วารสารการวัด ผลการ ษาeptb.swu.ac.th/file/Journal/JEM ปีที่ 34 ฉบับที่ 96... · บทความเพื่อตีพิมพ์

วารสารการวดผลการศกษาy/£vlV*./V ร\it

รรรรเ\V Journal of Educational Measurement

ปก 34 ฉบบท 96 กรกฎาคม - ธนวาคม 2560Vol. 34 No. 96 July - December 2017

4�1

สานกทดสอบทางการคกษาแล:จตวทยา บหาวทยาลยศรนครนทรวโรCบEducational and Psychological Test Bureau Srinakharinwirot UniversityISSN 0125-3778

วารสารการวดผลการศกษา ปท 34 ฉบบท 96 กรกฎาคม–ธนวาคม 2560

วารสารการวดผลการศกษา Journal of Educational Measurement

ปท 34 ฉบบท 96 กรกฎาคม–ธนวาคม 2560 Vol. 33 No. 94 July – December 2016

จดมงหมาย1. เพอเผยแพรองคความรและผลการวจยทางดานการวดผลการศกษา สถต การวจยและจตวทยา ทง

ทางดานทฤษฎ การปฏบต ตลอดจนความรทเกยวของกบดานการศกษา2. เพอเปนสอกลางส าหรบแลกเปลยนขอเทจจรง เรองราว และความคดเหนระหวางคร

นกการศกษา นกวดผลการศกษา และผทสนใจทวไป

ก าหนดออก ปละ 2 ฉบบ ฉบบท 1 ของป เดอนมกราคม–มถนายน ฉบบท 2 ของป เดอนกรกฎาคม–ธนวาคม

มอบใหหองสมดของสถาบนการศกษาทวประเทศ และผเขยนจะไดรบวารสารฉบบทผลงานของผเขยนไดรบการตพมพ จ านวน 2 ฉบบ โดยสงใหผเขยนคนแรกเทานน

หมายเลขวารสาร ISSN 0125-3778

กองบรรณาธการ วารสารการวดผลการศกษา ส านกทดสอบทางการศกษาและจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ สขมวท 23 เขตวฒนา กรงเทพฯ 10110 โทรศพท 0-2258-4121 หรอ 0-2649-5000 ตอ 15363, 11372 โทรสาร 0-2262-1745 เวบไซต http://eptb.swu.ac.th

บทความทกเรองทไดรบการตพมพตองผานการกลนกรองบทความกอนลงตพมพ(Peer reviews) จากผทรงคณวฒอยางนอย 2 ทานตอบทความ โดยผพจารณาไมทราบชอผแตง และ ผแตงไมทราบชอผพจารณา (Double-blind peer review)

ขอความและเนอหาในบทความเปนความรบผดชอบของผเขยนบทความแตเพยงฝายเดยว การคดลอกอางองตองด าเนนการตามการปฏบตในวงวชาการ และสอดคลองกบกฎหมาย


หนา ข

กองบรรณาธการและฝายจดการ

ทปรกษาบรรณาธการ

1. รองศาสตราจารย ดร.สทธวรรณ พรศกดโสภณ 2. ผชวยศาสตราจารย ดร.วชดา กจธรธรรม

หวหนากองบรรณาธการ ผชวยศาสตราจารย ดร.อจศรา ประเสรฐสน มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

กองบรรณาธการ

1. ศาสตราจารย ดร.ศรชย กาญจนวาส จฬาลงกรณมหาวทยาลย 2. ศาสตราจารย ดร.บญเรยง ขจรศลป มหาวทยาลยเกษตรศาสตร 3. รองศาสตราจารย ดร.ดวงกมล ไตรวจตรคณ จฬาลงกรณมหาวทยาลย 4. รองศาสตราจารย ดร.อสา สทธสาคร มหาวทยาลยหอการคาไทย 5. ผชวยศาสตราจารย ดร.จตภม เขตจตรส มหาวทยาลยขอนแกน 6. ผชวยศาสตราจารย ดร.พนดา วราสนนท มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก าแพงแสน 7. ผชวยศาสตราจารย ดร.มณฑรา จารเพง มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 8. อาจารย ดร.สรญญา จนทรชสกล มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตสนามจนทร 9. อาจารย ดร.กมลทพย ศรหาเศษ มหาวทยาลยรามค าแหง 10. อาจารย ดร.ศจ จระโร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 11. อาจารย ดร.อไร จกษตรมงคล มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ฝายจดการ 1. นางสาวสวางจตร พชรมณปกรณ 2. นางศรรตน แสงเรองรอง 3. นางสาวสภะ อภญญาภบาล 4. วาท ร.ต.ววตน พรหมสวรรค 5. นางสาวสภาพร โภคาพานชย 6. นางสาวจฬาลกษณ รงจรญ 7. นางธญชนก เพงเพราะ 8. นายสพเชษฐ ตองออน 9. นางสาวสวชญา สรยานนท 10. นายเอกราช นาแหยม 11. นางสาวศภรตน วนจวงษ

Editor Team


หนา ค

รายชอผทรงคณวฒ พจารณากลนกรองบทความ

ประจ าวารสารการวดผลการศกษา

ส านกทดสอบทางการศกษาและจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ศาสตราจารย ดร.ศรชย กาญจนวาส จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ศาสตราจารย ดร.บญเรยง ขจรศลป มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

รองศาสตราจารย ดร.ดวงกมล ไตรวจตรคณ จฬาลงกรณมหาวทยาลย

รองศาสตราจารย ดร.อสา สทธสาคร มหาวทยาลยหอการคาไทย

รองศาสตราจารย ดร.กมลวรรณ ตงธนกานนท จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ผชวยศาสตราจารย ดร.ฉตรศร ปยะพมลสทธ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

ผชวยศาสตราจารย ดร.พนดา วราสนนท มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก าแพงแสน

ผชวยศาสตราจารย ดร.จตภม เขตจตรส มหาวทยาลยขอนแกน

ผชวยศาสตราจารย ดร.มณฑรา จารเพง มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

อาจารย ดร.สรญญา จนทรชสกล มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตสนามจนทร

อาจารย ดร.กมลทพย ศรหาเศษ มหาวทยาลยรามค าแหง

อาจารย ดร.ศจ จระโร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

อาจารย ดร.อมรา วสตรานกล มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

อาจารย ดร.อไร จกษตรมงคล มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

อาจารย ดร.รงฤด กลาหาญ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

อาจารย ดร.นวรนทร ตากอนทอง มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

อาจารย ดร.กาญจนา ตระกลวรกล มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

Peer review


หนา ง

บทบรรณาธการ

วารสารการวดผลการศกษา (Journal of Educational Measurement) ฉบบน จดท าโดย

ส านกทดสอบทางการศกษาและจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ไดรวบรวมบทความวชาการและบทความวจยจาก คร อาจารย นสตนกศกษา และผทสนใจทวไป ทงภายในและภายนอกมหาวทยาลย ในฉบบนมบทความทเกยวของกบการประกนคณภาพการศกษาทงหมด ซงจะประกอบดวย การประกนคณภาพการศกษาในระดบโรงเรยน และการประกนคณภาพการศกษาในระดบมหาวทยาลย

หวเรองบทความในวารสารฉบบนมดงน บทความวชาการ 3 เรอง คอ (1) การวดเจตคต (2) การพฒนาแบบทดสอบเชาวอารมณ และ (3) การพฒนาเครองมอประเมนผลการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน บทความวจย 3 คอ (1) การประเมนโครงการพฒนาความรดานการวดและประเมนผล ของครวทยาศาสตร ระดบประถมศกษา (2) การประเมนผลการเรยนร เดกอนบาลโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย โดยใชการประเมนพหพนท และ (3) การประเมนโครงการพฒนาความรเกยวกบการรบรองคณภาพ ตามมาตรฐาน HA ของผแทนฝายบรหารระบบคณภาพ

ส าหรบฉบบทแลว วารสารไดเนนแนวทางการวดประเมนและการพฒนาเครองมอวดทางจตวทยา การศกษาปจจยและความสมพนธของตวแปรทางจตวทยา และการประเมนการอบรม การจดกจกรรม ซงฉบบนไดตอยอดแนวทางการวดประเมนและการพฒนาเครองมอวดทางจตวทยา และการประเมนโครงการ เพราะทางทมบรรณาธการวารสารไดเลงเหนถงประโยชนทไดมสวนรวมในการสนบสนนใหมการตพมพเผยแพรบทความดานการประกนคณภาพการศกษา ทจะสามารถน าไปประยกตใชตอไปได ในการน จงขอเรยนเชญผทสนใจทกทาน ไมวาจะเปน คร อาจารย นสตนกศกษา และผทสนใจ ไดมสวนรวมสงบทความเพอตพมพ และการเผยแพรบทความตอไปดวย

บรรณาธการ

Editor’s talk


หนา จ

สารบญ

เรอง หนา กองบรรณาธการและฝายจดการ ข รายชอผทรงคณวฒ พจารณากลนกรองบทความ ค บทบรรณาธการ ง สารบญ จ บทความวชาการ การวดเจตคต

ธรภทร สดโต และอภนตร นาคอ าไพ 1 การพฒนาแบบทดสอบเชาวอารมณ

พชรนทร เพลนทรพย และประสงค พรหมเครอ 15 การพฒนาเครองมอประเมนผลการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

ชยานนท โคสวรรณ สนทร ค านวล และธญญรศม ทองค า 30 บทความวจย การประเมนโครงการพฒนาความรดานการวดและประเมนผล ของครวทยาศาสตร ระดบประถมศกษา

เพญนภา กลวงศ 45 การประเมนผลการเรยนรเดกอนบาลโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย โดยใชการประเมนพหพนท

ศภสรา พวงทอง 55 การประเมนโครงการพฒนาความรเกยวกบการรบรองคณภาพ ตามมาตรฐาน HA ของผแทนฝายบรหารระบบคณภาพ

นวลพรรณ สงสมสกล 68 ค าแนะน าส าหรบผเขยนบทความ 78 ขอก าหนดการจดพมพตนฉบบบทความ 79 แบบฟอรมการสงบทความ 81

Content


หนา 1

การวดเจตคต Measurement of attitude ธรภทร สดโต Terapat Sudto โรงเรยนบางปลามา “สงสมารผดงวทย” Bangplama“Soongsumarnpadungwit”school อภนตร นาคอ าไพ Apantree Nakamphai Corresponding author, E-Mail: [email protected], [email protected] บทคดยอ

บทความเรองนน าเสนอเกยวกบการสรางและการหาคณภาพเครองมอวดเจตคต เจตคตมองคประกอบทส าคญ คอ อารมณความรสกซงเปนสงทวดไดยาก เจตคตสามารถบงบอกถงพฤตกรรมความรสกของบคคลทแสดงตอสงอน รวมถงสะทอนโลกทศนของบคคลนน ซงการวดเจตคตสามารถเลอกวดไดหลายวธขนอยกบวาตองการวดเจตคตดานใด การสรางเครองมอวดเจตคตทนยมใชมากทสดจะเปนแบบวดตามแนวคดของลเครท เปนมาตรประมาณคา 5 ระดบ เนองจากเปนเครองมอทสรางงายมหลกการสรางใหญๆอย 8 ขนตอน ดงน (1) เลอกชอเปาเจตคต (2) เขยนขอความ (3) การตรวจสอบขอความ (4) การใหน าหนกคะแนน (5) การทดลองคณภาพเบองตน (6) การจดแบบทดสอบ (7) การตรวจใหคะแนน (8) การหาคณภาพ

ค าส าคญ: การพฒนาเครองมอ, เจตคต Abstract

This article presents on the creation and find the quality measuring attitude Attitude is important element is the emotion which is what measure can be difficult. Attitude can indicate the behavior of individuals to show other feelings well reflect views of that person. The measurement of attitude measurement can choose several ways depending on whether you want to measure attitudes any aspects. Instruments used in attitude most to be measured according to the concept of Likert scale 5 level. Because the tools built simple principle to build large is 8 steps are as follows (1) Choose your target attitude (2) Write text (3) Check the text (4) Weighting score. (5) experiment basic quality (6) The test (7) Test (8) Finding quality.


หนา 2

Key Word: Development tools, attitude บทน า

เจตคต (Attitude) คอ ความรสกซงเกยวของกบจตใจ มทงความรสกชอบ ไมชอบ ตอสงใดสงหนงไมวาจะเปนทางดานบวกหรอดานลบ ซงความรสกนจะกอใหเกดพฤตกรรม ซงพฤตกรรมทแสดงออกอาจจะเปนไปในทางดหรอไมดกได ขนอยกบอารมณความรสกตอสงนนวาเปนไปในทางบวกหรอลบ มผไดใหความหมายของเจตคตไวมากมาย ดงน ฮอปกนสและแอนทส (Hopkins and Antes, 1990 อางถงใน อนวต คณแกว, 2558, หนา 91) ไดกลาววา จตพสย เปนการกระท า ทเปนกระบวนการภายในของมนษย เชน อารมณ ความรสก ความสนใจ เจตคต คานยม การพฒนาคณลกษณะ และแรงจงใจ ฟชบายและแอชแซน (Fichbein & Ajzen, 1975 อางถงใน วเชยร อนทรสมพนธ, 2558, หนา 1) ไดกลาววาเจตคตเปนอารมณความโนมเอยงจากการเรยนรทตอบสนองดวยอาการเตมใจหรอไมเตมตอเปาเจตคตทก าหนดไวอยางคงเสนคงวา นอกจากนนยงไดเสนอวา การมเจตคตตองม 2 อยาง คอ ความรสก ซงตองเปนความรสกทพรอมจะแสดงการตอบสนองออกไปแตยงไมไดแสดงออก มนเปนเพยงแรงจงใจทท าใหเกดความโนมเอยงจนเกดความศรทธาในใจ และทจะตองมอกสงหนงคอ เปาเจตคต หมายถง เปาหมายทกสงทไดรบจากความรสก อาจเปนสงเดยงหรอหลายสง เปนนามธรรมหรอรปธรรมกได แอลพอรท (Allport, 1935 อางถงใน ลวน สายยศ และ องคณา สายยศ, 2542, หนา 52) ใหนยามเจตคตวา หมายถง สภาพความพรอมของจต ซงเกดขนโดยประสบการณ สภาพความพรอมนเปนแรงพยายามทจะก าหนดทศทางหรอปฏกรยาตอบคคล สงของ หรอสถานการณทเกยวของ วเชยร อนทรสมพนธ (2558, หนา, 2) ไดสรปความหมายของเจตคตไววา เจตคตเปนความรสกทซอนเรนอยภายใน เปนความรสกชอบหรอไมชอบ เปนความเชอ ศรทธาตอสงใดสงหนง จนเกดความพรอมทจะแสดงออกมาเปนพฤตกรรม หรอยงไมแสดงออกมาเปนพฤตกรรม อาจจะเปนไปในทางทดเราเรยกวา เจตคตเชงบวก หรออาจจะเปนไปในทางทไมด เราเรยกวา เจตคตเชงลบ เจตคตประกอบไปดวยความรสกและเปาหมายเจตคต ซงมความโนมเอยงทจะตองสนอง มความคงทน มความคงเสนคงวา และ มทศทาง นารนารถ นาคหลวง (2548, หนา 15) ไดสรปความหมายของเจตคตไววา เจตคตหรอทศนคต (Attitude) หมายถง ความรสกทเกดขนกบบคคล หรอกลมตอสงใดสงหนงทไดรบ มความรสกเหนดวยหรอไมเหนดวย ซงกอใหเกดความรสกทางอารมณวาชอบหรอไมชอบ ลวน สายยศ และ องคณา สายยศ (2542, หนา 54) สรปความหมายเจตคตวา เจตคตหรอทศนคต เปนความรสกเชอ ศรทธา ตอสงใดสงหนง จนเกดความพรอมทจะแสดงการกระท าออกมาซงอาจจะไปในทางดหรอไมดกได เจตคตยงไมเปนพฤตกรรมแตเปนตวการทจะท าใหเกดพฤตกรรม มานต สทธศร (2540, หนา 10) ไดสรปความหมายของเจตคตไววา เจตคต หมายถง ทาท ความเชอ ความรสก หรออารมณ ซงเปนสภาพของจตใจ และยงเปนแนวโนมในการแสดงพฤตกรรมของบคคล ทมตอสงใดสงหนง อนเปนผลมาจากประสบการณการเรยนรเกยวกบสงนน ทอาจเปนไปในทางบวก ลบ หรอเปนกลาง


หนา 3

องคประกอบ องคประกอบของเจตคต นกจตวทยาแตละทานไดเสนอองคประกอบของเจตคตไว 3 แนวคด แนวคดแรกคอเจตคตมสามองคประกอบ แนวคดนระบไววาเจตคตม 3 องคประกอบนไดแก องคประกอบดานปญญา องคประกอบดานอารมณความรสก และองคประกอบดานพฤตกรรม แนวคดทสอง คอเจตคตมสององคประกอบ แนวคดนระบวาเจตคตม 2 องคประกอบ คอ องคประกอบ ดานสตปญญา และองคประกอบดานอารมณความรสก และแนวคดทสาม คอเจตคตมองคประกอบเดยว แนวคดนระบวา เจตคตมองคประกอบเดยว คอ ดานอารมณความรสกในทางชอบหรอไมชอบทบคคลมตอเปาหมายของเจตคต ลวน สายยศ และ องคณา สายยศ (2542, หนา 59-60) กลาวไววา นกจตวทยามความเชอแตกตางกนยงไมมบทสรปแนนอน เพราะแตละคนหรอแตละกลมพยายามศกษาคนควาไปเรอยๆ ปจจบนมแนวความคดเหนแตกตางกนอย 3 กลม

ก. เจตคตมองคประกอบเดยว ตามความคดหรอแนวความเชอนพจารณาไดจากนยามเจตคตนนเอง กลมนจะมองเจตคตเกดจากการประเมนเปาของเจตคตวารสกชอบหรอไมชอบ นกจตวทยากลมนไดแก เทอรสโตน (Thurstone, 1931) แอลพอรต (Allport, 1935) และคนอนๆ อกหลายคน

ข. เจตคตมสององคประกอบ ตามแนวคดนมองเจตคตประกอบดวย องคประกอบดานสตปญญา (Cognitive) และดานความรสก (Affective) นกจตวทยาทสนบสนนการแบงเจตคตเปน 2 องคประกอบไดแก แคทซ (Katz, 1960)

ค. เจตคตมสามองคประกอบ แนวความคดนเชอวาเจตคตม 3 องคประกอบ หรอ 3 สวน (Three componens) ไดแก (1) ดานสตปญญา (Cognitive component) ประกอบไปดวยความร ความคดและ ความเชอทผนนมตอเปาเจตคต (2) ดานความรสก (Affective component) หมายถง ความรสกหรออารมณของคนใดคนหนงทมตอเปาเจตคต วารสกชอบหรอไมชอบสงนน พอใจหรอไมพอใจ หลงจากการสมผสหรอรบรเปาเจตคตแลว สามารถแสดงความรสกโดยการประเมนสงนนวาดหรอไมด (3)ดานพฤตกรรม (Behavioral component) บางทเรยกวา Actioncomponent เปนดานแนวโนมของการจะกระท าหรอจะแสดงพฤตกรรม เจตคตเปนพฤตกรรมซอนเรน ในขนนเปนการแสดงแนวโนมของการกระท าตอเปาเจตคตเทานนยงไมแสดงออกจรงจง แนวคดทง 3 ประการนเปนของโรเซนเบรกและโฮพแลนด (Rosenberg & Hovland, 1960) แนวคดนมทงคนยอมรบและไมยอมรบ การศกษาความสมพนธภายใน 3 สวนจะเปนเครองตดสน ลกษณะของการวดเจตคต เจตคตเปนความโนมเอยงจากการประเมน มทศทาง มความเขมขน มความคงเสนคงวา มความสมพนธภายในทเปลยนแปลงไปตามกลมและขนอยกบเปาเจตคตหรอกลมสงเราเฉพาะอยาง ชอวและไรท (Shaw & Wright, 1967 อางถงในลวน สายยศและองคณา สายยศ , 2542, หนา 57-58) ไดสรปถงลกษณะของเจตคต ดงน (1) เจตคตขนอยกบการประเมนมโนภาพของเจตคต แลวเกดเปนพฤตกรรมแรงจงใจ เจตคตเปนเพยงความรสกโนมเอยงจากการประเมนยงไมใชพฤตกรรม ตวเจตคตเองไมใชแรงจงใจ แตเปนตวการท าใหเกดแรงจงใจในการแสดงพฤตกรรมแตถาแสดงออกเปนพฤตกรรมแลวจะเปนลกษณะ 4 กลมคอ Positive-approach ตวอยางเชน ความเปนเพอน ความรก ฯลฯ Negative-approach ตวอยางเชน การโจมต ดาวา ตอส ฯลฯ Negative-avoidance ตวอยางเชน ความรก ความเกลยด ฯลฯ ประเภทนเปนเจตคตทไมดแบบไมอยากพบเหนหนาคออยากหลกใหไกลนนเองและ


หนา 4

อกกลมหนงคอ Positive-avoidance เปนลกษณะเจตคตดทางบวกแตกอยากจะหลบหลกหรอไมรบกวน ตวอยางเชน การปลอยใหเขาอยเงยบๆ เมอเขามทกข เปนตน (2) เจตคตเปลยนแปรความเขมขนตามแนวของทศทาง ตงแตบวกจนถงลบนนคอเปนการแสดงความรสกวาไปทางบวกมากหรอนอย ไปทางลบมากหรอนอยความเขมขนศนยกคอไมรสกนนเอง หรอเปนกลางระหวางบวกกบลบ แตจดทเปนกลางนนเปนปญหาตอการแปลผล เพราะตามธรรมดาจะท าใหเกดความคลาดเคลอนในการตอบ (Central error) บางคนไมคดอะไรมกจะขดลงตรงกลางกมมาก (3) เจตคตเกดจากการเรยนรมากกวามมาเองแตก าเนด เจตคตเกดจากการเรยนรสงทปฏสมพนธรอบตวเรา ซงเปนเปาเจตคตทงหลาย ถาเรยนรวาสงนนมคณคากจะเกดเจตคตทางด ถาเรยนรวาสงนนไมมคณคากจะเกดเจตคตไมด สงใดเราไมเคยรจกไมเคยเรยนรเลยจะไมเกดเจตคต เพราะไมไดศกษารายละเอยดของสงนนการเรยนรเปาเจตคตอาจผานตวจรงหรอผานสอทงหลายทมตอเปาเจตคตตวจรงกไดสามารถเกดเจตคตขนได (4) เจตคตขนอยกบเปาเจตคตหรอกลมสงเราเฉพาะอยาง สงเราทงหลายอาจเปนคน สตว สงของ สถาบน มโนภาพ อดมการณ อาชพหรอสงอนๆกได เจตคตจะมลกษณะอยางไรจงขนอยกบเปาเจตคตทไดสมผสเรยนรมามากนอยแตกตางกนเปนส าคญ เปาเจตคตทมลกษณะเปนกลมใกลเคยงกน จะมเจตคตแตกตางจากเปาเจตคตทมลกษณะของกลมแตกตางกนมาก (5) เจตคตมคาสหสมพนธภายในเปลยนแปลงไปตามกลม นนคอกลมทมลกษณะเดยวกน เจตคตจะมความสมพนธกนสง กลมทมลกษณะตางกนจะมความสมพนธกนต า แสดงใหเหนวากลมทมเจตคตดตอสงเดยวกนยอมมความสมพนธกนดวย (6) เจตคตมลกษณะมนคงและทนทานเปลยนแปลงยาก นนคอถาเปนเจตคตจรงๆแลว การเปลยนแปลงจะชาและท าไดยาก เชน เรารกใครคนหนง เมอรกแลวกยงรกอยไมวาใครจะใหขอมลไมดอยางไรหรอแมแตคนทเรารกมความผดพลาดเรองใด เรากยงรกอย แตถาพฤตกรรมของคนทเรารกเบยงเบนไปบอยๆนานๆเขาเจตคตกเปลยนแปลงจากรกไปเปนเกลยดได มานต สทธศร (2540, หนา 11) ไดสรปลกษณะของการวดเจตคตไววา เจตคตมลกษณะทวไป คอ เจตคตเปนเรองอารมณ (Feeling) เปนเรองเฉพาะตว (Typical) มทศทาง (Direction) มความเขม (Intensity) และตองมเปา (Target) ประโยชน ประโยชนของเจตคต เจตคตสามารถบงบอกถงพฤตกกรมความรสกของบคคลทแสดงตอสงอน และยงสงเสรมใหแสดงออกมาจากเจตคต รวมถงสะทอนโลกทศนของบคคลนนดวย

วเชยร อนทรสมพนธ (2558, หนา 11) ไดสรปประโยชนของเจตคตไว ดงน 1. เจตคตใชอธบายความรสกทครอบคลมพฤตกรรมตางๆ ไดมาก เชน ถาเราบอกวาเขามเจตคตทดตอมหาวทยาลย ซงหมายถง เขาชอบมหาวทยาลย ใชเวลาเรยนอยางมความสขในมหาวทยาลย มความสขทไดอยในมหาวทยาลย มความรสกทดตอมหาวทยาลย คดรวมกจกรรมของมหาวทยาลย เปนตน 2. เจตคตทใชพจารณาสาเหตของพฤตกรรมของบคคล ทมตอสงอนหรอทมตอเปาเจตคต ดงนนการทรจกเจตคตของบคคลสามารถสงเสรมหรอยบยงสงทเขาจะแสดงออกมาได 3. เจตคตเปนสงทคงเสนคงวา ดงนนพฤตกรรมของบคคลทแสดงออกมาจากเจตคต จงสามารถน ามาอธบายความคงเสนคงวาของสงคมได 4. เจตคตเกดจากพนธกรรมและสงแวดลอม ดงนนการใหการศกษาเพอใหเกดเจตคตทดงามตอสงคม จงตองศกษาพนธกรรมและสงแวดลอม เพอใหมอทธพลตอเจตคต ตอบคคลตามทตองการได


หนา 5

5. เจตคตมความดงานอยในตว เจคตของบคคลทมตอเปาเจตคตรอบๆ ตว จะสะทอน ใหเหนโลกทศนของคนๆ นนดวย 6. เจคตเปนศนยกลางของความคดและเปนพนฐานของพฤตกรรมสงคม ตามแนวคดทางสงคมวทยา การจะปรบระบบกลไกของสงคม จงควรตองเปลยนแปลงเจตคตของแตละบคคลดวย สงวน สทธเลศอรณ (2529, หนา 95-96 อางถงในอญชล นพภาภาคย, 2543, หนา 21-22)ไดกลาวถงประโยชนของเจตคตดงน 1. ชวยท าใหเขาใจสงแวดลอมรอบๆตวโดยการจดรปหรอการจดระบบสงตางๆทอยรอบตว 2. ชวยใหบคคลหลกเลยงสงทไมดหรอปกปดความจรงบางอยางซงน าความไมพอใจมาส ตวเขา 3. ชวยในการปรบตวใหเขากบสงแวดลอมทซบซอน ซงการมปฏกรยาโตตอบหรอการกระท าสงหนงสงใดออกไปนน สวนมากจะท าในสงทน าความพอใจมาใหหรอเปนรางวลจากสงแวดลอม 4. ชวยใหบคคลสามารถแสดงออกถงคานยมตนเอง ซงแสดงวาเจตคตนนน าความพอใจมาใหกบบคคลนน ประภาเพญ สวรรณ (2526, หนา 5-6 อางถงใน มานต สทธศร, 2540, หนา 14) ไดกลาวถงประโยชนของเจตคตไวดงน (1) ชวยท าใหเขาใจสงแวดลอมรอบๆตวโดยการจดรปหรอจดระบบสงของตางๆทอยรอบตวเรา (2) ชวยใหมการเขาขางตนเอง (Self-Esteem) โดยชวยใหบคคลหลกเลยงสงทไมด หรอ ปกปดความจรงบางอยาง ซงน าความไมพอใจมาสเขา (3) ชวยในการปรบตวใหเขากบสงแวดลอมทสลบซบซอน ซงการมปฏกรยาตอบโต หรอการกระท าสงใดออกไปนน สวนมากจะท าในสงทน าความพอใจ หรอเปนบ าเหนจรางวลจากสงแวดลอม (4) ชวยใหบคคลสามารถแสดงออกถงคานยมของตนเอง ซงแสดงวาเจตคตนนน าความพอใจมาใหบคคลนน วธการวดเจตคต การวดเจตคตสามารถเลอกวดไดหลายวธขนอยกบวาตองการวดเจตคตดานไหน เชนการพดคยตงค าถามเพอวดความรสก ความคดเหนของผตอบ การสงเกตพฤตกรรมทสงมาจากเจตคตเพอศกษาอปนสยของบคคล การรายงานตนเองเพอทจะเขาถงบคคลทเราจะตงค าถามใหผตอบแสดงความรสกตอสงเราทสงออกมา การใชสถานการณ ในสงตางทไมครบถวนสมบรณ เพอใหบคคลใชจนตนาการน าไปตความหมายแสดงออกทางดานเจตคต การวดสรระภาพเปนการวดโดยใชเครองมอทางไฟฟา เพอวดพลงงานไฟฟาในรางกายเปลยนแปลงตามความรสกเปนพลงงานไฟฟา ลวน สายยศ (2543, หนา 43 ) และธรวฒ เอกะกล (2548, หนา 18) อางถงใน วเชยร อนทรสมพนธ, 2558, หนา 9-10) ไดเสนอวธการวดเจตคตสรปได ดงน 1. การสมภาษณ (Interview) เปนวธทงายและตรงไปตรงมามากทสด การสมภาษณ ผสมภาษณจะตองเตรยมขอรายการทจะซกถามไวอยางด ขอรายการนนตองเขยนเนนความรสกทสามารถวดเจตคตใหตรงเปาหมาย ผสมภาษณจะไดทราบความรสก หรอความคดเหนของผตอบทมตอสงใดสงหนง แตมขอเสยวา ผถามอาจจะไมไดรบค าตอบทจรงใจจากผตอบเพราะผตอบอาจบดเบอนค าตอบ เนองจากอาจเกดความเกรงกลวตอการแสดงความคดเหน วธแกไขคอ ผสมภาษณตองสรางบรรยากาศในการสมภาษณใหเปนกนเอง ใหผตอบรสกสบายใจไมเครงเครยดเปนอสระ และแนใจวาค าตอบของเขาจะเปนความลบ 2. การสงเกต (Observation) เปนวธการทใชตรวจสอบบคคลอนโดยการเฝามองและ จดบนทกพฤตกรรมของบคคลอยางมแบบแผน เพอจะไดทราบวาบคคลทเราสงเกตมเจตคต ความเชออปนสยเปนอยางไร ขอมลทไดจากการสงเกตจะถกตองใกลเคยงกบความจรง หรอเปนทเชอถอไดเพยงใดนน มขอควรค านงหลายประการ กลาวคอควรมการศกษาหลายๆครง ทงนเพราะเจตคตของบคคลมากจากหลายๆ


หนา 6

สาเหต นอกจากนตวผสงเกตเองจะตองท าตวเปนกลาง ไมมความล าเอยง และการสงเกต ควรสงเกตหลายๆชวงเวลาไมใชสงเกตเฉพาะเวลาใดเวลาหนง 3. รายงานตนเอง (Self-Report) วธนตองการใหผถกสอบวดแสดงความรสกของตนเอง ตามสงเราท เขาไดสมผส นนคอ สงเราทเปนขอค าถามใหผตอบแสดงความรสกออกมาอยางตรงไปตรงมา แบบทดสอบหรอมาตรวดทเปนของแนว เทอรสโตน (Thurstone) กททแมน (Guttman) ลเครท (Likert) และออสกด (Osgood) นอกจากทกลาวมายงมแบบใหผสอบมารายงานตนเอง และอนๆอกมาก แลวแตจดมงหมายของการสรางและการวด 4. เทคนคจนตนาการ (Projective Techniques) วธนอาศยสถานการณหลายอยางไปเราผสอบ เชน ประโยคไมสมบรณ ภาพแปลกๆ เรองราวแปลกๆ เมอผสอบเหนสงเหลานจะจนตนาการออกมาแลวน ามาตความหมาย จากการตอบนนๆ พอจะไดรวามเจตคตตอเปาหมายอยางไร 5. การวดทางสรระภาพ (Physiological Measurement) การวดดานนอาศยเครองมอไฟฟา แตสรางเฉพาะเพอจะวดความรสกอนจะท าใหพลงไฟฟาในรางกายเปลยนแปลง เชน ถาดใจเขมจะชอยางหนง เสยใจเขมจะชอกอยางหนง ใชหลกการเดยวกนกบเครองจบเทจเครองมอแบบนพฒนาไมดพอจงไมนยมใชเทาใดนก วเชยร อนทรสมพนธ (2558, หนา 10) ไดสรปวธการวดเจตคตไววา การวดเจตคตขนอยกบบรบทของสงทตองการวด สงเราและผลของการวด ผวดเจตคตสามารถเลอกวธการวดตามความตองการ ความถนดและความเหมาะสมของการวด ไดแก การสมภาษณ การสงเกต การรายงานตนเอง กา รใชเทคนคการรายงานตนเอง การวดทางสรระภาพ

การสรางเครองมอวดเจตคตมขนตอนการสราง 6 ขนตอน ดงน (1) ก าหนดคณลกษณะ (2) นยามความหมายของสงทจะวด (3) สรางขอความ (4) ทดลองเครองมอ (5) ปรบปรงคณภาพของเครองมอ (6) สรางเกณฑในการใหคะแนน รปแบบของการวดเจตคตนนมหลายวธแตกตางกนไป โดยทนยมใชมากทสดจะเปนแบบวดตามแนวคดของลเครทเนองจากเปนเครองมอทสรางงายมหลกการสรางใหญๆอย 8 ขนตอน ดงน (1) เลอกชอเปาเจตคต (2) เขยนขอความ (3) การตรวจสอบขอความ (4) การใหน าหนกคะแนน (5) การทดลองคณภาพเบองตน (6) การจดแบบทดสอบ (7) การตรวจใหคะแนน (8) การหาคณภาพ เปนตน อนวฒ คณแกว (2558, หนา 109 ) ไดกลาวไววา การสรางเครองมอวดดานจตพสยนนมขนตอนการสรางดงน 1. ก าหนดคณลกษณะ หรอ เปาทจะวด หรอสงทจะวด โดยระบชดเจนวาตองการวดอะไร เชนเจตคตตอวชาชพคร คานยมในวฒนธรรมไทย เปนตน 2. นยามความหมายของสงทจะวดใหชดเจน เพอใหทราบสงทจะวดคออะไร ประกอบดวยคณลกษณะใดบาง การนยามความหมายของสงทจะวด ท าไดโดยการวเคราะหคณลกษณะของส งทจะวดวาแตละคณลกษณะเหลานนเปนอยางไร โดยการศกษาคนควาจากเอกสาร การถามผรหรอผมประสบการณเกยวกบคณลกษณะนน เพอใหไดขอบเขตรายละเอยดทเกยวของกบคณลกษณะของสงทจะวด 3. สรางขอความ โดยเขยนใหครอบคลมคณลกษณะทกดาน และในคณลกษณะแตละดานควรมหลายๆขอ สรางเปนเครองมอในการวด


หนา 7

4. ทดลองเครองมอ น าเครองมอทสราง ไปทดลองสอบกบนกเรยนวามความรสก หรอความคดเหนอยางไร เชน เหนดวยอยางยง-ไมเหนดวยอยางยง ยอมรบ-ไมยอมรบ แลวน ามาวเคราะหตามเทคนควธของ แตละชนดของเครองมอวด 5. ปรบปรงคณภาพของเครองมอตามผลการวเคราะห แลวน าไปทดลองใช แลวน ามาวเคราะหจนแนใจในคณภาพ 6. สรางเกณฑในการใหคะแนน พรอมทงเขยนคมอการใชเครองมอดงกลาว สวนการวดดานเจตคต ทนยมใชกนมากวธหนงคอ แบบวดแบบลเครท (Likert scales) ขอค าถามทถามจะตองครอบคลมเจตคตทตองการจะทราบ และสามารถชบงบอกถงเจตคตทมอย หรอระดบความเขมของความรสกได ระดบความรสกทใชกนทวๆไป ไดแก - เหนดวยนอยทสด เหนดวยนอย เหนดวย เหนดวยมาก และเหนดวยอยางยง - ชอบนอยทสด ชอบนอย ไมแนใจ ชอบมาก และชอบมากทสด - ไมปฏบตเลย ปฏบตเพยงเลกนอย ปฏบตเปนครงคราว ปฏบตบอยๆ และปฏบตเปนประจ า การตอบนน จะใหผเลอกตอบเลอกระดบความรสกจากมากไปหานอย เชน เหนดวยนอยทสด เหนดวยนอย เหนดวย เหนดวยมาก และเหนดวยอยางยง โดยใหคะแนนเปน 5 4 3 2 และ 1 ถาขอค าถามนนเปนบวก สวนถาขอค าถามเปนลบ ใหคะแนนเปน 1 2 3 4 และ 5 การแปลผลใหรวมคะแนนทงหมดของแบบวด แลวหาคาเฉลย ถามคะแนนสงแสดงวามเจตคตตอสงนนในทางบวก ลวน สายยศและองคณา สายยศ (2542, หนา 90-96) ไดกลาวไววา การสรางเครองมอแบบลเกต(Likert’s Method) เครองมอวดเจตคตแบบลเกตบางทเรยกวา Summated Rating Method ลเกตสรางขนเมอ ค.ศ. 1923 และเปนวธการสรางทงายกวาวธของเทอรสโตน มความเชอมนสงและพฒนาเพอวดดานความรสกไดหลายอยาง การสรางเครองมอวดเจตคตแบบนเปนวธการประเมนน าหนกความรสกของขอความในตอนหลง คอหลงจากเอาเครองมอไปสอบวดแลว ซงตรงขามกบแบบของเทอรสโตนทก าหนดคาน าหนกของขอความไวกอนการน าไปสอบ การสรางขอความทแสดงความรสกตอเปาเจตคตจะตองใหครอบคลมและสมพนธซงกนและกน ขอความอาจจะเปนทางบวกหมดหรอทางลบหมด หรอผสมกนกได การน าคะแนนขอทเหนดวยหรอขอทไมเหนดวยมาพลอตกราฟจะเปนรปแบบ Monotonous คอเปนลกษณะทไปดวยกน ขนตอนการสรางเครองมอวดเจตคตแบบลเกต มดงน 1) เลอกชอเปาเจตคต (Attitude Object) กอน เปาหมายของเจตคตอาจจะเปนคน วตถ สงของ ฯลฯ แลวแตจะเลอก ยงแคบกยงด ยงก าหนด ยงก าหนดชวงเวลาดวยแลว การแปลผลจะมความหมายดขน 2) เขยนขอความแสดงความรสกตอเปาเจตคตโดยวเคราะหแยกแยะดใหครอบคลม ลกษณะของขอความควรเปนดงน

ก. เปนขอความทแสดงความเชอและรสกตอเปาทตองการ ข. ไมเปนการแสดงถงความเปนจรง ค. มความแจมชด สน ใหขอมลพอตดสนได ง. ไมครอบคลมทงทางดและไมดหรอทงทางบวกและลบ จ. ควรหลกเลยงค าปฏเสธซอน ขอความอางองในอดตทผานมา ขอความทมค าวา ทงหมด

เสมอๆ ไมเคย ไมมเลย เพยงเทานน


หนา 8

ฉ. ขอความเดยวควรมความเชอเดยว 3) การตรวจสอบขอความ เปนการตรวจสอบขนแรก เพอดใหแนชดวาขอความนนเขยนไวเหมาะสมดหรอไม การตอบจะใหตอบวาชอบ-ไมชอบ ด-ไมด หรอเหนดวย-ไมเหนดวย ควรใชมาตรา 3 มาตรา 4 มาตรา หรอ 5 มาตรา เปนตน การเขยนการแสดงออกในมาตราวดแบบลเกต แตจะเปนลกษณะอนๆกได แลวแตขอความทแสดงความรสก บางทแตละขอยงใชค าตอบไมคอยจะเหมอนกนกม ใชทรบกบขอความถอวาดทสด ในกรณผสอบรจกเปาเจตคตทกคน ดงนนค าตอบทเราใหตอบควรเปนแบบคไมควรมตรงกลาง เพราะเปนไปไมไดทจะไมเกดความรสกหรอไมแนใจ นอกจากจะไมคอยไดสมผสกบเปาตวนน การใชตวเราคจงเปนการใหตดสนเพยง 2 อยางใหญๆ คอ เหนดวยหรอไมเหนดวย ชอบหรอไมชอบ แลวคอยแปลงเปน 4 หรอ 6 ตามความตองการ 4) การใหน าหนกคะแนน จะเปน 2, 3, 4, 5 นนแลวแตความเหมาะสม 5) การทดลองคณภาพเบองตน ในระยะนตองการศกษาวาขอความแตละขอมอ านาจจ าแนกผทมเจตคตสงกบมเจตคตต าแตกตางกนหรอไม นนคอความพยายามหาวาขอความขอนน ถาใครตอบมาตราสงแสดงวามเจตคตสง ถาใครตอบมาตราต าจะเปนคนมเจตคตต าจรงหรอไมนนเอง การจะสามารถบอกไดดงกลาวมาแลว จะตองเอาขอความทงหลายไปทดสอบกบกลมตวอยาง อยางนอยก 100 คนขนไปจงจะด เมอสอบเสรจแลวน ามาตรวจใหคะแนนแตละขอ อยาลมกลบคามาตราในกรณเปนขอความกลาวในทางลบ แลวรวมคะแนนของแตละคน กรณขอสอบม 100 ขอ มคามาตรา 4 คา แปลวาคนไดเจตคตนอยทสดไดคะแนน 100 คนไดคะแนนสงสด 400 เอาคะแนนแตละคนเรยงกนตามล าดบ แลวตดกลมไดคะแนนสง 25 % และกลมไดคะแนนต า 25 % ตอจากนนเอาแตละขอมาแจกแจงความถวาแตละขอ แตละมาตราของตวเลอกมจ านวนคนกลมสงตอบเทาไร คนกลมต าตอบเทาไร 6) การจดแบบทดสอบ เมอไดขอสอบทมอ านาจจ าแนกดแลว พจารณาวาจะก าหนดกขอ ตามหลกการถาขอความมคณภาพสงมากจะใช 10 – 15 ขอกได แตโดยทวไปแลวจะมตงแต 20 ขอขนไป เพราะถาจ านวนขอนอยความเชอมนมกจะมคานอย ความเทยงตรงกไมด อาจจะเปนเพราะขอความแสดงความรสกหรอความเชอตอเปาอาจอาจไมครอบคลมทกอยางในเปา แบบทดสอบวดเจตคตบางฉบบจงมเปน 100 ขอ การใหจ านวนขอควรค านงถงกลมตวอยางและระดบอาย ความสามารถในการอานอาจท าใหเกดความเบอหนายในการตอบ ระดบเดกๆจงไมควรมหลายขอจนเกนไป 7) การตรวจใหคะแนน การใหคะแนนใหตามมาตราทก าหนดแตละขอ ถาเปนขอความเปลยนมาเปนตวเลข แตถาเปนตวเลขแลวกน าตวเลขทผตอบเลอกมารวมเลย กรณขอความเปนความรสก ทางลบ จะตองกลบตวเลขกนกบขอความทเปนทางบวก ถาตวเลอกเปนการอธบายหรอบรรยาย เชน [ ] เหนดวยอยางยง [ ] เหนดวย [ ] ไมเหนดวย [ ] ไมเหนดวยอยางยง ขดตอบตรงเหนดวยอยางยงกเปน 4 คะแนน ดงนเปนตน ถาตวเลอกก าหนดตวเลอกเปน [1] [2] [3] [4] ขดตอบ 4 กไดคะแนน 4 คะแนน การแปลคะแนนจะแปลจากผลรวมของทกขอกได เชนแบบทดสอบม 10 ขอมมาตรา 4 มาตรา สอบเสรจแลวหาคะแนนเฉลยได 25.0 คะแนน ความเบยงเบนมาตรฐาน (S) ได 5.514 คะแนน จะตองเทยบคะแนนจากคนสอบไดต าสด 10 คะแนน สงสด 40 คะแนน แตถาอยากแปลผลใหเปนตวเลขมาตรา 4 กใหเอาจ านวนขอไปหาร จ านวนคะแนนเฉลยและคะแนนความ


หนา 9

เบยงเบนมาตรฐาน ผลจะออกมาเหมอนกบคะแนนของคนสอบเพยงขอเดยวนนคอกลมตวอยางกลมนไดคะแนนเฉลย 2.50 คะแนน ความเบยงเบนมาตรฐาน 0.5514 คะแนน 8) การหาคณภาพอน เชน ความเชอมนและความเทยงตรง การหาคณภาพเครองมอ เกยรตสดา ศรสข (2552, หนา 137) กลาวไววา งานวจยจะเชอถอไดมากนอยเพยงใดขนอยกบเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ถาเครองมอไมมความเทยงตรง เชอถอไมได งานวจยกเชอถอไมไดเชนกน ดงนนผวจยควรตรวจสอบคณภาพของเครองมอทสรางวามคณภาพดหรอไม กอนทจะน าไปเกบรวบรวมขอมลในการวจย 1. การหาความเทยงตรงเชงเนอหา เกยรตสดา ศรสข (2552, หนา 138) กลาวไววา ความเทยงตรง คอ การทเครองมอสามารถวดไดตรงและครบถวนในสงทตองการศกษาหรอตรงตามวตถประสงคของการวจย การใชเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลทมความเทยงตรงสง จะท าใหผวจยสามารถวดในสงทตองการไดอยางถกตองและครบถวน ตามวตถประสงคของการวจย ความเทยงตรงของเครองมอ แบงไดดงน คอ 1. ความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) คอ การทเครองมอหรอขอค าถามแตละขอสามารถวดไดตรงและครอบคลมเนอหาหรอสาระส าคญในสงทตองการ เชน แบบวดความรบผดชอบ ขอค าถามแตละขอตองวดความรบผดชอบเทานน จงจะเรยกวาเครองมอหรอขอค าถามมความเทยงตรงเชงเนอหา 2. ความเทยงตรงเชงโครงสราง (Construct Validity) คอ การทเครองมอสามารถวดไดครบตามรปแบบหรอโครงสรางหรอลกษณะทควรจะเปนในเรองทตองการวดโครงสรางในทน หมายถง องคประกอบตางๆของเรองทตองการวด ตวอยางเชน หากผวจยตองการวดสมรรถภาพสมองตามทฤษฎเชาวนปญญาของเธอรสโตน เครองมอทใชจะตองวดครบทกองคประกอบตามทฤษฎ คอ วดสมรรถภาพดานตวเลข ภาษา การรบร เหตผล มตสมพนธ ความคลองในการใชค าและความจ า จงเรยกวาเครองมอชดน มความเทยงตรงเชงโครงสราง 3. ความเทยงตรงเชงสภาพ (Concurrent Validity) คอ การทเครองมอหรอขอค าถามแตละขอสามารถวดไดตรงหรอสอดคลองกบสภาพทเปนจรง 4. ความเทยงเชงพยากรณ (Predictive Validity) คอ การทเครองมอหรอขอค าถามแตละขอสามารถวดไดตรงกบสภาพทเกดขนในอนาคต พสณ ฟองศร (2549, หนา 138-140) ไดกลาวไววา การหาคาความสอดคลองแบบ IOC การหาคาความตรงเชงเนอหาดวยวธน จะใหผเชยวชาญตรวจสอบขอค าถาม ประกอบดวย ผเชยวชาญดานเนอหานนๆดานวดผลประเมนหรอวจย รวมทงอาจใชดานภาษาไทยดวย เพอพจารณาดานภาษาทใชในขอค าถาม จ านวนทใชอยางนอย 3-4 คน จะมากกวากยงดหรออาจจะนอยกวาถาผเชยวชาญมความเชยวชาญหลายดานในคนเดยวกน คอ เชยวชาญทงเนอหาและดานวจย กถอวามคณสมบตแทนผเชยวชาญได 2 คน เปนตน การตรวจจะเปนลกษณะการพจารณา 3 ประเดน คอ เหมาะสม ไมเหมาะสม และไมแนใจ วาขอค าถามนนๆวดไดตรงหรอสอดคลองกบนยามหรอไม พรอมทงมชองวางใหเสนอแนะทงรายขอ รายดาน


หนา 10

และรวมทงฉบบ โดยก าหนดคะแนนเปน ถาเหนดวย = 1, ไมเหนดวย = -1, ไมแนใจ = 0 ถาใหผเชยวชาญตรวจผลทไดกจะน ามาค านวณหาคา IOC ตามเกณฑทก าหนด โดยใชสตร

IOC = ∑R

N

เมอ ∑R คอ ผลรวมคะแนนของผเชยวชาญทงหมด N คอ จ านวนผเชยวชาญทงหมด

คา IOC ทไดจะตอง ≥ 0.5 ขนไปจงจะใชได ถาต ากวานจะตองปรบปรง จากการศกษาการหาคาความเทยงตรงเชงเนอหา สรปไดวา ความเทยงตรงเชงเนอหาเปนวธการตรวจสอบโดยผทรงคณวฒหรอผเชยวชาญซงเปนผทมความรความเชยวชาญเกยวกบสงทจะวด จ านวนผเชยวชาญทใชอยางนอย 3-5 คน ผลทไดจากการตรวจจะน ามาค านวณหาคา IOC และ คา IOC ทไดจะตองคา IOC ทไดจะตอง ≥ 0.5 ขนไปจงจะใชได ถาต ากวานจะตองปรบปรง 2. การหาความเทยงตรงเชงโครงสราง พรรณ ลกจวฒนะ (2549, หนา 107) กลาวไววา วธหาคาความเทยงตรงเชงโครงสรางใชวธการหาคาสมประสทธสหสมพนธระหวางคะแนนรายขอกบคะแนนทงฉบ บ (Pearson product moment correlation coefficient) หรอสมประสทธหรอสหสมพนธแบบอนๆ ตามระดบของขอมล คาสมประสทธสหสมพนธมคาเปนทศนยมไมเกน 1.00 ทงทางบวก (+) และทางลบ (-) ถาสมประสทธสหสมพนธมคาสงคอมคาใกล 1.00 หมายความวามความเทยงตรงสง สตรการหาคาสมประสทธสหสมพนธแบบ Pearson (ใชกบขอมลระดบสงคอขอมล อนตรภาค และขอมลอตราสวน) มดงน

rxy= N ∑ XY - ∑ X ∑ Y

√[N ∑ X2- (∑ X)2][N ∑ Y2- (∑ Y)2]

เมอ rxy คอ คาสมประสทธสหสมพนธ N คอ จ านวนประชากร X คอ คะแนนรายขอ Y คอ คะแนนทงฉบบ ลวน สายยศและองคณา สายยศ (2542, หนา 320) กลาวไววา ความเทยงตรงตามโครงสราง (Construct validity) เปนการมองขอค าถามของเครองมอวดโครงสรางหรอแนวคดทฤษฎใด จากผลการตอบค าถามของเครองมอขอนน ความเทยงตรงตามโครงสรางพจารณาเนนตรงขอมลจากผลการตอบวาเปนไปตามโครงสรางทก าหนดไวหรอไม โดยพจารณาจากสหสมพนธระหวางขอสอบในฉบบของมนหรอฉบบอนทพสจนมาแลว หรอสงทรแนชดมาแลว เครองบงชของความเทยงตรงตามโครงสราง ม 4 อยาง คอการหาคาสหสมพนธกบตวแปรอน การวเคราะหแบบหลายคณลกษณะหลายวธ การวเคราะหองคประกอบ และเทคนคเปรยบเทยบกลมทรชดแลว บญธรรม กจปรดาบรสทธ (2542, หนา 194-195) กลาวไววา ความตรงตามโครงสรางเปนคณสมบตของเครองมอรวบรวมขอมลหรอแบบวดทสามารถวดไดตรงตามทฤษฎหรอแนวความคดของเรองนนๆ การตรวจสอบความตรงตามโครงสรางโดยวธการตรวจสอบความสอดคลองภายใน วธนเปนการ


หนา 11

ตรวจสอบวาขอค าถามทงหมดนนใชวดทฤษฎหรอโครงสรางเดยวกนหรอไม การตรวจสอบกท าไดดวยการหาคาประสทธสหสมพนธระหวางขอค าถามแตละขอกบคะแนนรวมของแบบวดทงชด ขอค าถามใดมคาสมประสทธสหสมพนธสงอยางมนยส าคญทางสถต ถอวามความตรงตามโครงสราง จากทกลาวมาสามารถสรปไดวา ความเทยงตรงเชงโครงสรางเปนการวดวาเครองมอทผวจยสรางขนนนมผลการตอบเปนไปตามโครงสรางทก าหนดไวหรอไม โดยการหาคาความตรงเชงโครงสรางนนสามารถหาไดโดยใชวธการหาคาสมประสทธสหสมพนธ แบบ Pearson ถาสมประสทธสหสมพนธมคาใกล 1.00 หมายความวามความเทยงตรงสง และสามารถตรวจสอบความตรงตามโครงสรางไดโดยวธการตรวจสอบความสอดคลองภายใน ถาคาประสทธสหสมพนธระหวางขอค าถามแตละขอกบคะแนนรวมของแบบวดทงชด ขอค าถามใดมคาสมประสทธสหสมพนธสงอยางมนยส าคญทางสถต ถอวามความตรงตามโครงสราง 3. การหาคาอ านาจจ าแนก เกยรตสดา ศรสข (2552, หนา 139) กลาวไววา อ านาจจ าแนก คอ ความสามารถของ ขอค าถามหรอเครองมอในการแยกคนเกง-คนไมเกง คนทเหนดวย-คนทไมเหนดวย คนทร-คนทไมร ออกจากกน หากขอค าถามใดมอ านาจจ าแนกสง ผรในเรองนนหรอผทไดคะแนนรวมในเรองนนๆสงควรจะตอบถกหรอไดคะแนนสงในขอนนดวย ท านองเดยวกน ผไมรในเรองนนหรอผทไดคะแนนรวมในเรองนนต าๆ กควรจะตอบผดหรอไดคะแนนในขอนนต าดวย นวลอนงค บญฤทธพงศ (2552, หนา 126) กลาวไววา คาอ านาจจ าแนก หมายถง คณลกษณะของเครองมอในการจ าแนกความแตกตางของคนทมคณสมบตแตกตางกนออกจากกนได ลวน สายยศ และองคณา สายยศ (2542, หนา 305) กลาวไววา ในกรณคะแนนแสดงความรสกแตละขอมมากวา 1 คะแนน แตละขอควรใหคะแนนเหมอนๆกนนนกคอถา 3 กคะแนน 3 เหมอนกนหมด ถาขอละ 5 คะแนนกให 5 คะแนนเหมอนกนหมด โดยหลกการกคอ พยายามหาความแตกตางของคะแนนกลมทไดคะแนนสงกบกลมทไดคะแนนต า วาท าขอนนๆ ไดคะแนนเปนไปตามสภาพจรงหรอไม ตามทฤษฎผทไดคะแนนรวมสงควรท าขอนนไดคะแนนสง ผไดคะแนนต าควรท าคะแนนขอนนไดคะแนนต า ถาแบบนความแตกตางของคะแนนเฉลยกลมสงและกลมต ากจะตางกนขอนนกถอวาจ าแนกคนได แตในทางปฏบตคะแนนกลมสงกบกลมต าอาจไมแตกตางกนหรอนยกลบกนคอกลมต าอาจสงกวากลมสง ถากรณอ านาจจ าแนกใชไมได หลกในการหาอ านาจจ าแนกแบบ t-test ท าตามขนตอนดงน 1) สรางขอสอบเสรจแลวเอาไปทดสอบกบกลมตวอยาง แลวน ามาตรวจใหคะแนนแตละขอแตละคน จนครบทกขอและทกคน รวมคะแนนของแตละคนไว 2) เรยงคะแนนแตละคนจากมากไปหานอยหรอจากนอยไปหามากกไดแลวตด 25 เปอรเซนตบนและ 25 เปอรเซนตลาง 3) การวเคราะหขอแตละขอ จะตองหาดวาขอนนมกลมสงไดคะแนนแตละตวเลอกกคนและกลมต าไดคะแนนแตละตวเลอกในขอเดยวกนนนกคน คะแนน 1, 2 หรอ 3 เปนคะแนนเกดจากตวเลอกทใหแสดงความรสก ซงอาจจะมมากหรอนอยกวานกได 4) แตละขอหาคะแนนเฉลยของกลมสงและกลมต า หาคะแนนเบยงเบนมาตรฐานและคะแนนความแปรปรวนของกลมสงและกลมต า 5) ใชสตร t-test ในการทดสอบความแตกตางของคะแนนเฉลยสองกลม


หนา 12

t= XH-XL

√SH

2

nH+

SL2

nL

เมอ t คอ อ านาจจ าแนกรายขอของขอค าถาม X H คอ คาเฉลยคะแนนรายขอของกลมสง X L คอ คาเฉลยคะแนนรายขอของกลมต า SH

2 คอ ความแปรปรวนของคะแนนรายขอของกลมสง SL

2 คอ ความแปรปรวนของคะแนนรายขอของกลมต า nH คอ จ านวนคนในกลมสง nL คอ จ านวนคนในกลมต า 6) คา t ทควรยอมรบคอ 1.75 ตามแนวมาตรฐานของ Edwards ถาค านวณคาใดเทากบคามาตรฐานหรอเกณฑหรอสงกวา ถอวาขอนนมอ านาจจ าแนกใชได แตถาคา t นอยกวาเกณฑแปลวาใชไมได ตองแกไขปรบปรง ในกรณคา t ตดลบ และถงคาตวเลขจะสงกวาเกณฑ แตกถอวาใชไมไดเหมอนกน จากทกลาวมาสามารถสรปไดวา การหาคาอ านาจจ าแนก เปนการตรวจสอบวาเครองมอทผวจยสรางขนสามารถแยกคณสมบตหรอคนทแตกตางกนออกไดหรอไม หรอแยก คนทร-คนทไมร ออกจากกน หากขอค าถามใดมอ านาจจ าแนกสง ผรในเรองนนหรอผทไดคะแนนรวมในเรองนนๆสงควรจะตอบถกหรอไดคะแนนสงในขอนนดวย และในการวจยครงนผวจยหาคาอ านาจจ าแนกของเครองมอวดเจตคตตอวชาคณตศาสตรโดยการทดสอบนยส าคญทางสถตระหวางกลมสงกบกลมต าดวยสถตทดสอบท ( t-test) 4. การหาความเชอมน เกยรตสดา ศรสข (2552, หนา 144) กลาวไววา คณภาพของเครองมอในการรวบรวมขอมลทส าคญอกประการกคอ ผลของการวดจากเครองมอนนมความคงเสนคงวาในการวดหรอไม นนคอ หากมการใชเครองมอวดซ ากบคนกลมเดมอก ผลการวดแตละครงควรใกลเคยงกน เกณฑในการพจารณาความเชอมน Garett เสนอวา ถามคาตงแต .00 - .20 แสดงวามความเชอมนต ามาก ถามคาตงแต .21 - .40 แสดงวามความเชอมนต า ถามคาตงแต .41 - .70 แสดงวามความเชอมนปานกลาง ถามคาตงแต .71 – 1.00 แสดงวามความเชอมนสง เราสามารถหาความเชอมนไดหลายวธ ซงในแตละวธจะเหมาะสมกบชนดของเครองมอแตกตางกนไป ในทนจะเสนอวธการหาความเชอมน 4 วธ คอ 1. วธการสอบซ า (Test-Retest Method) 2. วธการใชเครองมอคขนาน (Parallel forms Method) 3. วธการแบงครง (Split-Half Method) 4. วธการหาความเปนเอกพนธภายใน (Internal Consistency Method)


หนา 13

วธการหาความเปนเอกพนธภายใน (Internal Consistency Method) โดยวธสตรสมประสทธแอลฟา (Coefficient Alpha) การหาความเชอมนแบบน คดโดยครอนบาค ( Cronbach, 1970) โดยวธนดดแปลงมาจากสตร KR-20 เรยกวา สมประสทธแอลฟา (α) ความแตกตางของ KR-20 และ α กคอ KR-20 ใชการหาคา ∑pq ซงเปนผลคณระหวางสดสวนผตอบถก-ผดในแตละขอ แตสตร α ใช ∑ Si

2 ซงเปนผลรวมคาความแปรปรวนของคะแนนแตละขอ วธนเหมาะสมกบการหาความเชอมนของขอสอบหรอแบบวดทมคะแนนแตละขอไมเทากน เชน ขอสอบแบบความเรยง แบบสอบถามแบบมาตรสวนประมาณคา เปนตน

สตร α = k

k-1[1-

∑ Si2

St2 ]

เมอ α คอ คาความเชอมน k คอ จ านวนขอ Si

2 คอ ผลรวมความแปรปรวนแตละขอ St

2 คอ ความแปรปรวนของคะแนนรวม พชต ฤทธจรญ (2548, หนา 137) กลาวไววา ความเชอมนเปนคณสมบตของเครองมอวดทแสดงใหทราบวาเครองมอนนๆ ใหผลการวดทคงทไมวาจะใชวดกครงกตามกบกลมเดม จากทกลาวมาสามารถสรปไดวา การหาความเชอมนของเครองมอ หมายถง คณสมบตของเครองมอทสามารถวดขอมลไดคงทแนนอน ไมวาจะวดกครงกสามารถวด ไดคงเดม ซงในการค านวณหาคาความเชอมนของเครองมอฉบบน ไดเลอกใชสตรสมประสทธแอลฟาของครอนบาคในการหาคาความเชอมน สรป เจตคตเปนความรสกทเกยวของกบจตใจ อาจจะมทงความรสกชอบ ไมชอบ ตอสงใดสงหนงมทงทางบวกและทางลบ ซงความรสกนจะกอใหเกดพฤตกรรม ซงพฤตกรรมทแสดงออกอาจจะเปนไปในทางดหรอไมดกได ขนอยกบอารมณความรสกตอสงนนวาเปนไปในทางบวกหรอลบ เจตคตเปนสงทวดไดยาก เครองมอทใชวดเจตคตบางครงอาจจะวดไมไดหรอวดไดไมตรง เครองมอทเราสรางทจะน ามาวดเจตคตจะตองมการตรวจสอบคณภาพของเครองมออยางละเอยด เพอปองกนความคลาดเคลอนของแบบวดทเราสรางขน ตามขนตอนการสรางและการหาคณภาพของเครองมอ ดงน (1) ก าหนดคณลกษณะ (2) นยามความหมายของสงทจะวด (3) สรางขอความ (4) ทดลองเครองมอ (5) ปรบปรงคณภาพของเครองมอ และ(6) สรางเกณฑในการใหคะแนน เอกสารอางอง เกยรตสดา ศรสข. (2552). ระเบยบวธวจย. พมพครงท 3. เชยงใหม : ครองชางพรนตงจ ากด. คชรนทร มหาวงค. (2541). การสรางแบบวดเจตคตตอวชาคณตศาสตรทว เคราะหโดยวธพาเชยลเครดต

โมเดล ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5. ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการวดและประเมนผลการศกษา. เชยงใหม : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

ธรวฒ เอกะกล. (2549). การวดเจตคต. อบลราชธาน : วทยาออฟเซทการพมพ.


หนา 14

นารนารถ นาคหลวง. (2548). การพฒนาแบบวดเจตคตทางวทยาศาสตร ดานความสนใจใฝร ความมเหตผล และความใจกวาง ของนกเรยนชวงชนท 3 กลมโรงเรยนเทศบาลเมองอตรดตถ.

ปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวจยและประเมนผลการศกษา. อตรดตถ : มหาวทยาลยราชภฎอตรดตถ.

นวลอนงค บญฤทธพงศ. (2552). ระเบยบวจยทางการศกษา. พมพครงท 1. กรงเทพฯ : จดทอง บญธรรม กจปรดาบรสทธ. (2542). เทคนคการสรางเครองมอรวบรวมขอมลส าหรบการวจย. พมพครงท5. กรงเทพฯ: เจรญดการพมพ. ปทมา ถาปาลบตร. (2555). การสรางแบบวดเจตคตตอวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3. ปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวจยและประเมนผลการศกษา. มหาสารคาม : บณฑตวทยาลย

มหาวทยามหาสารคาม. พชต ฤทธจรญ. (2548). หลกการวดและประเมนผลการศกษา. กรงเทพฯ : เฮาส ออฟ เคอรมสท. พสณ ฟองศร. (2549). วจยทางการศกษา. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : เทยมฝาการพมพ พรรณ ลกจวฒนะ. (2549). วธการวจยทางการศกษา. พมพครงท 1. กรงเทพฯ : คณะครศาสตร

อตสาหกรรม สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง. เพราพรรณ เปลยนภ. (2542). จตวทยาการศกษา. พมพครงท 5. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยเทคโนโลย

พระจอมเกลาธนบร. มานต สทธศร. (2540). การเปรยบเทยบความเชอมนของแบบวดเจตคตตอวชาคณตศาสตรทมรปแบบ ค าตอบและจ านวนมาตราตางกน. ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการวดผลการศกษา. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม. ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. (2542). การวดดานจตพสย. กรงเทพฯ : สวรยาสาสน. วเชยร อนทรสมพนธ. (2558). เอกสารประกอบการสอนวชาการพฒนาเครองมอวดเจตคต. กรงเทพฯ :

คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฎบานสมเดจเจาพระยา. อนวต คณแกว. (2558). การวดและประเมนผลการศกษาแนวใหม. พมพครงท 1. กรงเทพฯ : โรงพมพ

แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.


หนา 15

การสรางเครองมอวดเชาวนอารมณ Measuring of Emotional Intelligence Test ประสงค พรหมเครอ Prasong Promkhrua โรงเรยนสรศกดมนตร Surasakmontree School พชรนทร เพลนทรพย Phatcharin Phoensab Corresponding Email: [email protected], [email protected] บทคดยอ

เปาหมายทส าคญของการศกษาคอการพฒนาทรพยากรมนษยของสงคมใหเปนบคคลทมคณภาพตามทสงคมปรารถนาและการศกษาตองสรางใหเขาประสบความส าเรจทงดานการเรยน (study success) ความส าเรจในการประกอบอาชพ (career success) และความส าเรจในชวต (life success) ในสงคมทงในอดตและปจจบนมงใหความส าคญกบสตปญญามาก โดยมดชนชวดระดบสตปญญาของมนษยทเรยกวา IQ (Intelligence Quotient) สถาบนการศกษาจงมงจดหลกสตรและการเรยนการสอบเพอทจะพฒนาสตปญญาของผเรยนอยางมาก เนองจากเกดการแขงขนทางการเรยนสง โดยเชอวาคนมสตปญญามากจะมโอกาสประสบความส าเรจในชวตมาก ท าใหผเรยนขาดความสข มความเครยดสงและมกมปญหาดานการควบคมอารมณ และดานมนษยสมพนธ จงไมสามารถรบประกนไดเลยวาผทมระดบสตปญญาสงจะประสบความส าเรจในการประกอบอาชพเสมอไป เชน ผลการศกษาของมหาวทยาลยฮารวารด ไดท าการศกษายอนหลงเกยวกบความส าเรจในการท างานโดยศกษาจากนกศกษาทเรยนในชวงป 1940 จ านวน 95 คนตดตามจนถงวยกลางคน พบวา นกศกษาทจบการศกษาและไดคะแนนดในระดบสง มกไมคอยประสบความส าเรจในดานการงานและดานความสขในชวตครอบครวเมอเทยบกบนกศกษาทไดคะแนนต ากวา อกทงการคดเลอกบคคลเขาท างานในองคกรตางๆ นนนอกจากจะใหความส าคญกบสตปญญา ความเชยวชาญทางวชาชพแลว ยงใหความส าคญกบการทดสอบเชาวนอารมณดวย เนองจากเชาวนอารมณเปนความรสกภายในสามารถวดไดยาก จงจ าเปนตองอาศยเครองมอทมมาตรฐานในการวด จะเหนไดวาการทมนษยจะประสบความส าเรจในชวตไดนนตองอาศยทงสตปญญาและเชาวนอารมณ การสรางวฒภาวะทางอารมณแกเดกและเยาวชนนนสามารถชวยเสรมการแสดงความรสกและความเหนอกเหนใจตอบคคลอนท าใหมสมพนธภาพสวนบคคลมประสทธภาพยงขน (ทรงศร ยทธวสทธ, 2543)


หนา 16

ค าส าคญ: การสรางเครองมอ, เชาวนอารมณ, ความฉลาดทางอารมณ

Abstract The main purpose of the education is to develop the human resource of the society to become as qualitative person as the society wishes. Also, education has to help a person achieve in studying success, career success and life success. In society, from the past to the present, people mainly focus the importance of intelligence, named as Intelligence Quotient. Institutes, therefore, focus mainly developing their curriculum and examination for enhancing the intelligence of learners. As seen, the highly competitive studying environment, caused from the belief that higher intelligence means higher succession life. The belief creates unhappiness, tense, self-control and making friendship. Thus, there is no guarantee that high intelligent people can be successful in life. For example, The studying of Harvard University, researching about retrospective the success in working, by sampling the students studying in 1940 observing them until they worked. It found that high academic achievement was quite unsuccessful in working and happiness in family, compared to the lower ones. Moreover selecting a person to work with an organization focuses not only on intelligence and working skills but they also emphasize the EQ exam. It is not easy to examine the EQ. Thus measuring EQ is depended on the standard instrument. As mentioned, to be successful in life needs both IQ and EQ. Obtaining children the EQ environment can encourage the sympathetic and enthusiasm to others. As a result, it creates better interpersonal relationship. Keywords: Measuring tool, Emotional Intelligence, Emotional Quotient บทน า

โกลแมน (Goleman. 1998) ไดใหความหมายของเชาวอารมณวา เชาวอารมณ (Emotional Intelligence) หมายถง ความสามารถหลายดาน ไดแก การเรงเราตนเองไปสเปาหมาย มความสามารถควบคมความขดแยงของตนเอง รอคอยเพอใหผลลพธทดกวา มความเหนอกเหนใจผอน สามารถจดการ กบอารมณทสบายตางๆ มชวตอยดวยความหวง

กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณะสข (2547) ไดใหความหมายของเชาวอารมณวา หมายถง ความสามารถในการรจก เขาใจ ควบคมอารมณ และปรบจตใจ อารมณของตนเองไดสอดคลองกบวย มความสมพนธทราบรน และมความประพฤตปฏบตตนในการอยรวมกบผ อนอยางเหมาะสมและมความสข

ธดาพร อมรากล (2557, 8) กลาววา เชาวนอารมณ หมายถง ความสามารถลกษณะหนงของบคคลทจะตระหนกถงความรสก ความคด และอารมณของตนเองและผอน สามารถควบคมอารมณและ


หนา 17

แรงกระตนภายในตลอดจนสามารถรอคอยการตอบสนองความตองการของตนเองไดอยางถกตองเหมาะสมถกกาลเทศะ

สรปไดวา เชาวนอารมณ หมายถง ความสามารถของบคคลในการตระหนกรถงอารมณทงของตนเองและผอน และสามารถควบคมการแสดงออกของอารมณไดอยางเหมาสม องคประกอบของเชาวนอารมณ

เชาวนอารมณประกอบดวยองคประกอบ 5 ประการ ซงมความส าคญดงน 1. ความตระหนกรตนเอง (Self-Anarence) หมายถง การตระหนกถงสงทตนเองก าลงรสก

เปนจตส านกทางอารมณภายในตนเอง ผน าสามารถสมพนธอารมณของตนเอง เพอทจะมปฏสมพนธ อยางมประสทธภาพและซาบซงในอารมณของผอนได ผน าทมความตระหนกรตนเองในระดบสงยอมเรยนรทจะไวใจความรสกอดทนของตนเองและตระหนกไดวา ความรสกเหลานสามารถใหสารสนเทศทเปนประโยชนเกยวกบการตดสนใจทยากล าบากได เนองดวยบางทผน าไมอาจหาค าตอบของปญหาตางๆ จากแหลงภายนอกไดกจ าเปนทจะตองไวใจความรสกของตนเอง

2. การจดการกบอารมณ (Self-Regulation) ผน าสามารถทจะถวงดลอารมณของตนเองได แมกระทง ความวตกกงวล ความตนเตน ความกลว หรอความโกรธ และไมแสดงออกถงอารมณเหลานน ไดดขน การจดการกบอารมณมไดหมายความถงการระงบหรอปฏเสธ แตเปนการเขาใจและใชการเขาใจ เพอจะจดการกบสถานการณไดอยางด ผน าควรตระหนกถงอารมณความรสกแตแรกแลวคดถงเหตและผล แลวจงเลอกวธด าเนนการตอไป

3. การจงใจตนเอง (Motivation) เปนความรสกทตองการประสบความส าเรจ มองโลกในแงดแมจะมอปสรรค หรอผดพลาด การสรางแรงจงใจนมความส าคญตอการด าเนนเพอเปาหมายในระยะยาวของชวต

4. ความเหนอกเหนใจ (Empalthy) องคประกอบน หมายถง ความสามารถทเอาใจเขามาใสใจเราตระหนกรถงสงทคนอนก าลงรสก โดยไมจ าเปนตองมาบอกใหทราบ ซงคนสวนมากไมเคยบอกใหทราบถงสงทรสกในค าพด นอกจากน าเสยง ภาษาทาทาง และการแสดงออกทางสหนา ปจจยสวนนถกสรางขนมาจากความตระหนกรของตนเองทก าลงท าใหเหมาะกบอารมณ ซงท าใหงายตอการทจะอานและเขาใจความรสกของผอนได

5. ทกษะทางสงคม (Social skill) เปนความสามารถทจะเกยวดองกบผอนเพอสรางความสมพนธ ในทางบวก ตอบสนองตออารมณ ของผอนและมอทธพลตอผอน ผน าสามารถทจะใชทกษะทางสงคมน เพอจะเขาใจ ความสมพนธระหวางตวบคคล จดการความไมลงรอย แก ไขขอขดแยงและประสานผคน เขาดวยกน เพอเปาประสงคความสามารถทจะสรางความสมพนธ นบวาเปนสงจ าเปนในองคกรสมยใหม ทยดการท างานเปนคณะ และมความส าคญตอผน าทมประสทธภาพในทกๆ องคกรดวย สรปไดวา เชาวนอารมณมองคประกอบ 5 ประการ คอ ความตระหนกรตนเอง การจดการกบอารมณ การจงใจตนเอง ความเหนอกเหนใจ ทกษะทางสงคม ซงทง 5 องคประกอบนเปนสวนส าคญในการรบรถงภาวะอารมณของตนเองและเปนพนฐานของการจดการอารมณของตนเอง เพอใหแสดงออกหรอปฏบตตอผอนไดอยางเหมาะสม


หนา 18

แนวทางการประเมนเชาวนอารมณ วระวฒน ปนนตามย (2542, 85) เชาวนอารมณเปนคณลกษณะดานจตพสย ทมโครงสรางไมชดเจนและวดโดยตรงไดยาก แนวทางการประเมนจงสามารถท าไดหลายทางและใชหลายๆ วธประเมนประกอบกน โดยมวธการประเมนเชาวนอารมณ ดงน 1. การประเมนดานแรงจงใจภายในบคคล (Intrapersonal Motivation) เปนการประเมนแรงจงใจทผลกดนใหบคคลแสดงพฤตกรรมเมอเกดความรสก หรอภาวะอารมณ โดยอาจจะมสงเรากระตนความรสกนกคด เชน การเขยนเรยงความ การตอบขอความใหสมบรณ การเขยนบนทกประจ าวน การเลาเหตการณตางๆ ทท าใหเกดความรสกดใจ โลงใจ และเสยใจ ทงนผประเมนตองระมดระวงในการก าหนดค าตอบทถกตอง ใหแกความรสกนกคดประสบการณตางๆ การประเมนเชาวนอารมณดวยวธนตองใชผประเมนทมประสบการณและมความเชยวชาญดานพฤตกรรมและดานเชาวนอารมณสง 2. การใชเทคนคเหตการณส าคญ (The Critical Incident Technique) หรอกรณเหตการณ (Incident cased) เปนการวเคราะหพฤตกรรมเชงคณภาพ โดยใหบรรยายถงเหตการณทบงชถงการคด รสก และการแสดงออกทเกยวกบเชาวนอารมณในระดบตางๆ แลวใหเลอกเรยงล าดบพฤตกรรมทเคยปฏบตหรอมความตงใจจะปฏบต เพอน าคะแนนมาสรปประมวลอางองถงระดบเชาวนอารมณของผตอบ ขอดของวธการนคอมงใหกรอบทเปนแนวทางเดยวกนกบผตอบทกคนอยางเทาเทยมกน บางทอาจเปดโอกาสใหเลอกเขยนตอบแตละตวเลอกกมความเปนไปไดในระดบตางๆ โดยไมตองพะวงถงความถกหรอผด 3. สถานการณจ าลอง (Simulation) เปนการก าหนดเหตการณขนใหมความสมจรงใกลเคยง กบเหตการณทเปนสงเรา เพอกระตนใหบคคลแสดงพฤตกรรมทสะทอนถงความรสกและภาวะอารมณตางๆ ของตนออกมาโดยมอาจเสแสรงหรอแกลงปฏบตได สถานการณจ าลองนอาจมการก าหนดระดบความยากหรอบทบาทใหแกผปฏบตดวยกได ขอดของสถานการณจ าลองคอ เปนการกระตนหรอดงพฤตกรรมภาวะอารมณทเรามงมองหาจากบคคลทตองการ ขณะเดยวกนกเปนการเปดโอกาสใหเขาไดแสดงความเปนธรรมชาตของตนเองออกมา วธการนเปนทนยมใชกนมาก แตมขอเสยประการหนงคอ ใชเวลาในการสรางนานและมราคาสง ตองอาศยผสรางทมความเชยวชาญ และสามารถใชทดสอบไดกบกลมขนาดเลก ประมาณ 2 – 3 คน หรอเปนรายบคคล 4. การสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) เปนการสมภาษณแบบกงโครงสรางทมความยดหยน ใหอสระแกผเขารบการสมภาษณเปนฝายเรมการสนทนาในประเดนตางๆ ทเกยวกบตนเอง ทงในดานความส าเรจและความลมเหลว ความเสยใจ เปาหมายของการสมภาษณวธนเพอใหไดขอมลเชงพฤตกรรมในแงมมตาง ๆ ของผเขารบการสมภาษณวาเขาไดแสดงพฤตกรรม อารมณ ความรสกใดบาง สาเหตทสงผลตอความส าเรจหรอลมเหลวในชวตของเขา โดยปกตแลวการสมภาษณเชงลกจะใชเวลานานประมาณ 1.30 – 2 ชวโมง และเปนการสมภาษณแบบหนงตอหนง 5. แบบทดสอบทมความเปนปรนย วธการนเปนทนยมกนมาก เนองจากสรางงาย มฐานของการเปรยบเทยบศกษาพฒนาทมการท าอยกอนแลว ใชไดกบผเขารบการทดสอบจ านวนมาก งายตอการด าเนนการและแปลผล แตแบบทดสอบเหลานพงระวงในสวนของผใชและผเขารบการทดสอบ เครองมอประเภทน เชน แบบส ารวจรายการ (Checklist) แบบมาตรสวนประมาณคา (Rating Scale) และแบบวดเชงสถานการณ (Situation form)


หนา 19

สรปไดวา แนวทางในการประเมนเชาวอารมณมองคประกอบ 5 ประการ คอ การประเมนดานแรงจงใจภายในบคคล การประเมนโดยใชเทคนคเหตการณส าคญ สถานการณจ าลอง การสมภาษณเชงลก และแบบทดสอบทเปนปรนย ซงการเลอกใชการประเมนแตละแบบนนตองดวตถประสงคของการของการประเมนเชาวนอารมณ วาผวจยอยากไดขอมลแบบไหน หลกการสรางเครองมอวดเชาวนอารมณ

วนทนย ชศลป (อางใน ธดาพร อมรากล, 2556) ไดกลาววา การสรางแบบวดชนดสถานการณ ควรตองค านงถงสงตอไปน

1. สถานการณทก าหนดขนนน จะตองเปนสถานการณทเราใหผตอบแสดงพฤตกรรมทเปนคณลกษณะทจะวด

2. สถานการณทก าหนดขน ควรเปนเหตการณทเปนไปไดในชวตประจ าวน 3. พยายามก าหนดสถานการณทเปนเหตการณในสภาวะตางๆ กนและควรเปนเหตการณท

สมพนธกบบคคลตางๆ เชน บดา มารดา คร ศษย ผบงคบบญชา เพอน ฯลฯ 4. ตวเลอกตองเปนความรสกหรอเปนการกระทาทมงแกปญหาในสถานการณนน ๆ ในลกษณะ

ทตางกน เปนลกษณะทแสดงออกถงคณลกษณะทจะวดในระดบมากนอยลดหลนกนไป 5. จ านวนตวเลอกของขอคาถามทกขอตองเทากน 6. การเรยงล าดบตามระดบคะแนน ควรเรยงสลบกนไป อยาเรยงใหเปนแบบเดยวกนตลอด เชน

เรยงลาดบตวเลอกซงเมอแปลความหมายแลวจะเปน 1, 2, 3, 4, 5 หรอ 5, 4, 3, 2, 1 เปนตน 7. ภาษาทใชจะตองสนกะทดรดตรงจด แตตองไดใจความและอานเขาใจงาย ลวน สายยศและองคณา สายยศ (2542) เสนอแนวคดเกยวกบการเขยนขอสอบประเภท

สถานการณ และการเขยนตวเลอก ดงน การเขยนขอสอบประเภทสถานการณ เปนการสรางเหตการณจาลองดานภาษาหรอภาพโดยให

ตอบสมมตตนเองเปนตวละครตวหนงในสถานการณ ถาพบเหตการณทก าหนดจะทาตวอยางไร ผตอบจะระลกถงเหตการณทเกดขนกบตนหรอประสบการณทเคยไดรบหรอความรสกทสงสมมาเพอใชแกปญหาทเกดขน ขอสอบลกษณะนม 2 สวน คอ สวนทเปนคาถาม และสวนทเปนคาตอบ สวนการเขยนตวเลอก ของแบบทดสอบถอวาเปนสงส าคญ ขนแรกของการสรางตวเลอกควรเขยนสถานการณและขอคาถามกอน แลวไปทดลองสอบใหผตอบแสดงความรสกจรง ๆ ของตนออกมา แลวนาไปพจารณาเลอกไวเปนตวเลอก อาจเปน 3 ตวเลอก 4 ตวเลอกหรอมากกวากได โดยอาศยผเชยวชาญพจารณาวาตวเลอกใดควรไดคะแนนเทาไร

เผยน ไชยอกษร และวนทนย ชศลป (อางใน ธดาพร อมรากล, 2556) ไดสรปเกยวกบลกษณะ ของแบบวดชนดสถานการณ และวธสราง ดงน สวนประกอบของแบบวด แบบวดชนดสถานการณในขอหนง จะประกอบดวย 3 สวน ดงน

สวนท 1 สถานการณ เปนเหตการณในสถานการณหรอสถานภาพตาง ๆ ทอาจพบไดในชวต ประจ าวนซงผวจยก าหนดขน โดยจดมงหมายทจะศกษาวา ถาผตอบประสบเหตการณในลกษณะนนแลวจะเกดความรสกหรอตดสนใจแกปญหาอยางไร


หนา 20

สวนท 2 ขอค าถาม จะถามความรสก ความคดเหน หรอการตดสนใจแกปญหา เมอผตอบประสบเหตการณทก าหนดในสวนทเปนสถานการณ ดงนนจงมกใชค าถามวา ทานจะท าอยางไร ทานจะรสกอยางไร จะตดสนใจอยางไร และทานมความคดเหนอยางไร เปนตน

สวนท 3 ค าตอบ จะเปนตวเลอกทก าหนดไวใหผตอบเลอก ลกษณะของตวเลอกจงเปนการกระท า ความรสก ความคดเหน หรอการตดสนใจแกปญหาในรปแบบตาง ๆ เมอประสบกบสถานการณทก าหนดให ลกษณะการตอบแบบสอบถาม ผตอบจะตองอานขอความในสถานการณ แลวพจารณาตนเองวา ถาประสบเหตการณนนจรง ๆ จะเกดความรสกหรอเลอกปฏบตตามค าตอบในตวเลอกใด ซงจะตองเลอกตอบเพยงตวเลอกเดยวเทานน ดงตวอยางค าถามทเกยวกบการรจกแบงเวลา ดงน

(1) หลงจากเลกเรยน อดรและเพอน ๆ มกจะชวนกนเลนฟตบอลกอนกลบบาน วนนกเชนกน อดรและเพอน ๆ กอยเลนฟตบอลจนกระทงถงเวลาเยนมากแลว อดรรวาเขาจะตองกลบไปทาการบานซง มอยหลายวชา แตเกมการเลนกาลงสนก ถานกเรยนเปนอดร จะท าอยางไร

ก. หยดเลนฟตบอล และชวนเพอนหยดเลนดวย เพอจะไดกลบไปท าการบาน ข. เลนตอไปสกคร แลวคอยกลบไปทาการบาน ค. เลนตอไปจนจบเกม การบานคอยทาตอนกลางคนกได ง. หยดเลนฟตบอล และบอกเพอน ๆ วาตองรบกลบไปทาการบาน จ. ชวนเพอนเลนตอไปจนจบเกม และบอกวาการบานมาทาพรงนทโรงเรยนกได ลกษณะการตรวจใหคะแนน ตวเลอกทก าหนดไวในขอค าถามหนง ๆ ตองสามารถนามาแปล

ความหมายในรปของน าหนกหรอคะแนนกได ดงนนตวเลอกในค าถามขอหนง ๆ ตองสามารถน ามาแปลความหมายในรปของคาน าหนกคะแนนหรอคะแนนได ดงนนตวเลอกในคาถามขอหนง ๆ จงตองเปนลกษณะการกระท าทแสดงถงคณลกษณะทจะวดมากนอยตาง ๆ กน เชน ม 5 ตวเลอก กอาจใหระดบคะแนนเปน 1, 2, 3, 4 และ 5 ดงตวอยางคาถามขอ (1) จะตรวจใหคะแนนดงน

ถาตอบตวเลอก ก ให 5 คะแนน เพราะเปนผรจกแบงเวลาและท าใหผอนรจกแบงเวลาในการท างานดวย

ถาตอบตวเลอก ข ให 3 คะแนน เพราะไมรจกแบงเวลาเทาทควร ยงรรอทจะกระท าในสงทควรท า ถาตอบตวเลอก ค ให 2 คะแนน เพราะไมรจกแบงเวลา แตกยงทราบวายงมสงทตองท า ถาตอบตวเลอก ง ให 4 คะแนน เพราะเปนผรจกแบงเวลา แตไมท าใหผอนรจกแบงเวลาโดยตรง

เพยงแคกระตนเตอนใหผอนทราบวายงมงานอนตองท า ถาตอบตวเลอก จ ให 1 คะแนน เพราะไมรจกแบงเวลา และยงมแนวโนมท าใหผอนไมรจกแบงเวลา

ดวย สรปไดวา หลกการสรางเครองมอวดเชาวนอารมณ ผสรางตองค านงถงคอสถานการณตางๆ ทมความสมพนธกบผทใกลชดกบผตอบแบบสอบถาม เชน บดา มารดา เพอน เปนตน และการถามควรใชค าถามทสนกะทดรด เขาใจงาย โดยการตอบใหเรยงคะแนนไปในทางเดยวกน คอ 5, 4, 3, 2, 1 หรอ 1, 2, 3, 4, 5 ทส าคญทสดคอการตองผานการตรวจสอบคณภาพจากผเชยวชาญ


หนา 21

วธสรางแบบวดชนดสถานการณ การสรางแบบวดชนดสถานการณ มวธการสราง ดงน 1. รวบรวมเหตการณตาง ๆ ทเปนเรองเกยวกบคณลกษณะหรอพฤตกรรมทจะวด โดยพจารณา

วาจะตองเปนเหตการณทเกดขนไดจรง ๆ ในชวตประจาวน ซงอาจอาศยวธการประมวลความคดเห น จากประสบการณตรง (Critical Incident Technique) กลาวคอ ใหกลมตวอยางจานวนหน งระบเหตการณตางๆ ทเขาพบในชวตประจาวน ซงเปนเหตการณทเกยวของกบคณลกษณะ หรอ 44 พฤตกรรมทตองการจะวด วธการนจะทาใหสามารถรวบรวมเหตการณตาง ๆ ไดมากเพยงพอทจะนามาสรางเปนสถานการณในขอค าถามตาง ๆ

2. น าเหตการณทรวบรวมไดมาสรางเปนสถานการณตาง ๆ แลวตงค าถาม ถามผตอบวารสกอยางไรหรอปฏบตอยางไร

3. ก าหนดจ านวนตวเลอกวา ในค าถามขอหนง ๆ จะใชตวเลอกกตว โดยพจารณาความเหมาะสม ของคณลกษณะหรอพฤตกรรมทจะวด ลกษณะของสถานการณทสรางขน และลกษณะของกลมตวอยาง

4. สรางตวเลอกใหสอดคลองกบสถานการณและระดบของกลมตวอยาง โดยพจารณาถงความ เปนไปได ซงผสรางอาจอาศยวธประมวลความคดเหนจากประสบการณตรง กลาวคอ ใหกลมตวอยาง จ านวนหนงเขยนบอกความรสกหรอลกษณะการแกปญหาทคดวาตนเองจะตองกระท าเมอประสบ กบเหตการณหรอสถานการณในขอค าถามตางๆทก าหนดให จากนนจงรวบรวมค าตอบทไดรบมาเปนแนวทางในการสรางตวเลอก

5. น าแบบวดทสรางขนไปใหผเชยวชาญตาง ๆ วพากษวจารณ แลวน ามาปรบปรงใหเหมาะสม 6. น าแบบวดทปรบปรงแลว มาก าหนดใหคะแนนตวเลอกทกตวในค าถามแตละขอ โดยให

ตวเลอกทงหมดมคะแนนตาง ๆ กน ตามจ านวนตวเลอก กมล ภประเสรฐ (อางใน ธดาพร อมรากล, 2556) กลาววา แบบทดสอบประเภทสถานการณ

เปนการก าหนดสถานการณแลวสรางตวเลอกใหผตอบเลอกตอบ ซงมวธการสรางดงน 1. เลอกสถานการณ โดยพจารณาวาพฤตกรรมทจะประเมนนน ผตอบจะแสดงออกใน

สถานการณอะไรบาง 2. แตงสถานการณ น าสถานการณทเลอกมาแตงเตมใหเปนเรองราวทบคคลในสถานการณนน

ปฏบตคลอยตามหรอขดแยง แลวถามถงความเหนดวยของผตอบ 3. แตงตวเลอก ตวเลอกเปนขอความทแสดงความรสกหรอความคดเหนทสะทอนถงพฤตกรรม

ตามความรสกของผตอบ ลวน สายยศ และองคณา สายยศ (2543) เสนอแนวคดเกยวกบการเขยนขอสอบชนดสถานการณ

และการเขยนตวเลอกไววา เปนการสรางเหตการณจ าลองดานภาษาหรอภาพโดยใหผตอบสมมตตนเอง เปนตวละครตวหนงในสถานการณ ถาพบเหตการณทก าหนดจะท าตวอยางไร ผตอบจะระลกถงเหตการณ ทเกดขนกบตนหรอประสบการณทเคยไดรบหรอความรสกทสงสมมาเพอใชแกปญหาทเกดขน ขอสอบลกษณะนม 2 สวน คอ สวนท เปนค าถาม และสวนท เปนค าตอบ 45 สวนการเขยนตวเลอกของแบบทดสอบถอวาเปนสงส าคญ ขนแรกของการสรางตวเลอกควรเขยนสถานการณและขอค าถามกอน แลวไปทดลองสอบใหผตอบแสดงความรสกจรง ๆ ของตนออกมา แลวน าไปพจารณาเลอกไวเปนตวเลอกอาจเปน 3 ตวเลอก 4 ตวเลอกหรอมากกวากได โดยอาศยผเชยวชาญพจารณาวาตวเลอกใดควรไดคะแนนเทาไร


หนา 22

สมสรร วงษอยนอย (อางใน ธดาพร อมรากล, 2556) กลาววา แบบทดสอบสถานการณ หมายถง แบบทดสอบทก าหนดใหมสภาพคลายคลงหรอเลยนแบบเหตการณตาง ๆ ในชวตจรงเพอใหผสอบได สมผสกบเหตการณเหลานนแลวแสดงพฤตกรรมทสงเกตได ซงแบบทดสอบสถานการณเหมาะสมทจะใชประเมนทางอารมณสงคม เจตคต และบคลกภาพ ดานตาง ๆ ของมนษย มขนตอนการสราง ดงน

1. ศกษาต ารา เอกสารและงานวจยทเกยวของเพอวเคราะหความหมาย ขอบขายของคณลกษณะ ทตองการวด

2. รวบรวมความหมาย ขอบขาย ทฤษฎและพฤตกรรมทเกยวกบคณลกษณะทตองการวด 3. สรางนยามเชงปฏบตการของคณลกษณะทตองการวด โดยระบพฤตกรรมยอยของคณลกษณะ

ดงกลาวใหชดเจน 4. สรางและรวบรวมสถานการณเกยวกบพฤตกรรมยอย พรอมก าหนดตวเลอกใหสอดคลอง 5. ประเมนคณภาพขนตนของแบบทดสอบสถานการณ โดยใหผทรงคณวฒตรวจสอบความ

สอดคลอง 6. จดชดแบบทดสอบ เพอน าไปตรวจสอบครงท 1 กบกลมทลกษณะเหมอนหรอใกลเคยงกบ

กลมเปาหมาย เพอหาคณภาพขอสอบเปนรายขอ 7. คดเลอกขอสอบทมคณภาพ ครอบคลมนยาม แลว น าไปทดสอบครงท 2 แตถายงไม

ครอบคลมตองปรบปรงแกไขและนาไปทดสอบอกครง 8. ทดลองสอบครงท 3 กบกลมทมลกษณะเหมอน/ใกลเคยง กบกลมเปาหมายเพอหาคณภาพ

แบบทดสอบสถานการณทงฉบบ ไดแก ความเชอมนและความเทยงตรง 9. สรางเกณฑปกต เมอพฒนาแบบทดสอบถงขนทมความเชอมนและความเทยงตรงสงแลว

จะน าแบบทดสอบดงกลาวไปสอบกบกลมเปาหมายทมขนาดใหญและมความเปนตวแทนของประชากร เพอสรางเกณฑปกตไวใชเปนแนวทางในการแปลความพรอมทงคาสถตตาง ๆ

โชต เพชรชน (อางใน ธดาพร อมรากล , 2556) กลาวไววา แบบทดสอบสถานการณ เปนแบบทดสอบทจดอยในประเภททยดจดประสงคในการวดเปนหลกและใหความส าคญเกยวกบค าถาม คอ ตวค าถามตองเหมาะสมกบสภาวะของสงทจะวด สวนค าตอบจะเปนแบบใดกได เชน แบบเลอกตอบ แบบบรรยาย หรอแบบใหเขยนตอบสน ๆ มวธการสรางดงน

1. สถานการณ 1.1 สถานการณทก าหนดขนควรเปนสถานการณทเกดขนไดจรงกบบคคลหรอกลมตวอยางนน 1.2 ความเขมหรอความรนแรงของสถานการณควรอยในระดบกลาง ๆ ไมสรางความเครยด

ใหกบผอาน ผตอบมากเกนไป เชน สถานการณวา พอแมกาลงปวยหนก ตนเองไมมเงนในขณะนน ถาพบเงนจ านวนหนงจะท าอยางไร

1.3 ขอมลหรอสาระส าคญทก าหนดใหจะตองเพยงพอตอการตดสนใจหรอจดประสงคในการวด 1.4 การเขยนสถานการณควรระมดระวงใหสถานการณชดเจน รดกม ใหขอมลเพยงพอทจะ

ตอบค าถามเพอลดปญหาเกยวกบความเขาใจของผสอบและประหยดเวลา 2. ค าถามม 3 ลกษณะ คอ

2.1 ค าถามทใหนกเรยนประเมนสถานการณทสรางขน โดยพจารณาตดสนวาควร -ไมควร ด-ไมด เหมาะสม-ไมเหมาะสม ใชได-ใชไมได ถกตอง-ไมถกตอง และรวมถงกรณทไมอาจตดสนใจได


หนา 23

2.2 คาถามท ใหนกเรยนระบแนวทางทตนปฏบต ถาหากตนเองเปนผท เกยวของกบสถานการณนนจะปฏบตอยางไร

2.3 เปนการถามพฤตกรรมตรง ๆ วาผตอบเคยปฏบตมากนอยเพยงใดในเหตการณหร อสถานการณทก าหนดให สถานการณตองเกดขนไดจรงและเหมาะสมกบระดบชนและวยของผตอบ

กรมวชาการ (อางใน ธดาพร อมรากล , 2556) ไดกลาววา การเขยนขอสอบแบบสถานการณจ าเปนตองเลอกสถานการณจ าลอง ขอความ หรอภาพมากอน แลวออกขอสอบตองถามลวงลกเฉพาะ ในสถานการณเทานน จะอาศยสวนภายนอกมาตอบถกไมได ดงนนการเขยนประเภทนพงระวงเปนพเศษ จะตองชแนะผสอบใหเขาใจวาการตอบแตละขอใชสถานการณเปนหลก ถงจะผดหรอแปลกไปจากความ เปนจรงกตองตอบตามนน เพราะถอเปนสถานการณจ าลอง หลกการถามควรเนนขอเทจจรง การเปรยบเทยบความสมพนธหวใจของเรอง จดมงหมายของผเขยน ทศนคตหรออดมการณของผเขยน

สรปไดวา การสรางขอสอบแบบสถานการณจ าลอง ผสรางตองท าการศกษาต ารา รวบรวมความหมาย ขอบขาย เพอน ามาสรางทฤษฎ จดท านยามเชงปฏบตการ โดยระบพฤตกรรมยอยทชดเจนเพอวดทกอนทจะน ามาสรางเครองมอ แลวน าเครองมอไปตรวจสอบคณภาพครงท 1 กอนจะเลอกขอสอบคณภาพแลวน าไปตรวจสอบคณภาพครงท 2 น าไปทดลองใช กอนทจะน าไปใชจรง

วรช วรรณรตน (อางใน ธดาพร อมรากล, 2556) กลาวแบบทดสอบสถานการณ (Situational Test) มรปแบบดงน

1. ถามลกษณะการประพฤตปฏบต โดยยกสถานการณตวอยางแลวถามเกยวกบความหมาย ลกษณะการกระท า ตวอยางการประพฤตปฏบตหรอการกระท า ผลของการกระทาการวนจฉย การกระท า และการแสดงความเหนตอการกระท า

2. แบบเลอกปฏบต ใหพจารณาเลอกปฏบตโดยสมมตวาตนเปนบคคลทอยในสถานการณหรอเหตการณทก าหนด

3. แบบประเมนสถานการณ ใหประเมนความถกตอง ความเหมาะสม การต -ชม หรอการแสดงความคดเหนตอการประพฤตปฏบตของบคคลในสถานการณทก าหนดให

ขอค านงในการประเมนเชาวนอารมณ ลวน สายยศ และองคณา สายยศ กลาววา ในการวด ประประเมนเชาวนอารมณนนยงไมแนชดวาวธไหนใหความนาเชอถอและเทยงตรงมากทสด เนองดวยเหตผลหลายประการ ดงน

1. จ านวนองคประกอบเชงโครงสราง (Construct) ของเชาวนอารมณ ดงนนในการประยกตใช เชาวนอารมณเพอการประเมนและการพฒนาเชาวนอารมณ ควรอยบนพนฐานของสงทเราเชอถอวา เปนตวแทนทดเชงโครงสรางของเชาวนอารมณ

2. ความสมพนธของเชาวนอารมณกบตวแทนจตวทยาอน ๆ ยงมงานวจยเชงประจกษยนยนไมมากพอ เชน ความสมพนธของเชาวนอารมณกบความสามารถ (Ability) ความสมพนธของเชาวนอารมณกบบคลกภาพกบเชาวนทางสงคม (Social Intelligent) กบความถนด (Aptitude)

3. วธการวดเชาวนอารมณตองแปลกใหม (Unconventional) ควรใชรปแบบการประเมนหลาย ๆรปแบบ เชน สถานการณ จ าลอง (Simulation) การใหปฏบต (Performance Test) หรอกรณเหตการณ (Incident Cases) ทเขาไดมโอกาสฉายความรสกนกคดอออกมาเปนพฤตกรรมทแสดงออกของผตอบ


หนา 24

4. การขาดงานวจยเชงประจกษทยนยนคณภาพเชงจตมตของเครองมอประเมนเชาวนอารมณ ตองระมดระวงในการสรปผล การตความหมาย และการนาคะแนนทไดจากเครองมอไปใช

5. ผประเมนเชาวนอารมณ ตองเปนผทมความรความเขาใจพฤตกรรมศาสตรและการวดทางจตวทยาเปนอยางด

6. ตวบงชความส าเรจ (Key Success Indicators) การประเมนเชาวนอารมณโดยเฉพาะในระยะยาว ตองมหลกฐานยนยนวาพฤตกรรมของบคคลเปลยนแปลงไป โดยใชแนวทางการประเมนเปนระยะ ๆ บอย ๆ เทยบกบจดประสงคเชงพฤตกรรมทมงปลกฝงใหเกดขน

7. การน าเอาแบบทอสอบเชาวนอารมณของตางประเทศมาใช ตองระวงตวแปรทางวฒนธรรม ทแตกตางกน การใชเทาชของ การแสดงความคดเหนอยางตรงไปตรงมา บางสงคมถอวาเปนเรองปกต แตบางสงคมอาจยอมรบไมได

8. การก าหนดเปาหมายของการนาเครองมอประเมนเชาวนอารมณมาใชใหชดเจนวา ท าไปเพอการใด เพอเลอนต าแหนง เพอพฒนาเสรมสรางทกษะ ฯลฯ

สรปไดวา สงทควรค านงถงในการประเมนเชาวนอารมณ คอ จ านวนองคประกอบเชงโครงสราง ความสมพนธของเชาวนอารมณกบตวแทนจตวทยาอนๆ วธการตองแปลกใหม การขาดงานวจยเชงประจกษ ผประเมนตองมความรและเขาใจพฤตกรรมศาสตรและการวดทางจตวทยาเปนอยางด ตวบงชความส าเรจคอพฤตกรรมทเปลยนไปของบคคล และการน าเครองมอตางประเทศมาใชควรทระวงตวแปรดานวฒนธรรม

ขนตอนการสรางเครองมอวดคณลกษณะดานจตพสย มขนตอนดงตอไปน 1. ก าหนดเปาหมายของสงทตองการวด เปนการระบความตองการของสงทตองการวด เชน

ตองการวดเจตคตนกเรยนทมตอการประกอบอาชพ หรอตองการวดความมวนยในตนเองของผเรยน เปนตน

2. ใหความหมายคณลกษณะทตองการวด โดยการศกษาคณลกษณะทตองการวดใหเขาใจถองแท เพอก าหนดคณลกษณะเปนประเดนทชดเจนซงอาจเปนคณลกษณะตามทฤษฎหรอตามหลกวชาหรอ เปนคณลกษณะทไดจากแหลงขอมลในเรองนน ๆ โดยตรง

3. วเคราะหระดบพฤตกรรมทตองการวด วาคณลกษณะทจะวดนนมการล าดบขนในแตละล าดบตงแตระดบต าถงระดบสง ไดแก การรบร การตอบสนอง การเหนคณคา การมระบบและการสรางลกษณะนสยเปนลกษณะอยางไร

4. หาตวบงชหรอพฤตกรรมทแสดงออกตามระดบพฤตกรรมทตองการวด มาเขยนในลกษณะนยามปฏบตการหรอเขยนในลกษณะของพฤตกรรมทแสดงออกซงสามารถวดไดและสามารถสงเกตได

5. เลอกพฤตกรรมทส าคญหรอก าหนดขอบขาย ประเดนหลกและเปนตวแทนของรายการของส ง ทจะถามในแตละเรองนนใหชดเจนและครอบคลมพฤตกรรมส าคญในสงทวด

6. ก าหนดสถานการณหรอเงอนไขทสามารถวดได โดยก าหนดเครองมอในการวดวาจะเปนการสงเกต สมภาษณ แบบสถานการณ หรอแบบวด พรอมทงรปแบบประเภทของสถานการณของค าถามใหเหมาะสมกบเรองทจะวดและลกษณะของผตอบแตละระดบวาควรเปนค าถามในลกษณะใด

7. สรางเครองมอตามลกษณะและชนดของเครองมอทก าหนด ซงมรายละเอยดการสรางขอค าถามทแตกตางกนออกไปตามชนดของเครองมอ ส าหรบการตรวจสอบคณภาพขนนโดยการ


หนา 25

7.1 ตรวจสอบขอคาถามดวยตนเองแลวปรบปรงแกไข 7.2 ใหผเชยวชาญตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา องคประกอบของเครองมอวดทด

ความชดเจนและความถกตองของภาษาทใชน าขอมลทไดจากผเชยวชาญมาปรบปรงตามความเหมาะสม 8. น าไปทดลองใชหาคณภาพเปนรายขอ กรณทสามารถท าไดใหน าไปทดลองใชกบผตอบทไมใช

กลมเปาหมายจรงทจะวดเพอดความเปนปรนย ความเหมาะสมของภาษาทใช คอดวาคาถามนนเขาใจตรงกนหรอไม มความเขาใจในขอค าถามเพยงใด ค าถามชดเจนเขาใจงายหรอไมมค าตอบทควรจะเปนครบหรอไม ถาเปนค าถามปลายปดมทวางเพยงพอทจะตอบหรอไมทส าคญ คอ ค าชแจง ผตอบมความเขาใจค าชแจงมากนอยเพยงใด น าผลทไดมาวเคราะหคณภาพรายขอ แลวปรบปรงแกไขน าไปทดลองใชแลวน าผลการทดลองมาวเคราะหรายขอและหาคณภาพทงฉบบ

จากการศกษาวธการวดขางตน จะเหนวาวธการวดเชาวนอารมณนน มหลากหลายรปแบบ การเลอกรปแบบตองค านงถงสงทเราตองการวด เพอกระตนใหผตอบแสดงอารมณ ความคด ความรสกออกมาตามความเปนจรง แบบวดชนดมาตราสวนประมาณคาตามแนวของลเครท เปนวธประเมนตนเองทนยมใชกนมาก ตามระดบความเขมของความรสกหรอพฤตกรรมทแสดงออกตามขอความนน ๆ ในแบบวด แตมขอเสยคอ ผตอบอาจจะมการตอบเขาขางตนเอง ค าตอบทไดอาจมการเสแสรงไปในทางบวกหรอลบกได แบบวดชนดสถานการณ เปนแบบวดทมขอค าถามเปนสถานการณทเกยวของกบตวผตอบ มความเปนไปได หรอเกดขนจรงในชวตประจ าวนและมความสมพนธกบคณลกษณะทเราตองการวด แลวใหผตอบเลอกหรอแสดงความคดเหนตอสถานการณนน เปนการลวงความจรงจากผตอบ ท าใหไดขอมลทตรงกบความเปนจรงมากทสด จากเหตผลดงกลาวผวจยจงไดเลอกใชรปแบบของแบบวดชนดสถานการณ เพอใหเกดความเทยงตรง ความเชอมนของเชาวนอารมณครทตรงกบความเปนจรงและเกดประโยชนสงสดของการน าไปใช หลกการสรางแบบวด

1. ขอค าถามหนง ๆ ควรถามเพยงประเดนเดยว 2. ค าตอบถกผดตองถกผด ตามหลกวชา 3. ขอค าถามทงหมดตองครอบคลมเนอหาทตองการวด 4. ไมควรใชค าฟมเฟอยในตวค าถาม 5. หลกเลยงการใชค าปฏเสธในขอค าถาม 6. ใชภาษาทไมซบซอน เหมาะกบระดบชนและวยของผสอบ 7. ค าตอบถกไมควรสะดดตาเกนไป เชน ใชศพทซ ากบตวค าถาม ค าศพทสะดดตา 8. หลกเลยงค าทผสอบคลองปากอยแลว 9. ไมควรใชขอค าถามแรก ๆ แนะค าตอบขอหลง ๆ

ขนตอนการสรางแบบวด มดงน 1. ศกษาวตถประสงคของการวจย 2. ก าหนดเนอหาทผวจยตองการวด 3. วเคราะหวาจะออกขอสอบในแตละเนอหาจ านวนกขอ รวมทงหมดกขอ 4. เลอกรปแบบของขอสอบวาจะมรปแบบใดบาง เชน แบบเตมค า แบบถก-ผด แบบจบค

แบบเลอกตอบ หรอแบบอตนย


หนา 26

5. รางขอสอบตามรปแบบของขอสอบทเลอกไว โดยมจ านวนขอสอบเกนไวอยางนอยรอยละ 10 ของจ านวนขอสอบทตองการทงหมด

6. ตรวจสอบวาขอสอบตามทไดรางขนมานนมลกษณะทดของขอสอบนน ๆ หรอยง 7. น าขอสอบทรางขนไปเสนอตอผเชยวชาญพจารณาวา ขอสอบทสรางขนนสามารถสอบวดได

ตรงตามเนอหาทตองการวดหรอไม มความเปนปรนยคอ ใชภาษาทชดเจนเขาใจงายหรอไม 8. ปรบปรงขอสอบตามขอแนะน าของผเชยวชาญ 9. จดเปนแบบทดสอบฉบบราง 51 10. น าแบบทดสอบฉบบรางไปทดลองใชกบกลมตวอยางทมลกษณะใกลเคยงกบกลมทจะใชเกบ

รวบรวมขอมลจรงในการวจย 11. วเคราะหหาคณภาพของแบบทดสอบ ไดแก คาความยากงาย คาอ านาจจ าแนก และคาความ

เชอมน วามคณภาพตามเกณฑทก าหนดหรอไม 12. หากแบบทดสอบมขอใดทยงไมไดคณภาพตามเกณฑอาจมการปรบปรงหรอตดทงไป 13. จดขอสอบเขาฉบบและพมพเปนแบบทดสอบฉบบสมบรณ จากวธการสรางเครองมอทผวจยไดน าเสนอทงการสรางเครองมอวดคณลกษณะดานจตพสยและ

การสรางแบบทดสอบ ตางเปนวธการสรางเครองมอทสามารถน าไปประยกตใชในการจดท าแบบวดไดทงสน แตทงนจะเหนวาขนตอนของการสรางเครองมอทง 2 รปแบบมขนตอนหนงทถอวามความส าคญมาก กคอ การหาคณภาพของเครองมอ โดยขนตอนนจะเปนขนตอนทชวยรบประกนวาเครองมอท สรางขนมคณภาพสามารถน าไปใชไดจรง ดวยเหตผลนผวจยจงขอนาเสนอในสวนของการหาคณภาพของแบบวดในหวขอตอไป การหาคณภาพเครองมอวดเชาวนอารมณ

1. ความเทยงตรง ความเทยงตรง คอ การทเครองมอสามารถวดไดตรงและครบถวนในสงทตองการศกษาหรอตรง ตามวตถประสงคของการวจย การใชเครองมอในการรวบรวมขอมลทมความเทยงตรงสงจะท าใหผวจยสามารถวดในสงทตองการไดอยางถกตองครบถวน ตามวตถประสงคของการวจย ความเทยงตรงของเครองมอแบงไดเปน ความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) ความเทยงตรงเชงโครงสราง (Construction Validity) ความเทยงตรงเชงสภาพ (Concurrent Validity) และความเทยงตรงเชงพยากรณ (Predictive Validity)

การหาความเทยงตรงของเครองมอนยมใช 2 วธ คอ การใหผเชยวชาญพจารณาขอค าถามแตละขอวามความเทยงตรงตามเนอหาทตองการวดหรอไม และการหาคาสมประสทธสหสมพนธของเครองมอ โดยหาคาสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน หากมคาสมประสทธสหสมพนธตงแต .70 ขนไปกถอวา เครองมอทสรางขนมความเทยงตรง หรอใชวธทางสถตอน เชน การใชสถต Factor Analysis

ความตรงทจะตองตรวจสอบเปนประการแรก ไดแกความตรงตามเนอหา ซงตรวจสอบไดโดยการตดสนของผเชยวชาญทางเนอหานนเปนเกณฑดวยการใชผเชยวชาญตรวจสอบและตดสนวาขอความทงหมดวดไดตรงและครอบคลมเนอหาหรอตวแปรทางจตวทยา (trait) ทตองการศกษาหรอไม ถาผเชยวชาญอยางนอย 2 ใน 3 เหนวาวดไดตรงและครอบคลมกถอวามความตรงตามเนอหาแลว


หนา 27

สวนความตรงตามโครงสรางนน ตองวดไดตามโครงสรางหรอทฤษฎของตวแปรทางจตวทยาทใชเปนกรอบในการศกษา การตรวจสอบความตรงประเภทนมหลายวธ เชน ใชวธวเคราะหสหสมพนธระหวางคะแนนรายขอกบคะแนนรวม ใชวธสหสมพนธ ใชวธเปรยบเทยบกบกลมทรแลว หรออาจจะใชวธการวเคราะหองคประกอบ และการหาความจรงเชงจ าแนกกได

2. การตรวจสอบอ านาจจ าแนก - อ านาจจ าแนกเปนคณภาพของขอความ ทแสดงถงความสามารถในการจ าแนกแยกกลมผตอบออกเปนประเภททมความเหนไปในทางบวกหรอมความเหนไปในทางลบออกจากกน การตรวจสอบหาอ านาจจ าแนกของขอความ จะใชวธการทดสอบคาเฉลยระหวางกลมสงและกลมต าตามเทคนค 25% ของลเคอรท กลาวคอ เมอน าแบบประเมนคาไปทดสอบกลมตวอยางมาแลวตรวจใหคะแนน เรยงคะแนนจากมากไปนอย คดเลอกผทไดคะแนนสงสดและรองลงมา 25% ใหเปนกลมสงและผทไดคะแนนต าสดและรองขนไป 25% ใหเปนกลมต า จากนน หาคาเฉลย ( ) และความแปรปรวน (S2) ของคะแนนในแตละกลม น าไปทดสอบดวย t-test ถาขอความใดพบวามนยส าคญกแปลวาขอความนนมอ านาจจ าแนกใชได

เมอ t คอ อ านาจจ าแนกรายขอของขอค าถาม X H คอ คาเฉลยคะแนนรายขอของกลมสง X L คอ คาเฉลยคะแนนรายขอของกลมต า SH

2 คอ ความแปรปรวนของคะแนนรายขอของกลมสง SL

2 คอ ความแปรปรวนของคะแนนรายขอของกลมต า nH คอ จ านวนคนในกลมสง nL คอ จ านวนคนในกลมต า

3. การตรวจสอบคาความเชอมน - ความเชอมน คอ การทเครองมอวดไดคงทแนนอนเมอมการวดซ า ซงสามารถหาไดจาก 4 วธ ไดแก

3.1 วธการสอบซ า (test-retest method) เปนการน าเครองมอทสรางขนไปวดซ ากบกลมตวอยางกลมเดยวกนในเวลาทตางกน ระยะหางทพอเหมาะจงควรเปน 2 ถง 4 สปดาห จากนนครงท 1 และ 2 มาหาคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน โดย X แทนผลการสดครงท 1 และ Y แทนผลการวดครงท 2

3.2 วธการใชเครองมอคขนาน (Parallel forms method) เปนการน าเครองมอ 2 ชด ซงมลกษณะเหมอนกน คอ วดเนอหาแบบเดยวกน ความยากงาย อ านาจจ าแนกพอ ๆ กน ไปใหกลมตวอยางตอบพรอมกนหรอไมกได จากนนจงน าคะแนน 2 ชด มาหาคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน โดย X แทนผลการวดในฉบบท 1 และ Y แทนผลการวดในฉบบท 2 ขอจ ากดของวธน คอ ตองมคาเฉลย ความแปรปรวนของคะแนน และความสมพนธระหวางขอเทากน


หนา 28

3.3 วธการแบงครง (split-half method) จะมการเกบขอมลเพยงครงเดยว แลวจงแบงผลการวดออกเปน 2 สวน ซงอาจแบงขอค ขอค หรอครงแรก – ครงหลง กไดแลวจงน าผลทไดไปหาความเชอมน

3.4 วธการหาความเปนเอกพนธภายใน ใชวธการเกบขอมลครงเดยวแลวหาความเชอมน การค านวณอาจหาไดหลายวธ เชน สตร Kuder-Richardson และสตรสมประสทธแอลฟา (Coefficient Alpha)

จากวธการหาความเชอมนของเครองมอหลากหลายรปแบบตามทกลาวมาขางตนการจะเลอกใชวธการใดนน ผสรางเครองมอจะตองพจารณาถงลกษณะเครองมอ จดมงหมายของการน าเครองมอไปใช และลกษณะขอมลทตองการวด ขอจ ากด ขอสงเกต และเงอนไขของแตละวธการ ตวอยางแบบประเมนเชาวนอารมณ

กรมสขภาพจตไดตระหนกถงความส าคญของความฉลาดทางอารมณจงไดสรางแบบประเมน เพอใชประเมนตนเอง

รายการประเมน ไมจรง จรง

บางครง คอนขาง

จรง จรงมาก คะแนน

1. เวลาโกรธหรอไมสบายใจ ฉนรบรไดวาเกดอะไรขนกบฉน

2. ฉนบอกไมไดวาอะไรท าใหฉนรสกโกรธ 3. เมอถกขดใจฉนรสกหงดหงดจนควบคมอารมณไมได

4. ฉนสามารถคอยเพอใหบรรลเปาหมายทพอใจ

5. ฉนมปฏกรยาโตตอบปญหาเพยงเลกนอย 6. ฉนถกบงคบใหท าในสงทไมชอบ ฉนจะอธบายเหตผลจนผอนยอมรบได

รวม เอกสารอางอง Beam, J. (2012). What is an Emotional Quotient (EQ)? http://mindfulconstruct.com

/2009/03/31/salovey-mayer-on-emotional-intelligence-1990/ http://www.wisegeek.com/what-is-an-emotional-quotient-eq.htm

Goleman, Daniel. (1998) Working With Emotional Intelligence. More Than Sound Publishing.

Karnaze, Melissa. (2012). Salovey & Mayer on Emotional Intelligence (1990) _______. (2011) Leadership: The Power of Emotional Intelligence. More Than Sound

Publishing. Salovey, P. & Mayer, J.D. (1990). Emotional Intelligence. Baywood Publishing.


หนา 29

ทรงศร ยทธวสทธ. (2543). EQ กบความส าเรจในชวต. วารสารวทยาลยพยาบาลพระปกเกลา จนทบร 11 (1) : 38-42

ธดาพร อมรากล. (2556). การสรางแบบวดเชาวนอารมณส าหรบคร. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม.

ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. (2542). การวดดานจตพสย. กรงเทพฯ : สวรยาสาสน. ส านกพฒนาสขภาพจต, กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข. (2546). แบบประเมนความฉลาดทาง

อารมณ. พมพครงท 3.


หนา 30

การพฒนาเครองมอประเมนผลการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน The development of evaluation instrument with problem–based Learning : PBL ชยานนท โคสวรรณ Chayanan Cosuwan สนทร ค านวล Sunthorn Kamnual โรงเรยนสมโภชกรงอนสรณ (200ป) Somphoch Krunganusorn (200 Pee) School ธญญรศม ทองค า Thunyarut Thongkhum Corresponding author, E-Mail: [email protected], [email protected], [email protected] บทคดยอ บทความเรองนน าเสนอเกยวกบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน เปนกระบวนการเรยนรโดยมการน าสถานการณปญหา ซงปญหาดงกลาวสามารถแกไขไดโดยหลายวธการมาเปนตวกระตนเพอใหนกเรยนไดเกดกระบวนการเรยนร การคดวเคราะหปญหา น าไปสการคนควา และแสวงหาความรเพอใหไดมาซงขอมลทมาประกอบกบการตดสนใจในการเลอกหาแนวทางในการแกปญหาไดอยางเหมาะสมทสด การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานนนไดมแนวคดมาจากการใหนกเรยนสรางความรใหมจากความรเดมโดยผานกระบวนการเรยนรซงนกเรยนเปนผสรางองคความรดวยตนเอง ซงจดเดนทส าคญของการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน คอ ผเรยนจะมทกษะในการตงสมมตฐาน และการใหเหตผลดขน สามารถพฒนาทกษะการเรยนรดวยตนเอง ท างานเปนกลมและสอสารกบผอนไดดขนและมประสทธภาพ มความรทคงทน นอกจากนบรรยากาศในการเรยนสามารถสรางแรงจงใจใหนกเรยนอยากเรยนรมาก และในการพฒนาเครองมอการประเมนผลการจดการเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐานนน จะเปนสวนส าคญในการทจะชวยใหเครองมอการประเมน ประเมนไดตรงจดและครอบคลมจดประสงคการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานไดเปนอยางด ค าส าคญ : การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

mailto:[email protected]



หนา 31

Abstract This article deals with problem-based learning management. It is a process of

learning by bringing the problem situation. This problem can be solved by several means to stimulate students to learn the process. Problem analysis Led to research This is a good way to get the information you need to make the right decisions. Problem-based learning is based on the student's ability to create new knowledge from the original knowledge through the learning process. An important aspect of problem-based learning management is that learners have the skills to make assumptions. And better reasoning. Can develop self learning skills. Work in groups and communicate with others better and effectively. Have a durable knowledge. In addition, the atmosphere of learning can motivate students to learn a lot. And in the development of teaching-learning-based assessment tools. It will be an important part in helping the assessment tool. Assessment is based on the point and covers the purpose of problem-based learning as well.

บทน า พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 หมาด 4 แนวการจดการศกษา มาตรา 22 การจดการศกษาตองยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความส าคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมศกยภาพ และในปจจบนการศกษาของประเทศไทยไดมการพฒนามาอยางตอเนองเพอเยกระดบคณภาพการศกษาของไทย และเปาหมายหลกของการพฒนาระบบการศกษาคอตวนกเรยนโดยทศทางในการสรางเดกยคไทยแลนด 4.0 สรางเดกและเยาวชนไทยใหมความรความสามารถ และมทกษะในการประยกตใหเขาถงเทคโนโลยและนวตกรรมใหมๆ สรางความคดของเดกและเยาวชนไปสทยากขน ซงถอวาเปนความส าเรจของการยกระดบคณภาพการศกษาของชาต การพฒนาเดกตองพฒนาทงดานความร และทกษะการเรยนรทดทสด คอ การเรยนรจากปญหาจรงทเกดขน เรยกวาเปน Problem Based Learning การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน เปนการจดสภาพการณของการเรยนรซงไดใชปญหามาเปนเครองมอทส าคญในการชวยใหนกเรยนเกดการเรยนร ตามเปาหมาย โดยทครอาจจดสภาพการณใหกบนกเรยนไดประสบกบปญหา เพอใหเกดการฝกกระบวนการวเคราะหปญหา และแกปญหารวมกนภายในกลม ท าใหนกเรยนนนเกดความเขาใจในปญหาทพบไดอยางเหมาะสมและมความชดเจน การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเรยกไดวาเปนการจดการเรยนรทนาสนใจเปนอยางมาก เพราะจะเสรมสรางการเรยนรใหกบผเรยนในหลาย ๆ ดาน ทงนการจดการเรยนรในแตละครงผสอนจะมการวดผลประเมนผลการจดการเรยนร ซงในขนตอนนหากผสอนขาดความร ทกษะ หรอเลอกใชเครองมอทไมมความสอดคลองกบสงทตองการประเมน หรอเครองมอทท าการประเมนไมสามารถวดไดอยางครอบคลมกจะท าใหการประเมนไมมประสทธภาพอยางเพยงพอ ดงนนการพฒนาเครองมอวดผลการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานจงเปนแนนวทางอยางหนงทจะชวยใหผสอนสามารถน าไปประยกคใช และสงผลใหการวดผลการเรยนรมประสทธภาพมากยงขน


หนา 32

การจดการเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem–based Learning : PBL) การจดการเรยนรโดยใชรปแบบปญหาเปนฐานเรมใชเปนครงแรกกบนกศกษาแพทยมหาวทยาลย McMaster ประเทศแคนาดา โดยทตงจดมงหมายเพอตองการใหนกศกาแพทยไดรบความรในรปแบบของการบรณาการ อกทงยงสามารถทจะพฒนา และท าการประยกตใชทกษะของการแกปญหาเกยวกบผปวย (Barrow; & Tan. 1980) ซงไดรบการยอมรบและน าไปใชในหลกสตรแพทยศาสตรตามสถาบนตาง ๆ และตอมาไดมการน ารปแบบปญหาเปนฐานไปประยกตใชตอกนอยางแพรหลาย ในสถานศกษาสายวชาชพตางๆ เชน พยาบาล กฎหมาย วศวกรรมและสถาปตยกรรม ในหลกสตรระดบอดมศกษา (Barrows. 1996) ความหมายการจดการเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem–based Learning : PBL) การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน มาจากค าภาษาองกฤษ คอ Problem-based learning : PBL เมอใชในภาษาไทยมผใหความหมายทแตกตางกน เชน การเรยนแบบใชปญหาเปนหลก การเรยนรโดยใชปญหาเปนหลกในการจดการเรยนร ซงมนกการศกษาหลายทานใหความหมายของการจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐานไวดงน ทศนา แขมมณ (2545) ใหความหมายวา การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน เปนการจดสภาพการณของการเรยนรซงไดใชปญหามาเปนเครองมอทส าคญในการชวยใหนกเรยนเกดการเรยนร ตามเปาหมาย โดยทครอาจจดสภาพการณใหกบนกเรยนไดประสบกบปญหา เพอใหเกดการฝกกระบวนการวเคราะหปญหา และแกปญหารวมกนภายในกลม ท าใหนกเรยนนนเกดความเขาใจในปญหาทพบไดอยางเหมาะสมและมความชดเจน Barrow; & Tamblyn. (1980) ใหความหมายไววา การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเปนการเรยนรทเปนผลของกระบวนการการท างานทมงสรางความเขาใจและหาทางแกปญหา โดยทปญหาเปนจกเรมตนของกระบวการเรยนรและเปนตวกระตนตอไปในการพฒนาทกษะและการแกปญหาโดยใชเหตผล อกทงตองท าการสบขอมลทตองการเพอใหเกดความเขาใจถงปญหาและน าไปสการแกไขทเหมาะสม Allen; & Duch (1998) ใหความหมายไววา การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน เปนการจดการเรยนรทเรมตนโดยการใชปญหาการสอบถามเพอใหนกเรยนตองแกปญหา โดยทนกเรยนตองระบและคนควาเพอใหไดท าซงหลกการทจะน ามาเพอท าการแกไขปญหา ตองท างานเปนทมและเสรมสรางทกษะของการตดตอสอสารการบรณาการความรคลายกบการสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตร จากความหมายทกลาวมาขางตนนนสามารถสรปไดวา การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน เปนกระบวนการเรยนรโดยมการน าสถานการณทเปนปญหา ซงปญหาดงกลาวสามารถแกไขไดหลายวธการ มาเปนตวกระตนเพอใหนกเรยนไดเกดกระบวนการเรยนร การคดวเคราะหปญหา น าไปสการคนควาและแสวงหาความรเพอใหไดมาซงขอมลทมาประกอบกบการตดสนใจในการเลอกหาแนวทางในการแกปญหาไดอยางเหมาะสมทสด และในการด าเนนกจกรรมการเรยนรมงเนนใหเกดการเรยนรเปนกลมขนาดเลก เพอใหเกดกระบวนการการท างานรวมกนอยางมประสทธภาพ โดยทครนนเปนผทมหนาทในการแนะน า อ านวยความสะดวกและเปนแหลงเรยนรใหกบนกเรยน


หนา 33

แนวคดและทฤษฎการเรยนรทเปนพนฐานของ PBL การเรยนรจากปญหานนเปนเงอนไขของการด ารงชวตมนษย และเกดควาพยายามเพอตองการแกปญหาตาง ๆ ทพบเจอในชวตประจ าวน ท าใหเกดการเรยนรและประสบการณจนน าไปประยกตใชไดในอนาคต จงท าใหการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานโดยการใชปญหาตาง ๆ มาเปนพนฐานเพอน าไปสเปาหมายในการเรยนโดยเฉพาะ ปญหาทซบซอนและเกดขนในชวตจรงถกสรางขนเพอมงเนนความตองการทจะเรยนรของนกเรยนท าใหเกดการสบเสาะแสวงหาความรเพอมาแกไขปญหา (Barrow; & Tamblyn. 1980) และไดมนกการศกษาใหแนวคดเกยวกบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานดงน รชนกร หงสพนส (2547) กลาวไววา โดยทวไปนนการเรยนโดยใชปญหาเปนฐานมแนวคดบนพนฐานของทฤษฎจตวทยา พทธปญญานยม (cognitive psychology) เปนการเรยนรโดยเนนการใชกระบวนการคด ความเขาใจ การรบรสงเราทมากระตนผสมผสานกบประสบการณเดมในอดต ท าใหเกดการเรยนรซงผสมผสานระหวางประสบการณปจจบนกบประสบการณในอดต โดยอาศยกระบวนการทางปญญาเขามามอทธพลในการเรยนร Delisle (1997) ไดกลาวถง การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานวามรากฐานมาจากทฤษฎทางการศกษาของ John B. Dewey ซงมชอวา การศกษาแบบกาวหนา (progressive education) ทเนนการเตรยมประสบการณเพอพฒนานกเรยนในทก ๆ ดาน โดยค านงถงความสนใจ ความถนด และความตองการทางดานอารมณ และสงคมของนกเรยน เนนใหนกเรยนเหนความส าคญชองกจกรรมและประสบการณ นกเรยนตองลงมอกระท าดวยตนเอง ครเปนเพยงผชแนะแนวทางใหนกเรยนเทานน Hmelo; & Everson (2000) ไดใหการสนบสนนวาการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเกยวของกบการเรยนรแบบสรางสรรคนยมหรอการเรยนรแบบสรางสรรคความรดวยตนเอง (constructivism) ซงเปนรากฐานมาจากทฤษฎการเรยนรของ Piaget and Vygotsky เรยนรเปนกระบวนการพฒนาทางสตปญญาทนกเรยนเปนผสรางความรดวยตนเอง ผานกระบวนการสรางความรซงเกดจากทนกเรยนมปฏสมพนธกบสงแวดลอมและเกดการซมซบหรอดดซมประสบการณใหม และไดท าการปรบโครงสรางสตปญญาใหเขากบประสบการณใหม นอกจากนนยงมทฤษฎการเรยนรดวยการคนพบของ Bruner ซงเชอวาการเรยนรทแทจรงเกดมาจากการคนพบของแตละบคคล โดยผานกระบวนการสบเสาะหาความรในกระบวนการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานและผลกดนใหนกเรยนไปแสวงหาความรและน าความรใหมทไดมาเชอมโดยกบความรเดมเพอท าการแกไขปญหาทพบ จากแนวคดและทฤษฎทกลาวมาขางตน สามารถสรปไดวา การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานนนมแนวคดมาจากการใหนกเรยนสรางความรใหมจากความรเดมโดยผานกระบวนการเรยนรซงนกเรยนเปนผสรางองคความรดวยตนเอง และมความตองการในการทจะสบเสาะแสวงหาความรผานกระบวนการสบเสาะหาความรดวยตนเองเพอใหไดขอมลเพอมาแกปญหาทพบและยงมปฏสมพนธกบสงแวดลอมโดยรอบจงสงผลใหเกดการเปลยนแปลงทางความร ซงการเรยนรทเกดขนนนเกดจากการปฏบตและลงมอเพอการสบคนขอมลและสรางความรดวยตนเอง มการแลกเปลยนความคดเหนกนภายในกลมนกเรยนและน าความรท ไดจากการตดสนใจภายในกลมมาแกไขปญหาทพบ และมความเกยวของกบการด าเนนชวตประจ าวน เพอใหสามารถน าความรทไดไปท าการประยกตใชในอนาคตตอไป


หนา 34

ลกษณะการจดการเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem–based Learning: PBL) การเรยนรในแตละรปแบบยอมมลกษณะทแตกตางกนไป โดยการเรยนรทใชปญหาเปนฐานมหลกการส าคญดงตอไปน มณฑรา ธรรมบศย (2545: 11-17) ไดแบงลกษณะส าคญของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานไวเปนหวขอตาง ๆ ดงน 1. นกเรยนเปนศนยกลางของการเรยนร เนองจากเปนการเรยนรดวยตนเอง 2. การเรยนรของนกเรยนเกดขนในกลมของนกเรยนขนาดเลก 3. ครเปนเพยงผอ านวยความสะดวกหรอใหค าแนะน าแกนกเรยนในการเรยนร 4. การเรยนรเปนการใชปญหาชกน าใหนกเรยนเกดการเรยนร 5. ปญหาทน ามาเสนอแกนกเรยนมลกษณะคลมเครอ ไมชดเจน โดยปญหาหนง ๆ อาจมค าตอบไดหลายค าตอบหรอวธแกปญหานนไดหลายวธ 6. นกเรยนเปนผแกปญหาโดยการแสวงหาความรใหม ๆ ดวยตนเอง 7. การประเมนผลการเรยนเปนการประเมนจากสถานการณจรง โดยสงเกตจากความสามารถในการปฏบต ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา (2550: 2-3) ไดแบงลกษณะส าคญของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานไวเปนหวขอตาง ๆ ดงน 1. ตองมสถานการณทเปนปญหา และเรมตนการจดการเรยนรดวยการใชปญหาเปนตวกระตนใหเกดกระบวนการเรยนร 2. ปญหาทน ามาใชในการเรยนรควรเปนปญหาทสามารถพบเหนไดในชวตประจ าวนของนกเรยน 3. นกเรยนเกดการเรยนรดวยตนเอง มการคนควาหาค าตอบของปญหาดวยตนเอง ซงเปนการท าใหนกเรยนจ าเปนตองวางแผนการเรยนรตางๆ ดวยตนเอง บรหารเวลาเอง คดเลอกวธเรยนร และประสบการณการเรยนร รวมทงประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง 4. นกเรยนจะเรยนรรวมกนเปนกลมขนาดเลกเพอประโยชนในการคนควาหาความร ท าใหความรทไดมความหลากหลายจากการวเคราะหขอมลรายบคคลของนกเรยนจนกระทงน ามาสการสงเคราะหขอมลดงกลาวรวมกน นอกจากนยงพฒนาทกษะในการรบสงขอมล เกดการเรยนรเกยวกบความแตกตางระหวางบคคล ฝกฝนการจดกระบบการท างานของตนเอง เพอน าไปสการพฒนาทกษะการแกปญหาดวยเหตผล และความความสามารถในการท างานรวมกบผอน 5. การเรยนรเปนการบรณาการความรเขากบทกษะกระบวนการตาง ๆ เพอใหนกเรยนไดรบความรและค าตอบทชดเจน 6. ความรทไดรบจะเกดขนหลงจากนกเรยนผานกระบวนการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานแลวเทานน 7. การประเมนผลจะเปนการประเมนผลตามสภาพจรง โดยพจารณาจากการปฏบตงานและความกาวหนาของนกเรยน ทศนา แขมมณ (2557: 138) ไดแบงลกษณะส าคญของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานไวเปนหวขอตาง ๆ ดงน 1. ผสอนและนกเรยนมการรวมกนเลอกปญหาทตรงกบความสนใจหรอความตองการ


หนา 35

2. นกเรยนไดออกไปเผชญกบสถานการณจรงทเปนปญหา หรอผสอนมการจ าลองสภาพการณใหนกเรยนเผชญกบปญหา 3. ทงผสอนและนกเรยนรวมกนวเคราะหปญหา และหาสาเหตของปญหา 4. นกเรยนมการวางแผนการแกไขปญหารวมกนเปนกลม 5. ผสอนเปนผใหค าปรกษา ชวยเหลอนกเรยนในการวางหาแหลงความร และการวเคราะหขอมล 6. นกเรยนมการศกษาคนควา และแสวงหาความรดวยตนเอง 7. ผสอนกระตนนกเรยนใหเกดการคนควาวธการแกไขปญหาทหลากหลายและคดเลอกวธทเหมาะสม 8. นกเรยนมการลงมอแกปญหา รวบรวมขอมล วเคราะหขอมล สรป และประเมนผลดวยตนเอง 9. ผสอนตดตามการปฏบตงานของนกเรยน และใหค าปรกษาอยางตอเนอง 10. ผสอนประเมนผลการเรยนรของนกเรยน ทงในดานผลงาน และทกษะกระบวนการ Barrow; & Tamblyn (1980: 191-192) ไดแบงลกษณะส าคญของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานไวเปนหวขอตาง ๆ ดงน 1. ปญหาจะตองน าเสนอใหนกเรยนเปนอนดบแรกในขนของการเรยนร 2. ปญหาทใชในการเรยนรเปนปญหาทมคลายคลงกบปญหาทนกเรยนสามารถพบไดในชวตจรง 3. ตองมการประเมนผลความสามารถทแสดงออกมาหรอจากการท างานทแสดงใหเหนถงความเขาใจในความคดรงบยอด วธการประเมนผลจากทนกการศกษากลาวมาขางตน สรปไดวา การประเมนผลการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ควรทจะตองมการประเมนนกเรยนทงในดานความรและความสามารถและดานทกษะกระบวนการท างาน ซงในการประเมนผลการเรยนรนนควรเปนการประเมนตลอดระยะการเรยนรและตามสภาพจรง ไมควรประเมนแคครงเดยวในตอนจบของการเรยนรและควรใหความส าคญของกระบวนการเรยนรของนกเรยนเปนอยางยง ซงถอวา การประเมนผลนนเปนสงส าคญนอกจากการประเมนนกเรยนแลวกตองมการประเมนปญหาทมสวนส าคญเปนอยางมากตอกระบวนการเรยนร ซงในการประเมนผลนนกเรยนตองมการประเมนตนเองดวย กระบวนการจดการเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem–based Learning: PBL) การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานไมใชสงใหม แตเปนกระบวนการจดการเรยนการสอนใหม โดยการน าสงตาง ๆ ทมอยแลว ไดแก การแกปญหา การเรยนรดวยตนเอง และการเรยนเปนกลมยอย มาปนองคประกอบรวมกนไดเปนสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนรของนกเรยน โดยมนกการศกษาหลายทานไดกลาวถงกระบวนการและขนตอนการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา (2550) ไดสรปขนตอนของการจดการเรยนรแบบโดยใชปญหาเปนฐานไว ดงน


หนา 36

1) ขนก าหนดปญหา เปนขนทครจดสถานการณตาง ๆ กระตนใหนกเรยนเกดความสนใจและมองเหนปญหา สามารถก าหนดสงทเปนปญหา นกเรยนอยากรอยากเรยนได และเกดความสนใจทจะคนหาค าตอบ 2) ขนท าความเขาใจกบปญหา นกเรยนจะตองท าความเขาปญหาทตองการเรยนรซงนกเรยนจะตองสามารถอธบายสงตาง ๆ ทเกยวของกบปญหาได 3) ขนด าเนนการศกษาคนควา นกเรยนตองก าหนดสงทตองเรยน ด าเนนการศกษาคนควาดวยตนเองดวยวธการหลากหลาย 4) ขนสงเคราะหความร เปนขนทนกเรยนน าความรทไดคนควานนมาแลกเปลยนเรยนรรวมกน อภปรายผล และสงเคราะหความรทไดมาวามความเหมาะสมหรอไมอยาง 5) สรปและประเมนคาของค าตอบ นกเรยนแตละกลมสรปผลงานของกลมตนเองและประเมนผลวาขอมลทศกษาคนความความเหมาะสมหรอไมเพยงใดโดยพยายามตรวจสอบแนวคดภายในกลมของตนเองอยางอสระ ทกกลมชวยกนสรปองคความรในภาพรวมของปญหาอกครง 6) น าเสนอและประเมนผลงาน นกรยนน าขอมลทไดมาจดระดบองคความรและน าเสนอปนผลงานในรปแบบทหลากหลาย นกเรยนทกกลมรวมทงผทเกยวของกบปญหารวมกนประเมนผลงาน ผเขยนไดน าขนตอนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานของส านกงานเลขาธการสภาการศกษาเนองจากผเขยนเหนวาเปนการจดการเรยนร โดยมขนตอนในการจดกระบวนการเรยนร 6 ขนตอน สรปไดดงน 1. ก าหนดปญหา 2. ท าความเขาใจกบปญหา 3. ด าเนนการศกษาคนควา 4. สงเคราะหความร 5. สรปและประเมนคาองค าตอบ 6. น าเสนอและประเมนผลงาน Delisle (1997) ไดก าหนดขนตอนการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานดงน 1) ขนเชอมโยงปญหา (connecting with the problem) เปนขนตอนในการการสรางปญหา เพราะในการเรยนรแบบปญหาเปนฐาน นกเรยนตองมความเขาใจวาปญหานนมความส าคญตอตนเองกอน ครควรเลอกหรอออกแบบปญหาใหสอดคลองกบนกเรยน ดงนนในขนนครจะส ารวจประสบการณ ความสนใจของนกเรยนแตละบคคลกอน เพอเปนแนวทางในการเลอกหรอออกแบบปญหา โดยอาจยกประเดนทเกยวของกบปญหาขนมรวมกนอภปรายกอน แลวครและนกเรยนชวยกนสรางปญหาทนกเรยนสนใจขนมา เพอเปนปญหาส าหรบการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานประเดนทครยกมานนจะตองเปนประเดนทมความสมพนธกบความรในเนอหาวชาและทกษะทตองการใหนกเรยนไดรบดวย 2) ขนจดโครงสราง (Setting up structure) ประกอบดวย แนวความคดตอปญหา ( ideas) ขอเทจจรงจากปญหา (facts) สงทตองเรยนรเพมเตม (learning issues) และแผนการเรยนร (action plan) 3) ขนพบปญหา (visiting the problem) ในขนนนกเรยนจะใหกระบวนการกลมในการส ารวจปญหาตามโครงของการเรยนรในขนท 2 คอ นกเรยนในกลมจะรวมกนเสนอแนวความคดตอปญหาวามแนวทางเปนไปไดหรอไมในการแกปญหา จะแกปญหานนดวยวธการใดควรรอะไรทจะน ามาเปนฐานของ


หนา 37

การแกปญหา จากนนนกเรยนในกลมจะรวมกนอภปรายถงขอเทจจรงทโจทยก าหนดมาใหแลวก าหนดสงทตองก าหนดเพมเตม เพอจะไดน ามาเปนฐานความรในการแกปญหาพรอมทง ก าหนนดวธการหาความรและแหลงทรพยากรของความรนนดวย ในแตละหวขอ เมอกลมก าหนดทกหวขอเสรจแลว กลมจะมอบหมายใหสมาชกในกลมไปศกษาคนควาตามแผนการเรยนรทก าหนดไวแลว น าความรทไปศกษามารายงานตอกลม ท าเชนนเรอย ๆ จนไดความรเพยงพอส าหรบการแกปญหา ในชนนนกเรยนมอสระก าหนดในแตละหวขอ ครเพยงแตสงเกตและอ านวยความสะดวกในการเรยนรเทานน 4) ขนเขาพบปญหาอกครง (revisiting the problem) เมอกลมไดไปศกษาความรตามแผนการเรยนรแลว รวมกนสงเคราะหความรทไดมานนวาเพยงพอทจะแกปญหานนหรอไม ถาความรทไดมานนไมเพยงพอ ก าหนดสงทตองเรยนรเพมเตมและแผนการเรยนรอกครงจากนนท าแผนการเรยนรจนกวาจะไดความรทสามารถน าไปแกปญหาได ในขนตอนนนกเรยนในกลมตองใชการวเคราะหและสงเคราะหขอมลทไดจากการศกษาตามแผนการเรยนรท าใหนกเรยน พฒนาความรความสามารถในการสอสาร การพด การวเคราะห และสงเคราะหขอมล 5) ขนผลตผลงาน (producing a product or performance) ในขนนนกเรยนจะใชความรทไดศกษามาแกปญหาหรอสรางผลผลตขนสดทายของการเรยนรและน าเสนอใหนกเรยนไดทราบผลทวกน 6) ขนประเมนผลงานและการแกปญหา (evaluating performance and the problem) ในการประเมนผลงานทงครและนกเรยนจะตองมความรบผดชอบรวมกนในการประเมน โดยตองประเมนทกษะความร ไดแก การแกปญหา การใหเหตผล การสอสาร และทกษะทางดานสงคม ไดแก การท างานเปนทม นอกจากประเมนนกเรยนแลวครยงตองประเมนปญหาทใชในการเรยนรดวยวามประสทธภาพหรอไม จากขอความขางตนสรปไดวา กระบวนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเรมตน จากการใหสถานการณปญหาแกนกเรยนใหนกเรยนในกลมรวมกนอภปรายระบปญหาวเคราะหปญหาและสรางประเดนการเรยน เกยวกบสงทตองการเรยนร เพอน ามาอธบายปญหาและใหไปแสวงหาความรดวยตนเองและรวบรวมขอมลน ามาประยกตใชเพอแกปญหาและสรปเปนองคความรใหม ขอดและขอจ ากดการจดการเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem–based Learning: PBL)

ขอดของการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน มนสภรณ วทรเมธา (2544) สรปวาขอด ไดแก 1. นกเรยนไดเรยนรการแกปญหาโดยตรง ท าใหพฒนาทกษะการแกปญหา สามารถถายโยงไปส

การแกปญหาทซบซอนในวชาชพและชวตประจ าวนได 2. พฒนาทกษะการศกษาคนควาดวยตนเอง 3. พฒนาทกษะในการเรยนร การตดตอสอสาร และการท างานรวมกบผอน 4. พฒนาทกษะในการคดวเคราะหและการสงเคราะห 5. ชวยเปดโอกาสใหนกเรยนเกดการเรยนรสงใหม ซงในหลกสตรไมไดโอกาสใหเรยนร 6. ชวยใหนกเรยนเกดความรอยางมโครงสราง งายตอการระลกไดและการน ามาใช กลยา ตนตผลาชวะ (2548) กลาววา การเรยนการสอนทมครเปนศนยกลางไมสามารถสอนสาระ

ทจ าเปนตองเรยนไดหมด แตการเรยนรแบบเนนปญหาเปนฐานชวยใหนกเรยนเลอกสรรขอความรทตอง


หนา 38

เรยนดวยตนเอง เกดการเรยนรวธการแกปญหา ไดรบความรใหมจากการศกษาคนควาดวยการวเคราะหและแกปญหาท เรยนรจากการตดสนใจ การใหความเหน การพฒนาความคดใหม ๆ และความกระตอรอรนตอการเรยน เกดการเรยนรอยางบรณาการ นอกจากนการเรยนรแบบเนนปญหาเปนฐาน ยงเนนถงการเรยนรแบบมสวนรวมจากกลม การใชพลวตกลมซงท าใหนกเรยนไดพฒนาบคลกภาพทมความเปนตวเอง มความคดรเรม คดเปน มความมนใจ กลาทจะเผชญปญหา และใชหลกการแกปญหาอยางมเหตผล รวมทงเปนการฝกฝนนสยการศกษาคนควา ซงเปนพฤตกรรมจ าเปนของการเรยนรตลอดชวต

จากขอดของการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน ดงกลาวขางตนสามารถสรปไดดงน ท าใหนกเรยนเกดการเรยนรทมประสทธภาพ จ าเนอหาความรไดงายขน และคงทนใหความร ชวยสงเสรมใหเกดการตดสนใจแบบองครวม พฒนาทกษะการแกปญหา การตดตอสอสาร การท างานรวมกบผอน การศกษาคนดวยตนเองการคดวเคราะหและการสงเคราะหไดเปนอยางด

ขอจ ากดของการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน มนสภรณ วฑรเมธา (2544) สรปไวดงน 1. อาจารยจะตองเปลยนรปแบบการสอนใหม เปลยนบทบาทเปนผอ านวยการสอนจ าเปนตองม

การอบรมกอนทจะวางแผน และจดกจกรรมการเรยนการสอนแบบใชปญหาเปนฐาน 2. อาจารยตองมความช านวญในการเตรยมและเลอกส อการเรยน ท งท เปน เอกสาร

โสตทศนปกรณตางๆ จงจะท าใหการเรยนการสอนบรรลวตถประสงค 3. มการเปลยนแปลงสงอ านวยความสะดวกตางๆ เชน หองเรยนตองมหองประชมกลมยอย

หองสมด อปกรณชวยสอน ดงนนสถาบนการศกษาตองเตรยมในสงเหลาน ถาสถาบนขาดปจจยในการพฒนาน การจดการเรยนการสอนแบบใชปญหาเปนฐานคงประสบผลส าเรจไดยาก

กลยา ตนตผลาชวะ (2548) กลาววา การเรยนรแบบใชปญหาเปนฐานเปนการเรยนทเนนประสบการณการเรยนรจากปญหา ซงตองใชเวลาและการคนควาแตกตางกนตามความร ความสามรถของนกเรยน และความยากงายของปญหา ซงขอความรทเรยนเปนหลกการ ทฤษฎและขอเทจจรงโดยทวไป หลกการบางเรองทยากตองเรยนเองหรอสอนเพมเตม ถาการประเมนผลสมฤทธทางการเรยนเนนเนอหาวชา นกเรยนทผานการเรยนโดยวธเรยนรแบบเนนปญหาเปนฐานจะตอบไมได เพราะขณะเรยนขอความรและหลกการนน นกเรยนตองเรยนรเพมเตมดวยตนเอง เพราะฉะนนการบรรยาเนอหาวชายงจ าเปนอยในกรณทนกเรยนตองการ ซงครจ าเปนตองใหเวลากบนกเรยนและพรอมชวยเหลอนกเรยนในฐานะทครเปนแหลงการเรยนรหนงของนกเรยนดวย

มณฑรา ธรรมบศย (2549) ใหความเหนวา แมการเรยนแบบใชปญหาเปนฐานจะมขอดมากมาย แตครบางคนกไมนยมน าไปใชซงอาจเกดจากเหตผลดงน

1. ครสวนใหญยงไมสามารถเปลยนแปลงตนเองจากผเชยวชาญการบรรยาย (expert teacher) ไปสการเปนผอ านวยความสะดวก (facilitator)

2. ผลจากการวจยพบวา นกเรยนจ านวนมากพอใจทจะเรยนรอยางผวเผนมากกวาทจะเรยนรแบบเจาะลก (deep learning) บางคนเกดความวตกกงวล บางคนรสกขนเคองใจ ไมพอใจเมอรวาครจะใชกระบวนการเรยนโดยใชปญหาเปนฐานในการสอน

3. ไมคมคาเรองเวลา เพราะการเรยนแบบใชปญหาเปนฐานตองใช เวลามาก ครตองวางแผนการสอนลวงหนาเปนเวลานาน โดยเฉพาะตองเตรยมปญหาทจะน ามาศกษาใหด


หนา 39

4. ไมไดรบการสนบสนนจากผมอ านาจและผเกยวของกบการจดการศกษา เชนผบรหารไมเขาใจหรอไมมความรเรองการเรยนโดยใชปญหาเปนฐาน อาจมองวาครไมสอนหนงสอ ปลอยใหนกเรยนคนควากนเอง ซงอาจท าใหครเกดความทอแทและหมดก าลงใจทจะใชกระบวนการจดการเรยนแบบใชปญหาเปนฐาน

จากขอจ ากดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน ดงกลาวขางตน สรปไดวา ครและนกเรยนไมเคยชนกบวธน ใชเวลานานขนในการเรยนรเนอหา หลกการบางเรองยากทตองเรยนเองหรอสอนเพมเตม ครตองเปลยนบทบาทและมความช านาญในการสอนแบบน

การประเมนผลการจดการเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem–based Learning : PBL) วธการการประเมนผลการจดการเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem–based Learning : PBL)

ในการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานนนมความจ าเปนตองมการประเมนผลเพอดพฒนาการเกยวกบการแกปญหาทเกดในการเรยนรของนกเรยน และนกเรยนตองมหนาทในการรบผดชอบในการประเมนผลการเรยนรของตนเองและของกลมดวย ซงมความแตกตางจากการเรยนรแบบเดมทผานมา ซงตอวงการวดเพยงความรความสามารถเพอแบงระดบความสามารถของนกเรยนทมแตเพยงครเปนผประเมน การประเมนผลของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานไดมนกการศกษา เสนอวธไวดงน

Delise (1997) ไดกลาววา การประเมนผลตองบรณาการตงแตขนตอนการสรางปญหาขนตอนการเรยนร ความสามารถและผลงานทนกเรยนแสดงออกมาเขาดวยกน โดยไดเสนอวาการประเมนผลควรกระท าทง 3 สวน คอ ประเมนผลนกเรยน การประเมนผลตวเองของคร และประเมนผลปยหาทใชในการเรยนร คอ ตแตสรางปญหาจนถงรายงานแกปญหานนซงมรายละเอยด ดงน

1) การประเมนผลนกเรยน การประเมนผลความสามารถนกเรยนจะเรมตงแตวนแรกของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน จนกระทงวนสดทายทไดน าผลออกมา ครใชขนตอนการเรยนรเปนเครองมอในการคดตามความสามารถของนกเรยน ซงพจารณาทงนดานความร ทกษะ และการทานของกลม ตวอยางรปแบบและค าถามทใชเปนแนวทางในการประเมนผลนกเรยนนอกจากการประเมนผลในลกษณะบรรยาย ครอาจจะใชการประเมนผลแบบใหคะแนนเปนระบบอตราสวนกได ซงการประเมนผลนกเรยนนน นอกจากจะเปนหนาทของครแลวนกเรยนยงตองมบทบาทในการประเมนตนเองดวย โดยมเปาหมายในการประเมนความสามารถของตนทมตอการท างานในกลมเพอทราบบทบาทของตนทมตอกลม

2) การประเมนผลตวเองของครในขณะทนกเรยนสะทอนผลการเรยนรและความสามารถออกมา ครควรพจารณาตนเองถงทกษะและบทบาทของตนเองทไดแสดงออกไปวาสงเสรมนกเรยนหรอไมอยางไรดวย โดยอาจใชค าถามเปนแนวทางในการประเมนตนเอง การประเมนตนเองของครม 2 รปแบบ คอ รปแบบทเขยนบรรยายและแบบทเลอกระดบความสามารถวา ดมาก ด หรอพอใชของแตละพฤตกรรมทครแสดงแลวสงเสรมการเรยนรใหกบนกเรยน

3) การประเมนผลปญหาในขณะทนกเรยนประเมนผลตนเอง และครท าการประเมนผลนกเรยนและตนเอง ควรประเมนปญหาเพอดความมประสทธภาพของปญหาในการจดการเรยนการสอนดวย

Barell (1998) กลาววา การประเมนผลการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน มดงน


หนา 40

1) ตองมการประเมนผลดวยวธการทหลากหลาย ไมประเมนดวยการสอบเพยงอยางเดยวและไมควรประเมนผลตอบบทเรยนเพยงครงเดยวเทานน 2) ตองมการประเมนผลตามสภาพจรง โดยใหมความสมพนธกบประสบการณของนกเรยนทสามารถพบไดในชวตประจ าวน

Barrows; & Tamblyn (1980: 18) ไดใหความหมายของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานไววา การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเปนการเรยนรทเกดจากกระบวนการสรางความเขาใจในปญหา และกระบวนการแกไขปญหา โดยตวปญหาเปนจดเรมตนของการเรยนร และกระตนใหเกดการพฒนาทกษะในการแกปญหาอยางเปนเหตเปนผล ตลอดจนกระตนใหเกด การสบ คนหาขอมลตามทตองการเพอสรางความเขาใจและวธการแกปญหา

Duch (1995: Online) ไดใหความหมายของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานไววา การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเปนการน าปญหาทเกยวของกบชวตประจ าวนของนกเรยนมาใชมาใชในการเรยนร ซงเปนการฝกใหนกเรยนไดคดวเคราะหและพฒนาทกษะดานการแกปญหา สงผลใหนกเรยนมทกษะในการเรยนรตลอดชวต ไมวาจะเปนความสามารถในการคนควาและการใชทรพยากรในการเรยนรอยางมคณภาพ แตอยางไรกตามสงส าคญส าหรบการเรยนรในรปแบบนคอความรทมอยกอนหนาน

Gallagher (1997: 332-362) ไดใหความหมายของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานไววา การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเปนการเรยนรทนกเรยนไดเรยนรจากการท างานรวมกนเปนกลมในการคนควาหาวธในการแกปญหา โดยการเรยนรจะบรณาการความรทตองการใหนกเรยนไดรบเขากบการแกไขปญหา ซงปญหาทใชมลกษณะทเกยวของกบชวตประจ าวนของนกเรยน และการจดการเรยนรในลกษณะนจะมงพฒนานกเรยนในดานทกษะการเรยนรมากกวาความรทไดรบรวมถงพฒนานกเรยนสการเปนผทสามารถเรยนรโดยการชน าตนเองได

จากความหมายทกลาวมาขางตน การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเปนกระบวนการเรยนรทมงเนนใหนกเรยนไดรบความรและพฒนาทกษะความสามารถตางๆทจ าเปนตอการเรยนรตลอดชวตจากการเรยนรดวยตนเองของนกเรยนในกลมขนาดเลก โดยครผสอนจะใชปญหาทเกยวของกบชวตประจ าวนของนกเรยนเปนเครองมอในการกระตนใหนกเรยนเกดความสนใจทจะเรยน เกดความอยากรอยากคนควาหาค าตอบ จนกระทงนกเรยนเกดการสบคนหาความรดวยตนเองจากแหลงเรยนรต าง ๆ ตลอดจนน าความรทไดรบไปแกไขปญหาทเกดขน ซงครผสอนจะเปนผอ านวยความสะดวกในการเรยนและแนะน าสงตาง ๆ แกนกเรยน ส าหรบปญหาทน ามาใชในการศกษาเรยนรอาจเกดจากการทครผสอนน านกเรยนไปพบสถานการณจรงหรออาจจ าลองขนมากได

การพฒนาเครองมอการประเมนผลการจดการเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem–based Learning : PBL) การจดการเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐาน เมอพจารณาแตละขนตอนของกจกรรมการเรยนรในแตละรปแบบ จะเหนวาผเรยนไดมโอกาสพฒนาทงความรในเนอหาวชาและทกษะตา งๆ ทเปนเปาหมายการพฒนาผเรยน ซงในการสรางหรอการพฒนาเครองมอเพอประเมนผลการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานควรครอบคลมประเดนตอไปน 1.ความรทนกเรยนไดรบสอดคลองกบบรบท และสามารถน ากลบไปใชไดจรง 2.นกเรยนเกดทกษะการคดเชงวพากษ การคดวเคราะห การคดอยางเปนเหตเปนผล การคดสงเคราะห การคดสรางสรรค และน าไปสการคดแกปญหาทมประสทธผลไดหรอไม 3.ผเรยน


หนา 41

สามารถท างานและสอสารกบผอนไดอยางมประสทธภาพ 4.นกเรยนเกดความรคงทน ซงในการพฒนาเครองมอการประเมนผลการจดการเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐาน ประเดนเหลานจะเปนสวนส าคญในการทจะชวยใหเครองมอการประเมน ประเมนไดตรงจดและครอบคลมจดประสงคการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานไดเปนอยางด เครองมอทใชในการประเมนผลการจดการเรยนการสอน เครองมอทใชวด ประเมนผล และวธการความสอดคลองกน ผสอนควรเลอกใชใหเหมาะสมกบธรรมชาตของการเรยนร วธการวดและประเมนการเรยนรทนยมใช เชน การทดสอบ การสมภาษณ การสอบถาม การสงเกต การตรวจผลงาน การใชแฟมสะสมงาน เปนตน แตละวธสามารถใชเครองมอวดไดแตกตางกนตามความเหมาะสม ตวอยางเครองมอวดไดแตกตางกนตามความเหมาะสม ตาราง วธการวดและประเมนการเรยนรและตวอยางเครองมอ

วธการวด ตวอยางเครองมอ การทดสอบ (Testing) แบบสอบขอเขยน (Written Test)

แบบสอบถามภาคปฏบต (Performance Test) แบบวด (Scale)

การสมภาษณ (Interview) แบบสมภาษณ (Interview Guide) การสอบถาม (Inquiry) แบบสอบถาม (Questionnaire) การสงเกต (Observation) แบบตรวจสอบรายการ (checklist)

แบบมาตรประเมนคา (Rating Scale) แบบบนทก (Record)

การตรวจผลงาน แบบประเมนผลงาน การใชแฟมสะสมงาน (Portfolio) แบบบนทก (Record)

แบบประเมนผลงาน แบบประเมนตนเอง

การใชศนยการประเมน (Assessment Center Method)

แบบตรวจสอบรายการ (Checklist) แบบบนทก (Record) แบบมาตรประเมนคา (Rating Scale) แบบประเมนพฤตกรรม แบบประเมนผลงาน

ขนตอนการสรางและพฒนาแบบทดสอบ การวดและประเมนการเรยนรของผเรยนดวยแบบทดสอบ ผสอนจะตองตดสนใจวาจะใชแบบทดสอบประเภมไหน เชน แบบทดสอบแบบเลอกตอบ (Multiple - Choice) แบบทดสอบแบบถกผด (True - False) แบบทดสอบแบบจบค (Matching) แบบทดสอบแบบ เต มค าห รอ เต มความ (Completion) และแบบทดสอบเขยนตอน (Supply Type) ซงไมวาจะใชแบบทดสอบประเภทไหน จะตองสรางแบบทดสอบใหมคณภาพ ซงขนตอนการสรางแบบทดสอบประดวย 8 ขนตอน คอ


หนา 42

ขนตอนท 1 การระบวตถประสงคของแบบทดสอบ เชน วดพฤตกรรมการเรยนรคณลกษณะทพงประสงค หรอทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ขนตอนท 2 การระบเนอหา และจดประสงคการเรยนรทตองการวด เชน 1. อธบายหลกการและขนตอนการพฒนาแบบทดสอบได 2. ค านวณสถตพนฐานส าหรบการวดและประเมนผลได ขนตอนท 3 การระบเงอนไขในการทดสอบ คอ 1. สอบใคร ในทนอาจเปนนกศกษา นกเรยน ทก าลงศกษาอย 2. สอบเมอไหร กอนเรยน ระหวางเรยน และหลงเรยน 3. ใชเวลาในการสอบเทาไหร ขนอยกบผสอนเปนผก าหนด 4. ใชแบบทดสอบแบบใด เชน แบบเลอกตอบ แบบถกผด แบบจบค แบบเตมค า และแบบเขยนตอบ ขนตอนท 4 การท าแผนผงขอสอบหรอพมพเขยวแบบทดสอบ (Test Blueprint) ตารางโครงสรางระหวางเนอหา หรอจดประสงคการเรยนรกบพฤตกรรมการเรยนร ตาราง 2 มต มตหนง คอ เนอหา อกมตหนงคอพฤตกรรมการเรยนร ขนตอนท 5 ออกขอสอบตามจ านวน และรปแบบการเรยนร ทตงไวในพมพเขยวขอสอบ (Test Blueprint) ขนตอนท 6 น าขอสอบทไดไปตรวจสอบคณภาพเบองตนเกยวกบโจทย ค าถามและตวเลอก ขนตอนท 7 จดพมพแบบทดสอบเปนชดเพอน าไปทดลองเกบขอมล (Try Out) ขนตอนท 8 เมอไดแบบทดสอบทไปทดลองเกบขอมลแลวน าไปวเคราะหหาคาสถตเบองตน เชน คาความยากงาย คาอ านาจจ าแนก และความเทยงทงฉบบ เพอน าไปแกไขปรบปรง และใชในคราวตอไป


หนา 43

แผนภาพ ขนตอนการสรางเครองมอและพฒนาแบบทดสอบ ทมา : การพฒนาเครองมอวดผลสมฤทธทางการเรยน สรป

การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน เปนรปแบบการเรยนรโดยการน าปญหามาเปนตวกระตนใหนกเรยนเกดการเรยนร โดยใหผเรยนสรางความรใหม เกดการคดวเคราะห สงเคราะห คดแกปญหา การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานจงเปนผลมาจากกระบวนการท างานท ตองอาศยความเขาใจ และการแกปญหาเปนหลก ถาเปนในรปแบบของการสอน PBL จะเปนกจกรรมทสงเสรมใหผเรยนไดลงมอปฏบตดวยตนเอง เผชญหนากบปญหาดวยตนเอง จงท าใหผเรยนไดฝกทกษะในการคดในหลายรปแบบ เชน การคดวจารณญาณ การคดวเคราะห การคดสงเคราะห การคดสรางสรรค ซงในการประเมนผลการเรยนรโดย

ขนตอนการสรางและพฒนาแบบทดสอบ

ก าหนดจดมงหมายของการใชแบบทดสอบ

การระบเงอนไขในการทดสอบ

วางแผนการสรางแบบทดสอบ

เขยนขอสอบ

ตรวจทานขอสอบ

ตรวจทานขอสอบ

ทดลองใชแบบทดสอบ

วเคราะหผล (Item & Test Analysis) Empirical Review

ปรบปรง

ขนท 1

ขนท 2

ขนท 3

ขนท 4

ขนท 5

ขนท 6

ขนท 7

ขนท 8

ขนท 9


หนา 44

ใชปญหาเปนฐานนอกจากจะประเมนความรของผเรยน และเครองมอในการประเมนทด จะตองสามารถประเมนทกษะกระบวนการแกปญหาในดานตาง ๆ ของผเรยนไดดดวย

อางอง กลยา ตนตผลาชวะ. (2548). การเรยนรเนนปญหาเปนฐาน. สารานกรมศกษาศาสตร. ทศนา แขมมณ. (2545). วธการสอนแบบส าหรบครมออาชพ. กรงเทพมหานคร : เทกซ แอน เจอรนล

พบลเคชน จ ากด. ผดงชย ภพฒน. (2553). การพฒนาเครองมอวดผลสมฤทธทางการเรยน. สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลา

เจาคณทหารลาดกระบง. มนสภรณ วทรเมธา. (2544, มกราคม-,มถนายน). การเรยนการสอนแบบใชปญหาเปนหลก (Problem-

Based Learning). วารสารรงสตสารสนเทศ. มณฑรา ธรรมบศย. (2549, มกราคม). การสงเสรมกระบวนการคดโดยใชยทธศาสตร PBL.วทยาจารย. รชนกร หงสพนส. (2547). การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน :ความหมายสการเรยนการสอนกลมสาระการ

เรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม. วารสารมนษศาสตรปรทรรศน. ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2550). แนวทางการจกการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ 3 การ

เรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน. กรงเทพฯ: ชมนมการเกษตรแหงประเทศไทย. Allen, D.E. ; & Duch, B. J. ( 1 9 9 8 ) . Thinking toward Solution: Problem-Based Learning

Activities for General Biology. The United States of America: Harcourt Brace & Company.

Barell, (1998). PBL an inquiry Approach. IIIinois: Skylight Training and Publishing Inc. Barrow; & Tamblyn. (1980). Problem-Based Leaming: an Approach to Medical Education.

New York: Springer. Barrows, H.S. (1996) Problem-Based Learing Difficulties in Medicine and Beyond: A Brief

Overview. In Bringing Promblem-Based Learing to Higher Education: Theory and Practice. San Francisco: Jossey-Bass.

Delisle, R. ( 1 9 9 7 ) . How to use Problem-Based Learning in the Classroom. Virginia: Association for Supervision and Curriculum Development.

Duch, B, J. (1995, January). What is Problem-Based Learning? (Online) Gallagher, S. A. (1997). Problem-Based Learning: Where did it come from, what does it

do, and where is it going? Joumal for the Education Giffted. Hmelo, C.E.; & Everson, D.H. (2000). Intoduction Bringing Problem-Based Learning: Gaining

nsight on Learning Interactions through Perspective on Learning Interaction. Eversen, D. H. & Hmelo, C. E. ( eds) . Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Association.


หนา 45

การประเมนโครงการพฒนาความรดานการวดและประเมนผลของครวทยาศาสตร ระดบประถมศกษา Evaluation of Measurement and Evaluation Knowledge of Elementary Science Teacher Development Project นางสาวเพญนภา กลวงศ Miss Phennapha Kunlawong โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร (ฝายประถม) Prasarnmit Demonstration School (Elementary), Srinakarinwirot University: E-mail: [email protected] บทคดยอ การวจยครงน มวตถปรสงคเพอประเมนโครงการพฒนาความรดานการวดและประเมนผลของครวทยาศาสตร ระดบประถมศกษา โดยใชแนวคดของเครก แพทรก (Kirkpatrick) 4 ระดบ ไดแก การประเมนปฏกรยา (Reaction) การประเมนการเรยนร (Learning) การประเมนพฤตกรรม (Behavior) และ การประเมนผลลพธทเกดตอองคกร (Results) ตวอยางทใชในการประเมน คอ ครวทยาศาสตร ระดบประถมศกษา จ านวน 8 คน เครองมอทใชในการประเมน คอ แบบสมภาษณ จ านวน 5 ขอ การวเคราะหขอมลใชการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) การวจยพบวา ผเขาอบรมมความเขาใจเพมมากขน รจกวเคราะหตวชวด และออกขอสอบใหตรงตามตวชวด รวมทงมเทคนคใหมๆ ทจะน าไปปรบใชในการเรยนการสอนเพอใหเกดประสทธภาพมากขน เมอเขารบการอบรมท าใหมความรเกยวกบการออกขอสอบทตรงตามตวชวดไดอยางชดเจนมากขน เนองจาก ในอดตกอนจะออกขอสอบโดยเนนการใชความจ าเพยงอยางเดยว และจะน าความรทไดไปปรบใชในเรองของเกณฑการใหคะแนนของแตละตวชวด การวางแผนพฒนาเกณฑการจดการเรยนการสอนในปถดไป การปรบวธการวดและประเมนผลใหมความหลากหลายสอดคลองกบแนวการวดผลและประเมนผล ซงจะเปนประโยชนอยางมากส าหรบการน าไปใชจรง เพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน แตการอบรมดงกลาวควรมระยะเวลาทมากกวาน เนองจากระยะเวลาทจ ากด ท าใหการฝกปฏบตนอย จงตองมการพฒนาอยางตอเนอง

ค าส าคญ : การประเมนโครงการ, การวดและประเมนผล, ครวทยาศาสตร


หนา 46

Abstract The purpose of this research is to evaluate the project of knowledge development in measurement and evaluation of primary science teacher by using Kirkpatrick concept which is categorized into 4 levels, that is 1) Reaction evaluation 2) Learning evaluation 3) Behavior evaluation and 4) Result evaluation. The samples are 8 primary science teachers. The tool used in this research was interview form which comprises of 5 questions. The data was analyzed by content analysis. The research findings indicated that trainees understood better, knew how to analyze indicators and set examination questions relevant to indicators. Trainees gained more techniques for applying in learning process to improve efficiency. Before Training, trainees memorized how to set examination questions. Therefore, after training trainees could better set examination questions relevant to indicators, could apply knowledge into scoring criteria in each indicator, could plan to develop learning criteria next year, arrange various measurement and evaluation methods relevant to guidelines. However, the training duration should be longer to extend practice time and continually develop. Keywords: Project Evaluation, Measurement and Evaluation, Science Teacher บทน า การวดและประเมนผลทางการศกษา เปนสวนทส าคญในการจดกจกรรมการเรยนการสอน ผสอนควรยดหลกปรชญาของการวดผลเปนแนวทางในการปฏบตเพอใหผลทไดเปนขอมลทชน า ในการด าเนนการสอนตอๆ ไปไดเปนอยางดและถกตองมากทสด มใชการน าผลทไดไปตดสนการสอบได หรอสอบตกของนกเรยนเพยงอยางเดยว (ชวาล แพรตกล 2516 : 23) โดยมจดมงหมาย เพอรวบรวมรายละเอยดตางๆ เพอแสดงความกาวหนาตามเปาหมายของหลกสตรและเพอจดประสงคอนๆ ทกอใหเกดประโยชนตอการศกษา การวดและประเมนผลเปนสงส าคญส าหรบการจดการเรยนการสอน จงควรมการตรวจสอบคณภาพของผเรยน ผสอน และกระบวนการสอนเปนระยะ เพอตรวจสอบวา ผเรยนมคณลกษณะอนพงประสงคตรงตามวตถประสงคของการเรยนการสอนหรอไม ซงผสอนจ าเปนอยางยงทจะตองมความร ความเขาใจในเรองดงกลาว เพอน ามาวเคราะหและตดสนใจวาการเรยนการสอนบรรลผลตามวตถประสงคหรอไม และน าไปปรบปรงการเรยนการสอนตอไป การพฒนาความรดานการวดและประเมนผลจงเปนสงจ าเปนและควรใหความส าคญอยางยงส าหรบการจดการเรยนการสอนในหลาย ๆ กลมสาระการเรยนร รวมถงกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ดงนน การพฒนาความรดานการวดและประเมนผลควรเรมจากครผสอนดวย จงเปนทมาของการจดโครงการพฒนาความรดานการวดและประเมนผลของครวทยาศาสตร ระดบประถมศกษา ดวยเหตน จงจดโครงการพฒนาความความสามารถครดานการวดและประเมนผลโดยเนนครวทยาศาสตร เพอพฒนาครดานวทยาศาสตรใหมความรความเขาใจเกยวกบการวดผลและประเมนผล สามารถน าไปใชและปฏบตไดอยางมประสทธภาพทสะทอนถงผลการจดการเรยนการสอนของผสอนและผเรยน ซงผลทไดจะชวยพฒนาครใหมความรความเขาใจในเรองการวดและประเมนผลไดดยงขน ซงผลจาก


หนา 47

การจดโครงการนสงผลใหครไดรบการพฒนาความรดานการวดและประเมนผลตามบรบทตาง ๆ ซงจะเปนประโยชนตอผสอนอยางแทจรง แนวคดทเกยวของ การวดและประเมนผล เป นการรวมกนระหวางค า 2 ค า คอ การวด หรอ การวดผล (Measurement) คอ กระบวนการก าหนดต วเลข ให กบส งท ต องการจะวด โดยค าท ได สามารถ บงชใหเหนถงความแตกตางของคณลกษณะนนอยางมประสทธภาพ การวดผลแบงเปน 2 ประเภท คอ 1. การวดทางตรง วดคณลกษณะทตองการโดยตรง เชน สวนสง น าหนก ฯลฯ มาตราวดจะอยในระดบมาตราอตราสวน (Ratio Scale) 2. การวดทางออม เมอวดคณลกษณะทตองการโดยตรงไมได ตองวดโดยผานกระบวนการทางสมอง เชน วดความร วดเจตคต วดบคลกภาพ ฯลฯ มาตราวดจะอยในระดบมาตราอนตรภาค (Interval) การวดทางออมแบงออกเปน 3 ดานคอ 2.1 ดานสตปญญา (Cognitive Domain) เชน วดผลสมฤทธทางการเรยน วดเชาวนปญญา วดความถนดทางการเรยน วดความคดสรางสรรค ฯลฯ 2.2 ดานความรสก (Affective Domain) เชน วดความสนใจ วดเจตคต วดบคลกภาพ วดความวตกกงวล วดจรยธรรม ฯลฯ 2.3 ดานทกษะกลไก (Psychomotor Domain) เชน การเคลอนไหว การปฏบตโดยใชเครองมอ ฯลฯ การวดผล เปนขบวนการของการกาหนดรายละเอยดของขอมล (data) ใหเปนตวเลข (number) ภายใตกฎเกณฑทมเหตผลยอมรบได (Guilford, 1965.) การก าหนดจ านวนตวเลขใหเขากบสงทจะวดภายใตกฎเกณฑ (Tyler, 1969.) และการวดผลยอมเกยวของกบขนตอนทงสาม คอ ขนท 1 ขนในการใหความหมายของสงทจะวดใหชดเจน ขนท 2 ขนปฏบตการวด และขนท 3 ขนของการสรางกฎเกณฑในการกาหนดตวเลขแทนปรมาณของสงทจะวด (Thorndike & Hagen, 1977.) จดมงหมายของการวดผลแยกเปนขอๆ ไดดงน (ภทรา นคมานนท 2543 : 20) 1. เพอการจดต าแหนง (Placement) โดยใชผลการสอบบอกต าแหนงของผ เรยนวามความรความสามารถอยในระดบใดของกลม หรอเปรยบเทยบกบเกณฑแลวอยในระดบใด การใชแบบสอบเพอจดต าแหนงน ใชในวตถประสงค 2 ประการ คอ (1.1) ใชส าหรบคดเลอก (Selection) เปนการใชผลการสอบในการตดสนใจ ในการคดเลอกเพอเขาเรยนตอ การเขาท างาน การใหทน ผลการสอบนสวนใหญจะค านงถงอนดบทส าคญ (1.2) ใชส าหรบแยกประเภท (Classification) เปนการใชผลการสอบในการจ าแนกบคคลเปนกลม เปนพวก 2. เพอการเปรยบเทยบ (Assessment) เปนการประเมนกอนเรมตนการเรยนการสอน (Pre-test) ของแตละบทเรยนหรอแตละหนวย เพอพจารณาดวาผเรยนมทกษะทจ าเปนส าหรบการเรยนเพยงใด ซงจะชวยใหรวาในระหวางการเรยนร ผเรยนควรมความรเพมอยางไร และเปนการพจารณาดวาในการสอนอยางไรจงจะเหมาะสมกบสภาพผเรยน อนงหากวาผลการประเมนผลกอนเรยนพบวา ผเรยนมพนฐานไมพอเพยงทจะเรยนในเรองทจะสอน กจ าเปนตองไดรบการสอนซอมเสรมใหมพนฐานทพอเพยงเสยกอนจงจะเรมตนสอนเนอหาในหนวยการเรยนตอไปได 3. เพอการวนจฉย (Diagnosis)เปนการใชผลการสอบเพอคนหาจดเดน จดดอยของผเรยนวามปญหาในเรองอะไร เพอจะน าไปสการตดสนใจแกไขปรบปรงใหตรงเปา แบบทดสอบทใชเพอการน คอแบบสอบวนจฉยการเรยน (Diagnostic Test) การน าผลการสอบไปใชในการวนจฉยการเรยนน มกใชในวตถประสงค 2 ประการดงนคอ (3.1) เพอปรบปรงการเรยนการสอนหรอประเมนผลยอย โดยการประเมนผลนใชระหวางมการเรยนการสอน เพอตรวจสอบวาผเรยนมความรความสามารถ ตามจดประสงคทก าหนดไว


หนา 48

หรอไม หากวาผเรยนไมผานจดประสงคทตงไว ผสอนกจะหาวธการทจะชวยใหผเรยนนนมความรตามเกณฑทตงไว นอกจากนยงใชผลการประเมนเพอตรวจสอบตวผสอน วาการสอนของตนเองเปนอยางไร การอธบายชดเจนหรอไม เมอผสอนตรวจสอบดแลวหากพบขอบกพรองจดใดกแกไขตรงตามนน (3.2) เพอตดสนผลการเรยนการสอนหรอการประเมนผลรวม การประเมนผลนใชหลงจากผเรยนไดเรยนไปแลว ชวงระยะเวลาหนงหรอสนสดการเรยนบทหนงหรอหลายบทโดยผสอนตองการทราบวาผเรยนแตละคนมความรมากนอยเพยงใด ผเรยน คนไหนเกงหรอออนในเรองใด ใชในการตดสนผลการเรยนการสอน หรอตดสนใจ วาผเรยนคนใด ควรจะไดรบระดบคะแนนใด และนอกจากนยงใชในการพยากรณผลส าเรจในรายวชาตอเนองตอไปดวย 4. เพอการพยากรณ (Prediction) การวดผลสามารถท าหนาทท านายหรอคาดคะเนความส าเรจในภายภาคหนาของผ เรยนได โดยตองท าการวจยใหทราบกอนวาความส าเรจทตองการคาดคะเนนน ประกอบดวยความสามารถประเภทใด หรอความถนดใดบาง โดยใชแบบทดสอบวดความถนด แลวน าผลทไดมาสรางสมการพยากรณ หรอเปลยนคะแนนสอบในแตละวชามาสรางเปนกราฟ จะมองเหนวาผเรยนมความสามารถในวชาใดสง วชาทไดสงนนจะสามารถพยากรณความสามารถในอนาคต 5. เพอการประเมนผล (Evaluation) เปนการวดเพอน าผลของการวดมาสรปวา ผเรยนอยในระดบไหนของเกณฑทก าหนดไว ในการประเมนผลจากการวดผลการเรยนรของนกเรยน เมอไดเรยนจบแลววา มคณภาพขนาดไหนบรรลจดมงหมายทตองการขนาดไหน การประเมนผลในเรองน ตองไดจากผลการวดใหครอบคลมกบจดมงหมายทตองการประเมนทงหมด ซงมความหมายรวมไปถงการประเมนผลของหลกสตรการสอน เปนการประเมนวาการจดการเรยนการสอนไดบรรลจดมงหมายของหลกสตรมากนอยเพยงใด การบรหารมคณภาพขนาดไหน จดมงหมายของการวดผลทางการศกษาทง 5 ประการ มความตอเนองกนเปนล าดบ คอ เรมตนปการศกษามนกเรยนทเลอนชนขนมาใหม ครผสอนอยากทราบวา มนกเรยนคนใดบางเกงหรอออน (วดเพอจดต าแหนง) และในระหวางภาคเรยนกตองการทราบวาใครเกงหรอออนในวชาทสอนอยางไร (วดเพอวนจฉย) เพอจดการสอนใหเหมาะสม เมอหมดภาคเรยนกมการทดสอบเพอจะดวาเดกนกเรยนคนใดเรยนดขนหรอลดลงเพยงใด (วดเพอเปรยบเทยบ) และกตองการทราบวาตอไป ในอนาคตนกเรยนคนใดควรเรยนตอหรอไม และควรจะเรยนอะไรจงจะด (วดเพอพยากรณ) จนในทสดกตองการทราบวา นกเรยนโรงเรยน จงหวดของเรา เดนหรอดอยกวาโรงเรยนอนหรอจงหวดอนเพยงใด (วดเพอประเมนคา) เปนตน ปญหาส าคญอยทวาจะวดอยางไรจงจะด และวดโดยวธใดจงจะเปนการวดทถกตองและสมบรณทสด เพอน าผลการวดไปใชตามจดมงหมายทง 5 ประการ ไดอยางมประสทธภาพ (ชวาล แพรตกล 2516 : 23 -28)

สวนค าวา การประเมน หรอการประเมนผล (Evaluation) คอ กระบวนการในการตดสนใจของผประเมน เพอจะตคา ตราคา หรอใหคณคาแกคณลกษณะของคน สตว สงของ และสงทเปนนามธรรม โดยขอมลทไดจากการวดผล เปนสวนประกอบในการตดสน เปรยบเทยบกบเกณฑอยางใดอยางหนงอยางมหลกเกณฑและอาศยการตดสนทมคณธรรม การประเมนผลเปนกระบวนการอยางเปนระบบ ในอนทจะกาหนดขนาดหรอจานวนซงนกเรยนมผลสมฤทธตามวตถประสงคของการเรยนการสอน (Gronlund, 1981.) เปนการตดสนเกยวกบคณภาพหรอคณคาของวตถสงของ โครงการศกษาพฤตกรรมการทางานของคนงานหรอความรความสามารถของนกเรยน ฉะนน การประเมนผลจงเปนกระบวนการของการตดสนคณคา (Ebel & Frisbie, 1986.) และเปนกระบวนการทมระบบในการรวบรวมและวเคราะหขอมล เพ อตดสนวาอยในระดบใด บรรลจดประสงคหรอมผลสมฤทธแคไหน และเพอ การตดสนใจ (Gay, 2542.) การประเมนผลแบงไดเปน 2 ประเภท คอ (1) การประเมนแบบองกลม (Norm-Referenced Evaluation) เปนการเปรยบเทยบ


หนา 49

คะแนนทไดกบคะแนนของคนอนๆ นยมใชในการสอบแขงขน โดยคะแนนจะถกน าเสนอในรปของรอยละหรอคะแนนมาตรฐาน ใชแบบทดสอบเดยวกนส าหรบผเรยนทงกลมหรออาจใชแบบทดสอบคขนาน เพอใหสามารถจ าแนกหรอจดล าดบบคคลในกลม แบบทดสอบมความยากงายพอเหมาะ มอ านาจจ าแนกสง เนนความเทยงตรงทกชนด มกใชกบการประเมนเพอคดเลอกเขาศกษาตอ หรอการสอบชงทนตางๆ และ (2) การประเมนแบบองเกณฑ (Criterion-Referenced Evaluation) เปนการเปรยบเทยบคะแนนจากแบบทดสอบหรอผลงานของบคคลใดบคคลหนงกบเกณฑหรอจดมงหมายทไดก าหนดไว ส าหรบการเรยนการสอนเพอพฒนาผเรยนหรอเพอปรบปรงการเรยนการสอน คะแนนจะถกน าเสนอในรปของผาน-ไมผานตามเกณฑทก าหนดไว ไมไดเปรยบเทยบกบคนอนๆ จงไมจ าเปนตองใชแบบทดสอบฉบบเดยวกนกบผเรยนทงระดบชน ไมเนนความยากงาย แตอ านาจจ าแนกควรมพอเหมาะ และเนนความเทยงตรงเชงเนอหา การวดผลและการประเมนผลนนเปนค าทมความหมายทแตกตางกน แตมกจะใชควบคกนเสมอ คอ การวดและประเมนผล หรอการวดผลและประเมนผล เพอใหครอบคลมความหมายไดครบถวน

วตถประสงคการวจย เพอประเมนโครงการพฒนาความรดานการวดและประเมนผลของครวทยาศาสตร ระดบประถมศกษา กรอบแนวคดการประเมน ตารางท 1 แสดงกรอบแนวคดการประเมน ประกอบดวย วตถประสงค ตวบงช เกณฑการประเมน และวธการ/เครองมอ ตารางท 1 กรอบแนวคดการประเมน

วตถประสงค ตวบงช เกณฑการประเมน วธการ/แหลงขอมล เพอประเมนโครงการพฒนาความรดานการวดและประเมนผลของครวทยาศาสตร ระดบประถมศกษา

ความคดเหนของผเขารวมโครงการฯ

แบบสมภาษณ จ านวน 5 ขอ

วธการ - การสมภาษณ แหลงขอมล - ครวทยาศาสตร ระดบ

ประถมศกษา จ านวน 8 คน วธการด าเนนการวจย การวจยนใชแนวคดของเครก แพทรก (Kirkpatrick) 4 ระดบ ไดแก

1. การประเมนปฏกรยา (Reaction) การประเมนเพอรบรวาผรบการอบรมมทศนคตอยางไรตอการจดฝกอบรม ในหลกสตรนนๆ กลาวคอเปนการวดความรสกพงพอใจ ชอบหรอไมชอบตอการจดฝกอบรมนนเอง

2. การประเมนการเรยนร (Learning) คอการวดวาผรบการอบรมไดมการเพอพนความร (Knowledge) ทกษะ (Skill) หรอมทศนคต (Attitude) อนพงประสงคหรอไม การประเมนขนตอนนถอวามความส าคญมากเพราะเหตวาเปนการตอบโจทยหรอ วตถประสงคของการจดฝกอบรมในสวนของการเรยนร


หนา 50

ซงถามการจดฝกอบรม เกดขนแลวแตไมมการเรยนรเกดขนหรอไมอยในระดบทยอมรบไดถอ วาการฝกอบรมทสญเปลา

3. การประเมนพฤตกรรม (Behavior) เกยวของกบการน าความรทไดรบจากการฝกอบรมไปใชในการปฏบตงานจรง ซงถอวาเปนกระบวนการประเมนทจะทราบวาการฝกอบรมทจดขนสามรถท าให พนกงานท างานไดดขนหรอลดความบกพรองในงานไดหรอไม บางครงมกเรยกการประเมนขนตอนนวาการตดตามผลการฝกอบรมซงนกฝก อบรมคงตองมการวางแผนไวลวงหนา เพอทระบใหชดวาการฝกอบรมหลกสตรไหนควรมการตดตามผลเนองจากในบาง องคกรมการจดโครงการฝกอบรมจ านวนมากในแตละปท าใหการตดตามผลการฝกอบรมทกโครงการเปนไปไดยาก

4. การประเมนผลลพธท เกดตอองคกร (Results) ตามแนวคดของ Kirkpatrick เหนวาการประเมนทยากทสดและเปนการประเมนทท าใหทราบวาการอบรมแตละครงสงผลดอยางไรตอองคกรบางคอการการประเมนผลลพธ (Results) ซงหมายถงผลลพธแกองคกรจากการฝกอบรมนนเอง การประเมนในขนตอนนเชนอาจมการวดผลผลตทเพมขน (Productivity)

ออกแบบการประเมนโดยใชวธการประเมนเชงคณภาพ (Qualitative Measurement) เปนการวดโดยอาศยความรสกของคนทประเมนสงใดสงหนงตามความรสกของตวเอง (Subjective) โดยครวทยาศาสตรทสอนในระดบประถมศกษา จ านวน 8 คน เปนผใหขอมล เครองมอทใชในการประเมน คอ แบบสมภาษณ จ านวน 5 ขอ การวเคราะหขอมลใชการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) ผลการวจย การประเมนโครงการพฒนาความรดานการวดและประเมนผลของครวทยาศาสตร ระดบประถมศกษา โดยการสมภาษณครจ านวน 8 คน เปนเพศหญงทง 8 คน โดยมประสบการณการสอน นอยกวา 3 ป จ านวน 3 คน คดเปนรอยละ 37.5 มประสบการณ การสอน 3–5 ป จ านวน 3 คน คดเปนรอยละ 37.5 และมประสบการณการสอน มากกวา 5 ป จ านวน 2 คน คดเปนรอยละ 25 โดยสอนในระดบชนทแตกตางกน คอ สอนในระดบชนประถมศกษาปท 3–4 จ านวน 2 คน คดเปนรอยละ 25 สอนในระดบชนประถมศกษาปท 5–6 จ านวน 1 คน สอนในระดบชนประถมศกษาปท 6 จ านวน 1 คน สอนทกระดบชน จ านวน 1 คน สอนในระดบชนประถมศกษาปท 4–6 จ านวน 1 คน สอนในระดบชนประถมศกษาปท 4 จ านวน 1 คน และสอนในระดบชนประถมศกษาปท 1 จ านวน 1 คน มคาเฉลยเทากนคอ คดเปนรอยละ 12.5 รายละเอยดผลการสมภาษณครมดงน ประเดนท 1 ความรสกตอการจดโครงการฯ

เปนโครงการทด ท าใหมความเขาใจเพมมากขน รวมทงมเทคนคใหมๆ ทจะน าไปปรบใช สามารถวเคราะหตวชวดและน าไปใชไดอยางมประสทธภาพมากขน โดยจะน าความรทไดรบจากการเขารวมโครงการไปปรบใชในเรองของเกณฑการใหคะแนนของแตละตวชวด และวางแผนพฒนาเกณฑการจดการเรยนการสอนในปถดไป ซงจากการทน าผลทไดไปปรบใชแลวจะเกดความส าเรจในการวดและประเมน กจะน าขอมลมาพฒนาการจดการสอนตอไป (คร 1)

การพฒนาจะตองท าตลอดเวลา ถามโอกาสพฒนาตนเองเพอน าไปใชกบนกเรยน ซงจาก

การเขารวมโครงการท าใหไดรบความรเพมขน ในบางเรองทยงไมรชดเจน เมอเขารบการอบรมท า


หนา 51

ใหรชดเจนมากขน โดยจะน าไปปรบวธการวดใหมความหลากหลายมากยงขน รวมทงการปรบวธการสอนใหสอดคลองกบแนวการวดผล (คร 2)

กไดเพมความร รจกวเคราะหตวชวด และออกขอสอบใหตรงตามตวชวด จากทเขารวมโครงการไดเพมพความรด ท าใหสามารถออกขอสอบไดตรงตามตวชวดจรงๆ เคยเขาอบรมมาบางแลวแตแควนเดยว วนนกท าใหมความรเพมขน มการวเคราะหทเนนหนกไปในเรองทส าคญ และจะน าไปปรบใชในเรองของการออกขอสอบใหตรงตามตวชวดมากขน เพราะระดบชนประถามครจะออกขอสอบแตตอนปลายป (คร 3)

เปนการฟนฟความรเดมแตกอนจะออกขอสอบตามใจชอบ พอมาอบรมกฟนฟความร กจะน าการวเคราะหหลกสตรไปใชในการออกขอสอบ และถาน าความรทไดรบครงนไปปรบใชจะท าใหโรงเรยนมการวดและประเมนผล ทมประสทธภาพมากขน (คร 4 – 5)

เปนโครงการทด ครน าไปใชมการสอนมาตรฐานมากขน จากทไดเขารวมโครงการท าใหไดพฒนาดานออกขอสอบ แตกอนเนนใชระดบความจ าอยางเดยว เคยออกขอสอบแบบวเคราะห แตเดกบนวายาก ท าใหออกขอสอบใหกบนกเรยนตรงตามตวชวด ถาน าความรทไดรบไปปรบใชในโรงเรยนนกเรยนจะพฒนามากขน โรงเรยนมประสทธภาพขน (คร 6)

เมอกอนวดและประเมนผลในภาพรวม แตโครงการนเจาะเขาไปในกลมสาระ เมอเขารวมการอบรมท าใหไดทบทวนกระบวนการวดและประเมนผลในดานตาง ๆ เมอกอนออกขอสอบ แตประเภทจ า และเขาใจ แตพออบรมกจะน าไปใชใหครบ และจะน าความรไปแนะน าเพอนครตอ (คร 7)

รสกด เพราะครมความรความเขาใจ ความส าคญของสาระการพฒนาหลกสตร จากการเขารวมโครงการท าใหไดความรเพมขนบาง แตไมตอยอดเตมรอยเปอเซนต การเลอกรปแบบในการท าขอสอบ แบบทดสอบ เลอกสงทเดกไดเรยนรจรง เทคนคการท าขอสอบ (ไมไดเอามาจากอนเตอรเนต) ซงในภาพรวมจะสงเสรมทงครและโรงเรยนควบคกน คอ ถาตวครปฏบตกนกเทากบวาโรงเรยนและนกเรยนไดรบการพฒนาไปดวย (คร 8)

ประเดนท 2 การไดรบความรจากการเขารวมโครงการฯ ในครงนเพมขน

เพมขน สามารถวเคราะหตวชวดและน าไปใชไดอยางมประสทธภาพมากขน (คร 1) ไดรบความรเพมขน บางเรองทยงไมรชดเจน เมอเขารบการอบรมท าใหรชดเจนขน (คร 2) เพมขนในดานการออกขอสอบใหตรงกบตวชวดกบแนวคดของบลม มการแลกเปลยน

ความคดเหนระหวางตววทยากรกบคร (คร 3) ไดเพมพความรด ท าใหสามารถออกขอสอบไดตรงตามตวชวดจรงๆ เคยเขาอบรมมาบาง

แลวแตแควนเดยว วนนกท าใหมความรเพมขน มการวเคราะหเนนหนกไปในเรองทส าคญ (คร 4) ไดรบความรเพมในดานการออกขอสอบ (คร 5) พฒนาดานออกขอสอบ แตกอนเนนใชระดบความจ าอยางเดยว เคยออกขอสอบแบบ

วเคราะห แตเดกบนวายาก (คร 6) ไดทบทวนวเคราะห สงเคราะห วาแตกตางกนยงไง (คร 7) ไดความรเพมขนบาง แตไมตอยอดเตมรอยเปอเซนต (คร 8)


หนา 52

ประเดนท 3 การน าความรทไดรบจากการเขารวมโครงการฯไปใชในการเรยนการสอน จะน าไปปรบใชในเรองของเกณฑการใหคะแนนของแตละตวชวด และวางแผนพฒนา

เกณฑการจดการเรยนการสอนในปถดไป (คร 1) จะน าไปปรบวธการวดใหมความหลากหลายมากยงขน รวมทงการปรบวธการสอนใหส

อดคลองกบแนวการวดผล (คร 2) แนะน าแกเพอนครในเรองการออกขอสอบ เชน ถาจะออกขอสอบเกยวกบการวเคราะห

ควรใชอยางไร (คร 3) น าไปออกขอสอบใหตรงตามตวชวด (คร 4) แตกอนจะออกขอสอบตามใจชอบ พอมาอบรมกฟนฟความร กจะน าการวเคราะห

หลกสตรไปใชในการออกขอสอบ (คร 5) ออกขอสอบใหกบนกเรยนตรงตามตวชวด (คร 6) เมอกอนออกขอสอบ แตประเภทจ า และเขาใจ แตพออบรมกจะน าไปใชใหครบ (คร 7) การเลอกรปแบบในการท าขอสอบ แบบทดสอบ เลอกสงทเดกไดเรยนรจรง เทคนคการ

ท าขอสอบ (ไมไดเอามาจากอนเตอรเนต) (คร 8) ประเดนท 4 ผลของการน าความรทไดรบจากการเขารวมโครงการฯ ไปใชในการเรยนการสอน

น าไปใชแลวเกดความส าเรจการวดประเมน กน าขอมลมาพฒนาการจดการสอน (คร 1) ได ความรน าไปใชและปฏบตจรง (คร 2) เพมขน โดยนกเรยนรจกการวเคราะหมากขน สงผลใหโรงเรยนมผลสมฤทธดขน (คร 3) น าไปออกขอสอบใหตรงตามตวชวดมากขน เพราะระดบชนประถามครจะออกขอสอบ

แตตอนปลายป (คร 4) โรงเรยนมการวดและประเมนผลทมประสทธภาพมากขน (คร 5) มมากขน นกเรยนจะพฒนามากขน โรงเรยนมประสทธภาพขน (คร 6) จะน าความรไปแนะน าเพอนครตอ (คร 7) สงเสรมภาพรวม สามารถน าความรไปสการพฒนาอยแลว ควบคกน ถาตวครปฏบตกนก

เทากบวาโรงเรยนและนกเรยนไดรบการพฒนาไปดวย (คร 8) ประเดนท 5 ความคดเหนหรอขอเสอแนะเพมเตมทมตอการจดโครงการฯ

นาจะมการฝกปฏบตใหมากกวาน เนองจากการฟงมากไปจะท าใหจ าไดแคชวขณะ อาจท าใหลมได (คร 1)

อยากใหมเวรคชอปมากขน (คร 3) ดทกๆ ดาน (คร 4) เพมกจกรรมทลงปฏบต ฟงบรรยายเยอะเกนไป ตอนเชาพดไปเรอย ควรเนนปฏบต

แลกเปลยนความรดกวา (คร 6) ควรยกตวอยางขอสอบใหเพมมากขน (คร 7) การอบรมดแลว แตการเดนทางไกล วทยากรไมสนก ผเขาอบรมยงไมคอยตอบรบ แตม

ความรทดในการสอนเนอหา ชวงเวลาอบรมวนเสารอาทตยท าใหเหนอย (คร 8)


หนา 53

สรปและอภปรายผล จากผลการวจยพบวา ผเขาอบรมมความเขาใจเกยวกบการวดและประเมนผลเพมมากขน รจกวเคราะหตวชวด และออกขอสอบใหตรงตามตวชวด รวมทงมเทคนคใหมๆ ทจะน าไปปรบใชในการเรยนการสอนเพอใหเกดประสทธภาพมากขน เมอเขารบการอบรมท าใหมความรเกยวกบการออกขอสอบทตรงตามตวชวดไดอยางชดเจนมากขน เนองจากแตกอนจะออกขอสอบโดยเนนการใชความจ าเพยงอยางเดยว และจะน าความรทไดไปปรบใชในเรองของเกณฑการใหคะแนนของแตละตวชวด การวางแผนพฒนาเกณฑการจดการเรยนการสอนในปถดไป การปรบวธการวดและประเมนผลใหมความหลากหลายสอดคลองกบแนวการวดผลและประเมนผล ซงจะเปนประโยชนอยางมากส าหรบการน าไปใชจรง เพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน จากผลการวจยทกลาวมาขางตน แสดงใหเหนวา ครมความตระหนกเกยวกบการวดและประเมนผล แตยงขาดความเขาใจอยางแทจรงจงท าใหเขาถงกระบวนการดงกลาวไมมากนก แตเมอไดเขารบการอบรบแลว ท าใหครมเทคนคใหมๆ เพมขน ซงจะท าใหเกดการน าไปใชส าหรบการออกขอสอบใหตรงตามตวชวดไดมากขน รวมถงการพฒนากระบวนการวดและประเมนผลภายในโรงเรยน ใหมความหลากหลายและสอดคลองกบแนวการวดและประเมนผลเพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน ซงการอบรมโครงการดงกลาวไดสอดคลองกบแนวคดของเครก แพทรก (Kirkpatrick) ดานการประเมนการเรยนร (Learning) ทมการเพอพนความร (Knowledge) หรอทกษะ (Skill) ซงถอวามความส าคญมากส าหรบวตถประสงคของการจดฝกอบรมในสวนของการเรยนร และการน าความรทไดรบจากการฝกอบรมไปใชในการปฏบตงานจรง เรยกวา การตดตามผลการฝกอบรม หรอ การประเมนพฤตกรรม (Behavior) ขอเสนอแนะ

1. การอบรมดานการวดและประเมนผลควรมระยะเวลาทมากกวาน เนองจากระยะเวลาทจ ากด ท าใหการฝกปฏบตนอย จงตองมการพฒนาอยางตอเนอง

2. นาจะมการฝกปฏบตใหมากกวาน เนองจากการฟงมากไปจะท าใหจ าไดแคชวขณะ อาจท าใหลมได

3. เพมกจกรรมทลงปฏบต ฟงบรรยายเยอะเกนไป ตอนเชาพดไปเรอย ควรเนนปฏบต แลกเปลยนความรดกวา ควรยกตวอยางขอสอบใหเพมมากขน

4. การอบรมดแลว แตการเดนทางไกล วทยากรไมสนก ผเขาอบรมยงไมคอยตอบรบ แตมความรทดในการสอนเนอหา ชวงเวลาอบรมวนเสารอาทตยท าใหเหนอย ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป 1. ควรมการพฒนารปแบบโครงการพฒนาความรดานการวดและประเมนผลของครวทยาศาสตร ระดบประถมศกษา โดยใชกระบวนการอนๆ เพอสงผลตอการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน 2. ควรมการศกษาวจยเพอพฒนาความรดานการวดและประเมนผลของครในกลมสาระอนๆ ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เพอใหครผสอนสามารถน าไปใชในการจดการเรยนรไดอยางมประสทธผลตอไป


หนา 54

เอกสารอางอง ชวาล แพรตกล. (2516). เทคนคการวดผล. (พมพครงท 5). กรงเทพฯ : วฒนาพานช. ภทรา นคมานนท. (2543). การประเมนผลการเรยน. กรงเทพมหานคร: ทพยวสทธ ศรชย กาญจนวาส. (2552) ทฤษฎการประเมน พมพครงท 7 กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย Gay อางถงใน เสนอ ภรมจตรผอง. การประเมนผลภาคปฏบต (อบลราชธาน : คณะครศาสตร สถาบน

ราชภฏอบลราชธาน, 2542), 1. Guilford, J. P. (1965). Fundamental Statistics in Psychology and Education (New York:

McGraw- Hill Book Company), 20. Leona, E. T. (1969). Test and Measurements (New Delhi: Prentice-Hall of India (Private)

LTD.), 7. Norman E. Gronlund. (1981). Measurement and Evaluation in Teaching (New York:

Macmillan Publishing Co; Inc.), 5-6. Robert L. Ebel, & David A. (1986). Frisbie, Essentials of Educational Measurement (New

Jersey: Prentice-Hall Inc), 13. Thorndike R.L. & Hagen E.P. (1977). Measurement and Evaluation in Psychology and

Education 4th ed (New York: John Wiley & Sons), 9.


หนา 55

การประเมนผลการเรยนรผเรยนระดบปฐมวยโครงการบานนกวทยาศาสตรนอยโดยใชการประเมนพหพนท Evaluating the results of the Little Scientists House Project, Thailand by using the Multisite Evaluation Concept ศภสรา พวงทอง Supissara Puangthong ส านกทดสอบทางการศกษาและจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ Educational and Psychological Test Bureau, Srinakharinwirot University Corresponding author, E-Mail: [email protected] บทคดยอ งานวจยนมวตถประสงคเพอประเมนผลลพธของโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย โดยใชแนวคดการประเมนพหพนท (multisite evaluation) เกบรวบรวมขอมลจากโรงเรยนกรณศกษาจ านวน 3 โรงเรยนทมขนาดตางกน โดยแบงเปน โรงเรยนขนาดเลก ขนาดกลาง และขนาดใหญ ผใหขอมล ไดแก ผบรหาร คร ผปกครอง และนกเรยน เครองมอทใชในการประเมนผลการเรยนร ไดแก แบบสมภาษณ และแบบสงเกต ผลการประเมนพบวา นกเรยนเขารวมท าการทดลองรวมกนเปนกลมยอย และมความสนใจในปรากฏการณตางๆ มคาเฉลยสงสด อนดบทสองมตวช คอ 1) มความเขาใจหลกพนฐานทางวทยาศาสตร เชน น า อากาศ ฟอง แสงและส ไฟฟา ฯลฯ 2) แสดงความคดเหนตอสงทไดจากการสงเกตและการใหขอสรปดวยวาจา และ 3) มความอยากรอยากเหนและความประทบใจตอการเรยนวทยาศาสตร อนดบทสามมตวบงชทมคาเฉลยเทากน คอ 1) มความสนใจใครรและความกระตอรอรนตอวทยาศาสตรและเทคโนโลย 2) สามารถตงค าถามและคนหาค าตอบได และ 3) มทกษะการเคลอนไหวกลาเนอมดเลกผานการใชอปกรณและเครองมอการทดลอง ค าส าคญ : การประเมนผลการเรยนร, การประเมนพหพนท Abstract The purpose of this research was to evaluate the results of the Little Scientists House Project, Thailand by using the Multisite Evaluation Concept, which is an evaluation of the same project or plan. But it is applied to different areas for consider how the issue of a spatial project or project that affects the effectiveness of the project, data collection from three case studies school, informants are administrators, teachers, parents and students. Research methods include interviews and observations. The research found


หนา 56

that First, Students participated in a group experiment and have the interested in various phenomena. The second are 1) The basic understanding of the scientific basis, such as water, air, bubbles, light and color, electricity, etc., 2) Comment on observations and verbal conclusions and 3) Curiosity and impression on science. Third, there are 1) A keen interest and enthusiasm for science and technology 2) Can ask questions and find answers. And 3) Have the skill of small biting by use the experimental equipment and tools. Keywords: Learning assessment, Multisite evaluation ความเปนมา

โครงการ “บานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย” เปนโครงการทสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ทรงพระกรณาพระราชทานพระราชด ารใหคณะกรรมการโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทยด าเนนการน ารองในประเทศไทย โดยไดทอดพระเนตรตวอยางโครงการน คราวเสดจ พระราชด าเนนเยอนประเทศเยอรมน เมอปพ.ศ. 2552 คณะกรรมการโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย จงท าความตกลงรวมมอกบมลนธ Haus der kleinen Forscher จากการประสานงานของ Mr. Thomas Tillmann โดยทมาของโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย มาจากการประเมนผลนานาชาตของโครงการ PISA พบวา ความรและทกษะทางวทยาศาสตรของเดกไทย ยงอยในระดบต ากวาคาเฉลย อกทงยงขาดแคลนนกวทยาศาสตรและวศวกรทจะรวมมอขบเคลอนและพฒนาประเทศ งานวจยดานวทยาศาสตรหลายงานเสนอแนะวา ควรสรางทศนคตทดดานการเรยนรทกษะและกระบวนการทางวทยาศาสตรใหกบเดกตงแตระดบปฐมวย (อาย 3 -6 ป ) เพราะเปนชวงอายทมความสามารถในการเรยนรและจดจ ามากทสด (บานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย, 2553) วตถประสงคของโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ม 5 ประการ ไดแก 1) สงเสรมและเปดโอกาสใหเดกปฐมวย ไดเรยนรและมประสบการณในการเรยนรวทยาศาสตร

2) ใหเดกไดฝกการสงเกต รจกคด ตงค าถามและคนหาค าตอบดวยตนเอง 3) วางรากฐานระยะยาวในการสรางนกวทยาศาสตรวศวกรและทรพยากรมนษยทมคณภาพ 4) สรางผน าเครอขายทองถน (Local Network) ทชวยผลกดนใหโรงเรยนตนตวและพฒนาคณภาพการเรยนการสอนวทยาศาสตรตลอดเวลา 5) พฒนาคณภาพครดานเทคนคการเรยนการสอนวทยาศาสตรส าหรบเดกปฐมวย นอกจากนยงมเปาหมายเกยวกบคณภาพผเรยน ไดแก (1) เดกในระดบอนบาลรจกวทยาศาสตรผานการทดลองอยางงายและมความสนใจในการเรยนวทยาศาสตร (2) เดกในระดบอนบาลไดรบการถายทอดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทถกตอง และ (3) เดกในระดบอนบาลไดพฒนาทกษะการเรยนรตางๆ ไดแก ดานการเรยนร นกเรยนสามารถเรยนรวธคด วธตงค าถามและการคนหาค าตอบได ทกษะดานการสอสารทางภาษา นกเรยนสามารถสอสารความคดตางๆ ออกมาเปนถอยค าทผอนสามารถเขาใจได ทกษะดานสงคม นกเรยนสามารถท างานรวมกบผอนไดเปนอยางดและสามารถสอสารทางวทยาศาสตรได และทกษะดานรางกาย นกเรยนสามารถไดฝกฝนการใชกลามเนอขณะท าการทดลองตางๆ(บานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย, 2553)


หนา 57

วตถประสงคการวจย เพอประเมนผลลพธของโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ขอบเขตการวจย การวจยนศกษาเฉพาะผลลพธดานผเรยน คอ เดกอนบาลในพนทกรณศกษา 1) ความสนใจใครร และความกระตอรอรนตอวทยาศาสตรและเทคโนโลย 2) ความเขาใจหลกพนฐานทางวทยาศาสตร เชน น า อากาศ ฟอง แสงและส ไฟฟา ฯลฯ 3) สามารถตงค าถามและคนหาค าตอบได 4) แสดงความคดเหนตอสงทไดจากการสงเกตและการใหขอสรปดวยวาจา 5) เขารวมท าการทดลองรวมกนเปนกลมยอย 6) มทกษะการเคลอนไหวกลาเนอมดเลกผานการใชอปกรณและเครองมอการทดลอง 7) มความอยากรอยากเหนและความประทบใจตอการเรยนวทยาศาสตร และ 8) มความสนใจในปรากฏการณตางๆ นยามศพท การประเมนพหพนท หมายถง แนวคดการประเมนโดยใชวธการเชงคณภาพ ท าการศกษากบพนทกรณศกษาทแตกตางกน 3 โรงเรยน และท าการวเคราะหจ าแนกตามบรบทของโรงเรยนทแตกตางกน คณภาพนกเรยน หมายถง คณภาพของเดกอนบาล พจารณาจากตวชวด 8 ตว ไดแก 1) ความสนใจใครรและความกระตอรอรนตอวทยาศาสตรและเทคโนโลย 2) ความเขาใจหลกพนฐานทางวทยาศาสตร เชน น า อากาศ ฟอง แสงและส ไฟฟา ฯลฯ 3) สามารถตงค าถามและคนหาค าตอบได 4) แสดงความคดเหนตอสงทไดจากการสงเกตและการใหขอสรปดวยวาจา 5) เขารวมท าการทดลองรวมกนเปนกลมยอย 6) มทกษะ การเคลอนไหวกลาเนอมดเลกผานการใชอปกรณและเครองมอการทดลอง 7) มความอยากรอยากเหนและความประทบใจตอการเรยนวทยาศาสตร และ 8) มความสนใจในปรากฏการณตางๆ ประโยชนทไดรบจากการวจย ท าใหทราบถงผลลพธของโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ซงเปนประโยชนในการน าสารสนเทศไปใชในการพฒนาโครงการใหมประสทธภาพ ตลอดจนเปนแนวทางในการสอนของครผสอน วธด าเนนการวจย

1. ศกษาเอกสารทเกยวของกบโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย และเอกสารเกยวกบแนวคดการประเมน

2. เกบขอมล โดยใชวธการสมภาษณผบรหาร คร ผปกครอง และนกเรยน ตลอดจนการสงเกตการสอน

3. วเคราะหขอมลโดยใชการวเคราะหเนอหาและน าเสนอตามตวชวดการประเมนคณภาพดานผเรยน โดยใชความถ และรอยละ


หนา 58

ตาราง 1 กรอบการประเมนผลลพธของโครงการบานวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย

ตวบงช เกณฑการประเมน วธการ/เครองมอ/

แหลงขอมล 1.1 คณภาพคร

ขอ เกณฑการประเมน (ขอ) 1 รอยละของครทมความสนก กระตอรอรน และสนใจใน

วทยาศาสตรศกษา 2 รอยละของครทเปดใจกวางยอมรบเอาวทยาศาสตรศกษาเขา

สการศกษาระดบปฐมวย 3 รอยละของครทท ากจกรรมวทยาศาสตรทสงเสรมใหเดกๆ ได

“ลงมอ ปฏบตจรง” 4 รอยละของครทมพฒนาและรเรมโครงงานวทยาศาสตร 5 รอยละของครทสนบสนนการส ารวจคนควาปรากฏการณ

ธรรมชาตของเดกๆ 6 รอยละของคร ทมการต งค าถามและกระตนให เดกเกด

กระบวนการคด 7 รอยละของครทมการทดลองวทยาศาสตรอยางงายโดยอง

ประสบการณของเดก 8 รอยละของครทมการท าโครงการวทยาศาสตรและการ

สงเสรมใหเดกคดและการออกแบบการทดลอง 9 รอยละของครทมการจดกจกรรมการเรยนการสอนครบทง 5

ขนตอน 10 รอยละของครทสามารถสอนการทดลองวทยาศาสตรได 1

ครงตอสปดาหอยางตอเนอง 1 คะแนน = ต ากวารอยละ 50 2 คะแนน = รอยละ 50-79 3 คะแนน = มากกวารอยละ 80

วธการ การสมภาษณ เครองมอ ประเดนสมภาษณ แบบตรวจสอบรายการ แหลงขอมล ผบรหาร คร นกเรยน


หนา 59

ตวบงช เกณฑการประเมน วธการ/เครองมอ/

แหลงขอมล 1.2 คณภาพนกเรยน

ขอ เกณฑการประเมน (ขอ) 1 รอยละของนกเรยนทมความสนใจใครรและความกระตอรอรน

ตอวทยาศาสตรและเทคโนโลย 2 รอยละของนกเรยนทมความเขาใจหลกพนฐานทางวทยาศาสตร

เชน น า อากาศ ฟอง แสงและส ไฟฟา ฯลฯ 3 รอยละของนกเรยนทสามารถตงค าถามและคนหาค าตอบได 4 รอยละของนกเรยนทแสดงความคดเหนตอสงทไดจากการ

สงเกตและการใหขอสรปดวยวาจา 5 รอยละของนกเรยนทเขารวมท าการทดลองรวมกนเปนกลมยอย 6 รอยละของนกเรยนทมทกษะการเคลอนไหวกลาเนอมดเลกผาน

การใชอปกรณและเครองมอการทดลอง 7 รอยละของนกเรยนทมความอยากรอยากเหนและความ

ประทบใจตอการเรยนวทยาศาสตร 8 รอยละของนกเรยนทมความสนใจในปรากฏการณตางๆ

1 คะแนน = ต ากวารอยละ 50 2 คะแนน = รอยละ 50-79 3 คะแนน = มากกวารอยละ 80

วธการ การสมภาษณ การสงเกต เครองมอ ประเดนสมภาษณ แบบตรวจสอบรายการ แหลงขอมล คร นกเรยน

2.3 ความยงยนของโครงการ

ขอ เกณฑการประเมน (ขอ) 1 มงบประมาณสนบสนนจากแหลงทนอน 2 ผปกครองมสวนรวมในการจดโครงการ 3 ชมชน (ผน าทองถน ) มส วนรวมในก ารจด

โครงการ 4 มเครอขายความรวมมอกบหนวยงานภายนอก

เชน การอบรม การแลกเปลยนเรยนร 5 ม ก ารจ ด ก าร เร ย น ก ารสอ นก ารท ดล อ ง

วทยาศาสตรอยางนอย 1 ครงตอสปดาห 1 คะแนน = มการด าเนนงาน 1-2 ขอ 2 คะแนน = มการด าเนนงาน 3 ขอ 3 คะแนน = มการด าเนนงาน 4-5 ขอ

วธการ การสมภาษณ เครองมอ ประเดนสมภาษณ แบบตรวจสอบรายการ แหลงขอมล ผบรหาร คร ผปกครอง

เครองมอทใชในการศกษา

1. แบบสมภาษณผบรหาร คร ผปกครอง และนกเรยน 2. แบบสงเกตการสอน

ตาราง 2 แนวค าถามในการสมภาษณหรอการสนทนากลม ประเดน: สถานศกษามการด าเนนงานโครงการบานวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ในการสงเสรมพฒนาคร การสนบสนนทรพยากรจดการเรยนร การมสวนรวมของผปกครองหรอชมชน และการวางระบบการก ากบ


หนา 60

ตดตาม และครมจดกระบวนการเรยนรตามแนวทางโครงการอยางไร นอกจากนคณภาพคร นกเรยน และความยงยนของโครงการเปนอยางไร ตลอดจนปจจยความส าเรจ ปญหาอปสรรค และขอเสนอแนะเปนอยางไร

ผวจยสามารถตงค าถามเพมไดตามความเหมาะสมตามประเดนขางบน

ผบรหารและคร 1. สถานศกษาของทานมการด าเนนงานโครงการบานวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ในประเดนตอไปน

อยางไร 1.1 การสงเสรมและพฒนาคร 1.2 การสนบสนนทรพยากรจดการเรยนร 1.3 การมสวนรวมของผปกครองหรอชมชน 1.4 การวางระบบการก ากบตดตาม

2. ครมกระบวนการจดการเรยนรตามแนวทางโครงการบานวทยาศาสตรนอย ประเทศไทยอยางไร 3. ผลทเกดขนกบครและนกเรยนจากการเขารวมโครงการนเปนอยางไร 4. สถานศกษาของทานมแนวทางการด าเนนงานอยางไรใหโครงการนจดไดอยางตอเนอง 5. ทานคดวาปจจยความส าเรจในการด าเนนโครงการทท าใหไดรบตราพระราชทานมาจากปจจยอะไรบาง 6. ปญหาอปสรรคในการด าเนนโครงการมอะไรบาง 7. ขอเสนอแนะส าหรบในการด าเนนโครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย ผปกครองหรอชมชน 1. ทานไดมสวนรวมอยางไรในการจดการเรยนรของเดกอนบาล 2. บตรหลานของทานมความสนใจดานวทยาศาสตรอยางไร 3. บตรหลานของทานมคณลกษณะพเศษหรอโดดเดนดานไหนททานประทบใจ สรปผลการวจย ตาราง 3 แสดงภมหลงของโรงเรยนกรณศกษาจ านวน 3 โรงเรยน พบวา 1) จ านวนนกเรยนโรงเรยน ข มมากทสด รองลงมา ไดแก โรงเรยน ก และโรงเรยน ค คอ 17 คนและ 11 คนตามล าดบ 2) จ านวนครโรงเรยน ก และ ข มจ านวนเทากน คอ โรงเรยนละ 2 คน และโรงเรยน ค มครจ านวน 1 คน 3) ปทรบตราพระราชทาน พบวา โรงเรยน ข และ ค ไดรบปพระราชทานปเดยวกน ไดแก ป พ .ศ. 2557—2559 ขณะทโรงเรยน ก ไดรบตราพระราชทานในป พ.ศ. 2555-2557 และ 4) ปทเขารวมโครงการ พบวา โรงเรยน ข และ ค เขารวมโครงการในป 2553 สวนโรงเรยน ก เขารวมในป 2550 ตาราง 3 ภมหลงของโรงเรยนกรณศกษา โรงเรยน จ านวนนกเรยน จ านวนคร ปทรบตรา

พระราชทาน ปทเขารวมโครงการ

ก 17 2 2555-2557 2550 ข 48 2 2557-2559 2553 ค 11 1 2557-2559 2553


หนา 61

ผลการวเคราะหคณภาพดานครผสอน ในภาพรวมของการด าเนนงาน พบวา ตวชวด 8 จาก 10 ตวมผลการด าเนนงานสงสด (100%) ไดแก รอยละของครทมความสนก กระตอรอรน และสนใจในวทยาศาสตรศกษา รอยละของครทเปดใจกวางยอมรบเอาวทยาศาสตรศกษาเขาสการศกษาระดบปฐมวย รอยละของครทท ากจกรรมวทยาศาสตรทสงเสรมใหเดกๆ ได “ลงมอ ปฏบตจรง” รอยละของครทมพฒนาและรเรมโครงงานวทยาศาสตร รอยละของครทสนบสนนการส ารวจคนควาปรากฏการณธรรมชาตของเดกๆ รอยละของครทมการทดลองวทยาศาสตรอยางงายโดยองประสบการณของเดก รอยละของครทมการจดกจกรรมการเรยนการสอนครบทง 5 ขนตอน และ รอยละของครทสามารถสอนการทดลองวทยาศาสตรได 1 ครงตอสปดาหอยางตอเนอง ตวชวดทมการด าเนนงานในอนดบสอง (90%) คอ รอยละของครทมการท าโครงการวทยาศาสตรและการสงเสรมใหเดกคดและการออกแบบการทดลอง อบดบสดทาย (84%) คอ รอยละของครทมการตงค าถามและกระตนใหเดกเกดกระบวนการคด

เมอพจารณาคณภาพดานครผสอนจ าแนกรายโรงเรยน พบวา โรงเรยน ก มผลการด าเนนงานสงสด (100%) แทนทกตวบงช ไดแก รอยละของครทมความสนก กระตอรอรน และสนใจในวทยาศาสตรศกษา รอยละของครทเปดใจกวางยอมรบเอาวทยาศาสตรศกษาเขาสการศกษาระดบปฐมวย รอยละของครทท ากจกรรมวทยาศาสตรทสงเสรมใหเดกๆ ได “ลงมอ ปฏบตจรง” รอยละของครทมพฒนาและรเรมโครงงานวทยาศาสตร รอยละของครทสนบสนนการส ารวจคนควาปรากฏการณธรรมชาตของเดกๆ รอยละของครทมการทดลองวทยาศาสตรอยางงายโดยองประสบการณของเดก รอยละของครทมการจดกจกรรมการเรยนการสอนครบทง 5 ขนตอน รอยละของครทสามารถสอนการทดลองวทยาศาสตรได 1 ครงตอสปดาหอยางตอเนองยกเวนตวบงชรอยละของครทมการท าโครงการวทยาศาสตรและการสงเสรมใหเดกคดและการออกแบบการทดลองทมผลการด าเนนงานเปนอนดบสองคอ 70% อนดบสดทาย คอ รอยละของครทมการตงค าถามและกระตนใหเดกเกดกระบวนการคด (50%)

โรงเรยน ข มผลการด าเนนงานสงสด (100%) ทกประเดน ไดแก รอยละของครทมความสนก กระตอรอรน และสนใจในวทยาศาสตรศกษา รอยละของครทเปดใจกวางยอมรบเอาวทยาศาสตรศกษาเขาสการศกษาระดบปฐมวย รอยละของครทท ากจกรรมวทยาศาสตรทสงเสรมใหเดกๆ ได “ลงมอ ปฏบตจรง” รอยละของครทมพฒนาและรเรมโครงงานวทยาศาสตร รอยละของครทสนบสนนการส ารวจคนควาปรากฏการณธรรมชาตของเดกๆ รอยละของครทมการตงค าถามและกระตนใหเดกเกดกระบวนการคด รอยละของครทมการทดลองวทยาศาสตรอยางงายโดยองประสบการณของเดก รอยละของครทมการท าโครงการวทยาศาสตรและการสงเสรมใหเดกคดและการออกแบบการทดลอง รอยละของครทมการจดกจกรรมการเรยนการสอนครบทง 5 ขนตอน รอยละของครทสามารถสอนการทดลองวทยาศาสตรได 1 ครงตอสปดาหอยางตอเนอง โรงเรยน ค มผลการด าเนนงานสงสด (100%) ทกประเดน ไดแก รอยละของครทมความสนก กระตอรอรน และสนใจในวทยาศาสตรศกษา รอยละของครทเปดใจกวางยอมรบเอาวทยาศาสตรศกษาเขาสการศกษาระดบปฐมวย รอยละของครทท ากจกรรมวทยาศาสตรทสงเสรมใหเดกๆ ได “ลงมอ ปฏบตจรง” รอยละของครทมพฒนาและรเรมโครงงานวทยาศาสตร รอยละของครทสนบสนนการส ารวจคนควาปรากฏการณธรรมชาตของเดกๆ รอยละของครทมการตงค าถามและกระตนใหเดกเกดกระบวนการคด รอยละของครทมการทดลองวทยาศาสตรอยางงายโดยองประสบการณของเดก รอยละของครทมการท าโครงการวทยาศาสตรและการสงเสรมใหเดกคดและการออกแบบการทดลอง รอยละของครทมการจด


หนา 62

กจกรรมการเรยนการสอนครบทง 5 ขนตอน รอยละของครทสามารถสอนการทดลองวทยาศาสตรได 1 ครงตอสปดาหอยางตอเนอง ดงตาราง 4 ตารางท 4 คณภาพดานครผสอน ขอ คณภาพนกเรยน รอยละ เฉลย

รวม ก ข ค 1 รอยละของครทมความสนก กระตอรอรน และสนใจ

ในวทยาศาสตรศกษา 100 100 100 100

2 รอยละของครทเปดใจกวางยอมรบเอาวทยาศาสตรศกษาเขาสการศกษาระดบปฐมวย

100 100 100 100

3 รอยละของครทท ากจกรรมวทยาศาสตรทสงเสรมใหเดกๆ ได “ลงมอ ปฏบตจรง”

100 100 100 100

4 รอยละของครทมพฒนาและรเรมโครงงานวทยาศาสตร

100 100 100 100

5 รอยละของครทสนบสนนการส ารวจคนควาปรากฏการณธรรมชาตของเดกๆ

100 100 100 100

6 รอยละของครทมการตงค าถามและกระตนใหเดกเกดกระบวนการคด

50 100 100 84

7 รอยละของครทมการทดลองวทยาศาสตรอยางงายโดยองประสบการณของเดก

100 100 100 100

8 รอยละของครทมการท าโครงการวทยาศาสตรและการสงเสรมใหเดกคดและการออกแบบการทดลอง

70 100 100 90

9 รอยละของครทมการจดกจกรรมการเรยนการสอนครบทง 5 ขนตอน

100 100 100 100

10 รอยละของครทสามารถสอนการทดลองวทยาศาสตรได 1 ครงตอสปดาหอยางตอเนอง

100 100 100 100

ตาราง 5 คณภาพดานผเรยน ภาพรวมของการด าเนนงาน พบวา ตวชวดทมผลการด าเนนงานสงสด (100%) ไดแก รอยละของนกเรยนทเขารวมท าการทดลองรวมกนเปนกลมยอย และรอยละของนกเรยนทมความสนใจในปรากฏการณตางๆ อนดบสอง (97%) รอยละของนกเรยนทมความอยากรอยากเหนและความประทบใจตอการเรยนวทยาศาสตร อบดบสาม (94%) ไดแก รอยละของนกเรยนทมความเขาใจหลกพนฐานทางวทยาศาสตร เชน น า อากาศ ฟอง แสงและส ไฟฟา ฯลฯ และรอยละของนกเรยนทแสดงความคดเหนตอสงทไดจากการสงเกตและการใหขอสรปดวยวาจา อนดบส (90%) ไดแก รอยละของนกเรยนทมความสนใจใครรและความกระตอรอรนตอวทยาศาสตรและเทคโนโลย และรอยละของนกเรยนทสามารถตงค าถามและคนหาค าตอบได อนดบสดทาย (87%) คอ รอยละของนกเรยนทมทกษะการเคลอนไหวกลาเนอมดเลกผานการใชอปกรณและเครองมอการทดลอง


หนา 63

เมอพจารณารายโรงเรยน พบวา โรงเรยน ก มผลการด าเนนงานสงสด (100%) ไดแก รอยละของนกเรยนทแสดงความคดเหนตอสงทไดจากการสงเกตและการใหขอสรปดวยวาจา , รอยละของนกเรยนทเขารวมท าการทดลองรวมกนเปนกลมยอย และรอยละของนกเรยนทมความสนใจในปรากฏการณตางๆ อนดบทสอง (90%) ไดแก รอยละของนกเรยนทมความเขาใจหลกพนฐานทางวทยาศาสตร เชน น า อากาศ ฟอง แสงและส ไฟฟา ฯลฯ, รอยละของนกเรยนทสามารถตงค าถามและคนหาค าตอบได และรอยละของนกเรยนทมความอยากรอยากเหนและความประทบใจตอการเรยนวทยาศาสตร อนดบทสาม คอ รอยละของนกเรยนทมความสนใจใครรและความกระตอรอรนตอวทยาศาสตรและเทคโนโลย อนดบสดทาย คอ รอยละของนกเรยนทมทกษะการเคลอนไหวกลาเนอมดเลกผานการใชอปกรณและเครองมอการทดลอง

โรงเรยน ข มผลการด าเนนงานสงสด (100%) ไดแก รอยละของนกเรยนทมความสนใจใครรและความกระตอรอรนตอวทยาศาสตรและเทคโนโลย , รอยละของนกเรยนทมความเขาใจหลกพนฐานทางวทยาศาสตร เชน น า อากาศ ฟอง แสงและส ไฟฟา ฯลฯ , รอยละของนกเรยนทเขารวมท าการทดลองรวมกนเปนกลมยอย, รอยละของนกเรยนทมทกษะการเคลอนไหวกลาเนอมดเลกผานการใชอปกรณและเครองมอการทดลอง, รอยละของนกเรยนทมความอยากรอยากเหนและความประทบใจตอการเรยนวทยาศาสตร และรอยละของนกเรยนทมความสนใจในปรากฏการณตางๆ อนดบรองลงมา (90%) ไดแก รอยละของนกเรยนทสามารถตงค าถามและคนหาค าตอบได และรอยละของนกเรยนทแสดงความคดเหนตอสงทไดจากการสงเกตและการใหขอสรปดวยวาจา โรงเรยน ค มผลการด าเนนงานสงสด (100%) ไดแก รอยละของนกเรยนทเขารวมท าการทดลองรวมกนเปนกลมยอย, รอยละของนกเรยนทมทกษะการเคลอนไหวกลาเนอมดเลกผานการใชอปกรณและเครองมอการทดลอง, รอยละของนกเรยนทมความอยากรอยากเหนและความประทบใจตอการเรยนวทยาศาสตร และรอยละของนกเรยนทมความสนใจในปรากฏการณตางๆ อบดบรองลงมา (90%) ไดแก รอยละของนกเรยนทมความสนใจใครรและความกระตอรอรนตอวทยาศาสตรและเทคโนโลย, รอยละของนกเรยนทมความเขาใจหลกพนฐานทางวทยาศาสตร เชน น า อากาศ ฟอง แสงและส ไฟฟา ฯลฯ, รอยละของนกเรยนทสามารถตงค าถามและคนหาค าตอบได และรอยละของนกเรยนทแสดงความคดเหนตอสงทไดจากการสงเกตและการใหขอสรปดวยวาจา ดงตาราง 5 ตาราง 5 คณภาพดานผเรยน

ขอ คณภาพนกเรยน รอยละ เฉลย

รวม ก ข ค 1 รอยละของนกเรยนทมความสนใจใครรและความ

กระตอรอรนตอวทยาศาสตรและเทคโนโลย 80 100 90 90

2 รอยละของนกเรยนทมความเขาใจหลกพนฐานทางวทยาศาสตร เชน น า อากาศ ฟอง แสงและส ไฟฟา ฯลฯ

90 100 90 94

3 รอยละของนกเรยนทสามารถตงค าถามและคนหาค าตอบได

90 90 90 90

4 รอยละของนกเรยนทแสดงความคดเหนตอสงทได 100 90 90 94


หนา 64

ขอ คณภาพนกเรยน รอยละ เฉลย

รวม ก ข ค จากการสงเกตและการใหขอสรปดวยวาจา

5 รอยละของนกเรยนทเขารวมท าการทดลองรวมกนเปนกลมยอย

100 100 100 100

6 รอยละของนกเรยนทมทกษะการเคลอนไหวกลาเนอมดเลกผานการใชอปกรณและเครองมอการทดลอง

60 100 100 87

7 รอยละของนกเรยนทมความอยากรอยากเหนและความประทบใจตอการเรยนวทยาศาสตร

90 100 100 97

8 รอยละของนกเรยนทมความสนใจในปรากฏการณตางๆ

100 100 100 100

ตาราง 6 ดานความยงยนของโครงการของผลการด าเนนงาน พบวา โรงเรยน ก มงบประมาณ

สนบสนนจากแหลงทนอน ผปกครองมสวนรวมในการจดโครงการ มเครอขายความรวมมอกบหนวยงานภายนอก เชน การอบรม การแลกเปลยนเรยนร และ มการจดการเรยนการสอนการทดลองวทยาศาสตรอยางนอย 1 ครงตอสปดาห

โรงเรยน ข พบวา มงบประมาณสนบสนนจากแหลงทนอน ผปกครองมสวนรวมในการจดโครงการ ชมชน (ผน าทองถน) มสวนรวมในการจดโครงการ มเครอขายความรวมมอกบหนวยงานภายนอก เชน การอบรม การแลกเปลยนเรยนร และมการจดการเรยนการสอนการทดลองวทยาศาสตรอยางนอย 1 ครงตอสปดาห

โรงเรยน ค พบวา ผปกครองมสวนรวมในการจดโครงการ มเครอขายความรวมมอกบหนวยงานภายนอก เชน การอบรม การแลกเปลยนเรยนร และมการจดการเรยนการสอนการทดลองวทยาศาสตรอยางนอย 1 ครงตอสปดาห

ตาราง 6 ดานความยงยนของโครงการ

ขอ ความยงยนของโครงการ ผลการด าเนนงาน

ก ข ค 1 มงบประมาณสนบสนนจากแหลงทนอน √ √ - 2 ผปกครองมสวนรวมในการจดโครงการ √ √ √ 3 ชมชน (ผน าทองถน) มสวนรวมในการจดโครงการ - √ - 4 มเครอขายความรวมมอกบหนวยงานภายนอก เชน การ

อบรม การแลกเปลยนเรยนร √ √ √

5 มการจดการเรยนการสอนการทดลองวทยาศาสตรอยางนอย 1 ครงตอสปดาห

√ √ √


หนา 65

สรปผลขอมลเชงคณภาพ ดานคณภาพครผสอน โรงเรยน ก พบวา ครมความสามารถในการจดการเรยนการสอนตามแนวทางของโครงการ ซง

ไดรบการอบรม และครมความตงใจทจะเขารวมโครงการ มความพยายามในการจดหาอปกรณ และเสาะแสวงหาความรทางอนเตอรเนต นอกจากนยงมการพดคยแลกเปลยนความรกบครวทยาศาสตรทสอนในระดบประถมศกษา อกทงมการสอดแทรกเนอหาเกยวกบกระบวนการทางวทยาศาสตรเขาไปในบทเรยนทมอยแลว

โรงเรยน ข พบวา ครมลกษณะเดนในดานความสามารถในการปรบวธการสอนใหเหมาะสมกบความแตกตางระหวางบคคลของเดกอนบาล แมวาครอกทานจะไมไดจบการศกษาดานปฐมวย แตมความพยายามและความตงใจในการสอนวทยาศาสตรใหเดกอนบาล จนไดรบการคดเลอกเปน Local Trainer ครสามารถจดกจกรรมวทยาศาสตรใหเดกอนบาลได หลงการจดกจกรรมทกครงจะมการบนทกผล โดยการใหเดกวาดภาพ ท าใหเดกไดมพฒนาการกลามเนอมดเลก มดใหญ มการใหเดกน าเสนอผลงานหนาหอง โดยท าใหเดกมทกษะทางดานการสอสารเพมมากขน มการจดท า log book โครงงานวทยาศาสตร และงานวจย

โรงเรยน ค พบวา ครมความรเกยวกบเรองวทยาศาสตร มการไดรบการอบรม แลวน ามาปรบใชในการเรยนการสอนแบบบรณาการ เชน ในการสอนเรองดนมการใหนกเรยนปลกผก และหลงจากนนน าผกมาประกอบอาหารใหเดกกน มการจดกจกรรมในการเรยนเรองปลา โดยไดพาเดกไปศกษาปลาทชาวบานเลยงไว ท าใหเดกเกดความสนกสนาน สนใจ กระตอรอรน และชอบเรยนวทยาศาสตร ครมการหาวสดอปกรณทหาไดงายในทองถนมาปรบใชในการทดลอง เชน กะหล าปลมวงมราคาแพงจงไดน าดอกอญชน และดอกกระเทยมเถา มาใชแทนกนในการท าการทดลอง รวมถงมการจดท าบนทก log book และท าโครงงานวทยาศาสตร นอกจากนครทใกลจะเกษยณไดมการถายทอดความรและวธการสอนใหแกครรนใหมเพอจดการเรยนการสอนทตอเนอง

ดานคณภาพนกเรยน โรงเรยน ก พบวา นกเรยนมความกลาพดและสามารถสงเกตสงตางๆ ทครมอบหมายงานกลมให

ท า นกเรยนสวนใหญชอบการเรยนวทยาศาสตร สามารถตอบค าถามได เชน ท าไมถงเกดพายทอรนาโดในขวดน า ท าไมขดลวดถงท าใหไฟตด เปนตน นกเรยนมความสนกสนานในการท ากจกรรม บอกไดวาท าไมการทดลองจงแตกตางกน

โรงเรยน ข พบวา มมมองของคร พบวา นกเรยนมความสนใจดานวทยาศาสตร มทกษะการสงเกต และกลาทจะพดน าเสนอผลงาน สวนกลามเนอมดเลก เชน การตกสาร บางครงอาจยงไมเหนผลชดเจน นกเรยนมความสนกในการเรยน มความสนในใฝรมากขน มความอยากรอยากเหน ตอบค าถามได กลาแสดงออก มการพฒนาของกลามเนอเนองจากไดมการหยบจบอปกรณการทดลอง และมการพฒนาดานทกษะในการสอสารเพมมากขนเนองจากมการน าเสนอผลงานหนาชนเรยนหลงการเรยนเสรจ สวนมมมองของผปกครอง พบวา นกเรยนมความกระตอรอรนในการเรยนและอยากทจะมาโรงเรยนกลบไปบานกจะสนทนากจกรรมททางโรงเรยนจดใหฟงในทกวน สงทนกเรยนเปลยนแปลงอยางเหนไดชดคอ การสอสาร การพดคย ไดเลาในสงทตวเองชนชอบ ตนเตนเวลาทครใหทดลองกจกรรมวทยาศาสตร เลนกบเพอนๆ เมอกลบมาถงบานกมาขอท าเอง หากเปนกจกรรมงายๆ ผปกครองกจะชวยท ากจกรรมเลนกบลก จะเหนไดถงความสนใจ อยากร อยากเหนของนกเรยน


หนา 66

โรงเรยน ค พบวา นกเรยนมความสนใจเรยนวทยาศาสตร มความกระตอรอรนในการเรยน มความสนกในการเรยน มความสนใจใฝรเพมมากขน อยากรอยากเหน มทกษะการสงเกต และกลาแสดงออก ตอบค าถามได มการวงไปดกลมอนวาท าไดหรอไม และมการแลกเปลยนเรยนรกน เชน ถาท าไมไดกถามเพอน หรอ ถาเพอนท าไมไดกจะชวยสอนเพอน และหลงจากทดลองในหองเรยนแลวเดกจะกลบบานไปเลาใหผปกครองฟงและทดลองใหผปกครองด นอกจากนยงพบวาเมอท าการทดลองนกเรยนชนประถมศกษามกจะชอบมาดการทดลองดวย และมความสนใจทจะเรยนดวย

ดานความยงยนของโครงการ โรงเรยน ก พบวา ผบรหารยงสนบสนนใหครด าเนนโครงการอยางตอเนองโดยเนนบทบาทในการ

บรหารจดการงบประมาณและใหการชวยเหลอเมอเกดปญหาในการจดการเรยนการสอน ส าหรบครเนองจากไดครใหมทเปนคนทองถนจงนาจะมการด าเนนงานอยางตอเนอง อกทงครไดรบการอบรมและมประสบการณในการสอนในโครงการนในโรงเรยนเดมมาแลว

โรงเรยน ข พบวา การจดการเรยนการสอนของโรงเรยนนมความตอเนองมาระยะเวลา 7 ปแลว เปนโครงการทอยนานทสด ซงอก 1 ปครอกทานจะเกษยณอายราชการ ท าใหมการวางแผนการถายทอดความรใหกบครอนบาลหนง นอกจากนหากมครใหมมาครทอยจะสอนงาน และใหศกษานเทศกชวยเหลอ ส าหรบดานงบประมาณมเพยงพอทจะด าเนนโครงการตอ โดยครใหขอมลวา ตงแตท างานมามโครงการนทอยกบโรงเรยนนานทสด ถามความชวยเหลอสามารถขอความชวยเหลอจากทางเขตได

โรงเรยน ค พบวา เนองจากครทสอนอยในปจจบนจะเกษยณจงไดมการวางแผนถายทอดความรใหกบครคนใหมทเคยมาฝกสอนและก าลงจะสอบบรรจเขาท างานทโรงเรยนน แตดานงบประมาณไมเพยงพอเนองจากโรงเรยนเปนโรงเรยนขนาดเลกมจ านวนนกเรยนนอยจงจะถกยบ อาจท าใหไมสามารถขบเคลอนโครงการบานนกวทยาศาสตรนอยตอไปไดถาถกยบ แตผปกครองตองการใหโรงเรยนท าการเรยนการสอนตอไปจงพยายามใหความรวมมอกบโรงเรยน และชวยสนบสนนเพอใหโรงเรยนอยตอได เชน ใหเงนทนแกโรงเรยน

ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช

1. เปนการจดการเรยนการสอนวชาวทยาศาสตรในระดบชนอนบาล จงท าใหการทดลองบางอยางยากเกนไป หรออนตรายส าหรบเดก

2. ควรจดการเรยนการสอนใหสอดคลองกบเนอหาวชาในระดบชนประถมศกษา เพอความตอเนองในการเรยนการสอน

3. ควรมการก ากบตดตามอยางตอเนอง เพอโครงการจะไดประสบความส าเรจ 4. ควรเพมเวลาในการจดอบรมคร มการอบรมเพมเตมเนอหาความร และมการอบรมแบบใหลง

มอปฏบต ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

1. เนองจากเครองมอทใชในการวจยครงน คอ แบบสมภาษณ และแบบสงเกต จงควรใชแบบสอบถามรวมดวย เพอสอบถามความคดเหนและความพงพงใจตอโครงการไดอยางครอบคลม

2. ควรมการตดตามโครงการอยางตอเนอง เพอน าไปปรบปรง และพฒนาโครงการตอไป


หนา 67

เอกสารอางอง บานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย. (2553). โครงการบานนกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย พ.ศ.

2553. คมอการลงพนทตรวจเยยม โครงการบรการวชาการแกชมชน โครงการประเมนโครงการบาน

นกวทยาศาสตรนอย ประเทศไทย. (2559). สวนกจการเพอสงคม มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, ส านกทดสอบทางการศกษาและจตวทยา, คณะวทยาศาสตร, ศกษาศาสตร, มนษยศาสตร, สงคมศาสตร,

สถาบนวจย พฒนา และสาธตการศกษา รตนะ บวสนธ. (2560). ทศทางการวจยทางการศกษาและการวดประเมนผลการศกษา (พ.ศ. 2555-

2560)


หนา 68

การประเมนโครงการพฒนาความรเกยวกบการรบรองคณภาพตามมาตรฐาน HA ของผแทนฝายบรหารระบบคณภาพ Evaluation of the Hospital Accreditation Knowledge Training Project of Quality Management Representative. นวลพรรณ สงสมสกล Nualpan Soongsomsakul สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) The Healthcare Accreditation Institute (Public Organization) Corresponding author, E-Mail: [email protected] บทคดยอ ความรเกยวกบการพฒนาคณภาพเปนสงส าคญพนฐานทบคลากรทกคนในโรงพยาบาลตองม โดยเฉพาะอยางยงในเรองแนวคดและหลกการ กระบวนการในการพฒนาคณภาพ รวมทงเทคนคการกระตนใหเกดกระบวนการเรยนรตอการพฒนาคณภาพในโรงพยาบาล เมอมความรในเรองเหลานแลว จะท าใหบคลากรเขาใจถงบทบาทในการเปนสวนหนงในการพฒนาคณภาพ การประเมนนมวตถประสงคเพอประเมนโครงการพฒนาความรเกยวกบการรบรองคณภาพตามมาตรฐาน HA ของผแทนฝายบรหารระบบคณภาพ ใชแนวคดการประเมนองวตถประสงค (goal-based evaluation) ออกแบบการประเมนโดยใชวธการประเมนเชงปรมาณ (quantitative evaluation method) ตวอยางทใชในการประเมน คอ ผแทนฝายบรหารระบบคณภาพ จ านวน 143 คน ครอบคลมผเขาอบรม 4 ภมภาค ไดแก ภาคใต ภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคกลาง เครองมอทใชในการประเมน คอ แบบสอบถามเกยวกบการอบรม มลกษณะเปนแบบมาตรประมาณคา 5 ระดบ (rating scale) การวเคราะหขอมลใชคาความถ รอยละ และคาเฉลย ผลการประเมนพบวา ระดบความรสงสดใน 3 ล าดบแรก ไดแก 1) ความรเรองการวเคราะหขอมลความเสยงในภาพรวม และการแกไข/ปองกนแบบ RCA มคาเฉลยอยในระดบสงทสด คอ 4.20 2) การก าหนดกลม trigger เพอทบทวน/การทบทวนอยางมเปาหมาย มคาเฉลยเทากบ 4.17 3) การก าหนด และวเคราะหตวชวดในตอนท 4 มคาเฉลยเทากบ 4.13 ส าหรบขอเสนอแนะในการประเมนครงน คอ ควรเพมระยะเวลาในการอบรมมากขน และเพมการจดอบรมเปนเฉพาะกลมวชาชพ เชน แพทย พยาบาล เภสชกร เปนตน ค าส าคญ: การพฒนาความร, ความรเกยวกบการรบรองคณภาพตามมาตรฐาน, ผแทนฝายบรหารระบบคณภาพ



หนา 69

Abstract Knowledge of quality development is fundamental in the hospital personnel. Especially in concept and principle. Process of quality development including techniques to stimulate the learning process towards quality development in hospitals. When there is knowledge that, realize their role of personnel in the development of quality. The objective of this research was to evaluate the quality accreditation program developed by The Hospital Accreditation (HA) for the Quality Management Representative. Use objective-based assessment concepts. Apply the concept of Goal-Based Evaluation and Evaluation design using to quantitative evaluation method. The samples used in the evaluation were 143 Quality Management Representatives covering 4 regions include Southern region, Northern region, Northeastern region, Central region. The research instrument used in this study was questionnaire of training. It is characterized by a 5-Point Rating Scale that used in this study including frequency, percentage and mean. The results of the project evaluation of first 3 sequences in level learning included 1) Knowledge of risk analysis and Root Cause Analysis prevention and management was the highest of mean at 4.20. 2) Definitions of trigger group for targeted review, that results of mean at 4.17 3) Indicators of analysis in Part 4, that results of mean at 4.13. The suggestion for this research was that the training time should be increased. The training is specific to professional groups such as doctors, nurses, pharmacists. Key words: Knowledge Development, Knowledge of Quality Accreditation in Standard, Quality Management Representative บทน า การรบรองคณภาพตามมาตรฐาน HA กระท าโดยองคกรภายนอกท เปนกลาง เพอเปนหลกประกนวาผลการรบรองนนจะเปนทนาเชอถอ สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (สรพ.) มบทบาทอยางสงในการยกระดบมาตรฐานและคณภาพการใหบรการของสถานพยาบาลอยางตอเนอง ดงนน เพอใหสถาบนแหงนมสถานะทเปนทนาเชอถอของสงคมและเปนองคกรทมความมนคงของการด าเนนงานในระยะยาว จงไดจดตงสถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) ขน โดยออกเปนพระราชกฤษฎกาจดตงสถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) พ.ศ. 2552 ตงแตวนท 22 มถนายน 2552 (สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล, 2552) สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล มวตถประสงคและอ านาจหน าท 6 ประการ ไดแก (1) ด าเนนการเกยวกบการประเมนระบบงานและการรบรองคณภาพของสถานพยาบาล รวมทงก าหนดมาตรฐานของสถานพยาบาลเพอใชเปนแนวทางการประเมนการพฒนาและการรบรองคณภาพของสถานพยาบาล (2) รวบรวมขอมล ศกษา วเคราะห และจดท าขอเสนอแนะเกยวกบการสงเสรม สนบสนน และพฒนาคณภาพของสถานพยาบาล (3) สงเสรม สนบสนนใหเกดกลไกในการพฒนาระบบการใหบรการทดมคณภาพ และมาตรฐานความปลอดภยของสถานพยาบาลอยางเปนระบบ (4) สงเสรม สนบสนน และด าเนนการเผยแพรองคความร และการใหบรการการเขาถงและใชประโยชนเกยวกบการประเมน การ


หนา 70

พฒนาและการรบรองคณภาพของสถานพยาบาล (5) ประสานความรวมมอกบหนวยงานของรฐ องคการหรอหนวยงานในประเทศหรอตางประเทศ และภาคเอกชนทด าเนนการเกยวกบการประเมน การพฒนาและการรบรองคณภาพของสถานพยาบาล (6) จดท าหลกสตรและฝกอบรมเจาหนาทของสถานพยาบาลใหเกดความเขาใจกระบวนการเกยวกบการประเมน การพฒนาและการรบรองคณภาพของสถานพยาบาล (สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล, 2552) จากวตถประสงคดงกลาว ท าใหสถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาลจงไดจดโครงการพฒนาความรเกยวกบการรบรองคณภาพตามมาตรฐาน HA ของผแทนฝายบรหารระบบคณภาพขน เพอใหความรเกยวกบการรบรองคณภาพตามมาตรฐาน HA เชน การก าหนด และวเคราะหตวชวด การวเคราะหขอมลความเสยงในภาพรวม และการแกไข/ปองกนแบบ RCA เปนตน โดยใชระยะเวลาในการอบรม ใน 4 ภมภาค ภมภาคละ 2 วน ซงจะเปนประโยชนตอโรงพยาบาลในการไดรบการสงเสรมกระตนใหสถานพยาบาลทผานการรบรองแลวเกดความตนตว สามารถเขาสกระบวนการตออายการรบรอง (Re-accreditation survey) ไดอยางตอเนอง (เอกสารโครงการพฒนาความรเกยวกบการรบรองคณภาพตามมาตรฐาน HA, 2559) แนวคดการประเมนหนงทถอวาสามารถประเมนไดงายและสะทอนประสทธผลของโครงการไดอยางชดเจน คอ แนวคดการประเมนองวตถประสงค (goal-based evaluation) (ศรชย กาญจนวาส, 2548) ซงแนวคดน เปนของ Tyler (Ralph W. Tyler, 1942) โดยยดตามวตถประสงคของโครงการเปนหลก การประเมนเปนกระบวนการตรวจสอบผลทเกดขนเทยบกบวตถประสงคของโครงการ นกประเมนจงมบทบาทส าคญในการตดสนคณคาของโครงการทมงประเมนโดยยดวตถประสงคของโครงการเปนหลก (พชต ฤทธจรญ, 2550) ดงนนผวจยจงเลอกแนวคดการประเมนองวตถประสงคมาใชประเมนโครงการโครงการพฒนาความรเกยวกบการรบรองคณภาพตามมาตรฐาน HA ของผแทนฝายบรหารระบบคณภาพ เพอใหไดสารสนเทศเกยวกบประสทธผลการด าเนนงานของโครงการ ตลอดจนขอเสนอแนะในการพฒนาโครงการในระยะตอไป วตถประสงคการประเมน เพอประเมนโครงการพฒนาความรเกยวกบการรบรองคณภาพตามมาตรฐาน HA ของผแทนฝายบรหารระบบคณภาพ กรอบแนวคดการประเมน ตาราง 1 แสดงกรอบแนวคดการประเมน ประกอบดวย วตถประสงค ตวบงช เกณฑการประเมน และวธการ/แหลงขอมล ตาราง 1 กรอบแนวคดการประเมน

วตถประสงค ตวบงช เกณฑการประเมน วธการ/แหลงขอมล เพอประเมนโครงการพฒนาความรเกยวกบการรบรองคณภาพตามมาตรฐาน HA ของผแทนฝายบรหารระบบคณภาพ

คาเฉลยระดบความรของผแทนฝายบรหารระบบคณภาพ

4.50 – 5.00 = ระดบมากทสด 3.50 – 4.49 = ระดบมาก 2.50 – 3.49 = ระดบปานกลาง 1.50 – 2.49 = ระดบนอย 1.00 – 1.49 = ระดบนอยทสด

การสอบถาม แหลงขอมล ผแทนฝายคณภาพ


หนา 71

วธการด าเนนการวจย การประเมนนใชแนวคดการประเมนองวตถประสงค (goal-based evaluation) ออกแบบการประเมนโดยใชวธการประเมนเชงปรมาณ (quantitative evaluation method)

ประชากรทใชในการประเมน คอ ผแทนฝายบรหารระบบคณภาพ จ านวน 143 คน ครอบคลมผเขาอบรม 4 ภมภาค ไดแก ภาคใต ภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคกลาง

เครองมอทใชในการประเมน คอ เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลครงนใชแบบสอบถาม (Questionnaire) โดยสรางแบบสอบถามตามวตถประสงค นยามศพทเฉพาะ และกรอบแนวคดการประเมนทก าหนดขน ซงผวจยไดปฏบตตามขนตอน ดงน

1. ศกษาเอกสารโครงการพฒนาความรเกยวกบการรบรองคณภาพตามมาตรฐาน HA ของผแทนฝายบรหารระบบคณภาพ

2. ศกษาเอกสารทเกยวกบการประเมนผลการฝกอบรม 3. ศกษาแนวทางในการสราง และการตรวจสอบเครองมอเครองมอทใชในการประเมน 4. การสรางแบบสอบถามเพอเกบรวบรวมขอมลการประเมนโดยแบงออกเปน 2 ตอน ซงจะเกบ

ขอมลผแทนฝายบรหารระบบคณภาพ ภายหลงจากเขารบการอบรมเชงปฏบตการ ดงตอไปน ตอนท 1 แบบสอบถามความคดเหนเกยวกบความระดบความรทไดรบเพมขนตามเนอหาการ

ประชม โดยลกษณะของแบบสอบถามเปนแบบเลอกตอบ และเตมคาก าหนดแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดบ ตามวธของลเครต (Likert) โดยเกณฑการใหคะแนน (เตมศกด สขวบลย, 2552) เปนดงน

5 หมายถง มความรไปประยกตใชในการปฏบตงานเพมขนระดบมากทสด 4 หมายถง มความรไปประยกตใชในการปฏบตงานเพมขนระดบมาก 3 หมายถง มความรไปประยกตใชในการปฏบตงานเพมขนระดบปานกลาง 2 หมายถง มความรไปประยกตใชในการปฏบตงานเพมขนระดบนอย 1 หมายถง มความรไปประยกตใชในการปฏบตงานเพมขนระดบนอยทสด เกณฑการแปลความหมายหาคาเฉลย คะแนนเฉลย 4.50 – 5.00 หมายถง ระดบมากทสด คะแนนเฉลย 3.50 – 4.49 หมายถง ระดบมาก คะแนนเฉลย 2.50 – 3.49 หมายถง ระดบปานกลาง คะแนนเฉลย 1.50 – 2.49 หมายถง ระดบนอย คะแนนเฉลย 1.00 – 1.49 หมายถง ระดบนอยทสด ตอนท 2 ขอเสนอแนะจากผเขาอบรม โดยลกษณะของแบบสอบถามเปนค าถามแบบปลายเปด

เพอใหผตอบแบบสอบถามแสดงความคดเหนและขอเสนอแนะอนๆ การวเคราะหขอมลใชคาความถ รอยละ และคาเฉลย การสรางเครองมอทใชในการประเมน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลในครงนคอ

แบบสอบถาม (Questionnaire) ซงมขนตอนการสรางเครองมอ ดงน 1. ศกษาขอมลเกยวกบองคการ หลกการประเมน จากบทความ หนงสอทางวชาการ งานวจยตาง ๆ

ทเกยวของใหสอดคลองกบวตถประสงคโครงการ


หนา 72

2. ศกษาวธการสรางแบบสอบถามจากการวจยตางๆ โดยแบง แบบสอบถาม ออกเปน 2 ตอน ไดแก ตอนท 1 ความคดเหนเกยวกบระดบความรทไดรบเพมขนตามเนอหาการประชม และตอนท 2 ขอเสนอแนะจากผเขาอบรม

การตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการศกษา ผวจยหาคณภาพของเครองมอวจยตามขนตอน ดงน

1. ศกษาเอกสารงานวจย และวธการสรางเครองมอใหสอดคลองกบการประเมนโครงการพฒนาความรเกยวกบการรบรองคณภาพตามมาตรฐาน HA ของผแทนฝายบรหารระบบคณภาพ

2. ก าหนดประเดนและจ านวนขอค าถาม 3. สรางเครองมอวจย 4. น าเครองมอวจยไปใหผทรงคณวฒตรวจสอบ จ านวน 3 ทาน เพอตรวจสอบความเทยงตรงของ

เนอหา (Content Validity) โดยมผทรงคณวฒทมความเชยวชาญดานตางๆ ดงน 4.1 ความเชยวชาญดานระเบยบวธวจย 1 ทาน 4.2 ความเชยวชาญดานการรบรองกระบวนการคณภาพตามมาตรฐาน HA 2 ทาน 5. น าเครองมอวจยไปปรบปรงแกไขตามทผทรงคณวฒแนะน า 6. ทดลองใชเครองมอวจย เพอตรวจสอบคณภาพ โดยไปทดลองใช (Try Out) กบกลมตวอยางท

มลกษณะใกลเคยงกบประชากรทจะศกษาจรง จ านวน 30 คน ซงผวจยน าไปทดลองใชกบผแทนฝายบรหารระบบคณภาพ ซงโดยเลอกขอค าถามทมคาเปนบวกและมากกวาศนย สวนการหาความเชอมนของแบบสอบถาม ผวจยใชวธการหาคาสมประสทธแอลฟา (Alpha – Coefficient Method) ของ Cronbach ซงคาความเชอมนของแบบสอบถาม มคาเทากบ 0.67 มนยส าคญทางสถตทระดบ .05) ผลการประเมน การน าเสนอผลการประเมนแบงเปน 2 หวขอ ไดแก (1) ระดบความรของผเขารบการอบรม และ (2) ขอเสนอแนะจากผเขารวมอบรม โดยมรายละเอยดดงน 1. ระดบความรของผเขารบการอบรม ผตอบแบบสอบถามจ านวน 143 คน สวนใหญกระจายตามภมภาคคอนขางใกลเคยงกน ในภาพรวม พบวา ระดบความรของผเขารบการอบรมสงสดล าดบแรก ในเรองการวเคราะหขอมลความเสยงในภาพรวม และการแกไข/ปองกนแบบ RCA ซงมคาเฉลยเทากบ 4.20 อยในเกณฑระดบมาก ล าดบทสอง คอ เรองการก าหนดกลม trigger เพอทบทวน/การทบทวนอยางมเปาหมาย มคาเฉลยเทากบ 4.17 อยในเกณฑระดบมาก ล าดบทสาม คอ เรองการก าหนด และวเคราะหตวชวดในตอนท 4 มคาเฉลยเทากบ 4.14 อยในเกณฑระดบมาก ล าดบทส คอ เรองการปรบแกตอนท 4 และแลกเปลยนมาตรฐานทมกจะเปนปญหา และเรองการทบทวนแผนพฒนาของโรงพยาบาลตนเอง และน ามาแลกเปลยน มคาเฉลยเทากน คอ 4.10 อยในเกณฑระดบมาก ล าดบทหา คอ เรองบทเรยนการท าแผนพฒนาของโรงพยาบาลจากการเยยมส ารวจเพอเฝาระวงทผานมา มคาเฉลยเทากบ 4.06 อยในเกณฑระดบมาก และล าดบสดทาย คอ เรองการสรปขอมล clinical tracer highlight มคาเฉลยเทากบ 4.03 อยในเกณฑระดบมาก รายละเอยดดงตาราง 2


หนา 73

ตาราง 2 ระดบความรของผเขารบการอบรม จ าแนกตามภมภาค

ขอรายการ ใต ตะวนออก เฉยงเหนอ เหนอ กลาง รวม ประเมน

ตามเกณฑ 1. บทเรยนการท าแผนพฒนาของโรงพยาบาลจาก

การเยยมส ารวจเพอเฝาระวงทผานมา 4.22 4.00 4.10 3.92 4.06 มาก

2. การทบทวนแผนพฒนาของโรงพยาบาลตนเอง และน ามาแลกเปลยน

4.21 4.05 4.17 3.95 4.10 มาก

3. การก าหนด และวเคราะหตวชวดในตอนท 4 4.33 4.14 4.14 3.93 4.14 มาก 4. การปรบแกตอนท 4 และแลกเปลยนมาตรฐาน

ทมกจะเปนปญหา 4.23 4.11 4.14 3.92 4.10 มาก

5. การก าหนดกลม trigger เพอทบทวน/การทบทวนอยางมเปาหมาย

4.18 4.17 4.22 4.11 4.17 มาก

6. การวเคราะหขอมลความเสยงในภาพรวม และการแกไข/ปองกนแบบ RCA

4.33 4.07 4.27 4.14 4.20 มาก

7. การสรปขอมล clinical tracer highlight 4.19 3.92 4.14 3.87 4.03 มาก

รวม 4.24 4.07 4.17 3.98 4.11 มาก

ผตอบแบบสอบถามตอบกลบประกอบดวย 4 ภมภาค พบวา ภมภาคทไดรบแบบสอบถามตอบกลบมากทสด อนดบทหนง คอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ไดรบแบบสอบถามตอบกลบ คดเปนรอยละ 91.43 ภมภาคทไดรบแบบสอบถามตอบกลบมากเปนอนดบทสอง คอ ภาคใต คดเปนรอยละ 86.11 ภมภาคทไดรบแบบสอบถามตอบกลบมากเปนอนดบทสาม คอ ภาคเหนอ คดเปนรอยละ 83.78 และภมภาคทไดรบแบบสอบถามตอบกลบนอยทสด คอ ภาคกลาง คดเปนรอยละ 82.86 รายละเอยดดงตาราง 3 ตาราง 3 จ านวนผเขารวมอบรม และจ านวนแบบสอบถาม

ภมภาค จ านวนผเขารวมอบรม

จ านวนแบบสอบถาม

คดเปนรอยละ

ใต 36 31 86.11 ตะวนออกเฉยงเหนอ 35 32 91.43 เหนอ 37 31 83.78 กลาง 35 29 82.86 รวม 143 123 86.01


หนา 74

2. ขอเสนอแนะจากผเขารวมอบรม โดยขอใหผเขาอบรมใหขอเสนอแนะ 3 หวขอ ไดแก ขอเสนอแนะตอการอบรม ความรท

ตองการเพมเตม และการขอสนบสนนกจกรรมอนๆ จาก สรพ. รายละเอยดดงตาราง 4 ตาราง 4 ขอเสนอแนะจากผเขารวมอบรม

หวขอ ขอเสนอแนะ การแจงนบ ขอเสนอแนะตอการอบรม

● ควรใหจดเปนแบบประจ าทกป เพอการพฒนาอยางตอเนอง 101 ● ควรใหมแพทยและพยาบาลเปนตวแทนโรงพยาบาลเขารวมอบรม 59 ● ควรจดใหมการท า workshop ในแตละหวขอ 96 ● เพมระยะเวลาการอบรมเปน 2 วนครงถง 3 วน 54 ● เพมเนอหาการอบรมในแตละทมเพมเตม คอ ทมน า ทมแพทย ทม

พยาบาล ทมบรหารความเสยง ทมปองกนและควบคมการตดเชอ 4

● ควรมตวอยางเพอการเรยนรทหลากหลาย 15 ● จดใหความรเปนกลมเฉพาะ clinic/ back office 6

ความรทตองการเพมเตม

● การวดวเคราะห/KPI/การเขยนแผนยทธศาสตร 25 ● การพฒนา competency บคลากร 46 ● การเขยนแบบประเมนตนเอง (SAR) 71

● การวจยแบบ R2R 1 ● ระบบยา 11

● Infection Control 49

● การดแลผปวยจตเวช 3

● Information Management 70

● การเตรยมตวรบการตออาย 91 การขอสนบสนนกจกรรมอนๆ จาก สรพ.

● ควรจดเวทเรยนรรวมกน เมอสงแผนพฒนากลบมาใหภายหลงจากทไดน าความรจากการอบรมไปใช

83

● ควรมทปรกษาดแลตลอด หรอผประสานงานเพอประสานงานได 98 ● อยากใหจดอบรมทโรงพยาบาล 72

● มเอกสารคมอทจ าเปนตองใชในการพฒนาคณภาพ 56

สรปและอภปรายผล การสรปผลจากการแสดงคาเฉลยระดบความรทไดรบจากการตอบกลบมาทงหมดในแตละภมภาค ไดแก ภาคใต มคาเฉลยระดบความรสงสดเปนอนดบทหนง คดเปนคาเฉลยรวม 4.24 อยในเกณฑระดบมาก และยงมคาเฉลยของระดบความรในแตละหวขอเปนคาสงทสดใน 4 ภมภาค ถง 6 หวขอ จากทงหมด 7 หวขอ โดยหวขอทไมไดคาเฉลยสงสด คอ หวขอท 5 ในหวขอเรองการก าหนดกลม trigger เพอ


หนา 75

ทบทวน/การทบทวนอยางมเปาหมาย ในภาคเหนอ มคาเฉลยระดบความรสงเปนอนดบทสอง คดเปนคาเฉลยรวม 4.17 อยในเกณฑระดบมาก และยงมคาเฉลยสงสดใน 4 ภมภาค คอ ในหวขอเรองการก าหนดกลม trigger เพอทบทวน/การทบทวนอยางมเปาหมาย ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มคาเฉลยระดบความรสงเปนอนดบทสาม คดเปนคาเฉลยรวม 4.07 อยในเกณฑระดบมาก และในภาคกลาง มคาเฉลยระดบความรต าทสดใน 4 ภมภาค คดเปนคาเฉลยรวม 3.98 อยในเกณฑระดบมาก การสรปผลจากระดบความรตามเนอหาความรทผเขาอบรมไดรบทง 7 หวขอ ดงน ความรขอ 1 บทเรยนการท าแผนพฒนาของโรงพยาบาลจากการเยยมส ารวจเพอเฝาระวงทผานมา ขอ 2 การทบทวนแผนพฒนาของโรงพยาบาลตนเอง และน ามาแลกเปลยน และขอ 4 การปรบแกตอนท 4 และแลกเปลยนมาตรฐานทมกจะเปนปญหา ผลของล าดบของภมภาคเหมอนกน คอ ล าดบท 1 เปนภมภาคใต ล าดบท 2 เปนภมภาคเหนอ ล าดบท 3 เปนภมภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และล าดบท 4 เปนภมภาคกลาง ความรขอ 3 การก าหนดและวเคราะหตวชวดในตอนท 4 แสดงผลของล าดบของภมภาค คอ ล าดบท 1 เปนภมภาคใต ล าดบท 2 เทากน 2 ภมภาค เปนภมภาคเหนอและภมภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และล าดบท 3 เปนภมภาคกลาง ความรขอ 5 การก าหนดกลม trigger เพอทบทวน/การทบทวนอยางมเปาหมาย แสดงผลของล าดบของภมภาค คอ ล าดบท 1 เปนภมภาคเหนอ ล าดบท 2 เปนภมภาคใต ล าดบท 3 เปนภมภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และล าดบท 4 เปนภมภาคกลาง ความรขอ 6 การวเคราะหขอมลความเสยงในภาพรวม และการแกไข/ปองกนแบบ RCA และขอ 7 การสรปขอมล clinical tracer highlight ผลของล าดบของภมภาคเหมอนกน คอ ล าดบท 1 เปนภมภาคใต ล าดบท 2 เปนภมภาคเหนอ ล าดบท 3 เปนภมภาคกลาง และล าดบท 4 เปนภมภาคตะวนออกเฉยงเหนอ นอกจากนขอเสนอแนะตอการอบรมทไดในการประเมน น าไปใช ในการตดสนใจการพฒนาปรบปรงในการจดการอบรมครงตอไป ซงสอดคลองกบแนวคดของ สมเกยรต ปานวชราคม (2550 : 61) กลาววา การประเมนผล มความส าคญยงในกระบวนการฝกอบรม เพราะผลทไดจากการประเมนทเปนระบบ สามารถน าไปเปนแนวทางในการแกไข และปรบปรงโครงการใหเหมาะสม มประสทธภาพ และเปนประโยชนตอการปฏบตงานของผเขารบการฝกอบรมมากทสด โดยสรปสาระส าคญของขอเสนอแนะ ดงน

1. เรองระยะเวลาการจดอบรม อยากใหจดเปนแบบประจ าทกป และเพมระยะเวลาการอบรมเปน 2 วนครงถง 3 วน

2. บคลากรทรวมในการอบรม ควรใหมแพทยและพยาบาลเปนตวแทนโรงพยาบาลเขารวมอบรม และจดกลมเปน clinic/back office

3. เกยวกบเนอหาการอบรม ควรจดใหมการท า workshop ในแตละหวขอ เพมเนอหาการอบรมในแตละทมเพมเตม คอ ทมน า ทมแพทย ทมพยาบาล ทมบรหารความเสยง ทมปองกนและควบคมการตดเชอ และอยากใหมตวอยางเพอการเรยนรทหลากหลาย ซ งสอดคลองกบแนวคดของ Bloom S.Benjamin (1956, p.89-96 อางถงในสจตรา ทพยบร, 2555 หนา 21-26) ไดอธบายความหมายของความรความเขาใจ “ความร” หมายถงพฤตกรรมและสถานการณตางๆ ซงเนนการจ า ถงแมไมวาจะเปนการระลกไดกตาม เปนสถานการณทเกดขนอนสบเนองมาจากการเรยนร โดยเรมตนจากการรวบรวมสาระตางๆ เหลานน จนกระทงพฒนาไปสขนทมความสลบซบซอนมากยงขนตอไป โดยความรนอาจแบงออกเปนความรเฉพาะสง ความรในเรองระเบยบการและความรเรองสากล เปนตน


หนา 76

ส าหรบความรทตองการเพมเตมในการประเมนครงน น าไปใชวางแผนการจดการอบรมในครงตอไป โดยสรปสาระส าคญของขอมล ดงน

1. การวดวเคราะห/KPI/R2R/การพฒนา competency บคลากร/การเขยนแผนยทธศาสตร/การเขยนแบบประเมนตนเอง

2. ระบบงานส าคญ : ระบบยา , Infection Control, การดแลผปวยจตเวช , Information Management

3. การเตรยมตวรบการตออายในทกๆ ดาน ส าหรบสงทผเขาอบรมตองการขอสนบสนนกจกรรมอนๆ จาก สรพ. น าไปใชวางแผนการจดการ

อบรมในครงตอไป โดยสรปสาระส าคญของขอมล ดงน 1. อยากเรยนรกบ สรพ. เมอสงแผนพฒนากลบมาใหภายหลงจากทไดน าความรจากการอบรมไปใช 2. ควรใหมทปรกษาดแลตลอดหรอผประสานงานเพอประสานงานได 3. ควรจดอบรมทโรงพยาบาล 4. ขอเอกสารคมอทจ าเปนตองใชในการพฒนาคณภาพ

ขอเสนอแนะจากผลการประเมน

ผลจากการประเมนผลการประเมนโครงการพฒนาความรเกยวกบการรบรองคณภาพตามมาตรฐาน HA ของผแทนฝายบรหารระบบคณภาพ ท าใหทราบระดบความรความเขาใจของผเขารวมโครงการและขอเสนอแนะเพอการพฒนาโครงการในครงตอไป ซงจะเปนประโยชนตอสถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล โดยมขอเสนอแนะ ดงน

1. ควรน าขอมลจากขอเสนอแนะตอการอบรม ไปตอยอดเพอการพฒนาโครงการใหมประสทธภาพเพมขน

2. ควรน าขอมลจากขอเสนอแนะความรทตองการเพมเตม ไปใชในการพฒนาความรในรปแบบอนๆ เพมเตม

3. ควรน าขอมลจากการขอสนบสนนกจกรรมอนๆ จาก สรพ. ไปวเคราะหเพอวางแผนการสนบสนนในปงบประมาณตอไป ขอเสนอแนะในการประเมนครงตอไป

1. ควรศกษาพฒนาเครองมอในการเกบขอมลของโครงการในปตอไป 2. ควรศกษาปจจยทสงผลตอการพฒนาความรเกยวกบการรบรองคณภาพตามมาตรฐาน HA

ของผแทนฝายบรหารระบบคณภาพ เอกสารอางอง นศา ชโต. (2538). ความหมายของการประเมนโครงการ. พมพครงท 4. กรงเทพฯ : หางหนสวนจ ากด พ.

เอน. การพมพ. ศรชย กาญจนวาส. (2548). ทฤษฎการประเมน. กรงเทพ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.


หนา 77

ผดงชย ภพฒน. (2548). การประเมนและการจดการโครงการประเมน. พมพครงท 3. นนทบร : โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

พชต ฤทธจรญ. (2550). หลกการวดและประเมลผลการศกษา. (พมพครงท 4). กรงเทพมหานคร: เฮาสออฟ เคอรมสท

ราชกจจานเบกษา. (2552). พระราชกฤษฎกาจดตงสถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) พ.ศ. 2552. (126) ตอนท 41 ก.

สจตรา ทพยบร. (2556). “หลกพทธธรรมทสงผลตอความส าเรจในการขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยงในโรงเรยนรางวลพระราชทาน”. วทยานพนธพทธศาสตรดษฎบณฑต, บณฑตวทยาลย :มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล. (2559). เอกสารโครงการพฒนาความรเกยวกบการรบรองคณภาพตามมาตรฐาน HA. นนทบร

สมเกยรต ปานวชราคม. (2550). “การประเมนผลโครงการฝกอบรมผบงคบบญชาลกเสอ หลกสตรวชาผก ากบ ลกเสอสามญรนใหญขนความรเบองตนของนกศกษา สาขาการศกษา คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา.” วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต, สาขาการศกษา คณะครศาสตร, มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา.

Tyler, Ralph W. (1942). General Statement on Evaluation. Journal of Education Research.

Likert, Rensis A. (1961). New Patterns of Management. New York: McGraw-Hill Book Company Inc.


หนา 78

ค าแนะน าส าหรบผเขยนบทความ

วตถประสงค

ดวยส านกทดสอบทางการศกษาและจตวทยา มนโยบายสนบสนนการเผยแพรองคความรดานการวดผลการศกษา สถต การวจยทางการศกษา จตวทยา และผลงานวชาการในรปแบบวารสาร เพราะเหนวาเปนประโยชนในการพฒนาการศกษาทางหน ง จงไดจดท าวารสารการวดผลการศกษา มวตถประสงค ดงน

1. เพอเผยแพรความรทางดานการวดผลการศกษา สถต การวจยทางการศกษา จตวทยา ทงเชงทฤษฎและเชงปฏบต

2. เพอเปนสอกลางในการแลกเปลยนความคดเหนทางวชาการระหวางคร นกศกษา นกวดผลการศกษา และผสนใจทวไป

3. เพอเผยแพรผลงานวชาการทมคณภาพของบคลากรทงภายในและภายนอกส านกทดสอบทางการศกษาและจตวทยา

4. เพอสรางเครอขายและพฒนาองคความรเชงวชาการและเชงประยกตดานการวดผลการศกษา สถต การวจยทางการศกษา จตวทยา และสาขาอนทเกยวของ

ประเภทผลงานทตพมพ (ภาษาไทย/ ภาษาองกฤษ) 1. บทความวจย (Research Article) 2. บทความวชาการ (Academic Article) 3. บทความปรทศน (Article Review) 4. บทวจารณหนงสอ (Book Review) 5. บทวจารณเชงวชาการ (Critique/ Discussion Paper) 6. กรณศกษา (Case Study)

ค าแนะน าในการเตรยมตนฉบบ 1. พมพดวยกระดาษ เอ 4 (พมพหนาเดยว) จ านวนไมเกน 15 หนา (นบรวมบทคดยอ รปภาพ

ตาราง เอกสารอางอง และภาคผนวก) 2. สวนประกอบของบทความวจย ประกอบดวย บทคดยอ บทน า วตถประสงคการวจย

วธด าเนนการวจย ผลการวจย สรปและอภปรายผล ขอเสนอแนะ และเอกสารอางอง สวนบทความวชาการ ประกอบดวย บทคดยอ บทน า เนอหา สรป และเอกสารอางอง

หมายเหต: ทกบทความตองมบทคดยอเปนภาษาไทยและภาษาองกฤษ ในกรณทตพมพบทความเปนภาษาตางประเทศ ตองมบทคดยอเปนภาษาไทยดวย

Arthurs


หนา 79

ขอก าหนดการจดพมพตนฉบบบทความ

ผนพนธตองจดพมพบทความตามขอก าหนดเพอใหมรปแบบการตพมพเปนมาตรฐานแบบเดยวกน ดงน

1. การจดเคาโครงหนากระดาษ ขนาด เอ 4 จ านวนไมเกน 15 หนา

2. กรอบของขอความ ระยะขอบของหนากระดาษในแตละหนาก าหนดดงน จากขอบบน 1.0 นว ขอบลาง 1.0 นว ขอบซาย 1.25 นว ขอบขวา 1.25 นว

3. ตวอกษร ใชแบบ TH SarabunPSK เหมอนกนตลอดทงบทความ

4. รายละเอยดตางๆ ของบทความ ก าหนดดงน o ชอเรอง (Title)

- ชอเรองภาษาไทย ก าหนดชดซาย ขนาด 18 point ตวหนา - ชอเรองภาษาองกฤษ ก าหนดชดซาย ขนาด 18 point ตวหนา

o ชอผนพนธ (Author) - ชอผนพนธล าดบท 1 ทงภาษาไทยและองกฤษ ก าหนดชดซาย ขนาด 18 point ตวหนา

ชอหนวยงานของผนพนธ และ E-Mail ทตดตอได ก าหนดชดซาย ขนาด 16 point ตวธรรมดา - ชอผนพนธล าดบถดไป (ถาม) ก าหนดชดซาย ขนาด 16 point ตวหนา ชอหนวยงานของ

ผนพนธ ก าหนดชดซาย ขนาด 16 point ตวธรรมดา o บทคดยอ (Abstract)

- หวขอ บทคดยอ และ Abstract ก าหนดชดซาย ขนาด 18 point ตวหนา - เนอความของบทคดยอภาษาไทยและบทคดยอภาษาองกฤษ (Abstract) บรรทดแรกจด

ยอหนา โดยเวนระยะจากขอบซาย 0.5 นว ขนาด 16 point ตวธรรมดา และบรรทดถดไปก าหนดชดซาย ตวธรรมดา

o ค าส าคญ (Keyword) ระบทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ เลอกใชค าทเกยวของกบบทความ อยางนอย 3 ค า ขนาด 16 point ตวธรรมดา

o การพมพหวขอใหญและหวขอรอง - หวขอใหญ ก าหนดชดซาย ขนาด 18 point ตวหนา - หวขอรอง จดยอหนาเวนระยะจากขอบซาย 0.5 นว ขนาด 16 point ตวหนา - เนอความของแตละหวขอ บรรทดแรกจดยอหนาโดยเวนระยะจากขอบซาย 0.5 นว

ขนาด 16 point ตวธรรมดา และบรรทดถดไปก าหนดชดซาย o ค าศพท ใชศพทบญญตของราชบณฑตยสถาน o กตตกรรมประกาศ (ถาม) กลาวถงเฉพาะการไดรบทนสนบสนนการวจยเทานน


หนา 80

o ภาพและตารางประกอบ กรณมภาพหรอตารางประกอบ ก าหนดการจดพมพดงน - ภาพประกอบและตารางประกอบทงหมดทน ามาอางตองไมละเมดลขสทธผลงานของ

ผอน - ภาพประกอบจดกงกลางของหนากระดาษ และไมตองตกรอบภาพ - ชอภาพประกอบจดอยใตภาพ ใชค าวา ภาพท ตอดวยหมายเลขภาพและขอความ

บรรยายภาพ ก าหนดกงกลางของหนากระดาษ ขนาด 16 point ตวธรรมดา - ชอตารางประกอบจดอย เหนอเสนคนบนสดของตาราง ใชค าวา ตารางท ตอดวย

หมายเลขตาราง และขอความบรรยายตาราง ก าหนดชดขอบซายของหนากระดาษ ขนาด 16 point ตวธรรมดา

- บอกแหลงทมาของภาพประกอบ ตารางประกอบทน ามาอาง โดยพมพหางจากชอภาพหรอเสนคนใตตาราง ก าหนดเวนระยะหาง 1 บรรทด บรรทดแรกจดยอหนาโดยเวนระยะจากขอบซาย 0.5 นว ขนาด 16 point ตวธรรมดา และบรรทดถดไปก าหนดชดซาย

5. การพมพเอกสารอางองทายบทความ 1) เอกสารอางองทกล าดบทปรากฏอยทายบทความตองมการอางองอยหรอกลาวถงในเนอหา

ของบทความ 2) จดพมพเรยงล าดบเอกสารอางองกอนหลงตามตวอกษร และยดรปแบบตามรปแบบของ

APA (American Psychology Association) ก าหนดชดขอบซายของหนากระดาษ ขนาด 16 point ตวธรรมดา

ตวอยางการเขยนเอกสารอางอง บทความวารสาร ชอผเขยน. (ปทพมพ). ชอบทความ. ชอวารสาร. ปทพมพ (ฉบบท). หนา. หนงสอ ชอผแตง. (ปทพมพ). ชอหนงสอ. สถานทพมพ: ส านกพมพ. การอางองจากอนเตอรเนต ชอผแตง. (ปทเผยแพรทางอนเทอรเนต). ชอเรอง/ชอบทความ. ชอวารสาร. สบคนเมอ..... จาก Author, A. A., & Author, B. B. (Date of publication). Title of article. Title of journal, volume

number. Retrieved month day, year, from http://www.someaddress.com/full/url/.


หนา 81

แบบฟอรมการสงบทความเพอตพมพ วารสารการวดผลการศกษา ส านกทดสอบทางการศกษาและจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

วนท................เดอน..................................พ.ศ...................... เรยน บรรณาธการวารสารการวดผลการศกษา เรอง ขอตพมพบทความลงวารสารการวดผลการศกษา 1. ชอผสงบทความ (ภาษาไทย) ..............................................................................................................................................

(ภาษาองกฤษ) ........................................................................................................................................ 2. ชอวฒการศกษาขนสงสด .................................................................................................... ชอยอ....................................... 3. ต าแหนงทางวชาการ (ถาม)................................................................................................................................................... 4. สถานภาพผสงบทความ 4.1 ( ) อาจารย ( ) อนๆ ระบ .........................คณะ....................................................สถาบน.................................................... 4.2 ( ) นกศกษา � ปรญญาเอก � ปรญญาโท หลกสตร.......................................................................................................... สาขา..................................................................คณะ....................................................สถาบน................................................... โปรดระบชออาจารยผควบคมวทยานพนธ (ภาษาไทย/ภาษาองกฤษ) 4.2.1 ชอ...........................................................................................ทท างานปจจบน................................................................... 4.2.2 ชอ...........................................................................................ทท างานปจจบน................................................................... 4.2.3 ชอ...........................................................................................ทท างานปจจบน................................................................... 5. ประเภทของบทความ ( ) บทความวจย (Research article) ( ) บทความวชาการ (Review article)

( ) บทความปรทศน ( ) บทความเรองสน ( ) บทแนะน าหนงสอ 6. ทอยผสงบทความ (ทตดตอไดสะดวก)................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................... 7. เบอรโทรศพททตดตอได ...............................................โทรสาร.....................................e-mail............................................ 8. สงทสงมาดวยเพอใหกรรมการพจารณา

( ) ไฟล บทความวจย / บทความทางวชาการ ใสแผน CD-ROM และ ( ) แบบฟอรมการสงบทความเพอตพมพ และเอกสารพมพตนฉบบ จ านวน 2 ชด สงท กองบรรณาธการวารสารการ

วดผลการศกษา ส านกทดสอบทางการศกษาและจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ สขมวท 23 เขตวฒนา กทม 10110 9. ตนฉบบทสงใหพจารณาเพอพมพเผยแพรในวารสารน ไมอยในระหวางการพจารณาของวารสารอน และยนดแกไขตามทกองบรรณาธการ เสนอแนะ

ผสงบทความ ลงชอ .................................................................... (...................................................................)

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- สวนของกองบรรณาธการ

ผลการพจารณาในเบองตน ......................................................................................................................................................... ด าเนนการสงผทรงคณวฒ 1. ..................................................................... 2. .........................................................................

ลงนาม ......................................................... (ผชวยศาสตราจารย ดร.อจศรา ประเสรฐสน)

ต าแหนง บรรณาธการวารสารการวดผลการศกษา วน ท ... . ... .... ... .... .... ... .... .... ... .... .... ... .... .... ... .

รบวนท ........................................... ผรบ................................................


หนา 82

Educ

atio

nal a

nd P

sych

olog

ical T

est B

urea

u, S

rinak

harin

wiro

t Uni

versi

ty

กองบรรณาธการ วารสารการวดผลการศกษา ส านกทดสอบทางการศกษาและจตวทยา

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ สขมวท 23 เขตวฒนา กรงเทพฯ 10110

โทรศพท 0-2258-4121 หรอ 0-2649-5000 ตอ 15363, 11372 โทรสาร 0-2262-1745

º·¤ÇÒÁÇÔªÒ¡ÒÃ1

15

¸ÕÃÀÑ·Ã ÊØ´âµ áÅÐÍÀÑ¹µÃÕ ¹Ò¤ÍíÒä¾

¾ÑªÃÔ¹·Ã à¾ÅÔ¹·ÃÑ¾Â áÅÐ»ÃÐÊ§¤ ¾ÃËÁà¤Ã×Í ¡ÒÃ¾Ñ²¹Òáºº·´ÊÍºàªÒÇÍÒÃÁ³

ì ì ì ì ì

¡ÒÃÇÑ´à¨µ¤µÔÔ

30ªÂÒ¹Ñ¹· â¤ÊÇÃÃ³ ÊØ¹·Ã ¤íÒ¹ÇÅ áÅÐ¸ÑÞÞÃÑÈÁ ·Í§¤íÒ

¡ÒÃ¾Ñ²¹Òà¤Ã×èÍ§Á×Í»ÃÐàÁÔ¹¼Å¡ÒÃàÃÕÂ¹ÃÙâ´Âãª»˜ÞËÒà»š¹°Ò¹ì ì ì

é é

º·¤ÇÒÁÇÔ¨ÑÂ45

à¾çÞ¹ÀÒ ¡ØÅÇ§È

¡ÒÃ»ÃÐàÁÔ¹â¤Ã§¡ÒÃ¾Ñ²¹Ò¤ÇÒÁÃÙ´Ò¹¡ÒÃÇÑ´áÅÐ»ÃÐàÁÔ¹¼Å

¢Í§¤ÃÙÇÔ·ÂÒÈÒÊµÃ ÃÐ´Ñº»ÃÐ¶ÁÈÖ¡ÉÒ

ì

¡ÒÃ»ÃÐàÁÔ¹¼Å¡ÒÃàÃÕÂ¹ÃÙà´ç¡Í¹ØºÒÅâ¤Ã§¡ÒÃºÒ¹¹Ñ¡ÇÔ·ÂÒÈÒÊµÃ¹ÍÂ

â´Âãª¡ÒÃ»ÃÐàÁÔ¹¾ËØ¾×é¹·Õè

¹ÇÅ¾ÃÃ³ ÊÙ§ÊÁÊ¡ØÅ

68 ¡ÒÃ»ÃÐàÁÔ¹â¤Ã§¡ÒÃ¾Ñ²¹Ò¤ÇÒÁÃÙà¡ÕèÂÇ¡Ñº¡ÒÃÃÑºÃÍ§¤Ø³ÀÒ¾ µÒÁÁÒµÃ°Ò¹ HA ¢Í§¼ÙŒá·¹½†ÒÂºÃÔËÒÃÃÐºº¤Ø³ÀÒ¾

Journal of Educational Measurement

55

ÈØÀÔÊÃÒ ¾Ç§·Í§

é é

é é

é é ì

ì

»‚·Õè 34 ©ºÑº·Õè 96 ¡Ã¡®Ò¤Á - ¸Ñ¹ÇÒ¤Á 2560

é

78 ¤íÒá¹Ð¹íÒÊíÒËÃÑº¼Ùà¢ÕÂ¹º·¤ÇÒÁ

é 79 ¢Í¡íÒË¹´¡ÒÃ¨Ñ´¾ÔÁ¾µ¹©ºÑºº·¤ÇÒÁ

é

ì é

81 áºº¿ÍÃÁ¡ÒÃÊ§º·¤ÇÒÁ

ì

è

ÇÒÃÊÒÃ¡ÒÃÇÑ´¼Å¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ

Documents

วารสารการวัด ผลการ ษาeptb.swu.ac.th/file/Journal/JEM ปีที่ 34 ฉบับที่ 96... · บทความเพื่อตีพิมพ์