เอกสารประกอบการสอนportal5.udru.ac.th/ebook/pdf/upload/17571iz37524mZBh8bW3.pdf · แสดงส่วนผสมคอนกรีตใน

เอกสารประกอบการสอน

วชาพนฐานงานชางและจกรกลเกษตร

วชราวธ พศยะไตร

สาขาวชาเทคโนโลยการผลตพช คณะเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

๒๕๕๘

เอกสารประกอบการสอน

วชาพนฐานงานชางและเครองจกรกลเกษตร


วท.ม. การจดการทรพยากรเกษตรและสงแวดลอม

คณะเทคโนโลย

มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

๒๕๕๘

ค ำน ำ

การเขยนเอกสารประกอบการสอน รายวชาพนฐานงานชางและจกรกลการเกษตร รหสวชา PT06201 เปนรายวชาส าหรบการเรยนการสอนในระดบปรญญาตร ไดแบงเนอหาในการเรยนออกเปน 11 บท แตละบทจะตองใชเวลาเรยนการสอน 4-8 ชวโมง มงเนนใหผเรยนมความรพนฐานงานชางดานตางๆ ตลอดจนการเรยนรเกยวกบปจจยพนฐานของเครองจกรกลการเกษตรแบบตางๆ ในการผลตพชงานชางพนฐานประกอบดวย พนฐานชางไม พนฐานทาง ดานชางปน พนฐานดานงานชางประปา พนฐานงานชางเชอมโลหะ พนฐานเครองยนตทใชทางการเกษตรและพนฐานของเครองจกรกลทางการเกษตร

ทงนเนองจากมองคความรคอนขางกวางของเนอหาทเกยวของ ดงนนผสอนและผเรยน ควรมการศกษาคนควารายละเอยดเพมเตมในแตละเรองจากเอกสาร วารสาร หรอหนงสอตางๆ รวมถงผรนอกเหนอจากการเรยนการสอนในหองเรยน และทายนหวงวาเอกสารประกอบการสอนนคงอ านวยประโยชนตอการเรยนการสอนพนฐานงานชางและเครองจกรกลส าหรบน าไปใชทางการเกษตรตามสมควรหากทานมขอเสนอแนะผเขยนยนดรบฟงและขอขอบคณในการอนเคราะหนน ณ โอกาสนดวย


๒๕๕๘

(3)

สารบญ

หนา

ค าน า (1) สารบญ (3) สารบญภาพ (9) สารบญตาราง (15) แผนบรหารการสอนประจ าวชา (17)

แผนบรหารการสอนประจ าบทท 1 1

บทท 1 ความส าคญและความส าคญของงานชาง 3

1. ความส าคญของเครองมอการเกษตร 3

2. ววฒนาการพฒนาการของเครองจกกลการเกษตร 4

3. ประสทธภาพของการท างานของเครองจกรกล 5

4. ทศทางการใชเครองจกรกลทางการเกษตรในอนาคต 10

5. สรปประจ าบท 11

6. ค าถามและกจกรรมทายบท 11

7. เอกสารอางอง 11


บทท 2 หนวยวดและเครองมอวดทางการเกษตร 15

1. หนวยวดหนวยเปรยบเทยบของไทย 15

2. เครองมอวดทใชทางการเกษตร 19





บทท 3 เครองมอชางทางการเกษตร 27

1. ประเภทคอน 27

(4)

สารบญ (ตอ)

หนา

2. ประเภทประแจ (Spanners) 28

3. ประเภทคม 31

4. แทนระดบ (Surface plate) 32 5. เหลกตอกน าศนย (Center punch) 32

6. เครองมอชวยจบรปตวซ (C-Clamp) 33

7. ปากกาจบชนงาน (Bench Vise) 34

8. ประเภทของตะใบ (Files) 34

9. สวนประกอบของตะใบ 37

10. วธการท างานตะใบ 38

11. เครองมอทนแรงทเปนเครองมอกล 39

12. ประเภทของเลอย 42

13. ประเภทของเครองมอทใชเจาะ 44





บทท 4 งานชางเชอมโลหะพนฐานทางเกษตร 53

1. ความหมายของการเชอม 53

2. เครองเชอมไฟฟา 54

3. ลวดเชอมไฟฟา (Electrode) 55

4. ลวดเชอมหมฟลกซ (Coated Electrode) 56

5. เครองมอและอปกรณในการเชอมไฟฟา 61

6. เทคนคการเชอมไฟฟา 64

7. อนตรายทควรหลกเลยงในการเชอมไฟฟา 65

8. การเรมตนอารคและควบคมแนวเชอม 65

9. การเรมตนและสนสดแนวเชอม 66

(5)


หนา

10. การปรบกระแสไฟในงานเชอมไฟฟา 69

11. องคประกอบของงานเชอมไฟฟา 69

12. วธการเชอมตอ 72

13. ความปลอดภยในการปฏบตงานเชอมไฟฟา 73

14. ความปลอดภยในการเชอมไฟฟา 74

15. ขอระวงในการท างานเชอม 74

16. สรป ประจ าบท 74

17. ค าถามและกจกรรมทายบท 75 18. เอกสารอางอง 75


บทท 5 งานปนทใชทางการเกษตร 79

1. ชนดของปนซเมนต 79

2. ประเภทของปนซเมนตในการใชงานทวไป 80

3. สตรอตราสวนผสมปนซเมนต 81

4. ประเภทของวสดทใชผสมปน 81

5. ประเภทของเครองมอทส าคญทใชในงานปน 83

6. สดสวนการผสมคอนกรต 84

7. ประเภทของอฐ 84

8. หลกการกออฐ 87

9. การค านวณอฐในงานปน 87

10. การบมคอนกรตหรอปน 87




(6)


หนา


บทท 6 งานไมและลกษณะของโครงสรางของงานไม 91

1. เครองมอพนฐานทใชในงานไม 91

2. การเขาไม 95

3. การตอไม 98

4. โครงสรางไมอาคาร 100





บทท 7 ระบบการสงน าทางการเกษตร 111

1. ระบบสงน า 111

2. ชนดพลาสตก 112

3. ทอพวซมาตรฐานอตสาหกรรมไทย 113

4. การใชงานทอพวซ 114

5. การเลอกผลตภณฑทอพวซทมคณภาพ 115

6. วาลว 115

7. ชนดของวาลว 117

8. บอลวาลว 118

9. เชควาลว 118

10. วาลวบงคบความกดดน 119

11. การใชงานของวาลว 119




(7)


หนา


บทท 8 พนฐานเครองยนตทางการเกษตร 125

1. ประเภทของเครองยนต 125

2. ววฒนาการของเครองยนต 126

3. หลกการท างานของเครองยนต 126

4. การปรบคารบเรเตอร 131

5. การเกบและการบ ารงรกษาเครองยนต 132





บทท 9 ประเภทของเครองจกรกลและการใชงานทางการเกษตร 139

1. หลกการเครองจกรกลเกษตร (Principles of Farm Machinery) 139

2. ชนดของรถแทรกเตอรในทางการเกษตร 139 3. ประเภทของเครองมอทใชในงานเกษตร 140

4. การเตรยมดน (Tillage and Equipment) 141

5. ขนตอนในการเตรยมดน 142

6. ประเภทของเครองมอเตรยมดน 142

7. ไถพเศษแบบตางๆ (Special Designed Plow) 144

8. จอบหมน (Rotary Cultivator) 146





บทท 10 ชนดและหลกการท างานของเครองปลกพช 153

(8)


หนา

1. เครองมอปลกพช (Planting Equipments) 153

2. จดประสงคของการใชเครองมอปลก 153

3. เครองปลกทใชกบเมลด (Seeder) 156

4. เครองปลกเฉพาะงาน (Specialized Planter) 159

5. เครองด านา (Rice Transplanter) 161

6. เครองปลกออย (Sugarcane Planter) 162

7. เครองมอทใชในการดแลรกษา (Crop Production Equipments) 164

8. เครองหวานปย (Fertilizer Applicator) 168

9. เครองปลกทอาศยก าลงจากรถแทรกเตอร 169





บทท 11 เครองมอทใชในการเกบเกยว (Harvester and Combine Harvester) 173 1. เครองมอทใชในการเกบเกยวขาว 173

2. เครองเกยวนวดขาวโพด 179

3. เครองเกบเกยวออย 179 4. รถตดออยแบบตดเปนทอน (Chopper Harvester) 180

5. รถตดออยแบบตดเปนล า (Wholestalk Harvester) 182




บรรณานกรม 187

สารบญตาราง หนา

ตารางท 1. แสดงการเปรยบเทยบหนวยวดความยาว 16

ตารางท 2. แสดงการเปรยบเทยบหนวยวดพนท 16

ตารางท 3. แสดงการเปรยบเทยบหนวยวดน าหนก 17

ตารางท 4. แสดงชอเรยกหนวยเตมยอภาษาไทยและภาษาองกฤษ 18

ตารางท 5. แสดงองศาการเจาะชนดของโลหะ 44

ตารางท 6. แสดงการใชน าหลอเยนกบชนดวสด 47

ตารางท 7. แสดงความหมายตางๆ ของตวเลขต าแหนงสดทาย 60

ตารางท 8. การใชเลนสกรองแสงกบกระแสไฟ เครองเชอม 63

ตารางท 9. แสดงสวนผสมคอนกรตใน 1 ลกบาศกเมตร 84

ตารางท 11. แสดงขนาดของอฐมอญ 85

(9)

สารบญภาพ

หนา

ภาพท 1. แสดงการพฒนาการใชเครองจกรกลเกษตรในประเทศญปน 4

ภาพท 2. แสดงเครองจกรกลการเกษตรกบการเพมประสทธภาพการท างาน 5

ภาพท 3. แสดงลกษณะของจอบแตละแบบ 6

ภาพท 4. แสดงลกษณะจอมดายหญาหรอจอบขยน 6

ภาพท 5. แสดงลกษณะเสยมขดบอลตนไม 6

ภาพท 6. แสดงลกษณะเสยมใชส าหรบขด 6

ภาพท 7. แสดงลกษณะเสยมส าหรบขดหลม 7

ภาพท 8. แสดงลกษณะคราดฟนแบบตางๆ กน 7

ภาพท 9. แสดงลกษณะคราดแบบชนดฟดละเอยด 7

ภาพท 10. แสดงลกษณะพลวส าหรบใชตกแบบตางๆ 7

ภาพท 11. แสดงลกษณะมดทใชทางการเกษตร 7

ภาพท 12. แสดงลกษณะมดถากหญา 7

ภาพท 13. แสดงลกษณะเลอยคนธน 8

ภาพท 14. แสดงลกษณะเลอยตดไม หรอเลอยชก 8

ภาพท 15. แสดงลกษณะเลอยตดแตงกง 8

ภาพท 16. แสดงลกษณะเลอยดดแตงกงใชเครองยนต 8

ภาพท 17. แสดงลกษณะสกก าจดวชพชในนาขาว 8

ภาพท 81. แสดงลกษณะเครองพรวนดนแบบเอนกประสงค 9

ภาพท 81. แสดงลกษณะเครองสบน า 9

ภาพท 22. แสดงลกษณะเครองพนยาแบบสะพาย 9

ภาพท 28. แสดงรายละเอยดสวนประกอบเครองตดหญา 1

ภาพท 22. แสดงลกษณะรถไถนาแบบเดนตาม 9

ภาพท 23. แสดงลกษณะรถแทรกเตอรขบเคลอน 4 ลอ 9

ภาพท 24. แสดงลกษณะรถแทรกเตอรทมหองความคมระบบปรบอากาศ 82

ภาพท 25. แสดงลกษณะตลบเมตรขนาด 5 เมตรแบบธรรมดา 81

ภาพท 26. แสดงลกษณะตลบเมตรแบบดจตอล 81

ภาพท 22. แสดงลกษณะเทปวดขนาด 52 เมตร 81

(10)

สารบญภาพ (ตอ)

หนา

ภาพท 21. แสดงลกษณะฉากตายขนาด 8 ฟต สามารถวดได 2 องศา 22

ภาพท 21. แสดงลกษณะบรรทดฟตเหลกขนาดความยาวขนาดตางๆ 21

ภาพท 32. แสดงลกษณะเวอรเนยคาลปเปอรแบบธรรมดา 23 ภาพท 38. แสดงลกษณะเวอรเนยคาลปเปอรแบบวดเปนดจตอล 23

ภาพท 32. แสดงลกษณะเครองวดพนทและค านวณพนทแบบโปรแกรมส าเรจ 23

ภาพท 33. แสดงลกษะหวคอนแบบตางๆ 22

ภาพท 34. แสดงลกษณะรปชนดของคอนทองเหลองแบบตางๆ 22

ภาพท 35. แสดงลกษณะคอนยางและคอนไม 28

ภาพท 36. แสดงลกษะของคอนงอน 28

ภาพท 37. แสดงลกษณะประแจปากตาย 29

ภาพท 38. แสดงลกษณะประแจปากแหวน 29

ภาพท 39. แสดงลกษณะประแจปากรวม 29

ภาพท 42. แสดงลกษณะประแจเลอน 29

ภาพท 41. แสดงลกษณะประแจคอมา 30

ภาพท 42 แสดงลกษณะประแจบลอก 32 ภาพท 43. แสดงลกษณะประแจหกเหลยม 31

ภาพท 44. แสดงลกษณะคมปากจงจก 31

ภาพท 45. แสดงลกษณะคมปากแหลม 31

ภาพท 46. แสดงลกษณะคมลอค 32

ภาพท 47. แสดงลกษณะแทนระดบ 32

ภาพท 48. แสดงลกษณะเหลกตอกน าศนย 33

ภาพท 49. แสดงลกษณะเหลกสง 33

ภาพท 50. แสดงลกษณะซแคลม 34

ภาพท 51. แสดงลกษณะปากกาจบชนงาน 34

ภาพท 52. แสดงลกษณะตะใบฟนละเอยด 35

ภาพท 53. แสดงลกษณะตะใบทองปลงแบบตางๆ 35

ภาพท 54. แสดงลกษณะรปทรงของตะใบ 36

(11)


หนา

ภาพท 55. แสดงลกษณะสวนประกอบของตะไบ 37

ภาพท 56. แสดงลกษณะสวานไฟฟาแบบโรตาร 40

ภาพท 57. แสดงลกษณะสวานทปรบหมนซายหรอขวาได 40

ภาพท 58. แสดงลกษณะสวานแทน 40

ภาพท 59. แสดงลกษณะไฟเบอรตดเหลก 41

ภาพท 60. แสดงลกษณะหนเจยรแบบใชมอ 41

ภาพท 61. แสดงลกษณะหนเจยรแทน 41

ภาพท 62. แสดงลกษณะเลอยลนดา 42

ภาพท 63. แสดงลกษณะเลอยยนต 43

ภาพท 64. แสดงลกษณะเลอยวงเดอน 43

ภาพท 65. แสดงลกษณะเลอยงวงเดอนแบบแทน 43

ภาพท 66. แสดงลกษณะใบเลอยวงเดอน 44

ภาพท 67. แสดงลกษณะชนดของดอกสวานเจาะคอนกรต 45

ภาพท 68. แสดงลกษณะดอกสวานเจาะเหลก 45

ภาพท 69. แสดงลกษณะหวจบดอกสวานและจ าปา 46

ภาพท 70. แสดงลกษณะการถอดดอกสวานแบบโรตาร 46

ภาพท 28. แสดงลกษณะเครองเชอมแบบหมอแปลง 54

ภาพท 22. แสดงลกษณะเครองเชอมแบบอนเวอรเตอร 54

ภาพท 73. แสดงสญลกษณบนลวดเชอมหมฟลกซและการระบขนาด 56

ภาพท 74. แสดงการอารคของลวดเชอมหมฟลกซชนดกรด 57

ภาพท 75. แสดงการอารคของลวดเชอมหมฟลกซชนดเซลลโลส 58

ภาพท 76. แสดงการอารคของลวดเชอมหมฟลกซชนดรไทส 58

ภาพท 77. แสดงการอารคของลวดเชอมหมฟลกซชนดฟลกซดาง 59

ภาพท 78. แสดงลกษณะของหวจบธปเชอม 68

ภาพท 79. แสดงลกษณะสายเชอม 61

ภาพท 10. แสดงลกษณะของแคลมจบสายดน 62

ภาพท 11. แสดงลกษณะคอนเคาะฟลกซ 62

(12)


หนา

ภาพท 82. แสดงลกษณะแปรงลวดเหลก 62

ภาพท 13. แสดงลกษณะคมจบชนงาน 62

ภาพท 84. แสดงลกษณะของหนากากเชอม 63

ภาพท 85. แสดงภาพรวมอปกรณในการเชอมไฟฟา 64

ภาพท 86. แสดงลกษณะทาในการเชอมแบบตางๆ 64

ภาพท 17. แสดงถงวธการเรมตนอารคแบบเคาะ 65

ภาพท 18. แสดงถงวธการเรมตนอารคแบบขด 66

ภาพท 89. แสดงลกษณะการสายลวดเชอมในต าแหนงทาเชอมราบ 68

ภาพท 90. แสดงลกษณะการสายลวดเชอมในต าแหนงทาเชอมทาตง 68

ภาพท 11. แสดงแนวเชอมการปรบกระแสไฟ 69

ภาพท 12. แนวเชอมจากบรรยากาศภายนอกปกคลมสภาวะการเชอม 71

ภาพท 13. แสดงลกษณะปนซเมนตทวไป 12

ภาพท 14. แสดงหนกรวด 12

ภาพท 15. แสดงลกษณะขอขดไม 91

ภาพท 16. แสดงลกษณะฉากแบบตางๆ 92

ภาพท 17. แสดงลกษณะเครองมองานไม 92

ภาพท 11. แสดงลกษณะเครองมอรวม 92

ภาพท 11. แสดงลกษณะเลอยลนดา 93

ภาพท 822. แสดงลกษณะการเขาไมแบบหางเหยยว 96

ภาพท 828. แสดงลกษณะการเขาไม 97

ภาพท 822. แสดงลกษณะการเขาไมดวยวธตางๆ 98

ภาพท 823. แสดงลกษณะสวนประกอบโครงสรางหลงคา 8 822

ภาพท 824. แสดงลกษณะสวนประกอบโครงสรางหลงคา 2 103

ภาพท 105. แสดงลกษณะสวนประกอบของอาคารไม 106

ภาพท 826. แสดงลกษณะโครงสรางโรงเรอน 106

ภาพท 822. แสดงลกษณะเครองยนตเผาไหมภายนอก 125

ภาพท 821. แสดงลกษณะเครองยนตเผาไหมภายใน 125

(13)


หนา

ภาพท 821. แสดงจงหวะการท างานของเครองยนต 4 จงหวะ 128

ภาพท 110. แสดงการท างานของเครองยนต 4 จงหวะ 129

ภาพท 888. แสดงจงหวะการท างานของเครองยนต 2 จงหวะ 130

ภาพท 882. แสดงคารบเรเตอร 131

ภาพท 883. แสดงลกษณะของกรองเปยกและกรอกแหง 833

ภาพท 884. แสดงลกษณะรถแทรกเตอรแบบขบเคลอน 2 ลอ 842

ภาพท 885. แสดงลกษณะรถแทรกเตอรแบบขบเคลอน 4 ลอ 842

(17)

แผนบรหารการสอนประจ าวชา

รหสวชา PT06201 3 (2-2-5)

รายวชา พนฐานงานชางและจกรกลการเกษตร

Basic in Farmshop and Agricultural Mechanics

ค าอธบายรายวชา

ศกษาความรพนฐาน หลกการและการปฏบตงานเกยวกบงานชางเครองยนต โลหะ ไม ปน ไฟฟา ชลประทาน ทอ กอสรางและเครองจกรกลโรงงานทเกยวของทางดานการเกษตร การบ ารงรกษา และความปลอดภยในการใชเครองมอและเครองจกรกลการเกษตร

วตถประสงคทวไป

1. เพอใหผศกษาไดเขาใจความหมายความส าคญของงานชางและเครองจกรกลทใชทางการ

เกษตร

2. เพอใหผศกษาไดเรยนรหลกวธการเบองตนเกยวกบงานชางและเครองจกรกลทางการ

เกษตร

3. เพอใหผศกษาไดเรยนรหลกปฏบตเบองตนดานงานชาง

4. เพอใหผศกษาไดน าไปใชหรอสามารถน าไปแกไขปญหาตางๆ ทจะเกดขนได

เนอหา

บทท 1 ความส าคญและความส าคญของงานชาง 4 ชวโมง

1. ความส าคญของเครองมอการเกษตร

2. ววฒนาการพฒนาการของเครองจกรกลการเกษตร

3. ประสทธภาพของการท างานของเครองจกรกล

4. ทศทางการใชเครองจกรกลทางการเกษตรในอนาคต

5. สรปประจ าบท

6. ค าถามและกจกรรมทายบท

7. เอกสารอางอง

บทท 2 หนวยวดและเครองมอวดทางการเกษตร 4 ชวโมง

(18)

1. หนวยวดหนวยเปรยบเทยบของไทย

2. เครองมอวดทใชทางการเกษตร




บทท 3 เครองมอชางทางการเกษตร 6 ชวโมง

1. ประเภทคอน

2. ประเภทประแจ (Spanners) 3. ประเภทคม

4. แทนระดบ (Surface plate) 5.เหลกตอกน าศนย (Center punch) 6. เครองมอชวยจบรปตวซ (C-Clamp) 7. ปากกาจบชนงาน (Bench Vise) 8. ประเภทของตะใบ (Files) 9. สวนประกอบของตะใบ

10. วธการท างานตะใบ

11. เครองมอทนแรงทเปนเครองมอกล

12. ประเภทของเลอย




บทท 4 งานชางเชอมโลหะพนฐานทางเกษตร 8 ชวโมง

1. ความหมายของการเชอม 2. เครองเชอมไฟฟา

3. ลวดเชอมไฟฟา (Electrode) 4. ลวดเชอมหมฟลกซ (Coated Electrode) 5. เครองมอและอปกรณในการเชอมไฟฟา

6. เทคนคการเชอมไฟฟา

(19)

7. อนตรายทควรหลกเลยงในการเชอมไฟฟา

8. การเรมตนอารคและควบคมแนวเชอม

9. การเรมตนและสนสดแนวเชอม

10. การปรบกระแสไฟในงานเชอมไฟฟา

11. องคประกอบของงานเชอมไฟฟา

12. วธการเชอมตอ

13. ความปลอดภยในการปฏบตงานเชอมไฟฟา

14. ความปลอดภยในการเชอมไฟฟา

15. ขอระวงในการท างานเชอม


17. ค าถามกจกรรมทายบท


บทท 5 งานปนทใชทางการเกษตร 6 ชวโมง

1. ชนดของปนซเมนต

2. ประเภทของปนซเมนตในการใชงานทวไป

3. สตรอตราสวนผสมปนซเมนต

4. ประเภทของวสดทใชผสมปน

5. ประเภทของเครองมอทส าคญทใชในงานปน

6. สดสวนการผสมคอนกรต

7. ประเภทของอฐ

8. หลกการกออฐ

9. การค านวณอฐในงานปน

10. การบมคอนกรตหรอปน




บทท 6 งานไมและลกษณะของโครงสรางของไมทใชทางการเกษตร 4 ชวโมง

1. เครองมอพนฐานทใชในงานไม

(20)

2. การเขาไม

3. การตอไม

4. โครงสรางไมอาคาร




บทท 7 ระบบการสงน าทางการเกษตร 4 ชวโมง

1. ระบบสงน า 2. ชนดพลาสตก

3. ทอพวซมาตรฐานอตสาหกรรมไทย

4. การใชงานทอพวซ

5. การเลอกผลตภณฑทอพวซทมคณภาพ

6. วาลว

7. ชนดของวาลว

8. บอลวาลว

9. เชควาลว

10. วาลวบงคบความกดดน

11. การใชงานของวาลว




บทท 8 พนฐานเครองยนตทางการเกษตร 6 ชวโมง

1. ประเภทของเครองยนต

2. ววฒนาการของเครองยนต 3. หลกการท างานของเครองยนต 4. การปรบคารบเรเตอร

5. การเกบและการบ ารงรกษาเครองยนต

6. สรป

(21)

7. ค าถามทายบท


บทท 9 ประเภทของเครองจกรกลและการใชงานทางการเกษตร 8 ชวโมง

1. หลกการเครองจกรกลเกษตร (Principles of Farm Machinery) 2. ชนดของรถแทรกเตอรในทางการเกษตร

3. ประเภทของเครองมอทใชในงานเกษตร

4. การเตรยมดน (Tillage and Equipment) 5. ขนตอนในการเตรยมดน

6. ประเภทของเครองมอเตรยมดน

7. ไถพเศษแบบตางๆ (Special Designed Plow) 8. จอบหมน (Rotary Cultivator) 9. สรปประจ าบท



บทท 10 ชนดและหลกการท างานของเครองปลกพช 8 ชวโมง

1. เครองมอปลกพช (Planting Equipments) 2. จดประสงคของการใชเครองมอปลก

3. เครองปลกทใชกบเมลด (Seeder) 4. เครองปลกเฉพาะงาน (Specialized Planter) 5. เครองด านา (Rice Transplanter) 6. เครองปลกออย (Sugarcane Planter) 7. เครองมอทใชในการดแลรกษา (Crop Production Equipments) 8. เครองหวานปย (Fertilizer Applicator) 9. เครองปลกทอาศยก าลงจากรถแทรกเตอร




(22)

บทท 11 เครองมอทใชในการเกบเกยว (Harvester and Combine Harvester) 6 ชวโมง

1. เครองมอทใชในการเกบเกยวขาว

2. เครองเกยวนวดขาวโพด

3. เครองเกบเกยวออย

4. รถตดออยแบบตดเปนทอน (Chopper Harvester) 5. รถตดออยแบบตดเปนล า (Wholestalk Harvester) 6. สรปประจ าบท



วธการสอนและกจกรรม

1. ศกษาเอกสารประกอบการสอน 2. ฟงบรรยายประกอบเอกสาร

3. แบงกลมเพอคนควาและอธปรายเนอหาในบทเรยน

4. สรปเนอหาประจ าบท

5. ตอบขอซกถามและเสนอแนะแนวความคด

6. ทดสอบยอยทายบท

สอการเรยนการสอน

1. วดทศน 2. เครองคอมพวเตอร

3. แผนภาพ

4. ตวอยางประกอบ

5. ใบงาน

(23)

การวดผลและการประเมนผล

การวดผล

คะแนนรายภาค 60 คะแนน

ความสนใจในการเรยน 5 คะแนน

การท าแบบฝกหด 10 คะแนน

การปฏบต 15 คะแนน

สอบระหวางภาคเรยน 30 คะแนน

สอบปลายภาคเรยน 40 คะแนน

การประเมนผล

คะแนนระหวาง 80-100 ไดระดบ A

คะแนนระหวาง 75-79 ไดระดบ B+

คะแนนระหวาง 70-74 ไดระดบ B

คะแนนระหวาง 65-69 ไดระดบ C+

คะแนนระหวาง 60-64 ไดระดบ C

คะแนนระหวาง 55-59 ไดระดบ D+

คะแนนระหวาง 50-54 ไดระดบ D

คะแนนระหวาง 0-49 ไดระดบ E

1

แผนบรหารการสอนประจ าบทท 1

วตถประสงค

หลงจากการศกษาบทนแลวนกศกษาจะมความรมความสามารถ ดงน

1. อธบายความหมายและความส าคญของงานชางเกษตรได

2. อธบายการพฒนาการของเครองมอการเกษตรได

3. บอกประเภทของเครองมอพนฐานการเกษตรได

4. บอกประเภทเครองมอทเปนเครองยนตใชทางเกษตรได 5. บอกประเภทของเครองมอการเกษตรทางดานตางๆได

หวขอเรอง




4. ทศทางการใชเครองจกรกลการเกษตรในอนาคต

สรปประจ าบท

ค าถามและกจกรรมทายบท

กจกรรมการเรยนการสอน

1. ฟงบรรยายประกอบเอกสาร

2. แบงกลมยอยเพอคนควาและอธปรายเนอหาในบทเรยน


4. ตอบขอซกถาม และเสนอแนะแนวความคด


6. ปฏบตตามใบงาน


1. เอกสารประกอบการสอน รายวชาพนฐานงานชางและจกรกลการเกษตร

2. เอกสารบทท 1 ความหมายและความส าคญของงานชางเกษตร

3. เครองคอมพวเตอร และเครองฉายภาพ

4. กระดานไวทบอรด และปากกาเขยนไวทบอรด

2


1. ประเมนจากการถามตอบ

2. ประเมนจากการแบงกลมยอยและอภปรายเนอหาในบทเรยน

3. ประเมนจากการทดสอบยอยทายบท

4. ประเมนจากการท าแบบฝกหดทายบท

3

บทท 1

ความหมายและความส าคญของงานชางเกษตร

ประเทศไทย มการประกอบอาชพการเกษตร เชน การเพาะปลกพช เลยงสตว การประมง เปนตน ซงวธการท าการเกษตรตงแตสมยอดตทผานมาจะอาศยการถายทอดความรเกยวกบการท าการเกษตรสรนลกหลานซงการท าการเกษตรจะใชแรงงานคนเปนหลก ดงน นปจจบนจงมการพฒนาเครองมอทางดานการท าเกษตรเพอชวยในการทนแรงมาชวยท างานโดยวธการท าการเกษตรนนจะตองมความรพนฐานเกยวกบงานทางดานชางบาง เชน หนวยวดทส าคญทางเกษตร ชางไม ชางปน ชางโลหะ ชางไฟฟาระบบน าทางเกษตร ชางยนต เครองยนตทางเกษตรและรถฟารม แทรกเตอร เปนตน และทส าคญจะไดน าทกษะความรทางดานงานชางตางๆ มาใชสรางทพกอาศย หรอท าการซอมแซมเครองมอตางๆ ทางดานการเกษตร เชน เครองทนแรง และอปกรณตางๆ ทจะชวยใหการท าการเกษตรส าเรจตามความตองการของเราได


ความส าคญของเครองมอทางการเกษตรไมวาจะเปนเครองมอเตรยมดน เครองมอทใชปลก เครองมอทใชดแลรกษา และเครองมอใชในการเกบเกยว เปนตนนน มจดประสงคหลกเพอใชในการท างานและลดความเหนอยยาก ลดเวลาในการท างาน ทส าคญลดการใชแรงงานคนและยงสามารถเพมปรมาณและคณภาพผลผลตได เชน การเพมผลผลตของขาว นอกจากจะท าการขยายพนทการเพราะปลกหรอเพมจ านวนครงของการเพราะปลกตอปใหมากขนแลวการน าเทคโนโลยเขามาใชการผลตในกระบวนตางๆ นนเปนสงทมความจ าเปนเชนการใชเมลดขาวพนธดทใหผลผลตสงตานทานโรคและแมลง การใชปยและสารเคมปราบศตรพชการจดการน าถกวธ และการใชเครองจกรกลการเกษตรทเหมาะสม เปนตน จะเหนไดวาในแตละกระบวนการนนหากมการน าเครองมออปกรณมาใชกจะเปนการชวยใหเกษตรกรผผลตขาวสามารถทจะชวยลดระยะเวลาและความเมอยลา และท างานไดทนตอฤดกาลเพาะปลก ลดคาใชจายดานแรงงาน และตลอดจนลดขนตอนการเกบเกยวและการนวดขาวได ซงการน าเครองจกรกลการเกษตรมาชวยในการท างานซงจะสามารถอ านวยความสะดวกและเปนประโยชนตอการเกษตรไดดงน

1. ชวยทนแรงลดความเหนอยยากของเกษตรกรและทดแทนแรงงานจากปญหาการขาด แคลนแรงงานทางภาคการเกษตร

.2 ลดตนทนการผลตเนองจากเครองจกรกลการเกษตรสามารถท างานไดพนทมากกวาใน

ระยะเวลาทเทากนและชวยลดความเสยหายของผลผลตเมอเกดจากภยธรรมชาต

4

3. ประหยดเวลา สามารถท ากจกรรมทางการเกษตรไดทนเวลา ทนตอฤดกาลแมในพนท

เพาะปลกทมขนาดใหญ

4. ชวยเพมปรมาณการผลต เนองจากใชเวลาท ากจกรรมทางการเกษตรนอยลงท าใหสามารถ ผลตหรอเพาะปลก และเกบเกยวผลผลตไดเรวขน จงท าใหสามารถผลตไดหลายครงตอปในพนทเทาเดม

5. รกษาคณภาพของผลผลต สามารถเกบเกยวผลผลตไดทนตามชวงเวลาทเหมาะสมลดการสญเสยและรกษาคณภาพของผลผลต การขนสง และการเกบรกษาท าไดรวดเรวท าใหคงคณภาพไวไดนาน


การพฒนาทางดานเครองมอการเกษตรถอวามความส าคญตอกระบวนการผลตพชไมวาจะเปน การเตรยมดน การปลก การดแลรกษาและการเกบเกยวตลอดจนวทยาการหลงการเกบเกยว ดงแสดงในภาพท 1

ภาพท 1 แสดงการพฒนาการใชเครองจกรกลเกษตรในประเทศญปน

ทมา: Yanmar.1994

5


ประสทธภาพการใชเครองจกรกลการเกษตรกบการใชแรงงานนนเมอท าการเปรยบเทยบแลวจะเหนวามความแตกตางกนมากจงจะกลาวไดวาการใชเครองจกรกลการเกษตรสามารถลดการใชแรงงานไดอยางชดเจน ดงแสดงในภาพท 2

ภาพท 2 แสดงเครองจกรกลการเกษตรกบการเพมประสทธภาพการท างาน

ทมา: Yanmar. 1994

ดงนนทางการเกษตรสามารถแบงประเภทเครองมอไดเปน 2 ประเภทใหญๆไดแก

1. เครองมอทใชแรง

2. เครองมอทใชตนก าลง

6

1. เครองมอทใชแรงแบงออกไดดงตอไปน

1.1 จอบ ทผลตขนมาใชงานนน เพอใหมความเหมาะสมตอการใชงานและทส าคญชวยในการผอนแรงหรอใชกบงานหนก งานเบาไดแก จอบรบขด จอบส าหรบใชถาก ( แบบฟนโคง และแบบฟนตรง) ดงแสดงในภาพท 3 และภาพท 4 จอบดายหญาแบบฟนโคง ดงแสดงในภาพท 3

ภาพท 3 แสดงลกษณะของจอบขดแตละแบบ ภาพท 4 แสดงจอมดายหญาหรอจอบขยน

ทมา: http://www.kasetporpeang.com ทมา: http://www.weloveshopping.com

1.2 เสยม สวนใหญใชในงาน ดายหญา ขดหลมบอลตนไมหรอผลตขนเพอใชเฉพาะงาน จะไดงานออกมาดและมคณภาพ ไดแก เสยมแบบเลบมอ เสยมธรรมดา เสยมส าหรบบอล และเสยมส าหรบขด ดงแสดงในภาพท 5 ภาพท 6 และภาพท 7

ภาพท 5 แสดงลกษณะเสยมขดบอลตนไม ภาพท 6 แสดงลกษณะเสยมใชส าหรบขด

ทมา: http://www.kasetporpeang.com ทมา: http://www.igetweb.com

http://www.weloveshopping.com/

7

ภาพท 7 แสดงลกษณะเสยมส าหรบขดหลม ภาพท 8 แสดงคราดฟนแบบตางๆ กน

ทมา: http://www.truck2hand.com/index.php ทมา: http://ushori.com 1.3 คราด ผลตขนมาเพอใชในการเตรยมดนใหมความเหมาะสมกบการปลกพช

มากทสดโดยการเกลยดนใหมความละเอยดและใชฟนทแตกตางกนตามลกษณะของฟนคราด ไดแก คราดฟนหยาบ คราดละเอยด ดงแสดงในภาพท 8 และภาพท 9

ภาพท 9 แสดงลกษณะคราดแบบชนดฟนละเอยด ภาพท 10 แสดงลกษณะพลวใชตกแบบตางๆ

ทมา: http://www.boomtools.ne ทมา: http://klongtom9.weloveshopping.com

1.4 พลว ผลตขนมาใชในงานตกดนหรอหน และใชในงานผสมในงานทวไป เชน ผสมดนปลก แมแตการใชในงานคอนกรตตางๆไดแก ปลายตด ปลายแหลม ดงแสดงในภาพท 10

1.5 มด ใชในงานตดเกยวกบพชทกชนดความแขงแรงของมดขนอยกบความแขงแรงของมดนนดวย เชนมดตด มดดาย ไดแก มดอโต ปลายตด ฟนโคง ดงแสดงในภาพท 11 และ 12

ภาพท 11 แสดงลกษณะมดทใชทางการเกษตร ภาพท 12 แสดงลกษณะมดถากหญา

ทมา: http://thaiblades.com ทมา: trekkingthai.com/board/

http://ushori.com/

http://www.boomtools.ne/

8

1.6 เลอย เปนสงทตองการใชงานมาก โดยเฉพาะงานชางตางๆ หรองานทางดานเกษตรไดแก เลอยคนธน เลอยชก เลอยตดแตงกง ดงแสดงในภาพท 13 ภาพท 14 ภาพท 15 และภาพท 16

ภาพท 13 แสดงลกษณะเลอยคนธน ภาพท 14 แสดงลกษณะเลอยตดไม หรอเลอยชก

ทมา: http://www.boontuenghardware.com ทมา: http://www.rudeetoolshop.com

ภาพท 15 แสดงลกษณะเลอยตดแตงกง ภาพท 16 แสดงลกษณะเลอยตดแตงกงใชเครองยนต

ทมา: http://brushcutter.tarad.com ทมา:http://www.dandbshopping.com/66-040501

1.7 เครองมออนๆ ทจ าเปนตองใชเชน สกก าจดวชพชในนาขาว ดงแสดงในภาพท 17

และเครองถอนมนส าปะหลง

ภาพท 17 แสดงลกษณะสกก าจดวชพชในนาขาว

ทมา: http://www.tradeindia.com/fp1789774

2. เครองมอทใชตนก าลงเครองยนต แบงออกเปน 2 ชนด

http://brushcutter.tarad.com/

http://www.tradeindia.com/fp1789774

9

2.1 เครองตนก าลงเครองยนตขนาดเลก รถไถเดนตาม รถพรวนดน เครองสบน าเครองพนยา เครองตดหญา เปนตน ดงแสดงในภาพท 18 ภาพท 19 ภาพท 20 ภาพท 21 ภาพท 22 และภาพท 23

ภาพท 18 แสดงเครองพรวนดนแบบเอนกประสงค ภาพท 19 แสดงลกษณะเครองสบน า

ทมา: http://www.siamtractor.com/ ทมา: http://www.siamtractor.com/

ภาพท 20 แสดงลกษณะเครองพนยาแบบสะพาย ภาพท 21 แสดงสวนประกอบเครองตดหญา

ทมา: http://brushcutter.tarad.com ทมา: http://brushcutter.tarad.com

ภาพท 22 แสดงรถไถนาแบบเดนตาม ภาพท 23 แสดงรถแทรกเตอรขบเคลอน 4 ลอ

ทมา: http://www.siamkubota.co.th ทมา: http://www.thaisecondhand.com

http://www.siamtractor.com/



http://www.siamkubota.co.th/

http://www.thaisecondhand.com/

10

2.2 เครองตนก าลงขนาดใหญ ไดแก รถแทรกเตอรแบบขบเคลอน 4 ลอ มทงระบบปรบอากาศ และแบบไมไดปรบอากาศ ดงแสดงในภาพท 23

ฉะนนในการใชเครองมอทเปนเครองทนแรงนนในปจจบนไดรบความนยมเปนอยางมากเพราะท าใหตวเกษตรกรนนมความสะดวกสบายและทนแรงไดเปนอยางมาก

4. ทศทางการใชเครองจกรกลการเกษตรในอนาคต

ปจจบนไดมการน าเทคโนโลยตางๆ มาใชประกอบการด ารงชวตมากขนและไดมการน า มาใชงานในดานตางๆ การตดตอสอสารและระบบอนเตอรเนต (Internet) ทครอบคลมทกพนททวโลกซงประกอบกบแรงงานในภาคเกษตรลดลงจงมการพฒนาเครองจกรกล เครองมอทนแรงและอปกรณทางการเกษตรตางๆ ใหมความสามารถในการท างานมากขนโดยมการตดตงเครองมอสอสาร ระบบวทยกบเครองมอการเกษตร เพอตรวจสอบถงการท างาน การซอมแซมและบ ารง รกษา ในดานรถแทรกเตอรกมการพฒนาใหมความเรวสงเพมขนสามารถวงบนถนนหลวงและใชงานไดด และจะมจอภาพแสดงผล (Monitor) เครองมอวดตรวจสอบสภาพการท างานตดตง โดยในหองควบคมจะตดตงเครองปรบอากาศจงท าใหมความสะดวกสบายมากยงขน ดงแสดงในภาพท 24

ภาพท 24 แสดงลกษณะรถแทรกเตอรทมหองความคมระบบปรบอากาศ

ทมา: http://www.ruangchaigroup.com/NP-17532-t6020.html

เครองมอตางๆ ในขางตนนนไมวาจะเปนเครองมอทใชมอและประเภททเปนเครองจกรนน ยงมเครองมอตางๆ มากมายทไมไดกลาวถง และมความจ าเปนในการใชงานแตละประเภท

สวนแนวโนมในอนาคต เครองมอการเกษตร รถแทรกเตอรตนก าลงอาจใชพลงงาน อนทดแทนพลงงานเชอเพลง เชน พลงงานแสงอาทตย เชอเพลงใบโอดเซล เชอเพลงไฮโดรเจนเชอเพลงแกส เปนตน การพฒนาเครองยนตทสามารถใชแหลงพลงงานไดสองชนดหรอทเรยกกนวาเครองยนตลกผสม Hybrid คอสามารถใชไดทงน ามนเชอเพลงและไฟฟาสามารถใชไดหลายประเภท เชน การใชงานภาคสนาม บรรทก ขนสง และการโดยสารได

11


จากขอมลทกลาวมาขางตนเครองมอการเกษตรมความจ าเปนอยางยงทจะน ามาใช เพอพฒนาภาคการผลตการเกษตรใหมความกาวหนาและทนตอเวลาในขบวนการผลตตลอดจน ความสะดวกสบายใหกบตวเกษตรกรเอง เชน ลดความเหนอยลาซงจะเหนไดวาการผลตเครองมอทางการเกษตรมการพฒนาไปมากตามปญหาในกระบวนการผลตพชโดยเฉพาะการผลตพชทางเศรษฐกจ จ าเปนจะตองท ามาใชทกขนตอนของขบวนการ


1. เครองจกรกลการเกษตรมความส าคญตอการพฒนาการเกษตรอยางไร

2. เครองจกรกลการเกษตรมขอดอยางไร

3. ใหนกศกษาบอกประเภทของเครองจกรกลการเกษตรและเครองมออนๆ ทใชทาง

เกษตรนอกเหนอจากทกลาวมาในเอกสาร 10 ชนด

4.ใหนกศกษาบอกถงในอนาคตเกยวกบการใชเครองจกรกลการเกษตรของไทยมาพอ

สงเขป


คราด. มปป. สบคนเมอวนท 11 กรกฎาคม 2559. จาก http://ushori.com

คราดฟนละเอยด. มปป. สบคนเมอวนท 15 กรกฎาคม 2559. จาก

http://www.boomtools.net

เครองตดหญา. มปป. สบคนเมอวนท 16 กรกฎาคม 2559. จาก

http://brushcutter.tarad.com

เครองพรวนดน. มปป. สบคนเมอวนท 16 กรกฎาคม 2559. จาก

http://www.siamtractor.com/ จอบขยน. มปป. สบคนเมอวนท 11 กรกฎาคม 2559. จาก

http://www.weloveshopping.com

จอบขด. มปป. สบคนเมอวนท 11 กรกฎาคม 2559. จาก http://www.kasetporpeang.com

แทรกเตอรขบเคลอน 4 ลอ. มปป. สบคนเมอวนท 16 กรกฎาคม 2559. จาก http://www.thaisecondhand.com

แทรกเตอรมหองปรบอากาศ. มปป. สบคนเมอวนท 16 กรกฎาคม 2559. จาก

http://www.ruangchaigroup.com/NP-17532 t6020.html

http://ushori.com/

http://www.boomtools.net/



http://www.kasetporpeang.com/


12

บพตร ตงวงคกจ และรตนา ตงวงศกจ. 2553. อปกรณและเครองจกรกลเกษตร. ภาควชาเกษตรกลวธาร คณะเกษตรก าแพงแสน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. พมพ

ครงท 2 ส านกพมพ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กรงเทพฯ ประชม เนตรสบสาย และพนทพา อนทวโรทย. 2526. เครองทนแรงฟารม 1

แผนกเครอง ทนแรงฟารม ศนยฝกอบรมวศวกรรมเกษตร บางพน ปทมธาน. พลว. มปป. สบคนเมอวนท 15 กรกฎาคม 2559. จาก

http://klongtom9.weloveshopping.com

มดเกษตร. มปป. สบคนเมอวนท 15 กรกฎาคม 2559. จาก http://thaiblades.com

รถไถนาเดนตาม. มปป. สบคนเมอวนท 16 กรกฎาคม 2559. จาก

http://www.siamkubota.co.th

เลอยคนธน. มปป. สบคนเมอวนท 15 กรกฎาคม 2559. จาก

http://www.boontuenghardware.com

เลอยตดไม. มปป. สบคนเมอวนท 16 กรกฎาคม 2559. จาก http://www.rudeetoolshop.com

เลอยตดแตงกง.มปป. สบคนเมอวนท 16 กรกฎาคม 2559. จาก http://www.dandbshopping.com/66- 040501

สกก าจดวชพช. มปป. สบคนเมอวนท 16 กรกฎาคม 2559. จาก

http://www.tradeindia.com/fp1789774/Japanese-Paddy-Weeder.html

เสยม. มปป. สบคนเมอวนท 11 กรกฎาคม 2559. จาก http://www.igetweb.com

http://thaiblades.com/


http://www.rudeetoolshop.com/

13



หลงจากการศกษาบทนแลวนกศกษาจะมความสามารถ ดงน

1. อธบายมาตราเปรยบเทยบไทยองกฤษและเมตรกได 2. สามารถจ ามาตราเปรยบเทยบไทยกบระบบองกฤษเมตรกได

3. อธบายวธการค านวณพนทและปรมาตรได

4. บอกประเภทของเครองมอวดพนฐานทางการเกษตรได

5. อธบายวธการอานเครองมอวดละเอยดทใชทางเกษตรได















2. เอกสาร บทท 2 หนวยวดและเครองมอวดทางการเกษตร



5. ใบงาน

14






15

บทท 2

หนวยวดและเครองมอวดทางการเกษตร

หนวยวดหรอมาตราวดมความส าคญตอการท าการเกษตรเพราะจ าเปนตองน าไปใชในการชงตวง วด เปนตน จงจะทราบไดวาขนาด น าหนกหรอสงทเราตองการทราบรายละเอยดทางดานตางๆ ทกระยะในการปลกพชตลอดจนการน าไปใชในชวตประจ าวนได ดงนนมาตราวดทจ าเปนตอการใชงานหรอน าไปใชไดจรงนนสามารถแบงออกไดเปนหลกใหญๆไดดงตอไปน


ระบบหนวยวดทใชทางการเกษตรนยมใชทงระบบเมตรกและระบบองกฤษเหมอนกบงานทางดานอนๆ ดงน

1. หนวยวดของไทย เทยบกบระบบองกฤษ เมตรก

หนวยวดพนทของไทย

100 ตารางวา เทากบ 1 งาน

4 งาน เทากบ 1 ไร

4 งาน เทากบ 400 ตารางวา 400 ตารางวา เทากบ 1600 ตารางวา เทากบ 1 ตารางเสน

หนวยวดของไทยเปนหนวยวดทสามารถน าไปใชเพอการค านวณหาพนททเราตองการน าไปใชประโยชนเกยวกบพนทนนๆ เชน งานทดลองทางเกษตรทมพนทขนาดใหญ เปนตน

2. หนวยการวดพนทในมาตราไทยเทยบกบระบบเมตรก

1 ตารางวา เทากบ 4 ตารางเมตร

1 งาน เทากบ 400 ตารางเมตร

หรอ 1ไร เทากบ 1, 600 ตารางเมตร

1 ตารางกโลเมตร เทากบ 625 ไร

เปนหนวยวดทน ามาใชหาพนททตองการความละเอยดเพอใชกบการรองรบกบสงของท

เปนมาตรฐานหรอขนาดทตองการ เชน การท างานชางตางๆ การค านวณการใชดนปรมาณดน ทตองการน าไปใชประโยชน การค านวณขนาดของกองดน เปนตน ดงแสดงในตารางท 1

16

ตารางท 1 แสดงการเปรยบเทยบหนวยวดความยาว

เซนตเมตร นว ฟต หลา เมตร วา กโลเมตร ไมล

1 0.3937 0.03281 0.01094 0.01 0.05 0.00001 0.000006214

2.53997 1 0.08333 0.02777 0.0254 0.0127 0.00002 0.0000158

30.479 12 1 0.33333 0.3047 0.1524 0.0003 0.00019

91.432 36 3 1 0.91432 0.457 0.00091 0.00056

100 39.372 3.28083 1.09361 1 0.5 0.001 0.00621

200 78.74 6.56166 2.188 2 1 0.02 0.00124

502.93 198 16.5 5.5 5.0292 2.5142 0.00503 0.00313

2011.7 792 66 22 20.1168 4 0.02011 0.0125

100000 39370 3280.83 1093.7 1000 5000 1 0.62137

160953 63360 5280 1760 1609.53 8046.34 1.60953 1

ตารางท 2 แสดงการเปรยบเทยบหนวยวดพนท

ตร.ซม. ตร.นว ตร.ฟต ตร.หลา ตร.ม. ตร.วา ไร เอเคอร ตร.กม.

1 0.155 0.00108 .00012 .0001 - - - -

6.45163 1 0.006944 .000771 .000645 .00016 0.00000014 0.0000001594 0.00000000645

929.0304 144 1 .111 .092903 .023225 0.000058 0.00002296 0.00000092

8361.34 1296 9 1.83613 .209031 .000522 0.000206 0.000008

10000 1550.1543 10.7639 .19599 1.25 0.000625 0.000247 0.00001

40000 6200 43.0556 .78396 4 1.0025 0.000988 0.00004

16000000 2480000 17222.22 913.58 600 00 1 0.395366 0.016

40468700 6272640 43560.201 840 046.81 011.72 .5293 1 0404468

10000000000 1549989000 10763900 195982 000000 50000 625 247.104 1

25900074230 4014489600 27878400 097600 90007 47500 1618.12 0 2.59

จากตารางท 2 จะมการน าหนวยตางๆ มาใชเปรยบเทยบซงบางประเทศในการใชหนวยไมเหมอนกน เชน ยโรปจะใชหนวยวดเปนเอเคอรสวนประเทศไทยจะใชหนวยวดพนทไร ดงตวอยางการค านวณหาพนทแบบตางๆ ดงตอไปน

1. พนทบอน า ขนาดกวาง 40 เซนตเมตร ความยาว 90 เซนตเมตร ใสน าไดระดบสง 40 เซนตเมตร จะมความจกลตร

จากสตร ปรมาตรน า = กวาง X ยาว X สง (ความลก) ปรมาตรน าในบอ = 40 X 90 X 40 = 144,000 ลกบาศกเซนตเมตร ท าใหเปนลตร 1 ลตร = 1,000 ลกบาศกเซนตเมตร (มลลลตร)

17

ปรมาตรน าบอ = 144,000 / 1,000 ลตร = 144 ลตร

ท าใหเปนลกบาศกเมตร 1 ลกบาศกเมตร = 1,000 ลตร

ปรมาตรน าในบอ = 144 / 1,000 ลกบาศกเมตร = 0.144 ลกบาศกเมตร นนคอ บอดงกลาวใสน าได = 144 ลตร หรอ 0.144 ลกบาศกเมตร 2. บอซเมนตสเหลยม ขนาด กวาง 4 เมตร ยาว 10 เมตร ใสน าไดลก 80 เซนตเมตร

จากสตร ปรมาตรน า = กวาง X ยาว X สง (ความลก) บอจะมปรมาตร = กวาง X ยาว X ลก = 4 X 10 X 0.80 ลกบาศกเมตร

= 32 ลกบาศกเมตร นนคอ บอซเมนตดงกลาวใสน าได = 32 ลกบาศกเมตร (คว หรอ ตน)

ตารางท 3 แสดงการเปรยบเทยบหนวยวดน าหนก

กรม กโลกรม เกรน ออนซ ปอนด ตนเลก ตนใหญ เมตรกตน

1 0.001 15.432 0.03527 0.002205 0.000001102 0.00000098 0.000001

1000 1 15432 35.27 2.2046 0.0011023 0.0009842 0.001

0.0648 0.0000648 1 0.002286 0.0001429 0.000000071 0.000000063 0.000000064

28.349527 0.02835 437.5 1 0.0625 0.0000312 0.0000279 0.0000283

453.6 0.4536 7000 16 1 0.0005 0.000444 0.0004536

907200 907.1848 14000000 32000 2000 1 0.89287 0.9078

1016000 1016 15680000 35840 2240 1.12 1 1.016

1000000 1000 15432356 35274 2204.6 1.1023 0.9842 1

จากตารางท 3 การเปรยบเทยบหนวยวดตางๆ สามารถน าไปใชในการเทยบหรอชงน าหนกตงแตขนาดน าหนกนอยๆ ไปจนถงน าหนกทมากๆ ในทางการเกษตรกนยมน ามาใชอยางกวางขวางในการค านวณปรมาตรน าควรท าความเขาใจเกยวกบหนวยของปรมาตรน า หนวยของความยาว และหนวยของพนท ดงน

หนวยของปรมาตรน า 1 ลกบาศกเมตร หรอ 1 ตน หรอ 1 คว

หนวยของปรมาตรน า

18

1 ลกบาศกเมตร หรอ 1 ตน หรอ 1 คว = 1,000 ลตร

1 ลตร = 1,000 มลลลตร

1 มลลลตร = 1 ลกบาศกเซนตเมตร หรอ ซซ (cc)

1 แกลลอน (gallon) – อเมรกน = 3.78 ลตร

1 แกลลอน (gallon) - องกฤษ = 4.55 ลตร

การวดความยาว

1 เซนตเมตร = 10 มลลเมตร

1 เมตร = 100 เซนตเมตร

1 กโลเมตร = 1000 เมตร

หนวยวดพนท

1 ไร (Rai) = 1,600 ตารางเมตร

1 ตารางเมตร = 10,000 ตารางเซนตเมตร

1 ตารางกโลเมตร = 625 ไร

1 เอเคอร ( Acre ) = 2.5 ไร

1 เฮกตาร (Hectare) = 100 เอเคอร หรอ 10,000 ตารางเมตรหรอ 6.25 ไร

ตารางท 4 แสดงชอเรยกหนวยเตมยอภาษาไทยและภาษาองกฤษ

จากทกลาวมาขางตนหนวยวดตางๆ นนมความส าคญทจะน ามาใชทางดานการเกษตรซงมหลากหลายชนดดวยกนดงทจะกลาวตอไปน

ตวเตม ตวยอ ตวเตม

มลลเมตร มม /.mm millimeter

เซนตเมตร ซม /.mm centimeter

เมตร ม /.m metem กโลเมตร กม / .mm metemetem ตารางเซนตเมตร ตร.ซม. /sqcm, cm2

squarecentimeter

ตารางเมตร ตร .ม/. square meter sq m, m2

ตารางกโลเมตร ตร/ .กม.sq km, km2 square kilometer

ลกบาศกเซนตเมตร ซซ ลบ .ซม .mm m mm,/ mm ,

cm3/ millilitermt / m bem centimeter

ลกบาศกเมตร ลบ.ม /.ม.3/ ,m m m3 cubic meter

ลตร ล . / l Liter / gallon /gal

19


ในการผลตหรอซอมแซมเครองมอหรออปกรณตางๆ จะตองมการวดเพอตรวจสอบขนาด วามขนาดหรอมตตางๆ เทาไหร จดประสงคทส าคญเปนการวดเพอตรวจสอบสดสวนของชนงานหรอการก าหนดต าแหนงบนชนงานหรอทางการเกษตรอาจจะก าหนดพนท ระยะการปลกพช ดงนนการวดจงเปนงานทส าคญอยางหนงทจะตองศกษาใหมความรอยางละเอยดถกตอง ซงเครองมอวดมหลายประเภท และมความละเอยดทแตกตางกน ทงเปนการวดแบบหยาบๆ หรอการวดแบบละเอยด การเลอกใชเครองมอวดจะตองพจารณาถงความตองการคาทวดได วาตองการความละเอยดถกตอง ความเทยงตรงเทาใด เครองมอวดสามารถแบงออกไดดงน

1. เครองมอวดพนฐาน

1.1 ตลบเมตร (Tapemeas me) ตลบเมตรเปนเครองมอวดชนดหนงทมสายวดเกบอยในตลบอยางมดชด ท าใหสะดวกในการน าตดตวไปใชงานไดตลอดเวลา ตลบเมตรใชในการวดหาระยะความยาวขนาดของวสดชนงาน ปลายสดสายวดของตลบเมตรมขอเกยว ซงใชเปนทเกาะยดกบขอบของชนงานทตองการวด ท าใหการดงสายวดออกจากตลบเพอใชในการวดระยะหรอตรวจสอบขนาดของวสดหรอชนงานไดสะดวกซงผใชควรเรยนรเรองของตลบเมตร ดงแสดงในภาพท 25 ภาพท 26 และภาพท 27

ภาพท 25 แสดงตลบเมตรขนาด 5 เมตร ธรรมดา ภาพท 26 แสดงตลบเมตรแบบดจตอล

ทมา: http://www.menexsteme.mem ทมา: http://www.menexsteme.mem

ภาพท 27 แสดงลกษณะเทปวดขนาด 50 เมตร

ทมา: https://www.mtw.me.th

http://www.conexstore.com/

20

1.2 ฉากตาย (Solid Square) ฉากตายเปนเครองส าหรบวดมมฉาก หรอมชอเรยกอกอยางหนงวา ฉาก 90 องศา ฉากตายท าจากเหลกเครองมอทผานการชบผวแขง เจยรนยผวเรยบ มความเทยงตรงสงใชงานไดทงดานในและดานนอกของฉากใชส าหรบขดเสน ตงฉากซงกนและกน หรอใชในการตรวจสอบความเรยบของผว ฉากตายมอย 2 แบบ ดวยกนคอ แบบทใบฉากเลอยไมได ใบฉากยดตดแนนกบฐานฉาก และแบบใบฉากเลอยไดใบฉากมรองเลอยอยในรอยผาของฐานฉากจะมสกรขนใบฉากใหตดแนนกบฐานฉากตายจะใชในการตรวจสอบมมฉากภายนอกชนงานตรวจสอบมมฉากภายใน ตรวจสอบความเรยบของผวงานพรอมกบการตรวจสอบไดฉากระหวางผวงานทง 2 ดาน ใชฉากเพอขดเสน และใชตรวจสอบความไดฉากของงานรปทรงกระบอกบนทาระดบ

ฉากตายเปนเครองมอวดเพอการตรวจสอบความละเอยดเทยงตรงไมควรน าไปเกบรวม กบเครองมออนๆ โดยเฉพาะเครองมอทมคมตดอยาใชฉากตายวดความเรยบของผวงานทหยาบ หรอไมไดลบคม เมอตองการเปลยนจดตรวจสอบใหยกฉากขนจนพนผวงานกอนอยาลากฉาก เพราะจะท าใหฉากช ารดฉะนนในการใชฉากจงตองระมดระวงอยาใชฉากตกหลนกบพนจะท าใหเสยหาย

ดงแสดงในภาพท 28

ภาพท 28 แสดงลกษณะฉากตายขนาด 1 ฟต วดได 2 องศา ทมา: http://www.metateenempemt.mem

1.3 บรรทดเหลก (Steel Rules) บรรทดเหลกเปนเครองมอวดความยาวชนดแรกทมการ

ใชในทางชางทวๆไปท าดวยเหลกไรสนม Stainless Steel บรรทดเหลกทตองการความเทยงตรงเปนพเศษจะตองท าดวยทองเหลองหรอเงนผสมนเกล บรรทดเหลกมหลายขนาดความยาว เชน 6 นว 12

นว และ 36 นว เปนตน เปนเครองมอวดทไมตองการความละเอยดมากนก วดเพอตรวจสอบขนาดของชนงานแบบคราวๆ นยมใชในงานชางกล บรรทดเหลกเปนการวดชนงานโดยตรงความเทยงตรงขนอยกบความรสกของสายตาผวดบนบรรทดเหลกจะมสเกลบอกบนหนาความกวางของบรรทดเหลกจะมสเกลบอกระยะ ซงอาจจะมหนาเดยวกนหรอทง 2 หนากได สเกลบอกระยะมหนวยทใชวดทวๆไป 2 ระบบดวยกน คอ ระบบเมตรก และระบบองกฤษ ดงแสดงในภาพท 30

ระบบเมตรก มหนวยส าหรบเรยกคาทไดจากการวดเปนมลลเมตร เซนตเมตรในบรรทดเหลกทวไปทยาว 1 ฟต ทางดานหนวยเมตรกจะท าไวยาว 30 เซนตเมตร ใน 1 เซนตเมตรจะแบงเปน

http://www.metalionimport.com/

21

10 ชอง แตละชองมคา 1/10 เซนตเมตร หรอเทากบ 1 มลลเมตร ใน 1 มลลเมตร จะแบงยอยเปน 2

สวน คาทแบงละเอยดขนสดทายจะมคาเทากบ 0.5 มลลเมตร ระบบองกฤษ มหนวยส าหรบเรยกคาทไดจากการวดเปนเศษสวนของนวการวดเปนนววด

ไดละเอยดถง 1/64 นว โดยการน าเอาระยะ 1 นว มาแบงเปน 8 สวน แตละสวนจะมคา 1/8 นว หรอเรยกคาทวไปวา 1 หน จากนนเอา 1 ชองเลกมาแบงอก 8 สวนเทาๆ กน ดงนนคาทไดจากการแบงครงสดทายจะมคา 1/64 นว

การแบงละเอยดของนวจะแบงเฉพาะ 1 ถง 3 นวแรกเทานนสวนนวตอไปจะแบงละเอยด เพยง 1/16 นว เนองจากไมมความจ าเปนทตองแบงใหละเอยดทกนว ดงแสดงในภาพท 29

การใชบรรทดเหลกส าหรบอานระยะความยาว การอานคาทไดจากการวดสายตาจะตอง ตงฉากกบสเกลการวด บรรทดจะตองตงฉากกบงาน และขอบของบรรทดจะตองสมผสผวงานการอานคาสเกลจะตองมองใหตรงกบขอบงาน

การใชบรรทดเหลกส าหรบตรวจสอบความเรยบของผวงาน โดยการสองดแสงทลอดออกมาจากขอบของบรรทดเหลกทวางอยบนชนงาน

ภาพท 29 แสดงลกษณะบรรทดฟตเหลกขนาดความยาวขนาดตางๆ

ทมา: http://www.thaedem.mem/hemepme/10890

1.4 เวอรเนยคาลปเปอร Vernier Caliper เปนเครองมอวดทอาศยหลกการของคาลปเปอรรวมกบบรรทดเหลกท าใหสามารถอานไดทนทและมสเกลทละเอยด มากขน สามารถวดความโตภายนอกภายใน และความลกของชนงานได ดงแสดงในภาพท 30 และภาพท 31

สวนประกอบของเวอรเนยคาลปเปอร มดงน

1. ปากวดนอก เปนสวนทใชวดความโตดานนอกชนงาน

2. ปากวดใน เปนสวนทใชวดความโตภายในชนงาน

3. กานวดความลก เปนกานทอยบนขาเลอน ใชส าหรบวดความลกของชนงาน

4. สเกลหลกเปนขดสเกลทอยบนไมบรรทดมหนวยวดทงระบบเมตรกและระบบองกฤษ

5. สเกลเลอน หรอเรยกวา “เวอรเนยสเกล” เปนสเกลทบนขาเลอนใชส าหรบอาน คาละเอยด

22

6. สกรลอคหรอปมลอค ใชส าหรบลอคเวอรเนยสเกลเขากบสเกลหลก

วธการอานคาจากเวอรเนยคาลปเปอร เนองจากสเกลหลกของเวอรเนยรสามารถอานคาทไดทงระบบเมตรกและระบบองกฤษ ซงอธบายไดดงน

ในระบบองกฤษการอานคาจากเวอรเนยรคาลปเปอรจะบอกหนวยเปนนวจะยกตวอยางเพอ น ามาอธบายการอานคาในระบบองกฤษทระดบความละเอยดของการวดตามหลกการการแบงสเกลและการอานคาระบบองกฤษ 1/128 นว และหลกการการแบงสเกลและการอานคาระบบองกฤษ 1/1000 นว พอเขาใจดงน

หลกการการแบงสเกลและการอานคาระบบองกฤษ ตวอยางหลกการการแบงสเกลและการอานคาระบบองกฤษ 1/128 นว จะเหนวา 8 ชองสเกลเลอนจะมคาเทากบ 7/16 นว ดงนน 1 ชองสเกลเลอนจะมคาเทากบ 7/16 นว คณ 1/8 นว คอ 7/128 นว คาความแตกตางระหวางสเกลหลกกบสเกลเลอนจะมคา เทากบ 1/16 นว ลบ 7/128 นว คอ 1/128 นว

หลกการการแบงสเกลและการอานคาระบบเมตรก 1/50 มลลเมตร จะเหนวา 50 ชวงสเกลเลอนมคาเทากบ 49 มลเมตร ดงนน 1 ชวงสเกลเลอนมคาเทากบ 49/50 คอ 0.98 มลลเมตร คาความแตกตางระหวางสเกลหลกกบสเกลเลอนเทากบ 1-0.98 คอ 0.02 มลลเมตร

ลกษณะใชงานเวอรเนยคาลปเปอรส าหรบวดงาน

ใชวดความโตของชนงาน

ใชวดชนงานภายนอก

ใชวดความลกของชนงาน

ขนตอนการใชงานเวอรเนยคาลปเปอรมดงน

1. ตรวจสอบเรองมอวด

1.1 ใชผาเชดท าความสะอาดทกชนสวนของเวอรเนยคาลปเปอร

1.2 คลายลอคสกรทดลองเลอนเวอรเนยสเกลไป-มาเบาๆ เพอตรวจสอบดวาสามารถใชงานไดคลองตวหรอไม

1.3 ตรวจสอบปากวดของเวอรเนย ยกเวอรเนยขนสองดวาบรเวณปากเวอรเนยมแสงสวางผานหรอไม

2. การวดขนาดงาน ตามล าดบขน

2.1 ท าความสะอาดบรเวณผวงานทตองการวด

2.2 เลอกใชปากวดงานใหเหมาะสมกบลกษณะงานทตองการ

2.3 เลอนเวอรเนยสเกลใหปากเวอรเนยสมผสชนงาน ควรใชแรงกดใหพอด

2.4 ขณะวดงาน สายตาตองมองตงฉากกบต าแหนงทอาน แลวจงอานคา

23

3. เมอเลกปฏบตงาน ควรท าความสะอาดชโลมดวยน ามนและเกบรกษาดวยความระมดระวงปจจบนการอานคาทไดจากการวดดวยเวอรเนยคาลปเปอรสามารถอานคาไดทนทเมอท าการวดงาน คาทวดไดแสดงผลออกมาเปนตวเลข (digits) ซงมระบบการวดใหเลอกใชทงระบบเมตรกและระบบองกฤษไดตามตองการ

ภาพท 30 แสดงลกษณะเวอรเนยคาลปเปอร ภาพท 31 แสดงลกษณะเวอรเนยคาลปเปอร

แบบธรรมดา แบบวดเปนดจตอล

ทมา: http://mtengtem9.wetevesheppeng.mem ทมา: https://mamhenememhanems.wemdpmess.mem/ 1.5 เครองมอวดแบบโปรแกรมส าเรจรป เครองวดค านวณแบบดจตอลใชระบบ (GPS) ภายในเครองจะมโปรแกรมการค านวณพนทหลากหลายโปรแกรม ดงแสดงในภาพท 32

ภาพท 32 แสดงลกษณะเครองวดพนทและค านวณพนทแบบโปรแกรมส าเรจ

ทมา: http://www.global5thailand.com/products/Garmin_eTrex10.htm


จากทกลาวมาจะเหนไดวาเกยวกบการวดนนจ าเปนจะตองเรยนรหรอทบทวนหรอศกษาเกยวมาตราวดแบบตางๆ เชน หนวยวดของไทย หนวยของระบบองกฤษและเมตรก เปนตน สงเหลานมความจ าเปนในทางเกษตรจะตองไดน าไปใชไดตลอด และวธการค านวณหาปรมาณของสงของตางๆ ในทางเกษตร เชน พนทแปลง พนการถมดน พนทการใหปย เปนตน นอกเหนอจากการค านวณแลวยงมสงทจ าเปนในการเรยนรคอ เครองมอวดแบบตางๆ หรอเครองมอวดแบบละเอยด และเครองทระบบการค านวณแบบอตโนมต เปนตน เครองมอเหลานจงมความจ าเปนจะตองศกษาใหเขาใจเพราะจะตองน าไปใชในขบวนการ ผลตพชไดอยางถกตอง และจะสามารถท าใหเกดทกษะทางดานการเกษตรไดดอกดวย

24


1. ใหนกศกษาท าความเขาใจมาตราตางๆ แลวจบคกนสอบปากเปลา 2. จงค านวณพนทถมดนปรบพนทโดยก าหนด ขนาด 50 x 50 x 1 เมตร จะตองใชปรมาณ

ดน เปนจ านวนกลกบาตเมตร

3. จงค านวณพนทปลกพชทจะตองใสปยโดยก าหนดใหพนทขนาดแปลง 1x10 เมตร จ านวน 10 แปลง จะตองใสปยเปนจ านวน กกโลกรม ก าหนดให ใสปย 50 กโลกรมตอไรจงค านวณหาปรมาณปยรวมทงหมด 10 แปลง

4. ใหบอกชอเครองมอวดทวไปมา 15 ชอ

5. ใหนกศกษาตอบค าถามทเปนรปภาพแสดงคาทวดไดจากเครองมอวดละเอยดดงตอไปน


เครองมอวดพนทโปรแกรมส าเรจรป. มปป. สบคนเมอวนท 25 สงหาคม 2559 จาก

http://www.global5thailand.com/products/Garmin_eTrex10.htm

เครองมอวดละเอยด. มปป. สบคนเมอวนท 25 สงหาคม 2559 จาก

https://mamhenememhanems.wemdpmess.mem/mategemy/mnewtedge/basem-mnewtedge/ ฉากตาย. มปป. สบคนเมอวนท 25 สงหาคม 2559 จาก http://www.metateenempemt.mem

ตลบเมตร. มปป. สบคนเมอวนท 25 สงหาคม 2559 จาก http://www.menexsteme.mem

เทปวด. มปป. สบคนเมอวนท 25 สงหาคม 2559 จาก https://www.mtw.me.th

บรรทดหลก. มปป. สบคนเมอวนท 25 สงหาคม 2559 จาก http://www.thaedem.mem/hemepme/10890

ประภาส โฉลกพนธรตน. มปป. สบคนเมอวนท 25 สงหาคม 2559 จาก

http://home.kku.ac.th/pracha/Calculation%20of%20the%20Amount%20of%

เวอรเนยคารลปเปอร. มปป. สบคนเมอวนท 25 สงหาคม 2559 จาก http://mtengtem9.wetevesheppeng.mem

สมศกด กรตวฒเศรษฐ. 2532. หลกการและการใชงานเครองมอวดอตสาหกรรม. สมาคม

สงเสรม เทคโนโลย. พมพครงท 3 สมศกด พนจดานกลาง. 2554. โครงการจดท าต าราและงานวจยเฉลมพระเกยรต 84 พรรษา พระบาทสมเดจพระเจาอยหว. ต ารางานชางเกษตร. มหาวทยาลยราชภฎกลมภาค ตะวนออกเฉยงเหนอ

https://machinemechanics.wordpress.com/category/knowledge/basic-knowledge/

https://www.ktw.co.th/

25



หลงจากการศกษาบทนแลวนกศกษาจะมความสามารถดงน

1. อธบายประเภทของเครองมอชางแตละประเภททใชทางการเกษตรได

2. บอกวธการใชเครองมอชางพนฐานทางการเกษตรได

3. สามารถใชเครองมอชางพนฐานทางการเกษตรไดอยางถกวธ

4. สามารถบอกวธการดแลรกษาเครองมอชางทางการเกษตรได



2. ประเภทประแจ (Spanners)

3. ประเภทของคม

4. แทนระดบ Surface plate

5. เหลกตอกน าศนย Center punch

6. เครองมอชวยจบรปตวซ (C-Clamp)

7. ปากกาจบชนงาน (Bench Vise)

8. ประเภทของตะไบ (Files)

9. สวนประกอบของตะไบ 10. วธการท างานตะไบ 11. เครองมอทนแรงทเปนเครองมอกล









26





2. เอกสารบทท 3 เครองมอชางทางการเกษตร








27

บทท 3

เครองมอชางทางการเกษตร

ปจจบนเครองมอชางมการพฒนาใหมความเหมาะสม และงายตอการน าไปใชงานซงมความคงทนแตกตางกนไปขนอยกบราคาหรอ ยหอ แตอยางไรกตามเครองมอทผลตออกมานนลวนแตมวตถประสงคอยางเดยวกนคอใชงานเหมอนกน และตองการดแลบ ารงรกษา และสงทส าคญทจะขาดไมไดนนจะตองมการศกษาวธการน าไปใชกอนจงจะท าใหการใชเครองมอนนมประสทธภาพ และอกทงงานชางจะตองมความปลอดภยสามารถปองกนอนตราย จากการใชเครองมอตางๆ ซงมรายละเอยดเกยวกบเครองมอชางทใชทางการเกษตรดงตอไปน


1. คอน (Hammers) คอนเปนเครองมอส าหรบตอก ย า ตด เคาะ ตขนรปโลหะแผน และเพอเพมแรงกระแทกลงบนเครองมออน คอนทใชกนทวๆไป ม 3 แบบ ดงน

1.1. คอนหวแขง ล าตวคอนท าดวยเหลกกลาอยางด มรปรางแตกตางกนตามลกษณะทใชงาน เชน คอนหวกลม คอนหวตดตามยาวคอนหวตดตามขวางเปนตน ดงแสดงในภาพท 33

ภาพท 34 แสดงลกษณะรปชนดของคอน

ภาพท 33 แสดงลกษะหวคอนแบบตางๆ ทองเหลองแบบตางๆ

ทมา: Ray V.Herren & Elmer L.Cooper (2002) ทมา: http://thai.alibaba.com/product-free/

http://thai.alibaba.com/product-free/%203.html

28

1.2 คอนหวแขงปานกลาง ล าตวของคอนท าดวยพลาสตกแขง ตะกว ทองแดง ทองเหลอง ใชกบงานทตองการความละเอยด ดงแสดงในภาพท 34

1.3. คอนหวออน สวนล าตวของคอนท าดวยไมหรอยาง ดงแสดงในภาพท 35

ภาพท 35 แสดงลกษณะคอนยางและคอนไม ภาพท 36 แสดงลกษะของคอนงอน

ทมา: Ray V.Herren & Elmer L.Cooper (2002) ทมา: Ray V.Herren & Elmer L.Cooper (2002)

1.4. คอนหวงอน ท าดวยเหลกกลา ลกษณะสวนหวคอนโคงงอไปขางหลงมชองตรงกลางใชส าหรบถอนตะปสวนใหญจะนยมใชกบงานกอสราง ดงแสดงในภาพท 36 คอนมสวนประกอบทส าคญดงน

หวคอน (Head) สวนหนาสมผสกบผวงานจะตองเรยบและแขง สวนล าตวของคอนจะตองเหนยว เพอปองกนการแตกอนเนองมาจากการกระแทก

ดามคอน (Handle) จะตองมความเหมาะสมกบหวคอน ทงลกษณะ ขนาดความยาว ดามคอนสวนใหญท าดวยไมเนอแขง ซงมความแขงแรงเพยงพอ สวนทดามสวมเขาไปในหวคอนจะตองมลมอดไว เพอปองกนไมใหหวคอนหลดเวลาใชงานการใชงานควรเลอกใชคอนใหเหมาะสมกบงานกอนใชควรตรวจสอบสภาพของคอน ถาลมหลด ดามแตก ดามตดน ามน ควรแกไขสงบกพรองเหลานเพอใหเกดความปลอดภยตอการปฏบตงาน

2. ประเภทประแจ (Spanners)

ประแจเปนเครองมอใชส าหรบขนยดหรอคลายนอตหรอสกรทมหวเหลยม หรอหวกลมเหลยม ล าตวของประแจสวนมากจะท าดวยเหลกกลาผสมโครเมยม เหลกกลาผสม ประแจมหลายชนด ขนาด และระบบ ทงระบบเมตรกหนวยเปนมลลเมตร นยมเรยกเปนเบอรเชน ประแจเบอร 10,12,14,18 เปนตน และระบบองกฤษมหนวยเปนนว เชน ½ นว ¾ นว 1 นว เปนตน ประแจทนยมใชโดยทวไปมดงน

29

1. ประแจปากตาย (Open ended spanners) ใชส าหรบสกรทมขนาดเทากบความกวางของปาระแจ มหลายขนาดตามระบบเมตรกและระบบองกฤษ ดงแสดงในภาพท 37

ภาพท 37 แสดงลกษณะประแจปากตาย

ทมา: http://2013.gun.in.th/index.php?topic= 257.15

2. ประแจแหวน (Ring spanners) ใชกบงานทตองการรบแรงมากๆ เนองจากจดจบยดกบหวสกรมหลายจดมากกวาประแจปากตาย ท าใหหวนอตไมเยนงาย ดงแสดงในภาพท 38

ภาพท 38 แสดงลกษณะประแจปากแหวน ภาพท 39 แสดงลกษณะประแจปากรวม

ทมา: http://board.trekkingthai.com/board ทมา: http://topicstock.pantip.com

3. ประแจปากผสม (Combination spanners) เปนประแจซงมทงปากตายและแหวนในอนเดยวกน ดงแสดงในภาพท 39

4. ประแจปากเลอน (Adjustable spanners) เปนประแจทปากสามารถเลอนปรบได

ตามขนาดของสกรสามารถน ามาใชงานในกรณทไมมประแจปากตายหรอประแจแหวนแตถาใช

เปนแลวควรใชประแจเลอนเนองจากจะท าใหหวนอตเยนได ดงแสดงในภาพท 40

ภาพท 40 แสดงลกษณะประแจเลอน

ทมา: http://www.stanley-thailand.com

http://board.trekkingthai.com/board

30

5. ประแจจบทอ Pipe Wrench ใชในงานจบทอ ซงสวนใหญจะไมน ามาจบหวนอตเพราะปากของประแจจบทอทแหลมคมทงสองขาง ชางประปาจงเรยกวา ประแจคอมา ดงแสดงในภาพท 41

ภาพท 41 แสดงลกษณะประแจคอมา

ทมา: http://pantip.com/topic/30178399

6. ประแจบลอค Socket spanners มลกษณะคลายประแจแหวนแตแยกดามออกจากสวนหวหรอลกบลอกทมหลายขนาด สวนทเปนดามสามารถเปลยนไดตามลกษณะงานมชอ เรยกตามรปราง เชน ดามกรอกแกรก ดามตวท ดามแขง ดามควง และดามปอนด เปนตน ดามปอนด เปนดามทมเกจวดแรงบดทตวดาม ระหวางลกบลอกและดามสามารถตอใหมความยาวไดขอตอทนยมใชไดแก ขอตอสน ขอตอยาว และขอตอออน เปนตน ขอตอออนเปนขอตอทบดงอไปมาไดในงานในพนทโคงงอ ดงแสดงในภาพท 42

ภาพท 42 แสดงลกษณะประแจบลอก

ทมา: http://www.thaiscooter.com/

7. ประแจแอล (Hexagon socket wrench)ใชส าหรบขนหรอคลายสกรหวฝงหกเหลยมในการใชประแจ ควรตรวจสอบกอนใชทกครง อยาตอประแจเพอลดการออกแรงประแจทช ารดไมควรน าไปใชงาน ส าหรบประแจเลอนกอนใชตองปรบปากใหตงพอดกบขนาดนอตทจะขน ไมตงจะท าใหหวนอตเยนไดการขนนอตควรดงประแจเขาหาตวถาปรบปากสามารถปองกนการเกดอบตเหตไดงายกวาผลกออกจากตว และประแจตองสะอาดไมเปรอะเปอนน ามนหรอจารบ ดงแสดงในภาพท 43

31

ภาพท 43 แสดงลกษณะประแจหกเหลยม

ทมา: http://saipantiming.com

3. ประเภทของคมประกอบดวยดงตอไปน 1. คม (Pliers) คมเปนเครองมอทใชส าหรบจบ บด ตด ดง พบ บบ หรอตดชนงานคมท าจาก

เหลกกลาผสม คมมหลายชนด และขนาดสามารถเลอกตามการใชงาน มดงน

ภาพท 44 แสดงลกษณะคมปากจงจก ภาพท 45 แสดงลกษณะคมปากแหลม

ทมา: http://www.metalionimport.com/ ทมา: http://www.lookpud.com/product

2. คมปากผสม Combination Pliers เปนคมทมปากหลายลกษณะ ทงฟนหยก ฟนแบนดานนอก และคมตด ดามคมมลายกนลนบางแบบจะมฉนวนไฟฟาหมทดามดวยสามารถใชประโยชนไดหลายอยาง เชน จบงานแบน จบงานกลม ปากตดลวด เปนตน

3. คมตด Diagonal Pliers เปนคมทมปากเปนคมตด ใชตดลวด ตดสายไฟ ดงและถางสลกผา ฯลฯ

4. คมปากกลมยาว Round nose pliers เปนคมทใชจบหรอตดงานทเปนรหวง หรอตดหวง ดงแสดงในภาพท 45

5. คมปากขยาย (Slip-joint pliers) เปนคมทสามารถขยายปากใหมความกวางเพมขนได ใชจบงานทมขนาดโตกวาทคมธรรมดาจบได

6. คมลอค Vice Grip plier เปนคมทใชจบงานทตองการใหแนนแขงแรงเมอปลอยมอ คมกยงสามารถจบยดงานได ดงแสดงในภาพท 46 ในการใชคมนน ควรใชคมทอยในสภาพดหรอไมเอาคอนตอกลงคมช ารดเสยหาย ไมควรใช คมจบขนนอตหรอการใชคมไมเหมาะกบลกษณะงาน และ

32

อยาใชคมเกนก าลงทคมเกนก าลงทคมจะรบไดหรอตอแขนคม หรอเอาคอนตอกลงคมเพอเพมแรง ซงจะท าใหคมช ารดเสยหาย

ภาพท 46 แสดงลกษณะคมลอค

ทมา: http://www.jindasup.com/default.asp

4. แทนระดบ Surface plate

แทนระดบ เปนแทนเหลกหลอขนาดใหญผวหนาแบนเรยบ ท าหนาทเปนโตะส าหรบงานรางแบบการเกดรอยเยนขนบนแทนระดบเพยงเลกนอย จะสงผลใหงานรางแบบเกดการผดพลาดได หลงจากเลกใชตองท าความสะอาด ชโลมน ามน แลวปดดวยฝาปดทท าดวยไมแทนระดบทท าจากเหลกหลอผานการขดผวหรอแทนระดบทท าจากหนแกรนตจะมราคาแพงกวา

แทนระดบทท าจากเหลกหลอ ผานกรรมวธการปาดผวหนาดวยเครองไสหรอเครองกด ดงแสดงในภาพท 47

ภาพท 47 แสดงลกษณะแทนระดบ

ทมา: http://www.truck2hand.com/index.

5. เหลกตอกน าศนย Center punch

1. เหลกตอกน าศนย เปนเครองมอทมรปรางคลายกบเหลกตอกรางแบบ แตมมทสวนปลายแหลมแตกตางกนคอ มมม 90 องศา หนาทของเหลกตอกน าศนยกลางกอนเจาะ ซงจะท าใหเจาะงานไดตรงจดทตองการ ดงแสดงในภาพท 48

33

ภาพท 48 แสดงลกษณะเหลกตอกน าศนย

ทมา: http://board.trekkingthai.com

2. เหลกตอกตวเลขและตวอกษร Stamps เหลกตอกตวเลขและตวอกษรเปนเครองมอทท าใหเกดสญลกษณหรอรหสบนชนงาน กอนตอกควรพจารณาวางใหถกตองและวางแผนใหเปนระเบยบโดยการขดเสนรางกอนเวลาตอกจะตองวางเหลกตอกใหตงฉากกบผวงาน

3. เหลกสง (Punch) เหลกสง เปนเครองมอส าหรบสงหรอถอดงานจ าพวกสลก สวนปลายของเหลกสงจะม 2 แบบคอ ปลายเรยว Drift punch และปลายทรงกระบอก Pin punch การใชเหลกสงนนในการตอนแรกของการเรมถอดสลกควรใชเหลกสงปลายเรยว เพอปองกนการคดงอของเหลกสง ถาใชเหลกสงปลายทรงกระบอกกอน เมอออกแรงมากแตไมท าใหสลกหลดออกมาไดจะท าใหเหลกสงงอ ดงแสดงในภาพท 49

ภาพท 49 แสดงลกษณะเหลกสง

ทมา: Ray V.Herren & Elmer L.Cooper (2002)

4. เหลกตอกเจาะร (Hallow Punch) เหลกเจาะรเปนเครองมอส าหรบเจาะรบนวสด แผนบาง เชน โลหะออน ยาง หนง กระดาษ เปนตน ควรวางชนงานบนไมแผนเรยบเพอปองกน การเยนของเหลกตอกเจาะร

6. เครองมอชวยจบรปตวซ (C-Clamp)

เครองมอชวยจบรปตวซเปนเครองมอส าหรบจบชนงาน ซงไมเหมาะทจะจบยดดวยปากกาเนองจากปากกาไมสามารถเปลยนทศทางการจบยดไดสะดวก ดงแสดงในภาพท 50

34

ภาพท 50 แสดงลกษณะซแคลม


7. ปากกาจบชนงาน (Bench Vise)

ปากกาจบชนงานเปนเครองมอส าหรบจบยดชนงานบนโตะงาน ปากกาจบงานท าจากเหลกหลอมปากสามารถเลอนเขาออกไดโดยการหมนมอหมน หลงจากเลกใชงานแลวตองท าความสะอาดชโลมน ามนทสวนปากของปากกา และสกรน าเลอน จากนนหมนมอหมนใหระยะหางของปากกาทงสองของปากกาหางกน 20 มลลเมตรปลอยมอ หมนใหอยในแนวดง ดงแสดงในภาพท 51

ภาพท 51 แสดงลกษณะปากกาจบชนงาน

ทมา: http://www.arkarnsin.com

8. ประเภทของตะไบ (Files)

ตะไบ เปนเครองมอส าหรบลดขนาดชนงาน ปรบแตงผวงานใหเรยบ หรอเปลยนรปรางชนงานตะไบมหลายแบบ และขนาด เชน ตะไบแบน ตะไบทองปลงตะไบสเหลยมและตะไบกลมเปนตน ดงแสดงในภาพท 52 และภาพท 53

35

ภาพท 52 แสดงลกษณะตะใบฟนละเอยด ภาพท 53 แสดงลกษณะตะใบทองปลงแบบตางๆ

ทมา: http://board.trekkingthai.com/ ทมา: http://board.trekkingthai.com

แปรงปดตะไบ (Files brush) เปนแปรงทใชส าหรบท าความสะอาดรองตะไบ หลงจากใชงานในรองตะไบจะมเศษโลหะตดอย ถาไมท าความสะอาดเศษโลหะทตดอย จะไปขดผวงานท าใหเกดรอยขดขดขนแปรงควรท าดวยเหลกจะท าความสะอาดไดดกวาวสดอน

งานตะไบ (Filling) เปนงานทใชแรงคน เพอตกแตงผวชนงานใหไดขนาดตามแบบและมผวเรยบ จะใชเครองมอในการตกแตงผวหลายชนด เครองมอทนยมใชกนทวไป คอตะไบการแตงผวหนางาน โดยใชแรงคนตะไบผวบนชนงานใหไดผวเรยบ โคง เวา หรอมขนาดและรปรางตามตองการ ตองมทกษะและความช านาญพอสมควร

ตะไบเปนเครองมอตด คมตดมลกษณะคลายลม โดยการออกก าลงตดชนงานดวยคน ฟนตะไบออกแบบใหมขนาดเลก เพอใหสามารถท าการตะไบไดงายดงนนในการตะไบจะตองมแรงตด และแรงดน ลกษณะงานตะไบ สวนใหญจะใชในการปรบแตงผวชนงานรปทรงตางๆ ทเครองจกรไม สามารถท าได

วสดทใชตะไบเปนเหลกกลาส าหรบท าเครองมอทมคารบอน 0.6-1.5 เปอรเซนต (High

Carbon Steel) กระบานการผลตตะไบเรมจากการตดแทงเหลกกลาคารบอนใหไดความยาวตามตองการ น าเหลกไปเผาไหมใหรอนแดง แลวตขนรปใหไดรปรางของตะไบตามตองการหลงจากนนท า การอบโดยการลดอณหภมอยางชาๆ เพอลดความเครยดทเกดในเนอโลหะเนองจากการเผาและ ตขนรป จากนนจงท าการปรบแตงดวยเครองจกร ท าการชบแขงเพอใหไดความแขงตามตองการ แลวท าความสะอาด สดทายตรวจสอบคณภาพกอนจ าหนาย

1. ชนดของตะไบ ตะไบโดยทวไปจะเรยกชอตามลกษณะรปรางของตะไบ เชน ตะไบแบน ตะไบกลม และตะไบสามเหลยม เปนตน ซงมรายละเอยดเพมเตมดงน ดงแสดงในภาพท 54

36

ภาพท 54 แสดงลกษณะรปทรงของตะใบ


1.1 ตะไบแบน มลกษณะพนทหนาตดเปนรปสามเหลยมผนผาดานขางจะมขอบขนานกนจนถงปลายตะไบจะมลกษณะเรยวเลกนอย การใชงานสวนมากใชตะไบชนงานโดยทวๆ ไป และใชในการฝกทกษะ

1.2 ตะไบแบนปลายตด มลกษณะพนทหนาตดเปนรปสเหลยม ความกวางขนานกนตลอด สวนความหนาจะเรยวไปทางปลาย ใชส าหรบการปรบแตงชนงาน งานปรบผวละเอยด

1.3 ตะไบทองปลง มลกษณะพนทหนาตดเปนครงวงกลม ผวตะไบมลกษณะดานหนงแบนเรยบอกดานหนงผวโคง ในการใชงานดานโคงใชแตงชนงานโคงเวา สวนดานเรยบใชแตงผวเรยบทวไป

1.4 ตะไบกลม มลกษณะพนทหนาตดเปนวงกลมเรยบไปทางปลายใชแตงผวงานเจาะรหรองานผวโคง

1.5 ตะไบสเหลยม มลกษณะพนผวหนาตดเรยวไปทางปลายเลกนอยใชส าหรบงานรางเลอน งานรองลม

1.6 ตะไบสามเหลยม มลกษณะพนทหนาตดรปสามเหลยมดานเทา เรยวไปทางปลายใชส าหรบตะไบรองบาฉาก แตงมมฉากหรอรเหลยม

1.7 ตะไบแตงกญแจ มลกษณะพนทหนาตดรปสเหลยมผนผาเรยวไปทางปลายจนเกอบแหลมใชตะไบรองแคบๆ แตงครบพลาสตก แตงเครองใชงาน

1.8 ตะไบคมมด พนทหนาตดเหมอนกบคมมด มมของคมเอยง 10 องศา เรยวมาทางปลายทงดานกวางและความหนาใชงานแตงแมพมพ หรอรองทเปนมมแหลม

37

1.9 ตะไบแตงฟนเลอย ใชส าหรบแตงฟนเลอยมหลายชนด มลกษณะตางๆ เชน มพนทหนาตดเปนรปสามเหลยมดานเทา ใชส าหรบการแตงฟนเลอยมอหรอมพนทหนาตดเปนรปสเหลยมผนผา ใชส าหรบแตงฟนเลอยวงเดอน หรอมพนทหนาตดกลม ส าหรบแตงโคนฟนเลอย

1.10 ตะไบบง มลกษณะเปนเกลด มรปรางหลายแบบ เชน ตะไบชนดแบนมพนทหนา ตดรปสเหลยม ตะไบบงทใชกบงานไมมพนทหนาตดเปนรปครงวงกลมตะไบบงชนดกลมมพน ทหนาตดเปนรปวงกลม เปนตน

1.11 ตะไบฟนโคง มแนวฟนโคงขวางตะไบมหลายชนด เชนตะไบฟนโคงล าตวแขงใชส าหรบ แตงผวงานละเอยด และตะไบฟนโคงแบนชนดล าตวออน เปน ตะไบทไมมกนตะไบ ในการใชงานจะใชมอจบสวมทรดานปลายตะไบทงสองขาง ใชส าหรบงานโลหะแผน ดงแสดงในภาพท 55

9. สวนประกอบของตะไบ ตะไบทใชงานโดยทวไปมสวนประกอบตางๆ ดงน

ภาพท 55 แสดงลกษณะสวนประกอบของตะไบ


1. กนตะไบ (Tang) หรอกานตะไบมลกษณะเปนลมแหลมยาว ส าหรบสวมตอกบดามตะไบดงแสดงในภาพท 55

2. ทายตะไบ (Heel) เปนสวนทไมมฟนตะไบ จะมรายละเอยดเกยวกบ ความหยาบความละ เอยด ชนด และยหอ ดงแสดงในภาพท 55

3. ขอบตะไบ (Belly) เปนสวนทอยดานขางของตะไบ มรปรางตามชนดตะไบ เชน มรปราง สเหลยมส าหรบตะไบแบน รปรางแหลมส าหรบตะไบสามเหลยม หรอไมมขอบส าหรบตะไบกลม

4. หนาฟนตะไบ (Cutter) เปนสวนประกอบทฟนตะไบจ านวนมาก ใชท าการตะไบ

5. ปลายตะไบ (Point) เปนสวนทอยปลายสดใชส าหรบขดผวชนงานทสกปรกกอนทจะตะไบผวงาน ดงแสดงในภาพท 55

38

6. ความยาวตะไบ (Length) วดจากปลายตะไบถงทายตะไบ ความยาวตะไบจะมหลาย ขนาดตามความตองการใชงาน ทนยมใชกนมากทสด ไดแก ตะไบขนาด 6 นว 8 นว 10 นว และ 12 นว

7. ดามตะไบ (Handle) เปนดามจบทท าจากไมหรอพลาสตกเพอใหจบตะไบใชงานไดสะดวกลกษณะฟนตะไบและความหยาบละเอยด ดงแสดงในภาพท 55

ฟนตะไบเปนสวนทตดผวชนงาน จะมความหยาบ ความละเอยดแตกตางกนตามลกษณะของฟนตะไบระดบความหยาบความละเอยดของตะไบ โดยทวไปมอย 4 ระดบ ไดแก ตะไบหยาบ(Rough) ใชส าหรบลดขนาดชนงานอยางรวดเรว ตะไบหยาบปานกลาง (Bastard) ใชส าหรบลดขนาดทไมมากนก ตะไบละเอยด (cond cut) ใชแตงผวงานหลงจากลดขนาด ไดระดบทตองการแลว และตะไบละเอยดมาก (Smooth) ใชส าหรบผวงานทตองการ ความละเอยดประณต

ลกษณะของฟนตะไบจะออกแบบมาเพอใชงานประเภทตางๆ เชน งานตกแตง งานขดผว งานประดษฐ และงานไม เปนตน ส าหรบตะไบทใชงานโดยทวไปจะมลกษณะฟนตะไบดงน

ฟนตะไบลายตดเดยว มลกษณะแนวฟนตะไบเอยงท ามมกบแนวแกนตะไบ เหมาะส าหรบงานผวส าเรจ

ฟนตะไบลายตดค มลกษณะฟนตะไบเปนรองฟนตะไบ 2 แนวเอยงกบทศทางตะไบ แนวฟนแตละแนวเอยงท ามมและลกไมเทากนคมตดหลกลกกวา มมเอยง 70 องศา คมตดรองเอยง 54 องศา เหมาะส าหรบงานปรบผวและลดขนาด

ฟนเกลด มลกษณะเปนเกลดคมเวา แนวฟนเรยงเปนแถวใชกบงานตะไบ อยางหยาบๆ เชน ตะไบไม ตะไบเกลอกมา ตะไบตะกว และอลมเนยม เปนตน

ตะไบฟนโคง มลกษณะเปนลายโคงขวางหนาตะไบท าใหขจดเศษโลหะทเกด จากการตะไบออกไดด

10. วธการท างานตะไบ การท างานตะไบ มขนตอนการปฏบตดงตอไปน

1. การจบยดชนงาน ควรใหขอบบนชนงานสงพนจากขอบปากกาประมาณ 5 มลลเมตร ถาเปนชนงานโลหะแผน ควรใหขอบบนชนงานสงกวาปากกา 2 เทาของความหนาชนงานถาหากสงเกนไปชนงานจบสน หรอต าเกนไปจะท าใหตะไบสมผสปากกาได ถาชนงานเปนรปทรงกระบอก ควรใชปากกาทมรปตวว ในกรณทชนงานไมเตมพอดกบปากกาควรจบใหตรงกงกลางปากกาความสงของปากกาจะตองมระดบความสงต ากวาขอศอกประมาณ 5-8 เซนตเมตร เพอใหความสะดวกในการปฏบตงาน

39

2. การจบตะไบ ใชมอทถนดจบดามตะไบ ท าหนาทดนใหตะไบกดชนงานสวนมอทไมถนด ท าหนาทกดตะไบ ลกษณะการกดท าได 2 ลกษณะ คอการกดทปลายตะไบหรอกดหนาตะไบ ประมาณครงหนงของความยาวตะไบ การกดจะตองใชแรงทสม าเสมอเพอใหตะไบกนเนอวสด เทากน

3. การยน ใหยนในลกษณะเทาทไมถนดอยดานหนา สวนเทาทถนดเยองมาทางดานหลง แนวเทาตรงกน ขณะตะไบแขนทก าดามตะไบจะตองแนบล าตวแลวโยกตวตามดามตะไบ

4. การตะไบ จะตองเลอกตะไบใหเหมาะสมโดยเลอกรปรางตะไบตามรปทรงชนงานเลอก ชนดฟนตะไบตามเนอวสดทตองการตะไบออกหรอเลอกความหยาบละเอยดตามผวชนงาน

ขอควรระวงในการใชตะไบ

ในการปฏบตงานตะไบ การแตงกายควรใหรดกมความสงของปากกาจบงานจะตอง เหมาะสมกบผปฏบตงาน ยนในทาทถกตองและมนคง ควรจบตะไบใหถกทาเลอกตะไบใหถกตอง กบชนงานหมนแปรงตะไบใหถกทา เลอกตะไบใหถกตองกบชนงานหมนแปรงตะไบเพอขจดเศษตะไบออก ควรวางตะไบบนโตะงานใหเปนระเบยบ อยาใหเปอนน ามนหรอจารบควรเกบตะไบแยก ตางหากจากเครองมออน เพอปองกนการกระทบ ควรท าชนวางใหเรยบรอย

แปรงปดชนงาน ( Brush) แปรงปดชนงาน เปนแปรงทใชส าหรบท าความสะอาดผวหนาชนงานกอนทจะตรวจสอบขนาด หรอตรวจสอบผวงานเพอไมใหเศษโลหะหรอเศษผงตดอย กบผวงานอนจะท าใหเกดการผดพลาดในการตรวจสอบไดแปรงปดชนงานสวนมากจะนยมใช แปรงทาสขนาด 3 นวแทนเนองจากหาซอไดสะดวก

สกด (Chisels) สกดเปนเครองมอทใชตดแยก ถากผวโลหะ เพอใหเรยบ กอนทจะน าไปปรบผวดวยเครองมออยางอน สกดมหลายแบบ เชน สกดปลายแบน สกดปลายมน สกดปลายจงจก เปนตน กอนจะน าสกดไปใชงานจะตองพจารณาวาคมตดจะตองแขงกวาโลหะทจะน าไปสกด สวนทรบแรงกระแทกจากคอนจะตองไมมรอยเยน

11. เครองมอทนแรงทเปนเครองมอกล

เครองมอกล เปนเครองมอทนแรงทส าคญส าหรบงานชางทวๆไปเครองมอกล ตางๆ จะชวยใหการปฏบตงานท าไดรวดเรวขนเนองจากเครองมอกลจะใชตนก าลงจาก ไฟฟา เครองมอกลทส าคญมดงน สวานไฟฟา (Electric Drill) เปนเครองมอทชวยในการเจาะชนงานสวนปลายจะมหวจบดอกเจาะไดหลายชนด และหลายขนาดทใชกนอยท วไปมอย 2 แบบ ดงน

40

1. สวานมอ (Handle Electric Drill) ใชเจาะชนงานทตองการความโตของรไมเกน 5 หน ในการเจาะรขนาดใหญดวยสวานมอ ควรใชดอกเจาะน ากอน แลวจงใชดอกทมขนาดตามความตองการ ดงแสดงในภาพท 56

ภาพท 56 แสดงลกษณะสวานไฟฟาแบบโรตาร ภาพท 57 แสดงลกษณะสวานทปรบหมน ทมา: xn--42cgal6e3bcejc5bi6ec0fuddy2lzgg7e.net ซายหรอขวาได

ทมา: http://www.thaieasytools.com

2. สวานแทน (Electric Drill Stand ) เปนเครองมอกลทใชอยกบทเคลอนยายไมสะดวก ใชเจาะชนงานทมความโตของรมากๆ ชนงานทไดจะมความเทยงตรงสง ในการเจาะรขนาดใหญควรเจาะดวยดอกน าศนยกอน ตามดวยดอกทมขนาดโตขน แลวจงใชดอกทมขนาดตามความตองการกอนใชงานควรตรวจเครองวาช ารดหรอไม การเจาะรทมขนาดใหญควรใชความเรวรอบทต าและจบยดชนงานใหแขงแรงมนคง ดงแสดงในภาพท 58

ภาพท 58 แสดงลกษณะสวานแทน

ทมา: http://www.hero.co.th/products/drill.shtml

3. ไฟเบอรตดเหลก (Cutter wheel) ไฟเบอรตดเหลก เปนเครองมอตดเหลกทมลกษณะเปนทอนวงลอตดท าจากใยหน ผสมไฟเบอร หมนดวยความเรวสงการใชงานตองระมดระวงอนตรายจากเศษผงเหลก และประกายไฟทเกดจากการตดกระเดนเขาตา ควรหนทายเครองไปในทปลอดภย ดงแสดงในภาพท 59

41

ภาพท 59 แสดงลกษณะไฟเบอรตดเหลก

ทมา: http://www.arkarnsin.com/category_new_id3.php?s

4. หนเจยร (Grinder ) หนเจยรเปนเครองมอทชวยในการลดขนาดของชนงานใชในการตดขดได ขนอยกบชนดของใบหนเจยรทตองการ หนเจยรทนยมใชกนอยม 2 แบบ ดงน

1. หนเจยรมอ (Angle Grinder) เปนเครองมอทชวยในการตกแตงผวชนงานบางครงใชในการเจยรแนวเชอมออกเพอถอดสวนประกอบของชนงาน หนเจยรมอแบงออกตามขนาดของใบหนเจยรได 2 ขนาดดวยกนคอ ขนาด 3 นว และ 5 นว การประกอบใบหนเจยรเขากบเครองตองขนใหแนนโดยใช ประแจสลก (pin wren) ซงจะมใหมาพรอมกบเครอง ดงแสดงในภาพท 60

ภาพท 60 แสดงลกษณะหนเจยรแบบใชมอ ภาพท 61 แสดงลกษณะหนเจยรแทน

ทมา: http://boomtools.tarad.com ทมา: http://www.phantippowertools.com/

2. หนเจยรแทน (GrinderStand) เปนเครองมอกลทใชอยกบทเคลอนยายไมสะดวก ใชตกแตงชนงานการใชงานตองระวง เศษผงเหลกกระเดนเขาตา ผปฏบตงานควรสามแวนตาปองกนเมอใชงานหนเจยรแทน เมอใชงานไปนานๆ หนาหนเจยรจะสกหรออยางไมสม าเสมอ ดงนนควรปรบแตงหนาหนเจยรดวยหนลางโดยการใชหนลางเขาสมผสหนาหนเจยรใหเรยบหนลางจะลบหนาหนทสม าเสมอใหมหนาสมผสทละเอยดเสมอกนจงใชงานไดดเชนเดม ดงแสดงในภาพท 61

42


งานเลอย (Sawing) การท างานพนฐานชางโลหะทวไป จะน าวสด เชน เหลกเสน เหลกแบน เหลกแผน หรอทอมาตดดวยเลอยเพอตดชนงานใหเปนทอนหรอตดมมตามขนาดและรปรางทตองการตามแบบ กอนทน ามาประกอบหรอตกแตงเปนชนงานอนๆ เลอยเปนเครองมอคมตดแบบตดถากฟนเลอยหรอใบเลอยท าดวยเหลกความเรวรอบสงหรอเหลกท าเครองมอในการใชงาน ใชส าหรบตดแบง ตดเซาะ ตดแยกหรอตดแบงชนงาน การตดโลหะจะเกดเศษผงโลหะขน เลอยจงตองมรองเพอคลายขเลอยขณะท างานซงรองนจะเรยกวา ”คลองเลอย” เปนความกวางของรองทเกดจากการเลอยการท าคลองเลอยเพอลดการเสยดสระหวางใบเลอยกบเนอโลหะหากเลอยไมมคลองเลอยจะท าใหการตดยากล าบากใบเลอยจะตดแนนกบรองโลหะ

ชนดของเลอยเลอยทใชเปนงานโลหะ แบงออกตามลกษณะการใชตนก าลงในการตดโลหะมดงน

1. เลอยมอ (Hack Saw) เปนเลอยขนาดเลกทใชตนก าลงจากคนในการเลอย ตวเลอยประกอบดวยโครงเลอย และใบเลอย และใบเลอยทสามารถเปลยนได ใชส าหรบเลอยงานโลหะทวไป วธการท างานดวยเลอยมอ มขนตอนการปฏบตดงน

1.1 ขนเตรยมชนงาน ท าการรางแบบหรอก าหนดจดทจะท าการตดโดยการขดเสนท าเครองหมายเพอใหสามารถตดชนงานไดระยะทถกตอง ชนงานทเตรยมไวจะตองมการจบยดทมนคง โดยยดเขากบปากกากบงาน หากชนงานมลกษณะกลมจะตองใชแทนชวยจบทมรปตงวเตรยมเครองมอโดยเลอกใหถกตองกบชนดวสดและใสใหถกทศทาง

1.2 การเรมตนงานเลอย ในการเรมตานงานเลอยครงแรกมกลนไถลท าใหระยะของชนงาน มกผดพลาด ในการแกไขสามารถท าไดโดยใชตะไบสามเหลยมตะไบงานใหเปนรองตรงจด ทตองการตด หรอใชนวหวแมมอประคองใบเลอยบงคบใหใบเลอยกนเนอวสดตรงจดทตองการตด

1.3 การเลอย แนวทจะท าการเลอยจะตองอยในแนวดงยนเลอยโดยใหเทาขางทไมถนด อยขางหนา เทาทถนดอยขางหลงเฉยงกบแนวเลอย 45 องศาท าการควบคมความเรวในการเลอย ใหอยประมาณ 35-45 จงหวะตอนาท ควรชกเลอยใหระยะใบเลอยเพอใหฟนของใบเลอยถกใชงาน ตลอดทงใบ ดงแสดงในภาพท 62

ภาพท 62 แสดงลกษณะเลอยลนดา

ทมา: http://www.toolstop.co.uk/

43

2. เลอยเครอง Power Hack Saw เปนเลอยทใชมอเตอรไฟฟาหรอเครองยนตเปนตวขบใหใบเลอยเคลอนท มลกษณะคลายกบเลอยมอ แตจะใชใบเลอยทมขนาดความยาวมากกวาเลอยมอ ใชส าหรบตดโลหะ ดงแสดงในภาพท 63

ภาพท 63 แสดงลกษณะเลอยยนต

ทมา: http://pr.prd.go.th/nakhonsawan/ewt_news.php?

3. เลอยวงเดอน (Circular Saw) เปนเลอยทใชตนก าลงจากมอเตอรไฟฟาใบเลอยจะเปนจานกลมตดแทนเครองนยมใชตดโลหะ ประเภทอลมเนยม สามารถเปลยนใบเลอยวงเดอนทใชส าหรบตดไมได ดงแสดงในภาพท 64 และภาพท 65

ภาพท 64 แสดงลกษณะเลอยวงเดอน ภาพท 65 แสดงลกษณะเลอยงวงเดอนแบบแทน

ทมา: http://www.nakornkasem.com/product ทมา: http://www.boomtools.net

4. ใบเลอย ใบเลอยส าหรบเลอยมอ จะมระยะหางของฟนเลอยตางกนโดยบอกเปนจ านวน ฟนตอความยาว 1 นว อยางเชน 32 Teeth หมายถง ใบเลอยทมจ านวนฟนเลอย 32 ซตอความยาว 1

นว ในการเลอกใชใบเลอยจะตองพจารณาทโลหะทตองการตด ถาเปนโลหะเนอออนในการตดฟนเลอยจะกนเนอวสดไดมาก ท าใหไดเศษจ านวนมาก หากใชใบเลอยทมจ านวนฟนมากจะท าใหเศษวสดไปอดตนในรองฟน ดงนนจะตองใชใบเลอยฟนหางทมจ านวนฟนตอนวนอย ตวอยางเชน ใบเลอยขนาด 10-16 Teeth ใชตดวสดออน ไดแก อลมเนยม ดบก ทองแดง พลาสตก และวสดสงเคราะห เปนตน ใบเลอยขนาด 18-22 Teeth ใชตดวสดทมความแขงปานกลางงานเลอยทวไปและ ใบเลอยขนาด 28-32 Teeth ใชตดวสดทมความแขงมาก เชน เหลกท าเครองมอ แผนโลหะ เปนตน

http://www.nakornkasem.com/product

44

ในการใสใบเลอยเขากบโครงเลอย จะตองใหฟนเลอยเอยงไปทางดานหนา หรอดจากทศทางของการเลอย ซงทใบเลอยจะมลกศรชทศทางตดอยทใบเลอย ดงแสดงในภาพท 66

ภาพท 66 แสดงลกษณะใบเลอยวงเดอน

ทมา: http://www.wuthardware.com/store/product

5. งานเจาะ (Drilling) ชนสวนอปกรณตางๆ ของเครองจกรหรอเครองมอทางการเกษตรจะประกอบดวยชนสวนหลายๆ ชนประกอบกน (Assembly) เปนการตอยดแบบไมถาวรเพอใหสามารถถอดเปลยนชนสวนทช ารดและหมดอายใชงาน การตอยดจะมการยดดวยสลกเกลยวหรอหมนย า โดยรอยผานรเจาะ

13. ประเภทของเครองมอทใชเจาะ การเจาะ เปนการท าใหงานเกดชองรปทรงกระบอกในเนอชนงานถาชนงานมรอย แลว

ตองการท าใหโตขนกวาเดมเรยกวา ‘’การควาน’’ (Boring) สวานโดยทวไปท าจากเหลกกลาคารบอนและเหลกผสมสงมลกษณะเปนคม เลอย (Spiral) ทปลายดอกสวานจะม 2 คม คอคมตดท าหนาทปาดผวเนอโลหะบรเวณทเจาะและคมขวางหรอคมจก เกดจากการลบคมหลก เมอดอกสวานใชงานไประยะหนงคมตดจะลก ดงนนจงตองลบคมเพอใหดอกสวานสามารถเจาะไดงาย และสะดวกขนการใชดอกสวานในการเจาะวสดตางๆ ใหพจารณาเลอกจากตารางท 5

1. ชนดของดอกสวาน สวนประกอบของดอกสวาน ดอกสวานทใชงานโดยทวไปมสวนประกอบตางๆ ดงน

1.1 รองคมเลอย Flutes จะม 2 รองหรอมากกวาชวยใหเกดคมตดทปลายดอกสวาน ชวยในการคายเศษทเกดจากการตด เปนทางสงเศษออกจากรเจาะและเปนทางเดนของน า ดงแสดงในภาพท 67 และภาพท 68

45

ตารางท 5 แสดงองศาการเจาะชนดของโลหะ

ภาพท 67 แสดงลกษณะชนดของดอกสวางเจาะคอนกรต ภาพท 68 แสดงลกษณะดอกสวานเจาะเหลก

ทมา: http://www.web-pra.com/Auction/ ทมา : https://www.ktw.co.th/blog

1.2 หลอเยนทปลายดอกสวานในขณะท าการเจาะ

1.3 คว (Margin) เปนสวนทยนมาจากสนเกลยว ชวยใหการเจาะเทยงตรงลดความฝดขณะท าการเจาะท าใหรเจาะเรยบ ในการวดขนาดดอกสวานสามารถวดขนาดไดจากระยะหางระหวาง ควทงสองขางใน

1.4 สนเกลยว (Land) เปนพนทสวนใหญของดอกสวานจะถกท าใหต าลงกวาคว เพอลดการเสยดสระหวางท าการเจาะ

1.5 คมขวางหรอคมจก (Web) อยทปลายสดของดอกสวานขนาดคมขวางหรอคมจก ขนอยกบวสดทเจาะ ถาดอกสวานขนาดใหญคมขวางจะกวางกวาดอกสวานขนาดเลก ท าใหการเจาะกนเนองานยาก แตชวยใหดอกสวานแขงแรงมากขนขนาดความโตของดอกสวาน ดอกสวานจะมขนาดระบไวทกานของดอกสวาน ขนาดดอกสวานโดยทวไปมการก าหนดขนาดเปนสงตางๆดงน

ชนดการเจาะไม มมจก (องศา) มมคาย (องศา) 60 15-20

เหลกหลอ 90-100 12

แมกนเซยมผสม 100 15-18

ทองแดง ทองเหลอง 118 15

เหลก 118 16-30

สแตนเลส 125-135 10-12

อลมเนยม 140 35-40

46

หมายเลข (NO.) ตงแตเบอร 1 ถงเบอร 80 มเสนผานศนยกลาง 0.228-0..135 นว ตวอกษรตงแต A-Z

เสนผาศนยกลาง 0.234-0.413 นว

ระบบองกฤษมเสนผานศนยกลางตงแต 1/64 - 1 27/64 นว เศษสวน ระบบเมตรก มเสนผานศนยกลางตงแต 0.4-36.5 มลลเมตร

ตวเลขทแสดงไวทกานดอกสวานอาจถกลบไปจากการใชงาน ท าใหไมทราบคาทแนนอน ดงนนเราสามารถวดคาของดอกสวานไดโดยใชเครองมอวด เชน ไมโครมเตอร เวอรเนยคาลปเปอร หรอเกจวดดอกสวาน เปนตน

ในการเจาะชนงานถาใชดอกสวานทคมและลบมมทถกตองจะท าใหงานทเจาะ เรยบรอย ถาใชดอกสวานททอจะท าใหปากรเจาะตอนทสวานทะลออกมาเปนครบเยนดอกสวานทไมคมจะสงเกตเหนได จากรมขอบของคมหลกซงถกลบใหหายไปซงคมสวนนสามารถลบใหม ไดอกโดยใชหนเจย ในการลบสามารถลบพนทกรอนหรอขรขระใหเรยบเหมอนเดมขณะลบ ดอกสวานจะตองระมดระวงไมใหสวนทลบนนไหม ตองหมนจมน าอยเสมอดอกสวานทรอน มากๆ จะไหมท าใหความแขงคมดอกสวานเสยไป เมอลบพนฟรเรยบรอยและจงลบเอยงใหไดมมตามทใชงาน

2. การจบยดดอกสวาน การจบยดดอกสวาน จะท าการจบบรเวณกานดอกสวานเขากบเครองเจาะสามารถแบงการจบยดดอกสวานได 3 แบบ ตามลกษณะของกานดอกสวานดงน

2.1 ดอกสวานแบบกานตรงจะจบยดเขากบหวจบดอกสวานการถอดประกอบจะใชจ าปาหมนหวจบดอกสวาน

2.2 ดอกสวานแบบกานเรยว จะประกอบเขากบเพลาเครองเจาะโดยตรง โดยสวนเรยวจะอดตวแนนกบรเรยวของเพลาเครองเจาะ การถอดจะใชทถอดดอกสวาน (Drill Drift) งดรลม

2.3 ดอกสวานแบบโรตาล จะประกอบเขากบหวจบดอกสวานแบบสวมเขารองสลกยดดวยสกรขนแนน ใชกบสวานทมระบบกลไกกระแทกชนงาน ดงแสดงในภาพท 69 และภาพท 70

ภาพท 69 แสดงลกษณะหวจบดอกสวานและจ าปา ภาพท 70 แสดงลกษณะการถอดดอกสวานแบบโรตารทมา: http://www.taradplaza.com ทมา: http://www.taradplaza.com

47

3. การหลอเยนดอกสวาน

การเจาะชนงาน จะเกดการเสยดสระหวางคมตดของดอกสวานกบชนงานทถกเจาะซงจะท าใหเกดความรอนสงกบดอกสวานสงผลท าใหดอกสวานอายการใชงานของดอกสวานสนลงกวาปกตดงนนในการใชงานจงตองมการหลอเยนใหกบปลายคมตดของดอกสวานเพอปองกนการเสยดสและระบายความรอน

วสดหลอเยนทใชกนคอ สารหลอเยน (Coolant) ผสมกบน าระบบการหลอเยนจะมปมน าหลอขนาดเลกประจ าเครองเพอชวยหลอเยนดอกสวานไดอยางสม าเสมอตลอดระยะเวลาท างาน หรอถาไมมปมประจ าเครองอาจใชกาน าหลอเยนฉดชโลมปลายดอกสวานและรเจาะเวลาท าการเจาะจะตองระบายความรอนดวยน าหลอเยนอยเสมอเพอเปนการเพมประสทธภาพในการตดคมดอกสวานและท าใหผนงของรเจาะเรยบขน ในการเจาะรลกๆ จ าเปนตองถอนดอกสวานขนบอยๆ เพอใหคายเศษเปนไปไดโดยสะดวกและหยอดน าหลอเยนอยเสมอ เวลาทเจาะดอกสวานเจาะใกลทะลชนงานจะตองคอยๆ กดและจบชนงานใหมนคง เพราะชวงนจะเกดแรงบดมาก ดงแสดงในตารางท 6

ตารางท 6 แสดงการใชน าหลอเยนกบชนดวสด

ของเหลวทใชหลอเยน วสดทจะเจาะ

น าสบ เหลก ทองแดง และบรอนซ

น าสบหรอน ามนกาด ทองเหลอง โลหะผสมอลมเนยม

โลหะอเลคตรอน หรอเหลกหลอ อากาศ


เครองมอชางมความจ าเปนตอการท าการเกษตรเพราะตองใชในการซอมแซมดแลรกษาเครองมอทใชเปนประจ าเนองจากเครองมอทางการเกษตรเปนการท างานอยกบลกษณะของการใชงานในสภาพทมน า โคลน ฝ นละออง พนทขรขระจงจ าเปนตองการดแลอยางสม าเสมอ นนหมายความวาจะตองมประเภทของเครองมอตางๆ ไวใชงานเพออ านวยความสะดวกตอการท างานและทส าคญเครองมอแตละประเภทแตละชนดกจะมขดความสามารถในการใชงานและตองดแลรกษาใหใชงานใหยาวนานทสด


1. จงบอกความส าคญของเครองมอชางทางเกษตร มาใหถกตอง

2. คอนแบงออกเปนกประเภท อะไรบาง

48

3. ประแจแบงออกเปนกชนด อะไรบาง

4. จงบอกลกษณะของการใชตะไบแบงออกเปนกชนด อะไรบาง

5. จงบอกประเภทของเครองมอตด ไดแกอะไรบาง

6. เครองมอทใชเปนเครองมอกลหรอทางไฟฟา ไดแกอะไรบาง

7. สวานแบงออกเปนกชนดอะไรบาง

8. คมขวางหรอคมจกของดอกสวานหมายถง

9. เหตใดจงมการหลอเยนในระหวางการเจาะดอกสวานและใชอะไรเปนตวหลอเยน


การถอดดอกสวาน. มปป. สบคนเมอวนท 10 สงหาคม 2559 จาก http://www.taradplaza.com

คมปากจงจก. มปป. สบคนเมอวนท 17 สงหาคม 2559 จาก

http://www.metalionimport.com/031080-meta-no-22-32-6.html

คมปากแหลม. มปป. สบคนเมอวนท 16 สงหาคม 2559 จาก

http://www.lookpud.com/product

คมลอค. มปป. สบคนเมอวนท 16 สงหาคม 2559 จาก

http://www.jindasup.com/default.asp?content=showproduct&scid=2714

คอนยาง. มปป. สบคนเมอวนท 20 สงหาคม 2559 จาก Ray V.Herren & Elmer L.Cooper.2002.

ชนดของคอนทองเหลอง. มปป. สบคนเมอวนท 19 สงหาคม 2559 จาก

http://thai.alibaba.com/product-free/brass-hammer-140659423.html#!

ชนดของดอกสวานเจาะเหลก. มปป. สบคนเมอวนท 10 สงหาคม 2559 จาก

http://www.web-pra.com/Auction/Show/3223457

ซแคลม. มปป. สบคนเมอวนท 19 สงหาคม 2559 จาก

http://board.trekkingthai.com/board/show.php?forumid 82 & topicno 359459 &

topicid 364897

ดอกสวานเจาะเหลก. มปป. สบคนเมอวนท 10 สงหาคม 2559 จาก

https://www.ktw.co.th/blog

ตะใบทองปลง. มปป. สบคนเมอวนท 15 สงหาคม 2559 จาก

http://www.taradplaza.com/




49

http://board.trekkingthai.com/board/print.php?forum_id=82&topic_no=554203&topic_id

=564141&mode=lite

ตะใบฟนละเอยด. มปป. สบคนเมอวนท 15 สงหาคม 2559 จาก http://board.trekkingthai.com

แทนระดบ. มปป. สบคนเมอวนท 16 สงหาคม 2559 จาก http://www.truck2hand.com/index.php

?actions=content/view&content_id=31907

ใบเลอยวงเดอน. มปป. สบคนเมอวนท 11 สงหาคม 2559 จาก http://www.wuthardware.com/

store/product

ประแจคอมา. มปป. สบคนเมอวนท 19 สงหาคม จาก http://pantip.com/topic/30178399

ประแจบลอก. มปป. สบคนเมอวนท 17 สงหาคม 2559 จาก http://www.thaiscooter.com/

forums/showthread.php?t=658083

ประแจหกเหลยม. มปป. สบคนเมอวนท 17 สงหาคม จาก http://saipantiming.com


http://home.kku.ac.th/pracha/Calculation%20of%20the%20Amount%20

ปากกาจบชนงาน. มปป. สบคนเมอวนท 15 สงหาคม 2559 จาก http://www.arkarnsin.com

ไฟเบอรตดเหลก. มปป. สบคนเมอวนท 13 สงหาคม 2559 จาก http://www.arkarnsin.com/

category_new_id3.php?s_page=4&idcatalog2=EE005

เลอยลนดา. มปป. สบคนเมอวนท 12 สงหาคม 2559 จาก http://www.toolstop.co.uk/

bahco-pc-19-gt9-profcut-handsaw-480mm-19in-x-gt9-p29245

เลอยวงเดอน. มปป. สบคนเมอวนท 11 สงหาคม 2559 จาก http://www.nakornkasem.com/product.

เลอยวงเดอนแบบแทน. มมป. สบคนเมอวนท 11 สงหาคม 2559 จาก http://www.boomtools.net

สมศกด พนจดานกลาง. 2554. โครงการจดท าต าราและงานวจยเฉลมพระเกยรต 84 พรรษา

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว. ต ารางานชางเกษตร. มหาวทยาลยราชภฎกลม ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

สวานแทน. มปป. สบคนเมอวนท 14 สงหาคม 2559 จากhttp://www.hero.co.th/products/drill.shtml

สวานปรบหมน. มปป. สบคนเมอวนท 14 สงหาคม 2559 จาก http://www.thaieasytools.com/

category

สวานไฟฟา. มปป. สบคนเมอวนท 15 สงหาคม 2559

http://xn--42cgal6e3bcejc5bi6ec0fuddy2lzgg7e.net/NP-33784-makita.html

หนเจยแทน. มปป. สบคนเมอวนท 12 สงหาคม 2559 จาก

http://board.trekkingthai.com/board/print.php?forum_id=82&topic_no=554203&topic_id=564141&mode=lite


http://board.trekkingthai.com/

http://pantip.com/topic/30178399

http://saipantiming.com/

http://www.arkarnsin.com/

http://www.toolstop.co.uk/bahco-pc-19-gt9-profcut-handsaw-480mm-19in-x-gt9-p29245


http://www.hero.co.th/products/drill.shtml

50

http://www.phantippowertools.com/promotion/pro%20121.html

หนเจยรแบบใชมอ. มปป. สบคนเมอวนท 12 สงหาคม 2559 จาก

http://boomtools.tarad.com

http://boomtools.tarad.com/

51



หลงจากการศกษาบทนแลวนกศกษาจะมความสามารถดงน

1. อธบายความหมายของการเชอมโลหะดวยไฟฟาได

2. บอกประเภทอปกรณทใชในการเชอมโลหะได

3. อธบายเทคนคการเชอมโลหะดวยไฟฟาได

4. สามารถบอกความปลอดภยในงานเชอมโลหะดวยไฟฟาได

5. สามรถปฏบตการเชอมโลหะดวยไฟฟาเบองตนได


1. ความหมายของการเชอม

2. เครองเชอมไฟฟา (Electric Welding Machine)

3. ลวดเชอมไฟฟา (Electrode) 4. ลวดเชอมหมฟลกซ (Coated Electrode)

5. เครองมอและอปกรณในการเชอมไฟฟา



8. การเรมตนอารคและควบคมแนวเชอม


10. การปรบกระแสไฟในงานเชอมไฟฟา

11. องคประกอบของงานเชอมไฟฟา


13. ความปลอดภยในการปฏบตงานเชอมไฟฟา

14. ความปลอดภยในการเชอมไฟฟา





52









2. เอกสารบทท 4 งานเชอมโลหะพนฐานทางเกษตร








53

บทท 4

งานชางเชอมโลหะพนฐานทางเกษตร

งานโลหะเปนงานชางหนงทมความส าคญเพราะเปนงานทมการท าไดสะดวกและงายตอการประกอบและทนตอสภาพแวดลอมตางๆไดด แตการเชอมตอโลหะมวธการเชอมไดหลายวธแตจะขอกลาวเฉพาะเชอมดวยไฟฟาเพราะสวนใหญทางการเกษตรจ าเปนตองใชและงายตอการจดการ โดยการใชวธเชอมโลหะดวย ไฟฟานน ในปจจบนเปนทนยมใชกนอยางแพรหลายสามารถเชอมไดทงโลหะบาง และโลหะหนาการยดชนงาน เขาดวยกนโดยวธการเชอมโลหะดวยไฟฟาสามารถใชกบโลหะชนดตางๆ ไดกวางขวาง เชอมในทาตางๆ ไดหลากหลาย สะดวกในการเกบรกษา และซอมแซม ดแลบ ารงรกษาเครองจกรทางการเกษตรไดเปนอยางด

1. ความหมายของการเชอม

การเชอม (Welding) คอการตอโลหะใหตดกน โดยใหความรอนจนโลหะนนหลอม ละลายเปนเนอเดยวกนโดยจะใชลวดเชอม หรอไมใชกได และจะใชแรงกดดน หรอไมกได

การเชอมดวยไฟฟา คอ การเชอมทเกดจากการเปลยนแปลงพลงงานไฟฟาใหเปนพลงงานความรอน ความรอนทใชในการหลอมละลายโลหะเกดจากการอารคระหวางชนงานกบอเลกโทรด (ลวดเชอม) ซงอเลกโทรดนอาจจะเปนตวเตมเนอโลหะลงไปในบอหลอมละลายหรอจะเปนเพยงตวท าใหเกดความรอนอยางเดยว การเชอมไฟฟามทงการเชอมดวยมอการเชอมถงอตโนมตและการเชอมแบบอตโนมต ในระดบนจะกลาวเพยงการเชอมดวยมอและเปนการ เชอมดวยลวดเชอมหม ฟลกซเทานน

การเชอมดวยลวดเชอมหมฟลกซ หรอสารพอกหมนจะท าหนาทเปนตวอารคกบโลหะงานท าใหเกดความรอนสงจนกระทงโลหะงานหลอมละลาย และในขณะเดยวกนความรอน

ทเกดจากการอารคจะหลอมละลายตวของมนเอง แลวหยดลงเตมในบอหลอมละลาย เมอเยนตวลง จะกลายเปนแผงเชอม สวนฟลกซหรอสารหมพอกเมอไดรบความรอนกจะหลอมละลายเกดเปนควนปกคลมแนวเชอมเพอไมใหออกซเจนในอากาศเขาไปรวมตวกบน าโลหะเหลวและฟลกซทหลอมละลายลงในบอหลอมละลายกยงชวยดงสารตางๆ ทไมเปนประโยชนขนมาจากน าโลหะเมอเยนตวลงจะกลาย เปนสแลกพอกตามแนวเชอม

54

2. เครองเชอมไฟฟา (Electric Welding Machine)

เครองเชอมเปนอปกรณทส าคญในกระบวนการเชอมเปนตวก าเนดพลงงานโดยผลตกระแส และแรงเคลอนออกมาคงทและเพยงพอทจะท าใหเกดการอารคเกดความรอนจนสามารถหลอมละลายชนงานทมความหนาได เครองเชอมไฟฟาทใชงานอยท วไป แบงออกเปน 2 ชนด คอ

เครองเชอมไฟฟากระแสตรง หรอ เครองเชอม DC

เครองเชอมไฟฟากระแสสลบ หรอ เครองเชอม AC

1. ชนดกระแสตรงท (Constant Current; C.C.) นยมใชกบเครองเชอมธรรมดาและบางครงสามารถใชกบการเชอมวธอตโนมต เหมาะส าหรบใชการเชอมธรรมดาดวยธปเชอม เครองเชอมชนดกระแสคงทยงแบงตามกระแสไฟฟาทใชได 3 ประเภท ไดแก เครองเชอมกระแสตรง (D.C.)

เครองเชอมกระแสสลบ (A.C.) และเครองเชอมทงกระแสตรงและกระแสสลบ (D.C./A.C.) ชนดแรงเคลอนคงท (Constant Voltage; C.V.) เปนเครองเชอมทใหแรงเคลอนไฟฟา หรอโวลคงทตลอดเวลาไมวากระแสไฟฟาในการเชอมจะเปลยนไปในชวงใด เครองเชอมแบบนเหมาะส าหรบใชกบการเชอมแบบอตโนมต หรอกงอตโนมต การพจารณาเลอกเครองเชอมไปใชใหเหมาะกบงานถอหลกดงน เครองเชอมแบบหมอแปลง (A.C. Transformer) เปนเครองเชอมแบบทเลกทสดน าหนกเบาและราคาถก เสยงไมดงขณะปฏบตงาน เครองเชอมแบบหมอแปลงเรคตไฟเออร (Transformer-

Rectifier) เปนเครองเชอม แบบทสามารถเปลยนไฟกระแสสลบ (A.C.) เปนตน กระแสตรง (D.C)

เพอใชกบการเชอมได มทปรบกระแสอยอนเดยวราคาสงกวาหมอแปลงธรรมดา ดงแสดงในภาพท 71

ภาพท 71 แสดงเครองเชอมแบบหมอแปลง ภาพท 72 แสดงเครองเชอมแบบอนเวอเตอร

ทมา: http://www.plang-daichi.com/th/ ทมา: http://www.teemshop.net/product

2. เครองเชอมแบบ A.C.-D.C. หมอแปลงเรคตไฟเออร ( A.C.-D.C.Transformer-Rectifier )

เปนเครองเชอมแบบทสามารถใชกระแสไฟในการเชอมทงกระแสสลบ (A.C. ) เปนตน กระแสตรง ( D.C ) โดยมสวทซเปลยนกระแสอยในเครอง และมสวทซเปลยนขวเปนบวก (+) หรอลบ (-) ใน

http://www.plang-daichi.com/th/%20%20%20%20%20%20%20%20%20ทมา

http://www.teemshop.net/product/18/long-electrode-cut-

55

กรณกระแสตรง เครองเชอมแบบ D.C. เยนเนอเรเตอร เปนเครองเชอมแบบทไดรบก าลงขบดวยมอเตอร หรอเครองยนต สามารถปรบไดทงแรงเคลอนและกระแสไฟฟา ดงแสดงในภาพท 72

3. ลวดเชอมไฟฟา Electrode

ลวดเชอมไฟฟาจะท าหนาทเปนตวอารคกบโลหะชนงาน ท าใหเกดความรอนสงจน กระทงโลหะหลอมละลาย ในขณะเดยวกนตวมนเองกจะหลอมละลายและจะเตมลงบนเนอโลหะเชอมและเมอเยนตวลงจะแขงตวกลายเปนแนวเชอมเพอใหไดแนวเชอมทแขงแรงเนอโลหะรวมตวเปนเนอเดยวกน ลวดเชอมและโลหะทจะน ามาเชอมจะตองเปนโลหะชนดเดยวกนกบลวดเชอม มอย 2 ชนด คอลวดเชอมเปลอย และลวดเชอมหมฟลกซ

1. ลวดเชอมเปลอย จะเปนแกนเหลกทไมมฟลกซหมเปนลวดเชอมแบบเกาปจจบนยงคงมใชอยเพอเชอมงานบางประเภททไมตองการคณภาพของแนวเชอมซงแนวเชอมทไดจะมความแขงแรงนอยกวาแนวเชอมทเชอมดวยลวดเชอมหมฟลกซ

2. ลวดเชอมหมฟลกซ (Flux Covered Eletrode) ลวดเชอมหมฟลกซนจะผานขบวนการผลตโดยใชวสดปกคลมทเรยกวา ฟลกซ (Flux) ท าการหมแกนลวดเชอม แกนลวดเชอมมหนาท คอ เปนขวไฟฟา และเปนตวเตมเนอโลหะลงในแนวเชอมดวย โดยแบงหนาทของฟลกซประกอบไปดวยดงตอไปน

2.1 ชวยใหเกดระบบอารคทด

การอารคเรยบสม าเสมอ จดประกายอารคไดงายขน ชวยใหคณสมบตการเชอมดขน 2.2. ชวยในการสรางสแลก

ชวยใหหยดน าโลหะมขนาดโตขน

ชวยปองกนมใหออกซเจนในอากาศเขารวมตวกบแนวเชอมขณะทก าลงเยนตวลง ชวยปกคลมแนวเชอมเพอมใหแนวเชอมเยนตวเรวเกนไป

ชวยใหเกดเกลดแนวเชอมทเรยบและมผวมน ชวยดงสงสกปรกในบอหลอมละลายมารวมตวกนเปนสแลก

2.3 ชวยในการสรางแกสปองกนบอหลอมละลาย ชวยเตมและรกษาคณสมบตของธาตทผสมอยและชวยใหแนวเชอมมคณสมบตตามตองการ

56

4. ลวดเชอมหมฟลกซ (Coated Electrode)

วธการเชอมโลหะดวยลวดเชอมหมฟลกซ มองคประกอบทส าคญในการเชอม คอ ลวดเชอม ซงเปนแทงโลหะหมไวดวยฟลกซ เพอสรางแกสปกคลมดวยตวเอง ท าใหการอารคสม าเสมอและปรบปรงคณภาพของแนวเชอมใหดขน ซงมสวนประกอบ ดงแสดงในภาพท 73

ภาพท 73 แสดงสญลกษณบนลวดเชอมหมฟลกซและการระบขนาด

หนาทของฟลกซ (Function of Flu) ฟลกซทใชหมแกนลวดจะหลอมเหลวขณะเกดการอารคซงมหนาทตางๆ ดงน

1. สรางสแลกและแกสปกคลมแนวเชอม ในขณะท าการอารค ฟลกซ ซงท าจากวสดทชวยท าใหโลหะหลอมเหลวจะหลอมเหลวพรอมกน ท าใหบอหลอมเหลวสะอาดและเกดปฏกรยาลดออกซเจนในแนวเชอมโดยการสรางแกสปกคลมบอหลอมเหลวปองกนแกสออกซเจนและไนโตรเจนเขารวม ตวกบน าโลหะเหลวขณะรอยเชอมแขงตวกจะกลายเปนสแลกปกคลมแนวเชอมและยงชวยท าหนาทดงน

1.1 เปนตวชวยดงออกไซดและสงสกปรกในโลหะเหลวออกมารวมไวในตวสแลก

1.2 ชวยลดอตราการแขงตวและอตราเยนตวของโลหะเหลว

1.3 ชวยควบคมรปรางลกษณะและผวของแนวเชอมปรบปรงสมบตของแนวเชอมใหดขน

ฟลกซนอกจากจะชวยควบคมสวนผสมของเนอโลหะเชอม โดยการท าใหสวนผสมของแกนลวดไมเปลยนแปลงแลวยงสามารถเตมสวนผสมลงในแนว เชอมใหมความเหมาะสมกบลกษณะของงานโดยการเตมสารตาง ๆ ทตองการผสมในฟลกซ เชน ผสมผงแมงกานสลงในฟลกซเพอชดเชยแมงกานสทจะหายในขณะโลหะหลอมเหลว นอกจากนนยงผสมผงเหลกลงในฟลกซ เพอเพมความเรวในการเตมลวด เปนตน ชวยใหประสทธภาพการเชอมดขนฟลกซจะผสมสารทชวย

57

ใหเกดการแตกตวเปนอออนระหวางลวดเชอมกบชนงาน ท าใหเรมตนอารคงายและควบคมไดอยางสม าเสมอ

2. สวนผสมของฟลกซ (Composition of Flu) สวนผสมของฟลกซเปนองคประกอบหนงทมความส าคญ ซงจะท าใหประสทธภาพในการอารคทแตกตางกน โดยเฉพาะอยางยงสแลกจะตองมความถวงจ าเพาะต ากวาเนอโลหะเชอม ซงจะถกขบออกมาเหนอโลหะหลอมเหลวในกรณเชอมทาเชอมเหนอศรษะ ทาตงและทาขนานนอน วสดทน ามาท าฟลกซจะมหลายชนด ซงแบงตามหนาททน าไปใชงานมดงน สารทเปนฟลกซ สารลดออกซเจน สารทเปนสแลก สารทเปนกาว ธาตทผสมลงในแนวเชอม สารทลดแกสในแนวเชอม สารทท าใหการอารคคงท สารทท าใหเกดแกสปกคลม

3. ชนดของลวดเชอมหมฟลกซ การจ าแนกชนดของลวดเชอมจะจ าแนกตามชนดของ ฟลกซ ส าหรบฟลกซทใชกบลวดเชอมเหลกกลานน แบงออกเปน 4 ประเภท ดงน

3.1 ลวดเชอมหมฟลกซชนดกรด (Acid) ฟลกซจะมสวนผสมของเหลกออกไซด แมงกานสออกไซด และซลกา โดยสแลกจะมลกษณะคลายรงผงหลดออกงาย การหลอมเหลวลกใชไดทงไฟกระแสตรงและกระแสสลบฟลกซชนดนมแนวโนมท จะกอใหเกดการแตกราวขณะรอน ( Hot Cracking)ไดงาย จงเหมาะส าหรบเชอมเหลกกลาทมสมบตการเชอมทดและปจจบนมการผลตนอยมาก ดงแสดงในภาพท 74

ภาพท 74 แสดงการอารคของลวดเชอมหมฟลกซชนดกรด

ทมา: http://www.supradit.com/contents/metal/Data/5/3.html

3.2 ลวดเชอมหมฟลกซชนดเซลลโลส (Cellulose) ฟลกซจะมสวนผสมของสารอนทรยเปนจ านวนมาก ท าใหเกดแกสไฮโดรเจนปกคลมบรเวณการอารค แนวเชอมทไดจะมลกษณะเปนคลนสแลกบางและหลดออกไดงาย ใชเชอมไดทกแนว เชน แนวซมลก แนวเตมและแนวทบหนา ซงมลกษณะการสงถายน าโลหะเหลวขณะอารค ดงแสดงในภาพท 75

58

ภาพท 75 แสดงการอารคของลวดเชอมหมฟลกซชนดเซลลโลส


จากภาพท 75 แสดงใหเหนลกษณะการสงถายน าโลหะเหลว ซงจะเปนหยดเลก ๆ พงลงสบอหลอมเหลวดวยแรงดนอารคสงและรนแรง ท าใหรอยเชอมทนตอแรงดงด

ภาพท 76 แสดงการอารคของลวดเชอมหมฟลกซชนดรไทส


จากภาพท 76 แสดงใหเหนลกษณะการสงถายน าโลหะเหลว ซงเปนหยดเลก ๆ พงลงสบอโลหะหลอมเหลว การอารคไมรนแรงควบคมการอารคไดงายสรางแนวเชอมนนหรอราบไดเคาะ

สแลกออกงาย

3.3 ลวดเชอมหมฟลกซชนดรไทส (Rutite) หรอตตาเนย (Titania) ฟลกซจะมสวนผสมของรไทสหรอตตาเนยเปนหลกแนวเชอมทไดจะเรยบ ไมเหมาะสมกบการเชอมความแขงแรงสงเพราะมปรมาณของแกสไฮโดรเจนสง ท าใหแนวเชอมไมแขงแรงเทาทควร ซงมลกษณะการสงถายน าโลหะเหลว ดงแสดงในภาพท 77

3.4 ลวดเชอมหมฟลกซชนดดาง (Basic) หรอไฮโดรเจนต า (Low Hydrogen) ฟลกซจะมสวนผสมของแคลเซยมคารบอเนตหรอคารบอเนตประเภท อนๆ และฟลออรสปารสแลกมสเขม

59

เปนมนเงาหนาเคาะออกยาก ขณะอารคมควนมาก ขณะใชงานจะตองน าลวดเชอมไปอบไลความชนออกกอน ซงมลกษณะการสงถายน าโลหะ ดงแสดงในภาพท 77

ภาพท 77 แสดงการอารคของลวดเชอมหมฟลกซชนดฟลกซดาง


จากภาพท 77 แสดงใหเหนลกษณะของการสงถายน าโลหะหลอมเหลวเปนหยดโต หรอเปนสายน าโลหะพงลงสบอหลอมเหลว การอารคควบคมไดยาก ลวดตดกบชนงานไดงาย สแลกแขงเคาะออกยาก แนวเชอมทไดทนแรงดงด ใชเชอมเหลกกลาความแขงแรงสงเพราะมปรมาณไฮโดรเจนต า

4. การจดเกบลวดเชอมหมฟลกซ ควรจดเกบใหอยในกลองทมสภาพด สถานทจดเกบควรมความชนต า มการระบายอากาศทดและมชนวาง (Pallet) ในกรณทเปดกลองลวดเชอมเพอใชงาน การจดเกบสวนทเหลอจะตองเกบในหองทมอณหภมสงกวาอณหภมกลน ตวเปนหยดน า ลวดเชอมหากเปยกน า น ามนหรอจาระบ จะท าใหคณภาพลดลงไมเหมาะสมกบงานทตองการคณภาพสง

5. การอบลวดเชอมหมฟลกซ ความชนของลวดเชอมหมฟลกซจะมผลตอการอารคและความแขงแรงของรอย เชอม เชน ลวดเชอมหมฟลกซชนดดาง (Basic) ใหการอารคทสมบรณและใหแนวเชอมทแขงแรงตามคณลกษณะทก าหนดนน ลวดเชอมจะตองปราศจากความชน ดงนนการอบลวดเชอมจงจ าเปนอยางยง สวนอณหภมและระยะเวลาของการอบนนขนอยกบชนดของลวดเชอมหมฟลกซ และโลหะงานตามขอก าหนดของผผลตมาตรฐานลวดเชอมหมฟลกซ

6. มาตรฐานสมาคมการเชอมอเมรกน (American Welding Society ; AWS) ไดจดกลมลวดเชอมหมฟลกซ ส าหรบเชอมเหลกชนดตาง ๆ เชนกลม A5.1 ส าหรบงานเชอมเหลกกลาละมนและเหลกกลาโครงสราง ซงไดก าหนดเปนรหสตวอกษรผสมตวเลข ดงน AWS A5.1 – 91 E XX XX ซงมความหมายดงน A 5.1 หมายถง กลมลวดเชอมหมฟลกซส าหรบเชอม

60

เหลกกลาละมน 91 หมายถง ปทก าหนดมาตรฐาน E (Electrode) หมายถง ลวดเชอมหมฟลกซXX หมายถง คาความตานทานแรงดงต าสด มหนวยเปนปอนดตอตารางนว (PSI) คณคาคงท (1,000) X หมายถง ต าแหนงทาเชอม X หมายถง สมบตตางๆ ของลวดเชอม , กระแสไฟ , การอารค , การกนลกและชนดของฟลกซตวอยาง ลวดเชอมหมฟลกซในกลม A5.1 – 91 ไดแกE 6010 เปนลวดเชอมหมฟลกซเซลลโลสคาความตานทานแรงดงต าสด 60,000 ปอนด / ตารางนว

(60) เชอมไดทกต าแหนง (1) ใชกระแสไฟเชอม DCEP (Direct Current Electrode Positive) การอารครนแรงกนลกสง E 6013 เปนลวดเชอมหมฟลกซรไทล คาความตานทานแรงดงต าสด 60,000 ปอนด / ตารางนว (60) เชอมไดทกต าแหนง (1) ใชกระแสไฟเชอม AC และ DCEP และ DCEN การอารคนม การกนลกนอย E 7016 เปนลวดเชอมหมฟลกซดาง คาความเคนแรงดงต าสด 70,000 ปอนด / ตารางนว (70) เชอมไดทกต าแหนง (1) ใชกระแสไฟเชอม AC และ DCEP การอารคปานกลาง การกนลกปานกลาง ดงแสดงในตารางท 7

7. ตวเลขต าแหนงสดทายจะแสดงสมบตตางๆ ของลวดเชอมดงตารางตอไปน

ตารางท 7 แสดงความหมายตางๆ ของตวเลขต าแหนงสดทาย รหส ชนดกระแสไฟ การอารค การละลายลก สารพอกหม งานเหลก

EXX10 DCEP รนแรง มาก เซลลโลส-โซเดยม -10%

EXXX1 AC&DCEP รนแรง มาก เ.ซลลโลส-โพแทสเซยม %

EXXX2 AC&DCEN ปานกลาง ปานกลาง รไทล - โซเดยม -10&

EXXX3 AC&DCEP&EN นม นอย รไทล – โพแทสเซยม -10%

EXXX4 AC&DCEP&EN นม นอย รไทล-ผงเหลก 25-40%

EXXX5 DCEP ปานกลาง ปานกลาง ไฮโดรเจนต า-โซเดยม %

EXXX6 ACorDCEP ปานกลาง ปานกลาง ไฮโดรเจนต า-โพแทสเซยม %

EXXX8 ACorDCEP ปานกลาง ปานกลาง ไฮโดรเจนต า-ผงเหลก 5-40%

EXX20 AC&DCEP&EN ปานกลาง ปานกลาง เหลกออกไซด-โซเดยม %

EXX24 AC&DCEP&EN นม นอย รไทล-ผงเหลก 0%

EXX27 AC&DCEP&EN ปานกลาง ปานกลาง เหลกออกไซด-ผงเหลก 0%

SXX28 ACorDCEP ปานกลาง ปานกลาง ไฮโดรเจนต า-ผงเหลก 0%


8. มาตรฐานประเทศไทย (Thai Industrail Standard ; TIS) ส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรมไดก าหนดมาตรฐานลวดเชอมหมฟลกซไว ดงน

61

8.1 มอก. 49 – 2538 ส าหรบงานเชอมเหลกกลาละมนตามรหส ดงน E XX XB X X มความหมายดงน E หมายถง ลวดเชอมหมฟลกซ

XX หมายถง ความตานทานแรงดงของเนอโลหะเชอม X หมายถง คาความตานทานแรงกระแทก , ความยดหยนของเนอโลหะเชอม B หมายถง ชนดของฟลกซ X หมายถง ต าแหนงทาเชอม X หมายถง กระแสไฟเชอม ตวอยางลวดเชอมหมฟลกซในกลม มอก. 49 – 2538 ไดแก E 43 2R 13 เปนลวดเชอม

หมฟลกซรไทล เนอโลหะเชอมมสมบตทางกล ดงน ความตานทานตอแรงดง 430 – 510 เมกาปาสกาล (43) ความยด 22% ความตานทานแรงกระแทกท 28 จลา ณ อณหภม 00 C (2) เชอมไดทกต าแหนง (1) ใชกระแสไฟเชอม DCEP (3)

5. เครองมอและอปกรณในการเชอมไฟฟา

1. หวจบลวดเชอม (Electrode Holder) มรปรางและขนาดเปนตวจบยดลวดเชอมหมฟลกซแตกตางกนตามการผลต การเลอกใชขนาดหวเชอมขนอยกบกระแสสงสด ในการเชอมทส าคญ คอ ตองไมหนกเกนไป ไมรอนเรวขณะใชงานตองจบและปลอยลวดเชอมไดสะดวก ตองมฉนวนหมอยางด ดงแสดงในภาพท 78

ภาพท 78 แสดงลกษณะของหวจบธปเชอม ภาพท 79 แสดงลกษณะสายเชอม

ทมา: http://www.caraudiomedia.net/ ทมา: http://www.unionpdg.com/

2. สายเชอม (Welding Cable) สายเชอมจะท าหนาทเปนทางผานของกระแสไฟฟา ทผลตจากเครองเชอมไปยงหวเชอม อกเสนจะตอจากเครองเชอมไปยงชนงานภายในจะประกอบดวยเสนทองแดงเสนเลก ๆ จ านวนมาก 500-2000 เสน พนกนเปนเกลยวคลายเชอกมฉนวนหมโดยรอบ มลกษณะออนตวไดดขนาดจะตองเหมาะสมกบความสามารถของเครอง และระยะหางจากเครองเชอมไปยงชนงาน ดงแสดงในภาพท 79

http://www.caraudiomedia.net/project/sjk

62

3. หวจบสายดน (Ground Clamp) เปนหวจบทตอเขากบสายเชอมซงตอจากเครองเชอมไปยงชนงาน หวจบสายดนนจะท าใหวงจรเชอมครบวงจรถาหวจบสายดนไมแนนหรอจดใดจดหนง หลวมจะสญเสยพลงงานและสายเชอมจะรอน ดงแสดงในภาพท 80

ภาพท 80 แสดงลกษณะของแคลมจบสายดน

ทมา: http://www.ptn4599.com/SUNKO

4. เครองมอท าความสะอาด เปนอปกรณทท าความสะอาดชนงานเชอม ประกอบดวย

4.1 คอนเคาะสแลก ปลายทางดานหนงมลกษณะแบนส าหรบเคาะเปดสแลกออก จากแนวเชอม ปลายอกดานหนงเปนมมแหลมใชเคาะสแลกทอยในหลมเลก ๆ ดงแสดงในภาพท 81 และภาพท 82 แปรงลวดท ามาจากลวดแขงใชท าความสะอาดแนวเชอมคมจบชนงาน เปนคมทมความแขงแรง ใชจบและถอชนงานรอน เพอตรวจสภาพความเรยบรอยของการท างาน

ภาพท 81 แสดงลกษรคอนเคาะฟลกซ ภาพท 82 แสดงลกษณะแปรงลวดเหลก ทมา: http://www.jjthaibarsupply.com/ ทมา: http://www.boomtools.net/product.

ภาพท 83 แสดงลกษณะคมจบชนงาน

ทมา: http://www.rc-plus.net/board/

http://www.ptn4599.com/SUNKO/คมจบสายดน-สำหรบ

http://www.boomtools.net/product.detail_788313_th_1953440

63

5. อปกรณปองกนอนตราย ในการเชอมจะมอนตรายรอบดาน เชน อนตรายจากแสงควน,

ความรอน, กระแสไฟ, เมดโลหะทรอน ดงนนผปฏบตงานเชอมตองรจกอปกรณและการใชงาน เตรยมตวและมการปองกนทด จงจะไดแนวเชอมทด อปกรณปองกนมดงตอไปน ดงแสดงในภาพท85

5.1 หนากากเชอม เปนอปกรณปองกนดวงตาและใบหนาจากรงสอลตราไวโอเลต,

รงสอนฟาเรด และเมดโลหะทรอนทจะกระเดนออกมาหนากากเชอมโดยทวไปมลกษณะโคงครอบ คลมใบหนาไดตรงกลาง ระดบตาเจาะชองสเหลยมเพอใสกระจกกรองแสง หนากากเชอม ดงแสดงในภาพท 84

ชนดสวมศรษะ เหมาะส าหรบเชอมในทสง เชน เชอมโครงหลงคา

ชนดมอถอ เหมาะส าหรบท างานในทราบทว ๆ ไป

กระจกกรองแสง มหนาทลดความเขมของแสง และชวยกรองรงสอลตราไวโอเลต และรงสอนฟาเรด ควรกรองแสงไดประมาณ 90-99.5% จะประกอบดวยเลนซใส และเลนซกรองแสง ซงจะยอมใหแสงอารคผานไดตามความมดทบของเลนสในระดบตางๆ ซงก าหนดเปนตวเลข หรอเรยกกนเปนเบอร

ตารางท 8 การใชเลนสกรองแสงกบกระแสไฟ เครองเชอม

เลนส( NO.) กระแสไฟเครองเชอม(Amp )

5 ไมเกน 3

6,7 ไมเกน 30

8 50-75

10 75-200

12 200-400

14 400 ขนไป

5.2 ชดปฏบตงานและชดปองกนจากการเชอม ชางเชอมทท าการเชอมเปนประจ า ควรสวมถงมอหนง เสอหนง ปลอกขาหนง และรองเทาหนงหวเหลก ดงแสดงในภาพท 85

ภาพท 84 แสดงลกษณะของหนากากเชอม

ทมา: http://www.cc-supply.com/

64

ภาพท 85 แสดงภาพรวมอปกรณในการเชอมไฟฟา

ทมา: http://www.thaisafetywork.com


ในการเชอมไฟฟาจะมเทคนคและวธการเชอมแตกตางกนตามต าแหนงทาเชอมและชนดของรอยตอ ดงแสดงในภาพท 86

1. การเชอมทาราบ ลวดเชอมจะท ามมกบชนงาน 67 – 75 องศา (มมเดน) และท ามม 90 องศา (ดานขาง) ควรท าการเชอมจากซายมอไปขวามอ

2. การเชอมทาขนานนอน เปนการเชอมทกระท าไดยากส าหรบผฝกหดใหม เพราะน าโลหะจะไหลยอยลงมาตามแรงดงดดของโลก

3. การเชอมทาตง ในทานถาตองการการหลอมละลายและมแนวเชอมทแขงแรง ตองเชอมขน

4. การเชอมทาเหนอศรษะการเชอมทานผเชอมตองใสอปกรณปองกนอนตราย เปนอยางด มมเดน และมมชนงานเหมอนกบการเชอมทาราบ

ภาพท 86 แสดงลกษณะทาในการเชอมแบบตางๆ

ทมา: http://www.supradit.com/contents/metal

http://www.thaisafetywork.com/

http://www.supradit.com/contents/metal

65


1. รงสจากการอารครงสอลตราไวโอเลตจากการอารคจะท าอนตรายตอสายตาและเผาไหมผวหนงสวนทถกรงสนอยางรวดเรว

2. ไอพษ การเชอมจะเกดควนหรอไอจากออกไซดของโลหะงาน และฟลกซไอของโลหะทจะท าอนตรายตอระบบหายใจมากทสด ไดแก ตะกว แคดเมยม สงกะส เปนตน

3. ไฟลวก และไฟไหมจากสะเกดโลหะหลอมละลายสแลค หรอโลหะรอนซงเกดขนในขณะท าการเชอมจะท าอนตรายตอรางกาย และเกดลกไหมวสดตาง ๆ ได

4. ไฟฟาดด ถงแมวาแรงเคลอนไฟฟาทใชท าการเชอมจะต าแตถาสถานการณอ านวย เชน มความเปยกชนสง จะท าใหกระแสไฟฟาดดผเชอมเปนอนตรายถงชวตได

8. การเรมตนอารคและควบคมแนวเชอม กอนการเรมตนการเชอมควรปฏบตดงน

1. ปรบเครองเชอม

2. ขวไฟ DCSP (E 6012): AC (E 6013)

3. กระแสไฟ (70 - 90 แอมป ) 2.6 มม. (80-100 แอมป) 3.2 มม. 4. เตรยมงาน

5. ท าความสะอาด และตกแตงชนงาน

6. ขดเสนตามรปแลวตอกน าศนยหาง

7. จดวางชนงานบนโตะงานในต าแหนงท าราบ

8. เรมตนอารค ม 2 วธ

8.1 วธท 1 วธการขดหรอเขย

ถอลวดเชอมเอยงไปตามแนวทจะขดแลวแตะปลายลวดเชอมลงบนชนงานเบา ๆ พรอมกบลากไปตามผวงานชา ๆ ยกลวดเชอมขนอยางรวดเรวเมอเกดการอารค ดงแสดงในภาพท 87

ภาพท 87 แสดงถงวธการเรมตนอารคแบบเคาะ



66

8.2 วธท 2 วธเคาะหรอขดเบาๆ

8.2.1 ถอลวดเชอมในต าแหนงตงฉากกบชนงานกดลวดเชอมลงไปเคาะหรอขดกบชนงานแลวยกขน

8.2.2 ยกลวดเชอมขนอยางรวดเรวเมอเกดการอารคขอควรระวง ลวดเชอมจะตดกบชนงาน

8.2.3 เมอลวดเชอมตดชนงานใหโยกลวดเชอมไปทางซายขวาหรอปดเครองเชอมแลวโยกออก อยาปลดลวดเชอมจากทจบลวดเชอมทนทจะเกดการอารคทปากจบลวดเชอม ดงแสดงในภาพท 88

ภาพท 88 แสดงถงวธการเรมตนอารคแบบขด


8.2.4 เมอเกดการอารค แลวเคลอนลวดเชอมมาทขอบงานบรเวณทจะเชอมยกลวดเชอมใหระยะอารคประมาณ 2 เทาความโตลวดเพออนชนงาน

8.2.5 กดระยะอารคลงเทาความโตลวดพรอมกบเอยงลวดเชอมเปนมมประมาณ 5

- 15 องศา

8.2.6 สรางบอหลอมละลายกวางประมาณ 1 1/2 - 2 เทาความโตลวดเชอมแลวคอย ๆ เดนลวดเชอมอยางคงทสม าเสมอ ไดยาวประมาณ 40 มม. หยดการเชอม


คณภาพ ของแนวเชอมนนไมไดดตรงสวนหนงสวนใดเปนการเฉพาะแตจะตองดตลอด ทงแนว ชางเชอมหลายคนไมประสบความส าเรจเทาทควร เนองจากละเลยขอปฏบตการเรมตน และการสนสดแนวเชอม จงควรพจารณาวธปฏบตดงน

1. การเรมตนเชอม ควรเตรยมงานใหสะอาด ปราศจากสงตาง ๆ เชน จาระบ น ามนสนมเพราะจะท าใหรอยเชอมทไดไมมคณภาพตามตองการ การเรมตนเชอมบรเวณจด เรมตนของแนว


67

เชอมจะเรมจากการท าใหเกดการอารค เมอเกดการอารคขนแลวใหยกลวดเชอมขนประมาณ 2 เทาของเสนผาศนยกลางลวดเชอม ท ามมเชอมตามลกษณะของรอยตอ แบบตางๆ ซงมมเชอมจะแตกตางกนไป หลงจากนนใหสรางบอหลอมเหลวซงจะกวางประมาณ 1.5 – 2 เทา ของเสนผาศนยกลางลวดเชอม และตองใหมการซมลกอยางสม าเสมอ

2. วธการเชอมเมอสนสดแนวเชอม เมอท าการเชอมถงจดสดทายของแนวเชอมจะเปนแองโลหะปลายแนวเชอม (Crater) ซงเปนจดทมความแขงแรงต าสดของแนวเชอมและเปนจดเรมตนของการเกดรอยราวขนได จงจ าเปนตองเตมลวดเชอมทปลายแองโลหะใหเตม โดยใหเดนยอนกลบเลกนอย แลวหยดเตมแองปลายแนวเชอมใหเตม

3. การตอแนวเชอม ลวดเชอมไฟฟาแบบหมฟลกซ เมอเชอมจนปลายลวดเชอมเหลอประมาณ 38.10 มม. จะตองมการเปลยนลวดเชอมใหมและในการเปลยนลวดเชอมใหม จะตองมการตอแนวเชอม ซงจะตองเปนแนวเดยวกนกบแนวเดม และจะตองมความแขงแรงและมคณสมบตเทากบแนวเดมดวย ซงวธการตอแนวเชอมมวธการปฏบตดงนในกรณทแองปลายแนวเชอมยงรอนอย ใหเชอมตอไดทนท ไมตองเคาะท าความสะอาด โดยใหเรมตนอารคหางจากแองหลอมเหลวเดมไปทางดานหนาประมาณ ½ - 1 นว เรมอารคทจด A แลวจงถอยหลงกลบไปทจด B ซงเปนบอหลอมละลายของแนวเชอมเดม (วธนถาชางเชอมขาดทกษะจะเกดสแลกฝงในรอยเชอม)

ในกรณทแองปลายแนวเชอมเยนแลว ใหท าความสะอาดโดยใชคอนเคาะสแลก (Slag) ออกและใชแปรงลวดขดใหสะอาดอกครงหนง นนใหเรมตนอารคหางจากแองหลอมเหลวเดมไปทางดานหนาประมาณ ½ นว – 1 นว ซงเปนบอหลอมเหลวของแนวเชอมเดม

4. ขอสงเกตในการตอแนวเชอม ไมควรเรมตนอารคใหมขางแองโลหะปลายแนวเชอมเพราะจะท าใหความรอนไมเพยงพอทจะหลอมเหลวเปนเนอเดยวกนของแนวเชอม และการเตมลวดเชอมตรงแนวตอจะตองควบคมอยาใหมากเกนไป เพราะจะท าใหแนวเชอมนนกวาแนวเดมแตถาเตมลวดเชอมนอยเกนไป จะท าใหแนวเชอมแบนและเกดรอยแหวง

5. การเชอมแนวเสนเชอก หมายถง การเชอมโดยไมสายลวดเชอมขณะท าการเชอมเพยงแตควบคมระยะอารค มมของลวดเชอม และความเรวในการเดนลวดเชอมเทานน ซงการเชอมแนวเสนเชอกน โดยทวไปจะใชกบการเชอมในทาขนานนอน และทาตงเชอมลง เพราะถาสายลวดเชอมอาจท าใหแนวเชอมไมสมบรณโดยเฉพาะเกดรอยแหวงขนได

6. การเชอมสายลวดเชอม หมายถง การลากลวดเชอมไปทางดานขางเพอใหแนวเชอมมขนาดกวางขน โดยทวไปแลวความกวางของแนวเชอมไมควรเกน 5 เทาของความโตลวดเชอม การเลอกรปรางหรอแบบของการสายลวดเชอม จะตองค านงถงชนดของรอยตอขนาดของแนวเชอม

68

และต าแหนงทาเชอมดวย การเชอมสายลวดเชอมน โดยทวไปใชเทคนคนกบการเชอมรอยตอรองของตวว ส าหรบงานหนา ๆ และรอยเชอมฟลเลทบนรอยตอแบบตาง ๆ หรอการเชอมเสรมทบกนหลาย ๆ ชน การเชอมสายลวดเชอมจะเปนเทคนคทส าคญอยางหนงส าหรบการเชอมไฟฟาแบบอารค แตตองระลกไวเสมอวา การเปลยนแปลงใดๆในการเชอม เชน เปลยนแปลงมมเอยงระยะอารค รปแบบการสายลวดเชอม จะมผลโดยตรงตอคณภาพของแนวเชอมอนงการสายลวดเชอมในบางกรณ จะท าเพอใหรอยเชอมมเกลดสวยเทานน โดยไมค านงถงประโยชนดานอน ๆ การสายลวดเชอมอาจแบงตามลกษณะของต าแหนงทาเชอมดงตอไปน

การสายลวดเชอมในต าแหนงทาเชอม ทาราบ (Flat Surface) ดงแสดงในภาพท 89 และภาพท 90 (จดสด าตามแนวดานขางรอยเชอม หมายถง จดทหยดเตมลวดเชอมเพอใหเตมลวดเชอมทแนวดานขาง มากกวาสวนอน เพอปองกนการเกดรอยแหวงทขอบแนวเชอม)

ภาพท 89 แสดงลกษณะการสายลวดเชอมในต าแหนงทาเชอมราบ


การสวยลวดเชอมในต าแหนงทาเชอมทาตง (Vertical Line) ดงแสดงในภาพท 90

ภาพท 90 แสดงลกษณะการสายลวดเชอมในต าแหนงทาเชอมทาตง


การสายลวดเชอมในต าแหนงทาเชอม ทาเหนอศรษะ (Overhead) ดงแสดงในภาพท 90



69

10. การปรบกระแสไฟในงานเชอมไฟฟา ในการเชอมโลหะโดยเครองเชอมไฟฟามขนตอนหนงทมองขามไมไดนนคอการปรบ

ระดบกระแสของเครองเชอมไฟฟา ดงแสดงในภาพท 91 โดยปจจยทก าหนดระดบการปรบกระแสไฟฟาเครองเชอมคอ

1. ความหนาของชนงาน

2. ลกษณะงาน

3. ชนดของลวดเชอม

ภาพท 91 แสดงแนวเชอมการปรบกระแสไฟ


11. องคประกอบของงานเชอมไฟฟา มความจ าเปนอยางยงทชางเชอมจะตองศกษาและท าความเขาใจ เพอน าไปพจารณา

ประกอบการฝกเชอมซงการเชอมจะใหไดผลดนนขนอยกบองคประกอบดงนการเลอกธปเชอมใหถกตองเหมาะสมกบโลหะงาน (Correct Electrode) การใชระยะอารคทเหมาะสม (Correct Arc

Length) การปรบกระแสไฟฟาเหมาะสมกบงาน (Correct Current) การควบคมความเรวทถกตองและสม าเสมอ (Correct Travel Speed) การท ามมของธปเชอมกบชนงานถกตอง (Correct Angle

Electrode) องคประกอบ 5 ขอหรอ 5C จ าเปนอยางยงส าหรบผฝกเชอมทจะตองศกษาไวเปนพนฐาน ในการฝกเชอม เพอใหไดแนวเชอมทสมบรณโดยมรายละเอยดในการน ามาพจารณาดงน

1. การเลอกธปเชอมใหถกตองเหมาะสมกบโลหะงาน (Correct Electrode) ซงกอนจะเลอกธปเชอมนน จะตองพจารณาและตรวจสอบสวนผสมของโลหะทจะน ามาเชอมกอนเมอทราบวา โลหะทน ามาเชอมนนเปนโลหะอะไร ใชท างานอะไรอย มสวนผสมของธาตอะไรบาง ถาไมทราบขอมลอาจตองเจยรไนเพอวเคราะหประกายไฟวาเปนเหลกชนดใด จากนนจงพจารณาเลอกธปเชอมมาใช ซงธปเชอมจะตองมสวนผสมของธาตชนดเดยวกบชนงาน จงจะสามารถหลอมละลาย เขาเปนเนอเดยวกนอยาสมบรณ เชนถาเปนการเชอมเหลกหลอกควรเลอกใชธปเชอมเหลกหลอมาเชอม ถาน าธปเชอมเหลกเหนยวมาท าการเชอมเนอโลหะผสมรวมกนไมไดเปนผลใหแนวเชอมแตกราว เมอเปนเชนนกอนทชางเชอมจะลงมอท าการเชอมจ าเปนทจะตองศกษาใหทราบเสยกอนทจะตดสนใจ


70

เลอกธปเชอม นอกจากนการเลอกขนาดความโตของธปเชอมใหเหมาะสมกบก าลงของเครองกมความจ าเปนเชนเดยวกน เพราะถาเครองเชอมขนาดเลกมก าลงนอยหากผเชอมเลอกใชธปเชอมขนาดความโต 4-5 มลลเมตร ท าใหกระแสไฟไมพอ แนวเชอมไมเกดการซมลก รองของรอยตอกเชนเดยวกน รอยตอเลกควรใชลวดขนาดเลก ถารองรอยตอกวางขวางกควรเลอกใชธปเชอมทมขนาดโตชางเชอมทขาดการพจารณาในการเลอกธปเชอมกเทากบเปนการท างานทลมเหลวตงแตยงไมไดเชอม

เมอศกษาจนไดธปเชอมและน าธปเชอมมาใช จะตองพจาณาการใชธปเชอมจากคมอนนดวยวาน ามาใชกบลกษณะงานทจะเชอมไดหรอไม ทงนเพราะธปเชอมบางประเภท เชน E 6013 สามารถเสอมไดเฉพาะต าแหนงทราบเทานน จากทกลาวมาซงพอสรปไดวา การพจารณาเลอกธปเชอม จะตองพจารณาในสงตางๆ เหลานมาประกอบกน คอ ต าแหนงการเชอม (ทาเชอม) ความกวางของรอยตอ การบากหนางานคณสมบตหรอสวนผสมของธาตตางๆ ของชนงานเชอม และกระแสไฟทใชในการเชอม

2. การใชระยะอารคทเหมาะสม (Correct Arc Length) ระยะอารค กคอ ระยะหางระหวางปลายธปเชอมกบกานหนาของชนงานขณะเกดอารค ระยะอารคนไมแนนอน ขนอยกบสถานการณขณะท างานเชอม บางครงมผเชยวชาญในการเชอมกลาววา ระยะอารคทเหมาะสมคอ เทากบความโตของเสนผาศนยกลางของธปเชอม ถาใชธปเชอมขนาดเสนผาศนยกลาง 2.6 มลลเมตร ระยะอารคจะเทากบ 2.6 มลลเมตร ถาใชธปเชอมขนาดเสนผาศนยกลาง 3.2 มลลเมตร ระยะอารคจะเทากบ 3.2 มลลเมตร แตบางต าราบอกวาระยะอารคทเหมาะสมนนประมาณ 3 มลลเมตร ทงนขณะท างานการเชอมผปฏบตการเชอมไมสามารถวดระยะได ผทฝกเชอมจนกระทงช านาญแลวจะควบคมระยะอารคโดยการฟงเสยงและการกระเดนของเมดโลหะ อณหภมขณะท าการเชอมประมาณ 10,000 องศาฟาเรนไฮต ถาระยะอารคสงมากเกนไปจะท าใหเนอโลหะกระเดนออกมาจ านวนมาก และความรอนแผกระจาย ท าใหแนวเชอมมลกษณะกวางการซมลกนอย แตถาปรบระยะอารคนนมากเกนไป ท าใหความรอนไมเพยงพอ แนวเชอมนนมากการซมลกนอย หรอถาระยะอารคสนลงไปอกจะท าใหเกดการตดระหวางธปเชอมกบแนวเชอมได

การควบคมระยะอารค จงเปนองคประกอบหนงทผฝกงานเชอมตองควบคมใหอยในระยะทถกตอง ในขณะเดยวกนการควบคมระยะอารคจะตองสมพนธกบการปอนลวด เพราะเมอระยะอารคสง จะตองปอนลวดเชอมลงไปอยางลวดเรว เพอควบคมระยะอารค ชางเชอมสามารถใชประโยชนจากระยะอารค ชวยในการควบคม หรอเปลยนแปลงกระแสไฟทใชในการเชอมไดดวยดงแสดงในภาพท 92

71

ภาพท 92 แนวเชอมจากบรรยากาศภายนอกปกคลมสภาวะการเชอม


3. การปรบกระแสไฟฟาเหมาะสมกบงาน (Correct Current) เปนองคประกอบทส าคญอกองคประกอบหนงทงนเนองจากชนงานทเชอมจะหลอมละลายมากหรอนอยนน ขนอยกบการปรบใชกระแสไฟ ดงนน ผฝกเชอมจงจ าเปนตองศกษาเรองกระแสไฟฟา กรณธปเชอมทมสวนผสมของธาตตางๆ ทก าหนดไวจะใชกระแสไฟเทาไรในการเชอมซงผเชอมสามารถศกษาขอมลไดจากคมอหรอมาตรฐานของธปเชอมทพมพไวขางกลอง การปรบกระแสไฟใชในการเชอมนนตองสมพนธกบขนาดความโตของธปเชอม ความหนาของชนงานเชอม อตราการปอนธปเชอม และการเดนธปเชอมดวย ถาพจารณาถงลกษณะของการซมลก ถงแมจะปรบกระแสไฟเทากน แตการเชอมกลบขวกนของการเชอมดวยเครองเชอมกระแสตรง เชน DCSP เปน DCRP ท าใหผลการซมลกแตกตางกนตามทศทางการเคลอนทของอเลกตรอน ขนาดของกระแสไฟทใชในการเชอมทเหมาะสมทสดไมสามารถก าหนดแนนอนได เพราะการเชอมจะไดคณภาพนนขนอยกบองคประกอบหลายอยาง ดงนนคาทก าหนดไวจงเปนคาโดยประมาณ เชน ควรใชตงแต 80-120 Amp เปนตน เพอใหชางเชอมเลอกใชตามความเหมาะสม

4. การควบคมความเรวทถกตองและสม าเสมอ (Correct Travel Speed) การควบคมความเรวในการเคลอนทธปเชอมตองสมพนธกบกระแสไฟ และขนาดของแนวเชอมทตองการ กลาวคอเมอใชกระแสไฟสง ถาเดนธปเชอมเขาจะท าใหเกดการหลอมละลายมาก เกดแนวเชอมกวาง ถาเดนธปเชอมเรวจะไดแนวเชอมแคบลง หรออกกรณหนง ถาใชกระแสไฟสงจะตองเคลอนทเรวขน และใชกระแสไฟต าควรเคลอนทใหชาลง การท ามมของธปเชอมกบชนงานถกตอง (Correct Angle of Electrode) มมของธปเชอมทกระท าตอชนงานนน มผลตอการสงผานน าโลหะไป เกดรอยเวาทขอบงานยงบอหลอมละลายการท ามมธปเชอมไมถกตองจะมผลท าใหแนวเชอมไมสมบรณ เชนการซมลกไมด เกดรอยเวาทขอบงาน (Undercut) ดงนน ผฝกเชอมจงตองค านงถงมมในการเชอมตลอดเวลาและมมงาน มมในการเชอมจะประกอบดวย 2 มม คอ มมเดนธป (Travel gle) และมมงาน (Work Angle)


72

4.1 มมเดนธปเชอม จะมทศทางไปทางเดยวกบการเดนแนวเชอม โดยปกตธปเชอมจะท ามมกบชนงานประมาณ 65-75 องศา

4.2 มมงาน จะมทศทางขวางกบการเดนแนวเชอม หรอมมทธปท ามมกบชนงาน โดยมองจากดานขาง กรณเชอมทาราบธปเชอมจะท ามมกบชนงาน 90 องศา


การเคลอนทและสายธปเชอมไมจ าเปนตองใชเสมอไป ควรเลอกใชตามความตองการส าหรบรอยเชอมนนๆ สวนมมในการเชอมกจะเปลยนแปลงไปตามต าแหนงเชอมและพนทลาดเอยงของการเชอมนน ซงต าแหนงการเชอมตางๆ จะเหมาะกบการปอนสายธปเชอมแบบใดนน พอจะสรปเพอเปนแนวทางไดดงน

1. การเชอมตอชนทราบ (Flat Butt-joint) เปนการเชอมทสามารถควบคมการเชอมไดงาย โอกาสทชนงานจะเสยหายนนมนอย ดงนนถาสามารถน าชนงานมาวางเชอมทาราบไดกควรปฏบตการเชอมทาราบ ธปเชอมจะมมมเดน ประมาณ 67-75 องศา และมมงาน 90 องศาท าการเชอมจากทางซายมอไปทางขวามอ ส าหรบคนทถนดมอขวา สวนคนทถนดมอซายกใหท าสลบกน

2. การเชอมตอชนทาขนานนอน (Horizontal Butt-joing) เปนต าแหนงการเชอมทกระท าไดยากอกต าแหนงหนง ส าหรบผเชอมใหมๆ เนองจากน าโลหะจะไหลยอนลงมา ท าใหแนวเชอมไมสวยงามและไมแขงแรงเทาทควร แตกสามารถเชอมไดด ถามการฝกเชอมจนกระทงช านาญ ขนาด และการหลอมลกสามารถควบคมไดดวยระยะอารค และมมในการเชอม

3. การเชอมตอชนทาตง (VerticalButt-joing) การเชอมทาตงทใหการหลอมละลายลกทด แนวเชอมมความแขงแรงสงนน ควรเชอมขนการเชอมทาตงเชอมขน แนวเชอมจะมลกษณะนนมากกวาการเชอมทาอนๆ เนองจากน าโลหะจะไหลยอนตามแรงดงดดของโลก ดงนนเทคนควธทจะลดการไหลของน าโลหะลงกคอเมอเคลอนสายธปเชอมควรหยดบรเวณขอบของรอยตอชวขณะ หนง ซงจะท าใหแนวเชอมทบรเวณตรงกลางแขงตวกอน เพอลดการสะสมมวลของน าโลหะลง

4. การเชอมตอชนเหนอศรษะ Overhead Butt-joing เปนทาทเชอมยากทสด เนองจากการควบคมน าโลหะทหลอมละลายจะท าไดยาก ผปฎบตงานตองอยในทาทไมถนดและมอนตรายจากน าโลหะและเมดโลหะทอาจจะหยดใสรางกาย การเชอมทาเหนอศรษะนผปฏบตงานจะตองใสอปกรณปองกนอนตรายเปนอยางด ส าหรบมมเดนและมมงานของธปเชอมเหมอนกบการเชอมทาราบ แตแตกตางตรงทชนงานจะอยในบนปลายธปเชอมในลกษณะคว าหนาลง

5. การเชอมตอตวททาขนานนอน (Horizontal T-joint) การเชอมแนวแรกธปเชอมมมมเดนประมาณ 65-70 องศา และมมงาน ประมาณ 40-50 องศา

73

5.1 การเชอมแนวทสอง ธปเชอมมมมเดนประมาณ 65-75 องศา และมมมงานประมาณ 55-65 องศากบชนงานนอน

5.2 การเชอมแนวทสาม ธปเชอมมมมเดนประมาณ 70-80 องศา และมมงานประมาณ 40-50 องศา กบชนงานนอน

6. การเชอมตอตวททาตง (Vertcal T-joing) การเชอมแนวแรก ธปเชอมมมมเดนประมาณ 70-80 องศา มมมงานประมาณ 45 องศา เพอไมใหน าโลหะไหลยอนมากขณะเคลอนสาย ควรหยดบรเวณขอบของแนวเชอมชวขณะหนงเพอเปดโอกาสใหแนวเชอมบรเวณตรงกลางและทขอบอกขางหนงเยนตวลง

7. การเชอมตอตวททาเหนอศรษะ (Overhead T-joing) และการตอมมทาเหนอศรษะ(Overhead Corner-joing) การเชอมตอตวท และการเชอมตอมมภายในทาเหนอศรษะ ธปเชอมมมมเดน 85 องศา มมมงานประมาณ 40-45 องศา

8. การเชอมตอมมภายนอกทาขนานนอน (HorizontalOutside Corner-joing) ธปเชอมท ามมกบชนงานโดยมมมเดนประมาณ 65-75 องศา และมมงานประมาณ 130-140 องศา

13. ความปลอดภยในการปฏบตงานเชอมไฟฟา ในการปฏบตงานตาง ๆ อาจเกดอบตเหตขนไดกบผปฏบตงาน หากเราพจารณาถงการเกด

อบตเหตมกจะมสาเหตหลายอยางดวยกน ซงจะแยกเปนประเภทใหญ ๆ ดวยกน 3 ประการ คอ 1. สาเหตจากตวบคคล

2. สาเหตจากเครองมอ – อปกรณ

3. สาเหตจากสงแวดลอม

ดงนน หากเราทราบถงสาเหตทท าใหเกดอบตเหตไดแลว เรากจะสามารถหาวธการปองกน

อนตรายตาง ๆ ทเกดขนได ในการเชอมไฟฟานนกจะมอนตรายทเกดขนกบรางกายดวยกน 3 ทาง คอ

3.1 อนตรายทเกดขนทางตาเปนอนตรายทเกดจากแสงของการเชอไฟฟา ซงจะมรงสอลตราไวโอเลต และควนของลวดเชอมไฟฟา ซงจะท าใหเกดอาการระคายเคองตอดวงตา

3.2 อนตรายทเกดขนทางปอดเปนอนตรายทเกดจากควนของลวดเชอมไฟฟา หากผทปฏบตงานสดควนเขาไปมาก หรอเปนเวลานาน ๆ อาจท าใหสงผลกระทบกบปอด

3.3 อนตรายทเกดขนทางหวใจ เปนอนตรายทเกดจากไฟฟาดด ไฟฟาชอต ซงอาจท าใหหวใจหยดเตนหากเราถกไฟฟาดดนานๆ เสมอ ๆ

74

14. ความปลอดภยในการเชอมไฟฟา ความปลอดภยในการเชอมไฟฟาเปนสงส าคญยง ผปฏบตงานจะตองศกษาและปฏบตตาม

อยางเครงครดเพอปองกนมใหเกดอนตราย ซงจะท าความสญเสยแกชวตและทรพยสนทงของตนและผอน การรกษาความปลอดภยในงานเชอมไฟฟา มระเบยบปฏบตดงน

1. ตองสวมหนากากเชอมทกครง

2. สวมแวนตานรภยทกครงทท าการเคาะสแลก หรอสกดโลหะ

3. เกบวสดทตดไฟงายใหหางจากบรเวณเชอมอยางนอย 10 ฟต

4. ตรวจสอบใหแนใจวาเครองมอเครองจกรไดตอสายดนแลว

5. การเปดใชเครองมอหรอปรบเครองมอ ตองท าตามคมอของเครองนน

6. ควรเตรยมอปกรณดบเพลงใหพรอมตลอดเวลา

7. อยาเชอมถงทเคยบรรจสารไวไฟ

8. ไมควรปฏบตงานเชอมในทชนแฉะหรอเจงนองไปดวยน า

9. ควรเชอมในบรเวณทมอากาศถายเทสะดวก หรอใชเครองดดอากาศดดควน


กอนทจะลงมอเชอมทกครง ผปฏบตงานเชอมจะตองตรวจ และปรบอปกรณการเชอมใหเรยบรอย เชนตรวจสายเชอมและสายดนไดยดแนนดหรอไม โตะปฏบตงานเชอมทจะใชวางชนงาน เปยกชนและสกปรกมน าหนก หรอวตถไวไฟอยบรเวณนนหรอไม หากพบปญหาใหแกไขขอบกพรองทเกดขน กรณใชเครองเชอมกระแสตรงใหตรวจดการตอสายเชอมเขากบขวเปนการตอแบบขวตรง (SP) หรอ การตอแบบกลบขว (RP) ควรปรบกระแสและแรงเคลอนไฟฟาใหเหมาะสมกบธปเชอมและชนงาน ใสธปเชอมใหหวจบธปเชอมจบแกนลวดของธปเชอม ผปฏบตงานควรแตงกายใหรดกม และสามถงมอหนง เพอปองกนอนตรายจากกระแสไฟฟา และความรอนทเกดจากการเชอม


งานชางโลหะ เปนลกษณะงานเกยวของกบการน าโลหะมาผลตเครองมอและอปกรณทางการเกษตร ขอดของโลหะ คอ มความแขงแรงทนทาน อายการใชงานนาน การปฏบตงานทางดานชางโลหะเปนการใชเครองมอชวยการตด การแตงผว การเจาะร การตอเชอม เครองมอทใชงาน ไดแก สกด เลอย ตะไบ สวาน เครองมอตดเกลยว ชดหมนย า และเครองเชอม เปนตน ในการ

75

ใชเครองมอแตละชนดมวธการ ขนตอน และขอควรระวง ในการใชงานแตกตางกน ผใชงานจะตองศกษาสวนประกอบของเครองมอ วธการ ขนตอนการปฏบตงาน และฝกฝนทกษะการปฏบต


1. จงใหความหมายของการเชอมมาใหถกตอง

2. ธปเชอมแบงออกไดเปนกชนดอะไรบาง

3. จงบอกหนาทของฟลกซมาใหถกตอง

4. อปกรณทใชในปองกนอนตรายในการเชอมประกอบไปดวยอะไรบาง

5. การเรมตนการเชอมมวธการเรมอยกวธอะไรบาง

6. ทาเชอมประกอบไปดวยกทาอะไรบาง

7. จงบอกวธปองกนอนตรายทจะเกดขนในการเชอมไดแกอะไรบาง


คมจบชนงาน. มปป. สบคนเมอวนท 2 กนยายน 2559. จาก http://www.rc-plus.net/board/ คมจบสายดนส าหรบงานหนก. มปป. สบคนเมอวนท 2 กนยายน 2559. จาก http://www.ptn4599.com/SUNKO / คมจบสายดนส าหรบงานหนก

คอนเคาะฟลกส. มปป. สบคนเมอวนท 2 กนยายน 2559. จาก http://www.jjthaibarsupply.com/ เครองเชอมแบบหมอแปลง. มปป. สบคนเมอวนท 2 กนยายน 2559. จาก

http://www.plang-daichi.com/th/ เครองเชอมแบบอนเวอเตอร. มปป. สบคนเมอวนท 2 กนยายน 2559. จาก http://www.teemshop.net/product

ชนดของลวดเชอม.มปป. สบคนเมอวนท 2 กนยายน 2559. จาก http://www.supradit.com/contents/metal/Data/5/3.html

ชนดของสายเชอม. มปป. สบคนเมอวนท 2 กนยายน 2559. จาก http://www.unionpdg.com/

ชนดของหนากากเชอม. มปป. สบคนเมอวนท 2 กนยายน 2559. จาก http://www.cc-

supply.com/

ทาในการเชอม. มปป. สบคนเมอวนท 2 กนยายน 2559. จาก http://www.supradit.com/

contents/metal





76

แปลงขดโลหะ. มปป. สบคนเมอวนท 2 กนยายน 2559. จาก http://www.boomtools.net/

product.

หวจบลวดเชอม. มปป. สบคนเมอวนท 2 กนยายน 2559. จาก http://www.caraudiomedia.net/

อปกรณทใชในการเชอม. มปป. สบคนเมอวนท 2 กนยายน 2559. จาก http://www.thaisafetywork.com




77



หลงจากการศกษาบทนแลว นกศกษาจะมความสามารถ ดงน

1. อธบายความหมายพนฐานงานชางปนได

2. อธบายชนดวสดและอปกรณในงานปนได

3. บอกอตราสวนในการผสมในงานปนได

4. บอกประเภทของอฐทใชในงานปนได

5. สามารถค านวณอฐแตละชนดในงานปนได








7. ประเภทของอฐ 8. หลกการกออฐ











78




2. เอกสารบทท 5 งานปนทใชทางการเกษตร








79

บทท 5

งานปนทใชทางการเกษตร

งานปนเปนงานทน ามาใชกนอยางกวางขวางเพราะมความแขงแรงตอการใชงานโดยเฉพาะทางเกษตรกเปนอกทางเลอกทน ามาใชกนอยางแพรหลาย เชนการท าบลอคขยายพนธ โรงเรอน พนทางเดน ทมลกษณะของสภาพแวดลอมทแตกตางกนไปตามพนท เปนตน ดงนนงานปนจงมสวนประกอบและวธการน าไปใชดงตอไปน

ชนดของวสดในงานปน วสดทใชในงานปนไดแก หนหรอกรวด ทรายและน า จะตองมคณสมบตดงตอไปน

- ตองมความแขงแกรง ไมผกรอน และสามารถรบแรงไดด

- มความคงทน ไมท าปฏกรยากบปนซเมนตหรอน า

- มความคมรปทรงเปนแงเหลยม เพอใหมแรงยดเหนยวในงานปน

- มความสะอาดและปราศจากสงเจอปน เชน ดน หญา คราบไขมน เปนตน

- มขนาดทไมแตกตางกนมากซงจะสามารถท าใหการเทปนไดงายขนและยงชวย ใหประหยดปนซเมนตไดอกดวยงานปนมสวนผสมเพอใหมความแขงแรงและคงทนไดนานทสดจะตองมวสดประกอบดง ตอไปน


ปนซเมนตทใชในงานปนมหลายชนดแตจะขอกลาวเฉพาะปนซเมนตประเภทปอรตแลนดโดยจะขอกลาวถงประเภท 1 – 5 เทานน

1. ปนซเมนตปอรตแลนดธรรมดา นยมใชในการกอสรางอาคารบานพกอาศยทวไป ถนน ทางเดน ทางเทา หรอก าแพง เปนตน ไดแกปนซเมนต ตราชาง ตราเพชรเมดเดยว ตราพญานาคเจดเศยร ตราทพไอแดง และตราภเขา

2. ปนซเมนตปอรตแลนดดดแปลง เปนปนซเมนตทมความตานทานตอซลเฟสไดปานกลาง เหมาะส าหรบงานกอสรางขนาดใหญและอยใกลน าเคม เชน เสาตอมอทาเทยบเรอ เขอนรมชายฝง ปนซเมนตประเภทนไดแก ตราพญานาคเจดเศยร แตปจจบนเลกการผลตแลวจะใชปนซเมนตประเภท 5 แทน

3. ปนซเมนตปอรตแลนดทใหก าลงอดเรว เปนปนซเมนตทมเนอละเอยดสงกวาประเภทแรก ท าใหการแขงตวเรวและรบก าลงไดสงเหมาะกบงานทตองการเปดใชเรว เชน งานถนน หรอ

80

งานทตองการหมนเวยนไมแบบ ปนซเมนตประเภทนไดแก ตราเอราวณ ตราเพชรสามเมด ตราพญานาคแดงเศยรเดยว และตราทพไอด า

4. ปนซเมนตปอรตแลนดทเกดความรอนต า เหมาะส าหรบการสรางเขอนเพราะเขอน ตองการคอนกรตทมากจงท าเกดความรอนมากภายในคอนกรตจงท าใหคอนกรตมการยายตวท าให

เกดการแตกราวได การใชปนซเมนตประเภทนจะชวยควบคมอตราความรอนได คอยๆ ท าใหแขง ตวชาๆ และสม าเสมอ ปนซเมนตประเภทนยงไมมขายในประเทศไทยแตมการประยกตใชแทน

5. ปนซเมนตปอรตแลนดทนซลเฟสไดสง จงเหมาะสมกบการกอสรางอาคารทกประเภททอยใกลทะเลหรอในทะเลปนซเมนตประเภทนจะแขงตวชากวาและเกดความรอนต ากวาประเภทอน ไดแก ปนซเมนตตราปลาฉลาม ตราชางสฟา ตราทพไอฟา เปนตน

สรปปนซเมนตปอรตแลนดทใชกบงานโครงสรางหลกตางๆ มการผลตและจ าหนายเพยงแค 3 ประเภทคอ ประเภทท 1 ประเภทท 3 และประเภทท 5 นอกจากนนยงมปนซเมนตทพเศษทผลตออกมาใชหลายประเภท

5.1 ปนซเมนตขาว ใชในการตกแตงทขอนขางรบก าลง ไดแก ตราชางเผอก ตราเสอเผอก ใชกบงานตกแตงทวไป

5.2 ปนซเมนตประเภททมซลกาสงหรอเรยกวาปนซเมนต ผสม ไดแกปนซเมนตตราเสอ ตรางเหา ตรานกอนทรย ตราดอกบว ตราทพไอเขยว เปนตน

5.3 ปนซเมนตส าเรจรปการผลตปนซเมนตประเภทนผลตขนมาเพอตอบสนองตอความตองการ ความสะดวก รวดเรว และลดการพนทการจดเกบวสดผสมเพอใชในงานกอฉาบเทปรบพน ไดแก ตราเสอค ตรามา ตราทพไอเขยว ตราหม ตราแรด เปนตน

6. การเกบรกษาปนซเมนตทเปนแบบถง จ าเปนตองมการเกบในบรเวณทมหลงคา และฝาผนงกนเพอปองกนฝนสาด และไมควรกองชดฝาผนง ระยะเวลาในการเกบในสภาพปกตไมควรเกน 3 เดอน และชวงหนาฝนไมควรเกน 1 เดอน ตองรบใชใหหมด


ภาพท 93 แสดงลกษณะปนซเมนตทวไป

81

1. ปนซเมนตใชในงานฉาบ เปนปนซเมนตคณภาพสงชนดพเศษ เพอตอบสนองเฉพาะงานฉาบและงานกอเปนอกววฒนาการของอตสาหกรรมปนซเมนต เปนปนทไดรบการออกแบบใหเหมาะสมกบงานฉาบงานกอ โดยเฉพาะดวยการผสมสารเคมพเศษ เพอเพมคณภาพเนอปนทมความลนฉาบไดพนทมากกวาปนซเมนต ผสมทวไป ท างานงายไมเปลองแรง ลดคาใชจาย พนทการใชงาน ปน 1 ถง สามารถฉาบทความหนาไมเกน 1-1.5 ซม. ไดพนทประมาณ 8-9 ตร.ม.

การเตรยมการฉาบ

1.1. ท าความสะอาดผวผนง 1.2. ผสมปน 1 ถงตอทรายละเอยด 8-9 บงก (1:2.25 โดยปรมาตร) ขนาดบรรจ 50

กก./ถง

2. ปนซเมนตส าหรบงานกอ

2.1. ผสมปน 1 สวนตอทรายหยาบ 3 สวนหรอ 1 ถง ตอทรายหยาบ 7-8 บงก (11-

12 ถงปน โดยประมาณ) ผสมกบน าสะอาดทผสมจนเขากนด แลวจงน าไปใชกอตามขนตอนการกอทวไป

2.2 พนทการใชงาน ส าหรบอฐแดง (อฐมอญ) กอทความหนา ไมเกน 1.5 ซม.จะ

ไดพนท 3.5-4.5 ตร.ม. ส าหรบอฐบลอค 6-7 ตร.ม.



1. ทราย 1.1 ทรายทใชสวนใหญจะเปนทรายกลาง ทรายทไดเปนทรายน าจดและไมละเอยด

จนเกนไป

1.2 ทรายละเอยด เปนทรายทมความละเอยด เหมาะส าหรบงานฉาบ ทรายทใชใน

งานกอสรางทวไปจะมขนาดเมดระหวาง 1/16 นว ถง 2 มลลเมตร

82

2. หน หนทใชในงานปนสามารถแบงออกเปน 2 ชนด ไดแก หนภเขา หนแมน าหรอหนกรวด 2.1 หนภเขาไดมาจากการระเบดหนจากภเขาแลวผานกระบวนการโมโดยมขนาดตางๆดงน

หนเบอรใหญ 8-16 นว

หนสขนาด 6-8 นว

หนสาม 3-4 นว

หนสอง 1-2 นว

หนหนง 1 นวลงไป

หนฝ น ประมาณ1/2 นว

ชนดของหนทใชในงานตางๆ

หนเบอร ขนาด (มม.) หนเบอร ขนาด (มม.) 0 หนฝ นเศษหน

1 พเศษ

1

2

5.0-12.50

12.5-20.0

20.0-25.0

25.0-50.0

3

4

ใหญพเศษ

50-75

75-100

100ขนไป

2.2 หนแมน าหรอหนกรวด ทนยมใชกนมขนาด 3/8 – 21/2 นว หรอบางครงกมขนาด ใหญมากกวานขนอยตามลกษณะของงานซงปกตจะตองรอนดวยตะแกรงลวดหรอมงเขยวเพอใหทรายมความละเอยดมากยงขน

ภาพท 94 แสดงหนกรวด

ทมา: http://sawasdeestones.files.wordpress.com/

http://sawasdeestones.files.wordpress.com/2011/09/e0b8abe0b8b4e0b899e0b981e0b881e0b8a5e0b89a.jpg

83


ประกอบดวย

1. เครองมอทจ าเปนในงานปน

1.1 กระบะผสมปน

1.2 จอบ

1.3 พลว

1.4 เกรยง

1.5 กระบะถอปน

1.6 แปรง

1.7 เชอกหรอเชอกเอน

1.8 บรรทดสามเหลยม

1.9 ลกดง

1.10 ระดบน า

2. ปนผสมโม ตอ 1 ถง ใชสวนผสม ดงน

2.1 ปน 1 ถง =50 กก.

2.2 ทราย = 117 กก.

2.3 หน = 162 กก.

2.4 น า = 29 ลตร/หรอกก.

84


ตารางท 9 แสดงสวนผสมคอนกรตใน 1 ลกบาศกเมตร Concrete proportions

สวนผสม

ซเมนต ทราย

หน

จ านวนน า/ปน 1 ถง จ านวนน าใน 1 ม.3

นอยสด มากสด มากสด นอยสด

กก. ถง ม.3 ม.3 ลตร ลตร ลตร

1 : 1 : 2 540 10.8 0.39 0.78 16.6 18.0 180 196

1 : 1.5 : 2 490 9.8 0.52 0.69

1 : 1.5 : 2.5 440 8.8 0.47 0.78

1 : 1.5 : 3 400 8.0 0.42 0.85 25.0 29.0 200 230

1 : 2 : 2 440 8.8 0.63 0.63

1 : 2 : 2.5 400 8.0 0.57 0.71

1 : 2.5 : 2.5 360 7.2 0.65 0.65

1 : 2 : 3 360 7.2 0.52 0.78 27.0 30.0 198 215

1 : 2.5 : 3.5 310 6.2 0.56 0.78

1 : 3 : 4 270 5.4 0.59 0.78 25.0 29.8 160 179

1 : 3 : 5 240 4.8 0.52 0.87

1 : 3 : 6 220 4.4 0.47 0.94 39.0 41 173 183

1 : 4 : 6 200 4.0 0.57 0.85

1 : 4 : 7 180 3.6 0.52 0.91

1 : 5 : 7 170 3.4 0.60 0.48

1 : 6 : 8 150 3.0 0.63 0.83

หมายเหต : จากตารางขางบนน สวนผสมมวลหยาบ (หน) ใชขนาด 1.5"-2.0" สวนผสมมวลละเอยด (ทราย) มความชน 5%-10% อตราสวนผสมโดยปรมาตร

7. ประเภทของอฐ

ลกษณะของอฐทดตองมคณสมบตดงตอไปน

1. รปรางสวยงาม ไมแอนหรอบดงอ และมขนาดเทากนทกกอน

2. มการเผาจนไดทและมความสม าเสมอทงกอน

3. แขงและเหนยว ไมแตกหกงายเนออฐแนนไมมรพรน

4. ดดซมน าไดไมเกน 10 เปอรเซนต ของน าหนกอฐทแชน า 24 ชวโมง

85

ตารางท 10 แสดงขนาดของอฐมอญ

ชนดของอฐ กวาง (ซม.) ยาว (ซม.) หนา (ซม.) อฐมอญ 10 21 4

อฐบางบวทอง (บบท.) 11 23 7

อญเมองเหนอ 11.5 24 5

อฐอเมรกา 9.4 20 5.6

อฐองกฤษ 11.3 22.5 7.5

อฐทนไฟยโรป 10 22.5 7.5

อฐโรมน 19 30.5 4

อฐบลอค ส าหรบกอ-ฉาบ (มหลายชนด)

19 39 7

19 39 9

19 39 10

5. ขนตอนการผลตอฐมอญ ในการผลตอฐนนเราแยกขนตอนตางๆ ดงตอไปน

1. ขนการเตรยมดน ดนทจะใชควรน ามาตากลมไวกอนใช 1-2 เดอนจะท าใหดนออนนมและเหนยวดยงขน ถาเปนดนแขงตองน าเครองบดดนกอนน ามาย าใหเปนเนอเดยวกนจากนน ใชแกลบหรอขเถาอยางใดอยางหนงผสมในอตราสวนไมเกน25 % เพราะถามากกวานจะไดอฐเปราะไมแขงแรง การขนรปแผนอฐในขนนมวธการท าอย 2 วธดวยกน คอ

1.1 การท าดวยแรงคนวธนจะตองมแมพมพ หรอแบบซงอาจจะท าดวยไมหรอ

โลหะ เมออดดนลงไปในแบบแลว ใชไมหรอมอปาดใหดานบนเรยบเสมอ แลวจงน าแบบออก (พนลางจะใชขเถาเพอปองกนอฐตดกบพน) จากนนผงอฐใหแหงหมาดๆ แลวน ามาตบแตงใหเรยบรอยอกครงหนง แลวจงน าเขาเตาเผาตอไป

1.2 การท าดวยเครอง วธนน าดนเหนยวใสเขาไปในเครองอด เครองจะท าการอดดนออกมาเปนแทงไดขนาดเทากนทกแผน มผวเรยบ น าไปผงใหแหงหมาดและแหงดวยอากาศ แลวจงน าเขาเตาเผาตอไป

2. ขนการผงใหแหง ถาน าอฐทยงเปยกอยเขาเตาเผาทนท ความชนทผวจะออกเรว

เกนไป อาจท าใหอฐแตกเนองจากการหดตวเรว ฉะนนจงตองมการผงใหแหงหรอแหงเพยงหมาดๆ แลวจงน าเขาเตาเผา

86

3. ขนการเผา น าอฐทผงแหงหมาดเขาเตาเผา โดยน าอฐเขาไปเรยงเปนชนๆ อฐทน าเขาเตาเผาครงหนงๆ ประมาณ 5000 – 10000 กอน จากนนใชแกลบคลมอฐทงหมดใหมด แกลบท าหนาทเปนเชอเพลงในการเผา ความรอนจะเพมขนทละนอยจนถงความรอนสงสด และลดต าลงตามล าดบจนเยนใชเวลาประมาณ 1 – 2 สปดาห แลวจงน าอฐออกจากเตา

4. ลกษณะของอฐทด

1. มรปรางเรยบรอยด ไมแอนปดหรอไมมขอบขรขระมากทกเหลยมไดฉาก

2. สกสม าเสมอตลอดทงแผน

3. มความเหนยวไมแตกหกงาย

4. มขนาดโตเทากนทกกอน (โดยเฉลย) 5. เมออฐหกออกจะเหนเนอภายในคลายหนและแนนมากไมมรพรนหรอรอย

แตกราว

6. มสสม าเสมอตลอดทงแผน

7. ไมดดน าเกน 10% ของน าหนกอฐเมอแชน าไว 24 ชวโมง

8. เคาะฟงเสยงด มเสยงแกรงคลายโลหะ

5. ชนดของอฐ ในงานกอสรางอฐทนยมใชกนอยไดแก

5.1 อฐประดบเปนอฐทท าจากดนเหนยวโดยใชเครองอดใหเปนรปราง อฐชนดนมเนอเรยบ และแขงแรงรบน าหนกไดดใชกอก าแพงโชวไมตองฉาบ ปนจะมอกษรยอบนแผนอฐ เชน บ.บ.ท. (บางบวทอง) บ.ป.ก. (บางปะกง)

5.2 อฐโปรงเปนอฐทท าจากดนเหนยวโดยใชเครองอดใหเปนรปรางเชน เดยวกบอฐประดบแตตรงกลางแผนจะออกแบบใหเปนชองหลายชอง เพอใหมน าหนกนอยลงอฐชนดนจะมน าหนกเบาแตจะมความแขงแรงดใชในการกอก าแพงตางๆ

5.3 อฐมอญเปนอฐทท าจากดนเหนยวหรอดนโคลนผสมกบแกลบ 10% หรอขเถาอฐ มอญทขนรปดวยแรงคนรปรางไมคอยเรยบรอยนกนยมกนมากราคาถกเหมาะ ส าหรบกอก าแพงอฐทจะตองฉาบปน ปจจบนไดมการน าเครองจกรมาใชในการขนรป ท าใหไดรปรางของอฐทเรยบรอยขน มขนาดเทากนทกกอนใชกอผนงโชวได

5.4 อฐทนไฟเปนอฐทท าจากดนเหนยวทมสวนผสมของอลมนาและซลกาโดย ใชเครองอดใหเปนรปรางเปนอฐทใชในการสรางเตาตางๆ เชนเตาถลงแร เตาหลอมโลหะ อฐทนไฟเปนอฐททนความรอนไดสงมากมเนอละเอยดแนนแขงแรง

87

8. หลกการกออฐ

1. การกออฐจะตองวางอฐซอนกน ใหรอยตอไมตรงกนในชนตดกน เพราะวาการกอสลบกนจะท าใหมการยดกนแนนหนาและชวยถายเทน าหนกหรอเฉลยแรงทมากระท าบนสวนใดสวนหนง

2. ปนกอจะตองใหหมอยโดยรอบของแผนอฐเพราะปนจะเปนตวประสานอฐใหยดเกาะประกอบกนไดตามลกษณะทตองการ

3. อฐทกกอนกอนน ามากอตองแชน าใหอมตวกอน เพราะวาเพอปองกนไมใหดดน าจากปนกอ เพอชวยชะลางฝ นและสงสกปรกตางๆ จากกอนอฐ

4. ปนกอตองมความเหลวพอด

5. อฐทน ามาใชในการกอตองมเหลยมมมครบไมช ารด

6. กอนการกออฐตองมการจบฉาก ดง ใหไดระยะตลอดเวลาในการกอ

7. ตองท าการกออฐจากมมกอน


กอนการค านวณจ าเปนตองทราบขนาดของอฐทเราตองการทจะใชเมอเราทราบรายละเอยดทเราตองการแลว สงทตองเรยนรคอขนาดของพนท หลงจากนนจงเรมค านวณหาจ านวนอฐตอพน ททเราน าไปใช ตวอยางเชน ตองการทจะใชอฐบลอค จะตองทราบขนาดของอฐบลอคกอน คอ กวาง 19 เซนตเมตร ยาว 39 เซนตเมตร หนา 7 เซนตเมตร และพนททตองการน าอฐไปใช มขนาด กวาง 1 เมตร ยาว 4 เมตร

การค านวณเรมทดานกวาง เทากบ 100 เซนตเมตร หารดวย 19 เซนตเมตร เทากบอฐ 5.3 กอนและดานยาว เทากบ 400 เซนตเมตร หารดวย 39 เซนตเมตร เทากบ 10.3 กอน ดงนนจะตองใชอฐบลอคเทากบ 5.3 คณดวย 10.3 เทากบ 55 กอน


วธบมมหลายวธโดยใชน าฉด หรอผากระสอบทเปยกชน ทรายเปยก แผนพลาสตก หลอน า เปนตน เพอการชะลอการแขงตวของคอนกรตใหแขงตวอยางชาๆ และพรอมๆ กน


งานปนเปนถอวามส าคญทตองรจกเพราะในทางการเกษตรมความจ าเปนทตองน าไปใชประโยชนหลายดาน เชน พนอาคาร โรงเรอนปลกพช ท าเปนทขยายพนธพชหรอแมแตทอยอาศยในปจจบนไดรบความนยมมาก โดยเฉพาะทางการเกษตรจะตองเรยนรพนฐานงานปนจะตองม

88

องคประกอบอตราสวนอะไรและมปจจยอนๆ ของงานปนอกหรอไม รวมไปถงเรองการค านวณสวนประกอบในงานปน เพอการประมาณราคาเบองตนตอไปได หรอทส าคญทางดานเทคนคการปฎบตการทางดานพนฐานงานปน เปนตน

12. ค าถามและกจกรรมทายบท 1. งานปนหมายถง

2. จงบอกชอวสดอปกรณทใชในงานปนมาใหถกตองอะไรบาง

3. จงบอกประเภทของปนชเมนตมกประเภทอะไรบาง

4. ปนกอปนฉาบ หมายถง

5. อตราสวนผสมปน 1:2:4 หมาถง

6. จงบอกขนาดมาตรฐานของอฐมอญและอฐบลอคมาใหถกตอง

7. ท าไมจงตองมการบมคอนกรต


ชชวาล เศรษฐบตร. (2544). เทคโนโลยคอนกรต (พมพครงท 10). กรงเทพฯ : CPAC.

ปนซเมนตไทย, บรษท. (2549). ปนซเมนต และการประยกตการใชงาน. กรงเทพฯ :

บรษท ปนซเมนตไทย จ ากด (มหาชน). ประณต กลประสตร. 2548. เทคนคงานปน-คอนกรต. พมพครงท 7. ส านกพมพแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. กรงเทพฯ 10330

ภมใจไทยซเมนต. (2553). สบคนขอมลเมอวนท 18 ตลาคม 2550. จาก

http://www.tpcc.co.th/product_th.thmlhtml

พภพ สนทรสมย. 2543. วสดวศวกรรมการกอสราง. พมพครงท 8. ส านกพมพสมาคม

สงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน). กรงเทพฯ 10110

พภพ สนทรสมย. 2543. ชางปนกอสราง(ฉบบปรบปรง). พมพครงท 16.ส านกพมพ

สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน). กรงเทพฯ 10110

สมศกด พนจดานกลาง. 2554. โครงการจดท าต าราและงานวจยเฉลมพระเกยรต 84 พรรษา พระบาทสมเดจพระเจาอยหว. ต ารางานชางเกษตร .มหาวทยาลยราชภฎกลม

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

เสรมพนธ เอยมจะบก. 2551. เอกสารประการสอนเทคโนโลยคอนกรต1. คณะเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฎอดรธาน. หนกรวด. มปป. สบคนเมอวนท 2 กนยายน 2559. จาก http://sawasdeestones.files.wordpress.com/


89




1. สามารถอธบายความส าคญของงานไมทใชในทางการเกษตรได 2. สามารถบอกประเภทของเครองมอทใชในงานไมได

3. สามารถอธบายวธการเขาไมแบบตางๆ ได

4. สามารถบอกสวนประกอบของโครงสรางอาคารไมได





4. โครงสรางไมอาคาร












2. เอกสาร บทท 6 งานไมและลกษณะของโครงสรางของไม



90






91

บทท 6

งานไมและลกษณะของโครงสรางของไม

ไมเปนปจจยในการท าเกษตรหรองานทางดานอนๆ หลายดานตามความตองการในการใชโดยเฉพาะการน ามาใชในการท าเครองมอ หรอการน ามาใชในการท าทอยอาศยแบบตางๆ แตไมมขอทเสยเปรยบไมเหมอนกบงานดานโลหะหรอคอนกรตเพราะไมตองการความประณตในการท ามากกวาฉะนนในงานพนฐานทางดานงานไมจ าเปนตองฝกการเรยนรหลายดาน เชน ความรเรองไม เครองมอ การปฎบตงาน เปนตน ดงนนงานไมทจ าเปนตอการน าไปใช ทางดานการเกษตรนนจ าเปนตองมการศกษาเรยนรหลายดานดงน


แบงออกไดเปนดงตอไปน

1. เครองเขยน (Geometrical Tools ( เครองเขยนทจ าเปนในงานกอสรางพอจ าแนกไดดงน

1.1 ดนสอด า Pencil เปนดนสอชาง มลกษณะเปนรปวงรแบน เหมาะในงานท าเครองหมาย แบงระยะไม และใชในการตเสนสนๆ

1.2 ดนสอแรงเงา Marking Crayon เปนดนสอทมไสออนด า เหมาะกบงานรปราง แตงรปไมคอนกรต และใชท าเครองหมายส าหรบตดหรอเจาะ

1.3 วงเวยนขาแหลม Wing Compassed ลกษณะเปนวงเวยนเรรมดา ม 2 ขา เหมาะส าหรบงานสรางรป หาเสนโคง กลม และการแบงรป

1.4 ชอรค Chalk เปนชอรคเรรมดาทใชเขยนบนกระดานด า ใชในการเขยนรปราง ท าเครองหมาย และก าหนดจดบนชนงาน

2. เครองวด Measuring Tools เครองมอท เปนเครองมอวดทใชหามม ระยะความกวาง ยาว ลกหรอหนา เครองมอทนยมใชมดงน

2.1 ขอขดไม Marking Guage มรปรางลกษณะประกอบดวยไม 2 ทอน สวนทแกนจะมลกษณะเปนเหลยมหรอวงกลม ตรงปลายไมฝงตะปเอาไวเพอใชท าเครองหมายบนเนอไม ดงแสดงในภาพท 59

ภาพท 95 แสดงลกษณะขอขดไม

92

ภาพท 96 แสดงลกษณะฉากแบบตางๆ

ทมา: http://www.thaider.com/homepro/10890

ภาพท 97 แสดงลกษณะเครองมองานไม ภาพท 98 แสดงลกษณะเครองมอรวม ทมา: http://www.vcharkarn.com/vblog/116163/9 ทมา: http://www.bloggang.com/data/

2.2 ฉาก Square ฉากเปน ฉากตาย มหลายลกษณะรปแบบดวยกน เชน บนบรรทด ใชส าหรบวดขนาดและมม เปนตน บรรทดกบดามฉากท าดวยโลหะมเสกลอย ดงแสดงในภาพท 96

2.3 ลกดง Plumb boob ลกดงท าดวยโลหะมรปรางปลายแหลมเรยวใชส าหรบทงดงหาระดบ เชน การตงเสา งานอฐ และงานเลงแนว เปนตน

2.4 ตลบเมตร Tapemeasure ตลบเมตรท าดวยโลหะเปนแผนบางๆ มขนาดยาว 1-5 เมตร มรปรางเปนตลบรปวงกลม ใชวดระยะตางๆ ในงานกอสราง 2.5 ระดบน า Level มรปรางเปนรปสเหลยม กรอบท าดวยไมหรอโลหะ มทงวางอยแนวนอนและแนวตง ใชส าหรบหาระดบเพอตงวงกบ และชนดหลอดเดยวและหลอดควางคาน 2.6 เชอก Yarm ท าจากดายฟอกหรอไนลอนกไดมหลายส รปทรงกลม ใชส าหรบท าฉาก และหาต าแหนงศนยในทตางๆ และใชชวยในการท าผงอาคาร

3. เครองมอตด Cutting tools

เครองมอตด มความส าคญมากส าหรบการปฏบตงานชางไมกอสราง เพราะจ าเปนตอง ใชเครองมอเพอตดไมอยบอยครง เครองมอตดทนยมใชกนสามารถจ าแนกไดดงน

http://www.thaider.com/homepro/10890

http://www.vcharkarn.com/vblog/116163/9

http://www.bloggang.com/data/is-sa-ra/picture/

93

3.1 เลอยโกรก Rip Saw เปนเลอยชนดหนงของเลอยลนดา มประโยชนในการผาไมตามเสยนไมมฟนหยาบและมมมของฟนรวม 60 องศา ลาดไปขางหนา 8 องศา ไปขางหลง 52 องศา

3.2 เลอยตด Crss cut saw เลอยทจดอยในจ าพวกเลอยลนดามจ านวนฟนมากกวาเลอยโกรก ใชส าหรบตดไมทางขวางมมมฟนรวมกน 60 องศา ลาดยาวเทากน 15 องศา ไปขางหนาและ 45 องศา ไปขางหลง

3.3 เลอยฉล Coping saw เปนเลอยทมกรอบเหลกเปนเสนโคง เปลยนใบเลอยไดเหมาะกบงานฝมอในงานศลปะ และใชเลอยไมทไมหนาและแขงจนเกนไป เชน ไมอด ไมฉ าฉา และ ไมบรอนซา เปนตน

3.4 เลอยชด Nest saw เลอยชดนมหลายขนาดประโยชนทใชตดไมทไมแขงมากนก จดอยในเลอยประเภทตกแตง

3.5 เลอยอก Tuning saw โครงของเลอยอกประกอบดวย มอจบรดเกลา และสกรทใชบงคบใบเลอยใหแนน เลอยอกแบงออกเปน 2 ประเภท คอฟนละเอยด และฟนหยาบ เลอยอกเหมาะกบงานทใชฝมอ

ภาพท 99 แสดงลกษณะเลอยลนดา


4. เครองมอเฉพาะ เครองมออนๆ ทเกยวของกบงานชางไมกอสรางมดงน

1. กบ Planc เปนเครองมอชางไมส าหรบไสและปรบแตงผวใหเรยบไดขนาดตาม

ตองการ กบทใชในงานชางไมมหลายชนดแตละชนดกเหมาะส าหรบงานแตละอยางทนยมใชกนทวไปมดงน

1.1. กบลาง กบชนดนงานสวนใหญใชส าหรบไสไมในการปลกสรางและไสลางหนาไมทขรขระใหเรยบ ความลาดของใบกบประมาณ 45-50 องศา

1.2. กบผว ใชส าหรบไสไมทกบลางไสมาแลวใหเรยบยงขนความละเอยดของใบกบ ประมาณ 55-60 องศา

1.3. กบบงใบ ท าหนาทส าหรบบงใบไมรปรางคลายกบลางแตกตางกนทรางกบเพอ บงใบรางไวดานหนง มประโยชนส าหรบบงใบ ไมพน วงกบ ประต หนาตาง และเครองเรอนตางๆ

1.4. กบราง ประกอบดวยไมสองอนยดตดกนดวยมอจบ 2 อนใชส าหรบท ารองหรอราง ส าหรบใสกระจก ใบกบมขนาด 1/8-3/8 นว

http://www.thaisafetywork.com/%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%93%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%93%E0%B8%B0%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B9%84%E0%B8%A1/

94

2. สว Chisels สวเปนเครองมอทใชเจาะ หรอตกแตงเพอประกอบเขาไมดวยกน แบงตามลกษณะการใชงานไดดงน

2.1 สวปากบาง ใชส าหรบแตงรเดอย แตงปากไม หรอเจาะตะปเกลยว ซงสามารถใชเจาะรไดเหมอนกน แตควรเจาะอยางระมดระวง เพราะสวปากบางหกงายมาก มขนาดตงแต 1/8-1 นวครง ขนาดทใชงานไมสวนมากมขนาด 3/8-1 นวครง

2.2 สวเลบมอ มรปรางคลายเลบมอ ใชส าหรบเจาะสวนโคงตางๆ มขนาดตงแต 1/4 -

1/2 นว

3. ปากกาจบไม Vise Clamp เปนเครองทใชเพอท าการบบหรอจบไมเพอท างานสะดวก และความประณตเรยบรอย ทนยมใชกนทวไปมดงน

3.1 ปากกาจบ สวนมากจะเปนปากกาทยดกบหวโตะใชส าหรบบบไมเพอท าการตกแตงรปใหไดตามตองการ ใชในการตกแตงเครองมอ เชน ดดฟนเลอย ตะไบฟนเลอย เปนตน

3.2 แมแรงอดไมมลกษณะเปนแทงยาวประมาณ 3-5 ฟตใชงานอดไมทมเนอทกวางและ ประกอบพนไมใหแนนแขงแรง เชน พนบาน พนโตะ และพนเกาอ เปนตน

3.3 ปากกาตวซ C-Clamp ใชส าหรบอดไมเลกๆ เพอใชกดหรอบงคบไวเพอสะดวก ในการตด

4. ไขควง Screw Driver ไขควงใชส าหรบขนตะปเกลยว เพอจบยด มอย 2 ชนด ตามลกษณะการใชงาน ไดแก ไขควงปากแบนใชกบตะปเกลยวแบบรองตรง และไขควงปากแฉ ใชกบตะปเกลยวแบบรองกากบาท

5. สวาน Drills สวานใชส าหรบเจาะไมเพอการจบยดดวยสลกเกลยว หรอเจาะท าตะปทนยมใชกนทวไป ไดแก สวานขอเสอ สวานมอ และบดหลา

6. คอน Hammers เปนเครองมอทใชส าหรบตอกหรอถอดตะป หรอใชคอนตอกสวทนยมใชกนทวไป ไดแก คอนหงอน ใชส าหรบตตะป ถอนตะป และคอนไม ใชส าหรบตอกสว และตอกอดไมในการเขาไม

7. คดชน Saw Set คนชนใชส าหรบงานคดคลองเลอยมรปรางเปนเหลกเจาะรองไวขางๆ มทงขนาดเลกใหญ เวลาคดชนตองเลอกรองใหเหมาะกบฟนเลอยแตคดชนแบบใหมนนมรปรางคลายคม ซงสามารถปรบแตงใหคดคลองเลอยไดดกวาแบบเดม

8. เหลกสงตะป Nail Set เหลกสงตะปใชส าหรบตอกหวตะป ใหหวจมเขาไปเนอไมเพอสะดวกในการตกแตงทาสหรอในการไสผวหนาของไม

95

9. หนลบเครองมอ เปนหนรปสเหลยมผนผา มอย 2 หนาคอ หนาหยาบ และหนาละเอยด หนาหยาบใชส าหรบเครองมอทคมและหนามากๆ สวนหนาละเอยดใชส าหรบเครองมอทเกอบจะคมแลวและใชส าหรบการลบคมสวหรอใบกบ


การน าไมมาประกอบกนเพอใหเกดมมหรอเปนรปทรงตางๆ วเการประกอบไมดงกลาว ไมวาจะเปนการชนกนตามแนวนอนและแนวตงเปนมมฉาก หรอไมฉากกตามเราเรยกกนวา “การเขาไม” การเขาไมมลกษณะตางๆ ตามงานทท าดงน

1. การเขาไมในงานโครงสราง งานโครงสรางทใชไมเปนวสดในการกอสรางการเขาไมเพอใชในงานโครงสรางเปนสงส าคญเพราะอาคารตางๆ จะตองมโครงสรางทมนคงแขงแรง และปลอดภยวเการเขาไมในงานโครงสรางมดงน

1.1 การเขาชน ลกษณะการเขาไมแบบการเขาชนม 3 แบบดวยกน ไดแก การเขาชนฉากโดยวางไมสองทอนใหเกดมมฉากตอกน การเขาชนโดยการท ามมไมทชนกนใหต ากวา 90 องศาและการบากเขาชนฉากจะตองบากไมอกอนหนงฝงเขาไปในรปตว (U(

1.2 การเขาบากไม ลกษณะการเขาไมแบบการเขาบากไมม 3 แบบดวยกน ไดแก การบากตรง โดยบากปลายไมทงสองอน การบากหางเหยยว โดยบากปลายไมใหเหนเปนรปหางเยยว และการบากหางเหยยวทางเดยว โดยการบากไมใหเปนรปหางเหยยวทางเดยว

1.3 การเขาเดอย เปนลกษณะการเขาไมโดยการโกรกไมรอบตอนปลายของทอนหนงเปนเดอย อกทอนหนงเจาะใหเปนร

1.4 การเขาฝง เปนลกษณะการเขาไมโดยการบากหวไมแลวฝงเขาไปทงแทง

2. การเขาไมในงานประณต ในการท าเครองเรอนหรอเฟอรนเจอรไมนน เนองจากชนงานประเภทนนอกจากจะตองการความแขงแรงแลวยงตองสวยงามและประณต ดงนนการเขาไมจงตองใชความประณตมาก ซงมวเการเขาไมในงานประณตดงน

2.1 การเขาบากชน เปนลกษณะการเขาไมโดยการแตงรมไมแลวน ามาชนกนใหสนทกน 2.2 การเขาบา เปนลกษณะการเขาไมโดยบากปลายไมดานหนง เพอใหปลายไมอกดาน

หนงฝงไดสนท

2.3 การเขาลน เปนลกษณะการเขาไมโดยการเขาไมขางหนงท าเปนลนฝงเขาไปในปลายไมทเซาะรองแลว

2.4 การเขาลนหางเหยยว เปนลกษณะการเขาไมโดยปลายไมขางหนงท าเปนลนหางเหยยว แลวฝงเขาไปในปลายไมทเซาะรองรปหางเหยยวเอาไว ดงแสดงในภาพท 100

96

ภาพท 100 แสดงลกษณะการเขาไมแบบหางเหยยว

ทมา: http://www.thaicarpenter.com/index.php?lay

2.5 การเขาบงใบ เปนลกษณะการเขาไมทคลายกบลกษณะการเขาลนแตปลายไมตดเปนบงใบ

2.6 การเขาปากกบ เปนลกษณะการเขาไมโดยการตดปลายไม 45 องศา น ามาประกบเขาดวยกน ดงแสดงในภาพท 101

3. การเขาไมแบบมมหางเหยยว งานไมทมจ านวนมากหรอท าเปนอตสาหกรรมตางๆ เชน การผลตโตะ เกาอ และเครองใชตางๆ ทท าดวยไม เปนตน การเขาไมแบบมมหางเหยยวจะใชกบงานลกษณะนมาก วเการเขาไมแบบมมหางเหยยวมดงน

3.1 การเขามมหางเหยยวเรรมดา เปนลกษณะการเขาไม โดยการโกรกไมทงสองแผนใหเปนรปหางเหยยวแลวน าเขามาประกอบกน ดงแสดงในภาพท 102

3.2 การเขามมหางเหยยวแบบมบารบ เปนลกษณะการเขาไมทคลายกบการเขามมหางเหยยวแบบเรรมดาแตไมเขาทะลมาอกดานหนง

97

ภาพท 101 แสดงลกษณะการเขาไม

ทมา: http://www.woodworking.inthai.co

98

ภาพท 102 แสดงลกษณะการเขาไมดวยวธตางๆ



การตอไม หมายถง การเชอมระหวางไมโดยขยายไปในทศทางเดยวกน เพอใหมขนาดมากขนทงความยาว ความกวาง และความหนา การตอไมมลกษณะตางๆ ตามงานทท าดงน

1. การตอไมส าหรบโครงสราง งานโครงสรางเปนงานทตองการความมนคงแขงแรง โดยเฉพาะโครงสรางทท าดวยไมจะไมนยมใชไมทตอในการท าโครงสราง แตหากมความจ าเปนตองตอไมส าหรบโครงสรางควรใชวเดงตอไปน

1.1 การตอไมส าหรบรบแรงดน การตอไมในลกษณะนจะค านงถงลกษณะการรบแรงดนทเกดขนภายในโครงสราง รปแบบการตอไมส าหรบแรงดนมดงน

1.1.1 การดามไม เปนลกษณะการตอไมโดยการตดไมมาชนกนใหสนทแลวตไมขนาบทงสองดาน

99

1.1.2 การตอบากครง เปนลกษณะการตอไมโดยบากปลายไมทงสองดานแลวน ามาตอชนกน

1.1.3 การตอบากหางเหยยว เปนลกษณะการตอไมโดยการบากปลายไมเปนรปหางเหยยววางตอบากหางเหยยว

1.1.4 การตอบากและดาม เปนลกษณะการตอไมโดยการบากปลายไมทงสองดานน ามาชนกนแลวตไมขนาบขาง

1.2. การตอไมส าหรบรบแรงดง การตอไมในลกษณะนค านงถงลกษณะการรบแรงดงทเกดขนภายในโครงสราง รปแบบการตอไมส าหรบแรงดงมดงน

1.2.1 การตอบากขอปลายไม เปนลกษณะการตอไมโดยบากเปนขอน ามาชนกน แลวตไมขนาบขาง

1.2.2 การตอบากขอทแยง เปนลกษณะการตอไมโดยบากปลายไมเปนรปขอทแยงแลวน ามาชนกน

2. การตอไมในงานประณต

ชางทมความช านาญ จะมความประณตมากในการตอไม โดยเรมตงแตการพจารณาเลอกไม สของไมและลายไมทไมแตกตางกน เมอท าการตอไมแลวจะไมปรากฏรอยตอไมใหเหนไดชดเจน รปแบบการตอไมในงานประณตมดงน

2.1 การเพลาะไมฝงตะปเปนเดอย ลกษณะการตอไมโดยการแตงรมไมใหตรงแลวน ามาตอกนโดยตะปเปนเดอย

2.2 การเพลาะไมฝงตะปเกลยว เปนลกษณะการตอไมโดยเจาะขางไมเปนรปสามเหลยม ใสตะปเกลยว

2.3 การเพลาะไมแบบบงใบ เปนลกษณะการตอไมโดยการท าบงใบทรมไมทงสองขางแลวน ามาประกบกน

2.4 การเพลาะไมแบบไมเขาลน เปนลกษณะการตอไมโดยใหไมแผนหนงเปนลนอก

แผนหนงเซาะรองแลวน ามาประกบกน

สงส าคญทจะตองระมดระวงการเขาไม และการตอไม คอ ชนดของไมสามารถเขาหรอตอไดหรอไม ควรใชไมเนอแนนแขงและเหนยว การใชเครองมอในการไส เจาะ และถากไม เครองมออยในสภาพพรอมใชงาน การประกอบไมควรใชเครองชวยจบยดใหมนคง กอนน าการยดใหแนนดวยตะปหรอสกร

100

4. โครงสรางอาคารไม

โครงสรางอาคารไม เปรยบเทยบไดกบโครงกระดกของมนษย ซงท าหนาทชวยรบน าหนกทเกดขนจากสวนประกอบตางๆ โครงสรางของอาคารในเขตรอนชนนยมเปดผนงโลงใหลมและแสงผานไดสะดวก ยกใตถนสง เพอใหพนน าทวม และความชนจากดน บานทรงไทยจะใชโครงสรางไมเปนหลก สามารถแบงสวนประกอบโครงสรางออกเปน 3 สวน ดวยกน ดงน

1. สวนรากฐานของอาคาร สวนรากฐานของอาคาร เปนสวนทรบน าหนกทงหมด ประกอบดวย เขมราก คอนกรตทบหวเขม ฐานราก และตอมอ มรายละเอยดดงน

1.1 เขมราก Foundation pil เปนสวนทตอกลงไปในดน เพอรบน าหนกของอาคารในทดนใตอาคารไมสามารถรบน าหนกไดทนยมใชในการกอสรางม 3 ชนด ไดแก เขมไม เขมคอนกรตเสรมเหลก และเขมเหลก ขนาดของเขม มเสนผานศนยกลาง 3-8 นว และยาว 3-18 เมตร 1.2 คอนกรตทบหวเขม (Lean Concrete( เปนคอนกรตทเททบหวเขมใหเปนฐานหนาดวยคอนกรตหยาบ หรอเรยกวา “คอนกรตเรว” อตราสวน 1:3:5 ประกอบดวยปนซเมนต 1 ทรายหยาบ 3 สวน และหน 5 สวน การเทคอนกรตทบหวเขม เพอรบน าหนกอาคารถายลงสตวเขมมใหรวน ขนาดของคอนกรตหยาบใชความหนาตงแต 7-15 เซนตเมตร

1.3 ฐานราก Foundation เปนสวนทอยลางสดของอาคารเพอรองรบน าหนกจากคานลงทเสากอน และกอนทจะถายอาคารทงหมด ซงระบบการท างานนนเรมจากถายน าหนกลงพนดนนนถายน าหนกผานฐานราก และเนองจากอาคารแตละประเภทนนมรปแบบทแตกตางกนจงท าใหม การก าหนดฐานรากในการกอสรางใหมหลากหลายประเภท ฐานรากของอาคารทใชกนโดยทวไปเปนฐานรากแบบ Spread footing ซงไมมเสาเขม

1.4 ตอมอ Column เปนสวนทฝงลกลงไปในดน และยาวขนมาจนถงพนชนลางตอมอท าหนาทตอเสาไมใตพนชน (ค.ส.ล( ตอมอนเปนสวนใหญมกจะเปนเสาคอนกรตเสรมเหลกเพอกนมใหเสาไมตอนบนซงเปนไมเนอออนสมผสดน จงใชตอมอฝงลงไปในดนและโผลหวตอมอขนมาตอกบเสาไม ขนาดของตอมอ ตงแต 5x6 นว ถง 8x8 นว

2. สวนตวอาคาร ประกอบดวยสวนตางๆ ดงน

2.1 เสา Post เปนสวนทรองรบตวบานทงหลงใหตงอยบนฐานราก เสานจะเปนทอนเดยวหรอเสาตอกนกไดตงแตฐานรากจนถงหลงคาเสามหนาทรบน าหนกสวนตางๆ ของอาคารแลววสดแขงแรง ถายลงสฐานรากอกทหนงเปนสวนรบน าหนกกดลงมาก ดงนนจงจ าเปนตองใชสามารถรบน าหนกมากๆ ไดเพอไมใหอาคารทรดหรอพงลง วสดทใชท าเสาไดแกไม 2 ประเภทคอ เสาสน และเสายาว ซงประเภทของเสาหาไดโดยเอาความสงตงหารดวยขนาดหนาแคบของเสา ถาไดคาตงแต 1-14 เรยกวา “เสาสน” ถาไดคาตงแต 15-59 เรยกวา “เสายาว”

101

2.2 คาน Beam เปนไมทแขงแรงทตดเสาเพอรองรบตง และพนบาน ถาบานมหลายชนกจะท าหนาทของคาน คานมหนาทรองรบน าหนกจาก “อเส” มคานบนและคานลาง คานบนเรยกวา โอนเอน โยเย รบแรงอดพนผานตง แลวถายทอดสเสา และท าหนาทยดเสาใหมนคงแขงแรง ไมละแรงดง ขนาดของคานมตงแต 2x5 นว 2x12 นว

2.3 ตง Floor joist เปนไมทพาดบนคาน จากคานหนงไปยงอกคานหนง ตอกตะปตดกบคานหรอใชไมพกประกอบทงสองขาง หรอขางใดขางหนง หนาทของตงทรบพน และชวยถายน าหนกจากพน และน าหนกบรรทกสคาน ขนาดของตงมตงแต 1 ½ X 6 นว – 2 X 5 นว

2.4 พน Floor Plank เปนไมทวางอยบนตง โดยวเเรยงเปนแผนเรยบ อดเขารองลนเตมพนท สวนมากจะอยบรเวณชนสองของอาคาร

2.5 เคราฝา Wall skeletion เ g ปนไมชนเลกทยดอเสกบพน บางทเรยกวา “เคราตง” เคราฝา ท าหนาทเปนโครงใหไมฝาเกาะยด เพอเพมความแขงแรงกบฝาลกษณะคลายกบกรอบประต เพอใหคงรปเปนหนาตาง ชวยถายทอดน าหนกตอนทองอเสใหลงมายงพนรบตะปทตดยดมาจากฝาอยได ขนาดของเคราฝามตงแต 1 ½ x 3 นวถง 2 X 4 นว วางหางกนประมาณ 50 เซนตเมตร ขนาดของเคราฝาจะใหญหรอเลกขนอยกบความสงหรอความกวางของหอง

2.6 ไมฝา Wall Blank เปนไมแผนบางๆ ทตดรอบบานเพอปองกนภายนอก และภายในบาน มอยหลายชนด เชน ตทบเกลด ตบงใบ รางลน และตยนกบแนว เปนตน ฝาไมท าหนาท บงแดด บงฝน บงลม อนตรายจากโจรผราย ตลอดจนสตวตางๆ ทงชวยยดโครงสรางใหแนนยงขน ขนาดของไมฝา มตงแต ½ X 3 นว ½ X 6 นว ¾ X 6 นว 1 X 8 นว ความหนาของไมทใชจะหนาหรอบางขนอยกบภมประเทศ

2.7 บานประต Door เปนชองทางส าหรบเขาออก รปรางโดยมากมกจะเปนรปสเหลยมแบบลกฟก และแบบเซาะรองตวว ประตท าหนาทเปนชองทางส าหรบเขาออกและปดกนคนเขาออกได เปดใหคนและอากาศผานได ระบายอากาศได ขนาดของประต ขนอยกบชองวงกบประตจะเปนบานเดยวหรอบานคกได

2.8 บานหนาตาง Window เปนชองฝามบานเปดปดหรอบานเลอน บานเกลด หรออยางอนกได รปรางกคลายกบบานประต หรอบานกระจกโปรงหรอทบกได บานหนาตางท าหนาทใหแสงสวางเขาได อากาศถายเทไดสะดวก เปนชองส าหรบมองทวทศ ขนาดขนอยกบวงกบหนาตางจะเปนบานเดยวหรอบานคตามการออกแบบของผใชงาน

2.9 วงกบประต Door Fram เปนไมทตดอยขางประตกบฝา ปลายขางบนยดตดกบอเสปลายดานลางตตดกบพน วงกบประตมหนาทเปนหลกใหบานประตเกาะ โดยใชบานพบยด

102

บานหนาตางกบวงกบ ท าหนาทรบน าหนกอเส ขนาดของวงกบประตมตงแต 1.5 x3 นว ,1.5x4 นวและ 2x3 นว

2.10 วงกบหนาตาง Windows Frame เปนไมขอบขางของหนาตาง หนาทของวงกบเปนหลกใหบานหนาตางเกาะ โดยใชบานพบยดบานหนาตางกบวงกบ วงกบหนาตางท าหนาทรบน าหนกจากอเส ขนาดของวงกบหนาตาง 1.5x3 นว, 2x3 นว, และ 2x4 นว

2.11 บนได Stair เปนทางเดนทเชอมระหวางชนบนกบชนลางของอาคารบนไดท าหนาทเปนทางส าหรบตดตอระหวางพนชนลางกบพนชนบนไดสะดวก ขนาดความกวางของบนไดมตงแต 0.85-1.20 เมตร หรอกวางกวาน บนไดภายในอาคารตองกวางไมนอยกวา 0.85 เมตร บนไดภายนอกอาคารตองกวางไมนอยกวา 1.00 เมตร

2.12 ราวบนได Handrail เปนสวนทใชประกอบบนได ตดตงลกกรง ราวบนไดใชส าหรบใชมอจบยดพยงตวในขณะขนลงบนได

2.13 แมบนได Stair case เปนไมสองชนทพาดชนลางถงชนบนและรองรบชนบนไดกบราวลกกรงบนได ท าหนาทใชขนบนไดเกาะแมบนไดมขนาดตงแต 1 ½ x5 นว ถง 2x8 นว

2.14 ขนบนไดหรอลกนอน Tread เปนสวนทใชเหยยบลง ขนาดขนบนไดมตงแต 1x8

นว ถง 2x12 นว

2.15 บงชนหรอลกตง Rise ท าหนาทรองรบลกนอน ปดบงบนไดใหทบขนาดของบงชนหนา ¾ นว ความกวางแลวแตระยะความสงของบนได

2.16 ลกกรงบนได Balusters ส าหรบรางบนได เพอกนตก ขนาดของลกกรง บนไดขนอยกบแบบของลกกรงแตละชนด

3. สวนประกอบของโครงหลงคา

ภาพท 103 แสดงลกษณะสวนประกอบโครงสรางหลงคา ทมา: http://www.novabizz.com/CDC/Process14.htm

http://www.novabizz.com/CDC/Process14.htm

103

ภาพท 104 แสดงลกษณะสวนประกอบโครงสรางหลงคา

ทมา: http://www.novabizz.com/CDC/Process14.htm

สวนโครงสรางหลงคา ประกอบดวยสวนตางๆ ดงน

3.1 ขอ Tie Beam เปนสวนของโครงสรางทอยบนหวเสาในทศทางเดยวกนกบจนทนท าหนาทรบทงแรงดงและยดหวเสาในแนวคานสกดและชวยยดโครงผนง เปนไมของจนทนเอกแลวทส าคญของโครงสรางจวสวนลางเปนฐานส าหรบยดปลายทงสองชนวางบนหวเสา ซงมโครงสรางจวเทานน การวางขอมกจะวางดานหนาแคบขน เพอรบแรงกดไดดจงตองใชไมเนอแขง ขอท าหนาทยดปลายทงสองขางของจนทนเอกใหทรงตวเปนรปสามเหลยม และค ายนไมใหหวเสารวมเขาหากน และรบแรงดงอนเกดจากน าหนกของหลงคาทถายทอดลงมาทงดง ตกตาและค ายน แลวถายน าหนกลงบนหวเสา ขนาดของขอมกใชไมตงแต 2 X 5 นว 2 X 8 นว หรอโตกวานน ถาขนาดเลกตองใชขอค ดงแสดงในภาพท 103

3.2 จนทนเอก Principal Rafter เปนไมชนหนงทน ามาประกอบเปนโครงจว เปนไมทส าคญของจวชนหนง ปลายขางหนงพาดอยนอกอกไกตดอยกบดง และอกขางหนงพาดอยบนหวเสา จนทนเอกท าหนาทรองรบแป หรอระแนง และก าหนดสวนลาดของหลงคา รบน าหนกแปและวสดมงหลงคา ถายทอดน าหนกลงสเสาอกทอดหนง ขนาดของจนทนเอกมตงแต 1.5 X 4 นว ถง 2

X 8 นว ดงแสดงในภาพท 104

3.3 ดง King Post เปนค ายนสวนกลางของโครงจว ใหทรงรปจวอยได เปนตวก าลงทรบแรงอดจากสวนบนหลงคาแลวสงแรงกลบสขอ ดงท าหนาทยดจวใหทรงอยเปนสามเหลยม มหนาทรบอกไก รบแรงกดสวนบนหลงคา ขนาดของดงมตงแต 1.5 X 4 นว ถง 2 X 6 นว ดงแสดงในภาพท 104

3.4 อกไก Ring เปนไมทท าใหเกดสนหลงคา พาดอยบนดงหรอขนานขางดงทงสองยาวตลอดสนหลงคา ชวยใหจนทนเอกและจนทนพรางพาดอย และทรงตวอยได อกไกท าหนาทยดยอด


104

จวทกตว ใหตรงชวยจบจนทนทกตวใหมระดบเทากน ขนาดของอกไกมตงแต 1.5 X 5 นว ถง 2 x

8 นว

3.5 แป Purlin เปนสวนทรองรบวตถทใชมงหลงคา ชนดทเปนแผน เชน สงกะส แปท าหนาทรองรบวสดทใชมงหลงคากระเบอง หรอลกฟก เปนตน และยดจนทนเอกไมใหพลก ขนาดของแปมตงแต 1.5 X 3 นว ถง 2 X 8 นว การวางแปอาจวางตงหรอนอนกได แลวแตชองของจนทนจะรบวสดมงไดมากหรอนอย ถาน าหนกวสดมงมากกใชวเวางตง ระยะหางกขนอยกบชนดของวสดมงวาเปนชนดใด สนหรอยาว

3.6 อเส Wall Platel เปนสวนของโครงหลงคาทวางพาดอยบนหวเสา ลกษณะคลาย ๆคาน ท าหนาทยดและรดหวเสา และยงท าหนาทรบแรงจากโครงหลงคาถายลงสเสาอกเฉพาะดานทมดวยโดยทวไปแลวในการวางอเส มกจะวางทางดานรมนอกของเสาวางความลาดเอยงของหลงคา

3.7 เชงชาย Eave Board เปนทไมไดรบน าหนก ตดอยปลายของจนทนรอบชายคาเชงชายท าหนาทปดหวจนทน ตะเขสน ตะเขราง เพอความเรยบรอยสวยงาม ชนดของเชงชายมตงแต 3/4-1 นว x 6,8,10 นว

3.8 ปนลม Gable Board เปนไมทปดแป และระแนงตรงหนาจวบรรจบกบเชงชาย หนาทของปนลม ท าหนาทปดไมแป หรอระแนงใหสวยงามและเรยบรอย ขนาดของปนลม มตงแต 3/4 -1 นว x 6,8,10 นว

3.9 ตกตา Queen post ตงอยระหวางดงกบปลายขอเปนไมทท าหนาทคลายกบ และจนทนเอกมาประกอบกน ใหกบหลงคาทมชวงกวาง ตกตาท าหนาทคลายกบดง ชวยค ายนจนทนเอกไมใหออนตว รองสะพานรบจนทน ชวยถายน าหนกจากวสดทใชมงหลงคาบนขอขนาดของตกตามตงแต 1.5 x 4 นว ถง 1.5 x 6 นว

3.10 ค ายน Strut

เปนไมทมค าสวนของจนทนเอกใหมก าลงและสามารถรบน าหนกไดมาก ค ายนท าหนาทค าสวนกลางของจนทนเอกส าหรบรบแรงสงมาทางทศทแยงมม ยดโครงจวไมโย ชวยรบน าหนกจากจนทนถายทอดไปยงขอและสะพานรบจนทน ขนาดของค ายนมตงแต 2x4 นว ถง 2x6 นว

3.11 เคราเพดาน Ceiling joist

เปนไมทพาดอยบนอเสทงสองขาง เคราเพดานท าหนาทเปนโครงสรางฝาเพดาน และชวยยดโครงหลงคาใหแขงแรงยงขน เปนทยดเกาะของแผนฝาเพดาน มลกษณะเชนเดยวกบตง

105

แตไมไดรบน าหนกเหมอนตง ขนาดของเคราเพดานมตงแต 1 ½ x3 นว 2x4 นว หรอขนอยชองถหางของอเส และน าหนกของวสดทท าฝา

3.12 ฝาเพดาน Ceilimg Board

เปนวสดทใชตใตเคราเพดาน เพอปดไมใหเหนสงทรกรงรงของโครงหลงคา หนาทของฝาเพดาน ชวยปองกนความรอน ความหนาจากวสดทมงหลงคาและยงปองกนผงหรอสงตางๆ ทตกลงไปจากหลงคาอกดวย วสดทใชท าฝา ไดแก ไมฝา ไมอด กระดาษอด กระเบองแผนเรยบ และแผนยปชม เปนตน

3.13 จนทนพราง Commor Rafter

เปนไมทพาดอยในลกษณะเดยวกบจนทนเอกปลายดานบนพาดอยบนอกไก ดานลางพาดอยบนอเส ชวงระหวางจนทนพรางจะถหรอหางขนอยกบวสดทใชมงหลงคา จนทนพรางท าหนาทเหมอนจนทนเอกทกประการ ซงชวยผอนแรงการรบน าหนกของจนทนเอก แลวถายน าหนกลงสอเส ขนาดของจนทนพรางมตงแต 1.5x4 นว ถง 1.5x8 นว

3.14 สะพานรบจนทน Purlin บางทเรยกวา “ สะพานควาย ” มลกษณะเหมอนอกไกพาดขนานไปกบอกไก แตอยต าลงมาทงสองขางจนทน สะพานรบจนทน ท าหนาทรบจนทนพราง โดยยดจากจนทนเอก เพอชวยไมใหจนทนเอกออนตรงกลาง และชวยยดจนทนพรางไมใหบดเบยว ขนาดของสะพานรบจนทนมตงแต 1.5x5 นว ถง 2x8 นว

3.15 ระแนง Roof Batten

เปนไมขวางชนเลกตยดบนจนทนตะเขสน ตะเขรางระแนงท าหนาทเชนเดยวกบแป รองรบวสดมงหลงคา ยดจนทน ขนาดของระแนงจะมขนาดเทาใด ใหญหรอเลกขนอยกบวสดมงหลงคา สวนมากนยมใช 1x1 นว ถง 1.5x1.5 นว

3.16 สะพานหน Tilting piece

เปนไมรองชายกระเบองซงอยเหนอไมเชงชายตปดบนเชงชายเพอรบชายกระเบอง สะพานหนท าหนาทรองรบชายกระเบองใหยกขน และประสานไมเชงชายกบกระเบองใหดเรยบรอย ขนาดของสะพาน 1/2x2 นว , 1.5x3 นว, และ 3/4x4 นว

3.17 คอสองหรอไมกรอบชองลม Nogging Piece

เปนไมทวางขนานไปกบไมอเสโดยอยขางใตอเส ระยะหางจากอเสกบชองลมใตเพดาน บานสมยใหมอาจใชชองแสงสวางเหนอหนาตางแทน คอสองท าหนาทเปนกรอบชองลมตตดอเสเพอใชเปนลกกรงส าหรบยดเพอไมใหไมออน เปนโครงหลกทส าหรบเกาะหวเคราฝา ขนาดของคอสองมตงแต 1.5x3 นว ถง 2x4 นว

106

ภาพท 105 แสดงลกษณะสวนประกอบของอาคารไม

ทมา: http://www.thaidrawing.com/%

ภาพท 106 แสดงลกษณะโครงสรางโรงเรอน

ทมา: http://banhed211.blogspot.com/2013/04/

5. สรปประจ าบท งานชางไมเปนลกษณะงานทใชไมเปนวสดสวนใหญในการประดษฐ เครองมอ อปกรณ

ทางการเกษตร ไมมความคงทนแขงแรง อายการใชงานยาวนาน ในการปฏบตงานชางไม มการเขาไมและการตอไมการใชเครองมอแตละชนดนนมวเการ ขนตอน และขอระวงในการใชงานทแตกตางกน ดงนน ผใชงานจงควรศกษาการใชเครองมอดวยวเทถกตอง และฝกทกษะการปฏบตใหคลองแคลวและเกดความช านาญ ส าหรบอาคารไมจะมโครงสรางทส าคญอย 3 สวน ดวยกน คอ สวนรากฐานของอาคาร สวนตวอาคาร และสวนโครงหลงคา ซงสวนประกอบของอาคารในแตละสวนจะมชอเรยกและมหนาทแตกตางกน ตามลกษณะการใชประโยชนเพอความคงทนแขงแรง เพอความปลอดภยตอการพกอยอาศย และใชท ากจกรรมทางการเกษตรไดอยางมประสทเภาพ

http://banhed211.blogspot.com/2013/04/

107


1. จงใหความหมายของงานไมมาใหถกตอง

2. จงบอกชอเครองมอทใชในงานไมมา 15 ชอ

3. จงบอกวเการเขาไมมา 5 ชอ พรอมอเบายการท า

4. จงบอกสวนประกอบของโครงสรางมา 10 ชอ

5. ไมสวนทใชรองรบแผนหลงคาเรยกวา

6. จนทนปลายสวนบนจะวางอยบนชนสวนของไมอะไร

7. ไมค ายนมประโยชนอยางไรในโครงสรางของอาคารไม

8. การเขาไมวงกบประตหนาตางจะใชวเการเขาไมแบบใด

9. การตอไมและการเพลาะไม แตกตางกนอยางไร


การเขาไมแบบตางๆ. มปป. สบคนเมอวนท 10 กนยายน 2559. จาก. http://www.woodworking.inthai.co

การเขาไมแบบหางเหยยว. มปป. สบคนเมอวนท 10 กนยายน 2559. จาก

http://www.thaicarpenter.com/index.php?lay

เครองมอทใชในงานไม. มปป. สบคนเมอวนท 10 กนยายน 2559. จาก

http://banhed211.blogspot.com/2013/04/ โครงสรางของโรงเรอน. มปป. สบคนเมอวนท 10 กนยายน 2559. จาก

http://banhed211.blogspot.com/2013/04/ โครงสรางของหลงคาไม. มปป. สบคนเมอวนท 10 กนยายน 2559. จาก


ฉากแบบตางๆ. มปป. สบคนเมอวนท 10 กนยายน 2559. จาก


พภพ สนทรสมย. 2543. วสดวศกรรมการกอสราง. พมพครงท 8. ส านกพมพสมาคม

สงเสรม เทคโนโลย (ไทย-ญปน(. กรงเทพฯ 10110

เลอยลนดา. มปป. สบคนขอมลเมอวนท 10 กนยายน 2559. จาก

http://www.thaisafetywork.com

สมศกด พนจดานกลาง. 2554. โครงการจดท าต าราและงานวจยเฉลมพระเกยรต 84 พรรษา พระบาทสมเดจพระเจาอยหว. ต ารางานชางเกษตร .มหาวทยาลยราชภฎกลมภาค






108

ตะวนออกเฉยงเหนอ.

สวนประกอบของอาคารไม. มปป. สบคนเมอวนท 10 กนยายน 2559. จาก

http://www.thaidrawing.com/%

109




1. อธบายความหมายระบบการสงน าทางการเกษตรได

2. บอกชนดของทอทใชสงน าทางการเกษตรได

3. บอกชนดของขอตอทอพลาสตกตางๆ ได

4. สามารถบอกหนาทและชนดของวาลวทใชในระบบการสงน าได


1. ระบบสงน า 2. ชนดพลาสตก

3. ทอพวซมาตรฐานอตสาหกรรมไทย



6. วาลว 7. ชนดของวาลว

8. บอลวาลว


10. วาลวบงคบความกดดน

11. การใชงานของวาลว









110




2. เอกสารบทท 7 ระบบการสงน าทางการเกษตร








111

บทท 7

ระบบการสงน าทางการเกษตร

ในการปลกพชสงทจ าเปนตอการเจรญเตบโตอกวธหนงคอการใหน าพชดงนนพนฐานทางดานการใหน านนจงจ าเปนตองศกษาระบบในการใหน าในแบบตางๆ เพราะในปจจบนมการใหน าทจ าเปนตองใชเทคโนโลยเขาเกยวของแตไมวาระบบใดๆ กตามลานแตตองท าการสงน าใหไปยงจดมงหมายทเราตองการทท า ฉะนนงานชางทางดานระบบประปาหรอระบบชลประทานในทาง เกษตรจะตองมการศกษาเกยวกบระบบหรออปกรณในการท าดงตอไปน

1. ระบบสงน า

ทอพลาสตก

พลาสตกเปนสารประกอบอนทรย ทสงเคราะหขนจากปฏกรยาทางเคมของวสดธรรมชาต เชน น ามน กาซธรรมชาต และเยอไมบางชนด อยในรปของเรซนแบงออกได 2 ประเภท คอ เทอรโมเซตตงเปนพลาสตกทมรปทรงถาวรเมอผานกรรมวธการผลต โดยใชความรอนและแรงอดจะน าไปหลอมละลายอกไมได เทอรโมพลาสตกทสามารถน ากลบมาใชใหมไดอกหลงจากน าไปหลอท าเปนผลตภณฑแลว และพลาสตกทน ามาท าทอกบขอตอเพอใชงานทอสขภณฑนน ไดแก เทอรโมพลาสตก มการใชทอนมากกวา 50 ป

1.1 ขอดและขอเสยของทอพลาสตก

ขอด - น าหนกเบา

- มความตานทานตอการกดกรอนจากปฏกรยาทางไฟฟา ซงเปนการเปลยนแปลงทางเคม สาเหตเกดจากกระแสไฟฟา

- ดานในหรอดานนอกของทอไมเปนสนม หลดรอน หรอเปนหลม

- ออนตวเมออยใตความรอน

- การตดตงท าไดงาย โดยไมตองใชเครองมอมากชน

- มความตานทานตอการไหลนอย

- มความตานทานตอการเจรญเตบโตของแบคทเรย สาหราย หรอตะไครน า ซงเปนสาเหตท าใหเกดส กลน รส ท าใหเกดปญหาในการสขาภบาล

- ไมตดไฟ

112

- เปนฉนวนไฟฟา

- ทนตอแรงกระแทกไดด

- บางชนดทนตออณหภมไดสงถง 99 องศาเซลเซยส

- คดงอไดงาย

- ฝงใตตดไดอยางปลอดภย

ขอเสย

-ไมสามารถใชไดทกสถานท ตองตรวจสอบเทศบญญตกอนตดตงวายอมใหใชไดหรอไม ทอพลาสตกจะตองตดและมการประกอบใหเหมาะสมกอน จะมการตอเพอไมใหเหลอลนหรอผดพลาด

- ตองการหมนรองทอมากกวาทอเหลก

- ทอบางชนด การถอดเปลยนไมสามารถจะท าได

- มการขยายตวเมอรบความรอน และลดก าลงลงเมออณหภมสงไมทนตอการฉกขาด

- ทนอณหภมภายในไดต ากวาทอโลหะ

2. ชนดพลาสตก

ทอและขอตอพลาสตกทน ามาใชกบงานทอสขภณฑทวๆไป แบงออกได 5 ชนดคอ

1. ทอเอบเอส ABS (Acrylonitrile – Butadiene – Styrene) เปนทอพลาสตกแขง (Rigid

plastic) จะน ามาใชตอระบบเพอการระบายน าใชไดกบระบบระบายน าและอากาศ 4 เปอรเซนต น ามาใชกบการระบายอากาศ 25 เปอรเซนต ทงวางบนพนดน และฝงอยใตดนราวน าในอาคารไมรวมกบการใชงานอตสาหกรรม นอกจากนยงสามารถใชกบการล าเลยงน าดม และการชลประทานไดดวย ทอชนดนทนแรงกระแทกไดดตามมความเหนยว ทนตออณหภมไดไมเกน 82 องศาเซลเซยส

ขนาดทอทจะตองมตงแต 11/4-6 นว ความยาวทอเปน 6 เมตร และ เหมอนกบทอเหลกอาบสงกะสทอจะเปนสด า การตอจะใชวธเชอมตอดวยน ายา 40 (Solvend welded) ซงน ายา (Solvend) สารละลายไดแก ( MEX) Methyl-etylketone โดยสารละลายเคมจะกดผวทอ และขอตอใหหลอมละลายตดเขาดวยกน การท ารอยตอทเหมาะสมจะท าใหมความแขงแรงกวาทอและขอตอเอง สวนนขนอยกบความชน อณหภม เวลาในการแขงตว ซงใชเวลา 2 นาทโดยเฉลยแลว ประมาณ 5 นาทจากนนทดสอบดวยแรงดนน ากสามารถน าไปใชงานได

113

2. PVC (Polyvinyl Chloride) เปนทอพลาสตกแกรงใชกบการระบายน า ระบายอากาศ ทอจายน าทตองการความดน ทอพวซ จะน ามาใชเปนทอจายน าบนผวดนและใตดนขณะเดยวกนกใชกบระบบระบายน า ระบายอากาศ งานประปา เกษตรกรรม อตสาหกรรม และรอยสายไฟฟา หรอสายโทรศพท อณหภมใชงานสงสด 60 องศาเซลเซยส มขนาดตงแต ¼ - 16 นว ความยาวตอทอน 4 เมตร การตอจะใชวธเชอมตอดวยน ายาและเชอมตอความรอน (heat fusion)

3. CPVC (Chlorinated Polyvinyl Chloride) เปนทอพลาสตกแกรงและเกยวพนธกบทอพวซ แตใชกบอณหภมไดสงกวาใชกบระบบน ารอนในอาคาร และอตสาหกรรม ทอพวซ น ามาใชเปนทอจายน าเยนน ารอนทวางบนผวดนและใตดน ใชงานไดสงกวาทอณหภม 82 องศาเซลเซยส มความกดดนจายน าปกตจะไมเกน 689.5 kPa โดยไมแตกเสยหาย การน าความรอนต า จงลดการสญเสยความรอน ถาน ามาใชกบระบบจายน ารอนใหเพอการขยายตวตามยาวของทอไวดวยการตอจะใชวธการเชอมตอดวยน ายา แตถาจะตอเขากบเครองสขภณฑควรเลอกใชขอตอชนดอด (Compression fitting) ในกรณตอเขากบเครองท าน ารอนตองใชนปเปลอาบสงกะสความยาว 300 มลลเมตร

4. PE (Polyethylene) เปนทอพลาสตกออน (fiexible plastic) และทอแขงใชกบระบบการจายน า กาซระบบชลประทาน และระบายน าเสยทมสารเคมเจอปนไดดทอพอน ามาใชเปนทอจายน าในและนอกอาคาร วางบนผวดนและใตดน ทอในโรงงานอตสาหกรรม การชลประทานและเกษตรกรรม มทงทอออนและทอแขง ขนาดทอ ¾ - 2 นว การตอจะใชวธสวมอดขอตอแลวรดดวยแคลมหรอการใชการตอทอแบบผายปากทอคลายกบทอ

5. PB ( Polybutylene) เปนทอพลาสตกออน และแขง หมนตวได ใชกบระบบจายน ารอนน าเยน ทอประปา ทอระบายน า ทออตสาหกรรม การเกษตร และชลประทานการเลอกใชทอพลาสตกกบระบบทอสขภณฑใดจะตองพจารณาคณสมบตความสามารถใชงานได และขอบงคบทนยมใหใชงาน รายละเอยดทอพลาสตกตางๆ มดงน

ทอพบ น ามาใชเปนทอจายน าเยน น ารอนในอาคาร ทอประปา ทออตสาหกรรม เกษตรกรรม และชลประทาน มทงทอออนและทอแขง ทอเปนสด า ขนาด 3/ 8 - 2 นว การตอใชวธผายปากทอ และสวมรดดวยแคลมปจจบนนยมใชกบงานประปากนแพรหลาย

3. ทอพวซมาตรฐานอตสาหรรมไทย

มาตรฐานอตสาหกรรมไทยเปนทอชนดทอพลาสตกทมการผลตและก าหนดในพวซ ใชเปนทอน าดม ทอระบายน า ทอระบายน าโสโครก งานชลประทานและทอรอยสายไฟ แตในทนจะกลาวถงเฉพาะทอทใชเปนทอน าดม และระบายน าโสโครกเทานน มาตรฐานอตสาหกรรมไทย

114

แบงทอน าดม น าใชออกเปน 3 ชน ความหนา คอ ชน 5 ,8.5 และ 13.5 หมายถง ความสามารถในการทดความกดดนภายในท 5, 8.5 และ 13. 5 ซม.ตร/กก. และ อณหภมใชงาน 27 องศาเซลเซยส ก าหนดทอชนดตางๆ ออกเปนดงน คอ

- มอก. 17-2532 มาตรฐานทอพวซ ใชเปนทอน าดมน าใช ก าหนดใหเปนสน าเงนสฟา

- มอก. 216-2524 มาตรฐานทอพวซใชเปนทอรอยสาย โทรศพทและสายไฟฟา ก าหนดใหเปนสเหลอง

- มอก. 999-2533 มาตรฐานทอพวซใชเปนทอสงน าทางการเกษตร งานระบายน า งานอตสาหกรรม ก าหนดใหเปนสเทา

- ทอมาตรฐานบรษท ใชงานดานเกษตร ก าหนดใหเปนสเขยว

- ผลตภณฑทอพวซ ทผลตขนตามมาตรฐานอตสาหกรรมจะตองท าเครองหมายใหครบถวนในรายละเอยดทบงคบไวดงน

1. ตองมเลข อกษร หรอเครองหมายแสดงขอความตอไปนใหเหนอยางชดเจนอยททอทกทอน

ก ชอหรอตราเครองหมายของโรงงานผผลต

ข ชอขนาด

ค ชอประเภท


ปจจบนทอพวซ นยมน ามาเดนระบบทอจายน า ระบายน า และระบายอากาศในอาคารกนแพรหลาย เพราะตดตงงานกอนประกอบไมยงยากเหมอนทอพลาสตกชนดอน และราคาถกกวาดวย และการเลอกใชชนมาตรฐานไมถกกบงานท าทอใหอายการใชงานไมยาวนานเทาทควร ขอแนะน าเพอการเลอกชนมาตรฐานทอพวซ อยางเหมาะสมกบงาน

งานเดนทอชวคราว ใชงานทอระบายน า ระบายอากาศในและนอก ชน 5 งานเกษตรกรรม เชน ระบบน าหยด น าฉดพนฝอย (Sprinkler ) ชน 8.5 ใชงานจายน าแรงดนปานกลางเฉพาะทอแยกจากทอประธานเขาเครองสขภณฑ งานทอระบายน าในและนอกอาคารทฝงใตพนดนและบนผวดน งานเกษตรกรรมและสงสารเคมบางชนด ชน 13.5 ใชงานเดนทอประปา ทอประธานจายน าเขาอาคาร และระบบทอทงหมดในอาคาร กรณทตองการความทนทานเพมขน และมความกดดนสงกวาชน 5 และ 8.5 ใชเปนทอ ขดเจาะบอบาดาน

115


ปจจบนมผผลตมากรายใชทอวตถดบทไมมสารพวซลวนๆ มาผลตทอ และอปกรณทท าใหทอพวซ คณภาพต าไมไดมาตรฐาน และอปกรณ กรอบ แตกงาย และมสซดทอพวช อปกรณตอทอ ท าใหเกดการรวซมบรเวณขอตอ และใชเวลาในการตดแนนนาน ทอหลดขณะตอประกอบหรอหลงประกอบ สวมตอยาก ขอตอฟตแนนเกนไปเมอสวมตออาจแตกระเบดน ายาแตกออก

ทอพวซ ทมคณภาพดไดมาตรฐานตองมคณสมบตดงน ตองตรง ไมคด ผวใน และนอกตองเรยบ สะอาด ไมมรอยต าหน ความกลมตองไดสวนไมเบยว มความหนาสม าเสมอ เสนผาศนยกลางภายนอกของทอตองไดมาตรฐาน

อปกรณตอทอทไดมาตรฐานตองมคณสมบตดงน ความลกของขอตอไดมาตรฐาน ความหนาตองสม าเสมอไมบางเกนไป ตามปกตตองหนาเทากบทอชนดหนา เมอสอดทอเขาไปดวยแรงพอเหมาะแลว ทอตองเขาไปไดประมาณครงหนงของความลกทงหมด ผวอปกรณตองเรยบไมเปนคลน

น ายาตอทอ ตองสามารถละลายเชอมผวทอและอปกรณใหตดกน ตองไมแหงชาหรอเรวเกนไป ทาบนทอเมอแหงแลวตองไมลอกเปนแผน

การซอผลตภณฑทอ พวซ อปกรณตอทอตลอดจนน ายาตอทอทราคาถก คณภาพต ามาใชเทากบทานใชของแพงเพราะเมอมปญหาน ารวซม หรอทอแตกและอายการใชงานสน จ าเปนตองซอทอมาเปลยนใหม เปนปญหายงยากในการแกไข ท าใหสนเปลองคาใชจายเปนสองเทา

6. วาลว

วาลวเปนอปกรณอกชนดหนงทน ามาตดตงกบระบบทอสขภณฑเปลยนทศทางการไหล ปดเปดการไหล มหลายชนดใหเลอกใชอยางเหมาะสมกบงาน กรณเกดการรวของทอตองปดวาลวเพอหยดการไหลของน าไมใหทวมจงจะท าการซอมแซมได

หนาทของวาลว วาลวแตละชนดทผลตขนมาใชงานเฉพาะและเหมาะสมทสดแมจะคลายคลงกนกตามหนาทตางๆ ของวาลวมดงนคอ

1. เปดและปดกนการไหล วาลวสวนใหญจะมหนาทปด-เปด การไหลเทานน ไมเหมาะกบการใชงานกรณอน เกทวาลวเหมาะสมทสดกบหนาทนเพราะไดออกแบบบากดและลนใหน าไหลผานเตมทเมอเปด ท าใหความตานทานตอการไหลไมมาก ความกดดนทวาลวสญเสยต าและจะไมใชบงคบการไหลของน า

2. บงคบการไหล ใชบงคบการไหลของน าเพอลดปรมาณและยงใชเปลยนทศทางการไหลไดดวยวาลวทใหประสทธภาพสงสดคอ โกลบวาลวและแองเกลวาลว (angle valve) การออกแบบ

116

บาลน จะชวยใหการไหลเปลยนทศทางเมอผานเรอนวาลว ท าใหความตานทานภายในเรอนวาลวสง บาลนของวาลวออกแบบมาใหบงคบการไหลไดแตไมคอยนยมหากมขนาดเกน 12 นว เพราะจะเกดปดเมอใชกบทอทอยภายใตความกดดน ความยงยากในการปดเปด

3. ปองกนการไหลกลบ เชควาลวหรอลนกนกลบ จะใชท าหนาทน เพอปองกนการไหลกลบของไหลในทอชนดธรรมดาทน ามาใชมสองแบบคอ แบบเหวยง (Swing Check) และแบบยก (lift check) การไหลในทอจะท าใหวาลวนเปดออก เมอน าไหลกลบวาลวนจะปดโดยอตโนมต

4. บงคบความกดดน ใชกบระบบทอเมอจ าเปนตองลดความกดดน เขามาเพอใหไดความดนตรงกบทจะใชงานวาลวนไมเพยงแตจะลดความกดดน เทานนแตจะรกษาความกดดนเอาไวใหคงทอกดวย การขนลงของความกดดนเขาสวาลวบงคบความกดดนกไมมผลตอความกดดนออกแตอยางใด

5. ระบายความกดดน หมอตมน ารอนอาจเกดความเสยหายไดเนองจากความกดดนเพมขนสงเกนไป ตองตดวาลวนรภย (Safety valves) หรอวาลวระบายความกดดน (Relief valves) ปกตจะใชแบบสปรงกด (Spring loaded) ซงจะเปดโดยอตโนมต เมอความกดดนเกนพกดและปดไดเองส าหรบวาลวนรภยปรกตจะใชกบทอไอน า ลมและกาซ สวนวาลวระบายความกดดนจะใชกบของเหลว

6. วาลวทใชกบระบบทอท าจากบรอนซ ทองเหลอง เหลกเหนยวหลอ เหลกหลอโลหะทรก พลาสตกแขง พลาสตกออนหรอโลหะอนๆ ทมความตานทานตอการกดกรอนสง บางครงวาลวตวเดยวอาจมวสดหลายชนดประกอบกนมากกวาสองชนด เชน เรอนวาลวท าจากเหลกหลอสวนลน หรอ แผนปดกนอาจท าจากบรอนซหลอ มประเกนตวโอท าดวยยางและ แหวนอดท าจากพลาสตกเทปลอนประกอบวาลวมาตรฐานจะมเสนผาศนยกลางตงแต ¼ - 12 นว สวนความยาว กวางและสง ไมก าหนดมาตรฐาน

7. กอนจะซอวาลวจะตองทราบวสดวาลวกอน เพอจะไดเลอกใหมความเหมาะสมกบความดน อณหภมและสภาพการใชงาน เพราะวสดวาลวแตละชนดมพกดการใชงานแตกตางกนการเลอกวาลวไมเหมาะสมอาจกอใหเกดปญหาการใชงาน ความปลอดภย และสนเปลองโดยเปลาประโยชน รายละเอยดการเลอกใชวาลวตามชนดวสดดงน

7.1 บรอนซไอน า (Steam bronze) เปนโลหะเจอของทองแดง ดบก ตะกว และสงกะสใชกนแพรหลายในการท าวาลว และขอตอทนตออณหภมไดไมเกน 232 องศาเซลเซยส เปนวสดเจอทองแดงสง ใชท าเครองมองานทอทอยภายใตความกดดนสง และบรอนซพเศษ อณหภมไมเกน 287 องศาเซลเซยส

117

7.2 เหลกเหนยว ปกตจะท าอย 3 เกรด คอ Cast lron, Ferrosteel และ High tensile lron

โลหะเหลานถกเลอกใชงานอณหภมไมเกน 232 องศาเซลเซยส Cast lron ปรกตใชท าวาลวขนาดเลกมหนาตดบาง Ferrosteel แขงกวา Cast lron ใชท าวาลวทมความหนาผนงปานกลาง High-

tensile lron ทมก าลงสงและใชท าวาลวขนาดใหญ

7.3 เหลกเหนยวหลอ ใชท าวาลวทตองการคณสมบตทนตอความกดดน แขงแรงและมความเหนยวเหมาะกบระบบทอทมความเคนหรอแรงดนและการกระแทกของของไหลสง

7.4 เหลกกลา เลอกใชกบงานทมอณหภมและความกดดนสง สภาพการท างานทมทงแรงกระท าภายในและนอกสง ไมสามารถใชวาลวทท าจากบรอนซและเหลกได มก าลงและความเหนยวสง มความตานทานตอการขยายตว การสนสะเทอน การกระแทก อณหภมต าและความเสยหายจากทเกดไฟไหม วาลวเหลกกลามหลายชนดเชน หลอตขนรป และโลหะเจอ เพอใหสามารถเลอกใชงานไดอยางกวางขวาง

7.5 เหลกหลอเหนยว เปนเหลกหลอชนดโนดลาร ซงมกราไฟทเปนรปทรงกลม มก าลงสง และความเหนยวทน ตอการกดกรอนประมาณวาเทากบเหลกหลอสเทามก าลงเปน 3 เทา หรอมากกวา

7.6. เหลกกลาไรสนม เหลกกลาไรสนมมความตานทานตอการกดกรอนสง ก าลงสง และทนตอการสกหรอ เหมาะกบท าผวบากด กานวาลว และลนใชกบงานทตองการความคงทนตอการกดกรอน สกหรอ และเปนออกไซด

7. ชนดของวาลว วาลวทน ามาตดตงกบระบบทอสขภณฑมหลายชนด ดงน

- เกทวาลว (Gate valves) - โกลบวาลว (Globe valves) - บอลวาลว (Ball valves) - แองเกลวาลว (Angle valves) - เชควาลว (Check valves) - คอกอก (Core cocks) - วาลวลดความกดดน ( Pressure reducing valves ) - วาลวระบายความกดดน ( Relief valves )

118

8. บอลวาลว จะใชปดเปดการไหลและบงคบการไหลโดยไมท าใหเกดลงภายในวาลวน ามาใชเมอ

ตองการความรวดเรวในการปดเปด มสวนประกอบไมมากจงตองฟตแนน ไมใหมชองวางแตไมตดขดตองการแรงหมนเปดนอย ซลรวไหลไดดวยตวเอง การปดหรอเปดใหหมนไป 90 องศา ทศทางการหมนความดนใชงานดจากกานหมน เมอเปดเตมทจะมความตานทานการไหลต าถาไมท างานอยภายใตสภาพวกฤตเกนไปอาจใชบอลบงคบการไหลได ชางทอสขภณฑนยมน าบอลวาลวมาตดตงกบระบบทอน าแทน เกทวาลว หรอโกลบวาลว และระบบทอกาซแรงดนต าเพราะสะดวกตอการใชหลายประการ


มหนาทปองกนการไหลกลบของของเหลวหรอกาซในระบบทอ บางทอาจเรยกวา non-

return valves. ซงไมเหมอนกบเกทและโกลบวาลว เพราะท างานไดอตโนมตไมมมอหมน คอจะปดเอง เมอมแรงดงดดของโลกและการไหลกลบ เชควาลวสวนใหญตดตงอยต าแหนงแนวนอน แตอาจมบางชนดจะออกแบบใหตดตงในแนวดงได เรอนวาลวและลนท าจากวสดหลายชนด เชควาลวแบงออกได ชนดใหญ ๆ

- เชควาลวเหวยง (Swing check Valve) - เชควาลวยก (Lift check valve ) เชควาลวจะยกน ามาตดตงในระบบงานทอสขภณฑเพอปองกนการไหลกลบของของเหลว

เชนในระบบการสบน าตองตดตงเชควาลวไวถงสองตวคอตรงปากทางดด และปากทางออกเครองสบ หรอตดตงกบ ทอน าน าเยน เขาระบบการท าน ารอนปองกนน ารอนไหลกลบเขาทอน าเยนอก นอกจากนยงปองกนการเกดวอเตอรแฮมเมอร การไหลกลบ และทศทางการไหลตามทอเมน และทอแยกไดถกตอง

เชควาลวเหวยง สามารถใชกบงานทงแนวดงและแนวนอน มความตานทานตอการไหลต าลกษณะการไหลผานคลายเกทวาลว ปกตจะใชรวมกบเกทวาลว เชควาลวเหวยง เหมาะกบของเหลวทมความเรวไหลต า การปดจะเปนไปโดยอตโนมต ดวยน าหนกของลนแรงดงดดของโลกและการไหลกลบของน า ลนจะหมนผานเปนสวนโคงมม 90 องศา

เชควาลวยก ลกษณะการไหลผานเชควาลวคลายกบการไหลผานโกลบวาลว เสนทางเดนรถของการไหลไมตรงจงมความตานทานตอการไหลมากกวาแบบเหวยง วาลวชนดนจะถกน ามาใชรวมกบโกลบวาลว มความสามรถปดกนไดแนนกวา และอาจใชตดตงในทอความดนสงไดด เชน

119

น า ไอน า ลม กาซ และอนๆ ใชกบระบบทอในแนวดงและแนวนอน ชองทางเปดใหไหลผานจะเปดเตมท และถกเลอกมาใชกบงานทตองปดเปดบอยๆ

10. วาลวบงคบความกดดน ออกแบบมาเพอใชลดความกดดนสงในทางเขาใหมความกดดนทางออกต า โดยอตโนมต

บางทเรยกวาลวลดความดน (Pressure reducing valves) วาลวนจะถกตดตงเขากบระบบจายน าทมความดนสงเกนปกตของอปกรณเครองสขภณฑ วาลวจะตดตงใกลจดทางเขาของระบบทตองการลดความกดดนในอาคารขนาดใหญจะตดตงเฉพาะจด เพอปองกนความเสยหายของอปกรณเครองสขภณฑ ถามเครองท าน ารอนตดตงควรใชวาลวลดความกดดนต ากอนเขาเครอง ใหตรงทระบให เชน เครองขนาดเลกมความกดดนทปลอดภยเพยง 207 kPa เทานนเมอตดตงวาลวลดความดนบนทอจายน าเขาสอปกรณท าน ารอนแบบใดกตามจะตองประกอบวาลวนรภยรวมดวยเสมอโดยตดตงอยระหวางวาลวลดความกดดนและเครองท าน ารอนเพอปองกนการระเบด

ตามมาตรฐานงานทอสขภณฑจะก าหนดใหใชวาลวลดความกดดนเสมอเมอน าในระบบมความกดดนเกน (483- 586 kPa ) 70-85 ปอนดตอตารางนว วาลวลดความกดดนทใชกบระบบจายน าเปนชนดไดอะแฟรม ( diaphragm type ) หลกการท างานของไดอะแฟรมวาลวคอ 103 ความกดดนสงต าจะอยดานพนทเลกคอ ใตกดดนต าจะอยพนทใหญคอ บนไดอะแฟรมสวนความของวาลว ความกดดนจากสปรงจะกดใหไดอะแฟรมเปดอยจนกระทง ความกดดนทปากทางออกมมากพอจะดนไดอะแฟรมขนกดสปรง ท าใหปลก (plug) ทดานลางถกยกขนสงจากบาลนเพอหรวาลวความกดดนตรงทางออก ความกดดนตรงทางออกจะก าหนดปรบอตราการไหลพอเพยงเพอลดการตงสปรง ลนและบาลนสามารถถอดเปลยนได

สวนประกอบของวาลวมเรอนวาลวกบบาลน กาน กบแหวน อยดานไดอะแฟรมขณะทความกดลางสด และเลยออกไปตอเขากบดานบนทางดานเขาอาคารลดลงใกลจะถงจ านวนทตงไวมนจะผลกไดอะแฟรมใชดงแหวนและบาลนปดวาลวสปรงทวางดานบนของไดอะแฟรมจะชวยใหวาลวเปดและการท างานราบเรยบ เมอตดตงวาลวลดความดนจะตองใสอปกรณกรอง (Strainer) สวาลวเพอปองกนรวมเสมอกอนสงสกปรกเขาไปตดขดกลไกการท างานของวาลว

11. การใชงานของวาลว วาลวทใชกบทอสขภณฑ มหลายชนด ชางควรเลอกใชใหถกตองมขอแนะน าดงน

- คอกอก ตดตงระหวางทอประธาน และทอบรการจายน าเขาอาคาร

120

- เกทวาลว บอลวาลว ซงเปนวาลวทเปดปดน าเตมท ตดตงบนทอจายน าไดทกจดทตองการหรอตดระหวางดานหนาและหลงมาตราวดน า

- วาลวลดความกดดน ลดความกดดนของน าในระบบทอทกจดทเกนมาตรฐานจายหรอมาตรฐานความกดดนใชงาน อปกรณเครองสขภณฑและตดดานหนามาตรวดน าปรบความกดดนกอนจายเขาสอาคาร

- เกทวาลว บอลวาลว หรอวาลวชนดอนๆ ทปดลนเตมท ตองตดตงบนทอน าเยนและทอน ารอนทกทอทงทอตอเขาเครองและจายออกสระบบ

- วาลวระบายความกดดน ตดตงอปกรณและเครองท าน ารอนทกประเภท

- วาลว นบเปนอปกรณทส าคญยงตอระบบทอเพอท าหนาทปดเปด ควบคมการไหล และระบายความกดดนทเกนออกไป ระบบทอสขภณฑขนาดเลกสดจะตองมวาลวเหลานตดตงอยอยางนอยหนงจด และวาลวบางชนดยงมการดดแปลงรปรางใหเหมาะสมเพอใชเปนอปกรณของเครองสขภณฑตางๆ อกเชน วาลวฝกบว สตอปวาลวกนอาง ฟลชวาลว วาลวอางอาบน า วาลวลกลอย วาลวผสมอางอาบน า และฝกบว ยละเอยดจากหนงสอเครองสขภณฑดราย( )


การใหน าทางการเกษตรมความจ าเปนตองศกษาโดยเฉพาะระบบสงน าทเราตองการทจะสงไปจนถงจดหมายปลายทางตามทเราตองการซงในระบบการสงน ามองคประกอบทส าคญอยหลายดาน เชนชนดของทอ ขอตอตางๆ ขนาดของทอ หรอตวประสาน เปนตน นอกเหนอจากชนดของทอแลว ยงมองคประกอบทใชงานรวมกนคอ วาลว เปนสวนทใชในการควบคมทศทางการไหลของน าตามทเราตองการได สงทส าคญอกอยางหนง คอ เราจะตองเลอกใชทอใหตรงกบงานหรองบประมาณดวยจงจะมอายการใชงานทยาวนาน


1. วาลวมจดประสงคใชงานอะไร

2. เกทวาลว มขอดกวาโกลบวาลวอยางไร

3. การรวของน าบรเวณกานวาลวสามารถแกไดอยางไร

4. การไหลผานเกทวาลวกบโกลบวาลวชนดใดไหลราบเรยบกวากน

5. วาลวประเภทใดทสามารถเปดและปดโดยหมนได 90 องศา 6. จงบอกจดประสงคของการใชเชควาลวมาใหถกตอง 7. การประกอบวาลวเขากบระบบทอท าไดอยางไร

121

8. การปองกนไมใหน ารอนและเยนผสมกนในระบบทอท าไดโดยใชอปกรณชนดใด

9. วาลวลดและระบายความกดดนใชงานแตกตางกนอยางไร


กรมแรงงาน. 2512. การจดประเภทมาตรฐานอาชพ ประเทศไทย. กรมแรงงาน และนคร แสงออน. 2534. ชางประปา เลม 1, 4 และ 3 สถาบนพฒนาฝมอ

แรงงาน กระทรวงมหาดไทย พมพครงท 1 บยศกด ใจจงจต. 2519. เทคโนโลยอาชวศกษาชางอตสาหกรรม. พภพ สนทรสมย. มปป. วศวกรรมการเดนทอและตดตงเครองสขภณฑ. สมาคมสงเสรม

เทคโนโลย ( ญปน-ไทย ) พมพครงท 34 มานะศษฏ พมพสาร. 2527. งานทอสขภณฑ 1. สถาบนเทคโนโลยราชมงคล วทยาเขต

ขอนแกน. มานะศษฏ พมพสาร. 2528. งานทอสขภณฑและอตสาหกรรม. วารสารอาชวศกษา กรม

อาชวศกษา. ฉบบท 15 มานะศษฏ พมพสาร. 2531. วชาชพชางทอและประสาน. วารสารพฒนาหลกสตรกรม

วชาการ.ฉบบ 78 มานะศษฏ พมสาร. 2535. เครองสขภณฑ เอมแอนดอ จ ากด. พมพครงท 1

มานะศษฏ พมพสาร . 2536. การวางทอเหลกอาบสงกะส. เอกสารบรรยายพนกงานการ

ประปาสวนภมภาค ศนยฝกอบรมภมภาค ขอนแกน. รตนา พงษธา. 2528. เขยนแบบชางกอสราง. สถาบนเทคโนโลยราชมงคล วทยาเขตอเทน

ถวาย.

123




1. อธบายความหมายและความส าคญของเครองยนตทใชทางการเกษตรได 2. อธบายหลกการท างานของเครองยนตแตละประเภทได

3. สามารถบอกวธการเกบและการดแลรกษาเครองจกรกลการเกษตรได


1. ประเภทของเครองยนต 2. ววฒนาการของเครองยนต 3. หลกการท างานของเครองยนต 4. การปรบคารบเรเตอร

5. การเกบและการดแลรกษาเครองยนต











1. เอกสารประกอบการสอน รายวชาพนฐานงานชางและจกรทางกลการเกษตร

2. เอกสารบทท 8 พนฐานเครองยนตทางการเกษตร



124






125

บทท 8

พนฐานเครองยนตทางการเกษตร

ในทางการเกษตรเครองยนตถอเปนสงอ านวยความสะดวกและมความจ าเปนตองใช ทงน

เครองยนตทใชทางการเกษตรนนจะมสภาพแวดลอมในการใชงานทไมปกตจงจ าเปนตองศกษาชนดของเครองยนตวธการใชการดแลรกษาทางดานเครองยนตเพอยดอายการใชงานใหยาวนานมากขนฉะนนแบงออกเปนประเภทใหญๆ ดงตอไปน

1. ประเภทของเครองยนต เครองยนตทอาศยพลงงานความรอน (heat engine) แบงได 2 ประเภท 1. เครองยนตสนดาปภายนอก (external combustion engine) ไดแก เครองยนตทมการเผา

ไหมภายนอกกระบอกสบ เชน เครองยนตไอน า ดงแสดงในภาพท 107

ภาพท 107 แสดงลกษณะเครองยนตเผาไหมภายนอก

ทมา: http://siweb.dss.go.th/Scientist/Scientist_1/ 2. เครองยนตสนดาปภายใน (internal combustion engine) ไดแก เครองยนตทมการเผา

ไหมเชอเพลงภายในกระบอกสบปด แทรกเตอร เครองด านา และรถยนตตางๆ ดงแสดงในภาพท 108

ภาพท 108 แสดงลกษณะเครองยนตเผาไหมภายใน

ทมา: http://auto.lannapoly.ac.th

126

2. ววฒนาการของเครองยนต

มการเรมใชมานานมากแตทส าคญตอหลกการเครองยนตปจจบนไดแก Dr. Otto ซงคนพบหลกการเครองยนต 4 จงหวะในป ค.ศ.1876 (พ.ศ. 2419) และยงคงเปนหลกการท างานของเครองยนต 4 จงหวะจนถงปจจบนน และในป ค.ศ. 1881-1891 (พ.ศ.2424-2434) เปนชวงเวลาของการพฒนาเครองยนต 2 จงหวะจากหลายๆ ผเชยวชาญ

การเรยนรทฤษฎและหลกการท างานของเครองยนตเลกสบเดยวจะชวยใหเขาใจเครองยนตหลายสบขนาดใหญได และสามารถแกปญหาขดของพนฐานตางๆ ของเครองยนตไดเปนอยางด

การจ าแนกเครองยนตสามารถจ าแนกไดหลายวธตามคณลกษณะตางๆ ดงน

1. ปรมาตรดดในกระบอกสบ (displacement volume) วดเปนลกบาศกเซนตเมตร (cubic

centimeters) หรอ ซ.ซ. (c.c.) หรอ ลกบาศกนว (cubic inches) วดขนาดเสนผานศนยกลางกระบอกสบ (bore) และชวงชก หรอระยะชก (stroke)

2. จ านวนการจดวางกระบอกสบมตงแต 1 สบถง 12 สบการจดเรยงลกสบอาจจะเรยงตามแนวยาว, เรยงในลกษณะตวว (V) สบดาวหรอหนหลงชนกน

3. ต าแหนงของเพลาขอเหวยง (crankshaft) - แนวตง (vertical) หรอแนวนอน (horizontal)

4. ระบบระบายความรอนดวยอากาศ หรอใชน าแบบหมอน า หรอแบบรงผง

5. การจดเรยงลนแบบลนอยบนฝาสบ (overhead valve) หรอเรยกวาแบบ l-type แบบลนอยดานขางเสอสบ (side valve) หรอเรยกวาแบบ l-type

6. ต าแหนงของเพลาลกเบยวอยในเสอสบหรออยดานบนฝาสบ

7. ชนดของระบบเผาไหมใชแมกนโต (magneto) ใชแบตเตอรใชระบบอเลคทรอนกส

8. จงหวะการท างานตอกลวตร (Cycle)ไดแก 4 จงหวะ (4-stroke cycle engine ) 2 จงหวะ (stroke cycle engine)

9. ประเภทของน ามนเชอเพลง เชน แกสโซลน หรอเบนซน ดเซล 10. ขนาดของแรงมาสงสดทรอบเครองยนตทก าหนด กโลวตต (Kilowatt) หรอแรงมา

(Horsepower) เชน เครองยนตขนาด 8 แรงมา ท 3600 รอบตอนาท

11. วธการสตารทเครองยนต ใชเชอกกระตก ใชเชอกแบบหมนกลบเอง ใชไฟฟา

3. หลกการท างานของเครองยนต

การทจะเขาใจหลกการท างานของเครองยนต ซงอปกรณทเปลยนพลงงานของความรอนทไดจากการเผาไหมจากสวนผสมของอากาศ และน ามนเชอเพลง แลวผลกดนใหเกดการหมนของเพลาเพอใหไดพลงงานกล น าไปใชงานตองมความรพนฐานดงน

127

1. หลกการพนฐานของการเผาไหมของน ามนเบนซนเมอน ามนเบนซนใสถงแลวน ามาจดไฟลกไหมอยางชาๆ โดยเรมเผาไหมจากน ามนตรงสวนของผวหนาทสมผสกบอากาศ ซงจะระเหยไปรวมกบอากาศ ถาเอาน ามนเบนซนในปรมาณเดมมาท าใหเปนหยดเลกๆ มนกจะตดไฟไดงายขน เนองจากมผวหนาทสมผสกบอากาศเพมขนและถาน ามนมาฉดเปนละอองยงท าใหสมผสกบอากาศโดยรอบมากขน เมอจดไฟ มนจะลกไหมอยางรวดเรว ใหพลงงานความรอน ท าใหเกดแรงดนอนเนองจากการขยายตวของอากาศเมอไดรบความรอน จากเหตผลดงกลาวหากฉดน ามนเบนซนหรอดเซลเขาไปผสมกบอากาศในภาชนะทมฝาปดแลวใหความรอน หรอจดประกายไฟ น ามนกจะตดไฟอยางทนททนใด และเปนไปอยางรนแรงจนเกดระเบดขนจะสงแรงดนออกไปรอบๆ ทกทศทางภายในภาชนะทปด แตในกรณนมนจะดนฝาปดใหหลดกระเดนออกมาเนองจากมนไมไดเปนเนอเดยวกบภาชนะ

2. ความสมพนธของการเคลอนทแบบกลบไปกลบมาของลกสบ (reciprocating) กบการหมนรอบเพลา (rotary motion) ลกสบเคลอนทจากบนสด (TDC) ลงมาต าสด (BDC) กลบไปกลบมา และลกสบยดกบเพลาขอเหวยงดวย กานสบจะผลกใหเพลาขอเหวยง (crank shaft)

หมนรอบตวเองตลอดเวลาทลกสบเคลอนทกลบไปกลบมาอยางตอเนอง และนนคอเมอลกสบเคลอนทขนหรอลง 1 ครง เพลาขอเหวยงจะหมนไดครงรอบเมอลกสบเคลอนทขนลง 2 ครง เพลาขอเหวยงจะหมนได 1 รอบตอเนองกนไป

3. ศพทเทคนคทควรร

3.1 จดศนยตายบน (TDC : top dead center) คอจดทลกสบของเครองยนตเคลอนทขนลงไปจนถงจดสงสดภายในกระบอกสบ และไมสามารถทจะเคลอนทตอไปไดอกแลว

3.2 จดศนยตายลาง (BDC : bottom dead center) คอจดทลกสบของเครองยนตเคลอนทลงไปจนถงจดต าสดภายในกระบอกสบ และไมสามารถจะเคลอนทตอไปไดอกแลว

3.3 ระยะชก (stroke) คอระยะทลกสบเคลอนทจากจดศนยตายบน (TDC) ถงศนยตายลาง (BDC)

3.4 กลวตร (cycle) การท างานของเครองยนต (cycle of engine) คอการท างานของเครองยนตครบหนงวงจรซงประกอบดวยจงหวะดดอดระเบดและคายตามล าดบและเมอท างานครบรอบวงจรแลวกจะเวยนกลบมาเรมตนใหมและวนเวยนกลบมาอยางเดมตอเนองกนไป

4. ทฤษฎการท างานของเครองยนต 4 จงหวะ (principle of four-stroke cycleengine

operation) คอเครองยนตทมการท างานเปน 4 ระยะชกของกานสบลกสบเคลอนทขนลง 4 ครง เพลาขอเหวยงหมน 2 รอบ ตอหนงกลวตร (cycle) การท างานของเครองยนต จากนนกเรมตนกล

128

วตร (cycle) ใหมอยางตอเนองกนไป โดยในระยะชก หรอการเคลอนทขนหรอลงของลกสบแตละครงนแยกจงหวะการท างานเปนจงหวะดด อด ระเบดและคาย มสวนประกอบพนฐานทส าคญ คอ

4.1 ฝาสบ (head) จะท าหนาทปดกระบอกสบและเปนทอยของหองเผาไหม (combustion chamber)

4.2 แหวนลกสบ (piston ring) ท าหนาทอดชองวางระหวางลกสบ กบกระบอกสบ

4.3 หวเทยน (spark plug) ท าหนาใหประกายไฟเผาไหม 4.4 ลนไอด (intake or inlet valve) เปนลนปด-เปดชองทางเขาของไอด 4.5 ทางเขาไอด (inlet port) เปนทางผานของสวนผสมของน ามนเชอเพลงกบอากาศ (ไอ

ด) ทจะเขาหองเผาไหมซงตอมาจากคารบเรเตอร

4.6 ลนไอเสย (exhaust valve) เปนลนปด-เปดชองทางออกของไอเสย

4.7 ทางออกไอเสย (exhaustport) ชองทางออกของไอเสยตอกบทอไอเสย

4.8 เพลาลกเบยว (cam shaft) เปนชนสวนทมลกเบยว (com) ตดอย และรบก าลงหมนจากเพลาขอเหวยง ท าใหลกเบยว ยกลนไอด หรอไอเสย ตรงตามจงหวะการท างานของเครองยนต

4.9 สปรงลน (valve springs) เปนตวทท าใหลนไอดและไอเสยปดตลอดเวลา

ภาพท 109 แสดงจงหวะการท างานของเครองยนต 4 จงหวะ

ทมา: http://www.asiaautowork.co.th/

http://www.asiaautowork.co.th/

129

ภาพท 110 แสดงการท างานของเครองยนต 4 จงหวะ

ทมา: http://auto.lannapoly.ac.th/

5. หลกการท างานของเครองยนตเบนซน 4 จงหวะ อธบายดงภาพท 110

5.1 จงหวะดด (intake stroke) เปนจงหวะแรกของกลวตร (cycle) การท างานของเครองยนต ซงลกสบเคลอนทจาก (TDC) ลง (BDC) ซงสลกขอเหวยงกหมนลงมาและลกเบยวแตะใหลนไอดเปดท าใหสวนผสมของน ามนเชอเพลงกบอากาศถกดดจากคารบเรเตอร เขามาในกระบอกสบในขณะทลกเบยวไอเสยไมแตะลนไอเสย ลนไอเสยปด

5.2 จงหวะอด (compression stroke) ทปลายจงหวะดดลกสบจะเรมเคลอนทขนในจงหวะนลกเบยวทง 2 ไมแตะลน ลนไอด-ไอเสยปดลกสบเคลอนทจาก (BDC) จนถง (TDC)

สวนผสมของน ามนเชอเพลงกบอากาศถกอดขนสหองเผาไหมใหมปรมาตรเลกลงมากกวา 6 เทาของปรมาตรเดมท าใหความดนและอณหภมของสวนผสมของน ามนเชอเพลงกบอากาศสงขนและ เมอปลายจงหวะอดลกสบเคลอนทขนสงสด หวเทยนจดประกายไฟเรมตนเผาไหมสวนผสมของน ามนเชอเพลงกบอากาศใหเผาไหม ภายในหองเผาไหม ท าใหเกดพลงงานและแรงกดดนเพมขน การขยายตวของสวนผสมของน ามนเชอเพลงกบอากาศทเผาไหม จะดนใหลกสบเคลอนทลง

5.3 จงหวะระเบด (Power stroke) ผลจากการเผาไหม และเผาไหมสวนผสมของน ามนเชอเพลงกบอากาศ ดนใหลกสบเคลอนทจาก TDC ส BDC ซงแรงดนทเกดขนจากจงหวะน จะมก าลงมากดนใหเพลาขอเหวยงหมน และเปนจงหวะทเพลาขอเหวยงมแรงบด (torque) สงสดและในจงหวะน ลกเบยวกไมแตะลนทงสองลน และลนทงสองยงคงปดทงค จงหวะนบางครงเรยกวา expansion stroke หรอ firing stroke หรอ working stroke

5.4 จงหวะคาย (exhaust stroke) เมอใกลสนสดจงหวะระเบด ลกเบยวไอเสยแตะลนไอเสย เอาชนะแรงดนสปรงลนท าใหลนไอเสยเปดเพอใหไอเสยถกขบออกจากกระบอกสบลนไอดยงคงปด ประกอบกบลกสบเคลอนทจาก BDC ส TDC ชวยเรงใหไอเสยออกจากหองเผาไหมเชนกน เมอสนสดจงหวะน กเรมจงหวะดดของกลวตร (cycle) ตอไป ดงแสดงในภาพท 111

130

จะเหนวาการเคลอนทของลกสบ จะควบคมการหมนของเพลาขอเหวยง และการปด-เปดลนไอด ไอเสยสมพนธกนกบจงหวะการท างานของเครองยนต ดงน เพลาลกเบยวกบเพลาขอเหวยง จงตองมการท างานทสมพนธกน โดยเฟอง-โซกได

ภาพท 111 แสดงจงหวะการท างานของเครองยนต 2 จงหวะ

ทมา: http://c-filtration.com/th/page.php?p=1905

6. การท างานของเครองยนตเบนซน 2 จงหวะ

เครองยนต 2 จงหวะมกลวตร (Cycle) การท างานเชนเดยวกบเครองยนต 4 จงหวะ คอ ดด อด ระเบด คาย แตทง 4 จงหวะจะครบ 1 กลวตร (1cycle) เมอลกสบเคลอนทขนลงได 2 ครงหรอเพลาขอเหวยงหมนได 1 รอบ ซงมการท างานดงน

6.1 จงหวะระเบดและจงหวะคาย (Power and exhaust stroke) เมอลกสบเคลอนทเกอบถงจดศนยตายบน หวเทยนจายประกายไฟแรงสงท าใหสวนผสมของน ามนเชอเพลงกบอากาศ หรอเรยกวา ไอด เกดการเผาไหมอยางรวดเรว และแรงระเบดทเกดขนจะผลกใหลกสบเคลอนทลง ซงในขณะทลกสบเคลอนทลงปรมาตรภายในหองเพลาขอเหวยงลดลงท าใหมความดนสงขนปดลนรด (reed valve) ทหองเพลาเหวยง ท าใหไอดในหองเพลาขอเหวยงมแรงดนสงเตรยมพรอมทจะเขาชองไอด ตอมาเมอลกสบเคลอนทลงเปดชองไอเสย (Exhaust port) ไอเสยหรอสวนผสมของน ามนเชอเพลงหองการเผาไหมกถกขบออกจากกระบอกสบเปนจงหวะคาย เมอลกสบเคลอนทลงไปอกจนเปดชองไอด ไอดจากหองเพลาขอเหวยงจงถกสงเขากระบอกสบทางเปดชองไอดชวยไลไอเสยทตกคางในกระบอกสบออก เปนการเรมตนจงหวะดด

6.2 จงหวะดดและจงหวะอด (intake and compression stroke) เมอลกสบเคลอนทลงเกอบถงจดศนยตายลางหวลกสบยงคงเปดชองไอดและไอเสยอยท าใหไอดเขากระบอกสบและไลไอเสยออกอยางตอเนอง จงหวะนจงยงเปนจงหวะดดปลายจงหวะคาย และเมอลกสบเคลอนทจนถงจด BDC และเคลอนทขนจาก BDC ซงขณะนภายในหอเพลาขอเหวยงปรมาตรเพมขน และความดนจะลดลงอยางมากและต ากวาความดนของไอดในคารบเรเตอรท าใหไอดในคารบเรเตอร ดนปดลนรด ทหองเพลาขอเหวยง ไอดจากคารบเรเตอรเขาหองเพลาขอเหวยงอกครง เมอลกสบ

131

เคลอนทตอไปจนเคลอนทขนปดชองไอด และไอเสยและเรมอดไอดทอยในกระบอกสบใหมแรงดนสงขน เปนจงหวะอดและลกสบกจะเคลอนทสงขนจนถงสงสด หวเทยนจายประกายไฟแรงสงท าใหเกดจงหวะระเบดหมนเวยนกนไป ไอดของเครองยนตเบนซน 2 จงหวะ ทเขาไปในหองเพลาขอเหวยงจะเปนสวนผสมของน ามนเชอเพลง น ามนหลอลน และอากาศ ดงนนจงเปนการหลอลนชนสวนตางๆ ภายในเครองยนตดวย จงไมจ าเปนตองมน ามนหลอลนในหองเพลาขอเหวยงเหมอนเครองยนต 4 จงหวะ และสามารถใชเครองยนตท างานเอยงเครองไดทกต าแหนง

7. สวนประกอบของเครองยนตเลก 4 จงหวะ 7.1. สวนประกอบภายนอกเครองยนตเลก สวนประกอบภายในของเครองยนตเลก ฝา

ครอบหองเพลาขอเหวยง (crankcase) ท าหนาทปดหองเพลาขอเหวยง และรองรบเพลาลกเบยว และเพลาขอเหวยง เปนทเตมถายน ามนหลอลน

4 . การปรบคารบเรเตอร

หลงจากลางท าความสะอาด และเปลยนชนสวนแลว ขนตอนตอไปคอ การปรบคารบเรเตอร คารบเรเตอรทใชกบเครองยนตเลกแกสโซลน จะมสกรปรบอย 2-3 ตว คอ สกรปรบสวนผสมความเรวสง ส าหรบสวนผสมทความเรวสงหรอขณะทเครองยนตมภาระสกรปรบสวนผสมความเรวเดนเบาหรอความเรวต า ส าหรบสวนผสมทความเรวเดนเบาหรอความเรวต า สกรปรบตงความเรวเดนเบา คารบเรเตอรบางแบบ อาจจะมสกรปรบสวนผสมความเรวสง หรอสกร ปรบสวนผสมความเรวเดนเบาหรอความเรวต าตวหนงตวใดหรอทง 2 ตวกได แตคารบเรเตอรทกแบบ จะตองมสกรปรบตงความเรวเดนเบาเสมอคารบเรเตอรแบบม 2 สกรปรบ ดงแสดงในภาพท 112

ภาพท 112 แสดงคารบเรเตอร

ทมา: https://wiki.stjohn.ac.th/groups/

132

5. การเกบและการบ ารงรกษาเครองยนต

การเกบบ ารงรกษาเครองยนตหลงจากทน าเครองยนตไปปฏบตงานจนเสรจสนแลวงานเรยบรอยแลวควรจะใชเวลาสกเลกนอยในการจดเกบเครองยนตใหถกตอง เพอทวาเมอตองการทจะน าเครองยนตไปปฏบตงานในโอกาสตอไปเครองยนตจะไดอยในสภาพทดพรอมใชงานไดทนท หากไมท าการจดเกบเครองยนตใหถกวธ เมอน าเครองยนตไปใชงานในโอกาสตอไปอาจประสบปญหาตางๆ มากมายกไดถาไมไดมการใชงานเครองยนตเกน 30 วน ควรจะจดเกบเครองยนตใหถกตองตามขนตอนตอไปน

1. ท าความสะอาดเครองยนต โดยการเปาดวยลมหรอเปาดวยสารละลายทเหมาะสม โดยหามเปาสารละลายตรงระบบการเผาไหมของเครองยนตหลกเลยงการท าความสะอาดดวยน า เพราะน าอาจเขาไปในระบบน ามนเชอเพลงและระบบการเผาไหมของเครองยนตระหวางทท าการถอดฝาครอบเครองยนตควรทจะตรวจสภาพตางๆ ของชนสวนเครองยนตวาอยในต าแหนงทปกตหรอไม ซงควรทจะซอมและแกไขทนทหากพบวามชนสวนใดอยในสภาพทผดปกต

2. ซอมบ ารง ท าการซอมบ ารงชนสวนตางๆ ตรวจสอบดระบบท าความสะอาดเครองยนต ( หมอกรองอากาศ ) บนทกสภาพของหมอกรองอากาศในกรณทมความจ าเปนตองเปลยนใหม

3. น ามนหลอลน ควรถายและเตมน ามนหลอลนในขณะทเครองยนตรอนอย 4. น ามนเชอเพลงไมควรมน ามนเชอเพลงเหลออยในเครองยนตทจดเกบรกษา เพราะ

น ามนเชอเพลงอาจจะกอตวเปนคราบน ามนทเหนยว ซงอาจจะไปขวางทางเดนน ามน หวฉดพนน ามนหรอไปเกาะตวท าความเสยหายใหกบแผนไดอะเฟรมได ดงนนจงควรระบายน ามนเชอเพลงออกจากเครองยนต หากท าการเกบเครองยนตไวนานกวา 3 เดอน ระบายน ามนเชอเพลงออกจากถงน ามน แลวท าการตดเดนเครองยนตจนกระทงไมมน ามนเชอเพลงเหลออยในคารบเรเตอร จงหยดเครองยนต

5. ผผลตเครองยนตบางรายไดแนะน าใหใชน ายาใสรวมลงกบน ามนเชอเพลง ซงน ายาดงกลาวจะชวยใหน ามนเชอเพลงออกจากระบบ ในกรณเกบไมใชเครองยนตเปนเวลานานๆ ซงจะชวยท าใหระบบน ามนเชอเพลงสะอาดอยตลอดเวลาการหลอลนกระบอกสบ เพอปองกนการรวมตวกนของฝ นละออง บรเวณสวนบนของกระบอกสบและบรเวณรอบๆ ลน ควรจะตองเคลอบชนสวนดงกลาวดวยน ามนหลอลน โดยการถอดหวเทยนออกแลวหยอดน ามนหลอลนลงไป ท าการตดเครองยนตสก 2-3 ครง เพอใหน ามนหลอลนเกดการ หมนเวยนใสหวเทยนลงไปอยางเดม แลวท าการตดเครองยนตอกสกครง เพอใหน ามนหลอลนไหลลงไปยงกานลน 3-2 valve stem ลนไอดและลนไอเสยกจะปด เพราะถาลน (จงหวะอดสด) จากนนจดใหอยในต าแหนงบนสดหนงยงคง

133

ปดอย อาจจะท าใหเกดสนมทลนกานลนได ดงนนจงตองจดใหลน ไอดและลนไอเสยอยในต าแหนงปด ซงจะเปนการปองกนไมใหสงแปลกปลอมเขาไปในกระบอกสบอกดวย

5.1 จดเกบเครองยนตในสถานททเหมาะสม ควรจดเกบเครองยนตในสถานททสะอาด แหง มการระบายอากาศทด และตองเกบรกษาเครองยนตใหอยหางจากสตว

5.2 การตรวจสอบเครองยนตทผานการเกบรกษากอนน าออกไปใชงาน กอนทจะน าเครองยนตทผานการเกบรกษาออกไปใชงาน ควรจะตรวจสอบเครองยนตดงน

5.2.1 ท าความสะอาดเครองยนต ถอดชดครอบพดลม แลวตรวจดวามสงสกปรกตดคางอยหรอไม ถาตองเอาออกใหหมด โดยการใชลมเปาท าความสะอาดชดครบระบายความรอน ชดควบคมกาวานาร (governor) ประกอบชดครอบพดลมกลบเขาทเดม แลวท าการถอดชดไฟเผาไหมออกและท าการตรวจสอบวาเครองยนตสามารถหมนไดอยางเปนอสระหรอไม เครองยนตมก าลงอดหรอไม

5.2.2 หมอกรองอากาศ ตรวจและบรการหมอกรองอากาศ ถาไดเคยเปลยนชนสวนใดชนสวนหนงของหมอกรองอากาศ กควรทจะเปลยนชนสวนดงกลาวทกๆ ตนฤดการใชงาน ดงแสดงในภาพท 113

ภาพท 113 แสดงลกษณะของกรองเปยกและกรอกแหง

5.2.3 น ามนเชอเพลงควรจะเตมน ามนเชอเพลงทสะอาดลงในถงน ามนเชอเพลงเทานน

5.2.4 หวเทยนควรจะเปลยนใชหวเทยนอนใหมเลย เนองจากหวเทยนอนเกาไดผานการเผาไหมมาแลวไมต ากวา 1000 ลานครง อกทงหวเทยนกมราคาทไมแพง จงสามารถเปลยนไดอยางบอยๆ

5.2.5 น ามนหลอลน ตรวจสอบระดบของน ามนหลอลน สตารทเครองยนตเมอเครองยนตรอน ใหท าการหยดเครองยนต แลวท าการถายน ามนหลอลนออกใหหมดเพราะน ามนหลอลนของเครองยนตทผานการเกบรกษามานาน ๆ อาจเกดการควบแนนของน า จงอาจทจะ

134

มน าเขาไปผสมอยดวยกได จงควรถายออกแลวเตมน ามนหลอลนใหมลงไปใหไดระดบตามทเครองยนตตองการ

5.2.6 การตรวจสอบและปรบแตงขนสดทาย

5.2.7 ตรวจดสภาพทวๆ ไปของเครองยนตวาชนสวนตาง ๆ อยในสภาพทเหมาะสมและถกตองหรอไม

5.2.8 ท าการสตารทเครองยนต แลวสงเกตฟงเสยงเครองยนตวามเสยงตดขดหรอไม

5.2.9 เมอตรวจสอบดทกชนสวนแลวพบวาเครองยนตท างานไดดแลวนน หมายถงเครองยนตอยในสภาพทพรอมทจะน าไปใชงานแลว


เครองยนตทางการเกษตรมความส าคญในการท าการเกษตรเปนอยางมาก สามารถใชทดแทนแรงงานและท าใหเกษตรกรลดความเหนอยยาก ท าใหสะดวกสบายมากขน ทส าคญท าใหมรายไดเพมมากขน ทงนเครองจกรกลทางการเกษตรเปนเครองมอทมสภาพการท างานไมปกตหมายความวา มฝ นละออง น า โคลน และพนทขรขระ จ าเปนตองมการศกษาระบบการท างานของเครองยนต หรอชนดของเครองยนตเพอจะท าใหชวยดแลรกษาเครองยนตทางการเกษตรใหใชงานไดยาวนานมากขน อกทงทางดานความปลอดภยเกยวกบการใชงานและตอผใชงานดวย


1. เครองยนตสามารถแบงออกเปนกชนดอะไรบาง

2. จงบอกหลกการท างานของเครองยนตมาใหถกตอง

3. จงบอกสวนประกอบของเครองยนตมาใหถกตอง

4. จงหวะการท างานของเครองยนต 4 จงหวะและ 2 จงหวะ แตกตางกนอยางไร

5. จงบอกวธการบ ารงดแลรกษาเครองยนตมาใหถกตอง

6. คารบเรเตอรมหนาส าคญอยางไร


ประณต กลสตร. 2535. แทรกเตอรเพอการการเกษตร (การใช การบรการบ ารงรกษาและ

การใช). พมพครงท 1 สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน). กรงเทพ. วนต ชนสวรรณ. 2529. เครองจกรกลการเกษตรและการจดการเบองตน. ภาควชา

135

วศวกรรมเกษตร คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน. 220 หนา. สมชย เกาสมบต. 2531. ทฤษฎการใชงานและการซอมบ ารงเครองจกกลการเกษตร.

ภาควชาวศวกรรมเครองกล สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลา เจาคณทหารลาดกระบง. พมพครงท 1

สมศกด พนจดานกลาง. 2554. โครงการจดท าต าราและงานวจยเฉลมพระเกยรต 84 พรรษา พระบาทสมเดจพระเจาอยหว. ต ารางานชางเกษตร. มหาวทยาลยราชภฎกลมภาค

ตะวนออกเฉยงเหนอ

137




1. อธบายหลกการของเครองจกรกลการเกษตรได

2. บอกประเภทของเครองจกรกลทใชในงานเกษตรได 3. อธบายขนตอนวธการในการเตรยมดนทเหมาะสมตอการปลกพชได

4. บอกประเภทของเครองมอทใชเกยวกบการเตรยมดนแตละขนตอนได


1. หลกการเครองจกรกลเกษตร 2. ชนดของรถแทรกเตอรในทางการเกษตร

3. ประเภทของเครองมอทใชในงานเกษตร

4. วธการเตรยมดน

5. ขนตอนในการเตรยมดน 6. ประเภทของเครองมอเตรยมดน

7. ไถพเศษแบบตางๆ

8. จอบหมน










138



2. เอกสารบทท 9 ประเภทของเครองจกรกลและการใชงานทางการเกษตร








139

บทท 9

ประเภทของเครองจกรกลและการใชงานทางการเกษตร

เครองจกรกลเกษตรมความส าคญอยางยงทสามารถชวยท าใหการผลตพชมความสะดวก

รวดเรวทนตอเวลาในการเกบเกยวทส าคญชวยประหยดเวลาและแรงงานไดมากจงมความส าคญในปจจบนเพราะแรงงานคอนขางทจะหาไดยากประกอบกบคาแรงคอนขางสง ดงนนเครองจกรกลทใชทางการเกษตรประกอบไปดวย

1. หลกการเครองจกรกลเกษตร ( Principles of farm machinery )

เครองจกรกลการเกษตรหรอเครองทนแรงฟารม (Farm Machinery) การพฒนาการใชเครองจกรกลการเกษตรในประเทศไทย ในป พ.ศ. 2527 ไดมการศกษาการน ารถแทรกเตอรของประเทศไทยและรายงานไววา กอนป พ.ศ. 2498 ตนก าลงทใชในการท าการเกษตรของประเทศไทยเปนการใชแรงงานคน สตว และก าลงน า โดยกงหนน าเทานนในป พ.ศ. 2498 จงมการน าเขารถแทรกเตอรจ านวน 262 คนจากประเทศตางๆ มการสงรถไถเดนตาม (Power tiller) จากประเทศญปนน าเขามากทสด รถแทรกเตอรทสงน าเขาน มจ านวนเพมมากขนเรอยๆในปตอๆ มาทงนเนองจากการขยายพนทเพาะปลกโดยมรถแทรกเตอรแสดงบทบาทส าคญในการบกเบกพนทใหมเปาหมายในการใชเครองจกรกลการเกษตรตามแผนแมบทในการพฒนาเครองจกรกลการเกษตรของประเทศไทย ซงสถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทยรายงานไวในป พ.ศ. 2530 จะมงใหเกษตรกรมการใชเครองจกรกลการเกษตรอยางเตมท โดยสอดคลองกบสภาวะการผลต สงคม และวฒนธรรมของทองถน สงเสรมสนบสนนใหเกษตรกรทกหมบานมเครองจกรกลเกษตรไวใชอยางเพยงพอ นอกจากนเปาหมายหลกกคอการมงใหเกษตรมเครองจกรกลการเกษตรทมคณภาพด มความเหมาะสมกบการใช การซอมบ ารงการจดหาอปกรณซอมแซมและชนสวนอะไหล ขณะเดยวกนรฐบาลกมนโยบายสนบสนนการสรางโรงงานผลตเครองจกรกลการเกษตรในประเทศ เพอลดการพงพาการน าเขา และเปนการเพมการจางงานและเพมรายไดของเกษตรกรในชนบท สงเสรมโรงงานผลตทพฒนาขนในทองถน โดยการสนบสนนการตงโรงงานขนาดเลกและขนาดกลางในเขตชนบท

2. ชนดของรถแทรกเตอรในทางการเกษตร

รถแทรกเตอร สามารถแบงออกตามลกษณะของการขบเคลอนไดเปน 2 แบบ ไดแก แทรกเตอรทมการขบเคลอนแบบ 2 ลอ ดงแสดงในภาพท 114 และการขบเคลอนแบบ 4 ลอ ดงแสดงในภาพท 115

140

ภาพท 114 แสดงลกษณะรถแทรกเตอร ภาพท 115 แสดงลกษณะรถแทรกเตอร แบบขบเคลอน 2 ลอ แบบขบเคลอน 4 ลอ ทมา: http://www.tractordata.com/news ทมา: http://www.kelenor.com/

3. ประเภทของเครองมอทใชในงานเกษตร แบงออกเปนประเภทใหญๆได 5 กลม คอ

1. เครองมอเตรยมดน (Tillage equipment) ประกอบดวย 1.1 เครองมอเตรยมดนขนแรก (Primary tillage equipment) ไดแก ไถหวหม ไถจาน ไถ

ดนดาน ไถยกรอง 1.2 เครองมอเตรยมดนขนท 2 (Secondary tillage equipment) ไดแก พรวนจาน พรวนซ ลกกลง ทนลาก

2. เครองปลก (Planting equiment) ไดแก เครองปลกเมลด เครองปลกตนกลา เชน กลาขาว กลาผก กลายาสบ เครองปลกทอนพนธ เชน ออย เครองปลกพชหว เชน หวมนฝรง

3. เครองมอบ ารงรกษา (Crop protection and Fertilizing equipment) ประกอบดวย 3.1 เครองใหปยไดแก เครองหวานปยวทยาศาสตร (Fertilizer broadcaster) เครอง

หวานปยคอก (Manure spreader) เครองหวานปยคอกเหลว (Liquid manure spreader)

3.2 เครองปองกนและก าจดศตรพช ม 2 ลกษณะ คอ 3.2.1 เครองพรวนระหวางแถว (Cultivator)

3.2.2 เครองพนยา (Sprayer)

3.3 เครองสบน า (Pump)

4. เครองเกบเกยว (Harvesting equipment) ประกอบดวย

4.1 เครองเกบเกยวธญพช เชน เครองเกยวขาว (Reaper) เครองเกยวนวดขาว (Rice

combine harvester) เครองเกบถวและขาวโพด (Bean and corn harvester)

141

4.2 เครองมอหญาอาหารสตว (Forage harvester) เชน เครองตดหญา (Rotary) เครองเกลยและรวมกองหญา (Rake & Tedder) เครองอดฟอน (Baler) เครองหนพชอาหารสตว 5. เครองมอตางๆ เชน เครองนวดขาว (Thresher) รถพวง (Trailer) รถตก (Loader) เครองขนถายวสด (Elevator)

ดงนนกอนการปลกพชจะตองมการเตรยมพนททจะปลกพชโดยมหลกการ และวธการดงตอไปน

4. วธการเตรยมดน Tillage and equipment

การไถพรวน (Tillage) แนวความคดในปจจบนหมายถง การเปลยนแปลงสภาพหรอเคลอนยายดน โดยใชเครองมอกระท าตอดน เพอใหสามารถเกบเกยวผลประโยชนจากพนทนนได การไถพรวนเพอเตรยมดนเปนงานขนตอนทส าคญของการเพาะปลกซงเกษตรกรตองทมเททงแรงงาน เงนทอง และเวลาเปนอนมาก เพอใหไดแปลงเพาะหรอพนทเพาะปลกทเหมาะสมกบการเจรญเตบโตของพชทจะปลก การเตรยมดนแตเดมมานน มกไมมผสนใจกน จะเตรยมดนดวยเครองไถ ไถเพยงเพอก าจดวชพชและฝงเศษพชลงไปในดนเทานน โดยมไดสนใจถงการเปลยนแปลงคณสมบตทางกายภาพของดน อนเนองมาจากการไถพรวน ปจจบนเปนททราบกนดแลววา ปญหาในการเพาะปลกและผลตผลทไดจากพช จะมากหรอนอยเพยงไรอาจจะแกไขไดจากการปรบปรงวธการไถพรวน การเตรยมดนเพอเพาะปลกเรมไดรบความสนใจและศกษากนมากขน การไถพรวนจงเปนการปฏบตตอดน เพอท าใหดนมสภาพเหมาะสมกบการปลกพชแตละชนด การเปลยนแปลงแนวความคดเกยวกบการไถพรวนน จงกอใหเกดการพฒนาของเครองไถพรวนขนเปนอนมาก จะเหนไดวาเครองมอส าหรบทนแรงในการเตรยมดนมมากมายหลายชนด หลายขนาดซงเปนหนาทของเกษตรกรผใชทจะตองแสวงหาความร เกยวกบการเลอกใชเครองใชเครองมอ เพอปรบสภาพดนใหเปนไปตามวตถประสงคทตองการ โดยพจารณาในแงเศรษฐศาสตรเขารวมดวยจดประสงคในการไถพรวนประกอบไปดาย

1. ท าใหดนมคณสมบตดขน มสภาพโครงสรางทเหมาะแกการเจรญเตบโตของพช

2. เปนการเพมปยดวยการไถกลบซากพชทเหลออยในไรนาผสมลงในดนหรอผสมคลกเคลาวสดตางๆ เชน ปยลงไปในดนทความลกทตองการปลกพช

3. เพอควบคมและก าจดวชพช ท าลายไขและตวออนของแมลงศตรพช

4. เพอการชลประทานหรอการวางแผนใหน าแกพช เชน ไถเพอท าทางระบายน า ท าคนกนน า

5. เพอใหจลนทรยและสงมชวตในดนมกจกรรมมากขน อนเปนประโยชนตอพช

142

6. เพอใหดนมชองวางอากาศถายเทไดดขน และดนอยในสภาพทสามารถรกษาความชนไวได

7. เปนการสงวนหนาดน ปองกนการชะลางพงทลายของหนาดน 5. ขนตอนในการเตรยมดน แบงออกเปน 2 ขนตอนคอ

1. การเตรยมดนครงแรก

เปนขนตอนทส าคญทสดของการเตรยมดนเพาะปลก ไมวาจะใชอปกรณใดกตาม เพราะการเตรยมดนครงแรกทจะเปนตวก าหนดความลกของดนทตองการและมผลไปถงการรกษาคณสมบตของดน และความชนทดนจะสงวนไวได

2. การเตรยมครงทสอง

ภายหลงการไถเพอเตรยมดนขนแรกแลว กจะเปนการพรวนเพอยอยดนใหแตกเปนกอนนอยลง มสภาพเหมาะกบขนาดของเมลดทจะปลก โดยไมท าใหหญาหรอตอพชทไถกลบไวขนมาอยเหนอดน นอกจากนในบางกรณเพอใหดนละเอยดมากขนหรอแนนพอเหมาะแกการงอกของเมลด อาจใชเครองมอเตรยมดนขนสดทาย เชน คราดหรอลกกลงขนาดเบามาใชดวย

6. ประเภทของเครองมอเตรยมดน

เปนเครองมอส าหรบใชในการเตรยมดนโดยแยกเปนเครองมอเตรยมดนขนแรกใชไถเมอเรมท าการเพาะปลกหรอไถเพอบกเบกพนทใหมใหเปนพนทเพาะปลก เครองมอทใชสามารถจ าแนกออกไดดงน

1. จ าแนกชนดของไถตามลกษณะงานทใชหรอตามรปลกษณะของไถครงแรก

1.1 ไถหวหม (Moldboard plow) เหมาะกบพนททปรบระดบเรยบรอยแลว จดเปนเครองมอเกษตรทใชกนมานานทสด และยงใชกนอยางแพรหลายในปจจบน เพราะมคณลกษณะดเดนหลายประการ เชน สามารถพลกกลบหนาดนไดดกวาไถชนดอน ท าใหดนดมคณสมบตเหมาะแกการปลกพชมากกวา อยางไรกตามไถหวหมนเหมาะทจะใชกบพนททไดรบการปรบปรงแลว ไมมรากไม ตอไม หรอกอนหนอยในดน จงจะท างานไดผล ไถหวหมเมอแยกตามลกษณะการใชงานพอจะแยกออกไดคราว ๆ ดงน

1.1.1 ไถแบบธรรมดา (General purpose plow) ใชตอพวงแทรกเตอร 3 จด มขนาดและจ านวนผาลตาง ๆ กน (ไมเกน 5 ผาล) ตองเลอกใหถกตองกบขนาดของรถแทรกเตอรจงจะไดผลสมความมงหมาย

143

1.1.2 ไถตน (Skim plow) ลกษณะเหมอนไถธรรมดา แตน าหนกตอผาลนอยกวา และมจ านวนผาลมากกวา 6 ผาลขนไป ใชเมอตองการเตรยมดนตน 10-20 เซนตเมตร โดยไดความตองการไถแตละครงมากกวาไถแบบธรรมดา

1.1.3.ไถสองทาง ( Turn plow ) ใชในพนททตองการใหขไถกลบไปทางเดยวกนหรอพนทแคบ ๆ ล าบากในการกลบรถถาไถดวยไถธรรมดา เตรยมดนไดไมลกนก เพราะโครงสรางไมแขงแรง เนองจากตองสรางใหไถกลบทางได แบงออกเปน

1. Qurarter turn plow ตวไถตดตงอยบนคานเดยวกนเปนค ๆ และท ามมซงกนและกน 90 องศา

2. Half turn plow ตงไถตดตงท ามมกน 180 องศา มน าหนกกดลงบนไถมากกวาแบบ Qurarter turn plow

2. ไถบกเบกหรอไถจาน (Standard disk plow) อาจเรยกวาไถบกเบกกไดเพราะใชไถในพนททบกเบกใหม มรากไม ตอไม หรอหนลงเหลออยในพนทนน หรอทดนแขงมากใชไถหวหมไมไดลกษณะของไถบกเบกคอ ผาลแตละตวจะมเพลาเฉพาะตวของมนเอง และไถจะมมมเอยงเพอใหตดและพลกหนาดนไดด

3. ขอดขอเสยของไถจานเมอเปรยบเทยบกบไถหวหม

3.1 ขอดของไถจาน

1.ไถจาน จะสามารถหมนหรอกลง หลกเลยง หรอปนปายสงกดขวางไดดกวาไถหวหม

2. การสกหรอของจานไถมนอยกวาไถหวหม เพราะจานไถสามารถหมนไดโดยรอบ จงท าใหการสกหรอของจานเปนไปโดยรอบจานไถ

3. การจกลงไปในดนของจานไถนอยกวาไถหวหม จงท าใหรองไถไมถกอดตวมาก

4. ขณะทจานไถหมนไป จะเปนการลบคมของขอบจาน ไปดวยในตว

5. การปรบไถงายกวาไถหวหม เพราะไมยงยากอะไรเพยงแตปรบมมเอยงมากนอยตามแนวการลากของรถ และปรบมมของจานไถใหตงหรอเอยง

3.2 ขอเสยของไถจาน

1. พลกดนใหขไถไมเรยบรอยเทาไถหวหม

2. ราคาแพงกวาไถหวหมในขนาดความกวางในการท างานเทากน

3. เปลยนจานไถใหเหมาะกบสภาพดนไมได นอกจากปรบมมซงมผลนอยกวา

4. ไมสามารถไถไดในทชนมาก ๆ

144

5. ถาสภาพดนแขงมากจะตองปรบมมใหตงมาก ๆ แลวตองมน าหนกถวงเพอใหไถจกลงไปในดนไดด

4. เครองมอเตรยมดนขนทสอง ใชยอยขไถใหไดกอนดนขนาดเลกหลงการไถเตรยมดนขนแรก เครองมอทใชแบงตามรปลกษณะ และการใชงาน ดงน

4.1 ไถพรวน (Harrow) มหลายแบบดวยกน คอ

1. พรวนจาน (Disk harrow) เปนจานกลมขอบเรยบหรอเวา มขนาดตางๆ กน แตละชด (Gang) น ามาประกอบกนไดหลายลกษณะ

2. พรวนซ (Tooth harrow) ลกษณะเปนซอาจท าดวยเหลกสปรงหรอมสปรงตด อาศยการดดตวของสปรงท าใหดนแตกเปนกอนเลกลง บางชนดมน าหนกเบา เหมาะกบสภาพดนรวน จะชวยท าใหชนหนาดนละเอยดมากขน

5. จอบหมน (Rotary cultivator ) ส าหรบเตรยมหนาดนใหละเอยดหลงการไถแตกจดวาเปน Minimum tillage คอสามารถเตรยมดนไดละเอยดเพยงเทยวเดยวโดยไมตองไถ ใชรวมกบเครองมออนได เชนใชกบไถดนดานเพอท าใหดนในระดบลกแตกไมอดแนน หรอใชรวมกบเครองปลกท างานเตรยมดนและปลกเสรจในคราวเดยว

6. ไถผานพรวน (Disk tiller) ใชในพนทราบเรยบไมมรากไมตอไม หรอเปนสวนนอย เชน ในพนทไรนาทท ามาเปนเวลานาน ไถนเตรยมดนไดตนกวาไถบกเบก แตไถไดหนากวางมากกวา ลกษณะของไถผานพรวนเปนจานวางเรยงอยบนเพลาเดยวกน มลกปนรบอยหว-ทายของชดไถแผนไถจานตงฉากกบพน จ านวนจานไถในแตละชดมมากกวา 6 จาน ฉะนนในบางครงชาวบานจะเรยกชอตามจ านวนผาลในแตละชด เชน เรยกวา ไถผาล 7 ไถผาล 11 เปนตน

7. ไถพเศษแบบตาง ๆ Special Designed Plow

เครองมอเตรยมดนขนแรก นอกจากไถหวหม (Moldboard plow) ไถจาน (Disk plow)

แลว เชน ไถสว (Chisel plow) ใชในพนทดนแหงและแขงมาก จะท าใหดนแตกแยกออกจากกนแตไมพลกดน ไถดนดาน (Subsoiler) ใชท าลายชนดนดาน (plow pan) ท าใหดนแตกออกไมอดกนเปนแผนแขงในระดบลก ไถระบายน า (Mole drain) ใชไถเพอท าทางระบายน าใตผวดน ซงจะไดกลาวถงตอไป คอ

1.ไถยกรอง (Ridger or Lister)

2.ไถสว (Chisel plow)

3.ไถดนดาน (Subsoiler)

4.ไถระบายน า (Mole drain)

145

1.ไถยกรอง (Ridger or Lister) ในสภาพพนทบางแหง และพชบางชนด ตองยกรองจงจะปลกไดผล จงตองมไถยกรองขนมาใช เชน ปลกออย ขาวโพด ไถยกรองมแบบตาง ๆ คอ

1.1 ไถยกรองแบบหวหม (Moldboard ridger plow) บางครงเรยกวา Middle breaker

หรอ Middle buster รปรางของไถยกรองมลกษณะเหมอนไถหวหมทมแผนพลกขไถออกไปทงซายมอและขวามอของตวไถ ใบมดหรอผาลมปลายรวมกนแลวปกแยกออกจากกน และสามารถปรบใหมความแคบ หรอกวางออกจากกนตาม ตองการได โดยการเลอนเหลกค ายนแผนไถใหกวางออกหรอแคบเขา ใหไดขนาดรองตามทตองการจะยกได ไถยกรองแบบหวหมยงแบงออกไดอก คอ

1. Front mounted moldboard ridger แบบนมจ านวนไถไมเกนกวา 5 ตว ตดเขากบดานหนาของรถแทรกเตอร หรออาจตดเขาทชวงกลางของตวรถกได แตขอส าคญคอใหตวไถอยหนาลอทสงก าลงมาขบเทานน จะเรยกวา Front mounted ridger

2. Rear mounted moldboard ridger สวนมากตดเขากบ Tool bar ซงตองตดททายรถ ท าใหสามารถปรบ ความกวางของรองไถทตองการยก ใหกวางหรอแคบเทาทตองการไดงาย

1.2 ไถยกรองแบบจาน (Disk ridger plow) ไถจานยกรอวงมลกษณะเปนจาน 2 ตวประกบ ใหขไถกลบเขาหากนเมอเวลาไถ ซงจะท าใหไดรองตามทตองการ มขนาดยกรองแถวเดยวจนถงขนาด 4 แถว

ขอแนะน าในการไถยกรอง

ถามงหวงทจะใชรถแทรกเตอรปฏบตการใหครบทกขบวนการ นบตงแตการไถเตรยมดน ปลก พรวน หรอดายหญา พนยาปราบศตรพช และใชเครองเกบเกยว จะตองเตรยมปรบรองใหมขนาดกวาง เทากบความกวางของชวงลอรถทจะเขาไปท างานได เพอปองกนมใหลอรถไปเหยยบลงบนแถวพชทปลกไว

2. ไถปลายสว (Chisel plow) ดลกษณะของไถแบบนแลว นาเรยกวาพรวนกวาไถ เพราะมซเหมอนพรวนซแขงและสามารถเปลยนปลายเปนแบบตาง ๆ ได ซงไถแบบนจะตางกบพรวนซ ตรงทมความแขงแรงมากกวา จงสามารถใชกบงานหนกไดด ลกษณะงานทใช ใชไถดนแขงทเปนดนดาน กอนทจะใชไถจานหรอไถหวหมเพราะถาเปนดนดาน ไถธรรมดาจะไถไดไมลก หรอไถไมเขา ตองใชไถปลายสวน ลกษณะเปนซแหลมมความโคงของตวไถเหมอนคราด แตมความแขงแรงมากกวา เพอใหปลายไถกลบลกลงไปในดนได ลกษณะการกนดนของไถแบบน เหมอนกบใชสอมกดลงไปในดนแลวลากไป ซงจะไดผลเพยงแคท าใหดนแยกออกจากกนเทานนไมพลกและผสมดนอยางไถจานและไถหวหม

146

3.ไถดนดาน (Sub soiler) มน าหนกขนาดใหญกวาและแขงแรงกวา Chisel plow ซงใชในวตถประสงคเดยวกน คอไถดนดานอนเกดจากการทไถดวยความลกระดบเดยวกน เปนเวลาหลายป ท าใหเกดชนดานอดกนแนนจงตองใชไถดนดานแตกแยกดนเสยครงหนงกอน แลวจงใชไถธรรมดาไถอกครง ไถดนดานจะไถไดลก 20-36 นว ใชรถขนาด 60-85 แรงมา ลากไถน 1 ตว แตถาใชไถน 2 ตว กอาจใชรถขนาดเดยวกนลากกได และนอกจากนนของบางบรษท ยงสรางใหม P.T.O. ขบปลายของไถดนดานใหกระดกขนๆ ลงๆ ไดดวย เพอชวยใหดนแยกตวจากกนไดดยงขน และพรอมกนนนกอาจหวานปยไปในตวเลยกยงได โดยตอทอจากถงปยใหยาวลงไปถงระดบความลกทตองการไถ แลวปลอยปยคอกลงไปหลงจากไถเลยไปแลว

4. ไถระบายน า (Mole drain) ใชไถระบายน าออกจากแปลงมลกษณะเชนเดยวกบ Sub

soiler แตมลกตมลกษณะทรงกระบอก (Torpedo) ตดขางหลง Sub soiler เมอไถไปปลกตมทถกลากตาม Sub soiler จะท าใหเกดเปนรองกลมโตเปนทางยาวใตดนตลอดแนวทไถ มขนาดเทากบทรงกระบอกทใชตดหลง Sub soiler ซงมผลท าใหน าซมลงไปในรอบน และไหลออกไปตามทางทเราตองการใหไหลออกไปได นอกจากนน ในพนทบางแหงอาจใชส าหรบระบายน าเขาในแปลงปลกกได

8. จอบหมน Rotary cultivator

การทเครองมอไดรบก าลงทถายทอดจากรถแทรกเตอรโดยผานทางเพลา P.T.O. นน มขอดกวาการรบก าลงจากการฉดจากลอและจดตอ (Linkage) หรอคานลาก (Drawbar) เพราะการฉดลากเครองมอแบบลากจง (Draught implement) เชน ไถจาน ไถหวหม ตองเลอกใชเครองมอใหเหมาะสมกบก าลงของรถแทรกเตอร นอกจากนยงเปนการชวยลดปญหาเกยวกบการลนไถลของลอ ซงตองค านงถงการเพมน าหนกแกรถแทรกเตอร เพอใหมก าลงฉดลากสงขน เปนสาเหตใหเกดปญหาการอดตวแนนของชนดน (Soil compaction) ตามมา

จอบหมนเปนเครองมอเตรยมดนขนท 2 หรอจะใชเตรยมดนโดยการท างานเพยงครงเดยว ไมตองมเครองมออนทเกยวกบการเตรยมดนมาท างานอกกได จอบหมนท างานโดยรบก าลงจากเพลา P.T.O. ของรถแทรกเตอรหมนขบใบมด ซงยดตดกบหนาแปลนบนแกนหมน (Rotor) ใหสบดนยอยขไถใหแตกกระจายเปนกอนเลกๆ และหมนคลกเคลาเศษหญาฟางใหผสมเขากบดน

จดประสงคในการใชจอบหมน

1. เพอเตรยมหนาดนใหละเอยดเหมาะแกการเพาะปลกหลงจากไถแลว

147

2. ใชเตรยมดนเทยวเดยวโดยไมตองไถ (Minimum tillage) เปนการลดคาใชจาย และไมท าใหสภาพของดนเสย เชนเตรยมดนแปลงนา หรออาจใชรวมกบดนดาน ชวยท าลายดนดานใหแตกและยอยดนใหละเอยดในเทยวเดยว

3. ชวยคลกเคลาดนกบอนทรยวตถใหเขากนไดทวถง ท าใหพชเตบโตไดอยางสม าเสมอ

4. ใชก าจดวชพชระหวางแถว

5. ใชยกรอง และยอยดนใหละเอยดในเทยวเดยวการแบงชนดของจอบหมนแบงตามการสงก าลงจากรถแทรกเตอรไปยงจอบหมนแบงได 3 อยางคอ

1. สงก าลงขบไปตรงกลางจอบหมน (Center drive system) มหองเกยรรบก าลงขบจากรถแทรกเตอรอยตรงกลางชดจอบหมน แลวถายทอดก าลงขบไปยงเพลาทงสองดาน

2. สงก าลงขบไปดานขางของจอบหมน (Side drive system ) หองเกยรของจอบหมนรบก าลงขบจากแทรกเตอรแลวสงไปดานขางเพยงดานเดยว จากนนถงถายทอดก าลงไปตามความยาวของเพลาของจอบหมนดวยโซ

3. สงก าลงขบไปทงสองขางของจอบหมน (Split system) ก าลงขบจากรถแทรกเตอรสงไปทกระปกเกยรของจอบหมนแลวมโซรบก าลงจากหองเกยรสงไปยงเพลาของจอบหมนทงสองเพลา เพลาละ 1 เสน แบงตามก าลงขนาดก าลงมาทใช ขนอยกบขนาดของสลกทตดอยทจอบหมน ซงใชยดกบแขนลางของแทรกเตอรทมขนาดมาตรฐาน 1 หรอ 2 เชน จอบหมนทมขนาด 40” 50” 60” 70” ใชกบรถแทรกเตอรทมก าลงมาทเพลาสงก าลงตงแต 35 แรงมา สวนจอบหมนทมสลกยดเฉพาะมาตรฐาน 2 ซงมขนาดตงแต 80” ขนไปใชกบรถแทรกเตอรทมก าลงสงกวา 50 แรงมา มขนาดตางๆ กนเพอใหใชกบรถแทรกเตอรขนาดตางๆ กนได

4. แบงตามลกษณะการตดพวงเขากบรถแทรกเตอร แบงได 2 ลกษณะคอ 4.1.1 แบบพวงลาก (Trailing disk harrow) ใชรถแทรกเตอรลาก โดยตอเขาท

คานลาก (Draw bar) แบงออกตามต าแหนงทตดพรวนจานไดเปน 3 แบบดวยกนคอ

4.1.1.1 Single action disk harrow ประกอบดวยพรวนจาน 2 ชด (Gang)

ประกอบใหหนหลงของพรวนจานออกจากกน ซงจะคยดนใหแยกออกในทางตรงขามกนดวย ขนาดของพรวนจานนกวาง 4-12 ฟต (1.2-3.6 เมตร) ทกวางกวา 12 ฟต กมแตสามารถพบพรวนจานขางๆ ทง 2 ขาง ขนมาไวบนชดพรวนจานได เมออยในต าแหนงขนยายเครองมอ

4.1.1.2 Double action harrow บางทเรยกวา Tandem disk harrow เพราะมพรวนจานอก 2 ชดตามหลงชดแรกและตดตงใหพรวนจานชดหนาพรวนใหดนแยกไปทางหนง(สวนมากใหแยกออกจากกน) และชดหลงคยดนใหกบในทางตรงกนขามกบชดเรยก ความกวางของพรวน 5.12 ฟต (1.5-4.5เมตร)

148

4.1.1.3 Offset disk harrow พรวนจานแบบนสามารถใชพรวนเยองไปจากแนวลากของรถแทรกเตอร ท าใหสามารถพรวนใตพมไมได และไดงานเรยบกวา Double action

harrow มขนาด 1.5-4.5 เมตร

4.1.2 แบบปดทาย 3 จด (Mounted disk harrow) เปนพรวนทใชตอกบรถแทรกเตอรดวย Three Point linkage ซงบางทกเรยกวา Direct-connected pick up หรอ lift-type

แบงเปน 3 แบบเชนเดยวกบ Trailing disk harrow ขนาดของ Mounted disk harrow ขนอยกบขนาดของรถแทรกเตอร คอ เมอตอพรวนเขากบรถแลวลอหนาของรถยงจบพนไดดกใชรถนนลากพรวนไหว


แทรกเตอรทใชทางการเกษตรมขนาดแตกตางกนตามการใชงานประกอบไปดวย แทรกเตอรทใชในงานสวน หรอแทรกเตอรทในงานไร สวนใหญอางองจากมาตรฐานของผผลตหรอแบงตามกลม เชน แทรกเตอรขนาดเลกไมเกน 50 แรงมา ขนาดกลาง ไมเกน 80 แรงมา ขนาดใหญและ80แรงมาขนไปเปนตน สวนเครองมอทใชประกอบในการท างานกตองมความสมพนธกนกบขนาดแรงมาของแทรกเตอร ดงนนเครองมอทใชในการเกษตรทเปนเครองจกรกลประกอบไปดวย เครองมอทใชในการเตรยมดน เครองมอทใชในการปลกพช เครองมอทใชในการดแลรกษา และเครองมอทใชในการเกบเกยว ซงเครองมอในแตละประเภทจะมรายละเอยดของการใชงานเฉพาะขนอยกบวตถประสงคและชนดของพช


1. เครองจกรกลการเกษตรหมายถง

2. ชนดของแทรกเตอรแบงออกเปนกชนดอะไรบาง

3. เครองจกกลทใชทางการเกษตรแบงออกไดเปนกชนดอะไรบาง

4. ขนตอนการเตรยมดนแบงออกเปนกขนตอนอะไรบาง

5. จงบอกชอเครองมอทใชในการเตรยมประกอบดวยอะไรบาง

6. จอบหมนใชในการเตรยมดนในขนไหนและมวตถประสงคใด


คมอการประกอบและการใชงานของรถไถ CMT. 2524. บรษทชลบรเมองทอง จ ากด 202

สขมวท ชลบร

149

นาร สทธปรดา. 2525. ฟสกสของดน. ศนยฝกอบรมวศวกรรมเกษตร บางพน ปทมธาน. บพตร ตงวงศกจ และรตนา ตงวงศกจ. 2549. อปกรณและเครองจกรกลการเกษตร.

ส านกพมพ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. 190 หนา. ประชม เนตรสบสาย. เอกสารประกอบค าบรรยายวชาเครองทนแรงฟารม. ศนยฝกอบรม

วศวกรรมเกษตร บางพน ปทมธาน. ประชม เนตรสบสาย และพนทพา อนทวโรทย. 2525. เครองทนแรงฟารมภาค 1. แผนก

เครองทนแรงฟารม ศนยฝกอบรมวศวกรรมเกษตร บางพน ปทมธาน. มงคล กวางวโรภาส. 2530. เครองทนแรงในฟารม. ภาควชาวศวกรรมเกษตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. บรษท ประชาชน จ ากด. กรงเทพฯ. 109 หนา. วนต ชนสวรรณ. 2529. เครองจกรกลการเกษตรและการจดการเบองตน. ภาควชา

วศวกรรมเกษตร คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน. 220 หนา. วบลย บญธโรกล. 2526. หลกการชลประทาน. ภาควชาชลประทาน คณะ

วศวกรรมศาสตร. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

151




1. อธบายความหมายและความส าคญของเครองมอทใชในการปลกพชได

2. อธบายจดประสงคของการใชเครองมอปลกพชได

3. อธบายหลกการท างานของเครองปลกแตละชนดได


1. เครองมอทใชในการปลกพช 2. จดประสงคของการใชเครองปลก

3. เครองปลกทใชกบเมลด 4. เครองปลกเฉพาะงาน 5. เครองด านา

6. เครองปลกออย

7. เครองมอทใชในการดแลรกษา

8. เครองหวานปย

9. เครองปลกทอาศยก าลงจากรถแทรกเตอร










152



2. เอกสารบทท 10 ชนดและหลกการท างานของเครองมอปลกพช



5. ใบงาน






153

บทท 10

ชนดและหลกการท างานของเครองมอปลกพช

ปจจบนเครองมอปลกพชมบทบาทส าคญเพราะเครองปลกมความแมนย าและมความสม าเสมอสงกวาการใชแรงงาน และประกอบกบการใชแรงงานนอยสามารถท างานไดปรมาณมาก ดงนนเครองมอปลกพชมหลายชนดขนอยกบวธการปลกวาพชจะใชสวนไหนของพชในการปลกโดยมรายละเอยดดงตอไปน

1. เครองมอปลกพช (Planting Equipments)

การปลกพชเปนขนตอนหนงของกจกรรมการเพาะปลก ซงจะกระท าตอจากขนตอนของการเตรยมดน หรออาจจะกระท าไปพรอมๆ กบการเตรยมดนกได ซงขนตอนในการปลกพชแตเดมจะใชแรงงานคนในการขดหลม หยอดเมลดหรอกลาลงในหลมปลกตามจ านวนทตองการแลวท าการกลบหลมปลก และบางกรณอาจจะมการใสปยไปพรอมกบการปลกดวย ซงในปจจบนเครองปลกทไดรบการออกแบบมาเพอใหสามารถท าการปลกพชไดนนจะสามารถท าการปลกไดทกขนตอนของการปลกโดยใชแรงงานคน แตวาประสทธภาพของการท างานของเครองปลกพชจะดหรอไมขนอยกบหลายปจจย เชน การเตรยมพนท สภาพพนท เมลดพนธ ทกษะของผท างาน และการปรบแตงเครองปลก ฯลฯ

2. จดประสงคของการใชเครองปลก

เพอการปลกพชอยางมระเบยบและงอกอยางสม าเสมอ ใหผลผลตทมคณภาพและปรมาณสง สะดวกในการก าจดวชพช บ ารงรกษาและเกบเกยว ตลอดจนประหยดเวลาและแรงงานคน

1. ลกษณะการท างานทส าคญของเครองปลก

1.1. เปดหนาดน (open a furrow in the soil) ใหมความลกเหมาะสมกบดนและพชทปลก

1.2. ก าหนดจ านวนเมลดพชทจะปลก (meter the seed) ตามความเหมาะสม

1.3. หยอดเมลด (place the seed) ลงในรองดนทถกเปด ไดอยางเหมาะสม

1.4. กลบและอดดน (cover and firm the seedbed) รอบๆ เมลดพชใหแนนพอเหมาะกบชนดของพช

1.5. ไมท าใหเมลดพชเสยหายจนไมสามารถงอกได

2. ชนดของเครองปลกแบงตามตนก าลงทใช

154

2.1. เครองปลกทอาศยแรงงานคน

2.1.1 เครองหวานเมลดพชแบบถงสะพาย ออกแบบโดยกองเกษตรวศวกรรม กรมวชาการเกษตร เปนเครองหวานเมลดพชแบบงาย ๆ ใชแรงงานคนในการท างานสามารถใชหวานเมลดพชไดหลายชนด เชน ขาว (ทงขาวแหงและขาวงอกในการท านาน าตม) ขาวฟาง ถวเขยว ฯลฯ นอกจากนยงสามารถใชหวานปยชนดทเปนเมดไดอกดวย

2.1.2 การท างาน ในขณะเรมท างานผปฏบตงานจะตองเปดชองเมลดซงอยตอนลางของถงเมลดพรอมกบหมนมอหมน ในขณะเดยวกนกกาวเดน โดยการปฏบตงานทงหมดจะตองสมพนธกนคอ ถาเปดชองใหปลอยเมลดลงมาก จะตองหมนใบพดหวานเมลดและกาวเดนเรวขน ในทางกลบกนถาผปฏบตงานเปดชองปลอยเมลดนอย การหมนและกาวเดนกตองชาลง การหมนและการกาวเดนจะตองสม าเสมอเพอใหเมลดกระจายลงบนพนทอยางสม าเสมออตราการหวานเมลดขาวโดยทวไปจะอยระหวาง 14-16 กโลกรมตอไร ในขณะกาวเดนปกต

2.2 เครองหยอดเมลดพชแบบเสยม เปนเครองแบบงาย ๆ ออกแบบโดยกองเกษตรวศวกรรม กรมวชาการเกษตร สามารถใชหยอดเมลดขาว หรอพชไร เชน ขาวโพด ขาวฟาง ถวเหลอง ฯลฯ เครองหยอดชนนดนท างานโดยใชแรงงานคน

2.2.1 ลกษณะโครงสราง มลกษณะเหมอนเสยม ตอนบนมถงเกบเมลดมแผนหยอดซงเจาะรส าหรบหยอดเมลดอยตอนลางของถงเกบเมลด แผนหยอดจะเลอนไปมาโดยการกดไกบงคบแรงดนของสปรง ความหนาของแผนหยอด และขนาดรหยอดจะขนอยกบขนาดและจ านวนเมลดทตองการใช ผสามารถเลอกขนาดรโดยใชเมลดทจะหยอดใสลงในรหยอด แลวใชแปรงปดเมลดทคางตอนบนของรหยอดจะเปนจ านวนเมลดทหลนลงหลมแตละครง

2.3 เครองหยอดแบบลอจกเปนเครองหยอดซงจะหยอดเมลดเปนหลม กองเกษตร วศวกรรม รวมกบสถาบนวจยขาวนาๆ ชาต ( IRRI ) ไดน ามาทดสอบและปรบปรงใหใชงานไดดกบสภาพพนทในประเทศ เครองหยอดชนดนสามารถใชหยอดเมลดไดหลายชนด เชน ขาว ถวเหลอง ถวเขยว ฯลฯ และสามารถใชกบพนททไมไถเตรยมดนกได

2.3.1 การท างาน โดยการเขนหรอลากเครองหยอดไปขางหนา ลอหยอดจะหมนและตวเปดหลมจะจกลงดนท าการเปดหลม ลกหยอดซงหมนตามบนเพลาลอหยอดกจะวกเมลดใหรวงผานรางเมลดในลอหยอดลงสหลม ลอกลบซงเคลอนตามจะท าการกลบหลมและอดดนดานบนหลมเมลด

ในระหวางการท างานตองระวงอยาเขนหรอลากลอหยอดใหหมนถอยหลง เพราะดนอาจจะเขาไปอดระหวางปากจกของตวเปดหลม ท าใหเมลดไมสามารถรวงลงหลมได ควรยกลอ

155

หยอดใหลอยจากพนกอนจะถอยหลง ในขณะเขนหรอลากตองระวงอยาใหเครองหยอดเคลอนทเรวเกน เพราะจะท าใหเมลดกระจายออกนอกหลมหยอดได

จากการทดสอบปลกขาวครงละ 1 แถว โดยมระยะระหวางแถว 25 เซนตเมตร สามารถท างานไดประมาณ 0.21 ไรตอชวโมง

2.4 เครองหยอดแบบกระทง เปนเครองหยอดทท างานโดยการกระทงดนเปนหลม แลวหยอดเมลดตอเนอง เหมาะกบสภาพดนทคอนขางออน ออกแบบและพฒนาโดยกองเกษตรวศวกรรมและสถาบนเทคโนโลยแหงเอเชย

2.4.1 การท างาน ใชมอจบดามของเครองหยอด ตงขายนลงบนพนและกดดามจบใหหวกระทงเปดหลมในดนใหเปนจงหวะนกานหมนลกหยอดจะดงใหลกหยอดหมนวกเมลดสชองน าเมลดตอนบนเมอกดดามจบจนถงระยะลกสดทตงไว เมลดกรวงผานลงสทอหยอด ในขณะนนหวกระทงจะปดปากชองปลอยเมลดของทอหยอดไว (การกดกระทงดามจบจะตองกดใหถงระยะลกสดทตงไวเพราะถาไมกดจนถงระยะลกสด ลกหยอดอาจหมนไมเตมทและเมลดจะไมรวงหยอดเมลด) คลายแรงกดดามจบ ดามจบจะถกดดขนพนดนโดยแรงดนของสปรง ในจงหวะนลกหยอดจะหมนกลบใหรองเมลดเคลอนไปอยดานบน หวกระทงจะลอยขนพนจากปากรปลอยเมลดของทอหยอด เมลดกจะรวงลงสหลมปลกดงเครองหยอดขนแลวใชเทากลบเมลดเบา ๆ เครองหยอดเมลดนมน าหนกประมาณ 1.5 กโลกรม จากการทดสอบหยอดถวเหลองในนาหลงการเกบขาว สามารถท างานไดประมาณ 0.20 ไรตอวน (ท างาน 6 ชวโมง) ในขณะทการปลกโดยใชไมกระทงและคนหยอดตามสามารถท างานไดประมาณ 0.13 ไรตอวน

2.5 เครองปลกชนดอนทใชแรงงานคน เชน เครองด านา เครองหยอดขาวนาน าตม 3. เครองปลกทอาศยก าลงลากจากรถไถเดนตาม เครองปลกเหลานอาศยก าลงลากจากรถ

ไถเดนตาม สวนใหญสามารถปลกไดครงละ 2 แถว

3.1 เครองปลกแบบลอเอยง ออกแบบและพฒนาโดยกองเกษตรวศวกรรม รวมกบสถาบนวจยขาวนาๆ ชาต ( IRRI ) เครองหยอดแบบนมลอควบคมการหยอดเอยงสามารถใชหยอดเมลดพช เชน ขาว ขาวโพด ขาวฟาง ถวเหลอง ถวเขยว ถวลสง ฯลฯ ไดครงละ 2 แถว เครองหยอดชนดนอาจจะใชหยอดโดยไมตองไถเตรยมดนกไดโดยสภาพดนตองไมแขงและแหงเกนไป สภาพดนทเหมาะสมคอดนรวน และไดรบฝนแลว 1 ครง

3.2 การท างาน ในขณะทท างานรถไถเดนตามลากเครองหยอดไปขางหนา ไถเปดรองจะเปดดน ในขณะเดยวกนลอควบคมการหยอดจะหมนแผนหยอดใหน าเมลดผานทอน าเมลดลงสรองดนแลวจะถกกลบโดยลอควบคมการหยอด

156

4. เครองปลกถวเหลองตดรถไถเดนตาม ชนดไมตองเตรยมดนแบบ กว. 2 ออกแบบและพฒนาโดยภาควชาเกษตรกลวธาน คณะเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก าแพงแสน และเปนเครองทไดรบเลอกใหเปนตนแบบเพอสงเสรมใหเกษตรกรผปลกถวเหลองในเขตภาคอสานตอนบนและภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ซงจะปลกถวเหลองในนาขาวหลงการเกบเกยวโดยไมมการไถเตรยมดน

4.1 การท างาน เมอรถไถเดนตามและเครองหยอดถวเหลองเคลอนท จานคจะเปดรองเปนรปตวว ก าหนดความลกของรองปลกโดยสก ลอขบถกผลกใหท างานขบเพลาลกหยอดใหหมนโดยการสงก าลงแบบเฟอง-โซปลอยเมลดพชตามจ านวนทตงไวลงในรองปลกผานทอน าเมลดลงสรองปลก และขณะเดยวกนเพลาลกหยอดทหมนกจะสงก าลงโดยเฟอง-โซขบใหชดกวนขเถาแกลบหมน ขเถาแกลบกจะถกปลอยจากถง-ลงสรองปลกตามกลบเมลดทถกปลอยจากทอน าเมลดในรองปลก

4.2 เครองปลกหยอดเมลดพชแบบอน ๆ ทออกแบบโดยโรงงานตาง ๆ ในประเทศไทย ซงมหลายแบบหลายชนดตามความตองการใชของแตละทองท แตอยางไรกตาม กจะมหลกการท างานคลายๆ กน และสวนใหญจะใชปลกพชทตองการการไถเตรยมดนกอน

3. เครองปลกทใชกบเมลด (Seeder)

วธการปลกทดนนจะตองค านงถงการเลอกใชเมลดพนธ แปลงปลก และการงอก

ของเมลด การเตรยมดนกอนเพาะปลกมความสมพนธกบการเจรญของตนออน ซงสามารถแยกพจารณาไดเปน 2 บรเวณคอ

บรเวณเมลดงอก (Seedbed) เปนพนทใตชดปลกโดยตรง ตวเปดรองจะเปดรองตามความลกทปรบตงไว เมลดจะถกปลอยลงในรองละถกดนกลบ บรเวณเมลดงอกทอยเหนอเมลดและดานขาง จะถกกดและอดใหแนนโดยลอกดเมลด (Press wheel) ถาหากเตรยมดนด ลอกดเมลดจะท าใหดนจบกบเมลด เมลดทสมผสดนโดยตรงจะสามารถดดซบความชนจากดนมาใชในการงอกไดดกวาเมลดทไมจบดน ความชนจะเคลอนผานจากชนทมระดบน าใตดนไปสผวหนาดนโดยผานชองเลก ๆ ในดน (Capillary action) ในสภาพทดนเกาะกนหลวม ๆ ความชนจงไมสามารถผานสชนผวหนาดนได แตจะตองไมทบใหดนแนนเกนไป จนท าใหออกซเจนไมสามารถผานไปสเมลดหรอตนกลาได การกดและอดดนในลกษณะน เปนหนาทส าคญประการหนงของชดปลก ถาหากบรเวณเมลดงอกดจะเปนเครองแสดงไดวา เมลดจะมเปอรเซนตงอกเปนตนกลาสงและเจรญเปนกลาทแขงแรงใหผลผลตด

157

บรเวณรากเจรญ (Rootbed) เปนพนทขางบรเวณทเมลดงอก ซงควรจะใหดนเกาะกนหลวม ๆ ถกกดและอดทบนอยกวาบรเวณเมลดงอกดวยเหตผลทวา สภาพทเกาะกนหลวม ๆ จะท าใหรากพชเจรญเตบโตและแผกระจายไปไดทวในดนเพอหาน าและอาหาร ทผวหนาของบรเวณรากเจรญมกจะแหงไดงายกวา เมลดพชจะงอกไดไมดเทากบบรเวณเมลดงอกทถกกดทบ ซงชวยในการควบคมวชพช อยางนอยทสดกจนกระทงตนกลาออนงอกขนมา บรเวณรากเจรญนจะท าใหน าและออกซเจนเคลอนตวสรากไดงายกวา

การเตรยมดนกอนเพาะปลกจงเปนกระบวนการทส าคญในการผลตพช แตการเตรยมดนขนสดทายของบรเวณเมลดงอกจะอยทเครองปลก อยางไรกตาม บรเวณรากเจรญจะอยในสภาพการเตรยมดนเดมกอนการปลก จดประสงคในการใชเครองปลกคอเพอปลกพชอยางมระเบยบและงอกสม าเสมอ ใหผลผลตมคณภาพและปรมาณสง สะดวกในการก าจดวชพชบ ารงรกษาและเกบเกยว นอกจากนยงท างานไดรวดเรว ประหยดเวลาและแรงงาน

1. ลกษณะของเครองปลกทด ปจจยหลาย ๆ ประการมผลตอการงอกของเมลดพช และการเจรญของตนออน เชน คณภาพของเมลดพนธ วธการปลก ความลกในการปลก ชนดของเนอดน และการเตรยมดน ปจจยบางประการนนสามารถควบคมไดโดยการเลอกใชเครองปลกและปรบแตงใหถกตองเมอใชงาน ฉะนนเครองปลกเมลดทดควรมลกษณะดงน

1.1 ปลกไดปรมาณทแนนอนและไดความลกสม าเสมอ

1.2 สามารถปรบอตราปลกตาง ๆ ไดตามความตองการ

1.3 ถงบรรจเมลดมขนาดใหญพอ งายตอการถาย – เตม เมลดและท าความสะอาด

1.4 กลไกตาง ๆ ไมท าใหเมลดแตกหกเสยหาย

1.5 กลไกปลกสามารถปรบใชไดกบเมลดหลายชนดทแตกตางกนทงรปราง ขนาดและคณสมบตเฉพาะของเมลดนน

2. ชนดของเครองปลกสามารถแบงเปนชนดใหญ ๆ ไดเปน 2 ชนด คอ

2.1. เครองปลกเมลด (Seeder) แบงออกเปน 3 ลกษณะ คอ

1. เครองหวานเมลด (Broadcast seeder)

2. เครองโรยเมลดเปนแถว (Seed drill or Grain drill)

3. เครองหยอดเมลด (Spacing drill)

2.2 เครองปลกเฉพาะอยาง (Specialized planter) มหลายชนดขนอยกบพชทปลกและการออกแบบเพอปลกพชชนดนน ซงมระยะ วธการปลกและกลไกการจดวางทตางกน

1. เครองด านา (Rice trans planter)

2. เครองปลกออย (Suger cane planter)

158

3. เครองปลกมนฝรง (Potato planter)

3. เครองหวานเมลด (Broadcast seeder) เปนเครองมอส าหรบปลกพชดวยเมลดแบบงายทสดและเกาแกทสด มกใชกบเมลดขนาดเลก เชน ขาวบาเลย ขาวโอต ขาวสาล ขาว ขาวฟาง เมลดหญา ถวบางชนดซงตองการปลกตน ๆ ทผวดน การหวานเมลดพชดวยเครองหวานสามารถหวานไดสม าเสมอและรวดเรวกวาการหวานดวยมอ เมลดพชกระจายไปบนแปลงปลกโดยไมมอปกรณกลบเมลด ถาตองการกลบจะตองใชพรวนซ (Tooth harrow) พรวนกลบอกครงหนง เครองหวานเมลดนม 2 แบบ คอ

3.1. เครองหวานเมลดแบบสะพายไหล (Knapsack broadcast seeder)

เปนเครองหวานเมลดทท างานโดยใชแรงงานคนออกแบบอยางงายๆ คอ มถงผาส าหรบบรรจเมลด กนถงประกอบดวยจานเหวยง (Spinning disk) ซงจะเคลอนทเมอหมนแขนหมน ขณะท างานจะสะพายถงผาและหมนทแขนเพอใหจานเหวยงท างาน เมลดพชไหลออกจากถงตรงกลางจานเหวยง โดยแรงเหวยงหนศนยเมลดจะถกเหวยงกระจายทางดานหนาของผใช สามารถหวานเมลดพชไดหลายชนด เชน ขาว ขาวฟาง ถว นอกกจากนยงใชหวานเมลดไดอกดวย

3.2. เครองหวานเมลดแบบตดพวงรถแทรกเตอร

1. เครองโรยเมลดเปนแถว (Seed drill or grain drill) เครองปลกแบบโรยเมลดเปนแถวจะใหระยะระหวางแถว แตไมมระยะระหวางตน ออกแบบและสรางขนเพอใชปลกเมลดขนาดเลก เชน เมลดธญพช เมลดหญา ถว ขาวโพด โรยเปนแถวระยะแคบ ๆ ดวยอตราปลกทเหมาะสม และความลกสม าเสมอกน เครองโรยชนดตดทายรถแทรกเตอรแบบ 3 จด (Mounter) จะม 2 ลกษณะ คอ แบบธรรมดา (Plain drill) แบบโรยเมลดพรอมปย (Fertilizer drill)

2. เครองโรยเมลดเปนแถวแบบธรรมดา มเฉพาะถงบรรจเมลดและกลไก ปลอยเมลดเปนแถวเทานน 3. สวนแบบโรยเมลดพรอมปย มถงบรรจเมลดขนาดใหญแยก 2 สวน สวนหนงส าหรบใสเมลด และอกสวนหนงส าหรบใสปย บางเครองจะมถงบรรจเมลดหญาดวยเพอปลกพรอมกนในคราวเดยว

4. เครองหยอดเมลด (Spacing drill) จะหยอดเมลดใหมระยะหางระหวางแถวและระยะหางระหวางตนเพอใหใชเครองมอตางๆ เขาท างานระหวางแถวพชได เชน เครองพรวนระหวางแถว เครองพนยา เครองหวานปย และเครองเกบเกยว นอกจากนการหยอดเมลดใหมระยะหางกน ยงท าใหพชเจรญไดสมบรณเตมทอกดวย มกใชหยอดเมลดทมขนาดสม าเสมอ ใชกบเมลดพนธไดหลายชนด หลายขนาดและรปราง ขนาดของเครองหยอดขนอยกบจ านวนแถว

159

ปลกและระยะระหวางแถว ซงไดตงแต 36-102 เซนตเมตร จ านวนชดปลกทตดบนคานยด (Tool

bar) จะถกก าจดโดย

4.1 ความแขงแรงของคานยด (Tool bar )

4.2 น าหนกสงสดทรถแทรกเตอรสามารถยกได

4.3 แรงมาฉดลาก (Drawbar horsepower) ของรถแทรกเตอร

4.4 ความกวางจ ากดขณะเดนทางขนยายเครองปลก

4. เครองปลกเฉพาะงาน (specialized planter) เปนเครองปลกทใชกบพชทปลกโดยชนดของพนธทมใชเมลด เชน เครองปลกกลา เครอง

ด านา เครองปลกมนฝรง เครองปลกออยและเครองปลกผกตาง ๆ

1. สวนประกอบทส าคญของเครองปลก เครองปลกพชโดยทวไปประกอบดวยสวนทส าคญๆ คอ อปกรณเปดรอง (furrow opener) อปกรณก าหนดจ านวนเมลด (seed metering device )

ทอน าเมลด (delivery tube) อปกรณกลบและอดดน (covering device) และถงบรรจเมลด (seed

hopper)

1.1 อปกรณเปดรอง ท าหนาทเปดหนาดนใหเปนรองส าหรบใหเมลดพชลงฝงและสมผสกบความชนในดนอปกรณเปดรองทใชกนอยมหลายชนด 1.2 อปกรณเปดรองแบบ hoe-type เหมาะส าหรบเปดรองดนทมกรวด หน หรอรากพชปนอยมาก สปรงทตดอยจะชวยยกอปกรณเปดรองในกรณทกระทบหนหรอตอไมขนาดใหญ

1.3 อปกรณเปดรองแบบ stub runner เหมาะส าหรบพนทซงมวชพช และเศษกรวด

มาก

1.4 อปกรณเปดรองแบบ full หรอ curved runner เหมาะส าหรบใชในการเปดรองให

ลกปานกลางในดนทอดมสมบรณปราศจากเศษหญาหรอวชพช

1.5 อปกรณเปดรองแบบจาน (disk-type furrow opener) เหมาะส าหรบใชกบพนทซงดนอยในสภาพคอนขางแขงหรอดนแขง อปกรณเปดรองแบบนมทงแบบจานเดยวและจานค แบบจานเดยวสามารถเปดรองไดลกกวาแบบจานค อปกรณเปดรองแบบจานคนยมใชกบการปลกเมลดซงไมตองการฝงเมลดลงไปในดนลกมากนก

1.6 อปกรณก าหนดจ านวนเมลด ท าหนาทก าหนดจ านวนเมลดทหยอดลงไปในดนแตละครงเพอใหไดอตราการปลกทเหมาะส าหรบพชแตละชนด ทงนเพอใหไดผลผลตตอหนวยพนทสงสด ดงนนอปกรณก าหนดจ านวนเมลดจงนบไดวาเปนสวนประกอบทส าคญมากของเครองปลกอปกรณก าหนดจ านวนเมลดส าหรบเครองปลกพชทนยมใชกนมาก ส าหรบเครองปลกชนดปลกพชเปนระยะ เปนแบบจานปลอยเมลด (seed plate) ซงท าหนาทน าเมลดจากถงบรรจเมลดไปปลอยลง

160

ในทอน าเมลด จานปลอยเมลดม 3 ชนด คอ จานปลอยเมลดแนวราบ จานปลอยเมลดแนวเอยงและจานปลอยเมลดแนวดง นอกจากอปกรณก าหนดจ านวนเมลดแบบจาน แลวยงมอปกรณก าหนดจ านวนเมลดแบบอน ๆ เชน อปกรณก าหนดจ านวนเมลดแบบแนวคบ (finger pickup) อปกรณก าหนดจ านวนเมลดแบบใชลมหรออากาศ (air device) และอปกรณก าหนดจ านวนเมลดโดยปรมาตร (volume metering device)

อปกรณก าหนดจ านวนเมลดส าหรบเครองหยอดเมลดแบบ seed drill ทนยมใชมอย 2 แบบคอ แบบลอรอง ซงเปนทนยมใชกนมากทสด และแบบจานตกสองดาน (double-run metering

device)

1.7 ทอน าเมลด ท าหนาทน าเมลดทถกปลอยออกจากอปกรณก าหนดจ านวนเมลดลงไปในรองดนทเปดไวโดยอปกรณเปดรอง ทอน าเมลดทใชกนอยมทงแบบทเปนโลหะหรอพลาสตก และมทงแบบทปลอยใหเมลดตกลงโดยแรงโนมถวงของโลก และแบบใชก าลงขบเคลอน แบบทใชก าลงขบเคลอนใชส าหรบพชทมรปรางของเมลดแปลก ๆ

1.8 อปกรณกลบและอดดน ท าหนาทกลบดนฝงเมลดพชและอดดนรอบ ๆ เมลดพชใหแนนตามความเหมาะสมของพชทปลก ทงนเพอใหเมลดพชสมผสกบความชนในดนเพอการงอกและเจรญเตบโตตอไปอปกรณกลบและอดดนมทงแบบโซ แบบแผนลาก และแบบลอกลบและอดดน (press wheel)

1.9 ถงบรรจเมลด ถงบรรจเมลดโดยทวไปท าดวยโลหะ หรอพลาสตก ส าหรบเครองปลกซงท าการปลกและใหปยในการท างานครงเดยวกนจะมทงถงบรรจเมลดและถงบรรจปย

2. ระบบขบเคลอนของเครองปลก เครองปลกโดยทงไปมระบบขบเคลอน 2 แบบคอ ขบโดยลอขบของเครองปลก (groumd wheel) และขบโดยเพลาอ านวยก าลงของแทรกเตอร

การขบโดยลอขบของเครองปลกเปนระบบขบเคลอนแบบงาย ๆ และนยมใชกนมากทสด ทงนเนองจากการเปลยนแปลงความเรวทใชในการท างานไมมผลตออตราการปลกมากนก การเปลยนแปลงอตราการปลกของเครองปลก สามารถกระท าไดโดยการเปลยนอตราทดของเฟองระหวางกลไกปลอยเมลดและลอขบ

อตราการปลกของเครองปลกซงกลไกลการปลอยเมลดขบเคลอนโดยเพลาอ านวยก าลงของแทรกเตอรจะไมเปลยนแปลงเมอใชเกยรหนงของรถแทรกเตอรในการขบเคลอน แตจะเปลยนแปลงเมอเปลยนเกยรของแทรกเตอรในการขบเคลอน ดงนนการเปลยนแปลงอตราการปลกจงสามารถท าไดโดยการเปลยนเกยรของแทรกเตอร หรอเปลยนการทดเฟองทใชในการขบกลไกลปลอยเมลด

161

5. เครองด านา (Rice Transplanter)

การน าเครองจกรกลมาประยกตใชในการด านานน มพฒนาการอนตอเนองยาวนานมากกวา 100 ป เรมจดทะเบยนครงแรกในประเทศญปนตงแตป ค.ศ. 1898 หลงจากนนมการพฒนาปรบปรงมาตลอด แตยงไมประสบความส าเรจในชวงป ค.ศ.1960 การขาดแคลนแรงงานในภาคเกษตรกรรมในประเทศญปนผลกดนการพฒนาการใชเครองจกรกลเขาไปในงานเพาะปลกขาวเปนอยางมาก มการวางแผนพฒนาเครองด านาอยางจรงจง และเปนระบบ จนกระทงในป ค.ศ.1965 เครองด านาเครองแรกกไดรบการผลตสตลาด โดยลกษณะเปนแบบทใชกบกลาลางราก หรอเรยกวา กลาทไมมดนหอหม (Root-washed seedling) ในประเทศจนกเชนกนเรมใชเครองด านาในระยะเวลาใกลเคยงกน มการพฒนาเครองด านาทงแบบใชแรงงานคน ใชสตวลาก และแบบใชเครองยนตขบเคลอนดงไดกลาวแลววาการศกษาในยคแรก ๆ จะเปนการศกษาเพอพฒนาเครองทใชกบกลาแบบลางราก ซงมลกษณะทแทนวธการทคนด านานนเอง ในป ค.ศ.1966 เครองด านาแบบไมถอนแยกกลาซงมดนตดรากอย จงไดรบการพฒนาขนตามล าดบชนดของเครองด านา

1. แบงตามลกษณะของกลาทใชกบเครอง

1.1 เครองด านาแบบกลาลางราก (Root-washed seedling)

1.2 เครองด านาแบบกลาตดดน (Soil-bearing seedling)

1.3 แบงตามความสงหรออายของกลา

1.3.1 เครองด านาส าหรบกลาออน (Young seedling)

1.3.2 เครองด านาส าหรบปานกลาง (Medium seedling)

1.3.3 เครองด านาส าหรบกลาเตมวย (Mature seedling)

1.4 แบงตามวธการเพาะกลา 1.4.1 เครองด านาส าหรบกลาแผน (Mat- seedling)

1.4.2 เครองด านาส าหรบกลาแถว (Belt- seedling)

1.3.3 เครองด านาส าหรบกลาหลม (Pot- seedling)

1.5 แบงตามจ านวนแถวปลก ไดแก 1.5.1 เครองด านาแบบแถวเดยว

1.5.2 เครองด านาแบบ 2 แถว




1.5.6 เครองด านามากกวา 5 แถว

162

1.6 แบงตามตนก าลง

1.6.1 เครองด านาแบบใชแรงงานคน

1.6.2 เครองด านาแบบใชเครองยนตขบ

1.7 แบงตามวธการท างาน

1.7.1 เครองด านาแบบเดนตาม (Walking type)

1.7.2 เครองด านาแบบนงขบ (Riding type)

1.8 เครองด านาแบบกลาลางราก (Root-washed seedling) เครองด านาชนดนใชกบกลาทถอนแยกและลางราก การเตรยมกลาจะกระท า เชนเดยวกบการด านาทใชแรงงานคน กลามขนาดประมาณ 20-30 เซนตเมตร ใบเจรญ 3-4 ใบ เมอถอนแยกกลาแลวจะตองลางและตดแตงราก เพอแยกดนออกและลดการพนของรากกลา เครองด านาชนดทตนแบบมาจากประเทศสาธารณรฐประชาชนจน จะปลกไดคราวละ 12 แถว ความกวางในการท างานประมาณ 2 เมตร ระยะระหวางแถวประมาณ 16 เซนตเมตร สามารถปรบระยะระหวางและความลกในการปกด าได จ านวนตนกลาตอกอประมาณ 3-11 ตน ใชคนควบคมการท างาน 3 คนคอ คนขบ 1 คน และจดปอนกลา 2 คน ประสทธภาพการท างานขนกบระยะปลกอาจเปน 0.8 1 1.25 หรอ 1.5 ไร ตอชวโมง

6. เครองปลกออย (Sugarcane Planter)

เครองปลกออยถกสงจากตางประเทศเขามาในประเทศไทย เพอแนะน าแกเกษตรกรมานานนบสบป แตการใชงานไมไดผล เนองจากสภาพการเตรยมดนเพอใชกบเครองปลกออยยงไมดพอ อกทงยงมแรงงานภาคเกษตรกรรมอยอยางเหลอเฟอ ดงนนการใชเครองปลกออยโดยใชเครองปลกจงไมเปนทนยมของเกษตรกร เกษตรกรยงใชแรงงานคนและสตวในการปลกอย ตอมาจงไดมการผลตเครองปลกออยขนเองภายในประเทศ โดยดดแปลงและปรบปรงแกไขขอดอยตางๆ จากตนแบบของตางประเทศจนสามารถผลตเพอจ าหนายแกเกษตรกรได ประกอบกบภาวะปจจบน ทแรงงานในภาคเกษตรกรรมเกดการเคลอนยายเขาสภาคอตสาหกรรม ท าใหขาดแคลนแรงงานในการปลกตลอดจนถงการเกบเกยว เครองปลกออยจงสามารถทดแทนแรงงานคนและสตวไดอยางดในฤดปลก และเรมเขามามบทบาทในการเกษตรแผนใหมทใชเครองจกรกลแทนแรงงานคนและสตว

จากการศกษาของศนยฝกอบรบวศวกรรมเกษตร เมอป พ.ศ. 2533 พบวาเครองปลกออยทผลตขนเองภายในประเทศ สามารถใชงานไดด เหมาะกบสภาพพนทของประเทศไทย กลไกตางๆท างานอยางงาย ๆ ไมยงยากซบซอน เกษตรกรสามารถปรบตงใชไดตามความตองการ กลไกการท างานของเครองปลกมท าความเสยหายแกทอนพนธจนมผลตอการงอก นอกจากน ยงปลกไดความ

163

ลกสม าเสมอและท างานไดรวดเรว คอความสามารถในการท างาน (Field capacity) เฉลย 1 ไรตอชวโมง (ไมรวมเวลาทขนทอนออยขนเครอง) ใชคนขบรถแทรกเตอร 1 คน และคนปอนทอนพนธออยอก 2 คน เครองปลกออยจะตดทอนออยไดขนาดใกลเคยงสม าเสมอกน ประมาณ 37 เซนตเมตรแตละทอนมตาออย 3-4 ตา ออยล าหนงๆ จะตดได 4-6 ทอน ระยะระหวางแถวประมาณ 130 เซนตเมตร

1. สวนประกอบทส าคญ

1.1 ตวเปดรอง (Furrow opener) ลกษณะคลายผาลหวหมประกบกน 2 ชดท าหนาทเปดรองในดนและกนชนตอไม หรอสงกดขวางทอยในแปลง จะเปดรองโดยดนดนออกดานขางทงสองดาน มแผนกนดนตดอยหลงตวเปดรอง สามารถปรบความกวางของรองไดตามตองการ นอกจากนยงเปนตวก าหนดความลกในการปลกดวย

1.2 ชองตด (Cutting chute) ภายในชองตดจะมใบมด 2 ค ตดบนแกนหมน (Revolving

drum) ซงจะหมนใหใบมดตดทอนพนธใหมความยาวประมาณ 34-37 เซนตเมตร โดยรบก าลงขบจากลอสงก าลง (Ground wheel) ดงนน ชดตดจะท างานเฉพาะ เมอลอขบเคลอนทเทานน การสงก าลงไปยงชดตดจะใชโซเปนตวสงก าลง ใบมดตดนสามารถถอดออกลบหรอเปลยนใหมได ควรลบใหมความคมอยเสมอและตดตงในต าแหนงทถกตอง

ในบางเครองจะมเครองพนยา ส าหรบพนยาฆาเชอราททอนพนธกอนปลกตดตงไวดวย แตบางเครองกอาจจะตดเปนทอน แลวผานเขาไปในอางน ายาฆาเชอรากอนถกดงลงไปในรองปลก

1.3 ใบกลบทอนพนธ ท าหนาทปาดดนทตวเปดรองพนขนมา เมอทอนพนธถกปลอยวางลงในรอง ใบกลบทอนพนธจะปาดดนกลบ สามารถปรบปรมาณดนทกลบไดโดยการปรบมมของใบกลบทอนพนธ เพอใหลกกลงกดทบอกครงหนง

1.4 ลกกลง (Furrow roller) จะกดทบดนใหแนนเพอใหทอนพนธสามารถดดซบความชนจากดนได ลกกลงจะกดทบดนใหแนนมากหรอนอย จะปรบไดโดยการควบคมแรงกดของสปรง

1.5 โครงรองรบออย (Frame) ลกษณะเปนโครงเหลก ส าหรบค าและรองรบทอนพนธในลกษณะทตงล าขน มทนงส าหรบผปอนทอนพนธเขาสชองตด

1.6 อปกรณเพมเตม เครองปลกออยบางเครองจะมถงบรรจปยตดตงอยดวย ปยจะถกขบออกมามากหรอนอยขนอยกบความเรวรอบของเกลยวหมน (Spiral shaft) ซงใชกบปยเมดหรอปยผง ถงบรรจปยจะไมมกลไกส าหรบปดชองปลอยปย แตจะท างานเมอเกลยวหมนเทานน การปรบปรมาณปยท าไดโดยการเปลยนอตราทดของเฟอง

164

2. หลกการท างาน

เครองปลกออยชนดทตดพวงกบรถแทรกเตอรแบบสามจด สามารถปลกไดคราวละ 1 แถว ท างานโดยมชดหวหมเปดรองใหไดระดบความลกทตองการ ขณะเดยวกนจะมแผนกนดนซงอยตอจากชดหวหม มลกษณะเปนแผนเหลก 2 แผน วางขนานกน เพอปองกนดนทถกเปดออกไหลกลบมาลงในรอง กอนทพนธจะถกปลอยจากเครองวางรอง ออยทปอนเขาเครองปลก ควรตดใยออกและปอนเขาไปในลกษณะทตนตงขนทอนพนธจะถกตดเปนทอนๆ ขนาดประมาณ 34-37 เซนตเมตร เมอผานเขาไปในชองตด (Cutting chute) ทภายในชองตดนจะมใบมด 2 ค ตดอยบนแกนหมน (Revoling drum) ซงรบแรงขบจากลอสงก าลง (Ground wheel) บนแกนหมนนจะมลกกลงยาง (Rubber feed roller) ท าหนาทจบยดทอนพนธใหใบมดตดและปอนทอนพนธลงสดานลางลกกลงยางนมลกษณะทยดหยนได เพอใหสามารถจบยดทอนพนธทมขนาดตางๆ กนทอนพนธ เมอถกตดจะตกลงมาในรองทเปดไว ถาหากปอนทอนพนธไดอยางตอเนองกนแลวจะไดทอนพนธวางเรยงสม าเสมอในรอง ดานหลงจะมใบกลบทอนพนธตดตงอย 2 ขาง ท าหนาทปาดดนกลบในรองออยลกกลง (Furrowroller) ทเปนสวนประกอบทอยทายสดของเครอง กจะกลงทบกดดนใหจบแนนทอนพนธทปลก การปลกออยในเทยวตอไป จะยดรอยลอหนาของรถแทรกเตอรเปนหลก เพอใหไดระยะทเหมาะสมตามตองการ

7. เครองมอทใชในการดแลรกษา (Crop Production Equipments )

หลงจากการปลกพชแลวเพอใหไดผลผลตทด การเขตกรรมและการดแลปองกนศตรพชหลงการปลกเปนสงทส าคญมาก เครองมอทใชในการดแลพชหลงการปลกสวนใหญจะประกอบดวย

1. เครองมอก าจดวชพช

2. เครองใสปย

3. เครองพนสารเคมเพอปองกนหรอก าจดวชพช โรคพช และแมลงศตรพช

1. เครองมอก าจดวชพช เครองก าจดวชพชโดยใชเครองจกรกล ซงเรามกจะเรยกกนวา การท ารน หรอดายรน คอการท าลายวชพชทขนมาพรอมกบตนพช ซงอาจจะใชเครองจกรกลเขาท างานในระหวางแถวพชหรอในปจจบนอาจจะมการใชสารเคมเขามาชวยในการก าจดวชพช

การใชเครองจกรกลเพอชวยในการพรวนดน ก าจดวชพชระหวางแถวพชหลงการปลกพช เรามกจะเรยกกนวา การเขตกรรม (cultivation) ซงเครองทนแรงทใชในการก าจดวชพชอาจแบงออกเปน 2 กลมใหญ ๆ คอ

1.1 เครองมอดายรนและพรวนดน

165

1.2 เครองมอยกรองและพนโคน

1.1 เครองมอดายรนและพรวนดน การดายรนและพรวนดนบรเวณโคนตนพช เพอจดประสงคในการท าลายวชพชและพรวนดน ส าหรบพชไรทวไป มกจะท าเพยง 2-3 ครง ในระยะแรก หลงจากเมลดพชเรมงอก เพราะเมอเมลดพชเรมงอกวชพชกเรมงอกขนมาแยงน าและอาหารดวย การก าจดวชพชในครงแรกจงมกจะกระท าในขณะทวชพชเรมงอก และการพรวนดนดายรนในครง 2 มกจะท ากอนการใหปยหรอประมาณ 15-30 วน หลงจากการดายรนครงแรก ในบางครงเกษตรกรอาจจะดายรนครงท 3 แลวแตชนดของพช การเขาไปในแปลงพชเพอดายรนดวยเครองจกรกลนน การปลกพชตองปลกเปนแถวเปนแนว มระยะหางระหวางปลกทเหมาะสมกบชวงความกวางของเครองจกรกลเกษตร อายและความสงของตนพช หากเขาไปพรวนดนระหวางรองในชวงทพชมอายมาก และตนสงแลว สวนยอดของตนพชอาจจะกระทบใตทองรถแทรกเตอรท าใหเกดความเสยหายได เครองดายรนซงประกอบดานทายรถแทรกเตอร บางครงมขนาดใหญ จงมการออกแบบใหมอปกรณชวยในการบงคบเลยว (tractor mounted steerage hoe) เพอบงคบไมใหเครองทบบนแถวพช เครองมอดายรนบางชนดมจานกนดนประกอบเพอใชปองกนดนกระเดนไปทบพช ในขณะทพชยงเลกอย ส าหรบพชทโตแลวแลวอาจไมจ าเปนตองใชจานกนดน เครองดายรนทประกอบเขากบรถแทรกเตอรโดยตดไวกลางตวรถแทรกเตอรคนขบรถสามารถมองเหนเครองดายรนไดโดยไมตองหนหลงไปมองดานหลง (รปภาพ) รถแทรกเตอรบางรนสามารถตดอปกรณดานหนารถแทรกเตอร โดยเฉพาะเครองมอพรวนดนดายรนท าใหคนขบสามารถมองเหนการท างานของเครองมอไดชดเจนทสด การพรวนดนและก าจดวชพชในบางชนดใชเครองมอทเรยกวา จอบหมน (rotary cultivator) โดยถอดใบจอบหมนทตรงกบแถวพชออกรถไถเดนตามขนาดเลก หรอเครองพรวนดนขนาดเลก สามรถเขาท างานในระหวางแถวพชได แมวาพชจะมอายมากและตนทนสง เครองมอประเภทนยงคงสามารถเขาไปท างานในระหวางแถวพชได

1.2 เครองมอยกรองและพนโคน (ridgers) พชบางชนดตองท าการพนโคน เพราะจะท าใหผลผลตสงขน เชน มน ขาวโพด ออย ถวลสง ซงเครองมอยกรอง พนโคน บางชนดจะท าหนาทก าจดวชพชไปดวยการพนโคนจะชวยใหระบายอากาศในดนดขน ท าใหอมความชนบรเวณโคนตนไดด บางครงชวยผสมดนกบปยไดขน ท าใหระบบรากของพชเจรญเตบโตไดด ลกษณะของใบมดพรวนดนก าจดวชพชและดายรนมลกษณะแตกตางกน แตละแบบจะท างานแตกตางกน เชน ถอนตนวชพช ตดราก หรอกลบฝง เครองใสปย การใหปยแกพชอาจแบงตามชนดของปยไดเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ ปยอนทรย และปยเคม เกษตรกรไทยมกจะนยมใชปยเคมกนมากกวาปยอนทรย แตในปจจบนความตนตว ในเรองของสงแวดลอมและเกษตรอนทรย (Organic farming) มผลท าใหปยอนทรยเรมเขามามบทบาทในการท าการเกษตรของไทย

166

1. เครองใสปยอนทรย ปยอนทรย คอ ซากพชซากสตวทยอยสลายแลวอาจอยในรปของแหงหรอน ากได การใสปยอนทรยแตละครง ตองใสเปนปรมาณทมากกวาปยเคมหลายเทา ดงนนการใสปยอนทรยจงเปนงานหนก หากไมมเครองทนแรงชวย การใสปยอนทรยในแตละครงอาจจะตองใสกนถง 3-5 ตนตอพนท 1 ไร

การใสปยอนทรยชนดน าในปจจบนมเกษตรกรทนยมปยอนทรยชนดน าซงเปนของเหลอจากการแปรรปผลผลตของเกษตรบางชนด โดยการน าถงคลายรถบรรทกน ามนใสปยอนทรยชนดน าเพอน าไปฉดในแปลงพช ถงทบรรจปยอนทรยชนดน า จะตองทนตอการกดกรอน บางครงอาจจะตองมกลไกกวนปยไมใหตกตะกอนในขณะทฉดลงในแปลงพช (รปภาพ) การใสปยอนทรยชนดทเปนของแหงหรอคอนขางแหง ปยอนทรยประเภทนอาจเปนปยหมก หรอปยคอก โดยอาจจะเปนมลสตว หรอปยหมกจากเศษพชกได ซงไมเหลวพอทจะใชปมฉดพนได ปยในลกษณะน จ าเปนตองใชเครองหวานปย ซงสามารถหวานปยทงทมลกษณะปนละเอยด ลกษณะมใยใหกระจายในแปลงพชไดสม าเสมอเครองหวานปยคอกหรอปยหมก แบบเหวยงออกดานหลงรถ พนดานลางจะเหนสายโซเหลกทเปนอปกรณเลอนพาปยเขากบอปกรณเหวยงปยทอยตอนทายกระบะ ซงอปกรณนสามารถถอดออกไดเพอเปนกระบะบรรทกธรรมดาได 2. เครองใสปยเคม การใสปยเคม (Chemical fertilizer) แกพช โดยใชเครองทนแรงอาจสามารถแบงตามลกษณะของปยไดเปน เครองใสปยเคมแบบใชกบปยทเปนแกสเหลว (liquid gas) เชนแกสแอมโมเนย (anhydrous ammonia, NH3) เครองใสปยแบบนใชวธอดปยดวยแรงดนในรปของแกสเหลวลงใตพนดน ประกอบไปดวยอปกรณส าคญ 1. ถงปยทสามารถปองกนการรวของแกสทมแรงดนได

2. หวอดส าหรบเตมเมอปยหมด ซงมลกษณะเหมอนกบหวอดแกสหงตมทใชในบานเรอน

3. ลนปด – เปดแกส เมอตองการใสปยลงในดนกเปดลนเปดแกสน

4. ลนควบคมความดน ท าหนาทควบคมแรงดน และปรมาณของปยทจะอดลงในดนใหมความสม าเสมอ

5. จานจายปยท าหนาทแบงปยจายลงในดนใหเทากน โดยการจะจายผานอปกรณเปดรองดน (furrow opener) เพอใหสามารถใสปยลงใตพนดนได

เครองใสปยเคมชนดใชกบปยทเปนเมด การใสปยชนดทเปนเมด เปนทนยมกนมาก วธการใสปยม 2 วธ ใหญๆ คอการหวานไปบนแปลงพช และการหยอดไปขางๆกบหลมทหยอดเมลดพช เครองหวานปยเคมทเปนเมดจะอาศยหลกการของจานเหวยง เหวยงเมดปยออกไปใหมความสม าเสมอ เครองหวานปยเมดแบบจานเหวยง (fertilizer boardcaster ) 3 แบบ การใสปยแบบ

167

หยอดเปนแถวไป ขางๆ กบหลมทปลกพชไว การใสปยแบบนอาจจะใสไปพรอมกบการหยอดเมลดโดยหยอดปยไปขางหลมปลกพช (top dressing) หรอการใสปยหลงจากทตนพชงอก เปนตนแลว อาจจะ 1-3 เดอน หลงการปลกการใสปยดวยเครองโรยเมดปยจะใสปยใหหางจากตนออนหรอเมลดพชทหยอดไว โดยควรมระยะหางไมนอยกวา 5 เซนตเมตร ทางดานขางและไมนอยกวา 3 เซนตเมตร ในกรณทหยอดไวใตเมลดพนธ เพอไมใหความรอนจากการสลายตวของเมดปยท าใหเมลดพนธทหยอดไวเกดความเสยหายไดเครองพนสารเคมเพอปองกนและก าจดโรคและแมลง

3. เครองพนสารเคม นอกจากจะใชพนสารเคมเพอปองกนและก าจดโรคและแมลงแลวเครองมอพนสารเคมบางชนดยงอาจจะน าไปใชส าหรบการพนสารเคมเพอก าจดวชพชได แตควรจะแยกถงบรรจสารเคม หรอควรลางถงใหสะอาดกอนน าไปใชในการฉดสารเคมตางประเภทกน

3.1 สารเคมในการปราบศตรพชและโรคแมลง ในปจจบนมกจะแบงสารออกเปน 3 ลกษณะคอ ของเหลว แบงออกเปน สารละลาย (Solution) ของเหลวในของเหลว (emulsion) ของแขงฟงลอยในของเหลว (suspension) ของแขง ไดแก สารทมลกษณะเปนฝ นตางๆ แกส ไดแก ยารม หรอสารเคมทสามารถระเหยหรอระเหดได

3.2 เครองมอทใชกบสารทเปนของเหลว ยงแบงตามวธการฉดไดเปนการฉด (spraying) การพนเปา (atomizer) การพนหมอก (fogging)

3.3 ถาแบงกนตามความเขมขนของสารเคมทใชฉด สามารถแบงออกเปนแบบธรรมดา คอใชน ามากสารเคมเขมขนนอยแบบ Low volume หรอ LV ใชสารเคมเขมขนมากขน แบบ Ultra low volume ใชสารเคมเขมขนพเศษ

3.4 หลกทส าคญในการฉดพนสารเคม คอ ตองผสมสารเคมใหถกตองตามอตราสวนไมมากหรอนอยเกนไปตองพนละอองสารเคมใหจบทกสวนของตนพช โดยไมมการไหลไปรวมกนหรอหยดลงดน โดยละอองทไดควรมขนาดเลก เพราะละอองขนาดเลกจะจบใบพชไดดกวา การปรบความดน ใชหวฉดและจดต าแหนงหวฉดใหถกตอง ความเรวในการเคลอนทไปขางหนาของเครองพนสารเคมจะมผลตอความหนาแนนและปรมาณสารเคมทกระจายตอพนทเชน ตองการฉดสารเคมอตรา 250 ซซ ตอพนท 1 ไร เมอน าสารเคมไปผสมน า เชน ผสมน า 50 ลตร ตองการฉดพนสารเคมปรมาณ 50 ลตรเศษหมดในพนทพอดสารเคมในถงจะตองมการกวนอยตลอดเวลา เพอใหสารเคมทพนออกมามความเขมขนสม าเสมอสารเคม และน าทผสมควรจะสะอาด เพอปองกนการอดตนของหวฉดผพนสารเคมควรแตงกายใหรดกม มการปองกนสารเคมโดยใสเสอคลมตามสมควร ดทศทางลมขณะพน ถาลมแรงไมควรพนสารเคม

168

8. เครองหวานป ย (Fertilizer Applicator)

การใสปยเปนวธการหนงในการเพมความอดมสมบรณใหแกดน โดยเฉพาะในพนททท าการเกษตรมาเปนเวลานาน จดทควรค านงในการใชปยเพอปลกพชใด ๆ กคอ เมอจะใชปยนนหมายถงการลงทนหรอคาใชจายจะเพมขน ดงนนจงตองแนใจวาผลตอบแทนทไดรบนนจะสงกวาคาใชจายทเพมขน ผลตอบแทนอาจจะอยในรปของผลผลตทสงขน ทงปรมาณและคณภาพ มความสม าเสมอ หรอมความตานทานตอโรคเพมขน สวนคาใชจายนนจะเพมขนเนองมาจากคาปย คาแรงงาน คาเครองมอเครองจกรทใช ตลอดจนการจดการวธการใหปย อาจท าไดดงน

1. หวานกระจายปยคอกหรอปยหมกกอนหรอหลงไถ

2. หวานกระจายปยเมดหรอปยน ากอนการปลก

3. การใหปยใกล ๆ เมลดขณะปลก

4. การโรยปยใหพชทงอกแลว อาจเปนปยเมดหรอปยน า

5. การฉดพนปยน าหรอแกสขาง ๆ แถวพช

ทงนเครองมอส าหรบใหปยมมากมายหลายชนด มลกษณะทแตกตางกนตามชนดของปย เชน ปยวทยาศาสตรอาจอยในรปของ แกส ของเหลว หรอของแขง ซงทงเปนเมด (Granule) เปนเกลด (Crystal) หรอเปนผง (Dust) ปยคอกกเชนกน บางครงกแหง บางครงกเปนของเหลวหรอกงเหลว ซงตองการกลไกแตละอยางมาใชในการกระจายปยแตกตางกนไปตามลกษณะเฉพาะตวของปยนน ดงนน เครองหวานปยวทยาศาสตรทดควรมลกษณะดงน

1. ใหปยในอตราสม าเสมอ

2. กลไกทควบคมอตราปยจะตองปรบตงงาย

3. ใชไดกบปยหลายชนด และสามารถใชกบสารเคมส าหรบก าจดศตรพชไดดวย

4. ปรบตงอตราการหวานไดตามตองการ โดยประสทธภาพคงท

5. กลไกหวานท างานไดดทงในขณะทปยเตมและใกลจะหมดถง

6. ท าความสะอาดและดแลรกษางาย

นอกจากน บางครงยงใชเพอจดประสงคอน ๆ เชน โรยทราย โรยปนเพอปรบสภาพดนหวานยาก าจดวชพช หวานเมลดหญาอาหารสตว เปนตน เครองหวานปยวทยาศาสตรนสามารถแบงออกเปน 8 ลกษณะ คอ

1. แบบจานเหวยง (Spinning disk fertilizer broadcaster)

2. แบบทอเหวยง (Reciprocating spout fertilizer broadcaster)

3. เครองโรยปยหนากวาง (Full width fertilizer broadcaster)

4. เครองโรยปยเปนแถว (Fertilizer band applicator)

169

5. เครองหวานปยคอกหรอปยหมก (Manure applicator)

6. เครองหวานปยคอกแหง (Manure spreader)

7. เครองหวานปยคอกกงเหลว (Rotating flail spreader)

8. เครองหวานปยคอกเหลว (Liquid manure spreader)

9. เครองปลกทอาศยก าลงจากรถแทรกเตอร

เครองปลกเหลานจะอาศยก าลงจากรถแทรกเตอรและสามารถปลกไดจ านวนแถวมากขน เชน 4 แถว 5 แถว 6 แถว หรอมากกวา ซงสวนมากแตละแถวจะแยกสวนอสระ เพอใหปรบแตงได ชนดของเครองปลกแบงตามลกษณะการปลก ซงทวไปจะแบงเปน 4 ชนด ไดแก

1. เครองปลกพชเปนระยะ (row-crop planter)

เปนเครองปลกทปลกพชเปนแถวโดยมระยะระหวางแถวแนนอน การปลกเปนแถวนจะชวยใหสามารถใชเครองจกรกลเกษตรเพอท าการก าจดวชพชและเกบเกยวไดสะดวกภายหลงพชทปลกโดยใชเครองปลกพชเปนระยะไดแก ขาวโพด และถวเหลอง เปนตน ลกษณะโครงสรางสามารถปรบระยะระหวางแถวปลกได และแตละแถวอปกรณจะแยกสวนอสระบนคานเครองปลก 2. เครองหยอดเมลด (seed drill)

เปนเครองปลกส าหรบหยอดเมลดพชขนาดเลก มระยะระหวางแถวปลกแคบ ๆ ซงมทงแบบทอาศยลอขบ หรอชนดลมดดเมลดเปนกลไกในการก าหนดจ านวนเมลดทตองการปลก

3. เครองหวาน (broadcast seeder)

เปนเครองมอส าหรบหวานเมลดพชใหกระจายบนพนทเพาะปลกโดยมระยะการปลกทไมแนนอน


การท าการเกษตรปจจบนมการพฒนาเครองมอมารองรบเพอชวยในการปลกพชใหทนตามก าหนดระยะเวลาของพชนนๆ ฉะนนเครองมอปลกแตละชนดนนมความละเอยดในการออกแบบขนอยกบชนดของพช พชแตละชนดนนปจจบนสวนใหญเปนพชเศรษฐกจทสามารถท ารายไดใหกบประเทศ เชน เครองปลกออย เครองด านา เครองยอดเมลด เครองหวานเมลด และ เครองหวานปยเคมหรอเครองดแลรกษาพช เปนตน การสรางเครองมอแตละประเภทนนขนอยกบพช เชน ออย เปนการปลกโดยใชทอนพนธและเปนเครองปลกแบบเฉพาะหรอ เครองด านาเปนเครองปลกเฉพาะเหมอนกน เปนตน และปจจบนยงมการพฒนาเครองมอมารองรบการผลตยงมมาอยางตอเนอง

170


1. จงใหความหมายของเครองมอทใชในการปลกมาใหถกตอง

2. จงอธบายจดประสงคของการใชเครองมอในการปลกพชมาใหถกตอง

3. ชนดของเครองมอทใชในการปลกพชแบงออกเปนกชนดอะไรบาง

4. เครองมอปลกพชชนดใดบางทใชตนก าลงจากแทรกเตอร


จกร จกกะพาก และยาซมะสะ โคงะ. 1985. เครองจกรกลการเกษตร. ส านกพมพดวง

กมล จ ากด. 338 หนา. ดเรก ทองอราม และคณะ. 2543. การออกแบบและเทคโนโลยการใหน าแกพช. เจรญรฐ

การพมพ. กรงทพฯ. 428 หนา. นมต วรสต. 2530. อตนยมวทยาเกษตร. คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน. 209

หนา. บพตร ตงวงศกจ. 2539. กวาจะเปนรถตดออย. เอกสารประกอบการวจยโครงการรถตด

ออยขนาดเลก. บรษท ยไนเตดมอเตอรเวรก จ ากด. มปป. คมอซอมเครองยนตบรกส แอนด สแตรตตน. Briggs & Stratton. Corp., Milwaukee, Wisconsin. U.S.A. 106 หนา. บรษทคโบตาแทรกเตอรประเทศไทย จ ากด. มปป. ความรเบองตนเกยวกบเครองจกรกล

เกษตร (รถแทรกเตอร). ห.จ.ก. ฟนนพบบลชชง. กรงเทพ. 49 หนา. พนธพา อนทรวชย. 2535. เครองทนแรงฟารม ภาค 2. ศนยฝกอบรมวศวกรรมเกษตร.

ห.จ.ก. ยนตพบลเคชน. กรงเทพ. 137 หนา.

171




1. อธบายความหมายและความส าคญของเครองเกบเกยวพชได

2. อธบายหลกการท างานของเครองเกบเกยว ขาว ขาวโพด ออย ได


1. ความส าคญของเครองเกบเกยวขาว 2. เครองเกยวนวดขาวโพด 3. เครองเกบเกยวออย

4. รถตดออยแบบตดเปนทอน (Chopper harvester)

5. รถตดออยแบบตดเปนล า











1. เอกสารประกอบการสอนรายวชาพนฐานงานชางและจกรกลการเกษตร

2. เอกสารบทท 11 เครองมอทใชในการเกบเกยว



5. ใบงาน

172






173

บทท 11

เครองมอทใชในการเกบเกยว

Harvester and Combine Harvester

การเกบเกยวผลผลตทางการเกษตรโดยเฉพาะอยางยง การเกบเกยวพชไร เปนงานทหนกมาก ในตางประเทศมการพฒนาเครองมอทชวยในการเกบเกยวผลผลตทางการเกษตรมาเปนเวลานานชาวอยปตใชเคยวในการเกบเกยวขาวสาลมาเปนเวลานาน ตงแต 1400 ปกอนครสตศกราช และใชกนมาถงป ค.ศ. 1800 เรมมการพฒนาการเกบเกยวดวยเคยวใหมประสทธภาพสงขน และพฒนาการนวด (threshing) ธญพชใหมประสทธภาพสงขน การนวด (threshing) คอการแยกเอาเมลดธญพชออกจากตน ซงแตเดมใชแรงงานคนตอมาในชวงป ค.ศ. 1800 ไดมการพฒนาเครองนวดธญพช (thresher) ขนาดเลกมชอวา “ ground hog ” ชวยในการดงเมลดพชออกจากตน แตการแยกเมลดออกจากฟางยงคงใชแรงงานคนฟดออกอย ในตอนตนทศวรรษ 1830 เครองมอเกบเกยวสามารถนวดแยกเมลดออกจากตนไดในการท างานครงเดยว และสามารถท าความสะอาดเมลดทนวดไดถกพฒนาขนโดย moore-hascall

เครองมอเกบเกยวทมใชในประเทศไทยในปจจบนเกษตรกรนยมใชกนแบงตามชนดของพชทใชเครองเกบเกยวม 3 ชนด คอ

1. เครองเกบเกยวขาว

2. เครองเกบเกยวขาวโพด


1. เครองมอทใชในการเกบเกยวขาว

เครองเกบเกยวขาวในประเทศไทยไดเรมมการสงเสรมการใชเครองเกยวขาวในประเทศไทยตงแตป พ.ศ. 2520 เปนตนมา มเครองเกยวขาวหลายแบบถกน าเขามาสงเสรมแตเปนทแปลกใจวากวาเครองเกยวขาวจะเปนทยอมรบของเกษตรกรตองใชเวลา หรอบางชนดกไมประสบความส าเรจ บางชนดเกษตรไมยอมรบเพราะแตละเครองกมปญหาทแตกตางกนออกไป ถากลาวถงเครองเกยวขาวแตละแบบวามความเปนมาอยางไร กจะเปนประโยชนในการพฒนาเครองจกรกลเกษตรแบบอนๆ ตอไป โดยแบงประเภทของเครองเกยวขาวออกเปน 4 ประเภท ดงน

1. เครองเกยวขาววางราย (reaper) และเครองเกยวขาวมดฟอน (reaper binder )

2. เครองเกยวนวดขาวแบบญปน (Japanese combine)

3. เครองเกยวนวดแบบตะวนตก (Western combine)

174

4. เครองเกยวนวดทพฒนาขนในประเทศไทย (Thai rice combine )

1. เครองเกยววางรายและเครองเกยวมดฟอน

เครองเกยววางรายทน าเขามาจากญปน เปนเครองเกยวแบบมดฟอนยหอมามโตรา กองเกษตรวศวกรรมเปนทท าการทดสอบและสงเสรมในป พ.ศ. 2524 ทจะสงเสรมใหผลผลตขนเพอจ าหนายในประเทศแตโครงการนตองชะงกลงเพราะมการน าเครองเกยววางรายเขามาจากประเทศสาธารณรฐประชาชนจนทเรามกจะเรยกกนวา “เครองเกยวขาวจนแดง” เขามา เครองเกยวขาวแบบนมขอดคอท างานไดรวดเรว ราคาไมแพง ซอมบ ารงงายนอกจากนยงงายตอการผลตจงมโรงงานหลายโรงงานผลตออกจ าหนาย เครองเกยวขาวแบบนมเกษตรกรซอไปใชงานประมาณ 3,000 เครอง หลงจากทเกษตรกรซอไปใชงานไดระยะหนงกประสบปญหาขาวทเกยวดวยเครองแบบน คอ การเกบมดรวมเปนฟอนท าไดยาก และเมอน าไปใชในดนออนจะจม เครองเกยวขาวแบบนจะท างานไดเตมประสทธภาพในแปลงนาจะตองใหญ ชวงประมาณ ป พ.ศ. 2526 ความนยมในเครองเกยวขาววางรายแบบจนแดงจงหมดไป ในชวงป พ.ศ. 2525 มการน าเครองเกยววางรายทมน าหนกเบา มความคลองตวสงเขามาจ าหนาย แตกไมประสบความส าเรจเทาทควร ตอจากนนประมาณ 1-

2 ปกเลกการน าเขามาจ าหนาย อาจจะถอไดวาเปนการสนสดยคเครองเกยววางรายดวยเชนกน สวนเครองเกยวขาวแบบมดฟอนสวนใหญน ามาจากประเทศญปน เปนรน ha-50 kubota

เทาทมการส ารวจไมพบวามเกษตรกรซอมาใชงานเลย อาจจะเปนสาเหตทวาราคาแพง และท างานไดชา นอกจากนฟอนขาวมขนาดเลกเกนไป เชอกทใชมดตองสงจากตางประเทศ

1.1 เครองเกยวขาววางราย (reaper) เปนเครองเกยวทท าหนาทตดตนขาวเพยงอยางเดยว หลงจากตดตนขาวและตนขาวจะถกล าเลยงไปวางเรยงรายเปนแถวอยบนพนนาอยางเปนระเบยบ สามารถปรบความสงต าในการตดไดมทงแบบทมเครองยนตในตวและใชตดตงรวมกบรถไถเดนตามการเกยววางราย โดยทงใหขาววางอยในนากอนท าการมดรวมกอง แลวท าการนวดเปนทนยมกระท ากนในบางพนท ทงนเพอทจะใหเมลดขาวถกแสงแดดและมความชนลดลง คณภาพของขาวดขน มการสญเสยจากการนวดนอยลง สวนประกอบทส าคญของเครองเกยวขาววางราย

1.1.1 ระบบถายทอดก าลง (power train) ก าลงจากเครองยนตจะถกถายทอดใหกบใบมดตด (cutterbar) สวนล าเลยง (conveyor unit) การตดตอก าลงจะท าไดโดยการใชเกยร และคลชแบบ slipping dog clutch

1.1.2 สวนทท าหนาททขบเคลอน (locomotive unit) ลอ 2 ลอ จะท าหนาทขบเคลอน ลอจะมขนาดเลกมความคลองตวในการเคลอนทและเลยว

175

1.1.3 สวนหนา (header divider) จะเปนสวนแรกทสมผสกบตนขาวจะท าหนาทแบงแยกตนขาว

1.1.4 สวนทท าหนาทตด (cutting unit) ประกอบดวยมดตด (cutterbar) แบบเคลอนทไปมา(reciprocating) หรอแบบหมนเปนวงกลม (rotating) มลกษณะคลายมดวงเดอน

1.1.5 สวนทท าหนาทล าเลยง (Conveyor unit) สวนนจะท าหนาทล าเลยงตนขาวทถกตดมายงดานขางเครองแลววางตนขาวลงบนพนนา

1.2 เครองเกยวแบบมดฟอน (reaper binder) เครองเกยวขาวแบบมดฟอน เปนเครองเกบเกยวขาวอกชนดหนงทหลงจากทท าการเกยวแลวจะมดขาวเปนก าดวยเชอกโดยอตโนมต สวนประกอบทส าคญของเครองเกยวแบบมดฟอน

1.2.1 ระบบถายทอดก าลง (Power train) ก าลงจากเครองยนตจะถกถายทอดใหกบสวนทท าหนาทยกขาวลม (pick up unit) ใบมดตด (cutterbar) สวนล าเลยง (feeding unit) ซงมสายพานเปนอปกรณถายทอดก าลง การตดตอก าลงจะท าไดโดยการใชเกยร และคลชแบบ slipping

dog clutch

1.2.2 สวนทท าหนาทขบเคลอน (locomotive unit) ลอ 2 ลอจะท าหนาทขบเคลอน ลอจะมขนาดเลกมความคลองตวในการเคลอนทและเลยว

1.2.3 สวนหนา (header divider) จะเปนสวนแรกทสมผสกบตนขาวจะท าหนาทแบงแยกตนขาวทล าตนตงตรง และชวยยกตนขาวทลมหรอพนกนใหแยกออก ขาวจะถกสงใหกบสวน pick up ซงจะท าหนาใหตนขาวทจะถกตดโดยใบมดตดตงตรง อปกรณทจะชวยท าใหตนขาวตงตรงจะมลกษณะเปนนวพลาสตกตดอยกบโซ เคลอนทดวยความเรว 0.9-1.2 เมตร ตอวนาท ทสวนทท าหนาทตด (cutting unit) ใบมดดานบนจะเคลอนทไปมาสวนดานลางจะอยกบทใบมดจะท างานโดยอาศยคนชก (pitman)

1.2.4 สวนทท าหนาทล าเลยง (conveyor unit) ท าหนาทล าเลยงขาวทถกตดโดยใบมดไปท าการมด อปกรณทถกตดโดยใบมดไปท าการมด อปกรณทใชในการล าเลยงมลกษณะเปนฟนแฉกคลายรปดาวยดตดบนโซหรอสายพาน

1.2.5 สวนทท าหนาทมดฟอน (knotting unit) ตนขาวทถกตดจะถกสงมายงสวนทท าหนาทมดฟอนขาวจะหยดอยท clutch door แลว packer arm จะบบขาวเขาดวยกน หลงจากนนจะท าการมดฟอนโดยชดมดฟอน

2. เครองเกยวนวดแบบญปนทใชงานในประเทศไทย

เรมมการน าเขามาทดสอบการใชงานในประเทศไทยประมาณ พ.ศ. 2521 โดยกองเกษตรวศวกรรมและการศกษาความเปนไปไดในการใชงานในประเทศโดยฝายจกรกลการเกษตร กรม

176

สงเสรมการเกษตร ในชวงปลายป พ.ศ. 2523 เรมมบรษทเอกชนสงชอเครองเกยวนวดแบบญปน เขามาจ าหนาย ผซอไปลวนซอไปรบจางเกบเกยวขาว บางบรษทมโครงการรวมทนกบผซอรวมทงการขายในลกษณะการเชาซอจาการส ารวจของศนยสงเสรมจกรกลการเกษตร จงหวดชยนาท พบวาจนถงป พ.ศ. 2528 มเครองเกยวนวดแบบญปนใชงานอยในพนทภาคกลาง ภาคเหนอตอนลาง ภาคตะวนออก รวมทงสน 42 เครอง

เครองเกยวนวดแบบญปน (head feed-japanese type combine) เครองเกยวนวดแบบญปนชนดนงขบ มหนากวางในการตด 65-150 เซนตเมตร แบงตามการปอนขาวจากระบบตดสระบบนวดได 4 แบบ คอ แบบ l-type แบบ horizontal – type แบบ u- type แบบ hook- type เครองเกยวนวดขาวแบบญปนจะใชลอตนตะขาบท าดวยยางชวยในการขบเคลอนการนวดขาวจะนวดเฉพาะสวนของรวงขาวเทานนตนขาวทงหมดจะไมเขาไปในชดนวด (threshing unit) สวนประกอบทส าคญของเครองเกยวนวดขาวแบบญปนมดงน

2.1 สวนทท าหนาทขบเคลอน (locomotion unit) สวนทท าหนาทขบเคลอนนจะเปนลอตนตะขาบยางซงนอกเหนอจากจะวงในแปลงนาไดยงสามารถวงบนถนนดวย ลอแบบนจะชวยเพมแรงฉดลากและลดการจมในดนทออน 2.2 สวนทท าหนาทตดหรอสวนหนา (cutting unit or header) ประกอบดวยอปกรณยกขาว (raising device) และชดเกยวขาว (reaping section ) ซงเปนชดใบมด 2.3 สวนทท าหนาทล าเลยง (conveyor and feeding section) จะประกอบไปดวยสายสะพานโซล าเลยง (chain for conveying) ลกกลงทรงกระบอก (rake-in case) เปนกลไกล าเลยงและควบคมความลกในการปอนขาวเขานวด 2.4 สวนทท าหนาทนวดและท าความสะอาด (threshing-selection section) รวงขาวจะถกสงเขาไปในชองวางระหวางลกนวด (main threshing drum ) และตะแกรง (crimp net) ภายในจะมตะแกรงและพดลมชวยในการแยกสงเจอปนออกจากขาวเปลอก

3. เครองเกยวนวดแบบตะวนตก (western combine) เครองเกยวนวดแบบตะวนตกมขนาดใหญ สวนทแตกตางจากเครองเกยวนวดแบบญปนอยางเหนไดชดเจน (reel) และระบบการนวดขาว (threshing unit) ทตนขาวและรวงจะผานเขาไปในชดลกนวด (threshingdrum) ซงแตกตางจากแบบญปนทนวดเฉพาะรวง

การท างานของเครองเกยวนวดขาวแบบน เรมดวยการโนมตนขาวโดยลอโนมตนขาว (reel) ซงหมนไปในทศทางเดยวกบเครองเกบเกยว โดยจะโนมหรอดงตนขาวใหตงตรงแลวสงมายงใบมดตด (cutterbar) เมอตดแลวลอเกลยวทรงกระบอก (auger) จะพาตนขาวขนไปใหสายพานล าเลยง (life feeding) ซงจะพาตนขาวไปทชดนวด (threshing unit) สวนของลกนวด (threshingdrum) จะท า

177

หนาทรวมกบแผนตะแกรงโคง (concave) นวดแยกเมลดขาวออกจากตนขาวโดยจะแยกออกไดเพยงรอยละ 90 สวนอกสวนรอยละ 10 จะถกแยกโดยลกกลง (beater) และถาดเขยา (straw walker)

เศษผงและเศษฟางทปะปนอยกบเมลดขาวจะถกแยกออกโดยพดลม (fan) และตะแกรง ขาวทถกนวดเรยบรอยแลวจะเกบไวในถงพกชวคราวเพอรอการถายออก สวนประกอบทส าคญ ทแตกตางจากเครองเกยวนวดแบบญปน และเปนสวนทมผลตอการพฒนาเครองเกยวนวดขาวในประเทศไทย คอสวนของลอโนมตนขาว (reel) ซงม 2 ชนดคอ

3.1 Bat type หรอ slat type มลกษณะเปนแผนไมหรอแผนเหลก 3-8 แผน ตอลอโนมตนขาว 1 ลอ เปนแผนไมเหลกจะตดอยรอบนอกลอเมอลอหมน จะโนมตนขาวจนตนขาวถกตดแลวดนไปยงสวน auger ลอโนมแบบนอาจปรบมมไดเหมาะสมส าหรบพชทล าตนตรงเชนขาวฟาง

3.2 Pick up reel เปนลวดโลหะทเรยกวา finger ตดอยท slat มคณสมบตรบแรงบด ( torsion spring ) งอเลกนอยมกลไกทท าใหปลายชลงเสมอไมวา slat จะอยในต าแหนงใด เพอไมใหตนขาวทถกตดแลวตดตาม finger ออกมาอก

ลอโนมแบบนเหมาะส าหรบขาว ขาวบาเลย มความเรวประมาณ 1.5 เทาของความเรวเครองเกยวนวด สามารถปรบขน-ลง และเลอนไปขางหนาและขางหลงเครองเกยวนวดแบบตะวนตกในปจจบนถกพฒนาขนเปนชนดตาง ๆ 3 ชนด คอ

1. ชนดทใชแทรกเตอรลาก (pull-type)

2. ชนดทขบเคลอนดวยตวเองท างานบนพนราบ (level-land)

3. ชนดทขบเคลอนดวยตวเองท างานบนพนทลาดเอยง (hillside)

ระบบการท างานของเครองเกยวนวดแบบตะวนตกจะประกอบไปดวยระบบตางๆ ทส าคญ 5 ระบบคอ

1. ระบบตดและปอนล าเลยง (cutting and feeding)

2. ระบบการแยกเมลดออกจากตน (threshing)

3. ระบบคดแยก (separating) ท าหนาทแยกสงเจอปนออกจากเมลดพชหลงจากการ

นวด

4. ระบบท าความสะอาดเมลด

5. ระบบล าเลยงเมลดพชไปสถงเกบหรอถงบรรจในถง (grain handing)

เครองเกยวนวดแบบตะวนตกทใชงานในประเทศไทย เทาทส ารวจพบวามเพยงแบบเดยวทมผน าเขามาจ าหนายและมผน าไปรบจางในพนทหลายจงหวด แตขอมลจากบรษทผน าเขาเครอง

178

เกยวนวดแบบนพบวามการน าเขามาจ าหนายทงสนประมาณ 10 เครองเทานน เครองเกยวนวดทกลาวถงคอ John Deere รน 955r

เครองเกยวนวดเครองนถอไดวาเปนแมแบบของการพฒนาเครองเกยวนวดขาวทพฒนาขนในประเทศไทยอยางแทจรง

4. เครองเกยวนวดขาวทผลตขนในประเทศไทย ผลตขนในประเทศครงแรกในป พ.ศ. 2530 โดยเลยนแบบจากเครองเกยวนวดจากประเทศตะวนตก โดยเฉพาะสวนหวเกยวและระบบล าเลยงจากนนไดน ามาประกอบเขากบเครองนวดขาวทมจ าหนายอยท วไป มการพฒนาชนสวนและการท างานอยตลอดเวลาจนมรปรางใหเราเหนเชนทกวนน

จากการสมภาษณทมสวนรวมในการพฒนาเครองเกยวนวดขาวในประเทศไทยพบวาเหตทเลอกตนแบบทมาจากเครองเกยวขาวแบบตะวนตก คอ

1. ชนสวนการท างานไมยงยาก

2. สามารถเกยวขาวลมได แมวาจะลมราบกบพน 3. สามารถท างานไดรวดเรว

4. ลกษณะทส าคญของเครองเกยวนวดทผลตในประเทศไทย เครองเกยวนวดขาวทผลตขนในประเทศไทยมสวนประกอบดงน

1. เครองยนตดเซล เปนเครองทใชแลวจากตางประเทศ ขนาดตงแต 80-110 แรงมา

2. ระบบชวงลาง เหมอนกบเชางลางของแทรกเตอรตนตะขาบ มบางโรงงานใชเครองลางของแทรกเตอรตนตะขาบขนาดเลกทงชดมาใชงาน สวนประกอบทวไปประกอบดวยสายพานตนตะขาบ โดยประกอบดวย วงโซสองแถวรอยตอกนดวยบชและสลก บนขอโซมแผนตนตะขาบท าดวยไมเนอแขงขนาด 80 ซม.x250 ซม. 3. ระบบถายทอดก าลงและบงคบเบยว ทนยมใชม 2 แบบ คอ ระบบ direct drive ซงถายทอดก าลงจากเครองยนตไปยงคลช เกยร เฟองทาย เฟองลอระบบ hydrostatic drive จะถายทอดก าลงจากเครองยนต ปมไฮดรอลก มอเตอรไฮดรอลก เฟองทาย เฟองลอ การบงคบเลยวใชคลชชนดแผนแหงตดตอ ก าลงทลอขบเคลอนซงอยดานหลง (spooket) และยงมเบรกชวยในการหยดลอดานใดดานหนง

4. ระบบทท าหนาทตด ใชใบมดแบบชก หนากวางใบมด 2.5-3.0 เมตร

5. ระบบปอน มเกลยวล าเลยงดานหนา และโซล าเลยงจากหวเกยวสลกนวด

6. ระบบนวดและแยกท าความสะอาด ใชลกนวดทรงกระบอก มลกตขาว และครบสงเหมอนเครองนวดขาวแบบ axial flow ทวไปใชตะแกรงและพดลมท าความสะอาด

179

7. ระบบบรรจกระสอบ ใชทอสงเมลดขาวทนวดแลวภายในเปนเกลยวสงเมลดไปสกระสอบทเตรยมไวรองรบ

2. เครองเกยวนวดขาวโพด มความแตกตางไปจากเครองเกยวนวดธญพชอนเลกนอย โดยสวนแตกตางทส าคญไดแก

สวนทท าหนาทเกบเกยวหรอหวเกยว (header)ในกรณของเครองเกยวนวดธญพชอนหวเกยวประกอบดวยใบมดตดและลอโนมเปนหลก สวนของเครองเกยวนวดขาวโพด หวเกยวเปนแบบทใชส าหรบพชซงปลกเปนแถว กลไกส าหรบปลดขาวฝกของหวเกยวซงตดตงกบเครองเกยวนวดขาวโพดแตกตางไปจากกลไกของเครองเกบฝกขาวโพดโดยทวไปทงนโดยทแผนปลด (stripper

plate) จะท าหนาทปองกนมใหฝกขาวโพดถกรดเขาไปยงลกกลงทรงกระบอกซงอาจท าหนาใหเมลดขาวโพดบางสวนถกกะเทาะและเกดการสญเสย ความสญเสย ความสญเสยทเกดขนในการเกบฝกขาวโพดโดยเครองเกบฝกมดงน

1. ความสญเสยเนองจากฝกรวง (loose ear loss) ไดแกฝกขาวโพดซงรวงจากล าตนกอนทจะท าการเกบโดยเครองเกบฝก และเครองไมสามารถเกบไดถง

2. ความสญเสยเนองจากการเกบไมหมด (picker ear loss) ไดแกฝกขาวโพดซงตดอยกบล าตนและถกปลดออกแตเครองเกบฝกไมสามารถเกบเขาไปในเครองได

3. ความสญเสยเนองมาจากเมลดรวงในขณะทเกบ (shelled corn loss) ไดแก เมลดขาวโพดซงรวงอยบนพนเนองจากการกะเทาะทเกดขนในขณะทท าการปลดฝกออกจากตนความสญเสยในกรณทใชเครองเกยวนวดหรอเครองเกบฝกและกะเทาะเมลดจะมความสญเสยเกดขนเพมอก 2 ประการ คอ

ก. ความสญเสยเนองจากการกะเทาะ (shelling loss)ไดแก เมลดตดชงทถกกะเทาะออกไมหมด และถกขบทงไป

ข. ความสญเสยเนองจากการคดแยก (separating loss)ไดแกเมลดทถกกะเทาะออกแลว แตถกขบทงออกไปพรอมกบเศษของเปลอก ซง และสงเจอปนอนๆ ในขณะทท าการคดแยก


ออยถอไดวาเปนพชเศรษฐกจทส าคญอกชนดหนงของชาวโลก เนองจากออยนนสามารถทจะน าไปผลตเปนน าตาล ซงเปนสงจ าเปนตอการบรโภคของหมมวลมนษยชาต ดงนนจงมทงการปรบปรงพนธออย การสงเสรมการปลกและการบ ารงดแลรกษาออย รวมถงการสงเสรมในการเกบเกยวออย

180

1. ววฒนาการของการเกบเกยวออย (บพตร 2539) ออสเตรเลยเรมปลกออยท าน าตาลกนมาในราวป พ.ศ. 2366 หรอประมาณ 170 ปมาแลว และเกบเกยวออยทงหมดประมาณ 30 ลานตนตอป โดยมชวงเวลาเกบเกยวนาน 6 เดอนในสมยกอนการตดออยใชแรงงานคนทงหมด และเปนการตดออยสด โดยการใชมดตดออยแลวตดตนออยวางไวเปนกองๆ แลวจงขนขนรถบรรทกสงเขาโรงงาน โดยคนงานประมาณ 6 คน สามารถตดออยและขนขนรถบรรทกไดสปดาหละประมาณ 300 ตน จากนนในชวงสงครามโลกครงท 2 ออสเตรเลยกประสบปญหาการขาดแคลนแรงงานในการตดออยการเผาใบออยจงเรมเขามามบทบาท ซงท าใหความสามารถในการตดออยจากทเดมทตดได วนละประมาณ 6 ตน เปนวนละ 9 ตน

ทศวรรษท 60 (ตงแตป พ.ศ. 2503 เปนตนไป) ออสเตรเลย ขาดแคลนแรงงานตดออยเปนอยางมากซงในขณะนนมการเรมพฒนาเครองตดออยกนบางแลวเพอมงหวงจะสามารถแกปญหาแรงงานขาดแคลนได แตดวยสภาพพนทไมเหมาะสมเครองตดออยยงไมมความสมบรณในตว แตการพฒนาเครองตดออยมไดหยดชะงกไปเสยทเดยว หากยงมนกประดษฐ และนกวจยอกหลาย ๆคนทคดคนและวจยจนประสบความส าเรจ เครองตดออยแบบตดเปนล า (wholestalk harvester)

ส าหรบเครองชนดนทประสบความส าเรจเปนเครองแรกของโลก ชอ “miller-overmachine” โดยบรษท Mackey Cane Harvester เครองดงกลาวม 3 ลอ ยาว 4.5 เมตร กวาง 2.9 เมตร สง 2.4 เมตร สามารถตดออยไดชวโมงละ 5-10 ตน โดยใชมดหมนเปนวงกลมตดออยแลววางเปนกอง จนในปจจบนมการพฒนาเครองตดออยแบบตดเปนล าออกมามากมายหลายแบบ มทงชนดทใชแทรกเตอรลาก และชนดทขบเคลอนไดดวยตวเอง

4. รถตดออยแบบตดเปนทอน (Chopper harvester)

เครองตดออยแบบเปนทอน (chopper havester) Cliff Howard ไดพฒนาเครองตดออยชนดนขนมา ทงทขบเคลอนดวยตวเอง และตดขางรถแทรกเตอร ตอมา Ralph sadlier Falkiner

สามารถสรางรถตดออยแบบตดเปนทอนไดส าเรจเปนคนแรกของโลก ทงแบบตดทละ 1 แถว และ 2 แถว และอกเกอบ 40 ปตอมา หลงจากเขาเสยชวต แบบรถตดออยของเขาถกน ามาเปนตนแบบของรถตดออยเกอบทกรนในโลก

จากนนรถตดออยกไดถกพฒนาขนมาตามล าดบขน จากหลายๆ แหงเชน ออสเตรเลย ฝรงเศส อเมรกา จนเปนรถตดออยทเหนใชกนอยปจจบน

สวนประกอบทส าคญ

1. ชดตดยอด (topper) ประกอบดวยใบมดตดยอด และลกกลงปดยอดออย จะท าหนาทตดยอดของตนออยเนองจากเปนสวนทไมมความหวาน

181

2. point &shoe ท าหนาทชอนออยทลมราบอยกบพนใหตงขนสงใหเกลยวแบงออยจงสามารถตดออยทลมได

3. ชดเกลยวแบงออย (crop divider) เปนลกกลงทรงกระบอกเรยว มเกลยวอยภายนอกมอย 2 ชดคอชดซายและชดขวา แตละชดจะประกอบดวยลกกลงเกลยว 2 ลก ซงมเกลยวกลบทศทางกน และลกกลง 2 ลกดงกลาวจะหมนในทศทางตรงกนขามเสมอ ท าหนาทแยกออยในแถวทตองการตดใหเขาในตวรถและยกออยในแถวทยงไมตองการตดออกนอกตวรถ

4. ชดใบมดตดโคน (base cutter) ประกอบดวยชดเกยรตดโคน จานใบมดตดโคนและใบมดตดโคนทงหมดท าหนาทตดโคนออยใหขาดออกจากตอออยบนพนดนชดลกกลงล าเลยง (roller) ประกอบดวยลกกลงซงมหนามแบบตางๆ จ านวนหลายลก (ขนอยกบยหอและขนาดของรถตดออย) ท าหนาทล าเลยงล าออยทตดแลวเขาสภายในตวรถ และสงตอไปยงชดใบมดสบทอน อกทงยงท าการลอกกาบใบบางสวนออกอกดวย

5. ชดใบมดสบทอน (chopper) เปนสวนทท าหนาทสบล าออยทล าเลยงสงมาจากชดลกกลงล าเลยงใหเปนทอนสนๆ ประมาณ 8-15 นว เพอใหสะดวกตอการล าเลยงขนรถบรรทกและท าใหสามารถบรรจไดปรมาณมากขนชดใบมดสบทอนประกอบดวยลกกลงจ านวน 2 ลกตรงขอบของลกกลงแตละลกจะมใบมดตดอยจ านวน 2 หรอ 3 ใบ ตามแนวยาวของลกกลง

6. พดลมท าความสะอาดตวใหญ (primary extractor fan) ท าหนาทดดสงเจอปนทสกปรกเชน กาบออย ใบออย ยอดออย และเศษดนเศษผง ออกจากทอนออยกอนล าเลยงขนสรถบรรทก ประกอบดวยใบพดลมขนาดใหญ 3 ใบ และปลองพดลม

7. สายพานล าเลยง (elevator) ท าหนาทล าเลยงออยทสบเปนทอนจากตะกรารองรบออยซงอยใตพดลมท าความสะอาดตวใหญ ขนสรถบรรทก

8. พดลมท าความสะอาดตวเลก (secondary extractorfan) ท าหนาทดดสงเจอปนทตดมากบทอนออยอกครงหนงกอนททอนออยจะลงสรถบรรทก มลกษณะคลายกบพดลมท าความสะอาดตวใหญ

9. เครองยนตตนก าลง และปมไฮดรอลก (engine&hydraulic pumps) เครองยนตจะท าหนาทขบปมฮดรอลกเพอจะจายน ามนใหแกมอเตอรสวนตางๆ ทกลาวมาขางตนเพอจะท าการหมนอปกรณดงกลาวขางตนใหท างานสมพนธกน

10. หลกการและวธการท างานของรถตดออยแบบสบทอน ในการเกบเกยวออยดวยรถตดออยแบบสบเปนทอน จะตองมรถบรรทกวงคกนไปกนรถตดออยประเภทนเสมอ เนองจากเมอรถตดออยแบบนตดออยแลวจะสามารถล าเลยงออยทตดเปนทอนขนสกระบะหลงของรถบรรทกไดทนท โดยรถตดออยจะใช point & shoe ชอนออยทลมขนมาใหตงขนผานชดเกลยวแบงออยจากนน

182

จะมลกกลงชวยดนใหออยโนมไปขางหนาเพอทจะใหเหมาะแกการตดโคนออยดวยใบมดตดโคนและล าเลยงโดยสงโคนออยเขาไปกอนผานชดลกกลงล าเลยงแลวสงตอไปยงชดใบมดสบทอน เพอสบล าออยใหเปนทอนๆ ในระหวางททอนออยลอยอยเหนอตะกรารองรบออยนนกจะโดนพดลมท าความสะอาดตวใหญดดเอาสงเจอปน และสงสกปรกออกไปทางปลองพดลมใหญเมอออยตกลงสตะกราแลวจะถกล าเลยงขนรถบรรทกโดยสายพานล าเลยง และสามารถท าความสะอาดทอนออยไดอกครงกอนททอนออยจะลงสกระบะรถบรรทก

5. รถตดออยแบบตดเปนล า (Wholestalk harvester) สวนประกอบทส าคญ จะมสวนประกอบสวนใหญคลายคลงกบรถตดออยแบบตดเปนทอน

(chopper harvester) แตสวนทแตกตางกนกคอ ในสวนของชดใบมดสบทอน (chopper) ทมอยในรถตดออยแบบตดเปนทอนเทานน ในรถตดออยแบบตดเปนล าเลยงจะไมมอปกรณสวนน อกทงยงไมมสายพานล าเลยง (elevator) และพดลมท าความสะอาดตวใหญ (primary extractorfan) และพดลมท าความสะอาดตวเลก (secondary extractor fan) ดวยแตจะมสวนของกระบะซงมขนาดใหญไวคอยรองรบออยทตดเปนล าไวดวยดานทายรถ

1.หลกการท างาน ส าหรบการเกบเกยวออยดวยรถตดออยแบบตดเปนล านนไมจ าเปนตองมรถบรรทกวงคกนไปกบรถตดออยเพอรอรบออย เนองจากรถตดออยแบบนจะโคนตนออย และล าเลยงผานชดลกกลงล าเลยงเหมอนในการท างานของรถตดออยแบบตดเปนทอนแลวจะสงออยเปนล าออกทางทายรถลงสกระบะหรอตะกราขนาดใหญทายรถ เมอบรรจไดปรมาณทพอเหมาะแลวกจะท าการเปดกระบะหรอตะกราขนาดใหญนนออกแลวกองออยทเปนล าไวเปนกองใหญๆ เพอรอคนขนขนรถบรรทกหรอรอรถคบๆ ออยล าขนรถบรรทกตอไป


เครองมอทใชในการเกบเกยวถอวามความส าคญตอการปลกพชเพราะเปนชวงทตองการเกบเกยวพชใหทนกบการสงผลผลต เชน ออย ขาว ขาวโพดเลยงสตว เปนตน พชเหลานมชวงเวลาทเกบเกยวใหทนกบชวงทมการรบซอ เชน ออย จะมการรบซอในชวงเดอน ธนวาคม ถงเดอนเมษายน ของทกป หรอขาวจะตองมการเกบเกยวใหทนเวลาในชวงฤดการเกบเกยวเพราะจะท าใหขาวจะไดคณภาพเปนตน อกทงเครองมอทใชในการเกบเกยวนนยงท าใหมการใชแรงงานนอย เกบเกยวไดมากกวาการใชแรงงานคน ทส าคญยงท าใหเกษตรกรมรายไดเพมมากขนจากการน าเครองมอไปใชรบจางเกบเกยวได ฉะนนจงจ าเปนตองมการศกษาหลกการและวธการใชเครองกอนตดสนใจซอเครองมอเแตละชนดนนๆ ดวยจะท าใหเราไดประโยชนสงสด

183


1. จงใหความหมายของเครองมอทใชในการเกบเกยวมาใหถกตอง

2. ประเภทของเครองมอทใชในการเกบเกยวในประเทศไทยแบงออกเปนกประเภท

อะไรบาง

3. เครองมอทใชในการเกบเกยวขาวแบงออกเปนกประเภทอะไรบาง

4. จงบอกหลกการท างานของเครองมอเกบเกยวขาวโพดมหลกการท างานอยางไรบาง

5. เครองเกบเกยวออยแบงออกเปนกแบบอะไรบาง


จกร จกกะพาก และยาซมะสะโคงะ. 1985. เครองจกรกลการเกษตร. ส านกพมพดวง

กมล จ ากด. 338 หนา. ดเรก ทองอราม และคณะ. 2543. การออกแบบและเทคโนโลยการใหน าแกพช. เจรญรฐ

การพมพ. กรงทพฯ. 428 หนา. นมต วรสต. 2530. อตนยมวทยาเกษตร. คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน. 209

หนา. บพตร ตงวงศกจ. 2539. กวาจะเปนรถตดออย. เอกสารประกอบการวจยโครงการรถตด

ออยขนาดเลก. บพตร ตงวงศกจ และรตนา ตงวงศกจ. 2549. อปกรณและเครองจกรกลการเกษตร.

ส านกพมพ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. 190 หนา. บรษท คโบตาแทรกเตอรประเทศไทย จ ากด. มปป. ความรเบองตนเกยวกบเครองจกรกล

เกษตร (รถแทรกเตอร). ห.จ.ก. ฟนนพบบลชชง. กรงเทพ. 49 หนา. บรษท ยไนเตดมอเตอรเวรก จ ากด. มปป. คมอซอมเครองยนตบรกส แอนด สแตรตตน.

Briggs & Stratton. Corp., Milwaukee, Wisconsin. U.S.A. 106 หนา. พนธพา อนทรวชย. 2535. เครองทนแรงฟารม ภาค 2. ศนยฝกอบรมวศวกรรมเกษตร.

ห.จ.ก. ยนตพบลเคชน. กรงเทพ. 137 หนา. ภาควชาเกษตรกลวธาน คณะเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.ม.ป.ท. นครปฐม. 52

หนา. มงคล กวางวโรภาส. 2530. เครองทนแรงในฟารม. ภาควชาวศวกรรมเกษตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. บรษท ประชาชน จ ากด. กรงเทพฯ. 109 หนา. วนต ชนสวรรณ. 2529. เครองจกรกลการเกษตรและการจดการเบองตน. ภาควชา

184

วศวกรรมเกษตร คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน. 220 หนา. วบลย บญธโรกล. 2526. หลกการชลประทาน. ภาควชาชลประทาน คณะ

วศวกรรมศาสตร. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. Bittner. R. H., et. Al. 1974. Fundamentals of Machine Operation : Agricultural

Machinery Safety. Deere & Company, Moline, lllinois..U.S.A. 334 pp.

Borgmom D.E., Hainline E. and Long M.E. 1974. Tractor. Fundamental of Machine

Operation. Deere & Company. Moline. U.S.A. 304 pp.

Bowers. W. 1992. Machinery Management. Deere & Company. Moline, Litho, U.S.A.

206 pp.

Brain B. 1993. 50 Years of Farm Machinery. Farming Press. Miller Freeman

Professional Ltd. United Kingdom. 231 pp.

Breece H.E., Hansen H.V. and Hoerner T.A. 1992. Planting. 3rd . Fundamentals of

Machine Operation. Deere & Company. Moline. U.S.A. 215 pp.

Buckingham F. 1976. Tillage. Fundamentals of Machine Operation. Deere & Company.

Moline, U.S.A. 368 pp.

FACOM. 2001. Fi 01 Industry : Fitting, Production & Professional Maintenance Tools.

FACOM, Morangis, Cedex, France.

George A.G. 1987. Combine Harvester. Deere & Company, Moline, lllinois..U.S.A. 215

pp.

Holt. B. 1995. Practical Farming : Small Petro Engines, Operation and Maintenance.

Inkata press.Chatswood NSW. Australia. 144 pp.

Japan Machinery Exporters’ Association. n.d. Japan Agricultural Machinery and Land Internal Combustion Engines. Japan Machinery Exporters’ Association. Tokyo, Japan, 119 pp.

John Deere. 1979. : Fasteners. 2nd .Fundamentals of Service. Deere & Company Moline,

lllinois..U.S.A. 71 pp.

John Deere. 1980. Shop Tools. 3rd . Fundamentals of Service. Deere & Company.


Liljedahl J.B., Walter M.C., Paul K.T. and David W.S. 1989. Tractor and Their Power

Units 4th Van Nostrand Reinhold, New York. 420 pp.

185

Lindsley.M.. 1992. Engines Compact Equipment. Fundamental of Services.

Deere & Company. Moline, U.S.A. 285

Rijk. A.G.( 1986 ). The role of Farm Mechanization in Developing countries :

Experiences in Asia Countries. Proceeding of the lnternational

Conference on small Farm Equipment for Developing countries : Past Experiences and

Future Priorities, 2-6 September 1985. The International Rice Research

Institute. Manila, Philippines 321 pp.

Siemens. J.C.. 1993. Farm Business Management Soil Management. Deere& Company.


Turner. J.H. 1979. Small Engine volume 1. Care & Operation 4th American

association. Athens. 112 pp.

Webster J. 1979. The Basic Book of power Mechanics. American TechnicalSociety.

Chicago. ILL. U.S.A. 121 pp.

Yanmar, 1994. YANMAR : Green Revolution. Yanmar Dissel Engine Co.,LTD. Tokyo,

Japan. 83 pp.

Yanmar. Yanmar Diesel Engine Instruction Book 5 : Agricultural Manchinery. Yanmar

Diesel Engine Co., LTD. Tokyo, Japan. 128 pp.

187

บรรณานกรม

กรมแรงงาน และนคร แสงออน. 2534. ชางประปา เลม 1, 4 และ 3 สถาบนพฒนาฝมอ

แรงงาน กระทรวงมหาดไทย พมพครงท 1 การถอดดอกสวาน. มปป. สบคนเมอวนท 10 สงหาคม 2559 จาก http://www.taradplaza.com

การเขาไมแบบตางๆ. มปป. สบคนเมอวนท 10 กนยายน 2559. จาก. http://www.woodworking.inthai.co

การเขาไมแบบหางเหยยว. มปป. สบคนเมอวนท 10 กนยายน 2559. จาก

http://www.thaicarpenter.com/index.php?lay

คราด. มปป. สบคนเมอวนท 11 กรกฎาคม 2559. จาก http://ushori.com

คราดฟนละเอยด. มปป. สบคนเมอวนท 15 กรกฎาคม 2559. จาก http://www.boomtools.net

คมจบชนงาน. มปป. สบคนเมอวนท 2 กนยายน 2559. จาก http://www.rc-plus.net/board/ คมจบสายดนส าหรบงานหนก. มปป. สบคนเมอวนท 2 กนยายน 2559. จาก http://www.ptn4599.com/SUNKO/คมจบสายดนส าหรบงานหนก

คมปากจงจก. มปป. สบคนเมอวนท 17 สงหาคม 2559 จาก http://www.metalionimport.com/

031080-meta-no-22-32-6.html

คมปากแหลม. มปป. สบคนเมอวนท 16 สงหาคม 2559 จาก http://www.lookpud.com/product คมลอค. มปป. สบคนเมอวนท 16 สงหาคม 2559 จาก http://www.jindasup.com/ default.asp?

content=showproduct&scid=2714

คมอการประกอบและการใชงานของรถไถ CMT. 2524. บรษทชลบรเมองทอง จ ากด 202

สขมวท ชลบร

คอนยาง. มปป. สบคนเมอวนท 20 สงหาคม 2559 จาก Ray V.Herren & Elmer L.Cooper.2002. คอนเคาะฟลกส. มปป. สบคนเมอวนท 2 กนยายน 2559. จาก http://www.jjthaibarsupply.com/ เครองเชอมแบบหมอแปลง. มปป. สบคนเมอวนท 2 กนยายน 2559. จาก

http://www.plang-daichi.com/th/ เครองเชอมแบบอนเวอเตอร. มปป. สบคนเมอวนท 2 กนยายน 2559. จาก http://www.teemshop.net/product

เครองตดหญา. มปป. สบคนเมอวนท 16 กรกฎาคม 2559. จาก http://brushcutter.tarad.com เครองพรวนดน. มปป. สบคนเมอวนท 16 กรกฎาคม 2559. จาก http://www.siamtractor.com/ เครองมอวดพนทโปรแกรมส าเรจรป. มปป. สบคนเมอวนท 25 สงหาคม 2559 จาก

http://www.global5thailand.com/products/Garmin_eTrex10.htm

http://www.taradplaza.com/

http://ushori.com/








188

เครองมอวดละเอยด. มปป. สบคนเมอวนท 25 สงหาคม 2559 จาก https://machinemechanics.

wordpress.com/category/knowledge/basic-knowledge/ เครองมอทใชในงานไม. มปป. สบคนเมอวนท 10 กนยายน 2559. จาก

http://banhed211.blogspot.com/2013/04/ โครงสรางของโรงเรอน. มปป. สบคนเมอวนท 10 กนยายน 2559. จาก

http://banhed211.blogspot.com/2013/04/ โครงสรางของหลงคาไม. มปป. สบคนเมอวนท 10 กนยายน 2559. จาก


จอบขด. มปป. สบคนเมอวนท 11 กรกฎาคม 2559. จาก http://www.kasetporpeang.com

จอบขยน. มปป. สบคนเมอวนท 11 กรกฎาคม 2559. จาก http://www.weloveshopping.com

จกร จกกะพาก และยาซมะสะโคงะ. 1985. เครองจกรกลการเกษตร. ส านกพมพดวง

กมล จ ากด. 338 หนา. ฉากตาย. มปป. สบคนเมอวนท 25 สงหาคม 2559 จาก http://www.metalionimport.com

ฉากแบบตางๆ. มปป. สบคนเมอวนท 10 กนยายน 2559. จาก http://www.thaider.com/

homepro/10890

ชนดของคอนทองเหลอง. มปป. สบคนเมอวนท 19 สงหาคม 2559 จาก

http://thai.alibaba.com/product-free/brass-hammer-140659423.html#!

ชนดของดอกสวานเจาะเหลก. มปป. สบคนเมอวนท 10 สงหาคม 2559 จาก


ชนดของลวดเชอม.มปป. สบคนเมอวนท 2 กนยายน 2559. จาก http://www.supradit.com/

contents/metal/Data/5/3.html

ชนดของสายเชอม. มปป. สบคนเมอวนท 2 กนยายน 2559. จาก http://www.unionpdg.com/

ชนดของหนากากเชอม. มปป. สบคนเมอวนท 2 กนยายน 2559. จาก http://www.cc- supply.com/

ชชวาล เศรษฐบตร. (2544). เทคโนโลยคอนกรต (พมพครงท 10). กรงเทพฯ : CPAC.

ปนซเมนตไทย, บรษท. (2549). ปนซเมนต และการประยกตการใชงาน. กรงเทพฯ :

บรษท ปนซเมนตไทย จ ากด (มหาชน). ซแคลม. มปป. สบคนเมอวนท 19 สงหาคม 2559 จาก http://board.trekkingthai.com/ board/show.

php?forumid 82 & topicno 359459 & topicid 364897

ดอกสวานเจาะเหลก. มปป. สบคนเมอวนท 10 สงหาคม 2559 จาก https://www.ktw.co.th/blog

https://machinemechanics.wordpress.com/category/knowledge/basic-knowledge/




http://www.kasetporpeang.com/




189

ดเรก ทองอราม และคณะ. 2543. การออกแบบและเทคโนโลยการใหน าแกพช. เจรญรฐ

การพมพ. กรงทพฯ. 428 หนา. ตลบเมตร. มปป. สบคนเมอวนท 25 สงหาคม 2559 จาก http://www.conexstore.com

ตะใบทองปลง. มปป. สบคนเมอวนท 15 สงหาคม 2559 จาก http://board.trekkingthai.com/

board/print.php?forum_id=82&topic_no=554203&topic_id =564141&mode=lite

ตะใบฟนละเอยด. มปป. สบคนเมอวนท 15 สงหาคม 2559 จาก http://board.trekkingthai.com

ทาในการเชอม. มปป. สบคนเมอวนท 2 กนยายน 2559. จาก http://www.supradit.com/

contents/metal

แทนระดบ. มปป. สบคนเมอวนท 16 สงหาคม 2559 จาก http://www.truck2hand.com/index.php

?actions=content/view&content_id=31907

แทรกเตอรขบเคลอน 4 ลอ. มปป. สบคนเมอวนท 16 กรกฎาคม 2559. จาก http://www.thaisecondhand.com

แทรกเตอรมหองปรบอากาศ. มปป. สบคนเมอวนท 16 กรกฎาคม 2559. จาก

http://www.ruangchaigroup.com/NP-17532 t6020.html

เทปวด. มปป. สบคนเมอวนท 25 สงหาคม 2559 จาก https://www.ktw.co.th

นาร สทธปรดา. 2525. ฟสกสของดน. ศนยฝกอบรมวศวกรรมเกษตร บางพน ปทมธาน. นมต วรสต. 2530. อตนยมวทยาเกษตร. คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน. 209

หนา. บรษท คโบตาแทรกเตอรประเทศไทย จ ากด. มปป. ความรเบองตนเกยวกบเครองจกรกล

เกษตร (รถแทรกเตอร). ห.จ.ก. ฟนนพบบลชชง. กรงเทพ. 49 หนา. บรษท ยไนเตดมอเตอรเวรก จ ากด. มปป. คมอซอมเครองยนตบรกส แอนด สแตรตตน. Briggs & Stratton. Corp., Milwaukee, Wisconsin. U.S.A. 106 หนา. บพตร ตงวงศกจ. 2539. กวาจะเปนรถตดออย. เอกสารประกอบการวจยโครงการรถตด

ออยขนาดเลก. บพตร ตงวงศกจ และรตนา ตงวงศกจ. 2549. อปกรณและเครองจกรกลการเกษตร.

ส านกพมพ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. 190 หนา. บพตร ตงวงคกจและรตนา ตงวงศกจ. 2553 .อปกรณและเครองจกรกลเกษตร. ภาควชาเกษตรกลวธาร คณะเกษตรก าแพงแสน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. พมพ

ครงท 2 ส านกพมพ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กรงเทพฯ


http://board.trekkingthai.com/



https://www.ktw.co.th/

190

บรรทดเหลก. มปป. สบคนเมอวนท 25 สงหาคม 2559 จาก http://www.thaider.com/ homepro/10890

บยศกด ใจจงจต. 2519. เทคโนโลยอาชวศกษาชางอตสาหกรรม. ใบเลอยวงเดอน. มปป. สบคนเมอวนท 11 สงหาคม 2559 จาก http://www.wuthardware.com/

store/product

ประชม เนตรสบสาย และพนทพา อนทวโรทย. 2525. เครองทนแรงฟารมภาค 1. แผนก

เครองทนแรงฟารม ศนยฝอบรมวศวกรรมเกษตร บางพน ปทมธาน. ประชม เนตรสบสาย. เอกสารประกอบค าบรรยายวชาเครองทนแรงฟารม. ศนยฝกอบรม

วศวกรรมเกษตร บางพน ปทมธาน. ประชม เนตรสบสาย และพนทพา อนทวโรทย. 2526. เครองทนแรงฟารม 1

แผนกเครอง ทนแรงฟารม ศนยฝกอบรมวศวกรรมเกษตร บางพน ปทมธาน

ปากกาจบชนงาน. มปป. สบคนเมอวนท 15 สงหาคม 2559 จาก http://www.arkarnsin.com

ประแจคอมา. มปป. สบคนเมอวนท 19 สงหาคม จาก http://pantip.com/topic/30178399

ประแจบลอก. มปป. สบคนเมอวนท 17 สงหาคม 2559 จาก http://www.thaiscooter.com/

forums/showthread.php?t=658083

ประแจหกเหลยม. มปป. สบคนเมอวนท 17 สงหาคม จาก http://saipantiming.com

ประณต กลสตร. 2535. แทรกเตอรเพอการการเกษตร (การใช การบรการบ ารงรกษาและการใช). พมพครงท 1 สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน). กรงเทพ. ประณต กลประสตร. 2548. เทคนคงานปน-คอนกรต. พมพครงท 7. ส านกพมพแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. กรงเทพฯ 10330


http://home.kku.ac.th/pracha/Calculation%20of%20the%20Amount%20

แปลงขดโลหะ. มปป. สบคนเมอวนท 2 กนยายน 2559. จาก http://www.boomtools.net/product.

พภพ สนทรสมย. 2543. วสดวศวกรรมการกอสราง. พมพครงท 8. ส านกพมพสมาคม

สงเสรม เทคโนโลย(ไทย-ญปน). กรงเทพฯ 10110

พภพ สนทรสมย. 2543. ชางปนกอสราง(ฉบบปรบปรง). พมพครงท 16.ส านกพมพ

สมาคมสงเสรมเทคโนโลย(ไทย-ญปน). กรงเทพฯ 10110

พภพ สนทรสมย. มปป. วศวกรรมการเดนทอและตดตงเครองสขภณฑ. สมาคมสงเสรม

เทคโนโลย ( ญปน-ไทย ) พมพครงท 34

http://www.arkarnsin.com/

http://pantip.com/topic/30178399

http://saipantiming.com/


191

พนธพา อนทรวชย. 2535. เครองทนแรงฟารม ภาค 2. ศนยฝกอบรมวศวกรรมเกษตร. ห.จ.ก. ยนตพบลเคชน. กรงเทพ. 137 หนา. พลว. มปป. สบคนเมอวนท 15 กรกฎาคม 2559. จาก http://klongtom9.weloveshopping.com

ไฟเบอรตดเหลก. มปป. สบคนเมอวนท 13 สงหาคม 2559 จาก http://www.arkarnsin.com/

category_new_id3.php?s_page=4&idcatalog2=EE005

ภมใจไทยซเมนต. 2553. สบคนเมอวนท 18 ตลาคม 2550 จาก http://www.tpcc.co.th/

product_th.thmlhtml

มงคล กวางวโรภาส. 2530. เครองทนแรงในฟารม. ภาควชาวศวกรรมเกษตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. บรษท ประชาชน จ ากด. กรงเทพฯ. 109 หนา. มานะศษฏ พมพสาร. 2527. งานทอสขภณฑ 1. สถาบนเทคโนโลยราชมงคล วทยาเขตขอนแกน. มานะศษฏ พมพสาร. 2528. งานทอสขภณฑและอตสาหกรรม. วารสารอาชวศกษา กรมอาชวศกษา. ฉบบท 15 มานะศษฏ พมพสาร. 2531. วชาชพชางทอและประสาน. วารสารพฒนาหลกสตรกรม

วชาการ.ฉบบ 78 มานะศษฏ พมสาร. 2535. เครองสขภณฑ เอมแอนดอ จ ากด. พมพครงท 1

มานะศษฏ พมพสาร . 2536. การวางทอเหลกอาบสงกะส. เอกสารบรรยายพนกงานการ

ประปาสวนภมภาค ศนยฝกอบรมภมภาค ขอนแกน. มดเกษตร. มปป. สบคนเมอวนท 15 กรกฎาคม 2559. จาก http://thaiblades.com

รถไถนาเดนตาม. มปป. สบคนเมอวนท 16 กรกฎาคม 2559. จาก http://www.siamkubota.co.th

รตนา พงษธา. 2528. เขยนแบบชางกอสราง. สถาบนเทคโนโลยราชมงคล วทยาเขตอเทนถวาย. เลอยคนธน. มปป. สบคนเมอวนท 15 กรกฎาคม 2559. จาก http://www.boontuenghardware.com

เลอยวงเดอนแบบแทน. มมป. สบคนเมอวนท 11 สงหาคม 2559 จาก http://www.boomtools.net

เลอยตดไม. มปป. สบคนเมอวนท 16 กรกฎาคม 2559. จาก http://www.rudeetoolshop.com

เลอยตดแตงกง.มปป. สบคนเมอวนท 16 กรกฎาคม 2559. จาก http://www.dandbshopping.com/66-

040501

เลอยวงเดอน. มปป. สบคนเมอวนท 11 สงหาคม 2559 จาก http://www.nakornkasem.com/product

เลอยลนดา. มปป. สบคนขอมลเมอวนท 10 กนยายน 2559. จาก http://www.thaisafetywork.com

วนต ชนสวรรณ. 2529. เครองจกรกลการเกษตรและการจดการเบองตน. ภาควชาวศวกรรมเกษตร

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน. 220 หนา.

http://thaiblades.com/



http://www.rudeetoolshop.com/


192

วบลย บญธโรกล. 2526. หลกการชลประทาน. ภาควชาชลประทาน คณะวศวกรรมศาสตร. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. เวอรเนยคารลปเปอร. มปป. สบคนเมอวนท 25 สงหาคม 2559 จาก http://klongtom9.weloveshopping.com

สมชย เกาสมบต. 2531. ทฤษฎการใชงานและการซอมบ ารงเครองจกกลการเกษตร. ภาควชา

วศวกรรมเครองกล สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลา เจาคณทหารลาดกระบง. พมพครงท 1

สมศกด กรตวฒเศรษฐ. 2532. หลกการและการใชงานเครองมอวดอตสาหกรรม. สมาคมสงเสรมเทคโนโลย. พมพครงท 3 สมศกด พนจดานกลาง. 2554. โครงการจดท าต าราและงานวจยเฉลมพระเกยรต 84 พรรษา

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว. ต ารางานชางเกษตร. มหาวทยาลยราชภฎกลม

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

สกก าจดวชพช. มปป. สบคนเมอวนท 16 กรกฎาคม 2559. จาก http://www.tradeindia.com/

fp1789774/Japanese-Paddy-Weeder.html

สวานปรบหมน. มปป. สบคนเมอวนท 14 สงหาคม 2559 จาก http://www.thaieasytools.com/

category

สวานแทน. มปป. สบคนเมอวนท 14 สงหาคม 2559 จากhttp://www.hero.co.th/products/drill.shtml

สวานไฟฟา. มปป. สบคนเมอวนท 15 สงหาคม 2559 จาก http://xn--42cgal6e3bcejc5bi6ec0fuddy2lzgg7e.net/NP-33784-makita.html

สวนประกอบของอาคารไม. มปป. สบคนเมอวนท 10 กนยายน 2559. จาก

http://www.thaidrawing.com/%

เสยม. มปป. สบคนเมอวนท 11 กรกฎาคม 2559. จาก http://www.igetweb.com

เสรมพนธ เอยมจะบก. 2551. เอกสารประการสอนเทคโนโลยคอนกรต1. คณะเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฎอดรธาน. หนกรวด. มปป. สบคนเมอวนท 2 กนยายน 2559. จาก http://sawasdeestones. files.

wordpress.com/ หนเจยรแทน. มปป. สบคนเมอวนท 12 สงหาคม 2559 จาก http://www.phantippowertools.com/

promotion/pro%20121.html

หนเจยรแบบใชมอ. มปป. สบคนเมอวนท 12 สงหาคม 2559 จาก http://boomtools.tarad.com

หวจบลวดเชอม. มปป. สบคนเมอวนท 2 กนยายน 2559. จาก http://www.caraudiomedia.net/

http://www.hero.co.th/products/drill.shtml


http://boomtools.tarad.com/


193

อปกรณทใชในการเชอม. มปป. สบคนเมอวนท 2 กนยายน 2559. จาก http://www.thaisafetywork.com

Bittner. R. H., et. Al. 1974. Fundamentals of Machine Operation : Agricultural

Machinery Safety. Deere & Company, Moline, lllinois..U.S.A. 334 pp.

Borgmom D.E., Hainline E. and Long M.E. 1974. Tractor. Fundamental of Machine

Operation. Deere & Company. Moline. U.S.A. 304 pp.

Bowers. W. 1992. Machinery Management. Deere & Company. Moline, Litho, U.S.A.

206 pp.

Brain B. 1993. 50 Years of Farm Machinery. Farming Press. Miller Freeman

Professional Ltd. United Kingdom. 231 pp.

Breece H.E., Hansen H.V. and Hoerner T.A. 1992. Planting. 3rd . Fundamentals of

Machine Operation. Deere & Company. Moline. U.S.A. 215 pp.

Buckingham F. 1976. Tillage. Fundamentals of Machine Operation. Deere & Company.


FACOM. 2001. Fi 01 Industry : Fitting, Production & Professional Maintenance Tools.

FACOM, Morangis, Cedex, France.

George A.G. 1987. Combine Harvester. Deere & Company, Moline, lllinois..U.S.A. 215

pp.

Holt. B. 1995. Practical Farming : Small Petro Engines, Operation and Maintenance.

Inkata press.Chatswood NSW. Australia. 144 pp.

Japan Machinery Exporters’ Association. n.d. Japan Agricultural Machinery and Land Internal Combustion Engines. Japan Machinery Exporters’ Association. Tokyo, Japan, 119 pp.

John Deere. 1979. : Fasteners. 2nd .Fundamentals of Service. Deere & Company Moline,

lllinois..U.S.A. 71 pp.

John Deere. 1980. Shop Tools. 3rd . Fundamentals of Service. Deere & Company.


Liljedahl J.B., Walter M.C., Paul K.T. and David W.S. 1989. Tractor and Their Power

Units 4th Van Nostrand Reinhold, New York. 420 pp.


194

Lindsley.M.. 1992. Engines Compact Equipment. Fundamental of Services.

Deere & Company. Moline, U.S.A. 285

Rijk. A.G.( 1986 ). The role of Farm Mechanization in Developing countries :

Experiences in Asia Countries. Proceeding of the lnternational

Conference on small Farm Equipment for Developing countries : Past Experiences and

Future Priorities, 2-6 September 1985. The International Rice Research

Institute. Manila, Philippines 321 pp.

Siemens. J.C.. 1993. Farm Business Management Soil Management. Deere& Company.


Turner. J.H. 1979. Small Engine volume 1. Care & Operation 4th American

association. Athens. 112 pp.

Webster J. 1979. The Basic Book of power Mechanics. American TechnicalSociety.

Chicago. ILL. U.S.A. 121 pp.

Yanmar, 1994. YANMAR : Green Revolution. Yanmar Dissel Engine Co.,LTD. Tokyo,

Japan. 83 pp.

Yanmar. Yanmar Diesel Engine Instruction Book 5 : Agricultural Manchinery. Yanmar

Diesel Engine Co., LTD. Tokyo, Japan. 128 pp.

Documents

เอกสารประกอบการสอนportal5.udru.ac.th/ebook/pdf/upload/17571iz37524mZBh8bW3.pdf · แสดงส่วนผสมคอนกรีตใน