หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

กระทรวงศกษาธการ

หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

กระทรวงศกษาธการ

หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐ISBN 978-616-395-874-7จดพมพโดย ส�ำนกวชำกำรและมำตรฐำนกำรศกษำ ส�ำนกงำนคณะกรรมกำรกำรศกษำขนพนฐำน กระทรวงศกษำธกำรพมพครงท ๑ พ.ศ.๒๕๖๐จ�านวนพมพ ๓๕,๐๐๐เลม

พมพท โรงพมพชมนมสหกรณกำรเกษตรแหงประเทศไทยจ�ำกด ๗๙ถนนงำมวงศวำนแขวงลำดยำวเขตจตจกรกรงเทพมหำนคร๑๐๙๐๐ โทร.๐-๒๕๖๑-๔๕๖๗โทรสำร๐-๒๕๗๙-๕๑๐๑ นำยโชคดออสวรรณผพมพผโฆษณำ

ค�ำน�ำ

สภำพกำรเปลยนแปลงดำนเศรษฐกจ สงคม และควำมกำวหนำทำงเทคโนโลยสำรสนเทศ ประกอบกบรฐธรรมนญแหงรำชอำณำจกรไทยพทธศกรำช๒๕๖๐รวมทงกรอบยทธศำสตรชำตระยะ๒๐ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) แผนพฒนำเศรษฐกจและสงคมแหงชำต ฉบบท ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๔) แผนกำรศกษำแหงชำต(พ.ศ.๒๕๖๐-๒๕๗๙)เปำหมำยยทธศำสตรกำรปฏรปกำรศกษำในทศวรรษท๒(พ.ศ.๒๕๕๒ -๒๕๖๑)แผนยทธศำสตรชำตดำนเดกปฐมวย (พ.ศ.๒๕๖๐ -๒๕๖๔)น�ำไปสกำรก�ำหนดทกษะส�ำคญส�ำหรบเดกในศตวรรษท๒๑ ทมควำมส�ำคญตอกำรก�ำหนดเปำหมำยในกำรพฒนำเดกปฐมวยใหมควำมสอดคลองและทนตอกำรเปลยนแปลงทกดำน

กระทรวงศกษำธกำรมนโยบำยใหมกำรพฒนำกำรศกษำปฐมวยอยำงจรงจงและตอเนอง โดยได แตงตงคณะท�ำงำนพจำรณำหลกสตรกำรศกษำปฐมวย เพอปรบปรงใหสอดคลองกบสภำพกำรเปลยนแปลง ดงกลำวหลกสตรกำรศกษำปฐมวยพทธศกรำช๒๕๖๐เปนหลกสตรส�ำหรบสถำนศกษำสถำนพฒนำเดกปฐมวย และหน วยงำนท เกยวข อง น�ำไปใช เป นกรอบและทศทำงในกำรพฒนำหลกสตรสถำนศกษำ อยำงมประสทธภำพและไดมำตรฐำนตำมจดหมำยหลกสตรกำรศกษำปฐมวยพทธศกรำช๒๕๖๐ทก�ำหนดเปำหมำยในกำรพฒนำเดกปฐมวยใหมพฒนำกำรดำนรำงกำยอำรมณจตใจสงคมและสตปญญำเปนคนด มวนยส�ำนกควำมเปนไทยและมควำมรบผดชอบตอตนเองครอบครวชมชนสงคมและประเทศชำตในอนำคต

ส�ำนกงำนคณะกรรมกำรกำรศกษำขนพนฐำนกระทรวงศกษำธกำรขอขอบคณผทมสวนเกยวของทกทำน รวมทงหนวยงำนกระทรวงมหำดไทย กระทรวงกำรพฒนำสงคมและควำมมนคงของมนษย กระทรวงสำธำรณสข ส�ำนกงำนเลขำธกำรสภำกำรศกษำ มหำวทยำลย มหำวทยำลยรำชภฏ ตลอดจน ภำคเอกชนทมสวนรวมในกำรพฒนำหลกสตรกำรศกษำปฐมวย พทธศกรำช ๒๕๖๐ ใหมควำมเหมำะสม ตอกำรน�ำไปใชจดกำรศกษำระดบปฐมวยของประเทศตอไป

(นำยกำรณสกลประดษฐ) เลขำธกำรคณะกรรมกำรกำรศกษำขนพนฐำน

ค�าน�า ค�าสงกระทรวงศกษาธการ ท สพฐ. ๑๒๒๓/๒๕๖๐ ลงวนท ๓ สงหาคม พ.ศ. ๒๕๖๐เรอง ใหใชหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐ ความน�า ๑ปรชญาการศกษาปฐมวย ๒วสยทศน ๓หลกการ ๔หลกสตรการศกษาปฐมวย ส�าหรบเดกอายต�ากวา ๓ ป ๕ จดหมำย ๖ คณลกษณะทพงประสงค ๖ กำรอบรมเลยงดและกำรพฒนำเดก ๑๔ ชวงอำยแรกเกด-๒ป ๑๔ ชวงอำย๒-๓ป ๑๖ กำรอบรมเลยงดและกำรจดประสบกำรณ ๑๘ กำรประเมนพฒนำกำร ๑๙ กำรใชหลกสตรกำรศกษำปฐมวย ๒๐ กำรจดกำรศกษำระดบปฐมวย(เดกอำยต�ำกวำ๓ป)ส�ำหรบกลมเปำหมำยเฉพำะ ๒๒ กำรเชอมตอกำรพฒนำเดกปฐมวย ๒๒หลกสตรการศกษาปฐมวย ส�าหรบเดกอาย ๓ - ๖ ป ๒๕ จดหมำย ๒๖ มำตรฐำนคณลกษณะทพงประสงค ๒๖ ตวบงช ๒๗ สภำพทพงประสงค ๒๗ กำรจดเวลำเรยน ๓๕ สำระกำรเรยนร ๓๕ กำรจดประสบกำรณ ๔๑ กำรประเมนพฒนำกำร ๔๔ กำรจดท�ำหลกสตรสถำนศกษำ ๔๔ กำรจดกำรศกษำระดบปฐมวย(เดกอำย๓-๖ป)ส�ำหรบกลมเปำหมำยเฉพำะ ๔๕ กำรสรำงรอยเชอมตอระหวำงกำรศกษำระดบปฐมวยกบระดบชนประถมศกษำปท๑ ๔๖ กำรก�ำกบตดตำมประเมนและรำยงำน ๔๘

สำรบญหนา

ค�ำสงกระทรวงศกษำธกำรทสพฐ.๑๒๒๓/๒๕๖๐

เรองใหใชหลกสตรกำรศกษำปฐมวยพทธศกรำช๒๕๖๐--------------------------------------------

เพอใหกำรจดกำรศกษำปฐมวยทตองพฒนำเดกตงแตแรกเกด - ๖ ป ใหมพฒนำกำรดำนรำงกำยอำรมณ จตใจ สงคม และสตปญญำทเหมำะสมกบวย ควำมสำมำรถ และควำมแตกตำงระหวำงบคคล เปนกำรเตรยมควำมพรอมทจะเรยนรและสรำงรำกฐำนชวตใหพฒนำเดกปฐมวยไปสควำมเปนมนษยทสมบรณเปนคนด มวนย ภมใจในชำต และมควำมรบผดชอบตอตนเอง ครอบครว ชมชน สงคม และประเทศชำต ตำมเจตนำรมณของรฐธรรมนญแหงรำชอำณำจกรไทยพทธศกรำช๒๕๖๐มำตรำ๕๔

อำศยอ�ำนำจตำมควำมในมำตรำ ๕ แหงพระรำชบญญตกำรศกษำแหงชำต พ.ศ. ๒๕๔๒ และ ทแกไขเพมเตม (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕ กระทรวงศกษำธกำรจงใหใชหลกสตรกำรศกษำปฐมวย พทธศกรำช ๒๕๖๐ ดงปรำกฏแนบทำยค�ำสงฯ น แทนหลกสตรกำรศกษำปฐมวย พทธศกรำช ๒๕๔๖ เพอใหสถำนศกษำหรอสถำนพฒนำเดกปฐมวยทกสงกด น�ำหลกสตรฉบบนไปใช โดยปรบปรงใหเหมำะสม กบเดกและสภำพทองถน

ทงนตงแตปกำรศกษำ๒๕๖๑เปนตนไป

สงณวนท๓สงหำคมพ.ศ.๒๕๖๐

(นำยธระเกยรตเจรญเศรษฐศลป) รฐมนตรวำกำรกระทรวงศกษำธกำร

1หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

ควำมน�ำ

กระทรวงศกษำธกำรไดประกำศใชหลกสตรกำรศกษำปฐมวยพทธศกรำช๒๕๔๖เพอใหสถำนศกษำหรอสถำนพฒนำเดกปฐมวยทกสงกดน�ำหลกสตรฉบบนไปใช โดยปรบปรงใหเหมำะสมกบเดกและสภำพทองถนตงแตปกำรศกษำ๒๕๔๖เปนตนมำจนถงปจจบนส�ำนกงำนคณะกรรมกำรกำรศกษำขนพนฐำนเปนหนวยงำนทรบผดชอบโดยตรง ไดตดตำมและประเมนผลกำรใชหลกสตรเปนระยะอยำงตอเนอง พบวำหลกสตรกำรศกษำปฐมวยพทธศกรำช๒๕๔๖มจดดหลำยประกำรเชนเปนหลกสตรทมควำมเปนเอกภำพยดหยนมควำมเปนสำกลบนพนฐำนควำมเปนไทยสถำนศกษำมสวนรวมและมบทบำทส�ำคญในกำรพฒนำหลกสตรสถำนศกษำใหสอดคลองกบบรบทควำมตองกำรของตนเองและหลกสตรใชไดกบทกกลมเปำหมำยอย ำงไรกตำม ผลกำรศกษำดงกล ำวได สะท อนให เหนถงประเดนท เป นป ญหำทมอย รอบด ำนและควำมไมชดเจนของกำรน�ำหลกสตรสกำรปฏบต ไดแก ปญหำควำมไมชดเจนของกำรพฒนำหลกสตรสถำนศกษำปฐมวย สถำนศกษำสวนใหญขำดกำรวเครำะหควำมเชอมโยงระหวำงพฒนำกำรเดกปฐมวยมำตรฐำนคณลกษณะทพงประสงค และสำระกำรเรยนร ปญหำกำรประเมนพฒนำกำรในสภำพจรงปญหำควำมเชอมโยงกบหลกสตรแกนกลำงกำรศกษำขนพนฐำน พทธศกรำช ๒๕๕๑ รวมถงปญหำคณภำพเดกทจบหลกสตรกำรศกษำปฐมวย ทผลกำรประเมนพฒนำกำรในภำพรวมไมเปนไปตำมสภำพกำรเปลยนแปลงในปจจบน

ส�ำนกงำนคณะกรรมกำรกำรศกษำขนพนฐำน ไดด�ำเนนกำรทบทวนหลกสตรกำรศกษำปฐมวยพทธศกรำช ๒๕๔๖ ใหมควำมสอดคลองและทนตอกำรเปลยนแปลงทกดำน เพอพฒนำไปสหลกสตรกำรศกษำปฐมวย พทธศกรำช ๒๕๖๐ โดยน�ำขอมลทไดจำกกำรศกษำวจยและแผนแมบทกฎหมำยตำงๆมำใชในกำรพฒนำหลกสตรกำรศกษำปฐมวยใหมควำมเหมำะสมชดเจนยงขน ทงเปำหมำยในกำรพฒนำคณภำพเดกและกระบวนกำรน�ำหลกสตรไปสกำรปฏบตในระดบเขตพนทกำรศกษำและสถำนศกษำอยำงไรกตำมกำรจดหลกสตรกำรศกษำปฐมวย พทธศกรำช ๒๕๖๐ จะประสบควำมส�ำเรจตำมเปำหมำยทคำดหวงไดหำกทกฝำยทเกยวของ ทงในระดบชำต ชมชน และครอบครว เหนคณคำของกำรศกษำปฐมวยมควำมกระตอรอรนทจะเขำมำมสวนรวมรบรและสนบสนนกำรจดกำรศกษำโดยรวมกนท�ำงำนอยำงตอเนองเปนระบบ ในกำรวำงแผน สงเสรม สนบสนน ตรวจสอบ ตลอดจนปรบปรงแกไข เพอสทธทเดกทกคนจะตองไดรบจำกกำรอบรมเลยงดและกำรศกษำทมคณภำพ ซงสถำนศกษำทมคณภำพและมำตรฐำนนนจ�ำเปนจะตองมกำรน�ำหลกสตรกำรศกษำปฐมวย พทธศกรำช ๒๕๖๐ ลงสกำรปฏบต เพอสรำงรำกฐำนคณภำพชวตใหเดกปฐมวยพฒนำไปสควำมเปนมนษยทสมบรณเกดคณคำตอตนเองครอบครวชมชนสงคมและประเทศชำตตอไป

2 หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

ปรชญำกำรศกษำปฐมวย

กำรศกษำปฐมวย เป นกำรพฒนำเดก

ตงแตแรกเกดถง๖ปบรบรณอยำงเปนองครวม

บนพนฐำนกำรอบรมเลยงดและกำรสงเสรม

กระบวนกำร เร ยนร ท สนองต อธรรมชำต

และพฒนำกำรตำมว ยของ เด กแต ละคน

ใหเตมตำมศกยภำพ ภำยใตบรบทสงคมและ

วฒนธรรมท เ ด กอำศ ยอย ด วยควำมร ก

ควำมเอออำทร และควำมเข ำใจของทกคน

เพอสรำงรำกฐำนคณภำพชวตใหเดกพฒนำ

ไปส ควำมเป นมนษย ทสมบรณ เกดคณค ำ

ต อตนเอง ครอบครว ชมชน สงคม และ

ประเทศชำต

3หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

วสยทศน

หลกสตรกำรศกษำปฐมวยมงพฒนำเดกทกคน

ใหไดรบกำรพฒนำดำนรำงกำยอำรมณจตใจสงคม

และสตป ญญำ อย ำงมคณภำพและต อเ นอง

ไดรบกำรจดประสบกำรณกำรเรยนรอยำงมควำมสข

และเหมำะสมตำมวย มทกษะชวต และปฏบตตน

ตำมหลกปรชญำของเศรษฐกจพอเพยง เปนคนด

มวนย และส�ำนกควำมเปนไทย โดยควำมรวมมอ

ระหวำงสถำนศกษำ พอแม ครอบครว ชมชน

และทกฝำยทเกยวของกบกำรพฒนำเดก

4 หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

หลกกำร

เดกทกคนมสทธ ทจะไดรบกำรอบรมเลยงดและกำรสงเสรมพฒนำกำร

ตำมอนสญญำวำดวยสทธเดก ตลอดจนไดรบกำรจดประสบกำรณกำรเรยนรอยำง

เหมำะสม ดวยปฏสมพนธทดระหวำงเดกกบพอแม เดกกบผสอน เดกกบผเลยงด

หรอผทเกยวของกบกำรอบรมเลยงด กำรพฒนำ และใหกำรศกษำแกเดกปฐมวย

เพอใหเดกมโอกำสพฒนำตนเองตำมล�ำดบขนของพฒนำกำรทกดำนอยำงเปนองครวม

มคณภำพและเตมตำมศกยภำพโดยก�ำหนดหลกกำรดงน

๑.สงเสรมกระบวนกำรเรยนรและพฒนำกำรทครอบคลมเดกปฐมวยทกคน

๒.ยดหลกกำรอบรมเลยงดและใหกำรศกษำทเนนเดกเปนส�ำคญ โดยค�ำนงถง

ควำมแตกตำงระหวำงบคคลและวถชวตของเดก ตำมบรบทของชมชน สงคม และ

วฒนธรรมไทย

๓.ยดพฒนำกำรและกำรพฒนำเดกโดยองครวมผำนกำรเลนอยำงมควำมหมำย

และมกจกรรมทหลำกหลำย ไดลงมอกระท�ำในสภำพแวดลอมทเออตอกำรเรยนร

เหมำะสมกบวยและมกำรพกผอนเพยงพอ

๔.จดประสบกำรณกำรเรยนร ใหเดกมทกษะชวต และสำมำรถปฏบตตน

ตำมหลกปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงเปนคนดมวนยและมควำมสข

๕.สรำงควำมร ควำมเขำใจ และประสำนควำมรวมมอในกำรพฒนำเดก

ระหวำงสถำนศกษำกบพอแม ครอบครว ชมชน และทกฝำยทเกยวของกบกำรพฒนำ

เดกปฐมวย

................................................................................

หลกสตรกำรศกษำปฐมวย

ส�ำหรบเดกอำยต�ำกวำ ๓ ป................................................................................

6 หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

หลกสตรกำรศกษำปฐมวย ส�ำหรบเดกอำยต�ำกวำ ๓ ป

หลกสตรกำรศกษำปฐมวยส�ำหรบเดกอำยต�ำกวำ๓ปจดขนส�ำหรบพอแมผเลยงดหรอผทเกยวของกบกำรอบรมเลยงดและพฒนำเดกเพอใชเปนแนวทำงกำรอบรมเลยงดและสงเสรมพฒนำกำรและกำรเรยนรอยำงเหมำะสมกบเดกเปนรำยบคคล

จดหมำย

หลกสตรกำรศกษำปฐมวย ส�ำหรบเดกอำยต�ำกวำ ๓ป มงสงเสรมใหเดกมพฒนำกำรดำนรำงกำยอำรมณจตใจสงคมและสตปญญำทเหมำะสมกบวยควำมสำมำรถควำมสนใจและควำมแตกตำงระหวำงบคคลดงน ๑. รำงกำยเจรญเตบโตตำมวยแขงแรงและมสขภำพด ๒. สขภำพจตดและมควำมสข ๓. มทกษะชวตและสรำงปฏสมพนธกบบคคลรอบตวและอยรวมกบผอนไดอยำงมควำมสข ๔. มทกษะกำรใชภำษำสอสำรและสนใจเรยนรสงตำงๆ

คณลกษณะทพงประสงค

หลกสตรกำรศกษำปฐมวยส�ำหรบเดกอำยต�ำกวำ๓ปก�ำหนดคณลกษณะทพงประสงคดงน

๑. พฒนาการดานรางกาย ๑.รำงกำยเจรญเตบโตตำมวยและมสขภำพด ๒.ใชอวยวะของรำงกำยไดประสำนสมพนธกน

๒. พฒนาการดานอารมณ จตใจ ๓.มควำมสขและแสดงออกทำงอำรมณไดเหมำะสมกบวย

๓. พฒนาการดานสงคม ๔.รบรและสรำงปฏสมพนธกบบคคลและสงแวดลอมรอบตว ๕.ชวยเหลอตนเองไดเหมำะสมกบวย

๔. พฒนาการดานสตปญญา ๖.สอควำมหมำยและใชภำษำไดเหมำะสมกบวย ๗.สนใจเรยนรสงตำงๆรอบตว

7หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

คณลก

ษณ

ะทพ

งประ

สงคท

๑ ร

ำงกำ

ยเจร

ญเต

บโต

ตำมวย

และม

สขภำพ

ด

หมาย

เหต

*แร

กเกด

-๒

เดอน

หม

ำยถง

แรก

เกด

-๑เด

อน๒

๙วน

๙

เดอน

-๑

ปหม

ำยถง

๙เด

อน-

๑๑เด

อน๒

๙วน

๒

-๔เด

อน

หมำย

ถง๒

เดอน

-๓

เดอน

๒๙

วน

๑ป

-๑ป

๖เด

อน

หมำย

ถง๑

๒เด

อน-

๑๗เด

อน๒

๙วน

๔

-๖เด

อน

หมำย

ถง๔

เดอน

-๕

เดอน

๒๙

วน

๑ป

๖เด

อน-

๒ป

หมำย

ถง๑

๘เด

อน-

๒๓เด

อน๒

๙วน

๖

-๙เด

อน

หมำย

ถง๖

เดอน

-๘

เดอน

๒๙

วน

๒-๓

ป

หมำย

ถง๒

๔เด

อน-

๓๕เด

อน๒

๙วน

คณลก

ษณะ

สภาพ

ทพงป

ระสง

ค

แรกเ

กด -

๒ เด

อน๒

- ๔ เด

อน๔

- ๖ เด

อน๖

- ๙ เด

อน๙

เดอน

- ๑

ป๑

ป -

๑ ป

๖ เด

อน๑

ป ๖

เดอน

- ๒

ป๒

- ๓ ป

๑.๑

มน�า

หนก

สวนส

ง

และ

เสนร

อบศร

ษะ

ตาม

เกณ

ฑอา

ย

๑.๒

มรา

งกาย

แขงแ

รง

•

น�ำหน

กและ

สวนส

งตำม

เกณฑ

•

เสนร

อบศร

ษะตำ

มเกณ

ฑ

•

มภมต

ำนทำ

นโรค

ไมปว

ยบอย

ขบถ

ำยเป

นเวล

ำรบ

ประท

ำนอำ

หำรนอ

นและ

พกผอ

นเหม

ำะสม

กบวย

8 หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

คณลก

ษณ

ะทพ

งประ

สงคท

๒ ใ

ชอวย

วะขอ

งรำง

กำยไ

ดประ

สำนสม

พนธก

น

คณลก

ษณะ

สภาพ

ทพงป

ระสง

ค

๒.๑

ใชก

ลามเ

นอให

ญ

ไดเห

มาะส

มกบว

ย•

นอน

คว�ำ

ยกศร

ษะแ

ละ

หนไป

ขำงใด

ขำงห

นงได

•น

อนคว

�ำ

ยก

ศรษะ

และ

อกพน

พน•

เมอจ

บยน

เรมล

งน�ำห

นกทเ

ทำทง

๒ข

ำงได

•ย

นหนำ

อกพน

พนโด

ยใช

แขนช

วย•

นงไดโ

ดยตอ

ง

มผปร

ะคอง

•น

งหลง

ตรง

และเอย

วตว

ใชมอ

เลน

ไดอย

ำงอส

ระ•

คลำ

นโดย

ใช

มอแล

ะเขำ

•ย

นเกำ

ะ

เค

รองเร

อน

สงระ

ดบอก

ได

•ย

นทรง

ตว(ต

งไข)

ได

ชวงส

นๆ•

หยอ

นตวล

งนง

จำกท

ำยน

•ล

กขนย

น

ดวยต

นเอง

•ย

นไดเ

อง

อยำง

อสระ

•ย

นแลว

กมลง

หย

บของ

ทพนไ

ด•

เดนไ

ดเอง

โดย

ปลอย

แขนเ

ปนอส

ระแ

ละแก

วงแข

นตำม

สบำย

•เร

มวงห

รอ

เดนเ

รวๆ

ได

•เด

นขนบ

นได

โดยม

อขำง

หนง

จบรำ

วบนไ

ด

อกมอ

จบผใ

หญ

และก

ำวเท

ำวำ

งบนข

นบนไ

ดเด

ยวกน

กอน

•ว

งและ

หยด

ไดทน

ทแล

ะ

เรมว

งใหม

•น

งยอง

ๆเล

น

โดยไ

มเสย

กำรท

รงตว

•เด

นถอย

หลงได

•เด

นขนล

งบนไ

ดโด

ยมอข

ำงหน

งจบ

รำวแล

ะ

กำวเทำ

วำงบ

นขนบ

นได

เดยว

กนกอ

น•

กระ

โดดอ

ยกบท

โด

ยเทำ

พนพน

ทง๒

ขำง

๒.๒

ใชก

ลามเ

นอเล

กแล

ะประ

สานส

มพนธ

มอ

- ตา

ไดเ

หมาะ

สมกบ

วย

•จ

องมอ

งได

มองเหน

ในระ

ยะหำ

ง

๘-๑

๒นว

•ม

องตำ

มวตถ

ทเ

คลอน

ไหว

•ก

�ำหรอ

จบสง

ของท

ใสให

ใน

มอ

•เอ

อมคว

ำของ

ใกลๆ

ตวไ

ด•

เปลย

นมอ

ถอขอ

งได

ทละม

อ

•ม

องตำ

มของ

ตก•

จบข

องมำ

กระท

บกน

ดวยม

อ๒

ขำง

•เร

มใชน

วหวแ

มมอ

นวช

และน

วกลำ

งหย

บของ

ชนเล

กๆ

•ห

ยบขอ

งใส

และเอำ

ออก

จำกภ

ำชนะ

ได

•ถ

อกด

และ

เคยว

อำหำ

รได

ดวยต

นเอง

•ว

ำงกอ

นไม

ซอนก

นได

๒กอ

น•

เปดห

นงสอ

ทละ

๓-๔

หนำ

•ว

ำงกอ

นไม

ซอนก

นได

๔-๖

กอน

•เป

ดพลก

หนำห

นงสอ

ได

ทละแ

ผน

•จ

บสเท

ยน

แทงใหญ

เพอ

ขดเขยน

ได

•เล

ยนแบ

บลำ

กเสน

เปน

วงตอ

เนอง

หรอ

เสนต

รงแน

วดง

แรกเ

กด -

๒ เด

อน๒

- ๔ เด

อน๔

- ๖ เด

อน๖

- ๙ เด

อน๙

เดอน

- ๑

ป๑

ป -

๑ ป

๖ เด

อน๑

ป ๖

เดอน

- ๒

ป๒

- ๓ ป

แร

กเกด

- ๒

เดอน

๒ - ๔

เดอน

๔ - ๖

เดอน

๖ - ๙

เดอน

๙ เด

อน -

๑ ป

๑ ป

- ๑

ป ๖

เดอน

๑ ป

๖ เด

อน -

๒ ป

9หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

คณลก

ษณ

ะทพ

งประ

สงคท

๓ ม

ควำม

สขแล

ะแสด

งออก

ทำง

อำรม

ณได

เหมำะ

สมกบ

วย

คณลก

ษณะ

สภาพ

ทพงป

ระสง

ค

๓.๑

ราเ

รงแจ

มใส

•อ

ำรมณ

ดยม

แยม

หวเรำะ

งำย

แววต

ำมคว

ำมสข

๓.๓

สนใ

จ แล

ะมคว

ามสข

กบธร

รมชา

ต สง

สวยง

าม ด

นตร

และจ

งหวะ

การเ

คลอน

ไหว

•ต

อบสน

องตอ

ธรรม

ชำต

เสยง

เพลง

จงห

วะดน

ตรแ

ละสง

สวยง

ำมตำ

งๆอ

ยำงเพล

ดเพล

น

๓.๒

แสด

งออก

ทางอ

ารมณ

ได

อยาง

เหมา

ะสม

กบวย

•ย

มและ

หวเรำะ

ได

เมอพ

อใจ

•ส

บตำ

จองห

นำแม

•ผ

กพนก

บพอแ

มหร

อผเล

ยงด

ใกลช

ด•

ยมท

กทำย

เมอเ

หนหน

ำคน

คนเค

ย

•แ

สดงอ

ำรมณ

ทหลำ

กหลำ

ยผำ

นกำร

สงเส

ยง

•แ

สดงอ

ำรมณ

ตำ

มควำ

มรสก

•แ

สดงอ

ำกำร

กลว

คนแป

ลกหน

ำ

•แ

สดงค

วำมส

นใจ

ตดผเ

ลยงด

ตน

เองม

ำกกว

ำคน

อน•

แสด

งควำ

มตอ

งกำร

ของ

ตนเอ

งมำก

ขน

•แ

สดงค

วำมช

อบ

ไมชอ

บสวน

ตวอย

ำงชด

เจน

•แ

สดงค

วำมร

ก

ตอผอ

น•

แสด

งควำ

มกงว

ลเม

อแยก

จำก

คนใก

ลชด

•แ

สดงค

วำม

ภำคภ

มใจเ

มอท�ำ

สงตำ

งๆ

ส�ำเรจ

•ช

อบพด

ค�ำวำ

“ไ

ม”แ

มจะเปน

สงทต

องกำ

ร

แรกเ

กด -

๒ เด

อน๒

- ๔ เด

อน๔

- ๖ เด

อน๖

- ๙ เด

อน๙

เดอน

- ๑

ป๑

ป -

๑ ป

๖ เด

อน๑

ป ๖

เดอน

- ๒

ป๒

- ๓ ป

10 หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

คณลก

ษณ

ะทพ

งประ

สงคท

๔ ร

บรแ

ละสร

ำงปฏสม

พนธก

บบคค

ลและ

สงแว

ดลอม

รอบตว

คณลก

ษณะ

สภาพ

ทพงป

ระสง

ค

๔.๑

ปรบ

ตวเข

ากบ

สงแว

ดลอม

ใกลต

วได

•ห

ยดรอ

งไห

เมอม

คนอม

•ม

ปฏกร

ยำโต

ตอบด

วยกำ

รเคล

อนไห

วรำ

งกำย

เม

อเหน

หรอ

ไดยน

เสยง

คน

และส

งทคน

เคย

•ย

มทกท

ำย

แสดง

อำกำ

รดใจ

เม

อเหน

สงท

ตวเอ

งพอใ

จ•

จ�ำห

นำแม

และ

คนคน

เคยไ

ด

•แ

สดงอ

อกถง

กำรร

บรอำ

รมณ

และค

วำมร

สกขอ

งผอน

•เล

ยนแบ

บกรย

ำทำ

ทำงข

องผอ

นอย

ำงงำ

ยๆ

•ม

องผใ

หญหร

อเด

กคนอ

นๆ

ท�ำกจ

กรรม

อยำง

ใกลช

ด

•เร

มคนเ

คยกบ

คนอน

•ข

อควำ

มชว

ยเหล

อเม

อตอง

กำร

•ช

อบกำ

รออก

ไปเท

ยวนอ

กบำน

•แ

สดงค

วำม

เปนเ

จำขอ

ง

•ช

อบเก

บของ

ของต

นเอง

ไวใก

ลตวแล

ะไม

ชอบแ

บงปน

ผอน

๔.๒

เลน

และร

วมท�า

กจกร

รมกบ

ผอนไ

ดตา

มวย

•ย

มและ

สงเส

ยงเม

อมคน

พดคย

เล

นหรอ

สมผส

ตว

•ห

วเรำ

ะเสย

งดง

ดใจเ

มอมค

นมำ

เลนด

วย

•ย

มใหค

นอน

ชอบเ

ลนกบ

คน•

ชอบ

เลนจ

ะเอ

กบ

ผเลย

งด

ใกลช

ด

•เล

นกบผ

เลยง

ดใก

ลชด

•ช

อบดเ

ดกคน

อนเล

นกน

แตไม

คอยเขำ

ไปเล

นดวย

•ช

อบเล

นของ

เลน

คนเด

ยว•

รอค

อยชว

งสนๆ

•เล

นรวม

กบคน

อน

แตตำ

งคน

ตำงเลน

แรกเ

กด -

๒ เด

อน๒

- ๔ เด

อน๔

- ๖ เด

อน๖

- ๙ เด

อน๙

เดอน

- ๑

ป๑

ป -

๑ ป

๖ เด

อน๑

ป ๖

เดอน

- ๒

ป๒

- ๓ ป

11หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

คณลก

ษณ

ะทพ

งประ

สงคท

๕ ช

วยเห

ลอตน

เองไ

ดเหมำะ

สมกบ

วย

คณลก

ษณะ

สภาพ

ทพงป

ระสง

ค

๕.๑

ท�าก

จวตร

ประจ

�าวน

ดวยต

นเอง

ไดตา

มวย

--

-•

ตอง

กำร

ถอขว

ดนม

ดวยต

นเอง

•ห

ยบอำ

หำร

กนได

•

ดมน

�ำจำก

แกว

•ใหค

วำมร

วมมอ

เวลำ

แตงต

ว

•ถ

อดเส

อผำ

งำยๆ

ได

•เร

มชวย

เหลอ

ตนเอ

งในก

ำร

แปรง

ฟน

ลำ

งมอ

โดยม

ผใ

หญดแ

ล•

เรมฝ

กขบถ

ำย

•ใช

ชอนต

กอำห

ำรเขำป

ำกแต

หกบำ

ง•

ชอบ

ชวยเ

หลอ

งำนบ

ำนงำ

ยๆ

•ส

วมเส

อผำ

โดยม

คนชว

ย•

บอก

ไดวำ

ตนเอ

งตอ

งกำร

ขบถำ

ย

แรกเ

กด -

๒ เด

อน๒

- ๔ เด

อน๔

- ๖ เด

อน๖

- ๙ เด

อน๙

เดอน

- ๑

ป๑

ป -

๑ ป

๖ เด

อน๑

ป ๖

เดอน

- ๒

ป๒

- ๓ ป

12 หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

คณลก

ษณ

ะทพ

งประ

สงคท

๖ สอ

ควำม

หมำย

และใ

ชภำษ

ำไดเ

หมำะ

สมกบ

วย

คณลก

ษณะ

สภาพ

ทพงป

ระสง

ค

๖.๑

รบร

และเ

ขาใจ

ความ

หมาย

ของภ

าษา

ไดตา

มวย

•ต

อบสน

องตอ

เสยง

•ห

ยดฟง

เสยง

แล

ะหนต

ำมเส

ยงเค

ำะ

•ห

นตำม

เสยง

จองม

องปำ

กคน

•ร

บรภำ

ษำแล

ะแสด

งสห

นำทำ

ทำง

•ต

อบสน

องตอ

ค�ำสง

งำยๆ

•ห

นหำเมอ

เรยก

ชอ

•ช

อบฟง

ค�ำพด

ซ�ำๆ

•ร

วำค�ำ

แตละ

ค�ำมค

วำมห

มำย

ตำงก

น•

หยด

กระท

�ำเมอ

ได

ยนเส

ยงหำ

ม

•ห

ยบหร

อช

ตำมค

�ำบอก

•ช

สวนต

ำงๆ

ของร

ำงกำ

ยตำ

มค�ำบ

อกอย

ำงนอ

ย๑

สวน

•ป

ฏบตต

ำมค�ำ

สงได

๒ค

�ำสง

ตอเน

อง•

สนใ

จฟงน

ทำน

งำยๆ

•ร

องเพ

ลงได

บำ

งค�ำแล

ะรอ

งเพล

งคลอ

ตำมท

�ำนอง

•ส

นใจด

หนงส

อนท

ำนภำ

พ

๖.๒

แสด

งออก

และ/

หรอพ

ดเพ

อสอค

วามห

มายไ

ด

•ส

งเสย

งในค

อ•

สงเสย

งออแ

อโต

ตอบส

งๆต

�ำๆ•

สงเสย

งตำม

เมอ

ไดยน

เสยง

พด•

สงเสย

งได

หลำย

เสยง

•พ

ยำยำ

มเลย

นเส

ยงตำ

งๆ•

ท�ำเสย

งซ�ำๆ

เชน

หม�ำหม

�ำ

•ร

จกเชอม

โยง

ค�ำพด

กบกำ

รกระ

ท�ำเช

น

ไมจ

ะสนห

ว•

พดค

�ำพย

ำงคเ

ดยวไ

ดอย

ำงนอ

ย๒

ค�ำ

•พ

ดค�ำพ

ยำงค

เด

ยวทม

คว

ำมหม

ำยได

อย

ำงนอ

ย๒

ค�ำ

•พ

ดค�ำต

อกน

เชน

ไปเท

ยว•

พดเ

ปนวล

สนๆ

•ม

กจะถ

ำมค�ำ

ถำม

“อะไ

ร”

และ

“ท�ำไม”

แรกเ

กด -

๒ เด

อน๒

- ๔ เด

อน๔

- ๖ เด

อน๖

- ๙ เด

อน๙

เดอน

- ๑

ป๑

ป -

๑ ป

๖ เด

อน๑

ป ๖

เดอน

- ๒

ป๒

- ๓ ป

แร

กเกด

- ๒

เดอน

๒ - ๔

เดอน

๔ - ๖

เดอน

๖ - ๙

เดอน

๙ เด

อน -

๑ ป

๑ ป

- ๑

ป ๖

เดอน

๑ ป

๖ เด

อน -

๒ ป

13หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

คณลก

ษณ

ะทพ

งประ

สงคท

๗ ส

นใจ

เรยน

รสงต

ำงๆ

รอบ

ตว

คณลก

ษณะ

สภาพ

ทพงป

ระสง

ค

๗.๑

สนใ

จและ

เรยน

รสง

ตางๆ

รอบ

ตว•

สนใ

จมอง

ใบหน

ำคน

มำกก

วำสง

ของ

•ก

รอกต

ำมอ

งตำม

สงขอ

งหร

อสงท

มเสย

ง

•ม

องสง

ของ

ทอยร

อบๆ

และ

ในระ

ยะใก

ล•

แสด

งควำ

มอย

ำกรอ

ยำกเ

หนเก

ยวกบ

สงตำ

งๆ

และพ

ยำยำ

มหย

บของ

ในระ

ยะทเ

ออมถ

ง

•เร

มรจก

สงขอ

ง

ในชว

ตประ

จ�ำวน

•ค

ำดคะ

เนได

ถง

กำรก

ลบมำ

ของบ

คคลห

รอสง

ของ

•ส

�ำรวจ

สงขอ

ง

โดยใ

ชหลำ

ยๆ

วธ

•ส

งเกต

ส�ำร

วจ

ลองผ

ดลอง

ถก

กบคณ

สมบต

ของส

งตำง

ๆ

•อ

ยำกเรย

นร

สงตำ

งๆ•

ถำม

บอยถ

ำมซ�ำ

•จ

ดจอต

อสงใด

สงหน

งได

ยำวน

ำนขน

๗.๒

เรย

นรผา

นกา

รเลย

นแบบ

--

•เล

ยนแบ

บเส

ยงเพ

ลงแล

ะกำ

รเคล

อนไห

ว

•เล

ยนแบ

บเส

ยงบค

คล•

เลยน

แบบ

กำรเคล

อนไห

วหน

ำตำแล

บลน

ปำกจ

•เล

ยนแบ

บทำ

ทำง

กำรก

ระท�ำ

งำยๆ

ของผ

ใหญ

•เล

ยนแบ

บค�ำพ

ดทผ

ใหญพด

•เล

ยนแบ

บกำร

กระท

�ำผใก

ลชด

หรอเ

ดกอน

•พ

ยำยำ

มเลย

นเส

ยงตำ

งๆ

๗.๓

ส�าร

วจโด

ยใช

ประส

าทสม

ผส•

จอง

มองส

งของ

เคลอ

นไหว

หรอ

เครอ

งแขว

น

สข

ำว-

ด�ำ

•ส

นใจเ

ลนมอ

ตนเอ

งและ

เอ

ำเขำ

ปำก

•ช

อบปด

วตถ

ทมอง

เลน

•จ

�ำเสย

งบคค

ล

ทใกล

ชด

•ช

อบส�ำ

รวจ

ดวยก

ำรน�ำ

สงขอ

งเขำป

ำก

•ส

�ำรวจ

รำงก

ำยตน

เองแ

ละ

สงตำ

งๆรอบ

ตว

•ใช

นวส�ำ

รวจ

สงขอ

งหรอ

พนท

ทมชอ

งหรอ

มร

•ส

�ำรวจ

สงทเ

กดขน

•ล

องผด

ลองถ

ก

เพอแ

กปญหำ

•ม

องอย

ำงคน

หำ

•ส

�ำรวจ

ตำมต

ลน

ชกช

นวำง

ของ

ตะกร

ำผำ

•ช

อบเล

นลำ

กดง

ผลก

โยน

•ช

อบวำ

งรปท

รง

ลงชอ

ง

•ค

นหำข

องทถ

กซอน

โดยม

สงปก

ปด

๒-๓

ชน

•ช

อบละ

เลงส

ดวยม

อ

แรกเ

กด -

๒ เด

อน๒

- ๔ เด

อน๔

- ๖ เด

อน๖

- ๙ เด

อน๙

เดอน

- ๑

ป๑

ป -

๑ ป

๖ เด

อน๑

ป ๖

เดอน

- ๒

ป๒

- ๓ ป

แร

กเกด

- ๒

เดอน

๒ - ๔

เดอน

๔ - ๖

เดอน

๖ - ๙

เดอน

๙ เด

อน -

๑ ป

๑ ป

- ๑

ป ๖

เดอน

๑ ป

๖ เด

อน -

๒ ป

14 หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

กำรอบรมเลยงดและกำรพฒนำเดก

หลกสตรกำรศกษำปฐมวย ส�ำหรบเดกอำยต�ำกวำ ๓ ป แบงกำรอบรมเลยงดและกำรพฒนำเดกออกเปน๒ชวงอำยประกอบดวยชวงอายแรกเกด - ๒ ปเปนแนวปฏบตกำรอบรมเลยงดตำมวถชวตประจ�ำวนโดยพอแมและผเลยงดและชวงอาย ๒ - ๓ ป เปนแนวปฏบตกำรอบรมเลยงดและสงเสรมพฒนำกำรและกำรเรยนรโดยพอแมและผเลยงดแตละชวงอำยมรำยละเอยดดงน

ชวงอำยแรกเกด - ๒ ป

แนวปฏบตกำรอบรมเลยงดตำมวถชวตประจ�ำวนโดยพอแมและผเลยงดส�ำหรบเดกชวงอำยแรกเกด-๒ ป เนนกำรอบรมเลยงดตำมวถชวตประจ�ำวน และสงเสรมพฒนำกำรทกดำน ไดแก ดำนรำงกำยสงเสรมใหเดกไดใชรำงกำยตำมควำมสำมำรถดำนอำรมณจตใจสงเสรมกำรตอบสนองควำมตองกำรของเดกอยำงเหมำะสม ภำยใตสภำพแวดลอมทอบอนและปลอดภย ดำนสงคม สงเสรมใหเดกมปฏสมพนธกบบคคลใกลชด และดำนสตปญญำ สงเสรมใหเดกไดสงเกตสงตำงๆ รอบตว เพอสรำงควำมเขำใจและใชภำษำเพอกำรสอสำรสงเสรมกำรคดและกำรแกปญหำทเหมำะสมกบวย

กำรอบรมเลยงดตำมวถชวตประจ�ำวนส�ำหรบเดกชวงอำยแรกเกด-๒ปมควำมส�ำคญอยำงยงตอกำรวำงรำกฐำนชวตของเดกทงทำงรำงกำยอำรมณจตใจสงคมและสตปญญำกำรจดกจกรรมในแตละวนควรจดใหสอดคลองกบควำมตองกำรควำมสนใจและควำมสำมำรถตำมวยของเดกโดยผำนกำรอบรมเลยงดตำมวถชวตประจ�ำวนและกำรเลนตำมธรรมชำตของเดกโดยมแนวปฏบตกำรอบรมเลยงดตำมวถชวตประจ�ำวนดงน

๑. การฝกสขนสยและลกษณะนสยทด เปนกำรสรำงเสรมสขนสยทดในกำรรบประทำนอำหำรกำรนอนกำรท�ำควำมสะอำดรำงกำยกำรขบถำยตลอดจนปลกฝงลกษณะนสยทดในกำรดแลสขภำพอนำมยควำมปลอดภยและกำรแสดงมำรยำททสภำพนมนวลแบบไทย

๒. การเคลอนไหวและการทรงตว เปนกำรสงเสรมกำรใชกลำมเนอแขนกบขำ มอกบนวมอและสวนตำงๆ ของรำงกำยในกำรเคลอนไหวหรอออกก�ำลงกำยทกสวน โดยกำรจดใหเดกไดเคลอนไหวทงกลำมเนอใหญกลำมเนอเลกและตำมควำมสำมำรถของวยเชนคว�ำคลำนยนเดนเลนนวมอเคลอนไหวสวนตำงๆ ของรำงกำยตำมเสยงดนตร ปนปำยเครองเลนสนำมเดกเลก เลนมำโยก ลำกจงของเลนมลอขจกรยำนทรงตวของเดกเลกโดยใชเทำชวยไถ

15หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

๓. การฝกการประสานสมพนธระหวางมอ - ตาเปนกำรฝกควำมแขงแรงของกลำมเนอมอนวมอใหพรอมทจะหยบจบ ฝกกำรท�ำงำนอยำงสมพนธกนระหวำงมอ - ตำ รวมทงฝกใหเดกรจกคำดคะเน หรอกะระยะทำงของสงตำงๆ ทอยรอบตวเทยบกบตนเองในลกษณะใกลกบไกล เชน มองตำมเครองแขวนหรอโมบำยทมเสยงและส(ส�ำหรบขวบปแรกควรเปนโมบำยสขำวด�ำ)รอยลกปดขนำดใหญเลนหยอดบลอกรปทรงลงกลองตอกหมดโยนรบลกบอลเลนน�ำเลนปนแปงใชสเทยนแทงใหญวำดเขยนขดเขย

๔. การสงเสรมดานอารมณ จตใจ เปนกำรสงเสรมกำรเลยงดในกำรตอบสนองควำมตองกำรของเดกดำนจตใจ โดยกำรจดสภำพแวดลอมทสงเสรมใหเดกเกดควำมรสกอบอนและมควำมสข เชน สบตำอม โอบกอด สมผส กำรเปนแบบอยำงทดในดำนกำรแสดงออกทำงอำรมณ ตอบสนองตอควำมรสกทเดกแสดงออกอยำงนมนวลออนโยนปลกฝงกำรชนชมธรรมชำตรอบตว

๕. การสงเสรมทกษะทางสงคม เปนกำรสงเสรมกำรสรำงควำมสมพนธกบพอแม ผเลยงด และบคคลใกลชดโดยกำรพดคยหยอกลอหรอเลนกบเดกเชนเลนจะเอเลนจ�ำจเลนโยกเยกเลนประกอบค�ำรองเชนจนทรเจำเอยแมงมมตงไขลมหรอพำเดกไปเดนเลนนอกบำนพบปะเดกอนหรอผใหญภำยใตกำรดแลอยำงใกลชดเชนพำไปบำนญำตพำไปรวมกจกรรมทศำสนสถำน

๖. การใชประสาทสมผสทงหาเปนกำรกระตนกำรรบรผำนประสำทสมผสทงหำในกำรมองเหนกำรไดยนเสยง กำรลมรส กำรไดกลน และกำรสมผสจบตองสงตำงๆ ทแตกตำงกนในดำนขนำด รปรำง สน�ำหนกและผวสมผสเชนกำรเลนมองตนเองกบกระจกเงำกำรเลนของเลนทมพนผวแตกตำงกน

๗. การสงเสรมการส�ารวจสงตางๆ รอบตว เปนกำรฝกใหเดกเรยนรสงรอบตวผำนเหตกำรณและสอทหลำกหลำยในโอกำสตำงๆ รจกส�ำรวจและทดลองสงทไมคนเคย เชน มองตำมสงของ หนหำทมำของเสยงคนหำสงของทปดซอนจำกสำยตำกจกรรมกำรทดลองงำยๆ

๘. การสงเสรมทกษะทางภาษาเปนกำรฝกใหเดกไดเปลงเสยงเลยนเสยงพดของผคนเสยงสตวตำงๆ รจกชอเรยกของตนเอง ชออวยวะสวนตำงๆ ของรำงกำย ชอพอแมหรอผคนใกลชดและชอสงตำงๆรอบตว ตลอดจนฝกใหเดกรจกสอควำมหมำยดวยค�ำพดและทำทำง ชชวนและสอนใหรจกชอเรยกสงตำงๆจำกของจรงอำนหนงสอนทำนภำพหรอรองเพลงงำยๆใหเดกฟง

๙. การสงเสรมจนตนาการและความคดสรางสรรค เปนกำรฝกใหเดกไดแสดงออกทำงควำมคดตำมจนตนำกำรของตนเองเชนขดเขยนวำดรปอยำงอสระเลนบลอกเลนของเลนสรำงสรรคพดเลำเรองตำมจนตนำกำรเลนสมมต

16 หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

ชวงอำย ๒ - ๓ ป แนวปฏบตกำรอบรมเลยงดและสงเสรมพฒนำกำรและกำรเรยนรโดยพอแมและผเลยงด ส�ำหรบเดกชวงอำย๒-๓ปเนนกำรจดประสบกำรณผำนกำรเลนตำมธรรมชำตทเหมำะสมกบวยอยำงเปนองครวมทงทำงดำนรำงกำย อำรมณ จตใจ สงคม และสตปญญำ โดยจดกจกรรมใหสอดคลองกบควำมตองกำรควำมสนใจและควำมสำมำรถตำมวยของเดกทงนเดกในชวงวยนจะมพฒนำกำรเพมขนมำกกวำในชวงแรกเดกมกำรพงพำตนเอง แสดงควำมเปนตวของตวเอง จงจ�ำเปนตองค�ำนงถงสำระกำรเรยนรทประกอบดวยประสบกำรณส�ำคญและสำระทควรเรยนร ตลอดจนสงเสรมคณธรรม จรยธรรมเพอเปนพนฐำนกำรเรยนรในระดบทสงขนไป

สำระกำรเรยนร สำระกำรเรยนรของหลกสตรกำรศกษำปฐมวยส�ำหรบเดกชวงอำย๒-๓ปเปนสอกลำงในกำรจดประสบกำรณ เพอสงเสรมพฒนำกำรทกดำน ทงดำนรำงกำย อำรมณ จตใจ สงคม และสตปญญำซงจ�ำเปนตอกำรพฒนำเดกใหเปนมนษยทสมบรณ โดยอำจจดในรปแบบหนวยกำรเรยนรแบบบรณำกำรหรอเลอกใชรปแบบทเหมำะสมกบเดกปฐมวยสำระกำรเรยนรประกอบไปดวย๒สวนคอประสบกำรณส�ำคญและสำระทควรเรยนรดงน

๑. ประสบการณส�าคญ

ประสบกำรณส�ำคญเปนสงจ�ำเปนอยำงยงทจะตองใหเดกไดลงมอท�ำดวยตนเองเพอพฒนำเดกทงทำงดำนรำงกำยอำรมณจตใจสงคมและสตปญญำโดยเฉพำะในระยะแรกเรมชวตและชวงระยะปฐมวยมควำมส�ำคญเปนพเศษ เนองจำกเปนรำกฐำนของพฒนำกำรกำวตอไปของชวตเดกแตละคน ตลอดจนเปนปจจยส�ำคญทก�ำหนดควำมสำมำรถ แรงจงใจใฝเรยนร และควำมกระตอรอรนในกำรพฒนำตนเองของเดก ทจะสงผลตอเนองจำกชวงวยเดกไปสวยรนและวยผใหญ ประสบกำรณส�ำคญจะเกยวของกบกำรจดสภำพแวดลอมทกดำนทกระตนใหเดกเกดกำรเรยนรและมควำมสำมำรถในกำรสรำงควำมสมพนธกบสงตำงๆ รอบตวในวถชวตของเดกและในสงคมภำยนอก อนจะสงสมเปนทกษะพนฐำนทจ�ำเปนตอกำรเรยนรและสำมำรถพฒนำตอเนองไปสระดบทสงขน

ประสบกำรณส�ำคญทชวยสงเสรมพฒนำกำรทำงรำงกำย อำรมณ จตใจ สงคม และสตปญญำของเดกนน พอแมหรอผเลยงดจ�ำเปนตองสนบสนนใหเดกไดมประสบกำรณตรงดวยกำรใชประสำทสมผสทงหำ กำรเคลอนไหวสวนตำงๆ ของรำงกำย กำรสรำงควำมรก ควำมผกพนกบคนใกลชด กำรปฏสมพนธกบผคนและสงตำงๆ รอบตว และกำรรจกใชภำษำสอควำมหมำย ดงนน กำรฝกทกษะตำงๆ ตองใหเดกมประสบกำรณส�ำคญผำนกำรปฏบตกจวตรประจ�ำวนและกำรเลน ใหเดกเกดกำรเรยนรจำกกำรเลยนแบบลองผดลองถก ส�ำรวจ ทดลอง และลงมอกระท�ำจรง กำรปฏสมพนธกบวตถสงของ บคคล และธรรมชำตรอบตวเดกตำมบรบทของสภำพแวดลอม จ�ำเปนตองมกำรจดประสบกำรณส�ำคญแบบองครวมทยดเดกเปนส�ำคญดงตอไปน

17หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

๑.๑ ประสบการณส�าคญทสงเสรมพฒนาการดานรางกายเปนกำรสนบสนนใหเดกไดมโอกำสพฒนำกำรใชกลำมเนอใหญ กลำมเนอเลก กำรประสำนสมพนธระหวำงกลำมเนอและระบบประสำทในกำรท�ำกจวตรประจ�ำวนหรอท�ำกจกรรมตำงๆ กำรนอนหลบพกผอน กำรดแลสขภำพอนำมย และควำมปลอดภยของตนเอง ประสบการณสาคญทควรสงเสรม ประกอบดวย กำรเคลอนไหวสวนตำงๆ ของรำงกำยตำมจงหวะดนตร กำรเลนออกก�ำลงกลำงแจงอยำงอสระ กำรเคลอนไหวและกำรทรงตว กำรประสำนสมพนธของกลำมเนอและระบบประสำทกำรเลนเครองเลนสมผสกำรวำดกำรเขยนขดเขยกำรปนกำรฉกกำรตดปะกำรดแลรกษำควำมสะอำดของรำงกำยของใชสวนตวและกำรรกษำควำมปลอดภยเปนตน

๑.๒ ประสบการณส�าคญทสงเสรมพฒนาการดานอารมณ จตใจ เปนกำรสนบสนนใหเดกไดแสดงออกทำงอำรมณและควำมรสกทเหมำะสมกบวย มควำมสข รำเรง แจมใส ไดพฒนำควำมรสกทดตอตนเองและควำมเชอมนในตนเอง จำกกำรปฏบตกจกรรมตำงๆ ในชวตประจ�ำวน พอแมหรอผเลยงดเปนบคคลทมสวนส�ำคญอยำงยงในกำรท�ำใหเดกรสกเปนทรกอบอนมนคงเกดควำมรสกปลอดภยไววำงใจซงจะสงผลใหเดกเกดควำมรสกทดตอตนเองและเรยนรทจะสรำงควำมสมพนธทดกบผอน ประสบการณสาคญทควรสงเสรมประกอบดวยกำรรบรอำรมณหรอควำมรสกของตนเองกำรแสดงอำรมณทเปนสข กำรควบคมอำรมณและกำรแสดงออก กำรเลนอสระ กำรเลนบทบำทสมมตกำรชนชมธรรมชำตกำรเพำะปลกอยำงงำยกำรเลยงสตวกำรฟงนทำนกำรรองเพลงกำรทองค�ำคลองจองกำรท�ำกจกรรมศลปะตำงๆตำมควำมสนใจเปนตน

๑.๓ ประสบการณส�าคญทสงเสรมพฒนาการดานสงคม เปนกำรสนบสนนใหเดกไดมโอกำสปฏสมพนธกบบคคลและสงแวดลอมตำงๆ รอบตวในชวตประจ�ำวน ไดปฏบตกจกรรมตำงๆ และปรบตวอยในสงคมเดกควรมโอกำสไดเลนและท�ำกจกรรมรวมกบผอนไมวำจะเปนผใหญเดกวยเดยวกนหรอตำงวยเพศเดยวกนหรอตำงเพศอยำงสม�ำเสมอ ประสบการณสาคญทควรสงเสรม ประกอบดวย กำรชวยเหลอตนเองในกจวตรประจ�ำวนตำมวยกำรเลนอยำงอสระกำรเลนรวมกลมกบผอนกำรแบงปนหรอกำรใหกำรอดทนรอคอยตำมวยกำรใชภำษำบอกควำมตองกำร กำรออกไปเลนนอกบำน กำรไปสวนสำธำรณะ กำรออกไปรวมกจกรรมในศำสนสถำนเปนตน

๑.๔ ประสบการณส�าคญทสงเสรมพฒนาการดานสตปญญาเปนกำรสนบสนนใหเดกไดรบรและเรยนรสงตำงๆ รอบตวในชวตประจ�ำวนผำนประสำทสมผสทงหำ และกำรเคลอนไหว ไดพฒนำกำรใชภำษำสอควำมหมำยและควำมคดรจกสงเกตคณลกษณะตำงๆไมวำจะเปนสขนำดรปรำงรปทรงผวสมผสจดจ�ำชอเรยกสงตำงๆรอบตว ประสบการณสาคญทควรสงเสรมประกอบดวยกำรตอบค�ำถำมจำกกำรคดกำรเชอมโยงจำกประสบกำรณเดม กำรเรยงล�ำดบเหตกำรณ กำรยดหยนควำมคดตำมวย กำรจดจอใสใจ กำรสงเกตวตถหรอสงของทมสสนและรปทรงทแตกตำงกน กำรฟงเสยงตำงๆ รอบตว กำรฟงนทำนหรอเรองรำวสนๆกำรพดบอกควำมตองกำร กำรเลำเรองรำว กำรส�ำรวจ และกำรทดลองอยำงงำยๆ กำรคดวำงแผนทไมซบซอน กำรคดตดสนใจหรอคดแกปญหำในเรองทงำยๆ ดวยตนเอง กำรแสดงควำมคดสรำงสรรคและจนตนำกำรเปนตน

18 หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

๒. สาระทควรเรยนร

สำระทจะใหเดกชวงอำย ๒ - ๓ ป เรยนร ควรเปนเรองทเกยวกบตวเดกเปนล�ำดบแรกแลวจงขยำยไปสเรองทอยใกลตวเดกเพอน�ำไปใชในกำรด�ำเนนชวตประจ�ำวน เดกควรไดรบกำรอบรมเลยงดและสงเสรมพฒนำกำรและกำรเรยนรใหเหมำะกบวยดงน

๒.๑ เรองราวเกยวกบตวเดก เดกควรเรยนรเกยวกบชอและเพศของตนเอง กำรเรยกชอสวนตำงๆของใบหนำและรำงกำยกำรดแลตนเองเบองตนโดยมผใหญใหกำรชวยเหลอกำรลำงมอกำรขบถำยกำรรบประทำนอำหำรกำรถอดและสวมใสเสอผำกำรรกษำควำมปลอดภยและกำรนอนหลบพกผอน

๒.๒ เรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก เดกควรเรยนรเกยวกบบคคลภำยในครอบครวและบคคลภำยนอกครอบครวกำรรจกชอเรยกหรอสรรพนำมแทนตวของญำตหรอผเลยงดวธปฏบตกบผอนอยำงเหมำะสมกำรทกทำยดวยกำรไหวกำรเลนกบพนองในบำนกำรไปเทยวตลำดและสถำนทตำงๆในชมชนกำรเลนทสนำมเดกเลนกำรเขำรวมกจกรรมทำงศำสนำวฒนธรรมและประเพณ

๒.๓ ธรรมชาตรอบตว เดกควรเรยนรเกยวกบกำรส�ำรวจสงตำงๆ ในธรรมชำตรอบตว เชนสตว พช ดอกไม ใบไม ผำนกำรใชประสำทสมผสทงหำ กำรเลนน�ำเลนทรำย กำรเลยงสตวตำงๆทไมเปนอนตรำยกำรเดนเลนในสวนกำรเพำะปลกอยำงงำย

๒.๔ สงตางๆ รอบตวเดก เดกควรเรยนรเกยวกบชอของเลนของใชทอยรอบตวกำรเชอมโยงลกษณะหรอคณสมบตอยำงงำยๆของสงตำงๆทอยใกลตวเดกเชนสรปรำงรปทรงขนำดผวสมผส

กำรอบรมเลยงดและกำรจดประสบกำรณ

กำรอบรมเลยงดและกำรจดประสบกำรณ ส�ำหรบเดกอำยต�ำกวำ ๓ ป เพอใหเดกไดเรยนรจำกประสบกำรณตรงไดพฒนำทงดำนรำงกำยอำรมณจตใจสงคมและสตปญญำสำมำรถจดในรปของกจกรรมบรณำกำรผำนกำรเลนกำรอบรมเลยงดและกำรจดประสบกำรณควรค�ำนงถงสงส�ำคญตอไปน ๑. อบรมเลยงดเดกและสงเสรมกระบวนกำรเรยนรโดยเนนเดกเปนส�ำคญ ๒. ตระหนกและสนบสนนสทธขนพนฐำนทเดกพงไดรบ ๓. ปฏบตตนตอเดกดวยควำมรกควำมเขำใจและใชเหตผล ๔. สงเสรมพฒนำกำรของเดกอยำงสมดลครบทกดำน ๕. ปลกฝงระเบยบวนยคณธรรมและวฒนธรรมไทย ๖. ใชภำษำทเหมำะสมกบควำมสำมำรถและกำรเรยนรของเดก ๗. สนบสนนกำรเลนตำมธรรมชำตของเดก ๘. จดสภำพแวดลอมทปลอดภยและเออตอกำรเรยนรของเดก ๙. ประเมนกำรเจรญเตบโตและพฒนำกำรเดกอยำงตอเนองสม�ำเสมอ ๑๐. ประสำนควำมรวมมอระหวำงพอแมผปกครองผเลยงดสถำนพฒนำเดกปฐมวยและชมชน

19หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

แนวทำงกำรอบรมเลยงดและกำรจดประสบกำรณส�ำหรบเดกอำยต�ำกวำ๓ปมแนวทำงดงน ๑. ดแลสขภำพอนำมยและตอบสนองควำมตองกำรของเดกเปนรำยบคคล ๒. สรำงบรรยำกำศของควำมรกควำมอบอนควำมไววำงใจและควำมมนคงทำงอำรมณใหกบเดกในวถชวตประจ�ำวน ๓. จดประสบกำรณตรงใหเดกไดเลอก ลงมอกระท�ำ และเรยนรจำกประสำทสมผสทงหำ และกำรเคลอนไหวผำนกำรเลน ๔. จดประสบกำรณใหเดกมปฏสมพนธกบบคคลทแวดลอมและสงตำงๆรอบตวเดกอยำงหลำกหลำย ๕. จดสภำพแวดลอมทงภำยในและภำยนอก วสดอปกรณ เครองใช และของเลนทสะอำดหลำกหลำยปลอดภยและเหมำะสมกบเดกเพอสงเสรมพฒนำกำรเดกรอบดำนรวมถงมพนทในกำรเลนน�ำเลนทรำย ๖. จดหำสอกำรเรยนรทเปนสอธรรมชำต เหมำะสมกบวยและพฒนำกำรของเดก สอทเออใหเกดกำรปฏสมพนธหลกเลยงกำรใชสอเทคโนโลยเปนพเลยงเดก ๗. จดรวบรวมขอมลและตดตำมกำรเจรญเตบโต พฒนำกำรและกำรเรยนรของเดกเปนรำยบคคลอยำงตอเนองสม�ำเสมอ ๘. จดกระบวนกำรเรยนรโดยใหพอแม ครอบครว สถำนพฒนำเดกปฐมวย และชมชนมสวนรวมทงกำรวำงแผนกำรสนบสนนสอกำรเขำรวมกจกรรมและกำรประเมนพฒนำกำรเดก

กำรประเมนพฒนำกำร

กำรประเมนพฒนำกำรเดกอำยต�ำกวำ ๓ ป ควรประเมนใหครอบคลมครบทกชวงอำย เพรำะชวงวยนมกำรเปลยนแปลงรวดเรว อกทงมควำมเสยงตอสภำพควำมผดปกตตำงๆ จงจ�ำเปนตองเฝำระวงและตดตำมดแลอยำงใกลชดพอแมผเลยงดหรอผทเกยวของกบกำรอบรมเลยงดควรสงเกตพฒนำกำรเดกโดยค�ำนงถงควำมแตกตำงระหวำงบคคล หำกพบควำมผดปกต ตองรบพำไปพบแพทยหรอผทมควำมรควำมเชยวชำญเกยวกบพฒนำกำรเดกเพอหำทำงแกไขหรอบ�ำบดฟนฟโดยเรวทสดส�ำหรบหลกในกำรประเมนพฒนำกำรมดงน ๑. ประเมนพฒนำกำรของเดกครบทกดำน ๒. ประเมนเปนรำยบคคลอยำงสม�ำเสมอตอเนอง ๓. ประเมนดวยวธกำรทหลำกหลำย ซงวธกำรประเมนทเหมำะสมกบเดกอำยต�ำกวำ ๓ ปมกำรสงเกตพฤตกรรมของเดกในกจกรรมตำงๆ และกจวตรประจ�ำวน กำรบนทกพฤตกรรม กำรสนทนำกำรสมภำษณเดกและผใกลชดและกำรวเครำะหขอมลจำกผลงำนเดก ๔. บนทกพฒนำกำรลงในสมดบนทกสขภำพแมและเดก (เลมสชมพ) และใชคมอกำรเฝำระวงและสงเสรมพฒนำกำรเดกปฐมวย(DSPM)ของกรมอนำมยกระทรวงสำธำรณสขหรอของหนวยงำนอน ๕. น�ำผลทไดจำกกำรประเมนพฒนำกำรไปพจำรณำจดกจกรรม เพอเปดโอกำสใหเดกเรยนรและมพฒนำกำรเหมำะสมตำมวย

20 หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

กำรใชหลกสตรกำรศกษำปฐมวย

พอแม ผเลยงดหรอผทเกยวของกบกำรอบรมเลยงด และสถำนพฒนำเดกปฐมวย จะน�ำหลกสตรกำรศกษำปฐมวย ส�ำหรบเดกอำยต�ำกวำ ๓ป ไปใชอยำงมประสทธภำพตรงตำมเจตนำรมณของหลกสตรทมงเนนกำรอบรมเลยงดและสงเสรมพฒนำกำรและกำรเรยนรควรด�ำเนนกำรดงน

๑. การใชหลกสตรการศกษาปฐมวย ส�าหรบพอแมหรอผเลยงด

พอแมหรอผเลยงดมควำมเชอและวธกำรในกำรอบรมเลยงดเดกแตกตำงกนไปตำมแนวควำมคดและสภำพแวดลอมของทองถนทตนเองอยอำศย หลกสตรกำรศกษำปฐมวย ส�ำหรบเดกอำยต�ำกวำ ๓ ปฉบบน จะเปนแนวทำงใหพอแมหรอผเลยงดใชในกำรอบรมเลยงดและสงเสรมพฒนำกำรทกดำนของเดกซงมขอแนะน�ำดงน

๑.๑ ศกษำปรชญำกำรศกษำหลกกำรจดหมำยเพอท�ำควำมเขำใจกบแนวทำงกำรพฒนำเดกอยำงมคณภำพ

๑.๒ ศกษำคณลกษณะทพงประสงคเพอใชเปนแนวทำงกำรอบรมเลยงดและสงเสรมพฒนำกำรเดกปฐมวยอยำงเหมำะสมกบวยในกรณกำรอบรมเลยงดเดกชวงอำยแรกเกด-๒ปใหใชแนวปฏบตกำรอบรมเลยงดตำมวถชวตประจ�ำวนเปนกรอบกำรพฒนำเดก และหำกมกำรอบรมเลยงดเดกชวงอำย ๒ - ๓ ปใหใชแนวปฏบตกำรอบรมเลยงดและสงเสรมพฒนำกำรและกำรเรยนร

๑.๓ ตดตำมประเมนพฒนำกำรทกดำนของเดก โดยกำรสงเกตและบนทกกำรเจรญเตบโตและพฒนำกำรตำมชวงอำยทก�ำหนด รวมถงกำรเฝำระวงปญหำพฒนำกำรทลำชำหรอควำมผดปกตทอำจเกดขนกบเดก หำกพบวำเดกมพฒนำกำรชำกวำปกต ควรปรกษำแพทยหรอเจำหนำทสำธำรณสขเพอชวยเหลอเดกตอไป

๑.๔ ยอมรบควำมแตกตำงระหวำงบคคลของเดก เดกแตละคนมพฒนำกำรเรวชำตำงกนพอแมหรอผเลยงดหลกเลยงกำรเปรยบเทยบเดก หรอเลอกปฏบตตอเดกเฉพำะคน แตควรจดกจกรรมเพอสงเสรมพฒนำกำรดำนทบกพรองหรอดำนทเดกขำดโอกำสในกำรพฒนำ

21หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

๒. การใชหลกสตรการศกษาปฐมวย ส�าหรบสถานพฒนาเดกปฐมวย เดกอำยต�ำกวำ๓ปควรไดรบกำรอบรมเลยงดจำกพอแมหรอบคคลในครอบครวแตเนองจำกสภำพเศรษฐกจและสงคมทเปลยนแปลงไปท�ำใหตองออกไปท�ำงำนนอกบำนประกอบกบครอบครวสวนใหญมกจะเปนครอบครวเดยว พอแมจงน�ำเดกไปรบกำรเลยงดในสถำนพฒนำเดกปฐมวย ดงนน สถำนพฒนำเดกปฐมวยแตละแหงควรด�ำเนนกำรจดท�ำหลกสตรสถำนพฒนำเดกปฐมวย โดยวำงแผนหรอก�ำหนดแนวทำงกำรอบรมเลยงดและสงเสรมพฒนำกำรและกำรเรยนรเพอใหเดกไดรบกำรพฒนำเตมตำมศกยภำพตรงตำมปรชญำกำรศกษำและหลกกำรของหลกสตรกำรศกษำปฐมวย

สถำนพฒนำเดกปฐมวยควรด�ำเนนกำรจดท�ำหลกสตรสถำนพฒนำเดกปฐมวยรวมกบพอแมครอบครวบคลำกรทำงสำธำรณสขผเลยงดหรอผสอนคณะกรรมกำรทมสวนเกยวของและชมชนเพอพฒนำเดกใหบรรลคณลกษณะทพงประสงคของหลกสตรกำรศกษำปฐมวย

๒.๑ การจดท�าหลกสตรสถานพฒนาเดกปฐมวย หลกสตรสถำนพฒนำเดกปฐมวยควรออกแบบและจดท�ำบนพนฐำนของหลกสตรกำรศกษำปฐมวยโดยสถำนพฒนำเดกปฐมวยก�ำหนดคณลกษณะทพงประสงคสอดคลองกบหลกสตรกำรศกษำปฐมวยทงนกระบวนกำรจดท�ำหลกสตรสถำนพฒนำเดกปฐมวยมดงน

๒.๑.๑ ศกษำท�ำควำมเขำใจหลกสตรกำรศกษำปฐมวยและคมอหลกสตรกำรศกษำปฐมวยส�ำหรบเดกอำยต�ำกวำ ๓ ป รวมทงรวบรวมขอมลดำนตำงๆ เชน วธกำรอบรมเลยงด ควำมตองกำรของพอแมผปกครองวฒนธรรมควำมเชอของทองถนและควำมพรอมของสถำนพฒนำเดกปฐมวย

๒.๑.๒ จดท�ำหลกสตรสถำนพฒนำเดกปฐมวย โดยกำรก�ำหนดปรชญำกำรศกษำวสยทศนภำรกจหรอพนธกจเปำหมำยคณลกษณะทพงประสงคและก�ำหนดสำระกำรเรยนรในแตละชวงอำยอยำงกวำงๆใหครอบคลมพฒนำกำรทง๔ดำนผำนประสบกำรณส�ำคญทเดกใชในกำรเรยนรตำมหลกสตรกำรศกษำปฐมวยและสำระทควรเรยนรซงอำจตำงกนตำมบรบทหรอสภำพแวดลอมของเดกกำรจดประสบกำรณกำรสรำงบรรยำกำศกำรเรยนร สอและแหลงกำรเรยนร และกำรประเมนพฒนำกำร โดยสถำนพฒนำเดกปฐมวยอำจก�ำหนดหวขออนๆไดตำมควำมเหมำะสมและควำมจ�ำเปนของสถำนพฒนำเดกปฐมวยแตละแหง

๒.๑.๓ ประเมนหลกสตรสถำนพฒนำเดกปฐมวยเปนขนตอนของกำรตรวจสอบหลกสตรสถำนพฒนำเดกปฐมวย แบงออกเปน กำรประเมนกอนน�ำหลกสตรไปใช เปนกำรประเมนเพอตรวจสอบคณภำพของหลกสตรหลงจำกทไดจดท�ำแลว โดยอำศยควำมคดเหนจำกผใชหลกสตร ผมสวนรวมในกำรท�ำหลกสตรผเชยวชำญผทรงคณวฒในดำนตำงๆกำรประเมนระหวำงกำรด�ำเนนกำรใชหลกสตร เปนกำรประเมนเพอตรวจสอบวำหลกสตรสำมำรถน�ำไปใชไดดเพยงใด ควรมกำรปรบปรงแกไขในเรองใด และกำรประเมนหลงกำรใชหลกสตรเปนกำรประเมนเพอตรวจสอบหลกสตรทงระบบหลงจำกทใชหลกสตรครบแตละชวงอำยเพอสรปผลวำหลกสตรทจดท�ำควรมกำรปรบปรงหรอพฒนำใหดขนอยำงไร

22 หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

กำรจดกำรศกษำระดบปฐมวย (เดกอำยต�ำกวำ ๓ ป) ส�ำหรบกลมเปำหมำยเฉพำะ

กำรจดกำรศกษำระดบปฐมวย ส�ำหรบเดกทมควำมตองกำรพเศษ หรอเดกพกำร เดกดอยโอกำสเดกทมควำมสำมำรถพเศษ สำมำรถปรบคณลกษณะทพงประสงคใหเหมำะสมกบศกยภำพของเดกแตละประเภท โดยเฉพำะเดกอำยต�ำกวำ ๓ ป มควำมเสยงตอสภำพควำมผดปกต พอแมหรอผเลยงดตองเฝำระวงอยำงใกลชด หำกพบควำมผดปกตตองชวยเหลอ บ�ำบดฟนฟโดยเรวทสด โดยพอแมหรอผเลยงดสำมำรถน�ำเดกไปรบบรกำรในกำรสงเสรมพฒนำกำรจำกหนวยงำนทเกยวของ เชน โรงพยำบำลศนยบรกำรทำงสำธำรณสข ศนยกำรศกษำพเศษ มลนธตำงๆ ทเกยวของกบกำรใหควำมชวยเหลอเดกทมควำมตองกำรพเศษรวมถงเขำรบกำรศกษำในโรงเรยนเฉพำะทำงหรอโรงเรยนเรยนรวม

กำรเชอมตอกำรพฒนำเดกปฐมวย

กำรเชอมตอกำรพฒนำเดกปฐมวย เปนกำรเชอมตอกำรอบรมเลยงดของพอแมหรอผ เลยงดกบสถำนพฒนำเดกปฐมวยหรอเปนกำรเชอมตอสถำนพฒนำเดกปฐมวยอำยแรกเกด-๓ปกบสถำนพฒนำเดกปฐมวยอำย๓ -๖ป กำรเชอมตอกำรพฒนำเดกมสวนส�ำคญ เนองจำกกำรพฒนำตองมควำมตอเนองเดกจ�ำเปนตองเรยนรและปรบตว เพรำะพฒนำกำรของเดกในวยนยงไมเออตอกำรยอมรบกำรเปลยนแปลงทเกดขน กำรปรบตวของเดกในรอยเชอมตอกำรพฒนำ จ�ำเปนตองไดรบกำรสนบสนน กำรชวยเหลอจำกพอแมผเลยงดผสอนและบคคลำกรอนทเกยวของโดยควรปฏบตดงน

๑. บทบาทพอแมและผเลยงด

พอแมและผเลยงดมบทบำทส�ำคญในกำรเชอมตอกำรพฒนำเดกปฐมวยดงน ๑.๑ ตองมควำมพรอมในกำรใหขอมลพนฐำนของเดก โดยใหรำยละเอยดตำมผลกำรบนทกในสมดบนทกสขภำพแมและเดกของกรมอนำมยกระทรวงสำธำรณสขหรอของหนวยงำนอน ๑.๒ เปนแบบอยำงทดของเดกในกำรใชชวตครอบครวอยำงอบอนมนคงมกำรสอสำรทำงบวกระหวำงสมำชกในครอบครวมกำรปฏบตตอกนดวยควำมรกควำมเอออำทรและกำรชวยเหลอซงกนและกนมกำรใชเหตผลในกำรแกปญหำตำงๆและมคณธรรมและจรยธรรมในกำรด�ำเนนชวต ๑.๓ ตองพจำรณำเลอกสถำนพฒนำเดกปฐมวยทผำนเกณฑมำตรฐำนตำมมำตรฐำนกำรเลยงดเดกอำยต�ำกวำ๓ป ๑.๔ตระหนกถงควำมส�ำคญทจะรวมมอกบสถำนพฒนำเดกปฐมวยในกำรสงเสรมพฒนำกำรและกำรเรยนรของเดกตำมวย ๑.๕ ใหควำมรวมมอปฏบตตำมค�ำแนะน�ำของสถำนพฒนำเดกปฐมวย เลยงดเดกดวยกำรใหควำมรก ควำมอบอน ควำมเอออำทร ควำมปลอดภย และสงเสรมใหเดกมอสระในกำรท�ำสงตำงๆดวยตนเองตลอดจนสงเสรมใหเดกมจนตนำกำรและควำมคดรเรมสรำงสรรค

23หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

๑.๖ ประสำนควำมรวมมอระหวำงบำนและสถำนพฒนำเดกปฐมวยในกำรพฒนำเดกไปในทศทำงเดยวกน ๑.๗ สรำงควำมคนเคยระหวำงเดกกบสถำนพฒนำเดกปฐมวยกอนทจะใหเดกรบกำรอบรมเลยงดในสถำนพฒนำเดกปฐมวย

นอกจำกน พอแมหรอผเลยงดจะสำมำรถเตรยมใหเดกออกสโลกกวำงไดอยำงมนใจ เปนคนดคนเกงและมควำมสขไดดงน ๑) สงเสรมใหเดกฝกปฏบตกำรชวยเหลอตนเองในชวตประจ�ำวน เชน กำรบอกชอตนเองกำรบอกควำมตองกำรของตนเองกำรแตงกำยกำรรบประทำนอำหำร ๒) สงเสรมใหเดกเชอมนในตนเองดวยกำรเปดโอกำสใหเดกไดท�ำอะไรดวยตนเองแมจะสกปรกเลอะเทอะบำงไมถกใจพอแมหรอผเลยงดกตำมควรหลกเลยงกำรบงคบขเขญหรอตอลอตอเถยงท�ำโทษรนแรงแตใชวธอบรมสงสอนดวยควำมเขำใจสนใจชมเชยเมอเดกท�ำสงทควรและชวยเหลอเมอเดกตองกำร ๓) สงเสรมใหเดกร จกฟง เรยบเรยงควำมคด ฝกกำรใชภำษำ ดวยกำรถำมใหเดกแสดงควำมคดเหน พดถงเรองรำวหรอแสดงทำทำงตำมทเดกเขำใจ หลงจำกทเดกไดพบกบเหตกำรณตำงๆหรอจำกทพอแมหรอผเลยงดเลำนทำนใหฟง ๔) สงเสรมใหเดกมควำมรสกทดตอตนเอง ดวยกำรดแลเอำใจใสอยำงใกลชด ดวยควำมรกและเขำใจซงจะท�ำใหเดกมโอกำสโตตอบสรำงควำมคนเคยท�ำใหเกดควำมรกควำมผกพนและรสกไดรบควำมรก ๕) สงเสรมใหเดกรสกสนก มควำมสขกบกำรกระท�ำสงทสรำงสรรค ดวยกำรเปดโอกำสใหเดกไดเรยนรเลนและฝกท�ำสงตำงๆในสภำพแวดลอมทเปนมตรและปลอดภย ๖) สงเสรมใหเดกเปนผทมควำมเปนมตร และเปนทยอมรบในสงคมไดงำย ดวยกำรยมแยมสมผสเดกอยำงออนโยน คอยสงเกตกำรแสดงออกของเดก สนใจทจะตอบค�ำถำมและเลำเรองตำงๆทเหมำะสมกบเดกเพอใหเดกเรยนรภำษำไดเรวและมก�ำลงใจใฝรใฝเรยน ๗) สงเสรมใหเดกมจตใจมนคง ไมสบสน ดวยกำรอบรมเลยงดดวยควำมรก ควำมเมตตำเปนแบบอยำงทดงำมในกำรใชเหตผลอยำงเสมอตนเสมอปลำย ฝกใหเปนคนรจกคด มน�ำใจและคณธรรมหลกเลยงกำรท�ำโทษรนแรงหรอละเลยทอดทงเดก ใชเวลำอยำงมคณภำพอยกบเดก ใหควำมสนใจตอกนปฏบตตอกนดวยควำมรกควำมเขำใจ ๘) สงเสรมใหเปนเดกใฝร กลำแสดงควำมคดเหนและควำมรสกอยำงเหมำะสมตำมกำลเทศะดวยกำรใหควำมสนใจในสงทเดกก�ำลงท�ำ ตอบค�ำถำมของเดก ฝกใหเดกสงเกตสงตำงๆ รอบตว ใหโอกำสทจะแสดงควำมร สกนกคดของตนเองอยำงเตมท เปดโอกำสใหลองผดลองถกในโอกำสทไมเสยหำยและเปนอนตรำย ๙) สงเสรมใหเดกเกดแรงจงใจทจะท�ำสงทดๆ ดวยกำรใหควำมสนใจ ชมเชยหรอใหรำงวลตำมสมควรทนททเดกมพฤตกรรมทพงปรำรถนำ เชน ไหวผใหญ เลนกบนอง ชวยหยบของ พดเพรำะรบฟงและปฏบตตำมค�ำแนะน�ำ

24 หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

๑๐) สงเสรมกำรใชภำษำของเดก ดวยกำรพดคยกบเดกดวยภำษำทฟงเขำใจงำยและชดเจนดวยทำทำงทเปนมตรอำจใชกำรเลำนทำนอำนหนงสอใหฟงเลำเหตกำรณทเกดขนใหฟง ๑๑) เตรยมเดกเขำสถำนพฒนำเดกปฐมวยเมอเดกอำย๓ปกพรอมทจะเขำสถำนพฒนำเดกปฐมวยหรอไปรบบรกำรจำกสถำนททรบเลยงเดกปฐมวย เชน ศนยพฒนำเดกเลก พอแมหรอผเลยงดสำมำรถชวยเตรยมควำมพรอมใหเดกทจะไปเรยนรโลกกวำงได ดวยกำรสรำงทศนคตทดตอสถำนพฒนำเดกปฐมวยดวยกำรเลำเรองเกยวกบสถำนพฒนำเดกปฐมวยใหฟง พำไปรจกกบสถำนพฒนำเดกปฐมวย ใหเดกๆไปอยในสถำนพฒนำเดกปฐมวยกอนทจะเขำเรยนไปเลนเครองเลนโดยไมขเดกวำถำท�ำตวไมดจะทงเดกไวทสถำนพฒนำเดกปฐมวย นอกจำกน ควรสรำงทศนคตทดตอผเลยงด ดวยกำรพดคยกบเดก ถำเปนไปไดควรท�ำควำมคนเคยรจกกบผเลยงดกอนพำเดกไปดกำรจดกจกรรมในสถำนพฒนำเดกปฐมวย

๒. บทบาทบคลากรในสถานพฒนาเดกปฐมวย

บคลำกรในสถำนพฒนำเดกปฐมวยทกคน มควำมส�ำคญในกำรชวยเหลอกำรปรบตวของเดกในระยะเชอมตอนโดยมบทบำทดงน ๒.๑ รวบรวมขอมลพนฐำนของเดก ซงเปนขอมลเกยวกบกำรเจรญเตบโตทำงรำงกำย ขอมลดำนพฒนำกำรเดกขอมลสขภำพและประวตกำรเจบปวยตลอดจนขอมลพนฐำนสวนตวของเดกและครอบครว ๒.๒ บคลำกรทกคนในสถำนพฒนำเดกปฐมวยตองตระหนกในเรองกำรกลวกำรพลดพรำกวำเปนเรองปกต นอกจำกน ตองสรำงบรรยำกำศของควำมรก ควำมอบอน ควำมไววำงใจ มควำมเมตตำตอเดกและชวยสงเสรมใหเดกมควำมไววำงใจผอนอนเปนพนฐำนส�ำคญของกำรพฒนำบคลกภำพ ๒.๓ บคลำกรทกคนในสถำนพฒนำเดกปฐมวย ควรมกำรปฏบตตอเดกอยำงออนโยน เชนสมผส โอบกอด สบตำ ใชค�ำพดทไพเรำะ ตลอดจนเปนแบบอยำงทดใหกบเดก เชน ใชภำษำทสรำงสรรคมกรยำมำรยำทสภำพใชเหตผลมำกกวำอำรมณ ๒.๔ จดกจกรรมสงเสรมใหเดกเกดควำมค นเคยกบสงแวดลอมใหม ผ เลยงดคนใหมและสงเสรมกำรเรยนรใหโอกำสเดกไดท�ำกจกรรมดวยตนเอง จดเตรยมของเลนและสอเพอกำรเลนสงใหมๆทดลองสงใหมๆในทปลอดภยตำมล�ำพงบำงแตสำมำรถสงเกตเหนเดกไดในระยะแรกอำจยนยอมใหเดกน�ำสงของทเดกรกจำกบำนมำได

................................................................................

หลกสตรกำรศกษำปฐมวย

ส�ำหรบเดกอำย ๓ - ๖ ป................................................................................

26 หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

หลกสตรกำรศกษำปฐมวย ส�ำหรบเดกอำย ๓ - ๖ ป

หลกสตรกำรศกษำปฐมวยส�ำหรบเดกอำย๓-๖ปเปนกำรจดกำรศกษำในลกษณะของกำรอบรมเลยงดและใหกำรศกษำเดกจะไดรบกำรพฒนำทงดำนรำงกำยอำรมณจตใจสงคมและสตปญญำตำมวยและควำมสำมำรถของแตละบคคล

จดหมำย

หลกสตรกำรศกษำปฐมวยส�ำหรบเดกอำย๓-๖ปมงใหเดกมพฒนำกำรตำมวยเตมตำมศกยภำพและมควำมพรอมในกำรเรยนรตอไปจงก�ำหนดจดหมำยเพอใหเกดกบเดกเมอจบกำรศกษำระดบปฐมวยดงน ๑. รำงกำยเจรญเตบโตตำมวยแขงแรงและมสขนสยทด ๒. สขภำพจตดมสนทรยภำพมคณธรรมจรยธรรมและจตใจทดงำม ๓. มทกษะชวตและปฏบตตนตำมหลกปรชญำของเศรษฐกจพอเพยง มวนย และอยรวมกบผอนไดอยำงมควำมสข ๔. มทกษะกำรคดกำรใชภำษำสอสำรและกำรแสวงหำควำมรไดเหมำะสมกบวย

มำตรฐำนคณลกษณะทพงประสงค

หลกสตรกำรศกษำปฐมวย ส�ำหรบเดกอำย ๓ - ๖ ป ก�ำหนดมำตรฐำนคณลกษณะทพงประสงคจ�ำนวน๑๒มำตรฐำนประกอบดวย

๑. พฒนาการดานรางกาย ประกอบดวย๒มำตรฐำนคอ มำตรฐำนท๑ รำงกำยเจรญเตบโตตำมวยและมสขนสยทด มำตรฐำนท๒ กลำมเนอใหญและกลำมเนอเลกแขงแรงใชไดอยำงคลองแคลว และประสำนสมพนธกน

๒. พฒนาการดานอารมณ จตใจ ประกอบดวย๓มำตรฐำนคอ มำตรฐำนท๓ มสขภำพจตดและมควำมสข มำตรฐำนท๔ ชนชมและแสดงออกทำงศลปะดนตรและกำรเคลอนไหว มำตรฐำนท๕ มคณธรรมจรยธรรมและมจตใจทดงำม

๓. พฒนาการดานสงคม ประกอบดวย๓มำตรฐำนคอ มำตรฐำนท๖ มทกษะชวตและปฏบตตนตำมหลกปรชญำของเศรษฐกจพอเพยง มำตรฐำนท๗ รกธรรมชำตสงแวดลอมวฒนธรรมและควำมเปนไทย มำตรฐำนท๘ อยรวมกบผอนไดอยำงมควำมสขและปฏบตตนเปนสมำชกทดของสงคม ในระบอบประชำธปไตยอนมพระมหำกษตรยทรงเปนประมข

27หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

๔. พฒนาการดานสตปญญา ประกอบดวย๔มำตรฐำนคอ มำตรฐำนท๙ ใชภำษำสอสำรไดเหมำะสมกบวย มำตรฐำนท๑๐ มควำมสำมำรถในกำรคดทเปนพนฐำนในกำรเรยนร มำตรฐำนท๑๑ มจนตนำกำรและควำมคดสรำงสรรค มำตรฐำนท๑๒ มเจตคตทดตอกำรเรยนรและมควำมสำมำรถในกำรแสวงหำควำมร ไดเหมำะสมกบวย

ตวบงช

ตวบงช เปนเปำหมำยในกำรพฒนำเดกทมควำมสมพนธสอดคลองกบมำตรฐำนคณลกษณะทพงประสงค

สภำพทพงประสงค

สภำพทพงประสงค เปนพฤตกรรมหรอควำมสำมำรถตำมวยทคำดหวงใหเดกเกด บนพนฐำนพฒนำกำรตำมวยหรอควำมสำมำรถตำมธรรมชำตในแตละระดบอำย เพอน�ำไปใชในกำรก�ำหนดสำระกำรเรยนรในกำรจดประสบกำรณและประเมนพฒนำกำรเดกโดยมรำยละเอยดของมำตรฐำนคณลกษณะทพงประสงคตวบงชและสภำพทพงประสงคดงน

มำตรฐำนท ๑ รำงกำยเจรญเตบโตตำมวยและมสขนสยทด

ตวบงชสภาพทพงประสงค

อาย ๓ - ๔ ป อาย ๔ - ๕ ป อาย ๕ - ๖ ป

๑.๑ น�าหนกและสวนสง ตามเกณฑ

๑.๑.๑น�ำหนกและสวนสงตำมเกณฑของกรมอนำมย

๑.๑.๑น�ำหนกและสวนสงตำมเกณฑของกรมอนำมย

๑.๑.๑น�ำหนกและสวนสงตำมเกณฑของกรมอนำมย

๑.๒ มสขภาพอนามย สขนสยทด

๑.๒.๑ยอมรบประทำนอำหำรทมประโยชนและดมน�ำสะอำดเมอมผชแนะ๑.๒.๒ลำงมอกอนรบประทำนอำหำรและหลงจำกใชหองน�ำหองสวมเมอมผชแนะ๑.๒.๓นอนพกผอนเปนเวลำ๑.๒.๔ออกก�ำลงกำยเปนเวลำ

๑.๒.๑รบประทำนอำหำรทมประโยชนและดมน�ำสะอำดไดดวยตนเอง๑.๒.๒ลำงมอกอนรบประทำนอำหำรและหลงจำกใชหองน�ำหองสวมดวยตนเอง๑.๒.๓นอนพกผอนเปนเวลำ๑.๒.๔ออกก�ำลงกำยเปนเวลำ

๑.๒.๑รบประทำนอำหำรทมประโยชนไดหลำยชนดและดมน�ำสะอำดไดดวยตนเอง๑.๒.๒ลำงมอกอนรบประทำนอำหำรและหลงจำกใชหองน�ำหองสวมดวยตนเอง๑.๒.๓นอนพกผอนเปนเวลำ๑.๒.๔ออกก�ำลงกำยเปนเวลำ

๑.๓ รกษาความปลอดภยของตนเองและผอน

๑.๓.๑เลนและท�ำกจกรรมอยำงปลอดภยเมอมผชแนะ

๑.๓.๑เลนและท�ำกจกรรมอยำงปลอดภยดวยตนเอง

๑.๓.๑เลนท�ำกจกรรมและปฏบตตอผอนอยำงปลอดภย

อาย ๓ - ๔ ป อาย ๔ - ๕ ป อาย ๕ - ๖ ป

28 หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

ตวบงช

ตวบงช

สภาพทพงประสงค

สภาพทพงประสงค

อาย ๓ - ๔ ป

อาย ๓ - ๔ ป

อาย ๔ - ๕ ป

อาย ๔ - ๕ ป

อาย ๕ - ๖ ป

อาย ๕ - ๖ ป

๒.๑ เคลอนไหวรางกายอยางคลองแคลว ประสานสมพนธและทรงตวได

๒.๑.๑เดนตำมแนวทก�ำหนดได

๒.๑.๒กระโดดสองขำขนลงอยกบทได

๒.๑.๓วงแลวหยดได ๒.๑.๔รบลกบอลโดยใชมอและล�ำตวชวย

๒.๑.๑เดนตอเทำไปขำงหนำเปนเสนตรงไดโดยไมตองกำงแขน๒.๑.๒กระโดดขำเดยวอยกบทไดโดยไมเสยกำรทรงตว๒.๑.๓วงหลบหลกสงกดขวำงได๒.๑.๔รบลกบอลโดยใชมอทง๒ขำง

๒.๑.๑เดนตอเทำถอยหลงเปนเสนตรงไดโดยไมตองกำงแขน๒.๑.๒กระโดดขำเดยวไปขำงหนำไดอยำงตอเนองโดยไมเสยกำรทรงตว๒.๑.๓วงหลบหลกสงกดขวำงไดอยำงคลองแคลว๒.๑.๔รบลกบอลทกระดอนขนจำกพนได

๓.๑ แสดงออกทางอารมณไดอยางเหมาะสม

๓.๑.๑แสดงอำรมณควำมรสกไดเหมำะสมกบบำงสถำนกำรณ

๓.๑.๑แสดงอำรมณควำมรสกไดตำมสถำนกำรณ

๓.๑.๑แสดงอำรมณควำมรสกไดสอดคลองกบสถำนกำรณอยำงเหมำะสม

๓.๒ มความรสกทดตอตนเองและผอน

๓.๒.๑กลำพดกลำแสดงออก

๓.๒.๒แสดงควำมพอใจในผลงำนตนเอง

๓.๒.๑กลำพดกลำแสดงออกอยำงเหมำะสมบำงสถำนกำรณ๓.๒.๒แสดงควำมพอใจในผลงำนและควำมสำมำรถของตนเอง

๓.๒.๑กลำพดกลำแสดงออกอยำงเหมำะสมตำมสถำนกำรณ๓.๒.๒แสดงควำมพอใจในผลงำนและควำมสำมำรถของตนเองและผอน

๒.๒ ใชมอ - ตา ประสานสมพนธกน

๒.๒.๑ใชกรรไกรตดกระดำษขำดจำกกนไดโดยใชมอเดยว๒.๒.๒เขยนรปวงกลมตำมแบบได๒.๒.๓รอยวสดทมรขนำดเสนผำนศนยกลำง๑เซนตเมตรได

๒.๒.๑ใชกรรไกรตดกระดำษตำมแนวเสนตรงได๒.๒.๒เขยนรปสเหลยมตำมแบบไดอยำงมมมชดเจน๒.๒.๓รอยวสดทมรขนำดเสนผำนศนยกลำง๐.๕เซนตเมตรได

๒.๒.๑ใชกรรไกรตดกระดำษตำมแนวเสนโคงได๒.๒.๒เขยนรปสำมเหลยมตำมแบบไดอยำงมมมชดเจน๒.๒.๓รอยวสดทมรขนำดเสนผำนศนยกลำง๐.๒๕เซนตเมตรได

มำตรฐำนท ๒ กลำมเนอใหญและกลำมเนอเลกแขงแรง ใชไดอยำงคลองแคลว และ ประสำนสมพนธกน

มำตรฐำนท ๓ มสขภำพจตดและมควำมสข

อาย ๓ - ๔ ป อาย ๔ - ๕ ป อาย ๕ - ๖ ป

อาย ๓ - ๔ ป อาย ๔ - ๕ ป อาย ๕ - ๖ ป

29หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

ตวบงช

ตวบงช

สภาพทพงประสงค

สภาพทพงประสงค

อาย ๓ - ๔ ป

อาย ๓ - ๔ ป

อาย ๔ - ๕ ป

อาย ๔ - ๕ ป

อาย ๕ - ๖ ป

อาย ๕ - ๖ ป

๔.๑ สนใจ มความสขและแสดงออก ผานงานศลปะ ดนตร และการเคลอนไหว

๔.๑.๑สนใจมควำมสขและแสดงออกผำนงำนศลปะ๔.๑.๒สนใจมควำมสขและแสดงออกผำนเสยงเพลงดนตร๔.๑.๓สนใจมควำมสขและแสดงทำทำง/เคลอนไหวประกอบเพลงจงหวะและดนตร

๔.๑.๑สนใจมควำมสขและแสดงออกผำนงำนศลปะ๔.๑.๒สนใจมควำมสขและแสดงออกผำนเสยงเพลงดนตร๔.๑.๓สนใจมควำมสขและแสดงทำทำง/เคลอนไหวประกอบเพลงจงหวะและดนตร

๔.๑.๑สนใจมควำมสขและแสดงออกผำนงำนศลปะ๔.๑.๒สนใจมควำมสขและแสดงออกผำนเสยงเพลงดนตร๔.๑.๓สนใจมควำมสขและแสดงทำทำง/เคลอนไหวประกอบเพลงจงหวะและดนตร

๕.๑ ซอสตยสจรต ๕.๑.๑บอกหรอชไดวำสงใดเปนของตนเองและสงใดเปนของผอน

๕.๑.๑ขออนญำตหรอรอคอยเมอตองกำรสงของของผอนเมอมผชแนะ

๕.๑.๑ขออนญำตหรอรอคอยเมอตองกำรสงของของผอนดวยตนเอง

๕.๒ มความเมตตากรณา มน�าใจ และชวยเหลอแบงปน

๕.๒.๑แสดงควำมรกเพอนและมเมตตำสตวเลยง๕.๒.๑แบงปนผอนไดเมอมผชแนะ

๕.๒.๑แสดงควำมรกเพอนและมเมตตำสตวเลยง๕.๒.๑ชวยเหลอและแบงปนผอนไดเมอมผชแนะ

๕.๒.๑แสดงควำมรกเพอนและมเมตตำสตวเลยง๕.๒.๑ชวยเหลอและแบงปนผอนไดดวยตนเอง

๕.๓ มความเหนอกเหนใจผอน

๕.๓.๑แสดงสหนำหรอทำทำงรบรควำมรสกผอน

๕.๓.๑แสดงสหนำและทำทำงรบรควำมรสกผอน

๕.๓.๑แสดงสหนำและทำทำงรบรควำมรสกผอนอยำงสอดคลองกบสถำนกำรณ

๕.๔ มความรบผดชอบ ๕.๔.๑ท�ำงำนทไดรบมอบหมำยจนส�ำเรจเมอมผชวยเหลอ

๕.๔.๑ท�ำงำนทไดรบมอบหมำยจนส�ำเรจเมอมผชแนะ

๕.๔.๑ท�ำงำนทไดรบมอบหมำยจนส�ำเรจดวยตนเอง

มำตรฐำนท ๔ ชนชมและแสดงออกทำงศลปะ ดนตร และกำรเคลอนไหว

มำตรฐำนท ๕ มคณธรรม จรยธรรม และมจตใจทดงำม

อาย ๓ - ๔ ป อาย ๔ - ๕ ป อาย ๕ - ๖ ป

อาย ๓ - ๔ ป อาย ๔ - ๕ ป อาย ๕ - ๖ ป

30 หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

ตวบงช

ตวบงช

สภาพทพงประสงค

สภาพทพงประสงค

อาย ๓ - ๔ ป

อาย ๓ - ๔ ป

อาย ๔ - ๕ ป

อาย ๔ - ๕ ป

อาย ๕ - ๖ ป

อาย ๕ - ๖ ป

๖.๑ ชวยเหลอตนเองในการปฏบตกจวตรประจ�าวน

๖.๑.๑แตงตวโดยมผชวยเหลอ

๖.๑.๒รบประทำนอำหำรดวยตนเอง๖.๑.๓ใชหองน�ำหองสวมโดยมผชวยเหลอ

๖.๑.๑แตงตวดวยตนเอง

๖.๑.๒รบประทำนอำหำรดวยตนเอง๖.๑.๓ใชหองน�ำหองสวมดวยตนเอง

๖.๑.๑แตงตวดวยตนเองไดอยำงคลองแคลว๖.๑.๒รบประทำนอำหำรดวยตนเองอยำงถกวธ๖.๑.๓ใชและท�ำควำมสะอำดหลงใชหองน�ำหองสวมดวยตนเอง

๗.๑ ดแลรกษาธรรมชาตและสงแวดลอม

๗.๑.๑มสวนรวมดแลรกษำธรรมชำตและสงแวดลอมเมอมผชแนะ๗.๑.๒ทงขยะไดถกท

๗.๑.๑มสวนรวมดแลรกษำธรรมชำตและสงแวดลอมเมอมผชแนะ๗.๑.๒ทงขยะไดถกท

๗.๑.๑ดแลรกษำธรรมชำตและสงแวดลอมดวยตนเอง

๗.๑.๒ทงขยะไดถกท

๗.๒ มมารยาทตามวฒนธรรมไทย และรกความเปนไทย

๗.๒.๑ปฏบตตนตำมมำรยำทไทยไดเมอมผชแนะ๗.๒.๒กลำวค�ำขอบคณและขอโทษเมอมผชแนะ๗.๒.๓หยดยนเมอไดยนเพลงชำตไทยและเพลงสรรเสรญพระบำรม

๗.๒.๑ปฏบตตนตำมมำรยำทไทยไดดวยตนเอง๗.๒.๒กลำวค�ำขอบคณและขอโทษดวยตนเอง๗.๒.๓ยนตรงเมอไดยนเพลงชำตไทยและเพลงสรรเสรญพระบำรม

๗.๒.๑ปฏบตตนตำมมำรยำทไทยไดตำมกำลเทศะ๗.๒.๒กลำวค�ำขอบคณและขอโทษดวยตนเอง๗.๒.๓ยนตรงและรวมรองเพลงชำตไทยและเพลงสรรเสรญพระบำรม

๖.๒ มวนยในตนเอง ๖.๒.๑เกบของเลนของใชเขำทเมอมผชแนะ

๖.๒.๒เขำแถวตำมล�ำดบกอนหลงไดเมอมผชแนะ

๖.๒.๑เกบของเลนของใชเขำทดวยตนเอง

๖.๒.๒เขำแถวตำมล�ำดบกอนหลงไดดวยตนเอง

๖.๒.๑เกบของเลนของใชเขำทอยำงเรยบรอยดวยตนเอง๖.๒.๒เขำแถวตำมล�ำดบกอนหลงไดดวยตนเอง

๖.๓ ประหยดและพอเพยง ๖.๓.๑ใชสงของเครองใชอยำงประหยดและพอเพยงเมอมผชแนะ

๖.๓.๑ใชสงของเครองใชอยำงประหยดและพอเพยงเมอมผชแนะ

๖.๓.๑ใชสงของเครองใชอยำงประหยดและพอเพยงดวยตนเอง

มำตรฐำนท ๖ มทกษะชวตและปฏบตตนตำมหลกปรชญำของเศรษฐกจพอเพยง

มำตรฐำนท ๗ รกธรรมชำต สงแวดลอม วฒนธรรม และควำมเปนไทย

อาย ๓ - ๔ ป อาย ๔ - ๕ ป อาย ๕ - ๖ ป

อาย ๓ - ๔ ป อาย ๔ - ๕ ป อาย ๕ - ๖ ป

31หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

ตวบงชสภาพทพงประสงค

อาย ๓ - ๔ ป อาย ๔ - ๕ ป อาย ๕-๖ ป

๘.๑ ยอมรบความเหมอนและความแตกตางระหวางบคคล

๘.๑.๑เลนและท�ำกจกรรมรวมกบเดกทแตกตำงไปจำกตน

๘.๑.๑เลนและท�ำกจกรรมรวมกบเดกทแตกตำงไปจำกตน

๘.๑.๑เลนและท�ำกจกรรมรวมกบเดกทแตกตำงไปจำกตน

๘.๒ มปฏสมพนธทดกบผอน ๘.๒.๑เลนรวมกบเพอน

๘.๒.๒ยมหรอทกทำยผใหญและบคคลทคนเคยไดเมอมผชแนะ

๘.๒.๑เลนหรอท�ำงำนรวมกบเพอนเปนกลม๘.๒.๒ยมทกทำยหรอพดคยกบผใหญและบคคลทคนเคยไดดวยตนเอง

๘.๒.๑เลนหรอท�ำงำนรวมมอกบเพอนอยำงมเปำหมำย๘.๒.๒ยมทกทำยและพดคยกบผใหญและบคคลทคนเคยไดเหมำะสมกบสถำนกำรณ

๘.๓ ปฏบตตนเบองตนในการเปนสมาชกทดของสงคม

๘.๓.๑ปฏบตตำมขอตกลงเมอมผชแนะ

๘.๓.๒ปฏบตตนเปนผน�ำและผตำมเมอมผชแนะ

๘.๓.๓ยอมรบกำรประนประนอมแกไขปญหำเมอมผชแนะ

๘.๓.๑มสวนรวมสรำงขอตกลงและปฏบตตำมขอตกลงเมอมผชแนะ๘.๓.๒ปฏบตตนเปนผน�ำและผตำมไดดวยตนเอง

๘.๓.๓ประนประนอมแกไขปญหำโดยปรำศจำกกำรใชควำมรนแรงเมอมผชแนะ

๘.๓.๑มสวนรวมสรำงขอตกลงและปฏบตตำมขอตกลงดวยตนเอง๘.๓.๒ปฏบตตนเปนผน�ำและผตำมไดเหมำะสมกบสถำนกำรณ๘.๓.๓ประนประนอมแกไขปญหำโดยปรำศจำกกำรใชควำมรนแรงดวยตนเอง

มำตรฐำนท ๘ อยรวมกบผอนไดอยำงมควำมสขและปฏบตตนเปนสมำชกทดของสงคม ในระบอบประชำธปไตย อนมพระมหำกษตรยทรงเปนประมข

อาย ๓ - ๔ ป อาย ๔ - ๕ ป อาย ๕-๖ ป

32 หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

ตวบงชสภาพทพงประสงค

อาย ๓ - ๔ ป อาย ๔ - ๕ ป อาย ๕ - ๖ ป

๙.๑ สนทนาโตตอบและเลาเรองใหผอนเขาใจ

๙.๑.๑ฟงผอนพดจนจบและพดโตตอบเกยวกบเรองทฟง

๙.๑.๒เลำเรองดวยประโยคสนๆ

๙.๑.๑ฟงผอนพดจนจบและสนทนำโตตอบสอดคลองกบเรองทฟง

๙.๑.๒เลำเรองเปนประโยคอยำงตอเนอง

๙.๑.๑ฟงผอนพดจนจบและสนทนำโตตอบอยำงตอเนองเชอมโยงกบเรองทฟง๙.๑.๒เลำเปนเรองรำวตอเนองได

๙.๒ อาน เขยนภาพ และสญลกษณได

๙.๒.๑อำนภำพและพดขอควำมดวยภำษำของตน

๙.๒.๒เขยนขดเขยอยำงมทศทำง

๙.๒.๑อำนภำพสญลกษณค�ำพรอมทงชหรอกวำดตำมองขอควำมตำมบรรทด

๙.๒.๒เขยนคลำยตวอกษร

๙.๒.๑อำนภำพสญลกษณค�ำดวยกำรชหรอกวำดตำมองจดเรมตนและจดจบของขอควำม๙.๒.๒เขยนชอของตนเองตำมแบบเขยนขอควำมดวยวธทคดขนเอง

มำตรฐำนท ๙ ใชภำษำสอสำรไดเหมำะสมกบวย

อาย ๓ - ๔ ป อาย ๔ - ๕ ป อาย ๕ - ๖ ป

33หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

ตวบงชสภาพทพงประสงค

อาย ๓ - ๔ ป อาย ๔ - ๕ ป อาย ๕ - ๖ ป

๑๐.๑ มความสามารถในการคดรวบยอด

๑๐.๑.๑บอกลกษณะของสงตำงๆจำกกำรสงเกตโดยใชประสำทสมผส

๑๐.๑.๒จบคหรอเปรยบเทยบสงตำงๆโดยใชลกษณะหรอหนำทกำรใชงำนเพยงลกษณะเดยว

๑๐.๑.๓คดแยกสงตำงๆตำมลกษณะหรอหนำทกำรใชงำน๑๐.๑.๔เรยงล�ำดบสงของหรอเหตกำรณอยำงนอย๓ล�ำดบ

๑๐.๑.๑บอกลกษณะและสวนประกอบของสงตำงๆจำกกำรสงเกตโดยใชประสำทสมผส

๑๐.๑.๒จบคและเปรยบเทยบควำมแตกตำงหรอควำมเหมอนของสงตำงๆโดยใชลกษณะทสงเกตพบเพยงลกษณะเดยว๑๐.๑.๓จ�ำแนกและจดกลมสงตำงๆโดยใชอยำงนอย๑ลกษณะเปนเกณฑ๑๐.๑.๔เรยงล�ำดบสงของหรอเหตกำรณอยำงนอย๔ล�ำดบ

๑๐.๑.๑บอกลกษณะสวนประกอบกำรเปลยนแปลงหรอควำมสมพนธของสงตำงๆจำกกำรสงเกตโดยใชประสำทสมผส๑๐.๑.๒จบคและเปรยบเทยบควำมแตกตำงและควำมเหมอนของสงตำงๆโดยใชลกษณะทสงเกตพบ๒ลกษณะขนไป๑๐.๑.๓จ�ำแนกและจดกลมสงตำงๆโดยใชตงแต๒ลกษณะขนไปเปนเกณฑ๑๐.๑.๔เรยงล�ำดบสงของและเหตกำรณอยำงนอย๕ล�ำดบ

๑๐.๒ มความสามารถในการคดเชงเหตผล

๑๐.๒.๑ระบผลทเกดขนในเหตกำรณหรอกำรกระท�ำเมอมผชแนะ

๑๐.๒.๒คำดเดำหรอคำดคะเนสงทอำจจะเกดขน

๑๐.๒.๑ระบสำเหตหรอผลทเกดขนในเหตกำรณหรอกำรกระท�ำเมอมผชแนะ

๑๐.๒.๒คำดเดำหรอคำดคะเนสงทอำจจะเกดขนหรอมสวนรวมในกำรลงควำมเหนจำกขอมล

๑๐.๒.๑อธบำยเชอมโยงสำเหตและผลทเกดขนในเหตกำรณหรอกำรกระท�ำดวยตนเอง๑๐.๒.๒คำดคะเนสงทอำจจะเกดขนและมสวนรวมในกำรลงควำมเหนจำกขอมลอยำงมเหตผล

๑๐.๓ มความสามารถในการคดแกปญหา และตดสนใจ

๑๐.๓.๑ตดสนใจในเรองงำยๆ

๑๐.๓.๒แกปญหำโดยลองผดลองถก

๑๐.๓.๑ตดสนใจในเรองงำยๆและเรมเรยนรผลทเกดขน๑๐.๓.๒ระบปญหำและแกปญหำโดยลองผดลองถก

๑๐.๓.๑ตดสนใจในเรองงำยๆและยอมรบผลทเกดขน๑๐.๓.๒ระบปญหำสรำงทำงเลอกและเลอกวธแกปญหำ

มำตรฐำนท ๑๐ มควำมสำมำรถในกำรคดทเปนพนฐำนในกำรเรยนร

อาย ๓ - ๔ ป อาย ๔ - ๕ ป อาย ๕ - ๖ ป

34 หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

ตวบงช

ตวบงช

สภาพทพงประสงค

สภาพทพงประสงค

อาย ๓ - ๔ ป

อาย ๓ - ๔ ป

อาย ๔ - ๕ ป

อาย ๔ - ๕ ป

อาย ๕ - ๖ ป

อาย ๕ - ๖ ป

๑๑.๑ ท�างานศลปะตามจนตนาการและความคดสรางสรรค

๑๑.๑.๑สรำงผลงำนศลปะเพอสอสำรควำมคดควำมรสกของตนเอง

๑๑.๑.๑สรำงผลงำนศลปะเพอสอสำรควำมคดควำมรสกของตนเองโดยมกำรดดแปลงและแปลกใหมจำกเดมหรอมรำยละเอยดเพมขน

๑๑.๑.๑สรำงผลงำนศลปะเพอสอสำรควำมคดควำมรสกของตนเองโดยมกำรดดแปลงแปลกใหมจำกเดมและมรำยละเอยดเพมขน

๑๒.๑ มเจตคตทดตอการเรยนร

๑๒.๑.๑สนใจฟงหรออำนหนงสอดวยตนเอง

๑๒.๑.๒กระตอรอรนในกำรเขำรวมกจกรรม

๑๒.๑.๑สนใจซกถำมเกยวกบสญลกษณหรอตวหนงสอทพบเหน

๑๒.๑.๒กระตอรอรนในกำรเขำรวมกจกรรม

๑๒.๑.๑สนใจหยบหนงสอมำอำนและเขยนสอควำมคดดวยตนเองเปนประจ�ำอยำงตอเนอง๑๒.๑.๒กระตอรอรนในกำรรวมกจกรรมตงแตตนจนจบ

๑๑.๒ แสดงทาทาง/เคลอนไหวตามจนตนาการอยางสรางสรรค

๑๑.๒.๑เคลอนไหวทำทำงเพอสอสำรควำมคดควำมรสกของตนเอง

๑๑.๒.๑เคลอนไหวทำทำงเพอสอสำรควำมคดควำมรสกของตนเองอยำงหลำกหลำยหรอแปลกใหม

๑๑.๒.๑เคลอนไหวทำทำงเพอสอสำรควำมคดควำมรสกของตนเองอยำงหลำกหลำยและแปลกใหม

๑๒.๒ มความสามารถในการแสวงหาความร

๑๒.๒.๑คนหำค�ำตอบของขอสงสยตำงๆตำมวธกำรเมอมผชแนะ๑๒.๒.๒ใชประโยคค�ำถำมวำ“ใคร”“อะไร”ในกำรคนหำค�ำตอบ

๑๒.๒.๑คนหำค�ำตอบของขอสงสยตำงๆตำมวธกำรของตนเอง๑๒.๒.๒ใชประโยคค�ำถำมวำ“ทไหน”“ท�ำไม”ในกำรคนหำค�ำตอบ

๑๒.๒.๑คนหำค�ำตอบของขอสงสยตำงๆโดยใชวธกำรทหลำกหลำยดวยตนเอง๑๒.๒.๒ใชประโยคค�ำถำมวำ“เมอไร”“อยำงไร”ในกำรคนหำค�ำตอบ

มำตรฐำนท ๑๑ มจนตนำกำรและควำมคดสรำงสรรค

มำตรฐำนท ๑๒ มเจตคตทดตอกำรเรยนร และมควำมสำมำรถในกำรแสวงหำควำมรได เหมำะสมกบวย

อาย ๓ - ๔ ป อาย ๔ - ๕ ป อาย ๕ - ๖ ป

อาย ๓ - ๔ ป อาย ๔ - ๕ ป อาย ๕ - ๖ ป

35หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

กำรจดเวลำเรยน

หลกสตรกำรศกษำปฐมวยส�ำหรบเดกอำย๓-๖ปก�ำหนดกรอบโครงสรำงเวลำในกำรจดประสบกำรณใหกบเดก๑-๓ปกำรศกษำโดยประมำณทงนขนอยกบอำยของเดกทเรมเขำสถำนศกษำหรอสถำนพฒนำเดกปฐมวยเวลำเรยนส�ำหรบเดกจะขนอยกบสถำนศกษำแตละแหงโดยมเวลำเรยนไมนอยกวำ๑๘๐วนตอ๑ ปกำรศกษำ ในแตละวนจะใชเวลำไมนอยกวำ ๕ ชวโมง โดยสำมำรถปรบใหเหมำะสมตำมบรบทของสถำนศกษำและสถำนพฒนำเดกปฐมวย

สำระกำรเรยนร

สำระกำรเรยนรเปนสอกลำงในกำรจดประสบกำรณกำรเรยนรใหกบเดกเพอสงเสรมพฒนำกำรเดกทกดำน ใหเปนไปตำมจดหมำยของหลกสตรทก�ำหนด สำระกำรเรยนร ประกอบดวย ประสบกำรณส�ำคญและสำระทควรเรยนรดงน

๑. ประสบการณส�าคญ ประสบกำรณส�ำคญ เปนแนวทำงส�ำหรบผสอนน�ำไปใชในกำรออกแบบกำรจดประสบกำรณใหเดกเรยนรลงมอปฏบตและไดรบกำรสงเสรมพฒนำกำรครอบคลมทกดำนดงน

๑.๑ ประสบการณส�าคญทสงเสรมพฒนาการดานรางกายเปนกำรสนบสนนใหเดกไดมโอกำสพฒนำกำรใชกลำมเนอใหญ กลำมเนอเลก และกำรประสำนสมพนธระหวำงกลำมเนอและระบบประสำทในกำรท�ำกจวตรประจ�ำวนหรอท�ำกจกรรมตำงๆ และสนบสนนใหเดกมโอกำสดแลสขภำพและสขอนำมยสขนสยและกำรรกษำควำมปลอดภยดงน

ดานรางกาย ประสบการณส�าคญ

๑.๑.๑ การใชกลามเนอใหญ (๑) กำรเคลอนไหวอยกบท (๒) กำรเคลอนไหวเคลอนท (๓) กำรเคลอนไหวพรอมวสดอปกรณ (๔) กำรเคลอนไหวทใชกำรประสำนสมพนธของกำรใชกลำมเนอใหญ ในกำรขวำงกำรจบกำรโยนกำรเตะ (๕) กำรเลนเครองเลนสนำมอยำงอสระ

๑.๑.๒ การใชกลามเนอเลก (๑) กำรเลนเครองเลนสมผสและกำรสรำงสงตำงๆจำกแทงไมบลอก (๒) กำรเขยนภำพและกำรเลนกบส (๓) กำรปน (๔) กำรประดษฐสงตำงๆดวยเศษวสด (๕) กำรหยบจบกำรใชกรรไกรกำรฉกกำรตดกำรปะและกำรรอยวสด

๑.๑.๓ การรกษาสขภาพอนามย (๑)กำรปฏบตตนตำมสขอนำมยสขนสยทดในกจวตรประจ�ำวน สวนตน

36 หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

ดานรางกาย

ดานอารมณ จตใจ

ประสบการณส�าคญ

ประสบการณส�าคญ

๑.๑.๔ การรกษาความปลอดภย (๑)กำรปฏบตตนใหปลอดภยในกจวตรประจ�ำวน (๒) กำรฟงนทำนเรองรำวเหตกำรณเกยวกบกำรปองกน และรกษำควำมปลอดภย (๓) กำรเลนเครองเลนอยำงปลอดภย (๔) กำรเลนบทบำทสมมตเหตกำรณตำงๆ

๑.๑.๕ การตระหนกรเกยวกบ (๑) กำรเคลอนไหวโดยควบคมตนเองไปในทศทำงระดบและพนท รางกายตนเอง (๒) กำรเคลอนไหวขำมสงกดขวำง

๑.๒.๑ สนทรยภาพ ดนตร (๑) กำรฟงเพลงกำรรองเพลงและกำรแสดงปฏกรยำโตตอบเสยงดนตร (๒) กำรเลนเครองดนตรประกอบจงหวะ (๓) กำรเคลอนไหวตำมเสยงเพลง/ดนตร (๔) กำรเลนบทบำทสมมต (๕) กำรท�ำกจกรรมศลปะตำงๆ (๖) กำรสรำงสรรคสงสวยงำม

๑.๒.๒ การเลน (๑) กำรเลนอสระ (๒) กำรเลนรำยบคคลกลมยอยและกลมใหญ (๓) กำรเลนตำมมมประสบกำรณ/มมเลนตำงๆ (๔) กำรเลนนอกหองเรยน

๑.๒.๓ คณธรรม จรยธรรม (๑) กำรปฏบตตนตำมหลกศำสนำทนบถอ (๒) กำรฟงนทำนเกยวกบคณธรรมจรยธรรม (๓) กำรรวมสนทนำและแลกเปลยนควำมคดเหนเชงจรยธรรม

๑.๒.๔ การแสดงออกทางอารมณ (๑)กำรพดสะทอนควำมรสกของตนเองและผอน (๒) กำรเลนบทบำทสมมต (๓) กำรเคลอนไหวตำมเสยงเพลง/ดนตร (๔) กำรรองเพลง (๕) กำรท�ำงำนศลปะ

๑.๒ ประสบการณส�าคญทสงเสรมพฒนาการดานอารมณ จตใจ เปนกำรสนบสนนใหเดกไดแสดงออกทำงอำรมณและควำมรสกของตนเองทเหมำะสมกบวย ตระหนกถงลกษณะพเศษเฉพำะทเปนอตลกษณควำมเปนตวของตวเองมควำมสขรำเรงแจมใสกำรเหนอกเหนใจผอนไดพฒนำคณธรรมจรยธรรมสนทรยภำพควำมรสกทดตอตนเองและควำมเชอมนในตนเองขณะปฎบตกจกรรมตำงๆดงน

37หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

ดานอารมณ จตใจ

ดานสงคม

ประสบการณส�าคญ

ประสบการณส�าคญ

๑.๒.๕ การมอตลกษณเฉพาะตน (๑) กำรปฏบตกจกรรมตำงๆตำมควำมสำมำรถของตนเอง และเชอวาตนเอง มความสามารถ

๑.๒.๖ การเหนอกเหนใจผอน (๑) กำรแสดงควำมยนดเมอผอนมควำมสขเหนใจเมอผอนเศรำหรอเสยใจ และกำรชวยเหลอปลอบโยนเมอผอนไดรบบำดเจบ

๑.๓.๑ การปฏบตกจวตรประจ�าวน (๑) กำรชวยเหลอตนเองในกจวตรประจ�ำวน (๒) กำรปฏบตตนตำมแนวทำงหลกปรชญำของเศรษฐกจพอเพยง

๑.๓.๒ การดแลรกษาธรรมชาต (๑) กำรมสวนรวมรบผดชอบดแลรกษำสงแวดลอมทงภำยใน และสงแวดลอม และภำยนอกหองเรยน (๒) กำรใชวสดและสงของเครองใชอยำงคมคำ (๓) กำรท�ำงำนศลปะทน�ำวสดหรอสงของเครองใชทใชแลวมำใชซ�ำ

หรอแปรรปแลวน�ำกลบมำใชใหม (๔) กำรเพำะปลกและดแลตนไม (๕) กำรเลยงสตว (๖) กำรสนทนำขำวและเหตกำรณทเกยวกบธรรมชำตและสงแวดลอม

ในชวตประจ�ำวน

๑.๓.๓ การปฏบตตามวฒนธรรม (๑) กำรเลนบทบำทสมมตกำรปฏบตตนในควำมเปนคนไทย ทองถนและความเปนไทย (๒) กำรปฏบตตนตำมวฒนธรรมทองถนทอำศยและประเพณไทย (๓) กำรประกอบอำหำรไทย (๔) กำรศกษำนอกสถำนท (๕) กำรละเลนพนบำนของไทย

๑.๓.๔ การมปฏสมพนธ มวนย (๑) กำรรวมก�ำหนดขอตกลงของหองเรยน มสวนรวมและบทบาท (๒) กำรปฏบตตนเปนสมำชกทดของหองเรยน สมาชกของสงคม (๓) กำรใหควำมรวมมอในกำรปฏบตกจกรรมตำงๆ (๔) กำรดแลหองเรยนรวมกน (๕) กำรรวมกจกรรมวนส�ำคญ

๑.๓ ประสบการณส�าคญทสงเสรมพฒนาการดานสงคม เปนกำรสนบสนนใหเดกไดมโอกำสปฏสมพนธกบบคคลและสงแวดลอมตำงๆรอบตวจำกกำรปฏบตกจกรรมตำงๆผำนกำรเรยนรทำงสงคมเชนกำรเลนกำรท�ำงำนกบผอนฯลฯกำรปฏบตกจวตรประจ�ำวนกำรแกปญหำขอขดแยงตำงๆดงน

38 หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

๑.๔ ประสบการณส�าคญทสงเสรมพฒนาการดานสตปญญาเปนกำรสนบสนนใหเดกไดรบรและเรยนรสงตำงๆรอบตวผำนกำรมปฏสมพนธกบสงแวดลอมบคคลและสอตำงๆดวยกระบวนกำรเรยนรทหลำกหลำย เพอเปดโอกำสใหเดกพฒนำกำรใชภำษำ จนตนำกำรควำมคดสรำงสรรค กำรแกปญหำกำรคดเชงเหตผล กำรคดรวบยอดเกยวกบสงตำงๆ รอบตว และมควำมคดรวบยอดทำงคณตศำสตรทเปนพนฐำนของกำรเรยนรตอไปดงน

ดานสตปญญา ประสบการณส�าคญ

๑.๔.๑ การใชภาษา (๑) กำรฟงเสยงตำงๆในสงแวดลอม (๒) กำรฟงและปฏบตตำมค�ำแนะน�ำ (๓) กำรฟงเพลงนทำนค�ำคลองจองบทรอยกรองหรอเรองรำวตำงๆ (๔) กำรพดแสดงควำมคดควำมรสกและควำมตองกำร (๕) กำรพดกบผอนเกยวกบประสบกำรณของตนเองหรอพดเลำเรองรำว เกยวกบตนเอง (๖) กำรพดอธบำยเกยวกบสงของเหตกำรณและควำมสมพนธของสงตำงๆ (๗) กำรพดอยำงสรำงสรรคในกำรเลนและกำรกระท�ำตำงๆ (๘) กำรรอจงหวะทเหมำะสมในกำรพด (๙) กำรพดเรยงล�ำดบค�ำเพอใชในกำรสอสำร (๑๐) กำรอำนหนงสอภำพนทำนหลำกหลำยประเภท/รปแบบ (๑๑) กำรอำนอยำงอสระตำมล�ำพงกำรอำนรวมกนกำรอำนโดยมผชแนะ (๑๒) กำรเหนแบบอยำงของกำรอำนทถกตอง (๑๓) กำรสงเกตทศทำงกำรอำนตวอกษรค�ำและขอควำม (๑๔) กำรอำนและชขอควำมโดยกวำดสำยตำตำมบรรทดจำกซำยไปขวำ จำกบนลงลำง (๑๕) กำรสงเกตตวอกษรในชอของตนหรอค�ำคนเคย (๑๖) กำรสงเกตตวอกษรทประกอบเปนค�ำผำนกำรอำนหรอเขยนของผใหญ (๑๗) กำรคำดเดำค�ำวลหรอประโยคทมโครงสรำงซ�ำๆกนจำกนทำนเพลง

ค�ำคลองจอง

ดานสงคม ประสบการณส�าคญ

๑.๓.๕ การเลนและท�างาน (๑) กำรรวมสนทนำและแลกเปลยนควำมคดเหน แบบรวมมอรวมใจ (๒) กำรเลนและท�ำงำนรวมกบผอน (๓) กำรท�ำศลปะแบบรวมมอ

๑.๓.๖ การแกปญหาความขดแยง (๑) กำรมสวนรวมในกำรเลอกวธกำรแกปญหำ (๒) กำรมสวนรวมในกำรแกปญหำควำมขดแยง

๑.๓.๗ การยอมรบในความเหมอนและ (๑) กำรเลนหรอท�ำกจกรรมรวมกบกลมเพอน ความแตกตางระหวางบคคล

39หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

ดานสตปญญา ประสบการณส�าคญ

(๑๘) กำรเลนเกมทำงภำษำ (๑๙)กำรเหนแบบอยำงของกำรเขยนทถกตอง (๒๐)กำรเขยนรวมกนตำมโอกำสและกำรเขยนอสระ (๒๑)กำรเขยนค�ำทมควำมหมำยกบตวเดก/ค�ำคนเคย (๒๒)กำรคดสะกดค�ำและเขยนเพอสอควำมหมำยดวยตนเองอยำงอสระ

๑.๔.๒ การคดรวบยอด (๑) กำรสงเกตลกษณะสวนประกอบกำรเปลยนแปลงและควำมสมพนธ การคดเชงเหตผล ของสงตำงๆโดยใชประสำทสมผสอยำงเหมำะสม การตดสนใจและแกปญหา (๒) กำรสงเกตสงตำงๆและสถำนทจำกมมมองทตำงกน (๓) กำรบอกและแสดงต�ำแหนงทศทำงและระยะทำงของสงตำงๆ

ดวยกำรกระท�ำภำพวำดภำพถำยและรปภำพ (๔) กำรเลนกบสอตำงๆทเปนทรงกลมทรงสเหลยมมมฉำกทรงกระบอกทรงกรวย (๕) กำรคดแยกกำรจดกลมและกำรจ�ำแนกสงตำงๆตำมลกษณะ และรปรำงรปทรง (๖) กำรตอของชนเลกเตมในชนใหญใหสมบรณและกำรแยกชนสวน (๗) กำรท�ำซ�ำกำรตอเตมและกำรสรำงแบบรป (๘) กำรนบและแสดงจ�ำนวนของสงตำงๆในชวตประจ�ำวน (๙) กำรเปรยบเทยบและเรยงล�ำดบจ�ำนวนของสงตำงๆ (๑๐) กำรรวมและกำรแยกสงตำงๆ (๑๑) กำรบอกและแสดงอนดบทของสงตำงๆ (๑๒) กำรชงตวงวดสงตำงๆโดยใชเครองมอและหนวยทไมใชหนวยมำตรฐำน (๑๓) กำรจบคกำรเปรยบเทยบและกำรเรยงล�ำดบสงตำงๆตำมลกษณะ

ควำมยำว/ควำมสงน�ำหนกปรมำตร (๑๔) กำรบอกและเรยงล�ำดบกจกรรมหรอเหตกำรณตำมชวงเวลำ (๑๕) กำรใชภำษำทำงคณตศำสตรกบเหตกำรณในชวตประจ�ำวน (๑๖) กำรอธบำยเชอมโยงสำเหตและผลทเกดขนในเหตกำรณหรอกำรกระท�ำ (๑๗) กำรคำดเดำหรอกำรคำดคะเนสงทอำจจะเกดขนอยำงมเหตผล (๑๘) กำรมสวนรวมในกำรลงควำมเหนจำกขอมลอยำงมเหตผล (๑๙) กำรตดสนใจและมสวนรวมในกระบวนกำรแกปญหำ

๑.๔.๓ จนตนาการและความคด (๑) กำรรบรและแสดงควำมคดควำมรสกผำนสอวสดของเลนและชนงำน สรางสรรค (๒) กำรแสดงควำมคดสรำงสรรคผำนภำษำทำทำงกำรเคลอนไหวและศลปะ (๓) กำรสรำงสรรคชนงำนโดยใชรปรำงรปทรงจำกวสดทหลำกหลำย

๑.๔.๔ เจตคตทดตอการเรยนร (๑) กำรส�ำรวจสงตำงๆและแหลงเรยนรรอบตว และการแสวงหาความร (๒) กำรตงค�ำถำมในเรองทสนใจ (๓) กำรสบเสำะหำควำมรเพอคนหำค�ำตอบของขอสงสยตำงๆ (๔) กำรมสวนรวมในกำรรวบรวมขอมลและน�ำเสนอขอมลจำกกำรสบเสำะ หำควำมรในรปแบบตำงๆและแผนภมอยำงงำย

40 หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

๒. สาระทควรเรยนร สำระทควรเรยนร เปนเรองรำวรอบตวเดกทน�ำมำเปนสอกลำงในกำรจดกจกรรมใหเดกเกดแนวคดหลงจำกน�ำสำระทควรเรยนรนนๆมำจดประสบกำรณใหเดกเพอใหบรรลจดหมำยทก�ำหนดไวทงนไมเนนการทองจ�าเนอหา ผสอนสำมำรถก�ำหนดรำยละเอยดขนเองใหสอดคลองกบวย ควำมตองกำร และควำมสนใจของเดก โดยใหเดกไดเรยนรผำนประสบกำรณส�ำคญ ทงน อำจยดหยนเนอหำได โดยค�ำนงถงประสบกำรณและสงแวดลอมในชวตจรงของเดกดงน

๒.๑ เรองราวเกยวกบตวเดกเดกควรเรยนรเกยวกบชอนำมสกลรปรำงหนำตำอวยวะตำงๆวธระวงรกษำรำงกำยใหสะอำดและมสขภำพอนำมยทด กำรรบประทำนอำหำรทเปนประโยชน กำรรกษำควำมปลอดภยของตนเอง รวมทงกำรปฏบตตอผอนอยำงปลอดภย กำรรจกประวตควำมเปนมำของตนเองและครอบครว กำรปฏบตตนเปนสมำชกทดของครอบครวและโรงเรยน กำรเคำรพสทธของตนเองและผอนกำรรจกแสดงควำมคดเหนของตนเองและรบฟงควำมคดเหนของผอนกำรก�ำกบตนเองกำรเลนและท�ำสงตำงๆดวยตนเองตำมล�ำพงหรอกบผอน กำรตระหนกรเกยวกบตนเอง ควำมภำคภมใจ ในตนเอง กำรสะทอนกำรรบรอำรมณและควำมรสกของตนเองและผอน กำรแสดงออกทำงอำรมณและควำมรสกอยำงเหมำะสมกำรแสดงมำรยำททดกำรมคณธรรมจรยธรรม

๒.๒ เรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก เดกควรเรยนรเกยวกบครอบครวสถำนศกษำ ชมชน และบคคลตำงๆ ทเดกตองเกยวของหรอใกลชด และมปฏสมพนธในชวตประจ�ำวนสถำนทส�ำคญวนส�ำคญอำชพของคนในชมชนศำสนำแหลงวฒนธรรมในชมชนสญลกษณส�ำคญของชำตไทยและกำรปฏบตตำมวฒนธรรมทองถนและควำมเปนไทยหรอแหลงเรยนรจำกภมปญญำทองถนอนๆ

๒.๓ ธรรมชาตรอบตว เดกควรเรยนรเกยวกบชอ ลกษณะ สวนประกอบ กำรเปลยนแปลงและควำมสมพนธของมนษยสตวพชตลอดจนกำรรจกเกยวกบดนน�ำทองฟำสภำพอำกำศภยธรรมชำตแรงและพลงงำนในชวตประจ�ำวนทแวดลอมเดกรวมทงกำรอนรกษสงแวดลอมและกำรรกษำสำธำรณสมบต

๒.๔ สงตางๆ รอบตวเดก เดกควรเรยนรเกยวกบกำรใชภำษำเพอสอควำมหมำยในชวตประจ�ำวนควำมรพนฐำนเกยวกบกำรใชหนงสอและตวหนงสอ รจกชอ ลกษณะ ส ผวสมผส ขนำด รปรำง รปทรงปรมำตรน�ำหนกจ�ำนวนสวนประกอบกำรเปลยนแปลงและควำมสมพนธของสงตำงๆรอบตว เวลำ เงนประโยชนกำรใชงำนและกำรเลอกใชสงของเครองใชยำนพำหนะกำรคมนำคมเทคโนโลยและกำรสอสำรตำงๆทใชอยในชวตประจ�ำวนอยำงประหยดปลอดภยและรกษำสงแวดลอม

41หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

กำรจดประสบกำรณ

กำรจดประสบกำรณ ส�ำหรบเดกอำย ๓ - ๖ ป เปนกำรจดกจกรรมในลกษณะกำรบรณำกำรผำนกำรเลนกำรลงมอกระท�ำจำกประสบกำรณตรงอยำงหลำกหลำยเกดควำมรทกษะคณธรรมจรยธรรมรวมทงเกดกำรพฒนำทงดำนรำงกำยอำรมณจตใจสงคมและสตปญญำไมจดเปนรายวชาโดยมหลกกำรจดประสบกำรณแนวทำงกำรจดประสบกำรณและกำรจดกจกรรมประจ�ำวนดงน

๑. หลกการจดประสบการณ ๑.๑ จดประสบกำรณกำรเลนและกำรเรยนรอยำงหลำกหลำย เพอพฒนำเดกโดยองครวมอยำงสมดลและตอเนอง ๑.๒ เนนเดกเปนส�ำคญ สนองควำมตองกำร ควำมสนใจ ควำมแตกตำงระหวำงบคคลและบรบทของสงคมทเดกอำศยอย ๑.๓ จดใหเดกไดรบกำรพฒนำโดยใหควำมส�ำคญกบกระบวนกำรเรยนรและพฒนำกำรของเดก ๑.๔ จดกำรประเมนพฒนำกำรใหเปนกระบวนกำรอยำงตอเนองและเปนสวนหนงของกำรจดประสบกำรณพรอมทงน�ำผลกำรประเมนมำพฒนำเดกอยำงตอเนอง ๑.๕ ใหพอแมครอบครวชมชนและทกฝำยทเกยวของมสวนรวมในกำรพฒนำเดก

๒. แนวทางการจดประสบการณ ๒.๑ จดประสบกำรณใหสอดคลองกบจตวทยำพฒนำกำรและกำรท�ำงำนของสมองทเหมำะกบอำยวฒภำวะและระดบพฒนำกำรเพอใหเดกทกคนไดพฒนำเตมตำมศกยภำพ ๒.๒ จดประสบกำรณใหสอดคลองกบแบบกำรเรยนรของเดก เดกไดลงมอกระท�ำ เรยนรผำนประสำทสมผสทงหำไดเคลอนไหวส�ำรวจเลนสงเกตสบคนทดลองและคดแกปญหำดวยตนเอง ๒.๓ จดประสบกำรณแบบบรณำกำรโดยบรณำกำรทงกจกรรมทกษะและสำระกำรเรยนร ๒.๔ จดประสบกำรณใหเดกไดคดรเรม วำงแผน ตดสนใจลงมอกระท�ำ และน�ำเสนอควำมคดโดยผสอนหรอผจดประสบกำรณเปนผสนบสนนอ�ำนวยควำมสะดวกและเรยนรรวมกบเดก ๒.๕ จดประสบกำรณใหเดกมปฏสมพนธกบเดกอน กบผใหญ ภำยใตสภำพแวดลอมทเออตอกำรเรยนรในบรรยำกำศทอบอนมควำมสขและเรยนรกำรท�ำกจกรรมแบบรวมมอในลกษณะตำงๆกน ๒.๖ จดประสบกำรณใหเดกมปฏสมพนธกบสอและแหลงกำรเรยนรทหลำกหลำยและอยในวถชวตของเดกสอดคลองกบบรบทสงคมและวฒนธรรมทแวดลอมเดก ๒.๗ จดประสบกำรณทสงเสรมลกษณะนสยทดและทกษะกำรใชชวตประจ�ำวน ตำมแนวทำงหลกปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงตลอดจนสอดแทรกคณธรรมจรยธรรมและกำรมวนย ใหเปนสวนหนงของกำรจดประสบกำรณกำรเรยนรอยำงตอเนอง ๒.๘ จดประสบกำรณทงในลกษณะทมกำรวำงแผนไวลวงหนำและแผนทเกดขนในสภำพจรงโดยไมไดคำดกำรณไว

42 หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

๒.๙ จดท�ำสำรนทศนดวยกำรรวบรวมขอมลเกยวกบพฒนำกำรและกำรเรยนรของเดกเปนรำยบคคลน�ำมำไตรตรองและใชใหเปนประโยชนตอกำรพฒนำเดกและกำรวจยในชนเรยน ๒.๑๐จดประสบกำรณโดยใหพอแมครอบครวและชมชนมสวนรวมทงกำรวำงแผนกำรสนบสนนสอแหลงเรยนรกำรเขำรวมกจกรรมและกำรประเมนพฒนำกำร

๓. การจดกจกรรมประจ�าวน กจกรรมส�ำหรบเดกอำย ๓ - ๖ ป สำมำรถน�ำมำจดเปนกจกรรมประจ�ำวนไดหลำยรปแบบเปนกำรชวยใหผสอนหรอผจดประสบกำรณทรำบวำแตละวนจะท�ำกจกรรมอะไร เมอใดและอยำงไรทงนกำรจดกจกรรมประจ�ำวนสำมำรถจดไดหลำยรปแบบ ขนอยกบควำมเหมำะสมในกำรน�ำไปใชของแตละหนวยงำนและสภำพชมชน ทส�ำคญผสอนตองค�ำนงถงกำรจดกจกรรมใหครอบคลมพฒนำกำรทกดำนกำรจดกจกรรมประจ�ำวนมหลกกำรจดกจกรรมประจ�ำวนและขอบขำยของกจกรรมประจ�ำวนดงน

๓.๑ หลกการจดกจกรรมประจ�าวน ๓.๑.๑ ก�ำหนดระยะเวลำในกำรจดกจกรรมแตละกจกรรมใหเหมำะสมกบวยของเดกในแตละวนแตยดหยนไดตำมควำมตองกำรและควำมสนใจของเดกเชน วย๓-๔ปมควำมสนใจประมำณ๘-๑๒นำท วย๔-๕ปมควำมสนใจประมำณ๑๒-๑๕นำท วย๕-๖ปมควำมสนใจประมำณ๑๕-๒๐นำท ๓.๑.๒ กจกรรมทตองใชควำมคดทงในกลมเลกและกลมใหญ ไมควรใชเวลำตอเนองนำนเกนกวำ๒๐นำท ๓.๑.๓ กจกรรมทเดกมอสระเลอกเลนเสรเพอชวยใหเดกรจกเลอกตดสนใจคดแกปญหำคดสรำงสรรคเชนกำรเลนตำมมมกำรเลนกลำงแจงฯลฯใชเวลำประมำณ๔๐-๖๐นำท ๓.๑.๔ กจกรรมควรมควำมสมดลระหวำงกจกรรมในหองและนอกหอง กจกรรมทใชกลำมเนอใหญและกลำมเนอเลกกจกรรมทเปนรำยบคคลกลมยอยและกลมใหญกจกรรมทเดกเปนผรเรมและผสอนหรอผจดประสบกำรณเปนผรเรม และกจกรรมทใชก�ำลงและไมใชก�ำลง จดใหครบทกประเภททงน กจกรรมทตองออกก�ำลงกำยควรจดสลบกบกจกรรมทไมตองออกก�ำลงมำกนก เพอเดกจะไดไมเหนอยเกนไป ๓.๒ ขอบขายของกจกรรรมประจ�าวน กำรเลอกกจกรรมทจะน�ำมำจดในแตละวน สำมำรถจดไดหลำยรปแบบ ทงน ขนอยกบควำมเหมำะสมในกำรน�ำไปใชของแตละหนวยงำนและสภำพชมชนทส�ำคญผสอนตองค�ำนงถงกำรจดกจกรรมใหครอบคลมพฒนำกำรทกดำนดงตอไปน

๓.๒.๑ การพฒนากลามเนอใหญ เปนกำรพฒนำควำมแขงแรงกำรทรงตวกำรยดหยนควำมคลองแคลวในกำรใชอวยวะตำงๆ และจงหวะกำรเคลอนไหวในกำรใชกลำมเนอใหญ โดยจดกจกรรมใหเดกไดเลนอสระกลำงแจงเลนเครองเลนสนำมปนปำยเลนอสระเคลอนไหวรำงกำยตำมจงหวะดนตร

43หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

๓.๒.๒ การพฒนากลามเนอเลก เปนกำรพฒนำควำมแขงแรงของกลำมเนอเลกกลำมเนอมอ - นวมอ กำรประสำนสมพนธระหวำงมอกบตำไดอยำงคลองแคลว โดยจดกจกรรมใหเดกไดเลนเครองเลนสมผส เลนเกมกำรศกษำฝกชวยเหลอตนเองในกำรแตงกำยหยบจบชอนสอมและใชวสดอปกรณศลปะเชนสเทยนกรรไกรพกนดนเหนยว

๓.๒.๓ การพฒนาอารมณ จตใจ และปลกฝงคณธรรม จรยธรรมเปนกำรปลกฝงใหเดกมควำมรสกทดตอตนเองและผอน มควำมเชอมน กลำแสดงออก มวนย รบผดชอบ ซอสตย ประหยดเมตตำกรณำ เออเฟอ แบงปน มมำรยำท และปฏบตตนตำมวฒนธรรมไทยและศำสนำทนบถอ โดยจดกจกรรมตำงๆผำนกำรเลนใหเดกไดมโอกำสตดสนใจเลอกไดรบกำรตอบสนองตำมควำมตองกำรไดฝกปฏบตโดยสอดแทรกคณธรรมจรยธรรมอยำงตอเนอง

๓.๒.๔ การพฒนาสงคมนสย เปนกำรพฒนำใหเดกมลกษณะนสยทด แสดงออกอยำงเหมำะสมและอยรวมกบผอนไดอยำงมควำมสข ชวยเหลอตนเองในกำรท�ำกจวตรประจ�ำวน มนสยรกกำรท�ำงำน รกษำควำมปลอดภยของตนเองและผอน รวมทงระมดระวงอนตรำยจำกคนแปลกหนำใหเดกไดปฏบตกจวตรประจ�ำวนอยำงสม�ำเสมอรบประทำนอำหำรพกผอนนอนหลบขบถำยท�ำควำมสะอำดรำงกำย เลนและท�ำงำนรวมกบผอน ปฏบตตำมกฎกตกำ ขอตกลงของสวนรวม เกบของเขำทเมอเลนหรอท�ำงำนเสรจ

๓.๒.๕ การพฒนาการคด เปนกำรพฒนำใหเดกมควำมสำมำรถในกำรคดแกปญหำคดรวบยอด และคดเชงเหตผลทำงคณตศำสตรและวทยำศำสตร โดยจดกจกรรมใหเดกไดสงเกต จ�ำแนกเปรยบเทยบ สบเสำะหำควำมร สนทนำ อภปรำยแลกเปลยนควำมคดเหน เชญวทยำกรมำพดคยกบเดกศกษำนอกสถำนท เลนเกมกำรศกษำ ฝกแกปญหำในชวตประจ�ำวน ฝกออกแบบและสรำงชนงำนและท�ำกจกรรมทงเปนรำยบคคลกลมยอยและกลมใหญ

๓.๒.๖ การพฒนาภาษา เปนกำรพฒนำใหเดกใชภำษำสอสำรถำยทอดควำมรสกนกคดควำมร ควำมเขำใจในสงตำงๆ ทเดกมประสบกำรณ โดยสำมำรถตงค�ำถำมในสงทสงสยใครร จดกจกรรมทำงภำษำใหมควำมหลำกหลำยในสภำพแวดลอมทเออตอกำรเรยนร มงปลกฝงใหเดกไดกลำแสดงออกในกำรฟงพดอำน เขยนมนสยรกกำรอำนและบคคลแวดลอมตองเปนแบบอยำงทดในกำรใชภำษำทงนตองค�ำนงถงหลกกำรจดกจกรรมทำงภำษำทเหมำะสมกบเดกเปนส�ำคญ

๓.๒.๗ การสงเสรมจนตนาการและความคดสรางสรรค เปนกำรสงเสรมใหเดกมควำมคดรเรมสรำงสรรค ไดถำยทอดอำรมณควำมรสกและเหนควำมสวยงำมของสงตำงๆ โดยจดกจกรรมศลปะสรำงสรรคดนตรกำรเคลอนไหวและจงหวะตำมจนตนำกำรประดษฐสงตำงๆอยำงอสระเลนบทบำทสมมตเลนน�ำเลนทรำยเลนบลอกและเลนกอสรำง

44 หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

กำรประเมนพฒนำกำร

กำรประเมนพฒนำกำรเดกอำย๓-๖ปเปนกำรประเมนพฒนำกำรทำงดำนรำงกำยอำรมณจตใจสงคม และสตปญญำของเดก โดยถอเปนกระบวนกำรตอเนอง และเปนสวนหนงของกจกรรมปกตทจดใหเดกในแตละวน ผลทไดจำกกำรสงเกตพฒนำกำรเดก ตองน�ำมำจดท�ำสำรนทศน หรอจดท�ำขอมลหลกฐำนหรอเอกสำรอยำงเปนระบบ ดวยกำรรวบรวมผลงำนส�ำหรบเดกเปนรำยบคคลทสำมำรถบอกเรองรำวหรอประสบกำรณทเดกไดรบวำเดกเกดกำรเรยนรและมควำมกำวหนำเพยงใด ทงน ใหน�ำขอมลผลกำรประเมนพฒนำกำรเดกมำพจำรณำปรบปรง วำงแผนกำรจดกจกรรม และสงเสรมใหเดกแตละคนไดรบกำรพฒนำตำมจดหมำยของหลกสตรอยำงตอเนองกำรประเมนพฒนำกำรควรยดหลกดงน

๑. วำงแผนกำรประเมนพฒนำกำรอยำงเปนระบบ ๒. ประเมนพฒนำกำรเดกครบทกดำน ๓. ประเมนพฒนำกำรเดกเปนรำยบคคลอยำงสม�ำเสมอตอเนองตลอดป ๔. ประเมนพฒนำกำรตำมสภำพจรงจำกกจกรรมประจ�ำวนดวยเครองมอและวธกำรทหลำกหลำยไมควรใชแบบทดสอบ ๕. สรปผลกำรประเมนจดท�ำขอมลและน�ำผลกำรประเมนไปใชพฒนำเดก

ส�ำหรบวธกำรประเมนทเหมำะสมและควรใชกบเดกอำย ๓ - ๖ ป ไดแก กำรสงเกต กำรบนทกพฤตกรรมกำรสนทนำกบเดกกำรสมภำษณกำรวเครำะหขอมลจำกผลงำนเดกทเกบอยำงมระบบ

กำรจดท�ำหลกสตรสถำนศกษำ

หลกสตรสถำนศกษำปฐมวยเปนหลกสตรของสถำนศกษำทเปดสอนระดบปฐมวยแตละแหงวำงแผนหรอก�ำหนดแนวทำงกำรจดกำรศกษำ เพอสงเสรมใหเดกบรรลมำตรฐำนคณลกษณะทพงประสงค ตวบงชและสภำพทพงประสงคตำมทหลกสตรกำรศกษำปฐมวยก�ำหนดสถำนศกษำตองค�ำนงถงวสยทศนจดเนนภมปญญำทองถนสภำพบรบทและควำมตองกำรของชมชนมำออกแบบหลกสตรสถำนศกษำดงน

๑. จดหมายของหลกสตรสถานศกษา สถำนศกษำตองด�ำเนนกำรจดท�ำหลกสตรสถำนศกษำ บนพนฐำนหลกสตรกำรศกษำปฐมวยโดยสถำนศกษำตองเชอมโยงมำตรฐำนคณลกษณะทพงประสงคในหลกสตรกำรศกษำปฐมวยไปสกำรจดท�ำหลกสตรสถำนศกษำ และสะทอนใหเหนหลกกำรของหลกสตรกำรศกษำปฐมวย เชน กำรประสำนควำมรวมมอระหวำงครอบครว ชมชน คณะกรรมกำรสถำนศกษำ ผสอนปฐมวย และผมสวนเกยวของมสวนรวมในกำรพฒนำเดก

๒. การสรางหลกสตรสถานศกษา หลกสตรสถำนศกษำจะตองสนองตอกำรเปลยนแปลงทำงสงคม เศรษฐกจ และปรบเปลยนใหสอดคลองกบธรรมชำตและกำรเรยนรของเดกปฐมวยกำรสรำงหลกสตรสถำนศกษำควรด�ำเนนกำรดงน

45หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

๒.๑ ศกษำ ท�ำควำมเขำใจหลกสตรกำรศกษำปฐมวย คมอหลกสตรกำรศกษำปฐมวย และเอกสำรประกอบหลกสตรกำรศกษำปฐมวยรวมทงศกษำขอมลเกยวกบตวเดกและครอบครวสภำพปจจบนสภำพตำงๆทเปนปญหำจดเดนภมปญญำทองถนควำมตองกำรของชมชนและทองถน

๒.๒ จดท�ำหลกสตรสถำนศกษำ โดยก�ำหนดปรชญำกำรศกษำ วสยทศน ภำรกจหรอพนธกจเปำหมำยมำตรฐำนคณลกษณะทพงประสงคตวบงชสภำพทพงประสงคโดยโครงสรำงหลกสตรประกอบดวยกำรวเครำะหสำระกำรเรยนรรำยป เพอก�ำหนดประสบกำรณส�ำคญและสำระทควรเรยนรในแตละชวงอำยระยะเวลำเรยน กำรจดประสบกำรณ กำรสรำงบรรยำกำศกำรเรยนร สอและแหลงกำรเรยนร กำรประเมนพฒนำกำรและกำรบรหำรจดกำรหลกสตรซงสถำนศกษำอำจก�ำหนดโครงสรำงหลกสตรไดตำมควำมเหมำะสมและควำมจ�ำเปนของสถำนศกษำแตละแหง

๒.๓ ประเมนหลกสตรของสถำนศกษำปฐมวย แบงออกเปน กำรประเมนกอนน�ำหลกสตรไปใชเปนกำรประเมนเพอตรวจสอบคณภำพของหลกสตรองคประกอบของหลกสตรหลงจำกทไดจดท�ำแลวโดยอำศยควำมคดเหนจำกผใชหลกสตร ผมสวนรวมในกำรจดท�ำหลกสตร ผเชยวชำญ ผทรงคณวฒในดำนตำงๆ กำรประเมนระหวำงกำรด�ำเนนกำรใชหลกสตรเปนกำรประเมนเพอตรวจสอบวำหลกสตรสำมำรถน�ำไปใชไดดเพยงใดควรมกำรปรบปรงแกไขในเรองใดและกำรประเมนหลงกำรใชหลกสตรเปนกำรประเมนเพอตรวจสอบหลกสตรทงระบบหลงจำกทใชหลกสตรครบแตละชวงอำยเพอสรปผลวำหลกสตรทจดท�ำควรมกำรปรบปรงหรอพฒนำใหดขนอยำงไร

กำรจดกำรศกษำระดบปฐมวย (เดกอำย ๓ - ๖ ป) ส�ำหรบกลมเปำหมำยเฉพำะ

กำรจดกำรศกษำระดบปฐมวย(เดกอำย๓-๖ป)ส�ำหรบกลมเปำหมำยเฉพำะสำมำรถน�ำหลกสตรกำรศกษำปฐมวยไปปรบใชได ทงในสวนของโครงสรำงหลกสตร สำระกำรเรยนร กำรจดประสบกำรณและกำรประเมนพฒนำกำรใหเหมำะสมกบสภำพบรบทควำมตองกำรและศกยภำพของเดกแตละประเภทเพอพฒนำใหเดกมคณภำพตำมมำตรฐำนคณลกษณะทพงประสงคทหลกสตรกำรศกษำปฐมวยก�ำหนดโดยด�ำเนนกำรดงน ๑. กำรก�ำหนดเปำหมำยคณภำพเดกซงหลกสตรกำรศกษำปฐมวยไดก�ำหนดมำตรฐำนคณลกษณะทพงประสงคและสำระกำรเรยนรเปนเปำหมำยและกรอบทศทำงเพอใหทกฝำยทเกยวของใชในกำรพฒนำเดกสถำนศกษำหรอผจดกำรศกษำส�ำหรบกลมเปำหมำยเฉพำะสำมำรถเลอก หรอปรบใชตวบงชและสภำพทพงประสงคในกำรพฒนำเดก เพอน�ำไปจดท�ำแผนกำรจดกำรศกษำเฉพำะบคคลใหครอบคลมพฒนำกำรของเดกทงดำนรำงกำยอำรมณจตใจสงคมและสตปญญำ ๒. กำรประเมนพฒนำกำรเดกจะตองค�ำนงถงปจจยควำมแตกตำงของเดกอำทเดกทมควำมพกำรแตละดำน อำจตองมกำรปรบกำรประเมนพฒนำกำรทเออตอสภำพควำมพกำรของเดก ทงวธกำรและเครองมอทใชควรใหสอดคลองกบเดกกลมเปำหมำยเฉพำะดำนดงกลำว ๓. สถำนศกษำทมเดกกล มเปำหมำยเฉพำะ ควรไดรบกำรสนบสนนครพเลยงใหกำรดแลชวยเหลอและสงเสรมพฒนำกำร กรณทมเดกกลมเปำหมำยเฉพำะมผลพฒนำกำรไมเปนไปตำมเปำหมำยควรมกำรสงตอไปยงสถำนพฒนำเดกทมควำมตองกำรพเศษเพอใหไดรบกำรพฒนำตอไป

46 หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

กำรสรำงรอยเชอมตอระหวำงกำรศกษำระดบปฐมวยกบระดบชนประถมศกษำปท ๑

กำรสรำงรอยเชอมตอระหวำงกำรศกษำระดบปฐมวยกบระดบชนประถมศกษำปท๑มควำมส�ำคญอยำงยง สงผลดตอกำรเรยนรของเดกปฐมวยในกำรปรบตวรบควำมเปลยนแปลงไดเปนอยำงด สำมำรถพฒนำกำรเรยนรไดอยำงรำบรน กำรเชอมตอของกำรศกษำระดบปฐมวยกบระดบชนประถมศกษำปท ๑จะประสบผลส�ำเรจไดบคลำกรทกฝำยทเกยวของตองด�ำเนนกำรดงตอไปน

๑. ผบรหารสถานศกษา ผบรหำรสถำนศกษำ เปนบคคลส�ำคญทมบทบำทเปนผน�ำในกำรสรำงรอยเชอมตอระหวำงหลกสตรกำรศกษำปฐมวยกบหลกสตรแกนกลำงกำรศกษำขนพนฐำน ในระดบชนประถมศกษำปท ๑โดยตองศกษำหลกสตรทงสองระดบเพอท�ำควำมเขำใจและจดระบบกำรบรหำรงำนดำนวชำกำรทจะเออตอกำรสรำงรอยเชอมตอกำรศกษำโดยผบรหำรสถำนศกษำควรด�ำเนนกำรดงน ๑.๑ จดประชมผสอนระดบปฐมวยและผสอนระดบประถมศกษำ รวมกนสรำงควำมเขำใจรอยเชอมตอของหลกสตรทงสองระดบใหเปนแนวปฏบตของสถำนศกษำเพอผสอนทงสองระดบจะไดเตรยมกำรสอนไดสอดคลองกบเดกวยน ๑.๒ จดหำเอกสำรหลกสตรและเอกสำรทำงวชำกำรของทงสองระดบ มำไวใหผ สอนและบคลำกรอนๆไดศกษำท�ำควำมเขำใจอยำงสะดวกและเพยงพอ ๑.๓ จดกจกรรมใหผสอนทงสองระดบมโอกำสแลกเปลยนและเผยแพรควำมรใหมๆรวมกน ๑.๔ จดหำสอวสดอปกรณและจดสภำพแวดลอมทสงเสรมกำรสรำงรอยเชอมตอ ๑.๕ จดกจกรรมใหควำมร กจกรรมสมพนธในรปแบบตำงๆ และจดท�ำเอกสำรเผยแพรใหกบพอแมผปกครองอยำงสม�ำเสมอเพอใหพอแมผปกครองเขำใจกำรศกษำทงสองระดบและใหควำมรวมมอในกำรชวยเดกใหสำมำรถปรบตวเขำกบสภำพแวดลอมใหมไดด ในกรณทสถำนศกษำไมมระดบชนประถมศกษำปท ๑ ในสถำนศกษำของตนเอง ผบรหำรสถำนศกษำควรประสำนกบสถำนศกษำทคำดวำเดกจะไปเขำเรยนเพอสรำงควำมเขำใจใหพอแมผปกครองในกำรชวยเหลอเดกใหสำมำรถปรบตวเขำกบสถำนศกษำใหมได

๒. ผสอนระดบปฐมวย ผสอนระดบปฐมวยตองศกษำหลกสตรแกนกลำงกำรศกษำขนพนฐำนกำรจดกำรเรยนกำรสอนในระดบชนประถมศกษำปท ๑ และสรำงควำมเขำใจใหกบพอแม ผปกครอง และบคลำกรอนๆ รวมทงชวยเหลอเดกในกำรปรบตวกอนเลอนขนระดบชนประถมศกษำปท๑โดยผสอนระดบปฐมวยควรด�ำเนนกำรดงน ๒.๑ เกบรวบรวมขอมลเกยวกบตวเดกเปนรำยบคคลเพอสงตอผสอนระดบชนประถมศกษำปท๑ซงจะท�ำใหผสอนระดบประถมศกษำสำมำรถใชขอมลนนชวยเหลอเดกในกำรปรบตวเขำกบกำรเรยนรใหมตอไป ๒.๒ พดคยกบเดกถงประสบกำรณทดๆ เกยวกบกำรจดกำรเรยนรในระดบชนประถมศกษำปท๑เพอใหเดกเกดเจตคตทดตอกำรเรยนร ๒.๓ จดใหเดกไดมโอกำสท�ำควำมรจกกบผสอน ตลอดจนกำรส�ำรวจสภำพแวดลอมและบรรยำกำศของหองเรยนระดบชนประถมศกษำปท๑

47หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

๒.๔ จดสอ วสดอปกรณ หนงสอทเหมำะสมกบวยเดก ทสงเสรมใหเดกไดเรยนรและมประสบกำรณพนฐำนทสอดคลองกบกำรสรำงรอยเชอมตอในกำรเรยนระดบชนประถมศกษำปท๑

๓. ผสอนระดบประถมศกษา ผสอนระดบประถมศกษำตองมควำมร ควำมเขำใจในพฒนำกำรเดกปฐมวย และมเจตคตทดตอกำรจดประสบกำรณตำมหลกสตรกำรศกษำปฐมวย เพอน�ำมำเปนขอมลกำรพฒนำกำรจดกำรเรยนรระดบชนประถมศกษำปท ๑ ใหตอเนองกบกำรพฒนำเดกในระดบปฐมวย โดยผสอนระดบประถมศกษำควรด�ำเนนกำรดงน ๓.๑ จดกจกรรมใหเดก พอแม และผปกครอง มโอกำสไดท�ำควำมรจกคนเคยกบผสอนและหองเรยนระดบชนประถมศกษำปท๑กอนเปดภำคเรยน ๓.๒ จดสภำพหองเรยนใหใกลเคยงกบหองเรยนระดบปฐมวย โดยจดใหมมมประสบกำรณภำยในหอง เพอใหเดกไดมโอกำสท�ำกจกรรมไดอยำงอสระ เชน มมหนงสอ มมของเลน มมเกมกำรศกษำเพอชวยใหเดกชนประถมศกษำปท๑ไดปรบตวและเรยนรจำกกำรปฏบตจรง ๓.๓ จดกจกรรมรวมกนกบเดกในกำรสรำงขอตกลงเกยวกบกำรปฏบตตน ๓.๔ จดกจกรรมชวยเหลอสงเสรมกำรเรยนรใหกบเดกตำมควำมแตกตำงระหวำงบคคล ๓.๕ เผยแพรขำวสำรดำนกำรเรยนรและสรำงควำมสมพนธทดกบเดก พอแม ผปกครองและชมชน

๔. พอแม ผปกครอง พอแมผปกครองเปนผมบทบำทส�ำคญในกำรอบรมเลยงดและสงเสรมกำรศกษำของบตรหลำนและเพอชวยบตรหลำนของตนเองในกำรศกษำตอชนประถมศกษำปท ๑ พอแม ผปกครองควรด�ำเนนกำรดงน ๔.๑ ศกษำและท�ำควำมเขำใจหลกสตรของกำรศกษำทงสองระดบ ๔.๒ จดหำหนงสออปกรณทเหมำะสมกบวยเดก ๔.๓ มปฏสมพนธทดกบบตรหลำนใหควำมรกควำมเอำใจใสดแลบตรหลำนอยำงใกลชด ๔.๔ จดเวลำในกำรท�ำกจกรรมรวมกบบตรหลำน เชน เลำนทำนอำนหนงสอรวมกนสนทนำพดคยซกถำมปญหำในกำรเรยนใหกำรเสรมแรงและใหก�ำลงใจ ๔.๕ รวมมอกบผสอนและสถำนศกษำในกำรชวยเตรยมตวบตรหลำน เพอชวยใหบตรหลำนของตนปรบตวไดดขน

48 หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๖๐

กำรก�ำกบ ตดตำม ประเมนและรำยงำน

กำรจดกำรศกษำปฐมวย มหลกกำรส�ำคญในกำรใหสงคม ชมชน มสวนรวมในกำรจดกำรศกษำและกระจำยอ�ำนำจกำรศกษำลงไปยงทองถนโดยตรง โดยเฉพำะสถำนศกษำหรอสถำนพฒนำเดกปฐมวยซงเปนผจดกำรศกษำในระดบนดงนนเพอใหผลผลตทำงกำรศกษำปฐมวยมคณภำพตำมมำตรฐำนคณลกษณะทพงประสงคและสอดคลองกบควำมตองกำรของชมชนและสงคม จ�ำเปนตองมระบบกำรก�ำกบ ตดตำมประเมนและรำยงำนทมประสทธภำพ เพอใหทกกลมทกฝำยทมสวนรวมรบผดชอบในกำรจดกำรศกษำเหนควำมกำวหนำ ปญหำ อปสรรค ตลอดจนกำรใหควำมรวมมอ ชวยเหลอ สงเสรม สนบสนน วำงแผนและด�ำเนนงำนกำรจดกำรศกษำปฐมวยใหมคณภำพอยำงแทจรง

กำรก�ำกบตดตำมประเมนและรำยงำนผลกำรจดกำรศกษำปฐมวยเปนสวนหนงของกระบวนกำรบรหำรกำรศกษำกระบวนกำรนเทศและระบบกำรประกนคณภำพกำรศกษำทตองด�ำเนนกำรอยำงตอเนองเพอน�ำไปสกำรพฒนำคณภำพและมำตรฐำนกำรศกษำปฐมวย สรำงควำมมนใจใหผเกยวของ โดยตองมกำรด�ำเนนกำรทเปนระบบเครอขำยครอบคลมทงหนวยงำนภำยในและภำยนอก ในรปแบบของคณะกรรมกำรทมำจำกบคคลทกระดบและทกอำชพ กำรก�ำกบ ตดตำม และประเมน ตองมกำรรำยงำนผลจำกทกระดบใหทกฝำยรวมทงประชำชนทวไปทรำบ เพอน�ำขอมลจำกรำยงำนผลมำจดท�ำแผนพฒนำคณภำพกำรศกษำของสถำนศกษำหรอสถำนพฒนำเดกปฐมวยตอไป