Upload
others
View
14
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
การปอนยาทางสายใหอาหาร
บษบา จนดาวจกษณ
ภ.บ., วท.ม. (เภสชศาสตร), Ph.D.รองศาสตราจารย สาขาเภสชกรรมคลนก
ภาควชาเภสชกรรม คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยมหดล
การปอนยาทางสายใหอาหาร
บษบา จนดาวจกษณ
ภ.บ., วท.ม. (เภสชศาสตร), Ph.D.รองศาสตราจารย สาขาเภสชกรรมคลนก
ภาควชาเภสชกรรม คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยมหดล
วตถประสงคของการบรรยาย
เพอใหผฟง
• ทราบปญหาการใหยาทางสายใหอาหาร
• ทราบวา
– ยารปแบบใดปอนเขาทางสายใหอาหารได – ยารปแบบใดหามปอนเขาทางสายใหอาหาร
• มแนวทางแกไขปญหาเมอตองปอนยาเขาทาง
สายใหอาหาร
กรณศกษา Nexium MUPS
แพทยสงให ยาเมด
Nexium MUPS 40 mg วนละ 1 ครง แกผปวยทมสาย
NG tube รายหนง
กรณศกษา - Nexium MUPS
จะใหยาแกผปวย อยางไร
ยาเมด Nexium MUPS• ตวยาส าคญ คอ esomeprazole• ขนาดเมดละ 20 และ 40 มลลกรม
• เปนยาเมด • ประกอบดวย ยาเมดเลกๆ (pellets) ของตวยา
esomeprazole ทหมดวยเปลอกเอนเทอรก (enteric-coated pellets) จ านวนมาก “multi-unit pellet system (MUPS)”
เปนยารปแบบพเศษ
• ตวยา ไมทนกรด
• ตวยาดดซมดทล าไสเลก
• เปลอกเอนเทอรก
– ทนกรด
– ไมทนดาง
อาหาร
pH 4.6-6
(duodenum)
pH 8
(jejunum)
pH 1-3(empty stomach)
pH 3-5
(stomach)
• ตวยา ไมทนกรด
• ตวยาดดซมดทล าไสเลก
• เปลอกเอนเทอรก
– ทนกรด
– ไมทนดาง
วธใหยาเมด Nexium MUPS ทางสายยาง
ค าแนะน าในเอกสารก ากบยา
ใสเมดยาลงในกระบอกฉดยา
ดดน าใสในกระบอกฉดยา
วธใหยาเมด Nexium MUPS ทางสายยาง
ค าแนะน าในเอกสารก ากบยา
ปดดวย syringe cap
เขยา
วธใหยาเมด Nexium MUPS ทางสายยาง
ค าแนะน าในเอกสารก ากบยา
ใหยาทาง NG tube ใหยาทาง PEG tube
ผปวยมอาการปวดทองและน าหนกลดลง
เรอยๆ ตรวจพบวามกอนในกระเพาะอาหาร
แพทยท าการผาตดกระเพาะอาหารเอากอนเนอ
งอกออก เปลยน NG tubeเปน PEJ tube และยงคงใหยาเมด Nexium MUPSแกผปวยตอไป
กรณศกษา - Nexium MUPS
จะใหยาแกผปวยดวยวธเดม ไดหรอไม
NG tube PEJ tube
ถาบดเมดยา Nexium MUPS เตมน าลงไปในโกรง
แลวใชกระบอกฉดยาดดน ายา
ฉดน ายาเขาทาง PEJ tube ไดไหม ?
ยาอนๆ
• Losec MUPS tablet (omeprazole)
• Miracid capsule (omeprazole)
• Controloc gastro-resistant tablet
(pantoprazole)
• Prevacid FDT (lansoprazole)
กรณศกษา - Nexium MUPS
ตวยาไมทนกรดตวยาดดซมดทล าไสฟลมทเคลอบไมทนดาง
ถาบดเมดยา ใหทาง NG tube
ใชยาไมไดผล บดเมดยา ฟลมแตกออก เปดเผยตวยา
กรณศกษา Aspent M
กรณศกษา - Aspent M
แพทยสง Aspent M 15 mg ใหแกผปวยเดกรายหนง
ผปวยรายนม NG tube
Aspent M
• เปนยาเมดเคลอบเอนเทอรก
• มตวยา aspirin เมดละ 60 มลลกรม- Aspirin ท าใหเกดแผลในกระเพาะอาหาร- Enteric coat ทนกรดน ายอย จงสามารถเกบ
aspirin ไวภายใน เมอเมดยาอยในกระเพาะ
อาหาร
อาหาร
pH 4.6-6
(duodenum)
pH 8
(jejunum)enteric coat ละลายท pH > 5
pH 1-3(empty stomach)
pH 3-5
(stomach)
เลอกท าแบบใด ? ก. บดยา Aspent M ใหเปนผง แบงเปน 4 สวน
น า 1 สวนมาผสมน าแลวปอน
ข. เปลยนไปใช aspirin tablet ขนาด 1 grain (60 mg) บดเปนผง แบงเปน 4 สวน น า 1 สวนมาผสมน าแลวปอน
ค. เปลยนไปใช aspirin tablet ขนาด grain V (300 mg) บดเปนผง แบงเปน 20 สวน น า 1 สวนมาผสมน าแลวปอน
กรณศกษา - Aspent M
กรณศกษา – Aspent M
ตวยาระคายกระเพาะอาหารฟลมทเคลอบไมทนดาง
บดเมดยา ใหทาง NG tube
ระคายกระเพาะอาหาร บดเมดยา ฟลมแตกออก เปดเผยตวยา
กรณศกษา Nuelin SR
ผปวยชายอาย 81 ป เปนโรคปอดอดกนเรอรง ไดยาเมด Nuelin SR รบประทานวนละ 2 ครงๆ ละครงเมด คมอาการไดด
2 สปดาหกอนผปวยรบประทานอาหารไดนอยลงและปฏเสธการรบประทานอาหาร ญาตพาไปพบแพทยไดรบการใสสาย NG tube และแพทยสงใหอาหารเหลวแลวใหกลบบาน
หลงจากนน 1 สปดาห ผปวยกลบมาเขาโรงพยาบาลดวยอาการใจสน และอาเจยน
กรณศกษา Nuelin SR
• ผปวยเขาโรงพยาบาลดวยอาการใจสน และอาเจยน
กรณศกษา Nuelin SR
อาการพษของ theophylline
• ท าไมจงเกดอาการพษ ?Nuelin SR • เปนยาเมดออกฤทธนาน
• มตวยา theophylline เมดละ200 mg
Drug level
MTC = maximum therapeutic concentrationMEC = minimum effective concentration
Immediate-release dosage form
Drug level
Extended-release dosage form
Higher strength
toxic toxicMax
effective
level
Min
effective level
Max
effective level
Min
effective level
Theophylline 100 mg
Nuelin SR 200 mg
Swallow as
crushed tablet
Swallow whole extended-release tablet
toxic
toxic
Min
effective level
Min
effective level
Max
effective
level
Max
effective
level
กรณศกษา - Nuelin SR
เปลยนไปใหยาเมดธรรมดา
ปรบขนาดยาใหใหม
ตดตามผลการรกษา
ระวงการเกดอาการไมพงประสงค
หามบดเมดยา
หกเมดยาได
กรณศกษา Adalat CR
กรณศกษา - Adalat CR
ถาตองใหยาเมด Adalat CR 30 mg วนละ 1 เมด แกผปวยโรคความดนโลหตสง ทใส NG tube
จะใหยาอยางไร ?
Adalat CR
• เปนยาทออกแบบพเศษ
• ออกฤทธนาน
• มตวยา nifedipine
กรณศกษา - Adalat CR ถาตองใหยาเมด Adalat CR 30 mg วนละ 1 เมด แกผปวยโรคความดนโลหตสง ทใส NG tube
จะใหยาอยางไร ?
ก. บดเมดยาใหเปนผง
แลวผสมน า
ข. น าเมดยาไปแชน า
Swallow as
crushed tablet
Swallow whole extended-release tablet
toxic
toxic
Min
effective level
Min
effective level
Max
effective
level
Max
effective
level
กรณศกษา - Adalat CR
เปลยนไปใชAdalat 10 mg 3 เมด ?
เปลยนไปใชยาตวอน เชน amlodipine ?
กรณศกษา - Adalat CR
หามบดเมดยา
เปลยนไปใหยาตวอนทมฤทธเหมอนกน
แตมระยะเวลาออกฤทธทยาวกวา (ตามธรรมชาต)
ตดตามผลการรกษา
หกเมดยาไมได
กรณศกษา - Nuelin SR และ Adalat CR
• หามบด หามทบ
• หกได ถามรอยบาก
กรณศกษา Dilantin
กรณศกษา - Dilantin
ผปวยโรคลมชกรายหนง รบประทานยา Dilantin(100 mg) วนละ 3 แคปซล กอนนอน แตตอนนผปวยใส
สาย NG tube
จะปอนยานแกผปวยอยางไร ?Dilantin kapsealphenytoin sodium 100 mgยาแบบ extended-release
หามแกะแคปซล
จะปอนยานแกผปวยอยางไร ?กรณศกษา - Dilantin
ก. แช Dilantin 3 แคปซลในน า
จะปอนยานแกผปวยอยางไร ?ข. ตดแคปซลของ Dilantin 3 แคปซลเอาผงยารวมกน ผสมน า
กรณศกษา - Dilantin
กรณศกษา - Dilantin
Swallow as
crushed tablet
Swallow whole extended-release tablet
toxic
toxic
Min
effective level
Min
effective level
Max
effective
level
Max
effective
level
ค. ตดแคปซลของ Dilantin (100 mg) จ านวน 1 แคปซล เอาผงยาผสมน า
แลวใหวนละ 3 มอ
กรณศกษา - Dilantinจะปอนยานแกผปวยอยางไร ?
กรณศกษา - Dilantin
ง. ใชDilantin infatab (50 mg) 6 เมด บดเปนผง
รวมกนผสมน า แลวใหวนละ 1 ครง
Dilantin infatabphenytoin 50 mgยาแบบ prompt-release
จะปอนยานแกผปวยอยางไร ?
Dilantin kapseal phenytoin sodium 100 mgยาแบบ extended-release
Dilantin infatabphenytoin 50 mgยาแบบ prompt-release
กรณศกษา - Dilantin
จ. ใชDilantin infatab (50 mg) 2 เมด บดเปนผง
รวมกนผสมน า แลวใหวนละ 3 มอ
Dilantin infatabphenytoin 50 mgยาแบบ prompt-release
จะปอนยานแกผปวยอยางไร ?
กรณศกษา - Dilantin
หามแกะแคปซล
เปลยนไปใหยาเมดธรรมดา
ปรบขนาดยาใหใหม
ตดตามผลการรกษา
ผปวยมสายใหอาหาร ใหยาอยางไร
สาระทขอฝาก
ยาเมด ยาแคปซล
ยาเมด / แคปซลทปลดปลอยตวยาทงหมดทนท
ยาเมด / แคปซล ทมการปรบแตงการปลดปลอยยายาเมดเคลอบฟลมเอนเทอรกยาเมดออกฤทธนาน
ยาเมด ยาแคปซล (2)
SR CR MR XLXR PL
Retard
EC EN
ยาทหามบด
ยาเมดหรอแคปซลทมค าตอไปนอยทายชอ
ยาทหามบด
ยาเมดชนดเคลอบฟลมเอนเทอรก
แกรนลยาเคลอบฟลมเอนเทอรก
ยาเมดหรอแคปซลทมการ
ปลดปลอยตวยาทละนอย
แบบตอเนองยาวนาน
เมอตองบดยา
• บดยาทละตว ปอนทละตว
• เปลยนโกรง เมอเปลยนยาตวใหม/เตยงใหม
ยาทหามบดรวมกน
Ciprofloxacin Sucralfate
Norfloxacin Antacid
Calcium
Iron
รปแบบของยา
ยาผง
ยาน าแขวนตะกอนยาน าแขวนละออง
ยาน า
ยาน าใส
รปแบบของยา
ยาฉด
ยาสวนทวาร ยาเหนบทวาร
ยาทาผวหนง ยาแผนแปะผวหนง
syringe
oral syringe
syringe for tube feeding
Syringe
NG tube PEG tubePEJ tubeNJ tube
Feeding tube
NG = NasoGastric, PEG = Percutaneous Endoscopic Gastrostomy
NJ = NasoJejunal, PEJ = Percutaneous Endscopic Jejunostomy
ปญหาการปอนยาทางสายใหอาหาร
ความคลาดเคลอนทางยา