ค ำน ำ

รายงานวเคราะหสถานการณการจดท าขอมลเชงพนทจงหวดน เปนรายงานสถานการณทส านกงานสถตจงหวดกาฬสนธไดจดท าขน เพอรวบรวมประมวลขอมลทนาสนใจตางๆ ทเกยวของกบแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด 4 ป และวเคราะหขอมลสถานการณ แนวโนมของยทธศาสตรตามแผนพฒนาจงหวดดงกลาว ดวยการน าขอมลสารสนเทศมาประกอบการก าหนดผลตภณฑทมศกยภาพ (Product Champion) และ หวงโซมลคา (Value Chain) และการวเคราะหความสมพนธระหวางประเดนยทธศาสตรกบตวแปรทส าคญ ทจะน าไปสการก าหนดปจจยสความส าเรจทเหมาะสมดวยขอมลสารสนเทศตามประเดนตางๆ

ส านกงานสถตจงหวดกาฬสนธ ไดด าเนนการวเคราะหขอมลสถานการณ แนวโนมของยทธศาสตรตามแผนพฒนาจงหวด ใน 2 ประเดน คอ ยทธศาสตรท 3 การพฒนาคนและสงคมทมคณภาพ ยทธศาสตรท 4 การบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางมประสทธภาพ

ในโอกาสน ส านกงานสถตจงหวดกาฬสนธ ขอขอบคณคณะกรรมการสถตระดบจงหวด และหนวยงานตางๆ ทไดอนเคราะหขอมล ซงเปนผลท าใหการวเคราะหขอมลสถานการณ แนวโนมของยทธศาสตรจงหวดส าเรจลลวงไปดวยด และหวงเปนอยางยงวารายงานฉบบนจะเปนประโยชนตอผบรหารพนท และผสนใจ

1

รายงานวเคราะหสถานการณการจดท าขอมลเชงพนท

จงหวดกาฬสนธ

ตามแผนพฒนาจงหวดกาฬสนธ ป พ .ศ. 2558 - 2561 ไดก าหนดวสยทศน เพอก าหนดทศทางการพฒนา ดงน

วสยทศน : “กาฬสนธเมองนาอย แหลงผลตอาหารปลอดภย และพลงงานทดแทน ผาไหมแพรวา สสากล แหลงทองเทยวเชงอนรกษและวฒนธรรม”

ประเดนยทธศาสตรจงหวด : ประเดนยทธศาสตรท 1 การพฒนาการผลตทางการเกษตรและพลงงานทดแทน ประเดนยทธศาสตรท 2 การพฒนาผาไหมแพรวา ผลตภณฑ OTOP และการ

ทองเทยว ประเดนยทธศาสตรท 3 การพฒนาคน และสงคมเพอยกระดบคณภาพชวต ประเดนยทธศาสตรท 4 การบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

อยางมประสทธภาพ

เปาประสงค : 1. สรางการเตบโตทางเศรษฐกจ โดยเนนการเพมขดความสามารถในการแขงขน

ในภาคเกษตร 2. ยกระดบคณภาพชวตของประชาชนและสรางความมนคงทางสงคมใหทวถง 3. อนรกษ ฟนฟ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และสรางความมนคงดาน

พลงงาน

2

ขอมลทวไป :

จงหวดกาฬสนธ ตงอยทางทศตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศไทย และอยในตอนกลางของภาค เนอทประมาณ 6,946.75 ตารางกโลเมตร หรอประมาณ 4.4 ลานไร ลกษณะภมประเทศแบงออกไดเปน 3 ลกษณะ คอ ลกษณะพนทตอนบน ไดแก บรเวณอ าเภอ ทาคนโท อ าเภอค ามวง และอ าเภอเขาวง ซงเปนบรเวณแนวเทอกเขาภพาน มภเขาสลบซบซอน และมทราบในบรเวณระหวางหบเขาสลบกบปาทบ ไดแก ปาดงมล และปาดงแมเผด บรเวณดงกลาวเปนแหลงตนน าล าธารหลอเลยงจงหวดกาฬสนธทส าคญ ไดแก ล าน าปาว และล าน าพาน มเขอนล าปาวเพอเกบกกน าไวใชในการเพาะปลกทงในฤดฝนและฤดแลง ลกษณะพนทตอนกลาง ไดแก บรเวณอ าเภอหนองกงศร อ าเภอสหสขนธ อ าเภอสมเดจอ าเภอหวยผง อ าเภอนามน อ าเภอกฉนารายณ และอ าเภอหวยเมก ลกษณะภมประเทศเปนเนนเขาสลบกบปาโปรงและ ทงราบ และสดทายคอลกษณะพนทตอนลาง ไดแก บรเวณอ าเภอยางตลาด อ าเภอเมองกาฬสนธ อ าเภอรองค า อ าเภอกมลาไสย และอ าเภอฆองชย ลกษณะภมประเทศเปนทราบต า เปนแหลงเพาะปลกทส าคญของจงหวดกาฬสนธ เปนบรเวณทรบน าชลประทานจากโครงการชลประทาน ล าปาว และมล าน าช ล าน าพาน ล าหวย บง และหนองน าทวไป ในป 2556 แบงการปกครองสวนภมภาค ออกเปน 18 อ าเภอ 135 ต าบล 1,584 หมบาน ประชากร จ านวน 984,030 คน

3

ภาพรวมภาวะเศรษฐกจของจงหวดกาฬสนธ

จงหวดกาฬสนธก าหนดต าแหนงการพฒนา (Positioning) ใน 6 ประเดน คอ ขาว มนส าปะหลง ออย ผาไหมแพรวา การทองเทยวเชงอนรกษและวฒนธรรม และเสนทาง EWEC (East-West Economic Corridor : EWEC) ซงเปนเสนทางระเบยงเศรษฐกจแนวตะวนออก-ตะวนตก หรอเสนทางหมายเลข 9 (R9)

ประเดนยทธศาสตรท 1 “พฒนาการผลตทางการเกษตรและพลงงานทดแทน” เปนประเดนยทธศาสตรทใชขอมลสถตทางเศรษฐกจรวมกบสถตดานพลงงานทดแทน โดยก าหนดเปาประสงคยทธศาสตร คอ “เกษตรกรมศกยภาพในการผลตเพมขน พฒนาคณภาพผลผลตทางการเกษตร และพลงงานทดแทน และเพมมลคาผลผลตทางการเกษตร” ซงม 10 กลยทธทส าคญ และ 4 ตวชวด

ในยทธศาสตรท 1 มประเดนยทธศาสตรทส าคญ/ผลผลตทส าคญ คอ ก าหนด ขาว ออย และมนส าปะหลง เปนผลตภณฑทส าคญของจงหวด (Positioning) และมการใชรายงานสถตทางการระดบจงหวดดานเศรษฐกจประกอบไปดวย 4 สาขาทส าคญ คอ สาขาบญชประชาชาต สาขาเกษตรกรรม สาขาอตสาหกรรม และสาขาพลงงานทดแทน ซงมขอมลทตองจดเกบจ านวน 106 ชด โดยเปนชดขอมลทมการจดเกบปกต 53 ชด เปนชดขอมลทตองมการพฒนา 37 ชด และเปนขอมลชดทตองมการจดเกบเพมเตม 16 ชดขอมล โดยมหนวยงานทรบผดชอบทส าคญ คอ ศนยวจยพชไรจงหวด ส านกงานเกษตรจงหวด โครงการชลประทานจงหวด ส านกงานอตสาหกรรมจงหวด ส านกงานสาธารณสขจงหวด ส านกงานการคาภายในจงหวด ส านกงานสหกรณจงหวด ส านกงานพาณชยจงหวด และสถานพฒนาทดนจงหวด

หวงโซคณคา (Value Chain : VC) ตนน า : การพฒนากระบวนการผลตทางการเกษตรและพลงงานทดแทน กลางน า : การพฒนาผลผลตทางการเกษตรเพอสรางมลคาเพม ปลายน า : การพฒนาชองทางการตลาดสนคาเกษตร

4

ปจจยแหงความส าเรจ (Critical Success Factors : CFS) ดงน 1. การพฒนาศกยภาพและทศนคตเกษตรกร ครบทกดาน 2. การพฒนาระบบสารสนเทศทางการเกษตร ททนสมย ใชไดจรง 3. การพฒนาโครงสรางพนฐาน จดหาแหลงทนและปจจยการผลต อยางพอเพย ง

ทวถง เปนธรรม 4. การสงเสรมการรวมกลม วสาหกจชมชน เครอขาย สหกรณ ทางการเกษตร 5. การสงเสรมการตลาด กระจายทวถง ทกระดบ 6. การสงเสรมการใชพลงงานทดแทน ในภาคเกษตร อยางเปนรปธรรม 7. การบรณาการความรวมมอกบองคกรปกครองสวนทองถน หนวยงานทเกยวของ

อยางเขมขน โดยใชพนท ชมชน เปนฐานการพฒนารวมกน 8. การสงเสรมบคคล ครอบครว ชมชน ต าบล ศนยเรยนรตนแบบ ดานการเกษตร

และพลงงานทดแทน 9. วจยและพฒนาสารชวภาพทดแทนสารเคม

5

แผนภาพท 1 : การวเคราะห BGC Matrix ผลตภณฑเกษตรทส าคญของจงหวดกาฬสนธ ป พ.ศ. 2554

ทมา : ส านกงานเกษตรจงหวดกาฬสนธ

6

แผนภมท 1 : เนอทเพาะปลกขาวนาป ออยโรงงาน และมนส าปะหลง จงหวดกาฬสนธ ป พ.ศ. 2551 - 2556

เนอทเพาะปลกขาวนาป ออยโรงงาน และมนส าปะหลง

จงหวดกาฬสนธ ป 2551- 2556

-

50,000

100,000

150,000

200,000

250,000

300,000

350,000

400,000

450,000

500,000

2551 2552 2553 2554 2555 2556

ป / พ.ศ.

เนอทเพาะปลก (ไร)

-

200,000

400,000

600,000

800,000

1,000,000

1,200,000

1,400,000

1,600,000

1,800,000

2,000,000

เนอทเพาะปลก (ไร)

ออยโรงงาน มนส าปะหลง ขาวนาป

ทมา : ส านกงานเกษตรจงหวดกาฬสนธ

7

1) การวเคราะหสถานการณขอมล : ดานเศรษฐกจ

เนอท เพาะปลก ขาวนาป ออยโรงงาน และมนส าปะหลง ในจงหวดกาฬสนธ มแนวโนมการเพาะปลก ตงแตป 2551 – 2556 พบวา ขาวนาป และออยโรงงาน มการเพาะปลกเพมขนมากในชวงป 2553 และเรมทรงตวหลงจากป 2554 ซงมผลมาจากการตลาดของราคาสนคาการเกษตรดงกลาว มการประกนราคาทด สงเสรมใหเกษตรกรมก าลงการผลตทดขน สงผลใหมการขยายฐานการผลตเพมขน สวนมนส าปะหลงมแนวโนมการเพาะปลกลดลงแต ไมลดลงมากนกยงอยในระดบทสงเมอเปรยบเทยบกบพชชนดอน

ปรมาณผลผลตออยในป 2557 คาดวาจะขยายตว รอยละ 4.7 เมอเทยบกบปทผานมาทหดตว รอยละ 7.2 จากการทจงหวดกาฬสนธมโครงการสงเสรมการปลกออยในทนา ทไมเหมาะสม (การจดโซนนงพนททเหมาะสม) และถกบรรจเขาเปนประเดนยทธศาสตรในการพฒนาจงหวด ซงเนนในเรองพลงงานทดแทนโดยสวนหนงกจะมาจากกากของออย ประกอบกบทางโรงงานน าตาลมโครงการสนบสนนเกษตรกรทงดานวชาการและวสดอปกรณในการเพาะปลกท าใหเกษตรกรยงคงปลกออยโรงงานเพมขนอยางตอเนอง

ตารางท 1 : การประมาณการเศรษฐกจจงหวดกาฬสนธ ป พ.ศ. 2556 - 2557 (ณ เดอนธนวาคม 2556)

รายการ 2555 2556 2557f

เฉลย ชวง 1) ปรมาณผลผลตขาว (รอยละตอป) -44.8 15.7 30.0 25.0 – 35.0 2) ปรมาณผลผลตมนส าปะหลง (รอยละตอป) 100.4 -38.0 7.7 6.0 – 10.0 3) ปรมาณผลผลตออย (รอยละตอป) 179.8 -7.2 4.7 4.0 – 5.0 4) ราคาขาวเฉลย (บาทตอตน) 13,431 14,615 14,615 15,345 – 15,638 5) ราคามนส าปะหลงเฉลย (บาทตอกโลกรม) 2.37 2.57 2.68 2.65 – 2.70 6) ราคาออยโรงงาน (บาทตอตน) 988 938 900 891 - 909

ทมา : กลมงานบรหารการคลงและเศรษฐกจ ส านกงานคลงจงหวดกาฬสนธ : E = Estimate =การประมาณการ F = Forecast = การพยากรณ

8

แผนภมท 2 : ปรมาณผลผลตออย ป พ.ศ. 2549 - 2557

ทมา : ขอมลจากการจดท าผลตภณฑมวลรวมจงหวด ส านกงานคลงจงหวดกาฬสนธ แผนภมท 3 : ราคาทเกษตรกรขายไดเฉลย : ออย ป พ.ศ. 2549 - 2557

ทมา : ขอมลจากการจดท าผลตภณฑมวลรวมจงหวด ส านกงานคลงจงหวดกาฬสนธ

9

แผนภมท 4 : ปรมาณผลผลตขาว ป พ.ศ. 2549 - 2557

ทมา : ขอมลจากการจดท าผลตภณฑมวลรวมจงหวด ส านกงานคลงจงหวดกาฬสนธ แผนภมท 5 : ราคาทเกษตรกรขายได : ขาว ป พ.ศ. 2549 - 2557

ทมา : ขอมลจากการจดท าผลตภณฑมวลรวมจงหวด ส านกงานคลงจงหวดกาฬสนธ

10

แผนภมท 6 : ปรมาณผลผลตขาว ป พ.ศ. 2549 - 2557

ทมา : ขอมลจากการจดท าผลตภณฑมวลรวมจงหวด ส านกงานคลงจงหวดกาฬสนธ แผนภมท 7 : ปรมาณผลผลตขาว ป พ.ศ. 2549 - 2557

ทมา : ขอมลจากการจดท าผลตภณฑมวลรวมจงหวด ส านกงานคลงจงหวดกาฬสนธ

11

ประเดนยทธศาสตรท 2 “การพฒนาผาไหมแพรวา ผลตภณฑ OTOP และการทองเทยว” เปนประเดนยทธศาสตรทใชขอมลสถตทางเศรษฐกจ โดยก าหนดเปาประสงคยทธศาสตร คอ “เพมคณภาพมาตรฐานผาไหมแพรวาและผลตภณฑ OTOP และเพมชองทางการตลาดสสากล” ซงม 7 กลยทธทส าคญ และ 4 ตวชวด ก าหนด ผาไหมแพรวา เปนผลตภณฑ ทส าคญของจงหวด (Positioning)

ในยทธศาสตรท 2 มประเดนยทธศาสตรท ส าคญ/ผลผลตทส าคญ คอ ก าหนด ผาไหมแพรวา ผลตภณฑ OTOP และการทองเทยวเชงวฒนธรรม เปนผลตภณฑทส าคญของจงหวด (Positioning) และมการใชรายงานสถตทางการระดบจงหวดดานเศรษฐกจประกอบไปดวย 3 สาขาทส าคญ คอ สาขาบญชประชาชาต สาขาการทองเทยวและกฬา และสาขาอตสาหกรรม ซงมขอมลทตองจดเกบจ านวน 54 ชด โดยเปนชดขอมลทมการจดเกบปกต 35 ชด เปนชดขอมลทตองมการพฒนา 11 ชด และเปนขอมลชดทตองมการจดเกบเพมเตม 8 ชดขอมล โดยมหนวยงานทรบผดชอบทส าคญ คอ ส านกงานทองเทยวและกฬา กลมงานยทธศาสตรส านกงานจงหวด แขวงการทางจงหวด ส านกงานทางหลวงชนบทจงหวด องคการบรหารสวนจงหวด ส านกงานวฒนธรรมจงหวด ศนยพฒนาฝมอแรงงานจงหวด ส านกงานพฒนาธรกจการคาจงหวด ส านกงานต ารวจภธรจงหวด ส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ส านกงานพฒนาชมชนจงหวด และส านกงานพาณชยจงหวด

หวงโซคณคา (Value Chain : VC) ตนน า : การผลต : พฒนากระบวนการผลต) โดยมโครงการพฒนาระบบสนบสนน

กจการผาไหมแพรวาและ OTOP พฒนาคณภาพเสนไหมและสงเสรมการปลกหมอนเลยงไหม หมบาน OTOP เพอการทองเทยว พฒนาความรดานการสอสารภาษาสากล เสรมสรางทกษะ ขดความสามารถการขาย

กลางน า : การแปรรป : พฒนาแปรรปผลตภณฑ โดยมโครงการยกระดบ OTOP ผาไทยดวยเทคโนโลยนาโน พฒนาบรรจภณฑผลตภณฑแพรวาและ OTOP เพมศกยภาพและ ขดความสามารถในการแขงขนใหแกผผลต/ผประกอบการ สงเสรมใหนกเรยนเรยนรการทอ ผาไหมแพรวาและผาทอพนเมอง

12

ปลายน า : การตลาด : พฒนาการตลาด โดยมโครงการสนบสนนการจดแสดงและจ าหนายผลตภณฑผาไหมแพรวาและ OTOP สงเสรมชองทางการตลาดดวยระบบอเลกทรอนกสและ E-Commerce ประกวดผาไหมแพรวาและการออกแบบผลตภณฑ แขงขนการสราง Ideas จากของขวญ OTOP สงเสรมและพฒนาการตลาดสนคา/บรการจงหวดกาฬสนธสประชาคมอาเซยน ประชาสมพนธยกระดบผาไหมแพรวาสสากล

ปจจยแหงความส าเรจ (Critical Success Factors : CFS) ดงน 1. มการประชาสมพนธสงเสรมสนคาผาไหมแพรวา 2. ยกระดบผาไหมแพรวาและผลตภณฑ OTOP 3. พฒนาบรรจภณฑ OTOP 4. จดงานมหกรรมผไทยนานาชาต 5. แหลงทองเทยวไดรบการพฒนาศกยภาพ 6. มหมบานเชงอนรกษ 7. บรณาการความรวมมอสงเสรมและบรการรองรบการเขาสประชาคมอาเซยน

แผนภมท 8 : ยอดจ าหนายผาไหมแพรวา จงหวดกาฬสนธ ป พ.ศ. 2551 - 2556

89,651,311

30,201,824

108,666,464

54,718,450

115,048,142

59,956,569

0

20,000,000

40,000,000

60,000,000

80,000,000

100,000,000

120,000,000

2551 2552 2553 2554 2555 2556

พ.ศ. /อ าเภอ

ยอดจ าหนายผาไหมแพรวา จงหวดกาฬสนธ พ.ศ. 2551 -2556

อ.เมองกาฬสนธ อ.สหสขนธ อ.ค ามวง อ.สมเดจ อ.สามชย จ.กาฬสนธ ทมา : แผนพฒนาจงหวดกาฬสนธ 4 ป (พ.ศ. 2558 - 2561)

13

แผนภมท 9 : จ านวนผมาเยยมเยอนและรายไดจากการทองเทยว จงหวดกาฬสนธ ป พ.ศ. 2552 - 2554

จ ำนวนผมำเยยมเยอนและรำยไดจำกกำรทองเทยว จงหวดกำฬสนธ พ.ศ. 2552 - 2554

394,820 424,109

516,587

695

418

327

-

100,000

200,000

300,000

400,000

500,000

600,000

2,552 2,553 2,554

คน

-

100

200

300

400

500

600

700

800

รายได (ลานบาท

)

ผมาเยยมเยอน (คน) รายไดจากการทองเทยว (ลานบาท)

ทมา : แผนพฒนาจงหวดกาฬสนธ 4 ป (พ.ศ. 2558 - 2561)

แหลงทองเทยวเชงอนรกษและวฒนธรรมของจงหวดกาฬสนธทนาสนใจ ไดแก พพธภณฑสรนธร (ไดโนเสาร) ศลปวฒนธรรมหมบานวฒนธรรมบานโคกกอง อ.กฉนารายณ จงหวดกาฬสนธ

14

ทศทางการพฒนาตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 ไดจดท ายทธศาสตรส าคญ 6 ประเดน ซงใหความส าคญกบการพฒนาทงดานสงคม เศรษฐกจ ทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม ในสวนของยทธศาสตรการพฒนาระดบพนทของส านกงานสถตแหงชาตทแบงออกเปน 3 ดาน โดยมรายการขอมลหรอสถตทางการทส าคญจ าเปนตอการพฒนาพนท 21 สาขา ครอบคลมทงเรอง เศรษฐกจ สงคม ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เชนเดยวกน และในสวนของแผนพฒนาจงหวด/กลมจงหวด ทก าหนดประเดนยทธศาสตรการพฒนานน ในกระบวนการจดท าไดมการทบทวนและน าแนวทางของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 และวาระแหงชาตตางๆ ใชประกอบในการก าหนดทศทาง การพฒนาพนทแลวดวยดงนน การพฒนาขอมลใหมเพยงพอ จงเปนเรองส าคญทจะชวยตอบสนองในการจดท าแผนหรอการก าหนดประเดนยทธศาสตรการพฒนาระดบพนทนนๆ ได

รายงานสถานการณการจดท าขอมลเชงพนทระดบจงหวดนเปนรายงานสถานการณทส านกงานสถตจงหวดไดจดท าขนเพอรวบรวมประมวลขอมลทนาสนใจตางๆ ทเกยวของกบแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด 4 ป (พ.ศ. 2558 - 2561) และวเคราะหขอมลสถานการณ แนวโนมของยทธศาสตรตามแผนพฒนาจงหวดดงกลาว ดวยการน าขอมลสารสนเท ศ มาประกอบการก าหนดผลตภณฑทส าคญ และหวงโซคณคา และการวเคราะหความสมพนธระหวางประเดนยทธศาสตรกบตวแปรทส าคญ ทจะน าไปสการก าหนดปจจยสความส าเรจทเหมาะสมดวยขอมลสารสนเทศ

รายงานนจงเปนการแสดงชดขอมลทส าคญ จ าเปนและเพยงพอตอการตดสนใจส าหรบการจดท าแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด 4 ป (พ.ศ. 2558 - 2561) รวมทงขอมลรายละเอยด (Profile) ใน 3 มต คอ เศรษฐกจ สงคม และทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ทเชอมโยงยทธศาสตรของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 สยทธศาสตร เชงพนทของจงหวดและกลมจงหวด

15

ดานเศรษฐกจ ประกอบดวยรายการสถต 11 สาขา คอ สาขาบญชประชาชาต สาขาเกษตรและประมง สาขาอตสาหกรรม สาขาพลงงาน สาขาการคาและราคา สาขาขนสงและ โลจสตกส สาขาเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร สาขาการทองเทยวและกฬา สาขาการเงน การธนาคารและประกนภย สาขาการคลง และสาขาวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรม

ดานสงคม ประกอบดวยรายการสถต 9 สาขา คอ สาขาประชากรศาสตร ประชากรและเคหะ สาขาแรงงาน สาขาการศกษา สาขาศาสนาศลปะ วฒนธรรม สาขาสขภาพ สาขาสวสดการสงคม สาขาหญงและชาย สาขารายไดและรายจายของครวเรอน และยตธรรม ความมนคง การเมองและการปกครอง

ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมประกอบดวยรายการสถต 1 สาขา คอ สาขาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

16

2) การวเคราะหสถานการณขอมล : ดานสงคม

ยทธศาสตรท 3 “การพฒนาคนและสงคมทมคณภาพ” เปนประเดนยทธศาสตร ทใชขอมลสถตทางดานสงคม โดยก าหนดเปาประสงคยทธศาสตร คอ “ครอบครวเขมแขงคนมคณภาพ สงคมนาอย และรายไดเพมขน” ซงม 5 กลยทธทส าคญ และ 3 ตวชวด

ในยทธศาสตรท 3 มประเดนยทธศาสตรทส าคญ/ผลผลตทส าคญ คอ ก าหนดใหครอบครวเขมแขง คนมคณภาพ สงคมนาอย และรายไดเพมขน และสดสวนคนจนลดลง สดสวน ผอยในระบบประกนสงคมเพมขน จ านวนปการศกษาเฉลย/คนเพมขน คา O-Net ม.3 เพมขน สถานพยาบาลรบรอง HA เพมขน ลดปญหาโรคเบาหวาน / ความดนโลหตสง อตราทารกตายลดลง เปนก าหนด โครงการกาฬสนธ 3 ด เปนประเดนทส าคญของจงหวด และมการใชรายงานสถตทางการระดบจงหวดดานสงคม ประกอบไปดวย 4 สาขาทส าคญ คอ สาขาประชากรและเคหะ สาขาแรงงาน สาขารายไดและรายจายของครวเรอน และสาขาการศกษา ซงมขอมลทตองจดเกบจ านวน 76 ชด โดยเปนชดขอมลทมการจดเกบปกต 49 ชด เปนชดขอมลทตองมการพฒนา 27 ชด สวนขอมลชดทตองมการจดเกบเพมเตมไมม โดยมหนวยงานทรบผดชอบทส าคญ คอ ส านกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ส านกงานวฒนธรรมจงหวด ส านกงานสาธารณสขจงหวด ส านกงานเขตพนทการศกษา 1-3 ส านกงานเขตมธยมท 24 ศนยพฒนาฝมอแรงงานจงหวด ส านกงานพฒนาชมชนจงหวด ส านกงานต ารวจภธรจงหวด แขวงการทางจงหวด ส านกงานทางหลวงชนบทจงหวด องคการบรหารสวนจงหวด ส านกงานไฟฟาจงหวด ส านกงานโทรศพทจงหวด

หวงโซคณคา (Value Chain : VC) ตนน า : สงเสรมสนบสนนกระบวนการมสวนรวมของทกภาคสวนในการเสรมสราง

ความเขมแขงของสถาบนครอบครวและชมชน กลางน า : เสรมสรางการจดสวสดการสงคมและการคมครองทางสงคมใหครอบคลม

อยางทวถง ปลายน า : สงเสรมคณธรรม จรยธรรม และสรางจตส านกรวมรบผดชอบตอสงคม

17

ปจจยความส าเรจ : (Critical Success Factors : CFS) ดงน 1. การบรณาการทรพยากรและความรวมมอภาครฐ ทองถน และเอกชน เชงพนท

(ABC) 2. การสรางสงคมคณธรรม “คนกาฬสนธมน าใจไมทงกน” และความเขมแขง

กองทนชมชน 3. สรางความเขมแขงของสถาบนครอบครว 4. สงเสรมสวสดการและคมครองสทธของประชาชน 5. พฒนาทกษะอาชพเพอสรางเสรมรายไดของประชาชน 6. สงเสรมการศกษาและพฒนาแหลงเรยนรไปสมาตรฐานทงระบบ 7. พฒนาสาธารณปโภคและโครงสรางพนฐาน 8. มถนนลาดยาง สะพาน เพอสนบสนนการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ

แผนภมท 10 : จ านวนผปวยใน 3 อนดบแรก จ าแนกตามโรค ป พ.ศ. 2550 - 2555

จ านวนผปวยใน 3 อนดบแรก จ าแนกตามโรค พ.ศ. 2550 - 2555

0

10,000

20,000

30,000

2550 2551 2552 2553 2554 2555

19 - ความผดปกตเกยวกบตอมไรทอ 18 - โรคเบาหวาน32 - โรคความดนโลหตสง

ทมา : แผนพฒนาจงหวดกาฬสนธ 4 ป (พ.ศ. 2558 - 2561)

18

แผนภมท 11 : จ านวนคดจ าแนกตามคดทเกดจงหวดกาฬสนธ ป พ.ศ. 2553 - 2555

21 269

25519

200274

46224

311

0 50 100 150 200 250 300 350คด

2553

2554

2555ป /

พ.ศ.

จ ำนวนคดจ ำแนกตำมคดทเกด จงหวดกำฬสนธ พ.ศ. 2553 - 2555

คดอกฉกรรจและสะเทอนขวญ คดประทษรายตอชวต รางกาย คดประทษรายตอทรพย

ทมา : แผนพฒนาจงหวดกาฬสนธ 4 ป (พ.ศ. 2558 - 2561)

แผนภมท 12 : จ านวนแรงงานจ าแนกตามอตสาหกรรมจงหวดกาฬสนธ ป พ.ศ. 2552 - 2555

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

แรงงาน2552

2553

2554

2555

ป / พ

.ศ

จ านวนแรงงานจ าแนกตามอตสาหกรรมจงหวดกาฬสนธ พ.ศ. 2552 - 2555

แรงงานภาคเกษตร แรงงานในภาคอตสาหกรรม แรงงานในภาการคา แรงงานในภาคบรการ

ทมา : แผนพฒนาจงหวดกาฬสนธ 4 ป (พ.ศ. 2558 - 2561)

19

แผนภมท 13 : อตราการวางงานจงหวดกาฬสนธ ป พ.ศ. 2552 - 2557

อตราการวางงานจงหวดกาฬสนธ พ .ศ. 2552 - 2557

0.27

0.10 0.10

0.300.20

0.60

0.00

0.10

0.20

0.30

0.40

0.50

0.60

0.70

2552 2553 2554 2555 2556 2557

ป / พ.ศ.

รอยล

ะ

ทมา : แผนพฒนาจงหวดกาฬสนธ 4 ป (พ.ศ. 2558 - 2561)

ตารางท 2 : สถานภาพแรงงานในจงหวด ป พ.ศ. 2553 – 2556

หนวย : พนคน

สถานภาพแรงงาน พ.ศ.2553

รอยละ พ.ศ.2554

รอยละ พ.ศ.2555

รอยละ พ.ศ.2556

รอยละ

ก าลงแรงงานรวม 567.70 71.14 587.70 72.91 579.14 71.20 587.70 70.09 ผมงานท า 567.00 100.0 585.30 100.00 569.60 100.00 571.15 100.00 ทไมมการศกษา 5.65 1.00 1.70 0.29 0.60 0.11 1.23 0.22 ทมการศกษาระดบประถม 217.68 38.39 235.60 40.25 224.90 39.48 319.43 55.88 ทมการศกษาระดบมธยมตน 168.51 29.72 191.30 32.68 184.20 32.34 86.68 15.17 ทมการศกษาระดบ มธยมปลาย

82.98 14.23 71.38 12.20 88.30 15.50 86.68 15.23

ทมการศกษาระดบอาชวะ 15.25 2.69 12.03 2.06 16.10 2.83 10.38 1.82 ทมการศกษาระดบอดมศกษา 76.93 13.57 73.23 12.51 55.50 9.74 66.75 11.68 แรงงานในภาคเกษตร 335.83 59.16 316.88 53.92 305.77 52.80 314.84 55.00 แรงงานในภาคอตสาหกรรม 12.35 2.18 25.30 4.30 23.63 4.15 80.58 14.10 แรงงานในภาคการคา 114.90 20.24 134.35 22.86 125.53 21.68 80.83 14.14 แรงงานในภาคบรการ 43.95 7.74 47.68 8.11 58.63 10.12 93.83 16.41 แรงงานในระบบ 94.13 15.75 110.60 18.15 114.83 18.99 103.38 17.28 แรงงานนอกระบบ 503,47 84.25 498,62 81.85 489.75 81.01 494.90 82.72

ทมา : ส านกงานสถตจงหวดกาฬสนธ

20

สภาพแรงงานในจงหวด ป 2553 – 2556 ดานก าลงแรงงานรวม พบวา มแนวโนมเพมขน จ านวน 20,000 คน คดเปนรอยละ 3.40 จากจ านวน 567,700 คน เปนจ านวน 587,700 คน ส าหรบผมงานท าเพมขนจ านวน 20,400 คน คดเปนรอยละ 1.09 จากจ านวน 549,200 คน เปนจ านวน 569,600 คน โดยเมอพจารณาตามระดบการศกษา พบวา แรงงานสวนใหญ จบการศกษาระดบประถมศกษา มอตราสวนรอยละ 39.48 รองลงมาเปนระดบมธยมศกษาตอนตน รอยละ 32.34 และระดบมธยมศกษาตอนปลาย รอยละ 15.50 ตามล าดบ ในป 2556 แรงงานในภาคเกษตร เพมขนจาก จ านวน 292,900 คน เปน จ านวน 305,770 คน แรงงานในภาคอตสาหกรรมเพมขนจ านวน 8,530 คน คดเปนรอยละ 1.42 จากจ านวน 15,100 คน เปนจ านวน 23,630 คน แรงงานในภาคการคา เพมขนจ านวน 16,270 คน คดเปนรอยละ 1.90 จากจ านวน 109,260 คน เปนจ านวน 125,530 คน แรงงานในภาคบรการ เพมขนจ านวน 3,390 คน คดเปนรอยละ 0.22 จากจ านวน 54,700 คน เปนจ านวน 58,630 คน แรงงานในระบบเพมขนจ านวน 11,440 คน คดเปนรอยละ 0.77 จากจ านวน 103,390 คน เปนจ านวน 114,830 คน แรงงานนอกระบบเพมขนจ านวน 25,590 คน จากจ านวน 464,160 คน เปนจ านวน 489,750 คน ซงโดยสวนใหญแรงงานจะอยนอกระบบแรงงาน

21

3) การวเคราะหสถานการณขอมล : ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ยทธศาสตรท 4 “การบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางมประสทธภาพ” เปนประเดนยทธศาสตรทใชขอมลสถตดานสงแวดลอม โดยก าหนดเปาประสงคยทธศาสตร คอ “อนรกษฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมความมนคงดานพลงงาน” ซงม 4 กลยทธทส าคญ และ 4 ตวชวด ก าหนดการบรหารจดการน า เปนประเดนทส าคญของจงหวด

ในยทธศาสตรท 4 มประเดนยทธศาสตรทส าคญ/ผลผลตทส าคญ คอ ก าหนดใหการอนรกษและฟนฟแหลงทรพยากรธรรมชาต การควบคมปองกนปญหามลพษสงแวดลอม การสงเสรมสนบสนนการมสวนรวมของทกภาคสวนเพอการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางเหมาะสม การเตรยมความพรอม เพอรบมอความเสยงจากการเปลยนแปลง สภาพภมอากาศ ก าหนดการบรหารจดการน า เปนประเดนทส าคญของจงหวด และมการใชรายงานสถตทางการระดบจงหวดดานทรพยากรธรรมชาต ประกอบไปดวย 1 สาขาทส าคญ คอ สาขาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ซงมขอมลทตองจดเกบจ านวน 26 ชด โดยเปนชดขอมลทมการจดเกบปกต 15 ชด เปนชดขอมลทตองมการพฒนา 11 ชด สวนขอมลชดทตองมการจดเกบเพมเตมไมม โดยมหนวยงานทรบผดชอบทส าคญ คอ ส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ส านกงานเกษตรและสหกรณจงหวด โครงการชลประทานจงหวด ส านกงานปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวด ส านกงานพฒนาชมชนจงหวด ทท าการปกครองจงหวด

หวงโซคณคา (Value Chain : VC) ตนน า : การเตรยมกลาไม : การเพาะช ากลาไมเตรยมปลกปา กลางน า : การปลกปา : การปลกปาพนทอนรกษ เสอมโทรม พนทอนๆ ปลายน า : การบ ารงรกษา : การบ ารงรกษาปาปลก

22

ปจจยความส าเรจ : (Critical Success Factors : CFS) ดงน 1. การอนรกษและฟนฟแหลงทรพยากรธรรมชาต 2. การควบคมปองกนปญหามลพษสงแวดลอม 3. การสงเสรมสนบสนนการมสวนรวมของทกภาคสวนเพอการบรหารจดการ

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางเหมาะสม 4. การเตรยมความพรอม เพอรบมอความเสยงจากการเปลยนแปลง สภาพ

ภมอากาศ

แผนภมท 14 : พนทจงหวด/การเกษตร/มศกยภาพชลประทาน/รบประโยชนชลประทาน จงหวดกาฬสนธ ป พ.ศ. 2556

4,341,7162,701,256

984,386493,866

-

2,000,000

4,000,000

6,000,000

ไร

1

พนทจงหวด/กำรเกษตร/มศกยภำพชลประทำน/รบประโยชนชลประทำน

จงหวดกำฬสนธ พ.ศ. 2556

พนทจงหวด (ไร) พนทท ำกำรเกษตร(ไร)

พนทมศกยภำพชลประทำน พนทรบประโยชนชลประทำน

ทมา : แผนพฒนาจงหวดกาฬสนธ 4 ป (พ.ศ. 2558 - 2561)

23

แผนภมท 15 : จ านวนหมบานและครวเรอนทประสบปญหาภยแลง จงหวดกาฬสนธ ป พ.ศ. 2554 - 2556

จ านวนหมบานและครวเรอนทประสบปญหาภยแลง จงหวดกาฬสนธ พ.ศ. 2554-2556

1,5101,304

1,159

111,000

129,794133,682

-

500

1,000

1,500

2,000

2554 2555 2556

หมบา

น

-

50,000

100,000

150,000

ครวเร

อน

หมบาน ครวเรอน

ทมา : แผนพฒนาจงหวดกาฬสนธ 4 ป (พ.ศ. 2558 - 2561)

จงหวดกาฬสนธมปรมาณน าไหลผานจงหวดโดยเฉลยจ านวน 4,125.67 ลาน

ลกบาศกเมตรตอป ปจจบนมโครงการชลประทานทสามารถเกบกกน าไดรวมจ านวน 2,074.728 ลานลกบาศกเมตร โดยแบงเปนโครงการชลประทานขนาดใหญ 1 โครงการ เกบกกน าไดจ านวน 1,980 ลานลกบาศกเมตร โครงการชลประทานขนาดกลาง 18 โครงการ เกบกกน าไดรวมจ านวน 88.372 ลานลกบาศกเมตร และโครงการชลประทานอนเนองมาจากพระราชด าร 17 โครงการ เกบกกน าไดรวมจ านวน 5.906 ลานลกบาศกเมตร

24

แผนภมท 16 : ปรมาณน าในอางเกบน า จ าแนกตามขนาดอางเกบน าจงหวดกาฬสนธ ป พ.ศ. 2552 - 2555

ปรมาณน าในอางเกบน า จ าแนกตามขนาดอางเกบน า จงหวดกาฬสนธ

พ.ศ. 2552-2555

1,9801,980

1,430 1,430

88.388.388.388.3

5.4065.406

5.906 5.906

-

500

1,000

1,500

2,000

2,500

2552 2553 2554 2555 ป/พ.ศ.

ลาน ลบ

.ม.

5.15.25.35.45.55.65.75.85.96

ลาน ลบ

.ม.

อางเกบน าขนาดใหญอางเกบน าล าปาว อางเกบน าขนาดกลาง ปรมาณน าโครงการชลประทานอนเนองมาจากพระราชด าร

ทมา: โครงการชลประทานจงหวดกาฬสนธ

จงหวดกาฬสนธมพนททงหมด จ านวน 4,341,716 ไร ประเภทปาม 4 ลกษณะ คอ ปาดบแลง, ปาเตงรง, ปาเบญจพรรณ และทงหญา มพนทปาสงวนแหงชาต จ านวน 14 ปา เนอท 1,144,572 ไร คงมพนทสภาพปาไม จ านวน 740,460 ไร หรอประมาณ รอยละ 10.84 ของพนททงหมดของจงหวด ดงน

25

ตารางท 3 : แสดงพนททรพยากรปาไมจงหวดกาฬสนธ ป พ.ศ. 2555

ท

ชนดปา (ปาสงวนแหงชาต)

พนทปา มอบให ส.ป.ก. (ไร)

รวม พนทปา ทงหมด

ปาอนรกษ

ปาเศรษฐกจ

พนทเหมาะกบการเกษตร

ปาถาวร

รวม

1 ปาดงระแนง 45,857 23,518 - - 69,375 20,606.25 69,375 2 ปาดงแมเผด 29,500 84,575 5,300 - 119,375 83,724.75 119,375 3 ปาดงบงอแปลง 1 6,495 5,575 - 131 12,201 5,450.00 12,031 4 ปาดงหม 85,825 2,250 - 479 88,554 1,856.25 88,075 5 ปาดงหวยฝา 91,725 18,743 - 3,075 113,543 35,730.75 110,468 6 ปานาจารดงขวาง 912 36,563 - 665 38,140 30,313.50 37,475 7 ปาโคกกลางหมน - 14,918 - - 14,918 14,918.00 14,918 8 ปาดงนามน 11,925 625 - - 12,550 625.00 12,550 9 ปาแกงกะอาม 78,050 10,512 - 2,162 90,724 9,202.00 88,562 10 ปาดงดานแย 64,705 12,013 - 1,202 77,920 11,758.99 76,629 11 ปาภพาน 189,968 23,800 1,075 13,299 228,142 22,748.75 214,843 12 ปาภโหลย 9,287 29,150 - 466 38,903 21,493.75 38,437 13 ปาดงมล 65,878 182,131 10,957 7,616 266,582 187,319.05 258,984 14 ปาดงบงอแปลง 2 2,850 - - - 2,850 - 2,850

รวม 682,977 444,373 17,332 29,095 1,173,777 445,747.04 1,144,572

ทมา : ส านกงาานทรกพยางรธรรมชาตและสาแวดลอมจกาหวกดงาฬสนธ

คณภาพน า : แมน าล าปาวเปนล าน าสายหลกงขอาจกาหวกดงาฬสนธ เปนล าน าทใหคณประโยชนอนกนต ทก างารเงษตร ปศสกตว และประมา แตงยกาใหโทษแงผทอยบรเวณทราบลมขอาจกาหวกดอยไมนอย ซาล าน าสายน เปนแหลาน าทใชประโยชนทก างารอปโภค และบรโภคขอาประชางรในทอาทจกาหวกดงาฬสนธ รวมทก า งจงรรมตาาๆ องมางมาย ซาจ าเปนทจะตอาชวยงกนดแลรกงษาล าน าสายน ใหมความใส สะอาดและปราศจางปญหาตาาๆ องดวย งารทจะใหล าน า มคณภาพทดได ตอาเงดจางความรวมมอรวมใจรวมรกงษาขอาราษฎรในทอาทนก นดวย ผลการ

26

ตรวจสอบคณภาพน าล าปาว ล าปาวนอย และล าน ายง จงหวดกาฬสนธ จ านวน 3 แมน า รวม 12 พนท พบวา มคณภาพน าอยในเกณฑพอใช รอยละ 75 (จ านวน 9 พนท คอ ล าน าปาว ล าน ายง) อยในเกณฑเสอมโทรม รอยละ 25 (จ านวน 3 พนท คอ ล าปาวนอย) โดยไมมบรเวณใดอยในเกณฑด ซงจากการตดตามตรวจสอบการเปลยนแปลงคณภาพน าแหลงน าของจงหวดกาฬสนธมาอยางตอเนอง พบวา คณภาพน ามแนวโนมของการทคณภาพน าดลดลง เนองจากมการรบน าทปนเปอนจากกจกรรมในพนทการเกษตร การเลยงกง สตวน าตางๆ ในพนทชมชนทม ของเสย ขยะตางๆ เพมมากขน รวมทง มอตสาหกรรมผลตแปงมนทอย ใกลกบแหลงน า เปนลกษณะเดยวกบในพนทจงหวดอนๆ ทสวนใหญอยในเกณฑพอใช พบวา คณภาพน าแมน า ในพนทจงหวดกาฬสนธ มความสมพนธและผนแปรกบสภาพการเปลยนแปลง สภาพภมอากาศ ปรมาณน า การใชประโยชนของพนททเพมมากขน จงพบการเปลยนแปลงคณภาพน าจากในชวงอดตทผานมาทอยในเกณฑด (ล าปาว) หรอมคณภาพน าตามเกณฑมาตรฐานฯ ประเภทท 2 แตในชวงปจจบนนคณภาพน าลดระดบลงมาอยในประเภทท 3 หรออยในเกณฑพอใช

แผนพฒนาจงหวดกาฬสนธ 4 ป (พ.ศ. 2558-2561) ไดก าหนดวสยทศน เพอก าหนดทศทางการพฒนา คอ “กาฬสนธเมองนาอย แหลงผลตอาหารปลอดภย และพลงงานทดแทน ผาไหมแพรวาสสากล แหลงทองเทยวเชงอนรกษและวฒนธรรม” และมเปาประสงค คอ สรางการเตบโตทางเศรษฐกจ โดยเนนการเพมขดความสามารถในการแขงขนในภาคเกษตร ยกระดบคณภาพชวตของประชาชนและสรางความมนคงทางสงคมใหทวถง และอนรกษ ฟนฟ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และสรางความมนคงดานพลงงาน มเปาหมายการพฒนาเพอให ประชาชนมฐานะความเปนอยทดขน โดยประกอบไปดวย 4 ยทธศาสตรทส าคญ

โดยยทธศาสตรท 3 “การพฒนาคนและสงคมทมคณภาพ” เปนประเดนยทธศาสตรทใชขอมลสถตทางดานสงคม โดยก าหนดเปาประสงคยทธศาสตร คอ “ครอบครวเขมแขงคนมคณภาพสงคมนาอย และรายไดเพมขน” ซงม 5 กลยทธทส าคญ และ 3 ตวชวด ก าหนดโครงการกาฬสนธ 3 ด – คนด สขภาพด รายไดด - เปนประเดนทส าคญของจงหวด

27

ประเดนยทธศาสตร/ผลผลตทส าคญ คอ ก าหนดใหครอบครวเขมแขงคนมคณภาพสงคมนาอย และรายไดเพมขน และสดสวนคนจนลดลง สดสวนผอยในระบบประกนสงคมเพมขน จ านวนปการศกษาเฉลย/คนเพมขน คา O-Net ม.3 เพมขน สถานพยาบาลรบรอง HA เพมขน ลดปญหาโรคเบาหวาน/ความดนโลหตสง อตราทารกตายลดลง ใชรายงานสถตทางการระดบจงหวดดานสงคม ประกอบดวยรายการสถต 9 สาขา คอ สาขาประชากรศาสตร ประชากรและเคหะ สาขาแรงงาน สาขาการศกษา สาขาศาสนาศลปะ วฒนธรรม สาขาสขภาพ สาขาสวสดการสงคม สาขาหญงและชาย สาขารายไดและรายจายของครวเรอน และสาขายตธรรม ความมนคงการเมองและการปกครอง ซงมขอมลทตองจดเกบจ านวน 81 ชด โดยเปนชดขอมลทมการจดเกบปกต 42 ชด เปนชดขอมลทตองมการพฒนา 13 ชด ชดขอมลทตองมการจดเกบเพมเตม 26 ชด โดยมหนวยงานทรบผดชอบทส าคญ คอ ส านกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ส านกงานวฒนธรรมจงหวด ส านกงานสาธารณสขจงหวด ส านกงานเขตพนทการศกษา 1-3 ส านกงานเขตมธยมท 24 ศนยพฒนาฝมอแรงงานจงหวด ส านกงานพฒนาชมชนจงหวด ส านกงานต ารวจภธรจงหวด ส านกงานทางหลวงชนบทจงหวด เปนตน

ยทธศาสตรท 4 “การบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางมประสทธภาพ” เปนประเดนยทธศาสตรทใชขอมลสถตดานสงแวดลอม โดยก าหนดเปาประสงคยทธศาสตร คอ “อนรกษฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมความมนคงดานพลงงาน” ซงม 4 กลยทธทส าคญ และ 4 ตวชวด ก าหนดการบรหารจดการน าเพอการเกษตรเปนประเดนทส าคญของจงหวด ประเดนยทธศาสตร/ผลผลตทส าคญ คอ ก าหนดใหการอนรกษและฟนฟแหลงทรพยากรธรรมชาต การควบคมปองกนปญหามลพษสงแวดลอม การสงเสรมสนบสนนการมสวนรวมของทกภาคสวนเพอการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางเหมาะสม การเตรยมความพรอมเพอรบมอความเสยงจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ใชรายงานสถตทางการระดบจงหวดดานทรพยากรธรรมชาต ประกอบไปดวย 1 สาขาทส าคญ คอ สาขาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม มขอมลทตองจดเกบจ านวน 26 ชด โดยเปนชดขอมลทมการจดเกบปกต 10 ชด เปนชดขอมลทตองมการพฒนา 1 ชด ชดขอมลทตองมการจดเกบเพมเตม 15 ชด โดยมหนวยงานทรบผดชอบทส าคญ คอ ส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ส านกงานเกษตรและสหกรณจงหวด โครงการชลประทานจงหวด ส านกงานปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวด เปนตน

28

ความสมพนธ ในป 2556 มประชากรทงสน 984,030 คน เปนชาย 490,074 คน คดเปนรอยละ

49.8 เปนหญง 493,956 คน คดเปนรอยละ 50.2 แยกเปนประชากรในเขตเทศบาล 298,029 คน คดเปนรอยละ 30.3 ประชากรนอกเขตเทศบาล 686,001 คน คดเปนรอยละ 69.7 มจ านวนบาน/ครวเรอนทงสน 276,497 ครวเรอน แยกเปนในเขตเทศบาล 92,133 ครวเรอน คดเปน รอยละ 33.3 นอกเขตเทศบาล 184,364 ครวเรอน คดเปนรอยละ 66.7 โดยมประชากรทอยในก าลงแรงงาน 587,700 คน คดเปนรอยละ 70.09 มงานท า 571,150 คน คดเปนรอยละ 97.18 ของก าลงแรงงานรวม เปนแรงงานในภาคเกษตรกรรม 314 ,840 คน คดเปนรอยละ 55 แรงงานในภาคอตสาหกรรม 80,580 คน คดเปนรอยละ 14.10 แรงงานในภาคการคา 80 ,830 คน คดเปนรอยละ 14.14 แรงงานในภาคบรการ 93,830 คน คดเปนรอยละ 16.41 และเปนแรงงานในระบบ 103,380 คน คดเปนรอยละ 17.28 เปนแรงงานนอกระบบ 494 ,900 คน คดเปน รอยละ 82.72 และมผวางงาน 6,662 คน คดเปนรอยละ 0.27 โดย ป 2555 ประชากรมรายไดเฉลยตอคนตอป 52,204 บาท (อยในอนดบ 16 ของพนทภาคตะวนออกเฉยงเหนอจาก 20 จงหวด และอนดบท 72 ของประเทศจาก 77 จงหวด) มผลตภณฑมวลรวมจงหวด (GPP) 48,779 ลานบาท มผปวยใน 166,162 ราย โดยเปนโรคความดนโลหตสง 9 ,357 ราย โรคเบาหวาน 9,723 ราย ผปวยนอก 3,094,950 ราย ในการวเคราะหความสมพนธเพอก าหนดหวงโซคณคาและปจจยสความส าเรจทส าคญ พบวา การลดปญหาการวางงานในพนท จ านวนแรงงานทงสน จ านวนผวางงาน ปรมาณน าในเขตชลประทานทงสน จ านวนพนทเกษตรกรรมทประสบอทกภย จ านวนแหลงน าทไดรบการอนรกษฟนฟ เปนตวแปรทส าคญในการเลอกหวงโซคณคา จงมการก าหนดสมการความสมพนธ กาฬสนธ 3 ด คนด สขภาพด รายไดด และการบรหารจดการน าเพอการเกษตร ดงน

29

สมการความสมพนธผลตภณฑทมศกยภาพ : กาฬสนธ 3 ด –คนด สขภาพด รายไดด-และการบรหารจดการน าเพอการเกษตร

Y “กาฬสนธ 3 ด และ

บรหารจดการน าเพอ

การเกษตร”

X1 + X2 + X3 + X4 + X5

ความอยดมสขของประชาชน

สงเสรมพฒนาอาชพ/การม งานท า/รายได

ความปลอดภยในชวตและทรพยสน

การพฒนาเมองและชมชนใหนาอย มระบบสาธารณปโภคทด

พฒนาและปรบปรง แหลงน าเพอการเกษตรฯ อตสาหกรรม และชมชน

จดระบบบรหารจดการน าแบบมสวนรวมแบบบรณาการ

ดวยปรมาณขอมลทมอยท าใหก าหนดสมการความสมพนธไดเพยงสมการจ านวน

ผวางงาน (คน) และสมการจ านวนหมบานทไดรบผลกระทบจากภยแลง (หมบาน) เปนการอธบายแนวโนมการเปลยนแปลงตามกนระหวางจ านวนผวางงาน และจ านวนหมบานทไดรบผลกระทบจากภยแลงทมแนวโนมแปรผนตามกน โดยสมการผวางงานทงจงหวด y = 2,844x - 2,173 มคาสมประสทธของสมการมคาเปนบวก 2,844 และมคา R2 หรอความสามารถในการอธบายการเปลยนแปลงผวางงานดวยสมการเชงเสนท 0.97 ในขณะทสมการจ านวนหมบานทไดรบผลกระทบจากภยแลง y =175.5x + 973.33 มคาสมประสทธของสมการมคาเปนบวก 175.5 ซงมคาเปนบวกเชนเดยวกนกบสมการผวางงานดวยคา R2 = 0.99 คาสมประสทธการตดสนใจหรอ R2 ในการศกษาความสมพนธของกาฬสนธ 3 ด คนด สขภาพด รายไดด และการบรหาร

30

จดการน าเพอการเกษตร แสดงดงภาพท 2 พบวา R2 ของจ านวนผวางงานเทากบ 0.97 และ R2

ของจ านวนหมบานทไดรบผลกระทบจากภยแลง เทากบ 0.99 นนคอความอยดมสขของประชาชน (ตวแปร Y) มความสมพนธกบจ านวนผวางงานและจ านวนหมบานทไดรบผลกระทบจากภยแลง การวเคราะหความสมพนธของขอมลทมแนวโนมผนตามกน : จ านวนผวางงาน และจ านวนหมบานทไดรบผลกระทบจากภยแลง ระหวาง ป 2554 – 2556

แผนภมท 17 : ความสมพนธระหวางจ านวนคนวางงานกบจ านวนหมบานทไดรบผลกระทบ จากภยแลง จงหวดกาฬสนธ ป พ.ศ. 2554 - 2556

แผนภมแสดงความสมพนธระหวางจ านวนคนวางงานกบจ านวนหมบาน

ทไดรบผลกระทบจากภยแลง จงหวดกาฬสนธ พ.ศ. 2554 - 2556

y = 2844x - 2173

R2 = 0.97

y = 175.5x + 973.33

R2 = 0.99

-

2,000.00

4,000.00

6,000.00

8,000.00

2554 2555 2556ป/พ.ศ.

จ านวนผวางงาน

-

500.00

1,000.00

1,500.00

2,000.00

จ านวนหมบาน

จ ำนวนผวำงงำน จ ำนวนหมบำนทไดรบผลกระทบจำกภยแลง

เชงเสน (จ ำนวนผวำงงำน) เชงเสน (จ ำนวนหมบำนทไดรบผลกระทบจำกภยแลง)

ทศทางการพฒนาตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 ไดจดท ายทธศาสตรส าคญ 6 ประเดน ซงใหความส าคญกบการพฒนาทงดานสงคม เศรษฐกจ ทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม ในสวนของยทธศาสตรการพฒนาระดบพนทของส านกงานสถตแหงชาตทแบงออกเปน 3 ดาน โดยมรายการขอมลหรอสถตทางการทส าคญจ าเปนตอการพฒนาพนท 21 สาขา ครอบคลมท งเรอง เศรษฐกจ สงคม ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

31

เชนเดยวกน และในสวนของแผนพฒนาจงหวด/กลมจงหวด ทก าหนดประเดนยทธศาสตรการพฒนานน ในกระบวนการจดท าไดมการทบทวนและน าแนวทางของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 และวาระแหงชาตตางๆ ใชประกอบในการก าหนดทศทาง การพฒนาพนทแลวดวย ดงนนการพฒนาขอมลใหมเพยงพอ จงเปนเรองส าคญทจะชวยตอบสนองในการจดท าแผนหรอการก าหนดประเดนยทธศาสตรการพฒนาระดบพนทนนๆ ได

รายงานสถานการณการจดท าขอมลเชงพนทระดบจงหวดนเปนรายงานสถานการณทส านกงานสถตจงหวดไดจดท าขนเพอรวบรวมประมวลขอมลทนาสนใจตางๆ ทเกยวของกบแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด 4 ป (พ.ศ. 2558 - 2561) และวเคราะหขอมลสถานการณ แนวโนมของยทธศาสตรตามแผนพฒนาจงหวดดงกลาว ดวยการน าขอมลสารสนเทศมาประกอบการก าหนดผลตภณฑทส าคญ และหวงโซคณคา และการวเคราะหความสมพนธระหวางประเดนยทธศาสตรกบตวแปรทส าคญ ทจะน าไปสการก าหนดปจจยสความส าเรจทเหมาะสมดวยขอมลสารสนเทศ รายงานนจงเปนการแสดงชดขอมลทส าคญจ าเปนและเพยงพอตอการตดสนใจส าหรบการจดท าแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด 4 ป (พ.ศ. 2558 - 2561) รวมทงขอมลรายละเอยด (Profile) ใน 3 มต คอ เศรษฐกจ สงคม และทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ทเชอมโยงยทธศาสตรของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 สยทธศาสตรเชงพนทของจงหวดและกลมจงหวด

ในยทธศาสตรท 3 “การพฒนาคนและสงคมทมคณภาพ” เปนประเดนยทธศาสตรทใชขอมลสถตทางดานสงคม โดยก าหนดเปาประสงคยทธศาสตร คอ “ครอบครวเขมแขง คนมคณภาพ สงคมนาอย และรายไดเพมขน”

หวงโซคณคา (Value Chain: VC) ตนน า : สงเสรมสนบสนนกระบวนการมสวนรวมของทกภาคสวนในการเสรมสราง

ความเขมแขงของสถาบนครอบครวและชมชน กลางน า : เสรมสรางการจดสวสดการสงคมและการคมครองทางสงคมใหครอบคลม

อยางทวถง ปลายน า : สงเสรมคณธรรม จรยธรรม และสรางจตส านกรวมรบผดชอบตอสงคม

32

ปจจยสความส าเรจ : (Critical Success Factors: CFS) ดงน 1. การบรณาการทรพยากรและความรวมมอภาครฐ ทองถน และเอกชน เชงพนท

(ABC) 2. การสรางสงคมคณธรรม “คนกาฬสนธ มน าใจไมทงกน” และความเขมแขง

กองทนชมชน 3. สรางความเขมแขงของสถาบนครอบครว 4. สงเสรมสวสดการและคมครองสทธของประชาชน 5. พฒนาทกษะอาชพเพอสรางเสรมรายไดของประชาชน 6. สงเสรมการศกษาและพฒนาแหลงเรยนรไปสมาตรฐานทงระบบ 7. พฒนาสาธารณปโภคและโครงสรางพนฐานมถนนลาดยาง สะพาน เพอสนบสนน

การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ

แผนภมท 18 : จ านวนผปวยใน 3 อนดบแรกจ าแนกตามโรค ป พ.ศ. 2550 - 2555

จ านวนผปวยใน 3 อนดบแรก จ าแนกตามโรค พ.ศ. 2550 - 2555

0

10,000

20,000

30,000

2550 2551 2552 2553 2554 2555

19 - ความผดปกตเกยวกบตอมไรทอ 18 - โรคเบาหวาน32 - โรคความดนโลหตสง

ทมา : แผนพฒนาจงหวดกาฬสนธ 4 ป (พ.ศ. 2558 - 2561)

33

แผนภมท 19 : อตราการวางงานจงหวดกาฬสนธ ป พ.ศ. 2552 - 2557

อตราการวางงานจงหวดกาฬสนธ พ .ศ. 2552 - 2557

0.27

0.10 0.10

0.300.20

0.60

0.00

0.10

0.20

0.30

0.40

0.50

0.60

0.70

2552 2553 2554 2555 2556 2557

ป / พ.ศ.

รอยล

ะ

ทมา : แผนพฒนาจงหวดกาฬสนธ 4 ป (พ.ศ. 2558 - 2561)

ยทธศาสตรท 4 “การบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางมประสทธภาพ” เปนประเดนยทธศาสตรทใชขอมลสถตดานสงแวดลอม โดยก าหนดเปาประสงคยทธศาสตรคอ “อนรกษฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมความมนคงดานพลงงาน”

หวงโซมลคา (Value Chain : VC) ตนน า : การเตรยมกลาไม : การเพาะช ากลาไมเตรยมปลกปา กลางน า : การปลกปา : การปลกปาพนทอนรกษ เสอมโทรม พนทอนๆ ปลายน า : การบ ารงรกษา: การบ ารงรกษาปาปลก

ปจจยสความส าเรจ : (Critical Success Factors : CFS) ดงน 1. การอนรกษและฟนฟแหลงทรพยากรธรรมชาต 2. การควบคมปองกนปญหามลพษสงแวดลอม

34

3. การสงเสรมสนบสนนการมสวนรวมของทกภาคสวนเพอการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางเหมาะสม

4. การเตรยมความพรอม เพอรบมอความเสยงจากการเปลยนแปลง สภาพภมอากาศ

โดยปรมาณน าไหลผานจงหวดโดยเฉลยจ านวน 4,125.67 ลานลกบาศกเมตรตอป ปจจบนมโครงการชลประทานทสามารถเกบกกน าไดรวมจ านวน 2,074.728 ลานลกบาศกเมตร โดยแบงเปน โครงการชลประทานขนาดใหญ 1 โครงการ เกบกกน าไดจ านวน 1,980 ลานลกบาศกเมตร โครงการชลประทานขนาดกลาง 18 โครงการ เกบกกน าไดรวมจ านวน 88.372 ลานลกบาศกเมตร และโครงการชลประทานอนเนองมาจากพระราชด าร 17 โครงการ เกบกกน าไดรวมจ านวน 5.906 ลานลกบาศกเมตร (ทมา : โครงการชลประทานจงหวดกาฬสนธ)

แผนภมท 20 : พนทจงหวด/พนทการเกษตร/พนทมศกยภาพชลประทาน/พนทรบประโยชน ชลประทานจงหวดกาฬสนธ ป พ.ศ. 2556

4,341,7162,701,256

984,386493,866

-

2,000,000

4,000,000

6,000,000

ไร

1

พนทจงหวด/กำรเกษตร/มศกยภำพชลประทำน/รบประโยชนชลประทำน

จงหวดกำฬสนธ พ.ศ. 2556

พนทจงหวด (ไร) พนทท ำกำรเกษตร(ไร)

พนทมศกยภำพชลประทำน พนทรบประโยชนชลประทำน

ทมา : แผนพฒนาจงหวดกาฬสนธ 4 ป (พ.ศ. 2558 - 2561)

35

แผนภมท 21 : จ านวนหมบานและครวเรอนทประสบปญหาภยแลง จงหวดกาฬสนธ ป พ.ศ. 2554 – 2556

จ านวนหมบานและครวเรอนทประสบปญหาภยแลง จงหวดกาฬสนธ พ.ศ. 2554-2556

1,5101,304

1,159

111,000

129,794133,682

-

500

1,000

1,500

2,000

2554 2555 2556

หมบา

น

-

50,000

100,000

150,000

ครวเร

อน

หมบาน ครวเรอน

ทมา : แผนพฒนาจงหวดกาฬสนธ 4 ป (พ.ศ. 2558 - 2561) สรปปรมาณการใชขอมลและขอเสนอแนะการใชขอมลของจงหวด

51 . 9

%

48 . 1

%

จดเกบไมตอเนองและยงไมมการจดเกบ

จดเกบปกต จดเกบปกต

38 . 5 %

61 . 5 %

จดเกบปกต

จดเกบไมตอเนองและยงไมมการจดเกบ

36

กาฬสนธ 3 ด - คนด สขภาพด รายไดด บรหารจดการน าเพอการเกษตร : หนองเลงเปอย

กาฬสนธ 3 ด - คนด สขภาพด รายไดด บรหารจดการน าเพอการเกษตร:

หนองเลงเปอย

รายการสถตทส าคญจ าเปน ตามแผนงาน/โครงการและตวชวด ทเกยวของตามแผนพฒนาจงหวด ป 2557 รวม 81 รายการสถต

รายการสถตทส าคญจ าเปน ตามแผนงาน/โครงการและตวชวด ทเกยวของตามแผนพฒนาจงหวด ป 2557 รวม 26 รายการสถต

รายการสถตทมการจดเกบปกต 42 รายการสถต คดเปนรอยละ 51.9

รายการสถตทมการจดเกบปกต 10 รายการสถต คดเปนรอยละ 38.5

รายการสถตทตองพฒนากระบวนการจดเกบ เนองจากขอมลขาดความตอเนอง หนวยงานจดเกบขอมลซ าซอน ขอมลจดท าลาชาไมทนตอการน าไปใช รวมถงรายการสถตทส าคญทยงไมมการจดเกบขอมลจ านวน 39 รายการสถต คดเปน รอยละ 48.1

รายการสถตทตองพฒนากระบวนการจดเกบ เนองจากขอมลขาดความตอเนอง หนวยงานจดเกบขอมลซ าซอน ขอมลจดท าลาชาไมทนตอการน าไปใช รวมถงรายการสถตทส าคญทยงไมมการจดเกบขอมลจ านวน 16 รายการสถต คดเปนรอยละ 61.5

ขอเสนอแนะแนวทางการพฒนา 1. ชดขอมลส าคญทมการจดเกบหลายหนวยงาน

• ประสานงานกบเจาของขอมลเพอขอความรวมมอ • จดท านยามความแตกตางของขอมลแตละหนวยงาน • เลอกประเภทขอมลทเหมาะสมกบความตองการใชงาน • จดระบบและวธการรบสงเชอมโยงกบผรบผดชอบจดเกบขอมล

37

2. ชดขอมลส าคญทยงไมมขอมล เนองจากรเรมภารกจใหม ตองมการมอบหมายผรบผดชอบและพฒนาระบบจดเกบ

• กรณไมมขอมล ควรแตงตงคณะท างานเพอพฒนาขอมลทจ าเปน

3. ชดขอมลส าคญทขาดความสมบรณเนองจากการจดเกบไมตอเนองตองด าเนนการจดเกบเพมเตมประสานงานกบเจาของขอมลเพอขอความรวมมอ

• ประสานงานกบเจาของขอมลเพอขอความรวมมอเพมความถในการจดท าขอมล

• จดท าคณะท างานรวมเพอจดท าขอมล • วางแผนการจดท าและจดเกบขอมล • จดท าคมอการจดเกบขอมล • จดอบรม/ประชมชแจงท าความเขาใจเกยวกบการจดเกบการประมวลผล

ขอมล และการใชขอมล