ການສະຫນອງທນເພ ອການພດທະນາ ສາລບແຜນພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມແຫງຊາດ ຄງທ 8 ແລະ ເປາຫມາຍການພດທະນາແບບຍ ນຍງ ຢ ສປປ ລາວ ການປະເມນການສະຫນອງທນເພ ອການພດທະນາ ແລະ ການຊວຍເຫລ ອ

ການສະຫນອງທນເພ ອການພດທະນາ ສາລບແຜນພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມແຫງຊາດ ຄງທ 8 ແລະ ເປາຫມາຍການພດທະນາແບບຍ ນຍງ ຢ ສປປ ລາວ

ການປະເມນການສະຫນອງທນເພ ອການພດທະນາ ແລະ

ການຊວຍເຫລ ອ

ຜ ຂຽນ ການປະເມນສະບບນ ໄດຮບການກະກຽມພາຍໃຕການຊນາ ຂອງກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລງທນ, ກມຮວມມສາກນ, ໂດຍການປະກອບສວນຈາກ Zeljko Sevic, Sutherland Miller III, Jitendra Kumar Sinha, ທອງເດອນ ນນທະນາວອນ (Thongdeuane Nanthanavone), Ashley Palmer, Marjolaine Nicod, Thomas Beloe ແລະ ອາຣນຍະເດດ ຣາຊະພນ (Arounyadeth Rasphone).

ການຮບຮ ການປະເມນການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ ແລະ ການຊວຍເຫ ອ ດງກາວນເກດຂນໄດໂດຍການຊນາ ແລະ ນາພາຂອງກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລງທນ ແລະ ໂດຍສະເພາະແມນກມຮວມມສາກນ. ທມງານຜຂຽນ ຂສະແດງຄວາມກະຕນຍຕທກໆ ພາກສວນກຽວຂອງ ແລະ ຄຮວມພດທະນາທງພາຍໃນ ແລະ ພາຍນອກ ລດຖະບານແຫງ ສປປ ລາວ, ສາລບຂມນ ແລະ ການຊນາ ຕະຫ ອດຂະບວນການ. ສງນລວມມ ຜເຂາຮວມທງຢກອງປະຊມເລມຕນ ແລະ ການເຮດໃຫສມບນ. ຄາຊມເຊຍເຊນດຽວກນ ສາລບການຊນາດານວຊາການສະໜອງໃຫໂດຍ ເວທອານວຍຄວາມສະດວກໃຫແກການພດທະນາທມປະສດທຜນໃນ ພາກພນອາຊ-ປາຊຟກ (AP-DEF), ເຊນດຽວກນກບໂດຍອງການສະຫະປະຊາຊາດເພອການພດທະນາ (UNDP). ການປະ ກອບສວນທາງດານການເງນຂອງທະນາຄານພດທະນາອາຊ (ADB) ແລະ ລດຖະບານແຫງຣາຊະອານາຈກອງກດ ແລະ ອດສະຕາລ ນນມຄນຄາຢາງໃຫຍຫລວງ.

ເວທອານວຍຄວາມສະດວກໃຫແກການພດທະນາທມປະສດທຜນໃນພາກພ ນອາຊ-ປາຊຟກ (AP-DEF)

AP- DEF ແມນເວທລະດບພາກພນທນາໜາໂດຍປະເທດໜງ, ໂດຍການເປນປະທານຂອງລດຖະບານບງກະລາເທດ, ເຊງສະໜບສະໜນປະເທດຕາງໆ ເພອຈດຕງປະຕບດວາລະແຫງຊາດກຽວກບການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ ແລະ ການຮວມມ. ເວທດງກາວແມນເວທສາລບການປກສາຫາລ, ການຮວມມ ແລະ ການແລກປຽນຄວາມຮ ແລະ ປະສບການຂອງປະເທດລະດບພາກພນ.

ເປນການຕອບສະຫນອງຕຄວາມຕອງການທກາລງເຕບໃຫຍຈາກບນດາປະເທດໃນພາກພນອາຊ ແລະ ປາຊຟກເພອສາງຫ ກຖານ ແລະ ການວເຄາະ, ແລະ ແນະນາການປະຕຮບທາງນະໂຍບາຍ ແລະ ສະຖາບນສາລບການຄມຄອງຄວາມສະຫ ບຊບຊອນທເພມທະວຂອງແຫ ງການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ ທງພາຍໃນ ແລະ ສາກນ. AP-DEF ມກອງເລຂາທການຢສນກາງປະຈາພາກພນຂອງອງການ UNDP ທບາງກອກ.

ການປະຕເສດ ທດສະນະ ຫລ ຄາເຫນທສະແດງອອກໃນເອກະສານສະບບນ ແມນຂອງທມງານຜຂຽນ ແລະ ບໄດເປນຕວແທນໃຫແກສະຖາບນທພວກເຂາເຈາສງກດ, ລວມທງ ອງການສະຫະປະຊາຊາດເພອການພດທະນາ (UNDP), ລດຖະບານແຫງ ສປປ ລາວ, ຫ ອງການສະຫະປະຊາຊາດ ຫ ປະເທດສະມາຊກ.

ມຖນາ 2016

ວຽກດງກາວແມນໄດຮບການແປແບບບເປນທາງການໂດຍອງການສະຫະປະຊາຊາດ ເພອການພດທະນາປະຈາ ສປປ ລາວ ເຊງຈະຂຮບຜດຊອບຢາງເຕມສວນ.

1

ສາລະບານ ລາຍຊອກສອນຫຍ ................................................................................................................... 4

ຄານາ .................................................................................................................................. 8

ສະຫລບສງລວມສາລະສາຄນ ........................................................................................................ 9

ບດທ 1. ພາກສະເໜ ................................................................................................................16

1.1. ສະພາບແວດລອມລະດບສາກນ ແລະ ພາກພນຂອງ (DFAA) .........................................................16

1.2. ສະພາບແວດລອມ ແລະ ຈດປະສງຂອງບດ DFAA ....................................................................22

ບດທ 2. ສະພາບແວດລອມດານເສດຖະກດ ແລະ ສງຄມ .......................................................................24

2.1. ສະຫລບສງລວມ ແລະ ສະພາບແວດລອມຂອງປະເທດ .................................................................24

2.2. ສະພາບແວດລອມທາງດານສງຄມ ........................................................................................24

2.3. ສະພາບແວດລອມທາງດານເສດຖະກດ ...................................................................................25

2.4. ຂອບທາງເສດຖະກດແຫງຊາດ : ນະໂຍບາຍຫລກ ......................................................................27

2.5. ສະພາບແວດລອມທວໄປ ແລະ ການສະໜອງທນເພອການພດທະນາແບບປະສມ .....................................31

ບດທ 3. ການສະໜອງທນພາຍໃນປະເທດ ........................................................................................33

3.1. ການສະໜອງທນພາຍໃນປະເທດ .........................................................................................33

3.2. ການສະໜອງທນ ຂອງພາກເອກະຊນ ພາຍໃນປະເທດ ..................................................................45

ບດທ 4. ການເງນພາຍນອກ ........................................................................................................52

4.1. ການເງນສາທາລະນະພາຍນອກ ...........................................................................................52

4.2. ຊບພະຍາກອນເອກະຊນຈາກພາຍນອກ ..................................................................................67

ບດທ 5. ບດສະຫລບ ແລະ ຄາແນະນາ ............................................................................................79

5.1. ກະແສການສະໜອງທນເພອການພດທະນາໃນສະພາບແວດລອມການເຕບໂຕທາງເສດຖະກດຂອງ ສປປ ລາວ ......79

ເອກະສານອາງອງ ....................................................................................................................95

ເອກະສານຊອນທາຍ 1: ຂະບວນການ DFAA ..................................................................................99

ເອກະສານຊອນທາຍ 2: ຜມສວນກຽວຂອງທໄດປກສາຫາລນາ ................................................................ 102

ເອກະສານຊອນ 3: ພາບລວມຂອງແຫລງຂມນ .................................................................................. 103

ເອກະສານຊອນທາຍ 4: ຕວຢາງຂອງຮບແບບສະໜບສະໜນດານການເງນໃນສະພາບແວດລອມການຮວມມລະຫວາງໃຕ - ໃຕ ..................................................................................................................................... 104

ເອກະສານຊອນທາຍ 5: ຮບແບບ PPP......................................................................................... 107

ເອກະສານຊອນທາຍ 6: ແນວຄດການຈດສນຄວາມສຽງຕ PPPs ............................................................ 109

ເອກະສານຊອນທາຍ 7: ປະມວນຄາສບ ......................................................................................... 111

2

ລາຍການຕາຕະລາງ ຕາຕະລາງ ES1 : ຄວາມຕອງການ ເງນລງທນ ທຄາດຄະເນ ສາລບແຜນ NSEDP ຄງທ 8 (ໂດລາສະຫະລດ) ......10

ຕາຕະລາງ 1: ແຜນຜງສງລວມຂມນສາຄນຂອງກະແສການສະໜອງທນການພດທະນາ ..................................23

ຕາຕະລາງ 2: ການປຽບທຽບ ພາສ-ອາກອນ ຂອງ ສປປ ລາວ / GDP ຕປະເທດອນໆໃນພາກພນ .....................33

ຕາຕະລາງ 3: ຄາດຄະເນ ຄວາມຕອງການ ການລງທນ ສາລບແຜນ NSEDP ຄງທ 8 (ໂດລາສະຫະລດ) .............79

ຕາຕະລາງ 4: ຂແນະນາຕນຕ ສາລບ ສປປ ລາວ ທພນເດນຈາກບດລາຍງານ DFAA ....................................92

ຕາຕະລາງທ A1: ຜງສງລວມຂມນສາຄນຂອງກະແສການສະໜອງທນການພດທະນາ ....................................99

ລາຍການຂອບຂຄວາມ ຂອບຂຄວາມ :1 ຊກພ ຫ ODA ໃນສະພາບແວດລອມສາກນ .................................................................. 17

ຂອບຂຄວາມທ 2: ຂອບການສະໜອງທນແຫງຊາດແບບເຊອມສານ .............................................................. 22

ຂອບຂຄວາມທ 3: ກອງທນນາມນຂອງປະເທດ ຕມ-ເລສເຕ (Timor-Leste) .............................................. 38

ຂອບຂຄວາມທ 4: ກອງທນຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ............................................................................... 40

ຂອບຂຄວາມທ 5: ການເຊອມໂຍງດານການເງນກບຜນໄດຮບ :ສາງຄວາມເຂມແຂງ ຂະບວນການ ການວາງແຜນ ແລະ ການສາງແຜນງບປະມານ ຜານທາງການປະຕຮບການຄມຄອງຂະແໜງການລດ ................................................. 41

ຂອບຂຄວາມທ 6: ປະສບການ ຂອງ ສປປ ລາວໃນ PPP: ນາເທນ 2 .......................................................... 42

ຂອບຂຄວາມທ 7: ການສາງສະພາບແວດລອມທເອອອານວຍສາລບການຈດຫາ PPP ..................................... 44

ຂອບຂຄວາມທ 8: ແນວທາງຂອງຍປນ ໃນການສະໜບສະໜນ ການລງທນ ໃນໂຄງລາງພນຖານ ຢທະວບອາຊ ..... 44

ຂອບຂຄວາມທ 9: ການສະໜອງທນພາຍໃນ ແລະ ການລງທນຂອງວສາຫະກດ ຢປະເທດຫວຽດນາມ ................ 48

ຂອບຂຄວາມທ 10: ການສະໜອງທນທລະກດແບບທວເຖງ ຢປະເທດບງກະລາເທດ ....................................... 49

ຂອບຂຄວາມທ 11: ບດບາດຂອງການຊວຍເຫ ອເພອການພດທະນາ ຢຫວຽດນາມ ປະເທດທມລາຍໄດປານກາງ .... 56

ຂອບຂຄວາມທ 12: ຄຮວມທສາຄນທສດ ໃນການຮວມມລະຫວາງໃຕ-ໃຕ ຂອງ ສປປ ລາວ ........................... 58

ຂອບຂຄວາມທ 13: ການເຂາເຖງການສະໜອງທນສາກນ ສາລບຂະແໜງການພາຍໃນຂອງ ສປປ ລາວ ................ 61

ຂອບຂຄວາມທ 14: ກອງທນແນວຕງ (ຫລ ກອງທນຮບໃຊຈດປະສງທສະເພາະເຈາະຈງ) ............................... 65

ຂອບຂຄວາມທ 15: ປະສບການຂອງການໃຊປະໂຫຍດເງນສງກບປະເທດເພອການພດທະນາ ຂອງບງກະລາເທດ ... 74

ຂອບຂຄວາມທ 16: ຊອງທາງການໄຫ ເຂາເງນທສງກບປະເທດໄປສການພດທະນາຢປະເທດຟລບປນ .................. 75

ຂອບຂຄວາມທ 17: ປະສບການໃນທວໂລກຂອງການອອກພນທະບດຊາວຊມຊນຍາຍຖນຖານ ......................... 76

3

ລາຍການແຜນພາບ ແຜນພາບ ES1: ກະແສການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ ຢ ສປປ ລາວ, ປ 2000-2014 (ລານໂດລາສະຫະລດ) ..................................................................................................................................... 11

ແຜນພາບ 1.1: ຈານວນປະເທດຢທະວບອາຊ-ປາຊຟກ ເຊງໃນນນແຕລະກະແສຊບພະຍາກອນແມນໃຫຍທສດ, 1990 – 2011 ............................................................................................................................. 20

ແຜນພາບ 2.1. ຕວຊບອກທາງເສດຖະກດ ແລະ ປະຊາກອນທສາຄນຂອງ ສປປ ລາວ ................................. 26

ແຜນພາບ 2.2. ແຫ ງຂອງການສະໜອງທນສາລບແຜນ 7 ແລະ 8 (% ຂອງການລງທນທຕອງການທງ ໝດ) . 28

ແຜນພາບ 2.3: ອດຕາການແລກປຽນກບ/ໂດລາ, ປ 2000-2014 ........................................................... 29

ແຜນພາບ 3.1: ລາຍຮບສວຍສາອາກອນ ແລະ ບແມນສວຍສາອາກອນ ຢ ສປປ ລາວ, ປ 2000-2014 (ລານໂດລາສະຫະລດ) ................................................................................................................................. 34

ແຜນພາບ 3.2: ລາຍຮບທກຽວຂອງກບຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ການເກບພາສ-ອາກອນ ປ 2006-2014 (ລານໂດລາສະຫະລດ) ...................................................................................................................... 37

ແຜນພາບ 3.3: ການປອຍສນເຊອພາຍໃນປະເທດໃຫແກພາກເອກະຊນ, 2000-2014 (ລານໂດລາສະຫະລດ) 46

ແຜນພາບ 4.1: ການເບກຈາຍ ODA ຢ ສປປ ລາວ - ທາອຽງທາງປະຫວດສາດ (ລານໂດລາສະຫະລດ) .......... 54

ແຜນພາບ 4.2. ຫນສນຕາງປະເທດ (ລານໂດລາສະຫະລດ) :ປ 2000-2014 ............................................ 60

ແຜນພາບ 4.3: ອງການ OECD: ຂມນກຽວກບຄາໝນສນຍາການສະໜອງທນເພອຫດຜອນການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ຢ ສປປ ລາວ, ປ 2011 ......................................................................................................... 64

ແຜນພາບ 4.4: ອງການ OECD ຂມນກຽວກບຄາຫມນສນຍາການສະຫນອງທນໃນການປບໂຕໃຫແກ ສປປ ລາວ, ປ 2011 ................................................................................................................................ 64

ແຜນພາບ 4.5: ທລະກາການໂອນເງນກອງທນສາກນທງໝດໃຫແກ ສປປ ລາວ .......................................... 66

ແຜນພາບ 4.6: ການສະຫນບສະຫນນຂອງ GAVI ຢ ສປປ ລາວ ............................................................ 67

ແຜນພາບ 4. 7 : ນກລງທນໃນເຂດເສດຖະກດພເສດຂອງ ສປປ ລາວ........................................................ 69

ແຜນພາບ 4.8: FDI ແຍກຕາມປະເທດ (% ຂອງຈານວນລວມ) :ປ 1989-2015 .................................... 70

ແຜນພາບ 4.9: ເງນສງກບປະເທດຄດໄລເປນເປເຊນຂອງ GDP ໃນປ 2013 ............................................ 73

ແຜນພາບ 5.1: ກະແສການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ ຢ ສປປ ລາວ, ໄລຍະ 2000-2014 (ລານໂດລາສະຫະລດ) ..................................................................................................................................... 84

4

ລາຍຊ ອກສອນຫຍ ADB ທະນາຄານພດທະນາອາຊ

(Asian Development Bank) AMP ເວທການຄມຄອງການຊວຍເຫລອ

(Aid Management Platform) ASEAN ສະມາຄມບນດາປະຊາຊາດອາຊຕາເວນອອກສຽງໃຕ

(Association of Southeast Asian Nations) BoL ທະນາຄານແຫງ ສປປ ລາວ

(Bank of Lao PDR) CPA ການຊວຍເຫລອຕາມແຜນງານລະດບປະເທດ

(Country Programmable Aid) CPEIR ການສກສາການໃຊຈາຍພາກສາທາລະນະ ແລະ ການຈດການດານສະຖາບນ ທກຽວຂອງກບການ

ປຽນແປງດນຟາອາກາດ (Climate Public Expenditure and Institutional Review)

CSR ຄວາມຮບຜດຊອບຕສງຄມ (Corporate Social Responsibility)

DAC ຄະນະກາມະການຄວາມຊວຍເຫລອເພອການພດທະນາ (Development Assistance Committee)

DFAA ການປະເມນການສະຫນອງທນເພອການພດທະນາ ແລະ ການຊວຍເຫລອ (Development Finance and Aid Assessment)

DIC ກມຮວມມສາກນ (ສງກດ ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລງທນ) (Department of International Cooperation (at Ministry of Planning and Investment))

EU ສະຫະພາບເອຣບ (European Union)

FDI ການລງທນໂດຍກງຂອງຕາງປະເທດ (Foreign Direct Investment)

FOREX ເງນຕາຕາງປະເທດ (Foreign Exchange) GAVI ພນທະມດລະດບໂລກສາລບວກແຊງ ແລະ ການສາງພມຄມກນພະບາດ

(Global Alliance for Vaccines and Immunization) GCF ກອງທນພມອາກາດສຂຽວ

(Green Climate Fund) GDP ລວມຍອດຜະລດຕະພນພາຍໃນ

(Gross Domestic Product)

5

GEF ກອງທນສງ ແວດລອມໂລກ (Global Environment Facility)

GFATM ກອງທນໂລກຕານເອດ, ວນນະໂລກ ແລະ ໄຂມາລາເຣຍ (Global Fund for AIDS, Tuberculosis and Malaria)

HDI ດດຊະນການພດທະນາມະນດ (Human Development Index)

IFC ອງການການເງນສາກນ (International Finance Corporation)

IFF ກະແສການເງນທຜດກດໝາຍ (Illicit Financial Flow)

IFI ສະຖາບນການເງນສາກນ (International Financial Institution)

INFF ຂອບການສະໜອງທນເພອການພດທະນາແຫງຊາດແບບເຊອມສານ (Integrated National Financing Framework)

INGO ອງການຈດຕງສາກນທບສງກດລດຖະບານ (International Non-Governmental Organization)

IMF ອງການການເງນສາກນ (International Monetary Fund)

JICA ອງການເພອຄວາມຮວມມສາກນຂອງຍປນ (Japan International Cooperation Agency)

LDC ປະເທດດອຍພດທະນາ (Least Developed Country)

LIC ປະເທດລາຍໄດຕາ (Low Income Country)

LMIC ປະເທດລາຍໄດປານກາງລະດບຕາ (Lower Middle Income Country)

MDGs ເປາຫມາຍສະຫດສະຫວດດານການພດທະນາ (Millennium Development Goals)

MIC ປະເທດລາຍໄດປານກາງ (Middle Income Country)

MoF ກະຊວງການເງນ (Ministry of Finance)

MoFA ກະຊວງການຕາງປະເທດ (Ministry of Foreign Affairs)

MoNRE ກະຊວງຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມ (Ministry of Natural Resources and Environment)

MPI ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລງທນ

6

(Ministry of Planning and Investment) MTEF ຂອບແຜນງານລາຍຈາຍໄລຍະກາງ

(Medium Term Expenditure Framework) MTFF ຂອບແຜນງານການເງນໄລຍະກາງ

(Medium Term Fiscal Framework) MTO ອງການໂອນເງນ

(Money Transfer Organization) NCCS ຍດທະສາດແຫງຊາດວາດວຍການປຽນແປງດນຟາອາກາດ

(National Climate Change Strategy) NEM ກນໄກເສດຖະກດໃຫມ

(New Economic Mechanism) NERI ສະຖາບນຄນຄວາເສດຖະກດແຫງຊາດ (ສງກດ ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລງທນ)

(National Economic Research Institute (at MPI)) NGO ອງການຈດຕງບສງກດລດຖະບານ

(Non-Governmental Organization) NSCCC ຄະນະກາມະການຊນາແຫງຊາດວາດວຍການປຽນແປງດນຟາອາກາດ

National Steering Committee on Climate Change) NSEDP ແຜນພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມແຫງຊາດ

(National Socio-Economic Development Plan) ODA ການຊວຍເຫ ອທາງການເພອການພດທະນາ

(Official Development Assistance) OECD ອງການເພອຄວາມຮວມມທາງເສດຖະກດ ແລະ ການພດທະນາ

(Organisation for Economic Cooperation and Development) OOF ກະແສການຊວຍເຫລອທາງການອນໆ

(Other Official Flows) PFM ການຄມຄອງການເງນພາກລດ

(Public Financial Management) PPP ການຮວມມລະຫວາງພາກລດ ແລະ ເອກະຊນ

(Public-Private Partnership) RTP ຂະບວນການໂຕະມນ

(Round Table Process) RTIM ກອງປະຊມຈດຕງປະຕບດງານຂະບວນການໂຕະມນ

(Round Table Implementation Meeting) SDGs ເປາຫມາຍການພດທະນາແບບຍນຍງ

(Sustainable Development Goals) SEZ ເຂດເສດຖະກດພເສດ

(Special Economic Zone) SMEs ທລະກດຂະຫນາດນອຍ ແລະ ກາງ

7

(Small and Medium Sized Enterprises) SOEs ບລສດລດວສາຫະກດ

(State Owned Enterprises) SSC ການຮວມມລະຫວາງໃຕ-ໃຕ

(South-South Cooperation) SWG ຫນວຍງານຂະແຫນງການ

(Sector Working Group) TOSSD ການສະໜບສະໜນເຕມສວນເປນທາງການສາລບການພດທະນາແບບຍນຍງ

(Total Official Support for Sustainable Development) TrC ການຮວມມສາມຫລຽມ

(Triangular Cooperation) TWG ຫນວຍງານວຊາການ

(Technical Working Group) UMIC ປະເທດລາຍໄດປານກາງລະດບສງ

(Upper Middle Income Country) UNCDF ກອງທນເພອການພດທະນາຂອງອງການສະຫະປະຊາຊາດ

(United Nations Capital Development Fund) UNDP ອງການສະຫະປະຊາຊາດເພອການພດທະນາ

(United Nations Development Programme) UNFCCC ຂອບອະນສນຍາສະຫະປະຊາຊາດວາດວຍການປຽນແປງດນຟາອາກາດ

(United Nations Framework Convention on Climate Change) WB ທະນາຄານໂລກ

(World Bank) WREA ອງການຊບພະຍາກອນນາ ແລະ ສງແວດລອມ

(Water Resources and Environment Administration)

8

ຄານາ ບດປະເມນການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ ແລະ ການຊວຍເຫລອ (DFAA) ສະບບນ ຖກມອບຫມາຍໃຫດາເນນການໂດຍກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລງທນ, ພອມດວຍການສະຫນບສະຫນນຂອງອງການສະຫະປະຊາຊາດເພອການພດທະນາ (UNDP), ທະນາຄານພດທະນາອາຊ (ADB), ລດຖະບານແຫງຣາຊະອານາຈກອງກດ, ລດຖະບານອດສະຕາລ ແລະ ເວທອານວຍຄວາມສະດວກໃຫແກການພດ ທະນາທມປະສດທຜນໃນພາກພນອາຊ-ປາຊຟກ (AP-DEF). ຈດປະສງຂອງ DFAA ແມນເພອສະໜອງພາບລວມຂອງສະພາບແວດລອມ ການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ ຢ ສປປ ລາວ, ໄຈແຍກຂອບເຂດທເປນທາແຮງຂອງການສະໜອງທນທາງເລອກ ແລະ ການເປນຄຮວມ ພດທະນາ, ແລະ ສະໜອງຂມນເລກເຊງເຂາໃນປະເພດຂອງນະໂຍບາຍ ແລະ ການຈດຕງດານສະຖາບນເຊງຈະເປນສງທຈາເປນເພອຄມຄອງຂອບເຂດຢາງຄບຖວນຂອງການສະໜອງທນພອການພດທະນາທຕອງການສາລບການບນລເປາໝາຍທການດຢໃນແຜນພດທະນາເສດຖະກດ ແລະ ສງຄມແຫງຊາດຄງ ທ 8 (NSEDP). ບດປະເມນ DFAA ແມນຖກກາລະເທສະ ບພຽງແຕກຽວກບຈດເຊອມຕລະຫວາງແຜນ NSEDP ຄງທ 7 ແລະ ຄງທ 8, ແຕຍງເປນຊວງເວລາທ ສປປ ລາວ ມອງໄປຂາງໜາ ເພອທຈະຫລດພນອອກຈາກສະຖານະພາບປະເທດດອຍພດທະນາ ແລະ ການຈດຕງປະຕບດເປາຫມາຍການພດທະນາແບບຍນຍງ, ດງທພວກເຮາ ຈະຕອງພຈາລະນາ ບພຽງແຕ ການປຽນແປງ ທເປນທາແຮງ ຕປະເພດຂອງການສະໜອງທນທມຢແລວ, ແຕວາ ຍງແມນການຈະໃຊປະໂຫຍດຢາງເປນຍດທະສາດການສະໜອງທນແບບຜອນຜນ ແລະ ການຊວຍເຫລອທາງການເພອການພດ ທະນາ ຫລ ຊກພ (ODA) ໃຫດທສດນນຄແນວໃດ. ໃນຂະນະທການສກສາພບເຫນວາລະດບ ODA ບຄາດຄະເນວາຈະຫດລງຢາງຫ ວງ ຫ າຍໃນອະນາຄດອນໃກນ, ທາອຽງໂດຍລວມໃນພາກພນ ຊບອກໃຫເຫນວາປະເທດຕາງໆ ໄດຜນຕອບແທນເປນຢາງດເພອພຈາລະນາວາຈະ ນາໃຊແຫ ງທນທສາຄນ ດງກາວນຂອງການສະໜອງທນເພອການພດທະນາຢາງເລງປະຕກລຍາໃຫເກດຜນຄແນວໃດ. ສງນແມນສາຄນໃນດານທວາ ຊກພ (ODA)ໃນທສດສາມາດຖກຄາດຫວງວາຈະຫດລງຕາມສດສວນ ຂອງແຫ ງການສະໜອງທນເພອການພດທະນາໂດຍລວມ. ບດ DFAA ຍນກາລະໂອກາດອນໜງ ສາລບການປກສາຫາລຮວມກບຄຮວມພດທະນາ ທງໃນປດຈບນ ແລະ ຄຮວມໃຫມ ກຽວກບວາຈະ ຄມຄອງໄລຍະຂາມຜານເຫລານ ຄແນວໃດໃນຂະນະທພວກເຮາສຊນ ໃນເປາຫມາຍຮວມກນຂອງການບນລຜນກະທບໃນການພດທະນາ ຢ ສປປ ລາວ. ພວກເຮາຫວງວາຈະເຮດວຽກງານຮວມກບຄຮວມງານແຫງຊາດ, ຄຮວມພດທະນາ ແລະ ຜມສວນກຽວຂອງອນໆ ທງໝດຂອງພວກເຮາເພອ ຕດຕາມ ບນດາຄາແນະນາທໄດລະບໄວໃນການປະເມນດງກາວນ. ໃນຂະນະທ ການຄນພບຂອງບດ DFAA ສະເໜວາລະທມງມາດປາດຖະ ຫນາໃນການກາວໄປສ ແນວທາງທເຊອມສານຫ າຍຂນ ເພອຄມຄອງການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ ຢ ສປປ ລາວ, ພວກເຮາໝນໝາຍ ໃນການດາເນນວຽກງານດງກາວນ ໃນຂະນະທ ພວກເຮາແນມໄປຂາງໜາເພອບນລຕາມຄາຫມນສນຍາຂອງການຫລດພນອອກຈາກສະຖານະພາບປະເທດດອຍພດທະນາ ແລະ ເປາຫມາຍການພດທະນາ ແບບຍນຍງ. ມຖນາ 2016 ປອ. ກແກວ ຈນທະບ ລ ຮອງລດຖະມນຕ ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການຮວມມ

9

ສະຫລບສງລວມສາລະສາຄນ

ຄວາມເປນມາ ແລະ ການຄນພບໂດຍລວມ ສປປ ລາວ ໄດເລມຕນຈດຕງປະຕບດ ແຜນການພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມແຫງຊາດ (NSEDP) ຄງທ 8 (2016-2020), ໂດຍມຈດປະສງ ການຫ ດພນອອກຈາກສະຖານະພາບປະເທດດອຍພດທະນາ (LDC) ເປນໃຈກາງ. ສປປ ລາວ ມອງເຫນວາ ການຫ ດພນອອກຈາກສະຖານະພາບປະເທດດອຍພດທະນາເປນກາລະໂອກາດໜງທຈະສະແດງໃຫເຫນເຖງປະສດທຜນຂອງນະໂຍບາຍລດຖະບານ ແລະ ປະສດທພາບທາງດານເສດຖະກດຂອງປະເທດ ແລະ ເພອລະດມ, ຄມຄອງ, ແລະ ບນລ ໃນຂງ ເຂດທກວາງຂອງການສະໜອງທນເພອການພດທະນາຢາງມປະສດທພາບຫລາຍຂນ. ໃນມມມອງຂອງ ພມທດການສະໜອງທນເພອການພດທະນາທກາລງປຽນແປງ, ລດຖະບານ ໄດມອບໝາຍໃຫດາເນນການບດປະເມນການສະໜອງທນເພອການພດທະ ນາ ແລະ ການຊວຍເຫລອ (DFAA) ດງກາວນ ເພອອານວຍຄວາມສະດວກໃນການສາງຄວາມເຂາໃຈລະຫວາງບນດາຜມສວນກຽວຂອງຂອງກະແສການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ, ໃນປະຈບນ ແລະ ໃນອະນາຄດ,ໃນສະພາບເງອນໄຂຂອງແຜນ NSEDP ຄງທ 8, ແຜນຍດທະສາດເສດຖະກດ ແລະ ເສດຖະກດແຫງຊາດໄລຍະ 10 ປ (2016-2025) ແລະ ເປາໝາຍການ ພດທະນາແບບຍນຍງ. ເພອທຈະບນລເປາໝາຍການພດທະນາແຫງຊາດ ແລະ SDG, ສປປ ລາວ ຈະຕອງໄດຖອດຖອນບດຮຽນກຽວກບການສະ ໜອງທນເພອການພດທະນາຈາກແຫ ງຕາງໆໃນຫ າຍຂງເຂດ ແລະ ພຈາລະນາ ຄວາມກຽວພນຂອງການປຽນແປງທເປນທາແຮງຕການມ ແລະ ການສະຫນອງທນໃນອດຕາຜອນຜນ (ຫລດອກເບຍຕາ). ບດ DFAA ສາມາດກະຕນແນວຄວາມຄດກຽວກບວທທດທສດນນ ໃນການຈດສນທາງຍດທະສາດຂອງກະແສການສະໜອງທນທສະເພາະເຈາະຈງໃຫໄດຜນໄດຮບສງສດເຊງອາດຈະໄດຮບຜນກະທບ, ດງເຊນການຊວຍເຫ ອລາ ແລະ ເງນກອດຕາຜອນຜນ, ແລະ ພຈາລະນາການຈດຕງດານສະຖາບນພາຍໃນກງ ຈກລດຖະບານ ຈະມດດປບຄແນວໃດ ເພອກະກຽມສາລບການຄມຄອງພມທດຂອງການສະໜອງທນເພອການພດທະນາທກາລງປຽນແປງ ສງທາທາຍຂອງການຈດກະແສການສະໜອງທນເຂາລວງດຽວກບບລມະສດການພດທະນາຂອງປະເທດຊາດ ແລະ ຜນໄດຮບບແມນເອກະລກສະເພາະແຕ ສປປ ລາວ. ແທຈງແລວ, ຜນໄດຮບຂອງກອງປະຊມສາກນກຽວກບການສະໜອງທນເພອການພດ ທະນາ ຄງທ 3, ທເອນວາວາລະດາເນນການອາດສອາບາບາ (ຫລ Addis Ababa Action Agenda), ຮບຮຄວາມຕອງການ ສາລບແນວທາງທເຊອມສານຫ າຍຂນ ເພອຄມຄອງການສະໜອງທນເພອການພດທະນາຂອງພາກລດຖະບານ ແລະ ເອກະຊນເພອບນລການພດທະນາແບບຍນຍງ ແລະ ຊກຍການສາງຂອບການສະໜອງທນແບບເຊອມສານເພອການພດທະນາແຫງຊາດ, ໃນສະພາບແວດລອມຂອງ ສປປ ລາວ, ຄວາມຕອງການສາລບການເຊອມສານດງກາວ ແລະ ຂສະຫລບຢາງຄບຖວນຂອງທາງເລອກການສະໜອງທນ ແມນເຫນໄດຊດເຈນເມອພຈາລະນາການຄາດຄະເນການສະໜອງທນ ແລະ ຄວາມຕອງການຂອງແຜນ NSEDP ຄງທ 8. ແຜນ NSEDP ຄງທ 8, ຜານກອງປະຊມຂອງສະພາແຫງຊາດໃນເດອນເມສາ 2016, ຄາດຄະເນຄວາມຕອງການສະຽອງທນຂອງການຈດຕງປະຕບດແຜນ, ດງທເຫນຢໃນຕາຕະລາງ ES1. ອງຕາມການຄາດຄະເນ, ແຜນ NSEDP ຈະຕອງການທນຮອນ ຫລາຍກວາ 27 ຕໂດລາສະຫະລດ. ຫ າຍກວາເຄງໜງ ຈະຕອງມາຈາກການລງທນເອກະຊນ ທງພາຍໃນ ແລະ ຕາງປະເທດ; ສວນແບງດງກາວນ ເພມຂນ ຫ າຍກວາສາມສວນສ ເມອການໃຫກຢມຈາກທະນາຄານຖກລວມເຂານາ. ພາກ ສວນລດ-ທງການລງທນຂອງລດຖະບານ ແລະ ຊບພະຍາກອນສາທາລະນະສາກນໃນຮບແບບຂອງ ODA-ຄາດວາຈະປະກອບ ສວນໜອຍກວາໜງສວນສຂອງທງໝດ. ການຄາດຄະເນເຫ ານສະແດງໃຫເຫນເຖງສງທາທາຍຂອງການລະດມ ແລະ

10

ການນາໃຊ ຊບພະຍາກອນທຈາເປນສາລບ NSEDP ຢາງມປະສດທພາບ,ໂດຍສະເພາະສງທາທາຍຂອງການຈດລວງການລງທນພາກເອກະ ຊນເຂາກບເປາຫມາຍຂອງແຜນ NSEDP.

ຕາຕະລາງ ES1 : ຄວາມຕອງການ ເງນລງທ ນ ທຄາດຄະເນ ສາລບແຜນ NSEDP ຄງທ 8 (ໂດລາສະຫະລດ)

ແຫລງ ລວມທງໝດໄລຍະ 5 ປ ສວນແບງຂອງທງໝດ (%)

ປະຈາປ (ປະມານ)

ການລງທນ/ລາຍຮບຂອງລດຖະບານ 3 ຕ 10.9 600 ລານ ຊກພ (ODA) 3.5 ຕ 12.7 700 ລານ ການລງທນຂອງພາກເອກະຊນ ທງຕາງປະເທດ ແລະ ພາຍໃນ

15.5 ຕ 56.1 3.1 ຕ

ເງນກ ຢ ມຈາກທະນາຄານ 5.6 ຕ 20.2 1.12 ຕ ລວມ 27.6 ຕ 100.0

ແຫລງ: ກະຊວງ MPI

ເພອທຈະປະກອບສວນໃຫແກພນຖານທອງໃສຫ ກຖານແບບຮອບດານກຽວກບກະແສຊບພະຍາກອນທມຢແລວຢ ສປປ ລາວ, ບດ DFAA ໄດພຈາລະນາ ແຫ ງການສະໜອງທນ ພາຍໃນ ແລະ ຕາງປະເທດ, ພາກລດຖະບານ ແລະ ເອກະຊນ. ຮບ ES1 ສະ ເຫນຜນການຄນພບຂອງບດ DFAA ໃນແງຂອງປະລມານ ແລະ ທາອຽງ ສາລບກະແສການສະໜອງທນເຫ ານນ ເຊງຂມນແມນ ໃຊເປນປະໂຫຍດໄດ. ມການເຕບໂຕຢາງໄວວາໃນການປອຍສນເຊອພາຍໃນໂດຍຂະແຫນງການທະນາຄານ, ການເຕບໂຕຈາກ 10% ຂອງ GDP ໃນປ 2008 ມາເປນ 40 % ຂອງ GDP ໃນປ 2014. ໜຕາງປະເທດ ແລະ ການກຢມແມນແຫ ງໃຫຍຂອງການສະໜອງທນສາລບລດຖະບານ; ໃນຂະນະທມການຜນແປຢາງຫ ວງຫ າຍໃນລະດບການກຢມ ຈາກປຕປ, ຖານະໜຕາງປະເທດມຈານວນເຖງ 5 ຕໂດລາສະຫະລດ ໃນປ 2014. ລາຍຮບພາກລດຖະບານ, ແລະ ໂດຍສະເພາະ ແມນລາຍຮບສວຍສາອາກອນ ແລະ ບແມນສວຍສາອາກອນ, ໄດເຕບໂຕຢາງເປນແກນສານໃນດານປະລມານ ໂດຍສະເພາະເຈາະຈງນບແຕປະມານປ 2011, ການພຈາລະນາເບງສດສວນສວຍສາອາກອນຂອງລາຍຮບພາກລດຖະບານ, ລາຍຮບສວຍສາອາກອນໄດເພມຂນ ເຈດເທາ ຕະຫລອດໄລຍະ 14 ປ ຜານມາ. ການລງທນ FDI ຍງເຕບໂຕ ໃນດານປະລມານ: FDI ໃນປ 2000 ແມນ 33,8 ລານໂດລາສະຫະລດ ແລະ ໃນປ 2014 ມມນຄາເຖງ 720,8 ລານໂດລາສະຫະລດ, ເຊງເພມຂນຫ ນ 20 ເທາ. ຊກພ (ODA) ຍງສບຕເປນແຫລງການສະໜອງທນເພອການພດທະນາທສາຄນ ສາລບ ສປປ ລາວ: ນບຕງແຕປ 2000 ຊກພ (ODA) ໄດເຕບໂຕເພມຂນຈາກ 394 ລານໂດລາສະຫະລດ ມາເປນ 525 ລານໂດລາ ໃນປ 2014.

11

ແຜນພາບ ES1: ກະແສການສະໜອງທນເພ ອການພດທະນາ ຢ ສປປ ລາວ, ປ 2000-2014 (ລານໂດລາສະຫະລດ)

ແຫລງຂມນ: ທະນາຄານໂລກ, DIC/MPI, ທະນາຄານ ແຫງ ສປປ ລາວ, OECD (ການຄດໄລໂດຍຜຂຽນ)

ເອກະສານຄວາມເປນມາ ສາລບກອງປະຊມໂຕະມນລະດບສງທຈດຂນຢນະຄອນຫ ວງວຽງຈນໃນວນທ 27ພະຈກ2015 ປະ ກອບດວຍຂສງເກດກຽວກບການເຕບໂຕທາງດານເສດຖະກດ ແລະ ສະຖຽນລະພາບເສດຖະກດມະຫາພາກໃນສະພາບແວດລອມຂອງການລະດມຈາກແຫ ງຕາງໆ ຂອງການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ. ສງເຫ ານ ປະກອບດວບການຮບຮຂອງຄວາມສຽງທຕດພນກບການເພງພາທເພມທະວກຽວກບການຂດຄນຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ຄວາມຕອງການທກຽວຂອງເພອ ສບຕທຈະສາງຄວາມຫ າກຫ າຍ ທາງເສດຖະກດ. ຄວາມສາຄນຂອງການສບຕ ເພອລະດມເງນຊວຍເຫ ອລາ ຈາກພາຍນອກ ແລະ ເງນກຢມ ແມນເປນທໜາສງເກດ, ໃນຂະນະທຍງເນນໜກເຖງຄວາມຕອງການ ເພອຊກຍການລງທນ ໂດຍພາກເອກະຊນ ທງ ພາຍໃນ ແລະ ຕາງປະເທດ. ເອກະສານຄວາມເປນມາດງກາວນ ຍງກາວເຖງຄວາມຕອງການທຈະ"ໄຈແຍກຢາງຖກຕອງສດສວນການລງທນຈາກງບປະມານແຫງລດ ແລະ ສະທອນໃຫເຫນເຖງການພດທະນາໃນຕວຈງ ແລະ ຮບປະກນປະສດທຜນສງທສດ ຂອງການນາໃຊງບປະມານ".1

ສະພາບແວດລອມ ດານສງຄມ ແລະ ເສດຖະກດ ສປປ ລາວ ປະສບຜນສາເລດ ໃນການດງດດການສະໜອງທນເພອການພດທະນາໃນຮບແບບທຫ າກຫ າຍ, ເຊງໄດສງຜນໃຫອດ ຕາການເຕບໂຕທາງເສດຖະກດ ທເປນໜງໃນຈານວນທສງທສດໃນພາກພນ, ເຖງແມນວາໃນເວລາຫ າຍປໃນ ຫ າຍປະເທດທມລກສະນະຄາຍຄກນ ບໄດຮບຜນສາເລດໃນການຮກສາ ອດຕາທສງຂອງການເຕບໂຕທາງເສດຖະກດ. ເຖງຢາງໃດກຕາມທງລດ ຖະບານ ແລະ ຄຮວມພດທະນາທະວພາຄ (ສອງຝາຍ) ແລະ ພະຫພາຄ (ຫ າຍຝາຍ) ຮບຮວາ ການພດທະນາດານສງຄມບໄດຮບຜນສາເລດ ດງເຊນການພດທະນາເສດຖະກດ. ເຖງວາ ຈະມຄວາມພະຍາຍາມ ຂອງລດຖະບານ ເພອແກໄຂຊອງວາງ ໃນແຜນNSEDP ຄງທ 7, ຍງມຫ າຍຈດທຈະຕອງໄດຮບການປບປງ. ດງນ ນ, ແຜນ NSEDP ຄງທ 8 ໄດເອາໃຈໃສໂດຍສະເພາະ ຕການພດທະນາດານສງຄມ, ຄຽງຄກບການພດທະນາແບບຍນຍງ, ແທນທຈະເນນໜກຢາງບສມສວນໃສການບນລດານປະລມານ ບນດາຄາດໝາຍການເຕiບໂຕທາງເສດຖະກດ. ດງນນ, ໃນໄລຍະຕຫນາ ສປປ ລາວ ຕອງສມໃສ ບພຽງແຕການດງດດປະລມານຂອງການສະໜອງທນເພອການພດທະນາເທານນ, ແຕຍງ ຕອງຮບປະກນ ວາການນາໃຊທນເພອການພດທະນາດງກາວ ແມນດາເນນການດວຍມມມອງທເນນການລງທນ ເຊງຈດການສງທາທາຍຂອງຄວາມບສະເໝພາບ ແລະ ຄວາມທກຍາກທປະເທດກາລງປະເຊນຢ. ແນວທາງດງກາວຈະຮຽກຮອງນະ ໂຍບາຍທສອດຄອງກນ ແລະ ການຈດຕງດານສະຖາບນເພອຈດລວງກະແສການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ ອງຕາມບລມະ

1 ລດຖະບານແຫງ ສປປ ລາວ, ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລງທນ/ກມຮວມມສາກນ, ກອງປະຊມໂຕະມນລະດບສງ ຄງທ 12, ເອກະສານຄວາມ

ເປນມາ, ເດອນພະຈກ 2015, ຫນາ 45.

ລາຍຮບອາກອນ ແລະ ບແມນອາກອນ

ການລງທນໂດຍກງຈາກຕາງປະເທດ ສນເຊ ອພາຍໃນແກພາກເອກະຊນ

ເງນສງກບປະເທດ ໜຕາງປະເທດ ຊກພ/ແຜນງານການຊວຍເຫລ ອລະດບ ປະເທດ

12

ສດແຫງຊາດ. ການປະຕຮບທຈາເປນແມນສະຫ ບຊບຊອນ; ໃຫຍເກນກວາ ຂອບເຂດສດໜາທຂອງກະຊວງດຽວ ຫ ຂະແໜງ ດຽວ; ແລະ ຣຽກຮອງຄາຫມນສນຍາໄລຍະຍາວ. ຕວຢາງໜງ ຈະແມນສງທາທາຍ ຂອງການຜດປຽນຈາກເສດຖະກດທເອອຍອງໃສການສງອອກທມຊບພະຍາກອນທາມະຊາດເປນຖານ ກາວໄປສເສດຖະກດໜງ ທມຄວາມດນດຽງຫ າຍກວາ ໃນທວຂະ ແໜງການອນ ແລະ ການຫນທດ ອນໜກແໜນກວາ ເພອຊວຍຜທກຍາກ, ລວມທງ ໂອກາດສາລບການສາງວຽກເຮດງານທາທມຄນຄາ ແລະ ວຖການດາລງຊວດ. ແນວທາງແບບເຊ ອມສານ ເພ ອໃຊປະໂຫຍດຈາກການສະໜອງທນເພ ອການພດທະນາ ຂອບເຂດຂອງການປະຕຮບທຈາເປນ ສາລບ ສປປ ລາວ ເພອພດທະນາ ແລະ ຈດລວງກະແສຂອງການສະໜອງທນ ສາລບການ ບນລເປາໝາຍການພດທະນາແຫງຊາດ ແມນສາຄນເປນແກນສານ, ເນອງຈາກວາບດ DFAA ໄດສະແດງໃຫເຫນວາມຄວາມສະ ຫ ບຊບຊອນໂດຍທາມະຊາດຢາງໃຫຍຫ ວງ. ຄວາມສະຫ ບຊບຊອນນ ບແມນເປນເອກະລກສະເພາະແຕຢ ສປປ ລາວ ແລະ ເປນຫວຂເລອງຂອງການປກສາຫາລໃນລະດບໂລກ ລວມທງໃນກອງປະຊມສາກນກຽວກບການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ ໃນປ 2015. ສງທພນເດນຂນ ແມນຄາແນະນາທວາ ໃຫປະເທດຕາງໆ ພດທະນາ ຂອບການສະໜອງທນແບບເຊອມສານແຫງຊາດ (INFFs) ເພອຕອບສະໜອງຕ SDGs ແລະ ຍດທະສາດສະເພາະເຈາະຈງ ສາລບການສະໜອງທນໃຫແກເປາໝາຍ SDGs. ດງທໄດກາວມາ ຢບດລາຍງານ DFAA (ເບງຂອບຂຄວາມ 2)ໃນທາງເລກຫ າຍຂນ, ຂອບ INFFs ແມນຖກມອງວາເປນຄວາມພະຍາຍາມໄລຍະຍາວ ແລະ ຄວາມມງມາດປາດຖະຫນາໂດຍທຂອບ INFF ໃນຕວຂອງມນເອງປະກອບດວຍຫວໜວຍພນ ຖານຂອງການສາງສມຈານວນໜງ, ລວມທງ, ໃນທາມກາງສງອນໃດ:

• ຍດທະສາດ/ແຜນພດທະນາແຫງຊາດ ທມຫ າຍບລມະສດ ແລະ ຜນໄດຮບ ທເກາະຫອຍກນເປນຢາງດ, ລວມທງເປາຫມາຍ ແລະ ຕວຊບອກທຄດໄລຄາໃຊຈາຍ.

• ຂະບວນການວາງແຜນ ແລະ ສາງແຜນງບປະມານທເຊອມສານ ເຊງເອອອານວຍການເຊອມໂຍງກບບລມະສແຫງຊາດ ແລະ ຜນໄດຮບຈາກລາຍຈາຍໄລຍະກາງ ແລະ ຂອບງບປະມານ ແລະ ຕດຕາມຄວາມຄບຫນາ;

• ຍດທະສາດການລະດມຊບພະຍາກອນ ເພອບນລລາຍຈາຍ ທການດໄວ ໃນຍດທະສາດ/ແຜນພດທະນາແຫງຊາດ; • ລະບບການຄມຄອງດານການເງນທອານວຍໃຫລດຖະບານ ເພອປະສານກມກຽວໃຫດກວາເກາ ການສະໜອງທນເພການ

ພດທະນາຈາກພາກລດ ທງພາຍໃນ ແລະ ສາກນ, ດງເຊນດຽວກນກບ ເພອໃຊປະໂຫຍດແຫລງການສະໜອງທນຂອງພາກເອກະຊນ;

• ການຈດຕງທາງດານສະຖາບນ ມພອມທຈະອານວຍຄວາມສະດວກ ໃນການເຊອມໂຍງກນ ລະຫວາງຂງເຂດນະໂຍບາຍ ຕາງໆ ແລະ ການປະສານງານ ໃນທວທງລດຖະບານ ສາລບການລະດມຊບພະຍາກອນ ແລະ ການການດບລມະສດຂອງ ນະໂຍບາຍ ແລະ ການປະຕຮບດານສະຖາບນ, ແລະ

• ສະພາບແວດລອມທເອອອານວຍ ເຊງໃນນນ ຜມສວນກຽວຂອງຕາງໆ ສາມາດເຂາມສວນ ໃນການໂຕວາທ ກຽວກບປະສດທຜນ ແລະ ຜນກະທບຂອງການສະໜອງທນ ໃນການບນລເປາໝາຍ SDGs, ດວຍເຫດນນ ຈງເປນການສະຫນບ ສະຫນນ ຄວາມໂປງໄສ ແລະ ຄວາມຮບຜດຊອບ.

ໃນສະພາບແວດລອມຂອງ ສປປ ລາວ, ມນເປນສງສາຄນທຈະສງເກດວາ ມຄວາມຄບຫນາໃນບາງສວນຂອງອງປະກອບເຫ ານ. ບພຽງແຕ ມຍດທະສາດພດທະນາແຫງຊາດ ທການດບລມະສດແຫງຊາດ ແລະ ຜນໄດຮບ, ແຕໄດມຄວາມພະຍາຍາມ ເພອໄຈແຍກຄວາມຕອງການດານການສະຫນອງທນທກຽວຂອງ. ບດ DFAA ໃນຕວມນເອງ ແມນການປະກອບສວນແກຍດທະສາດການລະດມຊບພະຍາກອນ. ລດຖະບານໄດເຮດວຽກຮວມກບ ຄຮວມພດທະນາລະດບຊາດ ແລະ ສາກນມາໄດໄລຍະໜງ ເພອ

13

ນາສະເໜ ການປະຕຮບທຈະປບປງການເຊອມສານຂອງລະບບການວາງແຜນ ແລະ ສາງແຜນງບປະມານ ລວມທງຂອບແຜນງານໄລຍະກາງ. ຍງໄດມການລງທນໃນການຈດຕງດານສະຖາບນ ເພອສງເສມຄວາມໂປງໄສ ແລະ ການປກສາຫາລກບຜມສວນກຽວ ຂອງ, ໂດຍສະເພາະ ສວນໃຫຍ ຜານທາງກນໄກໂຕະມນ "ຂະບວນການປະສານງານແຫງຊາດເພອປະສດທພາບດານການຊວຍ ເຫ ອ ແລະ ການພດທະນາ". ໃນຂະນະທຜນໄດຮບຂອງຄວາມພະຍາຍາມເຫ ານ ບຄວນຖກປະເມນຄາຕາເກນໄປ, ການຕດສນໃຈເພອພດທະນາ ແລະ ຈດຕງ ປະຕບດຍດທະສາດການສະໜອງທນແບບເຊອມສານ ຈະຮຽກຮອງໃຫມຂຜນພນດານການເມອງ ໃນທວທງສະຖາບນຈານວນ ໜງ ແລະ ຄຮວມພດທະນາທເປນຫລກແຫລງ. ແນວທາງແບບຍດທະສາດດງກາວໝາຍເຖງ ຂະບວນການຕດສນໃຈທສະຫ ບ ຊບຊອນຫ າຍຂນ, ເຊງຈະຕອງການໄດຮບການແຈງບອກໃຫເຂາໃຈຜານທາງຂມນທ ໃນປະຈບນແມນກະແຈກກະຈາຍຢທວທງລະບບ ແລະ ສະຖາບນຕາງໆ. ໃນສະພາບແວດລອມຂອງ ສປປ ລາວ ໃນຄວາມມງມາດປາດຖະໜາທຈະຫລດພນອອກຈາກສະຖານະພາບຂອງປະເທດດອຍພດທະນາພາຍໃນປ2020, ອງປະກອບແກນກາງຂອງຍດທະສາດການສະໜອງທນຂອງປະເທດ ຊາດແນນອນ ວາຈະເບງໄປຍງວທການທວາຈະນາໃຊ ຊກພ (ODA) ແລະ ການສະໜອງທນທມເງອນໄຂຜອນຜນໃຫໄດສງສດ ນນເຮດຄແນວໃດ ແລະ ຂໄດປຽບດານຍດທະສາດໃນໄລຍະສນມຄແນວໃດ ແລະ ເພອເຮດການຕດສນໃຈໃນການນາໃຊພວກມນ ດວຍທດສະນະມງໜາໄປສການລງທນໃນຜນປະໂຫຍດໄລຍະຍາວໃຫແກປະເທດຊາດ. ມຂອບເຂດດງດຽວກນສາລບການ ປບປງ ຂອດການປະສານງານ ແລະ ຂມນກຽວກບ ການເຮດວຽກຮວມກນ ລະຫວາງ ຊກພ (ODA) ແລະ ຮບແບບອນໆ ຂອງການຮວມມດານການພດທະນາຈາກພາຍນອກເປນຕນວາ ການຮວມມລະຫວາງພາກລດ ແລະ ເອກະຊນ ແລະ ການຮວມມລະ ຫວາງໃຕ-ໃຕ (SSC). ເນອງຈາກຄວາມສາຄນທຕເນອງຂອງການຮວມມດານການພດທະນາຈາກພາຍນອກຕການສະໜອງທນຂອງແຜນ NSEDP, ປະ ສບການ ແລະ ພາວະຜນາຂອງກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລງທນ/ກມຮວມມສາກນ (MPI/DIC) ພອມດວຍກະຊວງການເງນ ຈະເປນສງສາຄນໃນການການດ ວທຈດສນ ແລະ ຄມຄອງຊບພະຍາກອນທໄດຈາກພາຍນອກ ການຮວມມຈາກພາຍນອກຢາງມຍດທະສາດ ຄແນວໃດ. ເຖງຢາງໃດກຕາມ, ການບລຫານຈດການ ‘ແຜນຜງສງລວມ’ ຢາງຄບຖວນ ຂອງການສະໜອງທນເພອການພດທະນາຢ ສປປ ລາວ ຈະຮຽກຮອງໃຫມແນວທາງທກວາງໄກກວາ ລະບບໃນປະຈບນຂອງການສາງແຜນງບປະມານແຫງລດ ແລະ ການຄມຄອງຊບພະຍາກອນຈາກພາຍນອກ. ສງທຈະຕອງການ ແມນຍດທະສາດທລະບບການຄມຄອງ, ການຈດສນ, ແລະ ການຕດຕາມກວດກາການນາໃຊແຕລະກະແສການສະໜອງທນ ແມນໄດຮບການຈດການແບບຄບຖວນບລບນຫລາຍຂນ, ເພອໃຫເປນການຫລກລຽງການເຮດຊາ ແລະ ສາງຜນກະທບໃຫໄດສງສດ. ການປະກອບສວນຕນຕຂອງບດ DFAA ບແມນພຽງແຕຈະສະແດງຜນການຄນພບກຽວກບທາອຽງສາລບ ແຕລະ ກະແສຂອງ ການສະໜອງທນເທານນ, ແຕຍງ ເພອນາໃຊ ຜນການຄນພບເຫລານ ແລະ ການວເຄາະ ເພອສາງພາບລວມຂອງພມທດດານການພດທະນາ. ສງດງກາວນປະກອບດວຍຄວາມເອາໃຈໃສ ຕພນຜວສາພດລະຫວາງ ແຕລະກະແສ, ແລະ ທດທາງທເປນໄປໄດສາ ລບການການດເປນບລມະສດ ຄວາມເອາໃຈໃສ ໂດຍລດຖະບານຕບາງກະແສຫລາຍກວາ ກະແສອນ.ໃນການເຊອມຕດງກາວນ,ບດ DFAA ແນະນາ ສາມບລມະສດດານຍດທະສາດ ດງຕໄປນ:

• ອນດບທາອດ, ຍ ໜ ນພະລງພາກເອກະຊນໃນການສະຫນບສະຫນ ນເພ ອບນລ ຜນໄດຮບໃນການພດທະນາປະເທດຊາດ. ຜນການຄນພບຂອງ DFAA ໃນຂງເຂດດງກາວນ ສະແດງໃຫເຫນວາກາລະໂອກາດສາລບການຍໜນພະລງພາກເອກະຊນ ກາວໄປສຊວງໄລຍະການພດທະນາໃນການປະກອບສວນທງຂອງພາກເອກະຊນພາຍໃນ ແລະ ຕາງປະເທດ. ຫ າຍກວາ ສາມສວນສຂອງການສະໜອງທນສາລບແຜນ NSEDP ຄງທ 8 ຖກຄາດຫວງວາຈະມາຈາກພາກເອກະຊນ. ມນຈະເປນສງສາຄນທຈະສບຕສງເສມ ບນຍາກາດການລງທນທໜາຈບໃຈສາລບການລງທນໂດຍກງຂອງຕາງປະເທດທມຄນນະພາບ (FDI) ແຕພອມດວຍການຮບຮຂອງຄວາມຕອງການເພອສາງສະພາບແວດລອມທເອອອານວຍສາລບການດງດດ FDI ເຊງ ປະກອບສວນໃນທາງບວກຕການພດທະນາດານສງຄມ ແລະຄວາມຍນຍງດານສງແວດລອມ. ປດໄຈສາຄນໃນການດງດດ ການລງທນຂອງພາກເອກກະຊນເຊງໄຈແຍກໄດວາ ແມນຄວາມຕອງການສາ

14

ລບການລງທນໃນໂຄງລາງພນຖານ. ມກາລະໂອກາດທຈະເຮດວຽກຮວມກບຄຮວມພດທະນາມາຈາກການຮວມມລະຫວາງໃຕ-ໃຕ ຢໃນທນ ເປນນກລງທນຫລກຂອງ FDI (ລວມທງໃນຂະແໜງພະລງງານໄຟຟານາຕກ) ເປນເພອນບານໃກຄຽງ ແລະ ປະເທດອາຊຽນອນໆ. ການຮວມມ ລະ ຫວາງພາກລດ ແລະ ເອກະຊນ (PPP) ອາດມ ພາລະບດບາດທສາຄນໃນການປບປງພນຖານໂຄງລາງ ແລະ ບດ DFAA ສະໜອງຄາແນະນາກຽວກບ PPP (ເບງຢຄາແນະນາສາລບແຕລະກະແສການສະໜອງທນເພອການພດທະນາຢບດທ5).

ໃນຂະນະດຽວກນ, ບດ DFAA ຍງເນນໜກເຖງຄວາມສາຄນ ແລະ ກາລະໂອກາດ ສາລບການສາງຄວາມເຂມແຂງ ພາກເອກະຊນພາຍໃນ, ລວມທງການສະໜບສະໜນທລະກດຂະໜາດນອຍ ແລະ ກາງ (SMEs) ເພອໃຫອດມງອກງາມຫ າຍຂນ ແລະ ເຈາະເຂາສຕະຫ າດການສງອອກໃນຕໄປ. ບດ DFAA ພຈາລະນາກຽວກບທາອຽງໃນການເຕບໂຕຂອງສນເຊອພາຍໃນປະເທດ, ສວນໃຫຍແມນເປນຜນມາຈາກການຂະຫຍາຍການເຂາເຖງທະນາຄານ ແລະ ເຄອງມທາງດານການເງນ. ມກາລະໂອກາດ ທຈະສະໜບສະໜນບກຄນໃນການເຮດໃຫການນາໃຊແຫ ງສນເຊອເຫ ານມປະສດທຜນ, ກາວໄປສການສາງວຖການດາລງຊວດ ແລະ ກາລະໂອກາດທາງທລະກດ. ຢາງໃດກຕາມ, ຂມນຫ າຍອກຕມ ແມນເປນທຕອງການໃນລະ ດບ ເຊງການຂະຫຍາຍຕວ ການມສນເຊອພາຍໃນ ໄດຜນຂະຫຍາຍເຂາສການລງທນທມປະສດທພາບ.

- ອນດບທສອງ, ຮບປະກນຄວາມມປະສດທພາບ ແລະ ປະສດທຜນການໃຊຈາຍຂອງລາຍຮບພາກລດຜານທາງງບປະມານ. ການຄນພບຂອງ DFAA ລວມເຖງການເນນໜກການປບປງທໜາພຈາລະນາເຮດຂນໂດຍລດຖະບານ ເພອເພມທະວລະ ດບການເກບລາຍຮບພາກລດຖະບານພາຍໃນປະເທດ ລວມທງ ຜານທງທາງລາຍຮບສວຍສາອາກອນ ແລະ ບແມນສວຍສາອາກອນ. ແທຈງແລວ, ການເກບອາກອນໄດເພມທະວເປນເກອບເຈດເທາໃນຫລາຍປທຜານມາ.ໃນທາງກງກນຂາມ, ຄວາມພະຍາຍາມເຫ ານ ຕອງໄດສບຕ, ແລະ ບດ DFAA ຕງຂສງເກດເຫນກາລະໂອກາດຕາງໆ ສາລບການສາງຄວາມເຂມແຂງການລະດມຊບພະຍາກອນພາຍໃນເພມຕມ.ໃນອກດານໜງ, ບນຫານ ບພຽງແຕເປນໜງຂອງການສບຕເພ ອເພມລາຍຮບພາຍໃນປະເທດເທານນ ແຕຍງເປນການຮບປະກນວາ ມນຖກໃຊຈາຍຢາງມປະສດທພາບ ແລະ ປະສດທຜນຜານທາງງບປະມານ ແລະ ໃນການສະຫນບສະຫນນບລມະສດ ແລະ ຜນໄດຮບຂອງການພດທະນາປະເທດຊາດ.

• ອນດບທສາມ, ດາເນນການໃນແນວທາງເບງໄປຂາງໜາເພ ອນາໃຊກະແສຂອງການສະໜອງທນພາກລດຈາກພາຍນອກ, ລວມທງ ODA, SSC ແລະ ການສະໜອງທນໃສມາດຕະການແກໄຂການປຽນແປງດນຟາອາກາດ. ການຄນພບຂອງບດ DFAA ປະກອບດວຍການພຈາລະນາກຽວກບຄວາມຈງທວາບເປນທຄາດຫວງວາຈະມການຫດຖອຍທສາຄນໃນປະລ ມານຢາງເດດຖານຂອງກະແສການສະໜອງທນເຫ ານໃນອະນາຄດອນໃກນ. ດງນນທນຮອນເຫລານ ຄວນສບຕເປນບລ ມະສດຍດທະສາດອນໜງໃນສະພາບແວດລອມຂອງ ສປປ ລາວ, ແຕໃຫມການເອາໃຈໃສ ເພອການສາຫລວດການເປນສວນທຕມເຕມລະຫວາງພວກມນເອງ ແລະ ບອນທປະເພດການສະໜອງທນຮອນມມນຄາເພມ. ສງດງກາວຍງສາພນກບການປຽນແປງທຄາດຄະເນໃນສງທເປນການຜອນຜນດງທ ສປປ ລາວ ຄາດຫວງໃນການຫດພນຈາກສະຖານະພາບປະ ເທດດອຍພດທະນາ. ຕວຢາງເຊນ ໃນຂະນະທ ODA ໃນທຜານມາເຄຍຖກນາໃຊເພອຖມຊອງວາງດານງບປະມານ ແລະ ເປນການປະກອບສວນໃຫແກການໃຊຈາຍໃນຂະແໜງການສງຄມ, ການເພມທະວຂອງລາຍຮບພາຍໃນປະເທດຂອງພາກລດໃນເວລານສາມາດຖກນາໃຊຢາງເພມທະວສາລບຈດປະສງດງກາວນ. ໃນທາງກບກນມນອາດຈະເປນຄວາມເໝາະສມຫ າຍຂນທຈະນາໃຊກະແສຈາກພາຍນອກມງໜາໄປທາງການລງທນໃສໂຄງລາງພນຖານ, ເຊງຈະຊວຍປບປງບນຍາກາດການລງທນໃນທລະກດ. ເນອງຈາກການປຽນແປງທແນນອນເປນໄປໄດໃນ "ສວນປະສມຂອງເງນ" ທມຢ ສປປ ລາວ,ມນ ຈະຖກກາລະເທສະທຈະມການປກສາຫາລຫ າຍຂນ ແລະ ການວເຄາະກຽວກບວາ ກະແສການສະໜອງທນຈາກພາຍນອກ ສະເພາະເຈາະຈງເຫ ານ ແມນຖກນາໃຊແບບດທສດໃນຂະແໜງເສດຖະກດ ຫລ ສງຄມ ແລະ ວາມນຈະປະກອບສວນໃຫ ແກຜນໄດຮບຄແນວໃດ. ສງດງກາວນແມນຂງເຂດໜງ ບອນທຫວໜວຍປະສານງານລະດບຊາດ ຄດງກມຮວມມສາກນ (DIC)/ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລງທນ (MPI) ສາມາດປະກອບສວນທສາຄນເປນແກນສານໃນການປກສາຫາລນະ ໂຍບາຍ, ແຕເພ ອທ ເຮດໄດຄແນວນນ ສອງ

15

ການຈດຕງດງກາວ ຕອງໄດເສມສາງຄວາມເຂມແຂງ ພາລະບດບາດຂອງພວກເຂາເຈາໃນການເກບກາ, ການວເຄາະ ແລະ ເຜຍແຜ ຂມນປນອອມກະແສການສະໜອງທນຕາງໆ.

ນອກຈາກຄວາມສາຄນທາງຍດທະສາດເຫລານ, ບດທ 5 ຂອງບດລາຍງານນຍງເຮດຄາແນະນາຕນຕຈານວນໜງ, ແລະ ລວມທງຕາຕະລາງໜງທມບດສະຫບສງລວມຂອງຄາແນະນາຕນຕທສາພນກບການລະດມ ແລະ ການນາໃຊປະສດທພາບຂອງແຕລະປະ ເພດ ກະແສຂອງການສະໜອງທນເພອພດທະນາ. ທດທາງໃນຕໜາ ການສາງແຜນຍດທະສາດການສະໜອງທນແບບເຊອມສານສາລບແຜນ NSEDP ຄງທ 8 ແລະ ແຜນຄງຕໆໄປແມນເປນສງທາທາຍ ແລະ ຄວາມພະຍາຍາມໄລຍະຍາວ, ແຕມບາດກາວສະເພາະໜາເຊງສາມາດດາເນນການໄປສຈດໝາຍດງກາວນ.ໂດຍທ ຖະ ແຫ ງການວຽງຈນວາດວຍການເປນຄຮວມກຽວກບການຮວມມດານພດທະນາທມປະສດທຜນສະບບໃໝ ໃນເວລານໄດຮບການຮບຮອງແລວ, ກະຊວງ MPI/ກມ DIC ພອມກນກບຄຮວມພດທະນາທງພາຍໃນ ແລະ ສາກນ ຈະພດທະນາ ແຜນການປະຕ ບດງານຍອຍເພອປະຕບດຖະແຫ ງການວຽງຈນ. ດງນນຈງໄດສະເໜໃຫກມ DIC/ກະຊວງ MPI ນາໃຊກາລະໂອກາດຂອງການ ປກສາຫາລກບຄຮວມພດທະນາ ແລະ ທວທກກະຊວງທກຽວຂອງໃນລດຖະບານ ເພອປກສາຫາລກຽວກບບລມະສດດານຍດທະສາດທໄຈແຍກໄດ ໃນບດ DFAA ເພອແຈງໃຫຊາບ ການພດທະນາແຜນປະຕບດງານຂອງຖະແຫ ງການ. ການປກສາຫາລປນອອມແຜນການປະຕບດງານຂອງຖະແຫລງການຈະສະຫນອງການເປດປະຕສາລບການປກສາຫາລວາຮບການຕາງໆ ຂອງການສະໜອງທນເພອການພດທະນາທສາມາດປະກອບສວນ ເພອບນລເປາໝາຍການພດທະນາແຫງຊາດ, ແລະ ທດທາງເຊງກນໄກການປະສານງານດານສະຖາບນທມຢແລວ, ລະບບເກບກາຂມນ ແລະ ຂອບການຕດຕາມກວດກາອາດຈາເປນໄດຮບການ ດດປບ ເພອທຈະນາມາເຊງຍດທະສາດທເຊອມສານຫລາຍຂນສາລບການຄມຄອງການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ. ໃນໄລຍະກາງ ແລະ ໄລຍະຍາວ, ກະຊວງ MPI, ກມ DIC ແລະ ກະຊວງການເງນຈະຕອງໄດການດໜງແຜນງານກຽວກບການ ປະຕຮບສະຖາບນ ເພອແກໄຂບນຫາທໄດຍກຂນໃນບດ DFAA, ແລະ ປະຕບດຕາມຄາແນະນາຂອງບດດງກາວ. ສວນໃຫຍຂອງການປະຕຮບທຈາເປນແມນບຈາກດຢພຽງແຕສດ ແລະ ໜາທຂອງກະຊວງດຽວເທານນ. ການປະຕຮບທຈາເປນສາລບການ ເຮດໃຫເປນຈງຍດທະສາດການສະໜອງທນແບບເຊອມສານສາລບແຜນ NSEDP ຄງທ 8 ຈະຕອງໄດຮບການປກສາຫາລ,ຈດ ລາດບບລມະສດ, ຈດຕງປະຕບດ ແລະ ຕດຕາມກວດກາ. ໃນຖານະເປນພນຖານສາລບວາລະການປະຕຮບ,ມນແມນສງຈາເປນ ທຈະການດຍດທະສາດ ສາລບການນາເອາມາພອມດຽວກນ ຂມນຕນຕກຽວກບກະແສການສະໜອງທນເຊງຖກການດໃຫແກຂງເຂດຕາງໆໃນລດຖະບານ, ດງເຊນດຽວກນກບຄວາມຮ ແລະ ການວເຄາະທກຽວຂອງ. ແນວທາງໄລຍະຍາວໃນການຄມຄອງ ກະແສການສະໜອງທນທແຕກຕາງກນ ຍງຈະຕອງຄານງເຖງຄວາມຈງທວາການຈດລວງຂອງກະແສການສະຫນອງທນທບແມນພາກລດ ຈະກໃຫເກດສງທາທາຍໂດຍສະເພາະເຈາະຈງໃຫແກລດຖະບານ ຍອນວາກະແສເຫລານບຢພາຍໃຕການຄວບຄມໂດຍກງຂອງພາກລດ ແລະ ທດທາງ ທຈະມອດທພນຕການຈດລວງພວກມນຈະເປນແບບທາງອອມຫລາຍກວາ, ດງເຊນໂດຍຜານທາງຂອບລະບຽບການຄມຄອງສາລບການລງທນຂອງພາກເອກະຊນ.

16

ບດທ 1. ພາກສະເໜ

1.1. ສະພາບແວດລອມລະດບສາກນ ແລະ ພາກພ ນຂອງ (DFAA) ພມທດການສະຫນອງທນເພອການພດທະນາ ໄດປຽນແປງຢາງໄວວາ ພອມດວຍການເຕບໂຕທາງເສດຖະກດ ແລະ ການພດທະ ນາຂອງປະເທດຕາງໆ ດງເດມເຄຍເປນຜຮບການຊວຍເຫ ອເພອການພດທະນາ. ແຕດງເດມປະເທດທພດທະນາແລວໄດສະໜອງ ການຊວຍເຫ ອດານວຊາການ ໃນຮບແບບຂອງການໃຫຄາປກສາ, ການຊວຍເຫ ອເປນເງນຫ ຮບແບບອນໆ ຂອງການສະໜບສະໜນໃຫແກປະເທດທກາລງພດທະນາ. ເຖງຢາງໃດກຕາມ,ໃນຂະນະທປະເທດໃດໜງ ຫດພນອອກຈາກສະຖານະພາບປະເທດດອຍພດທະນາ, ຄວາມເຂມຂນ, ສະພາບແວດລອມ ແລະ ຮບແບບການຊວຍເຫ ອກປຽນໄປ. ການຊວຍເຫ ອທາງການເພອການພດທະນາ ຄາດຄະເນວາຈະຫດລງ, ໃນຂະນະທ ການຊວຍເຫລອຢາງເປນທາງການອນໆ (OOF) ແລະ ກະແສເງນທນໃນການຮວມທາງເສດຖະກດຈະເພມທະວ.

17

ຂອບຂຄວາມ : 1 ຊກພ ຫ ODA ໃນສະພາບແວດລອມສາກນ ການຊວຍເຫ ອທາງການເພ ອການພດທະນາ (ODA) ແມນຄາສບທແຕງຂນໃໝ ໂດຍຄະນະກາມະການຊວຍຫ ອເພອການພດທະນາ (DAC) ຂອງອງການຮວມມດານເສດຖະກດເພອການພດທະນາ (OECD) ເພອວດແທກການຊວຍເຫ ອ. ODA ຖກນາໃຊຢາງກວາງຂວາງ ໃນຖານະຕວຊບອກຂອງກະແສການຊວຍເຫ ອສາກນ. ອງການ OECD/DAC ໃຫຄານຍາມ ODA ວາ “ບນດາກະແສເງນຊວຍເຫ ອໄປສປະເທດ ແລະ ດນແດນໃນບນຊລາຍຊ DAC ຂອງຜຮບການຊວຍເຫ ອ ODA ແລະ ສະຖາບນຮວມມຫ າຍຝາຍເຊງແມນ:

ກ) ດາເນນການໂດຍພາກລດຖະບານ (ອງການຈດຕງທາງການ, ຕວຢາງ ອງການຈດຕງລດເຄອນໄຫວ ຢໃນລະດບຕາງໆ ແລະ/ຫ ອງການຈດຕງຕວແທນຂອງລດ)

ຂ) ດາເນນການໂດຍມການສງເສມການພດທະນາທາງເສດຖະກດ ແລະ ສະຫວດດການເປນຈດປະສງຕນຕ; ແລະ

ຄ) ຈດລວມກມ ພາຍໃຕເງອນໄຂດານການເງນແບບຜອນຜນ (ຫ ເງນກໄລຍະຍາວ) (ຕວຢາງເຊນ ເງນກຕອງຖາຍທອດອງປະກອບເງນຊວຍເຫ ອລາຢາງໜອຍ 25% (ຄດໄລຢ ອດຕາສວນຫດ10%) [ພາຍໃນປ 2018, ມາດຕະການອນໃໝຈະຖກນາໃຊ; ເບງຢຂາງລມສາລບຂມນຂາວສານກຽວກບການປຽນແປງທມ ໃນປ 2014 ຕເງອນໄຂດງກາວນ].

ຄານຍາມດງກາວນ ຈາແນກຄວາມແຕກຕາງລະຫວາງ ODA, ແລະ ການຊວຍເຫ ອຢາງເປນທາງການອນໆ(OOF). OOFs ແມນກະແສເງນທນພາກລດທບມຄບຖວນເງອນໄຂທາງການເງນທເຂມງວດ - ຍກຕວຢາງບມອງປະກອບ ເງນຊວຍເຫ ອລາ ຫ ບເຊອມໂຍງໂດຍກງກບ ຫ ຖກນາໃຊສາລບການພດທະນາ. ອງການ OECD/ຄະນະ DAC ໃນປະຈບນ, ກາລງເຮດໃຫທນສະໄໝຂອບການວດແທກທາງດານສະຖຕຂອງຕນ ເພອສງເສມສງຈງໃຈສາລບການລະດມ ແລະກະຕນການສະຫນອງທນເພອການພດທະນາ ແລະ ເພອສະທອນຂອບເຂດອນກວາງຂວາງຂອງທາງເລອກ ການສະໜອງທນທມຢໃນປະຈບນ ໃຫແກປະເທດທກາລງພດທະນາ. ສາຫ ວດຫາວທ ຫ ທດທາງ ເພອຊວຍງດພະລງທາງການເງນຢາງສາງສນ ແມນສງຈາເປນ ໂດຍທຮວາຂະໜາດທບເຄຍເກດຂນມາກອນ ຂອງການເງນ ທຕອງການເພອສະໜອງທນໃຫແກເປາຫມາຍການພດທະນາແບບຍນຍງ, ຂອບແຜນງານດານສະຖຕ ຍງຕອງໄດຍກລະດບໃຫທນສະໄໝ ດວຍມາດຕະການທສາມາດກາເອາຂງເຂດທກວາງຂອງທາອຽງການສະຫນອງທນ, ອານວຍຄວາມສະດວກ ການວເຄາະປະເດນເຫ ານນ ແລະ ສະໜອງຄວາມໂປງໄສ ທໃຫຍກວາເກາຂອງການເງນທມຢແລວໃຫແກປະເທດທກາລງພດທະນາ. ໃນປ 2014, ອງການ OECD ໄດນາສະເໜຂອບແຜນງານທາງດານສະຖຕອນໃໝ ເພອວດແທກເງນກ ODA ຢາງຖກຕອງຫ າຍຂນ ແລະ ໜາເຊອຖ ແລະ ເພມສາງແຮງຈງໃຈຂອງການນາໃຊເງນຊວຍເຫ ອລາ ແລະ ເງນກແບບຜອນ ຜນທສດ. ດວຍເຫດນໃນທຜານມາທງເງນຊວຍເຫ ອລາ ແລະເງນກຢມຖກນບລວມເປນສວນໜງຂອງ ODA ເຕມມນຄາແທຈງຂອງມນ, ໃນປະຈບນ ມພຽງແຕເງນຊວຍເຫ ອລາເທານນ ແລະ ‘ສດສວນເງນຊວຍເຫ ອລາ’ຂອງເງນກ ODA ທຖກນບເຂາໃນ ODA. ອດຕາສວນຫດທນາໃຊໃນການຄດໄລແມນແຕກຕາງກນໄປຕາມກມປະເທດທກາລງພດທະນາ-ເງນກໃຫປະເທດດອຍພດທະນາໃດຫນງ (LDC) ຫ ປະເທດທມລາຍໄດລະດບຕາອນໆ (LIC) ຈະໄດຄະແນນ ODA ຫ າຍຂນກວາເງນກໃນເງອນໄຂດຽວກນກບທໃຫແກປະເທດທມລາຍໄດປານກາງ (MIC) ໃດໜງ. ນອກຈາກນ, ການເລມຕນຂອງການຜອນຜນທສງຂນຖກນາມາໃຊເພອແກໄຂຂການດ ແລະ ເງອນໄຂທມ ດອກເບຍຕາກວາໃຫແກປະເທດທຢໃນຄວາມຕອງການທສດ, ໃນທຜານມາ, ການເລມຕນສາລບການມຄນສມບດ ໄດຮບການຊວຍເຫ ອ ODA ຖກຕງຢອງປະກອບຂອງເງນຊວຍເຫ ອຢາງໜອຍ 25%. ພາຍໃຕລະບບໃໝ, ເງນກໃຫແກປະເທດ LDC ແລະ ປະເທດ LIC ອນໆ ຕອງມຈານວນອງປະກອບຂອງເງນຊວຍເຫ ອ

18

ເຖງ 45% ເປນຢາງໜອຍທຈະຕອງລາຍງານວາແມນ ODA,ໃນຂະນະທປະເທດ LMICs ຈະຕອງການອງປະກອບເປນເງນຊວຍເຫ ອ ຕາສດ 15% ແລະ ປະເທດ UMIC ຈະມອງປະກອບເປນເງນຊວຍເຫ ອຈານວນ 10%. ໃນຂະນະທ ODA ຈະຍງເປນສວນສາຄນຂອງການຮວມມເພອການພດທະນາສາກນ,ໂດຍສະເພາະສາລບປະເທດທຢໃນຄວາມຕອງການທສດ, ບດບາດທເຂມແຂງຫ າຍກວາສາລບການສະຫນອງທນນອກເໜອຈາກ ODA, ລວມ ທງທນຂອງພາກເອກະຊນ, ກຍງເປນທຕອງການ. ອງການ OECD ກາລງສະເໜໜງມາດຕະການໃໝ,ໃນປະຈບນ ກາລງປກສາຫາລກນຢ, ເຊງເອນຊເປນການຊວຄາວວາ ການສະໜບສະໜນເຕມສວນເປນທາງການສາລບການພດ ທະນາແບບຍນຍງ (Total Official Support for Sustainable Development; ຫລ TOSSD) ການຊວຍເຫ ອແບບ TOSSD ແນໃສເພອຕມເຕມ ODA ໂດຍການເພມທະວຄວາມໂປງໄສ ແລະ ການຕດຕາມທາອຽງໃໝທສາຄນທກາລງຫລຫ ອມ ພມທດການສະໜອງທນເພອການພດທະນາສາກນ, ປະກອບດວຍ: i) ການໃຊແຮງງດ/ການເລງປະສດທຜນຂອງ ODA, ii) ການນາໃຊຂອງຊດການສະໜອງທນແບບປະສມປະສານ, ແລະ iii) ການນາໃຊເຄອງມບນເທາຄວາມສຽງແບບນະວດຕະກາໃນການຮວມມການພດທະນາ. ມາດຕະການ TOSSD ຈະສາງແຮງຈງໃຈການສະໜອງທນຈາກພາຍນອກທກວາງຂວາງສາລບການພດທະນາຕາມທເປນສວນຕມເຕມໃສຊບພະຍາກອນພາຍໃນຂອງເຂາເຈາເອງໃຫແກບນດາປະເທດທກາລງພດທະນາ. ແຫລງ: Sources: www.oecd.org/dac/financing-sustainable-development/; http://www.oecd.org/dac/stats/documentupload/ ODA%20Before%20and%20After.pdf; http://www.oecd.org/dac/financing-sustainable-development/ TOSSD%20BRAINSTORMSTORM% 20BRIEFING%20NOTE.pdf

ຈນເຖງຕນຊມປ 2000, ຊກພ (ODA) ເປນພະລງຂບເຄອນທສາຄນ ຢຂາງຫ ງການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ. ເຖງຢາງ ໃດກຕາມ ຂຕກລງແຫງມອນເທຣ 2 ທເຫນພອມກນໃນປ 2002, ໂອບອອມເອາຫກຂງເຂດຂອງ ‘ການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ’:

1. ການລະດມຊບພະຍາກອນດານການເງນພາຍໃນເພອການພດທະນາ; 2. ການລະດມຊບພະຍາກອນສາກນເພອການພດທະນາ, ລວມທງການລງທນໂດຍກງຂອງຕາງປະເທດ ແລະ ກະແສການ

ເງນ ເອກະຊນອນໆ; 3. ການຊກຍການຄາສາກນ (ຫ ລະຫວາງປະເທດ)ໃຫເປນດງເຄອງຈກເພອການພດທະນາ;

4. ການເພມທະວການຮວມມດານການເງນລະຫວາງປະເທດ ແລະ ດານວຊາການເພອການພດທະນາ; 5. ‘ການຍກເລກ’ ໜສນຕາງປະເທດ ແລະ 6. ການແກໄຂບນຫາທາງດານລະບບ, ດງເຊນການເສມສາງຄວາມເຂມແຂງໃຫແກຄວາມສອດຄອງ ແລະ ຄວາມສະໝາສະ

ເໝຂອງລະບບເງນຕາສາກນ, ການເງນ ແລະ ການຄາໃນການສະໜບສະໜນການພດທະນາ ນບຕງແຕຊມປ 2000, ການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ ໄດພບເຫນວາ ເພອຫອມລອມເອາກະແສການເງນເອກະຊນ ແລະ ລາຍຮບທລະດມພາຍໃນປະເທດ, ແທນທການເລງຢາງບສມສວນຕກະແສ ຊກພ.ໃນປະຈບນ, ການລງທນ FDI ໃນປະເທດທກາລງພດທະນາມຍອດຫ າຍເກນກວາ ຊກພ ຈານວນ 4.5 ເທອ: ໃນປ 2013, ປະເທດທກາລງພດທະນາດງດດໄດ 759 ຕໂດລາສະຫະລດອາເມລກາ, ຫ 61 % ຂອງ FDI.3 ທງໝດ. ເຖງຢາງໃດກຕາມ, ຄວນເປນທສງເກດວານບຕງແຕວກດການທາງການເງນໃນປ 2007, ສດສວນ FDI ຂອງປະເທດທພດທະນາແລວ ເຕບໃຫຍຂນ, ຊາໆແຕໝນທຽງ. ການຄາສາກນຍງເຮດບດບາດສາຄນໃນການອານວຍຄວາມສະດວກການພດທະນາ. ຄາດຄະເນວາ ລະຫວາງປ 2000 ແລະ 2008 ລວມຍອດຜະລດ 2 ສາລບເນອຫາຄບຖວນ ເບງຢ : UN (2003) 3 ເບງຢ: ຕວຊບອກການພດທະນາ ຂອງທະນາຄານໂລກ (ຖານຂມນ)

19

ຕະພນພາຍໃນ (GDP) ຕຫວຄນຢປະເທດດອຍພດທະນາ (LDCs) ເພມທະວຂນຈາກ 325 ໂດລາສະຫະລດອາເມລກາ ມາເປນ 625 ໂດລາສະຫະລດອາເມລກາ, ຍອນຜນປະໂຫຍດຈາກການຄາ ເປນສວນໃຫຍ ແລະ ກະແສການສະໜອງທນທໄຫ ເຂາມາຂອງເອກະຊນ. (ເບງຢ, EU, ປ 2009). ພມທດການສະໜອງທນເພອການພດທະນາໃນທວໂລກ ໄດມການປຽນແປງຕະຫ ອດໄລຍະໜງ ຫ ສອງທດສະຫວດທຜານມາ, ແລະ ກາລງເພມທະວໃນຄວາມສະຫ ບຊບຊອນ. ແຫ ງທລະດມຈາກພາກເອກະຊນ ແລະ ພາຍໃນປະເທດ ຂອງການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ ໄດກາຍເປນຄວາມສາຄນຢາງຊກໃຊ ໃນການອານວຍໃຫແກການເຕບໂຕທາງເສດຖະກດ ແລະ ພດທະນາ ຢປະເທດທກາລງພດທະນາ, ເອອອານວຍໃຫການຫດພນຈາກສະຖານະພາບປະເທດດອຍພດທະນາ.4 ຕະຫ ອດໄລຍະ 20 ປທຜານມາ, ຫ າຍກວາ 30% ຂອງປະເທດທມລາຍຊຢບນຊຂອງ DAC ຂອງປະເທດທຮບການຊວຍເຫ ອ ຊກພ ໄດຖກຄດອອກເນອງຈາກສະມດຖະພາບການພດທະນາທເປນທາງບວກຂອງປະເທດເຂາເຈາ. ເຖງຢາງໃດກຕາມ, ການຄນພບຄວາມດນດຽງທດໃນທາມກາງຮບແບບຕາງໆຂອງການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ ຍງຄງເປນສງທາທາຍ ສາລບຫ າຍປະເທດທກາລງພດທະ ນາ. ນອກຈາກນ, ຫ ກຖານ ໄດຊບອກວາ ໜງວທການແກໄຂ ບສາມາດນາເອາໄປໃຊໃນທວທກບນຫາ ແລະ ຄາດຫວງຄວາມສາເລດ ດງດຽວກນ ໃນເຂດພາກພນທແຕກຕາງກນຂອງໂລກ. ປດໄຈດານສະພາບແວດລອມ ຂອງປະເທດໃດໜງຄວນທຈະໄດຮບການພຈາລະນາ. ປະເທດທຂດຄນຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ຕາມປກກະຕຈະເຮດໄດດກວາໃນການລະດມຊບພະຍາກອນພາຍໃນ, ເຖງແມນວາຄວາມຮງມຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ອາດຮບປະກນ ອດຕາການເຕບໂຕທາງເສດຖະກດທສງຢໃນໄລຍະສນ, ມນບຈາເປນວາຈະນາເອາມາເຊງການພດທະນາທດນດຽງ ແລະ ຍນຍງຢໃນໄລຍະຍາວ. ສະຫບຄວາມແລວ,ປະເທດໃດໜງຕອງ ສາຫ ວດຫາຕວແບບທແທດເໝາະທສດສາລບການພດທະນາເສດຖະກດ - ສງຄມຂອງປະເທດຕນເອງ. ທາອຽງ ການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ ຫ າຍປະການ ທເຫນໄດຊດເຈນ ຢໃນລະດບໂລກ ສາມາດພບເຫນໄດ ຢສະພາບແວດລອມພາກພນອາຊ-ປາຊຟກ ເຊນດຽວກນ. ຊກພ ຍງສບຕເປນແຫ ງສາຄນຂອງການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ ແຕກາລງ ຫດຖອຍລງ ຕາມສດສວນຂອງຈານວນຂອງກະແສການເງນເຂາມາຈາກສາກນ ໄປຍງຫ າຍປະເທດ ຢໃນພາກພນ. ການຮວມມລະຫວາງໃຕ - ໃຕ, ໃນຂະນະທຫຍງຍາກທຈະການດ ແລະ ຫາປະລມານ, ແມນກາລງເພມທະວ. ເຂາໃຈວາ ຈນຈະເປນຜສະໜອງລາຍໃຫຍທສດຂອງການຮວມມລະຫວາງໃຕ-ໃຕ (SSC) ຢໃນໂລກ; ໃນຊວງປ 2010–2012, ຈນ ໄດສະໜອງລວມທງໝດ 14.41 ຕໂດລາສະຫະລດອາເມລກາ ເປນເງນຊວຍເຫ ອລາ, ປາສະຈາກດອກເບຍ ແລະ ເງນກແບບຜອນຜນ, ໃນນນ 30.5 % ໃຫແກປະເທດຢໃນທະວບອາຊ.5

ໂຄງຮາງການສະໜອງທນການພດທະນາໃນພາກພນ6 ແມນຖກກະທບເຊນກນໂດຍກະແສການໄຫ ອອກ, ລວມທງກະແສການເງນທຜດກດໝາຍ (IFFs), IFFs ຈາກປະເທດຕາງໆໃນທະວບອາຊ - ປາຊຟກ, ຄາດຄະເນວາມຫ າຍກວາ 400 ຕໂດລາສະ ຫະລດໃນປ 2011.7 ການລະດມຊບພະຍາກອນພາຍໃນປະເທດໃນພາກພນ ແມນຍງເພມທະວ. ອດຕາສວນອາກອນ / GDP ໃນພາກພນອາຊ - ປາຊຟກ ໃນຊມປ 2000 ແມນ 17.8%, ເປນຕວແທນໃຫແກການເພມທະວທສາຄນຈາກຊມປ 1990 ເຊງແມນ 12.9%.8

4 ຕວຢາງ. ປະເທດທພດທະນາຫນອຍ ແລະ ລາຍໄດປານກາງລະດບຕາ 5 ປມປກຂາວສະບບທ 2 ກຽວກບການຊວຍເຫ ອຕາງປະເທດຂອງຈນ. 6 ພາກນກຽວກບ ໂຄງຮາງຂອງການສະໜອງທນເພອການພດທະນາໃນພາກພນ ຖອດມາຈາກ “ເສມສາງຄວາມເຂມແຂງໃຫຄວາມສອດ

ຄອງ ລະຫວາງການຮວມມເພອການພດທະນາທມປະສດທຜນ ແລະ ການສະໜອງທນສາລບວາລະການພດທະນາຢ ອາຊ - ປາຊຟກ ເອກະສານສາລບກອງປະຊມວຊາການລະດບພາກພນ ພາຍໃຕຊດຽວກນນ, ຈດຂນຢມະນລາ ໃນເດອນ ມນາ 2015.

7 ບດລາຍງານການຮວມມເພອການພດທະນາແບບມປະສດທຜນ ຢອາຊ - ປາຊຟກ ປ 2014. 8 ອງການ , ເຮດໃຫເປນຈງ: ເຕກໂນໂລຊ, ການເງນ ແລະ ສະຖຕ ສາລບການພດທະນາແບບຍນຍງ ຢອາຊ - ປາ

ຊຟກ”, ບດລາຍງານ MDGs ສາລບພາກພນອາຊ - ປາຊຟກ ປ 2014/15

20

ແຜນພາບ 1.1: ຈານວນປະເທດຢ ທະວບອາຊ-ປາຊຟກ ເຊງໃນນນແຕລະກະແສຊບພະຍາກອນແມນໃຫຍທສດ, 1990 – 2011

ແຫລງ: ບດລາຍງານການຮວມມເພອການພດທະນາທມປະສດທຜນຢອາຊ-ປາຊຟກ ປ 2014

ຄວາມເຂມແຂງທາງດານການເງນຂອງພາກພນອາຊ - ປາຊຟກ ກາລງຫ ຫ ອມໂຄງຮາງອນໃໝຂອງພາກພນ; ຈານວນຕວຈງແມນໜາປະທບໃຈ:

ຄງສາຮອງເງນຕາຕາງປະເທດຈານວນຫ າຍກວາ 7 ພນຕໂດລາ, ຫ າຍກວາ 2.5 ພນຕໂດລາສະຫະລດ ຢໃນກອງທນຄວາມຮງມແຫງຊາດ ແລະ ປະມານ 7.4 ພນຕໂດລາ ຂອງການອອມຊບເອກະຊນ.9

• ສາມປະເທດຂອງທະວບອາຊ - ຈນ, ອນເດຍ ແລະ ຟລບປນ ໄດຮບຈານວນ 2 ໃນ 5 ຂອງຈານວນ 414 ຕໂດລາສະຫະ ລດເປນເງນສງກບຄນປະເທດຈາກແຮງງານເຄອນຍາຍຖນຖານໄປສປະເທດທກາລງພດທະນາ ໃນປ 201310 ປະລມານການດາເນນງານຂອງທະນາຄານການພດທະນາຈນ ແມນ 240 ຕໂດລາສະຫະລດ ໃນປ 2013 ເຊງເຮດໃຫຈານວນ 52.6 ຕໂດລາສະຫະລດ ທຈາຍໂດຍທະນາຄານໂລກ ໃນປກອນນນ ໜອຍລງຢາງຂາດຂນ. ການລງທນ FDI ໄປສພາຍນອກຈາກປະເທດຢໃນພາກພນ ມມນຄາລວມທງໝດ 321 ຕໂດລາສະຫະລດ ໃນປ 2011.

ໂດຍແທຈງແລວ, ມນເປນໄປໄດຂອນຂາງສງທວາສວນທຫ ວງຫ າຍຂອງການລງທນຂອງພາກລດ ແລະ ເອກະຊນທຕອງການຢໃນພາກພນ ເພອສະໜອງທນໃຫແກເປາໝາຍການພດທະນາແບບຍນຍງ ຈະໄດມາຈາກ ພາຍໃນ ພາກພນເອງ. ສງດງກາວນ ອາດຮຽກຮອງການປຽນແປງທສາຄນບາງຢາງ ໃນຍດທະສາດທໃຊໃນປະຈບນ ເພອດງດດ ແລະ ຄມຄອງ ທນເຫລານນ. ຍກຕວຢາງ, ມທາແຮງໃຫຍຫລວງ ເພອນາໃຊຄງຝາກປະຢດຂອງພາກພນ, ເຊງສວນໃຫຍ ແມນການລງທນ ຢພາຍນອກພາກພນ: ການນາໃຊຈານວນເງນຂະໜາດນອຍຂອງ 5% ເງນຝາກປະຢດສາທາລະນະຢພາກພນອາຊ - ປາຊຟກ ທມຢໃນປະຈບນ ສາ ມາດເຮດໃຫມຈານວນຫ າຍກວາ 350 ຕໂດລາສະຫະລດ ໃນຊບພະຍາກອນເພມຂນ ສາລບການສະໜອງທນໃຫແກການພດ ທະນາແບບຍນຍງ. ເປນທຄາດຄະເນກນວາ ພາກພນອາຊ - ປາຊຟກ ຈະສບຕທຈະເປນເຄອງຈກຂອງການເຕບໂຕທາງເສດຖະກດໃນທວໂລກ ແລະ ເພມທະວຄວາມສາຄນທາງດານເສດຖະກດຂອງທະວບ, ສາມໃນສຂອງເສດຖະກດຂະໜາດໃຫຍທສດໃນໂລກ ອງຕາມພາວະສະເຫມພາບຂອງອານາດການຊ (ຫລປະສດທຜນຂອງເງນ) ເປນຊາດຢທະວບອາຊ: ຈນ, ອນເດຍ ແລະ ຍປນ. ເຖງວາຈະເອອ ອານວຍ,ສະຖານະພາບດງກາວນ ຈະບເປນທຮບປະກນວາ ບນຫາທງຫ າຍ ຈະຖກແກໄຂໄດຢາງງາຍດາຍ ສາລບປະເທດສວນຫ າຍ. ໃນທາງກງກນຂາມ, ໃນຂະນະທການສນທະນາກຽວກບວາຈະເຮດໃຫເປນຈງ ວໄສທດຫ ງຈາກປ 2015 ຍງສບຕໄປ, ມນເປນສງສາຄນທຈະວເຄາະຢາງຮອບຄອບຫ າຍຂນ ບນດາອງປະກອບຕນຕ ວາປະເທດຕາງໆ ຕອງໄດເຂາໃຈ ແລະ ຄວບຄມ

9 ສະພາເສດຖະກດ ແລະ ສງຄມ ຂອງສະຫະປະຊາຊາດ: ການສງເສມການພດທະນາແບບຍນຍງ ຢອາຊ ແລະ ປາຊຟກ, ພດທະຍາ, ປະເທດໄທ ເດອນ

ພດສະພາ 2014. 10 ອງການ UNDP, "ບດລາຍງານການຮວມມເພອພດທະນາທມປະສດທຜນ ຢອາຊ-ປາຊຟກ ປ 2014".

ລວມຍອດ ODA ການລງທນ FDI ເງນທສງກບບານ (Rernittances) ຫນ

21

ເພອທຈະປດປອຍທາແຮງຂອງພມມທດຊບພະຍາກອນ ທສະຫ ບຊບຊອນ ແລະເຊອມສານແບບເພມທະວ ແລະ ນາໃຊຢາງມປະສດ ທຜນ ແຫ ງທສະໜອງທນທມຢທງໝດ ເພອບນລເປາໝາຍ ແລະ ບລມະສດແຫງຊາດ. ສງດ ງກາວນ ຈະບເປນພາລະກດທງາຍ ດາຍ ແລະ ປະເທດຕາງໆ ຈະຕອງໄດພດທະນາຍດທະສາດຂອງເຂາເຈາເອງເພອຄມຄອງແຫ ງທນທມຢແລວ, ແລະ ເພອຈດລວງຄນລກສະນະພເສດຂອງແຕລະແຫ ງທນ ເຂາກບສະພາບແວດລອມສະເພາະຂອງເຂາເຈາເອງ. ສາລບຊບພະຍາກອນສະໜອງທນເພອການພດທະນາເຫ ານ - ພາຍໃນ ແລະ ພາຍນອກ, ພາກລດ ແລະ ເອກະຊນ ຈະຖກດງດດ, ຊມຊບ ແລະ ນາໃຊຢາງມປະສດ ທຜນ, ປະເທດຕາງໆ ຈະຕອງການທຈະມໃຊນະໂຍບາຍທແທດເໝາະ, ສະຖາບນ ແລະ ຂດຄວາມສາມາດເພອໃຫການສະໜອງທນເພອການພດທະນາທມຢແລວ ເຮດໜາທສາລບການບນລເປາໝາຍການພດທະນາແຫງຊາດ. ສງທາທາຍເຫ ານຖກຍກຂນສນ ທະນາ ຢກອງປະຊມສາກນກຽວກບການສະໜອງທນເພອການພດທະນາຄງທ 3 ຢອາດສອາບາບາໃນເດອນມຖນາ 2015, ຕາມ ທເອກະສານຜນຮບຂອງກອງປະຊມ ອາງອງເຖງ ຂອບການສະໜອງທນແຫງຊາດແບບເຊອມສານ(INFF), ເຊງໄດອະທບາຍຢໃນຂອບຂຄວາມທ 2. ດງທເປນເຄອງມບງມະຕທເລງໃສການປະຕບດງານ, ບດ DFAA ສາມາດສະໜບສະໜນຄວາມພະຍາຍາມທຈະສາງຕງພນຖານ ແລະ ແຜນທການດາເນນກດຈະການປະຕຮບທຈາເປນສາລບ INFF ອນໜງ. ຢ ສປປ ລາວ, ບດ DFAA ສາມາດເລງກະຕນການປກສາຫາລ ແລະ ຄວາມຄດກຽວກບວາຈະນາໃຊຢາງເປນຍດທະສາດຊບພະຍາກອນທາງການເງນທມຢແລວໃຫໄດດສດຄແນວໃດ ເພອທຈະບນລເປາໝາຍການພດທະນາທກາວໄວຢາງແຈມແຈງຢໃນແຜນ NSEDP ຄງທ 8. ໃນຂະນະທ ສປປ ລາວ ແນມໄປຂາງໜາທຈະຫດພນອອກຈາກສະຖານະປະເທດດອຍພດທະນາ, ແລະ ພຈາລະນາ ຜນສະທອນໃນດານການປຽນແປງຕການມໃຊ ແລະ ການຜອນຜນຂອງການສະໜອງທນ, ມນເປນຈດເຊອມຕທເໝາະສມທຈະພຈາລະນາວທດທສດທຈະເພມພນ ການຈດສນຢາງເປນຍດທະສາດຂອງກະແສການສະໜອງທນເຈາະຈງ ເຊງອາດຖກກະທບ, ດງເຊນ ການຊວຍເຫ ອລາ ແລະ ເງນກດອກເບຍຕາ (ຜອນຜນ), ແລະ ພຈາລະນາການຈດຕງດານສະຖາບນພາຍໃນກງຈກລດຖະບານອາດເປນທາແຮງໃຫຖກດດປບເພມກະກຽມ ສາລບການຄມຄອງຂອງພມທດທກາລງປຽນແປງຂອງກະແສການສະໜອງທນ.

22

ຂອບຂຄວາມທ 2: ຂອບການສະໜອງທນແຫງຊາດແບບເຊ ອມສານ ເພອກາວໄປຂາງໜາຕາມວາລະ 2030, ປະເທດຕາງໆ ຈະຕອງການເພອພຈາລະນາຂອບການສະໜອງທນໃນປະ ຈບນ ແລະ ອະນາຄດຂອງເຂາເຈາສາລບການບນລຜນເປາໝາຍການພດທະນາແບບຍນຍງ. ວາລະດງກາວນ ຮຽກ ຮອງການເພມທະວທເປນແກນສານໃນຊບພະຍາກອນ ດງເຊນດຽວກນກບການປຽນແປງໃນທດທາງຂອງຊບພະ ຍາກອນທມຢແລວ ຖກການດບລມະສດ, ຮຽກຮອງສາລບແນວທາງທເຊອມສານຫ າຍຂນ ເພອຄມຄອງການສະ ໜອງທນພາກລດ ແລະ ເອກະຊນ ເພອທຈະບນລການພດທະນາແບບຍນຍງ. ຂອບການສະໜອງທນແຫງຊາດແບບເຊອມສານ (INFF), ຕາມທອາງອງເຖງຢວາລະການປະຕບດງານອາດສອາບາບາ, ສາມາດຊວຍລດຖະບານ ພດທະນາ “ວໄສທດແບບລວມສນຂອງການວາງແຜນງບປະມານ ແລະ ການຄມຄອງທເຮດໄດດກວາການຄມຄອງການເງນພາກລດແບບດງເດມ” ໂດຍການພດທະນາເຄອງມເພອເຊອມສານການພດທະນາຂອງພາກເອກະຊນ ໃນຂະບວນການ ສາງແຜນງບປະມານແຫງຊາດ. ເປນເຊນນນ, INFF ສະໜອງລດຖະບານ ດວຍພາບລວມ ທຮອບດານຂອງຈດເຂາ ແລະ ທາງເລອກທມ ດງເຊນດຽວກນກບ ຄວາມເຂາໃຈວາຈະນາໃຊພວກມນຢາງເປນຍດທະສາດຄແນວໃດ. ການສາງຕງ INFF ສະແດງໃຫເຫນຄວາມພະຍາຍາມໄລຍະຍາວທມງມາດປາດຖະຫນາ. ໃນຂະນະທຂອບແຜນງານດງກາວ ຍງບທນມໃຊຢາງຊດເຈນ ຢໃນປະເທດສວນຫ າຍ, ນະໂຍບາຍ ທກາລງປະຕບດຈານວນໜງ ແລະ ການປະຕຮບດານສະຖາບນຢໃນຂງເຂດຂອງການສະໜອງທນພາກລດ ແລະ ການຄມຄອງທອງໃສຜນໄດຮບສະໜອງໃຫປະເທດຕາງໆ ດວຍຖານການເລມຕນທດ ເພອສາງສມຕມອກ. INFF ອນໜງ ສາມາດເຫນໄດທຈະ ລວມເອາ ອງປະກອບພນຖານ ດງຕໄປນ:

ຍດທະສາດ/ແຜນພດທະນາແຫງຊາດ ໂດຍມຫລາຍບລມະສດທກາວເຖງຢາງແຈມແຈງ ແລະ ຜນໄດຮບ, ລວມທງເປາໝາຍ ທຄດໄລຄາໃຊຈາຍຕນທນ ແລະ ຕວຊບອກ. ຂະບວນການວາງແຜນແບບເຊອມສານ ແລະ ສາງແຜນງບປະມານ, ທເອອອານວຍ ເພອເຊອມໂຍງບລມະສດແຫງຊາດ ແລະ ຜນໄດຮບ ດວຍງບປະມານລາຍຈາຍໄລຍະກາງ ແລະ ຂອບການສາງແຜນງບປະມານ ແລະ ຕດຕາມຂະບວນການ

• ຍດທະສາດການລະດມຊບພະຍາກອນເພອບນລມນຄາທຈາເປນໂດຍຍດທະສາດ/ແຜນພດທະນາປະເທດ. ລະບບຄມຄອງຂອງດານການເງນທອານວຍໃຫລດຖະບານທຈະປະສານກມກຽວການເງນພາຍໃນປະເທດ ແລະ ການເງນສາທາລະນະສາກນ, ດງເຊນດຽວກນກບທຈະໃຊແຮງງດແຫ ງການເງນພາກເອກະຊນ. ການຈດຕງທາງສະຖາບນ ມພອມແລວທອານວຍຄວາມສະດວກການເຊອມໂຍງກນລະຫວາງຂງເຂດນະໂຍ ບາຍຕາງໆ ແລະ ການປະສານງານໃນທວພາກລດສາລບການລະດມຊບພະຍາກອນ ແລະ ຈດລຽງບລມະສດ ຂອງນະໂຍບາຍ ແລະ ການປະຕຮບດານສະຖາບນ.

• ສະພາບແວດລອມທເອອອານວຍ ເຊງໃນນນຜມສວນກຽວຂອງຈາກຫ າຍຂງເຂດສາມາດເຂາມສວນໃນການໂຕວາທກຽວກບປະສດທຜນ ແລະ ການກະທບຂອງການເງນໃນການບນລເປາໝາຍການພດທະນາແບບຍນຍງ, ດງນນ ຈງເປນການສະໜບສະໜນຄວາມໂປງໄສ ແລະ ຄວາມຮບຜດຊອບ.

ແຫ ງຂມນ: UNDP / AP-DEF, "ການປະເມນການສະຫນອງທນເພອການພດທະນາ (DFA): ການເຊອມໂຍງການເງນ ແລະ ຜນໄດຮບ ເພອຈດຕງປະຕບດເປາຫມາຍການພດທະນາແບບຍນຍງ (SDGs) ຢລະດບປະເທດ - ຄມ", ໃກຈະພມເຜຍແຜໃນຕຫນາ (ຮາງຂອງເດອນມນາ 2016)

1.2. ສະພາບແວດລອມ ແລະ ຈດປະສງຂອງບດ DFAA ໃນມມມອງຂອງພມທດການສະໜອງທນເພອການພດທະນາໃນທວໂລກທກາລງປຽນແປງ, ສປປ ລາວ ມອງເຫນການຫດພນຈາກສະຖານະປະເທດດອຍພດທະນາຂອງຕນພາຍໃນປ 2020 ເປນດງກາລະໂອກາດອນໜງທຈະພສດປະສດທຜນຂອງນະໂຍ

23

ບາຍສາທາລະນະ ແລະສະມດຕະພາບດານເສດຖະກດຂອງປະເທດ ແລະ ລະດມ, ຄມຄອງ ແລະບນລຢາງມປະສດທພາບຫ າຍ ຂນຂງເຂດທກວາງຂນຂອງການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ. ລດຖະບານໄດລເລມການຈດຕງປະຕບດແຜນພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມແຫງຊາດ ຄງທ 8 (2016-2020), ດວຍມຈດປະ ສງລວມຄການຫດພນອອກຈາກສະຖານະພາບປະເທດດອຍພດທະນາເປນຈດໃຈກາງ. ເປນເຊນນນ, ລດຖະບານໄດມອບໝາຍໃຫດາເນນການບດການປະເມນການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ ແລະ ການຊວຍເຫ ອ (DFAA), ດວຍມຈດປະສງເພອສາງຄວາມເຂາໃຈເປນຢາງດ ຕກະແສການສະໜອງທນພດທະນາ ທງໃນປະຈບນ ແລະ ອະນາຄດ, ຕາມທລດຖະບານເລມ ດາເນນການກຽວກບການຈດຕງປະຕບດແຜນ NSEDP ຄງທ 8 ແລະ ການດເພມຕມ ຍດທະສາດເສດຖະກດ-ສງຄມແຫງຊາດໄລຍະ 10 ປ (2016 – 2025). ລເລມໂດຍລດຖະບານແຫງ ສປປ ລາວ, ບດ DFAA ໄດຮບການສະໜບສະໜນໂດຍທະນາຄານພດທະນາອາຊ (ADB), ແລະ ສນປະຈາພາກພນຢບາງກອກຂອງອງການສະຫະປະຊາຊາດເພອການພດທະນາ (UNDP) ແລະ ຫອງກາານ ສປຊ ປະຈາ ສປປ ລາວ ຂອງອງການ UNDP. ບດ DFAA ປະກອບດວຍ ສໄລຍະ: (i) ການທບທວນເອກະສານ ແລະ ກະກຽມສາລບການປກ ສາຫາລຢາງເລກເຊງ, (ii) ການປກສາຫາລຢາງເລກເຊງພາຍໃນປະເທດ ເພອແນະນາການປະເມນຕຜມສວນກຽວຂອງ, ເພອດາເນນການສາພາດ ແລະ ເກບກາຂມນ, (iii) ຮາງບດລາຍງານ ແລະ (iv) ບດລາຍງານສະບບສມບນຖກຮບຮອງເອາ. ລາຍລະອຽດເພມຕມກຽວກບຂະບວນການ DFAA ສາມາດເບງໄດຢເອກະສານຊອນທາຍ 1. ທມງານສາງບດ DFAA ປະກອບດວຍສະມາຊກສຄນ (ທປກສາສາກນ 3 ຄນ, ທຊານຊານານໃນການຄມຄອງດານການເງນພາກລດ [PFM];; ການຮວມມລະຫວາງພາກລດ ແລະ ເອກະຊນ [PPP] ແລະ ການເງນເອກະຊນ ແລະ ການຮວມມລະຫວາງ ໃຕ-ໃຕ; ພອມດວຍການສະໜບສະໜນຂອງທປກສາພາຍໃນປະເທດໜງຄນ). ຈດລວມສນທໄດຮບກາານແຕງຕງພາຍໃນກງຈກລດ ຖະບານ (ມາຈາກກມ DIC/ກະຊວງ MPI). ທມງານເລງໃສການວເຄາະກະແສຫ ກຂອງການສະໜອງທນເພອການພດທະນາທງໃຫແກ ແລະ ພາຍໃນ ສປປ ລາວ-ຈາກແຫລງພາຍໃນ ແລະ ພາຍນອກ, ລດ ແລະ ເອກະຊນ-ປກຄມກະແສແຕລະລາຍການໃນ ຂອບເຂດທເປນໄປໄດກາວເຖງຢໃນຕາຕະລາງຂາງລມ. ບດ DFAA ໄດເອາໃຈໃສເປນພເສດຕ PPP ແລະ SSC ຕາມຄາແນະນາຂອງລດຖະບານ.

ຕາຕະລາງ 1: ແຜນຜງສງລວມຂມ ນສາຄນຂອງກະແສການສະໜອງທນການພດທະນາ

ສາທາລະນະ ເອກະຊນ ພາຍນອກ • ຊກພ ເງນຊວຍເຫ ອລາ ແລະ ເງນກຢມ

• ກະແສທາງການອນໆ (OOFs) • ການຮວມມລະຫວາງໃຕ-ໃຕ ແລະ ການຮວມມສາມຫ ຽມ • ໜຕາງປະເທດ ແລະ ການກຢມ • ກອງທນຫວຂເຈາະຈງ: ສະໜອງທນທສາພນກບການແກໄຂການປຽນ ແປງດນຟາອາກາດ ແລະ ກອງທນສຂະພາບ

• ການລງທນໂດຍກງຈາກຕາງປະເທດ (FDI) • ການໂອນເງນໂດຍແຮງງານຢຕາງປະເທດ • ອງການຈດຕງສາກນບສງກດລດຖະບານ (INGOs)

ພາຍໃນ • ລາຍຮບສວຍສາອາກອນ • ລາຍຮບທບແມນສວຍສາອາກອນ • ລາຍຮບຈາກລດວສາຫະກດ • ອາກອນເກບຈາກແຮທາດ/ຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ • ການເປນຄຮວມພດທະນາ ລະຫວາງລດ ແລະ ເອກະຊນ

• ການລງທນພາກເອກະຊນພາຍໃນ • ການບລຈາກໂດຍຜມໃຈບນສນທານພາຍໃນ ແລະ ຄວາມຮບຜດຊອບຕສງຄມ

ບດລາຍງານ DFAA ສະບບນ ຍງມໂຄງສາງ ເພອສະທອນການຄນເຫນ ແລະ ການວເຄາະໃນສປະເພດສາຄນຕນຕຂອງການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ ທໄດກາວຢໃນ “ຜງສງລວມຂມນ” ຫລ ຕາຕະລາງຂມນສາຄນຢຂາງເທງ.

24

ບດທ 2. ສະພາບແວດລອມດານເສດຖະກດ ແລະ ສງຄມ

2.1. ສະຫລບສງລວມ ແລະ ສະພາບແວດລອມຂອງປະເທດ ສປປ ລາວ ແມນໜງ ໃນປະເທດຂອງພາກພນອາຊຕາເວນອອກສຽງໃຕ ມຊາຍແດນຕດກບ ກາປເຈຍ, ມຽນມາ, ຈນ, ໄທ ແລະ ຫວຽດນາມ. ຖກຈດປະເພດເປນປະເທດດອຍພດທະນາ, ລດຖະບານໄດຕງເປາໝາຍຂອງການບນລໃນການຫດພນອອກຈາກສະຖານະພາບປະເທດດອຍພດທະນາພາຍໃນປ 2020, ແລະ ການພດທະນາທເປນແກນສານໄດຖກບນທກ, ໂດຍສະເພາະຢເຄງທດສະຫວດຫ ງສດ. ຕງແຕປ 1989, ປະເທດ ໄດເພມທະວຄວາມພະຍາຍາມເພອເຂາຮວມນາວງສາຄະນາຍາດສາກນ ແລະ ການຮວມມກບອງການຈດຕງສາກນ. ຂຕກລງສະບບທາອດກບອງການການເງນສາກນ (IMF) ແລະ ທະນາຄານໂລກ (WB) ໄດລງລາຍເຊນໃນປ 1989, ແລະ ສປປ ລາວ ໄດເຂາເປນສະມາຊກ ສະມາຄມບນດາປະຊາຊາດອາຊຕາເວນອອກສຽງໃຕ (ຫລອາຊຽນ) (ASEAN) ໃນປ 1997. ປະເທດ ຍງເປນສະມາຊກຂອງອງການຊານຊານານຈານວນຫນງຂອງອງການສະຫະປະຊາຊາດ ແລະ ໄດຫ ຫ ອມຄວາມສາພນ ມຂຕກລງທາງການຄາ ກບປະເທດທເປນຄຄາທສາຄນ ຫ າຍປະເທດໃນໂລກ, ເກອບທງໝດໄດລງລາຍເຊນ ໃນຕນຊມປ 2000. ນອກຈາກນນ ເພອເກບກາບນທກ ຜນສາເລດທາງດານເສດຖະກດ, ມາດຕະການຈານວນໜງໃນຂງເຂດທາງສງຄມ ໄດຖກດາເນນການ ເພອປບປງຊວດການເປນຢທດຂອງປະຊາກອນພາຍໃນປະເທດ. ບດສະຫບສງ ລວມຂອງສະພາບແວດລອມທາງດານເສດຖະກດ ແລະ ສງຄມຂອງປະເທດ ໄດນາມາສະເໜຢສວນຕາງໆ ຖດໄປຂອງບດລາຍງານສະບບນ.

2.2. ສະພາບແວດລອມທາງດານສງຄມ ສປປ ລາວ ແມນໜງໃນຈານວນປະເທດ ‘ທປະຊາປອນໜມທສດ’ ຢໃນໂລກ, ປະຊາກອນຈານວນຫ າຍກວາໜງໃນສາມມອາຍ ຕາກວາ 15 ປ. ທງຍງເປນປະເທດທຫ າກຫ າຍຊນເຜາໂດຍມ 49 ຊນເຜາທຮບຮຢາງເປນທາງການ (ເຖງແມນວາການສກສາບາງ ຈານວນທໄດກາວອາງວາ ມເກນກວາ 60 ຊນເຜາ). ກມຊນເຜາ ເຊງມຈານວນເກອບເຄງໜງຂອງປະຊາກອນ, ສວນໃຫຍດາລງຊວດຢເຂດພດອຍ. ສ ປປ ລາວ ໄດແກໄຂໂຄງລາງພນຖານ ແລະ ຊອງວາງທາງສງຄມ ລະຫວາງເຂດທງພຽງ ແລະ ເຂດພດອຍ, ແຕຄວາມແຕກຕາງ ຍງມຢາງເປນແກນສານ, ໂດຍສະເພາະໃນແງຂອງການເຂາເຖງການບລການສາທາລະນະຂນພນຖານ. ໂດຍລວມ, ການພດທະນາດານສງຄມ111 ຂອງ ສປປ ລາວ ໄດມຄວາມຄບໜາຢາງໃຫຍຫ ວງ. ອາຍຍນສະເລຍໄດເພມຕມອກ 19 ປ ລະຫວາງປ 1985 ແລະ 2013; ແລະ ຢທປະມານ 66 ປ. ດດຊະນການພດທະນາມະນດ ສວນໃຫຍ ໄດຮບການປບປງຕະ ຫ ອດໄລຍະເວລາ, ໂດຍສະເພາະຈານວນທສາພນກບການສກສາ. ລາຍຈາຍລວມກຽວກບສຂະພາບ ຍງເພມຫ າຍຂນເປນສອງເທາຕະຫ ອດໄລຍະສອງທດສະຫວດທຜານມາ, ຈາກ 37 ໂດລາສະຫະລດໃນປ 1995 ມາເປນ 84 ໂດລາສະຫະລດໃນປ 201212. ການເຂາເຖງນາສະອາດ ແລະ ສຂະອະນາໄມ ໄດຮບການປບປງ. ອດສວນຂອງປະຊາກອນທມການເຂາເຖງນາສະອາດ ໄດປບປງຈາກ 45,5 ມາເປນ 75 ສວນຮອຍນບຈາກປ 2000 ຫາປ 2015. ການເຂາເຖງສະຖານທໃຫບລການສຂາອະນາໄມ ໄດຮບການປບປງຈາກ 28 ມາເປນ 75 ສວນຮອຍ ໃນຊວງໄລຍະເວລາດຽວກນ13. ອດຕາການຮໜງສ ຍງໄດຮບການປບປງຢຕະຫ ອດເວລາ, ເຖງແມນວາໃນຊມປຜານມາ ຕວເລກໄດຫດລງໜອຍໜງ ສາລບເພດຊາຍ ແລະ ໄດປບປງຢາງເປນແກນສານສາລບເພດຍງ14. ການລງທະບຽນເຂາຮຽນຊນປະຖມຍງເພມຂນຢາງເປນແກນສານ ແລະ ຈະແມນ 97.3 ສວນຮອຍໃນປ

11 ໃນດານສງຄມຂອງການພດທະນາ ເບງຢ: Friedman, 2006 12 ຖານຂມນຂອງອງການ ESCAP 13 ຖານຂມນຂອງທະນາຄານໂລກ 14 ຖານຂມນຂອງອງການ ESCAP

25

201315. ສງທາທາຍຍງຄງມຢ, ເຖງຢາງໃດກຕາມ, ລະດບການສກສາຊນມດທະຍມ ແລະ ຊນສງ, ຍອນວາມບອນຈາກດ, ໂດຍສະເພາະຢລະດບມະຫາວທະຍາໄລ. ນບຈາກຊມຕນປ 1990 ຈນເຖງຊມປ 2000, ຄາສາປະສດຈນ (GINI) ແມນຢປະມານ 34; ພາຍໃນປ 2012 ຄາດງກາວນໄດເພມຂນມາເປນ 37.9%16, ສະແດງໃຫເຫນວາ ຍງມຄວາມບສະເໝພາບ ທເປນແກນສານ ໃນການກະຈາຍລາຍໄດ ເຊງອາດຂດ ຂວາງການເຕບໂຕທາງເສດຖະກດຕມອກໃນອະນາຄດ.17 ເຖງແມນວາ ຄວາມບສະເໝພາບອາດປະກດວາເປນບນຫາສງຄມຕນ ຕອນໜງ, ໃນຄວາມເປນຈງ, ມນກາຍເປນບນຫາທາງເສດຖະກດທຈງຈງທຈະຕອງໄດຈດກາານແກໄຂ. ກາວຄ, ການຂາດແຄນການສກສາ ແລະ ຄວາມສາມກຄເປນປກແຜນທາງສງຄມໃນໄລຍະຕໜາຂອງການພດທະນາເສດຖະກດຈະຈາກດຂດຄວາມສາ ມາດຂອງປະເທດ. ສງທາທາຍໃນການສກສາ ແລະ ສຂະພາບ ຈະເປນພາລະໜາທທສາຄນ ສາລບລດຖະບານເພອແກໄຂໃນຊວງການວາງແຜນຮອບຖດໄປ (ຫ ໃນຕໄປ), ໂດຍສະເພາະ ພອມດວຍທດສະນະທຈະຫດພນອອກຈາກສະຖານະພາບປະເທດດອຍພດທະນາພາຍໃນປ 2020.

2.3. ສະພາບແວດລອມທາງດານເສດຖະກດ ໃນຊມປ 1970 ແລະ ຊມຕນປ 1980, ສປປ ລາວ ດາເນນນະໂຍບາຍເສດຖະກດພາຍໃຕລະບບວາງແຜນເສດຖະກດລວມສນ. ກນໄກເສດຖະກດໃໝ (NEM) ໄດຖກນາໃຊໃນປ 1986, ເຊງໂດຍທວໄປ ເປນຫ ກໝາຍການຫນປຽນຈາກການວາງແຜນແບບ ລວມສນໄປສເສດຖະກດການຕະຫ າດ. ການຫນປຽນນະໂຍບາຍດງກາວນໄດດາເນນການແບບຄອຍເປນຄອຍໄປ,ແນວທາງເທອ ລະກາວ, ນາໄປສຜນໄດຮບທາງບວກ, ໂດຍຕນຕໃນຂງເຂດເສດຖະກດ. ການຫນປຽນນະໂຍບາຍປະກອບດວຍການເປດເສລລາຄາ, ກາມະສດເອກະຊນທກວາງຂນ (ນອກເໜອຈາກ ‘ກາມະສດສວນບກຄນທມຢແລວ’), ການເປດເສລການຄາ, ແລະ ຕະ ຫ າດການແລກປຽນເງນຕາຕາງປະເທດທຍດຍນຫ າຍຂນ. ໃນຕມາ, ມນໄດຂະຫຍາຍກວາງອອກ ເພອປກຄມການອະນຍາດໃນການຮວມມສາກນ (ໃນເບອງຕນກດຈະກາຮວມທນ) ເຊງນາເອາທນຮອນມາຈາກຕາງປະເທດໃນຂະແໜງເສດຖະກດທໜາສນ ໃຈຈານວນໜງ, ແລະ ເປນການສະໜບສະໜນການເຕບໂຕທາງດານເສດຖະກດ. ຕະຫ ອດໄລຍະສອງທດສະຫວດທຜານມາ, ສປປ ລາວໄດປະສບກບອດຕາການເຕບໂຕທສງທສດ.ໂດຍສະເພາະຕະຫ ອດໄລຍະທດສະຫວດທຜານມາ, ເປນໜງໃນເສດຖະກດທເຕບໂຕໄວວາທສດຢໃນພາກພນອາຊຕາເວນອອກສຽງໃຕ, ສປປ ລາວ ມການເຕບໂຕປະມານ 8% ຕປ. ເປາໝາຍການພດທະນາຕນຕຂອງລດຖະບານ ແມນເພອຫດພນອອກຈາກສະຖານະພາບທາງປະເທດ ດອຍພດທະນາພາຍໃນປ 2020 ແລະໃນຕໜາ, ເພອເຮດໃຫໝນຄງສະຖານະພາບຂອງປະເທດລາຍໄດປານກາງພາຍໃນປ2030. ເພອທຈະເຮດໃຫໄດດງນນ, ການເຕບໂຕທາງເສດຖະກດຈະຕອງສບຕຢໃນອດຕາທສງ. ໃນຂະນະດຽວກນ, ປະເທດຈະຕອງ ການທຈະຮບປະກນວາ ຈງຫວະການພດທະນາປະເທດ ບຖກຢດສະຫງກ ເນອງຈາກ ການຂາດແຂນໂຄງລາງພນຖານ, ການຂາດແຄນກາລງແຮງງານທມລະດບການສກສາ ແລະ ໄດຮບການຝກຝນຢາງດ, ການຄມຄອງ-ບລຫານລດ ທບມປະສດທພາບ, ຫ ສະຖາບນທບແທດເໝາະ ແລະ ການປກຄອງ. ການສງອອກ ແລະ ການນາເຂາສນຄາ ໄດເພມທະວຢາງຕເນອງ ໃນໄລຍະຫລາຍປທຜານມາ, ເຖງແມນວາການສງອອກຈະຂບເຄອນໂດຍຂະແໜງບແຮທໂດດເດນ (ແລະກະເເສໄຟຟາ), ດວຍມສນຄາບລໂພກສາເລດຮບຖກບນທກສວນໃຫຍຢເບອງການ ນາເຂາ. ການສງອອກໄດເພມທະວຫ າຍກວາ 6 ເທາໃນລະຫວາງປ 2004 ແລະ 2013, ດວຍມການນາເຂາເພມຂນເປນ 3 ເທາ, ໂດຍມການຂນລງພຽງເລກນອຍຕປ.

15 ຖານຂມນຂອງອງການ ESCAP 16 ຖານຂມນທະນາຄານໂລກ 17 ການສກສາລາສດໂດຍອງການ OECD ຊໃຫເຫນວາປະເທດສະມາຊກອງການ OECD, ຍກຕວຢາງ ປະເທດອດສາຫະກາທກາວໜາ, ໄດສນເສຍ

ໂດຍປະມານ 8.5% ຂອງການເຕບໂຕ GDP ຈາກປ 1990 ຫາປ 2010 ເນອງຈາກການເພມທະວຄວາມບສະເໝພາບຂອງລາຍຮບ ເບງຢ:ວນອງຄານ, ເດອນທນວາ ຫນາ.

26

ໃນຊວງຊມປ 1990 ແລະ ໃນປ 2000, ສປປ ລາວ ໄດຕສກບບນຫາເງນເຟທສງ ແລະ ເງນເຟຮນແຮງ. ເຖງຢາງໃດກຕາມ, ນບແຕປ 2001, ເງນເຟຍງຄງຢທລະດບຕວເລກດຽວໂດຍສວນໃຫຍ,ໂດຍຍກເວນຊວງປ 2003 ຫາ 2005, ເວລາທເງນເຟຖບໂຕ ຂນເຖງ 10.5, 15.6 ແລະ 10.5 ຕາມລາດບ. ໃນຫ າຍປ, ອດຕາເງນເຟແມນຕາກວາອດຕາການເຕບໂຕ, ແລະ ໃນປ 2009, ປະ ເທດເກອບປະສບສະພາບເງນຝດ. ເຖງຈະມຜນໄດຮບທດ, ສປປ ລາວ ຍງເປນປະເທດທມໄພເງນເຟສງເປນອນດບທສອງ(ຮອງ ຈາກຫວຽດນາມ) ໃນທາມກາງປະເທດພາກພນລ ມແມນາຂອງ (ໃນດານເສດຖະກດ). ສນເຊ ອປອຍໃຫເສດຖະກດໄດເຕບໃຫຍຢາງຕເນອງຕະຫ ອດໄລຍະຫ າຍປ. ນບຈາກປ 2005 ຫາ 2012, ສນເຊອທງໝດປອຍໃຫເສດຖະກດໄດເພມຂນຫ າຍກວາ 12 ເທາ. ການຂະຫຍາຍຕວຂອງສນເຊອແມນໂດຍຕນຕໃນພາກເອກະຊນ ແລະ ພຽງແຕໃນຕນປ 2012 ທສນເຊອທປອຍໃຫລດວສາຫະກດ (SOEs) ເຕບໂຕ, ເຖງແມນວາມນຍງໜອຍກວາ 5 ສວນຮອຍຂອງສນເຊອທງໝດ. ເງນກບ, ສະກນເງນແຫງຊາດລາວ, ຂອນຂາງມສະຖຽນລະພາບ ນບແຕປ 2003/2004, ໂດຍມການຂນລງພຽງເລກໜອຍທຽບກບສອງເງນສະກນໃຫຍ-ເງນບາດໄທ ແລະ ໂດລາສະຫະລດອາເມລກາ. ໃນກລະນຂອງເງນບາດໄທ ອດຕາແລກປຽນຢລະຫວາງ 255 ແລະ 265 ກບຕໜງບາດ ແລະ ໃນກລະນຂອງເງນໂດລາ, ຢລະຫວາງ 8000 ແລະ 10.600 ກບຕໜງໂດລາສະຫະລດອາເມລກາ. ການເຂາແຊກແຊງໂດຍທະນາຄານແຫງ ສປປ ລາວ ຕາມປກກະຕປະສບຜນສາເລດ ແລະ ສະກນເງນແຫງຊາດຖກເຮດໃຫໝນທຽງໂດຍບມຜນສະທອນທມອດທພນຕການເຕບໂຕ ແລະ ການພດທະນາ. ເຖງຢາງໃດກຕາມ, ຄວນຍງສາ ມາດເວາໄດວາ ຕະຫ ອດທວທງປ, ເງນກບມການຂນໆລງໆ, ເຊງສາງບນຫາສາລບການວາງແຜນ ແລະ ອາດເພມທະວຄວາມຄາດຫວງດານເງນເຟ . ຕາມທ ຢ ຕະຫ າດແລກປຽນເງນຕາ (FOREX) ມຜຊຂາຍລະດບສາຄນຂອນຂາງໜອຍ, ການຂນໆລງໆ ພາຍ ໃຕເງອນໄຂເສດຖະກດໃນປະຈບນ ແມນສາມາດຄວບຄມໄດ. ສປປ ລາວ ກາລງປບປງການປກຄອງດານເສດຖະກດພາຍໃນ ໂດຍການເລງໃສຍກຂນລາຍຮບພາຍໃນ ແລະ ການລະດມຊບພະ ຍາກອນພາຍໃນ ເພອສະໜບສະໜນການເຕບໂຕທາງເສດຖະກດ. ລາຍຮບຈາກສວຍອາກອນ ໄດເພມທະວຫ າຍຂນ ຫ ໜອຍລງຢາງຕເນອງ (ໂດຍມການຂນໆລງໆບາງຄງ), ແລະໃນປ 2014 ແມນຢທ 15.5% ຂອງ GDP. ງບປະມານຂອງ ສປປ ລາວ ເຄຍ ເປນແບບຂາດດນຈານວນຫ າຍປ, ແລະ ເພມທະວຫ າຍຂນ, ການໃຊຈາຍໄດປຽນຈາກຄາໃຊຈາຍລງທນທນ ມາເປນຄາໃຊຈາຍປະຈາ.

ແຜນພາບ 2.1. ຕວຊບອກທາງເສດຖະກດ ແລະ ປະຊາກອນທສາຄນຂອງ ສປປ ລາວ

ແຫລງ: ທະນາຄານໂລກ - ຕວຊບອກການພດທະນາໂລກ, ຖານຂມນ

ການເຕບໂຕ GDP (% ຕປ)

ປະລມານເງນ M2 ຫ ປະລມານເງນຕາມຄວາມຄວາມໝາຍ

ການເຕບໂຕປະລມານເງນ M2 (% ປະຈາປ)

ການເຕບໂຕປະຊາກອນ (% ປະຈາປ) ເງນເຟ, ລາຄາຜບລໂພກ (% ປະຈາປ)

ການແຜກະຈາຍຂອງອດຕາດອກເບຍ (ອດຕາກຢມຫກລບອດຕາເງນຝາກ, %)

27

ໃນຜນລວມ, ຄວາມກາວໜາທາງເສດຖະກດຂອງ ສປປ ລາວ ໄດມຢາງເປນແກນສານ ແລະ ທາອຽງທາງບວກ (ຕາມປກກະຕມການຂນໆລງໆໜອຍໜງບາງຄງ) ສາມາດຖກລາຍງານໃນທວທກດານ. ສງດງກາວນ ໂດຍທວໄປໄດນາໄປສການທປະເທດບນລໄດ ເປາໝາຍສະຫດສະຫວດດານການພດທະນາ (MDGs) ເກອບທງໝດ, ເຖງແມນວາໃນບາງຂງເຂດ, ທາງດານສງຄມ (ການສກສາ ແລະ ສຂະພາບ) ແລະ ສາລບການແກໄຂບນຫາຂອງລະເບດທບທນແຕກ (UXO), ແມນຫຍງຍາກທຈະບນລໄດພາຍໃນຂອບເຂດເວລາທການດໄວ.

2.4. ຂອບທາງເສດຖະກດແຫງຊາດ :ນະໂຍບາຍ ຫລກ 2.4.1. ກນໄກການວາງແຜນການລະດບຊາດ/ແຜນພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມແຫງຊາດ ຕະຫ ອດເວລາ, ແຜນພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມແຫງຊາດ (NSEDP) ຂອງ ສປປ ລາວ ໄດປຽນແປງຈາກກນໄກຫ ກຂອງເສດ ຖະກດແຜນການ, ແບບລວມສນມາເປນເວທສາລບການປະສານງານຂອງນະໂຍບາຍເສດຖະກດ-ສງຄມແຫງຊາດ. ແຜນຄງທ 7 ແລະ ແຜນຄງທ 8 ທໃຊໃນປະຈບນ ໄດປະກອບສວນຢາງເປນແກນສານໃຫແກການປະສານງານຂອງນະໂຍບາຍເສດຖະກດທຫ າກຫ າຍ ແລະ ສະໜອງທດຊນາໃຫສະຖາບນລະດບຊາດ. ຂະບວນການວາງແຜນລະດບຊາດ ໃນປະຈບນ ໄດລວມເຖງການການດຄາດໝາຍການພດທະນາ ຜານທາງຂະບວນການປກສາຫາລຫ າຍຂນ ຮວມກບຜທມສວນກຽວຂອງຕນຕ ແລະ ຊມຊນທອງຖນ ແທນທການດາເນນການແບບໃນອະດດ, ໃນເວລາທລດຖະບານ ເປນຜມບດບາດແຕພຽງຜດຽວ. ຂະບວນການແມນລເລມໂດຍກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລງທນ (MPI) ເຊງຮບຜດຊອບໃນການການດຄາດໝາຍທາງ 'ກາຍະພາກ'. ກະຊວງການເງນ (MoF) ມໜາທຮບຜດຊອບດານງບປະມານຂອງຄວາມເປນໄປໄດຂອງແຜນ ແລະ ການສະໜອງອງປະກອບທຈາເປນສາລບການຕດສນໃຈດານການເງນ. ກະຊວງ MPI ຖອດຖອນບດຮຽນມາຈາກຄວາມຊານຊານານຂອງສະຖາບນຄນຄວາເສດຖະກດແຫງຊາດ (NERI), ຄງສະຫມອງລະດບແຖວໜາຂອງປະເທດ (ເຖງແມນວາຈະມຖານະທຽບເທາກມຂນກບກະຊວງ) ທອານວຍຄວາມສະດວກ ແລະ ປະສານສມທບວຽກງານເບອງຫ ງທຈາເປນໃນຂະບານການວາງແຜນ. ແຜນດງກາວ ໄດຮບການອະນມດ ແລະ ຮບຮອງເອາໃນກອງປະຊມສະໄໝສາມນຂອງສະພາແຫງຊາດ. ສະພາແຫງຊາດ ຍງມຄວາມຮບຜດຊອບໃນການຕດຕາມ -ກວດກາ ການຈດຕງປະຕບດແຜນປະຈາປ ແລະ ແຜນຫາປຂອງລດຖະບານ. ໃນເບອງຕນ, ສປປ ລາວ ເລອກໃຊຮອບວຽນການວາງແຜນໄລຍະສນກວາ. ໃນທາຍຊມປ 1970, ໂດຍທນທພາຍຫ ງການປດປອຍປະເທດຊາດ, ແຜນທມໄລຍະແຕໜງຫາສາມປຖກຮາງຂນ. ແຜນການລະດບຊາດຄງທາອດ ປກຄມໄລຍະ 1976-1977, ຄງທສອງ 1978-1980 ແລະ ນບຈາກປ 1981, ແຜນຮອບວຽນມາດຕະຖານໄລຍະ 5 ປ ຖກນາໃຊ. ນບຈາກປ 1986, ພອມດຽວກນກບການປະກາດໃຊກນໄກເສດຖະກດໃໝ (NEM), ແຜນການ ມລກສະນະໃຫທດທາງ ແລະ ແນະນາຫນອຍລງ - ມລກສະນະກວາງ ແລະ ຊນາ. ໃນໄລຍະ 20 ປຜານມາ, ແຜນ NSEDP ໄດເລງໃສກາານບນລ ກ) ວາງເປາໝາຍໃສການເຕບໂຕທາງເສດຖະກດ (ປະມານ 8 ສວນຮອຍຕປ), ຂ) ສະຖຽນລະພາບອດຕາແລກປຽນເງນຕາຕາງປະເທດ, ຄ) ອດຕາເງນເຟຕາ, ງ) ວາງເປາໝາຍ GDP ຕຫວຄນ, ຈ) ການລງທະບຽນເຂາຮຽນຊນປະຖມ, ແລະ ສ) ຄວບຄມພະຍາດມາລາເລຍ, ພະຍາດຄຕບ, ພະຍາດອະຫວາ ແລະ ສະໜອງການສກຢາປອງກນພະຍາດໃຫແກປະຊາກອນທວໄປ. ເພອທຈະບນລຜນໄດຮບທວາງແຜນໄວ, ແຫ ງການສະໜອງທນສາລບແຜນ NSEDP ຄງທ 7 ແລະ ຄງທ 8 ມສະແດງຢຮບ 2.2 ແລະ ສະຫບສງລວມດງຕໄປນ. ສາລບແຜນ 718: ງບປະມານຂອງລດຖະບານຢທ 10-12%; ຊກພ (ODA) ຢທ 24-26%, ການລງທນພາກເອກະຊນທງພາຍໃນ ແລະ ສາກນຢທ 50-56%, ແລະ ສນເຊອຈາກທະນາຄານຢທ 10-12 ສວນຮອຍ.

18 ແຜນ ຄງທ 7

28

ແຜນພາບ 2.2. ແຫ ງຂອງການສະໜອງທນສາລບແຜນ 7 ແລະ 8 (% ຂອງການລງທນທຕອງການທງ ໝດ)

ແຫ ງຂມນ: ລດຖະບານແຫງ ສປປ ລາວ - ເອກະສານ ແຜນ NSEDP ຄງທ 7 ແລະ ເອກະສານເບອງຫລງສາລບກອງປະຊມໂຕະມນລະດບສງຄງທ 12

ໃນປະຈບນ, ລດຖະບານໄດລງມຈດຕງປະຕບດແຜນ NSEDP ຄງທ 8 ເຊງປກຄມໄລຍະ 2016-2020 ແລະ ເລງໃສການກຽມພອມນາພາປະເທດຊາດຫດພນອອກຈາກສະຖານະພາບປະເທດດອຍພດທະນາ. ເປນທຄາດຄະເນວາປະເທດຊາດ ຈະຕອງ ການທນຮອນປະມານ 27.6 ຕໂດລາສະຫະລດອາເມລກາ. ແລະ ປະມານການວາແຫ ງຂອງການສະໜອງທນ ມດງຕໄປນ: ການລງທນຂອງລດຖະບານ/ລາຍຮບຢທ 10.9 ສວນຮອຍ; ຊກພ (ODA) ຢທ 12.7 ສວນຮອຍ; ພາກເອກະຊນຢທ 56.1 ສວນຮອຍ; ແລະ ເງນກຈາກທະນາຄານຢທ 20.2 ສວນຮອຍ 19. ແຜນ NSEDP ຈະເປນລວງດຽວກບ ຍດທະສາດແຫງຊາດໄລຍະຍາວທກາລງພດທະນາຂນເກອບພອມໆກນ, ເຊງຈອງໄປທ ສປປ ລາວ ກາລງກາຍເປນປະເທດລາຍໄດປານກາງລະດບຕາພາຍໃນປ 2030 ຫ ໄວກວານນ.

2.4.2. ງບປະມານແຫງລດ ແລະ ຂະບວນການສາງແຜນງບປະມານແຫງລດ ຂະບວນການສາງແຜນງບປະມານແຫງລດ ແມນຄວາມຮບຜດຊອບຂອງກະຊວງການເງນ, ເຖງແມນວາງບປະມານ, ຕາມທເປນກດໝາຍໜງ, ແມນພຈາລະນາ-ຮບຮອງເອາໂດຍສະພາແຫງຊາດ, ເຊງເປນອງການນຕບນຍດຂອງປະເທດຊາດ. ກດໝາຍວາດວຍງບປະມານແຫງລດ (ມາດຕາ 51) ການດໃຫລດຖະບານທບທວນ, ກະກຽມ ແລະ ຍນແຜນງບປະມານແຫງລດຕສະພາແຫງຊາດ, ຢາງໜອຍ 15 ມ ກອນການເລມຕນການປະຊມສະພາ. ໃນທາງປະຕບດ, ຂະບວນການດງກາວນ ຕາມປກກະຕດາເນນການໃນເດອນມຖນາ, ອງຕາມກດໝາຍ (ວາດວຍງບປະມານແຫງລດ) ການດໃຫສະພາແຫງຊາດເປດປະຊມສະໄໝສາມນປະຈາປຢາງໜອຍ 3 ເດອນກອນໜາສນສດປງບປະມານ, ເຊງໃນທາງປະຕບດໝາຍຄວາມວາການປະຊມສະໄໝສາມນຈະຕອງ ດາເນນໃນເດອນມຖນາ ຫ ກລະກດ (ມາດຕາ 52 ເກາ). ພາຍຫ ງທສະພາແຫງຊາດໄດຮບຮອງເອາແຜນງບປະມານແຫງລດແລວ, ລດຖະບານ ອອກດາລດວາດວຍການຈດຕງປະຕບດແຜນງບປະມານແຫງລດປະຈາປ (ມາດຕາ 53), ເຖງແມນວາກດໝາຍວາດວຍງບປະມານແຫງລດ ການດວາການແບງຂນຫວໜວຍງບປະມານ ຈະໄດປະຕບດ ແລະ ມະຕ (ດາລດ) ກຽວກບການຈດຕງປະຕບດກດໝາຍວາດວຍງບປະມານແຫງລດ, ປ 2008 ການດເພມຕມກຽວກບການແບງຂນຫວໜວຍ, ໃນທາງປະຕບດ, ງບ ປະມານແຫງລດຂອງ ສປປ ລາວ ແມນກວມລວມເປນຢາງສງ. ໜາທການວາງແຜນທາງເສດຖະກດ ດາເນນໂດຍກະຊວງ MPI. ກະຊວງ ກະກຽມແຜນການລງທນ, ປະສານສມທບກບອງການຊວຍເຫ ອສາກນ ແລະ ນາໜາເປນເຈາການກຽວກບ ການກະກຽມແຜນ NSEDP. ໃນທາງທດສະດ, ກະຊວງການເງນຄວນສະ ໜອງການປະເມນໃນແຜນງບປະມານ ສາລບເອກະສານທກຽວຂອງທງໝດ, ແຕມນບເປນທແຈມແຈງ ວາພາກປະຕບດ ເປນຄແນວໃດ ແລະ ຫ ວາເອກະສານໄລຍະກາງ ສະທອນຢາງມປະສດທຜນ ງບປະມານປະຈາປ. 19 ກະຊວງ ແຜນການ ແລະ ການ ລງທນ ເອກະສານເບອງຫລງສາລບກອງປະຊມໂຕະມນລະດບສງຄງທ 12

ການລງທນ/ລາຍຮບຂອງລດຖະບານ

ຊກພ (ODA) ພາກເອກະຊນ (ການລງທນພາຍໃນ ແລະ ຕາງປະເທດ) ເງນກ ທະນາຄານ/ສນເຊ ອ

29

ງບປະມານທກະກຽມແລວ ລດຖະບານສາມາດລວບລວມໄດດກວາ ເພອລວມເອາລາຍຮບທນອກເຫນອຈາກການເງນ (para-fiscal revenues) ແລະ ກອງທນນອກລະບບງບປະມານ. ຕວຢາງເຊນ. ກອງທນບລະນະຮກສາທາງຫລວງ (ຫລ ກອງທນທາງ) ແລະ ກອງທນພດທະນາປາໄມ ຖກລວມເຂາໃນງບປະມານ, ໃນຂະນະທອກຫກກອງທນບຖກລວມເຂາ. ຂມນສາມາດເກບກາເປນລາຍເດອນ ແລະ ກະຊວງການເງນ ສາມາດສະໜອງຂມນຕາມການຮອງຂ. ເຖງຢາງໃດກຕາມ, ຂມນບໄດຕພມຕາມລະບຽບປະຕບດ ແລະ ສະພາແຫງຊາດ ໄດຮບບດລາຍງານພຽງແຕເມອໃດທຮຽກຮອງ. ບນຫາ ທກວາງຂວາງອນໜງ ແມນຄວາມຕອງການ ສາລບລດຖະບານ ທຈະສບຕເພອດາເນນມາດຕະການ ເພອສາງຄວາມເຂມ ແຂງການເຊອມໂຍງລະຫວາງຂະບວນການວາງແຜນການ ແລະ ການສາງແຜນງບປະມານ ເພອທຈະໃຊປະໂຫຍດເອາງບປະມານ ເປນດງເວທສາລບການຈດລວງຊບພະຍາກອນທາງການເງນທມຢ ເຂາກບຜນໄດຮບຂອງການພດທະນາຕາມແຜນNSEDP. ສາລບການສນທະນາກຽວກບຄວາມພະຍາຍາມ ໃນການປະຕຮບທກາລງດາເນນການ, ໃຫເບງຢຂຄວາມ 5 ຢໃນບດທ 2.

2.4.3. ນະໂຍບາຍການເງນ ນະໂຍບາຍການເງນ ແມນໜາທຮບຜດຊອບຂອງທະນາຄານແຫງ ສປປ ລາວ (BoL), ຕາມທເປນອງການຈດຕງການເງນຂນສນກາງ. ພາລະໜາທຂອງ BoL ມຄ: 1) ດແລເງນເຟໃຫຢພາຍໃຕການຄວບຄມ (ຫ ກລຽງການຖບໂຕສງຂນຂອງອດຕາເງນເຟ); 2) ສະຖຽນລະພາບຂອງອດຕາການແລກປຽນເງນຕາ (ຫ ກລຽງການຫ ງໄຫ ອອກນອກປະເທດຂອງເງນຕາຕາງປະເທດຈານວນມະຫາ ສານຢາງກະທນຫນ, ແລະ ສະຖຽນລະພາບລະບບການເງນ (ຮກສາຄວາມສາມາດໃນການສາລະໜຂອງລະບບທະນາຄານ ແລະ ປອງກນການແຫຖອນເງນ). ຕະຫ ອດໄລຍະເວລາ 25 ປທຜານມາ, ທະນາຄານ (BoL), ໄດປະສບຄວາມຫຍງຍາກໃນການບນລເປາໝາຍເຫ ານ. ເຖງຢາງໃດກຕາມ, ຕງແຕປ 2005-2006 ສະຖານະພາບກດຂນ. ອດຕາເງນເຟບຫ າຍບໜອຍ ຢພາຍໃຕການ ຄວບຄມ (ໂດຍມການຖບຕວຂນເລກໜອຍບາງຄງໃນອດຕາເງນເຟ) ແລະ ສະກນເງນປະຈາຊາດມຄວາມສະຫງບ ຢໃນປະມານ 8.000 ກບຕໂດລາສະຫະລດ ໃນທດສະຫວດທຜານມາ ຫ ບກ, ມການຂນໆລງໆເລກໜອຍ.

ແຜນພາບ 2.3: ອດຕາການແລກປຽນກບ/ໂດລາ, ປ 2000-2014

ແຫລງ: ທະນາຄານແຫງ ສປປ ລາວ

ຕາມສດທ ລະບບການແລກປຽນເງນຕາຕາງປະເທດຢ ສປປ ລາວ ແມນລອຍຕວ. ຕາມທເປນຜນໄດຮບຂອງຜນສາເລດໃນການໃຊປະຕບດສະຖຽນລະພາບການເງນພາຍນອກ, ການໃຊເງນໂດລາສະຫະລດແທນເງນກບ ຢ ສປປ ລາວ ໃນໄລຍະປທຜານມາໄດຫດຖອຍລງ (ວດແທກຕາມອດຕາສວນລະຫວາງການຝາກເງນຕາຕາງປະເທດກບບລມາດເງນຕາ) ຫ (ບລມາດເງນຕາມຄວາມກວາງ (ຫ ບລມາດເງນທໝນວຽນໃນມປະຊາຊນ), ເຖງແມນວາໂດຍພດຕໄນການແຂງຂນສະກນເງນແມນອະນຍາດພາຍໃນປະ ເທດ (ການຊາລະສະສາງສາມາດໃຊປະຕບດເປນເງນສະກນອນ-ໂດລາສະຫະລດ (ດສລ), ເງນໄທບາດ ຫ ແມນແຕ ເອໂຣ -ໂດຍບກຄນທາງກາຍະພາບ).

ອດຕາແລກປຽນກບ/ໂດລາສະຫະລດ

30

ໃນໄລຍະປຜານມາ, ການເຕບໂຕຢາງໄວວາຂອງສນເຊອເປນສງທາທາຍສາລບ BoL. ເຖງແມນວາທະນາຄານໄດພະຍາຍາມທຈະ ຢບຢງການເຕບໂຕ, ມນຍງສບຕ ໃນປ 2013 ແລະ 2014, ດວຍມການເຕບໂຕຂອງສນເຊອທປອຍໃຫແກພາກລດວສາຫະກດສງກວາທໃຫແກພາກເອກະຊນ. ສງດງກາວນ ອາດນາໄປສການບມສະຖຽນລະພາບການເງນໃນອະນາຄດ, ຂນກບລະດບການຜດນດສາລະໜ.

2.4.4. ນະໂຍບາຍງບປະມານ ນະໂຍບາຍງບປະມານປະກາດໃຊໂດຍກະຊວງການເງນ. ລດຖະບານມພນທະຄມຄອງການເງນພາກລດໃຫດຂນ (PFM), ສບຕ ການປະຕຮບການເງນ, ແລະ ປບປງໃນການຈດເກບລາຍຮບ, ງບປະມານ ແລະ ສວບສາອາກອນ. ໂດຍລວມ, ນະໂຍບາຍງບປະ ມານຖກປະເມນວາແມນຮອບຄອບ, ເຖງແມນວາໃນເບອງລາຍຈາຍ, ໄດມການເຕບໂຕຢໃນບາງຢາງເຊງໄດສນຄອນສະຖຽນລະ ພາບງບປະມານ (ຮາງກດໝາຍເງນເດອນພາກລດທເພມຂນໃນປ 2012). ການເຕບໂຕການຂາດດນງບປະມານ ມປານກາງ ແລະ ລດຖະບານ ມພນທະທຈະຮກສາການຂາດດນພາຍໃນ 25% ຂອງ GDP ຢໃນໄລຍະກາງ. ຜນໄດຮບຂອງນະໂຍບາຍງບປະມານຖວາເປນທໜາພໃຈໂດຍທງອງການການເງນສາກນ (IMF) ແລະ ທະນາຄານໂລກ, (IMF; 2012; 2013; 2015; WB, 2012; 2013ກ; 2014ຂ). ໂດຍຫ ກການລາຍຮບງບປະມານແມນໝນທຽງ, ແລະ ລດຖະບານສບ ຕຄວາມພະຍາຍາມເພອສາງຄວາມເຂມແຂງການຄມຄອງການເງນພາກລດ ແລະ ປບປງຄວາມໂປງໄສຂອງງບປະມານ. ການເຕບໂຕທາງເສດຖະກດຍງຈະຖກສະທອນຢໃນການເຕບໂຕຢາງສມສວນໃນລາຍຮບງບປະມານ.ໃນຂະນະທລາຍຮບງບປະ ມານໄດເຕບໃຫຍຂນ ໃນຕະຫ ອດເວລາ, ການນາໃຊພາສ-ອາກອນປະເພດໃໝ ຈະບກງກນຢສະເໝກບການເຕບໂຕໃນລາຍຮບ. ມນເປນສງຈາເປນທຈະຮບປະກນວາ,ໃນອະນາຄດ, ການປະຕຮບລະບບພາສ-ອາກອນຈະຖກພຈາລະນາຢາງໃກຊດ ແລະ ການປບປງໄດເຮດເຊງຈະຮບປະກນວາການເຕບໂຕທາງເສດຖະກດຖກສະທອນໃນການເພມຂນໃນລາຍຈາຍຂອງລດຖະບານ (ໂດຍ ຕນຕແມນພາສ-ອາກອນ). ນອກຈາກນນ, ການປະຕຮບໃນອະນາຄດໃນລະບບພາສ-ອາກອນຢ ສປປ ລາວ ຄວນຄານງເຖງ ບພຽງແຕທາແຮງດານປະລມານຂອງພາສ-ອາກອນທຈະໄດເກບ, ແຕຍງແມນການພຈາລະນາໃນປະເດນຂອງຄວາມທຽງທາ ແລະ ຂະໜາດເຊງພາສ-ອາກອນ ສະໜບສະໜນໂດຍລວມການພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມ ຂອງປະເທດໃນໄລຍະກາງ ແລະ ໄລຍະຍາວນາອກ. ການພຈາລະນາເພມຕມແມນວາຮບແບບພາສທວໄປ ຄວນຮບຮກດຈະການພະລງງານໄຟຟານາຕກໃນລກສະນະທບຈາແນກ (ຫ ເລອກປະຕບດ), ເຊງຂຍກເວນຖກຕດອອກຈາກພາສຕນຕເວລາທລດຖະບານການດພາສຫ ກແຫ ງ ແລະ ຈດເກບພາສລະບບຄາ ເຊາຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ. ໃນປດຈບນ, ແຕລະ ນກລງທນຢໃນຂະແໜງພະລງງານບແຮ ແລະ ຂດຄນແຮທາດມສນຍາພ ເສດ ເຊງອດຕາຖກການດຕາຍຕວເປນໄລຍະເວລາທຍາວນານ, ເກອບເປນເວລາຫ າຍກວາ 25 ປ ຫ ແມນແຕ 40 ປຢສະເຫມ. ນອກຈາກນນ, ສນຍາການເຊາ (ສມປະທານ) ທງໝດໄດຖກການດບນພນຖານຄວາມຮອບຄອບ, ໂດຍມຂອບເຂດຂອງອດຕາທແຕກຕາງກນ, ເຊງຖກຮກສາໄວເປນຄວາມລບ. ພາກປະຕບດໄດສະແດງວາຮບແບບຕາງໆຈານວນໜງສາມາດໃຫຜນໄດຮບທດ, ແຕທເປນສວນສາຄນທສດ ແມນວາແນວທາງງບປະມານຈະຕອງເປນແບບໂປງໄສຫ າຍຂ ນ ແລະ ເລອກປະຕບດໜອຍລງ, ສອດ ຄອງກບເກນມາດຕະຖານ ແລະ ວທປະຕບດຂອງສາກນ. ໃນຂະນະທຄວາມສຽງຂອງໜສນຕາງປະເທດໄດຖກຫດຖອຍລງຈາກທເຄຍສງ ມາເປນແບບພປະມານໂດຍອງການ IMF (ເບງຢ IMF, 2012, 2013), ຄວາມຫວງໄຍໃນໄລຍະຫ ງໄດຖກຍກຂນກາວກຽວກບໜສາທາລະນະຂອງ ສປປ ລາວ. ບດລາຍງານສະບບຫ ງສດ ໂດຍສະຖາບນ ODI, ເຖງຢາງໃດກຕາມ, ໄດແນະນາວາ ສປປ ລາວ ອາດຈະມສະພາບສຽງທຈະກບຄນສອນດບຄວາມສຽງສງ, ໃນເມອວາລະດບໜສນທສງຂນຈາກ 4.5 ພນລານໂດລາໃນປ 2012 ມາເປນ 5.1 ພນລານໂດລາ ໃນທາຍ

31

ປ 2013. ສະຖາບນພດທະນາ ODI ໃຫຄາແນະນາວາ ສປປ ລາວ ການດຍດທະສາດກຽວກບໜສນຢາງແຈມແຈງໂດຍມຄາດໝາຍ ກຽວກບມາດຕະການທສາຄນຕນຕ, ເຊງຈະຊວຍໃຫລດຖະບານໃນການຄມຄອງການກຢມ.20

2.5. ສະພາບແວດລອມທວໄປ ແລະ ການສະໜອງທນເພ ອການພດທະນາແບບປະສມ ເພອທ ສປປ ລາວ ຈະບນລເປາໝາຍການພດທະນາແຫງຊາດ, ປະເທດຊາດຈະຕອງການທຈະອາໄສການສະໜອງທນເພອການພດທະນາຈາກຫ າຍແຫ ງ. ຈະບມຕວແບບ (ຫ ຮບແບບ) ໜງດຽວທຈະການດການລວມປະສມທດທສດຂອງແຫ ງທນ. ໃນຕວຈງ, ຂອນຂາງເປນໄປໄດຫ າຍທສດ, ການລວມເຂາກນຂອງຫ າຍແຫ ງທນຈະສະໜອງພນຖານອນໜງສາລບການພດທະນາທປະ ສບຜນສາເລດ, ໂດຍມການເປນຕວແທນຢາງສມສວນຈາກແຫ ງຕາງໆ ປຽນແປງໄປຕາມໄລຍະເວລາ (ຫ ຕະຫ ອດໄລຍະເວລາ), ຕາມທປະເທດຊາດຄບໜາຈາກໄລຍະໜງຂອງການພດທະນາໄປສໄລຍະຕໄປ (ຫ ຖດໄປ). ຢ ສປປ ລາວ, ແຜນ NSEDP ການດເປາໝາຍສາລບຊບພະຍາກອນພາຍໃນ ແລະ ຕາງປະເທດ, ລວມທງກະແສທນຂອງພາກເອກະຊນທຈະບຄວບຄມໄດງາຍປານໃດ. ແຜນ NSEDP,ໃນຕວຈງ, ຕອງການໃຫແຕລະຂະແໜງການທຈະການດນະໂຍບາຍການພດທະນາຂອງຕນເອງ ແລະ ນາເອາແຜນພດທະນາມາໃຊ. ນະໂຍບາຍດານອດສາຫະກາ, ຍກຕວຢາງ, ເລງໃສການພດທະນາຕມອກໃນການຜະລດໃຫຫ າຍຂນ ແລະ ດງດດການລງທນຈາກສາກນ. ໃນທານອງດຽວກນ, ການລງທນໃນພະລງງານໄຟຟານາຕກ ແລະ ການນາໃຊຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ຮຽກຮອງການລງທນຈາກຕາງປະເທດ ແລະ ມນເປນບລມະສດທຈະຄນພບຄຮວມມສາກນ ແລະ ດງດດການລງທນໂດຍກງຂອງຕາງປະເທດ. ໃນຂະນະທ ການພດທະນາເສດຖະກດເລງຈງຫວະຄວາມໄວ, ແຫ ງພາຍໃນຂອງການສະໜອງທນ ສາມາດຖກຄາດຫວງໄດທຈະມ ບດບາດໂດດເດນຫ າຍຂນ, ພອມດວຍການຫດລງຂອງ ຊກພ (ODA) ຕະຫ ອດໄລຍະເວລາ (ຕາມອດຕາສວນຂອງການສະ ໜອງທນເພອການພດທະນາໂດຍລວມ) ແລະ, ເມອເຖງເວລາທປະເທດຊາດໄດກາຍເປນປະເທດທມລາຍໄດປານກາງລະດບສງແລວ, ບາງທ ຊກພ ສນສດລງຢາງສມບນ. ມນສາມາດເປນສງທາທາຍ ຂອງອງການຈດຕງຂອງລດຖະບານ ທຈະຄມຄອງໄລຍະຂາມຜານດງກາວນ ໄດເປນຢາງດ, ຮບປະກນວາການເຕບໂຕ ແລະ ການພດທະນາເປນແບບຍນຍງ ແລະ ວາລະດບທໄດບນລຜນຂອງການພດທະນາຈະບຖອຍກບຫ ງໃນການປະເຊນໜາເປນເທອທາອດ ວກດການດານເສດຖະກດທສາຄນ.ມຫ າຍຕວຢາງຂອງປະເທດຕາງໆ ທໄດບນລສະຖານະພາບເປນປະເທດລາຍໄດປານກາງ ແລະ ຕມາພາຍຫ ງ ການກະທບແຮງທາງເສດຖະກດຈາກພາຍນອກ ກຖກດງກບຄນເຂາສກມປະເທດທກາລງພດທະນາ. ການສະໜອງທນເພອການພດທະນາແບບປະສມ (ເຂາໃຈເປນດງຍອດລວມຂອງກະແສການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ) ຈະແຕກຕາງກນລະຫວາງແຕລະປະເທດ. ຢ ສປປ ລາວ,ໃນຊມປຫ ງໆ, FDI ໄດກາຍເປນແຫ ງທສາຄນຢາງເພມທະວຂອງການ ສະໜອງທນເພອການພດທະນາ. ດວຍການປຽນແປງໃນຈດເລງຂອງຄຮວມການພດທະນາສາກນຊນນາ (ອງການ USAID, ອດ ສະຕາລ, ອງການ DfiD, ແລະ ອນໆ) ຈາກ ຊກພ ດງເດມ ເພອສະໜບສະໜນການພດທະນາທລະກດ, ມນເປນສງທເໝາະສມທຈະຄາດຫວງວາ FDI ແລະ ກະແສທນເອກະຊນພາຍນອກ ຈະມບດບາດໂດດເດນຢາງເພມທະວ ໃນການສະໜບສະໜນປະ ເທດກາລງພດທະນາ, ລວມທງ ສປປ ລາວ.

20 Mustafa, S. ແລະ R. Greenhill (2016), ຍກສະໄຫມຂອງການເລອກ? ສາທາລະນະລດປະຊາທປະໄຕປະຊາຊນລາວ ໃນພມທດ ການ

ສະຫນອງທນເພທອການພດທະນາໃຫມ, ສະຖາບນການພດທະນາຕາງປະເທດ (ODI).

32

ບດທ 3 ແລະ 4 ຈະພຈາລະນາຢາງເລກເຊງຫ າຍຂນ ຜນງານ (ຫລໂຄງຮາງ) ໃນປະຈບນຂອງການສະໜອງທນເພອການພດທະ ນາຢ ສປປ ລາວ, ໂດຍທບດທ 3 ເລງໃສແຫ ງທນພາຍໃນ (ລດ ແລະ ເອກະຊນ) ແລະ ບດທ 4 ຈະລງເລກແຫ ງພາຍນອກ (ລດ ແລະ ເອກະຊນ).

33

ບດທ 3. ການສະໜອງທນພາຍໃນປະເທດ

3.1. ການສະໜອງທນພາຍໃນປະເທດ ການສະໜອງທນພາຍໃນປະເທດ, ລວມທງລາຍຮບບແມນພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນ,ຈະເປນສງສາຄນເພອບນລເປາໝາຍ ທໄດລະບໄວໃນແຜນພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມຄງທ 8 (8th NSEDP) ແລະ ຄວາມພະຍາຍາມຂອງ ສປປ ລາວ ໃນການຈດ ຕງປະຕບດເປາໝາຍການພດທະນາແບບຍນຍງ (SDGs). ດງທໄດຮບການຍອມຮບ ແລະ ປກສາຫາລຢກອງປະຊມກຽວກບການສະໜອງທນເພອການພດທະນາຢເມອງ Addis Ababa ໃນປ 2015, ການປບປງການລະດມຊບພະຍາກອນພາຍໃນ ແລະ ຮບປະກນການປະກອບສວນຢາງພຽງພຂອງການສະໜອງທນພາຍໃນປະເທດ ເພອບນລເປາຫມາຍການພດທະນາແຫງຊາດ ຈະເປນສງສາຄນ. ໃນສະພາບເງອນໄຂຂອງແຜນພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມຄງທ 8, ແຜນການສະໜອງທນຮຽກຮອງການລງທນຂອງລດຖະບານ ເພອປະກອບສວນການລງທນຢາງພຽງພຢທປະມານ 584 ລານໂດລາສະຫະລດ ຕປ ແລະ ສງເກດເຖງຄວາມສາຄນຂອງການຮບປະກນໃຫມການສະໜອງທນຢາງພຽງພ ສາລບພາກສງຄມ.21 ເມອມອງເບງທວທງ ກະແສການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ, ມນເປນສງສາຄນທຈະສງເກດວາລາຍຮບພາຍໃນຂອງລດຖະບານເປນເອກະລກໃນດານທວາພວກມນໜາຈະເປນກະແສຊງສວນໃຫຍຢພາຍໃຕການຄວບຄມຂອງລດຖະບານ ແລະ ສາມາດຖກຈດຕງປະຕບດໂດຍກງຜານຂະບວນການວາງແຜນ ແລະ ງບປະມານແຫງລດ. ນອກເໜອກວານ ການສນທະນາກຽວກບລາຍຮບພາຍໃນຂອງລດຖະບານຕອງບເບງພຽງແຕຢໃນມາດຕະການທມທາແຮງ ສາລບການເພມປະລມານການສະໜອງທນເທານນ ແຕຍງເອາໃຈໃສບນຫາກຽວກບລາຍຈາຍຂອງລດຖະບານ.

3.1.1. ລາຍຮບຈາກພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນ ມທາອຽງທເພມຫລາຍຂນໃນການຈດເກບພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນ ຢ ສປປ ລາວ - ເກອບ 7 ເທາຕະຫລອດໄລຍະ 14 ປ ຜານມາ. ໃນປງບປະມານ 2014, ອດຕາພາສອາກອນຕ GDP ແມນ 15,5%. ສງດງກາວແມນຫດກວາພຽງເລກນອຍທຽບກບອດຕາສວນ 17,8% ຂອງພາກພນອາຊປາຊຟກໃນຊມປ 2000. ໂດຍແທຈງແລວ, ໃນຂະນະທທາອຽງທເພມຂນ (ອດຕາສວນພາສອາກອນຕ GDP ໃນປງບປະມານ 2000 ແມນ 10.6 ເປເຊນ) ຢ ສປປ ລາວ ແມນໂດດເດນ, ມອານາເຂດການເກບພາສ ແລະສວຍສາອາກອນເພມເຕມ, ລວມທງຜານທາງການປບປງເພອປະສານກມກຽວລະບບພາສ ແລະສວຍສາອາກອນໂດຍລວມ.

ຕາຕະລາງ 2: ການປຽບທຽບ ພາສ-ອາກອນ ຂອງ ສປປ ລາວ / GDP ຕປະເທດອ ນໆໃນພາກພ ນ

ປະເທດ ປງບປະມານ 2011 ປງບປະມານ 2012 ປງບປະມານ 2013 ປງບປະມານ 2014 ສປປ ລາວ 14.1 15.0 15.0 15.5 ກາປເຈຍ 10.2 11.4 11.2 13.4 ຫວຽດນາມ 22.3 19.0 19.1 18.2 ໄທ 15.9 15.1 16.5 15.3 ມຽນມາ 3.7 3.8 6.3 9.2

ແຫ ງຂມນ: ທະນາຄານ ADB, ຕວຊບອກສາຄນ ສາລບພາກພນ ອາຊ ແລະ ປາຊຟກ ປ 2015, ຂມນປະເທດ

21 ລດຖະບານ ແຫງ ສປປ ລາວ, ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລງທນ/ກມການຮວມມສາກນ, "ເອກະສານຄວາມເປນມາ, ກອງປະຊມໂຕະມນ

ລະດບສງຄງທ 12", ເດອນພະຈກ, 2015.

34

ຢ ສປປ ລາວ, ໃນປະຈບນ ມ ‘ລາຍຮບຈາກພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນ’ ຈານວນ 15 ປະເພດທແຕກຕາງກນ (ເບງຢ: ບດລາຍງານປະຈາປຂອງສະຖຕການເງນຂອງລດຖະບານ) ເຊງລວມມ: 1) ອາກອນກາໄລ; 2) ອາກອນລາຍໄດ; 3) ພາສທດນ; 4) ໃບອະນຍາດທລະກດ; 5) ພາສຂນຕ າ; 6) ອາກອນລາຍໄດ; 7) ພາສມນຄາເພມ (VAT) 8) ອາກອນຂາເຂາ; 9) ພາສຂາເຂາ; 10) ພາສຂາອອກ; 11) ຄາທານຽມການຈດທະບຽນ; 12) ຄາທານຽມອນໆ; 13) ພາສຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ; 14) ຄາພາກຫລວງໄມ, ແລະ 15) ຄາພາກຫລວງພະລງງານໄຟຟານາຕກ.22 ‘ພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນເຫ ານ ຈານວນຫລາຍ ແມນລາຍຮບງບປະ ມານແຫງລດ, ແຕບຈາເປນວາມນຈະແມນພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນ ແຕພຽງເທານນ. ຄານຍາມການເງນລດ ຂອງພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນ ແມນການເກບທການດໂດຍລດຖະບານເພອສະໜອງທນໃຫແກກດຈະກາທວໄປຂອງລດຖະບານ. ມປະເພດຂອງລາຍຮບຈານວນໜງ - ປະກອບດວຍໃບອະນຍາດທລະກດ, ຄາທານຽມການລງທະບຽນ, ແລະ ຄາພາກຫລວງໄມ ແລະ ພະ ລງງານໄຟຟານາຕກ ເຊງຄວນຖກຈດປະເພດໃໝ ແລະ ລາຍງານເປນລາຍຮບທບແມນ ພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນ. ໂດຍລວມແລວ, ການຈດເກບພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນໃນປະເທດໄດມການປບປງຕະຫລອດໄລຍະຫລາຍປ, ເລມຈາກ 1,642,139 ລານກບ ໃນປ 2000/2001 ມາເປນ 14,665,700 ລານກບ ໃນປ 2013/2014.

ແຜນພາບ 3.1: ລາຍຮບສວຍສາອາກອນ ແລະ ບແມນສວຍສາອາກອນ ຢ ສປປ ລາວ, ປ 2000-2014 (ລານໂດລາສະຫະລດ)

ແຫລງຂມນ: ລາຍງານປະຈາປ ສະຖຕການເງນຂອງລດຖະບານ (ບນຫາຕາງໆ); ລາຍງານປະຈາປຂອງທະນາຄານແຫງ ສປປ ລາວ (ການຄດໄລໂດຍຜຂຽນ, ອດຕາແລກປຽນ Kip/USD ໃນວນທ 31 ທນວາ)

ການເພມຂນຢາງເປນແກນສານໃນການຈດເກບພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນສວນໃຫຍ ແມນຍອນການປບປງໂຄງຮາງການຈດຕງຄນໃໝຂອງວຽກງານພາສ ແລະ ການສາງຕງກມສວຍສາອາກອນທເປນແບບເຄງອດສະຫລະ, ແລະ ການລງທນໃສເຕກໂນໂລຊ ຂມນ-ຂາວສານ ແລະ ການສສານ. ເຖງຢາງໃດກຕາມ, ມນມຊອງທາງສາລບການປບປງ, ດງທລດຖະບານຕອງການທຈະປບປງ ໂຄງຮາງການຈດຕງການຈດເກບພາສ, ລງທນໃສການສກສາໃຫແກປະຊາຊນກຽວກບວຽກງານພາສ ແລະສວຍສາອາກອນ, ແລະ ສະແດງໃຫເຫນເຖງຄວາມຄມຄາຂອງເງນເມອຮອດຍາມສະໜອງການບລການສາທາລະນະໃນຂອບເຂດທວປະເທດ (ແລະບຈາ ເປນວາຈະແມນພຽງແຕຢນະຄອນຫ ວງວຽງຈນ). ມນຍງຈະຕອງຮບປະກນຄວາມກະທດຮດ ແລະການປະສານກມກຽວຂອງລະ ບບພາສໂດຍລວມ. ຕວຢາງເຊນ: ອາກອນໝອບເໝາແມນຮບແບບອາກອນທາງກງທມຢບນຊລາຍຊໃນເວບໄຊ (Website) ຂອງກມສວຍສາອາກອນ 23, ແລະ ບໄດລະບວາເປນລາຍຮບ/ພາສ ແລະ ສວບສາອາກອນຂອງງບປະມານຢາງເປນທາງການໃນ

22 ເບງຢ: ບດລາຍງານປະຈາປ ດານສະຖຕການເງນຂອງລດຖະບານ, ບນຫາຕາງໆ

23 ເບງຢ: http://www.tax.gov.la/Eng_WebPages/DirectTax.aspx [ໄດເຂາເຖງ ວນທ 17 ເດອນທນວາ 2014].

ພາສ ບແມນພາສ

ລາຍຮບບແມນພາສ ແລະ ສວບສາອາກອນລວມທງໝດ

35

ເອກະສານຂອງລດຖະບານ-ບດລາຍງານປະຈາປສະຖຕດານການເງນຂອງລດຖະບານ 24.ຂງເຂດເພມຕມທຈະໄດຮບການພຈາ ລະນາສາລບການປະຕຮບຈະປະກອບດວຍຄວາມພະຍາຍາມທຈະນາເອາບນດາບກຄນ ແລະ ວສາຫະກດ ທເພມຈານວນຫ າຍຂ ນ ເຂ າໃນຕາໜາງອາກອນໂດຍການຊກນາເອາຜ ທ ຢ ໃນຂະແໜງເສດຖະກດທ ບ ເປ ນທາງການມາລງທະບຽນ. 3.1.2. ລາຍຮບທບແມນພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນ ແຕກຕາງຈາກທາອຽງ ການເພມທະວຂອງລາຍຮບຈາກພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນ ຢ ສປປ ລາວ, ລາຍຮບທບແມນພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນ ບໄດເພມຂນຢາງຫ ວງຫ າຍ ຕາມອດຕາສວນຂອງລາຍຮບງບປະມານແຫງລດ ໃນລະຫວາງປ 2001 ຫາ 2014, ດງທໄດມສະແດງຢຮບທ 3.1, ເຖງແມນວາມນຈະເຕບໂຕໂດຍສະເພາະນບແຕປ 2012 ຫາ 2013, ເວລາທລາຍຮບທບແມນພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນຖກນາໃຊ. ໃນປ 2012 ຫາ 2013, ລາຍຮບທບແມນພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນຢ ສປປ ລາວ ຄດ ໄລໄດ ປະມານ 3.62% ຂອງ GDP. ສງດງກາວນ ແມນສງກວາ ໜອຍໜງຂອງລະດບສະເລຍໃນພາກພນ ກາວຄ 2.5% ຂອງ GDP ສາລບປະເທດກາລງພດທະນາຢທະວບອາຊ.25 ການປບປງລະບບການແຍກປະເພດລາຍຮບທບແມນພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນ ເພອເຮດໃຫມຄວາມສະໝາສະເໝຫລາຍຂນ ຈະຊວຍໃຫລດຖະບານ ຄາດຄະເນໄດດຂນວາແຫລງລາຍຮບງບປະມານ ດງກາວນ ປະກອບສວນຄແນວໃດໃຫແກການສະໜອງທນເພອການພດທະນາໂດຍລວມພາຍໃນປະເທດ. ອງຕາມບດລາຍງານປະຈາປສະຖຕການເງນຂອງລດຖະບານ, ສປປ ລາວ ໄດຮບຮລາຍຮບທບແມນພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນ ດງຕໄປນ: 1) ຄາເຊາ; 2) ຄາສາປະທານ; 3) ການປບໃໝ; 4) ຄາທານຽມ, ຄາບລການວຊາການ; 5) ເງນປນຜນ 6) ດອກເບຍເງນກຢມ; 7) 'ຄາບນຜານ'; 8) ຄາທານຽມຊນລະປະທານ; 9) ກອງທນປກປກຮກສາປາໄມ, ແລະ 10) ລາຍຮບທບແມນພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນ ອນໆ.26 ໃນໄລຍະຜານມາ, ລາຍຮບທບ ແມນພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນ ເພມຂນປະມານ 33% ໃນລະຫວາງປ 2011/12 ແລະ 2012 /13, ແລະ ປະມານ 28% ຈາກປ 2012/13 ແລະ 2013/14. ໃນປ 2013/14, ປະມານ 19% ຂອງລາຍຮບທບແມນພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນ ແມນມາຈາກປະເພດລາຍຮບອນໆ. ມນເປນເລອງຂອນຂາງ ຜດປກກະຕທວາລາຍຮບ ‘ອນໆ’ ມຕວແທນທສງ, ເຊງບງບອກ ໃຫເຫນເຖງຄວາມຈາເປນທຈະທບທວນ-ແກໄຂລະບບການຈດເກບລາຍຮບທໃຊໃນປະຈບນ. ເປນໄປໄດທວາບນ ດາລາຍຮບທບແມນພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນ ຈະຖກຍກຂນມາເປນການສາລະສະສາງສາລບສນຄາ (ສາທາລະນະ)ແລະ ການ ບລການທໄດຮບຈາກບນດາອງກອນພາກລດ.27 ໃນຄວາມເປນຈງແລວ,ຈນເຖງປ 2011/2012,ລາຍຮບບແມນພາສ ແລະ ສວຍ ສາອາກອນອນໆ ແມນບສາຄນ, ມກຖກລາຍງານວາເທາກບສນ ແຕມນເພມຫລາຍຂນມາເປນ 19% ຂອງລາຍຮບບແມນພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນທງໝດພາຍໃນປ 2013/14. ເປນຄວາມຫຍງຍາກທຈະອະທບາຍການປຽນແປງດງກາວ, ຍກເວນວາ ລາຍ ຮບທບແມນພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນປະເພດໃໝໄດຖກນາໃຊ, ນອຍໃນຂດຄວາມສາມາດດານລາຍຮບ, ແຕຫ ວງຫ າຍໃນຈາ ນວນ ແລະ ດງນນ ຈງສງຜນໃຫເກດການເພມຂນດງກາວນ. ໃນປ 2013/14, ລາຍຮບທບແມນພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນ ແມນ 2,607,190 ລານກບ, ຫລປະມານ 322 ລານໂດລາສະ ຫະລດ, ເຊງຍງແມນຂອນຂາງຕາຢ,ໂດຍພຈາລະນາວາລາຍຮບຈາກການສາປະທານ,ເງນປນຜນຂອງລດວສາຫະກດ, ແລະລາຍຮບຈາກການເຊາ ໄດປະກອບສວນເຂາໃນຈານວນດງກາວນ. ຄາຍຄກບລາຍຮບພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນ, ສງທາທາຍຕນຕທຍງຄງຄາງແມນວາວສາຫະກດໃນຂະແຫນງພະລງງານ ແລະ ຂດຄນແຮທາດ ມສນຍາລາຍບກຄນທສະໜອງໃຫແກເຂາເຈາຕາມນະໂຍບາຍສງເສມພເສດທາງດານອາກອນ.

24 ອາງອງເຖງ ບນຫາຕາງໆຂອງ ບດລາຍງານປະຈາປສະຖຕການເງນຂອງລດຖະບານ, ນາໃຊເປນແຫລງຂມນສາລບຖານຂມນຂອງ WB ແລະ IMF 25 ESCAP/ADB/UNDP. ການເຮດໃຫເກດຂນ: ເຕກໂນໂລຊ, ການເງນ ແລະ ສະຖຕ ສາລບການພດທະນາແບບຍນຍງຢອາຊ ແລະ ປາຊຟກ: ບດລາຍງານ MDG

ລະດບພາກພນ ປ 2014/14, ໜາທ. 2926 ເບງຢ: ບດລາຍງານປະຈາປສະຖຕການເງນຂອງລດຖະບານ, ບນຫາຕາງໆ. 27 ດງທຢນຢນ ໃນເວລາລງຢຽມຢາມເຮດວຽກຢ ສປປ ລາວ ໃນເດອນພະຈກປ 2014.

36

3.1.3. ລາຍຮບຈາກລດວສາຫະກດ ເປນຄວາມຫຍງຍາກທຈະສາງຕງທດທາງໃນໄລຍະເວລາໃນການຈາຍເງນປນຜນຈາກລດວສາຫະກດ (SOEs) ຢ ສປປ ລາວ, ເຖງແມນວາຈານວນບລສດ SOEs ໄດຫດລງຢາງຫ ວງຫ າຍ (75%) ນບແຕຕນຊມປ 1990.ໃນແງຂອງຕວເລກທຜານມາຫ ງສດຂອງເງນປນຜນຈາກບລສດ SOEs, ໃນປ 2011-2012, ມນມປະມານ 1,15% ຂອງ GDP. ສງນແມນຂອນຂາງຕາ, ເມອທຽບໃສກບປະເທດອນໆໃນພາກພນ (ຕວຢາງເຊນ ບລສດ SoEs ກວມ 33% ຂອງ GDP ຢປະເທດຫວຽດນາມ, 30% ຢປະເທດຈນ ແລະ ປະມານ 25% ຢປະເທດອນເດຍ ແລະ ໄທ).28 ໃນເມອວາ ການມບລສດ SoEs ໃນຂະແໜງທມຜນກາໄລສງຢ ສປປ ລາວ, ອາດຈະມຂອບເຂດສາລບການພຈາລະນາຢາງເລກເຊງຫ າຍຂນກຽວກບວທການປບປງຜນກາໄລໂດຍການເພມ ການແຂງຂນ ແລະ ກາລະໂອກາດສາລບພາກເອກະຊນພາຍໃນເພອເຂາຮວມໃນຂະແໜງການເຫ ານ. ອນທຈງ,ໃນການປກສາຫາ ລກຽວກບການສະໜອງທນສາລບແຜນ NSEDP ຄງທ 8, ເອກະສານຄວາມເປນມາຂອງກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລງທນ ສາລບກອງປະຊມໂຕະມນປ 2015 ຕງຂສງເກດເຖງຄວາມຕອງການ “ເພອສບຕປບປງ, ຂະຫຍາຍ, ຍກລະດບປະສດທພາບ ແລະ ປະສດທຜນຂອງລດວສາຫະກດໃຫເຂມແຂງ ແລະ ເປນພນຖານສາລບຂະແໜງການອນໆ. ທລະກດທບມປະສດຕພາບ ຈະຖກຍກເລກ ຫລຫນປຽນເປນວທການດາເນນທລະກດແບບອນ."29 ບລສດຂອງລດ, ເຊນ: ລດວສາຫະກດ (SOEs) ຢ ສປປ ລາວ ແມນຫວໜວຍທລະກດທລດເປນເຈາຂອງ ແລະ ຄວບຄມຢາງເຕມສວນ. ເຖງແມນວາຈານວນຂອງ SOEs ໄດຫດລງເຖງ 75% ເມອທຽບກບຕນຊມປ 1990 (ອງການ UNDP, 2006), ລດຖະບານ ດແລຂະ ແໜງທມກາໄລສງ ດງເຊນ: ການຂດຄນແຮທາດ, ພະລງງານ, ໂທລະຄມມະນາຄມ, ແລະ ທະນາຄານ ແລະການເງນ. ມນແມນຫຍງຍາກແທ ໆທຈະພສດຄວາມເປນຈງລະດບປະສດທພາບຂອງ SOEs ຢ ສປປ ລາວ.ໃນຂະແຫນງການສວນໃຫຍ ແມນມການແຂງຂນທຈາກດ, ເນອງຈາກວາບລສດຮວມທນຕາມປກກະຕຈະເປນຜແຂງຂນພຽງລາຍດຽວເທານນ, ແລະ ເລອຍໆ ເຈາຂອງຮວມຂອງຄແຂງຂນ,ໃນຕວຈງ, ແມນ ລດວສາຫະກດລາວຢໃນສາຂາດຽວກນຂອງເສດຖະກດ. ເຖງວາຈະມສະຖານະການທໄດປຽບດງກາວ, ເງນປນຜນຈາກບລສດ SOEs ແມນ ຂອນຂາງຕ າ, ເຖງແມນວາ ຈນຮອດປ 2012-2013, ເງນປນຜນເປນແຫລງລາຍຮບທບແມນພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນທສາຄນທສດ.ໃນປ 2011-2012, ເງນປນຜນມຈານວນເຖງ 763,952 ລານກບ,ຫ ປະມານ 95,5 ລານໂດລາສະຫະລດ. ອກເທອໜງ, ໂດຍພຈາລະນາການເຕບໂຕທາງດານເສດຖະກດ ແລະ GDP ຂອງ ສປປ ລາວ, ສງດງກາວນ ພຈະຢນຢນໄດ ວາແມນຈານວນຂອນຂາງຕາທຈດເກບໄດຈາກບລສດ SOEs ທເຂາຮວມຮນໃນອດສາຫະກາທສາງກາໄລໄດຫ າຍທສດ. ນອກຈາກນ ຍງເປນໄປໄດວາບລສດ SOEs ປະກອບສວນໃຫລດຖະ ບານໃນທາງອນ - ເຊນການຂາຍຜະລດຕະພນໃນຕະຫ າດພາຍໃນແບບລາຄາອດໜນ, ແກຍາວການປບລາຄາຕາມທອງຕະຫ າດ, ຫ ສະໜບສະໜນໂດຍກງຕກດຈະກາຂອງລດຖະບານ.

3.1.4. ການຈດເກບພາສ ແລະ ອາກອນ ຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ລາຍຮບ ການຈດເກບ ອາກອນຊບພະຍາກອນທາມະຊາດຢ ສປປ ລາວ ໄດຮບການປບປງຕະຫ ອດໄລຍະຫ າຍປຜານມາ ແລະ ໃນປ 2013-2014 ຈດເກບໄດປະມານ 138 ລານໂດລາສະຫະລດ. ຕະຫ ອດທດສະຫວດທຜານມາ, ອດຕາການຈດເກບໄດຮບການປບປງຢາງເປນແກນສານ, ເພມຂນບນພນຖານຕປໃນອດຕາທຕເນອງ. ການປຽບທຽບກບປະເທດອນໆໃນພາກພນມຄວາມຫຍງຍາກ ເນອງຈາກການປຽນແປງໃນສະມດຖະນະດານຊບພະຍາກອນທາມະຊາດໃນລະຫວາງປະເທດຕາງໆ. ໃນຖານະເປນບນຫາທວໄປ, ຢາງໃດກຕາມ, ເປນຮບຮຢາງດວາ ຄວາມຮງມທສາງໂດຍອດສາຫະກາຂດຄນແຮທາດມທາແຮງທຈະປະກອບ ສວນຢາງໃຫຍຫ ວງ ຕການພດທະນາປະເທດຊາດໃນພາກພນ. ໃນທານອງດຽວກນ, ຊບພະຍາກອນທາມະຊາດແມນອອນໄຫວຕການສະແຫວງຫາຄາເຊາທາງເສດຖະກດ ແລະ ສາມາດສາງຄວາມຕງຄຽດຕໂຄງສາງສະຖາບນ ແລະ ຂະບວນການທຄມຄອງ

28 OECD, ບດສະຫລບນະໂຍບາຍກຽວກບການຄມຄອງບລສດລດວສາຫະກດຢທະວບອາຊ, ປ2010. 29 ກະຊວງ MPI / ກມ DIC ເອກະສານຄວາມເປນມາ ກອງປະຊມໂຕະມນ, ໜາທ. 45

37

ຊບພະຍາກອນທາມະຊາດເຫ ານນ.30 ຄກບບນດາປະເທດອນໆ, ສປປ ລາວ ຈະຕອງການຄມຄອງຂະແຫນງການຂດຄນແຮທາດຂອງຕນ, ໂດຍເອາໃຈໃສກບບນຫາຂອງຄວາມໂປງໄສໃນທງດານການສາງ ແລະ ການນາໃຊລາຍຮບ.

ແຜນພາບ 3.2: ລາຍຮບທກຽວຂອງກບຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ການເກບພາສ-ອາກອນ ປ 2006-2014 (ລານໂດລາສະຫະລດ)

ແຫລງຂມນ: ລາຍງານປະຈາປຂອງທະນາຄານແຫງ ສປປ ລາວ ປ 2014

ສປປ ລາວ ນາໃຊພາສ ແລະ ອາກອນຊບພະຍາກອນທາມະຊາດໃນອດສາຫະການາມນ ແລະ ອາຍແກສ (ລວມທງການຂດຄນແກສທາມະຊາດຈາກຊນຫນດນດານ) ແລະ ວສາຫະກດທຂດຄນຊບພະຍາກອນທາມະຊາດທຫາຍາກ ແລະມຄນຄາ (ແຮທາດໂລຫະ ແລະ ແຮທບແມນໂລຫະ, ວດສະດກສາງ, ຖານຫນຄນນະພາບຕາ (peat), ຖານຫນຊະນດແຂງ (anthracite), ແລະອນໆ). ການຜະລດໄຟຟາ (ການສາປະທານເຂອນພະລງງານໄຟຟານາຕກ) ແມນຂນກບອາກອນປະເພດນ, ດງດຽວກນກບ ການສາປະທານທດນ. ຢາສບ, ກາເຟ, ຊາ ແລະ ແກນພນດອກໄມ ແມນຍງຢປະເພດອາກອນຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ, ເຊງຖກນາໃຊກບລາຄາຂາຍ ຫລ ສງອອກ ແລະ ຄດໄລໃນອດຕາ 25% ໃນກລະນຂອງຜະລດຕະພນໄມ, ອດຕາແຕກຕາງກນ, ອງຕາມຄນນະພາບ ແລະ ປະເພດໄມ.

ສປປ ລາວ ຍງໄດປະກາດໃຊອາກອນສງແວດລອມ, ເຊງນາໃຊກບບກຄນ, ນຕບກຄນ ແລະ ການຈດຕງທດາເນນກດຈະການ ເຊງກໃຫເກດມນລະພດຕສງແວດລອມ, ສາງຄວາມເສຍຫາຍຕສຂະພາບ, ຊວດຂອງຄນ, ສດ ແລະ ພດ ແລະ ຄວາມດນດຽງຂອງນເວດວທະຍາ. ຍງບເປນທແຈມແຈງວາ ອດຕາຈະເປນແນວໃດ ແລະ ວທທຈະຄດໄລ ແລະ ນາໃຊອາກອນຈະປະຕບດຄແນວໃດ (ເບງຢມາດຕາ 57-58 (ໃຫມ), ກດຫມາຍວາດວຍສວຍສາອາກອນ ປ 2012). ໃນທາງກງກນຂາມກບອາກອນຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ, ຄາພາກຫ ວງ ພະລງງານໄຟຟານາຕກ ແລະ ໄມ ກຍງໄດເພມຂນ ແຕຢໃນລະດບຕາຫ າຍ. ຄາພາກຫ ວງພະລງງານໄຟຟານາຕກ ໄດເຕບໃຫຍຂນ, ແຕບກງກບ ການຂະຫຍາຍຕວໂດຍລວມ ຂອງຂະ ແໜງການໄຟຟາ. ນບຕງແຕປ 2008-2009 ການເຕບໂຕໄດເພມທະວ ແລະເປນຈານວນ 33 ລານໂດລາສະຫະລດໃນປ 2013 -14. ໜງໃນເຫດຜນຕນຕ ສາລບການຈດເກບທຂອນຂາງຕ າຍອນວາຜມບດຍາດສວນໃຫຍໃນອດສາຫະກາການຂດຄນແຮທາດ ມສນຍາພເສດລາຍບກຄນ ກບລດຖະບານ, ເຊງຈາກດໄດ ຢາງມປະສດທພາບ ພາລະອາກອນ ແລະ ພນທະອນໆ ຕງບປະມານ ຂອງ ພວກເຂາເຈາ.

30 ອງການ UNDP. ບດລາຍງານການຮວມມດານພດທະນາທມປະສດທຜນຢທະວບອາຊ - ປາຊຟກ ປ 2014. ໜາທ. 44

ອາກອນຊບພະຍາ ກອນທາມະຊາດ

ຄາພາກຫລວງໄມ

ຄາພາກຫລວງພະລງງານໄຟຟານາຕກ

ກອງທນປກປກຮກສາປາໄມ

38

ເມອບດນມານ, ກອງທນປກປກຮກສາປາໄມໄດຖກເປດຕວ, ແຕລາຍຮບແມນຂອນຂາງເລກໜອຍ,ເຖງແມນວາມຄວາມສາຄນ, ຍອນວາພວກມນອານວຍໃຫການລງທນໃນຊບພະຍາກອນທດແທນ. ເຖງຢາງໃດກຕາມ, ມນຍງໄວເກນໄປທຈະປະເມນຜນກະ ທບທກອງທນຈະມໃນທງການຄມຄອງປາໄມ ແລະ ການລງທນໃນຊບພະຍາກອນປາໄມທດແທນອນໃໝ.

ຂອບຂຄວາມທ 3: ກອງທນນາມນຂອງປະເທດ ຕມ-ເລສເຕ (Timor-Leste) ໃນປ 2005 ປະເທດ ຕມ-ເລສເຕ ໄດສາງຕງກອງທນນາມນເພອຄມຄອງຊບພະຍາກອນຈາກຂະແໜງນາມນ.ເສດຖະກດ ປະເທດ ຕມ-ເລສເຕ ແມນຂນກບນາມນເປນຢາງສງ;ໃນປ 2010 ລາຍຮບຈາກຂະແຫນງການກວມເອາ 73% ຂອງ GDP ຂອງປະເທດ. ກອງທນດງກາວ ຖກສາງຕງຂນເພອຄມຄອງລາຍຮບຈາກຂະແໜງການຢາງຮອບຄອບ, ສາງສະຖຽນລະພາບໃຫແກລາຍຮບຂອງລດຖະບານ, ແລະ ປກປອງເສດຖະກດຈາກການປຽນແປງຂອງລາຄາ ແລະ ການຜະລດ. ກອງທນດງກາວ ມໂຄງສາງ ເປນແບບທການໂອນເງນໃຫລດຖະບານ ບສາມາດເຮດໄດເກນຈານວນສງສດຂອງລາຍຮບແບບຍນຍງທຄາດຄະເນ (ESI) ໂດຍປາດສະຈາກການອະນມດໂດຍລດຖະສະພາ. ເພອເຮດຄແນວນ,ໃນຕອນທາອດລດຖະບານ ຕອງໄດດາເນນການກວດສອບກຽວກບຜນກະທບຂອງການຖອນເງນຫາຍໂພດທມຕ ESI ໃນອະນາຄດ ແລະ ໃຫເຫດຜນໃນການຖອນເງນ. ສງດງກາວນ ແມນພນທຂອງການໂຕວາທບາງຢາງ; ຢໃນແກນກາງຂອງມນ ແມນຄາຖາມກຽວກບລະດບທເຫມາະສມຂອງການລງທນ ແລະ ແຫລງຂອງລາຍໄດທາງເລອກ. ຮບແບບ ESI ແມນອງໃສ ຮບແບບກອງທນແຫງຄວາມຮງມແຫງຊາດປະເທດນເວ. ເຖງຢາງໃດກຕາມ, ລະດບຂອງການລງ ທນໃນປະເທດ ຕມ-ເລສເຕ, ປະເທດທມປະຫວດຂອງຄວາມຂດແຍງໃນໄລຍະຫລງ ແລະ ປາດສະຈາກປະຫວດການລງທນສາທາລະນະທຍາວນານ, ອາດມເຫດຜນສງກວາ. ໃນທາງກງກນຂາມ, ມຄວາມສຽງທເສດຖະກດເຕບໂຕໄວເກນໄປ,ຈາກພະ ຍາດຊາວດດ (Dutch disease) ແລະຂດຈາກດຕຄວາມສາມາດໃນການດດຊມຂອງລດຖະບານ. ການຂະຫຍາຍການໂອນເງນເກນຈາກລະດບທເງນດງກາວສາມາດຖກນາໃຊໄດຢາງມປະສດທພາບຈງສຽງຕການສນເສຍຊບພະຍາກອນ ແລະ ກາລະ ໂອກາດສາລບການສລາດບງຫ ວງ. ດງນນຈງມແຮງກດດນເພອປບປງການຈດຕງປະຕບດງບປະມານ ແລະ ເສມສາງຄວາມສາ ມາດຂອງສະຖາບນລດໃນການໃຊຈາຍຢາງມປະສດທຜນ. ປະສບການຂອງປະເທດ ຕມ-ເລສເຕ ໃນການຄມຄອງຊບພະຍາກອນນາມນຂອງຕນໄດຮບການນບຖຢາງກວາງຂວາງ ວາເປນຜນສາເລດ. ໃນປ 2012 ຊບສນຂອງກອງທນມມນຄາ 11,8 ຕ ໂດລາສະຫະລດ (ປະມານ 10,700 ໂດລາສະຫະລດສາລບແຕລະຄນໃນປະເທດ ຕມ-ເລສເຕ), ແລະ ກອງທນດ ງກາວ ໄດປະສບຜນສາເລດໃນການປກປອງເສດຖະກດຈາກການຂນລງຂອງຕະຫ າດໂລກ. ລວມທງ ແຮງກະແທກ (ຫລການຊອກ) ຕຕະຫ າດການເງນສາກນໃນປ 2008. ເຖງແມນຈະມຕວາມສາເລດຂອງກອງທນ, ມຄາຖາມກຽວກບການຫ າກຫ າຍຂອງເສດຖະກດ. ເສດຖະກດຂອງປະເທດ ຕມ-ເລສເຕ ແມນເອອຍອງ ຢາງຂະໜາດໜກໃສຂະແໜງນາມນ ແລະ ປາດສະຈາກການພດທະນາຂະແໜງການທບແມນນາມນ,ຄວາມກດດນຕກອງທນ ນາມນ ເປນແຫລງລາຍຮບໜງ ແມນໜກໜວງເພມຂນ. ແຫລງຂມນ: ບດລາຍງານການຮວມມດານການພດທະນາ ທມປະສດທພາບ ຢທະວບອາຊ - ປາຊຟກ ປ 2014

ໃນທວໂລກ, ເຊນດຽວກນກບຢພາກພນ, ມປະສບການທສາຄນ ແລະ ບດຮຽນກຽວກບການຄມຄອງລາຍຮບຈາກຊບພະຍາ ກອນທາມະຊາດ ແລະ ອດສາຫະກາການຂດຄນແຮທາດ, ລວມທງຈາກການສາງຕງກອງທນຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ. ຂອບຂຄວາມທ 3 ແບງປນ ປະສບການຈາກກອງທນນາມນຂອງປະເທດ ຕມ-ເລສເຕ ແລະ ຂອບຂຄວາມທ 4 ເຖງຢາງກວາງຂວາງຕບນຫາຕາງໆ ເພອພຈາລະນາໃນການແນມເບງກອງທນດງກາວ ເປນດງເຄອງມທມທາແຮງ ສາລບການຄມຄອງລາຍຮບຊບພະຍາ ກອນທາມະຊາດ.

39

ໃນຂະນະທ ພາກສວນຂາງເທງສງເກດເບງກຽວກບລກສະນະສະເພາະ, ແນວໂນມ ແລະ ບນຫາທຕດພນກບກະແສສະເພາະລາຍ ການຂອງການເງນພາກລດພາຍໃນຢ ສປປ ລາວ (ພາສ ແລະ ອາກອນ, ບແມນພາສ ແລະ ອາກອນ, SOEs ແລະ ລາຍຮບທຕດ ພນກບແຮທາດ), ຢຈດເຊອມຕດງກາວນມນຈະເປນການແທດເໝາະທຈະຕງຂສງເກດໂດຍລວມບາງຢາງກຽວກບລາຍຮບ ແລະ ລາຍຈາຍຂອງລດໃນສະພາບເງອນໄຂຂອງເປາໝາຍຂອງແຜນ NSEDP. ທາອດ, ໃນຂະນະທອາດຈະມມາດຕະການເປາໝາຍທສາມາດເອາມາ ເພອສາງຄວາມເຂມແຂງ ແລະ ປບປງການຄມຄອງກະແສ ສະເພາະລາຍການ (ເຊນ ບາດກາວເພອປບປງຕມອດຕາການຈດເກບອາກອນ), ລດຖະບານຍງຈະຕອງການຕງໝນຢໃນເສນທາງ ຂອງການປະຕຮບການຄມຄອງດານການເງນສາທາລະນະໂດຍລວມຫລາຍຂນແນໃສການປບປງຂະບວນການວາງແຜນ,ການສາງ ແຜນງບປະມານ, ແລະ ການຕດຕາມ ເພອຮບປະກນການນາໃຊປະສດທຜນຂອງລາຍຮບສາທາລະນະ ເພອບນລເປາໝາຍການພດທະນາໃນແຜນ NSEDP ຄງທ 8 ປະເທດ. ຂອບຂຄວາມທ 5 ອະທບາຍເຖງບາງຄວາມພະຍາຍາມໃນການປະຕຮບທໄດຮບການສະໜບສະໜນຈາກຄຮວມພດທະນາ. ອນດບທສອງ, ຫລກຖານ ແລະ ການວເຄາະທມແລວ ຊບອກວາສະພາບເງອນໄຂຂອງການເຕບໂຕຂອງ GDP ທສງຂອງ ສປປ ລາວ ເຊງຖກຂບເຄອນໂດຍຂະແຫນງຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ, ຕງທາເປນສງທາທາຍສາລບລດຖະບານທຈະຄມຄອງລາຍຮບຂອງຕນຕາມແນວທາງ ເຊງສອດຄອງກບເປາໝາຍ ຂອງນະໂຍບາຍການຫລດຜອນຄວາມທກຍາກ ຄແນວໃດ. ບດຄວາມທພມໂດຍ ທະນາຄານ ADB 31 ໄດສະໜອງຂມນເລກເຊງທສອດຄອງແທຈງໃນເລອງນ. ໃນທາງກງກນຂາມ, ບດຄວາມໃຫຂສງເກດວາ ເງນລາຍໄດຈາກການສງອອກທອງໃສຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແມນເພມພນຫລາຍຂນຢາງຕນຕໃຫແກລດຖະບານ,ໂດຍການເພມຂນໃນລາຍຮບຂອງລດຖະບານຈາກ 11% ມາເປນ 19% ຂອງ GDP ຕະຫ ອດໄລຍະ 80 ປ ຜານມາສວນໃຫຍຍອນ ລາຍຮບ ຈາກການຂດຄນແຮທາດ ແລະ ພະລງງານໄຟຟານາຕກ. ທເປນບນຫາ ແມນລາຍຮບເຫລານ ສາມາດຖກນາໃຊເພອໃຫເກດປະໂຫຍດແກປະຊາຊນລາວຄແນວໃດ. ການວເຄາະຂອງທະນາຄານ ADB ຊໃຫເຫນຄວາມຕອງການອດຕາການດດຊມເທອລະໜອຍໃຫຫລາຍຂນ ຊບພະຍາກອນເຫ ານ ເຂາໃນເສດຖະກດພາຍໃນປະເທດ, ແລະ ເຫນວາເສດຖະກດລາວ ມລກສະນະຂອງ "ພະຍາດດດ", ດວຍເຫດນ ການດດຊມເອາພາຍໃນປະເທດຂອງລາຍຮບຈາກຊບພະຍາກອນທາມະຊາດທາລາຍຄວາມສາມາດແຂງຂນຂອງອດສາຫະກາອນໆພາຍໃນປະ ເທດ. ນະໂຍບາຍຕາງໆ ເພອເຮດໃຫອດຕາການດດຊມຊາລງ, ແລະ ເຄອງມ ເຊນກອງທນຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ, ອາດຈະເປນທາງເລອກໜງ, ແລະ ຍງຈະໃຫເວລາຫລາຍຂນແກ ລດຖະບານ ເພອພຈາລະນາວທການດທສດໃນການນາໃຊລາຍໄດຈາກຊບພະຍາກອນທາມະຊາດຢາງຮອບຮນນຄແນວໃດ. ບດຄວາມ - ພມເຜຍແຜໃນປ 2013 - ຍງກາວເຖງຄວາມເປນຈງທວາລາຍຮບທມຂອງລດຖະບານແຫງ ສປປ ລາວ ຍງບໄດຮບການດດຊມເອາພາຍໃນປະເທດໃນຮບແບບການເພມຂນຂອງການລາຍຈາຍໃນຂະແຫນງການສງຄມ (ສຂະພາບ ແລະ ການສກສາ) ຫລ ເພມລາຍຈາຍໃນຂງເຂດຊນນະບດ ປະກອບດວຍລາຍຈາຍໃນຂະແໜງກະສກາ, ເຊງປະມານ 80% ຂອງປະຊາກອນ ມເຄາລາຍຮບມາຈາກ. [ຂມນຫລງສດ ພບເຫນວາໃນປງບປະມານ 12/13 ແລະ 13/14 ລາຍຈາຍໃນຂະແໜງການສກສາ ແລະ ສາທາລະນະສກໄດຂະຫຍາຍຕວ ແຕສງດງກາວນສວນໃຫຍແມນຍອນລາຍຈາຍປະຈາທເພມຂນເນອງມາຈາກການເພມຂນຂອງເງນເດອນ.32] ການສກສາດງກາວນ ແລະ ການສກສາອນໆ ຍງສງເກດເຫນວາໃນຂະນະທ ສປປ ລາວ ໄດປະສບການຫລດລງທສາຄນ ໃນອດຕາຂອງຄວາມທກຍາກ, ສງນ ໄດເກດຂນໃນສະພາບແວດລອມຂອງຄວາມບສະເໝພາບທກວາງອອກ: "ໂດຍສະ ເລຍ, ຜທກຍາກໄດຮບປະໂຫຍດໃນເງອນໄຂເດດຖານຈາກການເຕບໂຕທາງເສດຖະກດ, ແຕຜບທກຍາກ ໄດຮບປະໂຫຍດ ໃນສດສວນທຫລາຍກວາ".

31 Menon, J ແລະ P. Warr, "ເສດຖະກດລາວ: ການໃຊເປນທນ ການສງອອກ ຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ", ຊດບດຄວາມເສດຖະກດຂອງ

ທະນາຄານພດທະນາອາຊ ( ) ເລກທ 330, ມງກອນ 2013. 32 ເບງຢທະນາຄານໂລກ: ຕດຕາມເສດຖະກດລາວ ປ2015, ໜາທ. 22

40

ຂອບຂຄວາມທ 4: ກອງທນຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ສະຖາບນການຄມຄອງຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ (NRGI) ແລະ ສນການລງທນແບບຍນຍງຂອງມະຫາວທະຍາໄລໂຄລາເບຍ (CCSI) ໄດສາຫ ວດ 22 ກອງທນຊບພະຍາກອນທາມະຊາດໃນທວໂລກ, ສງເກດເບງບນຫາກຽວກບການຄມຄອງກອງທນ, ການລງທນ, ຄວາມໂປງໄສ ແລະ ຄວາມຮບຜດຊອບຕສາທາລະນະ ແລະ ກດລະບຽບດານງບປະມານຕາງໆ ທໃຊກາກບດແລ. ໃນຂະນະທມນເປນໄປບໄດທຈະສະຫບສງລວມ ບດວເຄາະທອດມສມບນ ແລະ ການສນທະນາໃນຊວງເວລາທສນ, ໂຄງການດງກາວ ໄດມການຄນພບຫວຂ ແລະ ຄາແນະນາບາງຢາງ. ຜນການຄນພບທສາຄນລວມເຖງຄວາມຈງທວາກອງທນຊບພະຍາກອນທາມະຊາດໄດຮບຄວາມນຍມເພມຫ າຍຂນ, ໂດຍມ 34 ໃນ 58 ກອງທນທມການເຄອນໄຫວໃນປະຈບນທໄດສາງຕງຂນນບແຕປ 2000, ໂດຍມການຈດຕງລະ ດບຊາດໃນຫ າຍກວາ 12 ປະເທດກາລງວາງແຜນສາງຕງກອງທນຂນໃໝ. ໂຄງການດງກາວໄດໃຫຄາແນະນາຢາງແຈມແຈງຕລດຖະບານທສາງຕງ ຫລ ການຄາຈນກອງທນດງກາວ:

1. ການດຈດປະສງຂອງກອງທນທຊດເຈນ (ເຊນ: ການອອມຊບສາລບຄນລນໃນອະນາຄດ, ສະຖຽນລະພາບງບປະມານ; ການດລາຍຮບຈາກຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ເພອບລມະສດດານການພດທະນາ)

2. ສາງຕງກດລະບຽບການເງນ - ສາລບການຝາກ ແລະ ການຖອນ - ເຊງສອດຄອງກບຈດປະສງ (ຕາງໆ) 3. ສາງຕງກດລະບຽບການລງທນ (ຕວຢາງ: ຈານວນສງສດ 20% ສາມາດລງທນໃນຮນ) ເຊງສອດຄອງກບ

ຈດປະສງ (ຕາງໆ) 4. ໃຫຄວາມກະຈາງແຈງ ການແບງຄວາມຮບຜດຊອບ ລະຫວາງການຈດຕງຕາງໆ ແລະ ຜຈດການຂອງກອງທນ,

ແລະ ການດ ແລະ ບງຄບໃຊ ມາດຕະຖານດານຈາລຍະທາ ແລະ ຜນປະໂຫຍດທບຊອນ (ຫລ ຄວາມຂດແຍງທາງຜນປະໂຫຍດ)

5. ຮຽກຮອງໃຫເປດເຜຍຂມນສາຄນ ແລະ ການກວດສອບ ຢາງເປນປກກະຕ ແລະ ກວາງຂວາງ 6. ສາງຕງອງການຄມຄອງເອກະລາດ ທເຂມແຂງ ເພອຕດຕາມກວດກາ ພດຕກາຂອງກອງທນ ແລະ ບງຄບໃຊກດ

ລະບຽບ ນອກຈາກນນ, ຜນການຄນພບລວມມການປກສາຫາລກຽວກບຄວາມສາພນລະຫວາງກອງທນດງກາວ ແລະ ຂະບວນ ການສາງແຜນງບປະມານແຫງຊາດ. ໄດພບເຫນວາ ລດຖະບານ ສວນໃຫຍ ໄດອະນຍາດໃຫໃຊຈາຍໂດຍກງພາຍໃນ ຜານການເລອກໃນການຄອບຄອງຊບສນຂອງກອງທນຂອງພວກເຂາ ແທນທຈະຜານຂະບວນການງບປະມານ. ສງນ ທາລາຍຄວາມຮບຜດຊອບຂອງລດຖະສະພາ ແລະ ການຄມຄອງການເງນສາທາລະນະໃນບາງປະເທດ. ຜຂຽນທງ ຫ າຍໂຕຖຽງວາ, ເຊງຂດກບພມປນຍາດງເດມ, ຍອນວາຄວາມສຽງທຕດພນກບການທພວກມນມຕວຕນ ແລະ ຢນອກຂະບວນການງບປະມານປກກະຕ, ການໃຊຈາຍພາຍໃນຂອງລາຍຮບຈາກຊບພະຍາກອນທາມະຊາດນນ ຈະຕອງໄດເຮດຜານການຖອນເງນຈາກກອງທນໄປຫາບນຊທວໄປ ຫລ ບນຊລວມ, ແລະ ສາມາດຖກການດໄວ ສາລບຂະ ແໜງສຂະພາບ, ການສກສາ, ໂຄງລາງພນຖານໂດຍສະເພາະ ຫລ ໂຄງການຂອງຂະແໜງການທເຈາະຈງໃດໜງ ເພອຊກຍ ການໃຊຈາຍສາລບບລມະສດດານການພດທະນາ. ແຫລງຂມນ: Bauer, Andrew (ed.), "ການຄມຄອງຄວາມໄວວາງໃຈຂອງສາທາລະນະ: ວທການສາງກອງທນຊບພະຍາກອນທາມະຊາດທສາງປະໂຫຍດໃຫແກພນລະເມອງ", ສະຖາບນຄມຄອງຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ສນການລງທນແບບຍນຍງ, ປ 2014.

ສງທພນເດນຂນຈາກການວເຄາະນ ແມນສອດຄອງທສດຕການຕດສນໃຈກຽວກບການລາຍຈາຍ ໃນສະພາບເສດຖະກດຂອງ ສປປ ລາວ ທອງໃສຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ. ອນດບທາອດ, ມການໂຕຖຽງທແຂງແກນ ສາລບການເຮດໃຫເບາບາງລງ ການດດຊມເອາລາຍຮບຈາກຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ເພອອານວຍໃຫມການພຈາລະນາກອນຕດສນໃຈ ກຽວກບການນາໃຊລາຍ

41

ຮບດງກາວ ໂດຍມການເບງໃນໄລຍະຍາວ. ອນດບທສອງ, ການທບທວນຄນ ຂອງບລມະສດລາຍຈາຍປະຈາ ຊໃຫເຫນຄວາມຕອງການປບປງ ຖາຫາກ ວາເປາໝາຍທາງສງຄມ ແລະ ການຫລດຜອນຄວາມທກຍາກ ຈະບນລໄດ.

ຂອບຂຄວາມທ 5: ການເຊ ອມໂຍງດານການເງນກບຜນໄດຮບ :ສາງຄວາມເຂມແຂງ ຂະບວນການ ການວາງແຜນ ແລະ ການສາງແຜນງບປະມານ ຜານທາງການປະຕຮ ບການຄມຄອງຂະແໜງການລດ ການປະເມນ ລະບບການຄມຄອງການເງນສາທາລະນະ (PFM) ຂອງ ສປປ ລາວ ໄດຊໃຫເຫນເຖງ ລະດບການປບ ປງທຈາເປນເພອເຊອມໂຍງຢາງມປະສດທພາບລະບບການວາງແຜນ ແລະ ສາງແຜນງບປະມານໃນການສະຫນບສະ ໜນແກເປາໝາຍການພດທະນາແຫງຊາດທລະບໄວໃນແຜນ NSEDP. ສາລບຕວຢາງ, ການປະເມນລາຍຈາຍ ແລະ ການເງນຂອງລດຖະບານ ປ 2010 (PEFA), ໄດກາວເຖງວາລະການປະຕຮບທມຂະຫນາດໃຫຍໂຕທມຢໃນແຜນງານສາງຄວາມເຂມແຂງການຄມຄອງດານການເງນສາທາລະນະ (PFMSP), ກວມເອາການປະຕຮບການສາງແຜນງບ ປະມານ, ການເກບພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນ, ໜາທການຄງເງນ, ການລາຍງານທາງດານການເງນ, ແລະ ການຈດຊ, ໃນທາມກາງສງອນໆ. ບດລາຍງານ PEFA, ໄດອະທບາຍເຖງຈດອອນ ໂດຍລວມໃນການສາງແຜນງບປະມານທອງ ໃສນະໂຍບາຍ ເຊງຂດຂວາງຄວາມພະຍາຍາມທຈະເຊອມຕຊບພະຍາກອນດານການເງນ ກບຜນໄດຮບໃນການພດ ທະນາ. ການວເຄາະ ໂດຍທະນາຄານພດທະນາອາຊ ໄດຕງຂສງເກດຄາຍຄກນວາ ການຂາດແຄນຂອງການເຊອມໂຍງດານຍດທະສາດ ທເປນບນຫາລະຫວາງການວາງແຜນ ແລະ ການສາງແຜນງບປະມານ, ນາໄປສການຈດສນຊບພະຍາ ກອນ ແບບບມປະສດທພາບ, ດງດຽວກບ ຄວາມຕອງການສາລບການປະສານງານ ລະຫວາງສະຖາບນມປະສດທພາບຫລາຍຂນ ລະຫວາງສະຖາບນຫລກແຫລງທກຽວຂອງໃນຂະບວນການວາງແຜນ ແລະ ການສາງແຜນງບປະມານ. ໂດຍມການສະໜບສະໜນຈາກທະນາຄານ ADB, ທະນາຄານໂລກ ແລະ ບນດາຄຮວມພດທະນາອນໆ, ສປປ ລາວ ແມນຢໃນຂະບວນການສາງຄວາມເຂມແຂງ ການເຊອມໂຍງລະຫວາງນະໂຍບາຍ, ການວາງແຜນ ແລະ ການສາງແຜນງບປະມານ, ເຊງໄດມການຮບຮ ເຖງຄວາມຈາເປນ ສາລບມມມອງໄລຍະຫລາຍປ ກຽວກບນະໂຍບາຍດານລາຍຈາຍ ແລະ ການສາງແຜນງບປະມານ ເພອທຈະໃຫຈດລວງບລມະສດການພດທະນາທການດໄວໃນແຜນ NSEDP. ຄວາມພະຍາຍາມໃນການປະຕຮບເຫ ານ, ໃນຂະນະທຫ ກລຽງບໄດຈະເປນໄລຍະຍາວ ແລະ ສະຫ ບສບຊອນ, ແມນສາຄນເພອຮບປະກນ ວາງບປະມານແຫງຊາດເປນເວທສາລບການເຊອມໂຍງລາຍຮບຂອງພາກລດ ແລະ ຜນໄດຮບດານການພດທະນາ. ອນທຈງ, ການຮບປະກບລະບບການວາງແຜນ ແລະ ສາງແຜນງບປະມານໃຫມປະສດທພາບ ຈະເປນໃຈກາງຕຂະບວນຂອງການການດ ຂອບການສະໜອງທນແບບເຊອມສານແຫງຊາດ (INFFs) ທເພມຂນ ດງທໄດຈນຕະນາການໄວ ໃນວາລະດາເນນການອາດສອາບາບາ, ເອກະສານຜນໄດຮບຂອງ ກອງປະຊມສາກນກຽວກບການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ ຄງທ 3 ຈດຂນໃນປ 2015. ເອກະສານ DFAA ສະເໜ ເພອປະກອບສວນເຂາໃນຂະບວນການດງກາວນ ຢ ສປປ ລາວ ໂດຍສະໜອງຮບພາບລວມກຽວກບພມທດຂອງການພດທະນາດານການເງນ ທງຫມດ, ເພອແຈງໃຫຮເຖງແນວຄດໃນປະຈບນ ແລະ ໄລຍະຍາວກຽວກບ ການຄມຄອງເປອກຫມກວມລວມ ຂອງຊບພະຍາກອນ ແລະ ເພອເສມຂະຫຍາຍວຽກງານການຄມຄອງການເງນສາທາລະນະທກາລງດາເນນການຢ. ແຫລງຂມນ: ລາຍຈາຍຂອງລດ ແລະ ລາຍງານກຽວກບຄວາມຮບຜດຊອບທາງດານການເງນ ປ 2010; ຍດທະສາດການຮວມມຂອງ ADB ຢ ສປປ ລາວ 2012-2016; ບດລາຍງານສະຫນບສະຫນນດານວຊາການຂອງ ADB: ສະຫນບສະຫນນການຄມຄອງ ແລະ ການສາງຂດຄວາມສາມາດ, ເດອນທນວາ 2015.

3.1.5. ການເປນຄ ຮວມມ ພາກລດ - ເອກະຊນ

42

ການເປນຄຮວມມພາກລດ - ເອກະຊນ (PPP) ແມນແນວຄວາມຄດຂອນຂາງໃໝຢ ສປປ ລາວ. ລດຖະບານໄດພຈາລະນາ PPPs ວາເປນວທການພດທະນາພນຖານໂຄງລາງ ແລະ ເສມສາງການໃຫບລການແກປະຊາຊນ. ເປນທຮບຮຢາງດວາຢ ສປປ ລາວ ໂຄງການພນຖານທາງກາຍຍະພາບຕອງການໃຫປບປງ ແລະ ມໂຄງການໂຄງລາງພນຖານຈານວນໜງທລດຖະບານຢາກຈະເຫນນກລງທນເອກະຊນເຂາຮວມ ໃນການພດທະນາພນຖານໂຄງລາງ ແລະ ນາໃຊມນພາຍໃຕເງອນໄຂທເຫມາະສມເປນເວລາຫລາຍປ, ກອນໜາການໂອນໄປໃຫແກພາກລດ. ຈດສມດງກາວນ ໃນການພດທະນາ PPPs ເພອລງທນໃນໂຄງລາງພນຖານແມນສອດຄອງຢາງກວາງຂວາງກບທາອຽງໃນພາກພນ, ເຊງສະແດງວາໃນທະວບອາຊ, 43% ຂອງໂຄງການ PPPs ແມນຢໃນຂະແໜງພະລງງານ, ຕາມມາດວຍການຂນສງໂດຍມ 27%.33 ໃນຂະນະທມການອາງອງວາມ PPPs ຈານວນໜງໃນທວ ສປປ ລາວ, ຂມນມໜອຍທຈະກວດສອບການກາວອາງເຫລານ. ໃນຄວາມເປນຈງ,ໃນຂະແໜງໂຄງລາງພນຖານ ແລະ ຂະແໜງສງຄມ, ສງທເອນກນວາ PPP ແມນ,ໃນຄວາມເປນຈງ, ການລງທນ ຮວມກນທລດຖະບານໄດລງທນໃນໂຄງການໜງ (ໂດຍປກກະຕເປນວດຖ ແລະ ສງຂອງ) ແລະ ຕາມປກກະຕ ແມນຄຮວມມຝາຍຕາງປະເທດ ປະກອບສວນດານການເງນ. ໃນປະຈບນ ມໂຄງການບາງຢາງທອງການຈດຕງລດ ແລະ ເອກະຊນ ເປນຄຮວມມກນ, ແຕວທການຮວມມຂອງພວກເຂາເຈາ ມກຈະມຄນລກສະນະບາງຢາງຂອງ PPPs, ແທນທຈະປະຕບດການເປນດງ PPP. ລດຖະບານເອງ ຍອມຮບວາໃນຂະແໜງການຕາງໆ ມບາງໂຄງການຮວມມທອາດມລກສະນະບາງຢາງຂອງ PPP. ໃນຊວງການສາພາດ ໄດມການສະແດງອອກດວຍວາຈາວາ PPP ມໃຊປະຕບດການແລວໃນຂະແໜງໄຟຟານາຕກ ແລະ ຂະແໜງ ການສຂະພາບ ແລະ ຂອບຂຄວາມທ 6 ກາວເຖງ ໂຄງການພະລງງານໄຟຟານາຕກນາເທນ 2. ທງທະນາຄານພດທະນາອາຊ ແລະ ທະນາຄານໂລກ ໄດຕກລງ ທຈະສະໜບສະໜນ ຄວາມພະຍາຍາມໃນ PPP, ໂດຍສະເພາະ ໃນຂະແໜງການໂຄງລາງພນຖານ (ຖະຫນນ, ໄຟຟາ, ແລະ ອນໆ).

ຂອບຂຄວາມທ 6: ປະສບການ ຂອງ ສປປ ລາວໃນ PPP: ນາເທນ 2 ສປປ ລາວ ມປະສບການໃນ PPPs ໃນຂະແໜງພະລງງານໄຟຟານາຕກ ຕງແຕປ 2009. ສະຖານພະລງງານໄຟຟານາເທນ 2 ໄດຖກສາງຂນໂດຍໃຊຮບແບບການກສາງ - ການດາເນນງານ - ການໂອນ (BOOT) ຂອງ PPPs. ສະຖານພະລງງານ ແມນບລຫານໂດຍບລສດທມຈດປະສງດຽວໂດຍມໂຄງສາງກາມະສດ ດງຕໄປນ:

1. ບລສດໄຟຟາຝຣງສາກນ ຂອງປະເທດຝຣງ (EDFI), ຖຮນ 35% 2. ລດຖະບານແຫງ ສປປ ລາວ / ລດວສາຫະກດຖຮນລາວ (LHSE), ຖຮນ 25%

3. ບລສດຜະລດໄຟຟາຈາກດ (ມະຫາຊນ) (EGCO), ປະເທດໄທ, ຖຮນ 25% 4. ບລສດອຕາລຽນໄທດເວລບເມນຈາກດ (ມະຫາຊນ) (ITD), ປະເທດໄທ, ຖຮນ 15%

ໂຮງງານ ສງອອກ 95% ຂອງໄຟຟາທຜະລດໄປປະເທດໄທໃນຂະນະທ 5% ແມນສາລບການນາໃຊພາຍໃນປະເທດ. ໄລຍະເວລາສາປະທານແມນ 25 ປນບຈາກການເລມຕນການດາເນນງານ. ຄາໃຊຈາຍທງໝດ ຄາດຕະເນມປະມານ 1.45 ຕໂດລາສະຫະລດ. ຕາມທທະນາຄານໂລກໄດລະບວາ, “ເປາໝາຍການປະຕບດງານປະຈາປສາລບການສະຫນອງ - ທງໃຫແກການໄຟຟາຝາຍຜະລດແຫງປະເທດໄທ (EGAT) ແລະ ລດວສາຫະກດໄຟຟາລາວ (EDL) - ໄດຫລນຄາດໝາຍ ໃນຊວງການ ດາເນນທລະກດ ແຕລະປ ເຖງວນນ. ໃນປ 2013, ພະລງງານໄຟຟາທງໝດ 5,897 GWh (ທຽບໃສເປາໝາຍຂອງ 5,354 GWh) ໄດຖກຜະລດສ ງໃຫ EGAT ແລະ 378 GWh (ທຽບໃສເປ າໝາຍຂອງ 300 GWh) ສາລບ EDL. ຫວໜວຍກງຫນຜະລດໄຟຟາ ທງໝດ 6 ໜວຍ ແມນຢໃນລະບບການຜະລດ. ລາຍຮບຈາກການຂາຍໄຟຟາທຜະລດໂດຍບລສດນາເທນ 2 (NT2) ໄປຍງປະເທດໄທ ແລະ ພາຍໃນປະເທດ ແມນລຽນໄຫ ຕາມແຜນການທໄດວາງໄວ." (ທະນາຄານໂລກ, 2014ງ, ຫນາ 10).

33 ESCAP/ADB/UNDP: ການສາງໃຫເກດຂນ: ເຕກໂນໂລຢຊ, ການເງນ ແລະ ສະຖຕສາລບການພດທະນາແບບຍນຍງ ຢອາຊ ແລະ ປາຊຟກ. ບດ

ລາຍງານ MDGs ລະດບພາກພນ ປ 2014/15. ໜາທ 46

43

ການຮວມມພາກລດ-ເອກະຊນ (PPP) ຮຽກຮອງໃຫມກດລະບຽບທຮດກມກອນທມນຈະກາຍເປນຕວຂບເຄອນທສາຄນຂອງການພດທະນາເສດຖະກດໃນປະເທດ. ການພດທະນາ ກດລະບຽບດງກາວ ແມນເປນສງຈາເປນເພອຮບປະກນວາຜນປະໂຫຍດ ຂອງຝາຍຕາງປະເທດແລະ ຂອງລດຖະບານຖກປກປອງ ແລະ ຜນຕອບແທນແມນດນດຽງກນກບຄວາມສຽງ. ແທຈງແລວ,ລດ ຖະບານໄດລເລມໜງຂະບວນການ, ໂດຍການສະຫໜບສະໜນຂອງທະນາຄານ ADB, ເພອສາງຂອບນະໂຍບາຍສາລບ PPPs ຢໃນປະເທດ.ໃນເດອນທນວາ 2013, ເອກະສານທມຊວາແນວຄວາມຄດເບອງຕນຂອງຂອບ ແລະ ແຜນດາເນນການສາລບການ ຮວມມພາກລດ -ເອກະຊນຢ ສປປ ລາວ (ເບງຢ: MPI, 2013) ໄດຖກພດທະນາຂນ, ເຊງສະໜອງຄານຍາມແບບກວາງໆ ຂອງ PPPs ແລະຮບຮວາບມຂອບນຕກາໃດໆສາລບ PPP ຢສປປ ລາວ. ດວຍຄວາມຊວຍເຫ ອຂອງທະນາຄານ ADB, ໃນປະຈບນ ລດຖະບານກາລງພດທະນາຂອບໂດຍລວມ ເພອແນະນາການພດທະ ນາ PPPs ເພມເຕມ, ລວມທງການສະຫນບສະຫນນການພດທະນາຂດຄວາມສາມາດດານສະຖາບນ. ດງທໄດກາວ ໂດຍກມສງເສມການລງທນ, "ເພອອານວຍຄວາມສະດວກໃນການລເລມ PPP, ໜວຍງານສະເພາະກດ ທເອນວາໜວຍງານ PPP ໄດຖກສາງຕງຂນພາຍໃນກມສງເສມການລງທນ. ໜວຍງານສະເພາະກດແມນຮບຜດຊອບສາລບການລເລມນະໂຍບາຍ ແລະ ພດ ທະນານຕກາ ແລະ ການທດລອງ PPPs ກຽວກບຂະແໜງການສກສາ ແລະ ການດແລສຂະພາບ. ໜວຍງານສະເພາະກດ ດງ ກາວ ໄດເຮດວຽກຢາງໃກຊດກບບນດາອງການທກຽວຂອງຂອງລດຖະບານ, ທະນາຄານພດທະນາອາຊ, ອງການຈດຕງສາກນ, ອງການຈດຕງທາງສງຄມ ແລະ ພາກເອກະຊນ."34 ເພອຄມຄອງການຈດຕງປະຕບດ PPPs, ລດຖະບານ ຍງໄດອອກມະຕສະ ບບໜງເຊນກນໂດຍທລດຖະບານ ການດວາ PPP ໃດໜງ ຈະມຫາຄນສມບດທຈາເປນ:

1. "ການຕກລງເຊນສນຍາໄລຍະກາງ ຫລ ໄລຍະຍາວລະຫວາງອງການຈດຕງພາກລດ ແລະ ຫວໜວຍພາກເອກະຊນ. 2. ສາລບການໃຫບລການສາທາລະນະ ຫລ ໂຄງລາງພນຖານເຊງອງການຈດຕງພາກລດຍງມຄວາມຮບຜດຊອບ. 3. ບອນໃດທການບລການ ຫລ ໂຄງລາງພນຖານທຈາເປນແມນໄດການດຢາງສະເພາະເຈາະຈງເປນຜນຜະລດ. 4. ບອນໃດທຄວາມສຽງທສາຄນ ຖກໂອນໄປໃຫບລສດເອກະຊນຮບຜດຊອບ, ເຮດໃຫການລງທນຂອງເອກະຊນ ແລະ

ຜນຕອບແທນທາງດານການເງນເຊອມໂຍງກບປະສດທພາບ (ຫລ ຜນງານ) ຂອງເຂາເຈາເອງ. 5. ທມການຈດຊຈດຈາງ ໂດຍຜານຂະບວນການຈດຊຈດຈາງທມການແຂງຂນ."35

ແນມໄປໜາ, ເປນທແຈມແຈງວາ PPPs ສາມາດເປນການແກໄຂບນຫາຕສງທາທາຍບາງຢາງໃນການພດທະນາ, ແຕການການດ ປະເພດ PPP ທເໝາະສມ-ຖາຫາກຮບແບບ PPP ແມນແທດເໝາະທງສນ-ຕອງມຂະບວນການທຮອບຄອບໃນການຈບຄໂຄງ ການເຂາກບຮບແບບ PPP ທເຈາະຈງ. ມນຍງຮຽກຮອງໃຫມການກວດສອບສະຖານະພາບລວງໜາຢາງກວາງຂວາງຂອງຄວາມສຽງ, ທາແຮງປະໂຫຍດສາທາລະນະ, ແລະ ຄາໃຊຈາຍທກຽວຂອງ, ທງດານການເງນ ແລະ ສງຄມ. ໃນກລະນຂອງ ສປປ ລາວ, ສະພາບແວດລອມທເອອອານວຍສາລບການຄມຄອງ PPP ຕອງມພອມ. ສງນປະກອບດວຍຂອບນຕກາ ທປກຄມຂງເຂດຂອງບນຫາຕາງໆ ແລະ ຂດຄວາມສາມາດພາຍໃນກງຈກລດຖະບານ ເພອຈດຊຈດຈາງ ແລະ ຕດຕາມກວດກາການປະມນ PPP ໃຫໄດຕາມມາດຕະຖານສາກນ. ດງທໄດຕງຂສງເກດໄວໃນຂອບຂຄວາມທ 7, ມຂງເຂດກວາງຂວາງຂອງບນຫາດານນຕກາ ແລະ ຂດ ຄວາມສາມາດທກຽວຂອງທຈະຕອງໄດຮບການແກໄຂ ກອນທຈະອອກເອກະສານການປະມນ PPP. ການອະທບາຍກຽວກບຮບແບບ PPP ແລະ ການພຈາລະນາຄວາມສຽງແມນລວມຢໃນເອກະສານຄດຕດທ 5 ແລະ ທ 6. ຂອບຂຄວາມທ 8 ສະ ແດງເຖງຕວຢາງໜງກຽວກບວທການທຄຮວມພດທະນາປະເທດໜງຂອງ ສປປ ລາວ - ຍປນ - ກາລງມອງຫາທຈະສະໜບສະໜນ PPP ຢໃນປະເທດ.

34 35

44

ຂອບຂຄວາມທ 7: ການສາງສະພາບແວດລອມທເອ ອອານວຍສາລບການຈດຫາ PPP ອງການເພອຄວາມຮວມມ ແລະ ການພດທະນາທາງເສດຖະກດ ຫລ OECD ແລະ ຄະນະກາມາທການເອຣບໄດພດທະນາຄມສາລບການພດທະນາ PPPs. ຕາມທເປນສວນໜງຂອງຄມເຫລານ, ພວກເຂາເຈາໄດພດທະນາບນຊລາຍການບນຫາທຕອງໄດຮບການແກໄຂ ເພອສະໜບສະໜນການພດທະນາ ແລະ ການຈດຕງປະຕບດ PPP ທປະສບຜນສາເລດ. ບນຫາທໄຈແຍກລະບໄວຢຂາງລມນ.

• ຂດຄວາມສາມາດທາງດານກດຫມາຍຂອງຄສນຍາ ແລະ ຂການດດານກດຫມາຍຂອງລດ ທຈະສະໜອງການບລ ການ • ກດຫມາຍທວໄປ ໃນການການດບດບາດ ຂອງພາກເອກະຊນ ໃນການສະໜອງ ການບລການສາທາລະນະ • ກດຫມາຍ ທການດ ຢາງຈະແຈງ ເງອນໄຂ ການເຂາມສວນຮວມ ຂອງບລສດຕາງປະເທດ ຫລ ສະຖາບນການເງນ • ການມພອມ ພນຖານທາງດານກດໝາຍ ສາລບກນໄກການຟນຟຄາໃຊຈາຍ • ຄວາມສາມາດ ທຈະສະໜອງການຮບປະກນ ໃຫແກ ຄສນຍາພາກເອກະຊນ ຕະຫລອດໄລຍະເວລາ ການມສວນຮວມຂອງເຂາເຈາ • ກາມະສດ ໃນທດນ ແລະ ຊບສນ ທຈະແຈງ ລວມທງກດໝາຍຊບສນທາງປນຍາ • ກດລະບຽບຂອງການໄດມາທດນຢາງຈະແຈງ • ຂການດການອະນຍາດການວາງແຜນ • ໃບອະນຍາດ • ຄວາມໂປງໄສຂອງກດໝາຍແຫງຊາດ • ຂດຄວາມສາມາດ ດານການບລຫານ ເພອເຈລະຈາ ແລະ ປະຕບດຕາມສນຍາ • ຂການດສາລບການແກໄຂຂຂດແຍງ • ພາລະບດບາດ ແລະ ຂການດ ສາລບການເຂາຮວມ ດານການເງນໃດໆ ຂອງພາກລດ • ກດໝາຍ ວາດວຍການແຂງຂນ ແລະ ການຜກຂາດ-ກດກນທາງການຄາ ທຈະແຈງ • ກດໝາຍແຮງງານ ແລະ ກດໝາຍ ວາດວຍການປະກນສງຄມ • ພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນ ແລະ ໜສນທາງບນຊ ທຈະແຈງ • ຂນຕອນການຈດຊທເປດກວາງ ແລະ ຈະແຈງ ໂດຍມຂການດຂອງໂຄງການ ທຈະແຈງທສດ • ສດທໃນການແຊກແຊງ ໃນກລະນ ທໂຄງການລມເຫ ວ ແລະ ການມ ຜຮບເຫມາ ທາງເລອກ • ກຽດຊສຽງ (ດານສງແວດລອມ, ດານສງຄມ) ຂອງໂຄງການ • ສະຖານະສນເຊອຂອງຄສນຍາພາກລດ • ຄວາມເຊ ອໝ ນ ຂອງກະແສເງ ນສດຂອງໂຄງການ ເພ ອສາມາດຕອບສະໜອງຂ ກ ານດຂອງການໃຊໜ ແຫລງຂມ ນ: van der Geest, Willem ແລະ Nunez-Ferrer, 2011, ໜາທ. 17

ຂອບຂຄວາມທ 8: ແນວທາງຂອງຍປນ ໃນການສະໜບສະໜ ນ ການລງທນ ໃນໂຄງລາງພ ນຖານ ຢ ທະວບອາຊ ໂດຍຜານແຜນງານ "ຄຮວມມສາລບໂຄງລາງພນຖານຄນນະພາບ", ຍປນໄດປະກາດໃນປ 2015 ວາຈະສະໜອງ, ໂດຍການຮວມມກບທະນາຄານພດທະນາອາຊ, ວງເງນປະມານ 110 ຕໂດລາສະຫະລດ (ເພມຂນປະມານ 30%) ສາລບ ‘ການລງທນໂຄງລາງພນຖານຄນນະພາບ’ ໃນໄລຍະຫາປ. ລດຖະບານຍປນໄດຍນມສະເໜ ລດຖະບານແຫງ ສປປ ລາວໃນປ 2016 ເພອປກສາຫາລກຽວກບການເຂາຮວມໃນແຜນງານ.

45

ອງຕາມເອກະສານແຜນງານ, ການລເລມດງກາວມຈດປະສງເພອສະໜບສະໜນການລງທນໂຄງລາງພນຖານໂດຍນາເອາມາຮວມກນຄຮວມມ ແລະ ແຫ ງສະໜອງທນຕາງໆ, ແລະ ໂດຍການພດທະນາ ແລະ ສາງຄວາມເຂມແຂງກນໄກ ເພອດງດດການສະໜອງທນເອກະຊນໃນພນຖານໂຄງລາງຢທະວບອາຊ. ອງປະກອບຫ ກຂອງແຜນງານລວມມການເພມຂນ ODA ຂອງຍປນສາລບພນຖານໂຄງລາງ ຈານວນ 25% ແລະ ເສມຂະຫຍາຍການສະໜອງທນໃນການລງທນຂອງພາກເອກະຊນຂອງອງການ JICA, ດງດຽວກບການນາໃຊເງນກຢມປະເພດໃໝ ເພອສະໜອງທນ ແລະ ການຮບປະກນສາລບໂຄງການພນຖານໂຄງລາງ PPP. ແຜນງານກາລງພຈາລະນາກນໄກການຮວມມອນໃໝ ເຊນກນລະຫວາງ ADB ແລະ JICA ເພອອານວຍຄວາມສະດວກໃນການນາໃຊ PPP ສາລບການລງທນໃນພນຖານໂຄງລາງ. ເສາຫລກທສາມຂອງແຜນງານກຽວຂອງກບການສາງຄວາມເຂມແຂງໃຫທະນາຄານຍປນເພອການຮວມມສາກນເພອສະໜອງທນຢາງໄວວາໃຫໂຄງການພນຖານໂຄງລາງ PPP ເຊງມຄວາມສຽງສງ, ດງເຊນບນດາຈານວນ ທບມການຮບປະກນຈາກລດຖະບານເພອສະໜບສະໜນພນທະການສາລະສະສາງ. ແຜນງານທສອງ, ແຕສາພນກບແຜນງານຍປນແມນ "ການລເລມການຮວມມດານການພດທະນາຊບພະຍາກອນມະ ນດໃນພາກອດສາຫະກາ". ຜານການຮວມມຂອງພາກລດ - ພາກເອກະຊນ - ສະຖາບນການສກສາ, ແຜນງານຈະສະໜບສະໜນການພດທະນາຊບພະຍາກອນມະນດຂອງພາກອດສາຫະກາຈານວນ 40.000 ຄນ ຢທະວບອາຊອາຊ ໃນໄລຍະສາມປ. ຈດສມແມນການແລກປຽນຄວາມຊານຊານານຂອງຍປນ, ຜານໂຄງການຝກອບຮມດານວຊາຊບ ແລະ ໂປ ແກ ມການສກສາຢຍປນ, ໃນຂງເຂດຕາງໆ ເຊນ PPP, ທກສະການຄມຄອງ ແລະ ການວາງແຜນ, ແລະ ການຝກອບຮມສາລບເຈາໜາທລດທຮບຜດຊອບນະໂຍບາຍອດສາຫະກາ. ແຫລງຂມນ: ເອກະສານແຜນງານ ແບງປນໂດຍ ກມການຮວມມສາກນ, ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລງທນ

3.2. ການສະໜອງທນ ຂອງພາກເອກະຊນ ພາຍໃນປະເທດ 3.2.1. ການລງທນຂອງພາກເອກກະຊນພາຍໃນປະເທດ ບດບາດຂອງພາກເອກະຊນໃນການປະກອບສວນເຂາໃນເປາໝາຍການພດທະນາແມນໄດຮບການຍອມຮບຢາງດ. ຢ ສປປ ລາວ, ເຊນດຽວກນກບບນດາປະເທດກາລງພດທະນາອນໆ, ມຄວາມສນໃຈຢາງຫ ວງຫ າຍຕຄວາມສາຄນຂອງການດງດດ FDI (ເບງພາກ FDI ຢບດທ 4). ສາຄນເທາກນແມນການເຕບໂຕຂອງພາກເອກະຊນພາຍໃນປະເທດ. ພາກນຈະພຈາ ລະນາທາອຽງ ໃນການລງທນຂອງພາກເອກະຊນພາຍໃນປະເທດ, ດວຍມທດສະນະເພອສະທອນໃຫເຫນເຖງປດໄຈສາຄນທຈະເອອອານວຍ ໃຫ ການເຕບໂຕຂອງພາກເອກະຊນພາຍໃນປະເທດຢ ສປປ ລາວ ເພອປະກອບສວນເຂາໃນບລມະສດດານການພດທະນາແຫງຊາດ. ດງນນ, 'ເລອງ' ທຈະຕອງໄດຄນຫາແມນເລອງທບພຽງແຕຂອງການເຕບໂຕລວມ, ແຕວາແມນເລອງທຍງຕອງພຈາລະນາ ບນຫາກຽວກບຄວາມທວເຖງ, ຄວາມຍນຍງ ແລະ ຄວາມສະເໝພາບ ໃນທວາການເງນທມຖກນາໄປລງທນ ແລະ ນາໃຊຄແນວໃດ. ລກສະນະທາອດຂອງພະລງໃນພາກເອກະຊນພາຍໃນປະເທດທຈະໄດຮບການປກສາຫາລ ແມນທາອຽງຂອງການມເພມຂນຂອງສນເຊອພາຍໃນປະເທດ ແລະ ການເຂາເຖງການບລການດານການເງນ ແລະ ທະນາຄານ. ນບຕງແຕການເປດເສລທາງເສດຖະ ກດ, ຂະແຫນງທະນາຄານ ແລະ ການເງນຢ ສປປ ລາວ ໄດເຕບໂຕຢາງເປນແກນສານ, ທງໃນດານການລະດມຊບພະຍາກອນ ແລະ ການຂະຫຍາຍຕວທາງກາຍະພາບ. ໃນຂະນະທເຄອຂາຍຂອງສາຂາແມນຍງຈາກດຢ ແລະ ເຂດພດອຍຫລາຍແຫງແມນໄດຮບການບລການທຍງບພຽງພເທອ, ຈານວນຜທຖກກດກນອອກຈາກການສະໜອງທນ ກະແສຫລກແມນໄດຫລດລງ. ປະຈ ບນ ມ 32 ທະນາຄານທດາເນນທລະກດຢໃນປະເທດ ແລະ ຫ າຍກວາ 120 ສະຖາບນການເງນຈລະພາກ.36 ຂອບເຂດການ

36 ທະນາຄານ ແຫງ ສປປ ລາວ ບດລາຍງານປະຈາປ ປ 2013.

46

ບລການຂອງທະນາຄານ ແລະ ດານການເງນທສະເໜໃຫໄດຮບການປບປງ ແລະ ການເພມຂນຂອງເງນຝາກໃນສະກນເງນພາຍໃນປະເທດ ໂດຍທວໄປສະແດງໃຫເຫນຄວາມໄວວາງໃຈຂອງປະຊາຊນໃນລະບບທະນາຄານ/ການເງນ. 37 ການປອຍສນເຊອພາຍໃນປະເທດຍງໄດເພມຂນຢາງເປນແກນສານໃນຊມປຜານມາ. ບດລາຍງານການປະເມນສະພາບການລງ ທນຂອງທະນາຄານໂລກ ໃນປ 2014 ພບເຫນວາການປອຍສນເຊອພາຍໃນປະເທດໂດຍຂະແໜງການທະນາຄານ ຄດໄລເປນອດຕາສວນຮອຍຂອງ GDP ໄດເຕບໂຕຂນໃນ "ຄວາມໄວທຮອນແຮງ": ສປປ ລາວ ໄດປະສບກບການເພມຂນ 194% ໃນສວນແບງດງກາວລະຫວາງປ 2000 ຫາປ 2010. ຢາງໃດກຕາມ, ມນເປນສງສາຄນທຈະດດແປງແກໄຂທາອຽງດງກາວນ ໂດຍການຄງຂສງເກດ ວາການປອຍສນເຊອພາຍໃນປະເທດ ສະໜອງໃຫແກຂະແໜງການທະນາຄານ ຕາມທເປນສວນແບງໜງຂອງ GDP ແມນ 26,5% ໃນປ 2010, ເຊງເຮດໃຫ ສປປ ລາວ ເປນໜງໃນບນດາປະເທດທຕາທສດໃນບນດາປະເທດທເອາມາປຽບທຽບ ທໄດຖກພຈາລະນາໃນການປະເມນ (ສງທສດ, ຫວຽດນາມ, ແມນ 135.8%).38

ແຜນພາບ 3.3: ການປອຍສນເຊ ອພາຍໃນປະເທດໃຫແກພາກເອກະຊນ, 2000-2014 (ລານໂດລາສະຫະລດ)

ແຫລງຂມນ: ທະນາຄານ ແຫງ ສປປ ລາວ ບດລາຍງານສະພາບເສດຖະກດປະຈາປ

ເຖງຢາງໃດກຕາມ, ທມບນຫາແມນວາການເພມຂນດງກາວນ ຂອງການປອຍສນເຊອພາຍໃນປະເທດ ແລະ ການມໃຫບລການທາງດານການເງນ ແມນໄດຖກຜນຂະຫຍາຍເປນການລງທນໃນພາກເອກະຊນ. ໃນຂະນະທການເຂາເຖງການສະໜອງທນ ແມນຖກລະບ ວາເປນໜງໃນຂຈາກດຕນຕທຈະຕງຕນ ຫລ ຂະຫຍາຍທລະກດ,39 ທະນາຄານໂລກໄດພບເຫນວາຂຈາກດທາງດານການເງນນ ເຮດໃຫ ສປປ ລາວ ບເຂມແຂງ. ໃນປ 2009, ໃນຂະນະທ ສປປ ລາວ ມໜງໃນສວນແບງທຕາສດຂອງບລສດທມ

37 ໃນປ 2013, ເງນຝາກເພມຂນເຖງ 20,11 ເປເຊນ. ໃນປ 2011 ແລະ ປ 2012 ອດຕາການເຕບໂຕ ແມນ ປະມານ 30% ແລະ ໃນປ 201

ປະມານ 84% (ທະນາຄານ ແຫງ ສປປລາວ, 2012, 2013, 2014). 38 ທະນາຄານໂລກ (2014f), ການປະເມນສະພາບການລງທນ ຂອງ ສປປ ລາວ 2014: ຄວາມບແນນອນ ຂອງນະໂຍບາຍ ໃນທາມກາງການຄະ

ໜອງເນອງ ຂອງຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ, ເດອນທນວາ 2014, ໜາທ. 62 39 ຍກຕວຢາງ, ການສາຫລວດວສາຫະກດ HRDME ປ 2013 ສາລບ ສປປ ລາວ ພບເຫນວາ ບລສດເຂາໃຈ ການຂາດແຄນທນ ຈະເປນຂຈາກດທ

ສາຄນ. ບນດາຂຈາກດອນໆ ໃນການເຂາເຖງສນເຊອ ລວມມຂນຕອນການຍນໃບສະໝກທສະຫລບສບຊອນ, ການຮຽກຫລກປະກນທສງ ແລະ ອດຕາດອກເບຍ ໃນການໃຫກຢມສງ.

ການປອຍສນເຊ ອພາຍໃນປະເທດໃຫແກພາກເອກະຊນ

47

ເງນກຢມຈາກທະນາຄານຢພາກພນ, ໄດມການເພມຂນ 65% ໃນລະຫວາງປ 2009 ແລະ 2012, ເຊງຈດໃຫ ສປປ ລາວ ຢໃກຊດກບຄາສະເລຍພາກພນໃນປ 2009.40 ໃນຂະນະດຽວກນ, ສະຖານະການທເໝາະສມຫລາຍກວາພນເດນຂນ ເມອພຈາ ລະນາການເຂາເຖງໂດຍທຽບຖານຕແຫລງການເງນອງຕາມຂະໜາດຂອງບລສດ, ໂດຍທບລສດຂະໜາດໃຫຍກວາ ເຂາເຖງໄດງາຍກວາການສະໜອງທນຂອງທະນາຄານ, ແລະ ສວນທເປນທລະກດຂະໜາດນອຍ, ຂະໜາດກາງ ແລະ ຂະໜາດຈລະພາກ ແນນອນຈະຫນໄປຫາແຫລງທາງເລອກອນ ລວມທງຜປອຍເງນກ ແລະ ສະມາຊກຄອບຄວ.41 ສງທາທາຍໃນການສງເສມການສະໜບສະໜນດານສະໜອງທນແບບທວເຖງໃນສະພາບເງອນໄຂຂອງພາກເອກະຊນພາຍໃນປະ ເທດ ທສະແດງລກສະນະໂດຍສດສວນທໃຫຍຂອງ SME ນນ ບແມນເອກະລກສະເພາະແຕຢ ສປປ ລາວ, ຍອນວາບນດາປະ ເທດກາລງພດທະນາອນໆໃນພາກພນ ຕອງໄດເບງໃນທາງເລອກການສະໜອງທນແບບທວເຖງເຊນກນ. ສາລບຕວຢາງ, ເບງຢຂອບຂຄວາມ 9 ທກາວເຖງປະສບການຂອງປະເທດຫວຽດນາມ ແລະ ຂອບຂຄວາມ 10 ກຽວກບປະສບການຂອງປະເທດບງ ກລາເທດ. ລາວໄດຮບການສະໜບສະໜນຈາກບນດາຄຮວມມການພດທະນາ, ລວມທງອງການ UNCDF ແລະ ທະນາຄານພດ ທະນາອາຊ (ADB), ກຽວກບການເງນຈລະພາກ ແລະ ການປບປງການເຂາເຖງການເງນຢຊນນະບດ. ແນມໄປທາງໜາຫາໄລຍະເວລາຂອງແຜນ NSEDP ຄງທ 8 ແລະ ໄກກວານນ, ໄດມປດໄຈຈານວນໜງທຈະຕອງໄດພຈາລະນາ ຖາຫາກ ການເຕບໂຕຂອງພາກເອກະຊນພາຍໃນ ແມນຈະຖກຈດໃຫສອດຄອງກບບນດາຫລກການ ແລະ ຄວາມເປນຈງໃນທາງປະຕບດຂອງການສງເສມການພດທະນາແບບຍນຍງຢ ສປປ ລາວ. ອນໜງ, ເປນທຮບຮເປນຢາງດວາໃນຂະນະທການລງທນໃນ ຂະແໜງທກຽວຂອງກບຊບພະຍາກອນທາມະຊາດໄດປະກອບສວນໃຫອດຕາການເຕບໂຕ GDP ທສງຕປຢາງຕເນອງ, ຂະແໜງ ການເຫລານ ສາມາດສາງຄວາມສຽງໃນຄວາມພະຍາຍາມຕຄວາມຍນຍງດານສງແວດລອມ ແລະ ບມທາອຽງທຈະຜນຂະຫຍາຍ ເປນວຽກເຮດງານທາໃນຈານວນຫລາຍ. ການວາງແຜນນະໂຍບາຍໄລຍະຍາວ ຈະຕອງທຈະປານປານອມຜນກາໄລໄລຍະສນກບໄລຍະຍາວ, ຍດທະສາດທຊວຍຜທກຍາກ. ອນຕມາຈະກຽວຂອງກບຄວາມພະຍາຍາມທຕເນອງ ເພອປບປງສະພາບແວດລອມທລະກດ ແລະ ການເຂາເຖງຕການສະໜອງທນສາລບ SME. ດງທໄດຕ ງຂ ສງເກດໃນບດການຕດຕາມເສດຖະກດລາວປ 2015, ຍງຈະຈາເປນຕອງໄດເອາໃຈໃສເພອຍກຜະລດຕະພາບດານການຜະລດກະສກາ, ຍອນວາສວນໃຫຍຂອງກາລງແຮງງານໃນປະຈບນ ແມນມສວນຮວມໃນຂະແໜງກະສກາ. ໃນປະຈບນການກຢມແມນນາໜາໂດຍຂະແໜງການກສາງ ແລະ ການຄາ, ແນມໄປໜາ, ທະນາຄານອາດຈະຕອງການທຈະປະເມນຜນຢາງຮອບຄອບວາທະນາຄານກາລງໃຫກຢມ ແກຂະແໜງການທເຕບໂຕຢາງ ເໝາະສມປຽບທຽບກບບລມະສດທໄດການດໄວໃນແຜນ NSEDP ຄງທ 8.

40 ຍກຕວຢາງ, ການສາຫລວດວສາຫະກດ HRDME ປ 2013 ສາລບ ສປປ ລາວ ພບເຫນວາ ບລສດເຂາໃຈ ການຂາດແຄນທນ ຈະເປນຂຈາກດທ

ສາຄນ. ບນດາຂຈາກດອນໆ ໃນການເຂາເຖງສນເຊອ ລວມມຂນຕອນການຍນໃບສະໝກທສະຫລບສບຊອນ, ການຮຽກຫລກປະກນທສງ ແລະ ອດຕາດອກເບຍ ໃນການໃຫກຢມສງ.

41 ທະນາຄານໂລກ (2014f). ໜາທ 62

48

ຂອບຂຄວາມທ 9: ການສະໜອງທນພາຍໃນ ແລະ ການລງທນຂອງວສາຫະກດ ຢ ປະເທດຫວຽດນາມ ການປະເມນການສະໜອງທນ ແລະ ການຊວຍເຫລອເພອການພດທະນາ (DFAA) ສາລບຫວຽດນາມໃນປ 2014 ເຫນວາໜງໃນສງທາທາຍຕນຕທປະເຊນໂດຍລດຖະບານຫວຽດນາມແມນກຽວຂອງກບການລະດມເງນທນສາລບການພດທະນາຂອງພາກເອກະຊນພາຍໃນ. DFAA ໄດພບເຫນວາສວນແບງທບສມສວນຂອງການປອຍສນເຊອຈາກຂະ ແໜງການທະນາຄານຂອງຫວຽດນາມໃຫແກ SOEs, ເຖງແມນຈະມປະສດທພາບການລງທນທຕາ, ເປນການບງບອກວາສດສວນທເປນແກນສານຂອງສນເຊອທມຢຫວຽດນາມແມນຖກນາໃຊຢາງບດ. ໃນເວລາດຽວກນ,ຂະແໜງ ການພາກເອກະຊນພາຍໃນແມນກາລງເຕບໂຕ. ການປະກອບສວນຂອງມນຕ GDP ໄດເຕບໂຕໄວກວາທງຂອງ SOE ຫລ ບລສດຕາງປະເທດ. ນອກໄປກວານ ບລສດເອກະຊນຍງມຂະໜາດນອຍເປນສວນໃຫຍ ແລະ ຜເປນເຈາຂອງໄດສະໜອງທນ, ແລະ ພວກເຂາເຈາປະເຊນກບບນດາອປະສກຕາງໆໃນການເຂາເຖງການປອຍສນເຊອຈາກຂະແຫນງການເງນ. ສເຫລານ ລວມມຂນຕອນທມຄວາມສບສນ ແລະ ຮຽກຮອງເອາຫລກປະກນທເຂມງວດ, ດງດຽວກນກບການທພາກລດຖະບານມການອດສດເງນຜານການໃຊຈາຍເຂາໄປໃນລະບບເສດຖະກດ (ຫລ crowding-out effect) ຂອງການກຢມໂດຍ SOE ໃນອດຕາທສງ. ດງນນ, ພາກເອກະຊນພາຍໃນປະເທດມຂດຄວາມສາມາດທຈາກດຕກດຈະກາເພມມນຄາທສງກວາ. ແຫລງຂມນ: ການສະໜອງເງນທນເພອກນພດທະນາ ສາລບ ເປາຫມາຍການພດທະນາແບບຍນຍງ ໃນປະເທດຫວຽດນາມ ທມລາຍໄດປານກາງ (ບດ DFAA ສາລບຫວຽດ ນາມ), ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລງທນຫວຽດນາມ, ຮາໂນຍ, ປ 2014.

49

ຂອບຂຄວາມທ 10: ການສະໜອງທນທລະກດແບບທວເຖງ ຢ ປະເທດບງກະລາເທດ ມທາງເລອກທຫລາກຫລາຍ ສາລບການສະໜອງທນໃຫທລະກດແບບທວເຖງຢປະເທດບງກະລາເທດ. ການໃຫກຢມຈາກທະນາຄານພານດໄດເພມທະວ, ຕາມຄວາມສາຄນດານເສດຖະກດຂອງຂະແໜງການທບເປນທາງການ ແລະ ວສາ ຫະກດການເງນຈລະພາກຂະໜາດກາງ-ນອຍ (MSMEs) ຖກຮບຮຢາງກວາງຂວາງ, ລວມທງການປະກອບສວນໃນການສາງວຽກເຮດງານທາ. ໃນປ 2009, ທະນາຄານແຫງບງກະລາເທດ ໄດລເລມເປາຫມາຍໃຫກຢມຈນວນ 3 ພນລານໂດລາສະຫະລດເພອເພມທະວການປອຍສນເຊອທເປນທາງການສາລບ MSMEs; ພາຍໃນປ 2012 ເປາໝາຍນ ໄດເພມຂນຫລາຍກວາສອງເທາເປນ 7.37 ຕໂດລາສະຫະລດ. ຂະແຫນງການເງນຈລະພາກຂອງປະເທດບງກະລາເທດ ຍງເຕບໂຕເຕມທ ແລະ ມສະຖາບນການເງນຈລະພາກ (MFIs) ທເຄອນໄຫວໃຫບລການຢພາຍໃນປະເທດ, ເຊງສະ ໜອງເງນກຍມຂະໜາດນອຍ, ບໃຊຫລກຊບປະກນ-ໄລຍະສນ. ການໃຫບລການສນເຊອໂດຍສະຖາບນ MFIs ປະ ກອບດວຍສນເຊອຈລະພາກທວໄປ, ສນເຊອທລະກດຈລະພາກ, ເງນກຢມຕາມລະດການ ແລະ ເງນກຢມເພອການຄມຄອງໄພພບດ. ອດຕາດອກເບຍແຕກຕາງກນລະຫວາງ MFIs ແຕຖກການດເພດານຢທ 27% ຕປ. ບງກະລາເທດ ຍງມມນນທ SME ເຊງສາງຕງຂນເພອໃຫຄາແນະນາແກ MSMEs, ໃນຂງເຂດເຊນການສາງຂດຄວາມສາມາດຂອງຜປະກອບການ, ການຂະຫຍາຍຕະຫລາດສາລບຜະລດຕະພນ ແລະ ການແນະນາກຽວກບການສາງຕງທລະກດໃໝ. ວສາຫະກດດານສງຄມ ຍງພນເດນເປນແຫລງສະໜອງເງນທນແບບທວເຖງທມຫວຄດປະດດສາງ. ພວກເຂາເຈາໃຊແນວທາງທລະກດເພອແກໄຂບນຫາສງຄມ ແລະ ສງແວດລອມ. ບງກະລາເທດມປະຫວດສາດທໜກແໜນຂອງວສາ ຫະກດສງຄມ, ໂດຍມອງການຈດຕງລະດບຊາດດງເຊນ: ອງການ BRAC ແລະ ມນນທ Grameen ໄດນາໃຊວສາຫະກດສງຄມເປນເຄອງມທມປະສດທຜນເພອຫລດຜອນຄວາມທກຍາກ. ວສາຫະກດສງຄມລະດມການສະໜອງເງນທນ ຈາກບກຄນຮງມທສດໃນໂລກ, ຮນເອກະຊນ, ສະຖາບນການສະໜອງເງນເພອການພດທະນາ, ແລະ ການຈດຫາເງນກຈາກທະນາຄານລດຖະບານ ແລະ ເອກະຊນ. ແຫລງຂມນ: ລດຖະບານບງກະລາເທດ, ການສາງຄວາມເຂມແຂງດານການເງນ ສາລບແຜນການຫາປ ຄງທ 7 ແລະ SDGs ໃນປະເທດບງກະລາເທດ: ການຄນພບ ມາຈາກການປະເມນ ການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ ອສະຫລະ, ເດອນມນາ 2016

3.2.2. ຄວາມໃຈບນກສນທານພາຍໃນປະເທດ ແລະ ຄວາມຮບຜດຊອບຕສງຄມ ການເຮດບນກສນຂອງເອກະຊນ, ທງພາຍໃນ ແລະ ນອກປະເທດ ຍງຢໃນໄລຍະຝກໄຂຂອງການພດທະນາ ຢ ສປປ ລາວ, ແຕກາລງເຕບໂຕຢາງຊາໆ ແຕຢາງຕເນອງ, ເຖງແມນວາຂມນກຽວກບກະແສເຫລານ ບຖກເກບກາໄດຄກແນເທອໃນປະຈບນ. ທາ ອຽງຂອງການເຕບໂຕຫລາຍຂນຂອງການເຮດບນກສນຂອງເອກະຊນ ຢ ສປປ ລາວ ແມນສອດຄອງກບແນວໂນມໃນທວໂລກ ແລະ ພາກພນ. ບດລາຍງານ MDGs ໃນປ 2014/15 ໄດຄນພບວາ "ໃນຂະນະທແຫລງຂອງການສະໜອງທນເພອການພດທະ ນາອນໆ, ໂດຍສະເພາະ ການຊວຍເຫລອຂອງຕາງປະເທດ, ແມນຢພາຍໃຕຄວາມກດດນ, ການເຮດບນກສນຂອງເອກະຊນປາ ກດວາກາລງເຕບໂຕ. ໃນປ 2012, ໃນຂະນະທ ODA ຢອາຊ ແລະ ປາຊຟກ ແມນ 33 ຕໂດລາສະຫະລດ ແລະ ODA ໃນການຮວມມລະຫວາງໃຕ -ໃຕ ມປະມານ 7 ຕໂດລາສະຫະລດ, ການສະໜອງທນຜານການເຮດບນກສນຂອງເອກະຊນ ມປະມານ 39 ຕໂດລາສະຫະລດ.42 ຄວາມຮບຜດຊອບຕສງຄມຂອງອງກອນ (CSR) ສະທອນບາງລກສະນະທຄາຍຄກນ. ກາວຄ, ໃນຂະນະທຂມນກຽວກບແນວ ໂນມຂອງ CSR ຢ ສປປ ລາວ ມຢຢາງຈາກດ, ແນວໂນມທເພມຫລາຍຂນຂອງພາກພນຊໃຫເຫນວາ CSR ອາດເປນຂງເຂດ

42 ESCAP/ADB/UNDP. ການເຮດໃຫມນເກດຂນ: ເຕກໂນໂລຢ, ການສະໜອງເງນທນ ແລະ ສະຖຕ ສາລບການພດທະນາແບບຍນຍງຢ ອາຊ ແລະ

ປາຊຟກ. ບດລາຍງານ MDGs ສາລບພາກພນ 2014/15. ໜາທ 44

50

ທມທາແຮງທຍງບທນເອາມາໃຊເຕມທເພອປະກອບສວນໃນການພດທະນາ. CSR, ແນວຄວາມຄດໃໝຢສາລບ ສປປ ລາວ,43 ຈາເປນຕອງມລະດບການພດທະນາເສດຖະກດທແນນອນ ກອນທມນຈະກາຍເປນຄນລກສະນະ (ຫລ ໜາຕາ) ຂອງນະໂຍບາຍຂອງອງກອນ. ປກກະຕແລວ, ແຮງຈງໃຈລເລມຕນຕສາລບການເຂາຮວມໃນ CSR ໂດຍທາມະຊາດແມນດານພາສອາກອນ, ຍອນວາກດຫມາຍສວຍສາອາກອນ ທອະນຍາດໃຫຄາໃຊຈາຍບາງຢາງ ສາມາດຫກພາສໄດ. ຢ ສປປ ລາວ, ໃນຂະນະທການຮຄນຄາຂອງ CSR ກາລງຄອຍໆ ເປນທຮບຮໃນວດທະນະທາອງກອນ ແລະ ທລະກດ, ມນຍງຢໃນຊວງໄລຍະເລມຕນທສດ. ຢ ສປປ ລາວ ໃນປະຈບນ ບມຂອບນຕກາ ຫລ ລະບຽບການພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນພເສດ. ລດຖະບານອາດຈະຕອງການທຈະພຈາລະນາເຊອມສານແຮງຈງໃຈເຂາໃນກດຫມາຍສວຍສາອາກອນທມຢ ແລະ ຂອບນຕກາ. ຢໃນປະເທດອນໆ ມການບນ ທກເກບກາເປນເອກະສານຢາງດທວາບລສດທໄດຮບປະໂຫຍດຈາກພາສແມນມກຈະເຂາຮວມຢາງຫາວຫນໃນກດຈະກາ CSR. ແນມໄປຂາງໜາ ຊອກຫາວທທາງທຈະສາງແຮງຈງໃຈເພມເຕມໃຫ CSR, ສປປ ລາວ ອາດຈະພຈາລະນາເບງຕວແບບທຖກນາໃຊໃນປະເທດອນໆ. ຢປະເທດອນເດຍຍກຕວຢາງ, ລດຖະບານໄດບງຄບໃຫບລສດໃຊຈາຍ 2% ຂອງກາໄລກຽວກບກດຈະ ກາ ເຊງປະກອບດວຍບລມະສດຂອງການພດທະນາແບບຍນຍງ.44 ຢປະເທດບງກະລາເທດ, ມການພດທະນາຫ າຍຢາງໃນດານ CSR, ດງເຊນ ການລວມເອາ CSR ເຂາໃນການພດທະນາຂອງນະໂຍບາຍອດສາຫະກາໃໝ ແລະ ການຮາງແຜນການຄມ CSR ແຫງຊາດ ທກຽວຂອງກບການຮວມມຂອງຫລາຍກະຊວງ, ອງການ NGO ແລະ ຄຮວມພດທະນາ. ບງກະລາເທດຍງໄດລະດມຊບພະຍາກອນທສາຄນໂດຍຜານທາງ "ກອງທນ CSR": ການບລຈາກໜງຄງສາລບເຫດການແຫງຊາດ ຫລ ໄພພບດ ເຊງເປນຂບງຄບໃຫສະຖາບນການເງນທງໝດ ແລະ ໄດຮບການຄມຄອງໂດຍທະນາຄານແຫງບງກະລາເທດ. ນບຕງແຕປ 2011, ຫລາຍກວາ 250 ລານໂດລາສະຫະລດ ຖກລະດມໄດໂດຍຜານຂະບວນການດງກາວນ. 45 ເນອງຈາກມການຮບຮອງເອາເປາໝາຍການພດທະນາແບບຍນຍງ, ແລະ ການສນທະນາກຽວກບການສະໜອງທນຢກອງປະຊມສາກນກຽວກບການສະໜອງທນເພອການພດທະນາຄງທ 3 ໃນປ 2015, ໄດມຄວາມສນໃຈຢາງເປນແກນສານຕບດບາດຂອງພາກເອກະຊນໃນການປະກອບສວນຕການບນລຜນຂອງ SDGs.. ດງນນ, ມນອາດຈະເປນກາລະໂອກາດທຈະຊອກຫາຊອງທາງການການປກສາຫາລທເລກເຊງ ແລະ ກວາງຂວາງ ຢ ສປປ ລາວ ຮວມກບອງກອນພາກເອກະຊນຊນນາແຖວໜາກຽວກບຄວາມຕອງການສາລບການປະກອບສວນຂອງພາກເອກກະຊນ ແລະ ຮບແບບທມທາແຮງ ແລະ ຂອບການນະໂຍບາຍທເອອອານວຍຢາງເໝາະສມໃນສະພາບເງອນໄຂຂອງລາວ. ສາລບການປກສາຫາລດງກາວຈະມປະສດທຜນ, ຈະມຄວາມຕອງການສາລບຂມນ ແລະ ຫລກຖານຂອງການລເລມ CSR ທມຢໃນປະເທດ. ຍງມຄວາມສາຄນອກເຊນກນ, ທຈະຈາແນກຕວຂບເຄອນອນດຽວກນ ແລະ ສງຈງໃຈລະຫວາງລດຖະບານ, ພາກເອກະຊນ, ແລະ ສງຄມ, ແລະ ການເຮດວຽກຈາກພນຖານນນເພອຊອກຫາວທແກໄຂດານນະໂຍບາຍເພອຊກຍໃຫພາກເອກະຊນທຈະລງທນໃນການພດທະນາ. ແນວທາງດງກາວຈະສອດຄອງກບຄວາມເຂາໃຈທທນສະໄໝກວາ ແລະ ກາລງພນເດນຂອງ CSR, ເຊງໄປໄດດເກນກວາການສງເກດເບງ CSR ເປນດງການກສນ ແລະ ປະຊາສາພນໂດຍສວນໃຫຍ ແລະ ເລງໃສຫລາຍຂນຕຄວາມຮບຜດຊອບຂອງນຕບກຄນໃນພາກເອກະຊນ ເພອດາເນນງານເປນດງຜມສວນກຽວຂອງໃນວາລະການພດທະນາແບບຍນຍງໃນໄລຍະຍາວ. ອນທຈງ, ບດລາຍງານຂອງຄະນະກາມະການເສດຖະກດ ແລະ ສງຄມສາລບອາຊ ແລະ ປາຊຟກ (ຫລ ESCAP) ປ 2013 46 ໄດໃຫຂສງເກດວາທດທາງຂອງແນວຄດໃໝກຽວກບ CSR ຕອງມການປຽນແປງວທການເຮດທລະກດ, ມງໜາໄປສການນາ 43 UNDP ປະຈາ ສປປ ລາວ ໄດສະໜບສະໜນ ການຈດຕງເວທແຫງຊາດຄງທາອດ ກຽວກບ ໃນປ 2012. ເບງເພມເຕມທ:

44 ESCAP/ADB/UNDP. ການເຮດໃຫມນເກດຂນ: ເຕກໂນໂລຊ, ການສະໜອງທນ ແລະ ສະຖຕ ສາລບການພດທະນາແບບຍນຍງ ຢອາຊແລະ

ປາຊຟກ. ບດລາຍງານ MDGs ສາລບພາກພນ 2014/15. ໜາທ 45 45 ລດຖະບານ ບງກະລາເທດ, ການສາງຄວາມເຂມແຂງການສະໜອງທນ ສາລບ ແຜນການ ຫາປ ຄງທ 7 ແລະ SDGs ຢ ປະເທດບງກະລາເທດ:

ການຄນພບຈາກ ການປະເມນການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ ອດສະຫລະ, ມນາ 2016, ຫນາ 52-54. 46 ຄະນະກາມະການເສດຖະກດແລະສງຄມສາລບອາຊແລະປາຊຟກ ຈາກຄວາມຮບຜດຊອບຕສງຄມຂອງອງກອນໄປສຄວາມຍນຍງຂອງອງ

ກອນ: ການເຄອນຍາຍວາລະການພດທະນາໄປຂາງໜາ ຢອາຊ ແລະ ປາຊຟກ (ການສກສາດານການຄາ ແລະ ການລງທນ ເລກທ 77), 2013, ໜາທ. 6-8.

51

ໃຊຫລກເກນການພດທະນາແບບຍນຍງ - ແລະລາຍງານທຄບການດ - ເປນສວນໜງທຈາເປນຂອງຍດທະສາດຂອງອງກອນສາລບການການຢລອດໃນໄລຍະຍາວຂອງທລະກດ. ນອກຈາກນນ, ໃນຂະນະທມ ສນທສນຍາສາກນຫລາຍຢາງ ສາລບປະເມນຄວາມຍນຍງ/ຄວາມຮບຜດຊອບຂອງອງກອນ, ມຄວາມຕອງການໃນການມາບນຈບກນຂອງສນທສນຍາເຫລານ ເພອຫລດຜອນ ຂການດໃນການລາຍງານ ແລະ ຊກຈງໃຫທລະກດ ກາເອາຄວາມຍນຍງຢາງຈງຈງ, ດງດຽວກນກບເຮດໃຫງາຍດາຍ ທຈະລາຍງານກຽວກບຄວາມຄບໜາ. ບດລາຍງານດງກາວ ຍງໄດເນນໜກເຖງຄວາມສາຄນຂອງບດບາດຂອງລດຖະບານທຈະສາງອດທພນຕຜນຮບ (ເຊນ ວທທາງໃບອະນຍາດ ແລະ ສນຍາຖນຕດສນມອບໝາຍ); ພດທະນາເຄອງມທອງຖນ; ແລະ ນາໃຊກນໄກການອອກໃບຢງຢນ. ໃນຂະນະທ ຜການດທາງນະໂຍບາຍ ແລະ ພາກສວນກຽວຂອງໃນ ສປປ ລາວ ພຈາລະນາມາດຕະການທແທດເໝາະກບທອງຖນ ເພອສາງແຮງຈງໃຈເພມຕມຕ CSR ແລະ ແນວຄວາມຄດໂດຍລວມຂອງຄວາມຍນຍງໃນພາກເອກະຊນ, ສງເຫລານ ອາດເປນປດໄຈທຈະຈຈາໄວ ໃນການສງເສມການປກສາຫາລ ແລະ ບາດກາວຢໃນຂງເຂດດງກາວນ ຂອງທາ ແຮງການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ.

52

ບດທ 4. ການເງນພາຍນອກ

4.1. ການເງນສາທາລະນະພາຍນອກ ກະແສການເງນພາຍນອກ ໄດມບດບາດສາຄນໃນການສະໜບສະໜນການພດທະນາເສດຖະກດຢປະເທດທກາລງພດທະນາ ແລະ ປະເທດທຢໃນໄລຍະຂາມຜານ, ໂດຍສະເພາະແມນໃນໄລຍະຕນໆ, ໃນເວລາທຊບພະຍາກອນພາຍໃນອາດມຈາກດ ຫ ຂາດຫາຍໄປ. ການເງນພາຍນອກ ສາມາດຊວຍເປນຂວຕໃຫຊອງວາງທາງດານທນຮອນ, ເຊນດຽວກນກບຊອງວາງດານທກສະ/ຂດຄວາມສາມາດ,ໂດຍນາເອາຄວາມຮ ແລະ ທກສະເຂາມາສປະເທດທບພບເຫນໄດໃນຕະຫ າດແຮງງານພາຍໃນ ແລະ ສະໜບສະໜນການປະຕຮບດານສະຖາບນເພອສາງສະພາບແວດລອມທເອອອານວຍສາລບການພດທະນາຂດຄວາມສາມາດແບບຍນຍງ ຢ ສປປ ລາວ, ຂະບວນການໂຕະມນ (RTP) ເຮດໜາທເປນເວທແຫງຊາດເພອສງເສມການເປນຄຮວມມທມປະສດທຜນ ແລະ ຄວາມຮບຜດຊອບເຊງກນແລະກນຂອງທງລດຖະບານ ແລະ ຄຮວມພດທະນາກຽວກບການຮວມມເພອພດທະນາ. ກະຊວງ MPI /ກມ DIC ເຮດໜາທເປນກອງເລຂາທການແຫງຊາດສາລບຂະບວນການໂຕະມນ, ໄດປະສບຄວາມສາເລດໃນການສະໜບສະໜນຂະບວນການໂຕະມນ (RTP) ແລະໂດຍສະເພາະແມນກອງປະຊມຈດຕງປະຕບດງານຂະບວນການໂຕະມນ(RTIM). ຢາງໃດກຕາມ, ມບາງຂງເຂດສາລບການປບປງທເປນທາແຮງໃນກນໄກ. ຕວຢາງ, ມຄວາມບສອດຄອງກນກຽວກບວາໜວຍງານຂະແໜງການ (SWGs) - ເຊງຕນຕແມນຈດຕງຂນເລງໃສກະຊວງສາຍຕງ. ບາງກະຊວງສາຍຕງທເຂາມສວນກບ SWGs ມໜວຍງານປະສານງານການພດທະນາກບສາກນ, ໃນຂະນະທກະຊວງອນບໄດເຮດ ໃນຂະນະທການປະສານງານດານວຊາການຂອງ RTP ໄດຮບການດາເນນການໂດຍກະຊວງ MPI/ກມDIC, ມນຍງບແຈມແຈງ ວາການປະສານງານດານນະໂຍບາຍເຮດຄແນວໃດ. ຄະນະກາມະການຊນາອາດຈະຖກສາງຕງຂນເພອຈດຕງປະຕບດຍດທະສາດແຫງຊາດ, ແຕມກຈະປະກອບດວຍການປະສມກນຂອງພະນກງານວຊາການ ແລະ ທໄດຮບການແຕງຕງທາງການເມອງ. ນອກນນ ຍງມພນທສາລບປບປງໃນການການດສດໜາທ ແລະ ການແບງງານລະຫວາງກນໄກດານສະຖາບນຕາງໆທກຽວຂອງກບ RTP. ຕວຢາງເຊນ ໃນບາງກລະນ RTM ໄດປະຕບດຫນາທເຊງຄະນະຊນາສາມາດເຮດໄດ. ຍງມບາງກລະນທບນຫາໄດຖກຍກຂນມາໃນລະດບ RTM ແລະ/ຫ RTIM ທສາມາດແກໄຂໄດຢາງມປະສດທພາບຫລາຍຂນ ຢເວທສະຫນບສະຫນນອນໆ (ໜວຍງານ SWG, ແລະ ອນໆ) ສປປ ລາວ ໄດລງນາມໃນຖະແຫ ງການວຽງຈນກຽວກບປະສດທຜນຂອງການຊວຍເຫ ອກບຄຮວມພດທະນາໃນປ 2006. ອງຕາມ ຖະແຫ ງການປາຣກຽວກບປະສດທຜນຂອງການຊວຍເຫ ອ, ໂດຍໄດສມໃສເງອນໄຂສະພາບແວດລອມຂອງ ສປປ ລາວ ແລະ ການດວາລດຖະບານ ແລະ ຄຮວມພດທະນາມຫນາທ ແລະ ຮບຜດຊອບຕການປະຕບດງານ ແລະ ຫມນຫມາຍໃນການເຮດວຽກຮວມກນ. ຖະແຫ ງການ ຍງໄດຮບປະກນຄວາມເປນຜນາຂອງລດຖະບານກຽວກບວາລະການພດທະນາ, ໃນນາມປະ ຊາຊນຂອງ ສປປ ລາວ, ແລະ ອງໃສ ຫາຫ ກການ: 1) ເພມທະວການເປນເຈາການຂອງນະໂຍບາຍ, ການຈດຕງປະຕບດ ແລະ ບລມະສດຂອງປະເທດ; 2) ປບປງການສະໜບສະໜນຂອງຄຮວມພດທະນາໃຫສອດຄອງກບນະໂຍບາຍ ແລະ ແຜນການຂອງປະເທດຊາດ, ແລະ ເພມການສະໜບສະໜນ ແລະ ການນາໃຊລະບບແຫງຊາດ; 3) ການປະສານກມກຽວ ແລະ ການເຮດໃຫງາຍດາຍຂອງຂນຕອນ ແລະກດຈະກາຂອງຄຮວມພດທະນາ; 4) ຮບຮອງເອາຫ ກການຂອງການຄມຄອງເພອຜນໄດຮບເພອຮບ ປະກນການນາໃຊຢາງມປະສດທຜນຂອງຊບພະຍາກອນ ແລະ 5) ທງລດຖະບານ ສປປ ລາວ ແລະ ຄຮວມພດທະນາແມນຮບ ຜດຊອບຕຄວາມຄບຫນາ. ໃນປ 2015, ເກອບຮອດ 10 ປ ຫ ງຈາກລງນາມໃນຖະແຫ ງການວຽງຈນກຽວກບປະສດທຜນຂອງການຊວຍເຫ ອ,ໃນກອງປະ ຊມໂຕະມນລະດບສງ ຄງທ12 ໃນເດອນພະຈກ 2015, ສປປ ລາວ ແລະ ຄຮວມພດທະນາໄດເຊນຖະແຫ ງການວຽງຈນກຽວກບການເປນຄຮວມເພອການພດທະນາທມປະສດຕຜນ (2016 -2025). ຖະແຫລງການການເປນຄຮວມງານ ສະບບໃໝດງກາວນ ກາວເຖງຄວາມຄບໜາທເຮດໄດໃນການຈດຕງປະຕບດ ແລະ ການດດປບເຂາກບທອງຖນ ‘ຫ ກການແກນກາງ’ ຂອງ

53

ປະສດທຜນຂອງການຊວຍເຫ ອນບແຕປ 2006, ແຕຮບຮຢາງຊດເຈນເຖງສະພາບແວດລອມທກາລງປຽນແປງຂອງການສະ ໜອງທນເພອການພດທະນາ ແລະ ຄວາມຕອງການສາລບລະບບ ແລະ ສະຖາບນທສາມາດຄມຄອງຢາງມປະສດທພາບແຫ ງຂອງການສະໜອງທນເພອການພດທະນານອກເໜອຈາກ ODA.ໂດຍສະເພາະ, ຖະແຫ ງການໃໝໄດພຈາລະນາກຽວກບຄວາມຕອງການທຈະສາງຄວາມເຂມແຂງໃຫແກການລະດມຊບພະຍາກອນພາຍໃນ (ສາທາລານະ ແລະ ເອກະຊນ), ການຮວມມລະຫວາງໃຕ-ໃຕ ແລະ ການຮວມມສາມຫລຽມ ແລະ ການລງທນໂດຍກງຂອງຕາງປະເທດ. ຖະແຫ ງການໃຫມຍງອາງອງເຖງຄວາມສາຄນຂອງການສາງຄວາມເຂມແຂງ ແລະ ການສງເສມການເປນຄຮວມແບບທວເຖງ, ລວມທງການຈດຕງທາງສງຄມ, ຄຮວມຈາກການຮວມມລະຫວາງໃຕ-ໃຕ ແລະ ພາກເອກະຊນ. ດງທເປນ ການຕດຕາມຜນຕຈາກການລງນາມໃນຖະແຫ ງການການເປນຄຮວມສະບບໃຫມ, ລດຖະບານແຫງ ສປປ ລາວ (ກະ ຊວງ MPI) ກາລງດາເນນ ຂະບວນການພດທະນາ ແຜນປະຕບດງານຂອງປະເທດ, ເຊງຈະເປນທຕອງການ ເພອແກໄຂບນຫາສງທາທາຍ ໃນການຕດຕາມການຈດຕງປະຕບດ ຂອງຖະແຫ ງການສະບບໃຫມ. ເຖງຈະມສງທາທາຍກຕາມ ແນວຄວາມຄດພນ ຖານຂອງຖະແຫ ງການສະບບໃໝ ແລະ ໂດຍສະເພາະ ການອາງອງເຖງຄວາມຕອງການ ເພອນາໃຊແຫ ງທນທງຫມດ ຂອງການສະ ຫນອງທນເພອການພດທະນາ ເປນກຍງທຮບຮ.:

"ການເພມປະສດທພາບສງສດ, ການໃຊປະໂຫຍດຂອງການຕມເຕມກນ ແລະ ການສາງສມໃສການມຜນກະທບຕກນ ແລະກນຢາງເໝາະສມທສດຂອງແຫ ງທນທງໝດຂອງການສະໜອງທນ ແລະ ການຈດຫາຊບພະຍາກອນເປນສງຈາເປນເພອເຮດໃຫການ ເປນຄຮວມການພດທະນາມປະສດທຜນດງກາວນເປນຄວາມສາເລດ. ລກສະນະ ແລະ ຂອບເຂດ ທສອດຄອງກບຊບພະຍາກອນ ແລະ ຂອບນະໂຍບາຍຂອງພວກເຮາເພອບນລການພດທະນາແບບຍນຍງ ແລະ ທວເຖງຢ ສປປ ລາວ ເປນຈດໃຈກາງຂອງວາລະອນດຽວກນຂອງພວກເຮາໃນການກາວໄປຂາງຫນາ."47

4.1.1. ການຊວຍເຫ ອທາງການເພ ອການພດທະນາ (ODA): ເງນຊວຍເຫ ອລາ ແລະ ເງນກ ຢ ມ ການຊວຍເຫ ອທາງການເພອການພດທະນາ (ODA)ໃຫແກ ສປປ ລາວ ໄດເພມທະວນບຕງແຕຕນຊມປ 2000,ບນລເຖງ 525 ລານໂດລາສະຫະລດໃນປ 2014, ເພມຂນຈາກລະດບຂອງ 394 ລານໂດລາສະຫະລດໃນປ 2000. ອງຕາມການຄາດຄະເນຂອງ OECD, ODA ຄາດວາຈະສບຕຄງທໃນຫ າຍປຕຫນາ, ເພມທະວຈນເຖງ 526 ລານໂດລາສະຫະລດໃນປ 2018 ຫ ງຈາກທຫດລງມາຢ 477 ລານໂດລາສະຫະລດໃນປ 2015. ສງນເປນໄປຕາມຄາໝນສນຍາຂອງປະເທດສະມາຊກ OECD/ DAC ເພອໃຫບລມະສດປະເທດດອຍພດທະນາ, ເຊງໄດຢາຕມຢກອງປະຊມການສະໜອງທນເພອການພດທະນາປ 2015 ຢອາດສອາບາບາ. ໃນແງປະສດທພາບການປຽບທຽບ, ສປປ ລາວເປນປະເທດທໄດຮບປະໂຫຍດຫລາຍ ເປນອນດບທ 10 ຂອງ ODA ຢທະວບອາຊ, ຍງຢຕາມຫລງປະເທດອນດງເຊນ ກາປເຈຍ (795 ລານໂດລາໃນປ 2014) ແລະ ເນປານ (974 ລານໂດລາໃນປ 2014)48. ຢາງໃດກຕາມ, ເນອງຈາກ ທຂະຫນາດຂອງປະຊາກອນຂອນຂາງນອຍ, ສປປ ລາວ ຈະເຮດໄດດກວາໃນແງຂອງ ODA ຕຫວຄນ. ໂດຍມ 64 ໂດລາສະຫະລດຕຫວຄນ, ສປປ ລາວ ກາຍເປນປະເທດຢອນດບຕນຂອງລາຍຊ, ຕາມຫລງ ອຟການດສະຖານ (Afghanistan), ພຖານ (Bhutan), ມງໂກລ (Mongolia) ແລະ ຕມເລສະເຕ (Timor - Leste). ຕາມທສວນແບງຂອງ GNI ຢທ 4 ເປເຊນ, ສປປ ລາວ ແມນຄາຍຄກບປະເທດອນໆເກອບທງຫມດ ທໄດຮບປະໂຫຍດທສາຄນຂອງ ODA ໃນທະວບອາຊ.49

47 ຖະແຫງການວຽງຈນ ກຽວກບການເປນຄ ຮວມເພ ອການຮວມມ ພດທະນາທມປະສດທຜນ, ຫນາ. 9 48 ການຊວຍເຫ ອທເປນແຜນງານລະດບປະເທດ. ການຊວຍເຫ ອທເປນແຜນງານລະດບປະເທດ.(CPA). ຫມາຍເຫດ: CPA ແມນ

ສວນຫນ ງ ຂອງການຊວຍເຫ ອ ທຜ ໃຫທ ນ ສາມາດສາງເປນແຜນງານສາລບແຕລະປະເທດ ຫ ພາກພ ນ, ແລະ ເຊ ງໃນນ ນ ປະເທດຄ ຮວມ

ສາມາດມຄາເຫນທສາຄນ. CPA ແມນຕວແທນທໃກຊດຂອງການຊວຍເຫ ອທໄປຍງປະເທດຄ ຮວມ ຫລາຍກວາແນວຄດຂອງ ODA. 49 ທະນາຄານໂລກ: ຕວຊບອກການພດທະນາໂລກ.

54

ໃນແງຂອງອງປະກອບ, ທາອຽງບໄດມການປຽນແປງຕະຫ ອດໄລຍະ 10 ປຜານມາ. ການຊວຍເຫ ອສວນໃຫຍໃຫແກ ສປປ ລາວ ແມນປະກອບດວຍການຊວຍເຫ ອລາ, ມພຽງແຕ 4% ຂອງການຊວຍເຫ ອທໄດຮບເປນການກຢມເງອນໄຂຜອນຜນ.ປະມານໜງ ສວນສາມຂອງ ODA ແມນມາຈາກຄຮວມງານພະຫພາຄ. ຂະແໜງການທສາຄນທສດແມນ:ໂຄງລາງພນຖານເສດຖະກດ (16%), ການປກຄອງແລະການຈດຕງທາງສງຄມ (16%), ການສກສາ (15%) ແລະ ສຂະພາບ (11%).50 ຜສະໜອງລາຍທໃຫຍທສດທງ 10 ລາຍ ໄດສະໜອງປະມານ 80% ຂອງ ODA ທໃຫແກ ສປປ ລາວ. ຄາໝນສນຍາ ODA ໃນປ 2014 ຊໃຫເຫນວາ 32 ຜສະໜອງທແຕກຕາງກນໄດສະໜອງທນຮອນໃຫແກ 1222 ໂຄງການ, ເຊງສະແດງໃຫເຫນເຖງການແບງອອກເປນ ຊນສວນຂອງຊບພະຍາກອນ ກະຈາຍທວທງໂຄງການທງຫລາຍ.51

ໃນຂະນະທ ODA ໃນເບອງຕນແມນແຫ ງທນທສາຄນທສດ,ໂດຍສະເພາະສາລບການພດທະນາສງຄມ ແລະ ໂຄງລາງພນຖານ, ລະດບທຽບຖານຂອງ ODA ໄດຫດຖອຍລງ ພອມກບການເຕບໂຕຂອງກະແສການສະໜອງທນຂອງເອກະຊນພາຍນອກ (ຕນ ຕແມນ FDI). ທາອຽງນແນນອນວາຈະສບຕ. ໃນຂະນະທກາລງຫລດພນຈາກສະຖານະພາບປະເທດດອຍພດທະນາ, ສປປ ລາວ ອາດຈະບມການເຂາເຖງອກຕໄປໃນການສະຫນອງທນທເປນບລມະສດຈາກຫລາຍໆປະເທດສະມາຊກ DAC ທອາດພ ຈາລະນາເລງຊບພະຍາກອນຂອງເຂາເຈາໃສບນດາປະເທດດອຍພດທະນາອນໆ. ເຖງຢາງໃດກຕາມ, ໃນເວລາດຽວກນ, ການຫດພນຈາກສະຖານະພາບປະເທດດອຍພດທະນາ ອາດເປດກາລະໂອກາດຫ າຍຕມສາລບ ສປປ ລາວ, ຍອນວາໄດກາຍມາເປນປະ ເທດທມສດ ໄດຮບການສະໜອງທນທບແມນເງອນໄຂຜອນຜນຈາກທງຄຮວມທະວພາຄຂອງຕນໂດຍນາໃຊເຄອງມກຢມ (ເຊນ ຝຣງ, ເຢຣະມນ, ຍປນ ແລະ ເກາຫລ) ແລະ ອງການພະຫພາຄ (ຕວຢາງທະນາຄານພດທະນາອາຊ ແລະ ທະນາຄານໂລກ). ໃນຂະນະທປະເທດ ແນມໄປຂາງໜາສການຫດພນຈາກສະຖານະພາບປະເທດດອຍພດທະນາ ແລະ ພຈາລະນາຜນກະທບທເປນໄປ ໄດໃນແງຂອງການເຂາເຖງຮບແບບຂອງການສະໜອງທນ ແລະ ການຈດສນທແທດເໝາະທສດຂອງຮບແບບການສະໜອງທນທມຢແລວ ລວມທງ ODA, ມນອາດຈະເປນປະໂຫຍດທຈະຮຽນຮຈາກປະສບການຂອງປະເທດອນ. ຂອບຂຄວາມ 11 ອະທບາຍເຖງແນວທາງຂອງຫວຽດນາມໃນການຄມຄອງບນຫາເຫ ານ, ເຊງໄດຖກຍກຂນພຈາລະນາໃນການສກສາ DFAA ທເສດສນແລວ ໃນປ 2014.

ແຜນພາບ 4.1: ການເບກຈາຍ ODA ຢ ສປປ ລາວ - ທາອຽງທາງປະຫວດສາດ (ລານໂດລາສະຫະລດ)

ແຫລງ: ເວທການຄມຄອງການຊວຍເຫລອ: ສປປ ລາວ

50 ທະນາຄານໂລກ: ຕວຊບອກການພດທະນາໂລກ. 51 ລະບບການລາຍງານຂອງອງການ OECD.

ຂຜ ກພນ ການເບກຈາຍ

ການປະກອບສວນຂອງຜ ໃຫທນ

55

4.1.2. ກະແສທນທາງການອ ນໆ (OOFs) ກະແສທນທາງການອນໆ ປະກອບດວຍການເຮດທລະກາໂດຍພາກລດ (ທງລດຖະບານຈາກປະເທດສະມາຊກອງການ OECD ຫ ອງການແບບພະຫພາຄ) ເຊງບມເງອນໄຂຄບສາລບທຈະມສດເປນ ODA. ສງນແມນຍອນວາພວກມນບແມນຈດປະສງຕນຕ ແນໃສການພດທະນາ ຫ ຍອນວາພວກມນມອງປະກອບຊວຍເຫ ອລາທໜອຍກວາ 25%.52 ຜໃຫທນສວນໃຫຍ, ຍກເວນຝຣງ ແລະ ທະນາຄານ ADB ບໄດສະໜອງ OOFs ໃຫແກ ສປປ ລາວ, ເຊງມສດໄດຮບການສະໜອງທນທມເງອນໄຂຜອນຜນໃນຖານະທມສະຖານະພາບປະເທດດອຍພດທະນາ. OOFs ໄດເພມຂນຈາກ 33 ລານໂດລາສະຫະລດໃນປ 2010 ມາເປນ 204 ລານໃນປ 2014,53 ເຊງສນເຊອເພອສງອອກມຈາກດທສດ, ເປນຕວແທນທໜອຍກວາ 10 ລານໂດລາໃນແຕລະປ. OOFs ແມນແນນອນຈະສບຕຂະຫຍາຍໂຕອກ. ດງທຂມນສະແດງໃຫເຫນວາມຄາໝນສນຍາຈາກສະຖາບນການເງນສາກນ (IFC) ຕງແຕ 2013.54 ເຊນດຽວກນ, ໃນຂະນະທ ສປປ ລາວ ຫດພນອອກຈາກສະຖານະພາບປະເທດດອຍພດທະນາພາຍໃນປ 2020, ປະເທດອາດຈະກາຍເປນຜມສດໄດຮບເງນກທບແມນເງອນໄຂຜອນຜນຈາກຄຮວມພດທະນາໃນຂງເຂດທກວາງຫລາຍຂນ. ສດທາຍແຕບທາຍສດ, ການປກສາຫາລທກາລງດາເນນ ຢໃນຄະນະກາມະການໃຫການຊວຍເຫ ອດານການພດທະນາຂອງອງການ OECD ກຽວກບການສະໜບສະໜນເປນທາງການ ເພອສງເສມການພດທະນາແບບຍນຍງ (TOSSD) ອາດມຜນສະ ທອນ ໃນອະນາຄດກຽວກບປະເພດຊບພະຍາກອນທ ສປປ ລາວ ອາດຈະສາມາດເຂາເຖງໄດ (ເບງຢຂອບຂຄວາມ 1 ກຽວກບຄານຍາມຂອງ ODA ແລະ TOSSD ໃນບດທ 1). ການວເຄາະຂມນ ສະແດງໃຫເຫນວາເງນກຢມສວນໃຫຍຈາກຈນແມນ OOF ຕາມລກສະນະ, ສະໜອງໃຫທບແມນເງອນໄຂທຜອນຜນ (ເບງຢພາກສວນກຽວກບການຮວມມລະຫວາງໃຕ-ໃຕ). ການຄມຄອງເງນກຢມດງກາວຮຽກຮອງໃຫມຄວາມເອາ ໃຈໃສຢາງໃກຊດ ຍອນຜນກະທບທເປນໄປໄດໃນຄວາມຍນຍງຂອງສນເຊອ. ຍກຕວຢາງ ທະນາຄານ ADB ມອງເຫນພາກລດ ຫ ການກຢມທຄາປະກນໂດຍລດສາລບໂຄງການມລາຍຮບສງທຈະສາມາດທຈະສາງຊບພະຍາກອນ ເພອຊາລະຫນສນຂອງພວກເຂາເຈາ.55 ສາລບການປກສາຫາລເພມຕມອກກຽວກບຄວາມຍນຍງຂອງຫນ, ເບງຢພາກສວນໜສນພາຍນອກ ແລະ ການກຢມ.

52 ປະເພດນປະກອບດວຍ, ໂດຍຄວາມຫມາຍ: ການປອຍສນເຊອສງອອກ ໃຫໂດຍກງກບຜຮບການຊວຍເຫລອ ໂດຍອງການ ຫ ຫນວຍງານທ

ເປນທາງການ ("ສນເຊອສງອອກໂດຍກງເປນທາງການ"); ການເຂາຊສດທ ໂດຍລດຖະບານ ແລະ ສະຖາບນການເງນສນກາງ ຂອງຫລກຊ ທອອກໂດຍ ທະນາຄານພດທ.ະນາຫ າຍຝາຍ ໃນເງອນໄຂຕະຫ າດ; ເງນອດຫນນ (ຊວຍເຫ ອລາ) ໃຫກບພາກເອກະຊນ ເພອຫລດ ການປອຍສນເຊອ ໃຫແກບນດາປະເທດກາລງພດທະນາ; ແລະ, ທນເພອສະຫນບສະຫນນການລງທນພາກເອກະຊນ.

53 ແຫ ງຂມນຈາກອງການ OECD, ການກຢາຍທາງດານພມສາດ ຂອງກະແສການສະຫນອງທນ ໃຫແກປະເທດກາລງພດທະນາ, ປ 2016. 54 http: // statsoecd.org, ລະບບການລາຍງານຜໃຫກຢມ (ຫລ ເຈາຫນ) ເຂາເຖງໄດໃນວນທ 22 ມນາ 2016. 55 ທະນາຄານພດທະນາອາຊ (ADB) (2013). 'ການຈດປະເພດ ແລະ ການຫລດພນຂອງປະເທດສະມາຊກກາລງພດທະນາ'. ຄມການປະຕບດ

ງານ. OM A1 / BP Manila: ADB.

56

ຂອບຂຄວາມທ 11: ບດບາດຂອງການຊວຍເຫ ອເພ ອການພດທະນາ ຢ ຫວຽດນາມ ປະເທດທມລາຍໄດປານກາງ ການສກສາຂອງ DFAA ຢຫວຽດນາມ ໄດຄນພບວາ ບດບາດຂອງການຊວຍເຫ ອເພອການພດທະນາໃນຫວຽດນາມ ໄດກາຍເປນເລອງບຊດເຈນຫ າຍຂນ.ໃນຂະນະທການເຂາເຖງການສະໜອງທນເພອການພດທະນາຈາກແຫ ງພາຍໃນ ແລະ ຕາງປະເທດໄດຂະຫຍາຍຕວ, ODA ມຄວາມສາຄນໜອຍລງຫ າຍຕາມທເປນແຫ ງຂອງການສະໜອງທນ. ຄວາມຕອງການຂອງຫວຽດນາມ ບຈາເປນວາແມນເພອມການສະໜອງທນເພອການພດທະນາທຫ າຍຂນ, ແຕຂອນຂາງທຈະແມນການນາໃຊຊບພະຍາກອນທມຢແລວໃຫມປະສດທຜນຫ າຍຂນ, ເພອເພມພນໃຫໄດສງສດຜນໄດຮບດານການພດທະນາ. ໃນອກດານໜງຕາບໃດທຫວຽດນາມປະເຊນຄວາມຫຍງຍາກໃນການນາໃຊເງນທນເພອການພດທະນາຂອງຕນຢາງມປະສດທຜນ, ODA ມຄວາມສາຄນຫ າຍເກນກວາມນຄາເງນໂດລາຂອງມນ. ODA ສະໜອງສວນແບງທສາຄນຂອງທນຮອນທມຢແລວສາລບດາເນນການການລເລມນະໂຍບາຍໃໝ, ເຊງເປນສງສາຄນຕາມທການເຕບໂຕຢຫວຽດນາມກາຍເປນການຊວຍຜທກຍາກໜອຍລງຕາມລກສະນະ ແລະ ກລະນຂອງຄວາມທກຍາກທເປນພາລະໜກທຍງຄງຄາງທນບມນບຫຍງຍາກທຈະແກໄຂ. ODA ຍງສບຕມບດບາດສາຄນໃນການຮບປະກນວາການໃຊຈາຍດານການພດທະນາແມນມຄວາມສະເຫມພາບ, ລວມທງການຫນທດເອາຊບພະຍາກອນຫ າຍຂນໄປສເຂດພາກທທກຍາກ. ໂດຍທນທທຫວຽດນາມ ບນລສະຖານະພາບຂອງປະເທດລາຍໄດປານກາງ (MIC), ຜໃຫທນທະວພາຄບາງປະເທດ ໄດເລມຄອຍໆຖອຍອອກຈາກແຜນງານການຊວຍເຫ ອຂອງເຂາເຈາ. ເຖງແມນວາໃນປະຈບນຫວຽດນາມມການເຂາເຖງໃນຂງເຂດທກວາງຂອງທາງເລອກການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ, ແຕມນຍງສະແດງໃຫເຫນຫ າຍໆຢາງ ຂອງລກສະນະສງທາທາຍທາງດານສະຖາບນຂອງປະເທດທມລາຍໄດຕາ. ດງນນ ODA ຍງມບດບາດສາຄນໃນການຊວຍເຫ ອຫວຽດນາມ ເຮດການຂາມຜານໄປສໄລຍະຕໄປຂອງການພດທະນາ. ເປນການຕງຂສງເກດວາພາລະບດບາດຂອງ ODA ໃນປະເທດທບເພງພາການຊວຍເຫລອຄວນຈະເປນພະລງງດແຫ ງທນອນໆ ຂອງການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ. ບດລາຍງານ DFAA ພບເຫນວາສງດງກາວນເປນຄວາມຈງຢຫວຽດນາມ, ແຕໂຕແຍງວາບລມະສດຄວນເປນສງທາອດ ແລະ ສາຄນທສດກຽວກບການເພມທະວປະສດທພາບ ແລະ ປະສດທຜນຂອງແຫ ງທນອນໆ ຂອງການສະຫນອງທນເພອການພດທະນາ, ແທນທຈະພຽງແຕເພມປະລມານຂອງພວກມນ. ແຫ ງຂມນ: ລດຖະບານຫວຽດນາມ (ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລງທນ)/UN /EU, "ການສະຫນອງທນເພອການພດທະນາສາລບເປາຫມາຍການພດທະນາແບບຍນຍງຢປະເທດລາຍໄດປານກາງ-ຫວຽດນາມ; ການສະຫນອງທນການພດທະນາຂອງຫວຽດນາມ: ບນລສງທາທາຍໃຫມ ", ເດອນທນວາ 2014

4.1.3. ການຮວມມ ລະຫວາງ ໃຕ - ໃຕ ແລະ ການຮວມມ ສາມຫ ຽມ ການຮວມມລະຫວາງໃຕ-ໃຕ (SSC) ແມນຂອບແຜນງານທກວາງຂວາງສາລບການຮວມມລະຫວາງບນດາປະເທດຊກໂລກໃຕໃນຂອບເຂດດານການເມອງ, ເສດຖະກດ, ສງຄມ, ວດທະນະທາ, ສງແວດລອມ ຫ ດານວຊາການ.56 ມນພວພນການແບງປນຮວມກນ ແລະ ແລກປຽນບນດາວທແກໄຂບນຫາດານການພດທະນາທສາຄນ - ຄວາມຮ, ປະສບການ ແລະ ການປະຕບດທດ, ນະໂຍບາຍ, ເຕກໂນໂລຊ ແລະ ຊບພະຍາກອນ-ລະຫວາງ ແລະ ພາຍໃນບນດາປະເທດໃນຊກໂລກໃຕ. ການຮວມມສາມຫລຽມພວພນສອງ ຫລ ຫ າຍປະເທດຢຊກໂລກໃຕຮວມມກບຝາຍທສາມ, ໂດຍທວໄປຜໃຫທນແບບດງເດມ, ເສດຖະກດທພນເດນຂນ ຫ ອງການຈດຕງພະຫພາຄ, ອານວຍຄວາມສະດວກການແລກປຽນໃນ SSC ຜານທາງການສະໜອງຊບພະຍາກອນ. 56

57

ການຮວມມລະຫວາງໃຕ-ໃຕ (SSC) ແລະ ການຮວມມສາມຫ ຽມ (TrC) ແມນຮບແບບຂອງການຮວມມພດທະນາເຊງມແນວໂນມເປນແບບບຮດກມ ແລະ ຖກການດຢາງບແນນອນ; ເມອເປນເຊນນນ ຈງມຄວາມຫຍງຍາກທຈະການດຈານວນທງໝດຂອງ SSC/ TrC ທ ສປປ ລາວ ໄດປະໂຫຍດ. ໃນແງຂອງແນວໂນມໃນພາກພນ, ບດລາຍງານການຮວມມດານການພດທະນາທມປະສດ ທຜນຢອາຊປາຊຟກ ຕງຂສງເກດວາ "ບນດາປະເທດໃນອາຊປາຊຟກໄດຮບປະລມານທເຕບໂຕຂອງ SSC ໃນຮບແບບການຊວຍເຫ ອທາງດານການເງນ, ການຊວຍເຫ ອດານວຊາການ, ການແບງປນຄວາມຮ ແລະການຮວມມສາມຫ ຽມ (TrC). ສວນໃຫຍຂອງສງດງກາວນມາຈາກປະເທດອນໆໃນພາກພນ-ຜຮບຈານວນຫ າຍໄດຮບຜນປະໂຫຍດຈາກການຢໃນ "ບານໃກເຮອນຄຽງທດ", ບອນທການຂະຫຍາຍຕວດານເສດຖະກດໃນປະເທດເພອນບານຂອງພວກເຂາ ແມນຂບເຄອນການເຕບໂຕຂອງການຮວມມໃນພາກພນ."57 ປະຫວດສາດຂອງ SSC ຢໃນສະພາບແວດລອມຂອງ ສປປ ລາວ ສາມາດຢອນຮອຍຄນຫລງສທາຍຊມປ 1970. ສປປ ລາວ ໄດສະຖາປະນາເປນ ສາທາລະນະລດ ປະຊາທປະໄຕ ປະຊາຊນ ລາວ (ສປປ ລາວ) ໃນວນທ 2 ທນວາປ 1975. ສນທສນຍາມດຕະພາບແລະການຮວມມ 58 ລະຫວາງ ສປປ ລາວ ແລະ ຫວຽດນາມປ 1977 ອາດຈະຖກເອນວາ ສນທສນຍາຮວມມລະ ຫວາງໃຕ-ໃຕ ສະບບທາອດ, ມນກວມເອາຂຕກລງດານການປອງກນຊາດ, ການແບງເຂດແດນ ແລະ ການຊວຍເຫ ອດານເສດ ຖະກດຂອງຫວຽດນາມໃຫແກ ສປປ ລາວ. ສປປ ລາວ ເປນສະມາຊກຂອງຫ າຍໆ ສະມາຄມ ແລະ ການລເລມລະດບພາກພນ ເຊງມອບທາແຮງທຈະເສມຂະຫຍາຍການຮວມມກບບນດາປະເທດເພອນໃກຄຽງ:

• ໃນປ 1992, ສປປ ລາວ ໄດເຂາຮວມໃນແຜນງານການຮວມມດານເສດຖະກດຫລມພາກພນທຮກນດໃນນາມ ວາອານພາກພນລມແມນາຂອງ.59 ທຕງພມສນຖານທເປນເອກະລກຂອງ ສປປ ລາວ, ເປນຈດໃຈກາງຂອງແຜນດນໃຫຍຂອງອາຊຕາເວນອອກສຽງໃຕ, ເຮດໃຫ ສປປ ລາວ ເປນສວນຫນງຂອງແລວການຂນສງ-ເສດຖະກດທສາຄນຂອງພາກພນ, ກາວຄ, ແລວເສນທາງເສດຖະກດຕາເວນອອກ-ຕາເວນຕກ, ພາກເຫນອ-ພາກໃຕ ແລະ ແລວເສນທາງເສດຖະກດພາກໃຕ.

• ສປປ ລາວ ຖກຮບຮອງເອາເປນສະມາຊກອາຊຽນ (ສະມາຄມບນດາປະຊາຊາດແຫງອາຊຕາເວນອອກສຽງໃຕ) ໃນເດອນກລະກດ 1997, ເປນປະທານໃນປ 2004-05 ແລະ ເປນປະທານອາຊຽນອກ ເທອຫນງໃນປ 2016.

• ສປປ ລາວ ເປນສະມາຊກຂອງຄະນະກາມະການແມນາຂອງ ແລະ ເປນເຈາພາບສານກງານໃຫຍຂອງຄະນະກາມະການ ຢນະຄອນຫ ວງວຽງຈນ.

ໃນເມອເປນບນຫາລວມ, ການຮວມມລະຫວາງໃຕ-ໃຕ ໄດຮບພະລງຍທເປນແກນສານ, ໂດຍມຈນ, ໄທ ແລະຫວຽດນາມໃນປະຈບນ ເປນຄຮວມຕນຕຂອງ ສປປ ລາວ. ອນເດຍຍງໄດສະແດງຄວາມສນໃຈເພມຂນເຊນດຽວກນ ແລະ ເປນໄປໄດທຈະມບດບາດໂດດເດນຫ າຍຂນໃນຊມປຕມາ. ຄຮວມໃນ SSC ກາລງສມໃສເປນຕນຕໃສການພດທະນາໂຄງລາງພນຖານ. ຂມນກຽວກບການຮວມມລະຫວາງໃຕ-ໃຕ ບມໃຊໂດຍສະດວກ. ຂມນ-ຂາວສານກຽວກບໂຄງການທໄດຮບທນຈາກຄຮວມໃຕ-ໃຕ ບໄດຖກລວມເຂາຢາງເປນລະບບໃນເວທການຄມຄອງການຊວຍເຫ ອຂອງລດຖະບານ.60 ຍກຕວຢາງ, ຖານຂມນປະກອບດວຍຂມນການຮວມມກບອນເດຍ ແລະ ໄທ, ເຖງຢາງໃດກດເບງຄາຍກບວາມບຄບຖວນ ແລະ ບໄດຮບການປບປງໃຫທນສະໄຫມໃນໄລຍະຫລງນ. ການສກສາເມອບດນມານໄດຄາດຄະເນວາ ສປປ ລາວ ກາລງສາງຄວາມຫ າກຫ າຍຂງເຂດຂອງຄຮວມຂອງຕນ (ລວມທງການຮວມມກບບນດາປະເທດເຊນ: ອດສະຣາເເອນ, ສະຫະລດອາຫຣບເອມເຣດ, ກເວດ, ຮງກາລ, ຕຣະກ ແລະ ຣດເຊຍ),61 ພອມດວຍຈນ, ໄທ, ອນເດຍ ແລະ ຫວຽດນາມ. ໃນບນດາຄຮວມທຫາວຫນຂອງ ສປປ ລາວ ໃນການຮວມມລະ ຫວາງໃຕ-ໃຕ (ເບງຂອບຂຄວາມ 12). 57 UNDP ບດລາຍງານການຮວມມພດທະນາທມປະສດທຜນ ຢທະວບອາຊ-ປາຊຟກ 2014. ຫນາ 60 58 ສະພາແຫງຊາດ ແຫງ ສປປ ລາວ ທ http://www.na.gov.la ດາວໂຫລດວນທ 17 ເດອນພະຈກ ປ 2014. 59 ພາກພນຫລແມນາຂອງ ລວມມ ກາປເຈຍ, ສາທາລະນະລດປະຊາຊນຈນ (ໂດຍສະເພາະ ມນທນຢນນານ ແລະ ເຂດປກຄອງຕນເອງກວາງຊຈວງ),

ສປປ ລາວ, ມຽນມາ, ໄທ ແລະ ຫວຽດນາມ. 60 http: // pppmpigovlaet / 61 Mustafa, S. ແລະ R. Greenhill (2016), ຍກສະໄຫມຂອງການເລອກ? ສາທາລະນະລດ ປະຊາທປະໄຕ ປະຊາຊນລາວ ໃນພມທດ ໃຫມ

ຂອງການພດທະນາການສະຫນອງທນ ສະຖາບນgrnjvການພດທະນາສາກນ (ODI).

58

ຂອບຂຄວາມທ 12: ຄ ຮວມທສາຄນທສດ ໃນການຮວມມ ລະຫວາງໃຕ-ໃຕ ຂອງ ສປປ ລາວ ປະເທດຈນ. ຈນ ໄດກາຍມາເປນຫນງໃນບນດາຄຮວມພດທະນາ ລະດບຕນຂອງ ສປປ ລາວ, ໂດຍທການສະໜບສະໜນດານການເງນ ແມນທຽບກບເງນຊວຍເຫ ອທໄດຮບຈາກຍປນ, ທເປນຜໃຫທນທໃຫຍທສດຂອງ OECD DAC. ຄາຫມນສນຍາ ສາລບເງນຊວຍເຫລອລາ ແລະ ເງນກມເງອນໄຂຜອນຜນໄດເພມທະວຈາກ 18 ລານໂດລາໃນປ 2009 ມາເປນ 100 ລານໂດລາສະຫະລດ ໃນປ 2013. ນອກຈາກນນ, ຈນຍງໃຫເງນກຢມທບແມນເງອນ ໄຂຜອນຜນ.ໃນຂະນະທລາຍລະອຽດຂອງກະແສປະເພດດງກາວນບເປນທເປດເຜຍຕສາທາລະນະ, ໂຄງການພະ ລງງານໄຟຟານາຕກ ແລະ ໂຄງລາງພນຖານຈານວນຫລາຍໄດຮບການສະຫນບສະຫນນດານການເງນຈາກທະນາ ຄານພດທະນາ ແລະ ທະນາຄານສງອອກ ແລະ ນາເຂາ (Exim Bank) ຂອງຈນ. ປະເທດໄທ. ລດຖະບານແຫງ ສປປ ລາວ ແມນຜທໄດຮບການຊວຍເຫ ອລາລາຍໃຫຍຂອງ ODA ຈາກໄທ.62 ລດ ຖະບານແຫງປະເທດໄທໃຫການຊວຍເຫ ຜານສອງອງກອນທແຕກຕາງກນ, ກມຄວາມຮວມມລະຫວາງປະເທດ ແຫງປະເທດໄທ (TICA) ແລະ ສານກງານຄວາມຮວມມພດທະນາເສດຖະກດກບປະເທດເພອນບານ (NEDA). ໃນລະຫວາງປ 2006 ຫາປ 2014, ODA ຈາກໄທມຈານວນເຖງ 293 ລານໂດລາສະຫະລດ. ແຜນປະຕບດງານເຮດວຽກໄລຍະ 3 ປ ຂອງ TICA ກບ ສປປ ລາວ ແມນສມໃສການໃຫທນການສກສາ ແລະ ການຝກອບຮມຢ ໄທ ແລະ ຍງປະກອບດວຍ 24 ໂຄງການໃນການສກສາ, ສາທາລະນະສກ, ກະສກ າ ແລະ ສງແວດລອມ/ຊບພະຍາ ກອນທາມະຊາດ. ໂຄງການຂອງ NEDA ສມໃສໂຄງລາງພນຖານ ແລະ ປກກະຕແມນອງໃສການຊວຍເຫ ອລາ 30% ແລະ ອງປະກອບເງນກ 70%. ສາລບໂຄງການທສາງລາຍຮບ, ຕາມປກກະຕຈະໄດຮບການສະຫນອງທນຢາງເຕມສວນ ໂດຍຜານທາງການກຢມທມອດຕາດອກເບຍ 2.5 % ຫວຽດນາມ. ອງຕາມແຫ ງຂມນຂອງລດຖະບານແຫງ ສປປ ລາວ, ການເບກຈາຍທຜອນຜນໃຫແກ ສປປ ລາວ ມ ຈານວນ 24.86 ລານໂດລາສະຫະລດ ໃນປ 2005/06, ກາຍມາເປນຜໃຫທນສອງຝາຍອນດບທໃຫຍທສດໃນເວລານນ. ການສະຫນບສະຫນນຂອງຫວຽດນາມຕມາໄດຫດລງຢທ 15 ລານໂດລາໃນປ 2008/09. ບມຂມນຂາວສານກຽວກບເງນຊວຍເຫລອລາ ແລະ ເງນກຢມທບແມນເງອນໄຂຜອນຜນຈາກຫວຽດນາມ. ອນເດຍ. ລດຖະບານອນເດຍ ສະໜອງເງນກເປນສວນໃຫຍໃຫ ສປປ ລາວ ໂດຍຜານວງເງນສນເຊອສາລບເງນກຢມທມເງອນໄຂຜອນຜນຜານທະນາຄານ Exim Bank ຂອງອນເດຍ, ເຊງເງອນໄຂແມນຂນກບລະດບລາຍຮບຂອງປະເທດຜຮບ. ວງເງນເຫ ານມມນຄາລວມ 160 ລານໂດລາສະຫະລດ ນບແຕປ 2004. ການສະໜບສະໜນຈາກອນເດຍປະກອບດວຍເງນຊວຍເຫ ອລາ 4 ລານໂດລາສະຫະລດ ເພອບລະນະວດພ-ຈາປາສກໃນໄລຍະການດແປດປ. ອນເດຍ ຍງສະໜອງການສະໜບສະໜນການພດທະນາຂດຄວາມສາມາດ, ລວມທງທນການສກສາລະດບປະລນຍາຕ ແລະ ລະດບຫລງປະລນຍາຕ ແລະ ການຝກອບຮມໄລຍະສນສາລບພະນກງານລດຖະກອນໂດຍຜານແຜນງານການຮວມມດານວຊາການ ແລະ ເສດຖະກດຂອງອນເດຍ. ຂອບການຮວມມລະຫວາງອາຊຽນ-ອນເດຍ ໄດສະໜອງການສະໜບສະໜນເພມຕມໃຫແກການສາງຕງສນພດທະນາການເປນຜປະກອບການລາວ-ອນເດຍໃນປ 2004 ແລະ ສນຝກອບຮມພາສາອງກດລາວ-ອນເດຍໃນປ 2007. ແຫ ງຂມນ: Mustafa, S. ແລະ R. Greenhill (2016), ຍກສະໄຫມຂອງການເລອກ (Age of Choice) ສາທາລະນະລດ ປະຊາທປະໄຕ ປະຊາຊນລາວ ໃນພມທດໃຫມການສະຫນອງທນເພອການພດທະນາ, ສະຖາບນການພດທະນາສາກນ (ODI).

62 http: // wwwticthaigovnet / main /

59

ຄຮວມຂອງ ສປປ ລາວ ຂອງການຮວມມລະຫວາງໃຕ-ໃຕ ຍງມບດບາດສາຄນເປນແຫ ງການລງທນໂດຍກງຈາກຕາງປະເທດ (ເບງພາກສວນກຽວກບ FDI). ອງຕາມກະຊວງ MPI, ຈາກປ 1989 ຫາ 2011.63 ຫວຽດນາມໄດລງທນໃນ 429 ໂຄງການ ຢ ສປປ ລາວ ໂດຍມມນຄາລວມປະມານ 4.9 ຕໂດລາສະຫະລດ, ກາຍມາເປນຜລງທນຈາກຕາງປະເທດທໃຫຍທສດໃນປະເທດ.64 ການລງທນຂອງຕາງປະເທດທໃຫຍອນດບສອງແມນໄທ ເຊງລງທນໃນ 742 ໂຄງການມນຄາລວມປະມານ 4 ຕໂດລາໃນຊວງໄລຍະດຽວກນ. ການລງທນຕາງປະເທດອນດບທສາມ ແມນຈນໂດຍມ 801 ໂຄງການ ແລະ ມນຄາລງທນລວມກນໄດປະມານ 3.9 ຕໂດລາສະຫະລດ. ໃນຊວງໄລຍະດຽວກນ, ມາເລເຊຍໄດລງທນໃນ 99 ໂຄງການມນຄາລວມ 430 ລານໂດລາສະຫະລດ ແລະ ອນເດຍ ໄດລງທນໃນ 21 ໂຄງການໂດຍມມນຄາລວມ 161 ລານໂດລາສະຫະລດ. 4.1.4. ຫນສນຕາງປະເທດ ແລະ ການກ ຢ ມ ການກຢມຂອງລດ ແມນເຄອງມທສາຄນທລດຖະບານຂອງ ສປປ ລາວ ສາມາດນາໃຊເພອຖມຊອງວາງທາງດານການເງນ ແລະ ສະໜອງທນໃຫບລມະສດການພດທະນາທໄດການດໃນແຜນ NSEDP ຄງທ 8 ແລະ SDGs. ໃນຂະນະທ ສປປ ລາວ ກາລງມງຫນາກາວໄປສການຫດພນອອກຈາກສະຖານະພາບປະເທດດອຍພດທະນາເຂາສສະຖານະພາບທມລາຍໄດປານກາງ, ປະ ເທດຈະຕອງໄດພຈາລະນາວທການທເຂາເຖງການສະຫນອງທນພາຍໃຕເງອນໄຂທແຕກຕາງທອາດຈະປຽນແປງ, ຍອນວາມນສາມາດຄາດຄະເນວາຈະມການຫດລະດບການເຂາເຖງເງນກອດຕາຜອນຜນຈາກທະນາຄານພະຫພາຄເພອການພດທະນາ ແລະ ພບເຫນວາສະມາຊກສອງຝາຍຂອງອງການ OECD-DAC ຈະເລງເປາໝາຍຢາງເພມພນ ODA ໃຫແກບນດາປະເທດດອຍພດທະນາ. ໃນເວລາດຽວກນ, ມນອາດມໂອກາດທດກວາສາລບການເຂາເຖງຕະຫ າດທນສາກນເພອກຢມ.ໃນການເບງພາບຢາງຄບຖວນ ຂອງບນດາກະແສທຫລາກຫລາຍຂອງການສະຫນອງທນເພອການພດທະນາໃຫແກ ແລະ ພາຍໃນ ສປປ ລາວ, ບດລາຍງານ DFAA ສະໜອງກາລະໂອກາດອນໜງທຈະກະຕນການປກສາຫາລກຽວກບວທການສະໜອງທນແກຊອງວາງງບປະມານ ແລະ ຂໄດປຽບ ແລະ ຂເສຍປຽບຂອງຊບພະຍາກອນທແຕກຕາງກນ, ລວມທງຍດທະສາດສາລບການຄມຄອງໜສາທາລະນະດວຍລະດບທແຕກຕາງກນຂອງເງອນໄຂການຜອນຜນ.65 ບດສກສາທຊວາຍກສະໄຫມຂອງການເລອກ ກຽວກບ ສປປ ລາວ ທຈດພມເຜຍແຜໃນຫວາງຫ ງນ (ເດອນເມສາປ 2016)ໂດຍສະຖາບນ ODI ໄດປກສາຫາລກຽວກບບນຫາໜສາທາລະນະຢາງຍດຍາວສມຄວນ. ບດສກສາໄດຕງຂສງເກດວາລດຖະບານ ໄດປະສບຜນສາເລດທສດໃນການລະດມການສະໜອງທນທາງການຄາສາລບໂຄງການສາງລາຍຮບ, ໂດຍສະເພາະ ແມນໃນຂະ ແໜງການພະລງງານໄຟຟານາຕກ, ນບຕງແຕປ 2005. ລດຖະບານສາມາດເຂາເຖງໄດໜງພນລານໂດລາ ຫລຫລາຍກວານນໃນແຕລະປ, ບນເງອນໄຂທາງການຄາ, ເຊງເປນສງສາຄນໃນເມອວາເງນກຢມທເງອນໄຂຜອນຜນຈາກແຫລງທງການຮວມມສອງຝາຍ ແລະ ຫ າຍຝາຍແມນມຈາກດໃນຂະແໜງການ. ຢາງໃດກຕາມ, ການຊວຍເຫ ອທາງດານວຊາການຈາກຄຮວມດງເຊນ ທະ ນາຄານໂລກ ແລະ ທະນາຄານພດທະນາອາຊ ແມນສາຄນຕນຕໃນການສາງຕງຂອບນຕກາສາລບະແໜງການ, ລວມທງການເອາໃຈໃສຕສງແວດລອມ ແລະ ຄວາມປອດໄພ.66

63 ແຫ ງຂມນ: Vientiane Times, 13 ກມພາ, 2013 ມຢ http://www.asianewsnet.net/Vietnam-tops-list-of-foreign-

investors- in-Los-42682.html 64

65 ອງການ UNDP / AP-DEF: ຫມາຍເຫດ ການປະເມນກະແສກາານສະຫນອງທນເພການພດທະນາ (ຈະພມເຜຍແຜໃນປ 2016). 66 ສະຖາບນ ODI, ບດສກສາ ຍກສະໄຫມຂອງການເລອກ ((Age of Choice) Study) (2016), ຫນາ 30-31.

60

ແຜນພາບ 4.2. ຫນສນຕາງປະເທດ (ລານໂດລາສະຫະລດ) :ປ 2000-2014

ແຫ ງ: ທະນຄານແຫງ ສປປ ລາວ, ບດລາຍງານທາງເສດຖະກດປະຈາປ

ໃນເວລາດຽວກນ, ຂມນສະແດງໃຫເຫນວາ ສປປ ລາວ ໄດຮບເອາໃນລະດບທເພມຫລາຍຂນຂອງຫນສາທາລະນະຕາງປະເທດ, ດງທເຫນຕາມແຜນພາບ 4.2. ການສກສາຂອງສະຖາບນ ODI ໄດຕງຂສງເກດວາ:

"ລະດບໜສນທເພມຫລາຍຂນຂອງ ສປປ ລາວ ອາດຈະຈາກດຮດແຄບຄວາມອາດສາມາດຂອງປະເທດໃນການສບຕທຢມ ເພອສະໜອງທນໃຫແກແຜນ NSEDP, ແລະການຂາດແຄນນະໂຍບາຍທແຈມແຈງກຽວກບໜສນ ອາດຈະກໃຫເກດຄວາມກງວນໃນລະຫວາງຜໃຫທນ. ຄວາມຮບຮຄວາມສຽງ ແລະ ຄວາມບແນນອນຂອງນະໂຍບາຍໃນກະໂຕມນເອງຈະນາໄປສການຈດອນດບປອຍສນທຕາກວາ ແລະ ຄາໃຊຈາຍໃນການກຢມສງກວາ. ມການລາຍງານແລວ ວາຈນໄດຈາກດການໃຫກຢມ ເນອງຈາກຄວາມກງວນກຽວກບຫນສນ.... ຜຕອບສາພາດຝາຍຜໃຫທນຫ າຍຄນ ໄດຍກຄວາມກງວນກຽວກບລະດບໜສນທເພມຂນ. ໜງໃນຜຕອບສາພາດ ໄດລາຍງານວາຄວາມກງວນກຽວກບລະດບໜສນສາທາລະນະ ແມນໄດແຈງໃຫລດຖະບານເລງໃສພາກເອກກະຊນ ໃຫເປນແຫລງຂອງການສະໜອງທນອກຕມ, ດງນນ ຄວາມສຽງຈງຈະແບງ ປນກນ."67

ເນອງຈາກສະພາບແວດລອມການດງກາວນ, ສະຖາບນ ODI ໄດແນະນາໃຫ ສປປ ລາວ ສາງແຜນຍດທະສາດທແຈມແຈງກຽວກບຫນສນ, ເຊງປະກອບດວຍເປາໝາຍປະກາດຕສາທາລະນະກຽວກບມາດຕະການໜສນທສາຄນ ເຊນ: ອດຕາໜພາຍນອກຕ GDP, ແລະ ລາຍຮບຂອງລດຖະບານ. ຍດທະສາດດງກາວຈະຊວຍໃຫລດຖະບານການດບລມະສດ ແລະ ຄມຄອງການກຢມ.68 ທະນາຄານໂລກ ຍງໄດສະເໜການວເຄາະກຽວກບບນຫານ. ບດລາຍງານເສດຖະກດຂອງ ສປປ ລາວ (ເດອນເມສາ 2015) ໄດສງເກດເຫນວາສວນແບງພາຍໃນຂອງໜສາທາລະນະທງໝດ ແມນຂອນຂາງນອຍເມອທຽບກບໜສາທາລະນະພາຍນອກ. ນອກຈາກນ ຍງໄດສງເກດເຫນຂນຕອນທລດຖະບານປະຕບດເພອເສມສາງຂດຄວາມສາມາດໃນການຄມຄອງໜ, ລວມທງການວາງລະບບການຕດຕາມໜ (DMFAS), ແລະ ລດຖະດາລດສະບບໃໝ ກຽວກບການຄມຄອງໜສາທາລະນະ. ບດລາຍງານສະຫບວາ "ການຈດຕງໄດດາເນນບາດກາວ ເພອຊກຍການໂຕວາທສາທາລະນະທໂປງໄສກຽວກບໜສນ ແລະ ໂຄງການລງ ທນໂດຍການພມເຜຍແຜຂມນຂາວສານຜານທາງສ ແລະ ເວບໄຊ ຂອງສະພາແຫງຊາດ, ແຕຄວາມພະຍາຍາມເຫລານ ແມນເລມຈາກຖານທຕາທສດ".69

67 ສະຖາບນ ODI, ບດສກສາ ຍກສະໄຫມຂອງການເລອກ ((Age of Choice) Study) (2016), ຫນາ. 30-31. 68 ສະຖາບນ ODI, ຍກສະໄຫມຂອງການເລອກ (ເມສາ 2016), ຫນາ 33. 69 ທະນາຄານໂລກ, ບດລາຍງານເສດຖະກດຂອງ ສປປ ລາວ (ເມສາ 2015), ຫນາ 24–25.

ໜສນຕາງປະເທດທຍງບໄດຊາລະ

ໜສນຕາງປະເທດທເພມຂນຕປ

61

ຄວາມກງວນກຽວກບລະດບຫນສາທາລະນະພາຍນອກຍງຈະສງຜນກະທບຕຄວາມອາດສາມາດຂອງ ສປປ ລາວໃນການເຂາເຖງແຫ ງເງນທນສາກນ, ຕະຫ າດພນທະບດສາກນ. ເນອງຈາກ ວາ ສປປ ລາວ ບໄດຖກຈດອນດບໂດຍອງກອນຈດອນດບການປອຍສນເຊອຕນຕ, ລດຖະບານ ລາວ ຍງບສາມາດເຂາເຖງແຫ ງຂອງການສະໜອງທນສາກນດງກາວນ.ສງນໄດສງຜນໃນ, ຍກຕວຢາງ ເຊນ SOEs ຕອງໄດກຢມໃນເງອນໄຂທບແມນຜອນຜນ. ເປນຜນເນອງມາຈາກການຂາດການຈດອນດບ, ລດຖະບານ ສປປ ລາວ ຕອງໄດເຊອມຈອດງບປະມານຂາດດນ ແລະ ສະໜບສະໜນການພດທະນາເສດຖະກດໂດຍຜານທາງແຫ ງອນໆ, ດງເຊນ: ການລງທນສອງຝາຍ. ມອງໄປຂາງໜາ, ລາວອາດຈະພຈາລະນາໄຝຫາການຈດອນດບສນເຊອເພອເຈາະເຂາສແຫ ງທນເພອການພດທະນາ ດງກາວນ, ຍອນວາ ມນສາມາດປບປງການເຂາເຖງຕະຫ າດທນສາກນ ແລະ ການສະໜອງທນທາງການຄາສາກນ. ໃນປ 2013, ສປປ ລາວ ໄດເຂາສຕະຫ າດພນທະບດເປນຄງທາອດ, ດວຍທະນະບດສະກນເງນບາດໄທ ທບໄດຮບການຈດອນດບໃນວງເງນເທາທຽມ 50 ລານໂດລາສະຫະລດ; ສງນ ແມນການອອກທະນະບດເປນເງນບາດໄທຄງທາອດ ໂດຍລດຖະບານຕາງປະເທດ ຫ ງຈາກລດຖະບານໄທ ຍກເລກຂຫາມທການດວາລດຖະບານຕາງປະເທດ ທອອກທະນະບດ ຕອງມການຈດອນດບຄວາມຫນາເຊອຖການລງທນ (ເບງຢ: ທະນາຄານໂລກ, ປ 2015). ນອກເໜອຈາກໜສນສາທາລະນະພາຍນອກ ທຖຄອງໂດຍລດຖະບານ, ພາກເອກະຊນພາຍໃນຢ ສປປ ລາວຍງໄດຊອກຫາການເຂາເຖງແຫລງສາກນຂອງການສະໜອງທນຜານທາງການກຢມ, ດງທໄດກາວໄວຢໃນຂອບຂຄວາມ 13.

ຂອບຂຄວາມທ 13: ການເຂາເຖງການສະໜອງທນສາກນ ສາລບຂະແໜງການພາຍໃນຂອງ ສປປ ລາວ ອງການການເງນສາກນ (IFC), ຫນງໃນສະມາຊກຂອງກມທະນາຄານໂລກ, ໄດສະໜອງເງນກໃຫແກບນດາທລະກດພາກເອກະຊນ ຢ ສປປ ລາວ ໂດຍຕນຕທລະກດຂະໜາດກາງ ແລະ ຂະໜາດໃຫຍ, ໃນຂະແໜງການເຊນ: ທະນາຄານ ແລະ ການເງນ, ກະສກາ, ພະລງງານໄຟຟານາຕກ ແລະ ພະລງງານ, ປາໄມ, ແລະ ການຜະລດ. ອງການການເງນສາກນ ສະໜອງຜະລດຕະພນທາງດານການເງນ ລວມທງເງນໃຫກຢມ, ເງນທນ, ຜະລດຕະພນການຄມຄອງຄວາມສຽງ, ການສະໜອງທນເງນສະກນທອງຖນ ແລະ ການສະໜອງທນການຄາ. ເງນກຢມຈາກບນຊຂອງ IFC ເອງໂດຍປກກະຕມການຄບການດໃນໄລຍະເຈດ ຫາ ສບສອງປ ແລະໄດປອຍອອກມາຢໃນສະກນເງນຊນນາ, ເຖງແມນວາເງນກຢມເປນເງນສະກນທອງຖນຈະມຢ. ອງການ IFC ມນະໂຍບາຍພຽງແຕກວມເອາສວນໜງຂອງຄາໃຊຈາຍຂອງໂຄງການ, ເພອຮບປະກນການມສວນຮວມຂອງນກລງທນເອກະຊນອນໆ,ໂດຍການປອຍເງນກຢມຂອງ IFC ໂດຍປກ ກະຕຈາກດຢທ 25% ຂອງຄາໃຊຈາຍທງໝດຂອງໂຄງການ. ເງນກຢມຈາກບນຊຂອງ IFC ເອງໂດຍທວໄປແລວແມນຢໃນຂອບເຂດຂອງ 1 ລານໂດລາສະຫະລດ ຫາ 100 ລານໂດລາສະຫະລດ. ຕວຢາງໃນໄລຍະຫລງ ຂອງການສະຫນອງທນໂດຍ IFC ໃຫແກພາກເອກະຊນ ຢ ສປປ ລາວ ລວມທງເງນກຢມໃຫແກບລສດໃນຂະແຫນງການທຫລກແຫລງ: ໂທລະຄມມະນາຄມ, ການທອງທຽວ, ທະນາຄານ ແລະ ພະລງງານ. ທນທໄດສະຫນອງໃຫແມນໃນຮບແບບເງນກຢມ, (ຫນ/ຫລກຊບ) ແລະ ການຄາປະກນ, ໂດຍທເງນກຢມກອນໃຫຍ (ຍກເປນຕວຢາງ) ສະຫນອງໃຫແກທະນາຄານ ACLEDA ສາຂາຢລາວ, ໃນຮບແບບຂອງເງນກຢມ (8 ລານໂດລາສະຫະລດ), ເງນລງທນ (ຫນ/ຫ ກຊບ) (USD 4.2 ລານ) ແລະ ການຄາປະກນ (USD 8.99 ລານ) ໃນຊວງໄລຍະ 2009- 2015. ແຫລງ: ຂມນຂາວສານສະຫນອງໂດຍ ກະຊວງ MPI/ກມ DIC (ຕດຕທາງອເມວກບ ພງສະຫວນ ພມກອງ, ຫວໜາຫອງການ , IFC, ສປປ ລາວ

62

4.1.5. ກອງທນແນວຕງ: ການສະໜອງທນທກຽວຂອງກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ແລະ ກອງທນສຂະພາບແນວຕງ

ການສະຫນອງທນທກຽວຂອງກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ການຕດຕາມ ກະແສການສະໜອງທນເພອແກໄຂການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ແລະ ວາມນຈະປະກອບສວນຕການພດທະນາ ໂດຍລວມຂອງປະເທດໜງ ແມນພາລະໜາທອນທາທາຍ, ຢເລອຍໆ, ການສະໜອງທນເພອແກໄຂການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ແມນສວນໜງ ຂອງຂະແໜງຂອງກອນເງນ ODA ໂດຍລວມເຊງຮຽກຮອງໃຫມລະບບຕດຕາມສາລບທງຊບພະຍາກອນພາຍນອກ ແລະ ພາຍໃນ. ໃນປະຈບນ, ກະຊວງ MPI ສາມາດພຽງແຕຕດຕາມການເງນເພອແກໄຂການປຽນແປງດນຟາອາກາດໄດເປນບາງສວນຜານທາງເວທການຄມຄອງການຊວຍເຫລອ (AMP) ເທານນ ເຊງກວມເອາພຽງແຕບາງປ ແລະ ບສາມາດເຊອຖໄດຢາງເຕມສວນ ຍອນວາກະຊວງສາຍຕງທງຫລາຍຍງບໄດລາຍງານກຽວກບ ODA/ກະແສການພດທະນາທໄດຮບ.70 ໃນແງມມຂອງຂມນກຽວກບການສະໜອງທນເພອແກໄຂການປຽນແປງດນຟາອາກາດໂດຍສາກນຢ ສປປ ລາວ,ກອງທນສງ ແວດ ລອມໂລກ (GEF) ພາຍໃຕອະນສນຍາສະຫະປະຊາຊາດວາດວຍການປຽນແປງດນຟາອາກາດ (UNFCCC) ລາຍງານວາ ສປປ ລາວ ໄດເຂາເຖງການສະໜອງທນຊວຍເຫ ອລາຈານວນ 37 ລານໂດລາສະຫະລດຈາກກອງທນຂອງການລງທນແບບຫ າຍຝາຍໃນປ 2013 ໂດຍມການຈດສນເພອສາງໂຄງການສາລບຈານວນເພມຕມ 7.3 ລານໂດລາໃນໄລຍະເວລາການຕມເຕມຄນ ໃໝຂອງ GEF ຕະຫ ອດເດອນມຖນາປ 2014.71 ເຖງຢາງໃດກຕາມ, ຈານວນເງນທໄດຮບເພອແກໄຂການປຽນແປງດນຟາອາ ກາດທລະດມໄດ ຍງເປນສວນໜງຂອງຈານວນເງນທຄາດຄະເນວາ ຈະຕອງການສາລບຍດທະສາດແຫງຊາດວາດວຍການປຽນ ແປງດນຟາອາກາດ ເຊງແມນ 1.5 ຕໂດລາ ສາລບການບນເທາ ແລະ 900 ລານໂດລາສາລບການປບຕວ.72 ໃນແງຂອງກອງທນແນວຕງ (ເບງຢຂອບຂຄວາມ 14 ສາລບຄານຍາມຂອງກອງທນແນວຕງ) ເຊງສາມາດເຂາເຖງໄດເພອປະກອບສວນເພອບນລຊອງວາງດງກາວນ, ກອງທນສຂຽວສາລບວຽກງານການປຽນແປງດນຟາອາກາດ (GCF), ເຊງໄດລາຍງານວາຈະກຽມພອມ 100 ຕໂດລາຕປ ພາຍໃນປ 2020,, ເປນກາລະໂອກາດທຈະແຈງ. ກະຊວງຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມ (MoNRE) ໄດຖກມອບໝາຍໃຫເປນຈດສມສາລບ GCF, ແລະ UNDP, ສະໜບສະໜນ ສປປ ລາວ ໃນການສາງບດສະ ເໜ. ຂະບວນການ ແລະ ຂການດສາລບການເຂາເຖງການສະໜອງທນຈາກ GCF ເຫນແຈງວາຂອນຂາງເຂມງວດດານວຊາການ ແລະ ຫ າຍໆປະເທດ, ລວມທງ ສປປ ລາວ, ອາດຈະມຄວາມຫຍງຍາກໃນການບນລຂການດ, ໂດຍສະເພາະຖາປາດສະຈາກການສະຫນບສະຫນນຈາກຄຮວມພດທະນາ. ໂດຍລວມແລວ, ເບງຄວາໜງໃນບນດາສງທາທາຍທສາຄນຕ ສປປ ລາວ ແມນການການດການສະໜອງທນຮບມການປຽນແປງ ດນຟາອາກາດ ແລະ ພດທະນາເຄອງມເພອເຊອມໂຍງຢາງແຈມແຈງລະຫວາງການສະໜອງທນຮບມການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ກບວາລະການພດທະນາເສດຖະກດ. ຍງຈະຕອງການເພອຮບປະກນວາຂດຄວາມສາມາດແຫງຊາດໄດຮບການພດທະນາເພອຄມຄອງກອງທນຮບມການປຽນແປງດນຟາອາກາດໂດຍສະເພາະເຈາະຈງ, ທງໃນ ແລະ ຕາງປະເທດ. ໃນຂະນະທ ສປປ ລາວ ພ ຈາລະນາ ວາຈະລະດມການສະໜອງທນທຈາເປນ ສາລບການປບຕວ ແລະ ການຫລດຜອນຜນກະທບຈາກການປຽນແປງດນຟາອາກາດ, ແຜນ NSEDP ຄງທ 8 ແລະ ຍດທະສາດແຫງຊາດວາດວຍການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ສາມາດສະໜອງຂອບແຜນງານ ແລະ ນາໃຊໂຄງສາງສະຖາບນທໄດຖກສາງຂນ. ສງນລວມມ ໜວຍງານປະສານງານແຫງຊາດ - ຄະນະຊນາແຫງຊາດກຽວ

70 ຕວຢາງເຊນ, ບາງກະຊວງມ ຖານຂມນຂອງຕນເອງ ຫ ໄດຮບການສະຫນບສະຫນນ, ເຊງຂມນ ອາດແຕກຕາງຈາກ ເວທການຄມຄອງການຊວຍເຫ ອ

ຂອງ MPI 71 ອງການສງແວດລອມໂລກ, ເອກະສານຂມນ “ສປປ ລາວ ແລະ ອງການ GEF” , ທມຢ

https://www.thegef.org/gef/country_ fact_ sheets?page=3 72 ສະຖາບນ ODI, ຍກສະໄຫມຂອງການເລອກ (2016) ຫນາ. 21.

63

ກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ (NSCCC), ເຊງມຮອງນາຍກລດຖະມນຕເປນປະທານ. ຮອງປະທານແມນລດຖະມນຕ ກະ ຊວງແຜນການ ແລະ ການລງທນ, ອງການຊບພະຍາກອນນາ ແລະ ສງແວດລອມ (WREA), ກະຊວງຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມ (MoNRE), ແລະກະຊວງກະສກາ ແລະ ປາໄມ (MAF). ເຈດ ໜວຍງານຂະແໜງການ (TWGs) ແລະ ກອງເລຂານການສະໜບສະໜນວຽກຂອງ NSCCC; ຍງມ ຫອງການສະພາບການປຽນແປງດນຟາອາກາດທຮວມມກບການຈດຕງທາງສງຄມ, ມະຫາວທະຍາໄລ ແລະ ກມຜມສວນກຽວຂອງອນໆ. ສປປ ລາວ ຍງໄດສາງກອງທນສະເພາະຈານວນໜງທກຽວຂອງໂດຍກງ ຫ ໂດຍທາງອອມກບບາງດານຂອງການປກປອງຊບພະ ຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ສງແວດລອມ ດງເຊນ:1)ກອງທນປກປອງສງແວດລອມ; 2)ກອງທນພດທະນາປາໄມ ແລະ ຊບພະຍາ ກອນປາໄມ; 3)ກອງທນໄຟຟາຊນນະບດ; 4)ກອງທນພະລງງານທດແທນ; 5)ກອງທນການຄາຫ າຍຝາຍ; 6)ກອງທນລວມການຄມຄອງລດ ແລະ 7) ກອງທນພດທະນາເມອງ. ກອງທນແຫງຊາດມຄະນະຊນາທປະກອບດວຍລດຖະມນຕກະຊວງກຽວຂອງ ແລະ ພະນກງານອະວໂສຂນສງ, ຄະນະວຊາດານວຊາການ/ຊານຊານານ, ກອງເລຂາ ແລະ ຂອນຂາງຢເລອຍໆ, ຕດຕາມ ແລະ ປະເມນຜນ ແລະ ຫນວຍງານກວດສອບ. ຕາມປກກະຕສດຫນາທຂອງເຂາເຈາເອອອານວຍໃຫເຂາເຈາທຈະຄມຄອງຊບພະຍາ ກອນທງພາຍໃນ ແລະ ສາກນ. ລກສະນະທພວກເຂາເຈາຂຮອງ ແລະ ທບທວນບດສະເຫນແມນແຕກຕາງກນ. ລດຖະບານແຫງ ສປປ ລາວ ໄດການດບລມະສດຍດທະສາດທສາຄນສາລບການປບຕວ ແລະ ການຫດຜອນໃນຂະແໜງການຕນຕ. ກະຊວງ MoNRE ກາລງກະກຽມແຜນປະຕບດງານແຫງຊາດທຈະດາເນນການບລມະສດ. ແຜນການດງກາວຈະບພຽງແຕຕອບສະໜອງຕບນຫາການປຽນແປງດນຟາອາກາດ, ແຕຍງຈະເປນເຄອງມຂອງການພດທະນາເສດຖະກດ, ເຊງກະຊວງ MPI ຈະສງເສມການລງທນໃນປະເທດ ແລະ ກະຊວງ MoF ຈະເຮດວຽກເພອຮບປະກນວາເຄອງມທາງການເງນທຮບມຕການປຽນແປງດນຟາອາກາດມໃຫກບນກລງທນທມຄວາມສາມາດບມຊອນ. ການຈດສນທາງດານການເງນສາລບການແກໄຂບນຫາການປຽນແປງດນຟາອາກາດອາກາດ ແມນຜານທາງງບປະມານແຫງລດ, ບອນທຄາຫມນສນຍາຂອງຄຮວມພດທະນາໄດຮບການປະສານງານໂດຍຜານທາງໂຕະມນ ແລະ ກອງທນລວມການເງນແມນຈດສນໂດຍກະຊວງການເງນຜານທາງຂະບວນການສາງແຜນງບປະມານປກກະຕ. ເປນທຄາດການວາ NSEDP ຄງທ 8 ຈະດາເນນບາດກາວສາຄນໄປສການສະໜອງທນ ເພອແກໄຂການປຽນແປງດນຟາອາກາດທມຄວາມຮບຜດຊອບຫ າຍໂດຍການສະໜບສະໜນໃນການຈດຕງປະຕບດຍດທະສາດການປຽນແປງດນຟາອາກາດແຫງຊາດ - NCCS (ປະກາດໃຊໃນປ 2010). ເນອງຈາກສະພາບຄວາມສຽງຕການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ແລະ ຄວາມສະຫ ບຊບຊອນຂອງການຄມຄອງບພຽງແຕດານການສະໜອງທນສາລບການປຽນແປງດນຟາອາກາດຈາກສາກນເທານນ, ແຕຍງໄດຮບເຫນພາບທຊດເຈນຂອງປະລມານຂອງການປະກອບສວນ ທນສາທາລະນະພາຍໃນຕການຮບມກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ, ສປປ ລາວ ອາດຕອງການທຈະພຈາລະນາ ເຮດການທບທວນລາຍຈາຍກຽວກບພມອາກາດຂອງລດ ແລະ ການທບທວນດານສະຖາບນ (CPEIR). ການທບທວນ CPEIR ແມນວທການທມນະວດຕະກາເຊງ, ນອກຈາກເພອການທບທວນການໃຊຈາຍລດຂອງປະເທດ, ຍງທບທວນແຜນ ແລະ ນະໂຍບາຍການປຽນແປງດນຟາອາກາດ, ຂອບສະຖາບນ ແລະ ໂຄງສາງການເງນສາທາລະນະ ແລະ ໃຫຄາແນະນາເພອເສມສາງຄວາມເຂມແຂງໃຫແກພວກມນການທບທວນ CPEIR ສາມາດເປນເຄອງມທເປນປະໂຫຍດສາລບການວາງແຜນ ແລະ ສາງແຜນງບປະມານແຫງຊາດ, ໂດຍສະເພາະໃນແງຂອງການການດ ແລະ ຕດຕາມການຈດສນງບປະມານທຕອບສະໜອງຕສງທາທາຍດານການປຽນແປງດນຟາອາກາດ.73 ການທບທວນ CPEIR ສາມາດປະກອບສວນທສາຄນໃນແງຂອງການການດຍດທະສາດສາລບ ສປປ ລາວ ເພອບນລຄວາມທາທາຍໃນການຄມຄອງການເງນການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ແລະ ເຊອມໂຍງການຈດສນ ແລະ ການຕດສນໃຈໂດຍລວມດວຍບລມະສດທກວາງຂວາງດານສງແວດລອມ, ສງຄມ ແລະ ເສດຖະກດທໄດການດໄວໃນແຜນ NSEDP ຄງທ 8.

73

64

ແຜນພາບ 4.3: ອງການ OECD: ຂມ ນກຽວກບຄາໝນສນຍາການສະໜອງທນເພ ອຫດຜອນການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ຢ ສປປ ລາວ, ປ 2011

ແຫລງ: ທະນາຄານໂລກ

ແຜນພາບ 4.4: ອງການ OECD ຂມ ນກຽວກບຄາຫມນສນຍາການສະຫນອງທນໃນການປບໂຕໃຫແກ ສປປ ລາວ, ປ 2011

ແຫລງ: ທະນາຄານໂລກ

ເຢຍລະມນ

ຍປນ

ເກາຫລ, ລກຊາບວກ

ນແວ

ອດສະຕາລ

ແຟງລງ, ຝຣງ ການາດາ

ອດສະຕາລ ແບນຊກ ການາດາ

ຍປນ ເກາຫລ ລກຊາບວກ

ແຟງລງ ເຢຍລະມນ

ນອກແວ

65

ຂອບຂຄວາມທ 14: ກອງທນແນວຕງ (ຫລ ກອງທນຮບໃຊຈດປະສງທສະເພາະເຈາະຈງ) ກອງທນແນວຕງແມນກນໄກການສະໜອງທນເພອການພດທະນາທຈກດໄວໃນຂງເຂດການພດທະນາໜງດຽວທມແຫ ງທນທປະສມປະສານ. ຕວຢາງຕນຕແມນອງການສງແວດລອມສາກນ (GEF), ເຊງໄດສາງຕງຂນໃນປ 1991, ແລະ ສອງກອງທນປນປວສຂະພາບແນວຕງ, ໂດຍທທງສອງສາງຕງຂນໃນປ 2000, ພນທະມດລະດບໂລກສາລບວກແຊງ ແລະ ການສາງພມຄມກນ (GAVI) ແລະ ກອງທນໂລກຕານເອດ (AIDS), ວນນະໂລກ ແລະ ໄຂມາລາເຣຍ (GFATM). ການວເຄາະຂອງກອງທນແນວຕງໃນຮບແບບການສະໜອງທນເພອການພດທະນາພບພຫລາຍສງທງດານບວກ ແລະລບ. ກອງທນແນວຕງເພອສະໜອງຕອບຄວາມສນໃຈຂອງຜໃຫທນ ເພອການດໝາຍກອງທນສາລບຈດປະສງສະ ເພາະ, ແລະ ອາດໄດຮບການສະໜບສະໜນ ເພາະວາພວກມນອານວຍຜໃຫທນເພອສະຫນອງທນໃຫແຜນງານທພເສດສະເພາະ ແລະ ເລງໃສຢາງຈາກດ. ກອງທນແນວຕງຍງໄດຮບການຊມເຊຍສາລບການສງມອບ 'ນະວດກາແບບພະຫພາຄນຍມ'. ເຖງວາຈະມຈານວນຜສະໜອງຈານວນຈາກດ, ລະບບການປກຄອງຂອງພວກເຂາສາມາດເປນແບບທວເຖງຂອງການຈດຕງທາງສງຄມ ແລະ ພາກເອກະຊນ. ພວກເຂາຍງມຊສຽງສາລບການສະໜອງຢາງໄວວາ, ດງດຽວກນກບຄວາມໂປງໄສ ແລະ ຄວາມຮບຜດຊອບ. ຢາງໃດກຕາມ, ການບດເບອນສາມາດເກດຂນຈາກຂະໜາດທໃຫຍໂຕຂອງພວກມນ ແລະ ລກສະນະແຕເທງລງລມ, ໂດຍທຊບພະຍາກອນຂອງຜໃຫທນຈາເປນໃຫຖກຈບຄກນກບຊບພະຍາກອນມະນດ ແລະ ດານການເງນໃນປະ ເທດຜຮບ,ໃນຂະນະດຽວກບການດງດດຊບພະຍາກອນເຫ ານອອກຈາກລະບບຂອງປະເທດ. ການຕຊມຢເລອຍໆ ແມນການຂາດແຄນການເນນຫນກໃສການສາງຂດຄວາມສາມາດໃນປະເທດຜຮບ. ໃນຂະນະທຜນກະທບດານການພດທະນາທສະໜອງຜານກອງທນແນວຕງເປນສງສາຄນ ແລະ ວດແທກໄດ, ປະ ເທດຜຮບຈະຕອງດາເນນການເພອໃຊປະໂຫຍດກາລະໂອກາດສະໜອງໃຫໂດຍກອງທນແນວຕງ ໃນຂະນະທຫດ ຜອນການບດເບອນລງສດຂດ ແລະ ຮບປະກນວາສະຖາບນ ແລະ ລະບບແຫງຊາດຖກສາງໃຫເຂມແຂງ, ແທນທຖກກດກນໂດຍແຜນງານເຫລານ. ແຫ ງຂມນ: Browne, S ແລະ R. Cordon, "ກອງທນແນວຕງ: ບດຮຽນສາລບພະຫພາຄນຍມ ແລະ ອງການສະຫະປະຊາຊາດ", ລະບບການພດທະນາອງການສະຫະປະຊາຊາດໃນອະນາຄດ, ການບນລະຍາຍສະຫລບ 25, ມງກອນ 2015.

ກອງທນສຂະພາບແນວຕງ ກອງທນໂລກເພອຕານໂລກເອດ, ວນນະໂລກ ແລະ ໄຂມາເລເຣຍ (GFATM) ໄດມອບເງນ 129.52 ລານໂດລາໃຫ ສປປ ລາວ ຈາກສກປ 2003 ເຖງ 2014; ຈນຮອດປດຈບນ (ໃນທາຍປ 2014), ປະມານ 121.8 ລານໂດລາສະຫະລດຖກເບກຈາຍໄດເກນກວາ 94%.ນບຕງແຕປ 2003 ການຈດສນປະຈາປໄດເພມຂນຢາງຕເນອງໂດຍມການຂນລງບາງຄງໃນປ 2010–2012. ສປປ ລາວ ໄດຮບຄາໝນໝາຍທຄາຍຄກນກບປະເທດໃກຄຽງຂອງຕນ: ໄທ, ກາປເຈຍ ແລະ ຫວຽດນາມ ທງໝດໄດຮບຄາມນໝາຍໃນລະດບ 100–500 ລານໂດລາສະຫະລດ ໃນໄລຍະເວລາດງກາວນ.74 ກອງທນສຂະພາບແນວຕງທສາຄນ ອນໆ, ພນທະມດລະດບໂລກສາລບວກແຊງ ແລະ ການສາງພມຄມກນ - GAVI- ໄດເຮດຄາໝນໝາຍຫ າຍກວາ 20 ລານໂດລາສະຫະລດໃຫແກ ສປປ ລາວ ໃນລະຫວາງປ 2001 ຫາປ 2012. ໃນຊວງດງກາວນ ມການປຽນແປງຂນລງ ເປນປຕປໃນບາງຄງໃນລະດບຄວາມໝນໝາຍ ແຕມທາອຽງຫດລງໃນປ 2014 ແລະ 2015 ເຊງແນນອນທຈະສບຕໂດຍມການປບປງໃນຕວຊບອກສຂະພາບຢໃນປະເທດ.

74 ແຫລງ: ຖານຂມນກອງທນໂລກ

66

ຊບພະຍາກອນ ສາລບ GFATM ແລະ GAVI ຕາມປກກະຕແມນບລຫານຄມຄອງຢໃນລະດບໂລກ, ໂດຍໄດມອບຄວາມຮບ ຜດຊອບການຄມຄອງໃຫກບໜວຍງານທອງຖນ. ໃນກລະນຂອງ ສປປ ລາວ, ກະຊວງສາທາລະນະສກ (MoH) ໄດສາງຫນວຍງານທແຍກອອກຕາງຫາກເພອຄມຄອງກອງທນເຫ ານ. ເງນທນເຫ ານບມຫນາຢພາຍໃນປະເທດ, ແຕອງໃສກນໄກພາຍໃນ ເພອຄມຄອງເງນທນຢໃນທອງຖນ.75

ແຜນພາບ 4.5: ທລະກາການໂອນເງນກອງທນສາກນທງໝດໃຫແກ ສປປ ລາວ

ແຫລງ: ຖານຂມນກອງທນໂລກ

ການທບທວນໂຄງການກອງທນໂລກ ສະແດງໃຫເຫນວາໂຄງການທກຽວຂອງກບເອດ ແມນ, ຕາມກດລະບຽບ,ໄດຮບການທບທວນເປນຢາງດ ແລະສະມດຖະພາບຂອງເຂາເຈາໄດຄະແນນສງ, ເມອທຽບໃສບນດາທກຽວຂອງກບພະຍາດໄຂມາລາເຣຍ ແລະ ວນນະໂລກ. ໜງໃນຄາອະທບາຍ (ໝາຍວາໃນທອງຖນ) ແມນວາແຜນງານເອດ ຕາມປກກະຕແມນຈດຕງປະຕບດຢໃນເຂດຕວເມອງ ແລະ ດງນນຈງຂອນຂາງງາຍຕການຕດຕາມ ແລະ ລາຍງານ, ໃນຂະນະທແຜນງານໄຂມາລາເຣຍ ແລະ ວນນະໂລກແມນຈດຕງປະຕບດຢເຂດຊນນະບດບອນທຫຍງຍາກທຈະເກບກາຂມນ ແລະ ປະເມນຜນປະສດທພາບ ແລະ ປະສດທຜນ. GAVI ສະໜບສະໜນ 'ການສກຢາປອງກນພະຍາດຕບອກເສບຊະນດ B, ພະຍາດຕດເຊອ Haemophilus influenza ຊະນດ b (Hib) ແລະ ພະຍາດໄອໄກ (ຫລ pertussis-whooping cough) ແລະ ການລງທນຄງດຽວໃສການສກຢາປອງກນພະຍາດໝາກສກ, ພະຍາດເປຍ ແລະໄຂເຫ ອງ'76. ສປປ ລາວ ໄດຮບການຊວຍເຫລອ 20.5 ລານໂດລາສະຫະລດຈາກ GAVI 2001 ຫາ 2012. ເຖງວາບມການສກສາດານປະສດທຜນທດາເນນສາລບ ສປປ ລາວ, ບດລາຍງານການເບກຈາຍສະແດງໃຫເຫນວາປະເທດໄດມຂດຄວາມສາມາດທຈະຖອນ ເງນຈາກກອງທນ GAVI ແລະ ນາໃຊພວກມນອງຕາມຄມດານການເງນຂອງ GAVI. ໃນປ 2002, ການກວດສອບຂມນ GAVI ດາເນນການໂດຍບລສດ PwC, ແລະ ບມບນທກວາມບນຫາສາຄນໃດໆ. ແຜນງານຂະຫຍາຍກວາງການສກຢາປອງກນພະຍາດ (EPI) ແມນຈດຕດຕລະດບປະເທດ. ກອງທນ GAVI ແມນຈດສນໂດຍສານກງານໃຫຍ ແລະ ພອມມການປບປງສະ ຖານະການສຂະພາບທເຂາເຈາຈະເຮດຫດລງ. ກອງທນທໄດມຄາຫມນສນຍາສາລບປ 2015 ແລະ 2016 ສະແດງໃຫເຫນເຖງການຫດຖອຍ, ຊງສວນໃຫຍແນນອນວາຈະສບຕ.

75 ເບງຢ: Greenhill ແລະ Ahmed (2013), ສາລບການບນລະຍາຍຢາງລະອຽດຂອງກນໄກການຄມຄອງ 76 ເບງຕມຢທ: http://www.gavi.org/results/disbursements/#sthash.NYsNtP6x.dpuf

ວນນະໂລກ ເອສຈໄອວ ມາລາເຣຍ ລວມ

67

ແຜນພາບ 4.6: ການສະຫນບສະຫນ ນຂອງ GAVI ຢ ສປປ ລາວ

ແຫລງ: GAVI/WB ຖານຂມນຕວຊບອກການພດທະນາ

ທງກອງທນໂລກ ແລະ GAVI ໄດກະຈາຍຊບພະຍາກອນການເງນທໄດວາງແຜນໄວ, ແລະ ຜນໄດຮບທບນລໄດສອດຄອງກບຕາມແຜນເຫ ານ. ບມບນຫາສາຄນໃດໆຖກຍກຂນມາໂດຍພາກສວນກຽວຂອງລະດບປະເທດ ເວນເສຍແຕວາບາງຄງຂະບວນການລາຍງານແມນຫຍງຍາກ ແລະ ເສຍເວລາຫລາຍ. ຢາງໃດກຕາມ, ພວກເຂາເຈາພໃຈກບຜນໄດຮບທປະເທດບນລໄດໃນແງການປບປງດານສຂະພາບໃນບລເວນເປາຫມາຍເຂາແກໄຂເຫ ານ.

4.2. ຊບພະຍາກອນເອກະຊນຈາກພາຍນອກ 4.2.1. ການລງທນໂດຍກງຂອງຕາງປະເທດ (FDI) ການລງທນໂດຍກງຂອງຕາງປະເທດ (FDI) ໄດມບດບາດສາຄນໃນການພດທະນາເສດຖະກດຂອງ ສປປ ລາວ ໃນຊມປຫລງມາ ນ. ປະເທດໄດຮບກະແສສດທການລງທນ FDI ທງໝດ 2,484 ຕໂດລາສະຫະລດຕງແຕປ 2000 ຫາປ 2014.. ມທາອຽງທເພມສງຂນໜາສງເກດໃນຊວງເວລານເຊນດຽວກນ: FDI ໃນປ 2000 ແມນ 33.8 ລານໂດລາສະຫະລດ, ແລະໃນປ 2014 ມມນຄາ 720.8 ລານໂດລາສະຫະລດ, ເຊງເພມຂນຫ າຍກວາຊາວເທາໂຕ.77ໂດຍວທການອາງອງ,ໃນພາກພນອາຊຕາເວນອອກ ສຽງໃຕ, FDI ເພມຂນຈາກ 45.5 ຕໂດລາສະຫະລດໃນປ 2000 ຫາ 109.7 ຕໂດລາໃນປ 2012, ຫ າຍກວາສອງເທາ.78 ນກລງທນທສາຄນຢ ສປປ ລາວ ແມນມາຈາກທະວບອາຊ (ຫວຽດນາມ, ຈນ, ໄທ, ເກາຫລ, ຍປນ ແລະ ມາເລເຊຍ ທເພມຫລາຍຂນ).ຂະແໜງການຕນຕທດງດດໄດການລງທນ FDI ຕາມທານຽມແມນຂະແໜງການຂດຄນແຮທາດ ແລະ ການຜະລດພະລງ ງານໄຟຟານາຕກ, ໂດຍມປາໄມຢພາກເໜອຂອງປະເທດ. ຢາງໃດກຕາມ, ໃນຫວາງຫ ງມານ, ການລງທນແມນຂະຫຍາຍອອກ, ໂດຍມການລງທນຫ າຍຂ ນໃນຂະແໜງການອ ນໆ, ໂດຍສະເພາະແມນຂະແໜງການບລການ, ລວມທງການທອງທຽວ ແລະ ສຂະພາບ. ເພອທຈະສາມາດແຂງຂນໃນທວໂລກໃນການດງດດ FDI - ໂດຍສະເພາະພາຍນອກຂະແໜງຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ-ການປບປງທສບຕທາງດານກດໝາຍ, ລະບຽບການ ແລະ ລະບບການບລຫານສາລບການລງທນແມນສງຈາເປນ. ຕາມການຕງຂສງ ເກດໂດຍຜສງເກດການຄນໜງ, "ການປະຕຮບຫ າຍຢາງກຽວກບການປບປງສະພາບແວດລອມທເອອອານວຍສາລບພາກເອກະ ຊນສາມາດດາເນນການໄດຢາງໄວວາ ແລະ ມຄາໃຊຈາຍຂອນຂາງຕ າ. ຍກຕວຢາງ ເຊນການສາງໃຫກດລະບຽບມຄວາມສະດວກ ແລະ ລະບບການບລຫານທໃຊໃນການຈດທະບຽນທລະກດ ແລະ ການອະນມດການລງທນ, ການສບຕເຮດໃຫຂະບວນການ

77 ທະນາຄານໂລກ ຖານຂມນຕວຊບອກການພດທະນາ 78 ອງການ UNDP. ບດລາຍງານການຮວມມການພດທະນາມປະສດທຜນ ພາກພນອາຊ-ປາຊຟກ

ການສະຫນບສະຫນນ ຂອງ GAVI ຢ ສປປ ລາວ

68

ພາສສະດວກຂນ ແລະ ຮບປະກນການບງຄບໃຊທບປຽນແປງເລອຍ ກດໝາຍພາສ-ອາກອນ ແລະ ການເກບ/ປະຕບດຕາມຈະສງສນຍານຄວາມໝາຍທໜກແໜນ ແລະ ເປນທາງບວກຕນກລງທນທມທາແຮງທງພາຍໃນ ແລະ ຕາງປະເທດ."79 ການປະຕຮບທດນ ແລະ ການອອກໃບຕາດນໃຫສາເລດ ຍງເປນບລມະສດ; ເປນການຕລາຄາວາພຽງແຕ 30% ຂອງການຄອບຄອງທດນ ຢ ສປປ ລາວ ໄດຂນໃບຕາດນຢາງເປນທາງການ.80 ໃນແງຂອງການການດເປາໝາຍການລງທນ FDI, ລດຖະບານແຫງ ສປປ ລາວ ເນນຄວາມສາຄນຫ າຍຢາງ. ສງເຫ ານ ປະກອບດວຍການຕງຢໃຈກາງຂອງພາກພນລມແມນາງຂອງ (GMS) ແລະ ມຊາຍແດນຮວມກບມຽນມາ, ກາປເຈຍ, ຈນ, ໄທ ແລະ ຫວຽດນາມ.81 ໃນຂະນະທສບຕເນນໜກໃສ ຊບພະຍາກອນທາມະຊາດຂອງປະເທດເປນຖານ, ໂດຍສະເພາະແມນທາແຮງໃນການຜະລດພະລງງານໄຟຟານາຕກທເພມທະວ, ຂດຄນແຮທາດ, ປາໄມ ແລະ ກະສກາ, ລດຖະບານ ຮບຮເຖງຄວາມຈາເປນໃນການສາງຄວາມຫ າກຫ າຍຖານການລງທນຂອງຕນ. ລດຖະບານໄດກາວເຖງອດຕາການເຕບໂຕທໝນທຽງໃນຂະແໜງການອນໆ, ລວມທງການຜະລດອດສາຫະກາເບາ, ການກສາງ ແລະ ການບລການ. ການທອງທຽວ ອາດຈະມບດບາດສາຄນຫ າຍຂນ ແລະ ມນອາດສາມາດກະຕນການການເຕບໂຕໃນຂງເຂດອນໆ - ການຂນສງ, ການຜະລດສະບຽງອາຫານ ແລະ ອນໆ. ການທອງທຽວ ຖກມອບໝາຍບລມະສດຫ າຍຂນ (ຢໃນເອກະສານການພດທະນາຍດທະສາດແຫງຊາດສະບບໃຫມ (NSEDP) ຄງທ 8 ແລະ ຍດທະສາດການພດທະນາແຫງຊາດສະບບໃໝ ຮອດປ 2030). ການກະສກາ ແລະ ປາໄມ ຍງໄດດງດດການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ, ແຕສວນໃຫຍ ຍງຢໃນລະດບຂອງການປກຝງລຽງສດແບບກມຕນເອງ (ເນອທຂະໜາດນອຍ, ເຕກນກປກຝງແບບສມ, ການໃຊປຍໜອຍຫ ບໄດໃຊເລຍ). ສປປ ລາວ, ເຖງແມນວາ ຈະເປນປະເທດທມທາແຮງດານການຜະລດກະສກາຂະ ໜາດໃຫຍ, ໃນຕວຈງແລວ, ເປນປະເທດທນາເຂາສະບຽງອາຫານ, ໂດຍສະເພາະອາຫານທມໂພຊະນາການສງ. ລດຖະບານໄດການດລະບບທລະກດການກະສກາ, ການທອງທຽວ, ການຕາແຜນ, ການຕດຫຍບ, ຫດຖະກາ, ການປງແຕງໄມ ແລະ ອດສາຫະກາ ສະໜບສະໜນ ສາລບຂະແໜງການຂດຄນແຮທາດ ແລະ ພະລງງານໄຟຟານາຕກ ວາເປນຂງເຂດ ການພດທະນາໄດສາລບທງການລງທນພາຍໃນ ແລະ ຕາງປະເທດ.82 ປະເທດ ຍງເນນຄາແຮງງານທຕາຂອງຕນ, ສະຖຽນລະພາບທາງການເມອງ ແລະ ຄວາມປອດໄພສວນບກຄນ. ສປປ ລາວ ເປນປະເທດທມສບເຂດເສດຖະກດພເສດ (SEZs) (ໃນເວລາຂຽນບດລາຍງານນ), ພດທະນາຂນເປນຄງທາອດໃນປ 2007, ແລະ ກາລງສາຫ ວດຄວາມເປນໄປໄດຂອງການດງດດການລງທນເອກະຊນເພອພດທະນາເຂດເສດຖະກດພເສດ ອນໆ. ປະຈບນ, 43% ຂອງນກລງທນແມນມາຈາກຈນ, 18% ແມນນກລງທນຊາວລາວ, 7% ຈາກຍປນ, 7% ຈາກຫວຽດ ນາມ ແລະ 5% ຈາກເອຣບ. ລດຖະບານກາວອາງວາມນຄາລວມຂອງການລງທນໃນເຂດເສດຖະກດພເສດແມນ 1 ຕໂດລາສະ ຫະລດ.

79 ຖະແຫລງການຂອງອດສະຕາລ ຢ ກອງປະຊມການຈດຕ ງປະຕບດໂຕະມນ ຂອງ ສປປ ລາວ ປ 2014, ໃນວນທ 14 ເດ ອນພະຈກ 2014, ຫນາ.2. 80 ຖະແຫລງການຂອງຄ ຮວມພດທະນາເອຣບ ຢ ກອງປະຊມການຈດຕ ງປະຕບດໂຕະມນຂອງ ສປປ ລາວ ປ 2014, (17/11/2014), ຫນາ.4 81 ປະເທດພາກພ ນຫລມແມນາຂອງ(GMS) ມຄ ກາປ ເຈຍ, ຈນ (ໂດຍສະເພາແມນແຂວງຢນນາແລເຂດປກຄອງຕນເອງກວາງຊຈວງ), ສປປ ລາວ

ມຽນມາ, ໄທ ແລະ ຫວຽດນາມ. GMS ກວມເອາ 2.6 ລານກໂລແມດມນທນ ແລະ ມປະຊາກອນ ທຄຄາດຄະເນ ປະມານ 326 ລານຄນ. 82 ບດລາຍງານຄວາມຄ ບຫນາ ປະຈາປ ຫນວຍງານຂະແຫນງການການຄາ ແລະ ພາກເອກກະຊນ ປງບປະມານ2013-2014, 2014, ຫນາ1

69

ແຜນພາບ 4. 7 : ນກລງທນໃນເຂດເສດຖະກດພເສດຂອງ ສປປ ລາວ

ໃນລະດບນະໂຍບາຍ, ລດຖະບານໄດການດບລມະສດການປບປງສະພາບແວດລອມສາລບການຄາ ແລະ ການລງທນໂດຍຜານ, ໃນບາງສວນ, ການຊກຍລະດບຂອງການເຊອມໂຍງດານການຄາລະດບພາກພນພາຍໃຕ GMS ແລະ ປະຊາຄມເສດຖະກດອາຊຽນ (AEC) ແລະ ໃນທວໂລກພາຍຫລງການເຂາເປນສະມາຊກອງການການຄາໂລກ (WTO). ເປາໝາຍອນໆ ລວມມການປບປງການອານວຍຄວາມສະດວກການຄາ, ສະພາບແວດລອມທາງທລະກດທວໄປ, ແລະ ການລງທນໃນໂຄງລາງພນຖານທາງການຄາ, ສະພາບແວດລອມທລະກດທວໄປ, ແລະ ການລງທນໃນໂຄງລາງພນຖານທກຽວຂອງການຄາ. ອນທຈງ, ໃນບດລາຍງານການປະກອບທລະກດ ສະບບຫລາສດຈດທາໂດຍທະນາຄານໂລກສາລບ ສປປ ລາວ, ເຖງວາຄວາມງາຍຂອງການຈດອນດບ ການປະກອບທລະກດໂດຍລວມຂອງປະເທດໄດເພມຂນເຈດຈດ,ຈາກ 155 ໃນປ 2014 ມາເປນ 148 ໃນປ 2015, ແຕຍງຕາມຫລງປະເທດໃກຄຽງໃນການເປນຈດໝາຍທຖກໃຈສາລບການລງທນ.83 ມາເລເຊຍ, ໄທ, ຫວຽດນາມ, ຈນ, ອນໂດເນຊ ແລະ ກາປເຈຍ ທງໝດຢອນດບສງກວາ ໃນການຈດອນດບຂອງທະນາຄານໂລກ."ອງຕາມຂມນທໄດເກບກາໂດຍບດລາຍງານການປະ ກອບທລະກດ, ການເລມຕນທລະກດຢລາວ ຕອງມ 6.0 ຂນຕອນ,ໃຊເວລາ 92.0 ວນ, ຄາໃຊຈາຍ 5.7% ຂອງລາຍຮບຕຫວຄນ ແລະ ທນຂນຕາທຕອງຊາລະໃນອດຕາ 0,0 % ຂອງລາຍໄດຕຫວຄນຕປ."84 ຕາມທລະບໂດຍສະພາການຄາ ແລະ ອດສາ ຫະກາແຫງຊາດລາວ, "ລາວຖກຈດຢອນດບທບດໃນການແກໄຂບນຫາການຫ ມລະລາຍ, ປກປອງນກລງທນ (ທ 187),ການໄດ ຮບສນເຊອ (ທ 159), ຊາລະພາສ-ອາກອນທງາຍ (ທ 119) ແລະ ການຈດການກບຄາຂາມຊາຍແດນ (ທ161)."85 ການສກສາຫ າຍຄງໃນໄລຍະຫ ງ ກຽວກບບນຍາກາດການລງທນຂອງລາວ ອາງເຖງການເຂາເຖງການສະໜອງທນ, ການຂາດແຄນແຮງງານທມທກສະ, ແລະ ພາສ-ອາກອນ ແລະ ຄາທານຽມທສງເປນຂຈາກດທສາຄນຕການລງທນ. ການຄາ ແລະ ການເຊອມໂຍງກບພາກພນຄວນເປນໂຕຂບເຄອນຂອງການລງທນ ຢ ສປປ ລາວ. ການສງອອກເພມຂນຢາງຕເນອງປຕປແຕເຂມຂນຢໃນຂະແຫນງການພະລງງານ ແລະຂດຄນແຮທາດ. ລດຖະບານ ສປປ ລາວ ປະເມນວາທງສອງຂະແໜງ ການນກວມເອາ 56% ຂອງມນຄາການສງອອກທງໝດໃນປ 2007; 86 ແລະພາຍໃນປ 2014 ສງນໄດເຕບໂຕເຖງ 70% ຂອງ ການສງອອກທງໝດ.87 ຂມນຂອງລດຖະບານ ຍງຢນຢນວາການຄາແມນເຂມຂນຢາງສງອງຕາມຈດໝາຍປາຍທາງ.

83 ຄວນຈະຕງຂສງເກດວາ ການຈດອນດບໂດຍລວມຂອງປະເທດ ແມນຫນາທການຂອງປະສດທພາບຂອງຕນທຽບກບປະເທດອນໆທງຫມດ. ດງນນ,

ການປບປງໃນການຈດອນດບອາດບແມນການສະທອນໃຫເຫນເຖງຜນປະສດທພາບດຂນໃນບນຍາກາດຂອງທລະກດ ແຕສາມາດສະທອນໃຫເຫນວາປະເທດອນໆ ຂາດແຄນຄວາມດງດດສາລບການລງທນ ຫລາຍກວາ.

84 ທະນາຄານໂລກ, ການປະກອບທລະກດ 2015, ມງຫນາໄປເກນກວາປະສດທພາບ: ຂມນເສດຖະກດ 2015 ສາລບ ສປປ ລາວ, ຫນາ. 17 85 GIZ (2014), ການສາຫ ວດວສາຫະກດ HRDME 2013 ສາລບສປປ ລາວ, ຫນາ. 34 86 ກະຊວງອດສາຫະກາ ແລະ ການຄາ (2013), ການສກສາການວນດໄສ 2012 ສາລບ ສປປ ລາວ, ຫນາ. 11 87 ລາຍງານປະຈາປ ຂອງທະນາຄານແຫງ ສປປ ລາວ 2014.

ຈນ ສປປ ລາວ

ຍປນຫວຽດນາມເອຣບ

ອນໆ

70

ປະເທດໄທ ເປນຈດໝາຍປະມານ 50% ຂອງການສງອອກຕງແຕປ 2005-10, ຕດຕາມມາໂດຍຫວຽດນາມ, ອດສະຕາລ ແລະ ຈນ. ໄທ ຍງເປນແຫ ງຂອງການນາເຂາຂອງ ສປປ ລາວ ປະມານ 75%, ເຊງຕດຕາມມາໂດຍ ຈນ, ຫວຽດນາມ ແລະ ຍປ ນ.88 ສປປ ລາວ ມຫນ ງຂອງອດຕາການມຮວມຮວມໃນວຽກເຮດງານທາຂອງແມຍງທ ສງທ ສດໃນພາກພນ ແລະ ຂະຫຍາຍຕວຢາງໄວວາບນດາຂະແໜງການສງອອກຕນຕ ດງເຊນການຕດຫຍບເຄອງນງຫມ, ການທອງທຽວ ແລະ ທລະກດກະສກາ ທງໝດມເປເຊນກາລງແຮງງານຍງທສງ."89 ເຖງຢາງໃດກຕາມ, ສະພາບໂຄງລາງພນຖານການຂນສງໃນປະຈບນຂອງ ສປປ ລາວ ແມນຕາກວາເກນມາດຕະຖານ.ໃນຂະນະສງດງກາວນສາງກາລະໂອກາດສາລບການລງທນຂອງເອກະຊນ, ແຕຍງເປນສງທາທາຍຕຄວາມອາດສາມາດຂອງປະເທດທຈະກາເອາຄວາມໄດປຽບຂອງສະຖານະພາບຂອງຕນທເປນຈດຄບສແຍກເສນທາງຄມມະນາຄມຂອງ GMS. ດງທໄດກາວໄວໂດຍທະນາຄານ ADB, "ໂດຍທວໄປ, ຂະແໜງການຂນສງຍງຢໃນສະພາບບດ ແລະ ສງຜນໃຫເກດຄວາມຍຖຕການລງທນທງພາຍໃນ ແລະ ຕາງປະເທດ. ເຄອຂາຍເສນທາງທຄມຄອງເປນຢາງດ ແມນຫນງໃນຂການດເບອງຕນທຈາເປນສາລບການເຕບໂຕທາງດານເສດຖະກດ. ຄາຂນສງມລາຄາແພງທສດໃນປະເທດອາຊຽນນາກນ ແລະ/ຫ ບາງທຢໃນອາຊ, ຍອນວາລາວບມຊາຍແດນຕດກບທະເລ. ຕງຢຈດສນກາງຍດທະສາດຂອງແມນາຂອງ, ລາວ ສາມາດມບດບາດເປນສນກາງການປງແຕງເພອການສງອອກລະຫວາງປະເທດ ໃນການຮວມມລະຫວາງໃຕ-ໃຕ ແລະ ພາກພນອາຊຕາເວນອອກສຽງໃຕ. ເພອເຮດໃຫເປນຈງຄວາມໄດປຽບດງກາວ, ການປບປງໂຄງລາງພນຖານແມນປະເດນບລມະສດ."90

ແຜນພາບ 4.8: FDI ແຍກຕາມປະເທດ (% ຂອງຈານວນລວມ) :ປ 1989-2015

ແຫລງ: ກະຊວງແຜນການ ແລະ ລງທນ

ສປປ ລາວ ເນນການເຖງການເຂາເຖງຕະຫ າດ ເປນດງຄວາມໄດປຽບຕນຕ. ສງນລວມມຕະຫ າດອາຊຽນທກວາງກວາໂດຍມປະ ຊາກອນຫ າຍກວາ 500 ລານຄນ ລວມທງພາກໃຕຂອງປະເທດໃກຄຽງ ເຊນຈນ. ສປປ ລາວ ເປນ ຂວເຊອມລະຫວາງຫວຽດ ນາມ ແລະ ໄທ ຜານແລວເສດຖະກດຕາເວນອອກ-ຕາເວນຕກຕກບເຂດເສດຖະກດພເສດຢສະຫວນນະເຂດ, ອອກແບບມາເພອເປນສນການຄາ ແລະ ການບລການທສາຄນ. ສປປ ລາວ ໄດຮບສດພເສດທາງການການຄາຝາຍດຽວກບ 39 ປະເທດ ລວມ ທງຫ າຍປະເທດຢເອຣບ, ຍປນ, ການາດາ, ອດສະຕາລ, ອນເດຍ, ຈນ ແລະ ເກາຫ ໃຕ. ລາວ ຍງໄດລງນາມໃນສນທສນຍາການລງທນສອງຝາຍທມຫ າຍກວາ 27 ປະເທດ ຢອາຊ ແລະ ເອຣບ. 88 ກະຊວງອດສາຫະກາ ແລະ ການຄາ (2013), ການສກສາການວນດໄສ 2012 ສາລບ ສປປ ລາວ, ຫນາ. 11 89 ບດລາຍງານຄວາມຄບຫນາປະຈາປຂອງຫນວຍງານວຊາການ ດານການຄາ ແລະ ພາກເອກກະຊນ ປງບປະມານ 2013-2014, 2014, ຫນາ. 3 90 ທະນາຄານ ADB (2013), ເອກະສານປະເທດ ສາລບກອງປະຊມວຊາການລະດບພາກພນກຽວກບກມນເວດ-ອດສາຫະກາ, ຫນາ 11.

ຈນ ຫວຽດນາມ

ໄທ ມາເລເຊຍ

ໂຮນລງ ສ.ເກາຫລ ສະຫະຣາຊະອານາຈກອງກດ

ຍປນ

71

ດງທເຫນໃນຮບ 4.8, ໃນຊວງ 1989–2015, FDI ຖກຄອບງາໂດຍປະເທດໃກຄຽງຂອງ ສປປ ລາວ,ໂດຍສະເພາະທເຫນຊດເຈນແມນຈນ, ຫວຽດນາມ ແລະ ໄທ. ມາເລເຊຍ, ໂຮນລງ ແລະ ເກາຫລໃຕ ຍງຢໃນແປດອນດບຕນນກລງທນຊນນາ.ໃນຂະ ນະທການຕອບສະນອງການລງທນມຄວາມເຂມແຂງຈາກປະເທດໃນພາກພນ, ຄວາມເຂມຂນດງກາວນໃນການລງທນ FDI ຈາກພາກພນໝາຍເຖງການຂາດແຄນຄວາມຫ າກຫ າຍໃນທວໂລກ. ຍງເນນໜກອກວາ ສປປ ລາວ ຍງຄງເອອຍອງຫ າຍເກນໄປ ຕການລງທນ FDI ທມຊບພະຍາກອນທາມະຊາດເປນຖານ, ເຊງມແນວໂນມຈະຖກະທບຈາກພາຍນອກ (ທງຢໃນລະດບສນ ຄາ ແລະ ແຫ ງຂອງການລງທນ), ດງດຽວກນກບຄວາມຫວງໄຍທກາລງມຢດານສງແວດລອມ ແລະ ສງຄມທກຽວຂອງກບການສາປະທານທດນ ແລະ ຂຂດແຍງໃນການຄອບຄອງທດນ. ການເອອຍອງຫ າຍເກນໄປໃສຂະແໜງການຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ເພອດງດດການລງທນ FDI ໃນປະຈບນແມນສງທາທາຍທຮບຮກນດຢ ສປປ ລາວ, ແລະ ໜງໃນນນ ຈະມຜນກະທບຕຄວາມອາດສາມາດຂອງປະເທດທຈະສງເສມການພດທະນາແບບຍນຍງ ແລະ ບນລເປາໝາຍທໄດລະບໄວໃນແຜນ NSEDP ຄງທ 8 ແລະ SDGs. ສງທາທາຍຂອງການດງດດການລງທນ FDI ສອດຄອງກບເປາໝາຍພດທະນາແບບຍນຍງ ບເປນເອກະລກສະເພາະລາວ ແລະ ໃນຄວາມເປນຈງແມນຈດສມດງດຽວກນກບປະເທດໃກຄຽງເຊນ ຫວຽດນາມ.ໃນຄວາມເປນຈງ, ບດລາຍງານ DFAA ສາລບຫວຽດນາມໄດພຈາລະນາຕບນຫານຢາງເລກເຊງໃນບາງດານ, ກາວຄ:

"ເພອຈະໄດຮບຜນຕອບແທນຂອງການພດທະນາຈາກການລງທນ FDI ຢປະເທດຕນ, ຫວຽດນາມ ຕອງໄດດງດດການລງທນທມຄນນະພາບສງ ແລະ ສາງກາລະໂອກາດສາລບບລສດຫວຽດນາມເຮດວຽກຮວມກບບລສດຕາງປະເທດພາຍໃຕຕອງໂຊຄນຄາສາກນ. ບມຍດທະສາດໃດໜງທພດກບຂະໜາດທງໝດສາລບການບນລສງດງກາວນ. ມນຮຽກຮອງໃຫມ ຊດຂອງການເຂາແກໄຂທເຊອມໂຍງຕຄວາມຕອງການຂອງຂະແໜງການທສະເພາະເຈາະຈງ ແລະ ເຂດພນທດານພມສນ ຖານ. ສງເຫ ານຕອງອງໃສການວເຄາະຢາງລະອຽດຂອງຂງເຂດທຫວຽດນາມມທາແຮງທຈະວາງໂຕເປນຜສະໜອງ ແລະຄຮວມກບບລສດຕາງປະເທດ, ແລະ ກຽວກບບນຫາທຄແກວ ແລະ ຂຈາກດທພວກເຂາເຈາ ປະເຊນຢໃນສະຖານທເຈາະຈງ. ສງນຄວນສະໜອງຂມນຂາວສານໃຫແກການອອກແບບຊດຂອງການເຂາແກໄຂ ເພອແກໄຂບນຫາຄແກວ, ດງເຊນ: ການລງທນໃນໂຄງລາງພນຖານ, ການຈດສນທດນ, ການເຂາເຖງດານການສະໜອງທນ, ການຝກອບຮມດານວຊາຊບ, ສງຈງໃຈທາງດານພາສ-ອາກອນ, ແລະ ການປະຕຮບດານລະບຽບການ." 91

ໃນຄວາມເປນຈງ, ບດການປະເມນບນຍາກາດການລງທນທຈດທາໂດຍທະນາຄານໂລກສາລບ ສປປ ລາວ ໃນປ 2014 ແມນ "ຄວາມບແນນອນດານນະໂຍບາຍໃນທາມກາງການຈະເລນຮງເຮອງຂອງຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ". ເປນການສະເໜວທການໃນຕໜາສາລບ ສປປ ລາວ ໃນແງທໂຈງແຈງແຕຊດເຈນ, ສະຫບວາຜການດນະໂຍບາຍປະເຊນສອງວທທາງທເປນໄປໄດ,"ທ ລະກດຕາມເຄຍ," ເຊງໝາຍເຖງການສບຕວທທາງທດາເນນການດງທເຄຍໃນປະຈບນ, ໂດຍສະເພາະຢາງຍງຮບແບບການຂດຄນທອງໃສຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ, ຫລແນວທາງການພດທະນາທາງເລອກທສະແຫວງຫາທຈະປະຕຮບຢາງເລກເຊງ ສະ ພາບແວດລອມທລະກດທເອອອານວຍການປບປງຄວາມໂປງໄສ ແລະ ທຄາດການໄດ. ສາລບວທທາງຖດມາທຈະເຮດໃຫເກດຜນເປນຈງ, ການປະເມນ ໄດສະເໜ ບາດກາວດາເນນນະໂຍບາຍຈານວນຫນງ, ເຊງກວມເອາຂງເຂດຕາງໆ ນບຈາກການປຽນ ແປງລະບອບການເກຍພາສ-ອາກອນ, ການຫນເປນທນສະໄໝ ຂອງຂະແໜງການເງນ ແລະ ຄາໝນສນຍາຂອງພາກລດໃນທກໆດານເຊງປະເທດຊາດ ເຂາມສວນຮວມກບພາກເອກະຊນ.92 ເປນທແນນອນ ວາຂອບເຂດຂອງການປະຕຮບທຕອງການ ແມນມຄວາມສາຄນ ແລະ ມໄລຍະຍາວ ແລະຈະຮຽກຮອງໃຫມຄວາມໝນໝາຍ ດງດຽວກນກບຊບພະຍາກອນຢາງຫ ວງຫ າຍ. ເຖງຢາງໃດກຕາມຍອນຄວາມສາຄນຂອງ FDI ແລະ ຮບແບບ ອນໆຂອງການລງທນຂອງພາກເອກະຊນຕາມທເປນກະແສຂອງການສະໜອງທນ, ຄວາມສາຄນຂອງການໃຊປະໂຫຍດກະແສ 91 ບດລາຍງານ DFAA ຂອງຫວຽດນາມ, ຫນາ 46. 92 ທະນາຄານໂລກ, ການປະເມນບນຍາກາດການລງທນ ປ 2014, "ຄວາມບແນນອນທາມກາງຄວາມຈະເລນຮງເຮອງຂອງຊບພະຍາກອນທາມະ

ຊາດ", ປ 2014.

72

ດງກາວນ ເພອບນລເປາໝາຍການພດທະນາແບບຍນຍງໃນແຜນ NSEDP ຄງທ 8, ລວມທງການເອາໃຈໃສຕເປາໝາຍດານສງແວດລອມ ແລະ ສງຄມ, ຈງບສາມາດທຈະເວາເກນຈງໄດ. ໃນການເຊອມຕນ, ລດຖະບານແຫງ ສປປ ລາວ ອາດຈະຕອງພຈາລະນາເພມເຕມກຽວກບການໃຊປະໂຫຍດກະແສການສະໜອງທນອນໆ, ໂດຍສະເພາະແມນ ODA, ເພອສບຕດາເນນການວາລະປະຕຮບດງກາວນ.

4.2.2. ການສງເງນກບປະເທດຂອງແຮງງານຢ ຕາງປະເທດ ແລະ ການໂອນເງນໂດຍຊມຊນຍາຍຖນຖານ

ຢ ສປປ ລາວ, ການສງເງນກບປະເທດ ບໄດປະກອບສວນຢາງຫ ວງຫ າຍ ຕການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ (ທຽບຖານກບກະແສອນໆ), ໂດຍທວໄປຍອນວາມນມຈານວນໜອຍກວາ 1% ຂອງ GDP (ຍກເວນໃນປ 2011, 1.34%) ສາລບໃນຊວງປ 2000-2013. ດງທເຫນໃນຮບ 4.9, ສງນແມນຍງຕາເມອທຽບກບປະເທດອນໆໃນພາກພນອາຊ. ໂດຍລວມ, ຕວເລກການສງເງນກບປະເທດສາລບ ສປປ ລາວ ແມນຕາກວາຈານວນສະເລຍຂອງປະເທດລາຍໄດປານກາງ (LMIC),ເຊງແມນ 4.3% GDP ໃນປ 2011.93 ເຖງວາຈະມບາງສະຖຕກຽວກບການສງເງນກບປະເທດ, ມນເປນຄວາມຫຍງຍາກທຈະສາງຕວເລກທແນນອນ ສາລບກະແສຂາເຂາຂອງເງນທສງກບປະເທດມາຍງ ສປປ ລາວ. ຖານຂມນຂອງທະນາຄານໂລກ ລະບວາ 59.32 ລານໂດລາສະ ຫະລດໄດຖກສງມາຍງ ສປປ ລາວ ໃນປ 2013, 94 ຫ 0.53% ຂອງ GDP.95 ຢໃນສະພາບແວດລອມປະເທດກາລງພດທະນາເຊນ ສປປ ລາວ, ການສງເງນກບປະເທດຂອງແຮງງານຢຕາງປະເທດ ແລະ ຊມຊນເຄອນຍາຍຖນຖານ ສາມາດເປນແຫ ງທນເພອການພດທະນາທສາຄນ ສາລບຫລາຍໆຄອບຄວ ແລະ ຊມຊນ, ເຖງແມນວາພວກເຂາ ບໄດເປນຕວແທນໃນອດຕາສວນທສງຂອງ GDP ເມອທຽບກບປະເທດອນໆ. ການສງເງນກບປະເທດ ສາມາດເຮດຫນາທເກອບເປນເຫມອນດງລະບບບານານແບບບເປນທາງການ, ໂດຍຜານແບບຈາລອງຄນເຫ ອມລນ, ຊາວຫນມ, ປະຊາກອນໄວອອກແຮງງານຢຕາງປະເທດເກອກນຄນລນກອນທຍງຢບານເຮອນ.ໃນກລະນຂອງ ສປປ ລາວ, ໃນຂະນະທການພດທະນາຂອງຕນມຄວາມຄບຫນາ, ມນກເປນການຍາກທຈະວາງແຜນທາອຽງຂອງກະແສການສງເງນກບປະເທດຂອງແຮງງານຍາຍຖນຖານ. ເຖງແມນວາທດສະດບງບອກວາມນຈະຫລດຜອນລງ, ມນຍງເປນໄປໄດວາມນອາດຈະເຕບໂຕຕາມທ ສປປ ລາວ ເຊອມສານເຂາໄດດກວາເກາພາຍໃນກມກອນເສດຖະກດພາກພນ (ASEAN, ແມນາຂອງ, ແລະ ອນໆ). ດງນນ, ລດຖະບານແຫງ ສປປ ລາວ ສາມາດພຈາລະນາບາດກາວດາເນນການທມທາແຮງຈານວນຫນງເພອເສມສາງຄວາມເຂມແຂງສະພາບແວດລອມທເອອອານວຍສາລບກະແສຂາເຂາການສງເງນກບປະເທດ (ແລະຄນຍາຍຖນຖານ) ມາຍງປະເທດຊາດ. ເນອງຈາກວາ ການສງເງນກບປະເທດແມນກະແສການເງນທສາຄນທສດ-ໃນປະລມານເດດຖານ ແລະ ຕາມທເປນອດຕາສວນຂອງ GDP- ສາລບຫ າຍໆປະເທດໃນພາກພນອາຊ, ສປປ ລາວ ສາມາດຮຽນຮຈາກປະສບການຂອງປະເທດອາຊອນໆ. ການສກສາ DFAA ອນໆ, ລວມທງຂອງບງກະລາເທດ ແລະ ຟລບປນ ໄດລງເລກໃນຄນລກສະນະ ແລະ ກາລະໂອກາດສາລບກະແສການສງເງນກບປະເທດເພອປະກອບສວນເຂາໃນເປາໝາຍການພດທະນາປະເທດຊາດ. ບດສະຫບການພບເຫນທສາຄນຈາກການປະເມນຂອງບງກະລາເທດ ແມນບນທກໄວໃນຂອບຂຄວາມ 15. .

93 ໃນບດດຽວກນກບຂາງເທງ (Ibidem) 94 ຮອດເດອນມນາ 2016, 2013 ແມນປທຫ າສດ ທມຂມນ ຢໃນຖານຂມນຂອງທະນາຄານໂລກ ສາລບ ສປປ ລາວ, ເຖງແມນວາ ຂມນປ 2014

ແມນມສາລບປະເທດອນໆ ເກອບທງຫມດ. 95 ເບງຢ: ຖານຂມນຕວຊບອກການພດທະນາໃນທວໂລກ ຂອງທະນາຄານໂລກ.

73

ແຜນພາບ 4.9: ເງນສງກບປະເທດຄດໄລເປນເປເຊນຂອງ GDP ໃນປ 2013

ແຫລງ: ທະນາຄານໂລກ

ຟລບປນ ຫວຽດນາມ ໄທ ກາປ ເຈຍ ອນໂດເນເຊຍ ສປປ ລາວ

74

ຂອບຂຄວາມທ 15: ປະສບການຂອງການໃຊປະໂຫຍດເງນສງກບປະເທດເພ ອການພດທະນາ ຂອງບງກະລາເທດ ຊບພະຍາກອນຈາກການເຄອນຍາຍ ແລະ ຄນຍາຍຖນຖານໃນທວໂລກ ແມນອງປະກອບສາຄນຂອງຂະບວນການ ພດທະນາຢບງກະລາເທດ ແລະ ເປນໂຕຂບເຄອນທສາຄນສາລບການພດທະນາສງຄມ ສາລບຫລາຍລານຂອງຄນທມາຈາກພນຖານດານເສດຖະກດທຕາ ຫ ດອຍໂກາດ. ເປນປະເທດອນດບແປດທໄດຮບການເງນສງກບປະເທດສງສດໃນໂລກ, ການເຕບໂຕຂອງກະແສການສງເງນກບປະເທດສະເລຍໄດປະມານ 20 % ຕປ ນບຕງແຕກາງຊມປ 1970 ແລະ ເປນທງໝດ 15.2 ຕໂດລາສະຫະລດ ໃນປງບປະມານ 2015. ລາຍໄດຂອງກະແສການສງເງນກບປະເທດກາລງພນເດນເປນແຫ ງຊບພະຍາກອນທສາຄນຍງເພອປບປງເສດຖະກດຊນນະບດ ແລະ ເສດຖະກດທລາຫລງໃນປະເທດ, ຍອນວາໄດມການຄາດຄະເນວາ 60 % ຂອງເງນສງກບປະເທດເພມພນໃຫແກເສດຖະກດຊນນະບດ. ປະສດທພາບດານເສດຖະກດຂອງການສງເງນກບຈາກສາກນຢບງກະລາເທດ ແມນເຄອງບງຊບອກເຖງຄວາມສາເລດ ທບນລໄດຂອງນະໂຍບາຍລດຖະບານຈານວນໜງ ແລະ ການບລການທສະໜບສະໜນ, ລວມທງ (1) ການສາງຕງກະຊວງທອທດໃຫແກວຽກງານນ (ກະຊວງສະຫວດດການຂອງຄນຍາຍພມລາເນາ ແລະ ການເຮດວຽກງານຢຕາງປະ ເທດ) ທສງເສມຄວາມສນໃຈຂອງແຮງງານເຄອນຍາຍ.(ii) ສະຖາບນການເງນຕງໃຫມ; (iii) ການປກສາຫາລທາງການທດທມປະສດຕຜນກບບນດາປະເທດເຈາພາບເພອເປດຕະຫລາດແຫງໃຫມ ແລະ ປກປອງສດ ແລະ ຜນປະໂຫຍດ ຂອງແຮງງານເຄອນຍາຍ; (iv) ການຍກເວນພາສ-ອາກອນ ແລະ ການແບງປນຂມນ; ແລະ (v) ການສງເສມສະຖາບນການເງນຈລະພາກຕງໃຫມ ແລະ ການບລການທະນາຄານຜານທາງມຖ. ຈ ດສມຕ ນຕຂອງນະໂຍບາຍລດຖະບານ ແມນເພອຂະຫຍາຍຕະຫ າດແຮງງານເຄອນຍາຍ, ການອານວຍຄວາມສະດວກກາລະໂອກາການມວຽກເຮດງານທາ ແລະ ສະຫນອງການສະຫນນດານການເງນຢາງພຽງພ. ຍງໄດມຄວາມພະຍາຍາມເພອຮບປະກນການປະສານງານດານນະໂຍບາຍ ແລະ ສະຖາບນ, ເຊງສະທອນໃຫເຫນເຖງຂງເຂດນະໂຍບາຍ ແລະ ເອກະສານຂອງລດຖະບານທໄດຮບການອະນມດແລວ, ລວມທງແຜນການຫາປ ຄງທ 7; ຍດທະສາດດານສະຫວດດການສງຄມແຫງຊາດ; ກດໝາຍວາດວຍການເຮດວຽກງານຢຕາງປະເທດ ແລະ ການເຄອນຍາຍຖນຖານຂອງບງກະລາເທດ (2013); ນະໂຍບາຍການຈາງງານຢຕາງປະເທດ (ຢໃນຂະບວນການສະຫບຜນ). ເຖງວາຈະມຂອບເຂດກວາງຂອງນະໂຍບາຍ ແລະ ມາດຕະການທມຜນສາເລດ, ເປນການຮບຮວາຍງມຫ າຍຢາງ ທຈະຕອງເຮດຫ ອນ ເພອໃຊປະໂຫຍດທາແຮງຢາງເຕມສວນຂອງທງເງນສງກບ ແລະ ແຮງງານເຄອນຍາຍ. ການສກສາໃນການປະເມນການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ (DFA) ໄດຈາແນກຂງເຂດດງຕໄປນ ສາລບຄວາມສນໃຈ ເພມຕມອກ: • ເສມສາງຄວາມເຂມແຂງຂດຄວາມສາມາດດານວຊາການ, ການຈດຕງ, ແລະ ດານການເງນຂອງກະຊວງສະຫວດດການຂອງຄນຍາຍພມລາເນາ ແລະ ການເຮດວຽກງານຢຕາງປະເທດ (MoEWOE) ແລະ ອງກອນທສງກດ;

• ສມໃສການຫດຜອນ ຄາໃຊຈາຍຂອງການສງເງນກບ ໂດຍຜານການ bankarisation ທເພມຕາມຂນຂອງຜຮບ ເງນທສງກບປະເທດ, ໂດຍສະເພາະ ແມນຜທມາຈາກ ພມຫລງທທກຍາກ ແລະ ເຂດຊນນະບດ;

• ປບປງຜນກະທບຂອງການສງເງນກບປະເທດຕເງນຝາກປະຢດ ແລະ ກດຈະກາທມປະສດທຜນ; • ສາງຄວາມເຂມແຂງເພມຕມ ຂດຄວາມສາມາດການເຈລະຈາທາງການທດ ເພອຮບປະກນສດທຂອງຜຍາຍຖນຖານຢຕາງປະເທດ; ແລະ

• ປະກາດເປນກຫມາຍ ຂະບວນການແປງເປນດຈຕລ ແບບຮອບດານ ຂມນຂອງການເຄອນຍາຍຖນຖານ.

ແຫ ງຂມນ: ລດຖະບານບງກະລາເທດ/AP-DEF, "ການສາງຄວາມເຂມແຂງການສະຫນອງທນເພອການພດທະນາສາລບແຜນການຫາປຄງທ 7 ແລະ SDGs ຢປະເທດບງກະລາເທດ: ການຄນພບຈາກການປະເມນອສະຫລະການສະຫນອງທນເພອການພດທະນາ, ປ 2016.

75

ຂອບຂຄວາມທ 16: ຊອງທາງການໄຫ ເຂາເງນທສງກບປະເທດໄປສ ການພດທະນາຢ ປະເທດຟລບປນ ການສງເງນກບປະເທດຂອງຜອອກແຮງງານຊາວຟລບປນຢຕາງປະເທດ ໄດປະກອບສວນສາຄນຕການເຕບໂຕຂອງເສດຖະກດຟລບປນ; ພວກເຂາເຈາໄດສະຫນບສະຫນນການເພມທະວໃນການບລໂພກພາຍໃນ, ໄດປະກອບສວນ ເຂາໃນຄງສາຮອງເງນຕາຂອງປະເທດ, ແລະ ສງເສມການລງທນໃສຊບພະຍາກອນມະນດໃນຄວເຮອນທໄດຮບ.ໃນປ 2013, ແຮງງານຊາວຟລບປນໄດສງເງນກບປະເທດຈານວນ 25 ຕໂດລາສະຫະລດ. ລດຖະບານໄດດາເນນແນວທາງຕາງໆ ເຈາະເຂາແຫລງຂອງການສະຫນອງທນດງກາວນເພອການພດທະນາ. ນບຕງແຕປ 1989, ຄະນະກາມະການກຽວກບຊາວຟລບປນຢຕາງປະເທດ [CFO] ທສງກດລດຖະບານໄດຄມຄອງແຜນງານຫນງທເອນວາ “Lingkod sa Kapwa Pilipino” (LINKAPIL) ເພອໃຫບລການເປນຊອງທາງຫລກສາລບການບລຈາກຂອງຊາວຟລບປນຢຕາງປະເທດທປະສງທຈະຊວຍເຫ ອໂຄງການສະຫນອງທນເພອການພດທະນາທ ຈາແນກໄດໂດຍຫນວຍງານລດຖະບານທອງຖນ ແລະ ອງການ NGOs. ໂຄງການໄດຮບການຕອບສະຫນອງໃນທາງບວກຈາກຊາວຟລບປນຢຕາງປະເທດເນອງຈາກວາ CFO ຍງຄງມຄວາມໂປງໄສໃນການດາເນນງານຂອງຕນ, ເຮດໃຫຂມນມໃຫໃຊກຽວກບຜນໄດຮບຂອງໂຄງການ ແລະ ການສງຜານການບລຈາກ. ໃນປ 2012, ສວນໃຫຍຂອງການບລຈາກແມນສາລບໂຄງການທກຽວຂອງກບສຂະພາບ. ບດຮຽນຈາກການລເລມຂອງ LINKAPIL ຊໃຫເຫນວາປດໄຈຕນຕສາລບການຮກສາໄວການສະຫນບສະຫນນຂອງຊາວຟລບປນຢຕາງປະເທດລວມມຄວາມເອາໃຈໃສ ຕຄວາມຫນາເຊອຖ ແລະ ຄວາມຮບຜດຊອບຂອງສະຖາບນສກາງ, ຄວາມຄມຄາທາງສງຄມຂອງໂຄງການທຈະໄດຮບທນ, ເປາຫມາຍທມປະສດທພາບຂອງການບລຈາກ, ແລະ ຜນກະທບຂອງໂຄງການກຽວກບຜນຮບຂອງການພດທະນາ. ແຫ ງຂມນ: ລດຖະບານຟລບປນ (ອງການເສດຖະກດແລະການພດທະນາແຫງຊາດ)/AP-DEF, "ການສະຫນອງທນເພອການພດທະນາ ແລະ

ການຊວຍ ເຫ ອ ຢຟລບປນ: ນະໂຍບາຍ, ການຈດຕງທາງສະຖາບນ ແລະ ກະແສ", ປ 2014.

76

ຂອບຂຄວາມທ 17: ປະສບການໃນທວໂລກຂອງການອອກພນທະບດຊາວຊມຊນຍາຍຖນຖານ ໃນຂະນະທປະເທດກາລງພດທະນາໄດຮໂຕຫລາຍຂນເຖງຄວາມຈາເປນໃນການເຈາະເພອນາໃຊແບບແຜນການສະ ຫນອງທນເພອການພດທະນາແບບນະວດຕະກາໃຫມ, ແບບແຜນດງກາວເຊງໄດຮບການສາຫລວດແມນພນທະບດຊາວຊມຊນເຄອນຍາຍຖນຖານ. ພນທະບດຊາວຊມຊນເຄອນຍາຍຖນຖານແມນເຄອງມຫນສນຢາງຫນງທຂາຍໂດຍລດຖະບານແຫງຊາດໃຫແກຊມຊນຊາວພດຖນ ຫລ ໃຫແກພນລະເມອງຜທເຮດວຽກງານຢພາຍນອກປະເທດບານເກດຕນເອງ, ເພອຊວຍການສະຫນອງທນການລເລມການພດທະນາທອງຖນ. ແຕກຕາງຈາກພນທະບດອນໆ, ກຍອນວາມນຖກຂາຍອອກໃນອດຕາຜນຕອບແທນທຕ າກວາທອດຕາທອງຕະຫ າດທແຜຫລາຍ, ແລະ ເພາະສະນນ ບາງຄງ ຖກອະທບາຍວາເປນພນທະບດໂດຍມ “ສວນຫລດຄວາມຮກຊາດ”, ຕາມທນກລງທນທຍາຍຖນຖານ ຍອມຮບກາໄລຕາກວາດງກາວນ ຍອນຄວາມກງວນຕປະເທດຊາດບານເມອງຂອງຕນເອງ." ປະເທດຕາງໆໃນທວໂລກຫນງ ມປະສບການກບພນທະບດປະເພດເຫ ານ ແລະ ປະສບການແມນປະປນກນ.ບາງ ປະ ເທດໄດລະດມທນຢາງສາເລດຜນສາລບການລງທນໃນໂຄງລາງພນຖານ, ເຊນ: ເອທໂອປ, ບອນທພນທະບດຊມຊນເຄອນຍາຍຖນຖານ ໄດຊວຍລດຖະບານສາງເຂອນຊວາ Grand Renaissance Dam. ໃນພາກພນອາຊ, ພນທະ ບດການພດທະນາສລງກາລະດມທນໄດເຖງ 580 ລານໂດລາສະຫະລດ ນບຕງແຕປ 2001. ອນເດຍໄດອອກພນທະ ບດຊມຊນເຄອນຍາຍຖນຖານ ພາຍຫລງວກດການດນດຽງການຊາລະສະສາງ ໃນປ 1991 (1.6 ຕໂດລາສະຫະລດ), ຫ ງຈາກການບງຄບໃຊມາດຕະການຄວາບາດ ພາຍຫລງການທດລອງລະເບດນວເຄ ຍໃນປ 1998 (4.2 ຕໂດລາສະຫະ ລດ) ແລະ ເງນຝາກສະຫດສະຫວດຂອງອນເດຍ ໃນປ 2000 ( 5.5 ຕໂດລາສະຫະລດ). ການອອກພນທະບດເຫ ານ ແມນບາງສວນໄດແຮງຈງໃຈໂດຍເຫດການທຊມຊນຊາວຍາຍຖນຖານໂຕຕອບຍອນຄວາມເຫນອກເຫນໃຈ ຫລ ຄວາມຮສກຂອງຄວາມສາມກຄທມຕກບປະເທດບານເກດຂອງພວກເຂາ. ພຈາລະນາປດໄຈຂອງພນທະບດຊມຊນຍາຍຖນຖານ, Akkoyunlu ແລະ Stern (2012) ດາເນນການວເຄາະກຽວກບພນທະບດເຊນນນຢໃນເກາປະເທດ. ຜນໄດຮບ ຊບອກວາ ຕວແປເຊງຜນກະທບເປນທາງບວກຕການຕດສນໃຈຂອງນກລງທນທຈະຊພນທະບດຂອງຊາວຊມຊນຍາຍຖນຖານ ແມນ (i) ຕວຊບອກທແນນແຟນເຊງວດແທກໃນຈານວນເງນທສງກບຕແຮງງານຍາຍຖນຖານ; (ii) ການຈດອນດບຄວາມໜາເຊອຖລະດບປະເທດ (Sovereign Rating); (iii) ການປກຄອງທດ; ແລະ (iv) ສງຄາມ, ຊງອາດຈະເກດຂນຍອນເຫດຜນຂອງຄວາມສາມກຄໃນຊວງເວລາທເກດວກດການ. ແຫ ງຂມນ: ລດຖະບານຟລບປນ (ອງການ ເສດຖະກດ ແລະ ການພດທະນາແຫງຊາດ)/AP-DEF, "ການສະຫນອງທນເພອການພດທະນາ ແລະ ການຊວຍເຫ ອ ຢຟລບປນ: ນະໂຍບາຍ, ການຈດຕງທາງສະຖາບນ ແລະ ກະແສ, ປ 2014

ຢໃນລະດບຂອງການປກສາຫາລໃນທວໂລກກຽວກບບດບາດທເປນທາແຮງຂອງເງນທສງກບປະເທດໃນການສະຫນອງທນເພອການພດທະນາ, ມການສກສາ ແລະ ການວເຄາະຈານວນຫ າຍຄງກຽວກບບນຫາແຮງງານເຄອນຍາຍ ແລະ ທາອຽງການສງເງນກບຢໃນລະດບໂລກ, ລວມທງຄວາມສນໃຈເປນພເສດໃນໄລຍະຫລງຕປະເດນຢກອງປະຊມສາກນກຽວກບການສະຫນອງທນເພອການເພອພດທະນາໃນເດອນກລະກດ.2015. ເອກະສານຜນໄດຮບສມໃສການຫດຜອນຄາໃຊຈາຍທລະກາສງເງນກບໂດຍສະ ເລຍທວໂລກໃຫຫນອຍກວາ 3 % ຂອງຈານວນເງນທໂອນກບພາຍໃນປ 2030.96 ເພອເປນການອາງອງ, ຄາໃຊຈາຍສະເລຍທວໂລກໃນປະຈບນຂອງການສງເງນ 200 ໂດລາສະຫະລດ ແມນປະມານ 7.7% ໃນປ 2015.97 ໃນຂະນະທມາດ 96 ວາລະປະຕບດງານອາດສອາບາບາ ຂອງກອງປະຊມສາກນຄ ງທສາມ ກຽວກບການສະຫນອງທ ນເພ ອການພດທະນາ

ຫນາ. . 97 ທະນາຄານໂລກ, ການເຄ ອນຍາຍແຮງງານ ແລະ ການສ ງເງນກບປະເທດ,:ການພດທະນາຫລງສດ ແລະ ທດສະນຍະພາບ

(ສະຫລບຫຍການເຄ ອນຍາຍແຮງງານ ແລະ ການພດທະນາ, ເດ ອນຕລາ 2015

77

ຕະການຖກ ດາເນນການໃນລະດບໂລກມຜນກະທບຢລະດບຊາດ, ເພອຈດປະສງຂອງ DFAA ໃນລະດບປະເທດ, ບາງທຈະມຄວາມສາພນ ສະເພາະຫນາ ແລະ ມທາແຮງສາລບການດາເນນບາດກາວປນອອມສອງປະເດນຕນຕ. ປະເດນທາອດແມນເພອພຈາລະນາໃນຂອບເຂດເຊງເງນທສງກບປະເທດ ແລະ ທລະກາການໂອນຂອງຊາວຊມຊນຍາຍຖນຖານສາມາດຖກຈດເຂາລວງກບບລມະສດການພດທະນາປະເທດ ແລະ ນາມາໃຊປະໂຫຍດຮບໃຊຈດປະສງການພດທະນາ.ໃນການສາຫລວດເບງປະເດນນ, ມນເປນສງສາຄນທຈະຈຈາວາ, ໂດຍທາມະຊາດ, ເງນທສງກບປະເທດ ແມນກະແສເງນເອກະຊນ, ດງ ນນ ທາງເລອກໃນການເສມສາງຜນກະທບດານການພດທະນາຂອງເງນທສງກນ ຕອງໄດພຈາລະນາໃນສະພາບແວດລອມດງກາວນນ. ຕາມທໄດກາວ, ມຫລາຍທາງເລອກເຊງຖກສາຫລວດໂດຍປະເທດຕາງໆ, ລວມທງການກຕງຂນເຄອງມທາງດານການເງນ ທພາກສວນກຽວຂອງການສງເງນກບປະເທດ (ຜສງເງນກບປະເທດ/ແຮງງານ ແລະຜຮບເງນທສງເຂາປະເທດ/ຄອບຄວ) ສາມາດປະກອບສວນໂດຍສະຫມກໃຈ. ເຄອງມທາງການເງນເຫ ານ ປະກອບມພນທະບດຊາວຊມຊນຍາຍຖນຖານປະເພດຕາງໆ, ດງທອະທບາຍຢຂອບຂຄວາມ 17, ແລະ ມາດຕະການລະດມທນແບບດງເດມທຫລາຍຕມ ເພອແນໃສແຮງງານຢຕາງປະເທດ, ດງເຊນ ແຜນງານ LINKAPIL ທໄດອະທບາຍໃນຂອບຂຄວາມ 16. ແນວທາງອກຢາງຫນງ ແມນແບບແຜນແຮງຈງໃຈເພອດງດດການສງເງນກບປະເທດ, ດງເຊນທໄດທດລອງໂດຍລດຖະບານຂອງປາກສຖານໃນປ 2001. ສາລບເງນສງກບປະເທດຈານວນ ຕາສດ (2,500– 10,000 ໂດລາສະຫະລດ), ຊາວປາກດສະຖານຢຕາງປະເທດໄດຮບບລມະສດໃຫເຂາເຖງຜນປະໂຫຍດ ເຊນການສກສາຊນສງ ແລະ ເຮອນຢອາໄສປະຊາຊນທລດສະຫນອງ.98 ບດຮຽນຈາກປະເພດເຄອງມເຫ ານ ຊບອກເຖງຄວາມສາຄນຂອງ.ຄວາມໂປງໃສ ແລະ ການປກຄອງທດໃນການໄດ ຮບຄວາມໄວວາງໃຈຂອງຜປະກອບສວນທມທາແຮງ, ຊງຫມາຍຄວາມວາການສາງຕງຢາງມຜນສາເລດແບບແຜນດງກາວ ຈະຕອງມການລງທນທງໃນເວລາ ແລະ ຊບພະຍາກອນ. ຜການດນະໂຍບາຍຢ ສປປ ລາວ ຈະຕອງໄດຊງຊາຢາງຮອບຄອບຜນປະໂຫຍດທເປນທາແຮງຂອງແບບແຜນດງກາວກບຄວາມພະຍາຍາມທຈາເປນເພອຈດຕງປະຕບດ ແລະ ບລຫານຈດການພວກມນ. ຂອບເຂດຫນງອກສາລບການພຈາລະນາຂອງຜການດນະໂຍບາຍທປະສງ ເພອເສມສາງຄວາມເຂມແຂງຕຜນກະທບການພດທະ ນາຂອງການສງເງນກບປະເທດ, ແມນຜນກະທບ ທມທາແຮງໃນການປບປງຄວາມຮທາງການເງນຂອງຜຮບ (ໂດຍທວໄປແລວຄອບຄວ) ແລະ ການສະຫນບສະຫນນປະເພດອນໆ ເຊງສາມາດຊວຍໃຫຜຮບຊມໃຊຢາງມປະສດທພາບທສດຂອງຊບ ພະຍາ ກອນເງນທສງກບ. ການສງເງນກບປະເທດສວນໃຫຍແມນຖກຊມໃຊສາລບການບລໂພກໂດຍຜຮບ, ແລະ ການລງທນໃນການຮຫນງສທາງການເງນສາມາດຊວຍໃນການຕດສນໃຈລງທນທຖກຕອງ, ບວາຈະນາໃຊເງນທສງກບສາລບການສກສາ ຫ ຄາໃຊຈາຍຮກສາສຂະພາບ, ການຂະຫຍາຍທລະກດຂະຫນາດນອຍ/ການພດທະນາ, ຫ ການອອມຊບ. ປະເດນທສອງ ທຈະພຈາລະນາ ແມນບວາຈະມມາດຕະການທສາມາດດາເນນການເພອຜອນຄາຍການໂອນຍາຍ, ເຮດໃຫການບ ລການສງເງນກບຄມຄາ ແລະ ຫນາເຊອຖຫລາຍຂນ. ການແກໄຂບນຫາດງກາວນຮຽກຮອງໃຫມການຍອມຮບຂອງຄວາມເປນຈງທວາ ມກນໄກການໂອນຍາຍທຄວາມຫລາກຫລາຍ, ທງທເປນທາງການ ແລະ ບເປນທາງການ. ເພອຈະໄດມຄວາມເຂາໃຈຂອງການປະສມປະສານສະເພາະຂອງກນໄກການໂອນຍາຍຢ ສປປ ລາວ ແມນຮຽກຮອງໃຫມການລງທນເພມຕມໃນການສາງຕງການເກບກາຂມນແບບລວມສນ ແລະ ກນໄກການລາຍງານສາລບການທະນາຄານ ແລະ ອງການຈດຕງໂອນຍາຍເງນ (MTOs). ການທໄດມາເຊງພາບລວມທຖກຕອງຂອງສະພາບແວດລອມການສງເງນກບ ຢໃນປະເທດອາດຍງຮຽກຮອງໃຫດາເນນການສາຫ ວດຢລະດບຄວເຮອນ ເພອການດປະເພດຂອງການບລການສງເງນທນາໃຊ, ປະລມານຂອງການສງເງນກບບທາງການ, ແລະ ການນາໃຊຂອງເງນທສງກບ.ໃນແງຂອງການຫດຄາໃຊຈາຍຂອງການໂອນຍາຍເງນກບປະເທດ, ມຂນຕອນທສາມາດເລອກປະຕ ບດ. ສງເຫ ານລວມມການສາງແຮງຈງໃຈໃຫແກທະນາຄານ ແລະ ສະຖາບນການເງນຫລາຍຂນເພອໃຫການບລການ ເພອໂອນຍາຍເງນສງກບປະເທດ; ການເຜຍແຜຂມນຂາວສານ ໃຫແກແຮງງານເຄອນຍາຍ ກຽວກບການບລການໂອນຍາຍເງນກບປະເທດ ແລະ ທາງເລອກຕາງໆ; ເສມຂະຫຍາຍການປະສານງານລະຫວາງຂະແຫນງທະນາຄານ/ການເງນ ແລະ ອງກອນຂະແຫນງແຮງງານ; ການສາຫລວດຫາກາລະໂອກາດສາລບນະວດຕະກາໃນການນາໃຊເຕກໂນໂລຊ ສາລບການໂອນຍາຍທາງການເງນ ດງເຊນ ທະນາຄານເຄອນທ; ແລະ ການສບຕເພອຂະຫຍາຍຈດໃຫບລການຂອງທະນາຄານ ເພອຊກຍການໂອນຍາຍ

98 , ຄມກຽວກບການສາງນະໂຍບາຍການເຄອນຍາຍແຮງງານທມປະສດຕຜນ ຢໃນປະເທດຂອງແຫ ງກາເນດ ແລະ ປາຍທາງ, ຫນາ

78

ຜານທາງລະບບທະ ນາຄານແທນທຈະຜານທາງ MTOs (ເຊງໂດຍທວໄປເປນທຮບຮຈະເກບຄາທານຽມທສງກວາ, ລາຫ ງ ແລະ ບໂປງໄສ).99 ສະຫບຄວາມແລວ, ມນຈະບມມນຄາຫຍງທວາຈດປະສງອນໜງຂອງບດລາຍງານ DFAA ແມນເພອສະຫນອງຫລກຖານກຽວ ກບຄວາມສາຄນທາງຍດທະສາດໂດຍທຽບຖານ ແລະ ທາແຮງຂອງກະແສການເງນທຫລາກຫລາຍ. ດງເຊນ, ຍອນປະລມານທຂອນຂາງຫນອຍຂອງການສງເງນໃນແຕລະປມາຍງ ສປປ ລາວ (ເມອສມທຽບກບກະແສການເງນອນໆ), ຜການດນະໂຍບາຍຈະຕອງຊງຊາຢາງຮອບຄອບຜນປະໂຫຍດທເປນທາແຮງຂອງການສາງຄວາມເຂມແຂງກະແສການສງເງນກບປະເທດ, ລວມທງຜານທາງມາດຕະການທໄດກາວມາແລວຢຂາງເທງ, ດງດຽວກນກບຜານທາງການສາງຄວາເຂມແຂງໃຫແກຫອງການກດຈະການຊາວລາວຢຕາງປະເທດທສງກດກະຊວງການຕາງປະເທດ, ແຕຍງເປນກາລະໂອກາດດານຄາໃຊຈາຍຂອງບາດກາວການປະຕບດງານຕາງໆ ຍອນຄວາມສາຄນທາງຍດທະສາດຂອງກະແສອນໆບາງຢາງເຊນດຽວກນ.

4.2.3. ອງການຈດຕງສາກນທບສງກດລດຖະບານ (INGOs) ເອກະຊນໃຈບນສນທານສາກນໄດເຕບໃຫຍຂະຫຍາຍໂຕຕະຫລອດໄລຍະຫລາຍປຜານມາ, ເຖງແມນວາມນຍງຂອນຂາງນອຍໃນການສມທຽບກບ ODA ແລະ OOF. ຜນາຫນາແມນມນນທທມຖານຢສະຫະລດອາເມລກາ ແລະ ສະຫະພາບເອຣບ, ເຖງແມນວາປະເທດສະມາຊກ DAC ສວນໃຫຍ ມມນນທການກສນ/ກອງທນ100 ທເຂາມສວນຮວມນາໂຄງການຕາງໆໃນລະດບສາກນ. ເຖງຢາງໃດກຕາມ, ການຊວຍເຫ ອດານການກສນຈາກພາຍນອກ ຢ ສປປ ລາວ ໄດເຕບໃຫຍໃນບາງສວນຜານທາງ INGOs. ອງການ NGO ສາກນທດາເນນງານ ຢ ສປປ ລາວ ໄດຈດທະບຽນຢກະຊວງການຕາງປະເທດ (MoFA), ແລະ ໃນຂະນະທພວກເຂາເຈາ ຕອງໄດລາຍງານກຽວກບກດຈະກາທາງດານການເງນຂອງພວກເຂາເຈາ, ການລາຍງານນບຄບຖວນ. ອງການຈດຕງສາກນທບສງກດລດຖະບານ (INGOs) ຈະປະກອບສວນທາງດານການເງນເປນປະຈາໃຫແກ NGOs ທອງຖນຢປະເທດທກາລງພດທະນາ; ລດຖະບານ ອາດຈະສນນຖານຢາງບຖກຕອງຢສະເຫມວາກອງທນຈາກສາກນ ແລະ ຜໃຫທນທໃຫແກການຈດຕງ NGOs ເປນການໃຊຈາຍເງນຈາກກອງທນສາລບລດຖະບານ. ເຖງຢາງໃດກຕາມ, ການສາຫ ວດໃນປ 2009 ຢ 39 ປະເທດ ໄດເປດເຜຍວາຄາທານຽມ ແລະ ການບລຈາກໂດຍຜໃຈບນ ໄດປະກອບສວນໂດຍສະເລຍ 50% ແລະ 15% ຕາມລາດບໃຫແກລາຍຮບຂອງ NGO, ໂດຍມແຕ 35% ທມາຈາກລດຖະບານ ແລະ ແຫລງທເປນທາງການ.101 ອງການຈດຕງສາກນທບສງກດລດຖະບານ (INGO) ແລະ ກດຈະກາໃຈບນສນທານເອກະຊນສາກນອນໆ ອາດແມນພນທການເຕບໂຕທມທາແຮງທຈະກາບງຫຽນສາລບກດຈະກາພດທະນາ ຢ ສປປ ລາວ, ແຕຈະໃຊປະໂຫຍດຢາງມະສດຕພາບທສດດວຍຄວາມເອາໃຈໃສທຕດຕາມມາ ເພອຮບປະກນວາທງລດຖະບານ ແລະ ອງການ INGOs/NGOs ສາມາດດາເນນງານໂດຍມການຊາຊອນທໜອຍສດໃນການສະຫນອງການບລການ. ອກປະເດນຫນງທອາດຈະຕອງເອາໃຈໃສແມນການສາຫ ວດເພມຕມຂອງລະດບເຊງອາດຈະເປນການນບຊາຂອງກະແສ ODA ເຊງລວມທງການຈດສນໃຫແກ INGOs/NGOs ຢ ສປປ ລາວ, ດວຍເຫດນ ຊບພະຍາກອນອນດຽວກນ ສາມາດເປນຄວາມຜດພາດຖກນບສອງຄງ: ຄງທາອດເມອອງການ NGOs ລາຍງານແຫ ງສະຫນອງທນ, ແລະ ຄງທສອງ ເມອຜໃຫທນລາຍງານການຊວຍເຫລອລາ ODA ລວມຂອງເຂາເຈາ ແລະ ເງນກຢມໃຫແກປະເທດໃດຫນງ. ຄວາມຈາເປນທຈະຊແຈງບນຫາດງກາວຂອງການນບສອງເທອ [ທເປນໄປໄດ] ແມນເກດມາຈາກຄວາມຕອງການໂດຍລວມ ເພອເຂາໃຈ ລກສະນະຂອງກະແສການສະຫນອງທນເພອການພດທະນາທມຢແລວ, ໂດຍມທດສະນະເພອຮບປະກນຜນກະທບທດທສດຂອງມນໂດຍຫ ກເວນການຊາຊອນ.

99 ຫນາ 100 ສປປ ລາວ ໄດຮບຜນປະໂຫຍດໂດຍກງ (ຫລ ໂດຍທາງອອມ ຜານທາງຜຮບ ຢປະເທດອນໆ ທຈກຕງປະຕບດແຜນງານ ຢ ສປປ ລາວ) ຈາກມນນທ

Rockefeller, ມນນທ McKnight Foundation, ມນນທ McArthur Foundation, ກອງທນ Asian Fund, ແລະ ອນໆ (ເບງຂມນສະຫນອງໂດຍ ຈາກສນມນນທ ສາລບມນນທ ທຈດທະບຽບ ແລະ ດາເນນງານ ຢສະຫະລດອາເມລກາ.

101 ເບງຢ ບດລາຍງານການຮວມມພດທະນາທມປະສດທຜນຢອາຊ-ປາຊຟກ ຂອງອງການ UNDP ປ 2014.ຫນາ.49

79

ບດທ 5. ບດສະຫລບ ແລະ ຄາແນະນາ 5.1. ກະແສການສະໜອງທນເພ ອການພດທະນາໃນສະພາບແວດລອມການເຕບໂຕທາງເສດຖະກດຂອງ ສປປ ລາວ

5.1.1 ກະແສການສະໜອງທນເພ ອການພດທະນາ ແລະ ແຜນ NSEDP ຄງທ 8 ໃນເອກະສານຄວາມເປນມາ ທກະກຽມໂດຍກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລງທນ ສາລບກອງປະຊມລະດບສງໂຕະມນ ຮອບທ 12 ໃນປ 2015, ຄາດຄະເນກຽວກບຄວາມຕອງການດານການສະໜອງທນສາລບແຜນ NSEDP ຄງທ 8 ແມນໄດສະເໜ, ດງທເຫນໃນຕາຕະລາງ 3. ອງຕາມຂການດການສະໜອງທນເຫ ານ, ຂສງເກດຕນຕປະກອບດວຍ : (i) ເປນທຄາດຫວງວາພາກເອ ກະຊນ (PPPs, ການລງທນເອກະຊນ ແລະ ການກຢມຈາກທະນາຄານ) ຈະປະກອບສວນຫ າຍກວາສາມສວນສ (ປະມານ 76 ເປເຊນ)ຂອງທງຫມດ, (ii) ຊກພ (ODA) ຍງສບຕຄນລກສະນະເປນແຫ ງທສາຄນຂອງການສະໜອງທນ ແລະ (iii) ລາຍຮບລດຖະບານ ແມນ ຄາຍຄກນຢາງສມສວນຕາມສວນແບງ ອງຈນວນລວມ ໂດຍປຽບທຽບກບ ານສະໜອງທນໃຫແກແຜນ NSEDP ຄງທ 7.

ຕາຕະລາງ 3: ຄາດຄະເນ ຄວາມຕອງການ ການລງທນ ສາລບແຜນ NSEDP ຄງທ 8 (ໂດລາສະຫະລດ)

ແຫລງ ລວມຕະຫລອດຫາປ ສວນແບງຂອງຈານວນລວມ (%)

ປະຈາປ (ປະມານ)

ການລງທນ/ລາຍຮບຂອງລດຖະບານ 3 ຕ 10.9 600 ຕ ຊກພ (ODA) 3.5 ຕ 12.7 700 ຕ ການລງທນຂອງເອກະຊນພາຍໃນ ແລະ ຕາງປະເທດ

15.5 ຕ 56.1 3.1 ຕ

ການໃຫກ ຢ ມຂອງທະນາຄານ 5.6 ຕ 20.2 1.12 ຕ ລວມ 27.6 ຕ 100.0

ແຫລງ: ກະຊວງແຜນ ແລະ ການລງທນ

ການຄາດຄະເນເຫ ານ ແມນອງໃສ ການສມມດຕຖານທສາຄນບາງຢາງ ໃນເງອນໄຂຂອງປດໄຈສະຖຽນລະພາບເສດຖະກດມະຫາພາກ:102

ງບປະມານຂາດດນ ບເກນ 5 % ໃນແຕລະປ ຕະຫລອດໄລຍະຫາປ ຂອງແຜນການ • ລາຍຮບພາຍໃນປະເທດ ຂອງງບປະມານແຫງລດ 20 ຫາ 22 % ຂອງ GDP ຈາເປນຕອງໄດຮບການລະດມ • ລາຍຈາຍງບປະມານທງຫມດ ຕາກວາ 28 % ຂອງ GDP • ເງນເດອນຂອງພາກລດ ບເກນ 45% ຂອງລາຍຮບພາຍໃນປະເທດ • ການເຕບໂຕຂອງ GDP ບຫນອຍກວາ 7.5 ເປເຊນ • ອດຕາເງນເຟ ທຄມຄອງໄດ ຫນອຍກວາ 6 ເປເຊນ • ອດຕາແລກປຽນທມສະຖຽນລະພາບ • ທນສາຮອງເງນຕາຕາງປະເທດ ໝນຄງຂນ ເປນຢາງຫນອຍ 5 ເດອນ ຂອງການນາເຂາສນຄາ

102 ເອກະສານຄວາມເປນມາຂອງກອງປະຊມໂຕາະມນ, ໜາທ

80

ນອກເຫນອຈາກ ປດໄຈເສດຖະກດມະຫາພາກ, ລດຖະບານ ຍງໄດເຮດການສງເກດທກວາງຂວາງຂນບາງຢາງກຽວກບສະພາບແວດລອມສາລບການເຕບໂຕທາງເສດຖະກດ ແລະ ຄວາມສະຖຽນລະພາບເສດຖະກດມະຫາພາກ. ສງເຫ ານປະກອບດວຍ ການຮບຮໃນຄວາມສຽງທກຽວຂອງກບການເພງພາທເພມທະວ ກຽວກບການຂດຄນຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ຄວາມຕອງການທກຽວຂອງ ເພອສບຕ ທຈະສາງຄວາມຫລາກຫລາຍໃນເສດຖະກດ. ຄວາມສາຄນຂອງການສບຕທຈະລະດມເງນຊວຍ ເຫລອລາຈາກພາຍນອກ ແລະ ເງນກຢມ ຖກຕງຂສງເກດ, ໃນຂະນະທຍງ ເນນຫນກໃສຄວາມຕອງການເພອຊກຍການລງທນທງໂດຍພາກເອກະຊນພາຍໃນ ແລະ ຕາງປະເທດ. ເອກະສານຄວາມເປນມາ ຍງກາວເຖງຄວາມຈາເປນທຈະ "ການດອດຕາສວນການລງທນຢາງຖກຕອງຈາກງບປະມານແຫງລດ ແລະ ສະທອນໃຫເຫນເຖງການພດທະນາໃນຕວຈງ ແລະ ຮບປະກນການນາໃຊຢາງມປະສດທພາບສງສດຂອງງບປະມານ".103 ກງກນຂາມກບ ສາກຫລງ ຂອງຄວາມຕອງການ ໃນການສະໜອງທນ ທໄດການດໂດຍລດຖະບານ ສາລບແຜນ NSEDP ຄງທ 8, ບດ DFAA ໄດການດ ສາມ ບລມະສດຍດທະສາດ ເຊງອາດສາມາດ ເປນບລມະສດຕນຕ ໃນການສາງ ຂອບການສະໜອງທນເພອການພດທະນາແຫງຊາດແບບເຊອມສານ ສາລບ ສປປ ລາວ. ນອກເຫນອຈາກ ການສະເຫນ ບລມະສດຍດທະສາດເຫ ານ, ບດ DFAA ໄດການດ ທດທາງ ເຊງຈະເລອກເອາ ກະແສການສະໜອງທນສວນບກຄນ ສາມາດນາໃຊປະໂຫບດ ເພອປະ ກອບສວນ ໃຫແກຄວາມຕອງການ ການສະໜອງທ. ບດ DFAA ຍງໃຫຄາແນະນາ ກຽວກບບາດກາວທາແຮງໃນຕໜາ ສາລບ ດາເນນການຕໄປ ບນດາຄາແນະນາ.

5.1.2 ຄາແນະນາສາລບແນວທາງແບບເຊ ອມສານກບການໃຊປະໂຫຍດຈາກການສະໜອງທນ ເພ ອການພດທະນາການເງນ

ສປປ ລາວ ໄດປະສບຄວາມສາເລດ ໃນການດງດດ ຮບແບບຕາງໆ ຂອງການສະໜອງທນ ເຊງໄດສງຜນ ໃນອດຕາການເຕບໂຕທາງເສດຖະກດ ທເຄຍເປນຫນງ ໃນຈານວນ ທສງທສດ ໃນພາກພນ, ແມນແຕ ໃນຫລາຍປ ເວລາທປະເທດອນໆ ທລກສະນະຄາຍຄກນ ບສາມາດປະສບຄວາມສາເລດ ໃນການຮກສາອດຕາຂອງການເຕບໂຕທາງເສດຖະກດ ທສງ. ເຖງຢາງໃດກຕາມ, ທງລດຖະບານ ແລະ ຄຮວມພດທະນາ (ທະວພາຄ (ສອງຝາຍ) ແລະ ພະຫພາຄ (ຫ າຍຝາຍ)) ຮບຮວາ ການພດທະນາທາງສງຄມບໄດປະສບກບຄວາມສາເລດ ດງດຽວກນກບການພດທະນາທາງເສດຖະກດ. ເຖງວາຈະມ ຄວາມພະຍາຍາມ ຂອງລດຖະບານເພອແກໄຂຊອງວາງໃນແຜນ NSEDP ຄງທ 7, ຍງຄງມໂອກາດສາລບການປບປງ. ດງນນ, ແຜນ NSEDP ຄງທ 8 ຈະຕອງ ການ ທຈະເອາໃຈໃສ ໂດຍສະເພາະຕການພດທະນາສງຄມ, ພອມດຽວກນກບການພດທະນາແບບຍນຍງ, ແທນທຈະເລງຢາງບສມສວນໃສການບນລ ແຕຄາດໝາຍການເຕບໂຕທາງເສດຖະກດດານປະລມານ. ດງນນ, ຂສະຫບຕນຕ ຂອງບດ DFAA ແມນການສງເກດ ທວາ ສປປ ລາວ ຈະຕອງການທຈະເລງໃສໃນຊວງທຈະມາເຖງ ທບພຽງແຕ ດງດດປະລມານທເພມທະວ ຂອງການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ, ແຕຍງ ຕອງຮບປະກນ ວາການໃຊປະໂຫຍດຂອງການສະໜອງທນດງກາວ ແມນດາເນນການດວຍທດສະນະມງໜາໄປສການລງທນ ເຊງຈດການກບສງທາທາຍຂອງຄວາມ ບສເໝພາບ ແລະ ຄວາມທກຍາ ທປະເທດຊາດປະເຊນຢ. ແນວທາງ ດງກາວ ຈະຕອງການນະໂຍບາຍທສອດຄອງ ແລະ ການ ຈດຕງດານສະຖາບນ ເພອຈດກະແສການສະໜອງທນໃຫສອດຄອງຕາມບລມະສດແຫງຊາດ. ການປະຕຮບທຈາເປນອາດຂອນຂາງ ຈະເປນສງສະຫລບຊບຊອນ; ກວາງໄກເກນກວາ ສດໜາທຂອງກະຊວງ ຫລ ຂະແຫນງການໃດໜງ; ແລະ ຮຽກຮອງຄາໝນສນຍາໃນໄລຍະຍາວ. ໜງຕວຢາງ ອາດຈະແມນສງທາທາບຂອງການຍບຍາຍຈາກເສດຖະກດທເອອຍອງໃສການສງອອກທມຊບພະຍາກອນທາມະຊາດເປນຖານ ໄປສເສດຖະກດໜງທມຄວາມດນດຽງຫລາຍຂນ ທວທງຂະແຫນງການອນ ແລະ ການຫນທດທຊວຍເຫລອຜທກຍາກ ອນແຂງແກນ, ລວມທງໂອກາດສາລບການສາງວຽກເຮດງານທາ ແລະ ວຖການດາລງຊວດ.

103 ເອກະສານຄວາມເປນມາຂອງກອງປະຊມໂຕາະມນ, ໜາທ

81

ຂອບເຂດຂອງການປະຕຮບທຈາເປນ ສາລບ ສປປ ລາວ ເພອພດທະນາ ແລະ ຈດລວງກະແສການສະໜອງທນສາລບການບນລຜນຂອງເປາໝາຍການພດທະນາແຫງຊາດ ແມນສາຄນ, ຕາມທບດລາຍງານ DFAA ໄດສະແດງໃຫເຫນວາເປນຄວາມສະຫລບ ຊບຊອນບໜອຍໂດຍທອງແທ. ຄວາມສະຫລບຊບຊອນດງກາວນ ບແມນເອກະລກສະເພາະແຕ ສປປ ລາວ, ແລະ ໄດເປນຫວຂຂອງການປກສາຫາລຢລະດບ ລວມທງຢກອງປະຊມການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ ປ 2015. ສງທພນເດນຂນ ແມນຄາແນະນາໃຫປະເທດຕາງໆ ພດທະນາຂອບການສະໜອງທນເພອການພດທະນາແຫງຊາດແບບເຊອມສານ (INFFs) ເພອຕອບສະໜອງໃຫແກເປາໝາຍການພດທະນາແບບຍນຍງ ແລະ ເພອສານເຂາກບຍດທະສາດສະເພາະເຈາະຈງສາລບການສະ ໜອງທນໃຫແກພວກມນ ດງທໄດ ຕງຂສງເກດໄວໃນບດລາຍງານ DFAA ກອນຫນານ (ເບງກອງ 2), ຂອບ INFFs ຖກພຈາລະນາວາມໄລຍະຍາວ ແລະ ຄວາມພະຍາຍາມທໄຝຝນ ໂດຍທ INFF ໃນໂຕມນເອງ ປະກອບດວຍຫວໜວຍໂຄງສາງພນຖານຈານວນໜງ, ລວມມ: • ຍດທະສາດ/ແຜນພດທະນາແຫງຊາດ ພອມດວຍຊດທສານຕເຂາກນເປນຢາງດຂອງບລມະສດ ແລະ ຜນໄດຮບ, ລວມທງເປາຫມາຍທມຄາໃຊຈາຍ ແລະ ຕວຊບອກ

• ການວາງແຜນແບບເຊອມສານ ແລະ ຂະບວນການສາງແຜນງບປະມານ, ທເອອອານວຍແກການເຊອມໂຍງບລມະສດແຫງຊາດ ແລະ ຜນໄດຮບເຂາກບລາຍຈາຍໄລຍະກາງ ແລະ ຂອບງບປະມານ ແລະ ຕດຕາມກວດກາຄວາມຄບຫນາ

• ຍດທະສາດການລະດມຊບພະຍາກອນເພອບນລຄາໃຊຈາຍທຕອງການໂດຍຍດທະສາດ/ແຜນການພດທະນາປະເທດຊາດ • ລະບບການຄມຄອງດານການເງນທອານວຍໃຫລດຖະບານເພອປະສານກມກຽວການສະໜອງທນສາທາລະນະ ທງພາຍໃນ ແລະ ຕາງປະເທດ, ດງເຊນດຽວກນກບເພອໃຊປະໂຫຍດການສະໜອງທນຂອງແຫລງເອກະຊນ

• ການຈດຕງດານສະຖາບນມພອມແລວທອານວຍຄວາມສະດວກຄວາມສອດຄອງໃນລະຫວາງຂງເຂດນະໂຍບາຍຕາງໆ ແລະ ປະສານງານໃນທວລດຖະບານ ສາລບການລະດມຊບພະຍາກອນ ແລະ ການການດບລມະສດຂອງນະໂຍບາຍ ແລະ ການປະຕຮບດານສະຖາບນ

• ສະພາບແວດລອມທເອອອານວຍ ເຊງຜທກຽວຂອງຈາກຫລາຍຂງເຂດ ສາມາດເຂາຮວມໃນການໂຕວາທກຽວກບປະສດທຜນ ແລະ ຜນກະທບຂອງການສະໜອງທນໃນການບນລຜນເປາໝາຍການພດທະນາແບບຍນຍງ (SDGs), ດງນນ ຈງເປນການສະຫນນສະຫນນ ຄວາມໂປງໄສ ແລະ ຄວາມຮບຜດຊອບ.

ໃນສະພາບແວດລອມຂອງ ສປປ ລາວ, ມນເປນສງສາຄນທຈະສງເກດວາມຄວາມຄບຫນາໃນບາງສວນຂອງອງປະກອບເຫ ານ. ບພຽງແຕມຍດທະສາດພດທະນາແຫງຊາດທການດບລມະສດແຫງຊາດ ແລະ ຜນໄດຮບ, ແຕຍງໄດມຄວາມພະຍາຍາມ ເພອໄຈແຍກຄວາມຕອງການໃນການສະໜອງທນທກຽວຂອງ. ບດ DFAA ໃນໂຕມນເອງແມນການປະກອບສວນອນຫນງໃຫແກຍດທະສາດການລະດມຊບພະຍາກອນ. ລດຖະບານໄດເຮດວຽກງານຮວມກບຄຮວມມໄດໄລຍະໜງເພອແນະນາການປະຕຮບ ເຊງຈະປບປງການເຊອມສານຂອງລະບບການວາງແຜນ ແລະ ສາງແຜນງບປະມານ ລວມທງຜານທາງຂອບແຜນງານໄລຍະກາງ. ຍງໄດມການລງທນໃນການຈດຕງສະຖາບນ ເພອສງເສມຄວາມໂປງໄສ ແລະ ການປກສາຫາລກບຜມສວນກຽວຂອງ, ຢາງໜາສງເກດໂດຍສະເພາະຜານກນໄກກອງປະຊມໂຕະມນ. ໃນຂະນະທ ຜນໄດຮບຂອງຄວາມພະຍາຍາມເຫ ານ ບຄວນເບງຕາເກນໄປ, ການຕດສນໃຈ ເພອພດທະນາ ແລະ ຈດຕງປະຕບດຍດທະສາດການສະໜອງທນແບບເຊອມສານ ຈະຮຽກຮອງຄາຫມນສນຍາທາງການເມອງໃນທວສະຖາບນຈານວນໜງ ແລະນາຄຮວມມການພດທະນາທສາຄນ. ແນວທາງຍດທະສາດດງກາວ ຫມາຍເຖງຂະບວນການຕດສນໃຈ ທສະຫລບຊບຊອນຫລາຍຂນ, ເຊງຈະຕອງໄດຮບການແຈງໃຫຊາບໂດຍຂມນທມຢ ທໃນປະຈບນ ແມນກະແຈກກະຈາຍຢທວທງລະບບ ແລະສະຖາບນຕາງໆ. ໃນສະພາບແວດລອມຂອງຄວາມມງມາດປາດຖະໜາຂອງ ສປປ ລາວ ທຈະຫລດພນອອກຈາກສະຖານະພາບຂອງປະເທດດອຍພດທະນາ ພາຍໃນປ 2020, ອງປະກອບຫ ກຂອງຍດທະສາດການສະໜອງທນຂອງປະເທດຊາດ ຈະແນນອນວາ ຈະພຈາລະນາ ວາຈະນາໃຊ ODA ແລະ ການສະໜອງທນທມເງອນໄຂແບບຜອນຜນ ເພອໃຫໄດປະໂຫຍດສງສດ ແລະ ຄວາມໄດປຽບທາງຍດທະສາດໃນໄລຍະສນນນເຮດຄແນວໃດ, ແລະ ເພອເຮດການຕດສນໃຈກຽວກບການນາໃຊທດສະນະທມງໜາໃສການລງທນໃນປະໂຫຍດໄລຍະຍາວໃຫແກປະເທດຊາດ. ມຂອບເຂດໜງເຊນກນສາລບການປບປງການປະສານງານ ແລະ ຂ

82

ມນກຽວການເຮດວຽກຮວມກນລະຫວາງ ODA ແລະ ຮບແບບອນໆ ຂອງການຮວມມດານການພດທະນາ ຈາກຕາງປະເທດ ດງເຊນ ການຮວມມລະຫວາງໃຕ - ໃຕ. ເນອງຈາກ ຄວາມສາຄນຢາງຕເນອງຂອງການຮວມມດານການພດທະນາຈາກພາຍນອກຕການສະໜອງທນໃຫແຜນ NSEDP, ປະສບການ ແລະ ພາວະຄວາມເປນຜນາຂອງກະຊວງ MPI /ກມ DIC, ພອມທງກະຊວງການເງນ ຈະເປນສງສາຄນໃນການການດ ວາຈະຈດສນຢາງເປນຍດທະສາດທສດ ແລະ ຄມຄອງຊບພະຍາກອນຈາກການຮວມມກບຕາງປະເທດ. ເຖງຢາງໃດກຕາມ, ການຄມຄອງຢາງເຕມສວນ "ແຜນຜງສງລວມ" ຂອງການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ ຢ ສປປ ລາວ ຈະຮຽກຮອງແນວທາງ ເຊງກວາງໄກເກນກວາ ລະບບໃນປະຈບນຂອງການສາງແຜນງບປະມານ ພາກລດ ແລະ ການຄມຄອງຊບພະຍາກອນຈາກຕາງປະເທດ. ສງທຈະເປນທຕອງການແມນຍດທະສາດຕາງໆ ບອນທລະບບສາລບການຄມຄອງ, ການຈດສນ ແລະ ການຕດຕາມກວດກາການນາໃຊການສະໜອງທນແຕລະກະແສ ແມນຖກຈດການຢາງຄບຖວນບລບນຫລາຍຂນ, ເພອທຈະຫ ກ ເວນການເຮດຊາ ແລະ ເພມໃຫໄດຢາງສງສດຜນກະທບ. ການປະກອບສວນທສາຄນຂອງບດລາຍງານ DFAA ແມນບພຽງແຕ ສະແດງຜນການຄນພບກຽວກບທາອຽງສາລບການສະ ໜອງທນ ແຕລະ ກະແສ, ແຕຍງນາໃຊຜນການຄນພບເຫລານ ແລະ ການວເຄາະເພອສາງພາບລວມຂອງພມທດການພດທະນາ. ສງນ ປະກອບມຄວາມເອາໃຈໃສ ຕ ສວນໜາສາພດ ລະຫວາງ ກະແສ ສະເພາະລາຍ, ແລະ ທດທາງທເປນໄປໄດສາລບການການດບລມະສດຄວາມເອາໃຈໃສໂດຍລດຖະບານຕກະແສບາງປະເພດສງກວາປະເພດອນໆ. ໃນການເຊອມຕດງກາວນ, ບດລາຍງານ DFAA ໃຫຄາແນະນາໃນ ສາມບລມະສດດານຍດທະສາດ ດງຕໄປນ:

• ອນດບທາອດ, ໃຊປະໂຫຍດຈາກພາກເອກະຊນ ໃນການສະຫນບສະຫນ ນ ໃຫານບນລຜນໄດຮບ ຂອງການພດທະນາປະ ເທດຊາດ. ຜນການຄນພບຂອງບດລາຍງານ DFAA ໃນຂງເຂດດງກາວນ ສະແດງໃຫເຫນວາກາລະໂອກາດສາລບການໃຊປະໂຫຍດພາກເອກະຊນ ມງໜາໄປສຊວງເວລາການພດທະນາຂອງການປະກອບສວນຂອງພາກເອກະຊນ ທງພາຍໃນ ແລະ ຕາງປະເທດ. ຕະຫລອດໄລຍະສາມໄຕມາດຂອງການສະໜອງທນສາລບແຜນ NSEDP ຄງທ 8 ຖກຄາດຫວງວາຈະມາຈາກພາກເອກະຊນ. ຈະເປນສງສາຄນເພອສບຕທຈະສງເສມບນຍາກາດການລງທນທຫນາສນໃຈສາລບ FDI, ແຕພອມດວຍ ການຮບຮໃນຄວາມຕອງການທຈະສາງສະພາບແວດລອມທເອອອານວຍ, ສາລບການດງດດ FDI ເຊງປະກອບສວນໃນທາງບວກໃຫແກການພດທະນາທາງສງຄມ ແລະ ຄວາມຍນຍງດານສງແວດລອມ. ປດໄຈຕນຕສາລບການດງດດການລງທນຂອງພາກເອກກະຊນທໄຈແຍກໄດ ແມນຄວາມຕອງການສາລບການລງທນໃນໂຄງລາງພນຖານ. ມກາລະໂອກາດຫນງທຈະເຮດວຽກວານກບຄຮວມມລະຫວາງປະເທດກາລງພດທະນາ (ການຮວມມລະຫວາງໃຕ-ໃຕ) ໃນເລອງນທເປນນກລງທນ FDI ຕນຕ (ລວມທງໃນຂະແຫນງໄຟຟານາຕກ) ແມນເພອນບານໃກຄຽງ ແລະ ບນດາປະເທດອາຊຽນ. PPPs ອາດມພາລະບດບາດທສາຄນໃຫດາເນນການໃນການປບປງພນຖານໂຄງລາງ ແລະ ບດລາຍງານ DFAA ສະຫນອງຄາແນະບາກຽວກບ PPPs (ເບງຢ ພາກລມ ພອມຄາແນະນາສາລບກະແສການສະໜອງທນສະເພາະລາຍ ແລະ ເຄອງມຕາງໆ).

ໃນຂະນະດຽວກນ, ບດລາຍງານ DFAA ຍງເນນຫນກເຖງຄວາມສາຄນ ແລະ ກາລະໂອກາດສາລບການສາງຄວາມເຂມ ແຂງພາກເອກະຊນພາຍໃນ, ເຊງລວມທງການສະຫນບສະຫນນແກ SMEs ໃຫມປະສດທຜນຫລາຍຂນ ແລະ ເຈາະຕະ ຫລາດສງອອກຕມອກ. ບດລາຍງານ DFAA ພຈາລະນາກຽວກບທາອຽງໃນການເຕບໂຕຂອງສນເຊອພາຍໃນປະເທດ, ສວນໃຫຍເປນຜນມາຈາກການຂະຫຍາຍໂຕຂອງການເຂາເຖງທະນາຄານ ແລະ ເຄອງມທາງການເງນ. ມກາລະໂອກາດໃນເລອງນ ເພອສະຫນບສະຫນນສວນບກຄນໃນການນາໃຊທມປະສດທຜນຂອງແຫ ງສນເຊອເຫ ານ, ກຽວກບການສາງວຖການດາລງຊວດ ແລະ ກາລະໂອກາດທາງທລະກດ. ຢາງໃດກຕາມ, ຂມນຫລາຍຂນຕມເປນສງຈາເປນໃນຂນເຊງການຂະຫຍາຍຕວຂອງສນເຊອພາຍໃນທມຢ ໄດຜນຂະຫຍາຍໄປສການລງທນທມປະສດທຜນ.

83

• ອນດບສອງ, ຮບປະກນການໃຊຈາຍທມປະສດທພາບ ແລະ ປະສດທຜນຂອງລາຍຮບແຫງລດຜານທາງງບປະມານ. ການຄນພບຂອງບດລາຍງານ DFAA ລວມເຖງການເນນໜກການປບປງຢາງຫລວງຫລາຍທເຮດໂດຍລດຖະບານ ເພອເພມທະວລະດບ ການເກບລາຍຮບງບປະມານແຫງລດພາຍໃນປະເທດ ລວມທງຜານທາງ ທງພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນ ແລະ ບແມນພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນ. ແທຈງແລວ, ການເກບພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນໄດເພມທະວເປນເກອບ 7 ເທາໃນໄລຍະ 14 ປຜານມາ. ໃນດານຫນງ, ຄວາມພະຍາຍາມເຫ ານຕອງສບຕ, ແລະ ບດລາຍງານ DFAA ຕງຂສງເກດ ເຫນກາລະໂອກາດຕາງໆ ເພອການສາງຄວາມເຂມແຂງໃນການລະດມຊບພະຍາກອນພາຍໃນອກເພມຕມ. ໃນດານທສອງ, ບນຫານບພຽງແຕ ເປນຫນງຂອງການຕເນອງ ເພອເພມລາຍຮບພາຍໃນປະເທດເທານນ ແຕຍງເປນການຮບປະກນວາ ມນ ໄດຖກໃຊຈາຍໄດຢາງມປະສດທພາບ ແລະ ປະສດທຜນຜານທາງງບປະມານ ແລະ ໃນການສະຫນບສະຫນນໃຫແກບລມະສດ ແລະ ຜນໄດຮບຂອງການພດທະນາປະເທດຊາດ.

• ອນດບທສາມ, ໃຊວທການເລງໄປຂາງຫນາ ເພ ອນາໃຊ ກະແສ ຂອງ ທນຮອນສາທາລະນະ ຈາກພາຍນອກ, ລວມທງ ODA, SSC, ແລະ ການສະໜບສະໜ ນດານການເງນ ສາລບການບນເທາ ແລະ ປບໂຕ ຕການປຽນແປງດນຟາອາກາດ. ການຄນພບຂອງບດລາຍງານ DFAA ລວມມການສນທະນາ ກຽວກບຄວາມຈງທວາບມການຄາດຫວງວາຈະມການຫດລງທເປນແກນສານໃນຈານວນເດດຖານຂອງກະແສທນຮອນເຫລານໃນອະນາຄດອນໃກນ. ດງນນພວກມນ ຄວນສບຕເປນບລມະສດດານຍດທະສາດໃນສະພາບແວດລອມຂອງ ສປປ ລາວ, ແຕພອມກບຄວາມເອາໃຈໃສໃນການສາຫ ວດ ຄວາມຕມເຕມລະຫວາງພວກມນ ແລະ ບອນທແຕລະປະເພດມມນຄາເພມ ສງນຍງກຽວຂອງກບການປຽນແປງທຄາດຫວງໃນການຜອນຜນຍອນວາ ສປປ ລາວ ຄາດການວາຈະຫລດພນອອກຈາກສະຖານະພາບຂອງປະເທດດອຍພດທະນາ. ຍກຕວຢາງ, ໃນຂະນະທ ODA ໃນໄລຍະຜານມາໄດຖກນາໃຊຖມຊອງວາງງບປະມານ ແລະ ປະກອບສວນໃນການໃຊຈາຍທາງດານສງຄມ, ການເພມຂນຂອງລາຍຮບສາທາລະນະພາຍໃນປະເທດ ໃນປະຈບນ ສາມາດຖກນາໃຊຢາງເພມທະວ ສາລບຈດປະສງດງກາວນ. ໃນທາງກບກນ ມນອາດຈະແທດເຫມາະຫລາຍກວາທຈະນາໃຊກະແສຈາກຕາງປະເທດເຂາໃນການລງທນໂຄງລາງພນຖານ, ເຊງໃນທາງກບກນຈະປບປງບນຍາກາດການລງທນຂອງທລະກດ. ເນອງຈາກການປຽນແປງ ທເປນໄປໄດໃນ "ສດປະສມຂອງເງນ" ທມຢ ລາວ ແລວ, ມນຈະແທດເຫມາະກບເວລາທຈະມການປກສາຫາລ ແລະ ການວເຄາະຫ າຍຂນກຽວກບວາກະແສການສະໜບສະໜນທນຮອນຈາກພາຍນອກສະເພາະເຈາະຈງເຫ ານແມນຖກນາໃຊ ຢາງທດທສດໃນຂະແຫນງເສດຖະກດ ຫ ສງຄມ ແລະ ວວາມນປະກອບສວນໃຫຜນໄດຮບຄແນວໃດ. ສງນ ແມນຂງເຂດທກມ DIC ສາມາດປະກອບສວນຢາງເປນແກນສານໃນການປກສາຫາລນະໂຍບາຍ, ແຕເພອເຮດຄແນວນນ ກມ ອາດຈະຕອງການສາງຄວາມເຂມແຂງພາລະບດບາດຂອງຕນໃນການເກບກາ, ວເຄາະ ແລະເຜຍແຜຂມນກຽວກບກະແສການສະໜອງທນທແຕກຕາງກນ.

ຮບທ 5.1 ເກບກາ ການຄນພບທງຫມດຂອງບດລາຍງານ DFAA ໂດຍສະແດງໃຫເຫນສດສວນທຽບຖານ ແລະ ທາອຽງໃນກະແສການສະໜອງທນເພອການພດທະນາ. ສາມບລມະສດຍດທະສາດທນາສະເໜແກໄຂກະແລການສະໜອງທນເພອການພດທະນາຕນຕ (FDI, ສນເຊອພາຍໃນ, ລາຍຮບຂອງລດຖະບານ ແລະ ODA), ໂດຍສະເພາະແມນຄວາມສຽງທຈາແນກພອມດຽວກບລະດບສງຂອງຫນສນຕາງປະເທດທສງ ແລະ ຄວາມຕອງການທຈະພດທະນາກະແສການສະໜອງທນອນໆໃນລກສະ ນະທດນດຽງ. ບລມະສດຍດທະສາດຍງແມນສະທອນໃຫເຫນໃນຖະແຫລງການຄຮວມມພດທະນາວຽງຈນກຽວກບການຮວມ ມດານການພດທະນາ ທມປະສດຕຜນໄລຍະປ 2016-2025, ຮບຮວາການປະກອບສວນທສາຄນຂອງການລະດມຊບພະຍາ ກອນພາຍໃນ, ການຮວມມລະຫວາງໃຕ-ໃຕ/ການຮວມມສາມລຽມ ແລະ ການແບງປນຄວາມຮ, ແລະ ‘ທລະກດເປນດງຄຮວມສາລບການພດທະນາ’.

84

ແຜນພາບ 5.1: ກະແສການສະໜອງທນເພ ອການພດທະນາ ຢ ສປປ ລາວ, ໄລຍະ 2000-2014 (ລານໂດລາສະຫະລດ)

ແຫລງ: ທະນາຄານໂລກ, ກມ, DIC/ ກະຊວງMPI, ທະນາຄານແຫງ ສປປ ລາວ, OECD (ຄດໄລໂດຍຜຂຽນ)

5.1.3 ການປະກອບສວນ ທເປນທາແຮງ ຂອງກະແສການສະໜອງທນພາຍໃນສະເພາະແຕລະປະເພດ ລາຍຮບສາທາລະນະພາຍໃນປະເທດ ປະສບການຢປະເທດອນໆ ໄດສະແດງໃຫເຫນວາການລະດມຊບພະຍາກອນພາຍໃນປະເທດຈະກາຍເປນສງສາຄນທສດຢາງເພມທະວໃນຂະນະທປະເທດໜງຫລດພນອອກຈາກສະຖານະພາບປະເທດດອຍພດທະນາ. ທມບນຫາບແມນພຽງແຕປະລ ມານຂອງລາຍຮບສາທາລະນະພາຍໃນທລະດມໄດ ແຕຍງແມນລະບບສາລບການຕດສນໃຈກຽວກບການນາໃຊລາຍຮບເຫລາ ນນ. ຕໄປນ ແມນຂງເຂດທກວາງສາລບການປະຕຮບທມທາແຮງໃນຕໜາ:

i. ປະເທດດອຍພດທະນາຈານວນຫລາຍ, ຖາຫາກບແມນທງໝດ ປະສບບນຫາໃນການສາງນະໂຍບາຍທມປະສດທພາບ ແລະ ປະສດທຜນໃນການຄມຄອງການເງນສາທາລະນະ (PFM). ທະນາຄານໂລກ ແລະ ທະນາຄານ ADB ໄດສະໜບສະໜນການປະຕຮບ PFM ຢ ສປປ ລາວ ເປນເວລາຫ າຍປ ແລະ ສະຖານະການໄດຮບການປບປງໃຫດຂນ, ດງທໄດ ລະບໄວໂດຍລະອຽດໃນຂອບຂຄວາມ 5 ຂອງບດລາຍງານນ . ເຖງຢາງໃດກຕາມ , ເພ ອໃຫສາມາດໃຊປະໂຫຍດຊບພະຍາກອນສາທາລະນະໃຫດກວາເກາ, ລດຖະບານ ຄວນສາງຄວາມເຂມແຂງຂອງການນາໃຊເຄອງມໄລຍະກາງ (MTEF/MTFF). ບລມະສດຕ ນຕຄວນຈະແມນເພ ອປບປງປະສດທພາບ ແລະ ປະສດທຜນຂອງການນາໃຊຊບພະຍາກອນ ເຊງລດຖະບານມການຄວບຄມເກອບທງໝດ (ດງເຊນ ລາຍຮບສາທາລະນະພາຍໃນ) ໂດຍການນາໃຊງບປະມານແຫງລດເປນດງເວທ ແລະ ການສບຕເພອສາງຄວາມເຂມແຂງລະບບຂອງການວາງແຜນ, ສາງແຜນງບປະມານ ແລະ ການຕດຕາມກວດກາງບປະມານ, ລວມທງການພຈາລະນາການນາເອາມາໃຊການຈດຊຈດຈາງທາງເອເລກໂຕ ນກ.

ii. ລດຖະບານ ໄດເຮດໃຫມຄວາມຄບຫນາທເດນໃນການເພມທະວການເກບລາຍຮບພາສ-ອາກອນພາຍໃນປະເທດ ແລະ ບ

ແມນລາຍຮບພາສ-ອາກອນຕາມທເຫນໄດຊດເຈນຈາກຮບທ 5.1. ບດລາຍງານ DFAA ໄດການດຂງເຂດບອນທການຄມຄອງພາສ-ອາກອນ ແລະ ບແມນພາສ-ອາກອນ ສາມາດເສມສາງຄວາມເຂມແຂງ ເພອນາມາ ເຊງຄວາມສອດຄອງ ແລະ ຄວາມໂປງໄສຫລາຍຂນ ແລະ ເພອສາງລາຍຮບເພມເຕມເພອສະຫນອງທນໃຫແກບລມະສດການພດທະນາປະເທດຊາດ.

iii.ທບທວນການຈດສນລາຍຮບສາທາລະນະພາຍໃນທຽງໃສກບບລມະສດແຫງຊາດ ລວມທງການເພມທະວການຈດສນໃຫຂະແຫນງການສງຄມ. ໃນຂະນະທປະລມານຂອງລາຍຮບສາທາລະນະເພມຂນ, ມນຈະເປນສງສາຄນສາລບລດຖະບານທ

ລາຍຮບພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນ ແລະ ບແມນພາສ ແລະ ສວຍສາອາກອນ ການລງທນໂດຍກງຂອງຕາງປະເທດ ສນເຊ ອພາຍໃນໃຫແກພາກເອກະຊນ

ເງນທສງກບປະເທດ

ໜຕາງປະເທດ ຊກພ/ເງນສວຍເຫລ ອເພ ອສະຫນບສະຫນ ນແຜນງານລະດບປະເທດ (ODA/CPA)

85

ຈະເບງຕມ ວາພວກມນກາລງຫມນຫມາຍຕຂະແຫນງການ ແລະ ແນວຄດລເລມຕາງໆທຈະນາໄປສການບນລເປາຫມາຍຂອງການພດທະນາຕາມແຜນ NSEDP ຄງທ 8. ເພອທຈະແກໄຂບນຫາຄວາມບສະເຫມພາບທາງສງຄມໃນປະເທດ, ລດຖະບານຕອງການທຈະລງທນຕມອກໃນດານການສກສາ ແລະ ສຂະພາບ, ຮບປະກນວາທກໆກມສງຄມ ແລະ ຊນເຜາມສວນຮວມທກຖວນໜາ.

ODA, SSC ແລະ ການສະຫນບສະຫນ ນດານການເງນ ສາລບການບນເທາ ແລະ ປບໂຕ ຕການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ພອມດວຍການຈດຕງປະຕບດແຜນພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມແຫງຊາດ ຄງທ 8 ສປປ ລາວ ສາມາດສບຕໄວວາງໃຈຕການສະຫນບສະນນຈາກຄຮວມພດທະນາດງເດມຂອງຕນ; ການປະກອບສວນຂອງ ODA ໃຫແກການສະໜອງທນໂດຍລວມເປນທຍອມຮບ ດງທມສະແດງຢຕາຕະລາງ 3. ODA ເຄຍເປນແຫ ງທນທສາຄນຂອງການສະຫນອງທນເພອການພດທະນາສາລບ ສປປ ລາວ ຕະຫລອດໄລຍະຫລາຍທດສະຫວດທຜານມາ, ແລະ ຈະສບຕມຄວາມສາຄນເຊນເດມ ໃນອະນາຄດອນໃກນ, ໂດຍສະເພາະໃນຂະແຫນງການທາງສງຄມ, ບອນທຜໃຫທນແບບດງເດມຈານວນຫ າຍແມນບພຽງແຕປະສງທຈະສະຫນອງການສະຫນບສະຫນນດານການເງນເທານນ ແຕຍງສາມາດນາມາເຊງະສບການຈາກທວໂລກເພອຄາຫນນໃນການຊວຍເຫ ອລາວ ບນລເປາຫມາຍການພດທະນາທາງສງຄມ. ບດລາຍງານ DFAA, ໃນການເບງໄປທວທກກະແສການສະຫນອງທນເພອການພດທະນາ ທງໝດ, ຍງສະຫນອງກາລະໂອກາດສາລບການຄນ ວາ ODA ສາມາດຖກໃຊປະໂຫຍດຢາງພອມພຽງກບກະແສສະຫນອງທນອນໆ, ໂດຍສະເພາະກະແສຈາກພາຍນອກ ດງເຊນ SSC ແລະ ການສະຫນບສະຫນນດານການເງນສາລບການບນເທາ ແລະ ປບໂຕຕການປຽນແປງດນຟາອາກາດ i. ເນອງຈາກຄວາມສາຄນທຮບຮຂອງ ODA ສາລບ ສປປ ລາວ, ໄດມການລງທນທສາຄນໃນການສາງຕງສະຖາບນ ແລະ ກນ ໄກເພອການຄມຄອງມນ, ລວມທງກນໄກກອງປະຊມໂຕະມນ. ສງທພນເດນມາຈາກບດລາຍງານ DFAA ແມນກາລະໂອ ກາດທຈະບພຽງແຕສບຕເພອສາງຄວາມເຂມແຂງເວທການປກສາຫາລດງກາວນ ແລະ ກນໄກການເປນຄຮວມມ, ແຕເພອຂະຫຍາຍຂອບເຂດຂອງມນເພອຊວຍການປະສານສມທບ ແລະ ຄມຄອງກະແສການສະຫນອງທນເພອການພດທະນາອນ ໆ. ລດຖະບານແຫງ ສປປ ລາວ ໄດສງສນຍານຄວາມສນໃຈໃນແນວທາງດງກາວນດວຍການອອກຖະແຫ ງການວຽງຈນກຽວກບ ການເປນຄຮວມມພດທະນາສະບບໃຫມ, ເຊງສງເກດກຽວກບພາລະບດບາດຂອງການຮວມມພດທະນານອກເຫນອຈາກ ODA. ສາງສມໃສສງດງກາວນ ແລະ ໃນສະພາບແວດລອມຂອງການເລ ມຕ ນໃນການຈດຕ ງປະຕບດແຜນພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມແຫງຊາດ ຄງທ 8, ມນອາດຈະທນເວລາທຈະຊອກຫາທດທາງເພອສາງຄວາມເຂມແຂງໃຫກນໄກໂຕະມນ ໃຫລວມເອາການປກສາຫາລກຽວກບກະແສການສະຫນອງທນອນໆ ແລະ ຄຮວມມພດທະນາອນໆ.

ii. ພາຍໃນປະເທດ, ພາຍໃນລດຖະບານ, ການທບທວນທຄາຍຄກນກຽວກບການຈດຕງສະຖາບນສາລບການຄມຄອງການເງນພາກລດ ພາຍນອກ ອາດຈະເປນທເປນທຮຽບຮອຍ. ມສອງດານສາລບການພຈາລະນາ:

ກ ທາອດ, ມຂອບເຂດສາລບການປບປງຄວາມພະຍາຍາມໃນການປະສານງານລະຫວາງກມ DIC ເປນອງກອນນາໜາການ

ປະສານງານຢລະດບວຊາການ ແລະ ກະຊວງອນໆ, ພະແນກ ແລະ ອງກອນຕາງໆ ຂອງລດຖະບານ ເຊງໃນບາງວທ ຫລ ລກສະນະ ຄມຄອງການເງນ ແລະ ສາຍພວພນກບຄຮວມມການພດທະນາທງພາກລດ ແລະ ພາກເອກະຊນ.

ຂ ທສອງ, ຕາມທໄລຍະການຈດຕງປະຕບດຖະແຫ ງການວຽງຈນວາດວຍການເປນຄຮວມສະບບໃຫມເລມຕນຂນ, ມນອາດ

ຈະເປນເວລາທຈະພຈາລະນາການຈດຕງສະຖາບນທມຍດທະສາດ ແລະ ການນະວດຕະກາຫລາຍຂນສາລບການຄມຄອງ ODA ແລະ SSC ແລະ ຮບແບບອນໆຂອງການຊວຍເຫ ອດານການພດທະນາຈາກພາຍນອກ. ໃນຂະນະທການປຽນແປງໃດໆຕພນທະໜາທ ແລະ ການຈດຕງສະຖາບນຈະຕອງໄດພຈາລະນາຢາງຮອບຄອບ, ເປນທສງເກດວາການເຈລະຈາກາລງດາເນນຢໃນຫລາຍເວທ. ຍກຕວຢາງ, ນອກເຫນອຈາກຂະບວນການໂຕະມນ, ການເຈລະຈາກບຄຮວມມທບແມນຄ

86

ຮວມມຕນຕດງເດມ (ຈນ, ຫວຽດນາມ, ອນເດຍ ແລະ ໄທ) ໄດເກດຂນໂດຍຜານທາງຄະນະກາມະການຮວມເພອການຮວມມ.104 ສງທພນເດນແມນຮບພາບສະແດງໃຫເຫນທາແຮງສາລບການນາມາພອມກນຂະບວນການການເຈລະຈາບາງຢາງ ແລະ ການປບປງການຈດຕງສະຖາບນເພອຮບປະກນວາຮບແບບຕາງໆຂອງການເງນເພອການພດທະນາແມນຖກນາໃຊໃນການເຮດວຽກຮວມກນ

iii ກມ DIC ຍງຖະນບາລງລະບບປະຕບດການ ຊວາເວທຄມຄອງການຊວຍເຫ ອ, ຖານຂມນທສາງຂນຕາມສງທມຈດປະສງ

ເພອເກບກາຂມນທງຫມດກຽວກບການຊວຍເຫ ອຂອງຕາງປະເທດໃຫແກ ສປປ ລາວ. ມນອາດຈະເປນກາລະໂອກາດທຈະເບງຮບແບບການປະສານງານຂມນໃນປະຈບນ. ຍກຕວຢາງ, ບດລາຍງານ DFAA ຊໃຫເຫນເຖງທາອຽງທເພມທະວ ແລະ ກາລະໂອກາດໃນຂງເຂດດງເຊນ ການສະຫນບສະຫນນດານການເງນແກມາດຕະການບນເທາ ແລະ ປບຕວຕການປຽນແປງດນຟາອາກາດ, ການຮວມມລະຫວາງໃຕ - ໃຕ/ການຮວມມສາມຫ ຽມ ແລະ ຄວາມໃຈບນສນທານພາຍໃນ/ຕາງປະເທດ. ເຫ ານ ແມນຂງເຂດບອນທມທາແຮງສາລບການດງດດຊບພະຍາກອນຫ າຍຂນເປນທຮບຮ, ແຕບນດາ ສງທາທາຍໃນການຄນຫາຂມນທອງໃສຄວາມເປນຈງຈາກແຫລງ ແລະ ວທວທະຍາທເຊອຖໄດໃນແນວໂນມໃນປະຈບນ ແລະ ຜານມາສະແດງໃຫເຫນຄວາມຕອງການໃຫມຄວາມເຂາໃຈດຂນກຽວກບໂອກາດໂດຍອງໃສຂມນ.

ພາກເອກະຊນ: ພາກເອກະຊນການພາຍໃນ, FDI ແລະ PPPs ດງທໄດກາວໄວຂາງເທງ, ການປະກອບສວນທຄາດຫວງໄວຂອງພາກເອກະຊນໃຫແກແຜນ NSEDP ຄງທ 8 ແມນມຄວາມສາຄນ. ການສະຫນອງຄາແນະນາຢາງລະອຽດສາລບການປບປງບນຍາກາດການລງທນຂອງທລະກດ ແລະ ພາກເອກະຊນຢ ສປປ ລາວ ມຄວາມກວາງໄກເກນກວາການສກສາດງກາວນ, ແລະ ເປນຫວເລອງຂອງການສກສາທເລງສະເພາະເລອງ, ດງເຊນ: ການປະເມນບນຍາກາດການລງທນຂອງທະນາຄານໂລກ, ເຊງສະຫນອງຄາແນະນາສະເພາະເຈາະຈງວາລດຖະບານສາມາດສງຜນກະທບຕການປຽນໄປຈາກເສດຖະກດພາກເອກະຊນເຊງມການເອອຍອງຢາງບສມສວນຕຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ຂະແຫນງການຂດຄນແຮທາດ. ໃນຂະນະທບດລາຍງານ DFAA ສະຫນອງຄາແນະນາສະເພາະເຈາະຈງບາງຢາງ, ດງລມນ, ສາລບພາກເອກະຊນການພາຍໃນ, FDI ແລະ PPPs, ສອງຈດທສາຄນສງສດແມນຖກເນນຫນກເປນດງຫມວກຫນງໃບ: i ໃນຂະນະທມການປະຕຮບສະເພາະເຈາະຈງຫລາຍຢາງທອາດເກດຂນເຊງສາມາດປບປງການລງທນພາກເອກະຊນ (ຕາງ

ປະເທດ ແລະ ພາຍໃນ) ຢ ລາວ, ມນເປນການແນະນາທວາ ວາລະການປະຕຮບໄດຮບການແຈງບອກຢາງແຂງແຮງໂດຍການທດສອບ litmus test (ທເປນການທດສອບເຊງປດwຈຫນງດຽວ (ດງເຊນ ທດສະນະຄະຕ, ເຫດການ, ຄວາມເປນຈງ) ແມນເປນອນຊຂາດ) ທວາຜນທອອກມາຈະປະກອບສວນບພຽງແຕປະລມານ ຫ ປະລມານຂອງການລງທນແຕຍງຈະເພມຕມຄວາມຄບຫນາໃນການບນລເປາຫມາຍຂອງ NSEDP, ລວມທງມຄວາມເອາໃຈໃສຕຜນກະທບທາງສງຄມ ແລະ ສງ ແວດລອມ.

ii. ມຜນປະໂຫຍດເພອຄນຫາໃນພາກເອກະຊນຢາງເປນລະບບຄບຖວນຂນຂອນຂາງຫລາຍກວາຄວາມພະຍາຍາມໃນການປະຕຮບທແຍກກນເຮດໂດດດຽວໃຜມນຢາງເປນແບບທຽມບເປນທາມະຊາດໃນອານາບລເວນຂອງພາຍໃນ, ຕາງປະເທດ ແລະ PPPs. ຍກຕວຢາງ, ອາດຈະມກາລະໂອກາດທຈະສາງຄວາມເຂມແຂງພາກເອກະຊນພາຍໃນ ໂດຍໄຈແຍກກາລະໂອກາດຕາງໆ ສາລບບລສດຂອງຊາວລາວທຈະເຮດວຽກຮວມກບບລສດຕາງປະເທດ, ບາງທໂດຍການສະຫນອງແຮງງຈງໃຈການຮວມທນປະເພດເເຫລານໃນນະໂຍບາຍ ແລະ ກດລະບຽບ. ຄາຍຄກນ, ຕາມທໄດລະບໄວໃນຫນງຂອງ "ບລມະສດທາງຍດທະສາດ", ມນອາດຈະເປນການຖກກາລະເທສະສາລບລດຖະບານທຈະພຈາລະນາເພມຕມການໃຊປະໂຫຍດການເຂາເຖງ ໃນປະຈບນຂອງຕນ ຕ ODA ແລະ ການສະໜອງທນທມເງອນໄຂຜອນຜນເພອເລງຈງຫວະການປະຕຮບທຈາເປນໃຫແກສະພາບແວດລອມທເອອອານວຍພາກເອກະຊນ, ໃຊມມມອງໄລຍະຍາວຂອງການປະຕຮບທຕອງການເພອແກໄຂຄວາມບຫມນທຽງ ແລະ ຂເສຍປຽບດານສງຄມ/ສງແວດລອມຂອງເສດຖະກດທອງໃສຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ.

104 ດງທໄດລາຍງານໃນການສກສາຄນຄວາອາຍການເລອກຂອງ ODI, p 24-26.

87

ພາກເອກະຊນພາຍໃນ ການວເຄາສະພາບແວດລອມທເອອອານວຍສາລບພາກເອກະຊນພາຍໃນຢ ສປປ ລາວ ໄດພບເຫນວາມຫລາຍຂໆເຂດເຊງສາມາດເປນຈດສມຂອງບາດກາວດາເນນການ. ການປບປງບນຍາກາດທາງທລະກດໂດຍລວມໂດຍການເລງປະຕບດຕາມກດ ຫມາຍຮວມນາອງການການຄາໂລກ (WTO) ຄວນຍງຈະເອອອານວຍເພມຕມການເຊອມສານທາງການຄາ ແລະ ການເຕບໂຕຂອງພາກເອກະຊນ, ການປບປງຄວາມຫ າກຫ າຍທາງເສດຖະກດ ແລະ ເພາະສະນນ ຈງເປນການສງເສມຄວາມຍດຍນດານເສດຖະກດ. ຕາມທເປນບນຫາໂດຍລວມ, ສປປ ລາວ ຄວນສບຕເພອສາງສະພາບແວດລອມທາງທລະກດທຈະປະກອບມການລງທນໃນໂຄງການທສາຄນ, ແຕຍງເພມທະວການສະຫນບສະຫນນໃຫແກການພດທະນາທລະກດຈລະພາກ ແລະ ທລະກດຂະຫນາດນອຍຫາກາງ (SME). i ເຮດວຽກຮວມກບທະນາຄານທລະກດ ແລະ ທະນາຄານແຫງ ສປປ ລາວ ເພອດາເນນການທບທວນການໃຫກຢມແກບລສດພາກເອກະຊນພາຍໃນ, ດວຍມມມອງ ເພອການດ (ກ) ວາທະນາຄານໃຫກຢມແກການປະສມທຖກຕອງຂອງຂະແຫນງການໂດຍເຫດທບລມະສດການພດທະນາທໄດການດໄວໃນແຜນ NSEDP ຄງທ 8 (ຂ) ລະດບເຊງການເພມຂນຢາງໄວວາຂອງສນເຊອພາຍໃນປະເທດຖກຜນຂະຫຍາຍເຂາໃນການລງທນຂອງພາກເອກະຊນເຊງສອດຄອງກບເປາຫມາຍຂອງແຜນ NSEDP. ການທບທວນດງກາວຄວນຈະນາໄປສການພດທະນາແຜນການປະຕບດງານທມນະໂຍບາຍ ແລະ ການລເລມດານກດລະບຽບເພອສງເສມການເຕບໂຕຂອງພາກເອກະຊນພາຍໃນທສອດຄອງກບລມະສດດານການພດທະນາປະເທດຊາດ.

ii. ສບຕເຮດວຽກຮວມກບຄຮວມພດທະນາລວມທງກອງທນ UNCDF ແລະ ທະນາຄານ ADB ກຽວກບແຜນງານເພອສງ ເສມການສະຫນບສະຫນນການເງນແບບທວເຖງ ແລະ ປບປງການເຂາເຖງດານການເງນສາລບທລະກດຈລະພາກ, ທລະກດຂະຫນາດນອຍ ແລະ ຂະຫນາດກາງ.

iii ພຈາລະນາມາດຕະການຕາງໆເພອຫດຜອນບນຫາການອດສດເງນຜານການໃຊຈາຍເຂາໃນພາກເອກະຊນພາຍໃນທເປນໄປໄດ ໂດຍບລສດລດວສາຫະກດ (SOEs), ເຊງມອດທພນໃນຂະແຫນງການຕນຕທມກາໄລ. ສງນອາດຈະປະກອບດວຍການທບທວນກຽວກບສດສວນຂອງການປອຍສນເຊອທໄດສະຫນອງໃຫແກ SOEs, ເຊງອາດເປນໄປໄດໃນການສນເສຍສນເຊອທຄວນໃຫກບພາກເອກະຊນພາຍໃນ.

ການລງທນໂດຍກງຂອງຕາງປະເທດ (FDI) FDI ແມນກະແສການເງນເຊງກາລງເຕບໂຕຢ ສປປ ລາວ ແລະ ສບຕມອບທາແຮງການເຕບໂຕ. ຄາແນະນາດງຕໄປນໄດຖກພດທະນາເປນດງການປະຕບດງານທສາມາດເປນໄດສາລບການດງດດການລງທນ FDI ຫ າຍຂນຢ ສປປ ລາວ. ຢາງໃດກຕາມ, ມນຄມຄາທຈະກາວຊາວາ ລດຖະບານຈະຕອງການທຈະຊງຊາຢາງຮອບຄອບຄວາມສຽງ ແລະ ຜນຕອບແທນຂອງການດາເນນການມາດຕະການໃນໄລຍະສນເພອດງດດການລງທນຫ າຍຂນພອມດວຍຜນປະໂຫຍດໃນໄລຍະຍາວຂອງແຜນການປະຕຮບ ເພອດງດດການລງທນທມຄນນະພາບໃນຂະແຫນງການອນນອກຈາກຂະແຫນງການຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ. i. ປບປງການລງທນ ແລະ ຂນຕອນ ແລະ ລະບຽບການທກຽວຂອງກບການຄາ. ມກາລະໂອກາດເພອປບປງສະພາບແວດລອມ ທເອອອານວຍສາລບການລງທນ ແລະ ການຄາ ຢ ສປປ ລາວ ແລະ ເບງຄວາຈະແທດເຫມາະສາລບລດຖະບານທຈະດາເນນການປະເມນທລະອຽດຫລາຍຂນໃນຂນຕອນ ແລະ ລະບຽບການຂອງການລງທນໂດຍມການຈອງມອງໄປສການພດທະນາແຜນປະຕບດງານແບບຫລາຍອງກອນສາລບການປະຕຮບເຊງເນນຫນກການປບປງຂດຄວາມສາມາດຂອງລດຖະບານເພອ ຈດຕງປະຕບດລະບຽບການທແກໄຂແລວ. ບດລາຍງານເຊນນນຄກນກບບດລາຍງານການປະກອບທລະກດຈດທາໂດຍ ທະນາຄານໂລກ ເນນຄວາມສາຄນກາລະໂອກາດສາລບການປະຕຮບແຕບໄດສະຫນອງຄາແນະນາທການດບລມະສດ ແລະ ສະເພາະເຈາະຈງສາລບການປຽນແປງ. ລດຖະບານອາດຈະພຈາລະນາເຮດຂສະເຫນ ຫລ ທາບທາມອງການ USAID ເພອ ດາເນນການສາງແຜນດາເນນງານສາລບນກລງທນ ຫລ ໜວຍງານບລການໃຫຄາປກສາດານການລງທນຂອງຕາງປະເທດ (FIAS) ເພອດາເນນການບງມະຕອປະສກທາງດານບລຫານ105 ໂຄງການທງສອງນໃຊວທການທຄາຍຄກນທສດໃນການສາງ ແຜນທຂະບວນການເພອຫາຕາແຫນງທແນນອນຄວາມໄຮປະສດທຜນທແກຍາວ ແລະ ຢບຢງການລງທນ ແລະ ເຫນການ

105 FIAS ແມນສວນຫນງຂອງກມທະນາຄານໂລກ.

88

ແນະນາແນວທາງສາລບເຮດການປະຕຮບສະເພາະເຈາະຈງ. ແຜນ ຫ ການບງມະຕວທການເຂາແກໄຂຈະສາງຂນບນພນຖານການສກສາທໄດຮບການອບປະຖາໂດຍຜໃຫທນ ຢ ສປປ ລາວ, ລວມທງການປະເມນບນຍາກາດການລງທນຈດທາໂດຍ ທະນາຄານໂລກ. .

ii. ທບທວນຫວຂສງເສມການລງທນ. ບາງຫວຂທລດຖະບານນາໃຊໃນການສງເສມ ສປປ ລາວ ເປນຈດຫມາຍປາຍທາງທເຫມາະສມສາລບການລງທນຄວນປບປງໃຫມ. ຍກຕວຢາງ, ສປປ ລາວ ອາງອງເຖງຄາແຮງງານຕາຂອງຕນ, ແຕວາຄາແຮງງານ ແມນກາລງເພມສງຂນ.106 ດງທເປນຂສງເກດໂດຍໜວຍງານວຊາການພາກເອກກະຊນທສງກດລດຖະບານ, "GDP ຕຫວຄນໄດເພມຂນຈາກ 227 ໂດລາສະຫະລດໃນປ 1990 ມາເປນ 1.460 ໂດລາສະຫະລດໃນປ 2013, ເພມຂນຫລາຍກວາ 6 ເທາ, ແລະ ຄາດການໄວວາການເຕບໂຕທາງດານເສດຖະກດຄາດການວາຈະສບຕພາຍໃນຂອບເຂດ 7-8 ເປເຊນ ຕະຫລອດທດສະຫວດໜາ."107 ນອກຈາກນ, ຫ າຍໆຝາຍໃນລດຖະບານ, ປະຊາຄມຜໃຫທນ ແລະ ພາກເອກະຊນໃຫຂສງເກດວາ ເຖງວາຄາແຮງງານອາດຕາທຽບໃສມາດຕະຖານສາກນ, ແຮງງານຂອງລາວ ຍງຂອນຂາ ບມທກສະ ແລະ ແຮງງານສວນເກນ ແມນ ໂດຍສວນໃຫຍແອອດຢໃນຂະແຫນງການກະສກາ.

iii. ການມພອມໃຊທດນຜະລດກະສກາ, ຄາໄຟຟາລາຄາຕາ, ການຕງຢໃກຊດຕະຫລາດທໃຫຍໃນພາກພນ, ຄວາມອດມສມບນ ຂອງປາໄມ ແລະ ທາແຮງດານການທອງທຽວ, ລວມທງການທອງທຽວທາງນເວດ ແລະ ທາງທາມະຊາດ-ເຊງມປະໂຫຍດຂອງ ການກະຕນການເຕບໂຕໃນຂະແໜງການພາຍໃນປະເທດຢາງມລກສະນະສະເພາະດງເຊນ ຫດຖະກາ, ຕາແຜນ, ແລະ ຜະລດ ພນອາຫານທອງຖນ-ແມນຄນລກສະນະທໜາສນໃຈຫລາຍປະການຂອງ ສປປ ລາວ ທກາວເຖງຫນອຍໂພດ ຢເລອຍໆ.

iv. ທບທວນແຮງຈງໃຈການລງທນ. ປະສທພາບຂອງແຮງຈງໃຈການລງທນ ໃນປະຈບນຂອງ ສປປ ລາວ ຄວນໄດຮບການທບ ທວນ. ມຢເຊນກນຄນຈານວນໜງໃນປະຊາຄມຂອງຜໃຫທນ ເຊງສງໄສຄວາມຕອງການສາລບການຢດເກບອາກອນໄລຍະສບປ ໃນຂະແໜງການຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ, ໂດຍອາງອງໃສຄວາມຮຽກຮອງທເຂມແຂງ ແລະ ສອດຄອງກນສາລບ ການສາປະທານໃນຂະແໜງການເຫ ານ ແລະ ຕນທນທດນທຕາຫ າຍ. ໂດຍສະເພາະຢາງຍງ, ເມອການລງທນເຫ ານມາຮອດທາຍໄລຍະຍດເວນອາກອນຂອງພວກເຂາເຈາ ແລະ ພວກເຂາເຈາຕອງເລມຕນຈາຍອດຕາອາກອນທລະກດ 24%, ມນເປນໄປໄດທບາງບລສດອາດຈະປດກດຈະການ ແລະ ຈດລະບບໃໝເພອຫ ກເວນການເພມຂນຢາງຫ ວງຫ າຍຂອງພາສ-ອາກອນ. ອດຕາພາສ-ອາກອນທຕ າກວາ ແລະ ການລບລາງການຍກເວນອາກອນທໄດເຈລະຈາອາດເຮດໃຫ ສປປ ລາວ ເປນຈດໝາຍປາຍທາງທການລງທນທມສະຖຽນລະພາບ ແລະ ໂປງໄສຫ າຍຂນໃນຂະນະທລາຍຮບທເພມທະວແມນຈາຍເຂາລດ.

ການເປນຄ ຮວມພດທະນາລດ-ເອກະຊນ ໃນຂະນະທລດຖະບານໄດຊບອກຄວາມສນໃຈໃນການການດບລມະສດ PPPs, ບດລາຍງານ DFAA ໄດລງເລກໃນລາຍລະອຽດບາງຢາງກຽວກບຂງເຂດບອນທຂອບນະໂຍບາຍ ແລະ ດານສະຖາບນ - ແລະ ແນນອນວາຄວາມເຂາໃຈທວໄປ ແລະ ຂດຄວາມສາມາດໃນການມສວນຮວມໃນຮບແບບ PPP- ຈະຕອງການທຈະໄດພດທະນາເພມຕມເພອໃຊປະໂຫຍດ PPPs ໃນຂອບເຂດທໃຫຍກວາໃນຊວງທຈະມາເຖງ: i. ການດໂຄງການບລມະສດທອາດແທດເຫມາະສາລບຮບແບບ PPP. ຍອນວາມທາແຮງສາລບການເຕບໂຕທຂບເຄອນດວຍສງອອກ ຢ ສປປ ລາວ, ລດຖະບານ ຄວນລະບລາຍຊໂຄງການບລມະສດທຈະປບປງພນຖານໂຄງລາງສາລບການຄາ.

ii. ຮບປະກນຜນປະໂຫຍດຂອງປະຊາຊນທຊດເຈນ ແລະ ຈາເປນ. ໃນການພຈາລະນາການພດທະນາຂອງ PPP, ລດຖະບານຕອງຮບປະກນວາຈດປະສງຂອງຂະແຫນງການທຊດເຈນ ແລະ ສາຄນແມນຖກຮບໃຊ. ສງນ ສາມາດປະກອບມການ

106 ອງຕາມການສາພາດ, ຄາແຮງງານຂນຕ າ ຂອງ ສປປ ລາວ ແມນປະມານ 85.7 ໂດລາສະຫະລດຕເດອນ. 107 ບດລາຍງານຄວາມຄບໜາປະຈາປ ຂອງໜວຍງານຂະແຫນງການ ການຄ າແລະ ເອກະຊນ ສາລບ ປງບປະມານ 2013-2014, ປ 2014, ຫນາ. 2

89

ສະຫນອງພນຖານໂຄງລາງທຈາເປນຕອງໄດຮບທນຊວຍເຫ ອດານງບປະມານ, ເຕກໂນໂລຊຟຣແກນກສກສາທບໄດຮບການສະຫນບສະຫນນ, ການບລການສາທາລະນະທຖກກວາ, ການພດທະນາທກສະ ແລະ ມນຄາສນຄາ.

iii. ຊງຊາຄວາມສຽງຢາງຮອບຄອບ ແລະ ຜນຕອບແທນຂອງການເປນຄຮວມໄລຍະຍາວ. ໂດຍສະເພາະໃນພນຖານໂຄງລາງ, PPPs ແມນຄາຫມນສນຍາໄລຍະຍາວລະຫວາງລດຖະບານ ແລະ ອງກອນພາກເອກະຊນ. ໃນຂະນະທພາກສວນເອກະຊນ ຈະຮບເອາຄວາມສຽງດານປະຕບດງານ ແລະ ດານການເງນໃນຊວງໄລຍະຂອງການປະຕບດງານ, ລດຖະບານຕອງຮບປະກນວາລດຖະບານສາມາດແບກຫາບໜາທຮບຜດຊອບຂອງຕນຕາມປກກະຕສາລບ 20 ຫາ 30 ປ. ຜມບດບາດໃນພາກເອກະຊນຕອງເອອອານວຍໃຫຜຈດຕງປະຕບດເພອດາເນນງານໃນລກສະນະທຄາດການໄດ, ຄວບຄມໄດດຕະຫ ອດໄລຍະອາຍຂອງສນຍາ ແລະ ຍງເປນຂວຕລະຫວາງຄວາມຮບຮ ແລະ ຄວາມຕອງການຂອງປະຊາຊນ ແລະ ຜປະຕບດງານພາກເອກະຊນ. ສງນແມນສງສາຄນໂດຍສະເພາະຢໃນປະເທດຫນງດງເຊນ ສປປ ລາວ ບອນທໂຄງການຂະຫນາດໃຫຍຫລາຍແຫງ ແລະ ໂຄງການ PPP ທມທາແຮງ, ກຽວຂອງກບການຍກຍາຍບານ ແລະໄພຄກຄາມຕການວຖການດາລງຊວດທເປໄປໄດ ແລະ ສງແວດລອມ. "ການເປນຄຮວມ" ແມນແນວຄວາມຄດໃຈກາງ ໃນ PPP ໃດຫນງ ແລະ ແຕລະຝາຍຕອງປະຕບດຕາມຕຄວາມຮບຜດຊອບທໄດລະບໄວໃນສນຍາເປນຢາງດຕະຫລອດໄລຍະເວລາຂອງການສະຫນອງການບລການ. ດງນນ, ການກວດສອບວເຄາະສະຖານະທກວາງຂວາງ ແລະ ວໄສທດໄລຍະຍາວ ແມນຈາເປນໃນການອອກແບບ PPP ທປະສບຜນສາເລດ.

iv. ພດທະນາຂດຄວາມສາມາດພາຍໃນກງຈກລດຖະບານ ເພອປະເມນຄນນະພາບຂອງຄຮວມ PPP. ຫນງໃນສມມດຕຖານທສາຄນຂອງຮບແບບ PPP ແມນວາພາກເອກະຊນສາມາດນາມາເຊງການຄມຄອງທດກວາ ແລະ ມທກສະໃນການດາເນນງານທມປະສດທຜນ ຫລາຍຂນກວາພາກລດ. ສມມດຕຖານນຕອງໄດຮບການກວດສອບໃນສະພາບແວດລອມແຕລະປະເທດ. ຢ ສປປ ລາວ ຄວາມສກງອມ ແລະ ຂດຄວາມສາມາດຂອງພາກເອກະຊນພາຍໃນແມນເປນເລອງທຫນາສງໄສ. ໂດຍສະເພາະການພຈາລະນາໃນລກສະນະໄລຍະຍາວຂອງ PPP, ລດຖະບານ ຕອງສາມາດທຈະປະເມນຄນນະພາບ ແລະ ຄວາມທນທານຂອງຄຮວມພາກເອກະຊນ. ສງນປະກອບດວຍບພຽງແຕຄວາມແຂງແຮງທາງດານການເງນຂອງບລສດເທານນ, ແຕຍງແມນຂດຄວາມສາມາດດານການຄມຄອງ, ຄວາມຮບຜດຊອບຄສງຄມ ແລະ ປະຫວດການໃຫບລການ.

v. ຮຽນຮຈາກ PPP ທມຢ ສປປ ລາວ. ເຖງວາຈະມຜນປະໂຫຍດທເປນທາແຮງຂອງໂຄງລາງພນຖານແບບດງເດມແບບ

PPP, ມເສນໂຄງເວລາໃນການຮຽນຮສາລບບນດາປະເທດທໃຫມຕການຈດຕງປະຕບດໂຄງການດງກາວ. ເຖງແມນວາບຫວງຫາມ, ບນດາປະເທດທມຂະແຫນງເອກະຊນທຂອນຂາງບທນສກງອມ ອາດຈະປະເຊນສງທາທາຍໃນການດງດດຈານວນທພຽງພຂອງການສະເຫນລາຄາທມຄນສມບດເຫມາະສມຂະບວນການເຮດສນຍາ ແລະ ຂຕກລງທເປນຜນດຮບນນ ແມນສະຫລບຊບຊອນຢເລ ອຍໆ, ໂດຍສະເພາະການພຈາລະນາວາພວກມນຕອງແກໄຂວງຈອນຊວດທງຫມດຂອງໂຄງການ. ເນອງຈາກວາ ສປປ ລາວ ມປະສບການໃນການຈດຕງປະຕບດຢາງຫນອຍຫນງ PPP, ມນຈະແທດເຫມາະທຈະກນຕອງຖານະຂອງປະສບການຂອງ ສປປ ລາວ ໃນການອອກແບບ, ການຄວບຄມ ແລະ ຕດຕາມກວດກາຜປະກອບການເອກະຊນ (ຫລ ເຄງເອກະຊນ) ແລະ ສາງຄາສງທບດຮຽນຖອດຖອນໄດສາມາດຊວຍພດທະນາ PPP ໃນອະນາຄດ.

ໜຕາງປະເທດ ດງທມສະແດງຢໃນຮບ 5.1, ສປປ ລາວ ແມນເອອຍອງຢາງຊດເຈນຢາງຫລວງຫລາຍຕການກຢມຈາກພາຍນອກ ແລະ ໜສນເພອສະໜອງທນແກແຜນ NSEDP. ໃນຂະນະທແຫລງເງນທນດງກາວນ ແມນແຫລງຫນງເຊງໃນຫ ກການສາມາດຖກນາໃຊໄດຢາງມປະສດທພາບ, ລດຖະບານຈະຕອງການທຈະພຈາລະນາຢາງຮອບຄອບກຽວກບຄວາມກຽວພນທເປນໄປໄດຂອງການຖກຈດປະເພດ ວາມຄວາມສຽງດານຫນສນທສງ. ສງທຊດເຈນ ແມນ ສປປ ລາວ ໄດຮບຜນສາເລດຫລາຍທສດໃນການດງດດເງນກທລະກດ ແຕໃນປະຈບນ ປະເຊນກບສະຖານະການທຈາເປນ ເພອຊາລະຫນສນເຫລານນ. ແນມໄປຂາງຫນາ, ສງດງຕໄປນ ອາດຈະເປນການພຈາລະນາເພອປບປງການຄມຄອງຫນສນຕາງປະເທດ:

90

I ສາງຍດທະສາດທຊດເຈນກຽວກບຫນສນ, ລວມທງປະກາດເປາຫມາຍຕສາທາລະນະກຽວກບມາດຕະການຫນສນຕນຕ, ດງເຊນ ອດຕາສວນຫນພາຍນອກຕ GDP ແລະ ຫນຕາງປະເທດທຽບກບລາຍຮບຂອງລດຖະບານ.108 ອາດຈະມກາລະໂອກາດທຈະຮຽນຮນາປະເທດອນໆ ວາເຂາເຈາໄດພດທະນາຍດທະສາດກຽວກບຫນສນຄແນວໃດໃນສະພາບແວດລອມ ປະເທດດອຍພດທະນາຈນເຖງປະເທດທມລາຍໄດປານກາງ.

ii. ທບທວນຍອດລວມຂອງພນທະຫນຕາງປະເທດໃນສະພາບແວດລອມຂອງເປາຫມາຍການພດທະນາຂອງແຜນ NSEDP ຄງທ 8 ແລະ ລເລມການປກສາຫາລກຽວກບຍດທະສາດສາລບດນດຽງການກຢມພາຍນອກໃນຂະແຫນງການຊບພະຍາ ກອນທາມະຊາດ ດງເຊນ ໂຄງການພະລງງານໄຟຟານາຕກທມກາລະໂອກາດທຈະກຢມເພອສະຫນອງທນໃນໂຄງການພດ ທະນາໃນຂະແຫນງການອນໆ ເຊງຈະເຮດໃຫບນລກາໄລຫລາຍຂນສາລບການພດທະນາແບບຍນຍງ

iii ພຈາລະນາກາລະໂອກາດສາລບການເຈລະຈາຄນໃຫມ ເງອນໄຂການຊາລະກຽວກບເງນກຢມທມຢແລວທບແມນເງອນໄຂ

ຜອນຜນ ແລະ/ຫ ການປບປງເງອນໄຂການກຢມເງນທາງການຄາດາເນນຕໄປ. ສາລບສວນຫລງ, ສງນຄວນຈະປະກອບດວຍ ການສາຫລວດຄວາມເປນໄປໄດຂອງການສະແຫວງຫາການຈດອນດບສນເຊອ - ຊງຊາຂໄດປຽບທເປນໄປໄດຂອງການປບປງເງອນໄຂການກຢມທຽບກບຄາໃຊຈາຍທລະກາຂອງຂນຕອນສາລບການເອາມາໄດການຈດອນດບສນເຊອຈາກອງ ກອນຈດອນດບສນເຊອທຍອມຮບໃນລະດບສາກນ.

ການສງເງນກບຄ ນປະເທດ ຮບ 5.1 ສະແດງໃຫເຫນຕາມອດຕາສວນໂດຍທຽບຖານຂອງກະແສການເງນເພອການພດທະນາທງຫມດ, ການສງເງນກບຄນປະເທດບມລກສະນະທໂດດເດນຢ ສປປ ລາວ, ເຖງແມນວາຄວາມສາຄນຂອງມນຕຄອບຄວຜຮບ ແລະ ຊມຊນບຄວນຖຕາເກນໄປ. ຖາລດຖະບານຕອງການປະຕບດຂນຕອນເພອເສມສາງຄວາມຍດຫມນໃນການພດທະນາການເງນການພດທະນາ, ຄາແນະນາ ດງຕໄປນສາມາດພຈາລະນາໂດຍອງໃສປະສບການຂອງບນດາປະເທດອນໃນພາກພນ: i. ສາຫລວດຫາທາງເລອກໃນການສາງຕງ ເຄອງມທາງດານການເງນທຊາວລາວຢຕາງປະເທດ (ແຮງງານເຄອນຍາຍ ແລະ ຊມຊນພດຖນ) ສາມາດປະກອບສວນໂດຍສະຫມກໃຈ, ເຊງຈະສະຫນອງເປນແຫລງເງນທນຫນງເພອການພດທະນາປະເທດຊາດ. ໃນຂະນະທມເຄອງມທາງການເງນທຫລາກຫລາຍ (ພນທະບດຊມຊນພດຖນ, ການລະດມທນແບບດງເດມ, ໂຄງການແຮງຈງໃຈທສະຫນບສະຫນນໂດຍລດຖະບານ), ຄວາມແທດເຫມາະໃນສະພາບແວດລອມຢ ສປປ ລາວ ຈະຕອງໄດພຈາລະນາຢາງຮອບຄອບ, ລວມທງບນຫາຂອງຂດຄວາມສາມາດ ແລະ ຄວາມຕອງການດານຊບພະຍາກອນມະນດ/ສະຖາບນທງຫມດສາລບການເປດໂຕຢາງປະສດທພາບໂຄງການດງກາວ. ການສາຫ ວດຫນງຄງ ເພອປະເມນຄວາມສນໃຈທເປນທາແຮງໃນຜເຄອນຍາຍຖນ/ຊມຊນພດຖນອາດເປນຂນຕອນທາອດ.

ii. ເສມຂະຫຍາຍຫອງການສາລບວຽກງານຊາວລາວຢຕາງປະເທດ ຢກະຊວງການຕາງປະເທດ ໃນເກບກາຂມນກຽວກບການເຄອນຍາຍ ແລະ ໂອນເງນກບປະເທດ, ດງດຽວກນກບ ການຊນານາພາ ແລະ ປະສານງານນະໂຍບາຍທງຫມດທກຽວຂອງກບການເຄອນຍາຍສາກນ ແລະ ສະພາບເສດຖະກດຂອງຄນທເຄອນຍາຍ.

iii. ສະຫນອງການສະຫນບສະຫນນໃຫຜຮບເງນທໂອນມາໃຫ,ໂດຍສມໃສຜທກຍາກ ແລະ ຜທຢໃນເຂດຊນນະບດ, ເພອປບປງການຮໜາທການຂອງເງນໃນໂລກຂອງຄວາມເປນຈງ ເພອແນໃສຊກຍການນາໃຊເງນທໄດຮບໃຫເກດໝາກຜນ/ເຫມາະສມຫລາຍຂນ, ໂດຍຜານການຕດສນໃຈວາຈະປະຢດ ແລະ/ຫ ໃຊເຂາໃນການລງທນ.

iv. ດາເນນການວເຄາະຕນຕກຽວກບຄາໃຊຈາຍໃນການໂອນເງນໂອນເຂາ ສປປ ລາວ ໂດຍອງຕາມການສາຫ ວດຂອງທະນາຄານ (MTOs) ແລະ ກນໄກການໂອນຂມນທບຖກຕອງທຖກນາໃຊ ແລະ ຄາໃຊຈາຍທກຽວຂອງ. ອງໃສການຄນພບ, ການດກນ ລະຍດເພອຫດຜອນຄາໃຊຈາຍຂອງການໂອນເງນກບປະເທດ.

108 ສງດງກາວນ ແມນຄາແນະນາ ທໄດລະບໄວ ໃນການສກສາ ຍກສະໄຫມຂອງການເລອກ (ຫລ Age of Choice) ຈດທາໂດຍ ສະຖາບນ ODI

91

ຄວາມຮບຜດຂອບຕສງຄມຂອງອງກອນ (CSR) ຄວາມຮບຜດຊອບຕສງຄມຂອງອງກອນ (CSR) ແມນເຂດພນທ ຍງບໄດໃຊປະໂຫຍດຢ ສປປ ລາວ. ລດຖະບານອາດຈະປະ ສງທຈະຍກສງ ແລະ ຊບອນສາຄນການປະກອບສວນທເປນທາແຮງທ CSR ສາມາດເຮດເພອບນລເປາຫມາຍໃນແຜນ NSEDP ຄງທ 8 ແລະ ເນນຫນກໃສ CSR ເປນດງແນວຄວາມຄດ ແລະ ແນວທາງທສາມາດນາເອາມາພອມກບຜນປະໂຫຍດຂອງລດຖະບານ, ພາກເອກະຊນ ແລະ ການຈດຕງສງຄມພນລະເຮອນ. ບາດກາວດາເນນງານໃນເບອງຕນອາດປະກອບມ:

i. ສງເສມການປກສາຫາລກຽວກບແນວທາງ CSR ທຈະສາມາດຊວຍໃຫ ສປປ ລາວ ຈດ FDI ແລະ ການພດທະນາພາກເອກະຊນໃນອະນາຄດ ໃຫເຂາກບເປາຫມາຍດານສງຄມ, ເສດຖະກດ ແລະ ສງແວດລອມຂອງແຜນ NSEDP ຄງທ 8. ການປກສາຫາລດງກາວຈະຕອງການທຈະເບງກຽວກບວາແນວຄວາມຄດຂອງ CSR ສາມາດຖກນາໃຊໄດດທສດໃນສະພາບແວດລອມຂອງລາວຄແນວໃດ, ເຊງລວມທງປະເພດແຮງຈງໃຈທນກລງທນພາກເອກະຊນ ຂອງລາວ ສວນຫ າຍ ແນນອນ ທຈະຕອບສະຫນອງ.

ii. ດາເນນການວເຄາະເພມຕມກຽວກບນະໂຍບາຍທາງເລອກທມທາແຮງສາລບການຊກຍ CSR ຢ ສປປ ລາວ ລວມທງປະຕຮບໂຄງສາງພາສ-ອາກອນ ແລະ ຂອບກດຫມາຍສາລບການລງທນຂອງພາກເອກກະຊນ, ທງສາກນ ແລະ ພາຍໃນປະເທດ.

5.1.4 ທດທາງໃນຕຫນາ: ສງທາທາຍຕນຕ ແລະ ບາດກາວຕໄປ ການສາງ ແຜນຍດທະສາດການເງນແບບເຊອມສານສາລບແຜນ NSEDP ຄງທ 8 ແມນສງທາທາຍຢາງຫນງ ແລະ ຄວາມພະຍາຍາມໃນໄລຍະຍາວ, ແຕມຂນຕອນສະເພາະຫນາເຊງສາມາດດາເນນໄປສເປາຫມາຍນ. ລາດບທາອດ, ໂດຍທຖະແຫ ງການເປນຄຮວມນະຄອນຫ ວງວຽງຈນສະບບໃຫມໃນປະຈບນໄດຮບຮອງເອາແລວ, ກະຊວງ MPI /ກມ DIC ຈະຕອງການພດທະນາແຜນການປະຕບດຂອງຄຮວມ, ພາຍໃນເດອນກນຍາ 2016, ເພອດາເນນການຖະແຫ ງການ. ດງນນຈງໄດສະເຫນໃຫກມ DIC ໃຊກາລະໂອກາດຂອງການປກສາຫາລຮວມກບຄຮວມ ແລະ ກະຊວງຕາງໆທວທງລດຖະບານເພອປກສາຫາລບລມາສດທາງຍດທະສາດທໄດການດໄວໃນບດລາຍງານ DFAA ເພອແຈງໃຫຊາບການພດທະນາແຜນປະຕບດງານຂອງຖະແຫ ງການ. ການປກສາຫາລປນອອມແຜນການປະຕບດງານ ຂອງຖະແຫ ງການຈະສະຫນອງການເປດທາງສາລບການປກສາຫາລກຽວກບວາ ຮບແບບຕາງໆ ຂອງການສະຫນອງທນເພອການພດທະນາທສາມາດປະກອບສວນເພອການບນລເປາຫມາຍການພດທະນາ ປະເທດຊາດ ແລະ ທດທາງເຊງກນໄກການປະສານງານດານສະຖາບນ, ລະບບການເກບຂມນ ແລະ ຂອບການຕດຕາມກວດກາ ທມຢແລວອາດຈະຕອງໄດດດປບເພອນາເອາຍດທະສາດແບບເຊອມສານຫ າຍຂນສາລບການຄມຄອງການສະຫນອງທນເພອການພດທະນາ. ໃນໄລຍະກາງ ແລະ ຍາວ, ກະຊວງ MPI, ກມ DIC ແລະ ກະຊວງການເງນຈະຕອງການທຈະການດແຜນງານຂອງການປະຕຮບສະຖາບນເພອແກໄຂບນຫາທໄດຍກຂນມາກາວໃນບດລາຍງານ DFAA ແລະ ກາເອາໄປຂາງຫນາຄາແນະນາຂອງບດລາຍງານ. ການປະຕຮບທຈາເປນເກອບທງຫມດ ແມນບຈາກດຢແຕພຽງແຕຂອບເຂດສດຫນາທຂອງກະຊວງດຽວເທານນ. ການປະຕຮບ ທທຈາເປນສາລບການເຮດໃຫເປນຈງແຜນຍດທະສາດການສະຫນອງທນແບບເຊອມສານສາລບແຜນ NSEDP ຄງທ 8 ຈະຕອງການໄດຮບການປກສາຫາລ, ການດບລມະສດ, ຈດຕງປະຕບດ ແລະ ຕດຕາມກວດກາ. ໃນຖານະເປນພນຖານສາລບວາລະຂອງການປະຕຮບ, ມນຈະມຄວາມຈາເປນໃນການການດຍດທະສາດສາລບການນາເອາມາພອມກນກບຂມນຕນຕກຽວກບ ກະແສການສະຫນອງທນເຊງຈາກດແຕຂງເຂດຂອງລດຖະບານທແຕກຕາງກນ, ເຊນດຽວກນກບຄວາມຮ ແລະ ການວເຄາະທກຽວຂອງ. ແນວທາງໄລຍະຍາວໃນການຄມຄອງກະແສການສະຫນອງທແຕກຕາງກນຈະຕອງນາມາພຈາລະນາຄວາມຈງທວາ ກະແສທບແມນສາທາລະນະຈະເປນຕວແທນສງທາທາຍໂດຍສະເພາະໃຫແກລດຖະບານຍອນວາກະແສເຫລານ ບຢພາຍໃຕການຄວບຄມໂດຍກງຂອງພາກລດ ແລະ ທດທາງທຈະມອດທພນຕການຂດລວງຂອງມນຈະເປນແບບທາງອອມຫລາຍກວາ, ດງເຊນຜານທາງຂອບລະບຽບການສາລບການລງທນຂອງພາກເອກະຊນ.

92

ຕາຕະລາງ 4: ຂແນະນາຕນຕ ສາລບ ສປປ ລາວ ທພນເດນຈາກບດລາຍງານ DFAA

ຂງເຂດ/ກະແສ ຄາແນະນາ 1. ລາຍຮບສາທາລະນະພາຍໃນປະເທດ

1,2 ສາງຄວາມເຂມແຂງ ການນາໃຊເຄ ອງມ ໄລຍະກາງ-ຍາວ (MTEF/MTFF) ເພ ອປບປງປະສດທພາບ ແລະ ປະສດທຜນຂອງການນາໃຊຊບພະຍາກອນໂດຍນາໃຊງບປະມານແຫງລດ ເປນເວທ ແລະ ສ ບຕປບປງລະບບການສາງຄວາມເຂມແຂງຂອງການວາງແຜນ, ການສາງແຜນງບປະມານ ແລະ ການຕດຕາມການໃຊຈາຍງບປະມານ

1,2 ສາງຄວາມເຂມແຂງ ການບລຫານພາສ-ອາກອນ ແລະ ບແມນພາສ-ອາກອນ ເພ ອນາມາເຊງ ຄວາມສອດຄອງ ແລະ ຄວາມໂປງໄສ ເພມຕມ ແລະ ສາງລາຍຮບເພ ມຕ ມ ເພ ອສະຫນອງທນໃຫແກບ ລມະສດຂອງການພດທະນາປະເທດຊາດ.

1,3 ທບທວນການຈດສນລາຍຮບສາທາລະນະພາຍໃນ ທຽບກບ ລມະສດແຫງຊາດ ລວມທງການເພມທະວ ການຈດສນໃຫແກ ຂະແຫນງການສງຄມ ເພ ອລງທນເພມຕ ມ ໃນການສກສາ ແລະ ສຂະພາບ ແລະ ເພ ອຮບປະກນວາ ທກກມສງຄມ ແລະ ຊນເຜາ ໄດເຂາມສວນນາ

2. ODA, SSC ແລະ ການເງນ ສາລບການບນເທາ ແລະ ປບຕວ ຕການປຽນແປງດນຟາອາກາດ

2,1 ສ ບຕສາງຄວາມເຂມແຂງ ແລະ ຂະຫຍາຍເວທການເຈລະຈາ ແລະ ກນໄກການເປນຄ ຮວມ ເພ ອຊວຍປະສານງານ ແລະ ຄມຄອງກະແລການສະຫນອງທນເພ ອການພດທະນາ

2,2 ສ ບຕປບປງ ຄວາມພະຍາຍາມໃນການປະສານງານ ລະຫວາງອງການຈດຕງປະສານງານ ທງຢ ໃນລະດບເຕກນກ-ວຊາການ ແລະ ລະດບນະໂຍບາຍ ເພ ອການຄມຄອງ ກະແສການເງນ ແລະ ສາຍພວພນກບຄ ຮວມການພດທະນາ ທງພາກລດ ແລະ ເອກະຊນ

2,3 ພຈາລະນາການຈດຕງສະຖາບນທມຍດທະສາດ ແລະ ມນະວດຕະກາຫລາຍຂນ ສາລບການຄມຄອງ ODA ແລະ SSC ແລະ ຮ ບແບບອ ນໆ ຂອງການຊວຍເຫ ອດານການພດທະນາ ຈາກພາຍນອກ

2,4 ປບປງລະບບຖານຂມ ນ ເພມຕ ມອກ ເພ ອເກບກາຂມ ນ ຫລາຍຂນ ກຽວກບການຊວຍເຫ ອຂອງຕາງ ປະເທດ ແລະ ເພ ອດງດ ດຊບພະຍາກອນ ໃຫຫ າຍຂນ

3. ພາກເອກະຊນພາຍໃນປະເທດ 3,1 ດາເນນການທບທວນ ການໃຫກ ຢ ມ ແກບລສດພາກເອກະຊນພາຍໃນ ເພ ອການພດທະນາ ແຜນປະຕບດງານ ທມແນວຄດລເລມ ດານນະໂຍບາຍ ແລະ ລະບຽບການຕາງໆ ເພ ອສງເສມການເຕບໂຕ ຂອງຂະແຫນງການພາຍໃນ ສອດຄອງກບບ ລມະສດການພດທະນາປະເທດຊາດ

3,2 ສ ບຕເຮດວຽກ ຮວມກບຄ ຮວມພດທະນາ ລວມທງກອງທນ UNCDF ແລະ ທະນາຄານ ADB ໃນແຜນງານເພ ອສງເສມ ການເງນລວມ ແລະ ປບປງການເຂາເຖງ ການເງນ ສາລບ ທລະກດຈລະພາກ, ຂະຫນາດນອຍ ແລະ ກາງ

3,3 ພຈາລະນາ ມາດຕະການຕາງໆ ເພ ອຫດຜອນບນຫາການອດສດເງນ ຜານການໃຊຈາຍເຂາ ໃນພາກເອກະຊນພາຍໃນ, ລວມທງ ການທບທວນ ກຽວກບສດສວນ ຂອງການປອຍສນເຊ ອ ທໄດສະຫນອງ ໃຫແກ SOEs, ເຊງອາດເປນໄປໄດ ໃນການສ ນເສຍສນເຊ ອ ທຄວນໃຫກບພາກເອກະຊນພາຍໃນ.

4. ການລງທນໂດຍກງຈາກຕາງປະເທດ

4,1 ປບປງຂນຕອນ ແລະ ລະບຽບການ ການລງທນ ແລະ ການບລຫານທຕດພນກບການຄາ ເພ ອເອ ອອານວຍ ເງ ອນໄຂສະພາບແວດລອມ ສາລບການລງທນ ແລະ ການຄາ ຢ ສປປ ລາວ

4,2 ດາເນນການປະເມນທລະອຽດຫລາຍຂນກຽວກບຂນຕອນ ແລະ ລະບຽບການ ການລງທນ ມງໄປສ ການພດທະນາແຜນປະຕບດງານແບບຫລາຍອງກອນ ສາລບການປະຕຮ ບກຽວກບການພດທະນາແຜນປະຕບດງານຫ າຍ ອງກອນ ສາລບການປະຕຮ ບເພ ອເນນຫນກ ການປບປງ ຂດຄວາມສາມາດ ຂອງລດຖະບານ ເພ ອຈດຕງປະຕບດລະບຽບການທແກໄຂແລວ

93

4,3 ດາເນນການສາງ ແຜນດາເນນງານ ສາລບນກລງທນ ຫລ ໜວຍງານບລການໃຫຄາປກສາ ດານການລງທ ນຂອງຕາງປະເທດ (FIAS) ເພ ອດາເນນການ ບງມະຕອປະສກທາງດານບລຫານ

4,4 ທບທວນຫວຂສງເສມການລງທນ ທມຍດທະສາດສະເພາະເຈາະຈງ ເພ ອເອາຊະນະບນຫາກຽວກບການສະຫນອງແຮງງານ ແລະ ຄນນະພາບ

4,5 ການທອງທຽວ ຄວນເປນຫນງໃນ ຂງເຂດບ ລມະສດ ສາລບການພດທະນາ ແລະ ການດງດ ດການລງທນ ເພມຕ ມ

4,6 ການທບທວນ ແຮງຈ ງໃຈ ນະໂຍບາຍການລງທນ ທມອດຕາພາສ - ອາກອນທຕ າ ແລະ ການລບລາງໄລຍະຍກເວນອາກອນທໄດເຈລະຈາແລວນນ ອາດຈະເຮດໃຫ ຈດຫມາຍປາຍທາງການລງທນ ມສະຖຽນລະພາຍຫລາຍຂນ ແລະ ມຄວາມໂປງໄສ ໃນຂະນະທລາຍຮບທເພມທະວ ແມນຈາຍເຂາລດ.

5. ການຮວມພາກລດ-ເອກະຊນ 5,1 ການດໂຄງການບ ລມະສດ ທອາດແທດເຫມາະ ສາລບຮ ບແບບ PPP ທມທາແຮງ ສາລບທຂບເຄ ອນການສງອອກ ເຊນດຽວກນກບ ເພ ອປບປງ ໂຄງລາງພ ນຖານສາລບການຄາ ຂອງປະເທດ

5,2 ຮບປະກນຜນປະໂຫຍດ ສາທາລະນະ ທຊດເຈນ ແລະ ຈາເປນ ທສາມາດ ຈະປະກອບດວຍ ການຈດຫາໂຄງລາງພ ນຖານ ທຈາເປນ ທສະຫນອງທນ ນອກແຜນງບປະມານ, ເຕກໂນໂລຊ ບເສຍຄາ ໃຫແກນກສກສາທ ດອຍໂອກາດ, ການບລການສາທາລະນະທ ມລາຄາຖ ກ ແລະ ການພດທະນາທກສະ ແລະ ການເພມມ ນຄາສນຄາ

5,3 ຍດທະສາດ, ລະບຽບການ, ຄວາມສຽງ ແລະ ລະບບວດແທກບາເນດ ຄວນໄດຮບການພດທະນາ ເພ ອເອ ອອານວຍ ໃຫຜ ຈດຕງປະຕບດງານ ເພ ອດາເນນງານ ໃນລກສະນະ ທຄາດການໄດ ແລະ ມລະບຽບຄວບຄມໄດເປນຢາງດ ການຕະຫ ອດໄລຍະອາຍຂອງສນຍາ

5,4 ພດທະນາຂດຄວາມສາມາດພາຍໃນ ກງຈກລດຖະບານ ເພ ອປະເມນຄນນະພາບຂອງຄ ຮວມ PPP ດງດຽວກນກບ ເພ ອຄມຄອງສນຍາ ໃນໄລຍະຍາວ

5,5 ທບທວນ ແລະ ປະເມນ ປະສບການ ຂອງ ສປປ ລາວ ກບ PPPs ທມຢ ແລວ ຫ ຮ ບແບບທຄາຍຄ ກນ / ທກຽວຂອງກນ

6. ຫນຕາງປະເທດ 6,1 ສາງຍດທະສາດ ແລະ ມາດຕະການທຊດເຈນ ກຽວກບຫນສນ ໃນສະພາບແວດລອມຂອງປະເທດ LDC ຮອດ ປະເທດ MIC, ລວມທງ ເປ າຫມາຍ ທປະກາດ ຕສາທາລະນະ ກຽວກບມາດຕະການຫນສນທຕນຕ ດງເຊນ ອດຕາສວນຫນພາຍນອກ ຕ GDP ແລະ ຫນຕາງປະເທດ ທຽບກບລາຍຮບຂອງລດຖະບານ

6,2 ພຈາລະນາ ກາລະໂອກາດ ກຽວກບການເຈລະຈາຄ ນໃຫມ ເງ ອນໄຂການສາລະ ກຽວກບເງນກ ຢ ມ ທບແມນເງ ອນໄຂຜອນຜນ ທມຢ ແລວ ແລະ / ຫ ປບປງເງ ອນໄຂການກ ຢ ມທາງການຄາທດເນນຢ

7. ການໂອນເງນມາຈາກປະເທດ 7,1 ສາຫລວດ ຫາທາງເລ ອກ ສາລບການສາງເຄ ອງມ ທາງການເງນ ເຊງຊາວລາວ ທອາໄສ ຢ ຕາງປະເທດ (ແຮງງານຍາຍຖ ນ ແລະ ຊມຊນຍາຍຖ ນ) ສາມາດ ປະກອບສວນໂດຍສະຫມກໃຈ, ເຊງຈະຫນອງແຫລງການສະຫນອງທນອນຫນງ ສາລບການພດທະນາປະເທດຊາດ; ການສາຫ ວດ ເພ ອປະເມນຄວາມສນໃຈ ທເປນທາແຮງ ໃນບນດາຜ ຍາຍຖນ/ຊມຊນຍາຍຖນຢ ຕາງປະເທດ ອາດເປນບາດກາວ ທາອດ

7,2 ສາງຄວາມເຂມແຂງໃຫແກ ຫອງການສາລບວຽກງານຊາວລາວຢ ຕາງປະເທດ ຢ ກະຊວງການຕາງປະເທດ ເພ ອເກບກາຂມ ນກຽວກບການຍາຍຖນ ແລະ ໂອນເງນກບຄ ນປະເທດ

7,3 ສະຫນອງການສະຫນບສະຫນ ນ ໃຫຜ ຮບເງນທໂອນມາຈາກຕາງປະເທດ ເພ ອປບປງຄວາມຮ ໜາທການຂອງເງນ ໂດຍມທດສະນະ ມງໄປສ ການຊ ກຍ ເພ ອສະຫນບສະຫນ ນ ການນາໃຊ ກອງທນທໂອນມາຈາກປະເທດ ຢາງແທດເຫມາະ / ເກດດອກອອກຜນ

7,4 ດາເນນການ ການວເຄາະ ທມຈດສມ ກຽວກບຄາໃຊຈາຍ ໃນການໂອນເງນທນມາຈາກປະເທດ ເຂາ ສປປ ລາວ ແລະ ການດຍດທະສາດ ສາລບວທການຫດຜອນຄາໃຊຈາຍ ຂອງການໂອນເງນມາຈາກປະເທດ

94

8. ຄວາມຮບຜດຊອບຕສງຄມຂອງອງກອນທລະກດ

8,1 ສງເສມການປກສາຫາລ ກຽວກບວາແນວທາງ CSR ສາມາດຊວຍໃຫ ສປປ ລາວ ຈດFDI ດງດຽວກບການພດທະນາພາກເອກະຊນໃນອະນາຄດ ໃຫສອດຄອງກບເປາຫມາຍດານສງຄມ, ເສດຖະກດ ແລະ ສງແວດລອມຂອງແຜນ NSEDP ຄງທ 8

8,2 ດາເນນການວເຄາະເພມຕ ມອກ ກຽວກບ ນະໂຍບາຍທາງເລ ອກ ທມທາແຮງ ເພ ອຊກຍ CSR ຢ ສປປ ລາວ ລວມທງການປະຕຮ ບໂຄງສາງພາສ-ອາກອນ ແລະ ຂອບກດຫມາຍ ສາລບການລງທນຂອງພາກເອກກະຊນ, ທງໃນປະເທດ ແລະ ຕາງປະເທດ

95

ເອກະສານອາງອງ ActionAid (2011), Real Aid – Ending Aid Dependency, London: ActionAid UK. Addis Ababa Action Agenda of the Third International Conference on Financing for Development (2015). Alessandro, M., M. Lafuente and C. Santiso (2013), Strengthening the Center of Government in Latin America and the Caribbean, Technical Note IDB-TN 591, Washington, D.C.: Inter-American Development Bank (IADB). Asian Development Bank (2013). Country Paper for Regional Workshop on Eco-Industrial Clusters, Manila: ADB. Asian Development Bank, Country Partnership Strategy: Lao PDR 2012–2016. Asian Development Bank (2015), Technical Assistance Report- Lao People’s Democratic Republic: Support for Governance and Capacity Development. Asian Development Bank, Key Indicators for Asia and the Pacific 2015. Asian Development Bank (ADB) (2013). ‘Classification and Graduation of Developing Member Countries’. Operations Manual. OM A1/BP. Manila: ADB. http://www.adb.org/sites/default/files/institutionaldocument/31483/oma1.pdf Bank of Lao PDR, Annual Report, various issues from 1999–2014. Bauer, Andrew (ed.) (2014), “Managing the Public Trust: How to Make Natural Resource Funds Work for Citizens”, Natural Resource Governance Institute and Columbia Center on Sustainable Investment. Bertelsmann Stiftung (2014), BTI (2014) – Lao PDR Country Report, Gütersloh: Bertelsmann Stiftung. Bhaiti, Z. K., J. Zall Kusek and T. Verheijen (2015), Logged On Smart Government Solutions from South Asia, Washington, D.C.: The World Bank. Bräutigam, D. (1998), Chinese Aid and African Development: Exporting Green Revolution, London: Palgrave Macmillan. Bräutigam, D. (2009), The Dragon’s Gift The Real Story of China in Africa, Oxford: Oxford University Press. Bräutigam, D. (2011), China in Africa What Can Western Donors Learn?, Oslo: Norfund – Norwegian Investment Fund for Developing Countries. Browne, S and R. Cordon (2015), “Vertical Funds: Lessons for Multilateralism and the UN”, Future United Nations Development System, Briefing 25. Cingano, F. (2014), Trends in Income Inequality and Its Impact on Economic Growth, OECD Social, Employment and Migration Working Papers, No. 163, Paris: OECD Publishing. Denisov, A., A. Kerenov and others (1967), Theory of State and Law, Moscow: The Progress Publishers.

Ear, S. (2012), Aid Dependence in Cambodia How Foreign Assistance Undermines Democracy, New York: Columbia University Press. Economic and Social Commission for Asia and the Pacific (ESCAP) (2013), From Corporate Social Responsibility to Corporate Sustainability: Moving the Agenda Forward in Asia and the Pacific (Studies in Trade and Investment No. 77). ESCAP/ADB/UNDP (2015), Making it Happen: Technology, Finance and Statistics for Sustainable Development in Asia and the Pacific. Asia-Pacific Regional MDGs Report 2014/15. EU (2009), 10 Benefits of Trade for Developing Countries, Brussels: European Commission.

96

Ewan, M. (2014), Medicine Prices, Availability, Affordability and Price Components in Lao People’s Democratic Republic, mimeo, Vientiane Capital: Health Action International. Friedman, B. M. (2006), The Moral Consequence of Economic Growth, Society, January/February, pp. 15–22. Girishankar, N. (2009), Innovating Development Finance from Financing Sources to Financial Solutions, WPS5111, Washington, D.C.: The World Bank. GIZ (2014), HRDME Enterprise Survey 2013 for Lao PDR, Vientiane Capital: Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH. Global Environment Facility, Fact Sheet “Lao PDR and the GEF”, available at https://www.thegef.org/gef/country_ fact_ sheets? page=3 Government of Bangladesh/AP-DEF (2016), Strengthening Finance for the 7th Five Year Plan and SDGs in Bangladesh: Findings from an Independent Development Finance Assessment. Government of the Philippines (National Economic and Development Authority)/AP-DEF (2014), Development Finance and Aid in the Philippines: Policy, Institutional Arrangements and Flows. Government of Vietnam (Ministry of Planning and Investment)/UN/EU (2014), “Development Finance for Sustainable Development Goals in Middle-Income Viet Nam; Financing Viet Nam’s Development: Meeting New Challenges”. Greenhill, R. and A. Ahmed (2013), Paying for Progress: How will Emerging Post-2015 Goals be Financed in the New Aid Landscape, ODI Working Paper, No. 366, London: Overseas Development Institute. Greenhill, R and A. Prizzon (2012), Who Foots the Bill after 2015? What New Trends in Development Finance Mean for the Post-MDGs, ODI Working Paper, No. 360, London: Overseas Development Institute. IMF (2012), Lao People’s Democratic Republic – Staff Report for 2012 Chapter IV Consultation – Debt Sustainability Analysis, Washington, D.C.: IMF. IMF (2013), Lao People’s Democratic Republic – Staff Report for 2012 Chapter IV Consultation, Washington, D.C.: IMF. IMF (2015), Lao People’s Democratic Republic – Staff Report for 2012 Chapter IV Consultation, Washington, D.C.: IMF Jampaklay, A. and S. Kittisuksathit (2009), Migrant workers’ Remittances: Cambodia, Lao PDR and Myanmar, Bangkok: ILO – Regional Centre for Asia and the Pacific. Keomipheth, O. (2013), Country Paper: Lao PDR, Workshop on Developing Farming System to Change Climate Mitigation, Colombo, 26–30 August, 2013. La France au Laos, No. 34, Juilet-Octobre 2014, Numéro spécial Développement L’Action de la France au Laos. Lao Statistics Bureau (2014), Statistical Yearbook 2013, Vientiane Capital: Lao Statistics Bureau. Miller, M. and W. Prapha (2013), Strategic Review of Thailand’s International Development Cooperation –Report for United Nations Joint Team in International Cooperation, Bangkok: mimeo. Menon, J. and P. Warr (2013), “The Lao Economy: Capitalizing on Natural Resource Exports”, ADB Economics Working Paper Series No. 330. Ministry of Finance (various), Government Finance Statistics Annual Report, various editions, Vientiane Capital: Ministry of Finance. Ministry of Health (2014), Health Financing Strategy, 2014–2025, Vientiane Capital: Ministry of Health, mimeo.

97

Ministry of Industry and Commerce (2013), Diagnostic Trade Study, 2012, Vientiane Capital: Ministry of Industry and Commerce. Ministry of Planning and Investment (2013), Initial Conceptual Framework and Roadmap for Public-Private Partnerships in Lao PDR, Vientiane Capital: Ministry of Planning and Investment. Ministry of Planning and Investment, MPI (2014), Background Document for the 2014 Roundtable Implementation Meeting Vientiane, Lao PDR, 14th November 2014, Vientiane Capital: Ministry of Planning and Investment – Department of International Cooperation. Ministry of Planning and Investment (2015), Vientiane Declaration on Partnership for Effective Development Cooperation (2016–2025), Vientiane Capital: Ministry of Planning and Investment. Ministry of Planning and Investment (2015), Background Document for the 12th High Level Round Table Meeting: November 2015, Vientiane Capital: Ministry of Planning and Investment – Department of International Cooperation. Mustafa, S. and R. Greenhill (2016), An Age of Choice? Lao People’s Democratic Republic in the new development finance landscape, Overseas Development Institute (ODI). NERI (2013), Lao PDR’s Macroeconomic Model: The Technical Background Paper, Vientiane Capital: National Economic Research Institute (NERI). NERI (2014), Macroeconomy in 2013 and the Outlook in 2014, Vientiane Capital: National Economic Research Institute (NERI). OECD (2007), Glossary of Statistical Terms, Paris: OECD Publishing. OECD (2014), Development Co-operation Report 2014: Mobilising Resources for Sustainable Development, Paris: OECD Publishing. OECD DAC, Country Programmable Aid database. Oraboune, S. (2010), Lao PDR and Its North East Asian Development Partners: China, Japan and Korea, in: M. Kagami (Ed.), Japan and Korea with Mekong River Basin Countries, BRC Research Report No. 3, Bangkok: IDE-JETRO, Bangkok Research Centre, pp. 164–205. OSCE, IOM, ILO (2006), Handbook on Establishing Effective Labour Migration Policies in Countries of Origin and Destination. Perera, O. (2011), The Incentives for Sustainable Development: The Case of Lao PDR, Winnipeg: The International Institute for Sustainable Development. Prabang, L. (2013), Hospital Autonomy Workshop Report, Vientiane Capital: Ministry of Health. Radetzki , M. (1994), From Communism to Capitalism in Lao PDR: The Legal Dimension, Asian Survey, 34(9), pp. 799–806. Ratha, D., P. De and S. Mohapatra (2010), Shadow Sovereign Ratings for Unrated Developing Countries, WPS4269, Washington, D.C.: World Bank. Šević, Z. and A. Šević (2015), ‘Under-banked’, in: F. F. Whery and G. J. Golson (Eds.), The SAGE Encyclopedia of Economics and Society, Thousand Oaks, CA: SAGE Publications, forthcoming. UN (2003), Monterrey Consensus of the International Conference on Financing for Development, The Final Text of Agreements and Commitments Adopted at the International Conference on Financing for Development, Monterrey, Mexico, 18–22 March, 2002, New York, NY: United Nations. UN (2006), United Nations Common Country Assessment (CCA): Lao PDR, Vientiane Capital: United Nations Country Team, Lao PDR. UNDP (2014), Asia-Pacific Effective Development Co-operation Report 2014, Bangkok: UNDP Regional Centre – Asia Pacific Development Effectiveness Facility. UNDP/AP-DEF, “Development Finance Assessment (DFA): Linking Finance and Results to Implement the SDGs at Country Level- A Guide”, forthcoming (draft of March 2016)

98

van der Geest, W. and J. Nunez-Ferrer (2011), Appropriate Financial Instruments for Public-Private Partnership to Boost Cross-Border Infrastructural Development-EU Experience, Tokyo: ADB Institute. WHO (2014), Comparing Government Spending on Health in Lao PDR with Other Countries in the Region, Vientiane Capital: World Health Organisation. World Bank (2008), Lao PDR Economic Monitor, Vientiane Capital: The World Bank – Lao PDR Country Office. World Bank (2010), The Lao People’s Democratic Public Expenditure and Financial Accountability (PEFA)

Public Financial Management Assessment, Poverty Reduction and Economic Management Unit, East Asia and Pacific Region. World Bank (2012), Lao PDR Economic Monitor, Update, May 2012 Sustaining Robust Growth, Mitigating Risk and Deepening Reforms, Vientiane Capital: The World Bank – Lao PDR Country Office. World Bank (2013a), Lao PDR Economic Monitor, Sustaining Growth Maintaining Macroeconomic Stability, Vientiane Capital: The World Bank – Lao PDR Country Office. World Bank (2013b), Financing for Development Post-2015, Washington, D.C.: The World Bank. World Bank (2014a), Worldwide Governance Indicators Country Data Report for Lao PDR 1996–2013, Washington, D.C.: The World Bank. World Bank (2014b), Lao PDR Economic Monitor: Managing Risks for Macroeconomic Stability, Vientiane Capital: The World Bank – Lao PDR Country Office. World Bank (2014c), Migration and Development Brief 22, April 11th, 2014, Washington, D.C.: The World Bank. World Bank (2014d), Nam Theun 2 Annual Update, Project Progress in 2013, Vientiane Capital: World Bank CO Lao PDR. World Bank (2014e), Doing Business 2015, Going Beyond Efficiency: Economic Profile 2015 Lao PDR, Vientiane Capital: World Bank CO Lao PDR. World Bank (2014f), Lao PDR Investment Climate Assessment 2014: Policy uncertainty in the midst of a natural resources boom: Trade and Competitiveness Global Practice, East Asia and the Pacific Region. World Bank (2015), International Debt Statistics, 2015, Washington, D.C.: The World Bank. World Bank (2015b), Lao Economic Monitor: Towards Restoring Macroeconomic Stability and Building Inclusive Growth, Macroeconomic and Fiscal Management Global Practice, East Asia and Pacific Region. World Bank (2015c), Migration and Remittances: Recent Developments and Outlook (Migration and Development Brief 25), October 2015. World Bank, World Development Indicators database.

99

ເອກະສານຊອນທາຍ 1: ຂະບວນການ DFAA ການປະເມນດງກາວປະກອບດວຍຫລາຍຂນຕອນ: (i) ການທບທວນເອກະສານຕາງໆ ແລະ ການກະກຽມສາລບການປກສາຫາ ລຢາງລະອຽດເລກເຊງ, (ii) ການປກສາຫາລຢາງເລກເຊງເພອນາສະເຫນກຽວກບການປະເມນຕຜທມສວນກຽວຂອງ, ການສາພາດ ແລະ ການເກບກາຂມນ, (iii) ຮາງບດລາຍງານ ແລະ (iv) ບດລາຍງານສະບບສມບນທໄດຮບຮບຮອງເອາ. ທມງານ: ທມງານຂອງ DFAA ປະກອບດວຍ ສະມາຊກ 04 ທານ (ທປກສາສາກນ 03 ທານ, ຊານຊານານກຽວກບການຄມຄອງດານການເງນພາກລດ [PFM]; ການຮວມມລະຫວາງພາກ ແລະ ເອກະຊນ [PPP] ແລະ ການເງນເອກະຊນ; ແລະ ການຮວມມລະຫວາງໃຕ-ໃຕ [SSC]; ໂດຍມການສະຫນບສະຫນນຈາກທປກສາແຫງຊາດຫນງທານ). ມມອຍຫມາຍຈດສມຫນງທການດພາຍໃນລດຖະບານ (ຈາກກມ DIC /ກະຊວງ MPI). ທມງານໄດສມໃສການວເຄາະກະແສຫລກແຫລງຂອງການສະຫນອງທນເພອການພດທະນາໃຫແກ ແລະ ພານໃນ ສປປ ລາວ - ພາຍນອກ ແລະ ພາຍໃນ; ພາກລດ ແລະ ເອກະຊນ- ປກຄມກວາງໄກເທາທເປນໄປໄດ ກະແລລາຍການ ດງທໄດບນລະຍາຍຢໃນຕາຕະລາວຂາງລມ. ຄວາມເອາໃຈໃສເປນພເສດ ໄດມໃຫແກ PPP ແລະ SSC ຕາມຄາແນະນາຂອງລດຖະບານແຫງ ສປປ ລາວ.

ຕາຕະລາງທ A1: ຜງສງລວມຂມ ນສາຄນຂອງກະແສການສະໜອງທນການພດທະນາ

ສາທາລະນະ ເອກະຊນ ພາຍນອກ • ຊກພ ເງນຊວຍເຫ ອລາ ແລະ ເງນກຢມ

• ກະແສທາງການອນໆ (OOFs) • ການຮວມມລະຫວາງໃຕ-ໃຕ ແລະ ການຮວມມສາມຫ ຽມ • ໜຕາງປະເທດ ແລະ ການກຢມ • ກອງທນຫວຂເຈາະຈງ: ສະໜອງທນທສາພນກບການແກໄຂການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ແລະ ກອງທນສຂະພາບ

• ການລງທນໂດຍກງຈາກຕາງປະເທດ (FDI) • ການໂອນເງນໂດຍແຮງງານຢຕາງປະເທດ • ອງການຈດຕງສາກນບສງກດລດຖະບານ (INGOs)

ພາຍໃນ • ລາຍຮບສວຍສາອາກອນ • ລາຍຮບທບແມນສວຍສາອາກອນ • ລາຍຮບຈາກລດວສາຫະກດ • ອາກອນເກບຈາກແຮທາດ/ຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ • ການເປນຄຮວມພດທະນາ ລະຫວາງລດ ແລະ ເອກະຊນ

• ການລງທນພາກເອກະຊນພາຍໃນ • ການບລຈາກໂດຍຜມໃຈບນສນທານພາຍໃນ ແລະ ຄວາມຮບຜດຊອບຕສງຄມ

ໄລຍະທ 1: ໃນຊວງໄລຍະທາອດ - ການທບທວນເອກະສານ - ທມງານໄດພຈາລະນາເອກະສານທກຽວພນກບການຊວຍເຫລອ ແລະ ການຄມຄອງການຊວຍເຫ ອ. ກມ DIC /ກະຊວງ MPI, ອງການ UNDP ປະຈາ ສປປ ລາວ ແລະ ສນກາງປະຈາພາກພນທຕງຢບາງກອກຂອງອງການ UNDP (UNDP Bangkok Regional Hub) ໄດສະຫນອງເອກະສານ-ຂມນໃຫແກທມງານຫນງເດອນກອນຫນາພາລະກດເລມຕນ. ຖານຂມນຕວຊບອກດານການພດທະນາຂອງທະນາຄານໂລກ ແລະ ຖານຂມນສະຖຕການຊວຍເຫ ອຂອງອງການ OECD ແມນແຫລງຂມນຫລກທເປນສາກນຂອງຂມນດບ, ໃນຂະນະທສະຖາບນການເງນສາກນ (IFIs) ທປະຕບດການຢໃນ ສປປ ລາວ ພສດແລວວາແມນແຫ ງຂມນການວເຄາະທດທສດ, ດງດຽວກນກບອງການຊວຍ ເຫລອຂອງລດຖະບານລະດບຊາດທເຄອນໄຫວຢ ສປປ ລາວ ບນພນຖານສນຍາການຮວມມແບບທະວພາຄ. ກມ DIC/ກະ ຊວງ MPI ໄດສະຫນອງຂມນ-ຂາວສານຈາກເວທການຄມຄອງການຊວຍເຫ ອຂອງພວກເຂາເຈາ ແລະ ການເຂາເຖງເອກະສານ ທກະກຽມຮບໃຊກອງປະຊມປກສາຫາລໂຕະມນຈດຂນໃນເດອນພະຈກປ 2014. ທປກສາລະດບຊາດ (NC) ໄດເອາໃຈໃສໂດຍສະເພາະດງຕໄປນ: • NSEDP ແລະ ບດລາຍງານການຕດຕາມທກຽວຂອງ;

100

• ນະໂຍບາຍການຊວຍເຫ ອ ແລະ ເອກະສານທກຽວຂອງ; • ເອກະສານທກຽວກບງບປະມານໃຫມຫລງສດ; • ໂຄງຮາງການຈດຕງຂອງອງການລະດບສນກາງ; • ທະນາຄານໂລກ ແລະ ເອກະສານປະຈາປະເທດ/ບດລາຍງານການຕດຕາມຂອງ ADB; • ເອກະສານການບນທກຂອງພະນກງານ IMF; • ບດລາຍງານການພດທະນາມະນດ (HDR), ແລະ • ບດລາຍງານ MDG. ໃນຫ າຍໆກລະນມຄວາມຈາເປນສາລບການກວດສອບຂມນແບບສາມເສາ, ຍອນວາຂມນ (ທງດານຄນນະພາບ ແລະ ປະລ ມານ) ແຕກຕາງກນລະຫວາງແຫ ງຂມນ. ພາຍຫລງການວເຄາະເບອງຕນຂອງຂມນ ແລະ ເອກະສານທສະຫນອງໃຫ, ທມງານໄດດາເນນການສາງແຜນທລະອຽດກຽວກບກບຜມສວນກຽວຂອງ. ລາຍຊຜມສວນກຽວຂອງທສາຄນໄດຮຽບຮຽງຂນມາໂດຍຜານການປກສາຫາລນາກມ DIC /ກະຊວງ MPI, ໂດຍມການຊວຍເຫ ອຈາກ UNDP ປະຈາ ສປປ ລາວ. ໄລຍະທ 2: ໃນຊວງໄລຍະທສອງ - ການປກສາຫາລພາຍໃນປະເທດໃນຊວງການເລມຕນພາລະກດໃນເດອນພະຈກ 2014 - ທງານໄດພບປະກບລດຖະກອນຫ າຍກວາ 40 ທານ ແລະ ຜ ມສວນກຽວຂອງ, ເຊ ງເປນຕວແທນທຫລາກຫລາຍຂອງອງການຈຕງລດຖະບານ ແລະ ຄຮວມມພດທະນາ. ກອງປະຊມມໂຄງສາງເປນລກສະນະການສາພາດເພອສງລວມເອາຄວາມຄດເຫນກຽວກບສະພາບຂອງການພດທະນາຂອງ ສປປ ລາວ, ຜນໄດຮບໃນການພດທະນາຂອງ ສປປ ລາວ (ລວມທງ MDGs), ຄວາມມງມາດປາດຖະຫນາຂອງລດຖະບານແຫງ ສປປ ລາວ ທຈະຫລດພນອອກຈາກສະຖານະພາບປະເທດດອຍພດທະນາພາຍໃນປ 2020, ແລະ ວໄສທດຮອດປ 2030.ໃນກລະນຂອງຄຮວມມພດທະນາ ຄາຖາມຍງໄດລງເລກເຖງປະສບການທຜານມາຂອງເຂາເຈາ ແລະ ການເຂາມສວນ (ຕນຕຕງແຕປ 2000), ດງດຽວກນກບການສະຫນບສະຫນນຂອງເຂາເຈາທວາງແຜນໄວຕ ສປປ ລາວ ຢາງໜອຍຈນເຖງປ 2020. ຜມສວນກຽວຂອງຍງໄດຖກຊກຖາມກຽວກບຮບແບບການສະຫນບສະຫນນ ແລະ ສງເຫ ານ ແມນຢພາຍໃຕການທບທວນ ແລະ ອາດປຽນແປງໃນອະນາຄດອນໃກນ (5 ປຖດໄປ) ຫລບ. ການເນນຫນກໃສການປກສາຫລ ກບຜມສວນກຽວຂອງ ໃນວງກວາງ ພສດແລວວາ ສາຄນ, ເນອງຈາກງາເຮດໃຫທມງານໄດຮບພາບລວມຂອງກດຈະກາສະຫນບ ສະຫນນການພດທະນາ. ໄລຍະທ 3: ໄລຍະດງກາວນໄດຈດຂນໃນທາຍເດອນພະຈກ 2014 ຫາ ເດອນກມພາ 2015. ອງໃສກອນຫນາການປກສາຫາລ ພາຍໃນປະເທດ, ທມງານໄດກະກຽມຮາງບດລາຍງານ DFAA ເພອແບງປນກບຜມສວນກຽວຂອງຕາງໆ. ໃນຕນເດອນມງກອນ ການປກສາຫາລເປນການພາຍໃນໄດດາເນນການຢໃນຂອບເຂດອງການ UNDP ແລະ ຮາງບດລາຍງານໄດຖກແບງປນກບພາຍນອກໃນກາງເດອນມງກອນ. ອງຕາມຄາເຫນທໄດຮບ, ທມງານໄດປະກອບຮາງບດລາຍງານ DFAA ສະບບທສອງ,ໃນການກະ ກຽມຄວາມພອມສາລບກອງປະຊມວຊາການເພອດດສມໃຫສມບນລດບຊາດ ທຈດຂນໃນເດອນກມພາ 2015. ຢໃນກອງປະ ຊມຜມສວນກຽວຂອງໄດຖກເຊອເຊນໃຫຄນຄດກຽວກບບດລາຍງານ ແລະ ໂດຍສະເພາະແມນບດສະຫບ ແລະ ຄາແນະນາ, ແນະນາການປຽນແປງ ແລະ ການປບປງ, ເຊນດຽວກນກບເພອຢນຢນຂມນທໄດລາຍງານໃນການສກສາ. ໃນຊວງກອງປະຊມວຊາການເພອດດສມໃຫສມບນລະດບຊາດ, ຮອງລດຖະມນຕ ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລງທນ ໄດຮບຮອງເອາບດລາຍງານ DFAA ໂດຍຕາງຫນາໃຫລດຖະບານແຫງ ສປປ ລາວ. ໄລຍະທ 4: ທມງານທບທວນບດລາຍງານ, ເພອປະກອບຂມນທໄດຮບໃນກອງປະຊມວຊາການເພອດດສມໃຫສມບນລະດບຊາດ ແລະ ສງບດລາຍງານໃຫກະຊວງ MPI /ກມ DIC ໃນກາງປ 2015. ກະຊວງ MPI /ກມ DIC ໃນຕມາໄດດາເນນການຕເພອແບງປນບດລາຍງານຮວມກບຜມສວນກຽວຂອງເພອເຊອເຊນໃຫມການປະກອບຄາເຫນ, ກອນທຈະໄດາເນນການກວດ ແກຮຽບຮຽງດພານໃນອງກອນ ແລະ ຄວບຄມຄນນະພາບ, ໂດຍມສງທນາເຂາມາຈາກອງການ UNDP ປະຈາ ສປປ ລາວ ແລະ ສນກາງປະຈາພາກພນ ຂອງ UNDP ຢບາງກອກ. ບດລາຍງານຂອງ DFAA ໄດຖກແບງປນໃນສະບບຮາງຢກອງປະຊມໂຕະ ມນໃນເດອນພະຈກ 2015, ຕຈາກນນ ຜມສວນກຽວຂອງຖກເຊອເຊນໃຫປະກອບຄາເຫນ. ການດດແກໃນຮອບສດທາຍໄດ

101

ເຮດຂນໃນຕນປ 2016, ເພອສະທອນໃຫເຫນການປະກອບສວນຂນສດທາຍຈາກກະຊວງ MPI /ກມ DIC; ເພອປບປງ ຂມນໃຫໃຫມລາສດເທາທເປນໄປໄດ; ແລະ ເພອສາງຄວາມເຂມແຂງ ແລະ ເລງເປາຫມາຍໃສຄາແນະນາ ເຊງ DFAA ສາມາດຖກນາໄປໃຊໂດຍລດຖະບານແຫງ ສປປ ລາວ ໃນການຈດຕງປະຕບດແຜນພດທະນາເສດຖະກດ - ສງຄມ ຄງທ 8 ແລະ ການດາເນນ ວໄສທດ 2025.

102

ເອກະສານຊອນທາຍ 2: ຜ ມສວນກຽວຂອງທໄດປກສາຫາລ ນາ • ອາຣນຍະເດດ ຣາຊະພນ, ຫວຫນາພະແນກການຊວຍເຫ ອທມປະສດທຜນ, ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລງທນ • Ashley Palmer, ຜຊຽວຊານດານການປກຄອງ ແລະ ການພດທະນາທມປະສດທຜນ, ສນກາງປະຈາພາກພນອງການ UNDP ຢບາງກອກ, ປະເທດໄທ • Audrey Maillot, ຜຕາງຫນາການຮວມມ, ຮກສາການຫວຫນາປະຕບດການ, ຄະນະຜແທນສະຫະພາບເອຣບ, ນະຄອນຫ ວງວຽງຈນ • Azusa Kubota, ຮອງຜປະສານງານ, ສານກງານປະຈາປະເທດ ຂອງອງການ ສະຫະປະຊາຊາດເພອການພດທະນາ ປະຈາ ສປປ ລາວ • Clemency Oliphant, ເລຂານການເອກ (ການຮວມມເພອການພດທະນາ), ສະຖານທດອດສະຕາລ, ນະຄອນຫ ວງວຽງຈນ • ຟອງຈນດາ ແສງສຣວງ, ຮອງກມ, ກມຄມຄອງທະນາຄານທລະກດ, ທະນາຄານ ແຫງ ສປປ ລາວ • James Kovar, ຜຕາງຫນາ, ອງການ USAID /ປະຈາ ສປປ ລາວ, ນະຄອນຫ ວງວຽງຈນ • ລເບ ລບວປາວ, ຜອານວຍການ, ສະຖາບນຄນຄວາເສດຖະກດແຫງຊາດ, ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລງທນ • ມາລວນ ແກວມະນ, ພະນກງານວຊາການ, ກມນະໂຍບາຍການເງນ, ກະຊວງການເງນ • ມະໂນທອງ ວງໄຊ, ຫວຫນາກມ, ກມສງເສມການລງທນ, ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລງທນ • ມະນວອນ ໂພນະມາດ, ພະນກງານວຊາການ, ກມການເງນຕາງປະເທດ, ກະຊວງການເງນ • Mark Miller, ທປກສາອດສະຫລະ, ກງເທບ, ປະເທດໄທ • Michael Brady, ເຈາຫນາທອະວໂສ ຝາຍປະຕບດການ, ປາໄມ, ອງການ IFC • Michel Goffin, ອປະທດ, ຮກສາການ ຄະນະຜແທນຂອງສະຫະພາບເອຣບ, ນະຄອນຫ ວງວຽງຈນ • Nathan Leibel, ຫວຫນາທປກສາ, ການລເລມສະພາບແວດລອມຄວາມທກຍາກ, ອງການ UNDP / ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລງທນ • Nils Christensen, ຜຈດການກມ UXO / ຫວຫນາຫນວຍງານ UXO, ອງການ UNDP, ນະຄອນຫ ວງວຽງຈນ • Per Thiessen, ເຈາຫນາທການເງນລະດບໂລກ, The Halo Trust • ພນທະກອນ ຈາປາສດ, ຜຈດການແຜນງານ (ການຄາ) ການຮວມມເພອການພດທະນາ, ສະຖານທດອດສະຕາລ, ນະຄອນຫ ວງວຽງຈນ • ພນທະນສອນ ເຄນນະວງ, ທປກສາແຫງຊາດດານວຊາການ, ການປະສານງານດານການຊວຍເຫ ອ ແລະ ການຊວຍເຫ ອທມປະສດທຜນ, ອງການ UNDP/ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລງທນ • ໄພມະນ ເຮອງຄາໄສ, ຮກສາການ ຫວຫນາກມ, ກມການເງນຕາງປະເທດ, ກະຊວງການເງນ • ພງສະຫວນ ພມກອງ, ຫວຫນາຫອງການ, ສປປ ລາວ, IFC • ແສງດາວອນ ບງຍອນແສງເດດ, ຮອງເລຂາທການໃຫຍ, ສະພາການຄາ ແລະ ອດສາຫະກາແຫງຊາດລາວ, ນະຄອນຫ ວງວຽງຈນ • ສລາວນ ວງໂພສ, ຜຊວຍ ຜຕາງຫນາປະຈາປະເທດ, ອງການ UNDP ສປປ ລາວ • ສສມບນ ອນາວງ, ຫວຫນາກມ, ກມຮວມມສາກນ, ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລງທນ • ສສະຫວນ ດດດາຣາວງ, ຫວຫນາພະແນກ, ພະແນກແຜນການຄມຄອງເສດຖະກດມະຫາພາກ, ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລງທນ • ສມພອນ ແພງມະນໄຊ, ຮອງກມ, ກະຊວງສາທາລະນະສກ • ສດາລດ ສລາເພດ, ເຈາຫນາທປະຈາປະເທດ, ທະນາຄານໂລກ ປະຈາ ສປປ ລາວ • ສລນທອນ ເລອງຄາສງ, ນກເສດຖະສາດອາວໂສ, ສານກງານຄະນະຜແທນ ປະຈາລາວ, ທະນາຄານພດທະນາອາຊ • Subir Datta, ອປະທດ, ຮກສາການ ເລຂາທການເອກ (ຫວຫນາສານກງານສະຖານທດ), ສະຖານທດອນເດຍ, ນະຄອນຫ ວງວຽງຈນ • Thomas Beloe, ທປກສາ, ການປກຄອງ, ການສະຫນອງທນພມອາກາດ ແລະ ການພດທະນາທມປະສດທຜນ, ສນປະຈາພາກພນ ອງການ UNDP ຢບາງກອກ, ປະເທດໄທ. • ເວນສະຫວນ ສວໄຊ, ຮອງຫວຫນາ, ຫນວຍງານຂມນຕານການຝອກເງນ, ທະນາຄານ ແຫງ ສປປ ລາວ • ວຽງມາລາ ພມແສງສະຫວນ, ຜຊຽວຊານແຜນງານດານການປກຄອງ, ຫນວຍງານການປກຄອງ, UNDP ສປປ ລາວ • ວຽງສະໄຫມ ສະຣດທຣາດ, ເຈາຫນາທປະຈາປະເທດ, ທະນາຄານໂລກ ປະຈາ ສປປ ລາວ • Zhao Wenyu, ທປກສາເສດຖະກດ ແລະ ການຄາ, ສະຖານທດ ສປ ຈນ, ນະຄອນຫ ວງວຽງຈນ

103

ເອກະສານຊອນ 3: ພາບລວມຂອງແຫລງຂມ ນ ຂມນສາລບການສກສາ DFAA ແມນໄດມາຈາກແຫ ງຕາງໆ. ຂມນສວນໃຫຍແມນສະຫນອງໃຫໂດຍລດຖະບານລາວ, ໂດຍສະເພາະແມນກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລງທນ (MPI), ກະຊວງການເງນ (MoF), ແລະ ກະຊວງສາທາລະນະສກ. ຈາກກະ ຊວງ MPI ມຄ: ກມຮວມມສາກນ (DIC), ສະຖາບນຄນຄວາເສດຖະກດແຫງຊາດ (NERI) ແລະ ກມສງເສມການລງທນໄດສະຫນອງຂມນ. ຂມນດງກາວໄດຖກເກບກາໄວໃນຮບແບບດບ ຫ ໂດຍການປກສາຫາລກບແຫ ງທເຜຍແຜ, ເຊນ ບດລາຍງານສະຖຕການເງນປະຈາປຂອງລດຖະບານ (ຈດທາໂດຍກະຊວງການເງນ) ແລະ ສະຖຕປະຈາປຂອງ ສປປ ລາວ ຈດທາໂດຍສນສະຖຕແຫງຊາດ. ກມ DIC ໄດສະຫນອງການເຂາເຖງ Aid Management Platform (AMP) ຂອງກມ, ແລະ ບດລາຍງານກສາງຂນມາຈາກ AMP ດງກາວ. ທະນາຄານແຫງ ສປປ ລາວ ໄດຈດຫາຂມນກຽວກບຂະແຫນງການທະນາຄານ ແລະ ການດາເນນການຂອງສະຖາບນການເງນຈລະພາກ. ຕາມຄາແນະນາຂອງລດຖະບານ ສປປ ລາວ, ບລມະສດແມນສມໃສແຫ ງຂອງຝາຍລາວ ບອນໃດກຕາມທເປນໄປໄດ. ແຫລງຂມນສາກນຖກນາໃຊເປນ ດງໂຕເສມ ແລະ ເປນຊດຄວບຄມ. ແຫ ງຂມນຕນຕແມນຖານຂມນຕວຊບອກການພດທະນາ ຂອງທະນາຄານໂລກ, ເຊງໃນກລະນຂອງ ສປປ ລາວ ໄດສະຫນອງຂມນສາລບຕວປຽນສວນໃຫຍຈນຮອດປ 2010 ແລະ ສາລບຂມນບາງຢາງຮອດປ 2013. ອງການ IMF ຍງໄດເຜຍແຜຂມນກຽວກບບາງຜໃຫທນອນໆ ປະສດທພາບເສດຖະກດມະຫາພາກຂອງ ສປປ ລາວ, ເຊງນາໃຊເປນແຫລງເພມຕມ. ຖານຂມນສະຖຕການພດທະນາສາກນຂອງອງການ OECD ໄດສະໜອງຂມນກຽວກບ ODA ຂອງປະເທດສະມາຊກຄະນະກາມະການ DAC ແລະ OOF ໃຫແກ ສປປ ລາວ, ດງດຽວກນກບບາງຜໃຫທນອນໆ ທລາຍງານກະແສຂອງເຂາເຈາຕ OECD (ເຊນ ລດເຊຍ ແລະ ປະເທດສະມາຊກສະຫະພາບເອຣບ, ເຊງບແມນປະເທດສະມາຊກຂອງອງການ OECD). ຂມນກຽວກບກອງທນສຂະພາບແບບທາງຕງ (ກອງທນໂລກ ແລະ GAVI) ຄນຫາໄດຢໃນເວບໄຊ ແລະ ສງພມຕາງໆຂອງເຂາເຈາ. ຖານຂມນ Open Aid Data ຍງຖກນາໃຊເພອປຽບທຽບ ແລະ ກວດສອບຄວາມແນນອນຂອງຂມນຂາວສານ ແລະ ຂມນ. ຂມນກຽວກບກດຈະກາຂອງອງການ NGO ສາກນເຂາເຖງໄດໃນຂະນະເຊອມ ຕອນເຕເນດ, ຈາກເວບໄຊທມບດລາຍງານໂຄງການຕາງໆ, ເຖງແມນວາ ສງນໄດສະຫນອງພາບລວມທບຄບຖວນຂອງການສະ ຫນບສະຫນນໂດຍ INGO ຢ ສປປ ລາວ. ແຫ ງຂມນມສອງຍງໄດສະຫນອງຂມນສາລບບດ DFAA - ໂດຍສະເພາະບດລາຍງານຕາງໆທສາງຂນໂດຍລດຖະບານແຫງ ສປປ ລາວ, ສະຖາບນການເງນສາກນ (WB, ADB, IMF, ແລະ ອນໆ ) ແລະ ອງການຈດຕງພາກທສາມ (NGOs ອງກອນການກສນ,..). ກະຊວງ MPI /ກມ DIC ສະຫນອງການເຂາເຖງເອກະສານທກະກຽມສາລບກອງປະຊມປກສາຫາລໂຕະມນ ທຈດຂນໃນເດອນພະຈກ 2014. ຂມນຂາວສານ/ຂມນດງກາວຍງໄດເກບກາ ຜານທາງການສາພາດແບບເຄງໂຄງສາງທມຜມສວນກຽວຂອງຈາກຂງເຂດທກວາງ, ດງດຽວກນກບຈາກແບບສອບຖາມ. ໃນກລະນຂອງການຂດແຍງ (ເຊງເກດຂນໃນບາງໂອກາດ) ລະຫວາງແຫລງຂມນ, ເປນທຕກລງກບກະຊວງ MPI/ກມ DIC ວາບລມະສດຈະໄດມອບໃຫແກຂມນທສະຫນອງຈາກແຫລງພາຍໃນປະເທດຂອງ ສປປ ລາວ.

104

ເອກະສານຊອນທາຍ 4: ຕວຢາງຂອງຮ ບແບບສະໜບສະໜ ນດານການເງນໃນສະພາບແວດລອມການຮວມມ ລະຫວາງໃຕ - ໃຕ ທະນາຄານການລງທນພ ນຖານໂຄງລາງທະວບອາຊ (AIIB) ທະນາຄານການລງທນພນຖານໂຄງລາງທະວບອາຊ (AIIB) ໄດຮບການສາງຕງຂນໃນເດອນທນວາ 2015 ໂດຍມ 30 ປະເທດສະມາຊກຜກຕງ ແລະ ໄດເປດດາເນນ "ທລະກດ" ໃນເດອນມງກອນ 2016. ໃນເບອງຕນລເລມໂດຍ ສປ ຈນ, ສະຖາບນການເງນສາກນແຫງໃຫມດງກາວນ ມສານກງານໃຫຍຕງຢປກກງ ແລະ ຈະສມໃສການລງທນໃນພນຖານໂຄງລາງຢພາກພນອາຊ. AIIB ມທນຈດທະບຽນເບອງຕນ 100 ຕໂດລາສະຫະລດ. ອງຕາມ ທະນາຄານພດທະນາອາຊ (ADB), ຄວາມຕອງການການລງທນໃນພນຖານໂຄງລາງຢອາຊ ສາມາດບນລ 750 ຕໂດລາຕປ ໃນລະຫວາງປ 2010–2020. ການອະນມດການໃຫກຢມທຄາດຄະເນໂດຍ ADB ໃນແຕລະປມປະມານ 13 ຕໂດລາສະຫະ ລດ ແມນພຽງແຕບພຽງພເພອສະຫນບສະຫນນຄວາມຕອງການດານການເງນຂອງພນຖານໂຄງລາງ ຢອາຊ. AIIB ເປນຕວແທນເປດໂອກາດໃນການສະຫນອງທນສາຄນທເປນທາແຮງສາລບ ສປປ ລາວ ເພອບນລຄວາມຕອງການດານການລງທນໃນພນຖານໂຄງລາງ. ທະນາຄານຈະມຄວາມຮບຜດຊອບຄາຍຄກນກບທະນາຄານສາກນອນໆ, ເຊນ ADB ແລະທະນາຄານໂລກ, ແຕ AIIB ຈະສມເປນຕນຕໃສປະເທດໃນທະວບອາຊ. ທະນາຄານພດທະນາໃຫມກມປະທດ BRICS BRICS ແມນຄາຫຍ ຊປະເທດຕາງໆທຫມາຍເຖງ: ບ າຊນ (Brazil), ຣດເຊຍ (Russia), ອນເດຍ (India), ຈນ (China) ແລະ ອາຟຣກາໃຕ (South Africa) - ເຊງລວມກນເປນຕວແທນສວນແບງທສາຄນຂອງການຜະລດ ແລະ ປະຊາກອນຂອງໂລກ. BRICS ໄດສາງຕງທະນາຄານພດທະນາໃຫມ, ດວຍທນຈດທະບຽນເລມຕນ 50 ຕໂດລາສະຫະລດ ແລະ ທນຈດທະ ບຽນເປນທາງການ 100 ຕໂດລາສະຫະລດ, ເພອແນໃສການສະຫນອງທນ ໃນພນຖານໂຄງລາງ ແລະ ໂຄງການພດທະນາແບບຍນຍງຢໃນກມ BRICS ແລະ ປະເທດທກາລງພດທະນາອນໆ. BRICS ຍງໄດສາງຂຕກລງຄງສາຮອງສມທບ (Contingent Reserves Arrangement ຫລ CRA), ເຊງເປນກອງທນຫນງທມທນຈດທະບຽນເປນທາງການໃນເບອງຕນ 100 ຕໂດລາ, ເຊງບນດາປະເທດສະມາຊກ BRICS ຈະສາມາດນາໃຊເພອຢບຢງຄວາມກດດນຕສະພາບຄອງໃນໄລຍະສນ. ໃນຂະນະທ ສປປ ລາວ ມສາຍພວພນທດກບບນດາປະເທດສະມາຊກ BRICS, ລາວ ສາມາດນາໃຊປະໂຫຍດຂອງກຢມນເພອອານວຍຄວາມສະດວກການສະຫນອງທນພນຖານໂຄງລາງຂອງຕນ ແລະ ໂຄງການພດທະນາເສດຖະກດ - ສງຄມໃນອດຕາທຜອນຜນ. ກອງທນ Trust Fund ໃນການແລກປຽນລະຫວາງໃຕ - ໃຕ ກອງທນ Trust Fund ໃນການແລກປຽນລະຫວາງໃຕ -ໃຕ ແມນກອງທນ Trust Fund ທມຜບລຈາກຫລາຍຢາຍທຂບເຄອນໂດຍຄວາມຕອງການທສາງຕງຂນເພອສະຫນອງທນການແລກປຽນປະສບການລະຫວາງໃຕ-ໃຕ. ກອງທນດງກາວ ແມນ ດາເນນການໂດຍທະນາຄານໂລກ, ໃຊປະໂຫຍດຄວາມຊານຊານານຂອງທະນາຄານ, ຊບພະຍາກອນ ແລະ ພນຖານໂຄງລາງ. ກອງທນໄດຖກສາງຕງ ຂນໃນປ 2008 ໂດຍການສະຫນບສະຫນນຈາກຜໃຫທນປະກອບສວນ: ຈນ, ເດນມາກ, ອນເດຍ,

105

ເມກຊໂກ, ເນເທແລນ, ສະເປນ, ອງກດ, ຣດເຊຍ ແລະ ໂຄລມເບຍ109. ຜໃຫທນ ໃຫຄາຫມນສນຍາ 10,3 ລານໂດລາສະຫະ ລດ ເພອສະຫນບສະຫນນກອງທນ, ເຊງສະຫນອງກນໄກກະທດຮດ ແລະ ຄາໃຊຈາຍຕາສາລບປະເທດຕາງໆທກາລງພດທະນາ ເພອແບງປນຄວາມຮ ແລະ ຄວາມຊານຊານານຂອງເຂາເຈາໃນການເອາຊະນະຄວາມທກຍາກ. ຈດປະສງຍດທະສາດກອງທນແມນ (i) ຮບມຊອງວາງຄວາມຮກຽວກບການປະຕບດງານສະເພາະໜາຂອງລກຄາທະນາຄານໂລກໂດຍການກະຕນໃຫມການແບງປນປະສບການລະດບປະເທດລະຫວາງຜປະຕບດ; ແລະ (ii) ເອກະສານ ແລະ ເຜຍແຜບດຮຽນທຖອດຖອນໄດຜານທາງຫອງສະຫມດແລກປຽນຄວາມຮ. ເງນຊວຍເຫ ອລາແມນເບກຈາຍ ແລະ ຈດຕງປະຕບດພາຍໃນ 12 ເດອນ. ການແລກປຽນຄວາມຮກວມເອາຫວຂຕາງໆ ລວມມ: ການກະສກາ (ການປະມງ ແລະ ປາໄມ) , ການສກສາ, ການເງນ, ອດສາຫະກາ ແລະ ການຄາ, ການບລຫານລດຖະກດ, ກດຫມາຍ ແລະ ຄວາມຍຕທາ. ກອງທນ IBSA (ເວທເຈລະຈາສາມຝາຍ ລະຫວາງອນເດຍ ບຣາຊນ ແລະອາຟຣກາໃຕ) ກອງທນ IBSA ເພອການຫດຜອນຄວາມທກຍາກ ແລະ ຄວາມອດຫວ (ກອງທນ IBSA) ແມນແຜນງານຜບກເບກ ແລະ ຫ ກ ແຫລງຂອງປະເທດສະມາຊກ ທປະກອບດວຍ ອນເດຍ-ບາຊນ ແລະ ອາຟຣກາໃຕ (IBSA) ເຊງສາງຕງຂນໃນເດອນມນາ 2004 ແລະ ເລມປະຕບດງານໃນປ 2006110. ຈດປະສງຕນຕຂອງກອງທນ IBSA ແມນເພອອານວຍປະໂຫຍດປະເທດທກາລງພດທະນາອນໆ, ໂດຍສະເພາະແມນປະເທດດອຍພດທະນາ (LDCs) ແລະ ບນດາປະເທດທກສາງຄນໃຫມ ແລະ ພດທະນາ ພາຍຫລງສນສດຄວາມຂດແຍງດວຍກາລງອາວດໃນທວໂລກ, ໃນການເປນຄຮວມມກບອງການສະຫະປະຊາຊາດ. ສງນແມນເຮດຂນໂດຍການຈາແຍກໂຄງການທສາມາດເຮດຊາ ແລະ ປບຂະຫນາດທສາມາດນາໄປເຜຍແຜໃຫປະເທດກາລງພດທະນາທສນໃຈ ເຊງເປນຕວຢາງຂອງການປະຕບດທດໃນການຕສກບຄວາມທກຍາກ ແລະ ຄວາມອດຫວ. ໃນຂະນະທກອງທນບມເງອນໄຂ, ຫ ກການຕນຕຂອງກອງທນ IBSA ແມນວາໂຄງການຮວມມຄວນເປນແບບຂບເຄອນດວຍຄວາມຕອງການດງເຊນດຽວກນກບເປນເຈາຂອງ ແລະ ຄມຄອງໂດຍທອງຖນເພອຮບປະກນຄວາມຍນຍງ ແລະ ການຕເນອງຂອງຜນໄດຮບຈາກການພດທະນາຢລະດບຮາກຖານ. ກອງທນ IBSA ເນນເຖງຄວາມສາຄນຂອງຜນກະທບຕການສາງຂດຄວາມສາມາດຂອງໂຄງການ; ສະຫນບສະຫນນການຈດຊຈດຈາງໃນທອງຖນ ແລະ ສງເສມການນາໃຊຊຽວຊານຈາກການຮວມມລະຫວາງໃຕ-ໃຕ. ການລເລມດງກາວນຂອງຜນາຂອງກອງທນ IBSA ໄດຮບການສະຫນບສະຫນນ ແລະ ກາກບດແລໂດຍລດຖະບານຂອງປະ ເທດເຂາເຈາເອງ ແລະ ຄມຄອງໂດຍໜວຍງານພເສດສາລບການຮວມມລະຫວາງໃຕ-ໃຕ (SU-SSC) ເປນເຈາພາບໂດຍອງ ການສະຫະປະຊາຊາດເພອການພດທະນາ (UNDP). ເຖງວນນ, ຂມນ ຫລ ລາຍການຫ ກຊບລງທນຂອງກອງທນ IBSA ໄດຈດສນທນຈານວນ 73,7% ຂອງກອງທນທໄດເບກຈາຍໃຫແກປະເທດທຖກຈດປະເພດວາດອຍພດທະນາ, ສວນທຍງເຫລອ 26,3% ໄປສປະເທດທກາລງພດທະນາອນໆ. ກອງທນ Perez-Guerrero Trust

109 www.worldbank.org/seetf

110

106

ກອງທນ PGTF ໄດຮບສາງຕງຂນໃນປ 1983 ໂດຍມທນຫລກທຈດທະບຽນ 5 ລານໂດລາສະຫະລດ, ເຊງເພມທະວເຖງ 6 ລານໂດລາສະຫະລດໃນປ 2004 ໂດຍຜານທາງການປະກອບສວນຈາກປະເທດສະມາຊກ G-77. ພຽງແຕດອກເບຍທເກດຂນ ຈາກ PGTF ແມນຖກນາໃຊເພອສະຫນບສະຫນນໂຄງການເພອຮກສາຕນທນຫ ກໄວເຫມອນເດມ. PGTF ສະຫນອງການສະຫນບສະຫນນດານການເງນທເລງປະຕກລຍາໃຫແກໂຄງການກຽວກບຄວາມຮວມມກນທດາເນນການໂດຍສາມປະເທດທກາລງພດທະນາ ຫລ ຫລາຍກວາ. ບລມະສດ ແມນໃຫແກໂຄງການທມຜນກະທບທໃຫຍທສດ ແລະປກຄມປະເທດ. ຂງເຂດບລມະສດຂອງ PGTF ແມນອາຫານ ແລະ ການກະສກາ, ການຄາ, ພະລງງານ, ວດຖດບ, ເຕກໂນໂລ ຊ, ການຫນເປນອດສາຫະກາ, ການເງນ ແລະ ການຮວມມລະຫວາງໃຕ - ໃຕ111. ກມ G-77, ຜານທາງຄະນະກາມະການຜຊຽວຊານຂອງ PGTF ແລະ ກອງເລຂາທການຝາຍບລຫານຂອງ G-77, ເປນຝາຍຮບຜດຊອບໃນການຄດເລອກໂຄງການ, ການອະນມດ ແລະ ຕດຕາມ, ດງດຽວກນກບການລະດມຊບພະຍາກອນເພມຕມ. ອງ ການ UNDP ເປນຝາຍຮບຜດຊອບສາລບການຄມຄອງຊບພະຍາກອນຂອງ PGTF ແລະ ສາລບຂະບວນການບລຫານທງໝດທພວພນກບການຈດຕງປະຕບດຂອງໂຄງການທໄດຮບການອະນມດລວມທງການເບກຈາຍຂອງກອງທນໃຫແກຜຮບບະໂຫຍດ, ການຕດຕາມດານການບລຫານ ແລະ ການລາຍງານທາງດານການເງນ ກອງທນສະຫະປະຊາຊາດສາລບການຮວມມ ລະຫວາງໃຕ-ໃຕ ສານກງານສະຫະປະຊາຊາດເພອການຮວມມລະຫວາງໃຕ-ໃຕ (UNOSSC) ຄມຄອງກອງທນສະຫະປະຊາຊາດເພອການຮວມມລະຫວາງໃຕ-ໃຕ (UNFSSC), ເຊງລວມຢໃນກອງປະຊມໃຫຄາຫມນສນຍາສາລບກດຈະກາການພດທະນາປະຈາປຂອງອງ ການ ສປຊ. ກອງທນດງກາວ ຖກການດໂດຍກອງປະຊມສະມດຊາໃຫຍໃນປ 2005112 "ວາເປນກອງທນ trust ຂອງອງການ ສປຊ ສາລບການສງເສມ ແລະ ສະຫນບສະຫນນການຮວມມລະຫວາງໃຕ - ໃຕ ແລະ ການຮວມມສາມລຽມ". ການປະກອບສວນ ສາມາດເປດກວາງ ຫ ຈດສນໄວສາລບໂຄງການລເລມການຮວມມລະຫວາງໃຕ-ໃຕ ແລະ ການຮວມສາມ ຫລຽມທໄດຕກລງກນລະຫວາງປະເທດທປະກອບສວນ ແລະ UNOSSC. ກດຈະກາຫນງທສາຄນທໄດ ລະດມຊບພະຍາ ກອນຜານ UNFSSC ແມນສນພດທະນາການຮວມມລະຫວາງໃຕ - ໃຕ (SSDC) ຕງຢ ສປ ຈນ, ເຊງ UNOSSC ສະ ຫນບສະຫນນການອອກແບບ ແລະ ໂຄງສາງ ແລະ ສາງຕງຄະນະກາມະການຊນາ.

111

112

107

ເອກະສານຊອນທາຍ 5: ຮ ບແບບ PPP ຮບແບບ PPP ແມນການຮວມມລະຫວາງພາກລດຖະບານ ແລະ ພາກເອກະຊນ ເພອສະຫນອງການບລການ ທມປະສດທພາບຫລາຍຂນ ແລະ ຄວາມຕອງການພນຖານໂຄງລາງ ທແຕດງເດມມາບນລໄດໂດຍພາກລດ. ປ ດຊະຍາທຢເບອງຫລງ PPPs ແມນ ວາບລສດເອກະຊນ ແລະ ລດຖະບານ ນາໃຊຄວາມອາດສາມາດທແຕກຕາງກນ ແລະ ຊວຍການກະຈາຍຄວາມສຽງ, ດງນນໃນທສດ ຈງຫດຄາໃຊຈາຍລງ ແລະ ປບປງຄວາມເປນໄປໄດທໂຄງການຈະຖກຈດຕງປະຕບດ. ມຫລາຍຮບແບບສາລບ PPPs. ສອດຄອງກບຂອບຂອງທະນາຄານພດທະນາອາຊສາລບຄວາມເຂາໃຈກຽວກບ PPPs, ສງທພບເຫນຫ າຍທສດແມນ: • ອອກແບບ - ກສາງ (DB)/ກສາງ - ສງມອບ (BT). ພາຍໃຕຮບແບບດງກາວນ, ພາກລດ ຈະເຮດສນຍາກບ ອງກອນເອກະຊນ ເພອສາຫລວດອອກແບບ ແລະ ກສາງຊບສນທາງກາຍະພາກ ອງຕາມມາດຕະຖານ ແລະ ຂການດຂອງສນຍາທລດຖະ ບານໄດສາງຕງຂນ. ຫ ງຈາກການກສາງຊບສນ, ລດຖະບານ ເຂາມາຮບຜດຊອບສາລບການປະຕບດການ ແລະ ບາລງຮກສາ ສບຊນດງກາວ. ອງຕາມປະເພດຂອງຊບສນທາງກາຍະພາກທໄດສາງຂນ, ໄລຍະເວລາຂອງການປະສດທພາບການໃຊງານແມນມກຈະຍາວນານຢສະເຫມ (20-30 ປໂດຍທວໄປ), ເຊງອານວຍໃຫພາກເອກະຊນສາມາດກອບກມນຄາການອອກແບບ ແລະ ຄາໃຊຈາຍການສາງ ແລະ ໄດຮບຜນຕອບແທນຈາກການລງທນ (ROI).

• ອອກແບບ - ກສາງ - ບາລງຮກສາ (DBM). ພາຍໃຕຮບແບບດງກາວນ, ພາກເອກະຊນອອກແບບ ແລະ ສາງຊບສນທາງກາຍະພາກຕາມຂການດຂອງລດຖະບານ, ແຕຍງບາລງຮກສາສະຖານທ ນນາມຂອງລດຖະບານ.

• ອອກແບບ - ກສາງ - ປະຕບດການ (DBO)/ສາງ - ສງມອບ - ປະຕບດການ (BTO). ພາຍໃຕຮບແບບນ, ບລສດເອ ກະຊນອອກແບບ ແລະ ກສາງຊບສນທາງກາຍະພາກ ແລະ ເມອໃດທສາເລດແລວ, ຊບສນຖກສງມອບໃຫພາກລດ. ພາກເອກະຊນຈະປະຕບດການຊບສນດງກາວໃນໄລຍະເວລາສະເພາະເຈາະຈງເທານນ.

• ກສາງ -ປະຕບດການ -ສງມອບ (BOT)/ອອກແບບ -ສາງ - ປະຕບດການ - ບາລງຮກສາ (DBOM). ຮບແບບ

ນ ການດໃຫອງກອນເອກະຊນ ເພອອອກແບບ ແລະ ກສາງສະຖານທ ແລະ ຕມາ ເພອບາລງຮກສາ ແລະ ປະຕບດການສາລບໄລຍະເວລາທການດສະເພາະເຈາະຈງ. ໃນຕອນທາຍຂອງໄລຍະເວລາການບາລງຮກສາ ແລະ ປະຕບດການ, ຊບສນທາງດານກາຍະພາກ ແມນຖກສງມອບໃຫແກລດຖະບານ. ໃນຕອນທາຍຂອງໄລຍະເວລານນ, ການປະຕບດການຂອງສະຖານທຖກສງມອບຄນໃຫແກພາກລດ.

• ກສາງ-ເປນເຈາຂອງ-ປະຕບດການ-ສງມອບ (BOOT). BOOT ແມນທລະກາຫນງໃນຮບແບບທພວພນ ກບການທລດຖະບານມອບໝາຍສດທໃຫແກບລສດເອກະຊນເພອສະຫນອງທນ, ອອກແບບ, ສາງ ແລະ ປະຕບດການສະຖານທໃນໄລຍະເວລາສະເພາະເຈາະຈງ. ໃນຊວງໄລຍະເວລາຂອງການປະຕບດການ, ພາກເອກະຊນເປນເຈາຂອງສະຖານທ. ກາມະສດຂອງຊບສນໄດຖກສງມອບຄນໃຫແກລດຖະບານ ໃນຕອນສນສດໄລຍະເວລາຂອງການສາປະທານ ແລະ ຮບພາລະ ທງກາມະສດ ແລະ ຄວາມຮບຜດຊອບເພອປະຕບດການໃນສະຖານທ.

• ກສາງ-ເປນເຈາຂອງ-ປະຕບດການ (BOO). ພາຍໃຕຮບແບບນ, ພາກສວນເອກະຊນຈະສະຫນອງທນ, ອອກແບບ, ກສາງ, ປະຕບດການ ແລະ ບາລງຮກສາຊບສນ ແລະ ການຮກສາໄວໃນກາມະສດ. ຊບສນທາງກາຍະພາກ ບໄດຖກສງມອບຄນລດ ຖະບານ.

108

• ອອກແບບ-ກສາງ-ສະຫນອງທນ,-ປະຕບດການ/ບາລງຮກສາ (DBFO). ພາຍໃຕຮບແບບ DBFO, ພາກເອກະຊນ ອອກແບບ, ກສາງ, ສະຫນອງທນ, ປະຕບດການ ແລະ/ຫລ ບາລງຮກສາຊບສນທາງກາຍະພາກພາຍໃຕການເຊາໄລຍະຍາວ. ໃນ ທາຍຂອງໄລຍະເວລາເຊາ, ສະຖານທຖກສງມອບຄນໃຫແກລດຖະບານ, ເຊງຈະຖວາລດຖະບານຄອບຄອງກາມະສດ ແລະ ຄວາມຮບຜດຊອບດານການປະຕບດງານ.

ຮບແບບ PPPs ຍງສາມາດຖກນາໃຊເພອສະຫນອງການບລການ ແລະ ການປະຕບດການຂອງສະຖານທທມຢແລວ. ຮບແບບຈາລອງປະກອບມ: • ສນຍາບລການ. ພາຍໃຕການຕກລງດງກາວນ, ລດຖະບານອອກສນຍາໃຫແກພາກເອກະຊນການດາເນນການຂອງການບລ ການທເອກະຊນດງກາວໄດສະຫນອງໃນທຜານມາ. ຕວຢາງ ປະກອບມການກາຈດສງເສດເຫ ອ ຫ ການໃຫຄາປກສາ ແລະ ສະຫນບສະຫນນການບລການສາລບຫນວຍງານຂອງລດ.ໂດຍທວໄປ ສນຍາຈະໄດຮບການປະມນລາຄາອກຄງໃຫມພາຍ ຫ ງໄລຍະເວລາທການດໄວເພອວາອງກອນລາຍໃຫມມສດທຈະປະມນລາຄາເພອສະຫນອງການບລການທການດໄວ.ໄລຍະ ເວລາຂອງການປະຕບດງານສາລບສນຍາບລການມກຈະມອາຍສນກວາ, ສວນຫລາຍຈະເປນເວລາ 3 ຫາ 7 ປ, ອງຕາມລກ ສະນະຂອງການບລການທສະຫນອງ, ຫລາຍກວາຮບແບບສາລບການກສາງຊບສນທາງກາຍະພາກ.

• ສນຍາການຄມຄອງ. ສນຍາການຄມຄອງແມນຄາຍຄກນກບສນຍາການບລການຍກເວນວາຄຮວມມພາກເອກະຊນມຄວາມຮບຜດຊອບຕທກດານຂອງການດາເນນງານ ແລະ ການບາລງຮກສາສະຖານທເປນຫວຂພາຍໃຕການປກສາຫາລ.

• ການເຊາ. ພາຍໃຕ ສນຍາເຊາ, ລດຖະບານ ໄດອະນຍາດໃຫອງກອນເອກະຊນມສດນາໃຊຊບສນທາງກາຍະພາກ ຫ ທດນ. ບລສດເອກະຊນຕອງດາເນນງານ ແລະ ບາລງຮກສາສະຖານທ ຫ ທດນອງຕາມຂຕກລງຂອງສນຍາເຊາ.

• ການສາປະທານ. ໃນການຕກລງການສາປະທານ, ລດຖະບານ ອະນຍາດໃຫບລສດເອກະຊນສດແຕຜດຽວໃນການນາໃຊ, ດາເນນການ ແລະ ບາລງຮກສາຊບສນ ຫ ທດນໃນໄລຍະເວລາຍາວນານພາຍໃຕເງອນໄຂທໄດຕກລງໄວໃນສນຍາສາປະ ທານ. ລດຖະບານຍງຮກສາໄວກາມະສດຂອງຊບສນ ຫ ທດນ. ຄຮວມມພາກເອກະຊນຮກສາໄວກາມະສດໃນການປບປງໃດໆ ທໄດເຮດໃນຊວງໄລຍະເວລາຂອງການສາປະທານ.

• ການຖອນທນຫລ ການຂາຍ. ການຖອນທນ ແມນການທລດຖະບານຂາຍຊບສນທລດເປນເຈາຂອງອອກ, ບວາຈະທງຫມດ ຫ ສວນໃດຫນງໃຫແກພາກເອກະຊນ.ຕາມປກກະຕ, ສງນແມນທລະກາ ຄງຫນງຄງດຽວ ແຕສນຍາທມຜນບງຄບປະຕບດ ອາດຈະບງຄບໃຊມາດຕາກຽວກບການບາລງຮກສາບາງຢາງຕຜຊເອກະຊນ, ຕາມປກກະຕກຽວພນກບການນາໃຊຊບສນທສບຕເຈດຕະນາຕາມຈດປະສງຂອງມນ.

ໃນຊມປຫລງມານ, "ການພດທະນາ" ຮບແບບ PPPs ໄດພນເດນຂນ. ແຕກຕາງກບຮບແບບ PPPs ທໄດອະທບາຍຢຂາງເທງ, ເຖງແມນວາຈະມການບງຄບບນຊາໂດຍຂຕກລງລະຫວາງພາກລດ ແລະ ພາກເອກະຊນ, ພວກເຂາມກຈະປະຕບດແບບສະ ຫມກໃຈ ຕາມລກສະນະ. ຕວຢາງ ສາມາດລວມເຖງ ຜຜະລດຄອມພວເຕ ສະຫນອງຮາດແວ ຫ ຊອບແວຟຣ ແກນກສກສາ ທດອຍໂອກາດໃນການແລກປຽນກບຜນປະໂຫຍດດານປະຊາສາພນ ແລະ ເພອກໃຫເກດຄນລນໃຫມທຄນເຄຍກບຜະລດຕະພນຂອງຕນດວຍຄວາມຫວງວາພວກເຂາເຈາຈະກາຍເປນລກຄາໃນອະນາຄດ. ຕວຢາງອນໆ ລວມທງ ບລສດພະຍາຍາມ ທຈະຂາຍສນຄາກະສກາ ເພອປບປງຜະລດຕະພາບ ໃນທວລະບບຕອງໂສມນຄາ. ສງນ ອາດກຽວພນກບການສະຫນອງປດໄຈນາເຂາ ແລະ ການຝກອບຮມໃຫແກຊາວກະສກອນ ຫ ຊາວປະມງ ເພອຕມເຕມສງໃດກຕາມ ທການບລການສງເສມຂອງພາກລດໄດສະເຫນໃຫ.

109

ເອກະສານຊອນທາຍ 6: ແນວຄດການຈດສນຄວາມສຽງຕ PPPs ໃນຫວໃຈ ຂອງການພດທະນາ PPP ທປະຕບດໄດ ແມນການວເຄາະ ແລະ ການຈດສນຄວາມສຽງລະຫວາງ ພາກລດ ແລະ ພາກເອກະຊນ.ໃນສະພາບແວດລອມພນຖານໂຄງລາງ, ມຄວາມເປນເອກະສນໃນທາມກາງຜໃຫທນສາກນ ແລະ ຜປະຕບດງານທວາໂດຍທວໄປມຄວາມສຽງທສາຄນ 6 ປະເພດທຈະຕອງໄດຮບການວເຄາະ ແລະ ຈດສນ. ເຫລານຄ: • ຄວາມສຽງດານການກສາງ - ສງນ ປະກອບດວຍຄວາມສຽງທາງການຄາຕາງໆ ທສາພນໄລຍະການອອກແບບ ແລະ ການກ ສາງຂອງໂຄງການຫນງ. ຄວາມສຽງທວໄປ ປະກອບດວຍຄາໃຊຈາຍຂອງວດສະດ, ການເດນຈງຫວະຂອງການສາເລດເສດສນໂຄງການ, ແລະ ຄາໃຊຈາຍຂອງການຫດຜອນຜນກະທບທາງດານສງແວດລອມ ແລະ ສງຄມ. ໂດຍທວໄປແລວ, ຄວາມສຽງໃນກສາງ ແມນພາກເອກະຊນເປນຜແບກພາລະ, ແຕລດຖະບານອາດມບດບາດໃນການຮບປະກນວາທດນທອທດໃຫແກ PPP ແມນຊດເຈນສາລບການກສາງ.

• ຄວາມສຽງດານປະສດທພາບ / ຄວາມພອມໃຊວຽກງານ - ສງນແມນສາພນກບການຮບປະກນວາຜນໄດຮບສດທາຍຂອງ PPP ແມນສອດຄອງກບຂການດຂອງສນຍາ. ໂດຍທວໄປແລວ, ພາກລດ ຄາດວາ ຄວາມສຽງຂອງການຮບປະກນ ວາຝາຍພາກເອກະຊນສາງຊບສນຂນໄດຕາມຂການດທໄດຕກລງ ແລະ ໃນໄລຍະທໄດເຈລະຈາ.

• ຄວາມສຽງຂອງມ ນຄາສວນເຫ ອ - ສງນ ແມນກຽວກບການປະເມນຄາຂອງຊບສນ ຖາຫາກມນກບຄນສສະພາບເດມໃຫລດຖະບານໃນຕອນສນສດໄລຍະເວລາຂອງການສາປະທານ. ດວຍຄວາມສຽງຂອງມນຄາສວນເຫ ອ, ມນຄາການບາລງຮກ ສາ ແລະ ຄາດຄະເນມນຄາຂອງຊບສນແມນເປນປະເດນ. ຄວາມສຽງນໂດຍທວໄປແມນແບກພາລະໂດຍພາກລດ, ແຕຂຕກລງ PPP ອາດຈະມການປບໄຫມໃສໂທດສາລບຜປະຕບດງານເອກະຊນທກຽວຂອງກບການບາລງຮກສາມນຄາທຄາດຄະເນ ຂອງຊບສນໃນຕອນສນສດໄລຍະເວລາການສາປະທານ.

• ຄວາມສຽງດານການເງນ - ຄວາມສຽງທາງດານການເງນໂດຍປກກະຕ ແມນກຽວຂອງກບອດຕາດອກເບຍໃນການສະ ຫນອງທນໂຄງການ ແລະ ການຜນແປຂອງອດຕາແລກປຽນ. ຄວາມສຽງນໂດຍທວໄປ ແມນພາກເອກະຊນເປນຝາຍແບກພາລະ, ແຕພາກລດ ຍງມຄວາມສນໃຈໃນການຮບປະກນວາ PPP ມຄວາມເປນໄປໄດທາງດານການເງນ.

• ຄວາມສຽງດານອປະສງ - ສງນແມນກຽວຂອງກບໂອກາດທການນາໃຊຕວຈງຂອງສນຊບຫ ງຈາກການກສາງສາເລດ

ແລວ ແມນຕ າກວາທຄາດຄະເນ. ຖາກະແສລາຍຮບຂອງໂຄງການ ແມນຕ າກວາຄວາມຄາດຫວງ, ໂຄງການອາດຈະບສາມາດປອງກນໄດ. ສງນແມນສວນໃຫຍແບກພາລະໂດຍພາກເອກະຊນ, ແຕພາກລດຍງແບງປນຄວາມສຽງດງກາວນ ໃນກລະນທຜດສນຍາ ແລະ ເມອໃດທຜປະຕບດການເອກະຊນບສາມາດສະຫນອງທນການບາລງຮກສາ ແລະ ພນທະອນໆ.

• ຄວາມສຽງທາງດານນຕກາ - ສງນອາງເຖງໂອກາດທການປຽນແປງໃນກດຫມາຍໃນໄລຍະເວລາການສາປະທານອາດມຜນກະທບຕຄວາມສາເລດຂອງ PPP. ໃນຫ າຍກລະນ, ສນຍາສາປະທານຈະພະຍາຍາມເພອປກປອງຜປະຕບດການຈາກການປຽນແປງເຊງເກດຈາກພາຍນອກໃນລະບອບການປກຄອງຕາມກດຫມາຍຂອງປະເທດ.

ໂດຍສະເພາະໃນສະພາບແວດລອມການພດທະນາຂອງປະເທດກາລງພດທະນາ, ມນອາດຈະມຄວາມກຽວຂອງເພອພຈາລະນາຄວາມສຽງເພມຕມອກສອງຢາງ. ເຫລານຄ:

110

• ຄວາມສຽງດານສງຄມ - ສງນສາພນກບຜນສະທອນຂອງການລກຮທາງສງຄມທກຽວຂອງກບການຍກຍາຍການຕງຖນຖານຂອງປະຊາກອນໃນເຂດບອນທມການພດທະນາ. ໃນບາງກລະນ, ລດຖະບານອາດຈະມຄວາມຮບຜດຊອບໃນການເປນຄນກາງການເຄອນຍາຍອອກຂອງບກຄນ ແລະການຮບປະກນລະດບຂອງຄວາມປອດໄພເພອອານວຍໃຫການກສາງ ແລະ ການປະຕບດການທຈະດາເນນຕໄປ. ການປະຕບດທດທສດໃນສາກນ ຮຽກຮອງໃຫມຂະບວນການທໂປງໄສທຈະເຄອນຍາຍເອາຊາວບານອອກຈາກທດນທຖກຈດສນເພອໂຄງການ ແລະ ໂຄງການທກຽວຂອງ ຕອງເຂາໃຈຢາງແຈມແຈງວາແມນສາ ທາລະນະ ປະໂຫຍດທໃຫຍຫລວງ. ການຊດເຊຍຢາງເຕມສວນ, ຍຕທາ ແລະ ກອນຫນາ ສາລບຜທຖກຍກຍາຍຖນຖານ ລດຖະບານ ຄວນເປນຜຮບປະກນ.

• ຄວາມສຽງດານສງແວດລອມ - ໂດຍສະເພາະໃນປະເທດ ຄກນກບ ສປປ ລາວ ທມຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ທອດມສມ ບນ, ການວຖການດາລງຊວດຂອງຊາວຊນນະບດເພງພາຕນາສະອາດ, ທດນປກຝງ ແລະ ຖນຢອາໄສຕາມທາມະຊາດ, ຮບ ປະກນວາມາດຕາວາດວຍການບນເທາທາງດານສງແວດລອມທແທດເຫມາະຖກບງຄບໃຊ ເປນບລມະສດອນຫນງ. ສງນແມນຄວາມສຽງທແບງປນໂດຍພາກລດ ແລະ ເອກະຊນ, ແຕໃນທສດຈະແມນຝາຍລດທມຫນາທຮບຜດຊອບເປນຜຈດ ການຄມຄອງສງແວດລອມ ແລະ ຊບພະຍາກອນທາມະຊາດຂອງຕນເອງ.

111

ເອກະສານຊອນທາຍ 7: ປະມວນຄາສບ ກດຈະກາການຊວຍເຫ ອ - ກດຈະກາຊວຍເຫ ອ ປະກອບດວຍ ໂຄງການ ແລະ ແຜນງານ, ການແຈກເງນສດ (ແບບມເງອນໄຂ), ການສງມອບສນຄາ, ຫ ກສດການຝກອບຮມ, ໂຄງການຄນຄວາ, ການປະຕບດການບນເທາຫນ ແລະ ການປະກອບສວນ ໃຫແກອງການຈດຕງທບສງກດລດຖະບານ. ການທະຍອຍຊາລະຫນ - ການຊາລະຄນເງນຕນຂອງເງນກຍມ; ບລວມເອາການຊາລະດອກເບຍ. ການສະຫນອງທນສມທບ - ການລວມກນຂອງການຊວຍເຫ ອທາງການເພອການພດທະນາ (ODA), ບວາຈະເປນການຊວຍ ເຫ ອລາຫລເງນກຢມ, ເຂາກບການສະຫນອງທນອນໃດກຕາມເພອປະກອບເປນຊດການສະຫນອງທນ, ຊດການສະຫນອງທນສມທບແມນຂນຢກບບນທດຖານດຽວກນຂອງ ມາດຕະການຜອນຜນ, ຄວາມກຽວຂອງດານການພດທະນາ ແລະ ການມສດເຂາຮບເລອກຂອງປະເທດຜຮບເປນດງເງນກ ຫລ ສນເຊອແບບມຂຜກພນ. ການຮຽກຮອງສດ - ສດທຂອງເຈາຫນຕການຊາລະສະສາງຂອງເງນກ; ໂດຍຂະຫຍາຍຄວາມ, ກະໂຕເງນກຢມ ຫລ ຈານວນທຍງຄາງຂອງມນ. ຄາຫມນສນຍາ - ພນທະກລະນທຫນກແນນທສະແດງອອກມາເປນລາຍລກອກສອນ ແລະ ໄດຮບການສະຫນບສະຫນນໂດຍ ກອງທນທຈາເປນ, ດາເນນການໂດຍຜໃຫທນເປນທາງການເພອສະຫນອງການຊວຍເຫ ອທລະບໄວກບປະເທດທໄດຮບ ຫ ອງ ການຈດຕງຫ າຍຝາຍ. ຄາຫມນສນຍາແບບສອງຝາຍຖກບນທກໄວໃນຈານວນເຕມຂອງການໂອນທຄາດຫວງ, ໂດຍບຄານງເຖງເວລາທຕອງການເຮດໃຫເສດສນຂອງການເບກຈາຍ. ຄາຫມນສນຍາກບອງການຈດຕງຫ າຍຝາຍແມນລາຍງານເປນຜນລວມຂອງ (i) ການເບກຈາຍໃດໆໃນປທລາຍງານເຊງໃນນນບໄດຖກແຈງໃນກອນໜານເປນຄາຫມນສນຍາ ແລະ (ii) ການເບກຈາຍທຄາດ ຫວງໃນປຖດໄປ. ລະດບການຜອນຜນ - ມາດຕະການຂອງ "ຄວາມຍດຍນ" ຂອງສນເຊອທສະທອນເຖງຜນປະໂຫຍດຕຜກຢມ ເມອທຽບກບເງນ ກຢມໃນອດຕາທອງຕະຫ າດ (ສມທຽບກບອງປະກອບເງນຊວຍເຫ ອລາ).ໃນທາງວຊາການ, ເປນການຄດໄລເປນດງຄວາມແຕກຕາງລະຫວາງມນຄາທລະບຂອງສນເຊອການຊວຍເຫ ອທມຂຜກຜນ ແລະ ມນຄາໃນປະຈບນຂອງການບລການຫນສນໃນມຂອງການເບກຈາຍ, ຄດໄລຢໃນອດຕາສວນຫດໃຊໄດກບສະກນເງນຂອງທລະກາ ແລະ ສະແດງເປນອດຕາສວນຂອງຄາທລະບ. ເງນດອນລາຄງທ - ໃນສງພມຂອງຄະນະກາມະການ DAC, ກະແສຂມນແມນສະແດງອອກເປນໂດລາສະຫະລດ (USD). ເພອໃຫຄວາມຄດເຫນທແທຈງຂອງປະລມານກະແສຕະຫລອດໄລຍະເວລາ, ຂມນສາມາດຖກນາສະເຫນໃນລາຄາຄງທ ແລະອດຕາແລກປຽນ, ໂດຍທປອາງອງການດເຈາະຈງ. ສງນຫມາຍຄວາມວາການດດປບໄດເຮດເພອປກຄມເອາອດຕາເງນເຟໃນສະກນເງນຂອງຜໃຫທນລະຫວາງປທກາລງຖກອາງເຖງ ແລະ ປອາງອງ, ແລະ ການປຽນແປງໃນອດຕາແລກປຽນລະຫວາງສະ ກນເງນດງກາວ ແລະ ເງນໂດລາສະຫະລດຕະຫລອດໄລຍະດຽວກນ. ການຊວຍເຫ ອຕາມແຜນງານລະດບປະເທດ (CPA) - ໂຄງການຊວຍເຫ ອຕາມແຜນງານລະດບປະເທດ (CPA) ສະທອນເຖງຈານວນເງນຊວຍເຫ ອ ທສາມາດສາງເປບແຜນງານ ໂດຍຜໃຫທນ ຢໃນລະດບປະເທດຄຮວມມ. CPA ແມນການດໂດຍຜານທາງການຍກເວນ, ໂດຍການຫກລບຈາກ ຍອດລວມການຊວຍເຫລອ ODA ທບສາມາດຄາດການໄດໂດຍທາມະຊາດ (ການຊວຍເຫ ອທາງມະນດສະທາ ແລະ ການຍກເລກຫນສນ ແລະ ການຈດຕງຄນໃຫມ), ຕອງບຈາເປນໃຫມກະແສຂາມຊາຍແດນ (ການຄນຄວາພດທະນາໃນປະເທດຜໃຫທນ, ການສງເສມຈດສານກດານການພດທະນາ, ໃຫເຄ ດດເປນຄາໃຊຈາຍ

112

ຂອງນກສກສາ, ຜອບພະຍບຢໃນປະເທດຜໃຫທນ ແລະ ຄາໃຊຈາຍດານການບລຫານ), ບໄດປະກອບເປນສວນຫນງຂອງສນຍາການຮວມມລະຫວາງລດຖະບານ (ການຊວຍເຫ ອອາຫານ ແລະ ການຊວຍເຫລອທໃຫແກລດຖະບານທອງຖນຢບນດາປະເທດຜໃຫທນ). ບແມນແຜນງານການຊວຍເຫລອລະດບປະເທດໂດຍຜໃຫທນ (ການສະຫນອງທນແກນກາງໃຫແກອງການ NGO ລະດບປະເທດ ແລະ NGO ລະດບສາກນ), ຫລ ບແມນອອນໄຫວງາຍສາລບການສາງແຜນງານຢລະດບປະເທດ (ຍກຕວຢາງ ການປະກອບສວນໃຫແກການເປນຄຮວມມລະຫວາງພາກລດ ແລະ ເອກະຊນ, ພາກສວນເອກະຊນ, ສາລບບາງຜໃຫທນການຊວຍເຫ ອຂະຫຍາຍອອກໂດຍອງກອນນອກເຫນອຈາກອງການຊວຍເຫ ອຫລກແຫລງ). ຄະນະກາມະການຄວາມຊວຍເຫ ອເພ ອການພດທະນາ (DAC) - ຄະນະກາມະການຂອງອງການ OECD ເຊງຈດການກບເລອງການຮວມມເພອການພດທະນາ. ປະຈບນມ 29 ປະເທດສະມາຊກຂອງຄະນະກາມະການ DAC: ອດສະຕາລ, ໂອຕ ສ, ແບນຊກ, ການາດາ, ສາທາລະນະລດເຊກ, ດານມາກ, ແຟງລງ, ຝຣງ, ເຢຍລະມນ, ເກຣກ, ອສລງ, ອກລງ, ອຕາລ, ຍປນ, ເກາຫລ, ລກຊາບວກ, ໂຮນລງ, ນວຊແລນ, ນອກແວ, ໂປໂລຍ, ປອກຕການ, ສາທາລະນະລດສະໂລວກ, ສະໂລວານ, ແອສປາຍ, ຊແອດ, ສະວດ, ສະຫະລາຊະອານາຈກ, ສະຫະລດອາເມລກາ ແລະ ສະຫະພາບເອຣບ. ລາຍຊ ຜ ໄດຮບ ODA ຂອງ DAC - ບນຊລາຍຊຂອງຜຮບ ODA ຂອງ DAC ສະແດງໃຫເຫນບນດາປະເທດກາລງພດທະນາແລະ ດນແດນ ທມສດໄດຮບການຊວຍເຫລອທາງການເພອການພດທະນາ (ODA). ບນຊລາຍຊນຖກອອກແບບມາສາລບຈດ ປະສງທາງດານສະຖຕ, ບແມນການແນະນາສາລບການຊວຍເຫ ອ ຫ ການປະຕບດແບບພເສດອນໆ.ໂດຍສະເພາະ, ການຈດສນ ການຊວຍເຫ ອຕາມພມສນຖານແມນການຕດສນໃຈ ແລະ ຄວາມຮບຜດຊອບຂອງນະໂຍບາຍແຫງຊາດ. ບນຊລາຍຊດງກາວໄດຮບການທບທວນໂດຍ DAC ໃນທກສາມປ. ການຈດໃຫມໂຄງສາງຫນ/ການປບໂຄງສາງຫນ - ການກະທາໃດໆທໄດຕກລງຢາງເປນທາງການ ລະຫວາງເຈາຫນ ແລະ ລກຫນ ທປຽນແປງເງອນໄຂທໄດການດໄວກອນການຈາຍຫນຄນ. ສງນອາດຈະປະກອບດວຍການໃຫອະໄພຫນ (ການຍກເລກເງນກ), ຫ ການດເວລາໃຫມ ເຊງສາມາດຈດຕງປະຕບດໄດໂດຍການແກໄຂໃຫມການດການຊາລະຫນຄນ ຫ ຕອາຍໜ ດວຍການສະ ຫນອງເງນກເພອໃຊຫນພາຍໃຕເງອນໄຂໃຫມ. ການເບກຈາຍ - ການປອຍທນ ຫລ ການຈດຊສນຄາ ແລະ ການບລການໃຫແກຜຮບ. ດວຍເຫດນຈານວນດງກາວ ຈງໄດຖກໃຊຈາຍ. ການເບກຈາຍ ຈະມການຈດບນທກການໂອນຢລະດບສາກນໃນຕວຈງຂອງຊບພະຍາກອນດານການເງນ, ຫ ຂອງສນຄາ ຫ ການບລການທມມນຄາຕາມລາຄາຂອງຜໃຫທນ. ໃນກລະນຂອງກດຈະກາທປະຕບດຢປະເທດຜໃຫທນ, ດງເຊນ: ການຝກອບຮມ, ການບລຫານ ຫ ແຜນງານປກຈດສານກຂອງສາທາລະນະ, ການເບກຈາຍໄດເກດຂນເມອເງນໄດຖກໂອນໄປໃຫຜສະ ຫນອງການບລການ ຫ ຜຮບ. ພວກເຂາອາດຈະບນທກຍອດລວມ (ຈານວນເງນທງຫມດທເບກຈາຍໃນຊວງໄລຍະເວລາບນຊທກາວເຖງ) ຫ ສດທ (ຈານວນເງນທງຫມດຫກລບການຊາລະຫນຄນຂອງເງນຕນຂອງເງນກ ຫລ ການກຄນເງນຊວຍເຫລອທໄດຮບໃນຊາວງໄລຍະເວລາດຽວກນ). ມນອາດສາມາດໃຊເວລາຫລາຍປ ເພອເບກຈາຍພນທະກລະນຫນງ. ການປະເມນຜນ - ການປະເມນເປນລະບບ ແລະ ມຈດປະສງຂອງໂຄງການທກາລງດາເນນຢ ຫລ ທສນສດລງແລວ, ແຜນງານຫລ ນະໂຍບາຍ, ການອອກແບບ, ການປະຕບດ ແລະ ຜນໄດຮບຂອງມນ. ຈດປະສງແມນເພອການດຄວາມກຽວຂອງ ແລະ ການບນລເປາຫມາຍ, ປະສດທພາບຂອງການພດທະນາ, ປະສດທຜນ, ຜນກະທບ ແລະ ຄວາມຍນຍງ. ການປະເມນຜນຄວນສະຫນອງຂມນຂາວສານທຫນາເຊອຖ ແລະ ມປະໂຫຍດ, ເອອອານວຍໃຫການລວມເຂາດວຍກນຂອງບດຮຽນທຖອດຖອນໄດ ເຂາໃນຂະບວນການຕດສນໃຈຂອງທງຜຮບ ແລະ ຜໃຫທນ. ການປະເມນຜນຍງອາງອງເຖງຂະບວນການຂອງການການດມນຄາ ຫ ຄວາມສາຄນຂອງກດຈະກາຫນງ, ນະໂຍບາຍ ຫ ແຜນງານ. ການປະເມນຫນງ, ເປນລະບບ ແລະ ມຈດປະສງເທາທເປນໄປໄດ, ຂອງການເຂາແກໄຂຂອດການພດທະນທວາງແຜນໄວ, ທກາລງດາເນນ, ຫ ເສດສນແລວ. ການປະເມນຜນໃນບາງກລະນຍງພວ ພນຄານຍາມຂອງມາດຕະຖານທແທດເຫມາະ, ການກວດສອບຂອງປະສດທພາບທຽບໃສມາດຕະຖານເຫລານນ, ການປະເມນຜນຫນງຂອງຂອງຜນໄດຮບຕວຈງ ແລະ ທຄາດຄະເນ ແລະ ການຈາແນກບດຮຽນທກຽວຂອງ.

113

ສນເຊ ອເພ ອການສງອອກ - ເງນກຢມສາລບຈດປະສງ ຂອງການຄາ ແລະ ເຊງບໄດເປນຕວແທນໂດຍເຄອງມທາງການເງນທມຜນທາງກດຫມາຍທເຈລະຈາກນໄດຢາງເສລ. ເອກະສານເຫລານນອາດສາມາດຂະຫຍາຍຕໂດຍທາງການ ຫ ພາກເອກະຊນ. ຖາ ຂະຫຍາຍໂດຍພາກເອກະຊນ, ພວກມນອາດຈະໄດຮບການສະຫນບສະຫນນໂດຍການຮບປະກນຂອງທາງການ. ເງນຊວຍເຫ ອລາ - ການໂອນເປນເງນສດ, ສນຄາ ຫ ການບລການເຊງບຈາເປນຕອງໃຊຄນ. ອງປະກອບຂອງເງນຊວຍເຫລ ອລາ - ສະທອນເຖງເງອນໄຂທາງການເງນຂອງຄາຫມນສນຍາ (ພນທະກລະນ): ອດຕາດອກເບຍ, ການເຖງການດ ແລະ ໄລຍະເວລາຜອນຜນ (ຊວງລະຫວາງການຈາຍຄນເງນຕນຄງທາອດ). ອງປະກອບນວດແທກການຜອນຜນຂອງເງນກ, ສະແດງອອກເປນອດຕາສວນຮອຍເຊງມນຄາໃນປະຈບນຂອງກະແສຂອງການຊາລະຫນຄນທຂາດບພຂອງການຊາລະຫນຄນທອາດຈະໄດສາງຂນໃນອດຕາດອກເບຍອາງອງທໃຫໄວ. ອດຕາອາງອງແມນ 10 ເປເຊນອງຕາມສະຖຕຂອງ DAC. ອດຕາດງກາວນໄດຖກເລອກເປນຕວແທນສາລບປະສດທພາບທແຕກຕາງກນຫນອຍດຽວຂອງການລງທນພາຍໃນປະເທດ, ທແມນການຊບອກເຖງຄາໃຊຈາຍໃນໂອກາດໃຫແກຜໃຫທນໃນການເຮດໃຫເງນມພອມໃຊ. ດງນນ, ອງປະກອບເງນຊວຍເຫ ອລາແມນເທາກບສນສາລບເງນກທແບກອດຕາດອກເບຍ 10%; ມນແມນ 100% ສາລບການຊວຍເຫ ອລາ; ແລະມນນອນຢໃນລະຫວາງສອງຂດຈາກດນສາລບເງນກຢມປອດດອກເບຽ. ຖາມນຄາຂອງເງນກແມນທະວຄນໂດຍອງປະກອບການຊວຍເຫ ອລາຂອງມນ, ຜນໄດຮບແມນອາງເຖງວາເງນຊວຍເຫລອລາເທາກບເງນກຢມນນ. ກະແສ ຄາຍຄ ເງນຊວຍເຫລ ອລາ - ທລະກາເຊງໃນນນ ປະເທດຜໃຫທນຮກສາໄວກາມະສດຢາງເປນທາງການຂອງເງນທຊາລະຫນຄນແຕໄດສະແດງເຈດຕະນາຂອງຕນໃນຄາຫມນສນຍາເພອຖຄອງເງນທໄດຈາກການຊາລະຫນໄວຢໃນປະເທດຜກຢມ ສາລບຜນປະໂຫຍດຂອງປະເທດດງກາວ. ກະແສ ມຫລາຍຝາຍ ທມຄນລກສະນະ - ການກະຈາຍທາງພມສນຖານຂອງການປະກອບສວນແກນຫລກຂອງຜໃຫທນແກອງກອນຫລາຍຝາຍ, ອງຕາມການແບງອອກເປນສວນຕາມພມສນຖານຂອງເບກຈາຍຂອງອງກອນຫລາຍຝາຍສາລບປທອາງເຖງ. ເງນກ ຢ ມ (ເຊນດຽວກບ: ສນເຊ ອ) - ທລະກາເຊງການຊາລະຫນຄນແມນສງຈາເປນ. ພຽງແຕເງນກຢມທມການຄບການດທຫລາຍກວາຫນງປຖກລວມເຂາຢໃນສະຖຕຂອງ DAC. ຂມນກຽວກບການກຢມສດທ ລວມມການຫກເງນເພອຊາລະຫນ ຂອງເງນຕນ (ແຕບແມນການຊາລະດອກເບຍ) ໃນເງນກຄງກອນຫນານ. ສງນຫມາຍຄວາມວາເມອເງນກໄດຖກຊາລະຄນຢາງຄບຖວນແລວ, ຜນກະທບຂອງເງນກຕສດທລວມຂອງ ODA ຕະຫລອດໃນໄລຍະອາຍຂອງເງນກຢມແມນເທາກບສນ. ໄລຍະຍາວ - ນາໃຊເງນກຢມທມການຄບການດເທອທາອດ ຫ ມຂະຫຍາຍຕມ ຫລາຍກວາການດຫນງປ. ການເຖງຄບການດ - ວນເຊງການຊາລະຄນຄງສດທາຍຂອງການເງນກແມນຄບການດ; ໂດຍການຂະຫຍາຍ, ມາດຕະການຫນງຂອງໄລຍະອາຍຂອງເງນກຢມທການດໄວ. ກະແສເງນໄຫລອອກທມຫລາຍຝາຍ - ກດຈະກາການຊວຍເຫ ອໄດຮບການສະຫນອງທນຈາກງບປະມານປກກະຕຂອງສະຖາບນການພດທະນາແບບຫ າຍຝາຍ. ໂຄງການດາເນນການໂດຍອງການຈດຕງແບບຫ າຍຝາຍໃນນາມຂອງປະເທດຜໃຫທນແມນ ຈດປະເພດເປນດງກະແສທມສອງຝາຍ, ຍອນວາແມນປະເທດຜໃຫທນທຄວບຄມໄດຢາງມປະສດທພາບການນາໃຊເງນທນ.

114

ກະແສສດທ - ຈານວນເງນທງຫມດທເບກຈາຍ ຕະຫລອດໄລຍະເວລາບນຊທການດ, ຫກລບການຈາຍຄນຫນຂອງເງນຕນໃນຊວງເວລາດຽວກນ, ບມການເກບກາບນຊທມຜນປະໂຫຍດ. ທລະກາສດທ - ກະແສສດທຫກການຊາລະດອກເບຍ. ການຊວຍເຫ ອທາງການເພ ອການພດທະນາ (ODA) - ການຊວຍເຫ ອລາຫລເງນກຢມແກບນດາປະເທດ ແລະ ເຂດແດນດນໃນ ບນຊລາຍຊຜຮບ ODA ຂອງ DAC (ປະເທດກາລງພດທະນາ) ແລະ ອງກອນແບບຫລາຍຝາຍຕາງໆ, ເຊງແມນ: (ກ) ດາເນນການໂດຍຂະແຫນງທເປນທາງການ; (ຂ) ສງເສມການພດທະນາເສດຖະກດ ແລະ ສະຫວດດການເປນຈດປະສງຕນຕ; (ຄ) ຢໃນຂການດທາງການເງນແບບມເງອນໄຂທຜອນຜນ (ຖາການແມນເງນກຢມ, ມອງປະກອບການຊວຍເຫ ອລາຢາງນອຍ 25%). ນອກເຫນອຈາກກະແສຂອງການເງນ, ການຮວມມດານວຊາການແມນລວມຢໃນການຊວຍເຫ ອ. ເງນຊວຍເຫລອລາ, ເງນກ ແລະ ສນເຊອສາລບຈດປະສງທາງການທະຫານຖກຍກເວນ. ທລະກາການຊາລະໃຫແກສວນບກຄນເອກະຊນ (ເງນໃຫບກຄນສວນຕວ (ຍກຕວຢາງ: ເງນບານານ, ການຟນຟ ຫ ການຈາຍເງນປະກນໄພ) ໂດຍທວໄປບໄດຖກນບ. ການສະຫນອງທນທາງການເພ ອການພດທະນາອ ນໆ (ODF) - ການນາໃຊໃນການວດແທກກະແສໄຫ ເຂາຂອງຊບພະຍາກອນໃຫປະເທດຕາງໆທໄດຮບ: ປະກອບດວຍ: (ກ) ODA ແບບສອງຝາຍ, (ຂ) ເງນຊວຍເຫລອລາ ແລະ ການໃຫກຢມເພອການພດທະນາການທມເງອນໄຂຜອນຜນ ແລະ ບແມນເງອນໄຂຜອນຜນໂດຍສະຖາບນການເງນແບບຫ າຍຝາຍ, ແລະ (ຄ) ກະແສການຊວຍເຫລອທາງກາອນໆ (ODF) ສາລບຈດປະສງການພດທະນາ (ລວມທງ ການສະຫນອງເງນກຮອບໃຫມເພອໃຊຫນເງນກ) ເຊງມອງປະກອບເງນຊວຍເຫລອລາທຕາ ເພອທຈະຄນສມບດເປນດງ ODA. ສ ນກາງທລະກາການເງນຂາມປະເທດ (ຫລ ສ ນກາງການທະນາຕານທຕງຢ ຕາງປະເທດ) - ປະເທດ ຫ ເຂດແດນດນຕາງໆ ທມສະຖາບນການເງນ ດາເນນທລະກາ ເປນຕນຕກບບກຄນທບຖສນຊາດ ຫລ ມຖນຢອາໄສ ຢບອນຕງທະນາຄານນນ. ກະແສທາງການອ ນໆ (OOF) - ທລະກາໂດຍພາກລດ ທມປະເທດ ໃນບນຊລາຍຊຜໄດຮບ ODA ຂອງ DAC ເຊງບບນລເງອນໄຂສາລບການມສດໄດຮບການຊວຍເຫ ອທາງການເພອການພດທະນາ (ODA), ເນອງຈາກວາພວກເຂາບມຈດປະສງຕນຕ ເລງໃສການພດທະນາ, ຫລ ຍອນວາພວກເຂາເຈາມອງປະກອບເງນຊວຍເຫລອລາທຫນອຍກວາ 25 ເປເຊນ. ການຊວຍເຫ ອທບມຂຜ ກມດບາງສວນ - ການຊວຍເຫ ອທາງການເພອການພດທະນາ ເຊງກຽວກບສນຄາ ແລະ ບລການທກຽວ ຂອງຕອງໄດຮບການຈດຊຈດຈາງຢໃນປະເທດຜໃຫທນ ຫ ໃນກມທຈາກດຂອງປະເທດອນໆ, ເຊງເຖງຢາງໃດກຕາມຕອງມ ຢາງເປນແກນສານປະເທດທໄດຮບການຊວຍເຫລອທງຫມດ. ການຊວຍເຫລອທບມຂຜກມດເປນບາງສວນແມນຂນກບລະ ບຽບວໄນດຽວກນກບການຊວຍເຫ ອສນເຊອທມຂຜກມດ ແລະ ການສະຫນອງທນທກຽວຂອງ. ກະແສຂອງເອກະຊນ - ປະກອບດວຍກະແສໃນເງອນໄຂທາງການຕະຫ າດສະຫນອງທນມາຈາກຊບພະຍາກອນຂອງພາກເອກະຊນ (ຍກຕວຢາງ. ການປຽນແປງໃນການຖຄອງຂອງຊບສນໄລຍະຍາວທຄອບຄອງໂດຍຜຢອາໄສຂອງປະເທດທລາຍງານ) ແລະ ການຊວຍເຫ ອລາຂອງພາກເອກະຊນ (ຍກຕວຢາງ. ທນຊວຍເຫ ອລາຈາກອງການຈດຕງທບສງກດລດຖະບານ ແລະ ອງກອນເອ ກະຊນອນໆ, ສດທຈາກເງນອດຫນນທໄດຮບຈາກພາກທເປນທາງການ). ໃນການນາສະເຫນຂມນທສມໃສກະແສໄຫ ອອກຂອງເງນທນຈາກຜໃຫທນ, ກະແສເງນເອກະຊນນອກເຫນອຈາກການລງທນໂດຍກງຂອງຕາງປະເທດ ຖກຈາກດຢສນເຊອທມການຄບການດຂອງຫາຍກວາຫນງປ ແລະ ຕາມປກະຕຖກແບງອອກເປນ: •ການລງທນໂດຍກງຂອງຕາງປະເທດ: ການລງທນທເຮດຂນເພອໄດຮບ ຫລ ເພມຕມຄວາມສນໃຈຍນນານໃນທລະກດຢປະເທດຫນງໃນບນຊລາຍຊຜຮບ ODA ຂອງ DAC. "ຄວາມສນໃຈຍນນານ" ໝາຍເຖງຄວາມສາພນໃນໄລຍະຍາວທນກລງທນໂດຍກງມອດທພນທສາຄນຕການຄມຄອງຂອງທລະກດ, ສະ ທອນໂດຍກາມະສດຂອງຢາງນອຍ 10% ຂອງຮນ ຫ ອານາດໃນການລງຄະແນນສຽງທທຽບເທາ ຫ ພະຫາ

115

ການຄວບຄມອນໆ. ໃນທາງປະຕບດ, ສງນຖກບນທກໄວເປນດງການປຽນແປງໃນມນຄາສດທຂອງບລສດຍອຍຢໃນປະເທດທໄດຮບໃຫກບບລສດແມ, ຕາມທສະແດງຢໃນປມບນທກຂອງບລສດແມ; •ການປອຍສນເຊອເອກະຊນເພອການສງອອກ; •ຫ ກຊບຂອງອງກອນ ທມຫ າຍຝາຍ: ສງນກວມເອາການເຮດທລະກາຂອງເອກະຊນຂະແຫນງທບແມນທະນາຄານ ແລະ ທະນາ ຄານໃນພນທະບດ, ຫນກ, ແລະ ອນໆ, ອອກໂດຍສະຖາບນທມຫ າຍຝາຍ; •ການລງທນແບບທະວພາຄ ແລະ ອນໆ: ປະກອບດວຍການໃຫກຢມຈາກທະນາຄານ ແລະ ການຊຮນ, ພນທະບດ ແລະ ອະສງ ຫາລມະຊບ. ຈດປະສງຂອງການຊວຍເຫ ອ - ສະຖຕຂອງ DAC ກຽວກບຈດປະສງຂອງການຊວຍເຫ ອກວມເອາສາມມຕ: ຂະແຫນງການທເປນຈດຫມາຍປາຍທາງ, ຮບແບບ ຫ ປະເພດຂອງການຊວຍເຫ ອ ແລະ ເປາຫມາຍນະໂຍບາຍຂອງການຊວຍເຫ ອ. ຂມນຖກເກບກາກຽວກບແຕລະຄາຫມນສນຍາໃນລະບບການລາຍງານເຈາຫນ (CRS), ແລະ ໃນຮບແບບຂອງຄາຫມນສນຍາ ມວນ ລວມປະຈາປໃນແບບສອບຖາມຂອງ DAC. ການຊວຍເຫ ອທສາມາດຈດສນແກຂະແຫນງການ - ດງທພຽງແຕສວນຫນງຂອງການຊວຍເຫ ອສາມາດຖກຈດສນໃຫແກຂະ ແຫນງການ, ໃນເວລາວດແທກສວນແບງຂອງການຊວຍເຫ ອໃຫແກຂະແຫນງການເຈາະຈງທແນະນາເພອຈາກດຕວຫານແຕການຊວຍເຫ ອທສາມາດຖກແບງປນ. ຖາບດງນນມການສມມດຕຖານຢາງບມການສງໄສ ວາບມການຊວຍເຫລອໃດທບສາມາດຖກຈດສນຕາມຂະແຫນງການໃຫປະໂຫຍດຕຂະແຫນງການເຈາະຈງພາຍໃຕການທບທວນ. ການປະກອບສວນທບຂນກບການຈດສນປະກອບດວຍການສະຫນບສະຫນນງບປະມານທວໄປ, ການດາເນນງານກຽວກບຫນສນ, ການຊວຍເຫ ອດານມະນດສະທາ ແລະ ທລະການພາຍໃນປະເທດຜໃຫທນ ໄລຍະສນ - ການນາໃຊເງນກຢມທມການດເວລາຫນງປ ຫ ຫນອຍກວານນ. ການຮວມມ ດານວຊາການ - ປະກອບດວຍທງ (ກ) ການຊວຍເຫ ອລາໃຫແກພນລະເມອງຂອງປະເທດທໄດຮບການຊວຍເຫ ອ ໃນການໄດຮບການສກສາ ຫ ການຝກອບຮມຢພາຍໃນ ຫ ຕາງປະເທດ, ແລະ (ຂ) ການຊາລະເງນໃຫຜໃຫຄາປກສາ, ທປກສາ ແລະ ບກຄະລາກອນຄາຍກນ ດງເຊນດຽວກນກບຄສອນຫນງສ ແລະ ຜບລຫານທຮບໃຊຢໃນປະເທດຜໄດຮບການຊວຍເຫ ອ (ລວມທງຄາໃຊຈາຍຂອງອປະກອນທກຽວຂອງ). ການຊວຍເຫ ອແບບນສະໜອງໃຫໂດຍສະເພາະເພອອານວຍຄວາມສະດວກ ໃນການຈດຕງປະຕບດ ໂຄງການສາຄນແມນລວມເຂາກນ ຢາງຍາກທເຫນ ຄວາມແຕກຕາງ ໃນລະຫວາງໂຄງການສອງຝາຍ ແລະ ຄາໃຊຈາຍຂອງໂຄງການ, ແລະ ບໄດລະບໂດຍແຍກຈາກກນເປນການຮວມມດານວຊາການໃນການສະຖຕຂອງກະແສມວນລວມ. ເງ ອນໄຂການຊາລະຄ ນ - ເງອນໄຂການຊາລະຄນຄນຂອງເງນກອາດຈະມດງຕໄນ: • ການຊາລະເງນຕນແບບເທາທຽມກນ (EPP) ຫມາຍເຖງການດເວລາທແນນອນຂອງງວດທເທາທຽມກນເພມຕມໃສເມນຄາທການດໄວຂອງເງນກ. ດອກເບຍຖກຄດໄລໃນເງນຕນທຍງບໄດຊາລະ ແລະ ຈານວນຂອງການຊາລະຄາບລການແຕລະຄງຫດຖອຍລງພອມກບແຕລະການຊາລະເງນຕນໆ.

• ໃນວທການ ເງນປະຈາປ, ແຕລະການຊາລະຄາບລການທສາງຂນເປນຈານວນເທາທຽມກນ, ພາຍໃນທອງປະກອບດອກເບຍຫດຖອຍລງດວຍການເວລາໃນຂະນະທສວນປະກອບເງນຕນເພມທະວ.

• ເງນກອນ ຫມາຍເຖງເງນກຖກຊາລະຄນໃນປະລມານດຽວ (ຕນທນ ແລະ ດອກເບຍ) ໃນເວລາທຄບການດ. ຖາຫາກວາໄດຈາຍດອກເບຍໃນໄລຍະຕາງໆກອນຫນານນ, ຕມາຕາຕະລາງການຊາລະເງນຄນ ແມນເປນກລະນພເສດຂອງການຊາລະເງນຕນ ເທາທຽມກນ ແລະ ຖກລາຍງານພາຍໃຕປະເພດດງກາວ.

• ຖາປະເພດ ຂອງການຊາລະຄນ ບກງກບເງອນໄຂໃດໆ ຂອງທງສາມຢຂາງເທງ, ລະຫດ 'ອນໆ' ຈະຖກນາໃຊ.

116

ການຊວຍເຫ ອທມຂຜ ກມດ - ການຊວຍເຫ ອລາຢາງເປນທາງການ ຫ ເງນກຢມບອນທການຈດຊສນຄາ ຫ ບລການທກຽວຂອງແມນຈາກດຢແຕປະເທດຜໃຫທນ ຫ ກມປະເທດທບລວມເອາຢາງເປນແກນສານປະເທດຜຮບການຊວຍເຫລອທງຫມດ. ເງນກທມຂຜກມດ, ສນເຊອ ແລະ ຊດການສະຫນອງທນທສາພນ ແມນຂນກບລະບຽບວໄນບາງຢາງກຽວກບລະດບເງອນໄຂການຜອນຜນຂອງພວກມນ, ປະເທດຕາງໆ ທເຂາເຈາອາດເປນຈດຫມາຍປາຍທາງ, ແລະ ຄວາມສອດຄອງດານການພດທະນາ ອາທເພອຫລກລຽງການນາໃຊທນຮອນການຊວຍເຫລອໃນໂຄງການທອາດຈະປະຕບດໄດໃນທາງການຄາກບຕະຫ າດການເງນ, ແລະ ເພອຮບປະກນ ວາປະເທດຜຮບໄດຮບຄນຄາທດ. ລາຍຮບທງຫມດ (ຫລ ຍອດລວມ)- ການໄຫລເຂາຂອງຊບພະຍາກອນເພອຊວຍໃຫປະເທດຜຮບປະກອບດວຍ, ນອກຈາກການສະຫນອງທນທາງການເພອການພດທະນາ, ການປອຍສນເຊອເພອການສງອອກຢາງເປນທາງການ ແລະ ເອກະຊນ, ແລະທລະກາເອກະຊນໄລຍະຍາວ (ເບງຢກະແສເອກະຊນ). ລາຍຮບລວມຖກວດແທກ ສດທຂອງການຫກຄາຫຫຽນການຊາລະ ແລະ ການສງກບຄນຂອງທນ ໂດຍນກລງທນເອກະຊນ. ກະແສ ແບບທະວພາຄ ແມນສະຫນອງໂດຍກງຈາກປະເທດຜໃຫທນ ໃຫແກປະເທດທຜຮບການຊວຍເຫລອ. ກະແສ ແບບພະຫພາຄ ແມນຖກສງຕາມຊອງທາງຜານອງການຈດຕງສາກນທມການ ເຄອນໄຫວໃນການພດທະນາ (ຍກຕວຢາງ ທະນາຄານໂລກ, ອງການ UNDP). ຢໃນຕາຕະລາງທສະແດງໃຫເຫນລາຍຮບທງຫມດຂອງບນດາປະເທດທຜຮບ, ກະແສໄຫ ອອກຂອງອງການແບບພະຫພາຄຕບນດາປະເທດເຫ ານນມສະແດງ, ບແມນການປະກອບສວນເຊງອງການຕາງໆໄດຮບຈາກຜໃຫທນ.

ຍງບທນໄດເບກຈາຍ - ອະທບາຍຈານວນທໄດໃຫຄາຫມນຫມາຍ ແຕຍງບໄດເບກຈາຍເທອ. ການຊວຍເຫລ ອທບຜ ກມດ - ODA ເຊງໃນນນ ສນຄາ ແລະ ການບລການທສາພນອາດສາມາດຖກຈດຊຈດຈາງຄບຖວນ ຫລ ຢາງເສລຢາງເປນແກນສານໃນປະເທດທງຫມດ.

ການໂອນເງນຂອງຜ ອອກແຮງງານຢ ຕາງປະເທດໃຫແກບກຄນຢ ບານເກດ - ລາຍໄດຄວເຮອນຈາກເສດຖະກດຕາງປະເທດທເກດຂນໂດຍຕນຕມາຈາກການເຄອນຍາຍແບບຊວຄາວ ຫ ຖາວອນຂອງປະຊາຊນຕເສດຖະກດເຫລານນ. ການໂອນເງນ ປະກອບດວຍ ເງນສດ ແລະ ລາຍການທບເງນສດທໄຫ ຜານຊອງທາງຢາງເປນທາງການ, ເຊນ ການໂອນຜານທາງເອເລກໂຕ ນກ ຫ ຜານຊອງທາງທບເປນທາງການ, ເຊນ ເງນສດ ຫ ສນຄາແບກຫວຜານຊາຍແດນ. ພວກມນສວນໃຫຍແມນເງນທນ ແລະ ລາຍການທບແມນເງນສດທສງໄປໃຫ ຫ ມອບໃຫໂດຍບກຄນຜທໄດເຄອນຍາຍໄປສເສດຖະກດໃຫມ ແລະ ກາຍເປນຜມໂຖນຢອາໄສຢທນນ ແລະ ຄາຊດເຊຍສດທຂອງແຮງງານຕາມຊາຍແດນ, ຕາມລະດການ ຫ ໄລຍະສນອນໆ ທມວຽກເຮດງານທາໃນເສດຖະກດ ທພວກເຂາ ບແມນຜມຖນຢອາໄສປະຈາ.113

113 ການປະເມນ ການສະຫນອງທນເພ ອກາຮພດທະນາ [ປບປງໃຫມ] ແນວທາງກຽວກບລະບຽບວທ, ສະບບຮາງ ເດ ອນມນາ 2016, ໃກຈະມາເຖງໃນຕຫນາ.