกตอบจ านวน 4 ตวเลอก แบบทดสอบกอนเรยน 10 ขอ และแบบทดสอบหลงเรยน 10 ขอ ขอสอบมความยากงายอยระหวาง 0.45-0.75 และคาอ านาจจ าแนกระหวาง 0.45-0.80 และมคาความเทยงระหวาง 0.62-0.68 (5) แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอชดการเรยนภมปญญาทองถนมจ านวน 4 ตอน ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ลกษณะของแบบสอบถามเปนแบบเลอกตอบ มจ านวน 4 ขอ ตอนท 2 สวนประกอบของชดการเรยนภมปญญาทองถนเปนแบบสอบถามแบบมาตรประมาณคาจ านวน 18 ขอค าถาม ตอนท 3 คณลกษณะทพงประสงคทนกเรยนไดรบจากการเรยนดวยชดการเรยนภมปญญาทองถนลกษณะของแบบสอบถามเปนแบบมาตรประมาณคา จ านวน 12 ขอค าถาม ตอนท 4 ขอเสนอแนะเกยวกบการเรยน

ดวยชดการเรยนจ านวน 1 ขอค าถาม และ (6) แบบสมภาษณการตดตามนกเรยนในการน าความรทไดจากการเรยนดวยชดการเรยนภมปญญาทองถนไปใช เปนแบบสมภาษณแบบไมมโครงสรางจ านวน 6 ขอ เครองมอทใชในการวจยท ง 6 ประเภทไดผานการตรวจสอบโดยผทรงคณวฒ 3. การเกบรวบรวมขอมล ดงน (1) การเกบรวบรวมขอมลโดยการสมภาษณครและนกเรยนจ านวน 75 คน (2) การเกบรวบรวมขอมลโดยการสมภาษณภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยง จ านวน 15 คน (3) การเกบรวบรวมขอมลกบนกเรยนในการใชชดการเรยนภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยงในการทดสอบแบบเดยว แบบกลม และแบบภาคสนามกบนกเรยนจ านวน 75 คน (4) การเกบรวบรวมขอมลเพอการทดลองใชจรงกบนกเรยนทเรยนดวยชดการเรยนภมปญญาทองถนกบนกเรยนจ านวน 90 คน และ (5) การเกบรวบรวมขอมลเพอประเมนและตดตามโดยการสมภาษณกบนกเรยนทเรยนดวยชดการเรยนภมปญญาทองถน จ านวน 90 คน 4. การวเคราะหขอมล ไดแก การหาประสทธภาพคา E1/E2 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหเนอหา ผลการวจย 1. ผลการวจยการพฒนาชดการเรยนภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยงส าหรบนกเรยน มดงน 1.2 ผลการสมภาษณเกยวกบขอมลภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยง สรปไดดงน

1) ผลการสมภาษณภมปญญาทองถนดานเกษตรกร

นายยวง เขยวนล ภมปญญาทองถนการท าไรนาสวนผสมตามแนวทฤษฎใหม หรอดานเกษตรผสมผสานทฤษฎใหม น าเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใช คอ ความมเหตผล ความรจกพอประมาณ ความมภมคมกน และการเดนทางสายกลาง และหลกความไมประมาท ไมเรงผลผลตจนธรรมชาต ไมตกเปนทาสและการกระตนของสงคม ใชหลกธรรมแหงความส าเรจ คอ อทธบาท 4 คอ ชอบทจะท า ท าดวยความขยน สขสนตเพราะใสใจ ไตรตรองและกลนกรองผลงาน ประหยด พงตนเอง และอยอยางมสวนรวม

นายสมชาต นาคคม ภมปญญาทองถนท าสวนมะมวงทวาย ไดค านงถงโครงการตามพระราชด ารของในหลวงกอนเปนอนดบแรก จงเปนเกษตรทฤษฎใหมแบบพอเพยงโดยท า


16

ใหมความยงยนสามารถเลยงปากทองและครอบครวไดอยางเปนสขตลอดไป

นายพะยอม ดวงทอง ภมปญญาทองถนการท านาบว ยดแนวเศรษฐกจพอเพยง คอ มน าใจเออเฟอเผอแผชวยเหลอชมชนมาตลอด

นายวนย นพสนต ภมปญญาทองถนการท าสวนกลวยไมเพอการสงออก ยดแนวเศรษฐกจพอเพยงไมฟ มเฟอย มความขยนอดทน ไมยอทอ และประหยดทสดเทาทจะท าได

นางสาวอจฉราวรรณ นอยกล า ภมปญญาทองถนการเพาะเหดฟางในตระกราพลาสตกยดแนวเศรษฐกจพอเพยงดวยการพงพาตวเอง ลดรายจายเ พมรายได ใชเวลาวางใหเ ปนประโยชน และเผยแพรความรใหชมชนชวยใหเศรษฐกจชมชนเขมแขง

2) ผลการสมภาษณภมปญญาทองถนดานหตถกรรม

นายนตท รอดภย ภมปญญาการท าหวโขน ยดแนวเศรษฐกจพอเพยงพงพาตนเองเปนหลก ชวยเหลอชมชนดวยการใหสมาชกภายในชมชนมรายไดจากการประกอบอาชพการท าหวโขนเพมมากขน และชมชนมความเขมแขงทางเศรษฐกจ

พลโทชาตวฒน งามนยม ภมปญญาทองถนงานฉลและแกะสลกโลหะ ยดแนวเศรษฐกจพอเพยง คอ ความประหยด เรยบงาย ลดละความฟ มเฟอยในการด ารงชพ ใชวชาความรในการท างานดวยความสจรตและถกตอง และอทศตนใหแกชมชนและสงคมเสมอมา

นายเสนห แจมจรารกษ ภมปญญาทองถนท าตะลม พานแวนฟาและเตยบ ยดแนวเศรษฐกจพอเพยงในการด ารงชวตเนนการพงพาตนเองเปนหลก ใชศกยภาพทมอยในตวอยางเตมท ใชความสามารถชวยเหลอสงคมโดยไมหวงผลตอบแทน มความพอใจในความเปนอยอยางประมาณตน มการชวยเหลอเกอกลชมชน และค านงถงผลประโยชนสวนรวมเปนส าคญ

นายพศาล บญผก ภมปญญาทองถนการท าเครองปนดนเผายดแนวเศรษฐกจพอเพยง มความเปนอยอยางประมาณตน ตามฐานะ ตามเอกตภาพ ไมยดตดกบสงใด มการพงพาตนเองเปนหลก และใหความส าคญกบการรวมกลมของชาวบาน

3) ผลการสมภาษณภมปญญาทองถนดานการแพทยแผนไทย

นางปราณ เทยงพฒนะ ภมปญญาทองถนการท าลกประคบ ยดแนวเศรษฐกจพอเพยงมาตลอด กลาวคอ การพงพา

ตนเอง ท าแตนอยดวยตนเอง พออยพอกน ใหชมชนพงพากนเองเปนหลก ไมผลตมากไมน าเงนทนไปจม และใชทรพยากรอยางรคณคาและคณประโยชน

นายอ านาจ บญม ภ ม ปญญาทอง ถนดานสมนไพรไทย ยดแนวเศรษฐกจพอเพยงสรางความเขมแขงใหแกชมชน เพมมลคาชวยสรางงาน สรางรายได และพฒนาทองถน

นายสยนต พรมด ภ ม ปญญาทอง ถนดานการแพทยแผนไทย ยดแนวเศรษฐกจพอเพยง ใหความรและความช านาญดานการแพทยแผนไทย และน าวถ ชวตของชมชนกบสงแวดลอมมาพงพากน

นายสวฒน นาสคนธ ภมปญญาทองถนดานการแพทยแผนไทย ยดแนวเศรษฐกจพอเพยง คอ ความชอบ ท าอะไรดวยความรอบคอบ มภมคมกนอยางด ใชเหตผล และความพอประมาณ

นายสมศกด รงพานช ภมปญญาทองถนดานการแพทยแผนไทย ใชวถชวตแบบพอด พออย พอกน ผลตยาสมนไพรไมมาก พอจ าหนายรกษาสภาพแวดลอมทางธรรมชาต และสอนใหผเรยนใชความรคคณธรรมประกอบอาชพอยางสจรต

2.2 ผลการสมภาษณความตองการความรและประสบการณเกยวกบภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยง พบวา (1) ครและนกเรยนตองการทราบประวตของภมปญญาทองถนในหวขอตอไปน อาย บดาและมารดาของภมปญญาทองถน สถานภาพทางครอบครว ภมล าเนาทเกด ทอยปจจบน และการศกษาและประสบการณ (2) ครและนกเรยนตองการทราบรายละเอยดเกยวกบภมปญญาทองถนทน ามาสอน ในหวขอตอไปน คอ ประเภทของภมปญญาทองถน ลกษณะของภมปญญาทองถน ขนตอนการท าและเทคนควธการท าภมปญญาทองถน วตถดบ วสด และอปกรณทใชในการท า เวลาทใชในการท า เงนลงทนและผลก าไร จดเรมตนทท า ความรไดรบจากใคร ผลงานหรอรางวลทไดรบ เหตผลทคดคนภมปญญาทองถน ประโยชนทชมชนไดรบ และประโยชนทประเทศชาตไดรบ และ (3) ครและนกเรยนตองการทราบการน าแนวเศรษฐกจพอเพยงมาใชในภมปญญาทองถน ในหวขอตอไปน คอ หลกการของเศรษฐกจพอเพยงทภมปญญาทองถนน ามาใช ประโยชนของเศรษฐกจพอเพยงตอภมปญญาทองถน และการใชแนวเศรษฐกจพอเพยงของภมปญญาทองถน

2) ผลการวจยการทดสอบประสทธภาพ พบวาชดการเรยนภมปญญาทองถนทง 3 ชดการเรยน มประสทธภาพ


17

ตามทก าหนดไว 80/80 E1/E2 ดงน 78.13/78.75, 78.13/80.00, 80.62/81.87

3) ผลการวจยความกาวหนาทางการเรยนของนกเรยน พบวา นกเรยนทเรยนดวยชดการเรยนภมปญญาทองถนมความกาวหนาทางการเรยนเพมขน คะแนนทดสอบหลงเรยนเพมขนกวาคะแนนทดสอบกอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ทง 3 หนวยประสบการณ

4) ผลการวจยความคดเหนของนกเรยน พบวา โดยภาพรวม นกเรยนมความคดเหนตอชดการเรยนภมปญญาทองถนในระดบเหนดวยมากทสด โดยเฉพาะภารกจและงานทก าหนดไว ท าใหนกเรยนปฏบตหรอท าตามภมปญญาทองถนได นกเรยนมความพงพอใจในระดบมากทไดเรยนดวยชดการเรยน และเหนความส าคญและอยากมสวนรวมในการอนรกษภมปญญาทองถน 2. ผลการวจยเกยวกบการทดลองใชจรงของชดการเรยนภมปญญาทองถนกบนกเรยน พบวานกเรยนทเรยนดวยชดการเรยนภมปญญาทองถนมความกาวหนาทางการเรยนเพมขนจากเดมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 3.3 ผลการประเมนและตดตามนกเรยนทเรยนดวยชดการเรยนภมปญญาทองถน จากการประเมนและตดตามนกเรยนทเรยนดวยชดการเรยน นกเรยนไดน าชดการเรยนไปถายทอดโดยการพดคย อธบาย สาธต และฝกปฏบต กบบดามารดาในครอบครวและญาตพนอง คร และเพอนในโรงเรยน และประชาชนในชมชน นกเรยนไดน าภมปญญาทองถนทเรยนสรางชนงาน 2 ลกษณะ คอ ท าเหมอนกบทไดรบการอบรม และประยกตความรทไดจากภมปญญาทองถนในรปแบบอน นกเรยนไดน าความรไปประยกตใชในชวตประจ าวน คอ ใชชวตอยางพอเพยง และน าไปใชในการเรยนการสอนในกลมสาระการเรยนรสงคม ศาสนา และวฒนธรรม การงานพนฐานอาชพ และศลปะ อภปรายผล 1. การพฒนาชดการเรยนภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยงทง 3 หนวยประสบการณ มประสทธภาพตามเกณฑทก าหนด 80/80 เปนไปตามสมมตฐานทตงไว โดยคะแนนภารกจและงานระหวางเรยนและแบบทดสอบหลงเรยนเปนไปตามเกณฑทก าหนด ทงนอาจเปนเพราะสวนประกอบของชดการเรยนทเออตอการเรยนรของนกเรยนในการเรยนภมปญญาทองถน ไดแก (1) ภมปญญาทองถนและภารกจและงานทก าหนดไว ภม

ปญญาทองถนเปนแหลงความรหลก ผวจยไดก าหนดภารกจและงานไวอยางชดเจน เปนขนตอนของความรทภมปญญาทองถนจะถายทอดใหนกเรยน จากการสงเกตนกเรยนสามารถวางแผนการจดการเกษตรทฤษฎใหมได ท าหวโขน และลกประคบไดจากการชมการสาธตของภมปญญาทองถน และนกเรยนไดศกษาภารกจและงาน และปฏบตตามภารกจเปนสวนประกอบส าคญในชดการเรยนชวยทใหนกเรยน “ท าได” คอ สรางชนงานทเปนภมปญญาได ในประเดนนตรงกบการสอบถามนกเรยนในแบบสอบถาม พบวา นกเรยนมความตองการในระดบมากทสด ( )79.4x วา ภารกจและงานทก าหนดไว ท าใหนกเรยนปฏบตหรอท าตามภมปญญาทองถนได (2) ประมวลสาระอยในรปสอสงพมพเสนอรายละเอยดเกยวกบภมปญญาทองถนและแนวเศรษฐกจพอเพยง ซงชวยใหนกเรยนมความรและประสบการณในดานภมปญญาทองถน เมอ ฟงหรอท าไมทนตามภมปญญาทองถนกสามารถศกษาไดดวยตนเองจากประมวลสาระ และใชประมวลสาระทบทวนเนอหาสาระและประสบการณของภมปญญาในดานนนไดอกดวย (3) วดทศนเปนสอทเสนอทงภาพเคลอนไหวและเสยงในเรองขนตอนการท าภมปญญาดานการเกษตรผสมผสานทฤษฎใหม การท าหวโขน และการท าลกประคบ จงชวยตอกย าใหนกเรยนมความรและทกษะในการท าภมปญญานนได และชวยเราความสนใจใหนกเรยนอยากท า นกเรยนจะไดชมกอนเรยนจากภมปญญาทองถน และสามารถทจะมาชมหลงจากเรยนจากภมปญญาทองถนสาธตแลว (4) รปแบบการเรยนใชรปแบบการเรยน 3 รปแบบ คอ เรยนกบภมปญญาโดยเชญภมปญญามาทโรงเรยนและพานกเรยนไปเรยนทแหลงภมปญญาทองถน เรยนกบเพอนนกเรยนชวยกนเปนกลมในการท าแผนงานเกษตรทฤษฎใหม ท าลกประคบ และหวโขน และเรยนดวยตนเองในการศกษาประมวลสาระและชมวดทศน การใชรปแบบการเรยนท ง 3 รปแบบ ท าใหนกเรยนเกดความรจากหลายแหลงความรท งภมปญญาและเพอน และ (5) ว ธการเ รยนหรอการเผชญประสบการณใชว ธการเ รยนทหลากหลาย คอ มทงการเรยนแบบกจกรรมกลม รายบคคล สาธต และฝกปฏบต โดยเฉพาะใหผเรยนไดลงมอปฏบต ลงมอท าดวยตน เอง ท า ให เ กดประสบการณตรงจะจดจ าความ รและประสบการณไดนาน จะเหนไดวา สวนประกอบในชดการเรยนภมปญญาทองถน สงผลใหนกเรยนท าภารกจและงานไดหรอท ากจกรรมระหวางเรยนได เมอนกเรยนท าภารกจและงานไดท าใหท าคะแนนทดสอบหลงเรยนไดตามเกณฑทก าหนด นอกจากน ชดการเรยนภมปญญาทองถนทพฒนาขนทง 3 หนวยประสบการณ ท าใหนกเรยนมความกาวหนาในการเรยน


18

เพมขนจากเดมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 เปนไปตามสมมตฐานทต งไว ท งนเพราะขอดของชดการเรยนภมปญญาทองถนทใหประสบการณทางออมและประสบการณตรงกบนกเรยน คอ ไดเรยนจากภมปญญาทองถนและไดลงมอฝกปฏบต จากการก าหนดภารกจและงานทชดเจนและมรายละเอยดใหนกเรยนไดทบทวนและปฏบตได นกเรยนจงเกดการเรยนรตรงกบหลกจตวทยากลมประสบการณนยมหรอทฤษฎสนาม (ชยยงค พรหมวงศ 2545: 13) กลาววา จตวทยากลมประสบการณนยมถอวาคนจะเกดการเรยนรเมอเหนความจ าเปนทจะเรยนร เมอเหนความจ า เ ปนทจะเ รยน มโอกาสไดลงมอปฏบตและอยในสภาพแวดลอมทเหมาะสมการเรยนรกจะเกดขน ในการวจยครงนไดสอบถามความคดเหนนกเรยนจ านวน 48 คน ในการทดสอบประสทธภาพในภาคสนามโดยภาพรวมนกเรยนมความเหนดวยในระดบมากทสดเกยวกบชดการเรยนภมปญญาทองถนเปนไปตามสมมตฐานทตงไว โดยเฉพาะนกเรยนมความพงพอใจทไดเรยนดวยชดการเรยนภมปญญาทองถนในระดบเหนดวยมากทสด ( )83.4x ทงนอาจเปนไปไดวา (1) นกเรยนเกดการเรยนรจากภมปญญาทองถนอยางมากและการเรยนรทเปนล าดบขนตอน (2) นกเรยนรวาตนเองตองท าอะไรกอนเรยน จากภารกจและงาน และ (3) นกเรยนมโอกาสไดชวยเหลอกน ท างานเปนกลมกบเพอน และไดแสดงความคดเหน จงสรางความเชอมนใหกบนกเรยน ท าใหนกเรยนพบความสขในการเรยน จากการสงเกตนกเรยนพบวา นกเรยนเพลดพลนกบการเรยนคอยชวยเหลอกนในกลม และตงใจเรยนเปนอยางด นอกจากน นกเรยนมความเหนดวยมากทสด ( )83.4xวา นกเรยนเหนความส าคญและอยากมสวนรวมในการอนรกษภมปญญาทองถน ทงนอาจเปนเพราะ (1) นกเรยนมความพงพอใจทเรยน และ (2) สอการเรยนภมปญญาทองถนไดเสนอเนอหาสาระและประสบการณของบคลากรทางภมปญญาทองถนทง 3 ทานทน าแนวเศรษฐกจพอเพยง และบคลากรทางภมปญญาทองถนทง 3 ทานนนชใหเหนถงประโยชนของภมปญญาและนกเรยนไดเหนผลงานของภมปญญา และนกเรยนเองกไดสรางผลงานไดตามภมปญญาดวย จงเกดความภมใจในภมปญญาทองถนและอยากอนรกษภมปญาทองถน 2.2 การทดลองใชจรงชดการเรยนภมปญญาทองถน พบวา นกเรยนทเรยนดวยชดการเรยนดงกลาวมความกาวหนาในการเรยนเพมขนจากเดมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 เชนเดยวกบ การทดลองใชเบองตนในการทดสอบประสทธภาพในภาคสนามกพบวา นก เ ร ยน ท เ ร ยนดวย ชดการ เ ร ยน มความกาวหนาทางการเรยนเพมขนจากเดมอยางมนยส าคญทาง

สถตทระดบ .05 ทงนอาจเปนเพราะขอดของสวนประกอบของชดการเรยน เชน ภารกจและงานทก าหนดไวอยางมขนตอนและชดเจน นกเรยนสามารถสรางภมปญญาทองถนได ประมวลสาระ และวดทศนเปนสอทใชทดแทนภมปญญาทองถนได นกเรยนมโอก าส ศ กษาซ าท วนได แ ละตว ภ ม ปญญาทอ ง ถน ท ใหประสบการณตรงกบนกเรยน นอกจากนวธการเรยนในชดการเรยนชวยใหนกเรยนไดรบประสบการณตรงและออม เชน วธการเรยนกบภมปญญาทองถน วธการเรยนกบเพอเปนกลม และวธการเรยนดวยตนเอง ชดการเรยนภมปญญาทองถนทยดแนวการผลตเชนเดยวกบชดการสอนแบบองประสบการณ ท าใหผเรยนไดรบประสบการณมงใหท าไดและมเปาหมายในการน าความรไปท าอะไรทชดเจนกวาการเรยนดวยวธการอนๆ ในประเดนนตรงกบ ชยยงค พรหมวงศ (2545: 152) ไดกลาววา ผลกระทบของชดการเรยนแบบองประสบการณมงท าใหนกเรยนคดและท าไดอยางมออาชพ นอกจากน มขอนาสงเกตทพบ คอ ในชดการเรยนภมปญญาทองถนในหนวยประสบการณหรอชดการเรยนท 3 การท าลกประคบของภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยง พบวา คะแนนเฉลยหลงเรยนสงกวาคะแนนเฉลยหลงเรยนในหนวยประสบการณท 1 และ 2 เชนเดยวกบการทดสอบประสทธภาพเบองตนในภาคสนามทพบวา หนวยประสบการณท 3 การท าลกประคบคะแนน เฉ ล ยหลง เ ร ยนไดค ะแนนสงกว าห นวยประสบการณกอนเรยน ทงนอาจเปนเพราะ (1) การท าลกประคบมกระบวนการทไมซบซอนในการท า นกเรยนสวนใหญจงท าคะแนนทดสอบหลงเรยนภาคทฤษฎและภาคปฏบตไดสงกวาหนวยประสบการณอนๆ และ (2) นกเรยนไดเรยนชดการเรยนภมปญญาทองถนผานมาแลวถง 2 หนวยประสบการณจงเขาใจขนตอนและกระบวนการการเรยนจากชดการเรยนมากขน จงท าใหมโอกาสปรบปรงภารกจและงานใหดอยเสมอ 2.3 จากการประเมนและตดตามนกเรยนทเรยนหลงจากเรยนดวยชดการเรยนภมปญญาทองถน พบวา นกเรยนไดน าความรไปใชประโยชนในชวตประจ าวน คอ การใชชวตอยางพอเพยง และสามารถสรางภมปญญาทองถนเหมอนกบทภมปญญาทองถนสอน ส าหรบนกเรยนบางคนประยกตความรจากภมปญญาทองถนไปท าเปนรปแบบใหมขน ในประเดนนสอดคลองกบการสอบถามความคดเหนของนกเ รยนในการทดสอบประสทธภาพแบบภาคสนามในระดบเหนดวยมากทสดวา ชดการเรยนนท าใหนกเรยนสรางภมปญญาทองถนได ( )81.4x และนกเรยนน าความรทไดรบจากชดการเรยนไปใชประโยชนได


19

ผวจยไดสมภาษณนกเรยนและไดเหนผลงานของนกเรยนไดไปฝกท าเพมเตมหลงจากเรยนจากภมปญญาทองถน จงเชอไดวา ชดการเรยนชดนใหประโยชนกบนกเรยน จะสอนใหนกเรยนสามารถสรางผลงานตามภมปญญาทองถน สอนและน าใชประโยชนได สงทสอดคลองและสนบสนนในเรองน ชยยงค พรหมวงศ (2545: 152) ไดกลาววา “ชดการสอนจะเลยนแบบธรรมชาตของชวตจรง ผเรยนจะขวนขวายหาความรจากแหลงตางๆ ท าใหไดกระบวนการท างานทสามารถน าตดตวไปใชได” และจะเหนไดวาหลงจากอบรมแลวนกเรยนไดน าความรไปใชในชวตประจ าวนตรงกบงานวจยของประทป หวาดชด (2545) ผลการศกษาสภาพปญหาและความตองการการใชภมปญญาทองถน ผลการวจย พบวา หลงจากเรยนจากภมปญญาทองถนนกเรยนสามารถน าความรทไดรบไปใชในชวตประจ าวนได ท าใหนกเรยนมความสนใจและภาคภมใจในภมปญญาทองถนมาก ในการตดตามนกเรยนหลงการอบรมในครงน นกเรยนไดใหขอเสนอแนะทไดจากการสมภาษณเชนกนวา การเรยนดวยชดการเรยนภมปญญาทองถน ท าใหนกเรยนมความภาคภมใจและอยากอนรกษในภมปญญาทองถนมาก จากงานวจยไดองคความร ดงน คอ ชดการเรยนภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยง ถอวาเปนนวตกรรม เปนองคความรใหมโดยเฉพาะ (1) สวนประกอบหรอองคประกอบทส าคญของ ชดการ เ ร ยนประกอบดวย ประสบการณหลก ประสบการณรอง ภารกจ และงาน เปนรปแบบใหมในการพฒนาทางดานสอ (2) การถายทอดเนอหาสาระของภมปญญาทองถนยดแนวเศรษฐกจพอเพยงในรปของชดการเรยนท าใหนกเรยนมความกาวหนาทางการเรยนเพมขน (3) ภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยงไดน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในดานการพงพาตนเอง การพงพาในกลม ความมเหตมผล และคณธรรมจรยธรรม (4) ชดการเรยนภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยงน าไปใชไดกบนกเรยนระดบประถมศกษาและนกเรยนมธยมศกษา ท าใหนกเรยนมความรความเขาใจ และทกษะความช านาญใน 3 ดาน คอ ดานการเกษตร ดานหตถกรรม และดานแพทยแผนไทย และ (5) องคความรทได คอ ชดการเรยนภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยงออกแบบไวใหสามารถศกษาหรอเรยนไดทง 3 รปแบบ คอ เรยนแบบยดภมปญญาทองถน เรยนกบเพอน และเรยนดวยตนเอง ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะเกยวกบการน าผลการวจยไปใช 1) ชดการเรยนภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยง ส าหรบนกเรยนไดผานกระบวนการหาประสทธภาพ คอ

การทดลองใชเบองตน และทดลองใชจรง ชดการเรยนนชวยท าใหนกเรยนมความกาวหนาในการเรยนเพมขน และนกเรยนมความพงใจในระดบมากทไดเรยนจากชดการเรยนน ดงนน โรงเรยนหรอสถาบนการศกษา หรอหนวยงานทเกยวของในเขตพนทจงหวดนนทบร สามารถน ามาใชสอนนกเรยนในระดบประถมศกษาหรอมธยมศษาได 2) การจดกลมนกเรยน ในการเรยนดวยชดการเรยนภมปญญาทองถนไดจดกลมนกเรยนตามความสมครใจกลมละ 5 คน 3) การเตรยมสถานท ตองจดเตรยมสถานทในหองเรยนใหมมมหนงสอ มมวสดและอปกรณ และมมแสดงผลงาน ในกรณพานกเรยนศกษาดงานการเกษตร ตองส ารวจสถานทเพอความปลอดภยของนกเรยนและเพอลดระยะในการเดนทาง 4) การเตรยมวตถดบ วสด และอปกรณ ในหนวยประสบการณท 4 การท าหวโขน และการท าลกประคบ จ าเปนตองจดเตรยมวตถดบ วสดและอปกรณทตองใชท าไวทมมวสดและอปกรณ และใหมจ านวนเพยงพอกบนกเรยน 5) การเตรยมเครองคอมพวเตอรและเครองฉายภาพโปรเจคเตอร (LCD) จะตองจดเตรยมเครองคอมพวเตอรและเครอง LCD ใหพรอมเพอฉายวดทศนใหนกเรยนไดชม ควรท าการทดสอบเครองมอกอนใชดวย 6 ) น ก เ ร ย น ท ก คน ต อ ง ม ค ม อ ใ น ก า ร เ ผ ช ญประสบการณ และเขยนภารกจและงานทท าลงในคมอเผชญประสบการณ 7) การใชชดการเรยนภมปญญาทองถน มขนตอนส าคญ คอ (1) ปฐมนเทศ (2) ทดสอบกอนเรยน (3) ศกษาชดการเรยนภมปญญาทองถน (4) ประกอบภารกจและงานตามแผนเผชญประสบการณ และศกษาดงานเฉพาะในหนวยประสบการณท 1 และ (5) ทดสอบหลงเรยน 2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 1) ชดการเรยนเ รองภมปญญาทองถนทยดแนวเศรษฐกจพอเพยงไดเลอกภมปญญาทองถนใหนกเรยนศกษาใน 3 ดาน คอ ดานเกษตร ดานหตถกรรม และดานการแพทยแผนไทย ยงมภมปญญาทองถนอก 4 สาขาทนาจะไดน ามาผลตเปนชดการเรยนภมปญญาทองถน คอ สาขาศลปกรรม สาขาการจดการ สาขาภาษาและวรรณกรรม และสาขาศาสนาและประเพณ 2 ) ชดการ เ รยนเ รองภ ม ปญญาทอง ถนยดแนวเศรษฐกจพอเพยงในสาขาอนๆ ทจะท าการวจยตอไป นาจะน าสอ


20

อเลกทรอนกสและโทรคมนาคมมาชวย เปนชดการเรยนภมปญญาทองถนทเสมอนจรง เพอใหนกเรยนจ านวนมากไดมโอกาสเรยน

บรรณานกรม กรมการฝกหดคร กระทรวงศกษาธการ (2530) แหลงความรใน ชมชน กรงเทพมหานคร ครสภา กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ (2539) สรปผลการสมมนา เรอง ภมปญญาทองถน หลกสตรทพงประสงค กรงเทพมหานคร โรงพมพครสภา กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ (2540) แนวทางการจดการ เรยนรโดยใชภมปญญาทองถน กรงเทพมหานคร โรง พมพครสภากระทรวงศกษาธการ (2546) พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และท แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 พรอมกฎกระทรวง ทเกยวของ และพระราชบญญตการศกษาภาคบงคบ พ.ศ.2545 กรงเทพมหานคร โรงพมพองคการรบสง สนคาและพสดภณฑ (ร.ส.พ.) กระทรวงศกษาธการ กรมวชาการ (2542) แนวทางจดการเรยนร เกษตรแบบเศรษฐกจพอเพยง. กรงเทพมหานคร: โรง พมพการศาสนา กระทรวงศกษาธการ และส านกพมพรวมดวยชวยกน (2544) ทฤษฎใหมในหลวงชวตทพอเพยง. กรงเทพมหานคร: กระทรวงศกษาธการและรวมดวยชวยกน ชยยงค พรหมวงศ (2539) เทคโนโลยการศกษา ในเอกสารการ สอนชดวชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา หนวยท 1 นนทบร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สาขาวชา ศกษาศาสตร ชยยงค พรหมวงศ (2543) มตท 3 ทางการศกษา: สานฝนสความ เปนจรง กรงเทพมหานคร เอส อาร พรนตง แมสโปร ดกส ชยยงค พรหมวงศ (2543) คมอปฏบตการประชมเชงปฏบตการ การผลตชดการสอนแบบองประสบการณ (อดส าเนา) นทธ พงษดนตร (2544) ภมปญญาทองถนกบการจดการเรยน การสอนระดบมธยมศกษาในโรงเรยนคาทอลก สงกดสงฆมณฑลจนทบร วทยานพนธศกษาศาสตร มหาบณฑต มหาวทยาลยบรพา ประกอบ ใจมน (2539) การศกษาสภาพปญหาและความตองการ เกยวกบการใชภมปญญาทองถนในการเรยนการสอนใน โรงเรยนโครงการขยายโอกาสทางการศกษาขนพนฐาน

สงกดส านกงานการประถมศกษาจงหวดภาค ตะวนออกเฉยงเหนอตอนลาง วทยานพนธ ครศาสตร มหาบณฑต กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย ประทป หวานชต (2545) การศกษาสภาพ ปญหา และความ ตองการใชภมปญญาทองถนในการเรยนการสอนใน โรงเรยนสงกดกรมสามญศกษา จงหวดกาญจนบร วทยานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ประเวศ วะส (2535) การสรางสรรคภมปญญาไทยเพอการพฒนา ในการสมมนาภมปญญาชาวบาน กรงเทพมหานคร: ส านกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต (เอกสารอด ส าเนา) ปรชา อยตระกล (2539) ภมปญญาชาวบาน เอกสารประกอบการ สมมนาเรอง ภมปญญาชาวบานขอนแกน. ศนยฝกอบรม และพฒนาการสาธารณสขมลฐาน พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525 (2539) พมพครงท 6 กรงเทพมหานคร อกษรเจรญทศน พจนานกรมฉบบราชบณฑตสถาน พ.ศ. 2542 (2546) กรงเทพมหานคร นานมบคส มณฑชา ชนะสทธ (2539) การศกษาสภาพและปญหาการพฒนา หลกสตรทองถนกบของโรงเรยนประถมศกษาใน โครงการพฒนาหลกสตรทองถนโดยภมปญญาชาวบาน สงกดส านกงานการประถมศกษาจงหวดสงขลา วทยานพนธ ครศาสตรมหาบณฑต กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย ยพร จานประดบ (2544) ภมปญญาทองถนกบการจดการศกษา ระดบประถมศกษา สงกดกรงเทพมหานคร, วทยานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยรามค าแหง รตนะ บวสนธ (2535) การพฒนาหลกสตรและการจดการเรยน การสอนเพอถายทอดภมปญญาทองถน: กรณศกษา ชมชนแหงหนงในเขตภาคกลางตอนลาง ปรญญานพนธ การวจยและพฒนาหลกสตร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กรงเทพมหานคร วาสนา ทวกลทรพย (2544) ปฏบตการชดสอประสมเพอการศกษา ในเอกสารการสอนชดวชาประสบการณวชาชพ เทคโนโลยและสอสารการศกษา หนวยท 7 นนทบร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สาขาวชาศกษาศาสตร ศรพงษ นวลแกว (2540) การน าภมปญญาชาวบานมาใชในการ พฒนาหลกสตรระดบทองถนของโรงเรยนประถมศกษา


21

สงกดส านกงานการประถมศกษาจงหวดแมฮองสอน วทยานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต นครปฐม: มหาวทยาลยศลปากร ศวะลย ภเพชร และคณะ (2545) ภมปญญาไทยในการด าเนนชวต ของชาวกรงศรอยธยา กรงเทพมหานคร: ส านกงาน คณะกรรมการการศกษาแหงชาต สามารถ จนทรสรย (2534) ภมปญญาชาวบานคออะไร การ สมมนาวชาการ เรอง ภมปญญาชาวบาน ส านกงาน คณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต กรงเทพมหานคร: โรงพมพครสภา ลาดพราว สามารถ จนทรสรย และประทป อนแสง (ม.ป.ป.) การศกษากบ ศลปะวฒนธรรมและภมปญญาไทย กรงเทพมหานคร ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคม แหงชาต (ม.ป.ป.) เศรษฐกจพอเพยงคออะไร กรงเทพมหานคร ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2537) แนวทางการ พฒนาหลกสตรทองถน โดยใชภมปญญาชาวบานใน โรงเรยนสงกดส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษา แหงชาต กรงเทพมหานคร: โรงพมพครสภา ลาดพราว ส านกงานคณะกรรมการประถมศกษาแหงชาต ส านก นายกรฐมนตร (2541) แนวทางสงเสรมรายงานการวจย เรองภมปญญาไทยในการจดการศกษา กรงเทพมหานคร: บรษทพมพด จ ากด ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2549) เศรษฐกจพอเพยง กรงเทพมหานคร ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการ การศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ (2549) แนว ทางการจดท าสาระการเรยนรทองถน กรงเทพมหานคร โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย สนทร กลวฒนวรพงศ (2544) รวบรวมและเรยบเรยง ตามรอย พระราชด ารเศรษฐกจพอเพยงทฤษฎใหม. กรงเทพมหานคร ชมรมเดก. อรรณต ไฝเอย (2551) การใชภมปญญาทองถนในการสอนกลม สาระการเรยนรสงคม ศาสนา และวฒนธรรมใน สถานศกษาขนพนฐาน เขตพนทการศกษาเชยงราย เขต 1 วทยานพนธ ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม เอกวทย ณ ถลาง (2540) ภมปญญาชาวบานสภมภาค: วถชวตและ กระบวนการเรยนรของชาวบานไทย โครงการกตตเมธ

สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช นนทบรโรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

ว.ศกษาศาสตร ผลการใชชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทมตอทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและความสามารถ ปท 4 ฉบบท 2 ก.ค.2554- ธ.ค.2554 ในการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนเทศบาล 1 ทรงพลวทยา จงหวดราชบร

ประภาพร สรนทร

22

ผลการใชชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทมตอทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและความสามารถ ในการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนเทศบาล 1 ทรงพลวทยา จงหวดราชบร

The Effects of Using Activity Packages for Developing Science Process Skills on Science Process Skills and Critical Thinking Ability of Mathayom Suksa I Students at Tesaban 1 Songphon Wittaya School in Ratchaburi Province

ประภาพร สรนทร* ทวศกด จนดานรกษ** บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ (1)เปรยบเทยบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนกอนและหลงการใชชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและ(2)เปรยบเทยบความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนกอนและหลงการใชชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร กลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนเทศบาล 1 ทรงพลวทยา ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 จ านวน 35 คนทไดมาโดยการสมแบบกลม เครองมอทใชในการวจย ไดแกชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร แบบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และแบบวดความสามารถในการคดวเคราะห สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบคาท ผลการวจยปรากฏวา (1) ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนหลงการเรยนโดยใชชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวน การทางวทยาศาสตรสงกวากอนเรยนร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01และ(2) ความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนหลงการเรยนโดยใชชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรสงกวากอน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

Abstract The purposes of this research wereto (1) to compare students' science process skills before and after using the activity

packages for developing science process skills; and (2) compare students' critical thinking ability before and after using the activity packages for developing science process skills.

The sample was 35 Mathayom Suksa I students who studied in the second semester of the 2010 academic year at Tasaban 1 Songphon Wittaya School in Ratchaburi province, selected by using cluster sampling. The instruments included the activity packages for developing science process skills, the science process skills test and the critical thinking ability test. The statistics used for data analysis were mean, standard deviation and t-test.

The results of the the research revealed that (1) the science process skills of the students after using activity packages for developing science process skills was significantly higher than that before at the .01 level; and (2) the critical thinking ability of the students after using activity packages for developing science process skills was significantly higher than that before at the .01 level * นกศกษาหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต แขนงวชาหลกสตรและการสอน สาขาวชาศกษาศาสตรมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

** รองศาสตราจารย ดร. ประจ าสาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช อาจารยทปรกษาหลก



23

บทน า การเปลยนแปลงตาง ๆ ทเกดขนกบโลกในยคโลกาภ

วตน เปนเพราะอทธพลของความเจรญกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย การท ากจกรรมตาง ๆ การผลตเครองมอเครองใช เพออ านวยความสะดวกในชวตประจ าวน ลวนแตเปนผลของความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย ดงน นการเ รยนรวทยาศาสตรจงมความจ าเปนส าหรบทกคน ดวยเหตน หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร จงมงหวงใหผเรยนไดเรยนรวทยาศาสตรทเนนการเชอมโยงความรกบกระบวนการ มทกษะส าคญในการคนควาและสรางองคความร โดยใชกระบวนการในการสบเสาะหาความร และการแกปญหาทหลากหลาย ใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนรทกข นตอน มการท า กจกรรมดวยการลงมอปฏบตจ รงอยา งหลากหลาย เหมาะสมกบระดบชน

ในการเรยนการสอนวทยาศาสตรจ าเปนตองปลกฝงใหนกเรยนเปนคนคดเปนท าเปน แกปญหาเปนและใหรจกคนควาหาความรดวยตนเอง วธการหนงทจะไดมาซงความรทางวทยาศาสตร คอ การคนควา การทดลอง ในขณะท าการคนควาทดลองนน ผทดลองจะมโอกาสไดฝกฝนทงในดานการปฏบตและการพฒนาความคดไปในขณะเดยวกน พฤตกรรมทเกดจากการปฏบตและฝกฝน ดงน นทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเปนองคประกอบทส าคญประการหนงของการแสวงหาความรทางวทยาศาสตร คอ การคนควา การทดลองและการท าใหผทดลองมโอกาสไดฝกฝนทงดานการปฏบตและการพฒนาความคดไปในขณะเดยวกน แตปจจบนพบวา นกเรยนชนมธยมศกษา มทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและผลสมฤทธทางการเรยนในวชาวทยาศาสตรอยในเกณฑคอนขางต า ครไมคอยจดกจกรรมการเรยนการสอนทสงเสรมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ทงนเพราะครยงมองเรองการศกษาเปนเรองของการถายทอดความรจากครผสอนใหกบนกเรยน ซงนกเรยนจะตองทองจ าเพอใหไดความร เพอการสอบมากกวามงฝกใหนกเรยนเกดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ทกษะการคดวเคราะห และเสาะแสวงหาความรดวยตนเอง ท าใหนกเรยนจ านวนมากคดไมเปน แกปญหาไมเปน ไมชอบการเรยนร ไมรจกแสวงหาความรดวยตนเอง สงเหลานเปนสาเหตหนงทท าใหการศกษาของไทยพฒนาไปไดชากวาประเทศอน การจดการศกษาทกระดบ มงฝกใหผ เ รยนรจกคดวเคราะห รจกตดสนใจอยางมเหตมผล โดยอาศยหลกฐานทมความเทยงตรงและเชอถอได การพฒนาการคดวเคราะหจะตองฝกฝนใหผเรยนมทกษะในการอภปรายโตแยง ฝกกระบวนการคด ฝกการใช

เหตผล และทบทวนการใชเหตผลเพอชวยตดสนใจวา ควรเชอหรอไมเชอ ท งนเนองจากโลกยคปจจบนเปนยคสงคมขาวสาร ดงนนจ าเปนทจะตองใหผเรยน รจกเรยนรวคดวเคราะห กลาวคอ รจกแยกแยะ วเคราะห ประเมน และสรปขอมลเพอใหสามารถเลอก และใชขอมลขาวสารไดรวดเรวและถกตอง ซงจากการศกษาผลการประเมนมาตรฐานสถานศกษา พบวา มาตรฐานสถานศกษาทโรงเรยนควรไดรบการปรบปรงคอ มาตรฐานทเกยวกบการคดวเคราะห การคดอยางมวจารณญาณ และการคดสรางสรรค ครจงมความจ าเปนจะตองใหความสนใจในการฝกฝนใหนกเรยนรจกคดวเคราะห (เสงยม โตรตน 2546 :26)ซงเปนหนาทของครผสอนทกกลมสาระการเรยนรโดยเฉพาะอยางยงครวทยาศาสตรในการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรกระบวนการเหลานสามารถพฒนาไดอยางดในขณะทนกเรยนก าลงเรยนรเนอหาตางๆโดยสอดแทรกแนวคดและกจกรรมเขาไปในขนตอนการจดการเรยนการสอนเพราะกระบวนการทางวทยาศาสตรตองใชกระบวนการคดวเคราะหในการตรวจสอบสมมตฐานตางๆ (ลาวรรณโฮมแพน. 2550: 2) ชดกจกรรมเปนอกทางเลอกหนงทน ามาใชในการเรยนการสอนวทยาศาสตร เพราะชดกจกรรมเปนนวตกรรมทางการศกษารปแบบหนง ทจดกจกรรมใหผเรยนไดศกษาคนควาดวยตนเอง ตามความสามารถและความสนใจ มอสระในการคด ทกคนมโอกาสใชความคดอยางเตมท โดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคล ชวยใหผเรยนเปนอสระ สามารถประกอบกจกรรมการเรยนดวยตนเอง มากกวาทจะใหครบอก หรอก าหนดให โดยครเปนผสรางโอกาสทางการเรยนการสอน มกจกรรมใหนกเรยนเปนรายบคคล หรอรายกลม ซงผเรยนจะด าเนนการเรยนจากค าแนะน าทปรากฏอยในชดกจกรรมเปนไปตามล าดบข นดวยตนเอง สอดคลองกบธรรมชาตของนกเรยนระดบมธยมศกษาปท 1 เนองจากเดกในวยนมอยากร อยากเหน อยากทดลอง อยากคดคนสงตาง ๆ ตองการอสระและอยากเรยนรดวยตนเอง ขณะเดยวกนกยงตองการค าแนะน า ค าปรกษาจากคร ซงการเรยนรของเดกในระดบชนมธยมศกษาปท 1 ไมวาจะเปนดานความร ดานทกษะกระบวนการ ดานคณธรรม จะเปนพนฐานทส าคญทจะใชในศกษาในระดบสงตอไป คลายกบแนวคดการจดการเรยนการสอนของบลม ทกลาววา การจดกจกรรมใหนกเรยนไดปฏบตตามทตนตองการ ยอมกระท ากจกรรมนนดวยความกระตอรอรน ท าใหเกดความมนใจ เกดการเรยนรไดเรวและประสบความส าเรจสง ท าใหเกดความพงพอใจในตนเองไดดทสด (อางถงใน Bloom. 1976: 72-74) การทชดกจกรรมเปดโอกาสใหผเรยนไดเรยนรดวยตนเอง



24

ผเรยนจงไดเรยนรผานการฝกหดทเปนระบบ เปนขนตอน ซงอาจจะซ ากนหลาย ๆ ครง ท าใหผเรยนเกดทกษะ ความช านาญในเรองทไดฝกหด ตรงกบกฎแหงการฝกหดของธอรนไดค ซงลกขณา สรวฒน (2530:28) กลาวโดยยอวา ยงไดกระท าซ า ๆ ในการกระท าอยางใดอยางหนง กยงท าใหการกระท าน น เปนทแนนอนสมบรณขน ในทางกลบกน หากหางเหนทไดฝกหดกระท าอยบอย ๆ การกระท านนกจะคอย ๆ จางเลอนไป นอกจากนกรมวชาการ (2535:86) ไดท าการศกษาวจยรปแบบนวตกรรมการเรยนการสอนทมประสทธภาพระดบมธยมศกษา พบวา ชดกจกรรมการเรยนร ท าใหนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยน ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ทกษะการคด และเจตคตสงกวาการจดการเรยนการสอนตามปกต จะเหนไดวา การสอนวทยาศาสตรโดยใชชดกจกรรมน น ท าใหนกเรยนไดมโอกาสฝกและพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร รจกคดวเคราะหพจารณาหาเหตผล รจกคนควาหาความรและหาค าตอบของปญหา เชอมโยงความคดไปสแนวทางทจะแกปญหาไดดวยตนเอง

จากทกลาวมาในขางตนจะเหนวา การใชชดกจกรรมสามารถชวยในการพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และการคดวเคราะหของผเรยนได ดงนนเพอใหการจดการเรยนการบรรลตามจดมงหมายของหลกสตรผวจยจงมความสนใจทจะศกษาคนควา และ สรางชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เพอน าไปสการพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ใหดยงขนตอไป

วตถประสงคการวจย 1 เพอเปรยบเทยบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนกอนและหลงการใชชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 2 เพอเปรยบเทยบความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนกอนและหลงการใชชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร วธการด าเนนการวจย 1. ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนเทศบาล 1 ทรงพลวทยา จ านวน 3 หองเรยน จ านวน 105 คนซงมการจดชนเรยนโดยคละความสามารถ กลมตวอยาง เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนเทศบาล 1 ทรงพลวทยา ภาคเรยนท 2 ป

การศกษา 2553 จ านวน 1 หองเรยน 35 คนไดมาโดยการสมแบบกลม 2. เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจย ไดแก

2 . 1 ชด ก จกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทา งวทยาศาสตรส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทผวจยพฒนาขนจ านวน 1 ชด ประกอบดวยเนอหา 9 เรอง โดยแตละเรองจะพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาตร ดงตารางตอไปน ตารางท 1 ความสมพนธระหวางชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรกบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

เรองท ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทจะพฒนา

1 ใบไมใกลตว

การสงเกต การวด การจ าแนกประเภท การจดกระท าและสอความหมายขอมล

2 รปรางนนส าคญไฉน

การวด การจ าแนกประเภท การหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสและสเปสกบเวลา การค านวณ

3 มองด ๆ มอะไร

การสงเกต การหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสและสเปสกบเวลา การลงความเหน การพยากรณ

4 เสยงมาจากไหน

การสงเกต การจดกระท าและสอความหมายขอมล การพยากรณ การตความหมายขอมลและลงขอสรป

5 อากาศมแรงดน

การสงเกต การลงความเหน การพยากรณ การก าหนดและควบคมตวแปร



25

6 เรยนรแรงตงผว

การค านวณ การลงความเหน การตงสมมตฐาน การก าหนดและควบคมตวแปร

7 ความหนาแนนกบการลอยหรอจม

การวด การค านวณ การตงสมมตฐาน การก าหนดและควบคมตวแปร

8 นารเกยวกบเครองบนและจรวด

การตงสมมตฐาน การก าหนดนยามเชงปฏบตการ การทดลอง การตความหมายขอมลและลงขอสรป

9 นกวทยาศาสตรนอย

การก าหนดนยามเชงปฏบตการ การก าหนดและควบคมตวแปร การทดลอง การตความหมายขอมลและลงขอสรป

โดยชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทสรางขนชดน จะประกอบดวย 2 สวน ดงน สวนท 1 เอกสารส าหรบคร ประกอบดวย ค าชแจง แผนการจดการเรยนร เกณฑการใหคะแนน และแนวค าตอบ สวนท 2 เอกสารส าหรบผ เ รยน ประกอบดวย ชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ซงจะมค าชแจง สาระส าคญ ผลการเรยนรทคาดหวง และกจกรรมใหผเรยนไดฝกพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 2.2 แบบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทผวจยพฒนาขนเปนแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 40 ขอ มคาความเทยง 0.89 แบบอตนย จ านวน 2 ขอ มคาความเทยง 0.71 และแบบฝกปฏบต จ านวน 2 ขอ มคาความเทยง 0.73 2.3 แบบวดความสามารถในการคดวเคราะหส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทผวจยพฒนาขนเปนแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 30 ขอ มคาความเทยง 0.87 แบบอตนย จ านวน 3 ขอ มคาความเทยง 0.74 3. การเกบรวบรวมขอมล

การเกบรวบรวมขอมล ผวจยด าเนนการเกบรวบรวมขอมลดงน

3.1 ทดสอบกอนเรยนโดยใชแบบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และแบบวดความสามารถในการคดวเคราะห

3.2 ด าเนนการสอนโดยผวจยเปนผสอนเอง ใชระยะเวลาในการสอน จ านวน 18 คาบคาบละ 50 นาท ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553

3.3 เมอสนสดตามก าหนดแลว ท าการทดสอบหลงเรยนโดยใชแบบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และแบบทดสอบความสามารถในการคดวเคราะหฉบบเดม

3.4 น าผลคะแนนจากการตรวจแบบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และแบบวดความสามารถในการคดวเคราะหกอนใชและหลงใชชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรไปเปรยบเทยบ โดยใชคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบคาท 4. การวเคราะหขอมล

ว เคราะหผลการทดสอบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และความสามารถในการคดวเคราะห โดยการหาคาเฉลย และสวนความเบยงเบนมาตรฐาน ทดสอบความแตกตางระหวางคะแนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรกอนและหลงใชชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และทดสอบความแตกตางระหวางคะแนนความสามารถในการคดวเคราะหกอนและหลงใชชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร โดยทดสอบความแตกตางทความมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 โดยใชการทดสอบคาท 5. ผลการวจย ผลการใชชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ไดผลดงน 5.1 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนหลงการเรยนโดยใชชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการ ทางวทยาศาสตรสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 5.2 ความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนหลงการเรยนโดยใชชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการ ทางวทยาศาสตรสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01



26

การอภปรายผล การอภปรายผลการใชชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร มดงน 1 . ผลการ เป ร ยบ เ ท ยบทกษะกระบวนการทา งวทยาศาสตรของนกเรยนกอนและหลงการใชชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร พบวา หลงการใชชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร นกเรยนมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรสงกวากอนใช อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว และสอดคลองกบงานวจยของ ฉลอง ศรข า (2540) เสาวภา สมววฒนกล (2541) และนนตพร สวาท (2546) ทพบวานกเรยนทเรยนดวยชดการสอนหรอชดกจกรรมทเนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ท าใหนกเรยนมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรสงขน นอกจากนยงสอดคลองกบผลการวจยของ มณฑา นระทย (2534) และ วรช ขตยานกลกจ (2536) ทพบวา นกเรยนทไดรบการสอนโดยใชชดการสอนฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร มผลสมฤทธดานทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรสงกวานกเรยนทไดรบการสอนปกต ในการใชชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรนน ผวจยเปดโอกาสใหนกเรยนไดศกษา คนควา และลงมอปฏบตดวยตนเอง เชน ในกจกรรมเรองท 1 ใบไมใกลตว นกเ รยนจะไดท า กจกรรมทพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ทเกยวกบทกษะการสงเกต ทกษะการวด ทกษะการจ าแนกประเภท และทกษะการจดกระท าและสอความหมายขอมล เมอนกเรยนท ากจกรรมเรองท 1 ใบไมใกลตว เสรจสน กจกรรมทนกเรยนจะตองท าตอไปคอ กจกรรมเรองท 2 รปรางนนส าคญไฉน ซงเปนกจกรรมทพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ทเกยวกบทกษะการวด ทกษะการจ าแนกประเภท ทกษะการหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสและสเปสกบเวลา และทกษะการค านวณ จะเหนวาในกจกรรมเรองท 1 ใบไมใกลตว และกจกรรมเรองท 2 รปรางนนส าคญไฉน นกเรยนจะไดรบการพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ทเกยวกบทกษะการวดและทกษะการจ าแนกประเภท ซ ากน 2 ครง ซงเมอนกเรยนท ากจกรรมครบทง 9 เรอง นกเรยนกจะผานการท ากจกรรมทพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทง 13 ทกษะ ซ ากนหลาย ๆ ครง ท าใหนกเรยนเกดทกษะและความช านาญเกยวกบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรมากยงขน ดงนนการใชชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในการเรยนการสอน สามารถท าใหนกเรยนมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรสงขน

2. ผลการเปรยบเทยบความสามารถในการคดวเคราะหของนกเ รยนกอนและหลงการใชชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร พบวา หลงการใชชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร นกเรยนมความสามารถในการคดวเคราะหสงกวากอนการใชอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ซงเปนไปตามสมมตฐานทต งไว และสอดคลองกบงานวจยของลาวรรณโฮมแพน (2550) ไดท าการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนรวทยาศาสตรและความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนช นมธยมศกษาปท3 ทไดรบการสอนโดยใชชดกจกรรมวทยาศาสตรเพอสงเสรมการคดวเคราะหผลการวจยพบวาผลสมฤทธทางการเรยนรวทยาศาสตรและความสามารถในการคดวเคราะหของนกเ รยนทไดรบการสอนโดยใชชดกจกรรมวทยาศาสตรเพอสงเสรมการคดวเคราะหหลงเรยนสงกวากอนเรยนซง ลาวรรณ โฮมแพน (2550) ยงกลาวอกวา กระบวนการทางวทยาศาสตรตองใชกระบวนการคดวเคราะหในการตรวจสอบสมมตฐานตางๆและสอดคลองกบวรรณทพา รอดแรงคา และพมพนธ เดชะคปต (2540) ทกลาววา ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเปนทกษะทางสตปญญา ทนกวทยาศาสตรและผทน าวธการทางวทยาศาสตรมาแกปญหา ใชในการศกษาคนควาสบเสาะหาความร ในการใชชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ผวจยเปดโอกาสใหนกเรยนไดฝกการคด ผานการท ากจกรรมทเนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ซงทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรมความสอดคลองกบขนตอนการคดวเคราะห เชน เมอนกเรยนท ากจกรรมทเกยวกบทกษะการจ าแนกประเภท นกเรยนจะตองท าการคดแยกแยะองคประกอบของสงทจะจ าแนก ท าใหนกเรยนไดฝกฝนความสามารถในการคดวเคราะหดานการวเคราะหเนอหาขณะทท ากจกรรมดงกลาว หรอเมอนกเรยนท ากจกรรมทเกยวกบทกษะการต งสมมตฐาน นกเรยนจะตองคดคนหาความสมพนธของตวแปรตนกบตวแปรตามวามความสอดคลองกนอยางไร ท าใหนกเรยนไดฝกฝนความสามารถในการคดวเคราะหดานการวเคราะหความสมพนธ เปนตน จะเหนไดวาขณะทท า ชด กจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรน นนกเรยนจะตองใชความสามารถในการคดวเคราะหควบคไปดวย ดงน นการใชชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในการเรยนการสอน สามารถท าใหนกเรยนมความสามารถในการคดวเคราะหสงขน



27

ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช 1.1 ผ บรหารสถานศกษาควรสนบสนนดานวสดอปกรณ และใหก าลงใจแกครและนกเรยนทเรยนดวยใชชดกจกรรม รวมถงสงเสรมใหครทเกยวของใชชดกจกรรมในการเรยนการสอน 1.2ครผสอนวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนตน ควรน าไปใชในการจดการเรยนรวทยาศาสตร เชน กจกรรมชมนมวทยาศาสตร การเขาคายวทยาศาสตร หรอบรณาการประยกตใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอนวทยาศาสตรหรอน าไปใชสอนซอมเสรมใหกบนกเรยน หรอใชเตรยมความพรอมใหกบนกเรยนเพอเปนพนฐานในการเรยนวทยาศาสตร

1.3 ครผสอนควรศกษาและท าความเขาใจเกยวกบการจดการเรยนรดวยชดกจกรรม โดยครตองเตรยมความพรอมทจะเปนผใหค าปรกษา แนะน าในการท ากจกรรม มการจดเตรยมอปกรณทใชในกจกรรมใหครบถวน และเตรยมความพรอมใหผเรยนโดยการชแจงเกยวกบการเรยนดวยชดกจกรรม เพอใหการท ากจกรรมเปนไปอยางมประสทธภาพ 1.4 ครผสอนควรสรางบรรยากาศในการท ากจกรรมใหผเรยนมอสระในการเรยนร ไดฝกคด และลงมอปฏบตจรง โดยครเปนผสนบสนนใหผเรยนมสวนรวมในกจกรรมและเปนทปรกษาเมอผเรยนเกดปญหา 1.5 ผเรยนตองศกษาค าชแจงของชดกจกรรมใหเขาใจกอนลงมอปฏบต เพอใหผ เ รยนมความพรอมกอนทจะใชชดกจกรรม 1.6 ผเรยนตองใหความรวมมอในการปฏบตกจกรรม และจะปฏบตตามค าสงในกจกรรมดวยความซอสตย 2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 2.1 ควรมการสรางและศกษาผลการใชชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในระดบชนอน ๆ 2.2 ควรมการวจยเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรความคดสรางสรรค ความคงทนในการเรยนร เจตคต การคดอยางมวจารณญาณ จากการสอนโดยใชชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรกบการสอนแบบตาง ๆ

บรรณานกรม กรมวชาการ (2535) จตวทยาการศกษาพมพครงท 2 กรงเทพมหานคร ศรเดชา. ฉลอง ศรข า (2540) “ชดการสอนทกษะกระบวนการทาง วทยาศาสตรชนประถมศกษาปท 6” วทยานพนธ ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ทศนา แขมมณและคณะ (2544) วทยาการดานการคด กรงเทพมหานคร เดอะมาสเตอรกรป แมเนจเมนท นนตพร สวาท (2546) “การใชชดพฒนาทกษะกระบวนการทาง วทยาศาสตรและคณตศาสตรส าหรบนกเรยนชน มธยมศกษาปท 1 โรงเรยนลาซาลโชตรวนครสวรรค จงหวดนครสวรรค” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตร มหาบณฑต สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช มณฑา นระทย (2534) “ผลของชดการสอนทกษะกระบวนการ ทางวทยาศาสตร ทมตอผลสมฤทธดานทกษะ กระบวนการทางวทยาศาสตรขนพนฐาน ของนกเรยน ชนประถมศกษาปท 5” วทยานพนธศลปศาสตรมหา บณฑต ศกษาศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ลกขณา สรวฒน (2530) จตวทยาเบองตน กรงเทพมหานคร โอ. เอส.พรนตง เฮาส สวรยาสาสน ลาวรรณโฮมแพน (2550) “การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนร วทยาศาสตรและความสามารถในการคดวเคราะหของ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการสอนโดยใชชด กจกรรมวทยาศาสตรเพอสงเสรมการคดวเคราะห” ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต การวดผลการ ศกษาบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ วรรณทพา รอดแรงคาและพมพนธ เดชะคปต (2540) การสอน วทยาศาสตรทเนนกระบวนการ กรงเทพมหานคร สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ (พว.) วรช ขตยานกลกจ (2536) “การทดลองใชชดการสอน วทยาศาสตรเพอเสรมสรางทกษะกระบวนการทาง วทยาศาสตรขนพนฐาน ของนกเรยนชนประถมศกษาป ท 6 ในโรงเรยนจาการบญ พษณโลก” ปรญญานพนธ การศกษามหาบณฑต เอกวทยาศาสตรศกษา มหาวทยาลยนเรศวร



28

เสงยมโตรตน (2546) “การสอนเพอเสรมสรางทกษะการคด วเคราะห” วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร ( มถนายน-ตลาคม): 26 เสาวนยสกขาบณฑต (2528) การเรยนการสอนรายบคคล กรงเทพมหานคร โรงพมพสถาบนเทคโนโลยพระจอม เกลาพระนครเหนอ เสาวภา สมววฒนกล (2539) “ผลการใชชดการเรยนการสอน พฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยน ชนมธยมศกษาตอนตน” วทยานพนธปรญญาศกษา ศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช Bloom, Benjamin. (1976). Texonomy of Education Objective Handbook K: Cognitive domain. New York: David Mckay.

ว.ศกษาศาสตร การพฒนาชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมเรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ปท 4 ฉบบท 2 ก.ค.2554- ธ.ค.2554 ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนในจงหวดนนทบร

ทววฒน วฒนกลเจรญ

29

การพฒนาชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมเรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนในจงหวดนนทบร

Development of the Training Packages by Using Group Activities on the Topic of Influenza 2009 for Prathom Suksa VI Students in Schools of Nonthaburi Province

ทววฒน วฒนกลเจรญ* บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ (1) พฒนาชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมเรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนในจงหวดนนทบร ใหมประสทธภาพตามเกณฑทก าหนด 80/80 (2) ศกษาความกาวหนาทางเรยนของนกเรยนทเรยนดวยชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมเรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 และ (3) ศกษาความคดเหนของนกเรยนทเรยนดวยชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมเรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009

กลมตวอยางทใชในการวจยครงนคอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนในจงหวดนนทบร จ านวน 240 คน ไดมาโดยการสมตวอยางแบบกลม เครองมอในการวจยคอ (1) ชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรม เรอง ไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 (2) แบบทดสอบกอนฝกอบรมและหลงฝกอบรม และ (3) แบบสอบถามความคดเหนของผเขารบการอบรมทมตอชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรม เรอง ไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คาประสทธภาพ E1/E2 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบคาท

ผลการวจย พบวา (1) ชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรม เรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 มประสทธภาพ คอ 82.03/78.74 (2) นกเรยนทเขารบการฝกอบรมมความกาวหนาในการฝกอบรมจากชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรม เรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 เพมขนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และ (3) นกเรยนทเขารบการฝกอบรมมความคดเหนตอชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรม เรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ในภาพรวมอยในระดบเหนดวยมาก

Abstract

The purposes of this research were three-fold: (1) to develop of the training packages by using group activities on the topic of Influenza 2009 for Prathom Suksa VI students in schools of Nonthaburi Province based on the 80/80 efficiency criterion; (2) to study the training progress of the students learning from the training packages on the topic of Influenza 2009; and (3) to study the opinions of the students toward the training packages on the topic of Influenza 2009.

The sample consisted of 240 cluster random sampling Prathom Suksa VI Students studying in Nonthaburi School. Research instruments comprised (1) the training packages on the topic of Influenza 2009; (2) an achievement test for pre-testing and post-testing; and (3) a questionnaire on students’ opinions toward the training packages on the topic of Influenza 2009. Statistics employed fo r data analysis were the E1/E2 efficiency index, mean, standard deviation, and t-test.

Research findings showed that (1) the development of the training packages on the topic of Influenza 2009 were efficient at 82.03/78.74 respectively; (2) the students training from the training packages on the topic of Influenza 2009 achieved training progress significantly at the .05 level; and (3) the opinions of the students toward the quality of the training packages on the topic of Influenza 2009 were at the “High Agreeable” level.

*อาจารย ดร.ทววฒน วฒนกลเจรญ สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช



30

บทน า นบจากปพทธศกราช 2552 มการแพรระบาดของโรค

ไขหวดใหญสายพนธใหม ชนด เอ เอช1 เอน1 องคการอนามยโลกไดประกาศเตอนภยการแพรระบาดของไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ทระดบ 5 หมายถง มการตดตอของเชอไวรสจากคนสคน และแพรระบาดไปอยางนอยสองประเทศในภมภาคเดยวกน ทงน องคการอนามยโลก รายงานวามจ านวนผตดเชอไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ทวโลก ศนยควบคมและปองกนโรคแหงสหภาพยโรปเสนอขอมลการเสยชวต ณ วนท 18 มกราคม 2553 พบวา มผ เสยชวตทไดรบการรบรอง จ านวน 14,286 คน (กระทรวงสาธารณสข 2552: 1) และไดขยายตวไปทวโลก ส าหรบประเทศไทยไดเขาสสถานการณทมการระบาดภายในประเทศแลว ซงเปนไปตามธรรมชาตของเชอไขหวดใหญสายพนธใหมทมการระบาดไดอยางรวดเรวโดยในสถานศกษาไดตรวจพบผปวย และมก า ร แพ ร ต ด ต อ ค อ นข า ง ส ง จ นตอ ง ป ด สถ าน ศ กษ า ใ นกรงเทพมหานครและตางจงหวด และพบวามนกเรยนเสยชวตจากการแพรระบาดของโรคไขหวดใหญสายพนธใหมสายพนธน

แมวารฐบาลและหนวยงานทเ กยวของคอ กระทรวงสาธารณสข กระทรวงศกษาธการ ไดด าเนนการผลตสอเพอเผยแพรความรความเขาใจเรองโรคไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ในรปของแผนพบ คมอประชาชน การประชาสมพนธขอมลผานเวบไซต และสอตางๆ ส าหรบนกเรยนในสถานศกษา การใหอานคมอประชาชนซงมปรมาณมากและมแตเนอหามากจะพบวา นกเรยนมกจะไมไดอานหรอไมไดใหความสนใจ

ดงน น จงควรมการผลตสอการสอนทเนนการศกษาคนควาจากการระดมความคดเหนของผ เ รยนเปนกลม มการแลกเปลยนความร และรวมกนท ากจกรรมในลกษณะของการผสมผสานการเลนและการเรยน (Play and Learn) ยอมสงเสรมใหผเรยนสนใจท ากจกรรมและไดรบความรไปในขณะเดยวกน โดยความเปนมาและส าคญของการวจยมรายละเอยดดงน

1. สภาพทพงประสงคดานการเผยแพรความรเรองโรคไขหวดใหญสายพนธใหม 2009

การเผยแพรความรเรองโรคไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ซงเปนโรคทมการแพรระบาดอยางรวดเรว และกระจายไปยงกลมเปาหมายทหลากหลาย โดยเฉพาะอยางยงในกลมเดกนกเรยนซงมความเสยงในการแพรกระจายและการไดรบเชอโรคในระดบสง ดงนนการเผยแพรความรผานสอการสอนมสภาพทพงประสงค คอ (1) ดานเทคนคการจดประสบการณการเรยนร กลาวคอ การเผยแพรความรเรองโรคไขหวดใหญสายพนธใหม

2009 ทมเนอหาทเปนทงพทธพสยและทกษะพสย ผฝกอบรมตองเลอกรปแบบการจดประสบการณการเรยนรทเหมาะสม วธการฝกอบรมหรอการจดประสบการณการเรยนรมหลายรปแบบไดแก แบบใชโสตทศศกษา (Audio-Visual Approach) แบบเอกตภาพ (Individualized Approach) แบบเรยนดวยตนเอง (Self-Study Approach) แบบใชกจกรรม (Activity-Oriented Approach) และแบบใชการแกปญหา (Problem-Solving Approach) โดยวธการสอนทเหมาะสมกบการเผยแพรความรเรองโรคไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ไดแก ชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรม ซงเปนการจดการเรยนการสอนเนนรายกลม เชน การศกษาจากชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรม เปนตน โดยการจดการเรยนการสอนควรเปนการเรยนการสอนทนกเรยนไดรบการยอมรบนบถอ ไดเรยนดวยวธทเหมาะสมกบความสามารถ ไดเรยนในสงทตนสนใจ ตองการหรอมประโยชน ไดปฏบตตามกระบวนการเพอการเรยนร ไดรบการเอาใจใส ประเมน และชวยเหลอจากเพอนในชนเรยน และไดรบการพฒนาเตมศกยภาพ และส าเรจตามอตภาพ และ (2) สอประกอบการฝกอบรม กลาวคอ สอประกอบการฝกอบรมส าหรบการเผยแพรความรเรองโรคไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ควรเปนสอทเนนการสรางความรจากการการปฏบตกจกรรมกลม เนนการใชสอเพอการแลกเปลยนเรยนรระหวางผเขารบการฝกอบรม ดงท อรจรย ณ ตะกวทง (2549 : 14-25) กลาววา การฝกอบรมควรเปนการฝกอบรมทมการจดหาขอมลและสารสนเทศจ านวนมากใหผเรยน โดยสามารถใชสรางเสรมทกษะการคดระดบสงอยางเปนระบบสนบสนนการสอสารและการรวมมอกน ผรบการฝกอบรม ควรรวมกนสรางบรรยากาศ และสงแวดลอมของการเรยนรทผรบการฝกอบรมเปนผควบคมดวยตนเอง

2. สภาพทเปนอยปจจบนดานการเผยแพรความรเรองโรค

ไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 การเผยแพรความรเรองโรคไขหวดใหญสายพนธใหม

2009 ส าหรบกลมผเรยนในระดบประถมศกษา ครอบคลม (1) ดานเทคนคการจดประสบการณการเรยนร กลาวคอ สวนใหญเปนรปแบบทยดวทยากรหรอครเปนศนยกลาง คอ ในการสอนเนอหาประกอบการสาธตการปองกนโรคไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 สวนภาคปฏบตจะเนนการใหผเรยนปฏบตตามหลกการและทฤษฎทมผก าหนดไวอยางตายตว โดยมไดเปดโอกาสใหผเรยนเรยนรจากการปฏบต และการระดมความคดเหน และแลกเปลยนความรระหวางเพอนผเรยน ซงการฝกอบรมแบบบรรยายมจดดอยหลายประการ ดงท บญชม ศรสะอาด (2541: 51) กลาววา การฝกอบรม



31

แบบบรรยายจะขาดประสทธภาพไดงาย เนองจาก การบรรยายนานเกนไปในแตละครง ท าใหผฟงขาดสมาธและเบอ ไมเออตอการเรยนรในระดบการวเคราะห สงเคราะหซงเปนความสามารถขนสง และไมคอยจะเกดการพฒนาดานเจตคตและทกษะพสย และ (2) ดานสอประกอบการฝกอบรม กลาวคอ สวนใหญครผสอนจะใชสอทภาครฐจดเตรยมไวเพอเผยแพรความรใหผเรยน ไดแก สอโทรทศน วทยกระจายเสยง สอสงพมพ แผนพบ โปสเตอร โดยสอประกอบการฝกอบรมสวนใหญจะเนนการเผยแพรความรในทศทางเดยว ประกอบการบรรยายของครผสอนประจ าโรงเรยน การใชสอประกอบการฝกอบรมดงกลาว พบวานกเรยนไมใหความสนใจในเนอหาทครน าเสนอ และรสกเบอหนาย ไมมความกระตอรอรนในการท าแบบฝกปฏบตและกจกรรมการเรยน สงผลใหนกเรยนรบรเนอหาเกยวกบโรคไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 แบบทองจ า ไมไดเรยนรจากการปฏบต และการแลกเปลยนเรยนรระหวางเพอนในชนเรยน

3. สภาพทเปนปญหาดานการเผยแพรความรเรองโรค

ไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 เมอเปรยบเทยบสภาพทพงประสงคดานการเผยแพร

ความรเรองโรคไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 กบสภาพทเปนอยปจจบน พบวา มปญหาในการจดการเรยนการสอน 2 ดาน ไดแก (1) ดานเทคนคการจดประสบการณการเรยนร กลาวคอ ครผสอนยงยดวธการเผยแพรความรแบบครเปนศนยกลาง การเรยนรของนกเรยนตองอาศยครผสอนเปนผถายทอดเนอหาทงหมด ท าใหมตวแปรหลายประการทมผลตอการเรยนของนกเรยน เชน สภาพความพรอมทางรางกายของผสอน อารมณ ความสามารถในการถายทอดเนอหา เปนตน นอกจากน วธการสอนแบบบรรยายและสาธตยงท าใหนกเรยนเรยนรไดต าต า ถงแมวานกเรยนสวนใหญจะใหความสนใจและตงใจปฏบตขณะทครผสอนบรรยายและสาธตการปองกนโรคไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 กตาม แตส าหรบเนอหาบางเรองทมการปฏบตซบซอนหลายขนตอน นกเรยนมกเกดความสบสนลมขนตอนกระบวนการในการปฏบตได และนกเรยนบางคนปฏบตไมทนตามการสาธตของครผสอน และ (2) ดานสอประกอบการฝกอบรม กลาวคอ ครผสอนใชสอสงพมพจากกระทรวงสาธารณสขเปนหลกนน สามารถดงดดความสนใจจากนกเรยนไดนอย และยงขาดการใชสอการสอนทตอบสนองการเรยนเปนรายกลม เนองจากนกเรยนแตละคนมความสามารถในการเรยนรทแตกตางกน นกเรยนบางคนเขาใจเนอหาและปฏบตไดอยางรวดเรว ในขณะทนกเรยนบางคนอาจตองการดการบรรยาย

และสาธตซ าแลวซ าอกจงจะเกดความเขาใจและปฏบตได โดยผเรยนทไมเขาใจเนอหาไมกลาทจะถามครผสอน จงขาดความเขาใจในเรองน นๆ หากมสอการสอนทสงเสรมใหผ เรยนทมความรความเขาใจในระดบดเปนผถายทอดเนอหาใหเพอนทยงไมเขาใจ การใชภาษาและการถายทอดระหวางผเรยนในวยเดยวกนยอมสงผลและสอความหมายไดชดเจนมากขน อกทงการมอายในวยเดยวกนยอมขจดปญหาเรองความกลาในการซกถามขอสงสยไดเปนอยางด

4. ความพยายามในการแกปญหา จากปญหาทเกดขนในการเผยแพรความรเรองโรคไขหวด

ให ญส ายพน ธ ให ม 2 0 0 9 ก ร ะท รว งส า ธ า รณ สข แ ล ะกระทรวงศกษาธการไดรวมกนถายทอดความร และฝกอบรมเนอหาเกยวกบโรคไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 เ พอใหครผสอนสามารถเผยแพรความรแกผรยนได รวมทงการเนนเฝาระวงมากกวาการใหความร ในสวนของความพยายามในการแกไขปญหาดวยงานวจย พบวา ยงไมพบการวจยและพฒนาชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมเกยวกบการเผยแพรความรเรองโรคไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 แตอยางใด

5. แนวทางในการด าเนนการแกปญหา ผ วจย จง มแนวคดทจะพฒนาชดฝกอบรมแบบกลม

กจกรรมเรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนในจงหวดนนทบร เนองจากชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมมคณลกษณะทสอดคลองกบสภาพทพงประสงคในการจดการเรยนร คอ (1) คณลกษณะดานวธการสอนแบบรวมมอ โดยเนนการเรยนรจากการปฏบตและแลกเปลยนความรระหวางผเรยนในวยเดยวกน ท าใหเกดการเรยนรซงกนและกนได โดยปราศจากความกงวลและไมกลาซกถาม และ (2) คณลกษณะดานสอการสอน ชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมเปนสอสงพมพทผเรยนสามารถเขาถงไดงาย และมความสะดวกในการใชงานส าหรบสถานศกษาทมขอจ ากดดานโสตทศนปกรณทนสมย และเพอใหเกดความเชอมนวาชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมจะมประสทธภาพสามารถพฒนานกเรยนใหมความรเรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ไดจรง ดวยเหตน ผวจยจงพฒนาชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมเรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนในจงหวดนนทบรโดยใชกระบวนการทดสอบประสทธภาพ



32

วตถประสงคการวจย 1. เพอพฒนาชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมเรองไขหวด

ใหญสายพนธใหม 2009 ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนในจงหวดนนทบร ใหมประสทธภาพตามเกณฑทก าหนด 80/80

2. เพอศกษาความกาวหนาทางเรยนของนกเรยนทเรยนดวยชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมเรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009

3. เพอศกษาความคดเหนของนกเรยนทเรยนดวยชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมเรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 วธการด าเนนการวจย

การวจยครงนเปนการวจยเชงวจยและพฒนาชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมเรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนในจงหวดนนทบร โดยมวธด าเนนการวจย ครอบคลม (1) การก าหนดประชากรและกลมตวอยาง (2) การสรางเครองมอทใชในการวจย (3) การเกบรวบรวมขอมล และ (4) การวเคราะหขอมล โดยมรายละเอยดดงน

1. ประชากรและกลมตวอยาง ไดแก 1.1 ประชากร ไดแก นกเรยนชนประถมศกษาปท

6 โรงเรยนในจงหวดนนทบร จ านวน 5,002 คน 1.2 กลมตวอยาง ไดแก นกเรยนชนประถมศกษาป

ท 6 ปการศกษา 2552 โรงเรยนในจงหวดนนทบร จ านวน 240 คน จากโรงเรยน จ านวน 6 โรงเรยน ไดมาโดยการสมกลมตวอยางแบบกลม โดยมรายละเอยดการสมกลมตวอยาง คอ

1.2 .1 สมโรงเ รยนในสงกดเขตพนทการศกษาจงหวดนนทบร โดยการสมแบบกลมจากโรงเรยนระดบประถมศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษานนทบรเขต 1 และเขต 2 ตามขอมลในปการศกษา 2552 จ านวน 96 โรงเรยน ไดโรงเรยน จ านวน 6 โรงเรยน

1.2.2 จ าแนกนกเรยน เพอใชทดสอบประสทธภาพ โดยขอความอนเคราะหจากผสอนในระดบช นประถมศกษาปท 6 ของโรงเรยนทง 6 แหง เพอจ าแนกตามผลการเรยนของผเรยนในแตละโรงเรยน ไดนกเรยนจ านวน 240 คน ทมผลการเรยนดในระดบคาเฉลย 3.51 – 4.00 จ านวน 70 คน ปานกลางระดบ 2.51-3.50 จ านวน 75 คน และต า ระดบ 1.50-2.50 จ านวน 95 คน รวมจ านวน 240 คน

1.2.3 สมเพอทดสอบประสทธภาพแบบเดยว ไดนกเรยนจ านวน 3 คน โดยคละกนระหวางนกเรยนทมผลการเรยนเกง จ านวน 1 คน ปานกลาง จ านวน 1 คน และต า จ านวน 1 คน รวมทงหมด 3 คน

1.2.4 สมเพอทดสอบประสทธภาพแบบกลม ไดนกเรยนจ านวน 6 คน โดยคละกนระหวางนกเรยนทมผลการเรยนเกง จ านวน 2 คน ปานกลาง จ านวน 2 คน และต า จ านวน 2 คน รวมทงหมด 6 คน

1.2.5 สมเพอทดสอบประสทธภาพแบบภาคสนาม ไดนกเรยนทเหลอจากการสมเพอทดลองแบบเดยวและแบบกลม โดยเปนนกเรยนทมผลการเรยนเกง ปานกลาง และต าพจารณาจากผลการเรยนทโรงเรยนทง 6 โรงเรยนก าหนดไว รวมมกลมตวอยางส าหรบภาคสนาม คอ นกเรยนทมผลการเรยนเกง จ านวน 67 คน ปานกลาง จ านวน 72 คน และต า จ านวน 92 คน รวมทงหมด 231 คน 2. เครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย 3 เครองมอวจย ไดแก

2.1 ชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมเรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนในจงหวดนนทบร

2.2 แบบทดสอบกอนเรยน และแบบทดสอบหลงเรยนแบบคขนานเพอวดความกาวหนากอนและหลงจากการฝกอบรมดวยชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมเรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009

2.3 แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมเรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009

3. การเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดน าชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมเรองไขหวด

ใหญสายพนธใหม 2009 ไปทดสอบหาประสทธภาพกอนการฝกอบรม ครอบคลม การทดสอบแบบเดยว การทดสอบแบบกลม และการทดสอบแบบภาคสนาม สวนการเกบรวบรวมขอมลไดด าเนนการ 5 ขนตอน ประกอบดวย

3.1 การ เต รยมกอนการใชชด ฝกอบรม ประกอบดวย การประสานงานกบโรงเรยนทง 6 แหง เพอเตรยมสถานทการจดโตะ เกาอ อปกรณการฝกอบรมและสงอ านวยความสะดวกในการฝกอบรม โดยจดสถานทเปนกลม จ านวน 5 กลม โดยแตละกลมมโตะท ากจกรรมทนงไดกลมละ 8-10 คน และการก าหนดวนเวลาในการฝกอบรม โดยท าการฝกอบรมครงละ 3



33

ชวโมง จ านวน 6 โรงเรยน ในชวงวนท 20-21 และ 24 สงหาคม 2553 (2) การใชชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรม เรอง ไขหวดใหญสายพนธใหม 2009

3.2 ระยะกอนการทดลอง : ผ วจย และคณะวทยากรเปนผท าการฝกอบรม โดยผวจยไดชแจงวตถประสงคของการฝกอบรม แนะน าการใชชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรม แจกแบบฝกปฏบต โดยการศกษาจากชดฝกอบรม แบงข นตอนออกเปน 6 ขน คอ ขนท 1 ประเมนกอนฝกอบรมกอนใชชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมฯ โดยการท าแบบทดสอบกอนฝกอบรม ขนท 2 น าเขาสการฝกอบรม ดวยการชประเดนทจะเรยนใหผรบการอบรมไดทราบ โดยเรมดวยการเลนเกมส เรอง “โรคอะไรเอย” จากนนน าเกมสมาสเรองทฝกอบรม ขนท 3 ประกอบกจกรรมตามชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมฯ และใหนกเรยนท าแบบฝกหดลงในแบบฝกปฏบตดานพทธพสย และตรวจค าตอบ ขนท 4 สรปบทเรยน ครและนกเรยนรวมกนสรปบทเรยนในแตละศนยการเรยน และขนท 5 ประเมนหลงฝกอบรมหลงใชชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมฯ โดยการท าแบบทดสอบหลงฝกอบรม

3.3 ระยะหลงการทดลอง : ผ วจยไดแจกแบบสอบถามความคดเหนทมตอชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมเ รองไขหวดใหญสายพน ธใหม 2009 ส าหรบนกเ รยนช นประถมศกษาปท 6 โรงเรยนในจงหวดนนทบร

4. การวเคราะหขอมล ผวจยไดวเคราะหขอมล 3 ประเดน ดงน (1) การวเคราะห

ประสทธภาพชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมเรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 โดยใชสตร E1/E2 (E1หมายถง ประสทธภาพของกระบวนการ E2 หมายถง ประสทธภาพของผลลพธ) (2) การวเคราะหความกาวหนาทางการเรยนของนกเรยนทฝกอบรมดวยชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมเรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 โดยการทดสอบคาท และ (3) การวเคราะหความคดเหนของนกเรยนทฝกอบรมดวยชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมเรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 จากแบบสอบถามความคดเหน โดยการหาคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน สรปผลการวจยและการอภปรายผล

สรปผลการวจย จากการวจยชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรม เรองไขหวด

ใหญสายพนธใหม 2009 ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนในจงหวดนนทบร สรปผลการวจย ดงน

1. ผลการทดสอบประสทธภาพของชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรม เรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 มประสทธภาพ คอ 82.03/78.74 เปนไปตามเกณฑทก าหนด 80/80

2. ผลความกาวหนาทางการเรยนของนกเรยนทฝกอบรมดวยชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรม เรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 มความกาวหนาทางการเรยนเพมขนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

3. ผลความคดเหนของนกเรยนทฝกอบรมดวยชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรม เ รองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ในภาพรวมอยในระดบเหนดวยมาก

การอภปรายผล จากผลของการวจยชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมเรอง

ไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนในจงหวดนนทบร ผลการวจยเปนไปตามสมมตฐานทตงไว อภปรายผลไดดงน

1. ประสทธภาพของชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมเรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009

ชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรม เรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนในจงหวดนนทบร ทผวจยพฒนาขนมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 สอดคลองกบสมมตฐานทต งไว ท งนเนองมาจากเหตผล 3 ประการ ดงตอไปน

1.1 ชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรม เรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ผลตขนตามทฤษฎการเรยนร และหลกการการผลตชดฝกอบรมทเหมาะสม กลาวคอ (1) ชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมทพฒนาขนมการวเคราะหหลกสตร จดแบงเนอหาออกเปนหนวยยอย จดเรยงล าดบเนอหาใหเหมาะสมกบผเรยนโดยใชกระบวนการกลม มการสรางความพรอมใหกบผเขารบการฝกอบรม และการสรางแรงจงใจในการฝกอบรม ประเดนนสอดคลองกบ ชยยงค พรหมวงศ และคณะ (2531) ทกลาววา การฝกอบรมทมการจดสภาพแวดลอมการเรยนร โดยยดหลกจตวทยาการเรยนรมาใช โดยจดสภาพแวดลอมทเปดโอกาสใหผเรยนไดรวมกจกรรมดวยตวเอง ไดทราบการตดสนใจหรอการปฏบตงานของตนวาถกหรอผดอยางไร ไดทราบผลอนจะท าใหเกดการกระท าพฤตกรรมนนซ าอกในอนาคต และไดเรยนรทละขนตอนตามความสามารถและความตองการของนกเรยนเองจะสงผลใหผเรยนบรรลตามวตถประสงคทก าหนด และสอดคลองกบ อรจรย ณ ตะกวทง (2521) ทกลาววา การสอนแบบศนยการเรยนอาศย



34

พนฐานจากทฤษฎการใชสอประสมและกระบวนการกลม เปนการน าบรณาการการใชสอการสอนชนดตางๆ และกลมกจกรรมเพอสงเสรมการเรยนรทมชวตชวาและฝกฝนพฒนาการทางสตปญญาของผเรยนใหมากทสด และ (2) ชดฝกอบรมทพฒนาขนใชหลกการผลตชดฝกอบรมทเหมาะสม คอ การวจยครงนเลอกใชการผลตชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรม โดยเนนการใชสอประสมทหลากหลายในแตละศนยเพอใหผเรยนไดศกษาเนอหาไปทละสวน รวมกบความสนกสนานเพลดเพลน และไดรบการเสรมแรงจากกลมเพอน ประเดนนสอดคลองกบทววฒน วฒนกลเจรญ (2554: 15) ทกลาววา ชดฝกอบรมทมลกษณะเปนชดสอประสมทใชสอการสอนทหลากหลาย มการผลตอยางเปนระบบเพอใหเปนสอทสอดคลองกบสงทตองการถายทอด มการวางโปรแกรมไวลวงหนาดวยการก าหนดเนอหาสาระ สอการสอน กจกรรมการเรยน สภาพแวดลอม และการประเมนผล ท าใหศกษาเนอหาไดอยางกระฉบกระเฉง ไดรบการเสรมแรงทเปนความส าเรจและความภาคภมใจ และไดใครครวญเรยนรตามล าดบขน

จากการสง เกตผ เ ขา รบการฝกอบรม พบวา นกเรยนสามารถศกษาเนอหาเรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 จากชดฝกอบรมไดโดยอาศยการเรยนรและการรวมมอจากกระบวนการกลม มการศกษา และสอบทานความรรวมกนระหวางเพอนในกลม ซงในการสอบถามความคดเหนของผเขารบการฝกอบรม พบวา นกเรยนทเขารบการฝกอบรมมความคดเหนตอเนอหาทก าหนดไวในระดบเหนดวยมาก ( X = 4.46)

1.2 รปแบบของการฝกอบรม และการออกแบบกจกรรมเหมาะสมกบกลมผเขารบการอบรม กลาวคอ (1) การพฒนาชดฝกอบรมโดยใชรปแบบการจดศนยการเรยน เปนวธการทเนนการใชกระบวนการกลม และการถายทอดเนอหาเรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ไปตามล าดบทละสวน โดยแบงยอยเนอหาออกเปนเรองยอยๆ ท าใหผเรยนเรยนรและจดจ าไดอยางมประสทธภาพ และ (2) การออกแบบกจกรรมดวยการใชเกมสในการถายทอดเนอหา และการประเมนผลท าใหผเรยนมความสนใจ เนองจากเหมาะสมกบระดบอายของผเขารบการอบรม ผเรยนเรยนรไดโดยไมเบอหนาย และไดเคลอนไหวรางกายจากการท ากจกรรมและการเปลยนศนยการเรยน ประเดนนสอดคลองกบกบ พชร วรจรสรงส (2533) ทกลาววา การจดหองเรยนแบบศนยการเรยนเปนการสรางบรรยากาศการเรยนการสอนตามความสนใจและความสามารถของผเรยน และชวยใหผเรยนมคณลกษณะพงประสงคในเรองกลาและรจกแสดงความคดเหน ท างานดวยกน

เปนกลมอยางมประสทธภาพ และมความรบผดชอบในหนาทและการงานของตน

จากการสงเกตจะเหนไดวา นกเรยนใหความสนใจกบการรวมกจกรรม และการเลนเกมสตามทก าหนดไวในแตละศนยการเรยน มความสนใจเรยน และมความเพลดเพลนในการฝกอบรมดวยชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรม โดยม ซงในการสอบถามความคดเหนของผเขารบการฝกอบรม พบวา นกเรยนมความพงพอใจในการเรยนดวยชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรม เรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ในระดบเหนดวยมาก ( X = 4.52)

1.3 มการทดสอบประสทธภาพตามขนตอนอยางเปนระบบ กลาวคอ จากการทดสอบประสทธภาพแบบเดยว และแบบกลม ผวจยไดขอมลปอนกลบตางๆ ทบงบอกถงขอบกพรองทควรแกไขท าใหทราบวาควรปรบปรงแกไขอยางไรจงจะท าใหถงเกณฑทก าหนด และผวจยไดปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผทรงคณวฒ ดงนน ชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรม เรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนในจงหวดนนทบรนมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 ทก าหนด ซงสอดคลองกบชยยงค พรหมวงศ สมเชาว เนตรประเสรฐ และสดา สนสกล (2520: 134) ทกลาววา การหาประสทธภาพตามล าดบขนจะชวยใหเราไดชดการเรยนทมคณคาทางการสอนจรงตามเกณฑทก าหนดไว

2. ความกาวหนาของนก เ รยนท ฝกอบรมดวยชด

ฝกอบรมแบบกลมกจกรรม เรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนในจงหวดนนทบร

การเปรยบเทยบคะแนนเฉลยผลสมฤทธจากการฝกอบรมดวยชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรม เรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ระหวางเรยนและหลงฝกอบรม พบวา หลงฝกอบรมดวยชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรม เรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 สงกวาระหวางเรยน ผลการวจยจงเปนไปตามสมมตฐานทต งไว คอ นกเรยนทฝกอบรมดวยชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมเรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009มความกาวหนาทางการเรยนเพมขนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ท งนเนองจาก (1) ชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรม เรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ทพฒนาขนนมความสอดคลองสมพนธกนอยางเปนระบบระหวางรปแบบการฝกอบรม เนอหา กจกรรม และสอการสอน มการจดแบงเนอหาออกเปนสวนยอย ๆ และจดล าดบใหเหมาะสมกบผเรยน ค านงถงอายของผเขารบการฝกอบรม มการ



35

สรางแรงจงใจ เนนการใชกระบวนการกลม และด าเนนกจกรรมไดครบตามวตถประสงคของการฝกอบรม และ (2) การประกอบกจกรรมระหวางเรยน เปนกจกรรมการตอบค าถามจากแบบฝกหด และการท ากจกรรมทมการเคลอนไหว ชวยใหนกเรยนไดรบความรความเขาใจเนอหามากขน และไดทบทวนเนอหาทเรยนมาแลว สงผลท าใหนกเรยนท าคะแนนหลงฝกอบรมสงกวาคะแนนกอนฝกอบรม

3. ความคดเหนของนกเรยนทมตอชดฝกอบรมแบบกลม

กจกรรม เรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนในจงหวดนนทบร

ความคดเหนของนกเรยนทมตอชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรม เรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนในจงหวดนนทบร โดยภาพรวมนกเ รยนมความคดเหนในระดบ เหนดวยมาก ( X =4.40) สอดคลองกบสมมตฐานทตงไว

มขอสงเกตเกยวกบระดบความคดเหนนกเรยนทเขารบการฝกอบรมมความคดเหนในดานความรทนกเรยนจะน าไปใชประโยชนในการปองกนโรคไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ในระดบเหนดวยมากทสด ( X =4.67) เนองจากเรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 เปนเรองทเปนโรคทตดตอไดงาย และเปนภยใกลตวทเกดขนกบนกเรยน ท าใหนกเรยนสนใจเรยนและตองการน าความรทไดไปใชประโยชน สงผลใหนกเรยนทเขารบการอบรมต งใจฝกอบรมและรวมกจกรรมทจดขนอยางเตมท สงผลใหนกเรยนมผลการฝกอบรมทกาวหนากวาเดม และผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนหลงฝกอบรมสงขน ท งนเนองจากนกเรยนไดรบการฝกปฏบตและเลนเกมสทเกยวของกบเรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 อยางตอเนอง และเปนการด าเนนการทเกดขนทละนอยๆ แตใชกระบวนการซ าทวนใหเขาใจ และจดจ าอยางตอเนอง หลายครงจนเกดความเขาใจ รวมท งนกเรยนสามารถประเมนผลดวยตนเองรวมกบเพอนๆ ในกลมกจกรรม ท าใหทราบผลการฝกอบรมและเปนการแลกเปลยนความรรวมกบเพอนๆ ไดทนท ประเดนนสอดคลองกบหลกการของชยยงค พรหมวงศ และวาสนา ทวกลทรพย (2540: 113) กลาววา การผลตชดการเรยน / ชดฝกอบรมมหลกการส าคญประการหนงคอ การสรางระบบการประเมนตนเอง กอนฝกอบรม ระหวางเรยน และหลงฝกอบรม โดยนกเรยนสามารถตรวจสอบไดดวยตนเอง เพอใหนกเรยนตรวจสอบความกาวหนาในการเรยนและความเขาใจเกยวกบเนอหาทจะเรยน

ระดบความคดเหนของนกเรยนทเขารบการฝกอบรมทมคาเฉลยนอยทสด คอ ประเดนของระยะเวลาของการฝกอบรม มคาเฉลย ( X =3.95) พบวา นกเรยนทเขารบการฝกอบรมมความคดเหนวาระยะเวลาการฝกอบรมนอยเกนไป ท าใหผเรยนปฏบตและเลนเกมสประจ าศนยการเรยนทน ประเดนนเนองมาจาก ชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรม เรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 เนนการจดกจกรรมดวยวธการแบงเนอหาออกเปนศนยการเรยน โดยเนนกจกรรมประเภทเกมสทเหมาะสมกบวยของนกเรยนทเขารบการอบรม ท าใหนกเรยนสนใจเรยนและใชเวลากบการเลนเกมสทจดเตรยมไวในแตละศนย เมอถงเวลาตองเปลยนศนยท าใหผเรยนบางคนไมไดเลนเกมสตามทก าหนด จงตองการใหจดเวลาเพมเตมส าหรบการฝกอบรม

ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะจากผลการวจย

1.1 การจดเตรยมสถานท การฝกอบรมแบบกลมกจกรรมจ าเปนตองจดสถานทฝกอบรมออกเปนศนยการเรยนตามจ านวนทก าหนด และตองใชพนทส าหรบการปฏบตกจกรรม และการเลนเกมสทก าหนดไวในแตละศนยการเรยน ดงนนจงควรมการจดเตรยมสถานทใหกวางขวางและรองรบกบการประกอบกจกรรมและการเลนเกมสของผเขาฝกอบรมจ านวน 40-50 คน ซงหากมการจดการทไมด อาจสงผลใหเกดความแออดและความไมสะดวกในการประกอบกจกรรมของการฝกอบรม

1.2 การเตรยมความพรอมของผสอนและของนกเรยน ผสอนและนกเรยนควรเตรยมความพรอมดานการใชชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรม เนองจากการฝกอบรมปกตไมไดมการประกอบกจกรรมและการฝกอบรมในลกษณะของการแบงศนยการเรยน ดงนนผสอนทเปนวทยากรควรศกษาบทบาทและขนตอนการท ากจกรรมการฝกอบรมแบบศนยการเรยนใหถองแท และควรเตรยมเอกสารประกอบการฝกอบรมทเพยงพอและมการส ารองเอกสารตางๆ เผอส าหรบเอกสารประจ าศนยช ารด เพอใหการฝกอบรมแบบกลมกจกรรมมประสทธภาพสงสด

1.3 การประกอบกจกรรม ผสอนควรชแจงใหนกเรยนทเขารบการฝกอบรมเขาใจขนตอนการปฏบตตนกอน ระหวาง และหลงการเขาท ากจกรรมประจ าศนยการเรยนเพอใหการฝกอบรมเปนไปดวยความเรยบรอย และควรแนะน าขนตอนการเลนเกมส และขอพงระวงระหวางการเลนเกมส อาท การวงเลน การเปลยนศนยเพอลดอนตรายทจะเกดขน



36

2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

2.1 น าชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรม เรองไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนในจงหวดนนทบรมาใชในระบบเครอขายอนเทอรเนต จากการวจยครงน ผวจยพบประเดนทมความสมพนธกนระหวางการฝกอบรมแบบกลมกจกรรมและการฝกอบรมผานเครอขายอนเทอรเนต กลาวคอ การฝกอบรมท งสองวธการเนนการใชกระบวนการกลมในการศกษาเนอหาและรวมกจกรรมจากการแลกเปลยนความคดเหนระหวางเพอน ดงนน ควรมการวจยและพฒนาชดฝกอบรมแบบกลมกจกรรมผานเครอขายอนเทอรเนต เพอเนนการถายทอดเนอหาการฝกอบรมดวยศนยการเรยน และการประกอบกจกรรมและการสรางปฏสมพนธโดยใชเครองมอสอสารผานเครอขายอนเทอรเนตของผสอนกบผเรยน และผเรยนกบผเรยน

บรรณานกรม

กระทรวงสาธารณสข (2552) คมอประชาชน รเทาทนเพอปองกนไขหวดใหญ 2009 ส านกงานกจการ โรงพมพองคการสงเคราะหทหารผานศก

ชยยงค พรหมวงศ และคณะ (2531) นวกรรมและเทคโนโลยทางการศกษา กรงเทพมหานคร: ไทยวฒนาพานช

ชยยงค พรหมวงศ และ วาสนา ทวกลทรพย (2544) “ชดการสอนรายบคคล” ใน เอกสารการสอนชดวชาสอการศกษาพฒนสรร หนวยท 4 หนาท 113 – 121 นนทบร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สาขาวชาศกษาศาสตร

ชยยงค พรหมวงศ สมเชาว เนตรประเสรฐ และสดา สนสกล (2520) ระบบสอการสอน กรงเทพมหานคร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ทววฒน วฒนกลเจรญ (2554) “ศนยการเรยนและแหลงความรส าหรบการศกษาขนพนฐาน” ใน เอกสารการสอนชดวชาสอการศกษาขนพนฐาน เลม 1 หนวยท 7 นนทบร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สาขาวชาศกษาศาสตร

บญชม ศรสะอาด (2537) การพฒนาการสอน กรงเทพมหานคร สวรยาสาสน

พชร วรจรสรงส (2533) การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนกลมวชาสรางเสรมประสบการณชวต หนวยแผนดนของเรา ระดบชนประถมศกษาปท 3 ทเรยนโดยใชชดการสอนส าหรบหองเรยนแบบศนยการเรยน วทยานพนธ

ครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการประถมศกษา บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อรจรย ณ ตะกวทง (2521) การสรางชดการสอนวชาคณตศาสตรสาหรบหองเรยนแบบศนยการเรยน โรงเรยนทพระเปนผ สอนในกรงเทพมหานคร วทยานพนธปรญญาครศาสตร มหาบณฑต สาขาวชาโสตทศนศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

________________ (2549) การบรหารทรพยากรบคคลเชงกลยทธ:คมอสาหรบการนาไปปฏบต กรงเทพมหานคร: เอกซเปอรเนทบคส

ว.ศกษาศาสตร ผลของการใชชดฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณใหพอแมของ ปท 4 ฉบบท 2 ก.ค.2554- ธ.ค.2554 นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนชยนาทพทยาคม จงหวดชยนาท

จนทนา บรรณทอง

37

ผลของการใชชดฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณ ใหพอแมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนชยนาทพทยาคม จงหวดชยนาท

The Effects of Using a Guidance Training Package to Develop Emotional Intelligence of Mathayom Suksa III Students’ Parents At Chainat Phittayakhom School in Chainat Province

จนทนา บรรณทอง* นธพฒน เมฆขจร**

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอ (1) เปรยบเทยบระดบความฉลาดทางอารมณของพอแมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนและหลงการฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณ และ (2) เปรยบเทยบระดบความฉลาดทางอารมณของพอแมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กลมทดลองและกลมควบคมภายหลงการทดลอง กลมตวอยางเปนพอแมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนชยนาทพทยาคม จงหวดชยนาท ปการศกษา 2553 ไดมาจากการใหนกเรยนตอบแบบสอบถามการอบรมเลยงดทมผลตอความฉลาดทางอารมณของเดกวยรนตอนตน แลวระบนกเรยนทมคะแนนต ากวาเปอรเซนตไทลท 25 ลงมา จ านวน 40 คน จากนนสมอยางงายเขากลมทดลองและกลมควบคม กลมละ 20 คน กลมทดลองไดรบการฝกอบรมโดยชดฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณ กลมควบคมใชการด VCD ความฉลาดทางอารมณ เครองมอทใชประกอบดวย (1) ชดฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณ (2) VCD ความฉลาดทางอารมณ และ (3) แบบประเมนความฉลาดทางอารมณ สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบคาท ผลการวจยพบวา (1) ภายหลงการทดลองพอแมของนกเรยนทเขารบการฝกอบรมทางการแนะแนวมระดบความฉลาดทางอารมณสงขนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และ (2) ภายหลงการทดลองพอแมของนกเรยนกลมทดลองทเขารบการฝกอบรมทางการแนะแนวมระดบความฉลาดทางอารมณสงกวาพอแมของนกเรยนกลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

Abstract

The purposes of this research were (1) to compare the levels of emotional intelligence of parents of Mathayom Suksa III students before and after being trained by a guidance training package to develop emotional intelligence; and (2) to compare the levels of emotional intelligence of parents of Mathayom Suksa III students in the experimental group and control group after the experiment. The sample consisted of parents of 40 Mathayom Suksa III students at Chainat Phittayakhom School in Chainat Province in the 2010 academic year. The procedure for obtaining the sample was as follows: At first, a number of Mathayom Suksa III students were asked to answer a questionnaire on the pattern affecting emotional intelligence of adolescent. After that, whose questionnaire scores were below the 25th percentile 40 students of rearing were identified. They were randomly divided into experimental and control group, each of which comprised 20 parents. The experimental group were trained with a guidance training package to develop emotional intelligence, The control group were asked to watch the VCD on emotional intelligence. The employed research instruments were (1) a guidance training package to developing emotional intelligence; (2) a VCD on emotional intelligence; and (3) an emotional intelligence assessment test Data were analyzed using the mean, standard deviation, and t-test. Research findings revealed that (1) After that, students’ parents increased significantly at the .01 level after being trained with the guidance training package to develop emotional intelligence; and (2) After that, students’ parents who were trained with the guidance training package was significantly higher than that of parents in the control group .01 level. Keywords: Guidance training package, Emotional intelligence, Students’ Parents

*นกศกษามหาบณฑต แขนงวชาการแนะแนว สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ** ผชวยศาสตราจารย ดร. ประจ าสาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช อาจารยทปรกษา



38

บทน า ครอบครวมอทธพลตอการวางรากฐานพฒนาการของลก พอแมเปนบคคลส าคญในการสงเสรมพฒนาการใหแกลกในดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา รวมทงหลอหลอมบคลกภาพ นสย จตใจ อารมณ ความคด และพฤตกรรมการแสดงออกของลก ซงถาพอแมมความฉลาดทางอารมณสง จะสงผลตอการอบรมเลยงดลกใหเปนผทมความฉลาดทางอารมณสงดวย การเลยงดลกใหเปนผทมความฉลาดทางอารมณสง การปลกฝงใหลกมความฉลาดทางอารมณมความจ าเปนอยางยงทพอแมจะตองเปนบคคลตวอยาง คอ ตองเปนผทเลยงดลกอยางมความฉลาดทางอารมณกอนนนเอง จากการทผวจยจดกจกรรมแนะแนวชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนชยนาทพทยาคม ปการศกษา 2553 ใหนกเรยนท าแบบฝกการจดกจกรรม เรอง แผนทครอบครวของเวอรจเนยซาเทยร (Virginia Satir) และใหนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จ านวน 524 คน ตอบแบบสอบถามการอบรมเลยงดทมตอความฉลาดทางอารมณของเดกวยรนตอนตน ปรากฏวา นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จ านวน 524 คน มความคดเหนเกยวกบการเลยงดลกของพอแมมคะแนนความฉลาดทางอารมณต ากวาต าแหนงเปอรเซนตไทลท 25 จ านวน 131 คน ซงผวจยไดสมภาษณนกเรยนทมคะแนนความฉลาดทางอารมณเนองมาจากการอบรมเลยงดของพอแมต ากวาต าแหนงเปอรเซนตไทลท 25 พบวา นกเรยนมปญหาในครอบครวจรง พอแมไมเขาใจลก ขาดการสอสารทเปนประชาธปไตย ท าใหนกเรยนไมมความสข เกดความวตกกงวล เกดความเครยด ขาดความเชอมนในตนเอง และจากการศกษางานวจยพบวา การจดบรการแนะแนวสวนใหญเปนการจดเพอพฒนานกเรยน ซงยงมการจดบรการแนะแนวใหแกพอแมผปกครองเปนสวนนอย ผวจยจงเลอกแนวทางในการพฒนาชดฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณใหพอแมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนชยนาทพทยาคม จงหวดชยนาท ซงผวจยตองการน าวธการพฒนา 2 วธ คอ การฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณใหพอแมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 และการใหพอแมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ด VCD ความฉลาดทางอารมณทบาน นอกจากนยงตองการเปรยบเทยบผลของการฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณใหพอแมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 และการใหพอแมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ด VCD ความฉลาดทางอารมณนนสามารถพฒนาความฉลาดทางอารมณพอแมของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 3 ไดแตกตางกนมากนอยเพยงใด

วตถประสงคการวจย 1. เปรยบเทยบระดบความฉลาดทางอารมณพอแมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนและหลงการฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณ 2. เปรยบเทยบระดบความฉลาดทางอารมณพอแมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กลมทดลองและกลมควบคมภายหลงการทดลอง วธด าเนนการวจย ประชากรและกลมตวอยาง 1. ประชากร ทท าการวจยครงน คอ พอแมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนชยนาทพทยาคม ปการศกษา 2553 จ านวน 524 คน 2 . กลมตวอยางทใชในการวจยครงน เปนพอแมของนกเ รยนช นมธยมศกษาป ท 3 โรงเ รยนชยนาทพทยาคม ปการศกษา 2553 จากการใหนกเรยนตอบแบบสอบถามการอบรมเลยงดทมตอความฉลาดทางอารมณของเดกวยรนตอนตน มคะแนนต ากวาต าแหนงเปอรเซนตไทลท 25 สมภาษณนกเรยนเปนรายบคคลเพอใหนกเรยนถามความสมครใจของพอแมแลวใชวธสมอยางงายอกครงหนง เปนกลมทดลอง จ านวน 20 คน และกลมควบคม จ านวน 20 คน เครองมอวจย 1. ชดฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณ ทผวจยสรางขน ประกอบดวย ชดกจกรรมแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณใหพอแมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 และสอการน าเสนอผานจอคอมพวเตอร เรอง ความฉลาดทางอารมณ 2. สอ VCD ความฉลาดทางอารมณ 3. แบบประเมนความฉลาดทางอารมณ โดยผวจยพฒนาจากแบบประเมนความฉลาดทางอารมณของประดนนท อปรมย และของสภาพร พสฎฐพฒนะ การเกบรวบรวมขอมล ผ วจยไดด า เ นนการ เ กบรวบรวมขอมลตามข นตอนดงตอไปน 1. ขนกอนการทดลอง 1.1 ขอความอนเคราะหโรงเรยนชยนาทพทยาคมสนบสนนสถานท และสออปกรณในการจดฝกอบรมเพอพฒนา



39

ความฉลาดทางอารมณใหพอแมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนชยนาทพทยาคม 1.2 สงหนงสอถงพอแมนกเรยนทจะเขารบการฝกอบรมเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณ โดยการฝากหนงสอใหนกเรยนน าไปใหพอแมของนกเรยน ผเขารบการฝกอบรม จ านวน 20 คน 1.3 เตรยมสถานท และวสดอปกรณในการจดกจกรรมฝกอบรมเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณใหพอแมนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนชยนาทพทยาคม 1.4 สงหนงสอและแบบทดสอบกอน การทดลอง (Pretest) ถงพอแมนกเรยนทจะด VCD ความฉลาดทางอารมณ จ านวน 20 คน 2. ขนด าเนนการทดลอง 2.1 การฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณใหพอแมนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โดยการ 2.1.1 ใหผรบการอบรมซงเปนกลมทดลองตอบแบบประเมนความฉลาดทางอารมณกอนการทดลอง (Pretest) 2.1.2 ผวจยด าเนนการทดลองกบกลมทดลองโดยใชชดฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณ ในวนเสารและวนอาทตย รวม 2 วน ณ หองแนะแนว โรงเรยนชยนาทพทยาคม 2.2 VCD ความฉลาดทางอารมณ 2.2.1 ใหพอแมนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ซงเปนกลมควบคมตอบแบบประเมนความฉลาดทางอารมณกอนการด VCD ความฉลาดทางอารมณ 2.2.2 ใหพอแมนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ซงเปนกลมควบคมด VCD ความฉลาดทางอารมณ 3. หลงการทดลอง 3.1 ท าการทดสอบหลงการทดลอง (Posttest) โดยการสงแบบประเมนใหผรบการฝกอบรมซงเปนกลมทดลองตอบแบบประเมนหลงจากการฝกอบรมผานไป 2 สปดาห 3.2 ท าการทดสอบหลงการด VCD โดยการสงแบบประเมนใหพอแมของนกเรยนทเปนกลมควบคมตอบแบบประเมนหลงจากด VCD ผานไป 2 สปดาห(Posttest) 3.3 น าคะแนนทไดจากแบบประเมนไปท าการวเคราะหเปรยบเทยบดวยวธการทางสถต 3.4 สมภาษณนก เ รยนทพอแม เขา รบการการฝกอบรมเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณ และนกเรยนทพอแมด

VCD ความฉลาดทางอารมณวา พอแมมการพฒนาการอบรมเลยงดลกใหมความฉลาดทางอารมณสงขนหรอไม การวเคราะหขอมลและสถตทใช การวจยครงนผวจยไดวเคราะหขอมลและใชสถตดงน 1. สถตพนฐาน ไดแก คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน 2. สถตทใชในการหาคณภาพเครองมอ ไดแก ดรรชนความสอดคลอง (IOC) และการหาคาความเทยงของแบบวด คาสมประสทธแอลฟา (α– Coefficient) ของ Cronbach 3. สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน ไดแก สถตทดสอบทแบบไมเปนอสระตอกน(t – test dependent) และสถตทดสอบทแบบเปนอสระตอกน (t–test independent) ผลการวจย 1. พอแมของนกเรยนกลมทดลองทเขารบ การฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณ มความฉลาดทางอารมณสงกวากอนเขารบการฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 2. พอแมของนกเรยนกลมทดลองทเขารบการฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณ มความฉลาดทางอารมณสงกวาพอแมของนกเรยนกลมควบคมซงใหพอแมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ด VCD ความฉลาดทางอารมณ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 สรปผลการวจยและอภปรายผล ผลของการใชชดฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณใหพอแมของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนชยนาทพทยาคม จงหวดชยนาท มดงน 1. พอแมของนกเรยนกลมทดลองทเขารบการฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณ มความฉลาดทางอารมณสงขน หลงจากไดเขารบการฝกอบรม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 เปนไปตามสมมตฐานขอท 1 ทตงไววา พอแมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 มความฉลาดทางอารมณสงขน หลงจากไดเขารบการฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณ ท งนอาจเปนเพราะวาผวจยด าเนนการพฒนาชดฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณใหพอแมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 เปนการจดกจกรรมเพอผรบบรการทเปนวยผใหญ จดกจกรรมตามขอบขาย



40

ของกจกรรมแนะแนวดานสวนตวและสงคม เนนจดกจกรรมโดยใชแนวคดจากทฤษฎการเรยนรแบบมสวนรวม (participatory learning) ทเนนการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) จากผลการศกษาของลคเนอร (Luckner) และแนดเลอร (Nadler) การจดกจกรรมทกขนตอนจะตองกระตนใหผรบบรการทเขารวมกจกรรมทกคนท าตวเปน “ผรวมท ากจกรรม” (participant) และตองจดกจกรรมอยางมชวตชวา ซงอาจสนก สะเทอนอารมณ เขาถงจตใจ กระตนใหมอารมณรวม ฯลฯ อาจใชเกม เพลง นทาน ขาว กรณศกษา ฯลฯ เปนสอน าทาง มขนตอนในการจดกจกรรม การเปลยนแปลงทศนคตใหแกผเขารบการฝกอบรมเปนสงส าคญจะตองใชเทคนควธการตาง ๆ ประกอบกนหลายประการหรออาจใชเทคนคหลายประเภทรวมกน เพอดงดดความสนใจของผใหญใหมากทสด เชน การอภปรายกลม บทบาทสมมต การสาธต การสมมนา กรณศกษา การบรรยาย การใชกจกรรมนนทนาการ ฯลฯ แสดงวาชดฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณ สามารถเสรมสรางความฉลาดทางอารมณของพอแมนกเรยนได ดวยเหตน หลงการใชชดฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณใหพอแมนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กลมทดลอง จงมความฉลาดทางอารมณสงกวากอนใชชดฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณ ซงอาจกลาวไดวา ชดฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณทผวจยสรางขน เปนอกทางเลอกหนงทสามารถพฒนาความฉลาดทางอารมณใหพอแมนกเรยนได 2. พอแมของนกเรยนทเขารบการฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณซงเปนกลมทดลอง มความฉลาดทางอารมณสงกวาพอแมของนกเรยนทด VCD ความฉลาดทางอารมณซงเปนกลมควบคม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 เปนไปตามสมมตฐานขอท 2 ทตงไววา พอแมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเขารบการฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณมความฉลาดทางอารมณสงกวาพอแมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทด VCD ความฉลาดทางอารมณ เนองจากชดฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาฉลาดทางอารมณใหพอแมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทผวจยสรางขนเปนชดกจกรรมแนะแนวทพฒนาขนในรปแบบของการฝกอบรม ดานสวนตวและสงคม เพอปองกนปญหา แกไขปญหา และสงเสรมพฒนาบคคลใหมคณภาพชวตทด และอาจเปนเพราะการใชชดฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณเปนวธการฝกอบรมทมระบบมขนตอน มงใหผเขารบการฝกอบรมไดรบประสบการณตรงโดยการใหผเขารบการฝกอบรมไดลงมอ

ปฏบตดวยตนเอง ผานการใชวธการของกระบวนการกลมหลายๆ อยาง เชน การอภปรายกลม การแสดงบทบาทสมมต กรณตวอยาง สถานการณจ าลอง เกม การท างาน เปนกลม ฯลฯ พรอมทงมสอทเปนของจรง สอการน าเสนอผานจอคอมพวเตอร เอกสารประกอบการจดกจกรรม และแบบฝกการจดกจกรรมจงท าใหผเขารบการฝกอบรมไม เ กดความเ บอหนาย การฝกอบรมท มประสทธภาพจะตองใชเทคนคการฝกอบรมทเนนความส าคญของผ รบการฝกอบรม ผ รบการฝกอบรมจะไดคด ไดปฏบต เกดประสบการณดวยตนเอง ซงการใชกจกรรมประกอบชวยดวย จะท าใหการฝกอบรมมชวตชวาไมนาเบอ การฝกอบรมตองค านงถงการเรยนรของผใหญดวย การเลอกเทคนคใหเหมาะสมกบผเขารบการฝกอบรมท าใหเกดการเรยนรเปนไปตามวตถประสงคของการฝกอบรม โดยผวจยไดจดสรางชดฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณขน จ านวน 8 หนวย ประกอบดวย หนวยท 1 ปฐมนเทศ หนวยท 2 รหรอไม คณอยในอารมณใด หนวยท 3 การบรหารจดการอารมณอยางเหมาะสม หนวยท 4 การสรางแรงจงใจสความส าเรจในการควบคมอารมณ หนวยท 5 เอาใจเขามาใสใจเรา หนวยท 6 สมพนธภาพทดนนสรางได หนวยท 7 สอสารทดกบลกรกเพอขจดความขดแยง หนวยท 8 ปจฉมนเทศ มการก าหนดขนตอนของกจกรรม ระบล าดบขนของการด าเนนกจกรรมนบตงแตเรมจนสนสดกจกรรม เนนจดกจกรรมโดยใชแนวคดจากทฤษฎการ เ รยน รแบบมสวนรวม(participatory learning) ทเนนการเรยนรเชงประสบการณ (experiential learning) และการเรยนรโดยกระบวนการกลม (group process learning) ในทกข นตอนของกจกรรมจะกระต นใหผ รบบรการท เขารวมกจกรรมทกคนท าตวเปน “ผรวมท ากจกรรม” (participant) จดกจกรรมอยางมชวตชวา สนก กระตนใหมอารมณรวม การจดท าเอกสารประกอบการจดกจกรรมประกอบดวย แบบฝกการจดกจกรรม สอการน าเสนอผานจอคอมพวเตอร และแบบสงเกตพฤตกรรมการเขารวมกจกรรม โดยมเครองมอทางการแนะแนวทใชในการจดกจกรรมแนะแนวหลาย ๆ กจกรรมน ามารวมกนเขาอยางเปนระบบ ตามเปาหมายและขอบขายของการแนะแนว และเหมาะสมกบผรบบรการวยผใหญ การจดกจกรรมแนะแนวใหผรบบรการวยผใหญตองเนนกจกรรมทสงเสรมการแลกเปลยนความคดเหนและประสบการณระหวางผรบบรการและผแนะแนวหรอผรบบรการดวยกน โดยเนนการคด วเคราะห สงเคราะหหาเหตผล เสนอแนวคดโดยมงประโยชน ซงการเขารวมกจกรรมเปนไปตามความสมครใจของผรบบรการ



41

นอกจากน การฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณใหพอแมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 เปนการสอสารแบบสองทาง(two-way communication) ผสงสารมโอกาสไดรบขอมลกลบ ซงผสงสารสามารถน าขอมลมาพจารณาปรบปรงแกไขขอบกพรองไดทนททนใด และแกไขในโอกาสตอไปดวยการสอสารแบบสองทางมขอดเพราะมการแลกเปลยนความคดเหน ทงผสงและผรบสาร จากการทผวจยใหพอแมของนกเรยนด VCD ความฉลาดทางอารมณเปนการมงพฒนาความรเ พ ย ง อ ย า ง เ ด ย ว เ ป น ก า ร ส อ ส า ร ท า ง เ ด ย ว ( one-way communication) ผสงสารไมมโอกาสรบขอมลปอนกลบเพอน ามาปรบปรงแกไขสวนทบกพรองอยางทนททนใด ซงมขอบกพรองในแงทผรบสารตองตกอยในฐานะเหมอนถกบงคบใหรบสาร ซงอาจสงผลใหพอแมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเขารบการฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณมความฉลาดทางอารมณสงกวาพอแมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทด VCD ความฉลาดทางอารมณ อนง หลงจากพอแมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 เขารบการฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณ และด VCD ความฉลาดทางอารมณแลว ผวจยไดสมภาษณนกเรยนทพอแมเขารบการฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณ และด VCD ความฉลาดทางอารมณ นกเรยนมความคดเหนวา พอแมเขาใจและยอมรบการเปลยนแปลงทงรางกายและจตใจของนกเรยนมากขน รบฟงเรองราวตาง ๆ ทนกเรยนเลามากขน มการสอสารกนระหวางพอแมกบนกเรยนดขน รบฟงความคดเหนของนกเรยนมากขน แสดงออกวารกและหวงใยนกเรยนมากขน มการท ากจกรรมรวมกนในครอบครวมากขน เมอเกดขอขดแยง พอแมสามารถยตขอขดแยงไดดวยวธการทถนอมน าใจลกมากขน พอแมเปนทปรกษาเมอนกเรยนเกดความเครยดหรอผดหวงไดมากขน กลาวโดยสรปไดวา พอแมปฏบตตอนกเรยนดขน เกดความรก ความผกพน และมสมพนธภาพทดในครอบครวเพมขน ซงนกเรยนมความสขเมอพอแมปฏบตตอนกเรยนหลงจากทพอแมผานการฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณ หรอพอแมไดดVCDความฉลาดทางอารมณแลว แสดงวาเมอพอแมของนกเรยนมความฉลาดทางอารมณสงขน สงผลใหนกเรยนมความสขและมแนวโนวท าใหนกเรยนมความฉลาดทางอารมณสงขนดวย ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะส าหรบการน าผลการวจยไปใช

1.1 ผทมความประสงคจะน าชดฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณใหพอแมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 สามารถน าไปใชได แตควรปรบใชใหเหมาะสมกบผรบบรการ 1.2 ผทจะน าชดฝกอบรมทางการแนะแนวเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณใหพอแมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ไปใช ควรศกษาท าความเขาใจวตถประสงค หลกการแนวทาง และขนตอนการจดกจกรรม ตลอดจนจดเตรยมเครองมอ วสดอปกรณใหพรอม อกทงสรางสมพนธภาพกบผรบบรการ สรางบรรยากาศทชวยใหผรบบรการเกดความรสกตองการพฒนาและเปลยนแปลงตนเอง 2. ขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไป 2.1 ในการวจยครงนผวจยไมไดตดตามผลในระยะยาวเพอศกษาดความคงทนของความฉลาดทางอารมณทสงขน ฉะนนในการวจยครงตอไป ควรมการตดตามผลระยะยาว โดยการสงเกตพฤตกรรมและใชแบบประเมนความฉลาดทางอารมณกบกลมทดลอง หลงจากสนสดการทดลองแลวเปนระยะๆ อารมณทสงขนนน มความคงทนเพยงใด 2.2 ในการวจยครงนผวจยไมไดศกษาปจจยทเกยวของกบกลมทดลอง ในการวจยครงตอไป ควรศกษาปจจยทเกยวของกบกลมทดลองดวย เชน สภาพครอบครว สภาพเศรษฐกจ สภาพสงคม เพอชวยใหกลมทดลองสามารถด าเนนชวตไดตามสภาพความเปนจรงอยางปกตสข

บรรณานกรม ภมพลอดลยเดช, พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหา (2550) ค าพอ

สอน ประมวลพระบรม ราโชวาทและพระราชด ารสเกยวกบเดกและเยาวชน พมพครงท 4 กรงเทพมหานคร โรงพมพกรงเทพ ฯ

กนกนช วสธารตน (2548) “การพฒนาหลกสตรฝกอบรมดานการเสรมสรางความฉลาดทางอารมณแหงตนส าหรบนกศกษาพยาบาล” วทยานพนธปรญญาการศกษาดษฎบณฑต สาขาวชาการอดมศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

กรมสขภาพจต (2546) เพอการพฒนาความฉลาดทางอารมณใน เดกอาย 3-11 ป ส าหรบพอ แม/ผปกครอง พมพครงท 2 นนทบร ส านกงานกจการ โรงพมพองคการสงเคราะหทหารผานศก



42

. (2546) คมอฝกอบรมส าหรบพอแมผปกครอง เพอพฒนาความฉลาดทางอารมณในเดกอาย 3-11 ป นนทบร วงศกมลโปรดกชน จ ากด

. (2546) ค มอ ความฉลาดทางอารมณ พมพค รง ท 9 นนทบร โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย

. (2546) ความรเ รองมการเสรมสรางความฉลาดทางอารมณ เดกอาย 3-11 ป ส าหรบ นกวชาการ นนทบร ส านกงานกจการโรงพมพองคการสงเคราะหทหารผานศก

กรมวชาการ (2545) สงเสรมลกนอยใหมวฒภาวะทางอารมณ ศลธรรมและจรยธรรม กรงเทพมหานคร โรงพมพครสภาลาดพราว

. (2545) เอกสารประกอบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 คมอการบรหารจดการ แนะแนว กรงเทพมหานคร โรงพมพครสภาลาดพราว

. (2546) คร สถานศกษาขนพนฐานกบการ แนะแนว กรงเทพมหานคร โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ

(ร.ส.พ.) . (2546) มาตรฐานการแนะแนว กรงเทพมหานคร โรง

พมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ (ร.ส.พ.) กรรณการ นลราชสวจน (2545) “ทฤษฎและแนวปฏบตในการให

การปรกษาครอบครว” ใน ประมวลสาระชดวชาทฤษฎและแนวปฏบตในการให การปรกษา หนวยท 14 หนา 339-341 นนทบร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สาขาวชาศกษาศาสตร

กระทรวงศกษาธการ (2542) ค าชแจงประกอบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 กรงเทพมหานคร โรงพมพการศาสนา

กรช อมโภชน ประวณ ณ นคร และลกษณะ หมนจกร (2544) เอกสารชดฝกอบรมหลกสตร วทยากรโดยระบบการศกษาทางไกล ความร พนฐานการเปนวทยากร ว นท 15-18 ม ถ น า ย น 2547 ส า น ก ก า ร ศ ก ษ า ต อ เ น อ ง มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

กนตวรรณ มสมสาร (2544) “การเปรยบเทยบความฉลาดทางอารมณของเดกวยยางเขาสวยรนทไดรบการอบรมเลยงดในรปแบบทแตกต างกนตามการ รบ รของตนเอง” วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต วชาเอกจตวทยาพฒนาการ จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ฉตรสดา หาญประกอบสข (2541) “การใชชดการ แนะแนวเพอพฒนาแรงจงใจใฝสมฤทธของ นกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน โรง เ ร ยนวดบานมา อ า เ ภอ เ มองล าพน ” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต ภาควชาการแนะแนว คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

ชนมน สขวงศ (2543) “ความสมพนธระหวางการอบรมเลยงดกบความเฉลยวฉลาดทางอารมณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต วชาเอกจตวทยาการศกษา มหาวทยาลยขอนแกน

ญาดา หลาวเพชร (2544) “บทบาทของบดา บทบาทของมารดากบความเฉลยวฉลาดทาง อารมณของนกเรยนวยรนในกรงเทพมหานคร” ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต วชาเอกจตวทยาพฒนาการ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ทศพร ประเสรฐสข (2544) ความเฉลยวฉลาดทางอารมณ ในหลกสตรการพฒนา EQ นกเรยนส าหรบอาจารยทปรกษา กรงเทพมหานคร สมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย

เทดศกด เดชคง (2542) จากความฉลาดทางอารมณสสตปญญา กรงเทพมหานคร นกพมพมตชน

. (2545) EQ จากทฤษฎสภาคปฏบต กรงเทพมหานคร ส านกพมพมตชน

. ( 2547) ค ว ามฉล าดท า ง อ ารม ณ พ มพค ร ง ท 16 กรงเทพมหานคร ส านกพมพมตชน

ธวลรตน (2552) เ ตมอควให เตมอารมณ กรงเทพมหานคร ส านกพมพไพลน

ธตมา จกรเพชร (2544) “ผลของชดการแนะแนวทมตอความมวนยในตนเองของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนสเหรา

แสนแสบ กรงเทพมหานคร” ปรญญานพนธมหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

นชลกษณ สขสวสด (2546) “ผลของการใชชดกจกรรมแนะแนวโดยการจดการเรยนรเชง ประสบการณเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนปากพนง จงหวดนครศรธรรมราช” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑตมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

นธพฒน เมฆขจร (2546) “รจกกบความฉลาดทางอารมณกอน” ใน การฝกอบรมหลกสตรการพฒนาความฉลาดทางอารมณใหลกส าหรบพอแม วนท 6-7 พฤศจกายน 2547 มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ความรวมมอระหวาง



43

สาขาวชาศกษาศาสตรกบส านกการศกษาตอเนอง หนา 1-14

นรดา อดลยพเชฏฐ (2542) “ผลของการใชโปรแกรมพฒนาเชาวนอารมณทมตอระดบเชาวนอารมณของนกศกษาพยาบาลชน

ปท 1 วทยาลยพยาบาลกองทพเรอ” วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

บษบากร ตณฑวรรณ (2545) “การพฒนาชดกจกรรมแนะแนวเพอเพมการเหนคณคาในตนเองตามแนวคดของคเปอรสมธ และพฤตกรรมการเรยนทพงประสงคของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 3 ทมผลสมฤทธทางการเรยนต าในโรงเรยน

เขลางคนคร จงหวดล าปาง” ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต แขนงวชาการแนะแนว สาขาวชาศกษาศาสตร มหาาลยสโขทยธรรมาธราช

ประดนนท อปรมย (2544) “หลกการและแนวคดเกยวกบจตวทยาเพอการแนะแนว” ใน ประมวลสาระชดวชาหลกการและแนวคดทางการแนะแนว หนวยท 3 หนา 13 นนทบร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สาขาวชาศกษาศาสตร

. (2546) “การสรางความฉลาดทางอารมณของพอแม” ใน การฝกอบรมหลกสตรการพฒนาความฉลาดทางอารมณ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ความรวมมอระหวางสาขาวชาศกษาศาสตรกบส านกการศกษาตอเนอง หนา 25-38

ประสงค สงขะไชย (2546) การเรยนรดวยตนเองเพอเสรมสรางความฉลาดทางอารมณ พมพค รง ท 2 นครราชสมา โคราชพรนตง

พรรณพร เรองศร (2544) “การพฒนาแบบวดความฉลาดทางอารมณส าห รบนก เ ร ยนช นธยมศกษาตอนปลาย” วทยานพนธปรญญาครศาสตร มหาบณฑต วชาเอกการวดผลและประ เ มนผลการ ศกษา คณะค รศ าสต ร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

พตร ทองชน(2544) “การวางแผนการวจยและการรวบรวมขอมล” ใน ประมวลสาะชดวชาการวจยทางการแนะแนว หนวยท 3 หนา 165-227 นนทบร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สาขาวชาศกษาศาสตร

รญจวน ค าวชรพทกษ (2546) “ปจจยทมผลตอความฉลาดทางอารมณ” ใน การฝกอบรม หลกสตรการพฒนาความฉลาด

ทางอารมณใหลกส าหรบพอแม วนท 6-7 พฤศจกายน 2547 มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ความรวมมอระหวางสาขาวชาศกษาศาสตรกบส านกการศกษาตอเนอง หนา 16-24

ลกขณา แพทยานนท (2542) “ความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคลการสนบสนนทางสงคม และความผาสกทางจตวญญาณกบเชาวนอารมณของนกศกษาพยาบาล วทยาลยพยาบาล สงกดกระทรวงสาธารณสข” วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการพยาบาลศกษา คณะพยาบาลศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ลชนา ศศภทรกล (2545) “การพฒนาชดฝกอบรมทางการแนะแนวเพอเพมเจตคตทางลบตอพฤตกรรมทะเลาะววาทของนกเรยนระดบประกาศนยบตรวชาชพวทยาลยเกษตรและเทคโนโลยแพร จงหวดแพร” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต แขนงวชาการแนะแนว สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

ลดดาวรรณ ณ ระนอง (2546) “การสรางความฉลาดทางอารมณใหลก” ใน การฝกอบรม หลกสตรการพฒนาความฉลาดทางอารมณใหลกส าหรบพอแม วนท 6-7 พฤศจกายน 2547 มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ความรวมมอระหวางสาขาวชาศกษาศาสตรกบส านกการศกษาตอเนอง หนา 40-54

ล าภ จ าพน ธ (2546) “การพฒนาชดกจกรรมแนะแนวเ พอเสรมสรางการปฏบตตนกบเพอนตางเพศของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนสตบตรบ ารง กรงเทพมหานคร” ว ท ย า น พ น ธ ป ร ญญ า ศ ก ษ า ศ า ส ต ร มห า บณ ฑ ต มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

วชราภรณ มอนเต (2546) “ผลของการอบรมเลยงด และบรรยากาศในครอบครวทมตอความฉลาดทางอารมณของเดกวยรนตอนตนในกรงเทพมหานคร” วทยานพนธปรญญาการ ศกษามหาบณฑต วชา เอกจตวทยาพฒนาการ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

วรรณด หมเยน (2544) “รปแบบการสอสารในครอบครวทสงเสรมความฉลาดทางอารมณของนกเรยนวยรนในเขตกรง เทพมหานคร” วทยานพนธป รญญาการศกษามหาบณฑต วชาเอกจตวทยาพฒนาการ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ



44

วชร ทรพยม (2545) “การพฒนากจกรรมแนะแนวดานสวนตวและสงคม” ใน ประมวลสาระชดวชาการพฒนาเครองมอและกจกรรมแนะแนว หนวยท 12 หนา 150 นนทบร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สาขาวชาศกษาศาสตร

วฒนกจ สทธสถตองกร (2546) “การใชชดกจกรรมแนะแนวกลมเพอพฒนาการสอสารระหวางบคคลของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนกรงเทพครสเตยนวทยาลย กรงเทพมหานคร” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต แขนงวชาการแนะแนว สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

วระวฒน ปนนตามย (2545) เชาวนอารมณ (EQ) : ดชนวดความสข และความส า เ ร จของ ช วต พมพค ร ง ท 5 กรงเทพมหานคร เอกซเปอรเนท

ศรรตน ชฏอนนต (2546) “ความฉลาดทางอารมณของพอแมลกษณะการอบรมเลยงดกบความฉลาดทางอารมณของเดกกอนวยเรยนในกรงเทพมหานคร” วทยานพนธปรญญาการ ศกษามหาบณฑต วชา เอกจตวทยาพฒนาการ มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ สมคด บางโม (2545) เทคนคการฝกอบรมและการประชม พมพ

ครงท 2 กรงเทพมหานคร วทยพฒน สมร ทองด (2545) “แนวคดในการพฒนากจกรรมแนะแนว” ใน

ประมวลสาระชดวชาการพฒนาเครองมอและกจกรรมแนะแนว มหาวทยาลย สโขทยธรรมา ธราช สาขาวช าศกษาศาสตร

ส ณ ห ศ ล ย ส ร ( 2548) EQ บ ร ห า ร อ า ร ม ณ อ ย า ง ฉ ล า ด กรงเทพมหานคร SMA ธรกจการพมพ

สนทธ วงศธดา (2546) “การพฒนาชดกจกรรมแนะแนวเพอเสรมสรางความฉลาดทางอารมณของนก เ รยนช นมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนแมสายประสทธศาสตร จงหวดเชยงราย” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

แสงอษา โลจนานนท และกฤษณ รยาพร (2544) EQ With Thai Smile การบรหารอารมณดวยรอยยมแบบไทย ๆ พมพครงท 6 กรงเทพมหานคร มตรนราการพมพ

อนนรนดร วรรณโชต (2544) “เทคนคการฝกอบรม” ใน เอกสารชดฝกอบรมหลกสตรวทยากรโดยระบบการศกษาทางไกล วนท 15-18 มถนายน 2547 ส านกการศกษาตอเนอง มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช หนา 81-129

อมาพร ตรงคสมบต (2544) สราง EQ ใหลกคณ กรงเทพมหานคร ซนตาการพมพ

อษา จารสวสด (2544) จตวทยาครอบครว เลม 1 พมพครงท 2 เชยงใหม สนตภาพการพมพ

ออม ประนอม (2543) วทยาการส าหรบวทยากร พมพครงท 2 กรงเทพมหานคร เยลโลการพมพ (1988)

Bar-On.(1997). Bar On emotional quotient of inventory: A measure emotional intelligence. Toronto: Multi-Health System.

Cooper, R.K. & Sawaf, A. (1997). Executive EQ intelligence in leadership and organization. New York: Grosset & Putnum.

Gimmattel, Shawn V. (2007). Family relations and emotionalintelligence of children Raised by lesbian nor heterosexual parents. Alliant International University.

Goleman, D. (1998). Working with Emotional Intelligence. New York: Bantam Books.

Jill Dann EQ ดใน 7 วน Emotional Intelligence IN A WEEK ธนะ เอยมอนนต (2550) กรรกมลการพมพ

Mayer, J.D. and Salovey. (1997). P. Emotional development and emotionalintelligence: Education implication. New York: Basic Book.

Niilufer. (2006). Emotional Intelligence and family environment. Osmangazi University.

Oyesojl A. Aremu, Adeyinka Tella, Adedeji Tella (2003). Relationship among Emotional Intelligence,Parental Involvement and Academic Achievement of Secondary School Students in Ibadan, Nigeria. University of Ibadan, Nigeria.

ว.ศกษาศาสตร การพฒนาชดฝกอบรมทางไกลส าหรบสถานศกษาเรองการจดการเรยรการสอนเพอพฒนาคณธรรม ปท 4 ฉบบท 2 ก.ค.2554- ธ.ค.2554 จรยธรรมใหกบผเรยนตามหลกปรชญาของเศรษญกจพอเพยง

สรวรรณ ศรพหล

45

การพฒนาชดฝกอบรมทางไกลส าหรบสถานศกษาเรอง การจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหกบผเรยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจ พอเพยง

Development of a Distance Training Package for Schools on Organizing Instruction to Enhance Virtues and Ethics of Students Based on the Sufficiency Economy Philosophy

สรวรรณ ศรพหล* บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ (1) พฒนาชดฝกอบรมทางไกลส าหรบสถานศกษา เรอง การจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหกบผเรยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 (2)เปรยบเทยบผลสมฤทธในการฝกอบรมกอนการฝกอบรมและหลงการฝกอบรมของผเขารบการฝกอบรมทใชชดฝกอบรมทางไกลส าหรบสถานศกษา เรอง การจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหกบผเรยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และ (3) ศกษาผลการน าชดฝกอบรมทางไกลทผเขารบการฝกอบรมน าไปใชในการจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหกบผเรยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

กลมตวอยางทใชในการวจยครงน ไดแก ครผสอนในกลมสาระการเรยนรทง 8 กลม ทสอนในชนมธยมศกษาปท 1 – 6 ในโรงเรยนทสอนในระดบมธยมศกษาสงกดส านกงานเขตพนท การศกษากรงเทพมหานคร เขต 2 จ านวน 36 โรง จ านวน 208 คน ดวยการสมตวอยางแบบงาย เพอใชในการทดลองประสทธภาพชดฝกอบรมทางไกลส าหรบสถานศกษา เรอง การจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหกบผเรยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

เครองมอทใชในการวจยไดแก (1) ชดฝกอบรมทางไกลส าหรบสถานศกษา เรอง การจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหกบผเรยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง (2)แบบทดสอบวดผลสมฤทธการฝกอบรมทางไกล เพอวดความรความเขาใจของผเขารบการฝกอบรมเกยวกบเรอง การจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง (3) แบบประเมนตนเองของผเขารบการฝกอบรมทางไกล ในการน าความรจากชดฝกอบรมทางไกล เรอง การจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการพฒนาผเรยน และ (4) แบบสมภาษณผเขารบการฝกอบรมทางไกล เพอใหไดขอมลเชงลก สถตทใชในการวเคราะหไดแก การหาประสทธภาพของชดฝกอบรมทางไกล โดยใช E1/E2 การทดสอบคาท คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) ผลการวจยพบวา (1) ชดฝกอบรมทางไกลส าหรบสถานศกษา เรอง การจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหกบผเรยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ทง 5 หนวย มประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 (2) ผลสมฤทธในการฝกอบรมของผเขารบการฝกอบรมทใชชดฝกอบรมทางไกลหลงการฝกอบรมสงกวาการกอนการฝกอบรมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 และ (3) กลมตวอยางไดประเมนวา ไดน าความรจากการศกษาชดฝกอบรมทางไกลไปใชในการจดการเรยนการสอนเพอสงเสรมคณธรรม จรยธรรมตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงใหแกผเรยนในสถานศกษา อยางเปนระบบและมประสทธภาพมากยงขน

*ศาสตราจารย ดร. ประจ าสาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช



46

ABSTRACT The purposes of this research were (1) to develop a distance training package for schools on organizing instruction to enhance virtues and ethics of students based on the sufficiency economy philosophy to meet the 80/80 efficiency criterion; (2 ) to compare the pre-training and post-training learning achievements of trainees who used the distance training package for schools on organizing instruction to enhance virtues and ethics of students based on the sufficiency economy philosophy; and (3) to study the effects of using the developed distance training package by trainees in organizing instruction to enhance virtues and ethics of students based on the suffic iency economy philosophy. The employed research sample for verification of the efficiency of the developed distance training package consisted of 208 randomly selected teachers who were teaching in all of the eight learning areas at Mathayom Suksa 1 – 6 levels in 36 secondary schools under the Office of Bangkok Metropolis Educational Service Area 2. The employed research instruments comprised (1) a distance training package for schools on organizing instruction to enhance virtues and ethics of students based on the sufficiency economy philosophy; (2) a distance training achievement test to assess knowledge and understanding of trainees in the distance training on organizing instruction to enhance virtues and ethics of students based on the sufficiency economy philosophy; (3) a self-evaluation form for teachers who received distance training with the use of the developed distance training package to investigate how they made use of the knowledge obtained from the distance training in organizing instruction to enhance virtues and ethics of students based on the sufficiency economy philosophy; and (4) an interview form for interviewing teachers who were trained with the distance training package in order to obtain in-depth information from the trainees. Statistics employed for verifying the efficiency of the distance training packages were the E1/E2 index, t-test, mean, and standard deviation. On the other hand, content analysis was the method used for analysis of the information obtained from in-depth interviews. Research findings showed that the developed five units of the distance training package for schools on organizing instruction to enhance virtues and ethics of students based on the sufficiency economy philosophy were efficient based on the 80/80 efficiency criterion; (2) the post-training achievement of trainees who were trained with the distance training package was significantly higher than their pre-training counterpart at the .01 level; and (3) trainees in the sample evaluated that they had applied knowledge obtained from studying the distance training package in organizing instruction in school more systematically and efficiently to enhance virtues and ethics of students based on the sufficiency economy philosophy.



47

1. บทน า พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ได

ก าหนดความมงหมายและหลกการในมาตรา 6 ไววา“การจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณท งรางกาย จตใจ สตปญญา ความร และคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรมในการด ารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข” และมาตราท 7 “ในกระบวนการเรยนรตองมงปลกฝงจตส านกทถกตองเ กยวกบการเมองการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข รจกรกษาและสงเสรมสทธ หนาท เสรภาพ มความเคารพกฎหมาย ความเสมอภาค และศกดศรความเปนมนษย มความภาคภมในความเปนไทย รจกรกษาผลประโยชนสวนรวมและของประเทศชาต รวมท งสงเสรมศาสนา ศลปะ วฒนธรรมของชาต การศกษา ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทย และความรอนเปนสากล ตลอดจนอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม มความสามารถในการประกอบอาชพ รจกพงตนเอง มความรเรมสรางสรรค ใฝร และเรยนรดวยตนเองอยางตอเนอง” (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต 2542: 5-6)

จากจดมงหมายและหลกการดงกลาว สอดคลองกบจด มงหมายของหลกสตรแกนกลางการศกษาข น พนฐาน พทธศกราช 2551ทระบวา “ขอ 1 มคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค เหนคณคาของตนเอง มวนย และปฏบตตามหลกธรรมของพระพทธศาสนา หรอศาสนาทตนนบถอ ยดหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง” (กระทรวงศกษาธการ 2551: 5)

นอกจากน น กระทรวงศกษาธการไดน านโยบายคณะรฐมนตรทแถลงตอสภานตบญญตแหงชาต เ มอว นท 3 พฤศจกายน 2549 ในเรองการเรงรดปฏรปการศกษาโดยยดคณธรรมน าความร พฒนาคนโดยใชคณธรรมเปนพนฐานของกระบวนการเรยนรทเชอมโยงความรวมมอของสถาบนครอบครว ชมชน สถาบน ศาสนา และสถาบนการศกษา มาสการปฏบตดวยการก าหนดนโยบาย คณธรรมน าความรผานแผนปฏบตการ โดยเฉพาะอยางยงครผสอนทจะตองกลอมเกลา พฒนาใหผเรยนมคณธรรม จรยธรรมเพอเปนคนด มความร และใชชวตอยในสงคมไดอยางมความสข

จากสาระทกลาวขางตน ทเนนการพฒนาคณธรรม จรยธรรมทจะเกดกบผเรยนนน ยงสอดคลองกบยทธศาสตรการพฒนาประเทศตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (พ.ศ. 2550-2554) ขอท 1 ยทธศาสตรการพฒนาคณภาพตน

และสงคมไทยสสงคมแหงภมปญญาและการเรยนร โดยระบยทธศาสตรยอย ดงน

1) การพฒนาคนใหมคณธรรมน าความร เกดภมคมกน 2) การเสรมสรางสขภาวะคนไทยใหมสขภาพแขงแรง

ทงกายและใจ มความสมพนธทางสงคมและอยในสภาพแวดลอมทนาอย

3) การเสรมสรางคนไทยใหอยรวมกนในสงคมไดอยางสนตสข

จะเหนไดวาการพฒนาผเรยนหรอคนไทยนน มงเนนการพฒนาใหมคณภาพอยางแทจรง โดยเฉพาะในสวนของการพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหแกผเรยนซงเปนเยาวชนของสงคมไทย นอกจากการพฒนาดานความร และความสามารถในเชงทกษะการปฏบตแลวการเนนการเปนคนด มคณธรรม จรยธรรมเปนสงจ าเปนยง

จากผลการส ารวจความเสยงเยาวชนของกระทรวงพฒนาสงคม รวมกบสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร (นดา) เกบตวอยางจากเยาวชนอาย 13 - 18 ป ทวประเทศ กวา 280,000 คน ประมวลปญหาเยาวชนทส าคญไดแก ปญหานกเรยนจ านวนไมนอยพกอาวธไปโรงเรยนเพอการปองกนตวหรอเพอชงทรพยผอน ปญหาการถกท ารายจากคนในครอบครว ปญหาเยาวชนมอาการซมเศรา ท าใหคดฆาตวตาย ปญหานกเรยนชายและหญงถกลวงละเมดทางเพศ ปญหาการมเพศสมพนธ ปญหาเยาวชนมลกตงแตอายยงนอย (ขาวสดออนไลน2548)

ปญหาทกลาวขางตน นบเปนปญหาการกระท าผดของเยาวชนทเปนอยและเกดขนในปจจบน ไมวาจะเปนปญหาการมพฤตกรรมกาวราว ปญหาความสมพนธกบคนในครอบครว ปญหาอบายมข ปญหาการท าแทง ปญหาการทจรตในการสอบ ปญหาการขโมยสนคาตามรานคาทวไป

ปญหาทยกตวอยางมาน สะทอนถงการขาดคณธรรม จรยธรรมของเยาวชนเกอบท งสน ประเทศไทยก าลงประสบปญหาวกฤตทางดานคานยม คณธรรม จรยธรรม ทงนเปนผลจากการถาโถมของวฒนธรรมตางชาตทเขาสสงคมไทยอยางตอเนอง เยาวชนไทยรบเอาวฒนธรรมทหลงไหลเขามานน โดยปราศจากการคดเลอก กลนกรอง ท าใหวถชวตของเยาวชนเปลยนไป โดยเฉพาะพฤตกรรมของเยาวชนทเนนวตถนยมและบรโภคนยม

การแกปญหาเยาวชนทเกดขนน จงตองเรงสรางคณภาพใหเกดขนกบเยาวชนอยางเรงดวนซงถอเปนภารกจส าคญของครผสอนในสถานศกษาทจะตองจดการเรยนการสอนใหม



48

ประสทธภาพ เพอใหเยาวชนเปนมนษยทสมบรณ เพอเปนทรพยากรทมคณภาพอยางแทจรง

แนวทางการพฒนาผเรยนหรอเยาวชนของชาตใหเปนทรพยากรทมคณภาพของสงคมไทย ในสวนทตองเนนอยางมากคอดานคณธรรม จรยธรรม จงมค าถามวาจะใชแนวทางใดและ สรางความตระหนกในคณคาของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และในการน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาใชดานการศกษา ดงนน การน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง โดยเนนในสวนของคณธรรม จรยธรรมทปรากฏในหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาเปนแนวทางในการจดการเรยนการสอนในสถานศกษา จงนบวามความเหมาะสมและสอดคลองกบสภาวะของสงคมไทยในปจจบนเปนอยางยง การท าใหเดกไทยรจกความพอเพยง รจกการด าเนนชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ไดรบการปลกฝง บมเพาะ อบรมคณธรรม จรยธรรมทปรากฏในหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ทเนนการอยรวมกนกบผอน รจกการเออเฟอ เผอแผ และแบงปน เหนคณคา ท านบ ารง และไมเบยดเบยนทรพยากรของประเทศ เพอใหเดกมความสมดลทางเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม และใหเดกมชวตทมความสขทามกลางสงคมโลกาภวตนทมความเปลยนแปลงในดานตาง ๆ อยางรวดเรว

การวจยครงน มงเสนอการจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงใหเกดขนกบผเรยน อยางเปนรปธรรม โดยจดเปนระบบและมรปแบบของการจดการเรยนการสอนทสามารถน าไปสการปฏบตไดอยางแทจรง โดยใหรายละเอยดเกยวกบแนวทางการจดหลกสตรการเรยนการสอน แนวทางการจดกจกรรมการเรยนร โดยประมวลคณธรรม จรยธรรมทปรากฏในหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาเปนแนวทางในการพฒนา

การเสนอรายละเอยดเกยวกบการจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหกบผเรยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ผ วจยจดท าเปนคมอ เ พอใหครสามารถน าไปใชในการจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไดอยางมประสทธภาพ โดยการจดท าคมอน จะจดท าเปนชดฝกอบรมทางไกล การศกษาดวยชดฝกอบรมทางไกล เปนการถายทอดความรและประสบการณผานสอประสม ซงประกอบดวย สอหลก คอ ประมวลสาระชดฝกอบรมทางไกลและแนวการศกษาชดฝกอบรมทางไกล และสอเสรม คอ สอปฏสมพนธ โดยผใชชดฝกอบรมสามารถศกษาหาความรดวยตนเองจากสอหลกเปนสวน

ใหญ และเพมเตมความร ความเขาใจจากสอเสรมอกทางหนง ชดฝกอบรมทางไกลนตางจากชดฝกอบรมแบบปกตทผเขารบการอบรมและผอบรมตองใชเวลารวมกนเพอถายทอดความรและประสบการณ ในสถานททก าหนดและตองจ ากดจ านวนผ เขาอบรมตลอดจนตองสนเปลองทรพยากรและใชเวลามากไมทนตอเหตการณ แตหากใชวธการฝกอบรมทางไกลจะชวยพฒนาบคลากรไดจ านวนมาก ไมจ ากดสถานท และยงใชระยะเวลาสนในการอบรมอกดวย

ชดฝกอบรมทางไกลทจดท าขนเพอใหบคลากรของสถานศกษา โดยเฉพาะครทสอนในทกกลมการเรยนร ใชเปนคมอในการจดการเรยนการสอน เพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง จนผเรยนสามารถน าไปสการปฏบตได มการด าเนนชวตทถกตอง เปนเยาวชนทมคณภาพและคณคาอยางแทจรง และเมอเยาวชนมคณภาพและคณคาดงกลาวแลว ยอมมผลโดยตรงตอสงคมไทย ท าใหสงคมไทย เปนสงคมทมความเขมแขง และมความสมดลอยางแทจรง

2. วตถประสงคของการวจย

2.1 เพอพฒนาชดฝกอบรมทางไกลส าหรบสถานศกษา เรอง การจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหกบผเรยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80

2.2 เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธในการฝกอบรมกอนการฝกอบรมและหลงการฝกอบรมของผเขารบการฝกอบรมทใชชดฝกอบรมทางไกลส าหรบสถานศกษา เรอง การจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหกบผเ รยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

2.3 เพอศกษาผลการน าชดฝกอบรมทางไกลทผเขารบการฝกอบรมน าไปใชในการจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหกบผเรยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 3. วธด าเนนการวจย

การด าเนนการวจย จะกลาวถง ประชากรและกลมตวอยางเครองมอทใชในการวจยการเกบรวบรวมขอมล และการวเคราะหขอมลดงมรายละเอยด ดงน 3.1 ประชากรและกลมตวอยาง

3.1.1 ประชากรคอ ครผสอนในกลมสาระการเรยนรทง 8 กลม ทสอนในชนมธยมศกษาปท 1 – 6 ใน



49

สถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษากรงเทพมหานคร เขต 2 จ านวน 36 โรง จ านวนครผสอนทงสน 3,994 คน

3.1.2 กลมตวอยาง คอ ครผสอนในกลมสาระการเรยนรทง 8 กลม ทสอนในชนมธยมศกษาปท 1 – 6 ในโรงเรยนทสอนในระดบมธยมศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษากรงเทพมหานคร เขต 2 จ านวน 36 โรง จ านวน 208 คน ดวยการสมตวอยางแบบงายโดยแบงเปนกลมตวอยางเพอการทดลอง ดงน

โดยแบงเปนกลมตวอยางดงน ก. กลมตวอยางขนทดลองใชเบองตน (Tryout)

- กลมตวอยางเพอท าการทดลองแบบเดยว (1:1) จ านวน 8 คน

- กลมตวอยางเพอท าการทดลองแบบกลม (1:10) จ านวน 40 คน

(กลมสาระการเรยนรละ 5 คน จ านวน 8 กลมสาระการเรยนร)

- กลมตวอยางเพอท าการทดสอบแบบสนาม (1:100) จ านวน 80 คน

(กลมสาระการเรยนรละ 10 คน จ านวน 8 กลมสาระการเรยนร)

ข. กลมตวอยางขนทดลองใชจรง (Trial Runs) จ านวน 80 คน

3.2 เครองมอทใชในการวจย ไดแก 1) ชดฝกอบรมทางไกลส าหรบสถานศกษา เรอง การ

จดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหกบผเรยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

2) แบบทดสอบวดผลสมฤทธการฝกอบรมทางไกล เพอวดความรความเขาใจของผเขารบการฝกอบรม

3) แบบประเมนตนเองของผเขารบการฝกอบรมทางไกล ในการน าความรจากชดฝกอบรม

4) แบบสมภาษณผเขารบการฝกอบรมทางไกล เพอใหไดขอมลเชงลก นอกเหนอจากรายงานทผเขารบการฝกอบรมเสนอมาแลว

เครองมอแตละชนดมขนตอนการพฒนา ดงน 1) ชดฝกอบรมทางไกลส าหรบสถานศกษา เรอง การ

จดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหกบผเรยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

ก. ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบเรองหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ในดานเนอหาสาระ แนวทางสการ

ปฏบต และแนวทางการจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรม ข. วเคราะหและสงเคราะหเนอหาสาระทจะใชในการฝกอบรม โดยน าผลของการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของในขอ ก.มาใชเปนกรอบในการพฒนาชดฝกอบรมทางไกล

ค. ผลตชดฝกอบรมทางไกลส าหรบสถานศกษา เรอง การจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมตามหลกเศรษฐกจพอเพยง โดยชดฝกอบรมทางไกลประกอบดวยสอหลกและสอเสรม

สอหลก คอ ประมวลสาระชดฝกอบรมและแนวการศกษา ไดแก ประมวลสาระชดฝกอบรมทางไกลประกอบดวย

- รายละเอยดชดฝกอบรมทางไกล ไดแก ชอชดฝกอบรมทางไกล รายชอหนวยของชดฝกอบรมทางไกล

- วธการศกษาชดฝกอบรมทางไกล ไดแก วธการศกษาชดฝกอบรมทางไกล

- เนอหาสาระทใชในการฝกอบรมทางไกล ประกอบดวยจ านวนหนวย 5 หนวย โดยครอบคลมเนอหา ดงน

หนวยท 1 แนวคดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

หนวยท 2 คณธรรม จรยธรรมตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

หนวยท 3 แนวทางการจดหลกสตรของสถานศกษาเพอพฒนาคณธรรม

จรยธรรมตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

หนวยท 4 การจดกจกรรมการเรยนรเพอการพฒนาคณธรรมจรยธรรม ตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

หนวยท 5 การจดสอ/แหลงเรยนร และการวดและประเมนผลเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

แนวการศกษาชดฝกอบรมทางไกลประกอบดวย - บนทกสาระสงเขป - กจกรรมระหวางเรยน - สอการเรยนการสอน

- การประเมนผลกอนเรยนและหลงเรยน สอเสรมไดแก สอปฏสมพนธ ทจะเปนการอบรมแบบเผชญหนาโดยวทยากร



50

ง. ตรวจสอบคณภาพของชดฝกอบรมทางไกล การตรวจสอบคณภาพของชดฝกอบรม โดยใชผทรงคณวฒ จ านวน 5 คน ตรวจสอบชดฝกอบรมในดานความตรง ตามเนอหาสาระและความเหมาะสมของภาษาทใช

จ. ปรบปรงและแกไขชดฝกอบรมทางไกล 2) แบบทดสอบวดผลสมฤทธการฝกอบรมทางไกล เพอวดความรความเขาใจของผเขารบการฝกอบรมเกยวกบเรอง การจดการเรยนการสอนโดยจดท าเปนขอสอบแบบเลอกตอบ จ านวน 40 ขอ 3) แบบประเมนตนเองของผเขารบการฝกอบรมทางไกล ในการน าความรจากชดฝกอบรมทางไกล เรอง การจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการพฒนาผเรยน ใหมวถการด าเนนชวตและการปฏบตตามแนวทางหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงโดยผเขารบการฝกอบรมจดท าเปนรายงาน (Self Report) 4) แบบสมภาษณผเขารบการฝกอบรมทางไกล เพอใหไดขอมลเชงลก นอกเหนอจากรายงานทผเขารบการฝกอบรมเสนอมาแลว จะมการสมภาษณผเขารบการฝกอบรมเพมเตม

3.3 การเกบรวบรวมขอมล 1) ขนทดลองใชเบองตน (Tryout) ผวจยน าชดฝกอบรมทางไกลส าหรบสถานศกษา เรอง

การจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหกบประสทธภาพ 3 ขนตอน คอ การทดสอบแบบเดยว แบบกลม และแบบสนาม ผวจยไดรวบรวมรวมขอมล ดงน

ก. การรวบรวมขอมลในการประเมนประสทธภาพแบบเดยว (1:1) ผวจยน าชดฝกอบรมทางไกลไปทดสอบกบครผสอนในกลมสาระการเรยนรทง 8 กลมสาระทสอนนกเรยนในชนมธยมศกษาปท 1 – 6 จ านวน 8 คน โดยใหท าแบบทดสอบกอนเรยนเพอวดผลสมฤทธการฝกอบรมทางไกล แลวน าชดฝกอบรมทางไกลส าหรบสถานศกษา เรอง การจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหกบผเรยนตามหลกปรชญาของแบบทดสอบหลงเรยนเพอวดผลสมฤทธการฝกอบรมทางไกล และใหครผสอนทง 8 คน ใหขอคดเหนเกยวกบชดฝกอบรมในดานภาษาทใช เนอหา และความยากงาย ผวจยน าผลจากการท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธท งกอนและหลงเรยน และจากการปฎบตกจกรรมมาวเคราะหหาประสทธภาพของชดฝกอบรมตามเกณฑ 80/80 เมอวเคราะหแลวน ามาปรบปรงชดฝกอบรมทางไกล โดยน าสวนทเปนขอคดเหนของครผสอนมาเปนขอมลพจารณาดวย

ข. การรวบรวมขอมลในการประเมนประสทธภาพแบบกลม (1:10) ผวจยน าชดฝกอบรมทางไกลทไดปรบปรงแกไขแลว ไปทดสอบกบครผสอนกลมสาระการเรยนรทง 8 กลม จ านวน 40 คน โดยใหท าแบบทดสอบกอนเรยนเพอวดผลสมฤทธการฝกอบรมทางไกล แลวจงน าชดฝกอบรมทางไกลใหครผสอนไปศกษาดวยตนเอง เมอศกษาแลว ใหครผสอนท าแบบทดสอบหลงเรยน และใหครผสอนทง 40 คน ใหขอคดเหนเกยวกบการศกษาชดฝกอบรมในแงของภาษา เนอหา และความยากงาย ผวจยน าผลจากการท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธและจากการปฏบตกจกรรมมาวเคราะหหาประสทธภาพของชดฝกอบรมตามเกณฑ 80/80 แลว ปรบปรงแกไขชดฝกอบรม โดยน าความคดเหนของครผสอนทง 40 คน มาเปนขอมลในการปรบปรง ค. การรวบรวมขอมลในการประเมนประสทธภาพแบบสนาม (1:100) ผวจยน าชดฝกอบรมทางไกลทไดปรบปรงจากการทดสอบหาประสทธภาพแบบกลมมาแลวไปประเมนประสทธภาพกบครผสอน ซงเปนกลมตวอยางทคดเลอกไวแลว จ านวน 80 คน โดยใหท าแบบทดสอบกอนเ รยนเ พอวดผลสมฤทธทางการเรยน แลวจงน าชดฝกอบรมทปรบปรงแลว ไปใหครผสอนจ านวน 80 คน ไปศกษาดวยตนเอง และเมอศกษาเสรจแลว จงใหท าแบบทดสอบหลงเรยนแลวหาประสทธภาพของชดการฝกอบรมตามเกณฑ 80/80

2) ขนทดลองใชจรง (Trial Runs) เมอไดชดฝกอบรมทางไกลส าหรบสถานศกษา เรอง การจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหกบผเรยนตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ตามเกณฑประสทธภาพ 80/80 แลว ผวจยน าชดฝกอบรมทางไกล ไปใชในสถานการณจรงกบกลมตวอยางจ านวน 80 คน โดยใหศกษาชดฝกอบรมทางไกลดวยตนเอง เปนระยะเวลา 5 สปดาห เมอศกษาครบทง 5 หนวยแลว ผวจยจดการฝกอบรมในสวนของสอเสรม คอ การอบรมแบบเผชญหนา โดยมระยะเวลาในการอบรม ประมาณ 2 วน เพอเสรมเตมเตมในการฝกอบรมทางไกลใหสมบรณยงขน 3.4 การวเคราะหขอมล

1) การวเคราะหประสทธภาพของชดฝกอบรมทางไกลทง 3 ขนตอน คอ แบบเดยว แบบกลม และแบบสนามตามเกณฑ 80/80 จากสตร E1/E2 (ชยยงค พรหมวงศ 2540: 211)ดงน

การหาคา E1ใชสตร



51

100A

N

x

E1

E1 = คาประสทธภาพของกระบวนการเปนรอยละจากแบบฝกปฏบต ∑x= คะแนนรวมของกจกรรมหรองานทกชนทผเรยนท าไดถกตอง

A = คะแนนเตมของกจกรรมหรองานทกชนทน ามาประเมน N = จ านวนผเรยน (กลมตวอยาง)

การหาคา E2 ใชสตร

100B

N

f

E2

E2= คาประสทธภาพของผลลพธเปนรอยละจากแบบประเมนหลงเรยน

∑f = คะแนนรวมของการประเมนหลงเรยน B = คะแนนเตมของการประเมนหลงเรยน N= จ านวนผเรยน (กลมตวอยาง)

2) เปรยบเทยบผลสมฤทธในการฝกอบรมกอนการฝกอบรมและหลงการฝกอบรมของผเขารบการฝกอบรมทใชชดฝกอบรมทางไกล เรอง การจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหกบผเรยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงโดยการทดสอบคาท (t-test)

3) วเคราะหแบบประเมนตนเองของผเขารบการฝกอบรมทางไกลซงเขยนรายงานผลการน าความรจากการศกษาชดฝกอบรมไปใชในการจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงใหกบผเรยน (Self Report) และขอมลจากการสมภาษณผเขารบการฝกอบรม โดยใชการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) 4.ผลการวจย

ผลการวจยพบวา 1)ชดฝกอบรมทางไกลส าหรบสถานศกษา เรอง การ

จดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหกบผเรยนตามหลกป รชญาของ เศรษฐ กจพอ เ พ ย ง ท ง 5 ห น วย มประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 ตามทก าหนดไว

2) ผลสมฤทธในการฝกอบรมของผเขารบการฝกอบรมทใชชดฝกอบรมทางไกลหลงการฝกอบรมสงกวาการกอนการฝกอบรมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01

3)กลมตวอยางไดใหความเหนวา ชดฝกอบรมทางไกลส าหรบสถานศกษา เรอง การจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหกบผเรยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ใหความรความเขาใจเกยวกบหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและคณธรรม จรยธรรม ตลอดจนหลกธรรมทางพระพทธศาสนาทปรากฎในหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมากขน และความรเกยวกบการจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหกบผเรยน ความร ความเขาใจทงสองสวนจากการศกษาชดฝกอบรมทางไกล ท าใหสามารถน าไปประยกตใชในการจดการเรยนการสอนในโรงเรยนไดอยางเปนระบบและมประสทธภาพมากยงขน ชดฝกอบรมทางไกลดงกลาวจงเหมาะทจะใชเปนคมอส าหรบครในกลมสาระการเรยนรตางๆ ในการจดการเรยนการสอนเพอสงเสรมคณธรรม จรยธรรมใหกบนกเรยนอยางเปนระบบตอไป 5. อภปรายผล

การวจยเรอง การพฒนาชดฝกอบรมทางไกลส าหรบสถานศกษา เรองการจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหกบผเรยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง มขอนาสงเกตดงน 5.1การวจยครงน ผวจยไดพฒนาชดฝกอบรมทางไกลส าหรบสถานศกษา เรอง การจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหกบผเรยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เพอทดสอบประสทธภาพชดฝกอบรมทางไกล โดยก าหนดสมมตฐานไวคอ ชดฝกอบรมทางไกลมประสทธภาพตามเกณฑทก าหนด คอ 80/80 และมผลสมฤทธหลงการฝกอบรมของผเขารบการฝกอบรมสงกวากอนการฝกอบรม ซงผลการวจยเปนไปตามสมมตฐานทก าหนดไว 5.2 ชดฝกอบรมทางไกลส าหรบสถานศกษา เรอง การจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหกบผเรยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ไดเสนอแนวคดเกยวกบหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงคณธรรม จรยธรรมตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงแนวทางการจดหลกสตรของสถานศกษาเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงการจดกจกรรมการเรยนรเ พอการพฒนาคณธรรมจรยธรรม ตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ตลอดจนการจดสอ/แหลงเรยนร และการวดและประเมนผลเพอพฒนาคณธรรมจรยธรรมตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงโดยเสนอเนอหาอยางละเอยดไวในประมวลสาระการฝกอบรม



52

ทางไกล รายละเอยดและขอเสนอแนะเกยวกบการจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมตามหลกของปรชญาเศรษฐกจพอเพยงทเสนอไวน เพอท าใหแนวทางการสงเสรมคณธรรม จรยธรรมในสวนทสมพนธกบหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงส าหรบนกเรยนมความหลากหลายมากยงขน นอกจากการใชวธการอบรมโดยตรงซงผสอนมกใชกนเปนประจ า การพฒนาคณธรรม จรยธรรมดวยวธการทหลากหลาย อาจท าใหการพฒนาคณธรรมจรยธรรมของนกเรยนมความนาสนใจมากยงขน ซงขอสงเกตน มอยในรายงานของผใชชดฝกอบรมทางไกลนแลว ดงน น ครผ สอนในกลมสาระการเรยนรตางๆ จงสามารถใชประมวลสาระชดฝกอบรมทางไกลเปนคมอส าหรบการจดการเรยนการสอนเพอสงเสรมคณธรรม จรยธรรม โดยเฉพาะคณธรรม จรยธรรมตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงส าหรบนกเรยนอยางเปนรปธรรมและอยางเปนระบบมากยงขน ทงนเพอเปนการสงเสรมใหนกเรยนมคณธรรม จรยธรรม และสามารถน าไปประยกตใชในการด าเนนชวตของตนตามแนวปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงอยางแทจรงตอไป 5.3 ชดฝกอบรมทางไกลส าหรบสถานศกษา เรอง การจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหกบผเรยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงนน จากการแสดงความคดเหนของผเขารบการฝกอบรม ใหขอเสนอแนะวา ในประมวลสาระชดฝกอบรมทางไกลควรเพมแผนการจดการเรยนรเกยวกบ จรยธรรมในแตละดาน และน าเสนอตวอยางแผนการจดการเรยนรในกลมสาระการเรยนรตางๆ เพอใหครในกลมสาระการเรยนรพฒนาคณธรรม จรยธรรมในสาระการเรยนรทตนเองรบผดชอบ เพอใหการจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมส าหรบนกเรยนนาสนใจมากยงขน ซงผวจยจะน าขอเสนอแนะนไปเพมเตมเนอหาในประมวลสาระชดฝกอบรมทางไกลใหสมบรณกอนน าไปเผยแพรตอไป 6. ขอเสนอแนะ

6.1 ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช 6.1.1 ชดฝกอบรมทางไกลส าหรบสถานศกษา เรอง การ

จดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหกบผเรยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เปนชดฝกอบรมทจดท าเปนคมอ ทครผ สอนในกลมสาระการเรยนรตางๆ สามารถน าไปใชประโยชนไดอยางแทจรง เพอพฒนาผเรยนใหมความรความเขาใจเกยวกบคณธรรม จรยธรรมในสวนทเกยวของสมพนธกบหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และพฒนาคณธรรม

จรยธรรมเหลานนใหเกดขนแกผเรยนเพอใหผเรยนมแนวทางการด าเนนชวตทถกตอง

6.1.2ชดฝกอบรมทางไกลส าหรบสถานศกษา เรอง การจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหกบผเรยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไดเสนอแนวทางการจดท าหลกสตรสถานศกษาโดยการสอดแทรกหรอบรณาการคณธรรม จรยธรรมตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไวในรายวชาของสถานศกษาในกลมสาระการเรยนรตางๆ ดงน น ผ เกยวของโดยเฉพาะครผ สอนสามารถน าแนวคดน ไปใชในการจดท าหลกสตรของสถานศกษาไดอยางเปนระบบ

6.1.3ชดฝกอบรมทางไกลส าหรบสถานศกษา เรอง การจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหกบผเรยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงนน สามารถใชเปนคมอเพอจดการเรยนการสอนโดยเฉพาะในสวนของกจกรรมการเรยนรทเสนอไวอยางหลากหลายใหกบผเรยนในทกกลมสาระการเรยนร และจดสอนไดทกชนป

6.2 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 6.2.1 ชดฝกอบรมทางไกลส าหรบสถานศกษา เรอง การจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหกบผเรยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ทไดจากการวจยครงน เปนชดฝกอบรมทางไกลทเนนสอสงพมพและสอปฏสมพนธ ควรมการวจยโดยใชสอประเภทอน ๆ โดยเฉพาะสออเลกทรอนกสในรปแบบตางๆ ทงออนไลนและออฟไลน

6.2.2 ชดฝกอบรมทางไกลส าหรบสถานศกษา เรอง การจดการเรยนการสอนเพอพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหกบผเรยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ควรมการวจยโดยเนนการจดกจกรรมในสถานศกษา หรอกจกรรมเสรมหลกสตร ซงหมายถง กจกรรมหรอโครงการต าง ๆ ทจด ขนภายในสถานศกษา เพอสงเสรมนกเรยนและบคคลทเกยวของ เชน คร ผปกครอง คนในชมชนใหมความรความเขาใจเกยวกบคณธรรม จรยธรรมตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ซงกจกรรมในสถานศกษามหลายประเภทและหลายรปแบบ ควรมการวจยและใหขอเสนอแนะในการจดกจกรรมในสถานศกษาประเภทตางๆ นอกเหนอจากกจกรรมการเรยนการสอนในชนเรยน ทงนเพอใหการพฒนาคณธรรม จรยธรรมใหแกนกเรยนมความหลากหลายมากยงขน



53

บรรณานกรม กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ(2544) หลกสตรการศกษาขน พนฐาน พทธศกราช 2544 กรงเทพมหานคร โรงพมพ องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ (ร.ส.พ.) กระทรวงศกษาธการ (2551) หลกสตรแกนกลางการศกษาขน พนฐาน พทธศกราช 2551 ส านกงานคณะกรรมการ การศกษาขนพนฐาน กรงเทพมหานคร โรงพมพชมนม สหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด โกศล มคณและกญจนา ลนทรตนศรกล (2537) “การประเมนการ เรยนการสอนวชาสงคมศกษา”ในประมวลสาระชดวชา สารตถะและวทยวธทางวชาสงคมศกษา หนวยท 14 นนท บ ร บณ ฑ ต ศ กษ าส าข าว ช า ศ กษ าศ าสต ร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ขาวสดออนไลน (2548) หนงสอพมพขาวสดออนไลน วนอาทตย ท 4 ธนวาคม 2548 ปท 15 ฉบบท 5485 หนา 3 คณะกรรมการอ านวยการจดงานเฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจ พระเจาอยหว (2530) ทศพธราชธรรม ทรงวทย แกวศร บรรณาธการและผเรยบเรยง จดพมพเนองใน พระราช พธมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา 5 รอบ 5 ธนวาคม 2530 กรงเทพมหานคร โรงพมพการศาสนา ชยยงค พรหมวงศ (2536) “การศกษาทางไกลกบการพฒนา ทรพยากรมนษย” ในประมวลสาระชดวชาเทคโนโลย และสอสารการศกษากบการพฒนาทรพยากรมนษย หนวยท 12 เลม 3 นนทบร บณฑตศกษา สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ชยยงค พรหมวงศ และวาสนา ทวกลทรพย (2540) “ชดการสอน รายบคคล” ใน เอกสารการสอนชดวชาสอการศกษา พฒนสรร หนวยท 4 เลมท 1 นนทบร สาขาวชา ศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2540) “ชดการสอนทางไกล” ใน เอกสารการสอนชด วชาสอการศกษาพฒนสรร หนวยท 5 นนทบร สาขาวชา ศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ธดา โมสกรตน ณชชา มาลย และสพมพ ศรพนธวรสกล (2550) รายงานการวจย เรอง การพฒนาวธการสอนโดยใช ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนตวแบบคณธรรม จรยธรรม

ส าหรบนกศกษามหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช นนทบร สาขาวชาศลปศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สภาราชภฎ, ส านกงาน กระทรวงศกษาธการ (2544)รายงานการ วจย เรอง การนอมน าแนวพระราชด ารทฤษฎใหมและ เศรษฐกจพอเพยงลงสการปฏบตในสถาบนราชภฎ กรงเทพมหานคร ส านกพฒนาการฝกหดคร สภา สถาบนราชภฎ ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต ส านกนายกรฐมนตร (2542) พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 กรงเทพมหานคร บรษทพรกหวานกราฟฟคจ ากด ส านกงานคณะกรรมการการพฒนาการเศรษฐกจและสงคม แหงชาต (2547) แนวทางการปฏรปอดมศกษาบนฐาน รากปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เอกสารประกอบการ ปาฐกถาพเศษ กรงเทพมหานคร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ (2549)เศรษฐกจพอเพยงคออะไรคณะอนกรรมการ ขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยง ส านกงานคณะกรรมการ พฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต สรวรรณ ศรพหล (2549) “การพฒนาจรยธรรม: การใชเหตผล เชงจรบธรรม” ในเอกสารการสอนชดวชาจรยศกษา หนวยท 8 นนทบร สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลย สโขทยธรรมาธราช (2550)“การจดการเรยนการสอนสาระศาสนา ศลธรรม จรยธรรม” วารสารมหาวทยาลยราชภฎอบลราชธาน ฉบบท 1 ปท 2 มกราคม ข มถนายน 2550 (2547) “การพฒนาคานยมในวชาสงคมศกษา” ใน เอกสารการสอนชดวชาการสอนสงคมศกษา หนวยท 7 น น ท บ ร ส า ข า ว ช า ศ ก ษ า ศ า ส ต ร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สมน อมรววฒน (2513) “พทธวธสอน”เอกสารการประชมทาง วชาการพระพทธศาสนากบการศกษาในประเทศไทย กรงเทพมหานครกรมการศาสนา กระทรวงศกษาธการ สเมธ ตนตเวชกล (2549) “หลกธรรรมตามรอยพระยคลบาท” ใน สรรสาระ Reader’s Digest 1มถนายน 2549 (2550) เศรษฐกจพอเพยง : การขบเคลอนเศรษฐกจ พอเพยง กรงเทพมหานคร ส านกงานคณะกรรมการ พฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต



54

Simon, Sidney, Howe, L. and Kirschenbaum, H. (1972) Value Clarification: Handbook for Practical Strategies for Teachers and Students. New York: Hart.

ว.ศกษาศาสตร ความพงพอใจของนกศกษาระดบบณฑตศกษาทมตอการเรยนการสอนออนไลน ปท 4 ฉบบท 2 ก.ค.2554- ธ.ค.2554 ชดวชาสารตถะและวทยวธทางคณตศาสตร แขนงวชาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยสโขทยธรรมธราช

อษาวด จนทรสนธ และสาคร บญดาว

54

ความพงพอใจของนกศกษาระดบบณฑตศกษาทมตอการเรยนการสอนออนไลน ชดวชาสารตถะและวทยวธทางคณตศาสตร แขนงวชาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

Graduate Students’ Satisfaction towards the Online Instruction for the Foundations and Methodologies in Mathematics Course Block, Curriculum and Instruction Area in the School of Educational Studies, Sukhothai Thammathirat Open University

อษาวด จนทรสนธ* และสาคร บญดาว** บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ ศกษาความพงพอใจของนกศกษาระดบบณฑตศกษา วชาเอกคณตศาสตรทมตอการจดการเรยนการสอน

แบบปฏสมพนธบนเครอขายและการสมมนาออนไลน ชดวชาสารตถะและวทยวธทางคณตศาสตร ประชากรทใชในการวจย เปนกลมนกศกษา

ปรญญาโท แขนงวชาหลกสตรและการสอน ซงลงทะเบยนเรยนชดวชานในภาคปลาย ปการศกษา 2553 จ านวน 26 คน เครองมอในการวจย

ประกอบดวย1) กจกรรมการเรยนการสอนออนไลนแบบแกปญหาเชงไตรตรอง 4 กจกรรม ไดแก ธรรมชาตของคณตศาสตร ความคดรวบยอดท

เปนแกนของคณตศาสตร กรณศกษาเรองฟงกชน และการเสนอหวขอวจยทนกศกษาสนใจ และ 2) แบบสอบถามความพงพอใจของนกศกษาตอการ

เรยนการสอนออนไลน การวเคราะหขอมลใช รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหเนอหา ผลการวจยพบวา นกศกษามความ

พงพอใจระดบมากในดานกจกรรมออนไลนสงเสรมการคดขนสง การไดอภปรายบนกระดานสนทนา การไดแนวคดในการท างานจากการอานงาน

ของเพอน การไดผลยอนกลบของผสอน ความสะดวกในการรบผลยอนกลบจากผสอน และการไดเรยนรการใชระบบเอตวเตอร นกศกษามความพง

พอใจระดบมากทสดในดาน การสงเสรมการคดไตรตรอง และการไดรบความรเพมเตมจากบทเรยนออนไลนหลงการท ากจกรรม

Abstract The objective of this research was to study the mathematics graduate students’ satisfaction towards the online interaction and the online

seminars for the Foundations and Methodologies inMathematics Course Block. The research population consisted of 26 mathematics major

students of Curriculum and Instruction Area, Sukhothai Thammathirat Open University in the second semester of the 2010 academic year. The

employed research instruments comprised 1) four online reflective problem solving activities namely nature of mathematics, mathematics core

concepts, case study on function and research presentation on students’ interesting topic and 2) a questionnaire about satisfaction towards the

online instruction. Statistics for data analysis were percentage, mean, standard deviation and content analysis. Research findings revealed that the

students had satisfied with the online activities at the high level on the aspects: exploit the online activities for higher order thinking, the giving

opportunities for students to discuss on forum, having some ideas on working from reading peer’s tasks, the giving instructor’s feedback, the

available on receiving feedback and learning the use of A-tutor system. In addition, the students had satisfied with the online activities at the very

high level on the aspects: enhancing students reflect their own thinking and having the supplement knowledge from the online lessons after

finishing each activity.

*รองศาสตราจารย ประจ าสาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช **รองศาสตราจารย ดร. ประจ าสาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช



55

บทน า มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชประกาศยทธศาสตรพฒนามหาวทยาลยสการเปนมหาวทยาลยในระบบอเลกทรอนกส (e- University) โดยก าหนดนโยบายเกยวกบการจดการเรยนการสอนผานสอคอมพวเตอร ท งระบบการเรยนการสอนบนเครอขายอนเทอรเนต (บทเรยนออนไลน) และซด (บทเรยนออฟไลน) โดยอาจเปนสอหลกหรอสอเสรมทมงใหนกศกษาไดศกษาดวยตนเองตามศกยภาพ และมปฏสมพนธระหวางนกศกษากบอาจารย และระหวางนกศกษาดวยกน ชดวชา 22750 สารตถะและวทยวธทางคณตศาสตร เปนชดวชาในหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต แขนงวชาหลกสตรและการสอน วชาเอกคณตศาสตร เปดสอนในภาคปลาย ปการศกษา 2553 โดยใชระบบการสอนทางไกล สอหลกประกอบดวยประมวลสาระและแนวการศกษา สอเสรมประกอบดวยการสมมนาเสรมแบบเผชญหนาหนงครง และการเรยนการสอนออนไลนเนนการจดการเรยนการสอนแบบปฏสมพนธบนเครอขายตลอดภาคเรยน การเรยนการสอนออนไลนใชระบบ A tutor ครอบคลมการจดท าประกาศ ปฐมนเทศชดวชา ปฏทนการศกษา การมอบหมายกจกรรม การตรวจกจกรรม การใหขอมลยอนกลบ การตอบค าถามนกศกษา และการสมมนาออนไลน ในปการศกษา 2555 มหาวทยาลยประกาศใหการเรยนการสอนระดบบณฑตศกษาทกชดวชาจดการเรยนการสอนออนไลนเตมรปแทนการสมมนาเสรมแบบเผชญหนา เพอสนองยทธศาสตรดงกลาวของมหาวทยาลย ผวจยจงจดการเรยนการสอนออนไลนใหกบนกศกษาทลงทะเบยนเรยนชดวชาสารตถะและวทยวธทางคณตศาสตรในภาคปลาย ปการศกษา 2553 และส ารวจความพงพอใจของนกศกษาทมตอการจดการเรยนการสอนแบบปฏสมพนธบนเครอขายและการสมมนาออนไลน เพอเปนขอมลในการปรบปรงกจกรรมและวธการสรางปฏสมพนธบนเครอขาย และใหพรอมกบการจดการเรยนการสอนดวยวธการนในปการศกษา 2555 การเรยนการสอนออนไลนชดวชาสารตถะและวทยวธทางคณตศาสตร ใชกรอบความคด ดงภาพ

หลกการจดการเรยนการสอนออนไลน ยดหลกการส าคญ 5 ประการ คอ 1) การเลอกจตวทยาการเรยนร ใชหลกการเนนผเรยนเปนศนยกลาง ไดแก การสงเสรมใหผเรยนเชอมโยงความรและประสบการณเดมเพอแกปญหาทนาสนใจและเปนปญหาในสภาพจรงเกยวกบการเรยนรและการสอนคณตศาสตรระดบโรงเรยน จนเกดการคดตอยอดและการคดไตรตรองไปสการสรางองคความรใหม (Bonk and Cummings, 1998) 2) การสรางปฏสมพนธ การใชกจกรรมออนไลนเปนตวเชอมใหเกดปฏสมพนธระหวางผสอนและผเรยนในลกษณะ การวพากษงานของผเรยนเปนกลมบนกระดานสนทนาและเปนรายบคคลดวยจดหมายอเลกทรอนกส และนกศกษาวพากษงานของเพอนบนกระดานสนทนา ตลอดจนการรบทราบผลยอนกลบเชงวชาการ และการเสรมเตมเตมสวนของความรจากผสอนในชองทาง content navigator (Cummings, Bonk, & Jacobs, 2002) 3) ระดบการบรณาการเทคโนโลยคอมพวเตอร การวจยนไมใชเทคโนโลยทซบซอน เนนการใหกจกรรม การตอบและสงค าตอบดวยจดหมายอเลกทรอนกส การน าค าตอบของนกศกษาขนบน file storage เพอใหเพอนคนอนไดอาน ตลอดจนการอภปรายในหอง

หลกการจดการเรยนการสอนออนไลน

- การเลอกจตวทยาการเรยนร

- การสรางปฏสมพนธ

- ระดบการบรณาการเทคโนโลยคอมพวเตอร

- บทบาทของผเรยนและผสอน

- วธจดการเรยนการสอน

คณลกษณะของผเรยน

- ความรและประสบการณเดม

- การตระหนกร

- ความเชอมนในตนเอง

-รปแบบการเรยนร

การเรยนการสอนออนไลน - กจกรรออนไลน - การใหผลยอนกลบ

ความพงพอใจของผเรยน



56

4) บทบาทของผเรยนและผสอน บทบาทของผเรยนถกก าหนดดวยรปแบบของกจกรรมออนไลนทผเรยนตองเสนอผลงานของตน วพากษงานของเพอน เขารวมอภปรายในหองสนทนา และเขารบทราบผลยอนกลบทเปนภาพสรปรวมเชงวชาการ (Bonk, and Dennen, 2003) ส าหรบบทบาทของผสอน ตองท าหนาท 3 ประการ คอ (1) บรหารจดการในเรองการปฐมนเทศชดวชา การจดท าประกาศแจงเรองตางๆ เปนระยะๆ การจดท าปฏทนการศกษา และการมอบหมายกจกรรมออนไลน (2) ชแนะเชงสงคม เกยวของกบการสงขอความทเปนการเสรมแรง การสรางแรงจงใจ การชแนะ และการใหผลยอนกลบ และ(3) ชแนะเชงความรความคด เปนบทบาทส าคญทสด เพราะเ กยวของกบการออกแบบกจกรรม การใหรายละเอยดในการวพากษงานของผเรยน การเสรมเตมเตมความร ตลอดจนการประเมนผเรยน (Ashton, Roberts and Teles, 1999; Bonk, Kirkley, Hara, and Dennen, 2001) 5) วธการจดการเรยนการสอน ผวจยเลอกใชวธการแกปญหาเชงไตรตรองเกยวกบการเรยนรและการสอนคณตศาสตร การวเคราะหกรณศกษา การอภปรายรายบคคลโดยใชกระดานสนทนา การวพากษงานในกลมยอย และการศกษาคนควาโดยอสระจากบทเรยนออนไลนทผสอนน าเสนอไว (Oliver and Herrington, 2000) คณลกษณะของผเรยน ความส าเรจของการเรยนโดยระบบนขนอยกบคณลกษณะของผเรยนดงน 1) ความรและประสบการณเดม ผเรยนทมความรและประสบการณเดมอยางดทงดานวชาการและดานการใชเทคโนโลยคอมพวเตอรและโทรคมนาคม ยอมมโอกาสสงทจะประสบผลส าเรจในการเรยน (Hannafin et al, 2003: 245-260; Land and Hannafin, 1996) 2) การตระหนกร ผเรยนทมความสามารถในการก ากบตนเอง เปนคณลกษณะส าคญของการเรยนโดยระบบน (Hannafin et al, 2003: 245-260; Hill and Hannafin, 1997) 3) ความเชอมนในตนเอง เปนสงส าคญทท าใหผเรยนกลาทจะปฏบตกจกรรมออนไลน (Hill and Hannafin, 1997) และ 4) รปแบบการเรยนร รปแบบการเรยนรของผเรยนม 2 ประเภทใหญๆ คอ ผเรยนทสามารถเรยนไดดวยตนเองตามล าพง กบผเรยนทสามารถเรยนรได โดยตองพงพาคนอนหรอสงอน (Terrell and Dringkus, 1999-2000) ผเรยนแบบหลงตองการการมปฏสมพนธกบเพอนและกบผสอนมากกวาผเรยนแบบแรก

การเรยนการสอนออนไลน การเรยนการสอนออนไลนชดวชานใชหลกกจกรรมแบบแกปญหา และสรางปฏสมพนธระหวางผสอนและผเรยนโดยการวพากษงานนกศกษาเปนรายบคคลผานจดหมายอเลกทรอนกสเฉพาะบางรายทความเขาใจคลาดเคลอนมาก หรอนกศกษาบางรายทขาดการตดตอ สวนใหญเปนการวพากษงานในภาพรวมบนกระดานสนทนา และการใหความรเพมเตมดวยบทเรยนออนไลนท content navigator เปนระยะๆ อยางตอเนองหลงจากนกศกษาท างานแตละชนเสรจแลว ปฏสมพนธระหวางนกศกษาเกดขนจากการอภปรายกลมยอย โดยนกศกษาเลอกงานของเพอน 2 คนเพอวพากษ และอภปรายกลมใหญบนกระดานสนทนา ความพงพอใจของนกศกษา เปนระดบความรสกทมตอกจกรรมออนไลน วธการสมมนาออนไลน ความรทไดรบและความรสกตอวธเรยนออนไลน วตถประสงคของการวจย การวจยนมว ตถประสงคเ พอศกษาความพงพอใจของนกศกษาระดบบณฑตศกษา วชาเอกคณตศาสตรทมตอการจดการเรยนการสอนชดวชาสารตถะและวทยวธทางคณตศาสตรแบบปฏสมพนธบนเครอขาย และการสมมนาออนไลน วธด าเนนการวจย การด า เ นนการวจย ชดวชาสารตถะและวทยว ธทางคณตศาสตร มรายละเอยดดงน 1. ประชากร ประชากรทเปนกลมเปาหมายของการวจย คอนกศกษาปรญญาโท แขนงวชาหลกสตรและการสอน จ านวน 26 คนซงลงทะเบยนเรยนชดวชาสารตถะและวทยวธทางคณตศาสตร ในภาคปลาย ปการศกษา 2553 2. เครองมอการวจย ประกอบดวย 1) กจกรรมออนไลน 4 กจกรรม เปนกจกรรมแกปญหาเชงการไตรตรอง เกยวกบประเดนตอไปน ธรรมชาตของคณตศาสตร การวเคราะหความคดรวบยอดของสาระการเรยนรคณตศาสตร กรณศกษาการเรยนรเรองฟงกชน และ การเสนอหวขอวจยทนกศกษาสนใจ กจกรรมทงสกจกรรม ใชเปนกจกรรมสมมนาเสรมผานระบบ A-tutor ตงแตวนท 16 ธนวาคม พ.ศ. 2553 ถงวนท 30 เมษายน พ.ศ. 2554และ 2) แบบสอบถามความพงพอใจเกยวกบการจดการเรยนการสอนออนไลน ชดวชาสารตถะและวทยวธทางคณตศาสตร ม 3ตอน ตอนท 1 ภมหลงของนกศกษาเกยวกบวฒทางการศกษา ประสบการณการสอน และแรงจงใจท



57

ศกษาหลกสตรน ตอนท 2การจดการเรยนการสอนออนไลน ใชรปแบบค าถามมาตราลเครท 5 สเกล ครอบคลม 3 ประเดน ไดแก 1) ความพงพอใจของนกศกษาทมตอกจกรรมออนไลน2) ความพงพอใจของนกศกษาทมตอกระบวนการเรยนรออนไลน และ 3) ความพงพอใจของนกศกษาทมตอระบบปฏสมพนธออนไลน และตอนท 3 ขอเสนอแนะ เปนค าถามปลายเปด เกยวกบความตองการของนกศกษาในเรองกจกรรม ระยะเวลาในการสงกจกรรม การใหผลยอนกลบ สงทไดรบจากการมปฏสมพนธ และ ปญหาและอปสรรคของการเรยนชดวชาน 3. การเกบรวบรวมขอมล ในภาคปลาย ปการศกษา 2553 ผวจยแจงนกศกษาท ง 26 คนทราบเกยวกบการเรยนการสอนออนไลนตลอดภาคการศกษา โดยเรมตงแตวนท 16 ธนวาคม พ.ศ. 2553 ถงวนท 30 เมษายนพ.ศ. 2554 และลดการสมมนาเสรมแบบเผชญหนาเหลอเพยง 1 ครง การแจงใหนกศกษาทราบใชชองทางโทรศพทเคลอนทถงตวนกศกษาทกคน และใหนกศกษาเขาไปศกษารายละเอยดของการเรยนการสอนออนไลนซงเปดใหเขาลงทะเบยนไดในวนท 16 ธนวาคม พ.ศ. 2553 ในการนผวจยไดสงคมอการเรยนการสอนออนไลนโดยระบบ A-tutor พรอมแผนกจกรรมใหนกศกษาลวงหนา ผ วจยสรางความคนเคยและลดความวตกกงวลใหกบนกศกษาโดยการลงขอความทกทายและเชญชวนใหนกศกษาเขามาในระบบ แนะน าขอปฏบตในการเรยนในเรองการท ากจกรรมและสงกจกรรมตามกรอบเวลาทระบไวในปฏทนการศกษา การน าผลงานของตนเองไวใน file storage เพอใหนกศกษาไดเลอกงานของเพอน 2 คนแลววพากษ นกศกษาสามารถเขามาในระบบ A-tutorไดตลอด 24 ชวโมง และทกครงทเขามาในระบบตองอานประกาศ เพราะผสอนจะมการชแจงเรองตางๆ เพมเตมอยางตอเนอง นกศกษาสามารถรบขอมลย อนกลบจากอาจารยไดสองชองทาง คอทางจดหมายอเลกทรอนกส และในหองสนทนา อาจารยผสอนจะเขาไปเสนอความคดส าคญใหนกศกษาทกคนไดอาน และเปดโอกาสใหนกศกษาเสรมตอความคดของอาจารยผสอน หลงจากนกศกษาท ากจกรรมและเขารวมปฏสมพนธเสรจสมบรณในแตละกจกรรม (ไดแก สงงานใหอาจารยผ สอนทางจดหมายอเลกทรอนกส น างานของตนบรรจใน file storage เลอกงานของเพอน 2 คนแลววพากษ รบขอมลยอนกลบจากผสอน และเขารวมอภปรายในหองสนทนา ) ผสอนจงจะเสนอสาระความรเสรม

เตมเตมในรายละเอยดเกยวกบกจกรรมนนในรปบทเรยนออนไลนตามเวลาทก าหนดและตองเปนเวลาหลงจากนกศกษาท ากจกรรมเสรจสมบรณแลว เพอปองกนไมใหนกศกษาลอกสาระจากบทเรยนออนไลนไปตอบปญหา ผวจยมงหมายใหนกศกษาใชความรและประสบการณทมอยแลวมาไตรตรอง จนเกดเปนความรใหม แลวเทยบความรใหมทคนพบดวยตนเองกบสาระในบทเรยนออนไลน ผวจยทงสองทานท าหนาทเปนอาจารยผสอน โดยแตละคนจะท าบทบาทในสวนทตนเองถนด ทานหนงมความสามารถดานการใชคอมพวเตอรในระบบ A-tutor จะรบผดชอบในเรองการสรางปฏสมพนธในดานการแนะน าผานการจดท าประกาศแจงเรองตางๆ ใหนกศกษาทราบเปนระยะๆ อยางตอเนอง การสรางก าลงใจผานจดหมายอเลกทรอนกสหรอหองสนทนา และการเตอนนกศกษาบางคนทไมท ากจกรรมตามกรอบเวลา ตลอดจนการอพโหลดสาระตางๆ ขนบน A-tutor และดาวนโหลดผลงานของนกศกษาออกมาเพอตรวจ ส าหรบอาจารยอกทานหนงจะท าบทบาทออกแบบกจกรรมออนไลน ก าหนดรายละเอยดของกจกรรมและขอมลยอนกลบ เพอเสนอใหนกศกษาอานเปนระยะๆ อยางตอเนอง จดท าผลยอนกลบในลกษณะเนอหาสาระเพอเสรมเตมเตมแตละกจกรรมในรปบทเรยนออนไลน ซงเสนอไวท content navigator เชนกจกรรมแกปญหาเชงไตรตรองเกยวกบธรรมชาตคณตศาสตร ผสอนเสนอสาระเพมเตมในประเดนความเปนมาเชงปรชญาคณตศาสตรศกษาซงใหความส าคญกบแนวคดการสรางสรรคความร (constructivism) และการแกปญหา บทเรยนออนไลนประกอบดวย 4 บทเรยน คอ 1) ปรชญาคณตศาสตรศกษากบการเรยนรคณตศาตร 2) ทกษะและกระบวนการทางคณตศาสตร 3) ความสมพนธและฟงกชน: เนอหาทเปนหวใจส าคญของคณตศาสตร และ 4) ประเดนทควรวจยดานการเรยนการสอนคณตศาสตร บทเรยนออนไลนเหลานถกน าเสนอใน content navigator ตามกรอบเวลาหลงจากนกศกษาท ากจกรรมแตละกจกรรมเสรจแลว การเรยนออนไลนผานกจกรรมแบบแกปญหาเชงไตรตรองทง 4 กจกรรม จะด าเนนการอยางตอเนองตลอดภาคเรยน ระหวางการเรยนการสอนออนไลนก าหนดใหมการสมมนาแบบเผชญหนาในวนเสารและวนอาทตย (5-6 มนาคม พ.ศ. 2554) เพอใหนกศกษาเสนอผลทดลองสอนโดยใชทกษะและกระบวนการทางคณตศาสตร และเสนอประเดนวจยทนกศกษาสนใจท าเปนวทยานพนธ



58

ในสปดาหสดทายของเดอนเมษายน พ.ศ. 2554 กอนสอบไล ผวจยอพโหลดแบบสอบถามความพงพอใจตอการเรยนการสอนออนไลนไวใน A-tutor ของชดวชา นกศกษาตอบและสงแบบสอบถามมายงผวจยทางจดหมายอเลกทรอนกส 4. การวเคราะหขอมล ใชรอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน และใชการวเคราะหเนอหาสรปขอมลในสวนทเปนค าถามปลายเปดและสวนทเปนขอความทนกศกษาน ามาเสนอไวในหองสนทนา สรปผลการวจยและการอภปรายผล การวจยครงน ผวจยขอเสนอประเดนทเกยวของเกยวกบ 1) ความรและประสบการณเดมของนกศกษา 2) แรงจงใจทนกศกษาเขาศกษาหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต แขนงวชาหลกสตรและการสอน วชาเอกคณตศาสตร 3) ความพงพอใจของนกศกษาทมตอกจกรรมออนไลน 4) ความพงพอใจของนกศกษาทมตอกระบวนการเรยนรออนไลน และ 5) ความพงพอใจของนกศกษาทมตอระบบปฏสมพนธออนไลน สรปผลการวจย นกศกษาท ง 26 คน สวนใหญเปนนกศกษาเพศหญง ( 19 คน คดเปนรอยละ 73.1) อายเฉลยของนกศกษา 38.08 ป สวนเบยงเบนมาตรฐานของอายนกศกษา คอ 7.79 ป พสยของอายอยในชวง 26 ปถง 49 ป จ านวนนกศกษาทอายมากกวา 40 ป มเทากบจ านวนนกศกษาทอายระหวาง 30 ปถง 40 ป (กลมละ 11 คน คดเปนรอยละ 42.3 ) นกศกษาทอายนอยกวา 30 ป มเพยง 4 คน (รอยละ 15.4) นกศกษาสวนใหญเปนครสอนคณตศาสตรอยในสถานการศกษาขนพนฐานของภาครฐ (21 คน) และนกศกษาสวนใหญสอนระดบชนมธยมศกษาตอนตน จ านวนปโดยเฉลยของประสบการณการสอนคอ 12.15 ป สวนเบยงเบนมาตรฐานของประสบการณการสอนคอ 8.67 ป 1. ความรและประสบการณเดมของนกศกษา นกศกษาสวนใหญมวฒตรง คอจบปรญญาตร วชาเอกการสอนคณตศาสตร หรอวชาเอกคณตศาสตร ( 22 คน คดเปนรอยละ 84.6) นกศกษาทงหมดไมสามารถศกษาประมวลสาระและแนวการศกษาครบ 15 หนวย แตจะศกษาบางหนวย นกศกษาทศกษาอยางละเอยดทงหนวยมจ านวนพอๆ กนกบนกศกษาทศกษาอยางละเอยดเฉพาะประเดนทจะน ามาท ากจกรรม ถาจ าแนกนกศกษากลมนโดยใชเกณฑ ทกษะการใชคอมพวเตอร พบวาจ าแนกไดเปน 2 กลม มจ านวนนกศกษาในแตละกลมพอๆ กน คอ กลมทมทกษะการใชคอมพวเตอรต าถงต ามาก

(12คน รอยละ 46.15) และกลมทมทกษะการใชคอมพวเตอรปานกลาง ( 14 คน รอยละ 53.85) รายละเอยด ดงตาราง ตารางท 1ความรและประสบการณเดมของนกศกษาทเกยวของกบหลกสตรและการเรยนการสอน และทกษะ การใชคอมพวเตอร

ความรและประสบการณเดม จ านวน รอยละ วฒการศกษาระดบปรญญาตร - วฒตรง - วฒอนๆ

22 4

84.62 15.38

การศกษาประมวลสาระและแนวการศกษากอนท ากจกรรมออนไลน - ศกษาระหวางหนวยท 1 ถงหนวยท 5 - ศกษาระหวางหนวยท 6 ถงหนวยท 10 - ศกษาระหวางหนวยท 11 ถงหนวยท 15

3 8 15

11.54 30.76 57.70

วธการศกษาประมวลสาระและแนวการศกษา - อยางละเอยด - แบบผานๆ - ละเอยดเฉพาะประเดนทจะน ามาท ากจกรรม

14 2 10

53.85 7.69 38.46

ทกษะการใชคอมพวเตอร -ต ามาก -ต า -ปานกลาง

3 9 14

11.54 34.61 53.85

2. แรงจงใจของนกศกษาทเขาศกษาหลกสตรปรญญาโท

แขนงวชาหลกสตรและการสอน วชาเอกคณตศาสตร ผวจยรวบรวม

ค าตอบจากค าถามปลายเปดเกยวกบแรงจงใจของนกศกษา และจด

กลมค าตอบ จ าแนกไดเปนสองดาน คอ ความตองการความรใหม

เพมเตม(12 คน) และความตองการพฒนาตนเอง ( 14 คน) พบวา

จ านวนนกศกษาในแตละกลมมพอๆ กน แรงจงใจดานความตองการ

ความรใหมเพมเตม เกยวของกบเรอง หลกสตร การเรยนการสอน

การวจย การสรางกจกรรมการเรยนร เทคนคการสอนใหมๆ และการ

ไดรบประมวลสาระและแนวการศกษาทมคณภาพ สวนแรงจงใจ

ดานความตองการพฒนาตนเอง เกยวของกบเรอง การเพมวฒทาง



59

การศกษา การท าผลงานทางวชาการ การปรบปรงการเรยนการสอน

และการท าวจยเชงปฏบตในชนรยน

3. ความพงพอใจของนกศกษาทมตอกจกรรมออนไลน

นกศกษามความพงพอใจโดยเฉลยในภาพรวมในระดบมาก เมอ

พจารณาความพงพอใจของนกศกษาในแตละประเดน พบวา

นกศกษามความพงพอใจโดยเฉลยในระดบมากเกยวกบกจกรรม

ออนไลนในดาน 1) จ านวนกจกรรม 4 กจกรรมมความเหมาะสม 2)

เนอหาในกจกรรมครอบคลมแนวคดทเปนแกนของชดวชา 3) ความ

ยากงายของกจกรรมเหมาะสม 4) กจกรรมแปลกใหม นาสนใจ และ

ทาทายใหคด และ 5) กจกรรมมรปแบบหลากหลาย ไดแก การ

แกปญหาปลายเปด การวเคราะหกรณศกษา การแกปญหาเชง

ไตรตรอง และการวพากษงานของเพอน ส าหรบดาน ระยะเวลาใน

การสงกจกรรมและระยะเวลาในการวพากษงานของเพอน นกศกษา

มความพงพอใจโดยเฉลยระดบปานกลาง

ตารางท 2 ความพงพอใจของนกศกษาทมตอกจกรรมออนไลน

กจกรรมออนไลน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน


- จ านวนกจกรรม 4 กจกรรมมความเหมาะสม - เนอหาในกจกรรมครอบคลมแนวคดทเปนแกน - กจกรรมแปลกใหม นาสนใจและทาทายใหคด - กจกรรมมรปแบบหลากหลาย - ระยะเวลาใหสงกจกรรมและวพากษงานเหมาะสม

4.08 3.96 4.38 4.35 3.16

.484 .662 .496 .485 .898

พงพอใจมาก พงพอใจมาก พงพอใจมาก พงพอใจมาก พงพอใจปานกลาง

กจกรรมออนไลน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน


รวม

3.99 .605 พงพอใจมาก

อยางไรกตาม เมอรวบรวมค าตอบจากค าถามปลายเปดและ

จากขอความทเกยวของกบกจกรรมออนไลนซงนกศกษาเสนอไวใน

กระดานสนทนาและในจดหมายอเลกทรอนกส มนกศกษาสวนหนง

5 คน วตกกงวลเกยวกบจ านวนกจกรรมออนไลนวามากเกนไป

กจกรรมยากมากไมรจะตงตนอยางไร อานปญหาแลวไมรวาค าตอบ

ตรงกบเนอหาของหนวยไหน

4. ความพงพอใจของนกศกษาทมตอกระบวนการเรยนรออนไลน นกศกษามความพงพอใจโดยเฉลยในภาพรวมในระดบมาก เมอพจารณาในแตละประเดน พบวานกศกษามความพงพอใจในระดบมากทสดดาน 1) การไดฝกคดวเคราะหเปนระบบมากขนจากการท ากจกรรมแบบแกปญหา และ 2) การไดรบความรเพมเตมจากบทเรยนออนไลนหลงการท ากจกรรม นกศกษามความพงพอใจโดยเฉลยในระดบมากดาน 1) ความสนกทไดแสดงความคดเหนบนกระดานสนทนาและไดอานความคดของเพอน และ 2) การไดแนวคดจากการอานผลงานของเพอน และนกศกษามความพงพอใจโดยเฉลยในระดบปานกลางดาน 1) การท ากจกรรมออนไลนเปนภาระมาก เพราะตองเขาไปศกษา รวมอภปราย วพากษงานของเพอน ตลอดจนอพโหลดผลงานและดาวนโหลดขอมลอยางตอเนอง และ 2) การมคะแนนจากการมสวนรวมในกจกรรมออนไลนและการไดรบทราบผลการประเมนการเรยนออนไลนทนท ตารางท 3 ความพงพอใจของนกศกษาทมตอกระบวนการเรยนร

ออนไลน

กระบวนการเรยนรออนไลน

คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน


- การไดฝกคดวเคราะหเปนระบบมากขนจากการท ากจกรรมแกปญหา - การไดรบความร

4.54 4.58

.508 .504

พงพอใจมากทสด พงพอใจ



60

กระบวนการเรยนรออนไลน



เพมเตมจากบทเรยนออนไลนหลงการท ากจกรรม - ความสนกทไดแสดงความคดเหนบนกระดานสนทนาและไดอานความคดเหนของเพอน - การไดแนวคดจากการอานผลงานของเพอน - การท ากจกรรมออนไลนเปนภาระมาก เพราะตองเขาศกษาและตดตามอยางตอเนอง - การมคะแนนจากการมสวนรวมในการท ากจกรรมออนไลน - การไดรบทราบผลการประเมนทนท รวม

3.56 4.15 2.77 3.12 3.11 3.79

.712 .834 .908 1.107 .997 .762

มากทสด พงพอใจมาก พงพอใจมาก ไมพงพอใจปานกลาง พงพอใจปานกลาง พงพอใจปานกลาง พงพอใจมาก

ผวจยไดรวบรวมความคดเหนของนกศกษาจากค าถามปลายเปด และ

จากความคดเหนทเสนอไวในกระดานสนทนาหรอจากจดหมาย

อเลกทรอนกส พบวานกศกษา 4 คนมปญหาและอปสรรคดาน

กระบวนการเรยนรออนไลนในเรอง การขาดทกษะการรบและสง

จดหมายอเลกทรอนกส การอพโหลดและดาวนโหลดขอมล

ตลอดจนการเขาสระบบ A-tutor ท าใหการรบและการสงงานขดของ

ภารกจการสอนทโรงเรยนของนกศกษากลมนมมากท าใหปฏบต

กจกรรมไมทนตามกรอบเวลา อปกรณคอมพวเตอรของนกศกษาม

สมมรถนะต า เชน อนเทอรเนตมความเรวต า หรอบานของนกศกษา

ไมอยในยานทรบสญญาณได นอกจากนนกศกษาบางคนขาดทกษะ

การเขยนขอความทกระชบและไดใจความสมบรณจงไมกลาเขยน

และอานความคดของเพอนเพยงอยางเดยว

5. ความพงพอใจของนกศกษาทมตอระบบปฏสมพนธ

ออนไลน นกศกษามความพงพอใจโดยเฉลยในภาพรวมและในราย

ประเดนในระดบมากทกดาน คอ ความสะดวกในการสงงาน การรบ

ค าแนะน าจากผสอน และการดาวนโหลดขอมลความร ความสะดวก

ในการสมมนาเสรมผานเครอขายอนเทอรเนต ท าใหไมตองเดนทาง

มายงมหาวทยาลย การไดรบขอมลย อนกลบจากผ สอน เมอท า

กจกรรมเสรจและสามารถอานขอมลยอนกลบซ ากครงกได การม

โอกาสไดอานงานของเพอน การเกดความรและแนวคดทกวางขน

จากการอานงานของเพอน การมโอกาสวพากษงานของเพอน การได

ใกลชดกบอาจารยและเพอน การรสกวาไมไดเรยนคนเดยว และการ

ไดเรยนรการใชคอมพวเตอรบนระบบ A-tutor

ตารางท 4 ความพงพอใจของนกศกษาทมตอระบบปฏสมพนธออนไลน การมปฏสมพนธออนไลน



-ความสะดวกในการสงงาน การรบค าแนะน าจากผสอน และการดาวนโหลดขอมลความร - ความสะดวกในการสมมนาเสรมผานเครอขายอนเทอรเนต ท าใหไมตองเดนทางมายงมหาวทยาลย - การไดรบขอมลยอนกลบจากผสอน เมอท ากจกรรมเสรจและสามารถอานขอมลยอนกลบซ ากครงกได

4.04 4.04 4.35

.774 .662 .562

พงพอใจมาก พงพอใจมาก พงพอใจมาก

ตารางท 4 (ตอ)



61

การมปฏสมพนธออนไลน



- การมโอกาสไดอานงานของเพอน - การเกดความรและแนวคดทกวางขนจากการอานงานของเพอน - การมโอกาสวพากษงานของเพอน - การไดใกลชดกบอาจารยและเพอน - การรสกวาไมไดเรยนคนเดยว - การไดเรยนรการใชคอมพวเตอรบนระบบ A-tutor รวม

4.31 4.35 4.27 4.00 3.96 4.31 4.18

.679 .629 .533 .980 .999 .736 .728

พงพอใจมาก พงพอใจมาก พงพอใจมาก พงพอใจมาก พงพอใจมาก พงพอใจมาก พงพอใจมาก

ผวจยไดตดตามเขาไปดการแสดงความคดเหนเกยวกบ

กจกรรมออนไลนในหองสนทนาและการวพากษงานของเพอน

พบวานกศกษามความบกพรองในการเขยนแสดงความคดเหนใน

ดาน 1) ความคดเหนไมลมลกและชเฉพาะ เขยนตอบในประเดน

กวางๆ2) การคดลอกความคดเหนของเพอน 3) การส าเนาความร

และขอมลจากอนเทอรเนตมาตอบโดยไมสงเคราะห และ 4) การไม

เขาไปอานค าชแจงทผสอนเสนอไวใน “ประกาศ” อยางตอเนอง ท า

ใหสงงานลาชา นกศกษาทสงงานลาชามกใชวธคดลอกความคดของ

เพอน

อภปรายผล

นกศกษามความพงพอใจโดยเฉลยในภาพรวมอยในระดบ

มากตอกจกรรมออนไลน กระบวนการเรยนรออนไลน และระบบ

ปฏสมพนธออนไลน นาจะเนองมาจากปจจยหลายประการ คอ

หลกการออกแบบกจกรรมออนไลน กจกรรมออนไลนทง 4

กจกรรมยดหลกการแกปญหาแบบเปดบนฐานคดความรและ

ประสบการณเดมของนกศกษาแตละคน เนอหาสาระสวนทเปน

คณตศาสตรอยในขอบเขตของเรอง จ านวนและการด าเนนการ การ

วด เรขาคณต พชคณต ความนาจะเปนและการวเคราะห วธคด

แกปญหาและค าตอบหลากหลาย จงเออใหเกดการแลกเปลยน

แนวคดระหวางนกศกษา หลกการนสอดคลองกบขอเสนอของ

บองคและคมมงส (Bonk and Cummings, 1998) ทกลาววา การสราง

กจกรรมออนไลนยดแนวคดทฤษฎ 3 ประการ คอ การเรยนการสอน

แบบผเรยนเปนศนยกลาง การเรยนรตามหลกสรางสรรคความร และ

การเรยนรผานบรรยากาศกระบวนการปฏสมพนธเชงสงคม อยางไร

กตามผวจยพบสภาพการณทไมพงประสงคจากการเรยนการสอน

ออนไลนชดวชาน คอผ วจยคาดหวงใหนกศกษาใชทกษะและ

กระบวนการทางคณตศาสตรในการแกปญหา แตผลงานของ

นกศกษาไมไดแสดงถงการมความรทลมลกและการเชอมโยงความร

ได มนกศกษาสวนหนงสงงานลาชาและผลงานเกดจากการคดลอก

ผลงานของเพอน หรอค าตอบทสงมาไมตรงกบประเดนค าถาม

นกศกษาทสงงานลาชาเปนกลมทวฒไมตรง และขาดทกษะทาง

คอมพวเตอร นอกจากนนกศกษากลมนมคณลกษณะทนาจะขาด

ความเ ชอมนในตนเอง ตองพ งพาคนอน และขาดการควบคม

ตรวจสอบความคดและการกระท าของตนเอง ซงผวจยตรวจสอบจาก

ขอความทนกศกษาเขยนบนกระดานสนทนา มกเปนขอความใน

ลกษณะ “งานยากมาก ไมรจะเรมตนอยางไร ใครรชวยบอกดวย”

หรอ “ขออานของเพอนอยางเดยว เขยนไมเกง” สภาพการณเชนน

สอดคลองกบขอเสนอของนกการศกษาทางไกลหลายทานทระบวา

ตระหนกร ความเชอมนในตนเอง และรปแบบการเรยนร สงผลตอ



62

ความส าเรจหรอลมเหลวในการเรยนรแบบออนไลน (Land and

Hannafin, 1996; Hill and Hannafin, 1997; Terrell and Dringkus,

1999-2000)

บทบาทของผสอน ผ สอนมบทบาทหลก 3 ประการ

(Ashton et al. 1999; Bonk et al. 2002) คอ 1) การบรหารจดการการ

เรยนการสอนออนไลน ซงเกยวของกบการจดปฐมนเทศ การแจง

เรองราวตางๆ ใหนกศกษาทราบเปนระยะๆ อยางตอเนอง การจดท า

ปฏทนการศกษา การมอบหมายกจกรรมออนไลน การสรางแรงจงใจ

และการจดเตรยมแหลงสบคนความร ท งทเปนสอประเภทสงพมพ

สไลดประกอบเสยง หรอวดทศน สอเหลานควรรวบรวมจากทมอย

แลว รวมถงการจดกลมผเรยน 2) การออกแบบกจกรรมออนไลน

การเรยนการสอนออนไลนตองใชกจกรรมเปนฐาน ซงเนนการ

การคบพบแนวคดใหม วธการใหม และการเปลยนทศนะ กจกรรม

ออนไลนจงตองสงเสรมการคดขนสง และการอภปรายแลกเปลยน

เรยนรรวมกนระหวางนกศกษา และนกศกษากบผสอน 3) การสราง

ปฏสมพนธเชงบวก เปนการกระตนใหเกดเครอขายเรยนรรวมกน

ระหวางนกศกษา และนกศกษากบผสอน ผานการใหผลยอนกลบ

ผลงานของนกศกษา การใหนกศกษาวพากษงานของเพอนเชง

สรางสรรค การสรางแรงจงใจ การใหการชแนะและการใหก าลงใจ

การสรางปฏสมพนธตองเกดอยางตอเนองโดยใชหลายชองทางทไม

ยงยาก นกศกษาเขาถงได เชน จดเหมายอเลกทรอนกส กระดาน

สนทนา4) การประเมนทตองเกดควบคไปกบการจดการเรยนการ

สอนออนไลน ผสอนตองจดท าประกาศแจงเปนระยะวาขณะนก าลง

อยในชวงการปฏบตกจกรรมใด และผสอนคาดหวงใหนกศกษา

เสนอผลงานในลกษณะใด และผสอนจะประเมนประเดนใดบาง

วธการทท าใหผ สอนรวบรวมหลกฐานผลงานของนกศกษาได

ครบถวน คอการใหนกศกษาท าแฟมสะสมผลงาน แลวอพโหลดไว

ใน file storage เพอใหผสอนเขาไปตรวจสอบได และ 5) การมทกษะ

ดานคอมพวเตอรและการใชอนเทอรเนต ผสอนตองมทกษะพนฐาน

ทจ าเปนในเรอง การรบ การสงจดหมายอเลกทรอนกส การสบคน

ขอมล การอพโหลด การดาวนโหลดขอมล การท าสไลดเพาเวอร

พอยต การสบคนขอมลทางอนเทอรเนต การจดท าบทเรยนออนไลน

การเรยนการสอนออนไลนจะประสบผลส าเรจได ผสอน

ตองสามารถกระท าบทบาทท ง 5 ประการไดอยางด (Bonk and

Dennen, 2003: 331-348) นอกจากนผสอนตองทมเทเวลา การเรยน

การสอนระบบนผสอนตองเขาไปสรางปฏสมพนธภายใตประเดนท

ก าหนดไวอยางตอเนอง ดวยการก าหนดกรอบเวลาปฏสมพนธไว

อยางเปนทางการส าหรบการใหขอมลย อนกลบ และอยางไมเปน

ทางการตามสะดวกและตามเหตการณ เชน การเพมเตมประกาศ การ

เขาสนทนากบนกศกษาบนกระดานสนทนา และการตอบปญหาของ

นกศกษา

การจดการเรยนการสอนออนไลนชดวชาน มสภาพการณท

ไมเปนไปตามความคาดหวงของผ วจยเกดขน คอ ผวจยก าหนด

รปแบบการใหขอมลยอนกลบหลงจากนกศกษาท ากจกรรมเสรจ

สมบรณแลวไวสองลกษณะ คอ การใหขอมลยอนกลบทเสนอให

นกศกษาทกคนอาน และการใหขอมลยอนกลบเปนรายบคคล

ปรากฎวาผลงานของนกศกษาในแตละกจกรรม ตอบไมลมลก ตอบ

เหมอนกน ผ วจยจงใหขอมลยอนกลบเปนรายบคคลเฉพาะกบ

นกศกษาทมความเขาใจคลาดเคลอนมากเทานน แลวปรบเปลยนการ

ใหผลยอนกลบในลกษณะบทเรยนออนไลนเสรมเตมเตมความรหลง

การท ากจกรรมใหนกศกษาทกคนอาน โดยน าเสนอบทเรยน

ออนไลนไวใน content navigator การจดการเรยนการสอนออนไลน

ชดวชานไมคอยไดผลในแงนกศกษาไมสามารถคนพบความรใหม

จากความรและประสบการณทมอย แตไดผลในแงนกศกษาเปลยน

มมมองเกยวกบวธเรยนร และวธสอนคณตศาสตร และมความรสก

ใกลชดกบผสอนและเพอนนกศกษา

การเรยนการสอนออนไลนเปนกระบวนการปฏสมพนธ

ระหวางผสอนและผเรยนผานกจกรรมและการใหผลยอนกลบทม

ความหมาย เปนกระบวนการทพรอมตอการปรบเปลยนเนอหาสาระ

และรปแบบกจกรรม ผสอนจงตองมศกยภาพในการกระท าบทบาท



63

ทง 5 ประการทกลาวขางตน และตองมเวลาอยางเตมทในการเขาไปม

สวนรวมกบนกศกษาอยางตอเนอง

ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะในการน าผลวจยการไปใช 1. การเรยนการสอนออนไลนส าหรบชดวชาระดบปรญญาโทควรใหความส าคญกบการเตรยมความพรอมนกศกษาดวยการสงคมอการเรยนใหลวงหนา หรอจดเวลาใหการอบรมเชงปฏบตการโดยผนวกไวกบการปฐมนเทศนกศกษาใหม 2. กจกรรมออนไลนตองเหมาะสมกบเวลา ถาเลอกรปแบบ

กจกรรมประเภท ก าหนดประเดนใหศกษาคดวเคราะห-สงเคราะห

จ านวนกจกรรมมหลายกจกรรมได แตถาเลอกรปแบบกจกรรม

ประเภท การส ารวจ การทดลอง การสรางชนงาน การวจย จ านวน

กจกรรมควรมนอย แลวเสรมดวยการอภปรายภายใตประเดนท

ผสอนก าหนด หรอผเรยนสรางประเดนเอง

3. กรอบเวลาการท ากจกรรมตองชดเจน การมอบหมายงาน

ควรจดท าค าชแจงพรอมก าหนดเวลา เชน วตถประสงคของกจกรรม

สถานการณปญหาและประเดนค าถาม การประเมนตนเองกอนท า

กจกรรม แหลงคนควาเพมเตม วธการเสนอผลงาน การตดตามผล

ของผสอนและการใหผลยอนกลบ การประเมนผลตนเองหลงท า

กจกรรม

4. ผสอนและผเรยนตองควบคมตนเองใหการด าเนน

กจกรรมทกกจกรรมเปนไปตามกรอบเวลาทก าหนด โดยเฉพาะอยาง

ยงผสอน ถาผสอนไมด าเนนการตามทระบไว จะท าใหผเรยนไม

ปฏบตงานตามกรอบเวลาไปดวย

5. การประเมนผลงานของนกศกษา ควรจดระบบให

นกศกษาท าไฟลแฟมสะสมผลงานของตนเอง เรยงล าดบตาม

กจกรรม แตละกจกรรม นกศกษาจดท าถอยแถลงในลกษณะการคด

ไตรตรองตอยอดจากผลงาน เชน ความรใหมทเกดขน กระบวนการท

ไดใช และการตระหนกในคณคาของความรทไดรบ

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 1. การวจยเชงวเคราะหเอกสาร หรอการวจยวเคราะหอภมาน(meta analysis)เกยวกบการจดการเรยนการสอนออนไลน เพอสรางกรอบมาตรฐานการเรยนรและตวบงชของการจดการเรยน 2. การวจยสถาบนเพอไดค าตอบเชงนโยบายของรปแบบซอฟตแวรทน ามาใชกบการเรยนการสอนออนไลนและระบบการเรยนการสอนออนไลนระดบบณฑตศกษา 3. การวจยเชงเปรยบเทยบทงประเภทการวจยทใชการทดลอง หรอการวจยเชงเปรยบเทยบสาเหต ระหวางการเรยนการสอนออนไลนททดแทนการสมมนาเสรมแบบเผชญหนาทงสองครง กบการเรยนการสอนออนไลนทท าหนาทเสรมการสมมนาเสรมแบบเผชญหนา


Ashton,S., Robert, T., & Teles, L. (1999). Investigate the Role of the Instructor in Collaborative Online Environments. Poster session presented at the CSCL’ 99 Conference, Stanford University, CA. Bonk, C.J., and Cummings, J.A. (1998). A dozen recommendations for placing the student at the centre of Web-based learning. Educational Media International. 35(2), 82-89. Bonk, C.J., and Dennen, Vanessa. (2003). “ Frameworks for Research, Design, Benmarks, Training, and Pedagogy in Web-Based Distance Education.” In Moore, Michael Grahame and Anderson W.G.(editors). Handbook of Distance Education. (pp. 331-348). New Jersey: Lawrence Erlbaum. Bonk, C.J., Kirkley, J.R., Hara, N., & Dennen N. (2001). “Finding the Instructor in Post-Secondary Online Learning: Pedagogical, Social, Managerial, and Technological Locations”. In J.Stephenson (Ed.). Teaching and Learning Online: Pedagogical for New Technologies. (pp. 76-97). London: Kogan Page. Cummings, J.A., Bonk, C.J. and Jacobs, F.R. (2002). Twenty-first century college syllabi: options for online communication



64

and interactivity. Internet and Higher Education, 5(1), 1- 19. Hannafin,Michael., Oliver, Kevin., Hill, Janette R., and Glazen Evan. (2003). “Cognitive and Learning Factors in Web- Based Distance Learning Environment.” In Moore, Michael Grahame and Anderson W.G. (editors). Handbook of Distance Education. (pp. 245-260). New Jersey: Lawrence Erlbaum. Hill, J.R., & Hannafin, M.J. (1997). Cognitive strategies and learning from the World-Wide Web. Educational Technology Research and Development, 45(4), 37-64. Land, S., & Hannafin, M.J. (1996). A conceptual framework for the development of theories-in action with open learning environments. Educational Technology Research and Development, 44(3), 37-53. Oliver, R., & Herrington, J. (2000). Using situated learning as a design strategy for Web- Based learning. in Abbey (Ed). Instructional and Cognitive Impacts of Web-Based Education. (pp.178-191). Hershey, PA: Idea Group. Terrell, S.R., & Drinkgus, L. (1999-2000). An investigation of the effect of learning styles on student success in an online learning environment. Journal of Educational Technology Systems, 28(3), 231-238.

ว.ศกษาศาสตร การพฒนาชดฝกอบรมทางไกลเรองการอานคดวเคราะห ปท 4 ฉบบท 2 ก.ค.2554- ธ.ค.2554 วรรณาบวเกด และธนรชฏ ศรสวสด

65

การพฒนาชดฝกอบรมทางไกลเรองการอานคดวเคราะห Develop of a Distance Training Package on Reacting and Analytical Thinking

วรรณา บวเกด* และ ธนรชฎ ศรสวสด*

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ (1) พฒนาชดฝกอบรมทางไกลส าหรบครกลมสาระการเรยนรภาษาไทยในดานการอาน คดวเคราะห และ (2) ทดลองใชและประเมนชดฝกอบรมทางไกลส าหรบครกลมสาระการเรยนรภาษาไทยในดานการอาน คดวเคราะห กลมตวอยาง ไดแก ครกลมสาระการเรยนรภาษาไทย จ านวน 30 คน ทสอนระดบการศกษาขนพนฐานในกรงเทพมหานคร นนทบร และสมทรปราการ ไดมาโดยการเลอกแบบเจาะจง เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย (1) ชดฝกอบรมทางไกล เรองการอาน คดวเคราะห (2) แบบประเมนผลหลงการฝกอบรม และ (3) แบบประเมนชดฝกอบรมทางไกล สถตทใชในการวเคราะหขดมล ไดแก คารอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหคะแนนเพม ผลการวจยพบวา (1) ชดฝกอบรมทางไกล เรองการอาน คดวเคราะหทพฒนาขนมคาดชนความสอดคลองระหวาง 0.66 – 1.00 (2) ผลสมฤทธการอานคดวเคราะหหลงการฝกอบรมทางไกลอยในระดบเกณฑด (3) ผเขารวมการฝกอบรมทางไกลมความเหนวาชดฝกอบรมทางไกลเรองการอานคดวเคราะหมความเหมาะสมในระดบมาก

ABSTRACT

The purposes of this research project were to: (1) develop a distance training package on reading and analytical thinking for teachers in the Thai Language Learning Area; and (2) try out and evaluate the distance training package on reading and analytical thinking for teachers in the Thai Language Learning Area. The research sample consisted of 30 purposively selected Thai Language Learning Area teachers teaching at the basic education level in Bangkok Metropolis, Nonthaburi, and Samut Prakan. The employed research instruments comprised (1) a distance training package on reading and analytical thinking; (2) an achievement test on reading and analytical thinking for post-training evaluation; and (3) an evaluation form on the distance training package. Statistics employed for data analysis were the percentage, mean, standard deviation, and analysis of gain score. Research findings revealed that (1) the developed distance training package on reading and analytical thinking had the IOC ranging from 0.66 – 1.00; (2) trainees’ post-training learning achievement on reading and analytical thinking was at the good level; and (3) trainees who participated in the distance training had opinions that the distance training package on reading and analytical thinking was appropriate at the high level.

*รองศาสตราจารย ประจ าสาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช


66

ความเปนมาและความส าคญ การฝกทกษะกระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณ และการประยกตความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหา เปนเปาหมายของการพฒนาคณภาพพลเมองไทยใหทนตอการเปลยนแปลงของสงคมโลก การพฒนาดงกลาวสามารถท าไดโดยผานกระบวนการจดการเรยนรท งนหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานไดระบสมรรถนะส าคญของผเรยนดานการคดวา ผ เ รยนควรมความสามารถในการคดวเคราะห การคดสรางสรรค การคดอยางมวจารณญาณ และการคดเปนระบบ (กระทรวงศกษาธการ 2551 หนา 6) สถานศกษาจงควรจดการเรยนรท มงเนนการฝกทกษะการคดใหผ เ รยนไดเ รยนรจากประสบการณจรง ฝกปฏบตใหคดเปน ท าเปน อนจะเปนทกษะในการด าเนนชวตตอไป กลมสาระการเรยนรภาษาไทยไดก าหนดคณภาพของผเรยนเกยวกบทกษะการคดไวอยางชดเจนในมาตรฐานการเรยนรสาระการอาน สาระการฟง การด และพด วาใชกระบวนการอานสรางความรและความคดเพอน าไปใชตดสนใจแกปญหาในการด าเนนชวต เลอกฟงและดอยางมวจารณญาณ และพดแสดงความร ความคด และความรสกในโอกาสตาง ๆ อยางมวจารณญาณและสรางสรรค (กระทรวงศกษาธการ 2551 หนา 35 และ 41) ท งยงแสดงรายละเอยดในตวชวดชนปเกยวกบการคดวเคราะหระดบสงดงการคดอยางมวจารณญาณ อนประกอบดวย การคดวเคราะห สงเคราะห ตดสนใจ และแกปญหา แสดงวาผทจะมทกษะการคดอยางมวจารณญาณไดตองมความสามารถในการคดวเคราะหเปนพนฐาน การคดวเคราะหหมายถงการคดเพอพจารณาแยกแยะองคประกอบของสงทตองการวเคราะหออกเปนสวนยอย ๆ เพอศกษาสภาพทเปนจรง ความส าคญ และความสมพนธเชงเหตผลระหวางองคประกอบดงกลาว ดงน นการอานคดวเคราะห จงหมายถง การอานเพอจ าแนกองคประกอบของเนอหาทอานออกเปนสวนยอย ๆ เพอศกษาใหเขาใจสภาพความเปนจรง ความส าคญ และความสมพนธเชงเหตผลระหวางองคประกอบตาง ๆ ของเนอหาทอาน การอานกบการคดวเคราะหสามารถบรณาการกนไดเปนอยางด เนองจากภาษากบความคดมความสมพนธกนในลกษณะปฏกรยาลกโซ กลาวคอถาภาษาดยอมท าใหความคดดดวยและเมอความคดดภาษากยอมไดรบการพฒนาดวย การอานเปนทกษะหนงทางภาษา เมอบรณาการการอานกบการคดวเคราะหความสามารถในการอานขนสงดวย การจดการเรยนรเพอใหผเรยนมความสามารถดานการอาน คดวเคราะหนนมทงแนวคดทางตะวนออกและตะวนตก แนวคด

ทางตะวนออกเปนแนวคดทเนนวถทางพทธศาสตร สวนแนวคดทางตะวนตกเปนแนวคดของนกการศกษาตะวนตก แนวคดทางตะวนออกไดน าวธการคดแบบโยนโสมนสการมาใชเปนแนวทางของวธสอน 2 วธ อนไดแก วธสอนตามหลกพหสต วธคดแบบอรยสจ สวนแนวคดทางตะวนตกไดแกวธสอน 3 วธคอ การพฒนาการคดตามแนวคดของบลม การพฒนาการคดโดยใชเทคนคหมวก 6 ใบ และวธการสอนแบบสบสวนสอบสวน วธด าเนนการวจย การวจยนใชระเบยบวธวจยเชงกงทดลอง 1. ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการทดลองใชชดฝกอบรมทางไกล คอ ครกลมสาระการเรยนรภาษาไทย ในสถานศกษา กรงเทพมหานคร นนทบร และสมทรปราการ กลมตวอยาง คอ ครกลมสาระการเรยนรภาษาไทยในสถานศกษา กรงเทพมหานคร นนทบร และสมทรปราการ จ านวน 34 คน 2. เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย (1) ชดฝกอบรมทางไกล เรองการอานคดวเคราะหในรปแบบของเอกสารการสอน เนอหาประกอบดวย 3 เ รองคอ แนวคดเกยวกบการอานคดวเคราะห การจดการเรยนรเพอการอานคดวเคราะห และการวดและประเมนผลการอานคดวเคราะห นอกจากนยงประกอบดวย ค าชแจงการใชชดฝกอบรม แผนการสอนประจ าชดฝกอบรม กจกรรมระหวางเรยน (2) แบบประเมนผลหลงการฝกอบรม (3) แบบประเมนชดฝกอบรมทางไกลการสรางเครองมอท ง 3 ชนด ด าเนนการดงน 1) การสรางชดฝกอบรมทางไกล ด าเนนการโดยส ารวจความตองการหลกสตรฝกอบรมทางไกลจากครกลมสาระการเรยนรภาษาไทย พบวาครตองการหลกสตรฝกอบรมทางไกล 3 หลกสตรคอ การสอนเพอพฒนาการอานคดวเคราะห การสอนเพอพฒนาทกษะทางภาษา และการสรางเครองมอวดและประเมนผลในระดบมากทสด คณะผ วจยไดเลอกหลกสตร การสอนเพอพฒนาการอานคดวเคราะห เนองจากเปนมาตรฐานการเรยนรทจ าเปนในกลมสาระการเรยนรภาษาไทย ท งยงเปนสมรรถนะส าคญของผเรยน ขนตอนการผลตชดฝกอบรมมดงน - วเคราะหและสงเคราะหเอกสารและงานวจยทเกยวของกบเนอหาของชดฝกอบรมทางไกล ไดแก แนวคดเกยวกบการอานคดวเคราะห การจดการเรยนรเรองการอานคดวเคราะห การวดและ


67

ประเมนผลการอานคดวเคราะห และ ความรเกยวกบชดฝกอบรมทางไกล - สรางชดฝกอบรมทางไกลในรปแบบสอสงพมพ เอกสารประกอบดวย ชอชดฝกอบรม ค าชแจง แผนการสอนประจ าชดฝกอบรม เนอหาสาระทใชในการฝกอบรมเกยวกบการอานคดวเคราะห กจกรรมระหวางเรยนเปนค าถามแบบอตนย และกจกรรมใหเขยนแผนการจดการเรยนรโดยมการเฉลยแนวตอบ การตรวจสอบคณภาพชดฝกอบรมโดยผทรงคณวฒจ านวน 3 คน ตรวจสอบรปแบบของชดฝกอบรมดานความครบถวนของเนอหาสาระ การจดล าดบเนอหาความยากงายของเนอหา ความสอดคลองของกจกรรมกบวตถประสงค และประโยชนทไดรบภาพรวมของชดฝกอบรมทางไกลมความเหมาะสมอยในระดบ 0.66 – 1.00 ผทรงคณวฒไดเสนอแนะใหปรบแกไขโดยเพมรายละเอยดของเนอหา คณะผวจยไดปรบปรงแกไข จากนนจดพมพเพอน าไปใชในการฝกอบรม - น าชดฝกอบรมทางไกลไปทดลองใชกบครกลมสาระการเรยนรภาษาไทย 10 คน เพอปรบปรงแกไข 2) การสรางแบบประเมนผลหลงการฝกอบรม ด าเนนการโดยศกษาเอกสารเกยวกบการพฒนาเครองมอวดและประเมนผล วเคราะหวตถประสงคของชดฝกอบรมเพอสรางตารางวเคราะหขอทดสอบ แลวจงก าหนดประเภทของแบบประเมนผล เปนแบบทดสอบปรนย 5 ตวเลอก เพอสรางแบบทดสอบตามตารางวเคราะห 20 ขอ แลวจงน าไปใหผ ทรงคณวฒจ านวน 3 คน ตรวจสอบความถกตองเหมาะสม กอนน ามาปรบแกไขเพอจดพมพส าหรบใช 3) การสรางแบบประเมนชดฝกอบรมทางไกล ด าเนนการโดยศกษาเอกสารเกยวกบการพฒนาเครองมอวดและประเมนผล วเคราะหวตถ ประสงคของชดฝกอบรมเพอก าหนดประเดนค าถามแลวสรางแบบประเมน หลงจากนนไดตรวจสอบคณภาพของแบบประเมนโดยผทรงคณวฒจ านวน 3 คน แลวจงน าแบบประเมนชดฝกอบรมทางไกลไปทดลองใชกบครกลมสาระการเรยนรภาษาไทย 10 คน เพอปรบปรงแกไข การเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดด าเนนการเกบรวบรวมขอมลตามขนตอนดงน 1. สงเอกสารชดฝกอบรมทางไกลใหผเขารบการฝกอบรมศกษาดวยตนเองลวงหนาอยางนอย 1 เดอน 2. ก าหนดวนใหผ เขา รบการฝกอบรมเขาอบรมเชงปฏบตการ 1 วน

3. ใหผ เขารบการฝกอบรมท าแบบประเมนหลงการฝกอบรม 4. ใหผเขารบการฝกอบรมท าแบบประเมนชดฝกอบรมทางไกล สรปผลการวจย 1. ชดฝกอบรมทางไกล เ รองการอาน คดวเคราะห ทประกอบดวย 2 สวน คอ เอกสารชดฝกอบรม และสอประกอบการฝกอบรม ผทรงคณวฒไดประเมนคาดชนความสอดคลองของชดฝกอบรมทางไกล พบวามความเหมาะสมในระดบ 0.66 – 1.00 2. ผลสมฤทธการฝกอบรมอยในเกณฑด คอ สงกวาเกณฑทตงไว คอ มากกวารอยละ 70 3. ผเขารวมการฝกอบรมประเมนชดฝกอบรมทางไกล ในภาพรวมมความเหมาะสมในระดบมาก อภปรายผลการวจย การอภปรายผลม 3 ประเดน คอ การพฒนาชดฝกอบรมทางไกล ผลสมฤทธการอาน คดวเคราะหหลงการฝกอบรม และการประเมนชดฝกอบรม มรายละเอยดดงน 1. เอกสารชดฝกอบรมทางไกลเรองการอาน คดวเคราะหประกอบดวยเนอหา 3 เรอง ไดแก แนวคดเกยวกบการอาน คดวเคราะห การจดการเรยนรเรองการอาน คดวเคราะห และการวดและประเมนผลการอาน คดวเคราะห เอกสารดงกลาวไดสรางขนจากการศกษาเอกสาร ต ารา และงานวจยทเกยวของ มการยกรางชดฝกอบรม และด าเนนการสรางตามขนตอนการสรางชดฝกอบรมทางไกลสอดคลองตามขนตอนของพารค และราว (1980) และองคประกอบของชดฝกอบรมเปนไปตามแนวทางท ชยยงค พรหมวงศ และนคม ทาแดง ไดใหสมภาษณไวในงานวจยของ เรองชย ทรพยนรนดร (2544) ผทรงคณวฒมความเหนสอดคลองกนวาชดฝกอบรมมความเหมาะสมโดยมคาดชนความสอดคลองระหวาง 0.66 – 1.00 เมอพจารณาเนอหาสาระของชดฝกอบรมจะเหนการจดล าดบเ นอหาสาระของชดฝกอบรมมความสมพนธและสอดคลองกน โดยเรมจากการใหแนวคดเกยวกบการอาน คดวเคราะหซง ไดเสนอไว 6 วธ โดยมตวอยางแผนการจดการเรยนรของวธสอนท ง 6 วธ เพอเปนแนวทางในการวางแผนการสอนทสามารถน าไปใชไดจรง และยงมการใหความรเรองการวดและประเมนผลการอาน คดวเคราะห เพอใหผเขารวมการฝกอบรมวเคราะหดวย ท าใหผเขารวมการฝกอบรมสามารถน าความรทไดไปพฒนาการอาน คดวเคราะหไดครบถวน และสามารถน าไปปฏบตไดจรง


68

นอกจากน รปแบบชดฝกอบรมทางไกลนคณะผวจยไดพฒนาขนเพอทจะใหผเขารวมการฝกอบรมสามารถศกษาและท าความเขาใจเนอหาสาระดวยตนเองได โดยเรมจากการใหผเขารวมการฝกอบรมศกษาแผนการสอนประจ าชดฝกอบรมประกอบดวยขอบขายของเนอหาสาระทแบงเปนเรอง แนวคด และวตถประสงคซงเปนเสมอนกรอบหรอทศทางในการศกษาและท าความเขาใจ เนอหาสาระในแตละเรองเรยบเรยงดวยภาษาทชดเจน เขาใจงาย เมอศกษาเนอหาแตละเรองแลว ยงมกจกรรมใหผ เขารวมการฝกอบรมท าเพอทบทวนแนวคดส าคญจากการศกษาเอกสาร และตรวจค าตอบของตนเองไดจากแนวตอบกจกรรม รวมทงมแบบประเมนผลหลงการฝกอบรมใหตรวจสอบความกาวหนาในการเรยนรดวยตนเอง ในกรณทผเขาอบรมไมเขาใจเนอหาเรองใดกสามารถกลบไปพจารณาได ทงรปแบบของชดฝกอบรมดงกลาวชวยใหผเขารวมการฝกอบรมพจารณาท าความเขาใจประเดน และสาระความรตางๆ ไดตามศกยภาพของตนเอง จงมแรงจงใจทจะท ากจกรรมและแบบประเมนผลใหดยงขน ดวยเหตนผลการวจยจงพบวาผเขารวมการฝกอบรมประเมนชดฝกอบรมในเรองการจดรปแบบการฝกอบรมสามารถศกษาไดดวยตนเอง มความเหมาะสมมาก ( = 400) แสดงใหเหนวา รปแบบของชดฝกอบรมทางไกลเรองการอาน คดวเคราะหมความเหมาะสมกบการเรยนดวยตนเอง 2. ผลสมฤทธการอาน คดวเคราะห คณะผวจยไดน าชดฝกอบรมทางไกลทพฒนาขนไปทดลองใชกบครกลมสาระการเรยนรภาษาไทยโดยการสงเอกสารชดฝกอบรมและแบบฝกปฏบตใหศกษาลวงหนา 1 สปดาห และใหผเขารบการฝกอบรมรวมกจกรรมฝกอบรมเชงปฏบตการกจกรรมการฝกอบรมประกอบดวยการบรรยายใหความรโดยคณะผวจยมการท ากจกรรมในกลมยอยซงมผลใหผ เขารวมการฝกอบรมมความรความเขาใจ และทกษะความสามารถเกยวกบการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาการอาน คดวเคราะหไวเพมขน มผลสมฤทธการอาน คดวเคราะห หลงการฝกอบรมสงกวาเกณฑทตงไวคอมากกวารอยละ 70 แสดงใหเหนวา ผเขารวมการฝกอบรมมความรเพมขนอยในเกณฑด เนองจากกระบวนการฝกอบรมทเรมดวยการปพนฐานความรดวยการสงชดฝกอบรมใหศกษาลวงหนา แลวจงใหเขาฝกอบรมเชงปฏบตการ โดยใหมการทบทวนความรความเขาใจดวยการบรรยาย จากนนใหผเขารวมการฝกอบรมแบงเปนกลมยอยเพออภปรายเกยวกบกจกรรมจากแบบฝกปฏบตทไดท าลวงหนา และตวแทนกลมน าเสนอผลงานโดยมวทยากรใหขอคดเหนเพมเตม จงท าใหผเขารวมการฝกอบรมมความรความเขาใจเกยวกบการจดการเรยนรเพอพฒนาการอาน คดวเคราะหดยงขน สอดคลองกบ

งานวจยของ เรองชย ทรพยนรนดร (2544) และ พชร ผลโยธน และคณะ (2548) ทพบวาผเขาอบรมตางมความรหลงการฝกอบรมเพมขน เนองจากชดฝกอบรมทางไกล เรองการอาน คดวเคราะหมองคประกอบของชดฝกอบรมทางไกลครบถวนตามแนวของ ชยยงค พรหมวงศ และนคม ทาแดง ไดใหสมภาษณไวในงานวจยของ เรองชย ทรพยนรนดร (2544) กลาวคอ มแผนการสอน เนอหา กจกรรม และสอประกอบ ท าใหผเขารวมการฝกอบรมสามารถศกษาชดฝกอบรมไดดวยตนเอง และเขาฝกอบรมตามวนทก าหนด ท าใหไดความรบรรลวตถประสงคของการฝกอบรม ดงนน ผลการทดลองใชชดฝกอบรมทางไกล เรองการอาน คดวเคราะห จงพบวา ผเขาอบรมมผลสมฤทธการอาน คดวเคราะหเพมขนสงกวาเกณฑทก าหนดไว 3. การประเมนชดฝกอบรมทางไกลเรองการอาน คดวเคราะห คณะผ วจยไดใหผ เขารวมการฝกอบรมประเมนชดฝกอบรมทางไกล เรองการอาน คดวเคราะห พบวาในภาพรวมผเขารวมการฝกอบรมมความคดเหนวาชดฝกอบรมทางไกลมความเหมาะสมในระดบมาก สวนรายการทผเขารวมการฝกอบรมเหนวาเหมาะสมในล าดบแรกไดแก กจกรรมสอดคลองกบวตถประสงค และการประเมนผลหลงการฝกอบรมสอดคลองกบวตถประสงค การทผ เขารวมฝกอบรมเหนวากจกรรมสอดคลองกบวตถประสงคน น เ นองจากในการสรางชดฝกอบรมทางไกล วตถประสงคในแผนการสอนประจ าชดฝกอบรม โดยเรองท 1 แนวคดเกยวกบการอาน กบการอานคดวเคราะห มวตถประสงค 3 ขอ ไดแก 1) เปรยบเทยบความแตกตางระหวางการอาน คดวเคราะหได 2) ระบความส าคญของการอาน คดวเคราะหได และ 3) เขยนแผนภมแสดงการบรณาการอานกบการคดวเคราะหได กจกรรมทายเรองท 1 กไดก าหนดเปรยบเทยบความแตกตางระหวางการอานกบการอานคดวเคราะห ระบความส าคญของการอาน คดวเคราะห และใหเขยนแผนภมแสดงการบรณาการการอานกบการคดวเคราะหได สวนเรองท 2 การจดการเรยนรเพอการอาน คดวเคราะห มวตถประสงค 2 ขอ ไดแก 4) วเคราะหแนวทางการจดการเรยนรเพอการอาน คดวเคราะหได และ 5) จดการเรยนรเพอการอาน คดวเคราะหได กจกรรมทก าหนดใหท าทายเรองท 2 มการตงค าถามใหวเคราะหแนวทางการจดการเรยนรเพอการอานวเคราะห เชนใหเปรยบเทยบวธสอนคดแบบตาง ๆ และมการก าหนดเรองใหอานแลวใหออกแบบการจดการเรยนรเพอการอาน คดวเคราะหตามแนวคดทผเขาฝกอบรมเลอก โดยใหออกแบบใบงานพรอมทงระบวธคดหรอขนตอนการสอนของค าถามแตละขอ ส าหรบเรองสดทายคอเรองท 3 การวดและประเมนผลการอาน คด


69

วเคราะห มการก าหนดวตถประสงคใหออกแบบการวดและประเมนผลการอาน คดวเคราะหได กจกรรมทายเรองท 3 จงไดก าหนดเรองใหอาน แลวใหออกแบบการจดและประเมนผลท งดานพทธพสยและทกษพสย จะเหนไดวากจกรรมทกกจกรรมทก าหนดสอดคลองกบวตถประสงคในแผนการสอนประจ าชดฝกอบรบเรองการอานทกขอ เปนไปตามขนตอนการผลตชดฝกอบรมทางไกลของ ฟารค และราว (1980) ทก าหนดวากจกรรมการเรยนจะตองเปนการสงเสรมใหบรรลวตถประสงค สวนการทพบวาผเขารบการฝกอบรมเหนวาการประเมนผลหลงการฝกอบรมสอดคลองกบวตถประสงคน น เ นองจากคณะผวจยไดสรางแบบประเมนผลดงกลาวตามวตถประสงคทก าหนดไวในแผนการสอนประจ าชดฝกอบรมทางไกลเรองการอาน คดว เคราะห โดยคณะผ วจยไดก าหนดลกษณะแบบประเมนผลเปนแบบปรนย 4 ตวเลอก จ านวน 20 ขอ มสดสวนของเนอหาทประเมนครบ ทง 3 เรอง ไดแก เรองท 1 แนวคดเกยวกบการอาน คดวเคราะห จ านวน 5 ขอ เรองท 2 การจดการเรยนรเพอการอาน คดวเคราะห จ านวน 10 ขอ และเรองท 3 การวดและการประเมนการอาน คดวเคราะห จ านวน 5 ขอ ดงนนการประเมนผลจงครอบคลมเนอหาทกเรองและยงสอดคลองกบวตถประสงคของการฝกอบรม ขอเสนอแนะ จากการพฒนาและทดลองใชชดฝกอบรมทางไกล เรองการอานคดวเคราะห มขอเสนอแนะ 2 ประการ คอขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไป ใช และขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 1. ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช - ควรสงชดฝกอบรมใหผ เขา รวมการฝกอบรมกอนลวงหนาอยางนอย 1 เดอน เพอใหผ เขารวมการฝกอบรมไดมโอกาสศกษาท าความเขาใจเนอหาและท าแบบฝกปฏบตกอนเขารบการอบรม - ควรจดกจกรรมฝกปฏบตมากกวา 1 วน โดยเรมดวยกจกรรมเพอพฒนาการคดวเคราะหของคร แลวจดกจกรรมเกยวกบการจดกการเรยนรเพอพฒนาการอาน คดวเคราะหของผเรยน 2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป - ควรมการพฒนาชดฝกอบรมทางไกล เรองการอาน คดวเคราะหโดยใชวธสอนรปแบบอน - ควรมการพฒนาชดฝกอบรมทางไกลเ กยวกบการพฒนาการคดระดบสง คอ การคดอยางมวจารณญาณ


ทศนา แขมมณ และคณะ (2544) วทยาการดานการคด กรงเทพมหานคร เดอะมาสเตอรกรปเมเนจเมนท นคม ทาแดง (2537) “วธการและสอสารการฝกอบรม” ในประมวล สาระชดวชาเทคโนโลยและสอสารการฝกอบรม หนวยท 10 หนา 103 – 106 นนทบร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สาขาวชาศกษาศาสตร วรรณา บวเกด และ ธนรชฏ ศรสวสด (2551) รายงานการวจยเรอง การพฒนาชดฝกอบรมทางไกลเรองการอานคดวเคราะห นนทบร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สาขาวชาศกษาศาสตร

ว.ศกษาศาสตร ภาวะผน าทางวชาการของผบรหารโรงเรยนขนาดเลกสงกดส านกงานเขตพนทการศกษานครศรธรรมราช เขต 3 ปท 4 ฉบบท 2 ก.ค.2554- ธ.ค.2554 ขวญจตต เนยมเกต

70

ภาวะผน าทางวชาการของผบรหารโรงเรยนขนาดเลกสงกดส านกงานเขตพนทการศกษานครศรธรรมราช เขต 3 Academic Leadership of Small Size School Administrators under the Office

of Nakhon Si Thammarat Educational Service Area 3 ขวญจตต เนยมเกต* และสทธวรรณ ตนตนจนาวงศ**

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอ (1) ศกษาภาวะผน าทางวชาการของผบรหารโรงเรยนขนาดเลก ในอ าเภอเชยรใหญ สงกดส านกงานเขตพนทการศกษานครศรธรรมราช เขต 3 (2) เปรยบเทยบภาวะผน าทางวชาการของผบรหารโรงเรยนขนาดเลก ในอ าเภอเชยรใหญ สงกดส านกงานเขตพนทการศกษานครศรธรรมราช เขต 3 จ าแนกตามเพศ ประสบการณการบรหารและระดบการศกษา กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก ครผสอนในโรงเรยนขนาดเลก สงกดส านกงานเขตพนทการศกษานครศรธรรมราช เขต 3 จ านวน 105 คน โดยท าการสมอยางงาย เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถามทผวจยสรางขนมคาความเทยงเทากบ .94 สถตทใชไดแก คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคาท และการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว ผลการวจยพบวา 1. ภาวะผน าทางวชาการของผบรหารโรงเรยนขนาดเลก อ าเภอเชยรใหญ สงกดส านกงานเขตพนทการศกษานครศรธรรมราช เขต 3 อยในระดบมาก และเรยงตามล าดบไดดงน ดานการพฒนากระบวนการเรยนการสอน ดานการบรหารหลกสตร ดานการวดผลและประเมนผลการเรยน ดานการพฒนาสออปกรณการเรยนการสอน ดานการวจยเพอพฒนาคณภาพการศกษา และดานการนเทศการสอน 2. เปรยบเทยบภาวะผ น าทางวชาการของผบรหารโรงเรยนขนาดเลก อ าเภอเชยรใหญ สงกดส านกงานเขตพนทการศกษานครศรธรรมราช เขต 3 จ าแนกตามเพศ ประสบการณการบรหาร และระดบการศกษา พบวา จ าแนกตามเพศและประสบการณ ผบรหารมภาวะผน าทางวชาการ ไมแตกตางกน เมอจ าแนกตามระดบการศกษา ผบรหารทมระดบการศกษาปรญญาตรและระดบการศกษาปรญญาโทมภาวะผน าทางวชาการแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

ABSTRACT The purpose of this research were (1) to study the academic leadership of small size school administrators in Amphor Chian Yai under the Office of Nakhon Si Thammarat Educational Service Area 3 ;(2) to compared the academic leadership of small size school administrators in Amphor Chian Yai under the Office of Nakhon Si Thammarat Educational Service Area 3 as classified by gender, working experience and education level.

The research sample consisted of 105 teachers in small school administrator from Amphor Chian Yai under the Office of Nakhon Si Thammarat Educational Service Area 3, obtained by simple random sampling. The employed research instrument was a rating-scale questionnaire , developed by the researcher , with .94 reliability coefficient. The statistics used for analysis data was mean, standard deviation, t-test, and ANOVA.

The research finding indicated that (1) the overall of the academic leadership of small size school administrators in Amphor Chian Yai under the Office of Nakhon Si Thammarat Educational Service Area 3 was rated at the high level ; aspect of the academic leadership of small size school administrators could be ranked as follow : learning process development, curriculum administration, learning evaluation, learning media development, quality education development research, and learning supervision; and (2) no significant difference was found regarding the academic leadership of small size school administrators as classified by gender, working experience ; while significant difference at the .01 level was found regarding as classified by education level. It was found that the academic leadership of small size school administrators with Bachelor degree significantly differed from those of administrators with Master's degree.

*นกศกษาหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต แขนงวชาบรหารการศกษา สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช **รองศาสตราจารย ดร. ประจ าสาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช อาจารยทปรกษาหลก


71

ความเปนมาและความส าคญของปญหา รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 ไดบญญตเกยวกบการพฒนาคณภาพการศกษา ไวในหมวดท 5 แนวนโยบายพนฐานแหงรฐ สวนท 4 แนวนโยบายดานศาสนา สงคม การสาธารณสข การศกษาและวฒนธรรม มาตรา 80 (3) ดงน พฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาในทกระดบและทกรปแบบใหสอดคลองกบความเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคม (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา 2551: 3) พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และและทแกไขเพมเตม (ฉบบท2) พ.ศ. 2545 โดยใหเปนกฎหมายแมบททเชอมตอกบบทบญญตเกยวกบการศกษา ท งนใน มาตราท 39 บญญตใหกระทรวงศกษาธการกระจายอ านาจการบรหารและการจดการศกษา ท งดานวชาการ ดานงบประมาณ ดานการบรหารงานบคคล และดานการบรหารทวไปไปยงคณะกรรมการ และส านกงานเขตพนทการศกษา รวมทงสถานศกษาในเขตพนทการศกษาโดยตรง การบรหารงานทง 4 งานในสถานศกษานน การบรหารงานวชาการในโรงเรยนถอไดวาเปนหวใจและเปนภารกจทส าคญของผบรหาร ทผบรหารจะตองใหความส าคญเพราะเปนงานทตรงกบวตถประสงคหลกของโรงเรยนในการทจะพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะตรงตามความตองการของหลกสตรและสงคมไทยไดมากทสด งานวชาการเปนสงทส าคญ ปรยาพร วงศอนตรโรจน (2544:2) กลาววา การบรหารงานวชาการเปนงานทส าคญส าหรบผบรหารสถานศกษา เนองจากการบรหารงานวชาการเกยวของกบกจกรรมทกชนดในสถานศกษา โดยเฉพาะเกยวกบการปรบปรงคณภาพการเรยนการสอน ซงเปนจดหมายหลกของสถานศกษา และเปนเค รอง ชว ดความส าเรจและความสามารถของผบรหาร นบไดวาการบรหารงานวชาการมบทบาทส าคญสงตอความส าเรจหรอลมเหลวตอการบรหารโรงเรยน แตการบรหารงานวชาการจะมคณภาพดมากนอยเพยงใด ยอมขนอยกบองคประกอบหลายประการ ทส าคญทสดคอผบรหารโรงเรยน อทย บญประเสรฐ (2540: 35) และวโรจน สารรตนะ (2542: 15) กลาววา ภารกจทส าคญขององคการ จะตองด าเนนการใหเปนไปตามเปาหมายทก าหนด โดยมผน าองคการเปนผรบผดชอบสงสด อยางไรกตามการทจะน าองคการไปสเปาหมายไดน น จ าเปนตองอาศยภาวะผ น า หรอภาวะผ น าทเหมาะสม ทงนส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (2548: 7) ไดก าหนดมาตรฐานดานผบรหารในมาตรฐานท 10 วา ผบรหารมภาวะผน าและมความสามารถในการบรหารจดการ ตวบงชท 10.3 ระบอยางชดเจนวา ผ บรหารม

ความสามารถในการบรหารงานวชาการและเปนผน าทางวชาการ เปนเครองยนยนถงการบรหารงานวชาการใหประสบความส าเรจ สงผลใหการบรหารจดการศกษาของโรงเรยนมประสทธภาพ สภาพการณในปจจบน พบวาแมวาโรงเรยนจ านวนหนงสามารถด าเนนการไดอยางเขมแขง มผลงานประจกษในการแขงขนทดเทยมนานาอารยประเทศ แตหากพจารณาผลสมฤทธทางการเรยนจากการทดสอบระดบชาตโดยรวม และผลการประเมนคณภาพการศกษา จะเหนวาโรงเรยนสวนมากยงไมสามารถปฏบตงานดานคณภาพนกเรยนไดอยางนาพงพอใจ ซงส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา(สมศ.) รายงานวาโรงเรยนสวนใหญเปนโรงเรยนขนาดเลก (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 2552: 1) โรงเรยนในอ าเภอเชยรใหญ สงกดส านกงานเขตพนทการศกษานครศรธรรมราช เขต 3 มโรงเรยนสวนใหญเปนโรงเรยนขนาดเลก และยงมบางสวนทไมไดรบการรบรองมาตรฐานจาก สมศ. มผลสมฤทธทางการเรยนต ากวาเกณฑมาตรฐานเชนเดยวกน แตภารกจของโรงเรยนมความส าคญอยางยงในระบบการศกษา โรงเรยนทกแหงแมจะเปนโรงเรยนขนาดเลกยอมตองปฏบตงานประสทธภาพสงสด ทงนงานวชาการเปนงานหลกของการบรหารสถานศกษา ผ บรหารทมภาวะผ น าทางวชาการสงยอมน าพาสถานศกษาใหประสบความส าเรจได จากปญหาและความส าคญของการมภาวะผน าทางวชาการดงกลาว ผวจยจงมความสนใจศกษาภาวะผน าทางวชาการของผบรหารโรงเรยนขนาดเลก เพอใชขอมลเปนแนวทางแกผบรหารสถานศกษาในการพฒนาตนเองทางดานวชาการ และพฒนางานวชาการของโรงเรยนใหมประสทธภาพยงขน วตถประสงคการวจย 1. เพอศกษาภาวะผน าทางวชาการของผบรหารโรงเรยนขนาดเลก ในอ าเภอเชยรใหญ สงกดส านกงานเขตพนทการศกษานครศรธรรมราช เขต 3 2. เพอเปรยบเทยบภาวะผ น าทางวชาการของผบรหารโรงเรยนขนาดเลก ในอ าเภอเชยรใหญ สงกดส านกงานเขตพนทการศกษานครศรธรรมราช เขต 3 จ าแนกตามเพศ ประสบการณ และระดบการศกษา กรอบแนวคดการวจย การศกษาภาวะผ น าทางวชาการของผ บรหารโรง เ รยนขนาดเลก สงกดส านกงานเขต พน ทการ ศกษานครศรธรรมราช เขต 3 ผวจยไดสงเคราะหจากแนวคดของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ซงสอดคลองกบ


72

นกวชาการหลายทานดวยกน ไดแก วลดและดมมอค (Wildy and Dimmock อางถงในประยร อาคม 2548: 12) อบเบน และฮวส (Ubben and Hughes, 1987: 97-99) เดวส และโทมส (Davis and Thomas, 1989: 40) เซยฟารธ Seyfarth (1999: 165-273) คารล ด กลคแมน ไซเฟน พ กอรดอนและโจวตา เอม รอส กอรดอน (Carl D.Glickman, Siephen P.Gordon and Jovita M. Ross-Gordon อางถงใน ประยร อาคม 2548: 22) ผวจยท าการสงเคราะหแนวคดเกยวกบภาวะผน าทางวชาการ สามารถสรปไดวาภาวะผน าทางวชาการ หมายถง บทบาทหนาทของผบรหารใน 6 ดาน คอ ดานการบรหารหลกสตร ดานการพฒนากระบวนการเรยนการสอน ดานการพฒนาสอ อปกรณการ เ รยนการสอน ดานการวดผลและประเมนผลการเรยน ดานการนเทศการสอน ดานการวจยเพอพฒนาคณภาพการศกษา น ามาเปนกรอบแนวคดในการศกษาครงน ดงแสดงในภาพท 1.1

ภาพ 1.1 แสดงกรอบแนวคด สมมตฐานการวจย ภาวะผน าทางวชาการของผบรหารโรงเรยนขนาดเลก สงกดส านกงานเขตพนทการศกษานครศรธรรมราช เขต 3 จ าแนก ตามเพศ ประสบการณ และระดบการศกษา แตกตางกน ประชากรและกลมตวอยาง 1. ประชากร ไดแก ครผสอนในโรงเรยนขนาดเลก สงกดส านกงานเขตพนทการศกษานครศรธรรมราชเขต3 ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 จ านวน 144 คน 2. กลมตวอยาง ไดแก ครผสอนในโรงเรยนขนาดเลก สงกดส านกงานเขตพนทการศกษานครศรธรรมราชเขต 3 ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 จ านวน 105 คนไดจากการเปดตารางเครจซและมอรแกน (Krejcie and Morgan อางถงใน

บญชม ศรสะอาด 2543: 40) และท าการสมอยางงายตามสดสวนของครในแตละโรงเรยน เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการศกษาครงน เปนแบบสอบถามภาวะผน าทางวชาการของผบรหารสถานศกษา เปนแบบตรวจสอบรายการ (Checklist) และเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดบ โดยผศกษาสรางและพฒนาขนเอง การเกบรวมรวมขอมล ในขนตอนของการเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดด าเนนการ ดงน 1. ผศกษาประสานผบรหารสถานศกษาทสงกด ออกหนงสอขอความอนเคราะหในการเกบรวบรวมขอมลกลมตวอยางโรงเรยนขนาดเลกในอ าเภอเชยรใหญ สงกดส านกงานเขตพนทการศกษานครศรธรรมราช เขต 3 2.สงแบบสอบถามและนดหมายก าหนดวนรบคน โดยผ ว จย ได ไป เ กบแบบสอบถาม คนดว ยตน เ อง จ ากแบบสอบถามทสงใหกลมตวอยางจ านวน 105 ชด ไดรบแบบสอบถามคนจ านวน 105 ชด คดเปนรอยละ 100 การวเคราะหขอมล ในขนตอนการวเคราะหขอมล ผวจยไดด าเนนการน าขอมลทไดจากแบบสอบถามไปวเคราะหโดยใชโปรแกรมส าเรจรป ดงน ตอนท 1 ขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถาม วเคราะหในรปแจกแจงความถ และรอยละ แลวน าเสนอในรปตารางประกอบความเรยง ตอนท 2 ขอมลภาวะผน าทางวชาการของผบรหารสถานศกษารายดานวเคราะหหาคาเฉลย ( ) หาคาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D) เปรยบเทยบภาวะผน าทางวชาการของผบรหาร จ าแนกตามเพศและระดบการศกษา ใชการทดสอบคาท (t-test) เปรยบเทยบภาวะผ น าทางวชาการของผ บรหารจ าแนกตามประสบการณ ใชการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One-way ANOVA) ผลการวจย ผลการวจยภาวะผน าทางวชาการของผบรหารโรงเรยนขนาดเลก สงกดส านกงานเขตพนทการศกษานครศรธรรมราช เขต 3 สรปไดดงน

ภาวะผน าทางวชาการของผบรหารโรงเรยนขนาดเลก 1) ดานการบรหารหลกสตร 2) ดานการพฒนากระบวนการเรยนการสอน 3) ดานการพฒนาสออปกรณการเรยนการสอน 4) ดานการวดผลและประเมนผลการเรยน 5) ดานการนเทศการสอน 6) ดานการวจยเพอพฒนาคณภาพการศกษา 7) การเสรมสรางความรวมมอกบผเกยวของ

สถานภาพของผบรหาร 1. เพศ 1.1 หญง 1.2 ชาย 2. ประสบการณการด ารงต าแหนง 2.1 1-5 ป 2.2 6- 10 ป 2.3 10 -15 2.4 16 ปขนไป 3. ระดบการศกษา 3.1 ปรญญาตร 3.2 ปรญญาโท


73

1 . ภาวะผน าทางวชาการของผบรหารโรงเรยนขนาดเลก อ าเภอเชยรใหญ สงกดส านกงานเขตพนทการศกษานครศรธรรมราช เขต 3 พบวา ภาวะผน าทางวชาการของผบรหารโรงเรยนขนาดเลกโดยภาพรวมและรายดาน อยในระดบมาก โดยเรยงตามล าดบดงน ดานการพฒนากระบวนการเรยนการสอน ดานการบรหารหลกสตร ดานการวดผลและประเมนผลการเรยน ดานการพฒนาสออปกรณการเรยนการสอน ดานการวจยเพอพฒนาคณภาพการศกษา และ ดานการนเทศการสอน 2. เปรยบเทยบภาวะผน าทางวชาการของผบรหารโรงเรยนขนาดเลก อ าเภอเชยรใหญ สงกดส านกงานเขตพนทการศกษานครศรธรรมราช เขต 3 จ าแนกตามเพศ พบวา ภาวะผน าทางวชาการของผบรหารโรงเรยนขนาดเลก ระหวางผบรหารทเปนเพศหญงและผบรหารทเปนเพศชายโดยภาพรวมมภาวะผน าทางวชาการไมแตกตางกน 3. เปรยบเทยบภาวะผน าทางวชาการของผบรหารโรงเรยนขนาดเลก อ าเภอเชยรใหญ สงกดส านกงานเขตพนทการศกษานครศรธรรมราช เขต 3 จ าแนกตามประสบการณ พบวา โดยภาพรวมและรายดานไมแตกตางกน 4. เปรยบเทยบภาวะผน าทางวชาการของผบรหารโรงเรยนขนาดเลก อ าเภอเชยรใหญ สงกดส านกงานเขตพนทการศกษานครศรธรรมราช เขต 3 จ าแนกตามระดบการศกษา พบวาผบรหารทมการศกษาระดบปรญญาตรและผบรหารทมการศกษาระดบปรญญาโทมภาวะผน าทางวชาการแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 อภปรายผล 1. ภาวะผน าทางวชาการของผบรหารโรงเรยนขนาดเลก อ าเภอเชยรใหญ สงกดส านกงานเขตพนทการศกษานครศรธรรมราช เขต 3 1.1 ภาวะผน าทางวชาการของผบรหารโรงเรยนขนาดเลก โดยภาพรวมอยในระดบมาก ซงสอดคลองกบงานวจยของ มณฑา วญญโสภต (2547: บทคดยอ) พบวา พฤตกรรมภาวะผ น าทางวชาการของผ บรหารโรงเรยนระดบประถมศกษา สงกดกรงเทพมหานคร ตามการรบรของครและผบรหาร ในภาพรวมผบรหารมพฤตกรรมภาวะผน าทางวชาการอยในระดบมาก สอดคลองกบ วรฬหจต ใบล (2547: 74) พบวา ภาวะผน าทางวชาการของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาหนองบวล าภ เขต 1-2 โดยภาพรวมอยในระดบมาก สอดคลองกบ วรชาต วลาศร (2549: 103) พบวา ภาวะผน าทางวชาการของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงาน

เขตพนทการศกษาชยภมเขต 2 โดยภาพรวมอยในระดบมาก สอดคลองกบ พรสรย สธนะวฒน (2549: 78) พบวาภาวะผน าทางวชาการของผบรหารสถานศกษา ในกงอ าเภอนคมพฒนา จงหวดระยอง โดยรวมอยในระดบมาก และยงสอดคลองกบงานวจยของดาแวนพอรท (Davanport, 1984: 113) ไดศกษาการรบรของผ บรหารทมตอพฤตกรรมการเปนผ น าทางวชาการของผบรหาร ผลการวจยพบวา พฤตกรรมการเปนผน าทางวชาการของผบรหารมสวนเกยวของกบการปฏบตกจกรรมของผบรหารและยงพบวา งานในความรบผดชอบทชวยใหผบรหารประสบความส าเรจเกดจากโปรแกรมทางวชาการของผบรหารสถานศกษา สอดคลองกบงานวจยของล (Liu, 1985: 154) ไดท าการวเคราะหพฤตกรรมผน าในการบรหารงานวชาการของผบรหารสถานศกษาทประสบความส าเรจ พบวา พฤตกรรมการเปนผน าทางวชาการของผบรหารสถานศกษามความสมพนธสงกบความส าเรจของสถานศกษา 1.2 การบรหารหลกสตร โดยภาพรวมอยในระดบมาก ทงน อาจเปนเพราะวาในชวงระยะเวลาทผานมาตงแตมการประกาศใชพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ไดมการเปลยนแปลงหลกสตรการศกษาขนพนฐานถง 2 ครง คอ หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2544 และเปลยนมาเปนหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 ในปจจบน โดยหลกสตรการศกษาขนพนฐานเปนเพยงหลกสตรแกนกลาง โรงเรยนตองจดท าหลกสตรสถานศกษาขนมาใชเองเพอใหสอดคลองกบความตองการของทองถน ใหมระบบประกนคณภาพการศกษาเพอพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาทกระดบ สงผลใหผ บรหารมความตระหนก ตนตวในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา นอกจากนยงมการตดตามการปฏบตงานของโรงเรยนขนาดเลกเปนรายโรง (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 2551: 8-15) ท าใหผบรหารโรงเรยนขนาดเลกมภาวะผน าทางวชาการดานการพฒนาหลกสตร อยในระดบมาก 1.3 ผบรหารสนบสนนใหมการประเมนผลการใชหลกสตรของสถานศกษา มคาเฉลยต าสด อาจเปนเพราะวาผ บรหารเนนโครงการหรอกจกรรมสวนอนๆ มากกวา ดงท วทยากร เชยงกล (2550: 1) ไดสรปไววาการจดการศกษาในชวงทผานมา เนนโครงการใหมบางโครงการ เชน เรองคอมพวเตอร วชาทเนนเรองความทนสมย แตไมไดทมเทงบประมาณ ก าลงคนในเรองหลกสตรและกระบวนการเรยนการสอนอยางจรงจง ผบรหารจงใหความส าคญเกยวกบการประเมนผลการใชหลกสตร


74

สถานศกษาในระดบนอย ท ง ทการประเ มนผลหลกสตรสถานศกษาเปนขนตอนทส าคญอยางยงในกระบวนการพฒนาหลกสตร 1.4 การพฒนากระบวนการเรยนการสอน โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาขอทมคาเฉลยมากทสด คอ ผบรหารใหการสนบสนนการจดการเรยนทเนนผเรยนเปนส าคญ สอดคลองกบแนวคดในการจดการศกษาตามแนวทางการปฏรปการศกษาในดานการปฏรปกระบวนการเรยนรนนใหยดผเรยนส าคญทสด ดงท พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท2) พ.ศ. 2545 มาตรา 22 ก าหนดวา การจดการศกษาตองยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความส าคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ และเนนใหการจดการเรยนรเกดขนไดทกเวลาทกสถานท มการประสานความรวมมอกบบดามารดา ผปกครองและบคคลในชมชนทกฝายเพอรวมกนพฒนาผเรยนตามศกยภาพ ท าใหผบรหารมความตระหนกและเหนความส าคญเปนอยางยงในการทจะจดการศกษาใหเปนไปตามแนวการปฏรปการศกษา 1.5 ผบรหารสนบสนนใหมการจดกจกรรมสงเสรมนกเรยนทมความเปนเลศทางปญญา มคาเฉลยต าสด อาจเนองจากในการจดกระบวนการเรยนการสอนของโรงเรยนขนาดเลกนน ผบรหารมงเนนพฒนาผลสมฤทธของนกเรยนในภาพรวม โดยจะเนนใหการชวยเหลอนกเรยนทเรยนออนมากกวาทจะมงพฒนาคนทมปญญาเลศ ดงจะเหนไดจากการบรหารจดการโรงเรยนขนาดเลก รปแบบการจดการเรยนรทหลากหลาย ในรปแบบท 7 ครพ ศษยนอง ผ เ รยนทมลกษณะผ น าและม (กระทรวงศกษาธการ 2552: 34) จากแนวทางการบรหารจดการโรงเรยนขนาดเลกทไมเออตอการจดกจกรรมสงเสรมนกเรยนทมความเปนเลศทางปญญา ภาวะทมครจ ากดจงท าใหภาวะผน าทางวชาการของผบรหารโรงเรยนขนาดเลก อยในระดบปานกลาง 1.6 การพฒนาสออปกรณการเรยนการสอน โดยภาพรวมอยในระดบมาก ซงสอดคลองกบทศนะของเบอรน (Burn, 1978 อางถงใน สเทพ พงศศรวฒน 2549: 6) อธบายวา ผบรหารท าหนาท จดหา ประสานงาน และกระจายทรพยากรมนษยและวสดอปกรณตางๆ ทจ าเปนส าหรบองคการ ผบรหารจงจ าเปนตองมทกษะในการเปนผอ านวยความสะดวก (Facilitator) ในการท างานขององคการ เปนผทสรางความมนใจวาสงทปฏบตนนเปนไปตามกฎระเบยบขององคการ เมอพจารณาเปนรายขอ

พบวาขอทมภาวะผ น าทางวชาการอยในระดบมากทสด คอ ผบรหารสนบสนนใหมการจดแหลงเรยนรภายในสถานศกษา 1.7 ผ บรหารสนบสนนใหมการจดท า สออเลคทรอนคสในการเรยนการสอน มคาเฉลยต าสด ทงนเนองจากโรงเรยนขนาดเลกมงบประมาณจ ากด มความตองการในการพฒนาหลายดาน จงตองจดสรรตามล าดบความส าคญในดานอนๆ กอน การสนบสนน การจดท าสออเลกทรอนกสจงอยในระดบนอย 1.8 การวดผลและประเมนผลการเรยน โดยภาพรวมอยในระดบมาก ซงสอดคลองกบงานวจยของ วรฬหจต ใบล (2547: บทคดยอ) พบวา ภาวะผน าทางวชาการของผ บ รหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาหนองบวล าภ เขต 1-2 ในดานการวดประเมนผลนกเรยน อยในระดบมากเชนเดยวกน และสอดคลองกบผลงานวจยของแอนเดอรสน (Anderson, 2000 อางถงใน ประยร อาคม 2548: 25) ไดศกษาพฤตกรรมภาวะผน าทางวชาการทมประสทธภาพของคร พบวา มความแตกตางอยางมนยส าคญเพยง 1 มต คอ การตรวจสอบความกาวหนาของนกเรยน ขอทมภาวะผ น าทางวชาการอยในระดบมากทสด คอ ผบรหารสนบสนนใหมการประเมนผลนกเรยนอยางหลากหลาย ซงสอดคลองกบแนวการจดการศกษา ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และปรบปรง 2545 มาตรา 26 ใหสถานศกษาจดการประเมนผเรยนโดยพจารณาจากพฒนาการของผเรยน ความประพฤต การสงเกตพฤตกรรมการเรยน การรวมกจกรรมและการทดสอบควบคไปในกระบวนการเรยน การสอน ตามความเหมาะสมของแตละระดบ 1.9 ผบรหารใหมการจดท าคมอการวดและประเมนผลการเรยน มคาเฉลยต าสด อาจเปนเพราะแนวทางในการวดและประเมนผลมกจะรวมอยในหลกสตรสถานศกษา ผ บ รหารจงไมไดสนบสนนใหมการจดท า ค มอการวดการประเมนผลฉบบสมบรณแยกออกมาตางหาก 1.10 การนเทศการสอน มคาเฉลยต าสด ซงสอดคลองกบงานวจยของ ประยร อาคม (2548: 50) พบวาภาวะผน าทางวชาการของผบรหารสถานศกษา กลมเครอขาย อ าเภอสงคม ส านกงานเขตพนทการศกษาหนองคาย เขต 1 ในรายดานทมคาเฉลยนอยทสด คอ ดานการนเทศการสอน การทผบรหารมภาวะผน าทางวชาการดานการนเทศการสอนอยในระดบนอยอาจเปนเพราะวา การบรหารและการจดการเรยนการสอนในโรงเรยนขนาดเลกมหลากหลายรปแบบ เชน การเรยนรวมบางชน เรยนรวมชวงชน เรยนรวมทกชน หองเรยนเคลอนท หรอการเรยน การสอนผานดาวเทยม ฯลฯ เปนภารกจการบรหารจดการ


75

โรงเรยนขนาดเลกโดยเฉพาะซงผบรหารอาจจะยงมความรความช านาญในการนเทศการสอนของครในระดบนอย 1.11 การวจยเพอพฒนาคณภาพ โดยภาพรวมอยในระดบมาก สอดคลองกบ แนวคดของ แดเนยล ดค (Daniel Duke, 1999 อางถงใน สเทพ พงศศรวฒน 2549: 1-6) ไดท าการวเคราะหบทความดานภาวะผ น าทางการศกษาทปรากฏอยในวารสารตาง ๆ ทางบรหารตงแตป 1985 - 1995 พบวามแนวคดส าคญ (distinct conceptions) ดานภาวะผน าอย 6 ประเดน ป ร ะ เ ด น ห น ง ท ก ล า ว ถ ง ค อ ด า น ก า ร เ ป ล ย น แป ล ง (transformational) ซงเปนเรองทอาจารยใหญตองสามารถเพมขดความสามารถและความเอาใจใสตอผลงานของคณะครในโรงเรยนใหสงขน ผบรหารมภาวะผน าทางวชาการสงสดคอ ผบรหารสนบสนนใหครท าวจยในชนเรยน อาจเปนเพราะผบรหารเหนถงความส าคญของการวจยในชนเรยนเพราะเปนการแกปญหาในหองเรยน เปนเรองใกลตวคร และสามารถสอสารกนดวยภาษาทเขาใจงาย นอกจากนตามแนวทางการปฏรปการศกษาเนนใหครท าวจยในชนเรยนและน าผลการวจยมาใช รวมถงการพฒนาวชาชพคร การสนบสนนใหครมวทยฐานะโดยการคดคนนวตกรรมทางการศกษาและผลการวจยในชนเรยนท าใหผบรหารมการตนตวในการสงเสรมและสนบสนนใหครท าวจยในชนเรยน 1.12 ผบรหารจดใหมการแลกเปลยนเรยนรเกยวกบการท าวจยในชนเรยนภายในสถานศกษา มคาเฉลยต าสด อาจเปนเพราะรปแบบการจดการศกษาในโรงเรยนขนาดเลกทมครจ ากด ท าใหการจดสรรเวลาใหครมารวมกจกรรมแลกเปลยนเรยนรกนท าไดนอย 2. เปรยบเทยบภาวะผน าทางวชาการของผบรหารโรงเรยนขนาดเลก อ าเภอเชยรใหญ สงกดส านกงานเขตพนทการศกษานครศรธรรมราช เขต 3 จ าแนกตามเพศ ประสบการณ และระดบการศกษา พบวา 2.1 ภาวะผน าทางวชาการของผบรหารโรงเรยนขนาดเลกจ าแนกตามเพศ ผบรหารทเปนเพศหญงและผบรหารทเปนเพศชายโดยภาพรวมมภาวะผน าทางวชาการไมแตกตางกน ซงไมสอดคลองกบสมมตฐาน ท งนอาจเปนเพราะผ บรหารมการพฒนาตนเองใหมความรความสามารถใหมมาตรฐานตามต าแหนง ประกอบกบการด าเนนงานดานประกนคณภาพภายในสถานศกษา ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท2) พ.ศ.2545 และเตรยมรบการประเมนจากภายนอก ท าใหผ บรหารทกคนเกดความตระหนกและตนตวในการพฒนาตนเองใหมภาวะผน าทางวชาการ

ประกอบกบส านกงานเขตพนทการศกษานครศรธรรมราชเขต 3 จดอบรมแนวทางการบรหารจดการโรงเรยนขนาดเลกใหมคณภาพอยางตอเนอง โดยจดโครงการแลกเปลยนเรยนรเพอพฒนาสโรงเรยนคณภาพใหแกครและผบรหารอยางสม าเสมอ ผบรหารโรงเรยนทงเพศหญงและเพศชายจงมภาวะผน าทางวชาการโดยภาพรวมไมแตกตางกน 2.2 ภาวะผน าทางวชาการของผบรหารโรงเรยนขนาดเลก จ าแนกตามประสบการณ โดยภาพรวมและรายดานไมแตกตางกน สอดคลองกบงานวจยของ พรสรย สธนะวฒน (2549: 87) ทศกษาเรองภาวะผน าทางวชาการของผ บรหารสถานศกษาในกงอ าเภอนคมพฒนา จงหวดระยอง เปรยบเทยบภาวะผ น าทางวชาการของผ บรหาร จ าแนกตามประสบการณ พบวา โดยภาพรวมแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต อาจเปนเพราะผบรหารไดรบการพฒนาใหมความรหรอสมรรถนะในการปฏบตงานตามมาตรฐานกอนการเขาสต าแหนง ซงมสมรรถนะหลก คอ การมงผลสมฤทธ การบรการทด การพฒนาตนเอง การท างานเปนทม และสมรรถนะประจ าสายงาน คอ การวเคราะห สงเคราะห และการวจย การสอสารและการจงใจ การพฒนาศกยภาพบคคล และการมวสยทศน (ส านกพฒนาครและบคลากรการศกษาขนพนฐาน 2552: 34-39) นอกจากนส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน เหนวาผบรหารสถานศกษาเปนกลไกส าคญในการบรหารจดการศกษา จงจดท าโครงการพฒนาผบรหารสถานศกษาทวประเทศในเดอนสงหาคม - กนยายน พ.ศ. 2552 เพอพฒนาผบรหารสถานศกษาใหมภาวะผน าทางวชาการ ยกระดบคณภาพสถานศกษา ผลสมฤทธทางการเรยนทสงขน และเปนไปตามการปฏรปรอบสอง (ส านกพฒนาครและบคลากรการศกษาขนพนฐาน 2552: 249) จากการใหการอบรมพฒนาดงกลาวท าใหผบรหารโรงเรยนขนาดเลก ในอ าเภอเชยรใหญ สงกดส านกงานเขตพนทการศกษานครศรธรรมราช เขต 3 มภาวะผน าทางวชาการไมแตกตางกน 2.3 ภาวะผน าทางวชาการของผบรหารโรงเรยนขนาดเลก จ าแนกตามระดบการศกษา โดยภาพรวมและรายดาน แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ซงเปนไปตามสมมตฐาน และสอดคลองกบแนวคดของ อศวน อาฮยา (2550: 2 ) กลาววาการศกษาหมายถงการเปลยนแปลงคน โดยเฉพาะเ พมคณภาพของคนและอาจหมายรวมไปถงการเปลยนแปลงสงคมดวยดงนนการทผบรหารโรงเรยนมการศกษาระดบสงกสามารถพฒนาตนเองและเพมศกยภาพในการปฏบตงาน


76

ไดดยงขน ดงน นผบรหารทมระดบการศกษาแตกตางกนจงมภาวะผน าทางวชาการแตกตางกน ขอเสนอแนะ ผลการวจยเ กยวกบภาวะผ น าทางวชาการของผบรหารโรงเรยนขนาดเลกมขอเสนอแนะดงตอไปน 1. ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช 1.1 ผบรหารโรงเรยนควรมการนเทศการสอนของครอยางจรงจงทกภาคเรยน โดยจดท าปฏทนการนเทศ ชแจงบทบาทการนเทศ การรบการนเทศ รวมท งสรางและปรบปรงเครองมอในการนเทศเพอปรบปรงการเรยนการสอนของคร 1 . 2 ผ บ รห า รคว รสนบ ส นนให ม ก า รประเมนผลการใชหลกสตรของสถานศกษาทกปการศกษาเพอพฒนาหลกสตรสถานศกษา 1.3 ผบรหารควรด าเนนการเชญวทยากรมาอบรมใหความรเกยวกบการวจยในชนเรยน 1.4 ผบรหารควรจดใหมการแลกเปลยนเรยนรเกยวกบการท าวจยในชนเรยน 1.5 ผบรหารควรใหมการจดกจกรรมสงเสรมนกเรยนทมความเปนเลศทางปญญา 1.6 ผบรหารควรสนบสนนใหมการจดท าสออเลคทรอนคสในการเรยนการสอนใหมากยงขน 1.7 ผ บรหารควรสนบสนนใหมการจดท าคมอการวดและประเมนผลการเรยน ทกปการศกษา 2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 2.1 ควรมการศกษาภาวะผน าทางวชาการเชงคณภาพ ในโรงเรยนขนาดเลก 2.2 ควรมการศกษาเกยวกบปจจยทสงผลตอการมภาวะผน าทางวชาการทมประสทธภาพ

บรรณานกรม กระทรวงศกษาธการ (2546) คมอการบรหารสถานศกษาขน

พนฐานทเปนนตบคคล กรงเทพมหานคร องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ

ประยร อาคม (2548) “ภาวะผน าทางวชาการของผบรหารสถานศกษา กลมเครอขาย อ าเภอสงคม ส านกงานเขตพนทการศกษาหนองคาย เขต 1” การศกษาอสระปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยขอนแกน

ปรยาพร วงศอนตรโรจน (2535) การบรหารงานวชาการ กรงเทพมหานคร ศนยสอเสรม กรงเทพมหานคร

พรสรย สธนะวฒน (2549) “ภาวะผน าทางวชาการของผบรหารสถานศกษา ในกงอ าเภอนคมพฒนา จงหวดระยอง” มยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา

“พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท2) พ.ศ.2545” ราชกจจานเบกษา เลมท 119 ตอนท 123 ก (19 ธนวาคม 2545) หนา 26-27

มณฑา วญญโสภต (2547) “การศกษาพฤตกรรมภาวะผน าทางวชาการของผบรหารโรงเรยน ระดบประถมศกษา สงกดกรงเทพมหานคร ตามการรบรของครและผบรหาร” วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาบรหารการศกษา ภาควชานโยบาย

การจดการและความเปนผน าทางการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

วทยากร เชยงกล (2550) สภาวะการศกษาไทย ป2549/2550 “ การแกปญหาและการปฏรป

การศกษาอยางเปนระบบองครวม กรงเทพมหานคร ว.ท.ซ. คอมมวนเคชน . (2551) สภาวะการศกษาไทย ป2550/2551 “ปญหาความเสมอภาคและคณภาพของ การศกษาไทย กรงเทพมหานคร ว.ท.ซ. คอมมวน เคชน วรฬหจต ใบล (2547) “ภาวะผน าทางวชาการของผบรหาร สถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนท การศกษาหนองบวล าภ เขต 1-2” วทยานพนธ ปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏเลย วโรจน สารรตนะ (2542) การบรหาร หลกการ ทฤษฎ และ ประเดนการศกษา กรงเทพมหานคร ทพยวสทธ วรชาต วลาศร (2549) “ภาวะผน าทางวชาการของผบรหาร

สถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาชยภม เขต 2” วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏเลย


77

ส านกงานเขตพนทการศกษานครศรธรรมราช เขต 3 (2552) “แนวทางการพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษา” นครศรธรรมราช (อดส าเนา)

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2552) แนวทางการพฒนาคณภาพโรงเรยนขนาดเลกกรงเทพมหานคร ส านกนโยบายและแผนการศกษาขนพนฐาน

ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา(องคการ มหาชน) (2548) มาตรฐาน การศกษา ตว บงช และเกณฑการพจารณาเพอการประเมน คณภาพภายนอก ระดบการศกษาขนพนฐาน : การศกษาปฐมวย รอบทสอง (พ.ศ.2549-2553) กรงเทพมหานคร สมศ. ส านกพฒนาครและบคลากรการศกษาขนพนฐาน (2552) หลกสตรการพฒนาผบรหารสถานศกษาทวประเทศ กรงเทพมหานคร ทองกมล สเทพ พงศศรวฒน (2549) “ภาวะผน าแบบสรางสรรค” คนคน เมอ 10 ธนวาคม 2552 จาก http://suthep.ricr.ac.th อศวน อาฮยา (2550) “ความส าคญของการศกษาตอการลดความ ยากจน” ใน รายงานการสมมนาวชาการประจ าป 2550 ณ โรงแรมแอมบาสซาเดอรซต จอมเทยน จงหวดชลบร วนท 10-11 พฤศจกายน 2550 อทย บญประเสรฐ (2540) หลกสตรและการบรหารงานวชาการ ในโรงเรยน กรงเทพมหานครเอสด-เพรส Davanport, John Dinorcia. (1984). “An Analysis of Principals” Pereeptions of Instructional Leadership Behavior. Dissertation Abstracts International, 46 (03): 589-A. Davis, Gary A, and Thomas,Margaret A (1989) Effective Schools and Effective Teachers . Boston: Allyn and Bacon . Liu. Chig-Jen. (1985). “An Identification of Principals International Behavior in Effective High School.” Dissertation Abstracts International. 46 (03): 598-A. Sayfarth, J.T. (1999). The Principal : New Leadership for New Challege. New Jersey: Prentice –Hall. Ubben, Gerald C. and Hughes, Larry W. (1987). The Principal:Creative Leadership for Effective Schools. Boston: Allyn and Bacon.

http://suthep.ricr.ae.th/

ว.ศกษาศาสตร การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองทกษะการอานตความของนกเรยน ปท 4 ฉบบท 2 ก.ค.2554- ธ.ค.2554 ชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนดวยบทเรยนออนไลน (E-Learning)

ดารกา วรรณวนช

78

การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทย เรอง ทกษะการอานตความ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนดวยบทเรยนออนไลน (E – Learning)

The Study of Learning Achievement in the Thai Language Subject on Interpretation Reading skills of Mattayomsuksa 1 students by E-learning lessons

ดารกา วรรณวนช* บทคดยอ

การวจยครงนมจดมงหมายเพอพฒนาบทเรยนออนไลน เรอง ทกษะการอานตความ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 และเพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทย เรองทกษะการอานตความ ระหวางกลมทเรยนผานบทเรยนออนไลน กบกลมทสอนแบบปกต กลมตวอยางทใชในการวจยเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศร นครนทรวโรฒ ประสานมตร (ฝายมธยม) จ านวน 2 หองเรยน สมอยางงายเปนกลมทดลอง (เรยนผานบทเรยนออนไลน) 1 หองเรยน จ านวน 45 คน และเปนกลมควบคม (สอนปกต) 1 หองเรยน จ านวน 45 คน แบบแผนการทดลองเปนแบบ Randomized control group pretest posttest design ใชเวลาในการทดลอง 10 คาบ คาบละ 50 นาท เครองมอทใชในการวจย ไดแก บทเรยนออนไลน แผนการสอนแบบปกต และแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ทกษะการอานตความ สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก สถตพนฐาน และทดสอบสมมตฐานโดยใช t–test for Independent samples ผลการวจยพบวา 1.บทเรยนออนไลน เรอง ทกษะการอานตความ มประสทธภาพ 83.44 / 82.67 2.นกเรยนทเรยนผานบทเรยนออนไลน กบนกเรยนทไดรบการสอนปกตมผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทย เรอง ทกษะการอานตความ แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 โดยกลมทเรยนผานบทเรยนออนไลนมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวา

Abstract The purposes of this study were to develop E-learning lessons on Interpretation Reading Skills of Mattayomsuksa I students by E-

learning lessons in order to be the efficient lessons as the criteria of eighty-eighty(80/80) and to compare the Thai language learning achievement on Interpretation Reading Skills between students who learn by E-learning and students who learn in a regular class. The samples for this research were two classrooms of Mattayomsuksa I students from Srinakharinwirot University Prasarnmit Demonstration School (Secondary) in the second semester of the academic year 2552. The experimental group consisted of one classroom with 45 students selected from Simple Random Sampling (studying by E-learning lessons) and the control group (a regular class) consisted of one classroom with 45 students. The design for this experiment was Randomized control group pretest posttest design. The time spent for this experiment was ten fifty-minute periods. The instruments used for this research were E-learning lessons, regular lesson plans, and the achievement test on Interpretation Reading Skill. The statistics applied in analyzing the data were the fundamental statistic and the assumption test by t-test for Independent samples. The research results were as follows:

1. E-learning lessons on Interpretation Reading Skill were effective at 83.44/82.67. 2. There was the significant difference in the Thai language learning achievement on

Interpretation Reading Skills between students who learn by E-learning lessons and students who learn in a regular class at .05 level. The learning achievement of students who learn by E-learning lessons was higher.

*ผชวยศาสตราจารย โรงเรยนสาธตแหงมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ (ฝายมธยม)



79

ภมหลง ภาษามบทบาทหนาทส าคญในสงคม กลาวคอ ภาษาเปนเครองมอในการสอสาร ภาษาชวยถายทอดความร ความคดและวฒนธรรม นอกจากนภาษายงเปนเครองผกพนตอมนษยอยางแนนแฟน ไมมสงใดทจะท าใหคนรสกเปนพวกเดยวกนมากกวาการพดภาษาเดยวกนซงเปนการเสรมสรางความเขาใจอนดระหวางชนในชาต การรบร และการใชภาษาไดอยางถกตอง จะท าใหบคคลนนไดเปรยบและเปนทยอมรบในสงคมมากกวาบคคลทมลกษณะดอยกวาในการใชภาษา (สมเดจพระเทพรตนราชสดา. 2529: 1-7)ภาษาไทยเปนภาษาประจ าชาต บงบอกถงความเปนเอกราชและภมปญญาของบรรพบรษดานวฒนธรรม ประเพณ สนทรยภาพ โดยบนทกไวเปนวรรณคดและวรรณกรรมอนล าคา (กรมวชาการ. 2542 : 6) ประกอบกบยคปจจบนเปนยคโลกาภวฒน มสวนผลกดนใหเราตองรบรขอมลขาวสารตางๆ ตลอดเวลา เพอใหตวเองไดเปนผทนตอเหตการณและรเทาทน การอานจงเปนเครองมอส าคญยงในการแสวงหาความร สรางภมปญญาในการพฒนาชวตใหเกดความรอบร เพอความสรางสรรคและความบนเทงใจ ท าใหคนทนโลกทนเหตการณ

การอานเปนทกษะทางภาษาทส าคญ การอานเปนการเรยนร เมอคนเราอานมากกยงรมาก เปลอง ณ นคร ไดกลาววา “การอานเปนเครองมอสความส าเรจ เบองหลงความรความสามารถอนปราดเปรองของนกปราชญและอจฉรยะบคคลลวนมพนฐานจากการเปนนกอานทงสน” (เปลอง ณ นคร. 2538 : ค าน า) ทกษะการอานจงเปนรากฐานทส าคญโดยเฉพาะดานการศกษา การอานเปนพนฐานทกภาษาทส าคญของนกเรยนทกระดบชนและมความส าคญตอการพฒนาการเรยน นกเรยนจะน าความรตางๆ ทไดจากการอานไปใชนนตองเขาใจในขอความทอานไดอยางถองแท ซงกเกดจากการแปลความและการตความขอความทอาน เพอคนหาความหมายทแทจรงทแฝงอยในขอความนนๆ ไดอยางถกตอง

การอานใหเขาใจและสามารถตความเรองทอานไดนบวาเปนเปาหมายส าคญทสดของการอาน เพราะถามความเขาใจและสามารถตความในการอานไดกจะสามารถรวบรวมความคดจากสงทอานได สาเหตทนกเรยนไมสามารถบรรลจดมงหมายของหลกสตรเรองการอานไดเนองจากครยดตนเองเปนศนยกลาง โดยใชวธบรรยาย อธบาย วพากษวจารณเพยงผเดยว ไมฝกใหผเรยนไดแสดงความคด ครขาดเทคนคแบบใหม ไมน าจตวทยามาใชในการสอน

ท าใหนกเรยนเกดความเบอหนายไมอยากเรยนวชาภาษาไทย การจดกจกรรมการเรยนการสอนครจะมงเนอหามากกวาผลสมฤทธทางการเรยนร นกเรยนจงมสวนรวมในกระบวนการเรยนการสอนนอยมาก อกทงนกเรยนมความแตกตางระหวางบคคล บางคนเรยนรไดเรวบางคนเรยนรไดชา รวมถงเนอหาหลกสตรไมทนสมย จ านวนนกเรยนตอหองมปรมาณมากและขาดสอการเรยนการสอนทเหมาะสม ซงสงผลตอการเรยนรของนกเรยน

ปจจบนความกาวหนาทางเทคโนโลยและดานการสอสารมอตราความกาวหนาเพมขนอยางรวดเรว โดยไมวาจะอยทใดในโลกนกสามารถตดตอสอสารกนได เปนผลใหเกดการเปลยนแปลงดานตางๆ อยางรวดเรวทงดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง แมกระทงระบบการศกษาในปจจบนกไดมการน าเทคโนโลยเขามาใชกบระบบการศกษา ทงนประเทศไทยไดมการน าเทคโนโลยคอมพวเตอรมาใชเปนเครองมอในการสรางสอการเรยนการสอน ซงอาจนบไดวาการใชคอมพวเตอรเรมจากการเรยนวชาคอมพวเตอร จากนนกมการสรางสอการเรยนการสอนรปแบบใหมทเรยกวา “สอคอมพวเตอรชวยสอน” หรอ “CAI” (Computer Aided Instruction) และในปจจบนเทคโนโลยคอมพวเตอรและอนเทอรเนตไดพฒนาเตบโตขนอยางรวดเรวและไดกาวเขามาเปนเครองมอทส าคญทเปลยนรปแบบการเรยนการสอน โดยพฒนาจาก “CAI” แบบเดมๆ ใหเปน WBI (Web Base Instruction) หรอการเรยนการสอนผานบรการเวบเพจ สงผลใหขอมลรปแบบ WBI สามารถเผยแพรไดอยางรวดเรวและกวางไกลกวา CAI สงผลใหการพฒนาสอการเรยนการสอนแบบ WBI เปนทนยมและไดรบการพฒนามาเปนสอการเรยนการสอนออนไลน หรอ E-Learning (www.nectec.or.th) ซงการเรยนการสอนแบบออนไลน (E-Learning) เปนการใชทรพยากรตางๆ ในอนเทอรเนตมาสรางระบบการเรยนการสอน โดยสนบสนนและสงเสรมใหเกดการเรยนรตรงตามความตองการของผสอนและผเรยน โดยทผเรยนสามารถเรยนไดทกท ทกเวลา และทกคน

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 มาตรา 66 ไดกลาวไววา “ผเรยนมสทธพฒนาความสามารถในการใชเทคโนโลยเพอการศกษาในโอกาสทท าได เพอใหมความรและทกษะเพยงพอทจะใชเทคโนโลยเพอการศกษาในการแสวงหาความรดวยตนเองไดอยางตอเนองและเหมาะสม ซง E-Learning เปนรปแบบการเรยนการสอนทสามารถตอบสนองตามพระราชบญญตการศกษา โดยเปนรปแบบการเรยนรเนนผเรยนเปนศนยกลางได

http://www.nectec.or.th/



80

อยางมประสทธภาพ ทงนเพราะขอไดเปรยบดานความยดหยนของการเขาถงเนอหาของผเรยน โดยปราศจากขอจ ากดดานเวลาและสถานท รวมทงการจดชองทางในการแลกเปลยนความคดเหนกบผอนไมวาจะเปนผสอน ผเรยนดวยกนไปจนถงผเชยวชาญอนๆ และยงใชเปนแหลงคนควาหาความรเพมเตมจากเวบไซตตางๆ ไดอกทางหนงดวย

จากสภาพปญหา หลกการและเหตผลดงกลาวขางตนผวจยจงมความสนใจทจะสรางและพฒนาบทเรยนออนไลน เรองทกษะการอานตความ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 เพอใชในการพฒนาทกษะการอานตความ เพอใหเกดการเรยนรอยางถาวรและผลสมฤทธทางการเรยนสงขน อกทงยงเปนการแบงเบาภาระของครและเพมประสทธภาพในการเรยนการสอนสาระการเรยนรภาษาไทยใหดยงขนตอไป วตถประสงคของการวจย 1. เพอพฒนาบทเรยนออนไลน เรอง ทกษะการอานตความ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 2. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทย เรองทกษะการอานตความ ระหวางกลมทเรยนผานบทเรยนออนไลน กบกลมทสอนแบบปกต สมมตฐานการวจย นกเรยนทเรยนดวยบทเรยนออนไลน กบกลมทสอนแบบปกตมผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทย เรองทกษะการอานตความ แตกตางกน ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

การศกษาวจยครงนจะท าใหไดรปแบบการจดการเรยนรส าหรบกลมสาระภาษาไทยแบบออนไลน (E-Learning) และผลการวจยครงนท าใหทราบผลของการการจดการเรยนการสอนผานระบบออนไลน (E-Learning) เพอพฒนาทกษะการอานตความ อนจะเปนแนวทางแกผสอน ผเกยวของ หรอผสนใจเกยวกบการจดการเรยนการสอนผานระบบออนไลน ซงเปนการศกษาทนานาประเทศก าลงใหความส าคญและน ามาใชในระบบการสอนในปจจบน

นยามศพทเฉพาะ 1.บทเรยนออนไลน หมายถง โปรแกรมบทเรยนคอมพวเตอรทน ามาใชเปนสอการสอนทมการตดตอกนทางระบบอนเทอรเนต เพอใชในการเรยนรและทบทวนเรองทกษะการอานตความเปนเนอหาตรงตามสาระการเรยนรและมาตรฐานการเรยนร กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท 1 ในหลกสตรการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2544 2.การหาประสทธภาพบทเรยนออนไลน หมายถง การสรางบทเรยนออนไลน ใหมประสทธภาพตามเกณฑทก าหนดไว โดยการน าบทเรยนออนไลนทผ วจยสรางขนไปทดลองใช เพอปรบปรงแกไขจนบทเรยนออนไลนนนมประสทธภาพตามเกณฑ เกณฑการหาประสทธภาพของบทเรยนออนไลน หมายถง ผลสมฤทธทางการเรยนจากการเรยนดวยบทเรยนออนไลนทสรางขนของนกเรยนตองไดคะแนนไมต ากวาเกณฑ 80/80 80 แรก หมายถง คารอยละของคะแนนเฉลยจากการท าแบบฝกหดระหวางเรยน 80 หลง หมายถง คารอยละของคะแนนเฉลยจากการท าแบบทดสอบหลงเรยน 3. การอานตความ หมายถง การอานเพอท าความเขาใจสงทผเขยนมไดกลาวไวโดยตรง ผอานจะตองใชการประมวลเรองราว แปลความ ขยายความ คดหาความหมายทซอนเรนอยในขอความทปรากฏ เพอทจะท าความเขาใจความคดของผเขยนทตองการสอความหมาย อารมณ ความรสก แนวคด สญลกษณ รวมถงคานยมทแฝงไวอยางแยบคายไดอยางมวจารณญาณและสมเหตสมผล การอานตความเปนการอานขนสง ซงมล าดบขนดงน 1. อานออก 2. อานคลอง 3. อานเขาใจเรอง 4. อานแลวแยกขอเทจจรง ความคดเหน อารมณความรสกในเรองทอานได 5. อานแลวตความได สามารถเขาใจสงทผเขยนไมไดระบไวโดยตรงหรออาจมความหมายโดยนยออกมาเปนความคดของตนเองอยางมเหตผล

4. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทย เรอง ทกษะการอานตความ หมายถง ความสามารถของนกเรยนในดานความร ความจ า และความเขาใจเกยวกบทกษะการอานตความ ซงวดไดจาก



81

คะแนนการตอบแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทย เ รองทกษะการอานตความ ทผ วจยสรางขนและตรวจสอบคณภาพแลว กลมตวอยางทใชในการวจย

กลมตวอยางทใชในการวจยเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร (ฝายมธยม) จ านวน 2 หองเรยน สมอยางงายเปนกลมทดลอง (เรยนผานบทเรยนออนไลน) 1 หองเรยน จ านวน 45 คน และเปนกลมควบคม (สอนปกต) 1 หองเรยน จ านวน 45 คน ระยะเวลาในการทดลอง ด าเนนการทดลองในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 โดยกลมทดลองเรยนผานบทเรยนออนไลน กลมควบคมไดรบการสอนแบบปกต ใชเวลาในการทดลอง 10 คาบ คาบละ 50 นาท รายละเอยด ดงน เรอง หลกการอานทวไป 2 คาบ เรอง หลกการอานจบใจความ 2 คาบ เรอง หลกการอานตความ 6 คาบ เครองมอทใชในการวจย 1. บทเรยนออนไลน ผวจยด าเนนการสรางตามขนตอน ดงน

1.1 ขนวางแผน

รวบรวมขอมล เนอหา ทฤษฎ วชาภาษาไทยเรองทกษะการอานตความ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ศกษาการใชงานเกยวกบโปรแกรมการสรางบทเรยนออนไลน เชน โปรแกรม Macromedia Dreamweaver, Macromedia Flash, Adobe Photoshop เปนตน

1.2 ขนออกแบบบทเรยน

ศกษาเนอหาวชาภาษาไทย เรองทกษะการอานตความ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1ก าหนดจดประสงคของบทเรยน จดเรยงล าดบเนอหาตามจดประสงคของบทเรยน จดวางโครงรางเนอหา ล าดบเนอหา Content ใหเปนโครงสรางตนไม ซงเปนการ

เชอมโยงเนอหาในแตละสวนและแสดงการจดล าดบเนอหาใหถ กตอ ง เหมาะสม จด เ ต ร ยมขอ มล เ ก ยวกบภาพประกอบ ภาพเคลอนไหว ภาพนง เสยง พจารณาหลกการสรางบทเรยนและการสรางแบบฝกหด เปนตน

1.3 ขนการสรางบทเรยน

จดท าโครงรางบทเรยนและแบบฝกหดระหวางเรยน น าโครงรางทออกแบบไปปรกษาผเชยวชาญดานเนอหา จ านวน 3 ทาน ผเชยวชาญดานเทคโนโลยการศกษา จ านวน 3 ทาน น ามาปรบปรงแกไขตามค าแนะน าของผเชยวชาญ แลวด าเนนการสรางบทเรยนและแบบฝกหดระหวางเรยนตามค าแนะน าของผเชยวชาญ

1.4 ขนหาคณภาพบทเรยน น าบทเ รยนออนไลน ทสรางเสรจแลว เสนอผ เ ชยวชาญดานเนอหา 3 ทานและผ เ ชยวชาญดานเทคโนโลยการศกษา 3 ทาน ซงเปนผเชยวชาญชดเดมในขน 1.3 เพอพจารณาตรวจสอบคณภาพเบองตนของบทเรยนออนไลน หลงจากนนน ามาปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผ เ ชยวชาญ แลวน าเสนอผเชยวชาญอกครงเพอประเมนคณภาพของบทเรยนโดยใชแบบประเมนคณภาพของบทเรยนโดยใชเกณฑการใหคะแนนตามแบบประเมนของลเคอรท (Likert) เปนมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ซงม 5 ระดบ คอ เหมาะสมมากทสด เหมาะสมมาก เหมาะสมปานกลาง เหมาะสมนอย และเหมาะสมนอยทสด เกณฑในการยอมรบวาบทเรยนออนไลนทสรางขนมคณภาพหรอไม ผวจยก าหนดใหมคาเฉลยตงแต 3.50 ขนไป น าบทเรยนออนไลนมาปรบปรงแกไขใหสมบรณอกครง แลวน าไปทดลองใชกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 หองทไมใชกลมตวอยางจรง จ านวน 44 คน เพอศกษาความเหมาะสมของเนอหา ความยากงายของภาษา เวลาทใช และศกษาคาแนวโนมประสทธภาพของบทเรยนออนไลน ซงค านวณคาแนวโนมประสทธภาพไดเทากบ 81.22 / 80.30 และน ามาปรบปรงอกครง กอนน าไปใชจรงกบกลมตวอยาง 2. แผนการสอนแบบปกต ผวจยด าเนนการสรางแลวน าเสนอผ เชยวชาญตรวจสอบความถกตองเหมาะสมของภาษา ความชดเจนและความถกตองของผลการเรยนรทคาดหวง ความสอดคลองของเนอหา กจกรรม และความสอดคลองของผลการเรยนรทคาดหวงกบการวดผลประเมนผลเพอน าขอเสนอแนะมาปรบปรงแกไข กอนน าไปใชจรง



82

3. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ทกษะการอานตความ ลกษณะเปนขอสอบปรนย 4 ตวเลอก จ านวน 30 ขอ มคาความเชอมนทงฉบบ เทากบ .89 แบบแผนการทดลองและการด าเนนการทดลอง แบบแผนการทดลองเปนแบบ Randomized control group pretest posttest design ด าเนนการทดสอบกอนเรยนดวยแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ทกษะการอานตความ จ านวน 30 ขอ แลวเรมทดลองโดยใชเวลาในการทดลอง 10 คาบ คาบละ 50 นาท (เรอง หลกการอานทวไป 2 คาบ , เรอง หลกการอานจบใจความ 2 คาบ , เรอง หลกการอานตความ 6 คาบ) กลมทดลองเรยนผานระบบออนไลน และกลมควบคมไดรบการสอนแบบปกต เมอจดการเรยนการสอนครบตามแผนการจดการเรยนรแลวทดสอบหลงเรยนดวยแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ทกษะการอานตความ จ านวน 30 ขอ การวเคราะหขอมล

ผวจยวเคราะหขอมลตามวธการทางสถตดวยคอมพวเตอร โดยใชโปรแกรมส าเรจรป SPSS (Statistical Package for the Social Science) ดงน 1. สถตพนฐาน ค านวณคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทย เรอง ทกษะการอานตความของกลมทดลองและกลมควบคม 2. การหาประสทธภาพ การหาประสทธภาพของบทเรยนออนไลนใชสตรการหาประสทธภาพ E1/E2 โดยใชเกณฑ 80/80 3. การทดสอบสมมตฐาน

เปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทย เรอง ทกษะการอานตความ ระหวางกลมทดลองและกลมควบคม โดยใช t–test for Independent samples สรปผลการวจย 1 .บทเรยนออนไลน เ รอง ทกษะการอานตความ มประสทธภาพ 83.44 / 82.67

2.นกเรยนทเรยนผานบทเรยนออนไลน กบนกเรยนทไดรบการสอนปกตมผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทย เรอง ทกษะการอานตความ แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 โดยกลมทเรยนผานบทเรยนออนไลนมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวา อภปรายผล จากผลการศกษาวจยครงน ผวจยมประเดนการอภปรายผลดงตอไปน 1. บทเรยนออนไลน เ รอง ทกษะการอานตความ มประสทธภาพ 83.44 / 82.67 ซงสงกวาเกณฑทก าหนดไว คอ 80/80 ทงนอาจเนองมาจากผวจยด าเนนการสรางโดยผานขนตอนการสรางอยางมระบบ ไดรบการตรวจสอบแกไขตามขนตอน รวมทงไดผานการประเมนจากผเชยวชาญท งดานเนอหาและดานสอ ซงผลการประเมนจากผเชยวชาญท งดานเนอหาและดานสอมคาเฉลยอยในระดบด สามารถน าไปทดลองหาประสทธภาพไดนอกจากนผวจยไดประยกตขนตอนการสรางบทเรยนออนไลนของส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต ซงม 7 ข นตอน คอ การออกแบบเนอหารายวชา การวเคราะหเนอหา ออกแบบหนาบทเรยน การเขยนโปรแกรม การน าเขาสบทเรยน การประเมนบทเรยน และการน าบทเรยนไปใช ซงการพฒนาบทเรยนออนไลนเปนล าดบขนตอนอยางตอเนองและผานกระบวนการตรวจสอบโดยผเชยวชาญจงท าใหบทเรยนมประสทธภาพและเหมาะสมทจะน าไปใชเพอพฒนาการเรยนการสอน สอดคลองกบการศกษาคนควาของ กลยา หวงปญญา (2551: 54) ไดสรางการพฒนาบทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทยเรองโคลงสสภาพ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ผลการวจยพบวา บทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทย เรองโคลงสสภาพ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 มประสทธภาพตามเกณฑมาตรฐาน 80/80 และนกเรยนมความสามารถในการแตงโคลงสสภาพสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ.01 และสภทรา ทรพยไหลมา (2550: 52-57) ไดศกษาประสทธภาพบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย เรองประโยคในภาษาไทย กลมสาระการเรยนรภาษาไทยส าหรบนกเรยนชวงชนท 3 กลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนราชวนตบางแคปานข า ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2549 จ านวน 48 คน ผลการศกษาคนควาพบวา คณภาพของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยดานเนอหาอยในระดบดมาก ดานสออยในระดบด และบทเรยนมประสทธภาพ 92.07 / 91.55



83

2. นกเรยนทเรยนผานบทเรยนออนไลน กบนกเรยนทไดรบการสอนปกตมผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทย เรอง ทกษะการอานตความ แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 โดยกลมทเรยนผานบทเรยนออนไลนมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวา ซงเปนไปตามสมมตฐานการวจย ท งนอาจเนองมาจากบทเรยนออนไลนทผวจยสรางขนผเรยนสามารถเรยนรไดดวยตนเอง เลอกเนอหา ทบทวนเนอหา และทดสอบความรไดบอยครงตามความสามารถของตนเอง ท าใหผเรยนไมกดดนหรอเครยดในขณะเรยน อกทงบทเรยนออนไลนนยงเปนสอทมเนอหาเปนตวอกษรและเสยงบรรยาย รปภาพทน ามาประกอบบทเรยน ภาพสญลกษณในการเลอกใชบทเรยน และระบบการโตตอบกบบทเรยนทเปนสงดงดดความสนใจของผเรยนไดเปนอยางด รวมท งบทเรยนยงสามารถใหผลปอนกลบ (Feed Back) ทเปนคะแนนหรอค าชมตาง ๆ ทงเปนเสยงหรอขอความทชวยเสรมแรงใหผเรยนเกดแรงจงใจในการเรยนร จงชวยใหผเรยนสามารถบรรลจดประสงคการเรยนรไดดวยตนเอง สงเสรมความรบผดชอบตอตนเอง มความซอสตย ชวยใหผลสมฤทธในการเรยนสงขน สอดคลองกบผลการศกษาคนควาของ ธนนทลดา วรรณค า (2552: บทคดยอ) ไดพฒนาบทเรยนส าเรจรป วชาภาษาไทย เรองการเขยนสะกดค า ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนสาธตแหงมหาวทยาลยรงสต ปทมธาน กลมตวอยางทใชในการวจยครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2551 โรงเรยนสาธตแหงมหาวทยาลยรงสต ปทมธาน จ านวน 30 คน ไดมาโดยการสมแบบกลม (Cluster Random Sampling) จ านวน 1 หองเรยน ผลการศกษาคนควาพบวา บทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทย เรองการเขยนสะกดค า ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนสาธตแหงมหาวทยาลยรงสต ปทมธาน มประสทธภาพ 89.34 / 85.78 และนกเรยนทเรยนโดยใชบทเรยนส าเรจรปเรองการเขยนสะกดค า มผลสมฤทธทางการเรยนหลงการทดลองสงกวากอนทดลองอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ขอเสนอแนะทวไป 1. การผลตบทเรยนออนไลน ควรศกษาและวเคราะหเนอหาเปนอยางดเพอจะน าไปเปนแนวทางในการพจารณาเลอกรปแบบในการสรางบทเรยนใหเหมาะสม คมคากบคาใชจายในการสรางบทเรยน

2. ควรมการพฒนาบทเรยนออนไลนในสถานศกษาใหมากขน เพอใหคร นกเรยน รวมถงผทสนใจสามารถเรยนรและน าไปชวยแกไขปญหาในการเรยนการสอนได ขอเสนอแนะส าหรบการวจย 1. บทเรยนออนไลน เรอง ทกษะการอานตความ ทผวจยสรางขน เปนการน าเสนอเนอหาและเทคนคเพยงบางสวนเทานน ฉะนนสามารถเพมเตมบทเรยนใหมความหลากหลายมากยงขน และควรท าการศกษาวจยเ พมเ ตมในตวแปรอน ๆ เ ชน ความคดสรางสรรคทางภาษา ความรบผดชอบตอการเรยน เปนตน 2. ควรมการศกษาและพฒนาบทเรยนออนไลนในเนอหารายวชาอน ๆ ตอไป ขอจ ากดในการท าวจย 1. ขอจ ากดดานเวลาทใชในการท าวจย ในการท าวจยเชงทดลองเกยวกบสออเลกทรอนกสนตองใชเวลามากในการสรางบทเรยนใหนาสนใจ เนองจากตองใชเทคนคหลายดานประกอบกน ตงแตเทคนคการสรางภาพเคลอนไหว การเชอมโยงระบบเสยง และการเชอมตอระบบอนเตอรเนต เปนตน 2. ขอจ ากดดานผเชยวชาญและงบประมาณ ในการสรางบทเรยนทเปนสออเลกทรอนกสนตองใชผเชยวชาญหลายดาน ไดแก ดานเนอหา ดานกราฟก ดานการเขยนโปรแกรม เปนตน จงท าใหตองใชงบประมาณสงมาก

บรรณานกรม กรมวชาการ. (2542). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว.กลยา หวงปญญา. (2551). การพฒนาบทเรยนส าเรจรปวชาภาษาไทย เรอง โคลงสสภาพส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยน มธยมประชานเวศน. สารนพนธ กศ.ม.(การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ธนนทลดา วรรณค า. (2552). การพฒนาบทเรยนส าเรจรปวชา ภาษาไทย เรองการเขยนสะกดค าส าหรบ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนสาธตแหงมหาวทยาลยรงสต ปทมธาน. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การ



84

มธยมศกษา).กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

เปลอง ณ นคร. (2538). ศลปะแหงการอาน : หลกวธการอานอยางม ประสทธภาพ. กรงเทพฯ: ขาวฟาง. สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร. (2529). การ พฒนานวตกรรมเสรมทกษะการเรยนการสอน

ภาษาไทยส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย.ปรญญานพนธ กศ.ด. (พฒนศกษาศาสตร).กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สภทรา ทรพยไหลมา. (2550). การศกษาประสทธภาพของบทเรยน คอมพวเตอรมลตมเดย เรอง ประโยคในภาษาไทย กลม สาระการเรยนรภาษาไทย ส าหรบนกเรยนชวงชนท 3.สาร นพนธ กศ.ม. (เทคโนโลยการศกษา).กรงเทพฯ: บณฑต วทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ว. ศกษาศาสตร มสธ. การพฒนาชดฝกอบรมทางไกล เรอง การสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ส าหรบคร ปท 4 ฉบบท 2 ก.ค. 2554 – ธ.ค. 2554 วทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในกรงเทพและปรมณฑล

ดวงเดอน พนสวรรณ

85

การพฒนาชดฝกอบรมทางไกล เรอง การสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ส าหรบครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในกรงเทพและปรมณฑล

Development of a Distance Training Package of Genetics Teaching for Critical Thinking Development for Upper Secondary School Science Teachers in Bangkok and Vicinity

ดวงเดอน พนสวรรณ* บทคดยอ

การพฒนาชดฝกอบรมทางไกล เรอง การสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ส าหรบครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในกรงเทพและปรมณฑล มวตถประสงคเพอ 1) พฒนาและหาประสทธภาพชดฝกอบรมทางไกล เรอง การสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ส าหรบครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในกรงเทพและปรมณฑล 2) ศกษาผลการใชชดฝกอบรมทางไกล เรอง การสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ส าหรบครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในกรงเทพและปรมณฑล และ 3) ศกษาความพงพอใจทมตอชดฝกอมรมทางไกล เรอง การสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ส าหรบครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในกรงเทพและปรมณฑล รปแบบการวจยเปนการวจยและพฒนา กลมตวอยางทใชในการวจย เปนครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลายทอยในพนทกรงเทพและปรมณฑลจ านวน 30 คน ไดมาโดยการเลอกแบบเจาะจง เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย 1) ชดฝกอบรมทางไกล 2) แบบทดสอบความรความเขาใจเกยวกบการสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ และ 3) แบบสอบถามความพงพอใจทมตอชดฝกอบรมทางไกล การสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ส าหรบครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในกรงเทพและปรมณฑล สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คา E1/E2 คาดชนประสทธผล คารอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน การวจยปรากฏผลดงน 1. ชดฝกอบรมทางไกล เรอง การสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ส าหรบครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในกรงเทพและปรมณฑล มขนตอนในการพฒนา 6 ขนตอน คอ 1) ก าหนดจดประสงคของชดฝกอบรมทางไกล 2) ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ 3) สรางชดฝกอบรมทางไกล 4) ตรวจสอบคณภาพชดฝกอบรมทางไกล 5) ทดลองใชและวเคราะหผลการใชชดฝกอบรมทางไกล และ 6) ปรบปรงชดฝกอบรมทางไกล ชดฝกอบรมทางไกลทพฒนาขนประกอบดวย เอกสารชดฝกอบรมทางไกล และ เอกสารประกอบการใชชดฝกอบรมทางไกล เอกสารชดฝกอบรมทางไกล มองคประกอบดงน คอ ชอชดฝกอบรมทางไกล ค าชแจงการศกษาชดฝกอบรมทางไกล โครงสรางเนอหา แนวคด จดประสงค เนอหา และ กจกรรมหลงการศกษาชดฝกอบรมทางไกล เอกสารประกอบการใชชดฝกอบรมทางไกล ประกอบดวย ค าอธบายชดฝกอบรมทางไกลและจดประสงค ค าชแจงการใชชดฝกอบรมทางไกล ก าหนดการฝกอบรม เอกสารประกอบการบรรยาย และการประเมนทใชในการฝกอบรม ผลการหาประสทธภาพของชดฝกอบรมทางไกลทพฒนาขนพบวามประสทธภาพ 81.95 / 87.30 2. ผลการใชชดฝกอบรมทางไกล พบวา กลมตวอยางมความกาวหนาดานความรความเขาใจเกยวกบการสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ หลงการใชชดฝกอบรมทางไกล รอยละ 74.27

3. ความพงพอใจตอชดฝกอบรมทางไกล เรอง การสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ส าหรบครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในกรงเทพและปรมณฑล อยในระดบมาก

*อาจารย ดร. ประจ าสาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช



86

ABSTRACT

The purposed of this research were; 1) to develop a distance training package of genetics teaching for critical thinking development for upper secondary school science teachers in Bangkok and Vicinity, 2) to study the effects of using the distance training package of genetics teaching for critical thinking development for upper secondary school science teachers in Bangkok and Vicinity , and 3) to study the sample’s satisfaction on the distance training package of genetics teaching for critical thinking development for upper secondary school science teachers in Bangkok and Vicinity. Research and Development was used in this research. The purposive sampling group of this research was 30 upper secondary school science teachers in Bangkok and vicinity. Instruments were; the distance training package, achievement tests on understanding of genetics teaching for development of critical thinking, and a questionnaire for sample’s satisfaction on the distance training package of genetics teaching for critical thinking development for upper secondary school science teachers in Bangkok and Vicinity . Statistics used for data analysis were percentage, mean and standard deviation. The findings of the research were as follows: 1. There were 6 steps of the development of the distance training package of genetics teaching for critical thinking development for upper secondary school science teachers in Bangkok and Vicinity; 1) set the distance training package’s objectives, 2) reviewed literatures, 3) constructed the distance training package, 4) determined the quality of the distance training package, 5) tried out and analyzed the effects of using the distance training package, and 6) modified the distance training package. The distance training package composed of the distance training package document and a manual for the distance training package. The distance training package document consisted of name of the distance training package, direction for studying the distance training package, content’s structure, concepts, objectives, and activities after studying the distance training package. The manual for the distance training package consisted of explanation of the distance training package and objectives, direction for using the distance training package, training schedule, documents as manual of speech, and evaluations. The efficiency of the distance training package of genetics teaching for critical thinking development for upper secondary school science teachers in Bangkok and Vicinity was established as 81.95 / 87.30. 2. The effects of using the distance training package of genetics teaching for critical thinking development for upper secondary school science teachers in Bangkok and Vicinity were the posttest average scores of achievement on understanding of genetics teaching for development of critical thinking of the sample group were 74.27 percent.

3. The sample group’s satisfaction on the distance training package of genetics teaching for critical thinking development for upper secondary school science teachers in Bangkok and Vicinity was at high level.



87

ความส าคญของปญหาวจย การคดอยางมวจารณญาณเปนทกษะการคดขนสงซงมความเกยวของกบจดมงหมายของการสอนเพอใหเกดผลการเรยนรในระดบตางๆ แตการจดกจกรรมการเรยนการสอนในปจจบนไมเออใหเกดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ อกทงไมมการสอนเรองการคดอยางมวจารณญาณอยางเปนระบบ เหตผลหลกคอครไมไดรบการใหความรเรองการคดอยางมวจารณญาณ เนองจากการขาดแคลนหนงสอเกยวกบการคดอยางมวจารณญาณ ครไมมเวลาและไมมทรพยากรอนๆ ทจะชวยในการบร-ณาการการคดอยา ง มว จ ารณญาณลงในกจกรรมการ เ ร ยนการสอนในชวตประจ าวน (Astleitner, 2002) ท าใหนกเรยนในระดบชนมธยมศกษาตอนปลายซงจะศกษาตอในระดบอดมศกษามขอจ ากดในทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ทงทมการคาดหวงใหนกเรยนสามารถคดอยางมวจารณญาณและใชหลกฐานเกยวเนองกบวชาทตนก าลงศกษาอยได แตการศกษาในระดบมธยมศกษานนนกเรยนขาดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ เนองจากขาดการคดวเคราะห สงเคราะห และประเมนคา มากขนทกป (Fossey and Hancock, 2005) ซง เ ปนผลเสยหายอยางมากเ นองจากการคดอยางมวจารณญาณมความสมพนธกบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนอยางสง การสงเสรมใหผเรยนเกดพฤตกรรมการคดอยางมวจารณญาณนจะสงผลใหผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนดขน ดงเชน ผลการวจยของมอนโร (Monroe, 1987) ทไดท าการวจยนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลาย จ านวน 200 คน พบวา ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณมความสมพนธกบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเ รยนซงสอดคลองกบศนยพฒนาการคดอยางมวจารณญาณ (Center for Critical Thinking, อางถงในส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต 2540 : 161) ทไดสรปใหเหนประโยชนของการสอนใหนกเรยนมความคดอยางมวจารณญาณวาจะชวยใหนกเรยนสามารถปฏบตงานอยางมหลกการและเหตผล ไดงานทมคณภาพ รจกประเมนงาน และประเมนตนเองอยางสมเหตสมผล ฝกการตดสน เรยนรเนอหาอยางมความหมาย ชวยฝกทกษะการใชเหตผลในการแกปญหา การก าหนดเปาหมาย การรวบรวมขอมลเชงประจกษ คนควาจนเกดความรทฤษฏ หลกการ ตงขอสนนษฐาน ตความหมายและลงขอสรป ประสบความส าเรจในการใชภาษาและสอความหมาย คดอยางชดเจน ถกตอง กวาง ลมลก คดอยางสมเหตสมผล ชวยให

นกเรยนมสตปญญารบผดชอบ มระเบยบวนย มเมตตา เปนผมประโยชนและสามารถพฒนาการเรยนรตลอดชวตไดอยางตอเนองในสถานการณทโลกมการเปลยนแปลงสยคสารสนเทศ ยคแหงขอมลขาวสารและเปนยคของการสอสารทไรขอบเขต

ดงนน ครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลายควรไดรบการพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณซงสามารถประยกตความรมาใชในการออกแบบกจกรรมการเรยนการสอนทเนนทกษะการคดอยางมวจารณญาณไดอยางมประสทธภาพ

อกทงการเรยนรเนอหาวชาวทยาศาสตรเปนเรองทยากและทาทายตอผเรยนโดยเฉพาะเนอหาทมความซบซอนและมความเปนนามธรรม ยากตอการท าความเขาใจ เชน เนอหาวชาพนธศาสตร โดยเฉพาะอณพนธศาสตร (Duncan and Tseng, 2010) และจากการวจยของฟอสเซยและแฮนคอค (Fossey and Hancock, 2005) พบวา นกเรยนรสกวากระบวนการจ าลองตวเองและการลอกแบบของ DNA นนยาก เนองจากมล าดบขนตอนและเอนไซมตางๆ มาเกยวของจ านวนมาก และนกเรยนรสกวาความส าคญและความสมพนธระหวางสวนประกอบตางๆ ในกระบวนการนนยาก ผวจยจงมแนวความคดทจะพฒนาคร โดยใช ชดฝกอบรมทางไกล เ รอง การสอนพนธศาสตร เ พอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ส าหรบครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในกรงเทพและปรมณฑล ซงเปนโครงการทสนบสนนแผนแมบทของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชในการพฒนาสงคมไทยสสงคมแหงภมปญญาและการเรยนรอยางตอเนองตลอดไป วตถประสงคของการวจย กา ร ศ กษ าค ร ง น เ ป นก า รว จ ย แล ะพฒนา โด ย มวตถประสงคเฉพาะดงน 1.เพอพฒนาและหาประสทธภาพชดฝกอบรมทางไกล เ รอง การสอนพนธศาสตร เ พอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ส าหรบครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในกรงเทพและปรมณฑล 2.เพอศกษาผลการใชชดฝกอบรมทางไกล เรอง การสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ส าหรบครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในกรงเทพและปรมณฑล 3.เพอศกษาความพงพอใจทมตอชดฝกอมรมทางไกล เ รอง การสอนพนธศาสตร เ พอพฒนาทกษะการคดอยางม



88

วจารณญาณ ส าหรบครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในกรงเทพและปรมณฑล ขอบเขตของการวจย

1.ขอบเขตดานเนอหา เนอหาทใชในการวจยครงนเปนเนอหาเกยวกบแนวคดเกยวกบพนธศาสตรทมการจดการเรยนการสอนในระดบมธยมศกษาตอนปลาย ส าหรบขอบเขตดานการคดอยางมวจารณญาณ ไดแก ความหมาย องคประกอบ และขนตอนของกระบวนการคดอยางมวจารณญาณ และการบรณา-การการคดอยางมวจารณญาณในการจดการเรยนการสอนพนธศาสตร 2.ขอบเขตดานประชากร ประชากรทใชในการวจยครงนเปนครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลายทอยในพนทกรงเทพมหานครและปรมณฑล กลมตวอยาง ทใชในการวจยครงนเปนครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลายทอยในพนทกรงเทพมหานครและปรมณฑล จ านวน 30 คน ไดมาโดยการเลอกแบบเจาะจง 3.ขอบเขตดานตวแปร ตวแปรอสระ คอ ชดฝกอบรมทางไกล เรอง การสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ส าหรบครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในกรงเทพและปรมณฑล ตวแปรตาม คอ ความรความเขาใจเกยวกบการสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ และความพงพอใจทมตอชดฝกอบรมทางไกล เรอง การสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ส าหรบครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในกรงเทพและปรมณฑล วธด าเนนการวจย

1. การสรางเครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงน ประกอบดวย เครองมอทใชในการทดลอง คอ ชดฝกอบรมทางไกล และเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ซงประกอบดวย แบบทดสอบกอนและหลงการใชชดฝกอบรมทางไกล และแบบสอบถามความพงพอใจทมตอชดฝกอบรมทางไกลหลงการใชชดฝกอบรมทางไกล มขนตอนการด าเนนงานดงน

1.1 การสรางเครองมอทใชในการทดลอง 1.1.1 ก าหนดจดประสงคของชดฝกอบรมทางไกล ผวจยศกษาวธการในการก าหนดจดประสงคของชดฝกอบรมทางไกล และเนอหาทใชในการวจยแลวก าหนดจดประสงคของชดฝกอบรมไววาเมอศกษาแนวคดในเรองการสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณแลวผศกษาสามารถ 1) อธบายการแบงเซลลแบบไมโอซสและวฏจกรของการสบพนธแบบอาศยเพศได 2) อธบายกฏของเมนเดลและแนวคดเกยวกบยนได 3) อธบายการจ าลองตวเองของ DNA การลอกรหส และการแปลรหสได 4) บอกสวนประกอบของไวรสได 5) อธบายหลกการของเทคโนโลย ชวภาพได 6) บอกความหมาย จด มงหมาย องคประกอบ และ ขนตอนการคดอยางมวจารณญาณได 7) อธบายหลกการจดการเรยนรเพอบรณาการคณลกษณะทพงประสงคในการสอนเนอหาสาระได และ 8) วเคราะหสถานการณทใชเปนกรณตวอย างในการสอนเ พอพฒนาทกษะการ คดอยาง มวจารณญาณได 1.1.2 ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการสรางชดฝกอบทางไกล แนวคดเกยวกบพนธศาสตร แนวคดเกยวกบการคดอยาง มว จ ารณญาณ และการบรณาการการคดอยา ง มวจารณญาณในการจดการเรยนการสอนพนธศาสตร 1.1.3 สรางชดฝกอบรมทางไกล ประกอบดวย ชอชดฝกอบรมทางไกล ค าชแจงการศกษาชดฝกอบรมทางไกล โครงสรางเนอหา แนวคด จดประสงค เนอหาสาระทใชในการฝกอบรม สอการสอน การประเมนหลงเรยน ส าหรบเนอหาแบงเปน 3 ตอน คอ ตอนท 1 แนวคดเกยวกบพนธศาสตร ตอนท 2 แนวคดเกยวกบการคดอยางมวจารณญาณ และ ตอนท 3 การบรณาการการคดอยางมวจารณญาณในการจดการเรยนการสอนพนธศาสตร เมอจบเนอหาแตละตอนจะมกจกรรมหลงการศกษาชดฝกอบรมทางไกล โดยกจกรรมหลงการศกษาชดฝกอบรมทางไกลทผวจยก าหนดขน มขนตอนในการก าหนด ดงน 1) ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบแนวคดเกยวกบพนธ

ศาสตร แนวคดเกยวกบการคดอยางมวจารณญาณ และการบรณาการการคดอยางมวจารณญาณในการจดการเรยนการสอนพนธศาสตร

2) ออกแบบกจกรรมหลงการศกษาชดฝกอบรมทางไกลแตละตอนทเกยวของกบการสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ



89

3) หาคณภาพกจกรรมหลงการศกษาชดฝกอบรมทางไกล โดยน ากจกรรมหลงการศกษาชดฝกอบรมทางไกลแตละตอนทเกยวกบการสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณทสรางขนไปใหผเชยวชาญทางดานการสอนพนธศาสตรและผเชยวชาญทางดานการสอนเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ตรวจสอบความเหมาะสมของกจกรรม ปรบปรงแกไขกจกรรมหลงการศกษาชดฝกอบรมทางไกลแตละตอนตามค าแนะน าของผเชยวชาญจ านวน 4 คน โดยจะใชคาดชนความสอดคลองตงแต 0.5-1.0

1.1.4 ตรวจสอบคณภาพชดฝกอบรมทางไกลโดย 1) น าชดฝกอบรมทางไกลทสรางขนไปใหผเชยวชาญ

จ านวน 4 คน ซงเปนผเชยวชาญทางดานการสอนพนธศาสตรและผ เ ชยวชาญทางดานการสอนเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ตรวจสอบความเหมาะสมของชดฝกอบรมทางไกล ปรบปรงแกไขชดฝกอบรมทางไกลตามค าแนะน าของผเชยวชาญ ทง 4 คน ไดคาดชนความสอดคลองตงแต 0.5-1.0

2) น าชดฝกอบรมทางไกลทสรางขนไปทดลองหาประสทธภาพ โดยทดสอบกบครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย จ านวน 3 คน และน าขอมลทไดจากการทดสอบมาปรบปรงชดฝกอบรมทางไกล แลวด า เ นนการตรวจสอบประสทธภาพภาคสนาม โดยมผเขารวมในการทดสอบจ านวน 30 คน

1.1.5 ทดลองใชและวเคราะหผลการใชชดฝกอบรมทางไกล การทดลองใชชดฝกอบรมทางไกลมสมาชกในกลมตวอยางจ านวน 30 คน ซงเปนครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย โดยมขนตอนในการด าเนนการ ดงน

1) ทดสอบกอนการใชชดฝกอบรมทางไกล 2) ใชชดฝกอบรมทางไกล 3) อบรม และทดสอบหลงการใชชดฝกอบรมทางไกล 1.1.6 ปรบปรงชดฝกอบรมทางไกล โดยน าผลการ

ทดลองใช และวเคราะหขอมลทไดจากแบบสอบถามและผลการอบรมหลงทดลองใชชดฝกอบรมทางไกลมาประกอบการวางแผนปรบปรง 1.2 การสรางเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล 1.2.1 แบบทดสอบความรความเขาใจของครเกยวกบการสอนสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ มขนตอนในการสราง ดงน

1) ศกษาเอกสารทเ กยวของกบการพฒนาเครองมอประเภทแบบทดสอบ 2) วเคราะหจดประสงคของชดฝกอบรมเพอสรางตารางวเคราะหแบบทดสอบโดยมขอค าถามเกยวกบแนวคดเกยวกบพนธศาสตร แนวคดเกยวกบการคดอยางมวจารณญาณ และการบรณาการการคดอยางมวจารณญาณในการจดการเรยนการสอนพนธศาสตร 3) ก าหนดประเภทของแบบทดสอบ มลกษณะเปนแบบทดสอบคขนานชนดปรนย 4 ตวเลอก จ านวน 20 ขอ เปนค าถามเพอวดความรของผเขารบการฝกอบรมกอนและหลงการฝกอบรม 4) สรางแบบทดสอบตามตารางวเคราะหแบบทดสอบ 5) น าแบบทดสอบไปใหผเชยวชาญจ านวน 4 คน พจารณาความสอดคลอง โดยใชคาดชนความสอดคลอง (IOC) ตงแต 0.5-1.0 6) น าแบบทดสอบมาปรบแกไขตามค าแนะน าของผเชยวชาญ แลวน าไปทดลองใชกบคร ทไมใชกลมตวอยาง จ านวน 20 คน น าผลการทดสอบมาตรวจใหคะแนน โดยมเกณฑการใหคะแนนแบบทดสอบแบบปรนย ตอบถกใหขอละ 1 คะแนน ตอบผดหรอไมตอบให 0 คะแนน 7) วเคราะหคณภาพของแบบทดสอบ โดยน าผลทไดไปวเคราะหหาคาความยากของแบบทดสอบซงไดคาความยากระหวาง .35 - .75 หาคาอ านาจจ าแนกของแบบทดสอบซงไดคาอ านาจจ าแนกระหวาง 0.3 - 0.5 และหาความเทยงของแบบทดสอบ โดยใชสตรของ ค-เดอร รชารดสน ท 20 ซงไดคาความเทยง เทากบ .89 8) น าแบบทดสอบไปจดพมพเพอใชในการเกบรวบรวมขอมล

1.2.2 แบบสอบถามความพงพอใจทมตอชดฝกอบรมทางไกล มขนตอนในการสราง ดงน 1) ศกษาเอกสารเกยวกบการสรางแบบสอบถามความพงพอใจ ในการวจยครงนใชวธการสรางแบบสอบถามความพงพอใจ ซงมลกษณะเปนทงค าถามปลายปดและปลายเปด ชนดมาตรประมาณคา 5 ระดบ ใชสอบถามความพงพอใจตอชดฝกอบรม 2) เขยนขอความแสดงความคดเหนใหครอบคลมประเดน เนอหาสาระมความเหมาะสมกบผศกษา เนอหาสาระมความเหมาะสมกบกจกรรมตามทก าหนดใหท า การล าดบความสมพนธของเนอหามความเหมาะสม ภาษาทใชมความชดเจนและเขาใจงาย เนอหามความเหมาะสมกบระยะเวลาในการศกษาชดฝกอบรมทางไกล และความเหมาะสมของชดฝกอบรมโดยภาพรวม เนอหาสาระของชดฝกอบรมทางไกลมประโยชนตอการปฏบตงาน ความสอดคลองสมพนธกนของเนอหาของแตละตอนมความเหมาะสม



90

กจกรรมหลงการศกษามความชดเจนและเขาใจงาย ผวจยท าการประเมนโดยแบบประเมนทผวจยสรางขน ซงมลกษณะเปนมาตรประมาณคา 5 ระดบ ไดแก มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด 3) ตรวจสอบและจดกลมขอความในแบบสอบถามความพงพอใจใหเหมาะสม 4) น าแบบสอบถามความพงพอใจทสรางขนไปใหผเชยวชาญจ านวน 4 คน ตรวจสอบ โดยพจารณาความเหมาะสมของขอค าถาม รวมท งภาษาทใชในการถาม เปนขอความทใชในการสอบถามความคดเหนทมตอชดฝกอบรมทางไกล จากนนน าไปจดพมพเพอใชสอบถามผเขารบการอบรม 2. การเกบรวบรวมขอมล ผวจยทดลองใชชดฝกอบรมทางไกลกบกลมตวอยางตามขนตอน ดงน 2.1 ทดสอบกอนการใชชดฝกอบรมทางไกล โดยผวจยประสานงานการวจย ท าการทดสอบครทเปนกลมตวอย าง ทดสอบความรความเขาใจเกยวกบสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ดวยแบบทดสอบกอนเรยน เ รอง การสอนพนธศาสตรเ พ อพฒนาทกษะการคดอย างมวจารณญาณ ส าหรบครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในกรงเทพและปรมณฑล จ านวน 20 ขอ ซงเปนแบบทดสอบทผวจยสรางขน ใชเวลาในการทดสอบ 30 นาท 2.2 มอบเอกสารชดฝกอบรมทางไกล และ เอกสารประกอบการใชชดฝกอบรมทางไกล เรอง สอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอย างมว จารณญาณ ใหกบกล มตวอย าง เพอใหกลมตวอยางศกษาลวงหนา 2.3 กลมตวอยางศกษาเอกสารชดฝกอบรมทางไกล เปนเวลา 30 วน 2.4 จดอบรมกลมตวอยางเปนเวลา 2 วน ณ หองประชม 234 อาคารสมมนา 2 มหาวทยาลยสโขทย- ธรรมาธราช จงหวดนนทบร ท งน กจกรรมการฝกอบรมประกอบดวย 1) การบรรยายสรปใหความรเกยวกบการสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ 2) การสาธตการสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ 3) การเขาสมมนากลมยอยเพอแลกเปลยนประสบการณจากการทดลองสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณตามทก าหนดไวในชดฝกอบรมทางไกล 4) ต วแทนกล ม

น าเสนอผลการแลกเปลยนประสบการณ วทยากรใหขอคดเหน แลวสรปการฝกอบรม 5) ทดสอบหลงการใชชดฝกอบรมทางไกล โดยผวจยท าการทดสอบกลมตวอยางดวยแบบทดสอบหลงเรยน เ รอง การสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ส าหรบครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในกรงเทพและปรมณฑล จ านวน 20 ขอ ซงเปนแบบทดสอบทผวจยสรางขน ใชเวลาในการทดสอบ 30 นาท และ 6) ผเขารบการอบรมตอบแบบสอบถามความพงพอใจทมตอชดฝกอบรมทางไกล 3. การวเคราะหขอมล ผ ว จ ย ได ว เคราะหข อม ลท ว ไปของกล มต วอย า ง เปรยบเทยบความรความเขาใจเกยวกบการสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณกอนและหลงการใชชดฝกอบรมทางไกล วเคราะหความพงพอใจทมตอชดฝกอบรมทา ง ไกล โด ย ใช ส ถ ต พ น ฐ าน ไ ด แ ก ค า E1/E2 ค า ด ช นประสทธผล คารอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน สรปผลการวจย 1. ผลการพฒนาและหาประสทธภาพชดฝกอบรมทางไกล เรอง การสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ส าหรบครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในกรงเทพและปรมณฑล ปรากฏผลดงน

1.1 ผลการพฒนาชดฝกอบรมทางไกล เรอง การสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ส าหรบครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในกรงเทพและปรมณฑล ประกอบดวย เอกสารชดฝกอบรมทางไกล และ เอกสารประกอบการใชชดฝกอบรมทางไกล ดงรายละเอยดดงน

เอกสารชดฝกอบรมทางไกล เรอง การสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ส าหรบครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในก รง เทพและป รมณฑล ประกอบดวย ชอชดฝกอบรมทางไกล ค าชแจงการศกษาชดฝกอบรมทางไกล โครงสรางเนอหา แนวคด จดประสงค และเนอหาจ านวน 3 ตอน คอ ตอนท 1 แนวคดเกยวกบพนธศาสตร และกจกรรมหลงการศกษาชดฝกอบรมทางไกล ตอนท 1 ตอนท 2 แนวคดเกยวกบการคดอยางมวจารณญาณ และกจกรรมหลงการศกษาชดฝกอบรมทางไกล ตอนท 2 ตอนท 3 การบรณาการ



91

การคดอยางมวจารณญาณในการจดการเรยนการสอนพนธศาสตร และกจกรรมหลงการศกษาชดฝกอบรมทางไกล ตอนท 3

เ อ กส ารป ร ะกอบกา ร ใ ช ช ด ฝ กอบ รมทา ง ไกล ประกอบดวย ค าอธบายชดฝกอบรมทางไกล และวตถประสงค ค าชแจงการใชชดฝกอบรมทางไกล ก าหนดการฝกอบรม เอกสารประกอบการบรรยาย และการประเมนทใชในการฝกอบรม

1.2 ผลการหาประสทธภาพชดฝกอบรมทางไกล พบวาชดฝกอบรมทางไกลมประสทธภาพ 81.95 / 87.30 2. ผลการใชชดฝกอบรมทางไกล เรอง การสอนพนธ-ศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ส าหรบครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในกรงเทพและปรมณฑล ทมตอผเขารบการอบรมในดานความรความเขาใจ เรอง การสอนพนธศาสตรเพ อพฒนาทกษะการคดอ ย างมวจ ารณญาณ ส าห รบค รวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในกรงเทพและปรมณฑล พบวา กลมตวอยางมความกาวหนาดานความรความเขาใจเกยวกบการสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ หลงการใชชดฝกอบรมทางไกล รอยละ 74.27 3. ผลการวเคราะหขอมลทไดจากความพงพอใจของกลมตวอยางตอชดฝกอบรมทางไกลหลงการทดลอง พบวา กลมตวอยางมความพงพอใจในภาพรวมอยในระดบมาก โดยมความพงพอใจเกยวกบความสามารถในการสอสารและการถายทอดความรของวทยากร สถานททใชในการฝกอบรมมความเหมาะสม และการอ านวยความสะดวกในการเขารวมฝกอบรมในระดบมากทสด สวนความคด เ หน เ ก ยวกบ เ นอหาในการสมมนาแตละ ชวง มความสมพนธกบเนอหาในชดฝกอบรม การฝกอบรมในแตละชวงมความสอดคลองกน ความคาดหวงตอการไดรบความรและประสบการณทไดรบจากการเขารวมฝกอบรม ความรและประสบการณทไดรบหลงจากการเขารวมฝกอบรม กจกรรมในแตละชวงของการฝกอบรมมความเหมาะสม สามารถน าความรและประสบการณจากการเขารวมฝกอบรมไปใชในการจดการเรยนการสอน เอกสารและสอทใชประกอบการฝกอบรมมความเหมาะสม ระยะเวลาในการฝกอบรมมความเหมาะสม และการตดตอประสานงานในการเขารวมฝกอบรมอยในระดบมาก อภปรายผล ผวจยเสนอการอภปรายผลใน 3 ประเดน คอ ผลการพฒนาและหาประสทธภาพชดฝกอบรมทางไกล ผลการใชชดฝกอบรม

ทางไกล และผลการศกษาความพงพอใจเกยวกบชดฝกอบรมทางไกล ดงตอไปน 1. ผลการพฒนาและหาประสทธภาพชดฝกอบรมทางไกล 1.1 ผลการพฒนาชดฝกอบรมทางไกล เรอง การสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ส าหรบครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในกรงเทพและปรมณฑล ชดฝกอบรมทางไกลทพฒนาขน มขนตอนในการพฒนาทสอดคลองกบ การสรางชดฝกอบรมของ ชยยงค พรหมวงค (2537) และ นพนธ ศขปรด (2537) คอ มการวเคราะหเนอหา ก าหนดหวเรอง แนวคด วตถประสงค กจกรรม การประเมน การทดสอบประสทธภาพของชดฝกอบรมและปรบปรงชดฝกอบรม ส าหรบองคประกอบของเอกสารชดฝกอบรมทพฒนาขนสอดคลองกบแนวทางการสรางชดฝกอบรมของ จนตนา ใบกาซย (2536) นอกจากนนภายในชดฝกอบรม ประกอบดวย เนอหาสาระและรปภาพประกอบจ านวน 3 ตอน คอ ตอนท 1 แนวคดเกยวกบพนธศาสตร ตอนท 2 แนวคดเกยวกบการคดอยางมวจารณญาณ ตอนท 3 การบรณาการการคดอยางมวจารณญาณในการจดการเรยนการสอนพนธศาสตร ซงมค าอธบายทเปนความรเชงหลกการและน าเสนอตวอยางแนวทางในการปฏบต เชน ตวอยางการวเคราะหขอมลโดยใช 10 ขนตอนของการคดอยางมวจารณญาณ พรอมภาพประกอบโดยเฉพาะในตอนท 1 และ กจกรรมหลงการศกษาชดฝกอบรมทางไกล ตอนท 1 ซงสอดคลองกบแนวคดในการพฒนาชดฝกอบรมของ จนตนา ใบกาซย (2536: 70-78) ทเสนอวา การผลตสอทใชเสรมความรควรมเนอหาทใหความรดานตางๆ นอกเหนอจากความรเกยวกบเนอหาสาระ ควรมภาพประกอบและกจกรรมบางอยางประกอบเนอหาทกอใหเกดความสนใจ และเมอผ ทรงคณวฒพจารณาเนอหาสาระของชดฝกอบรมทางไกล ผทรงคณวฒมความคดเหนสอดคลองกนวาการจดล าดบเนอหาสาระของชดฝกอบรมไกล มความสมพนธตอเนองและสอดคลองกนเปนล าดบ โดยน าเสนอแนวคดเกยวกบพนธศาสตรในตอนท 1 แนวคดเกยวกบการคดอยางมวจารณญาณในตอนท 2 แลวจงน าเสนอการบรณาการการคดอยางมวจารณญาณในการจดการเรยนการสอนพนธศาสตร พรอมทงตวอยางการใชสอทเหมาะสมในการจดการเรยนการสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ซงผใชชดฝกอบรมทางไกลสามารถศกษาไดดวยตนเองและน าไปทดลองปฏบตในการจดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ



92

1.2 ผลการหาประสทธภาพชดฝกอบรมทางไกล เมอเปรยบเทยบกบเกณฑประสทธภาพ 80 / 80 พบวา ชดฝกอบรมทางไกลมประสทธภาพ 81.95 / 87.30 ซงคาประสทธภาพของผลลพธสงกวาเกณฑทก าหนดไว เนองจากกลมตวอยางสามารถศกษาเอกสารชดฝกอบรมทางไกลและท ากจกรรมหลงการศกษาชดฝกอบรมแตละตอนไดดวยตนเอง กอใหเกดความรความเขาใจเกยวกบการสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณในระดบด ซงสอดคลองกบความเหนของผทรงคณวฒทตรวจสอบคณภาพชดฝกอบรมทางไกลกอนน าไปทดลองใชทมความเหนวาชดฝกอบรมทางไกลมเนอหาสาระ และกจกรรมหลงการศกษาชดฝกอบรมแตละตอนทน าเสนอ ตลอดจนรปแบบการจดพมพและองคประกอบทเหมาะสม จากผลการสมภาษณผรวมการทดสอบหาประสทธภาพแบบเดยวและแบบกลม พบวา ผรวมการทดสอบตองการใหชดฝกอบรมทางไกลมตวอยางทชดเจน ดงเหนไดจากในการทดสอบประ สท ธภาพแบบ เ ด ย ว ผ ร วมก ารทดสอบระ บ ให เ พ มภาพประกอบและตวอยางการวเคราะหขอมล เนองจากผเขารวมการทดสอบเปนครผสอนวทยาศาสตรอยแลว การไดเหนภาพและตวอยางการวเคราะหขอมลทชดเจนมากขน ท าใหสามารถประยกตหลกการและตวอยางเพอใชในการจดการเรยนรในชนเรยนไดอยางมประสทธภาพมากขน ท าใหมการเสนอใหปรบเนอหาในตอนท 1 และ ตอนท 2 ใหมภาพประกอบและตวอยางการวเคราะหขอมลใหชดเจนมากขน 2. ผลการใชชดฝกอบรมทางไกลทผวจยพฒนาขน พบวา กลมตวอยางมความกาวหนาดานความรความเขาใจเกยวกบการสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ หลงการใชชดฝกอบรมทางไกล รอยละ 74.27 ซงสอดคลองกบผลการทดลองใชชดฝกอบรมของ พชร ผลโยธน และคณะ (2548) วฒนา มคค-สมน และคณะ (2551) และ จรลกษณ รตนาพนธ (2552) ทไดพฒนาชดฝกอบรมขนและน าไปทดลองใชแลวพบวา กลมตวอยางมความรความเขาใจเกยวกบเนอหาทน าเสนอในชดฝกอบรมหลงการใชชดฝกอบรมสงกวากอนการใชชดฝกอบรม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 3. ผลการศกษาความพงพอใจเกยวกบชดฝกอบรมทางไกล พบวาผใชชดฝกอบรมทางไกลมความพงพอใจในภาพรวมอยในระดบมาก โดยมความพงพอใจเกยวกบความสามารถในสอสารและการถายทอดความรของวทยากร สถานททใชในการฝกอบรม

มความเหมาะสม และการอ านวยความสะดวกในการเขารวมฝกอบรมในระดบมากทสด สวนความคดเหนเกยวกบเนอหาในการสมมนาแตละชวงมความสมพนธกบเนอหาในชดฝกอบรม การฝกอบรมในแตละชวงมความสอดคลองกน ความคาดหวงตอการไดรบความรและประสบการณทไดรบจากการเขารวมฝกอบรม ความรและประสบการณทไดรบหลงจากการเขารวมฝกอบรม กจกรรมในแตละชวงของการฝกอบรมมความเหมาะสม สามารถน าความรและประสบการณจากการเขารวมฝกอบรมไปใชในการจดการเรยนการสอน เอกสารและสอทใชประกอบการฝกอบรมมความเหมาะสม ระยะเวลาในการฝกอบรมมความเหมาะสม และการตดตอประสานงานในการเขารวมฝกอบรมอยในระดบมาก ซงสอดคลองกบผลการทดลองใชชดฝกอบรมของ พชร ผลโยธน และคณะ (2548) ทไดพฒนาชดฝกอบรมขนและน าไปทดลองใชแลว พบวา ผเขารบการอบรมมความเหนวา การจดฝกอบรมมความเหมาะสมอยในระดบมาก ทงในภาพรวมและเปนรายดาน คอ สอและกจกรรมการฝกอบรม กระบวนการฝกอบรม ประโยชนทไดรบจากการฝกอบรม และความพงพอใจตอการฝกอบรม ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช

1.1 ผใชชดฝกอบรมทางไกลควรศกษาชดฝกอบรมดวยตนเองอยางละเอยดจนเขาใจแนวทางการสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณส าหรบครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในกรงเทพและปรมณฑล กอนทจะน าไปใชจดการเรยนรเกยวกบการสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ

1.2 ผใชชดฝกอบรมทางไกลควรมการเลอกเนอหาเกยวกบพนธศาสตร องคประกอบและขนตอนของการคดอยางมวจารณญาณทเหมาะสมส าหรบใชในการจดการเรยนการสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ 2. ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป

2.1 การวจยและพฒนาชดฝกอบรม 2.1.1 ควรมการวจยและพฒนาชดฝกอบรมทางไกล

เ รอง การสอนพนธศาสตร เ พอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ส าหรบครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในกรงเทพและปรมณฑล โดยการใหตวอยางแผนการจดการ



93

เรยนรเกยวกบการสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณทสอดคลองกบหลกสตรปจจบน และเพมกจกรรมหลงการศกษาชดฝกอบรมทางไกล โดยใหมกจกรรมเกยวกบการฝกเขยนแผนการจดการเรยนรเกยวกบการสอนพนธศาสตรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณทสอดคลองกบหลกสตรปจจบน

2.1.2 ควรมการวจยและพฒนาชดฝกอบรมทางไกล ใหมเนอหาและกจกรรมหลงการใชชดฝกอบรมทมขอบเขตกวางขน เพอใหนอกเหนอจากครผสอนชววทยาแลว ครผสอนวชาเคม และครผสอนวชาฟสกส ใชศกษาเพอพฒนาการจดการเรยนการสอนเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณไดดวย

2.2 การวจยและพฒนากจกรรมหลงการศกษาชดฝกอบรมทางไกลแตละตอน

2.2.1 ควรใหครวทยาศาสตรผเขารวมการอบรมออกแบบและการเขยนแผนการจดการเรยนรเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ในเนอหาสาระทตนเองรบผดชอบในการจดการเรยนการสอน เพอมาน าเสนอในวนทจดอบรม

2.2.2 การท ากจกรรมระหวางฝกอบรมควรแบงกลมผ เขารบการอบรมแยกตามความเกยวของของเนอหาสาระทรบผดชอบในการจดการเรยนการสอน เพอใหผเขารบการอบรมมโอกาสไดแลกเปลยนประสบการณรวมกน และเพอท าการศกษาเปรยบเทยบผลการใชชดฝกอบรมในกลมผเขารบการอบรมทรบผดชอบในการจดการเรยนการสอนในเนอหาสาระตางกน


กรมวชาการ, กระทรวงศกษาธการ (2545) การวจยเพอพฒนาการเ ร ย น ร ต า ม ห ล ก ส ต ร ก า ร ศ ก ษ า ข น พ น ฐ า น . กรงเทพมหานคร : ครสภา ลาดพราว

คณะกรรมการการศกษาแหงชาต, ส านกงาน (2540) ทฤษฎการเรยนรเพอพฒนากระบวนการคด. กรงเทพมหานคร โรงพมพโอเดยนสโตร

จรลกษณ รตนาพนธ (2552) “การพฒนาชดฝกอบรมทางไกล เรอง การจดกจกรรมเพอพฒนาชวงระยะความสนใจของเดกทมความตองการพเศษ” โครงการไดรบทนสนบสนนจากมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช เอกสารอดส าเนา

จนตนา ใบกาซย (2536) การเขยนสอการเรยนการสอน กรงเทพมหานคร สวรยสาสน หนา 70-78

ชยยงค พรหมวงค (2537) “วธการและสอการฝกอบรมแบบการพฒนาโครงการจากกรณงาน” ใน ประมวลสาระชดวชาเทคโนโลยและสอสารการฝกอบรม หนวยท 9 หนา 45-102 นนทบร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สาขาวชาศกษาศาสตร

นพนธ ศขปรด (2537) “ชดฝกอบรม”ใน ประมวลสาระชดวชาเทคโนโลยและสอสารการฝกอบรม หนวยท 11 นนทบร สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

พชร ผลโยธน และคณะ (2548) “รายงานการวจย เรอง การพฒนาหลกสตรฝกอบรมทางไกล เรอง นวตกรรมการจดการเรยนรตามแนวคอนสตรคตวสต” โครงการไดรบทนสนบสนนจากส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต เอกสารอดส าเนา

วฒนา มคคสมน และคณะ (2551) “การพฒนาชดฝกอบรมทางไกล เรอง การจดการเรยนรตามแนวการศกษาวอลดอรฟ” โครงการไดรบทนสนบสนนจากมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช เอกสารอดส าเนา

Astleitner, H. (2002). Teaching Critical Thinking Online. Journal of Instructional Psychology. 29(2) : 53-76

Duncan, R.G. and Tseng, K.A. (2010). Designing project-based instruction to foster generative and mechanistic understandings in genetics. Science Education. 95(1) : 21–56

Fossey, A. and Hancock, C. (2005). DNA Replication and Transcription: An Innovative Teaching Strategy. Biochemistry and Molecular Biology Education. 33(6) : 411–415

Monroe, D.E. (1987). An Analysis of Relationships between Critical Thinking Ability Achievement and Subject Performance. Ph.D. The University of Lowa

http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=5000788619

รายชอคณะกรรมการกลนกรอง (Peer Review) ของวารสารศกษาศาสตร มสธ.

1. ศาสตราจารย ดร.ชยยงค พรหมวงศ 31. อาจารย ดร.จกรพรรด วะทา 2. ศาสตราจารย ดร.ผองพรรณ เกดพทกษ 32. อาจารย ดร.จนทร ชมเมองปก 3. ศาสตราจารย ดร.รตนา พมไพศาล 33. อาจารย ดร.จ าลอง นกฟอน 4. ศาสตราจารย ดร.ศรชย กาญจนวาส 34. อาจารย ดร.ชยยศ อมสวรรณ 5. ศาสตราจารยเกยรตคณ ดร.นงลกษณ วรชชย 35. อาจารย ดร.ชลทตย เอยมส าอางค 6. ศาสตราจารย ศรยา นยมธรรม 36. อาจารย ดร.ทองอย แกวไทรฮะ 7. รองศาสตราจารย ดร.เจยรนย ทรงชยกล 37. อาจารย ดร.ปาน กมป 8. รองศาสตราจารย ดร.ดเรก ศรสดข 38. อาจารย ดร.รงนภา นตราวงศ 9. รองศาสตราจารย ดร.เตอนใจ เกตษา 39. อาจารย ดร.วรนาท รกสกลไทย 10. รองศาสตราจารย ดร.ทว นาคบตร 40. อาจารย ดร.สนทร สนนทชย 11. รองศาสตราจารย ดร.ทองอนทร วงศโสธร 41. อาจารย ดร.สมบต สวรรณพทกษ 12. รองศาสตราจารย ดร.ทพยเกสร บญอ าไพ 42. อาจารย ดร.สายหยด จ าปาทอง 13. รองศาสตราจารย ดร.นรา สมประสงค 43. อาจารย เสร ลาชโรจน 14. รองศาสตราจารย ดร.นคม ทาแดง 15. รองศาสตราจารย ดร.บญเรช ภญโญอนนตพงษ 16. รองศาสตราจารย ดร.บญเลศ สองสวาง 17. รองศาสตราจารย ดร.ประจวบจตร ค าจตรส 18. รองศาสตราจารย ดร.ประพนธ เจยรกล 19. รองศาสตราจารย ดร.ประยร ศรประสาธน 20. รองศาสตราจารย ดร.ปรชา คมภรปกรณ 21. รองศาสตราจารย ดร.ปรชา วหกโต 22. รองศาสตราจารย ดร.พชรา ทววงศ ณ อยธยา 23. รองศาสตราจารย ดร.พชร ผลโยธน 24. รองศาสตราจารย ดร.รญจวน ค าวชรพทกษ 25. รองศาสตราจารย ดร.ส าราญ มแจง 26. รองศาสตราจารย ดร.เสาณย เลวลย 27. รองศาสตราจารย ดร.อาชญญา รตนอบล 28. รองศาสตราจารย นภาลย สวรรณธาดา 29. รองศาสตราจารย สมร ทองด 30. รองศาสตราจารย สมประสงค นวมบญลอ 31. ผชวยศาสตราจารย วาทพนตร ดร.นพดล เจนอกษร

ตวอยางการเขยนบรรณานกรม 1) ต าราของ มสธ. รปแบบ : ชอผเขยน (ปทพมพ) “หนวยท ชอหนวย” ในชอต ารา ครงทพมพ (ถาม) เลขหนาทปรากฎ จากหนาใดถงหนาใด จงหวด

มหาวทยาลยสทยธรรมาธราช สาขาทผลต ก) ต าราระดบปรญญาตร

ชยยงค พรหมวงษ วจตร ภกดรตน และนภา เงนทอง (2538) “การศกษาตามเอกตภาพและการศกษามวลชน” ในเอกสารการสอนชดวชาวชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา หนวยท 10 (พมพครงท 15) หนา 617-711 นนทบร

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สาขาวชาศกษาศาสตร ข) ต าราระดบบณฑตศกษา สฤษดพงษ ลมปษเฐยร (2540) “ระบบคอมพวเตอร” ในประมวลสาระชดวชาระบบสารสนเทศ เพอการจดการและเทคโนโลยการ

บรหารการศกษา หนวยท 4 หนา 1-59 นนทบร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช บณฑตศกษาศาสตร สาขาวชาศกษาศาสตร 2) หนงสอ รปแบบ : ชอผแตง (ปทพมพ) ชอหนงสอ ครงทพมพ (การพมพมาแลวมากกวา 2 ครง) ชอชดหนงสอ ล าดบท (ถาม) สถานทพมพ ส านกพมพ ก) ตวอยางภาษาไทย ส านกบณฑตศกษา (2546) คมอการพมพวทยานพนธ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2546 พมพครงท 2 นนทบร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ข) ตวอยางภาษาองกฤษ Rosenberg. Marc J. (2001) e-learning : strategies for Delivering Knowledge in the digital age. U.S.A. : McGraw-Hill 3) บทความในหนงสอ รปแบบ : ชอผเขยน (ปทพมพ) “ชอบทความ” ในชอหนงสอเลขหนาทปรากฎจากหนาใดถงหนาใด ชอบรรณาธการ (ถาม) สถานทพมพ ส านกพมพ ก) สมหวง พธยานวฒน (2534) “การวจยเชงบรรยาย” ในการวจยทางการศกษา : หลกและวธการส าหรบนกวจย หนาท 178-207 ไพฑรย ลนดารตน และส าล ทองธว บรรณาธการ พมพครงท 3 กรงเทพมหานคร ส านกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย ข) Brassil, Allen C. (1984) “Health Legislation Source.” In introduction to Reference Source in the Health Science.2nd ed.pp. 265-286. IL : Medical Library Association. 4) บทความและรายงานการวจยในวารสาร รปแบบ : ชอผเขยนหรอผวจย (ปพมพ) “ชอบทความหรองานวจย” ชอวารสาร เลขปท เลขฉบบท (เดอน) : เลขหนาทปรากฎจากหนาใดถงหนาใด

ก) ประภาวด สบสนธ (2533) “พฒนาการงานวจยทางบรรณารกษศาสตรและสารนเทศศาสตรในประเทศไทย” วารสารหองสมด 34 (ตลาคม-ธนวาคม) : 14-31 ข) Anderson, Ronald E. and Sara Dexter. (2005) “School” Technology Leadership : An Empirical Investigation of Prevalence and Effect. “Education Administration Quarterly. Vol.40, No 1 (February): 49-82. 5) เวบไซต รปแบบ : ชอผเขยน (ปทเขยน) “ชอบทความ” วน เดอน ป ทสบคน จาก URL Kim Komando (2005) “Practice safe e-mail: Four thing every Outlook use should know. WRetrieved on December 11, 2005 from

http://money.cnn.com/2004/10/18 technology/komando/outlook_tips/index.html. 6) การสมภาษณ รปแบบ : ชอผใหสมภาษณ (ป วนท เดอน) ต าแหนงหนาทการงาน (ถาม) สมภาษณโดย นตยา ภสสรสร (2549, 5 กมภาพนธ) รองศาสตราจารยประจ าแขนงวชาบรหารการศกษา สาขาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สมภาษณโดย สฤษดพงษ ลมปษเฐยร สาขาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสมยธรรมาธราช อ.ปากเกรด จ.นนทบร ทงน สามารถดตวอยางเพมเตมไดคมอการพมพวทยานพนธ มสธ. ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2546 บทท 5

http://money.cnn.com/2004/10/18

STOU EDUCATION JOURNAL Volume 4 Number 2 July – December 2011 ISBN 1905-4653

Development of a Distance Training Package to Enhance Instruction Competencies of Early Childhood Education Teachers Based on the Waldorf Education Approach Wattana Makkasman and others Development of Instructional Package on Sufficiency Economy-Based Local Wisdoms for School Students Wasana Taweekulasap and Sumontip Boonyasombat The Effects of Using Activity Packages for Developing Science Process Skills on Science Process Skills and Critical Thinking Ability of Mathayom Suksa I Students at Tesaban 1 Songphon Wittaya School in Ratchaburi Province Prapaporn Surin Developing of the Training Packages by Using Group Activities on the Topic of Influenza 2009 for Prathom Suksa VI Students in Schools of Nonthaburi Province Taweewat Watthanakuljaroen The Effects of Using a Guidance Training Package to Develop Emotional Intelligence of Mathayom Suksa III Students’ Parents At Chainat Phittayakhom School in Chainat Province Chanthana Bunthong Development of a Distance Training Package for School on Organizing Instruction to Enhance Virtues and Ethics of Students Based on the Sufficiency Economy Philosophy Siriwan Sripahol Graduate Students’ Satisfaction toward the Online Instruction for the Foundations and Methodologies in Mathematics Course Block, Curriculum and Instruction Area in the School of Educational Studies, Sukhothai Thammathirat Open University Usawadee Chantarasonthi and Sakorn Boondao Develop of a Distance Training Package on Reading and Analytical Thinking Wanna Baugeard and Thanarat Sirisawadi Academic Leadership of Small Size School Administrators under the Office of Nakhon Sri Thammarat Educational Service Area 3 Kwanchit Naimket The Study of Learning Achievement in the Thai Language Subject on Interpretation Reading Skills of Mathayom Suksa I Students by E-Learning Lessons Daraka Wanwanit Development of a Distance Training Package of Genetics Teaching for Critical Thinking

Development for Upper Secondary School Science Teachers in Bangkok and Vicinity Duangduan Pinsuwan

Documents

กรกฎาคมedu2.stou.ac.th/wp-content/uploads/4-2.pdf3.2.3 สร ป เป นการสร ปสาระของเร องด วยข อความท กระช