มลนธเอเชย

การสารวจความคดเหนพลเมองไทยระดบประเทศ ป 2553

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

ลขสทธ)ของมลนธเอเชย 2553

เก*ยวกบมลนธเอเชย

มลนธเอเชยเปนองคกรเอกชนท#ไมแสวงหากาไร ซ# งมความมงม#นจะพฒนาสงคมท#สงบสข ม#งค#ง เปนธรรม และเปดกวางในภมภาคเอเชยแปซฟก มลนธฯใหการสนบสนนโครงการตาง ๆ ในเอเชยเพ#อสงเสรมการปกครอง กฎหมายและประชาสงคม การมสวนรวมของสตร การปฏรปเศรษฐกจและการพฒนา การพฒนาอยางย #งยนและส#งแวดลอม และความสมพนธระหวางประเทศใหดข�น จากประสบการณเกอบ 60 ปท#ผานมา มลนธฯ ไดใหความรวมมอกบท�งภาครฐและภาคประชาชนในการสนบสนนการพฒนาผนาและสถาบน โครงการแลกเปล#ยนและการวจยเชงนโยบาย เครอขายซ#งประกอบดวยสานกงาน 18 แหงในประเทศแถบเอเชย สานกงานในกรงวอชงตนด. ซ. และสานกงานใหญ ณ นครซานฟรานซสโก ทาใหมลนธฯ สามารถช� ใหเหนถงประเดนตาง ๆ ท�งระดบประเทศและภมภาค เฉพาะป พ.ศ. 2553 มลนธ ฯ ไดใหการสนบสนนโครงการตาง ๆ ในเอเชยเปนมลคามากกวา 98 ลานเหรยญสหรฐ อกท�งยงบรจาคหนงสอและจลสารเกอบหน#งลานเลม ซ# งมมลคามากกวา 42 ลานเหรยญสหรฐ

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

คานา

รายงานฉบบน� จดทาข�นเพ#อนาเสนอขอคนพบจากการสารวจผมสทธเลอกต�ง

ระดบประเทศคร� งท#สอง การสารวจใชวธการสมภาษณแบบตวตอตวโดยสมตวอยางจาก

ตวแทนประชากรผมสทธออกเสยงเลอกต�ง ท#วประเทศจานวน 1,500 คน ระหวางวนท# 17

กนยายน ถงวนท# 23 ตลาคม พ.ศ. 2553 การสารวจผมสทธเลอกต�งระดบประเทศป 2553 น�

เปนงานสบเน#องจากการสารวจคร� งแรกซ# งมลนธเอเชยฯไดดาเนนการไปแลวเม#อป 2552 เพ#อ

สารวจมมมองของประชาชนท#มตอการปรองดองในชาตและการปฏรปการเมอง และเพ#อ

ประเมนความรและทศนคตของประชาชนเก#ยวกบประชาธปไตยและสถาบนในระบอบ

ประชาธปไตยในประเทศไทย การสารวจป 2553 เปนการยอนกลบไปทบทวนประเดนแกน

หลกซ# งการสารวจเม#อป 2552 มงหาคาตอบ และคร� งน� ยงไดเพ#มชดคาถามท#เก#ยวของกบ

เหตการณทางการเมองเม#อเดอนเมษายน-พฤษภาคม 2553 ท#ผานมาดวย

นอกจากจะชวยในการกาหนดยทธศาสตรการดาเนนโครงการในประเทศของมลนธฯ

แลว เปาหมายสาคญของการสารวจ คอ เพ#อใหขอมลแกนกกฎหมาย เจาหนาท#รฐ ผนาทาง

การเมอง นกวชาการ องคกรภาคประชาสงคม ส#อมวลชน ประชาคมองคกรระหวางประเทศ

ผมสวนไดสวนเสย และผสงเกตการณ เก#ยวกบความคดเหนของประชาชนท#วไปซ# งมภมหลง

หลากหลาย ในประเดนสภาวการณดานการปกครอง บรรยากาศทางการเมอง และวาระ

สาคญในการพฒนาประเทศ รายงานน�แบงออกเปนหวขอตางๆ ไดแก อารมณความรสกของ

คนในชาต ประชาธปไตยในประเทศไทย คานยมแบบประชาธปไตย ความอดทนทาง

การเมองและเสรภาพในการแสดงออก กระบวนการทางการเมอง ความเช#อม#นของ

ประชาชนตอความซ#อตรงและความเปนกลางทางการเมองของสถาบนในระบอบ

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

ประชาธปไตย อทธพลของการเมองระหวางข�วส ความขดแยงทางการเมองและความม#นคง

ทางเลอกในการปรองดองทางการเมอง และการแบงแยกข�วในการเมองไทย

ต�งแตเร#มมการเคล#อนไหวของกลมเส�อเหลองและกลมเส�อแดง ผสงเกตการณและผ

วพากษวจารณหลายฝายตางกยนยนวาประเทศไทยถกแบงเปนสองข�วท#แตกแยกกนอยาง

ชดเจน กลาวอยางงาย คอ มมมองเหลาน�บอกวาสหน# งเคล#อนไหวเพ#อทาทกวถทางท#จาเปน

เพ#อไมใหอดตนายกนายกรฐมนตรทกษณ ชนวตร กลบมาครองอานาจได ในขณะท#อกส

หน# งกพยายามอยางหนกหนวงพอกนท#จะทาใหเขาไดรบการนรโทษกรรมและกลบมารบ

ตาแหนงอกคร� ง หรอสหน# งไดรบการสนบสนนจากชนช�นปกครองกลมด�งเดม ในขณะท#อก

สหน#งไดรบการสนบสนนจากมวลชนคนดอยโอกาสในชนบท และบางทศนะเหนวาสหน#ง

มงม#นท#จะขดขวางความกาวหนาของประชาธปไตยเพ#อใหแนใจไดวากลมอานาจชนช�นนาจะ

ดารงอยตอไปได ขณะท#อกสหน#งตอสเพ#อใหไดมาซ# งความจรง ความยตธรรม และ

ประชาธปไตย การสารวจป 2553 เปนโอกาสอนดสาหรบการตรวจสอบวาประเทศไทยม

ความแตกแยกทางการเมองมากนอยเพยงใด ขอมลท#ไดมาจะสนบสนนขอถกเถยงท#วา

สงคมไทยถกแบงตามข�วสหรอไม จากคาตอบของผตอบแบบสอบถาม มมมองของผท#สนใจ

ทางการเมองกบผท#ยดม#นกบกลมเส�อเหลองหรอกลมเส�อแดง มความแตกตางกนมากนอย

เพยงใด หากมความแตกตางกน มมมองของพวกเขาเปนภาพสะทอนของสงคมไทยท#มการ

แบงข�วกนไดหรอไมเพยงใด การวเคราะหคาตอบของประชาชนตอชดคาถามอนหลากหลาย

ในการสารวจระดบประเทศคร� งน� อาจชวยใหคาตอบเชงลกในประเดนเร#องการแบงข�วสใน

สงคมไทยได

การสารวจระดบประเทศป 2553 เปนงานลาดบลาสดของชดการประเมนความคดเหน

ดานประชาธปไตยท#ดาเนนการโดยมลนธเอเชย เร#มดวยการสารวจการศกษาของผมสทธ

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

เลอกต�งในประเทศอนโดนเซยในป 2542 หลงจากน�น มลนธฯ ดาเนนการสารวจความ

คดเหนของสาธารณชนอกหลายคร� ง และทาการสารวจเพ#มเตมในประเทศอนโดนเซย ตาม

ดวยการสารวจในประเทศอฟกานสถาน บงคลาเทศ กมพชา ตมอรตะวนออก และประเทศ

อ#นๆ อกหลายประเทศ รายงานผลสารวจเหลาน�สามารถอานไดท#

http://www.asiafoundation.org/publications/surveys.html

การสารวจระดบประเทศน� เปนผลผลตของความพยายามอยางย#งยวดของคณะทางาน

ซ# งหมายรวมถงท�งองคกรภาคในประเทศและเจาหนาท#ของมลนธเอเชย ภายใตการกากบดแล

ของคณคม แมคเควย ผแทนมลนธเอเชยประจาประเทศไทย

การสารวจดาเนนการโดยไดรบการสนบสนนทางเทคนคจากบรษท MIAdvisory ซ# ง

เปนบรษทสารวจวจยช�นนาของไทย ขอขอบคณ ดร.สนจย อนมานราชธน และคณะ ซ# ง

ประกอบดวยคณอจฉรนนท ลละหต คณพรชนย วงษทองสข และคณฟลปส ฮวจ สาหรบ

ความชวยเหลอดานเทคนคอยางดเย#ยม และขอขอบคณคณทม ไมสเบอรเกอร ในฐานะ

หวหนาคณะออกแบบชดคาถาม ขอขอบคณเปนพเศษสาหรบดร. เจมส ไคลน ซ# งเพ#งพน

วาระจากการดารงตาแหนงผแทนมลนธเอเชยในประเทศไทยเปนเวลายาวนาน 15 ปเม#อไม

นานน� สาหรบความชวยเหลอในการเปนหวหนาคณะวเคราะหผลสารวจและเปนผเขยน

รายงานหลก และขอขอบคณคณคม แมคเควย คณทม ไมสเบอรเกอร คณยพา ภสาหส คณ

เรองรว พชยกล คณซาราห รน# คณอลน ซม และคณพอลลน ทวด� ในฐานะคณะ

บรรณาธการของมลนธเอเชยและเปนผรวมกนตรวจทานตนฉบบ

มลนธฯรสกขอบคณเปนอยางย#งสาหรบ ดร. จตรงค บณยรตนสนทร และคณดสต ด

ประวต ในการแปลรายงานเปนภาษาไทย โดยไดรบความชวยเหลอจากคณจฬารตน ดารงวถ

ธรรม คณสนต นลแดง และคณสพรรณการ ตนตวรมานนท ขอขอบคณคณอมพกา

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

สายบวใยและคณพทยา ศศวจนไพสฐ ท#อนญาตใหใชภาพถายซ# งปรากฏอยในหนาปกของ

รายงาน ขอขอบคณคณอาภาพร วนจกลชยและคณแนนซ# เคลล# สาหรบการออกแบบปก

รายงาน และขอขอบคณบรษท Bleho Media สาหรบการออกแบบและผลตรายงาน และ

ขอขอบคณโรงพมพ S.Asia สาหรบการจดพมพ

เราหวงเปนอยางย#งวาขอคนพบจากการสารวจน� จะเปนประโยชนสาหรบผท#ตองการ

แสวงหาความรความเขาใจท#ดย#งข�นเก#ยวกบสภาวการณปจจบนดานประชาธปไตยและการ

ปกครองของไทย และหวงวารายงานฉบบน�จะมสวนชวยใหกระบวนการเสวนาและการ

ปรองดองทางการเมองเปนไปตามความคาดหวงและเจตนารมณของคนไทยท�งประเทศ และ

เรายนดรบฟงขอวพากษวจารณจากผอานทกทาน

มลนธเอเชย

มนาคม 2554

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

สารบญ

สรปเพ#อผบรหาร .................................................................................................................. 13

บทนา ................................................................................................................................... 22

1 อารมณความรสกของคนในชาต .................................................................................... 26

1.1 การแบงข�วสเส�อเหลอง/เส�อแดง .................................................................................. 27

1.2 ทศทางของประเทศ ..................................................................................................... 30

1.3 ทศทางของประเทศ ..................................................................................................... 31

1.4 ทศทางของประเทศ ..................................................................................................... 33

1.5 ปญหาใหญท#สดท#ประเทศไทยเผชญอย ...................................................................... 34

1.6 ปญหาใหญท#สดในทองถ#น ......................................................................................... 35

1.7 แนวโนมในอนาคต ..................................................................................................... 38

1.8 สถานะทางเศรษฐกจ ................................................................................................... 40

1.9 ความพงพอใจตอรฐบาล ............................................................................................. 42

2 ประชาธปไตยในประเทศไทย ........................................................................................ 44

2.1 ความเขาใจเร#องประชาธปไตย .................................................................................... 45

2.2 การสนบสนนประชาธปไตย ....................................................................................... 48

2.3 การประนประนอมกบเสยงสวนนอย ......................................................................... 49

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

2.4 ความเปนชาต ............................................................................................................. 51

2.5 การสนบสนนอานาจนยม ........................................................................................... 52

2.6 ความพงพอใจตอประชาธปไตยในประเทศไทย .......................................................... 54

2.7 ความเปนประชาธปไตยของประเทศไทย .................................................................... 56

3 คานยมแบบประชาธปไตย ............................................................................................. 58

3. 1 ความอดทนทางการเมอง ............................................................................................ 59

3.2 เสรภาพในการแสดงความคดเหน ............................................................................... 61

3.3 การดารงอยของโครงสรางสงคมแบบด�งเดม ............................................................... 64

3.4 ความไววางใจในสงคม .............................................................................................. 66

3.5 ความไววางใจตอเพ#อนบาน ........................................................................................ 67

4 กระบวนการทางการเมอง .............................................................................................. 68

4.1 ความสนใจการเมอง .................................................................................................... 69

4.2 การพดคยเร#องการเมอง ............................................................................................... 72

4.3 การชมนมทางการเมอง ............................................................................................... 73

4.4 ความแปลกแยกทางการเมอง ...................................................................................... 75

4.5 พลงขบเคล#อนทางการเมอง ......................................................................................... 76

5 สถาบนในระบอบประชาธปไตย ................................................................................... 78

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

5.1 ความซ#อตรงของหนวยงาน ......................................................................................... 79

5.2 การวางตวเปนกลางของหนวยงาน .............................................................................. 87

6 การเมองระหวางข�วส ..................................................................................................... 90

6.1 การสงกดกลมเส�อส .................................................................................................... 91

6.2 วตถประสงคของกลมคนเส�อเหลอง ............................................................................ 92

6.3 วตถประสงคของกลมคนเส�อแดง ................................................................................ 93

6.4 ผลกระทบของการสงกดกลมสตอการเลอกผแทน ...................................................... 94

6.5 การชมนมทางการเมอง ............................................................................................... 94

6.6 การส#งหามไมใหมการชมนมใหญทางการเมอง .......................................................... 95

6.7 การใชกาลงสลายการชมนม ........................................................................................ 97

6.8 ความรบผดชอบตอการเสยชวตในเหตการณชมนม ................................................... 98

6.9 การมองเชงบวกตอการชมนม ................................................................................... 100

6.10 ความเปนไปไดท#จะเกดความรนแรงข�นอก ............................................................. 102

7 ความขดแยงและความม#นคงทางการเมอง .................................................................... 103

7.1 การแบงข�วทางการเมองในประเทศไทย ................................................................... 104

7.2 สองมาตรฐาน .......................................................................................................... 105

7.3 บทบาทของกองทพ ................................................................................................. 108

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

7.4 ขนาดของกองทพ ..................................................................................................... 109

7.5 บทบาทกองทพกบการรกษาความความม#นคงปลอดภยระหวางมการชมนม ............ 110

7.6 สถานการณความปลอดภยโดยท#วไป ....................................................................... 111

7.7 สถานการณความปลอดภยสวนบคคล ...................................................................... 113

7.8 สาเหตของความวตกกงวล ....................................................................................... 114

8 ทางเลอกเพ#อการปรองดอง .......................................................................................... 116

8.1 การเลอกต�งเพ#อแกปญหาความขดแยง...................................................................... 117

8.2 การเล#อนการเลอกต�งเพ#อลดความขดแยง ................................................................. 118

8.3 เวลาท#เหมาะสมตอการเลอกต�ง ................................................................................ 119

8.4 การเลอกต�งท#อสระและยตธรรม .............................................................................. 120

8.5 ผสงเกตการณการเลอกต�งท#เปนกลางเพ#อสงเสรมการเลอกต�งท#อสระและยตธรรม .. 121

8.6 สญชาตของผสงเกตการณการเลอกต�ง ..................................................................... 122

8.7 การแกไขรฐธรรมนญเพ#อแกปญหาความขดแยงทางการเมอง .................................. 123

8.8 จะแกไขรฐธรรมนญแบบไหนอยางไร ..................................................................... 125

8.9 ความรของผมสทธเลอกต�งเร#องความแตกตางระหวางรฐธรรมนญฉบบป 2540 กบป

2550................................................................................................................................ 127

8.10 การนรโทษกรรมใหกบนกการเมองท#มความผด ..................................................... 129

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

8.11 การนรโทษกรรมใหกบคณะรฐประหาร ................................................................. 130

8.12 การดาเนนคดเอาผดกบทหารท#สลายการชมนม....................................................... 131

8.13 การดาเนนคดขอหากอการรายกบกลมเส�อแดง ........................................................ 132

8.14 การดาเนนคดขอหากอการรายกบกลมเส�อเหลอง .................................................... 133

8.15 การคนสถานะทางการเมองใหกบนกการเมองท#ศาลส#งเพกถอนสทธ...................... 134

8.16 การกระจายอานาจเพ#อลดความขดแยงระหวางคนในเมองและคนในชนบท .......... 135

8.17 การกระจายอานาจเพ#อลดความขดแยงระหวางกลมเส�อเหลองและเส�อแดง ............ 136

8.18 การกระจายอานาจเพ#อลดความขดแยงในภาคใต .................................................... 137

8.19 บทบาทของประชาคมระหวางประเทศในการชวยลดความขดแยง ......................... 138

8.20 การยอมรบความชวยเหลอจากตางประเทศ ............................................................ 139

9 การแบงข�วทางการเมองของไทย ................................................................................. 140

9.1 เอกภาพในความหลากหลาย ...................................................................................... 143

9.2 หลกเสยงขางมากกบการประนประนอม ................................................................... 145

9.3 ปฏกรยาตอการปกครองแบบอานาจนยม .................................................................. 146

9.4 ปฏกรยาตอการปกครองโดยกลมชนช�นนา ............................................................... 149

9.5 ความรบรระดบบคคลเก#ยวกบประชาธปไตยไทย ..................................................... 150

9.6 ประเดนทางการเมอง ................................................................................................ 156

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

9.7 เสรภาพในการแสดงความคดเหน ............................................................................. 161

9.8 เสรภาพในการชมนม ................................................................................................ 166

9.9 การเลอกต�ง ............................................................................................................... 172

9.10 การแกไขรฐธรรมนญ ............................................................................................. 174

9.11 การกระจายอานาจการปกครอง ............................................................................... 176

9.12 สรปผลการวเคราะหขอมลเร#องการแบงข�วทางการเมอง ......................................... 177

ภาคผนวก ก -- ตารางการรบส#อ ....................................................................................... 184

ภาคผนวก ข -- ระเบยบวธการสารวจ ............................................................................... 190

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

13

สรปเพ*อผบรหาร อารมณความรสกของคนในชาต

ผลการสารวจจากตวอยางประชากรท�งประเทศช�ใหเหนวาคนไทยไมไดแตกแยกทางการเมองเปนสองข�วส อยางท#ส#อมวลชน นกการเมอง ผสนบสนนกลมเส�อส และประชาชนไทยอกมากมกจะทาใหเขาใจเชนน�น มผตอบแบบสอบถามเพยงรอยละ 12 ท#แสดงตนวาเปนเส�อเหลองหรอเส�อแดงโดยเปดเผย (ในท#น�และตอจากน� จะใชคาวา “เส�อเหลองเตมตว” หรอ “เส�อแดงเตมตว”) โดยท#อกรอยละ 12 ระบวา คอนขางเอนเอยง ไปทางกลมสใดสหน#ง (ในท#น� และตอจากน�จะใชคาวา “เอนเอยงไปทางเส�อเหลอง” หรอ “เอนเอยงไปทางเส�อแดง”) เสยงขางมากของประชากร (รอยละ 76) ระบวาไมสงกดกลมสใด

โดยภาพรวม คนไทยมทศนคตทางลบนอยลงกวาท#แสดงออกในป 2552 ซ# งรอยละ 58 ระบวาประเทศกาลงเดนไปในทศทางท#ไมถกตอง1 แตการสารวจป 2553 ผท#มทศนคตดงกลาวลดลงเหลอรอยละ 54 โดยเกนคร# งเลกนอย (รอยละ 51) เช#อม#นวาสถานการณบานเมองนาจะดข�นในปหนา ขณะท#ความเหนรอยละ 60 จากการสารวจป 2552 เหนวาปญหาใหญท#สดท#ประเทศเผชญอยเวลาน�น คอปญหาเศรษฐกจท#ย #าแย แตสาหรบป 2553 ความเหนอยางเดยวกนลดต#าลงอยางมนยสาคญ คอเหลอเพยงรอยละ 35 เทาน�น ตวเลขน� นาจะเปนภาพสะทอนจากขอเทจจรงท#วา ในป 2552 มผตอบเพยงหน# งในสาม (รอยละ 33) ท#เหนวาสถานะทางเศรษฐกจของตนเองในรอบสองปดข�นหรอไมเปล#ยนแปลง เทยบกบผลสารวจป 2553 ท#มถงรอยละ 59 ประเดนความขดแยงทางการเมองถกเล#อนข�นมาเปนปญหาสาคญท#สดอนดบแรกโดยมจานวนคาตอบรอยละ 42 ซ# งเพ#มข�นจากรอยละ 24 ในป 2552

1 ขอมลน�และอ#นๆ ท#อางถงความคดเหนจากผลสารวจป 2552 นามาจากผลการสารวจความคดเหนของประชาชนท#วประเทศคร� งแรกท#มลนธเอเชยดาเนนการจดทาและพมพเผยแพรภายใตช#อ – การปฏรปรฐธรรมนญและประชาธปไตยของประเทศไทย: การสารวจความคดเหนพลเมองไทยระดบประเทศ (มลนธเอเชย 2552)

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

14

ประชาธปไตยในประเทศไทย

ผลสารวจท�งของป 2552 และ 2553 พบวาผตอบแบบสารวจเกอบคร# ง (รอยละ 48 ของป 2552 และรอยละ 49 ของป 2553) อธบายความหมายของประชาธปไตยในแงสทธและเสรภาพ โดยท#อกหน#งในสาม (รอยละ 36 ในป 2552 และรอยละ 34 ในป 2553) อธบายในแงของการเลอกต�ง อยางไรกตาม เม#อเปรยบเทยบกบผลสารวจป 2552 ปน�พลเมองไทยมทศนคตมมมองท#แตกตางกนเก#ยวกบสทธและเสรภาพกลาวคอหน#งในสาม (รอยละ 35) อธบายประชาธปไตยในแงของเสรภาพในการพดหรอแสดงความคดเหน ขณะท#ป 2552 มจานวนเพยงรอยละ 12 ขณะเดยวกนในป 2552 มผตอบแบบสอบถามท#เนนประเดนสทธท#เทาเทยมกน รอยละ 20 และเสรภาพในการแสดงออก รอยละ 16 เปรยบเทยบกบผลสารวจป 2553 ท#มผตอบเชนน�นลดลงเหลอเพยงรอยละ 3 และรอยละ 11 ตามลาดบ ผลสารวจป 2553 ช� ใหเหนอกคร� งวาเสยงขางมากอยางทวมทน (รอยละ 93) ยงเหนวาประชาธปไตยคอรปแบบของรฐบาลท#ดท#สด อยางไรกตาม นาสงเกตวาจานวนพลเมองท#ระบวาเหนดวย มากท+สด วาประชาธปไตยคอระบอบการปกครองท#ดท#สด ลดลงจากมากกวาสองในสาม (รอยละ 69) ในป 2552 เหลอต#ากวาคร# ง (รอยละ 47) ในป 2553 แตถงอยางไร คนไทยเกอบเจดในสบคนกยงคงพอใจกบประชาธปไตยแบบท#กาลงเปนอยในประเทศไทย และความคดเหนของผตอบแบบสอบถามระหวางป 2552 และ 2553 ในประเดนความเปนประชาธปไตยของไทยยงคงไมเปล#ยนแปลง โดยท#จานวนต#ากวาสองในสามเลกนอย (รอยละ 64) ของผตอบในป 2553 ลงความเหนวาประเทศไทยมความเปนประชาธปไตย มาก หรอ คอนขางมาก

ไมพบการเปล#ยนแปลงเชนกนสาหรบเสยงสวนใหญของประเทศ (รอยละ 97) ท#เหนวา ถงแมคนไทยจะมความแตกตางกน แตกรวมตวกนไดเพราะมคานยมความเช#อหลายประการเชนเดยวกน จานวนผเตมใจจะประนประนอมกบเสยงขางนอย (รอยละ 54) กไมเปล#ยนแปลงอยางมนยสาคญ แตท#เพ#มสงข�นอยางมนยสาคญคอจานวนผไมยอมรบผนาท#เขมแขงซ# งไมไดมาจากการเลอกต�งในกรณท#ประชาธปไตยดจะไมไดผลในการแกปญหา โดยเพ#มข�นจากรอยละ 68 เปนรอยละ 76 ในป 2553

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

15

คานยมแบบประชาธปไตย

ผลสารวจตอประเดนความอดทนทางการเมองจากป 2552 ถง 2553 ยงคงไมเปล#ยนแปลง ผตอบคาถามเสยงขางมาก (รอยละ 79) ยงคงมระดบความอดทนสงเชนเดม คนไทยสวนใหญไมยอมใหความแตกตางทางการเมองไมวาการสงกดพรรคหรอสงกดกลมสท#ตนไมเหนดวยมาเปนปจจยทาลายมตรภาพระหวางกน มเพยงเสยงขางนอยจานวนรอยละ 6 ท#ระบวาจะเลกคบเพ#อนดวยสาเหตท#เขาขางพรรคการเมองท#ตนไมชอบ และอกเพยงรอยละ 7 ท#จะตดสมพนธกบเพ#อนดวยเหตผลของการเขารวมกลมเส�อสท#ตนไมเหนดวย

ผตอบแบบสารวจท#เช#อวาประชาชนในเขตท#ตนพกอาศยอย มอสระท#จะแสดงความคดเหนทางการเมองไดอยางเสร มจานวนเพ#มข�นอยางมนยสาคญ จากรอยละ 80 ในป 2552 เพ#มเปนรอยละ 91 ในป 2553 ขณะเดยวกน ตอประเดนเร#องการควบคมตรวจสอบส#อ กลบมความเหนแตกตางกนเปนสองฝาย ผตอบรอยละ 48 ระบวาการปลอยใหทกคนไดออกความเหนอยางอสระสาคญกวา ในขณะท#อกรอยละ 46 ระบวาการควบคมตรวจสอบส#อบางคร� งกจาเปน เพ#อชวยสงเสรมความสงบและเสถยรภาพในสงคม เม#อใหระบวาโดยประสบการณตรงเก#ยวกบส#อท#เคยใชในรอบปท#ผานมา มหรอไมวาถกตรวจสอบควบคม ไมวาจะเปนส#อหนงสอพมพ นตยสาร สถานวทย รายการโทรทศน หรอแมแตเวบไซตท#เคยใช ปรากฏวาคาตอบจากพลเมองแตกออกเปนสองฝายเทากน (รอยละ 46) ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ (รอยละ 59%) ท�งจากเขตเมองและเขตชนบทเช#อวารฐบาลดท#สดคอรฐบาลท#มตวแทนหลากหลายจากทกภาคสวนของสงคมมากกวารฐบาลของผนาท#มเฉพาะผท#มการศกษาดท#สด อยางไรกตามเสยงขางมากอยางมนยสาคญ (รอยละ 75) เช#อวาผท#ม#งค#งและมการศกษาสง มภาระหนาท#ตองปกปองดแลและช�นาผดอยโอกาสและขาดการศกษา

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

16

กระบวนการทางการเมอง

ความสนใจทางการเมองของคนไทยลดลงจากรอยละ 71 ในป 2552 เหลอรอยละ 66 ในป 2553 แตกยงนบวาสงกวาประชาชนในประเทศใกลเคยงในภมภาคอยางมนยสาคญ ไมวาจะเปนอนโดนเซย (รอยละ 28 ในป 2546) กมพชา (รอยละ 55 ในป 2546) และมองโกเลย (รอยละ 46 ในป 2552) อยางไรกตาม ผตอบแบบสารวจท#มอายอยในเกณฑผมสทธเลอกต�งเพยงรอยละ 6 ท#ระบวาเคยเขารวมประชมทางการเมองในรอบสองปท#ผานมา ในเวลาเดยวกน ผตอบแบบสารวจท#เช#ออยางหนกแนนหรอคอนขางเช#อวารฐบาลไมสนใจความคดเหนของประชาชนมากนก มจานวนเพ#มข�นเลกนอย จากรอยละ 55 ในป 2552 เปนรอยละ 58 ในป 2553 แตถงแมวาจานวนผมความรสกแปลกแยกทางการเมองจะเพ#มข�น จานวนอกหน#งในส# (รอยละ 25) ของผตอบแบบสารวจในป 2553 ยงเช#อวาความคดเหนของพวกเขามอทธพลมากหรอมอทธพลบางตอการตดสนใจของรฐบาล โดยเพ#มข�นจากรอยละ 18 จากการสารวจป 2552

สถาบนในระบอบประชาธปไตย

ศาลยตธรรมยงคงเปนเพยงสถาบนเดยวท#ไดรบคะแนนความซ#อตรง สงถงสงมาก มากกวารอยละ 50 เชนเดยวกบผลสารวจป 2552 อยางไรกตาม คะแนนในปน�ลดลง จากรอยละ 64 ในป 2552 เหลอรอยละ 59 ในป 2553 (ลดลงรอยละ 5) สาหรบสถาบนตารวจ ระดบความนาเช#อถอยงคงต#าเชนเดมไมเปล#ยนแปลงท#รอยละ 17 ตอเน#องท�งสองป ในป 2553 รฐบาลไดต�งคณะกรรมการอสระตรวจสอบและคนหาความจรงเพ#อการปรองดองแหงชาต (คอป.) เพ#อสอบสวนหาขอเทจจรงจากเหตการณความรนแรงท#เกดข�นในรอบสองปท#ผานมา และใหขอเสนอแนะตอรฐบาลเก#ยวกบแนวทางการสงเสรมการปรองดองสมานฉนททางการเมองของประเทศ ปรากฏวาจานวนของผตอบแบบสอบถามท#ใหคะแนนความซ#อตรง สง แกคณะกรรมการน� มเพยงรอยละ 28 แตเสยงขางมากท#เหลอ (รอยละ 58) แสดงความวตกใน

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

17

ความซ#อตรงของคณะกรรมการ โดยท#อกรอยละ 14 ไมสามารถใหความเหนได และรอยละ 61 ใหระดบความไววางใจคณะกรรมการชดน� มาก หรอใหความไววางใจ บาง

ในประเดนความเปนกลางและไมมอคต ศาลยตธรรมยงคงเปนสถาบนเดยวเชนกนท#ประชาชนเกนกวารอยละ 50 ใหคะแนนในแงบวกมากท#สด โดยรอยละ 63 เหนวาโดยท#วไป ศาลเปนสถาบนท#เปนกลางและไมมอคต กองทพไดคะแนนมาเปนอนดบสองตอจากศาลอกเชนเดม แมวาเสยงขางมาก (รอยละ 56) เช#อวากองทพมความลาเอยง เปนบางคร/ง หรอ บอยคร/ง สถาบนตารวจไดคะแนนต#าสดในการจดลาดบความเปนกลางของหนวยงาน โดยผตอบแบบสอบถามถงรอยละ 81 เช#อวาตารวจมความลาเอยงเปนบางคร� งหรอสม#าเสมอ

การเมองระหวางข4วส

ดงท#ไดกลาวมาแลว มผตอบแบบสารวจนอยกวาหน# งในส# (รอยละ 24) ท#สงกดกลมเส�อส โดยแยกเปน เส�อเหลองรอยละ 10 และเส�อแดง รอยละ 14 เม#อถามถงจดประสงคหลกของขบวนการกลมคนเส�อเหลอง ไมพบความเขาใจท#เปนเอกฉนทจากประชาชนท#วไป รอยละ 22 ระบวาไมทราบวตถประสงคหลกของกลมคนเส�อเหลอง ขณะท#จานวนท#เหลอเขาใจตางกนออกไป บางกเขาใจวาเพ#อตอตานอดตนายกฯ ทกษณ ชนวตร (รอยละ 21) บางวามแรงจงใจท#จะหาผลประโยชนทางการเมองสวนตวใหกบบางคน (รอยละ 14) บางกมองไปท#การตอสเพ#อใหไดมาซ# งประชาธปไตย (รอยละ 11) หรอเพ#อจดต�งรฐบาลใหม (รอยละ 8) ความเหนเก#ยวกบจดประสงคหลกของกลมคนเส�อแดงกไมชดเจนเชนเดยวกน ผตอบแบบสอบถามมความเขาใจตางกนไปหลายประการ เชน เพ#อพยายามสนบสนนใหมการต�งรฐบาลใหม (รอยละ 26) เพ#อปกปองอดตนายกฯ ทกษณ (รอยละ 19) หรอเพ#อสงเสรมประชาธปไตย (รอยละ 15) กลมท#ระบวาไมทราบจดประสงคหลกของคนเส�อแดงมอยรอยละ 14

ตอคาถามท#วาในการเลอกต�งคราวหนาจะพจารณาเลอกผสมครท#สงกดกลมสใดสหน# งหรอไม มเพยงรอยละ 4 ท#จะพจารณาเลอกผสมครจากการสงกดกลมเส�อส ผตอบเสยงขางมากอยางม

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

18

นยสาคญ (รอยละ 88) ตอบวาจะพจารณาเลอกผสมครท#สงกดพรรคการเมองมากกวา โดยรอยละ 8 ยงตดสนใจไมได

มผตอบแบบสอบถามสวนนอยเพยงรอยละ 2 เทาน�นท#ระบวาเคยมสวนรวมในการชมนมทางการเมองในรอบสองปท#ผานมา เม#อถามความเหนเก#ยวกบการชมนมหลายคร� งท#เกดข�นในรอบส#ปท#ผานมา ผตอบเสยงขางมากสองในสาม (รอยละ 66) สะทอนวาควรส#งหามไมใหมการจดชมนมประทวงขนาดใหญ มกลมตวอยางยอยเพยงกลมเดยวคอคนเส�อแดง ท#เสยงสวนใหญ (รอยละ 54) เหนวาควรยอมใหมการชมนมประทวงขนาดใหญได ในประเดนการใชกาลงสลายการชมนมเม#อเดอนพฤษภาคม 2553 มเสยงเกนคร# ง (รอยละ 58) เช#อวาการใชกาลงเปนส#งท#ไมถกตอง โดยหน# งในสาม (รอยละ 33) สนบสนนการใชกาลง และรอยละ 10 ระบวาไมทราบ เม#อใหประเมนวาฝายไหนควรรบผดชอบตอการเสยชวตท#เกดข�นระหวางการชมนม ไมพบคาตอบท#เปนฉนทามต กวาหน# งในสาม (รอยละ 37) โทษฝายรฐบาล สวนอกรอยละ 40 โทษฝายผชมนม และรอยละ 4 โทษท�งสองฝาย อยางไรกตาม มประชากรจานวนท#ถอไดวามนยสาคญ (รอยละ 19) ท#ไมขอใหความเหนในประเดนน� เสยงขางมากอยางเดนชด (รอยละ 82) เช#อวายงจะมความรนแรงท#เปนผลมาจากความขดแยงทางการเมองเกดข�นอกในปหนา (2554)

ความขดแยงและความม*นคงทางการเมอง

เสยงขางมากของผตอบแบบสอบถาม (รอยละ 52) มความเขาใจวาการแบงฝายหรอแยกข�วในสงคมปจจบนมพ�นฐานมาจากอดมการณและแนวคดทางการเมองท#ตรงขามกน ความเหนเพยงรอยละ 18 ในระดบประเทศพดถงสาเหตพ�นฐานของการแบงฝายวามาจากปญหาทางเศรษฐกจ และจานวนนอยกวาน�น (รอยละ 9) คดวามาจากความขดแยงระหวางเมองกบชนบท ผตอบรอยละ 67 แสดงความวตกเก#ยวกบการใชสองมาตรฐาน

ผลสารวจป 2553 เสยงขางมาก (รอยละ 63) ยงคงเหนวากองทพเปนสถาบนสาคญตอการปกปองและชวยใหเกดเสถยรภาพในประเทศ เกอบสองในสาม (รอยละ 64) ยงคงเช#อวา

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

19

กองทพไทยมขนาดพอเหมาะดแลว แมวาความเหนน�จะลดลงเลกนอยจากเดมรอยละ 69 ในป 2552 ความเหนสวนใหญเกนคร# งเลกนอย (รอยละ 52) เช#อเชนกนวากองทพควรมบทบาทสาคญอนดบแรกในการควบคมความม#นคงระหวางการชมนม โดยท#หน#งในสาม (รอยละ 38) เหนวาควรเปนหนาท#ของตารวจ นอยกวาหน#งในส#ของผตอบแบบสารวจระบวารสกกลวเม#อตองมปฏสมพนธกบตารวจ (รอยละ 24) หรอกบทหาร (รอยละ 23) ขณะท#เสยงขางมากของผตอบแบบสารวจ (รอยละ 59) รสกกลวมาก (รอยละ 20) หรอ คอนขางกลว (รอยละ 39) ท#จะวพากษวจารณกลมเส�อแดง จานวนใกลเคยงกน (รอยละ 58) แสดงความเกรงกลวในการวพากษวจารณท�งกลมเส�อเหลองและรฐบาล

ทางเลอกเพ*อการปรองดอง

เสยงขางมากอยางมนยสาคญ (รอยละ 79) เช#อวากระบวนการปรองดองควรเร#มดาเนนการเพ#อลดความขดแยงกอนจะจดใหมการเลอกต�ง เม#อไดรบคาถามวาควรมการแกไขรฐธรรมนญและปฏรปการเลอกต�งกอนมการเลอกต�งหรอไม ผตอบแบบสารวจมความเหนไมตรงกน หน# งในส# (รอยละ 26) ตองการใหมการเลอกต�งโดยเรวท#สดเทาท#จะทาได ขณะท#รอยละ 29 ตองการใหรอจนกวาการปฏรปจะผานไปกอน และอกรอยละ 40 อยากใหรอจนกวารฐบาลอยจนครบวาระตามรฐธรรมนญ

ความเหนขางมากเกนคร# งเลกนอย (รอยละ 52) เหนวาการเลอกต�งจะอสระและยตธรรม ขณะท#รอยละ 39 ไมเหนดวย และรอยละ 9 ตอบวาไมทราบ ในประเดนเก#ยวกบผ สงเกตการณการเลอกต�ง เสยงสวนใหญอยางเดนชด (รอยละ 69) มความเช#อม#น เพ+มข/นอยางมาก (15%) หรอ เพ+มข/นเลกนอย (54%) วาการเลอกต�งจะบรสทธq ยตธรรมถามผสงเกตการณการเลอกต�ง ไมวาจะมาจากตางประเทศหรอเปนคนไทยท#ไมฝกใฝฝายใด มารวมเฝาดการเลอกต�งอยดวย และจานวนกวาคร# ง (รอยละ 55) ระบวาอยากใหผสงเกตการณเปนคนไทยมากกวาตางชาต โดยท#หน#งในสาม (รอยละ 37) ยอมรบไดไมวาผสงเกตการณจะเปนคนตางชาตหรอคนไทย

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

20

ประเดนการแกไขรฐธรรมนญ ผตอบคร# งหน#ง (รอยละ 51) ไมคดวาการแกไขรฐธรรมนญจะชวยแกปญหาความขดแยงทางการเมองท#กาลงดาเนนอยได และย#งมความเหนแตกตางกนชดเจนย#งข�นตอคาถามท#วา ควรแกไขรฐธรรมนญอยางไร จานวนเกนหน# งในส#เลกนอย (รอยละ 27) ตองการใหใชรฐธรรมนญฉบบปจจบนตอไปโดยไมตองแกไข ขณะท#รอยละ 14 อยากใหนารฐธรรมนญฉบบป 2540 กลบมาใชใหม แตท#มนยสาคญย#งกวา คอจานวนผตอบแบบสารวจถงรอยละ 40 ไมรวาควรทาอยางไร โดยท#รอยละ 23 ระบวาไมทราบความแตกตางระหวางรฐธรรมนญท�งสองฉบบ สวนอกรอยละ 17 ไมตองการออกความเหนหรอไมทราบ

เม#อเปรยบเทยบผลสารวจป 2552 กบ ป 2553 พบจานวนรอยละของผตอบแบบสอบถามท#ลดลงจากรอยละ 69 เหลอรอยละ 62 ตอคาตอบท#เหนวาไมสมควรนรโทษกรรมใหกบนกการเมองท#ถกศาลพพากษาวามความผด เชนเดยวกบจานวนผตอบท#ไมเตมใจจะนรโทษกรรมใหกบคณะรฐประหารเม#อป 2549 ซ# งลดจากรอยละ 57 เปนรอยละ 51 อยางไรกตาม ประชากรกลมตวอยางสวนใหญดจะมทศนคตผอนปรนใหกบการฟองรองดาเนนคดกบทหารท#ปราบปรามผชมนมในป 2553 โดยรอยละ 52 เหนวาไมควรฟองดาเนนคดกบเจาหนาท#ทหาร มเพยงหน# งในสาม (รอยละ 37%) ท#ระบวาควรเอาผด และรอยละ 11 ไมแนใจ ผตอบแบบสอบถามท#วประเทศมความเหนไมตรงกนในประเดนการดาเนนคดดวยขอหากอการรายกบกลมเส�อแดง โดยรอยละ 48 เหนวาควรยตขอกลาวหา และรอยละ 44 ใหคงขอกลาวหาตามเดม อยางไรกตามผตอบแบบสารวจมทศนคตท#ดจะผอนปรนมากกวาเลกนอยกบกลมคนเส�อเหลอง โดยรอยละ 50 เหนวาควรยกเลกขอกลาวหา ประเดนควรคนสถานภาพทางการเมองใหกบนกการเมองท#ถกศาลตดสทธหรอไม เพ#อประโยชนของการปรองดองทางการเมอง กลมตวอยางผตอบการสารวจท#เหนวาไมสมควรคนใหมจานวนมากกวาเลกนอย (รอยละ 50 ตอรอยละ 41)

เสยงขางมากอยางชดเจนรอยละ 61% เช#อวาการกระจายอานาจจะชวยทาใหท�งการบรหารปกครองประเทศดข�นและลดความตงเครยด แมวาความเหนน� จะลดลงจากรอยละ 69 ในป 2552 เสยงขางมากท#ชดเจนเชนกน (รอยละ 62) เช#อวาการกระจายอานาจอาจจะชวยลดความขดแยงระหวางกลมเส�อเหลองกบเส�อแดงได ขณะเดยวกน จานวนผตอบแบบสารวจท#เหนวา

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

21

การกระจายอานาจอาจชวยแกปญหาความขดแยงท#มมายาวนานในสามจงหวดชายแดนภาคใต เพ#มข�นอยางมนยสาคญระหวางผลสารวจป 2552 กบป 2553 (จากรอยละ 48 เปนรอยละ 58)

ความเหนขางมาก (รอยละ 55) เหนวาการยอมรบความชวยเหลอจากประชาคมระหวางประเทศนาจะ (รอยละ 19) หรออาจจะ (รอยละ 36) ชวยแกไขปญหาการเมองไทยท#ถงทางตนได เสยงสวนใหญ (รอยละ 56) ระบดวยวาถาประชาคมระหวางประเทศเสนอใหความชวยเหลอในเร#องน� รฐบาลควรยอมรบขอเสนอ

การแบงข4วทางการเมองของไทย

นอกจากผลการสารวจจะพบขอมลทางสถตท#มากพอตอการสนบสนนขอถกเถยง ท#วามความแตกแยกทางการเมองอยางมนยสาคญระหวางกลมเส�อเหลองและเส�อแดง ขอมลยงช� ใหเหนอกดวยวาภายในแตละกลมเองกมความคดเหนท#หลากหลายอยางมาก หรอมการแบงฝกแบงฝายกนภายในกลมเคล#อนไหวทางการเมองท�งสองกลม

ขอมลไมไดสนบสนนความเหนท#วาสงคมไทยแตกแยกเปนสองข�วส จากการวเคราะหคาถามสาคญ 49 คาถามในการสารวจคร� งน� กลบไดผลสรปวาอนท#จรง (ก) มความเหนจากท�งสองกลมสท#สนบสนนเสยงขางมากของประชากร (23 ประเดน) (ข) ขณะท#ความเหนของกลมหน#งสนบสนนมตของเสยงขางมาก อกกลมหน#งกลบมความเหนคานอยางสดโตง (เส�อเหลองสนบสนนมตเสยงขางมาก 16 ประเดน เส�อแดงสนบสนน 5 ประเดน) และ (ค) ขณะท#คนสวนใหญท#ไมสงกดกลมส (รอยละ 76 ของประชากรท#มสทธเลอกต�ง) ไมมความเหนท#เปนเอกฉนท ฝายเส�อแดง (รอยละ 14) และเส�อเหลอง (รอยละ 10) มความเหนตรงขามกนอยางส�นเชง (5 ประเดน)

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

22

บทนา

ผลการสารวจความคดเหนพลเมองไทยผมสทธเลอกต/งท+วประเทศ ประจาป 2553 ฉบบน� เปนผลงานคร� งท#สองของการสารวจความคดเหนระดบประเทศของมลนธเอเชย (มลนธฯ) การสารวจคร� งแรกท# จดทา ข� นในป 2552 น� น เนนประเดนการปฏรปรฐธรรมนญและประชาธปไตยของประเทศไทย สาหรบการทาสารวจในป 2553 น� ไดกาหนดเปาหมายเพ#อวดอารมณความรสกนกคดของประชากรในกลมอายตางๆ ของผมสทธเลอกต�งท#เปล#ยนแปลงไปจาก ป 2552 มาจนถงเหตการณความรนแรงทางการเมองเม#อตนป 2553

การสารวจความคดเหนของป 2553 คร� งน� มงนาประเดนเก#ยวกบประชาธปไตยและระบบบรหารปกครองท#หลากหลายมาสอบถาม และเปดโอกาสใหผตอบแบบสอบถามใหความเหนถงระดบการแตกแยกแบงข�วทางการเมองของประเทศท#กาลงดาเนนอยในเวลาน� นบต�งแตมการเคล#อนไหวของกลมเส� อส ระหวางเส� อเหลอง เส� อแดง เปนตนมา ท� งนกการเมอง นกวเคราะหการเมอง ส#อมวลชน รวมท�งผวพากษวจารณและนกสงเกตการณทางการเมองตางลงความเหนวาประเทศไทยถกแบงแยกออกเปนสองฝายตรงขามกน วธการหน#งท#ใชวดปรมาณระดบความแตกแยกแบงข�วคร� งน� ใหได กคอการคานวณจากจานวนกลมตวอยางท#ถอขางแตละฝายระหวางกลมเส� อเหลองและเส�อแดงเทยบกบจานวนของผตอบแบบสอบถามท�งหมด จะเหนไดวาในรายงานผลสารวจในบทท# 1 ผท#แสดงตนวาสนบสนนกลมเส�อสกลมใดกลมหน# ง อยางเตมตว มจานวนเพยงรอยละ 12 ของจานวนผตอบท�งหมด (เส�อเหลองรอยละ 5.1 และเส�อแดงรอยละ 6.6) สวนอกรอยละ 13 แสดงตนเพยง คอนขางเอนเอยง ไปทางกลมสใดสหน# ง (เส�อเหลองรอยละ 5.2 เส�อแดงรอยละ 7) เม#อรวมท�งสองกลมท#สนบสนนอยาง เตมตว กบกลมท# คอนขางเอนเอยง เขาดวยกน จานวนรวมของผท#แยกกนเขารวมขบวนการกลมแบงสมอยเพยงหน# งในส# (รอยละ 25) ของจานวนจากฐานขอมลของผตอบแบบสารวจท�งหมด ผลการสารวจคร� งน� ช� ใหเหนวาความเหนท#ยนยนวาประชากรไทยมการแตกแยกแบงฝายกนอยางมากมายน�นนาจะเปนการคาดคะเนท#เกนความเปนจรง

แบบสอบถามในการสารวจคร� งน� มคาถามอยท �งส�น 111 ขอ ครอบคลมหวขอตางๆ เชน ความเปนประชาธปไตยของประเทศไทย กระบวนการทางการเมอง การเมองระหวาง “ข�วส” ความ

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

23

ขดแยงและความม#นคง และทางเลอกเพ#อความสมานฉนท เปนตน คาถามท#พองกบแบบสอบถามในป 2552 มอยเกนคร# งเลกนอย เพ#อใหสามารถนาคาตอบท#ไดมาประเมนผลเปรยบเทยบกนวาคนไทยไดรบผลกระทบอยางไรจากเหตการณความวนวายทางการเมองในป 2553 ประชาชนมความรสกในแงรายเพ#มข�นหรอลดลงในทศทางของประเทศท#กาลงดาเนนไปในปจจบน ประชาธปไตยสาคญอยางไรสาหรบประเทศไทยและมความหมายตอประชาชนท#วไปในทางปฏบตเพยงใด ในทามกลางวกฤตทางการเมอง คานยมทางประชาธปไตยบางอยางถกมองวาสาคญนอยลงกวาคานยมอ#นหรอไมเพยงใด

คาถามท#เพ#มลงไปในการสารวจป 2553 น�น กเพ#อท#เขาใจใหมากข�นวาคนไทยมความคดเหนอยางไรตอความขดแยงท#ดาเนนอย และพยายามอยางไรท#จะลดความตงเครยดท#เปนสาเหตนาไปสเหตการณรนแรงในป 2553 ประชาชนคดวาอะไรคอตนเหตรากเหงาของความแตกแยกในสงคมไทยทกวนน� เสรภาพในการแสดงความคดเหนไดรบผลกระทบหรอไม ประชาชนรสกวาการควบคมตรวจสอบส#อโดยรฐบาลเปนการละเมดสทธในการเขาถงขอมลขาวสารหรอไม และการควบคมตรวจสอบส#อแคไหนอยางไรประชาชนพอจะยอมรบได มลทางตางๆ อยางไรท#จะทาใหเกดการปรองดองสมานฉนท การสารวจไดสอบถามถงแนวทางการแกปญหาท#ประชาชนเช#อวาจะไดผลสาหรบประเทศไทย โดยสอบถามวารฐธรรมนญฉบบป 2550 น�ควรไดรบการแกไขหรอไม ใครควรมหนาท#ตองรบผดชอบในเหตการณความรนแรงเม#อเดอนพฤษภาคม 2553 และผลท#ตามมา และเม#อใดควรจะจดการเลอกต�งท#วไปข�น

การสารวจความคดเหนคร� งน�ทาโดยวธสมภาษณตวตอตว (face-to-face interview) เพ#อใหไดผลสารวจท#เท#ยงตรงมากข� นจากประชากรกลมตวอยางท#อายถงเกณฑมสทธเลอกต� ง โดยท#วไปการทาสารวจความคดเหนในประเทศไทยจะทาโดยการสมภาษณผานทางโทรศพท แตการสมภาษณแบบน�จะไมไดขอมลท#เปนตวแทนของกลมตวอยางท#แทจรงเพราะมขอจากดในการเลอกกลมตวอยางจากผตอบทางบาน ซ# งจะไดเฉพาะบานท#มโทรศพทประจาอยเทาน�น จากตวเลขรายงานขอมลทางเศรษฐกจขององคการสหประชาชาตระบวา มประชากรไทยเพยงรอยละ 10.37 เทาน�นท#มโทรศพทแบบใชสายประจาบาน ผลกคอการสารวจความเหนโดยการสมภาษณผานสายโทรศพทจะไมสามารถไดผลลพธท#เช#อถอได เน#องจากไมไดเปนขอมลช�วด

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

24

จากอกเกอบรอยละ 90 ของประชากรท#เหลอ ดงน�นทางมลนธฯ และบรษทเอมไอแอดไวซอร# (MI Advisory) ซ# งมลนธฯ เลอกสรรใหเปนผดาเนนการสารวจ เน#องจากเปนบรษทท#เช#ยวชาญทางการตลาดและการทาสารวจความคดเหน จงเลอกใชวธการสมภาษณแบบตวตอตวในการทาสารวจคร� งน� ซ# งดาเนนการระหวางวนท# 17 กนยายน จนถงวนท# 23 ตลาคม 2553

มการสมภาษณกลมตวอยางท#เปนตวแทนประชากรเปาหมายจานวนท�งส�น 1,600 คน ซ# งคดเลอกจาก 30 จงหวด อยางไรกตาม ในการวเคราะหผลสารวจคร� งน� เพ#อนาไปเปรยบเทยบกบผลสารวจเม#อป 2552 ท#ปรากฏในหนงสอฉบบน� จะมาจากคาตอบของกลมตวอยางเพยง 1,500 คน จาก 27 จงหวด (ไมนบรวมผตอบแบบสอบถามจานวน 100 คนจากสามจงหวดชายแดนใต ยะลา นราธวาส และปตตาน) เน#องจากในการสารวจความคดเหนเม#อป 2552 เก#ยวกบการปฏรปทางการเมองเพ#อความสมานฉนท ประชากรในสามจงหวดชายแดนใตไมไดรวมอยในการสารวจดวย เพราะในเวลาน�นยงขาดผทาสารวจในทองถ#นท#มคณสมบตเหมาะสมท#จะลงปฏบตงานในพ�นท#ซ# งจาเปนตองพดภาษาถ#นได ดวยเหตน� มลนธฯ จงไดชวยฝกผทาสารวจท#คดเลอกมาจากพ�นท#ภาคใตตอนลางจานวน 25 คน ใหทาหนาท#สารวจในเขตสามจงหวดชายแดนใตในประเดน ประชาธปไตยและความขดแยงในภาคใต และผทาสารวจคณะเดยวกนน� เองท#ไดรวมทาการสารวจความคดเหนในจงหวดชายแดนใต ในการสารวจคร� งน�ดวย

แมวาในการทาสารวจระดบชาตจะกาหนดใหมคาความคลาดเคล#อนไดถงรอยละ 3 ผอานควรตระหนกดวยวาอตราความคลาดเคล#อนรอยละ 3 น� ใชไดกบการวดผลท#ไดจากกลมตวอยางท�งหมด อตราความคลาดเคล#อนของผลสารวจท#ไดจากกลมตวอยางยอยท#แยกออกมาจากกลมใหญในระดบประเทศยอมจะสงกวารอยละ 3 ตวอยางเชน ผลจากคาตอบจากกลมเส�อสท�งเหลองและแดงเปนตน ท�งน� เน#องจากผลลพธท#ไดเหลาน�นจะมาจากกลมตวอยางท#มขนาดเลกลง ฉะน�นจะมการระบในเชงอรรถในหลายๆ แหงในหนงสอน� ท#ระบวา อตราความคลาดเคล#อนสาหรบคาตอบจากกลมเส�อแดงอยท#รอยละ 7 กลมเส�อเหลองอยท#รอยละ 10 สาหรบรายละเอยดวธการท#ใชในการสารวจจะพบไดในภาคผนวก ข ทายเลม

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

25

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

26

บทท* 1

1 อารมณความรสกของคนในชาต

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

27

1.1 การแบงข4วสเส4อเหลอง/เส4อแดง

ในขณะน�การเมองไทยมความซบซอนและคงเปนไปไมไดท"จะแสดงความคดเหนของทกกลม

จากหาตวเลอก(การสงกดส) แตถาคณตองเลอก คณคดวาตวเลอกใดท"สามารถอธบายได

ใกลเคยงกบความคดเหนของคณมากท"สด (Q39)

ในชวงสามปท#ผานมา อารมณความรสกของคนไทยมกถกประเมนจากการนาเสนอของส#อมวลชนท�งในประเทศและตางประเทศ นกวจารณและผรอบรทางการเมอง นกการเมอง และนกรณรงคของกลมเส�อสตางๆ ภายในบรบทของการตอสทางการเมองระหวางกลมคนเส�อเหลอง (พนธมตรประชาชนเพ#อประชาธปไตย หรอ พธม.) และกลมคนเส�อแดง (แนวรวมประชาธปไตยตอตานเผดจการแหงชาต หรอ นปช.) หรอพดใหเขาใจงายข�น วาเปนการตอสทางการเมองระหวางกลมท#ตอตานกบกลมผสนบสนนอดตนายกรฐมนตร พนตารวจโททกษณ ชนวตร ผลจากการสารวจความคดเหนพลเมองไทยระดบประเทศท#มลนธเอเชยจดทาเม#อป 2552 ผตอบแบบสอบถามช� ใหเหนวาประเทศไมไดมการแบงแยกทางการเมองรนแรงอยางท#บางคนเขาใจ ท�งกลมเส�อเหลองและเส�อแดงเปนเพยงกลมการเมองเสยงขางนอย ท#มสมาชกไมเกน รอยละ30 ของประชากรท�งประเทศ (กลมละรอยละ 15) ขณะท#อกรอยละ70 ไมไดเขารวมดวยไมวาสไหน

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

28

ในการสารวจป 2553 ผตอบแบบสารวจไดรบคาถามตรงไปตรงมาเร#องการสงกดกลมส คาตอบท#ไดยงสอดคลองกบผลสารวจเม#อป 2552 โดยมผตอบแบบสอบถามท#แสดงตนเปนกลมคนเส�อเหลองเตมตวเพยงรอยละ 5.1 และเปนเส�อแดงเตมตวรอยละ 6.6 กลมตวอยางจานวนอกเลกนอยท#ระบวา “คอนขางเอนเอยง” ไปทางกลมเส�อสใดสหน# ง (รอยละ5.2 ไปทางกลมเส�อเหลอง และ รอยละ7 ไปทางกลมเส�อแดง) ท#เหลอเปนจานวนเสยงขางมากอยางชดเจนถง รอยละ72.6 ท#ไมประสงคจะเขารวมกลมเส�อสอะไรท�งส�น2 โดยม รอยละ3.5 ท#ไมทราบและขอไมตอบ

ในภาพรวมท�งประเทศ ประชากร3เสยงสวนใหญ (รอยละ73) แสดงตนอยางชดเจนวาไมสงกดกลมสใดหรอขอเปนกลาง เม#อคดเปนจานวนรอยละของประชากรตามแตละภมภาค ภาคกลางมประชากรท#ไมสงกดกลมสมากท#สด (รอยละ80) ขณะท#ภาคใต (รอยละ67) และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (รอยละ69) มประชากรไมสงกดสนอยท#สดตามลาดบ

2 ผตอบแบบสอบถามจะถกขอรองใหเลอกจากกระดาษคาตอบหาขอ ซ#งประกอบดวย “กลมเส�อเหลอง” “คอนขางเอนเอยงไปทางกลมเส�อเหลอง” “กลมเส�อแดง” “คอนขางเอนเอยงไปทางกลมเส�อแดง” และ “ไมองกบกลมสใด/เปนกลาง” 3 เม#อเอยถงคาวา “ประชากร” “ผลงคะแนนเสยงเลอกต�ง” หรอ “พลเมอง” ในรายงานผลสารวจน� หมายความโดยเฉพาะถงผตอบแบบสารวจท#อายถงเกณฑมสทธลงคะแนนเสยงเลอกต�ง (18 ปข�นไป) ดงน�น ผเขารวมกลมเส�อสท#อายยงไมถง 18 ป จะไมถกนบรวมอยในฐานคะแนนของการสารวจน�

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

29

ไมมกลมสใดท#มสมาชกเกนกวาหน#งในส#ของจานวนประชากรในแตละภมภาค ถงแมประชากรท#ภาคใตเกอบหน#งในส# (รอยละ24) จะแสดงตนเปนคนเส�อเหลองกตาม ไมมภาคไหนท#จานวนผเขารวมกลมเส�อส (รวมเหลองและแดงดวยกนแลว) มจานวนใกลเคยงกบหน# งในสามของประชากรท�งหมด ท#เกนกวาหน#งในส#เลกนอยคอภาคใต (รอยละ27) ภาคเหนอ (รอยละ27) และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (รอยละ26) ท�งน� พบวาภาคกลางมจานวนประชากรท#เขารวมกลมเส�อสนอยท#สด (รอยละ18) ตามตดมาดวยเขตกรงเทพฯ และปรมณฑล4 (รอยละ22) ภาคเหนอมจานวนประชากรท#เปนกลมคนเส�อแดงมากท#สด (รอยละ20) ตามมาดวยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (รอยละ18) กรงเทพฯ และปรมณฑล (รอยละ12) ภาคกลาง (รอยละ8) และภาคใต (รอยละ3) ภาคใตมจานวนประชากรท#เปนเส�อเหลองมากท#สด (รอยละ24) ตามมาดวยกรงเทพฯ และปรมณฑล (รอยละ11) ภาคกลาง (รอยละ9) ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (รอยละ8) และภาคเหนอ (รอยละ7)5

4 ตามวตถประสงคของการสารวจคร� งน� คาวา “กรงเทพฯ และปรมณฑล” หมายถงเขตกรงเทพมหานครและเขตจงหวดใกลเคยง ไดแกนนทบร ปทมธาน และสมทรปราการ 5 คาความคลาดเคล#อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ#มเตมเก#ยวกบขนาด

กลมตวอยางและคาความคลาดเคล#อน กรณาดอางองท#ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

30

ตลอดการวเคราะหผลสารวจน� คาวา “เส�อเหลอง” หรอ “กลมคนเส�อเหลอง” จะรวมถงผท#คอนขางเอนเอยงไปทางสนบสนนกลมน� และผท#แสดงตนเปนสมาชกอยางเปดเผยหรอแสดงตนวาเปนเส�อเหลองเตมตว และจะใชหลกเชนเดยวกนเม#อกลาวถง “เส�อแดง” หรอ “กลมคนเส�อแดง” สวน “ไมสงกดส” จะรวมถงประชากรกลมตวอยางจานวน รอยละ3.5 ท#ระบวาไมทราบหรอขอไมตอบไวดวย ท�งน� การพดถงกลมเส�อสในกรณท#มความแตกตางอยางมนยสาคญระหวางผสนบสนนท# “คอนขางเอนเอยง” กบ “เตมตว” กจะแยกใหเหนความแตกตางระหวางผสนบสนนท# “คอนขางเอนเอยง” กบ “เตมตว” ไวดวย

1.2 ทศทางของประเทศ

โดยภาพรวมแลว คณคดวาส"งตางๆ ในประเทศไทยทกวนน� กาลงเดนไปในทศทางท"ถกตองหรอทศทางท"ผดพลาด (Q1)

พลเมองไทยในป 2553 ดเหมอนจะรสกดข�นเลกนอยกวาเม#อป 2552 เก#ยวกบทศทางของประเทศ ถงแมเกนคร# ง (รอยละ54) ยงคงเช#อวาประเทศกาลงเดนหนาไปในทศทางท#ไมถกตอง ความรสกน�ลดลง รอยละ4 จาก รอยละ58 ในป 2552 ประชากรในภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคกลางยงคงมองทศทางของประเทศในแงรายมากท#สด (ดวยจานวน รอยละ63 และรอยละ62 ตามลาดบ ระบวาประเทศเดนไปในทศทางท#ผดพลาด) ขณะท#ภาคใตและในกรงเทพฯ รสกในแงดมากท#สดเชนเดม (จานวน รอยละ48 และ รอยละ

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

31

41 ตามลาดบ ระบวาประเทศเดนไปในทศทางท#ถกตองแลว) คนในเขตชนบทสวนใหญคอนขางจะมความรสกในแงด (รอยละ55) มากกวาคนในเขตเมอง (รอยละ51) กลมตวอยางท#มการศกษาจบปรญญาตรข�นไปมแนวโนมท#จะลงความเหนวาประเทศกาลงเดนไปในทศทางท#ไมถกตอง (รอยละ62) สงกวากลมท#จบการศกษาช�นประถม (รอยละ50)

กลมเส�อเหลองเสยงขางมากมความเหนในแงดวาประเทศเดนไปในทศทางท#ถกตอง (รอยละ56) โดยเฉพาะกลมเหลองเตมตว (รอยละ64) ตรงกนขามอยางส�นเชงกบความเหนของกลมเส�อแดงท#สวนใหญ (รอยละ86) มความเหนในแงลบ6

1.3 ทศทางของประเทศ – เหตผลของทศทางท*ผดพลาด

ทาไมคณจงคดเชนน�น (สาหรบผท"เหนวาประเทศเดนไปในทศทางท"ผดพลาด)7 (Q2)

6 คาความคลาดเคล#อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ#มเตมเก#ยวกบขนาด

กลมตวอยางและคาความคลาดเคล#อน กรณาดอางองท#ภาคผนวก ข

7 การสารวจท�งป 2552 และ 2553 ตอคาถามน� อนญาตใหผตอบแบบสารวจทกคนใหคาตอบไดสองขอ ผลรวมคารอยละของคาตอบท�งหมดจงเกนรอยเปอรเซนต

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

32

ผตอบแบบสอบถามซ#งคดวาประเทศกาลงเดนไปในทศทางท#ผดพลาด ตอบเปนอนดบหน#งและอนดบสองเชนเดม คอ เศรษฐกจท#แยลง (รอยละ63) และความขดแยงทางการเมอง (รอยละ53) นาสงเกตวาคาตอบท#ระบวาเกดจากความขดแยงทางการเมองมจานวนเพ#มสงข�นถง รอยละ12 จาก รอยละ 41ในการสารวจป 2552 มาเปน รอยละ53 ในป 2553 การทจรตคอรปช#นกเปนอกเหตผลหน#งท#เพ#มข�นอยางมนยสาคญ จาก รอยละ7 ในป 2552 มาเปน รอยละ17 ในป 2553 สวนเหตผลไมพอใจรฐบาลลดลงจากเดม รอยละ15 เหลอ รอยละ10

ในประเดนดานเศรษฐกจ ประชากรภาคเหนอมความรสกท#ออนไหวกวาเพ#อน (รอยละ70) โดยเฉพาะผอยอาศยในเขตเมองภาคเหนอ (รอยละ76) ขณะท#คนกรงเทพฯ และปรมณฑล รสกนอยท#สด (รอยละ49)

คนภาคเหนอเชนกนท#มความวตกเก#ยวกบสถานการณความขดแยงทางการเมองมากท#สด (รอยละ64) ขณะท#ประชากรในเขตปรมณฑลของกรงเทพฯ วตกนอยท#สด (รอยละ40) เทยบกบ รอยละ55 ของคนในกรงเทพฯ

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

33

1.4 ทศทางของประเทศ – เหตผลในแงดสาหรบผท*เหนวาประเทศเดนไปในทศทางท*ถกตอง (Q2)

คาตอบของผท#เหนวาประเทศกาลงเดนไปในทศทางท#ถกตอง เหตผลอนดบแรกท#ระบวาเปนเพราะเศรษฐกจดข�น เพ#มสงข�นกวาเทาตวจากผลสารวจป 2552 จากนอยกวาหน# งในสาม (รอยละ29) มาเปนมากกวาสองในสาม (รอยละ63) ในป 2553 กลมท#อางเหตผลดานเศรษฐกจบอยและมากกวาเพ#อนมาจากเขตชนบทในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และเขตเมองในภาคกลาง (รอยละ71 และ รอยละ70 ตามลาดบ) ขณะท#ผใหเหตผลน�นอยท#สดมาจากเขตปรมณฑลของกรงเทพฯ (รอยละ39) และจากเขตชนบทในภาคใต (รอยละ42) กลมเส�อเหลอง (รอยละ63) จะอางเหตผลดานเศรษฐกจมากกวากลมเส�อแดง (รอยละ43) ผท#มองทศทางประเทศในแงบวก

จานวนผตอบแบบสอบถามท#ใหเหตผลเร#องรฐบาลเปนอนดบท#สอง ลดลงเกอบคร# ง จาก รอยละ31 ในป 2552 มาเหลอเพยงรอยละ17 ในป 2553 เหตผลดานการใหบรการทางสงคมท#ดข�นจงเล#อนข�นมาเปนอนดบสองแทน (รอยละ28) แมวาจานวนเฉล#ยของเหตผลขอน�จะ

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

34

ลดลงเลกนอยจากป 2552 (รอยละ29) กตาม สาหรบกลมเส�อสท#มความเหนในแงด ไมพบความแตกตางอยางมนยสาคญในการกลาวสนบสนนรฐบาล เพยงแตกลมเส�อแดงมกจะอางองเหตผลดานประชาธปไตยและเสรภาพทางการเมองมากกวากลมเส�อเหลอง รวมท�งการพฒนาโครงสรางพ�นฐานเชนถนนหนทางและโรงเรยน เปนตน

1.5 ปญหาใหญท*สดท*ประเทศไทยเผชญอย

ในความเหนของคณ อะไรคอปญหาใหญท"สดท"ประเทศกาลงเผชญอยในขณะน� (Q3)

ในป 2552 เสยงสวนใหญท#เปนเอกฉนทระบวาคอปญหาเศรษฐกจ (รอยละ60) และปญหาความขดแยงทางการเมองมาเปนอนดบสอง (รอยละ24) แตผลสารวจป 2553 กลบขางกนอยางชดเจน โดยพบวาปญหาความขดแยงทางการเมองมาเปนอนดบแรก (รอยละ42) และเพยงหน# งในสาม (รอยละ35) ท#เหนวาเปนปญหาเศรษฐกจ กลมประชากรท#ยงคงระบวาปญหาเศรษฐกจเปนปญหาใหญท#สดมาจากภาคใต (รอยละ44) เขตเมองในภาคเหนอ (รอยละ40) และกรงเทพมหานคร (รอยละ38) ขณะท#ภาคกลาง (รอยละ29) ใหความสาคญกบปญหาเศรษฐกจต#าท#สด กลมผจบการศกษาช�นประถมใหความสาคญกบปญหาเศรษฐกจ (รอยละ39) สงกวากลมท#จบการศกษามหาวทยาลย (รอยละ29) ถง รอยละ10 กลมเส�อแดง (รอยละ42)

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

35

เหนวาเศรษฐกจเปนปญหาใหญท#สดมากกวากลมตวอยางยอยทกกลม เส�อเหลองเพยง รอยละ29 ท#เหนวาปญหาเศรษฐกจสาคญท#สด 8

คร# งหน#ง (รอยละ50) ของผตอบแบบสอบถามในภาคเหนอและภาคกลางแสดงความวตกมากท#สดกบปญหาความขดแยงทางการเมอง (รอยละ45 จากภาคตะวนออกเฉยงเหนอ) ขณะท#ประชากรกลมตวอยางจากภาคใตและเขตกรงเทพฯ และปรมณฑลกงวลปญหาน�นอยท#สด (รอยละ26 และ รอยละ31 ตามลาดบ) กลมเส�อแดงและเส�อเหลองแสดงความวตกในปญหาน�เทาๆ กน (รอยละ39) คนในกรงเทพฯ ซ# งเปนพ�นท#เกดเหตการณความรนแรงในการชมนม กลบแสดงความวตกในปญหาความขดแยงทางการเมองนอย (รอยละ24) แตใหความสาคญกบปญหาการทจรตคอรปช#นเทาเทยมกน (รอยละ23) เปรยบเทยบกบความเหนโดยเฉล#ยจากท#วประเทศท#ใหความสาคญปญหาน� เพยง รอยละ7 เทาน�น

1.6 ปญหาใหญท*สดในทองถ*น

อะไรท"คณคดวาเปนปญหาใหญท"สดในทองถ"นของคณ (Q4)

8 คาความคลาดเคล#อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ#มเตมเก#ยวกบขนาด

กลมตวอยางและคาความคลาดเคล#อน กรณาดอางองท#ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

36

เม#อถกต�งคาถามเก#ยวกบปญหาใหญท#สดในทองถ#นของแตละคน ผตอบแบบสอบถาม รอยละ37 พดถงปญหาเศรษฐกจไมดเปนอนดบแรก ตามมาดวยปญหายาเสพตด (รอยละ18) ปญหาอทกภย9 หรอปญหาภยแลง (รอยละ8) ส#งแวดลอมเส#อมโทรม (รอยละ4) และปญหาทจรตคอรปช#น (รอยละ3) มเพยง รอยละ2 เทาน�นท#พดถงปญหาความขดแยงทางการเมอง ขณะท# รอยละ13 ตอบวาไมมปญหาใหญท#สาคญในพ�นท# คาถามขอน� ไมไดรวมไวในการสารวจเม#อป 2552

ไมพบความแตกตางระหวางผหญงและผชายอยางมนยสาคญเร#องปญหาระดบทองถ#นยกเวนปญหายาเสพตดท#ผหญงแสดงความวตก (รอยละ20) มากกวาผชาย (รอยละ16) ไมพบความแตกตางท#สาคญในการระบปญหาเชนเดยวกนระหวางกลมเส�อแดงและเส�อเหลอง เพยงแตกลมเส�อแดงมแนวโนมท#จะระบปญหาเศรษฐกจไมด (รอยละ44) มากกวากลมเส�อเหลอง (รอยละ32)10

9 มขอสงเกตวาการสารวจคร�งน� ดาเนนการกอนเกดปญหาอทกภยคร� งใหญในป 2553 เพยงเลกนอย 10 คาความคลาดเคล#อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ#มเตมเก#ยวกบขนาด

กลมตวอยางและคาความคลาดเคล#อน กรณาดอางองท#ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

37

พลเมองในภาคเหนอแสดงความกงวลมากท#สดตอปญหาเศรษฐกจของทองถ#น (รอยละ59) ขณะท#ประชากรภาคใตกงวลปญหาเดยวกนน�นอยท#สด (รอยละ24) ในทางกลบกน คนภาคใต (รอยละ31) และคนภาคกลาง (รอยละ25) มปญหาเก#ยวกบยาเสพตดมากกวาภาคอ#นๆ ในประเทศ

กลมตวอยางจากภาคตะวนออกเฉยงเหนอกงวลเก#ยวกบปญหายาเสพตด อทกภย และภยแลงเทากนหมด (รอยละ11) ในขณะท#ส#อ กลมเคล#อนไหวทางการเมองเส�อสและนกการเมอง มกจะมองภาคน� วาเปนพ�นท#บมเพาะความไมพงพอใจทางการเมอง แตผลสารวจพบวาผตอบแบบสารวจจากภาคอสานเกอบหน# งในส# (รอยละ22) ระบวาในพ�นท#ของพวกเขาไมมปญหาสาคญอะไรท#จะตองวตกกงวล

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

38

1.7 แนวโนมในอนาคต

เม"อคดถงอนาคต คณมองสถานการณของประเทศในปหนา (2554) อยางไร จะดข�น หรอแย

ลง (Q5)

การสารวจในป 2553 ไดเพ#มคาถามใหผตอบแบบสารวจแสดงความเหนตอสถานการณในประเทศปถดไป (ป 2554) วาจะดข�นหรอเลวรายลง ปรากฏวาเสยงขางมากเกนคร# งเลกนอย (รอยละ51) มองวาสถานการณนาจะดข�น ขณะท#จานวนกวาหน#งในสามไมมากนก (รอยละ35) เหนวานาจะแยลง สวนท#เหลออก รอยละ14 บอกวาไมทราบหรอไมสนใจท#จะใหความเหน ประชากรจากภาคใตแสดงความเหนในแงดมากท#สด (รอยละ64) เชนเดยวกบความเหนจากเสยงขางมากท#เกนคร# งเลกนอยในภาคกลาง (รอยละ54) และกรงเทพฯ กบปรมณฑล (รอยละ52) ท#เหนดวยวาจะดข�น สวนความเหนท#มองในแงลบวาจะแยลงมาจากภาคเหนอมากท#สด (รอยละ42)

กลมผชายจะมความคาดหวงในแงด (รอยละ53) มากกวากลมผหญง (รอยละ49) ระดบการศกษากมผลกบความรสกในแงดดวย กลาวคอกลมท#จบการศกษาระดบประกาศนยบตรหรอระดบอาชวศกษา รอยละ57 และกลมท#จบระดบมหาวทยาลย รอยละ56 ตางลงความเหน

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

39

วาสถานการณของประเทศนาจะดข�น แตมเพยง รอยละ48 ของกลมผจบการศกษาระดบประเถมท#เหนพองดวย เชนเดยวกบระดบรายได กลมผมรายไดสงจะมองในเชงบวก (รอยละ57) มากกวากลมผมรายไดต#า (รอยละ48)

กลมเส�อแดงและเส�อเหลองมมมมองเก#ยวกบแนวโนมในอนาคตท#ตรงขามกนอยางชดเจน ขณะท#รอยละ 66 ของเส�อเหลองคาดวาจะดข�น มเส�อแดงเพยงรอยละ 28 ท#เหนดวย11

11 คาความคลาดเคล#อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ#มเตมเก#ยวกบขนาด

กลมตวอยางและคาความคลาดเคล#อน กรณาดอางองท#ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

40

1.8 สถานะทางเศรษฐกจ

เปรยบเทยบกบเม"อสองปกอน สถานะทางเศรษฐกจของคณเวลาน�เปนอยางไร ดข�นมาก ดข�น

แยลง แยลงมาก หรอเหมอนเดม/ไมเปล"ยนแปลง (Q6)

ทศนะท#มองทศทางของประเทศในทางบวกและมความคาดหวงท#ดตอแนวโนมของสถานการณในปตอไปท#เพ#มมากข�น อาจเปนภาพสะทอนของสถานะทางเศรษฐกจสวนบคคลท#ดข�นอยางมนยสาคญของผตอบแบบสอบถาม ผลการสารวจเม#อป 2552 พบวามกลมตวอยางเพยง รอยละ15 ท#ระบสถานะทางเศรษฐกจของตนเองวา ดข /นมาก หรอ ดข /น ในสองปท#ผานมา แตการสารวจของป 2553 พบวาจานวนน� เพ#มข�นถง รอยละ35 และอก รอยละ24 ท#ตอบวาไมเปล#ยนแปลง สาหรบผตอบแบบสอบถามท#ตอบวา แยลง ถง แยลงมาก จานวนลดลงจากสองในสาม (รอยละ 67) ในป 2552 มาเหลอต#ากวาคร# งของจานวนท�งหมด (รอยละ46) ในป 2553

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

41

สถานะทางเศรษฐกจท#ดข�นน� กระจายครอบคลมท�งชมชนในเขตเมอง เขตชนบท และทกจงหวด โดยเฉพาะผท#อยในเขตเมอง (รอยละ30) ท#ระบวา ดข /นมาก หรอ ดข /น เพ#มเปนสองเทาของจานวนท#พบในการสารวจเม#อป 2552 (รอยละ14) และผอยในเขตชนบท เพ#มมากข�นกวาสองเทาจากการสารวจป 2552 คอจากรอยละ15 เพ#มเปน รอยละ38 ในระดบจงหวด การสารวจป 2552 พบวาประชากรภาคใตมสถานะทางเศรษฐกจสวนบคคลดข�นสงกวาทกภาค (รอยละ20) การสารวจป 2553 จานวนน� เพ#มข�นกวาสองเทา (รอยละ49) การเพ#มข�นในอตราน�พบท#ภาคกลาง (จาก รอยละ17 เพ#มเปน รอยละ39) ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (จาก รอยละ12 เปน รอยละ32) และภาคเหนอ (จาก รอยละ13 เปนรอยละ32) เชนกน คงมแตในกรงเทพฯ เทาน�นท#จานวนเพ#มข�นไมถงสองเทา (จาก รอยละ15 มาเปน รอยละ24) ตางกบเขตปรมณฑลของกรงเทพฯ ท#เพ#มข�นไดมากกวาสองเทา (จาก รอยละ14 เพ#มเปน รอยละ32)

ผลสารวจกลมเยาวชนอายระหวาง 18-19 ป พบวากวาคร# งเลกนอย (รอยละ51) มองวาสถานะทางเศรษฐกจของตน ดข /นมาก ถง ดข /น โดยเฉพาะอยางย#งเยาวชนในภาคใต (รอยละ72) และเขตกรงเทพฯ กบปรมณฑล (รอยละ55) ทวา มเยาวชนอาย 18-19 ปในภาคเหนอรอยละ 53 ท#ระบวาพวกตน แยลง หรอ แยลงมาก อกรอยละ 50 ท#ตอบวามสถานะทางเศรษฐกจ แยลง หรอ แย ไดแก ประชาชนจากภาคตะวนออกเฉยงเหนอท#มอายระหวาง 20-29 ป (รอยละ 60) และระหวาง 30-39 ป (รอยละ 53) รวมท�งกลมอาย 30-39 ป (รอยละ 52)

สองในสาม (รอยละ66) ของผท#แสดงตนหรอเอนเอยงวาเปนเส�อแดงตางระบวาพวกตน แยลง จนถง แยลงมาก เม#อเปรยบกบจานวนเพยง รอยละ26 ท#ตอบอยางเดยวกนของผแสดงตนหรอเอนเอยงไปทางเส�อเหลอง โดยมเส�อเหลองอก รอยละ48 ท#เหนวาพวกตน ดข /น ถง ดข/นมาก และอกหน#งในส# (รอยละ25) ท#ระบวา เหมอนเดมไมเปล+ยนแปลง12

12 คาความคลาดเคล#อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ#มเตมเก#ยวกบขนาด

กลมตวอยางและคาความคลาดเคล#อน กรณาดอางองท#ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

42

1.9 ความพงพอใจตอรฐบาล

คณรสกอยางไรกบการทางานของรฐบาลปจจบน พอใจมาก คอนขางพอใจ ไมคอยพอใจ หรอ

ไมพอใจอยางย"ง (Q7)

ผลสารวจช�ใหเหนการเพ#มข�นอยางมนยสาคญของความพอใจตอการทางานของรฐบาล จาก รอยละ53 ในป 2552 เพ#มข�นเปน รอยละ63 ในป 2553 โดยท#ประชากรในเขตชนบท (รอยละ64) พอใจรฐบาลมากกวาคนในเขตเมอง (รอยละ60) เลกนอย

ระดบความพอใจหรอยอมรบรฐบาลท#สงอยางมนยสาคญ (รอยละ89) ในภาคใต ซ# งสงกวาทกภมภาค โดยเฉพาะอยางย#งภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (รอยละ51) กลมเส�อเหลองและเส�อแดงเหนตางกนคนละข�วอกคร� ง เส�อเหลองรอยละ 85 พอใจ รฐบาล (โดยท#กวาหน# งในส#หรอ

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

43

รอยละ 25 ระบวา พอใจมาก ) แตรอยละ 76 ของเส�อแดง ไมพอใจ (ในจานวนน� เกอบหน#งในส# หรอ รอยละ 24 ระบวา ไมพอใจอยางย+ง)13

13 คาความคลาดเคล#อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ#มเตมเก#ยวกบขนาด

กลมตวอยางและคาความคลาดเคล#อน กรณาดอางองท#ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

44

บทท* 2

2 ประชาธปไตยในประเทศไทย

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

45

2.1 ความเขาใจเร*องประชาธปไตย

ทกวนน� มคนจานวนมากในประเทศไทยกาลงพดถงประชาธปไตย สาหรบคณแลว

“ประชาธปไตย” หมายถงอะไร (Q8)

ผลการสารวจป 2552 และ 2553 ผตอบแบบสอบถามเกอบคร# ง (รอยละ 48 ในป 2552 และ

รอยละ 49 ในป 2553) อธบายประชาธปไตยในเชงสทธและเสรภาพ ขณะท#หน# งในสาม (รอย

ละ 36 ในป 2552 และรอยละ 34 ในป 2553) อธบายในความหมายเก#ยวกบการเลอกต�ง ผท#

อาศยอยในเขตเมอง (รอยละ 53) มแนวโนมท#เหนชดวาจะใหคาตอบวาเปนเร#องสทธและ

เสรภาพมากกวาผท#อาศยอยในชนบท (รอยละ 47) หากเปรยบเทยบกบผลสารวจในภาคเหนอ

และภาคกลาง (รอยละ 37) ผท#อาศยอยในกรงเทพและปรมณฑลมแนวโนมท#จะให

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

46

ความสาคญกบการเลอกต�งนอยกวาท�งสองภาคอยางมนยสาคญ (รอยละ 26) นอกจากน�น ใน

ป 2553 ผตอบแบบสอบถามท#ไมสามารถอธบายลกษณะของประชาธปไตยไดมจานวน

เพ#มข�นเลกนอย (รอยละ 11) เม#อเปรยบเทยบกบป 2552 ซ# งมอยรอยละ 9

ทศนคตของประชาชนเร#องสทธและเสรภาพในป 2553 ตางจากป 2552 โดยป 2553 หน# งใน

สาม (รอยละ 35) อธบายคาเหลาน� ในแงของเสรภาพในการพดหรอการแสดงความคดเหน

ขณะท#เม#อป 2552 คาตอบดงกลาวมเพยงรอยละ 12 และป 2552 ผตอบแบบสอบถามให

ความสาคญกบสทธท#เทาเทยมกน (รอยละ 20) และเสรภาพในการแสดงออก (รอยละ 16)

ขณะท#ป 2553 มคนท#ตอบเชนน�นเพยงรอยละ 3 และรอยละ 11 ตามลาดบ

ผตอบแบบสอบถามจากภาคใต (รอยละ 57) และจากกรงเทพและปรมณฑลเกนคร# ง (รอยละ

55) อธบายประชาธปไตยในความหมายของสทธและเสรภาพ ภาคท#อธบายประชาธปไตย

ดวยคาท�งสองนอยท#สดคอภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (รอยละ 42) ผตอบแบบสอบถามจาก

กรงเทพและปรมณฑลตอบวาการพดและการแสดงความคดเหนเปนคณลกษณะของ

ประชาธปไตยมากท#สด (รอยละ 45) ขณะท#คนภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอบเชนเดยวกนน�

นอยท#สด (รอยละ 30) และผตอบแบบสอบถามท#ไมสามารถบอกคณลกษณะของ

ประชาธปไตยไดมากท#สดคอคนภาคตะวนออกเฉยงเหนอเชนกน (รอยละ 17)

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

47

มความแตกตางอยางมนยสาคญระหวางผตอบแบบสอบถามท#แสดงตนวาสงกดกลมเส�อสกบ

ประชากรสวนใหญ ขณะท#รอยละ 46 ของผไมสงกดกลมเส�อส อธบายประชาธปไตยในเชง

สทธและเสรภาพ แตกลมท#สงกดเส�อสใหคาตอบดงกลาวเกอบสองในสาม

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

48

2.2 การสนบสนนประชาธปไตย

ประชาธปไตยอาจมปญหาในตวเอง แตกดกวาการปกครองรปแบบอ"นๆ คณเหนดวยหรอไม

เหนดวยเพยงใด (Q10)

ระหวางป 2552 และ 2553 การสนบสนนประชาธปไตยในฐานะรปแบบการปกครองท#ดท#สด

ลดลงจากรอยละ 95 เหลอรอยละ 93 โดยเฉพาะท#มนยสาคญมากท#สด คอจานวนประชาชน

ท#เช#ออยางหนกแนนวาประชาธปไตยเปนรปแบบการปกครองท#ดท#สด ลดลงจากท#เคยเช#อ

มากกวาสองในสาม (รอยละ 69) ในป 2552 เหลอไมถงคร# ง (รอยละ 47) ในป 2553 ผอาศย

ในเขตชนบทของภาคตะวนออกเฉยงเหนอท#ใหการสนบสนนประชาธปไตยโดยรวมมจานวน

ลดลงจากรอยละ 98 ในป 2552 เหลอรอยละ 92 ในป 2553 (ลดลงรอยละ 6) และผท#

สนบสนนอยางหนกแนน ลดลงจากเดมรอยละ 80 เหลอเพยงรอยละ 53 (ลดลงรอยละ 27)

กรงเทพฯ เปนเพยงจงหวดเดยวท#จานวนผสนบสนนประชาธปไตยโดยรวมไมลดลง (รอยละ

91 เทากนท�งป 2552 และ 2553) ถงแมวาจานวนผท#สนบสนนประชาธปไตยอยางหนกแนน

จะลดลงจากเดมรอยละ 57 เหลอรอยละ 27 (ลดลงรอยละ 30) กตาม ภาคใตเปนพ�นท#ซ# งมการ

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

49

เปล#ยนแปลงนอยท#สด โดยผสนบสนนโดยรวมลดลง จากเดมรอยละ 93.3 เหลอรอยละ 92.8

(ลดลงเพยงรอยละ 0.5) และผท#สนบสนนอยางหนกแนนลดลงจากเดมรอยละ 54 เหลอรอย

ละ 47 (ลดลงรอยละ 7)

แมวาความเปล#ยนแปลงเหลาน�จะเปนไปในทศทางเดยวกนทกกลมเพศและอาย แตผท#ใหการ

สนบสนนอยางหนกแนนลดลงมากท#สด อยในกลมผท#มอาย 50-59 ป โดยลดลงจากเดมรอย

ละ 74 ในป 2552 เหลอรอยละ 46 ในป 2553 (ลดลงรอยละ 28)

2.3 การประนประนอมกบเสยงสวนนอย

บางคนกลาววา “การตดสนใจควรยดหลกเสยงขางมาก แมวาคนสวนนอยจะไมเหนดวยก

ตาม” ขณะท"บางคนเหนวา “ตองทาใหท�งเสยงสวนนอยและสวนใหญเหนพองกนใหไดมาก

ท"สด แมวาคนสวนใหญจะตองยอมประนประนอมกตาม” ขอใดใกลเคยงกบมมมองของคณ

มากท"สด (Q9)

หน# งปหลงจากการเผชญหนาทางการเมอง ผตอบแบบสอบถามท#พรอมจะประนประนอมกบ

เสยงสวนนอยในประเดนตาง ๆ มจานวนเพ#มข�นอยางมนยสาคญ ป 2552 ผตอบ

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

50

แบบสอบถามมความเหนแบงเปนสองฝาย โดยรอยละ 46 ยนยนในหลกเสยงขางมาก และ

รอยละ 52 เหนวาควรประนประนอมป 2553 ประชาชนท#วประเทศและผท#อยอาศยในเขต

เมองจานวนรอยละ 54 อยากใหมการประนประนอม แตประชาชนในชนบทยงคงม

ความเหนไมตรงกน โดยรอยละ 50 เหนดวยกบหลกเสยงขางมาก และรอยละ 49 เหนดวยกบ

การประนประนอม กลมท#อยากใหมการประนประนอมมากท#สด (รอยละ 64) คอกลมสาม

จงหวดท#อยใกลเคยงกรงเทพ (ซ# งกรงเทพฯมจานวนรอยละ 49) กลมชนบทภาคเหนอ (รอย

ละ 57) และกลมเขตเมองของภาคกลาง (รอยละ 56) ผท#อาศยอยในเขตชนบทของภาคใต

อยากใหมการประนประนอมนอยท#สด (รอยละ 63 เหนดวยกบหลกเสยงขางมาก) ตามดวยผท#

อาศยอยในพ�นท#ชนบทของภาคกลาง (รอยละ 57)

ผหญง (รอยละ 54) เปดกวางตอการเจรจามากกวาผชายอยางย#ง (รอยละ 47) เยาวชนท#มอาย

ระหวาง 18-19 ป (รอยละ 55) ยอมรบการประนประนอมมากกวาผใหญท#มอายระหวาง 40-49

ป ซ# งรอยละ 51 ชอบหลกเสยงขางมาก และรอยละ 47 ชอบการประนประนอม

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

51

2.4 ความเปนชาต

แมเราจะมความแตกตางกน แตในฐานะคนไทยเรามคานยมหลายประการท"รวมเราไวดวยกน

คณเหนดวยหรอไม เพยงใด (Q11)

แมวาผตอบแบบสอบถามเกอบจะเปนเอกฉนท (รอยละ 97) ยงคงเหนวามส#งท#ยดเหน#ยวพวก

เขาไวมากกวาส#งท#ทาใหแตกแยก แตระหวางป 2552 และ 2553 ความเช#ออยางแรงกลาน�ลด

ระดบความเขมขนลงอยางมนยสาคญ โดยผท#เหนดวย อยางย+ง ลดลงจากเดมรอยละ 72 เหลอ

รอยละ 58 โดยเฉพาะกลมผท#อาศยอยในเมอง ซ# งมผท#เหนดวย อยางย+ง ลดลงอยางเหนไดชด

คอลดลงจากเดมรอยละ 72 ในป 2552 เหลอรอยละ 54 ในป 2553 พ�นท#ซ# งจานวนผเหนดวย

โดยรวม (ท�งเหนดวย อยางย+ง และ คอนขางเหนดวย ) ลดลงมากท#สดคอเขตชนบทภาคกลาง

ซ# งลดลงจากจานวนเตมรอยในป 2552 เหลอรอยละ 94 ในป 2553 และผท#เหนดวย อยางย+ง

ลดลงจากเดมรอยละ 77 เหลอรอยละ 60 (ลดลงรอยละ 17) ในพ�นท#สามจงหวดรอบกรงเทพฯ

มกลมผเหนดวย อยางย+ง ลดจานวนลงอยางมนยสาคญท#สด โดยลดลงจากเดมรอยละ 81

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

52

ในป 2552 เหลอเพยงรอยละ 39 ในป 2553 (ลดลงรอยละ 42) และพ�นท#ภาค

ตะวนออกเฉยงเหนอ ลดลงจากเดมรอยละ 79 เหลอรอยละ 60 (ลดลงรอยละ 19)

ไมมความแตกตางอยางมนยสาคญในแตละกลมเพศ อาย การศกษา รายได หรอกลมส แตม

ขอยกเวนในกลมผท#ระบวาตนเองเอนเอยงไปทางกลมเส�อแดงเลกนอย โดยเปนกลมท#ม

ความเหนพองตองกนตอประเดนน�นอยท#สด

2.5 การสนบสนนอานาจนยม

ในบางสถานการณ เม"อประชาธปไตยใชไมไดผล กจะมคนพดวาเราจาเปนตองมผนาท"

เขมแขงซ"งไมจาเปนตองมาจากการเลอกต�งกได ขณะท"บางคนบอกวาไมวาสถานการณจะ

เปนอยางไร ประชาธปไตยกยงดท"สดเสมอ คณคดวาอยางไร ? (Q12)

การสนบสนนประชาธปไตยเพ#มข�นจากรอยละ 68 ในป 2552 เปนรอยละ 76 ในป 2553

กรงเทพฯ มการเปล#ยนแปลงอยางมนยสาคญมากท#สด คอเพ#มข�นจากเดมรอยละ 67 ในป

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

53

2552 เปนรอยละ 84 ในป 2553 (เพ#มข�นรอยละ 17) กรงเทพและภาคเหนอ (รอยละ 84

เชนกน) เปนพ�นท#ซ# งใหการสนบสนนผนาท#มาจากการเลอกต�งมากท#สด การเปล#ยนแปลงท#

ชดเจนมากท#สดคอในเขตชนบทของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ซ# งในป 2552 ใหการ

สนบสนนผนาเผดจการมากท#สด แตในป 2553 การสนบสนนผนาท#ไมไดมาจากการเลอกต�ง

ลดลงอยางกาวกระโดดจากรอยละ 36 เหลอรอยละ 20 เขตชนบทของภาคใตกใหการ

สนบสนนการปกครองแบบเผดจการลดลงเชนกน โดยลดลงจากรอยละ 35 ในป 2552 เหลอ

รอยละ 31 ในป 2553 และปน� เขตเมองของภาคใตใหการสนบสนนผนาท#ไมมาจากการ

เลอกต�งมากท#สด (รอยละ 33)

เชนเดยวกบป 2552 ผลการสารวจจากคาถามเดยวกนน� ยงคงคอนขางเปนไปในทศทาง

เดยวกน ไมวาจะจาแนกโดยเพศ อาย การศกษา และรายได แมวารอยละ 32 ของกลมผมอาย

18-19 ปท�งประเทศ จะสนบสนนผนาท#ไมไดมาจากการเลอกต�งกตาม (รอยละ 44 อยใน

ภาคใต) ขณะท#รอยละ 39 ของกลมเส�อเหลองมแนวโนมท#จะยอมรบผนาเผดจการ แตมกลม

เส�อแดงยอมรบไดเพยงรอยละ 15 เทาน�น 14

14 คาความคลาดเคล#อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ#มเตมเก#ยวกบขนาด

กลมตวอยางและคาความคลาดเคล#อน กรณาดอางองท#ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

54

2.6 ความพงพอใจตอประชาธปไตยในประเทศไทย

โดยท"วไปแลว คณพงพอใจกบประชาธปไตยแบบท"เปนอยในเมองไทยมากนอยเพยงใด พอใจ

มาก คอนขางพอใจ ไมคอยพอใจ หรอไมพอใจมากอยางย"ง ? (Q13)

ผตอบแบบสอบถามเกอบเจดในสบยงคงพงพอใจกบประชาธปไตยในประเทศไทย แมจะ

ลดลงเลกนอย จากรอยละ 70 ในป 2552 เปนรอยละ 68 ในป 2553 กตาม ในระดบภมภาค

ภาคใตยงคงพงพอใจมากท#สด (รอยละ 89) สวนภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (รอยละ 37) และ

ภาคเหนอ (รอยละ 36) พงพอใจนอยท#สด กรงเทพซ#งเคยเปนพ�นท#ไมพงพอใจสงสดเม#อป

2552 ลดระดบความไมพอใจลงจากเดมรอยละ 37 เปนรอยละ 29 ในป 2553

มความแตกตางกนเพยงเลกนอยในแตละกลมเพศ อาย การศกษา และรายได แมกลมผมอาย

18-19 ปจะพงพอใจรอยละ 86 กตาม (กลมเดยวกนน� ในภาคใตมจานวนเตม 100) ผท#มอาย 30-

39 ป (รอยละ 38) และกลมท#มรายไดสง (รอยละ 37) เปนกลมท#พงพอใจนอยท#สด

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

55

กลมเส�อเหลองแสดงความพงพอใจตอวถประชาธปไตยในประเทศไทยสงกวาระดบความพง

พอใจโดยเฉล#ย (รอยละ 80) ขณะท#กลมเส�อแดงแสดงความไมพงพอใจสงกวาระดบความไม

พงพอใจโดยเฉล#ย (รอยละ 62) 15 ในเวลาเดยวกน มความแตกตางอยางชดเจนระหวางพวก

สงกดสเตมตวและพวกคอนขางเอนเอยง โดยแมวาพวกเอนเอยงไปทางเส�อเหลองจะมความ

พงพอใจ (รอยละ 74) ซ# งยงคงสงกวาระดบเฉล#ยของท�งประเทศ คอรอยละ 70 แตกยงหาง

จากกลมเส�อเหลองเตมตว (รอยละ 86) หรอขณะท#มเพยงรอยละ 55 ของกลมเอนเอยงไปทาง

เส�อแดงแสดงความไมพงพอใจ กยงแตกตางจากกลมเส�อแดงเตมตวท#รสกเชนน�นรอยละ 69

15 คาความคลาดเคล#อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ#มเตมเก#ยวกบขนาด

กลมตวอยางและคาความคลาดเคล#อน กรณาดอางองท#ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

56

2.7 ความเปนประชาธปไตยของประเทศไทย

ในความเหนของคณ ประเทศไทยมความเปนประชาธปไตยมากนอยเพยงไร เปน

ประชาธปไตยมาก คอนขางเปนประชาธปไตย ไมคอยเปนประชาธปไตย หรอไมเปน

ประชาธปไตยเลย (Q14)

มการเปล#ยนแปลงเพยงเลกนอยในชวงระหวางป 2552 และป 2553 โดยเกอบสองในสาม

กลาววา ประเทศไทยมความเปนประชาธปไตยมากหรอคอนขางเปนประชาธปไตย (รอยละ

63 ในป 2552 และรอยละ 64 ในป 2553) แมจะไดคาตอบท#แตกตางกนบางเม#อจาแนกตาม

อาย การศกษา และภมภาค แตกเปนไปไดวา ความแตกตางดงกลาวสมพนธกบความ

หลากหลายของคาตอบท#ไดจากกลมเส�อเหลองและเส�อแดง รวมท�งความแตกตางดานอาย

การศกษา และการกระจายตวตามภมภาคของกลมเหลาน�ดวย

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

57

กลมเส�อเหลองและกลมเส�อแดงมความเหนตรงขามกนอยางส�นเชง ตอประเดนความเปน

ประชาธปไตยของไทย โดยกลมเส�อเหลองรอยละ 73 กลาววา ประเทศไทย “เปน”

ประชาธปไตย อยางย+ง หรอ คอนขางเปนประชาธปไตย ขณะท#กลมเส�อแดงรอยละ 62 กลาว

วา “ไมเปน” ประชาธปไตย อยางย+ง หรอไมคอยเปนประชาธปไตย16 เม#อพจารณาจาก

ทศนคตของผท#อายถงเกณฑมสทธเลอกต�งท�งหมด รอยละ 63 เหนวาประเทศไทยเปน

ประชาธปไตย ซ# งจานวนน�ไดรวมรอยละ 8 ของผท#ระบวาสงกดกลมเส�อเหลอง และรอยละ 5

ของผท#ระบวาสงกดกลมเส�อแดงอยดวย

16 คาความคลาดเคล#อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ#มเตมเก#ยวกบขนาด

กลมตวอยางและคาความคลาดเคล#อน กรณาดอางองท#ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

58

บทท* 3

3 คานยมแบบประชาธปไตย

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

59

3. 1 ความอดทนทางการเมอง

คณคดวาพรรคการเมองทกพรรค แมกระท"งพรรคท"ประชาชนสวนใหญไมชอบ ควรไดรบ

อนญาตใหจดประชมในเขตพ�นท"ของคณหรอไม (Q18)

ในระหวางป 2552 และป 2553 ผตอบแบบสอบถามแสดงใหเหนวา ระดบความอดทนทาง

การเมองของพวกเขายงคงสงเชนเดม (รอยละ 79) แตเม#อพจารณาในกลมยอยโดยจาแนกตาม

เพศ พบวาผชายทนใหมการชมนมทางการเมองดงกลาวไดนอยลง (ผท#ทนไมไดเพ#มจานวน

ข�นจากรอยละ 14 ในป 2552 เปนรอยละ 16 ในป 2553) ขณะท#ผหญงยอมใหมการชมนมได

มากข�น (ผท#ไมยอมลดลงจากเดมรอยละ 22 ในป 2552 เหลอรอยละ 19 ในป 2553) ภาคเหนอ

ยงคงเปนภาคท#มความอดทนอดกล�นทางการเมองสงท#สด (มรอยละ 89 ซ# งเพ#มข�นจากรอยละ

87 ในป 2552) ขณะท#กรงเทพฯ ลดระดบลงอยางมนยสาคญ จากรอยละ 87 ในป 2552 เหลอ

รอยละ 69 ในป 2553 ซ# งอาจเปนผลสบเน#องจากความรนแรงท#เกดข�นระหวางการชมนมทาง

การเมองในพ�นท# กลมผท#จบการศกษาระดบประถม (รอยละ 72) มความอดทนอดกล�นสง

กวา ผจบการศกษาระดบมหาวทยาลย (รอยละ 36) อยางมาก ซ# งกลมการศกษาสงน� ไมเหน

ดวยกบการชมนมเชนเดยวกบครวเรอนท#มรายไดสง (รอยละ 37)

ไมมความแตกตางอยางมนยสาคญระหวางกลมเส�อสตอประเดนความทนกนไดทางการเมอง

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

60

สมมตวาเพ"อนของคณสนบสนนพรรคการเมองท"คณไมชอบ คณจะรบไดหรอไม หรอคณ

จะเลกคบกบเขา (Q19)

สมมตวาเพ"อนของคณสนบสนนการเคล"อนไหวของกลมเส�อสท"คณไมชอบ (ไมวาจะเปนเส�อ

แดงหรอเส�อเหลองกตาม) คณจะยอมรบไดหรอไม หรอคณจะเลกคบกบเขาไปเลย (Q20)

คนไทยไมนาเอาการสงกดพรรคการเมองหรอเส�อสมาปะปนกบความเปนเพ#อน มผตอบ

แบบสอบถามนอยมาก คอรอยละ 6 เทาน�น ท#จะเลกคบกบเพ#อนเพราะพรรคการเมองท#เพ#อน

สงกด ขณะท#เพยงรอยละ 7 อาจยตความเปนเพ#อนดวยเหตผลเร#องสเส�อ ผท#มแนวโนมจะยต

ความเปนเพ#อนเพราะสงกดพรรคการเมองตางกน คอผท#มอาย 60 ปข�นไป (รอยละ 14)

โดยเฉพาะในภาคเหนอ (รอยละ 26) และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (รอยละ 20) กลมวย

เดยวกนน�ยงเปนกลมท#มแนวโนมมากท#สดอกดวย (รอยละ 15) ท#จะปฏเสธความเปนเพ#อน

เพราะสเส�อท#สงกด โดยเฉพาะผท#อาศยอยภาคเหนอ (รอยละ 23) และภาค

ตะวนออกเฉยงเหนอ (รอยละ 16)

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

61

3.2 เสรภาพในการแสดงความคดเหน

ประชาชนในพ�นท"ท"คณอาศยอย รสกมอสระในการแลดงความคดเหนทางการเมองหรอไม

(Q21)

เม#อถามวาประชาชนในพ�นท#ของพวกเขารสกมอสระในการแสดงความคดเหนทางการเมอง

หรอไม ผตอบแบบสอบถามท#ยนยนวามอสระมจานวนเพ#มข�นอยางมนยสาคญ โดยเพ#มจาก

เพยงรอยละ 80 ในป 2552 เปนรอยละ 91 ในป 2553 ไมมความแตกตางอยางมนยสาคญ

ระหวางกลมเส�อแดงหรอกลมเส�อเหลอง อยางไรกตาม ในระดบภมภาค คนภาค

ตะวนออกเฉยงเหนอรอยละ 11 และผท#อาศยอยในจงหวดใกลเคยงกบกรงเทพ กลาววา

ประชาชนไมรสกมอสระในการแสดงความคดเหน

การท#คนจานวนมากเหนวามเสรภาพสวนบคคลในการแสดงความคดเหนถอวานาสนใจเปน

อยางย#ง โดยเฉพาะเม#อพจารณาจากขอเทจจรงท#วา รฐบาลไดบงคบใชพระราชบญญตความ

ม+นคงภายในประเทศ และพระราชกาหนดการบรหารราชการในสถานการณฉกเฉนเพ#อ

ควบคมหรอส#งปดส#อบางสานก ในป 2553 มการต�งคาถามกบผตอบแบบสอบถามตอ

ประเดนการควบคมส#อ ซ# งไมไดถามเม#อป 2552

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

62

จากการท"รฐบาลไดใชพระราชบญญตการรกษาความม"นคงภายในราชอาณาจกรและพระราช

กาหนดการบรหารราชการในสถานการณฉกเฉน เพ"อจากดหรอปดการดาเนนงานของส"อบาง

ส"อ (หนงสอพมพ นตยสาร สถานวทยและโทรทศน รวมท�งเวบไซต) บางคนเหนวาเปน

ความจาเปนเพ"อชวยสงเสรมความสงบสขและความมเสถยรภาพของสงคม ขณะท"บางคน

เหนวาการปลอยใหทกคนสามารถแสดงคดเหนได เปนส"งท"สาคญมากกวา ความเหนใด

ใกลเคยงกบความเหนของคณมากท"สด (Q22)

ประชาชนมความเหนไมตรงกนในประเดนการควบคมส#อ โดยรอยละ 48 กลาววา ส#งท#สาคญ

ย#งกวาคอตองใหทกคนไดแสดงความคดเหน ขณะท#รอยละ 46 กลาววาการควบคมส#อเปน

ส#งจาเปนท#จะชวยนามาซ#งความสงบสขและเสถยรภาพในสงคม กลมเส�อเหลองและกลมเส�อ

แดงมความคดเหนแตกตางกนโดยส�นเชงในประเดนน� โดยกลมเส�อแดงรอยละ 67 ให

ความสาคญกบเสรภาพในการแสดงความคดเหน และกลมเส�อเหลองรอยละ 63ตองการความ

สงบสขและเสถยรภาพ17

17 คาความคลาดเคล#อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ#มเตมเก#ยวกบขนาด

กลมตวอยางและคาความคลาดเคล#อน กรณาดอางองท#ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

63

เพ#อระบวามผตอบแบบสอบถามคนใดเคยไดรบผลกระทบโดยตรงจากการจากดเสรภาพส#อ

หรอไม จงมการต�งคาถามวา มหนงสอพมพ นตยสาร วทย หรอโทรทศน หรอเวบไซด ท"

คณใชอยเปนประจา ถกตรวจสอบหรอถกปดในชวงปท"ผานมาหรอไม ? (Q23)

ประชากรเกอบคร# งหน#ง ซ# งรวมท�งกลมเส�อแดงและกลมเส�อเหลอง บอกวาพวกเขาเคยไดรบ

ผลกระทบโดยตรงจากการควบคมส#อ โดยประชาชนท#ตอบวาเคยหรอไมเคยมประสบการณ

สวนตวจากการควบคมส#อ มจานวนเทากน (รอยละ 46) สวนท#เหลอ (รอยละ 8) ตอบวาไม

ทราบ

ผตอบแบบสอบถามภาคกลางเปนกลมท#เคยมประสบการณสวนตวจากการควบคมส#อมาก

ท#สด (รอยละ 63)ขณะท#กรงเทพมนอยท#สด (รอยละ 30)

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

64

3.3 การดารงอยของโครงสรางสงคมแบบด4งเดม

เม"อพดถงแนวคดเก"ยวกบรฐบาลประชาธปไตยสองแบบ คอ แนวคดหน"งเช"อวารฐบาลท"ด

ท"สดนาจะมาจากการมตวแทนจากทกพ�นท"และจากคนทกระดบของสงคม ขณะท"อกแนวคด

เช"อวารฐบาลท"ดท"สดคอรฐบาลของคนท"ฉลาดท"สดและมการศกษาท"ดท"สดในสงคม อยาก

ทราบวาแนวคดใดท"ใกลเคยงกบมมมองของคณมากท"สด? (Q24)

ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ (รอยละ 59) ท�งเขตเมองและชนบท เช#อวารฐบาลท#เปน

ประชาธปไตยท#สดคอ รฐบาลท#ประกอบดวยตวแทนของคนกลมตางๆ ในสงคมมากท#สด

ไมใชประกอบดวยคนท#มการศกษาดท#สดเทาน�น ผตอบแบบสอบถามจากภาคเหนอและ

ภาคใตเหนดวยกบมมมองน�มากเปนพเศษ (รอยละ 69 และรอยละ 65 ตามลาดบ)

ขณะเดยวกน ผจบการศกษาระดบประถมเกนคร# งเลกนอย (รอยละ 51) ชอบความเปนตวแทน

ของสงคมมากกวาการศกษา และเม#อระดบการศกษาสงข�น ผท#เหนดวยอยางหนกแนนกบ

ความคดดงกลาวกจะเพ#มจานวนสงข�นตามไปดวย โดยสงท#สดคอรอยละ 67 ในกลมผจบ

การศกษาระดบมหาวทยาลย

กรงเทพฯ เปนพ�นท#เดยวซ# งมประชากรสงถงรอยละ 43ไมสนบสนนรฐบาลท#มตวแทน

ครอบคลมมากท#สด (ขณะท#สามจงหวดใกลเคยงกรงเทพฯ สนบสนนรอยละ 62) ท�งน� อาจ

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

65

เน#องมาจากขอเทจจรงท#วาจานวนผตอบแบบสอบถามท#ตอบวาไมทราบ หรอไมตองการ

แสดงความคดเหน สงกวาจานวนเฉล#ยท#วประเทศอยางมนยสาคญ (กรงเทพฯ มรอยละ 17

ขณะท#จานวนเฉล#ยท�งประเทศคอรอยละ 6)

คณเหนดวยหรอไมกบขอความท"วา คนท"ม"งมและมการศกษาดมหนาท"ปกปองและ

ชวยเหลอแนะนาใหแกผท"ดอยโอกาสและมการศกษานอยกวา ? (Q25)

แมวาผตอบแบบสอบถามรอยละ 59 จะเช#อวารฐบาลท#ดท#สดคอรฐบาลท#เปนตวแทนของ

ประชาชนมากท#สด ไมใชรฐบาลท#เกงและฉลาดท#สด แตเสยงสวนใหญท#มนยสาคญ (รอยละ

75) เช#อวา ผท#ร# ารวยและมการศกษาดมหนาท#ปกปองและแนะแนวทางใหแกผดอยโอกาส

และผมการศกษานอย ทศนคตดงกลาวชดเจนมากในกรงเทพ (รอยละ 81) และภาคใต (รอย

ละ 80) และชดเจนนอยท#สด (รอยละ 65) ในสามจงหวดใกลเคยงกบกรงเทพ จานวนผท#ไม

เหนดวยเพ#มข�นตามระดบการศกษา จากต�งแตรอยละ 19 ในกลมผท#จบระดบประถม จนถง

รอยละ 25 ในกลมผจบการศกษาระดบมหาวทยาลย

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

66

3.4 ความไววางใจในสงคม

ถากลาวโดยท"วไป คณคดวาคนสวนใหญนาไววางใจหรอไม (Q26)

ผตอบแบบสอบถามสวนใหญท#ตอบวาผคนท#วไปไมนาไววางใจมจานวนลดลงเลกนอย โดย

ลดลงจากรอยละ 61 ในป 2552 เหลอรอยละ 59 ในป 2553 ยงมความแตกตางอยางม

นยสาคญระหวางคาตอบของผชายกบผหญงในป 2553 เชนเดยวกบในป 2552 กลาวคอ

ผหญงยงคงรสกวาคนสวนใหญไมนาไววางใจ (รอยละ 68) ขณะท#ผชายเคลอบแคลงสงสย

ผอ#นนอยลงในป 2553 โดยลดลงเหลอรอยละ 50 จากเดมรอยละ 55 ในป 2552

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

67

ระดบความไมไววางใจกนแตกตางกนไปในแตละจงหวด โดยคนกรงเทพมความไววางใจต#า

เพยงรอยละ 30 และสงข�นจนถงรอยละ 47 ในภาคเหนอ (ซ# งลดลงจากรอยละ 56ในป 2552

หรอลดลงรอยละ 9 )

3.5 ความไววางใจตอเพ*อนบาน

คณคดวาโดยท"วไปเพ"อนบานของคณนาไววางใจมากนอยเพยงใด นาไววางใจมาก คอนขาง

นาไววางใจ ไมคอยนาไววางใจ หรอ ไมนาไววางใจเลย (Q27)

ระดบความไววางใจตอเพ#อนบานเพ#มข�นเลกนอยเชนเดยวกบระดบความไววางใจตอผคน

ท#วไปท#เพ#มข�นชวงระหวางป 2552 และ 2553 โดยเพ#มจากรอยละ 74 ในป 2552 เปนรอยละ

76 ในป 2553 ผตอบแบบสอบถามในชนบทยงคงมความไววางใจตอเพ#อนบานมากกวาผท#

อาศยอยในเมอง (รอยละ 80 และรอยละ 70 ตามลาดบ) ท�งกลมเส�อเหลองและกลมเส�อแดงม

ความไววางใจตอเพ#อนบานนอยกวาคนในสงคมโดยท#วไปเลกนอย

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

68

บทท* 4

4 กระบวนการทางการเมอง

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

69

4.1 ความสนใจการเมอง

คณมความสนใจการเมองมากนอยเพยงใด สนใจอยางมาก คอนขางสนใจ ไมคอยสนใจ

หรอไมสนใจเลย (Q28)

คนไทยสนใจการเมองลดลงจากรอยละ 71 ในป 2552 เหลอรอยละ 66 ในป 2553 อยางไรก

ตาม ความสนใจทางการเมองในประเทศไทยยงคงสงกวาประเทศอ#นในภมภาคท#มการวจย

สารวจลกษณะเชนเดยวกนน� ไมวาจะเปนอนโดนเซย (รอยละ 28 ในป 2546) กมพชา (รอย

ละ 55 ในป 2546) และมองโกเลย (รอยละ 46 ในป 2552) ความสนใจทางการเมองยงคงเพ#ม

สงข�นตามอายเชนเดยวกบป 2552 จากจานวนไมถงคร# ง (รอยละ 48) ในกลมผท#มอาย 18-19

ป ซ# งเปนกลมประชากรท#อายถงเกณฑมสทธเลอกต�งแลว ไปจนถงรอยละ 74 ในกลมท#มอาย

50-59 ป กอนท#จะลดลงเหลอรอยละ 65 ในกลมผท#มอาย 60 ปข�นไป โดยท#วไปผชาย (รอย

ละ 70) มความสนใจการเมองมากกวาผหญง (รอยละ 63)

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

70

ในชวง 3 ปท*ผานมา ความสนใจทางการเมองของคณเพ*มข4น ลดลง หรอเทาเดม (Q30)

ผตอบแบบสอบถามท#ระบวาความสนใจทางการเมองของพวกเขาเพ#มข�นในชวง 3 ปท#ผานมา

ลดลงจากรอยละ 45 ในป 2552 เหลอรอยละ 38 ในป 2553 มเพยงผท#อยในเมองของ

ภาคเหนอ (รอยละ 50) ภาคใต (รอยละ 42) และในเมองของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (รอยละ

40) เทาน�นท#ความสนใจทางการเมองป 2553 เพ#มข�นจนสงกวาระดบปกตท#วไปคอรอยละ 38

ประชาชนในเขตเมองของภาคใต (รอยละ 29) และจงหวดท#ตดกบกรงเทพ ชนบทภาคกลาง

และชนบทภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (ท�งสามรวมกนรอยละ 21) มอตราความสนใจทาง

การเมองลดลงมาก โดยท#วไปผหญง (รอยละ 21) มความสนใจทางการเมองมากกวาผชาย

(รอยละ 17)

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

71

มเพยงผตอบแบบสอบถามท#เคล#อนไหวกบกลม

เส�อสเทาน�นท#มากกวาคร# งระบวาตนมความสนใจ

ทางการเมองเพ#มข�น ดเหมอนจะเปนท#เขาใจ

กนวาความสนใจทางการเมองของประชาชนท#

เพ#มข�นอยางมนยสาคญในป 2553 โดยรวมแลวจะ

มาจากกลมเส�อส อยางไรกตาม เม#อคดจากอตรา

รอยละของประชากรผตอบวาสนใจการเมอง

เพ#มข�น กลมเส�อสเปนจานวนเพยงหน# งในสาม

ของรอยละ 38 ท#กลาววาสนใจการเมองเพ#มข�น

อกสองในสามคอผไมสงกดสใดท�งส�น

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

72

4.2 การพดคยเร*องการเมอง

คณพดคยเร"องการเมองกบเพ"อนของคณบอยหรอไม เกอบตลอดเวลา บอย ๆ ไมบอย หรอ

แทบไมเคยเลย (Q29)

ขณะท#ความสนใจทางการเมองลดลง ประชาชนท#ตอบวาตนพดคยเร#องการเมองกบเพ#อน

เกอบตลอดเวลา หรอ บอยๆ กลดลงเชนกน โดยลดลงจากรอยละ 26 ในป 2552 เหลอรอยละ

22 ในป 2553 นอกจากน�พบวาผชาย (รอยละ 28) ชอบพดคยเร#องการเมองบอยกวาผหญง

(รอยละ 17) มาก ผตอบแบบสอบถามท#อยในเขตเมองทางภาคเหนอพดคยเร#องการเมองมาก

ท#สด (รอยละ 33) คนภาคกลางพดคยเร#องการเมองนอยท#สด (รอยละ 14)

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

73

4.3 การชมนมทางการเมอง

ในชวงสองปท"ผานมา คณเคยเขารวมชมนมทางการเมองบางหรอไม (Q31)

เม#อคดเปนรอยละของประชากรท#มสทธเลอกต�ง จานวนหน#งในสาม (รอยละ 36) ของ

ผเขารวมชมนมมาจากภาคตะวนออกเฉยงเหนอ โดยเฉพาะอยางย#งเขตชนบท (รอยละ 27)

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

74

ประชาชนผมสทธเลอกต�งสวนใหญท#เขารวมชมนมทางการเมองในชวงสองปท#ผานมาเปน

กลมไมสงกดส (รอยละ 58) ขณะท#มากกวาหน# งในส#เลกนอย (รอยละ 26) ระบวาตนอยใน

กลมเส�อแดง

อยางไรกตาม ในชวงสองปท#ผานมามเพยงรอยละ 4 ของกลมคนไมสงกดสเขารวมชมนมทาง

การเมอง ขณะท#รอยละ 8 ของผแสดงตนวาเปนกลมเส�อเหลองหรอเอนเอยงทางเส�อเหลอง

และรอยละ 11 ของผสงกดกลมเส�อแดงเขารวมการชมนมทางการเมอง

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

75

4.4 ความแปลกแยกทางการเมอง

บางคนกลาววา “รฐบาลคงไมสนใจมากนกหรอกวาคนอยางฉนจะคดอยางไร” คณเหนดวย

กบขอความน�หรอไมเพยงใด เหนดวยอยางย"ง หรอคอนขางเหนดวย (Q34)

จานวนผตอบแบบสอบถามท# เหนดวยอยางย+ง หรอ คอนขางเหนดวย กบคากลาวท#วารฐบาล

ไมคอยจะสนใจมากนกวาประชาชนคดเหนอยางไร ไมไดเพ#มข�นอยางมนยสาคญระหวางป

2552 และ 2553 ประชาชนในสามจงหวดตดกบกรงเทพ เหนดวยกบคากลาวน�มากท#สด (รอย

ละ 68) และประชาชนในภาคใตเหนดวยนอยท#สด (รอยละ 54) คนกรงเทพเหนดวยเพยงรอย

ละ 42 และไมเหนดวยรอยละ 38 อยางไรกด คนกรงเทพท#ตอบวาไมทราบหรอไมตองการ

แสดงความคดเหนมจานวนมากอยางมนยสาคญ (รอยละ 18 ขณะท#จานวนเฉล#ยท�งประเทศม

รอยละ 4)

กลมผท#มอาย 50-59 ป (รอยละ 64) มความรสกดงกลาวมากกวากลมอ#นเลกนอย ผหญง (รอย

ละ 60) มแนวโนมท#จะรสกแปลกแยกมากกวาผชาย (รอยละ 56) เชนเดยวกบกลมผมรายได

นอย (รอยละ 60) ท#รสกแปลกแยกมากกวากลมผมรายไดสง (รอยละ 54)

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

76

สาหรบประชาชนกลมยอย กลมเส�อแดงมความรสกแปลกแยกมากท#สด (รอยละ 81) และกลม

เส�อเหลองรสกนอยท#สด (รอยละ 41).18

4.5 พลงขบเคล*อนทางการเมอง

คณคดวาตวคณเองมอทธพลตอการตดสนใจของรฐบาลมากนอยเพยงใด มอทธพลมาก

คอนขางมอทธพล มอทธพลนอยมาก หรอไมมอทธพลเลย ? (Q35)

ในป 2553 ผตอบแบบสอบถามหน#งในส# เช#อวาพวกเขามอทธพลตอการตดสนใจของรฐบาล

จากระดบ มมาก ถง มบาง (รอยละ 25 รวมจากสองกลม) โดยเพ#มข�นจากป 2552 ท#ม

เพยงรอยละ 19 โดยเฉพาะผท#อาศยอยภาคกลาง ซ# งหน#งในสาม (รอยละ 35) ตอบวาม

ความรสกดงกลาว และนอยท#สด (รอยละ 15) ในกลมผท#อยอาศยในกรงเทพ แมจะไมมความ

แตกตางระหวางผชายและผหญง แตกลมอาย 18-19 ป (รอยละ 32) เปนผท#มองโลกในแงดตอ

ประเดนน�มากกวาคนวยอ#น ซ# งตางมจานวนประมาณรอยละ 25

18 คาความคลาดเคล#อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ#มเตมเก#ยวกบขนาด

กลมตวอยางและคาความคลาดเคล#อน กรณาดอางองท#ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

77

เม#อพจารณาแยกตามกลมสเส�อ กลมเส�อแดงรอยละ 58 เช#อวาพวกเขาสามารถมอทธพลตอ

การตดสนใจของรฐบาล และกลมเส�อเหลองมความเหนไปในทางเดยวกบความเหนของท�ง

ประเทศ

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

78

บทท* 5

5 สถาบนในระบอบประชาธปไตย

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

79

5.1 ความซ*อตรงของหนวยงาน

กรณาจดระดบความซ"อตรงใหแกหนวยงานเหลาน� มความซ"อตรงสงมาก มความซ"อตรงสง

ความซ"อตรงไมสงและไมต"า ความซ"อตรงต"า หรอความซ"อตรงต"ามาก (Q40-47)

ศาลยตธรรม : ป 2552 ศาลยตธรรมเปนเพยงสถาบนเดยว ท#เม#อรวมคะแนนจากท�งผท#ตอบวา

มความซ#อตรง สงมากและ สง แลว ไดรบคะแนนเกนคร# ง แตจากคะแนนเดมคอรอยละ 64 ใน

ป 2552 ลดลงเหลอเพยง รอยละ 59 ในป 2553 (ลดลงรอยละ 5) อยางไรกตาม เม#อนาคาตอบ

วามความซ#อตรง ต+า และ ต+ามาก ของการสารวจปน�มารวมกน ศาลไดคะแนนรอยละ 9 ซ#ง

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

80

เทากบป 2552 แตเม#อรวมคะแนน ต+า/ต+ามาก กบ ไมสงและไมต+า ของป 2553 พบวาเทากบ

รอยละ 40 ซ# งหมายถงความรสกทางบวกตอศาลลดลง

แมวาคนกรงเทพจะมความเช#อม#นตอศาลนอยท#สดอยแลวในป 2552 (รอยละ 56) แตป 2553

น� ระดบความเช#อม#นกลบย#งลดต#าลงอกจนเหลอไมถงหน# งในสาม (รอยละ 32) จากภาคกลาง

ความไมเช#อม#นตอศาลลดลงเลกนอยจากเดมรอยละ 55 ในป 2552 เหลอรอยละ 51 ในป 2553

จากภาคใต ศาลเคยไดรบคะแนนความเช#อม#นสงท#สดคอรอยละ 78 ในป 2552 แตในป 2553

คะแนนตกลงรอยละ 9 เหลอรอยละ 69 ท#ลดลงมากย#งกวาคอระดบความเช#อม#นจาก

ภาคเหนอ ซ# งลดลง จากเดมรอยละ 68 ในป 2552 จนเหลอไมถงคร# ง (รอยละ 49) ในป 2553

(ลดลงรอยละ 19) สวนภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ระดบความเช#อม#นตอศาลยงคงเทาเดมคอ

รอยละ 63

ผหญงมความเหนในทางบวกตอความซ#อตรงของศาล (รอยละ 63) มากกวาผชาย (รอยละ 54)

เชนเดยวกบ ผท#จบการศกษาระดบมหาวทยาลย (รอยละ 65) ซ# งเหนวาศาลมความซ#อตรง

มากกวาผท#จบการศกษาระดบประถม (รอยละ 54)

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

81

ระดบความเช#อม#นตอศาลแตกตางกนมากท#สดในกลมเส�อเหลองกบกลมเส�อแดง กลมเส�อ

เหลองเปนกลมท#ใหคะแนนความเช#อม#นตอศาลสงท#สดในบรรดากลมตวอยางท�งหมด (รอย

ละ 84) ขณะท#กลมเส�อแดงเปนกลมท#ใหคะแนนความเช#อม#นตอศาลต#าท#สด (รอยละ 20)19

ตารวจ : ตารวจไดรบความเช#อม#นรอยละ 17 ในป 2552 ซ# งยงคงไมเปล#ยนแปลงในป 2553

แมวาเม#อนาคาตอบระหวาง ต+ามาก และ ต+า มารวมกน ระดบความเช#อม#นต#าจะลดลงเลกนอย

จากรอยละ 39 เหลอรอยละ 36 พ�นท#ซ# งตารวจไดคะแนนความเช#อม#นสงท#สดคอเขตชนบท

ของภาคตะวนออกเฉยงเหนอและเขตชนบทของภาคกลาง(รอยละ 22) และต#าท#สดคอ

กรงเทพฯ (รอยละ 4) คะแนนความซ#อตรงของตารวจจะย#งลดต#าลงหากระดบการศกษาของ

ผตอบแบบสอบถามสงข�น โดยเร#มจากคะแนนสง คอ รอยละ 20 ในกลมผท#จบการศกษา

ระดบประถมและลดต#าลงจนเหลอเพยงรอยละ 9 ในกลมผท#จบการศกษาระดบมหาวทยาลย

ไมมความแตกตางกนระหวางกลมเส�อสตอประเดนเก#ยวกบความซ#อตรงของตารวจ

กองทพ : ป 2553 กองทพเปนหนวยงานท#ไดรบคะแนนความซ#อตรงมาเปนอนดบสอง แมวา

จะลดลงจากเดมคอรอยละ 44 ในป 2552 เหลอเพยงหน# งในสาม (รอยละ 34) ในป 2553 กตาม

ป 2553 น� ความคดเหนระหวางคนเมอง-คนชนบทท#มตอความซ#อตรงของกองทพมความ

แตกตางกนนอยลง และมการพลกผนจากผลการสารวจป 2552 ซ# งเดมใหคะแนนรอยละ 37

ตอรอยละ 47 โดยคนเมองใหคะแนนลดลงเลกนอยคอเหลอรอยละ 36 แตคนชนบทให

คะแนนลดลงอยางชดเจนโดยลดลงถงรอยละ 14 จงทาใหผลลพธคะแนนความเช#อม#นตอ

กองทพระหวางคนเมองและคนชนบทเทากบรอยละ 36 ตอรอยละ 33

19 คาความคลาดเคล#อนสาหรบกลมเส�อเหลองท�งกลมเตมตวและคอนขางเอนเอยง คอ + - รอยละ 12 และกลมเส�อแดงท�งกลมเตมตว

และคอนขางเอนเอยง คอ + - รอยละ 10 สาหรบรายละเอยดเพ#มเตมเก#ยวกบขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล#อน กรณาด

อางองท#ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

82

เม#อแยกตามภมภาค ความคดเหนท#มตอความซ#อตรงของกองทพในป 2553 เพ#มข�นท#ภาคใต

โดยเพ#มข�นเปนรอยละ 52 (จากเดมรอยละ 48 ในป 2552) และกรงเทพและปรมณฑล เพ#มข�น

จากรอยละ 33 เปนรอยละ 41 ความคดเหนท#มตอความซ#อตรงของกองทพลดลงมากท#สดใน

ภาคเหนอ คอลดลงรอยละ 17 จากเดมรอยละ 44 ในป 2552 เหลอรอยละ 27 ในป 2553 ภาคท#

ความคดเหนตอความซ#อตรงของกองทพลดลงนอยท#สด (ลดลงรอยละ 9) คอภาค

ตะวนออกเฉยงเหนอ ลดลงจากเดมรอยละ 41 เหลอรอยละ 32 และภาคกลาง ลดลงจากเดม

รอยละ 38 เหลอรอยละ 29

ในบรรดากลมยอยท�งหมด กลมท#มความคดเหนแตกตางกนมากท#สดตอประเดนความซ#อตรง

ของกองทพ คอกลมเส�อเหลองและกลมเส�อแดงเชนเดม โดยกลมเส�อเหลองมากกวาคร# ง (รอย

ละ 56) เช#อม#นในกองทพ ตรงกนขามกบกลมเส�อแดง ซ#งเช#อม#นเพยงรอยละ 11 เทาน�น20

20 คาความคลาดเคล#อนสาหรบกลมเส�อเหลองท�งกลมเตมตวและคอนขางเอนเอยง คอ + - รอยละ 12 และกลมเส�อแดงท�งกลมเตมตว

และคอนขางเอนเอยง คอ + - รอยละ 10 สาหรบรายละเอยดเพ#มเตมเก#ยวกบขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล#อน กรณาด

อางองท#ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

83

คณะกรรมการการเลอกต�ง (กกต.) : ป 2553 ประชาชนเช#อม#นในความซ#อตรงของ กกต.

ลดลงเชนเดยวกบศาลและกองทพ โดยลดลงจากรอยละ 36 ในป 2552 เหลอรอยละ 29 ในป

2553 แมวา คะแนนความซ#อตรงของ กกต. จะเพ#มข�นอยางมนยสาคญในภาคใต คอเพ#มข�น

จากเดมรอยละ 26 ในป 2552 เปนรอยละ 42 ในป 2553 แตคะแนนในภาคเหนอกลบลดด#งลง

อยางมาก คอจากเดมรอยละ 43 เหลอรอยละ 25 กกต. เสยคะแนนความซ#อตรงในภาคอ#นดวย

เชนกน ท�งภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (จากเดมรอยละ 40 เหลอรอยละ 32) ภาคกลาง (จากเดม

รอยละ 29 เหลอรอยละ 21) และกรงเทพและปรมณฑล (จากเดมรอยละ 33 เหลอรอยละ 27)

ผตอบแบบสอบถามท#ยงอายนอย คอมอายระหวาง 18-19 ป มอง กกต. ในแงด (รอยละ 47)

มากกวาผมอาย 60 ปข�นไป (รอยละ 27) กลมเส�อเหลองใหคะแนนความซ#อตรงตอ กกต. ใน

ระดบเดยวกบบรรทดฐานของคนท�งประเทศ ขณะท#กลมเส�อแดงใหคะแนนต#ากวาบรรทด

ฐานคอใหรอยละ 22

ส"อ : ความเช#อม#นในความซ#อตรงของส#อลดลงรอยละ 7 ในป 2553 โดยลดลงจากเดมรอยละ

36 ในป 2552 เหลอรอยละ 29 ขณะเดยวกน เม#อรวมคาตอบวา ซ+อตรงต+ามาก และ ซ+อตรงต+า

เขาดวยกนแลว ส#อมความซ#อตรงต#ามจานวนสงข�นจากรอยละ 25 เปนรอยละ 32 คะแนน

ของส#อคอนขางต#าในทกกลมยอย ท�งกลมภมภาค เพศ อาย การศกษา รายได และกลมเส�อส

สมาชกสภาผแทนราษฎร (สส.) : ความเช#อม#นของประชาชนท#มตอความซ#อตรงของ

สมาชกสภาผแทนราษฎร (สส.) เพ#มข�นเลกนอยจากเดมรอยละ 10 ในป 2552 เปนรอยละ 11

ในป 2553 แตรฐสภายงคงเปนหนวยงานท#มระดบความซ#อตรงต#าท#สดในสายตาประชาชน

โดยไดคะแนนนอยท#สดในกรงเทพ (รอยละ 2) และสงท#สดคอรอยละ 19 ในเขตชนบทของ

ภาคกลาง

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

84

คณะกรรมการอสระตรวจสอบและคนหาความจรงเพ"อการปรองดองแหงชาต (คอป.): ในป

2553 รฐบาลไดจดต�งคณะกรรมการอสระตรวจสอบและคนหาความจรงเพ#อการปรองดอง

แหงชาต (คอป.) เพ#อทาหนาท#สอบสวนหาขอเทจจรงจากเหตการณความรนแรงในชวงสองป

ท#ผานมา และใหขอเสนอแนะตอรฐบาลเก#ยวกบแนวทางการสงเสรมการปรองดองทาง

การเมองของประเทศ มผตอบแบบสอบถามเพยงรอยละ 28 ท#ใหคะแนนความซ#อตรงสงแก

คอป. ขณะท#ประชาชนสวนใหญ (รอยละ 58) ไมม#นใจถงความซ#อตรงของคณะกรรมการฯ

สวนท#เหลออก 14 ไมสามารถใหความเหนได

ขณะท#ความคดเหนท#มตอความซ#อตรงของ คอป. คอนขางเปนไปในทศทางเดยวกนในแตละ

กลมยอย แตมความแตกตางอยางชดเจนในกลมผท#มสวนเก#ยวของกบความขดแยงทาง

การเมองในชวง 2 ปท#ผานมา คอกลมเส�อส โดยกลมเส�อเหลองเกอบคร# งหน# ง (รอยละ 48) คด

วา คอป. มความซ#อตรง สง หรอ สงมาก ขณะท#กลมเส�อแดง มผท#คดเชนน�นมเพยงรอยละ

1321

21 คาความคลาดเคล#อนสาหรบกลมเส�อเหลองท�งกลมเตมตวและคอนขางเอนเอยง คอ + - รอยละ 12 และกลมเส�อแดงท�งกลมเตมตว

และคอนขางเอนเอยง คอ + - รอยละ 10 สาหรบรายละเอยดเพ#มเตมเก#ยวกบขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล#อน กรณาด

อางองท#ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

85

มการขอใหผตอบแบบสอบถามใหความกระจางเพ#มเตมเก#ยวกบความคดเหนของพวกเขาท#ม

ตอ คอป. ดวยคาถามดงตอไปน� เม"อคณะกรรมการชดใหมท"เรยกวาคณะกรรมการอสระ

ตรวจสอบคนหาความจรงเพ"อความปรองดองแหงชาต (คอป.) ไดรบการจดต�งข�นเพ"อ

ตรวจสอบการเสยชวตท"เกดข�นจากการชมนมระหวางเดอนเมษายน - พฤษภาคม 2553 อยาก

ทราบวาคณมความไววางใจคณะกรรมการชดดงกลาวอยางไร ไววางใจมาก นดหนอย ไมมาก

หรอ ไมไววางใจเลย (Q48)

ผตอบแบบสอบถามรอยละ 61 ใหความไววางใจตอ คอป. มากหรอ บาง โดยภาคท#ไดรบความ

ไววางใจสง คอภาคใต (รอยละ 72) และภาคท#ไดรบความไววางใจต#า คอภาค

ตะวนออกเฉยงเหนอ (รอยละ 53) ผท#จบการศกษาระดบประถม (รอยละ 57) ใหความ

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

86

ไววางใจ คอป. นอยกวาผท#จบการศกษาระดบปรญญา (รอยละ 67) ขณะเดยวกน ผมรายไดสง

(รอยละ 67) ใหความไววางใจสงกวาผมรายไดต#า (รอยละ 56)

ในกลมเส�อส กลมเส�อเหลองรอยละ 70 มความไววางใจตอ คอป. ขณะท#กลมเส�อแดงมความ

ไววางใจเพยงรอยละ 39 22

22 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองท�งกลมเตมตวและคอนขางเอนเอยง คอ + - รอยละ 12 และกลมเส�อแดงท�งกลมเตมตว

และคอนขางเอนเอยง คอ + - รอยละ 10 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาด

อางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

87

5.2 การวางตวเปนกลางของหนวยงาน

บางคนกลาววาหนวยงานในระบอบประชาธปไตยของไทยฝกใฝการเมอง และไมมความเปน

กลางอกตอไป คณมความคดเหนอยางไร โดยท"วไปมกจะเปนกลางและไมเอนเอยง เอนเอยง

เปนบางคร�ง หรอ เอนเอยงบอยคร�ง (Q49-54)

ศาลยตธรรม: ศาลเปนเพยงสถาบนเดยวท#ไดคะแนนในทางบวกเชนเคย คอมากกวารอยละ 50

โดยประชากรรอยละ 63 เหนวา โดยปกตศาลจะมความเปนกลางและไมฝกใฝฝายใด ซ# ง

เพ#มข�นเลกนอยจากป 2552 (รอยละ 62) ความคดเหนดงกลาวมจานวนลดหล#นกนไปตามแต

ละภาค กรงเทพและปรมณฑลมมากท#สดคอรอยละ 70 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอมรอยละ 67

ภาคใตมรอยละ 65 และนอยท#สดคอภาคเหนอมรอยละ 52 และภาคกลางมรอยละ 58

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

88

ความเช#อม#นในความเปนกลางของศาลลดลงตามอายท#เพ#มข�น จากระดบสงท#สดคอรอยละ

78 ในกลมผท#มอาย 18-19 ปลดลงจนเหลอรอยละ 57 ในกลมผท#มอาย 40 ปข�นไป แมวา

ระดบความเช#อม#นจะเพ#มสงข�นตามระดบการศกษา ต�งแตรอยละ 60 ในกลมผจบการศกษา

ระดบประถม สงข�นจนถงรอยละ 67 ในกลมผท#จบการศกษาระดบมหาวทยาลย แตกลบ

ลดลงตามระดบรายไดท#เพ#มสงข�น คอรอยละ 63 ในกลมครวเรอนท#มรายไดต#า ลดลงจนเหลอ

รอยละ 56 ในกลมครวเรอนท#มรายไดสง กลมเส�อเหลองรอยละ 66 เช#อม#นในความเปนกลาง

ของศาล ขณะท#กลมเส�อแดงเพยงรอยละ 34 เทาน�นท#มองวาศาลไมฝกใฝฝายใด23

ตารวจ : ในการจดลาดบความเปนกลางของหนวยงาน หนวยงานท#ไดคะแนนนอยท#สดคอ

ตารวจ โดยประชาชนรอยละ 81 ใหความเหนวาตารวจมความ เอนเอยงเปนบางคร/ง หรอ เอน

เอยงเสมอ ผลสารวจสะทอนใหเหนการปรบปรงท#ดข�นเลกนอยจากป 2552 ซ# งมผใหคาตอบ

ดงกลาวถงรอยละ 84 ท�งน� ความไมเช#อม#นในความเปนกลางของตารวจเพ#มข�นตามระดบ

การศกษา จากรอยละ 72 ในกลมผจบการศกษาระดบประถม สงข�นจนถงรอยละ 86 ในกลม

ผท#จบการศกษาระดบมหาวทยาลย ไมมกลมยอยใดท#ใหความเหนแตกตางอยางมนยสาคญไป

จากความเหนสวนใหญของคนท�งประเทศ (รอยละ 81)

ส"อ : ส#อถกมองวามความเอนเอยงสงเชนเดยวกน โดยผตอบแบบสอบถามรอยละ 80 ให

ความเหนวาส#อขาดความเปนกลาง ซ#งถอวาดข�นเลกนอยจากรอยละ 81 ในป 2552

23 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองท�งกลมเตมตวและคอนขางเอนเอยง คอ + - รอยละ 12 และกลมเส�อแดงท�งกลมเตมตว

และคอนขางเอนเอยง คอ + - รอยละ 10 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาด

อางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

89

กองทพ : กองทพอยในอนดบท#สองรองจากศาลเร#องความเปนกลางเชนเดม แมวาผตอบ

แบบสอบถามสวนใหญ (รอยละ 58) จะเช#อวากองทพ มความเอนเอยงในบางคร/ง หรอ มความ

เอนเอยงบอยคร/ง กลมเส�อแดง (รอยละ 87) มแนวโนมท#จะต�งขอสงสยในความเปนกลางของ

กองทพมากกวาแกนนากลมเส�อเหลอง (รอยละ 40) ถงสองเทา24

24 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองท�งกลมเตมตวและคอนขางเอนเอยง คอ + - รอยละ 12 และกลมเส�อแดงท�งกลมเตมตว

และคอนขางเอนเอยง คอ + - รอยละ 10 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาด

อางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

90

บทท* 6

6 การเมองระหวางข4วส

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

91

6.1 การสงกดกลมเส4อส

ในขณะน�การเมองไทยมความซบซอนและคงเปนไปไมไดท"จะแสดงความคดเหนของทกกลมจากหาตวเลอก (การสงกดส) แตถาคณตองเลอก คณคดวาตวเลอกใดท"สามารถอธบายได

ใกลเคยงกบความคดเหนของคณมากท"สด (Q39)

ดงท#ไดกลาวแลวในหวขอ 1.1 มผตอบแบบสอบถามเพยงหน# งในส# (รอยละ 24) ท#แสดงตววาเขารวมหรอโนมเอยงท#จะเขารวมกบกลมสเส�อกลมใดกลมหน# ง โดยท#รอยละ 10 เปนเส�อเหลอง และรอยละ 14 เปนเส�อแดง จานวนย#งนอยลงไปอก (รอยละ 12) เม#อแยกออกมาเฉพาะผท#แสดงตนอยางเปดเผยวาเปนเส�อสใด ในจานวนน� เพยงรอยละ 5 เปนเส�อเหลอง และรอยละ 7 เปนเส�อแดง จานวนท#เหลออกคร# งจะแสดงตนเพยงแค คอนขางเอนเอยง ไปท#กลมเส�อสใดเทาน�น (รอยละ 5 เส�อเหลอง และรอยละ 7 เส�อแดง)25

25 คาความคลาดเคล#อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ#มเตมเก#ยวกบขนาด

กลมตวอยางและคาความคลาดเคล#อน กรณาดอางองท#ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

92

6.2 วตถประสงคของกลมคนเส4อเหลอง

คณคดวาอะไรคอวตถประสงคหลกของการชมนมของกลมคนเส�อเหลอง (Q37)

ไมพบคาตอบท#เปนเอกภาพจากผตอบแบบสารวจเก#ยวกบวตถประสงคหลกของกลมเส�อเหลอง คาตอบรอยละ 22 ระบวาไมทราบ สวนท#เหลอใหความเหนท#หลากหลาย จานวนไมนอยเหนวากลมน� คอพวกท#ตอตานอดตนายกรฐมนตรทกษณ ชนวตร (รอยละ 21) หรอไมกมเปาหมายสวนตวเพ#อผลประโยชนทางการเมอง (รอยละ 14) เพ#อเรยกรองประชาธปไตย (รอยละ 11) หรอเพ#อจดต�งรฐบาลใหม (รอยละ 8)

ถงแมคาถามน� จะถามไปท#ผเขารวมกลมเส�อเหลองโดยตรง คาตอบท#ไดกยงคงไมชดเจนข�นมากนก สวนใหญคาตอบจะสอดคลองกบกลมตวอยางระดบประเทศ ผลการสารวจความเหนจากกลมเส�อแดงกออกมาคลายคลงกน กลาวคอมความเหนท#ปะปนกนหลากหลายและขาดเอกภาพเก#ยวกบวตถประสงคของกลมเส�อเหลอง

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

93

6.3 วตถประสงคของกลมคนเส4อแดง

คณคดวาอะไรคอวตถประสงคหลกของการชมนมของกลมคนเส�อแดง (Q36)

ผตอบแบบสอบถามไมมคาตอบท#ชดเจนในขอน� เชนเดยวกบคาตอบเก#ยวกบเปาประสงคหลกของกลมเส�อเหลอง รอยละ 26 เช#อวากลมคนเส�อแดงพยายามสงเสรมการจดต�งรฐบาลใหม ขณะท#รอยละ 19 เช#อวาตองการปกปองอดตนายกรฐมนตรทกษณ ชนวตร และรอยละ 15 เช#อวาเพ#อสนบสนนเรยกรองประชาธปไตย อก รอยละ 14 ตอบวาไมทราบ

เชนเดยวกบคาตอบจากผแสดงตนเปนกลมเส�อแดงโดยตรง เม#อถกถามถงวตถประสงคหลก คาตอบกแตกตางกนออกไป ซ# งสะทอนมมมองท#คลายกบผลสารวจจากคนท�งประเทศ ยกเวนขอเดยวคอคนเส�อแดงลงความเหนในวตถประสงคหลกของกลม วาเพ#อสนบสนนเรยกรองประชาธปไตยมากเปนสองเทา (รอยละ 30) ของจานวนเฉล#ยจากความเหนท#วประเทศ

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

94

6.4 ผลกระทบของการสงกดกลมสตอการเลอกผแทน

คณคดวาอะไรสาคญกวา ในการตดสนใจเลอกผสมครสาหรบการเลอกต�งคร�งหนา ระหวางผสมครท"สงกดกลมสกบสงกดพรรคการเมอง (Q38)

มผตอบแบบสารวจเพยงรอยละ 4 ท#จะพจารณาการสงกดสในการเลอกผสมครรบเลอกต�งคร� งตอไป เสยงขางมากอยางมนยสาคญ (รอยละ 87) เลอกท#จะพจารณาผสมครจากการสงกดพรรคการเมอง โดยท#รอยละ 9 ยงไมตดสนใจ คาตอบจากผเขารวมสงกดกลมสสอดคลองกบผลสารวจระดบประเทศ

6.5 การชมนมทางการเมอง

ในชวงสองปท"ผานมา คณเคยเขารวมการประทวงทางการเมองบางหรอไม (Q32)

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

95

ในชวง 2-3 ปท#ผานมา ส#อตางๆ ไดนาเสนอขาวการชมนมประทวงในประเทศไทยกนอยางครกโครม แตผลสารวจท#วประเทศกลบช� วาผตอบแบบสารวจจานวนนอยมาก (รอยละ 2) ท#ระบวาเคยมสวนรวมในการชมนมประทวงทางการเมองอยางใดอยางหน# ง

6.6 การส*งหามไมใหมการชมนมใหญทางการเมอง

ในประเทศประชาธปไตยสวนใหญ การชมนมประทวงทางการเมองสามารถมได แตสาหรบ

ประเทศไทยดเหมอนวาการชมนมทางการเมองไดกอใหเกดความขดแยงเปนอยางมากในรอบปท"ผานมา คณคดวา ควรจะปลอยใหมการจดชมนมขนาดใหญทางการเมองตอไปได หรอการชมนมใหญลกษณะน�ควรจะถกส"งหาม (Q60)

หลงจากการชมนมประทวงอยางตอเน#องในรอบส#ปท#ผานมา ผตอบแบบสารวจสองในสาม (รอยละ 66) เช#อวาควรหามไมใหมการจดชมนมขนาดใหญ ความรสกน� สงถงรอยละ 76 ในภาคกลาง และรอยละ 74 ในภาคใต แตประชาชนภาคตะวนออกเฉยงเหนอเพยงรอยละ 59 ท#เหนพองดวย กลมผหญงจะลงความเหนในทางสนบสนนการส#งหาม (รอยละ 70) มากกวากลมผชาย (รอยละ 61) ความเหนสนบสนนน� จะลดลงไปตามกลมอายท#สงข�น กลาวคอ กลมอายต# ากวา 20 ป สนบสนนการส#งหามสงถงรอยละ 77 แตกลมอายระหวาง 50-59 ป สนบสนนเพยงรอยละ 63 และขยบสงข�นเปน รอยละ 68 ในกลมผมอาย 60 ปข�นไป ถาพจารณาจากระดบรายได จานวนผสนบสนนการส#งหามจะลดลงตามระดบรายไดท#สงข�น โดยพบวาผ มรายไดต# าสนบสนนรอยละ 68 ขณะท#กลมผ มรายไดครวเรอนสงใหการสนบสนนต#าลงเหลอเพยงรอยละ 59

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

96

มกลมยอยเพยงกลมเดยวคอกลมเส�อแดงท#เสยงสวนมาก (รอยละ 54) เหนวาควรยอมใหมการจดชมนมใหญตอไป กลมเส�อแดงรอยละ 57 ไมเหนดวยกบการส#งหาม และกลมท#คอนขางเอนเอยงไปทางเส� อแดงรอยละ 52 ใหความเหนอยางเดยวกน ขณะท#กลมผไมสงกดสสนบสนนการส#งหามรอยละ 69 กลมเส�อเหลองรอยละ 68 มความเหนอยางเดยวกน26

เม#อนามาเปรยบเทยบกบคะแนนเฉล#ยของความเหนในระดบประเทศ ท�งเส�อแดงและเส�อเหลองมความเหนแตกตางกนเปนสองฝายอยางชดเจนในประเดนน� โดยขณะท#รอยละ 7 ของกลมเส�อแดงคดคานการส#งหามการชมนมขนาดใหญ แตอกรอยละ 6 กลบสนบสนน สาหรบกลมเส�อเหลองรอยละ 7 สนบสนนการส#งหาม ขณะท#อกรอยละ 3 คดคาน

26 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบ

ขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาดอางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

97

6.7 การใชกาลงสลายการชมนม

รฐบาลถกตาหนจากบางกลมในการใชกาลงเพ"อสลายการชมนมทางการเมองเม"อเดอนพฤษภาคม 2553 ขณะท"บางคนเหนวาการใชกาลงเปนส"งจาเปนเพ"อจากดความเสยหายและ

ฟ� นฟความเปนระเบยบ ขอใดท"ใกลเคยงกบความคดเหนของคณ (Q61)

ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ (รอยละ 58) เช#อวาการใชกาลงเพ#อยตการชมนมเม#อเดอนพฤษภาคม 2553 เปนส#งท#ไมถกตอง หน#งในสาม (รอยละ 33) สนบสนนการใชกาลง โดยรอยละ 10 ระบวาไมทราบหรอไมขอออกความเหน ความรสกไมเหนดวยแรงท#สดมาจากภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (รอยละ 70) และภาคเหนอ (รอยละ 60) สวนในเขตกรงเทพฯ และปรมณฑล มจานวนผไมตอบคาถามสงท#สด (รอยละ 14) แตผตอบคาถามท#เหลอสวนใหญ (รอยละ 46) เหนวาการใชกาลงเปนส#งท#ผด มเฉพาะกลมตวอยางในภาคใตท#เสยงขางมาก (รอยละ 65) ลงความเหนวาการใชกาลงถกตองแลวเพ#อจากดความเสยหายและฟ� นฟความเปนระเบยบเรยบรอย

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

98

กลมตวอยางยอยกลมเดยวท#สวนใหญ (รอยละ 56) เหนวาการใชกาลงยตการชมนมถกตองคอกลมคนเส�อเหลอง ซ# งเหนตางอยางคนละข�วกบรอยละ 85 ของกลมคนเส�อแดงท#ยนยนวาการใชกาลงเปนส#งท#ไมถกตอง27

6.8 ความรบผดชอบตอการเสยชวตในเหตการณชมนม

ใครควรรบผดชอบตอการเสยชวตในเหตการณเดอนพฤษภาคม คณคดวาเหตการณดงกลาวสวนใหญเปนความผดของผชมนมท"ชมนมกนอยางผดกฎหมาย หรอสวนใหญเปนความผดของรฐบาลท"ใชกาลงเกนกวาเหตในการยตการชมนม (Q62)

ในคาถามท#วาฝายใดควรรบผดชอบตอการเสยชวตจากเหตการณชมนมเม#อเดอนพฤษภาคม ผลสารวจไมพบคาตอบท#เปนมตสวนใหญอยางเดนชด ผตอบแบบสารวจกวาหน# งในสามเลกนอย (รอยละ 37) เหนวากลมผชมนมควรตองรบผดชอบ ขณะท#จานวนใกลเคยงกน (รอยละ 40) กลาวโทษฝายรฐบาล และ รอยละ 4 ตาหนท�งสองฝาย จานวนพลเมองท#มนยสาคญ (รอยละ 19) หลกเล#ยงท#จะใหความเหนตอประเดนน� เม#อดตามภมภาค เสยงขางมากอยางมนยสาคญจากภาคใต (รอยละ 73) กลาวหาวาเปนความผดของผชมนม ขณะท#เสยงขางมากกวาคร# งเลกนอย (รอยละ 53) จากเขตชนบทในภาคตะวนออกเฉยงเหนอเช#อวารฐบาลตองรบผดชอบ

27 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบ

ขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาดอางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

99

กลมไมสงกดส มความเหนแบงเปนสองฝายอยางมนยสาคญในการช�ความรบผดชอบจากการเสยชวตคร� งน� รอยละ 38 โทษฝายผชมนม ขณะท#อกรอยละ 35 ช� วารฐบาลตองรบผดชอบ รอยละ 4 เหนวาตองรบผดชอบดวยกนท�งสองฝาย โดยท#2รอยละ 3 ไมทราบหรอไมออกความเหน อยางไรกตาม กลมคนเส�อเหลองและเส�อแดงมความเหนตางท#เดนชดย#งกวา เส�อแดงสวนมาก (รอยละ 84) ใหรฐบาลรบผดชอบ ขณะท#เส�อเหลองเกอบสองในสาม (รอยละ 63) โทษวาผชมนมเองตองรบผดชอบตอการเสยชวตท#เกดข�นระหวางการชมนมประทวง28

28 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบ

ขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาดอางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

100

6.9 การมองเชงบวกตอการชมนม

ทกคนรบรผลทางลบของการชมนมประทวงในระยะ 2-3 ปท"ผานมา และผลทางลบจากปญหาความขดแยงทางการเมองท"มมาอยางตอเน"อง แตคณพอจะนกถงผลเชงบวกท"อาจจะ

ไดจากเหตการณตางๆ ท"เกดข�นน�บางหรอไม (Q97)

ประชากรกลมตวอยางจากท#วประเทศเพยงเลกนอย (รอยละ 12) ท#เหนผลดานบวกของการชมนมประทวงทางการเมองท#มมาอยางตอเน#อง ขณะท#ผตอบแบบสารวจจากภาคเหนอมองเชงบวกมากท#สด (รอยละ 21)

ท�งกลมเส�อเหลอง (รอยละ 15) และเส�อแดง (รอยละ 22) มแนวโนมท#จะมองดานดมากกวา แมจะมความเหนท#เรยกวาเปนมตมหาชนเพยงเลกนอยเก#ยวกบผลเชงบวกจากการชมนมประทวงกตาม เกอบคร# งของผตอบแบบสอบถาม (รอยละ 48) รสกวาการชมนมไดชวยใหประชาชนมสานกเร#องทางการเมองดข�น (รอยละ 17) ทาใหรฐบาลตระหนกถงปญหาในการบรหารงาน (รอยละ 16) หรอโดยท#วไปกชวยใหประชาชนมความรมากข�น (รอยละ 15)

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

101

มอะไรบาง (Q98) มอยางอ"นอกหรอไม (Q99)

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

102

6.10 ความเปนไปไดท*จะเกดความรนแรงข4นอก

คณคดวามโอกาสเปนไปไดมากนอยเพยงใด ท"จะเกดเหตการณรนแรงจากความขดแยงทางการเมองข�นอกในปหนา มโอกาสจะเกดสง มโอกาสจะเกด ไมนาจะเกด หรอ ไมมโอกาส

จะเกดอกเลย (Q63)

เสยงขางมากอยางชดเจน (รอยละ 81) ของผตอบแบบสอบถามท�งประเทศ เช#อวาเหตการณความรนแรงจากความขดแยงทางการเมองมโอกาสจะเกดข� นอกภายในปหนา (2554) มความสมพนธกนอยบางระหวางระดบการศกษาท#สงข�น คอต�งแตระดบประถมไปจนถงระดบมหาวทยาลย กบระดบความวตกกงวลตอความรนแรงท#เพ#มข�น ในทางกลบกน ระดบความกงวลจะลดลงโดยสมพนธกบกลมอาย จากรอยละ94 ในกลมผมอายนอย ลดลงเหลอรอยละ 75 ในกลมผ สงว ย ในกลมสงกดสตางๆ ไมพบความแตกตางจากผลสารวจระดบประเทศท#เดนชด

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

103

บทท* 7

7 ความขดแยงและความม*นคงทางการเมอง

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

104

7.1 การแบงข4วทางการเมองในประเทศไทย

คณคดวาถอยคาใดอธบายถงความแตกแยกหรอแบงข�วในสงคมปจจบนไดดท"สด (Q56)

ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ (รอยละ 52) ใหความเหนวาความแตกแยกหรอการแบงข�วในสงคมปจจบนมฐานรากจากอดมการณและความคดเหนทางการเมองท#แตกตาง ทศนคตน� มระดบความเขมขนท#แตกตางไปตามอาย เพศ การศกษาและระดบรายได ท#เดนชดมากท#สดมาจากพ�นท#ภาคเหนอ (รอยละ68) และจากภาคกลาง (รอยละ65) และนอยสดมาจากกรงเทพฯ และปรมณฑล (รอยละ35) ท#ซ# งมคนจานวนเทากน (รอยละ35) มความเหนวาการแบงข�วมาจากประเดนทางเศรษฐกจและชนช�น กระน�นกตาม มคนท#วประเทศเพยง รอยละ 18 ท#เหนวาความแตกแยกมพ�นฐานมาจากเร#องเศรษฐกจ และนอยย#งกวาไดแกผใหความเหนวาเกดจากความขดแยงระหวางสงคมเมองและสงคมชนบท (รอยละ9)

มเพยงรอยละ 14 เทาน�น ท#เหนวาความขดแยงเปนเร#องระหวางรฐบาลกบประชาชน

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

105

7.2 สองมาตรฐาน

คณคดวา ในประเทศไทยมการใชมาตรฐานความยตธรรมท"แตกตางกน (สองมาตรฐาน) สาหรบกลมคนท"แตกตางกน หรอไม (Q57)

ผตอบแบบสอบถามท#วประเทศสวนใหญ (รอยละ67) เหนวากระบวนการยตธรรมมสองมาตรฐาน (ครอบคลมต�งแตจากเจาหนาท#ตารวจ อยการ ทนาย และผพพากษา) โดยมต�งแตพบบอย (รอยละ43) หรอพบบางคร� ง (รอยละ24) ความเหนเก#ยวกบประเดนสองมาตรฐานน� มสงมากในกลมประชาชนท#อยอาศยเขตเมองในภาคเหนอ (รอยละ81) และจงหวดใกลเคยงกรงเทพฯ (รอยละ77) ตางกบคนกรงเทพฯ ท#เหนพองดวยเพยงรอยละ 58 และภาคใตรอยละ 59

ความรสกในเร# องน� เพ#มข�นตามระดบรายไดในครวเรอน จากรอยละ 64 ในกลมผมรายไดต#าสด ไปจนถง รอยละ74 ในกลมผมรายไดสงข�น นอกจากน�น ยงเพ#มข�นตามระดบการศกษาอกดวย จากจานวนรอยละ 60 ของผจบการศกษาเบ�องตน ไปถงจานวนรอยละ 81 ของผจบการศกษาระดบมหาวทยาลย

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

106

รอยละ 78 ของคนเส�อแดงเตมตวและรอยละ 83 ของผคอนขางเอนเอยงไปทางเส�อแดง เช#อวามความยตธรรมสองมาตรฐานในระดบมนยสาคญ ขณะท#สวนใหญของคนเส�อเหลอง (รอยละ 69) และกลมคนไมสงกดส (รอยละ 65) เหนพองดวยเชนกน

คณคดวากลมใดไดรบประโยชนสงสดจากการมสองมาตรฐาน (Q58)

เม#อสอบถามผท#ใหความเหนวามสองมาตรฐานอยจรง วากลมใดไดรบประโยชนมากท#สด เสยงจากท#วประเทศสวนใหญ (รอยละ63) ระบวารฐบาล (รอยละ33) และนกการเมอง (รอยละ30) ผอยอาศยในเขตเมองเหนวานกการเมองไดประโยชนมากท#สด (รอยละ37) โดย เฉพาะอยางย#งชมชนในกรงเทพฯ และปรมณฑล (รอยละ55) กลมเส�อเหลองและเส�อแดงแสดงความเหนแตกตางกนอยางเดนชดในประเดนน� โดยรอยละ 46 ของกลมคนเส�อเหลองเหนวานกการเมองไดประโยชนมากท#สด แตกลมคนเส�อแดงท#เหนพองดวยมเพยงหน# งในส#

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

107

หรอรอยละ 25 เทาน�น สาหรบคนเส�อแดง กวาคร# ง (รอยละ54) เหนวารฐบาลไดประโยชนมากท#สด (เปรยบเทยบกบคนเส�อเหลองท#เหนดวยเพยงรอยละ 23) นอกจากน� กลมเส�อแดงอกหน# งในส# (รอยละ25) เช#อวาพวกเส� อเหลองไดประโยชนมากท# สดจากระบบสองมาตรฐาน29

คณคดวากลมใดไดรบความเดอดรอนมากท"สดจากการมสองมาตรฐาน (Q59)

มความเหนท#เปนเอกฉนทโดยรวมจากประชากรกลมตวอยางท#วประเทศ (รอยละ 60) วาผท#ไดรบความเดอดรอนมากท#สดคอประชาชนท#วไป โดยสามในส# (รอยละ 75) ของประชาชนในภาคใตสนบสนนความเหนขอน�มากท#สด ขณะท#ภาคเหนอเพยงคร# งหน# ง (รอยละ 50) เหน

29 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบ

ขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาดอางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

108

พองดวย อยางไรกตาม กลมเส�อแดงเตมตวรอยละ 30 ตางระบวาพวกตนเดอดรอนมากท#สดจากการมสองมาตรฐาน30

7.3 บทบาทของกองทพ

มคนจานวนมากเหนวากองทพไทยมบทบาททางการเมองมากเกนไป ขณะท"บางคนมองวา

กองทพเปนสถาบนอสระท"สาคญในการชวยปกปองชาตและชวยใหประเทศมเสถยรภาพ

ความเหนขอใดใกลเคยงกบมมมองของคณมากท"สด (Q65)

ผลการสารวจป 2553 พบวากองทพยงคงถกมองวาเปนสถาบนสาคญตอการปกปองชาตและชวยใหประเทศมเสถยรภาพ (รอยละ63) ทศนคตน� ไดรบเสยงสนบสนนอยางแขงขนจากประชาชนในเขตกรงเทพฯ และปรมณฑล โดยเพ#มสงข�นจากผลสารวจเม#อป 2552 ท#เดมมเกนคร# งเพยงเลกนอย (รอยละ53) เปนสองในสาม (รอยละ69) ในการสารวจป 2553

30 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองท�งกลมเตมตวและคอนขางเอนเอยง คอ + - รอยละ 12 และกลมเส�อแดงท�งกลมเตม

ตวและคอนขางเอนเอยง คอ + - รอยละ 10 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาดอางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

109

เชนเดยวกบผลสารวจจากภาคใต ท#เพ#มจากรอยละ 65 มาเปนรอยละ 80 แตนาสงเกตวากองทพไดรบความนาเช#อถอนอยลงในเขตชมชนเมองในภาคเหนอ โดยลดลงจากผลสารวจป 2552 จากรอยละ 60 เหลอเพยงรอยละ 52 ในป 2553 และภาคอสาน ลดจากรอยละ61 เปนรอยละ 54

กลมเส� อเหลองและเส� อแดงเหนตางกนในมมมองเก#ยวกบกองทพ กลมคนเส�อเหลองสวนใหญ (รอยละ82) เหนวากองทพเปนสถาบนอสระท#มความสาคญ ขณะท#กลมเส�อแดงมากกวาสองในสาม (รอยละ69) เหนวากองทพมบทบาททางการเมองมากเกนไป31

7.4 ขนาดของกองทพ

คณคดวาขนาดของกองทพเปนอยางไร เลกเกนไป กาลงพอด หรอใหญเกนไป (Q66)

ประมาณเกอบสองในสามของประชากร (รอยละ64) ยงคงเหนวาขนาดของกองทพไทยกาลงพอเหมาะ อยางไรกด แมวาผลสารวจในเขตกรงเทพมหานครจะเพ#มข�นเลกนอย จากรอยละ 59 ป 2552 มาเปนรอยละ 60 ในป 2553 แตผลสารวจจากภมภาคอ#นกลบลดลง เชนภาคใต

31 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบ

ขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาดอางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

110

ลดลงจากรอยละ 74 เหลอเพยงรอยละ 66 ภาคอสาน ลดจากรอยละ 68 เปนรอยละ 60 ภาคกลาง จากรอยละ 71 เปนรอยละ 65 และภาคเหนอ จากรอยละ 75 เปนรอยละ 74

นาสงเกตวาประมาณหน#งในสาม (รอยละ35) ของกลมเส�อแดงเหนวากองทพมขนาดใหญมากเกนไป แตสวนใหญท� งกลมเส� อแดง (รอยละ55) และเส� อเหลอง (รอยละ62) ตางเหนวากองทพมขนาดพอเหมาะดแลว32

7.5 บทบาทกองทพกบการรกษาความความม*นคงปลอดภยระหวางมการชมนม

จากเหตการณเม"อไมนานมา น� กองทพไดแสดงบทบาทหลกในการรกษาความม"นคงระหวาง

การชมนมประทวง แตในตางประเทศสวนใหญ บทบาทน�เปนหนาท"ของเจาหนาท"ตารวจ ในความเหนของคณ ใครควรเปนผ รบผดชอบหลกดานความม"นคงระหวางท"มการชมนม

กองทพหรอตารวจ (Q64)

ผตอบแบบสอบถามสวนใหญซ# งเกนคร# งเลกนอย (รอยละ52) ตางเช#อวากองทพควรมบทบาทหลกในการรกษาความม#นคงระหวางการชมนม ขณะท#หน# งในสาม (รอยละ38) เหนวาควรใหเปนหนาท#ของตารวจ ความเหนท#สนบสนนบทบาทของกองทพสงท#สดมาจากภาคใต (รอยละ73) และภาคกลาง (รอยละ63) ความเหนสนบสนนกองทพท#ต#าท#สดมาจากภาคอสาน

32 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบ

ขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาดอางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

111

(รอยละ42) การสนบสนนกองทพลดลงตามกลมอาย โดยท#กลมอายระหวาง 18-19 ป สนบสนน รอยละ 61 ในขณะท#กลมผสงอายเกน 60 ใหการสนบสนนเพยงรอยละ 45

กลมเส� อเหลองและเส� อแดงมความเหนขดแยงกนเชนเคยในประเดนน� กลมเส� อเหลองสนบสนนบทบาทกองทพรอยละ 66 ขณะท#กลมเส�อแดงรอยละ 63 สนบสนนความเหนเสยงขางนอยท#ใหตารวจรบผดชอบเปนหลกในการรกษาความม#นคงระหวางการชมนม33

7.6 สถานการณความปลอดภยโดยท*วไป

คณประเมนระดบสถานการณความปลอดภยในพ�นท"ท"คณอยอาศยอยางไร ดมาก ด ปานกลาง หรอ แย (Q67)

ผตอบแบบสอบถามสวนใหญท#วประเทศ (รอยละ57) ระบสถานการณความปลอดภยในพ�นท#ของตนในระดบ “ดมาก” (รอยละ15) “ด” (รอยละ42) ขณะท#เพยงรอยละ 6 ระบวา “แย” อยางไรกตามมความแตกตางท#นาพจารณาระหวางเขตเมองกบเขตชนบท จากพ�นท#ชนบทท#เหนวาดมากและดสงถงรอยละ 61 เขตเมองกลบเหนเชนน� เพยงรอยละ 48 เม#อพจารณาระดบภมภาค พบวาเขตเมองในภาคเหนอรายงานความปลอดภยในพ�นท#สงสด (รอยละ75)

33 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบ

ขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาดอางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

112

ขณะท#คนกรงเทพฯ สวนใหญ (รอยละ 68) ระบวาสถานการณความปลอดภยอยในระดบ “ปานกลาง” (รอยละ60) จนถงระดบ “แย” (รอยละ8)

ในภาพรวม ผตอบแบบสารวจผชาย (รอยละ59) รสกมความปลอดภยมากกวาผหญง (รอยละ54) ความสานกรบรเก#ยวกบความปลอดภยในพ�นท#น� ยงผนแปรตามระดบการศกษา กลาวคอ ผจบการศกษาช�นประถมสานกรบรวามความปลอดภยสงรอยละ 62 ขณะท#ผจบการศกษาระดบมหาวทยาลยสานกรบรเชนน�นเพยงรอยละ 51 เชนเดยวกบระดบรายได ผมรายไดสงมความรสกม#นคงปลอดภยต#า (รอยละ52) ขณะท#ผมรายไดต#ารสกม#นคงปลอดภยสงกวา (รอยละ58)

สองปท"ผานมา คณคดวาสถานการณความปลอดภยและเหตอาชญากรรมในพ�นท"ของคณเปน

อยางไร ดข�นมาก ดข�นเลกนอย แยลงเลกนอย หรอวา แยลงมาก (Q68)

ผลสารวจระบชดเจนวาประชาชนสวนใหญ (รอยละ 79) ท�งเขตเมอง (รอยละ 72) และเขตชนบท (รอยละ 83) เช#อวาสถานการณความปลอดภยในพ�นท#ของตนในรอบสองปท#ผานมาดข�น โดยการสารวจในเขตชนบทภาคใตพบวามสงถงรอยละ 88 ขณะท#เขตเมองใหญอยาง

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

113

กรงเทพฯ กลบมแคเพยงรอยละ 59 อยางไรกตาม กลมเส�อแดงเตมตวรอยละ 47 เหนวาสถานการณ “แยลงเลกนอย” (รอยละ 44) ไปจนถง “แยลงมาก” (รอยละ 3)34

7.7 สถานการณความปลอดภยสวนบคคล

ทกวนน� คณรสกกลว/วตกกงวลเก"ยวกบความปลอดภยและความม"นคงของตวคณเองหรอของครอบครวบอยแคไหน กลว/วตกกงวล บอยคร�ง บางคร�ง ไมบอยนก หรอ ไมเคยเลย (Q69)

ประชาชนผมสทธเลอกต�งสวนใหญ (รอยละ 54) ไมรสกวตกกงวลในเร#องความปลอดภยของตนเอง โดยรอยละ 33 ตอบวา “ไมเคยเลย” และรอยละ 21 ตอบวา “ไมบอยนก” เม#อพจารณาเฉพาะเขตเมองกบชนบท พบวาผอยอาศยในเขตเมองรอยละ 50 ตอบวารสกกลวหรอวตกเก#ยวกบความปลอดภย “บางคร� ง” (รอยละ39) และ “บอยคร� ง” (รอยละ11) ขณะท#มผอยอาศยในชนบทเพยงรอยละ 44 ท#รสกเชนน�น

34 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองท�งกลมเตมตวและคอนขางเอนเอยง คอ + - รอยละ 12 และกลมเส�อแดงท�งกลมเตม

ตวและคอนขางเอนเอยง คอ + - รอยละ 10 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาดอางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

114

เม#อแยกตามเพศ ผชายรอยละ 61 รสกกงวลเร#องความปลอดภยของตนเอง “ไมบอยนก” หรอ “ไมเคยเลย” ขณะท#ผหญงสวนใหญ (รอยละ53) แสดงความวตกกงวล “บางคร� ง” (รอยละ43) หรอ “บอยคร� ง” (รอยละ10)

7.8 สาเหตของความวตกกงวล

ถาคณตดสนใจเขารวมทากจกรรมอยางใดอยางหน"งตอไปน� คณจะเขารวมดวยความรสกเชนใด กลวมาก กลวอยบาง หรอไมกลวเลย (Q70-77)

เสยงขางมากของผตอบแบบสอบถามตางแสดงความรสกกลวท#จะวพากษวจารณกลมตอไปน�อยางมนยสาคญ ไดแก กลมคนเส�อแดง (รอยละ59) กลมคนเส�อเหลอง (รอยละ58) หรอ รฐบาล (รอยละ58) และเกอบหน#งในส# รสกกลวท#จะมปฏสมพนธกบตารวจ (รอยละ24) หรอกบทหาร (รอยละ23)

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

115

เม#อแบงตามกลมอาย คนหนมสาวมแนวโนมท#จะรสกกลวการวพากษวจารณกลมตางๆ เหลาน� อยางเปดเผยในท#สาธารณะคอนขางมาก เชน วจารณเส�อแดง (รอยละ68 ของกลมอาย 18-19 ป และ รอยละ67 ของกลมอาย 20-29 ป) วจารณรฐบาล และเส�อเหลอง (รอยละ63 ของกลมอาย 18-19 ป และ รอยละ64 ของกลมอาย 20-29 ป) แตไมพบระดบความกลวท#มนยสาคญในกลมตวอยางกลมยอยอ#นๆ แมวาในกลมผมการศกษาระดบมหาวทยาลยสวนใหญแสดงความกลวท#จะวพากษวจารณกลมตางๆ เหลาน�นนอยท#สดกวาทกกลมตวอยางกตาม

ผตอบแบบสอบถามท#ไมสงกดกลมเส�อสใด สวนใหญ (รอยละ61) แสดงความวตกกงวลในการตาหนวพากษวจารณรฐบาล ขณะท#มเพยงรอยละ 53 ของกลมเส�อแดง และรอยละ42 ของกลมเส�อเหลองมความวตกดงกลาว สวนใหญของผไมสงกดกลมเส�อสใด (รอยละ62) แสดงความกงวลท#จะวจารณหรอตาหนท�งเส�อแดงและเส�อเหลองเทาๆ กน ขณะท#เสยงขางมากจากท�งกลมเส�อแดงและเส�อเหลอง (รอยละ51) ไมกลวท#จะวพากษวจารณกลมสเดยวกนหรอท#ตรงขามกบตน35

35 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบ

ขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาดอางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

116

บทท* 8

8 ทางเลอกเพ*อการปรองดอง

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

117

8.1 การเลอกต4งเพ*อแกปญหาความขดแยง

บางคนเสนอวาตองมกระบวนการปรองดองเพ"อลดความขดแยงในสงคมกอนจดการเลอกต�ง ขณะท"บางคนคดวาการปรองดองจะไมสามารถเกดข�นได จนกวาจะจดการเลอกต�งข�นกอน

คณคดอยางไร (Q79)

เสยงสวนใหญอยางมนยสาคญของผตอบแบบสอบถาม (รอยละ 79) เช#อวาควรจะเร# มกระบวนการปรองดองเพ#อลดความขดแยงกอนจดใหมการเลอกต�ง ประชาชนในเขตเมอง (รอยละ74) มความเหนสนบสนนแนวคดน� ต#ากวาเสยงสนบสนนจากเขตชนบท (รอยละ 82) เสยงของประชากรในกรงเทพฯ ท#สนบสนนใหเกดการปรองดองกอนจดการเลอกต�ง (รอยละ 62) ถอวาต#ากวาเสยงสนบสนนจากภมภาคอ#นๆ ท�งหมด เชนจากภาคกลาง (รอยละ 90) ซ# งใหการสนบสนนสงท#สด สาหรบกลมเส�อเหลองและเส�อแดง มฉนทามตในระดบใกลเคยงกนวาควรสนบสนนใหเกดการปรองดองกอนจดการเลอกต�ง

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

118

8.2 การเล*อนการเลอกต4งเพ*อลดความขดแยง

ถาเล"อนการเลอกต�งท"วไปออกไปกอนจะชวยลดลดความขดแยงในสงคมไดหรอไม หรอจะย"งทาใหเลวรายไปกวาเดม (Q81)

ไมมคาตอบเปนเสยงขางมากอยางชดแจง วาหากเล#อนการเลอกต�งออกไปแลวจะชวยลดความขดแยงไดหรอไม เสยงสวนใหญของคนท� งประเทศท#ตอบคาถามน� (รอยละ 49) โดยเฉพาะอยางย#งในเขตชนบท (รอยละ 54) เหนวาไมนาจะชวยลดความขดแยงได ขณะท#ในระดบประเทศรอยละ 40 เช#อวาการเล#อนการเลอกต�งออกไปจะชวยลดความขดแยงได การสารวจเม#อป 2552 ผตอบแบบสอบถามแบงออกเปนสองกลมเทาๆ กนในประเดนน� (คอท�งเหนดวยและไมเหนดวย จานวนรอยละ 45 ตามลาดบ) โดยท#อกรอยละ 10 ไมออกความเหน สาหรบกลมเส�อเหลองและเส�อแดง มความเหนท#ตรงกนขามอยางเดนชด กลมเส�อแดงรอยละ 79 เหนวาการเล#อนการเลอกต�งออกไปจะย#งทาใหสถานการณความขดแยงเลวรายย#งข�น ขณะท#กลมเส�อเหลองรอยละ 53 เหนวาจะชวยลดความขดแยง36

36 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบ

ขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาดอางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

119

8.3 เวลาท*เหมาะสมตอการเลอกต4ง

เน"องจากรฐบาลปจจบนไดอานาจผานระบบรฐสภา โดยไมไดมเสยงขางมากจากการเลอกต�ง ดงน�นคนสวนหน"งจงกลาววา (1) ควรจดใหมการเลอกต�งใหมโดยเรวท"สดเทาท"จะเปนไปได ขณะท"บางคนคดวา (2) ควรจะรอใหมการออกกฎหมายปฏรปท"จาเปนกอนคอยจดใหมการเลอกต�ง หรอ (3) ควรรอจนกวารฐบาลปจจบนอยจนครบวาระตามรฐธรรมนญ ขอใด

ใกลเคยงกบความเหนของคณมากท"สด (Q80)

ผตอบแบบสอบถามในประเดนการปฏรประบบเลอกต�งและแกไขรฐธรรมนญกอนจดใหมการเลอกต�งไมมเอกภาพท#ชดเจน หน# งในส# (รอยละ 26) ตองการใหจดการเลอกต�งโดยเรวท#สด (เพ#มข�นจากรอยละ 23 ของผลสารวจเม#อป 2552) ขณะท#รอยละ 29 ตองการใหรอจนกวาจะมการปฏรปกอน (รอยละ 30 ในป 2552) และอกรอยละ 40 พรอมจะรอจนรฐบาลอยครบวาระตามรฐธรรมนญ (ลดลงจากรอยละ 43 ในป 2552) เม#อแยกตามเพศ ผหญง (รอยละ 44) พรอมจะรอจนรฐบาลอยครบวาระมากกวาผชาย (รอยละ 37) เม#อดระดบการศกษา ไมพบความแตกตางอยางมนยสาคญตอประเดนน� (โดยภาพรวมอยท#ประมาณรอยละ 40) แตกลมท#ตองการใหมการเลอกต�งโดยเรวท#สดน�น จานวนลดลงไปตามระดบการศกษาท#สงข�น จากรอยละ 28 ของกลมผสาเรจการศกษาช�นประถม ไปจนถงรอยละ 16 ของกลมผสาเรจการศกษาระดบมหาวทยาลย ในทางกลบกน กลมท#ตอบวาเตมใจรอจนกวาการปฏรปผานไปกอน จานวนเพ#มข�นตามระดบการศกษาท#สงข�น กลาวคอ ผมการศกษาระดบประถมศกษามจานวนเพยงรอยละ 26 เทยบกบรอยละ 37 ของผมการศกษาระดบมหาวทยาลย

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

120

กลมเส�อสย#งมจดยนท#ตรงขามกนอยางชดเจน ขณะท#กลมเส�อแดงตองการใหจดการเลอกต�งโดยเรวท#สด (รอยละ 62) กลมคนเส�อเหลองยนยนวาควรรอจนกวารฐบาลจะอยครบวาระตามรฐธรรมนญ (รอยละ 63)37

8.4 การเลอกต4งท*อสระและยตธรรม

ประชาชนบางกลมเรยกรองใหมการเลอกต�งใหมเพ"อแกไขความขดแยงทางการเมองในปจจบน หากมการเลอกต�งเกดข�นในเวลาน� คณคดวาการเลอกต�งจะมความเปนอสระและยตธรรมหรอไม (Q55)

ผตอบแบบสอบถามเพยงคร# งเดยว (รอยละ 52) เหนวาการเลอกต�งจะอสระและยตธรรม ผลสารวจคร� งน� ดข�นเลกนอยจากผลเม#อป 2552 ซ# งมผตอบแบบสอบถามจานวนรอยละ 48 เกรงวาถาจดการเลอกต�งข�นเวลาน�นจะไมอสระและไมยตธรรม ขณะท#จานวนเพยงรอยละ 47 เหนวานาจะอสระและยตธรรม เม#อพจารณาตามระดบการศกษา พบวาผท#มการศกษาระดบประถมศกษามความม#นใจวาถาจดการเลอกต�งเวลาน� จะมความเปนอสระและยตธรรม (รอย

37 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบ

ขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาดอางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

121

ละ 55) สงกวาผมการศกษาจบมหาวทยาลย (รอยละ 50) ในกลมผมอายถงเกณฑมสทธเลอกต�งเปนคร� งแรก แสดงความเช#อม#นวาจะบรสทธq ยตธรรม (รอยละ 59) เม#อเปรยบเทยบกบรอยละ 47 ในกลมอายระหวาง 40-49 ป

8.5 ผสงเกตการณการเลอกต4งท*เปนกลางเพ*อสงเสรมการเลอกต4งท*อสระและยตธรรม

ในหลายประเทศ ผสงเกตการณเลอกต�งท"ไมฝกใฝฝายใดท�งจากตางประเทศและในประเทศจะเฝาดกระบวนการเลอกต�ง คณคดวาการมผสงเกตการณการเลอกต�งจะทาใหเกดความม"นใจมากนอยเพยงใดวาการเลอกต�งน�นจะอสระและบรสทธPยตธรรม ม"นใจเพ"มข�นมาก ม"นใจ

เพ"มข�นเลกนอย ไมม"นใจเพ"มข�น หรอ ม"นใจนอยลง (Q95)

เสยงขางมากของผตอบแบบสอบถาม (รอยละ 69) ซ# งมท�ง “ม#นใจเพ#มข�นมาก” (รอยละ 15) และ “ม#นใจเพ#มข�นเลกนอย” (รอยละ 54) วาการเลอกต�งจะบรสทธq ยตธรรมมากข�น ถามผ สงเกตการณท#เปนกลางจากนานาประเทศหรอในประเทศมาเฝาตดตามการเลอกต�ง ตวเลขความเช#อม#นในประเดนน� เพ#มข�นจากเสยงขางมากของการสารวจเม#อป 2552 (รอยละ 62)

มความเหนท#แตกตางอยบางเลกนอยระหวางกลมยอยตาง ๆ ในประเดนผสงเกตการณการเลอกต�ง แตความเหนสวนใหญจากทกกลมระบอยางชดเจนวาตองการมผสงเกตการณการเลอกต�งท#เปนกลาง

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

122

8.6 สญชาตของผสงเกตการณการเลอกต4ง

มบางคนอยากใหผ สงเกตการณเปนคนไทย ขณะท"บางคนอยากใหเปนชาวตางชาตมากกวา ในความเหนของคณ คณอยากใหผ สงเกตการณเปนคนสญชาตไทย หรอเปนชาวตางชาต

หรอยอมรบไดเทาๆ กนท�งสองสญชาต (Q 96)

กวาคร# ง (รอยละ 55) ของผตอบแบบสอบถามระบวาอยากใหผสงเกตการณการเลอกต�งเปนคนไทย (เพ#มข�นจากรอยละ 42 ในป 2552) ขณะท#รอยละ 43 ยอมใหเปนคนตางชาตได

กลมคนเส�อเหลองตองการใหเปนคนไทยมากอยางมนยสาคญ (รอยละ71) สงกวาท�งกลมไมสงกดเส�อส (รอยละ 54) และกลมคนเส�อแดง (รอยละ 44)38

38 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบ

ขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาดอางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

123

8.7 การแกไขรฐธรรมนญเพ*อแกปญหาความขดแยงทางการเมอง

บางคนคดวารฐธรรมนญฉบบปจจบนควรไดรบการแกไขเพ"อแกปญหาความขดแยงทางการเมอง ขณะท"บางคนเหนวาการแกไขรฐธรรมนญเวลาน�จะย"งทาใหเกดความขดแยงเพ"มข�น

มากกวาจะแกปญหา ขอความใดตอไปน�ใกลเคยงกบความความเหนของคณมากกวา (Q82)

ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ (รอยละ 51) ไมคดวาการแกไขรฐธรรมนญปจจบน (ฉบบป 2550) จะชวยแกความขดแยงทางการเมองในขณะน� ได ผชายสวนใหญ (รอยละ 54) ตองการชะลอการปฏรปรฐธรรมนญไปกอน แตผหญงใหการสนบสนนจดยนน� เพยงรอยละ 45 แมวามผหญงรอยละ 25 ตอบวา “ไมทราบ” หรอ “ไมขอแสดงความคดเหน” เม#อเทยบกบกลมผชายท#มเพยงรอยละ 16 ผท#ไมเหนดวยกบการแกไขรฐธรรมนญขณะน� เพ#มข�นตามระดบการศกษา จากรอยละ 45 ของผจบการศกษาช�นประถมศกษา ไปจนถง รอยละ 62 ของผจบระดบอาชวศกษาหรออนปรญญา และรอยละ 59 ของผท#จบระดบมหาวทยาลย ระดบรายไดในครวเรอนกเปนอกปจจยหน# ง กลมผมรายไดต#าเพยงรอยละ 47 สนบสนนใหการแกไขรฐธรรมนญรอไปกอน ขณะท#กลมผมรายไดสงข�นใหการสนบสนนความเหนน� สงถงรอยละ 57

ความเหนสวนใหญท#เกนคร# งเลกนอย (รอยละ 51) ของกลมท#ไมสงกดเส�อส ตองการรอใหมการปฏรปรฐธรรมนญเสยกอน เชนเดยวกบกลมเส�อเหลองสวนใหญ (รอยละ 65) แตในกลม

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

124

เส�อแดง มความเหนแตกกน โดยท# รอยละ 48 เหนพองกบการแกไขรฐธรรมนญทนท และอกรอยละ 41 ใหรอไปกอน39

39 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบ

ขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาดอางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

125

8.8 จะแกไขรฐธรรมนญแบบไหนอยางไร

เม"อคานงถงการเปล"ยนแปลงท"อาจเกดข�นกบรฐธรรมนญ ทางเลอกใดตอไปน�ท"คณคดวาเหมาะสมท"สด (Q83)

ประชาชนแสดงความเหนแตกตางกนอยางเดนชดในประเดนจะแกไขรฐธรรมนญอยางไร กวาหน# งในส#เลกนอย (รอยละ 27) ตองการใหใชรฐธรรมนญฉบบปจจบนตอไปโดยไมตองแกไข (เปรยบเทยบกบรอยละ 28 ในป 2552) ขณะท#ผตอบแบบสอบถามท#วประเทศรอยละ 12 ประสงคจะใหนารฐธรรมนญฉบบป 2540 กลบมาใชใหม (ลดต#าลงจากรอยละ 27 ในป 2552) มากกวาหน# งในสาม (รอยละ 39) ไมรวาควรจะเลอกแบบไหนอยางไร ซ# งในกลมน�

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

126

รอยละ 24 ระบวาไมรความแตกตางระหวางรฐธรรมนญสองฉบบ (ฉบบป 2540 และป 2550 – ผแปล) และรอยละ 15 ตอบไมมความเหนหรอไมทราบ ผหญง (รอยละ 47) เล#ยงตอบคาถามขอน� มากกวาผชาย (รอยละ 33) เชนเดยวกบกลมท#มการศกษานอย เชนผท#จบการศกษาระดบประถม (รอยละ 48) จะเล#ยงการตอบตอคาถามขอน�มากกวากลมท#มการศกษาสงเชนผท#จบการศกษามหาวทยาลย (รอยละ 30)

กลมไมสงกดเส�อสซ# งไมสามารถใหความเหนตอคาถามน� มจานวนรอยละ 45 สวนกลมสงกดเส�อสท�งสองกลมกมปญหาเดยวกน โดยแตละกลมมประมาณหน# งในส# (เส�อเหลองรอยละ 26 และเส�อแดงรอยละ 23) กลมเส�อเหลองสวนใหญ (รอยละ65) ตองการใหใชรฐธรรมนญป 2550 ฉบบปจจบนตอไปโดยไมตองแกไข (รอยละ54) หรอโดยแกไขกอน (รอยละ11) เปรยบเทยบกบกลมเส�อแดงท#ใหความเหนอยางเดยวกนเพยงรอยละ 34 และอกรอยละ 33 ตองการใหนารฐธรรมนญฉบบป 2540 กลบมาใชใหม40

40 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบ

ขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาดอางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

127

8.9 ความรของผมสทธเลอกต4งเร*องความแตกตางระหวางรฐธรรมนญฉบบป 2540 กบป 2550

ในประเดนการศกษาและการเลอกต� ง ใชหรอไมวาผ ม สทธสมครรบเลอกต� งเ ปน

สมาชกสภาผแทนราษฎรตองสาเรจการศกษาไมต"ากวาปรญญาตรหรอเทยบเทา (Q15)

แมวาคณะกรรมาธการยกรางรฐธรรมนญฉบบป 2550 จะไดจดพมพและสงรางรฐธรรมนญใหมท� งฉบบไปใหทกครวเรอนในประเทศพจารณาลวงหนากอนจะมการออกเสยงลงประชามตเพ#อใหความเหนชอบกตาม นกวเคราะหบางคนเช#อวามประชาชนจานวนนอยมากท#จะอานเอกสารท#มความซบซอนเชนน� และมนอยย#งกวาท#จะสามารถเขาใจหรอเหนความแตกตางระหวางรฐธรรมนญท�งสองฉบบ (ป 2540 และ 2550) เพ#อทดสอบสมมตฐานน� คาถามหน# งในแบบสอบถามจงถามกลมตวอยางวา ใชหรอไมท#ผสมคร ส.ส. จะตองจบการศกษาอยางนอยในระดบปรญญาตร ประเดนน� เปนหวขอหน# งท#มการโตแยงถกเถยงกนมากในการปฏรปรฐธรรมนญป 2540 และถกตดออกจากรฐธรรมนญฉบบป 2550 (แตยงเปนขอบงคบสาหรบรฐมนตร) ท�งน� พบวาเพยงรอยละ 17 ของผตอบแบบสอบถามเทาน�นท#ตระหนกถงความเปล#ยนแปลงน� ขณะท#เสยงขางมากอยางมนยสาคญ (รอยละ83) ระบวายงคงเปนขอกาหนดอย หรอตอบวาไมทราบ กลมเส� อสสวนใหญกไมตระหนกเชนกนวาขอบงคบน� เปล#ยนแปลงไปแลว

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

128

เพ"อปรบปรงการปกครองใหดข�น คณคดวาควรจะกาหนดระดบวฒการศกษาสาหรบ

สมาชกสภาผแทนราษฎรหรอไม หรอวาทกคนควรจะสามารถลงสมครรบเลอกต�งได โดยไมจาเปนตองคานงถงวามการศกษาระดบใด (Q16)

แมวาขอบงคบเร#องวฒการศกษาข�นต#าสาหรบสมาชกสภาผแทนราษฎรจะยกเลกไปแลวในรฐธรรมนญฉบบปจจบน (2550) แตเสยงสวนใหญอยางมนยสาคญของผตอบแบบสอบถาม (รอยละ83) ยงคงคดวาควรกาหนดระดบวฒการศกษาสาหรบสมาชกสภาผแทนราษฎร

สาหรบผลงคะแนนเสยงเลอกต�ง คณคดวาควรกาหนดระดบการศกษาดวยหรอไม (เชน ควร

ตองเรยนหนงสออยางนอยก"ป หรอตองจบประกาศนยบตรช�นประถมหรอมธยม) หรอคดวา

ทกคนควรมสทธในการลงคะแนนเสยงเลอกต�งไดโดยไมตองคานงถงระดบการศกษา (Q17)

ผตอบแบบสอบถามเพยงรอยละ 19 เทาน�นท#เหนวาควรกาหนดระดบการศกษาสาหรบผมสทธลงคะแนนเสยงเลอกต�ง นอกจากน� ในกลมสงกดและไมสงกดเส�อส ไมมความแตกตางอยางมนยสาคญตอประเดนขางตน

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

129

8.10 การนรโทษกรรมใหกบนกการเมองท*มความผด

นกการเมองบางคนถกศาลพพากษาวามความผดในคดอาญา แตกยงคงยนกรานวาตนเองบรสทธP และผลการตดสนมาจากเหตจงใจทางการเมอง เพ"อลดความขดแยงทางการเมอง คณ

คดวานกการเมองเหลาน�ควรไดรบการนรโทษกรรม หรอวาควรใหยนคาพพากษาความผดไวเชนเดม (Q84)

ผตอบแบบสอบถามท#ไมตองการใหนรโทษกรรมนกการเมองท#ศาลตดสนแลววามความผด มจานวนลดลง รอยละ7 เม#อเทยบกบผลสารวจป 2552 (ลดลงจากรอยละ 69 มาเปนรอยละ 62) ผสนบสนนใหยนคาพพากษาลงโทษนกการเมองไว เพ#มข� นตามระดบการศกษา จากคอนขางต#า คอรอยละ 54 ในกลมผจบการศกษาช�นประถม มาเปนคอนขางสงรอยละ 76 ในกลมผจบการศกษามหาวทยาลย ระดบรายไดในครวเรอนกเปนอกปจจยหน# ง กลมผมระดบรายไดในครวเรอนต#าท#ไมเหนดวยกบการใหนรโทษกรรมนกการเมองมรอยละ 61 และสงถงรอยละ 67 ในกลมผมรายไดในครวเรอนสงข�น

เสยงขางมากคอสองในสาม (รอยละ66) ของกลมผไมสงกดสเส�อ ไมเหนดวยกบการนรโทษกรรมนกการเมอง เชนเดยวกบกลมคนเส�อเหลองสวนมาก (รอยละ69) แตกลมคนเส�อแดง

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

130

จานวนรอยละ 59 ยนขางเสยงขางนอยของผลสารวจ คอสนบสนนการนรโทษกรรมใหกบนกการเมองท#ถกตดสนวามความผด41

8.11 การนรโทษกรรมใหกบคณะรฐประหาร

เม"อพดถงกล มบคคลท"รวมกนทารฐประหาร คนเหลาน�ไดรบการนรโทษกรรมตามรฐธรรมนญป 2550 คณคดวาควรยกเลกการนรโทษกรรม เพ"อใหคณะบคคลท"รวมกนทา

รฐประหารถกลงโทษ หรอวาควรคงการนรโทษกรรม เพ"อชวยลดความขดแยงทางการเมองท"อาจเกดข�น (Q85)

เม#อเปรยบเทยบผลการสารวจระหวางป 2552 กบป 2553 จานวนผตองการใหคณะรฐประหาร ป 2549 ไดรบการลงโทษ ลดลงจากรอยละ 57 เหลอเพยงรอยละ 51 ประชาชนในเขตชนบทใหการสนบสนนอยางแขงขนตอความเหนน� (รอยละ56) มากกวาประชาชนเขตเมอง (รอยละ44) ยกเวนคนกรงเทพฯ (รอยละ57) ผชาย (รอยละ54) สนบสนนการลงโทษผทารฐประหารมากกวาผหญง (รอยละ49) สาหรบกลมเส�อส กลมระดบการศกษาและกลมระดบรายได มความแตกตางจากผลสารวจในภาพรวมบางเพยงเลกนอย

41 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบ

ขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาดอางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

131

8.12 การดาเนนคดเอาผดกบทหารท*สลายการชมนม

บางคนกลาวหาวารฐบาลและกองทพละเมดสทธมนษยชนระหวางเหตการณปราบปรามผ

ชมนมในกรงเทพฯ เม"อเรวๆ น� เพ"อเปนการลดความขดแยงทางการเมองและสงเสรมการปรองดอง คณคดวาผท"ขจะฟองรองดาเนนคดทางกฎหมายกบรฐบาลและกองทพ ควรยต

การกระทาดงกลาวหรอไม (Q86)

โดยท#วไปประชาชนสวนใหญคอนขางจะผอนปรนใหกบรฐบาลและทหารมากกวาใหลงโทษตอกรณสลายการชมนมในกรงเทพเม#อป 2553 จากผลสารวจระดบประเทศ รอยละ51 เหนวาควรยตการขมขท#จะฟองรองดาเนนคด อยางไรกตาม ความรสกเชนน� แตกตางกนเม#อแยกพจารณาตามภมภาค จากต#าคอรอยละ 42 ในภาคเหนอ มาเปน รอยละ60 ในกรงเทพฯ ซ# งเปนศนยกลางของเหตการณสลายการชมนม กลมผมระดบการศกษาช�นประถมศกษาไมถงคร# ง (รอยละ48) เหนวาไมควรดาเนนคดกบรฐบาลและทหาร ขณะท#รอยละ 54 ของผจบการศกษาระดบมหาวทยาลยเตมใจท#จะไมดาเนนคดรฐบาลและทหาร

สวนใหญของกลมท#ไมสงกดสเส�อเกนคร# งเลกนอย (รอยละ51) ไมเหนดวยกบการดาเนนคดกบรฐบาลและทหาร เชนเดยวกบเสยงขางมากของกลมเส�อเหลอง (รอยละ69) แตกลมเส�อแดง

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

132

เหนตรงกนขาม อกคร� งท#เสยงสวนใหญของคนเส�อแดงรอยละ 52 ยนขางเดยวกบเสยงขางนอยท#วไปท#เหนวาควรฟองรองดานนคด42

8.13 การดาเนนคดขอหากอการรายกบกลมเส4อแดง

ผนาคนเส�อแดงจานวนหน"งถกดาเนนคดขอหากอการราย เพ"อสนบสนนการปรองดองทาง

การเมอง คณคดวาควรยกเลกขอหาดงกลาวหรอไม (Q87)

ผตอบแบบสอบถามมความเหนแตกตางกนเร#องการดาเนนคดกบกลมเส�อแดงในขอหากอการราย ในระดบประเทศรอยละ 48 เหนวาควรยกเลกขอหา รอยละ 44 ใหดาเนนคด มความเหนแตกตางกนเลกนอยในระดบภมภาค ยกเวนภาคใตท#เหนวาควรดาเนนคดสงถงรอยละ 70 ขณะท#ภาคตะวนออกเฉยงเหนอรอยละ 60 เหนวาไมควรดาเนนคด ความเหนสนบสนนการดาเนนคดกบเส�อแดงเพ#มข�นตามระดบการศกษา จากรอยละ 39 ในกลมผจบการศกษาช�นประถม ไปจนถงรอยละ 54 ในกลมผจบการศกษามหาวทยาลย กลมคนรายไดต#าสวนใหญจะคอนขางเหนใจเส�อแดงมากกวา ดงจะเหนไดวามผท#สนบสนนใหดาเนนคดเพยงรอยละ 40 เทาน�น ตรงขามกบกลมผมรายไดสงท#สนบสนนใหดาเนนคดรอยละ 55

42 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบ

ขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาดอางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

133

กลมไมสงกดสเส�อ มความเหนแตกตางในจานวนเทากน คอรอยละ 45 เหนดวยกบการดาเนนคด และ รอยละ45 ไมเหนดวย ขณะท#กลมเส�อเหลองรอยละ66 ตองการใหดาเนนคด กลมเส�อแดงรอยละ 75 ตองการใหยกเลกขอหา43

8.14 การดาเนนคดขอหากอการรายกบกลมเส4อเหลอง

ผนาคนเส�อเหลองจานวนหน"งถกดาเนนคดขอหากอการราย เพ"อสนบสนนการปรองดองทางการเมอง คณคดวาควรยกเลกขอหาดงกลาวหรอไม (Q88)

ในระดบประเทศ ผตอบแบบสอบถามขอน� ดจะมทศนคตใหความเหนใจกลมเส�อเหลองมากกวากลมเส�อแดงเลกนอย โดยรอยละ 50 เหนวาควรยกเลกขอหา โดยเฉพาะอยางย#งจากเขตชนบท (รอยละ52) ท#นาสงเกตคอจากภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (รอยละ56) วดจากระดบการศกษากเชนเดม คอผมการศกษานอย (รอยละ51) สนบสนนใหยกเลกขอหามากกวาผมการศกษาระดบมหาวทยาลย (รอยละ41)

43 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบ

ขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาดอางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

134

แมวากลมท#ไมสงกดสเพยงรอยละ 47 จะสนบสนนการยกเลกขอหา แตเสยงขางมากเลกนอยจากท�งกลมเส�อเหลองและเส�อแดงเหนวาควรยกเลกขอหาน� เพ#อสงเสรมการปรองดองทางการเมอง

8.15 การคนสถานะทางการเมองใหกบนกการเมองท*ศาลส*งเพกถอนสทธ

คณคดวาควรคนสถานภาพใหแกนกการเมองท"ศาลมคาส"งจากดสทธทางการเมองกอนหนาน�หรอไม เพ"อประโยชนตอการปรองดองทางการเมอง (Q89)

ผตอบแบบสอบถามท#มจานวนมากกวาเลกนอย (รอยละ50) เหนวาไมสมควรคนสถานภาพทางการเมองใหนกการเมองเหลาน� โดยมเพยงรอยละ 41 ท#เหนวาสมควรคนสถานภาพให กลมท#มความเหนอยางชดแจงวาไมสมควรคนสถานภาพให มาจากภาคใต (รอยละ80) และจากกรงเทพฯ (รอยละ60) ขณะท#ไดเสยงสนบสนนต#าท#สดจากภาคอสาน ซ# งเปนภาคท#เสยงขางมาก (รอยละ57) ตองการใหคนสถานภาพทางการเมองใหกบนกการเมองเหลาน� ความเหนท#วาไมสมควรคนสถานภาพจะเพ#มสงตามระดบการศกษา คอจากรอยละ 43 ของกลมผท#มการศกษาช�นประถมเปนรอยละ 60 ของผมการศกษาระดบมหาวทยาลย ระดบรายไดครวเรอนกเปนปจจยหน# งเชนกน กลมท#มรายไดนอยเพยงรอยละ 49 ท#เหนวาไมสมควรคน เปรยบเทยบกบรอยละ 56 จากกลมท#มรายไดสงกวา

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

135

กลมไมสงกดสเกนคร# งเลกนอย (รอยละ51) เหนวาไมสมควรคนสถานภาพ เชนเดยวกบรอยละ 68 ของกลมเส�อเหลอง อยางไรกตามกลมเส�อแดงใหการสนบสนนอยางแขงแรง วาตองการใหคนสถานภาพทางการเมองใหกบนกการเมองท#ถกตดสทธ (รอยละ65) 44

8.16 การกระจายอานาจเพ*อลดความขดแยงระหวางคนในเมองและคนในชนบท

บางคนกลาววาวธการหน"งท"จะลดความตงเครยดระหวางเมองกบชนบทและปรบปรงระบบการปกครองใหดข�น รฐบาลควรถายโอนอานาจการปกครองบางสวนจากสวนกลางไปใหกบองคกรปกครองสวนทองถ"นใหมากข�น เปดโอกาสใหเลอกต�งผวาราชการจงหวดและเจาหนาท"

ระดบทองถ"นไดโดยตรง (แบบเดยวกบกรงเทพฯ) ขณะท"บางคนเช"อวารฐบาลจะทางานไดอยางมประสทธภาพและประสทธผลมากกวา หากมการรวมศนยอานาจและควบคมจาก

สวนกลาง ขอใดใกลเคยงกบความเหนของคณมากท"สด (Q90)

ความเหนเสยงขางมากจากประชากรกลมตวอยางท#วประเทศ (รอยละ61) เช#อวาการกระจายอานาจจากสวนกลาง จะชวยท�งทาใหการบรหารปกครองดข�นและชวยคลายความตงเครยด แมวาความเหนในระดบประเทศจะลดลงจากรอยละ 69 เม#อป 2552 มาเปนรอยละ 61 ในป

44 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบ

ขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาดอางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

136

2553 กตาม ซ# งคนจากเขตชนบทสนบสนนแนวคดน� (รอยละ65) มากกวาคนในเขตเมอง (รอยละ54) อยางมนยสาคญ อยางไรกตาม ในระดบประเทศพบวาแนวคดการกระจายอานาจไ ด ร บ เ ส ย ง ส น บ ส น น จ า ก ส ว น ใ ห ญ ท� ง ใ น เ ข ต เ ม อ ง แ ล ะ ช น บ ท ก ล า ว ค อ ภ า คตะวนออกเฉยงเหนอรอยละ 67 ภาคเหนอรอยละ 68 และภาคกลางรอยละ 72 ยกเวนเสยงจากสามเขต คอจากเขตเมองภาคใต กรงเทพฯ และปรมณฑล ท#ตอบวาพอใจกบระบบการรวมศนยอานาจปจจบน (รอยละ 55 ของคะแนนรวมเฉพาะสามเขต) จาแนกตามระดบการศกษา ผท#มระดบการศกษาต#ามแนวโนมท#จะสนบสนนการกระจายอานาจมากกวาผมการศกษาระดบสง คอจากรอยละ 63 ของผจบการศกษาระดบประถมศกษาลดลงมาตามลาดบจนถง รอยละ56 ของผท#จบมหาวทยาลย ซ# งกยงถอไดวาเปนเสยงขางมากท#คอนขางสง สาหรบกลมเส�อส ทกกลมตางสนบสนนการกระจายอานาจอยางจรงจงเชนเดยวกน

8.17 การกระจายอานาจเพ*อลดความขดแยงระหวางกลมเส4อเหลองและเส4อแดง

คณเหนดวยหรอไมกบขอความตอไปน� “การกระจายอานาจทางการเมองอาจจะชวยลดความ

ขดแยงทางการเมองระหวางกลมเส�อเหลองและเส�อแดงได” (Q91)

เสยงสวนใหญ (รอยละ62) ของผตอบแบบสอบถามเช#อวาการกระจายอานาจทางการเมองอาจชวยลดความขดแยงของกลมเส�อเหลองและเส�อแดงลงได ความเหนดงกลาวน� มาจากทางภาคเหนอมากท#สด (รอยละ82) ขณะท#คนกรงเทพฯ เหนดวยไมถงคร# ง (รอยละ 44) โดยตอบ

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

137

วาไมทราบอกรอยละ 25 กลมผท#จบการศกษาระดบประถมรวมท�งผมรายไดในครวเรอนต#า เช#อวาการกระจายอานาจอาจชวยได (รอยละ 63 และ 62 ตามลาดบ) มากกวากลมท#จบมหาวทยาลยและมรายไดสง (รอยละ 52 เทากนท�งสองกลม)

กลมท#ไมสงกดส กลมเส�อแดง และเส�อเหลองสวนมากตางกม#นใจเชนเดยวกนวาการกระจายอานาจจะชวยลดความขดแยงได

8.18 การกระจายอานาจเพ*อลดความขดแยงในภาคใต

บางคนเสนอวาการกระจายอานาจทางการเมองหรอจดใหมการปกครองตนเองในขอบเขต

หน"ง (ซ"งไมใชการแบงแยกดนแดน) อาจจะชวยแกไขความขดแยงท"เร�อรงในภาคใตของไทยได คณเหนดวยหรอไม (Q92)

จากภาพรวม ดเหมอนผตอบแบบสอบถามขอน� ไมคอยเช#อม#นนก (รอยละ58) วาการกระจายอานาจจะชวยแกปญหาความขดแยงท#เร� อรงมานานในสามจงหวดชายแดนภาคใตได แตเม#อเปรยบเทยบกบผลสารวจดวยคาถามเดยวกนเม#อป 2552 ซ# งมผเหนดวยต#ากวาคร# ง (รอยละ48) นบวามจานวนท#เพ#มข�นอยางมนยสาคญ มความเหนสนบสนนจากภาคกลางคอนขางสง (รอยละ77) ยกเวนกรงเทพฯ และเขตปรมณฑลท#เหนดวยนอยกวาคร# ง (รอยละ41) ท�งน� ในการจดใหมการสารวจความคดเหนท#แยกเฉพาะพ�นท#สามจงหวดชายแดนใต พบวาผ ตอบแบบสอบถามรอยละ 62 เหนดวยวาการกระจายอานาจจะชวยลดความขดแยงลงได

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

138

8.19 บทบาทของประชาคมระหวางประเทศในการชวยลดความขดแยง

เหตการณท"เกดข�นในประเทศไทยเม"อเรว ๆ น� ทาใหความสนใจของนานาชาตตอประเทศไทย

เพ"มสงข�น คณคดวาประชาคมระหวางประเทศสามารถมบทบาทเชงบวกในการชวยแกไขภาวะการเมองท"ถงทางตนของไทยไดหรอไม (Q93)

ในระดบประเทศ ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ (รอยละ53) คดวาความชวยเหลอจากประชาคมระหวางประเทศ “นาจะ” (รอยละ18) หรอ “อาจจะ” (รอยละ35) ชวยแกภาวะตบตนทางการเมองของไทยได ผตอบแบบสอบถามท#จบการศกษาระดบมธยมสวนใหญ (รอยละ57) เช#อม#นในความชวยเหลอจากประชาคมระหวางประเทศมากกวาผตอบแบบสอบถามท#มการศกษาระดบมหาวทยาลย (รอยละ50) หรอระดบประถม (รอยละ47) จาแนกตามเกณฑอาย ความเช#อม#นดงกลาวจะลดลงตามกลมอายท#เพ#มข�น จากความเช#อม#นรอยละ 60 ในกลมอายระหวาง 18-19 ป ลดลงเหลอเพยงรอยละ 44 ในกลมอาย 60 ปข�นไป

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

139

8.20 การยอมรบความชวยเหลอจากตางประเทศ

บางประเทศและองคกรระหวางประเทศจานวนหน"งไดเสนอท"จะชวยเปนคนกลางไกลเกล"ยปญหาความขดแยง หรอใหความชวยเหลอเพ"อชวยลดความขดแยงระหวางรฐบาลและกลมผ

ชมนมประทวงตอตานรฐบาล คณคดวารฐบาลควรยอมรบขอเสนอเหลาน�หรอไม (Q94)

ผตอบแบบสอบถามท#วประเทศเสยงขางมาก (รอยละ56) เหนดวยวารฐบาลควรยอมรบ ถาประชาคมระหวางประเทศเสนอท#จะชวย อยางไรกตาม คนในเขตเมองท#เหนดวยมนอยกวาคร# ง (รอยละ49) ขณะท#คนจากเขตชนบทเหนดวยมากถงรอยละ 61 วาควรพจารณารบขอเสนอดงกลาว

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

140

บทท* 9

9 การแบงข4วทางการเมองของไทย

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

141

คานยมประชาธปไตย

โดยท#วไปชนช�นผนาทางการเมองจะหมายถงนกการเมองและขาราชการท#ใชอานาจเปนทางการได รวมท�งนกเคล#อนไหวทางการเมองซ# งใชอานาจท�งท#เปนทางการและไมเปนทางการเพ#อช�นานโยบายระดบชาต และในทกสงคมผท#มบทบาททางการเมองมากท#สดกคอผท#ไดรบเลอกต�งใหเขาไปดารงตาแหนงสาคญในทางการเมองการปกครอง เพ#อใหแนใจวาการสารวจความคดเหนคร� งน� เปนความคดเหนจากประชาชนอยางแทจรงไมใชจากผมบทบาททางการเมองอยางเปนทางการ จงไดกาหนดใหแยกครวเรอนท#มสมาชกในครอบครวคนใดคนหน# งท#มอาชพหรอกจกรรมเก#ยวของทางการเมองออกไป ไมวาจะเปนนกการเมอง เจาหนาท#พรรคการเมอง สมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภา รวมท�งนกการเมองทองถ#นท#มาจากการเลอกต�งทกระดบต�งแตระดบจงหวด ตาบลหรอระดบหมบาน

ดงน�น ในบทน� จะมการใชคาถามเพ#อแยกแยะนกเคล#อนไหวทางการเมอง ซ# งหมายถงผท#พยายามมอทธพลตอนโยบายสาธารณะ หรอเปนตวแทนจากชนช�นนาทางการเมองของไทย ดงน�

คณมความสนใจเร+องการเมองมากนอยเพยงใด สนใจอยางมาก คอนขางสนใจ ไมคอยสนใจ หรอ ไมสนใจเลย (Q28) และในชวงสองปท+ผานมา คณเคยเขารวมชมนมทางการเมอง บางหรอไม (Q31)

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

142

มเพยงรอยละ 10 ของผตอบแบบสอบถามท#ระบวาสนใจการเมอง “อยางมาก” และมจานวนท#นอยย#งกวา คอเพยงรอยละ 6 ท#เคยรวมชมนมทางการเมองมาบาง ผแสดงตนเปนสมาชกกลมเส�อส ไมวากลมเส�อแดงหรอเส�อเหลอง กยงไมถอวาเปนนกเคล#อนไหวทางการเมอง เพราะแมแตในกลมเส�อสเตมตวหรอคนท#คอนเขางเอนเอยงจะสนบสนนสตาง ๆ ยงมเพยงรอยละ 10-15 เทาน�นท#ระบวาสนใจการเมอง “อยางมาก” หรอเคยเขารวมชมนมทางการเมองมากอน

การนาเสนอขอมลในบทน�ใชรปแบบการอธบายความและแผนภมภาพ อยางไรกตามขอมลท#เปนผลรายงานการสารวจท�งหมดจะไมไดถกนาเสนอครบท�งสองรปแบบ ขอมลบางสวนจะไมปรากฏในรปแบบแผนภมภาพ แตจะถกนาเสนอในรปแบบการอธบายความเทาน�น

ขอมลในบทน� จะกระทาการเปรยบเทยบในสามลกษณะคอ 1) เปรยบเทยบผลความคดเหนของท�งประเทศกบกลมผสนใจทางการเมอง 2) เปรยบเทยบผลความคดเหนของกลมเส�อเหลองและกลมเส�อแดง และ 3) เปรยบเทยบผลความคดเหนของผตอบแบบสอบถามท�งหมดกบกลมยอยตามสเส�อ

ตวอยางเชน

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

143

9.1 เอกภาพในความหลากหลาย

แมเราจะมความแตกตางกน แตในฐานะคนไทยเรามคานยมหลายประการท"รวมเราไวดวยกน คณเหนดวยหรอไม เพยงใด (Q11)

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

144

ไมวาผรอบรท�งหลายจะพดถงคนไทยวามความแตกแยกขดแยงทางการเมองกนสงอยางไร ผตอบแบบสอบถามเกอบท�งหมด (รอยละ 97) ยนยนวาคนไทยยงคงรวมเปนหน# งเดยวกนไดดวยคานยมท#มรวมกน ท�งท#อาจจะคดเหนแตกตางกน เสยงขางมากของประชาชนท#วไป รวมท�งกลมเส�อเหลองและเส�อแดงตาง “เหนดวยอยางย#ง” ในประเดนน� (รอยละ 58, 57, และ 56 ตามลาดบ)45

ถงแมระดบการมสวนรวมทางการเมองของผตอบแบบสอบถามจะเพ#มสงข�น ไมวาเปนความสนใจเร#องการเมองไปจนถงการเขารวมชมนมทางการเมอง ความเหนเดยวกนท#เช#อวามหลายเหตผลท#ทาใหคนไทยมความเปนเอกภาพมากกวาแตกแยกกน ลดลงเพยงเลกนอย (จากรอยละ 96 ถงรอยละ 94) ประเดนท#มนยสาคญมากกวา นาจะเปนผลสารวจท#ระบวากลมประชาชนท#วไป กลมเส�อเหลองและเส�อแดงท#ตอบวา เหนดวยอยางย+ง มนอยกวารอยละ 60 ขณะท#ผตอบท#จดอยในกลมต#นตวทางการเมองสงจากทกกลมยอย มมากกวารอยละ 70 ท#ระบวา เหนดวยอยางย+ง46

45 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบ

ขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาดอางองท�ภาคผนวก ข 46

คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาดอางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

145

9.2 หลกเสยงขางมากกบการประนประนอม

บางคนกลาววา “การตดสนใจควรยดหลกเสยงขางมาก แมวาคนสวนนอยจะไมเหนดวยกตาม” ขณะท"บางคนเหนวา “ตองทาใหท�งเสยงสวนนอยและสวนใหญเหนพองกนใหไดมาก

ท"สด แมวาคนสวนใหญจะตองยอมประนประนอมกตาม” ขอใดใกลเคยงกบมมมองของคณมากท"สด (Q9)

ในประเดนหลกเสยงขางมากกบหลกการประนประนอมเพ#อแสวงหาฉนทามต โดยภาพรวมระดบประเทศ ประชากรกวาคร# ง (รอยละ 51) เหนวาควรใชหลกประนประนอม ขณะท#นอยกวาคร# งเลกนอย (รอยละ 48) อยากใหยดหลกเสยงขางมาก ท�งน� ไมมความแตกตางอยางมนยสาคญจากคาตอบของผตอบแบบสอบถาม ระหวางกลมประชาชนท#วไปกบกลมผต#นตวทางการเมอง กลมผต#นตวทางการเมองและกลมเส�อสมความเหนแตกออกเปนสองฝายเทา ๆ กนตอประเดนน�

กลมท#ไมสงกดสมความเหนแตกเปนสองขางไมตางกบผลเฉล#ยระดบประเทศ (โดยท#รอยละ 39 พอใจหลกการประนประนอม และรอยละ 36 พอใจหลกเสยงขางมาก) เชนเดยวกบกลม

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

146

เส�อแดง (รอยละ 7 ประนประนอม และรอยละ 7 เสยงขางมาก) และกลมเส�อเหลอง (รอยละ 4 ประนประนอมรอยละ 6 เสยงขางมาก)47

9.3 ปฏกรยาตอการปกครองแบบอานาจนยม

ในบางสถานการณ เม"อประชาธปไตยทางานไมไดผล กจะมคนพดวาเราจาเปนตองมผนาท"

เขมแขงซ"งไมจาเปนตองมาจากการเลอกต�งกได ขณะท"บางคนบอกวาไมวาสถานการณจะเปนอยางไร ประชาธปไตยกยงดท"สดเสมอ คณคดวาอยางไร (Q12)

ผตอบแบบสอบถามเสยงขางมากอยางเดนชด (รอยละ 76) เช#อวาแนวทางประชาธปไตยเปนทางเลอกท#ดท#สดเสมอ อยางไรกตาม กลมผเคยเขารวมชมนมทางการเมองกลบสนบสนนการมผนาท#เขมแขงโดยไมจาเปนตองมาจากการเลอกต�ง (รอยละ 28) ซ# งสงกวากลมท#วไปถงรอยละ 6 กลมเส�อแดงอยากไดผนาจากการเลอกต�งอยางชดเจน (รอยละ 85) มากกวากลมเส�อเหลอง (รอยละ 60)

47 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบ

ขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาดอางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

147

จากฐานเฉล#ยรอยละของผตอบแบบสอบถามท�งประเทศ จะเหนวา เสยงขางนอยเพยงรอยละ 22 ท#เหนวาถาระบอบประชาธปไตยทางานไมไดผล กรบไดกบการมผนาท#เขาสอานาจโดยไมไดมาจากการเลอกต�ง ในกลมน� รวมรอยละ 4 ของเส�อเหลอง และรอยละ 2 ของเส�อแดงอยดวย

มคนจานวนมากเหนวากองทพไทยมบทบาททางการเมองมากเกนไป ขณะท"บางคนมองวา

กองทพเปนสถาบนอสระท"สาคญในการชวยปกปองชาตและชวยใหประเทศมเสถยรภาพ ความเหนขอใดท"ใกลเคยงกบมมมองของคณมากท"สด (Q65)

แมวาผตอบแบบสารวจสวนใหญจากขอท#แลว จะมความเหนตอตานผนาท#ไมไดมาจากการเลอกต�ง แตเสยงขางมากจากพลเมองไทย (รอยละ 63) ระบวากองทพไทยคอสถาบนอสระท#สาคญในการปกปองชาตและชวยใหประเทศมเสถยรภาพ ท�งท#กองทพหรอทหารมบทบาทเปนผนาเผดจการ ท#ไมไดมาจากการเลอกต�งมาตลอดประวตศาสตรการเมองไทย 48 กลมท#มความต#นตวทางการเมอง คอนขางจะเหนวาทหารมบทบาทมากเกนไป สงข�นจากกลมท#วไป รอยละ 11

สองในสาม (รอยละ 66) ของกลมไมสงกดสเหนวากองทพเปนสถาบนสาคญ เชนเดยวกบกลมเส�อเหลอง (รอยละ 82) อยางไรกตาม กวาสองในสามของกลมเส�อแดง (รอยละ 69) ระบวากองทพมบทบาทมากเกนไป

48 ขอมลท�ไมไดวดผล

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

148

เม#อเทยบกบจานวนรอยละของประชากรท�งประเทศ ซ# งสะทอนแนวโนมของผมสทธลงคะแนนเลอกต�งสวนใหญ มกลมคนเส�อแดงสวนนอยเพยงรอยละ 4 ท#เช#อวากองทพเปนสถาบนท#สาคญของชาต ขณะท#รอยละ 2 ของคนเส�อเหลองเหนวากองทพมบทบาทมากเกนไป49

49 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบ

ขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาดอางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

149

9.4 ปฏกรยาตอการปกครองโดยกลมชนช4นนา

เม"อพดถงแนวคดเก"ยวกบรฐบาลประชาธปไตยสองแบบ คอ แนวคดหน"งเช"อวารฐบาลท"ด

ท"สดนาจะมาจากการมตวแทนจากทกพ�นท"และจากคนทกระดบของสงคม ขณะท"อกแนวคด

เช"อวารฐบาลท"ดท"สดคอรฐบาลของคนท"ฉลาดท"สดและมการศกษาท"ดท"สดในสงคม อยาก

ทราบวาแนวคดใดท"ใกลเคยงกบมมมองของคณมากท"สด? (Q24)

ผตอบแบบสอบถามเสยงขางมากอยางเดนชด (รอยละ 59) ตองการรฐบาลท#ประกอบดวยตวแทนจากทกภาคสวนในสงคม แมวาเกอบหน#งในสาม (รอยละ 35) อยากจะไดรฐบาลท#เปนปญญาชน ซ# งแมจะมเสยงจากกลมคนเส�อเหลองสนบสนนรอยละ 41 แตเสยงสวนใหญของท�งสองสเส�อ คอเส�อแดง (รอยละ 61) และเส�อเหลอง (รอยละ 56) ตางสนบสนนแนวคดของรฐบาลท#รวมตวแทนมาจากทกภาคสวน50

50 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบ

ขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาดอางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

150

9.5 ความรบรระดบบคคลเก*ยวกบประชาธปไตยไทย

ในความเหนของคณ ประเทศไทยมความเปนประชาธปไตยมากนอยเพยงไร เปนประชาธปไตยมาก คอนขางเปนประชาธปไตย ไมคอยเปนประชาธปไตย หรอไมเปน

ประชาธปไตยเลย (Q14)

ผตอบการสารวจเสยงขางมากเดนชด (รอยละ 63) เช#อวาประเทศไทยมความเปนประชาธปไตย มาก (รอยละ 12) คอนขางเปน (รอยละ 51) ความรสกในแงดน� ลดลงไปตามระดบท#เพ#มข�นของการเคล#อนไหวทางการเมอง จากรอยละ 65 ในกลมผท#ไมต#นตวหรอไมคอยสนใจการเมอง ลงมาท#รอยละ 56 ในกลมผท#ต#นตวหรอสนใจการเมองมาก และต#าลงมาถงรอยละ 53 ในกลมท#เคยมสวนรวมกบการชมนมทางการเมอง

ขณะท#รอยละ 73 ของกลมเส�อเหลอง และรอยละ 67 ของกลมไมสงกดส เหนวาประเทศเปนประชาธปไตย กลมเส�อแดงรอยละ 62 ลงความเหนวาไมเปนประชาธปไตย51

51 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบ

ขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาดอางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

151

โดยภาพรวมแลว คณคดวาส"งตางๆ ในประเทศไทยทกวนน� กาลงเดนไปในทศทางท"ถกตอง

หรอทศทางท"ผดพลาด (Q1)

ความเหนขางมากท#เกนคร# งเลกนอย (รอยละ 54) เช#อวาประเทศกาลงเดนไปในทศทางท#ผดพลาด (รอยละ 52 จากกลมผท#ไมคอยสนใจการเมอง) อยางไรกด ความเหนในแงลบเก#ยวกบทศทางของประเทศ เพ#มข� นตามระดบความต#นตวทางการเมองของผ ตอบแบบสอบถาม

กลมเส�อแดงมมมมองทางลบมากอยางมนยสาคญ (รอยละ 86) มากกวากลมเส�อเหลอง (รอยละ 41) หรอกลมท#ไมสงกดสเส�อ (รอยละ 50) เสยงขางมากเกนคร# งของกลมเส�อเหลอง (รอยละ 56) เหนวาประเทศกาลงเดนไปในทศทางท#ถกตอง

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

152

เม#อเปรยบเทยบกบความเหนของผตอบการสารวจท#วประเทศ กลมเส� อเหลองดจะมความเหนแตกเปนสองฝายในประเดนน� รอยละ 6 คดวาประเทศกาลงเดนถกทาง ขณะท#อกรอยละ 4 คดวากาลงเดนผดทาง แตในกลมเส�อแดงมเพยงรอยละ 1 ท#เหนวาเดนถกทาง เปรยบเทยบกบรอยละ 12 ท#เช#อวาประเทศน�กาลงเดนไปในทศทางท#ผดพลาด52

คณรสกอยางไรกบการทางานของรฐบาลปจจบน พอใจมาก คอนขางพอใจ ไมคอยพอใจ หรอ

ไมพอใจมากอยางย"ง (Q7)

เสยงขางมากอยางชดเจน (รอยละ 62) ของผตอบแบบสอบถามระบวา พอใจมาก หรอ คอนขางพอใจ กบการทางานของรฐบาล ความเหนขอน� ลดลงตามระดบความสนใจหรอ

52 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบ

ขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาดอางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

153

ต#นตวทางการเมองท#เพ#มข�นของผตอบแบบสอบถาม โดยรอยละ 48 ของผเคยเขารวมชมนมทางการเมองระบวา ไมคอยพอใจ หรอ ไมพอใจอยางย+ง ตอผลการทางานของรฐบาล

กลมเส�อแดงและเส�อเหลองมความเหนไปคนละทศทางอยางชดเจน โดยรอยละ 76 ของเส�อแดงไมพอใจรฐบาล ขณะท#เส�อเหลองรอยละ 85 บอกวาพอใจ53

แมวากลมเส�อแดงรอยละ 10 จะรวมอยในกลมท#ไมพอใจรฐบาล แตกยงมรอยละ 3 รวมอยในกลมเสยงขางมากท#พอใจการทางานของรฐบาล

53 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบ

ขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาดอางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

154

เปรยบเทยบกบเม"อสองปกอน สถานะทางเศรษฐกจของคณเวลาน�เปนอยางไร ดข�นมาก ดข�น

แยลง แยลงมาก หรอเหมอนเดมไมเปล"ยนแปลง (Q6)

แมผลสารวจระดบประเทศระบวารอยละ 24 ของผตอบแบบสอบถามรสกวาฐานะทางเศรษฐกจของตนไมเปล#ยนแปลงในรอบสองปท#ผานมา แตกลมท#มความต#นตวทางการเมองเชนกลมผท#เคยมสวนรวมในการชมนมทางการเมองกลบรสกแรงกวาท�งสองข�ว กลาวคอรอยละ 41 ระบวา ดข /น ขณะท#รอยละ 45 รสกวา แยลง

ในภาพรวม สองในสามของกลมเส�อแดง (รอยละ 66) มองวาสถานะทางเศรษฐกจของพวกเขา แยลง เปรยบเทยบกบแคหน# งในส#ของกลมเส�อเหลอง (รอยละ 26) ท#มองวา แยลง เชนกน

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

155

เม#อเปรยบเทยบกบผลสารวจระดบประเทศ กลมเส�อแดงรอยละ 9 รวมอยในกลมท#ระบวา แยลง และเพยง รอยละ 2 ท#รวมอยในกลม ดข /น ขณะท#เส�อเหลองรอยละ 6 อยในกลมท#ระบวา ดข/น และมเพยงรอยละ 3 ท#อยในกลม แยลง

เม"อคดถงอนาคต คณมองสถานการณของประเทศในปหนา (2554) อยางไร จะดข�น หรอแย

ลง (Q5)

คาตอบสวนใหญท#เกนคร# งเลกนอย (รอยละ 51) เหนวาสถานการณในประเทศนาจะดข�นในป2554 โดยท#รอยละ 57 ของกลมท#ต#นตวทางการเมองเหนพองดวย

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

156

กลมเส�อเหลองสวนใหญ (รอยละ 66) มแนวโนมท#จะมองในแงดมากกวาเส�อแดง ซ# งสวนใหญ (รอยละ 63) มมมมองในแงลบ เม#อเปรยบเทยบกบฐานขอมลระดบประเทศท#เช#อวาสถานการณจะดข�น (รอยละ 51) มกลมเส�อแดงรวมอยดวยรอยละ 4 กลมเส�อเหลองรอยละ 2 และกลมไมสงกดสรอยละ 45

9.6 ประเดนทางการเมอง

สองมาตรฐาน

คณคดวา ในประเทศไทยมการใชมาตรฐานความยตธรรมท"แตกตางกน (สองมาตรฐาน) สาหรบกลมคนท"แตกตางกนหรอไม (Q57)

ประชากรเสยงขางมากอยางมนยสาคญ (รอยละ 67) เช#อวาระบบสองมาตรฐานมอยจรงในประเทศไทย ความเหนน� จะเพ#มข�นตามระดบความต#นตวทางการเมอง จากรอยละ 69 ใน

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

157

กลมผท#ใหความสนใจการเมองมาก ไปจนถงรอยละ 75 ของผเคยเขารวมการชมนมทางการเมอง

ความเช#อเร#องสองมาตรฐานในกลมสงกดและไมสงกดสเส�อกมมากเชนกน จากรอยละ 65 ในกลมไมสงกดสเส�อ ไปจนถงรอยละ 69 ในกลมเส�อเหลอง และสงถงรอยละ 78 ในกลมเส�อแดง

นกการเมองบางคนถกศาลพพากษาวามความผดในคดอาญา แตกยงคงยนกรานวาตนเองบรสทธP และผลการตดสนมเหตจงใจทางการเมอง เพ"อลดความขดแยงทางการเมอง คณคด

วานกการเมองเหลาน�ควรไดรบการนรโทษกรรม หรอวาควรใหยนคาพพากษาความผดไว

เชนเดม (Q84)

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

158

ผลสารวจของผตอบแบบสอบถามท#วประเทศพบวามเสยงขางมากท#ชดเจน (รอยละ 62) ไมเหนดวยกบการนรโทษกรรมใหกบนกการเมองท#ศาลตดสนแลววามความผด แมวาความเหนน� จะลดลงเหลอเกนคร# งเลกนอย (รอยละ 55) ในกลมตวอยางท#มความสนใจการเมองมาก จากสถตตามตารางขางลาง กลมเส�อเหลอง (รอยละ 69) เหนพองกบเสยงขางมาก ขณะท#กลมเส�อแดง (รอยละ 59) อยขางเดยวกบเสยงขางนอยท#เหนวาควรไดรบการนรโทษกรรม

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

159

เม"อพดถงกล มบคคลท"รวมกนทารฐประหาร คนเหลาน�ไดรบการนรโทษกรรมตาม

รฐธรรมนญป 2550 คณคดวาควรยกเลกการนรโทษกรรม เพ"อใหคณะบคคลท"รวมกนทารฐประหารถกลงโทษ หรอวาควรคงการนรโทษกรรม เพ"อชวยลดความขดแยงทางการเมอง

ท"อาจเกดข�น (Q85)

ในระดบประเทศ ผตอบแบบสอบถามเสยงขางมาก (รอยละ 51) เหนวาไมควรยกเวนโทษใหแกคณะรฐประหาร แตมจานวนเกนกวาหน# งในสามเลกนอย (รอยละ 37) เตมใจจะยอมใหนรโทษกรรมตามท#ระบไวในรฐธรรมนญฉบบป 2550 ขณะท#รอยละ 12 ตอบวาไมทราบ

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

160

คณคดวาควรคนสถานภาพใหแกนกการเมองท"ศาลมคาส"งจากดสทธทางการเมองกอนหนาน�

หรอไม เพ"อประโยชนตอการปรองดองทางการเมอง (Q89)

กลมไมสงกดสเกนคร# งเลกนอย (รอยละ 51) และกลมไมสนใจการเมอง (รอยละ 50) เช#อวาไมควรคนสถานะทางการเมองใหแกนกการเมองเหลาน�น มแตสวนใหญของกลมผท#ต#นตวทางการเมอง (รอยละ 51) และกลมเส�อแดง (รอยละ 65) เทาน�นท#เหนวาควรคนสถานภาพให

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

161

9.7 เสรภาพในการแสดงความคดเหน

ประชาชนในพ�นท"ท"คณอาศยอย รสกมอสระในการแลดงความคดเหนทางการเมองหรอไม (Q21)

เกาในสบของประชาชนไทย (รอยละ 90) รสกมอสระเสรในการแสดงความคดเหนทางการเมอง ในทานองเดยวกนกลมผท# ต#นตวทางการเมองสง กลมเส� อเหลองและเส� อแดงกมความเหนเชนเดยวกน (รอยละ 93)

คณคดวาพรรคการเมองทกพรรค แมกระท"งพรรคท"ประชาชนสวนใหญไมชอบ ควรไดรบอนญาตใหมาจดประชมในเขตพ�นท"ของคณหรอไม (Q18)

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

162

กลมท#จะไมยอมใหพรรคการเมองท#ตนเองไมชอบมาจดประชมหรอหาเสยงในพ�นท#ของตนมากท#สด กลบเปนกลมท#สนใจการเมองมาก (รอยละ 16) และกลมท#เคยมสวนรวมในการชมนมทางการเมอง (รอยละ 14)

ไมวาจะเปนกลมไมสงกดส (รอยละ 79) กลมเส� อแดง (รอยละ 80) กลมเส�อเหลอง (รอยละ 76) ตางมความเหนพองตรงกนอยางชดเจนวา พรรคการเมองทกพรรคควรมสทธท#จะมาจดประชมไดในทกพ�นท# แมวากลมเส�อเหลองจานวนเกอบหน# งในส# (รอยละ 23) ไมเหนดวยกบความคดน� แตเม#อเปรยบเทยบกบฐานขอมลเฉล#ยของผ ตอบแบบสารวจท� งหมดท#สนบสนนเสรภาพของพรรคการเมองในการจดประชมในพ�นท# จะพบวากลมเส�อเหลองรอยละ 8 อยในกลมน� ขณะท#มเพยงรอยละ 3 อยในกลมท#ไมเหนดวย

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

163

สมมตวาเพ"อนของคณสนบสนนการเคล"อนไหวของกลมเส�อสท"คณไมชอบ (ไมวาจะเปนเส�อ

แดงหรอเส�อเหลองกตาม) คณจะยอมรบไดหรอไม หรอคณจะเลกคบกบเขาไปเลย (Q20)

เสยงขางมากของผตอบแบบสารวจ (รอยละ 92) เลอกวามตรภาพสาคญเหนอกวาความเหนทางการเมองท#ตางกนหรอกลมสท#ตนเองไมชอบ อยางไรกด ยงมผตอบเสยงขางนอยท#แมจะมจานวนเพยงรอยละ 7 กพรอมจะเลกคบเพ#อนท#ไปเขากลมกบสท#ตนไมชอบ ในจานวนน� มกลมเส�อแดงและเส�อเหลองอยฝายละรอยละ 1 เทาๆ กน

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

164

จากการท"รฐบาลไดใชพระราชบญญตการรกษาความม"นคงภายในราชอาณาจกรและพระราช

กาหนดการบรหารราชการในสถานการณฉกเฉน เพ"อจากดหรอปดการดาเนนงานของส"อบางส"อ (หนงสอพมพ นตยสาร สถานวทยและโทรทศน รวมท�งเวบไซต) บางคนเหนวาเปน

ความจาเปนเพ"อชวยสงเสรมความสงบสขและความมเสถยรภาพของสงคม ขณะท"บางคน

เหนวาการปลอยใหทกคนสามารถแสดงคดเหนได เปนส"งท"สาคญมากกวา ความเหนใดใกลเคยงกบความเหนของคณมากท"สด (Q22)

ผตอบแบบสารวจมความเหนแตกเปนสองฝาย ระหวาง รอยละ 46 กบรอยละ 48 ในประเดนท#ตองเลอกวายอมรบไดหรอไม ถาบางคร� งจาเปนตองจากดเสรภาพส#อเพ#อรกษาความสงบเรยบรอยและเสถยรภาพของสงคม แมวาเสยงสวนใหญของกลมผท#มความสนใจการเมองสง (รอยละ 56) ระบวาในบางคร� งเสรภาพในการแสดงความคดเหนกตองถกจากดบาง

กลมไมสงกดสมความเหนแตกเปนสองฝาย ฝายละรอยละ 47 เทาๆ กน ตอประเดนการควบคมส#อ กลมเส�อเหลองรอยละ 63 ยอมรบไดถาการควบคมส#อน�นทาเพ#อสงเสรมความ

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

165

สงบและเสถยรภาพของสงคม ขณะท#กลมเส� อแดงสองในสาม (รอยละ 67) กลบเหนวาเสรภาพในการแสดงความคดเหนสาคญกวาเสมอ

เม#อเทยบกบคะแนนเฉล#ยของผตอบแบบสารวจท�งหมด กลมไมสงกดสเสยงแตกออกสองฝายเทาๆ กนคอเหนดวยกบการจากดเสรภาพส#อรอยละ 35 ไมเหนดวยรอยละ 35 แตกลมเส�อเหลองและเส�อแดงเสยงไมเทากนเชนน�น เส�อแดงรอยละ 4 กบเส�อเหลองรอยละ 7 อยในกลมท#เหนดวยกบการจากดเสรภาพส#อ ขณะท#มเส�อแดง รอยละ 9 และเส�อเหลองรอยละ 4 ท#ไมเหนดวย

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

166

9.8 เสรภาพในการชมนม

ในประเทศประชาธปไตยสวนใหญ การชมนมประทวงทางการเมองสามารถมได แตสาหรบประเทศไทยดเหมอนวาการชมนมทางการเมองไดกอใหเกดความขดแยงเปนอยางมากในไมก"

ปท"ผานมา คณคดวาควรจะยอมใหมการจดชมนมทางการเมองขนาดใหญไดตอไป หรอการชมนมใหญลกษณะน�ควรจะถกส"งหาม (Q60)

แมวาในภาพรวม สองในสามของผตอบแบบสอบถาม (รอยละ 66) รวมท�งกลมผท#มความสนใจการเมองสงเกอบเทากน (รอยละ 60) เตมใจท#จะใหส#งหามการชมนมขนาดใหญเพ#อลดความขดแยงในสงคม แตกวาคร# งของกลมผท#เคยมสวนรวมในการชมนมทางการเมอง (รอยละ 58) คดคานขอเสนอส#งหามการชมนม

กลมไมสงกดส (รอยละ 69) และกลมเส�อเหลอง (รอยละ 68) สนบสนนการส#งหาม ขณะท#กวาคร# ง (รอยละ 54) ของกลมเส�อแดงเช#อวาควรปลอยใหมการจดชมนมขนาดใหญได

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

167

รฐบาลถกตาหนจากบางกลมในการใชกาลงเพ"อสลายการชมนมทางการเมองเม"อเดอน

พฤษภาคม 2553 ขณะท"บางคนเหนวาการใชกาลงเปนส"งจาเปนเพ"อจากดความเสยหายและฟ� นฟความเปนระเบยบ ขอใดท"ใกลเคยงกบความคดเหนของคณ (Q61)

เสยงขางมากของผตอบแบบสารวจท�งหมด และจากกลมผท#สนใจการเมองสง (รอยละ 58 เทาๆ กน) เช#อวาการใชกาลงสลายการชมนมเม#อเดอนพฤษภาคมเปนส#งไมถกตอง กลมเส�อเหลองและเส�อแดงมความเหนท#ตรงขามกนอยางชดเจนในประเดนน� โดยเส�อเหลองรอยละ 56 ระบวารฐบาลทาถกตอง แตเส�อแดงรอยละ 85 เช#อวาไมถกตอง

คณคดวา ใครควรรบผดชอบตอการเสยชวตในเหตการณเดอนพฤษภาคม และคณคดวา

เหตการณดงกลาวสวนใหญเปนความผดของผชมนมท"ชมนมกนอยางผดกฎหมาย หรอสวนใหญเปนความผดของรฐบาลท"ใชกาลงเกนกวาเหตในการยตการชมนม (Q62)

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

168

ผตอบแบบสอบถามมความเหนแตกตางกนตอประเดนท#วาใครควรรบผดชอบตอการเสยชวตท#เกดข�นในการชมนมประทวงเม#อเดอนพฤษภาคม หน# งในสาม (รอยละ 37) คดวาผชมนมควรรบผดชอบ ขณะท#รอยละ 40 คดวารฐบาลควรรบผดชอบ และมรอยละ 19 ท#ตอบวาไมทราบ ในกลมตวอยางของผท#มความต#นตวหรอเก#ยวของกบการเมอง ย#งสงเทาไหรกย#งมแนวโนมท#จะโทษหรอตาหนรฐบาลสงข� นเทาน�น ดงจะเหนไดจากกลมท#ระบวาสนใจการเมองมาก เกอบคร# ง (รอยละ 49) กบกลมท#เคยมสวนรวมชมนมทางการเมองกวาคร# ง (รอยละ 56) ตางตาหนรฐบาล

กลมเส�อเหลองและเส�อแดงมความเหนตรงกนขามอยางเคยในประเดนน� โดยรอยละ 63 ของกลมเส�อเหลองโทษวาเปนความรบผดชอบของผชมนม ขณะท#เส�อแดงรอยละ 84 โทษฝายรฐบาล สาหรบกลมไมสงกดสมความเหนท#แตกตางกน รอยละ 38 ตาหนผชมนม อก

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

169

รอยละ 35 ถอวารฐบาลตองรบผดชอบ มรอยละ 4 ท#ระบวาท�งสองฝายตองรบผดชอบเทาๆ กน และอกรอยละ 23 ตอบไมทราบหรอปฏเสธท#จะแสดงความเหน54

บางคนกลาวหาวารฐบาลและกองทพละเมดสทธมนษยชนระหวางเหตการณปราบปรามผชมนมในกรงเทพฯ เม"อเรวๆ น� เพ"อเปนการลดความขดแยงทางการเมองและสงเสรมการ

ปรองดอง คณคดวาผท"ขจะฟองรองดาเนนคดทางกฎหมายกบรฐบาลและกองทพ ควรยต

การกระทาดงกลาวหรอไม (Q86)

เสยงขางมากท#เกนคร# งเลกนอย (รอยละ 52) ของผตอบแบบสอบถามคดวาไมควรดาเนนคดกบรฐบาลหรอทหารในการปราบปรามผชมนมท#กรงเทพฯ ในกลมเส�อแดงเสยงขางมากเกนคร# งเลกนอยเชนกน (รอยละ 52) กลบ เช#อวาควรดาเนนคดฟองรองเอาผดกบรฐบาลและทหาร ขณะท#รอยละ 69 ของเส�อเหลองตองการใหยตการขดาเนนคดรฐบาลและทหาร

54 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบ

ขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาดอางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

170

ผนาคนเส�อแดงจานวนหน"งถกดาเนนคดขอหากอการราย เพ"อสนบสนนการปรองดองทางการเมอง คณคดวาควรยกเลกขอหาดงกลาวหรอไม (Q87)

กลมไมสงกดสใหความเหนแตกเปนสองฝาย รอยละ 45-45 ท�งเหนดวยและไมเหนดวยกบการต�งขอหากบคนเส�อแดง มแตเสยงสวนใหญของกลมเส�อเหลอง (รอยละ 66) เทาน�นท#ตองการใหฟองรองดาเนนคด

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

171

ผนาคนเส�อเหลองจานวนหน"งถกดาเนนคดขอหากอการราย เพ"อสนบสนนการปรองดองทาง

การเมอง คณคดวาควรยกเลกขอหาดงกลาวหรอไม (Q88)

เสยงสวนใหญเพยงเลกนอย คอรอยละ 50 ท#ไมอยากเหนคนเส�อเหลองถกดาเนนคด แมแตเสยงสวนใหญของคนเส�อแดงเอง (รอยละ 55) เตมใจใหยกเลกขอหาน�กบเส�อเหลอง

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

172

9.9 การเลอกต4ง

บางคนเสนอวาตองมกระบวนการปรองดองเพ"อลดความขดแยงในสงคมกอนจดการเลอกต�ง

ขณะท"บางคนคดวาการปรองดองจะไมสามารถเกดข�นได จนกวาจะจดการเลอกต�งข�นกอน คณคดอยางไร (Q79)

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

173

ผตอบแบบสอบถามเสยงขางมากรอยละ 79 อยากใหมการปรองดองเกดข�นกอนการเลอกต�ง ความแตกตางระหวางกลมยอย คอ กลมท#ต#นตวทางการเมองกบกลมเส�อส เปนเพยงความเขมขนของแตละกลมในการสนบสนนความคดเหนดงกลาวเทาน�น

คณคดวาอะไรสาคญกวา ในการตดสนใจเลอกผสมครสาหรบการเลอกต�งคร�งหนา ระหวาง

ผสมครท"สงกดกลมสกบสงกดพรรคการเมอง (Q38)

การเมองเร# องสดจะมอทธพลนอยมากตอผตอบการสารวจ จากภาพรวมระดบประเทศมผตอบแบบสอบถามเพยงรอยละ 4 เทาน�นท#จะพจารณาเลอกผสมครจากการสงกดกลมสเปนสาคญ

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

174

กลมไมสงกดสเพยงรอยละ 2 จะเลอกผแทนจากการสงกดกลมเส�อส ขณะท#กลมเส�อแดงรอยละ 10 จะเลอกจากการสงกดสเส�อเชนกน

9.10 การแกไขรฐธรรมนญ

เม"อคานงถงการเปล"ยนแปลงท"อาจเกดข�นกบรฐธรรมนญ ทางเลอกใดตอไปน�ท"คณคดวา

เหมาะสมท"สด (Q83)

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

175

ในประเดนการแกไขรฐธรรมฉบบป 2550 ไมมคาตอบท#เปนมตเอกฉนทจากผตอบแบบสอบถาม มากกวาหน# งในส#เลกนอย ระบวาตองการใหใชรฐธรรมนญฉบบน� ตอไปโดยไมตองแกไข แมวาคาตอบเชนเดยวกนน� จากกลมเส�อเหลองจะมสงถงรอยละ 54 อยางไรกตาม มผตอบแบบสอบถามรอยละ 11 อยากใหใชรฐธรรมนญฉบบน� แตตองมการแกไข มากกวาหน#งในสบ (รอยละ 12) อยากใหกลบไปใชรฐธรรมนญฉบบป 2540 ซ# งกลมเส�อแดงหน#งในสาม (รอยละ 33) เหนดวย อกรอยละ 10 อยากใหรางรฐธรรมนญข�นใหม รอยละ 25 ยอมรบวาไมทราบวารฐธรรมนญสองฉบบแตกตางกนอยางไร55

55 คาความคลาดเคล�อนสาหรบกลมเส�อเหลองคอ + - รอยละ 10 และเส�อแดง + - รอยละ 7 สาหรบรายละเอยดเพ�มเตมเก�ยวกบ

ขนาดกลมตวอยางและคาความคลาดเคล�อน กรณาดอางองท�ภาคผนวก ข

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

176

9.11 การกระจายอานาจการปกครอง

บางคนกลาววาวธการหน"งท"จะลดความตงเครยดระหวางเมองกบชนบทและปรบปรงระบบการปกครองใหดข�น รฐบาลควรถายโอนอานาจการปกครองบางสวนจากสวนกลางไปใหกบ

องคกรปกครองสวนทองถ"นใหมากข�น เปดโอกาสใหเลอกต�งผวาราชการจงหวดและเจาหนาท"

ระดบทองถ"นไดโดยตรง (แบบเดยวกบกรงเทพฯ) ขณะท"บางคนเช"อวารฐบาลจะทางานไดอยางมประสทธภาพและประสทธผลมากกวา หากมการรวมศนยอานาจและควบคมจาก

สวนกลาง ขอใดใกลเคยงกบความเหนของคณมากท"สด (Q90)

ผตอบแบบสอบถามใหคาตอบท#เปนเอกฉนทอยางชดเจน (รอยละ 61) วาสนบสนนการกระจายอานาจ เสยงสนบสนนน� สงข�นตามระดบการต#นตวทางการเมองของแตละคน และประเดนน�ท�งเส�อแดงและเส�อเหลองมความเหนสอดคลองกน

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

177

9.12 สรปผลการวเคราะหขอมลเร*องการแบงข4วทางการเมอง

คานยมประชาธปไตย

ไมวาจะสงกดสใด เสยงขางมากอยางทวมทนของผตอบแบบสารวจ (รอยละ 97) ยงเช#อวาคนไทยมคานยมหลายประการท#เปนหวใจสาคญในการรวมคนไทยใหเปนอนหน# งอนเดยวกนได แมจะมความแตกตางกนเพยงใดกตาม

เสยงขางมากเชนกนท#ตอตานการปกครองแบบอานาจนยมท#ผนาไมไดมาจากการเลอกต�ง (รอยละ 76) หรอแมแตรฐบาลของชนช�นผนา (รอยละ 59) ความเหนสวนใหญจากกลมท#มความต#นตวทางการเมองและกลมท#เขารวมเส�อสไมมากกนอย ตางกมความเหนไปในทศทางเดยวกบเสยงขางมากเหลาน� แมวาจะมเสยงสวนนอยของประชาชนท#สงกดกลมเหลาน� ดวยเชนกน ท#ยอมรบไดกบการมผนาท#ไมผานการเลอกต�ง เม#อการปกครองแบบประชาธปไตยดจะใชไมไดผล หรอยอมรบไดกบรฐบาลท#ไมเปนตวแทนของประชาชนท#หลากหลายแตมาจากคนท#ฉลาดและดท#สด

สองในสามของผตอบแบบสารวจท#มความต#นตวทางการเมองมาก (รอยละ 65) และผไมสงกดกลมส (รอยละ 67) เช#อเชนเดยวกนวาประเทศไทยมความเปนประชาธปไตย มาก หรอ คอนขาง เปนประชาธปไตย กลมผมสทธเลอกต�งท#ต#นตวทางการเมองสง ดจะไมคอยม#นใจนก แตเสยงขางมากเหนพองดวยกบความเหนวาเปนประชาธปไตย กลมเส�อสมความเหนตางข�วกนชดเจน โดยรอยละ 73 ของกลมเส�อเหลองระบวาประเทศไทยเปนประชาธปไตย ขณะท#รอยละ 67 ของเส�อแดงย �าวาประเทศไทย ไมคอยเปน หรอ ไมเปนประชาธปไตย เลย

ผตอบแบบสารวจเกนหน#งในสามเลกนอย (รอยละ 35) เหนวาขณะน�ประเทศกาลงเดนไปในทศทางท#ถกตองแลว แตสวนท#แสดงความกงวลวากาลงไปในทศทางท#ผดจะเพ#มข�นอยางมนยสาคญตามระดบความต#นตวทางการเมองท#เพ#มข�น กลมเส�อสเหนตางข�วกนเชนเคย โดยรอยละ 86 ของเส�อแดงเหนวาประเทศชาตกาลงเดน ผดทาง ขณะท#รอยละ 56 ของเส�อเหลองระบวาเดนไป ถกทาง แลว ในภาพรวมระดบประเทศ ประชาชนประมาณคร# งหน# ง (51) รสกวาสถานการณทกอยางนาจะดข�นในปตอไป โดยเฉพาะกลมเส�อเหลองท#เหนดวยอยางย#ง

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

178

(รอยละ 66) แตเสยงขางมากอยางมนยสาคญของกลมเส�อแดง (รอยละ 83) เหนวานาจะเลวรายลง

แมวาเสยงคอนขางมากอาจจะเหนวาประเทศกาลงเดนไปในทศทางท#ไมถกตอง แตเกอบสองในสาม (รอยละ 65) ของกลมท#ไมคอยสนใจการเมองระบวาพวกเขา พอใจมาก หรอ คอนขางพอใจ กบรฐบาลปจจบน แตในกลมผท# ต#นตวทางการเมอง เ สยงสวนมากเกนคร# งเพยงเลกนอยเทาน�นท#เหนดวย มความเหนตรงขามกนอยางมความหมายของกลมเส�อส โดยเส�อเหลองรอยละ 85 พอใจรฐบาล ขณะท#รอยละ 76 ของเส�อแดงไมพอใจ

ความพอใจหรอไมพอใจตอการทางานของรฐบาล นาจะไดรบอทธพลมาจากความรบรและเขาใจของผตอบแบบสารวจเก#ยวกบสถานะความเปนอยของแตละคน ผลสารวจป 2552 เพยงหน# งในสาม (รอยละ 33) ของผตอบแบบสอบถาม ท#คดวาในชวงสองปท#ผานมาสถานะทางเศรษฐกจของตน ดข /น หรอ เหมอนเดมไมเปล+ยนแปลง แตผลสารวจป 2553 กลบเพ#มข�นถงรอยละ 59 ซ# งรวมท�งกลมเส�อเหลองรอยละ 66 ดวยท#คดเชนน�น ขณะเดยวกน กลมเส�อแดงรอยละ 63 ระบวาสถานะทางเศรษฐกจของพวกเขาชวงสองปท#ผานมา แยลง จนถง แยลงมาก

ประเดนทางการเมอง

ในทางทฤษฎ ตความไดวา ประเดนสองมาตรฐานในกระบวนการยตธรรมไมมการแบงข�วในประเทศไทย จะเหนวาสองในสาม (รอยละ 67) ของผตอบแบบสอบถามตางเหนพองกนในประเดนน�วามอยจรง ซ# งกลมท#ต#นตวทางการเมองสงและกลมสงกดเส�อสตางมแนวโนมเหนดวยอยางชดเจนตอประเดนน� อยางไรกตาม มความเหนท#แตกตางกนอยบางในเร# องการนากฎหมายมาบงคบใชท#ขดแยงกบแนวทางสมานฉนทเพ#อสงเสรมเสถยรภาพทางการเมอง ผตอบแบบสารวจเกอบสองในสามไมตองการท#จะใหมการนรโทษกรรมใหกบนกการเมองท#ศาลตดสนวามความผด ดวยเสยงขางมากรอยละ 51 และรอยละ 52 ตามลาดบ ไมเหนดวยกบการนรโทษกรรมผกระทารฐประหารป 2549 และคดคานการคนสถานภาพทางการเมองใหนกการเมองท#ถกตดสทธทางการเมอง แมวาเสยงสวนมากเพยงเลกนอยท#ไมตองการให

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

179

ผทารฐประหารไดรบการนรโทษกรรม ความเหนน� ในกลมเส�อสกลบเหนตางกนอยางคนละข�ว โดยรอยละ 59 ของเส�อแดงอยากใหอภยโทษนกการเมองท#มความผด และรอยละ 65 ตองการเชนเดยวกนกบกลมนกการเมองท#ถกตดสทธทางการเมอง ในทางกลบกน กลมเส�อเหลอง รอยละ 69 อยากใหยนความผดไวเชนเดม และรอยละ 68 ไมเหนดวยกบการคนสถานภาพทางการเมองใหนกการเมองท#ถกตดสทธทางการเมอง

เสยงขางมากอยางทวมทนของผตอบแบบสอบถาม (รอยละ 90 เพ#มสงข�นจากรอยละ 80 จากผลสารวจป 2552) ซ# งรวมความเหนจากกลมยอยตางๆ ดวย ตางเช#อตรงกนวาประชาชนคนไทยมเสรภาพในการแสดงความคดเหนทางการเมองไดอยางอสระ เสยงขางมาก (รอยละ 79) พรอมจะใหโอกาสพรรคการเมองทกพรรคจดการประชมในพ�นท#ของตน แมแตพรรคท#คนในพ�นท#ไมชอบกตาม รอยละ 92 ระบวาจะไมตดมตรภาพความสมพนธกบเพ#อนท#เขารวมกลมเส�อสท#ตนไมเหนดวย อยางไรกตาม ผตอบแบบสารวจมความเหนแตกออกเปนสองกลมอยางชดเจนในประเดนการควบคมส#อเพ#อสงเสรมความสงบเรยบรอยและเสถยรภาพของสงคม รอยละ 46 สนบสนนการควบคมส#อภายใตสถานการณบางประการ ขณะท#รอยละ 48 ใหความสาคญกบเสรภาพในการแสดงความคดเหนมากกวา ความเหนตางข�วประเดนน� ย#งออนไหวในกลมเส�อสอยางชดเจน กลมเส�อเหลองสวนใหญ รอยละ 63 สนบสนนการตรวจสอบควบคมส#อ ขณะท#กลมเส�อแดงสวนใหญ รอยละ 67 คดคาน ในกลมท#ไมสงกดสมความเหนแบงเปนสองฝาย ตอประเดนการจากดเสรภาพส#อเพ#อสงเสรมเสถยรภาพ คอเหนดวยและไมเหนดวย รอยละ 47 เทากน

ในเวลาเดยวกน เสยงสวนใหญของประชาชนท#สนบสนนเสรภาพในการแสดงความคดเหนไมเหนดวยกบการยอมใหมการชมนมประทวงคร� งใหญเหมอนท#ผานมา สองในสาม (รอยละ 69) ของผตอบแบบสารวจท#ไมสงกดกลมสใด เหนดวยกบการส#งหามการชมนมประทวงขนาดใหญ ขณะท#เสยงขางมากของกลมท#เคยมสวนรวมกบการชมนมทางการเมอง (รอยละ 58) เหนวาควรยอมใหมการชมนม กลมเส�อเหลองรอยละ 68 เหนดวยกบการส#งหาม แตรอยละ 54 ของเส�อแดงไมเหนดวย สาหรบความคดเหนเร#องทหารเขาปราบปรามผชมนมในเหตการณเดอนพฤษภาคม 2553 ผลสารวจช�วา ผตอบสวนใหญรอยละ 58 เหนวารฐบาลเปน

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

180

ฝายผด แตรอยละ 56 ของเส�อเหลองเหนดวยในการใชกาลงทหาร ขณะท#รอยละ 85 ของเส�อแดงคดคาน

ไมมความเหนท#เปนเอกฉนทในประเดนวาฝายใดควรตองรบผดชอบตอการเสยชวตจากเหตการณน�น ในกลมท#ไมสงกดเส�อส ความเหนแตกกนเปนสองฝายรอยละ 38 ตาหนผ ชมนม รอยละ 35 เหนวาเปนความผดของรฐบาล และ รอยละ 4 กลาวโทษท�งสองฝาย รอยละ 23 ตอบวาไมทราบหรอไมมความเหน สวนใหญของคนเส�อเหลอง (รอยละ 63) เหนวาผ ชมนมควรรบผดชอบ ขณะท#เส�อแดง รอยละ 84 โทษฝายรฐบาล อยางไรกตาม เม#อถามวารฐบาลและทหารควรถกฟองรองดาเนนคดหรอไม เสยงสวนใหญมากกวาคร# งเลกนอย (รอยละ 52) คดวาไมควรเอาผดกบรฐบาลและทหาร ซ# งรอยละ 69 ของกลมเส�อเหลองเหนเชนเดยวกน แตเสยงขางมากเกนคร# งเลกนอย (รอยละ 52) ของกลมเส�อแดงเหนวาควรดาเนนคดกบรฐบาลและทหาร

สวนท#เก#ยวกบผชมนมประทวง สงคมไทยมความเหนแตกตางกนเร#องการดาเนนคด กลมไมสงกดเส�อสเสยงแตกเปนสองฝายเทากน คอรอยละ 45 - 45 ตอคาถามท#วาแกนนาคนเส�อแดงควรถกฟองรองดาเนนคดหรอไม แตในกรณการต�งขอหาแกนนาเส�อเหลอง รอยละ 47 เหนวาไมควรถกดาเนนคด รอยละ 42 เหนควรใหดาเนนคด ขณะท#สองในสาม (รอยละ 66) ของคนเส�อเหลองตองการใหดาเนนคดกบแกนนาเส�อแดง แตตองการใหถอนขอกลาวหากอการรายของแกนนาของเส�อเหลอง (รอยละ 62) ทางดานเส�อแดงสวนใหญตองการใหเพกถอนขอหาของท�งตอแกนนาเส�อแดง (รอยละ 74) และเส�อเหลอง (รอยละ 55)

ในคาถามเก#ยวกบการปรองดอง ผตอบแบบสอบถามท�งโดยรวมและจากกลมการเมองยอยตางๆ มคาตอบท#เปนเอกฉนทอยางกวาง ๆ (รอยละ 79) คอตองการเหนความพยายามทาใหเกดการปรองดองเพ#อลดความขดแยงทางการเมองกอนจดการเลอกต�ง เสยงสวนใหญอยางทวมทน (รอยละ 97) ระบชดเจนวาการตดสนใจเลอกผแทนจะไมเลอกโดยพจารณาจากสเส�อหรอการสงกดเส�อสของผสมคร มเพยงรอยละ 10 ของกลมเส�อแดงท#ระบวาสเส�อเปนประเดนสาคญในการตดสนใจเลอกผสมคร เม#อนามานบรวมกบฐานคะแนนของผตอบแบบสอบถามท�งหมด กลมน� จะเปนสวนประกอบอยเพยงหน#งในสบของหน#งเปอรเซนตเทาน�น

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

181

ประเดนทางเลอกในการปฏรปรฐธรรมนญ ไมพบคาตอบเอกฉนทจากผตอบแบบสอบถาม ไมวาจะโดยประชากรท�งหมดหรอจากกลมเคล#อนไหวทางการเมอง หรอกลมสงกดเส�อสตางๆ มเพยงหน# งในส# (รอยละ 24) ท#เตมใจใหใชรฐธรรมนญฉบบป 2550 ตอไปโดยไมตองแกไข ขณะท#ประมาณรอยละ 10 โดยเฉล#ย เลอกทางเลอกท#ตางกน เชน ตองการใหแกไขรฐธรรมนญฉบบป 2550บาง นารฐธรรมนญฉบบป 2540 กลบมาใชใหมบาง หรอรางรฐธรรมนญข�นใหมบาง เปนตน

ประเดนทางการเมองท#ถอไดวามความเหนโตเถยงกนมากท#สด เหนจะเปนเร# องการแบงอานาจกนระหวางพลเมองกบรฐ น#นคอ ประเดนท#วาประเทศไทยควรเดนหนากระจายอานาจตอไปตามท#ระบไวในรฐธรรมนญท�งฉบบป 2540 และ 2550 หรอไม ซ# งมเสยงตอบรบท#เรยกไดวาเหนพองกนระหวางผตอบแบบสอบถามระดบประเทศ (รอยละ 61) กลมต#นตวทางการเมอง และกลมสงกดเส�อส วาควรเดนหนาเร#องการกระจายอานาจตอไป

ความเหนท*เปนเอกฉนทและการแบงข4วตามสของสงคมไทย

จากการวเคราะหคาถามท�งส�น 49 ขอในการสารวจความคดเหนระดบประเทศคร� งน� ไดพบความเหนท#มเสยงขางมากท#วประเทศอยางเปนเอกฉนทชดเจนท�งหมด 23 ประเดน จากประชากรท#ตอบแบบสอบถามท#วประเทศ ท#รวมท�งกลมไมสงกดส (รอยละ 76) กลมเส�อเหลอง (รอยละ 10) และกลมเส�อแดง (รอยละ 14) กลมท�งหมดเหลาน� ตางสนบสนนระบอบประชาธปไตย และมความเช#อตรงกนวามคานยมหลายประการท#ทาใหคนไทยยงคงอยรวมกนได แมจะมความแตกตางในดานอ#นๆ ดวยกตาม พวกเขาปฏเสธผนาแบบอานาจนยมท#ไมไดมาจากการเลอกต�ง และปรารถนาจะไดรฐบาลท#ประกอบดวยตวแทนจากท#วประเทศมากกวารฐบาลของผปราดเปร#องท#สด แมจะเช#อวาคนรวยและคนท#มการศกษาดกวา มหนาท#ดแลเอ�อเฟ� อผดอยโอกาส พวกเขาไมคดวาตนเองมอทธพลมากพอตอการกาหนดนโยบายของรฐบาล พวกเขาเหนวาประเทศน� มเสรภาพในการแสดงความคดเหน และยนยนวาทกพรรคการเมองมสทธท#จะมาจดประชมทางการเมองในพ�นท#ของพวกเขาได พวกเขาจะไมปฏเสธตดขาดความเปนเพ#อนเพยงแคมความเหนตางเร#องพรรคหรอส แมจะไมไววางใจ

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

182

คนท#วไปท#ไมคนเคย แตพวกเขากเช#อใจเพ#อนบาน พวกเขาท�งหมดตางเขาใจดวามสองมาตรฐานอยจรงในสงคมไทย และกลวจะเกดความรนแรงทางการเมองข�นอกในปตอไป อยางไรกตาม ยงมความเช#อม#นสงในความม#นคงปลอดภยของตนเอง

คนไทยสวนใหญเช#อวาควรพยายามใหเกดการปรองดองข�นกอนจงคอยจดใหมการเลอกต�ง และเช#อดวยวานาจะเปนการดถาจะจดใหมผสงเกตการณการเลอกต�งท#เปนกลางไมฝกใฝฝายใด พวกเขาไมเช#อวาการนรโทษกรรมใหกบผกอการรฐประหารเม#อป 2549 หรอการดาเนนคดกบแกนนาท�งเส�อเหลองและเส�อแดงจะมประโยชนชวยลดความขดแยงในประเทศได แตเช#อวาควรพจารณายอมรบความชวยเหลอจากตางชาตท#เสนอจะมาชวยลดความขดแยงให พวกเขาเช#อดวยวาการกระจายอานาจจะชวยลดความขดแยงเหล#อมล�าระหวางสงคมเมองและสงคมชนบท ระหวางกลมตางส และระหวางหลายฝายท#ขดแยงกนอยในจงหวดชายแดนภาคใตในเวลาน�

มความคดเหนท#เปนเอกฉนทจากเสยงขางมากในระดบประเทศท#พองกบความเหนสวนใหญของกลมเส�อเหลองท�งหมด 16 ประเดน แตกลมเส�อแดงมความเหนท#ตางออกไปคนละทางกบประเดนเหลาน� กลมเส�อแดงเช#อวาอนาคตของประเทศคงจะไมดข�นในปหนา (2554) และลงความเหนวาสถานภาพทางเศรษฐกจสวนตวของพวกเขาแยลงกวาเดมในรอบสองปท#ผานมา พวกเขาไมพอใจรฐบาลและไมพอใจวถทางประชาธปไตยไทยในปจจบน ท�งยงไมเช#อวาประเทศไทยเปนประชาธปไตยอยางแทจรง และไมเช#อวาการเลอกต�งคร� งหนาจะอสระและบรสทธq ยตธรรม คนเส�อแดงคดคานความพยายามใดๆ ท#จะหามการชมนมทางการเมองคร� งใหญ และคดคานบทบาทสาคญของกองทพในการดแลและรกษาความม#นคงในระหวางการชมนม และโดยท#วไป คดวากองทพมบทบาทมากเกนไปอกดวย

คนเส�อแดงตองการใหมการแกไขรฐธรรมนญเรวท#สดเทาท#จะเปนได นรโทษกรรมใหนกการเมองท#ถกตดสนวามความผด ฟองรองเพ#อลงโทษทหารท#มบทบาทในการปราบปรามการชมนมเม#อเดอนพฤษภาคม และใหคนสถานะทางการเมองกบนกการเมองท#ถกศาลส#งตดสทธ พวกเขาไมไววางใจคณะกรรมการอสระตรวจสอบคนหาความจรงเพ#อความปรองดองแหงชาต และไมเช#อวาศาลยตธรรมและสถาบนทหารมความเปนกลางและไมลาเอยง

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

183

แตกมความเหนท#เปนเอกฉนทของเสยงขางมากในระดบประเทศท#สอดคลองกบเสยงขางมากของกลมเส�อแดงอย 5 ประเดน โดยกลมเส�อเหลองเปนฝายเสยงขางนอย คนเส�อเหลองคดตางกนเลกนอยวาประเทศกาลงเดนไปในทศทางท#ถกตอง เช#อวารฐบาลใหความใสใจตอความคดเหนของประชาชน และเหนว าควรเคารพกฎเสยงขางมากเหนอกวาการประนประนอม พวกเขายงเช#อดวยวาการใชกาลงเขาสลายการชมนมเม#อเดอนพฤษภาคมเปนส#งท#ถกตอง และการยอมรบความชวยเหลอจากตางชาตไมสามารถชวยลดความขดแยงทางการเมองไดมาก

มอย 5 ประเดนท#เสยงสวนใหญของกลมเส�อเหลองและเส�อแดงแตกตางกนอยางมนยสาคญ กลาวคอ กลมเส� อเหลองเช#อวาการควบคมตรวจสอบส#อในบางกรณมความจาเปนเพ#อสงเสรมความสงบสขและเสถยรภาพ ขณะท#กลมเส�อแดงยนยนวาเสรภาพในการแสดงความคดเหนสาคญกวาเสมอ กลมเส� อเหลองตาหนผ รวมชมนมตอการมผ ตองเสยชวตจากเหตการณเดอนพฤษภาคม ขณะท#กลมเส�อแดงประณามฝายรฐบาล กลมเส�อแดงตองการใหมการเลอกต�งโดยเรวท#สดเทาท#จะเปนไปได ขณะท#กลมเส�อเหลองเรยกรองใหมการปฏรปกอนจงคอยจดเลอกต�ง กลมเส�อเหลองเช#อวาการเล#อนการเลอกต�งออกไปจะชวยลดความขดแยงทางการเมอง แตกลมเส�อแดงปฏเสธขอเสนอน� และประการสดทาย กลมเส�อเหลองยนยนใหดาเนนคดแกนนาเส�อแดงในขอหากอการราย ขณะท#กลมเส�อแดงเสนอใหยกเลกขอหา

10

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

184

11

12

13 ภาคผนวก ก -- ตารางการรบส*อ

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

185

คณดโทรทศนก+วนในหน+งสปดาห (Q100)

คณดโทรทศนในชวงเวลาใดเปนประจา (Q103)

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

186

คณดโทรทศนชองใดบอยท+สด (Q101)

มชองใดท+คณดบอยรองลงมาอกหรอไม (Q102)

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

187

คณฟงวทยก+วนในหน+งสปดาห (Q104)

คณฟงวทยในชวงเวลาใดเปนประจา (Q107)

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

188

คณอานภาษาไทยไดหรอไม (Q108)

ปกตคณอานหนงสอพมพบอยแคไหน (Q109)

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

189

สวนใหญแลวคณรขาวบานเมองจากแหลงใดมากท+สด (Q110)

และจากแหลงใดเปนลาดบรองลงมา (Q111)

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

190

14 ภาคผนวก ข -- ระเบยบวธการสารวจ

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

191

การกาหนดคาความคลาดเคล*อน

คร� งน� เปนปท# 2 ซ# งมลนธเอเชยดาเนนการศกษาความคดเหนสาธารณะระดบประเทศในกลม

ประชากรท#อายถงเกณฑมสทธเลอกต�ง การศกษาคร� งแรกซ# งดาเนนการเม#อป 2552 ใชกลม

ตวอยางจานวน 1,500 คน และกาหนดใหมคาความคลาดเคล#อนไมเกน 3% เม#อประเมนจาก

ผลรวมท�งประเทศ การสารวจป 2553 น� กออกแบบใหมคาความคลาดเคล#อนไมเกน 3%

เชนเดยวกน

ขนาดกลมตวอยาง คาความคลาด

เคล*อน 100 10% 200 7% 300 6% 400 5% 500 4% 600 4% 700 4% 800 3% 900 3% 1000 3% 1100 3% 1200 3% 1300 3% 1400 3% 1500 3%

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

192

คาความคลาดเคล#อนเปนหนวยการวดความไมแนนอนของผลสารวจ ท�งน� เพราะเปนผลท#ได

จากการสารวจกบกลมตวอยาง ไมใชจากประชากรท�งหมด ดงน�น หากผลการสารวจออกมา

เปน 70% โดยมคาความคลาดเคล#อน 3% เรากจะม#นใจได 95% วาความเหนของประชาชนท#

แทจรงจะอยในชวงระหวาง 70% บวกลบอก 3% ซ# งเทากบ 67% - 73%

คาความคลาดเคล#อน 3% ของการสารวจน� ใชไดกบผลสารวจท#ไดจากกลมตวอยางท�งหมด

ดงน�นพงระวงวาการสารวจจะมคาความคลาดเคล#อน 3% กตอเม#อเปนผลสารวจท#ไดจากกลม

ตวอยางท�งหมดเทาน�น สาหรบผลท#ไดจากกลมตวอยางยอย เชน ผลสารวจของกลมยอยท#

แบงตามพ�นท#ทางภมศาสตรจะมคาความคลาดเคล#อนมากกวา 3% เน#องดวยผลสารวจ

เหลาน�นไดมาจากจานวนกลมตวอยางท#เลกกวา

ตารางขางลางแสดงใหเหนคาความคลาดเคล#อนสาหรบกลมตวอยางท#มขนาดตาง ๆ กน

ตารางขางตนสามารถใชคานวณคาความคลาดเคล#อน ดงน� เชน ผลการสารวจของภาคเหนอ

ไดมาจากกลมตวอยางจานวน 304 คน ขนาดของกลมตวอยางในตารางท#ใกลเคยงท#สดคอ

300 คน มคาความคลาดเคล#อน 6% ซ# งหมายถงคาความคลาดเคล#อนของผลการสารวจใน

ภาคเหนอจะเทากบ 6%

การกาหนดกลมตวอยางทางสถต

การสารวจท�งในป 2552 และ 2553 แบงพ�นท#ทางภมศาสตรออกเปน 5 พ�นท#หรอภมภาค

กลมตวอยางท�งส�น 1,500 คน ไดรบการคดเลอกโดยกระจายอยางสอดคลองกบขนาด

ประชากรแตละพ�นท#/ภมภาค ไดแก กรงเทพมหานคร ภาคกลาง ภาคเหนอ ภาคใต และภาค

ตะวนออกเฉยงเหนอ

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

193

ในป 2552 สามจงหวดชายแดนใตคอยะลา นราธวาส และปตตาน ไมไดถกรวมไวในการ

สารวจเน#องจากเหตผลดานความปลอดภยของผเกบขอมล ประกอบกบการขาดแคลน

พนกงานสมภาษณท#ผานการอบรมและสามารถดาเนนการสารวจโดยใชภาษาถ#นได แต

หลงจากท#มความพยายามอยางตอเน#องในการพฒนาศกยภาพดานการวจยภาคสนามใน

จงหวดชายแดนใต และดวยการสนบสนนขององคกรเครอขายในพ�นท# จงไดมการกาหนดวา

ควรจะรวมท�งสามจงหวดไวในการสารวจป 2553 ดวย

แมวาโดยหลกแลวสามจงหวดจะอยในพ�นท#ภาคใต แตการสารวจป 2553 น� ไดกาหนดพ�นท#/

ภมภาคข�นใหมเปนเขตท#หก ซ# งประกอบดวยสามจงหวดน�โดยเฉพาะ ดงน�น การประเมนผล

สารวจท�งประเทศโดยครอบคลมทกจงหวด สามารถทาไดโดยรวมผลสารวจของ 6 พ�นท#/

ภมภาคเขาดวยกน หรอถาตองการประเมนผลสารวจป 2553 โดยจากดเฉพาะ 5 พ�นท#/ภมภาค

ดงเดม เพ#อเปรยบเทยบกบผลสารวจเม#อป 2552 กไดเชนกน การเปรยบเทยบผลการสารวจ

ของป 2552 และ 2553 ท�งหมดในรายงานน� เปนผลสารวจของ 5 พ�นท#/ภมภาค โดยไมรวม

พ�นท#/ภมภาคจงหวดชายแดนใต เวนแตจะไดระบไวเปนการเฉพาะในการศกษาน�

ขนาดของกลมตวอยางถกกาหนดไวท# 1,500 คน สาหรบ 5 พ�นท#/ภมภาคตามเดม ท� งน�

เพ#อใหสามารถเปรยบเทยบผลของการสารวจป 2553 และ 2552 ไดดย#งข�น และไดมการเพ#ม

กลมตวอยางจานวน 100 คน สาหรบพ�นท#/ภมภาคใหมซ# งประกอบดวยสามจงหวดชายแดน

ใตคอ ยะลา นราธวาส และปตตาน ตารางท# 1 แสดงใหเหนขนาดกลมตวอยางของแตละ

พ�นท#/ภมภาคในการสารวจป 2553

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

194

ตารางท* 1: ขนาดกลมตวอยางแบงตามพ4นท*/ภมภาค การสารวจป 2553

พ4นท* ภมภาค ประชากร จานวนกลมตวอยาง

ตอพ4นท*/ภมภาค

1 กรงเทพฯ 10,161,694 248 2 กลาง 11,165,157 272 3 เหนอ 11,879,369 289 4 ใต (ไมรวมสามจงหวดชายแดนใต) 6,915,043 168 5 ตะวนออกเฉยงเหนอ 21,442,693 523 6 สามจงหวดชายแดนใต 1,840,098 100

รวม 1600 การเลอกจงหวดตวอยาง

การกาหนดขนาดกลมตวอยางในแตละพ�นท#/ภมภาค ใชวธคดเลอกจงหวดตวอยางโดยใช

หลกความนาจะเปนโดยสดสวนของขนาด (Probability proportional to size) หลงจากน�นจง

กาหนดจานวนผสมภาษณภายในแตละจงหวด วธการดงกลาวทาใหไดตวอยางประชากร

แบบการช#งน� าหนกในตวเอง (self-weighting) ในแตละพ�นท#/ภมภาค (หมายถงท#พกอาศยแต

ละพ�นท#จะไดรบเลอกดวยความนาจะเปนเทากน) ซ# งทาใหคาความคลาดเคล#อนนอยท#สด

การออกแบบเร# องกลมตวอยางจะเปนตวกาหนดจานวนจงหวดท#จะเลอกในแตละพ�นท#/

ภมภาค ซ# งในการตดสนใจจะตองคานงถงส#งท#ตองแลกระหวางคาใชจายและคณภาพของ

ขอมลดวย เพราะหากย#งเลอกนอยจงหวด ขอมลกจะย#งกระจกตวในแตละพ�นท#/ภมภาค ซ# ง

หมายถงวาการใชจานวนจงหวดเพยงเลกนอยมาเปนตวแทนของพ�นท#/ภมภาคท�งหมดจะทา

ใหมความคลาดเคล#อนสง ในทางตรงกนขาม ถาเลอกใชจานวนจงหวดมาก กลมตวอยาง

ของผถกสมภาษณในแตละจงหวดกจะมจานวนนอย แตคาใชจายในการสารวจจะเพ#มข�น

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

195

อยางมาก ดงน�น การกาหนดกลมตวอยางท#ดท#สดจงตองมความสมดลระหวางปลายสดท�ง

สองดานน�ดวย

การสารวจท�งในป 2552 และ 2553 ไดรบการออกแบบใหมจานวนจงหวดตวอยาง 6 จงหวด

ตอพ�นท#/ภมภาค และมจานวนผถกสมภาษณเทากนในแตละจงหวด ตวอยางเชน เขต

กรงเทพฯ และปรมณฑล ซ# งมจานวนกลมตวอยาง 248 คน ดงน�นจานวนผถกสมภาษณแตละ

จงหวดจะเทากบ 248/6 = 41.3 หรอเทากบประมาณ 40 คน เพ#อใหสามารถวดการ

เปล#ยนแปลงของคาตอบระหวางป 2552 และ 2553 ไดดย#งข�น จงมการกาหนดใหใชจงหวด

เดมเชนเดยวกบป 2552

ในป 2552 การคดเลอกทาโดยวธจดเรยงจงหวดตางๆ ตามลาดบขนาดของจานวนประชากร

และสมเลอกอยางเปนระบบโดยใชหลกความนาจะเปนตามสดสวนของขนาด (Probability

proportional to size: pps) จากน�นจงกาหนดจดเร#มตนการสมและคานวณหาชวงการเวนนบ

(Skip interval) ซ# งชวงการเวนนบน�คานวณโดยใชจานวนประชากรหารดวย 6 การกาหนด

จดเร#มตนเร#มจากคา 1 และหาชวงการเวนนบโดยการสม หลงจากไดคาเวนนบและจดเร#มตน

การสมแลว การคดเลอกจะไดจากการคานวณโดยใชสตรดงน�

ตวเลขจากการคานวณ = k

K = จดเร#มตนการสม + (K-1) x ชวงการเวนนบ, เม#อ K = 1, 2, …n

เม#อไดตวเลขจากการคานวณ ตวเลขดงกลาวจะถกนามาเปรยบเทยบกบจงหวดท#มขนาด

ประชากรเรยงลาดบไวกอนแลว ถาตวเลขท#ไดมคาใกลเคยงกบของจงหวดใด จงหวดน�นก

จะถกเลอกเพ#อใชในการสารวจ

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข�วส”

196

กระบวนการน�อาจสมเลอกจงหวดหน# งๆ ไดมากกวาหน# งคร� ง ถาจานวนประชากรมมากกวา

ชวงเวนนบ ซ# งพบในกรณของกรงเทพฯ และจงหวดนครศรธรรมราช ดงแสดงในตารางท# 2

กรณเชนน� จานวนผอยอาศยท#จะไดรบคดเลอกจากจงหวดท#ถกเลอกหลายคร� งกจะมจานวน

มากกวา ดงตารางท# 2

การคดเลอกกลมตวอยางสาหรบพ4นท*/ภมภาคใหม

กระบวนการสมเลอกอยางเปนระบบโดยใชหลกความนาจะเปนตามสดสวนของขนาด

(Probability proportional to size) ไดนามาใชกบพ�นท#/ภมภาคท#หกในการสารวจป 2553 ซ# ง

หมายถง สามจงหวดชายแดนใต ดวย โดยวธการเชนเดยวกบท#ใชเลอกจงหวดตวอยางในป

2552 แตเพ#มขอจากดคอจะเลอกจงหวดตวอยางเพยงสามจงหวดเน#องจากเปนพ�นท#/ภมภาค

เลก ทาใหท�งสามจงหวดไดรบเลอกเปนจงหวดตวอยาง ผลจากการใชวธการดงกลาวขางตน

จงไดกลมตวอยางสาหรบการศกษาความคดเหนสาธารณะระดบประเทศป 2553 ดงแสดงใน

ตารางท# 2

มตมหาชนและการเมองระหวาง “ข �วส”

197

ตารางท* 2: จงหวดท*ไดรบการสมเลอกในการสารวจป 2553

พ4นท* พ4นท*/ภมภาค จงหวด จานวนประชากร

จานวนคร4งท*ไดรบ

การสมเลอก

จานวนกลม

ตวอยางตอจงหวด

1 กรงเทพฯ และปรมณฑล กรงเทพฯ 5,710,883 3 120 1 กรงเทพฯ และปรมณฑล ปทมธาน 929,250 1 40 1 กรงเทพฯ และปรมณฑล นนทบร 1,052,592 1 40 1 กรงเทพฯ และปรมณฑล สมทรสาคร 478,146 1 40 2 กลาง สพรรณบร 844,498 1 45 2 กลาง ราชบร 835,861 1 45 2 กลาง ลพบร 753,801 1 45 2 กลาง ระยอง 598,664 1 45 2 กลาง ปราจนบร 459,379 1 45 2 กลาง สงหบร 215,551 1 45 3 เหนอ เชยงราย 1,227,317 1 50 3 เหนอ พะเยา 487,386 1 50 3 เหนอ ลาพน 405,125 1 50 3 เหนอ เพชรบรณ 996,231 1 50 3 เหนอ กาแพงเพชร 726,213 1 50 3 เหนอ อทยธาน 327,586 1 50 4 ใต นครศรธรรมราช 1,513,163 2 60 4 ใต สราษฎรธาน 983,486 1 30 4 ใต ภเกต 327,006 1 30 4 ใต สงขลา 1,335,768 1 30 4 ใต ตรง 614,869 1 30 5 ตะวนออกเฉยงเหนอ ขอนแกน 1,756,101 1 85 5 ตะวนออกเฉยงเหนอ สกลนคร 1,116,034 1 85 5 ตะวนออกเฉยงเหนอ หนองคาย 906,877 1 85 5 ตะวนออกเฉยงเหนอ นครราชสมา 2,565,117 1 85 5 ตะวนออกเฉยงเหนอ บรรมย 1,541,650 1 85 5 ตะวนออกเฉยงเหนอ สรนทร 1,375,560 1 85 6 จงหวดชายแดนใต ยะลา 476,019 1 33 6 จงหวดชายแดนใต นราธวาส 720,943 1 34 6 จงหวดชายแดนใต ปตตาน 643,136 1 33 1600