คมอปฏบตงาน การจดซอ จดจางและการบรหารพสด กองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน

งานกจกรรมนกศกษา ส านกงานพฒนานกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน

กรกฎาคม 2561

คมอปฏบตงาน การจดซอ จดจางและการบรหารพสด กองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน

งานกจกรรมนกศกษา ส านกงานพฒนานกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน

กรกฎาคม 2561

ก

ค ำน ำ

งานกจกรรมนกศกษา ส านกงานพฒนานกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน ไดจดท าคมอการจดซอ จดจาง และการบรหารพสด กองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน โดยมวตถประสงคเพอใหคณาจารย เจาหนาท และนกศกษา และผทเกยวของใชเปนแนวทางในการปฏบตงาน เพอใหสามารถปฏบตงานในสวนทเกยวของไดถกตองตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ และเปนไปในรปแบบ มาตรฐาน และทศทางเดยวกน ซงในป พ.ศ. 2560 ไดมการ ตราพระราชบญญตจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 บงคบใช ซงมผลท าใหระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535 ทงกฎกระทวง ประกาศ ค าสง หรอ แนวปฏบตท เกยวกบการจดซอจดจาง และการบรหารพสด ตามระเบยบส านกนายกดงกลาว ไมอาจบงคบใชไดและสนผลไป มหาวทยาลยอบลราชธาน ซงหนวยงานของรฐ ตามค านยามของพระราชบญญตจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 จงตองปฏบตตามพระราชบญญตดงกลาว อกทงตองปฏบตตามกฎกระทรวง ประกาศ และระเบยบทเกยวของ โดยทกองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษานน เปนกองทนตามระเบยบมหาวทยาลยอบลราชธาน วาดวยกองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน พ.ศ. 2551 ไมไดก าหนดรายละเอยด หลกเกณฑ ขนตอน วธการเกยวกบการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐไว จงตองน าใชพระราชบญญตดงกลาว อกทงตองปฏบตตามกฎกระทรวง ประกาศ และระเบยบทเกยวของโดยอนโลม ในการด าเนนการจดซอ จดจาง และการบรหารพสด ผจดท าคมอปฏบตงานการจดซอ จดจาง และการบรหารพสดของกองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มหาวทยาลย อบลราชธาน คาดหวงวาคมอ เลมน จะเกดประโยชนตอสถาบนการศกษา คณาจารย และบคลากรทเกยวของทกฝายเปนอยางด และขอขอบคณผใหความชวยเหลอแนะน าการจดท าคมอปฏบตงานเลมนใหส าเรจเรยบรอยดวยด หากมสงหนงสงใดทยงบกพรองอย ผจดท าขอนอมรบและจะน าไปปรบปรง พฒนาในครงตอไป นางสาวจนทรจรา กาฬบตร

ผจดท า

ข

สำรบญ หนา ค ำน ำ ก สำรบญ ข บทท 1 บทน ำ 1 1.1 ความเปนมาและความส าคญ 1 1.2 วตถประสงค 4 1.3 ขอบเขตของการจดท าคมอ 4 1.4 ค าจ ากดความ/นยามศพทเฉพาะ 5 บทท 2 กฎหมำยทเกยวของและหลกเกณฑวธกำรปฏบตงำน 7 2.1 กฎหมายทเกยวของ 7 2.2 หลกเกณฑวธการในการปฏบตงาน 10 2.2.1 หลกการในการด าเนนการตามกฎหมายวาดวยพสดภาครฐ 11 2.2.2 หลกการในการจดซอจดจางจางพสด 12 2.2.3 หลกเกณฑการจดท ารางขอบเขตของงานหรอ

รายละเอยดคณลกษณะเฉพาะของพสด 13 2.2.4 หลกเกณฑ วธการซอหรอจางโดยวธเฉพาะเจาะจง 14 2.2.5 หลกการจดท าและเปดเผยราคากลาง 15 2.2.6 หลกเกณฑการท าสญญาหรอขอตกลง

และการแกไขสญญาหรอขอตกลง 15 2.2.7 หลกการบรหารสญญาและการตรวจรบพสด 16 2.2.8 หลกเกณฑการบอกเลกสญญา หรอขอตกลง 17 2.2.9 ขอปฏบตในการจดหาพสดภาครฐ 18 2.2.10 หลกการควบคมและบ ารงรกษาพสด 18 2.2.11 หลกการจ าหนายพสดภาครฐทด 19 2.2.12 ขอควรระวงในการจดหาพสดภาครฐ 19 2.2.13 หลกการตรวจสอบผมผลประโยชนรวมกน 20 ในการจดซอจดจางพสดภาครฐ 2.2.14 หลกเกณฑการแตงตงคณะกรรมการจดซอหรอจาง

และองคประกอบคณะกรรมการ 21 2.2.15 การอทธรณ 22 2.2.16 การรองเรยน 23

ค

สำรบญ (ตอ) หนา

2.3 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ 24 2.3.1 แนวคดทฤษฎเกยวกบการบรหารงานพสด 24 2.3.2 งานวจยทเกยวของ 32 2.3.2.1 งานวจยในประเทศ 34 2.3.2.2 งานวจยตางประเทศ 36 2.3.2.3 กฎหมายฝรงเศสเกยวกบการพสด 38 บทท 3 ขนตอนกำรปฏบตงำน 41 3.1 ลกษณะงานทปฏบต 41 3.2 ขนตอนการปฏบตงาน 43 3.2.1 ขนตอนการท าเอกสารขอซอ/จางเหมาบรการ/

เชา งานพสดกองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา 44 3.2.1.1 การจดท าและแผนการจดซอจดจาง 44 3.2.1.2 การขอรบความเหนชอบในการจดหาพสด 45 3.2.1.3 การใหความเหนชอบในการจดหาพสด

และแตงตงคณะกรรมการ 49 3.2.1.4 การด าเนนการจดหาพสด 52 3.2.1.5 การขออนมตการสงซอ สงจาง 52 3.2.1.6 การอนมตสงซอสงจาง 52 3.2.1.7 การจดท าสญญา หรอขอตกลง 56 3.2.1.8 การด าเนนการตามสญญา 57 3.2.1.9 การตรวจรบพสด 59 3.2.1.10 การเบกจายพสด 61 3.2.1.11 การจดท าบนทกรายงานผลการด าเนนการ 61

3.2.2 ขนตอนการเบกจายการจดซอ/จางเหมาบรการ/ เชา งานพสดกองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา 63

บทท 4 ปญหำอปสรรค แนวทำงกำรแกไขและกำรพฒนำงำน 65 4.1 ปญหา อปสรรคในการปฏบตงาน 65 4.2 แนวทางแกไขและพฒนางาน 66 บรรณำนกรม 68 ภำคผนวก 69 ภาคผนวก แบบฟอรมและตวอยางเอกสารการทเกยวของ 70

บทท 1 บทน ำ

1. ควำมเปนมำและควำมส ำคญ ในอดตทผานมาการจดซอจดจางตลอดจนการบรหารพสดภาครฐนน ด าเนนการอยภายใตระเบยบและประกาศส านกนายกรฐมนตร ไดแก ระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ.2535 และระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการพสดดวยวธการทางอเลกทรอนกส พ.ศ. 2549 ซงออกตามความในมาตรา 11 (6) และ (8) แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 รวมถงประกาศส านกนายกรฐมนตร เรอง แนวทางปฎบตในการจดหาพสดดวยวธตลาดอเลกทรอนกส (e-marker) และดวยวธประกวดราคาอเลกทรอนกส (e-bidding) ฉบบลงวนท 3 กมภาพนธ พ.ศ. 25581 ซงออกตามระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ.2535 โดยระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ.2535 และประกาศส านกนายกรฐมนตร เรอง แนวทางปฎบตในการจดหาพสดดวยวธตลาดอเลกทรอนกส (e-marker) และดวยวธประกวดราคาอเลกทรอนกส (e-bidding) ฉบบลงวนท 3 กมภาพนธ พ.ศ. 2558 นน ใชบงคบแกสวนราชการ อนไดแกกระทรวง ทบวง กรม ส านกงาน หรอหนวยงานอนใดของรฐทงในสวนกลาง สวนภมภาค หรอในตางประเทศ ซงด าเนนการเกยวกบการพสดโดยใชเงนงบประมาณ เงนกและเงนชวยเหลอ แตไมใชบงคบกบรฐวสาหกจ หนวยงานตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการสวนทองถน หรอหนวยงานอนซงมกฎหมายบญญตใหมฐานะเปนราชการบรหารสวนทองถน สวนระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการพสดดวยวธการทางอเลกทรอนกส พ.ศ. 2549 นน ใชบงคบกบการจดหาพสดของสวนราชการ รฐวสาหกจ องคการมหาชน และหนวยยงานอนของรฐทอยในสงกดการบงคบบญชา หรอการก ากบดแลของฝายบรหารตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการแผนดน หรอกฎหมายจดตงหนวยงานดงกลาวทกจกรรม โครงการ หรอการกอสรางมมลคาตงแตสองลานบาทขนไป อยางไรกตามระเบยบและประกาศทง 3 ฉบบดงกลาวนน มเจตนารมณส าคญทจะก ากบและควบคมการใชจายเงนภาครฐในการจดซอจดจางและบรหารพสดภาครฐฝายบรหาร หรออยในก ากบฝายบรหารเปนหลก ไมวาจะเปนกระทรวง ทบวง กรม สวนราชการทเรยกชออยางอนแตมฐานะเทยบเทากรม องคการมหาชน หนวยงานอนของรฐทงในสวนกลางและสวนภมภาค ซงอยภายใตบงคบพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 สวนองคกรปกครองสวนทองถน องคกรอนตามรฐธรรมนญ ตลอดจนองคกรของรฐฝายนตบญญต และฝายตลาการซงมกฎหมายจดตงและบรหารองคกรเปนของตนเองนน กจะมระเบยบตลอดจนประกาศทเกยวกบการจดซอจดจางและบรหารพสดภาครฐขององคกรนนๆ ใชบงคบเปนของตนเอง แตกมเนอหาและมาตรฐานในก ากบและควบคมการจดซอจดจางและการบรหารพสดของหนวยงานนนๆ สอดคลองและคลายคลงกบระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ.2535 และระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการพสดดวย

1 ราชกจจานเบกษา เลมท 132 ตอนพเศษ 29 ง วนท 4 กมภาพนธ 2558

2

วธการทางอเลกทรอนกส พ.ศ. 2549 (เจนณรงค เทยงธรรม,2559, น. 104) อาทเชน ระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการพสดของหนวยการบรหารราชการสวนทองถน พ.ศ. 2535 ระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการพสดของหนวยการบรหารราชการสวนทองถนในเขตพฒนาพเศษเฉพาะกจ พ.ศ. 2554 ระเบยบรฐสภาวาดวยการพสด พ.ศ. 25552 ระเบยบคณะกรรมการบรหารศาลยตธรรมวาดวยการพสด พ.ศ. 25453 ระเบยบคณะกรรมการขาราชการฝายศาลปกครองวาดวยการพสด พ.ศ. 25434 ระเบยบศาลรฐธรรมนญวาดวยการพสด พ.ศ. 2542 5 ระเบยบผตรวจการแผนดนวาดวยการบรหารจดการเงนและทรพยสน พ.ศ. 2558 เปนตน การจดหาพสดเปนปจจยหนงทส าคญยงส าหรบการบรหารจดการองคกร โดยทงบประมาณรายจายประจ าปของประเทศจ านวนมากไดใชจายไปในการจดซอจดจางโดยผาน กระบวนการดานพสด หากการไดมาซงพสดเปนไปตามความตองทแทจรง มการวางแผนก าหนดความตองการใชวสดในประเทศ จ านวน และคณภาพท เหมาะสมกบภารกจของหนวยงานนนๆ มการจดการเพอใหไดมาซงสนทรพย (Asset Acquisition) มการบรหารสนทรพยไดอยางถกตองตามวงจรการบรหารพสดอยางมประสทธภาพแลว กจะท าใหการใชจายเงนงบประมาณเกดความคมคามากทสด อนจะเปนผลใหชวยประหยดงบประมาณรายจายของประเทศ ซงปจจบนรฐบาลและคณะรกษาความสงบแหงชาต ไดยกรางกฎหมายวาดวยการจดซอจดจางและบรหารพสดภาครฐ โดยตราเปนพระราชบญญตการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 25606 โดยมผลบงคบใชเมอวนท 23 สงหาคม พ.ศ.2560 ซงกฎหมายฉบบดงกลาวไดยกเลกบทบญญตเกยวกบพสดการจดซอจดจาง หรอการบรหารพสดในกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ ประกาศ ขอบญญต และขอก าหนดใดๆ ของหนวยงานของรฐทอยภายใตบงคบแหงพระราชบญฐตน โดยมเจตนารมณทส าคญทจะท าใหการด าเนนการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐมกรอบการปฏบตงานทเปนมาตรฐานเดยวกน โดยการก าหนดเกณฑมาตรฐานกลางเพอใหหนวยงานของรฐทกแหงน าไปใชเปนหลกปฏบต โดยมงเนนการเปดเผยขอมลตอสาธารณชนใหมากทสดเพอใหเกดความโปรงใสและเปดโอกาสใหมการแขงขนอยางเปนธรรมมการด าเนนการจดซอจดจางทค านงถงวตถประสงคของการใชงานเปนส าคญซงจะกอให เกดความคมคาในการใชจายเงนมการวางแผนการด าเนนงานและมการประเมนผลการปฏบตงานซงจะท าใหการจดซอจดจางมประสทธภาพและประสทธผล รวมทงเพอใหเปนไปตามหลกธรรมาภบาล มการสงเสรมใหภาคประชาชนมสวนรวมในการตรวจสอบการจดซอจดจางภาครฐซงเปน

2 ออกตามความในมาตรา 15 (3) และ (4) แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการฝายรฐสภา พ.ศ. 2554 3 ออกตามความในมาตรา 17 (1) และ (4) แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการศาลยตธรรม พ.ศ. 2543 4 ออกตามความในมาตรา 84(8) แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. 2542 5 ออกตามความในมาตรา 6(7) แหงพระราชบญญตส านกงานศาลรฐธรรมนญ พ.ศ. 2542

6 ราชกจจานเบกษา เลมท 134 ตอนท 24 ก วนท 24 กมภาพนธ 2560

3

มาตรการหนงเพอปองกนปญหาการทจรตและประพฤตมชอบในการจดซอจดจางภาครฐ ประกอบกบมาตรการอน ๆ เชน การจดซอจดจางดวยวธการทางอเลกทรอนกส ซงจะท าใหเกดความโปรงใสในการด าเนนการจดซอจดจางภาครฐ มการสงเสรมใหภาคประชาชนมสวนรวมในการตรวจสอบการจดซอจดจางภาครฐซงเปนมาตรการหนงเพอปองกนปญหาการทจรตและประพฤตมชอบในการจดซอจดจางภาครฐ อนจะเปนการสรางความเชอมนใหกบสาธารณชนและกอใหเกดผลดกบการจดซอจดจางภาครฐใหเปนทยอมรบโดยทวไป (กรมบญชกลาง, 2558, 4) ดงนน การพสดถอวามความส าคญตอหนวยงานตางๆ ซงเปนเครองมอทส าคญทท าใหการบรการงานทกประเภทประสบความส าเรจ มหาวทยาลยอบลราชธานซงถอเปนหนวยงานหนงทเปนสวนราชการตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 (และทแกไขเพมเตม) เปนหนวยงานของรฐทจะตองปฏบตตามพระราชบญญตการจดซอจดจ างและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 ซงตามพระราชบญญตมหาวทยาลยอบลราชธาน พ.ศ.2533 มาตรา 15 (10) ก าหนดใหสภามหาวทยาลยมอ านาจทจะวางระเบยบและออกขอบงคบตางๆ เกยวกบการเงนและทรพยสนของมหาวทยาลย ซงตอมามหาวทยาลยอบลราชธาน ไดออกระเบยบมหาวทยาลยอบลราชธาน วาดวยการจดสรรคาธรรมเนยมการศกษา ระดบปรญญาตร เรอยมาหลายฉบบ ซงปจจบนคอ ขอบงคบมหาวทยาลยอบลราชธาน วาดวยการจดสรรคาธรรมเนยมการศกษา ระดบปรญญาตร พ.ศ.2560 ซงขอ 8.1 (4) ก าหนดคาบ ารงมหาวทยาลยเปน “คาบ ารงกจการนกศกษา” จ านวน 200 บาท และขอ 8.1 (5) ก าหนดคาบ ารงมหาวทยาลยเปน “คาบ ารงกฬา” จ านวน 200 บาท โดยคาบ ารงดงกลาวทไดรบการจดสรรจากคาธรรมเนยมการศกษาของนกศกษาจะถกจดสรรเปนเงนส าหรบใชในการด าเนนการดานกจกรรมของนกศกษาและดานกฬา ตามระเบยบมหาวทยาลยอบลราชธาน วาดวยกองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน พ.ศ.2551 ซงระเบยบดงกลาว เปนระเบยบทใหจดตงกองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธานขน เพอให มหาวทยาลย โดยองคการนกศกษา ตามขอบงคบมหาวทยาลยอบลราชธาน วาดวยองคการนกศกษามหาวทยาลยอบลราชธาน พ.ศ.2537 ใชเงนในกองทนดงกลาวในการจดกจกรรมนกศกษา ซงหมายถง การจดกจกรรมเสรมสรางหลกสตรทด าเนนการทงโดยมหาวทยาลยและโดยองคการนกศกษา เพอพฒนาใหนกศกษามคณลกษณะของบณฑตทพงประสงค โดยใหมลกษณะการจดกจกรรมดงตอไปน คอ (1)กจกรรมวชาการ (2)กจกรรมกฬาและการสงเสรมสขภาพ (3)กจกรรมบ าเพญประโยชนและรกษาสงแวดลอม (4)กจกรรมนนทนาการ และ (5) กจกรรมสงเสรมศลปวฒนธรรม โดยกองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มวตถประสงคของการใชเงนดงน (1) เพอเปนคาใชจายในการสนบสนนกจกรรมของนกศกษา (2) เพอเปนเงนสมทบในกรณทไมสามารถเบกจายไดดวยเงนงบประมาณแผนดน และ (3) เพอกจกรรมอนทเปนประโยชนในเชงสมฤทธผลตอกจกรรมนกศกษา จะเหนไดวา การด าเนนการเกยวกบงบประมาณ ตามระเบยบมหาวทยาลยอบลราชธาน วาดวยกองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน พ.ศ.2551 เปนการด าเนนการเกยวกบเงนของกองทน ซงมหาวทยาลยอบลราชธาน ไดปฏบตเกยว

4

ดวยกบการใชเงนดงกลาวซงถอวาเปน “เงนรายได” ของมหาวทยาลย ตามระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ.2535 อกทงประกอบกบกฎกระทรวง ระเบยบกระทรวงการคลง และระเบยบของมหาวทยาลยอบลราชธาน เพอใหเกดความถกตองใหการใชจายงบประมาณ แมตอมาระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ.2535 จะถกยกเลกโดยพระราชบญญตการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ .ศ . 2560 แลวกตาม การด าเนนการในการใชการงบประมาณ และการจดซอจดจางและการบรหารงานพสด กยงจะตองด าเนนการใหถกตองตามระเบยบราชการ จงไดมการน าพระราชบญญตจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 และระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 ทงกฎกระทรวง ระเบยบตางๆ มาบงคบใชโดยอนโลม ซงมหาวทยาลยอบลราชธาน ยงไมมระเบยบ กฎ หรอขอบงคบ หรอคมอในการปฏบตงาน เกยวกบการใชจายงบประมาณในการจดซอจดจางหรอการบรหารพสด เกยวกบระเบยบมหาวทยาลยอบลราชธาน วาดวยกองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษามหาวทยาลยอบลราชธาน พ.ศ.2551 และระเบยบดงกลาวกไดก าหนดใหวธปฏบตอนใดทมไดก าหนดไวในระเบยบน ใหปฏบตตามระเบยบของทางราชการโดยอนโลม จงมความจ าเปนทจะตองจดท าคมอปฏบตงานดงกลาว เพอเปนแนวทางใหผปฏบตงานหรอผมหนาทเกยวของ ในการใชจายงบประมาณกองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา สามารถใชเปนแนวทางในการปฏบตงานและการด าเนนการใชจายงบประมาณใหถกตองตามกฎหมาย ทงกอใหเกดความโปรงใสและเปดโอกาสใหมการแขงขนอยางเปนธรรม อกทงสามารถประเมนผลการปฏบตงานซงจะท าใหการจดซอจดจางมประสทธภาพและประสทธผล รวมทงเพอใหเปนไปตามหลกธรรมาภบาล กอใหเกดผลดตอทางราชการและมหาวทยาลยอบลราชธาน 2. วตถประสงค

1) เพอเปนคมอในการปฏบตงานของผบรหาร อาจารย และเจาหนาททเกยวของ ในการใชเปนแนวทางในการด าเนนงานดานการจดซอจดจางและพสด ระเบยบมหาวทยาลยอบลราชธาน วาดวยกองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน พ.ศ.2551 เพอใหเปนรปแบบและมาตรฐานเดยวกน

2) เพอใหผบรหาร อาจารย อาจารยทปรกษาสโมสรนกศกษา องคการนกศกษามหาวทยาลยอบลราชธานและชมรมตางๆ รวมถงนกศกษาและประชาชนทสนใจ ไดรบทราบขอมล ความร และสามารถปฏบตตามระเบยบมหาวทยาลยอบลราชธาน วาดวยกองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน พ.ศ.2551 ไดอยางถกตอง

3) เพอใหผปฏบตงานเกยวกบพสดสามารถปฏบตงานแทนกนไดและเปนมาตรฐานเดยวกน

5

3. ขอบเขตของคมอ คมอปฏบตงานดานการจดซอจดจางและพสด ครอบคลมขนตอนการด าเนนการตงแตวธการพสด หลกการพสดและขนตอนการจดหา การแตงตงคณะกรรมการ การจดซอจดจาง การตรวจรบการจาง ตลอดจนการเบกจายงบประมาณ ตามระเบยบมหาวทยาลยอบลราชธาน วาดวยกองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน พ.ศ.2551 โดยใชระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ.2560 โดยอนโลม 4. ค ำจ ำกดควำม/นยำมศพทเฉพำะ “กำรจดซอจดจำง” หมายถง การด าเนนการเพอใหไดมาซงพสดโดยการซอ จาง เชา แลกเปลยน หรอโดยนตกรรมอนตามทกาหนดในกฎกระทรวง “พสด” แบงเปน 6 ประเภท ดงน (1) สนคา ไดแก วสด ครภณฑ ทดน สงปลกสราง และทรพยสนอนๆ รวมถงงานบรการทรวมอยในสนคานนดวย แตมลคาของงานบรการตองไมสงกวาของมลคา “สนคา” นน (2) งานบรการ ไดแก งานจางบรการ งานจางเหมาบรการ งานจางท าของและการรบขน (3) งานจางกอสราง ไดแก งานกอสราง งานกอสรางสาธารณปโภค หรอสงปลก สรางอนใดและการซอมแซม ตอเตม ปรบปรง รอถอน หรอการกระทาอนใดทมลกษณะทานองเดยวกนกบอาคารสาธารณปโภค หรอสงปลกสรางนน รวมถงงานบรการทรวมอยในสนคานน แตมลคาของงานบรการตองไมสงกวามลคา “งานกอสราง” นน (4) งานจางทปรกษา ไดแก งานจางบรการจากบคคลธรรมดาหรอนตบคคลเพอเปนผใหค าปรกษาหรอแนะน าแกหนวยงานของรฐในดานวศวกรรม สถาปตยกรรม ผงเมอง กฎหมายเศรษฐศาสตร การเงน การคลง สงแวดลอม วทยาศาสตร เทคโนโลย สาธารณสข ศลปวฒนธรรมการศกษาวจย หรอดานอนทอยในภารกจของรฐหรอของหนวยงานของรฐ (5) งานจางออกแบบหรอควบคมงานกอสรางไดแก งานจางบรการจากบคคลธรรมดาหรอนตบคคลเพอออกแบบหรอควบคมงานกอสราง (6) การด าเนนการอนตามทกาหนดในกฎกระทรวง “กำรบรหำรพสด” หมายถง การเกบ การบนทก การเบกจาย การยม การตรวจสอบการบ ารงรกษา และการจ าหนายพสด “หนวยงำนของรฐ” หมายถง ราชการสวนกลาง ราชการสวนภมภาค ราชการสวนทองถนรฐวสาหกจตามกฎหมายวาดวยวธการงบประมาณ องคการมหาชน องคกรอสระ องคกรตามรฐธรรมนญ หนวยธรการของศาล มหาวทยาลยในกากบของรฐ หนวยงานสงกดรฐสภาหรอในก ากบของรฐสภา หนวยงานอสระของรฐ และหนวยงานอนตามทกาหนดในกฎกระทรวง (ทนหมนเวยนทมลกษณะเปนนตบคคลตามกฎหมายวาดวยการบรหารทนหมนเวยน)

6

“หวหนำเจำหนำท” หมายถง ผด ารงต าแหนงหวหนาสายงานซงปฏบตงานเกยวกบการจดซอจดจางหรอการบรหารพสดตามทกฎหมายเกยวกบการบรหารงานบคคลของหนวยงานของรฐนนก าหนด หรอผทไดรบมอบหมายจากหวหนาหนวยงานของรฐใหเปนหวหนาเจาหนาท “เจำหนำท” หมายถง ผมหนาทเกยวกบการจดซอจดจางหรอการบรหารพสด หรอผทไดรบมอบหมายจากผมอ านาจใหปฏบตหนาทเกยวกบการจดซอจดจางหรอการบรหารพสดของหนวยงานของรฐ “ผมผลประโยชนรวมกน” หมายถง บคคลธรรมดาหรอนตบคคลทเขาเสนอราคาหรอเขายนขอเสนอในการจดซอจดจางตอหนวยงานของรฐใด เปนผทมสวนไดเสยไมวาโดยทางตรงหรอทางออมในกจการของบคคลธรรมดาหรอนตบคคลอนทเขาเสนอราคาหรอเขายนขอเสนอตอหนวยงานของรฐนนในคราวเดยวกน “มหำวทยำลย” หมายถง มหาวทยาลยอบลราชธาน “หวหนำหนวยงำนของรฐ” หมายถง อธการบดมหาวทยาลยอบลราชธาน หรอรองอธการบด หรอผชวยอธการบดทไดรบมอบอ านาจ “กองทน” หมายถง กองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน “คณะกรรมกำร” หมายถง คณะกรรมการบรหารกองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน “นำยกสโมสรนกศกษำ” หมายถง นายกสโมสรนกศกษามหาวทยาลยอบลราชธาน ตามขอบงคบมหาวทยาลยอบลราชธาน วาดวยองคการนกศกษามหาวทยาลยอบลราชธาน พ.ศ.2537 “ประธำนสภำนกศกษำ” หมายถง ประธานสภานกศกษามหาวทยาลยอบลราชธาน ตามขอบงคบมหาวทยาลยอบลราชธาน วาดวยองคการนกศกษามหาวทยาลยอบลราชธาน พ.ศ.2537

บทท 2 กฎหมายทเกยวของและหลกเกณฑวธการปฏบตงาน

ในการปฏบตงานดานพสด กองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน ผปฏบตงานดานพสดจะตองมความร ทกษะ และหลกเกณฑพนฐานในการยดถอในการปฏบตงาน เพอใหเกดความกระบวนการท างานทมประสทธภาพ ซงในบทน จะไดกลาวถงองคประกอบ ดงตอไปน 2.1 กฎหมายทเกยวของในการปฏบตงาน 2.2 หลกเกณฑทเกยวของในการปฏบตงาน 2.3 แนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ 2.1 กฎหมายทเกยวของ 2.1.1 พระราชบญญตการจดซอจดจางและบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 พระราชบ ญ ญ ต ก ารจ ดซ อ จ ด จ า งและบ รห าร พ สด ภ าคร ฐ พ .ศ . 25601 เปนพระราชบญญตทใหยกเลกบทบญญตเกยวกบพสด การจดซอจดจาง หรอการบรหารพสดในกฎหมาย ระบยบ ขอบงคบ ประกาศ ขอบญญต และขอก าหนดใดๆ ของหนวยงานของรฐทอยภายใตบ งคบของพระราชบญญตน ซ งมผลใชบ งคบเมอวนท 23 สงหาคม 2560 กลาวคอ พระราชบญญตดงกลาวไดยกเลกระเบยบส านกนายกรฐมนตร วาดวยการพสด พ.ศ.2535 ทงกฎ ระเบยบ ประกาศ ทเกยวของทงหมด และใหใชพระราชบญญตการจดซอจดจางและบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 แทน โดยเหตผลในการตราพระราชบญญตดงกลาว กเพอใหการด าเนนการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐมกรอบการปฏบตงานทเปนมาตรฐานเดยวกน โดยการก าหนดเกณฑมาตรฐานกลางเพอใหหนวยงานของรฐทกแหงน าไปใชเปนหลกปฏบต โดยมงเนนการเปดเผยขอมลตอสาธารณชนใหมากทสดเพอใหเกดความโปรงใสและเปดโอกาสใหมการแขงขนอยางเปนธรรม มการด าเนนการจดซอจดจางทค านงถงวตถประสงคของการใชงานเปนส าคญซงจะกอใหเกดความคมคาในการใชจายเงน มการวางแผนการด าเนนงานและมการประเมนผลการปฏบตงานซงจะท าใหการจดซอจดจางมประสทธภาพและประสทธผล รวมทงเพอใหเปนไปตามหลกธรรมาภบาล มการสงเสรมใหภาคประชาชนมสวนรวมในการตรวจสอบการจดซอจดจางภาครฐซงเปนมาตรการหนงเพอปองกนปญหาการทจรตและประพฤตมชอบในการจดซอจดจางภาครฐ ประกอบกบมาตรการอน ๆ เชน การจดซอจดจางดวยวธการท างอเลกทรอนกส ซงจะท าใหเกดความโปรงใสในการด าเนนการจดซอจดจางภาครฐ อนจะเปนการสรางความเชอมนใหกบสาธารณชนและกอใหเกดผลดกบการจดซอจดจางภาครฐใหเปนทยอมรบโดยทวไป

1 ราชกจจานเบกษา เลม 134 ตอนท 24 ก วนท 24 กมภาพนธ 2560

8

2.1.2 กฎกระทรวงตามพระราชบญญตการจดซอจดจางและบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 25602 กฎกระทรวงทออกตามพระราชบญญตการจดซอจดจางและบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 ถอเปนกฎหมายล าดบรอง มดวยกนหลายฉบบ ซงเปนการก าหนดรายละเอยด ขนตอน หลกเกณฑ วธการ และแนวท างปฏบตเกยวกบการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ เชน กฎกระทรวง ก าหนดใหหนวยงานอนเปนหนวยงานของรฐตามพระราชบญญตการจดซอจดจางและบรหารพสดภาครฐ ก าหนดหลกเกณฑเกยวกบผมสทธขอขนทะเบยนผประกอบการ ก าหนดพสดทรบตองการสงเสรมหรอสนบสนนและก าหนดวธการจดซอจดจางทพสดโดยวธคดเลอกและวธเฉพาะเจาะจง ก าหนดวงเงการจดซอจดจางพสดโดยวธเฉพาะเจาะจง วงเงนการจดซอจดจางทไมท าขอตกลงเปนหนงสอ และวงเงนการจดซอในการแตงตงผตรวจรบพสด ก าหนดหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขการขนทะเบยนทปรกษา ก าหนดอตราคาจางผใหบรการงานจางออกแบบหรอควบคมงานกอสราง ก าหนอตราเรองการจดซอจดจางกบหนวยงานของรฐทใชสทธอทธรณไมได เปนตน 2.1.3 ระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 ระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 เปนระเบยบทออกโดยอาศยอ านาจตามพระราชบญญตการจดซอจดจางและบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 ถอวาเปนกฎหมายล าดบรอง ทเปนการก าหนดรายละเอยด ขนตอน หลกเกณฑ วธการ และแนวท างปฏบตเกยวกบการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐใหเหมาะสม สอดคลองกบพระราชบญญตการจดซอจดจางและบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 โดยทหนวยงานของรฐตองยดถอ ปฏบตตามระเบยบดงกลาว ใหเปนไปในทศท างและมาตรฐานเดยวกน 2.1.4 พระราชบญญตมหาวทยาลยอบลราชธาน พ.ศ.2533

พระราชบญญตมหาวทยาลยอบลราชธาน พ.ศ.2533 เปนพระราชบญญตจดตงมหาวทยาลยอบลราชธาน อนเปนกฎหมายแมบทใหการด าเนนการตางๆ หรอสถาปนากอตงมหาวทยาลยอบลราชธาน ซงในมาตรา 15 (10) ไดใหอ านาจสภามหาวทยาลย วางระเบยบและออกขอบงคบตางๆ เกยวกบการเงนและทรพยสนของมหาวทยาลย ขนใชบงคบภายในมหาวทยาลยในการปฏบตงานและการด าเนนการตางๆ ซงรวมถงอ านาจไดก าหนดระเบยบมหาวทยาลยอบลราชธาน วาดวย กองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน 2.1.5 พระราชบญญตวธปฏบตราชการท างปกครอง พ.ศ.2539 พระราชบญญตวธปฏบตราชการท างปกครอง พ.ศ.2539 เปนกฎหมายกลางหรอกฎหมายมาตรฐานกลางในการปฏบตราชการท างปกครอง ของหนวยงานของรฐทกหนวยงาน เปนการก าหนกหลกเกณฑ ขนตอนตางๆ ส าหรบการด าเนนงานท างปกครองครองเพอใหการด าเนนงานเปนไปดวยความถกตองตามกฎหมาย มประสทธภาพในการบงคบใชกฎหมายใหรกษาประโยชนสาธารณะได และอ านวยความเปนธรรมแกประชาชน อกทงยงเปนการปองกนการทจรตและประพฤตมชอบในวงราชการ

2 ราชกจจานเบกษา เลม 134 ตอนพเศษ 210 ง วนท 23 สงหาคม 2560

9

2.1.6 ระเบยบมหาวทยาลยอบลราชธาน วาดวยการจดสรรคาธรรมเนยมการศกษา ระดบปรญญาตร พ.ศ.2560 ระเบยบมหาวทยาลยอบลราชธาน วาดวยการจดสรรคาธรรมเนยมการศกษา ระดบปรญญาตร พ.ศ.2560 เปนกฎหมายล าดบรองทออกตามความพระราชบญญตมหาวทยาลยอบลราชธาน พ.ศ.2533 ซงใหอ านาจสภามหาวทยาลย วางระเบยบและออกขอบงคบตางๆ เกยวกบการเงนและทรพยสนของมหาวทยาลย โดยระเบยบดงกลาวเปนการก าหนดการจดสรรเงนคาธรรมเนยมการศกษาของนกศกษาทลงทะเบยนเรยน และเงนคาบ ารงมหาวทยาลยทไดจากคาธรรมเนยมการศกษา 2.1.7 ระเบยบมหาวทยาลยอบลราชธาน วาดวยกองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน พ.ศ.2551 ระเบยบมหาวทยาลยอบลราชธาน วาดวยกองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มหาวทยาลย อบลราชธาน พ .ศ.2551เปนกฎหมายล าดบรองท ออกตามความพระราชบญญตมหาวทยาลยอบลราชธาน พ.ศ.2533 ซงใหอ านาจสภามหาวทยาลย วางระเบยบและออกขอบงคบตางๆ เกยวกบการเงนและทรพยสนของมหาวทยาลย โดยระเบยบดงกลาวเปนการก าหนดใหมกองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา โดยไดรบการจดสรรเงนจากเงนคาบ ารงกจกรรมนกศกษาและคาบ ารงกฬา ระเบยบมหาวทยาลยอบลราชธาน วาดวยการจดสรรคาธรรมเนยมการศกษา ระดบปรญญาตร พ.ศ.2560 เพอเปนรายไดของกองทน และใชเงนของกองทนโดยมวตถประสงค คอสนบสนนและสงเสรมกจกรรมของนกศกษษดานตางๆ เชน กจกรรมวชาการ กจกรรมกฬาและการสงเสรมสขภาพ กจกรรมบ าเพญประโยชนและรกษาสงแวดลอม กจกรรมนนทนาการ และกจกรรมสงเสรมศลปวฒนธรรม 2.1.8 ตามขอบงคบมหาวทยาลยอบลราชธาน วาดวยองคการนกศกษามหาวทยาลยอบลราชธาน พ.ศ.2537 ขอบงคบมหาวทยาลยอบลราชธาน วาดวยองคการนกศกษามหาวทยาลยอบลราชธาน พ.ศ.2537 เปนกฎหมายล าดบรองทออกตามความพระราชบญญตมหาวทยาลยอบลราชธาน พ.ศ.2533 ซ งใหอ านาจสภามหาวทยาลย วางระเบยบและออกขอบงคบของมหาวทยาลย และอาจมอบใหสวนราชการใดในมหาวทยาลยเปนผวางระเบยบและออกขอบงคบส าหรบสวนราชการนนเปนเรองๆ ไปกได

2.1.9 การใชบงคบกฎหมายเกยวกบงบประมาณ หนวยงานของรฐเมอไดรบงบประมาณจะตองด าเนนการตามพระราชบญญตการ

จดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 ดงน3 1) เงนงบประมาณตามกฎหมายวาดวยงบประมาณรายจาย กฎหมายวาดวยวธการ งบประมาณหรอกฎหมายวาดวยการโอนงบประมาณ

3 คมอปฏบตงานสวนพสด สวนพสด มหาวทยาลยวลยลกษณ, สงหาคม.2556

10

2) เงนซงหนวยงานของรฐไดรบโดยไดรบอนญาตจากรฐมนตร ใหโดยไมตองน าสงคลงตามกฎหมายวาดวยวธการงบประมาณ หรอกฎหมายวาดวยเงนคงคลง 3) เงนซงหนวยงานของรฐไดรบโดยไมตองน าสงคลงเปนรายไดแผนดนตามกฎหมาย 4) เงน ภาษอากร คาธรรมเนยม หรอผลประโยชนอนทตกเปนรายไดของราชการสวนทองถนตามกฎหมายหรอทราชการสวนทองถนมอานาจเรยกเกบตามกฎหมาย 5) เงนก เงนชวยเหลอ และเงนอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง

2.2 หลกเกณฑวธการเกยวกบการปฏบตงาน การด าเนนการเกยวกบการจดการและการบรหารพสด ตามระเบยบมหาวทยาลยอบลราชธาน วาดวยกองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษามหาวทยาลยอบลราชธาน พ.ศ.2551 โดยงานกจกรรมนกศกษา ส านกงานพฒนานกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน ไดใหความส าคญในการด าเนนการเกยวกบการจดการและการบรหารพสดตามกระบวนการบรหารพสดภาครฐทจดท าเปนระเบยบหรอแนวท างปฏบตส าหรบผปฏบตงาน เพอใหสอดคลองกบพระราชบญญตการจดซอจดจางและบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 ทงกฎ ระเบยบ ประกาศ หรอค าสงทเกยวของ นอกจากนแลวยงตองยดหลกตางๆ ใชเปนเกณฑในการปฏบตงานดานการบรหารพสด ดงน 2.2.1 หลกการในการด าเนนการตามกฎหมายวาดวยพสดภาครฐ 2.2.2 หลกการในการจดซอจดจางจางพสด 2.2.3 หลกเกณฑการจดท ารางขอบเขตของงานหรอรายละเอยดคณลกษณะเฉพาะของพสด 2.2.4 หลกเกณฑ วธการซอหรอจางโดยวธเฉพาะเจาะจง 2.2.5 หลกการจดท าและเปดเผยราคากลาง 2.2.6 หลกเกณฑการท าสญญาหรอขอตกลง และการแกไขสญญาหรอขอตกลง 2.2.7 หลกการบรหารสญญาและการตรวจรบพสด 2.2.8 หลกเกณฑการบอกเลกสญญา หรอขอตกลง 2.2.9 ขอปฏบตในการจดหาพสดภาครฐ 2.2.10 หลกการควบคมและบ ารงรกษาพสด 2.2.11 หลกการจ าหนายพสดภาครฐทด 2.2.12 ขอควรระวงในการจดหาพสดภาครฐ 2.2.13 หลกการตรวจสอบผมผลประโยชนรวมกนในการจดซอจดจางพสดภาครฐ 2.2.14 หลกเกณฑการแตงตงคณะกรรมการจดซอหรอจาง และองคประกอบคณะกรรมการ 2.2.15 การอทธรณ 2.2.16 การรองเรยน

11

2.2.1 หลกการ แนวคดในการด าเนนการตามกฎหมายวาดวยพสดภาครฐ หลกการจดหาพสดภาครฐทดของประเทศไทยตามพระราชบญญตการจดซอ จดจางและบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 ก าหนดแนวคดหรอหลกการในการจดหาพสดทกขนตอนใหผมหนาทรบผดชอบการจดหาพสดตองด าเนนการโดยเปดเผย โปรงใส และเปดโอกาสใหมการแขงขนอยางเปนธรรม ทงน โดยค านงถงคณสมบตและความสามารถของผเสนอราคาหรอผเสนองาน เวนแตกรณทมลกษณะเฉพาะอนเปนขอยกเวนตามทก าหนดไวในระเบยบฯ และในการด าเนนงานแตละขนตอน ผรบผดชอบตองบนทกหลกฐานในการด าเนนงาน พรอมทงระบเหตผลในการพจารณาสงการในขนตอนทส าคญไวเพอประกอบการพจารณาดวย อยางไรกด โดยทกระบวนการบรหารพสดภาครฐของประเทศไทย ไดก าหนดโดยระเบยบ ในขณะทรฐไดใหความส าคญในการจดหาพสดภาครฐเปนอยางมาก โดยเฉพาะอยางยงในเรองของการก ากบดแลใหมการแขงขนอยางเปนธรรม และการรกษาประโยชนจากเงนและทรพยสนของแผนดน ซงมการใชจายในดานพสดจ านวนมากทกป ดงนน จงมขอก าหนดในกฎหมายอกหลายฉบบทผเกยวของกบการพสดจะตองน าไปใชเปนแนวคดในการบรหารงาน รวมทงกฎหมายพนฐานทเกยวของดวย กรอบแนวคด หลกเกณฑ และกระบวนการในการด าเนนการทอยในกฎหมาย และระเบยบตาง ๆ ทส าคญโดยสรป ไดแก 4 1) รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ซงเปนกฎหมายแมบทของประเทศจะมขอก าหนดทเปดโอกาสใหบคคลมเสรภาพในการประกอบอาชพ และการแขงขนโดยเสรอยางเปนธรรม และรฐตองก ากบดแลใหมการแขงขนอยางเปนธรรม ปองกนการ ผกขาดตดตอนทงท างตรงและท างออม 2) กฎหมายวาดวยวธการงบประมาณและกฎหมายวาดวยงบประมาณ รายจายประจ าป ตลอดจนระเบยบส านกงบประมาณวาดวยการบรหารงบประมาณ ก าหนดรายการ ประเภท และงบประมาณรายจายทจดสรรใหแตละหนวยงาน ตลอดจนก าหนดหลกเกณฑการบรหารงบประมาณโดยรวม 3) ประมวลกฎหมายแพงและพาณชยก าหนดความหมายของการจดหาแตละ ประเภท รวมทงหนาทและความรบผดของผทเกยวของ 4) กฎหมายวาดวยวธปฏบตราชการท างปกครอง ก าหนดกระบวนการและ ขนตอนในการด าเนนการเกยวกบการพสด ทเปนค าสงท างปกครอง ไดแก การสงรบ หรอไมรบค าเสนอใหจดหา การสงอนมตการจดหา การสงยกเลกกระบวนการ พจารณาค าเสนอ และการสงใหเปนผทงงาน ซงเจาหนาทของรฐจะตองด าเนนการ ตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดในกฎหมายวาดวยวธปฏบตราชการท างปกครอง 5) กฎหมายวาดวยขอมลขาวสารของราชการ ซงเปนกฎหมายท ใหสทธกบ ประชาชนในการรบรขอมลขาวสารของราชการ ขอมลเกยวกบการประกาศสอบราคา และประกาศ

4 ภรวฒน เกอทาน, เอกสารประกอบการบรรยายเรอง ระบบจดซอจดจางภาครฐดวยอเลกทรอนกส

12

ประกวดราคา รวมถงขอมลขาวสารเกยวกบผลการพจารณาจดหาของ หนวยงานของรฐ เปนเอกสารทหนวยงานของรฐตองจดใหมไวใหประชาชนเขาตรวจดได 6) พระราชกฤษฎกาวาดวยหลกการและวธการบ รหารจดการบานเมองทด ก าหนดใหหนวยงานสวนราชการด าเนนการจดซอจดจางโดยเปดเผยและเทยงธรรม ค านงถงประโยชนและผลเสยท างสงคม ภาระตอประชาชน คณภาพ วตถประสงคท จะใช ราคา และผลประโยชนระยะยาวของสวนราชการทจะไดรบประกอบกน ทงน ตองจดใหมการเปดเผยขอมลเกยวกบการจดซอจดจางและสญญาทไดมการอนมตให จดซอจดจางแลว ใหประชาชนสามารถขอดหรอตรวจสอบได โดยมขอยกเวนเฉพาะ กรณท เกยวกบการคมครองความลบท างราชการหรอความลบท างการคา 7) กฎหมายวาดวยความผดเกยวกบการเสนอราคาตอหนวยงานของรฐ ก าหนดลกษณะความผดและกลไลการด าเนนงานเอาผดกบผกระท าผด รวมทงผ ด ารงต าแหนงท างการเมองและเจาหนาทของรฐ เพอปองกนและแกไขปญหาความไมชอบมาพากลในการเสนอราคาตอหนวยงานของรฐ ท าใหเกดความโปรงใส ขจด ความไมเปนธรรมในการเสนอราคา 8) ระเบยบคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนวาดวยวนยท างงบประมาณและการคลง ก าหนดโทษปรบทางปกครอง ส าหรบผทฝาฝนขอก าหนดทเกยวกบการ พสด และท าใหรฐเสยหาย 2.2.2 หลกการในการจดซอจดจางจางพสด

เพอกอใหเกดประโยชนสงสดแกหนวยงานของรฐ ในการหลกจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐทดตองสอดคลองกบหลกการ ดงน5

1) คมคา หมายถง พสดตองมคณภาพ หรอคณลกษณะทตอบสนองวตถประสงคในการใชงาน ราคาเหมาะสม และมแผนการบรหารพสดทเหมาะสมและชดเจน 2)โปรงใส หมายถง ตองกระท าโดยเปดเผย เปดโอกาสใหมการ แขงขนอยาง เปนธรรมมการปฏบตตอผประกอบการโดยเทาเทยมกน มระยะเวลาทเหมาะสมและเพยงพอตอการยนขอเสนอมหลกฐานการด าเนนงานชดเจน และ มการเปดเผยขอมลจดซอจดจาง และการบรหารพสดในทกขนตอน

3) มประสทธภาพและประสทธผล หมายถง ตองมการวางแผนการจดซอจดจางและการบรหารพสดเปนไปอยางตอเนอง ลวงหนา ก าหนดเวลาทเหมาะสมโดยมการประเมนและเปดเผยผลสมฤทธของการจดซอจดจางและการบรหารพสด

4) ตรวจสอบได หมายถง มการจดเกบขอมลการจดซอจดจางและการบรหารพสดอยางเปนระบบเพอประโยชนในการตรวจสอบ

5 ชณหจต สงขใหม. เอกสารประกอบการประชมเชงปฏบตการโครงการเพมขดสมรรถนะในการถายทอด

ยทธศาสตรสการปฏบต. ส านกมาตรฐานระบบพสดภาครฐ กรมบญชกลาง กระทรวงการคลง, 2548

13

2.2.3 หลกเกณฑการจดท ารางขอบเขตของงานหรอรายละเอยดคณลกษณะเฉพาะของพสด 1) การก าหนดคณลกษณะเฉพาะของพสดทจะท าการจดซอจดจาง ใหหนวยงานของรฐค านงถงคณภาพ เทคนค และวตถประสงคของการจดซอจดจางพสดนน 2) หามมใหก าหนดคณลกษณะเฉพาะของพสดใหใกลเคยงกบยหอใดยหอหนง หรอของผขายรายใดรายหนงโดยเฉพาะ เวนแต พสดทจะท าการจดซอจดจางตามวตถประสงคนนมยหอเดยวหรอจะตองใชอะไหลของยหอใด กใหระบยหอนนได 3) ในการซอหรอจางทมใชการจางกอสราง ใหหวหนาหนวยงานของรฐแตงตงคณะกรรมการขนมาคณะหนง หรอจะใหเจาหนาทหรอบคคลใดบคคลหนงรบผดชอบในการจดท ารางขอบเขตของงานหรอรายละเอยดคณลกษณะเฉพาะของพสดทจะซอหรอจาง รวมทงก าหนดหลกเกณฑการพจารณาคดเลอกขอเสนอดวย 4) การก าหนดรายละเอยดคณลกษณะเฉพาะของพสดทจะซอหรอจางมมาตรฐานและเปนประโยชนตอทางราชการ หากพสดทจะซอหรอจางใดมประกาศก าหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมแลวใหก าหนดรายละเอยดคณลกษณะเฉพาะของพสดทจะซอหรอจาง หรอรายการในการกอสรางตามมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม หรอเพอความสะดวก จะระบเฉพาะหมายเลขมาตรฐานกได 5 ) ใน กรณ พ ส ด ท จ ะซ อ ห ร อ จ า ง ใด ย ง ไม ม ป ระก าศ ก าห น ด ม าต รฐ านผลตภณฑอตสาหกรรมแตมผไดรบการจดทะเบยนผลตภณฑไวกบกระทรวงอตสาหกรรมแลว ใหก าหนดรายละเอยดคณลกษณะเฉพาะของพสดทจะซอหรอจางหรอรายการในการกอสรางใหสอดคลองกบรายละเอยดคณลกษณะเฉพาะตามทระบในคมอผซอหรอใบแทรกคมอผซอทกระทรวงอตสาหกรรมจดท าขน 6) การจางกอสราง จะตองใหหวหนาหนวยงานของรฐแตงตงคณะกรรมการขนมาคณะหนงหรอจะใหเจาหนาทหรอบคคลใดบคคลหนงจดท าแบบรปรายการงานกอสราง หรอจะด าเนนการจางออกแบบหรอควบคมงานกอสรางกได 7) องคประกอบ ระยะเวลาการพจารณา และการประชมของคณะกรรมการใหเปนไปตามทหวหนาหนวยงานของรฐก าหนดตามความจ าเปนและเหมาะสม 8) รายละเอยดของการจดท าขอบเขตการจาง ประกอบดวย6 (1) เหตผลและความจ าเปนทจะตองซอหรอจาง (2) ขอบเขตของงานหรอรายละเอยดคณลกษณะเฉพาะพสดหรอรปแบบรายการงานกอสรางทจะซอหรอจาง แลวแตกรณ (3) ราคากลางของพสดทจะซอหรอจาง (4) วงเงนทจะซอหรอจาง โดยใหระบวงเงนงบประมาณ ถาไมมวงเงนดงกลาวใหระบวงเงนทประมาณวาจะซอหรอจางในครงนน

6 ระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยการจดซอจดจางและบรหารพสดภาครฐ พ.ศ.2560 ขอ 22

14

(5) ก าหนดเวลาทตองการใชพสดนนหรอใหงานนนแลวเสรจ (6) วธการทจะซอหรอจางและเหตผลทตองซอหรอจางโดยวธนน (7) หลกเกณฑการพจารณาคดเลอกขอเสนอ (8) ขอเสนออนๆ ถาม 2.2.4 หลกเกณฑ วธการซอหรอจางโดยวธเฉพาะเจาะจง วธเฉพาะเจาะจง ไดแก การทหนวยงานของรฐเชญชวนผประกอบการทมคณสมบตตรงตามเงอนไขทหนวยงานของรฐก าหนดรายใดรายหนงใหเขายนขอเสนอ หรอใหเขามาเจรจาตอรองราคา รวมทงการจดซอจดจางพสดกบผประกอบการโดยตรงในวงเงนเลกนอยตามทก าหนดในกฎกระทรวง ใหคณะกรรมการซอหรอจางโดยวธเฉพาะเจาะจงเชญชวนผประกอบการทมคณสมบตตามทก าหนดใหเขายนขอเสนอตอหนวยงานของรฐ โดยใหด าเนนการดงตอไปน 1) กรณใชวธตามมาตรา 56 (2) (ก) ใชทงวธประกาศเชญชวนทวไปและวธคดเลอก หรอวธคดเลอกแลวแตไมมผยนขอเสนอ หรอขอเสนอนนไมไดรบการคดเลอกใหสบราคาจากผประกอบการทมอาชพขายหรอรบจางนนโดยตรง และจากผยนขอเสนอในการใชวธประกาศเชญชวนทวไปหรอวธคดเลอกซงถกยกเลกไป (ถาม) ทงน หากเหนวาผยนขอเสนอรายทเหนสมควรซอหรอจางเสนอราคาสงกวาราคาในทองตลาด หรอราคาทคณะกรรมการเหนสมควร ใหตอรองราคาลงเทาทจะท าได 2) กรณพสดนนมผประกอบการทคณสมบตโดยตรงเพยงรายเดยว และกรณทเปนพสดทมความจ าเปนตองใชโดยฉกเฉนเนองจากอบตภยหรอภยธรรมชาตหรอเกดโรคตดตออนตราย และการด าเนนการโดยวธประกาศเชญชวนทวไปหรอวธคดเลอกอาจกอใหเกดความลาชาหรอเสยหาย ตามมาตรา 56 (2) (ค) (ง) ใหเชญผประกอบการทมอาชพขายหรอรบจางนนโดยตรง มายนขอเสนอหากเหนวาราคาทเสนอนนยงสงกวาราคาในทองถน หรอราคากลางหรอวงเงนงบประมาณ หรอราคาทคณะกรรมการเหนสมควร ใหตอรองราคาลงเทาทจะท าได 3) กรณจ าเปนตองท าการจดซอจดจางเพมเตมหรอตอเนองจากพสดทไดจดซอจดจางไวกอนแลว ตามมาตรา 56 (2) (จ) ใหเจรจากบผประกอบการรายเดมตามสญญาหรอขอตกลงซงยงไมสนสดระยะเวลาสงมอบ เพอขอใหมการซอหรอจางตามรายละเอยด และราคาทต ากวาหรอราคาเดม โดยค านงถงราคาตอหนวยตามสญญาเดม (ถาม) เพอใหเกดประโยชนสงสดตอหนวยงานของรฐ 4) กรณเปนพสดทขายทอดตลาดโดยหนวยงานของรฐ องคการระหวางประเทศหรอหนวยงานของตางประเทศ ตามมาตรา 56 (2) (ฉ) ใหด าเนนการโดยเจรจาตกลงราคา 5) กรณเปนพสดทเปนทดนหรอสงปลกสรางซงจ าเปนตองซอเฉพาะแหงวธตามมาตรา 56 (2) (ช) ใหเชญเจาของทดนหรอสงปลกสรางโดยตรงมาเสนอราคา หากเหนวาราคาทเสนอนนยงสงกวาราคาในทองถน หรอราคากลาง หรอวงเงนงบประมาณ หรอราคาทคณะกรรมการเหนสมควร ใหตอรองราคาลงเทาทจะท าได (1) กรณการจดซอจดจางทมการผลต จ าหนาย กอสราง หรอใหบรการเปนการทวไป และมวงเงนตามทก าหนดในกฎกระทรวง ตามมาตรา 56 (2) (ข) ใหเจาหนาทเจรจาตกลง

15

ราคากบผประกอบการทมอาชพขายหรอรบจางนนโดยตรง แลวใหซอหรอจางภายในวงเงนทไดรบความเหนชอบจากหวหนาหนวยงานของรฐ (2) ส าหรบกรณขางตนทมความจ าเปนเรงดวน ไมอาจคาดหมายได และด าเนนการตามปกตไดทน ใหเจาหนาทหรอผทรบผดชอบในการปฏบตงานนนด าเนนการไปกอนแลวรบรายงานขอความเหนชอบตอหวหนาหนวยงานของรฐ และเมอหวหนาหนวยงานของรฐใหความเหนชอบแลวใหถอวารายงานดงกลาวเปนหลกฐานการตรวจรบโดยอนโลม 2.2.5 หลกการจดท าและเปดเผยราคากลาง ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต ไดหนงสอส านกงาน ป .ป .ช . ท ปช 0001.26/ว 0025 ลงวนท 4 กนยายน 2556 เรอง การเปดเผยขอมลรายละเอยดคาใชจายเกยวกบการจดซอจดจาง ราคากลาง และการค านวณราคากลาง ก าหนดวา “ในกรณทหนวยของรฐไดมการใหความเหนชอบรายงานขอซอขอจางซงมวงเงนการจดซอจดจางเกนกวาหนงแสนบาท ตงแตวนท 11 สงหาคม 2556 ใหหนวยงานของรฐเปดเผยขอมลรายละเอยดคาใชจายเกยวกบการจดซอจดจาง ราคากลาง และการค านวณราคากลางตามแบบตารางแสดงวงเงนงบประมาณทไดรบจดสรรและรายละเอยดคาใชจายเกยวกบการจดซอจดจาง รวม 7 ประเภท.....” ดงน 1) ตารางแสดงวงเงนงบประมาณทไดรบจดสรรและราคากลางในงานจางกอสราง 2) ตารางแสดงวงเงนงบประมาณทไดรบและรายละเอยด คาใชจายในการจางควบคมงาน 3) ตารางแสดงวงเงนงบประมาณทไดรบจดสรรและรายละเอยดคาใชจายในการจางออกแบบ 4) ตารางแสดงวงเงนงบประมาณทไดรบจดสรรและรายละเอยดคาใชจายในการจางทปรกษา 5) ตารางแสดงวงเงนงบประมาณทไดรบจดสรรและรายละเอยดคาใชจายในการจางงานวจยหรอเงนสนบสนนใหทนการวจย 6) ตารางแสดงวงเงนงบประมาณทไดรบจดสรรและรายละเอยดคาใชจายในการจางพฒนาระบบคอมพวเตอร 7) ตารางแสดงวงเงนงบประมาณทไดรบจดสรรและราคากลาง (ราคาอางอง) ในการจดซอจดจางทมใชงานกอสราง 2.2.6 หลกเกณฑการท าสญญาหรอขอตกลง และการแกไขสญญาหรอขอตกลง 1) การลงนามในสญญาและการแกไขสญญา เปนอ านาจของหวหนาหนวยงานของรฐการลงนามในสญญา จะกระท าไดเมอพนระยะเวลาการอทธรณ 2) การท าสญญาหรอขอตกลงเปนหนงสอ นอกจากการจางทปรกษาใหก าหนดคาปรบเปนรายวนในอตราตายตวระหวางรอยละ 0.01 – 0.20 ของราคาพสดทยงไมไดรบมอบ

16

3) การจางซงตองการผลส าเรจของงานทงหมดพรอมกน ใหก าหนดคาปรบเปนรายวนเปนจ านวนเงนตายตวในอตรารอยละ 0.01 – 0.10 ของราคางานจาง ตองไมตากวาวนละ 100 บาท 4) ส าหรบงานกอสรางสาธารณปโภค ทมผลกระทบตอการจราจร ใหก าหนดคาปรบเปนรายวนในอตรารอยละ 0.25 ของราคางานจางนน แตอาจจะก าหนดขนสงสดของการปรบกได ทงนตามหลกเกณฑทคณะกรรมการนโยบายก าหนด ทงน ใหก าหนดเรองคาปรบไวในเอกสารเชญชวนใหชดเจนดวย 5) ใหหนวยงานของรฐสงสาเนาสญญาหรอขอตกลงเปนหนงสอ ซงมมลคาตงแตหนงลานบาทขนไป ใหสานกงานการตรวจเงนแผนดนและกรมสรรพากรภายใน 30 วน นบแตวนท าสญญาหรอขอตกลง หรอตามวธการทกรมบญชกลางก าหนด 6) การแกไขสญญาหรอขอตกลง ตองอยภายในขอบขายแหงวตถประสงคเดมของสญญาหรอขอตกลงนน โดยหนวยงานของรฐตองพจารณาเปรยบเทยบคณภาพของพสด หรอรายละเอยดของงาน รวมทงราคาของพสดหรองานตามสญญาหรอขอตกลงกบพสดทจะท าการแกไขนนกอนแกไขสญญาหรอขอตกลงดวยในกรณทเปนการจดซอจดจางทเกยวกบความมนคงแขงแรง หรองานเทคนคเฉพาะอยางจะตองไดรบการรบรองจากวศวกร สถาปนกและวศวกรผชานาญการ หรอผทรงคณวฒซงรบผดชอบหรอสามารถรบรอง คณลกษณะเฉพาะ แบบและรายการของงานกอสราง หรองานเทคนคเฉพาะอยางนนแลวแตกรณดวยเมอผมอ านาจอนมตสงซอหรอสงจางแลวแตกรณ ไดอนมตการแกไขสญญาหรอขอตกลงแลวใหหวหนาหนวยงานของรฐเปนผลงนามในสญญาหรอขอตกลงทไดแกไขนน 2.2.7 หลกการบรหารสญญาและการตรวจรบพสด การด าเนนการตามสญญาหรอขอตกลง ใหผมอ านาจแตงตงคณะกรรมการตรวจรบพสดเพอรบผดชอบการบรหารสญญาหรอขอตกลง และการตรวจรบพสด กรณทมการจดจางวงเงนเลกนอยตามทก าหนดในกฎกระทรวงจะแตงตงบคคลหนงบคคลใด เปนผตรวจรบพสดกได คณะกรรมการตรวจรบพสดในงานซอหรองานจาง มหนาทดงน 1) ตรวจรบพสด ณ ทท าการของผใชพสดนน หรอสถานทซงก าหนดไวในสญญาหรอขอตกลงการตรวจรบพสด ณ สถานทอน ในกรณทไมมสญญาหรอขอตกลง จะตองไดรบอนมตจากหวหนาหนวยงานของรฐกอน 2) ตรวจรบพสดใหถกตองครบถวนตามหลกฐานทตกลงกนไว สาหรบกรณทมการทดลองหรอตรวจสอบในท างเทคนคหรอท างวทยาศาสตร จะเชญผชานาญการหรอผทรงคณวฒ เกยวกบพสดนนมาใหค าปรกษา หรอสงพสดนนไปทดลองหรอตรวจสอบ ณ สถานทของผชานาญการหรอผทรงคณวฒนนๆ กไดในกรณจ าเปนทไมสามารถตรวจนบเปนจ านวนหนวยทงหมดไดใหตรวจรบตามหลกวชาการสถต 3) ใหตรวจรบพสดในวนทผขายหรอผรบจางนาพสดมาสงและใหด าเนนการใหเสรจสนโดยเรวทสด

17

4) เมอตรวจถกตองครบถวนแลว ใหรบพสดไวและถอวาผขายหรอผรบจางไดสงมอบพสดถกตองครบถวนตงแตวนทผขายหรอผรบจางนาพสดนนมาสง แลวมอบแกเจาหนาทพรอมกบท าใบตรวจรบโดยลงชอไวเปนหลกฐานอยางนอย 2 ฉบบ มอบแกผขายหรอผรบจาง 1 ฉบบ และเจาหนาท 1 ฉบบเพอด าเนนการเบกจายเงนตามระเบยบของหนวยงานของรฐและรายงานใหหวหนาหนวยงานของรฐทราบ 5) ในกรณทเหนวาพสดทสงมอบ มรายละเอยดไมเปนไปตามขอก าหนดในสญญาหรอขอตกลงใหรายงานหวหนาหนวยงานของรฐผานหวหนาเจาหนาท เพอทราบและสงการ 6) ในกรณทผขายหรอผรบจางสงมอบพสดถกตองแตไมครบจ านวน หรอสงมอบครบจ านวนแตไมถกตองทงหมด ถาสญญาหรอขอตกลงมไดก าหนดไวเปนอยางอน ใหตรวจรบไวเฉพาะจ านวนทถกตอง และใหรบรายงานหวหนาหนวยงานของรฐผานหวหนาเจาหนาทเพอแจงใหผขายหรอผรบจางทราบภายใน 3 วนท าการ นบถดจากวนตรวจพบ แตทงน ไมตดสทธหนวยงานของรฐทจะปรบผขายหรอผรบจางในจ านวนทสงมอบไมครบถวนหรอไมถกตองนน 7) การตรวจรบพสดทประกอบกนเปนชดหรอหนวย ถาขาดสวนประกอบอยางใดอยางหนงไปแลวจะไมสามารถใชการไดโดยสมบรณ ใหถอวาผขายหรอผรบจางยงมไดสงมอบพสดนน และโดยปกตใหรบรายงานหวหนาหนวยงานของรฐเพอแจงใหผขายหรอผรบจางทราบภายใน 3 วนท าการนบถดจากวนทตรวจพบ 8) ถากรรมการตรวจรบพสดบางคนไมยอมรบพสดโดยท าความเหนแยงไวใหเสนอหวหนาหนวยงานของรฐเพอพจารณาสงการ 2.2.8 หลกเกณฑการบอกเลกสญญาหรอขอตกลง การบอกเลกสญญาหรอขอตกลง หากปรากฏวาคสญญาไมสามารถปฏบตตามสญญาหรอขอตกลงได และจะตองมการปรบตามสญญาหรอขอตกลงนนหากจานวนเงนคาปรบจะเกนรอยละสบของวงเงนคาพสดหรอคาจาง ใหหนวยงานของรฐพจารณาด าเนนการบอกเลกสญญาหรอขอตกลงเวนแตคสญญาจะไดยนยอมเสยคาปรบใหแกหนวยงานของรฐโดยไมมเงอนไขใดๆ ทงสนใหหวหนาหนวยงานของรฐพจารณาผอนปรนการบอกเลกสญญาไดเทาทจ าเปน เหตบอกเลกสญญา/ขอตกลงใหอยในดลพนจของผมอานาจทจะบอกเลกกบคสญญาดงน 1) เหตตามทกฎหมายก าหนด 2) เหตอนเชอไดวาผขายหรอผรบจางไมสามารถสงมอบงานหรอท างานใหแลวเสรจไดภายในระยะเวลาทก าหนด 3) เหตอนตามทก าหนดไวในพระราชบญญตนหรอในสญญาหรอขอตกลง 4) เหตอนตามระเบยบทรฐมนตรก าหนด การบอกเลกสญญาหรอขอตกลง ใหผมอ านาจพจารณาเฉพาะในกรณ ดงน 1) ทเปนประโยชนแกหนวยงานของรฐโดยตรงหรอเพอประโยชนสาธารณะ

18

2) เพอแกไขขอเสยเปรยบของหนวยงานของรฐในการทจะปฏบตตามสญญาหรอขอตกลงนนตอไป 2.2.9 ขอปฏบตทดในการจดหาพสดภาครฐ7 ขอปฏบตทดในการจดหาพสดภาครฐ ประกอบดวย 1) มการวางแผนการจดหาและด าเนนการตามแผนทวางไวตลอดจนการมระบบการตดตาม ตรวจสอบทด 2) ด าเนนการดวยความโปรงใส เปดเผย เปนธรรม และมการแขงขนกนอยางแทจรง 3) ด าเนนการใหไดวสดทด มความคมคาในการจดหา เพอใหการใชจายเงนเกดประโยชนสงสด 4) ก าหนดคณสมบตเฉพาะและแบบรปรายการทชดเจนและเปนกลาง สอดคลองกบความตองการในการใชงาน 5) การพจารณาเปนไปอยางโปรงใสและค านงถงความคมคาในการจดหา พสดทตองการ 6) การตรวจรบพสดหรอตรวจงานจางเปนไปตามขอก าหนดในสญญา อยาง ถกตองครบถวน และสามารถน าไปใชประโยชนไดทนความตองการใชงาน 2.2.10 หลกการควบคมและบ ารงรกษาพสด การควบคมและบ ารงรกษา เปนสวนหนงของวงจรการบรหารพสด หลกการควบคมและบ ารงรกษาพสด ทดควรประกอบดวย8 1) ลงบญชหรอทะเบยนพสดทท างราชการไดรบหรอลงทะเบยนใหครบถวน 2) ควบคมการเบกจายพสดใหรดกม 3) ดแลรกษาพสดใหใชงานไดตลอดเวลาและมการท าประวตการใชงาน 4) มการท าหลกฐานการยมและคนพสด 5) มการตรวจสอบพสดประจ าป หลกการควบคมพสดภาครฐทด ตามแนวคดของประเทศไทย จะประกอบดวย 1) พสดไมวาจะไดมาดวยประการใดจะตองมการควบคมท างบญชหรอทะเบยน เพอใหทราบวามการเบกจายไปใชจรงและมการใชใหสมประโยชน 2) กรณทมการยม จะตองมหลกฐานการยม การอนมตใหยม และการตดตาม ทวงคนพสดทยมภายในก าหนดเวลายม

7 อางแลว, เชงอรรถท .... 8 อดศย เพยงเกษ, การบรหารงานพสดของรยนทจดการศกษาระดบมธยมศกษา, วทยานพนธครศาส

ตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฎเลย, 2548

19

3) มการควบคมดแลและเกบรกษาในทท เหมาะสม อย ในสภาพท ใชงานได ตลอดเวลา และทนตามความตองการในการใชงาน 4) มการตรวจสอบการรบและจายพสดอยางสม าเสมอ อยางนอยปละ 1 ครง หลงจากผานขนตอนการควบคมพสดซงอยระหวางการใชงานแลว และตรวจพบวามพสดช ารดบกพรองจนไมสามารถใชงานไดอกตอไป หรอหากใชงานตอไปจะ สนเปลองคาใชจายมาก หรอเปนพสดทหมดความจ าเปนในการใชงานแลว ขนตอนสดทายของวงจรพสดคอตองจ าหนายพสดนนออกไปจากบญชหรอทะเบยน การจ าหนายพสดเปนการหาวธใชประโยชนจากพสดจนหมดคณคาอยางแทจรง และเปนการลดภาระคาใชจายในการบ ารงรกษา ตลอดจนสามารถหมนเวยนจดหาพสดใหมมาทดแทนได 2.2.11 หลกการจ าหนายพสดภาครฐทด หลกการจ าหนายพสดภาครฐทด ตามแนวคดของประเทศไทย9จะประกอบดวย 1) มผรบผดชอบกรณพสดช ารดซงไมไดเกดจากการใชงานตามปกต หรอสญหาย 2) เปนประโยชนในการตดทอนความรบผดชอบระหวางกน โดยเฉพาะการรบสงงานของผพนจากต าแหนงหนง และผท เขามารบต าแหนงแทน และท าใหเกดความตอเนองในการปฏบตงาน 3) สามารถใชเปนขอมลในการจดหาตอไป 4) มการจ าหนายในเวลาทเหมาะสม เพอลดภาระในการบ ารงรกษา และอาจ น าไปใชประโยชนตอหนวยงานอนได 2.2.12 ขอควรระวงในการจดหาพสดภาครฐ การจดหาพสดของท างราชการจ าเปนตองมแนวท างปฏบตทรอบคอบและรดกม ในขณะทตองการไดมาซงพสดทดในเวลารวดเรวทนเวลาใชงาน และในราคาทเหมาะสม โดยสงทผปฏบตงานตองพงระวงในการจดหาพสดภาครฐ คอ 1) การวางแผนการจดหาพสดไมเหมาะสมหรอไมด าเนนการตามแผนทวางไว 2) การก าหนดคณลกษณะเฉพาะหรอแบบรปรายการละเอยดไมชดเจน หรอไมครบถวน 3) การก าหนดคณสมบตของผเขามาเสนอราคาทสงหรอต าเกนไป 4) การเผยแพรขาวสารการจดหาไมทวถงและใหเวลาในการเสนอราคาไม เพยงพอ 5) การพจารณาราคาไมโปรงใสและมกจะไมค านงถงความคมคาในการ จดหาพสดทตองการ 6) การตรวจรบพสดหรอตรวจงานจางลาชาและไมเปนไปตามสญญา

9 เรองเดยวกน

20

จากทกลาวมาขางตน เปนปญหาทมกเกดขนในการบรหารจดการพสดทเปนปญหาส าคญ ซงผปฏบตงานตองพงระมดระวงปญหาดงกลาวและตองหาวธการแกไขทเหมาะสม และถกตองตามหลกกฎหมาย และหลกเกณฑในการปฏบตงาน เพอใหการด าเนนการถกตอง

2.2.13 หลกการตรวจสอบผมผลประโยชนรวมกนในการจดซอจดจางพสดภาครฐ เพอเปนการเปดโอกาสใหมการแขงขนกนอยางเปนธรรม และเปนการปองกนการ

ทจรตในการจดซอจดจาง ควรตองตรวจสอบผมสวนไดเสยในขนตอนการด าเนนการตางๆ ซงอาจมผลประโยชนทบซอนหรอมผลประโยชนรวมกน โดยอาจด าเนนการ ดงน

1) ใหผมหนาทตรวจสอบคณสมบตด าเนนการตรวจสอบคณสมบตของผยนขอเสนอแตละรายวาเปนผมผลประโยชนรวมกนหรอไม หากปรากฏวามผยนขอเสนอเปนผมผลประโยชนรวมกนใหผมหนาทตรวจสอบคณสมบตตดรายชอผยนขอเสนอออกจากการเปนผยนขอเสนอในครงนน

2) ในการตรวจสอบคณสมบตของผยนขอเสนอแตละราย ใหเจาหนาทก าหนดใหผยนขอเสนอยนเอกสารแสดงคณสมบตแยกมาตางหาก โดยอยางนอยตองมเอกสารดงตอไปน

(1) ในกรณผยนขอเสนอเปนนตบคคล (2) หางหนสวนสามญหรอหางหนสวนจ ากด ใหยนส าเนาหนงสอรบรองการ

จดทะเบยนนตบคคล บญชรายชอหนสวนผจดการ ผมอ านาจควบคม (ถาม) พรอมทงรบรองส าเนา ถกตอง (3) หนงสอบรคณหสนธ บญชรายชอกรรมการ ผจดการ ผมอ านาจควบคม (ถาม) และบญชรายชอผถอหนรายใหญ (ถาม) พรอมทงรบรองส าเนาถกตอง

3) ในกรณผยนขอเสนอเปนบคคลธรรมดาหรอคณะบคคลทมใชนตบคคล ใหยนส าเนาบตรประจ าตวประชาชนของผนน สาเนาขอตกลงทแสดงถงการเขาเปนหนสวน (ถาม) ส าเนาบตรประจ าตวประชาชนของผเปนหนสวน พรอมทงรบรองสาเนาถกตอง

4) ในกรณผยนขอเสนอเปนผยนขอเสนอรวมกนในฐานะเปนผรวมคา ใหยนส าเนาสญญาของการเขารวมคา ส าเนาบตรประจ าตวประชาชนของผรวมคา และในกรณทผเขารวมคาฝายใดเปนบคคลธรรมดาทมไดถอสญชาตไทย กใหยนส าเนาหนงสอเดนท าง หรอถาผรวมคาฝายใดเปนนตบคคลใหยนเอกสารตามทระบไวใน 2)

5) เอกสารอนตามทหนวยงานของรฐก าหนด เชน สาเนาใบทะเบยนพาณชย ส าเนาใบทะเบยนภาษมลคาเพมการยนเอกสารแสดงคณสมบต ใหยนมาพรอมกบการยนขอเสนอตามวธการทก าหนดในระเบยบน

21

2.2.14 หลกเกณฑการแตงต งคณะกรรมการจดซอหรอจาง และองคประกอบ

คณะกรรมการ 1) ในการด าเนนการจดซอจดจางแตละครง ใหหวหนาหนวยงานของรฐแตงตง

คณะกรรมการซอหรอจางขน เพอปฏบตการตามระเบยบน พรอมกบก าหนดระยะเวลาในการพจารณาของคณะกรรมการ แลวแตกรณ ดงน

1) คณะกรรมการพจารณาผลการประกวดราคาอเลกทรอนกส 2) คณะกรรมการพจารณาผลการสอบราคา 3) คณะกรรมการซอหรอจางโดยวธคดเลอก 4) คณะกรรมการซอหรอจางโดยวธเฉพาะเจาะจง 5) คณะกรรมการตรวจรบพสด

2) ใหคณะกรรมการซอหรอจางแตละคณะ รายงานผลการพจารณาตอหวหนาหนวยงานของรฐภายในระยะเวลาทก าหนด ถามเหตทท าใหการรายงานลาชา ใหเสนอหวหนาหนวยงานของรฐพจารณาขยายเวลาใหตามความจ าเปน

3) คณะกรรมการซอหรอจางแตละคณะประกอบดวย ประธานกรรมการ 1 คน และกรรมการอยางนอย 2 คน ซงแตงตงจากขาราชการ ลกจางประจ า พนกงานราชการ พนกงานมหาวทยาลย พนกงานของรฐ หรอพนกงานของหนวยงานของรฐทเรยกชออยางอน โดยใหค านงถงลกษณะหนาทและความรบผดชอบของผทไดรบแตงตงเปนส าคญ

4) ในกรณจ าเปนหรอเพอประโยชนของหนวยงานของรฐจะแตงตงบคคลอนรวมเปนกรรมการดวยกไดแตจ านวนกรรมการทเปนบคคลอนนนจะตองไมมากกวาจ านวนกรรมการตามขอ 3)

5) ในการซอหรอจางครงเดยวกน หามแตงตงผทเปนกรรมการพจารณาผลการประกวดราคาอเลกทรอนกส กรรมการพจารณาผลการสอบราคา หรอกรรมการซอหรอจางโดยวธคดเลอกเปนกรรมการตรวจรบพสด

6) คณะกรรมการซอหรอจางทกคณะ ควรแตงตงผช านาญการหรอผทรงคณวฒเกยวกบงานซอหรอจางนน ๆ เขารวมเปนกรรมการ

7) การประชมของคณะกรรมการแตละคณะ ตองมกรรมการมาประชมไมนอยกวากงหนงใหประธานกรรมการและกรรมการแตละคนมเสยงหนงในการลงมตโดยประธานกรรมการตองอยดวยทกครง หากประธานกรรมการไมสามารถปฏบตหนาทไดใหหวหนาหนวยงานของรฐแตงตงประธานกรรมการคนใหมเปนประธานกรรมการแทน

8) มตของคณะกรรมการใหถอเสยงขางมาก ถาคะแนนเสยงเทากนใหประธานกรรมการออกเสยงเพมขนอกเสยงหนงเปนเสยงชขาด เวนแตคณะกรรมการตรวจรบพสดใหถอมตเอกฉนท

9) กรรมการของคณะใดไมเหนดวยกบมตของคณะกรรมการ ใหท าบนทกความเหนแยงไวดวยประธานกรรมการและกรรมการ จะตองไมเปนผมสวนไดเสยกบผยนขอเสนอหรอคสญญาในการซอหรอจางครงนน

22

10) การมสวนไดเสยในเรองซงทประชมพจารณาของประธานกรรมการและ

กรรมการใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยวธปฏบตราชการท างปกครองหากประธานหรอกรรมการทราบวาตนเปนผมสวนไดเสยกบผยนขอเสนอหรอคสญญาในการซอหรอจางครงนน ใหประธานหรอกรรมการผนนลาออกจากการเปนประธานหรอกรรมการในคณะกรรมการทตนไดรบการแตงตงนนและใหรายงานหวหนาหนวยงานของรฐทราบเพอสงการตามทเหนสมควรตอไป

2.2.15 การอทธรณ 1) ผซงไดยนขอเสนอเพอท าการจดซอจดจางพสดกบหนวยงานของรฐมสทธอทธรณเกยวกบการจดซอจดจางพสด ในกรณทเหนวาหนวยงานของรฐมไดปฏบตใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดในพระราชบญญตน กฎกระทรวง ระเบยบ หรอประกาศทออกตามความในพระราชบญญตนเปนเหตใหตนไมไดรบการประกาศผลเปนผชนะหรอไมไดรบการคดเลอกเป นคสญญากบหนวยงานของรฐ 2) ผมสทธอทธรณจะยนอทธรณในเรองดงตอไปนไมได (1) การเลอกใชวธการจดซอจดจางหรอเกณฑทใชในการพจารณาผลการจดซอจดจางตามพระราชบญญตนของหนวยงานของรฐ (2) การยกเลกการจดซอจดจาง (3) การละเวนการอางถงพระราชบญญตน กฎกระทรวง ระเบยบ หรอประกาศทออกตามพระราชบญญตนในสวนทเกยวของโดยตรงกบการจดซอจดจางในประกาศ เอกสาร หรอหนงสอเชญชวนของหนวยงานของรฐ (4) กรณอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง 3) การอทธรณตองท าเปนหนงสอลงลายมอชอผอทธรณในหนงสออทธรณ ตองใชถอยค าสภาพ และระบขอเทจจรงและเหตผลอนเปนเหตแหงการอทธรณใหชดเจน พรอมแนบเอกสารหลกฐานทเกยวของไปดวย ในกรณทเหนสมควรรฐมนตรอาจออกระเบยบก าหนดวธการอทธรณเปนอยางอนหรอรายละเอยดเกยวกบการอทธรณอนดวยกได 4) ใหผมสทธอทธรณยนอทธรณตอหนวยงานของรฐนนภายในเจดวนท าการนบแตวนประกาศผลการจดซอจดจางในระบบเครอขายสารสนเทศของกรมบญชกลาง 5) ใหหนวยงานของรฐพจารณาและวนจฉยอทธรณใหแลวเสรจภายในเจดวนท าการนบแตวนทไดรบอทธรณ ในกรณท เหนดวยกบอทธรณกใหด าเนนการตามความเหนนนภายในก าหนดเวลา ในกรณทหนวยงานของรฐไมเหนดวยกบอทธรณ ไมวาทงหมดหรอบางสวนใหเรงรายงานความเหนพรอมเหตผลไปยงคณะกรรมการพจารณาอทธรณ ภายในสามวนท าการนบแตวนทครบก าหนด 6) เมอไดรบรายงานจากหนวยงานของรฐ ใหคณะกรรมการพจารณาอทธรณพจารณาอทธรณใหแลวเสรจภายใน สามสบวนนบแตวนทไดรบรายงานดงกลาวหากเรองใดไมอาจพจารณาไดทนในก าหนดนน ใหคณะกรรมการพจารณาอทธรณขยายระยะเวลาออกไปไดไมเกนสองครง ครงละไมเกนสบหาวนนบแตวนทครบก าหนดเวลาดงกลาว และแจงใหผอทธรณและผชนะการ

23

จดซอจดจางหรอผไดรบการคดเลอกทราบในกรณทคณะกรรมการพจารณาอทธรณเหนวาอทธรณฟงขนและมผลตอการจดซอจดจางอยางมนยสาคญ ใหคณะกรรมการพจารณาอทธรณสงใหหนวยงานของรฐด าเนนการใหมการจดซอจดจางใหมหรอเรมจากขนตอนใดตามทเหนสมควร ในกรณทคณะกรรมการพจารณาอทธรณเหนวาอทธรณฟงไมขนหรอไมมผลตอการจดซอจดจางอยางมนยสาคญ ใหแจงหนวยงานของรฐเพอท าการจดซอจดจางตอไปการวนจฉยของคณะกรรมการพจารณาอทธรณใหเปนทสดในกรณทพนก าหนดระยะเวลาพจารณาอทธรณตามวรรคหนงแลว คณะกรรมการพจารณาอทธรณยงพจารณาไมแลวเสรจ ใหยตเรอง และใหคณะกรรมการพจารณาอทธรณแจงผอทธรณและผชนะการจดซอจดจางหรอผไดรบการคดเลอกทราบ พรอมกบแจงใหหนวยงานของรฐท าการจดซอจดจางตอไปผอทธรณผใดไมพอใจค าวนจฉยของคณะกรรมการพจารณาอทธรณ หรอการยตเรองและเหนวาหนวยงานของรฐตองรบผดชดใชคาเสยหาย ผนนมสทธฟองคดตอศาลเพอเรยกใหหนวยงานของรฐชดใชคาเสยหายได แตการฟองคดดงกลาวไมมผลกระทบตอการจดซอจดจางทหนวยงานของรฐไดลงนามในสญญาจดซอจดจางนนแลว 2.2.16 การรองเรยน 1) ผใดเหนวาหนวยงานของรฐมไดปฏบตใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดในกฎหมายวาดวยการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ กฎกระทรวง ระเบยบ หรอประกาศทออกตามความในกฎหมายวาดวยการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ มสทธรองเรยนไปยงหนวยงานของรฐนนหรอคณะกรรมการพจารณาอทธรณ แลวแตกรณกได 2) การยนขอรองเรยน ตองด าเนนการภายใน 15 วน นบแตวนทรหรอควรรวาหนวยงานของรฐนนมไดปฏบตใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดในกฎหมายวาดวยการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ กฎกระทรวง ระเบยบ หรอประกาศทออกตามความใน กฎหมายวาดวยการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ 3) การรองเรยนตองท าเปนหนงสอลงลายมอชอผรองเรยน ในกรณผรองเรยนเปนนตบคคลตองลงลายมอชอของกรรมการซงเปนผมอานาจกระท าการแทนนตบคคลและประทบตราของนตบคคล (ถาม) หนงสอรองเรยน ตองใชถอยค าสภาพ และระบขอเทจจรงและเหตผลอนเปนเหตแหงการรองเรยนใหชดเจน พรอมแนบเอกสารหลกฐานทเกยวของไปดวย 4) ในกรณทหนวยงานของรฐไดรบเรองรองเรยน ใหหนวยงานของรฐพจารณาขอรองเรยนใหแลวเสรจโดยเรว แลวแจงผลใหผ รองเรยนทราบโดยไมชกชา พรอมท งแจงใหคณะกรรมการพจารณาอทธรณทราบดวย 5) ในกรณทคณะกรรมการพจารณาอทธรณไดรบเรองรองเรยนใหคณะกรรมการพจารณาอทธรณพจารณาขอรองเรยนใหแลวเสรจโดยเรว แลวแจงผลใหผรองเรยนและหนวยงานของรฐทราบดวย 6) ค าวนจฉยของคณะกรรมการพจารณาอทธรณ ใหเปนทสด 7) คณะกรรมการพจารณาอทธรณอาจก าหนดรายละเอยดอนเพมเตมไดตามความจ าเปนเพอประโยชนในการด าเนนการ

24

2.3 แนวคดทฤษฎ งานวจย และกฎหมายตางประเทศทเกยวของ 2.3.1 แนวคดทฤษฎ เกยวกบการบรหารพสด 2.3.1.1 ความหมายและความส าคญของการบรหารงานพสด ความหมายของการบรหารงานพสด มนกวชาการไดใหความหมายของการบรหารงานพสดไวแตกตางกนดงน มอสส แมน และมอร ต น (Mossman & Morton, 1965, p.3) ได ใหความหมายการบรหารพสด หมายถง ปฏบตการทเกยวกบเวลา สถานทและอรรถประโยชนในการเคลอนยายสนคา และคนจากทหนงไปยงอกทหนง ซงจะครอบคลมไปถงการขนถายสนคาตงแตเปนวตถดบจนกระทงเปนผลตภณฑส าเรจรป และจะตองสมพนธกบการสงของ การจดจ าหนาย การจดเกบรกษา การสงไปยงผขายปลกและอน ๆ ปรชา จ าปารตน และไพศาล ชยมงคล (2527, หนา 2) ไดใหความหมายการบรหารพสดหมายถง การน าเอาวทยาการหรอศลปะในการบรหารมาใชในการจดหาพสด เพอสนบสนนและสนองความตองการในการปฏบตงานของหนวยงานหรอโครงการใหด าเนนไปตามเปาหมายโดยไดด าเนนการตามวงจรการบรหารพสด คอ การจดหา (procurement) การควบคมพ สด (inventorymanagement) การเกบ รกษาพ สด (storage operation) การบรห ารงานบ ารงรกษา (maintenancemanagement) และการจ าหนายจากบญช (disposal) ศวาพร มณฑกานนท (2533 อางถงใน ช าน ฝอยหรญ, 2537, หนา 18) ไดใหความหมายการบรหารงานพสด หมายถง การสงก าลงบ ารงหรอการบรหารงานพสดนนเปนวชาทวาดวยการก าหนดความตอง การจดสงวตถดบ พสด ครภณฑ และอปกรณตาง ๆ ทมนษยจะพงตองการไปใหโรงงาน เพอผลตออกเปนสนคาหรอของส าเรจรปแลวสงไปใหตลาดและผใชจนถงการจ าหนายของเหลอจากสายสงก าลง วรเทพ ไวทยาวโรจน (2526 อางถงใน ช าน ฝอยหรญ, 2537, หนา 18) ไดใหความหมายการบรหารงานพสดหมายถง ระบบงานทถกตองเหมาะสมมสถานทท างานทสะอาด สะดวก สบายมเครองมอเครองใชทเพยบพรอม สชาต ศภมงคล (2527 อางถงใน ช าน ฝอยหรญ, 2537, หนา 18) ไดใหความหมายการบรหารงานพสด หมายถง การดและจดการเกยวกบวสดตาง ๆ ทงทอยในคลงและวสดทใชอยในกจการนนใหมประสทธภาพมากทสดกลาวคอ ใหมสภาพคลองและลดคาใชจายอนเกดจากการจดหา เกบรกษา และเคลอนยายพสดนน เพอน าไปใชหรอขายใหกบผตองการ วรรณ ศรเพญ (2538, หนา 5) กลาววา การบรหารพสดนนเปนปจจยทส าคญทสดอยางหนง ในการจดการองคการใหบรรลเปาหมายมประสทธภาพและประสทธผล และประหยดงบประมาณ ดงนน การบรหารพสดจ าเปนตองใชขบวนการบรหาร อนไดแก การวางแผน

25

งาน การจดระบบงาน ประสานงาน และควบคมงาน เพอใชทรพยากรบคคลและวสดใหเกดประโยชนสงสด กนกรตน คลายทองค า (2541, หนา 11) ไดเสนอความหมายของการบรหารงานพสดวาเปนกจกรรมทองคกรจะตองปฏบตตอพสด ม 2 ขนตอน ใหญ ๆ ดงน 1) การจดใหไดมาซงพสด ประกอบดวยการวงแผน การจดท าโครงการ การก าหนดความตองการและการจดหา 2) การจดการพสดประกอบดวย การแจกจายพสด การบ ารงรกษา และการจ าหนายพสด โดยสรปไดวา การบรหารพสด หมายถง กระบวนการด าเนนการใหไดมาซงสงของดวยวธการจดหาพสดเพอสนบสนนและสนองความตองการในการปฏบตงานของหนวยงานใหด าเนนไปตามเปาหมายอยางมประสทธภาพมประสทธผล และประหยด กจกรรมดงกลาวครอบคลมถงสงตาง ๆ อยางกวางขวางนบตงแต การวางแผน การก าหนดความตองการ การจดหา การควบคมการบ ารงรกษา และการจ าหนาย รวมทงตองปฏบตตามกฎ ระเบยบ ค าสงทหนวยงานราชการไดก าหนดไวอยางเครงครด 2.3.1.2 แนวคดเกยวกบประสทธภาพในการบรหารงานพสด แนวคดเกยวกบประสทธภาพมผใหความหมายแตกตางกนดงน ตน ปรชญาพฤทธ (2536, หนา 130) ไดใหความหมายไวในหนงสอ “ศพทรฐประศาสนศาสตร“ วา ประสทธภาพ (efficiency) หมายถง การสนบสนนใหมวธการบรหารทจะไดรบผลดมากทสด โดยสนเปลองคาใชจายนอยทสด นนกคอ การลดคาใชจายดานวตถและบคลากรลงในขณะทพยายามเพมความแมนตรง ความเรว และความราบเรยบของการบรหารให มากขน ศรวรรณ เสรรตน (2538, หนา 91-92) ไดใหความหมายไวในหนงสอศพทการบรหารวาประสทธภาพ (efficience) มหลายความหมาย ดงน 1) ความสามารถในการผลตผลลพธทตองการดวยการใชพลงงาน เวลา วสด หรอปจจยอน ๆ ต าทสด 2) ความสมพนธระหวางปจจยน าเขา (input) และผลทออกมา (output) เพอสรางใหเกดตนทนส าหรบทรพยากรต าทสด ทพาวด เมฆสวรรค (อางถงใน ธานนทร สทธกญชร , 2543, หนา 9) กลาวถงประสทธภาพวา มความหมายรวมถงการผลตภาพ และประสทธภาพ โดยประสทธภาพเปนสงทวดไดหลายมต ตามแต วตถประสงคทตองการพจารณา คอ 1) ประสทธภาพในมตของคาใชจาย หรอตนทนการผลต (input) ไดแก การใชทรพยากรดานเงน คน วสด เทคโนโลย ทมอยอยางประหยด คมคา และเกดการสญเสยนอยทสด

26

2) ประสทธภาพในมตของกระบวนการบรหาร (process) ไดแก การท างานทถกตองไดมาตรฐาน รวดเรว และใชเทคนคทสะดวกขนกวาเดม 3) ประสทธภาพในมตของผลผลตและผลลพธ ไดแก การท างานทมคณภาพเกดประโยชนตอสงคม เกดผลก าไร ทนเวลา ผปฏบตงานมจตส านกทดตอการท างาน และการบรการเปนทพอใจของลกคา หรอผมารบบรการจากแนวคดในเรองประสทธภาพ อาจกลาวไดวา ประสทธภาพในการท างานในเชงเศรษฐศาสตร หมายถง การผลตสนคอหรอบรการใหไดมากทสด โดยพจารณาถงในสวนของตนทน หรอปจจยน าเขาใหนอยทสดและประหยดเวลาใหมากทสด ในขณะทประสทธภาพในการปฏบตงานในเชงสงคมศาสตรหรอประสทธภาพในการท างานของแตละบคคลนน ปจจยน าเขาจะพจารณาถงความพยายาม ความพรอม ความสามารถ ความคลองแคลวในการปฏบตงาน โดยพจารณาเปรยบกบผลทไดคอความพงพอใจของผมารบบรการหรอการปฏบตงานไดบรรลวตถประสงคทก าหนดไวตามแผน โดยทพาวด เมฆสวรรค (2538) ชใหเหนวาประสทธภาพในระบบราชการมความหมายรวมถงผลตภาพและประสทธภาพ โดยประสทธภาพเปนสงทวดไดหลายมตตามแตวตถประสงคทตองการพจารณาคอประสทธภาพในมตของคาใชจายหรอตนทนการผลต (Input) ไดแกการใชทรพยากรการบรหารคอคนเงนวสดเทคโนโลยทมอยอยางประหยด คมคาและเกดการสญเสยนอยทสดประสทธภาพในมตของกระบวนการบรหาร (Process) ไดแกการท างานทถกตองไดมาตรฐานรวดเรวและใชเทคโนโลยทสะดวกกวาเดมประสทธภาพในมตของผลผลตและผลลพธไดแก การท างานทมคณภาพเกดประโยชนตอสงคมเกดผลก าไรทนเวลาผปฏบตงานมจตส านกทดตอการท างานและบรการเปนทพอใจของลกคาหรอผมารบบรการ ยวนช กลาต (2548) ใหความหมายประสทธภาพหมายถงความสมพนธระหวางปจจยทน าเขา (Input) และผลลพธทออกมา (Output) เพอสรางใหเกดตนทนส าหรบทรพยากรต าสดซงเปน การกระท าอยางหนงทถกตอง (Doing Things Right) โดยค านงถงวธการ (Means)ใชทรพยากร (Resources)ใหเกดการประหยดหรอสนเปลองนอยทสดจากทไดกลาวถงความหมายของประสทธภาพขางตน ผศกษาสามารถสรปไดวา การเพมประสทธภาพหมายถง การปฏบตงานโดยทใชทรพยากรนอยทสดโดยไดผลงานมากทสด เกดความประหยดและสนเปลองนอยทสด กศยา ลฬหวงศ (2551) ไดกลาวถง ปจจยทมผลตอการเพมประสทธภาพในการท างาน ประกอบดวย 1) ความสามารถ (Ability) 2) ความตงใจ (Effort) 3) การสนบสนน (Support) มสตรคอ Performance (P) = Ability (A) x Effort (E) x Support (S) สวนประกอบการเพมประสทธภาพเฉพาะตว (Component of Individual Performance) (Quantity: ปรมาณ & Quality : คณภาพ) มดงน ความสามารถเฉพาะตว (Individual Ability) ประกอบดวย

27

1) ความสามารถทเหนอคนอน (Talents) 2) มความสนใจ (Interests) 3) บคลกภาพ (Personal Factor) ความตงใจ (Effort Expended) ประกอบดวย 1) แรงจงใจ (Motivation) เชน คาตอบแทน ชอเสยง เกยรตยศ การยอมรบ ซงแตละคนจะไมเหมอนกน แตเมอท างานแลวตองมแรงจงใจจากองคกรดวย ซงจะท าใหเกดมแรงจงใจมากขนหรอนอยลง เชน การศกษาการอบรมเพมเตม การดงานภายนอก 2) จรรยาบรรณในอาชพ (Work Ethic)โดยทวไปเมอผดจรรยาบรรณกมกจะผดกฎหมายเนองจาก กฎหมายเรมแรกมาจากจารตประเพณแตจะไมทกกรณ ขอสงเกต จรรยาบรรณทด ตองอยาน าความรสกสวนตวไปรวมกบการท างาน คอ ตองแยกใหออก 3) การเขาไปมสวนรวมในงาน (Attendance) มากนอยเพยงใด เชน การวดการมสวนรวมของพนกงาน อาจไดแก การมาท างาน การรวมท ากจกรรม การรวมประเมนผล 4) การออกแบบงาน (Job Design) คอ การออกแบบงานหรอหนาทของคนในองคกรนน ๆ ออกมาใหชดเจน วาใครท าหนาทอะไร ท าอะไรหลก รอง กอน หลง โดยถาออกแบบด การตงใจท างานกจะด การสนบสนนขององคกร (Organizational Support) จะท าใหประสทธภาพการด าเนนการเพมมากขน ดงน 1) การฝกอบรมและการพฒนา (Training and Development) 2) อปกรณและเทคโนโลย เชน โตะ เกาอ คอมพวเตอร (Equipment and Technology) 3) วธการหรอมาตรฐานในการประเมนผล (Performance Standards) ซงหนวยงานสมยใหมจะมตวชวดในการประเมนผล เชน KPI (Key Performance Indicator) เปนการประเมนทงภายนอกและภายในองคกร 4) บรรยากาศในการท างานของผรวมงาน และเจานาย (Management and Co-worker) วานาท างานหรอไม โดยเฉพาะเรอง การลวงละเมดท างเพศ เชน การพดจาถากถาง การเลาโลมท างหรอวธการอน ๆ หรอ พวกทมความเบยงเบนท างเพศการเพมประสทธภาพในการท างานจากทไดกลาวมาขางตน ผศกษาสามารถสรปไดคอปจจยทมผลตอการเพมประสทธภาพในการท างาน ประกอบดวย ความสามารถ ความตงใจ การสนบสนน ซงตองใชประกอบเขาดวยกนจงจะชวยสงผลใหสมฤทธผล จากแนวคดในเรองประสทธภาพในการปฏบตงานในเชงสงคมทไดมนกวชาการหลายทานใหความหมายไวขางตนนน ผจดท าสรปไดวา แนวความคดในเรองประสทธภาพในการฏบตในเชงสงคมศาสตร เปนการมงบรหารราชการใหเกดประโยชนสงสด กอใหเกดความพง

28

พอใจตอประชาชน โดยน ามาเปนเครองชวดความส าเรจหรอลมเหลวขององคกรการเพมประสทธภาพในการท างาน (Individual Employee Performance) 2.3.1.3 แนวคดเกยวกบการบรหารงานพสด ระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ .ศ . 2535 ขอ 5 ไดใหความหมายของการพสด หมายความวา การจดท าเอง การซอ การจาง การจางทปรกษา การจางออกแบบและควบคมงาน การแลกเปลยน การเชา การควบคม การจ าหนายและการดา เนนการอน ๆ ทก าหนดไวในระเบยบน สมชย ฝ นทอง (2547 : 18) ได ให ความหมายการบรหารพสด คอ ระบบงานทถกตองเหมาะสมมสถานททท างานทสะอาด สะดวก สบาย มเครองมอเครองใชทเพยบพรอม สภาพร ยอดธรรมมา (2547 : 18) ไดใหความหมายการบรหารพสด หมายถง การดแลจด การเกยวกบวสดตาง ๆ ทงทอยในคลงและวสดทใชอยในกจการนนใหมประสทธภาพมากทสด กลาว คอ ใหมสภาพคลองตวและลดคาใชจายอนเกดจากการจดหา เกบรกษาและเคลอนยายวสดนน เพอนาไปใชหรอขายใหกบผตองการ โดยสรปการบรหารพสด หมายถง การด าเนนการท เกยวของกบกระบวนการวางแผนการไดมาซงพสด การแจกจาย การบารงรกษาและการจ าหนายพสดหรออาจหมายถงการจดการพสดใหเกดประสทธภาพและประหยด ซงเปนการด าเนนงานทมขอบเขตกวางขวาง ซงการด าเนนงานของทกหนวยงานจะตองเกยวของกบการบรหารพสด การบรหารพสดเปนการด าเนนการทเกยวของกบการไดมาซงพสดเพอใหเกดประสทธภาพและประหยดในการปฏบตงานของหนวยงาน ทพาวด เมฆสวรรค (2539, หนา 13-14) ไดกลาววาในอดตการบรหารงานของรฐจะเนนทการบรหารปจจยน าเขา ซงไดแกทรพยากรตาง ๆ ทรฐจะน ามาใชในการปฏบตงานคอเงน คน วสด ครภณฑตาง ๆ โดยเนนการท างานตามกฎ ระเบยบ และความถกตองตามกฎหมายและมาตรฐานการบรหารงานของรฐในปจจบนจะมงทผลลพธของงาน โดยจะใหความส าคญทจะก าหนดพนธกจ และวตถประสงคของโครงการ /งาน เปาหมายทชดเจนการก าหนดผลผลตและผลลพธทตองการของทกโครงการในองคกรนน ใหสอดคลองเปนไปในทศท างเดยวกนกบภารกจและวตถประสงคขององคกร มการก าหนดตวชวดผลการท างานหลก (Key Performance Indicator-KPI) ไวอยางชดเจนเปนทเขาใจของทกคนในองคกรการวดความกาวหนาของการปฏบตงานโดยใชตวชวดดงกลาว การยดหยนในการบรหารและสนบสนนทรพยากรแกผบรหารระดบลางอยางเหมาะสมการประเมนผลการปฏบตงานและใหคาตอบแทนตามผลงาน ตลอดจนการปรบปรงพฒนางานใหมประสทธภาพสงขน และตรงกบความตองการของผรบบรการ ปจจยพนฐานหลกทท าใหการบรหารประสบความส าเรจคอ การมระบบขอมลทเทยงตรงเชอถอได ไมวาจะเปนระบบขอมลตวชวดผลการปฏบตงาน เพอใหทราบความคบหนาของการปฏบตงาน หรอระบบการเงนและบญชทสามารถให

29

ขอมลแยกรายโครงการเพอใหทราบตนทนคาใชจายในแตละงาน การไดรบขอมลทถกตองจะชวยใหผบรหารทกระดบตดสนใจไดอยางถกตอง วรภทร ภเจรญ (2539, หนา7) กลาววาบทบาทหนาทของรฐทพงปรารถนาของทกประเทศ คอบทบาทในการบรหารประเทศใหระบบสงคม เศรษฐกจ การเมอง และการปกครองไดรบการพฒนาเจรญกาวหนาและเตบโตอยางสมดล กอใหเกดความสมบรณพนสขใหกบประชาชน ควบคกบการสรางความมนคงใหกบประเทศโดยรวมดวย รฐบาลจะตองมการบรหารงานและจดบรการทจ าเปนใหกบประชาชนไดอยางมประสทธภาพ โดยมจดมงหมายใหเกดการประสานสอดคลองและความรวมมอใหดานตาง ๆ เพอรวมกนสรางความอยดกนดของทกฝายในประเทศ ซงรฐจะตอง 1) วางแผนและก าหนดทศท างและนโยบายการพฒนาประเทศสอนาคต โดยมงใหเศรษฐกจและสงคมโดยรวมไดพฒนาไปในทศท างทถกตอง ดทสด และมการสรางสรรคประเทศใหกาวเจรญตามทนกบอารยประเทศภายใตกระแสความเปลยนแปลงทเกดขนในปจจบนและอนาคต 2) บรหารใหเกดการปรบตวตอการเปลยนแปลง โดยจดระบบและวธการบรหารราชการแผนดนทกสวนงาน ทกภาคเศรษฐกจ และกลมสงคม ใหปรบตวทนและเขากบการเปลยนแปลงทเกดขนได โดยการชน าและวางกรอบการด าเนนการทชดเจนและทนสมย เพออ านวยความสะดวกและสนบสนนใหสวนประกอบทส าคญของสงคม เชน ประชาชน ภาคธรกจเอกชน และองคกรตาง ๆ สามารถด าเนนกจกรรมตาง ๆ ของตนไดอยางมประสทธภาพและราบรนสอดคลองกบเงอนไขและสถานการณใหมทเกดขน เชน การเปลยนแปลงท างดานเทคโนโลยการเกดปญหาสงคม ความรวมมอและการแขงขนท างการคา ด ารงค วฒนา (2539, หนา 18) กลาววาการบรหารงานภาครฐจ าเปนจะตองอาศยระบบขอมล หรอสารสนเทศ ทสามารถแสดงใหเหนถงความเปนอยหรอทกขสขของประชาชนตลอดจนปญหาในการบรหารงานภาครฐ และรวมถงระบบขอมลหรอสารสนเทศทจะชวยใหการบรหารและบรการภาครฐมประสทธภาพแลมคณภาพ ระบบสารสนเทศเพอการบรหารของรฐจะเปนระบบทอ านวยการใหการบรการเกดผลสมฤทธ โดยมพนฐานของการท างานอยางเปนระบบและอาศยระบบขอมลหรอสารสนเทศ มาใชตดสนใจในการวางแผนและควบคมการด าเนนการเพอใหบรการของภาครฐมคณภาพ และมประสทธภาพจากแนวคดในเรองการบรหารงาน ในปจจบนสถานการณดานการเมอง เศรษฐกจสงคม การบรหารงานของรฐทงภายในและตางประเทศมความเปลยนแปลงไปมากและเปนไปอยางรวดเรว กวางขวาง ทงนเนองมาจากความกาวหนาดานการสอสารเทคโนโลย การถายทอดขอมลขาวสารอยางรวดเรวสประชาชนในขณะทสภาพแวดลอมไดเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว แตระบบการบรหารงานของภาพรฐทผานมานนไมสอดคลอง ไมทนตอความเปลยนแปลงทเกดขน ดงนนการปรบเปลยนบทบาทของสงคมโดยการน าเอาหลกการบรหารจดการบานเมองทด (goodgovernance) มาใช จงมความจ าเปนอยางยงส าหรบประเทศไทยเรา เพราะเปนการบรหารทสามารถตรวจสอบได ดงนน การบรหารงาน (administration) คอการ

30

ด าเนนการในกจการตาง ๆ มหนวยงานหรอองคการด าเนนการอ านวยงานใหบรรลเปาหมายทตองการ โดยท างานอยางมประสทธภาพและไดผลงานตามทตองการ ในขณะท ปเตอรสน และพลอแมน (Peterson &Plawmam, 1953 อางถงใน อรรถวฒตญธนาวทย, 2544) กลาววาประสทธภาพสงสดในการบรหารงานท างธรกจหมายถงความ สามารถในการผลตสนคาหรอบรการในปรมาณและคณภาพทเหมาะสมและตนทนนอยทสดโดยค านงถงองคประกอบ 5 ประการคอตนทน (Cost) คณภาพ (Quality) ปรมาณ (Quantity) เวลา (Time)วธการ (Method) ในการผลต มลเลท (Millet, 1954 อางถงใน อรรถวฒ ตญธนาวทย, 2544) ใหนยามวาประสทธภาพหมายถงผลงานปฏบตงานทท าใหเกดความพงพอใจและไดรบผลก าไรจากการปฏบตงานซงความพงพอใจหมายถงความพงพอใจในการบรการใหกบประชาชนโดยพจารณาจาก 1) การใหบรการอยางเทาเทยมกน (Equitable Service) 2) การใหบรการอยางรวดเรวทนเวลา (Timely Service) 3) การใหบรการอยางเพยงพอ (Ample Service) 4) การใหบรการอยางตอเนอง (Continuous Service) 5) การใหบรการอยางกาวหนา (Progression Service) สอดคลองกบ ไซมอน (Simon, 1960 อางถงใน อรรถวฒ ตญธนาวทย, 2544) กลาววาถางานใดมประสทธภาพสงสดใหดจากความสมพนธระหวางปจจยน าเขา (Input) กบผลตผล (Output)ทไดรบออกมาซงสรปไดวาประสทธภาพเทากบผลผลตถาเปนหนวยงานราชการของรฐจะบวกความพงพอใจของผรบบรการเขาไปดวยเขยนเปนสตรไดดงน E = (0-I) + S E = ประสทธภาพของงาน (Efficient) O = ผลผลตหรอผลงานทไดรบออกมา (Output) I = ปจจยน าเขาหรอทรพยากรท างการบรหารทใชไป (Input) S = ความพงพอใจในผลงานทออกมา (Satisfaction) จากแนวความคดประสทธภาพเชงเศรษฐศาสตรทกลาวมาขางตน ผศกษาสามารถสรปไดวา แนวความคดในเรองประสทธภาพในการปฏบตงานในเชงเศรษฐศาสตร หมายถง การใชตนทนหรอปจจยน าเขาใหนอยทสดประหยดทสดโดยค านงถงองคประกอบ 5 ประการ คอ ตนทน(Cost) คณภาพ (Quality) ปรมาณ (Quantity) เวลา (Time) วธการ (Method) ในการผลต ผลทไดคอไดรบความพงพอใจและผลก าไรจากการปฏบตงาน โดยตองค านงถงจตส านกในการปฏบตงานดวยเชงสงคมศาสตรแนวความคดในเรองประสทธภาพในการปฏบตในเชงสงคมศาสตร หมายถงปจจยน าเขาซงพจารณาถงความพยายามความพรอมความสามารถความคลองแคลงในการปฏบตงานโดยพจารณาเปรยบเทยบกบผลทไดคอความพงพอใจของผรบบรการหรอการบรรลวตถประสงคทตงไวซงมนกวชาการไดใหความหมายดงเชน ประสทธภาพเปนแนวความคดหรอความมงมาดปรารถนาในการบรหารงานในระบอบประชาธปไตยในอนทจะท าใหการบรหารราชการไดผลสงสดคมกบทไดใชจายเงนภาษอากรในการบรหารงานประเทศและผลสดทายประชาชนไดรบความพงพอใจในขณะท อทย หรญโต (2525) กลาววาประสทธภาพในท างราชการหมายรวมถงผลการ

31

ปฏบตงานทกอให เกดความพงพอใจและประโยชนแกมวลมนษย (Human Satisfaction and BenefitProduced) และยงตองพจารณาถงคณคาท างสงคมดวยโดยการน าเวลาเขามาพจารณาดวยแต ธงชยสนตวงษ (2542) ไดนยามวาประสทธภาพหมายถงกจกรรมท างดานการบรหารบคคลทไดเกยวของกบวธการ ซงหนวยงานพยายามทจะก าหนดใหทราบแนชดวาพนกงานของตนสามารถปฏบตงานไดมประสทธภาพมากนอยเพยงใด ในสวนของ วรช สงวนวงศวาน (2531) ไดกลาวไววาประสทธภาพการบรหารงานจะเปนเครองชวดความเจรญกาวหนาหรอความลมเหลวขององคกรผบรหารทเชยวชาญจะเลอกการบรการทเหมาะสมกบองคกรของตนและน าไปใชใหเกดประโยชนสงสด ดงนนการบรหารงานพสดในสถานศกษา หมายถง การบรการอยางหนงทสนบสนนสงเสรมใหการด าเนนงานของโรงเรยนเปนไปดวยด ในสวนทเกยวของกบการเรยนการสอน การบรหารงานพสดทดจะชวยใหการเรยนการสอนงายและสะดวกขน ชวยเสรมสรางบรรยากาศในการเรยนการสอนใหเหมาะสมและประหยดเวลาในการสอนใหมากขน ตามกระบวนการบรหารงานพสด 6 ขนตอน10 1) การวางแผนหรอการก าหนดความตองการพสด เปนการก าหนดจานวนพสดทจะนามาใชในการปฏบตงานตามแผนงานหรอโครงการโรงเรยนทก าหนดไววาจะใชพสดอะไร จานวนเทาไร เวลาไหน 2) การจดหาพสดเปนขนตอนการปฏบตเพอใหไดมาซงพสดตามทหนวยงานตองการพสดแตละรายการวา ตองการใชพสดอะไร จานวนเทาไร จงจะเพยงพอและประหยด 3) การแจกจายพสด เปนขนตอนตอจากการจดหา กลาวคอ เมอไดจดหาพสดมากจะตองแจกจายพสดนน ๆ ใหแกผใชนาไปใชงานตอไป 4) การควบคม เปนขนตอนการดแลความเคลอนไหวและดแลการใชพสดและการหาวธการประหยดงบประมาณดานพสด ไดแก การยมพสด การควบคมพสด โดยการลงบญชพสดและการลงทะเบยนครภณฑ และการหาตวผรบผดท างแพง 5. การบารงรกษาเปนขนตอนปฏบตเพอใหอายการใชงานของพสดยาวนานและคมคาทสดเทาทจะท าได 6. การจ าหนายพสดเปนขนตอนการตดยอดพสดออกจากบญชและความรบผดชอบของเจาหนาท ไดแก การขาย การแลกเปลยน การโอน การแปรสภาพหรอท าลาย การจ าหนายเปนสญ และการลงจายออกจากบญชหรอทะเบยน

10 อดศย เพยงเกษ, การบรหารงานพสดของรยนทจดการศกษาระดบมธยมศกษา, วทยานพนธ ครศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฎเลย, 2548

32

2.3.2 งานวจยทเกยวของ 2.3.2.1 งานวจยในประเทศ

สทธศกด ชาปฏ (2542 : บทคดยอ , อางถงใน พวงทอง ศรพนธ, 2552 : 28) ศกษาสภาพปจจบนปญหาและแนวท างการพฒนาการบรหารงานพสดในสถานศกษา สงกดกรมอาชวศกษา จงหวดขอนแกน พบวา การบรหารงานพสด ดานการจดหาพสด การเกบรกษาพสดและการเบกจายพสด ปฏบตอยในระดบปานกลาง สวนการควบคมและการจ าหนาย ปฏบตอยในระดบมาก ปญหาการบรหารงานพสดเกยวกบผบรหาร ผปฏบตงาน ผทเกยวของ ระเบยบเกยวกบงานพสด วธการปฏบตของหนวยงานและวธการปฏบตงานของหนวยเบกมปญหาอยในระดบปานกลาง สวนปญหาเอกสารทเกยวของกบงานพสดมปญหาอยในระดบมาก ประคอง ภถมศร (2546 : บทคดยอ) ไดท าการวจยเรอง การศกษาการปฏบตงานพสดของโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน เขต 1 จงหวดขอนแกน ผลการ วจยพบวา สภาพการบรหารงานพสดของโรงเรยนประถมศกษาสวนมากมเจาหนาทพสดเพยง 1 คน การตรวจสอบผบรหารมการตรวจสอบภาคเรยนละ 1 ครง สถานทเกบรกษาพสดสวนมากใชรวมกบหองพกครมการจดท าทะเบยนคมพสดไวเปนปะเภทการแกไขการขาดแคลนพสดด าเนน การโดยขอรบบรจาคจากหนวยงานอนหรอเอกชน ปญหาการบรหารงานพสดโรงเรยนมปญหามากในดานการจดหาพสด แตโดยภาพรวมและรายดานมปญหาอยในระดบนอย 23 ค าคณ ขอด (2546 : บทคดยอ) ไดท าการวจยเรอง ปญหาการปฏบตงานการเงนและพสด สานกงานเขตพนทการศกษาเชยงราย จงหวดเชยงราย พบวา ปญหาการปฏบตงานการเงนและพสด สานกงานเขตพนทการศกษาเชยงราย พบวา โดยภาพรวมมปญหาอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา งานงบประมาณมปญหาอยในระดบมาก งานพสดมปญหาอยในระดบปานกลาง สวนงานบญชและงานการเงนมปญหาอยในระดบนอย เมอแยกพจารณาตามความคดเหนของผอานวยการเขต หวหนางานการเงนและพสดและเจาหนาทการเงนและพสดพบวา รวมทกดานมปญหาอยในระดบปานกลาง สวนเจาหนาทพสด รวมทกดานมปญหาอยในระดบนอย เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา งานงบประมาณ มปญหาอยในระดบมาก งานพสดมปญหาอยในระดบปานกลาง สวนงานบญชและงานการเงน มปญหาอยในระดบนอย การเปรยบเทยบระดบปญหาการปฏบตงานการเงนและพสด สานกงานเขตพนทการศกษาเชยงราย ตามความคดเหนของผอานวยการเขต หวหนางานการเงนและพสด เจาหนาทการเงนและบญชและเจาหนาทพสด พบวา การปฏบตงานการเงนและพสด รวมทกดานและเปนรายดาน มปญหาในการปฏบตงานแตกตางกน เอกชย บตรแสนคม (2547 : บทคดยอ) ไดท าการวจยเรอง ศกษาปญหาการปฏบตงานพสดและผปฏบตงานพสดโรงเรยนมธยมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในจงหวดสกลนคร พบวา ปญหาการปฏบตงานพสดของผปฏบตงานพสดโรงเรยนมธยมศกษา สงกดสานก งานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในจงหวดสกลนคร โดยสวนรวมและในแตละดานอยในระดบปานกลาง ปญหาสาคญในการปฏบตเรยงจากสงไปหาตา คอ ดานการจดซอจดจางพสด ดานการตรวจสอบพสด ดานการควบคมพสด ดานการจ าหนายพสดและการการเกบ

33

รกษาพสด ผลการเปรยบเทยบระดบปญหาการปฏบตงานพสดของผปฏบตงานพสดทมสถาน ภาพตาแหนงตางกนและในโรงเรยนทมขนาดตางกน พบวา หวหนาเจาหนาทพสดและเจาหนาทพสดมความคดเหนเกยวกบระดบปญหาการปฏบตงานพสด โดยภาพรวมและในแตละดานแตกตางกนอยางไมมนยสาคญท างสถต นยมชย ธโสภา (2547 : บทคดยอ) ไดท าการวจยเรอง ศกษาปญหาการบรหารงานพสดในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาอดรธาน เขต 1 ถง 4 จงหวดอดรธาน พบวา ผอานวยการสถานศกษาและเจาหนาทพสดสถานศกษาขนาดใหญ ขนาดกลางและขนาดเลก มปญหาการบรหารงานพสด ดานการก าหนดความตองการ ดานการแจกจายพสด ดานการวางแผน และดานการจ าหนายพสดอยในระดบนอยและมปญหาในการจดหาพสดและการบารงรกษาอยในระดบปานกลาง 24 ยทธศาสตร ศรสข (2547 : 81-89) ไดศกษาการพฒนาบคลากรในการปฏบตงานดานการควบคมพสด โรงเรยนบานทาเปลอย อาเภอกมภวาป กอนพฒนาบคลากรการปฏบตงานดานการควบคมพสด ยงขาดความรความเขาใจ ขาดประสบการณ เกยวกบการปฏบตงานดานการควบคมพสด โดยกจกรรมในการพฒนาไดแก การประชมเชงปฏบตการ การใหค าปรกษาแนะนาและการนเทศภายในท าใหเกดการเปลยนแปลง 3 ดาน คอ (1) มความรความเขาใจเกยวกบการปฏบตงานดานการควบคมพสดเพมขน (2) สามารถจดท าคมอการปฏบตงานดานการควบคมพสดได (3) สามารถปฏบตงานเกยวกบการควบคมพสดครบทกดานและถกตองตามระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535 และแกไขเพมเตม สรยา รตคนมณรศม (2547 : 109-116) ไดศกษาการด าเนนงานพสดโรงเรยนสตรศกษา 2 อาเภอเมอง จงหวดรอยเอด พบวากอนการด าเนนการพฒนา เจาหนาทพสดโรงเรยน เจาหนาทพสดฝายมความรความเขาใจเกยวกบการปฏบตงานพสดคอนขางนอย ท าใหการด าเนนงานพสดไมคลองตวและกอใหเกดปญหาในการบรหารงาน หลงจากด าเนนการพฒนาโดยฝกอบรมเชงปฏบตการและนเทศภายใน ท าใหเจาหนาทพสดโรงเรยน เจาหนาพสดฝาย สามารถปฏบตงานไดอยางถกตองเปนระบบมประสทธภาพมากยงขน การจดซอจดจางรวดเรวมากยงขนตามระบบและระเบยบของพสด เอกสารเกยวกบการเบกจายเปนปจจบน การควบคมและการตรวจสอบพสดมความถกตองสมบรณ เจาหนาทมความมนใจในการปฏบตงานในหนาทเพมขน สามารถใหบรการและตอบขอซกถามได สามารถอธบายขนตอนแนวท างการปฏบตเกยวกบงานพสดได มการประสานงานระหวางเจาหนาทพสดและผทเกยวของ ท าใหขอขดแยงในการปฏบตงานลดลง สวนดานการจ าหนายพสดมการด าเนนงานไดอยางถกตองและเปนระบบยงขน สรรทรง วรรณศร (2547 : 94-101) ไดศกษาการด าเนนงานพสดวทยาลยการอาชพแกงครอ อาเภอแกงครอ จงหวดชยภม พบวาการด าเนนงานพสดวทยาลยการอาชพแกงครอ เจาหนาทผปฏบตงานขาดความร ความเขาใจแนวท างการท างานตามขนตอนและวธการตามระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตม ท าใหงานมความลาชา ไมถกตองเปนปจจบน ตรวจสอบไมได การนเทศ กากบตดตามไมตอเนอง การด าเนนงานไมคลองตว สงผลกระทบตอการบรหารงานดานอน หลงการพฒนาโดยใชวธการประชม การประชมเชงปฏบตการ และ

34

การนเทศ กากบตดตาม ท าใหระบบงานพสดถกตองเปนปจจบนมากขน แตยงมจดออนคอ ตองมการกากบ ควบคมการปฏบตงานอยางตอเนองและตองมการพฒนาผปฏบตงานใหเกดความรความเขาในการปฏบตงาน เพอการด าเนนพสดเปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผล 25 สงกรานต พนธโนราช (2547 : 87-94) ไดศกษาการด าเนนงานพสดโรงเรยนสามชย กงอาเภอสามชย จงหวดกาฬสนธ พลวาจากสภาพปญหาทเจาหนาทพสดขาดความรความเขาใจในระเบยบเกยวกบพสด การจดซอจดจาง โดยวธตกลงราคาไมเปนไปตามขนตอน การรายงานการตรวจรบพสดไมเปนปจจบน การลงบญชพสด ทะเบยนครภณฑไมถกตองและไมเปนปจจบนหลงการพฒนาโดยใชกลยทธ การศกษาเอกสาร ค าสง ระเบยบและแนวปฏบตเกยวกบการพสดการประชมปฏบตการและการนเทศภายใน ท าใหการด าเนนการดงกลาวมประสทธภาพและเปนไปตามระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535 และแกไขเพมเตม ทง 3 ดาน คอ ดานการจดซอจดจาง ดานการควบคมพสดและดานการยมพสด มการด าเนนตามขนตอนทถกตอง เจาหนาททรบผดชอบมความรความเขาใจและเกดความมนใจในการปฏบตงาน ผรบบรการมความพงพอใจในตวเจาหนาทพสดและตอการปฏบตหนาททเสยสละและอทศเวลากบท างราชการ วมล ขณฑชลา (2547 : 84-89) ไดศกษาการพฒนางานพสดโรงเรยนกาญจนาภเษก จงหวด กาฬสนธ พบวาเจาหนาทพสดยงไมมความรความเขาใจในขนตอนการจดหาพสด การเบกจายพสด การจดท าเอกสารการควบคมพสดไมเปนปจจบน ท าใหมผลกระทบตอการตรวจสอบพสดและการบรหารงานดานอน ๆ หลงจากการด าเนนการพฒนาโดยใชกลยทธ การประชมปฏบตการการมอบ หมายงานและกระบวนการนเทศภายใน ท าใหเจาหนาทพสดมความรความเขาใจเกยวกบการปฏบต งานพสดทง 3 ดานด าเนนการไดถกตอง รวดเรว ตามระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535 และแกไขเพมเตม ไมตร ศลปะแกน (2547 : 86-90) ไดศกษาการด าเนนงานพสดโรงเรยนแกวประชาสรรค อาเภอเลงนกท า จงหวดยโสธร พบวา กอนการด าเนนงานพสด การจดซอจดจาง ไมไดด าเนนการตามขนตอน การควบคมพสดไมมระบบควบคม ไมมการตรวจสอบพสดคงเหลอประจาปอยางจรงจง ดานการจ าหนายพสดไมมการจ าหนายพสดทเสอคณภาพ การด าเนนงานยงขาดความรความเขาใจในการปฏบตงาน ไมมคมอแนวปฏบตอยางชดเจน หลงจากการพฒนาโดยใชกลยทธการประชมเชงปฏบตการมาตรฐานการควบคมภายในและกระบวนการนเทศงานท าใหการจดหาพสด การจดซอจดจาง การควบคมพสดและการจ าหนายพสด ด าเนนการตามขนตอนของระเบยบและหลกความคมคา ไพทล จนศร (2547 : 127-142) ไดศกษาการด าเนนงานพสดโรงเรยนชมชนบานเขวา อาเภอเสลภม จงหวดรอยเอด กอนการพฒนาโรงเรยนชมชนบานเขวาประสบปญหาเกยวกบการบรหารงานพสดทง 3 ดาน คอ การจดหา การควบคม และการจ าหนายพสด ไมมประสทธภาพเทาทควร การด าเนนการไมเปนไปตามระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535 26 และแกไขเพมเตม แตหลงจากไดรบการพฒนาโดยการศกษาคมอปฏบตงานพสดและมการนเทศกากบตดตาม อยางใกลชดและตอเนองท าใหระบบงานพสดเปนไปในทศท างทดขน

35

ประทวน ไชยโชค (2547 : 96-106) ไดศกษาการพฒนาระบบงานควบคมพสด โรงเรยนบานดไพศาล อาเภอธวชบร จงหวดรอยเอด พบวากอนการด าเนนการสภาพการควบคมพสดไมมประสทธภาพ ไมเปนไปตามระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535 และแกไขเพมเตม หลงจากไดรบการพฒนาโดยการประชมเชงปฏบตการและกระบวนการนเทศภายในและการใชคมอการปฏบตการควบคมพสดชวยใหเกดการเปลยนแปลงระบบควบคมไดอยางมประสทธภาพ สาราญ โซทองค า (2548 : 99-106) ไดศกษาการพฒนาการปฏบตงานพสด โรงเรยนหนองบอวทยากล อาเภอนาแก จงหวดนครพนม พบวาสภาพปญหาการปฏบตงานพสดโรงเรยน มขอบกพรองในการด าเนนงาน 4 ดาน คอ ดานการลงทะเบยนไมเปนปจจบน เจาหนาทขาดความรความเขาใจในการลงทะเบยนทชดเจน การเคลอนยายพสดไมมการแจงใหทราบ ผเบกไมบารงรกษา ไมมการายงานพสดทชารดเพอซอมแซมและขากการตรวจสอบพสด ครไมเขาใจการเบกจายทชดเจน ท าใหเกดความขดแยงในองคกรและสงผลกระทบตอการบรหารโดยใชกลยทธในการพฒนาคอ ใชวธการจดท าคมอ การประชมเชงปฎบตการ การศกษาดงานและการนเทศการปฏบตงานพสด ท าใหการด าเนนการดงกลาวเปนไปอยางมประสทธภาพและถกตองตามระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535 และแกไขเพมเตม สมพร หลงพมาย (2549 : 133-145) ไดศกษาการพฒนาการด าเนนงานพสดศนยการโรงเรยน จงหวดรอยเอด พบวากอนการด าเนนการพฒนา การจดท าเอกสารหลกฐานงานพสดไมเปนปจจบน โดยเฉพาะเรองการจดท าบญชพสดและทะเบยนครภณฑ รวมทงเจาหนาทมความรความเขาใจเกยวกบการปฏบตงานพสดคอนขางนอย ไมสนใจในการบารงรกษาพสด การเบกจายมกพบปญหาพสดหมด หรอไมมในคลงพสด สงผลใหเกดปญหาในการบรหารงานในดานอนไมคลองตว รวดเรวและถกตอง จากการพฒนาโดยใชกลยทธการประชมเชงปฏบตการและการนเทศภายใน สามารถพฒนาการด าเนนงานพสดทง 3 ดาน คอ ดานการจดท าบญชพสดและทะเบยนครภณฑ ดานการเบกจายพสดและดานการเกบรกษาและซอมแซมบารง เปนไปอยางถกตอง รวดเรวเปนระบบ เปนปจจบน ผรวมศกษาคนความความร ความเขาใจในระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยกากรพสด พ.ศ. 2535 และแกไขเพมเตม ท าใหการบรหารงานพดสเปนไปอยางมประสทธภาพ 27 ถาวร แสนพนดร (2550 : 120 -126) ไดศกษาการพฒนาระบบงานพสดโรงเรยนยางตลาดวทยาค าร อาเภอยางตลาด จงหวดกาฬสนธ พบวา กอนการด าเนนการพฒนา ระบบการจดซอจดจางลาชาการเบกจายพสดไมสะดวกและทนตอความตองการใช การจดท าบญชและทะเบยนครภณฑไมเรยบรอยและไมเปนปจจบน ไมมการด าเนนการจ าหนายพสดเสอสภาพจากการพฒนาโดยใชกลยทธการประชมเชงปฏบตการและการนเทศภายใน ท าใหกลมผรวมศกษาคนความความรความเขาใจในการด าเนนงานตามขนตอนการพฒนาระบบ 5 ขน สามารถรวมกนพฒนาและรวมกนจดท าคมอการปฏบตงานพสด สงผลใหเจาหนาทมความรความเขาใจและสามารถปฏบตงานไดทนตามความตองการใชงาน ผใชบรการมความพงพอใจระบบงานพสด

36

2.3.2.2 งานวจยตางประเทศ

ซส (Sees, 2000 : 3019 A) ไดท าการศกษาระบบการบรหารรายการเวชภณฑในโรงพยาบาลตาง ๆ จากการศกษาประสทธภาพการปฏบต งานการบรหารรายการส งของ ผลการศกษาพบวาระบบ การบรหารรายการเวชภณฑทเปนระบบและมประสทธภาพถอวาเปนพนฐานสาคญในการบรหารรายการสงของทดและมความสาคญตอระบบการบรหารงานในองคกร การรวบรวมขอมลเกยวกบเวชภณฑทผดพลาด ยอมสงผลตอการลงทน การจายเวชภณฑจานวนพสด เวชภณฑทมอยเพอประโยชนในการจดหาพสด หรอเวชภณฑเพมเตม ซงสงผลตอการลงทนและกาไรขององคกรถาการบรหารงานพสดไมมประสทธภาพยอมสงผลตอการด าเนนงานขององคกรท าใหเกดการขาดทนและลมเหลวในทสด อล-ดารวส (AL-Darweesh, 2000 : 1057) ไดวจยการประเมนประสทธภาพของระบบการบรหารพสดสาหรบการสรางโครงงานในกลมอตสาหกรรมของประเทศซาอดอารเบยระบบการบรหารพสดมบทบาทสาคญมากในการทจะประสบความส าเรจและเปนสงทมประโยชนตอการสรางโครงงานในอตสาหกรรมและผลการวจยพบวา วสด คอ สงทตองใชงบประมาณในอตราสวนทมากถงรอยละ 60 ของงบประมาณทงหมดและยงมผลใหงานเสรจตามก าหนดไดถงรอยละ 80 ดงนน ระบบการบรหารพสดทมประสทธภาพยอมจะท าใหเกดการพฒนาและชวยประหยดคาใชจายในองคกรนนไดมากและจากขอมลพบวา ถาหากเราสามารถลดมลคาของวสดลงไดรอยละ 2 กจะสงผลใหเราไดกาไรเพมขนถงรอยละ 21 ดวยเชนกน นอกจากการรจกวธการใชประโยชนจากวสดและพฒนาผลผลตดานบคลากรแลวการรจกลดวสดทเกนความจ าเปนกยงถอวาเปนระบบการบรหารพสดทดอกวธหนงนนเอง เชน (Chen, 2003 : 2369 B) ไดศกษาเกยวกบการประสานงานการควบคมพสดและกลยทธ การตงราคาเพอขายรปแบบ ใหรวมถงสวนประกอบของราคาตายตวโดยเรมดวยการวเคราะหผลผลตเพยงชนดเดยว การควบคมพสดรวมกบการทบทวนเปนระยะๆ แลวลอกลกษณะโครงสรางของนโยบายทดทสดภายใตสภาพเงอนไขตางๆ โดยเฉพาะอยางยงในกรณทบทวนเปนระยะๆ ตามแนวนอนเฉพาะนน ไดแสดงใหเหนวานโยบายธรรมดาทเรยนกวา S ดทสดเมอมหนาททตองการเพมเขาไปดวย สวนรปแบบทมความตองการทวไปมากขน ไดแสดงใหเหนวา นโยบาย S S P ไมจ าเปนตองดทสด ไดแนะนาใหรจกแนวคดใหม คอ หนาทของกระจายแบบ K ทมสดสวนรบกนและไดประยกตแนวคดนนเพอใหไดการบอกลกษณะของนโยบายทดทสด ในกรณทบทวนเปนระยะๆ ตามแนวราบเฉพาะนน นาแปลกทแนวคดเกยวกบหนาทของกระจกนนแบบ K ทมสดสวนรบกนดงกลาว ท าใหสามารถแสดงใหเหนวานโยบาย S S P ทอยนงนนดทสด สาหรบรปแบบการลดราคาและรปแบบทไดกาไรปานกลาง แมแตสาหรบหนาททตองการทวไป ดงนน วธการพฒนา ขนสาหรบปญหาการควบคมและการตงราคาพสดรวมกบการทบทวนเปนระยะๆตามแนวนอนเฉพาะนนไดรบการขยายออกไปถงรปแบบการทบทวนอยางตอเนองทสอดคลองกนในกรณนไดพสจนใหเหนวานโยบาย S S P ทนงกบนโยบายทดทสดภายใตสมมตฐานทวไปและสดทายแนวคดแบบนน K ทมสดสวนรบกนท

37

พฒนาขนในการศกษาครงนไดนาไปใชบอกลกษณะนโยบายทดทสดสาหรบปญหาความสมดลของเงนสดทใชสตอกสนคา โคค าบาโซกล (Kocabasoglu, 2003 : 2933 A) ไดศกษาสารวจผลกระทบของการรวมกลวธหลายแบบและการปฏบตงานดานการจดหาโดยวธแบบอเลกทรอนคสทมตอการปฏบตงานในสายงานบรการพสดวตถประสงคของการศกษาเพอท าการสารวจองคประกอบทสาคญของการใชการรวมกลวธหลาย ๆ แบบอนไดแก วธยกระดบความสาคญของหนาทการจดซอใหสงขนการควบรวมหนา ทการปฏบตงานเขาดวยกนเพอใหเกดความเขมแขงมากขนและการใชวธการสรางความ สมพนธทมตอกนแบบยงยนโดยแบงปนขอมลและความชวยเหลอใหกบฝายจดซอขององคกรกลมตวอยางทใชในการศกษาคดเลอกจากกลมของผบรหารงานดานการจดซอของบรษทท างดานการผลตสนคาพวกเขาไดรบการคดเลอกจากฐานขอมลรายชอของสมาชกจากสถาบนการบรหารพสด เครองมอทใชสาหรบการศกษาคอแบบสอบถาม ซงถกนาไปใชเพอศกษากระบวนการปฏบตในเชงสถตผลการ ศกษาพบวา การใชวธการรวมกลวธหลายแบบและการปฏบตงานดานการจดหาโดยวธการแบบอเลคทรอนคสเปนวธการทมประโยชนตองานดานการจดซอพสด โวลคเกอร (Volker, 2004 : 221 A) ไดวจยการเพมศกยภาพของผเชยวชาญในงานดานการจดซอและการบรหาหรงานพสด วตถประสงคของการวจยครงน คอ เพอศกษาและท าความเขาใจเกยวกบระดบความสามารถของผ เชยวชาญในงานดานการซอและการบรหารงานดานพสดสาหรบศตวรรษท 21 และวตถประสงคประการท 2 คอ เพอทราบถงประสทธภาพจากการทไดนาเทคนคในการพฒนาผลการปฏบตงานตามแบบ PDM (Performance development model) มาใชทฤษฎพนฐานไดถกนามาใชเปนวธการในการวจย ขอมลถกรวบรวมจากการสมภาษณกลมตวอยาง จานวน 15 คน ซงผลการสมภาษณจากแตละกลมบคคลจะถกบนทกเทปเสยงและจดรายละเอยดไวเพอท าการวเคราะหในภายหลง ค าถามสาหรบการวจยมขอบเขตครอบคลมเกยวกบระดบความสามารถของผเชยวชาญ ในงานดานการจดซอและการบรหารงานพสดสาหรบศตวรรษท 21 ในหนาทดงตอไปนคอ คดเลอกผบรหารงานพสด จดการดานความสมพนธของผบรหารพสด บรหารจดการในสายงานพสดแลกเปลยนขอมลแบบอตโนมตศกษาผลกระทบของการปฏบตงานดานการจดซอและการบรหารงานพสดทมประโยชนตอสวนรวมก าหนดความรบผดชอบในงานดานธรการและงานดานอน ผลการวจยพบวา ผเชยวชาญในงานดานการจดซอและการบรหารงานพสดจ าเปนตองมลกษณะความเปนผนา การบรหารจดการและความเชยวชาญในงาน อกทงยงตองรขอมลดานความตองการและกระบวนการตาง ๆ ในองคกรของตน พสดทเปนพนฐานขององคกรของตนและลกษณะงานทองคกรของตนตองบรหารจดการ พวกเขาตองรทกษะในการแกปญหาตาง ๆ เชน การวเคราะหราคา ปญหาดานกฎหมาย รแหลงทรพยากรตาง ๆ ในโลก ปญหาดานการเงนและการจดสรรพสดตามลกษณะของสายงาน นอกจากน ยงตองรจกเทคนควธในการบรหารจดการทมความเขมแขง มลกษณะความเปนผนา ประชาสมพนธระหวางบคคลและทกษะดานการสอสารรวมทงแสดงวสยทศนทเปดกวาง ยตธรรม ซอสตย ยดหลกคณธรรมในระดบสงมลกษณะความเปนผนาแบบเปลยนแปลงและชอบเรยนรอยเสมอ ดงนน จงสรปวาผเชยวชาญในงานดานจดซอและการบรหารงานพสดสาหรบศตวรรษท 21 นน นอกจากจะตองมความสามารถและความเชยวชาญในงานแลวยงตองมลกษณะของ

38

ความเปนผนา รวธการบรหารจดการ มความสามารถในเชงธรกจและยงตองเปนผทรกการเรยนรตลอดชวตดวย จากผลการวจยในประเทศทเกยวของดงกลาว สรปไดวาการบรหารงานพสดในสถานศกษาตามกรอบงานพสด คอ การจดหาพสด การควบคมพสดและการจ าหนายพสด ไมมประสทธภาพ ไมเปนไปตามระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535 และแกไขเพมเตม พ.ศ. 2545 เนองจากเจาหนาททรบผดชอบขาดความรความเขาใจในการด าเนนงานพสดและขาดการกากบ ควบคมการปฏบตงานอยางตอเนอง โดยมความสอดคลองกนทงปญหาในการปฏบตงานและแนวท างการพฒนาการปฏบตงานพสดของสถานศกษา 2.3.2.3 กฎหมายฝรงเศสเกยวกบการพสด ตามกฎหมายฝรงเศสการพสด (marchés publics) จะตองอยภายใตหลกพนฐานทส าคญสามประการ11 (soumis au respect de trois principes fondamentaux) ดงน 1) หลกเสรภาพในการเขาด าเนนการตามค าสงมหาชน (liberté d’accès à la commande publique) กลาวคอ ฝายผเสนอราคาหรอผประสงคจะเขาท าการพสดกบผมอ านาจในการจดท า การพสดนนยอมมเสรภาพในการทจะเลอกเขาท าการพสดกบฝายปกครองได โดยเปนไปตามหลกความเปนอสระในการเลอกทจะเขาท าการพสดซงเปนไปดวยความสมครใจ 2) หลกการปฏบตอนเทาเทยมกนตอผเสนอราคา (égalité de traitement des candidats) ฝายปกครองผมอ านาจในการจดท าการพสดจะตองไมกระท าการเลอกปฏบต (non discrimination) หรอเออประโยชนตอผเสนอราคาหรอผทประสงคจะเขาท าการพสดกบฝายปกครองดงกลาว 3 ) หล กความโปร งใสของวธ ด า เน นการ (transparence des procédures) กลาวคอ การจดท าพสดตองเปนการด าเนนการทสามารถตรวจสอบได โดยมหลกเกณฑ การเขาถงขอมล และ วธปฏบตทเปดเผยได การพสดมกจดท าเปนสญญา จงมผเหนวาการพสดเปนสญญา (contrats) ทเกยวกบการจดหาทรพยสน (biens) หรอบรการ (services) ซงฝายปกครองเปนผควบคมในดานของราคา (moyennant un prix) ทงน ในท างวชาการ มนกกฎหมายฝรงเศสเหนวาการพสดอาจแบงไดเปนลกษณะตาง ๆ ดงน12

11 หลกพนฐานทงสามประการน เปนหลกการทเกดจากขอตกลงตามสนธสญญาแหงสหภาพยโรป (Traité

de l’Union Européenne) ซงปรากฏอยในสนธสญญาแหงสหภาพยโรป ลงวนท 7 กมภาพนธ ค.ศ. 1992 (Traité sur l’Union Européenne (Maastricht, 7 février 1992)) โดยมการวางขอก าหนดใหรฐภาคตองด าเนนการในดานการพสด (marchés publics) ของแตละรฐโดยค านงถงหลกพนฐานทงสามประการดงกลาว 12 Jean RIVERO et Jean WALINE, Droit administratif, 18e édition, Paris : Dalloz, Coll. « Précis Dalloz. Droit public-Science politique », 2000, p. 116.

39

1) การพสดทเกยวกบงานกอสรางท างมหาชน (marchés de travaux publics) เปนกรณทฝายปกครองมอบหมายใหวสาหกจของเอกชน (entrepreneur privé) ด าเนนการกอสราง (construction) หรอซอมแซมอาค าร (immeuble) หรอท างานกอสรางอสงหารมทรพย (ouvrage immobilier) โดยเปนงานกอสรางทมวตถประสงคเพอประโยชนสวนรวม 2) การพสดในการจดหา (marchés de fournitures) เปนการด าเนนการซงมวตถประสงคเพอใหไดมา (acquisition) ซงทรพยสนตาง ๆ ทเปนสงหารมทรพย (biens mobiliers) 3) การพสดดานการขนสง (marchés de transport) การพสดในลกษณะนมกจะก าหนด ชอเรยกเพอใหสอดคลองกบวตถประสงคในดานการขนสง เชน การพสดขนสงระหวางบรษทเดนเรอท างทะเลโดยขนสงบคคลหรอทรพยสนท างมหาชน(marché passé avec une compagniede

navigation en vue du transport par mer de personnes ou de biens de caractère public)

4) การพสดในการประกนภย(marchés publics d’assurance) เปนการพสดท

ม งห ม าย ใน การท าส ญ ญ าป ระก น ภ ย ให แ ก บ ค ค ล ท า งมห าชน (contrats d’assurances despersonnes publiques)13 ประมวลกฎหมายการพสดจะก าหนดหลกเกณฑส าคญเกยวกบหนวยงานทมอ านาจในการจดใหมการประกวดราคา (pouvoir adjudicateur)ซงอ านาจดงกลาวจะเกยวของกบการเสนอราคา (condidature)โดยหากมกรณทกฎหมายก าหนดใหการพสดใดตองด าเนนการเรยกใหมการเสนอราคาแลวฝายปกครอง(administration)ผมอ านาจในการจดท าการพสดทมความประสงคจะจดหาคสญญาเพอเขาท าการพสดกบตนจะตองด าเนนการในลกษณะของการประกาศจดซอจดจางซงตองด าเนนการตามหลกเกณฑทอยภายใตบงคบแหงประมวลกฎหมายการพสดนอกจากนการจดท าการพสดทกครงจะตองคนหาหลกการประนประนอมทมเหตผลโดยค านงถงความมประสทธภาพความรวดเรว และเสรภาพในการเลอกคสญญารวมทงตองปฏบตอยางเครงครดตามหลกเกณฑของกฎหมายทงนเพอปองกนมใหมการใชอ านาจตามอ าเภอใจและกอใหเกดการทจรตประพฤตมชอบซงจะกอใหเกดความเสยหายตอประโยชนสวนรวม 14 (intérêt général)โดยขอความคดพนฐานของกฎหมายมหาชน(notion fondamental5du droit public)นนเปนหลกกฎหมายทใชก าหนดหนาทของฝายปกครองซงหนาทของฝายปกครองมวตถประสงคทส าคญคอการปฏบตและด าเนนการทจกตองค านงถงประโยชนสวนรวม(intérêt général)15

13 François LLORENS,«Les tribulations des marchés publics d’assurance»,Revue française de droitadministratif, No1,2000,p.29. 14 ประโยชนสวนรวมเปนแนวคดพนฐานของกฎหมายมหาชน (notion fondamentaledu droit public) ซงเกยวของกบอ านาจหนาทของฝายปกครองทจะตองค านงถงและแสดงออกโดยมวตถประสงคขนสดทาย(finalité)นเสมอกลาวคอความมงหมายอนเปนขนสดทายทฝายปกครองจะตองพจารณาและปฏบตอยเสมอคอการด าเนนการเพอประโยชนสวนรวม

15 Georges DUPUIS, Marie-José GUÉDON et Patrice CHRÉTIEN,Droit administratif, 7eédition,

Paris:Armand Colin,Coll.« U.Droit»,2007,p.460.

40

จากการศกษาผลงานวจยตางประเทศเกยวกบงานพสดพบวา การบรหารงานพสดมบทบาทสาคญมากทจะท าใหองคกรประสบผลส าเรจ เปนสงทผบรหารตองใหความสาคญและตระหนกถงประโยชนของสวนรวม หากการบรหารงานพสดไมมประสทธภาพยอมสงผลตอการด าเนนงานขององคกร จงตองมการก าหนดบทบาทหนาทอยางชดเจน แตงตงผรบผดชอบทมความรความสามารถ มความเชยวชาญและทสาคญตองสามารถเปนผนารจกวธการบรหารจดการเปนผรกการเรยนรมการพฒนาตนเองอยางสมาเสมอจากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของสรปไดวา การศกษาสภาพการบรหารงานพสด เพอปรบปรงการบรหารงานใหด โดยพฒนาใหเหมาะสมกบสภาพการบรหาร งานแตละสถานศกษา โดยผปฏบตจะตองมความร ความสามารถและความสนใจ ตลอดจนมทกษะปฏบตงานดานพสด

บทท 3 ขนตอนการปฏบตงาน

3.1 ลกษณะงานทปฏบต 1) ปฏบตหนาทใน ต าแหนงผปฏบตงานบรหาร ต าแนงประเภท ทวไป ระดบ ปฏบตงานโดยมหนาทความรบผดชอบหลก ตามมาตรฐานก าหนดต าแหนงคอ ปฏบตงานในฐานะผปฏบตงานซงไมจ าเปนตองใชผส าเรจการศกษาระดบปรญญา โดยใช ความร ความสามารถปฏบตงานเกยวกบงานบนทกขอมลเพอใชกบเครองคอมพวเตอร งานธรการ งานสารบรรณ งานประชาสมพนธ งานงบประมาณ งานการเงนและบญช งานพสด งานสถต งานเวชสถต หรองานบรการทวไป ตามค าสง หรอแบบ หรอแนวทางปฏบต หรอคมอทมอยอยางกวางๆ ภายใตการก ากบ ตรวจสอบ ตลอดจนใหค าปรกษา แนะน า และเสนอแนะวธการแกไขปรบปรง การปฏบตงาน และปฏบตงานอนตามทไดรบมอบหมาย โดยมลกษณะงานทปฏบตในดานตางๆ ดงน (1) ดานการปฏบตการ (2) ปฏบตงานชวยและสนบสนนงานบรหารตางๆ เชน งานบนทกขอมลเพอใชกบ เครองคอมพวเตอร งานธรการ งานสารบรรณ งานประชาสมพนธ งานงบประมาณ งานการเงนและบญช งานพสด งานสถต งานเวชสถต งานบรการทวไปธรการ เพอสนบสนนใหงานตางๆ ด าเนนไปได โดยสะดวก (3) ตดตอประสานงานกบบคคลภายในหนวยงานเดยวกนหรอหนวยงานทเกยวของ เพอใหการปฏบตงานเปนไปดวยความราบรน (4) ผลตเอกสารตางๆ เพอสนบสนนการปฏบตงานตามภารกจของหนวยงาน และปฏบต หนาทอนทเกยวของตามทไดรบมอบหมาย 2 (2) ดานการบรการ (1) ใหค าแนะน า ตอบปญหา แกไขปญหาในการปฏบตงานใหแกผรบบรการ ทงภายใน และภายนอกหนวยงาน เพออ านวยความสะดวก และเสรมสรางความรความเขาใจในงานบรหารงานทวไป (2) ประสาน แลกเปลยนความรและขอมลตางๆ เกยวกบงานในหนาท ทงภายในและ ภายนอกหนวยงาน เพอใหการปฏบตงานเปนไปดวยความสะดวกรวดเรวและมประสทธภาพ 2) ปฏบตหนาทใน ต าแหนงเจาหนาท พสด กองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน โดยมหนาความรบผดชอบตามหนาทคอ 1) ด าเนนการจดหาพสด ครภณฑให แกกองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน

42

2) จดท ารายงานการขอซอ ขอจาง พรอมจดท ารางค าสงแตงตงคณะกรรมการตรวจรบพสด เสนอตอหวหนาเจาหนาท และหวหนาหนวยงานของรฐ 3) สบราคาพสด และตอรองราคาจากบรษท หางราน หรอผประกอบการ 4) จดท าเงอนไข ขอตกลง ขอสญญา ระหวางผซอ ผขาย หรอผรบจาง และผวาจาง 5) คมทะเบยนรายการเกยวกบการจดซอจดจางพด 6) ด าเนนการในการจดซอ และตรวจรบพสด 7) ด าเนนการในการเบกจายพสดตอผทเกยวของ หรอเจาของโครงการ หรอผรบผดชอบงานตางๆ 8) ส ารวจครภณฑของชมรม และสโมสรนกศกษา เปนประจ าทกป เพอสอบทานความถกตองของครภณฑ และจดท ารายงานผลการส ารวจตอหวหนาเจาหนาท และหวหนาหนวยงานของรฐ 9) ด าเนนการดานการเบกจายงบประมาณ การจดจางเหมาบคคลเพอปฏบตงาน โดยงบประมาณจากกองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน 10) ปฏบตหนาท ทปรกษาฝายวชาการ ในกองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน โดยใหค าปรกษาเกยวกบการจดซอ จดจางพสดโครงการของนกศกษา การใหค าปรกษาเกยวกบการจดท าโครงการ เอกสารเกยวกบการเงนและการจดซอจดจาง 11) ใหค าปรกษาเกยวกบการด าเนนการเบกจายโครงการ ตรวจสอบเอกสารการเบกจายโครงการในสวนของกองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน 12) ประสานชมรม สโมสรนกศกษา และอาจารยทปรกษาชมรม ในการเรงรด ตดตาม การเบกจายโครงการใหเปนไปตามกฎหมาย และภายในก าหนดระยะเวลาตามระเบยบทเกยวของ 13) ประสานกบหนวยงานภายใน และภายนอก ในการด าเนนการทเกยวของกบกองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน 14) จดท ารางค าส งมหาวทยาลยอบลราชธาน เกยวกบการแตงต งเจาหนาท พสด คณะกรรมการตรวจรบพสด คณะกรรมการท าลายพสดครภณฑ ทเกยวของกบกองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน 15) ปฏบตหนาทอนๆ ตามทผบงคบบญชามอบหมาย หรอสงการ

43

3.2 ขนตอนการปฏบตงาน

3.2.1 ขนตอนการท าเอกสารขอซอ/จางเหมาบรการ/เชา งานพสดกองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา

44

จาก (Flow chart) ขนตอนการท าเอกสารขอซอ/จางเหมาบรการ/เชา งานพสดกองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มขนตอนการด าเนนการดงตอไปน การด าเนนการจดหาพสดมขนตอนกระบวนการจดหาพสด ดงน 1. การเตรยมการจดหาพสด 2. การขอรบความเหนชอบในการจดหาพสด 3. การใหความเหนชอบในการจดหาพสดและแตงตงคณะกรรมการ 4. การด าเนนการจดหาพสด 5. การขออนมตการสงซอ สงจาง 6. การอนมตสงซอสงจาง 7. การจดท าสญญา 8. การด าเนนการตามสญญา 9. การตรวจรบพสด 10. การเบกจายพสด 11. การจดท าบนทกรายงานผลการด าเนนการ 1. การจดท าและแผนการจดซอจดจาง การเตรยมการจดหาพสดเปนขนตอนแรกของการด าเนนการจดหาพสด ซงมขนตอนและวธการด าเนนการ ดงน 1) ศกษากฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบเกยวกบการเงนและพสด 2) ตรวจสอบรายการรายจายตามรายการทกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ มตคณะรฐมนตร มตคณะกรรมการทเกยวของ หรอทกระทรวงการคลงก าหนดอนญาตใหจายได หรอเปนรายการทไดรบอนญาตจากกระทรวงการคลงอนญาตใหจายได และผมอ านาจไดอนมตใหเบกจายในรายการนน ๆ แลว 3) ประสานงานและตรวจสอบวงเงนงบประมาณทไดรบการอนมตการจดสรรตามโครงการทไดรบการอนมตแลว 4) ตรวจสอบวงเงนเพอทจะด าเนนการก าหนดวธการจดหาพสด ซงไดรวมภาษไวแลวทกประเภท 5) ศกษาราคากลาง ราคามาตรฐานของพสด (ถาม) 6) ศกษากฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบเกยวกบการพสด 7) การจดหาพสด แยกประเภทในการจดหา ดงน (7.1) การจดหาพสดใหม เปนการจดหาพสดทจ าเปนตองจดหาใหส าหรบ หนวยงานทจดตงใหม หรอหนวยงานทยงไมเคยไดรบหรอมพสตดงกลาวไวใชในการปฏบตงาน

45

(7.2) การจดหาพสดทดแทน เปนการจดหาพสดเพอการทดแทนพสดเดมทสนเปลองหมดไป ช ารด หรอเสอมสภาพจากการใชงานตามปกต พสดเดมสญหาย ถกท าลาย (7.3) การจดหาพสดส ารอง เปนการจดหาพสดเพอส ารองไวเพอการทดแทนพสดทใชอยปจจบนไมใหขาดความตอเนองของการใชงาน 8) ศกษาและตรวจสอบรายชอผทงงานจากบญชรายชอผทงงานทไดมการแจงเวยนให สวนราชการ หรอหนวยงานของรฐทราบ 9) ศกษา ตรวจสอบ วางแผนการจดหาและแผนปฏบตการจดซอจดจาง 10) ด าเนนการจดหาพสดใหเปนไปตามแผนการจดหา แผนปฏบตการจดซอจดจาง โดยใหมผลผกพนกบหนวยงานของรฐเมอไดรบการจดสรรงบประมาณจากส านกงบประมาณ เวนแต การจดซอจดจางจากเงนทดรองราชการ 11) ส ารวจความตองการใชพสดตลอดจนรายละเอยดคณลกษณะของพสดของหนวยงานทตองการใชพสตนนจากการจดท าแผนปฏบตการจดซอจดจาง ทก าหนดตามแผนงาน งาน โครงการ ของหนวยงานในชวงระยะเวลาหนงปงบประมาณ 12) แจงใหหนวยงานผตองการใชพสดเพอก าหนดความตองการของรปแบบ รายการ รายละเอยดคณลกษณะของพสดทตองการจดหา หรอ การจดท าขอบเขตรายละเอยดการด าเนนการของโครงการตางๆ (TOR) - หากเปนรายการพสด ใหใสรายละเอยดของลกษณะสนคานนๆ เชน ราคาตอหนวย หนวยนบ โดยใชแบบฟอรมขอจดซอ/จาง (ตวอยางเอกสาร ตามภาคผนวก ก) - หากเปนรายการจางเหมาบรการ ใหระบงานจางเหมา (TOR) ใหชดเจน 13) เมอไดรบแจงจากหนวยงานผตองการใชพสด ด าเนนการจดท าเอกสาร เกยวกบรปแบบรายการ รายละเอยดคณลกษณะของพสดทตองการจดหา หรอ การจดท าขอบเขตการด าเนนงาน ของโครงการตางๆ (TOR) หรอเอกสารอนๆ ทเกยวกบการด าเนนงาน โดยตองสงเอการตอหนวยงานธรการหรอสารบรรณ กอน 15 วนด าเนนการ 14) จดท ารางค าสงแตงตงคณะกรรมการท เกยวของกบการด าเนนการจดหาพสด ใน แตละวธ - ใหผรบผดชอบโครงการ หรอชมรมเจาของเรอง เสนอรายชอบคคล หรอคณะบคคลเปนเจาหนาทตรวจรบพสด หรอตรวจงาน จ านวน 1 คน 15) จดท ารางรายงานขอรบความเหนชอบในการด าเนนการจดหาพสด 2. การขอรบความเหนชอบในการจดหาพสด การขอรบความเหนชอบในการจดหาพสดเปนขนตอนทสองของการด าเนนการจดหาพสด ซงเปนขนตอนกอนการด าเนนการจดซอจดจาง มขนตอนและวธการด าเนนการ ดงน 1) การจดท ารายงานเพอขอความเหนชอบ

46

(1.1) กรณจดซอจดจางโดยทวไป กอนด าเนนการซอหรอจางทกวธ นอกจากการซอทดน และหรอสงปลกสราง เจาหนาทพสดจดท าขอซอหรอขอจางเสนอหวหนาหนวยงานของรฐ (อธการบด หรอผไดรบมอบอ านาจ) โดยเสนอผานหวหนาเจาหนาท ตามรายการดงตอไปน1 (1) เหตผลและความจาเปนทชอหรอจาง เหตผล ใหระบสาเหตทจะจดซอหรอจดจาง เชน พสดไมมใช หรอไมพอใช หรอ ตองบ ารงรกษา ความจ าเปน ใหระบถงความจ าเปนทจะจดซอหรอจดจาง เชน (1) เพอใหหนวยงานมพสดส าหรบไวใชในหนวยงาน (2) เพอการทดแทนพสดเดมทสนเปลองหมดไป ช ารด หรอเสอมสภาพจากการใชงานตามปกต พสดสญหาย หรอถกท าลาย (3) เพอส ารองไวเพอการทดแทนพสดท ใชอยปจจบนไมใหขาดความตอเนองจากการใชงาน (2) ขอบเขตของงาน หรอรายละเอยดคณลกษณะเฉพาะของพสดหรอแบบรปรายการงานกอสรางทจะซอหรอจาง แลวแตกรณ (1) การจดซอ ใหระบรายการหรอจ านวนวสด ครภณฑ และ คณลกษณะเฉพาะของวสด ครภณฑทตองการจะซอ (2) การจดจาง ใหระบรายการ รายละเอยดของงาน และจ านวนทตองการจะจดจาง หรอรายการทตองการจางเหมา เชน ซอมครภณฑทตองการจะซอ เพอประโยชนในการจดท ารางขอบเขตของงานหรอรายละเอยดของพสดทจะท าการจดซอจดจางและรางเอกสารเชญชวน กอนท าการจดซอจดจางพสดดวยวธประกาศเชญชวนทวไป หนวยงานของรฐอาจจดใหมการรบฟงความคดเหนรางขอบเขตของงานหรอรายละเอยดของพสดทจะท าการจดซอจดจางและรางเอกสารเชญชวนจากผประกอบการกอนกได2 (3) ราคากลางของพสดทจะซอหรอจาง (1) การจดซอวสด ใหระบราคากลางของทางราชการ หรอราคาทเคยซอวสดครงหลงสดภายในระยะเวลา 2 ป (2) การจดซอครภณฑ ใหระบราคามาตรฐานของทางราชการ หรอราคาทเคยซอครภณฑครงหลงสดภายในระยะเวลา 2 ป (3) การจางกอสรางอาคาร ใหระบราคากลางทคณะกรรมการราคากลางไดคดค านวณไว (4) วงเงนทจะซอหรอจาง โดยใหระบวงเงนงบประมาณ ถาไมมวงเงนดงกลาวใหระบวงเงนทประมาณวาจะซอหรอจางในครงนน

1 ขอ 22 ระเบยบกระทรวงการคลง วาดวยการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 2 พระราชบญญตการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 มาตรา 59

47

(5) กาหนดเวลาทตองการใชพสดนน หรอใหงานนนแลวเสรจ (1) การจดซอวสด ครภณฑ ใหก าหนดวนสงมอบวสด ภายใน....วน เชน ภายใน 7 วนท าการนบแตวนถดจากวนลงนามในสญญา เปนตน (2) การจดจาง ใหก าหนดวนสงมอบงาน ภายใน....วน เชน ภายใน 7 วนท าการนบแตวนถดจากวนลงนามในสญญา เปนตน (6) วธทจะซอหรอจาง และเหตผลทตองซอหรอจางโดยวธนน3 (1) วธทจะซอหรอวธจาง ใหระบวธซอ หรอวธจางโดยพจารณาจากวงเงน (2) เหตผลทตองซอหรอจาง ใหระบเหตผลในการซอหรอการจางตามวงเงนในแตละวธ เชน - วธตกลงราคา เปนการซอหรอจางครงหนงซงมราคาไมเกน 100,000 บาท - วธสอบราคา เปนการซอหรอจางครงหนงซงมราคาเกน 100,000 บาทแตไม เกน 2,000,000 บาท - วธประกวดราคา เปนการซอหรอจางครงหนงซงมราคาเกน 2,000,000 บาท - วธพเศษ เปนการซอหรอจางครงหนงซงมราคาเกน 100,000 บาท โดยมความจ าเปนทมเงอนไขก าหนด - วธกรณพเศษ เปนการซอหรอจางครงหนงซงไมไดก าหนดวงเงนในการจดซอหรอจดจาง แตมเงอนไขก าหนด - วธประมลดวยระบบอเลกทรอนกส เปนการซอหรอจางครงหนงซง มราคาเกน 2,000,000 บาท (7) หลกเกณฑการพจารณาคดเลอกขอเสนอ

3 พระราชบญญตการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 มาตรา 55

“มาตรา 55 การจดซอจดจางพสดอาจกระท าไดโดยวธ ดงตอไปน (1) วธประกาศเชญชวนทวไป ไดแก การทหนวยงานของรฐเชญชวนผประกอบการทวไปทมคณสมบตตรงตามเงอนไขทหนวยงานของรฐก าหนดใหเขายนขอเสนอ (2) วธคดเลอก ไดแก การทหนวยงานของรฐเชญชวนเฉพาะผประกอบการทมคณสมบตตรงตามเงอนไขทหนวยงานของรฐก าหนดซงตองไมนอยกวาสามรายใหเขายนขอเสนอ เวนแตในงานนนมผประกอบการทมคณสมบตตรงตามทก าหนดนอยกวาสามราย (3) วธเฉพาะเจาะจง ไดแก การทหนวยงานของรฐเชญชวนผประกอบการทมคณสมบตตรงตามเงอนไขทหนวยงานของรฐก าหนดรายใดรายหนงใหเขายนขอเสนอ หรอใหเขามาเจรจาตอรองราคารวมทงการจดซอจดจางพสดกบผประกอบการโดยตรงในวงเงนเลกนอยตามทก าหนดในกฎกระทรวงทออกตามความในมาตรา 96 วรรคสอง”

48

ในการพจารณาคดเลอกขอเสนอใหหนวยงานของรฐด าเนนการโดยพจารณาถงประโยชนของหนวยงานของรฐ และวตถประสงคของการใชงานเปนส าคญ โดยใหค านงถงเกณฑราคาและพจารณาเกณฑอนประกอบดวย ดงตอไปน4 (1) ตนทนของพสดนนตลอดอายการใชงาน (2) มาตรฐานของสนคาหรอบรการ (3) บรการหลงการขาย (4) พสดทรฐตองการสงเสรมหรอสนบสนน (5) การประเมนผลการปฏบตงานของผประกอบการ (6) ขอเสนอดานเทคนคหรอขอเสนออน ในกรณทก าหนดใหมการยนขอเสนอดานเทคนคหรอขอเสนออนกอนตามวรรคหก (7) เกณฑอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง และระเบยบกระทรวงการคลง วาดวยการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 ยงไดก าหนดเกณฑการพจารณาคดเลอกขอเสนอ ดงน5 ในการพจารณาคดเลอกขอเสนอโดยวธประกาศเชญชวนทวไปหรอวธคดเลอกใหหนวยงานของรฐด าเนนการโดยพจารณาถงประโยชนของหนวยงานของรฐ และวตถประสงคของการใชงานเปนส าคญ ตามหลกเกณฑ ดงน (1) การซอหรอจางทมการก าหนดคณลกษณะเฉพาะของพสดท เปนมาตรฐาน และมคณภาพดเพยงพอตามความตองการใชงาน และเปนประโยชนตอหนวยงานของรฐแลว กรณนหนวยงานของรฐสามารถใชเกณฑราคาในการคดเลอกผทเสนอราคาต าสดเปนผชนะการซอหรอจางหรอเปนผไดรบการคดเลอก (2) การซอหรอจางทมความซบซอน มเทคโนโลยสง หรอมเทคนคเฉพาะ จ าเปนตองคดเลอกพสดมคณภาพดตามความตองการใชงานของหนวยงานของรฐนน และเปนประโยชนตอหนวยงานของรฐมากทสดกรณนหนวยงานของรฐสามารถใชเกณฑราคาประกอบเกณฑอนในการพจารณาคดเลอกผยนขอเสนอทมคณภาพและคณสมบตถกตอง ครบถวน ซงไดคะแนนรวมสงสดเปนผชนะการซอหรอจางหรอเปนผไดรบการคดเลอก แตหากหนวยงานของรฐไมอาจเลอกใชเกณฑอนประกอบและจ าเปนตองใชเกณฑเดยวในการพจารณา ใหใชเกณฑราคา (3) การซอหรอจางทมการก าหนดคณลกษณะเฉพาะทจะตองค านงถงเทคโนโลยของพสดหรอคณสมบตของผยนขอเสนอ ซงอาจจะมขอเสนอทไมอยในฐานเดยวกนเปนเหตใหมปญหาในการพจารณาคดเลอกขอเสนอใหหนวยงานของรฐก าหนดเปนเงอนไขใหมการยนขอเสนอดานเทคนคหรอขอเสนออนแยกมาตางหาก และใหหนวยงานของรฐพจารณาคดเลอกผยนขอเสนอทม

4 พระราชบญญตการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 มาตรา 65

5 ขอ 83 ระเบยบกระทรวงการคลง วาดวยการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560

49

คณสมบตถกตอง ครบถวน และเปนประโยชนตอหนวยงานของรฐ ซงไดคะแนนขอเสนอดานเทคนคหรอขอเสนออนผานเกณฑขนต าตามทหนวยงานของรฐก าหนด แลวใหด าเนนการตาม (1) หรอ (2) ตอไป ในกรณทเหนสมควร คณะกรรมการนโยบายอาจก าหนดแนวทางในการพจารณาคดเลอกขอเสนอเพมเตมตามความจ าเปนและเหมาะสมกได (8) ขอเสนออนๆ เชน การขออนมตแตงตงคณะกรรมการตาง ๆ ทจ าเปนในการซอหรอจาง การออกประกาศและเอกสารเชญชวน และหนงสอเชญชวน 1.2) กรณจดซอทดนและหรอสงปลกสราง กอนด าเนนการซอทดนและหรอสงปลกสราง ใหเจาหนาทพสดจดท ารายงานเสนอตอหวหนาหนวยงานของรฐ โดยเสนอผานหวหนาเจาหนาท ตามรายการดงตอไปน (1) เหตผลและความจ าเปนทตองซอ (2) รายละเอยดของทดน หรอสงปลกสรางทตองการซอ รวมทงเนอทและทองททตองการ (3) ราคาประเมนของทางราชการในทองทนน (4) ราคาซอขายของทดนและหรอสงปลกสรางใกลเคยงบรเวณทจะซอครงหลงสดประมาณ 3 ราย (5) วงเงนทจะซอ โดยใหระบวงเงนงบประมาณ ถาไมมวงเงนดงกลาวใหระบวงเงนทประมาณวาจะซอในครงนน (6) วธทจะซอและเหตผลทตองซอโดยวธนน (7) ขอเสนออน ๆ เชน การขออนมตแตงตงคณะกรรมการตาง ๆ ทจ าเปนในการซอ 2) เจาหนาทพสดเสนอรายงานตอหวหนาหนวยงานของรฐ โดยผานหวหนาเจาหนาท 3) เมอหวหนาหนวยงานของรฐ ใหความเหนชอบตามรายงานทเสนอมาจากหวหนาเจาหนาทแลว ใหเจาหนาทด าเนนการตามวธซอหรอจางนนตอไปได 3. การใหความเหนชอบในการจดหาพสดและแตงตงคณะกรรมการ การใหความเหนชอบในการจดหาพสดเปนขนตอนทสามของการด าเนนการจดหาพสดซงเปนหนาทของหวหนาหนวยงานของรฐหรอผไดรบมอบอ านาจ มขนตอนและวธการด าเนนการ ดงน 1) พจารณารายงานทหวหนาเจาหนาทน าเสนอ 2) หากไม เหนชอบตามรายงาน ใหแจงห วหนาเจาหนาท ใหด าเนนการมาใหมและ สงเรองคนเพอแกไข 3) หากเหนชอบตามรายงาน (1) ลงนามใหความเหนชอบในการด าเนนงานตอไปได (2) ลงนามแตงตงคณะกรรมการทเกยวของ

50

ระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยการการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 ก าหนดใหหวหนาหนวยงานของรฐแตงตงคณะกรรมการ ในการด าเนนการซอหรอจางพรอมกบก าหนดระยะเวลาส าหรบการพจารณาของคณะกรรมการดวย แลวแตกรณซงคณะกรรมการตามระเบยบดงกลาว มดงน6 (1) คณะกรรมการพจารณาผลการประกวดราคาอเลกทรอนกส (2) คณะกรรมการพจารณาผลการสอบราคา (3) คณะกรรมการซอหรอจางโดยวธคดเลอก (4) คณะกรรมการซอหรอจางโดยวธเฉพาะเจาะจง (5) คณะกรรมการตรวจรบพสด องคประกอบของคณะกรรมการ ระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยการการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 ก าหนดใหองคคณะของคณะกรรมการซอหรอจางแตละคณะประกอบดวย ประธานกรรมการ 1 คน และกรรมการอยางนอย 2 คน ซงแตงตงจากขาราชการ ลกจางประจ า พนกงานราชการ พนกงานมหาวทยาลยพนกงานของรฐ หรอพนกงานของหนวยงานของรฐทเรยกชออยางอน โดยใหค านงถงลกษณะหนาทและความรบผดชอบของผทไดรบแตงตงเปนส าคญ ในกรณจ าเปนหรอเพอประโยชนของหนวยงานของรฐจะแตงตงบคคลอนรวมเปนกรรมการดวยกได แตจ านวนกรรมการทเปนบคคลอนนนจะตองไมมากกวาจ านวนกรรมการทไดรบการแตงตงจากหนวยงานของรฐ ขอควรพจารณา 1) การแตงตงเปนอ านาจของหวหนาหนวยงานของรฐ และแตงตงเปนครงๆ และไมมรปแบบ 2) คณะกรรมการซอหรอจางทกคณะ ควรแตงต งผช านาญการหรอผทรงคณวฒเกยวกบงานซอหรอจางนนๆ เขารวมเปนกรรมการ ขอหาม 1) ในการซอหรอจางครงเดยวกน หาม แตงตงผทเปนกรรมการพจารณาผลการประกวดราคาอเลกทรอนกส กรรมการพจารณาผลการสอบราคา หรอกรรมการซอหรอจางโดยวธคดเลอกเปนกรรมการตรวจรบพสด การประชมของคณะกรรมการ การประชมของคณะกรรมการแตละคณะ ตองมกรรมการมาประชมไมนอยกวากงหนงให ประธานกรรมการและกรรมการแตละคนมเสยงหนงในการลงมตโดยประธานกรรมการ

6 ขอ 25 ระเบยบกระทรวงการคลง วาดวยการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560

51

ตองอยดวยทกครง หากประธานกรรมการไมสามารถปฏบตหนาทไดใหหวหนาหนวยงานของรฐแตงตงประธานกรรมการคนใหมเปนประธานกรรมการแทน มตของคณะกรรมการใหถอเสยงขางมาก ถาคะแนนเสยงเทากนใหประธานกรรมการออกเสยงเพมขนอกเสยงหนงเปนเสยงชขาด เวนแตคณะกรรมการตรวจรบพสดใหถอมตเอกฉนท กรรมการของคณะใดไมเหนดวยกบมตของคณะกรรมการ ใหท าบนทกความเหนแยงไวดวย ประธานกรรมการและกรรมการ จะตองไมเปนผมสวนไดเสยกบผยนขอเสนอหรอคสญญาในการซอหรอจางครงนน ทงน การมสวนไดเสยในเรองซงทประชมพจารณาของประธานกรรมการและกรรมการใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยวธปฏบตราชการทางปกครอง หากประธานหรอกรรมการทราบวาตนเปนผมสวนไดเสยกบผยนขอเสนอหรอคสญญาในการซอหรอจางครงนน ใหประธานหรอกรรมการผนนลาออกจากการเปนประธานหรอกรรมการในคณะกรรมการทตนไดรบการแตงตงนนและใหรายงานหวหนาหนวยงานของรฐทราบเพอสงการตามทเหนสมควรตอไป การตรวจสอบผมผลประโยชนรวมกน เพอเปนการเปดโอกาสใหมการแขงขนกนอยางเปนธรรม ใหผมหนาทตรวจสอบคณสมบตด าเนนการตรวจสอบคณสมบตของผยนขอเสนอแตละรายวาเปนผมผลประโยชนรวมกนหรอไมหากปรากฏวามผยนขอเสนอเปนผมผลประโยชนรวมกน ใหผมหนาทตรวจสอบคณสมบตตดรายชอผยนขอเสนอออกจากการเปนผยนขอเสนอในครงนน 4) ใหคณะกรรมการซอหรอจางแตละคณะรายงานผลการพจารณาตอหวหนาหนวยงานของรฐภายในระยะเวลาทกาหนด ถามเหตทท าใหการรายงานลาชา ใหเสนอหวหนาหนวยงานของรฐพจารณาขยายเวลาใหตามความจ าเปน 5) เมอหวหนาหนวยงานของรฐ ไดแกอธการบด หรอผไดรบมอบหมายจากหวหนาหนวยงานของรฐ ไดแก รองอธการบด หรอผชวยอธการบด ไดใหความเหนชอบรายงานขอซอ ขอจาง ตามขอ 22 แหงระเบยบกระทรวงการคลง วาดวยการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ.2560 และไดพจารณารายงาน

6) ผมอ านาจไดอนมตสงหรอหรอสงจางแลว ใหหวหนาเจาหนาท “ประกาศผลผชนะ การซอหรอจาง” และเผยแพรในระบบเครอขายสารสนทเศของกรมบญชกลาง และของหนวยงานของรฐตามวธการทกรมบญชกลางก าหนด และใหปดประกาศผลผชนะการซอหรอจาง โดยเปดเผย ณ สถานทเปดประกาศของหนวยงานของนน และจดท าหนงสอแจงผลการพจารณาใหผเสนอราคาทกรายทราบเปนหนงสอ และทางจดหมายอเลกทรอนกส (E-mail)

52

4. การด าเนนการจดหาพสด การด าเนนการจดหาพสด เปนขนตอนทสของการด าเนการจดหาพสดซงมขนตอนและ วธการด าเนนการ ดงน 1) หวหนาหนวยงานของรฐหรอผทไดรบมอบหมายลงนามในหนงสอถงผขายหรอรบจาง (ถาม) แลวแตกรณ 2) ผขายหรอผรบจาง เสนอราคาพรอมทงเอกสารทเกยวของ (ถาม) 3) เจาหนาพสดทไดรบมอบหมาย พจารณาด าเนนงานตามหนาททไดรบมอบหมายตาม ระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 และท าการคดเลอกผทมคณสมบตถกตองตรงตามเงอนไข ประกาศของหนวยงานของรฐ ซงเสนอราคาทเหมาะสมยอมรบได ใหจดท ารายงานเสนอความเหนตอหวหนาหนวยงานของรฐโดยผานหวหนาเจาหนาท 5. การขออนมตการสงซอสงจาง การขออนมตการสงซอสงจาง เปนขนตอนทหาของการด าเนนการจดหาพสด ซงเปนขนตอนทเจาหนาทพสดไดด าเนนการตามกระบวนการจดหาพสดตามวธการทหวหนาหนวยงานของรฐหรอผทไดรบมอบหมายอ านาจใหความเหนชอบเสรจเรยบรอยแลว มขนตอนและวธการด าเนนการดงน 1) เจาหนาทพสดทไดรบมอบหมายตามระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 จดท ารายการเสนอความเหนตอหวหนาหนวยงานของรฐโดยผานหวหนาเจาหนาท 2) หวหนาเจาทพจารณาเสนอความเหน 3) น ารายงานผลการด าเนนการจดหาพสดเสนอตอผทมอ านาจอนมตสงซอ สงจาง 6. การอนมตสงซอสงจาง การอนมตสงซอสงจาง เปนขนตอนทหกของการด าเนนการจดหาพสด ซงเปนขนตอนท เจาหนาทพสดไดด าเนนการตามกระบวนการจดหาพสดตามวธการทหวหนาหนวยงานของรฐหรอผทไดรบมอบอ านาจใหความเหนชอบ และไดผลการด าเนนการจดหาพสดจนเปนทยอมรบราคาทเหมาะสมเสรจเรยบรอยแลว มขนตอนและวธการด าเนนการ ดงน 1) ผมอ านาจพจารณารายงานผลการด าเนนการจดหาพสดทหวหนาเจาหนาทใหความเหนตามกระบวนการจดหา หากเหนชอบตามรายงาน 2) วงเงนอยในอ านาจหวหนาหนวยงานของรฐ เปนดลพนจของหวหนาหนวยงานของรฐ หรอผทไดรบมอบหมายพจารณาอนมต 3) เมอไดรบอนมตจากผมอ านาจใหด าเนนการจดซอหรอจดจางไดแลว จงด าเนนการจดท าสญญาตอไป

53

อ านาจการสงซอสงจาง การสงซอหรอสงจางครงหนงเปนอ านาจของผด ารงต าแหนงและภายในวงเงน ดงตอไปน7 1) การสงซอหรอสงจางโดยวธประกาศเชญชวนทวไปครงหนง ใหเปนอ านาจ ของผด ารงต าแหนงและภายในวงเงน ดงตอไปน (1) หวหนาหนวยงานของรฐ ไมเกน 200,000,000 บาท (2) ผมอ านาจเหนอขนไปหนงชน เกน 200,000,000 บาท 2) การสงซอหรอสงจางโดยวธคดเลอกครงหนง ใหเปนอ านาจของผด ารงต าแหนง และภายในวงเงน ดงตอไปน (1) หวหนาหนวยงานของรฐ ไมเกน 100,000,000 บาท (2) ผมอ านาจเหนอขนไปหนงชน เกน 100,000,000 บาท 3) การสงซอหรอสงจางโดยวธเฉพาะเจาะจงครงหนง ใหเปนอ านาจของผด ารงต าแหนงและภายในวงเงน ดงตอไปน (1) หวหนาหนวยงานของรฐ ไมเกน 50,000,000 บาท (2) ผมอ านาจเหนอขนไปหนงชน เกน 50,000,000 บาท หมายเหต ผมอ านาจเหนอขนไปหนงชนเปนผด ารงต าแหนงใดนน ใหเปนไปตามบญชแนบทายของระเบยบกระทรวงการคลง วาดวยการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 25608

วธการซอหรอจาง พระราชบญญตการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ.2560 และระเบยบ

กระทรวงการคลงวาดวยการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ.2560 ไดก าหนดวธการซอหรอจาง สามารถกระท าได 3 วธ ดงน

1) วธประกาศเชญชวนทวไป ไดแก การทหนวยงานของรฐเชญชวนผประกอบการทวไปทมคณสมบตตรงตามเงอนไขทหนวยงานของรฐก าหนดใหเขายนขอเสนอ โดยการซอหรอจางโดยวธการประกาศเชญชวนทวไป สามารถกระท าได 3 วธ ดงน (1) วธตลาดอ เล กทรอน กส (e – market) คอ การซ อหรอจ างท มรายละเอยด คอ การซอหรอจางทมรายละเอยดคณลกษณะเฉพาะของพสดทไมซบซอนหรอเปนสนคาหรองานบรการทมมาตรฐานและไดก าหนดไวในระบบขอมลสนคา (e - catalog) โดยใหด าเนนการใน

7 ระเบยบกระทรวงการคลง วาดวยการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 ขอ 84-86

8 ดบญ ชแนบทาย ก าหนดประเภทของผม อ านาจเหนอขน ไปหน ง ชน ตามความในระเบยบ

กระทรวงการคลง วาดวยการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560

54

ระบบตลาดอเลกทรอน กส (Electronic Market : e - market) ตามวธการทกรมบญชกลางก าหนดซงสามารถกระท าได 2 ลกษณะ ดงน

(1) การเสนอราคาโดยใบเสนอราคา ค อ การซอหรอจางครงหนงซงม วงเงนเก น 500,000บาท แตไมเกน 5,000,000 บาท (2) การเสนอราคาโดยการประมลอเลกทรอนกส คอ การซอหรอจางครงหนงซงมวงเงนเกน 5,000,000 บาท (2) วธประกวดราคาอเลกทรอนกส (e - bidding) ค อ การซอหรอจางครงหนงซงมวงเงนเกน 500,000 บาท และเปนสนคาหรองานบรการทไมไดก าหนดรายละเอยดคณลกษณะเฉพาะของพสดไวในระบบขอมลสนคา(e - catalog) โดยใหด าเนนการในระบบประกวดราคาอเลกทรอนกส (Electronic Bidding : e - bidding) ตามวธการทกรมบญช ฃกลางก าหนด (3) วธสอบราคา ค อ การซอหรอจางครงหนง ซงมวงเงนเกน 500,000 บาท แตไมเกน 5,000,000 บาท ใหกระท าไดในกรณทหนวยงานของรฐนนตงอยในพนททมขอจ ากดในการใชสญญาณอนเตอรเนต ท าใหไมสามารถด าเนนการผานระบบตลาดอเลกทรอนกสหรอระบบ ประกวดราคาอเลกทรอนกสได ทงน ใหเจาหนาทระบเหตผลความจ าเปนทไมอาจด าเนนการซอหรอจางดวยวธตลาดอเลกทรอนกสหรอวธประกวดราคาอเลกทรอนกสไวในรายงานขอซอหรอขอจางดวย

2) วธคดเลอก ไดแก การทหนวยงานของรฐเชญชวนเฉพาะผประกอบการทมคณสมบตตรงตามเงอนไขทหนวยงานของรฐก าหนดซงตองไมนอยกวาสามรายใหเขายนขอเสนอ เวนแตในงานนนมผประกอบการทมคณสมบตตรงตามทก าหนดนอยกวาสามราย

3) วธเฉพาะเจาะจง ไดแก การทหนวยงานของรฐเชญชวนผประกอบการทมคณสมบต ตรงตามเงอนไขทหนวยงานของรฐก าหนดรายใดรายหนงใหเขายนขอเสนอ หรอใหเขามาเจรจาตอรองราคา รวมทงการจดซอจดจางพสดกบผประกอบการโดยตรงในวงเงนเลกนอยตามทก าหนดในกฎกระทรวงทออกตามความในมาตรา 96 วรรคสอง 4) การจดซอจดจางพสด ใหหนวยงานของรฐเลอกใชวธประกาศเชญชวนทวไปกอน เวนแตกรณดงตอไปน ใหใชวธคดเลอก

(1) ใชวธประกาศเชญชวนทวไปแลว แตไมม ผยนขอเสนอ หรอขอเสนอนนไมไดรบการคดเลอก (2) พสดทตองการจดซอจดจางม คณลกษณะเฉพาะเปนพเศษหรอซบซอนหรอตองผลต จ าหนาย กอสราง หรอใหบรการโดยผประกอบการทมฝมอโดยเฉพาะ หรอมความช านาญเปนพเศษ หรอมทกษะสง และผประกอบการนนม จ านวนจ ากด (3) มความจ าเปนเรงดวนทตองใชพสดนนอนเนองมาจากเกดเหตการณทไมอาจคาดหมายได ซงหากใชวธประกาศเชญชวนทวไปจะท าใหไมทนตอความตองการใชพสด

55

(4) เปนพสดทโดยลกษณะของการใชงาน หรอมขอจ ากดทางเทคนคทจ าเปนตองระบยหอเปนการเฉพาะ (5) เปนพสดทจ าเปนตองซอโดยตรงจากตางประเทศ หรอด าเนนการโดยผานองคการระหวางประเทศ (6) เปนพสดทใชในราชการลบหรอเปนงานทตองปกปดเปนความลบของsนวยงานของรฐ หรอทเกยวกบความมนคงของประเทศ

(7) เปนงานจางซอมพสดทจ าเปนตองถอดตรวจ ใหทราบความช ารดเสยหายเสยกอนจงจะประมาณคาซอมได เชน งานจางซอมเครองจกร เครองมอกล เครองยนต เครองไฟฟา หรอเครองอเลกทรอนกส (8) กรณอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง กรณดงตอไปน ใหใชวธเฉพาะเจาะจง (1) ใชทงวธประกาศเชญชวนทวไปและวธคดเลอก หรอใชวธคดเลอกแลวแตไมมผยนขอเสนอ หรอขอเสนอนนไมไดรบการคดเลอก (2) การจดซอจดจางพสดทม การผลตจ าหนายกอสรางหรอใหบรการทวไป และม วงเงนในการจดซอจดจางครงหนงไมเกนวงเงนตามทก าหนดในกฎกระทรวง (3) การจดซอจดจางพสดทม ผประกอบการซงม คณสมบตโดยตรงเพยงรายเดยว หรอการจดซอจดจางพสดจากผประกอบการซงเปนตวแทนจ าหนายหรอตวแทนผใหบรการโดยชอบดวยกฎหมายเพยงรายเดยวในประเทศไทยและไมมพสดอนทจะใชทดแทนได (4) มความจ าเปนตองใชพสดนนโดยฉกเฉน เนองจากเกดอบต ภยหรอภยธรรมชาต หรอเกดโรคตดตออนตรายตามกฎหมายวาดวยโรคตดตอ และการจดซอจดจางโดย วธประกาศเชญชวนทวไป หรอวธคดเลอกอาจกอใหเกดความลาชาและอาจท าใหเกดความเสยหายอยางรายแรง (5) พสดทจะท าการจดซอจดจางเปนพสดทเกยวพนกบพสดทไดท าการจดซอจดจางไวกอนแลว และมความจ าเปนตองท าการจดซอจดจางเพมเตมเพอความสมบรณหรอตอเนองในการใชพสดนน โดยมลคาของพสดทท าการจดซอจดจางเพมเตมจะตองไมสงกวาพสดทไดท าการจดซอจดจางไวกอนแลว

(6) เปนพสดทจะขายทอดตลาดโดยหนวยงานของรฐองคการระหวางประเทศ หรอหนวยงานของตางประเทศ (7) เปนพสดทเปนทดนหรอสงปลกสรางซงจ าเปนตองซอเฉพาะแหง (8) กรณอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง

56

7. การท าสญญา หรอขอตกลง (หวหนาหนวยงานของรฐ) การจดท าสญญาเปนขนตอนทเจดของการด าเนนการจดหาพสด ซงเปนตอนตอจากการทเจาหนาทพสดของหนวยงานของรฐไดด าเนนการจดท ารายงานเพอเสนอขอจดซอหรอจดจางโดยผานหวหนาเจาหนาท โดยไดรบความเหนชอบจากหวหนาหนวยงานของรฐ และไดด าเนนการตามขนตอนการจดหาพสดจนไดผทไดรบการคดเลอกเพอใหท าสญญากบหนวยงานของรฐแลว เมอไดประกาศผลผชนะการซอหรอจางแลว ใหผรบจาง หรอผขายทเปนผชนะเขาสนองรบราคาและนดท าสญญาซอ หรอจาง (กรณไมมผคดคานผลการพจารณา) โดยจดท าสญญาตามแบบสญญาทกรมบญชกลางก าหนด หรอตามแบบสญญาทหนวยงานของรฐก าหนด หรอตามแบบสญญาทกฎหมายวาดวยการนนๆ ก าหนดไว และหากมหลกประกนในสญญา ในตรวจสอบหลกประกนสญญาดวย และเสนอหวหนาหนวยงานของรฐ หรอผทไดรบมอบหมาย ลงนามในสญญาจดซอ จดจาง ซงมขนตอนและวธการด าเนนการ ดงน 1) การตรวจสอบสญญา เมอหนวยงานของรฐไดด าเนนการหาพสดตามขนตอนเรยบรอยแลว กอนทจะลงนามในสญญา เจาหนาทผรบผดชอบจะตองตรวจสอบเอกสารหลกฐานตางๆ ทใชประกอบกนสญญา ตลอดจนรปแบบของสญญาใหถกตอง ดงน 1.1) รปแบบของสญญา หนวยงานของรฐตองท าสญญา ดงน (1) ตามแบบทคณะกรรมการนโยบายก าหนด (2) ตามทไดผานความเหนชอบของส านกงานอยการสงสด (3) การท าสญญารายใดถาจ าเปนตองมขอความหรอรายการแตกตางไปจากแบบสญญาตามวรรคหนงโดยมสาระส าคญตามทก าหนดไวในแบบสญญาและไมท าใหหนวยงานของรฐเสยเปรยบ กใหกระท าไดเวนแตหนวยงานของรฐเหนวาจะมปญหาในทางเสยเปรยบหรอไมรดกมพอ กใหสงรางสญญานนไปใหส านกงานอยการสงสดพจารณาใหความเหนชอบกอน (4) ในกรณทไมอาจท าสญญาตามแบบสญญาได และจ าเปนตองรางสญญาขนใหมใหสงรางสญญานนไปใหส านกงานอยการสงสดพจารณาใหความเหนชอบกอน เวนแตการท าสญญาตามแบบทส านกงานอยการสงสดไดเคยใหความเหนชอบมาแลว กใหกระท าได (5) ในกรณ จ าเปนตองท าสญญาเปนภาษาตางประเทศ ใหท าเปนภาษาองกฤษและตองจดท าขอสรปสาระส าคญแหงสญญาเปนภาษาไทยตามหลกเกณฑทคณะกรรมการนโยบายประกาศก าหนดในราชกจจาน เบกษา เวนแตการท าสญญาเป นภาษาตางประเทศตามแบบสญญาทคณะกรรมการนโยบายก าหนด 1.2) หนวยงานของรฐอาจจดท าขอตกลงเปนหนงสอโดยไมท าตามแบบสญญาตามมาตรา 93 แหงพระราชบญญตการจดซอจดจางและบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 กได เฉพาะในกรณ ดงตอไปน

57

(1) การจดซอจดจางโดยวธคดเลอกตามมาตรา 56 (1) (ค) หรอการจดซอจดจางโดยวธเฉพาะเจาะจงตามมาตรา 56 (2) (ข) (ง) หรอ (ฉ) หรอการจางทปรกษาโดยวธเฉพาะเจาะจงตามมาตรา 70 (3) (ข) (2) การจดซอจดจางจากหนวยงานของรฐ (3) กรณทคสญญาสามารถสงมอบพสดไดครบถวนภายในหาวนท าการนบตงแตวนถดจากวนท าขอตกลงเปนหนงสอ (4) การเชาซงผเชาไมตองเสยเงนอนใดนอกจากคาเชา (5) กรณอนตามทคณะกรรมการนโยบายประกาศก าหนดในราชกจจาเบกษาในกรณทการจดซอจดจางมวงเงนเลกนอยตามทก าหนดในกฎกระทรวง จะไมท าขอตกลงเปนหนงสอไวตอกนกได แตตองมหลกฐานในการจดซอจดจางนนในการออกกฎกระทรวงตามวรรคสองจะก าหนดวงเงนเลกนอยใหแตกตางกนตามขนาดหรอประเภทของหนวยงานของรฐกได 2) การลงนามในสญญาเปนอ านาจของบคคล ดงตอไปน 2.1) หวหนาหนวยงานของรฐ 2.2) ผทไดรบมอบอ านาจจากหวหนาหนวยงานของรฐ

3) การแกไขสญญา การแกไขสญญาหรอขอตกลง ตองอยภายในขอบขายแหงวตถประสงคเดมของสญญาหรอขอตกลงนน โดยหนวยงานของรฐตองพจารณาเปรยบเทยบคณภาพของพสด หรอรายละเอยดของงาน รวมทงราคาของพสดหรองานตามสญญาหรอขอตกลงกบพสดทจะท าการแกไขนนกอนแกไขสญญาหรอขอตกลงดวย 4) ใหหนวยงานของรฐสงส าเนาสญญาหรอขอตกลงเปนหนงสอ ซงมมลคาตงแตหนงลานบาทขนไป ใหส านกงานการตรวจเงนแผนดนและกรมสรรพากรภายใน 30 วน นบแตวนท าสญญาหรอขอตกลง หรอตามวธการทกรมบญชกลางก าหนด 8. การด าเนนการตามสญญา การด าเนนการตามสญญา เปนขนตอนทแปดของการด าเนนการจดหาพสด ซงเปนการ บรหารสญญา และตดตามผลการด าเนนการใหเปนไปตามสญญาทไดลงนามไว มขนตอนและวธการด าเนนการ ดงน 1) สญญา หรอขอตกลงเมอหนวยงานของรฐไดมการไดลงนามในสญญาแลวจะแกไข เปลยนแปลงรายการมได 2) การแกไขเปลยนแปลงสญญาหรอขอตกลง

58

การแกไขเปลยนแปลงสญญาหรอขอตกลงทไดมการลงนามแลว จะกระท าไดแตเฉพาะกรณ ดงตอไปน9 (1) เปนการแกไขตามมาตรา 93 วรรคหา (2) ในกรณทมความจ าเปนตองแกไขสญญาหรอขอตกลง หากการแกไขนนไมท าใหหนวยงานของรฐเสยประโยชน (3) เปนการแกไขเพอประโยชนแกหนวยงานของรฐหรอประโยชนสาธารณะ (4) กรณอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง ในกรณการแกไขสญญาทหนวยงานของรฐเหนวาจะมปญหาในทางเสยประโยชนหรอไมรดกมพอกใหสงรางสญญาทแกไขนนไปใหส านกงานอยการสงสดพจารณาใหความเหนชอบกอน เมอผมอ านาจอนมตสงซอหรอสงจางแลวแตกรณ ไดอนมตการแกไขสญญาหรอขอตกลงแลว ใหหวหนาหนวยงานของรฐเปนผลงนามในสญญาหรอขอตกลงทไดแกไขนน 3) การงด หรอลดคาปรบ หรอขยายเวลา การงดหรอลดคาปรบใหแกคสญญา หรอการขยายเวลาท าการตามสญญาหรอขอตกลงใหอยในดลพนจของผมอ านาจทจะพจารณาไดตามจ านวนวนทมเหตเกดขนจรง เฉพาะในกรณดงตอไปน10 (1) เหตเกดจากความผดหรอความบกพรองของหนวยงานของรฐ (2) เหตสดวสย (3) เหตเกดจากพฤตการณอนหนงอนใดทคสญญาไมตองรบผดตามกฎหมาย (4) เหตอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง หลกเกณฑและวธการของดหรอลดคาปรบใหแกคสญญา หรอการขยายเวลาท าการตามสญญาหรอขอตกลง ใหเปนไปตามระเบยบทรฐมนตรก าหนด 4) การบอกเลกสญญา สญญาหรอขอตกลงเมอหนวยงานของรฐไดมการไดลงนามในสญญาแลว การบอกเลกสญญา หรอขอตกลงใดทหนวยงานของรฐลงนามแลว จะบอกเลกสญญาหรอขอตกลงนนไมได เวนแตกรณดงน ซงเปนอ านาจการพจารณาเปนของหวหนาหนวยงานของรฐ11 (1) เหตตามทกฎหมายก าหนด (2) เหตอนเชอไดวาผขายหรอผรบจางไมสามารถสงมอบงานหรอท างานใหแลวเสรจไดภายในระยะเวลาทก าหนด (3) เหตอนตามทก าหนดไวในพระราชบญญตนหรอในสญญาหรอขอตกลง

9 พระราชบญญตจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ.2560 มาตรา 97

10 พระราชบญญตจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ.2560 มาตรา 102

11 พระราชบญญตจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ.2560 มาตรา 103

59

(4) เหตอนตามระเบยบทรฐมนตรก าหนด การตกลงกบคสญญาทจะบอกเลกสญญาหรอขอตกลง ใหผมอ านาจพจารณาไดเฉพาะในกรณทเปนประโยชนแกหนวยงานของรฐโดยตรงหรอเพอประโยชนสาธารณะ หรอเพอแกไขขอเสยเปรยบของหนวยงานของรฐในการทจะปฏบตตามสญญาหรอขอตกลงนนตอไป 5) ตดตามผลการด าเนนงานใหเปนไปตามแผนการด าเนนงาน 6) ตดตามผลการด าเนนงานใหผขายหรอผรบจางปฏบตตามเงอนไขขอตกลง 7) ตดตามการควบคมงานจางใหเปนไปตามระเบยบของทางราชการ 8) กรณทผขายหรอผรบจาง ไมสามารถสงมอบพสดไดภายในก าหนดเวลาทก าหนดไวใน สญญาหรอขอตกลง ใหแจงการเรยกคาปรบ เมอผขายหรอผสงมอบพสดใหมการแจงสงวนสทธ การเรยกคาปรบดวย 9) กรณทมเหตอนเชอไดวาผขายหรอผรบจางไมสามารถสงมอบสงของหรอทางานใหแลว เสรจไดภายในระยะเวลทก าหนดได เพอประโยชนแกทางราชการใหเสนอหวหนาหนวยงานของรฐเพอบอกเลกสญญาหรอขอตกลงได 10) เมอผขายหรอผรบจางไดสงมอบพสดเรยบรอยแลว ใหตดตามการปฏบตตามเงอนไขของสญญา หรอขอตกลง เชน การประกนความช ารดขอบกพรอง การบรการหลงการขาย เปนตน 11) ผขายหรอผรบจางสงมอบพสดหรองานจางตอเจาหนาทพสดและเจาหนาทพสดแจงให ผตรวจรบหรอคณะกรรมการเพอด าเนนการตอไป 9. การตรวจรบพสด การตรวจรบพสด เปนขนตอนทเกาของการด าเนนการจดหาพสด ซงเปนขนตอนทตอ จากการด าเนนการตามสญญาครบถกตองครบถวนตามแบบรปรายการตามเงอนไขทหนวยงานของรฐก าหนดมขนตอนและวธการ ดงน12 1) การตรวจรบพสด ตองตรวจรบ ณ ทท าการของผใชพสดนน หรอสถานทซ งก าหนดไวในสญญาหรอขอตกลงการตรวจรบพสด ณ สถานทอน ในกรณทไมมสญญาหรอขอตกลงก าหนดไววาตองตรวจรบพสด ณ ทใด จะตองไดรบอนมตจากหวหนาหนวยงานของรฐกอน 2) ตรวจรบพสดใหถกตอง ครบถวนตามหลกฐานทตกลงกนไว ส าหรบกรณทมการทดลองหรอตรวจสอบในทางเทคนคหรอทางวทยาศาสตร จะเชญผช านาญการหรอผ ทรงคณวฒเกยวกบพสดนนมาใหค าปรกษา หรอสงพสดนนไปทดลองหรอตรวจสอบ ณ สถานทของผช านาญการหรอผทรงคณวฒนน ๆ กได

12 ระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ.2560 หมวด 6

การบรหารสญญาและการตรวจรบพสด

60

3) ในกรณจ าเปนทไมสามารถตรวจนบเปนจ านวนหนวยทงหมดได ใหตรวจรบตามหลกวชาสถต 4) ตรวจรบพสดในวนทผขาย หรอผรบจางน าพสดมาสง และใหด าเนนการตรวจรบพสดใหเสรจสนโดยเรวทสด 5) เมอตรวจถกตองครบถวนแลว ใหรบพสดไวและถอวาผขายหรอผรบจางไดสงมอบพสดถกตองครบถวนตงแตวนทผขายหรอผรบจางน าพสดนนมาสง แลวมอบแกเจาหนาทพรอมกบท า ใบตรวจรบ 6) คณะกรรมการตรวจรบลงชอไวเปนหลกฐานอยางนอย 2 ฉบบ - มอบแกผขายหรอผรบจาง 1 ฉบบ - เจาหนาทพสดหนวยงานเจาของงบประมาณ 1 ฉบบเพอด าเนนการเบกจายเงนตามระเบยบของหนวยงานของรฐ และรายงานใหหวหนาหนวยงานของรฐทราบ 7) ในกรณทเหนวาพสดทสงมอบ มรายละเอยดไมเปนไปตามขอก าหนดในสญญาหรอขอตกลงใหรายงานหวหนาหนวยงานของรฐผานหวหนาเจาหนาท เพอทราบและสงการ 8) ในกรณทผขายหรอผรบจางสงมอบพสดถกตองแตไมครบจ านวน หรอสงมอบครบจ านวนแตไมถกตองทงหมด ถาสญญาหรอขอตกลงมไดกาหนดไวเปนอยางอน ใหตรวจรบไวเฉพาะจ านวนทถกตอง และใหรบรายงานหวหนาหนวยงานของรฐผานหวหนาเจาหนาทเพอแจงใหผขายหรอผรบจางทราบภายใน 3 วนท าการ นบถดจากวนตรวจพบ แตทงน ไมตดสทธหนวยงานของรฐทจะปรบผขายหรอผรบจางในจ านวนทสงมอบไมครบถวนหรอไมถกตองนน 9) การตรวจรบพสดทประกอบกนเปนชดหรอหนวย ถาขาดสวนประกอบอยางใดอยางหนงไปแลวจะไมสามารถใชการไดโดยสมบรณ ใหถอวาผขายหรอผรบจางยงมไดสงมอบพสดนน และโดยปกต ให รบ รายงานห วหน าหน วยงานของรฐ เพอแจ งให ผ ขายหรอผ รบจ างทราบภายใน 3 วนท าการนบถดจากวนทตรวจพบ 10) ถากรรมการตรวจรบพสดบางคนไมยอมรบพสดโดยท าความเหนแยงไวใหเสนอหวหนาหนวยงานของรฐเพอพจารณาสงการ ขอสงเกต 1) ในการรบมอบพสดหรองานจางตามสญญา ถาปรากฏวาผรบจาง หรอผขาย ผดนด และ จะตองถกปรบตามสญญา หนวยงานของรฐคสญญาจะตองบอกสงวนสทธเรยกคาปรบไวเปนลายลกษณ อกษรในขณะรบมอบพสด 2) ในกรณทผขายหรอผรบจางผดสญญา และจะตองถกปรบ แตยงมขอโตแยงหรอมเหตท จะขอตออายสญญา หรอขอลดเงนคาปรบ และเรองก าลงอยในระหวางการพจารณาของเจาหนาท ใหหนวยงานของรฐผซอหรอผวาจางด าเนนการขอเบกจายเงนในสวนทไมปญหาใหแกผขาย หรอผรบจางไปกอนได เมอไดวนจฉยชขาดเกยวกบการปรบหรองดปรบแลว กใหเบกจายเงนเพมเตมตอไป

61

10. การเบกจายพสด เจาหนาทพสด หรอหนวยงานพสด เมอไดตรวจรบพสดเสรจสนแลว ใหสงมอบของหรองานจากผขายหรอผรบจาง และสงมอบพสดใหผรบผดชอบโครงการ หรอเจาของเรองทขอซอขอจาง เพอน าพสดไปด าเนนโครงการตามวตถประสงค มขนตอนการปฏบตดงน 1) เมอไดรบของแลว ใหเจาหนาทพสด ดาเนนการตรวจรบพสดดงกลาว โดยเขยนใบเบกจายพสด (ใบเบกวสด/ใบเบกครภณฑ) โดยพมพหรอเขยนชอรายการของวสดหรอครภณฑใหตรงกบใบสงของและกรณท เปนครภณฑทมยหอ รน และหมายเลขเครอง ใหพมพหรอเขยนยหอ รน และหมายเลขเครองในใบเบกดวย พรอมระบสถานท หอง ทตงของครภณฑนน ๆ พรอมกบใหผรบผดชอบและผเบกลงนามในใบเบกใหสมบรณ 2) ผเบกพสดตองเปนหวหนาหนวยงาน หรอผรบผดชอบโครงการทตองใชพสดนนเปนผเบก 3) ถาเปนการซอ/จาง พสดทมอปกรณประกอบ (ตองแนบรายละเอยดอปกรณประกอบ) ถาเปนการตรวจจางงานจางทมครภณฑมาดวย (ใหเจาหนาทพสดท าเอกสารแนบทาย โดยระบรายการ ยหอ ขนาด รน หมายเลขเครอง) 4) การเบกจายพสด ตองตรวจสอบความถกตองของใบเบกและเอกสารประกอบ กอนใหผเบกจายเซนใบเบกแลวสงงานพสดกลางเพอออกหมายเลขครภณฑ 11. การจดท าบนทกรายงานผลการด าเนนการ เมอสนสดกระบวนการจดซอจดจางในแตละโครงการ ใหหนวยงานของรฐจดใหมการบนทกรายงานผลการพจารณา รายละเอยด วธการและขนตอนการจดซอจดจางพรอมทงเอกสาร หลกฐานประกอบ ตามรายการดงตอไปน13

(1) รายงานขอซอหรอขอจาง (2) เอกสารเกยวกบการรบฟ งความคดเหนรางขอบเขตของงานหรอรายละเอยดคณลกษณะเฉพาะของพสดทจะซอหรอจาง และผลการพจารณาในครงนน (ถาม )

(3) ประกาศและเอกสารเชญชวน หรอหนงสอเชญชวน และเอกสารอนทเกยวของ (4) ขอเสนอของผยนขอเสนอทกราย (5) บนทกรายงานผลการพจารณาคดเลอกขอเสนอ (6) ประกาศผลการพจารณาคดเลอกผชนะการจดซอจดจางหร อผไดรบการคดเลอก (7) สญญาหรอขอตกลงเปนหนงสอรวมทงการแกไขสญญาหรอขอตกลงเปนหนงสอ(ถาม) (8) บนทกรายงานผลการตรวจรบพสด

13 ระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ.2560 ขอ 16

62

การจดซอจดจางโครงการใดจะตองม เอกสารหลกฐานใดใหเปนไปตามวธการจดซอจดจ างนน ทงน การจดซอจดจางทไดด าเนนการผานระบบจดซอจดจางภาครฐดวยอเลกทรอนกส หนวยงานของรฐ สามารถใชเอกสารทจดท าในระบบจดซอจดจางภาครฐดวยอเลกทรอนกสเปนเอกสารประกอบบนทกรายงานผลการพจารณาได

63

3.2.2 ขนตอนการเบกจายการจดซอ/จางเหมาบรการ/เชา งานพสดกองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา

64

การด าเนนการเบกจายเงนเปนขนตอนของการด าเนนการจดหาพสด ซงเปนขนตอน สดทาย

ในการด าเนนการจดหาพสด ตอจากการด าเนนการตรวจรบพสดตามสญญาครบถกตอง ครบถวนตามรปแบบรายการตามเงอนไขทหนวยงานของรฐก าหนด มขนตอนและวธการด าเนนการ ดงน

1. เจาหนาทพสดตองด าเนนการรวบรวมหลกฐาน อนเปนเอกสารแหงหนทเกยวกบการด าเนนการจดหาพสด โดยมหลกฐานประกอบการเบกจาย คอ

1.1 ใหผรบผดชอบโครงการ รวบรวมหลกฐนการใชจายเงน หลกฐานแหงหน สงใหเจาหนาทพสดตรวจสอบ เพอจดท าเรองเบกจายโครงการ ไมเกน 5 วนท าการ นบจากวนทตรวจรบพสด 1.2 ใบเสรจรบเงน/ใบส าคญรบเงน/ใบก ากบภาษ/บลเงนสด/ส าเนาบตรประจ าตวประชาชน โดยใชตรายางประทบ ประทบในหลกฐานการเบกจายเงนนน 1.3 รปภาพประกอบการเบกจาย งานจางเหมาบรการ เชน คาจางเหมายานพาหนะ คาจางเหมาจดท าพานบายศรสขวญ คาจางเหมาแตงหนาและท าผม เปนตน โดยแนบรปในขณะท าการจาง และรปแบบลกษณะงานจาง 2. เจาหนาทพสดด าเนนการตรวจสอบความถกตองของเอกสาร หากเหนวา 2.1 เอกสารไมถกตอง ไมครบถวน ใหคนเอกสารใหผรบผดชอบด าเนนการแกไขใหถกตอง 2.2 เอกสารถกตอง ครบถวน ใหเสนอเอกสารหลกฐานแหงหนทงหมด พรอมผลการตรวจรบพสดเสนอตอหวหนาเจาหนาท 2.3 เอกสารในการขอซอจางในโครงการ ใหแนบเอกสารแยกเปนคนละชด 3. หวหนาเจาหนาทรบทราบผลการตรวจรบพสด ตรวจสอบความถกตองของหลกฐานและเสนอพจารณาอนมตเบกจาย 4. งานสารบรรณหนวยงานจะออกเลขสงใบอนมตเบกจาย 5. หวหนาหนวยงาน ผมอ านาจลงนามพจารณาใหความเหนชอบในการอนมตขอเบกจาย 6. เจาหนาทการเงนของหนวยงานลงบนทกการคมยอดอนมตเบกจายเงน 7. ด าเนนการบนทกการปฏบตการ และวางฎกาเบกจายตอกองคลง และด าเนนการเบกจายตามระบบ 8. เสรจสนการด าเนนการเบกจาย

บทท 4 ปญหาอปสรรค แนวทางการแกไขและขอเสนอแนะ

คมอการปฏบต งานดาน พสด กองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน งานกจกรรมนกศกษา ส านกงานพฒนานกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน ผเขยนไดรวบรวมปญหา อปสรรคแนวทางแกไข และขอเสนอแนะเพอการพฒนาจากการปฏบตงานจรงและการตดตาม รวบรวมผลการด าเนนงานของหนวยงานภายในมหาวทยาลย โดยสรปไวดงน 4.1 ปญหา อปสรรคในการปฏบตงาน ในการด าเนนการดานพสด กองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน อนเปนการด าเนนการจดซอ จดจางเกยวกบพสด ครภณฑ ซงเปนการด าเนนการทจะตองปฏบตใหถกตองตามพระราชบญญตการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 อกทงตองปฏบตใหถกตองตามระเบยบกระทรวงการคลง กฎกระทรวง ประกาศกระทรวง รวมทงมตคณะรฐมนตร และระเบยบ ขอบงคบ ของมหหาวทยาลยอบลราชธาน จงเปนเรองทผปฏบตงานเกยวกบพสดจะตองใหความส าคญอยางยง และตองมความรความเขาใจ ในการปฏบตงาน ในการนผเขยนเอง ในฐานะผปฏบตงานดานพสด กองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน ยอมมองเหนปญหาตางๆ ทเกดขน จงใครขอเสนอปญหาอปสรรคในบางประเดนและแนวทางการแกไขและพฒนา ดงน 1) ปญหาดานขอกฎหมาย กฎ ระเบยบ กลาวคอ ระเบยบมหาวทยาลยอบลราชธาน วาดวยกองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน พ.ศ. 2551 เปนระเบยบ ทออกตามพระราชบญญตมหาวทยาลยอบลราชธาน พ.ศ. 2533 ซงเปนขอบงคบทออกกอน พระราชบญญตการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 ท าใหมความลาสมย ไมทนตอเหตการณ และระเบยบดงกลาว กไมไดก าหนดหลกเกณฑ วธการ เกยวกบการพสดไวเลย หากเพยงแตก าหนดใหใหปฏบตตามระเบยบราชการ ในกรณทระเบยบไมไดก าหนดไว ซงหากพจารณาดวยหลกเกณฑการด าเนนการแลว ทกหนวยงานของรฐทออกระเบยบใชเอง เชน ในกรณของมหาวทยาลยอบลราชธาน หากตองการใชจายเงนรายได ควรออกระเบยบทองหลกเกณฑ หรอมมาตรฐนไมต ากวา พระราชบญญตจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ.2560 และระเบยบกระทรวงการคลง วาดวยการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ.2560 2) ปญหาดานปรมาณของจ านวนโครงการ และระยะเวลา กลาวคอ ในรอบปงบประมาณ จะมชมรมตางๆ และสโมสรนกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน จดโครงการอยางตอเนอง ซงสวนมากจะมหวงการจดกจกรรมในเวลาเดยวกน หรอระยะเวลาใกลเคยงกน ท าใหปรมาณโครงการ และการจดซอจดจางมปรมาณมาก ท าใหเจาหนาทผเกยวของหรอเจาหนาทพสดมระยะเวลา

66

ในการด าเนนการ บรหารจดการในการซอจางพสดนอยมาก ท าใหเกดปญหาคอไมสามารถปฏบตตามระยะ หรอเงอนไข ตามทกฎหมายก าหนดได หรอไมสามารถเบกจายโครงการไดตามก าหนดระยะเวลา 3) ปญหาดานผรบผดชอบโครงการ กลาวคอ นกศกษาทเปนประธานชมรม หรอนกศกษาผทรบผดชอบโครงการ หรออาจารยทปรกษาทดแลใหค าแนะน าชมรมตางๆ ขาดความร ความเขาใจในการจดท าโครงการ และไมเขาใจระเบยบในการจดท าโครงการ หรอจดซอจดจางพสด ท าใหผปฏบตงานจะตองท าความเขาใจ และอธบายขนตอนการด าเนนการซ าไปซ ามาบอยครง หรอมการเปลยนผรบผดชอบโครงการบอยครง ท าใหขาดความตอเนองในการบรหารจดการโครงการ 4) ปญหาดานบคลากร กลาวคอ เจาหนาทพสด หรอผปฏบตงานทเกยวของกบพสด มไมเพยงพอ และยงขาดทกษะ และความช านาญในการปฏบตงานตามพระราชบญญตจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ.2560 และระเบยบกระทรวงการคลง วาดวยการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ.2560 เนองจากเปนกฎหมายทตราบงคบใชในระยะเวลาไมนาน ท าใหเจาหนาทยงยดตดแนวปฏบตเดมอย 5) ปญหาดานองคความร กลาวคอ ผบรหารทกระดบ และเจาหนาททเกยวของกบการจดซอจดจาง ยงขาดความร ความเขาใจในเขตนารมณ แหงพระราชบญญตจดซอจดจางภาครฐ พ.ศ.2560 และขาดความร ความเขาใจเกยวกบกฎกระทรวง ระเบยบ ประกาศ ทออกตามพระราชบญญตดงกลาว เชน ในแผนการจดซอจดจางประจ าป การประกาศเผยแพรในระบบเครอขายสารสนเทศของกรมบญชกลาง กรรมวธการจดซอจดจางแบบใหม การมอบอ านาจ การแตงตงหวหนาเจาหนาท หรอระเบยบใดๆ ทเคยใช หากขดหรอแยงกบพระราชบญญตจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ.2560 กเปนอนถกบกเลกโดยผลของกฎหมาย และไมอาจใชบงคบได 4.2 แนวทางแกไข และขอเสนอแนะ 1) ด าเนนการแกไขระเบยบมหาวทยาลยอบลราชธาน วาดวยกองทนสงเสรมและพฒนากจกรรมนกศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน พ.ศ. 2551 ใหมความเปนปจจบน และทนตอสภาพการณบงคบใชกฎหมาย รวมทงด าเนนการออกกฎ ระเบยบ ขอบงคบทเกยวของ เพอปฏบตการตามพระราชบญญตการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 รวมทงกฎ ระเบยบทเกยวของใหสอดคลองกน 2) จดเตรยมขอมลรายละเอยดงบประมาณ แผนการด าเนนการในการจดซอจดจางใหถกตองตามขนตอน จดท าผงและชแจงรายละเอยดตางๆ เชน ก าหนดขนตอนการด าเนนงาน ก าหนดระยะเวลาการด าเนนการ ก าหนดวนทแนนอนในการด าเนนาร ก าหนดผ รบผดชอบโครงการ และผตดตามก ากบการด าเนนการใหถกตองและเปนไปตามเงอนไข และระยะเวลาทกฎหมายก าหนด 3) จดอบรมสมมนา ใหความรนกศกษาทเปนผรบผดชอบโครงการ หรอประธานชมรมตางๆ หรออาจารยทปรกษา เพอใหค าแนะน า เสรมทกษะความร ความสามารถ ความรบผดชอบ และองคความรพนฐานในการด าเนนการจดซอ จดจาง ในโครงการกจกรรมพฒนานกศกษา เพอปฏบตให

67

ถกตองตามเงอนไข หรอระยะเวลา ของพระราชบญญตจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 และระเบยบกระทรวงการคลง วาดวยการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 4) เพมอตราบคลากรผปฏบตงานในต าแหนง นกวชาการพสด โดยตรง หรอจดอบรม สมมนา เพมประสทธภาพผปฏบตงานดานพสด หรอบคลากรท เกยวของ ในการพฒนาทกษะ และความช านาญในการปฏบตงานตามพระราชบญญตจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 และระเบยบกระทรวงการคลง วาดวยการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 ใหมความพรอมในการปฏบตหนาท ทงยงตองสรางองคความร ความเขาใจ และการตระหนกรเกยวกบเจตนารมณ แหงพระราชบญญตจดซอจดจางภาครฐ พ.ศ.2560 ใหผบรหาร เจาหนาท ทเกยวของไดเขาใจ กบกฎกระทรวง ระเบยบ ประกาศ ทออกตามพระราชบญญตดงกลาว

บรรณานกรม

คมอปฏบตงานสวนพสด สวนพสด มหาวทยาลยวลยลกษณ, สงหาคม.2556 ภรวฒน เกอทาน, เอกสารประกอบการบรรยายเรอง ระบบจดซอจดจางภาครฐดวย

อเลกทรอนกส ชณหจต สงขใหม. เอกสารประกอบการประชมเชงปฏบตการโครงการเพมขดสมรรถนะในการ

ถายทอดยทธศาสตรสการปฏบต. ส านกมาตรฐานระบบพสดภาครฐ กรมบญชกลาง กระทรวงการคลง, 2548

ระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยการจดซอจดจางและบรหารพสดภาครฐ พ.ศ.2560 อดศย เพยงเกษ, การบรหารงานพสดของรยนทจดการศกษาระดบมธยมศกษา, วทยานพนธ

ครศาส ตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฎเลย, 2548 สนธสญ ญ าแห งสหภาพย โรป ลงวนท 7 กมภาพนธ ค .ศ . 1992 (Traité sur l’Union

Européenne (Maastricht, 7 février 1992)) Jean RIVERO et Jean WALINE, Droit administratif, 18e édition, Paris : Dalloz, Coll.

Précis Dalloz. Droit public-Science politique », 2000. François LLORENS, Les tribulations des marchés publics d’assurance,Revue

française de droitadministratif, No1, 2000. Georges DUPUIS, Marie-José GUÉDON et Patrice CHRÉTIEN,Droit administratif,

7eédition, Paris:Armand Colin,Coll. U.Droit, 2007.

กฎหมาย พระราชบญญตการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 กฎกระทรวงก าหนดใหหนวยงานอนเปนหนวยงานของรฐตามพระราชบญญตการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 กฎกระทรวงก าหนดหลกเกณฑเกยวกบผทมสทธขนทะเบยนผประกอบการพ.ศ. 2560 กฎกระทรวงก าหนดพสดทรฐตองการสงเสรมหรอสนบสนนและก าหนดวธการจดซอจดจางพสดโดยวธคดเลอกและวธเฉพาะเจาะจง พ.ศ. 2560 กฎกระทรวงก าหนดวงเงนการจดซอจดจางพสดโดยวธเฉพาะเจาะจงวงเงนการจดซอจดจางทไมท าขอตกลงเปนหนงสอ และวงเงนการจดซอจดจางในการแตงตงผตรวจรบพสด พ.ศ. 2560 กฎกระทรวงก าหนดหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขการขนทะเบยนทปรกษาพ.ศ. 2560 กฎกระทรวงก าหนดอตราคาจางผใหบรการงานจางออกแบบหรอควบคมงานกอสรางพ.ศ.2560 กฎกระทรวงก าหนดเรองการจดซอจดจางกบหนวยงานของรฐทใชสทธอทธรณไมได พ.ศ. 2560 ระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 ระเบยบมหาวทยาลยอบลราชธาน วาดวยกองทนสงเสรมละพฒนากจกรรมนกศกษา พ.ศ.2551

ภาคผนวก

70

แบบฟอรมและตวอยางเอกสารการทเกยวของ

71

72

73

74

75

76

77

78

79

80

81

82

83

84

85

86

87

88