การพัฒนาราย ... - Khon Kaen University · 2 Research Center in Back, Neck, Other Joint Pain and Human Performance, Khon Kaen University 3 Research and Development

การพฒนารายวชาภมปญญาทองถนจากผลการเรยนร

และการจดการเรยนร โดยใชชมชนเปนฐาน

Local Wisdom: Course Development Based on Learning

Outcome and Community-based Learning Approach

อรวรรณ บราณรกษ 1, 2, 3*

Orawan Buranrak 1, 2, 3*

บทคดยอ

การศกษาน เปนการวจยเชงปฏบตการ มวตถประสงคเพอหาแนวทางการจดการเรยนรเพอพฒนาการจดการเรยนการสอนรายวชา 000 153 ภมปญญาทองถน โดยมการ จดท�าโครงการส�าหรบนกศกษาทลงทะเบยนเรยนรายวชา 000 153 ภมปญญาทองถน (Local Wisdom) ประจ�าภาคการศกษาตน ป 2556 จ�านวน 114 คน แบงออกเปน 17 กลมๆ ละ 6-7 คน ตามคณะสาขาวชา และความสนใจของนกศกษา โดยการจดกจกรรมมวธการด�าเนนงานรปแบบเดยวกนทกกลม และคละเพศใหกระจายในแตละกลม ท�าการรวบรวมขอมลเชงคณภาพจากการสงเกตอยางมสวนรวม การสนทนากลมยอย การเกบขอมลจากเวบบอรด บนทกการเรยนรในการจดท�าโครงงาน บนทกการเรยนรในกจกรรม ทศนคต และอนๆ โดยประเมนผลการด�าเนนงานและวเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณา จากการเกบรวบรวมขอมลทงหมด 7 ชวง พบผลการเรยนรทสามารถน�าไปใชพฒนาแนวทางการจดการเรยนรรายวชา 000 153 ภมปญญาทองถน และไดขอมลสารสนเทศเพอเปนขอเสนอตอผบรหารของส�านกวชาศกษาทวไป มหาวทยาลยขอนแกนเพอใชประกอบการตดสนใจในการปรบปรง และในการพฒนาประสทธภาพการจดการเรยนการสอนตอไป

ค�ำส�ำคญ: ภมปญญาทองถน, วชาศกษาทวไป, ผลการเรยนร, การจดการเรยนร, การเรยนร โดยใชชมชนเปนฐาน

1 สาขากายภาพบ�าบด คณะเทคนคการแพทย มหาวทยาลยขอนแกน2 ศนยวจยปวดหลง ปวดคอ ปวดขออนๆ และสมรรถนะของมนษย มหาวทยาลยขอนแกน3 สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยขอนแกนผรบผดชอบบทความ e-mail: [email protected] Department of Physical Therapy, Faculty of Associated Medical Science, Khon Kaen University2 Research Center in Back, Neck, Other Joint Pain and Human Performance, Khon Kaen University3 Research and Development Institute, Khon Kaen University*Corresponding Author, E-mail: [email protected]

การพฒนารายวชาภมปญญาทองถนจากผลการเรยนรและการจดการเรยนรโดยใชชมชนเปนฐาน 33

วารสารนานาชาต มหาวทยาลยขอนแกน สาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร 6 (1) : มกราคม - เมษายน 2559

Abstract

The objective of this study was to find ways to improve the learning behavior generosity and to develop teaching Course 000 153 (Local Wisdom). We have a project for 114 students enrolled into the course in the first semester of the academic year 2013 were divided into 17 groups of 6-7 students using segmentation on interests of students in the same pattern in all groups, and phased manner in the factors of gender in each group by the Board of General Education. Data were analyzed using descriptive statistics and analysis of qualitative data by evaluating the performance of participant observation, focus group discussion, retention of board to learn to do the project, attitudes to learning activities and others from collecting all seven phases. The study found the learning outcomes. These can arise from activities in the classroom and conduct a community-based learning. The conclusion of a study was to develop an approach to learning in the course to develop effective behavioral teaching, and information to a proposal to University-based decisions to improve the management of the Bureau of General Education.

Keywords: Local wisdom, General education, Learning outcome, Learning management, Community-based learning

บทน�ำ

ตามทมหาวทยาลยขอนแกน ไดมแผนยทธศาสตรทจะมงเนนการพฒนาการเรยน การสอน โดยใหสอดแทรกคณธรรม จรยธรรม ขนภายในป พ.ศ. 2546-2549 และพฒนา จนมส�านกนวตกรรมการเรยนการสอน และส�านกวชาศกษาทวไปในปจจบน (คณะอนกรรมการดานการสอนสอดแทรกคณธรรมจรยธรรม, 2549; ไพเราะ ทพยทศน, 2547ก) มการประยกตกระบวนการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส�าคญ น�าเทคโนโลยสารสนเทศมาพฒนา การจดการเรยนการสอน เพอสามารถผลตบณฑตอนมคณลกษณะอนพงประสงคและสอดคลองกบนโยบายของส�านกงานคณะกรรมการอดมศกษาทจะผลตบณฑตตามอดมคตไทย (จรส สวรรณเวลา, 2545; ทศนา แขมมณ, 2546; สภาพ ณ นคร, 2547) และเนองจากรายวชาในหมวดวชาศกษาทวไป ฉบบปรบปรงใหม พ.ศ. 2553-2557 (ซงส�านกวชาศกษาทวไปรบผดชอบการจดการ

KKU International Journal of Humanities and Social Sciences34

KKUIJ 6 (1) : January - April 2016

เรยนการสอน) เปนกระบวนวชาทมงหวงใหผเรยนโดยเฉพาะนกศกษาตงแตระดบปรญญาตร ขนไป ใหสามารถมการเรยนรเกยวกบการปรบตวเขาสชมชน การปรบตวเขากบการเปลยนแปลงของสภาวะโลก และการพฒนาการเรยนรตลอดชวต โดยมหลกสตรทเกยวของแบงออกเปน 5 หมวด ไดแก หมวด 1 การสอสารและการเรยนรดวยตนเอง (Communication and Self- learning) หมวด 2 การคดเชงวเคราะหและเชงวพากษ (Analytical and Critical Thinking) หมวด 3 คณธรรม จรยธรรม คณคาของชวตในสงคม (Morals, Ethics, Values of Life in Society) หมวด 4 วฒนธรรมและภมปญญา (Cultures and Intellects) หมวด 5 ความรอบรและการปรบตวในยคโลกาภวตน (Well-rounded and Adaptation to Globalization) และ มเปาหมายหลกในการพฒนาบคคลทมงเนนใหนกศกษาเรยนรความจรงจากการด�าเนนชวตควบคไปกบการเรยนรทเปนองคความร ผเรยนสามารถน�าความรเดมจากรายวชาแตละสาขามาผสมผสานใหเกดความรแบบองครวม น�าไปสการพฒนากระบวนการจดการเรยนการสอนโดยสอนสอดแทรกคณธรรม จรยธรรม และการน�าเทคโนโลยสารสนเทศมาพฒนาการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส�าคญ (ศกดา ไชกจภญโญ, จนตนา กนกปราน; 2547ก; 2547ข) ดงนนระบบจดการเรยนการสอน การจดกระบวนการเรยนร และขนตอนการจดท�าโครงงาน ในรายวชาจงมความส�าคญอยางยงเพอใหผเรยนไดเกดการเรยนรอยางทวถง (Sheila, 1990; Larry & Loxterkamp, 2009) รวมทงผเรยนทกคนควรไดทราบความเปนไปในการด�าเนนงานของการเรยนนตลอดกระบวนการ (ไพเราะ ทพยทศน, 2547ข) และสอดแทรกคณธรรม จรยธรรมส�าหรบผเรยนมากขน และนาจะเปนแนวทางหนงในการพฒนาการเรยนการสอน และเกดการ บรณาการการจดการเรยนรระหวางอาจารย และผเรยนควบคกนไป (ชาญประพน สวสดเดชะ, 2557; วลลภา เทพหสดน ณ อยธยา, 2547; Allan & Tarin, 1993)

จากรปแบบการสอนของ รายวชา 000 153 ภมปญญาทองถน ทผานมาตงแต ปการศกษา 2552 จนถงปจจบน พบปญหาในรายวชานทควรไดรบการปรบปรง ไดแก การพฒนาการจดกระบวนการเรยนร และขนตอนการจดท�าโครงงานเพอศกษาภมปญญา ทองถนใหมความชดเจน ทงในประเดนวฒนธรรม คณธรรม จรยธรรม และคณคาของชวต รวมถง “ท�าอยางไรนกศกษาจงจะสามารถท�างานเปนทมดวยความเอออาทร” โดยใหเกด การพฒนากระบวนการจดการเรยนการสอนโดยสอดแทรกคณธรรมจรยธรรมทเนนความ รวมมอทงระหวางผเรยน และคณาจารยผสอนเปนส�าคญ และเพอปรบเปลยนการบรหารจดการระหวางกลมนกศกษาทตองดแลกนเองภายในกลม ใหมความรบผดชอบควบคกนไปอยางมประสทธภาพ และทวถง ซงจะน�าไปสการผลตบณฑตอนพงประสงค ตามแผนยทธศาสตร ของมหาวทยาลยขอนแกน ทจะมงเนนการพฒนาการเรยนการสอน ในรายวชาศกษาทวไป และเพอสามารถผลตบณฑตอนมคณลกษณะอนพงประสงคและสอดคลองกบนโยบายของส�านกงาน



คณะกรรมการอดมศกษาทจะผลตบณฑตตามอดมคตไทย จากความส�าคญของหลกการดงทกลาวมา รวมถงปญหาทรายวชาศกษาทวไป 000 153 ภมปญญาทองถน ซงมการเรยนรโดยใชชมชนเปนฐาน ก�าลงประสบอย (ณฐพงษ เพชรดทน, 2554) ดงนนเพอปรบเปลยนการบรหารจดการใหด�าเนนไปอยางมประสทธภาพ และน�าไปสการผลตบณฑตอนพงประสงค ผวจยจงเลงเหนความส�าคญในการศกษาเพอพฒนาการจดการเรยนการสอนในรายวชาภมปญญาทองถนอยางเหมาะสม และการศกษาในเชงวจยและพฒนารปแบบ และบนทกการสะทอนคดจากนกศกษาตอการจดการการเขาเรยน เหตปจจย ผลกระทบ วธการ และผลการจดการทไดรบ รวมถงการศกษาความสมพนธระหวางการจดกจกรรมการเรยนการสอน และเวลาในการเขาเรยนหรอรวมกจกรรม

วตถประสงคของกำรวจย

เพอพฒนาการจดการเรยนการสอนรายวชา 000 153 ภมปญญาทองถนอยางเหมาะสม

วธกำรด�ำเนนงำน

การศกษาน เปนการวจยในชนเรยนแบบกงทดลอง ด�าเนนวธวจยแบบ Action re-search / Participatory action research กลมเปาหมายเปนนกศกษามหาวทยาลยขอนแกนท ลงทะเบยนเรยนรายวชา 000 153 ภมปญญาทองถน (Local Wisdom) ประจ�าภาคการศกษาตน ป 2556 ด�าเนนงานเกบขอมลและทดลองรายสปดาห โดยมแผนการจดการเรยนการสอน แบบประเมนระหวางและหลงการเรยน ใบงาน หรอบนทกผลการเรยนร (Learning log) ใบลงชอเขาเรยน ใบลงเวลาเขารวมกจกรรม เวบ e-learning / facebook เปนเครองมอทใชในการวจย เกบรวบรวมขอมลทงหมด 7 ชวง ไดแก 1) ชวงสรางความคนเคยกบนกศกษา ทงในชนเรยนและชวงท�ากจกรรม 2) ชวงจดกจกรรมรวมกบกลมวชา วฒนธรรมและภมปญญา ในรายวชา 000 153 ภมปญญาทองถน (Local Wisdom) ทส�านกวชาศกษาทวไป มหาวทยาลยขอนแกน และมการแนะน�าปราชญชมชนใหนกศกษารจก และนดหมายการไปดงานในพนท โดยใชวธการสนทนากลม (focus group) ตามกลมกจกรรมทจดให 3) ชวงทใหนกศกษาแตละกลมเขยนแผนการท�างานโดยเทคนค Participatory action research และสรปงานกลมบนเวบ e-learning 4) ชวงทนกศกษาลงพนทเกบขอมล ชวงนใชวธการสมสมภาษณโดยตรง (direct interview) โดยเรมจากการสรางความคนเคยกบปราชญกอน และเรมพดคยอยางเปนกนเอง จนรสกวาไววางใจ ไมเกรง และพดคยกนอยางเปนธรรมชาต แลวจงเรมพดคยซกถามประเดนตางๆ ตามวตถประสงค ตามกลมกจกรรม และน�าเสนอรายงานความกาวหนาในการเกบขอมล



ภมปญญาทองถนจากชมชนชวงทหนง และลงพนทเกบขอมลชวงทสอง พรอมถอดบทเรยนกระบวนการเรยนรวฒนธรรม คณธรรม จรยธรรม และคณคาของชวตจากภมปญญาทองถน และสรปงานกลมบนเวบ e-learning 5) ชวงทนกศกษาจดท�ารายงาน และเตรยมการน�าเสนอผลการศกษาภมปญญาทองถนจากชมชน โดยใชวธการสนทนากลม (focus group) ตามกลมกจกรรม 6) ชวงทนกศกษาน�าเสนอผลการศกษาภมปญญาทองถนจากชมชนในชนเรยน โดยใชวธการประเมนผลทายชวโมง และ 7) ชวงสรปบทเรยน การประเมนผล และสงรายงาน

กำรวเครำะหขอมล

1. วเคราะหขอมลจากการถอดบทเรยนกระบวนการเรยนรของนกศกษาแตละคน และแตละกลม

2. ถอดเทปการสมภาษณ การใหนกศกษาประเมนตนเอง และคดเปนจ�านวน และรอยละของสถานการณการเขาชนเรยนและรวมกจกรรมของนกศกษาทลงทะเบยนเรยนรายวชา 000 153 ภมปญญาทองถนจากใบลงชอเขาเรยนและใบลงเวลาเขารวมกจกรรม

3. วเคราะห ประเมน และสรปผล โดยใชแผนทความคด (Mind mapping)4. วเคราะหและประเมน ความเอออาทรทเกดจากความตระหนกในคณคาของบคคล

เขาใจชวตมนษย กอใหเกดความปรารถนาดตอกน มการแสดงออกของความเอออาทร ไดแก ความออนโยน แสดงออกถงความเปนผมศลธรรมและปฏบตตอกนดวยคณธรรม เกดจาก ความตระหนกในคณคาของบคคล เขาใจชวตมนษย กอใหเกดความปรารถนาดตอกน แสดงออกของความเอออาทร คอ ความออนโยน ความเคารพศกดศรความเปนมนษย ความหวงใย ปจจยทมผลตอการท�างานกลม และความรบผดชอบ รวมทงปจจยทมผลตอการเรยนในนกศกษา ทลงทะเบยนเรยนรายวชา 000 153 ภมปญญาทองถน ประจ�าภาคการศกษาตน ป 2556

5. ประเมนผลการจดกจกรรมเปนแผนภาพสรปขอมล การประเมนภาพรวมโดยนกศกษาทลงทะเบยนเรยนรายวชา 000 153 ภมปญญาทองถน ประจ�าภาคการศกษาตน ป 2556

6. ผลการวจยครงนใชการวเคราะหสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) แบบแจกแจงขอมล (รอยละ) การวเคราะหหาคาเฉลย (Mean) และคาความเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) เปนรายขอ รายดาน และโดยรวม การแปลความหมาย การวเคราะห ใชเกณฑคะแนน 4.51-5.00 หมายถง ระดบดทสด คะแนน 3.51-4.50 หมายถง ระดบด คะแนน 2.50-3.50 หมายถง ระดบปานกลาง คะแนน 1.51-2.50 หมายถง ระดบต�า คะแนน 1.00-1.50 หมายถง ระดบต�าทสด ส�าหรบ S.D. ใชเกณฑไมเกน 1.00 ซงคดเปน 20 เปอรเซนต ของระดบคะแนนทมากทสด = 5 คะแนน ถอเปนคา S.D. ทยอมรบได



ผลกำรวจยจากการจดกจกรรมครงน ไดมการจดท�าโครงการส�าหรบนกศกษาทลงทะเบยนเรยน

รายวชา 000 153 ภมปญญาทองถน (Local Wisdom) ประจ�าภาคการศกษาตน ป 2556 จ�านวน 114 คน แบงออกเปน 17 กลมๆ ละ 6-7 คน โดยใชการแบงกลมตามคณะสาขาวชา และความ พงพอใจของนกศกษา เพอลดปญหาทเคยเกดขนในปการศกษาทผานมาในการประสานงานจากความหลากหลายของสาขาวชา และเวลาในการนดท�างานกลมนอกเวลา โดยการจดกจกรรม มวธการด�าเนนงานรปแบบเดยวกนทกกลม และคละเพศใหกระจายในแตละกลม โดยประเมนผลการด�าเนนงานจากการสงเกตอยางมสวนรวม การสนทนากลมยอย การเกบขอมลจากเวบบอรด บนทกการเรยนรในการจดท�าโครงงาน บนทกการเรยนรในกจกรรม ทศนคต และอนๆ จากการเกบรวบรวมขอมลแตละชวง ดงตารางท 1

ตำรำงท 1 สรปผลการด�าเนนงานการจดการเรยนการสอนรายวชา 000 153 ภมปญญา ทองถน ประจ�าภาคการศกษาตน ป 2556

5 ตารางท 1 สรปผลการดาเนนงานการจดการเรยนการสอนรายวชา 000 153 ภมปญญาทองถน ประจาภาคการศกษาตน ป 2556

วตถประสงค/ขนตอน กจกรรม ผลการดาเนนงาน 1. ประเมนปญหาทเกดขน สรางแบบสอบถามในชนเรยนเพอประเมนปญหาทเกดทงดาน

คณภาพและปรมาณ เกดความคนเคยกบนกศกษา ทงในชนเรยนและชวง ทากจกรรม

แบบสงเกตการณผเรยนในชนเรยน เรมพดคยอยางเปนกนเอง จนรสกวาไววางใจ ไมเกรง และพดคยกนอยางเปนธรรมชาต

ประเมนผลจากแบบสอบถาม/ ขอคดเหนจาก elearning/ facebook

ไดประเดนตางๆ ตามวตถประสงค ตามกลมกจกรรม

2. เลอกวธการสอนเพอใหเกดความรวมมอในกลมมากขน

ขอคดเหนจาก แบบสอบถาม/ elearning/ facebook ไดขอคดเหนจากทกฝาย และสรปงานกลมบนเวบ elearning

โดยเลอกวธการ สนทนากลมระดมความคดกบนกศกษา (focus group) ตามกลมกจกรรม สมสมภาษณโดยตรง (direct interview)

นกศกษาไดเรยนรวธการสรางความคนเคยกบปราชญกอน

แกปญหาจาก เทคนคการสอนแบบโครงงานทดาเนนการมาแลว มการแนะนาปราชญชมชนใหนกศกษารจก และนดหมาย การไปดงานในพนท

แตละกลมเขยนแผนการทางานโดยเทคนค Participatory action research

3. สงเกตการณอยางมสวนรวม

ทดลองสอน การทากจกรรมในชนเรยน

นกศกษาลงพนทเกบขอมล

4. วเคราะหและประเมนผล เกบขอมลจากการถอดบทเรยนกระบวนการเรยนรของนกศกษา/ การจดกจกรรม

นกศกษานาเสนอผลการศกษาภมปญญาทองถนจาก ชมชนในชนเรยนโดยใชวธการประเมนผลทายชวโมง

5. สรปผลและนาเสนอ นาเสนอผลงานวจยเพอแลกเปลยนเรยนร จดทารายงาน และเตรยมการนาเสนอผลการศกษาภมปญญาทองถนจากชมชน

นาเสนอรายงานความกาวหนาในการเกบขอมลภมปญญาทองถนจากชมชนชวงทหนง และลงพนทเกบขอมลชวงทสอง พรอมถอดบทเรยนกระบวนการเรยนรวฒนธรรม คณธรรม จรยธรรม และคณคาของชวต จากภมปญญาทองถน และสรปงานกลมบนเวบ elearning

จากการประเมนดวยแบบประเมนในการการจดกระบวนการเรยนร และขนตอนการจดทาโครงงาน พบวาการจดทา

โครงงานซงเกยวของกบ ความร ความเขาใจ และการนาไปใช รวมถงสวนทกษะการนาเสนอผลงาน และการเขยนรายงาน รวมถงความเขาใจในการทางานกลมเกยวกบความรบผดชอบ ความสนใจใฝร การบรหารเวลา และมนษยสมพนธ การทางานกลมในภาพรวม ดงนาเสนอในตารางท 2 ตอไปน



จากการประเมนดวยแบบประเมนในการการจดกระบวนการเรยนร และขนตอนการจดท�าโครงงาน พบวาการจดท�าโครงงานซงเกยวของกบ ความร ความเขาใจ และการน�าไปใช รวมถงสวนทกษะการน�าเสนอผลงาน และการเขยนรายงาน รวมถงความเขาใจในการท�างานกลมเกยวกบความรบผดชอบ ความสนใจใฝร การบรหารเวลา และมนษยสมพนธ การท�างานกลมในภาพรวม ดงน�าเสนอในตารางท 2 ตอไปน

ตำรำงท 2 ผลประเมนการจดการเรยนการสอนรายวชาศกษาทวไป (นกศกษาประเมนผาน แบบสอบถาม) จากจ�านวนนกศกษาทลงทะเบยน 114 คน จากผตอบแบบสอบถาม จ�านวน 92 คน คดเปนรอยละ 80.70

6 ตารางท 2 ผลประเมนการจดการเรยนการสอนรายวชาศกษาทวไป (นกศกษาประเมนผานแบบสอบถาม) จากจานวนนกศกษาทลงทะเบยน 114 คน จากผตอบแบบสอบถามจานวน 92 คน คดเปนรอยละ 80.70

ประเดนคาถาม ผลการประเมน แปลความ 1. การใหคาปรกษา และการใหบรการของผประสานรายวชา 3.83 ด

2. หองเรยน และอปกรณโสตทศนปกรณเหมาะสมกบการเรยนวชาน 4.19 ด

3. ความเหมาะสมของจานวนชวโมงในการเรยนแตละครง 3.69 ด

4. การไดรบการสนบสนนใหใชงานระบบ eLearning 3.61 ด

5. การสงเสรมคณลกษณะดานคณธรรม จรยธรรม 4.25 ด

6. การสงเสรมคณลกษณะดานความร 4.13 ด

7. การสงเสรมคณลกษณะดานทกษะทางปญญา 4.13 ด

8. การสงเสรมคณลกษณะดานทกษะความสมพนธระหวางบคคล และความรบผดชอบ 4.44 ด

9. การสงเสรมคณลกษณะดานทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การสอสาร และการใชเทคโนโลยสารสนเทศ

4.00 ด

10. การอธบายเกยวกบวตถประสงคของรายวชาและเกณฑการตดเกรดทไดรบแจงในประมวลรายวชา

4.19 ด

11. เรมสอนและเลกสอนตรงเวลา 4.25 ด

12. ความสมบรณของสาระความรหลกทใหกบนกศกษา กอนทากจกรรม หรอหลงจากใหนกศกษาทากจกรรม

3.81 ด

13. ความสามารถในการถายทอดเนอหาสาระความรหลกใหนกศกษาเกดความเขาใจ 3.88 ด

14. จดกจกรรมการเรยนรทเหมาะสมกบวตถประสงคของรายวชาและเปนกจกรรมทนกศกษาสนใจ 3.75 ด

15. ใหคาชแจงในการทากจกรรมอยางชดเจน นกศกษาสามารถปฏบตกจกรรมได 3.89 ด

16. ใชเทคโนโลยทเหมาะสมกบเนอหาวชาทสอน สภาพหองเรยน และพนฐานของนกศกษา สนบสนนใหนกศกษามโอกาสทเหมาะสมในการใชเทคโนโลย และการเรยนรจากเพอนนกศกษา ในชนเรยน

4.08 ด

17. กากบ ควบคม ตดตาม ใหนกศกษาประพฤตตนเปนผมวนย มคณธรรม จรยธรรม ตามเปาหมายของมหาวทยาลยอยางสมาเสมอ

4.44 ด

18. แสดงออกถงความเปนมตรและปรารถนาดตอนกศกษาในชนเรยน นกศกษามอสระในการขอคาปรกษาและขอเสนอแนะจากอาจารย และนกศกษาสามารถแสดงความเหนในชนเรยนได

4.13 ด

19. อาจารยเปนตนแบบทดแกนกศกษาในดานการแตงกาย บคลกภาพ และคณธรรม จรยธรรม 4.44 ด

20. นกศกษาสามารถนาความร ความเขาใจ และประสบการณจากการเรยนไปใชในชวตประจาวนได 3.88 ด

ผลการประเมนเฉลยในภาพรวม 4.05 (2.21) ด

คดเปนรอยละ 81.07 ด

และจากการประเมนดวยแบบประเมนทางอนเทอรเนตในการจดกระบวนการเรยนร สรปผลการประเมน ดงนาเสนอใน

ตารางท 3 ตอไปน ตารางท 3 สรปการประเมนทางอนเทอรเนตของนกศกษาจากการจดการเรยนการสอน จากจานวนนกศกษาทลงทะเบยน 114 คน นกศกษาเขาเวบไซตประเมน 105 คน คดเปนรอยละ 92.11

ประเดนคาถาม ผลการประเมน แปลความ



และจากการประเมนดวยแบบประเมนทางอนเทอรเนตในการจดกระบวนการเรยนร สรปผลการประเมน ดงน�าเสนอในตารางท 3 ตอไปน

ตำรำงท 3 สรปการประเมนทางอนเทอรเนตของนกศกษาจากการจดการเรยน การสอน จากจ�านวนนกศกษาทลงทะเบยน 114 คน นกศกษาเขาเวบไซตประเมน 105 คน คดเปนรอยละ 92.11

จากการใหนกศกษาประเมนตนเอง ถอดเทปการสมภาษณ จากการสนทนากลมยอย บนทกการเรยนรในการฝกปฏบตการ การบนทกการเรยนรในกจกรรม ทศนคต และขอคดเหนอนๆ ในขนตอนการจดท�าโครงงานของนกศกษา และวเคราะหขอมลจากการถอดบทเรยนกระบวนการเรยนรของนกศกษาแตละคน และแตละกลม สามารถจ�าแนกพฤตกรรมเอออาทรของนกศกษาได 5 ลกษณะ ดงน�าเสนอในตารางท 4 ตอไปน

7 ตารางท 3 สรปการประเมนทางอนเทอรเนตของนกศกษาจากการจดการเรยนการสอน จากจานวนนกศกษาทลงทะเบยน 114 คน นกศกษาเขาเวบไซตประเมน 105 คน คดเปนรอยละ 92.11

ประเดนคาถาม ผลการประเมน แปลความ 1. นกศกษาไดรบการชแจงเกยวกบเปาหมายหรอวตถประสงคของรายวชา 4.14 ด

2. นกศกษาไดรบการชแจงหรอมสวนรวมในการกาหนดรปแบบการจดการเรยนการสอนและเกณฑการประเมนผล

3.98 ด

3. นกศกษาไดรบการชแจงแนวทางการนาความรของรายวชาไปใชในสภาพจรง 4.02 ด

4. ผสอนมการสอดแทรกคณธรรม จรยธรรม จรรยาบรรณวชาชพในการเรยนการสอน 4.18 ด

5. นกศกษามกจกรรมปฏบตจรงหรอแลกเปลยนเรยนรรวมกนในการเรยนรายวชาน 4.16 ด

6. นกศกษามกจกรรมแสวงหาความรจากแหลงเรยนรทหลากหลายทงในและนอกหองเรยน 4.30 ด

7. นกศกษาไดรบการเรยนรจากสอของผสอนทเขาใจไดงาย 3.85 ด

8. นกศกษาไดเรยนรผานระบบ eLearning หรอใชสอเทคโนโลยสารสนเทศเพอสงเสรมการเรยนร 3.72 ด

9. นกศกษามโอกาสไดซกถามและไดรบคาแนะนาจากอาจารยผสอน 4.15 ด

10. นกศกษาไดรบการสะทอนผลการเรยนรของตนเองในระหวางเรยน 4.03 ด

ผลการประเมนเฉลยในภาพรวม 4.05 (2.1) ด

คดเปนรอยละ 81.07 ด

จากการใหนกศกษาประเมนตนเอง ถอดเทปการสมภาษณ จากการสนทนากลมยอย บนทกการเรยนรในการฝกปฏบตการ การบนทกการเรยนรในกจกรรม ทศนคต และขอคดเหนอนๆ ในขนตอนการจดทาโครงงานของนกศกษา และวเคราะหขอมลจากการถอดบทเรยนกระบวนการเรยนรของนกศกษาแตละคน และแตละกลม สามารถจาแนกพฤตกรรมเอออาทรของนกศกษาได 5 ลกษณะ ดงนาเสนอในตารางท 4 ตอไปน



ตำรำงท 4 ผลการเรยนรของนกศกษาทมตอการจดการเรยนการสอนในรายวชา 000 153 ภมปญญาทองถน

8 ตารางท 4 ผลการเรยนรของนกศกษาทมตอการจดการเรยนการสอนในรายวชา 000 153 ภมปญญาทองถน

ผลการเรยนร ตอตนเอง ตอเพอนสมาชกในกลม

ปราชญและคนในชมชน หรอสถานท

ทเขาไปศกษา

อาจารยผสอน

1. การสงเสรมคณลกษณะดานคณธรรม จรยธรรม

ความรบผดชอบในหนาท ฝกตนเองใหตรงตอเวลา

มนาใจ/ ความเออเฟอเผอแผ เสยสละ การรจกใหอภยเพอนในกลม ไมโทษวาใครผด เมอเกดปญหาและขอโทษเมอตวเองทาผด เกดความสามคค ไดฝกความอดทน

การตระหนกถงการอนรกษภมปญญาทองถน มความภมใจในภมปญญาทองถนของตนเอง ไดฝกมารยาทในการเขาหาพดคยกบผใหญ การใหความรวมมอของชมชนและปราชญ

เรมสอนและเลกสอนตรงเวลา กากบ ควบคม ตดตาม ใหนกศกษาประพฤตตนเปนผมวนย มคณธรรม จรยธรรม ตามเปาหมายของมหาวทยาลยอยางสมาเสมอ แสดงออกถงความเปนมตรและปรารถนาดตอนกศกษาในชนเรยน นกศกษามอสระในการขอคาปรกษาและขอเสนอแนะจากอาจารย และนกศกษาสามารถแสดงความเหนในชนเรยนได อาจารยเปนตนแบบทดแกนกศกษาในดานการแตงกายบคลกภาพ และคณธรรม จรยธรรม

2. การสงเสรมคณลกษณะดานความร

การพฒนาทกษะวชาการ การทารายงานทถกตอง การใชสอทหลากหลาย การทาสอวดทศนทไมมในรายวชาอนๆ ไดความรอยางมากเพราะไดลงมอปฏบต เปนวธการเรยนทไดความรมาก

ไดแลกเปลยนความคดเหนจากเพอนๆ

การเรยนรไมจาเปนตองศกษาในหองเรยน เรยนรวถชวตของคนในชนบท ไดทราบวาภมปญญาทองถนมความสาคญอยางมากตอการดารงชวตของคนไทย

ความสมบรณของสาระความรหลกทใหกบนกศกษา กอนทากจกรรม หรอหลงจากใหนกศกษาทากจกรรม



ตำรำงท 4 ผลการเรยนรของนกศกษาทมตอการจดการเรยนการสอนในรายวชา 000 153 ภมปญญาทองถน (ตอ)

9

ผลการเรยนร ตอตนเอง ตอเพอนสมาชกใน

กลม

ปราชญและคนในชมชน หรอ

สถานท ทเขาไปศกษา

อาจารยผสอน

3. การสงเสรมคณลกษณะดานทกษะทางปญญา

ฝกวธคดและทกษะในการแกปญหา/ การคดและรจกการวางแผนการดาเนนงานอยางเปนระบบ/ ไดฝกคนหาขอมลใหมๆและตดตอประสานงานอยางเปนระบบ สามารถนาความร ความเขาใจ และประสบการณจากการเรยนไปใชในชวตประจาวนได

การเปนผฟงและผซกถามทด

ไดแงคดดๆแนวทางเสนอแนะจากปราชญ

ความสามารถในการถายทอดเนอหาสาระความรหลกใหนกศกษาเกดความเขาใจ

4. การสงเสรมคณลกษณะดานทกษะความสมพนธระหวางบคคล และความรบผดชอบ

ไดพฒนาทกษะการเขาชมชน ฝกการสมภาษณเชงลก การพฒนาทกษะ การพดตอหนาชมชน ฝกการตอบคาถามทหลากหลาย ความกลาทจะแสดงออก กลาทจะเปนผนาในการทจะเขาหาผทอาวโสกวา

มการจดสรรงาน และเวลา เรยนรระบบของการทางานรวมกบผอน กลาทจะแสดงความคดเหนออกไป และพรอมยอมรบขอเสนอของเพอนเมอเหนวาดและถกตอง ไดทกษะในการทางานเปนกลม

ไดประสบการณในการลงพนท/ ฝกการลงพนท ไดเพมพนประสบการณการเรยนรนอกหองเรยน ไดลงมอปฏบตและเขารวมกจกรรมหรอพธกรรมตางๆ ไดรจกกบปราชญชาวบาน

จดกจกรรมการเรยนรทเหมาะสมกบวตถประสงคของรายวชาและเปนกจกรรมทนกศกษาสนใจ ใหคาชแจงในการทากจกรรมอยางชดเจน นกศกษาสามารถปฏบตกจกรรมได

5. การสงเสรมคณลกษณะดานทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การสอสาร และการใชเทคโนโลยสารสนเทศ

ไดรจกกระบวนการทางานเปนลาดบขนตอน หลกการสมมนาเพอนาขอมลมาวเคราะห สงเคราะหและสรป

มโอกาสในการใชเทคโนโลย และการเรยนรจากเพอนนกศกษาในชนเรยน

ไดศกษาขอมลพนฐานและขอมลเชงลก

ใชเทคโนโลยทเหมาะสมกบเนอหาวชาทสอน สภาพหองเรยน และพนฐานของนกศกษา สนบสนนใหนกศกษามโอกาสทเหมาะสมในการใชเทคโนโลย และการเรยนรจากเพอนนกศกษาในชนเรยน



สรปและอภปรำยผลกำรศกษำ

โครงการไดศกษาผลการเรยนรในรายวชา 000 153 ภมปญญาทองถน ซงสามารถ เกดขนจากการจดกจกรรมในชนเรยน และทนกศกษาด�าเนนการลงพนทโดยใชชมชนเปนฐาน โดยไดน�าขอมลมาจ�าแนก วเคราะห ประเมน และสรปผล โดยใชแผนทความคด (Mind mapping) เพอหาแนวทางการจดการเรยนรเพอพฒนาพฤตกรรมเอออาทร และเพอพฒนาการจดการเรยนการสอนรายวชา 000 153 ภมปญญาทองถนได 6 ประเดน ดงน

1. กำรบรหำรจดกำรเรยนกำรสอน

1. เตรยมความพรอมในทกดานแกนกศกษา ทงเตรยมความพรอมของตนเองและกลม ในการท�าตามหนาทของตน เพราะเปนอกหนงชองทางทท�าใหนกศกษาเขาถงวชาภมปญญา ทองถนไดงายขน และเปนอกวชาหนงทนกศกษาไดรบคณคามากมาย หลากหลายดาน อาท การสงเสรมคณลกษณะดานคณธรรม จรยธรรม การสงเสรมคณลกษณะดานความร การสงเสรมคณลกษณะดานทกษะทางปญญา การสงเสรมคณลกษณะดานทกษะความสมพนธระหวางบคคล และความรบผดชอบ การสงเสรมคณลกษณะดานทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การสอสาร และการใชเทคโนโลยสารสนเทศ เปนตน

2. มเวทแนะน�ารายวชาโดยนกศกษารนกอนๆ ตอคนรนหลง ในการซมซบและสบทอดภมปญญาทองถน มการสบทอดในการเรยนการสอน เปนการอนรกษสงตางๆ ทางออมเพอ ไมใหสญหายไป สรางความเขาใจการไดเรยนวชาภมปญญาทองถนชวยใหเกดคณคาตระหนกในสงทบรรพบรษไดสรางไว

3. การจดเวลาและตารางการเรยนการสอน เวลาในการน�าเสนอ การจดเวลาทเหมาะสมในการรายงาน ควรจดเวลาใหมความเหมาะสมกน เพมเวลาในการศกษาและรวบรวมขอมลให มากขน/ ควรมระยะเวลาในการด�าเนนโครงงาน ลดการเรยนรในหองเรยนและใหนกศกษา ไดเรยนรจากปราชญ และมเวลาในการลงพนทใหมากขน เพอจะไดศกษาขอมลอยางละเอยด ครบถวนถกตอง/ ควรก�าหนดเวลาในการออกไปสมภาษณใหนานขน/ ใหเวลาในการน�าเสนอโครงงานมากขน/ ควรใหนกศกษาหาหวขอเรองทตองการศกษาใหเรวขน/ มวนเวลาทนกศกษามโอกาสไดเขาพบอาจารยทปรกษาบอยครงขน

4. การจดรปแบบการเผยแพร เชน จดท�าเปนนทรรศการในการน�าเสนอภมปญญาทองถน เพอใหนกศกษาเขาใจถงภาพรวมและแกนแทของภมปญญาทองถนมากยงขน/ ใหมการจดแสดงผลงานโครงงานทงหมดและมการประกวดโดยการน�าเสนอผานสอ/ ควรมการคดเลอกโครงการดเดนมาจดแสดงในรายวชา/ มการเชญปราชญชาวบาน และนกเรยนนกศกษา ทสนใจ/ มการประกวดหรอรวมกนโหวตในกลมทเรยนดวยกนวากลมโครงงานดานใด เรองไหน



มความนาสนใจและใหความรหรอชอบมากทสด เพอเปนการสรางขวญและก�าลงใจในการท�างานตอไปหรอเพอปรบปรงชนงานใหดยงขน

5. ส�านกวชาศกษาทวไปนาจะจดงานมหกรรมภมปญญาทองถนในมหาวทยาลย และเชญปราชญชาวบานมาใหความรหรอสมมนา/ ควรเชญปราชญชาวบานมารวมเสวนา ในการท�าโครงงานภมปญญาในแตละดาน เพอใหนกศกษามความรทหลากหลาย/ ตองการ ใหน�าปราชญชาวบานมารวมในการน�าเสนอผลงาน

6. มกจกรรมระหวางกลม/ ใหนกศกษาไดเขารบฟงการน�าเสนอของทก section/ ในการน�าเสนองานอยากใหทก section ทท�าโครงงานน�าเสนอทกกลมและเขารวมรบฟง ทกกลม เพอเปนการแลกเปลยนความรกนอยางทวถง/ ใหนกศกษามโอกาสเขาฟงการน�าเสนอของการเรยนการสอนหองอนๆดวย/ ใหนกศกษาทกคนไดฟงทกกลมรายงาน เพอความเขาใจ และเหนภาพชดเจน/ ในการน�าเสนอโครงงานควรน�าเสนอรวมกนอาจจะใชเวลามากแตท�าใหนกศกษาไดมโอกาสในการแลกเปลยนความรกน

7. การเตรยมผประสานงานวชาและผชวยสอน ทมประสทธภาพ 8. การเตรยมอปกรณ สอ เครองเสยง และวสดตางๆ ทใช9. การจดการเรยนการสอนใหนกศกษาลงพนท สงเสรมการออกชมชนท�าใหนกศกษา

ไดเรยนรวถชวตคนในชมชน เพอใหนกศกษาไดใกลชดชมชนยงขน มการสงเสรมการท�าโครงงานของนกศกษาใหมความตอเนอง

2. รปแบบกำรจดกำรเรยนกำรสอนของคณำจำรย

1. เพมประสทธภาพการใชงานบนระบบออนไลน มเนอหาวชาในระบบ E-Learning และมใบความรในการเรยนแตละคาบ เปนการสรปเนอหาความรทอาจารยสอน หรอการ น�าเนอหา บทคดยอขนบน Facebook

2. ใหมใบความรสรปการท�าโครงงานเปนแผนพบความรในแตละกลม3. ควรมชองทางในการตดตอกบอาจารยทปรกษามากขน นกศกษาไดเขารวมปรกษา

กบอาจารยผดแลโครงงาน/ ควรมการจดประชมระหวางตวนกศกษากบอาจารยประจ�ากลมมากกวาน เพอทศทางในการน�าเสนอทดขนใหมการแลกเปลยนองคความรกนเองในแตละกลม/ ควรปรกษาอาจารยประจ�ากลมใหบอยๆโดยเฉพาะเรองความปลอดภยในการเดนทาง/ อยากใหมการเสนอแนะโครงงานบอยๆเพอใหโครงงานออกมาด/ นกศกษาควรปรกษาอาจารยทปรกษาโครงงานอยางสม�าเสมอ เพอความถกตองและสมบรณของโครงงาน



4. การจดการเรยนรใหนกศกษาไดพบสมาชกกลมอยางตอเนอง มการท�ากจกรรม ในหองเรยน ชวยสมาชกในกลมหาขอมล แลกเปลยนความคบหนาและขอมลอยางสม�าเสมอ มโอกาสในการรวมกนปรกษาหารอระหวางผเรยน เปดโอกาสในการเสนอความคดเหนรวมกน คยกนในประเดนตางๆ ใชเวลาในหองเรยนในการท�างาน มการระดมสมองกอนลงพนท

5. จดใหมการแลกเปลยนความคดเหนระหวางนกศกษาในแตละคณะในระหวาง การท�ากจกรรม/ อยากใหมการแลกเปลยนความคดเหนระหวางนกศกษาในแตละคณะ ในระหวางการท�ากจกรรม

6. เวลาในการจดกจกรรมนนควรเนนไปทการใหท�าความเขาใจภมปญญาทองถน เบองตนกอน

3. กำรแบงกลมกำรเรยน

1. มการแบงหนาทใหไดตามความสามารถและสมานฉนท ชวยเหลอเพอนในหนาทอนๆ แบงหนาทของแตละคน เปนผออกแบบสรางสรรค เปนผชวยประธานในการท�างาน ออกแบบงานใหสมาชกในกลม มองภาพรวมของการท�างาน วางแผน ก�าหนดรปแบบ เชน หนาทวชาการ คอตองส�ารวจขอมลหรอเตรยมบทสมภาษณ ศกษาเสนทางในการเดนทางลวงหนา/ วางแผนการเดนทาง/ หาพาหนะในการไปลงพนท/ ขอความรตางๆ จากปราชญชาวบาน/ วางแผนการท�างานแบงงานกบเพอน/ เตรยมบทสมภาษณ/ ตดตอประสานงานกบผร ชมชน หรอองคกรทเกยวของ/ เตรยมอปกรณในการจดท�า/ เกบภาพ การลงพนท เกบขอมล/ บนทกเสยงถาย วดทศน/ ท�าเกยวกบสอตางๆ/ จดท�าสอในการน�าเสนอ/ เรยบเรยงขอมล/ ชวยเพอนสอบถาม สมภาษณ/ เกบรวบรวมขอมลหลงสมภาษณ/ สรปขอมลทไดรบและสรปผลน�าเสนอ/ เตรยมพรอมในเรองสอทจะจดท�า เครองบนทกเสยง วดโอ

2. ในการแบงกลมการเรยนจะตองค�านงถงรปแบบของกจกรรม เชน หากตองการความสะดวกของกจกรรมนอกหองเรยน อาจเปนนกศกษาสาขาเดยวกน อาจคดเปนหนง กลมการเรยน

3. ในกรณจดการเรยนการสอนในชนเรยน ไมควรใหนกศกษาในหองมมากเกนไป เพอใหอาจารยดแลไดทวถง ควรใหนกศกษาจบกลมแบบหลากหลายสาขา เพอสรางสรรคสมพนธกบเพอนสาขาอนๆ และสมาชกในแตละกลมควรมการคละเพศ คละความสามารถ เปนตน

4. ถาเปนไปไดควรจดการเรยนการสอน ใหแตละกลมมโอกาสมาเรยนรวมกนบาง หรอมการสอสารบนระบบออนไลน เพอใหเกดการแลกเปลยนเรยนรรวมกนทกกลมการเรยน



4. กำรเตรยมนกศกษำในกำรจดท�ำโครงงำน

1. มการแนะแนวทางการเรยน แนะน�าแนวทางในการท�าการศกษาในชมชนใหแกนกศกษาโดยมงเนนใหเหนคณคาและประโยชนทจะไดรบ มการเนนใหนกศกษาทกกลมทท�าการศกษาภมปญญาทองถนในชมชนมการลงมอปฏบตจรงในสงทไดศกษา มการผลกดนใหนกศกษาตระหนกถงความส�าคญของการรวมกนท�างานในชมชน และวธการแลกเปลยนขอมล

2. มการชแจงค�าวาภมปญญาทองถนใหเขาใจตรงกน ภมปญญาทองถนคออะไร/ ใหนกศกษาวเคราะห ตความใหถงแกนแทของภมปญญาในแตละดาน

3. การก�าหนดขอบเขตของภมปญญาทองถนใหชดเจนเพอใหนกศกษาท�าความเขาใจงาย4. ควรฝกใหนกศกษาไดวางแผนงานใหเปนชนเปนอนตงแตตนเทอมเพอจะได

เกบขอมลไดทนเวลา5. ในบางหวขออาจจะยากไปส�าหรบผทไมเคยรมากอน เชน ดานสถาปตยกรรม

จงอยากใหมการอธบายรายละเอยด หรอยกตวอยางใหชดเจนขน6. ควรจะมตวอยางการศกษา การน�าเสนอ รายงาน สอการเรยนเชน วซด/วดโอ

ใหศกษาลวงหนา มเนอหา ความรทแตละกลมจะศกษา รวบรวมเพอผทสนใจศกษา7. เพมตวอยางรายงานของรนพหรอกลมทท�าถกตองใหนกศกษาไดมโอกาสศกษามากขน

หรอมตวอยางโครงงานของนกศกษารนกอนมาเปนตวอยางใหดเพอเปนแนวทางในการท�าโครงงาน8. มการจดอบรมการพด กอนลงพนทใหกบนกศกษา จดอบรมเทคนคการสมภาษณ

การลงพนทชมชน สอนวธการท�าสอวดทศน การเขยนบทคดยอ9. มการเชญปราชญชาวบานหรอผเชยวชาญมาเลาประสบการณ หรอมาบรรยายถง

แนวทางและความคดเกยวกบภมปญญาทองถนในดานตางๆ10. จดรปแบบในการลงพนทใหแกนกศกษา ควรมการแนะน�าการเลอกสถานทศกษา

จะไดมความรทหลากหลาย ชวยแนะน�าสถานททสามารถศกษาในเรองภมปญญาทองถน ทใหนกศกษาไปท�าการศกษา แนะน�าการเดนทางลงพนท

5. กำรเตรยมนกศกษำในกำรเขำสชมชน

1. ควรใหนกศกษามโอกาสชวยกนคด ชวยกนเลอกประเภทดานของภมปญญา ทองถนทจะศกษาในเบองตนในภาพรวมกอนแบงกลม ใหไดในสงทสนใจจะศกษาจรงๆ โดยค�านงถงความสะดวก ประหยด ปลอดภย และเปนไปได อาจเกยวของกบวชาชพ เพอเปนประโยชน ตอการประกอบวชาชพตอไปในอนาคต



2. ควรใหนกศกษาแบงกลมตามความสนใจ ไมควรใชวธการจบฉลาก หลงการแบงกลมควรใหเลอกหวขอภมปญญาทองถนทตองการศกษาดวยตวเอง เพอใหนกศกษาไดแสดงศกยภาพมากขน

3. แนะน�าหวขอส�าหรบการสบคนทเฉพาะเจาะจง มหวขอภมปญญาทชดเจน จดให มหวขอในการศกษาใหมความหลากหลาย เปนรปธรรมและใหเลอกหวขอทสนใจ มการระบหวขอเรองทจะใหนกศกษาศกษา ควรมโจทยใหนกเรยนคดคนสงใหมๆ โดยน�าเอาองคความร จากภมปญญาหลาย ๆ ดาน ไมใหเรองซ�าหรอใกลเคยงกนเพอใหเกดความหลากหลาย ไดแก ดานความเชอ ประเพณ และพธกรรมดานสขภาพและสาธารณสข ดานเกษตรกรรมและสงแวดลอม ดานคหกรรม ดานหตถกรรม ดานภาษาและวรรณกรรม ดานศลปกรรม ดานจตรกรรมและสถาปตยกรรม เปนตน

4. ควรมการก�าหนดหวขอและจดตารางเวลาในการน�าเสนอทชดเจน เพอรปแบบการน�าเสนอทด

5. จดใหมการเรยนรและเกบขอมลทเปนรปธรรมเขาถงวถชวตของชมชนนนจรงๆ ส�ารวจชมชนเพอรวบรวมขอมล จดกลมขอมล จดประชมแลกเปลยนการเรยนรกบชมชน และเตรยมนกศกษา นกศกษาลงปฏบตงานในพนท ท�ากจกรรมเรยนรพนทในชมชน และแลกเปลยนเรยนรกบปราชญชาวบาน

6. มอาจารยคอยแนะน�าถงสถานทลงชมชน ภายใตขอบเขตในการศกษา ค�านงถง ความหลากหลายของภมปญญาทองถน เพอเรยนรประสบการณใหมๆ เปนโครงงานทนาสนใจ แตกควรจ�ากดขอบเขตพนทในการศกษา ควรแนะน�าสถานททไมไกลมาก ไมควรใหนกศกษา เดนทางไปไกลเกนไป เพอใหงายตอการเกบขอมลอาจก�าหนดใหลงพนทเฉพาะในจงหวดขอนแกน เพอสะดวกแกนกศกษาในการเดนทาง

7. ควรมอาจารยพานกศกษาลงพนทไปศกษานอกสถานทนอกจากในหองเรยน หรอการพานกศกษาลงพนทจรงเพอศกษางานดานภมปญญาทองถนทจะไดรบประโยชนจากปราชญชาวบานโดยตรง

8. มการพดคยแลกเปลยนความคดเหนระหวางปราชญชาวบานและสมาชกกลม/ มกจกรรมรวมกบปราชญ/ หาขอมลจากปราชญชาวบาน/ การท�าความรจกกบคนในชมชนและ บคคลากรทจะศกษา/ การขอบคณปราชญทใหความร มอบของขวญใหก�าลงใจแกผมความร

9. สมภาษณปราชญในชมชน/ การพดคยกบชาวบาน/ สมภาษณปราชญผรเกยวกบเรองภมปญญาทองถน/ มการสมภาษณและบนทกภาพจากปราชญชาวบานโดยตรง/ หาตวอยางในชมชน หาผทเคยท�าจรง



6. กำรประเมนผลกำรเรยนร

1. ควรมรปแบบการประเมนทสอดคลองกบวธการจดการเรยนการสอน ท�าการ เชคเวลาของสมาชกในกลมและจดตารางการท�างาน สรปขอมล สรปการลงพนท สรปการเรยนรทได/ การสรปบนทกผลในการสมภาษณ/ การสรปวเคราะหขอมลทรวบรวมได

2. ปรบปรงใบงานใหอานและเขาใจงาย มจ�านวนทเหมาะสม3. มเวลาในการพบปะอาจารยทปรกษา หรอในการน�าเสนอ เพอประเมนและจดสรร

เวลาในการปรบปรงแกไขงานใหสมบรณมากขน4. มการรายงานความคบหนาของกจกรรมอยางสม�าเสมอ การน�าเอาขอมลทไดจาก

ปราชญชาวบานมาสรปหรอน�าเสนอรายงานการลงพนท เพอทจะไดรบค�าปรกษาจากอาจารยอยางตอเนอง ใหเกดความเขาใจยงขน

5. ปรบปรงการประเมนคณธรรม จรยธรรม ไดแก ความตรงตอเวลา การแตงกาย การเชคชอเขาเรยนใหเปนระบบ

ขอเสนอแนะ

จากความคดเหนของนกศกษาตออาจารยผสอนและการจดการเรยนการสอนรายวชา 000 153 ภมปญญาทองถน นกศกษามความพงพอใจตอการจดการเรยนการสอนรายวชา โดยพจารณาในภาพรวม ซงจดแขงคอ อาจารยเปนตนแบบทดแกนกศกษาในดานการแตงกาย บคลกภาพและคณธรรมจรยธรรม อกทงคอยดแลก�ากบควบคมตดตามใหนกศกษาประพฤตตนเปนผมวนย มคณธรรมจรยธรรมตามเปาหมายของมหาวทยาลยอยางสม�าเสมอและยตธรรม และรายวชามกจกรรมใหนกศกษาแสวงหาความรจากแหลงเรยนรทหลากหลายทงในและ นอกหองเรยน นกศกษามโอกาสเรยนรปฏบตจรงและแลกเปลยนเรยนรรวมกนในการเรยน อยางไรกตามการด�าเนนโครงการยงมขอจ�ากด และมขอเสนอแนะตอการน�าผลการศกษาไปใชประโยชนและขยายผลอยางกวางขวาง ควรมนโยบายหรอแนวทางการจดการเรยนรเพอพฒนาอาจารยผสอนโดยการจดโครงการพฒนาอาจารยผสอนและการพฒนาการจดการเรยนการสอนอยางตอเนองสม�าเสมอ การจดเวทเสวนา แลกเปลยนเรยนรระหวางคณาจารย และการน�าผลการประเมนอาจารยผสอนทมแนวปฏบตทด มาชนชม ยกยอง ใหก�าลงใจ และเปดโอกาส ในการถายทอดแกคณาจารยผสอนอนๆ ตอไป

โครงการไดด�าเนนการตามวตถประสงคในการศกษาหาแนวทางการจดการเรยนร เพอพฒนานกศกษา สาระส�าคญของโครงการ ประกอบดวย ทมาของปญหา วธการด�าเนนงาน และผลการด�าเนนงาน โดยไดรบการสนบสนนจากส�านกวชาศกษาทวไป มหาวทยาลยขอนแกน



ทสงเสรมสงเสรมใหมการท�าวจยในชนเรยนอยางตอเนอง กอใหเกดแนวทางการจดการเรยนร สามารถน�าไปแกไขปญหาการท�างานเปนทม กอใหเกดแนวทางการจดการเรยนร และไดรปแบบ การจดการเรยนการสอนอยางเหมาะสม สามารถน�าไปปรบปรงหรอพฒนาการจดการเรยน การสอนรายวชา 000 153 ภมปญญาทองถน ปการศกษา 2557-2558 และยงไดขอมลสารสนเทศเพอเปนขอเสนอตอผประสานงานรายวชา และผบรหารส�านกวชาศกษาทวไป เพอใชประกอบการตดสนใจในการปรบปรงการบรหารงานของส�านกวชาศกษาทวไปตอไปใหเหมาะสมยงขน โดยเฉพาะทจะมการปรบหมวดรายวชาศกษาทวไปใน ปการศกษา 2559 หลงเรมใชปฏทนอาเซยน นอกจากนยงจะเปนฐานขอมลเพอประกอบในการตพมพเผยแพรผลงานส�าหรบส�านกวชาศกษาทวไป มหาวทยาลยขอนแกน สามารถน�าไปใชขยายผลในหวขอ และรายวชาอนๆ ทมการเรยนการสอนโดยใชโครงงานเปนฐานในอนาคตได

กตตกรรมประกำศ

รายงานวจยน เปนโครงการซงไดรบทนสนบสนนจากมหาวทยาลยขอนแกน ประจ�าป งบประมาณ พ.ศ. 2556 และขอขอบคณส�าหรบทกก�าลงใจ จากนกศกษาทกคนซงมสวนรวมในการจดกจกรรมการเรยนการสอน ผแทนชมชน ปราชญชาวบาน วทยากรในการศกษา จากชมชน รวมถงคณฤทยรตน ศรธรรมวงษ ผประสานงานรายวชา และทมคณาจารยผรวมสอน ไดแก รศ.สภาพ ณ นคร รศ.งามนจ นนทโส รศ.ดร.ธระ ฤทธรอด อ.พชราภรณ จนทหาร โดยเฉพาะรศ.สภาพ ณ นคร ซงเปนผบรหารจดการกลมวชาวฒนธรรมและภมปญญา ผชแนะแนวทางการจดการเรยนการสอน รวมทงใหค�าแนะน�าเกยวกบการประเมนผล จนงานวจย ครงนแลวเสรจตามวตถประสงค ผจดท�าขอขอบพระคณไว ณ ทน

เอกสำรอำงอง

จรส สวรรณเวลา. (2545). อดมศกษำไทย. กรงเทพฯ: ส�านกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.คณะอนกรรมการดานการสอนสอดแทรกคณธรรมจรยธรรม. (2549). วธกำรสอนสอดแทรก

คณธรรมจรยธรรมมหำวทยำลยขอนแกน. ส�านกนวตกรรมการเรยนการสอน ฝายวชาการและวเทศสมพนธ มหาวทยาลยขอนแกน. พมพครงท 2. ขอนแกน: โรงพมพคลงนานาวทยา.

ชาญประพน สวสดเดชะ. วจยในชนเรยน เรอง การวจยพฒนาการอาน วชาภาษาไทย คนขอมลจาก www.sl.ac.th/html_edu/sl/temp_emp_research/93.doc

ณฐพงษ เพชรดทน. (2554). การเรยนรรายวชาศกษาทวไปโดยใชชมชนเปนฐาน. วำรสำรศกษำทวไป มหำวทยำลยขอนแกน, 4(2); 46-50.



ทศนา แขมมณ. (2546). กำรพฒนำคณธรรมจรยธรรม และคำนยม: จำกทฤษฎสกำรปฏบต. กรงเทพฯ: บรษทเมธทปส.

ไพเราะ ทพยทศน. (2547). รปแบบกำรสอดแทรกคณธรรมจรยธรรมมหำวทยำลยขอนแกน, ส�านกนวตกรรมการเรยนการสอน ฝายวชาการและวเทศสมพนธ มหาวทยาลยขอนแกน.

ไพเราะ ทพยทศน. (2547). เอกสำรประกอบกำรบรรยำย เรอง มหศจรรยของกำรองอำศยเชงพทธ.

วลลภา เทพหสดน ณ อยธยา. (2547). เอกสำรประกอบกำรบรรยำย เรอง กำรสอนแบบ บรณำกำรคณธรรมจรยธรรม.

ศกดา ไชกจภญโญ, จนตนา กนกปราน. (2547). กำรพฒนำกำรเรยนกำรสอนทเนนผเรยนเปนส�ำคญ. ส�านกนวตกรรมการเรยนการสอน ฝายวชาการและวเทศสมพนธ มหาวทยาลยขอนแกน: 1-107. ISBN 974-659-019-7

ศกดา ไชกจภญโญ, จนตนา กนกปราน. (2547). ทกษะกำรเรยนรสควำมส�ำเรจ. ส�านกนวตกรรมการเรยนการสอน ฝายวชาการและวเทศสมพนธ มหาวทยาลยขอนแกน: 1-141. ISBN 974-659-018-9

สภาพ ณ นคร. (2547). สารจากประธานคณะท�างานสงเสรมคณธรรม-จรยธรรมใน รปแบบ กำรสอดแทรกคณธรรมจรยธรรมมหำวทยำลยขอนแกน โดยแมช ดร.ไพเราะ ทพยทศน และคณะท�างานสงเสรมคณธรรม จรยธรรม. พมพครงท 1. ขอนแกน: โรงพมพมหาวทยาลยขอนแกน.

Allan Feldman, Tarin Weiss. (1993). Suggestions for writing the action research report. University of Massachusetts Amherst: Posch & Somekh.

Sheila Knowlden. (1990). Evaluating the outcomes of continuing education for general practice. Education for General Practice. 5(2): 107-224.

Larry Mauksch, Loxterkamp David. (2009). Relationship, communication, and efficiency in the medical encounter: creating a clinical model from a liter-ature review. Arch Intern Med. 168(13):1387–1395.

Documents

การพัฒนาราย ... - Khon Kaen University · 2 Research Center in Back, Neck, Other Joint Pain and Human Performance, Khon Kaen University 3 Research and Development