28
เอกสารประกอบการสอน วิชา เศรษฐกิจพอเพียง รหัสวิชา 3000-1306 วรรณนภา ไกวัลอาภรณ์ ตําแหน่ง ครู วิทยฐานะ ชํานาญการพิเศษ แผนกวิชาสามัญ วิทยาลัยอาชีวศึกษาลําปาง สํานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ

เอกสารประกอบการสอน วิชา ...เอกสารประกอบการสอนรายว ชาด งกล7าวเป9นว ชาสาม

  • Upload
    others

  • View
    9

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: เอกสารประกอบการสอน วิชา ...เอกสารประกอบการสอนรายว ชาด งกล7าวเป9นว ชาสาม

เอกสารประกอบการสอน วชา เศรษฐกจพอเพยง รหสวชา 3000-1306

วรรณนภา ไกวลอาภรณ ตาแหนง คร วทยฐานะ ชานาญการพเศษ

แผนกวชาสามญ วทยาลยอาชวศกษาลาปาง สานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

กระทรวงศกษาธการ

Page 2: เอกสารประกอบการสอน วิชา ...เอกสารประกอบการสอนรายว ชาด งกล7าวเป9นว ชาสาม

คานา เอกสารประกอบการสอนรายวชา 3000-1306 เศรษฐกจพอเพยง หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง พทธศกราช 2545 (ปรบปรง พทธศกราช 2546 จดทาขนโดยมวตถประสงคเพอ ใหครผสอนรายวชาดงกลาว ไดมเอกสารทรวบรวมเนอหา เพอใชเปนแนวทางในการจดการเรยน การสอน ใหสอดคลองกบหลกสตรกอใหเกดผลสมฤทธทดแกทกฝาย ไมวาจะเปนครผสอนหรอผเรยน เอกสารประกอบการสอนรายวชาดงกลาวเปนวชาสามญทวไป ของหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง พทธศกราช 2545 (ปรบปรง พทธศกราช 2546) หมวดวชาสามญมทงหมด 8 หนวย ประกอบดวย เนอหา ใบงาน แบบทดสอบกอนเรยนและแบบฝกหดทายบท แบบทดสอบหลงเรยน สาหรบการใชเอกสารประกอบการสอนรายวชานใหไดผลทสมบรณทสด ผใตองเปนผทมความรทางดานวชาสงคมอยบางพอสมควร จงจะทาใหแกนสารประกอบการสอนทจดทาขนนมประสทธภาพมากยงขน ขอขอบคณผทมสวนเกยวของทก ๆ คน ทก ๆ ฝาย ทมสวนชวยทาใหเอกสารประกอบการสอนรายวชานมความสมบรณ ความดทงหลายขออทศใหแกผมพระคณ ทก ๆ ทาน ตลอดจนบดามารดาผใหกาเนด และคร-อาจารยผสอนสงทก ๆ ทาน วรรณนภา ไกวลอาภรณ คร วทยฐานะชานาญการพเศษ วทยาลยอาชวศกษาลาปาง

Page 3: เอกสารประกอบการสอน วิชา ...เอกสารประกอบการสอนรายว ชาด งกล7าวเป9นว ชาสาม

เศรษฐกจพอเพยง รหสวชา 3000-1306

จดประสงครายวชา

1. เพอใหเขาใจความสาคญการบรหารจดการทรพยากรในการผลต และบรโภค และหลกเศรษฐกจพอเพยง

2. เพอใหสามารถนาหลกเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการบรหารจดการทรพยากรการผลต และการบรโภคอยางมประสทธภาพและคมคา 3. เพอใหมเจตคตและกจนสยทดในการดารงชวตอยางมดลยภาพตามหลกเศรษฐกจพอเพยง มาตรฐานรายวชา 1. บรหารจดการทรพยากรในการผลตและบรโภคอยางมประสทธภาพและคมคา โดยใชหลกเศรษฐกจพอเพยง 2. เผยแพรแนวคดการบรหารจดการตามหลกเศรษฐกจพอเพยง สมรรถนะรายวชา 1. มความรเกยวกบการบรหารการจดการทรพยากรในการผลตและบรโภคอยางมประสทธภาพ และคมคา โดยใชหลกเศรษฐกจพอเพยง 2. สามารถเผยแพรแนวคดการบรหารจดการตามหลกเศรษฐกจพอเพยง คาอธบายรายวชา ศกษาเกยวกบความหมายและความสาคญของเศรษฐกจพอเพยง การจดการทรพยากรในการผลตและบรโภคอยางมประสทธภาพและคมคา และหลกเศรษฐกจพอเพยงเพอใหเกดดลยภาพในการดารงชวตอยางมความสขและภาคภมใจ

Page 4: เอกสารประกอบการสอน วิชา ...เอกสารประกอบการสอนรายว ชาด งกล7าวเป9นว ชาสาม

หนวยท 1 ความรทวไปเกยวกบปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

แนวคด ประเทศไทย สงคมไทย อยรวมกบสงคมโลกยคโลกาภวตนทเขาสยคสงคมความร คนไทยจงตองมการดาเนนชวตทใชขอมลความรอยางรเทาทน คอ การมเหต มผล มภมคมกน ทจะรเทาทนกระแสโลกาภวตนทมลกษณะเปนเหรยญสองดาน การดาเนนชวตตามหลกเศรษฐกจพอเพยง จะทาใหคนไทยมหลกคด หลกปฏบต ทจะใชชวตอยางพอประมาณไมสดโตง มเหตผลในการตดสนใจ มภมคมกนภยจากกระแสโลกาภวตน ถาทกคนคดเปนทาเปน จะนาเศรษฐกจพอเพยงมาเปนแนวปฏบตได สาระการเรยนร

1. ความหมายของเศรษฐกจพอเพยง 2. ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 3. การดาเนนชวตภายใตปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 4. หลกการพงตนเองตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 5. กรอบแนวคดเศรษฐกจพอเพยง 6. การปฏบตตนตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและประโยชนของเศรษฐกจพอเพยง

ผลการเรยนรทคาดหวง

1. อธบายความหมายของเศรษฐกจพอเพยงได 2. อธบายปรชญาเศรษฐกจพอเพยงได 3. อธบายวธการดาเนนชวตภายใตปรชญาเศรษฐกจพอเพยงได 4. อธบายหลกการพงตนเองตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงได 5. อธบายกรอบแนวคดเศรษฐกจพอเพยงได 6. อธบายวธการปฏบตตนตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและบอกถงประโยชนของเศรษฐกจ

พอเพยงได เนอหา ตอนท 1 ความหมายของเศรษฐกจพอเพยง ตอนท 2 ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ตอนท 3 การดาเนนชวตภายใตปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ตอนท 4 หลกการพงหลกการพงตนเองตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ตอนท 5 กรอบแนวคดเศรษฐกจพอเพยง ตอนท 6 การปฏบตตนตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและประโยชนของเศรษฐกจพอเพยง

Page 5: เอกสารประกอบการสอน วิชา ...เอกสารประกอบการสอนรายว ชาด งกล7าวเป9นว ชาสาม

1. ความหมายของเศรษฐกจพอเพยง

ภาพท 1.1 พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ผทรงพระราชทานแนวพระราชดารเศรษฐกจพอเพยง

ทมา : http://www.sufficiency1.ob.tc

“เศรษฐกจพอเพยง” เปนปรชญาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงมพระราชดารส ชแนะแนวทางการดาเนนชวตแกพสกนกรชาวไทยมาโดยตลอดนานกวา 25ป ตงแตกอนเกดวกฤตการณทางเศรษฐกจ และเมอภายหลงไดทรงเนนยาแนวทางการแกไขเพอใหรอดพน และสามารถดารงอยไดอยางมนคงและยงยน ภายใตกระแสโลกาภวตนและความเปลยนแปลงตาง ๆ พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงมพระราชดารสเรอง เศรษฐกจพอเพยงเมอวนเฉลม พระชนมพรรษา 4 ธนวาคม 2540 ซงไดมการขานรบนาแนวคดเรองเศรษฐกจพอเพยงไปปฏบตกนหลายหนวยงาน แตคนสวนมากมกเขาใจวา เศรษฐกจพอเพยงเปนเรองของเกษตรกรในชนบทเทานน แตแทจรง ผประกอบอาชพอน ๆ เชน พอคา ขาราชการ และพนกงานบรษทตาง ๆ สามารถนาแนวพระราชดารสเศรษฐกจพอเพยงไปประยกตใชได ในวนเฉลมพระชนมพรรษาปน ทรงไดมมหากรณาธคณ อธบายเพมเตมวา “...ความหมายของเศรษฐกจพอเพยงและทาไดเศษหนงสวนสเทานนจะพอนน ไมไดแปลวาเศษหนงสวนสของพนท แตเปนเศษหนงสวนสของการกระทา...” “...พอมพอกน กแปลวา เศรษฐกจพอเพยงนนเอง ถาแตละคนพอมพอกนกใชได ยงถาทงประเทศพอมพอกนกยงด...” “...ประเทศไทยสมยกอนน พอมพอกน มาสมยนอสระ ไมมพอมพอกน จงจะตองเปนนโยบายทจะทาเศรษฐกจพอเพยง เพอทจะใหทกคนพอเพยงได พอเพยงนกหมายความวา มกน มอย ไมฟมเฟอย ไมหรหรากได แตวาพอ...” ทรงเปรยบเทยบคาวา พอเพยง กบคาวา Self-Sufficiency วา

Page 6: เอกสารประกอบการสอน วิชา ...เอกสารประกอบการสอนรายว ชาด งกล7าวเป9นว ชาสาม

“...Self-Sufficiency นน หมายความวา ผลตอะไร มพอทจะใช ไมตองไปขอยมคนอน อยไดดวยตนเอง เปนไปตามทเรยกวา ยนบนขาของตวเอง...” ...คนสวนมากมกเขาใจวา เศรษฐกจพอเพยง เปนเรองของเกษตรกรในชนบทเทานน แตแททจรง ผประกอบอาชพอน เชน พอคา ขาราชการ และพนกงานบรษทตาง ๆ สามารถนาแนวพระราชดารสเศรษฐกจพอเพยง ไปประยกตใชได... แตวาพอเพยงน มความหมายกวางขวางยงกวานอก คอ คาวาพอ กพอเพยงน กพอแคนนเอง คนเราถาพอใจในความตองการ มนกมความโลภนอย เมอมความโลภนอย กเบยดเบยนผอนนอย ถาประเทศใดมความคดอนน มความคดวาทาอะไรตองพอเพยง หมายความวา พอประมาณ ซอตรง ไมโลภอยางมาก คนเรากอยเปนสข พอเพยงน อาจจะม มมาก อาจจะมของหรหรากได แตวาตองไมไปเบยดเบยนคนอน ตองใหพอประมาณ พดจากพอเพยง ทาอะไรกพอเพยง ปฏบตงานกพอเพยง “...ฉะนน ความพอเพยงน กแปลวา ความพอประมาณและความมเหตผล...” ไดมพระราชกระแสเพมเตมระหวางเขาเฝาถวายงานมาอกวา เศรษฐกจพอเพยงเปนเสมอนรากฐานของชวต รากฐานความมนคงของแผนดน เปรยบเสมอนเสาเขมทตอกรองรบบานเรอน ตวอาคารไวนนเอง สงกอสรางจะอยมนคงไดกอยทเสาเขม แตคนสวนมากมองไมเหนเสาเขม และลมเสาเขมเสยดวยซาไป จากพระราชดารส เศรษฐกจพอเพยง มไดจากดเฉพาะของเกษตรกรหรอชาวไรชาวนาเพยงเทานน แตเปนเศรษฐกจของทกคน ทกอาชพ ทงทอยในเมองและอยในชนบท เชน ผทเปนเจาของโรงงานอตสาหกรรมและบรษทในระบบเศรษฐกจพอเพยง ถาจะตองขยายกจกการเพราะความเตบโตจากเนอของงาน โดยอาศยการขยายตวอยางคอยเปนคอยไป หรอหากจะกยมกกระทาตามความเหมาะสม ไมใชกมาลงทนจนเกนตวจนไมเหลอทมนใหยนอยได เมอภาวะของเงนผนผวน ประชาชนกจะตองไมใชจายฟมเฟอยเกนตว สาหรบเกษตรกรนนกทาไรทานา ปลกพชแบบผสมผสานในทแหงแลงตามแนว “ทฤษฎใหม” ไดสาเรจ หากไมมความพอประมาณในใจตน นกแตจะซอรถปคอพคนใหม หรอเครองอานวยความสะดวกอน ๆ อยราไป กยอมไมถอวาประพฤตตนอยในระบบเศรษฐกจพอเพยงตามแนวพระราชดาร เศรษฐกจพอเพยง จงเปนพระราชดารสทพระราชทานใหประชาชนดาเนนตามวถแหงการดารงชพทสมบรณ สนตสข โดยมธรรมะเปนเครองกากบ และใจตนเปนทสาคญ ซงทพระองคทรงรบสงมานนแททจรงคอ วถชวตไทยทยดเสนทางสายกลางของความพอด

Page 7: เอกสารประกอบการสอน วิชา ...เอกสารประกอบการสอนรายว ชาด งกล7าวเป9นว ชาสาม

ภาพท 1.2 พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ผทรงพระราชทานแนวพระราชดารเศรษฐกจพอเพยง

ทมา : http://www.sufficiency1.ob.tc

“...ความสขความเจรญอนแทจรงนน หมายถง ความสขความเจรญทบคคลแสวงหามาได ดวยความเปนธรรมทงในเจตนาและการกระทาไมใชไดมาดวยความบงเอญ หรอดวยการแกงแยงเบยดบงมาจากผอน...” ศาสตราจารยนายแพทยประเวศ วะส เปนนกวชาการทไดใหมมมองเกยวกบเศรษฐกจพอเพยงทนาสนใจ ไวดงน “เศรษฐกจพอเพยง ไมไดแปลวาไมเกยวของกบใคร ไมคาขาย ไมสงออก ไมผลตเพอคนอน ไมทาเศรษฐกจมหภาค สงเหลานหลายคนอาจคดเอาเอง พดเอาเอง และกลวไปเองทงนน ถาจะกระตกกนสกหนอย กขอกลาววา “พระเจาอยหวไมใชคนโง” ททรงกลาวถงเรองน ประเทศเนเธอรแลนด เดนมารก สวตเซอรแลนด เปนตวอยางของประเทศทเคยยากลาบากและเสยสมดล ตอเมอพฒนาประเทศแบบเศรษฐกจพอเพยงจงกลบเขมแขง ไดสมดล และเตบโตไดดวยด ศาสตราจารยนายแพทยประเวศ ไดขยายความหมายของคาวา “พอเพยง” คอ พอเพยงใน 7 ประการ ดงตอไปน

1. พอเพยงสาหรบทกคน 2. จตใจพอเพยง 3. สงแวดลอมพอเพยง 4. ชมชนเขมแขงพอเพยง 5. ปญญาพอเพยง 6. อยบนพนฐานวฒนธรรมพอเพยง 7. มความมนคงพอเพยง

Page 8: เอกสารประกอบการสอน วิชา ...เอกสารประกอบการสอนรายว ชาด งกล7าวเป9นว ชาสาม

เมอทกสงทกอยางพอเพยง ยอมเกดความสมดลและความสมดลนน จะนาไปสความปกตและยงยน ซงเราอาจเรยนเศรษฐกจพอเพยงในชออน ๆ เชน เศรษฐกจพนฐาน เศรษฐกจสมดล เศรษฐกจบรณาการ เศรษฐกจศลธรรมและนคอ เศรษฐกจทางสายกลางหรอเศรษฐกจแบบมชฌมาปฏปทา เพราะเปนการเชอมโยงกนทกเรองเขาดวยกน ทงเศรษฐกจ สงคม จตใจ สงแวดลอม วฒนธรรม นอกจากน ศาสตราจารยนายแพทยประเวศ ยงใหขอสงเกตวา เศรษฐกจพนฐานหรอเศรษฐกจชมชน หรอเศรษฐกจพอเพยงทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงมพระราชดารสถงเมอวนท 5 ธนวาคม พ.ศ. 2540 มความคลายคลงกนหรอเหมอนกน เศรษฐกจพนฐาน หมายถง เศรษฐกจทคานงถงการทะนบารงพนฐานของตวเองใหเขมแขงทงทางสงคม วฒนธรรม สงแวดลอมและเศรษฐกจพนฐานของสงคมกคอ ชมชน เพราะฉะนนเศรษฐกจพนฐานกบเศรษฐกจชมชน คอ อยางเดยวกน เศรษฐกจพอเพยง หมายถง พอเพยงสาหรบทกคน มธรรมชาตพอเพยง มความรกพอเพยง มปญญาพอเพยง เมอทกอยางพอเพยงกเกดความสมดล จะเรยกวาเศรษฐกจสมดลกได เมอสมดลกเปนปกต สบาย ไมเจบไข ไมวกฤต เศรษฐกจพนฐานกบเศรษฐกจชมชนลวนมงไปสเศรษฐกจพอเพยง เศรษฐกจพอเพยงในทศนะคตของ ศาสตราจารย ดร.นธ เอยวศรวงศ นน ไดเนนถงมตทเกยวของกบวฒนธรรมเปนสาคญเหนไดจากประโยคทวา “เศรษฐกจพอเพยง คอ วฒนธรรม” เปนการขยายความทกนความหมายในระดบกวางกวา มากกวาจะมองเรองของเศรษฐกจพอเพยง เปนเรองของการจดการของเกษตรกรในระดบครวเรอนเทานน หากแตเปนการจดการเศรษฐกจทงประเทศ ศาสตราจารย ดร.นธ เอยวศรวงศ กลาวไววา “เศรษฐกจพอเพยง ไมใชเทคนค แตมความหมายกวางกวานนมาก เพราะตองรวมเอา 1) อดมการณบางอยาง 2) โลกทศนบางอยาง 3) ความสมพนธบางอยาง 4) คานยมบางอยาง อยในนนดวย จงจะนบไดวาเปนเศรษฐกจพอเพยงทแทจรง ทง 4 ประการทจะกลาวถงน คอ สวนทเรารจกกนวาวฒนธรรมนนเอง” ถาไมเขาใจเศรษฐกจพอเพยงตามความหมายเชนน เศรษฐกจพอเพยง จะมความหมายเปนไปไดแกคนจานวนนอยเทานน คอ เกษตรกรทมทดนของตนเองในปรมาณเพยงพอ ทจะผลตเพอพอบรโภคหรอทารายไดพอสาหรบครวเรอนเทานน ฉะนน เศรษฐกจพอเพยง จงนยามกนไวเพยงวา “เศรษฐกจพอเพยง คอ วฒนธรรม ไมใชเทคนคการเพาะปลกหรอศลธรรม ความไมละโมบและการประหยดเทานน แมวาเปนสวนทขาดไมไดของเศรษฐกจพอเพยงกตาม” พระธรรมปฎก (ป.อ. ปยตโต) ไดใหความหมายของเศรษฐกจพอเพยงไววา “ความหมายของเศรษฐกจพอเพยง อาจมองไดเปน 2 ดาน คอ มองอยางวตถวสยและมองแบบจตวสย

1. มองอยางวตถวสย มองภายนอก คอ ตองมกนมใช มปจจยสเพยงพอ ทเราพดวาพอสมควรกบอตภาพ ซงใกลเคยงกบคาวา พงตนเองไดในทางเศรษฐกจ

2. สวนความหมายดานจตวสยหรอดานจตใจภายใน คอ คนจะมความรสกเพยงพอไมเทากน บางคนมเปนลานกไมพอ บางคนมนดเดยวกพอ เปนการเพยงพอทางจต”

นอกจากน แนวคดเศรษฐกจพอเพยงตามแนวพระราชดารทสรปออกมา ยงมความคลายคลงและสอดคลองกบแนวคดตาง ๆ ทแพรหลายในสงคมไทยกอนหนาน คอ สนตประชาธรรม ของปวย องภากรณ หรอ ธมมกสงคมนยมของทานพทธทาสภกข ซงจะเนนในเรองของจตใจมากกวารปธรรมดานเศรษฐกจ อกทงเศรษฐศาสตรของชาวพทธของ อ.เอฟ.ชเมกเกอร ทเนนเรองความพอเพยงทาง

Page 9: เอกสารประกอบการสอน วิชา ...เอกสารประกอบการสอนรายว ชาด งกล7าวเป9นว ชาสาม

เทคโนโลยในระบบการผลต ทใหความสาคญของคนมากกวาผลผลต หรอแนวคดของมหาตมะ คานธ ในหนงสอ “ตอบอยทหมบาน” เนนความพอเพยงในระดบชมชน แตอยางไรกตามไมวาแนวคดเศรษฐกจพอเพยงจะถกพฒนาหรอตความหรอขยายความไปอยางไร แตเปาหมายทสาคญกคอ ใหประชาชนหรอชมชนสามารถพงตนเองได สรางรากฐานทแขงแรงและมนคง และอยในสงคมไดอยางมความสข ทงนเศรษฐกจพอเพยงไมแคสรางความมนคงทางวตถหรอทางกาย ใหคนพอมพอกนเทานน หากแตยงเปนการสรางความมนคงทางจตใจอกดวย ดงนน เศรษฐกจพอเพยงจงเปนอกทางเลอกหนงทเปนความหวงในยามทเรายงตองเผชญปญหาอน ๆ ตามมาอกมากมาย

จากความหมายของ เศรษฐกจพอเพยงดงกลาวขางตน สรปไดวา เศรษฐกจพอเพยง หมายถง วธการดาเนนชวตของคนโดยการพงตนเอง มความประหยด พฒนาตนเองใหมการเรยนร ภมปญญา สอดคลองกบสภาพทองถน รจกใชทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางมคณคาอยางยงยน มจตสานกทดตอตนเองและสงคม ชวยเหลอเพอดแลกน ถอเปนแนวทางทคนไทยจะตองร เพอนาไปปฏบตในการดาเนนชวต เพอใหเกดความกาวหนาพรอมรบตอการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวางขวางทงดานวตถ ดานสงแวดลอมและดานวฒนธรรม ถาใชเศรษฐกจพอเพยงเปนหลกคดและปฏบตในการดาเนนชวตกสามารถอยไดอยางรเทาทนการเปลยนแปลงตาง ๆ ปรบตวและพรอมรบตอการเปลยนแปลงได 2. ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ภาพท 1.3 ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ทมา : http:// www.sufficiency1.ob.tc

Page 10: เอกสารประกอบการสอน วิชา ...เอกสารประกอบการสอนรายว ชาด งกล7าวเป9นว ชาสาม

เศรษฐกจพอเพยง เปนปรชญาชถงแนวการดารงอยและปฏบตตนของประชาชนในทกระดบ ตงแตระดบครอบครว ระดบชมชน จนถงระดบรฐ ทงในการพฒนาและบรหารประเทศใหดาเนนไปในทางสายกลาง โดยเฉพาะการพฒนาเศรษฐกจเพอใหกาวทนตอโลกยดโลกาภวตน ความพอเพยง หมายถง ความพอประมาณ ความมเหตมผล รวมถงความจาเปนทจะตองมระบบภมคมกนในตวทดพอสมควรตอการมผลกระทบใด ๆ อนเกดจาการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายใน ทงน จะตองอาศยความรอบร ความรอบคอบ และความระมดระวงอยางยงในการนาวชาการตาง ๆ มาใชในการวางแผนและการดาเนนการทกขนตอน และขณะเดยวกน จะตองเสรมสรางพนฐานจตใจของคน ในชาต โดยเฉพาะเจาหนาทของรฐ นกทฤษฎ และนกธรกจในทกระดบ ใหมสานกในคณธรรม ความซอสตยสจรต และใหมความรอบรทเหมาะสม ดาเนนชวตดวยความอดทน ความเพยร มสต ปญญา และความรอบคอบ เพอใหสมดลและพรอมตอการรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวางขวาง ทงดานวตถ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรมจากโลกภายนอกไดเปนอยางด (ประมวลและกลนกรองจากพระราชดารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว เรองเศรษฐกจพอเพยง ซงพระราชทานในโอกาสตาง ๆ รวมทงพระราชดารสอน ๆ ทเกยวของ ตลอดจนประชาชนโดยทวไป ไดนาความกราบบงคมทลพระกรณาทราบฝาละอองธลพระบาทแลว ทรงพระกรณาปรบปรงแกไขพระราชทาน และทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ พระราชทานบรมราชานญาต ตามทขอพระมหากรณาตามหนงสอ รล 0003/18888 ลงวนท 29 พฤศจกายน 2542 สานกราชเลขานการพระบรมราชวง กทม.)

สมยกอนเกษตรกรจะทาการผลตเพอการบรโภค โดยอาศยธรรมชาตตามสภาพแวดลอม มการปลกพชหลากหลายชนดคละกน ทงพชผก ไมผล ไมยนตน พชสมนไพร พชใชสอย ในลกษณะของสวนผสม พชเหลานจะมความสมพนธทางนเวศวทยาซงกนและกน มความตองการสงแวดลอมทเหมาะสมกบการเจรญเตบโตแตกตางกนไป เกยวกบแสงแดด อณหภม ความชน ดน เปนตน เชน พชทรงพมขนาดเลกตองการแสงนอย อยใตพชททรงพมใหญ การทาลายของโรคแมลงทเกดขน กจะเปนการควบคมพชบางชนด ใหมปรมาณเหมาะสมในระบบนเวศของพช พชทขนอยปะปนหรอคละกนมคณสมบตชวยยบยงการระบาดของโรคแมลงพชชนดอนได ทาใหสามารถดารงชวตอยได ตอมามการพฒนาเปนเกษตรเพอบรโภค และจาหนายจนถงปจจบนเกษตรกรสวนใหญของประเทศมงเพมรายได จงทาการเกษตรเพอจาหนาย ทาใหตองใชทรพยากรจากภายนอกมากขน ตนทนการผลตสงขน กอปรกบเกดวฤตทางเศรษฐกจของประเทศ ทาใหตองหนกลบมาทาการเกษตรเพอบรโภคและจาหนายในลกษณะทางเศรษฐกจพอเพยงอกครง เศรษฐกจพอเพยงอาจจะขยายความไดวาเปนการดารงชวตหรอวถชวตของคนไทย ใหอยอยางพอประมาณตน เดนทางสายกลาง มความพอด และพอเพยงกบตนเอง ครอบครว และชมชน โดยไมตองพงพาปจจยภายนอกตาง ๆ ทเราไมไดเปนเจาของ สงสาคญตองรจกการพงพาตนเอง โดยไมทาใหผ อนเดอนรอน และรจกการนาทรพยากรทเรามอยใชใหเกดประโยชนในการดาเนนชวตประจาวน เชน รจกนาปจจยพนฐานมาใชในการดาเนนชวตอยางมความสข ความสบายและพอเพยงกบตนเอง

Page 11: เอกสารประกอบการสอน วิชา ...เอกสารประกอบการสอนรายว ชาด งกล7าวเป9นว ชาสาม

ปจจยพนฐานในการดาเนนชวต (ปจจย 4 ) ไดแก อาหาร : อาหารใหโปรตน ไดแก ถวเหลอง ไก เปด ปลา : อาหารทใหพลงงาน ไดแก ขาว เผอก ออยเคยว มนเทศ : อาหารทใหวตามนและเกลอแร ไดแก พชผกและผลไม พชผก เชน คะนา แมงลก กวางตง ผกหวาน ชะอม ตาลง ฟกทอง ยอดแค กระถน พรก กระเจยบ ผลไม เชน มะมวง มะนาว มะละกอ ฝรง กลวย เครองนงหม : ผลผลตจากฝายและไหม ใชถกทอผา ทอยอาศย : บานทอยอาศยและโรงเรอนเลยงสตว อาจทาพนบานและฝาเรอนจากไมไผ มะพราว หมาก ตาล มงหลงคาโดยใชใบไมใบหญา เชน ใบสก ใบตาล ใบจาก หญาคา หญาแฝก ยารกษาโรค : พชสมนไพรและเครองเทศ ไดแก ขง ขมน รางจด ฟาทะลายโจร กะเพรา ตะไคร กระชาย โหระพา มะกรด กระเทยม มะแวงเครอ ชมเหดเทศ สะเดา ไพล ขเหลก ชะพล 3. การดาเนนชวตภายใตปรชญาเศรษฐกจพอเพยง สาหรบการดาเนนชวตในระบบเศรษฐกจพอเพยงตามแนวทางพระราชดาร สามารถแบงไดเปน 2 ระดบดวยกน 3.1 เศรษฐกจพอเพยงในระดบบคคล เปนความสามารถในการดารงชวตอยางไมเดอนรอน มความเปนอยอยางพอประมาณตนตามฐานะ ตามอตภาพและทสาคญไมหลงใหลตามกระแสวตถนยม มอสรภาพในการประกอบอาชพ เดนทางสายกลาง ทากจกรรมทเหมาะสมกบตนเอง และสามารถพงพาตนเองได 3.2 เศรษฐกจพอเพยงระดบเกษตรกร เปนเศรษฐกจเพอการเกษตรทเนนการพงพาตนเอง เกษตรกรจะใชความรความสามารถในการบรหารจดการทดน โดยเฉพาะแหลงนาและกจกรรมการเกษตรไดอยางเหมาะสมสอดคลองกบสภาพพนท และความตองการของเกษตรกรเอง ดวยกรนาเรองทฤษฏใหมขนทหนง : ฐานการผลตความพอเพยงมาใชในไรนาของตนเอง โดยเรมจากการผลต จะตองทาในลกษณะพงพาอาศยทรพยากรในไรนา และทรพยากรธรรมชาตเปนสวนใหญใหมความหลากหลายของกจกรรมการเกษตรในไรนา มกจกรรมเกอกลกน กจกรรมเสรมรายได ใชแรงงานในครอบครว ทางานอยางเตมท ลดตนทนการผลต ตลอดจนการผสมผสานกจกรรมการปลกพช เลยงสตว และประมงในไรนาใหเกดประโยชนสงสด ความหลากหลายของกจกรรมการเกษตรในไรนา ไดแก การทากจกรรมหลายชนดในพนทเดยวดน เชน ขาว : พชอาหารหลกของคนไทย สาหรบบรโภคในครอบครว สระนา : แหลงนาในไรนาและเลยงสตวนา พชผก : ใชบรโภคในครวเรอน ชวยลดรายจายประจาวน พชสมนไพร : เปนอาหารและยาพนบาน ไมยนตนและไมใชสอย : ใชเปนไมฟน ทาโรงเรอนและเครองจกสาน เลยงสตว : แหลงอาหารโปรตนและเสรมรายได ไมดอกไมประดบ : เพอความสวยงาม พกผอนจตใจและเสรมรายได ปยหมก : บารง รกษาสมดลธรรมชาตและสงแวดลอม

Page 12: เอกสารประกอบการสอน วิชา ...เอกสารประกอบการสอนรายว ชาด งกล7าวเป9นว ชาสาม

กจกรรมเกอกลซงกนและกน การเลยงปลาในนาขาว : ผลผลตจากขาวเปนอาหารปลา : ปลากนแมลงเปนศตรขาว : มลปลาเปนปยตนขาว การปลกผกกบการเลยงไก : ไกกนเศษพชผก : มลไกเปนปยสาหรบพชผก การใชทรพยากรในไรนา : มลสตวเปนปยคอก : เศษหญา ใบไม ทาปยหมก : เศษพชผกเปนอาหารปลา

: ฝางขาว ใชเพาะเหด ทาปยหมก คลมดน อาหารสตว

ใชแรงงานในครอบครวทากจกรรม ลดรายจายและเสรมรายได - แปรรปและถนอมอาหาร เชน พรกแหง มะนาวดอง กลวยตาก ไขเคม กระเทยมดอง ผกกาด นาพรกเครองแกง - จกสานหตถกรรม สงประดษฐ เครองใช เชน ดอกไมใบยาง เครองใช และเครองจกสาน จากผกตบชวา ไมไผ กลวย

การประกอบอาชพแบบเศรษฐกจพอเพยงสามารถทาไดดงน 1) ทาไรนาสวนผสม และเกษตรผสมผสาน เพอเปนจดเรมตนเศรษฐกจพอเพยง 2) ปลกผกสวนครว ลดรายจายดานอาหารในครอบครว 3) ใชปยคอกและปยหมก ใชรวมกบปยเคม เพอลดรายจายและชวยปรบปรงบารงดน 4) เพาะเหดฟางจากฟางขาวและเศษวสดเหลอใชในไรนา 5) ปลกไมผลสวนหลงบานและไมใชสอย 6) ปลกพชสมนไพร ชวยสงเสรมสขภาพอนามย 7) เลยงปลาในรองสวน ในนาขาวและสระนา เพอเปนอาหารโปรตนและรายไดเสรม 8) เลยงไกพนบานและไกไข ประมาณ 10-15 ตว เพอเปนอาหารตอครอบครว โดยใชขาวเปลอก ราปลายขาวจากการทานา ขาวโพดเลยงสตวจากการปลกพชไร เศษพชผก จากการปลกพชผก 9) การทากาซชวภาพจากมลสกรหรอวว เพอใชเปนพลงงานในครวเรอน 10) ทาสารสกดชวภาพจากเศษพชผกผลไม และพชสมนไพรใชในไรนา

Page 13: เอกสารประกอบการสอน วิชา ...เอกสารประกอบการสอนรายว ชาด งกล7าวเป9นว ชาสาม

ภาพท 1.4 พช ผก ไรสวน ตามแนวเศรษฐกจพอเพยง ทมา : วรรณนภา ไกวลอาภรณ วนท 18 ตลาคม 2554

การดาเนนชวตในลกษณะเศรษฐกจพอเพยง เปนการประกอบอาชพตามทรพยากรทมอยโดยอาศยความร ความสามารถ เพอใหเกดความพอเพยงในลกษณะพออยพอกน กอใหเกดความสข ความสบายภายในครอบครว หากเหลอจากการดารงชพ สามารถนาไปขายเพอเปนรายได และเกบออมเปนเงนทนสารองตอไป

ภาพท 1.5 การประกอบอาชพเสรมความเขมแขงในครวเรอนและชมชน ทมา : วรรณนภา ไกวลอาภรณ วนท 18 ตลาคม 2554

Page 14: เอกสารประกอบการสอน วิชา ...เอกสารประกอบการสอนรายว ชาด งกล7าวเป9นว ชาสาม

ภาพท 1.6 การปลกพชผกสาหรบบรโภค ทมา : วรรณนภา ไกวลอาภรณ วนท 18 ตลาคม 2554

เศรษฐกจพอเพยงเปนการดาเนนชวตทางสายกลาง ยดหลกการพงพาตนเอง ดงน 1) ดานจตใจ (1) ทาตนใหเปนทพงตนเอง (2) มจตสานกทด (3) สรางสรรคใหตนเองและชาตโดยรวม (4) คานงประโยชนสวนรวมเปนทตง 2) ดานสงคมและชมชน (1) ชวยเหลอเกอกลซงกนและกน (2) สรางเครอขายชมชนทเขมแขง 3) ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (1) การจดการอยางชาญฉลาด (2) รคณคาของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (3) ตงอยบนพนฐานการอนรกษและใชประโยชนอยางยงยน 4) ดานเทคโนโลย (1) ใชเทคโนโลยพนบานและเทคโนโลยสมยใหมทเหมาะสม สอดคลองกบความตองการและสภาพแวดลอม (2) ใชภมปญญาทองถน (3) พฒนาเทคโนโลยจากภมปญญาของเราเอง 5) ดานเศรษฐกจ (1) เพมรายได (2) ลดรายจาย

(3) การออม : สะสมเปนเงนทน

Page 15: เอกสารประกอบการสอน วิชา ...เอกสารประกอบการสอนรายว ชาด งกล7าวเป9นว ชาสาม

ภาพท 1.7 การเพาะเหดตามแนวคดเศรษฐกจพอเพยง

ทมา : วรรณนภา ไกวลอาภรณ วนท 16 ธนวาคม 2555 4. หลกการพงตนเองตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง หลกการพงตนเอง หากขยายความออกไป อาจจะสามารถยดหลกสาคญของความพอดได 5 ประการ ความพอดดานจตใจ : ตองเขมแขง สามารถพงตนเองได มจตสานกทด เอออาทร ประนประนอม นกถงผลประโยชนสวนรวม ความพอดดานสงคม : ตองมความชวยเหลอเกอกลกน สรางความเขมแขงใหแกชมชน รจกผนกกาลง และทสาคญมกระบวนการเรยนรทเกดจากรากฐานทมนคงและแขงแรง ความพอดดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม : รจกใชและจดการอยางฉลาดและรอบคอบ เพอใหเกดความยงยนสงสด และทสาคญใชทรพยากรทมอยในประเทศ เพอพฒนาประเทศใหมนคงอยางเปนขนเปนตอน ความพอดดานเทคโนโลย : รจกใชเทคโนโลยทเหมาะสมใหสอดคลองกบความตองการและควรพฒนาเทคโนโลยจากภมปญญาชาวบานของเราเอง และสอดคลองเปนประโยชนตอสภาพแวดลอมของเราเอง ความพอดดานเศรษฐกจ : เพมรายได ลดรายจาย ดารงชวตอยางพอควร พออย พอกน สมควรตามอตภาพและฐานะของตน 5. กรอบแนวคดเศรษฐกจพอเพยง พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ไดพระราชทานพระราชดารเกยวกบเศรษฐกจพอเพยงมาตงแตเรมงานพฒนาเมอ 50 ปทแลว และทรงยดมนหลกการนมาโดยตลอด โดยเฉพาะดานการเกษตร เราเนนการผลตสนคา เพอสงออกเชงพาณชย คอ เมอปลกขาวกนาไปขายและกนาเงนไปซอขาว เมอเงนหมดกจะไปก เปนอยางนมาโดยตลอดจนกระทง ชาวนาไทยตกอยในภาวะหนสน พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงตระหนกถงปญหาดานน จงไดพระราชทานพระราชดารใหจดตงธนาคารขาว ธนาคารโค-

Page 16: เอกสารประกอบการสอน วิชา ...เอกสารประกอบการสอนรายว ชาด งกล7าวเป9นว ชาสาม

กระบอขน เพอชวยเหลอราษฎร นบเปนจดเรมตนแหงทมาของ “เศรษฐกจพอเพยง” นบตงแตอดตกาล แมกระทงโครงการแรก ๆ ในจงหวดเพชรบร กทรงกาชบหนวยราชการมใหนาเครองมอกลหนกเขาไปทางาน รบสงวาหากนาเขาไปเรวนก ชาวบานจะละทงจอบ เสยม และในอนาคตจะชวยตวเองไมได ซงกเปนจรงในปจจบน จากนนไดทรงคดคนวธการทจะชวยเหลอราษฎรดานการเกษตร จงไดทรงคด “ทฤษฎใหม” ขน เมอป 2535 ณ โครงการพฒนาพนทบรเวณวดมงคลชยพฒนาอนเนองมาจากพระราชดาร จงหวดสระบร เพอเปนตวอยางสาหรบการทาการเกษตรใหแกราษฎร ในการจดการดานทดนและแหลงนาในลกษณะ 30:30:30:10 คอ ขดสระและเลยงปลา 30 ปลกขาว 30 ปลกพชไรพชสวน 30 และสาหรบเปนทอยอาศย ปลกพชสวนและเลยงสตวใน 10 สดทาย “การทตองการใหทกคนพยายามทจะหาความรและสรางตนเองใหมนคงน เพอตนเอง เพอทจะใหตวเอง มความเปนอยทกาวหนา ทมความสข พอมพอกนเปนขนหนงและขนตอไป กคอใหมเกยรตวายนไดดวยตนเอง” ตอมาไดพระราชทานพระราชดารเพมเตมมาโดยตลอด เพอใหเกษตรซงเปนคนสวนใหญของประเทศมความแขงแรงพอ กอนทจะไปผลตเพอการคาหรอเชงพาณชย โดยยดหลกการ “ทฤษฎใหม” 3 ขน คอ ขนท 1 มความพอเพยง เลยงตวเองไดบนพนฐานของความประหยดและขจดการใชจาย ขนท 2 รวมพลงกนในรปกลม เพอการผลต การตลาด การจดการ รวมทงดานสวสดการ การศกษา การพฒนาสงคม ขนท 3 สรางเครอขาย กลมอาชพและขยายกจกรรมทางเศรษฐกจทหลากหลาย โดยประสานความรวมมอกบภาคธรกจ ภาคองคกรการพฒนาเอกชนและภาคราชการ ในดานเงนลงทน การตลาด การผลต การจดการและขาวสารขอมล สาหรบในภาคอตสาหกรรมกสามารถนา “เศรษฐกจพอเพยง” มาประยกตใชได คอ เนนการผลตดานการเกษตรอยางตอเนอง และไมควรทาอตสาหกรรมขนาดใหญเกนไป เพราะหากทาอตสาหกรรมขนาดใหญ กจะตองพงพงสนคาวตถดบและเทคโนโลยจากตางประเทศ เพอนามาผลตสนคา เราตองคานงถงสงทมอยในประเทศกอน จงจะทาใหประเทศไมตองพงพงตางชาตอยางเชนปจจบนดงนน เราจะตองชวยเหลอประเทศใหมความเขมแขง ซงพระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดเปนผจดประกายระบบเศรษฐกจแบบพอเพยง ซงจะเปนการชวยลดปญหาการนาเขาวตถดบและชนสวนทเรานามาใชในการผลตใหเปนลกษณะพงพา ซงมมาแลวเกอบ 20 ป แตทกคนมองขามประเดนนไปตลอดจนไดรบผลจากภายนอกประเทศ ทาใหประชาชนหลงลมและมนเมาอยกบการเปนนกบรโภคนยมรบเอาของตางชาตขามเขามาอยางไมรตว และรวดเรวจนทาใหเศรษฐกจของไทยตกตา พยายามไมกอความชวใหเปนเครองทาลายตว ทาลายผอน พยายามลด พยายามละความชวทตวเองมอย พยายามกอความดใหแกตวอยเสมอ พยายามรกษาและเพมพนความดทมอยนน ใหงอกงามสมบรณขน

Page 17: เอกสารประกอบการสอน วิชา ...เอกสารประกอบการสอนรายว ชาด งกล7าวเป9นว ชาสาม

6. การปฏบตตนตามแนวเศรษฐกจพอเพยง ภายใตปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ประชาชนทกคน ทกอาชพ จะตองประพฤตปฏบตตนตามแนวทาง ดงน 1. ยดความประหยด ตดทอนคาใชจายในทกดาน ลดละความฟมเฟอยในการดารงชพอยางจรงจง ดงพระราชดารสทวา “ความเปนอยทตองไมฟงเฟอ ตองประหยดไปในทางทถกตอง” 2. ยดถอการประกอบอาชพดวยความถกตอง สจรต แมจะตกอยในภาวะขาดแคลนในการดารงชพกตาม ดงพระราชดารสทวา “ความเจรญของคนทงหลายยอมเกดมาจากการประพฤตชอบและการหาเลยงชพของตนเปนหลกสาคญ” 3. ละเลกการแกงแยงผลประโยชนและแขงขนกนในทางการคาขายประกอบอาชพแบบตอสกนอยางรนแรงดงอดต ซงมพระราชดารสเรองนวา “ความสขความเจรญอนแทจรงนน หมายถง ความสขความเจรญทบคคลแสวงหามาไดดวยความเปนธรรมทงในเจตนาและการกระทา ไมใชไดมาดวยความบงเอญหรอดวยการแกงแยงเบยดบงมาจากผอน” 4. ไมหยดนงทจะหาทางในชวตหลดพนจากความทกขยากครงน โดยตองขวนขวายใฝหาความรใหเกดมรายไดเพมพนขนจนถงขนพอเพยงเปนเปาหมายสาคญ พระราชดารสตอนหนงทใหความชดเจนวา “การทตองใหทกคนพยายามทจะหาความรและสรางตนเองใหมนคงนเพอตนเอง เพอทจะใหตวเองมความเปนอยทกาวหนาทมความสข พอมพอกนเปนชนหนงและขนตอไป กคอใหมเกยรตวายนไดดวยตวเอง” 5. ปฏบตตนในแนวทางทดลดละสงยวยกเลสใหหมดสนไป ทงนดวยสงคมไทยทลมสลายลงในครงน เพราะยงมบคคลจานวนมใชนอยทดาเนนการโดยปราศจากละอายตอแผนดน พระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดพระราชทานพระราโชวาทวา “พยายามไมกอความชวใหเปนเครองทาลายตว ทาลายผอน พยายามลด พยายามละความชวทตวเองมอย พยายามกอความดใหแกตวอยเสมอ พยายามรกษาและเพมพนความดทมอยนนใหงอกงามสมบรณขน” ทรงยาเนนวาคาสาคญทสดคอ คาวา “พอ” ตองสรางความพอทสมเหตสมผลใหกบตวเองใหไดและเรากจะพบกบความสข

7. ประโยชนของเศรษฐกจพอเพยง เศรษฐกจพอเพยง เปนแนวทางการแกไขปญหาของประเทศ เพอใหอยไดอยางยงยนภายใตกระแสโลกาภวตนและความเปลยนแปลงทจะเกดขนในทน ดงนนจงเนนการไมประมาท คอ เนนให ดาเนนชวตบนทางสายกลาง คอ “ความพอเหมาะพอด” ดงน 1. ความพอมพอกน เชน ปลกพชสวนครว ปลกไมผลเอง เพอรบประทาน ถาเหลอนาไปขายได 2. ความพออยพอใช เชน ทาใหบานนาอยปราศจากสารเคม กลนเหมน ใชแตของทเปนธรรมชาต รายจายลดลง สขภาพดขน ชวยประหยดคารกษาพยาบาลดวย 3. ความพอใจ ทกคนรจกพอ รจกการประมาณตนเอง ไมอยากไดใครม

Page 18: เอกสารประกอบการสอน วิชา ...เอกสารประกอบการสอนรายว ชาด งกล7าวเป9นว ชาสาม

ดงนน สามารถสรปประโยชนของเศรษฐกจพอเพยงไดดงน 1. ทาใหประชาชนพออยพอกนตามอตภาพในระดบทประหยด ไมอดอยาก สามารถหาเลยงตนเองได ตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 2. ประชาชนสามารถนานาทกกเกบไวมาใชในหนาแลง เพอปลกพชผกตาง ๆ โดยไมตองรอระบบชลประทาน 3. ทฤษฎใหมสามารถสรางรายไดใหกบประชาชน บรรเทาและแกไขปญหาหนาแลงได 4. เมอเกดอทกภยกสามารถฟนตวไดเรวและชวยตนเองไดในระดบหนง จะชวยประหยดงบประมาณของทางราชการได เนองจากประชาชนสามารถชวยเหลอตนเองไดในระดบหนง

ภาพท 1.8 เศรษฐกจพอเพยงภายในชมชน ทมา : http://www.sufficiency1.ob.tc

Page 19: เอกสารประกอบการสอน วิชา ...เอกสารประกอบการสอนรายว ชาด งกล7าวเป9นว ชาสาม

วชา เศรษฐกจพอเพยง รหสวชา 3000-1306

ใบงานท 1 ระดบชน ปวส.1

เรอง ความหมายของเศรษฐกจพอเพยง

กลมท....................... สมาชกในกลม 1…………………………………………………. 2…………………………………………………….. 3…………………………………………………. 4…………………………………………………….. 5…………………………………………………. 6…………………………………………………….. กจกรรมกลม ใหนกศกษาทกคนศกษาความหมายของเศรษฐกจพอเพยงและอภปรายตามหวขอ ตอไปน 1. เศรษฐกจพอเพยงมความหมายอยางไรบาง ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 2. ความพอเหมาะพอด บนทางสายกลาง ประกอบดวยอะไรบาง .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 3. ศาสตราจารยนายแพทยประเวศ วะส ไดใหมมมองเศรษฐกจพอเพยงอยางไร .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 4. ศาสตราจารย ดร.นธ เอยวศรวงศ ไดใหความหมายของเศรษฐกจพอเพยงอยางไร ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 5. พระธรรมปฎก (ป.อ.ปยตโต) ไดใหความหมายของเศรษฐกจพอเพยงอยางไร ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Page 20: เอกสารประกอบการสอน วิชา ...เอกสารประกอบการสอนรายว ชาด งกล7าวเป9นว ชาสาม

วชา เศรษฐกจพอเพยง รหสวชา 3000-1306

ใบงานท 2 ระดบชน ปวส.1

เรอง ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

กลมท....................... สมาชกในกลม 1……………………………………………………… 2…………………………………………………….. 3……………………………………………………... 4…………………………………………………….. 5……………………………………………………… 6……………………………………………………… กจกรรมกลม ใหนกศกษาทกคนศกษาปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและอภปรายตาม หวขอตอไปน 1. การดาเนนชวตตามปรชญา “เศรษฐกจพอเพยง” ควรเรมตนจากสงใด ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 2. ปรชญา “เศรษฐกจพอเพยง” ขดแยงกบหลกการหากาไรของธรกจหรอไม ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 3. เพราะเหตใดปรชญา “เศรษฐกจพอเพยง” จงถอเปนปรชญาสากล ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Page 21: เอกสารประกอบการสอน วิชา ...เอกสารประกอบการสอนรายว ชาด งกล7าวเป9นว ชาสาม

วชา เศรษฐกจพอเพยง รหสวชา 3000-1306

ใบงานท 3 ระดบชน ปวส.1

เรอง การดาเนนชวตภายใตปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

กลมท....................... สมาชกในกลม 1………………………………………………………… 2……………………………………………………….. 3………………………………………………………… 4……………………………………………………….. 5………………………………………………………… 6……………………………………………………….. กจกรรมกลม ใหนกศกษาทกคนศกษาการดาเนนชวตภายใตปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและ อภปรายตามหวขอตอไปน 1. การดาเนนชวตในระบบเศรษฐกจพอเพยง แบงไดเปนกระดบ อะไรบาง ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 2. จงยกตวอยางการประกอบอาชพแบบเศรษฐกจพอเพยง........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 3. เศรษฐกจพอเพยงเปนการดาเนนชวตทางสายกลาง ยดหลกการพงพาตนเองไดอยางไร..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Page 22: เอกสารประกอบการสอน วิชา ...เอกสารประกอบการสอนรายว ชาด งกล7าวเป9นว ชาสาม

วชา เศรษฐกจพอเพยง รหสวชา 3000-1306

ใบงานท 4 ระดบชน ปวส.1

เรอง หลกการพงตนตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

กลมท....................... สมาชกในกลม 1……………………………………………………….. 2……………………………………………………….. 3……………………………………………………….. 4……………………………………………………….. 5……………………………………………………….. 6……………………………………………………….. กจกรรมกลม ใหนกศกษาทกคนศกษาหลกการพงตนตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและ อภปรายตามหวขอตอไปน 1. หลกการพงตนเองตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง มอะไรบาง .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 2. นกศกษามวธการทจะดแลดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไดอยางไร..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Page 23: เอกสารประกอบการสอน วิชา ...เอกสารประกอบการสอนรายว ชาด งกล7าวเป9นว ชาสาม

วชา เศรษฐกจพอเพยง รหสวชา 3000-1306

ใบงานท 5 ระดบชน ปวส.1

เรอง กรอบแนวคดเศรษฐกจพอเพยง

กลมท....................... สมาชกในกลม 1……………………………………………………….. 2……………………………………………………….. 3……………………………………………………….. 4……………………………………………………….. 5……………………………………………………….. 6……………………………………………………….. กจกรรมกลม ใหนกศกษาทกคนศกษากรอบแนวคดเศรษฐกจพอเพยงและอภปรายตามหวขอ ตอไปน 1. จงอธบายกรอบแนวคดเศรษฐกจพอเพยง.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 2. ใหนกศกษาเลาถงการปฏบตตนของคนทนกศกษารจกซงไดปฏบตตนตามกรอบแนวคดของเศรษฐกจพอเพยง.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Page 24: เอกสารประกอบการสอน วิชา ...เอกสารประกอบการสอนรายว ชาด งกล7าวเป9นว ชาสาม

วชา เศรษฐกจพอเพยง รหสวชา 3000-1306

ใบงานท 6 ระดบชน ปวส.1

เรอง การปฏบตตนตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและประโยชนของเศรษฐกจพอเพยง

กลมท....................... สมาชกในกลม 1………………………………………………………. 2………………………………………………………. 3………………………………………………………. 4………………………………………………………. 5………………………………………………………. 6………………………………………………………. กจกรรมกลม ใหนกศกษาทกคนศกษาการปฏบตตนตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและ ประโยชนของเศรษฐกจพอเพยง อภปรายตามหวขอตอไปน 1. ใหนกศกษารวมกนระดมความคด เพอชใหเหนสงทจะปรากฏขนในชมชนหรอสงคม ซงคนในชมชนหรอสงคมนนลวนปฏบตตามแนวเศรษฐกจพอเพยง.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 2. จงอธบายวธการปฏบตตนตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 3. เศรษฐกจพอเพยงมประโยชนอยางไรบาง .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Page 25: เอกสารประกอบการสอน วิชา ...เอกสารประกอบการสอนรายว ชาด งกล7าวเป9นว ชาสาม

หนวยท 1 ความรทวไปเกยวกบปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

จงทาเครองหมายกากบาท (����) ลงหนาขอทถกตองทสด

1. ปรชญา “เศรษฐกจพอเพยง” ใชสงใดเปนศนยกลางการพฒนา ก. คน ข. เงนทน ค. เศรษฐกจ ง. ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

2. หนวยงานทเปนผนาปรชญา “เศรษฐกจพอเพยง” ไปใชเปนแนวทางหลกในการพฒนาประเทศ คอ ก. กระทรวงมหาดไทย ข. กระทรวงเกษตรและสหกรณ ค. กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ง. สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

3. การพฒนาสความยงยน มงพฒนาเรองใดเปนสาคญ ก. สงคม ข. เศรษฐกจ ค. ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ง. ถกทกขอ

4. ปรชญา “เศรษฐกจพอเพยง” นามาใชเปนแนวทางในการพฒนาประเทศตงแตแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบใด ก. 5 ข. 7 ค. 8 ง. 9

5. ความพอเพยง ชวยทาใหคนมพฤตกรรมเปนเชนไร ก. สนโดษ ข. อดทน ค. อดทน ง. เขมแขง

6. จดมงหมายของการพฒนาทยงยนคอ

ก. คนมความสข ข. คนพงตนเองได ค. กาวทนโลกขณะทยงคงเอกลกษณความเปนไทยได ง. ถกทกขอ

Page 26: เอกสารประกอบการสอน วิชา ...เอกสารประกอบการสอนรายว ชาด งกล7าวเป9นว ชาสาม

7. ขอใดเปนคณภาพของคนภายใตปรชญา “เศรษฐกจพอเพยง” ก. อดทน ข. เขมแขง ค. สขภาพ ง. มคณธรรม

8. “เศรษฐกจพอเพยง” ใชเปนแนวทางการดารงชวตของประชาชนในระดบใดได ก. รฐ ข. ชมชน ค. ครอบครว ง. ถกทกขอ

9. ประโยชนของ “เศรษฐกจพอเพยง” คออะไร ก. พอม พอกน พอใช ไมขดสน ข. คณภาพชวตดทสด ค. เศรษฐกจของชาตมนคงและยงยน ง. เปนทพงใหคนอน ๆ ได

10.ขอใดเปนหลกการใชเทคโนโลยภายใตปรชญา “เศรษฐกจพอเพยง” ก. ตองเปนเทคโนโลยทนสมยลาสด ข. ตองเปนเทคโนโลยจากตางประเทศ ค. ตองเปนเทคโนโลยทเปนของคนไทย ง. ควรเปนเทคโนโลยทพฒนามาจากภมปญญาชาวบาน

Page 27: เอกสารประกอบการสอน วิชา ...เอกสารประกอบการสอนรายว ชาด งกล7าวเป9นว ชาสาม

เฉลยแบบทดสอบ หนวยท 1 ความรทวไปเกยวกบปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

เฉลยแบบทดสอบ

1. ก 2. ง 3. ง 4. ค 5. ค 6. ง 7. ง 8. ง 9. ก 10. ง

Page 28: เอกสารประกอบการสอน วิชา ...เอกสารประกอบการสอนรายว ชาด งกล7าวเป9นว ชาสาม

บรรณานกรม

กระทรวงเกษตรและสหกรณ. “แนวพระราชดารเกยวกบการพฒนาเกษตร”. หนงสอเทดพระเกยรตปกาญจนาภเษก พระมหากรณาธคณดานการเกษตรของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว, 2539.

กระทรวงมหาดไทย. “สรปผลการสมมนาระดมความคดจากผทรงคณวฒและปราชญชาวบาน”. แผนยทธศาสตรโครงการอนเนองมาจากพระราชดารเศรษฐกจพอเพยง เฉลมพระเกยรต

(พ.ศ. 2542-2544) ในวโรกาศเฉลมพระชนมพรรษา 6 รอบ กรมพฒนาชมชน, 2541. สรยะ เจยมประชานรากร. เศรษฐกจพอเพยง. กรงเทพฯ : สานกพมพศนยสงเสรมวชาการ,

2554. ปยะบตร หลอไกรเลศ. เศรษฐกจพอเพยง. กรงเทพฯ : สานกพมพเอเชยแปซฟคสพรนตง,

2547.